1 11.

Kotonga ba ouvrages d'arts (ponts, viaduc, tunnels, pona ko permettre

passage ya chemin de fer na kati ya ngomba na likolo ya mayi ou na nse ya nzela ya
train ya kala oyo esi etongama liboso ou na nse ya nzela ya mituka.
2 2. Tozangi elóko ya kopesa yó, Mamá Maria mbɔ́tɛ!
3 4. Institut Ngwanza na Mikondo na mbala ya sima tozanga té kopesa bino
molongo ya biteyelo nyonso ezalaka na Kingasani Masina.
4 Abandaki bongo bitumba monene po na kozongisa bomoko na kati ya Kemet.
5 Abeláká bokono bwa SIDA mpe akufá na mibu 47, poso ibale nsima ya liwa lya
mwasi wa ye Pierrette.
6 Abokolaka bana na ye Mibale Ya mibali Ye moko.
7 Abuti lisusu o likalo, kasi, mpo 'te akitisa molunge ya nzotu, alati kasaka
lisusu te.
8 Accords yango nde ezalí komonisa Congo buale tee lelo oyo.
9 Adresse na biso epesami na nse ya lokasa oyo.
10 A ekoki kotíka esíká na i, aka, ákí, áká, a kasi eye bakwéisa ko libosó lya
likelelo tɛ́ yambo ya kobáka elembo ya mokonza, á mpé bôngó na bôngó.
11 Akobakisela basombi, mwa badessin na kati.
12 Akokí kokoma masolo, masapo, nsangó to mpé makanisi.
13 A koki mpe kolala te na kosala makambo mbango.
14 Akolebela yo makambo na ye.
15 Akomi koluka na ndenge nyonso po àbima na pasi oyo.
16 Akomi na mokili mosusu.
17 Akopesela album BD na ye ya sika : Kamuke Sukali.
18 Akosenga visa yango na ndako ya misala ya bontoma ya Beljiki (poste
diplomatique) na mboka yango to na mboka oyo esengeli.
19 Akoya kokatela yo Lingala sé na nsé ya kwiti.
20 Akufáká na likama lîná na esika kaka ya likama.
21 Akufi na mboka ya congo brazzaville na mobu 2104 sanza ya libwa.
22 Akufi o 2 marsi 1820, sanza 10 mpamba nsima ya bobandisi lingomba.
23 Akundoli yango na mikanda mya ye ntango inso.
24 Alain Kojele akofandisa masolo na Brussels African Market (samedi oyo
(15hà23h) pe dimanche oyo (de 12h à 19h) na Passage 44 na Bruxelles.
25 Alemannisch.png Lialémaniki ezali lokótá na bato ya Alémaniki.
26 Alingi batu na ndenge ezali komonana.
27 Alingi kotala mobola lokola moto mpamba te, kasi lokola moto oyo azali na
nkombo.
28 Alobeli pe likambo ya kosenga mbongo na kelasi pe bwale to minyoko tokutanaka
na yango na nzela ya moluka, Poto ezali lola te, Afríka ezalí lifelo te.
29 Alobi na Kamuke bakende kotalisa nzoto na lopitalo.
30 Aluki mpe kobongisa lisalisi lina.
31 Amikomisi na bolingo bwa solo mosaleli wa babola.
32 André Yango azalí moyángeli (gouverneur na lifalansé ) ya Kinsásá bandá 16
marsi o 2007.
33 Apesi babola lokumu (bazali "bankumu mpe bakonzi ba biso"), asikoli bomoi bwa
bango mobimba.
34 Asalaki na misala mingi okati o bulamatari liboso ya kozala mokambi-ekolo,
lokola oyo ya General-Major mpe Mokambi-lisanga ya Mapinzo ya mabele ya ekolo
Kongó-Kinsásá, esika oyo a kambaki basoda o ekolo Kongó-Kinsásá na bitumba ná
barebɛl, obanda 1998.
35 Asalelaki yango po na kobanda ngala ya sika ya kotonga matongisami minene pe
milayi etongama na mabanga.
36 A savoir lisusu que train ezali motuka te mpo emataka ba ngomba ndenge wana.
37 Asbl Mabiki ezalaka na Wavre na Beljiki banda na mwa 21 sanzalibwa 2005.
38 Asengi ngai batiya ngai na molongo ya maponomi.
39 Asielumuki na poso ya etabe, ye wana akweyi tii na libulu esika bazalaki
kotimola Coltan.
40 Ata bana ya Kinsásá, ebele na bango, bayebi esika yango te.
41 Ata boye, bato ya TB esengi bazala mpene na efimiele ya tolo, tango nyonso ya
kozua nkisi mpo bazua yango na ndenge ekoki, mpe soki likambo ya mabe ezali, basala
noki moto atika te kozua nkisi.
42 Ata boye, TB ebomaka bato 2 million na mokili na mbula moko, moto moko na
second 15 (WHO 3).
43 Ata ezali kosalela modeli ya Wiki pona kokela guide yango, mpe lakisa yango o
mokili mobimna na ɛntɛrnɛ́tɛ to mpeWorld Wide Web (www), projet oyo ezali mpe na
suka-suka ya ko bima na ndéngé ya buku ya kalité.
44 Ata ezali kosalela modeli ya Wiki pona kokela guide yango, mpe lakisa yango o
mokili mobimna na internet to mpeWorld Wide Web (www), projet oyo ezali mpe na
suka-suka ya ko bima na ndéngé ya buku ya kalité.
45 Ata ko bazalí bato ya kozwa ya mwa malonga, bango pé bazalí bobele na lolendo
wana ya bashinwa.
46 Ata ko ekoti na contact na ba ndeke eye ezali na bokono eye, bandɛkɛ ya
bomoyi to ekufa, risque ya kozua gilípi ya ndɛkɛ ezali moke mpenza.
47 Ata minyoko miye, basango 650 basalaki mosala wa misyo o mboka Shina, banda
mobu mwa 1865 tee na mobu 1944, mobu communisme ebandi kuyangela China.
48 Ata ndenge wana, basusu, ata soki bazui TB, bango bakobelaka te.
49 Ata soki bakoti, wana ekozala mpona koyeba soki penza bazali na maladie yango
to mpo babanda kozua nkisi.
50 Atindi monkanda bipai binso, asengi boyo: «Batu banso bakende kupesa nkombo
ya bango o mboka ya bateta ba bango.»
51 Atombolaki maboko likolo mpe apambolaki bango.
52 Awa na mbóka na biso, bato mingi baye bazuaka bokɔnɔ bwa TB babikaka, kasi
basengeli komɛlɛ nkísi sánzá motóba mpó na kobika.
53 Áwa y'ozalí kosimba búku eye, esengeli koyeba ete, mokolo mua lɛlo okolía tǒ
osi oliaki thomson awa na Kinshásá.
54 Ayebaki ndenge ya kobikisa makono (les maladies) ndenge na ndenge.
55 Azalaki kosalela yango po nakopesa mateya, to po na losambo na ye moko.
56 Azalaki kuna kolongwa mobú 1975 tikuna na mobú 1981 – humanités artistiques
et 2 ans du supérieur – liboso ya kokende kotanga Théologie na Philosopie na
université (1983-1988) ya Viɛnɛ na Otrish.
57 Azalákí Ministre du Travail et de la Prévoyance sociale banda mokɔlɔ 30 sánzá
ya 6 ya 2003 tee mokɔlɔ 11 yúli ya motóbá ya 2004 mpé Ministre de l’Enseignement
supérieur et universitaire banda mokɔlɔ 18 sánzá ya 11 ya 2005.
58 Azalákí moyángeli ya étuka ya Ekwatéli bandá mokɔlɔ 16 sánzá ya 5 ya 2004 tee
mokɔlɔ 27 sánzá ya yambo ya 2007.
59 Azalákí moyángeli ya étuka ya Etúká ya Monyɛlɛ banda mokɔlɔ 11 sánzá ya 7 ya
2004 tee mokɔlɔ 15 sánzá ya 11 ya motóbá ya 2005.
60 Azalaki na bozo makasi: alingaki kosangisa Afrika mobimba ekoma Ekolo se moko
na se ya Bokonzi na ye.
61 Azalí moyángeli ya etúká ya Ekwatéli tǒ Mambénga bandá sánzá ya yambo 2009.
62 Azalí mpé na Lingisi ya bosilisi na kémi ya Bobongo ya Kinsásá, Lingisi ya
boyekoli ya likolo na kémi na Bobongo ya Brussel (ULB) mpé Lingisi ya molakisi
nzebi ya bikelamo ya Bobongo ya Loven-Sika (Louvain-la-Neuve).
63 Azali mwasi ya tata Michel Awete Dongo.
64 Azali na mokumba mwa kotanga misala mia ye liboso lya Lingomba lya Bantoma
liye, lisanga, likoki kopesa ye etumbu na ndenge ya bopaleli ye.
65 Azali yemoko mobikisi ya bato, mokeli ya likolo pe namabele, pe yemoko Nzambe
ya solo.
66 Azwákí 13,06 % ya vɔ́ti na mbála ya yambo.
67 Azwakí baptisimo na mbula 1943 elongo na mamá mpé bandeko ya ye ya basi
mibale.
68 Azwaki bongo lokumu ya kobengama Per-aa pe abalaki mwasi na ye Neith Hotep.
69 Azwi makasi ma kolakisa na Eklezya mpe na mokili mokumba mwa bango mpo ya
libiki lya babola.
70 Ba activités na yango ezali na ouest na nord ya mboka.
71 Ba-anjelu bazalí milimo na Nzámbe atindaka po yango ésalela ya misala, to pe
po émemela bato sango na ye.
72 Baatome ezalí kokangama mpɔ́ ya kotonga bamolékili.
73 Babolingo na ye, bisengo na ye, bapasi na ye, nyonso wana ezali kolekana na
Kinshasa Makambo, mboka ya bana na bana, mboka oyo, esengami na moto nyonso na
mokili, liboso ya ye kokufa, esengeli amona Kinshasa ata mbala moko.
74 Baboti bana, bazwi mpe bankoko.
75 Baboti bayebaka noki soki mwana azali komiyoka mabe.
76 Ba chance ya Pandemia koyaka na Kongó ezali boni?
77 Bachérie ya miké maboko na moto bákolela alangá-nzembo.
78 Ba difference misusu entre pandemia ya gilípi pe gilípi ya mbula na mbula e
pesami na lístɛ oyo na ba page elandi.
79 Badjali kopesa mosala ya lolenge loye na mbula mobimba to na mokolo mobimba
na moyi to ndambo ya mokolo.
80 Badongolomíso bamoná makambo na bangó, yo pé moto oleisaka yé té.
81 Ba experience ya mabe na vie mpe kovivre na ba condition oyo ezali kosepelisa
yo te ekoki kobebisa santé ya moral mpe nzoto na yo.
82 Ba-Farizé ezalaki lingomba ya Bayuda oyo bazalaki koluka kotosa mibeko nyonso
ya Moize ná ya bokolo.
83 Bafilíka bazali kotelemela bobele 1% ya basaleli ya ɛntɛrnɛ́tɛ na mokili
mobimba mpé likoló na ba oyo wana, pourcentage ya moke koleka ezali na blogi.
84 Baformation ezali ndenge na ndenge, kolanda mposa na yo mpe makoki ya mayele
na yo.
85 Ba groupe misusu ya bato ba zali na ba risk koleka ba groupe misusu, kasi
pandemie nioso ezalí different, pe liboso virus e banda ko mwangana, to koki koyeba
te groupe nini e kozala affecté koleka.
86 Bakala te, Buku na Lingala Ebamba na anglé na A..
87 Bakala te, Buku na Lingala Ebamba na anglé na Amerika Ebamba, Kinshasa
Makambo ezali kokoba nzela na yango.
88 Bákamata yango,… mpé bakufi mpo ya tyfus lisusu te.
89 Bakei kukumba bango o sopo ya ndako ya nyama.
90 Bakelaki yango po bazalaki na posa ya koyeba tango nini ya malamu po na
kosala bilanga, pe tango nini ya mabe.
91 Ba kisi lokula aspirine, ibuprofen to paracetamol ekoki kosalisa na kokitisa
ba symptomes.
92 Bakobokolo bana na mateya ma Nzambe.
93 Bakofutama na ndenge ekoki.
94 Bakoki koísalela na ntína ya bolámbi biléi tǒ na misálá misúsu myá mitíndo na
mitíndo miye misengeli na mɔ̌tɔ makási.
95 Bakoki kolala malamu te, mpe bazali kolenga mikolo minso.
96 Bakoki komilíya lokóla ndúnda kasi esengéli kobúka eye ya pɛtɛ.
97 Bakoki kopesa yo bobokoli na ndako, kasi okotikala na lopitalo mbala mingi –
lopitalo basusu bazali na biteni ya bamama na bana mpo na bokono ya mutu.
98 Bakoki kosala te likambo ya pasi te.
99 Bakoki kozala na bomo mpe na nkanda mikolo minso.
100 Bakoki mpé kolisalela masanga ya makási maye makoki kolángwisa bato.
101 Bakoki mpe komona na koyoka likambo oyo ezali te.
102 Bakoko na biso balandaki na bokebi ndenge mayi ya ebale Nile emataka pe
ekitaka, ezala na tango ya mvula, ezala na tango ya elanga.
103 Bakolala na bokasi mpe ba lingi kolia te.
104 Bakolo bakompani basengaka koyeba mosala yambo bázwa yo na mosala.
105 Bakomaki pe kokongola mpaku na ndenge esengeli.
106 Bakomine wana ezali na mokumbá monéne po na ntobwamá ya Kongo mobimba.
107 Ba komini ya pembeni ezali Newham, na epai moyi mokolalaka, Redbridge, na
nordi mpe Havering, na monieli.
108 Ba kommuniste bakoki kopekisa mpe koboma eyamba ya bakristu te… Seko basango
bazalaki lokola loboko la Nzambe mpo ya kulona Bokonzi ya Ye o mitema.
109 Bakopesa biso mwango ya mikolo 15. Bakopesa mpe bizaleli ya bato oyo
tokokende kosunga.
110 Bakosala mosala mwa misyo elongo na basalisi bayike.
111 Bakotala yo mpamba te, bakomona yo zéro te.
112 Bakotobola nsé ya fɔlɔ́lɔ ya mbíla mpé bakotiya kalebasi tǒ eloko esúsu eye
ekoki kofándisa maí mâná.
113 Ba koyebisa yo makambo nyonso po na bosungi mpo na bokono ya mutu.
114 Bakrístu baike basangani, bamipesi motema mobimba o mosala mwango mpo ya
lifuta te, mingi mpenza bamama, baye asangisi o lisanga na nkombo confrerie de la
charité (eyebani lelo na nkombo Association Internationale des Charités).
115 Ba Lazariste basusu banei bauti o province ya Kɔ́ngɔ bazali sika kosala o
ekolo Sína (1 hollandais) mpe na Haiti (2 polonais), mpe na Gresi (1 polonais).
116 Ba Lazariste basusu bazali kosala elongo na batu bavandi pene na bikunde
binene bya bosoto na bingumba (lokola na Payatas, Philippines).
117 Ba Lazariste basusu bazali kosala mpo ya botomboli bomoi na mayele ma batu
baye bazali naino na bizaleli bya kala (indigènes), to ya baye bakovandaka esika
yoko te (ba Tzigane).
118 Balobaka mpé kontiná lisanga lya bisé tǒ mikili.
119 Balobaka tè Ejipte ebikaka po na Nil.
120 Balɔ́bi mbísi bamusálelaka lokóla mpámbo na ndɔ́bɔ ya bango.
121 Bamama basusu, oyo bazali na PND bakopangana mpo na bokolongono na bango mpe
na mwana.
122 Bamama oyo bazali na post natal depression bakolemba mikolo minso.
123 Bamama oyo bazali na puerperal psychosis basengeli kokende kotala psychiatre
(monganga ya mutu).
124 Bamama ya sika sika ebele bakozala na post natal depression te koyeba, te
bakoki kobikisa bokono yango.
125 Bamanisa azalákí kandidá ya mwǎsí nsɔ́mí na mapɔnɔmi 2006 mpé apɔnɔmí Député
National tee 2011.
126 Ba masanga yasika ewutu ko salama na kati ya oyo ezalaka mpe toza na 3500 a
5000 ya batu bazali ba réfugiés to bazo senga ngunda bazo fanda na komini.
127 Bamboka oyo tokoma na nse ezalaka na bato mingi ya TB.
128 Bamboka ya minene ezalaká kuna: Ur (esika Abrahama abotamaká); Asirie (na ba-
vile Asur pe Ninive, Babilone, pe bnb.
129 Ba mbula ya bato ba kufaki mingi: Bana mike penza pe bato mibange penza.
130 Ba mbula ya bato ba kufaki mingi: Bato bilenge pe makasi (mbula 20 te 50).
131 Ba mbula ya bato ba kufaki mingi: Mibange penza pe bato oyo ba zalaki deja na
makono misusu.
132 Bamɛlaka mái ma sukáli ma mbuma ya yango.
133 Bamibengaka pé na lokumu nyonso "mboka ezangá bakonzi".
134 Ba mibokoli ya basi ba batelaka bana na ba ndako ya bango moko.
135 Ba misala ya bobateli “ na sima ya Kelasi” midjali na kati ya biyekelo, na
bisika bisangisaka bayi-mboka, bitando minene to bisika mosusu.
136 Bamɔ́ngɔ bazalí na nkómbó míngi ya nzeté ya mbíla na maye manso basálelaka.
137 Bana babelaka noki mpe na makasi koleka bakolo.
138 Bána babɛlaka noki mpé na makasi koleka bakolo.
139 Bana-ekolo bakopesa makanisi ma bango na kati ya mangomba mayike ma politiki,
maye mabatelami na Mobeko Likonzi moye mondimi ete kosala lingomba lya politiki se
moko ezali lokola kobuka mobeko mwa koteka ekolo.
140 Bana na ngai batikali na mawa bákolela papa famille na ngai batikali na mawa
bákolela Djenga K Molongani na ngai Kiazola ákolela, chéri adieu.
141 Bana oyo bakokisi naino sanza 12 te, bango bazali na posa te ya komeka
loposo, liboso ya kozua BCG.
142 Bana ya Kingasani Masina basekaka té na likambo ya kobatela bonsomi ya Kongó.
143 Bandako ya minene pe ya milai koleka.
144 Banda nazalaká mwana moke, mposa na ngai ezalaka kosala na mosala ya kosunga
bato.
145 Banda ntango ena nde aluki ntango inso o mosala mwa ye kobikisa na molimo mpe
na nzoto ya bato, mingi mpenza babola.
146 Bandɛkɛ to basoso eye ezali na bukono ebombaka ba vilúsu ya gilípi na kati ya
soi na bango, na mai ya zolo mpe na soi eye ezali kokweya, yango nde epanzaka
vilúsu eye na kati ya ba plumes ya bandeke to basoso.
147 Bandɛkɛ to basoso eye ezali na bukono ebombaka ba virus ya gilípi na kati ya
soi na bango, na mai ya zolo mpe na soi eye ezali kokweya, yango nde epanzaka virus
eye na kati ya ba plumes ya bandeke to basoso.
148 Bandeko, boyemba nzembo ya lokumu ya bondeko na bino, Na lolendo, bopepa
bendele ya wolo ya bokonzi na bino, Kongo.
149 Banganga baye bakei kofanda epai ya bango mpe babandi koteya bango lokota la
ba Chinois.
150 Ba nganga mayele ba lobi ete pandemie ya sika ezali na nzela, ekoki koyaka
noki, kasi bakoki ko yebisa exactement tango nini te.
151 Ba nganga mayele ba lobi ete pandemie ya sika ezalí na nzela, ekoki koyaka
noki, kasi bakoki ko yebisa exactement tango nini te.
152 Banganga Nzambe banei basangani na ye mpe bakei kufanda na ye elongo o ndáko
móko ya Anderlecht.
153 Bango bakotala misala minso ya léta (bofuti pako, misala ya mabele, misala ya
botongi ekolo, bobwaki bosoto, bokati makambo, etc).
154 Bangó bayébí bilembo biye bakoki kokoma mpé kotanga.
155 Bango mpé balukaka maladi ya minene ya miso lokola 'glaucoma'.
156 Bangó nde bayebisaki ngai eté mabele eningani na place de la cité, epesákí
panique pe bato nionso bakomaki kokíma na mpé ba sodá lokola!
157 Banguna na ngai na mitema bákosepela, c’est bien akeyi.
158 Baninga mpe libota basengeli kozala boboto.
159 Banso bakanisi 'te ye mpe awei na bokono bwa tyfus.
160 Banso bakotiya molende mpo 'te bipai binso batu bazala na boboto, bosembo,
boyokani na bolingani.
161 Banso bazalaki komona moto ona lokola nsuka ya moto molamu.
162 Ba ntango oyo ya kobatela eumelaka na pembeni nkonga misato na ndambo.
163 Ba ntango yango ya kobatela bana mpo na ntango muke yango oyo: * Kotambuisa
bana na zaladini (Jardins d’enfants); * Kelasi ya bana ya mike mike (les
maternelles Montesori); Mosala mosusu ya lolenge oyo etalaka banaya mbula mibale
kino na mitano.
164 Bantoma pe bazalaki kosala ndenge moko.
165 Ba nzela e ko landana po na ko sala vaccin oyo ekoki ko batela contre
pandemie ya sika na mbango penza, kasi ezalí possible ete na vague ya liboso ya
pandemie, vaccin e ko zuwama naeno te.
166 Banzimi ebongi na bango kofanda likolo ya Molimo Santu pona ba balikya na
boyengebeni, mpo ba memya Nzambe, mpe po balinga bato na mokili.
167 Bapesaka mpe na bana kelasi ya mbula 10 kino 14 soki bazui BCG na kala te.
168 Bapiramidi oyo emonanaka kino na moyi ya lelo na mabele ya Giza na kemet
(lelo Ezipeto).
169 Baraje ezalí ebundeli oyo basoda basalelaka po na kopekisa makonga to ba-
fleshe ézokisa bango.
170 Ba resultat malamu na bakelasi esalamaki na kati ya komini na bambula ewuti
ko leka.
