BALTAZAR ADAM KRČELIĆ - de - Regnis - Dalmatiae - Croatiae - Sclavoniae

This is a reproduction of a library book that was digitized
by Google as part of an ongoing effort to preserve the

information in books and make it universally accessible.
http://books.google.com
‘ullï...F J l( „ \.
J
ug.. ‚(штаб E»
.Y \.
«n
l
i о
` с ь
и .
ч »I D
`
~ n
›
э \
\ А
J
. . ~ . Í
ц `
о
и д
L
.i
ч 9
l
` о
и
.`
. ь
Y 6
l
в
О ч
\ О
u l
ь
.
i
I
l..
‚ . l
n .
. .
_
ч
l ь
` l
ŕ
с
.
»\
‚и A
. ` r l
о в ` u
\\
. .
l \l .\ ъ. .
\ e
` n
l .J . f
~
Í
в
I
с ч I
I .
и ч
‚0 .
. ŕ
\ о \
.
ь
С l l
\
I
I
\ .
l u .
~
.
n
_
f _
._
о
О ~
ю .
.
.
(а
l u .
I \ I n ‘
\ .
' .
`
I
I
‚
. \
v .
“v
s
О l
.
I
‚5 . l
..
l
1
ь
\ \
.
\
r о д
. l
l n \
Q
n
I
l
l I
‘
Í
Q
l ’
Í
a
О. .
О
и
м
~ .
.
f i .fI
‚
. ŕ
о'-\
/l
‘-п”!
\
ч
Í
ч
~
\
\
„Y
-_. _.—A-`п.
l
‘ m news
@MSNMтж meomm *
n
i
. ч . - a ‘ \
L
;.ВШЬ1М1Ы‚АКЕ$.`_' t u
. ч ‘ PERIODIS ш `DIST1INCT2E-v .
‚ ФШВПЗЕХДЮОРОЕТ 'FINE i ' v r
Paß Iye'tcrâsPannonîœ prœèipue Sav/'œ fub Floŕentc decrefoc-nteque

Встало Imperio; deinde {поседения Sclavoniæ Отличие, notitiasz Вегас;
Hungariae Pf'abilìtó g» Sacræ Coronas, hujufque Apoiìolicorum Reglgni",v in .me--`
morata Везти Serviam item ez Вфйат, ñvé катят aug Ефим, ас fatorum
Regnorum' appertìpentìas, 311: и: çum Pqßqßorio ,',fegie Regum: Gubernat-ìor'lîs.
quoque-ntim MAJESTAS Неваде? сгсегачнёг. ex взрющаъщиз, amrque
битв ‚ас legalibus , Hißoricae veritatis fundam'entîs, cum Scriptorum variorumque l
. v præjudiciorum examine: ac demum aáîualis штифте Sclavom'œ {Iwa-y
нищие ‚ fecundum multiplices решают relatione , b m
‚ ехрщедедш‘а . '=.. А .3:1 la.: а? - l?. ¿j f
*tw-rv*
“_1
.' " “Ъ?“ â1111151? , in: {трет} f '. Y «э

"NPÈ 11155 w"HUN071MB_II-jgsicwE:VIM
.-nv-. w'à-_uŕf ¿ ` :Í @Amfo_SAMS T‘Ã АМ} - i
. кннсжшснаш соввмтш;
Ré ЕгеАроЯоНсэё- Majcñatís l'clemeptìâ,.‘Àblbatîs "Infula'tì SSApœ
' l v iolorum Petri at PahlL de liilch ac in Regnjs Dal. Croat. et Schvoniæ
l.
' Tabula;` Judiciarîœ шепот; & Cathedralis Eccleûœ zagrabienfli
‘ v ‘ " _ humilis canonicis " '
Rrgiœqu'c Exèel. @ommîßîolzìn Ceigßmé librorum 170031718“: ~' ` ч
. .J ` "ц Ч
. А I l ’l l'
. l. l . l
. ..
q - . /
- _, _ . l ‚
'
‚ -
ЁАСКАВХЩ
'TYP 1s DEMUM Антенн JANDERA, v.c.1agz. TïPoGRÍA'PnI,
l
4f
nr
‚па—2".l
Hoc genus eruditos пес magnopere diligo nec magm'façio, qui Comicis '
l Ев’ Tragicis fabulis, @laudatìon'um yblamzümentis,ŕ Лидии: оссирд
runt. Sed eos рапид, gui aut пагшат rerum pro 'virili/'ua indagárzmt:
aut lli/ferias диеты, 89’ aliorum `diŕîïa Гадает, ad animi [отги
dinem, aut падениям/Ребята, Лю labore сонет, ad maximam
pofferitatis z_ltilitatem ediderunt. Niceph. Gregor. Lib. LC. 1.
`
AUGUSTIS'S~IME
INVICTISSIMÍE АС'СЬОК105155'1М1Е
ROMANORUM IMPERATRICI
v~1 D U 212.
MARIA@
THERESE@ .
Арозтоы CfE 'HUNGAle
Ё NEC NON
BOHEMIJE, DALMATUE, CROATIE, SERVIfE, RAS'CLE,

' GALLI'CIAE, LoDoMER'I/E, CUMANIJE,.BULGARI¿E,`
SCLAVONUEQUJ; ‚
. 11Е<21Ы1Е,
ARCHIDÜCI AUSTRIE»
BURGUNDIIE, BRABANTIE, MEDIQLANÍ,

-STIRUE ., САШЫТНПЕ -, ' CARNIOLIAE, LUXENBURGI,
WÜRTENBERGfE, UTRIUSQUE SILESUP,
-PRINCIPI и
sUEvIß, ЕТ ТЕАызтьтАшд,
' M А R C Н I ОN I
s. ‚в. 1. никотин, MoRAqu, UTRIUSQUAS LUSATUE,
С О М 1 Т Í, ‚
HABSPURGI, FLANDRIJE, TYROLIS, FERETIS,
KYBURGI, GORITIAE.
D О МтЕоЧпзЁошз& ^
вомшш ВОМШШД
СЬЕМЕытхэымщ.
AUGUSTïSSïMA DGMINA
IMPERATRIIX VIDUA,
REGINA APÓSTOLICA
DOMINA MEA NATURALIS , Ет cLEMENTIssnvIA.
Еж Reddere unìeuiguefuum, лугам eff. p Salvatoris ìtemnofìrî

‹` w4 ‚ dofìrina; Qui , 'vf/ò пита atgue imagine агу/ат, gua:
`› DEI/‘unt DEO: gua: pero Ca/aris Regumgue, bis, :red
f ” ’î ydeuda wepronunez'awt. ' .
Sacra Regni Hungaria Согопа ‚ штаты: adeam Regnìs;
Заявите, Croatia', Dalmatia , MAJESTATIS Ушки; hareditarie
/imt; proinde dum opere фас, jura Corona: ¿u Dalmatiam, Croatiam,
домовит, Blyîziam item atgue затмит: сит Pradeeejforum Regum
Poîïeíforìiyuarratione, demanßrantur: dum ab aliorum pratenßom'bus,
per examen uiudicantur: dum Regalis Poteiìas exponìtur: Hav, ut `
MAJESTATI Ушки: propria, Едет, ìryŕribenda dedicandaque fuere. к
Sed in/îtper, тат ,dvi MAJESTATIS VESTRIE APOSTOLICJE, Vi- u
äorizyîßímividelicetLEoPOLm ‘vota ; quam Es’ MAJESTATIS VESTRA;
naturali: £9’ äementìßíma Domina, in _bis Regionibus FACLM, opus
Шт! MAJESTATI Vnsrfua cameraan exigebaut. .
Optabat LEoPoLnus,five ex neeeßtatibus FERDINANDI I, atque
II. Pradeceß'orumßtorum ; we ab итоги tum , arma /ùa , jive ex
Regio oßìct'o funa baredibus, jùoeeßuribusgue т]: eou/î/lturus) fi д
quopiam, Jura Coronae fuœ,femper eredita, ‘Es’ per Titulos Нита:
ria' Regum , à [шт imperturbate roborata , ita {Ли/{тиши ut tam
Romanorum Pontißcum; quam тат totEuropa> Principum (pag.310.)
recognitio; jußa fundataque in jure, ab omnibus uideatur: praterea
que .Scriptoribus Venetie, ae evulgatìs per машет Lueìum arguti:
deduêïionibus reßonderetur. Opus листе сит prouidentiaque Re#
gia’ , Lib. Baroni Paulo Ritter Сип/тат Люд, jèrìbeudum demanda
veraf ‚ pro/picieudo guague de medita. Qui, adßnem banc, dum qua
*1 ' X rit,
rit , colligit, defcribitgue песета-[щ оЬ/есш'ат Ьвогоьш mortem,
opus perjîcere non valuinguinimmo illud obprœjudieia relinquere debuit.
ArosroLIcA
Катит, MAJESTAS VESTRA
алом Regnorumgue, , Augußorum
bieres eff. Progenitorlnn
Quid igitw' pietutiMA-l
знатны Уввткв tenerius? aut паштета: еле pote/ì.’ quam vi~
dere completa Avifui vota, ßudia, сипи, quibu: ille, Ожоги: ‚ Не
gnisque Huredum /ùorum , in мелет: neeeßitutibus' рте/Редут
ifi cupiebat. Cbnfcribendum à Rittern opus, dedieandum olim 111,20
ror.nofuerat; Sedneo illud Ritteru: infcribere , пес LEoгоню; widen:
роете. Сит vivat Regnetque in Dignißma NEPTE Ли: LEOPOL
nus , reafùmptum opus, tanto magix MAJESTATI VEsynAï. demise/’1
dum erat; quod de clemerrtißimo аута/510, per Ritterum bam: in rem
colleffa , mibi extradata, £9’ ad me devoluti: [гадает/г , jiib fiducia
expeůatiûnequß кедам/5, quid utili: MAJESTATIS VESTRA; /uorïmu
que Hœredum ас Succeßorum Уайт: ; aut Reguiß` Pro'uiuciisque MA»
JESTATIS VESTRJB. APOSTOLICIBÁ {Питии}: , 'vel Ша сопйпетет‘ша
ab: me pluri! mierentur , ut per me follefla demum edereutur.
Regiœ porro Maternœque MAJESTATIS VBsTRfE, bas in Regio“
ne: ежи/2: gratiœ, mojores/unt ; quam ut штат/тети: ad радете
tem poni valent monumentum. Erigebautur olim Templi: , Ат,
б‘гагш: ‚ aut сит inferiptionibml mormora. МЫ! inuenit, nihil prg/uit
antiquitdx, quod Агозтоысщ MAJESTATI VESTRA; поп debera’ mus.
APOSTOLATUM MAJESTATIS VEs'rRAa, bis ех Regionibu:
in Летит prœdicabuut, Grœci Rirus Unitorum рты, qui , SAN
cTUM НЕСЕМ in MAJESTATE VESTRA (ut â pag. 431.) душит,
£9’ venerantw’. Difcìplinœ Chrißîanœßudìum: Sacrœve Suppelleëri
lis provi/ionem, inferior demon/habit Sclavonîa. Наго in fín uli:
temŕlis ‚гав, faâ'amà MAJnsm'rr Унты ArosroLch pow' юпет
Sa
.S'acrarum rerum лосем. Neque in una Eccleßa ‚масляными
вгшмп ; at in /ingulis Sclavonicis, reliquiœ детдоме, ас Apo/lola
ш: МА1Е8ТАТ1$ Унвтнщ ретеппаЬипг. D@ Сеул I.fcńpïz.'m eff.’
exi/limaße Еит, Ritus moresgue ethnicos , сотри! pojje сит religio
пе Catbalica ,° At eworem bunc , ab @jus flio..5anŕïo Rage Stephane ,
per сап/15:21:05 Epifcopatus fili/fe Дышит. Sclavonia inferior , in
штат moribus , negleéïuque omni ,x--Turcarzmi inflar- ; pU/l ли ‚
LEoPoLm armisv, е mancipatu Egyptiacojìve Ottomanoßduëlionem;
Septuaginta 87” amplias annif, Catbalico/ub nomine detinebatur.' Jam
ab anno 1753. рет A_poíìolatum MAJESTATIS Излила, ab indufŕis
ео Sacerdotibus, £9’ Parocbiis borum conßitutis, mores corrigit, -li
bros edit , regulataque eff in „штатив atque Urbariis. _
In Superiore Sclavonia , Partibusgue eidem annexis Стала;
MAJEsrAs VEsTRA Агозтоыщ, noizjòlum perfecit Patrie; fui M.
Caroli VI., in regulandi: Летите: Croatiœque Coryîniis сонате ;
_]èd Banalia ßc diéïa Conñnia, ognnium Regi/m PRIMA regulando, ас
Suo , Дожитие Hœredum aptando fervitiis, proßexit Рите , ст.
mt, Populo. Quantum publico .’ quantum ßlluti Отит? quantum ‘vi
ш commodis.’ extot, tantorumque /Zzlaria recipientizfm numero , con.
ßiltumfit ? те: ip/îl laquitur. Египет: barbaries vetas, cultior eva.
dit agîicola, miles a [топе тешит. _ ` . .
Sed MAJESTATIS VESTRIE GRATIB, впитавшим una Re
вида quorum'uis
gnicolarem фуги мат:
де ßmt. mzlltiplicata отсев :@miratibus
„Data di legalis етедит Conßlium
утешаюRe
gium ;_ ut Nobilium диет, meren'fer'viregue> ищет, мене а Nobili

tate non degener, de vita.2 тет: ; de oßïcio Civili , диабете pm'vißis
que еЛе valeat. Hire, тощие alia, Regia' аппетит, illiusque MA
тшв afeéïus ,_ qua? ßbifubjeůorum шиш, pra/peritati, 'vitae , Ноют
m
inflar/umm intendit , quanta/unt? oeneramur Es' agnojìimus: 4mm~
tunique MAJESTATI VESTRA; деЬеатш? vidtmus.
Tot tantisgue Агозтоыся; MAJESTATIS VEs'rm Gratiìs, тб—
norafunt дитя mormora, Efinbisinfcriptionum memoria 5 caduca enim
Для“, caßbusgue obnoxia; ac .loci illius tantum ,in quo rollocantur. Nec
perennant , toel per mundum афишами, mjïferibantur , pateantgue
ex libris. ш, dzßaergetuŕgue per orbem opus boe, futan ubi'uis
TANTE. MAJESTATIS perenne штатная. Neguf MAJESTATIS
Vßsmß, @ronœqueßue tantum, 'perbibebitjura ; fed euros >una pro
vißonesque: Quin Materna Regiague jïbi jillfjeůis, a MAJESTATE
VESTRA рифт: beneficia _' Magnitudinemque ас de/ìderìum APOSTO
под; MAJEsrnxs Vnsrrmß ирис! Nationes omnes, faciet fempiters
num.
Dedicarì ergo opus bac MAJESTATI VEsTRsß debuìt, in tantorum
patria: buie тех beneficion gratam memoriam; quam Ef, ad demon~
ßrandum mundo, MAJEsmrrs _VESTRB provídentia, 'reduci Regio
nes bas in illud decus., quo gaudebantßsb ßorente olim тает? Romano
imperio. Ad œtatem тат, qua ,/êdé's erant: tot ülim AUGUs'roRUM,
Imperiique Romani, tutißmzum prœßdium. Vider nunc Sclavonìa, ejfe
re Andavtonìam 'veterem rempublicam illamà, qua’ Кедам eondamfuo
jifm venerata [гене/Ест, borum memoriasß tot Левит jepultas ; argue
jîlb Gloriofiß'nno MAJESTATIS Читал; Imperio repertas aigue er1/tas
admiratur, fatendo: Vab adorandum my/ŕerium.' Sub aëîualis Selaw
nia Marre, Мат: Andavtouii veteris, gratitudinis ergo po/ìtas ad
poßeritatem memorias, mmc end : Illiusgue Matris, atque Familia
revocari memorias , cui Sacrum erat projizlute Patria/è devovere.
Devouitfemet amplius MAJEsTAs VnsrRA SAanrrserA, dum
nonМиш inßzlutem Regionum barum ,' .Sed ut ‘vera .Maten in ватин
dem
dem commoda, aducationem Nobilem, confèguendamgue apud Natio»
nes cœteras glotiam, intendit tenerrime. Impius ingratusgue ßlbditus
ac Sacerdos ego влет, cui, dum tot Antenatorum SuoRUM ; MAJE
saArrs quogue VEsrm, adeo momentzß beneßcia , in bas Regiones`
(guarum eß'emjîliusj copio/e efzß,pe1]picere penetraregue datum e/l, `
devouere me in jurium MAJESTATIS VEsrnzß , Лагуне Same Corona*
dden/ionem dubitarem. ' "
Нади: ijle , e/l extirpari incoatorum per MAJESTATEM VE
sTRAM pmjudiciorum , atgue abzyuum veterum: Muélusfcbolarum ‚Ли
diorumgue priorum (immortali
ria) reformationis. Magna e/lNoMINIs MAJEsrArrs
MAJEsTAs VESTRA;
VEsrRA, orln's топи: Glo
con
ßîyîl, tot (ее/Ну bellis, tot triumpbis , tot ac ubivìs benefafïis.« I/e
гит ßudiorum regulatione, eva/it perennabitgue MAXIMA. Saluti
tantorum bocfaflo confuluit: dum lveram/o'lidamaue dofîrinam, pieta
tem, juflitiam, di/cere acl „фит, exponeregue, MAJESTATE VF:
атм protegente , audemus. Dum utiles bonasgue litteras/egui : dum
ad agnitionem штат contendere licet. Quis Ара/{отит bincMAì
диви-ив Увзткщ non agnofcat, venereturgue.’ Quisa DEO eleêïam.’
nobisgue , ut olim PAULUs gentilius, datam еде поп 'aideat Р
Abu/iis veteres tot tantique (quoi` legum no/lrarum teßantur An
ticuli) nec latis идет, пес Regum кфпрш, a шит adbuc extir
pari potuere. MAJESTATIS VESTRA; cura , providentia, Zelo; /lla
`@ponte ceffabunt omnes, ut veta: olim Judœorum Synagoga. Dejlrue~
tur opinionum anarchia , imaginationum templa, /iyjiicionum adoratio.
.Sequetur pax unioque татам, dum ab exemplo illu/lratorum a
Dioino Spiritu Арфа/отит Clarißi , una eademgue doéîtina ßrmabi
tur ,' ceßabitque clamor ille, ego/um Pauli, ego Apollo , Petri ego :
Sic author meus,/ic Statuto no/lra, fic Senes nel traditio. Verbo ‚'
' X2 dum
——-——'-_
dum Magißrum unum , Sa’ Legislatorem , juxta Doârin'am Salva» |
toi'is cogno'oeriinus, legumgue interprœtationes, baud ex privatorum
arbitrio,- .S'ed ex Sublimiuin Poteßaturn oi'aculis, E9’ Legislatoribus
. peteinus. Tuin'profeêio мылит-е: pote/lates sogno/tere, ac suivis
good/imm е]? tribuere, argue bis obedireßiemus. '
BENEDICTŕE INTER MULIERES,apoßeritate omnijure op»
timo MAJESTATI VEsTn/n attribuetur prœrogati'oa; dum MAJESTA
'ns VESTRIE providentia , implantata nataque enyèent, producentque
[гибну DEO ас bominibus aeceptos. Si Andreas II. /ì Bela IV. fi
Carolus I. Ludovicus Magnus , aut Sigismundus, штат folidamgue
fiudiorum rationem ineoa'ui/fent, Coromeßibditi de Majejlate nec сит
Matbia I. difputajfent; neeßib Uladislao II. eam Regi eripuijfent;l
minime ‘vero Ferdinando I, Maießatem quidam тому/“ат. Quœvis
Reipubliea’ calainitates, tantorumque cajiigationes atque interitus ;'
Regnorum Sacra’ Cononœ excidia, amißonesque; eau/ata inde /uizt :ï
quod obtentis a Regum grafia dignitatibus, licere quienis creditum
fuerit; effeque tales , nequaquam Regale minißerium; aß Angelo:
illos, qui panes effe ambiebant Altißimo : Quod,'oera штат ingenio».
rumeulturd negleâ'a.' virtutes ex a/fefïibus, ex opinione штат ,
exjilfpicionibus ‘vindifiam , aquinoeationibus feientiam , metiri ae de/ù
mere di/ßinulatum tolleratumgiiefuenit. Et ne bac arbitrarie divi
nari quis exißimet? penpendat qua/ò diferimen illud, quod e/l intra
bene educatos neglefïosque boinines'; quod intra .Sfylve/h'es is’ сита.
tas pecudes; quodinter cultos bortos,'€9’ plena Spinis urtieisgue deyerta.
MAJ-ESTAS VEsTRA SACRATIssIMA duin quorumvis anterioruin 1111210
тит radiees atquefemina extirpare incoa'vit , gua' quantague fît? aut
fuerit? orbis totus obffupefcet, prddieabit, minabiturque po/ieritas.
» Ro
‚___._____ ___._________‚
Roma olim штат è Gracia inм medium litterisJWonarcbiam
с]! confecuta. Verum banc @que perdidit , ab illarum negleâ'u. Cori
fŕiana Religio ab абсент Dinini Spiritus, cognition@ neritatisillußra
ta, (Ше vos docebit отлет veritatem) стой, ßwnata ejil , trium
pbavit. MosEsjíanmus eff: à populi м cultura , bujusgue ex capti
vitate Едут! eduâfione; Populumgueßium per bac , celeberrimum o
Zim argue Dininung effacerat.
Fruéïum itaque bunc, mea' quidem colleäionis laborisque; MA- ‚
JEsTATrs antena Уввткщ pictatis ac pi'onidentia', Clementi/hn@ jufci
pere, MAJESTAS VESTRA Apo/folico ut digneßur , /upplex oro de
notißime. Sian boc,/ubditi/ùißdelitatem ;ß denotionem MAJESTATI
VEsTRm debitam ; ßjuan, Regnorumguejizormn illußrailioni.;` со
natuin, elementen решайте поп dedignabitur: tuin mibi ,cum шт:
addentui' ßiinnli, ut MAJESTATE VESTRA protegente, utiliuin bona-I
титане litteraruni Лоте: atguefruëïus, in Regnis Provinciisque MA-`
JESTATIS VESTRJE шепот, maturioresque appareant. Surgent,
operabuntque tot, intra/iibditos MAJESTATIS VESTRE, latitante:
тет Nicodeini, ad illußranda tot титане, ob/ôurata baffenus; ad
dißpandas luarianuin prœteiuionumßoyfas aguinooationum nebulas , идит— \
»
brataque jura; per Ragno £9’ Provincias MAJESTATIS VEsTrm ex,

ten/¿1. Regali Роге/Ели «eque a DEO inßitutœ, innidebit nemo:
neque ратет; minus nero шиит/тушат quispiain; dum cogno
jèent omnes , aмигают: obligatione , eximifeinet, 'oel атм negui
re. Hina conabuntur /ìnguli , MAJESTATEM VESTRAM ,/uosque Au
cusrrsstos HmREnEs , uti vita;jic Ü’ calaino, in веди: Provin
ciisque VEsTms , juribus item legitimis Es’ competentibus шт , defen
dere, con/‘ervare ; quin ami/fa, involuta 'oel/èpulta; nindicare, Моет,
ejîodere, rebabere: nec crit ad inferos nia, reprobationisque тети
т
тешит» proßzlute patria,pro RegumüReipublica/ùa jußitia,
veritatìs profe/ßone, deuovere deiueepr. Qua, ut гостят, MME-_
зитвмопв VESTRAM, DEús, quam diuttßìme pro gloria/ua, 89’ ue
тат а plerisgue agnitioue; Regnorum item Salute, feruet incolu
тет: fruéîusque Providentiaßla' маете: atque ex bis, ЛИ fubjeâa
rum utilitatem experz'rz’ utfaciat, pro Sacerdotali munio
отжиг, Emorior.
`MAJESTATI VESTRÃ'I APOSTOLICÄE.
Obedientîß'unus devotusque Subdîtus,

& Capellanus Humìllimus: Balthafar Ada
mus Kercselìch, C. Весь Zagr. hunúlisCmouicus.
”т с” а?“ ‚ °’ ,
гдъсщаддтлт f i .u nch
fn/“m'œß ‚птгхочхдт/РЪЛЬ
»aqua *mf ¿oi/f* ma n,
. Ж: :ik #lr # # ’ik ’k
uœuu„umofuuummafumm«
° '° i: 1n
и ”и: ¿wäwwïw
BALT'HASAR'ADAMUS KERCSELICH
LECTURIS SALUTEM отд/вена BoNUM. ‘
Motiva quarumvis operis hujus, in fubmiílìone debitoque
fmgulis honore , exponit.
3017 го) Басгае tellantur paginas. Quin variarum claHìum cenfe

хм tur Nobilitas; Naturali.: videlicet , feu publica , сшил: Privata:
demumque Mixta. Omnis vero in virtute fundatur, ut, fecun
dum cujusvis Reipublicœ legum rationem obtenta, virtutis prœ
mium atque ornamentum habeatur. Sunt quidam , qui jielei'e Nobiles fieri volant,
teile apud Saluñ. Plauto; Divufque Hieronymus, Helvxdlo objicit: Nobilis fa
аи: es `лет-е. Verum hœc ‚Афиша: reé`t1us (шк? quam уега legaüfque Nobili
tas, coarguuntque facinorofos criminis , dum .vn'tutls praermum ех [се1ег1Ьиз quae
runt. Omnis enìm, qui этапе defêifta, (Boetmie confol. 1.4.) bomo ет deßiz, шт
in штат conditiouem trau/ire non po it, тифе ф "oertatur iu belluam, uude afva
rus homo iu luponfeifox Canis .‚ dolo us ‘uulpes шиш. `Pitliagoris illain , animal-um
transmigratioqem in beíìias ,haud male interptaetari exxflmio , proiiis horninibus;
quorum imagmatio & mores, brutorum lmaglnatiom atque affeëhbus mifcetur.
Neque enìm doceret Pithagoras , шипит bomiuisßeri bqliamgfed induere, fubi
re , навыке.
Prœcipuavenerandaque e{’c naturali: És’ publica Nobilitas, hoc efl Ша, quœ in
antiquitate avorum atavorumque fundata., Нс fplenqet in ñliis ac nepotibus, ut
compleatur illud Есс1. 3. Deus bouorauit patrem iu шт. Secus cum Cicerone cla
mandum illis: Tlioeoußioe Авилы, Nobilitas in illis тверд, iu te deßnit. Neque
enim ut Philo Haebr. Gentilitasßnguinejòlo ie/liuzatur apud ueritatemjuoliaem ,'jêol
faé'ii: jiudii/que Марти/штык. - - - Quilms probro datur generis ответах,
poßunt exea/ari, quia uullum сит 'virtutejuit Не commeriium. Vо: qlis тиф/‚1
les, qui ртами: ртути/220151115, метан; Majorum jjoleuolorem ao gloriam: En’
сит alouudeti: exemplis липе/йогу, nulla ‘vobis Магии: Majoruia deaora,per -vißram
negligentiam. Cicero in'Veri'. ita nobiles hos alloquitur'; Cogita quo loco/is? quid
dare )oopqu Romano? quid тешат Majoribus tuis debout? oircum/ìaut te fiamma:
auéîoritates., quae te obli'uijii laziali: dome/lim nou/inout; qua: te no ¿les dig/que сот
moneant, fortwimum tibi Patient, japieutißimum Avum , grauißimum Богемии/Ел]:
fé, Ut hinc ac prope ìuñnitis alìis, naturalis Nobilitatis eminentia, atque hac prœ
ditorum , obligatio; confequatur. q
Civili: Nobilitas cenfetur ea; dum flve defeéìu., flve negleéìu naturali prœ
ditorum Nobilitate., ех Virtutibus Nobiles atque idoneos., Magillratuum Civi
lium oñìciis, applicare oportet. Quia porro publica oñicia в; dignitates, Nobilia ef
{вы ‚ ut per leges, Nobiles his praeñcere neceílum Ни, ad hœc elevati, ubivis
8ещшщ,4;еп[`епп1г Nobiles. Reéte Manus apud Saluñ. Comparata те lioiniueiu
„mmm ‚ т illorumjiipeïbia ‚ фиеЕШХНШге, legere jbleut,eorum partouz ‘vidi ,'qlza
‘ i egome l
t ` РК/ЕРАТ1О.
:garnet “И. Platina in. Dial. Ver. Nobil: ii qui ex Claris Majoribur orti ob ‘vitia ole~
geuerrirunt ., inglorii E9” degeneres jìmt babiti ; ut Superiori: ‚Идиш/271115, qui bello
/l/iatieo ab Antbioco turpiter captar, ‘vitam precario ржет Romauum morem ab bo
jte тритии. Quare regulœ inñar habetur : inter Politicorum dogmata, beerqßrperai- '
cio/a dicendaè1i,jì ii tantum honore atque publicis фей: digiti exi/iimentur, qui ex ma
trix utero плут: 1111410: recepei'e. Sane dum per Magiñratus Sacros Civilesque
regimur ;` Regisque ad exemplum, componi fubditorum mores ailoleant, quis
[аж mentis, degeneres atque inhabiles anteferat idoneis , propriisque 'gloriofos
virtutibus? Ea ubivis gentium, publicortun ofliciorum ей ratio, ut quamvis ob
tenta,'.capaces non eñiciantnec Divinos poiïeiîores ; at elevatorum individuo- q
rum ornéntu'r illuílrenturque virtutibus; nihilominus Nobilia funt, cenfenturque.
Hinc ad dignitates, Civilesque Reipublicœ Magiñratus ailumpti , gaudent ‚этюда
tiois Nobilium. Sic Ecclefiaflicus , Militarisqœ Status: Doétores, Proto-Nota
rii &c. Conñderatìone videlicet Sacerdotii, достиг ‚шпате, oñicii. '
Privata Nobilitas, ех radiceNobilitatis, 'virtute videlicet defumitur; eûò ut ad nor
mam legis reddaturquis Nobilis (pro cujusvis Reipublicœ ratione) modi habeantur
prœfcripti. Hœc, ex natura oirtutir, in honore ей atque precio,quà Nobilitatis funda
menturn. Баре defunt media, ut legali Nobilitate fulgeat virtuofus; facit attamen Зр—
fa virtus Nobilem ac honorattlm, quia plus ей: dignum ар laureà, honoribus ,
Nobilitate , dignitatibus ,ac hos cafu fortiri vel emere ,demonílrando ра1ат‚йа
tuam fe elle deauratam, ad altare collocatum , aut truncum vel fervum ,folgore
veñitus fuperbientem. Ille clams, ille родит, docet Chrifoñomus, ille tune de
mum juam integram Nobilitatem р111е1‚_/1штукам/души vini; ‚ Eg’ д], троит
fi. Oforius item: Nam ille ‘Uirmaguur ,qui I_rriumr ingeuium fîmm ad gloria 1121111
um adjunxit ; quam'vir non appeletur ‘vulgo Nobilis, cum ramen iugeutem laudem fit
adeptus, 55: ‘virtutii` iii/iguia pfßeritati reliuquat,uideturjaneüirœtlare jecißejimda
menta nobilitatir, atque тише/110 pojierìtatem омуте. Euripides quoque: Qui
non jußus ql, Iicet а Рот mellore quam Заряд/11, gemir амидах, ignobilir ini/ii
„шип. Quare Tiraquellus , ex fenfu cunéìarum gentium concludit: Oni-nes cou
ринит, bonos more: jive virtutem, Nobilitati autepoueudam. Attamen dum pro cu
jusque Reipublicae conñitutione , ad Nobilitatem varii modi fum (l. Nobiliores
с. de comer. & mercat.) Alii jimt Nobiler, alii uirtuo/ì, alii шипы, Unde ‘virtus
non dicitur молим, nec divitiie. Digni fumus ob virtutes nobilitate , tametfx
ваш non confequamur, dum hujus Collatio , a variis йас eventibus.
Mixta мышах: virtutìbus fulget propriis, ас infuper vel Civilem, vel na
turalem publicam poílidet. Нас Princeps ей, maximœque apud omnes gloriae,
ut ab omni agnofcendum exìnimo. Virtus a izobiiitateßilendore ‘virtutir illujlwn; ,
ìnquìt Oforius, bac ratione tler , quod oirtuti: lau: in_/íngulis cernitur bominibus:
молим autem univer/21mg ntem ampleéiitur. Mixtœ nobilitatis viri,virtuofis ope
ribus fuisdemonftrant, ñlios ас defcendentes Ге elle, illultrium fuornm Antena
torum, ß euim jilii Атм e/iir, opera Abraba jiicite. Si vero in virtute defi
ciunt, degeneres abortivique vocantur. _
His funilibufque ego in adolefcentia mea imbutus doétrinis, poñeaquam со
gnovilîem: Majores meos, non folum intra Анды: Regior, relatos olim; verum
& Iiyigniis, чет vetuftxque Nobilitatis recognitione , ab Regibus Hungariœ or
natos: in publicis item Regni oñiciis, politicis œque ас militaribus fuilfe conñitu
tos; ne otio negligentiaque meis ,degenerem me;Regibufque,Patriœ,ac Sacra:
Corona Reipublicœ inutilem , palam 6L ad oculum exhibeam, cavi отделат
me. Кириши enim Cicerone teile, utile ejì Nobile: elle bominer , dignos Majo
riburfuis: Ideo ii quid maculœ vel obfcuritatis , quifpiam generis mei eentraxif
fet , arbitrabar elfe pietatis mese, ut Яйца Ciceronis adverfus Salullium 'expleamz
Ego meis Мирном ‘virtute mea ранил, ut ji prius noti non jueriut, a me морщи
"111111731
l
PR-¿EFATIO'
initimn memoriœjîia: Tuis tu vita, quam turpiter egi/li,1nagna$ objun'yii tenebras;
ut титр/111311111 egregii от: ‚ certe -uenerint in obli'cionem. Mea quidem Тетен—
tia , 1111, qui nil luci: babent, nifì a luce Majorum, tene/iras illìs addunt, damnant
que progenitorum curas .‚ damnatasque we [финик Cum porro tot tamaque fmt, ‘
virtutis tefiandœ media; ut a iinguiis univerfa prœñari nequeantà fed haec ab his;
ab illis alia: ego pergendens illud (Daniel. 12.) Qui 6106111‘11ег1п1‚]1113'е[;1т1 quiyì
^ jjalendor firmamenti, ¿esqui лада/111111111 erudiunt multas, (риф/1111112 iuperpetuas ater
nitates, doârinœ confequeneiœ conatus adhibui , amplexatus prœcipue Eccleiiaíìi
cum Pratum; quem doârina commendari ornarique , Chriíìi inñitutio , Sacrive
evincunt Canones. Hinc ego Sacerdotii ñnem , haud а divitiis mundique pompis`
metiens, adhœfi Salvatoris добыта, Аро1101ог11тч11е ехешр115. Quin Cicero
nis etfl Ethnici fententiae: Quis dubitet г quia in virtute divitia )oq/ita [из ; quoni
am nulla polleßìo, nulla ‘vis auri £9’ argenti pluri: aßimanda, quam ‘virtus eff. Ete
nim ß callidi rerum aßimatores, ~prata 89” areas quajliam magui ajïimant, quod ei
generi piyjeßìonum minime quaß unsere 1101111, quanti 111 aßimanda fvirtus, qua non
eripi, necjurrìpi pote# unquam: neque naufragio., neque incendio amittitur: nec tem
porum., nec tempejiatum permutations’ mutatur. Qua qui .praditijuut, jòli finit divi
tes ,'_föli enim решает res; LÍ-frué'ŕuq/as ermpiternas. Addìdit his calcar, Ех-д
се11л1. 011111 Zagrabieniìs Ecclefxœ Epifcopus Braniugb Georgius, dum me anno
1747 die 23 Januarii,Cathedra1is hujus Eccleíiae creavit Canonicum , quo in mu
nio, neceiïariam eife'doärinam ,non folum municipales leges; verum 0b ргае—
rogativas Capiwlorum, hœ qlxoque exigerent. Neque fuiiiciens eiïet de rebus
metaphyiicis difputatio: at Legum quarumvis,folida requireretur cognirio, cau
fa five judiciorum, five fuiïragii coniiliique in publicìs Reipublicœ vel judiciis , vel
comitiis. Neceiiitatem verò quorumvis connatuum meorum , atque poliibilis di
ligentiœ impofuit, Angri/ia Domina atque Apfyiolica'Regin/i, dum in expeditione
collatœ mihi Titularis Abbatiœ, SS. Apo/iolorum >Petri Es’ Pauli de Ka'us in Diœceíi
Agrieniì, fequentia, 1749 die 23]u1ii,inferta legizNOSMARIA THERESIA ~
под! Nos benigmnwbabentes re/joeèium, ad praclaras virtutes, ё)” excellentes animi
185: йоатат item, £95 Eruditio-nem eximiant,exemplarwue ‘vita eou-verjationem,
jidelis NQ/lri Honorabilis Baltba/iiris Adami Кап/11115, Pbiiojòpbia 55"’ Same 'I'beo~
logia Doóioris; Capitali стелют Ecclejia Zagrabien 1s, prouti 89"’ Fidelis itidenz
Noßri , Nobisjinoere диет, Reuerendi Magnijici Franci/¿i Хает! Liberi Baroni:
Klobujiczky de Zetten)l E'pyl'opi Zagrabien/ìs, Abbatis a latere Canonici, Protbo~
Notarii Apsyìolici, quibus ifi/Zim Dei Altißìmi munere iujìguitmn 55"' ornatum eUe со
gnouimus: jimulque benigne intelleximus., quam jòlerti cura 69"' indefego zelo' in 111675
mentum orthodoxie Religionis, шифре, ас gloria Divina in Штоф ZagraI/ien/ì (in
telliguntur memorata inferius а pag. 432.) )oraci Jue cnero tempore ultimo grallmitis
epidemieœ luis, in сшит (Чад/211111711 animarum, e totum cou гетто, equ/ítus fru
äzaje labora'uerit., 89” per bac ad ampliora etiamquaqua capeßenda muuera Beale/ia
jlica jeje отита dignznn машет, atque aommendatum. Porro alemeutwíme тат
coujìderautes, Major-um 89: Antenatorum 1р/1115‚]1‹21е11а non minus ac utilia pro cir
cumßantiarum ratione domui Noßraa Außriaca jura/fifa fervitia , eundem Balilla/Zwem
Adamum Kercjêlios tauquam рек/блат bona expeèiationis, Nobis gratam Eg” acce
ptam, ad Abbatiam Еэ’с. 89’1. СопГс1115 ego debilitatìs тег, 111ат doärina erudi
tionisque eximia diplomati infertionem , nequaquam pro elogio, verum Regis mei
monito, Regiaque expeé'ŕationis accepi habuique. Hinc in aétis pro collato hono
re gratiis, cum Ipfamet benigniiiime , quae ех elargitis а Вео 1111111 talentis ехре—
&аге1, ше111111111`е dignata fuiíîet, fcifcitarique: num Ritteriana MSS, in fua Au
lica Hungarìca. Cancellaria 011111 repoflta , mihi jam haberentur adflgnita? me ve
ro añirmante agenteque gratias , juñit: f1 quœ ex illis , aut aliunde eruerem,quae
ìlluûrandis Regnisillius ac Provinciis , aut Hiíìoriae ,vel juribus cognofceîidis de- '
А 2 ervi
PRIEFATIO.
fervirent, а те expeëlaturam. Et cum ego, meam in his tenuitatem exponere
cupivilfem, in hunc fenfum repofuit: modo animas adßt, _fervire Regi 89: publico,
jam de capacitan', темпе doêlrina relatumjë habere Ев” cognomßï'. Quare necef
ñtatem impofltam videns, Regis mei, nec eludendam nec feponendam ехреб’са—
tionem,concluf1habuique. Itaqueole mediis ad ñnem prœmilîum, tanto magis eram
folicitus , quod fœpe admonebar gravius,a fummis viris ac Principibus., ad fpeci
minis alicujus elucubrationem; mirabarque unde tantis viris., ea nata eil de me
yopinio ac exfpeclatio?
Translato ad Metropolitanam Sedem Klobuiiczkio, cum aquibufvis nego- I
tiis remotus haberer, commoditas acceñìt, leólioni librorum. Verum tantorum
una benevolentia ‚ qui jam diplomata, variafque fcripturas., jam antiquitates di
verfas,f<1uin libros etiam habitos, communicare mecum dignati Гит. His ego,
ut laborum meorum promotoribus & minißris, perennes ago habeoque gratias,
habendasque a polleris oro; lubenfque eiïerem nomina, nifl Charitas , amoven
dam ab illis aliquorum iram, a me depofceret. Satagebam ergo , cum relatorum
de caufa ; tum quod Virgilio teile (Eneidl. Io.)famam extenderefaólis, шит opus
cyl. Verum quo lub titulo? diu multumque deliberavi. In rebus Eccleíiañicis
cognitionem aliquam fortiri incoaveram , fed ea infelicitate, quam in obfequium
.Mathœi Cap. V, tacendam eligo. De Regis mei clementia anno 1752 die 2.]a
nuarii, Judiciariœ in his Regnis Tabulœ Alleilor, diélus fum; quo adauélus officio,
conñrmandam habui Patroni confcientiam. Properansergo,poteram aliud dare
operibus nomen: fed vìélus aífeólu Eccleiìœ , & quod hujus uterer potii'fimum
monumentis ,Titulum Hißoriarum Ecole/fee Zagrabien/ís elegí. Approbari hunc ab
Anguita & Apoñolica Regina, Dominaque Noílra lœtus intellexi , dumin elar
gito Typographiae Zagrabienii,anno 1 754 die 9 Aprilis,Privilegio,fequentia inferta
legi: Ut ip_/Z' (Antonius nempe Rainer) диет/{шт T_ypograplricam ,iu рифт: Ci
vitate nojlra гаранту? - - - libere exercere: ac ibidem cujufczmque generi: libros.,
паштет libello: pro u/îi fcholaßicœ juvenmtis., in литию Regno nojlro Croatia defer
'uituros ,' Calendario item шт, Croatica Ев” Gennauica; aa denique libros Hißoria
rum Ecclcjìm аду-дым xs imprimere; ac cum eti/1m in jínemjòciosfruare: tyrone:
jîfcipere туй ас valeat. Prœcipieudo Alagyìratìhus, ut вши m protegant in
preg/peclfîcatìs ijg/ìsque @fait beer-edible: шрифт-Лиц boa in уф}: tatie: quo
Не: neceßìlm Лит, autboritate JIagi/lratuali modif (пинали aßßere debeant òf" te
ueantur Haec voluntas Regia , in Congregatione Regni die 2 Januarii Anni 175 5
(ñdem faciente Protonotario ) fuit publicata , & nemine reclamante acceptata.
'Neque enim palam atque publicè , ad obtegendam impietatem , reíißere folent
fzíélis virtutum malevoli; fed invidendo quœrunt tenebras , murmurandoque ac
cufant , criminantur alia , demumque perimunt. Innotuit privilegii publicatione
mens mea, innotuit Regis animus. Itaque a lufpicionum mancipiis, hominibus
que ex his vivenîlbus ‚ ambitionis arguor vanœque glorias: proclitionis item ar
canorum Eccleflœ fœcularibus. Prœtenditur accufari cœteros , adverqu Chriíìia
nam charitatem negligentiœ, atque reaifumendas a Clero litteras; quas nihilomi
nus a fœculis jam, Clerus Celiillet monañeriis. Pacis antiquœturbator,veteril`que
moris б: confuetudinum ofor everforque deprœdicor, novitatum ñudiofus, dum a
fui origine Ecclelia hœc, fubílitit line rerum fuarumcognitione; fine hilloriarum
aliis communicatione. Religioforum \irorum (qui perfeëtionem attameu proñ
terentur)ea eli prudentia, ut res fuas velint ferventque occultiliimas. In 111111
libus conf'dtuto circumñantiis , nil profuit exempla de Clero edentium libros pro
ponere , non folum in Gallia , Italia, Germania; verurn in Hungaria quoque:
Кашу item atque Tomes' Canonicorum Zagrabienlitun; nil Marcellezielii opere
incoato Vieux mortui ;dum hos fuille fanaticos ,Ratknjumque Canonicatu pri
vatum , Tomïm autem & Marcellexichitun, poemas morte praevenille, тропе.
tur.
PRIBFATIO.
batur. Quare Typographo fub cenfurarum ô: exiliì росла , vetatur editionis con
tinuatio; ego ,’ non folum ad .eam reñeélor obedientiam , quam in fufcepto Pres
byteratu juxta Rituale promìiî; fed portione Canonicali œris privor, hodìedum
que careo: ut mediorum defectu, ab opinata fomniataque proditione arcanorum
Eccleíìœ deflñere debeam. Accidit anno 1755 in Eccleíia hac vacare beneñ
cium collationis Regia; pro quo mihi clementiñime conferendo, caufa medii
ad ñnem a tantis optatum, devotiílìme inñiti. rSed natus renovatufque Thomœ
Archidiac.Spalatenf1s cafus (defcriptus ab eo cap. 32.) in me eil integre , ut hunc
exfcribere non oporteat. Ех his proceñit fontibus: ut Eccleíìañicarurn rerum
opera, non folum feponerem; at perfecutionum temporibus, in cineres plurima
pofuerim; ut incaan inhabihfque ad quœvis Eccleñœ oilicia fun fuerìmque habi
Ytu's: novator atque hœreticus proclamatus; licuìtque nemini ñne culpa me invife
re, benefacere: ut denique Hieronymi inûar,domus mea fpecus mihi effet Beth
lehemitica. Quare vi oppreífus , peremptus ,_ fepultusque; fors tranquillitate ani~
mi, rerumque mundi cognitione , t'orquebam potius injuriantes;ac ab iis torque
bar. Ah ut'mam mendacìa , dolì , fcandala , pecunìœ , ipfls jam demortuis, non ve
uillent ad perditionem aetemam! Occìdìt Nero Senecam,verum reéìè Juvenalis:
Liberaji denturpopulojifragia, quis tam регата: г ut иным: Senco/im jirœßrrehëroni.
Наго notoria atque publica, f1 virtus decusque'fuit in me patraiTe; ab exerńplo E
vangeliflarum, Petri faëìa non occultantíum, tacenda non exìñlmavi, tum ne hujuf
modi invidere- vel probare filentiô videar; cum & ad cognofcendam caufam , ne
gleéìoŕum орешки in rebus Eccleíìañicis. ‚
Conflteor debilitatem meam atque ofcitantìam, quod vim potentiamqueprœ
judiciorum ,` ваш futuram non fatis perfpexerìm; ut charitate omni exuere valeat
eos ., quorum oñìcii erat fplendor charitatis Chriñianœ. Nec fatis ponderavi , S.
Hieronymi (in ерш. ad Chromat.) failìonem: In mea Patria rußicitatis ‘vernam/a.,
Deus neuter ф: és’ in diem vinitur: Eŕjanëlior di ille qui ditior di. Асс-ест buie
patellaz -' - - Lupicius Завета: - - uidelicet ut perfm'ntnm пашет debi/is guberna
tor regat, 899 circus сшит ducat in jb-veam, tali/alie jìt Reéîor, quale: illi qui re
джигит. Puiabain ego Herodiani apud Ortellium teilimonium de Pannonibus cef
faviífe: elle nempe coi'pore prœualidos 89: proceros, in pugnam cœdemque ритму:
jimos,dum fcivi, dudum Pannones in his Regionibus defliiïe; horum fucceifores
Sclavos , eíTe ita Chriñianos , ut per leges firmata haberetur his in oris Catho
lica Religio. Scivi laudari Pannones a Paterculo: Non tantum a oli/¿inline? milita
fis [то ,'jêd lingua: quoque Romana: notitia ., atque litterariim рифме etiam uu.
Hinc credebam: ufum utilìum folidarumque litterarum , ab exemplo апатит
Chriñianarum Nationum; 'Regina quoque No/lwe вот, atque in U'niverfltatibus
hœreditarìarum Provincìarum fuarum faëìo , gratum ipiìs acceptumque'futurum.
At fpe delufus , cognovi feroz me divina ordinatione in ea effe claire hominum,
quilms., ut ait S. Auguílinus , стихе: peca/ita finit. Applicitus tradendìs litteris,
conabar in folidioribus , utilibus, eruditilque litteris, erudire iníignia tot adolef
centum`talenta ; Pro Dubicza retinenda , aliisque occaiione regulationis Conñnìo
rum Banalium , quatuor menflbus egi Viennœ; fed nec infumpta recepi. Conatus
perpetuo fum plura стека, verum eo fatus fato, ех ЪепеГаёЕз nunquam me
-rui , fed cum S. Paulo , repoiìtam expeéìo а Deo coronam juûìtiœ.
DEUM vocare teíìem Valeo (quem fallere nequeo , metuoque in amore
ñlìali judicem) mein nullius defpeélum , opere Hißoriarum Ecole/iai Zagrabien/is
ìntendiíîe; quinimo honorì communi voluiiïe coní'ultum. Exprobrariaviris fum
mis identidem audivi: eccur res Eccleiîœ hujus fmerentur neglecorœ? dum 11111110—
lminus adoranda Dei miferìcordìa, nec deñruéla , nec unquam loco mota fuillet:
dum Ritus haberet proprìos veterefque: dum Tabullarium publicum. Huic ego
murmuri mederi fatagebam», Ieo magìs poñquam intellexiffem: exigi plane poß
fe а
P R В F A T Iv O.
fe а Canonìcis , rerum publicamm illuílrationem; Гипс enim intra Reipublicae fia
tus; Tabullarìa fub eorum Гипс fide atque cuñodia: interfunt Comìtiis publicis ac
particularibus; Fororum adminiñrandœ juñitiœ, membra Гипс; adeoque fifaecula
rium eli , tueri armìs Provincias , œconomià ./Erariis profpicere; Cleri elle , quà.
membri Reipublicœ , tueri hanc , doélrinâ , commentariis , juriumque illußratione.
Ah quoties mihi oggeñum eli.: creditis habìtisque prœ manibus., uri nefcire Capitl ila ,
dum confilio fuo , publicas privatorumque obligationes , poiîìdere poíTent , {шита
que elle apud omnes in veneratione , ob coníìlia &1umen , quae cuivis prœílare in ve
ritatis demonñratione quirent , рт quibusvis Religioforum Cœtibus , praemiílis me- ì
diis deñitutìs , atque unice divinandp »arguendóque fcribentìbus , vel imaginationes ,~
utîres revelatas obtrudentìbu's. Hœc , plurimaque caetera fuêre , quibus impellebar
ad filìenda multorum lamenta , communique honori fatagebam confultum. Erravì
doleo! vi praejudicìorum non fatis perpenfa : Erravi genii ñudiorumque Nationis ne
gleéio examine. Quamvis enim Salvator Noñer perhibeatf: inœqualia Divinam bo~
nitatem largiri talenta; quamvis convincamur experientia , vires œquales paresque
haud inelfe omnibus: hic nìhìlominus dicere, hunc aut alterum prœcellere , fortiorem
elle , ruina eil laudati individui. dique miles eil , qui arma traélavit nufpiam , ac ille,
qui receptis in tot bellis cicatricibus pollet; œque doéìus qui percurritGrammaticam,
qui leges vidit , ас 111е ‚ qui vitarn trivit in litteris , qui fenfum vimque legum cogno
fcit. Inferiorem porròjunìoremque virtuoflorem eífe poiTe , opinari aut dicere, cri
men еРс non parcendum , hœrefls damnatìfïima. Peccavi Hißoriarum Ecolo/ile Zugrif
bienjìs Titulo , dum dato alio nomine , auf appellatione fymbolica , felicius proceiliiï,
fem. Erravi audacia prœcoci , poil cognìtos mihi cafus Illmi olim L. Baronis Pauli
Ritïer,quem illullrandœ hujus Patria: fervor, prœcipitavìt miferrimè , omnique pri»
vavicfubûantia. Oportuit itaque me illuftrandis Ecclefìaßicis rebus valedicere, o
_portuit filete. Credebam obedientia hac, promerita: credebam dandas mihi occu
pationes alias ‚ ut harum exercitio a litterarum cultu impedía r. Verum ratio publici
prœvaluit , dum tot pœnis , adeo hic notoriis! prœcifus credebatu'r animus , etiam
puerorum , contendere ultra fcholarum dogmata, ultra ñrmatas Seniorum exemplis,
' confuetudines, Patrumque mores traditionesque. Sublata in feminariis Clericorum,
juris cujuscunque ñudia , dum optima ell Prœpoíitorum conditie , abfoluta ex lubitu
:legislatio5 pluresque cadunt , & periculoflus , f1 Currere finunc equos. Provìfum
exemplo шеф , fcholarum firmitatì ; provifum authoritati dignitatum , provifum ver
bò confuetudìnum perennitati, fublatus metus periculumquerä regulandis (ab exem
plo Conñniorum Sclavonìœ & Croatiœ , eorumque olìm Prœfeélorum abfoluta pote
ûate ) facrìs profanisque cœteris. At damnatus ego , ad unam leéiionis , sonnen/atio
терке ut ajunt cum толщ: neceíïìtatem; evado doélior , futiles' bonasque litteras
de'tellantìum odio , ac dum procuratur , ut in fepultum fœviat Orbis , omnìsque poile
ritas; ab inimicis excitor,horumque odio imponitur mihi fcribendi neceílìtas.
Enimveroeuì his in Regionibus , infani anonymì , fub titulo vexatio ‚ infame
fcrìptum, anno 1.764. diffeminatum , liéiorisque igne crematum Pofonii ,ìgnotum
eil? quo ille , dum mihi non pepercit , Rudiofus orbis univerfl , in me Clariilimum
que ас immortalem Rítterum , ellò à mortalium judiciis fubtraólum , excitare odi
11111 ‚ (lic odìum perdit-odientes) femet vel ех his oris fuill'e infamis operis анди
rem detexit; vel revifum auéiumque opus illud, a q1 lopiam perfecutorum meorum
extitiiTe. Accufat me prodìtîonis patriœ atque Regni (си) us eifem fubditus ac ci
. vis) dum fcriberet: In bas veters: chai-tas iniperitè protrabenali prurigine , lumaijêio an
non Ritteriana ova Kercjêliobjùpponat тошно ad excntiendum, Conßliariis rerum no
ßrarumin'oidis. Ut univerfale in me concitet odium ,innuìt credique vult a lingu
115 ‚ me , rerum войны—11111 invidis Conůliarìis, nefcio fupponere , ab exemplo
olim Ritterì. Hujus temporibus'aftum eil de tollenda Proto-Notariorum poten
tia: emendandis per commiñionem fyftematicam legìbus. Et quia Царит Regis
junk о
PRÍEFATIO.
j-ulTu-, ad demonñranda jura. Regum Noñrorum in Dalmatîam ; reñ'ellendósque
Scriptores Venetos , Rittern; defudâll'et ; credîtum ell: Ritterum in legum ` dellru
élionem agere,hollemque е1Ге ас proditorem patriœ ,totiusque Reipublìcœ. Te
1101- DEum! nihil m'e reperìífe in Ritterianis fcripturis, ut vel à fufpìciofiñìmo ar
gui valeat ,prodìtionis patriœ reus,‘his in Regionibus nihilominus canonizatœ. О
timi Civis , ñdelisque fubditi , doélus œternumque clarus Ritterus , haber reliquitqu e
in fuis MSS. tellimonia. Sed quia fœcularem fcribere , impìetaspenfebatur tum ,
eratque œternœ veritatis regula: пласта Itempla Sat-eralœ~ , шлиф: litteras ,j`ra
meaxjiamlaris, hinc expìetáte atque jullitia , graviñîmœ in Ritterum injurias рю
1111е1е credebantur. Impius anonymus,qui mortuo non pepercitRittero ,mirum
mihi haud vifum ell , quod in me fœviri quaelìverìt. 1
Infano impioque homini ut refpondeam , cura me non tennît; praecipue dum
vidi celebrius ab illo redditum nomen meum , atque à tot przefìantißimis eruditifâ
flmisque Viris , me honorarì h'tteris, a quibus f1 impetravero , 111 difcipulus eo- n
rum elle merear, gloriabor. Movit, commovitque me vehementìus: dum totì
Sacrae Согопге: аишмашт Арфойсотт пфготт Regmudetraxit Anon) mus;
cum lingulum Nobilem , Dominum у}? ffatm't , Reges vero а quibus creantur No
biles , donunturv dominia , conceduntur privilegia , ñrmantur leges, defenditur Re
ligio atque Refpublica , Dominos eye negat (quem non commoveat ejufmodi teme~
ritas? lœfœque Majeftatis crimen e) Conliliarios Regum invidos proponit: vultque
plus fapere folus,quam Status Ordinejìyue Corona. Hi, evincentìbus Art. х1 & хп
de habendis protrahendifque veteribus carthis,~ in eifdem Comìtìis egerunt; conlli
tuique а Regia Majellate exorârunt. Amabo 1 fuime hoc, сете: cartbas топайт
di {трети prurigo? At infamis refpondebit Anonymus :'Carthas illas , quae privar
torum funt 1ucri,litiumque pabula,i`1ne Culpa extrahipoile,communicarique fub
conllituta pœna debere; illas vero quae juris funt commódique publici: quae Sar
crae Coronœ: aut Regumjura attinglmt vel demonílrant (оЬ ttl. 2 3. Р. I.) {ерепен—
das> ellegne invidi rerum nollrarum Conliliarii excutiant talia,confuetudinefque ас
difcìplinam Populi ‚111 reélius meliufque referment. Ad infana hœc, refpondilfe fuf~
ñciat: f1 1121111 anonymiprincipia: eccur tolleratur Werböczy P; 2. 11106 doéìrina,
jura noflra videlìcet , ех Юёцш quoque diplomatibus peti ? eccur Articuli 70, ап—
m' 172 3 vota non damnantur . eccur 45 anni 1550 Гапс111ш1`е11: 111 de metis limiti
busque Regnorum , non tam lafi: и it - - -jèel de proprietate traëletur concludatur
que. Sane fine carthis vet,erum,depr0prietate,nec privatus in foris tribunalibufque ju
ßitiœ triumphabit; triumphabunt Regna Sacra: Coronae,obtinebuntqne proprieta
tem fine documentis. Itaque media lege prœfcrìpta ad ñnem, {трели pruïigojìmt ?
componere femet ad leges, hifque obedire, crimen culpaque erìt? A °
Interim perpendens ego Nobilitatis pro tuenda Majellate Regum, oiïicium:
perpendens Reginœ C1ementi_am,qua me ad Aßeúòratum Tabula’ promovit: Re
gíee item expeéïatiouis illìus , cujus me in memorato fuperius diplomate collatœ mi
.hi Abbatia: , reminifci voluit, memor: perpendens denique corvorum monilro
rumque non deeile progeniem; cum Vidiíïem ìllam anonymì malevolentiam, quodl
in mortuos refufcitare invidiam non 111 veritus; ex charitate quam рой DEum mi
hi debeo , jure item naturali, fervandi apud poûeros boni nominis; ad purganda.~
iìnillra modernorum futurorumque de mejudicia , cogitavì de edendo opere , quô,
Cum infano non _contenderem-; verum injurias Regibus Nollris , Publico, mihi , tot-
пе aliis prœllantillìmis viris quœiìtas , vindicatione amoverem; teilarerque mun
за ‚ me ñdelem nobilemque elle , Regum meorum & Sacrae Corona: fubditum , Pa
trìœ Civem optimum , {tudiofumque hujus, per inducendarum utilium bonarumque
Duel-amm deíiderium atque vota; Accufor: me fupponere ova ., ad excutiendum
à Conflliariis rerum noûrarum invidìs. All., qua: 11111? cur tacentur., ful'picioqu'e
pro demonßratxone ‚ prœtendmur ‘? Egoâa gum in quofvis Regum Mmillros Ёi(33011
PRBFATIC.
iïliarios reverentia , щита: horum obedire, crimen non cenfeam. Quin effe ob~
ligationem, inñmis Reipublicœ fubditis exillimo,ut: quae funt ad rationem bonum
que Reipublìcœ , corporis item Civium falutem , pandere in veritate teneantur. Si
enimjudicicaufa adminiílrandœ jufìitiœ,efl refpondendum? eccur Prœpoñtis Rei~
publica: , pro publica lalute deliberantibus , oecultare veritatem pœnale effet ‘l Ve
rùm in his conñitutlis circumfiantiis ., in fubmiílìone cultuque devotiílimo, erga
quosvis Regios Miniilros atque Conflliarios , orare non celfo : ut univerfa uœvisve
mea excutiant , num reperiantur alicubi , quae in Patria , Religionis ., publicœque fa
lutis damnum aut periculum unquam fcripflllem? Vah!-DEum apellojudicem in»
tra me ас fufpicionum mancipia, plumisque fuperbientes pavones! Sane viribus`
totis contendo, ne cuivis iniquus flm ac injurius,apprimè cognofeens., quam diñi
cilìs fit reûitutio ,eorum vel maximè , qui ficopprimunt alios; ut mediorum defe
аи ‚ prodeíle viventibus nafciturisque nequeant ; occiduntque in uno tantos, ad per
petuas œternitates. I, i
En itaque opus., erudite juílitiœque cultor., Leélor орбите! cujus Princeps
caufa , necellitasque relata ell. Finis ell fcopusque operis: jura Regum No/lrorum,
pracipue in Dalmatiam ,Solavoniam , Сто/тат ‚ Serviam item atque Bq/ìiiam demon
{ìrare , cum Poßêßoriiut [уши ., narratione hiliorica. Jurium horum, poteftatisque
` Regiae conflderatione,intuebuntur {inguli Majo ‚ат eminentiam; intuebuntur Re
ges noíh'os .‚ Dominos ф in ‘Ueraproprietate , Dominos quidam тешат/[пе Mo
narcbas. Argumenti hujus folicitudo premebat Leopoldum, tam ob viéloriofa ar
ma fua; dum fors demonfirare intendebat orbi: fui effe legitimi juris, quae revin
dìcata armis fuis quœrebat , ùti ejus а pag. 434. publicatio exprimit; quam & ob
l ’Scriptores Venetos ', qui jus Sereniiiimae eorundem Reipublicœ, ad Danubium uf
que extendere fcribendo non deiinunt. Morte prœventus, videre cupita,Leo
poldus non potuit. Videt expleta Avi fui vota MARIA THERESIA repara
юг Rudiorum ., Regnorum fuorum provida Mater,folatiô., fruétuque ut fperarem
eo,quod debellatis virtute fua Regia prœjudiciis, deiideratum opus ab Auguílif
fimis Progenitoribus fuis., nunc in lucem., Regngnte Ipfa., prodire valeat. Profe
¿lo Augutlillimis Hœredibus fuis.; Totique Sacrae Suze, Eoruudémque hœreditariœ
Coronœ profpicìt de ñrmitate, tutiliìmisque prœfldiisçdum hic, ea., quœ 1egiti
mi funt eorum juris, Sacratißimœque eorundem Coronœ ; poteñatis item Regia
leelurì Гит; dum ab exemplo Ferdinandi I. Majeñatem Regiam , ad Мед/Багет
repoßtam, intuebuntur. Ritteri laborum.,fuis locis memìniífe volui, ut optimum
ь . Civem , fubditumque Застав Coronœ vixiíle Ritterum demonñrarem , adeoque ci
neres demortui, nequaquam maledicentiœ elle, Verum тете memoriœ, fuo~
rumque conatuum imitationis. Opus hoc тент, plenum еРс occultatis haelenus
incognitisque (pandunt namque veritatem ex fepulchris fcrìbentes ) repletum car
this veteribus, quas pando ideo ., ut julius orbis univerfus deliberet , num prodi
tor flm Patriœ ., & cui fubfum Coronœ? num Regibus meis inñdelis ‘è’ Puto ego
conatus meos laudatos iri, dum examinato opere cognoverint., Patriœ illi'us illu
Pcrandœ me fuiffe Prudiofum, quae haélenus а ñliorum nemine eil illuiirata. Lau
dandam confido diligentiam meam., ñdelitatemque debitam, dumjura demonllro
\ tueorque Regum, Coronœ,Patriae, profpiciehs ex prœteritis, Regum & Corona:
eventuris necellìtatibus. Expeèiationi Regiœ,in memorato diplomate exprellae,
f1 non fatisfeciile; adminusiluduiife voluilleque ., agnofcendum exillimo. Nec
damnari credo дине poterit, gubernationis harum Regionum inde ab Auguflo me
núniiïe. Hinc enimvero ad Reipublicœ rationem, Magìñratibus fubditisque mul
ta promanare utilia judìco. Ufuum confuetudinumque deducitur antiquitas: ñr~
тащит, vel intelliguntur tot numero lleges: Regum elucet poteñas; morbi tot
Reipublicœ; modi ratioque hujus pro temporum varietate. Omnia haec, Reélo
ribus ad difponendum; fu'bditis 'ad parendum ., utilia funt. Unioni demum animo
rum
› u
‚ ‚ .',PRmFAJIo . ‚
‘ rum confultum voluî,dum intuebuntur leëtores; multiplices jurisditäi'oues.,utvaI
` 'ria corporis membra, fub uno Reipublicae totius capite olim confuluilfe unique'vv
coaluilîe in , quae ad civilem œternamque fubjeétorum Reipubliçae faluteŕn, per- .
‘ tinent. ' ‘ i ‚ . I . . -
" Quaevis porrò. monumentis firmo ., aut lapidum vel veterum n orum me
’ moriis,
ceptionevdiplomatunî
majoribus: item exfcriptione:
verbô fecun, um legum
regulas quoqu
graduumartihilloricae
ulis; autprobabilitatis..
teñibus ех
Diplomata legumi in ulto defcribens , peccati pœnaeque reus Ahaberi` nequeo.A In
his examinandis diligentiam non. omiíi , confcius tantarum >olim fraudpm,ac provi»
iionis Regum, in сот ervanda horum integriv te. Utileelfet publico‘,ffcriptoris
illius opus, ° ederet regulas,'per‘quas, vera _a faliis di lomata dignofçerentur ,A
` 1йш1 nihilominus felici „шить jj/tlerejiribat. Malitìam tantorum., Bulla Create,
t Par: zittli I4&_ 17_;Pr'aefafo item Decretis noliris (editionis anni 1584; pr' fixa,
,perliibenn Multa attamen func inůrumenta, ex defeélu prœfcriptae in legibus for
` ‚-\ mœ, in Foris nulla; quae' nihilominus in hiliorico genere Vera Гипс. Hinc reële ¿f ‘
топе: Cmiirgßojjjiematica, Regum Privilegia ex Par. 2. ttl. 14. legali ñrmitate ca
rentia,ad probandum faétum iis notatum, Vimtelìimonii h bere.I Multa ectnver
l fo Типичное in Foris Vel 3‘eicarriinata non {цехе , vel diñimulata Гипс, attamen fe
` . cundum regulas Hermeneuticas ,falfa Гипс, vel fufpeéiai Ego in deferiptis comu
nicaüfque adhibui examen, ne reus ñmferrorum illorum,qui ех illis defumererrk.
tur. Animadvertens infuper,plurimorum incredulitatem, quin impietatem plane, A
de inlirumentis
runtur, admoneo iis,ubivis,
quae inubi
operibus afœculari autreperientur
a me exfcriptorum Eccleñaliico Viro fcriptisAvel
authographa; теге?
in "
quoruín roborantur fide , quae excopiis excerpli. ' p q- - y l' `

