MAKALE (4.

ÜNİTE)

Sosyal, siyasi, ekonomik, sanatsal vb. konularda bilgi vermek, bir düşünceyi savunmak, açıklama yapmak veya
bir tezi kanıtlamak amacıyla yazılan yazılara makale denir.

Makale Türünün Özellikleri

1- Makale teze dayalı, araştırma verileriyle desteklenen, yararlanılan kaynakların gösterildiği ve nesnel bir anlatıma
dayanan bir türdür.
2- Temel ögesi düşüncedir.
3- Giriş, gelişme ve sonuç bölümlerinden oluşan planlı bir yazı türüdür. Giriş bölümünde ele alınacak konuyla ilgili
olarak genel bilgiler verilir; gelişme bölümünde savunulan görüş ve düşünce bilimsel veriler, bilgi ve belgelerle
ispatlanmaya çalışılır; sonuç bölümünde ise kesin bir yargıya varılır.
4- Makalede dil göndergesel işlevde kullanılır.
5- Öne sürülen görüşler ortaya konurken açıklama, tartışma gibi anlatım biçimleri ve tanık gösterme, örnekleme, sayısal
verilerden yararlanma, karşılaştırma gibi düşünceyi geliştirme yollarına başvurulur.
6- Makalede bilimsel ve ciddi bir üslup kullanılır.
7- Üçüncü tekil kişili anlatımın tercih edildiği bu türde dil açık, anlaşılır ve yalındır; gereksiz söz oyunlarından kaçınılır.
8- Doğrudan anlatım tercih edilir.
9- Makale yazarı tarafsız olmalı, yazısında geniş bir bilgiye ve güvenilir verilere yer vermelidir.

Makaleler işledikleri konulara göre iki grupta toplanabilir:

1. Bilimsel makaleler: Belirli bir alanda uzmanlığa sahip kişiler tarafından yazılan makalelerdir.
Bu makaleler akademik konular içeren dergilerde yayımlanır.
2. Edebî makaleler: Başta edebiyat olmak üzere sanat dalları ya da dil üzerine yazılan makalelerdir.
Makalelenin türü ne olursa olsun yazar daha önce yazılmış kaynaklardan yararlanabilir. Yararlanılan tüm kaynaklar
“alıntı yapma”, “gönderme” ya da “kaynakça”da yer verme şeklinde belirtir.
Alıntı: Makale içerisinde başka bir kaynaktaki bilgilere değiştirilmeden yer verilmesidir.
Gönderme: Makalenin konusu ile ilgili okuyucunun başka bir kaynağa yönlendirilmesidir.
Kaynakça: Metnin sonunda makale yazımı sırasında yararlanılan tüm kaynakların yazar adı, eser adı, yayınevi, yayım
tarihi ve yayımlandığı yer gibi bilgilere yer verilerek gösterilmesidir.

Makale, gazete ile doğup gelişen bir türdür. Gazetelerin ilk sayfasındaki makaleye başmakale adı verilir.
Tanzimat Dönemi’nde Türk edebiyatına giren bu türün ilk örneği “Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi”dir. Bu
makaleyi 22 Ekim 1860’ta İbrahim Şinasi yazmıştır.
Ali Suavi, Ebuzziya Tevfik, Namık Kemal, Ziya Paşa, Ahmet Mithat, Şemsettin Sami, Ziya Gökalp, Yakup Kadri
Karaosmanoğlu, Yahya Kemal Beyatlı, Peyami Safa, Falih Rıfkı Atay, Ahmet Hamdi Tanpınar ve Mehmet Kaplan Türk
edebiyatının makale yazarlarındandır.

MÜNAZARA

Münazara; herhangi bir konu üzerinde iki karşıt düşüncenin, iki grup arasında ve jüri önünde tartışıldığı
konuşmalardır.

Münazaranın özellikleri
• Genellikle okul ortamlarında yapılan tartışmalardır.
• Her gruptaki konuşmacı sayısı bir ile dört arasında değişebilir, gruplar sözcülerini veya başkanlarını önceden
belirler.
• Münazarada konuşma düzeni bir grubun üyesinden sonra diğer grubun üyesinin konuşması esasına dayanır.
• Konuşmaya başlayacak ilk grup kura ile belirlenir.
• Konuşmacılara eşit zaman verilir. Bu süre genellikle 5-15 dakikadır.
• Münazara da güçlendirilmiş tez adı verilen “argüman” son derece önemlidir.
• Konuşmalar yapıldıktan sonra jüri çeşitli ölçütlere göre değerlendirme yapar ve tartışmanın galibini belirler.