171 Ba risk na yo eleki ba risk ya gilípi ordinaire po ete pandemie e zuwami noki
penza pe lotango ya bato moke kaka ba zali na immunité contre yango.
172 Ba-Sadusé bazalaki kondima té 'tè bato bakufá bakoki kosekwa.
173 Basani babalé bakosála nyónsɔ ekoki mpó na kopekisa yě kotondisa molangi na
komobambaka ndembó, sɔ́kí ndembó etuti yě, yě abimi na lisano mpé moníngá mosúsu
akoti.
174 Basenegale bazali na bonzámbe bwa islamu na 92% mpé bwa boklísto na 6%.
175 Basengaki ngai nakipe ndenge ya kokebisa mpo mobulu ya kobebisa biloko na
babus ézalaka te.
176 Basi basusu bakoki kozala na puerperal psychosis — bokono ya mutu ya monene,
ye ekobanda na sima ya boboti, tee na mposo motoba na sima ya mbotama ya mwana.
177 Ba signe to symptom ya pandemia ezalíi ka mwa ndenge moko na maladie ya
ordinaire ya mbula na mbula, kasi ba singe ya pandemie eleki makasi.
178 Ba signe to symptom ya pandemia ya gilípi ezalí ka mwa ndenge moko na gilípi
ya ordinaire ya mbula na mbula, kasi ba singe ya pandemia eleki makasi.
179 Basusu bakoluka kokolisa lolenge la mosala mosantu Vincent alakisaki o ntei
ya biteyelo mpe ya ba université.
180 Basusu bakomipesa o masanga ma bomanyoli bomoi bwa bamibonza, bobokoli bana
na bilenge, ntina ya boboyi koyamba (athéisme), nzela ya bopesi mpe bozwi nsango,
pastorale ya mabota na mpe masalisi ndenge na ndenge matali ezaleli mpe bomoto.
181 Basusu bazali kosalisa bato bakimi bitumba to kwokoso isusu, (réfugiés), to
baye bazangi minkanda ya leta (sans papiers) mpe koteya bilenge bazangi misala.
182 Basusu bazali kosalisa bilenge biye batukoli nzotu na bomeli makaya makasi
(ba drogué), bato bakobela sida (na Europa), bato bakufa matoi (o Irlande),
bitumbe, bana bazali kokola o ba balabala (ba shegué) mpe batu bazangi ndako.
183 Ba symptomes eye ezali ndɛkɛ moko na ba symptomes ya gilípi ordinaire mpe
ekoki kobima noki mpenza.
184 Batalaka bana oy basilisi mokolo na bango ya kelasi kino ngonga ya zomi na
moambi (18 heures), mpe ntango ya bopemi ya kelasi.
185 Batétaka yango mpó no kobimisa ndika na yangó.
186 Bato bákobanga kosala dépense éleka ndelo.
187 Bato ba kobenga bokono yango mawa na sima ya boboti.
188 Bato basálaka milelisi na koziba tǒ na kofina ya epái to bipái o ntéi ya
monɔkɔ.
189 Bato basusu bokoki koloba, te ozali pasi mpe o kotinda bato, na o kosilika
mingi tango nzambi ekozala.
190 Bato batángaka yango, bakomaka yango.
191 Bato mingi (toloba 9 na kati ya 10) baye bazali na nzoto kolongono, soki
bazui yango bakobela te.
192 Bato mpé baparti ya opozision babengami mpé bongo, po bakeseni na makanisi
mpé na politiki na (ba)parti oyo ezali na kimokonzi.
193 Bato na Israel bakómaká baúmbu na Ejipte; Nzámbe alongolaká bango kuna, na
maboko ya Moize.
194 Bato nyonso, oyo bazali na yo basengeli koyeba te ozali kobela – basengeli
kopalela yo te.
195 Bato oyo bazalí na depression ǒ sima ya bokási bazali kobanga mikolo minso
mpe ba kokundela bokasi o motema mpé bakoki kolinga libota na baninga na bango te.
196 Bato wana bakozala bandeko to baye bavandaka na ndako moko.
197 Bato yango pe bayekolaki mosala ya boyangeli na ndenge esengeli.
198 Batu bazalaki lisusu na makoki te mpe bitumba ezali kovandisa batu na nzala
enene.
199 Batu ya linete bamekaka miso nayo mpé koyebisa yo oyo linete ekoki nayo.
200 Ba vaccin e salamaka kolanda ndenge ya virus oyo e pesi épidemie to pandemie.
201 Bawuti kozwa ngai na mosala na lingomba moko epesaka bansango na oyo etali
boyekoli to pe misala.
202 Bayangeli ba mangomba mana manso bakokutanaka mbala na mbala na Kinshasa mpo
ya mateya mpe bisambo.
203 Baye 10% batikali bakobela, kasi mbala mingi noki te, kasi na sima ata ya
bambula 10 na koleka (Comstock, 1982).
204 Bayindo nyonso te nde bazali na goyi-goyi.
205 Bazalaki pe kotala ndenge moyi ezalaki kotambola.
206 Bazalaki pe kotekela bango dikata (girafe) pe bamakako.
207 Bazali na bana mibale ya mibali.
208 BCG bapesaka bana oyo bavandaka bisika ezalaka na bato mingi ya TB koleka
bisika misusu, likolo ya oyo, bapesaka na bana babotami na mboka oyo ezali na bato
mingi ya TB.
209 BCG batiyaka yango na tonga ya moke na lomposo.
210 BCG batiyaka yango na tonga ya moke na loposo.
211 BD na Lingala Banda bamasolo ya BD ebanda na Congo, mbala ya liboso, BD
cartonnée na Lingala, ezongela lokola mafuta ya luil.
212 Belilu ezalí na elembo Be mpé masi ya atomi ma yango ezalí 9,012182.
213 Bikolo misusu ya bato mwindu ndakisa Nubia, Libiya pe Sinaï ezalaki na se ya
kodondwa ya Kemet.
214 Bikolo ndenge na ndenge bazalaki kobika kolandana bokula ya ebale Nile pe
bipayi na bipayi ya Afrika.
215 Bikolo yango bazalaki bongo kotekisela bango : pembe ya nzoko, banzete, maki
ya malibanga (autruche), poso ya nkoy.
216 Bileko minene ya Kemet (Ezipeto ya bafaraon) Bileko minene ya Kemet (Ezipeto
ya bafaraon) Kemet (Ezipeto ya baFaraon) ewumelaki tango molai kozala Ekolo eleki
na bokasi na Bikolo nyonso ya bato mwindu na Afrika.
217 Bilenge ya Afrika bakumisi Lumumba na Bruxelles Kala i ngangu, Kala i
tekiniki Kala i mbangu Yoka: Tata moko akabwana Na mwasi na ye Makambo ya mokili.
218 Bisika bato bavandaka na bandako oyo ekoki te, na mokili mobimba, bato mingi
bakufaka na TB koleka oyo ya UK.
219 Biso mpe tokoloba oyo tomonaki na bisika ya misala.
220 Bituka ya se pe ya likolo, ekomaki kotambola lokola nde, ezalaki Bikolo-nsomi
(pays indépendants).
221 Bitumba oyo eyebanaki mingi ezalaki nde bitumba oyo bazalaki kopotana na
yango na Ekolo Nubia oyo bakanganaki mabele.
222 Bo bana ba Santu Vincent, ba Lazariste bazali kotiya motema mpe na boluki
nzela kani bakoki kosalisa bilenge bazangi mosala (Cité Elikya na Mbándáká) na mpe
bato ba mpasi (Lopitalo Santu Yozefu na Kinshasa).
223 Bo bato, moto oyo azali kobunda po na kotikala na bomoyi, moninga moto
asengeli kosunga ye!
224 Bobele na Kinshasa, bafungoli ndako ya boyambi basango bazali na lipaya na
Limete (1991).
225 Bobele na Kinshasa, bafungoli ndako ya boyambi basango bazali na lipaya na
Limeté (1991).
226 Bobɛ́lɛ́ nsima ya mwâ mbúla, bakrísto basúsu babandí kokoma masoló yangó na
mokandá.
227 Bobɛ́lɛ́ nsima ya mwâ mobú, bakrísto basúsu babandí kokoma masoló yangó na
mokandá.
228 Bobele o engumba ya Mbándáká, bafungoli ndako "Félix Dekempeneer", eye
ekoyangela Cité Elikya mpo ya kobokolo mpe kosalisa bana to bilenge baye bazangi
mosala (1998).
229 Bobokoli ezali mbala mingi anti-depressants.
230 Bobokoli ezali mbala mingi mino ya anti-psychotic mpe anti-depressant.
231 Bobokoli oyo ekobikisa yo malembe, kasi soki ozali eliki kitoko te na sima ya
mposo mingi, senga monganga na yo bobokoli eleki makasi to bobokoli mosusu.
232 Bobokoli ya malamu mpo na depression ǒ sima ya bokási ezali, mpé bato ba
kosala bobokoli ya sika, mpé oyo eleki na elengi.
233 Bobozo apesa mitíndo que sima ya 20 minutes nde doktolo ya Armée akoya kotála
soki mutu awe.
234 Bobunisi ya makasi, likama ya mokili to ya moto, to etumba, ekoki kopesa moto
PTSD.
235 Bokoki komona nayé na site ɛntɛrnɛ́tɛ.
236 Bokokuta pe mikanda ya babimisi basusu ya Kongó.
237 Bokomi bwa makanisi bozalí bokomi na bilembo biye bizali makanisi, ndakisa
bokomi bwa sína.
238 Bokono ekobikisa na mbango mpe bobokoli bozali ya bokoti, kasi bato basengeli
kosunga yo mingi tee na nsuka.
239 Bokono yango ekopesa mwasi mpe libota na baninga mawa mingi.
240 Bokonzi na Kemet ewumelaki pene na bamvula nkoto misato (3000 ans), kobanda
3400 tii 332 yambo ya etangeli ya bamvula ya tango ya lelo.
241 Bokoti ya Maneno bozali pete mpé ebakisamaka na lobango, esalemi bongo mpô na
lolengé na yango ya pepele, ebongo ezali kopesa lisúsu bisaleli nyoso oyo
bilongobami mpô na blogi.
242 Bokula ya Nile, bikolo ezalaki ya minene, bokasi pe nkota nzike.
243 Bolamu bwa ye bokamwisi baninga ba ye.
244 Bolo ezalí na elembo B mpé masi ya atomi ma yango ezalí 10,811.
245 Bomoi bwa ye mobimba amipesi na babola; asalisi mpe bato ba nkita mpo 'te
bayeba komipesa o mosala mya babola bango bazali "bankumu mpe bakonzi ba biso".
246 Bongisa yo moko, pema ebele mpe pangana te soki okoyoka mpasi.
247 Bongo Eklezya andimi lingomba lya bango lokola "Société de vie apostolique".
248 Bɔngɔ́ ezalí eténi ya nzóto eye ezalaka na kati ya motó.
249 Bongo o mobu 1633, lingomba lya ba Filles de la Charité libandi.
250 Bongo, osengeli kozala na mayele na Web mingi te mpo na kosalisa Wikipedia.
251 Bonkumu mibale ya liboso eyebanaki na kombo ya Tiniti.
252 Bonkumu ya bafaraon efandaki pene na bamvula 3000, pene na ngala 30 ya mabota
ekambaki Kemet.
253 Bonkumu ya kala-kala : bakeli Manaka elandaka moyi (calendrier solaire)
Bileko minene ya Kemet (Ezipeto ya bafaraon) Kemet (Ezipeto ya baFaraon) ewumelaki
tango molai kozala Ekolo eleki na bokasi na Bikolo nyonso ya bato mwindu na Afrika.
254 Bonkumu ya kala-kala : bakeli Manaka elandaka moyi (calendrier solaire)
Narmer, oyo ayebanaki lisusu na kombo ya Aha, to pe, ya Menes azalaki faraon ya
liboso ya Kemet.
255 Bonkumu ya Kala : kotonga bapiramidi ebandi Bonkumu ya Kala : kotonga
bapiramidi ebandi Bonkumu ya Kala na Kemet ebandi na tango ya Faraon Djoser.
256 Bonkumu ya Kala : kotonga bapiramidi ebandi Bonkumu ya Kala na Kemet ebandi
na tango ya Faraon Djoser.
257 Bonkumu ya kati-kati na Kemet (Ezipeto) Bonkumu ya kati-kati na Kemet
(Ezipeto) Kemet (Ezipeto) ekotaki na suka na mobulu.
258 Bonkumu ya zomi na moko (onzième dynastie) ebandisamaki na Faraon Mentuhotep
II.
259 Bosakoli makolo entre bino na bino ekoki kosalama tanko nionso oyo bolingi.
260 Bosengi ndingisa ya kofanda na Beljiki Mopaya oyo alingi kosenga ndingisa
akosala yango, na libanda ya Beljiki, na mboka esika azwami.
261 Boyangeli akokisí décission ya bato mpé guvɛnɛmá abíkí boyangeli.
262 Boyekoli biteni ya nzoto ya moto, boyekoli bizaleli ya bato, mibeko,
mabongisi makambo ya bomoi na mboka, kotonga bilamba, kolamba, mpe bongo na bongo.
263 Boye mokanda ya Luka ezalí kolakisa mosala monene oyo Nkolo Yésu apesi
Eklezya: kosakola Sango Malamu na bamboa nyonso, tii na suka ya mokili.
264 Boyókani bwa Sika tǒ Kondimana na Sika (na ligresi :Ἡ Καινὴ Διαθήκη / Hê
Kainề Diathếkê) ezalí makomi mánsɔ maye matali bomɔi bwa Yésu mpé ebandeli ya
boklísto tǒ boyókani bwa sika eye endimami lokóla sɔ̂lɔ na boyambi bwa baklísto.
265 Boyokani yango ya bitumba to mombongo ezalaki pe kosalema na Bikolo ya ngambo
mosusu ya Mediterane kino na mokili ya Liban.
266 Boyúda (na lifalansé balobí Judaïsme, na liébeleo balobí Yahadut) ezali
relijion ya ekolo ya Bayuda.
267 Bozangi kímiá * Sɔ́kí otambolaki mpó na kokɛndɛ ó mbóka-mopaya tǒ mbóka esúsu
na mikákatáno makasi.
268 Buku oyo eyebisaka likolo ya maladie yango, ndenge ya koyeba yango, lobiko na
yango, mpe elakisaka ndenge ezali na mboka na biso na kokokisa yango na ndenge
ezalaka na mokili mobimba.
269 Buku oyo ezali likolo ya nkisi ya Bacillus Calmette-Guérin, mobateli bapesaka
mpo mwana nayo azua tuberculose (TB) te.
270 Buku oyo mpe ezui batoli ya sika mpoya mopekisi ya BCG na UK, mpe babuku
misusu na sango oyo nyonso ekosalisa koyeba makambo ya maladi yango na bawebsite.
271 Buku ya Richard Ali ekomama na Lingala.
272 Bulayumi abandaki kelasi na ye na Santu Martin na Kinsásá (1965-1971).
273 Buzalaka loléngé míngi; na ntina eye moto alingi kosálela yangó.
274 Constatation ya Espérant Kisangani Constatation ya Espérant Kisangani Na
nzembo na ye « Constatation », Kisangani Djenga Espérant, azali komituna mituna uta
na makambo oyo ye amoni na mokili.
275 Constatation ya Espérant Kisangani Na nzembo na ye « Constatation »,
Kisangani Djenga Espérant, azali komituna mituna uta na makambo oyo ye amoni na
mokili.
276 Contentieux oyo ebotami tango Congo ekomaki lipanda mokolo mwa 30, sanza ya
yúni mobú mwa 1960 mpe esengelaki Bɛ́lɛjika etika Congo en tant que mboka oyo ekomi
kokonzama na bana Kongó-Kinsásá bango moko, Eye elingi koloba ekolo nsomi.
277 Décision oyo ezuamaki mpe mpo na kosepelisa ba politiciens na ba militaires
oyo bazalaki na ba baleinières na masuwa oyo ebandaki kosala mombongo na fleuve na
ba rivières ya Congo.
278 Depression ǒ sima ya bokási ezalí bokono ya likanisi lia somo ye ekoki kozala
na sima ya bokasi, ye e pesi moto pota ya monene to bokaneli.
279 Djenga K asosoli mokili, moluka, bolingo, motema mabe, elikya pe liwa!
280 Donc, esengelaki babengisa batu bawuta na Afrika ya wesita mpo baya kosala
musala wana.
281 Donc, l’Etat Congolais esengelaki lisusu e négocier na ba sociétés na oyo
etali ba transfères wana.
282 Dramaturge, maboke ma ye masanami na ekolo ya Alémani, na Italya mpe na
Lisangá lya Ameríka.
283 Ebandela ya lingomba.
284 Ebebeli bango, suka na lisolo.
285 Ebele ya mbisi o kati ya mayi ma Kongó bakundamaka lisúsu tɛ́ o «malita»
ndenge esengemi, zambi Thomson nde ekanga mabumu ya bana ba Kinshásá lokola kaka
lilita na yé moko.
286 Ebonga ya Mabiki na internet elati elamba ya sika Ewumeli mwa bamvula, ebonga
na biso na internet ekomaki mwa konuna.
287 Ebongi bato nyonso na mokili babunda na TB.
288 Ebongisami kotosa mokola yango, nase na ngolu ya nkolo pona kokanisa
bokelisami mpe libikisi ya Nzambe pe elikia ya bopemi ya libela na bomoyi oyo ezalí
koya.
289 Efelo ya wɛ́sita (liboso) mpé mbisa ndáko-Nzámbe monéne ya libangá (motóndo ya
wólo ).
290 Ekabwami nabiteni misatu: Ecole primaire, Lycée Saint Joseph oyo toyebi na
kombo ya Madayila na pe college Saint Frederic.
291 Ekelamu ya bwania (Kongo) ya bankoko (Kongo), O mboka (Kongo) tolinga mingi
(Kongo), Tokotondisa bana na mabele na yo mpe tokobatela lokumu na yo.
292 E ko dépendre na ndenge virus yango e zuwami pe ndenge e tambolami, groupe to
mbula nini ya bato ba zuwi yango koleka, bokasi ya ba symptome na yango, pe lotango
boni ya bato bakufi.
293 Ekokeko yango nde babenga Sphynx ya Monene (tanga : Sfenks).
294 Ekoki kotika elembo ekɛ.
295 Ekoki kotika elembo moke.
296 Ekoki kupanzana noki noki mpenza na kati ya bandeke na bopesi bokono mpe
liwa, surtout na kati ya ba ferme ya ba soso to na kati ya nzando oyo ezali kotiya
ba soso oyo ezali na bumoyi ebele esika moko.
297 Ekoki mpe kopesa meningite.
298 Ekoki mpé kozala yenda ya mótuka, ya engbunduka ya nkínga mpé bôngó na bôngó.
299 Ekolo monene ebotamaki pe Narmer abengaki yango : Kemet.
300 Ekomaki na 450 mituka oyo ebandaki kotambola dix millions de km na mbula.
301 Ekomakí na 450 mituka oyo ebandakí kotambola dix millions de km na mbula.
302 Ekomi ye o misyo na butu, fievre ekangi ye mpe etiki ye lisusu te.
303 Ekomi ye o nsonge atoki mingi.
304 Ekosalema loléngé ndéngé na ndéngé engɛ́bɛ́nɛ́ na motindo mwa boyambi, ekoki
kosálama na mbótama tǒ na bokóló mpé ekoki kosálama na bosopeli moto (mwana tɔ̌
mokóló) mái na motó tǒ na bozindisaka mobimba mwa moto o mái.
305 Ekosalisa bato oyo bazalí na depression ǒ sima ya bokási bomoi ya malamu mpé
esengo.
306 Ekosalisa ye moto, ayebi 'te moto ona azali o kati ya lisanga mpe lisanga
lizali na etamboleli ya yango.
307 Ekosenga yo, olamuka na tongo, ata pongi kutu nanu esili te.
308 Ekosua mpo na mikolo mike, kasi ebikaka noki soki okangi yango te.
309 Ekotika elembo moke nakati ya tolo, na ndenge emonanaka na Rayon-X.
310 Ekoya na tango nyoso mpe na nzela bipayi na bipayi lokola koyoka mawa,
kobanga to kokanisa te bomoyi ezali na tina lisusu te, to ekosangisa biloko wana
nyonso.
311 Ekozala na minoko mibale : Lingala pe Français.
312 Eléktron ezalí eténi ya atome óyo ezali na libándá.
313 Elembo ya puerperal psychosis ekoki kozala lokola liboma.
314 Elingi koloba, bokonzi ezalaki kowuta na noko pe kokende na mwana-nkasi
(nkana).
315 Elingi koloba : « mwana ya Ra » to « mwana ya Nzambe ».
316 » elingi koloba : « Sango ya monene na libota Phoneme.
317 Elombe Mentuhotep II alongi etumba po na kozongisa Bomoko ya Kemet.
318 'Emergency contraception' ekosalisa soki osalaki makambo ya bolingo kasi na
nzela ya kopekisa zemi te, to okanisi te zela nayo ya kopekisa zemi esalaka malamu
te.
319 Émile Etumangele Aseke Kangaseke azala lisusu molakisi monene (Professeur) ya
ba mikolo ookati ya Institut Supérieur Pédagogique ya Gombe mpé na ba Universités
mosusu ya mboka Congo.
320 Emonani lokola 33% ya bato nyonso na mokili bazali na yango.
321 Enama ezalí eténi ya nzoto eye ekokí koningana na loléngé lɔ̌kɔ́.
322 En contre partie, l'Etat indépendant esengelaki etikela compagnie ya Katanga
na totale propriété ya mabele domaniale oyo ezali na territoires oyo convention ya
1891 ezali kolobela.
323 Ɛngɛ́bɛ́nɛ́ na boyókani bwa bangó na ebandeli ya lisano, yě akoki kobomba
koyamba ya yě.
324 Éngɛ́bɛ́nɛ́ na IATA, likambo lya *safety (bobateli) na makambo matáli botámboli
bwa mpɛ́pɔ o Kongó-Kinsásá ezalí mpenzá mpo-bonsɔ́ni mpé minkánda likólo lya likambo
lîná lizalí mawa míngi.