y [щит/471101111: in hillorico genereutor ех illa Ciceronisde Oraít. fententia: ' .V
" Plurima. гудели omizijure Ciuili'autiquitatis'e gies., 899 туба oerborum тиф/15, 65” '
' aftiouum genera идиотии majorum eoufíietuoliuem, таящие deelarabaut, Qua?
15e quaevis in _fide legum fundata, publicas Гипс ñdei,illiusque ,roboris., cujus Гипс газ} "
'lia recognofcentes ,in publicis Comitiis. Scriptures: ut telles adhibeo. `Нов íìle- .
ges, vel diplomata eneryan t ,fepoluiz u_t relies injure nil probantes. Opus inferi
pñPrielimiuarer Notitias; neque enim Regionum _harum fcribo hilioriam , fed No-Íl .
`ti'1fia.r,„ defervituras pro robore illi , qui lúiloriam fcribendam ей fufcepturus. Ac-A
cedit «opus hoc,jurium ед? demoiylratiouem exfìue ; faélorum vero vel eventu'um~ ‚ '
relationemúeeeú'oriè fubintrare ,ideo Notitias placuit nominare. Sed inter has_,inx д .
plerisque opinionem refiero , vel propono; in plerisque conjeëì'or, nolo сотен, l: a
ad haecjurari ab alíis. Quare dum haec , ex notitiaruin defeéhl inferui,nec lfcopus
meus fuiiîet opiniones conjeétmasque "Vendere, verum cognitiones rerum colli-V " ~
gere inquirereque: Notitias appello. y \ - ~ ` _ ^ « f
Sereuillima норным Venetie дышат nil vo ,nec intendo , cumin earn, v
debita lim Veneratione ôz cultu. `Notum ей v-orbiruniverfo.,-Ejus decus öl gloria,
iìngularis providentia,& in rebus gerendis perfpicatia. Verum caufa mihi tota ей,
с ,jej ‚‚ „Ytiamque
jura Scriptoribus._ Si laudis
Reipublicae meritìque
eOrum ей,dilatar@
fcriber-e, in fubditis Sereaißimœmihi,
, proponere; Reipulilieœ
Regum, .
eorurn fubdìto, eo minus crimen'fcelusque attribuendum reor, dum propolitis
e um t juribus,.examinatisque Venetorumwscriptorum rebus., :equo ju-z., `
{ióve judicj ,fententiam ferendam relinquo: Scioèam elfe SerenWmœIReipublie-a .
œquitatem , ut quemadmodum a ñbiqfubjeâtisudeliratem jure exigit; ita me inñde- ,
litatis erga Reges meos damnaret ., 11 Jura horum nonl tuerer calamo, Íquae fangui- l
._ nis eíufìçne, qua ‘Civis Patrias', tueri obligor.I Haec de opere,cauíisque hujus;
nunc de methodo fcriptionis. t л
‚ Scio ego Scholaíticorum in genere fcriliendi hìñorico ,fequentes elîeregulasï“
ab EruditillLD.,Augußino Рога/11711). 1. delcriptas. I. de Magni: couvenit _bene lo-i.,
e ."'Д'“‘х›,_ с ' ' фа
i I
\
r
PRAEFATIO.
qui fvel tacere; cum enim Eminentium dignitate, proprium fit fplendere virtuti
bus,fuŕlèrre nequeunt,i`1 dicatur., eosobfcurari malefaétis. II. Quareñmilium о
pera , eilò mala , defendenda elle interprœtandaque fub virtutis fpecie ; li vero de
fendi nequeant , funt excufanda: parit enim veritas odium ,dum defeëtus corrigit,
emendandosque praetendit. Nec privatorum 611, cen/ores elle. III. Contentari E
minentes Viros,f1 homines lingua careant, impediaturque vel prœfcindatur eis ma
nus a fcribenda veritate. Hinc oportere, veris falla apparentiaque mifcere ,jux- _
ta illud Senecae: Quis unquam ab bifiorieo ji'alem exigit г hoe baliet ‘uitium mi era mor
talitas.,ut тет/9102; multa interdum myeeantur. Cicero quoque in Ерш. adLLu
cejum: Te plane inquitíetiam atque etiam rogo,ut ornes ea ‘vehementius (faéta vide
licet Ciceronis) qua-m fortaßèjentis, E9” 'in eo leges 11i/loria negligasl - '- arnoriqueno~
ßro plu/¿ultim etiam quam concedit ‘veritas largiare. Sane Theologi, negationemA`
Petri non excufant; exculant defenduntque faâa Succellorum Pontificum, quae
incanti hiíiorici retulerunt. Correéii hoc in genere., tot libri funt; verbo: f1 de _
О
Magnis loquendum fcribendumque, ultra veritatem ôt confcientiam, eloquentiae
ope confulendum, deprœdicanda pro miraculis ,oñicii, hominisque reäi exerci
tia. Atque iflud ,totius prudentiœ elle fundamentum clamitant. Quare dum opus
hoc,plenum 611 111 fcribendo libertate; dum fcholarum defeétus arguit: dum Ro
mana: Curiae fen'atúsque , conatus variosque modos œconornicos pandit: dum Clau~
liralium ( de quibus nihilominus fenfu eorundem Doétorum, fub mortali noxa,
quœvis bona reétaque'forent prœdicanda) excellus detegit : dum Majtjlatis Vim ex
plicat: dum leges difciplinae Eccleíìañicœ, ex municipalibus legibus petendas,
(- 11а11с1 vero ех receptis tot Religiolis Canoniítis,ve1Religioforum ůatutis 211116):
етр110111Ъ115)а1Бх111а1; prœfumptio haec atque methodus, ut fcholae , opinionique
praefcriptae adverfans, haeretica 611 & detelianda. Aliud 611 reformari militarium
conñnia & errores; aliud fanélas coníiitutiones , atque ufus Religiofos. Hœcfup
poni ~debent Divina; illa, ut terrena, Regum fubfunt ordinationibus. Hace, ut
arbitror ,maxima elle potel'l accufatio imperitorum , apud imperitos,quam etìam
diffulius enervnre vifum eft. '
Salvator noller conjunäim ait: fe velle omnes homines falvos feti; Et ad
~ agnitionem ‘ueritatis lvenire. Iltud,ñrmatum ab illo: Doátrind,atque operibus ege,
omnis ille fatebitur, qui in 166110116 Veritatis Evangelica: focors non eli. Neque
{на coarëtari poile ad doârinam,FideiDivinœ dogmatum unice, omnis ille 11116111
tur ,qui morum difciplinaeque doetrinam Chrilìi perpenderit. Hanc, adverfus Scri
bas Pharifeósque, nequaquam ex argutiis, probabilitate ., fophifmatibus: verum
ех naturalibus principiis , fcripturis Veterum ,legìbus denique defumptam demon- ‘
liratamque videmus. Opera Salvatoris, reliélumque exemplum li lubet perpen
dere: Ejeéios è templo, ementes vendentesque: de malefaélisJudœos 110111111
que Pharifœos atque Scribas @argutosr reprœhenfosque Apoñolos,quin Petrum
ipfum,inveniemus. Credo ego а С11г11’с1ап15, nec Salvatorem damnandum impru
dentiœ; nec accipiendam pro crimine DiviniMagiiiri imitationem. Ego nativita
te liatusque eleélione Chrifti fum, neutiquam Ciceronis aut Senecae(quos nec in
Canonem relatos legi) proinde non emilie/Eo Evangelium, confiterique Chrillum
coram mundo & hominibus, metboa'o etiam doélrinœ exemplique Ejus» Si Evan- _
geliñarum; f1 eleeii a DEO ad prœdicandum gentibus Pauli, fcrutemur methodum;
Illi, fcribendo etiam, Petri Apollolorum Principis peccata non defendunt, non
excufant, non diliirnulant, at fatentur iincere: Petri negationem , Judœ impieta~
tem , incredulitatem Thomaz, Mathœum publicanum. Paulus 6110 Ар011010111щ
minimus, Petro nil dillimulavit, docendo: Oro ut Charitas Vejìra, magis ae magis'
abundet in ßieutia; £9’ 1110011111131у11 ,ut probetispptiora. Joannes Baptilla,quo ma
jor non fuera't inter mortales, palam aperteque Наш-0111 pronunciat: Non licere
libi , fratris fuiuxorem. Neque libertas illa Evangelica ( reliantibus Martyrum a'
` (flis)
www” — т: ` ~ - дм *Wwf-z.'
I “ ' P ‘ - ` ‘ _
. . PREFATIQ `
yétis.) commutata fuit ,A quoadusque fcholailicorum leges ас methodus., d'omina'riïv
non inceperunt; quoadusque ad orbis Monarchiarn ,non elevari ouinio, adorari, ас
proevidentia, ñdeque haberiDivina'. Sub hoc Monarcha , prudentiae Chriftiana:
vis,in odorem lucri , tranûit; illa reéla veraque audit fapientia , quae 1eges',ñdêî~_
que dogmata.,I novit applicare intentionibusy fuis.: Pietas Vocatur ad omnia utilis:
. fraus dolusque,virtus mentis dicituraY DEus Divináque fides», servire deben: ini
quitatibus. Regnum hoc, neef. Chriili, nec Apolìolorum ell; neque- totharty- .
rum coníirmatum ell fanguine.. л _ ‘ ’ f д ‚ .`
Sedneque, а relatis in -Canonem (с. 1113111. хкцбъс. 3. Dill.'Xv;)'Chri-liianîl
. ' PopúliDoélo'ribus ,memorataeRomain
mat'œ'habentur. Hieronymus fcholañicorum'leges
elle Babilonem‚буе traditie;
arguit: fivead'operibusíir`
in Epili. Bonai'um,l
nonne inquit 895 Paulus Apo/lolus,aol. Ерш: 04.11.26. ait.’ iniinieus uobisfaélusï шпат _,
dicens. Et _quia Salvatori-s vera eloquia dura uidebantur., pluriini dijlipulorum retro Ч
abierunt; uncle nonlrnirum cyl, ji nos ipji uitiis tletraaeiites,cyj’èmliniiis ртути-Пуд; ‚ l ‘
joa/iii жид/100100070 [тента/1, тпеаг quijlrumglus syl. ,Volo corniaula: detrabere шт _
ti ; rauoiolulanifê intelligat eor'nix. Niinauicl ниш in lurbe Romana ф, qui babeat trun
cas in доне/10 onlne-re пите: ; Nunquiolßlus BonajíuslSegcjlanus caua uerba? 895 in то- .
alum ‘Ucßcarurn tilineizlia,..buccis trutinat'ur in tis? Dico qu-ojalarn ßelere., perjurio,
falßtate, acl шпагат rie/¿tof quam резидента. - - ~ Vola in numarios inuebi Saeerdo
tes ., YTurani» dives ‘non es',cur ira/Eeris? ` In quoolcunque l‘oitizmi,jlili mei muera”.y
contorauetur;"1è olamitas deßgnari. - « ideo' tibi bellus uitleris, auiaiFAUSTO
minime
uocaris partant; è? Eumeuioles
nomine? гриф furia.,
non 89"’ Lucus ialeoquod/non jintbenignaz, 899011150
жаждущими ./îitbyopes
lueeat; En’ foo# .
Paraeé'quoal
сети? argentei. Plurima in rem hanc exfcri-bi pollent., mitte quœvis; Celeberf __
rimi Muratorìi ', Veritatifque aetate hac refufcitatoris, ex opere alev Naruis in .Reli
gionem incurrentibusf exfcribendascenfui, haec meditate relegi a prœjudiciofis peto-, _
funt-autem: ' ` .I ‘ ›- . ` ì ' „
Proptereajiipientilzus, etiam inter самолет-‚шт 020010110;Чиоггфипфгфггр- .›
tores `nojlri ., non rnaleolicendi ßualio ., non tacito теткам ipjius pietatis animo : jed lio-f
„ пф’о zelo., atque amore decoris in domo Dei., nœuo's ipfos' aliqu'ando oletegunt, Ü’ eni-~
tantlos marient. Olim cum tot baerejês belluni conelamajjent ¿zelver/us matrem jaamlic-A '
cleßam, non/ecus quam in Ibello iuterfazculi Principes., omnia jìijiiicionibusplena erant. ‘
‚ Quicunqueuelleuiter aua штамма erant штифт, grauem continuo 152010011}:
tuicliarn., quajil is internurri aliquoalfoueret baregos jeruientuni. Nunoetiani.,ßguijinu
Ritus ., quos inordinatee joietatis merito aliquis i'lßmulet; clamoribus omnia interciurrt.
_ iranlentur, nullgaue parcitur conturneliis ; quaß cenj'or non jaaucorurn oor-uptellis adver
_fêtur i, ~[edmii'oerjînu pieiatis Regnum ‚Луцке oleane faertere roelit. Quad preèjertim alo
leucluuftdiropter nlmium rigialae вепри-се- тештмо res decluc'la cyl aliquo'clin> locis., utv
totjelicia doélaue ватт Regionuni ingenio .,àrguere ‘vel tautillum non aucleant`.,‘quael
_ tuinen emendationeui 10o/tere uidentiir. Quemjruólum pariat шиш: rigor éh’ тет}, i
azieeris? Ytlicain : 4omnibus ibi tacentibus., nomine monon'te, nec'eße afl Метит durent,
899 нищими rzjìinda-ntur, qua contra aut pirater rectum ordinein exerceutur. ь -
Felicia. nirniumforentuitia, quoties 11e-mini adueijusiea'exerere гадает liceret. Imo Ec- ~
¿lq/iam remera non amat (aeque nec Рифт, faintemque Beipublicae) quicuanie
ea, quae in ipßus dedecus 'uergunt dißinulauclaccfyet atque' accluanti irafcitur. Et' quid ‘
fjëïibif' 5. Augufnnus epi/l. 193.jnobiseße del/et optatius? quant ut abuizclent,qui er- ’
„gygy injèßantes Са111701500т-Р10101щЁаэрффапш ифжц‘ ineruclitisque fratriluis,_ufaue '
guagua real/arguant Quid Piura? qsufquisdemum ejl jai-neus inter nos.,x enixe optat:I _
‚мирит т; pietatis репа indios Patrimonium augeatur ; feel etiam ut quantum fieri
pote l., iu melius priyîciat -'Mulla procul dubio reflant'., azimut Ecclqßa/liaa ; cuni~
iii jœcztlari Republica., qua nunquain 00101110111071012745,"014001010 alzano [дрочат-аж ч
¿n тет“ „тптишп page. Gratiee promt? us haberla/.22Min aut тают1зигяепцаиг- '
^ ‘ i 9. . , 8111577;
PRJEFATIO.v
emendatione digna detegunt; atque ineompoßti zeli plerumque тарифы, qui ejuß
modi medicos agro nimis animojerunt.
. — Metiri veritatem.,juítitiam,cœ1um, ex prœjudicatis opinionibus,lippitudo atque
cœcitas,effeétus funt. Ех ор1п10пе vivere, recto bonoque carere ей _]ис11с10‚'& -
nunquam ex puerorum eluétari œtate. Abundant pueri idœis ac apprœheniìoni
bus, ingenio Вере ехсе11и111‚топепс11 tamen funt de vitandis, ac illicitis, quorum,
live periculum , five malitiam , judicii defeétu., non perfpìciunt. Verum quœvis pu
tant licere, quœ lubent añeélui, aut deducuntur ex argutìis, admirando Paradiû
ferpentem, eritis Леш Dii. Ut рой pœnas, deceptos fe videant; experiend'o tardi
us illud Judaeorum adJudam: Quid ad nos? tu uideris. Si vero authoritas: a-ut fan
élitatis larva, obtingat prœjudicioíìs , cogunt ñbi fubjeélos,ex merito aut profef
fa obedientia,fua adorare malefaéìa: fateri erubefcunt ignorantias fuas: ipfaque
peccata ., ex oñiciì Vel dignitatis refpeélu, virtutes arbitrantur, quali dignitas & Prae
latio , ad quœvìs audenda ellent. Puniunt in aliis,quœ committunt ipii,injuriatis
que deprœdicant Patientiam, Chriilique exemplum; dum iibi licere credunt, elle
Judœos illos clar'nantes : tolle Crucißge гит. Verbis damnant Pilatum, Neronem &c.
faélis vero, illorum impietates , fequendas docent, ас exprimunt. Non licet deju
perioribus mala jiipponere , jed ut Dei Prototypon jìint adorandi exclamant. Eheuíì
de Deo ех multorum Praepoůtorum notoriis publicifque faétis eltjudicandum: aut
elfentialis in Deo perfeétio, ей abneganda: aut Deitatis varietas diverfltafque de
fendenda. -Aliud ей Enúnentia,Dignitas, Oñìcium; aliud homo mortalis dignita¢
tes confecutus. Neceiïarii funt in Republica Magiñratusmeceífaria Hyerarchia
in Ecclefla. Verum fmgula individua Hyerarchiœ hujus, DEum elle ,Divinaque
fmgulorum opera, nec aDEO ей revelatum, nec ab Eccleña conílitutum,neque
lege ulla ìmpofxtum. Inter Apoftolos, alia funt opera Petri; Ifcariothis alia, er.
gone ex œquali dignitate, pares virtutibus, praedicandi? adorandi? ac ad ройеюз
fcribendo transferendi ? Paulus (ad Haebr. c.5. ) recenfet regulas ,per quas , a DEO
aifumptus ex homìnibus Pontifex dignofci valeat; а Pontífice nec vocato nec ele`
6to a DEO; conñtendo de aifumpto etiam: quoniam 89” ipjê eiroumdatus dl infir
1 mitate. На regulœ , peccata funt Аройо11, f1 flant fcholaíticorum leges: f1 prae
tenûo opinioque Magnorum : quœvis illorum Divina elle: Si mala Superiorum ope
ra, defendi debent vel excufari. Hoc ей velle prœcipitari de Cœlis,'íìve Ange
los , five ilellas. Hoc obfcurari luminaria; hoc Evangelicam extirpare veritatem.
Dignitatum Prœlatorumque oflicìa Paulus Apoilolus ad Titum defcripflt, oblitus
Titulorum,1uxuum, praetenflonum
vantiav; quœ nihìlomìnus reñeétente lantarum; exemptionis
Cardinali Cafmo, patrantitem a legum
ìnteritûs obfer.
multorum
miracula: ut fcìentes nefciant, videntes non videant, loquentes non loquantur,
viventes moriantur , feàneliantur. Profeélo exfcribenda mihi hìc videntur Hiero
nymi Verba ex ер1й. а Marcellam: Ad me repente perlatum eji,quosdamhom1meu
los mibi/ludio/ë detrabere,kcur штифт Authoritatem ueterum, 695 totius mundi opi
* nionem aliqua in Enangeliis emendare tentanerim. ` Quo: ego cum pojfem meojure oon
temnere f Aßno цифре lyrajiiperfluè eauit j tamen ne nos_[îqierbiœ utfaoere _[òlent, ar
guant , ita refpon/iim babearzt: Non adeo bebetis mejiiijjè cordis, 599 tam craßîe rußi
тат ( quam illi [Мат projonëlitate babent., pi топят/ё dijâipulos aßerentes , qua/i
шит janŕli {Шпиц} nibiljêiveriut j ut aliqui de Dominici: roerliis aut eorrigendum
taverimus; uut non Divinitus [фитиль _Sed latinorum eodicum nitilyitatem, quie
in diuerßtate librorum comprobatzir, ad Отит originem, nude £9’ др]? translata non
denegant , шиш} revocare. _( ego pariter in hoc opere, quaevis ad originem fuam,
& veritatem; ltudeo reducere) Quibus ji щит fontis unda puri imi., cano/os ri
vulos bibant. Scio Te сит ißalegeris , rugare frontera, 59"’ libertatem meam rur
jiim Seminarium timere rixarum, meumque jißeri pottß., os., digita nelle comprime- _
re ,_ ne audeam dicere,quod alii faoere nonerube/iunt. Rogo quidà Nobis libere diè'ium
Pfl ?
P R' JE F A T I 0.
ф? „щит in lanoibu: idola vallata афиш? - - Nunquid ex mendiois diuites jieril
dolui? nunquid repriebenali bœreditariasjêpulturas? Multiplicatijìintjùper ca
pillos aapitis mei, qui адепт: те grati: , Eg' faéïusjiim eis in parano/lam. ~ Ve
rum illi legant jjie gaudentes TEMPORlßr~vieiztes: No: legamus ‚Лаг gaudentes
DOMINO jeruientes. Illi лжет/11111 Presbytemm (Prœpoiitos ., Magiñratuales) acou
jiitionen-i omnino non putent recipiendam: Nox legamus, adueijìis Presbytemm accu/21
tionem non reoqoeri:,nijìjiib duobus aut tribu: tcjiibus : Решите: autem coi'am omni
bus argue. Illis placeat штаты/171110 Nos cum Ситца! фант Apoßolo.,qui
Gmoè locutus q/l, erremus. Edelis fermo 859 omni aoceptione dignas. Ad extremum
illi gaudeant ubique Nosjòlzitos uinoulis., 89” in Salvatori; minißerium prepara
tos., Zacbariœ afêllus ille deleèïet., qui poßquam Domino tenga praabuit., capii Ерш:
gon/bizare prœoonio ., beatus ера/111111101jim: onznem aquam, ubi bos to’ ajìnus calcant.
Modeiliílima ego Cryfi ,in opere Hijlor. Ecol. Zagr. ufus fum ; verum pec
cavi modeilia ipfa,Cif_y_/isque maturitate. Oportuit me nunc gratià eorum,qui 1110—
дей1зт vel ignorant vel perfequuntur, audaciam fufcipiendo ., 1'cribere exprœílius.
Attamen hic quoque,ita fcribi a me, ех1й1т0; ut nec leges modelliœ, nec Chri
й1а11г folidaeque prudentiœ,in obfequium cujusvis.,omiferim,memor femperzde~
decere me , re culpofa & indigna , explere vota inimicorum; ut ideo refpexerim :
quae me conveniant, haud verò quae imperitorum ignorantia vel malevolentia me
reretur. Quare nemo ex quíbusdam incurrentibus me accufet, vel condamnet.
Conñteor , ex ñ'ylo de inclinationibus hominum metiri poile ., hic nihilominus ple
raque inferuìinvitus,ac ex neceiîìtate. S. Hieronymus f epiß. ad Cajlrutian. j in
dicat Pannoniorum indolem , dum ait: Homo Pannonius., id ¿ß terrenum animal. Fla
gellis clamoribusque moveri, indigereque pecudes, experientia evincit. Cujus
rei coniideratíone andere plura debui, ас voluilfem; funtque funiculi aliorum au
daciœ , furoris ., clamoris , ignorantiae. -
Aliud ей Apoßolica Sedes, hujusque officia; quàcum in unione mori cupio: a
liud Senatûs Romani .‚ В1сайег101'111111111е Papœ ut Principìs , quœvis atta cogitatus
que , Sanâio Sedis Apoftolicaa Nomine pallianda confundendaque praetendere. Aliud
dogmata revelationis Divinae; aliud Panegyris. Aliud Ischariotem fuiife Collegìì
Apoíiolici œconomum : aliud an ех prodito vendi toque Chriílo , pecuniam accepil'
fe licuerìt? In iiilemate meo, demonfirandorum nempe ñrmandorumque Sacra:
Coronœ ,Regumque Apoíiolicorum ,jurium : Vicinorum connatus ., praetenfiones,
modos ., vis argumenti exigebat defcrìbendos. Dejäribendos divo; neque enim de
fcriptorum auéior fum, Verum five Scriptores Romani, five Pontiñcum epiftolae ,
Brevia.,Bulae: Quae , й probantur,ego culpari nequeo. Sanélitatem Apollolicae
Sedis non violo :dum ab exemplo gubernationis Romanze; ас five hujus; five Rei
publicae Venetae Scriptorum ,excitare conor nollros , ad imitandam illorum ñdeli~
tatem ; exequendam item , erga propriam Rempublicam obligationem. 511181110
rum non ей gubernare , alias fubjeftus nemo effet ; ей attamen fingulorum , etiam
fubditorum: providere prœvidereque; conari item., teltarique talla, quae ad falu~
tem ., decorem ., confervationemque tam Capitisq quam 61 totius Reipublicœ funt.,
verbo Regibus d: Reipublica: bene nelle. Paulus Аройо1115 per Apollolatum, Ci~
vis Romanus eiTe non deflit ,conjunxitque oñicia Civis , cum oñiciis Ар0й011. Ne
que fcio illam legem ., quod mutari mihi debeat bona reëtaque voluntas , erga Re
Зет ‚ Magiflratus., Patriam , Rempublicam ideo : quod Chrilli fum ., quod Sacerdos,
quod cum Apollolica Sede unitus. Regum clementia, fulget regnatque hodie Chri
й1апа Reli gio: hujus minifiri ., ad temporalem vitam providemur : membra fumus
Reipublicœ. Qua: ой gratitudo vel pietas? pro benefaëtis horum ,agere prodito
rem: ех eorum viclu ас й1репд115, alterius potentiœ agere militem, lœfaeque Ma
jeñatis crimen,Fidei opinari articulum. Omni: animafiihlimioribus pote/latiln'is eß
„twat-ta , ut nihilominus utrique lic fublitů ne vel caro rebellet adverqu fpirituín ;
ve
PRBFATIO
vell'piritus carnem opprìmat , evadatque fanaticus Vel enthulialta. Necelfariam in
Ecclefia Hyerarchiam tueor. An autem hœc , ad Monarchiam aut Ariñocratiam
fœculi , ñttrahenda? aut in charitate fituaridebeat? inferiorem me proñteor., ae
111 vel opinari audeamgfemperque obediam Ecclelìœ quidquid fuperinde агенте—
dejmiucrit. Scholallicorum errores; Conventualium item atque Sacerdotum,
ex legum articulis , vel fcripturis , factisque publicis , non praetereo ; line eo: ut hinc
vifos , (dum leges municipales exigui legerent ) emendandos procurent; cellètque
prœtenfioilla: Sanctum verumqueid omne 6116 , quod facit., narrat , opinatur, prae
cipit religiolì 1661115 11аЬ1111: elleque tantum penes illos , doétrinam,jul’titiam , pie
tatem , fanélimoniam., ac Divinarum humanarumque legum interpraetationem. Ma
jellatis jura ex legum Codicibus exhibeo: tam ad excitandam .fubditorum obe
dientiam; quam & ad cognofcendum ab hominibus; Solos Reges , Dominos elle in
veritate proprietateque. Nec Majeñatem dividi cum fubditis ., verum hos а Ма
jeltate illullrari. i
Obfervari cupio ab illîs ., qui irafcuntur diplomatibus , monumentisque vete~
ribus; me ,ad evitandam eorundem iram , ubivis monuilfe: Doffis eruditisque V
т ame шт eomnmuicari. In offlcinis reperiuntur merces, pro varia conditione
hominum; in Pharmacopœis pro temperamento fmgulorum; ideo qui diplomata
non tollerant ., relinquant quœfo iis ad quos pertinent , legantque encomia illa ., quae
pag. 36. atque alibi continentur. Ех 11101111111611115 defunti polie jura publica,fcribi
hilloriam , quin privatorum jura lœdantur; quin Fiß'o famuletur , toto opere 161121
tum facio. Nullius privati enervo jura vel polTelforium. Utve hoc luculentius
pateat ,Arcis , Oppidique Szauwbor ex monumentis extraxi hilioriam a pag. 45 7.
demonltrare cupiens ‚ ех 11111111111611115 excerpi polie privatorum quoque hiltoriam.
Infuperjudicis ell ferre fententias, hiltorici faóla referre. Mirabar autem , dam
nare aliquos memorias Virorum in Zagr. Hill. relatas; metu eo: ne fepulti oppref
lique plures exurgant , vetultœque Nobiiitatis habeant indicia. Prœterquam quod
vilis lit hœc invidia., innanis metus ell: dum probanda remanet Genealogia. Re
flexiones feci , aut harum occafionem prœbeo: causà Reipublicœ , vel qui legunt
ìrreñexè. На damnari nequeunt ; quia legentium fubfternuntur examini atque
judicio. Demum quisquis opus hoc meditatus fuerit , intuebitur exiltimo: jullif
limas fuilîe preces Coruna: Statuum; pro Diplomatum communicatione: [Е
ternae item memorias 6116: Regime Noßra providentiam , pro eorundem concellio'
116 ., anteriorumque prœjudiciorum extirpatione. `
Illos,qui virtutem quandam inelTe nominibus arbitrantur, ac ех derivationi
bus petunt eruditiones, in mei exculpationem relleétere volui. Si flat: Conveni
unt rebus tiamina Даре jìiis ,me debuilfe , ad extirpandas fpinas vepresque , tot in
lignium ingeniorum intendere, dum Kercßti extirpare, Кекс: extirpaturam ñgniñ
caret. Quare vijureque agnominis ,me ad extirpanda prœjudicia , ut fani reéh've
judiciì impedimenta , procedere. Si data mihi nomina Афина: Baltbafar cogitave
rint.,cum fmt ad imitandum attributa; ille in pœnam peccati, vepres extirpabat;
Balilla/hr vero , Regulem Salvatoris agnovit prœdicavitque Majellatem ; per orbem
univerfum diñufo faélo fuo, fuorumque Sociorum Magorum., hoc ell: Водопад
eruditumnque.
Eruditi doélique Leëlores noverint , libi à me fcribì verbis Auguliini ad Hiet
ronymum: Siforte aliqua iu aliquibusßriptis meis германии, in qui/ms aliter ali~ ‘
quid., quam TU Лифт: reperior ; Non contra Te dictum ,jed quoi milri ‘uitlebatur ß
те J/âriptum qUe ,puto Te deber@ cognojîrere; aut ji cagna/iii non риф, credere debere.
Itajane bot dixerim: ut ego non tantum params jim ,ß quid Te iun-teisß'iptis moue
т ,frateruè accipere., quid contra jëntias, aut de correäione mea ; aut de :Ma 'Tim
beuefuolentia gauijîirus, uerum etium bot a Те )ao/halem En’ jlagitem. Eapropter oro
>devotiliimè, dignentur eruditione fua, habitisque monumentorum 61 librorum
' 1116
PREFATIO.
/
mediis , meos fupplere defeéius: corrigenda corrigere : emendare emendenda:
extendenda extendere: indulgere Geographicarum cartharum defeétui. Evenit
ille impenfarum inopia. Ех carthœ in his Regionibus penuria , & feëtiones rario
res elle oportuitg 6L plerisque in locis narranda conñringere. Si nihilominus me
vivente contingeret hoc opus reimprimi , admonirusnon negabo omilîa., moni
turus: quae & ubi Mappœ Geographicœ inferendœ? Initiô, Praeliminaria hœc bre
viora conceperam , ôt librò Hifi. Ecol. гад. anteponenda; fed cogitans, ñnem о
peris exigere; ut Scriptoribus exteris refpondeatur: ut pqßellòrium Dalmatiae per
íìngulos Reges exponatur: ut denique adverqu Anonymum , Reges Dominos e/î.
je luculentius pateat, illuiirenturque magis hœc Regna; opus excrevit. Studui.
magis in reilerendis utih'bus rebus ,quam ornatui vel eloquentiœ'; hinc uñtatis Rei
publicae Nollrae nominibus uti non dedignor. Illorum gratià , qui Regiones has
non viderunt , Regum noñrorum moderni poiïeilbrii., Solauouiam Croatiamque fe
cundum multiplices jurisdiéliones recenfeo; `fors ad intelligendas Periodos, ех—
teris non oberit., leélionem operis hujus a pag.401. ordiri. Biennio, `jam carthœ
defeélu; jam de Typographia variis quaeíiionibus; opus hoc morari oportuit
fub praelo. Laus Deo nunc abfolvì valuiffe. '
Sufpicioñ tandem , ac detraéìionibus aut maledìcentiae dediti,meditentur ob
fecro ;4 five illud Thom. Kemp. Grandir iujipientia di., uegleéiis utilibus £9” ness/î
joriis, ji ultro iiitenolimus ourioßs @7” damuoßs, five Hieronymi ad Auguitinum
refponfum: Nec tam /lultus jimi., ut olioeijìtate explanaiiouum Шиит, те leedipu-.
tem; cum nunc etiam, ut Hieronymi aetate: Pars majo!f ql Мифа: abellas re
volueutium, quam Platonis libros; iu altei'o enim ludus Еа‘ ooleëŕatio е .‚ iu altera
dificultar, гуд/111101 mixtas laboui. Pâque itemhic, ut Hieronymi temporibus:
fl'eßamentum Gruum'i, Corocottaf., Poroelli., фетиши: iujibolis puerorum, aginina
cacbinantium. Judœi Iimiliter murmurabant, nonV obfervari а difcipulis Chrilli,
traditiones'; micas horum repraehendentes., trabes in fe non videntes.
Friderious Malatqia olim decretorum -Regni deferiptione, ‘(tefte Art. 73
anni 1550.) meruit ludigenatum. Quid me maneat , qui jura Regum Gt Coronœ,
Patriœ item confcripfi? & pro his , calamo , adverqu domeilicos extraneofque
fcriptores decerto; nefcio. Qui praeivit, demeruit? quae fors meav futura eli?
ignoro. Utinam vel illud Hieronymi non negetur: Miliijiijfioit joauoorum tcßimo
чтит .‚ Ü’ amioorum laude сопит“: Vincuntur pro Rege ôt Patria pugnan
tes milites., occumbunt, fpoliantur: crefcit attamen, augeturque miles, nec cel'
Гас militia. Scio me, veritatis agnofcendœ fiudio: Deo, Coronœ, Apollolicis
Regibus,Patriœ, дышат , gratifque pofteris plus confuluiffe ас ргоГрехИГе , ab
exemplo Pauli, aliorumque Apofiolorum licet pauperum: Hieronymi item &c.
fcribendo: quam alios pompis, obelifcis, aedibus magniñcis, meníis fumptuolis,
auro micantibus aris, Familiarum elevatione, copioñque œris poil mortem lega
tis. Нгес enim temporanea elle evincit experientia: Docirina vero ad poileros
translata fcriptis, five pro Dei Eccleíia,.f1ve Regum Regnorumque jufiitia,
( quamvis dum vixiilent oppreiforumôt pauperum)fulget iu решета:11101'11111111’5.
Illa admirantur, vel'praedicantur: Haec, ut falus publica, & ñrmamentum Rei
publicœ, in armamentariis Bibliothecarum vel Tabullariorum confervata peren
nant. Quare cum ego nullius benefaéla ello caduca,vana, .temporanea damnem,
nec mea haec in Rempublicam ñudia , a fano reciovejudic'io, damnanda arbitror.
AC ne pro ûudio hoc, öt in Rempublicam facrae Corona: zelo, pietate
item in patriam.,1`1ve culper! live amplius puniar! lingulorum 'm
`terpello confcientiam , oroque favores öl gratíam.
d’
¿ÜN
D 2 Indul
,__
PRECES'.ET MONITÃ.
Indulgerì mihi , notorium errorem à benevolis Leéioribus demìiîe fupplico , dum
in locis aliquod leéturi funt: Draoum a Sano тещи, aut: in bunt iujluere. EF:
hoc- apertus error , dum ad Almas, infra Ejëebinum , ut pag. 406. retulimus , Drauus
a Danubio reciperetur. Cum in fcribendo occuriílet hujus neceílìtas, afpexifateor
' Chartas Geographicas; haud nihilommus attente ,quia Drini ad Savum devolutio
ne deceptum me, deinde cognovi. Quare fphalma hoc, indulgeri oro , emen
dandumque lfuis locis errorem , obteftor. ./Eque in Cathedrali Balilica pag. 414.
ob recentem Ararum translocationem , nunc ara Magdalena eli in Sacello Epifco
pali, & SS. Genua/ii 55"’ Protbajii , eo translata , ubi antea fuerat S. Maria Magdale
na quemadmodum referimus pag. 4.14.
' Monemus I. Firmas ortographiœ regulas uti nefcirem; fic in vocibus pleris
que,variationem inveniendam. Prœterea in monumentis legumque articulis id
ipfum obfervavi. Hinc ех his , exfcripli quoque errores & menda. Saepe eadem
loca,vel nomina, diverfa littcra exprimuntur, V. . Caproncza, aut Картина vel
Kopriunieza; Zamobor vel Szamobor: Si/iium, Завёл ‚ Szi/àegb : Sie. ideo attamen,
elle diverfa ipfa loca ne putes. Cb nobis idem efi,quod Italis Ce,Germanis tes:
II. Pag. 198. Caůri Wответ? elle mentionem. Нос ubi fit? aut olim ех
titerit? informari conabar. Tandem relatum accepi: Wotjjoerg атаке Graeio'Sti
ria., tribus circiter milliaribus, elTeque eunti Grœciô, verfus Carinthiam à finiítris.
Poiiideri autem locum arcemque a Comite de Wogenjjiergb. Наго intelligendis i1
lis, quae a pag. 198. referuntur , fervire poífunt.
III. Haud fatis'moneri poile, quae ex eorundem locorum , eaolem nomencla
tura gaudentium , per Scriptores caufari poífunt , & funt caufatœ confuíiones , dum
lecia , fubito applicant, quò lubet. In documentis litterarum, folet exprimi: Co
тяжба" dißriéius, per Verba: Et in Comitatu NN. exißentia habita. Verum nec
iltud fatis eñ,dum in eodem Comitatu perfœpe agnomina loca funt. Sic in Comi
tatu Zagrabieu i , pluribus in locis eli Goricza, ut in Campo Turopolja., cis Colapim,
Berdoviczii, fub Ribnik &c.&c. Quare ad intelligendos fcriptores, item documen
ta., non parum mereretur Geographus., qui ejujîiem nomini: loca, live in diveriis,
five in eadem Provincia, Comitatu, Circulo, Regno, accurate recenferet.
IV. A Rege пот-о Maximiliano., quae in Sela'uonia Croatiaque aéta vel dii'
pofita fuere, refferi in opere Hißoriarum Ешфш Zagrabienßr ad annum ufque
1603. Proinde petenda ibi; quamvis & , de anterioribus Regibus Ungariae,`plu
rimae ilthic occurrant notitiae, quas legere, meditarique non oberit. Succeiïorum
vero Regum memorize , ех aequalibus operis hujus fundamentis, integre necdum
alnobis funt confcriptaa. Neque l'pondere Valeo, confcribendas, ob defectum
virium mediorumque. Sunt quidam, qui dubia formare fciunt, fine motivorum
dubii communicatione. Sic quod fub nomine : S'. Regis., Ladislaus deiignari valeat,
objecium habui. Verum quod Ladislaus exprimatur, vel lit habendus ,motiva non
vidi, nec legi. De рада? non difputo , dum nunc uterque coleretur ut Santini. At
antonomaftice intelligi per Бандит Regem, Stephanum; tanta evincunt, relata in
opere. Accedente Decr. I. S. Ladisl. C. 38, ubi ipfe Ladislaus: Sanéìi Regis Ste
‚тат ., Quare dum Leges пойте, Ritualia Ecclefiarum, populus a tot fœculis,
nomine S. Regis ‚В. Stephanum habent; quando? eccur? per quem? translatum
Stephani pratlieaturn , ell ad S. Ladislaum demonlirarì peto. Tametíi monumen
tum publicum , a Lucio relatuur Almuin Croatìze Regem , а S. Ladislao fuilic соп
ilitutum evincat; per Regem defrgnari ilìhìc Prafeölum, vel ut vocamus Ватт,
interpraetationis fundamenta non legi &c. Quare dum ego refferendis monumen
torum rebus eram ftudiofus, talefque ut reperi communico , pace mea interprœ
tetur eas quivis, ut demonlìrare iidit veritatem, habiturus me quoque difcipu
lum , Alfertis autem ex lubitu, nec in jure, nec in Hiltoria, locus ей.
ERRORES.
De in limine. monere volui. Singulos non exfcribo, quod Leâorum diligen;
tra emendari valeent,ii praecipue , qui per typum evenerunt; fenfusque com
binatione patent illico. Quare illos tantum recenfeo , qui mejores funt; autL
ubi poll voces infertas operi., quaedam addi debere obfervavi, fuerêque of
milla. Itaque
Pag. 11. Lin. penult. pro Martinum,legeMari1ium.
12. Lin. 3. pro Martins , lege Marillius. м
‚50. Lin. 19. pro alios , lege alium. .
51. Lin. 30. ubi, uti. ',
54. Lin. penult. voces hae :_ гит Dravus in Sauum influir , hic , ac alibi omittantur ,'
Dravus enim inñuit in Danubium , ut refertur pag. 406.
75. Lin. 42. pro ineedens, lege indecens. ` l
102. Lin. 22.1egendum poll voces: totamptyfêdi/fe Sela'uoniam. Ar î hOC Уйдет? Il!
Profa , five poll epiílol.Miíl`œ Hymno , Miífalis Zagrabienfìs , ubi : per hunt Chri/lus
pradieatur , turba eredens baptizatur , fides Chri/li dilatatur in tota Panuonia. Hic ad
inßar Salamanis
Ad docendum hie lßruit templa
Pr'œlatos , ditatom't
, Viros donìs , отд: gemmis
litteratos ,ju os ,Ö’ eoronis
fìdos , Cruces, б"
8° probatos adAltaria.
robzi'ŕfi»v
delium. Sì verum ell dilatatam fuilfe {idem in tota _armonia ; côm Sclavonia pars (не:
rit Pannoniœ veteris , uinimo Pannonia Savia , Stephanus qixaecunque erant Veteris
Pannoniœ , tenuit. ‘gerilm cum argumentationis folius , hœc elle; aut panegyricè
dieta cenferi valeant; ideo rem hancg'e'uineunt diplomata &c. г
lo5. Linea 13. lege poll Cartha Geographieœfírmarent, Diploma item Sìgifmundi Regis
relatum ‘a pag. 381. ubi, mentione prius* Баш: Comitatus Sirmìenfis , ас in eo , СМ—
tatis Hugalaz , dum Pofegnni Comitatus fatalrecenferet , meminit Civitatis fuœ Rega
lis Szava Szent-Dnneter. Нес hodièmœ Mitrovìezœïquis applicari poile docebit ,
dum ejus antiquites nullis demonflraretur veterum Carthis , neque aut nunc effet in
Comitatu Pofegano уже olìm , fub S.Stephgno , eam extitîÍTe in Pofegano Comi~
tatu edoétum haberetur. Firmat prœ'miila , legatorum lccorum relatio &c. uti in opere.
138. Linea 18. equus, lege aequus , ‘_
139. Lin. 15. 1153. lege 1183. `
186. Lin. 49. 1299. lege 1 199.
218. Lin. 23.adde poll: Originale Avel Copia Pafconiusà p. 85. exhibet стает дона.
tionem , fed à Lucii co ia variantem , ponit enim Datum per manus Torcafy eleóli
Epífcopì Есс1. А1Ьеп 1 Anno 1288. quô Bela IV. non vixit, at Ladislaus IV.
Apparet ob tantum variationem uo loco haberi mereatur. Ritterus èeontra &c.
.30. Lin. 37. adde poli voces: Ad arolum Regem augebantur Ut tum flgillum Capitu~
lo Zagrabienfì novum, impertitus fuerìt , ob plures falacias antea commill'as fubJoan
ne I. Eppo, quarum mentio pag. 96. Hiltor. Есс1. Zagr. jubet enim 1308. litten:
quasdam , fub novo Capitali fìgillo expediri. Sanel anno i 309. ' &c.
369. Lin. 24. Рт]?185 ‚ lege Prœfati. '
‘
464. Lin. 14. addendum poll: pertinuißë arguímus под Rex Stephanus( ut pag. 162)_
teßetur : inter reliquas , Parochiam quo ue Mogrullîœ à Geyfa conceíTam fuiffe Spa
vlatenli; adeoque а fui origine Spalaten 1 non fuberat. Verum Sede Croatenlì fub~
lata , ufque ad Geyfam conilîtutum nil fuerat de Modru Íìenlì Sede ; at tum Primò,
‚ Spalatenii fuit conceffa. Modru a ultra Al es Ferreas &c. '
488. ln infcriptione poli Cast. ad e: CON .
491. pro Diauieh , ubivis lege Daro'vzeh. '
497. Lin. 55. addendum pon : Matrem воткну сто: weer; Fuif enim vel nomen fœ
minœ , vel locus patriœ ех Infida сто: in Arcipelago. Ut hint’ поп Videnm moti
va , eccur Chios pro Kiov & Kìovia interpraetarì explicarìque debeat. Quin В i
Grœco ‘To Chios non foret ecœptum , facile à Kehl' feu Юга . formari potuit Chio:
per Scnptorem , harum Regionum idiomatis , ignarum. ш, Bm'h'us Ь'с.
E ' .„ огн
OPERIS FUNDAMENTÃ.
tatis moderna horno cum fun , de antiquis remotisque adeo, teflarì пе
quiens,commentariorum horum meorum ,radices ac fundamenta indicare
volui; ut viñs his, doétus eruditusque leélor, in limine ñatim cognofcere valeat,
quibus не: opus fundamentis. Sed plurima in leélione operis occurrent ,quae hic
non recenfeo., uti monumentorum textus 61 fententiae , aliáque tanta. Potiora
itaque funt: Infcrìptiones marmorum, Numil'mata , Numi varii., partim haëtenus
edita; partim eruta recentius. Tum variorum epillolae, ac MSS. live manufcrip
ta. Regum diplomata varia,quaedam integra, quaedam verò in fententiii ad fille
ma meum fpeélantibus. Demum Scriptores quà telles, examinati nihìlominus Ге—
cundùm leges, probabilitatisque hiíloricae regulas.
шантаж lapidares ô’ memorabilioresßmt. Andrea: Mihaljevich p.330.
pag. 5. & 8. prouti & 9. 10. 23. Item 488. & Luca: Spichinich p. 33o.
495. recenter erutœ. SimonisE ifc.Zagrab. ерш. Tres. а 354.
.mi Relatae ex 9.2. 4. 5. 6. 7.8. 9. & ca,L Simonis Ispp. Modrullienfis binœ. а 338.
сет in Periodo l. Andreas Tufzkanich Epifc. Tininienlìs tres
` Numi/'matum 8° Numorum epigraphe. Vete
rum quidam Romanorum PeriodoI. Item а
Pag- 359' . . .
{запила Torquati Bam ерш. 18. а 340.
Pag' 491' _ etri Krullich tres. à р. 347.
clavomœ numorum a pag. 128. сыскав &Сар1ш11 segmenti. а 348.
Effi/lola Variorum. Bihachieníium ерш. 4.а 349.
S. Hieronymi ad diverfos. in Рта/Ртом. Роша2ап1011.а 351.
Senatus olim Romani- pag. 14. Petri Mikulich 351.
Gallieni ad Varrianum. p. 1 Jordani Horvath Gubernat. Thopufzkenlil
Claudy, Re iliano. p. 16. aleriano 18. 3 в. Batthyân Banî 356.
Franscifci
Aureliani uga/li Ulpio. 17е ad Zolimonem
р alihrercituum
. 18. Ad Ablavìum Murenam.
Romanorum p. 18.p. 18.
adSenatum Stephani Deshazii tres , a 357.
' Civitatis Montis Graecenlìs Zagrab.a 358.
Ritteri ad Comitem Trautfon. p. 31. Lucœ Zekell. Item binae Petri de Cinto. 359.
S. Gregorii ad Eppos Iíh'iœ de Sclavis. 34. Georgii Koballìch 360.
Leonis IIL ad Carolum M. 57. Pauli de Varda Archiep. Strigonienf. 371.
Hadriani Papae ad Baí'ilium Imp.73. & p.75 oannis Horvath Prœpof. Scepullìen. 371.
Synodi Conßantinopol. Aůa. 74. lthafaris Barilli 371.
lIoannis VIII. Papas. p, 80. & 81. Thomaz de Lefcano 372.
S. Gregorii VII. p. 108. & 115. ' Sub vexillo Servientium 372.
Pafchalis Pa а: p. 138. Erafmi Catzianer 372.
Innocentii p. 157. Cafparis Dominitz 373.
Abfolonis Archiepif. Spalatenlïs 160. Gregor. Markhazy , & Wong.Jiofa 373.
Alexandri III. Papœ p. 164. Item ad Belam Petri Koflka Poloni binœ, ap. 374.
Ш.AInnocentii
Ungar. Re em 16 tem
139. .` ad Emericum Re Caroli VLad Virmandt 380.
Pauli Epifc. Vefprimienfis а 421.
m Un ar. 171. tem 178 175.&àp. 180, Clementis VI. Breve. 422.
' Са.10- oannis Bulg. Imp. 178. 182. Pauli Nenadovich 470.
Archiepifc. Brandizuberenlis 179. lIoannis Tomecz 489.
Honorii Papa 176. 185. 208. Comitatus Zagrabienlis pag. 270.
Nicolai Bani p. 128. Inárumenta alia б' MSS.
Stephanì Bani & Capitan. Stiriœ de anno Decreta egum , & Le m Articuli. 01910
1258. litterœ , quibus terras Caflrorum 0111111 mata Stiriae a P. Erzímo roelìch edita."
guita tetris aliorum. a pag. 192. Montanœum feu rotocoll. Eccl. Zagrab.
Marini Ducis Venetiarum. à p. 2 12. Transaétiones varias, & fœdera Publica fuis
Mathiœ Regis Corvini ерш. identidem Joan Т locis.
nis de Zredna. Teßamentum Palatini Radus. p. 104.
Nicolai III. Papœ. pag. 227. Litterœ fententionales Belœ IV. p. 161.
Bonifacii VIII. 228. ' Adami de Batthyan Bani Deer. p. 474.
Вдове S lvii alias Pii ILPontif. _fregiarsi` Alexandri Mikulich Epifc. Zagr. a 501.
Менты ç Breve p. 418. Martini Frangepani Fundationales161.67.
ico
l
Ориг: Fundamento.
Nicolai Epifclagrab. Collation. 413. Emeriez' Regis Refcńptum ad Spalatenfes.
Petri Erdœdy Ваш Intimatorîœ 386. 268. Ejufdem p. 17o.
Litterœ Praepof. de Glogoncza дат Plani Andree II. quà Ducis Dalmatiœ &c. de anno
nenfibus p. 416. 1 198.4 coníirmat. cum infertione Praelatorum ,L
Francifci Frangepani Archiep. Colocenfis` privil.Ecc1. Spalateníi. p. 170.
oratio P. 375. Ejufdem de anno под. cum Infertione Рив—
Decretum Ragni Sclavoniœ p. 201. latorum & Baronum egni, quo coníìituit
Inflruétio Statuum Regni Sclav.p.476. Suffraganeas Eccl. Archi~Epif. Spalateníi 5
“Tolphardi litterœ 11.445. Sag» 182
Inflantiœ diverforum : ut P. 291. 426. 437. Eiufdem де ап. 1 199. fuperlibertatibus SP@
А МШЫе vetus'özBreviarium proprium uti& lateniium. p. 186.
Cœremoniale Eccl. Zagrabienfis. Chronica E_iufdem anni 120 . cumInfertîone Prœlaq
Croatica , & Cantillenae vulgares. Ode Croa~ forum & Baronum egni, confirmans Jerin
äca 133. li l doni Comitì де Veglia Privileg. Belœ III.
Extraétus Protocollorum Regni Sclavoniœ. Pa' f I88~ "i
Extraétus Monumentor. & Privileg. Ragni jufdem Lìbertates дат Varasdinenfxbus. ì
Sclavoniœ. paï 188. « ® .
Extra&us monumentor. Abbatia: Thopufz ehe I V. ‚Ащеа ВцПа Lib. R. Civitatil'
lienfis. Monti: Graecenf. Za bi. c'e anno 1242. cum
_. Extraéìus Privilegior. Nobilium Campi Za. Infertione Prœlatorum & Baronum. pag. 124.
gtabieníìs live Turopolye. ,EjusdemfAnno 1266. ereäio Caßri in mon'.
Extraétus monument. Eccleiiœ Zagrabierif1 ite Grech juxta Zagrabiam cum collado Pri'
confeftus aGeorgio
Extraéius Marcellevich
varii diverforum C.
monumentor. vile iis & tetris. -à pag. 125.
ju dem deanno 1224. com Infertione Pra».
Memoriale Reóìorum Coll. Zagr. PP. Societ. lat.& aronum donati?, KfokocheGenerationi
JESU. ' bus ibi fpecifìoatis. à p. 190.
`{211111115 Archidiac. de Guercfe. Mii'. Ejufdem an. 1242. Co-.fismationales (1171110
aphaëlis Levakovich Mil'. nis terrae Cafh'i Gorre , ac hofpitibus de Perna
Ladani Notarii Comit. Varasdineniis de ge & Petrina. pag. 192.
Ris Banor. Mill Eju/Zlem anno. 1240. fuper libmtibus 8:
Pauli Ritter. Oñ'uciœjoan. Lucii Mil'. ejujL tenutis Frangepanis. à p. 19 3. ‚
dem de Hungarico in Croatiam jure Mil'. DiJ Г Ejujilem Conñrmatio Linerariim Frangepu.'
шут"; notitiarnm Mtl'. Adver/aria 'varia Mii. nianarum anno 1251. à 194. .
Natales S. Ladislao relìituti, editum. Ejufdem Donatio loci ad Vmodoll 8! metí!
Joannis Tomkus Mernavìchii Marci , les illius. à pag. I9 .
Epil'. Regni Bofniœ &c. diil'ertat. De Genealo Ejiydem An. 1269. fuper Libertatibus Ecol.'
gia , Roman edita 1632. Zaïabienfis. pag.` 199. 5
Fr. Andreae Ciacich Miollich , difcurfus 1111011 jig/dem Anno 1242. elargitœ Pllrenůbup
dianusigentis Sclavicœ editus. 1756. vulgarì immunitates. P. 206. ' ч ‚
(палас Dahnatica. Alia item , fuis loris re» Ejufdem anni 1242. Hofpitibus de Zamobor
cen/ita. _ Privilegiales. p. 438.
Diplomato Varia , @5” Regum Rejiripta. anni 1257. Privilegiales дат hc»
S. Regis Stephanì. ‘a p. 102. fpitibus de afzterbarfzko. ‘a p. 459.
Colomani Regis Hung. de anno 1105. pag. Stepham' . anni 12 71. fuper Poteftaria Se»
114. datum Archi-Epil; Spalateniì g11ienii.àp.218.
_Crefcentio anno 1103. à pag. 137. Ejufdem [прет дес111115 Lìcanis. p. 221.
Stephani II. de anno 1 124. pag. 156. Eju/'dem An. 1272. Donatio Familiœ Septhe
_. Beke II. anno 1138. pag. 157. éta , cum infertione Praelatorum & Baronum
Geyfœ II. pag. 156. Item a pag. 157. R ni,
eind pluraIV.
'slai Hißorica continens.
Confirmatio à pag. 221.
Privilegii Тире?
Над/Нет cum mfertione Prœlatorum. 158.
aliud, de anno 1158. pag. 159. ~ _ €’oteítaria Segnienfi , anno 1275. ‘a pag. 2 18.
.Stephanilllde anno 1 163.Re`gn~ fui П. quo Caroli I. anno 1323. cum Infertione Prayi
attribuit Parochias Spalatenů Archi-Epil. ibi latorum, & Baronum; confirmatio Privileg.
notatas , спав inter Modrufiienfìs paë. 162. Frangepan. pag. 195. . _.5 ,.
I. anno 1358. Praefcripta norma
3. Donatìo {ада
Bela III. de anno Il Prœlatorum, Co- lin Ludmn'ei
omîtatus: judiciis fervanda ,Jadrenfibun pag. 233.
Modrus cum infertione
miti [но Ва-г11101ошэз0 де Veglia, pag. 167.
E2 Eil-e
Орем: Fundamento.
Шиит anno 1367.. Mandatafad Spalaten- i Ferdinandì I. Refcrïpta ad Nieolazlm Каи—
fes. pag. 238. А - ber anno 1529. Ad Epi/J Tininíca/em hiiloriae
Diploma cum infertione Praelato~ ferviens, anno 1530. Ad Status б" Ordine:
rum & Baronum ‚ anno I 356. elargitum Civi Re ni Croatia.I anno 1531. ‘a pag. 336. -
tati Caproncenfì. pag. 242. )kyliem Mandata. tria ad Lucam Szekell
Sigismundi Coniir. Privil. Frangep. anno Cgpitaneum Caproncenfem año 1556. à pag.
i 394. infertis Prœlatis &'Baronibus. р. 195. 3.
Ejáfiem [прет Infula Veglia Несет ‚ atque Ejlyilem ad Nicolaum Zrinìum Barium ап
aliis e anno 1412. pag. 209. 0 1551. de non derivando Dravo per terras
E_iufdem an. 1412. Mandatum ad Spalaten liorum. à pag. 365.
fes fuper Jure Patronatus Regio. р; 354. Maximiliani anno 1565. Mandatum , de
Ejufdem Donatio anno 1437, ad Hifloriam eßituendis pecunìis fumalibusà populo Есс1.
lurium cognitionem
& Iîïfäfdem Mandatum anno ferviens
1415.à pag. 355.
ad Capitu аЁаЬ acceptis. pag. 386. -
ищи Diploma Civitati Carolñadienß
lum аgrab. Есс1. de inílrumentis examinan datum anno 1581. à pag. 392.
dis.pa.460.
g "" ‘ ‘ l Ferdinand.' III. сопнгшаь Ejufaem Privi.
Ejufdem Colletio inlignium feu armorum ilegu. pag. 392. y
Marco de Zaverůja anno 1415. ubi quœdam Leopoldi anno 1662. quo confirmat. Bullam
Hiflorìca. p. 362. Alexandrì VII. Papœ, & indulget eri i ä Fran
Eiufdem Anno 1412. Oppignoratîo XIII „cifcanis Provinciam Sclavoniae S. dislai„h
oppidorum Scepuflienfium cum confenfu Prœ гит infertione Praelatorum & Baronum R6
latorum & Baronum. à р. 378. gni. à pag. 418.
Ejufdem Donatio Joanni Махов}: Вапо Ма l Ejußiem Collatio Sacelli S. Hieronymi in
chovìenñ anno 1404. Hiñoriam tempomm i1 Sugo PP. Paulinis р. 424.
rum illuflrans. à pag. 3811 | jufdem anno 1690. Patentales ad Popuè
Ladislai V. diâi Posthumi Diploma Re lum pertinentem ad Coronam Regni Hunga-z
6 Sclavoniae datum anno 1457. à pag. 277. пае à pag. 434.
Matthiœ I. Collationales uris Regi] anno l 1690. Datum Rafcianis in negotid
1481. Frangepanis , fuper Cafìris Terfaä, Ci- 'Religionis. à pag. 435. l
vitate ModruiILCaPcellis Bythym, Plazij, K1i l Confirmado horum faâa anno 1706. aß
pzeh , Caßro Hrelin , cum portu Buccaricza , Imp. & Rege Jofepho I. Item anno 1713. Ь
Grobnik, Vinodol , Drivenik , Item Dubovacz Carolo VI. сит clau/lila relata. р. 437. ”
& Zvecsaij. pag. 22 5. Ejufdem Leopoldi anno 1697. Di poiìtio de
Eju demSententionales anno 1459. pro fa Sclavonia inferiore. pag. 475.
milia ernavich &c. quibus res Serviœ illu Ejufdem Anno 1703. Ordinatio de Conñniia
Rrantur. à . 280. Comiti Torneo Memavich
EjufdemIDOnatio Sclavonicis , feu Generalatu Varafdinenfì , Ва
lnalibus quoque à pag. 446. Item , eOdem in ше
anno 1469.territoriorum in ñnibus Bosniœ & rito expeditum Diploma. à pag. 477
Croatiœ cum infertione Prœlatorum & Baro Mari.: nere/ie occaíione regular. Confinio»
nnm Regni. à Pag. 294. ` Yrum Banalium diplomatis extraäus. à p. 481.
.Ejußem Epißola de eleůione EpiLModruf Accedunt Regum Huugariœ, ex aliis mo
ñenlis. 296. numentis Ordinationes , & textus ‚ relati fuis
Vladislai II. Collatio Iniignium feu Ar locis in opere.
morum familias Hergili An. I 07. à. pag. 263. Regimi aliorum , Висит Item Scla'voniœ
Ein/Hem Diploma [прет In igniis RegniScla monumento. А -
voniae anno 1496. à pag. 301. Stephan: Ducis Croatia teíìamentum. pag.
` E_iufdem anno 1505. Excmptionalesä pecu-` 1 14.
niis fumalibus Populi Есс1. Zagrab. pag. 303. Geyza: Ducis , anno 1 158. donatio faéìa Arq`
Ein/Hem Litterœ ad Osvaldum Ерш Zagra chi-Epif. Spalatenfl. pag. 158. .
_bienfem. pag. 300 Colomani Regis Ruthenorum & Ducis Scla~
Eiufdem Collatie lniignium feu Armorum vonia: collationes diverfls faéiae. pag. 12 3.
Nobilibus ibi expraellis. a pag. 499. Eju .lem Donatio anno 1232. terras Котика,
Ludoviei II. Donatîo {Ша 1526. Keglevi ubi лете Ducis mentio. 497.
chio Bano Jaiceníi. pag. 315. Stephani Ducis Sclavoniœ anno 1353. con.
Eiujìem Confirmado Privileginr. Еве]; Za firmado Privilegior. Eccl. Zagr. p. 147.
grab. anno 1519. infertis Praelatis & Baroni~ l Eju dem anno 1 354. datum Civibus & hofpìv
bus. ltibus арх-одетым refcriptum. pag. 444.
f ’ MGT»
а
lul
Operis Fundamenta.
Margaretha виста Sclavoniae anno 1 355.” Миша: Artlzidueìs Aullrîœ ua Vicesgerem
Viduœ Ducis Stephani , datum KaproncenfiJ tis anno 1595. ad Generales & apitanco» om.
bus . 444. !Рго Kaproncenlìbus mandatum pag. 365.
.Sgephmzi Dabißa Regis Bofniae anno 1394. Joannis de Humzjad Gubematoris , de anno
donatio faëìa Goyco Mernavich cum infertio 1448. donatio oppidorum ifthic expraefl'orum,
ne Baronum Regni à pag. 247. ' acta Georgie hilienfi , hiltoriœ illultrandœ
Stephani Sturt', feu Tvarci Tuarkovichy erviens a pag. 272.
Regis Bofniae anno 1426. nova donatio fuffa Michaelis Zz'iagi Gůbernatoris de año 1458:
{panni Memavich cum confenfu Senatorum. еШтопЗаЬгз de Niíï'a &с. fervit hifìoriœ illu
egni ißhic infertorum, fervit illufìrandœ Hi andae а png. 273.
lloriœ a pag. 257. Шт: Comitis Cilliœ &c. & Bani Sclavoniœ
Stephani Thoma Regis Rafciae & Bofnenlì nno 1449. fententionales litterm 275. ‚
um anno I446.Decretum Legum latarum cum Petri de Питайся: Dalmatiœ & Croatiae Ван:
infertione Prœlatorum & Baronum Regni à ni anni 1442. cellio decimarum pag. 267.
pag. 271.
Щ '
Scriptores ut te/ŕesfuis loeis adbìbitì.

Ь
Ademarus. Diocleates.
Dreschsleri Chron. Turcìcum. ` 'I î
lßlius Spartianus.
Eneas Sylvìus, feu PiusII. Pontif. Roman. Eggerer Annal. Paulinorum.
Ajmoînus. Eginhardus. ’
Albertus Muffatus. Evagrius.
Albricus. Eumenius.
Adlzreitter. Eutropius.
Amminnus Marcelllnus. Farlatus Daniel.
Anna Comnena. Flodoardus.
Annales Fuldenfes. Florus. _
Annalilla Metenfis. Fredegarius.
Andrea: Presbyt. Ratisbonen. Chronîcon. Gaufridus Monachus.
Annafìafìus Bibliothecarius. к Georgius Arcopolita.
Annonymus Auét. vitae Caroli Magni. Guillelmus Bibliothecarius.
Annonymus Script. rerum Hungar. Hanfìcz Marcus.
A pianus Alexandrinus. Helmoldus.
Agemanus. Hierocles Grammat.
Aventïnus. Sanétus Hieronymus.
Bandurius. Hilìoria Mifcella.
Barnnius Cardinalis. Hilìoria Ecclefiœ Zagrabienlis.
Bedekovich Ìofephus. oannes Archidiaconus de Gvercfe MSS.
Bouger Nicolaus. ornandes.
Bertìnianus. ovius.
londus. [renaeus della Croce.
Bombardi. IÍlhvanHìus.
Bonfìnius. Kaprinay Stephanus.
Cangius. " olyi Laurentius.
Capitolìn. Julius. Kollar Adamus Francifcus.
Carolus Stephan. Laëìantius.
Сет-влив. Lambertus Schapnab.
Cofmae Prag. Continûat. Lampridius.
Cromerus. Lazius “TolngangUa
Dandulus. Leunclavius.
Debiel Ludov. Lìvìus.
Defericzius. Lucius Joannes.
Dio Caßìul. Madius.
de
Орт: Fundamento.
de Marcha Petrus. Ratkajus.
Marullus. Ritter Paulus.
Menander. Rogerius.
de Monacis Laurentius. Sanfovinus. .
Nicephorus Schönleben.
Nicetas Choniates. Sextus Aurel. Viůor.
Onu hrius Panvinius. SeXtus Ruffus.
Orte lius Abraham. Sigebertus Gemblacenfîs.
Otto Frifmgenfis. Si onius.
Pacati Panegyr. Sc itt Nicolaus.
Pagius. Sozomenus.
Pancirollus. Serabo.
Pafchalis Chronicon. Svetonius.
Pafconi Clarus. Szent-Ivany Martinus.
Paulus Diaconus. Tacitus.
Paulus de Paulis. Thomas Archidiaconus Spalatenfis.
Peterß'yi Carolus. Theophanes.
Pichler Jofephus. Theophilaéìus.
Platina. Thuroczius.
Plinius. Timon Samuel.
Pomponius Lœtus. Tomcus.
Porphyrogenitus. Trebellius.
Pray Georgius Annales Hung. Vellejus Paterculus.
Prìfcus Rhetor. Verböczius Stephanus.
Procopius. Wippo. ‚
Ptolemœus. Vopifcus.
Raicfani Adam in epiíìolis. Urfpergenfis Abbas.
Rajnaldus. Zosimus.
l
‘lbf’
О ...ë
Index rerum, & Perfonarum Memoriœ.
Numerus Paginam indient.
Lopus totum, cùm rerum extraétus lit, oportebit leéiorem indicata fub nume
ris legere. Et cum per Periodos atque epochas deduétum foret, res una
diverlis locis, atque paginis occurret. II. Memorias Banorum ,quae in opere oc
currunt , quemadmodum & Epifcoporum, haud fecundum feriem colloco,at Al
phabethi ordine. Quare f1 quis feriem horum cupit, ad annos lit rellexus. Banos
non dillinxi , qui nempe Dalmatiœ, Croatiœ., aut Sclavoniœ ,vel Войти: „aut Ma
chovienfes ôte. fuerint; neque enim horum fcribo hilloriam. At hos promilcuè
rellero,juxta alphabetum. Sunt in opere memorize rerum Perfonarumque plu
res , quas leélione eruendas reliqui. In libris Veterum, indices non reperiuntur;
cum operìs cognitio , ex indice non lit petenda,verum cx operis totius meditata
diligentique leétione. Nam tametfl quaevis ponerentur ad indicem ‚теша Scrip
toris , nexum item rerum , harumque variationes , ex indice metìri eli impollibile.
Атм/гит Eppoi'. memorie. Andreas
Abnres vel Avarcs 27. qui? 29. Bella ge