325 Ɛngɛ́bɛ́nɛ́ na makanisi o Afríca míngi mpenza na Kongó-Kinsásá, ndɔki ezalí moto
óyo azalí na makokí ma kotika nzóto ya yě na butú tǒ ntángo yě azalí kolála mpé
kopumbwa bisíká na bisíká mpǒ na kosála misálá mya bangó mya kobómbana.
326 Engebene na mibeko mya lingomba, * Uto ebandela, lingomba ya Mission lizali
koteya ba mission populaire na ba paroisse.
327 Engumba yoko yoko ezali na bituka bikonzami yango moko lokola vili, komine,
seketele mpé sefeli.
328 Epai esusu, "Centre d'Animation Missionnaire" ezali koteya ba mission
populaire mpe kolengele ba laïc mpe bakambi ba mangomba ma apostolat.
329 Epai ya ba-Israelite yango ezaliki fɛ́tí ya kolongola mbuma na bilanga.
330 Epai ya bamelo ya libota esantu a sili saki kelasi na ye na Kinsásá na mokolo
ya 5 ogusiti 1959, kelasi ya molokisi.
331 Epái ya bato ya bikólo bínsɔ, ézala Bayúda tǒ bato ba bikólo bisusu, bantómá
bazaláka kosakola nsango ya Yésu; ndenge yě azaláká, maloba ma yě mpé misálá mya
yě.
332 Epai ya bato ya bikolo nyonso, ézala Bayuda to bato ya bikolo mosusu, bantoma
bazalaki kosakola sango ya Yésu; ndenge ya azalaki, maloba na ye pe misala na ye.
333 Epai ya koko Moloki azalakí na basi 12 mpé a botaki bana ebele na bakoko
ebele: Mungbende, Moloki, Nkumu, Etungola, Mumbey, Mokwami pe na basusu..
334 Epayi bapasta, banganga, bazwi, babola, nyonso ezoleka.
335 Esálela ezalí masíni ya kotánga na mobando mazalín bwaya mingi koleka mpɔ na
koyeba makambo ndenge yɔnsɔ.
336 Esaleli oyo eyebanaki na Bikolo nyonso ya bato mwindu na Afrika.
337 Esengeli básala makasi mingi na kelasi to mpe na boyekoli ya ndenge na
ndenge.
338 Esengeli koloba ete soki vraiment basalaki ba etudes topographique na ya
genie civile approfondies makasi mbele balingaki balonga Ruzizi.
339 Esengeli na biso kosala makasi ya koyekola yango.
340 Esengeli nde liboso, bato oyo bazali awa, bakoma mpenza baimboka Belgique.
341 Esengeli pe koyeba ete, bana ya mboka Kemet pe bapaya balekisaki lisusu ndelo
ya kotosa pe kobanga BaFaraon kaka na ndenge BaFaraon azalaki kosalisa misala oyo
ya kotonga bibakata ya bandako.
342 Esengeli pe toyebisa ete, Ekolo Kemet ezalaki tango na tango kobunda, to pe,
kosala mombongo (commerce) na Ekolo ya Nubia pe Bikolo misusu na mokili ya Bato
mwindu kino koleka Nile ya likolo.
343 Esengeli tomikotisa mpe na lolenge ya awa.
344 Esika abuti ngomba moko mwa molai na farasa ebendaki likalo, farasa ya ye
ebuti bobele na nkwokoso mingi.
345 Esika Pierrette atindaki ngai ezali mpo na bozongisi na ndelo, sima nde
obandi koyekola kimosungi mabota.
346 Esika wana, député Etumangele alakisaki na ba kongolais nioso été atangaki
mpe avandisi mayele makasi na makambo oyo etali conservation ya ba niama, ba zete,
mayi mpe mabele.
347 Esika wana nde mokili ekabwanaka na maboke mibale ya bato : bato ya molende
pe bagoyigoyi.
348 Etánda ya bileko na lokótá lingála esalami na Bienvenu Sene Mongaba.
349 Eteni Kokoma ezali petee: ezali formulaire moko na kati na ngo, liziba ya
'lokasa ekoki kobongolama.
350 Etéyelo ezalí esíká bato bakendeke koyékola pó na koyéba kotánga, kokoma pé
koyéba makambo ndéngé na ndéngé.
351 Etikala na 8 locomotives électriques, 11 locomotives diesel na 3 locomotives
de manœuvres na moins de 200 voitures ya ba voyageurs na marchandises et quelques
centaines ya ba wagons commerciaux epola et ezali na état moko déplorable.
352 Etíkálá sé na misapi ya bato bakolakisa.
353 Etuka na etuka ezalaki kotambola na ndenge na yango.
354 Etumangele atikali ko sala mosala na ye na mayele, na botosi nyoso ya mibeko
ya Leta mpe ya batu oyo baponaki ye na Lodja.
355 Ewuti kokoma ndenge na ngende: kokani na batu ya baekolo oyo ezali ndambo eke
emati kobanda na 16% ti 25%.
356 Eyaka elongo mpona kosalisa soki maladie emeseni nkisi moko, misusu ebunda.
357 Eyaki lisusu ndongo, misala minene ya kotonga, ndakisa, bandako minene lokola
bibombelo bilei, malita, bamonima pe bandako ya kofanda.
358 Eye ekoki kondimbolama na loléngé luye : Bísó topumbwákí nsima ya kosála
taksí miniti mísáto.
359 Eyelaka ngai pe Mwa Likambo ya kosala sikoyo, olekisi tango.
360 Ezala Bikolo ya bayindo misusu lokola bango, ezala Bikolo ya bapaya na ngambo
ya Mbu Mediterane pe na Azi.
361 Ezalaka mbala mingi te mwana apanza TB – kasi kobela na bango elakisaka te
moto mokolo oyo azali kobela TB, azali mpene na mwana wana.
362 Ezalaka mpé míngi-míngi lokótá óyo esalelamaka mpɔ̌ na kotangisa na kelasi ya
bǎna-ekólo êná.
363 Ezalaka na mbala mingi posa, to pe, makasi ya kosala yango ezali te, kasi
lotomo, esengi kosala yango.
364 Ezalaki na tango ya bokonzi ya Fraraon Djer, moko ya mokitani ya Narmer, nde
bakelaki manaka (calendrier) ya kotanga mikolo kolanda moyi.
365 Ezalaki ndeko na ye.
366 Ézala malamu to mabe.
367 Ezala mosala ya lifuta, ezala mosala ya kobongisa nzinganzinga, ezala mosala
ya komanyola, tomoni ete, soki basali yango te, ekomisalama te pe suka na yango,
ekomema pasi, mikakatano to bwale.
368 Ezala na Bikolo ya bato mwindu oyo bazalaki na ngambo, ezala na Bikolo misusu
ya Azia pe Eropa kino na Liban.
369 Ezali bongo : www.dofi.ibz.be Mibeko yango ebongwamaka mingi.
370 Ezalí bwányá tǒ mayele ma koyéba bóníbóní bayángela mokili mwa bato, bóníbóní
bakamba bato ba ekólo na ndéngé elingí kosepelisa bato bánsɔ.
371 Ezalí kokanisa biso lisusu tanko nionso ke ebongisami na biso kozala na
bolingo, bosantu, komikitisa, bolimbisi na bosalisi.
372 Ezali kolakisa bana ya mibali na pe ya basi kosala misala ya tekinika pe
mosala ya courant.
373 Ezali koluka kotiya bondeko kati ya batu mpe kokotisa bosembo o mikili minso,
na ntina ya kozongisa bonsomi bwa babola, kopesa bango elikya mpe esengo ya kobika
o mokili.
374 Ezali kopesa mateya ma recyclage mpo ya ba Lazariste bazali na mibu 35 kin'o
50.
375 Ezali kopesa nzéla na ba oyo bazali na connexion ɛntɛrnɛ́tɛ oyo etiyami ndélo
kosalela système moko oyo ezali pepele mpé pete na kosalela.
376 Ezali kosunga mpe kobongisa bato na bandako na bango.
377 Ezali liseki te, ezali etumba ya butu na moi.
378 Ezalí lokola ekelézia ya bamisioni ya ndéngé na bango, lokola baye ebandáká
na mbula 1900.
379 Ezali lokumu mpo na ngai.
380 Ezali makoki po na bana na biso kokende kelasi, bakendeke kelasi, bazwaka pe
na sima balukaka mosala, lizita ekangami pe ebandeli.
381 Ezalí míngi míngi bato ya bozwi moké, kasi, bamitikaka pamba pamba té na
lolombo to bisengasenga.
382 Ezali mosala moko esengaka motema pio mpe kotanga ézala na mwa ndelo ya
malamu.
383 Ezali mpé kopesa nzéla na baoyo bazali komikomisa bazala na bisika na bango
moko na kati ya plateforme mpé bazala lisúsu tê na kati ya ndelo ya mayebisi na
bango mpô na likambo oyo litali connexion ɛntɛrnɛ́tɛ «ya vitesse moke».
384 Ezali mpe na misala misusu esengaka na yango formation te, kasi ezali kokoma
mpasi mpo na komonana.
385 Ezali mpe relijion ya mokɔ́lɛ koleka - mpé na lingómba mokɛ́ koleka, o káti ya
barelijió mísáto ya balandi nzambe moko.
386 Ezali na bato bayá Belgique, lelo mbula 30 kasi bazelaka kaka mokolo
bakozonga.
387 Ezali na lingomba ASD.
388 Ezali na makambo ya tina oyo esengeli tolobelaka!
389 Ezali na ndimbola enene 'te o bobange bwa ye, province-mama ekoka kokoma o
maboko ma mwana oyo ye akolisi na motema monso.
390 Ezali nde ntango ya kelasi nde okoki koyebana na bato oyo na mikolo ekoya
bakoki kozala na ntina mpo na yo.
391 Ezali pasi po na kozwa mosala na Belgique.
392 Ezali pe na misala misusu, tosalaka yango po na lifuta ya mosolo te, kasi po
tokokisa polele to bosenga oyo ekoki komonana na bomoyi na biso.
393 Ezali pene pene ya ndako nzambe ya eyamba yaba katolika santu marco.
394 Ezali po na kosunga bayekoli oyo bawuti kosilisa kelasi ya secondaire pe
bayebi nzela ya kolanda te.
395 Eza possible ete Pandemia ya gilípi e ko zuwama na bato mingi koleka gilípi
ya mbula na mbula.
396 Faraon (Ndako Monene) azalaki lisusu na tina monene te, na miso ya bato.
397 Faraon oyo akitanaki na Kufu ezalaki bongo Khafre.
398 F.D.C. ekomaki kosala nionso mpo Tshombe alongua: kosenga na Président Kasa
Vubu asalela message na ye oyo apesaki na radio le, 30 apríli 1965, a nommer
informateur mpo na consultation en vue ya formation ya gouvernement ya sika, etc.
399 Filo mbongo na ngai ya motema ákolela Djenga akeyi.
400 Folina ezalí na elembo F mpé masi ya atomi ma yango ezalí 18,9984.
401 Gilípi ya ndɛkɛ (to gilípi ya avian) ezali gilípi moko eye ezuaka surtout ba
ndɛkɛ ya zamba mpe ya mboka.
402 Gouvernement ya Ingɛlɛ́tɛlɛ a sali plan e bengami “Influenza Pandemic
Contingency Plan” (tálá na site www.dh.gov.Ingɛlɛ́tɛlɛ/pandemicflu). Yango e ndimi
ete ba Service ya la Santé e kozala na kati ya demande makasi penza.
403 Gouvernement ya Ingɛlɛ́tɛlɛ e za na plan (Influenza Pandemic Contingency Plan)
oyo e ko landana.
404 Henriette Iwondo : Ezali likambo po na kozwa mosala na Belgique.
405 Heureusement na moyi ya lelo, ezali lisusu difficulté te kopasola ngomba na
lolenge wana.
406 Il était évident que na moment oyo Tshombe akomaki ko bouler ndenge nini
akoma candidat ya parti na ye mpo na ba élections présidentielles.
407 Imhotep azalaki bongo moyemi-matongisami (architecte) monene ya Faraon
Djoser.
408 Imhotep azalaki pe monganga monene.
409 Imhotep nde moto akambaki misala ya botongi piramidi ya liliboso oyo
etongamaki na mabele ya Saqqara.
410 Impuissance *Bovandi na ndako oyo ezali ya yo te.
411 Insecurité *Soki ovoyageaki na situation moko ya risk makasi.
412 Interface ekolimbolama mpé na mitango ya nkota ya Afilíka oyo mikoki kozuama,
mpô na kobuka bifelo ya nkota oyo bizali kobakisama, mingí mpeza na web oyo ya
angéle.
413 Jipsy na ngai ya motema ákolela Djenga K alanga nzembo.
414 Kaka na bato ya koyebana, naye kokota na mosoko ya ministre.
415 Kaka na bolandaka makanisi wáná, babengaka pé yangó "Zone rouge" to etanda ya
motane.
416 Kaminyɔ ememɛkɛ bilɔ́ko ndenge na ndenge.
417 Kamuke pe aboyi na ye te.
418 Kanisa malamu soki bokolongunu bwa yo esengi basala mbangu, mpo ezali mabe
kopekisa baye bazali na posa ya mbangu bazua Misalisi ya Mbangu te soki yo ozali na
posa na yango penza te.
419 Kanisa malamu soki sante nayo esengi basala mbangu, mpo ezali mabe kopekisa
baye bazali na posa ya mbangu bazua Misalisi ya Mbangu te soki yo ozali na posa na
yango penza te.
420 Kanton ezalí republiki souverain ya Swisi fedelali na mobeko likonzi, bokonzi
mpé parlament.
421 Kapesa yela ngai bulangeti po nazipa nzoto.
422 Kapesa yela ngai vunga po nazipa nzoto.
423 Kasa Vubu na discours na ye alakisaki kanda azalaki na yango na lolenge
alongolaki Tshombe.
424 Kasa Vubu na Tshombe boyokani bozalaki lisusu te, opposition ekomaki kosenga
na Tshombe a élargir gouvernement na ye tee suka suka ekomi kosenga démission ya
Tshombe na gouvernement na ye.
425 Kasekemwi alendisaki bokasi pe mabongisi ya Ekolo Kemet.
426 Kasi avant ba Chinois basala projet yango, esengeli naino basala prospection
ya terrain na espace oyo bango balingi kotonga.
427 Kasi bafiti ya quartier ya BaKamuké basignalé Zaïla que Kamuke azalaka na
mibali ebele.
428 Kasi bakondzi mingi baponamaki mpona bilanda landa bya bango na mibeko ya
mbulamatari.
429 Kasi bakonzi bayaki lisusu kobongola mission na yango.
430 Kasi bakotonga tee na Tshiloango te.
431 Kasi basalaki nzela ya mutuka, 63 km tee na Bukavu.
432 Kasi bato mingi bakanisaki ete ye azalaki na manso makokí te pona mosala ya
mokambi-ekolo, na ntango alandaki tata wa ye Laurent-Désiré Kabila na kimokonzi.
433 Kasi, compagnie oyo ekokaki te selon projet na yango, kosangisa batu oyo
bakokaki kosala musala moye.
434 Kasi ezalaki eloko moko ya ntina.
435 Kasi, ezali te moto nyosa nde ayokaka biloko oyo tolobi lokola moto na moto
azali na lolenge na ye ya koreagir na stress.
436 Kasi gilípi ya ordinaire ekoki kozala grave, pe esengeli ete bato oyo ba
sengeli ko zuwa tonga ya gilípi ordinaire ba zuwa yango.
437 Kasi kobandá mibú 1980, bokɔnɔ bûná bumɔ́nɔnɔkɔ mingi lisusu tɛ́, mpó éte bato
bakokóma na ndáko ya malamu, koliya malamu mpé mínganga bazali mpenzá komɔ́nɔ o
lombangú mpé kotiya mpɛmbɛ́ni baye bazalí kobɛlɛ mpó bazua lobiko noki.
438 Kasi kokanga yango na sparadrap te.
439 Kasi lokola ndenge ya TB ebaluki, Ingɛlɛ́tɛlɛ ekamati nzela ya kolanda bato
moke baoyo bakozala na yango.
440 Kasi manso maleki lokola Vincent akanisaki te.
441 Kasi, Mbula Matari, na bokasi bwa Minisele wa Yambo azali nkolo mpe
motambwisi wa politiki ya ekolo, eye akobongisa na boyokani na Mokonzi wa Ekolo.
442 Kasi, mokili ndenge elengelami na moyi ya lelo, soki osali bongo te, oponi
nzela ya nzala.
443 Kasi na bambula ya 1980, maladie yango emonanaki mingi lisusu te, mpoya bato
kozala na ndako ya malamu, koliya malamu mpe koyeba noki na kotiya pembeni baye
bazali kobela mpo bazua lobiko noki.
444 Kasi na Kemet nde esika banganga ya Nzambe pe ya Mayele ya Fraron Djer nde
bakomaki manaka yango koyeba mokolo mobu ekobanda pe mokolo mobu ekosuka.
445 Kasi na sud na Rhodésie (Zambie),na Bulawayo chemins de fer ya Afrique du sud
esilaki kokoma mpe na Mozambique oyo ya kuna ebandaki kokoma tee na Salisbury.
446 Kasi natalaka mingi na sima, nasosoli, sima nde natie bikoma to mpe nasali.
447 Kasi neti Katanga ezalaki mosika na Océan Atlantique, CSK ezalaki na likanisi
lya kotonga chemin de fer tee na Matadi mpe na kobimisa ba minérais na Congo vers
la Belgique.
448 Kasi neti Katanga ezalaki mosika na Océan Atlantique, CSK ezalaki na likanisi
lya kotonga chemin de fer tee na Matadi mpe na kobimisa ba minérais na Kongo vers
la Belgique.
449 Kasi nioso oyo ekoki ko bongwana na tango ya pandemie.
450 Kasi oyeba te tango mosusu baoyo bazali na yango bakoki te kopanza yango.
451 Kasi sango Van Segvelt akufi na malali ya tyfus o nsima ya mobu moko mpe
sanza ínei.
452 Kasi soki etuli, maladi ewutaka na makambo ya bolingo misusu ekobebisa nzoto
libela lokola kozanga mwana mpoya basi na mibali.
453 Kasi soki omoni biloko oyo tokomi awa na nse, okoki kokende na bato ya sante
bameka mpe ozua nkisi pamba na ndenge ya sekele.
454 Kasi solo mpenza, ezalaki kosalama ndenge wana te.
455 Kasi tala te bankisi misusu wana babeti ye te na loboko oyo babetaki ye na
BCG kino sima ya sanza 3, soki te, esika yango ekoki kovimba.
456 Kasi tango okozala eliki kitoko, sala makambo nyonso.
457 Kasi ut'o ebandela, mosala mwa lingomba lina moyebanaki mpe o bikolo bisusu.
458 Kasi yaba te ebongi okendeke ya doctolo nayo soki ozali penza na posa ya
mbangu te.
459 Kasi ye alingamaki mingi na batu baye baponaki ye n'a Lodja mpé na bakozi na
ye ya parti politiki ya PDC.
460 Kasi yemei ayebisi Vincent 'te soki asikolaka molimo mwa ye na sakramentu ya
ntubela te, mbele awei na masumu maluti.
461 Kati na baFaraon oyo bakende sango, tokoki kotanga Senurset (oyo ayebani
lisusu na kombo ya Sesostris).
462 Kati ya 1 na 5% ya baye bazui TB babelaka noki wuta bazui yango (Styblo et
al., 1969; Sutherland et al., 1976; 1982).
463 Kati ya bango, 98% bazali bato ya Tiers Monde, mingi na Asie de Sud na Afríka
ya bato mwindo (WHO 4).
464 Kemet elingi koloba : mabele ya Bayindo.
465 Kemet ezalaki bongo na mapinga ya makasi.
466 Khafre nde atongaki ebakata na ekeko na elongi ya moto (elongi na ye moko) pe
na nzoto ya nkosi (lion).
467 Kimina na mwasi na ye bakani kozwa mabele epayi ya Bateke mpo na kosala
bilanga.
468 Kimina pe asalí ye suka na filime.
469 Kingasani ekabwaní na komine ya Masina na balabala monene Lumumba.
470 Kingasani na Masina ezalí bamboka minene na engumba Kinshasa.
471 Kino mibu zomi na mitano akoli se o libota lyango, akaboli mpasi elongo na
bandeko banso.
472 Kino na moyi ya lelo, bitonga minene lokola bapiramidi ya Ezipeto ezali bongo
misala ya Bayindo oyo bangalaki uta katikati ya Afrika kino na Mbu ya Mediterane,
na ngambo nyonso mibale.
473 Kobalola lokosa moko ezali oyo eleki ntina mpo na Mosalisi moko.
474 Kobanga te kobenga ambulance soki oyebi te ozali penza na posa na yango ya
mbangu.
475 Kobunda na ndenge nionso mpo na kozwa mikanda.
476 Kodondwa ya Kemet ekendeki mosika tii na epayi ya baGreki, na Mezopotamia…
Tokoki kotanga “ngala ya bonkumu” pene na tuku misato na moko (31).
477 Kofanda na Belgique: Mabongisi ya Leta Kofanda na Belgique: Mabongisi ya Leta
Na oyo etali mibeko, mitindo pe mabongisi ya Leta po na Kofanda na Beljiki, okoki
kozwa yango na ebonga internet ya Etalelo bapaya (Office des Étrangers).
478 Kofanda na Beljiki ekoma nde likabo (privilège), ezali makoki (droit) te.
479 Kokanga yango esika moko ekosalisa soki bakangi yango bisika misusu.
480 Kokende kotalaka bandako ya bikeko (musée), kokende kotalaka miziki ya bikolo
misusu, koliyaka mpe bilubu ya bipayi na bipayi, mpe bongo na bongo.
481 Kokende kotika bango na bokutani, ndakisa epayi ya monganga, to mosambeli to
mpe molandi boyokani.
482 Kokende mosala banda mokolo ya mosala moko tii mokolo ya poso, ezali pasi.
483 Kokíma mbángu ezali masano ma ndéngé na ndéngé.
484 Kokoma « Nasepeli mingi kotanga makomi eye pe na pesi bino nioso longonia na
ndenge bozali komatisa lolenge pe bofandeli na biso.