llpranus 183. 188. (ictus
129. 421.Antonius Verautius 362. Gita
124. CIT/nali
runt, Illriam valiant & ForumJuly. Cum mis 1 5. Georgius Lippay 394. Joannes
Mauritio pacifcuntur & terras obtinent. Su 295. ambertus 195. 222. Martinus 158.
erbë agunt cumJullino. Valiant Dalmatîam. Nicolaus 242. Radeeius 387. Ste hanus
Benßonem a uirunt ä Romanis , Sirmium ob Chyk 1 5. 'Dramas о . 84. :omas
tinent. 29. augnant cum Heraclio in Thra Palñ`_y 4919. 3 3 3
cia, valtantque fuburbana Conllantinopolis. Ajo Beneventanus Dux - 44.
4I. Eorum dominatus decrefcit 42. &cellàt Alani - - ~ 27.
ferè fœculo inteng 44. AlapiBalthajar 307. Joannes 298.
Abbatîœ in clavonia 402. Alan'cus Gothorum Dux. ` - 26. 27.
Abbatiœ in Diœceli Segnienlî о 467. Albertus Rex Hun . amatus ab omni
Ablegatorum nomina ex Comitatibus bus & сиг? Indulget älapze cognolcentlus
Sclav. ad Convent.Regni Hungarian n. 470. canins dccimarum, Palatini rlignitatem
Abfolutio Generalìs ubi & qua occalio elevat &c. - - ~ - ~ .- 264.
ne incoaâa ‘s’ ejus forma valórque - 297. Albertus Dux Aullriœ - - /- 228.
Acaemerhari quid ? - - — - 415. Albertus & Sigifmundus DucesAullrïœ 285.
Achmctes - - - 336. Albertus Comes Goritiœ - - ' - - 174.
Acontius Legat. ad Dalmatiam & Hun Albertus Card. de Mora, Legatus ad
Займа - - - - — - - - - - 185. Dalmat. - - - - 163.
Adam Mag-îloìer - - - - 299. Albertus Prior Auran. - - 245.
Adalgifus ngob. Rex - - 53. Alboìnus Longob. Rex. - 29.
Adrianus Papa - - - - - 53. 54. Aldaricus Gothorum Rex - 28.
S. Adalbertus - - - - - - 1004 Aldo Dux Carìntll. - - - - 45.
Adalbertus Dux Sclavoniae - 1 o2. 103. Alexander III. 108. AVenetis prote
Adriaticum mare 233. Hujus domini-' iâus 161. Venetis favet 164. Vide Item 182.
um cujus olim ? à 317. Prœtenliones pra: 165. 322. 325. 462. &с.
cipuae , Papa сип: motivis à 319. Veneto Alexander VII. и 418.
rum a 320. Hungariœ Кедам а 32 3. Impp. Alexander Severus Prov. Prœtor facit
Occiden. а 324. Quœ prœtenflonum foli Prœfldiul. & Proconful. - ~ 13.
clior ‘2 а 326 Alexius Imp. - - 1 19.
Adviga uxor Nic. Gara Palat. - - 2 53. Almill'a 176. 185. аЬ Acontio dellruéla 186.
jElianus Mœf. Dux. - -` 15. Alogobotus Dux Bulgar. - - ~ 95.
ШтШапиз Imp. - ° - - 15. Almus Dux Hungariœ a 84.
jEneas Caprara. - 365. Almus Rex Croatia: a S. Ladisl. Confli
Ãîtius Dux Roman. . - 6. llitutus I 18. Item a; 130. Adverfus eum
Aggeres а Conllantio politi - . 24. rebellant Croatœßz cur? 132. Cedit Reg
Cis-Savani - . _ 456, lnum Colomano a 1353
A Alphon
Index Rerum, 89’ Perjônarum memoria.
Alphonfus Ellhe , Dux Реп-ат. - 309. Apfarenfis Epifc. Petrus, Prœfes Dal
Amantini po .Pann. _ _ _ - 6 . matiœ fub Colonrano Rege 141.
Amantius I. ann. Prœf. ~ - 8. Arba Infula 15o. 215. 219. &c.
Amicus Comes _ _ 113, Arbenßum Еррогит memoria: Марш 120.
Ammirati Maris fub Ludovico а - 238. Banus-~ 141.
Amurathes - - - - - - 332_ Arcadius- --26.
Anaflalius Imperator murum longum ad Arces olim in Regno Croat. а — - 500.
Conflant. er' it - - - - - _ 9,8, Archiepifcopus diCÍat pœnasßlonachis
Anaftafius apa _ _ _ ‹ 59, & eos reformat 207. Dat regulars Pauli
Andautonium Refp. Pann. 5. Item 489. nis 421. Epifcopi item. ibidem.
Anderium dupl. Рать & Dalm. 5. & 6. Archin inEccl.anr.4-pl. 415.
Andezium Pann. - - - 5. Arendœ decimarum cur & а quibus in
Andiantes Pop. Pann. - - ь 6. troduól'œ ? - - - - 241.
Andreas I. Rex Hungarian 102. Re- Argaìdus aut Arga. Sclavoniae Dux 45.
_cuperat Sclav. - 104. Arnaldus Legat. Pontif. difponit in Dal
Äudreas ILRex. Hu . Dux, bellat pro mat. Tributa exigir. Petrum Archiepifc.
Chulmia & Rafcia 168.71%)btinet Ducatum Spalaten. excommunicat ob Appellat. ad
Dalm. Croat. 169. Cum Fratre Emerico Regem Hungariœ. ~ 232.
Rege pro Sclav. diifentit , &Varasdinum Arno Epifc. - 54.
condit 169. Веге fert coronariLadìsllII. Arnolphus Dux Carinth. ~ ~ 77.
170. Detinctur inCnflro Khene 188. Tu- Amulphus Imp. — - - ‚- .
tor Ladislai III. & Succeñ'or 182. Jadram Arpad a p. 86. 89.91. Qui ejus filii?
ne ligit , nec tamen eundo ad Allam jura 92. 93. Donationes Гас}: ‚ ibidem.
ce1 it Venetis in Dalm. 183. Villicum Re- Afanus Bulgnr. Rex - - - 177.
gium in Daim. tenuit 184. Jura Regum Afl'cmanus refutatur — - ~ 48. 120.`
neglexit 185. Almifanos cafligavit 176. „Attila - - - - - 27. 28.
Banos Dalmat. & Croat. fupprellit 187. L Avarifci pop. Pann. - 6.
Favores ejus erga Sclav. ac inter cœtera H Auditorium vetus Regum innovat. 283.
fundat Abbat. de Toplica feu Thopufzka, Averfpcrgh Coni. Franeifeus 459.
& 4. Canonicos Zagr. 188. Belam lilium Theodorus 457. 459.
affumere debuit in Collegam Regni 191. Augures Pannen. - - 13.
Andreas III. Rex Hung. contra Rom. Auguflich Thom. Canon.Zagrab. 456.
Pontilicis Praeten. in Regem .Hung coro- B. Auguftinus Epifc. Zagrab. f1 orator pro
natur, reco ofciturque,aDa1matis а 228. Carolo fuit, ubi? - - 230.
Andreas Ёих Sclavoniœ 226. Auguflinus Card. Legat. ad Colom. 138..
Andreas Dux filius Andreae П. - 497 Auguflus Oéìav. - - 2. 3. 8
Andreas hlius Caroli Rex Neapel. - 235. Aulus Vitellius Imp. - - - — - 9.
Andreas Dandulus Dux Venet. 211. Auranœ Priores a. 279. & 294.
Andreas Com. Varasdin. 192 Aurelianus Imp, ~ 18.
Andreas Vaivoda Tranfil. 242, Aurelius Imp. ~ 16.
Andreas Buttinecz Ollic. Reg.Jaiczae 305. Azellia. hodie Ozell - - 6. 495.
Andreas Spalat. Archiepif. Sigifmundo B
Regi fidelis, verbcratus a Spalat. non refìg- o
navit, fed ad Sigifm. concellìt - - 25o. Babìch Joannes 402.
Andreas Archiepifc. Ragu ~ 195. Bachar ~ - ~ 291.
Andreas Aurio 331. Bachia Com.Zagrab. - - 123.
Andreas ~Gabrielli — - - - - 333. Baclienfes Archicp.Greg0rius 138. .My
Annicium Pan. 9. thus 158. Vide infra Coloeeiyes.
Anna Ludovll. Soror, uxor Ferdin. I. 314. BajanusAbarorum Dux ~ 33.
Anna uxor Hermanni Com. Cilliœ 253. Bakarenfe Capitol. - - - - - 460.
Annatœ introduélze 241. Harum eHec Ва1аП`а Franti/eus 306. Alter L. B.
tus 368. Quae olim lfpisc. Zagrab. 415.”l Francïfcus - - — - - - 407.
AntoninusCommodus — - - - 1 . Baldrìcus Carantanor. 59. 61.
Antoninus Philof. _ _ 1i Baldricus Dux Forojuly. ~ 52. 67.
Antoninus Verus _ _ 12, Balfluinus Imp. .- ‘ 234,
Anz Comes _ _ _ 246 Balianus Archiepif. Spalat. Monialibus
Apfaro feu AulTero ~Infula е — 2 15. imponitjuramcntum - ~ язв.
I
Bal
Index Rerurn., Öl’ Peijônarum memoria.
Balthafar Sorba - - ц
_ -
239.8295286. 289. Nicolaus de Zecs 238. Nico'
Banalía Coniìnia а - 473' laus aZrinio 419. -Nicolaus Kollonich 307. »
Banderìa fub Aureliano I7. fub Colo Paulus 212. Paulus Comes Bacíienlis 222.
mano Rege 136.Sub BelalVJgo. 193.&c. Paulus Biiìènus 383. Paulus Cfupor 260. Pe
.cur hœc deprecabatur (Леше? 263. Va trus Berifzio 307. Petrus Bocskay 9,89. ; Pg.
ria dtdiverforum 284. Regno attributa 304. tras Keglevich 362. 364. Petrus de меди.
Banñì Paulus 280. Ватт/ат 353. 371. из54. Petrus Thallovicz 264. 267. Paniek Ba.
375. Joannes 356. Ladislaus 362. .bte .us 222. Pantius An? 187. Pribina ò" .fob
phunus 362. Andreas 289. y#asian 151.
vRadoslaus 205. Rolandus ComSpalat.2o7.
Banus oliicium 50. Mutati continuo
v2o5. 227. 263. Plures Bani Sclavon. 202. Stephanus 151. .Stephanus 183. 200. 207.
Daim. (Si Croat. quidam 186. Sub Mathia 460. 192. Stephanus 22 1. 231. .Stephanus Lach
Rege 289. Bani Sclav. auèloritas extenfa kovich 244. 249.
187. crevit. 200. Banorum Sclavoniae Thomas 238. Thomas de Nadafd 362,
prœœnfio-~~299. Ulricus Com. Cill. 269. 271. 275.
Z'vanimirus 105. 113.
Memoria' Banorum in hac opere. Barbara Reg. uxor Sigifm. 253. 264,
Adamus Com. de Batthyan 428. 474. А] Barbara de Frangcpanì 458. 288.
Ьтфю 160. Ampudius 160. Andreas 195. Ап Barbara Confors Stephani Capitanlii 362.
dreas 170. ./lnlreas Both 306. Andreas Ban Barbara Sidonia Peranfzki ~ 426.
lli 289. Ananymus 50. Argo 158. Barnabas Dardaxrus ~ 21 1.
Banca 158. Belus 160. arithíns 160.495. Barnabas Bella)~ ~ 314.
Butlea Maritimus 22o. Bubek Zeurinien. 195. Barthakovich Cafpar 345.
Carolus Comes а Batthyan , modo S. R. L Bartholomaeus Comes dc Veglia 107.
Prince S481. Culanus Epp.Quinque-Ecclief. Barones Regnî Banderiati ~ 283.
_187. linus Ban.Bol`niae 174. Barones Reginarum ' - 195.
.‘ Damianus Horvath 289. Detricus Bubek Barones Titulo , initiô Callrorum Ca~
24 . Dianyßus 124. 192.&c. flellani 283.
mericus Peren 307. Emericus Zapolja 286. Ballîana ubi ~ ~ 22.
Erszt Joannes 28 . Ballìanus,là&1s adViminatium Caefar,
Francifcus Bala а 306. Francifcus de Bat diélus Aurelius Antoninus _ ~` .
thyan. 353. 356. &c. Fridericus Cam.C'illi.e. Ballianus alter, feu Bathajas Cubrafi
269. 271. 2 5. &c. lilius- — -- ~-37.
Geargius eKanifa 304. 306. Gadimir 105. Ba/ìlla Reg. uxor Colomanì 14o.
Goiza 105. Henricus 222. — Bafilica Cath. Eccl. Zagr. ~ ~ 413.
. Joachim 218. Joannes Bittovecz de Gereben Bafìleenfìs Concil. Decreto ‚ refilìit Со
275. 286. Joannes Corvinus 301. 304. 305. mitat. Crilìenlis 263.
Joannes Draskovich 299. Joannes de Мал-ос}: Bafiliu's Imp. .. - о п- _ 62.
Machovien. 381. 379. Joannes Szekell 269. Bathory .Stephan 290. ' icolaus 457.
Joannes Thucz 257: 294. Joannes Torquatus Andreas 362.
314. 338. 340. Joannes Com. de Zagoria 287. Batthyan Adamus 428. 474. Adamus
Joannes de Zapolja 195. Joannes 202. Joannes junior 482. Balthafar 289. 411.
2 31. 244. Joannes 238. Irenus 205. Jofephus Carolus Princeps481. Theodorus 483.
Comes Efzterhaz 481. Jula 187. Valentinus 353. '
Ladislaus de `ggervara 279. 28 . 298. Bato Dillidiatus Dalmata 4.
Ladislaus deKanìfa 304. Ladislaus de foncz Bato vel Batro Pañon. Dux Breucorum
245. Ladislaus de Ujlak 379. Laurentius de ad Sirmium excurrit - 4.
Zeurino 222. Leulìachius 242. Bayzath D. Turcarum ‘ 382.
Marcus Mislenovich 306. Martinus 123. Beatrix Regina uxor Math. Regis 293.
Mathaeus 209. Mathias Gereb 289. Mathias Beatrix Frangepan. uxor Ducisjoannis
de Marott 295. Мятая de Thallovicz 264. Corvini ‚ dein Marchionîs Brandeburg Ge
Jlíauritius Banus Maritimus 226: Medina. 4argv - - - - v 306.
232. Mikes 231. Bedelmvich Ludou. 449.Jofephus 8. item 32
Nicolaus 195. Nicolaus 231. 235. Nicolaus Bell Mathias ~ 82.
totìus Scl. Ban. 241. Meulast de Dombo 286 Bela I. Rex Hang. 102. 121. &c.
lVicolaus Gara 249. Nicolaus de Gara 382. Bela II. Rex Hung. I <7.
lVicalaus de Macho 242. Nicolaus de Ujliak Bela III. Rex Hung. 16 . 16 . 168.
A 2 5 7Bm
Index Rerum., £9’ Per/òmrum memoria.
Bela IV. Rex Hung. Collega Patris in Reg. Bonifacius VIII. Carol. Robertum dicit
no 189. & Sclavoniae Dux 1 Cumaniœ Rex Hung. Regem. Sibenicum facit Civitatem,
191: a Tartaris perfecutus 191. Mortuo Colo-l ac alia а 228. Suœ conftitutioni ,ut dece
mano fratre , Dionyiium Banum Ducem fecit dentium Romœ , beneficia а. Ра a conte
192. Terrastomitatus a Caltrenfibus priva rantur, Hung. гейш: 232. vide lege a 311.
torumque difiinguit- 1 2.Ba.nderialem militum Bonifacius IX. Hortatur Spalat. ad fol
a bonis obligationem 'tteris inferit , сайта. eri vendas БЫ decimas 246. Ladislao Neapol.
git ,gerigique admittit 197. Item 125. Mon favet 250.Hunc coronari fecit Neapolì 25 1 .
tem Стоит Зихш22а гаЬ. in Liber. Re . Cil Quali ferto feu Corona 383. Ejus in Sigif
vitatem elevat 124. llum gerit pro tiriai mundum Regem animus 253. Abfolvit
198. Eccl. Zagr.Privileg.1argitur 199. Bano Dalmatas a fidelitate erga Sigifmundum 255.
rum auétoritatem auger 200. Bulgarie Rex Borichius 160. 495.
cur omth i 205. In totius Dalmatiœ fuit pof Borna Libumiœ & Dalm. Dux 52. 59.
feíl'orio', a 206. ad 220. ubi jura Regum Hung. Bors Comes Borfodieniis 93.
ad íingulas Infulas docentur, refpondeturque' Borfotti oann. Epifc. Rofonenfis ’419.
Venetis Scriptoribus. Belœ Regis memoria veìi Boruth ux Carantan. 46.
neranda , tum mors ejus 220. Bofna mortuo Dabifcia trifariam divifa
Bela Dux Sclavoniœ 125. 200, 207. &fa6tiofa 249.aMahometanisinfePrata 257.
Bela. Dux de Machov &Bofnœ 207.' Bofna: Regum memoriae 247. 257. 271.
Bela Садит! - ~ ~ ~ 451. Bojiien/ium Epi/Z’oporum memoria.
Belec Comes Varasdineníi 157. Daniel 174. Petrus 195. Joannes 195.
Bellovarinum aediiicari incoatum 448. Petrus 247. Benediilus 295. Georgius Pa~
Belgradienfe Capitulum ~ 467, tachich 402. Ìig/ephus Anton. Chiolnich 402.
Bembus ~ _ . - 333, 408.
B. Benediéius XI. ~ . - 230, Bofnenfe Capitulum executiones per
Benediéius ХП. - - ° - - g37_ Sclavon. facere nequivit 304,
Benediŕlus XIV. 452, 432, Both Joannes ‚- `307.
Вышедшие Мою - - . . - . 333, Botond ~ - - - - - 88. 89. 95.
Bcnger Nicolaus - ~ ~ - - 49,4, Brandenbur enfls Marchio Georgius 306.
Berengarius . - - - 96 Branimirus ёгоас. Libur. Dux 80.
Berileo Petrus 307, 314, &с‚ Ejus Ducatus iirmatur ех Privil. 158,
Bernardus Rex Italiœ - 58, Branslavus alias Bratisl. fil. Hezilonis 78.79
Bernardus Epìfcßegnieniis eleâus con Brefecz feu Runa ° 356. &c.
tra Papœ voluntatem 237. Breuci Pann.gens 4. Item 6.
BernardusJuftinianus 212. Breviarium Zagrab.Eccl.
~ 103.
Bertholdus Patriar. Aäilejen. 196. Bribirienfe Capit. , 467.
Bertrandus Sedis Ap.v gat. fub titulo Bribirienfes Comites inßrumentum Pa
precatìonum ракет 25. proventuum Ес pœ,tuentur Papales moneta: ~ ~ 229.
с1еНаП. etiam a monaßer. in Dalmatia Bruno Cardinal. 107.
exigit ~ вяза. Bubalia ~ .- - 22.
Bertuzzius ~ - ~ ' 333. Bubek Emerieus Vaiv.Tranfìlv. ~ 195.
Века-доп Cardinalii ~ 280. alter Emeritus Prior Auranœ 383.
Bifztricza, alias Neofolium 13o. Bilz- Bulla Согнав. - - - - - 309.312.
tricza in Sclavon. - - 455. Buhl- сед-а. - - - _ - _ _ _ 90,
BifztriczaAndreaS ~ 271. BulgarìMœliolim 28.inImp.Rom.Se.
Bila&Bocfu IfmaelitœdonatiaTocfun 90. des ñxas obtinent 29. Item inPannonia
Bihac? Civitas Regia- ' ~ 205. 349. 37. Ad Savum extenduntur 44. Sclavo-~
Blagaljoünnfs 271- 650137.14328@ 5”- nìam occupant, &fuos Reétores in ea con
рЬапиз - ° ‘ ' ° " ~ 384- Ítituunt 61. Eorum converfio 71. Tribu
Blafius Magyar 294. са folvuntConßantìnopolitanis 177.
Bl-Wllas навага?“
BlflÍìUS ~ 295.
пах Pentapol- 28- fubBulgaria uandoquœlßzquomodo
Emericoclìege &qualiterCl1riftiana
Reg 73.
Bodon Stephanus 384. num {абы а - .. . . - .. - _ 177
Bogorß Bulg~ Rex’ ex baptif- MiCllïìeL Re is Bulgar. Titulos, curBela IV. ех
71' 73' 7g’ miët 205. Item 382. Bulgariœ&Vala
B0 “в ‘Zagr' _’ ' ~ 98. chiœ partes, ualiter ad Grœcos devene
Boncelaui m'Goncenfìi 103. runt?ab Regilvus Hung. — - - 181.
Bul
Index Петит, 85” Perfonannn memoria.
Вини - э. r - › - а 88. 89. Carolus VII. Imp. в l l i m
Bulin Caßrum . 345. Carolus RexSiciliae _-~ - ~ - 205.
Butko Banus Maritímus - 220. Carolus Primogen.Regis Sicilia: gener
° Butco Com. Corbaviœ и а с 249. Belœ IV. Regis ~ » - - ~ 105.
С Carolus Archíclux Auíiriœ Guberna- ‚
tor Sclav. & Croat. 332. 394,
,0.1.1.1 ` 9.. Carolus шинная Grammat. Villa La~
Cadolachus Dux Forojuly 5l. 59. 66 . bariano donat. _ _ п — ч — -
54.
Gidolaus hiarchiœ Forojul. Praef. 52 Carus Imper.Sarmatis victis, Panno
Caecina Praef. Myfiae а - - - 4 xias reddit fecuras - ~ — — 19.
Cœůrianus Conflantinopollub Balili Caůmirus Polon. Rex. 280.
baptiznt Croatas. 68. Item - Callellarúlì Georg. Viceban. 301. 304.
Caganus Abarorum 29. Singidonem e- Caf'trum novum feu Calìelnovo, œdi- i
yertit,& fit Sclavis amicus 33. licatum ~ .A 2 .
Cajanus Calligatus ob Gothos evocatos 26. Cafìris addicere vel demere in ufu fuit ,
Calixtus III. ~ 280. .Sz uomodo . 257.
Camcngrad Caftrum ubi ï ~ 294. atharz'na Reg. uxor Math. Re is 293.
Cammillus _Uriinus ~ 331. .Catharina Regina Bosniaa, & ujus се
Candax Dux Alanorum 28. fiamentum ‚г - - __
Canonici in Hrelin & Drevenik 466. Catharina Primog. Ludov. I. Regis
‚ Capitaneatus fupr. Reg. Hung. ereâus 275. Hung. . 143°`
Capitaneatus Regni Sclav. &Conferen '_ Catharina & Margaretha Filiae Belae Re* _
.tiœ""°"”'475°477'gis"_""'f‘°`19“'
Capitanei gentium Epif. Zagr. 290. Catharina Ducis Meraniae Filia 197.
Capitanñi Georg. - А- - - — 301. Catharina Uxor Steph. Frangep.Fi1ia
Caprara General. erigit confinia Sclav. D. Petovionis. о ~ — - - 124.
inferior. ‚- - - - - - - ~ 404. Catharina Terfacsky 425.
Caproncza Lib. Rog. Civitas 242.444.4521 Cencius aliter Cincius 107.
Caproceníis Capitaneat. ~ v- 362. Cenfurae latœ contra Spalat. eccur non
Capucini Zagrabiœ 428. Уставший 429. curatae ь - 240.
Carlobaehi 470. bfi'ehim' & Zemlini 403, Cephanus Palatin. Hung. 183.
Carinus Imp. ~ -_ - - о 19. Chák Comes Bodrugen 15 - - - 123.
Carolomanus Dux Carint. 77. Chasma donata Epif. Zagr. 127. 448.
Carolûadium ехавший - - - 392. Chafmenfe Capitulum 127. ejusrelatio411.
Carolíìadienfls G¢nera1atus 472. 501. Chazari & Cummani idem 92.
I CarolusLImp.Francorum Нед-111111181 Chemkoczi Francif. 473. 478.
quousque extondit 53. Forojulio, Iftria Chernovich Arfeniul Archi-Epp. non
potitus 54. Croataeilli fe fubdunt 55. Hun- unitorum, venit Sirmium - - - 434.
ni quoque , Venetœ, &Dalmataa 56. Cheskovich Paul. Prœp. Zag. - 449.
Carolus Calvus Imp. - 78, Chikulíny L. B. Stephanus 449. Fran- ,
Carolus Martellus Rex Siciliœ a Pap тугая Comes ~ и - -‚ ~ - - 459.
diéius Rex Hung. nec aDalmatis recogni- Chriflianitatis Pecunia quomodo intro
tus. - ~ - 228. dufta, 81un effeétu 228. Vulnera alIa~
Carolus I. Rex Hung. diétus etiam Ro- ita per earn 24o. Abolita 31|.
bertus. 228. Zagrabiœ Coronas defeétu un- Chriftophorus Hahpurger 282.
¿tus tantum. 229. Per Monachos non ей Chizolla Advocatus - - - 317.320.
confecutus Coi-cnam Hung. 23o. corona- Chulmiœ Ducatus - 175. 176.
tur 231. Banos Sclav. non mutat 231. In Chunibertus Colon- Epif. . ~ 43.
Dalmatien fuit ol'fetl'orio 232.Moritur - 237.“ Chunradus de Dachove quis? — 161.
Carolus II. yrhachinus 242 In Regem Chupor Cafpar de Monoleo ~ 271.
Hung. Coronat.&occifus - - - - 244, Cibriones explicantur 251.
Carolus III. alias AVI. Roman. Imp. Cico Mgr. Tavernicor. ' ~ 11.3.
Rex Hung. folicitus pro revindicandis op- Cilliae Comites ~ 264. 269. 271. 575.
pidis Scepullien. 380. Reformat Confinia Civitas Spalaten. divifa ~ ~ ai.
Sclav. & Croat. 443. Privil. Rafcianorum Claudia б; Winicfe Filiœ thmim'ri l 14.
conñlmat cum claufula. 437. vide etiam Claudius Illyricus Imp. . ь , ~ 13.
` Carolus V. Almp 331. С1ацЦга1е5 per Math. Reg .rf-:î ¿nen 295
` l
Cea.
Index Rerum, £9’ Рек/диализ memoria.
Cleander vendít quœvis . ‹ 13.11 ConflansImp.-~~£4
Clemens V. - - 230. 232. 233. Conllantinus Imp.21. Hujus res cum
Clemens VI. .. ~ _ 239. 422 Licinio & Crifpo 11110 22. Седа 23. Impe
Clemens VII. - 331. lrium dividit Item Соц/Башни: II. 24.
Clemens VIII. 333. 353. Confiantius Chlorus no.
Clemens de Gereben Can. Zagr. 276. Confiantius Magnentio viâo Imp. &
Clellich Paulus - - - - 246 ejus jefta -- - ~ 24.
? C1illà Cafìrum 331. 333. 347. Conflantinopolis arnill` 275.
Coci elevati, & pares Aulicis Regus 305 Conltantinopolßynodus - - - - 73.
' Caelelìinus Papa. . 169. Corbavienfìs Epifcopi initia. 463. 166.
Cœleßinus
Colanus Martinuzzi
V. у I --n -u -
о 239. dillinguendus aModrullîenli ~ 464.
Lorbauienjìum Epprum memoria.
Colleéiores varii 203. Магии: 170. Martinus 462. Nicolaus 195.
Coloceujium Arabiepi cop. memoria. Chrifio horas 310. reliduos vide ~ 465.
A_/iricus
195. 1 20. 183.
Bertholdus Benedz'188.s 1Franci/‘aus
24. Benedifius
Fran Cor ulus Dux Croatarum 46.
Cornides Daniel 385.
gepani 375. Georgius Szelepcfeni 419. Отдо— Corona Regum Hung. cur lacra? a 251.
rius Frangepani 328. Fr Ladislaus 195. 231. an` olim plures non fuerint dubii motiva 'È 265.
JV' olaus 242.\1Vieolaus Bubek 195. 225. Coftanicza à _ _ _ _ _ 481,
Paulus 166. Petrus 166. Sa111167. .Stepha СоРсап1сеп11ит Graecor. unitor Eppor.
nus 222. Tulbertus 138. Ugolinus 188. memorize , relata: _ _ _ _ - 470,
S. Colomanus Martyr 135. Craizer Gabriel - - - _ _ _ 339,
Colomanus Rex Hung. Miles fub Zvonimi ' Crefimirus Rex Croat. -" - - - v65.
ro 1 14. Haud Epifcopus I I5. Filius S. Ladis Crefimirus Rex Croat. 1'00. 107. 151.
]ai & inter Magnos Hung. Reges collocandus. Crilienlis Comitatus adhœretJoan.Cor
134. Croatas Almo rebelles domat & obtìnet vino Gubernat. Hung. 275.
136. In Regem Croatiœ coronatu's ‚ ubi г 136. Crifienfls Comitat. relatio 451.
Dalmatœ le illi fpontè dedunt 137. Ejus dona Crifpus ñlius Conflantini Imp. 22. 493.l
tìo Spalat. Eccl. 138. motus Dal. compefcitôz Croatae ab Heraclio Dalmatìâ veteri do
deJadra triumphat 139. Socero fuccurrit con nati 37. 42. Abaresìnde expelluntůzfub
duéìis navibus Venetis 140. Dalmatia denuo jugant 43. Pars horum,Liburniam à Scla
otitur eamque regulat àp. 141. Fuit verus vis tardius occupat 44, 45. 52.
Balm. Dominus 153. Каша item I55. CroatœDalmatiam incolentes aConíìan
Colomanus Dux Sclav. 123. Curam fufci tinopol. Imp. liberi 62. Catholici 68. In
pit pro Dalmat. 186. Vide 497. ace vivunt 79. Solvunt tributa Croatis
Comitatus Sclav. olim plures
204. Liburnicis . _ 81.
Comitatuum Congregat. antiquœ ~ 93. Croates Libùrniam obtinentes, Ducem
Comites uales eligendi - 206. fibi conflituunt, Banùm & Supanos 50.
Comites upremi Bellíduéiores ‚ & Vi Hos е fuis eligunt , Sclavi exteros 52. Ab
ce-Comites Capitanei conftituti 283. Imp. Francorum le eliberant a 63. Bapti
Commodus ¿Elius Pann. Dux 12. zati, Rempubl. fuarn conllituunt 68. Croa
Communîtates Libera: in Sclav. 460. tze fervii, Zachlumitœ ‚ Canalitae , Diocle
Concilii Baiileenlis conñitutio - 263. tiani, Terbuniotœ, Pagani — - . - 68.
Conliniarii unde (11611 - 403. Croatarum extenlio Sœculo X. 97. 100.
Confraternitates &Figlianczœ quid & Croatiœ partium modernarum relatio a 461
im'le--~~- 262. CroatiœReges ~ - ~ 112.
Confulio Sclav. Croat. Dalm. qua“,l & Croata: diverfas fequuntur partes fub
unde atemporibus Maximiliani, à 396. Ladislao 279. Croatia fub Mathia Rege
Congregationes Generales ~ 203. 291. Neutralis 266. Vult fe dedere Papre
Conjuratio Regnicolarum. - 306. uti &'Dalmatia 314. Cella Ferdinando 314.
Conradus Imp. 101. 104. Croatenfes Epil. Gregorius 116. Апа
Conradus Imp. Ducem Venetum expu ßa/ius - . 151.
lît & totondit, cum S. Stephano Rege Croatenfîs Epifcopatus fublatus 117. 139.
Бандаж-133 bellat - 151. Cronicœ rerum Hungßlim plures, mmc
Confeéiaria deSclavis,Abaribus,Bulgarìs 38 cur rarœ _ - ~ ь .- - _ 82.
Confeètaria de Regnis Dalm. Croat. Crumpath Paulus ‚- 359.
Sclav.àpag - - - . д f 387. Crumus Bulg. Princeps -. ~ ».~ 58. 71.
Csakx
Index Remm, 89” Peijònarum memoria.
Свай] Stephanus - ~ - 420. Defponfatio Maris Adriatici виде 160. slid
фамилии; Ерротт memoria. Diacovar 401.
Beuedifius 195. Bla/ius124. Cri/pinos Diakovich Ifajas à ‘ - ~ 436.
:167. Deßderius 188. S. Gerardus 121. Dianefevich Nicol. Prœp. . 456; '
.Hiacynthus Macripodari 419.]oannes 1 5. Dicatores & horum oñicium 205.`~
joamzos 295. Nicolaus de Cfak 328. au Dio Callius Pannon. Praef. - - i4.
lus 158. ’l 'homas 242. Diocletianuslm . - - - - - 20.
Cubratus Hunnogundeominus 36. 43. Diogenes Dux Sirmien. - ° 101. 104,`
Culpun — — - - - . - 89. Diploma Alexandri M. cujus fidei г 32.
Culan Dux Hungariœ . - с - 84 ‘ Diploma Emerici Regis fufpeéì. 174.
Cuturguri a Gepidis evocati 29- Diplomata varia Regum Hungar. elio'i
SS. Cyrillus & Methodius - - 69 _ rumque vide in Mam. Орет}.
-
Czettin Cafìrum - ~ в 366 Dircislaus Croat. Rex 95. 100. Ditcîp
Cziupol Cafirum - в 342 ‚ linam Echordihant prœfcribuntque Reëes
Czell'arvar Caítrum - о - n в 451. 1 Ogifcordiœ’ intra
` 141. 142. 296.Emericum
311. 312. Regem & &c.
324. 3 8.
D
Dabifcia Stephan. Rex Bofniae
Andream vulnera tuleruntCoronaejuribus.17û
н 246. f 'Dillenfìones Procerum femper Regno p
Subjicit fe Regibus Hung. 247. Ejus do ves 232.
gmDivifio 243. mogtuo
Imperii 26 .&c.Conflantino 24.
~
natio 248. Mors 249.
Dacia nova fub Aureliano I8. Divilio Regni Hungariœ - - 162»
Dagobertus Francorum Rex _ «n 43 'Dobo Stephanus VaivodaTrans. - 262.
Dalmafius Capitan. Papas ' 232. Doganovichjoannes - 343.
Dalmatia vetus 387. 318. 171. Ь Domaniczki Joannes 475.
Auguiìo ad Savum extenfa non fuit 7. ne Dombo Georgius «- - - - я53.
que ad Dravum aut Muram 8. 3o. Ejus -Domjanich Joannes - . - 449
limites poßerîores 38. Ab Impp. Conßan ' Dominicus' Spalat. Archiep. cur & quas
tinopol. donata non fuit Venetis 152- Di ‘ gradas meruit 236. In pefte non obìit 139
vifio a Script. Venetis inventa caret funda Dominicus Lioni Ille
mento 172. NovaDalmat. confufio & cur? Dominicus Sylvo Dux Venet. 12.1
176. Dalmatia Sigiûnundo adhœret 249. Dominitcz Cafpar - ~ `
Quas ejus conlideratio fub Vladislao 308 Domnius à Spalat. eleâus in Archep.
Ludovico 315. 254. Confirmatus à Sigifmun. Rege 25S i??
Dalmatiae Comitům memor. 1 14 Donationalium vetuitas. — l’
Dalmatœ in focietate Pannonum tribu Donationes ad haeredes extendit C1.“
fapromiíi'a folvere renuunt 3. Occupata ‘Rantinus--....¿:-a.
Salona a. Sclavís víéti 40. Croatœ Dalma Donatîo Segniae per Belam IV. `
ta: adhairentConfìantinopolitanis 57. Nec ‘Га falfa en. ц _ - ц _ - ~ ‘ `Ф
IX. nec X. nec XI. Sœculo parebant Vene onatus Epifc.Jadrœ - О ` ъ
tis 151. Colomano Regi voluntariè fe fub Donatus Epifaoßieníi's - ~ —
jiciunt 137. Renovant juramentum erga Dorothea Blagai ~ г?
Sacram Coronam , & fexus fœminei fuc Dorothea Gubafsoczi ~ `
ceflionem agnofcunt 243. DorotheaVragovich - ` Е
Daria Comitiífa Infulœ KefTe .n n: 2 15» Dragomifus Serviœ __ -`
Dautona hodie Zafztenje - - 6. Draskovich Joannes 11.)?- 1
Decebalus à Trajano viétus 10. [фр/ш: Caíimirus - ~
ь

Decius Imp. ex Pann. 15. 489. Druskoczi Cafpanffů’
Decimœ cur reftriétae 240. qualiter reha Ducatus plures "у,
bitœ 263. pro Cañris -applìcatœ 266. a Duces Noreœ 1:85:
Decreta Regni & de iis difpofitio 313. 367 Duces Sclaraz'f В“: _a Y..
Demetrius RuÍTorum Rex à 106 Duces Crm1” ‘D’ -
Demetrius Mgr. Thavern. 195 Cŕoatarum 1.511131"
Derencfeni Emericus 307. Sclavonia: ° `
Defefli Joannes 362. Ауагйаэйгрггд’т' `
Defericius a 251. -Carantanon-‘i'f" _
Deshazy Steph. 340 .Foro-UlY'"`` _'
Dügäŕzîà~újèrxì` _
Defîderius Longob. Rex 1 - 53.
B 3
Index Ватт, @2° Perfónarum „шпаги.
Eulìachius Prior Ord. Рта. Zagr. ad
S. Nicol. - - - ‘- . ~ . _ ’ . язв.
Eberhardus Epifc.Zagr. jubet Benedi Exaóliones in Sclav. .- u С о 241.
авт pro Papa habendum 251. Transfer Excommunicatio cum indulto Regis fe- л
tur ad Varadien. ~ . ~v 253. rebatur I 1. Lata ab Eppozagrabdecla
y Echius Comes à Salrnis ~ о - 62. ratur nul. per Regem _» - 304.
Edecon Pann. Saviœ Dom. ~ в - 6. Ezerinus n - n — в ‚р 115.
Egidius Mgr. Thavernic. 222.
Eginhardus quid fervabat in fcribendo 53.
Eigilbertus Friling.Epil`c. 104 Faâcionuin adverfus Mariam Reginam
F
Е1е&10 Eppor. lùb Sacra Corona Hung. v саиГзз--—----'-—я43›
pertinet ad Reges 206. 254. 252. 296. Fames fub Antonino - - - -_ 12.’
l
quinözaliorum benelìciorum collatio 312. Farkaíius Prœp. Alben. - - - 125.
Elias EpilÃCatanienfls Thefaur.Pontif. 241. Farlati Daniel. Croat. & Dalmatiae de
.. Вши}; RegMater Ladisl. quœ гений? lfcriptio non fequencla. 45.
vitœ ejus inñdiatum 226. Donat poffeflio Fallßina Augußa 4 - - 492.
es . 231. Felix Petancius Segnìenf. 87.
Elizabeth Reg. Uxor Ludov. I. 239. 242. Ferdinandüs I. Rex Hung. cella: fihi à
243- 382- . _ Ludov. Croatiœ providet 314. Orari de
д Elizabeth Reg. Filia Sigilìnundi uxor buill'et pro Rege Hung. 329. uœdam in
‚шьет Regis а. в n ~ 264. 265. Dalm. tenuit 330. Fœdus cum urcis ‚ ob
_ Elizabeth Stephani BaniBofniœ uxor 237. Ducum difcordias irriturn 331. Diuturna
Elizab. Frang.uxor ComitisThyrheim 224. curn Turcis bella gellit 332. Ада ejus in
Elizabeth Ungnad.` - - - - 353. Croatia 336. In Sclavonia 353. Quaedam
Emanuel Imp. Dalm. obtinet 164. Hungarica. 367. Conlinia Sclavonica pro
U ,hv
Croatiarn quoque Liburnicam 165. videncia accipitì 363. MajeltatemRegìam
" S. Emeritus Dux Sclav. à. :103.y Majellatireltituit 367. Conltitutioncs lie.
Emeritus alias etiamHenńeusRewazg. ` ri permittit, & Decreta Condit 367. Difpo- 6
coronatus 166. Bellat cumBubaliis 168. ` nit de Eccleflallicis a. З .8
Dillentit cum Fratre Andrea & Proceribus Ferdinandus II.- Quà Gubernator Sclav.
Praelatisquc a 169. Andream prœclurlit & Croatcum Venetis habet incommoda ob -
170. Servia elevata adRegnum 174. Leo Segnienfes a 332. Confert cerlitque Vete- ‘
pem Pontif.Legat. detinct 180. Dimittit rum Ducum Sclav.locum PP.Socict. Zagr.
&cur 182. Ejus aéla 181. Liberalitas 188. 21426. Oliertur illi cura Croat. & Sclav.
Engelshollen Baro General. 405. 3 7. Quà. Rex Hung. bellum gellit cum
EpifcopiJadrenlls bona occupata 250. enc-tis , Veglienlì
Ferdinandus ace terminatum
III.pRex Hung. - - 214,
392.
` Equitius Com. Illyrici iniqua tributa
так 25 Ferdinandus Rex Hifp. - ч - 309.
Erafmus de Thuri 34g. Ferdinandus Rex Aragon. 293.
Erdöedy Alexander 473. Georgius 420. Ferdulplius Dux Forojul. ~ 45.
Chrylophorus &Georg. 45.7. Nicolaus 459. L Filipovich Simeon. - о - - 431.
Petrus 354. 62. 386. imon Epif. Zagr. Firmanus Sedjs Rom. Legatus ‚ fub Ni
53. 362. „рыли: 8° Wolggangus 358. colao IlI. eleâionem Sibinieenlis Eppi di
omas455. 459. cit nullam. Penlìones folvendas imponît ,
Erhardus Hohenwrath 275, Sclavoniam elle Pontif. Rom. declarat 226.
Ermenricus Epifc. aLudov.II. Imp. ad Flaminius Cornelius Senat. Venet. 143.
Bulgaros miilus - - - _ _ 72_ Florianus Imp. àProbo viélus - ч 18.
Erziellus Architlux
А Emuth oann. aliasAullriœ
Hampo 390.
459.
353 Florinus Princeps Spal. &C1ill`œ - 97
. FluvyinComit.Zagrab. - - 461.
Errìcus ux Forojul. -_ - 51 54. 55 . Sclav. Super. - - - 408
Ellechinum - _ . 40% Folcoinus Fori Sem . Epifc. Legat.Se
Efzterhazy Paulus 420. `ÍQ/i'phus 481. disRom.‘- '- - - - - ~ 108.
Eudocia uxor Steph. Regis Serviœ 175. Forgacs Adam . 420.
Eugeniuslv. 264. 274. ì Formofns Portueulis ~ 72. 76'
_ Eugenius fub Theodolio turbator in Fortunatus Patriar. Graden. - - 57
AlpìbusJuliis 25. Forum Privil. Eccl.Zagr. - 416
_ Eufebius Can. Strígon. Eremiß 421., Dominale `- .- - 442.
I Eccles
l
Index Rerum, En’ Per/ônarnm memoria.
Ecclefiaflicum ` t. 369,' Gertrudis ~ ~ 223.
Francifcus Rex Gallîœ 309 Geta Septimius Caef. vias & pontes re
Francorum Regum mores
45' flitnit--- 13.
Francifcus Allegretus ~ ' ‘ 333' Gßyfa .FIL Toe/un. Rex Hung. Pater S.
Francifcus Stumbcrgh ~ ' 347 Stephan i, ab Othone Imp.pro Rege Hung.
Francifcus Cornaro ~ ' 333' agnitus ba tizatusque ~ - 90. 100.
Francifcus de Marocfa - ‘ 307' Осу/21 ÍRexHung. 102. 105. 121.
Francifcus de Reva 371. Geyfa 11. Rex Hung. 157. 160. 162.
Francol Daniel 335. Geyza Dux Sclav. 158.
Frangepani erga Belam Regem devoti Giletus Dux Sirmy . 123.
196. Sigifrnundo fideles — - - 253. Ginich Nobiles Dalm. зоб.
Frangepani Martinus 286. 467. 490. Giraldus Archiep. Sipont. Legatus ad
C'hrißophorus310. 315. 353. Bernardus Dalmat. - - - - - - _ 107.
304. 307. Joannes 294. Nicolaus 307. 4Gilera 28o. 282.
Fridericus Imp. 284. 287. Gifulphus Dux Forojul. ~ 40.
Fridericus de Petove ~ 198. Giulay Stephan. 353. Joannes - 301.
Fridericus Lamberg 287. Glad k 93.
Fridericus Malateßa. - 370. Godefchalcus Rex cujus Sclav? ' 106.
Fridericus Berzelwycze 371. Godefchalçus Monach. Orbacen. 68.
Fronfpergh Georgius 331. Goico Mernavich. ~ 248.
Gomba Stephanus 384.
Gordiani a Maximinnis viéli 14.
Gaan Comes de Veglia — 218 Gordianus junior - - - 492.
Gabinius Rex Sarmat. & Quador. a Goricza & Goricenlis olim Есс1. 103. 464.
Marcelliano occifus 25. Gotfridus Ìudex Prov. Stirias 198.
aninius - 3. Gotha! Petrus ~ - 476.
Gallerius Maximinus 20. Gothi irruunt in Pann. 81 Sirmium 26.
Gallienus Imp. а - - - — - - 15 Hanc primi poll Rom. veteres inhabitant
Gara
GallusCivitas
Trcbonian.
382. Locus
Imp’ Con
.Sclav.
270. 27. 28. Pugnant cum Satagis 28. ad Hif
pan. abeunt 2
Gara Familia. Joannes 253. adislaus Gothi minores ad Hœmum ~ 28—
Palet. Hung. 276. Nicolaus I. Palat. 253. Grœcorum unitorum cum Rom. Eccl.
244. lVieolaus II. - - - - 379. in Sclav. initia , fata , refurreflio , live по—
Gnudentius Epifc.Aplàrenlis . ~ 106. titiae Eppat. Svidnicenfis ° - - 431.
Gebizo Abbas 108. Graecorum non unitorum, Eccleliall.
Gelalius II. Pontif. 107. Jurisdiéìionis initia, preces ‚ facultates 434.
Geleu Dux Tranfilv. 86. 93. Item- ' `-47o.
Gellicza Niffenlis mater Stephani Ser Grail'alkovich Comes Anton. 405.
yiœRegis — - - 175. Gratianus Imp. _ _ 35,
Gentili Legat.Pontif. 23o. 231. 422. Gregorianczi Ambros. ~ 457,
Gentium varianun irruptio & crudelitas 26. S. Gregorius VII. Papa а - - - 107.
Gcorgius Comes de Bribir - 228, Gregorius XI. Decimas rehabere fatagit
Georgius Nifl'enfis 272 .&c.-_... 240. 141. 42 3.
Georgius dc Ebreefs Com. Cott. Zagr. 275. Gregorius a Crefcentio Le . ad Hung. 174.
Georgius Glaynar Com. Zagr. 269. Gregorius Strigonieníl di us,inHun
Georgius Parifan Com. Comit.Varafd. 289. gar hon agnitus _- - 129.
Gepides, ac horum Sedes 27. Exten Gregorius Villic. Re . in Dalm. 184.
'dunt fe mortuo Attila 28. Longobardis Gregorius &Joannes ilii Rulliœ Def
fubjiciuntur, fed evocant Sclavos & Cu potœ Stephani ~ _ _ _ _ . 301.
turros---2.
SpinGerardus Epifc.Cfanadienf. -I 103. Gregorius Croaten. Epifc. ~ . 116,
Grimoaldus Rex Longobard. 44.
Gerardus Medicus Regis - 202. Grimoaldus Epifc. _ 73_
Gerholdus Com. Limit. Pann. - - 61. Grobnicenfe Capital. - - - - 465.
Germanicus Cœf. fil.Druíi 4. 9. Gudovcz Petrus . _ _ 301.
Geroldus Bojoariœ Comes ~ . 55. Guilielmus Nepos Belœ IV. _ 193.
Gertrudis Reg. Andreae II.uxor 197. Guncellus Archiep. Spal. Interdióium
Gertrudis Mîfniœ, Stiriae Infer. Duciffa 198i ab Acontio pofitum tollit . - ' 186,
l Сип.
Index Remm, 85” Рефпатт тетогт.
- Gundacarus Com. Садись. . .. . 7 _
Hoffman Joan. Georg. - - - 475
Gufiich Stephanus
Синем Сайты - -' ч ~ 341, Honorius lmp. .- n - ~ n. - ~ 26.
Honor-ius Papa ~ 176. 185
Gvaldus Andreas Arclxiep. Sp-alatTixar HorvathJoan. PrœP. Scepuf. 371.
со devotus 246. A Sigismundo repofitus Horvath Gregorius 314.
â fua morss 254.L Huba Com. Nitrienf. fub Arpad. ~ 93.
Сушка tephanus 384. Hugolinus indigne “нажив а Spalat.s4o.
Gylas &Carchan quid? . - . - .93. Huifca Palus 22.
Hulek 93.
Hungari varie nominati & fcripti 82.
Hadrianus mi. Imp. Prov. diilinguitin Ех Scythia quo anno? cur? & quibus Du
Conful. &Prœf1diales IO' AdoptatÃI cibus reverfi 84. 91. Quas terras primo
lium Commod. Ãîrariumque militare a occupârunt a 85. Quos Duces & quas Na
Provinciali dißinguit 12. tiones fuperârunt 88. 93. Sclavoniam БЫ
Hadrianus Papa. ч ~ . - .. 73, conjungunt & eßiciunt Ducatum {ниш
Над}: Francifcus ~ - . . ‚. 359,. 98. Respublica Hung. септика 93. Reg
Hagolaz Civitas ~ . . . 2,32,l num Hungar. ab Arpad. incoatum , Zulta
Haramiœ olim quid? . _ . . 405,v Condit , limitesque Reffni ponit 90. Hun
Hartungus Comes - 97,1 gariœ Regni limites aiäorph rog. relati 93.
Haeres quis eíTe debeatComitum Cilliœ Y 276I HungariaRegnum ante S. tephanum 100.
S.Hegvidis Meraniae,canonizata 197.‘ Hungariœ Reges eccur y tantum legi
Hcgvidis {Ша Ludovici, Regina Polo timi, qui Sacra Regni Corona coronantur 251.
nìae 247. 243. 248.i Hungariœ Reges de rebus Ecclefiafi.
Hellena 494. difponunt, uti olìm Croat. Reges 142. Vi~
Hellena Regina uxor Zvonim. 107.“де Di/i'ipl. Eule/Í fupra.
Hellcna uxor Dabifciaa Reg. Bofniœ, Hungarian Regnum olim ñorens , & hu
Monafier. ingreífa 249.' juslatitudo - — - - — — — - 2 74.~
Helvius Pertinax pecuniœ {ìudìofus 13. Hunjad Ìcann. Gubem.Hung. 268. 269.
Henningus miles de Zomfedvar 277.' 27o. 2 2.
Henningh Valmtìn, alias Thöreck 353. Нищад Ladislaus _» ~ 276.
Joannes — — о п. _ n l 4 . Hunni primi fe firmantinPannonia & »
Henricus Imp. ¢ ' ' ‘ ' 102. 57 penfionem а Romanis (ibi folvendam ob-
Henricus IV. Imp. ~ 116. 140.Z tinent 27.
Henricus VlLIm . ° ~ ~ 233. Hunnimundus Rex Svcvorum 28.
Henricus Ватт. их - - 96. 205. Hypogothi~‘‘"27°
Henricus Dandulo Dux Venet 171.
Henricus Palatin. Hung. 221. с
Heraclius Imp. ~ ° 36. ablanich conditum 197.
Herberñein Jofeph. Gener. Var fdinen acobus Dux Marianor. - 113.
‘lis ‘ ‘j °"444~452 acobua Tiepolo Dux Venet. 910.
Herczegovma feu Ducat. S. Sabœ 293. 436. acobus de Arpano ~ 239.
Hercuniates pop. Рать ~ 6 acobus de Caíï'ano Ammiratus Mariti
Herebertus Abbas Toplic. . 190. mus & Comes Pharae ~ 938.
Herennia. Etrufcilla a ~ . - 488. acobus Comes де Marocfa - - 264.
Hergñy Georg. & Stephan. -~ . ибо. íadra everfa aVenetis, occafione belli
Hermanus Cilliœ Comes ' 253. cruciati 171. Quibus ех motivis fub Caro
Hermanus de Greben Viceban. 264. lo I. Rege, hanc реют Venetœ a 212.
Hermolaus Tiepolo ~ 333. Jadrenfes fub Bela 1V. Venetorum fub
Hemac fil. Attilœ 28. diti non fuêre 210. A Carolo l. protegun~
Hervoja 249. 25o. 253. 254. tur. 232. Liberi 2 33. Modusjudiciorum
4Hetten ~ . . - - .. 90, illis praefcriptus 138. Reéìoresjadrœ. 239.
Hevenefii Gabriel ч - 208, A Ladislao Neapolit. non Гипс vendìti 954.
Hezilo fil. Privinae 76. 77. 78. Jadrenfis Sedis elevatio jus Dalmatiœ
f Hildburgshaufen Iofephus Princeps Sa non attribuit Venetis n ~ 160.
xoniae benemeritus de Rege & Sclavonia 443. jadrerg/Í Еррогит 5.9“ Archief). тетоте.
Hifpani — 344. . 2. Marcus 141. Stephanus 151. Lamprifiiua
Hifìoriœ
_Hobetich Sincerœ
Валдай:quœg media
2 . ‚:35?. 355. iменяем, 159. Eugubínusió5. Рта: 195.
щ—
Index Rerum, Si” Peijönarum memoria.
aicza an fuerit Ferdinando I.ceílà 315. oannes à Suparantio Důx Vernet. 233.
apides ubi? &quam refoluti 2. Item 3. oannes Card. Romanœ Sed. Legat. 107.
Japidiœ Oppida clariora 7. oannes Rom. Sed. Legat. ad Bul aros 197.
càurineiyium Enporum memoria. oannes Archiepifc. Spalatenf. lV спай.
тешат 124. Colomanus 242. De l viiitat & reformat - в o7.
metrius 295. Diony/ius 222. Franci eus oannes Epil'. Segnien. Vicarius Dalm. я 45
Comes Zicfy 2521 Georgius Draskovich cannes nominat. a Papa. Epifc. Seg
429. eorgius Szecseny 414. Gregorius inîeniis , rejeäus nec а nitus 237.
188. Joannes 195. 379. Nicolaus 195. oannea II. Epîfc. ergeflinus 6.
Paulus Gregorianczi 362. Рта: 183.: oannes Epifc. Varadienfxs Небе Fri
Jazyges ubi idiítinäi aJapidibus &Japy der. Imp. ad pacem cum Mathia Rego 285.
gibus - - - - - - - 10. oannes Abbas Toplicenfis - - 192.
ellachich Ste hanus - ‚- - 459. oannes Archidiac. de Gvercfe 413.
Ìcizenovecz ангин: - - - ~ 262. oannes Presbyt. - Y ч - - — - 80.
I набив Patriar. Confiantin. р 75: oannes Com. Vegl. ~ 216. 253.
IIIe tus Hipponicor. Regul. 6. cannes de Grifogonis 238..
Пой. ollig. 373. oannes Billenus Com. Nitrîenf. 243.
Illieshazy Georg. — - - - 42o. cannes de Palifna Prior Auranœ 245.
Illyricum extenfum abAuguRo 7. re- ' oannes Comes de Zagoria ~ 287.
(Iridium ~ — - - 28. oannes Bittovecz Com.Comit. Varafd.289.
Induciœ cum Turcis quid fuêre 332. oannes Gyvan ч - - 308.
Ingenuus Pann. Reétor 15. oannes de Leo - - - 336.
Innicus « - - - - - - 80. 81. oannes Cufpinianus - 308.
Innocentius II. - ~ - - . 157. oannes ñlius Petri de Horvatby A382.
Innocentius III. ~ 169. 177. 180. cannes Crucifer Prior Auranœ 382.
Innocentius VIII. и. n n n 294. oannes alias Calo-Jìoannes a ‹ 177’.
Innus Comes Zagr. - '202. Jobagiones Sanéìi e is - - - 190.
Infcriptiones Iggy, rècentiores 17. jty'ephue I. Im erat. Rex Hung. 437.
Infignia pro Hungar. unde nata 261. {отпив live fuvianus 24.
quid probant о - 263. 500. rcandius ~ ~ - 89,
Inlignium Regni Sclavoniae 301. Regni Ifaachus Imperat. Conltantin. 177
Croatia: vetuûas - . Ifachich Caitrum . . . 343.
Inůrumentis litterariis Provifum а 260. ulia Moefa ч . . - 492,
Delata ad Concil. Conitantienfe 261. Vi ulianus Imp. ~ ~ 24.
de etiam 296. 297. 311. ulius Papa varians a 308.
Infulœ quaadam devota Ladislao Nea Jura Regum & Застав Coronas in 111111
вопите - ~ u» l |- ц - - - _ 251. las Dalm.208. In Vegliam g
lnveilitura Zvonimiri in Regem Croa Jura Regum Hung. inDalm. recogni
tiœ,cur rejicienda a - - 106. ta ab Europœ Princip. 310. A Romano
Inveíìitura prœtenfa a Venetie fuper In Pontífice 2 4. 31
[ula Vegliœ а - - - - - - - 216. ura Regalia tuetu'rôzexercet Mat ias2 .
Joannes T rannus 27. uramentum Croatarum Dalmatíœ
Joannes 1 .Pontiñ 13. urlich Joannes ~ . - . . 4 I.ij*
Joannes VIII. - - - - 80. 81. Juriílicli Nicol. ~ . 34g,
Joannes X. ~ — - 111. us Patronatos Laicis collat. - ‚40,
Joannes XXII. 232. 237. 422. us quod fœculare vocatur, unde ? &
Joannes XXIII. vde litus - - - 261. uando natum? 240.
oanncs Dalmatianl Ёж. - - - 61. I{uitinianus II. Heraclius non vocabatur 32.
oannes Comnen. gener S. Ladislai 122. vanovich Georg. 280. David Comes 476.
' oannes Angel. Dux 'Sirmy 124.
oannes Dux Sclavoniœ ч - - - 242.
Joannes Corvinus 269 Kamenjan Thomas ~ ~ ~ 353.
oannes Corvinul Dux Sclavoniae Kanifa Ladisl. 300. Georgios 304.306. 298.
Joannes Participatio Dux Venet- 145. Nicolaus Thavern. Mgr. 225.
oannes Sorenzo Dux Venet. - 211. Kapolna Georgius . - - 355,
oannes Delphini Dux Venet. 211. Katzianer Joann. 315. '337. &c. Era/I
oannes Mocenigo Dux Venet. 217. 293 mus Capitan. Bihachien. 5,
С 2 Ke
]na'ex Rerum., Se’ Perfonarum memoria.
Keglevicll Рта: Banus Jaiceniis Н Ladislaus More 356.
31 Petrus alter 407. Ladislaus Palatin. Hung. 124.
ercfelich Мю]. ~ - 366, Laici & Suffraganei Epitcopi ab eleâio~
Keńatovich Theodor. Dux Munkacfi ne Archiepifcop. exclufi ~ - 236,
пу----—- ~~243 Lambertus Judex Curiœ 195.
Kell'e Infula - ч - - - 215. Lam rtus Comes ~ 2.
Khell Jofe hus о - — 17. Lampridiuâ Е 1!Ъ.]адгаэ obtinet Palli»
Kheenne @album ~ - ~ 188. um ab Anaílafìo Pontìf. 151. Commenda
Khisli Gvido ~ ~ 335. tione Venetorum - ~ 159.
Klefelt Venceslaus 481. 482. Landomirus Dux Sclav. Infer. -v 78.
Koballich Caftrum - - - - - 341. Landßrofs feu Koßanjevicza Timeonis
Kobaílich Georgius 360. Frangepani — 224.
Kollar Adam. Franc. 102. 142. 290. Lapfanovich Martinus - - - 114.
Kollonich Nicolaus — - - 307. Laudes quidïolim Regibus decantata:
Kollos Jacobus ~ 378. 146. Hodie decantantur Papa: & Ducî
Konoha Cañrum ~ 193. Venetiarum in Dalmatia ~ ~ 260.
Konfchina, Koflel, Krapina сайта 451. Laurentius Dux Sclavorum 33.
Konth Nicolaus Palat. 242. Stephanus 248. Laurentius Dux Sirmy ~ 307.
Korotnagoannes 288. Laurentius Archiepifc. Spalatenfis 116.
»Koftka гни: - - - - - 374. Laurentius Mgr Pincemarurn Comes de
Kovachevich Thom. Can. Zagr. 147. Kewe & Korailbv 204.
Kozara & Verbafs Сайга - 271. Laurentius де Monacis 212. &C.
Krifanich Cafparus - - - i - 352. chedias ~ ~ 91.
Kriflich Oßoja l ~ ~ 149. 253. Legatus Rom. Sedis Praetendit Corona
Krupa Caftrun'l . I» - 341 tioncm Regum Hungnon efle neceffariam 229
Krullich Petrus - 331. Legiones Confinîorum Banalìum482ß.
Kukaproncza 445. neralatus Carolßad. 472. Generalatus Eile~
Киша: Caítrum 445. chinenfls 404. Gencralatus Varafdinc n
fis ’ ' ' ' ° ‘ ' 448—

L
Ladasclavus Croat. Libur. Dux 61. 66.
Ъе01тр- - - - 3458-84».
Leo III. Pontifex - . . 57.
S. Ladislaus [Квас Hung. a 1 18. Croa Leo X. - - 309.
tiam Pontificia donatione non obtinuit, Leo Presb. S. R. Е. — - ~ 72.
quinimo jura Regum ей tuitus 109. Item _ Leo Card. Legatus ad Bulgar. о ~ 180.
12 1. Sclavoniam ut pattern Regni & 011 Leo Dalm. Catipanus. ~ ч - - 95.
сашт Hung. reunit S. Coronœ 1 27. Eppa Leo Mattina Neapolit. 217.
turn Zagrab. fundat & conftituit 1 27. 199. Leëpoldus Imp. Ö’ Rex Hung. mandat
In Regnum elevat 128. Croatiam cur jura oronœ elucubrari p. I. Vide alia
& uomodo occupavit 128. &c. 418- 434~ 446' 473- 477
adislaus II. Rex Hung. 162. Leopoldus Princeps Badeniis 479.
Ladislaus III. Rex Hung. 169. 182. Lepa Regina Croatîœ 11 I. 114. 131.
Ladislaus IV. Rex Hung. in perturba Lepoglavienfe Monaflerium ~ ~ 424.
226. Penïdxnem
tione Re , fuitCuriœRom.annuè folven
in Dalmatie: poffeilbrio Lepovinenfe Monaiierium 434.
Levakovich Ra haël о - - - 465.
dam fpondet 227. Caufa malorum fuorum Liburni in man potentes 17. Lìbur
uae ? - - - - - 227. niœ Civitates XIV. Finis huJus ad Scor
Ladislaus V. Rex Hung. diäus Poll donam ч ° о . 8.
humus 26 . Regere incepita 274. Bellat Licinius Valerinnus ~ 1 .
7 cum Imp. riderico 278. Licinius Carnunti aGallerioCœlilr diéìus 2 I.
Ladislaus Neapolitan. a Boniiicio IX. Limigantes qui? — ~ 24.
diétus Rex Hung. & Neapoli coronatus Limites Sœculo VIII. Inter Sclav. &
g51. 383. Jadram Venetis non vendidit 254. Croatiam ~ - -' - о. - — - 51.
Ladislaus Traníilv. Vaivoda 2 30. Limites in Privil. Веке IV. -t 196.
Ladislaus Comes Clii'í'a` Vicarius Bani 2 38. Limites Sclavoniœ fub Bela IV. 19
Ladislaus Boliii de Deche - - ~ 289. Limites Sclav. & refpeäivë Croatia' fub
Ladislaus Сынов Есс1. Zagrabienf. 276. Stephano V. . 223.
.Ladislaus de Gereben. Viceban. ~ 276. Limites fub Vladisl. П. - - ~ 307.
Limi
‚__'‚__ ‘_rm. ‚ __ .rfv-«__»
1
Index , Rerum 89: Perjimarum memoria’.

Mahomed Bosniam infeßat , d:A in Croa
Limites moderni 401. 407. 461.
Littoralis Außriaci nova apellatio 326. tiam ingreditur a ~ 2 .
Liudemullus Dalmat. Dux. 52. 66~ Makar Nicolaus Baro - 4g?.
LiudevittusSclav. Dux 58. Malenich Geor . LNic'oIaus 426
Locumtenens Cfafmenfis quid? 304. Manfredus Arc 'd. de Gvercfe ~ 128
Locumtenentes Regii . ~ _ ь 307. Мапие1 Archiep. Bulgar. _ 71`
.. Locumtenentiœ Banalis oßicii 4 5. 477. Maranae Ducatus 98. 139.196.197.
Longobardi 27. Extendunt fe ad an Maraniœ Duces, titul.Duc1s Dalmatiœ
noniam 29. Gepidarum amici, dein holles. l ufurpabant 197.
In Italiam migrando , Pannonias Hunnis Maraniœ Parochia olim Eppi Croa
live Abaribus permittunt ‘- . 29. tenfis, attributa dein Spalat. ' ' I n
Lonjenlis campus - - - - - 454 Marcellianus Valeriae Dux ~ gg.

Lofoncz Stephanus - — - 382. Marcellus jobagio Caltri Ferrei de ge
Lotharius ltaliœ Rex. - 62. 64. nere Churnug 221.
Lucas Archidiac. de Regvy 147. Marchiones Stirenfes ~ 197.` '
Lucius IILPapa - - - - — 166. Marcomani fub Gallieno Pan. fup. obti
Lucius Joannes. Ejus apparentiœ 152. nent. ° ' 16.
Civitates confudit 153. Chulmiam 0111011 Marcfa ad Ivanich _ _`_
78. 431.432.
rare nititur cum injuria Andreae II. lí76. Marcus Prœfes Alpi. Juliar. ~ 25.
Епае de Segnia 208. 218. conjeélurœ uae Marcus Polus — 211.
refutatae а 213.1tem 233. Nimius in con Marcus Cornarus Dux Venet. 211.
jeélurando 236. errat in caufa defeůio Marcus Marketich 334.
nis Spalaten. ad Tuarcum 246. Ejus fen Mandurïnœ 202. 304.417.111 Nota.
tentia de Hifioria Veneta 156. De Aéìis Mare Adriaticum cujus olim 317, olim
Concil. Dalmat. & Epißolis Papalibus Venen Aquas ¿clauonieas vocárunt, nunc
111. Failio deSii'eviœ
rœtenfaBulla C'ulphum Venetieum \ 234.
Ludolphus Dux. Silvefh'ina214.
96
Ludovicus Pius Imp. l 58.62. Margaretha DucilTa Sclav. 242. 424. 444.
Margaretha Szekell. - 360,
Ludovicus П. Imp. 0.72. Margaret
Markhazyconjux fen. oan.Un
Gregoriul. ~gn ad. 353337537,V
. '
Ludovicus I. Rex Hung. a p. 237. c
clefxœ Zagr.1ibertates reûituit & Dalma Maria foror Heraclii Imp. 41.
tiam recuperat,Venetìs juramento omni Maria. - — — '- - - — 133—
in Метит praèteniioni renunciantibus Маг1а 111111 ut dicitur Ladisl. Il. Hungar.
Regis. _ _ д- _ _ _ _ _ - 163.
237. Dalmatiœ gubernatio fua. 238.Jura
Regalia tuetur in beneficiis Eccleliallicis Nlaria Regina Siciliae a ‘ ggg,
conferendis a 2 39.]urium Regalium 11111— Maria Reg. Нив. filia Ludovici I. & u- `
dex , Bosniam in Jure clientellari tenuit & xor Sigifmundi Imp. & Re is cur a Patria
Serviam revindicavit 243. Regno Sclavo morte fubito coronata 243. Dalmatiarn
niae dat privíl. 241.Fundator Parochiœ pergit cum Matre & forore 244. Qui ab еа
Ca roncen. 242 primi defecerunt 244. Ejus mors, magnos
udouicus II. Rex Hung. a 313. In In motus caufavit 247. Vide etiarn diploma. 383.'
duciis paélìs cum Turca ob exmifl'aml Croa MARIA THERESIA filia Caroli
tiam , eam defendendam Ferdinanl сете. VI. Imp.& Regis Hung. conjux Ртапсфд
314. Dalmatia qualiter confiderata ‘le 315. I.Imp. En” Co-Reg.Hung. 91.252. 302. 402
In Sclavonia иге difpofuit - - - 316. 404- 405- 432 4.52- 459:494 5 ‚
Ludovicus 'lechius Patriar.Aqui1ejenl`. 258 Maria Reg. Hung. Ludov. II. uxor. fo
Ludovicus Peker Viccban. 301 . rorFerdinandi I 314`
' Lukavecz Callrum — — - 363. Maria Reg. Hung. aximiliaui Regis .
Lunkavecv1 Ludbreg olim Сайга - 452. Hung. uxor.» - ~ ~ 386,
Lupoglav Caßmm 348. Pasconi vult Marilius Turbo, fub Hadriano Imp.
&fcribit adverqu Regum diplomata 8111 PrœlÄPann. - _11,
Marinus Dux Venet. fatetur jus notori- i
dem,pertinere hoc ad Ißriam ч
Lupus Dux Forojulii. ~ 40.44. um Regum Hung. in Jadram a~ ' 212. & 72.
LutuardusEpif. Vercellean _ 89. Marinus Archiep. Spalat. _ _ 25@
Fr. Marinus de Curzula auéior abfolu-
. _ o tionis generalis 99?
Madam Elia Zvonimiri Butconi nupta. 133.
Magnentius ad Mui-fam viéìus. 24. Е— D Mari~
Index Петит, £9’ Peijôuarum memoria.
Maride partes, Гипс Regni Croat. per Michael Banus Sclavoniae ~ ч - 79.
tinentes ad S.Coronam a о - 224 Michael Orfzagh Palat. Hung. 288. 295.
Maritimus proceflusôzejus relatio 483. Michael Comes Magdeburg. ~ 276.
Martianecz olim Martene сайта: - 35 Michael Comes Venetus 211.
Martinianus - - - ~ --- - 23. Michael Comes Varasdinenf'ls ~ 21 .
MartinusV.Papa abfolvit Dalmatas а fi Miclos de Palisna - - - 24g.
delitate erga S.Coronam & a cenfuris quas Mihelich Paulus Viceban. - 249.
incurriílent fub Regibus Hungariœ - 259. Mikulich Petrus 351. Michael Frau
Martinus Claudus - 65. “7016484- ‘
Martinus Czobor —— 308 Militia varia&multip1ex olim in Hun- »
Martinus Sanutus - -v _ 211 garia 369.
Maltarda Georg. - . о 334. . Minores Fratres S. Francifci , alias vul
Mathœus Vaivocla Tranftl. - 222. o Francifcani. Provincia» S. Ladislai 417.
Mathœus Mgr. Thavernic. ~ 124. rovinciœ S. Capiftrani 403. SSmœ Cru
Mathias 11 Corvinus Rex Hung. Regni cis in Sclavonia 420. In Croatia 467.
curas üatim allumit 280. Parat fe contra Minoslaus Comes, defenforjurium Re- ‚
Turcas, &Decreto edito multa innovat a 'иш------—›-1б5.
283. Magnus animo in afiliéìionibus 285. Minutius Archiepichadras ‘- 333.
Civitates Zagrabiam , Varasdinum, cum Mirofthlabus fil. Regis Crefìmiri 79.
Infula Muraköfz reci it, tum ratio Scla Mislaus DuxCroataa-um - - 62.
voniœ gubernandœ 2 8. Ejus Ordinatio Mislenovich Joanne; 247. Vincentius
nes de Croatia a §90. De Stiriae modernœ 412. 426.
partibus, quas po edit 288. 291. Pro Dal Mifnenfis Ecclefiœmos о - - 415,
matiaquœ egit 292.2 16.Promovet res ma Mifl'a pro Rege,& SS. Trium Мадонна,
rítimas 293. Disguiìus varii cum Venetia feudlíìegum а 148. Pro Somniis Interprae
293. Bosnia & Servia qualiter fub Mathia tan s — - - - 2 .
2 4 Servandis juribus Regalibus {tudet ,' Modeñus Epifc. Vefprimienfis - 2g?.
difciplinam Eccleßordinat, Clauflrales re- ‘ Modiglífcus Dux Vandal. 27,
format 295. Lamentatur adverqu Romain Modi varii Monarchiœafl'erendœ univer- ~
216. 296. falis , Rom. Sedi 251. 261. &c. ç
Mathias Archidux Außriœ, Polt Ru ModruiTa 103. 162. olim Civitas & Co
;lolphum Rex Hung. - - - 365. mitatus'- -~---~ -464.
Matici - - - - - 9.&10. Modruflienfis Epifcopatus initia incerta
Maurus totius maritim. exercit - 165. 463. Mathias Rex ordinationem hujus non
Mauritius EPichfh'iœ - . 54. admittit Papae 296.
Махепбив-›—----.21‚ Маш-[фетиш Ерртт memorie.
Maximilianus Herculaeùs во. Nicolaus 294. C'hnßophorus. Ferdinaudus
Maximilianus Imp. Viennam recipit, Frangepani &c. vide 465.
ui ejus partium? fundamenta prœtenli, Mœfia divifainSuper.&Infer. - 11.
egni Hung. 298. Jura in DalinatiamVe Molerltein Baro Joannes ~ ~ `~ 449.
netis cedere non potuit . _ _ 310. Monafleria quœdam antiquainSclav. 416.
Maximilianus Rex Hung. a 385. Item 364.
Monafterium S. Demetrii - ~ 104.i
Maximinnus Imp. - - _ _ 14_ Moneta: Papales inSclav. 229. Sublatœ 261.
Maximinus & filius fuus Marcellianus Monetœ Sclavonicœ a 128.
.-’DucesValeriœ - и - _ . 25 Moniales olim Zagrabiae , иЫ nunc Ca
_ Maximus Pupienus & Balbinus - 14. pucini.--428.
Maximus Aquilœam occupat , AlpesJu Moniales modernœ S. Claras quando I
Паз munit , Petovium recipit, ad Sifciamquœ prima?? ualiter fundatae - _», 429.
vie..S-~..-.25_ Moniales rfulinœ Varafd о в v 430.
Medve Caflrum œdificari incoatum 199. Mons Claudius 4. Item 453. `
Mellen Caftrum _ . 451, Montanei initia, & uid fit? ~ 236.
Menomorouth Dux 86. Superatus ab Mores Procerum & obilitatis S. Coro
Hungaris--- ....93_ паз 297. Fœminarum 1 33.
Mercurius Comes ‹ - . . ma Morlachi qui, unde? ubi? 239. 327.
MerzynCaRrum . . . 339, Mortagon Bulgar. Princeps 71.
Ihichael Rex Sclavorum ,'ubi? 106. 108 Moßar Сайта: - - - - - - 341.
Michael Вант: Amorœus Imp. e бед Moymarus MoraviœDux 76.
Мол
‚Д L ~``~
п-г———-—:*т*‘— f _ ' 1 ' fŕ _ Y*
Index Rerum, Sa’ Per/ònamm memoria.

Moys Hung. _ ' U " 222. Nobiles Campi Turopolja l ч ‘457.
Mucimiŕus~ --~79 Nobiles de Drenova - - _ 260.
` Mulieres Aquilaejenfes 14. ‚Зета in Nona: cur a Clero relaxatœ с - 241».
едят 41. Poßauame 456. Nonenlìs Eppatus rellauratus 107.
Mundus Ge ida Rex Sirmy ~_ e 27~ Nonenßum Epprum memoria.
Mufumer alatin. - - 188 Joannes 195. Jula quilìmul &Banus 227.
MUÍDICZR Щ ~ ° - -I r о
{Grubcius 185. Rodanus 162. Магии:
168. Stephanus 221.
N
Nadásd nomas BanusJefzenovecz re
Nortmani ui? Stunde? а -
Novigràd album - . .
.
.
Us.
341.
cu erat aTurcis 362. Idem Palatin.Hung. Novi Arx - - - - - . . 343`
3 2. Francy'eusèudex Curiae Regias 419. Novofzel Lucas - - 458,
Franti/’eus actu anus ab anno 1756. Novovillanus Parochus , ejus fundatio ‚ _
Nagy- h Civitas olim 382. ell Capellan. Е ifc.Zagrab. - - 413.
-
Napuli alentinus412. Balthajar 426 Numifmata â numieruti in Schytaro,
Narentani - - - - › ~ 114. relati a - - 491!
Natalis Venetus ~ а 211. NumiSclavoniae a 129. Item 498.
Nauportum ~ ` ° ‘ 489
- Nebula Sclavorum Dux ~ 45.53
Neliptius Joann. Com. Cettinœ 249. Occidentalis
Sœculo XII. Imperii
И ~ ~ qua:-fuêre
in- Italia
1'44>~
Nenadovich Paulus Epifc. Plafchenlis 47 1.
Nerva Coccejus Impintendit varias Na. Ocra mons - 17g
tiones, unam ntem ellicere - - ‚- 9. Oélavîus Augullus Aquilœam так,
Nicetas a icephoro mill'us admare A- f .Japod'es fuperat 2. Segellani fe cidem de
(lriaticum 5 . Item 70. dunt. 3. Cum Senatu dividit Provincias 8.
' Nicetas honiates паз de Venetia 152. 0&0 Conradus а Venetis viétus 161.
Niczky Comes Chrillophorus - 406. Ode Croatica in Latinum translata 133.
Nicolaus I. ~ 72. Odescalchi Famil. Titulo Ducis Sìrmy
Nicolaus II. - 115.106. gaudet - - ’ ~ 407.
I Nicolaus III. ~ ` ~ 226. 227. Odeacer viélu 25.
` ’ Nicolaus IV. - - ~ 228. ‘ Odra Huvius ~ g- - 78- '
Nicolaus V. - - - - - 274. ~Oeconomiaa quœ ratio fuit in Sclavon. 449.
Nicolaus Oltienfls Legat. Pontif. 229. Okich Calìrum olim - - 459.
Nicolaus Marczali Palatin. ~ 253. Oppidum Szamobor 457.Ja штифта 459
Nicolaus Vaivoda Tranlilv. ч -` 221. ь Ordelaphus Faledro Dux enet. - 141.
Nicolaus Abbas To licenlis 129. Orlovich Capitan. Segnienlìs а - 352.
Nicolaus Pra? of. e Polega - а. 243. Ormofd Calirum - 288. 359.
Nicolaus de izakna Vice-Gubernator Orlich Comes Chrißophorus о ~ 483.
'Iranlilvanienlis - - - ~ 271. Oltecm Callrum - о - 451.
Nicolaus Epifc. Pharenlis 171. Olloja Rex Bofniœ ._ 250. 253.
Nicolaus Comes Veolia@ Segniœ 209. Ollreherich Geor 'us 316.
Nicolaus de Chupor Ifaivoda Tranlìl. 2 5. -Oltrovicza &C1i a - 246. 315.
Nicolaus Illhvanlly 313. 314. 28. 386. e. Ofvaldus Epifc. Za ab 287. 290. 303.
Fr. Nicolaus Ord. Min. Orator gpalaten» Orho Salvius Imp. annoniam tenuit
íium а 245. Otho III. Imp. Venetia dat Privileg. &
Nicopolis Caltrum . _ 382. tributa relaxat . . 144.
Nitria feu Nitrava ubi? - -‚ - - 77. от Rex Hangar. - . . „9.
Nitrienjium Iâpprum memoria. ОсЪо Dux Venetiar. ulfus 150я
BZa/iusJaklin 393. artholomeus 1240: Otho а Dalmatie fi elitatis jur-amen.
orgiasSzelepcfeni 41 .Joannes 195. Ladis tum cujus nomine recepit - 15@
laus. Adamus Erd y 395. Paulus Borne т
Otho Fridericus aPucheimb Ерши)?
mifza 362. Fr. Stephanus 242. Stephanus Labacenlis . . . - 425.
328. nomas 295. of“ ' ' ‘ 89-97-100:
Nobiles Armalîllœ in Hungaria qua eX` Ottocienlis Eppatus. Qui Epifcopi ‘l
caufa ? & unde orti , qualiter conllderati Y 262. а 3ro. Item 465.
Nobiles agobagionibuscallrorum dillin-_
¿ii 203, No ilium privilegia 204. Dillin Па Peak
éliones fublatœ 241. Quorundam memor. 3654i \
Indeàc Rerum, 89” Per/iinarum memoria.
Р Paulus de Parka ~ ' 363.
`_ Payer Joannes Leopol. - 450.
Paal: Antonius Viceban. ' 209. Pecri Ludovicus '- в - 343. 353.
Palatinatus Hung. elevatus valde. - 299. Pejachevich Baro Marcus ~ 407.
Palñ'y Nicolaus - - 420. Pelfeuchoanncs — - - - - 379.
- Ра115па Joannes 244. hujus Vmors 245. Pemo Dux Forojuly , fugit ad Sclav. 46.
Miclos Ollroviczœ Comes - - - 246. ' Pepo Patria-cha Aquìl. - 15o.
a Phalizin uomodo Rex Hung. g3. Peren Emericus 307. 308. 328.
Phanegyri Sclav. fervientia 36. 47.A с. Perennis Рапп. Prœf, осенью, - - 13,
_ Pannonia ab Augußo fuperata & ltipen- Perghokar Andreas - 373. =
diariis adje'éìa 3. Limites hujus relati a Periczlhoil` MarcusJofeph. 6
д '
Strabone. 2. Item & 7.' A Dalmatia di- Perfonalis Prœfentiœ ollicium inßitut. 283.
Rinäa4. 316. Tributis tardius fubjeéla, Pel'verA Chriftophorus ~ - - 371.
quia Romanorum auxiliaria. 6. Maximin Petazzi Comes General. ‘ 483.
nis mortuis fui juris eHeéia 15. Provincia Petelenich Hieronymus 314.
fuit Auguflorum _ Y Petrana ComesJadrœ — - - - 160.
_ Divifa in I. feu fuperiorem & II. Infe Petrovagora — - - - - - ' 136.
riorem,obfcuri utriusque limites arguun Petrovaradinum ~ — - - — 402.
tur 10. & 11. Deinde fubdivifainSaviam Petrus Rex Нищий: - - ‘101. 102.
&c. 21. 2 . y' ‚ Petrus Rex Bulgariae - 177.
. Sub allieno fcilTa in partes 16. Mar Petrus Chulmiœ Dominus. - 186.
commanis probabilius ad Muram ñuv. cef Petrus Urfeolus L Dux Venet. - 120.
(а 17. Inferior attamen manlit fub pote- . Petrus YUrfeolus П. Dux Venet. ~ 145.
Rate Au florum 17. Confufa,& uid no Petrus Barbolanus'Dux Venet. - 150..Ì
mine Buïailiae Sirmienlis 22. Milè'rè va I
'
i Petrus Polus Dux Venet. - - - 159.
Нага aSarmatis & Quadis 26. A Sasculo ч APetrus. Gradenicus Dux .Venet. 211.
V. ejus Ratus 30. A variis gentibus vicif a, Petrus Ziani Dux Venet. - - ~ 215.
íitudines , demum Sclavoniae , Croatiaeque Petrus Lauredanus - ~ 258.
nomen fortita 32. î Petrus Bembus Card. - 310.
Paraminfzki Petrus ` - - — 481 7 Petrus Card. Legat. Romanœ Sedis 114.
РагосЫэз 1пejusdem
y vParochize Infer. ,Sclavonia Е. Z. &401. i _Petrus Archiepifc.Spa1atenl`. fub anna
in Sclav. Super.
_themate Longiori 232.
Croatia a 409 _ Petrus Bulgaria: Legatus 74.
Paschalis Papa _ 138 Petrus Goynici filius fugit ad Croat. 95.
Palioris Cal` ar. 342» Petrus Abbas Latinus S. Adriani 102.
Patachich ¿runder 405. Joannes 35. . lPetrus Comes S. Georgy 81 Bulin Jud.
406. 152. Ludovicus 406. 452. Mathias Сиг. Regiœ 306.
449. tephanus 481. 482. Georgius Item _ Petrus Berileo Epifc. Vefprimienl'. 307.
Gabriel 402. Franci/'eus 451. 483. Petrus a Pago - ~ __ 254. 259.
Patareni in Bosnia 9,37 Petrus de Millilin 256.
Patzinacitœ 37. Idem ac Rutheni vel Petrus de Cinto ~ ' ‘ 359.
Vlahi 91. Petrus Chernkovich о - - f 402.
Paulinorum orígo , regulatìo , vetus ap Petrus Macedonay ~ - 362.
pellatio 2421. Eorum privilegia 423. Di Phile Praep. Zagr. - 219.
vifio in Provincias , 61 Croaticœ Provin Philippus Pann.Dom. 15. Idem ~ 490.
ciœ Conventus 424. Capellœ Hierony Philippus Francorum Rex 205.
mi collatio, qua! Abbatia nun uam fuit Philippus Palatinus 195.
425. Prœtenlionesëz molefliœ me funda Philippus FirmiLegat. Sed. Rom. 226.
mento cum Parochis in Itrigo 425. Рта Philippus Pafcalico ~ о - - D 334.
teníio eorum rejeâa 426.469. Conven Photius - — - - - ~ ' 72.
tus Croatiœ in Provincia eorum Iltriaca 469. Piarillae in Sclav. & Croatia - - 429.
Paulus II. 294. Pinne Rex Breucorum in Pannonia , a
Paulus Populonienfis Epifc. 27. Batone proditus 4. Ejus Regnum ubi? 6.
Paulus Dux Jadrae 56. Pipinnus Rex Italiœ , Venetos fecit tri
Paulus Epifc. Zagr. Romain pergit ,uti butarios Íibi - - - 54. 57- 58.
в; adrenfis _ 244. Pius ILMathiœ eleëlionemjullam agno
aulus Sarpius в о р 336. 208. fcit 284. Jura cuivis fua fervari vult. Hor
саги: `
Index Rerum, Ea’ Peifonarnm memoria'.
tatu! Chriftianos Principes contra Turcas Ines 158. Joannes 285. 295. гидами Sv”
285. Coronas Regales eßò petitus non di Их 419. Ladislaus 195. Nicolaus 242.
`ítribuit , nec Epilcopos nominat , ne Maurus 104. мутант 307. Valentinus
Regum violet 285. Cardina1.~195. 2
Planina öl Planinenfes 41 6. S. Quirinus Epifc. Sifcienß ~ 8. I4.
T. Plautius - 5 - - - - 9. (гиде/йоту ìn boe opere стайке.
Plemich Georgina ` 449. 47.,l
‚ An Barro Pannonicus a Caecina victus?
Pletemicza о - ~ 22.."
1.1 ille viéior hujus fuelit? ~ _ _
Podgoria Сайты - - — ~ 459
An Magifiratus Pannoniœ Veteris fu
Podmaniczki - - - — - - - 373 iulerit Tiberius _ ь I n _ n ‘ 5.
. ’Pogan Sclavicumquid denotat .- - 69. An Sifciae monetarias inflituerit Tit.
Pogan Petrus 347 .IlaudDrufusGermanicusï aut NeroClaudJ 9.
Pogledich Georg-ius 471. 481. An fub Maximinnis, aut Decio, vel Tra~ 7
Poh Palatinus - - - - - - 188. jano' in Pannonia ereèia Respubl. Andau~ ‚
Pongratcz {pannes Vaiv. Traniìlv. 295. tonium ? n _ _ А _ а n _ в 15.
Pontificale omanum ~ 148. An Vabalathus Ucrimorum fub Aureli
Pontifices Romani favent Venetia 294. ano has Regiones gubernaverit'? 17'.
Pontius an Banus fuerit 187. (iría: ripa firige ‚ per cujus circuitum ve
Porinus Croat. Libur. Princeps 50. 6.4. nit icomediamDiocletianus 20.
Pofe ч - ~ 383. Patria S. Hieronymi ubi Ratui potefì? 21.
Pofeganus Comitatus 406. Unde flifl`cnfio intra Conůantinum Pat
Poil'avani ProceITus incolarum mos 456. rem &Crifpum filium? ~ — - ~ 22.
Pray Georg. 91. 229. 23o. 266. 268. 191. Pannoniœ Confiantinus an reñituerit
Prœbendarii unde dièti ‘i & quod eorum Cilliam? t 23.
oßicium 412. Quae gubernandœ Pannoniae ratio fub
Predaucy quid 227. Conilantino, & quœ coníideratio? - - 23.
Prœdicatores feuDominicani olim Zag.286.€ AnDalmatia extenfa fuerit ad Savum ab
Prœpoíitura S. Petri de Pofega ~ 402. Auguílo l? 82 Ьгес'ехсепйо perduraverit ad
Praefcriptione tueri fe , pro Dalmatia Saeculum> VII. Quaeßio a fubditis Sacrœ
ne tPraafides
ueunt Veneta:
Provinciarum dilexit Severîs399.
14. Corona: non negligenda 30.
Pannoniœ Veteris novi incolœ an Sela
Pribunius Banus 7 4953 vi aut Slavi
fundatius fcribendi? _ ~ 32.
Primas & Patriarcha an diñerant' 180.;

Prilca Cujus Elia ~ . ~ - - ySClaVi locârunt Savia,
In Pannonia ubi
primas
. _ Sedes
122.` 34» 35'
. Ргшасшшп cura noxxa S. Coronœ a 314.< An ideo Romano Iinper. obnoxientur
Privilegia Regni Hungar. ubi 011111? 370. 4haec Regna , & Hungaria , quod olim Pan- `
Privina a в _ _ _ n ‘nonia fubjeèia fuerit Romanis ï ~ 39.
Probus Imp. ~ 76. 77j19 Samo quorum Sclavor. Rex 2 43.
Probus Prœf.Prœtor. apud Sirmium 25. An alba Croatia fuftineri valeat in par
. Proculus Albingaunus in partibus ma tibus mòdernœ Croatiœ,Sclavoniœ ,ac in
ritimis .L _ _ 17. parte Stiriœ & Camìoliae? - — 50.
Protonotarius Sclav. qualiter eligitiir 287. Сиг notitiae harum Regionum haélenus
Protonotariorum alfquorum memoria», 22 I. neleůœ?~~~50.
Provincias in. Diœceies dillributœ 8. trum Croata: Sclavoniœ nomen exten
Senatus Romani five Proconfulares? 9. derint'? & a Croatis dicatur Sclavonia? 52.
Pzer Caflrum 454 Hunni qua ex parte Forum-Julium ag
ст? - inter
grQualiter — - Carolum
~ - I. &Nicepho
n _ 54
ома; - -
Q ‚ 24. 26. rum Imp. ax innita '.2 a ~
Quinque-Ecclefienfls Epif. а S. Stepha Utrum clavonia Crumo Bulgaro pa
no Rege fundatus 142. Baiilicam Petrus ruerit? a . ~ ~
Rex abfolvit 107. Argaidus quorum Sclavor. Dux ?
Quinque-Eoelejf Epporum memorias. Apocrifarii Rom. Sedia , qua via in Bul~
Bartholomeus 124. 421. Bonipertus gariam Гипс profeéìi ? - - I 70.
103. Calanus 167. 17o. 183. 188. Geor Ludovicus qua via, & adverqu quos
gius Draskovich 362. Georgíus Tompa Dalmatas ед profedlus? - — 7o.
363. Georgius Klimo 406. Job 222. Joan. Сих ejeůus eSclavon. Fomofugacalii ‘l 76,
\ ‘ Uncle
\
Index Rerum, 89” Рефитт memoria.
'Uncle (Меди Chronicarum Veterum i Rebrovich Petrus
Regillianus Imp. - - - ~ - - ~ «ggd
О.
Hungar. 83.'
Wazil & Raczi de quibus Anonymus l Regni Bofniœ Senatorres 248. 257.
Hung. ubi? ‚ - - ~ 88. Regni Croatiae quae gubernatio fub pro
'. An HungariCroatiam totam rece erint ? 99. priis Regibus — e . 118.
Uncle radix & origo quœfìioni , gclavo Regnum Hung. Trifariam divifim 162.
nia &Croatia, utrum unita vel fubdeéla Re lles Dux- Croatorum . о - Ф 164.
fit S. Coronze 99. Relkovich Math. Anton. ~ 402.
Unde promanat Titulares Epifcopos & Remetenlis Conventus ‘ 429.
Abbates nominari aRegibus Hung. 171. 229. Repicius Advocatus - - - 319. 331.
Сиг Colomanus Rex miferë defcribatur Refpublicae fub Roman. plures 5.
а recentioribus 134. Reipublicae Ragni Sclav.antiquitas,Ma
Cur aClaußraHbus nec peti, nec prae g1'ůratus varii Dinil
Rhenanus , &'urisdi&10
Sclav. . .. ' 438,
о.
ßari Poflit fincera publicarum rerum ., ac
jurium illußratio. 208. Item in Prœfatíone. Ricciardi Petrus . . 473,
Unde quœíìio, Sclavonia utrum unita Rieger Paul.Jofepb. - - - - 370,
vel fubjeäa Hungar.? 249. Riparienfis Pannonia - ~ 17.
Qualis in fata quœflioneufus? ~ 3994 Riproth Petrus . - - 358.
.. Quando belli initium pro Stiria? 198. Ritter Paulus . - 473.
Quos limites fecit Bela IV. Intra Stiri Robertus Sicilia: Rex 2 33.
am & Sclavoniam 198.l Robertus Nortmanus 115. 119,
Plures Corona: Regum, an olim fuerunt l Robertus Abbas obligat fe Rarejudicio
in Hungar. a -‚ - - - ~ 265. Eppi & Curiœ Regis 185.
Quid de Natalibus Joannis Gubernato- i Ro erius Sclavoniœ Dux, fub Emma
ris СОН/1111? — - — - - - - ~ 270. nuele mp. 165,
Quaefìiones Indigenatus, unde intelli~ Rogerius Scriptor,quis? 191ч
вышит? 370. Romani Senatus, connatus pro obtinen
Viminacium Vetus Romanor. ubi? 490. da Dalmatia 163. modus 296. Prœtenfio
Boricbius quis & cujus filius? 496. de Regno Hundgar. ~ „7.
Titulis Regiis, an Vladislaus П. infcrip Romani Cla e aflefìi а barbaris 2.
ferit , ‚Залита: Rex n в в
500. Romani hnperii ruina?, quae caufœ? 38.
Rozgon Simon Jud. Сиг. Reg, ~ 379.
R
Rabatthofephus favet Venetis , ejus a Кимры: Imper. б" Rex Hung. 336.
Rudolpbus Roman. Rex» 227,
ůa Segliiœ , & convenciones cum Venetis 334. 3 . 3 2. v