485 Kokota ya Nendaka na gouvernement ememaki élan mususu na oyo etali lutte
contre Tshombe.
486 Kokotí ezalí nzeté ya molaí mpé mbuma enɛ́nɛ ya yango.
487 Kolanda tango oyo vague ya mibale ya pandemie e bandi, ba minganga ba koki ko
zuwa deja vaccin po na ko protégé bato.
488 Kolongola kaka soki mosengi azali na makoki engebene na mayokani oyo Beljiki
atia mokoloto (batraité internationaux oyo Belgique asigna).
489 Komeka basalaka na loposo to na Rayon-X.
490 Komeka esalamaka na dokotolo to efimiele mpe bakoki kosenga kotala nzoto nayo
na esika ya sekele.
491 Komeka mpona bandeko tina yango koyeba baye basi bazui TB to baye basi
babandi kobela.
492 Komeka mpoya maladi ewutaka na makambo ya bolingo ezali nini?
493 Komini asalaka mpe na ndambu ya mangomba ya place mpe ya ekolo mpo na kobunda
na mikakatano lokola bobomi, kozanga, kozanga bosembo, isolement na lingomba.
494 Komini ya Barking mpe Dagenham abonzelaka misala na mayo matali ndakesileli,
elalelo ba ndako, misala na environement local, misala etali lingomba,
planification ya botongeli, mpe mosolo moa elalelo.
495 Kongó ya Bɛ́lɛjika ezalakí libonga ya Bɛ́lɛjika ya 15 novembere o mobu 1908
kíno 29 yúni 1960.
496 Kopesa supu na mampa ekoki te, ata bato ya mbongo bakoki kosala yango.
497 Kopesa te aspirine na bana baye bazali na moins de 16 ans.
498 Kosala likambo, ezali mokumba monene.
499 Kosala mpe bimekelo (stage) na bandako ya bopemi ya mibange, ya bobateli bana
mike mpe na bandako ya bato.
500 Kosálisa mbísi y'ebalé mpô yé mpé aya kozua esika ya lilita kati na libumu ya
bato, ezalí koluka kosalisa nde bato; mpô ete bibembe bya bango bivandaka ntango
molai tɛ́, kuna kati na ndako ya malili, na ndenge esalami mpona ebembe ya thomson.
501 Kosimba mpe bopwepwi na mobali na yo ekopesa yo elikia – penza soki o lingi
kosiba te.
502 Kosi mokanda ya Matié ekeseni pe mingi ná oyo ya Marko.
503 Kosólola bosémbo ezalí bongo loléngé bato bakoki kosólola na ndéngé ete
mindondo, bitumba mpé kosuana ezalá soko moké te (ezalá tata na muana, tata na
mama, moninga na moninga, molakini na muana kelasi, mokonzi na mosali, bakonzi
bango na bango).
504 Kosólola bosémbo ezalí eloko ya motuya esengeli bato mingi bayeba mpé
bayékola yango.
505 Kosólola bosémbo ezalí loléngé ya koloba na moninga mua yo na kimia na ndéngé
ete boyokani mpé kososolama ékoba kati na bino.
506 Kosósola malamu to kokokisa mposa elobi moninga.
507 Kotia territories oyo Etat indépendant epesaki na Compagnie Katangaise
ezalaki likambo moke te pamba te ba frontières ya sud ya Katanga na ya nord ya
Zambie ekatamaki naino malamu te.
508 Koyeba mpe ndenge ya kolimbolela mokolo likambo.
509 Kozela lobi te Soki osepeli na makambu nalobeli yo, luka osalela yango.
510 Kozela te, tango eleka, sima okoma kolelalela.
511 Kozua TB ezalaka noki, to makasi?
512 Kufu ya bonkumu ya minei ayaki lisusu na miango ya kafukafu tali kotonga
bapiramidi.
513 Kuna nde akomaki moteyi okati ya Eyamba ya baMethodiste, eye etindaki ye na
Losana na Swisi mpo na mosala mpe kotanga lisusu na «Centre de Formation de
Théologie Méthodiste» mpe na Université ya Losana.
514 Kuna nde ekolisamaki pe etiamaki na molongo : masese, masapo pe kopesela
(Kasàla) oyo eyebani tii na moyi ya lelo epayi ya Bayindo.
515 Kuna pe okokuta esika po na kosomba mikanda yango.
516 Kuna toyanganaka mbala moko na mposo.
517 Kútu na mwâ 13 sɛtɛ́mbɛ, bapɛ́sákí badiploma na yambo na bayékoli ba libosó.
518 Kwánga (tǒ kpánga) ezalí manyɔ́kɔ, ntina'iněně ya nzété ya pɔndú tǒ nsɔngɔ́
batié na mái mikolo minei toó mitanó, pe batuti yango na éboká, soki ɛlɛ́mbi, na
sima bakángí yango o ntéi ya nkásá, mpɔ̂ na kolíya.
519 Lazariste polonais moko wa province ya Congo azali kosala mosala na Beljika.
520 Lelo, Archidiocèse ya Mbándáká-Bikoro ezali o maboko ma Mgr Joseph
Nkumuondala.
521 Lelo oyo azali koyekola ndenge ya konétola Lingála pó ékoka kosálelama na
ndéngé ekokí bó monoko ya kotángisela nzebi (sciences) na bitéyelo ya Kongó.
522 Lɛlɔ́ óyo, Bulayumi azali kosala bopelɛ kuna, kasi lokola mokengeli ya makambo
manso mizali kosalama kati y’Institut eye (Chargé des programmes).
523 Lelo oyo na mboka ya bawei, tokanisi lisusu lisolo na ye na Bamama ya Congo
na Belgique na 2004.
524 Lelo oyo, tokomi na posa pe bosenga ya kobongola elongi na yango po na kokoka
kokoba kopesa bino basango ya Beljiki, basango ya makomami ya Afrika pe basango ya
kelasi na RD C..
525 Lelo pene na bambula 4077, Mentuhotep II, mokitani ya Intep III afandaki
bongo na ebonga ya bonkumu ya Kemet.
526 Letá ezalí lisangá lya bato liye lizalí na bokonzi o esé to ntáká yɔ̌kɔ́.
527 Libale yango ekobaki bongo bo elembo ya bokonzi po na bafaraon nyonso oyo
bayaki na sima.
528 Libatise ebongi esalama na kati ya mayi oyo esalí koningana, lokala ebale,
ebale ya monene, kalamu.
529 Libómba ezalí chiffrement tǒ cryptage na lokota falansé.
530 Libota mpe baninga na yo basengeli kosala mosali nyonso mpo na yo.
531 Libota na yo e sengeli kososolo te o kozwa bobokoli na doktolo mpe bakoki
kolongisa yo soki o sengeli kokende kosenga mino mosusu.
532 Libúngisi * Bobúngisi ndáko tǒ bilɔ́kɔ bya yɔ̂ zambi bolongwisaki mbóka na
makasi.
533 Libungisi *Bobungisi ndako to biloko na yo zambi balongwisaki mboka na
makasi.
534 Likambo mosusu nakutanaki na yango, bazalaki koloba natangá mingi.
535 Likambo okoki kosala na ngonga, ozali komona neti bakangi yo maboko.
536 Likambo ya dette coloniale mpe ezalaki kopesa kobendana mpo 60 % na yango
esengelaki nde R.D.Congo efuta yango.
537 Likanisi ya Mosantu Vincent wa Paul lizalaki 'te akoka kobongisa lingomba
lyoko na ntina ya kozala mpe kosala mosala lisanga na bato banso ba mokili.
538 Likanisi yango ya komibwaka na politiki eutaki wapi?
539 Likelelo ezalí loléngé la nkómbó o mambi ma lokótá.
540 Likelelo lizalí loléngé la nkómbó o mambi ma lokótá.
541 Lingala ya liboso ezali mpasi mingi mpe ba mingi toyebi yango te, ba oyo
bayebi yango baza nde moke koleka.
542 Lingomba lizali kosala mosala wapi?
543 Lingomba lya Bantoma likoki lisusu kotatola libunga yoko yoko ya bakambi ba
Mbula Matari na nzela ya mokanda mwa bokebisi.
544 Lingomba lya ba Soeurs de la Charité de Roulers, lingomba diocésaine,
libandemi o 1819 na Bénédictus Bracke, nganga-Nzambe wa paroisse Saint Michel ya
Roulers.
545 Lingomba ya Mission likabwani na ba 45 pɔlɔvɛ́si ntuku inei na itano, na 3
Vice-pɔlɔvɛ́si isato.
546 Lipɔni na Landsgemeinde (mitíngi ya bato) na Kanton ya Glarus na Swisi o mobu
2006.
547 Lisanga lina nde liboti, o mobu 1633, lingomba lya ba Filles de la charité,
liye Vincent abandisi elongo na Louise de Marillac.
548 Lisapo ya bakoko ezali pe lisusu koloba ete, Faraon Djer asalaki bitumba na
Ekolo Nubia, (lelo oyo na Soudan), na Lybie pe na Sinaï, yang ope na tango wana,
bikolo misusu ya Bato mwindu.
549 Lisusu, Mobeko Likonzi moye mondimi makanisi ma bonsomi mpé molobi: bokonzi
bonso bouti na bana-ekolo mpo bango nde ntina ya ebandeli ya bokonzi.
550 Lisusu situation ya guerre eyaki kosala ete masuwa ebandaki lisusu koleka
Mbandaka te. donc moyen ya kokende tee na Zongo na Kisangani ezalaki te.
551 Litu ezalí na elembo Li mpé masi ya atomi ma yango ezalí 6,941.
552 Liziba oyo ekeseni mwa muke na lokasa ya solo, mpo ezali na balises wiki;
epesi yo nzela ya kobongisa lokasa, elingi koloba: * kokoma moto, moto ya muke..
553 Liziba ya lokosa ezali texte formaté oyo ekozala lokosa oyo basusu bakokoka
komona mpe kotanga.
554 LNBM e ko loba, na bokei o mikili (migration) ya bato nyonso, ezalí malamu,
po na babembi (migrants) na lingomba.
555 Lobela biso osalaka mosala na nini?
556 Lokola balobaka epayi na biso : « Mosala ezali tata mpe mama.
557 Lokola bapostolu bazali na Cor unum et anima una: bakolula mpe bakoluka
bomoko o boteyi mpe o mosala mwa kobanda mpe kotonga Eklezia.
558 Lokola basibalongoli makasi na yango, ekoki kosala mabe lisusu te, kasi
ekosalisa nzoto ya mwana ekolisa komibatela yango moko (immunite), mpo ata soki
akutani na TB, akozua yango lisusu te.
559 Lokóla batu batambolaka mingi na mokili, bangó bakoki kozua yangó mpé bakoki
kokotisa yango na mbóka ya yɔ̂.
560 Lokola batu mingi batambolaka na mokili, bango bakoki kozua yango mpe
bakotisi yango na mboka na biso.
561 Lokola bazalaki kaka kotala na likolo ndenge Yesu azalaki komata, na mbala
moko bato mibale balataki bilamba ya pembe batelemaki pembeni na bango mpe
balobaki: Bato ya Galileya, mpo na nini botelemi awa mpe bozali kotala na likolo?
562 Lokola bazali o libota linene lya Santu Vincent, ba Lazariste bazali kosala
manso mpo ya bokolisi bomoko o kati ya bango na mangomba masusu maye mazali kolanda
ndakisa ya Santu Vincent (ndakisa : Filles de la Charité, Religieux de St.
563 Lokola boyebi, na mikolo oyo, ata otangi okozwa mosala mbala moko te.
564 Lokola ekolo Kongo mibále balekaki basi, banganga nzambe bapesaki misala
mingi na basi ya mindele.
565 Lokola mama, bana na ngai batangaki mpe lelo oyo basalaka.
566 Lokola mpe soki ozali kobanga to mpe moto mosusu abangisi yo okoyoka motema
na yo ekobeta makasi.
567 Lokola nakomaki na zemi ya Henriette, nazeli naino.
568 Lokola na Kongo mobimba, na Kingasani Masina okokuta biyamba ndéngé na
ndéngé, ézala Biyamba oyo ebelelaka Nzambe ya Bakoko, ndakisa Bundu Dia Kongo,
ézala biyamba ya bakristu to pé ya bamizilma pé biyamba misusu. kasi biyamba ya
bakristu ndé eleki ebelé.
569 Lokola na mibateli nyonso, tango mususu ebongi te kopesa mwana BCG.
570 Lokola nazali kosala na mosoko ya baflama, nasalaki mpenza makasi mpe lelo
nalobaka minoko nionso mibale malamu.
571 Lokola Nile ebanda na katikati ya Afrika pe ngele na yango ezali na ngambo ya
likolo, bakoko bazalaki kobenga minano ya Nile, Nile ya likolo pe mityo na yango
Nile ya ngele.
572 Lokola TB ekotaka bisika mingi na nzoto, nzela ya komona yango mpe ezali
ndenge na ndenge.
573 Lokola tuberculose ewutaka na bato, malamu oyebaka moto oyo azali na yango.
574 Lokumu po na famille, moto ya mbongo akeyi.
575 Lokumu po na famille, moto ya mbongo akufi.
576 Lolo oyo, kosólola bosémbo ekomí lisanga monene na mokili mobimba esangisi
bato banso basili koyékola yango mpe basepeli kosalela motindo yango ya kosolola.
577 Loposo ya moto ezali mindondo te, tokolo..
578 Loposo ya moto ezali mindondo te, tokoloba yango tii wapi?
579 Lotango ya bato ba kufaki: 1 million (molongo mobimba).
580 Luka atiaki molende po na koyeba ndenge ninni penza bantoma bazalaki kosakola
Sango Malamu; je moko asalaki mibembo mosusu ná ntoma Polo.
581 Mabe mosusu ekopesa meningite.
582 Mabongisi ma ntina ma Mobeko Likonzi, makoyebisa polele ndelo ya misala mia
Mbula Matari mpe bingumba mpe lisusu esika ya bokutani kati ya bingumba bibale bia
leta.
583 Maboti bazali bien representés na bokoli epai ya bilenge equilibre ezali na
mikolo na koleka ¼ ya batu oyo bafandaka na commune balekisa 50 ans.
584 Maison "ad instar domus" Ba Lazariste ba Liège bavandi esika yoko te, kasi
bazali motema moko na mosala : Na bosalisi banyango ba Filles de la Charité,
mangomba ma bilenge mpe na boteyi bakristu na ba ndako.
585 Mais soki makambo ezali koleka ndenge ozali kolinga te to mpe soki ozali
komitungisa na likambo moko, okomona te okokoma koyoka nzoto na yo malamu lisusu
te.
586 Makabo maye manso mauti na Kuruse ya Yésu.
587 Makambo ebele, okozala na makoki te ya kosala yango.
588 Makambo oyo ekotisaka mbongo pe etongaka bomoyi ya bato na mboka.
589 Makanisi ma yě mazalaka na *influence makási na *reforme ya bamisíoni eye
ebóngóláká kotambola ya bonkɔ́kɔ bwa Mpóto.
590 Maladie ekolamuka na sima ya bambula, mbala mingi soki nzoto ezangi
komibatela (immunite), lokola moto mobange, bankisi misusu, kobela lokola Sida to
kovanda na mizele.
591 Maladie mosusu, M. bovis, ekokani na TB kasi yango ezuaka banyama, mbala
mingi gombe ('bovine TB').
592 Maladi ewutaka na makambo ya bolingo ezali eloko ya kokamwa te, mpo nakati ya
batu 10 moto moko akozala nayango.
593 Maladi ewutaka na makambo ya bolingo ezali ya ndenge na ndenge mpe bato mingi
bayebi te soki bazali nayango, mpo tango mosusu nzela ya kolakisa emonanaka te.
594 Maladi ewutaka na makambo ya bolingo mingi bakoki kobikisa.
595 Maladi ewutaka na makambo ya bolingo oyo eyebani mingi yango oyo: Chlamydia,
Gonorrhoea, na Herpes Genitalis.
596 Maladi ya moto ezali eloko eyebani mpe ekoki koyela moto nyonso mpe misalisi
ezali mpona moto nyonso.
597 Malamu oyeba te misalisi ezali, mpe kobanga te kosenga yango.
598 Malita ya bafaraon nyonso ya bonkumu ya liboso pe ndambo ya malita ya
bafaraon ya bonkumu ya mibale bamonaki yango na Abydos.
599 Maloba maye makoki kozala ya bosɛ́ngi tǒ ya mabóndeli.
600 Maloba ma Yésu Misála 1.8.
601 Maloba ya Yésu Misála 1.8.
602 Mama na ngai mwana ya Congo.
603 Mama ya Congo na Beljiki: Suzanne Fisch atika b..
604 Mama ya Congo na Beljiki: Suzanne Fisch atika biso Mama Suzanne Fisch esi
azongisa molimo epayi ya Mokeli.
605 Mampinga ya basoda na ye elongaki bongo etuka moko-moko pe efandisaki bokonzi
ya Ndako Monene (bokonzi ya Faraon).
606 Maneno etiyami likoló ya plateforme moko ya pepele, mpé babandisi yango bango
moko basalelaka yango, libongisi oyo lisalemaki na mobu 2008.
607 Maneno ezali kopesa makoki mpô na kozala na midele ebele ya nkota songolo
mpakala mpô na lisapo moko, oyo mikoki kozuama mpô mipesami na lolengé ya moko na
pembeni na mosúsu.
608 Manezu ezalí na elembo Mg mpé masi ya atomi ma yango ezalí 24,3050.
609 Mangomba oyo ebiangami mangomba baboti mpe bana basanganaka ntango na ntango
na ba nzinga nzinga na bango.
610 Mángwɛlɛ́ maye bapɛ́sɛkɛ ntángo mwǎna abótami kasi bakopɛsɛkɛ mpé lisusu ntángo
inso yě asengeli na mangó.
611 Mángwɛlɛ́ ya Bacillus Calmette-Guérin (BCG) ezali bokɔnɔ ya TB oyo ezuaka
gombe Mycobacterium bovis.
612 Mángwɛlɛ́ ya BCG ezali nini?
613 Manneken Pis azali ekeko ya libende, a yebana na mokili mobinba.
614 Manso makosalema na lolenge mpe etaleli ya makambo eye mosantu Vincent
atikela biso.
615 Marcel Sony ayekoli lifalanse na kelasi.
616 Marguerite Naseau (1594-1633), elenge mwasi ya bilanga, asengi 'te akota o
Confréries de la Charité mpo ya kosalisa o misala mike.
617 Maria azalí kuyebisa 'te na «bileko biye mpenza» ye alingi 'te batanga ye na
nkombo 'te Mamá wa Bikolo binso.
618 Maria ndakaboleli mango na baye banso bakosambelaka na mpiko mokolo na mokolo
losambo loye, o liboso lya Kuruse to elili eye.
619 Marie Louise ezalí loyémbo la ye ya yambo eye ezwáká ngɛngɛ makási mpé nkɛ́mbɔ
ó molɔ́ngɔ́ mobimba na mobú mwa 1948.
620 Marɔkɛ (‫)المغرب‬, Marɔkɛ ezali mani na mobéko-mokonzi.
621 Matanga ya pauvre ekowumelaka mingi te.
622 Mateya etali yezu, ezalaki mosala ya basango, bakatolike mpe na
baprotestants.
623 Mateya mango makopesama mpo ya mobu moko na "Centre de Formation chrétienne
de Bikoro".
624 Matié alandi makambo nyonso oyo Marko akòmaki.
625 Matié (Matayo) alandi makambo nyonso oyo Marko (Malako) akòmaki.
626 Mayele ya kosala ezalaki te mpo na mikanda ezalaki te.
627 Mayi oyo ebimaka na monoko na kokolola nakati ya mopepe nde ezali na maladie.
628 Mbala isusu bazali masengisi makasi koleka bakonzi ba mokili, okomona yango.
629 Mbala mingi ekotaka na tolo esika ya kopumola Angle 'pulmonary TB') kasi
ekoki mpe kokota bisika misusu na nzoto lokola nakati kingo, mikua to biloko na
libumu.
630 Mbala mingi mwana nayo bakobeta ye tonga ya BCG na loboko ya mwasi mpene na
lipeka.
631 Mbala mingi nkisi esalaka lisusu te mpo moto azalaki kozua yango na ndenge
ekoki te, to azuaki yango na ndenge ya mabe to moto asilisaki te kozua nkisi
(Conaty et al., 2004).
632 Mbala mingi TB ekoki kobika, kasi moto ebongi asilisa nkisi ya sanza 6 to
koleka.
633 Mbala mosusu, okopema ata te banda obandaki tii okosilisa.
634 Mbala mosusu, ozali ata na tango ya kokanduka te.
635 Mbíka (Na boyíké Mbíka) ezali mbuma ekɛ́ eye ezalaka o ntéi ya ngɛndɛ́ tǒ
ngondó.
636 Mbóka iye ikomami o nsé izalaka na bato mingi baye bazali kobɛlɛ TB.
637 Mboka-mokonzi ya Tiniti ezalaka bongo engumba ya Tisi.
638 Mbongisami pe recherche ezalí ko salama deja po vaccin e zuwama noki penza.
639 M. bovis mpe ekoki kozua moto lokola kala, tango bato bayebaki naino te
ndenge ya kobatela mabele to koluka TB na gombe.
640 Mbulamatari alingaki ekolo ekola ndenge ye alingi, kasi na ndenge ya bokoko
te.
641 Mbulamatari ya Kongo ya Belgica epesaki bango misala miye etali bosungi bato,
misala mya bikela mpe bosali bokono.
642 Mbula oyo eleki batu mingi bakufaki na TB-8,000 na mokolo moko- koleka na
bambula nyonso oyo esieleki.
643 Mbúla ya bokóli mpɔ̂ ya mapɔnɔmi tǒ mbúla ya kopona ezalí mbúla eye etángémí
na mibéko ‘te moto asengélí kokokisa yambo ya kozwa likokí lya kosála mapɔnɔmi.
644 Mentuhotep azalaki mokonzi monene ya mampinga, azalaki pe mokanisi monene.
645 Mentuhotep II aponaki bongo engumba Wasset (babengaka yango pe Thebes, Luxor)
po ezala mboka-Mokonzi ya Kemet.