Radagaifus Vandalorum & Alànorum l 9Ruñì9nus infidelis а - - - - - 26.
Rex 26.j Rugi ~ - - - - — - — 28.
Radoslaus Dux ,Banus ~ 205,;
Rutheni in locis variis ~ 496.
Radovanus iilius Zvonìmiri 101. 114.'
Rhymetalces Rex Thraciœ Romanik
Radus Palatinus Ä 102. 104.I fuccurrit - - ~ `~ 4.
Ragufini fubdunt fe Orient. Imp. аб9.
Fidelitatem fervant S. Coronas 274. Ma
thiam Corvinum habent pro Rege fuo 295. Sabarîa 25.
Rakonog Caflrum ~ ~ 346. Salacho Comes ~ ~ ~ 76.
Raphael de Sorba. ~ - 238. Salomon Rex Hulzgjl. Andreae I. 102
Rafca Blafius Caßellan. Виден. - 304. Salanus Dux ubi? 86. Superatus ab
Rafciani varie nuncupantur 434. Ve Hungaris 87. 93`
tera Privileg. а Ducibus elargita vel con. Salonia vel Salonina partem Раппоп.
firmata? ° ‘ 'l ’ ' ' 433. Super. tenuit 16. Ejus memoria 493.
Rafzina Сайгак! - _— - - — 452. Salvius динам emit Imp.amilitibus 13.
ватт Moravorum Sclav. Dux - 71. Sambok oannes ` 384.
Ratbodus о - - ЗатЬцсиз uis? Щит Tabulœ falfae a 390.
` 77
Rathicbìs Prœf. Foro-Julii 45. 46. Зато СПШЪЗЕОЬСГЁО Rege pugnat _ 42,
Ratîmarus \ 76, 98, Samobor arx aedificariincoata 199. Е
Ratkay Paulus - 347, jus bifìoria 457.
КаиЬег Nicolaus 336. Samoborienfes {сайт - . 449. 457.
. Rajnerius Geno DuxVenet. 216. 234. .Samuel Rex Hlmg. dic"qu Abb@ 94. 101,
' Sim'
Index Петит, 89” Рефпатт manoríá.
Sanfovînus ь - - - . ~ 211."mîtatus deûgnatî 476. ere&î405. Рай!
Saraceni veniunt contra Dalmat. ~ dia moderna 404'.
Sauromatœ alias Sarmatœ ~ 28. Sclavoniae Superioris moderni limiten
Seardona aut Scodra ~ 333.‘407. Hujus Civitatee, Oppida, Fluvii,
штат/шт Ерротт memoria. Сотхрипдтеь Comlfafllß вас. 408_ Ке—
Ргащ]? 193. Lampridius 162. Michael 17o. ¿111290 Comtatuum 443- СОПЁШОШШ
Sciri ‚ Sacagœ , Setagari , Alana gens in "th > a 443"
Mœßa olim locati ,fed deletiaGothis 28. S`0fdif§ì Ubi? ‘_ 1 ~ ° ‘ 5»
^ Schwandnerjoanßreor.optimèmeritus Smibonianusçamilius -. - .- ~ 9.
de Hung. - . . - _ 82, 91 Scriptoresůuidain cuius знает? - - 4,
Schytœ Romania nomen generale - 27. Scriptores enetl retìelluntur.a.143.Ex
Sehytaro - а 487. 'iis qui .anthuiorea 21 1. Inlqui 1n Regen
s.uvi.subjuninïano Primmenuo 31. Нипязпав а 142-126-82с. _ . t
Unde funt 34. aGepîdis evocati, Tib¢rium Scriptores a defcriptoribus dilbnguendi, н.
.migum . ошалев Тип; аЪ АЬапЪиз, 8: дотетсй 1ачдете85ига Resum, 8200
quib'us ad {Пат allißunt , obtinentque ab “На? a Per Р“ыюа Decreta ”Риса" ‘ 154’.
his terras. Valiant Romanum Im erium. ScfinorlbUS qua? ObfÉrvana? ' ' 3370
Ех Dalmatia reverfi, tenent Paniioniam Sebaldjls MMU'- çaPlt'C'V't' Zagl'ab' 275°
Saviam 33. 34. 35. hamm Sedes ЗеЪаШапиз Zeal“ DllX Успей. ° 315.
in Pann. conjeétantur 35. Dalmatiam fub вдеть?“ . ° ` ' ‘ “ ` 79’ 80'
Phoca obtinent 35. 4o. Pannoniam l. a» Segeßamublï ' ' ' ' а ' ' 3°
uè cum Abaribus,& quaedam de Infer. Segnfa ‘ j j ‚ _“ ' ' j ' 217*
Pann. tenent 36. Attamen ab Abaribus & _ Segmenñ’ EP‘f¢°1“ma?& ex (ВЫШЕ SÉ“
Vandalia dißinéìi 36. IÍìriam valiant 39. dIbUS Cona“ hodle 469' 466' 13.1“8 LaPl' .
Perhodicrnam Carinthiam &Carnioliam “da а _' ' ` ' ' ` _' ' . ' . ' Абб
fe extendunt 40. 44. Ducem старым, Segnienfis Eppus кеты ereéìiomEpl- ¢
Forojuly occidunt 40. In varios Ducatus fCOPatUS O_ftoclacenûs ' ' ' '_ 3U*
divifî , Rempublicam formant 50. Inhie Segmeryìum Epporum memoria.
Reëionibus antiquiores Croatis 52. Мише 165. Leonardus' 195. Bfrnar
clavonia quando Catholica ‚ & quœ hu- :lus 2 37. Joannes 245. Маше! 310. депоз
jus confulioa72. DivifainSuperioremůz dam cœteros vide ‘ г 465" ’
Inferiorem a76. Reverfis Hungaris, ho Segnienlis Capitaneatus ereëìus 242.
rum Regno, fe conjunxit 93. 98. 9 . Re- Item a 307.»314. Carolíìadium translatus 472.
gibus Croatia: obnoxia dein, 105.a roatía Segnienfes Ca itanei 307. 314.
diningui debet 93. 105. 123. Recepta ab Segnienfes a Papa nominaturn Epifco»
Hungaris in Regnum elevata 127. Jam re- pum rejiciunt 237. TurcisVenetisque gra
{мета ,jam latior 12 3. &c. Difcors. 271. ves 332. Miriam invadunt 333. Naves cur
275. &c. illis fublatœ? ~ ~ 336.
Sclauoniœ Висит Periodo III. memoriœ Sejanus ' о- - - 4.
Botond, tum Culpun 98. .Sldtephanus 103. Selin Cafirum ч - ~ '- 355.
.S`.Emericns 103. Adalbertus 104. Bela Sepel Cumanus Mgr. Agazon. '- 94.
y 125. Geyz'a 158. Еттси: 168. Andreas Заре] Infula ~ 89.
169. BelaIV. 189. Colomanus 123. 128. Septimìus Severus а - - - 13. 14.
497. Bela til. Bela@ lV. 200. 207. Andre- Sermaghe Jofeph. Bare 481.
as 226. .Stephanus 147. 444. Carolus Dyr~ Sermo Dux Sirm - - - 15o,
hachinus 242. Joannes 242. Mzrgaretha ` Servia & Servy. orum fedes 81 nova
242.444. _]oamzfs Coroinus 298. Jiterritorii ab Heraclio collatio 37.
‚Ус/мотив Gubernatores Periodi 1V. .- Se;via Regnum fub clientella Regum
Carolus Archidux 332.392. &c. Ferdinan- Hungarian a ~ ~ . ° ч - 174»
dus П. 333. 426- Mathias 365. Banus vi- Sethus Singidone Prœfeëius - - 33.
de fuper. to. Banus Sexru.` Pervincus Audarienfium cauli
f Sclavonim RegniInfignia 301. Guber- licus 5.
nationis ratio fub Ferdinando I. 360. An- Sexagenarum valor — - ~ 381.
tiguítzis 440. Magißratusa441. Есопо- Sibenìcum « 229. 232. 235.
rma? ratio 449. Sibenicenfes año 1412. fefe Venetis non
Sclavoniœ inferioris Limites, &Tripli' fubjecerunt и ч - s о я - - 256.
cis jurisdicñonis relatio 3401. HujusCo
Е а ~ Шт.
шах Rerum , Se’ Pefjbnarnm memoria.Y
Sïbeniren/íum Epi/ìopomm memoria : Ап Slavizo Rex 108. 112,
tonius 195. Paulus 225. Martinus 229. SocietasJEfu quando &qualiter yenit
Sidovalich oannes 362. Zagrab. 426. Varafdinum 428. Qua ratìo~
Sigebertus lius Dragoberti 43. ne intra StatusRegni recepti Reéiores 42 8.
Sigillum Zvonimiri 114. Vide etiam 403.
Sigillum Tuarco Tuarkovich . 2 58 Sophia uxorJoannis Henningh 457.
Sigillum oannis Hunjad. . . 273. Sol. Mgr Da ifcrorum 124,
‚ Sigillum athiœ Corvini . . . 282. Spalatenfes Segi Hangar. fe fubjiciunt
Sigillum Capituli Tinninieníis . 274. 137. Coniirmata obtinent fua rivilegia
SigillaComitatuum Sclavon. funt nova 302. 158. 170. &c. Ob non juratam7 .elœ Du
Sigißnundus Rex Hung. Ь” Imp. In Re :i Sclavoniœ, hdelîtatem cafligati 207. Ci
gem coronatur, & Dalmatiam Palatinis vitas divifa in 4. Riones 237. Nutant ег
fubjicit abrogato Indigenarum regimine ña Sigifmundum 245. Deiiciunt ad Reges»
245. Pro' Bosnia folicitus 246. Mortua ofnenfes 246. Divifi in extrinfecos & in->
Maria in cum confpiratio 247. Cum Heg triníœos 25o. Agnofcunt Ladislaum Rcs
vide convenit, & reos calli at Criíii 246. gem Neapolitan. 250. Habent plures Ar
A Sclavis & Traníilvanis hrmatur in Co chiepifc. 254.
i'Ona 249. Benediélo adhœret 251. Mi Spalatenfìs Ecclefia , fubjeéias fibi aqui
feriae ejus a 2 Barbaram cur duxit in ~ rit a Rege Ecclelias Dalmatiœ & Croatxaa
uxorem 253. apa: refifìit ob creatum Ar 1 37. Eppatu Croateníi fublato Parochiam
chiep. Spalaten. 254. Venetos vocat re Maronia 138. Item carteras inter, Modrufl
belles & infideles 256. Res Religionis cu Íienfem 162. Salome etiam 157. &c.
rat 258. Ragufaeis dat Brazam & Curzu Spalatenßum Archiepyorum memoria
1am я59. Integritati Inñrumentorum pro hic occurrentes. '
videt 260. Nobiles Armalillas infiituit Martinus 145. ,Laurentius 1 10. 1 13. &c.
262. Monetas Regales inducit 261. Scla~ . iGant-ellasI 12 3. 185. Crffeentius 137. Gau
voniœ añ'eélus 263. Coniinia tenuit 264. díus 156. Petrus 160. Афиш Hun . 160.
Inducias fœpius indulgetVenetis 266. 4 9. _Gerardus 163. B Rainerius 165. etrus
Oppida Scepuflienfia oppignorat 374. a1 IChitilini 166. Petrus HungJ 66. Bernar
matiam tenuit 209. 253. &c. Vide & lege ,lus 169. Andreas 195. 240. Ugrinus 206.
ad ejus hifloriam donationem a 381. Joannes 206. Rogerin 206. Joannes Bu
Sigifmundus Epifc. Quinque-Ecclef. 307. zad 207. Joannes 222. 227. Jacobus 228.A
Sihelsburgvulgo Sumbergh 298. Cujus _ lPetrus 229. Balianus 232. Domirúsus
Regnipars'? 448¿ 336. 259. Hugolinus 238. 240.241. 242` »i
Silley Petrus diëius Selul.` ~ y420.1 1zdreas Gvaldus 246. 25o. 254. Peregri
Sinerfperg
Simeon RexSigifmundus
Bulgariœ Prœp.
ц n Zagr.
n 7
433.i nus de Aragonia 250. Damnius a Sigifmun~ 1.
do confirmat 254. Jacobìnus Baduarius
Sinile de Wettav Com. Pofon. 264. ¿267. Bernardus Zaanius 308.
Sirmium Romanorum fub praaíidio 4. l tatus Confiniorum Banalium 1745.
Probi patria 18. Sepulchrum 19. Sedes Anni, 481.
Gepidum 27.` Duces hujus obnoxii Regi Statuta propria condit Sclavon. ab olim _
bus Hung. 1'23. ‘205. Item Comitatus & Civitates 441ч
Sirmienfis moderni Epifcopatus initia, l S. Stephanus I. Rex Hung. a 100. 1'21.
feu veteris reůitutio .. - - \
с— _ 204, l Stephanus II. Rex Ни . а - - 155.
Sirmienjìnm Ерфорогит memoria?. Step/:aims III. Rex Жид. a 162.
Oliver-ius 204. Georgius 195.204. Ladis Stephanus IV. Rex Hung. 162’. 498.
[див 204. Thomas 242. ìcolaus de Ba Stephanus V. Dux Stiriae 198. An Со
thòr 2 5. Joannes Orfzag. 328. Fr. Pau - onae, Sceptris, liuri in Stiriam, Carnioliam
Ius де ghiurís 419. Franti/eus Vernz'eh 402. Carinth. renunciaverit г & quid confecu
Gabriel Patachich 403. Ladislaus Szöreny A 'tus '? 205. 222. Fuìt coronatus 22 1. Mul.
401. Joannes Bapt. Paxy 401. ta innovavit , Dalmatiamque tenuit 222.
Sirmienfis Comitatus 408. imites qui, intra Stiriam & Sclavoniam ? 22 3,'
Siroctius Notar. теги excommun.pri~ Stephanus Dux, praetenfus Cro: tas Rex
`mus Carolo Roberto fcripfit RexHimg. 229. mortuo Zvonimiro , ab Hungaris non ag
Sifcia Urbs Pann. 3. nitus pro Legitimo Rege 101. 113. 116. I 17.
Sixtus lV. Pontif. 294. Stephanus Rex Serviae - - - 174.
skalich Mathias 358. Stephanus filius Urosy Regis Serviœ,
Skerlecz Nicolaus-C. Z. 481. gener Regis Hangar. ~ -St2o5,
es
\
\
o,
Index Rerum, Eb’ Perfonarum memories.
Stephanus Dabifcia R. Bofn. ~ ~ 205 Tellonia ex ufu,in quo radicata 304
Stephanus Tuarco Rex Bofn. — - 257 Templary fiudent Boniñcii Intentioni
Stephanus Thomas Rei Bofn. 271. bus 185. 229.
Stephanus Thomailevich Rex Bofn. 279. Tenturich Stephanus ~ 395.
Elus petita . _ 385, Terbelles Bulgar.Princeps —- - 45.
Stephanus Dux Sclav. 241.444. 147. Tergeíium 96.
Stephanus II. Epifc. Zagr. 20.3 Tellaäum " ' 55'351'468.
Stephanus pridem Palatin. - . 295 Terfacski Nicolaus ‘457.
Stephanus Archidiac. Camarceníis 276 Teríaéìeníis Conventus a ‘~ 467.
Fr. Stephanus Bobonog 458 Thabor Calirum ~ ~ §45I.
Stephanus Waldonis Comitis frater 89. Thallovich Petrus favet Venetis 267,
Stilico Vandalus ~ ~ ~ 26 Theobaldus Legat. ad Dalm. l 165.
Stipkovich Ladisl. ь - 350 Theobaldus Prafpos. 4 ~ — — 141,
Stiria in Ducatum elevata 197. Partem TheodemirGothorum Rex 28.
ut hodie ей ‚ Ве1а tenuit , & qualiter gu Theodericus Gothor. Rex 27. 28.
bernavit? 198. Vide etìam а 223. &c. Theodorus Princeps Pannon. ~ 56.
Item 291. ` Theodorus Cupara Monachus 7].
Stridon шаге S.Hieronymi DalinPañœ Theodorus Scriba Regis Zvonimiri 114.
niœq; coniinium. Aliud a transDravano 8. 2 1. Theodorus Abbas S. Stephani ' ~ 116,
Striga ~ о - - ц .n ь . 21. Theodofius Dux Mœfiae ad Sirmium
Strigonium ~ 21. 230. lmp.eíleéfus 25,
Strigonienfis Eccl. oft Regem , caput Theodofius II. Imp. д- ~ . 27..
Ecclefiarum S. Regni oronae 369. Theodolius Epifc. ubi? ~ ~ 87.
Su'igonienjìnm Epifeopomm memoria’. Theophilaétus Epifc. Bulgar. 75.
Benediŕius 219. Boleslaus 195. Demetrius Thöreck Valentinus ,- - 371.
244. Diano/ius 2 66. Georgius Lippay 41 9. Thezlabus ~ - 95.
Joannes 183.Y 188. Joannes 1 5. Joannes Thobias Bozkowicz de Cfernagora 298.
225. Joannes Kanifay 249. oarmes 295. Thomas Vaivoda Tranlilv. 195.
Joannes 379. job 167. Ladomerius 421~ Thomas Maurocenus — 2 33.
'Lucas 158. Nehemias 109. Nicolaus 242. Thomas a S. Georgio 244,
Nicolaus Olahus 362. Paulus 370. Phi Thomas Montor - 360.
lippus 222. Stephanus 124. Thomas Car~ Thomas Niger ь - - 314. 315.
dinulis 307. 2S. 461. Thomas de Lascano 372.
Sobarich regorius ~ ~ 430. Thomas Archifliac. Spalat. 207. . 208.
Subnifzki oannes ~ 362. Thomas Raf. Serv. Bof. Rex 270.
Subfzki aulus auéìor Abbatiœ S. Hie Fr. Thomas Collcéìor General.Roman.
ron miin Strido 42 5. Cam. per Dalmat. I ’ — — 241.
Svetislaus Bulëar. Imp. 205. Thomaíï'evich Regis Bofniœ ediéiium 279.
' Svidnicenfis Eppatus Initia , fata , refur ThomaíTevich Marcus, & Petrus 363.
reéìio & memoria: Epifcoporum a 431. Thomizoba Biñ'enus
Sylvanus Breucos vincit, & Pannones Thopufzka Cañruxn 352. Qualiter eo
per traélatum componit 4. & 5. Rafciani induûi - . .. 50h
Synadene cujus ихог? - l ~ 122. Thuri Nicolaus 372. Georgius
Szavafzent Demeter Civitas olim Rc Thurn Carolus Maximil. . . 474
gaiis _ 334. Thuroczi Benediŕlus 275. 301. Bernar
Szekeljaeobus 298. Joannes 270. 28o. dus 301. Joannes ~ L- 347.
77fomas 280. 285. Nicolaus 306. Lucas Thurzoll miles Cumanus 92. 93.
Typographia 'Zagrab. ~ 456.
osg 363 Tiberius ‚ Индюк exercitus contra Ger
ztenevicenfislnfcriptio - ь . 5_
Szent-Peter Cafirum olim 452. Ímanos -l- -. .. в - -
Tiberius Imp.m1ttit legationem ad Aba
o rum Ducem ~ .- - ~ .. 29.
Timavus fiuvius ubl 2 ~ 5),
Tahijoannes Prior Auranœ 353. Рит
пуёив 362. Ттпгпгщ’йт'г Бритт memories.
Tar-nook Petrus 288. 457. 4na/ŕaßus 141. AndreasTufzkamch a 338.

Turvilium ~ - 59, Bla/ius 242. Dede 162. Fiasco 165. Ge
Tailìlo Dux Bojoarioru D n замет 170. jeunnes de Ujlak 362. Ladis
F lau(
f
Index ,- Rerum 89: Per onarum memoria'.
Iaus 249. Mathias Zaberdinus 363. Mii» mis Vetcrum 494
hens 123. Nicolaus 2 5. Paulus 195. Uturguri aJuÍiiniano evocati 29.
Tirpimirus Dux roatar. Dalm. 62. 63.
Toe/iin Jilius гите Rex Hung. 89. 90.
Tomco Mernavich de Zvonik - _ 272. Vaaien/fum Epi/ionamin memorize.
Tomcus per Lucium refutatus 109. Bla/ius de Varadino Petro 362. Bolesla
Tragurium 137. 184.2 34.2 39.246. 251.&c. .is 170. 183. 188. Franci/tus Szcngyorgy
Tragurieiyíum Eppurum memorial. 416. ¿Michael 242. Meolaus Bathor 328.
Crifogonus 195. Joannes 1 17. Joannes 141. Petrus 195. Philippus 222. Stephanus fa
Michael 166. 17o. ctus Primas 124. Vineentius 295.
Trajanus victor Decebali & Imperii di Vajay Ladislaus Baro 408.
latator. - 10. "Valch Vaivoda Valachorum 247.
Transcolapianus proceil'us 483. Valens Imp. ` в5. 493.
Treugœ cum Venetis pro Dalmatia cur Valentinianus 1.a.' ~ 24. 493.
& er чает faëlae? - - 499. Valentinianus II. - ~ - 25.
ributa in Sclav. Ordinar. l~ 205. Valeria unde diéia 22.
Tributa extraordinaria 204. Valerius Mœffalinus Dalm. &Pannon.
Tricefimœ ex quo fine penduntur 194. Prœf. _ _ _ `
In Superiore Sclav. ubi? 450. InInfe Vandali 47. diflinéti а Sclavis 3(35.
riore 485. Inpartibus Croatiœ ~ _ 485. Vannius Rex, in Pannon. locatus 6.
Tuarcus Bof. Rex 243. 246. Varadinum _ ° _ _ _ _ 247.
Tuarcus Scurus 249. Evocat Turcas & Varadienßum Ennorum memoria’.
iis tributa ipondet 253. 257. Alexander 188. Beaediŕius 124. Demet
Tuhutum - 93. rius 242. Dominicus 303. Franti/214s For- .
Turcarurn grafIationes 382. 383. 257. gacs 362. Georgius 328. Joannes 195.
272. 279. 281. 284. 293. 375. 314. Joannes 285. Joannes Palfalvay 419. Ivan
315° 351' 337' 341' 343- 345. 349' 355 eha 195. Ladomerius 222. .Simon 183. 188.
363. (Sec. ` Varafdinum Civitas 188. 45o.
Turcœ uo medio uti folent 329. Varafdinenfis Comitatus fmgularitas 442.
Turda êpifcopus ~ 94. Varafdineniis Comitatus relatio 45o.
Varafdinenfis Generalatus ~ - 443.
Varianus — — - 16.
Udbina 339. Veglia InfulaEpp.
Veglieniium a -memor.
~` 2 cDominicus
. 216. 294.
Ugrinus Spalat.Archiep. & Comes 206.
Ugrinus Mgr Agazon. Com. Sirm. 204. 141. Thomas 230.
Ujuar Саш-ат - ~ 362. 395. Veneeslaus Rex Hung. 229.
Ulamanes Turca. 411. Veneri calvœ cur templum dicatum 14.
Ulimje - - - - - - - 42 5. Veneti Carolol. fe fubdunt ‚ & dein pri
Ulricus Dux Carinthiœ - 98. 196. mi recedunt a Francorum Regno 56. A -
Ulricus Goritiœ 2 6 Pipinno Rege Italian` fubjugantur , tributa~
_ 7 _
Ulricus Comes Cilliœ 268. 274. 275. 276. que folvunt Italiœ Regibus 5 . In Dalma
Ungnad Joannes Senior Item Junior tia nil habuerunt Saeculo X Quœ iis ab
353. Chrißophorus _ _ _ n _ 457. Alexio Imp. funt prœfilita 119. Territo
Unio cum Ecclefia Romana in leges re ria fua , & portus tres ex Impp. Occid. pri
lata ~ ‚- - — ы- - 365. vilegiis habent 144. privilegia hœc , a qui
Univerfitas Regni Sclavoniœ a. 303. bus Impp. elargita. Гипс vel coniirmata
Urbanus IV. - - - - - 421. 323. Ducis titulos ufurparunt, & f1 ipů
Urbanus V. 423. fubjeéti non funt Imperio , nec Dalmatiam
Urbanus VI. ~ 240. iis elle fubjeétam 145. ‚
Urcum BiíTenus faéius VCathol. 9o.
Veneti cur pro Dalmatia foliciti 155.
Uroíius Rex Serviœ. - 205. Èdram ruinant 170. Sed non retinent 171.
Urofius Rex Rafciœ 246. ventant divifionem Dalmatiœ 172. o
Urli Petrus 79. cietatem Dalmatinorum añ'eéiiant a 210.
Urfula Kanifai , Thomas Nadasd Bani , Ineuntque 2 33. Recognofcunt Jura Re’
dein Palatini uxor 363. gum Hung. in Dalmatiam 233. Juramen
Urfus de Urfinis Legat. Pontif. 3 1 2. to his fe abdicant, fi quœ habere poiïent
Uscochi qui? 327. 2 37. Treugas aSigifmundo exorant 499.
l Utilitas quae ex Infc riptionibus, aut пи— Eorum
(l
Index Rerum, 85” Peijonarum memoria»,
Eorum oflicia in Mathiam , & cur 292. ` Vratislaus Comes ч - - - - 169.
Vladislao II. fpondent fublidia, resque eo- Vuk Rafcia: Despotus. Titulo Rex Во
' rum debiles a 308. Cum Turca pacem in- fniae - - - - — 264l
eunt 331. Qualiter ufu maris Adriatici po- Vukoslavich Joannes 342. 356.
titi ? & quae paóla cum Rabatta fecerunt a 332. Vukfa Vaivoda . - 259.
lasVeneti qua Dalmatiœ
quasdam occalione &occupárint
quomodo Infu-
259. Vulcanus five
lVValamirus Vukfanus
Gothor. RexBofnenlis
~ 174.
28.
Eorum prœtenfum jus in Dalmatiam, in VVamefridus Dux Forojul. '- ' 44.
quo radicatur 260. Weéiari Dux Forojuly - 44.
Verböczius Stephanus 313. 328.' VVolphardus Kapuflanar Callellanus
Veroceniis feu Veroviticenlis Comita- ‘Caliri Kuwar - - - - - - 445.
tus - .. .Í _ 406.' Vl'onomirus Dux Sclav. - - 51. 54.
Vefpalianus Imp. - 9. - 491i “'otfperg Сатин: 198. & in monitis
Vefprimienfe Capitulum о - ‘ 370.l initio. '
Ve/jorin'zienjíum Epporum memoria’.
Albertus 295. Andreas de Köttves 362. Zaberga Dux Cuturgorum , a quo fors
Calenda 183. Joannes 242. Henricus 195. Zagreb--- 30.
Martinus 195.]Wode/lus 103. Paulus 158. Zagrab Caltrum vetus _ 88»
Paulus 222. 421. Petrus Бейте 307. _ Zagrabia Civitas Regia
. 124.
. Caltrum
314. Robertus 188. `Stephanus 231. .Ste- ‘n @a “таит ЧёдЕд‘" "31?“0455- L0'
Manus Sennyei 419_ cus Sclavorum Cilliœ Comitibus adhœren
уеп‘ецеп; Francis Pakt. Hung. _ 419,! tium 271. Frîdcrico Imp. paruit , Capitu
Vetranio _ .. - - _ _ 24 . _. lo gravis 2_85. Adhœret Ferdinando I'. con
Vezelinus - _ _ _ - _ 115; tra Zapollam 358._
подвижна Sedes quid Clim г _ Zagrabienfis Eplfcopatus fundatus aS.
Victor Bar-bams _ - _ - 534.` Ladislao I. 127.147. 199. 61e. Jurisdiéìio ~\
Vilhariusůt Beatus Duces Venet. 56.!{Plfltualis › "foflemœ P"O_Ch'œ 403~
Vilhelmus Comes Zlgr” _ _ _ 2893461. Jurisdictio temporalis, 810111—
Viminacium - - - 13. 490.! 0111185 Ьи1и5_ 416- _ ._ '
Vincurìus Comes Beligradœ ~ 132.1 Zagralnermum Enporum memoria?.
` Virmondt Cornés ~ Sfingußiuus Gazottus 230.424. Alexan
Vitalis Faledro Dux Venet. .‘ der Mikulich 501. Bencdiñus Vi'nkovich
Vitalis Michael Dux Venet. - 160.’.171. 415. 420. 453. Cafpar Ztankovacs
Vitellius Antonius Epifc.Temnenlis 42o."ky 412.417. Demetrius I. 270. Deme
VítUS Dofïën - 402.I trius II. Cfupor 285. Dominicus 167. Е—
Fr. Vivianus General. Crucifer Nunc` шита: 209. 251. 253. Franczfcus Erge
us & Colleéior penlionum - 241. Iius 354. 413. Francifcus Xav. Lib. B. Klo
Vladt'slaus I. Polonus , qualitcr eleéius buliczky 421. 432. Francifcus Thaufzy'
in Regem Навели? & qua corona coro-1 402. Georgius Braniugh 43o. 432. 471.
natusa --265. Gothardus 183. 188. Jacobus413.]oannfs
татам II. Rex Hung. a 297. Rega 195. Joannes Gara 249. Joannes IV. 276.
lis auâoritas opprclla a 297. Habet ad ]oannes VI. Monoleay 412. Ladislaus
verfarios 298. Palatinatus elevatus ad 2 37. Lucas 306. Mathias Brumanus 362.
fumma 299. Qualitcr Sclavon. guberna Martinus Borkovich 426.429. Michael
vit a 300. Confirmat Sclav. Inlignia 301. 229. Nicolaus 147. 241. 413. Ofoaldus
Ordinationcs ejus a 304. &с. In Ecclelia 103.287. 290. 295. 300. 'Paulus 244.
flica difciplina conilituta 304. 311. 312. Petrus Domitrovich 414. 43 1. Petrus Pe
Qualiter Ludovicus filius coronatus 306. tretich 419. 420.429.430. Philippus 160.
Res Croatia: fub eodem a 307. quae tenuit Prodanus 127. Simon Erdœdy а 354. 362.
in Dalmatia, & cur occafionem recuperan Simon Bratulich 412. 426.5iugiduuus 1 36.
die ejus neglexita 308. Ejus mors & de 495. Stephanus II. 241. 242. Timotliaus
fcrîPd" ' ‘ * - 313. 199. 222. Verblen 158. Zeluiczey Nicola
Vladislaus Rex Bohemiœ 163. us 106. '
Vlahi . 343. 35o. &c. Zagrabienfis Balilicae relatio 413. Cho
Voiklll» Nicolaus - - - 301. 305 rus @jus 415.
Volauje ` - - - - - - - 460. Zagrabienfe Capitulum 410. Quid in eo
Voltrex Buto &c. - - 17. fummœ piaz?410. Sigillum ejus authen
F 2 ticum
_Index Rerum, 89"' Per/onamm memoria.
ticum mutatum fob Carolo I. in additiom' Hpublicam ‚ & limites Regni Hungaŕiœ po
bus inter errata. Item fub Sigismundo 260. nlt - — ° - ~ ~ 90.92. 3.
Zagrabienfis Есс1. Seminaria Clerico Zumbor - - - - g3.
rum 410. Domus Sacerdotum deficienti Zventibaldus .- - 78. 84. 86.
um 411. Щи: Privilegia 147. 199. 303. Zvonimirus Demetrius Rex Sclavoniae,
315° 386 Croat. Dalmat. a 105. ad 1 17. ubi quaevis
Zagrabieníis Comitatus , huj usque Pro notitiae , quœ mihi obvenerunt , referuntur.
celluum relatio 454. 483.
Zagoria diverfa ~ - 289.
Zakmardi oannes 32. 425. 4.41. ОЁЁЕЕ’ЕЕО
Zapolya ` ericus 2871. Stephanus 304.
‚Усилие: 329. 347. 353. uic ñudentesim Auëtarii Supplementum.
rovidi - - - - ~ 328.
Zaverfya Marcus 262. POR auélarii typos , ех Schytarjevo 50. nu'
Zaich Cafpar. - ~
355 mismata reddita mihi funt. Qua» legi poil'uut,
Zeanus — ъ lOl. nec funt anterioribus communicata , Гит. I.
Zemthei Georgina` 305. Michaël 362 Faciei combinatione cum altero 492. relato,
Zilagì Michael Gubem. Hung. 273. 280. ( uamvis in hoc erugo fufìulerit eoignnhe)
Zimich Geor ius 343. ‘i pin.: eff, in quo parte averfa PRO VIZV
Zinzendorff omes Adolphus per etu C' А legitur, caetera confumpta.
us Comes Lichte & Corhaviœ 473. udo П. Exhibet nitide Gallienus АЗЕ; verum
oicus 4- pars averfa rarioris characieris a normam
Zmolik Joannes Capitan. Callri Sztup latinarum litteratum habet epigraphe; com
nìk & Comes Campi Turopolja 275. binatione litter. partis averfœ, legendum cen
Zobotlcy Caßrum 362. feo : Ab uno antea Aug.
Zobulfu Саш-ат 89. 93. Ell numus Probi , ubi, adverfa parte : Imp.
Zodan Princeps Pann.Baptismo Abra Probus flug. averfa vero , equitans Imp. tum
ham - - - - - 56. orbicularis Epigra he: (Ногти: PrObiÁ .
Zolthay Andreas & Nicol. - Ш. Induobus (gon/lantini numis, artea ~
Zomzedwar Саш-шт veria : Con/laminas Aug. Averfa: . Con
Zrinius Adamus 396. Georgios 307. ßantini Max. Aug. Vor. XX. ut hinc firmen
Nicolaus 362. Dravum derivat per terras tur , uae ex Pomp. Loeto , & relatis a pag. 22.
aliorum 365. Nicolaus 419. Petrus 425. Inßriptionibus fcripta funt , cognomen
Zubur Dux Nitrienfis fuperatus abHun nempe Maximi Conßantinum l
aris _ — - - -. - - 86.93. ufurpaviffe.

Zulia Rex Hangar. a 89. anat Rem
Noueris Leblor. Eorum, quae in additamento Гипс apag. 503. in hoc Indice, non ell'.
mentionem; quod dehinc addita fuerint. Vale.
,fa-i.
Notitìœ Prœlimìnares, PeriodusI. Pannoniœ Veterìs. N
ц
œ œe aeœe œaeaeœ ~'
oTI l
‘5%’ PRAELIMINARES.
9. ‘fn/»sYRegionum earundem variè nominandarum, & (117111епс1а1'ит‚ ratio, ex mul- А
$.56..
Ф ‘ña tis profiuit, Praecipua exißimo: diverfitatem temporum; Rerumpublicarum con~.
«Ef
'ë verfionem; Scriptorum arbitrium: qui, vel eruditìonis ambitione; vel ex incertis
relationibus , ex ingenio fuo, fine rerum examine, de remotis atque incognitis fcribunt; &
Seèlatores ex prœjudicio quopiam, nancifcuntur. Potillimum autem Regionum diviíiones ,
ac nominum mutationes, ab eorum pendent arbitllio, quibus parent. Наго, in his Regioni
bus,[ quarum amore, opus iíiud compilatum eli) cumprimis experimur. Venia profeth
digni funt exteri , dum errant in genuina , Dalmatiœ , Croatia’ , òclavonzœ notitia. Dome
!l'ici quam varient atque confundant, non е“: quod recenfeam. Itaque dum Zagrabìen/èm
Eccleßam; quidam in Croatia; quidam in Sclavonia, in Pannonia alii , .collocant, enatil
hinc etìam, Гавре difcordiis ; & dum Eccle/ìœ huius/àcra Jurisdìc'îio, per varias & diûìn
@tas Regiones, olim , atque bodie extenderetur; de Regionibus his commentari volui; ut ita
Pars haec Hiíioriarum intelligi/’commodius valeat. Ex inßituto de his differere , pertinet ad.
civilem hiûoriam, cujus , collectionem majorem haberemus , fub fpe olim, hujus quoque a по—
bis edenda?. Verum ita. volentibus fatis ,curam hujus depofuimus: oramus nihilominus Ci
VeS Patria? в Uf Бане, PrO Reìpublicre Гида, Sacrae Regni Ungariœ Coronae, Regisque fui,
íervandis legitimis ac jufìillimis juribus non negligant, prœcipue; рой uam necellitatem hu
jus, artículz' illz' omnes, qui, a'e reèïyícandis limìtz'bus: Banorum aut oritate &c. tanto nu
mero, legibus Mnìcëpalibus inferti Гипс: tot item fœpenumero controverfiae , exi ere vi
dentur. LEOPOLDUS Anno 1700. hujus fuerát liudiofiíiimus, ut fua mandata Regia evin
ccrent; aliud de XX. Die Novernbris , anni 1700. aliud ex Сайге EbersdorfDie XV. Sep
tcmbris 1701. expedita. Verum Caroli П. Hifpaniœ Regis, dein Leopoldi ipfius mors,Re
gios hos conatus, atque oHicìum , interruperunt. Porro, ut Prœlìmz'nares [из memoriœ,
intelligantur commodius, per praecipuas Periodos , has reffere vifum ей. Sequimur pro viri
bus juxta gradus probabilitatis hißoricœ Scriptores. Lapidum Injèriptìones pro confirma
tione adjungimus, Numos item cufòs .Si cias, ac his in oris erutos, quorum plures, RSS.
D. Georgius Malenich de Kurz-loq, bbas душат S. Jacobi de Silißo, Lec'îor Capi
tali Ö' Canonicus Ecclç/îœ Zagrabienjìs, pro eruditionis amore , ac Rudio utilitatis pub1i~
саг, ad perennem fui memoriam', nobiscum amicè communicavit. Per nos, vili, examinati,
выпадение.
РЕ RI() D Ll S I.
Florentis ac dccrefcentis Romanorum lmperii, ádeoque ufque ad
Sœculum VII. '
И
Notitize Pannoniœ ab Oëiavìano Аида/20, acl M. Vulplium Trajanum. . n
I. Regiones, quas hodie, Croatiam, Sclavonìam , iygferiorem ‚Эф/дат, 8 Сагтойат
in parte faltem, vocamus, olim, ante, ac fub Ангине ipfo, Pannomœ fuilïe artem,
a 1 ve_
Hßor. Balt/xafaris KercjëlicÍz.
в и _ Notitiœ .Prglinzinares I
fiveterîbus Scriptoribus fides, dubitari non poile videtur. .btrabo Augufìo aequalis, aut
fuppar, de Pannonîa Afcribit: : _Pèrtìngit Pannonzá etiam usque ad Dalmatiam, è? Амба
0s реп/из Pmerulzeni¿rîrojicz/Ex'ztuŕ guœ fùpra Ízancjitd éß Regio , monto/à ç/l,frz`
glia' , ’ac nivalzs , maxsz uœ ärl Septemt'rionem bergit, ita ut ’vites гага: /ìnr , in cditis
planis .loczsfn Над/1225: annoizum томате plánities реф: meridiem ad Ddlmatiam
usgue',„ů’ Ardzœos движение; Фен/из ßptémtŕionem ad l/lrum deßnentes. Item Зета.—
Ъо 6. 7. Quodam сдай: modo 1n uit; una duc'îà ua/ì lined parallela montes Illyrici ,Ü
Pœon'ici, 8 Т/и'асй‘тгёг /è di] ant, guœ а]: АЗ'ЕагЕсоЛпи in Pontem ufëue perveniar,
cujus `pàrtes in aîûzloneni fpeäàntes intéŕ Штат, montesg'uc ври/Шип: &c. Ut nòn
immerìto obfervet u'ciusÁ libro I». С. 3. Montes, cx yuibus profjaèc'ì'us in Ádriaticum,
i _fasgue
dpe montanas
his oris, planifiés,
Чиж; ’re/[Decía Радист
Zagŕalíià, pq//èderunt 8c.
úbi/èribimus, y Hœc Vvero aceîpîenda
verfusyoccidentem ad liftus non effe ,
Adriatioi
extenfa funt; ‘evincuntz Strabo , c'œterique Scriptores; Augu'fiorum Romanorum hix'loriae;
imo infcriptiones veteres.~ Enimvero Ja “без, асфдеррйсбшй, hac Strabonis estate, fuilTe in
termediam , negati non 'potelh `Sedqui ueŕant limités, his in 'bris Pannofziœ , aJapidia?
nequit determinari. Strabo , poll lílriam; _fëguitull Japoalum inquit ora, Siacliofum mil
' le. Siti [ат Japocles fub Albio manie, gui finiseyl A/piuni admodum alto,- acpartim
dd Pâhnonios 8 [Лгцт реггёпгипцрт‘йт ad Adriàm. fic.I Urbèá fòrum nempeJa~
родит) JVIè'tulum; Arupinuni', /líonetium Vendúm '- f- poß japodum oram, Liôurnzca
jìzcceclit б’с. На exhiber Straboius _texturń Lucius, lib. 1. cap, à. Schönlebe'ñ autem cap.
1. 7. выдави film [арии in Albio monte, zii/irais ф Alpium: admoclum al
to, atgue
nes, quamillinc
ŕiifl'erant,Pannomos ô’ Штат,
luivis videt. Aliud hiru:F
éßjilb ad'Albiò
А riam porriguntur
Imanie fic. Quaealiud
Iapides collocare; Leótio~
in
Albio monte ; aliud, os pertingere artim ad Pannonios Ö" jlrum; aliud: {Шт}, nem.
pe ab.Albio monte ad Pannomos I/lŕum porrigì. v Secundum Schönlebeny leótionem,
perfacile foret, limites Pannor'iiœ deferibere , a Japidibus; at citatus a Lucio, Strabo, red
`dit'dilliciles. ‘ 'Credo Strabonis Autographum; ab horum neutro fuiíTe ‘vifum ; hinc Augulli ,
Tiberiique aetatè., his in oris, feu роста Ízodìe Стада, qui fuerint intra Japidiam ac Pan~
noniamìlimites? bonñitui nequit. Illa vero, ex quibus argui pollunt, & conjeéìando firma~
ri плох infra venient. „_ ‚ _ _ I 3 l
~ ` II'. Romanam Rempublica'm, cum Ill'yriis,Daln`1atis, Mœfys pugnavifl'e. res clara ей,
legique meretur Cl. Daniel Farlatus Tomo I. Illyrici Sacri. Studiofarn œquè fuiíl'e Rempu
blicam', Pannonià: fubjugandáe , accepto ex Мг la (nunc Boßzia', Serviaque)ìcìnere,per
Íuafum habeo. Sed poll acceptant ad Sabam cla em, reliéìam a Romanis fuiñ'e Pannoniam,
argumento ell, filentium Reipublicaé Romanœ Scriptorum. Cladis accepta, Сет: ell ирис!
Ьафит, Infcriptio, prope .Sal/um reperta: ~ _ . _ ‘ к ц * ì l
HOSTILIUS ЕТ EGNATIUS VEITORA lQUINTADECIMAE _ LEGIONIS
TRIBUNUS P,`S.P. . R. CUM BARBARIS DIMICANTES, PARITER ОС—
' CISL', ,HEIC PARIT R ‘IACENT. SINGÜLARE POSTERIS EXEMPLUM
ЕТ CHARITATIS ЕТ FORTITUDINIS CILJNENS. XXL DIES ATRAT.
LUXERUNT» . . ‚‚ . . ‚ . .
ì `Magna fane clades hœc fuérit, quam Senatus Populus ue Romanas, ать}, XXl, die
bus luxerunt. Illud porro, cum Barbaris dimicantes, (Pannonespoteßati Romanorum
fubjeůos, necdum fuiffe, conñrmat'; dum extra' dubium effet. Barbarqru'm appellatione,
тат; Romania, eos, qui , Reipublicá! fubjeéti, aut conjunéli non fuerant. ` 7
. lll. Oäavius Augu/lus Aquilejâ conditai & Limité Italiœ extenfo,.11t fequens doce‘
retlnfcri tio (_ a, v _ _ „ _‚ ‚ . ‚... _.
IMP: EIAES. INVICTUS AUG. AQUILEIENSIÜM RESTITUTQR ET >CON
DITOR; VIAMVQUOS. GEMINAM, A PORTA~USQUE AD PONTEM PER
TYRONES JUVENT T._NOY_AE_ ITALIAE 4'SUAE DELECTUS ,- LONGI
TEMPORIS LABE CORRUPTAM, MUNIVIT ET RESTITUIT)
I _ In Japodes aŕrna оксидное: Ap iano Севе ,faéì'o in Aquilejam ímpetu , ас Тет
gejlińd Colonid direpta? çœfarem offen erint. (затаив Dio lib. 4.9. fapicles liŕnfè bello
Рит: quorum eos, gul citra теще: рпосиг а mari habitabant, non оттпо ijîz'culter
fibegit : ui vero montes 8 ultra zllòs mcole'bdnt, eos non [не maximo laboreperclœ
muit. i Metullo maxima /ùa urbe occupata, Romanos oppugnantes multoties гери
lerunt, machinas multas conibufœrunt, Cœ/àrem ipfùm a lignea guadam turri murum
con/¿scadere conatum ,graviter jìzuciaverunt; tandem cum nihilominus prego/itam urge
тег, copiasgue alias evocarct; [жидами jé Pacemfaéîurcs, prqßdium m arcem ас
сергит
!
`
î\"
х —‹ и Y*
_Periodusl Panńoni'aê Veteris'. _ _ , ‚ ‚ â .
сершт поди interfecerunt, œdes jîeas incenderunt, jêipfòs , ас quidam агат uxores,
è’ liberosjïńzul occideruntt ita ut nihily rœdœ inde ad Cœfàrem redierit; cum captivi
etiam, paullo po/l, песет,ßbi деде confdiuerìnt, Ap iańus autem bellum boe dißinfftiua
& copiofius deferibens, concludit: Metallo capta а а _lapodes tune primum Pòpuli Ro
maniSuperatìs
ditìoni, Japydibús,
additißmt. Саги; ад horum
_ _ _ _‘ ‚ . ` _
ab orie'n'te 'vicinos Ртом, continuo progre
ditu'r. Inde perexz't funt ve'rba Appiani apud Farlati,I in agrum Segeßanumi gui è? zpÁè
Pœonum ç/l adSavumßuuium; cujus in rapa urbs egregie munita ,/ïta' ф, пицце «_
ti mzè in ат lofojœflumirìisguè сотрём; га ue maxime de edu/à éxp'ete агата Се"
fige, qui il ud ¿Ípidùm cl'eßinaii'eratjètlem bell'l 5 уиддттедйаЬшш адиежу‘ш Bri/lar.
nas, ac Dacos abitantes ultra :lfb-um', 'gui per eas Regiones ‘dä/utc Danuby потел re
tinet, paulò_ inferizèsl/ler" futurusi [платёж вара naves _fabricant° jußeràt, уайт
frumentum т ВапиЬшт; guem »Savas думай, elevelzeŕeparabat; ' zur res non abenti
nipote/late Säge/lara,- admodunt dißcilis erat ‚шит ‘~ ‘ = ‚беде/Ваш. brama' ace'rrinit'á
oppuñnatzoms mála'pîçpéßì. inge/ima tariclem' a'ze', pèr'yzm icalvtzà/ùnt. _ . l
_ гс Appianus de egeßa fcribit , _infula fuit ad Sifcla'rn. intra Батат 'ab oŕtú;
Colapim a meridie, C)er Впиши ab шаги, lità. Dio au'tein Caylus de Si/èia, trans
Colapím, late èxtenfa д & a Segejla; fluvio uno diilè&a. Sie autem Dio: Серп in Рапида
nios profeäus. primum á трёте/ё continuit,- gu'ańìbz's ii pagos in' eâmpdíribusßtos
dejèruerant; fêd cum ад Si/èian'z доведения, гит lœßgènt, ira сотри: agrum eoru'ni
ußitìprœdas ue, gua's Родий maximus egìt. Сит uf ' appropinguqfet. incolœ а prié
mori us per ua/ì, Лай”: e'ìjè Jedide'runt; ¿vo/led aútem сит Portas 'occlu/ ent, in ob;
ßdione habitijùnt, cunt ft' muris validis, 8 duobus nduigdibwßuulis con/‘ì rent. С'о
lops enim (Colapis hodîe) ipfà moenia alluens in Батат; deßu'ìt' = = д Tandern ¿zualitó
уложат Socioru'm jìtorum gzißdiís exceptos perilìpfe, a'nzmzs collap/i clea'itione'm'feci?v
runt. Ita his in pote/latein œ dris réceptis, re gu'a etiam Pannonia Pacis conta/itin#
nesdcce'piŕ... „„
Ех deferiptis adhuc, concludir'nixs` _ Augufio
i ab . primilni
.. , fupe'r'atis
. _. Japidibus,
‚ .-. .. , 'vicis
his
nos Pannones, Romano Imperio fuiíl'e adjeélos._ Et PannonesRegìon'um Ватт; де quibuá

commentamur. Verum terminos; Jáp'dianì a'. Pannonia hac diílmgúe'ntes , ‘nequè ex his e- _
ì'uere valeo. _Tuin faélo ех Japydia itinere-,Auguflurń has Panńoníœ oras, fub aci: cons~
dionibusaccèpiíl'e. фига illae fuerint conditiones? deferibere aliud ńeqúeo , ac ex pit. _Sexi
Aurel. Vì'éloris fententiamf Pannonidsßipëndáriis идеей; _ Sane Ammianus de_Myíiii
tellatur: M Лог ll/Íarcus Lucullus ŕ '- ¿Nec prœte'rea guia'gua'ni a' Populo Romand
fùb veters epublica adiiérjus Мул“ ¿re/lum острей; negue ' uod tributa'peneleré dei.'
идя/ш, пе ab Augujlo guidera; Cœteru'm' a Tiberio', qui ро lÁugu/lum титра}:
tus q/l; domito's
ab Auguflo adaëfi con/lat.
Гипс, qui_Sicredam?
Myfy a'aceeptos
Republica
ab Romana
Auguílo obtenti;
Pannonei.ad tributa pendenda
ad tributa nee д
pendeñdà
faillecompulfos,l prœcipu'edum Sijëiam, belli federn adverfu's Бег/Мгла: è’ Пасс: habere
voluitgdurù Magiflratus Regesq'ue Pannon'iœ non шанс, ut mox videbit'nus. ` шаге ь;
pinionefrne'a, flipendioruńi annuorum штатив, ]ар1дез_ Paninonesque,` Augufhis; 1911111116v
adjecit Imperio,I Sifmiurńiinicè, Romano tnuniens prabíidio. _ Equldeni _ _ _A
1V. Au'guítus, qui Appiano teíìe, identidexn arnia eorrìpientes Dalrńat'aá ëonìpefcuit;
utf obfides traderent heros,~ ad feptingentos. . Ad hac; verba funt Alppiani, ладом;
па ‚ gu'œ Gabinio ab uleŕant , ë’ tributuni, guoel _à D. Jul)I teni oi" щ ре efe знаете
jèrant, redditurospolliciti, bbfègluente's opuló Romano impq/¿ŕúńìfuëré. _Verum diui,
turna. Dalmatoru'm _non era't ñdelxtas, odio eniml tributoru'ni, Pannonibus in foêietátem pera
traélis , arma сотрите; Da'éz' inquit Dio, gui l/lruínfrigo'fé облетит tŕar'zsgŕeßì. ‚ ах
Pannoniá prœdds ab/luleŕańt._ Dalmatœ quogúelpŕopte'ŕ стат tŕibu'tuńt rébellìai '
ńem'fe'cêre'. Но: тот Tiberius ex' Gállia, in' cuni Англ/10 _prafee?z'ls'ïfueŕat,`
“аспид, Verùni Tiberio adverfus _Ger'manos exercitum' ridente,l quod Vis Dalmatie,- atque'
_ annoniis,` peccunian'i, & шансы, ад expeditiorlem' (эстафет imperâíl'et; áu'daéteŕ negati?
imperatis. fe aRomanoruni Im' 'erio exirner'e,` nova defeäioneßdnixi furit. :palmatœ trl'
bata mole/lèfere'ńtes ( Dî'o Стёпе lib. 55'.) сит/драят tempore, nel шиш /ê continui/2
jènt, pojlguam _Tiberius дождит in Отпала: ёеедёггопеп; fecit." de_cunìeo' mag?
naparte Exercztus abduc'?a,_z`p_/1`sgu¿ Dalmaiis mi ite'. трата; ад _bellur'n Germant
eum Valerìus Mçßzlirius витала ас Pqnnbńìœ tum Prœfeä'us abut. eau: (ab
rem ipfì conyeni ent, juventutemgue'fuamßorenterñ conßexg'ßm, стадионе abrupta.
prima рана guide'm rebe'llav'êre' ; Barone guodam Dyfzdlatd cos maxime стихии:
' а I И
'4. ‚ Notitiœ Prœlinzinares.
Romanos ue obviam profec'ì'os , ibifuderunt : inde reli ui guogue Dalmatœ defecerunr.
Ас Breucz Pannonica дела, alia/ilu' quodam Barone ¿ace/11m t0, ad Sirmium, 9110:!
Каталоги”: tenebatur prœ/ìtlìo acceßêrunt. Vellejus autem aterculus, ennarrato её),
uod pars exercitus hujus, in Macedoniam eruperat; pars Italiam ревете decreverat; jun
Зап: fibi Nauporti ac Terge/Iis confinio, concludit : tantas etiam hlt/‘us belli metusfuit,
utßabilem Щит 815гташт tantorum bellorum experientia , Сев/дн: ¿luga/iz' animum
guateret argue terreret. ~
Sane Vellejo Paterculo, & Dione Caflio auéloribus, Bata ille Dalmaticus, populabun
dus Salonam excurrit , ac ultra Drzlonem progreífus, atque in Macedoniam effuqu , om
nia ad Apolloniam usque vafìavit, jam vièìus, `)am viéìor. Adverqu hunc Valerius Meß
ßänas cum aliquot Legionibus a Tiberio fuit fubmiffus 3Rhymetalces quoque Rex Тёт
с2сгmonte
to ‚ in auxilium a Romanis
Claudio, vocatus.
ut tefìis effet Bata
Vellejus autem, vel
, munitione _fé reétius Barro
defendit, Pannonicus,
ac ad (свида—
Sirmium excuirrit
Et ne caperetur Sirmium, А Gecina Pret/ès Iliflyjßœ , celeriter ad Dravum flumen accur
rithombinatione horum, Cœcina Sirmiô iverit; Bato autem partem fui exercitus , trans
Dravum miferit, cuiCaecina occurrit, partem, in monte Claudio Бесит habuerit) victum in
genti clade, a Batone fcribit Vellejus; viélorem Caecinam fuiffe, Dio recenfet. Motus hi,
diuturniores fuêre; nam рой Tiberium ab Augufto revocatum, Germanicus Cœfar {ilius
Druíi, Romano Exercitui praeerat; Tiberius iterum , qui Dione tefie Dalmatas partim bel
1о
nati, partim aciiicatione com ofuerat. Sed ex'fubfecutis intraBreucus,
BatoneS. ацетат, motus re
funt. `nimverofùb it ет tempus, foribit Dio , Bata rqui prodito Piane
тегам/2.9 loco , Re num Breuoorum ассе eras, captus ab altera Barone, occi/ùsgue e/f.
Sujpeäam enim il efìdem jitbttitorum Íza ens , circum caßel/a рта/1967123, ob/ìdes [2Q/¿u
labat; eumgue _alter re сорит, m/idiz's interceptum, in агсет guamdam compulit ;
traditurngue ab us, qui arcem tenebant , in caßra adduxit, Ö’ damnatum mori сое it.
Quofaéir'o, cum iterum рати!!! Pam: orgy rebellâßèrzt, .Sylvanus in eos exerciru d о,
Breucis vic71's, relzquorum nonnullos abs ue prœlio recepit. Igl'tur Bata in Pan/zoniet
nihiljpei religuum vzdens, рта/4223 adztus ex ea in balmatiam pertinentes munt'vit,
Dalmatiamque vaßavit. Sie relìgui etiam Раппопу сит а er eorum a .Sylvana male
_jíciis infeßaretur, растрата/топе: ассерепт: ‚- п2/2 guod atrocinia guadam, ut они
in hujusmodi tumultu dau jam exercz'tata дает ‚ uperfuére ( res nunguam поп prae/èrtz'm
«Pad g/los populos u_/ltata ) арт etiam a'einde exczfà. Profequitur Dio lib. 56. (apud
Cl. Farlati)Batonis huJus Dalmatici hiiìoriam; eum nempe, Алёшу, ad-ipfas Solonas
edificata arce, fefe defendiffe ‚ petita pace, fuis defertis, profugiife ; ac'demum , miílo ad Ti~
berium Scevaßlzo, arbitrio Tiberii femet tribuifi'e. Hanc Batonis infolentìam, ab anteriore
fuiñ'e difiinètam, hifìoria Dz'onz's evincit, ‘
V. Ех adhuc deferiptis confequitur. Pannoniam hanc , ab Augufto, adjeéiam Roma
nis extitille, atque initia Romani lmperii in Pannoniae parte hac, ab Augufio effe petenda.
2. Auguñum Magißratus pannoniae, tum {Iatim haud fußuliíi'e, cum Breucl'Pannonica
gens, Pinnetum Regem fuum habuerint. Qui, a Batrone prolitus, Regnum Pinne, feu
Breucorum, mercedis loco, acceperat. 3. Pannoniam a Dalmatia diftingui oportere, neque
Dalmatiam , per Pannonias Рите extenfam. Plura item , quœ ftudiofus Leétor, perfacile in
tuebitur. Verum dubietates ex anterioribus, meditationeinfiituta, cnatas , Шайтан: conve»
nit. Auéìores infinuati , aetate dißant. Ad Oétaviani, atque Tiberii Epocham , Strabo , &
Vellejus Paterculus, proximi Гипс. Dio Сами ЗаесиП 111. initiô, ñoruit. Appianus
.Alexandrinus рой medium II. Sœculi, Ammianus IUarcelZinus, item Sextus Rufus a
medio lV. Saeculi, ut facile, fecundum œtatis Гит тогет, in fcribendo, quaepiam ab illis in
ferta exiflimem. Sane Vellej Paterculus anteferendus Diani Саша foret; tum quia fub
Tiberio vixiffe; cum &', quod Legatus Tiberii in Germania & Pannonia fuiÍTe , fcriberetur.
Sed quod nimis Augufii partibus faveat, Yiberiumgzee, atque etiam Sejanum immeritis lau
dibus ornet, reprehenditur. Quare Infcriptiones repertae in lapidibus, firmare, uœdam vi~
dentur. Certe Superior Aquilejenlîs, Auguftum viam geminam per Tyrones „дышат, Се
ßatur. Наго vero, ut ab iis, qui Aguilejœ fuerunt, aecepi , altera eli orientern verfus, ad
hodiernam Сор—Щит , altera, corrupta & negleéta ad feptemtrionem. Hine, ftruótis'vìis,
advcrfus `[apides , Augußo erat commodum, pugnare, Japidum porro Oras illas шаге, con
{ir-mat apud Lucium (L. 1, с. 9.) fragmentum fequens.
C. SILMPRON IUS С. F. C. N. TUDITANUS COS. DE JAPUDIBUS. KAL. ОСТ.
Parte quoque ex ali , five Dalmatiœ; Augufìum тишь, & duxiílì vias, non folum
herum , nunc etiam veíii a; fed & lapis relatus a Lucio, Farlatio
. СИ.
Períodus I. Pannoniœ Veterìs. 5
CUJUS VIA] MILLIA PASSUS. SUNT. CLXVII. MUNIT. PER VEXIL
LARIOS LEG. VII. ET XI. ITBM. VIAM GABINIANAM AB SALONIS AN
DETRIUM APERUIT ET MUNIT. PER LEG. VII. ‘
. Jam , pofìquam Auguítum Pannoniœ Reges non fußuliíi'e,ex fuperioribus pateret,dum
Pinne atque Barro, Breuc'orum Pannonicorum , Reges; Tiberio caufaviifent moleßias, an
Tiberius Magifiratus Pannonum pro rios? horumque Reges fußulerit; conßituere регта
lefìum ей. EnimveroDio Cqßf fcnptio, Pannonios, szerius, ufus egregia Scordifèo
rum, ui Pannom'orumjìnes attingebant ‚ eodemgzle belli аррагаш utebantur, opera ,
multz's zllati.:` cladibus domuit, arma' ademìt ; jumorum pleros ue in alias Regiones ad
ducendo.: , vendidz't, Indicare videtur, Pannones a Tiberio, fubJugatos extitiÍTe. Si eos do~
Inuit? fi агта ademît? f1 juniores vendidit ? Ma ißratus & Regen Tiberium iis reliquiÍTe,
credi nequit. At qui». duobus ас ultra Sœculis Dio Caliius ‚ Tiberio effet pofterior, ac Гире
rius, Pacis conditioner Pannonios accepifl'e narrâífet, atque a Batone Dalmatico , ob malefi
cia per Sylvanum accepta, eos receHiÍTe, ut nihil Грей in Pannonibus videndo, Dalmaticus
Ваш, prœiidia muniverit; ejus fcriptionem conciliare nequeo. Sane арий Laìium, videre е“
lib. 3. ag. 387. Infcrîptîonem fequentem. _ _ _ Y v
L. gEXTIO PERVINCO DEC. CIVITATIS AUDERJENSIUM CAVSIDICO,
ACCEPT1A AEREPTA CONJUGI SANCTISSIMO F. C. `
Ut Pervincuá` Decurìo Civitatis Auderienfzum( veroíimîlius ut infra mox, Pannonîci
Лидеру , quo loco, occifum Pinnetum fcribunt) a ud Tiberium in Germania tum confìitu
tum ‚ а ens pro Civitate & Pannonibus Oratorem, ive caufidicum, ißhic mortuus fuerit; ve
nia nihllominus exorata, pacisque conditionibus acceptis. Interim ех memoria Cellejeniì
‚ f uente 2
SEX. PUBLICIUS PRONTO ANNO LX. BATRO CELE AN. ANNO LXX.
SCELEJANIS ANNO XXXV. INSEQUENS C LEJANOS ANNO
Pro Ваге ‚ Batro Pannonicus 1e endum putarem, atque hunc Celejanum , fervâÍTe fuos,
occaíione Ша, qua Augufius in _]apyäes ей progreífus, vel dum Romani a Pannonibus сей
funt , deìnde, eosdem Celejanos infe nendo, quod fe pro Rege agnofcere noluiñ'ent , Pinneto
prodito, fed Dalmatico Batoni adhàe iffent, Verum
VI. Multa Гипс, quae fuadent: Pannoniam, per Tiberium nec Magißratibus fuis Рите
privatam; nec ad tributa fubaéìam. Rei hujus, la is 1758. е profundo terrœ errutus , dum
in Sirenieveq( loco verfus отнят, hora una, ¿agrabiá diñito) Inovum erigeretur Paro»
chiale IItemplum, teíïìmonìum perhibet, exhibens Infcriptionem fequentem.
IM P. C A E S.
МЕSSIО
Q U I N T O T RA
IАN О . \
DECIO. P. F. AUG.
P. M. R. P О Т
COS. I. R? _
P. P. RESP. ANDAUT. DD. ’
Andautonìum ínter fuperiorîs Pannonìae ограда, а Ptolemœo ( fub Antonino Pio circa
160.Scriptore) recenferî; tefìatur Carol. óïeph. Laìius &c. Lapis in öìtenzevecz reper~
tus, ifìhic Несть Andautonìum, cum cœteris ruderibus, atque veûiäiis evincît › errorîßque
damnat Geographos, qui alibi Andautonium locavêre. Resglblíca. aec, Pannonum fuerit,
ad confervandos hac ratione Pannones, Romano Imperio. eque particulares Nationum
quarundam, Reipublicœ,fuêre exclufae, dum talium memoriam teßaritur lapides. Sic apud
Lazium L. 5. Сар. X. C. CORNELIO Curatori Rez'publzcœ OTESIMORUM.
Item: P. CLODIO ~ Chratori Негр. BERGOM. dato ab Imp. Trajano @ratori
Reifubl. COMENS. Dat-
Rezpul», Veronenßum abTreliüellîus
&c. Ut Im . Had.reiïerat,ìn
Item lib. 3. С. ПКЫО
oratione Patrono
Trajani Decy ö’ Curatori
; dum Valeria
num ad munus
Íírmabis @en_/bris
, divides Stamm,eleéìum conñrmaret,
Respublicas reli ua inter
recenjèqbìs. ImoCenforis oiiìcia: Tu
а ud Ortellium veäigaliœ
videre ей пи
mum, ubi parte una: IMP. С. М. TRAIANUS DECI S AUG. Parte ex altera,
PANNONIAE ac ad Latus S. C. five Senatuscon/ùlto. Accederet: nunc etiam, barbaro:
quos vocamus numos , complures frequentius letui, fed quia ignoraretur Epocha, ad quam
foren:
НИ. Balilla/Ezri: Кем/242012.
6 Notizia: Prœlz'minares
forent collocandi, eos omittimus. Cert`c Ii Romani gentes quaspiam, ad incolendum folum
{ниш recipienin ( ut de Vannio Rege in Pannoniis locato, Plures fcriberent) has; cum eo
rum Regibus recipere fuerunt foliti ; extaret quo ue lapis apud Lazium IHREPTI , Hippo
nicorum Reguli prœbens memoriam, ad amnem arq/fum repertus, &ifìhic Литера domi
natumindicans, tenoris fequentis. .
Т. Р. S. L. VAL. IHREPTUS, ET DOMITILL.REGULUS HIPONIC. HER
MES ONESIMUS AUG. COL. HPC. L, D. D.D,
Concludi pofl'e videtur, nec nationes illas, quœ eorum Imperio per paëta & eonditio~
n'es, fefe univerant, fuis illico exuiÍTe Magiflratibus. Judea: egit Prœlidem Pilatus` Pontius,
nomine Romanorum, attamenëroprii fuêre etiam Ìudaeorum Magifìratus. A Prifco Rhe
tore (Тот. I. fcript. Bizant.) ¿econ deferibitur, gui Pœom'am Regionen! ad Sallam/ì
шт тсо[еЬа2‘ ‚ guœ, exfoedere'ìnito , сит ¿Eric Romanorum occidentalium Duce, Ьаг
baro parebat б’с. Verum examinanda hœc relinquimus, qui , Pannoniœ five totius ,live [ш
jus Saviœ, aliquando fcripturus eli Ci'vilem hifioriam.
VII..Tributa eti'am, ab Augufio atque Tiberio, Pannonibus impofita non Рите, fu
periora fuadent, at Ripendai'îos extitiÍTe, ac auxiliares. Hoc Inferiptiones etiam ñrmarent,
in quibus Eguz'tz Aulezarzo le eretur. v Prœterea ell Inferiptio apud Laz. lib. 1. pag. 57,
T. Plautio ~ Et Comitì andy Cafe/_` in Britanz'a Со]: Procos. Pro-Praet. Мое
site. In guaplurçz quam centum millia cx numero TransDanubianorum ad pra/fan
da tributa cum conjugibus 8 Íiberìs, 8 Principìbusjůis traduxit. Ut videatur,pofì Dal
Шабаш, Mœfia, atque inde Transdanubiani, prius ad tributa aduétî, & Pannonii tardius.
At, nec de his, hic ex inßituto. Ideo
VIII. Ciim in Sitenievecl, vetus Andautonium несть, lapîs fuperius relatus doceat;
porro nunc Sitenfc/miak , Za/ìtenie,`cum vefligiis antiquitatis, trans Colapim exiflerent ;
apud veteres autem Geographos , in Pannonia Andautonium, Andeìium( five Andcrium
aut Auderìum, legendurn fit )Dautona item; facileut Óìtenievecî ей Andavtonium vetus,
lic etiam Sizeniclzniak Andezium five Anderium, Zaquenie autem vetus Davtona, lint.
Hinc quia Ptolomœus , fœeulo poßerior , ab œtate Tiberii , intra Pannoniœ populumre
cenferet Апатиты, fcribendo: Алабаме: tenent autem 8 i fzm Provinciam ,in ранг—
bus guidem occidentalibus. Amantirzi mafgis Septemtrìonags, jîzb quibus Hercunìates,
Pfg/lea Andiantes , ¿UQ/lea Breuci. In partibus vero orientalibus, qui maxime /èptem
trionales jiuzt Avarz'ßi, Ö’ gui nza/gis meridionales Scordi ci. Quia vero Amantini intra.
Dravum Savumque гадаем, Sexto Rullo authore , Batone Pannoniorum Regejùbaèïo ,
in ditionem izo/fram Pannoniœ vene're, Amantìnis inter Savum Dravumque pro/fratis,
Regio
370. Зашел
) loca ls, ас /ècundariarum
диета/Ест, Pannonìarum
poll quos trans Savum,l fuêre( Hercuniates,
nempe fenfu aetatis
quos Sexti Rulli
vulgus nunccirca
eti
am lG/zac/zarl а clava Herculis , & Hermatac/zi vocitaret; tum Andìantes, Amantinis Me»
ridionales, & hi, Andiantibus Septemtrionales; adeoque Andiantes moderni incolae Site
nicÍmz'a/c , Ö' Zafàtenje eil'ent. Bato cum Breucorum Rex atque Pannoniorum fuerit, in
Anderio vel Andezio. live Sìtenic/miak captus , a Batone Defydiato Dalmatian, captus fit
& occìfus; ex Dalmatia enim , terreñri itinere, & montem Petrovœ Gora, hodie vocatum
(ш; quivis intueri poterit) pervenit ad Sztenichniak five Andezium. Inde , nihil Грей inPan~
nonia videns, in Dalmatiam rediit, communitis prœfidiis, ne five Pannones , live Sylvanus in
Dalmatiam irruerent. Tum ifthic in Ana/eric , aree ad Salonas aedificata, quae moderna
Kliffa putatur, fefe falvâffe. Hinc Anderium Dalmaticum, ab Andezio vel Anderio Panno
niœ eli diflìnguendum. Quia demum poll Andiantes, Breucì ponerentur, ideo hi, ab An
dìantibus, dextrorfum inflec'lendo, refpeclivè ab occafu ad Septemtrionem, pattern Carnioliœ
inferioris, atque etiam Stiriœ hodiernœ, in_fuo complexu habuerunt, ad Avarifcos maxime
feptemtrìonales ; ac perfacile in oppido Breuc i , Stiriœ inferioris ad Savum (latine Канат
уосапс) Breucorum , Pannoniœ veteris , eorum emque íltus, nunc etiam, memoria fervatur.
Quare Andeîzum, Папина, Ándautonium , Cillea, Alellz'a, nunc О ely, Si/èiâ, Breu
corum Pannoniœ Regum, hinc Pinneti & Batronis , fuifl'e Regnum deäucuntur. Horum
confìdßl'atìone, ас fupra deferiptorum , dum Vellei Paterculi ( utpote Tiberii Cœfaris ad Рап—
noniam legati) deEpocha in qua fumus, iirmillimum effet teflimonium , huic deferendum eli:
plurimum. Ipfe Чего lib. 2.cap. 1 ю. apud Schönleben, recenflta Pannonum defeéllone, parl
inquìtpetere ltalzam_ decreveratjunäamfzbi Nauporti ac Tergeßzs cmg/irzio fic. Ut
Nauportum in confimo Pannoniœ гать arguatur, adeoque lluvias ad Labacum hodiernum
iluens, initium fuiÍTet Pannoniœ, & plana Illa , tum erant Pannoniœ ,Japides dextrorfum fué
re, Plinii etìam teûimonxo, qui fub Vefpafiano, ñoruit, inde glandg'fera Pannoniœ: {cri
` ben
Periodus I. Pannoniœ Veteris. 7
bentis , они miteßsenria Alpium ju а ‚ per medium [Il_yricum a Septemtrione ad meridiem
угу-121, molli in dextera ас [eva evexitate confidant, ветре `]арос1е$‚ ut in fuo comple
xu, Avendonem, Terponum,`lVIonetium , Arupium, IVIetullum &c. habuerintjapidîa: [на
clariora oppida. Quare infra Metullum limes fuerit, qui Andiantes , Pannoniœ populum,
aJapidibus feparabat, inde uti fuperius obfcrvatum, facile per antiquum Corçyras, nunc
veroíimilius Кета; ut hic ñuvius ad Cola/:im ìnflueret faéìo flexu, Pannoniam Regnum
que Breucorum ad orientem conflituebat. Наго agnofco conjeóìurae elfe, cum a nemine,quod
ego legiÍTem, Pannoniœ ab Auguflo acceptae , à Tiberio firmatœ, limites ,Japidiam verfusJ
dißinctè defcriptos, fciam. Poßeriores autem five Geographi, five Hißorici, pro ratione.
Reipublicœ fui temporis, fcribant. Quisquis certiora demonñraverit, a nobis reddendas БЫ
g ranas, fciat.
IX. Monendum quoque cenfui, Appianum de hac Pannoniae parte, intel ` i non poire,
dum fcriberet: Salmo/21 eß omnis Pœonum Regio., intergue Japodas ас ardanos in
longum рюши/21 ; nullœ in eu urbes erant, fèd vic'atim, aut dijìnerßslůer agros domici
liis habitabatur, nullum треф: gens in commune regimen, nulli agi/ŕratus, fepa
ratisgue per cognationes arguefamilias сон/51223 agebant. Conßat equidem in his Ран.
nomia: oris, excititl'e Sifciam, Segeßam, .Sirmium , Andautonium. Pinne, & рой hunc
Battonem Pannoniœ hujus Reges; Rempublicam item extitilTe, fuperior evincit infcriptio;
ut hinc videre lit, ad explicandos rite Scriptores , plurima. legenda cognofcendaque effe. Qua`
re Appianus, de parte alia Pannoniœ, venìt interpraetandus, aut quod œtate fua, reíìrittius,
Pannonia , quœ fub Auguflo ac Tiberio стай, confideraretur, '
Praeterea, Augufìum Italiœ fines ad Polarn protraxiffeßtrabo lib. 7. tefìatur, docuimus
inquicns . in Italiœ de/èriptione primos in Iliyrici ora maritim ф [Лгог ‚ conterminos
Italia: in’ Carnis, Principesgue no/lros( Augufìum & Tiberium)/10die [гайкеfines ad Ро—
[am usque Шт: игЬет protulißè. ÍEtate autem Plinii, Italiœ limites ad ñuviuln Aríiam
extenfi fuêre; fcribit enim L. 3. cap. 9. Nunc finis Italiœ fluvius Ar/îa. lllyrici quoque
appellationem .fuiffe fub Auguflo extenfam , ех Strabonis , relatis fupra verbis, non negamus.
Qua: autem ratio hujus fuexit, an Ша? quam Pancirolus apud Cl. Farlati Par. I. Proleg
Torn. 1. pag. 66. credit, reflituendae videlicet' primaevae originis; aut quam Appianus Alexan;
drinus fcribit: Romani vero inquiens non Ízos duntaxat, jêd Pœones prœterea, 8 RÍzœ`
tos, Noricosgue ô’ ¿l/[y/ios Еигорат colentes , aliosgue Ízisfinitimos, qui per Шпиц de.
_[ècndentibus а dextera occurrunt, ali/lin uunt a Grœcìs, nonfècus ac [р]? Grœci, eos
gue pro .riis nominilms/ingillatim appelant ; cœterum communi vocabuloìomnes ЛЬ?
rios ar ztranturj ; nec_finis comminifci pqßiim, gua initio duc'ii , potzßmum in llano opz
monem'ilevenerznt , in gua hodie cum maxime perjèverant, guippe „Цитат Ízarum. па
tionum interfontes [Jiri 8 mare Ponticum sitarum, tanguam unum exigunt , 8 IIb/ri
cum tributum vacant. Leéìorum fubßernojudicio. Mihi Appiani perplacel feutentia , tum
quod Saeculi II. Scriptor effet; cum vel maiimè, quod Romanis Imperii fui extendcndi cu
ra major {Uf-'fit э quam refìítuendi alieni, adeoque Illyriorum veterum. Interim шаге Ap
Èiani jam hœc etiam Pannoniœ pars, ad tributa pendenda fuilfet adaéìa. Profeélo Inl'criptio
etovy in Cœmeterio S. Martini, fub Illyrici nomine , Pannoniam fuill'e acceptam firmat ‚ей
autem fequens _
‘ ISIDI AUG. SACRUM MARCIALIS FIRMINI SABINI VERANI T. P.
CONDUCT. PORTORI ILLYRICI ARIARI VIC. VOTO SUSCEPTO.
Verum quod Dalmatia, ab Augufìo ad Savum ufgue extenjàfuerit, neque Lucio , nc
que Cl. Farlati fubfcribere valeo. Enîmvero extenfio hœc. nec ex Strabone ,nec Vellejo Pa
terculo dOCf-’ri РОМ}, Quin memorata fuperius bella, fub Auguíìo atque Tiberio, Dalma-.
tìam a Pannonia dißinůam fuiñ'e , fatis tefìantur. Appianusïprœterea tefìatur ,antiqua Pro
vinciarum nomina a Romanis fuiÍTe fervata , eosque propriis nominibusßngillatzm appel
lant, cœterum communi vocabulo, omnes Iliyrios arbitrantur. Accedit: tot inter Vetere:
Inferiptiones , nullam aut repertam, aut relatam ab aliquo ell'e, in transSavanis hic partibus,
qua doceretur ab Auguflo ad Savum Dalmatiam вишь extenlam. Contra multas effe, inqui
bus Pannoniœ ей mentio. Memoria пойга, incampo Turopolia, adeoque refpeéìu Dal
matiœ cis Savum, lapis erutus , (тщетен: exhibet Infcriptionem.
lFUNISULANO .
L. F. ANI: YETTONIANO TRlB: MIL: LEG: VI: VICT: QVAESTO
RI. PROVINCIAE. SICILIAE. TRIB: PLEB:‘PRAET: LEG; LEG. IIII.
. SCYTHIC: PRAEF: AERARI: SATURNI. CURATORI VIAE
b 2 . y
8 ' Notìtìœ Prœlimìnafres`
- ЫАЕдСОБ. VIRO E PULONUM; LEG. PRO: PR. PROviNc; DEIr
MATIAE. ITEM PROVINO. PANNONIAE; ITEM MOESSIAE su.
PERIORIs. DONATO BELLO DAOICO CORONIS 1111. MURALE VA.
LARI; CLASSICA,- AVERA. HASTIS PURIs; шк 1712: xLIs 1111.
Нес InTcriptio с{101011101 eft, & fub M. Vulpio Trajano, ob voces donato bello Daci
со coronis IV. quae illinélè Provinciarum Delmatiœ, item Pamioniœ, item Mœfiae fuperio
ris meminit. Neque doceri роса}, quis` Imperatorum , poll Augullum, Dalmatiam reflrin
vMillet, & Pan'noniam fuis refìituillet limitibus. Anno quoque MDCCLI. vidimue in Ther.
mis Abbatiœ Topufzkenfis, plures infcrliptiones, quae Pannoniae illhic memoriam fervabant.
Infuper agnofcit doéliílimus Farlatus , rovincias fingulas in plures Diœcefes, quas conven~
tus vocabant, partitas fub Romanis extitilïe; recenfetq'ue Aliaticas Diœcefes, tum ex Pli
nio I-Iifp'anicos conventus. Dalmaticos item tres, ветре Scardonitanum , Salonitanum, Na
ronianum. Et Plinio telle lib. 3. cap. 21. & 22. Сопоепшт Scardonitanum реши: Japi
¿es : 8 Libúrnorum Cluita'tes guatuordecìm, Liburr'ziœjìnis, è’ initium Dalmatiœ Scar
дона, eo minus credi potefì ,Dalmatiam ad Savum usque ab Auguflo fuillè protraólam , quod
Pannoniœ, fuîequoque fuerint Diœœfes & Conventus; neque lint vel indicia, Pannoniam
Saviamnon
, ad commemorat,
Dalmaticos Conventus unquam pertinuiÍTe. S. Quirini Бите
M. &ГиЬтПГиш
Sifciœ Epifcopi hi.
Roria, ad _Prœfidem Dalmatiae,Virum fanéìum, : veruml
ad Amantium prima Pannoniœ Praefidemäfed nec video , ab Auguí'to ad Savum ufque, ex
tenfa erat Dalmatia ad VII. plane faeculum , quod Epifcopi Sifcienfis, Singidunenlis; Salo.
nitano Metropolit'œ fubjeůi non< fuerint, at Metropolitam Pannoniœ, Sirmy habuerint, de,
Rruelove Sirmio: ThelTalonicœ honor auélus fit. Deni ue Hieronymus fe natum in oppido
Stridonis a Gothis everfo fatetur, quod Dalmatiœ quon am, Pannoniœgue coryîniunzfuit.
Ubicunque vero Stridon haec collocetur , cum cis atque ad Savum , a nemine adhuc fit con~
Rituta , Dalmatie. ad Savum ab Augullo extenía non fuit, minus autem , Partes has, ad VII.
ufque Sœculum, Dalmatiœ nomen retinuerunt. ’
Trans Savum porro, ad Dravum, aut Muram, vel plane Danubium, Dalmatiam ех- i
titill'e aliquando extenfam, fußineri nequit, dum oppofitum demonflrant, tot numero, ac
tantas Veterum Infcriptiones , dolo & fraude carentes, Sic apud Lazium exhibetur Infcrip~
tio Varafdinz' reperta, adeoque intra Savum Dravumque
T. VARIO CLEMEMTI PROC. PROVIN. BELGICAE , ET UTRIUS .
GERMANIAE, RHETIAE, MAURITANIAE CAESAR. LUSITANIAE, C ~
LICIAE PRAEF. ALAE BRITAN. MILIAR. ET II. PANNONIORUM
TRIBUNO MIL. LEG. XXXV. ULPIAE, CIVES ROMANI EX ITALIA ET
ALllS PROVINCIIS IN PANNONIA CONSISTENTES.
_ Trans Dravum Petovii in fraäo lapide 4
VENULEJO PROCULEIO V. ANNO DIEB. X. PROCULUS AUGON. VERN
VE XX. HERED. UT. R. ARUMQ. PANN. CUM VALENTINA FILIA РЕ.
CERUNT. -
Cœteras rei hujus memorias, Cilleœ , Graecìi Stirorum &c. repertas тата; facîo , ut
proinde Scriptores omnes, qui Dalmatiam ad Regiones has , quas nunc Carnioliam, Stiriam,
Croatiam, Sclavoniam,Hungariám, ac inferiorem Auflriam vocamus', extenfam fuille, & qui
dem ad VII. ufque Saeculum, fine rerum examine, aut line ex Politico , vel Patriae {пае ат—
liiicandœ Rudio, fcripfill'e exißimem, P.Jofe hum Bedekovich, inflituti Eremitarum a S.
Paulo Eremita ‚ excufat Oblationum añeétus , dixm in Oratorio oppidi Strigo , ad Conventum
Chaktornenfem pertinente templo ,natum contendit Magnum Hieronymum, Hoc ut perfua
deat, imaginari БЫ vult a íingulis ex Svetonio, reHerente: in bello Dalmatico, Auguftum
ad Setoviam vulnera recepiffe. Quia vero Lazius Setoviam Svetony ‚ interprœtaretur Pe
tïovium , concludit P. Bedekovîch: Ex Ízis clarè pater , Petoviam urbem in Dalmazia,
нос! Ьепе notandum, vel culminar proximam Dalmatian extitißè. Cl, Lazy de Setovia
Svetony, ef't conjeélatio , quœ claritatem veritatis.~ non eflecit.' Poflremo bello, quod Boruf~
fi'cum vocamus , pugnatum Гавре , ad Pragam, Vratislaviam &c. fuit ghaud attamen ideo cli:`
re patet, Pragam urbem elle 1n Boruília, aut Borufliœ proximam. At relinquendo ejusmo
di claritates & evidentias, folidarum litterarum eremitis.
X. Augullum orbis Provincias cum Senatu diviíiffe, Strabo, Svetonius, Dio Callius,
&c. teflantur, Strabo pro Senatu, ícribitpopulo; proculdubio Senatumlintelligens. Dio
Callius lib. 53. Poitentz'oreó` Províncias inquit, utfalaces 8 pericuquas , 8 vel hQ/les ас
colas habentes, vel per je magna 8 nova molzri valentes,ßbi retinuit. Idfaclebat /ùb
` ас
1
Periodus I Pannoniœ Veteris. 9
hacfpecie , ut .Senatus optimis Im ery À¿aczrtilaus tuto pezfrueretur, ip/è lalaoribus Зре—
riculis objeéì'us ï: :` at прет/25 hoc pratextu inermis Üimbellis ¢%t; ö’ zivjèfolus
arma ¿i milites aberet. Eadcm ferme Strabo. In Provinciis Senatûs, roconfules forti
to creabantur, ut Svetonius. In Provincìis Imperatorum roprœtores fine temporis cir
cumfcriptione, erant. Provincias Procon/îilares, id ей Senatus, Dio nominatim percenfet, `
Africani, Numidiam, Á/iam, 8 сит Е iro Grœciarn, Dalmatlam, Macedoniam, »Sici
Лат ‚ Cretam, А ricam (джигит, ¿rh niam, cum решетам, Sardinian: , at.
ue Hijpaniam œticam. Refidua fuêre ro raetorum , live Auguílorum. Hinc iterum
Ãrmantur fuperiora , Pannoniam a Dalmatia , fuilfe diflinétam , uia hœc,erat Proconfularis
fub Augufìo , Pannonia neuti uam , ut non reminifcar me legi e, aut vidilfe Infcriptionem
aliquam veterem, nili memorias Praet. Pro~Praet. In numis aeque, Sifcii culis plerumque le~
geretur D.N. &c. five Dominus lVQ/ler ‚ ut Pannonia pro Provincia Auguüorum, femper ha
, bita fuilTe deducatur. Hinc quia talis fuerat: .
XI. Ab Imperatoribus excoli Rudiofius procurabatur, tam ob foll fertilitatem, quam
& ilumina & aquas, extendendique Imperiiopportunitatem. Titum Claudium Drufum Ger
manicum , in Provinciis his , cumprimis Dalmatie., plura innovaíl'e, cum illud argumento ей,
quod Scribonianus Camillas inter Dalmatas Imperator diffius fuerit, fed continuo occilus,
acîto & Svetonio teßibus; tum etiam , quia per T. Plautium plura quam centum millra
trans Danubìanorum ( ut fuperíor Infcripcio) ad tribuna развала; traduxìíïet. Thracìam
quoque redegill'e in Provinciam fcribatur. An autem ìpfe Sifcii, Siu/èl@ oflicinas monetarias
inflituerit? dieere nefcimus, quia cufum vel fignatum Sifciœ, Claudii huJus пищит non vidi»
mus. Duos nos vidiífe fatemur, quorum parte una: Claudius Cœfar Aug. ~ altera :
Corg/lantiœ ¿luga/li, & in medio S. C. live Senatusconfulto, In altero: Claudius Cœfar
AUG. Germanicus Ро- — ~ Ve/la at in neutro,locum cufœ телеса, videre ей. Pro
inde .Neronem Claudium, Sifcicnfis Monetœ anclorem ctedimus, quia vidimus numum , mo,
dull` majoris, in quo parte ex unaCaput Neronis Laureatum , cum epigraphe: Nero Claud.
Cœß Aug. - (relidua dillinétè legere non valuîmus) Parte alia: perfpicue difiingui neque
unt perfonœ binœ, quarum una (едет, inferiptio: Annonœ ~ Ceres in ñne, рой lineam
Et quia. Imperatorum hilloriam non fcrîberemus, milla reliqua facimus, memorias tan
tum , quae hic fuperfunt , 'ac ad noflram venerunt notitiam referimus. Sane Бега)! Sul zg:
балт, nullam his in partibus трех-1111115 adhuc memoriam, Аид Vitell)l numum, m ulli`
Сапе magri vidimus, uali Sifcia: ob memoriam Si/è. cufum, in quo, parte averfa inferiptlo:
НОН“ s Virtus, fe dum tanta indicant, numi fallitatem , nec his in partibus гите: еги
tus , eum vel нее negligere oportet , quod Legione: Pannoniae , Mœfiœ, Dalmatiae, MSal
v10 Othoni( Frrmantibus hifloriam Taciti ‚ pluribus Sifciœ repartis Othonis hujus numis ) Ju
ratae fuerint, adverfus Galbam ac Vitellium. Sed & Othone mortuo, ad partes Vefpaliani
Pannones acceflille. In fraclo lapide in Kri/òvljalnl ad Varasdinum, eo, ex villa Babinecz
( fi ex vocibus, quœ placiti funt, tenet argumentatio, Balzineq, vetui Aniczum Pannoniœ,
ubi Valentinianus П. in Imperatorcm falutatus ícribitur, effet) olim ejusmodi antiquitatum
fertile, translato; Vefpafiani reperitur memoria, ей autem fequensî ‘
VESPASIAN с NNIO AFR. LEG.
Reliqua ad Ecclefiae ßatum, _œconomìcê applicata , & тега. Nerva Coccejus ut extra~
neus. ’Pfe. videtur intendilïe, ut tot nationes colligat, & unam prope gentem nationemque
eßiciat , hinc compertum etiam , urbem Romain externorum virtute crevillë. Hi Nervœ co
Мг“, ex duPlîci memoria confirmari videntur. Alteram refert Lazius lib. IX, Comment.
Relp. ad lines AuRriae repertam ,
C. ULIUS C. FILIUS FAB. ANTIOCHUSÃPHILOPAPPUS COS. FRATER.
A RALIS,ADLECTUS INTER PRAETORIOS AB IMP. CAESARE NERVA.
litem apud eundem Laz. pag. 916. Viennœ Auftrîœ P. CLAUDIO PALLANTI Но
norat. Adleéîo inter Tribunitios Leg. Pr. Рт. Provincias Aphricae.
Altera Sifcîae eruta ей, Anno 1760. occafione Parochialis templi in Sâclla ad Sifcium
е muris noviter ereéti , quam infcriptionem vidimus, & ex lapide quadrato cfcribimus.
DO MA CVIUGI
MESSILLAE FACTUM.
QUE VIXIT
‚ CUM CON. PATRE SUO
НИМ. Baltlxq/eris Kercjêliclz. R О и.
.
‘ro Notítzœ Prœlimínœ'es .
ком. А. No. ANNIs XXXVIII.’

f нос ЕЗТ SEPULCRUM _ f
COMUNE MATITocUM.
Tom. I. Script. Ref. Hangar. reliquas inter Infcriptiones veteres Tranfilvanicas, gx..
*ribetur etiam : lis, qui militant , in daß Flavia Mœ/ica ~ Item elimißîs 'bondig „zi/_“
170726, уиогит 710meЛед/Стёпаjimi. [р is, liberis ро erisgue eorum Civitatem Jedit,
ê’ connubium cum uxoribus, guus гипс lia ug'ßènt cum е]! Civitas iis data ‚ autß Сайд“
.çfent cum iis, уши poßea duxgßent, диптиха: jîngulißngulas. D. X VIII. [С julia;
8c. Caeteros intra fubfcriptos ей: Gn. Matici. Ut exiflimem ad Sifciam agros qu'ospiam Ma.
ticis obtigilfe, dum Sepulcrum commune Мамонт, in везены Infula , Sifcize adjacenœ,
ißhic Рите, lapis evincit. Porro cum Dacica Infcriptio doccret : honefla millione dimillis,
Civitatem( id ell Agros cum iinibus horurn, vide in Lex. Hoff voce Civitas) datam Едите,
confequenter benemeritis territoria donandi, antiquiflimus mos eñ'et ; Daciam autem a Tra.
jano, Decebalo vicio, in Provinciam redaéìam fuiÍTe confiar-et, tam illa Tranfilvaniœ ,quam
& Sifciœ modernœ , lnfcriptio, Trajano poßerior ell. ‘Utraquc attamen , ad Periodum floren«
tis lmperii videtur collocanda. Facile etiam Inferiptio Celejenfis Matitocorum familiœ ей.
Videlicet
D. M. MATT. ADLECTO INTERFECTUS AMATTIZARIS A. EX L. V. F,
ANTOQUINETA CON.
§Ó 2ди9
Memoria Pannonicœ,a Trajano Vulpio ad Conliantinum.

Trajanum, viäoremHas
nes conñrmant. fuifl'e Decebali,
in Lazio, â Sclîptores
& Tom. . Scrip.teflantur,
Hungariœ,& Tranfilvaniœ Infcridaubi-
videre eil. Sane tio» "
tari eo minus potefì, Trajanum ex his Pannoniœ oris, Mœfia item , adverfus Dacos pugnaf ‘
ville, quod Dio Calf. in Nerva Trajano fcribat:_Nuncidtur Deceballtm prœter conventio
пе: 8`)"се‹1ега‚ multa ад rebellionem/[beâ'antza ara're асfacere . Tappe armafabri
ст'г ‚ frezïfugas reci ere, munitiones 8 Ca/lel а inßaur'are , vicinas gentes питу lega'~
tionibus bellumjò icitare - - Jamgue ‚до/гит agri artcm Блуа/Эта: , yuan: Traje»
nus vic't'or illis repetentibus minime re/lituere ¿einde vo uit. Ob Ízœc iterum Ízq/lis а Se
natujudicatur ( fcilìcet Decebalus) Bellum Trqianus ßzfáepit, quod tandem jìne alterius
.Ducis орет confecit. Jaqyges, aJapidibus diflìnéti func , hi enim ad occafum Panrioniœ
fuêre, Jazyges intra Dan ubium & Hercynium faltum», Ab his , Japyges quoque diflinguen
di, qui olim , in Regno Neapolitano fuere. Hase, Pannones in TraJam fide решишь, fatis
docent.
1L АЗЫ Hadriani Imperio , ob extenfum ab anteceílbre Imperium, Provincia in Europa
58. conílitutœ , quarum aliœ Confulares ‚ aliasI Prasiidialcs, cum an'tea Proeonfularei alim ef»
fent; aliae Praetoriœ. Docet hoc etìam Infcriptio apud Laz. C. Plinius - - д ProvinciœPon
:i Conßtlari pote/late, in еат Provinciqm питу. Panno/zia т [тат Ü Il. divi/à ел,
ut divifionis hujus , memoriam, tot numero Inferiptiones evincerent. Reliquas inter Peto
in fraéto lapide videre ell: Venulejo Proculeo V. Алло dieb. Х Proculusj Augen. Ver-„yc
XX. Hered, utrarumgue Pana. cum Valentina'ßle'afecerunt, ubi To utraru'míue Радио.
niarum, divifam гите Pannoniam eonfirmat. Hinc poileriores Hadriano; tam Geographi,
quam & Hiflorici, dum Pannoniarn deferibunt, ab hac Pannoniœ divíiione, plerumque d,
Pannonia fcribunt, & fui texnporis fequuntur rationem. Mocha quo uo cum Norico gemi
na eileéta eil, five fuperior & inferior, uti de Pannonia meminimus. tolomœus proximus
Hadriano, fic utramque deferibit, apud Schönleben Cap. 1. 3. Pannoniaßtperior ‚га-„й.
natur ab сосал; monte Cetio' , 8 pro parte , Carni/anca,- а meridie parte Ißriœ f; Лёд
ridis: а .Septemtrione vero Norici termino, ê’ ea Danubii parte, gua! @/i a Catia mame
usque atl divertigium Narabonlsjluvii , ab ortu vero /òlis ‚ inferiore Радиола. ’
Inferiorem vero Pannoniam, lic circumfcribit Ptolomacus. Terminath ab occa/ü fù.
perìori Pannonia а divertigio Narabonis ßuviì : a meridieparte Illyridip
, уже а diä'o
limite u/Que adjlexum di Danuby, Juxta guem ellvertztur Sausjluwus,
_ А Se tenurio
пе. autem 8 oriente,
. . .
terminatur
._
ea parte _ Danuby, уши
_
ç/i a diver kitoNara nis-flu
vii, u_/Que ad .Saw dzuertzgzum, Неве пнтгшп generaba, genuina' g
. . . _ _ ` .n Pannoniœ hujus utri~
usque cognitionem, obfcuram faclunt. Pei-facile lune, чашами ad ватт usque extem
/
I PeriodusI. Pannonìœ Vereris. ’ п“

fam fuillè, enata eil opinio,.quam nos ampleéti non poile , fupra retulimus. Illyridis Pto
lomœus meminit, haud Dalmatiœ, imo -quia Mœíia in fuperiorem inferioremque divifa ex
titit, firmante apud Lazium Infcriptione. s _ ‚ ‚ „ „о ~
HERCULI TIBURT. VICT.ET CAETERIS DIIS PAENATIBUS TIBURT.
L. MINITIUS MATALIS COS. AUGUR. LEG. AUG. PRAETORIAE P. R.
PROVINCIAE MOESIAE INFER. VOTIS. Hase fub Ilyridis nomine facile, ut ter'
rninus тетю/207221128
. Pannoniœ,. accipi potuit.
y . ь s _ .' .
Sane Regiones has, de qiubus commentamur, hac etiam Provinclarum divifione , m Ä
Pannonia relidas гать, ех Ptoloman deducimus, qui lib. 2. Cap. 15. ofiquam recenfuill'et
fuperiorem Pannoniam terminati ab occafu monte Cetio, & pro arte arvanca: a meridie
arte Ifìriœ , addit: juxta lineam arallelam , quae à prœfato fiile occidentaliori per .AL
l¿unam fno/item exit, и/Ёие ad ¿bios montes, 8 limites inferioris Pannoniœ. Bebios
autem montes, nunc etiam memorarent ineolae. Eorumdem, quemadmodum & ñuviorum,
traditione majorum fervando memoriam, ( геГреёЕУе ад Zagrabiam) trans Colapim plane,
ac intra hodiernum Brea' Ö’ Chabar proxima hodiernae Carnioliœ nuncupata loca; ut omniA
no
am Savul , Parinonia.
, Regioneshœ terminus,? nec
ertinuerint ab Adrianoей fitconílituere,
permoleílum Confiitutul. Ад uam porro
adeoqueclimites veros,Pannoni
fuperi
oril inferiorisque annoniœ determinare. Profeéìo Ptolomœus, fuperiorem Pannoniam, ut
{ирга deferibendo; cum ab occafu orfus fit, de monte Cetio ad Viennam Außriae jacente,
intelligi nequit, verum de Cetio occidentali , cui, a parte mons alter Carvancas fit, uterque
occidentalem limitem Pannoniae fuperiorilconfl'ltuens. Magis iftud iirmatur,deferiptis a Pto
]0111290 NOfìci fefmïnîs lib. 2. cap. 14. Noricum inquit terminatur: аЬ occq/ù Oenofluvio,
а Зергетггёопе Нашла parte , guœ e/l ab Оепо, ujàue ad Cetium топит, ab ortu ие
Jo _fòlz's о monte Cetid; a meridie vero parte Pannonìr'efùperioris , на: [йЬ ¿£070 е]?
monte, quod inde cyl/12pm мнит, со monte, gaz' Carvancas a pel atar , ut omnino
Pannonia fuperior, montis Cetìi extenfione, ab occafu rotraéia fui e apparent, & a parte,
monte Carvancas. Tum meridionalis termini meminitPPtolomœus, quem nihilominus reli
(1111с i tantum “шьет I а meridìe parte I/Iriœ ô’ Illyrl'dis, quo loco, nefeio quid aélum fub
Hadriano , de Japidia Augulii l? an nempe haec, divifione Provinciarum fub Hadriano, fuerit
Ifiriae l aut Pannoniae addita?ci1m lib, 2. cap, x7. Ptol. fcribat: Tenent aure'm Provinciaal,
9145 I/ffiœ диет Japides,uc Pannoniae fuperiori, hi, ad meridiem Vicini extiterint. Sed
а РС010Ш390 s теист: per extenůonem Pannonz'œ jitperioris a meridie terminis, quoufque
v fuere exteníi, conjeéiari fecus nequit, quam ex incolis, & locis рте; uis, quae. i“ (“Репо
re Pannonia collocat. .Itaque dum apud Abrah.Orte11ium , afque eX Upefiofibus» in Гирей
Ore Pannonïì спет, montes: Albius live Albanus , item Веду, ас ех urbibus Andeutrium,
Andaufonium зима › ЗаЬМ’Ёа &с. Еа&а reflexione, ad deferiptos Pannoniae fuperioris atque
inferioris terminos , creditu facile ей ‚ fuperiorem Pannoniam a Septemtrione monte Cetio, .
“que Danubio “ПИФ, quue hodiernum Comaromium, aut Jaurinum гать extenfam, inde
orientem verfus, inferiore Pannonia; per Div'ertigium Arabonis, ad hodiernam Papam, an
Lacum Balaton э 3C inde verfui Веги/е, Giurgievecz, Chafmam fluvium ad Jefzenovecz ,ab
ìndeque juxta Savi divertigium , a meridionali parte trans Colapim aliosque alveos, ad A1
blos Per meridionalem P121ng montes, ad Caravancam montem, a. parte eujus dein , termi
nos monte Cetio, ab occafu continuando ad ejusdem fupra Viennam linem, & Danubio Sep~
temtrionali termino jungebatur. Ut, omne, quod bis includitur terminis, ad I. Pannoniam,
five fuperlOrem, hac œtate , & oflerioribus duobus fœculis, pertinuiil'e videatur. Refidu
um, ad Belgradum ufque, inferior eruatur Pannonia. Hujus memoriam, confervat lapis,
hnèchîni. Сене Lazio erutus, ouin fe uenti lnfcriptione.
VIRTUTI ET HONORI L. LPIUS MARCELLUS LEG. AUG. PR. PR.
PANNON. INF. V. S. s '
~Quare: fuperior inferiptio, caeteraeque lurimae apud Lazîum , in quîbus .Air Il' 5"“
nonlarum eil memoria, vel ad polieriorem lipocham collocandze veniunt ( чины? Ш?"‘›
Infra fequitur) vel Viri illi, quorum fervatur in lapidibus memoria, in II. feu in* \`"'~“ ` `~"`
noma, oilicia & honores habuêre; efiô in Pannonh fuperiore , loco five morr-\ 1'* *ha*
tionis, inveniantur eorum memoriae. ’ _
Adrianum , pacis amantillimum , ac ítudiofum fuille,ex ЯЗЬ. Spar-ñ: fs" "'»Èœvn PT"
praemillis exercitibus, Неё: Mœliam petieritipfe, ad fedandum Загадай!" 'i Lamis? “Ё
multum, cum cognovillet, imminuta ílipendia, caufam Рите turner.. :smh _1222€ng i. s“
Pannoniœ Daciaeque M'artinum Turbonem, poil: hilauritanian pwsŕffïf* ïm-'lß \`f‘`~‘~` `
‘ ад tempul prœtecit. Hujus fervari videtur memoria in Irakëxrtm nim; L1; p \"\" `
C l
и Notitiœ Preliminares
Colon.
PlarilioUlíoia Trojan.
Turboni А . DacicaSevero
FrontoniPublicio Закидали/22. Pannoniœ
Praet. Imp.Cae/.` Prœfeé'tura,
Trajani Hadriani hac шаге
Aug. P. ex
Clarioribus fuerit. dum & artius Turbo ad hanc transfereretur; & [ЕНив Commodus ve
rus ab Adriano adoptatus, & Cœfaŕ faéìus (fequuntur verba S artiani ) Statimgue Prœtor
faä'us, ô' Ритой]: Dux ac Reéîor Епифан; тох con/ù creams. Er gaia frank.
ушат: Imperio, zterum Соя/и; deßgnatus е]! ~ Tantumgue ирис! Adrianum Prin
вёрст voluit., ut prœter adoptionzs дебит г- ь jblus omnia guœ cuperet, eziam per
(тега: impetraret.x Nec ProvinciœÃuidem, cui prœpo/itus erat, defuit. Verum qui
illi favores? non eruimus. Memoria: adriani his in Oris five Pannonia complures funt, ex
quibus , uia certi nil deduceremus, millas facìmus. Polïedimus numum œneum , medii modu
li , quô ‚ aput Laureatum cum Infcriptione:IMP. C. LIC. VAL. ADRIAN US Р.Р. AUG,
Alterazduo Sacriñculi una, fufìinentes manu infantem, Epigraphe: Rç/iitutor Entis. Locus
culi numi delideratur. 'An ‘pro iincero haberi valeat? ob C. LIC. VAL. quae Adrianum
adhibuiile, nusquam legimuS , ab Antiquariis rerum ejusmodi, ‘eruderetu'n
III., ‚ Antoninus Pius ( teße Jul, Capitolino) veo maxime intentus, ut Provinciœ шпат
fub eo lloreant , populo'rumque libi fubjeéìorúm res ,quali fuae elfent, 'cul-ans; tametfi Ger..
manos & Dacoä, gèntesque alias rebelles, per Prœfides ac Legatos contudillët ‚ Pannones fi
deles elder“, fum-ë умет“) auf“ пинаю lComperi memoriam , quae contrarium indicaret.
Viéioriœ Antonini, Alba: Julia.’ in Tran/ilvania, apud Lazium lib. я. pag. 2 36. memoriam
teflatur lapis , quô exprimitur: _ ì î
Viâ'oriœ Antonini flug. L. Annius Italiens Honoratus Leg. Аи . Lejgorguata/ùa
. XILLG. Апб’
zimirzianœ Praçf, Äïrarii militaris Sodalìs Hadrianalis cum Gai/¿ia
_Aunis Italico 8 Налогаро ê’ Italica Filiis, Quo ex monumento condifcimus eciam, [ИЕ
_litare œrdrium , fub Hadriano difiingui incoâllë, veroiimilius ab aerario Provinciali. Fa
mis ma пае fub Antonino hoc, reminifc'untur Scriptol-es, quae firmati videtur Infcriptione
Trani` vanica, a' ud Lazium, fequentet À _ -
M.ULP. HA .F, DIVI TRAI. NEPOT. DIVI NERVAE PRONEP. AEL. HAD.
>ANTONINO AUG. PIO. MAX. TRIB. POT. V. COSS. IIII. P. P. AURE
LIUS F; TERTIUS PAP. SARM. DEC.` COL. OR. HONOR FLAMONI ET
HS. _LXXX. N. AP. ANNONAM DEDIT L.D.D.D.
` 1V. Marci Aurelii AntoniniPhilofophi temporibus, belli Marcomannici occafione, Pan»
nonia hàec fuperior, non parùm añligebatur, feribente Capitolino: Speciale bellum Affar
сотаптсит , [ed quantum nulla unguam memoria_fuit , tum virtute , tum etiam felicita
ze transegit , è’ eo guidera tempore, guo pdlilentia gravis multa millia ë? popularium 8
militum interemeraŕ, Pannonz'as ergo Marcomannis, Sarmatis Vuandalis , zmul etìam
Quadis extinc'ïz's,
Marcomannicum jêrvitio
extitiÍTe liberal/it.
, ex y Profeäo
ÀCapitolino dîuturnius,
videre eil, ut fingulafummi ue тесня
deferibere opus ‚ non
bellum
fit , hoc
uti
neqúe Inferiptiones varias. Addimus : Capitolino сене, ab Antonino hoc, Latrones Dalma~
tiae atque штате, facìos fuiñ'e milites. Tum Provincias ex Proconfiilarìlvus , Con/ula.
тез; aut ex Conjiilarilius, Proconjìzlares, aut Prœtorias, ro belli неофит fecit. De
nique occafione vehementis illius peflìlcntiäe, leges fcpelien ifepulcrorumque, quia ab Im~
oratore, latas fuiñ'e, Capitolinus fcŕiberet, fors memoria fequens , legum latarum eff , quam
ifechini anno `1759. e profundo extraéìam , Vir fide dignus , & extraélioni lapidis majoris
(exfculptos virum fœminamque referentis ’j штат, а fe diligenter defcriptam , nobis tradidit.
T.v AURELIUS AVITUS ROMANÍE LEGISLATOR ANNO LXIII. HAEC
SIBI, ET CONJUGI SUÍE PIENTISSIMAE AUREAE AMELITANAE. VIVI,
VIVIS FF. ‚
V. Mifera eli Lueii veri Antonini apud Jul. Capitolinum , non minus Lucii Commodi
Antonini,apud ¿Elium Lamprid. morutn, gefiorumque memoria. Sed tametfi in VERO
fcribat Capitolinus: hunc ad Aguilejam fuìíl'e cum Lucio profeélum; Verum nihilominus
apua' Aguilejam, tantum vec7itaturn convivatumquefuißè , atque compoiito in Pannonia
bello, Aquilejam reddiviíl'c, caufa voluptatis, Ut hinc metuendum veniat, de veritate In
fcriptionis apud Lazium lib. 2. pag. 132. nempe:
Divic'ïori Omnium Gentium Barbararum, @jh/1ra omnes Retro Principes Pruden
tißimo Im . CAES. M. ANTONIO VERO. INVICTO AUG. P. M. T. P. PROCOS.
1I, PRO OS. VAL. JULIANUS V. P. P.P. Hifpan. Tarracon. Меде/{ай quminig.
Ерш fèmper Вши-ф? Metuendum inquam , quîa quaequa: laudes Veri, ad adulatores ref
{ед-ищи, Julianusquc in limilium homìnum numero, recenfetur. _ '
Sub Antonino Commodo,Lamprid. fide confiaret : ab eo,pcr Legatos, viéle Рите Mau
" J ' ros,
\
\
Periodus' I. Pannoniœ Veteris. 12
ros, vi&os Dacos, Pannonias guague campa/iras. Fors Pannones obAvaritiam Praet'eao
rum , aut pro tuenda eorum integritate, motus quosdam fecerint 'ë poûquam Lampridio te
Íte, a Commodo: multi Senatoresjinejudicio z'nterempti,fœminœ guague divites,ů’ non
nulli fer Provincias ; a Perenni, ab divitias infzmulati,fjaoliati funi, vel etiam'z'nter
empa. Tum'fecuta Perennis mifera morte, & refcillis ad fpeciem , ejus gefìis; fub Succef
fore Cleandro, graviora enata funt. Et reliqua inter, fteße Lamprid. ' Mutabantur Prœ
fech Prœtayper haras ac dies, ë’ ~` ad arbitrium Cleanclri aut retenti junt, aut ac
ci/ï -^ ven itœgue omnes Provincia. Omnia Cleander peccunia venditabat. &c. Poli:
quorum deferiptìonem,quia pannones compofitos rcfïerret, dubium ell: an motus Pannoniœ
caufaverit Avaritia г dum Dignitatum oHiciorumque emptores, ex re empta, lucrum quaere
rent; aut ob tot prœfiantifiimos viros occifos?quorum nomina recenfet Lampridius, addens:
dejlinaverat В" alias 14. accidere, cum fìimptus ejus injuriis, Romani Imperiißç/h'neri
non paßênt. Itaquc Familiis, a Commodo extinétis, apes & divitiae, interitum caufárunt
multis, ac fors etiam Commodi crudelitas, in Pannoniis tumultum.
VI. Publius Helvius Pertinax fub Marco Antonino Rhetías &Norìcum ab hofiìbus
vindicavit. Dein è Syria ad Danubii tutellam profeélus, atque inde Mœfiœ utrîusque,mox
Daciae regimen accepit. Sub CommadoAntonino etîeclis vaenalibus oßicìis, Syriae Regimen
obtinuit, ubi Capitolîno teile peccuniœßuduit , guare etiam dic'ïispapularz'bus laceßitus ,
Сии-[ат Котапатрсф1 uatuor Provincias Canfùlares,jam dives zngrqßîis eß, cum earn
Senator antea non vla/‘IZ et , coemptisquein Liguria multis agria ‚ per fuos fervos mercatus
eil, Perenni occifo, gems variis ofiiciis , in Imperio fuccc'llit. uod nihilominus diutur
num nec illi, nec Didio Salvia ' Juliana, qui Imperium a milîtìbus emiíl'e fcribitur, {петь
Septimius itaque Severus, adh'ue fub Didi'o Juliano ,idîbus Augufìi арий Carnuntum,a Pan
nonico exercitu , ( Pannonias enim Proconfulari Imperio rexit) & Le ionibus Germanicis,ut
El. Spartian. Augu/Íus eIi: appellatus. Provinciis in fide fua Hrmatls , utnumus AntiOChìœ
cuqu ( ubi parte una , SEVER US NOB, CAES. Parte alia' legi nequit infcriptio) confirma
ret, ac in verba Severi .jurantibus lll 'ricanis & yGallicanis exercitibus, Romam venit, & fe
met in Imperio ßabilivit, Severum annoniis affeétum viinTe, teltantur Infcriptiones variœ.
Sie Petovii Styriae telle Lazio ` _ .
Рго/ййи‘еб’ vz'c'Yaria Imp. Cae . Luci Se tiny Severi Pertinacis Aug. Domini ine
'clulgentißi junianus lib. Adjut. Ta ul. P. P. u. ex vota. Item Pro e Sopaonium: Pro
балле 1mp.L. Semin!)l Severi. Et М. Aurel Anton. Augg, Fr. С ari/s. Et jul. Aug.
IVIater Caefàrisjub cura Fl. Mutiani S. F.- ‚М. Firmia'ius ,lu/ius Fr. Legi. Aux. P.
F.
ne О tia сап/Застой.
Flirt/zas 1Е1. Spartianum,
laceßeret Infcriptiones dum fcriberet:
emendandum evincunt.Неси/211222“
Enim vero Ü Part/zicum namen,
Viennœ Alg/Zriœ ге—
.l pertam Rhapfodiam ,exhibet Laz?us, ’ `
l О. M Pra Salute ImpiL. Septim)l Severi IÖ/ Pertinacis Aug. Arabici , Alia
beni , Partbici Maximi. Et Imp. М. Aurel] Antonini Aug. Et L. Quirinalis ll/Idxillllw
Trib. milit. Leg. Х Germ. P. F. V. S. L. L. M. ‚
Firmantur autem complura a Spartiano relata, seque Infcriptionibus, uti: Сит iret
contra Albinum, in itinere aloud Viminatiumjîliu'm/ùum maiarem Baßianum, appoßto
Aureíy Antonini nomine Cœjìzrem appellavit.' Е uîdem exhibet Laz. memoriam.
mp. Caef.` Plus Severus. Per. Au . Trib. otes. IX Imp, XII. Caf." II. P. P. Со.
Fi. Imp. Caes. Mar. Aure.y Antoninus ius Aug. Arab. Ger. Max. Trib. Potes. P. P,
Pracan. At. М L. IIIÍ'Ducibus Severi ab Albimanis viétis, tuncjòlicitus , inquit spartia
nus cum canfuleret a Pannoniacis Auguribus, comperit [è vic'faremfuturum. _Augu rum
Pannoniae memoriam confervat lapis Sabariœ, quo : Herculi facer Canenius AuguPV. S.
L. LM Denique Getarn quoque, minorem Severi lilium Caefarem & Antoninum diéium,
fequens roborat memoria. ` ' `
Im . Cae/¿zr Lucius Septimius Severus Pius Pertinax Au . Arabicus Adiab. Par
tÍzicu:` ax. Рому: Illaximus. Trib. Рог; VIIII Imp, XII. ¿su II. P. P. Procas. Et
Imp. Cae/ar Marcus Aurelius: Antoninus. Pius Aug. Trib, Pot, IIIl. Pracas, Et Imp.
P. Septim. Geta Antan. vias ô' Pontes Reß. Ab AUG. M. P. XXXXI.
Numos Severi, plures'vidimus, habuimus ; traétavimus, cum Epigraphe Virtus Au
и i P, Ex his majoris moduli , œneus, nobis a viro quodam, fuit fubmiñirs, in quo, parl
äaput Severi exhibet, cum Epigraphet' Imp, Severus ~ Albin, Part. Pars altera lift'
nervœ Pacgf. Cas. III. Hic numus, an pro lincero, recenferi valeat? dubitamus.
VII. Alexandri Severi temporibus, qui Provincias Prœtorias, telle Lampridio, Pm”
jidalesfecit plurimas, Ртом/Маге: ех Senatus voluntatef' ordinavit. Pan/wma ß
. ve
Hißor. Balt/:afaris Kerafelic/z.
ц; ‘ Notitiœ Prœßmìnares.
рез/1l erior ,Prœlidem obtinuerit, dum Dio Сами: Prœfes Pannoniœ fuperioris fub Ale
xandpo fuiITe, fcriberetur; & Prœfidis prima: Рати-1001? judicio, fuccellivè S.Quirinus Sifcia
r
Epifcopus, fubmiíl'us fuerat` An autem Noricum, per fuperiorem Pannoniam ab Alexana
dro extenfum fuerit; dum Norici Prœfides, marmora evincerent, conllituere nefeio. Pro
vinciarum Prœfides dilexiffe Alexandrum , Lampridius perhibet: Prœßdes inquiens Provin
ciarum, gaas veré, nonfaäionibus laudari comperit, in itineribus/ècumfèmper in 11e/zi.
culo habuit, 8 manerilvus adjuvit, dicens, öffures а Republica pellendos ас Pauper-an
dos, Ü integros ф redimendos argue ditandos, Memoriam Alexandri in numo re ri
mus, ubi in parte adverfa: Imp. Alexander Pius Aug. in averfa: Providentia ò. С
Расет a Germanic Peccuniâ obtinere laborans, atque ideo exofus militibus, procurante Ma
ximino occifus ей. `Hic, pacata Germania »Syrmium venit , Sarmatis inferrc bellum ра
rans, ut Capitolinus, argue animo habens, concupiens usque ad Oceanum, eptemtriœ
nales Partes in Romanarn ditionem redigere. Sane fub Maximinno Imperatore,fuiíiè mo
tus maximus , & Scriptores teíiantur; & eruditœ ŕinnant memoria?. Pannoniœ Maximin
no erant obnoxiœ, ut evincerent tot memorias , & quod fedem Sirmii ñxerit. .A militibu:
faůus Cœfar, quod etiam nnmi firmare videntur, in quoriim plurimis vidi, parte adverfa ,~
Caj, Val. .lllaximinnus Nob, С. altera; Concordia militum,atque hos,Sis. Ant.K.C. &c.
cufoß, ut favores militum, inicio faltem habuiíi'e deducatur. Verum quia Senatus Romani,
aífeéìu caruiÍTet Maximinnus, ut Senatus litterœ, apud Capitolinum teůarentur, tenoris fe
q uentis:
„ Senatus Po ulusque Romanus, per Gordiano: Principes ab illa trifliílima bellua, li
‚‚ berari cœptus , lgroconfulibus , Prœfidibus, legatis, Ducibus, Tribunis, Magilìratibus ac
‚‚ {ingulis Civitatibus, & municipiis, & oppidis , & vicis, & Callellis íalutem, quam nunc
„ prìmum recipere cœpit; dicit: Dils faïentibus Gordianum Proconfulem, Virum Sanéti
„ ílimumâi Gravillimum Senatorem , Principem meruimus,Augußum appellavimus. Nec
‚‚ folum illum, fed etiam in fubfidinm Reipublicœ lilium ojus Gordianum Nobilem juvenem.
„ Vefìrum ей confentire ad falutem Reipublicœ obtinendam , & ad fcelera defendenda , & ad
„ illam beluam Maximinum atque illius amicus ubicumque fuerint perfequendos, A nobis
„ etiam Maxìminus cum lilio fuo hofìis ей judicatus. Recitat äuoque Senatusconfulti litte
ras Capitolinus, dein рой acclamationes, confulemïretuliñë. . C. De IVsziminis uid
lacet? l( идол/ат ф: lio/ies Ízq/ïes. Qui eos occiderit, prmnium merebitur. tem
Сон/24 dixit . de amicis Maximini quid videtur? acclamatum e/I: lio/les lio/les 8c, In
ejusmodi circumßantiis, Pannoniam 'Maximinno paruiíl'e cum geßa bella, tum etiam numi,
cufi Sifciœ, fuadent. Ех pluribus, quos traóìavimus, vidimusque numis,unus ей ,quo ar
te adverfa:
В. Im al.
Alter Cai. .C'.Maximinnus
Val. Jllaximinnus
мы: P. 1пRAug. in adverfs.
parte autem autem:
averfa: Genio Аида/12.
Perpetuitas Aagg, ex й
п1йг0 latere VI. in fine Si c.B. Sane Maximinnum,agnominem fibi, fuumque lilium , in
Imperii Collegam all'umpiliffe conßat, hinc «Si Sifcienfis numus. Perpetuitas Аире/допил.
Imo Maximinni hujus _]unioris, acque firmant iftud, numi, qui tam conlideratione facìei ex
adverfa arte , quam & ly: Jun. difìinéli effe, a parent, In horum uno, parte averfa . S.
Р. omanorum Principi' fed quìs Senatus? opulusque indicatur? dicere neício. Avis
ñguram mediam terminat. In adverfa porro parte. Caput Laureatum juvenis cum Epígra
’ Phe, Im . lllaximinus P. F. Aug, œqualìum numorum, alter .Si/Í B. alter Ат. cufus.4 I
faque aximinis duobus, Romani Gordianos duos a militibus nominatos, recognitione ho~
rum Imperii о pofuerant. Quibus per Maximinos viélis,Senatus Romanorum, Maximum
Pupienum, ö’ albinum Maximinis oppofuit, Verum Julio Capit. telic, inter ipfos a Se
паси1е&ов Imperatores , erat diffenfio, mœrentilnus infu er , Гипс verba Capitolini, miiitibus,
_quod eum Imperatorem, guem delegerant, perdigerant : 8 eos habeůant , guos Se
natus legerat. Nec dgßîmulari poterat moeror, uia apparebat.infrontibus/ingulorum.
Et ейо Maximus, eos, verbis , fiipendiis, donis, piacare üuduerit , lacare nihìlominus mi»
lites nequivit, ut Capitolìnus fcriberet. Aqtuilejenfium pro Romams contra Maximinum ,
ea commendatur fidelitas , quod ncgleäo Hi ria: excidio,funes de capillis mulierum fecerint,
‘cum deeffent nervi ad fagittas emittendas. Unde in honorem matronarum, templurn Veneri
Calvœ Senatus dicavit. Aquilejenfes autern libertatem obtinuiffe, probat ер1йо1а Senatus a
pud F1. Vop. Senatus Amplißimus Curia' Trevirorum. „ Ut ellis liberi & femper fuiflis,
„ lactari vos credlmus, creamii Principis lpldicium ad Senatum rediit. Simul etiam Praefe
„ éturae Urbana: appellatìouniverfa decreta ей, Eodem modojèriptum ф, Antiochen/zl
Lus, Aguilejen/ibus, Mediolanenfibus, Alexandrinis, T/zçßizlonicen/ibag,Corinthys,è'
Athenienßbus, refferente Vopifco in Florianolmperatote. In ejusmodi~ „дырявый? qua
ro
'\
Periodus I. Pannoniœ Veteris. 15
Provinciœ, hujus aut alterius, partes fecth lint? non examinamus. Pannoniam Maximinnis
extitillë obnoxiam, fuperiora fuadent. Dacia, relatis fuperius Senatus litteris, Gordiano fa
villè deducitur ex Infcriptione Albee uliœ a ud Lazium, fequente: s
Matri Aug. proßllute Imp. (ze/Í Antonini Gordiani Pìifel. Aug. M Antoni
us EQ. R, Dec. Col. Ара]. Sacerdos Are Аида. Si enim Dacia Gordiano devota non
fuill'et, M. Antonius Eques Romanus , palam vota lua, pro falute Cœfaris nuncupare nequi
vifl'et.
VIII. Pannoniœ, fub Illyrici generali illa nomenclatura accepta , fui juris poll Maxi
minorum fata, quodammodo remanlille deducuntur. Non me latet, in veterì Catalogo Е
pifcoporum Laureacenlium , a plerisque Scriptorum relato, fcribi: Philippus utriusgue Pan
noniœ Dominus` ů'c. at an hic Dominus Pannoniae exprimaturîìdeo ;, uia Romanorum Im
perator & vCaefar fuerit? aut quia fua obedientia, Pannones pro Caefare hilíppum babuerint,
dubium ell, uod Marinum, lmperatorem exercitus Illyricorum appellaverit, & hoc extin
âo, Decium oncivem, qui, Philippo Verona: cael'o , Imperium obtinuit. Philippi his in o
ris , unicam eruimus , vidimusqèxemin numo memoriam,in lquo: parte adverfa, Caput laurea
tum, & gravis Virì facies cum pigraphe : Imp.M Jul. biligpus Aug. Parte vero aver
fa: P. MÃ S. Col. Vim. in line , feu poli: Lineam Аи. V. Similis numus, Anno 1 33. inli
bello Gradus Philofo bici, Utilitas rei numariœ veteris compendio ‚угорели, a `larillimo
Viro,P. Ludovico lgebiel èsj. meo tum, in Difciplinis Philofophicis , digniliimo, ac ae-~
terni cultus & memorize Magiltro diligentillìmo, fub Num, XXXV. exhibetur. Sequens in
averla parte , ab illo Debieliano , ell in hocce ditferentia ; quod illhic vir paludatus , dextera
globum, linilirra halìam teneat, in hoc: llaturae altioris vir, manibus demillìs dextrâ bovem,
мата leonem, extenlis digitis prope attingat. Quod item /in hoc, majoribus litteris videre,
& legere lit AN. V. Quo ex numo evincitur fuperiorem Mœliam , Pannoniœ inferiori pro
ximam, Phili pum pro Алёне/30 habuille, baud verò Pannoniam
Moeßi Trajani I)er è Pannonia oriundi , tam in inferiore, quam etiam fuperiorc
Pannonia , complures in Rapfodiis extare memorias, relatione plurimorum accepimus. Sed
nec preces пойте, nec Patrias aut eruditionîs amor, effecerunt: ut defcriptœ memorias , ad
nos adhuc pervenerint, dehinc fors, vilis his laboribus nolìris , ad delcribendas movebuntur,
qui penes tales degunt. Quae in Sìtenievecl eruta ell , fupra, lincerè deferiptam pofuimus.
autem, Andautonium? ab Augullo Reipublicœ Pannonicae fervaverit memoriam; Aut
çiibMaximinis, vel Trajano Decio in Rempublicam Pannoniœ fuerit elevatum? de opinione
non certamus, cuivis opinandi uod lubet, libertatem relinquimus. In numis vidimus Pán
noniae, Felicitas Saeculi ~ [ge/litutor [llyrici &c.
Polt Decii mortem , Turbarum evalit domicilium Romanum Imperium. Vibius Tre
Lonianus Gallus, peulionem annuam Gothis 200. Drachmarum pollicitus ,ab Bmilano Mœ
Лав Duce imperio privatusell. Conlirmandœ rei, fervire videtur Infcriptio Petovienlis: Prae
ßito Jovi S. Trib. Cob. X. Praetor. Cultor, Numinis рта/{афиш ad opprimendam
faéîionem Galli. Jußz Prinezpisfui , Агат i/lam pofuit. Breve tamen fuit Emiliani
Imperium, quia poli trimellre , Llcinius Valerianlweidem fuccellit. Huic Pannoniam pa
хите, Sifciœ culi numi evincunt. ' cum Epigraphe: Jovi Confèrvatori. Soli inviéîo Comiti.
Genio Populi. Lucinio Valeriano a Perlis capto, fub lilio ejus Gallieno (gui, ut Trebell.
Pollio паша abclonzini 8 volu tatibus, :lies ас noâ'es vino Üßupris, perdidit orbem
гепатит. Tr' _inta ргоре r1§rannospqßus ф Romanum deborre/lautes I erium,
ita ut etz'am eres eo melius imperarent ) Provinciae Imperii Romani, in defo ationem
venére. Quae Pannoniarum funt memorias, has tantum attingere volui, reliqua milla fado
Ita Чue o
IX. Cilm Gallienus vino ô' popinis vacaret ( utor Trebellio Pollione , qui lub Сиз
:llantio Chloro l`cri lit, adeoque fub line Sœculi III. & ro exaéìo admodum, habernr n ‘ э
pifco) cumguejë £n0nibus, mimis , 8 meretricibuslde eret, ас bona natura, beurzen*
tinuatione deperderet, INGENUUS, gui Pannonias tune regebat, а Moe/ian.. Ã .je ч‘
Las .lm erator с]? diéîus, cœteris Pannoniarum volentibus. Qua re a Gallien: m\^\«\
has Pollio refert Augulli litteras: . `
,‚ Gallienus Variano: Non mihi fatisfacies, li tantum armatos are i Ь‘
„ belli interrimere potuillet. Perimendus ell: Omnis fexus virilis, li Á: Le» .um asigna»
„ res line reprehenlione пойм Occidi poll'ent. Occidendus ell чай-пиши: me mime. .mi
„ dendus ell quicumque male dixit contra me, contra Valeriani lilium- ¿sara :st francs»- ж
‚, patrem & fratrem. Ingenuus factus ell Imperator, lacera, (wat, aimee. aŕ~zs~u> ~‘ х
„ um intelligere potes, mea. mente irafcere, qui haeâ шалаше: ¿ngi (niza Feu"
в .
д 16 1 Notitìœ Prœliminares
,1mm ad Varianum illum miÍTam'eÍl'e, cui, relata fuperius 1п1`сг1рбо1`адзаей , петре T. Va.
rio Clementi &c. Cives Ranzani ex Italia 8 aliis Provinciis in Pannonia соц/Щепка,
adeoque inferiorem Pannoniam., ut Mœfiœ conterminam , ad Ingenui partes traníiviñ'e. In
terim quia Galllenus, Ingenuz viétor a Trebellio deferiberetur, & in omnes Mœfiacos tam
milices quam cives afperrimè faeviiíTe, nec quemquam fuœ crudelitatis exortem reliquit'fe, ufl
que adeo afper & truculentus, ut plerasque Civitates vacuas a virili Техн relinqueret, Ит
rianum mitiorern fuiffe, Inferiptiones fuaderent, Pannoniœ, ракет banc, paulo рой Ripa..
rien/¿m vocatam, Gallieno obediviÍTe, firmare videntur numi Gallieni, in quibus epi raphe
„Sí/¿ia Aug. Verum Gallienus fœvitic fua, pacatos non etfecit Mœíios, dum Regi! галит
in Illyrìco Ducatum гнетет, Imperatorem proclamant: Imperator сейе Trebel. (Джа
aus; autoribus Imëer Миф/е, gui cum Ingenuo fuerant ante fùperati. In quorum
parentes graviter a ienusfàtvierat. Sed autoribus Roxolanis con/entientzbusque
militibus , 8 timore Provincialzum ne iterum Gallienus graviorafaceret,interemptus'çjî
Hic ille ей RegìllianUS ‚ ad quem Claudius adhuc privatus, ita-fcripíit ex Trebellio:
„ Claudius Regilliano multam falutem. Felicem Rempublicarn, quae te, talem Virum
„ habere rei Cafìrenfis , bellis his meruit. Felicem Gallienum etiam, 11 eivera,nemo n :c
„ de bonis, nec de malis nunciat. _ Pertulerunt ad me Bonitus & Celfus Stipatorcs Prin cî~
„ pis noilri, qualis арий ¿cupos ln pugnando fueris, quot uno die prœlia & qua celeritate
„ confeceris. ngnuseras trlumpllo, 11 antiqua tempora extarent. Sed quid multa? me
5, mor cujusdamommls ,.cautius Yelim vincas. Arcus Sarmaticos , & duo Гага ad me velim
д, mittas. Sed fibulatorla, cum 1 fe miferim de noílris. D
Regilliano occifo , Aureolusl '_ `lyricianos exercitus regens, zn contemptu Gallieni ‚ ш
omnes eo tempore, coacît'usa militibus [ump/zt Imperium. .Et cum Macrianus cum filio
uo JVIacriano contra_G.allzenum veniret cum plurimis, exercitus ejus cepit , ali uos с or
ruptos, fideijilœ àdallxlt. Et cumfaô'us ф invalidus Imperator, cumgue ‘allienus
expugnare vzrumfortemgru/tfra tentâßtfacem cum eo contra Paß/:umumpugnat urus
fecit, guOrIlm Plefäqlfe, _dlc'i'a [Эти ô' icenda. ita Trebell. Ex quibus, atquc iis eti
am, quae Беж“. Aurelius Vlc'i'or, fub Juliano fcribens, hinc annis LX. circiter, Tre'bellio
ofìerior, retulit: dubxum de Pannonîa nafcitur , an non divifionem naâa lit, & novam fui,
ab ordinatione Hadriani epocham ï Enimvero Aurelius Viciïor in Gallieno , perhibet': Gal
lienus amori diver/ò pellicum deditus, Saloniœ conjugis ê’ concubinœ, quam ре
радЕопет conceßä parte ßzperioris Pannoniœ, a parte Marcomannorum Regez, marri
топу _/ресЕе ./й_/ёг17<т$‚ Plpdm nomine. Novißime adverfus Aureolum profeèflus e/l.
Ejusclem`Áureolz commento afuis interiit. Horum combinatione, cum iis, quœ Tre»
bellius fcri fit, apparet: in paëìis íllis, quae inter Aureolum, fs’ Gallienum ìntercell'erunt,
irîferiorem ll)annoniam ‚ сит Mœíia, Dalmatia &c. Aureolo ceÍTam fuiíTe, Acum parte qua
dam fuperioris Pannoniœ; Partem aliquam, Gallienum pro 1`е refervâíi'e , quam fub'inde,
Conjugi & Concubinae , Marcomannorum Regis ñliœ, per paélionem coriceHiÍTet. Satis exa
minavi, quœ fupenoris Pannomae para , Marcomannorum Regi cella fuerit? quae item` Au
reolo ? verum hiûoricœ probabilitatis gradum , aÍTequi non valui ; ut quaeûionis hujus joom
mentaria , ab eruditis orem, & prœfioler. „
Sane Aurely Viêt'oris hiíìoriam, confirmare videtur, Inferiptio illa Sopronîenfis npud
Lazium: . AUR EL. FESTIANO. NAT. PAN, VETE. AUR.CLAUCE, PATR ON.
ЕТ CONJ GI DULCISS. В. М. Р. Ubi,quia Quintus Aurelius Feftianus, live ipfe,
5“? ПХОГ fuaclavce PÚVUIOHÍUE Wieris Nativi indicantur , tum, dum memoria Ша соШоса.
ta“ ей ‚Ратюп133 appellatio iPchic defierat. Verum quia ignoraretur,ad quem Annum, auf
Epocham Infcriptlo illa pertinet, conßitui nequit, Partes illas a Gallieno, Marcomanìes cef.
fas Едите, Sunt nihilominus'plura conjeäurae hujus motiva. Imò. Silentium Trebelliii, in
Claudio Imp. Vopifci, Aurelii, de Pannoniœ fuperioris artibus, ado. Quia Val, Aurelia.
num cum Marcomannis îugnaíi'e, Flav. Vopifcus diffu lus deferiberet , reliqua inter : Ао
cepta dljàne clades_[12 Aureliano a Marcomannis per errorem, пат dum is afronte
non curar occurrere,/ùlzito Ízoßes erupëre : dumgue illos а dor/b рву/душ parat ,. от.
nia circa Mediolanum graviter eva/iataßmt. - - 1n z'llo autem timore, gua areornan.
nz' cunéta vq/iabant , ingentes Кота /èdztz'ones mota: jîtnt, pavenn'bus силён, ne ea
dem, guœ/ub Gallienofuerant, provenirent &c. Proinde ad Mediolanum ufque vaißan.
tibus omnia Marcomannis, eos in fuperioris Pannoniae poñ'elïione fub Aureliano fuiÍTe appa
ret. gtiò, Vopis:Aure1iani epißolam ad Ulpium, a quo fuerat Flavio Claudio volenlîe ad
optatus, banc refert: › . '.
„ Aurelìanus Auguñus Ulplo Pattl. Quali fatale quiddam inceliit, ut omnia qufœcun.
~ а; qu..
г'
Periodus I. Pannonz'œ Veterìs. '17'
,‚ geffero , omnes motus ingrávefcant. Ita enim feditio Intramurana bellum mihi 312111111
‚‚, mandaveram
mum peperìt.rebelles
Monetarii autore
fpiritus Felicifíimo,
extulerunt. ' Hi ultimo fervorum.
compì-elli cui millibus
fune, feptem procurationem Fifcî
Hiberoruxn,
„ ijarienfium ‚ & Cailrianorum & Dacifcoŕu'm interemptìst ‚ ч
Quo ex loco , argui Pollet, Gallienum Marcomannis adMuïan'z 121211111, ceflifTe parterń
fuperioris Pannoniae, & qua: fub Imperio Romano remanferát 'pars , eam R' arienfèm , fuif
-fe vocatam. 5 VabalatÍzi numo's plures , his in oris etlodí etuique», certurńe t Ego ipfe plu
res habui medii moduli. In his adve'rfa parte laureatúm _Aureliani Caput cum epigraphe:
IMP. Ci AURELIANUS AUG. Ayerfa autem Caput Vabalatigcum Setto, Epigraphe:
VABALATHUS UCRIMOR. Nihil in hïs питаете; ей, 1am omnia. Confuiui де
Ы! numis plures Doëìiflimuà Vir; Jq/èphus IfÍzcll S. pridie Cal. jÀp'riliS , Anni hú'uo
1767-. 'certiorem те rèddidit, Ei'uditillimi Viri (olim Digniílìmi Magißrimei) ‚Ею/1722
lick opus 'polthumui'n de'Vubalathi familia y 'elle ab fe editum. Quì 520105212 911111811118 'c'úm
haberetur, _Collega Aúrelieni poli: Zenobiam quod fuerit, 'atquè Syriam-,alia'sque ‘orientis ijo~
vincìas, conciliata íibi Aureliañi amicitia, “под àdminifìraveŕit. Hinc illudë Поймет lè
gendum elle. Viçe~Cœfaris Roman:I [трет ‚ 'de/lìnatus Reä'or. Ego, qui Iluclium au'xtîquita.~`
tum ejusmodi non Profiteor , orientalium quoque linguarum щит! ‘еН'ет; nulla ‘ratione ‘cum `
magiib'is ejusmodi litterarum contendere poli'unì. At ut difcendi cupidus, 101101310 numis his,
litterarum latinai'um, & leclionis nitidœ, cur his in Re ionibús? frequentiuà Vabàlathi eru
antur numi, Ii is,tŕanslatus e Syria, hue non fuerat? t dum leéìionis 1111119: lVzw-Caja
ris Romani Imperii ¿affinaqu Кедам fundamentum non legi, poli( uam fcriberet Plini
us: Incolœ‚ Catili,
óubocrini Alpiun!lIldoenoca
multi ро enz',
uli, 'uxtague
_fèd illußŕes a Pola,
Carnot ad Teräq/fi Regionen: Secußês,
, quondam
auri/èì appellati, cogita. `
bam , annon ab Oc'ra monte, illu Ucrimoŕ Vabalathi `fit`?defi et ue: Vabalathum ob 20—
nobiœ eminentiam , ha's in oras fuiÍl'e translatúm. Aut fors Va alat ш ille Palmyren'us 111
ter fuerit ; àlter vero fit, cujus hic numi elfodiuntul- , 'ac fors parens, Saloniœ, live Pipa:
Marcomannorum
Qui Regis
, fub Aureliano filiae,
Regios cui parstitulos
quäelivit fuperioris Pannoniœ,
, fefeque a Gallieno
Aureliano ceíl'a faille,
parem credidlt, fcribitur.
'ut utriusquo
.laureatum Caput, in numis exhiberetur. _ ` « a » > _'
Conjeélîationi huic, foi'à & fe'qüentia Vo ifci àpplicari Чиеъшс: Pròcuzo раггёа 24117172
gavni fuére, ромб in alpibus marítimis. Ъотг nobilis,fèçl majofibus latrocinantìlzus»,
argue adcopecore , acjervls, us rebuá’ , уши аЬа’ухегадЛп‘ёг 1111)“. Fertúr denigue
ео tempore, quo/àmpjzt Imperium ( fub Probo videhcet) duo mz'llla ‚томит/йоги”: ат.
таща. Huic umorìVirago , упав ìllurn in hancprœcipitavit dementiam, nomine Sampjb,
quod el' ¿vo/fea mdztum ujf. Nam antea Viturgia nominata Dum Proculi patria ,
1п Alpibus marltimis рота fcribitur, faci1e АЛгу, montes per Albingaunios indicantur, latins
ue fuerit Proculi dominium, ex quo , is, duo millía fervorum fuo'rum arma'vit, (videntur
anderiorum fucceliive vocatomm, indicia) ас adveri'usk Probum, poil Plurium legionum
Tribunatum, fumpíitlmperium. Sane dum ‚ Alemannos, qui гипс aci/luc Germani dicc
lvantur ita Vopìs: non‚Дне glorias [Мандат contrivìt, nunguam aliŕer, quam latrocinan
di радиан: modo , dum prodentibus Francis, ad quos confugexjatß Probo 'viélus interem
ptus eil, Proculo partes illas marítimas, olim Carniam, Japidiam, paŕuiffe; atgui poteiì.
Adeoque firman-i videtur, fub Gallieno сета Pannonz'œ /ù erioris. Quam firmare videntur
plurimœ Inferiptiones epudLaz. Comment. lib. n. cap. 7. ggy repettœ, Illœ Romana no
'mina non oilendunt. ut Voltrex: Buto: Buiu's'.- Broccz` fic. Item fœminarum Ilunconîs u
xori (quod Helenam indicat) Item Regaefìliœ fic. _ Superato Proculo partes illa's mariti
mas a РгоЬо receptas extìtiífe, dubium eli ex verbis Vopifci: Ред/Зет! ejus- ètiam nunc a'
u Albingaunos agunt: ui jocojòlentdicere,ßbì non piacere ф vel Principes , vel
troncs. Pxœmiffa recenëre volui, tametfì mei lint examinis , atque'meditatìonis privata,
Aut а Magiflris dilucidari enuclearique valeant, tanquam civili ac шашисты Pannoniae ,
Regnique Hungariœ hiůoriae, haud inutilia. . _ y ч «l
Х. Quamvis Pannonia fuperior, fub Gallieno Avideatu'r 1n parte amîifa, q'uod Noricì
extenfi ac mediterranei, Valeria item, fubfecutœ appellationes firmarent, inferior nihilomi
nus Pannonia, fub poteflate manfit Auguflorum. Quin extenfa fuit, parte fuperioris Pan
noniœ, a Gallienopenes Imperium Тех-чага. Diverfœ marmorum memoriœ ‚ qua: nunc etiam,
reperiuntur trans Savum , ac hunc', & Dravurn, ad Illuram usque Huvium , cum inferiptio.
ne II. Pannon. haec firmare videntur; uae, Gallieno oíieriores effent , adeoque poil Szeculi
III. medium. Cœterum fub Flavio C audio . Aure ìano: Claudio Tacito: Probo : 811121
am Imperatorurn вишь, numi horum ifihic culi , fuaderent. Claudiuxn e Багдада originen:
‚ v habe
Hì/íor. Зайди/2111: Kercjâlicll.
.18 ’. Notiiiœ Prœliminares
habere refert Trebell. fub Valeriano, telle lepillola Augulli ad Zofimionem Procuratorein
Syriœ, in qua apud Trebell. _Claudium Íííyricianae gentis Virum, Tribunum Martiœ
quinta legionigorigßîma,e dedzmus, Virum evotgßìmzs guibusgue ас]огг2д2т2з‚ veterum,
prœferendum . Conflitutoque eidem illhic Salario amplo, in epiflola ad Ablavium Murie
mm; Dçßnejam congueri guoil aal-liuc Claudius e/z' Tribunus ~ Dux[абаз ç/i, è’
Dux totias Illyrioi , kabet in pote/latein Thracialeloe/òs, Наташе,Раппоп2оз` , Da
cos exercitus c. Digna ell leëiu tam hase epifiola, quam'& Deçy , de Claudio tum ju
vene, apud Trebell. Aureliani ortum quidem Sirmio, quidam Dacia: Ripen'li, alii Mœfiœ
attribuunt. Privati multa egregia extant facinora, ita Fl. Vopis. iVam erumpentes`
Sarmatas in Illyrico, cum 30,0. Prœ/idiariisjölus attrivir. Refer: Theodius Cee/área
rum temporum Scriptor, Aurelia/zum тали/2221 bello Sarmatico una .die 48. interfeciß
_]è, plurimis autem 8 diverßsdiebus 950: aileo ut Чи- fortis decantareâur verlibus. Seve
ritatein ejus tefiatur apud Vopifcum Valeriam Augußi epillola; landes еще, & virtutes plu
ribus Valeriani litteris continentur, quas non deferibimus, quia ejus hilloriœ non finden.“
Sub Claudio Imperatore quis fuerit tefiatur Claudii Epiflola. Flavius Claudius , Valerio
Äurelianoîflofàlutem. Expetit а Te munus/òlitum rio/ira Respub. Ággrederg quid
morarl's? uo biagi/feria milites uti volo , tuo duâ'u Tribunos , Gotlii о pugnandijîint.
Gotlii а Thraciis amovenili. Eorum enim pleri'gue Hœmi moniem, uropamgue pe.
rant, qui te pugnantefugerunt , omnes es_rercitus Thracios, ‘omnes Illyricianos, totum.
ue limitemin tuapotejlate con/¿imp_,jòlitarn nobis ede virtutem. Tecum erit ртами
А uinti'llus cum occurrerit. Ego aliis rebus occupatus,/ìimmam belli illius идиш
tuis crealo &c. арт! Vopis. Verum Imperium aflecutus, quamvis plures duxiíl'et exerci
tus, & victor evalili'et fœpius, triumphalïetque, non folum а crudelitate accufatur, fed: cum
ìng/iatum Illyricum , ас Mie/iam deperditam videret, Provinciam 'trans Danubium, Da.
ci'am a Trajano conßitutum,fiìblato exercitu ‚8 Provincialibus,religuit, defperans ¿am
уф retineri. Abduéïosgue ex ea .opulos тОМсе/Еат collocavit: appellavitgue//îiam
Daciam, guœ nunc ~iluas ll/Ice/ìas iindit.- Dici'tur prœterea, buius crudelitatis,
ut pleris ue _fenatoribus ,ßmiilatam ingereretfaéïionem conjuraeionis ac T_yrizniu'dis,
qu@ aciius eos poßêt occidere. ¿'10, apud Vopif. Chriftianis Aurelianum non faviilë, tam n".
mus indicare videtur, quò parte adverfa: lmp. C. Aurelianus Аи . averfa Re/litutor entis,
quam &Epiûola fua ad Senatum: Ílßror .llos Ранее/аде}? tam i'u de aperieadis öibylli.
nis dubitqße libris, perlndegua/i in Chri/iianorum Eccleja, non in tem [o Петит от
п2ит trac'iaretis. Agire igitur Sie, Morte hujus feeuta manu Notarii , `xercitus fequen.
tia fcripliil'e Senatui, refert Vopifcus. „ Felices ae fortes exercitus Senatui , Populoque
‚‚ Romano. Aurelianus ImperatorI nofier per frnudem umu; homìnig, & Per er1-Orem bono,
„ rum ac malorum intereinptus ell. i Irlincjntci’ Deos referte Sanóti &D0mini P. C. &de vo
„ bis aliquem ,fed dignum veñro Judicio mittite. Nos enim de iis, qui vel erraverunt, vel
male fecerunt, iinperare nobis neininem patimur. Lœtitiam Senatus , ob attributum ab
exercitibus, dandi jus Imperii, appellandi Principis, nuncupandi гладит, fatis loquuntur
Epiflolœ apud Vopifcum, in Floriano Imperatore, quas oinittiinus. Ех fuperioribus de.
ducitur, fub Aureliano, DaCìaJl amillam : Mœliae prioris terminos, mutatos юань, ас intra
utramque, lVovam Daciam confiitutam. Clauily Taciti,dcmptis numis, in Pannonia me
moriam nullam adhuc comperimus, In numis Imp. CL. Tacitus Aug. circa са ut radia.
tuin; parte autem averfa: in uno: [Наги Pacif. in altero : Clementiœ Ceas. XXP.
XI. PROBUS, viéìo Floriano imperium tenuit, exercituum orientis voluntate, Ita e
nim Flav. Vopif. Cum ad exercitus nuncius venißèi( de morte Aureliani)tum primum ani
тш- militibusfuit prœvenire Italicos exercitus , ne iterum Senatus Principenz дать/2521
cum inter milites Жгу—то eßèt, guis/ieri deberet, б’ manipularim in campo Tribuni eos al
lo uerentur, dicentes requirenolum e e Principem alignemfortem, fànä'um, verecun
dum , clementem, probum ~ ab omni us acclamatumeji Probe Аида/Ее Ву/ё/ёгиепг - -
Hanc eleétionem in prima epil'lola , data ad Capitonem Prœfeét. Praet. ipfe confirmat: Impe.
rium nunguam optavi, E5’ invitus accepi. De onere milii rem invidio/¿Wimam non licei'.
Agenda е]!1 Per/onu, quam mili: miles impojîut. Te quae/ò Capito die. .
х Probus oriundus e Pannonia,Civitate Sirmieníi, nobiliore inatre quam patre , patrimo
nio moderato, afiiiiitate non magna, tam privatus , quam Imperator, nobilillimis virtutibul
claruit. Verba Vopifci funt ; qui, epifiolas plures Auguflorum , Valeriani nempe, Gallie
щ‚С1аи‹122‚ Аигг12ап2‚ Taciti, leéìione dignillimas, exhibet; e quibus, de Probi virtute,
dubitari non otelt. Amorem milituin habuit, quia nunguam радуй: e/i peccare militem,
gui” etiam relianumfœpe , a gravi erudelitate deduxit. ut Vopifcus; Illeßngulosma.
mpi»
ч
Periodus I Pannoniœ l/eteris. y Y 19`