646 Mentuhotep, Mokanisi monene, elongo na mwasi wa ye Na tango na ye, nde
makomami efulukaki na mokili ya bato mwindu.
647 Messageries Automobiles du Sankuru (MAS) Yango ebandaki kosala exploitation
commune ya ba routes na BCK, na Kasaï, Sankuru, Katanga (Kananga "Luluabours",
Kabinda na Kamina) mpo na ko relier ba gares oyo ezalaki relier na train te.
648 MHL- Elingi koloba osalaki mingi ya bakelasi na yo awa na Belgique?
649 MHL- Mpo na yo, awa na Belgique, mbongwana nini, oyo ekoki komema makambo ya
sika, esengeli kosalama na politiki.
650 MHL- Natondi yo botondi na ndenge ondimi koyamba ngai na esika na yo ya
mosala.
651 MHL- Naye kosolola na yo mobembo ya bomoi mpe ya mosala na yo.
652 MHL- Oleká na misala mingi.
653 Mibekl ya Beljiki ekaboli bapaya na maboke mibale : Uta 1974, guvernema ya
Beljiki akata bofandi libela ya bapaya.
654 Mibeko mya yambo mya lingomba lina mindimamaki na Mgr de Brognie, o mwa 13
mai 1819.
655 Mibeko yango ebongwamaka mingi.
656 Mibu mitano na sima ya mobembo monene ya ntoma Baudouin na ekolo Kongó na
mobu koto na kama libwa na tuku mitano na mitano, ekolo Kongó ezwi dipanda.
657 Mikolo mitano sima ya kosala bolingo okoki kosenga emergency contraception,
kasi malamu oluka misalisi mbangu, toloba, mikolo misatu sima ya kosala bolingo.
658 Mikolo oyo batiyaka nkisi mibale to koleka na kati ya na komprime moko.
659 Mikolo oyo ezongi ti batu 7,000 baye bazuaka na mbula moko, kasi soki okokisi
yango na bambula ya 1990, tango wana ezalaki bato 5,500.
660 Mimekano ezalaki yambo bándima yo na boyekoli mpo bato baalaki ebele.
661 Mindele nyonso te nde bazali baraciste.
662 Mingi basálá baninga mabe, sé po átikala na kompani Matanga ekómá façon na
façon na Kinshasa Différence ekaboli bariche ná bapauvre Matanga ya pauvre, bato ya
kotánga.
663 Mingi bazwa badiplome evandá na ndako ee Basala bakelasi te, bakómá
bahéritier.
664 Mingimingi bato oyo bazalaka bango moko bazalaka na mposa ya kosolola.
665 Mingi-mingi na oyo etali jometri (géométrie).
666 Mingi mpenza makambo matali bapaya, bobateli mpé bokengi bwa ekolo, maye
mazalaki liboso se na maboko ma Mokonzi wa Ekolo, makomi mambi ma boyokani.
667 Misala mibongisami mpo na bana mpo na kopesa ntango epai na ba boti ba
kutanaka mpe basangisaka ba makanisi na bango.
668 Misala mosusu ezali misala ya komanyola makambo.
669 Misala mpo na bobateli mpo na ntango ebele kopesa epa nayo ba bisengeli ya
koyamba bana uta nsanza mitano (5) kino mbula mitano (5).
670 Misala oyo etali kobatela “mpo na tango muke” edzali kopesa epai nayo lolenge
oyo ebongisami mpo na bana.
671 Misala “oyo ya bai mboka” na motuya ya malamu koleka “oyo ya ba kompani to ya
mot ye moko”
672 Mishka na Vida bákolela, bákolela Lita na ngai ya Bembo ákolela Djenga K
alanga nzembo.
673 Mission na yango ezali ya kosala exclusivement recherche minière.
674 Mobali na ye azalaka mokonzi na Leta.
675 Mobandisi ya bonkumu ya Kemet ya kala.
676 Mobateli ezali ya BCG.
677 Mobateli ya Bacillus Calmette-Guérin (BCG) ezali maladie ya TB oyo ezuaka
gombe Mycobacterium bovis.
678 Mobateli ya Bacillus Calmette-Guérin ezali na biloko oyo epesaka maladi ya
tuberculose (TB) kasi basibalongoli makasi na yango.
679 Mobateli ya BCG ekeseni kolanda epayi okozala na UK, mpo TB ekozala mingi
esika moko kasi ezali te esika mosusu.
680 Mobateli ya BCG ezali nini?
681 Mobateli yango bapesaka na tango mwana abotami kasi bakopesaka mpe na tango
nyonso oyo ebongi.
682 Mobeko Likonzi moye mondimi lisusu bonsomi bwa bokonzi bwa bazuzi boye,
basambisi banso bakambemi na Lisanga linene lya mambi matali bosembo lisangisi se
basambisi mpe bakati makambo.
683 Mobokoli ya mwasi.
684 Mobótí (boyíké babótí ) ezali moto óyo abóta mwǎna tǒ óyo azalí na mokúmba
mwa bǎna.
685 Mobulu yango ewumelaki pene na bambula kama (100).
686 Mohly N'Kany Patience, Mosungi mabota Mohly N'Kany Patience ayambaki Bienvenu
Sene Mongaba na ndako na ye na Liedekerke epayi ya baflama.
687 Mohly N'Kany Patience, Mosungi mabota Mohly N'Kany Patience, Mosungi mabota
Mohly N'Kany Patience ayambaki Bienvenu Sene Mongaba na ndako na ye na Liedekerke
epayi ya baflama.
688 Moí-politíki ezalí moto nyónsɔ oyo azalí kosála misálá mpó na *kounfluencer
misálá mya lɛ́ta mpé kokamata mikáno.
689 Mokanda ya mibeko-mokonzi to mpe konstitision elobi ete maponeli likosalema
liboso ya 30 Yuni ya 2006.
690 Mokanda ya ordonnance elobaka oyo nkisi dokotolo alingi ozua.
691 Mokano ya kobongisa mibeko elingi kokotisa ekolo Kongó na kati ya mabele ya
Belgica.
692 Mokili mobimba mozalí se mókó, Mamá Maria mbɔ́tɛ!
693 Mokókóló mwa yangó muye muzalaka na libándá lya mbuma muzala na mbuma lokola
ngúmba mpenzá eye bato bakoki kolíya tǒ kolámba na súpu.
694 Mokolo mobimba, kobanda mokolo ya liboso tii mokolo ya mitano.
695 Mokolo mosusu, ngenge: ministre alakí ye na moninga ye Kabangu.
696 Mokolo sima ya mokolo, mibeko ezali kokoba koya makasi po na kondingisa
bapaya baya kofanda na Beljiki.
697 Mokɔlɔ ya yambo o sánzá ya yambo ezalí mokɔlɔ ya Bónaná elámu.
698 Mokomi alakisi ndoto ya bilenge mingi pe etumba ya mokolo na mokolo po na
kokokisa ndoto yango.
699 Moko moko na misala oyo etangiami na likoloawa epesameli na kompani ya moto
ye moko to me oyo ya bai mboka.
700 Moko na bato minene oyo nakutaná na bango na bomoi na ngai.
701 Molengelano yango nde ekelaki kokoma, shimi, matematiki pe losambo ya Nzambe
moko.
702 Molongo (liste) oyo ezali na likolo na loboko ya mobali epesi yo nzela ya
kotalela mbongwama nyonso oyo basalisi ndenge na ndenge basalaki na lokasa oyo.
703 Moninga na ngai ya motema Luvi ákolela Djenga K alangá-nzembo.
704 Monseigneur Boussen, episkopo ya diocèse a.i.ya Bruges, andimaki "Mibeko" mya
lingomba.
705 Mopepe ya libanda ekobeta ngai malili, Pasi ya kotelengana eleki ngai.
706 Mosala mona mokosalema na elikya 'te elenge yoko yoko akomona polele eloko
nini asala na bomoi bwa ye..
707 Mosala nyonso esalamaka kaka na esengo te.
708 Mosala “oyo ya bai Mboka” esungami na mbula matali mpe elukaka na yango
kosala misolo mpo na yango te; lisanga ya batambwisi oyo esalami na baboti mpe na
baoyo bafandi na nzinga nzinga yango nde kotala makambo nyonso.
709 Mosala “ya kompani ya moko ye moko”etambolisami na moto moko oyo mpe adjali
mokolo ya bisika (bisika ya kotika bana adjali na ba ndako ya batu).
710 Mosali mibeko azali lisusu kondima bopesi Ekolo Nsomi ya Kongo makoki ma bato
mpé bonsomi bwa ntina engebene na mibeko mya solo mya molongo esili kondima.
711 Moto akòmá mokanda oyo ezalí Luka; ye pe moto akòmaki Sango Malamu ya misato.
712 Moto akomela komprime mine to koleka, mokolo moko.
713 Moto akosala na esika na biso azalí tɛ.
714 Moto azali na basusi to azali ye moko.
715 Moto azali na depression soki: *A zali na mawa tango mingi (kasi a koki
kozala na bobongi na butu).
716 Moto azali na depression soki: * A zali na mawa tango mingi (kasi a koki
kozala na bobongi na butu).
717 Moto moko moko akoki kozala na mawa tango mosusu.
718 Moto nyonso akoki kozua maladi ya moto.
719 Moto nyonso oyo azui libatiso ya mayi ebongisami naye kosokola makolo na ye
nakombo na Yésu.
720 Moto oyo azalí kozwa libatisi ebongisami adinda mobimba naye na mayi, no moto
egumbama na liboso.
721 Moto soki alangwe aleki na nzela, kotumola ye te.
722 Moyángeli wa yambo to Minisele wa yambo tǒ mpé lisúsu Minisele mokonzi azalí
moto óyo azalí kokamba misálá mya letá.
723 Mpe alingi baye balingi kolanda ye, basala se boye.
724 Mpe mobu moko o nsima ya liwa lya Van Segvelt, Teofil Verbist yé mpé awei.
725 Mpé nsima ya koyémba loyémbo lûná ye akoganga na makasi Nayaâ mpɔ̂ na kosɛ́ngɛ
nzéla na basani basúsu sɔ́kí yě akoki kobanda koluka bangó.
726 Mpe o mobu 1625 akeli lingomba lya basango Lazariste to "Congrégation de la
Mission"; bamipesa na babola bipai binso, yambo mpenza o bituka bike; basikola
milimo mibungi; basunga Eklezya, bateya o likindo mpe baluka bopeto bwa bango moko.
727 Mpe tango azalaki kopambola bango, abandaki kotika bango mpe amemamaki na
Likolo.
728 Mpé ye azaláká mpó na bangó libaku.»
729 Mpiaka likolo ya mpiaka.
730 Mpo átala mpenza soki okokoka mosala yango.
731 Mpo basepelaki na esaleli na ngai.
732 Mpô ete ba oyo bazali kosalela yango bazala lisúsu tê kokoma liboso na eloko
tê, kasi mpô na batangi.
733 Mpo ete ezalí kolakisa biso ndenge tokoki kovanda bísó na bísó na ndenge ya
kimia, esengo, boboto, boyokani, bosémbo mpe bondeko.
734 Mpo musala ya mosalisi ekoma petee, Wikipédia esalelaka ndenge ya kokoma oyo
ezali petee (ebengami «ndenge ya kokoma ya wiki») mpe oyo ezali na esika ya HTML.
735 Mpona 10% baye bakobelaka TB, tango ya mabe ezalaka soki ekomi naino mbula
mibale te banda bazui yango.
736 Mpona bato bakolo, mbala mingi ebebisaka esika ya kopomola, kasi ekoki
kobebisa mpe mikua, nakati ya moto to bisika misusu.
737 Mpona bato mingi ata soki bazui TB mobateli ya nzoto na bango ekoki kokanga
yango babela te.
738 Mpona bato mingi baoyo bakozua TB, mibateli ya nzoto (immunite) ekobunda kino
kosilisa to kokanga emata te.
739 Mpó na bato mingi baye bakozua TB, mibateli ya nzóto (immunite) ekobúnda
kín'o kosilisa tǒ kokanga yango mpó emata tɛ́.
740 Mpo na kobalola lokasa moko, osengeli konyata na eteni kokoma na biteni na
likolo.
741 Mpó na koeliya, bakosangisa nkásá íná mpé bakokáta yango ikɛ́ ikɛ́ mpenzá na
mbɛlí.
742 Mpɔ̂ na komikebisa na moto óyo azali na lipatɛ́, basani bakokima na lombango
mpenzá.
743 Mpo na makambo ya mosala omoni yango ndenge nini?
744 Mpona nini, esengeli komeka lomposo la moto, liboso lya kopesa ye Mángwɛlɛ́ ya
BCG?
745 Mpona nini, moto liboso ya kopesa ye BCG, ebongi bameka loposo naye?
746 Mpo na nini Président Kasa Vubu alongolaki Tshombe na poste ya Moyángeli mwa
yambo ya Bulamatari?
747 Mpo ndakisa mikanda ya bahuissier to ya leta esengaka mwa koyeba.
748 Mpɔndú ezalaka loléngé mibale, Mpɔndú ya nkásá ikɛ́ to ya kongo mpé nkásá
inɛ́ne tǒ ya kaushu.
749 Mposa ya bomoi esilaki ngai.
750 Mpo soki mokanda ezali te, mpasi mingi.
751 Mpo ya bokolisi mposa ya boyekoli bomoi, misala mya mosantu Vincent mpe elimo
atikeli biso, lisanga lyoko likelami na nkombo "Secrétariat International d'Etudes
Vincentiennes" (SIEV).
752 Mpo ya kosalisa bango abandisi "Confréries de la Charité" (1617) mpé
Congrégation de la Mission to Lazaristes (1625).
753 Mpo ya kotia boyokani bolamu kati ya bingumba mpe Mbula Matari ya ekolo,
likita lya bakonzi ba bingumba lisalemi na bokambemi bwa Mokonzi wa Ekolo oyo azali
na mosala mwa kopesa toli na bingumba binso mibale.
754 Mpo ya ye, kolinga Nzambe ekomilakisa na kolinga batu.
755 Mumpɛ́ (boyíké bamumpɛ́) ekoki mpé koloba moto óyo andimelá Yésu -Klísto
engɛ́bɛ́nɛ́ na matéya ma bondimi bwa eyamba ya bamumpɛ́.
756 Mutos akeyi kosomba makala po balambela biloko ya kolia.
757 Mutos asielumuki na libulu batimolaka Coltan Lisolo ya sika ebakisami na
masolo ya Mutos.
758 Mutos asielumuki na libulu batimolaka Coltan Mutos asielumuki na libulu
batimolaka Coltan Lisolo ya sika ebakisami na masolo ya Mutos.
759 Mutos ekomámí po na kobétela bána masoló ya kobátela mokili na bísó na
malámu.
760 Mutos na libota na ye mobimba bakei kotala tata-mwasi na bango Shangazi oyo
afandaka na mwa mboka moko pene ya Goma.
761 Mwa lifuta oyo ezwamaka na nzela ya mosala, esungaka po na kobika na bomoyi.
762 Mwana bapesaka ye mobateli ndenge nini?
763 Na 1906, mbotama ya CSK, filiale ya BCK, spécialisée na recherche minière.
764 Na 1911, bakangisi ligne oyo ekeyi na Océan Atlantique na Nzelá-masíni ya
Benguela (CFB).
765 Na 1974, bamemeli ngai nsango 'te bamoni ye.
766 Na 1977, conseil executif (gouvernement) ekamataki décision ya kopesa
possibilité na moto nionso akoma armateur, du coup, eyaki kolongola monopole ya
ONATRA mpe kokotisa concurrence makasi.
767 Na Antwerpen nasali mbula 8 na ECC.
768 Na bambula 20 oyo eleki, TB ebandi komata malembemalembe na Ingɛlɛ́tɛlɛ.
769 Na bambula ntuku mibale oyo ewuti koleka Barking and Dagenham ya solo awuti
kobongola misala na ye.
770 Nabandaka na ngonga ya 8 h 30 tii 16 h 30. Na sima na yango, nazali na ntango
ya kokipe libota na ngai.
771 Nabandaki lokola moyambi bato na milulu.
772 Nabandi koluka mosala.
773 Na baoyo bazali na mikanda te, molende mpe koyika mpiko.
774 Na bato oyo bazali na mikanda, bapolisa yango te.
775 Na bokonzi na yě, azalí komeka kosilisa bitumba, mpe kobimisa mapinzo ya bisé
mosusu olibanda ekolo Kongó-Kinsásá.
776 Na bomoni nkwokoso ya farasa, Theophile alongoli kasaka ya ye mpe ayei
kotambola mpe kobuta ngomba elongo na farasa wa ye.
777 Na bonkumu ya katikati nde, makomami ya bayindo ebutaki penza makasi.
778 Na boye atongaki mapinga ya nguya pe akonzaki Bikolo oyo ezalaki na Nile ya
ngele.
779 Na boye, bazalaki pe koyeisa monene, esika na bango ya kobikela.
780 Na boye, bokonzi ezalaki kotikala na ekina (clan).
781 Na boye, ekoki kozala na nzela, moto azala na bolembu ya kosala.
782 Na boye, Imhotep ayekolaki na bozindo bilakisa ya jometri (formules
géométriques) oyo azwaki bo libula (héritage) kowuta na bakoko na ye.
783 Na boye, Kemet ezalaki ekolo monene na nkota nzike (minoko ebele).
784 Na boye Narmer alataki mitole mibale ya bokonzi : motole ya motane oyo
ezalaki elembo ya bokonzi ya Nile ya ngele pe motole ya pembe oyo ezalaki elembo ya
bokonzi na Nile ya likolo.
785 Na boye, tokokimisa makono ndenge na ndenge oyo ekokaki kokoma.
786 Na boyokani bwana buzalí ndambo ya nungungu enene kati na royaume de Bɛ́lɛjika
na Kongó-Kinsásá.
787 Nabundaka moke moke na lingala na kikongo.
788 Na ebonga na biso ya internet : www.mabiki.net Ekobanda kobima mbala moko na
poso.
789 Na eteni etali bobimisi mikanda, tozali kolobela mikanda oyo tobimisaka,
bakomi na yango pe masolo oyo ezali kolobama likolo ya mikanda yango.
790 Na Ingɛlɛ́tɛlɛ, lokola na bamboka misusu, Bacillus Calmette-Guérin bapesaka na
bana baye bazali mpene ya bato oyo bakoki kozala na TB.
791 Na Ingɛlɛ́tɛlɛ, lokóla na mbóka isúsu, Mángwɛlɛ́ ma Bacillus Calmette-Guérin
epɛsɛmɛkɛ bǎna baye bazali pɛnɛ na bato baye bakoki kozala na TB.
792 Nakasi mpona nga, esengeli toloba lingala oyo ya pete, oya bato nyonso bayebi
mpe oyo eza pete pona kokoma soki te tokokende mosika te.
793 Na kati na bango, mingi bazalaki banganga- Nzámbe pe bato minene ya ekolo.
794 Nakati ya BCG maladie ya TB ezalaka, kasi bakangi yango epesa kobela te.
795 Na kati ya buku yango, lisolo ya kafukafu ya elenge mobali na kombo Ebamba.
796 Na kati ya ekolo, bisika bya bato na mbulamatari ekambamaki na moyángeli
général moye akambi mbulamatari mpe akoyebisa manso epai ya ntoma ya bikolo miyindo
na minoko ya bakambi mabele.
797 Nakati ya Ingɛlɛ́tɛlɛ, BCG tango ya kala bazalaki kopesa bana nyonso ya
kelasi.
798 Nakati ya Ingɛlɛ́tɛlɛ na bambula ya 1950, batu koleka 50,000 bazalaki kozua TB
na mbula moko.
799 Nakati ya mikolo misatu bakopesa yo nkisi ya 'emergency contraception' mbala
moko kasi soki mikolo mitano esieleki esengi batiya eloko ya kopekisa zemi na nzoto
nayo esika ya sekele.
800 Na kati ya UK mbala mingi soki bameki loposo, elakisaka te moto asiazui
maladie (loposo kovimbal mpe kozala lokola makila esika babetaki tonga), kasi wana
ezali mpo bazuaki mobateli ya BCG.
801 Nakei mpe mbala moko komikomisa.
802 Nakendeki stage, esika moko emonani mpo moto moko alongwaki.
803 Nakeyi mbangu mbangu, kasi mawa mingi mpo na ngai.
804 Na Kinsásá ya bato pene na mifuku zomi, ezalí na etando ebatelami epai wapi
okozwa mopepe ya kitoko.
805 Na Kinshasa ba Lazariste bazali kosala o paroisse St Adrien ya Ngaba ut'o
mobu 1986.
806 Nakokaki lisusu kokoba na mateya ya likolo to ya bobongo te.
807 Nakoli na Congo kino ntango nakomi na mbula 9. Makambo ya lipanda etindi biso
tóya na Belgique.
808 Nákonzémba nakanisa pasi ya famille na ngai.
809 Nákonzémba nakanisa pasi ya molongani na ngai Kiazola.
810 Nakonzémba, nakonzémba, nákonzémba ee Nákonzémba nakanisa pasi ya bana na
ngai.
811 Nakoyeba ndenge nini soki mwana azali kobela makasi?
812 Nakutanaki na bato ebele.
813 Nalandaki mateya na yango na CEFOR na Schaerbeek.
814 Na libanda ya masano ya Bondo, moyi ezalí kongala, lisano ya ndembo makasi
kati na bana ya Ngiri-Ngiri pe bana Kasa-Vubu.
815 Na liboke oyo ya bana tozali na misala, mpo na ba oyo badjali kokola (day
nursing) mpe esika ya kobokola bana mike mike mpenza (Crèche).
816 Na Lingála makitana matali bato mazalí: ngáí, yɔ̌, yě, bísó, bínó, bangó.
817 Na lingomba Mabiki, kolekisela biso tango te na kolukaka kosambaka po na
koloba ete, Bayi-Afrika oyo bafandaka na Beljiki, na nini bazali tina po na
Beljiki.
818 Na lisalisi lya bango banso mpe na mabonza ma bakristu ba Beljika batongi
likindu linene o mboka Scheut, eteni ya Anderlecht.
819 Na lisalisi lya Elimo Santu, Vincent wa Paul (nganga-Nzambe o mboka France
(1581-1660) amoni bobola mbwa nzoto mpe bwa molimo ya ekolo ya ye mpe amipesi
mobimba na lisalisi lya nzoto mpe na bosangeli Nsango Elamu na babola.
820 Na lisolo oyo, Bienvenu Sene Mongaba alobi na bakonzi ya Kongó.
821 Na maboko ma ye ikobima ngenge isatu: «ngrásia, libiki na boboto» mpo ya
bikolo binso.
822 Na maloba, mokondzi oyo alati palata aponami mpe akokamba mboka wa ye na
ndenge ya bokoko.
823 Na maloba mpe na misala mya ye, abongoli makanisi ma bato mingi mpe bizaleli
mingi bya ntango ya ye.
824 Na maye matali bonsomi bwa ekolo, basali mibeko bandimi makanisi ma kozala na
bonsomi se moko mpé kaka moko mpo ya bana Kongo.
825 Na mbula moko, bato 9 million ya sika bazuaka yango (WHO 2).
826 Namibongisamaki pɔ na kokende kotála ndenge pendaison ekosálama.
827 Na mikili mya Afilíka oyo mitango ya nkota mizali 2000, communication
transversale ezali likambo oyo libosanamaka na mbala na mbala.
828 Na mikolo ya lelo, restriction ezali te mpo na ko voyager to kokende na ba
mboka oyo ezali affecte.
829 Namikotisaki mbala moko na moluká.
830 Na mobeko ya Beljiki, mopaya ezali moto oyo azangi makoki ya kolakisa ete,
azali Moyi-Beljiki (nationalité belge).
831 Na mobu 1985, bafungoli likindo linene to Scolasticat Saint Vincent de Paul,
na Kimwenza (Kinshasa) mpo ya baye bakoyekolaka philosophie mpe théologie.
832 Na mobu koto na kama libwa na tuku minei na sambo, banganga nzambe katolike
mpe protestant, bazalaki 21% na mindele bakosala ô ekolo Kongo.
833 Na mobú mwa 1952 akendéki koyekola na Lisangá lya Ameríka na Bobɔngɔ́ bwa
Princeton esíká níni ye akoti kelási ya bonganga Nzámbe o Oppenheimer.
834 Na mokolo mua 6 febwáli mobú mwa 1965, Moyángeli mwa yambo ya Bulamatari ya
Kongó-Kinsásá, Moise Tshombe atiyaki misapi na boyokani na Moyángeli mwa yambo ya
Bulamatari ya Bɛ́lɛjika Paul-Henri Spaak.
835 Na mokuse mbala mingi bana oyo bavandaka na cite ya masikini.
836 Namoni baninga misusu oyo batikalaki na CPAS, bakomi mpe kosala misala ézala
na ndenge ya article 60. Ntango wana ezalaki te.
837 Na motu makasi, Kasi Vubu a renouvelaki ye lisusu confiance na ye.
838 Na mukolo ya 26 yúni 1964, Adoula abengisaki ye na capitale, Léopoldville mpo
asolola na ye na ndenge alingi kotikela ye ebonga.
839 Na ndéngé ezali ko kóla kolandana na bondimi na liango, Maneno ekotikala
plateforme ya ofelé, oyo ezali kondima mpé kopesa esika na makomi, ba fotó mpé
mingóngó oyo mipesami epayi nayango.
840 Nani mibeko ya Beljiki ezali kobenga mopaya?
841 Na novɛ́mbɛ de la même année, Président Joseph Kasa-Vubu a promulgaki décret-
loi ya 30 novɛ́mbɛ 1964 oyo ezalí ko abroger décret-loi ya 26 yúni 1960.
842 Na nsima akutani ye na Louise de Marillac (1591-1660).
843 Na nsima balongoli bango na makasi.
844 Na nsima banjelu na kutanga te bayembi nzembo be, bango te: «Nkembo na Nzámbe
o lora mpé o nse boboto na batu balámu.»
845 Na nzángó, basani basengeli kobimisa makolo ma bangó elɔngɔ́.
846 Na ORBEM okokutana na Moyebi ndenge ya bizaleli.
847 Na oyo etali koyangela Ekolo, Mentuhotep afandisaki bakonzi ya bituka, bato
oyo ye atielaki penza motema.
848 Na oyo etali matongisami (sur le plan architectural), banda lisapo ya moto
ebanda na mokili, piramidi oyo ya Saqqara nde monima ya liboso etongami na maboko
ya bato.
849 Na oyo etali mombongo, tango na tango, Kemet azalaki kotekelana biloko na
Bikolo ya Nile ya likolo (ezala Nubia, ezala pe Bikolo misusu).
850 Nape Lycée Palazzolo na Lycée de Kingasani II epayi wapi bana basi bayekolaka
kotonga, commerciali, pedagogie na pé Bio-Chimie bipayi wapi ngai pe mokomi na bino
na tanga.
851 Narmer afandaki na bokonzi koleka bamvula 30 pe ye nde apikaki makonzi ya
Ekolo oyo etongaki bongo molengelano (civilisation) ya liboso na Lisapo ya Bomoto
awa na mokili.
852 Narmer akabolaki bongo Bonkumu Kemet na nome (bituka, provinces) 42. Banome
20 na Kemet ya ngele pe banome 22 na Kemet ya likolo.
853 Narmer alataki bongo motole ya pembe, elembo ya bokonzi na Nile ya likolo.
854 Narmer azalaki bongo Faraon ya liboso ya Kemet (Égypte).
855 Narmer, mobandisi Ekolo Kemet to Ezipeto LISAPO YA AFRIKA : Basango ya KEMET
Kobanda mokolo ya misato ekoya, tobandi kobimisa makakoli (baarticle) etali lisapo
ya Afrika.
856 Narmer, mobandisi Ekolo Kemet to Ezipeto Narmer, mobandisi Ekolo Kemet to
Ezipeto Na tango ya bakoko na biso, lelo pene na bamvula 5400, kaka bato mwindu nde
bazalaki kofanda na Afrika.
857 Narmer ye moko nde azalaki kotia banomarch yango engebene na bokonzi ndenge
epesamaka na libota yango.
858 Nasalaki lisusu mpo na ye, ntango ayaki na Belgique na 1979.
859 Nasalaki mpe mpo na Marlboro na tour de France.
860 Nasalaki soki mbula mitano yambo nákoma na mokanda ya orange.
861 Nasali mpe lokola molakisi motindo na bandako ya bilamba na Belgique,
Allemagne mpe Italia MHL Elingi koloba 'te ekembisá boyebi na yo ya minoko misusu?
862 Nasepelaka kolendisa bato, kopesa bango makasi.
863 Na siècle to ba mbula kama oyo eleki, pandemie e zuwamaki mbala misato (tálá
na pandemia ).
864 Na siècle to ba mbula kama oyo eleki, pandemie e zuwamaki mbala misato (tala
na se).
865 Na sima, lokola esalami te, eboti mindondo.
866 Na sima mbongwana ekoti.
867 Na sima na yango, bonkumu ya zomi na mibale (douzième dynastie) ezwaki
bokonzi.
868 Na sima, naye kosala ndako na ngai moko.
869 Na sima ya bamvula nkoto na nkoto, bakomi ya bagreki oyo babandaki kokoma
lisapo ya Kemet babengaki yango Aegyptus (Egypte, Ezipeto).
870 Na sima ya bokono ya mpongi eye ezongaka mbula nyoso, minganga ya mindele
bakosilisa liboso makono ya seko.
871 Na sima ya koponama bo moko ya masolo ya malonga ya bilenge bakomi ya Afrika
na mwango Africa 39, Ebimiselo Mabiki ezalaki na masolo na ebimiselo moko na
Amerika epayi wapi bayokani ete Ebamb..
872 Na sIngɛlɛ́tɛlɛa ya pandemie yango, pene ya ndambo mine (to le quart) ya bato
bakoki ko zala na bokono yango.
873 Nata moto moko te asili kozua bono oyo na kati ya Kɔ́ngɔ.
874 Na tango boponami ya ba députés esalemaki, Député Etumangele abundisamaki
makasi n'a banguna na ye, mingi mingi na baye balekaki ye na mosolo mpo ete ye
alongua na ebonga mpe azala na libanda.
875 Na tango ya kala bamemaká ba-Israelite na boumbu: ba-Asirien babotolaká
Samarie; ba-Babilonien bapanzaká Yeruzalemí pe Ndako ya Nzámbe ; yabgo wana Ninive
pe Babilone ekómaká ndakisa ya bikolo oyo ezalí koboya Nzámbe.
876 Na tango ya lelo (yúni 2006), ata cas moko te ya moto apesi moto mosusu
vilúsu eye.
877 Na tango ya lelo (yúni 2006), ata cas moko te ya moto apesi moto mosusu virus
eye.
878 Natiaka mpe moto na kirusse.
879 Na yango akotisi makoki mpé bonsomi bona na kati ya Mobeko Likonzi.
880 Na yango bayaki kosala comité spécial ya Katanga, CSK, na 1900.
881 Na yango, bingumba bya ekolo bikonzami na Mbula Matari mpé Lingomba lya
Bantoma ba bingumba.
882 Na yango esengelaki lisusu kotonga ba ngbagba ou ponts na Kamvira, Kiliba na
Mulongwe.
883 Na yangó nazalí kosenga yɔ̌, oluka komeka kokanisa likolo y'ebembe ya thomson;
eye etikalaka ntango molayi kati na bandako ya malíli áwa na Kinshásá.
884 Nayebi ete, mbala mingi ezalaka lokola kolemba.
885 Naye kokoma na Belgique na 1993.
886 Naye kozwa formation oyo na 1999.
887 Nayingeli wana mpo na sanza misato, malembe malembe, elongwi ya ntango
ekatamá (CDD) lelo oyo ekomi ya ntango ekatamá te (CDI).
888 Nayokaki nsango epayi ya moninga moko, Pierrette, mwasi ya Pierre ya Berchem.
889 Nazalaká kobanza nákoma monganga to infirmier to mpe mosala mosusu na kati ya
lopitalo.
890 Nazalaki na CPAS, kaka na mikanda oyo ya minene ya Office des étrangers.
891 Nazali mama na mapasa mibale ya mbula 36. Nakomi mpe nkoko.
892 Nazali na lipolome ya Moyangeli mombongo.
893 Nazali na makambo mibale ya kotalisa : - Soki tolingi tosala Enclyclopédie ya
liboso na lingala, esengeli to pona lingala nini tolingo pona kosolola.
894 Naza na posa ya Software ya Lingala na Allemand, pardon na bino, Bó koki
koyebisa ngai, epawi wapi na koki kozua software ya Lingala na Allemand?
895 Nazua Misalisi ya Mbangu ndenge nini?
896 Nazwá diplôme d'Etat mpe nasalá na agence ya Douane na Kinshasa.
897 Ndakisa eteyelo CDFD oyo ezalaka na kingasani ekelama pé eyangelamaka na mama
Claire Sene.
898 Ndakisa kosalela bango zando, kolandela makambo na bango ya mikanda (ézala ya
leta to ya mai to ya bweta mpe bongo na bongo).
899 Ndakisa : lobɔ́kɔ lozalí enama ya nzoto.
900 Ndakisa mibange, mabota ya bato ebele to bato bazali kobima na bokono oyo
bazali na mposa ya lisungi.
901 Ndakisa, mibeko ya 2012, liboso ya kosalela yango, malamu kozonga kotala na
ebonga internet oyo po na koyeba soki lelo na 2016, ebongwani te.
902 Ndakisa, soki mobali na mwasi na ye bazali koyokana te, ekosenga ete moko na
moko asala mosala ya komanyola pe kososola.
903 Ndakisa, sɔ́kí mói ezalí makasi nzóto ya moto ekotónda na motoki, lokóla mpé
sɔ́kí moto azalí kobánga tǒ mpé moto mosúsu abangisi yě okoyoka motéma mwa yě
mokobɛtɛ makasi.
904 Ndakisa, tokombaka ndaku po esika tofandi ezala peto.
905 Ndakisa ya ye ebendi bilenge bisusu.
906 Ndako ya bopemi mpo ya bandeko baye bakomi mibange to baye bazali kobela.
907 Ndako ya boyambi ba Lazaristes baye bayei kopemisa nzoto (bazali na congé) to
mpe baye bazali kobela.
908 Ndako ya Leuven ekosalaka mosala mwa procure mpo ya Pɔlɔvɛ́si ya Kɔ́ngɔ :
Bosombi mpe botindi biloko mpo ya ba Lazariste bazali o Kongo.
909 Ndako ya yambo ya lingomba o Kɔ́ngɔ efungwami na Bikoro (Mbandaka) na 1926.
910 Ndenge akólá na bomwana, oyebi te.
911 Ndenge ba Chinois baye na enveloppe na bango, balingi kotonga lignes ya
chemin de fer, esengeli ya liboso ba signer protocole ya accord.
912 Ndenge moto aliaka, se bongo mpé akúfaka mpé akundamaka.
913 Ndenge nini kotangisa matematiki pe nzebi na Lingala Bonkumu ya kati-kati na
Kemet (Ezipeto) Kemet (Ezipeto) ekotaki na suka na mobulu.
914 Ndenge nini na ko yebela soki Pandemia ya gilípi ekomi na Ingɛlɛ́tɛlɛ Flu?
915 Ndenge nini stress ekoki komilakisa kati na moto?
916 Ndénge níni stress ekoki komilakisa kati na moto?
917 Ndenge tokoki koyoka kati na nzoto mpe molimo na biso ekoki kozala suite ya
makambo oyo tozali kovivre.
918 Ndenge wana ebongi lisusu te bapesa moto BCG, mpo akozala asiazui TB to
maladie mosusu ya ndenge wana.
919 Ndenge wana maladie ekotikala kolala, kasi ezali naino na bomoyi, mpe ekobima
lisusu na sima.
920 Ndóngó (Na boyíké Ndóngó) ezali pilipilí ikɛ́ eye eswaka makási mpenzá.
921 Neoni ezalí na elembo Ne mpé masi ya atomi ma yango ezalí 20,1797.
922 Neti exploitation ezalaki confiée na BCK, yango ezalaki na makoki ma kobimisa
mbongo oyo ekokaki kosilisa misala noki.
923 Neti ezalaki mua mpasi mpo na ko fixer ba limites ya mabele, l'Etat
indépendant na compagnie ya Katanga bayokanaki ete batiya bozui na bango elongo
(fusion de biens).
924 Ngai bamonaki 'te nazali na makoki ya kobanda mbala moko.
925 Ngai mpe natondi bino, bokoba kaka na mosala ya kolendisa bato ya ekolo na
biso na oyo etali koluka mosala.
926 Ngai nazwaki mosala kaka ntango nazali kosala formation.
927 Ngala ya bonkumu ezali molongo ya bakonzi oyo balandani na ndenge ya bondeko
ya makila.
928 Nganga-Nkísi ezalí moto óyo akokí bobíkisa moto na nkísi ya bonkɔ́nkɔ (matíti
mpé bilɔ́kɔ bisúsu bya *nature) tǒ mpé moto óyo azalí na makoki ma kokɔtɔ na
*contact na bilíma mpɔ́ na kobóngola nzelá ya makambo.
929 Nganga-Nzambe monene na kom..
930 Nganga-Nzambe monene na kombo ya Imhotep nde moto azalaki kokanisa
(komanyola) ndenge bandako yango ekokaki kotongama.
931 Nganga-Nzambe pe momanyoli matongisami (prêtre-architecte) na ye ezalaki
bongo Hemiunu.
932 Ngay' oyo nakanisaki ngai moko nabengaka yo "mon amour"
933 Ngonga ekoki ya kofungola basanduku oyo totiyá na nse ya mbeto.
934 Ngonga ya mosala eninganaka te.
935 Nini bazali kosala mpona kokanga TB na mokili mobimba?
936 Níni bazali kosala mpó na kopekisa bompanzani bwa TB na mokili mobimba?
937 Nini ekoki kopesa stress?
938 Nionso oyo ezalaki mpona ko exploter malamu malamu mpe kobimisa bomengo bwa
Kongó-Kinsásá libansa ya ndelo ya mboka mpo bukende kobanda na Bɛ́lɛjika na mikili
misusu.
939 Nioso oyo elobi nini po na Ingɛlɛ́tɛlɛ?
940 Nkáké ezaláká elakisi ya yambo mpé ya pólélé ya lotilíki na mǐso mya bato.
941 Nkásá na yangó izalí nsɔ́ngɛ́nsɔ́ngɛ́, o monɔkɔ ezalaka ngai mingi.
942 Nkisi éna ekoki kosala mabé?
943 Nkisi mine minene ya TB ezali isoniazid, rifampicin, pyrazinamide na
ethambutol.
944 Nkisi yango mpe ekoki kosala mabe?
945 Nkɔ́kɔ azalí moto (mwǎsí tǒ mobáli) nyonso óyo azalí na bǎna baye babótá bǎna
basúsu.
946 Nkomá tǒ bokomi bozalí mosálá mpé loléngé la kokoma maloba tǒ makanisi na
lisangá lya bilembo.
947 Nkómbó bɔ̌kɔ́ ekokí kozala : * bɔ̌kɔ́ tǒ bomɔ̌kɔ́ o mambi ma lokóta ; * lisangá to
lingómbá lya bato, bilɔ́kɔ, nyama tǒ nkómbó iyíké.
948 Nkómbó isúsu iye ibandi na Lo ikobongwana na boyíké na N to M eye elobami na
mongóngó mwa zɔlɔ Ndakisa Lokásá → Nkásá Lokásá luye luzalí kolobela likambo litali
boyíké → Nkásá iye izali kolobela makambo matáli boyíké.
949 Nkómbó iye ibandi na Lo ikobóngwana na boyíké na Ma Ndakisa Lokolo → Makolo
Lokolo la ye la mobali lobúkani → Makolo ma yě mansɔ mábalé mabúkani.
950 Nkómbó iye ibandi na Mo, Mu to Mw sɔ́kí yangó etali bato tɛ́ ekobóngwana na
boyíké na Mi Ndakisa Molangi → Milangi Molangi muye muzalí molaí → Milangi miye
mizalí milaí.
951 Nkómbó ya Saturne eútí nkómbó ya Saturnus, nzambe ya Baroma ya kala, eye
ekokání na Kronos, nzambe ya Bagreki ya kala.
952 Nkótá ya ekólo bazali bakiarabu, baberbere mpé batouareg.
953 Nkota yango nyonso ezalaki se nkota ya Afrika.
954 Nome na nome bazalaki na monoko na bango ya mboka.
955 Nsámbá tǒ masanga ma mbila na kopo ya molangi Moto azali komata nzeté mpó na
kozwa Masanga ma mbíla.
956 Nsámbá tǒ masanga ma mbila nkómbó nsámbá eúti na lokota la Kikɔ́ngɔ mpé ezalí
masanga maye malángwisaka maye maúti na maí ma fɔlɔ́lɔ ya mbíla.
957 Nsango na motángo ya bato baye bazaláká na kati ya mpɛ́pɔ kasi babikáká ezalí
mpenzá na mwâ nungunungu.
958 Ntalo edjali na bokeseni mpe ekoki ko djala ntalo makasi.
959 Ntango Ali ayoki lisolo na ngai epayi ya mokambi otel, abengi ngai na mesa na
ye.
960 Ntango mosusu mpe kosukola bango (mibange to bato bazali kobima na bokono).
961 Ntango naboti, nabandeli koluka na 1997.
962 Ntango nzela ya koyekola mosala oyo eye, namibwaki mbala moko.
963 Ntango okomona 'te bazali mabe, bosoto, ntango bazangi malonga mpe bakofinga
yo, yo nde osengeli kopesa bango bolingo koleka.
964 Ntina wana ba Filles de la Charité bakokokisa bilako bya batisimu ya bango na
bokeli bilako bya bopeto,bobola na botosi.
965 Nzángó ezalí lisano liye ekoki kosálama na bato babalé tǒ ebelé tǒ mpé lisúsu
na masangá mabalé.
966 Nzela enɛnɛ ezali káka sɔ́kí ozalaka mpó na ntángo molayi pɛnɛ na moto oyo
azalí na TB.
967 Nzelá enɛnɛ ya kozua TB ndé ewutaka na moto oyo azali na yangó na nzóto ya
ye,oyo azali kokósola.
968 Nzelá-masíni à voie étroite na 842 km kolongua libongo ya Aketi, tee na
terminus ya voie navigable ya Itimbiri.
969 Nzela mosusu, soki babikisi te, nde kobimisa makila tango ya kokolola.
970 Nzela oyo monene ezali kaka soki ozalaka mpene mpe mpona tango molayi na moto
oyo azali na yango.
971 Nzela oyo monene ya kozua TB nde ewutaka na moto oyo azali na yango na nzoto
naye, oyo azali kokolola.
972 Nzela oyo tomeseni, ezali ya kozua nkisi 'antibiotics' misatu to mine mbala
moko mpona sanza mibale, nde sima na yango nkisi mibale mpona sanza mine misusu.
973 Nzela ya kopanza TB yango kaka moko: baye bazali na yango nakati ya tolo to
na mongongo.
974 Nzela ya kopekisa zemi ezali mingi.
975 Nzéla ya malamu mpó na yɔ̂ ezali kosálaka mwa mosála mokɛ́ na esíká ya kalálaka
ba mpóngi tǒ mpé komitungisa.
976 Nzela ya malamu mpo na yo ezali kosalaka mwa musala moko au lieu kalalaka ba
mpongi to mpe komitungisa.
977 Nzela ya mbangu ya kopekisa zemi ezali nini?
978 Nzembo : Sans Préavis ya King Kester Emeneya Nzembo : Sans Préavis ya King
Kester Emeneya Nazalaka soki nabanzi likambo yango Motema ekotinda ngai Namisala
ata mabe Nayeba ata wenze Batekaka bagarçon Nasomba ya ngai garçon Akoma ya ngai ya
seko.
979 Nzinzi (nzembo ya Ememeya Kester) Mwasi ya bato Elengi mingi na kolula ye Ya
yo moko Po nini obongisaka ye te Moninga abongisi, Elengi mingi na kolula ye Ya yo
Moko po nini obongisaka ye te Bongisa mwasi na yo Nzinzi Ebele ya mbongo oyo yo
okozwa..