nipulos adiit, ve/les è’ calceamenta perfpexit: ji quid prœdœ fuit, ita divi/it , ut[Ы nid
_ Ízil `rœter tela 8 arma _fèrvaren Virtutis tantae cum гнет, elogii aut adulationis damn#
ri non росей Vopifcus, dum fcriberet: Cujus imperio oriens, occz'ilens, meridies, _fèptem
trio, omnesque Orbis partes in'totam/êcuritatem reclaél'œjîmt. Neque deferibimus e Vo'
ifço, Probi de Germanis Viélorias , fubaélis diverfarum gentium novem Regibus, quae, ex
Probi ad Senatum e ifìola Vopifcus demonfìrat, addens: Ре]? bœc Illyricum etiit, Èpri
us quam veniret, Ízetiasjic pacatas religuit, ut illic ne fußyicionem ui em ullius ter~
roris relin ueret. In Illyrico .Sarmatas cœterasgue entes на сопш it, ut prope fine
bello они а reciperet, guœ [Ш a'iripuerant. ` Teten it deimle iter per Tbracias &c.
Pannoniarum nulla ей apnd Vopif. mentio , credi nihilominus, potefì , prœcipue qui»
Proculum fuperâñët , quod amifläm , cellarnque` fub Gallieno Pannoniam , fub conditionibus,
in clientelam Romani Imperii reccperit, ac inter novem Reges illos, quos in epiiiola ad Бе
natuml ait : . Novem Reges gentium diver/amm acl тер: perles, imo ad ve/irosjupplices
jlratigue jacuerunt, fibi fuifTe fupplices. Нов inter extitill'e , quoque illos , uibus ceíTa fuit
a Galliano Pannoniœ pars.> Videntur hoc firmare, fu erius relata verba, Proculi Succeß
fòrum. For: etiam cum Regibus his, transaélum fuerxt, ut in folum Romanúm tranfirent,
_fèd cum 8 ex aliis gentibusplerosaue pariter transtulißèt , id e/Z ex Gepidis, Gautun
nis, è’ Vandalisßzc. Vopif. Stabilito Imperio,& Veteranis omnia illa,quœ angufiè adeun~`
tur loca privata donando, fub conditione illa; ut filios ab anno oäavo decimo, mares dunta
xat ad militiam mitterent; dum Sirmium Patriam fuam, ornari ambliiicari ue vellet, ac ef~
fœcundari cuperet, ad 'ficcandam quandam paludem, multa Íimul millia militum pofuit , in~
gentem parans folTam ,qua,deje¢lis in altum navibus, loca Sirmieníibusdprofutura ficcaret,
cum ideo, tum etiam quod diceret: Annonam gratuitam militem come ere non debere, ô'
Reipublicœ brevi miiites neceßizrios nonfuturos , ut ad aratra & fervitutem fe damnandol
rati, faéio tumultu, Sirmy inferrata turri interemptus ей, ibique fepultus cum marmore!
Hic Probus Imperator, Ö’ vere Probus '_/ïtus e/f vicîor Omnium gentium barbararum,
Viä'oretiam Tyrannorum. Probum five ro eníiorem гите 111 Sifciam, five quod Гид hase fue*
rit, in numìs~ evincit Epigraphe: .Si/cia Его iÄug. Prœterea duos Probi hujus Augufii nu*
mos habuimus , in quibus parte adverfa caput radiatum cum _fagitta peélus transiigente, cum
Epigraphe: Virtus Probi Aug. ex averfaf Vir nudus, manu dextera. ignem tenens in face,
iinißra. Pallium. Epigraphe - Li Pacif. in altero pars adverfa œqualis priori numo, aver~
fa; Martin lignum cum Epigraphe: IUarti Pacif. in III. Imp. Cai. Aur. Probus P. F.
Au . parte пах-Га: Clementiae Tomy in IV. Imp. CM Аиг. Probus P. F. Ангара?
tisaverfae Epigraphe: Rejiitutor bis. S. À
Рой РгоЬшп exercìtus CARUM Imperatorem appellavit. Qui Numerianum, & Са
rinum ñlios , Calfnres dixit. ADe Pannoniis memoria Cari ей apud Fl. Vopifcum fequens:
Bonum Principem Carumfuz' e , cum multa indicant , tum illud etiam, guocl/iatim ade»
pttts imperium, .S'arrnatas a eo morte Perifcroces, ut inva uros/è non jblum Illyricum,
_fed Thracias uogue,Italiamgue minarentur: ita inter bel a patiendo contutlit , utpau.
cißimis diebus annonzasjècuritate clonaverit, acci/is Sarmatarumfèalecim millibus, ca .
tis diverß /èxus uigi'nti millibus. Quare cum Carus Pannonias fecuritate donaverit, г.
mari videtur fupcrior conjeéìura, Pannonias a Probo,fui(lè reduäasneßitutasque Romano
Imperio. Numi etìam CARI hujus , plurcs his in locis eruuntur` , in quibus, parte adverfal
Imp. С Аиг. Carus P. F, flug. Parte averfa quos habui: Virtus exercitus. Clementia
Temp. &c. Numeriani in nu'mo unico острей memoriam , ubi: Imp. CAur.Numeria/1us
Aug. parte alia': Virtus; refidua vetufìas abfumplit. ,_ f
CARINI mifcra ей vita, utpote ui , mimis, meretricibus, pantomimis, cantoribus,
argue lenonibus,palatium implevit , ominibus improbis lurimum шит, eosque adcon.
vzvium/ëmper vocavit, Regen: Illyrici plerigue vocitarunt. Ita Vopifcus. In E it. SeX.
Aur. Viéloris. Carinzis omnibus je /òeleribus inguinavit. Plurimos шпалах/12721 cri.
minibus occidit, Matrimonia Nobiliuchorrupit Ad extremum trucidatur, ejusprœ.
cipue tribuni dextera, cuius dicebrztur èoniugeni pollui c. Pannonias Carinum tenuiíTe,
n'umi indicant, vidimus numum, ubi parte adverfa: [nunc Clau/Í’. Carinus Nob. C averfa
autem : Virtus dugg, Mors quoquc fua Pannonias eum tenuille docet, five ad leargum uc
Pomp. Laet: live apud Murtium ut Fl. Vopif. occifus fuerit; quamvis ad diverfa loca, ех
derivatione nominum , tam Margum, quam Mnrtium traherentur, pro conjeéìura vel affeéhl
Scriptorum.
XII. Plura fingularia fub Diocletiano occurrunt, ut : зета Diocletiani. Abfolutaa Не.
giaeque Dominationis forma. Sic enim Ева-091118: шутили, [Меж-{штат Prim
/
д, Notitiœ Preliminares
ups, ui Romano Imperio Primus Regia Cel/itudinisformam magis , quam Romanœ li
laertatzs invexit ; ipfe enim mjuffu populi ac Senatus, Provincias omnes pro poteßate divi~
Не ‚ & pro lubitu cum iis dif` fuit. Sine eonfenfu Senatus, pro lubitu creavit Cœfares , fecit
Augußos, imitantibus `cum u'cceíl'oribus fuis, _ Ve'rum hœc, & plura alia milla facimus,quia
`Propoíiti noflri non eÍTent. P.. Daniel Farlati Hißorìam Diocletiani Tomo II. Illyrici facri,
accurate examinat. _Quia nihilominul Diocletianus, alteí'o Imperii fui anno, cum Maximin
по Herculeo , divifiÍTet Imperium, in hac diviíione, cui horum Pannonia obtigit ‘.2 mihi igno~
¿um eil:~ 'Credo attamen, tum ob plur'es leges Sirmy а Diocletiano latas ,cum & ex Panegyr.
Mamertini, Щит mollo Syria viderat , iam Pannoniafii/êeperat, nempe Diocletianum,
VTu Makimiane) mada Galliœ oppida lußraveras: Diocletianum cum oriente, in hac cum
Maxuniano Imperii divifionè, Pannonias {ibi fervâífe. Exißimo etiam, occaÍione illa, qua,
uterque Auguñus _A uilejœ fuit, (quod prœter Aäa S. Anafìafiœ,conlirmaret пития œneus ,
‚ведь modulli, lquô iiiinéìë arte adverfa: Imp. Diocletianus P. F. Aug
_ . in averfa autem
Epig'raphe: 'Sacra' ‘moneta’ UGUST. САШЕ Noßrr. AQ. Sid eli: Aguileiœjîgnm
¢a ,) Pa'nnonias hos inter partitas fuiíië. Enim vero Eumenius apud Farlati: Part/zo ultra
Tygrim redaäo, Dacia. гашиш, (nempe quam Aurelianus amiferat) arrecïis u/bue ad
DanuIDl вари? Germania , R/zœtiœgue inutibus, de/iina'ta Batavia, ritaniœg'ue vindi
даь _ Hinc quia Germaniœ,Rhœtiaeque limites protracti fuilTent, vereor Pannoniœ aliquid,
occafione hac fuîiTe ademptum. Profeélo' ab hac Epocha, & arca in oris Maritimis , &N0
rici mediterranei, Norlcorumqúe Ducis memorias, Inferiptiones exhibent, iirmareque vi
'dentur opinionem noftram, Numi Maximiani, Sifcicnfes ; làvent. Denique ( fi Aurel. И
âori fides) cixrn ‘oriu agre/li Pannoniague , Гипс чегЬа Aurel. nam etiam nunc, Ízaua' lon
е ,Sirmio ,eminet locus Palatio , ubi parentes ( Maximiani) exercebant opera mercena~
, .Tia {пенс Maximianuà; Pannnnîam, ut Patriam fuam facile obtinuerit a Diocletiano. At
quid? ex Pannonia fuperiore obtigitAMaximiano? eŕuere nequivimus. Verum poflquam ar
bitratu fuò circa annum 293.1)Зос1еба1шз cum Maximiano, Conůantium Chlorum, & Galle
riurn,(Maximinum alias) Armentarium , Caefares 'dixifi'ent ; bosque allinitate Iibi conjunxilï
fent, nova iterum Imperii divifio {ша ей; Orientem cum Gallerio Maximino fervaífe Dio
cletianuxn; Occidentem vero Maximia'no Herculeo, cum Conßantio obtigiÍTe, feio ab Auéto
ribus fcribi. De Pannonia qui confiitutum ? fententia eli difiicilis, variantque Sçriptores.
мамаш 'generatim refert': Tres participes Re nifecit(` Dioeletianus) in quatuor par
tes orbe divifò. Aurelius щам: Quonz'am bèl orum moles acrius urgebat, qua/iPar
tito im сто, cunët'a guœ trans Alpes Gallia/unt Con/lantio commißa: Africa, Italia
fue erculeo;Illyrici</ue ora ада/дне Ponti_fretum Galleria: cœtera Valerius retenta
vit. Ut hinc deduci videatur:Valer1um Diocletianum in hac diviiione,Pannonias pro fe fer
vavilfe, numis hœc etiam iirmantibus , quorum plurcs haberemus, his in regionibus crutos,
ubiadverfa parte: Imp. C. Val. Diocletianus P. F. aut P.P. Aug. parte vero averla: [од
vi Conjèrvatori: Concordia militum &c...>ì/.` \ y
‚ Verum dum arbitratu (по, mutabat Diocletianus omnia , hand credo diu eum tenuifli
Pannonizrs. Enimvero Socrates, apud Perrum de Marca С 4. tefìatur 2 Univerfum Шуй
v«aum а Gallerii poteůa'te Рите exemptum, & in Herculy Maximiani ditionem, confequenter
ad occidentale Imperium, fuifie translatum. Hanc Socratis relationem, firmare теща:
numi Con/lang', in quìbus parte-averla: Fel. Temp. Reparatio. B. ac ad Iatus dex
terum 111, Item Imp. IlIaximianus RF. Aug. cum Epigraphe: ex averfa parte: Genio
,Augußi В. Infcriptio item CilleaazMarti 7 Hercul - - Viél'ariae Norejae. Nequo
exiílimes Leélor ,bunc Con/lantium nos, cum alia Cordla'ntini flic confudifTe. Equidem
glterius quoque haberemus нитов, ех ЧиЗЬиэ, diftinguendos effe, vidimus, & dißinxímus,
ut infra relaturì. Sane occafîo'ne illa, qua adverqu Aclzilleum profecias fuerat Diocletia
nus, facile Superior Pannonia, occidentis Imperatoribus tradita fuerit,adeoque circa annum
~196. quod fors indicat numus fuperior Sifciae, quo ad latus dexterum,III. five anno III,Con~
Нашу, indicati cred0~ Item occupato bellis orientalibus Diocletiano , quin Dalmatae defecif~
Тет, fors Herculeì, Narejenßs viéìoriœ declarantur. Рой celebrata Romae Vicennalia.,
Dìocletianus Nicomediam proficifcitur, ut Laétantius c. 17. Sedprofec'ius дуете, fœviente
jrigore, aigue imbribus` verberatus, morbum levem ac perpetuum traxit, vexatusgueger
omne iter , leél'ica plurzmu'm velzebatur. Sic саг/Загс transaéla er circuitum Ripœ Stri
, œ Nicomediam venit, morbo jam ingrave/èente. Ех hoc loco aclanty , qua. iter Титр
1t Diocletianus Nicomediam ‘? ЧиаэРао intra eruditos ей , orta. ut plurimum ex interprœta
_tione vocum illarum; per circuz'tum Ripa.’ Strigœ. Confentire in opinionem hanc viden~
. шт, Diocletianum iter hoc fumpliffe Per Pannoniam , cum Sii-my leges plurimas tulerit, fub
{0:19
y Periodus I. Pannoniaè Veteris. .ii `
fcripferitque; Sirmio iter profecutum fuiffe per Taurunum, Yiminacium &c. Ас Sirmium
qua pervenit vu , diilentiunt eruditi. Зине: qui per Strigœ Rìpam, locum , fuccellivestri;
gonium appellatum interprœfentur. Suntt qui errorèm arbitrenturinTo Stri œ & legen~
dum dicant: per circuitum ripœ I/lricœ, five Danuby. Abfit me velle -, tot eru itis viris in~~
ferre injuriam , aut in re obfcura , manifeíli erroris damnare quempiam, cu'm добей пеЧиеаЬь
‚ Lalïtant.)r opera, pura & genuina fic effe , ut mendo omni dellituantur. Expertuà ipfe fum,
quœ fit m legendîs veterum fcripturis diliìcultas? nominatim in leótione nominum proprio“
rum. Interim cum opinione fors nova, meaque prodeo, quam novarn dic'oideo, quia Au;
äonbu's, qui fcripferunt haéìenus, harum partìum non etat notitia`;_e domeiiicis'a'ùtem , hià
де rebus, per Epochas, uod foirem ego , fcripflt nemo. Ita ue Diocletianus _iter fuum, Or~
fus` Salonœ e/l; inde leïlica veélus iverit per vetus Dalmatfœ Ande'trium; inde pei-venie'ns,
(viarurn veßigiis firmantibus) ad Auderium Pannoniœ, infra овод, intra hoclier'nam Co'~
ilaniczam &Zrinium, trans ñuvium Vanna, (nunc Turcarum fub Imperioìcum fit ñu'viuà
Stri а, & rudera veteris flridonis , haud procul а loco nunc Doßrolin appellato ubi PatriL
am . Hieronymi fuiíl'e, ей veroíimile; & populus illhic, traditione, 'ac Шей brthodoXœ pro“
fellione , etÍi Mahumedanos inter, teilaretur) Diocletianum iviÍTe argui росей. 51 autem А—
ЪЦЦеЗа _iter illud fumpfit Diocletianus, per hodiernam Goricìiam, Lletullum ,Ànderium
annoniœ venic; inde per circuitum Strigœ ; five Sirmium '; live Sirmiô , per Mœfias. Sa`~
ne cum a Geographis vetus Ша Stridon, urbs fuperioris Pannoniàe in Illyrici conlinio, al?
que intra Petram Pilofam, Portulam, Ü’ Primentum Iit'uetur, Magnus quoque Hieroñ'yà
mus citaretur his verbis : Patre Eufèbio ñatus ex oppido Stridonis, quod aGotlzis ever
Лат, Pannoniœ, Dalmatiague conßniurń jia't; & cum 'ex fuperioribus pateret, Dalmatië
am nec ad Savum, minus autem trans Savum ,Dravumque faltem per horum iluviorum to
talem curfum ( quidquid fit де ea Savi parte, qua is habet .Scaturiginis originem) neutiquam
fuiíle extenfam, qua: enatarum ha&enus opinionum,de Patria S. Hieronymi, probabilitate ma'
jnri gaudead2 non examino. `Locus hic, qüem refferimus, iluvio Striga nunc etiam gaudet;
Petram Pilofam, íitus loci lirmat, ac vet'us Petrina cum agnomine Huvìo': Dalmatiœ ad
Stridonem extenfio. Eufeby fepultura , eominus Patriam evincere Hieronymi potefì, quo'
Stridone a Gothis everfa, Гепех Eufebius aliorfum fetransferens, extra Patriam mori debuit.
Caeterum live Aguileja, five Salona, iter fuum incoaverit Diocletianus, cum Sirmium ap5
puliil'e, atque leges dediÍTe 1й111с illum, non dubitetur ab eruditis, quam ~recenfui Strigo, fri-_
cile per hujus _circuitum Sirmium venerit; Verum quia Laélantius, claruS mihi videretui",
enprimere videlicet proximio'remNicomediœ viam ,ßc œ/late transaä'a ветре itineŕando,peŕ
czrcuztum riga Strigœ, Nicomediam venit, morbo jam in raveycente, adeoque, nequè
Smgomufn ngal'iœ, Deque `Strigarn nunc Croatiœ , neque Iâricas ripas, intellexiíle vide;
tur, at ò'angarium Huvium, qui per Phrygiam, Bithy'niam ue in Pontum illaberetu'r,'neL
que multum remotus eíTet'a Nicomedia, De quo flu'vio Clau . L. a. in Eutrop. = а Bimbi-_
та_furla/unt. bangarium, vitreo puri,gui gurgite Galli. Ptol. Sangarum, Ovid. Pont. 4.1
18. òagarim vocat: 'liuc [днищ/те Sdgaris &c. Laéìantius facile, Strigam, vulgari fors`
tum nomenclatura, eundem vocaverit: per circuitu'm' rivœ Strigçt д Nicomediam venit, ve
éìns Leólica. Haec mihi credibilia elle videntur, fi erro . errorem in tanta ob'fcuritate 'n'oñ
defendoaìmo doëìi,eruditique cujusvis viri, fum eroque difcipulusi _ _ ._ _ _ _
Сопййиегапс Salonœ, Diocletianus, cum Imperii fui conforte Herculeo'Maximian'o,
ut depofita Imperiali dignitate, private viverent. Нос metu Gallery Maximiani exeq'ue'nì
tes, póflquam Conflantius Chlorus cumGallerio Maximiáno Augu/li appellati Iùiilènt:,Ca‘rv
fares diéli funt,Maximinus curn Severo, quod numi etiam , uos haberemus 'eviì'ic'eŕent Sed
cui horum fuperior Pannonia obtigit? 'ßatuere eominus po _ 11111115 , quia Sifciœ fub utriusque
nomine cufos питон vidimus; quia item confufum, & dill'éntienà fuit Imperium. Vidimuâ
humos , in quibus adverfa arte: Cai. Val. Jilaxìminus Nola. С parte autem avcffa i PQI“
решим Augg. Vf. . & facies,caeteraque, diflinélionis 1105 ШОППеГЦПСз Sunt eñirñ.
numi , ‘in quibus lllaximinnus duplici N. exprœflus, & hos Maximinho illi де quö fuperiud
attribulmus. Sunt ubi Maximianus; Гипс Maximinus. 'Severiquoque (Añtîochià, & Sifcy
сийоэ numos vidimus, cum Epigraphe . lVob. Caes._virtus Айда i. Р.) ВШепйопея aeun
notar funt. Dum circa annum 306. Conflantio Chloro mortuo, Corg/ldnt'inus ñlius {несется
Maxentzus autem Romae a Praetorianis in lmperatorem falutaretur , perfequente eum SCW*
то. chznzo quoqpe Carnunti Caefare declarato per Gallerium , enatisque intra tot In?"
Tatofes bellis, de annonia in _medio Imperii fituata, conílituere durum ей ‚ cui nvr-“N Ём‘
tuerit ? Numi Sifciœ fignati, fingulorum habentur, Quin etiam _una Ринит, ‚ quod ¿wat :
flugldîofum 'lv/fromm.. aut Садист nQ/Zrorum epigraphe. Nuperrgmè дыши NTM*
ma
Hdl. Balthafaris Kerçfeliclt,
‘n ч Notitzœ IPraelimznares
mus ell, ubi adverlaparte: Imp. Conjlanti/zus Р. F. AUG. averla: jow’ Con/¿rumori
AUGG. NIV. E. .Si с. Proindc ex his numisconllitui nequit huic,aut alteri , Pannonias Кии:
fe fubjeëta's. In Monetariis , ut fieri l'olet, lignata moneta ell, fub cu'uslibet nomine , пес in.
de determinati potell, quis Pannonias Dominus fuerit? Quia nihilommus Licinius,Carnunti
Cœfal' fuifreß Per Саней“!!! declaratiß; uin pars illa fuperioris veteris Pannoniœ, Уди-га,
nomen lortita , majoris partis Pannonia’. ominium tenuill'e Gallerium , confequi „месил Ob
divilionem attamen , Riparien/is, atque Saviœ Pannoniœ; Norici quoque extenlionem ,GaL
Ierio integralis Pannonia, attribui non poll'e videtur. l ы
Profeétò, quœ lit in Scriptoribus , Pannoniœ divilio, qui in Geographia , &hilloria ver
fatus ell, fateri debet. Invenietprimam,fècumlamgue Pannoniam: Inferiorem, fuperiorenb
que: Item Riparienfem, quam multi- pro Interamnia habent. Si hoc tuentur Lampriqy?,
'vel Vopißsi authoritate , opinione mea , minus reéìè. Lampridius enim Interamniam, in Mé,
fopotamîa ßatuit, in Alexandro fcribenszl Multas Per/¿1mm accepimus, eosdemgue vendi.
diams, terras .inferamnaß Jllefòpotamzœ jèzlzcet, neglec'las ab impara belua гесергтцд
Idem Vopifcus in vi'ta Aureliani. Si autem Interamnenjêm Pannoniam, vocant ex lubi
(и ‚ atque ob amnes totz fateri deberent. Oblervo attamen l/aleriam, Ат. JWarcell. telle lib.
19, in honorem liliœ Diocletiani , ex Pannonia fuperiore excifam ,mllitutam 8.'. cognominatam,
jam cum Riparienli conjungi; _Jam dllhngur. Sun: quoque „danig nom-mis’ tres auvü тещ.
.е Savas, qui accepto ad Sifciam .Colapi, atque ad Ellecbmìlm Dravo , demum ad Belgra,
dum a Danubio recipitur, .S'äanal Infra Cilleamad Savum influens , Sao antiquioribus, Savo.
па pollerioribus, circa'Körnzendz/zum, Plinius ipfe: Injùla in .Sao Metabarris, applica.
rum maxl'ma. Horum amnium , ut obfervo confulio ,baud exiguam cognofcendae Pannoniœ
Saviez, facit dillicultatem , habuitque œtate l'ubfequa, fuas epochas etiam. Saviœ nihilomi
nus Pannoniœ , a luis Correc'l'oribu.s` memoria eli certior. Sed infuper , Pannoniam , Sir
miènjèm , Bubaliam, feu Budaliam , Атамана”; , in Scriptoribus offendere ell, baud 'line
confulione; vel caufata ex ambitione eruditionis (cquidem Amantini populi, intra Savům
Dravum' ue Olim diéli Гипс, uti fuperius monuimul) vel ex locorum ignorancia’ vel deniqu;
ex negle u examinis Pannoniae, per Epochas fuas. Quai-e praemill'a, & prœliminares ha.
notitias colligere, combinareque vlfum ell , ut commodiusLeétor, Pannoniae veteris cognitio
nem obtineat. Cœterum a Gallieni шаге, atque Imperio, variationem magnam in Pannonz'a
dedueìmus. Noricum extenfum per Pannoniam fuilTeL( facile ad Sauna/n ufque lluvium)
Celejenli, apud Lazìum infcriptione convincimur, videlicet `
D. N.F. L. CONSTANTINO CLEMENTISS. ATQUE VICTORI AUGUST()~
MARTINIANUS 'V. P. PR. NORICI MEDITERRANEI. Sub Conllantino igi
‚Шт, СШеа fuerat Norici, & adempta Pannoniaa.
‚ Sub Aureliano, partes transmuranas Pannoniae veteris, amill'as fuille, fuperiora tellan
tur. Gallerius, Valeriœ nomen facile partibus illis a fe recuperatis indidit , adeoque lì под
ad muram , credibilius ad .Yao , live Savonam , Valeriam extendit. Reliduum, Savia Pan
nonia fuit. Illa porro Pannoniœ acceptiofnempe :Sirmienjis, Bubaliœ, ell locorum ‚ цеп.
tiquam Provincias , idemque notat,ut (е dicam : ¿1u/iria Wennen/¿9; vel Hungariz Pofò
nienßsmt divilio haec reJicienda veniat, ad VII. Sœculum ; aut VIII.quibus Pannonia ,Sirmiem
li ‚ & Baclienli territorioincludebatur , ut ex Шефа]? СгашпС-о Provincias recenfente одет
talis Imperii , ubi in Provincia 19. Pannoniœ , tSirmzum, Задала. 81 hoc: vides quam mi;
fe oporteat Epochas temporum , ad Scriptores mtelligandos & interprœtendos,
tius
Memorize Pannonicœ ,à Conllantino Maximo, ad Heraclium.
I. onliantino , fuillè in Pannonia , non folum cum Lieinio ad Cibalim ( quœ lilides Sex'.
С Aurel. Vic?. Epitomejuxta paludem Hui/¿wm nomine fluit) fuperato; fed ранца.
le cum Cri/P0 etiam lilio incommoda; argui ех numis potell. Enimvero, tam Liciny, um
& Oli/[3i Sifciae lignatos numos plures vidlmus. Sic parte adverfa: julius Cri/pus ob,
Caes. averla: Providentia Саги. Sife. in altero: Cri/¿bus Nfob. Covey.1 parte vero averfag
Principi Juventutis C. S. in line C'. от Item adverl'a parte: Jul. Crifpus Nob, С averfa:
Caefarum NO_/Írorum in medio VOT. V. in line: CÓIS Hint' lors credibilior evadit illa
opinio, quod Cri/¿bus ob civiles motus, & collulionesfum barbaris, morte ipfa, Patris fen
tentia, fuerit calligatus. Pollquam Conlìantmus libi :pli vindicálfet Romanum Imperium,
& cognomen Maximi induiffet, telle Pomp. Lfeto, caret dubio, Pannonilam ab eo integram
receptam, recuperatamque fuill'e, Scribit enim Sext. Aurel. Cordìantmus _obterîzo toting
ama*
l
\
Periodus I. Pannoniœ Veteris. IQ' '

`.RomaniIngpeify, mira bellorumfelici'tate , regi'mine pontem in Danubio con/Iru
A:cit: habitum Regium geminis, 8 Caput exornans perpetuo iliademate. C'omniodißï`
mus tamen rebus mii/tisfuit, calumnias jèdare legibusfeverißmis, nutrire artes bonus,
prœcìpue/iudia li'tterarum ,legere ipfè, jèribere, meditari , audire Iegationes, 8 guit
rimonias Provinciarum. Pompon.Lœtus teßatur: Inditaguelßint ê’ a pellationes ali'œ,
ut puta Conßantinus re/iitutor Íiumani generis , propagator mperii, itionis ue Romae
па , fifandator œternœ `ßfcuritrztis. Нос firmare videntur numi illì, uorum lures habui
mus, in uibus parte advcrf'a epigraphc: DN. CONSTANTINUS AU . adverëi vero: Rei
pulvlicœ eparatio In alio numo: DN. CONSTANTÍNUS P. F. AUG. Reipub
licœ Reparatio А. Si с. Sed longum foretvuniverfa ( quae habuimus, & traâavimus , his
in oris comperta) Confiantmi numorurn Epigraphe, commemorare; his itaque omiIIis. Рап—
noniam integram Conůantinus non folum tenuit, at inea potiflimum efìcommoratus. Нос la~
tze ab eo leges , Aquilejœ , ,Sirmy , Sabariœ , Sardicœ in Dacia, Nai о , Viminaçy evincunt.
Нос geßa cum Sarmatie bella , apud Camponam, Margum, Bononiam. Imo ornandae“Í
Pannoniœ cura illi quod fuerit:,i marmora. docent._ Нес dum integra non haberemus , mill'a
Eacimus
quia inte, defcribimus unicum in Thermìs Capituli Zagrabienůs
um, & fe uens: ' , Varasdinenlibus
n vocatis,
`
‚yQUAS
1М . IASAS
CAES.OLIM
L. VAL. CONSTANTINUS.
VI IGNIS CONSUMPTASFELIX. MAXIMUS. AUG.
, CUM PORTICIBUS A
ET OM
NIBUS ORNAMENTIS, AD l ISTINAM FACIEM RESTITUIT. PROVL
SIONE ETIAM PIETATIS S . NUNDINAS DIE SOLIS PERPETI AN»
NO CONSTITUIT. CURANTE VAICATU L.L. INOV. P.P. P. P. P. SUPER.
fors. Per pietatem, prœfiiti Principis Pannoniœ Superioris, An autem Confiantinus,
Pannoniam fic reßituerit , ut bipartita iterum eílèt,/iìperior nempe ac inferior, definiri ne.
quit. Ех inßituto an quìspiam five fcripferit? five ilìud examinaverit ‘i me ignorare conii~
teor. Scriptores variant, fcrìbuntque ex lubitu, dum bos rerum Pannonicarum facere men
tionem accidit: Jam enim , Imam vacant Pannoniam ( ut in Aůis S. uirini M. & Eppì Sif*
cile) òaviam exprimunt. Superius relata ex Lazio Infcriptìo , Ci earn refert in Norico.`
Verum quia Sext. Aurel. fcriberet: Inde TÍießiiloni'cam ‚штат, (Licinium nempe) paulo
pcg/î сит Illartinianumque jugulari jubet. Quare lì Martinianus ille, qui fub роптать
tino egit Norici Prœfìdem, Theñ'alonicœ cum Licìnio caequ ей, an Cilleam Pannomœ Гей.
tuerìt Confiantinus, aut pro Norìco reliéìa fuerit? quis deñniet. Sane арий Lazium, Согр—
mentar. Reip. lib. ю. cap., .elio duo exhibeantur marmora, taeetur in utro ue Prowueia.
. Illud
F- 8 i ugfvadmecgn.
uod Leibni' extare
DN.teßatur, fequens eli: CEONIUS
FL. CoNsTANTINo 0pt. Ö’Валите,
MAXIMO, ME IO Primitiva
ас Лари:
omnes retro Principes Piißimo/êmper Augu/io В. R. P. Neque enimpcum certitudine де—
{iniri potei* , quam gubemaniiœ Pannoniœ' rationern Conßantinus pofuit. Non me ЕЁ},
Zofimum lib. a. fcribere: Cum фал: duo Prœfeéfi Pretorio - - Con/lantinus Íiunc Q A .
gI/lratum in uatuor Imperia di/èerpjit, reFferendo; Prœfeäo Prœtory Illyrici attribu- '
tos extitiÍTe: 1 lacedones, Theßëilos, argue Getenjès, ас Стесёат‚8 circumjacentes in
fulaJ,Epirum utramgue, Il_lyricos, Dacos, Triballds, 8 Pannonios ad Valeriam uf ue,
è’ MOQÖ/dmfuperiorem. Verum hœc quam fint confufa, fatentur Scriptures. Sextus и—
fus in Brev. рой Conßantinum anno circiter tri efimo ilorens, lllyrici Provincias recenfen
d0 : _reliquas inter Pannoniarum refert, duas, aleriam, Saviamßalmatiam , Moe/iam, '
Daeiarum dnas, ut мандат videatur , Valeriam, Saviamgue» Quare dum duas Pam
710”de пишет, exclufa Savia, &Valeria, niíi utraque collocanda veniat, intra ambxturu
hodiernarum maritimarum partium (fors appellata Riparienlis) atque Alpium illarum; ubi
Pannonias duas collocemus? non invenio, _]ornandes duobus pofierior Sœculis, has lllyrî~
co dat Provincias. Norici duœ, duœ Pannoniœ. duœ Valeria', Scavia, Dalmatia, 1Иоен
fia ßlefÍOr`-, Dardania, Daciœ duœ, Macedonia, TÍigßZzlia, Achaja, Epirus, Рт—
Pall-f' i Creta. Amabo ;quîs hœc conciliet ‘ё Norici duœ, duœ Pannoniœ, duœ Valerie,
Sai/ia &c. Perfuafumhabeojornandem, ex leëlis ab fe, Pannoniœ I, item П. Dein memo
ratis fupra Pannoniœ Epochis, memoriis, tot Provincias, arithmetica adilitione, formâlfe,
Hinc pro certitudine haberi ne uit, quod , fine examine, hic aut alter, aclfcripíit.
Profeétò quae ex Palmiro?. dcfcribit Schönleben parte III. pag. mihi 219, Егаг аиа
tem Illyricum &c. quam lvarient , & lint diverfarum Epocharum ,quivis animadvertet, Qua
re ex Pompon.Loet0 ( ad iirmandas Donatiońes Bonorum , Regibus noflris ufitatas ‘ab olim)
'deferibere lubet. Illud con/lat in initio [тихи (Conßantinum videlicet) ut agri, villœ г
Offida, уши ad ушат emeritorum conn-¿buia erant, ad Íiœredes transirent. Urli# mi
f 3 ' л ` не:
~
. ‚ i
‘g4 р k Notitiœ Prœliminares
lires/ibi magis obnoxigs , ac deditosretldidit. Prius ex veteri conjiietudine ( confer
hace , cum iis, uae Гири-11135 n pag. iode Martieis retulimus) Tribunis, prœfeèîis, Comin'.
bus, 8 Duc: us, pro augendò Imperio conßnuerant, dabantnr agri villœgue, ut
‚ necçßîzfia/ìlppeterent guoacl viverent, Parochias vocabant. Animadvertas, cupio Le~
&or, q'uam v_etus fit, illa Reipubliéœlnoflrœ appellatio, Paroclua, Comes Parocbianus ; ut
fi jura & confuetudines пойгаз ‚ five Jétorurn, five eruditorum quispiam illuftrare adnitere
tur , Vetuiliilimae antiquitatis, & in(Гид/ат: Romana: Reipublicœ: in Religions ищет, dif
eiplinœ veteris eÍTe, quam plurima emonflrari poifent.
II. A morte Confiantini , five patris tefiamento; live ut quidam volunt forte, orbis Ro
mani dominatio ad tres Conflantini filios redacta ей. Con/fantino Juniori,ea, uw trans al
pes funt obvenerunt, 'Con/lantio , Afialatque oriens: Conflanti refidua. Con/(lantinus ( Ii
fides Pompen, Loetò) novam divifionem а fratribus petiit, qua non obtenta , invafit propin,~
uas Regiones , jam`que ad Aguilejam pervenerat, ubi cœfus, & multis iéìibus a militibus
onß'antis eonfoÍTu's ей, obtruncatus, projeélusque in Huvium Äl/à, ab A uileja haud lon- '
ge remotum. Наес firmare videtur Cellejana Infcriptio: DIV. Сон/Залп! Cementißìmo, а:—
ие Viciori Align/lo &с. Pannonla hœc noflra , quod his intra fratres vigentibus difcor
d'is,
l jam uni; jam alteri adhaefcrit, ех numis arguitur; enimvero hos comparire ей , cum E
pigraphe: D. Сон/Валяние jun. nobis С parte vero ex altera: Gloria exercitus. Item
DNÄConßantinus Jun. Nob. C. parte aver-fa: ProvidentiaC'aes, Sed & Con/Íantis eadem
ей epigraphe: Gloria exercitus, ac parte >adverfa: N. Con/lans Nob._Caes. Рой devi
éium, ut credimus fratrem, fequens numus cufus fu t; arte adverfa : Imp. Con/fans P.
F. AUG. averfa vero: Fel. Temp. Reparatori. livel: Felici temporum Reparatori. Ve
rum Jllagnenty dolo, interfeéto etiam Coniiante , Vetranio ( fcribunt aliqui Britannion) in
Pannonia apud ÍVIurjiam imperium occupante, poÍiquam Con/lantius, fupplici Vetranio
Seni, crimen indulfiifct; Magnentius autem , ambito Imperii pungâifetwiclusque a Confian
tio ad Mur/am ( hand fine clade magna bellatorum militum )fuiffen Imperium totum adCon
ßantium e/l devolutum, Confirmare videtur prîemiíia питие, uô, adverfav parte: Сад.
ßantìus Аи .averfar Viä'oria Аида/12 Ansi/Í Socrate tefie, Confiantius biennium pro.
pe transegit irmy, ubi Legatos Sa oris Mefopotamiam & Armenias fibi reílitui petentis,
( Pompon.Loeto fcribente ) exce it. annonias eum tenuiÍTe , hinc & ех 111йог1с1| concluditur ;
Galas enim Petovy captus, ac olœ occifus deferibitur. Sarmatns è’ Quados cafligatos, at
que coercitos, teiìatur Amm. Marcellinus cap. n.1ib, 17. addens: gerebantur* Ízœc in ea
arte Sarmatiœ , guœjècundamprofpeèïat Pannoniam , parique fortitudine' circa Valeri
am apes
ldibus , fefcbarbaricas, urendo parituros
Romanal potentiœ , rapiendogue, militarispulfis
f oponderant, turboLimigantibus
va/ìabat. Quin
( livedatis
fervisobli.
ad
verfus dominos fuos tumultuantibus fub onfiantino adhoc magno) & Picen/ibus in ordinem
redaéìis , dum iterum Limigantes, ad partes Tibifcanas redire volunt ( videMarcell. lib. 19.
еар. 11. )apparent
bifcu'm, neque iisinnegaretur, credunt
ruderibus,~a plurimi,
Conßantio aggeres
pofitos elfe,` illos , qui intra
Cœterum, Danubium
in Gailiis & Ti l
& Pannoniis
triumphales arcus Confiantium erexiÍTe, magno Provincialium difpendio, notat Pomp. Loet:
Ату cufos ejus numos, duos infuper vidimus, uorum uno DIV. Con/lantius Jun. Nob.C
parte ex averfa: Reipublicœ Reparatio A. .5' S. altero; cpigfaphe: Gloria exercitus,
III. Sub 7Iuliano, Confianty SucceÍl'ore, Pannoniœ Savia Confularem praefeclum Бите:
Sexfilm Äure ¿um Vläoren'z сопйас. Litterarum fautorem fnillè`¥ilianum , confentiunt om~
nes , @l tot hujus temporis Scriptores, evincunt. Quœ in eo arguit omp.Loetus, funtrquod
Libany(a quo fuerat infiitutus) regulis, plus aequo detulerit, ut prœtermija veritatis co
nitione, animum ad antiguiorum crudelitatemjïexcrit. Hinc,' enatam fuiffe quoque ‚
Chrifiianorum pcrfecutionem. Cëeterum, tam fub Juliano , quìmi & hujus Succeílbre Jullia
по (quorum uterque in Imperio biennium transegit) Pannoniam,Romani Imperii fuiilèpar~
tem, caret dubìo, Juvianus, feu Jovianus, fìlius erat Verroniani Comitis ordinum, agri
Singidoneníis incolœ, in Pahnonia. ~
е IV. Valentinianus I. ab exercitu Imperator IViceœ eleéius, rebus aliis difpoiitis, &
Valente Imperii conforte diéìo (fide Ammiani Marcellini) cum muniendorum limitum , 111`
mio fra râll'et Rudio , transflumen I/irum in Ípßs Quadorum terris , quali Romano jurijam
vindicatxs adi/[cari prœjidiaria caßra mandavit: quod accolœ fercntes indigne, legatione
tenus interim, & fufurris arcebant. Rei hujus veritas , pater etiam ex marmoribus apud La~
zìum, fequentibus ‘ I Y A A _ > д I i ‘
`ludicio principali Dominorum noßrorum, Valentlnmm , Valentzs, É’ Отпад: Prin
cipum Jllaxzmorum .- Difpoßtione etiam illu/iris vin' , utriusgue Jlíilitiœ Magi/fri, Со.
" mitis,
à.
Periodus I. Pannonia Veteris. _ ц

'mitis , [Го/Залив Praspa/itus Legionis prima: Ilfartiorum , una cum militibusßbi creditis ,~
Ízunc Burgum , cui nomen Commeru'um, ua cau/à Üfaéïus ф а fundamentis, 8 ехггио
xit, Ö’ аль/[цитат manum aperis , in diebus ХХХХVIII. Сон/Шаги: Divi nQ/lri Gratis
’ani Augu/li Bis, ff Prob! viri clari/Íimi1fecitpervenire. Item ч
D.D.D.
luberrz'ma LV..l IV.
Лейб N. Valentiniani',
.. h'unc alentis, 8 Gratl'aní
Bur um a fundamentís Perennz'um
ordi'nante Aïldlorumfà*
Viro clari тю Eguìtío
Comite, 8 utri'zziiälń ¿Militia t'rízgzjlro. In/i/lente' etiam Leontio P. P. Мате: Aure
lianes,Laureaeen_/ês cura’ ejus cammijß. Conful'atus eorundem Dominar-um, Pri/zel'ò
pumve NQ/lroŕum Тему , aJ/iinzmam manum erduxerunt perfec'?ionz's._ ’
АссеШс, teIleD. Hieron mo (Cont. Chron. ufebian.) infatiabilis avaritia Equity. E
Чита: Comes I.’lyriì:i (inqmt Hieron.) {штифта trz'butorum estac'lz'onibus, ante Pra
vi'ncl'as, uas regebat , tanguam a barbarzs va/larentur , era/it. DeniqueMax'zminíam
bitio, & Iii fui lllarcelliani per Valerkam Duc'z ' calliditas, quod Gabinium Regem hu
manitate fimulata, pQ/l epulas di redientem, hofpltalis oliiéii fanélitate nefarie violata, tru
cidarifecijèt, caufae pr'œcipue fuere, ut Sarmatœ , &Quadi,~ Pannanias mijèrè vaßarent.
Transgrelli primo Danubium,cnm nil expèéìuretur hofiile,~occì1patam circa melTem agre
_Ilem, adorti funt plebem , m'ijoreque parte truncata, quidquid firperfuit, domum cum multi
tudine varii pecoris abduxerunt, Latins fe cum Sarmatis Quadi pandentes , ad raptus Solari-oe
cinia gentes aptiliimœ, praedas hominum virilis & muliebris fexus agebant & pecorum., vil
larum cinerìbus exuflarum, cœforumque incolentium exultantes ernmnis. Ad Aguilejam
(quie obicí'fa fuerat) Olzitergio excifo, aliisque cruentis , perceleri'procinélu aciis ; ad Equi
ty vertuntur indaginem, ¿t quia eum feceliiil'e 'ln Valeri'am intellexerant , eb furiofi felli
nnnt, Legioncsque dues , Pnnnonienm nempe & Mœfiacam , iibi obvias , саванне, difpellunt..`
.Alpìlws`
» 1Mo: Нее_, -Jul s praeerat IiIarcu-s;
rI'teoria/'iusJunior: Prœfeëtus
fuerat.v Pràetorioprope
Valentinianus apuclBafileam
Sirmium, agens, Probus
muniniento ; Dux
œJijica/:e
cla intcndebat, cum Pra'fecti Prabi, ei oîfertur, cladis Pannoniae ,atque lllyriei relatie, Se
quentis anni vere ,cum in Pannoniam Treviris contenderet , Legatio Sarmatarum ,proßrae
ta pedibus,or.mdo veniam , eidem otïertur. Carnuntum appellens, tiibus menfibus œfiivis
arma parabat, ac alimenta. Tum Merobaurle _cum militari perlitum manu quam reveb'nt,
ad cremandos barbaricos pag/os mií'fo, ìpfe Acincum propere caflraA commovit; Quaclis ad
montana dílapÍis ,faciliserat vindicla-I Intex-ea pro hyberna (latione Sabaria lmperatoride
Шпагат. Adfuére Quadorum Legati , pacem cum prœteritorum obliteratione fuppliciter ob
fecrantes: quam ut adipifci poffent, & Tyrocinium , & utilia rei Romanas pollicebantur, 'ob
фаза, inducìœ eis data.- Гипс. Ammianus tejlatur: Valentinianum in Provinciales admodum
pai-cum fuitl'e, ad tributorum Sarcinas ponendas velocem , in Gregarios feverum : potioruln `
vero Висит flagitia, in majus progredi Íinebat, ad quaerellas in eos matas , furdus. Ех quo
Bit: ' Brítdllnici nibtlw , Africana clades , 8 vajlitas emerft Illyricz', .
Ea qua: Valentiniano a Sarmatis Quadisque caufata funt per Illyricum ,Valens ab Hun
nis, & Gochis in Thracia, illisque Provinciis etìam ранив ей, ас fagittis faucius, in vili cafa,
incendio etiam ell concrematus. Valentis fignatum Sl/êiœ numum, necdumcomperimus,
Valentiniani huju's duos , quorum altere; parte adverfa: DN. Valentinianus P. F. Aug..
averla: Reipublicœ Reparatio altera: DN, Valentinianus P. F. Aug. ex averli; por
ro parte: Virtus Auggg.'A Gratiani сев: uno . DIV. Gratianus P. F. Aug. tum R e
paratio Reipublicœ A Si/ê. \ Altero Imp. Gratianus P. F. Aug. parte autem averla :Con- ' '
Cardia AÜGGG. quo firmnretur, quod cum Valentiniano, & Valente, Auguflus fuerit.
Tertio: DIV. Gratianus P. FAn . parte altera: Gloria Romanorum, tum ad latus F.
Item R. &'îinfr'a S. poll lineam ASISCIE. Sed Valente, ac Valentiniano extinclis. _
Gratianus , Sirmy genitus, fratre fuo Valentiniano Il. riminm Auguílo declarato
( quod iirmarent etiam numi , сит epigraphe adverfœ partis : D 7. Valenttnianus Jun. P.
‚Е Aug. in averfa autem , uno: Reparatio Reipublicœ, altero . Gloria Romanorum. A.
mo,
Sißn)quô
ao ENV.
ai o 1[J`Ízea.lo/ius P. F. Au ,parte
ofi etiam Theodcyio ex averfa:ImPinus
apucl Sirmium Auggg.
eratore Tes,
деда, Interim
Египте iliapoli
nu
quam llá'aximus Aquilejam occupaviiiet, & Aloibus `Íulys communitis, Petoviô recepto д
ad Sifciam fubiideret, а ТЪеодоБо iflhic viétus , non minus Petovy , atque Aquil-:jze , ubi a.
fuismet captus, & Theodoíio tradìtus , ас VI. Cal. Septemb. trueìdatus eil. Heee ex Pacati
Panegyri ( apud встать.) firmantur, ubi; Tejlis e/l Sifcia, te/lis pulclzerrimus атте
confliä'us &c. Fors victoriam hanc indicat, Sifcienfis numi epigraphe :' ubi parte averla
Reparatio Reipublicœ A adverfa autem: DIV. leeoa'oßus l’. F. Aug. Item in alte
го: Gloria Romanorum. Eugenium quoque in alpibus, Reipublicae turbatorem, a Theo
в . dolio
Hi/lor. Ватт/ай: КегфЕс/ь '
l' .i6 ' Notitiœ Prœliminares
\ dofio capitis damnatum , conßat. _ Theodofy ro Republica curam tefiari videtur numus Sif‘
die; Чад, adverfa parte: DIV. Theodquus .F. Aug. averla: Salus Reipulalicœ. Asi/T
Amorem militum alter, ubi averfa parte: Vor. V. A.Mila A Siß _ - ‘
V, Poll Theodofy mortem , Arcadius Conlla'ntinopoli ; Honorius_ Romae imperat.
Quanìvis habeamus numumrufum Aquilejœmbi : DlV. Arcadius Aug._ex avería au~
tem pärfe: Salus Relpulvllcœ, ad Latus F, infra lineam Agni. ut hinc ниши: Soìomeni
lib. c7. hifi. Есс1. cap. 4.. narratif): ».Stzlico. Magi/ler militum Honory ; f Ízoriatus ejl eum
(nempe Alaricum Gothorum Ducem) ut Illyricum occuparci“ -jè quoque cum legioni
bus militum Romanorum accurßirum Promi/it, u_t ¿am Provinciamfub Honory ditionem
redigerei. Начав lllyricum cum Pañn'onia Arcady fuerant. Hic fub Rig/‘ini cura, ambi
бой, ac infidelis hominis, utpote qui Gotlzorum potentia, orientis diadema fibi im oneńdum'
quœñ-vit., coque occifo„Cajanus idipfum auxilio Go'thorum ambiens , per eontum ein allixo
capite , Conllantinopoli evafit fpeclaculo, Honory Tutor Stilico Vandalus , fecretiore via ,
íilio Regnum parans. Suevos,Vandalosque,& Alemannos magna prœdœ fpe folicita'ns , fecit:
uf hìàèum Rego Rhadagaz/ò, maximo numero militum irrumperent. .Ab hac Epocha , de
íìiffe `vicletur., Romana potellas in Pannoniis; & plene li non defiit, proieélò admodum'efl di
minuta. Sub Акту, Нопогучие epigraphe, Iignatos Si ciœ нитов duos reperimus, quo
rum uno: DN. Arcadius Р. F. Aug, arte averla : G oria Romanorm A Sij.` altera:
' DN. Напор-Баз Р. F. Aug. Gloria omanorum. blij.` Neque dehinc, Sifciœ cufos ~, {ig
natosqùe numos , five legere „five reperire' potui,~ut omnino hac Epocha,_dominatui Roma
no; plurimnm damm , at detrimentl caufatum teflentur Scriptoresxlornandes , Theopanes &c.
Magni moduli numum œneum ‚пире? fubmiffum habulmus, in quo parte a'dverfa: .lm `. Va
]entl'm'anw III. Alem/zus Part/z. averfa. vero: Macri’. Paci/‘Í Cof.' III. At praeter
quam,'quia numumhunc., libi ab llmb'reis datum 'iatebatur communicans , multa Гипс, quœ
{ufpeclum reddunt. >`Rellqua inter illud :. Alemanicus Partlzicus,vv fœcúlis his. non cohgruit,
fed neque Cos. III. nifi edocatur , Valentlnlanum lll. anteriorum fœculorum morem, in шо—
\ netis reduxiiTe. .At his omillis. _ _. ‚ -
VI», Sane quœ Не аЬ Epocha hac, barbarallúfn gentium, in Romanas terras irruptio,
{птиц} mei non eli, deferibere ,foretqu diuturnioris examinis , auéloŕumque combinationis,
rœçipue ob to't, diverfarum gentiuxn nomina. Нашу/таз his temporibu's` coaevus, oppi
дат Stridonis, Dalmatiae condam Pan'noniœque conlinium, everfum a Gothis meminit. Theo
дог), рыцарь anno 14.. Idem Тот. j'. pag. 207. edit, Antverfien. A. 1579-. .lra'm Do
mini eiiam bruta jèntiant animaliaì 8 viz/litas urbibus, homimbusgue мифам, fòlitu
lelinem , ‘ô’ raritatem 'quoque lne/izàrumfieri , ô’ `llolaatz'lium, ßi'fêiamgae , tejlis Illyricus e/i,
iig/iis Tlìracia, te/lis zn gua ortus /ùm,fòlum_:A ubiprœter Cœlum, f5’ terram , 8 cre/éen
из vepres, 8 condenjà/_y'lvarum , cúnc'la perlere.. _In_ Epiflola ad Heliodorum ; Horret
animas `temporum nQ/lrorum ruinas_per/ègui. _ Vllârmti 8 eo amplias anné/unt ,quod in
ter C_On antinopolim, 8 A_lpes ~fnliasguotzdie lomanus/àf'z uis cfu/z itur. Scytlti
ат ‚ Т racz'am, lilacèdonzam , Dardanzam , Daciam, leçßëiibnicam, Acltajam , Epi
‚од ‚ Dalmatiam, Cztnél'asgue Pànnomas (en ñrmari, tam Pannoniœ diviíionem ; quam 82;
а Dalmacia diflinc'tionem , ut proinde Dalmatiam 'ad Sœculuxn VII. fuilfeextenfam per Savum
„шт ad Danubiur'n usque, fuflineri nequeat) Gottlzus, Sarmata , Quadus , Alanus,
' Нити, Vandali , Marcomanni, штат“, tralzunt, гардин. Quot matronœ? uot vir
ines Dei ‚ ö’ ingenua, nobilioray'ue corpora, his belluisfuëre ludibrio? capti pifèopi,
.'znterfeèii Presbyteri, 8 diver/òrum Qßicia Clericarum; Suiverfœ Eccle/iœ, ad altaria
Chrzßijlalaulati egúi,MarQ/rume` _oßizfeliguiœ Ubigue luc'i'us,ubigue emitu:,ê’ lu- '
yrima 'mortis imago. Romanas or is ruit, ramen 'cervix nQ/ira> non¿clitun uid
utas nunc animi habere Corzntlzios, Athenien/ès, Lacedœmonios, Arcadas, cunc7am~
que ставит, 9и2Ьш‘ im .erant laarbari. Epiflola vero ad Geruntiam : Olima mari Pon
tico, usque ad Alpes Ju zasjuœ erant izo/ira , non псе/[га finit. Et per (итог trigintœ
гада Danulgy limite, in me as Romani [mpeg regionibus ugnatur - - Quis lloc cre
det? Romam in gremio [до non pro loria,fed pro ja иге pugnare? immo ne рад.
nare guidem , lauro , 8 cunéia f pfe lechle vita/7i redimere, quod non vitio Princi.
pum , uz vel religioßßiml Лепи/дылда еге jèmzlzarbarz accidzt proditoris (facile Stilico~
` nem onory Imperatons tutorem, dem Socerum, genere Vandalum, indicari ,puto) qui до.
ßris, contra nos opilyus armavzt mimzcos. l _`
Sub Honorio itaque,Got/Li: live 1nalitia"Stiliconis ; five ut fornandes cap. 29, quod
Theodofy hlìi, luxuriosè vivendo, Got/lis auxiliariis fuis сап/Заем dona fubtraherent,
fumpto exercitu , per Pannonias, & per Sirmium dextero latere ,quali viris vacuamintrIârun;Y
га
f Periodus I. Pannoniœ Реи-1.9. _ a?
Italiam , nullo penitus obliliente. Vix tamen femet lirmaverint in dominio Pannoniaruuì
Gothi, at Huni credibili'ús ; ui Ammiano Marcellino lib. 3x.cap. 16. telle, Gothorum SO
cii erant, quia telle Marcellino Comite, Hierio, & Ardabure Coll. Pannoniœ, guai per
quinquaginta annos` ab Hunnis retinebantur ,a Romains receptœ funt. Verum hœc re
ceptio, conlideratis hilioriis, ас lilentio reduëti in Pannoniam Romanorum Magilìratus , alia
vix fuer-it, quam quod beneficiario jure Romanorum, erga folvéndam Hunnis per Romanos
annuam penlionem , (erat hœc, Pri/eo telle, 35o. auri librarum) telìandaque amicitiae ligna,
Pannonias femet pollellùros promiferint. Hinc lata per Hunnos, contra `foa'ùizem Tyra”.
num auxilia, coœvi teflantur Scriptores : Ь1пс Рг1Гсп$ с1гса 430». adAttilam Legat'ns д dupli.
catarn
ciRhetoris
‘penlionis
ad Attilam,dubitare
fummam , 700. nempe
non linit,
auri Attilam
librarumPannoniarum
fpopondit. Saneleůio
dominium eXercuilTe.
legatìonis Ne
que ruinatas ab Attila urbes commemorare oportet , dum bernex Auůoribus nota! Гипс. 77180
do/ius II. recell'um Attilae ex tex-ris Romanis,millibus librarum auri fex, legationeordinata
redimere , atque pro pace ulterius agenda , annuarum mille librarum tributum pro'mittere co
gebatur. Sedl Attila circa447. gravius bellum orfus , late inRomanum Imperium fœviit,
qua in re, Prijôus iterum Legatum egit ad Attilam. Hujus hilloricam omittendo narratio
nem, poll mortem Attilœ, cum lilii fui de Regnorum divilione contenderent, ab Álarico Ge-`
pidarum Rege fugati fcribuntur. l _ . _ А
` VII. Omîttendum nihilominu's non putavi, referre e'X probatis Scriptoribus , qui potillii
mum incolae, ab Arcadio , atque Honorio has obtinuerint Regiones ? Defcriplimus ex Hiero
nymo fuperius , gentium , Pannonias, Romanumque Imperium depopulantium, tot nomina,
'quos ' opulos nomine Seytlzarum Procopius cornprehendit.h Nominatioresattamen fuêre Go'
tlzi, `ypogo'tlzi,live
Arcadio Viligothi , Gepicles,
Ö’ Honorio Danubium Ё! Vandali,
transeuntes qui in
, locatififni telle Hillo'r.
terra mifcella. lib.è’14.
Romanorum, Gepi
ales guidem,ex uibus pQ/lea дарили: Longobardi, 8 Avares, villas, guœfìmt circa
óingidonem, 8 òirmium habitavere. Hypogotlii vero ре]? А1аг1сит Romain depopu
lanies, in Gallias abierunt , 8 guœ ibidem ßmt,obtinuére. GotÍzi autem Pannoniam Íza
bueruntprimum: deinde decimo oc'lavo anno leeoilQß/Impemtorisjunioris, leraciœ
villas Ízabitaverunt, 8 per annos 529.11: Thrace morantes д occidentis` guo ue obünuerunt
Im ’eriuŕii Porro Vandali Alanis fibí jòciatis, Ü Germanis, qui 'nunc ,grafici dicuntur
aelíôitis, transeuntes Rlzennumßuvium, Modigi/ôlo Duce, habitaverunt in Hifjiania.
Eadem Theopbanes ad Annum Incarnat. 4.31. Theodofy Junioris "31. сажей. _n Ut hinc ha
beamus Gepicles circa Singidonem, & Sirmium habitâlTe, fedesque fixille ,quin 'dilatall'e terri
torium fuum , ut fucceflive , Regem proprium habuerint. Enimvero Cedren'us fcriberet:An
no decimo tertio (Julliniani) Romanis /è conjunxit IWUNDUS Серии natione,jiliu.s`
IIIe/mi, Reut` Sirmy, quem tametli Theophanes Magi/imm militia’ per Illyriciim expri- ^
mei-et, banc illi accelliliè dignitatem, poll Bulgaros deviélos, clarum eli; fcribit enim : Нос .
` anno illiindus e Gepidibusjîium genus` падет ‚ Giefmijílius , gui pQ/l ,patria` obi'tum ad
avunculum ex matre Sirmy Regem , acceßit, in omanorum partes tran/fit. Eo со ni
го RornœRex Tbeualericus Legatos ad гит mi/it ; quorum verbis ille [на/14.9, ad Т eu
dericum ргф‘ес'йаз‘Ъ сит 'eo moratus e , _armorum ejus jòciusfac'ius. Tlieudericofatis~
junäo, ad Danubz'umflumen
inceps haben' venit,
FQ/lulavit. `_ Quin etiam ab Im eratore _lu/liniano Imperyßibditum/èileА
C'on/ÍP
antino olim acceß'it, guem Imperator untì `
cumflio 'maximis muneribus donatum, 8 Illyrici agi/fram militiœ renunciatum, a [ё
f dimißt. Illjrìcum ver/iis iter agenti, 8 jam proximo ; Bulgarorum тали: innumera,
prœclu/it iter : дар nihilo'minus viamferro aperuit, irruensin :zilver/'os delevit omnes.
8c’. Confequitur
fe ; enimvero hinc , Cedreni
Illundus, li Rex ‚Sirmy
Theopbanisque tellimonio,
ipfe non fuerat, poll Sirmy
patri». Regem
obitum,Gepidarum fuif i
ad avunculum
óirmy Regem acce it , adeoque hac epocha , Sirmy Rex Gepidarum fuit ; & Illyricum ar
élius,atque тени-1611115 conliderabatur, cum poll caefum a Bulgaris Jullin'um, poll_Acumufń
in captivitatem abduéìum; a Julliniano , Illyrici Magiller militias, Милана, fuerit declaratu's,
vel una Rex Sirmy, vel dehinc a Gepidis conßitutus. Gepidae in parte inferioris Panhoniaè \
firmas fubjuliiniano habuerunt fedes. Et dum ex Gepidis, divili fmt Longobardi, Ö’ A#

Pares, partes h'ae occidentales, atque Alpium maris Adriatici ,.Longobardis obvenerint.\
Profeäö Pannoniarum, a tot tantisque gentibus, depopulatio, ut milerrima ell; ita ad
Sedes conllitutas, ob earundem variationem, clarè ac dillinéle deveniri non potell. Conliden
ratione fupra relatorum , Marcomanni, ac Gothi primi fuere ex nominatioribus, ac in Pannonia
fedes ligentibus. De Marcomannis lùpra in Gallieno commentati fumus pag. 16. & r7.DeGothis
Theophanes ad Annum Incarnat. 431.Theodofy Junioris 31. Gotlii Panno/:iam prlâwm as
8 ч ера,
из ‚ ` f Notìtìœ Prœli'mi'nares
.ganzi , mox nono/upm' decimum Imper anno, Theon/io juniore itapermittente, TÍira»
СЕ“ Reg-0,1m. ¿„Coluëre, f; Thracica aßitatione per annos 5.9. protrac'ïa, occidentali.,
гадает Impery facili /iint Domini. Нос ipfum , etiarn Procopius lib. 1. de bel. Vandal. cap.
я. (стает-1601122Зйпчийеп5дт1ес7о I/iro primari: occupaverunt Pannoniam, deindefê
'dem illis in Tliracia Imperator conceßit, ibi, non aliu токай in occidentis Inflaeriumin
„дивить Regnum, Aìornzmdo telie lib. I5. Intra. Pannoniam, Daciamque fuit, ubi credo
еде, Aureliani kDaciam inîlicari, Daciam autem' Veterem , live Tranlilvaninm hodiernam,At~
‘tilze fuillë Regnum. Един dominio {ЦЕПЬ fulvjcéios , Ardaricum Gepidarum Regem, Walami
rum GothorunrR'egnntorcm, Marcomannos, Svevos, Quados , Herulos, Turcilingos, live
‘R'ugo's cum propriis ReguliS-,PauL Diaconus fcribit. Mortuo autem Attila', fub Marciano
Imp. Gepida: Потапа. Capfjo.) Iliinnorum ЛЬЕ/Эдем viribus 've/iiiicantes, totius Вт
ciœjines ‘velut vic'iores patiti, niÍiil aliuil a Romano Imperio nifi расет ‚ Ü annuajòlem.
' niet ut /irenui viri amica pacïione pojiulavêre. Quoil Ö’ lube/1s 'annuit Imperator- , ¿3'
„j „е „une ( ho`c eli annum 52.) сои/йешт donum e/i. Gothi vero cernentes , Сериал
»Hgnnorum fèdesfibi ale/en ere , Hun'norumque populum /ìias anti на: /êiles осси аге ‚
тд1иегипга‚Нотапр Regno terras регат, quam cum di crimine Ёю invadere a ienas,
,acm-Pimm; Punnomam, димер: lon a porrec'ia planifie Ízaôet ad oriente [Umfang/1’
„шит, a теч—Маг Dil/,miriam , a occa/ii Noricum, a eptemtrione Danubiu/n. Ut
{ol-um conlideratione, Gepicias tranlìulili'e Regnum fuum, in Daciam, live Tranlilvaniam,
Mo'ldaviam, Valaehia'm` &c. modernas, inferenclum lit. Gothis verò, Pannoniam Saviam ,
.ac Riparienl'em obtigìlTe , cui moderna Servia,& Bofnîa ,tum diéia fuperior Mœlia, a шей—
die ватага ‚ vetus illa , & propria , ab occafu Noricum , a feptemtrione Danubius , limes el'
fet. Profequitur Jornandes: Sauromatœ vero ,guos Sarmatas diximus, Ö’ Cemandri, Ö'
uidam ex Hunnis in parte Illyrici ad Ca/Zrum Martenam/èalesßbi datas coluere. Ex
quo genereÀfuit Blivilas Dua: P_entapolifanus, eiusgue germanus Froilas, ¿f no/Zri tern
oris Bißz Patricius. En relinéium lllyrxcum , ac a Pannonia diliinéium accipi , ad Sa
\
шт атпет ‚ ех inferiore Mœliœ parte, modernœ autem Serviae hacaetate eonclulum fuit ll
lyricum, dumJornando telic, Nui/ian Savo trajeélo ,prima fuit lllyrici Civitas. Sciri ve
ro ‚ (соната: Inman.) 8 lg'atagary, ê’ cœteri {Наполни cum .Duce [до nomine Сач
dax ‚ Sçytliiam (паштет, irjeriorenzgzze Moe/iam ассерёге. CuJus Candacis Alanowm
.Mathis раж mei genitor Peria,_zd e/i meas Avlis, Notarius, nou/Que Candax ip/è vi
vent, „if ¿ ситце germana тлю Guntlzigis, gui 8 Ваш jicebatur, lungi/ler mili
` tum , lius Anclagis,
„l's agrgmmatus,
Ándalœ, ileyro/iipia Amalorum ile/èendens, ego item, uam
jornaniles ‚. ante conver/ionem теат Notariusfui. Hinc quale eli: v,
his inrebus Jomandis идиотики? intucri eli. Riigi vero (Гипс vcrbaJornandis) alim
ue nation“ ‚шлите, Biìim, Ü’ Arcadiopolim , ut incolent etivër-e. ‚Чегпас fauoque
junior Affilœjíliiis, eumfìiis in extremocminoris Sçytliiœ/è es ¿elegir , Emmeflìur, ö’
Ultìindur con/Zznguinei ejus in Dacia ripeti/i. Uto Ё?_%а1тш‚ qui “Рот; Лтдтдг‘
_tl-gue Hůnnorum Paß/n proruentes , time [ё in Romanian! dederunt. Defcripli hzec idea
etia'm ‚ ut bella dehìnc, has intra gentes habita, facilius intelligantur. Porro eodem Joman
ее сене, fuere, @Gothi minores , in Mœlia, regionem Nicopolitanam ineolentes, ad pedee
Hœmi montis , imbelles , ac paupercs.
ь
I inter Conßitucis fedibus,Imperatore

gentes, fub Leone occupatisque
bellalouis,
ènata'uti fupran_Tornando`
Гипс. recitavimus,
Gothi enim in Satagas (qui memoratas
inferiore@n
ЪаЬеЬат: МОЕЙаШ: arma mOVeDß HllmlOS propulfant,& Gothorum arma formidare facî
unt. Svevos,armenta Gothorum in campi: errantia prœdantes, capto etiam eorum Rega
Hunnimunde fervituti fubdunt. Etant autem Svevi vicini Dalmatiis , quod grmaretm. @L
am, ex Sede Epifcopali Svacienß , olim Salouitanae Metropoli fulfraganea. Qui primo in
citarunt Sciros,'ariverfus Gothos; fed licct Walemir Rex Gochorum holiium laneeis confof
fus {щебета fame“ да“; РГОРе a Gothîs Scifi fum’ Neqllejuvìt Sarinatas, GePidas, Ru
os, a Scirorum reliquiis in auxilium Гите 'evocatos, poliquam Theodemir cum fratrejuniore
Widemiro ; conferto prœlio evalit fuperior. Singidunum recepit а Sarmatis, libiqim (ста.
vit, ac Savo trajeéio, Naifurn, primam Illyrici urbem _invalit, Sarmatasque devicic, P01-via,
libi reddens lllyrici loca, Theodemiro mortuo, Theodericus fuecellit. Hic quamvis ab [щ- к
peratore Zenone in lilium adoptatus fuerit ; Confulatu , & equelìri donatus Ratua , cum G0.
this fuis in Italiani Рейне, ас tertio ingrellii's fui anno , Odoacre viëio, interfeéioque; infîg..
nia Regia, ut Gothorum , Romanorumquc Rex, all'umplit. Ad impedimdas` ьагьагашш
gentium înellŕflones, Ада/дали: Imperator , murum longum ail Conliantinopolim eondidit,
оЬ quforum,ßve Bulgarorum ( funi vai-ba Zonarœ) ê’ ‚цуг/шпик zncurßones. Ee
f / 1
quam
Periodus I. Pannoniœ Veteris. ’i ' 'i9 _
quamvis Paulus Diaconus, Bulgaŕorum faciat ment' nem anteriorem, -ac ad4 annum circitet
Lhrifli 4.86. fcriptum a fe rerum combinatione appareat; nihilominus fedes firmas in Romano '
Imperio non obtinuerintmdjuiliniani Imperatoris ter'n ora. Sub 'quo Gothis 'ad Italiani, atque
Hifpaniam abeuntibus, ac Bulgaris depulfis,`Gepides1terum, fuas extenderunt fedes'; Sirmio,
& Singidone
cha occupatisMlniœ
Conflantinopoli , eorum.lilagi/l'ro
ue Rege ‘conflitth
Mundo, Illyrici)_ 'trans Savum
_ _ incoantis
_ hac` Еро—
I
_ VIII. Sanè,quia Gothi, uti ex Jorna'nde {ирга retulimus, vicinas ВЫ gentes, ветре
Satagaà, live Satagarios, Svevoi` &c. contrivìllent-` iplique reliéiis Pannoniis abivilTent , ut
iterum defertze ha: partes remanferint ь 'nova diverfarum делеции nomina, .occurrunt арт!
Scriptores. Theophanes ad annum Jufiiniani 315110@ 'eil СЫНЕ 55 .Hub idem_,inquit tem~>
pus', gensiprorßis injòleml` , 'argue incognita,A area` ‘ei nomen , o'ryìantinopolim adve
лёг. Нов Abm-es, vquidam unnie'œ genti; quidam Sclavicœ attribuant, aut etiam Scythi
саг. Studiofi obtinendœ fedis , &'extendendi Tui territorii_fúerint,'cum Evagrius lib 6. cap. ю.
fub Mauricio Imperatore fcribat: Abari bis' ufgue ad гасит, 'gui [longus типи- арреЦа
tur irruptionefaèîa, ò'ingidonem, Anchialum, гагат Hellarlem, ‘Ö’ 'alias' prœterea Ci
танце arcas expugnanr,ßbigue ßbiiciunt, omnibus 'rebusferrp è? деле_ viz/tatie._ id- Х
gue cum multœ copiœ Romanorum in oriente ‘ver arenïur. _ Longobardi `Íimilite'r{opir`1io~
ne mea, ex >Gepidibus haud orti,ut 'c'ùm iis ideo ‘diviiionem facerent)folic1ti de Tuo territo
rio am lifìcando, ~fefe in Pannoniam, condam Tupeí'iorem, live primam extenderun't. Нов
rum orig'o, 'credibilius ex Germanis ell, pari ètiam modo, Tcribit Paul. Diac, cap. 'at lib. 1.8'
Pl/inilorum, lloc ф Longoöardorum gens) дна? ¿vo/lea in Italia féliciter падший, а
Germanorumpopulis,originèm джем. Hi combinatione Scriptorúm,’videntur primum ,_
fuiÍIeGepidarum amici,dein .bella депеши: 'cum Gepidis , 'forte varia, demum Abarum,(qui
'a Rege fuo Avares diéli) focietate innita, ut teílaì'etu'r Paul. Diac. lib. 37: lic 'Gepides con#
triveruut, ut fctihat Paul; Gepidorum vero genus ita di штамм, ut ex illo jam-'term
glane, ultra non habuerint Regent, fèol univerß, guijùpermlè bello[сигали aut _.Longo.
rdisßibjec'lijùnt, aut ufèue lzodie 112027223` еогцт рататрдт entibus duro imperio
{ùljec'ì'i деталь _ Gepidœ ut exurgerent, & Sclavos evocarunt, telle Procopio lib.4. capa/5.“ _
6L Cuturguros, adverqu qúos Jufìinianus Uturgurosj evocâlTe fcriberetur ab eodem Procopio,
ас aliis:ut fic- iterum пот gentes, vailantes Romanas Provincias prodeant, _ ‘Longobardiìporq
ro, firmato fuo regno , & 'gefiis prœclarè belliá pluribut, 'circa'annum 568. in' Italiam m1grâ~
runt, Pannoniam amicis i'uis Hunnis, five Abaribus, hac lege relinquentes, ut Ii 'quo tempo’
re Longob'ardis neceñ'e elTet reverti , fua rurfus ar'va tepe'terent, ut fc'riberet Paul. Diaconu'l.
Quia vero Aba'res, cum Sigeberto , item Childebeì'to Franco'rum Regibusbella gelliífe deferi«
berentu-r, a Paulo Diacono,ac aliis; item fub Mauricio, Í/lriam vallavill'e; Forum ' uogue
Jul , quin ipfi Mauricio Imperatori, graviores caufârunt motuS', 'ut Theòphylaélo te _е‚ par
ita eonclufa fuerit : » Ex' рада autem I/ler ‚ 'ad Каталогам, Abarumguefines dirimen»
dos conßituitur, Üpotrylas iisdem contra Sclavoâ* îrajicie'ndi concediiur. Prœterea de
nuo vzcena
.Abares aureoru/n millia , antea
Ü RomanosprQ/‘Iigatum ф.pac'ì'is adduntur.
_ _ _ -Atgue _' -Ízocjàne
" modo
I, делит
. шгег ’
IX. Abares, Menand ro deferibente , `fupe'rbe admodum egiíi'e videntur 'cum Romanis Impe@
rawńbuî А .lli/lino Juniore Imperatore,auda&er petierunt muriera , adfiimus, 'dicentes,
qui conjîieta manera accepimu's : jed cito non àliteŕßeŕi pqßè, ut 'nO/löl’ Dux ‚ Кота.`
norum Reipublicœßt amzcus, quam tanta prœmiafumat, щ ¿lli move? contra Roma*
nos arma, in mentem non veniat, ' Reponente Jufiino : abita, gui magnz риф]. rem a n0~
bis obtinetis, guod vobis/aluis 8 incolumibus Еве: »itam peragere , Ö’ ресишагит loco,
aas a Romanis accz'pere valerie, ‚шт timorem ô’ meturn ad рыщет vdìram'conpertue
reportate. Sed Abares ‚ feu Alboini Lon obardorum Regis confilio; feu alia de caufa, dei.
na millia Contrigurorum, qui dicebantur Раций, trajicere fluvium Ватт , & шпате ВаЬ
matiam faciunt , mill'aque 1e atione adjullinum-,Sirmìum libi tradi чтите, quod ab .11s Gepir
darum .res eilënt everfœ» rœterea ех _pecuniis, penfionem aJufiiniano Huńnis
. paélatam, .
perfolvi urgebant. Фиг, dum rejeciíletjufìinus, bellicum cani 'cœptum eil, Tiberioque vicio,
ас viůoria potitis Abaris, faélo fœdei'e, de perfolvendis quotannis 180. numorum mil-libri!
Per Romanos Abańbus, Caganus quievit. ‘ At fub Tiberio per Sclavos aflliélo, compulitTl'
berium, 'ut anno 580. circiter, Sirmium Abaris traderet, de quo Menand. Theopbylaéluhîů
& pax fub his conditionibus fancitaà ut Sirmium traderetur: ut 180. numorum allmÍmm
mima s. triennio priori negleéìa, folve'rentur. Sub Mauricio Imperatore , elio ipfl“ imbus’
vis petitis Cagani deferret ,ut videre eli ex Theophane, Menandro , Theophvlncì'fMï ‘amm
Inno Mauricy I. Caganus Singidonem evertit, rnultasque4 alias urbes lllyrici Plfmïlïîäfub’
h '\
НЁ/ё. Baltliafaris Kerçfeliclz, f ‚ "