980 Nzoka nde ministre alongoli kombo na bango pe atie ya basemeki na ye.
981 Nzóto ya yango ezalaka zɛ́izɛ́i.
982 Nzóto ya yango ezalí pɛtɛpɛtɛ mpé ezángá makolo.
983 O 24 aprili 1834, bamamelo mwambi ba yambo balakelaki bilako.
984 O eleko ena, bonganga- Nzámbe bozalaki nzela ya kokoma moto mpe ya kosalisa
libota.
985 O eleko ena, mibembo miumelaki mingi.
986 O eleko eye mokanda mwa ye ya yambo ebimaka na ekolo Falansia na mobu mwa
1979, ye aponi nkombo ya ye ya mosala Sony Labou Tansi mpo na kotombolaka nkombo ya
Tchicaya U Tam'si.
987 Okanisaka níni likolo ya sima na dindon, tǒ mpé biteni bya soso ya bandako ya
malili?
988 Okáti o bisaleli mingi, lisensia ya Creative Commons epesi nzela pona
kobimisa mankasa ya basaleli Wiki na mikakatano moke koleka.
989 O kati ya afabɛ́, lɛ́tɛlɛ yɔ́nsɔ ekokí kozala elembo ya loláká lɔ̌kɔ́.
990 O kati ya bango.
991 Okoki kokende yo moko na Misalisi ya Mbangu oyo ya pene na yo, to okoki
kobengisa mutuka ya ambulance emema yo.
992 Okoki koloba ete yɔ̌ awa na kati ya Kinshásá na ntango ya milulu tǒ mpé
matanga ovanda nainu na kiti ya plastik tɛ́?
993 Okoki komiyoka ozali yo moko na mokili oyo mpo ozali na mboka mopaya, okoma
kobanga mpona bandeko oyo otiki na mboka, to kuna na mboka na bino banyokolaki
yo/basaleli yo viol, sikoyo ozali na posa ya misalisi olongola makanisi yango na
moto.
994 Okoki kosala mosala soki ozali na qualification.
995 Okoki kosomba yango na Matonge na Bruxelles okoki kosomba yango na Matonge 5
Galerie Porte de Namur Banda bamasolo ya BD ebanda na Congo, mbala ya liboso, BD
cartonnée na Lingala, ezongela lokola mafuta ya luil.
996 Okoki kozwa toli mpé lisalisi mpɔ̂ na yɔ̌ mpé libota na yɔ̌ (soki osengeli na
yango) na Mónganga ya mǐno tǒ lopitalo na ya míno.
997 Okomona noki ndenge bolingo bozali kilo koleka nzungu ya supu mpe ekolo ya
mampa; kasi oyeba kokanga motema mpe kozala na esengo.
998 Okozala na lokumu na mboka.
999 Okutanaki na ye ndenge nini?
1000 Omeki mpe kopesa ye toli to mpe kolendisa ye.
1001 O mibu miye, motango mwa baye bazali kokota na lingomba o bikolo bya Europa
mozali moke mpenza.
1002 O mobu 1617, makambo mabale mamemi ye na mbongwana ena.
1003 O mobu 1947, ndako inso isangani o Pɔlɔvɛ́si ya Beljika mpe Kɔ́ngɔ-Bɛlɛzi ekomi
"mission" ya pɔlɔvɛ́si ena.
1004 O mobu 1959, mission ya Bikoro ekomi Diocesi mpe Mgr Camille Vandekerkove,
lazariste, akomaki Episkopo wa yambo ya Diocesi ena.
1005 O mobu 1981, Séminaire Interne (noviciat) "Source de vie" na Bokongo, eye
eleki na Itipo ut'o 1994.
1006 O mobu 1998, lingomba ya Mission lizalaki na ba membre 4193.
1007 O mokɔlɔ mwa 27 sánzá ya minei mobú mwa 2011, ntango yě azaláká kokumba
montuka o monyɛlɛ na Nzela 174 o engumba ya Texas, yě akatisáká na ngambo ya baye
bazalaki kokɛndɛ na límbe mpé atutáká montuka ya monene.
1008 O mokolo mwa yambo ya sanza ya mitano 1819, Bénédictus Bracke apesi Martha de
Jonckeere etinda ya kasalela, kosolola mpe kosalisa batu ba maladi na babola butu
moi tee..
1009 O nsima ya ye basango bayike bawei o mboka Chine na bokono bwa tyfus, mbele
moko wa misatu awei boye.
1010 Oo atiki ebele ya mbongo na famille na ye.
1011 O Okozala na mikolo malamu mpe mabe.
1012 Organisation Mondiale de la Santé e zali tango nioso kolIngɛlɛ́tɛlɛa po na ba
signe ya liboso ya Pandemia ya gilípi po ba zuwa mikano malonga po na ko ralentir
to pe ko kangisa yango.
1013 Organisation Mondiale de la Santé ezali tango nioso koluka po na ba signe ya
liboso ya pandemia po ba zuwa mikano malonga po na ko ralentir to pe ko kangisa
yango.
1014 Organisation Mondiale de la Santé (OMS to WHO na lingɛlɛ́sa ) a za na system
po na ko landa ndenge pandemie e zo kabwana.
1015 Orphelin maboko pamba Ngai moko na nzela.
1016 Osalaka na mosoko ya ministre Pascal Smet?
1017 Osalaki ndenge nini mpo óyeba mosala yango?
1018 Osala mpe lokola molakisi motindo ya bilamba.
1019 O sanza ya yambo ya mobu mona, babengi ye akenda kosalisa moto moko alingi
awei.
1020 Osepelaka na mosala yango?
1021 Oyebi te soki ya soucis to pe ya esengo.
1022 Óyo bawutaki na province ya Bas-Congo, balingaka kosala trouble pɔ na ko
contester en faveur ya Emanuel Bamba.
1023 Oyo e ko pesa yango nzela e zuwama noki pe mosika, tango n’koto na n’koto ya
bato ba zuwi yango.
1024 Pakájuma tǒ Monzɔlɔ́kɔ́ ezali elembo ekátama o nzóto tǒ elongi mpó na kolakisa
bonzéngá, ekólo ya moto tǒ makambo masúsu.
1025 Pálaki ya mibéko mya nzelá na elembo ya líganisi Elembo ya lígangisi ezalí
elembo ya bokomi eye elobí bokámwi tǒ nsáí.
1026 Pandemia ezalí maladie moko e zuwaka bato chaque periode ekangisi ba mbula
dzomi na dzomi pe oyo e contaminaka bato noki penza na ba mboka pe ba region mingi
ya mokili mobimba.
1027 Pandemia ya gilípi ekoki ko zuwamela na ba vague mibale, na ba sanza mike
kati kati na yango, pe chaque vague e wumeli pene na ba sanza mibale to misato.
1028 Pandemia ya gilípi e kozala ndenge moko te na gilípi ya ordinaire ya mbula na
mbula na ndenge bomi?
1029 Pandemia ya gilípi ezalí gilípi moko e zuwaka bato chaque periode ekangisi ba
mbula dzomi na dzomi pe oyo e contaminaka bato noki penza na ba mboka pe ba region
mingi ya mokili mobimba.
1030 Pandemie e tindamaka tango virus ya sika e monani pe e bongwani mingi na ba
virus ya liboso pe e kangi bato ya lotango moke oyo ba zali na immunité (to
protection naturelle) contre yango.
1031 Par contre, kolongua neti Katanga te na Bas Congo, wana bakoki kolanda norme
internationale ya sika oyo ezali ya 1450 mm ya écartement.
1032 Par example soki moyi ezali makasi nzoto na yo ekotonda na motoki.
1033 Pembeni ya moitie ya bato oyo bazuaki bokono basilaki kokufa.
1034 Pene na bafaraon kama minei (400) bakitanaki na bokonzi na Kemet.
1035 Penepene na 3400 liboso ya manaka ya lelo (liboso ya Yesu masiya), na etuka
ya Nile ya likolo, Narmer akomaki bongo na bokonzi ya libota na ye.
1036 Penza, ezalaka makasi moto azua TB, mpe esengi tango molayi to kokutana mbala
mingi na moto oyo azali na yango, lokola kovanda na ndako moko.
1037 Per-aa elingi koloba ndako ya monene.
1038 Photographie electromicroscopique ya H5N1 (Vilúsu coloré en or) Na mikolo oyo
ewuti koleka, vilúsu H5N1 epanzamaki na kati ya bato mpe epesi bokono mabe na kati
ya bato mwa muke baye bazalaki na contact na bandɛkɛ eye ezalaki na bokono yango.
1039 Photographie electromicroscopique ya H5N1 (Virus coloré en or) Na mikolo oyo
ewuti koleka, virus H5N1 epanzamaki na kati ya bato mpe epesi bokono mabe na kati
ya bato mwa muke baye bazalaki na contact na bandɛkɛ eye ezalaki na bokono yango.
1040 Pilipilí tǒ ndóngó tǒ Líbenga (Na boyike pilipilí) ezali mbuma ya mái ma
mpɔndú tɔ̌ ya motáné pii,motáné ngwaa.
1041 Pire, Bamba, Alexandre Mahamba na Jérôme Anany bafándisi bagu na camion ya ba
sodá bazali kotálisa bango ndenge Kimba azalí koleka.
1042 Police Belge ezali nkómbó ya lisano.
1043 Politiki ya kapitalismɛ elingí koloba politiki wapi bokulaka mpe matomba ya
mosala mazalí mpɔ na basali tɛ kasi mazalí mpɔ na bomongo ya bokulaka babéngaka
bango bakapitalistɛ elingí koloba bakóló-bokulaka mosɔlɔ.
1044 Pɔ na ngai óyo nakendeki te, namonaki batu bazalákí kokíma pona kozonga na
camp Kokolo.
1045 Po na yango, na mikolo ya liboso ya pandemie, vaccin e ko zuwama te.
1046 Pongi nanu esili te, ezosenga owela mituka po okoma na ngonga na mosala.
1047 Posa ya bondeko bonene kati ya bikolo ya Afrika mpe ya Erópa ebandi na mibu
koto na kama libwa na tuku mitano.
1048 Posa ya mbangu ezali nini?
1049 Poso nyonso ya nsuka ya sanza ya mitano, tosalaka losambo lonene la novena o
bokambemi bwa nganga-Nzambe moko auti epai esusu mpo ya kolendisa bana ba Mama
Maria.
1050 Post natal depression ekoki kozala tango mawa na sima ya boboti ekokoma mabe
penza.
1051 Post natal depression ezali bokono ya solo mpe bakoki kobikisa bokono yango
malamu.
1052 Potasu ezalí na elembo K mpé masi ya atomi ma yango ezalí 39,0983.
1053 Pota yango ekoki kosala mwa sanza mpo ebanda kobika Soki epesi yo mawa na
motema, to omoni lokola pota ezali kobakisama, kende epayi ya dokotolo.
1054 'Primary TB' mbala mingi ekoleka emonana te, mpe ekobika yango moko ata soki
moto ameli nkisi te, kasi ekoki kozonga sima ya bambula.
1055 Projet oyo ezali kosalela MediaWiki, oyo esalemi mpe pona Wikipedia.
1056 Réseau ya ba voies ferrées na Kongo ezali 5138 km ya lignes discontinues.
1057 Richard Ali amifandisa penza bo mokomi ya masolo na Lingala.
1058 R.T./Fda tee mokɔlɔ 27 ya sánzá ya yambo ya 2007.
1059 Samedi pe dimanche oyo, ekoyinda na Passage 44 ya Bruxelles: Kamuke Sukali,
BD cartonnée na Lingala.
1060 Sango nyonso likolo ya contraception babatela sekele.
1061 Sango Teofil na baninga ba yé bakendeki liboso na Pari mpe na Roma.
1062 Santu Vincent alobi : "Ndako ya bango, ndako ya batu ba mpasi, ndako ya
babola..
1063 Se bongo, lotomo ya boyokani kati ya bingumba bia ekolo lotindi kosala
sanduku ya ekolo ya bokaboli malamu misolo, etiami na boyangeli bwa Mbula Matari ya
ekolo.
1064 Sɛndiká tǒ sindiká ezalí lisangá lya bato tǒ mangómbá liye lizalí kobundela
mpé koyangéla litomba mpé makoki ma lyangó.
1065 Se o mobu mona, mokolo moko mwa sanza ya mwambi, na ngonga alingi kobanda
losambo la misa, bayeli yé nsango 'te libota lyoko lizali na mpasi, mpe banso ba
libota nde bakufi soki bazwi lisalisi te.
1066 SF- Bato 270. Elingi koloba bato 270 bandimeli yo.
1067 SF- Bilenge banso oyo bazali awa bazali na libaku malamu ya kokende kelasi.
1068 SF- Ee, azali ministre ya botamboli mpe ya misala ya kotonga na etando ya
Bruxelles Capitale.
1069 SF- Esengeli mbongwana oyo ekoki komema makambo ya sika te.
1070 SF- Kolongola mosala ya molakisi motindo, nazalaki mpe na elielo (restaurant)
mbula zomi.
1071 SF- Lifalanse ezali monoko na ngai ya mboka.
1072 SF- Na mobu 1971, nakendeki Congokoluka mama na ngai.
1073 SF- Natangi tii na mbula 17. Naye kobota bana na ngai.
1074 SF- Nzela moko molai : lelo nazali na mbula 55. Nabotamá na Congo- Kinshasa
na etando ya Bandundu.
1075 Siège ya Onatra ezali na Kinshasa na Boulevard du 30 juin.
1076 SIEV ezali kolengele sanza yoko ya mateya (mois vincentien) na Pari mpo ya ba
Lazariste (babandi mpe kondima mangomba masusu maye makolandaka ndakisa ya mosantu
Vincent).
1077 Sikoyo bato 7,000 bazuaka yango na mbula moko – wana koloba moto moko na kati
ya bato 10,000 na mboka mobimba.
1078 Sik'oyo nakosala mosala na qualité nini?
1079 Sima bandimi yo.
1080 Sima bosali momekano mpo bátala soki ndelo ya kelasi na yo ekoki mpo na
kolanda mateya.
1081 Sima mikolo yango nde KDL eyaki kosala.
1082 Sima nalandi lisusu nzela yango te.
1083 Sima na yango bokutani na bakambi ya eteyelo.
1084 Sima ya kokumbamela ye, bazongaki na Yeruzalem na esengo monene.
1085 Sima ya koloba makambo oyo, Yesu amemamaki na Likolo na tango bazalaki kotala
ye; mpe lipata ezipaki ye na miso na bango.
1086 Sima ya mikolo 2 - 10, na ndenge ya tonga yango, bakotala esika babeti yango.
1087 Sima ya prospection bakosala étude ya faisabilité oyo ekopesa bango idée ya
kosala projet ya construction ya voies ferrées na mbongo boni bango bakobimisa mpe
bato boni bango balingi kozua mpo ba kotonga ligne ya chemin de fer (ba Congolais
boni?
1088 «Sima, Yesu amemaki bango na libanda ya vile kino na bapembeni ya Betania.
1089 SNCC ezali na 4.007 bakilomɛtɛlɛ ya voies ferrées kaka 858 bakilomɛtɛlɛ nde
ezali électrifiés.
1090 Société Santu-Vincent-wa-Paul ekosala misala mya bosalisani mpe mwa boluki
bolamu bwa batu o mokili mobimba.
1091 Soki akololi abimisaka maladie nakati ya soyi.
1092 Soki akósola, abimisi bokɔnɔ na kati ya nsɔ́í.
1093 Soki azuaki BCG kala te esengi moto azua yango soki alingi kotambola, kovanda
to kosala mosala mpona sanza moko to koleka, na mboka oyo ezalaka na bato mingi ya
TB (Immunisation against Infectious Disease, 1996).
1094 Soki babikisi te, TB, ata epayi ya bakolo, emataka malembe kino eyi koboma.
1095 Soki balongoli biso, tokotaka kisomele pe tofutamaka bo somele nyonso
afutamaka na Beljiki.
1096 Soki boyokani bozangi na esaleli kati ya Mbula Matari ya ekolo mpé bingumba,
Ndako ya basambisi ba Mobeko Likonzi yango moko ezali na bokonzi bwa kobongisa
likambo lina.
1097 Soki depression ekomi ya mabe penza tango ya sanza na yo, senga ye bobokoli
ya progesterone.
1098 Soki depression na yo ekoumeli mikolo ebele, o sengeli na kokende na kotala
monganga na yo mpe koyebisa ye bokono na yo.
1099 Soki e komi na Ingɛlɛ́tɛlɛ, na ko protégé ngai moko na libota na ngai ndenge
nini?
1100 Soki eloko ya kolia ezali, olei.
1101 Soki eloko ya ndenge wana eyeli yo yeba ete ozali kovivre stress (lingɛlɛ́sa:
pression, tension nerveuse; lat.: stringere: atteler).
1102 Soki emonani te moto akoki kopanza yango, to mwana azali na yango, kasi
eyebani te azui yango wapi, wana baye bazalaka mpene naye bakobenga bango mpo
bameka eyebana soki bango mpe bazali na yango.
1103 Soki esika babeti tonga evimbi mpe, ekomi lokola makila, wana elakisi te
maladie ezali.
1104 Soki eyano na yo ya mituni na biso ezali 'oui' 'íyo', sala noki opesa mwana
nayo azua Bacillus Calmette-Guérin soki azui naino te.
1105 Soki eyano na yo ya mituni na biso ezali 'oui' 'íyo', sala noki opesa mwana
nayo azua BCG soki azui naino te.
1106 Soki ezali na contact na bandɛkɛ to ba soso ya bomoyi to ekufa na kati ya
bamboka eye eyebami ezali na bokono eye, esengeli oyeba ba symptomes ya gilípi ya
ndɛkɛ okati ya bato.
1107 Soki loposo soolo ezali.
1108 Soki mapsi mingi te, okozela moke mpo bakokoma basango nayo.
1109 Soki mapsi mingi te, okozela moke mpó bakoma basango nayo.
1110 Soki mosala ya bakiliya, moko na moko azali kotuna oyo ya ye biloko.
1111 Soki moto abandi nkisi mpona poso mibale, wana akoki lisusu kopanza TB te,
mpe akobanda komiyoka malamu sima ya poso mine.
1112 Sɔ́kí moto azwá mángwɛlɛ́ ya BCG kala, ekosengela éte azua mángwɛlɛ́ ya BCG sɔ́kí
alingi kokɛndɛ o mobémbo, kovánda tǒ kosála mosálá mpó na sánzá mɔ̌kɔ́ tǒ koleka, na
mbóka eye ezalaka na bato mingi ya TB (Immunisation against Infectious Disease,
1996).
1113 Soki moto ozui soyi yango na tango ya kopomola, wana okoki kozua TB.
1114 Soki nzoto naye elakisi kozala na maladie ya makasi, wana esengi bameka ye na
nzela misusu koyeba soki penza asiazui to abandi kobela TB.
1115 Soki o kopangana mpo na bokolongono na mutu na yo, to bokolongono na bandeko
to baboti na yo, senga GP na yo, a kolakisa yo lopitalo ya bokono ya mutu.
1116 Soki o kopangana mpo na bokolongono na mutu na yo, to bokolongono na libota
na yo, senga doktolo na yo, a kolakisa yo bilo ya bokolongono ya mutu.
1117 Soki o kopangana mpo na bokolongono na mutu na yo, to bokolongono na libota
na yo, senga mónganga na yo, a kolakisa yo bilo ya bokolongono ya mutu.
1118 Soki olingi kokende na mboka mopaya ebongi ozua mobateli ya BCG?
1119 Sɔ́kí olingi kokɛndɛ na mbóka mopaya esengeli ozua mángwɛlɛ́ ya BCG?
1120 Soki o lingi kozala penza te, senga libota na baninga na yo kotikala na yo
tango nyonso.
1121 Soki olingi lisungi ya mingi mpo na makambo matali stress, tuna communauté to
docteur.
1122 Soki otumbi lokasa, eloko oyo ya moíndo etikalaka ezali kaboni.
1123 Soki oútí na libándá ya pépo pé ozalí kokota na engumba, Masina ezalí na
loboko ya mobali pé Kingasani na loboko ya Mwasi.
1124 Soki oyi mbangu nde esalaka malamu kopekisa zemi.
1125 Soki ozali kati na stress okoyoka biloko misusu oyo towuti kolobela.
1126 Soki ozali kobimisa mayi ya bosoto esika ya sekele, to ozali na pota na
koyoka mpasi okoki kokende komeka oyeba soki okumbi maladi ewutaka na makambo ya
bolingo.
1127 Soki ozali koyoka moko na makambo oyo totangi likolo kati na lokaso loye:
*ekoki kozala consequence ya ba mpasi to miyoko omona to mpe ozali komona sika oyo
*eloko oyo ozali koyoka ezali normal na cas na yo mpe na ba cas mingi ekitaka na
yango.
1128 Soki ozalí na molende pe mbamba, tii ekosimba.
1129 Soki ozali na PND koloba na bato mpo na bokono na yo ezali malamu mingi.
1130 Soki ozali na posa ya dokotolo ye akokomela yo bankisi.
1131 Soki ozali na yango te, malamu kolanda formation.
1132 Soki ozali penza, organisation yango ekoki kopesa yo bondeko mpe bosalisi.
1133 Soki ozoki to ozali kobela makasi tango mosusu esengi bamema yo na misalisi
ya mabangu na lopital ya pene na yo.
1134 Soki ozui ba symptomes eye na tango ozali na mboko mopaya, mpe ozalaki na
contact na ba soso to bandɛkɛ ya bomoyi to ekufa esengeli omona dokotolo ya mboka
eye ozali.
1135 Soki Pandemia ya gilípi e bandi na Europa, yango e koki ko koma na
Ingɛlɛ́tɛlɛ.
1136 Soki pe ezali te, okei kaka bongo.
1137 Soki situation ya vie na yo echanger, santé na yo mpe ekoki kochanger.
1138 Soki TB emonani, wana moto bamemi ye na dokotolo mpe bakopesa ye nkisi ya TB.
1139 Soki tobeli, ezali makoki na biso ya kobikisama na lopitalo.
1140 Soki tokombi Ndaku te, putulu ekotonda, bosoto ekoyikama pe tokozala na
bomoyi ya malonga te.