30 f Notìtzœ Prœlinztnares
¿ibas expugnavìt, plurimaque geliit bella cum Mauricio , jam viëtor, jam vitìus , prœeipue
ad ŕluvìum Туши, ubi Abarum tria millia, aliorum barbarorum Гена millia ducenti , Scla
vorum 0&0 millia capta, a Theophyl. narrantur. Quae milla facimus , utpote nec Impem.
torum ,nec Abarum hilìoriam pro fcopo habentes. . l
X. Confideratione anteriorum patet, alSœculo V. Pannonias ita confufas гите, ut loca.
Iinliabitantiumeae gentium, clarè,dißin&eque cognofcere, atque diíìinguere, prope defpera.
tum (it. Regionem illam , Inferioris Pannoniœ, Gepidœ, poli hos Gothi , Gepidœ iterum,
dein Abares poffedìÍTe deducuntur, quamvis intra has ipfas gentes, alios lquoque fub eorum
dem poteůate confediñ'e, negati non poliit. Saviam‘hanc Pannoniam , poll: Gothos Longo~
bardi {спите deducuntur. Sifèiœ, fiorente Romano Imperio, haberi memoriam fuperiora,
teliantur; a Sœculo V. altiflimum ей filentium', ut initio illius íìeculi everfam exißimem,
facileque pars hœc , longiori tempore deferta manferit, cum nec Cilleae, nec Sifciœ Andan
tony, Audet , aliarumque veterum his in oris urbium , ac oppidorum , nulla a Sœculo V.
eruatur ара Scriptores mentio. Prœterea li conjeétari , atque arguere, ex quibusdam nunc
etiam fuperfiitibus , quorumdam locorum appellationibus, fas eil; partes has, a' variis inha
bitatas fuiíl'e nationibus, deduceretur. Equidem a loco Schitarjevo, olim ut legimus in In»
Rrumento ,Kutell dicta, Schytharum uosdam fediil'e, atque ex „шва; ruderum, urbem,
vel calìrum hab'uiíTe fequeretur. Ех то, Vinic a, Vinodol &с. Vandalos, vel Winidos.
Zagreb ipfum,Cuturgorum reliquias,olim Duci aber œ parentes indicare poffet. At heee
non aÍTerimus, cum admodum inlirma fit, exejusmodi erivationibus argutia. l
Duobus ìtaque concludenda. hœc venit Periodus. Prìmò : dubìam ac nutantem fuiñ'e ,
has in Regiones Romanorum otefiatem, duobus his Saeculis. Si praefeéios limitis Danubia
ni, ab Imperatoribus datos; l Magilìros Illyrici, creatos: f1 gentium preces,quibus has auf:
illas Plagas, БЫ concedi ab Imperatoribus petierunt; fi denique receptum pofi; Gepidas Sir
mium a Romanis, ac iterum Abaribus a Muricio traditum fpeétamus ; has ipfas entes, Ro
manorum jus,ac poteßatem agnoviíi'e, cenferi debet. i Verum parte ab altera, 1 Reges ha
гит gentium: fi fœdera pat/ia, f1 Romams Jam praefhta, I)am negata auxilia: fi peníiones il`
las, quas Romani,iisdem, annue perfolvebant, perEendamus ; debilern Romanorum his in
oris potentiam ,goteůatem quoque reperiemus. Quin,anteriorum confideratione,quibusdam
temporibus, in annonns nullam, Quamvls porro, ml obíiantecontmua gentium mutatione
tot Sedium, Veterum Provinciarum Romanarum nomina fervata videantur, ut Pannoniœ ,
Mœliœ , Illyrici, Dalmatiœ &c,ut ab his barbaris gentibus, ante Heracly Imperium , novœ Рто
vinciarum , Regionumque appellationes, & nomina , non eruanturex Scriptoribus indita,nihilo«
minus Oppidis,Cafìris, a novis hof 1tibus , nova quoque adveniff'e nomina conßatgit Mariette,
Sandapa,\Dru/ìpara , NOLaS, alba, feu Balben, aut Banges, in Dalmatia, Gto. quae ilo
rente Romanorum Imperio ‚. non leguntur, Prœterea Veteres Шаг Romanorum ProvinciaeI ,
ut Pannoniae , Illyrici , Dalmatiœ , Mœliœ, nomenclaturam fervârunt Scriptorum diligentia,
haud attamen limites IIb/ricain, quod fub Romanis extenfum olim fuifi'e, fupra demoniira»
vimus , Sœculo Vi, ad дарит amnem , hand nihilominus per totalem Savi deíluxum , at cer
tis ad Sirmium limitibus œaréìabatur, dum trajeâo Savo , Наших prima lllyrîci urbs Ponî~`
tur. Dalmatìa poli montes hac aetate fuerat. Hinc '
L gdb ,~ ¿Equus judicet leftor, an prœmill'orum confiderationeJufìineri valeat: ab Аида.
Ro, ad VII. ufque Saeculum , Dalmatiam, live ad ‚Зашли, live ad Dravum, minus aut-em
ad Danubium ufque, extenfam confianter faille. Sane fiorente Romanorum Imperio, (Шёл.
¿he fuerunt Provincia, Dalmatia , & Pannonia~ Нес Au uliorum, illa Senatus fuel-at.
Pannonia etat amplior , atque in Imam & zdam divifa ; fubin e vero in Valeriam , atque Sa->
viam, Rz' arìenfèm дата. Quod vero Dalmatia,Pannoniaque ex tributorum ratione, Il
l rico a omanìs, attributa fuerit, tam Parum inferri poteft , D matiœ ad _Danubium exten.
¿Amm modernae Italiae, quae in Europa eliz ad Euroäî lines, limites. Deerefcente por
ro, Romano Imperio, tametfi a barbaris 'gentxbum Da atia fuiffet dilatata. (quod adhuc
{criptum a nemìne , & gentes Ша; аЬ oriente , ac Septemtrione irruentes , `roufti primo ad Dal
matiam non intrabant, lic 'nec hujus extendendœ occalionem habuêre) l' añ'eri nequit, ab
Auguïìo Ottaviano, Dalmatiam ad Savum , vel Danunium {ища dilatatam , ас а V,Sœ¢u10 ‚
Petenda eiTet Dalmatiae extenfio. Accedit: Scrlptores 1110s, qui Dalmatîam , ad Savum Da~
nubiumque extendunt , explicare debulfie, qua ex parte ,iianeDfilmatiœ exteníìonem habeant,
Per ñuxum live Savi, Draw , Dana-Ig)l totum, Dalmatlœ limites ab iis collocati non polie,
res certa, claraque eli. Ad partes quoque has Adriatlci, quœ ad occafum Гипс, & in conti.
nenti, cum olim Japidae fuerìnt, dein fub Romanis ‚ certa шаге Norici, ac fubinde ůve Du.
-eum Шаг, live Е0г01и11епйищ, Longobardorum, Abarum, ас dennum Рои V11. Sœcu.
.. ‚ lum
Periodos I. Pannoniœ Veteris. 31
lum Sclavorum , Croatarumquc, qua ratione Dalmatia ad Savum, aut Dra'vum, vel D.;
nubium extenfa fuìlïe demonftrari pollit ‘? non alfequor. Sed nec ex parte Ша ‚ Zagrabiœ me.
ridionali , Romanorum olim Mœliae ,luccellivè Serviae ,atque Bofniae , Croatiae item &Rafciœ
&c. live ad Savum,live Danubium , hinc infra hodiernurn Belgradum, Dalmatia ad VII. uf
que Sœculum extenfa Гите ‚ doceri potell. Quare opinione mea, Dalmatiœ extenlionem po
tius, reéiiusque, ad polieriora Sœcula, Patronl fententlœ huJus, reJiciendam habent. Cum
enim Croatiœ Reges , una etiam Dalmatxœ Reges ( uti ex eorum titulis elareret‘) fuer-int, ex
his, Dalmatiœ extenlio, argui репы, quamvis non line rerum, Provinciarumque confulione. _
Romani Pontilices, in fuis epilìolis, vel refcriptis, Reëes Croatiœ, plerumque Батат,
Reges fcripfêre, ut videre eli, ex pluribus epiliolis, & L.. Si guis amado, Dill. 81. ad Re.
em Dalmatiarum, ut hinc, & Scriptoribus quibusdam, ui, aut line rerum examine fcrip~
inuit; aut contracte admodum& compendiofë, ut e. g. enantler dum fcriberet: [тунца/г
ßt (Abarum Dux Bajanus) dena millia Contrigurorum,_qui dicebantur Hanni', падает
jiuvium Savum, 8 11a/lare Dalmatzam &c. intplermt, mferantque quidam , ergo Dalma
tia trans Savumfuerit, quae nihilominus legitima non же: conclulio, cum trajetìo Savo ,
itinerati lint , ad vallandam Dalmatiam. Accedit: Svevos ibi olim , quemadmodum retuli.
mus habitàlïe, hìnc aut Ammanuenlium ofcitantia, aut ipforum Auctorum fcriptura pro Spe.
vis; Suavi, & Svavia exaratum , œtate fubfequa , interpraetationem obtinuit : Savia;
confequenter ampliñcandae Dalmatiœ, ad Savum , occalio fuit. Dalmatarum aeque aliqui, ad
Germaniœ partes tranfeuntes , quam faclant confulionem apud Scriptores, res fuas ex аи]:
unice deferibentes, atque Secizarios, non ell quod recenfeam. Longum foret lingala ‚ quœ
Cl. optimeque meritns, live Farlatus, live Lucius., pro Dalmatiae Газе extenlione defmfipfe.l
runt, dilucidare , quare mill'a facio;~cum ex anterioribus ; rei huJus , veritas eluceat, facile
que citati ab adverfo Scriptores ,explicari queant. . ‚
Quœlììonem hanc, defcri tasque fuperius memorias, ut Sacra: Coronœßtly'eä'usmegli.
gendam non putavi, tum ad evitandam tantarum rerum confulionem ; cum quod me non lateat,
qualis lit de Dalmatialprœtenlio г Illos damnare pequeo, qui {иге Reipublicœ liudio,Da1ma~
tiam ut eos,qui,
' robo, olim Senatus, opulique
è domellicis, Romani
baud Provinclam,
line vulnere: ampllñcant,
Juris atque deferibunt
No/lrz publiez, extendunt;fubito,À
ас „ее
me rerum, rationumque examine, Scriptorum _extraneorum oplniones,ad quas fcribendas,

Politia, eorumdemque Reipublicœ, Status ratio ; eos permovit, ac impulit. Hinc mirari
Iatis nequeo , continentis Aullriaci, live maritimarum partium Accolas ‚ femet Dalmatas Seg.
nienjês, Crirguenjès &c. infcrìbere, ac pro Dalmatis habendos .prœtendere Mihi quae hac.
tenus videre licuìt, Regum nolirorum monumenta, nullum obtlgit, quo vidili'em, АСЬ-{ас}.
cas illas partes,Dalmatiae adfcribi;veri1m in Regno nQ/lroCroatiœ , aut in partibus rio/¿ris
maritimis. Quare reële deplorat Ritterus ,in epillola, die :cajanuanls'ìr anni 1710. Zagrabiâ,
:ad D. Joannem Leopoldum Comitem a Trautfòn , Aulas Cœfareœ upremum Prœfec'lum,
quosdam, operum fuorurn iplis Regibus {ада dedicatione, adeoqlxâe fub Regum clientella, Со
rona: ,juribusque eorumdem, admodum contraria edere , atque топаз, Regumqug jura, ope..
ribus fuis, (pro quibus prœmiarentur) quali Regio annutu , dubia , inlirmaque eliicere. Seria
bit enim: Hijloria Terge/tina, Áuâíore Fr. Irenœo della Croce, recens edita, 8 quod
pericolo/ius, SC. R. Illajeßati dedicata, per Meije/latent acceptata ‚ prœmiata for»
etiam , Sacrœ Coronœ jummopere е]? rœjudicio a. Quis earn jam refutare azlßt,du„|
jab Regis titulo,atgue patrocinio proíit. ÀDE S bone .’ Monuc/11's, qui publica под
trac'ïant, ignorantgue jus publicum , at in ln enii argutiis ‚_ è’ guœ/li'onibus inutilibus,
догмат: confèpulti,1ea, taliaque fèribere fils eß. _De/èrzbunt, commentaneurque ед.
guœ in ejus Лип ob/êquium, cui juas debent Respublacas , Privilegia, /òlius Italia/lua
dio/i, ac milítes &c. Scopus itaque meus cum fuerìt: q'uaelìionem4 praemill'am inveliigare g
miretur nemo, li de incolis Pannoniœ , hujusque hofpitibus, accurate a me traélatum nonin~
‘ivàî\211el'î¢~ Наде 8X Scriptorîbus colligat aliis, tantaque alia, tanquam lillemati meo non necefó
na.
Demiim , ab errore immunis ell, quisquis antiquitatis amore & liudio , Regiones has .
Pannoniam vocaverit. Conliat enim ex praemilîis, ad Sœculum usque VII. Pannonia: nv*
mine, Regiones has, quas Sclavoniam Croatiam ue nunc dicimus, conllanter venilïe. i"
videlicet imœ,jam Secundœ; jam Saviœ, ut agrabiam,hujusque Eccleliam , Гл":
‘niet
Infcriptionum veterumLicët
eripere nequeas. adlintverò ab Honorylepocha, lignatorum cœterîsque
Si/òiœ numorum
“тега; quin imo ex Hieronymo, сот?“ . ‘i‘è `
ribus,
ta fit.' defolatio,
тащит decoris, urbium,
nihilominus выше,calirorum,
Pannoní'lœfaéta in Pannonìis
Provinciae nomenab, exordio
in вина.V.‘ì~""f
i щ .` `
ß
3. Notitiœ Prœliminares Pannonia Veteris ' _
fœculum comperire baud ell. Neque a tot veteris Pannonia. Tyrannis, atque gentibus, five
Hunniœ, five Vandaliœ , autquodcumque aliud , Pannoniœ huic Saviœ, inditum lfuiffe pro
bari potefl. Qualisautem olim ac fub Romanis fuerit hœc Pannonia ? tot urbium,0cafiro
rum , fuperfìes memoria ;_tot tantaque marmara, duéli fiuviorurn alvei , viœflratœ, Scrip
tores item telia'ntur. Et durn media, intra Romani Impery amplitudinem fuit ; tot Impe
ratorum ,ac Aug'uflorum Sedes , ‚тающие; Harem ejus conjeůari, ronum ell. Verilm qui:
de his commentandum non àçcèpimus, memo'riis prioribus, quibus am adhuc incognitis, qui.
busdam illuflrando _iuri “publico non inutilibus, contenti, ad periodum 'aliam digredimur.
‚ -
рвшовпз п. ‚. \ .
’
S clavo ‘- Croatlca a chul'o Vll.

S 1°
A‘Generalist de Sclavis“, horum nenlpè primis Sedibus in Pannonia 'prœcipue Savia,
‚
Pannonia, _
quae fub Romanoi'um ’ 'cœterisquex
Imperio-varias _
viciilitudines _
a tot 'gentibus _ _
lfuibierat, ‘ fue
4
ratque' in fuis mutata partibus, Antl/alerta., ‘Norich ‚Барда, Allam”, full-amm agee.
petit Ducatus, & Provincias; 'fub Heraclxo, fublato Pannonia: nomine , in Sclavaniam Croa
tiamgue mutata ей. „Нас in re , quaedam práemlttenda veniunt. _ ltaque _It An. Slavi г vel
Sclavi dicendi fcribendique fmt? non difputo'; routi nec, de vocis hujus de'rivatiòne, an vi-l
delicet a Slava, hoc ell gloria, vel mancipatu . deriventur. Hodie ampliliima eli, .Slavo
гит extenfio'g hoc enim 'nomine , compraehe'nduntur, Rulli, Poloni ‘, Bohemi , Мог”; ., в:
pleraeque alize Nationes, attamen cum Rempublicam, & Magiilratum , fub nomine Slava.
niœ hodie amplius non confervent, de Slavis illis Septemtrionalibus, nullùs mibi fermo futu
rus eli. Нас-весне; Sclavaniœ nomen proprium ell, Sa'vieníi veteri Pannoniœ, quae etîam
Regni Sclavoniœ nomine venit, eßque Баста Regni Hun aria: Coronœ conjunâa. Scio
quosdam ell'e,'qui velint haric, Slavoniam, ё: nequaqùam ‚затопит fcribendam; 'mone
barque ego, a religiofoquodam viro, ne òcla'vonzam fcriberem. _Rationes dedit: primo,
quia Magni Alexandri, datum genti Slavorùm diploma, natio hœc Sclavonic'a libi applicare
non poterie, haud line Regnlb 'totius prœjudiciò, dum Diplomate illo, jus Regno сотрет, ad
totum feptemtrionem , meridionalesqueRegiones , dempti's tetris Pa alibus. :do: Qu'od Di
ploma illud, & orthographiam Slavanzœ, tuerentur paílirn Monach1,quorùm honori linden
dum eITet. 3tìò: Quod c'um wbciavo, Italia mancipiumjexprimeret, me ingratitudine erga
Patriam, & gentis contemptuyortographiam Sclavoniâfequi nequeam. Наго; cujus lint 'ro
boris ac momenti, non exage'ro. Pace mea( `neque enim legislationis poteflatem ufurpo) feri- ’
bat quisvis pro lubitu , Iive-Slavonia, live Sclavonia. De _Alexandri Diplomats, quod li'.
bet fentiat'; in derivationibus nominum ‘verfetur totus, me nihilominns ideo, anathemate non.
ferriat, li'in ortographiaplane, feéìamnon foveo, Reges Hungariœ omnes atque finguli,
Reges'fe ASclrzvoniœ/èribzmt, ac ad diñinétionem a1teriusSlavoniae,cujus fcriberentur: Alar
cbiœ Slavonicœ Dominas, hanc Sclavoniam exprimant, in fuis Titulis, Privilegiis, lmo
numcntis. lDecreta legùxn publica, numi veteres, Sclavoniam fcribendam evincunt, ut ubi
vis f`cribere`tuì` A; culpa igitur carere poll'um, dum orthograpiam publicœ authoritatis ae iidei,
antefero privatae cujusvis argutiae, ac argumentationi. AJoannes Zakmard)l , elio RegniPro
to-Notarius, 'ex oiliciofidei dignitatis fuœ, ‘verfus per P. Bedekovich pag. 35. citatos , con
’cina'vitneutiquam,juibus agnofeit, diploma Alexandri Macedonis, verhm utliomo' priva
«P.Jojep/i Be ekaviclt, in Natali Solo S. Hieronymi, pag, 34. recenfens Schönlebeni
um, ’contrai-ieri Ratkajo( qui tamen duorum Monachorum, Orbini , Glavinich authoritate
fulcìretur) 'de veritate diplomatis Alexandri ,ita profequitur: Excanduifate'ar, (lum in
leélionem Ízorum impegi, è' mibi religiojiz patientia fila/ißt mode/liant , in convitian
tem pro defenßone Patriotœ Scriptoris, canvitia/i quid vrotulißèm; prouti 8 contra' P.
Alexium Piari/lam , gui pariter - ь ¿dem diploma con clam, atque exparietinis Pra»
en_/íbus depromptum cancluclit. Heu afïeélus! vah práetenfionem! Neque difputo , de
Sclavorum'anti uitate, aut quod Alexandri Magni diplomate, antiquiores lint Romanis,
quamvis fihoc xt, mirari non fufiiciam, Scriptores Romanos, qui adeo vetußorum Slavo
шт, non meminêre. Sed nec Наше , Sarmatas, nados, cœterasque illas variarum nomen
clationum gentes, Slavos гите; fcribendosque efl'e; Slava - Sarmatas, Slavo-Gatllas &с.
nunquam enim cram folitus, de obfeuris contendere, vel ad opiniones jurare. IL
` /
и
Èniodus Il. Sclavoniœ,ê' Croatia. 35'
Il. Sclavi _Pannoniœ Saviœ, de quibus commentamur , combinatione Scri torum , fuh
Jufliniano Imperatore, primo occurrunt, fic enim Procopius lib. 3. caf. 38. .Sub idem tem
pus, Sclavenorum exercztusl, ex tribus /òlum con/‘lotus virorum mil i us , nemine rolii.
Ьет‘е, I/irumfluvûim trajeczt, ac nullo negarlo fiilaznde transmiß'o Helvroßumine ii ari~
am di ceßit &c. ( pars fors verfus feptemtrionem , ubi Slavorum amplae terras, Regna, Duca
tus , rovinciœ ; pars ad meridiem , & occidentem, ubi œque diti'ufi plurimum) narrataque eo
rum Sœvitia, & propugnatis Thraciœ urbibus, concludit: ita utergue eorum exercitus,
gua/i nimz'o fanguine ebrius ас fatius'eßêt, guos impo/ierum caperet, illorum/ partido
nare vitamßatuit; uo fac'i'um q/l, ut domum omnes rever/ifint, cum captivorum innu
meris ny/riadibus. lknuovidentur reverfi; cum fcribat lib; y3. cap. 4o. Procopius: Sola.
venorum catervœ uantœ штукам anteaprodierant , ad [треку Romanifines progre/î
fa, trajeáio Иго amine, Naifùrn venerunt, eo, ut/iibiungitur conßlio, ut Theßzlonicam
urbesgue illi circumieéias objidione caperent. Et quamvis in Dalmatiam 'intrâl'fe feri
bantur, prœdasque feciíl'e majores ;` domum nihilominus reverli Гипс. Plurixni Scriptorum,
Abares , Anthes, Sclavinos, pro una gente accipiunt.~ At fi veteres confulamus, difiinéli
funt Abarés , a Sclavis. Enim vero Menandro telle: circa удалит quidam ejus(Tibery
nempe)annum, centumferè millia Sclavorum in leraciam irru erunt, 8 Т/пасёат',
multasgue alias Regiones rœdati/iint , adverqu quos Tiberius , a ajano Abarorum Вц—
‘се; per Setlzum Singîdone rœfetium , auxilia petiit. 'En Menandri textum lib. 8,A Vez/lata
dSclavinis Gracia, сит andi ue alia ex aliis pericula'imminerent, 8 _exorirentur , ne
ue Ti'beriusjàtis copiarum aberet, quibus cum una parte ‚нудит, nedum cum toto
pterea agmine,
{угля manus conßreret
quod Romanorum , negue
vires ad in ejuslpote/ìate
orientis ф: , erant;
be um Conner/‘œ lzq/iibusLegatum
obviam ire, ro
mijitpacl
Bajanum Abarorumf_Ducem. [s tune temporisnon erat erga Romanos male anzmatus,
imo quo tempore przmum Tiôerius Imperium fii/èepit, iure Reipublicœ no_/lrœ fria сие
iebat. Mittelzat autem ad illum, utfùaa'eret сит Sclavinz's, bellum facere; gua illo#
ßforte de/iderium caperet Romanorum terras invadere, adfila defendenda, proprii»
malis revocaret , 8 сит patriœjiiiz opitulari .Sclavinipotius ducerent , rapinas agereex
Romana ditionls terris ceßzrent. Hao igitur legatione' ad Bajanum a Coe/are decreta,
eine uaguam non obtemperavit. Ad ea procuranda Joannes mittitur. - Bajanue
« in и terioremßuminis ripam transgreßus,evicos fipang Sclavinorum zgni,ferro ue va;
fíavit: ¿i cum nemo barbarorum auderet cum illo manus con/èrere (etenim in limsi#
cavernasaufugerant) omnia gua: potuit, r'a uit. Atque huic Abarorum in _..Sclavinoe
eruption: ,non jota 4C'aejiiris legatio cau/am edit, aut quod Bajanus Romanzs gratiam
жует-е vellet,guod eum Cœßzr liberaliter profècutusfuerat; fèd etiam сит privatœini~ ’\
micitiœ movebant , guia Bajanus erat »Sclavmzsprwatzm infen/i'is. .lili/'eraf unim Alva
rum Dux, ad Laurentium Sclavinorum Ducem, ê’ eos gui apud gentem auä'oritatem
Ízabebaizt, ut Abaris dic'i'o audientes фи, Ö’ eorum numero ß adjcribißnennt, qui tri
Ьша illispendebant. At Laureniius, è’ gemis-Principes: uis kominum inguiunt ф?
qui _]òlis _radys tepefcit, gui no/¿rarn potentiam pcg/lit )'ibiljùZigere è’ domare? Aliorum
enim regionls donunatum aguirere `/òlemus, non alii nig/irre; qui dominatus nos certo
manet, донес erunt bella <5' enfès. Ad Лидс modumßiperbè Ü arroganter loguentibus
вещими, non minori jùperbia, is’ arrogantia erga nos Aôarijùnt uji. 1 Hinc in pro
bra, ô' convicia itam , ô’ ut barbarorzim 'eßferox ,ů' impotens ingeniufn, in riJeai.`v @con
tentiones inter je prœcipites ferri. ‘ öclavini cum irœ moderari neguirent, Дедам: ' и?
` ад]? venerant , occiderunt. Наго audita, nimium Bajanum- abalienârunt. Accedelgat,
guod multum aurifè in eorum Regione reperturumfp'eralvat , quia -vicinas Каталогам
terras, gaas nunquam alla alia gens attigerat , deprœdatifaerant. Sed Caganus , cum
Sclavis habens inimicitias, fub Mauricio Imperatore jam horum fuit amicus, dum Евпат
telle
vorum : Отдание,
vero gentes atuasdam,
infatiabilis
ad 8Provincias
регу‘Мш, dolo Romanos
concitavit, aggreßis»,
дик: u_/gue a i lon
e guievit. Scla
um marion
ßentprogrçß'œ. «T eophanes: Interea Caganus расе/дрейфа folve-reßa ebathclavi"
norumjzguidem gentem ad Thraciam invadendam armis in_ßruxit: guœ guia/em vel u
ue ad murum longum progre/ß; , magnam ßragem; captivitate'mg'ue решат induxlt.
iladem Theophylaètus lib. a. cap. 7 & alii. ‘Horum confideratione,facilè accidit: ut Chaga#l
nus territorii fui, -loca quœdam Sclavis inhabitanda dederit, prœeipue dum in ea , ad Íißàm
amnem,Mauricy viétoria (Theophylaéto lib. 8.' cap. 3. teße) Sclavorum pars maxima intera"
Не, & Abarum tria , Sclavorum oéìo millia ,capta relïerun'tur.»`1Narrat quidemTheophanes,
anno Mauriede. [кг/Ест [асе viri tres ‚Запретит genere от, пид01егг0у1‘г1 §14’
i’ die
fri/lor. Balthajàris Kerqfeliclz.
‚‚ 34 / Notizia Praliminares Pannoni'œ Veterìs.
elio accinŕli,/êil çytlzaris tantummtido iig/lruâ'i, a Romanis captifùnt. Unde tralzeß
rent ortum, vel moram facerent ? Imperator rogare. Illi, genere Sclavinos, 6’ ad
oceani limites habitare, reßäonçlerunt. Chaganum autem gatos сёл пита, ё? tri
bu'ui'n fuarum prirfeéì'os muizeribusL/blicitâß, uthßbi fuppetias adverjîis Romanosfer
rent .- fè vero abfamiliarum capiti us „ajos , gui eos ирис! Cbaganum ехал/гнет, quod
obviarum remota intervalla , manum auxiliarem ei prœbere ne ueant. Oéì'odecim ve
rà men/iam iter “еда/ест . &c. Quare eliò viůoria Maurcîy ad фат , ad annum ejus 19.
defcribatur ь 00п111сиеге neq'ueo, Sela'vinos ad Oceani limites habitantes , in Chagani auxili
um poll annos e'tiam decem advenilTe , nullum enim reperio fundamentum; fed ineam addu
cor Tententiam': Sclavos illos , qui cum Chagano pugnârunt, aut ox hodierna fuiíe Polonia;
aut pollquam Abaribus, Longobardi, fedes fuas in Pannonia habias, l'ub conditione {aperi
us memorat'a cellilTen't, in Longobardorum fedes, Abarorum indultu, Sclavos fuilïe illocatos,
Hoc ведают: `pluribus. 1mb: Quod Sclavi, Longobardi: Italiam políidentibus, lionem
folveîin't, adeoque Longobardi: fuccellilïe videntur. :sdb :ExV 8. Gregor Pontiñcis , ad Epi
{воры Ilirize epillola,
ter 8 tui-bor. _Äßigor qua: de Sclavorum
in bis, 'qua in 'vo isente,
jam gua vobis Conturbor
patior. inmzinet, Ci',uiaper
agligorIßriœ
vehemen
adi
tumjam in Italiani intrare .ceperunn 3tiò: 'Quod Procopio telle, filma', Sclaveni, 8
tœ, in Regiones has venerint; ut Вере confundantur aScriptoribus, imo pro eadem gente
habèantur, 4tò: Quod adventus Selavorum, in has Pannoniœ Saviœ Oras, ad certam epo
cham,atque tempus,_aïnemineV deferiptus lit, eorumpverò Savia: Pannoniœ inhabitatio, ex
epiliola S. Gregory fub Mauricio, смените Scriptoribus, deducatur. Illriarn enim , his et
o'ris intrare debuerunt, necdum ‘enim Dalmatiam aflligebant, Con/laminas Porphyrog. do
Bulgaria, Servia, Croatia. fcribit, at de Sclavonia hac, atque hodierna, tacet. Ex eodem
nihilominus 'eruitur, a Sclavis Pannoniam Saviam fuilTe înhabitatam, fcribit enim cap. 28.
habebat trasfratres Pipinus, 'gui Franciœ omni, 8 .Sclavoniœ imperabaut. ’Si conten
'das hte de Selavonia moderna intelli enda hon elle, Verum de Sclavis lè temtrionalibus,quî
Francia: advicinabantur, licet capite illo do Venetiarum exordiis fcrìbat (gonlìantinus , difpu
tare nolo, _verum ex cap. '29. ‘apparet 'clarö, Sclavos Pannoniam Saviam, veteremque Japi
diam, & Liburniam, in parte >laltem tenuill'e, fc'ribit enim Conllantinus; Sclavi, Лис Ада
. ri, cum Romani 'aliguandoßurnen плагиата, iyî'tis iii/wis illos adorti о и‘ narunt,
Qicèrunìgue, narratoque vittoria? modo, Salonas a avis acceptes, pull'osque m e omanos
recenl'et, _& quia hace ex parte сада 116111. faille fcriberet , Sclavos Pannoniam Saviam tenuif
fe confequituìj. .5tòz Ex anterioribusspatet, Sclavos ab Abaris dillinélos elle , quare dum
Iucceliive, Sclavi, live Abares, a Scrlptoribusçexprimuntur, alia rei nequit elle ratio, nilî
’quia Sclavi per Abares evocati, & horum amici, ab his live Abaribus, in Pannoniis, primo
` 'territoria obtinuerint. Nolìra hac estate, Hungaria variis, diverlisque nationibus repleta ell,
ut Sv'evis , штат , Bolirenïìbus , Slavis , Valachìs &c. quae ipfae nationes, quamvis ab Пи.
garis diliinäœ lint; lro Ungaris ‘accipiuntun Idem, nunc etiam, in'Slavonìa experimur.
III, Nec minoris diliicultatis ell eruere, ubi primas fedes? & quoadusque? Sclavi his
in bris Panno'nìœ Savia», 'obtinuerint Scio, quosdam velle: Primas fedes, Sclavos fub Leo
ne Imperatorè
Berearn, ab Suit/1
& alias Hilarione Patricio
vocatas, ' ua- acce ill'e , Cerapalas,
de êothis, Есорат,
cum Jomandes Mea'ianam,
lfcriberet, a'unt: Petinam,
fnccelîivè
TubJullinia'no, Pogo'nati lilio , Got 'cum Шиш 'populum ,Slavinos diétum fui . Opinionem
bane roborare fatagunt ex Porph'yrogen. вар. 50. ubi Thematis Peloponne/i Sclavos, tem-v
poribus Imperatoris Theophili, ejusqueiilii Michaelis , Imperiumexculille recenfet. Verum
poll abitum in Italiam Gothorum, _doceri deberet, dehinc Sclavos ißhic fuilfe locatos, uod
'etli negare non aulim , cum fcribat Theophanes , Heracly anno 16.Clzoßoè’s Per/21mm ex,
Sarbaer Ducem cum 5o. millibus militum Con/lantinopol'im veî/ùs mittit, ut íni'tis pa
ä'is 'cum Hunni's (,Abares vacant) видит, Sclavis, ¿1' Сер! ibas urbem impreßione
{ада obßderent.
tulill'ent fuppetias -, Attamen Sclavi illi
non allequor., DeinPeloponneli , ua. in
Peloponneilus ratione Chagano
Pannonia ad nunquam
Savia Tgfam атлет
fuit ‚
ut Pannoniœ Sclavo'rum, primas fedes Peloponnefum dieamus. Alii, ex Jomandis textu
relato pag.28. Sauromaiœ vero, guos Sarmatas dixìmus, è’ Cemandri, 8 quidam ex
Hunnis in parte Illyrici' acl ca/lrum Миграции“ `ßbi datas coluere. Ilìi Supponi a
lec'ir'oribus multa, libi ue dari volunt, nempe: Затаив ‚ а11ат gentem , nationemque non
elle, quam Sclavos: ` um Шкет, hodiernum in Stiria Marparg, aut inferioris Scla
vonìœ Eßëcllmum ‚ olim .lidar/à vocatum: Veterem illam Illyrici extenlionem, relìrìâam,
nullis dehinc temporibus Рите. Quai, aliaque plurima , fupponi a Leâore cum vellint,pro
lubitu citillimè, quœvis deñniunt. Adducunt infuperjomandis шиит, _Slavini a Civita
. l u
ъ
Periodus II. Sclavoni'a , ë? Стана. 3.;
te nova 8 .Sclavan Rumunen/è , В loco gui appellatur Muryîanus, u/aue atl Dana/lrum
8 Boream Vi/èlaveniis commorantur, quem textum Grutterus ex Palatinis codicibus, le
gendum notat: Slavini a Guitare Novi, fs’ Unen/è, ë’ laca, qui appellatur mariano, ut
hine iterum intelli ` vellint, Novi Calirum, Vunnarn lluvios, atque Muram, adeoque pri
‚таз Sclavorum S es, & territorii eorundem limites, ab Vunna ufque Muram, acque aMu~
rae, in Dravum delluxu, per Dravum; ac а recepto per ‘Savum Dravo, Savi Huminis curfu
Belgradum uf ne, ubi Danubium inlluit Savus, ut rem certain coneludant. Verum relato
textu, atet: clavinos a praedittis locis excludi non pelle, baud attamen primas fedes illo
rum ill 'c вишь. Dein poll ruinatas veteres urbes,novas 8i cum novis nominibus his in orio
l'urrexill'e, caret dubio. ZVovi, in plurîbus locis eli, ad Oram maris,ubi 8i Ca itulum N0
vienfè in Diœce/i Se nien/i. Aliud, lub Turearum nunc Imperio , trans ñuvium Vunna,
intra Collaniczam 8i ’ rinium,loea Conliniornm Banalium. Ruma in Sirmienli Comitatu ell,
4ut hinc nal'catur dubium, an Rumunenfè ‘i aut Unnenfè legendum lit ? Illud: Mriano,
non video,qua ratione pro JVIura accipi debeat, dum lluvius elTet Mura, non lacus, Muria
ixo autem Lacus fuerat. Quare an non Murano , Venetae ditionìs live ¿Marana ßagnia Adria
tìcì maris circumdata , Aquìlejae parte ex adverfa, ibi intelligatur? aut lacus alia,nolim дей
nire. _Confequitur attainen, nee priorem textum ita clarum elle, ut abfque metuyprimœ Ген
des
i Selavorum,
Eli quoqueeorumdemque territorium
in hodierna fuperiore in Pannonia
Sclavonia , роте
, aliquot borisdeterminati. ‘
Vara/i'linô гепатит, olii!!
Calirummunc pagus, Martianeq. Nomen hoc, utrum habeat,a Parochiali templo S. Маг—
tinì Epifcopi ? aut a сайт veteribus Martene votato ‘i cui lubet, indaget. Anno 1754.10
ca illa perlulirando , vidi ilihic lacum majorem, cœno repletam, a cujus pafcuîs , animalia di
ligentilìime arcentur; failione enim, non folum lebis illius; verum Si eorumdem Domini ,
Comitis videlïcet: Joannis Pataclzic/i ile Zai'q a, S. AM Camerary, Comitatus Cri/ien
jîs »Supremi Comitis , ô’ Talvulœ Regnorum hor-um Prœjîdis , atque a cultu bonarum uti
liumgue litterarum, liar uelpatrocinio ,favorilius , celeberrimi .~ Si vel _modica ibi Гц.
inunt pafcua, lie inllantur, ut difrumpi & crepa're ea oporteat. Et quia lacum illam a Ми
ra fluvio, habere fcaturiginem relatum baberem, illiusque Scaturiginis extare certa indicia,
uae monlh'ari valeant, intellexilïem; fors relata, e Palatinis codicibus, per Grutterum tex
tus `lornandis leétio, ad lacum hanc refpexit, feriptumque lit: a Lacu quœ appellatur) nem
pe ex fcaturìgine) Манила. ь .
' v Mihi pro lubìtu, primas Sclavorum inPannomis Sedia, locum lìatuere , non eli animur,
combinatione nihilomìnus Scriptorum, quamvis verolimilius mihi videatur, fuperius relata
ех Menando, de Sclavis per Bajanum, ad preces Tibery oppugnatis, reéiius de Slavis Гер
temtrionalibus , atque moderna:I Polonia , aut Rulliae lcrìbi , qui trans Ilirum funt, viciniore»
qlue Thraciœ &Conliantinopoli, & quos, inter &Romanos, Bajanus erat medius , utpote in
etere Dacia, & partibus inferioris modemœHungariœ regnans ; attamen cum telic Procopio ,‘
Sclavenorum CatervaNaißim venerint, ut Theßalonicam, urbesque illi fubjaîtas caperent , Se»
des primas ibi Sclavos lixille conjecìarî petali; aut,li in illis Mœliœ partibus firmati non fuif
fcnt ,eos ab Abaribus tum fuilfe receptos , illocatosque per Pannoniam a Longobardi! ut го
tulìmus сеют, concludere oportet, alias qua ratione Chaganus tam infolens liuill'et Mauricio?
Sirmium libi dari urlilTet? Singiclonem evertilfet ‘l jaâando 50. alias Готам Imperii urbes а
fe fubigendas brevi.: qualiter plura Sclavorum millia arl Till'am amnem fub Mauricio cœfa,
captaque fument? Ubicumquc igitur primas fedes in Pannonia lixilTent Sclavi, eos fefe dila
tâllè extraSclavos
obtinuit) dubiumper
venit; uoniam abRegiones
has nl“annoniaa Unna , live Vunna Scriptores
habitâlle, lluvio ( qui perhibent.
facile ab Hunnis
Sub nomen
Phoca
Mauricy Succell'ore, Blondo telle Dalmatiam occu Агнце; feribìt enim : Per itl etiam tem»
Pus(nempe fub_Phoca) Imperio Con/ìanti'nopolitano tumultiluis illìs in Africa 8 A/ìa
центр, рс1ашд9и9: cylenili'mus in Dalmatiœ ê’ I/iriœ ora eonßdiß,1quœcungue ¿arm
рифа: in Reíionilus Imperio parenti'a znvajërunt, ê’ militibus , guos liocas рте/410
„продетп/й ita irruptione ceci/is, omnem Dalmatie , 8 Illyrìci' Adriatico adjacem
ris Provinciamfi'ibegerunt, Ut firmati, hinc etiam, videatur, Sclavos ab Abaribus, loca
tos his _in oris faille, dum Praelidiarios Phocas milites, irruptione faéla occiderunt, & Adri-.xe
tico adjacentem Provinciam fubegerunt , ut has Sedes confervâlïe dedueantur, cum telle Fui-f'
phyrogÄuccellivë Salonam occupavilfent. Habemus quoque litteras ( tametli такси.“ м
Heriores) Dominy Sìteniclinjak metales, in quibus: ex altera parte шеи/щ КЁ‘МЧЦ.
Chernonialißc роса: ‚ per unam падет 511оиа/сора droga( hoe ell: Sclavonieau www?
(дат, ull Ifillic Sclavos habitâlfe concludi debeat. Elìò enim polleriores индии— ‘n im.
brief?. cum nlhllominus lluviorum, montiufn. vallium nomina ‚ alter www». e\ тел—о,
l l ‘ Stg'
„;n?_3A и
55 Notitie Preliminares Pannoniœ l
Veteris
ñtque horum magiíier traditio, illucl Vallem Sclavonicam , Sclavorum Sedem ilihie olim
fuill'e , .evincit
Cogimur hic tantifper, fcriptionem abrumpere, atque illorum gratia , qui argutias otio
fi intelleéìus amant; aut qui me Patriœ ingratum prœdicabunt, quod legum vigore, atqug
ñde , Sclavoniam ubivis fcribam, taliterque fervitutem, & maneipatum gentis, аспида-е vi.
dear, refleèiere: me fuperiore Periodo pag. 6. deduxifl'e in Slteniclmialc теги: Pannoniag
Andezium , five Auderium denotarï , & poli )Vercuniatei` Ptolomœi, Andianres тыс alim
гите. Contingere potuit, ut Sclavi illi, fucœliive , ac poil medium VI. Sœculi, loca illa obti
nentes , ubi condam Andiantes fuêre, Ant/ies vocati lint, cum fcribatJornandes: Principali
ter tanzen ò'clavfni, è? Anrlzes nomi'nantur. Intelligere ;)uoque potuerunt, Штаты“,
a clava Herculis compellatos, olim ibi гите, pofiquam Sc avi eorum quoquefterras obtinu
Шеи: ‚ fe ab Herculis clava, Sclavos vocârint , & nequaquam ех voce Italica змию, qu
tum, vix adhuc in ufu fuerit. Ut Herculei enim, non folum amplilicârunt territorium fu~
um, fed fuccellìvè Abarum excufiêre I)ugum , .propriam fervârunt Rempublicam ‚ & кед”;
Sclavoniœ pofuerunt fundamentum, Bolzemz, Polonz', cœterique Slavorum, proprii nomi,
mis effecêre Regna, vel Provincias, aut Ducatus. Hi , avitœ & or-i inariœ gentis, nomen 6|
Regnum confervant; quod fcrvitutem, mancipatumque excludit. œc , quisquis ita effe о.
pinetur, cum impollibile non fit, fic evenire potulil'e, aut cogitari poile; nemine adhuc in соп
trarium fcribonte , accufari vel hinc non potero, me Patrias contrariari panegyribus, vel ho.
nori ejus voluiii'e detraéium, Sed reverti lubet. ' / ‚
His itaque Pannoniœ Savia: loci: , Íi_ non ablufiiniani epocha, fub Tiberio, atque Mau
ricio jam fuiÍTe Sclavos deducitur, at Abarlbus conjunäos, ut plureß Abares pro Sclavis, ас
viciliim habuerint. Neque folam Pannoniam Saviam incoluerunt; at Pannoniam èondam
fuperiorem live primam, integram, Enimvero сене Paulo Diacono lib. 4, cap. п. Bojomy
айда ad 2. millia virorum fuper Sclavoi` zrruunt: fiipervenìente С/шсапо отпад inter.
~;iczuntur , ut hìnc deducatur veterum primam I_)annomam (pag. п. fuperiul deferiptam)
Sclavostenuiílì», Gz-in Chagani Тише clientella ‚ qusque Socios, Item, idem Diaeonua cap.
4r. [Испив Tha/filone Duce , Bojoariorum termini' depradantur. Reßimpfìs mme"
Борту vi'ribus ‚8 t¿nrœalas ab lzo/lz'bus excutzunt, è’ lao/ies defuis ßnibuspepulerunt,
itaque ad limites BoJoariœ loca. tenuerunt Sclavi. Slgebert. Gemblacenfis ad annum 95,
Thaßïlo a Childelverto ordinatus 'Rex Bty'oarwnum, devie'ì'is Sclavis obrinuít triump ит.`
Sed infuper de inferiore olim Pannonia , modo vero Sclavonia, quœdam poilederint, ii verurm
efi,eos (_ ut fupra retulimus) a Ioeò Rumuneryè, 8 Muryïano, quod Кита”, for, “еще“.
nam, & veteremanjizm indicat, incoluiílie. Horum confideratione, multa illorum mil...
lia , Chagano , auxilio elle potuerunt in illa ad Tgßàm pug-na. ‘
IV. Negligendum non exiliimavi, eil'e quosdam: qui arbitrentur, Vandaloa origine fu.
ilfe Slavos; quosdam vero, qui Slavos, Vandalol ell'e putant. Neutri opinioni, cum Оа
тего ‚ adhaerendum „cenfeo. Vandali enim Gothorum , Germanorum uejentel fuorunt, Та.
cito, Eutropio , Jomande &c. teíìibul. Nec eli, uod a Germanis en i, aut Vindi vocen.
tur Slavi, & moderna Sclavonia dicatur ab ipfis ů/indenlandt; ifìud enim Hand aliter Scla
vis attribui ровен, quam quod olim per Vandalos, Gothosque inhabitatas terras occupava.
rint. Unde Pannones etiam, & Romani dici poll'ent, quia olim Pannones, dein Romani,
has Regiones incoluerunt. Profeftò idioma, gubernationis ratio , molities , quam in Vanda
1is defcribit Procopius, Sclavos eil'e gentem a Vandalia , Germamsque мамаш, {ас}; сеть
tur. Probabilius quoque eli, Sclavos Pannoniœ Saviœ , livemodernœ Sclavoniae ,e Polo
nia, in oras has non veniil'e, quod Cromerus etf'am monuit: Ne Blond@ guider”, in ‘liens’
è’ Crantio aú'entimur in eo, Izod e Polonia ‚8 Bohemia, Шаров in Dalmatiam, Illy.
ricum „еще volant. Рай enim probari c Procapio, 8 Sabellioo, Thraœ'am, è’ Jua.
cedoniam velu: w'einiores, ab iii` prius, uam Illyrz'cum, ê’ Ißriam vexatds el@ , e P0.
Ionia vero, 8 Bohemia proficientibus, œ Regiones priusjèjè фетиш, quam ша.
V. Cœfo Phoca, Heraclius circa 61o. annum, Imperator Каша; tametfi quœvia ad ha~
bendam cum Chagano pacem ,ioblitus prope Imperatoriae dignitatis , dumei obviam en рюши;
us, tentâil'et( vide Cedrenum,Nicephorum, Chronicon Pafchal &c.) nihilominus crefcebat Cha~
ganus periidia, infolentiaqäe, ut Nioephoro celte, Cubratus Huunogundorum Dominui, con
tra-eundem rebellaverit , legatione ad Heraclium miífa , receptis ab Imperatore muneri
bus, & Patriciatui` ‚шпаге, pacem cum Heraclio fecerit, ad linem ‘vitœ fuk метит.
СиЬгагщ‘ Bulgariß, 8l HUUBOgUriS; gente,fermoueque differentibus равна; ‚чиешадтодш
Chaganus, Abarum , Sclavinorumque œquè intra fe diílinólorum , Dognïnu, fuit. Сны“;
hujus {ìlii ранга ‚ live fub Сателлит Pogonato, contra Patrie _djmam „mutageni-l qa
` - ‚ . : . . . n,
о
a »
Periodus II. Sclavoniœ,ů' Croatie. за;
ne feorfim a fe invicem habitarent, pra-ceperant,difperf1 Гипс , ut Nicephor. Thooph.& Paul.
Diacon. notarent. Horum unus , fœderecum habitatoribus inito, iannonia domicilium col~v
locavit. Sed ubi ‘.7 quove loco? in Pannonia fedes Bulgarus ifie obtinuerit ? сопШСиегв du
rum eff. Ех iis , quœNicephorus ac Theophanes feribunt, collocati videntur fuiffe, cis Daum
bium, adeoque in purtibus fors Sirmienfibus, & Bachienfibus, cum Bulgari eorum locorum
Domini extiterint, prœteniiones fecerint;& Chubrati ñliorum unus, Baíianus a NicephOrO»
aTheophane autem Bat/:ajas nuncupetur, _a quo facile remaniit inditum tomen, Bathya,
five Bachka,& Bafiana, uti {ирга ex Hierocle retulimus, Sed Ша haud ultra. opinationem.
Bulgari hi, qui in Pannonia fedes acceperant circa annurń 679. N icephoro fcribente: Сит
Danubium tran/fight, ê’ ad Barna'm( fucceilivè Vamam) guœprope Odoyßitmß’ eminen
tiora illa mediterranea q/f , pervenißênt, cum гит Íocum undigue aflavio, Ö’ a Rb
gioniá»` afperitate muniturn aniniadverterent , ibidem caßrametatißmt. ‘Sed Ö' Sclavmo
гит gentem, gua' [Пёс т propia uo de ebat, in pote/latein „щит, acparten: juorunz
in eo limite' , gui Abares re/Lbicie at col ooant , altos Каталоги/172217143 обшили. Ощ
bus auci'i, at ue confirman', T/zraciœ oppida locague omnia po ulantur. _ Quare Im
perator реп/гидом: рготф, расет сит iisfacere coaäus e д Theophanes œquë,
fcribir е indem. __ _ _ _ _ _ _ __ .
Confiantinus Porplxyrogenitus, de his nil habet , five unde Bulgari , & qualiter дивами
inferiorem occupaverint? ad pacem tamen, & quietem, cum iis fervandain, fuadet cap. 5. aó
micitiam cum Patìinacitii` colendam. Verum cap. 31. recenfet, Crolvatas e Dalmatia Aba
res expulilTe, Dalmatiaeque Dominos fefe effeciife , atque hoc Heracly Imperatoris дитя; ut
Porphyrov: Tempore ejusdem Romanorum [тред-ахай: Негасуд dejòlata eorum Re
gio jacuit ( ветре Dalmacia) guapropter jyit [ха/и: Imperator-is, iidemßrobati _arnus a
reptis , Abares ex illis louis expulerunt, 1’ in ip_/òrum terra, quam etiam hodie tenent
fede: collocárunt. Ac licet haec ad ju/linianum RÍiinotmetum, quem Heraelium ПьарреЬ
latum prœtendit, refferenda vellit Lucius, Banduriu'sque; eis tamen fubfcribere nequeo'; tum
quod Confiantino P_orphyrog. ignotam fuorum prœdeceíl'orum fuiile hilioriam , confequenter
feriem, ac nomina, credere nequeam , qui Heraclium Il, nominaifet, ÍiJufiìnianus П. Hera
clius fuifi'et; cum &,quod aperte difìingat tempera, dum fcriberet: At a CrobatLS , guiDaL
matiam venerunt ,pars guœdam/êcçßit (non fiatim , acque illico , quia Chrobati _baptizati
extra limites propriœ terrœ non libenter aliis bellum inferunt, ut idem Porpllyrog.) f5’ Ill]à
ricum, argue Pannoniam occupav'it, qua de re inferius ubi de Croatie, fcriptu'ri. _ _
-_ De .ben/iis , five ò'erblis, fequentia Porphyro . cap, 32. Sciendum eß Бегшог orzu'fza
dos {Да а oerviis non baptiïatze , gui etiam a icognominantur , 8 ulteriora Тау-ей:
incolunt, in loco ab illis Bozci nuncupato , cuifinitima Francia eß, uti Ö' magna С/п—ов
batia baptißni expers, gua etiam alba cognominatur. Illic i itur initio Serigyůi Ízabié
гадит. Principatu autem бегите, а [Jarre ad duos [гам-е: 5еио1иго , alterjumpta po
puli parte dimidia ad Romanorum Imperatorem Heraclium confugit, gui 8 excepto д
locum ad inhabitandum :ledit in Thewfalonicœ Themate, qui cx eo tempore Servia nunA
cupatur Serlgy autem inde/ic cognominati/ùnt, guodRomanorum Imperatorifèr
virent. Aliguanto bero pQ/l , vi/îmz у! Seng/s in terramjîtam redire, 8 dimi/it guogue
illos Imperator ;_ _fèd cum trag'ecißent Danubiumjïumen, poenitentia duèîi per Prœtorenz,
gui tune гетрот‘ Belgradum admini/¿rabat , ab .Heraclio Imgeratore petierunt , aliam
ДБ terram ad inhabitandumßßignare vellet, Отшив ea, quœ nunc Servia dicitur, ö'
Paganza, guœgue ZacÍzlumorum terra постиг, item Teburnia,ê’ Canalitarum Regio
guar [трегагопз Romanorum ditionis erant , propter АЬагит excurjiones, cle/èrtœ' e]ì
_fé/li, expuI/is inde Катала: ‚ gui nunc Dalmatiam , atgue Dyrrachium incolunt, Ке
iones` Шах Serigys habitandas anerator ¿ledit , cui etiam jitbjeéîi etant, a gua etiam
aptigatiifuêrelfer Presbyteros Кота? accerßtos, 8 pietatis орет etioôîi, antigua fide'
accepta. Ех rœmiiforum combinatione, videntur ad Heracli'um, Chrobatœ` primo adves
niÍTe, deatiamque conditione ea obtinuiíl'e, ii Abares inde expulerint. Servios paulo рой,`
ad eundem confugiife Heraclium, & loca recepiffe ad TheH'alonicam Гц!) conditione przi'efianà
dorumImperatoribus fervitiorum , credibilius colonicalium, cum in terram fuam reverti ma
luerint; ac defertas ob Abarum excurfibnes terras, Potins añ'umere poßca , fui) Imperatoru'm
‚ clientella. ‘
Confequitur ex anterioribus. lmò: Abares cum Sclavis a Mauricii Imperatoris anno
circiter 17. fuiffe conjunéios, atque Socios,- ut pro una gente perfœpe ufurpentur. Solal/.01*
Pannoniam hanc Saviam, ab Abaribus accepiíi'e, territoriumque fuum , prope per Pannonlaß
integran propagâii'e, Abares cum Sclavis, & viciliim ; permixtos fuiûe,»Abarorum PlhllO*
` minus
IM. Balthafaris KerçfelicÍi.
Ё \ ь e е ц
~ 33 IVotmœ Prœlznunares Pannonzœ Veterzs.
minus magis propria fedes quod fuerit, Danubio contermina , cum Tranlilvania , deinde par
tes {ирга in ServiiS memoratœ, ex quibus, illi in Dalmatiam quoque irruillent, Tum fub
Heraclio Abarum potentiam decrevillè , dum ex Dalmatia per Creatas , ac probabilius etiam,
'ex Zachlumia, Темп-11121 ‚ & Canalitarum Regione expulli exelulique font, ut 11, qui reman
ßlerant, Croatis parere debuerint. Hinc adòxpofl Abares, Sclavos , Creatas Dalmatiam ar
¿mis fub Hemelio -aquiliville Quod аисешСгоасаз 1111 ,ad Regiones has Adriatici maris,tum
illico non venerint, 8.’. partes hse, olim Liburnia,Japidiaque, pro Dalmatia (cjus temporis li
>ve ingrell'us Стоматит) Croatica haberi nequeant, non folum ex fequentibus apparebit pa.
ragraphis, fed ex terminis; nam ab oriente Drino llumine, ab occidente Iliria, vel potins
ñuvio Arlìa», а feptemtrione Albio, Bebio , Ardio montibus , a meridie mari Adriatico termi
nabatur Dalmazia, Prœterea cap. 30. narrat Porphyrog. & qua ratione Salona ab Abaribun
fait occupata, &quod demptis, Oppidulis mari adjacentibus( nempe Ragulio , Afpaiato , Tra
gurio, Diodora, Arba , Vegla oplara) Dalmatia univerfa fub Abarum manferit potellate,
adeoque ad Croatarum, qui Abares expullerunt, venit dominatum. Qualiter autem poll
Heraciium , cum his Regionibul aélum lit'ë'infra (Бестия. 3tiò : Serviorum live Serblornrn,
his in ori» initia,?c ue ab Heraclio petenda , in memoratis fuperius locis ; quae Servia, 11111
inde, in Катит, a/cìam ,Bojìziam, Serviam ip/àm, diverlis attamen temporibus divifa
ell. 4to . Bulgaro: polleriores Croatis & Serviix elle incolas, ex fuperioribus confequitur.
5to: Epocha hac , Abarorum his in Regionibus continuo decrefcere memorias , fed Turco~
rum, atque Avarorum fupereíl'e. Facile pro Abarorum , Avarorum Scriptores exaravill'e,
admifero. 6tòzRomanorum Imperii, hoc ell orientalis five Conllantinopolitani, diminu`
tam fuilTe per has Regiones potentiam, non folum nova nomina , urbium , oppidorum , loco~
rum, Regionum , ut Croatian, Serviae, Bulgarian nomina, fed &‘enata fubinde Regna, сир
Jcunt. 7mo: Salavorum autem nomen amplificatum evaliÍi'e, ut Croatœ, Servii, Bulgari, i
hoc nomine perfaepe comprœhendantur, accipianturque promifcue , utantea Abarescum Sc1a~
vis. Illi vero, qui verful Franciam, ac ad eam incolebxnt, Slavorum nomine plerumqus
fcribuntur. Ut hœc appellatio Slavus,Sclavus, admodum ampia, abJulìiniani l. tempori
bus evalilfe videatur, facile a Slava. live gloria petita , quod videlicet glorio/i condam Ro
mani », per has nationesgloriojius non folum attriti; verum deviéti lint; dum cedere illos
юрский: ‚ Daciam ,Pannonias , Mïìliam , Mœliarn , Dalmatian: Illriam, Noticum, caetera:
que olim -Romani Imperii celebres rovincias. `
51 caufam ruinœ,tantì Imperii indago? poll imperfcrutabilem illam Divinœ ordinatio
misj. rei cuivis, fuos terminos prœiigentis ; demonlirando; nullo: elfe mortalium conatus ,`\
nulla media adperennitatem, atque quœquœ caduca & Ниха ; adim lctum invenio, Ezechie
lis 38. de Gog vaticinium: Nonne ven-les e loco tuo a partibus giulonzs, tu, 8 Populi
multi, tecum , iryíilentes e uis omnes &с. profeélo populi multi, antea ferri & barbari vene
runt, &Chrillfum colunt, )coque famulantur, Si vero Romanorum conliderctur Policia ‚ l
in hac defeéius, haudain gubernatione leves , eonlideratione relatorum priore Periodo, compe
'rire ell. I.. lNativos incolas transferre alfolebant, quibus attainen innatus ell amor Patrias,
¿it ob foli fertilitatem, divitiarum congregandarum amore, Romanos Cives illocabant, ut tot
Coloniœ,municipia tefìarentur, imo marmora etiam. Hinc faäum ‚ ut gentibus irrum
pentibus, ad originis ful: folum, veloces volaverint , incolis nativis aut pauciore numero fu
perllitibus,aut Romanorum dominatione pcrtmlis, & adversus Magillratus murmurantibus,
adnotante quoquelib.a5. Marcellino: In Provincia Africani Pannonio".l jëcundœ Corre
c70ris aputl Sirmium, poculis anuzlioribus madefaèïi guidammrbitrum МЁДЕ nullum exi`
' ßi'mantes, ücenter Imperium prœfèns, ut molejiißmum incufabant. Il. Luxus nimius ,
& ambitio univerli Orbis fubjugandi. III. Negleélus ille a Conllantino Magno na, Le
' migantibzas; qui feditione faéia, Dominos fuos expellentes,loca eorumdem occPi/ìparunt , Con
lìantino dill-imulante. Quo exem lo impune reliéizo, & fubditi ad negandam a illratui, ac
Imperio obedientiam moti Гипс ‚ ë loca alia quaerentes Domini, ad fefe vindicanâum de Ro
lnanis , evocatione barbararum gentium compulli., IV. Frequentes novitates, mutationesque
formas Regiminis, quod расе: ех divilil, fubdivilisque toties Provinciìs. V. Ereétiones tot
Prœlìdiorum fub Valentiniano, quae line opprellione plebis ell'e ne vueunt, VI. Militibuspet
anilla tanta ligentia, ut Imperatores impune occiderent , crearent, ublìituerent. VI, Ad olÄ
licia & dignitates ‚ yaut adulatorum; aut has ementium , elevatio; ас dcfcäuum ab iis com
mill'orum, negleéìum examen & correétio. VIII. Extrancornm, ut erant Stilico Vandalus,
& Rulinus , ad fumma & Imperio proxima( utpote Tutores Areadii & Нопог11 ) promotio;
4qua occalione, vires Imperii , œrarium , cœteraque arcaniora viderunt. Denique non folum
paůorum cum 1'1с1п1ъъ,‚91011111110111111111иеа Verum etiam Religionis negleéius, ÖL permillio has.’
reti
Periodus II. Sclavoniœ, En' Croatiœ. ч 39
ÍeÍicarum concluíionum , uti (uit Ariana hœreûs; & complures alias , ab Imperatoribus , at:`
que Magiliratibus, fi non tutatae , certe dillimulatœ. Plura ue caetera. ‘ \,
VI. Cum hœc lit Рейс-1115, qua,Pannoniœ veteris, in belavoniœ,Croatiœ, ac {uccelli
vè Hungariœ, Regna; aliosque Ducatus vel Provincias,nomen plane abiit, videndum ell,
num juris forent legitimi? ас num fic libera hœc Regna lint, ut nec jure clientelari, obnoxia.
Romano Imperio remanfcrint? Mihi ex infiituto de his non fcribenti, refleélere fußiciat: rem
quamvis ab fui origine menfurandam eÍlè. Confiat porro, priusquam Romani has in Regio
nes irruiíTent, fuos ubivis Magifìratus & Rempublicam Бите, a Romanis illorumque Repu
blica plene independentes : liquet ex Livio (lib. 39. сар. 4,0. ) MClaudium, bellum Ifìricum
Senatui propofuiffe, facultatemque hujus obtinuiíTe. Carnorum , I/lrorum ‚8 JapudumLe
gatiìçeniíl'e ad Seuatum fcribuntur, ( vide Liv, lib, 4.3. cap. 6. Florum de geil. Roman. lib. 4..
cap. :QQ accufando Садит Confulem, quod iingens fe in Macedoniam pro redi,ex medid
reverfus Imre, fines eorum depopulatus Нс. Proinde fi res ab origine con :deretur ,Regi
ones hœ, eo modo etfeclœ fuerunt fubditae Romano Imperio, quô funt eliberatœ. Si Pras
fcriptionis objicias titulum; prœterquam quod Тает etiam Regni Hungariœ , Coronas ,negari
nequeat, huic, a Republica Romana renunciatum tum fuiffe cenferi debet, dum in divifiono
Provinciarum ( vide {ирга fol. 8. fub X.) partes hœ, Auguiiis ceñ'œ funt ; habito per eos,do
minio proprietatis, donari poterant. A Gallieno, ceil'am fuill'e Pannonia: artem fol. 16.de
deduäum eli, fuadetque Proculi hifioria & Noroœ Duces. 1 Monarchicè iocletianus egit
cum Republica. Con/lantinus teflamento difpofuit quaevis. _Íu/linianus Vindelicam &No
ricum (nde, `Íoan. Georg. ab Eckart de reb. Franc. orient. apud Cl. Farlati Шут. Sacr.
Tom. 1.) ea fub conditione cellit: ne ultra Rlzœtiam Noricumgue, ditionem protenderent,
Proinde Tiberius II. cedere jus Pannoniarum poterat Bajano, Abarorum Chagano; atque
is, Pannoniam Saviam, Sclavis :conlirmare Mauritius,atque Heraclius. Chrobatorum, Dal
тайге aquiíitio , ell patti illius ‚мы; Abares Sclavosgue expulerint, tantique orientis Im
perio Servity ,quod Abares attriti manferint, ea.'ch obtigerint Imperio terras, quas Serviis,
uti fupra retulimus, & dein Bulgaria conferre poterant. Chrobatarum legitimum jus, agno
vit Romanus Pontifex, dum, ut cap. 31. Porphyrog. Clzrobati pQ/l acceptum Бард/тат
pepiferunt, ÜClzirograplzis propriis datos Sanc'l'o Petro Apo/lolo juraverunt, nun uam
_fé a ienam terram armis туи/2003, fèdpacem habituros cum omnibus volentibus; zm
precationem vicißim a Romano Ponti/ice acceperunt, ut ji guando aliœ gentes ipfòrum
Clzrobatorum terram invaderent, bellogue in e/iarent,pro iis pugnaret vindeng ф:
eorum DEus , vicïoriam conciliante Petro С ri/li di/cipulo. Provide. fervanda: Italia: cu
ra, contirmans jus Legitimum Croatarum. Servy Heracly tempore, fubjeéli erant Impera
tori, fuccellivè fui jurisfacti, Reges Servia: proprios habuerunt. Sane fi tot Regna , plena li
bertate gaudent, quae olim, live Reipublicae Romanze, live Imperatorum fuiffe conßat, ес
сиг hoc negandum Pannoniœ , confequenter Hungariae cœterisque ejusdem Regnis. Moderni
Imperii , а veteri illo, diilincta ell ratio, conßitutio, epochs. Quin veteri illo Romanorum
Imperio, unita folum fuit Pannonia , B_/lipendariis adjec'la ut pag. 3. Licèt verò ad pen
denda tributa , fuccellivë coaëla fuerit, vel acceÍlèrit; tam parum ideo fubjeola evafit, man
cîpiumque lmperii , quam Imperium ipfum , dum Attila', Abarum Chaganis , Bulgaris, caete
risque; annuas peniiones, & tributa ex paëtis exolvere debuit. Si jus belli objicias ; eodem
jure libertatem renafci clarum eli. Amiferunt Pannoniam Imperatores, a gentibus aliis, cam
occupari palli funt, quae ipfis, nec origine, vel antenatorum fuorum nativa fubjeëtione, nec ex pa
élis fubclitae erant,at cu_m Romanis geilerunt bella,& virtute propria libera eñecerunt tot Regna.
An vero live Sclavi? Стаса? Dalmatae? Ungari'? &c, pofiea fefe fubjecerint, fua fponte Ro
mano Imperio? aut Imperatoribus'? infra videbimus. Nunc duntaxat de initiis horum, fu
mus commentati , ad diluendum fophifma illud : alim Pannonia vetus, fuit obnoxia Roe
mana Imperia, igitur, nunc guague ejus e/lfubdita Ö' pars. .
§ 2dus
Memorizza Civiles, 8c Bellioze Sclavorum Pannonia?.

I. Sclavi habita Pannonia Savia., in focietate Abarorum, Longobardorumque amici, circa
annnm 599.1fìriam valiant, ut tefiis effet Paul. Diacon. lib. 4. cap, 2 5. Inter Ízac in»
quiens_Longobardi , cumAvaribus 8 Sclavis I/lrioruza fines ingrqßì , univer/à ignibus,
Ü raplnis va/ìaverunt , firmante hoc ipfum, epifiola S.Gregorii fuperius relata. ln Ijlriœ
nihilominus poilelforio non remanferant , fel? live ceilione Longobardorum, live armis, per
l a h@
l
Í
\
.so
u
Агаты Prœliminares Ранний: Veteris
“hodiernam Carnioliam, atque Carin'tliiam , tunèCarantanum vocatas , fefe dilïuderunt, cum
Abaribus mixtim, & ‘Provincias has , Sclavoniœ, ut partes erfecerunt. Zelliam, live Cille»
am probabilius , idem Diaconus Sclavorum Regionem exprimit , & de Warngfrido poli Lu.
pi caedem Те! metuens _Grimoaldi Regis vires-,fugit ad .Sclavòram entem in Carnun
tum, quo corra' te vocitant Caranìanum. Verum rupto cum Longo ardis fœdere, circa
annum 610. Sub Ieraclio lmpe'ratore,Ducatum Forofuly aggrediuntur cum Abaribus, & Gi-~
Forojulian'um Duccm , undique circumfeptum, occidunt, per Forojulianorum fines
difcurrentes , omnia incendiis & rapinis vaftantes -, obtentoque illorum сайт, quœvis diri~
piunt, ut Paul. Diaco'n. lib. 4.. cap. 38. Quietiam lib. 5, cap. 18. & feq. recenfet: quod fub
Grimqaldo, [Драг D'ucem Forojuly, fe eiliciens ab Abaribus die .quarto cœfus fit, ubi
dum ait:_ Veniente Cacano cum magno exercitu, in loco, ui Fluvz'us dicitur (hoc ей mo
dernum Flamen )jieu't nobis retuleruntfeniores viri, qui zn ip_/ò bello `fuerunt, per tres
dies,Lupus Dua: , cum Forofulianl's, adver/ùs‚ vcis
Cacani 'exerci'tum
ditu'r: tum Flumen ad Forojulianos pertinuiíl'e autem Huvium сон/3112712. Uncle
Reeßna , qui nuncconclu
etiam
limët effet 'Croatiae iflhic , Abares 'cum Sclavis loca illa tenuifl'e. De Dalmatia {ирга retuli
mus, priusquam per Crobatos occuparetur: Prouti etiam, quae cum Bois bella gellerunt.
SanexDalmatiam occupâíl'e, Salonam evertill'e Sclavi , atque Abares a Porphyrog. ac alii;
deferibuntur, ut dubitari de veritat'e lnequeat; quamvis de modo & circumflantiis , plura ve~
`:mirent dubia. Наго _autem circa annum 6 3 9. evenifl'e fcribantur, ac ante Crobatoruln in Dal
matiam adventum, ejeétosque Sclavos &Abares ;_ dum hi per Chrobatos inde fub Heraclio e
два; deferibuntur, ifl'hiove fuum i'ncoaville, his in Re ionibus dominatum. Porro Dalma
tiœ everiionem , ac occupationem cap. 29. & 30. recen et Porphyrog. quae ob commixtionem
Abarorum,Sclavorumque, a'c horum conjuntiiohem cap. 29. Sclavis adfcribitur, capite au
tem 30.Abaribus, ut hœc explicare oporteat. Narrat itaque cap. 29. quod ех Dalmatia ad
limitem cuftodiendum Danuby, per Romanos, mittebantur milites. Hoc fub Phoca, & Hera.
clio fuerit, quia fub Mauricio bella ad Singidonem,at ue Sirmium continua propo, fuiile соп—
flat , Abares inter & Romanos. Sub Phoca vero ac eraclïo prioribus annxs , in Thracia Еп—
folentiore's extitiÍTe-Abares conllat, hin'c e0 profe&i,partcs has atque limitem , ut fieri folet
bellorum temporibus,`quod in eas oran, ubi bellum geritur, potior pars refiduorum evoce
tur, ‘reliq'uanturque tot, quot creduntur neceil'arii, in oris illis , ubi belli non eli vis,inerme¢
reliquerunt, minusq'ue populo provifas. Dalmata.- ergo, curiofitate ducti, trajiciunt Danu
bium -di/cendi gratia, guinam trans Danubium habitent ( Гипс verba Porphyr, ubi pro
uinam, vel legendum puto gualiter? vel quinam fumi in eadem figniiicatione, ut fai-‘pe ac
cidit, uti dum Шепот, guinam vales? llas? &c. Sciebant namque Dalmatœ, Danubium 1i
`mitem elle Romanos inter 6L Abares) inveneruntque Sclavinos gentem inermem , & acceptiì
praedis recellerunt. _ Sane cum Danubius a Belgrado, ad oras illas deiluat, «Si Dalmata` Папи—
bium trajeciilè deferibantur, vigilia illae Dalmaticœ, infra hodiernum Eelgradum fuerint, ät
.cis Danubium Sclavi Abaribus permixti habitare debuerunt, intra Dravum , Savumque, ac
trans hùnc etiam ñuvium, ad Vunnam ufque, occidentalesque has oras maris Adriatici, ad
FÍumen ufque. ' Vindicare Sclavi fefe cupiente: de Dalmatis Romanis , dum hi permutant vi
gilias, a Sclavis cœduntur, magnoque firatagemate, ailumptis per Sclavos Dalmatorum cœ
forum veilibus, armis, vexillis , cïœterisque iignis bellicis, in Dalmatiam irruunt,Salonam
occupant: ibique fedibus ofitis paulatim ex eo tempore incipientes prœdari, Romanos in
eampis & in lociseditiorxbus habitantes deleverunt , eorumque loca invaferunt, Raguiio,
Afpelato, Tragurio, Diodora, Arba, V lia & Opfara, fub Romanorum potefiate reliâis,
Нас Porphyr. cap. 29. de occupatapa Sc avis Dalmatia.
Capite autem 30. fequentia „ Congregabantur itaque quot annis ex reliquis Dalmatia
„ urbibus equites, & mittebantur, Salona ufque ad mille, ad fiumen Danubium, ut ibi ex
„ cubias contra Abares agerent. Ad illam enim Danubii partem Abarca tune commoraban
„ tur, ubi hodie Turcas degunt (lloc eß tempore Con/lantini Porplgyrog. adeogue circa`
„ 949. Turcas accipz't pro Hungaris) Nomadum inflar viventes. Venìentes autem not'
„ annis Dalmatœ,eum fœpeillie jumenta hominesque viderent, trajicerc illis aliquando vifum
„ fuit, & invefiigare quinam ibi degerent. Cum itaquetrajeciil'cnt, Abarum fœminas Si рве.
,‚ ros folos invenerunt, viris & juvenibus ad expeditionem bellicam profeciis; unde fubito
_., ingruentes,ornnes ceperunt, nulloque accepte damno reverfi funt, praeda hac Salonam ab
„ duéia, Abares autem ex bellica expeditione reverli ( enfirmari ea, gua ante diximusl',
„ fuißê eos in bello Thracico, quod inter Abares ô’ Heraclium erat) re cognita con
„ Remati quidem etant; at unde vulnus hoc ipfis illatum effet , i orabant; quam ob rem
‚‚ obfervandum Iibi tempus ílatuunt, & ab eo omnia difcenda. gbftquam igitur pro more
_ n mr’
Periodus II. Sclavom'œ , ê’ Croatia'. 4t
rurfum milii funt Salona Prœlidiarii, & alii eifent a primis, :idem coníilium & ipfi cepe
runt , trajeceruntque contra Abares. Incidentes vero in illos non fparfos, ut antea , fed
‚, collectes, non folum nihil effecerunt , fed omnium gravillima|palli Гипс; quippe partîm
cœfi,partim capti fuére; neque quisquam fuit, qui è manibus illorum evaderet. Percou
„ tati vero quinam & unde eff'ent, intelleétoque ab ipiis fe mala [ирга commemorata perpef
fos effe, infuper de loci qualitate inquirentes, quafi ex auditu amore accenfi, in vinculie
„ eos tenuerunt, veftibus eorum fumptis, equisque confcenfis, Hammula & reliqua figna,
„ quœ fecum attulerant, tollentes,more exercitus Salonam petierunt. Cognito igitur геш—
роге uo а. Danubio redire foliti erant praefidiarii , quod erat magnum Sabbatum, etiam eo~
dem ie venerunt. Multitudo autem omnis, cum urbi appropinquaret, fefe occultavit;
‚, mille vero & vefies Dalmatarum fumpferant,ut fallerent ulterius perexerunt. Oppidani
„ cognitis lignis fuis & veßitu, prœterea die, quo redire ipiis folenne: portis apertis gratula
bundi con exceperunt. Illi vero {latim ac intrâíl'ent Portas occupant, & flgno reliquia,
„ 1:11 in infidiis etant dato accurrere, ac ingredi jubent. Interfecerunt itaque omnes Cives ,
„ ех eo tempore Dalmatiam univerfam occupàrunt, fedemque illic fuam collocarunt,ex
„ oeptis oppidulis mari adjacentibus, quae fefe ipfis non tradiderunt, feelin Romanorum po
‚, teßate permanebant,eo quod ex mari victitarent. Videntes itaque Abate: Pulcherrlmam
„ eílè banc terram, fedes ibi pofuerunt; Chrobati verò. &c.
Jam quia priore capite, hœc de Sclavis narraviíl'et Porphyrog. & locum ubi сову??
bantur Romani, Ül'ßàm, quatuor millia palTuum a Salona dißantem fuilTe narraret. ос
autem capite teftaretur mille tantum Viros veßes Dalmatarum affumpíit'fe, cœteram multi~
tudinem fe occultavifl'e, ait enim multitudo autem omnis, сит urbi appropìnguaret fo»
je occultavit , ac infra : Signo religuis , gui in in_/idiis erant dato accurrere ‚ ô’ ingredi
jubent, dubitari non poil'e videtur, quin haec multitude, qua: fe occultaverat; quzve juílis
erat, ex infidiis aceurrere & ingredi, Sclavorum Pannoniam Saviam incolentium, non fue
rit? quœ iacillimo negotio, ex oktenic/znia/t moderno, atque Petrova Gora, antiquo olim
Auderio Pannonico, ad ClilTam & Salonam venìt. Eil equidem incredibile, a Belgrado ao
infra, five Danubii littore, ad Salonas Plane, multitudinem Abarorum ivifi'e. Itaque ob Scla
vorum viciniam, Hi quoque cum Abaribus progrefli funt,ut hinc Abaribus Sclavisque: Salo
пав everÍio , Dalmatia- occupatio tribuatur. Annum his ac'tis confignare, perquam arduum
reperio. Scio a Viris Clariilimis , & quibul nulla ratione fum comparandus, annum 639. aH'igi.
Verum quia Porphyrog. feriberet: vaflitatem Salona accidiiïe, pofiquam Abares reverii fuiii'ent
ex bellica eigeditione, ideo ad conciliandos Scriptores, eruendamque veritatem videndum di:
Ёж: Ье11а eraclio fuêre cum Abaribus. Porro Cedreno tefle, anno Heraclii nono , feu
hrifli 619. Abares in Thraciam arma moverunt. Heraclius autem лит: Legatis, а—
cem[плат] expo/èebat. Они/пупе @aga/zus cam/ë com Qßturum pollicitusfug'ßèt , т
регагог сит Satellitio propriam dignitatem de conte a [видит u/Que murum longe ab
urbeprogrçfus, anìvla magnorum munerum copia Отдадим excepit, {Нет аЬ eo ac
cepturus, расет inter je mutuo inviolatamfìrmatum ìrz'. At АЬагщ‘ ille ,f reto теш
rando atquefoedere, ex {путай/д Heracleam дуге/22: armis adortus ф. ¿perath ve
ro .tam in/Íleratœ rez molimineperterrìtus,fuga arepta in urbem revertir. Barbarus
пишет/д lmperatoris аррагаш, »Satellitioque capta, cum omnibus’ aliis, quae co т—
Ízerza'ere potuìt, retro есть multague T/zraciœ oppida f e Pacis деда/д, ас nil Дуг/й
fpzcantia deprœdatus eß. Hoc ŕactum in Chronico Pafc all reiertur ad annum Heracly
nonum, Indióìione VII. Anno fequente, Theophane teile intra eos coaluit. Sed iterum anno
Heracly XVI. Chrifli 626. Abares Conlìantinopolim obíident, de qua obfidione in Chronico
Pafchalis dixfufius, Nicephorus quoque: Abari dg'ßölum jam расе, etenim Heradz'usprius
quam zn Per/21s exercitum duceret, muneribus ad eos mgl/Zik* illam Ärmaverat , atque infiz
рег ducenta his numorum millia promijêrat, obßdesgue dederat Joannem Sedbar
¿dfi ¢xP¢dÍìÍ0n¢ fac'ì'a, Ca/Íra all Cori/fantino olim admovent, ìbiguefùburbana omnia
incendio va/ŕant. Ita divi/‘o inter je рейс: Т racio Воли/юго ,Per/‘a Afwicum limitem,
Abares Thraciam irg'e/labant. [Едет ad muros expugnandos macÍzi/zasfabricaverant,
turresfèilicet ligneas 8 tq/ludìnes: uas сит mœm'bus admovißènt, repente divina vir
tute dg'ßolutœfùnt, obtritis qui in ilîis erant АЬагит pro ugnatoribus. Brant in e0
rumdem exercitu oelavinorum auxiliares copiœ bene т tœ, gaas illifècum adduxe
rant. Profequitur narrando, & qua: mandata habuêre Sclavi, horum ue cladem , ac quod
inter cadavera Sclavinorum, mulieres quoque inventae fmt. Tum at DE() gratiœ &c.
Ad annum iterum 6 54.. quia fcriberet Patriarcha Nicephorus: Eodem tempore JVIarìa He
racly jöror, pecunz'z's ad Abarorum Chaganum пите, »Stephanumflium recepit. Бай
НИМ. ВайЬа/‘агёг Kerç/êliclx. l‚ i us
\‘.
4a Notitie: Prœlimi/_zares I Pannoniie Veteris.