1141 Soki tolingi se koloba yango, toko kende mosika te.
1142 Soki tolobi ókokanisa lelo na bambula oyo bino boyaká.
1143 Soki toyangeli malamu te makambo ya mboka, tokokende epai moko tɛ.
1144 Soki wana ezali kobimisa mayi, kanga yango na elamba ekauki ti ekobanda
kolakisa kobika.
1145 Soki yɔ̌ oliaki yango tɛ, kanisa ete moko ya bandeko ba yɔ̌ ya libota nde
aliaki tǒ mpé akolía yangó.
1146 Soki yo to ndeko nayo azali koyoka mabe na moto mpe akoki komibebisa nzoto to
komiboma mema ye na Misalisi ya Mbangu ya pene na esika ovandaka mpo yango esala
mbutumoi.
1147 Soko balingi 'te ba Chinois babongola motema mpe bakoma bakristu, esengeli
'te basango bayeba mpe bandima mimeseno na mibeko mya bankoko ba bango.
1148 Soko basali bazali motema moko mpe bakosalisana solo, soko baboyi avoka mpé
madesu ya bana; wana ndebakoki kobatela makoki ma bango, wana ndebakoki kosengisa
bapatro na mpé leta bapesa basali maye masengeli na bango.
1149 Soko bongo, Mamá wa Bikolo binso ndapesi solo solo boboto na nse mobimba.
1150 Sɔ́kɔ́ likelelo *Ekonjugamé na ntángo mpé moto oyo esengeli, ko ekotika esíká
na elembo eye ezalí kolakisa mokonza.
1151 Solda Colonel Petelo Olombe alingakí kolala na ye mpé amu a boyaki.
1152 Sorte ya mabe ya gilípi ya ndɛkɛ (eye epesami na vilúsu H5N1) ezali esika oyo
kozua bandɛkɛ(surtout ba soso mpe mabata na bandɛkɛ ya zamba mosusu) na kati ya
Azía na Erópa (tala: http://www.who.int mpo na lístɛ ya ba regions eye ezali na
bokono bwango).
1153 Sorte ya mabe ya gilípi ya ndɛkɛ (eye epesami na virus H5N1) ezali esika oyo
kozua bandɛkɛ(surtout ba soso mpe mabata na bandɛkɛ ya zamba mosusu) na kati ya
Azía na Erópa (tala: mpo na lístɛ ya ba regions eye ezali na bokono bwango).
1154 Sosialisimɛ ezalí politiki ékopesa matomba ya mosala na mabɔrɔ ya basali
bangó mɔkɔ mpé ékopekisa bokulaka ézala ya mwá liboke ya bato.
1155 Soyi yango ekoki kovanda na mopepe na tango molayi kasi wana mbala mingi
epesaka maladie te.
1156 Stabilité monene ezali mpo 2/3 ya lisanga bafandi awa banda plus de 20 ans.
1157 Stress na bizaleli bya yɔ̂ na baníngá: * mpósá ya baníngá ekosila yɔ̂ * Kosuana
mpé bitúmba kati na libála.
1158 Suzanne Fisch « Bomoi na ngai ezali nzela molai : molakisi mitindo ya
elateli, moyambi bap..
1159 Suzanne Fisch « Bomoi na ngai ezali nzela molai : molakisi mitindo ya
elateli, moyambi bapaya, nkolo ya elielo, lelo mwasi na politiki » Suzanne Fisch
ayambaki Marie-Henriette Luvengika na esika na ye ya mosala.
1160 Tala ndenge tata oyo asungaki ngai mpo nálonga bwale oyo nazalaki na yango.
1161 Tala ntina nasepelaka na mosala na ngai ya Mosungi mabota.
1162 Tango akomi Mokonzi na Kemet ya Likolo pe ya se, azwaki bongo kombo
Nebhotepre.
1163 Tango ambulance ekomi, yango ekomema yo ti na lopital ya misalisi ya mbangu
oyo ezali mpene na yo.
1164 Tango bakuti moto azali na TB, dokotolo akotala soki baye bavandaka naye
bakoki kozua yango.
1165 Tango gouvernement Tshombe esalisi ba élections mpe ba résultats ebandi
kobima, Kgbokoso ekoti kati na bango mibale mpo Kasa Vubu alingaki te a perdre
ebonga na ye ya Président de la République mpo na miso ma ye, Tshombe, azalaki na
mposa ya ebonga wana!
1166 Tango molongo yango ekokatana pe molongo mosusu ya bondeko ekomata na ebonga
ya bokonzi, wana ekomi ngala mosusu.
1167 Tango mosusu bakosenga makila to mosuba na mayi ya esika ya sekele.
1168 Tango mosusu baninga, lokola baye basalaka elongo, mpe bakobenga bango, kasi
mbala mingi tina ya kosala yango ekozala te.
1169 Tango mosusu esengi moto azua nkisi mikolo mingi, lokola maladie ya TB
meningitis, to soki maladie ebandi komesana na nkisi moko to mibale, wana esengi
kobalula nkisi.
1170 Tango mosusu mwana akozala na pota esika ya tonga.
1171 Tango moto aponi kelasi, elingi koloba alingi yango pe alingi ásala mosala na
yango po na libela.
1172 «Tango Nkolo Yesu asilisaki koloba na bango, amemamaki na likolo, mpe avandi
na loboko ya mobali ya Nzambe.»
1173 Tango nyonso moto moko azuaka yango na second moko.
1174 Tango nyoso ezali malamu na bomoi na yo okozala na esengo mpe kimia.
1175 Tango obandi kotanga yango, soki okomi na suka te, okokoka kokata kotanga te.
1176 Tango ozui tonga, mbala moko esika yango ekovimba.
1177 Tango pe okobanda mosala, mokonzi azali kozela osilisa mosala apesaki yo.
1178 Tata na ngai azali belesi.
1179 TB bakoki kopekisa na mobateli vaccination?
1180 TB ebomaki bato 100 million na bambula 100 oyo eleki, yango Organisation
Mondial de Sante eti yango lokola maladie oyo ya koboma bato mingi na mokili
'Global Health Emergency' na 1993 (WHO 1).
1181 TB ekoki kokébisama na libateli lya mángwɛlɛ́?
1182 TB ekokoma ndongo soki emeseni nkisi, mpo ndenge ya kobikisa ezalaka makasi.
1183 TB eye eyebani míngi ndé ya kokosola eye babengi na lingɛlɛsa 'pulmonary TB'.
1184 TB ezali maladie ya makasi, kasi ebikaka, ewutaka na 'Mycobacterium
Tuberculosis' tuberculosis to M. Tb na mokuse).
1185 TB ezalí ya libosó mpó na koboma basi mpé koleka bokɔnɔ misusu esalaka mwána
etíké bazala mingi.
1186 TB ezali ya liboso mpona koboma basi mpe koleka maladie misusu esalaka bana
etike bazala mingi.
1187 TB mabe na yango penza nini?
1188 TB oyo eyebani mingi nde ya kokolola 'pulmonary TB'.
1189 Telephone wana bafutelaka te ata soki ozali esika bafutisaka.
1190 Tembe na baninga mpe libota ekosalisa yo, kasi senga monganga na yo to
mobotisi ya mwasi to mosali ya bokolongono.
1191 Theophile, mobandi mwa basango ba Scheut, alobaki na bango mpe akomeli bango
mbala na mbala: Bómikaba, bóyika mpiko, bómilendisa mpo 'te batu bakumisa Nzambe
mpe na nzila wana banso bakobika!
1192 Tibélekilosi ekoki kobebisa biténi mingi bya nzóto.
1193 Tibere, ye oyo mokonji atondi na lolendo, alingi kuyeba na solo akonjaki batu
boni o nyele yayeye.
1194 Tikala kaka na position wana, toza na tango te ya kokipaka yo.
1195 Tisi ezali pembeni ya engumba Abydos.
1196 Tobosana te ete, bamvula nkoto na nkoto (de milliers d’années), bato mwindu
esi bapusanaki makasi na kosalela matematiki.
1197 To depression ekoki kozala malembe malembe mpe bato bakoki koyeba te, te
mwasi azali kobela ntango elai na sima ya mbotama ya mwana.
1198 Tokokuta mpe ba Lazariste basusu bakopesa mateya o biteyelo bya bokolisi
boyambi mpe bomoto, ezala biye bya ba diocèse, ezala biye bya lingomba lya Mission
to mpe biye bya mangomba masusu.
1199 Tokoloba tango molayi boni, ete, bamizilima nyonso te nde bazali
baterroriste.
1200 Tokoloba tango molayi boni, ete, kimopaya ezali likambo te.
1201 Tokómá kolokana sé na bato ya nzela, mama Mingi bazwa bacoup na la vie, sé po
na baninga ya mitema mabe Basusu basilá sé po ya bato ya quartier.
1202 Tokomanyola (concevoir), tokososola (analyser), tokokomola (kodécrire) pe
tokomwanga (programmer) likambo songolo po ete eyano oyo ekobima na suka ya
makanisi na biso, tokoka kobimisa eyano na mokakatano oyo epesamelaki biso.
1203 Tokomono 'te akoteme liboso lya Kuruse, mpé asangani mpenza na malozi ma
Yésu.
1204 Tokoyambaka mpe bakristu balingi koleka o sanctuaire (ba pèlerin), ezala moto
moko moko to mpe lisanga.
1205 Tokozalaka te tango nyonso kolekisaka tango na biso na kolakisaka ete
bomikotisi na bomoyi ya mboka mopaya ezali na litomba po na mboka yango.
1206 Tolakisa nzela misusu ya koyeba: * Mwana, soki alamuki, amonanaka lokola
mpongi esileli ye naino te, to alingi kotala yo te.
1207 Toloba, Mentuhotep pe awutaki na Kemet ya likolo, na mboka Wasset.
1208 Tóloba nanu mobembo na yo na politiki.
1209 Tondimi mikumba na biso pe tokoboya makoki na biso te.
1210 Tosalaka kaka po na lifuta ya mosolo?
1211 Tosalaka mpe mosala ya ndako : kolamba, kokomba, kobongisa.
1212 Tosala nini soki moto azalaka mpene na moto ya TB?
1213 Tosangisa yango mpo tosala lokota ya makasi.
1214 Tosungaka pe bato oyo balingi bátika mosala bazalaki na yango po na mosala
mosusu to pe baoyo bazali na mapolome te.
1215 Totondi yo botondi na ndenge oyambi biso mpe olobeli biso na ntina ya mosala
na yo.
1216 Towuti kotia mokoloto po na Buku ya malonga ewuti Congo, Ebamba, Kinshasa
Makambo.
1217 Toyebi ete lokola mitindo mizali te, lingala e keyi mbangu mpenza mpe ekomi
ba ndenge ebele, tozali na lingala ya Makanza mpe lingala oyo ezali kolobama na
mboka mobimba, mpe azali mosika te na oyo ya Congo-Brazza.
1218 Toyebi que Congo esalemaki kobanda ndenge ekatamaki na 15 novɛ́mbɛ 1884 tee na
26 febwáli 1885 na Conférence de Berlin tee na Convention ya Saint Germáyin–En-Haye
ya 10 sɛtɛ́mbɛ 1919.
1219 Tozalaki bato 150, bazwaki kaka bato 25. MP.
1220 Tozali kosalisa bango na biloko, kobunda mpo ya makoki mpe bomoto ya bango.
1221 Tozali pé na bisalelo mapa. ya minene ezali Sokitem na BKTF.
1222 Tozali pé na biteyelo ya misala ya maboko oyo ekelama pé eyangelamaka bana ya
Kingasani Masina.
1223 Toza na tina na Beljiki.
1224 Tozosala po tozala na esika lokola bato na kati ya bato na mboka oyo eyambi
biso.
1225 Tuberculose babikisaka yango ndenge nini?
1226 Tuberculose ekoki kobebisa esika nyonso ya nzoto, ndenge wana, ndenge
ekomonana na mwana ekeseni na oyo ya moto mokolo.
1227 Tuberculose moto azuaka ndenge nini?
1228 Tuberculose (TB) ezali maladie ya mabe oyo ekoki kovimbisa nakati ya moto ya
mwana, na Angle TB meningitis.
1229 Uta sanza ya mibale kino ya zomi na mibale na 1999.
1230 Ut'o mobu 1630, Vincent wa Paul asengi na Louise de Marillac 'te alanda mpe
alendisa ba Soeurs bazalaki kosala o kati ya Confréries de la Charité.
1231 Vaccin po na ko prevenir Pandemia ya gilípi ekoki ko zuwama te?
1232 Vaccin ya gilípi ordinaire ya mbula na mbula e kobatela yo contre Pandemia ya
gilípi te.
1233 Vincent de Paul alingaki 'te liziba lya charisme ya bango lizala o kati ya
ndako te kasi o libanda.
1234 Vincent de Paul na Louise de Marillac balingaki 'te ba Soeurs bafanda o kati
ya communauté mpo 'te basalisana o charisme ya bango ya kosalela babola mpe o bomoi
bwa losambo.
1235 Vincent wa Paul akanisaki kobikisa na nzela ena libota lya ye.
1236 Vincent wa Paul amipesi na kobongisa bosalisani, akongoli mbongo na biloko
mpo ya kosalisa bituka bya Falansia bizalaki na bitumba, aluki mpe ndenge ya
kobongisa bomoi bwa banganga-Nzambe na mpe bomoi o ba likindo.
1237 Virus moko ya sika oyo e pesaka pandemie e koki ko botama soki virus oyo e
pesaka gilípi na bato e sangani na virus oyo e pesaka gilípi na ba niama, na
ndakisa ya virus ya gilípi ya ba ndeke (to avian flu na Kingelezo).
1238 Voiture suka suka, lokola défilé Lopango etondi meke lokola zando Mabala
ekoma kosalama se na matanga Basusu bayaka kaka se kotala lopango.
1239 Wana babengaka yango kobela mbala moko, na Angle 'primary disease', mpe mbala
mingi ezalaka na bana.
1240 Wana bafutelaka te mpe ezali mpo ya bato nyonso.
1241 Wana esalamaka mpo maladie yango ekoki kovanda na nzoto ya moto lokola elali
bambula mpe moto azali kobela te.
1242 Wana ezali mpó bǎna bâná bavándaka bisika bato mingi bakoki kozala na TB,
ekoki kozala babóti tǒ bankɔ̂kɔ baye baúti bisíká biye bato mingi babɛ́lɛkɛ TB.
1243 Wana ezalí mpó bǎna bâná bavándaka bisíká mɔ̌kɔ́ na bato ba TB, ekoki kozala
baboti tó bankoko baúti bisíká bato mingi babɛ́lɛkɛ TB.
1244 Wana ezali mpo bana yango bavandaka bisika ya bato mingi ya TB, ezala baboti
to bankoko bauti bisika bato mingi babelaka TB.
1245 Wana ezali mpona koyeba soki mobateli ya nzoto (immunite) emeseni na TB.
1246 Wana omoni te kozua TB ezali noki te, kasi ebongi ozala ekenge na ndenge ya
koyeba yango mpo, na mokili mobimba TB ezali bisika mingi.
1247 Wana omɔnɔní éte kozua TB ezalí noki tɛ́, kasi esengeli ozala na ekenge na
ndénge ya koyeba yangó mpó, na mokili mobimba TB ezali bisíká mingi.
1248 Wana virus e zali ko kabwana na kati ya mopepe, tango bato bazali ko pema pe
ko kosola, o koki ko zuwa ka mwa ba precaution moke po o kitisa contamination.
1249 Wana yo moto okoyeba, etali biso te.
1250 Wendo abandáká kobɛ́tɛ lindánda mpé koyémba mpó nakosepelisa batò na mibú zomí
na moko.
1251 Wikitravel etongami na lisalisi ya batámbɔli-mokili ya Wiki, to mpe
Wikitravellers o mokili mobimba.
1252 Wuta mobu koto na kama libwa na tuku misato, bakosalisa bato na bisika bazali
mpe bakotambola mboka na mboka; ekobakisama mpe ba lopitalo ya mike mpe ya minene
na bisika bya banganga nzambe mpe na bisika ya misala minene.
1253 XV; abótámi o mokɔlɔ 21 sánzá ya 11, 1854 nkómbó Giacomo della Chiesa, † 22
sánzá ya yambo 1922 ) ezalakí Mokambi-Ekólo ya Vatikani na Pápa ya Eklezya ya
bakatolike na 3 sánzá ya 9, 1914 nsúka 22 sánzá ya yambo, 1922.
1254 Yakomaka bango o mboka Bɛtɛlɛmɛ baluki esika ya kulala, kasi bajwi te.
1255 Ya mbala oyo ezali lisolo : « Mutos asielumuki na libulu batimolaka Coltan ».
1256 Ya ndenge oyo babengaka 'latent TB infection'.
1257 Yango ebandisamaki na Faraon Amenemope I. BaFaraon nyonso oyo bakitanaki na
esika ya Mentuhotep II, balendisaki bokasi ya mampinga pe mombongo na Bikolo
nzinga-nzinga.
1258 Yango ebêngami na basúsu mbísi nsɔ́ka tǒ mpé lisúsu mosɔpɔ́ ya mái.
1259 Yango ebongisaka súpú kasi soko oitiyi na nzoto, yango eswaka makasi mpenzá.
1260 Yango ekosala ete moko na moko asosola eloko moninga alobi.
1261 Yango e ko salelama po na traitement ya bato na ya bokono makasi.
1262 Yango elobi nini e koki kosalama sik’oyo po na ko mi bongisa.
1263 Yango epesaki Mentuhotep II makoki ya kozwa boyangeli Leta na maboko na ye.
1264 Yango esalemaki mpo etonga na ezua possibilité ya ko exploiter mpe kosala
nzelá-masíni na Bas-Congo mpé 1500 hectares ya mabele pembeni ya nzela ya rail oyo
ekotongama.
1265 Yango etindi Vincent abongola makanisi ma yé: aluki kopesa bomoi bwa ye mpo
ya babola banso.
1266 Yango ezalaka mpenzá lokola ngúba Líbótu (boyíké : mabótu) lizalí mbuma tǒ
ndímo ebimisaka mái ma lángi la mpɛ́mbɛ́.
1267 Yango ezalí biléi mpé elíyami ya mobésu na mbóka Zapɔ́ mpé na Kore.
1268 Yango ezali kosala exploitation ferrovière na portuaire na transport fluvial.
1269 Yango ezali lolenge mingi.
1270 Yango ezali mingi lié na ba probleme oyo ozali komona na bomoi na yo.
1271 Yangó ezalí pó, na bakomine wáná batelemelaka bokonzi ya lomá na ndéngé ya
moke té.
1272 Yango ezali po na koluka ndenge nini kosukisa kozanga boyokani oyo.
1273 Yangó likoki kosanama na bato basáto tǒ masangá mabalé mpé mpwé ezwami na
koyamba ndembó tǒ kolekisa ndembó na tshiobo eye elingi koloba kolekisa ndembó na
káti-káti ya makolo.
1274 Yango nde babengaka bomikotisi pe bonsomi (intégration et citoyenneté).
1275 Yango nde epesaki bango makoki ya kolongaka bitumba na bato mwindu misusu.
1276 Yango okomona te ezali komata lisusu.
1277 Yango vraiment, epanzá bafamille Songi-songi ekómá lokola passe-port po na
bato mosusu Moto ya pusu soki ákoleka, kofinga ye te.
1278 Yango wana akuli bonganga na mibu zomi na libwa.
1279 Yango wana, babengaka ye Fwa-ku-Mputu.
1280 Yango wáná bafandi na yangó bamibengaka bashinwa pé babengaka Kingasani
Masina na kombo ya "Chine Populaire" na bolandaka ndéngé lomoto ezalí na ekólo wáná
ya Azia.
1281 Yango wana, banguna na ye bakokaki ye tɛ́.
1282 Yango wana bapesaki ngai esika CEFOR ezalaka.
1283 Yango wana dénonciation ya liboso esalemaki na Moyángeli mwa yambo ya
Bulamatari Cyrile Adoula.
1284 Yango wana esengeli mpe koluka kobongisa bomoi mpe ezaleli ya masanga ma
bato.
1285 Yango wana Etat indépendant eyaki ko signer convention na Robert Williams,
industriel britanique, mpo na kotonga chemins de fer oyo ezali kowuta na sud ya
Katanga (kati na Rivière Lufira na Lualaba) mpe kokutana na chemin de fer ya
Rhodésie.
1286 Yango wana rail etikala ko relier Kamanyola na Bukavu te.
1287 Yango wana tango Tshombe azongaki na Léopoldville na malette diplomatique oyo
abandaki kolakisa na batu que a récupérer portefeuille ya l’Etat, mingi bamonaki
que yango ezalí lokuta mpo asalaki ba concessions mingi pour ne rien obtenir.
1288 Yango wana, zambi ya mbongwana ya mambi ma mokili, Mobeko Likonzi moye
mokotisi makanisi manene ma sika matali bokokani bwa mobali mpé mwasi.
1289 Ya Nkuba, moto ya makasi, pe alobi ngai yeyo.
1290 Ya soolo, TB ezali maladie enyokoloko mingi mokili mikolo oyo.
1291 Ye akambáká lingomba lya maboke na nkombo ya Rocado Zulu Théâtre ya
Brazzaville.
1292 Ye azali mwana ya yambo na libota lya bana sambo.
1293 Ye moko azalaki kosala bongo.
1294 Yě (Molímo Mosántu) azalí Molímo mwa Nzámbe mpé azalí na makokí mánsɔ ma
moto, yangó wana esengeli abêngama Molímo Mosántu na esíká ya Elímo Sántu.
1295 Yé ná bato na yé nyonso bazalaki kotósa Nzámbé ya Bayúda.
1296 Ye pe moto abandakina Kemet, makambo ya kotongisa bandako ya mabanga.
1297 Yerusalémi kombo yango elakisi vile ya boto.
1298 Yesu oyo amemami kati na bino mpo na kokende na Likolo, akozonga kaka ndenge
bomoni ye akeyi na Likolo.»
1299 Yoka lolaka ya mwana ya Djenga Ngo oo Nakonzé..
1300 Yves Nyangu, amemi biso na libanda ya masano, lisolo elengi penza.