bus mnneribus illeéïus Abarus, Antoniafium ilíizgylrum incitat, ut дуг/[тайны doni's,
reliques guos Íiabebat obßdes recuperaret, quod Üfac'ïum ‘ef/h ut tam bine, quam exPor~
phyrog. qui Abare's ех bellicaexpeditione revel-fos, ìnDalmatas irruiffenarrat, Salonam ac
eepill'e, tenuilleque ; concludere 'oporteat `; b_ellurn, poli ann'um 630. Heraclio cum Abari
"bus fuillè, fors occalione Ша) quando Saraceni Antiochenos valiabant agros 5 Theodore Duce
iis relillente. .Mok fubjungit narrando. .Cubratum legationè ad Heraelium milla, paèem
cum 'eodem fecill'e. Qui Cubratus, live Chrobàtus, fuecellivë ab Heraclio ‚ aut tum {latim
terras petierit. Heraclius autem,hefcirem.quó
intelligerïs Dalmatiam non conditionibus
lolum valiatamfuperius
'elle aSclavîs&
Abaribus, fed plane 0ccupatam3 bonlilio, Ilub relatis,
Dalmatiam Croa'tis dedit. Ita ue poll annum 6 o. Sclavi & Àbares Dalmatiam & Salonas
occupârunt , teniieruntquè, dem Chrobati's aclvementibus , at" ue pugnantibus, partesque Ser~
viëœ modernœ, live loca i11a~, 'quae Serviis, fuceellivb depullis `1nde Abaribus, Heraclius dedit,
defolantibus;
Dalmatia, circa excidiùm
videtur 639. occalione pugna
Salenae & eertaminis
accedill'e, intra Sclavos,
Croatarumque Abaŕesdominatu's
in Dalmatia , & Croataspro
inco
are. . . _ ‚ ` ` . A „ _ _
П. Рго1`е&Ь Abarum dominatus , vel rnavis dieere riepo'pulatio, ut dillufus erat antea,
'eonlirmantibus Franciearum rerum Scriptoribus; ita ab Anno Chrilìi circiter 62 3. decrefce
bat. Quo anno Sclavi Winidi , SAMONEM natione Franéurn, Regem libi adverfus Abarel
conliituerunt. Caufam rei, enarrat Almoinus àpud Illus. eruditillimumque D.Jolèph. Affe
mani T_om. I'I. pag: 5. verbis Tequentibus: ‚ь Sclavi jam dudum Hunis, qui&Avares dieun
5, tur,flùbje&i;dominationis eorumjugum detreéltare tentabant. Siquidem cum primum .veè
„ &igalia eis, uti Dominisdependerent; práeliantium calira tutarentur; fugientibuß auxilia
„ ad relillsendúm fúbminillrarent , tantas ab iplis libi illatas tollerabant 'co'ntumelias -,u_t non
д,„ homìnes hominibus,
cœtera, 'quae fedv(diélu
crudeliter `l'eras quoque
credereshorrendum)
quibuslibet in
vilibus imperitare unúm
eos eXercebant, jumentis.
illucly nefandum,
Naminteŕ
5, cunélisquè antea Saeculil inauditum etat fcelus, quod qualìvhiematuri , eorum 'adeuntes
3, domicilia, uxores ipforum fuis allumebant focias llratisi Verum illi, qui de conjugibue
~„ Sclavorum, & Hunnis erant geniti, hoc malum quod vitrici eorum diu fuerant perpellî;
„ nolentes 'perpeti , immane contra~ Dominos-,8i Pattes l'uos excita'vére bellum, -Ad quod
‚, _Sarno cum focii's, adjumento Winidis futurus, forte profeóìus eli. Fattaque eongrellione,
„ Winidi Hunnos fuperant, In hoc certamine Samo cum fuis prœclarurń `militia? documen'
„ tum c_ledit. Prœrupto narńque' fefe periculo dans , plurimos hollium delìruxit. Нос Гиен
„ cellù Same a Sclavis ad regnandum expetituà, eo quod egregia ejus deleéiarentur fortitu;
д, dine, de negotiatore Rex conllitutu's, per 36. annos lirenue Regnum gubernavit, adverfuni
3, innumeros bellorum tumultús, qua: cum Avaris gellit: in quìbus femper prudenti allutià
~„ ufus, viéior extitit „. reflegarius quoque, cœterique compluret ejus méminerunt, gel'toà
rumque abs lè bellorum. Parte itaque ex illa, live orientali;'& fepte'mtrionalì Francorum
_Regno ‘advieina,Abarorum dominatus reliringebatur, cum Same VVinidoru'm Slavorum Rex,
in bellis , quie cum Avaris дате, viélo'r femper extiterit. - l
‚ Scimus viros alias doéìillimos; opinari ac fci'ibere: Запишет hunc Caf'änthanorúmscla
'vorum fuillè Regèm, conlequenter Pannoniae vetcris Sclavorum, atque hline, his ex Regio=
hibus, fuum extendille Regnum; & Sclavos ab Abarum jugoieliberaville Verum сотый
nation'e Scxâiptorurń, faétorum item; tam herum, quam & Winidorum Sclavorum illorum д
qui Francis 'advicìnabantu'r , & cum his frequentia gellèrúnt bella, opinionem banc cor-`
шва-е o ortet. ÄEnimverò pràete ùam quoclSamonis hújus, nee Porphyrogenitus, 'nec By;
zantìnorum Scriptorum (quorum iliorieè ad hos Pannoniae Sclavos pleŕumque pertinent)
quispiam , faciat mentionem, __li me 'non fuvit, fefelitque horum leclio & combinatie, editionis
Venetae ; conciliari Regnum Sathonis cuminilioria Sclavorumhorum Pannonias incolentiúrrì
hequit.` Зато 623. anno, Regnum apud Sclavos confecutus feribitur, ac line eo, ut Sclavos
'ab Avaŕum jugo vindicet, libeŕetque.,_ Qua itaque ratione, li harum partium Rex fuilfet 5
vadverfu's". Dalmatas, pro, àtq'uè ‘cum Abaribus ~, pugnare poterat ‘l Dalmatiam occupare, aut
occupati facere poli: 630. pro Abaribus permitterev? Sarno annis regnâll'e fcribitur, адво
que ‘ab anno 62 3. ad annum ciŕciter 660. cui' nulla ejus his in Regionibus memoria ? 511111165
Dalmatiœ pei Croatas occupatio; horumq'ue Dominatus extenlio , per VeterumJapydiamv, Li;
burniam, partemque fuperioris Pannoniàe veteris? & quidem intra annos eos, quibus Samò
regnavit. AQuid eli, quod Aìmoinus & Frédegarius deferiba nt bella Samonis cum Dagoberto;
` Saxones tributo fuilfe libeŕatos , ut limitem Francorum defenderent. Vide hos Hilioricos 'aa
pud lllm. Allemanum, ех quo Aimony textum ex parte, habe: Anno itague XI. Regni
fui (ветре Dagoberti) сит Winidijifßîi Samanis iteriimfortiterfœvirent, ¿ffœpe tran/1
‘ een»
r Periodus Il. Sclavoniœ,É>’ Croatia. ~ `
_ __ 4.3
'cen/ò proprio limite , Regnum Francorum vaßandum, leoringamê’ religuos pagos ina
rederentur ; разодели Rex Jllettis urbem veniens, cum Сон/1120 Ponti/'zcum , felt
grocerum, ommbusgue Primatibus Regni con/entientibus, Sigeber'tumßliumßium in
Regno Außriœjiiblimavit, jedemgue ¿Hertie civitatem Ízabere, pemußr; Cllzunibertu'n
vero Colonie Ponti/fcem, ê' {щадит Ducem Palatii ‘ad Regnum gubernandum 14/11—
tuit. Нас, nullal ratione Càranthanis oris, atque partibus applicari pol'funt , cum tamen fi.
Samonis Regnum intra Sclavos 1105 fuilTet, Samoni opponere , vicinis ex terris Carinthiœ Si~
'gebertum debuiil'et. Samonis itaque in Regem eleéìio, ejusdem ue Regnum in defcripta ab
Helmoldo lib. 1. cap. 2. Regione fuit; videlicet: ubi Polonia erp/aca, pervenitur ad
amplißimam Slavorum Provincian: , eorum qui anti uitus Wand i, nunc autem W711i;
tlzi, _Ru тли]: appellantur. Horum primifuni omerani, quorum fèdes protendun
tur и/дие ad Odomm. Е]? autem adora diri/)imm ‘amnis` Slavicœ Regioni: ‚В oritur in
profzznzlißimofàltu 1_1!aralzorum, ‘ui /ìi'nt ab oriente Bolzemìœ, ubi ¿3' Albin ortitur
principzum , nec longzs` ad znvzc'em _i/lan't132121225,Дщйъ'еф currunt meatu, А ia enim
in occafìzm ruensprimo ímpetu Bolzemos` allait cuni oorabis, medio 'cur/ii Slavos dirimit
aSaxonibus , novi/@mè Hamburgenßzm dividens Parochiama Bremen/i, vigor Oceanuni
ingreditur Britannicum. Идет/111111143 », id e/l Odora, bergens in Boream tran/it per me
dios l/l/inulo'rum popular` dividens Pomeranoi` a Wilìis. Denique f1 _ Ша perpendantur,
quœ immortalis memoria: ( mortuusVienna'die 5.5eptembris '17"66.) Hanficziu'l exhiber diplo
mata, res certa eli, SamonisìRegn'um, Cai-inthiam , Sclavosque Carantanos non fuili'e. Di;
Íiinguendi itaque funt, Sclavi, qui Pannoniam incoluere,a Slavis illis; adeoque Rex illoruni
Sarno, collocari
hiiominus ex illa hic nequit, quae
Slavorum, ‘uberius iirmabuntur
per Samonem coaéiabaturexAbarum
iis, quœaudacia
infra dicentur. _Parte
, tyrannie, & doi
'minatuß- , . ,.l _ ‚ ‚
Parte quoque e`x alia, Dalmatie: videlicet, ‘quam Chrobatœ circa 639. 'aut 64.0. жира;
verant, potiliimum 'poilquam & ‚Зету, recenfitas fupra ex Porphyrogen. Regiones ab Hel»
raclio accepiÍTent, lic contl'iti, ‘coaréiatique apparent , ut memorias eorumdem, pofierioribuo
his annis,pedetentim 'deiiciant-,& e'xiguae admodum fuperfint. Eos prorfus abiiÍl'e, magralï
feque alie, ut olim Gothi , Longobardi, ~'dieere non pollumus, cum ifrud a nemine fcripturń
reminifcamur, Itaq'ue Sclavorumlhis in bris orefcente potentia `ôzviribu's, in eorumdem viè
dent'ur nomen traniiviñ'e,
pattern tenuiiTe. _ Abares illi,cum _iisdcrn ut infra, diviiionem fecifle Pannoniœ, atque hujuo
qui in Dalmatia, poli ejus a Croatis aquiíitio'nem, ilihxc vrernanà
ferant, Croatis fubjeéii quod fuerint, teflatur Conßantinus Porphyrog. 29. bellogu'e in
quiens: per алло: aliquot inter eos geßo ,vicerunt Clzroba'ti; Abarumgue alios guidenì
interfecerunt,
Jèßà alios vero
Íiœc Regiofuit, parerejibi
/z'intgue coegerunt:
etiamnum atgue .Abarum
in Clzrobatia ex illo tempore
reliquia.’, a Clzrobatis ре]:
( Chrobatiam vo;
cat, _occu .itam per Chrobatas Dalmatiam) è? Abares ф cogno/èuntur. Idem in 'allie
partibus, Igannoniar veteris prœcipue, evenille deducitur, _ . „
An autem illico, poli Dalmatiae partesa Croatia aquifita's, per CliíTani, cœterumqúè con;
tinentem д femet Croatœ in hane Pannonia` Saviae ora'm elfuderint ‘ipartesque trans Colapianas;
Iive occidentalis exhac'parte, condamLiburniaál & Japidiœ, ubi nunc Lika, _& Corbavia, occupa
'verint ?fefeque Rabiliverint f? auttardius?confiituere nefcio. Ea Íiquidem щей: Soriptoribus va;
rieta's, ut utrumqué dicendum ,arguendumque videatur. IllaJoannis IV.captivoru`m redem
prio,aSclavis
aut anno 640.&aut 641. quae
Abaribus; redemptorum
bella aSclavis
cum Croatis captivorum
gerentibus'. narratur,
Porphyrog. aut aCroatis
ùoque capite 30.fuérità
¿Itâ
Cltrobatis , qui in Dalmatiam Denerunt ,pars уладим/1109721, 8 Ilyricum aigue Panno4 .
niam,occupavit'. Ut omnino 'argui pollit, ilatim obtentá Dalmatiá д partem 'aliquam Croa;
шиш, Pannoniam in arte ut _diximus occupaviÍTe. Hujus fenfus ей, auélor Cronic'œ Croa'ì
бег feríbendo: 64'0. ` rek Babinell Gòr Horvati nazpervo vu Dalma iu, i
ove quasnie Нищий/(е д ibìlîwen lre fitra'nè, i {ifnoŕfemi b0y5Ãtirali iefìu А are;
i Стай/516 падшпш - - ‘- od nijlz Dalmaqia káje od 11 orjarlo lliure# Dunaja dofìë
gala,Horvat_/àko ime prijelà ,i do dana/niega dneim blader/ala ie. Hoc efiŕ _ 64o. Аа’иед
nientes trans Bebys montibus Croatœ, primìim in Dalmatiam, Е! Ízoaliernœ Croati'œ Sclaè
Doniœgue partes, ê’ pdt multa bella,- ex ату Abaris , lzicfètlesjixerunt = - ~ ab illis
Dálmatia , guœ afl/lari, ad Muram Ö’ anubiumpertin еды, Croatiœ nomen accepit,
Ü’ Ízodiernum diem соц/драг. __ Verim'i 11 relatus a Porpiíyrog. Croatarum illorum,qui
Dalmatiam occupârunt fubHeraclio Baptìfmusì fi juramentum Ra œ pra-fiitum,no_n inva:
dendi alienas terras: fi denique Paulus Diaconus lib. 5. cap. 18. upi hifioriam fub Con-`
лапке Imperatore defeŕibens, qua : Tunei Grimoaldus` nalen: civile bellum interi Lwli
‘ „ 1 _ go are
44 Notitiœ Praliminares Pannoniœ Veteris
`¿gobardos excitare., Regi Avarum Cacano mandavit , ut in Forum July contra Lupum
.Ducem cum exercztu ventret , eumguc bello Protereret. Quad è’ [идиш eß. Nam ие—
niente Cacano cum magno exercltu in loco , gui Fluvius (modo Flumen) a'icitur,/icut
nobis retulerunt Seniores ‘Virt` , gul' in bellofuerunt , per не: diesLu и: Dux cum
Forojulianis adverßis Cacani exercitum coryíixit 8c. Attendatur, perpen aturque ; fub
vConiìante Imperatore, & circa 662. Àbares Pannoniam Saviam ,de qua commentamur рене
çdiíi'e concluditur, dum ad Flumcn cum Lupo pugnaverunt; Cadentc nihilominus, lœfaque
_ eorum potentie., pofiquam ad mandatum Grimoaldi occurrere Lupo Cacanus debuit , & Ро
rojulio exire atque cedere ad minas Grimoaliii, quod cum omni exercitus fui multitudine 50
ret irrupturus, nifi de Forojulianorum finìbus exierínt. Prœterea; quia Dalmatia per Cro
atas pofiidelbatur, illa quoque Pauli Diaconi cap. 4.6. de Sclavis narratio; quod cum multi
tudine navium, de Venetiarum finibus folventea арий Sipontum ad mare Adriaticum fitam
Apulia: urbem сайта poTuerint,foveas occultas'fecerint, Ариец Вепеуепсапцш Ducem œ.
.cider-int; fed a Radoaldo magna firage profilati, fugam in propria arripere coaéìì lint, ne
l начат de aliis, ac de Sclavis, tum ad uc Íivecirca annum 662. oras has Adriaticas, 8:
annonìam Saviam incolentibus, intelliëenda venit. Si enim per Sclavos , Diaconus Сюа.
fa; intellexiifet, eo nomine eosdem vocá et, ne ue his opus fuifl'et , per Venetias in Apuliam
trajicere. Quare horum confideratione, fub eraclio Стасе, has in oras e Dalmacia tum
mico fefe non extenderunt, at tardius omnino. Neque Porphyrog. five annum occupata: а
'CroatisPannoniœ Saviae; five tum illico, feu poli aquifitam Dalmatiam, artem Croatarum
_in lllyficum , & Pannoniam feceiliffe, fcriberet; Chronica etiam Croatica , um рой multa bel
1a ‚ ехРиШз Abaribus, fedes iixili'e Creatas in Pannonia narrar, fatil innuit, tardiul eos Рап
noniarum partem hanc, occupâilë. _ _
Нас nihilominus еще, Sclavos jam tenuii'fe Carinthiam hodiernam, fi fides ей Pau»
lo Diacono, negari n uit. Scribit enim cap. amde _\Vernefrido, Sclavorum ope, Ducatum.
роторы, poiî eœdem 4- upi arripiente: тешат lGrimoaluii Regis virei` ‚ u itatl Sclavo
fum {спит zn Carnuntum, quod corrupte: vocitat Caranranum. Qui ро ea cum Scla
vis` advenzens, gua/i Ducatum, eorum viribus rejùmpturus, apud Nemas Car/tram, quod
non longe a Foroíuiy eli/lat irruentibusjìiper fé Forojulianis, ехгёпдщ‘ Narrat до.
inde cap. a 3. de W e&arî Duce ForoJuly, quod cum audiiTet Sclavorum ens , Петит pro~
,feéìum fuiife, ad terras Ducis irruentes, Cafirametati Еле, in loco, qui Ёгохаз ( fors Brìxîg
hodie) dicitur,non _longe a Forojuly., fed 'reverqu pridie Waftari , fefeque ad pontem Na~
ufonis fluminis confpiciendum prœbens Sclavis , fic eos terruit, quod precipites fu iffent, Si
prœtendas lector, Abaros , fub Sclavorum accipi nomine, ob genti: Abararom Szâclavonicœ
Perfaepe confufionem; contendere nolo. At mixti licèt fuerint, fequitur ex his nihilominus,
Abares uamvis Sclavorum nomme acceptos , his in oria ermanfiffe, nequc illico per adve
nientes (ilub Heraclio Croatas fuiil'e, ех Illyrico hoc, & annonia eject-os.
III. Profeti?) Caganus Abarorum , vires fuas attrital cernem, neque Lengobardorum im
perìaůz mandata pati volens, fub Confiantino Po onato , intelligens Abarca ab eodem pro
fligatos , pacem cum Imperatore fecit. .Sie enim heophanel, ad IX» annum Confiantini, а.
deoque ad annum circiter 672'. Hoc ubi percepêre , ui occaßtm incolebant , Cbaganus А
Ъагит Princeps,cœterzgue zllarum Provinciarum eges,Duces, 8 СаЛаНЕштуие ос.
cidentalium nationum primores, Legatos una cum munerilnt.s` ad Imperatorem, Pacis
concordia ae cum ipfo ineundœ,jirmandœî)ue gratia misêre. Imperator eorum preci
bus'conce ens , pacem, gua je tejlaretur ominum, cum ipjisßrmavit. Videns porro
circa hœc ipfa tempora (ut Theophanes ad annum XI. Confiantini.) Bulgaro: progreifus cos
facere., quod Imperator eoaétus fuerit , pacem _cum eis agere , & non fine magno Romani no~
minis dede'core идиш: annuatim_ cunìam eisdem perfolvere, fuum'que Bulgares dilatare
dominatum , ut _ heophane tefie, unc, a _Varna ad Savum Chaud tamen per totum , fed qua.
is a Danubio recipitur) extenderint Bulgari; Chagano facile mortuo , Abaribus autem , qui
ißhìc remanferant, alium non eligentibus Chaganum , at Sclavicarum gentium, quibus qua
qua verfus~ cingebantur, five morem ; per Seniores gubernii accipientes '; five pars Sclavo.
шт redditi , uti fine proprio fuêre Chagano; ita eorumdem memoria. apud Scriptures non
occurrit, fermè Saeculo , nifi nomen Abariœ, quaii cuiusdam fpecialis Provinciœ.
IV. Circa haec tempora , putat Lucius lib 1. cap. 1 I. Chro'batas a Francis fubaůosfuif
fe, Francorumqlpe Dominium , extenfum uf ue in Dalmatiam , ob Porphyrog. Verba: Tam
ta autem crude °tate utebantur Franct,ut ac'ì'antes azi/luc pueros occlcientes,canibus
` оЬ
jicerent. Ош: res cum zntollerabi'listhrobatis фи, ac't'o dißdio , Pri'nci es guos ex
ipß; habebant interemcrunt. Verum fubfcrlbere parenti, fundatœ Hifiorial almaticœ ne
quae.
Periodus II Sclavoniœ, fs’ Croatiœ. 43 i
Enimvero Sigeberto felle, ad annum 660. apud Schönleben: Francorum Regibus a fò-lid
tafortìtudine Ü/cientz'a degenerantibus, Regni potentia cli/ponebatur per majores do.
mus, Regibus /ölo nomine regnantibus. Quibus moris erdtprincipari uidem jêcun-`
dum genus, ö’ nil agere vel difponere, quam irrationabiliter edere 8 bi ere, domigue
morari, 8 Calendìs ¿Way prœ/idere coram tota gente , /àlutare Üjàlutari, ob/è uia, 8
dona accipereů' rependere, @fic fecum uf ue afl alium Majum ermanere. uam Si~
geberti narrationem ; conlirmaret , Samonis Sclavorum Winidorum illoria , reliqua item аэ
tatis hujus Francorum; ut, hincFrancis, extendendœ ad Dalmatiam jurisdictionis fuae, con'
natus, Rudiumque non appareant. Prœterea Paulus Diaconus fcriberet: ad Azelliam ufque
( quod Ozallium modernum ell'e diximus) Sclavos terra: inhabitatores penlionem folvere Fo“
roJulianis, adeoque Franci ,his in partibus dominatu caruerunt. Infuper Auétor Mifeella;
hill, lib. 19. circa 690. refert: Imperatorem IIuliinianum, feleétis ex Mœlia , & inferiore Pan
nonia triginta millibus Sclavorum , quos Populum acceptabilem nominavit , conllituto iis Du
ce Nebula,pacem cum Arabibus rupill'e. ‘ Hi primum urgere fœdera , obtendere juramen.
ta, pacem expofcere vili Гипс, at Juliiniano non audiente, Sclavorum Ducem milla peeunia
corruperunt, ut cum ao.millibus ad ipfos transfugeret. Quorum conlideratione , Francos
ad Regiones has, l'uum dilata'ville Imperium, dicere nequeo. Sed l'ub Seniorum fuorum
bernatione erant Sclavi, ut fcriberet Porphyrogenius: Principes vero lzœ gentes non ï;
bent,`prater Zupanos Senes," guemailmodum etiam religui Sclavorum populi, atque vi
gore pacis , innitœ cum Conllantino , uti ех Theophane fuperius retulimus, lmperatores ve.
nerabantur, iisque parebant; ut bellatorum 30. millia'Julliniano dediÍTe fcribantur.
Itaqhe cum ad linern Saeculi hujus VII. Bulgarorum potentia creverit, ut ad Terbelern
Bulgariœ Principemllullinianus Imperator fugill'e delcribatur, ejus viribus pollea repolitus;
Sclavos quoque ,in Forumjnlium irru ill'e, Paul. Diacon. lib.6, cap. 24.. apud Schönleben te
lletur his verbis: irruerunt Latruncu iSclavorum /uper gregem 8 paßores ovium , guœ
in eorum vicinia pa/cebantur, 8 de eis prœzlas abegerunt, circa Saeculi VIII, inicia; quod
ve Ärgaidum eos inl'equentem, fuga eluferint, fubjècutus llos,_Reé?or loci illius ¿Ir-gai
dus , guem lingua propriâ dicunt, vir nobilis animogue è? vzrzbus potens , nec tamenaß
_[ègui potuit -cum prœdafugientes. Quem ideo, quod _Ferdulp/zus reprœhenderit, inquiens:
guandojortiter ages , ubi ab Аг a, nomen Argaidz conjècutus es. Iplique relpondiliet
Arga: rilemineris Dux Ferdul e, quod me ф znermem ¿i inutilem dzxeris, Ü’ vulgari
verbo Arga clixeris , jam студи tempus edendi/pecimen nulitaris audacia , pereat qui
poßerior e nobis Slavos adortusfuerit. Tum Argam irruill'e in Sclavos , Ferdulphum e
tiam; fed ex monte, ubi Slavi fe loca verant, utloco opportuno, faxis ,armisque , modica {ио—
rum jatturá; lic triumphaville Sclavos, ut primos inter occubuerit Arga, mox etiam1 Dux
Ferdulphus, & omnis fere Forojuly nobilitas. Credo ego hac occalione Croatas, qui Dal
matiam tenebant, occupatis antea infulis illis, quae remanferant (uti fupra ex Porphyrog.
retulimus)nempe Arba, Veglia &с. per oras illas Corbaviœ & Lichœ, has in Regiones irru
ifl'e , easque occupavill'e, fuumque Dominatum, & poliea Regnum, has in oras extendill'e, a
deoque Szeculi VIII. fub initia. Haelenus Croatas fuum Dominatum has in Regiones exten*
diffe, nullum ell: ex Scriptoribus fundamentum, vel conjeéiurœ alicujus; itaque Croatarum
has in Regiones extenlionem , ligendam ad hos annos exiliimo. ‚
Scio Palladium, hace, in linibus Carinthiae, Рада fuill'e exiliimare; Schönlebenium , La
baci; quod, /Emonam veterum elle, oliendere conatur. Paulus DiaconuS tacet, cujus loci
Rector Argaidus Fuerit? At tanta Гипс; quae fuadeant, Argaidum Sclavoniœ hujus, dc qua
commentamur fuilTe Retlorem. rmò: Quod ex PorphyrogenïfO. ас ams. Sclavofum 131“
”ре: Seniores gubernari fuilIet alTolita, ut Argaidus ideo, Rec70ris nomine defcribatur. ЁЗ‘
rinthis , live Carantanis Sclavis, Duces jam fuill'e fcribantur, &circa h'œctempora Aida :.95
=.Quia Sclavos hac œtate, terras has, olim Longobardorum lub annua penlione polïaiizil“ из
que ad Ozelliam , ac ad tempera Ratechis Ducis, live annum circiter 74o. idem Dixcsrfxu :e:
aan", “C hinc : quemadmodum harum Regionum Sclavi, Ducum Forojuly, ali uan: i: ‘.\\..\
fem’ abs fe. agnovilTent proprietatem; ac erga Longobardos obligationem,q110d 11?@ *ius
Argaidum reprœhendere valuerit, ob non contritos irrumpentcs Sclavos; im 11N £51.51?
ex oris modernarum maritimarum раж-бит, five Lichano-Corbavienlibus, tanto mxgiä f"
ßimandum eli,quod Carantanos Sclavos penlionem folvil'fe Longobardis non legstuf; '
Lupus cœterique, ad Carantanos Sclavos baud fecurë видящие, li obnoxii pentium _J
tani, fuif'fent Longobardis. ,Rtiòc Dum Diaconus Latrunculos vocat Sclavos inw." " А
Palìores ovìum irruil'fent , partes illas Lichae,Corbaviasque indicati, ubi nunc etiam ` L' .in
. m
qußor. Balthafaris Kerc/èliclx.
` .
46 l мала Preliminares Pannoníœ Veteris.
Pia, & ex his vita incolis , [atie apparet. Propter occupatas verowAdriatìci infulas a Croatia
antea, five рой annum 64o. vicini Стаса? Sclavis fuére, indeque fecêre impetum in gregem
_ ovesque vicinorum , atque ex montibus illis, admodum opor-tunis ,Àrgaidurń, Fernulphum,
caeterosque Nobiles faxis, armisque opprefl'erunt. Nec ell , quod Diaconus latrunculos illos
Sclavos ap llïtet; Conflat enim œque Croatas fub Sclavorum nomine frequenter accipi, ef
feque a Senptoribuslacceptos. 4to: Bellum Argaicli ex oris veteris Liburniœ &Japidiœ fu
iíl'e, hoc etiam indicat, uod latrunculi illi, in terras a Sclavis pofl'eíl'as irruiíl'e, & prœdns fe
ciil'e dicantur, ifìudque mtimatum fuiÍTe Fernulpho Forojulienfîum Duci, Porro li ex Ca
rantanis partìbus illa deprœdatìo accidiÍTet, cum limes Forojulienfium Ducum,1imitîCaran
tanorurn advicinaretur, f1 Latrunculi Slavi fuêre, ex Carantano limite irruere debentes,il
lico ad Forojulieniîum terras irruifïent. Si vero ad Garant-anorum` agros venerunt latrun- _
culi, Slavi eílè non poterant, fed Norici aut Boii ,quosnihilominus Slavos fuiÍl'e , narratDîa
conus. Itaque Стаса; fuiÍTeLatrunculos illos confequitur, qui ex terri: vicinorum fibi Scla
vorum oves, aliaque depraeclati funt, ut faòta horum infolentiœ fìgnîiicatîone, Dux Fernul
Phus ,adverfus eos, profeélus una cum Sclavorum Reéìore Argaido fuerít, 5to: Cum Civi
tas Zagrabia, in qua haec fcribimus, nunc etiam Agram а Germanìs vocetur, Civitatî huic
ab А га nomen ìnditum remanfifi'e , cenferi poteíl; adeoque Agrarie \, five Argaidum ‚ Sclavo
rum orum fuiffe Reélorem, atque hic Potius,quam Labaci refediíl'e, ex fui nominis relî iis.
Quia porro fimîliter , Corbaviœ nomen , ab oéìavo hoe Sœculo erueretur, & Corlmlus 11—
catum Femulphî occupaviíTe fcriberetur , fi is Croatarum , tum oras illas occupantium, Dux
non fuerat( quem fuiffe eil verofimìlius) Corbaviœ'nomen , ab hoc Corbulo adveniífe , conje~
&ari poteíl, atque рой occifos Agram , & Fernulphum , cœterosque Nobilium; Corbulum
Ducatum occupaviíle , aut extenfione Croatici dominatus, inhis oris eHeciÍTe.
V. Hac fam.l oceafìone, .ex Scriptorum combinatione, atque hiûoriis deducimus, Imò z
Croataljumy has in oras Adriatici , extenfìonem. adb: Longobardorum confequenter etiam
Forojulienfium faélam per Sclavos, Croatasque his ex Regionîbus otefìatis omnis ceilionem,
hinc & peníìonis illius, cujus Paulus Diaconus meminit, Япет. ënìmvero in Ducatu Foro
july, Fernulpho fuccellii'fe ícribitur Рето. Huic cum Sclavis,ad Forojulumerumpentibus
fuiile bella conßat. Ad Lau-rianum five Lauranam caflrametatus fcribìtur Dux Pemo , &
POR ternum conflìéìum , oblata Sclavis pace, cum iisdefn conluiíl'e` Нас occafione penůonem
illam ceiïaviile credo , cum Pemonis Succeílbr RaticÍu's , ßatim ut gubernandoForojulio ad
motus erat , in Carnioliam Sclavorum patriam ( funt verba Diaconi, a ud Schönleben , in»
dicantia Sclavorum fuiiTe Carnìoliam, tanquam partem veteris primœ annonìœ)arma пю
vit , five ad Sclavos obligandos, negleéìam folvere penfîonem; five quod Pemo pater fuus _ad
eos profugerìt. Qnacumque demum ех caufa Ratichìs cum Sclavìs bellum gellìt , teile Dia
cono, Sclavì penfionem ultra non folverunt , imo Forojulianorum decreviß'e poteflatemmon
folum ex inferioribus conflabit, fed Ratîcliis ipfe, Prœfec'îi tantum , Forqjuly nomine venit.
Atquegto:
hœccirca 7.35. aut
Si Dubravio 74.0. aliis
totque annum , aëla гитеfides,
Scriptoribusl Гсг1Ьцпсиц _ oélavl~` multi
ab exordio Sœculi hujus
Duces atque Principes enatl Гипс; reliques inter , fi Sigeberto fidel , circa annum 724. Boy,
& Alemannì jugum Francorum excutiu nt(hinc qua ratione fuüineri роще? Sclavonìam, Cro
atiamque aetate hac, fub Francorum fuiñ'e Regno , non affequor) Caranthani (госте, ñbi
conßituiiïe Ducem Вони]; пот1пе, defcribuntur: de Bulgaris , horumque Duci us,dubita
bit nemo. Itaque poíìquam Pannonia Saviae Sclavl , ut olim Abarum, ita circa praediéìol
annos, a Longobardorum , vel fi mavis dicere Forojulianorum, poteilate; fefe plena libertate
emancîpâil'ent , ab exemplo БЫ vicinorum, Ducem eos, БЫ proprîum c'reaviíïe confcquìtur,
ut аЬ anno circìter 74o. Ízujas moderna Sclavonìœ Виста: pepefzdus vieleatur. Quam
vis porro, prìmum Ducem certo defignare nequeam, Selavoniarn nihilominushanc Duces ha
buiffe conßat ех Lindevitî bello, aliisque feçutuxjis. Hanc Duçatum fuiÍTe , œquè clarum fa
cîunt Scriptores, atque diplomata, ello hœc fmt duobus prope Sáeculis pofìeriora, utinPerio~
`do III. narraturus, l ~ _
4to : Ее quia ab Anno circiter 677. uti {ирга ех ТЬеорЪапе diximus , A_barum poten
tia fuiífet diminuta ‚ ut nulla prope occurrat eorundem memoria; Slavorum ,Sclavorumgue
nomen,aclmodum celebre, clarumque evaiìtf Winidi Slavi illi, Francorum attrivêre vires,
atque potentîam, ех caufis fupra e Segìberto defcriptis,atque illi , tot Dueatus & fucceñìvè
Regna, ut Thuringiae , Pomeraniœ , Bohemiœ, Moraviœ, Polonia, Silelìœ &с. effecerunt. lili
quos nos Sclavos fctìbimus, seque in his cis panubianisüefpeélu Zagrabiœ) orìs , atque etiam
poil Belgradum hodlernum, trans Danabianls; varios Ducatus , atque Regna, virtute fua con~
íìituerunt, ut Bulgariam, Serviam,`Croatîam, Sclavoniam, Carantanum, nunc Carinthiam
' м 810.
\
Periodus II. Sclavonia,€f O'oatiœ. 47
&c. Adeoque,uti illi Slai'iFrancorum; itahi Conllantinopolitanorum Imperium admodum
eoarâàrunt , jugum excullerunt , prouti etiam Longobardorum , atque ita , Slavicurn nomen ,
ас prope dixerim orbem extenderunt, effeceruntque percelebre. С: omnino licet olim , vi~
derentur fuillè Servi , ac aliorum mancipia . Gloria/i, quà devidores appareant. Hinc ,
quamvis intra eos,incolœ,`habi_tatoresque mixtim, alize etiam remanferint nationes varia,
qui attamen Slavicœ, aut òclavlcœ gemis Principatus eva/èrunt, caetera: quoque intra eos ha.
bitantes nationes Si gentes ,Slavica fub appellatione compraehenduntur. Ех Silentio bellorum
has intra gentes Sclavicas , ab exordio dominatus eorundem , concordiam, fummamque соп—
junäionem & amiciziam arguere lioet; pronti etiam, ex mutuis translocationibus, live fedi
um mutationibus; ut hinc Dalmatiam, live Deleminciam ¿C quod nempe ex Dalmatie tranli~
verint) item Sorabos , è Servia live Serblia fefe transferentes, orfendas in moderna Germania.
Ooatas illos, qui Dalmatiam veterem aquiliverunt, ad magnam Gomiam mittere folico: ,
fcribit Porphgrogenitus. Quinimo plurimi 'voluntg fcribuntque : per Chee/wm . Leclzum
gue, ex hac annoniœ Croatia emigrantes, Regna Bohemia», atque Polonia: conllituta luille.
Qua an ita lint? non indagamus, nec allerimus. Si cui lubet de hac quae-Rione informari,
Clarillimos, doàilůmosque: Farlatum, ac Allemannumeonfulat. Hinc nihilominus ,conqu
&ionem illam, Slavos inter Sclavosque viguill'e confequitur. Verum opinione. mea , perni.
ciolius nihil cogitare, faœreque poterant, quam dum ln tot Ducatus, Principatusque , femet
diviferunt, nec fub uno Reclore, atque Capite, tantam fervârunt Rempublicam Slavonicam.'
5to: Enatis tot, tantisque Ducatibus, qui lingulorum fuerunt limites l elTet indagan
dum. Ego, qui de Veteri Romanorum Pannonia , commentarer , de hac tantum dicere in
votis habeo. Itaque in veteri illa , Romanorum utraque Pannonia, .lapidia quoque & Libul’`
nia antiqua, in partefaltem inclufis; fequentes ab oc'lavo Засим, enati dedueuntur Ducatus
Magillratusque. Primo ab occidentali & refpe&ivè meridionali , ubi nunc Licha, 82 Corba
via , verbô prope , Epifcopatus Segnienlis eli, O'oatiœ pars ell conliituta; quam ВАМПИР—
raneam Farlatus vocat, partemjapidiae veteris, Pannonia.- item antiquœ compleelens. Наго
pars poli Latrunculos illos, de quibus in Arga diximus, primumque probabilius Duœm Cor
bulum, ad Croatas devenit , lic & penes Croatas remanlit. Hoc firmar Porphyrog, ca . 30.
dum ait: At a Chrobatis, qui in Dalmatiam venerant, pars quœdam fecejit . ê’ Цуг-13
сит at ue Pannoniam occupavit, Ízabebantgue etiam Principemjiipremum, qui ad
Chrobatiœ tantum Principem , amicitiœ ergo legationem mittebat, Verbis his clarillimů
narrat: Nequaquam ex magna. illa Crobatia , ad Carpaticos lita, has in_Regiones advenill'o
primo Crobaias, at in Dalmatiam illam veram Veterum , quod urbes etiam ab iis occupata,
ul tro lirmarent. Ab his in Dalmatia fefe l'irmantibus Crobatis ( qui in Dalmatiam venerant,
adeoque pollen) pars` guadamfèceßit ad Illyricum ,argue Pannoniam, hac in parte, haud
integram , 'occupavl't Conllituto libi proprio Principe , in mediterranea hac lòli Pannonici
Croatia (lzabebantgue etiam ipji Principemjiipremum , live ii, qui e Dalmatia in Pannoniam
fecelTerant) ad Clzrobatiœ tantum Principem, amicitiœ ergo legationem mittebant. Sane
confulio tota, enata inde ell, quod e domellicis , patriœ cognitionem habentibus, locorum item,
montium ,fluviorum, ea qua: ad civilem pertinent hilloriam, fcripferit nemo; verinn vel do
rebus Religionis, vel bellicis, at ue hëec plus encomiallicè , quam chronologice , aut fecun~
dum gradus hilloricae probabilitatis. Extranei verb, atque remotius lcribentes, defeéìu сов—
nitionis Regionum, harumque Magillratus ( id quod etiam nunc experìmur) varient дато—
dum. Rerum Francicarum Scriptores, plerumque Dalmatiam ad Dravum ufque extendunt,
alii; jam Sclavoniœ vel Slavoniœ Regionem vocant, jam Pannoniœ; aut a gentibus, Panno,
nìas olim occupantibus. At quisque fuarum rerum optimam habet cognitionem , & eumpri
I_nis earum , quae publicœ Гипс, «Si vocantur, Ac licèt accurate confcriptœ non lint, traditio~
ne lic inhœrent , ut per plura Sœcula ,non oblitterentur, id, quod nunc etiam experimur, dum
quzedam huic, quœdam alteri Provinciae, ех ratione llatus, Principum fuprema voluntate
adjiciuntur, ea nihilominus, ellò nomen fortiantur novum , ab ineolis lic fervantur, ut oblit
terarinequeant. Rei hujus veritas elucet ex tot numero articulis, ut 17. anni 1538. 35.
1543. 4-1545. 23. 1630. 4.8. &57. 1647.31. & 32. 1649.& iis omnibus,quî de reéiilicandìs Reg
ni limitibus tanto funt numero, prœci ue verb ex articulo 3o. anni 1 65. ubi-x Quadper lit
toralis Au/lriaci compellationem ( in partibus nempe & Regno Croatia* ) ex ipjà tantum
[itûs ratione defìimptam, juribus Regni baud guidguam derogandum, adeogue ip/ůw ¢‘
tiam Sacra.’4 Coronœ jurisdic'iioni inde nullumprœjudicium eventurum /ìia Мак/[аудита
гШЁта benignê declarare dignatajit, Status 8 Ordi/zes дети contentantur. чают
fcribant nunc, ut etiam fcripturi creduntur Auélores, partes illas Croatia?, pro пешими.
jlriaco , confulionem apud polieren , fatturißaufaturique omnino funt , veritatem nihilmuia
m Я nus
\ \
43 Notiti'œ Prœlz'mì/zares Pannonìœ Veterz's.

nils confervabit fempcr , erudita. Hungaria, Croatiaque, de partium illarum maritimarum le'
gicimo jure, & vero Croatie nomine , ex pracfntis articulis. Idem accidit olim, ac dumfuum
quivis ambicbat extendcre dominatum. At Patria: Cives atque incolae , nil obßante Андо
rum in fcribendo varietate, veritatem confervant, dum difiinéìos conflanter, а. Зазси10 hoc o
ctavo , Duces Sclavoniœ , & fuccellivè Regcs,aDucibus , Regibusque his in oris Croatiœ fer- '
vant, & diflinguunt; dum in Titulis fuorum Regum, Dalmatiœ,Croatiœ,Sclavoniœ.Rex,
dum in Banis perlìcpe difiinttis, atque aliis Croatiœ, Sclavoniœ aliis: in ea olim voce': То
tius; five Sclavonize, five Croatia?, vel Ungariœ; quod pofiremum S. Rex Stephanus adhi~
huit in titulis, evincentibus fuis Diplomatibus, alterum DemetriusSvinimirus , tertium, five
totius Sclavoniœ, tot Bani adhibuerunt, veritatem rei, five diftinétionis Croatiœ a Sclavo
n_ia in Pannoniis, non uno , fed tot Sœculis confervârunt, Quare mirari fatis nequeo, 11111
Rriff. Doctii'limique l). Allumani , Tom. 4. Par. в. cap. 1. pag, mihi 279. verbs. hœc: Ego vero
de Pannonia guidem Savia , nullum dubium mol'eripqße afirmo: Ízinc en'zm a Chrobatz's
Бейте, qui eam Regionempoßederunt, .blauoniœ nome/z accepìt. Mirarilinquam ne~
queo , Virum tantum atlirmare : nullum dubium mol/eri pcg/ZE’,dum nihilominus, ex fuis pro
iis , eruditiiiimisque Гане Тomis , & immortalis memoriœ lcriptis , dubium ilIi enafci potuit;
quando Sclavos ajußiniani epocha, Croatas vero ab Heracly, ipfe deducit, & demonßrat,
adeoque rettius a Sclavis anterioribus , atque Abaribus permixtis , Croata` fuccellivè adve
nientes, Sclavorum nomen accepel'uut, а terris per Sclavos ante p0flèliis, per Creatas vero
dehinc occupatis, quam quod а Croatis, fine ullo dubio, nomen Sclavoniœ , Pannonia Savia
accepiffet. Deinde, errat &_ valde Puidem, Vir lllufìriilimus Aflemanus, 11 exifìimat Pan
noniam Veterum Saviam, totam ; we Croatiœ, five Sclavoniœ nomine , aut nunc venire, aut
ab octavo fœculo confianter е11`е confiderandam, errorem cjus, leges пойте municipales, innu
mera Hungarian Begum diplomata evincunt. Quod videlicet, in ipfa Veteri illa 'Romano
rum olim Pannon'ia , fucceilìvè Savia compellata, diflinéia Regna , fint Croatia, & Sclavo
nia., imo hœc, in fuperiorem , inferioremq ue divifa. Et Quamvis , necAÍTemanus , nec Farla
ш: in Codicibus Legum пот-агат , fundatos 1`е е11`е contendere valeant, nec iisdem ea eÍl'e
monumenta, quae in nofìris extarent tabullariis, claruní ciTet ; nihilominus cum fub Ludo
lvico Imper. inferioris Pannoniëe Dux Liudevitus deferibatur, qui cum Borna Dalmatiae, Li
burńz'œ ue Duce bellavit , ac demum reliéta .Si/'cia , ad Sorabos, five Servios 'profugiens, in
Dalmatlam ad Liurlemullum Borna: avunculum tranfiit , facile vel hinc, dubium iis enafci
potuiß'et, in Pannonia olim Savia, plures Ducum fuiffe, adeoque Croatiam tempore Ludo
`vici pii, necdum per totam Pannonlam Saviam, fuiÍTe extenfam, Bornœ vero Оценив-(611111
Dux Liburniœ fcribitur) in oris Adriatici mediterraneis, elle debuiffe', pronti & Sorabos, five
Servios , ad quos Liudevitus profugit.
Certe Clar. Farlatus affectui fuo in Dalmatiam, admodum laxavit habenas , dum earn
ab Augufto ad VII. ufque Sœculum, ad Savum, Dravum, Danubium entendit,Parlinonia;l Au
guůorum Provincìœ omnino injurius. Dum verò pag. 116. fcribcret: Prg/lilaam imperam
ze JlL/linia/zo , re.;` Gotlwrum in Italia diminué/exto ò'œculo, ас deteriores indìesjïeri
согреты, tantum abe/l , ut Dalmatlajus Лист ‚ ас nomen coatraxerz't, шпроты per ea
tempora longe in jèptemtrionem ufgue ad Dravum ac Da/zulßlam protalerzt , argue [шва
e/l terria propagado nomz/zis Dalmaticì , сит Dalmatia Sallam ac Dravum transgrçßîz,
Pannoniamfere totam,fì¿b роге/Багет, notionemgue jizz' nomini; realegít, Hic nimius
aiïeétus,ClariÍl`. Farlati, abripuit fibi ipíi. Si longe in feptemtrioncm , ad Dravum, Danu
biumque, per Pannoniam totam, _Dalmatia poteftatem , fuosq ue extendit a Sœculo VI. ter
minos, per quem? & qualiter prolata fuit potefias illa, & nomen Dalmatië: per totam Pan
noniam, docendum erat. Fors barbarae illœ gentes», Longobardi, Abares, Sclavi, Bulgari,
Dalmatœ erant ï & ех Dalmatia erumpentes, ut nomen, potefiatemque Dalmaticam extendif
fe videantur. At hoc fcriptum a nomine, imo Dalmatiam ipfam a Sclavis & Abaribus deflru
¿iam fuiffe , dein Sœculo VII, indulgente Heraclio a Croatis aquifitam conflat, ipfeque Far
latus defcriberet. Qua ergo ratione Dalmatia, Pannoniamfere totam ful» pote/latein, no
tionemgue fai nonúnisreclegit? At Procopius (cui innititur Farlatus) Gepìfles Sirmz'um
ait urbem, 8 alias` Dal/natia' Cívitates, majorem in partem occupantes tene/yan: , ubi Sir
mium in Dalmatia tum fuiílè intelligi poteß; Auétor quoque hifioriíc Mifcellœ: C/zajanut`
inquit in Dalmatiam properat, 8 сит veng'ßèt Belicham (fit hœc five Velika , in moderno
Pofegano Comitatu, aut Bela, vel Bihachium) 4o. Civitates circa eam depopulatus eß,
Quin Coniiaut. Porphyrog. Antiguitus Dalmatia incipiebat a con/iniis Dyrrlzachyßve
Antibarls, 8 ad l/lriœ conßnia pertlngebat: ad [шашист vero ad Danubiumjlumen
/è extendebat. Verum nec cx his расе: ‚ Jus , potefìatemque Dalmatiaa ad Danubium fuiii'e
. pro- ‚
Pen-'dus П. Sclavonìœ,ê’ Croatia. 4.9
promotam. Quod vero nomen attinet, Procopius, li fui textus funt, eli lingularis admo
dum ,dum Sirmium Dalmatie: adfcribit, contra reliquorum Omnium Scriptorum lidem, ac
tellimonium, quin etîam eorum, qui a lexto , feptimoque fcripsêre Sœculo. Hieronvmus
oppidum Strili'on, Dalmatiœ,Pannoniœque conlinium fuil'fe perhibet , cujus telìimoniu'm ать
teferendum elle Procopio puto. Quamvis in Veneta editione anni 17:9. Procopv, textus
illos non invenìam, imo lib. 1. cap. 13. pagmihîëo. Pmcopius fait : Epirotœ digi; priniiun
locum obtinert , ad urbem affine maritimen: `vialamnizm. Ыпс je aperit Prebizlis re
gio ; _fêguitur cui Dalrrzatiœ nomen e/l , ô' guœ cum ila/à, occidentalis [треку finibus
comprœheniluntur. Proxima Libiirnia , liuic Ijlria, deinde Regio Venetorum, ad Ra
vennam urbem роггед‘а. Atgue Ízi jiinr maris accolœ: Supra guos ХМ)! б’ Suabi, non
illi, qui Francis parent, jèil ab ii's diver/i interioris terrœ traäus obtinent. Ultra bos
Carri] ßtijiintm'Voricijue.- arl quorum a'exteram Dacœ 8 Pannones Ízabitant, uisque
in Urbibus Singirlonusi, ac Sirmizmi numerant , ad Ißrumjíuvium evaclentes. Proco
ius hic Sirmium Pannoniae attribuit, ut olim omnes , delcribitque bene has Regiones. In
{тот arcana can. 18. pag. mihi 316, ante bellum Italicum Got/10mm Inzm'riuni et’ Gal
lorum agro ad u_[gue Dacia:fines, ubi Civitas Sirmiiim e/l, Protendebatur. Citterum
cum Romanorum со iœ erant in Italia, Gallicani ‚8 Venetici a ri magnum partenzGer
mani occupabanr; òirmium vero vicinamfue Regionen: Ge œ es Ízabebant. Totus Íiic
terrarum trac'l'us eß mortalibus diy/iitutus, parti/n bello de/eiis, partim lue, morbisgue,
ш: conjëqui bella fòlent &c. Item de bell.Goth. lib. 3. cap. 33. Gepœales, qui olim шт
Zeni Sirmium, Dariamque omnem obtinuerant, ut primum _Íu/iinianus ¿ingu/ius ditio.
ni Got/iicœ regi'onem illam eripuit , agentes ibi Romanos abduxerunt in jèrvitutem, 8
continent” Frogreßi, vim vajiitatemque Romano Imperio attulerunt, Quare .impera`
tor illis impq/ierumßi enflia negavit , ziœ jam inde olim a Romanis accipere соц/Бите.
rant. Cum autem ur em Alori'cum Б’ annoniœ munitiones, aliague loca, ac pecuniaria
in uper maximam,_]u_/iinianus Align/_ius Longobardis donáßêt, eam illi' ob cau/am pa~
triisjèdibus relicïis, in diluer/a ._l/ìrijl'iminis ripa con/Ederant, Íiaud procul a Серий—
luis. At ip/i uogue Dalmatiam 8 Illyricum, ad limitem ufaue Epiïamnipervagando ‚
prœdas abige ant , 8 captives: quorum nonnullisfiiga Дар/Яз, ас revenís doma/n , Ro
manum lli barbari imperium obibant &c. cap. 34.. in oratione legatorum Longobardorum:
,Sirmium Сереги/й: tenent jèßgue univeijiz Dacia potiri Задам, ut profecîo non vi~
deam , qua ratione, doceri valeat ? Protopy Еде, Sirmìum fub julìiniano urbem винте Dal
matiœ &Dalmatiam ad Sirmium ac [ирга extenfam. De Auéìore hill. Milcellae, cum opere
dellituar, (Посте neleio, Belicliam attamen, non dicit in textu fuperiore, in Dalmatia elle,
at quod in Dalmatiam properando, Belicham & alias 4.0. Civitates circa eam(videlicct circa
Dalmatiam,adeoque a Dalmatia civitates illas excludere videtur) lit depopulatus. Porphy.
rog.cap.130. ait antiguitus Dalmatiam in latitudine, ufque ad Dauubium fefe extendille, fed
quando? quave œtate ? non exprimit. Accepillë mihi videtur, ex narrationis fue: contextu ,
tempus illud, quo loca illa , Sei-viis ab Heraclio collata, ob Abarorum metum , deferta fuere,
hinc Ша ut delerta, ad Provinciam Dalmatiœ fcriplit , de qua videlicet, quomodo a Sclavis
lit occupata, enarrat. Quare Clarilli Farlati, nec in Dalmatize extenlione, live ab Augulìo
ad Vll. Sastulum; live a Sœculo VII. liatim, fubfcribi polTe ailirmo . fed neque iis, quae de
Chrobatia Interamnenli fcribit dicendo: Clzrobatia Interamnen/is eaalem c/l ac Pannoniiz
Savia, Dravo Savogue [тег/еда. Наго li de modernis intelligit temporibus, alam eli,
cum Sclavoniam inferiorem , Comitatibus tribus , & Generalatu Sclavonieo, live Ellechienli ,
um Dravo , Savoque continetur , ad Illovam amnem ab occalii, cum Chrobatia Interamnen
ll confi-dill'e, и: quivis notitiam habens fatebitur , ipfeque Farlatus reperiet. Si vero, de рта:
teritis loquitur lieculis, hoc etiam legibus & monumenti: noliris tellantibus, fublillerenequit,
dum illarum pittium , ut diverlie Гипс Periodus , lic & appellationes; neque eruta ell hacte
nus epoeha, qua, partes illae, nomine Chroatiœ fuilTent habitar. Sed &Mediterraneam Croa
tiam fuam, accurati: non deferiplit, dum eam inter Savum & montes, partemque Japidiœ col
locat, dum iterum hœc, ut nunc conlidcratur, includens etiam fuperiorem Sclavoniam , at
ue conlians tribus V,Comitatìbus, -ac duobus Generalatibus nempe Carolollndienli, &Varaf
dinenli, conliniis item Banalibus ,adeoque haec ipfa Croatia, quam Farlatus Mediterraneam
appellavit, & Savo conclulit, ultra & trans Savum ponenda fuillbt, ad Dravum ulque lluvi’
um a Septemtrione. Hœc veritatis amore , quam, dixi l'upcrius , magis fciri: ex traditions.
legibus, monumentis , abiis, qui Patria: Гипс lilii, ac a quibusvis extraneis Scriptoribus. bvd
reddeundum , itaque _ _
V. Polìquam ex Dalmatia, Croatarum' pars , in oras has Japidia. veteris & ЬФНГНЩ
д icccf
H120() Baltlzajàris Kerc/èlicli. \
_’
5o Notitìœ Preliminares Pannoníœ Veteris .

‚ТесеШПЬс, partes illas, ejeéìis inde Sclavis, & occifo Arga, five Argaido occupavifl'et; Polit
quam item Sclavi , qui Longobardis ad tempera Ratichis Ducis penfionem folvebant, Теше: in
plenam aÍIbruiÍl'ent libertatem, ab exemplo Vicinorurn , a quibus Duces fuêl'e confìîtuti, ut
n ì"5ulgariœ,Serviœ, Carinthiœ &c. Hi quoque conßitutis intra fe limitibus, Duces fihi creavif
fe deducuntur. Sed an illico , aut fucceHivè , confìituere nequeo , prœcipue cum ex Porphy
`rog. tardius hoc eveniÍTe arguatur,ait enim: excußìs Romani Imperiz' Ízaôenis liber: ,fuis
gue non alieni@ Iegíbus uß/ànt. Principes vero , ut aíunt , Ízœ gentes non habent,prœ
тег 2ирапоз _[ènes, guemadmodum etìam reliqui Sclavorum populi. Irno eodem cap. 29.
Iub Bafllio Imperatore, & рой fufceptum Baotifmum (a Croatis nempe oras Adriaticas inco
Ientibus) Croatas fuos ail'umpfiñ'e proprios Principes narrat. Atgue ex e0 tempore inqui~
ens, in hodiernnm u/Que diem , Principes ifi/ís ex eademßirpe, 8 пол aliunde eligzmtur,
Hœc de Croatis Porphyr. Verum Principis nomen , pro Regis oflicio intellexiffe Porphyrog,
argui poten: ex ca . 30. ubi narrat, fufoepto a Croatis Bapcifmate fub Porino Principe, Prin
cipat'um tenente Orino Regionem in Zupanias XI. divifam fuiff'e, quibus enarratis fubjum
git . ijörum ue Banus tenet Criba/àm , Litìam, è’ Списка/т, hoc eß hodierna азами),
Corbaviam, дат, Kotqevje, ut proinde Porìnum, utpote Principem five Regem, аВа
no dißinguat. Hinc nihilominus fequitur, tam Croatas hos , ante conflitutos a fe Reges , five
Principes, quam & Sclavos alios habuiffe quendam , praeter Zupanos Senes , qui hiá erat Su
perior; quem illi Banum ,_/ìve Dominum appellabant ; vicini autem dixêre Ducem. Nec
occafìone confiituti per Croatas Regis, Regni ue; Вапоэ fuili".` extinétos , at Regibus fubjcétos,
Zupanis nihilominus majores, dum Bano , gorbavia, Lika, Kotczevje excifa, afïignataque
fuêre. Haec de Croatia habemus ex Porphyrog.
Eadem omnino de Sclavis tenenda funt, non folum ex verbis Porphyrog. guemaa'mo
¿um etz'am religui Sclavorumpopuli, ubi, antequam Principes , five Reges proprios соит
tuifl'ent Croata? , eaudem illos fervâil'e gubernationis formam , five Rempublicam , cum reliquis
Sclavorum populis, teflatur. lgitur dum prœter Zupanos, Croatis Banum Рите cnfìat , i
dem etiam obferváli'e vicinos Sclavos confequitur; ñrmatque Banorum, non folum Croatiœ,
Dalmatiœque,fed & Sclavoniœ , atque fub Regibus Serviœ, Bofniae, Banorum Series. Qua
те quos Scriptores latini , Duces retulére, hos Sclavis his quoque fuiÍTe, dubitari non росе“ ,
at quoa hi, fuos Duces, idiomate fuo BANOS appellaverint, vocaverintque, Zupanos quo
que illos, quos Comites Latini, Banis (quorum fuit ollicii/ militaribus praeeffe, fecurìtati con~
fulere, uti ex Argaido apparet) fubordinatos. Itaque proprios Banos, five Duces, his fuiffe
nationibus, antequam fuos habuiíTent Reges, dubitari non potell. An autem To Banus, ac
ceperint ex voce Pan , quae Dominum fignificat? aut ex Abarorum reliquiis aÍTumpta fit hœc
vox Banus? quia Вари, Abaribus Chaganum eorundem, five Ducis oilicium denotáfl'e, in
comperto haberetur, quod cui lubet, teneat. Mihi fatis eli, id Burzi Qßìcium apud Sclavoß ,
Croatasque fuill'e, quod Davis apud nationes alias. l -
am cum ea. fit plurimorum opinio, & manifeßus error, quod fuperior hœc Sclavonia,
quae hodie Croatiœ nomine venit, ab olim & femper fit, fueritque Croatia, neque uIlas palla.
unquam fuerit mutaciones ас periodos , id quod domefìicorum quidam arguant, ex alveo Ног
` vate/:ka vocato, adeoque indicante, femper hic fuiil'e Croatiam, cilm Ногти, Croatam, fig
nificet, Horvatcl'zka Croatizxm. Item : quod oras Japidiœ veteris, five populum illum, qui
ari Ítíeklz'cam, Mötling, circa & ultro habitat, Bell' Нот/ты ‚ id eli Croatas Albos vocarent;
non defaut, qui pro Croatia magna, a Porphyrog. indicata, non habuerint olim , ac nunc
quidam habeant, его-Залечив firmillime,has oras. Фиат-е ajunt: cum telus hœc,multip1ica
to populo, fuiliciens non fuill'et, in Regiones non folum vicinas fefe dilatârunt croatas , at
fratres tres, cx агсе Кгарёпа, cum quibusdam abiiffe , condidiíl'eque tria ampliílìma Regna,
Bohemiam nempe, Poloniam, &Mofcoviam. Hinc Alexandri Magni Macedonia diploma ,
dicebatur,docendumquejus
mandum in `’Regni hujus tabullario
lcgitimum, all'ervari; cujus marmori
, curavit Pragœ copiam Chehus,
incidi. ad fefeSz infimilia
Неве Bohemia fir
fomnia,l
evidentiœ erant & certitudines, memoria quoque mea , ut certe his adverfari ante annos zo.
nefas fuiffet, utinam apud omnes, nunc quoque culpa careat! Et qui praejudicatismajorum,
Religioforumque Virorum non adhzercbant erroribus, periêre. Alii vero, doéìi 1icèt,afe
feripta едете metue'oant, ut fie, partes hse, cognitione rerum~fuarum careant, habeantque tot
lacunas, quas necëMSS. litteras colentium Nicodemorum ( quod videlicet tantorum fcripturœ
confervatœ non lint; vel fi prarjudicatis opinionibus non adhaefiffent, ut hœreticorum, nova
rorumqne miferrimè pel'iverint) fupplere ер: poilìbile. Nunc , laudos infinitae DEO l infan
tiam agentibus , melioribus utilibusque littcris, quit: diliinguunt veritatem, aquusvis opinio~
ne , nec rei evidenciam in fophifmatibus collocant,i`tribc1'e hac de re nos poile conlìdimus , quod
(111310
\
Periodus II. Sclavoniœ , 8 Croatia'. 5r "

diploma adeo decantatum Alaxandri Magni , in aperto vifitatoque anno 1763. monumentoruiix
RegniScrinio , reperturn non fit, quodve propriarum nofcendarum rerum , elfe multis deiide
rium animadverterim, ‚
Ita ue ex fuperioribus pateret, Sclavos cum Abaribus his in Regionìbus, ante Croat“
fuifie. Partem Croatarum ex Dalmatia, in oras nominatas fecefiiii'e, illasque Sclavis eripuif~
fe. . Parte alia Sclavis reliëta, ut ex divifione ac paétis, illud uod Croatis obvenit, Croatia:
venerit, remanferitque nomine , quod Sclavis reliétum ей, Sc avonia diéìa efi. Clara hase
funt , ех monumentis Hungarian Regum, etfi polierioribus, ex tot tantisque Scriptoribw,` ‚ в;`
ut reliquos taceam, ex fuperius recitato Porphyrogeniti textu , patet , Sclavorum gentes, vi
cinas гите Croatìs, dum ait Porphyrog. quemadmodum reliqui Sclavorum populi, quos a
Croatis difiinguit, ac fuiffe plures indicat. Profeétò Carantani, Camioli, Sclavorum fuêre
populus, item Sclavi , in Sclavonia habitantes ,Servii quoque five Serbli , & trans Danubium
Moravi. Hinc furgentibus octavo faeculo tot tantisque Ducibus , adeoque Ducatibus etiam ,
Sclavonia quoque Banatus five Ducatus nomen fortita, oceaiione hac nata ей, ас 111111116111
Provincia eH'ecÍta , a Croatia, Servia, Carantano &c. Et quœvis , tametli Veteris Pannoniœ,
fuis circumfcripta fuêre Iimitibus.
Sed qui illi fuére limites ? Sclavoniam inter & Croatiam? Fateor, effe notato; а nemï.
ne. Quantum nihilominus deduci eScriptolibus poíi'unt , fi generatim perpendantur, Primi
illi Croatia- advenœ , a feptemtrione ad limites Ducatus tum Forojuly , ас ex parte Sclavo
niœ, ab oriente Sclavonia, a meridie ac occafu partim Serviis, partim cumCroatis illis, а qui.
bus e Dalmatia receiferant,jnngebantur. Sclavi vero ab occafu, Croatia, & Forojulianis, a
feptemtrione partim Carantanis, partim Avaribus., ab oriente bulgarie, a meridia in parte
Serviis, in parte Croatis. Et hoc ottavo faeculo. Si vero difiinéhus confiderentur,& particu.
larius. A feptemtrione atque orlente , ultra Dravum, atque ad Sao fluvium, ac Rabam ex»
tenfa fuifi'e deducitur Sclavonia, a meridie Serviorum Regionibus, ac demum ab occafu ad
Zettinam five Cettinam, ita ut inferiorem, quam vocamus tam Carnioliam,quam & hodier
nam Stiriam, in fuo complexu, Sclavonia habuiife, fœculo hoc oéiavo, dedueatur. Hoc neex
lubituail'eruiñë videamur, ex Scriptoribus deducimuß , admodum verofimiliter. Nee folum
ех ratione Ducatus, five Banatus Sclavoniae; verum etiam ex Paulo Diacono , qui Carnioli~
am,Sclavorum Re ionem, ubi fupra appellat. Hoc autem de fuperiore, quam nunc Car
niam vocant, ubi oritia, cœteraque locaCCum fœculo ottavo, Ducatus Forojuly ifihic fue.
rit, fubLongoblrdorum clientella) Diaconum intellexiife, credi nequit, itaque de inferiore
Carniolia videtur interprœtandus. Accedit fub Carolo M. ad iinem fœculi hujus oétavi, quia.
circa 796.fcribi in vita Caroli Magni, quodzßr'zcus` ,jive Henricus Dux' Forojulieryismußs
Ízominibu.:` cum ÍVonomiro ( a quibusdam Svonimiro fcribitur) Sclavo , in Pannonias,
Hringum genti: Avarorum longis retro temporibus quietum, civili bello fatigatis inter
fe Principibus, fjooliavit. Quo ех loco , plura videntur, кто: Civilia bella hos intra Du»
ces fuiÍTe. 2do : Avares in Pannoniis fuiffe, & longis retro temporibus quieviífe. 31:10:00
cem Forojulienfem, fuifi'e alium; & alium Sclavum Winomirum. Huie ut fœderato cum
Duce, datas fuiñ'e fuppetias , cum quibus Wonomirus,Ringhum fpoliavit, Itaque advicina
batur ForojulieniiDucatui, Wenomiri territorium, qui dum Sclavus exprimitur, aliud non
erat , quam Sclavonia, cujus, Wonomirus Banus tum fuerit, ac Abaribus ex feptemtrionali,
orientalique parte vicinus,ut infra uberius. Porro ii verœ funt, edita; haäenus Ducum Ca
rinthiae feries, Wonomirus Sclavus e Carinthia fuiíIe dici _nequit,minus autem eSlavis feptem
trionalibus, & orientalibus ,quia his adeo remotis, auxilia Dux Forojulianus, dare nequivif
fet, ut fubito Rhingum fpoliare valeant. Firmat fuperiora nofìra,EginÍzardus de gefiis Lu
dovieiPii ad annum 818. & 819, ubi de'bello adverqu Liudevitum Pannoniœ inferioris ( five
Sclavoniœ) referens, ait: Quibus domum rever/is( nempe Ludovici exercitibus) Carniofcm
jès , ui c'zrca .Savumjíuvium habitant, 8 Forojulienßbus pene contigui /ànt , Baldricœ
fè ediderunt. Ergo aLiudevito Sclavoniœ tum Duce, five Bano, cui antea fubjetii fuere ,
defecerunt. Extendebatur itaque ab anno circiter 74o. ad 819. Sclavonia, uti fupra diximus,
ad Savum, atque inferiorem Camioliam compraehendebat intra fuos limites. Eratque Sù
vonia Carantanis proxima, ’ait enim Eginhardus: Idem Ü’ pars Carantanornm. .ma .e
Lìudeviti partes а nobis defecerat„facere curavit. Ubi obfervandum, Eginhaiiii-*"
Rari : Carantanorum parten) ad Liudevitum defeciÍTe, Non autem de Carnioleniibu`
Liudevito fubjetios, quia Forojulienlibus contiguos,femetBaldarico dedidiffe. 1b" `
nize limites, occafum verfus ( coniiderando a loco ubi fcribimus ) per inferiorem 1105" ` `
riam, & Сат1о11аш extenfos fœculo VIII, fuiffe deducimus
\\
П 3
52 Notitiœ Pralimznares Pannonial Veteris.
Т I Quod vero a feptemtrione , ex parte Larantani , ex parte vero Avares vicini luerint,tum
ex Eginhardo pateret: idem 8 pars Caramanorum, gua’ ad Liudevitipartes a nol'nìs` de

jecerat ,facere curavit, cum & ex aliis, qure longum foret deferibere. Avares, qui ante
annum 757. circiter, ut fupra fumus coñlentati, Dominatum tenuére totius Pannoniœ , _inere
¿lionc per Sclavos faéla, furgenteque Sclavorum Republica, excluli plane е Pannoniis non i
Гнёт,“ pattern hujus continuo fervâlle deducuntur, & uidem ab Albi & Anafo lluvii's, ad
Raba'm, atque inde ad Dravum , ramosque Danubii. aec luculenta,& clara funt, eX Cla`
rillimis ,Marco Hanlic'z SJ. ubi de Laureaci ruina, & СестдйоРгау S, Annalium veterum
Par. II. & 111. ut ad erudita horum opera, leélores remittam. Quod demum orientalem de
Hexe ad meridiem partem attinet , Serblos live Servios Бишь Sclavoniœ vicinos , a nemine dif
licultari fcio. Ell: ergo {сепии diilicultas , de ea relpeélive parte , quae ad occalum , & meri
diem ell, intra limites hodiernœ Carnioliœ,& Croatiœ, live moderni Segnienlis Epifcopatus,
Veteris condam in parte Liburniae; inparte autem Japidia'. Equidem Doétillimus Farlatus,
ut fupra recenfuimus , Croatiam mediterranean: extendendo, Sclavoniarn excludit ,quin To~4
mo l. lllyr.Sacr. pag. 117. Sclavoniam а Croatis diétam, conlìitutamque circa annum 796.
admitteret , fcribendo: At aClirobatis, gul' in Dalmatiam venerunt, pars guœdam/èceß
fit, 8 Illyricum ,argue Pannoniam occupavit, Ad quem Porphyr textum , lic Farlatus :_
E Cbrobatis igitur, gui Dalmatiam occupaverant, duplex Clzrobatorum [дата/ада
ф: altera ad orzentem , altera adßptemtrionem, lzi guidem migrawrunt in Pannoniam
Saviam, guœ ab novis incolis genere Sclavis , Sclavoniœ nomen accepir: Illi vero pro
fecii jìtnt 'zn Illyricum, lzoc e/i in Illoeßamfiiperiorem, ê’ ab Serblis ejusdem nationis,ů’
lingua populis in а rorumßcietatem admißi,fêde.s,arelomicilia collocárunt in luce/ia,
guœ tum айда ejl, odiegue dicitur Serblia. _ Hoc lecundum relinquo , cum Serbliœ hille
riam nonSaviam
noniam illullrem , quam Clariff.
a Croatis Ritterul,
, Sclavoniœ opere
nomen MSS quod
laccepgßle, pollidemul
allentiri illullravit.
non pollum. At ante
Longè Pan
quam Chrobatoruin nomen his in oris innotuillet , Sclavos di apud Scriptores, & hie in Pan-`
nonia notes elle, anteriore tellantur. Qua igitur ratione?` Croatie , qui Sclavos, Abaresque
с Dalmatia ejecerunt, Sclavoniœ,potius nomen indidillent Pannoniae Saviœ, quam Croatia??
Quomodo Croatie hoc nomen dare potuerunt, qpi a Sclavorum occupatis terris, Sclavi etiam
didi Гипс? qui fuccellive ac tardius prolato in annoniam Saviam dominatu , fuperiori huic
Sclavoniœ, Croatiœ nomen attribuerunt, hodiedumque Croatiaà cenfetur vocabulo, Supra.
docuimus , antequam Croata: e Dalmatia recellilient. Sclavos mediterraneas has oras polledil
fe, in parte femet Creatas lirmâlle, reliduum/ Sclavis reliquille, & ocealione enatorum tot
Ducatuum , Sclavoniae Banatum , live Ducatum fuill'e ereëlìum , cui rel'peëtivë а meridie,& ab oc
cafu advicinabatur , terrenum ab advenis ex Dalmatia Croatisoccupatum. Нос ргаессг recen
lita luperius, roborant dillinélïi Duces , live Bani. ' Hoc Hginhardus, qui Bornam, veteri vo
cabulo Dalmatiœ ,Liburniœgue Ducem , hoc ell Croatiaè , cui fuecellit, ne os Ladasclavus:
Liudevitum,Pannoniœ inferioris` , hoc ell Sclnvoniœ, Cadolaclzum Marc œ Forojulien/is,
cui Baldrichus luceeìlit, Duces recenlet. Liudemullus Borna: Avunculus, fuit Dalmatie;
.Dux ,illius nempe, quam Croata'. fub Heraclio aquiliverant. Proinde Liudevitus, ut a Bor
na & Cadolacho Dux erat dillinèlus , lic & ducatum alium, Selavoniam nempe liabuit. Cui..
Liudevito , quia Carniolenfes lubjeiii erant, iple item Sifèia reli&a ad Sorahos profugiñ'èt,
cum Sclavoniœ Ducem fuillè , quivis fatebitur, cui regiones has vilitare, GZ fcrutari placue
rit, Accedit ,quod Porphyr. telle: lub Imperatore Balilio, duin mediterranea hase Croatia,
lideln fulcepit Catholicam , & Zupaniœ XI. cum Banatu Croatico ereëlœ fuillent , nulla , illa
rum Zupaniarum lit, quie ad has Sclavoniœ partes pertineret, aut trahi poll'et, confcquenter
partes hœ, Croatia: attribui nequeunt, neque Sclavonia a Croatis nomen accepit. Quare
Croatia» mediterranea: a Farlato faéta delcriptio , quemadmodum & Interamuenlis ad polle
riora pertinet fœcula, ut fuis locis diéluri, & nullatenus ad oétavum lœculum.
VL Apparet ex prœmillis, in Pannonia condam vetere atque Romanorum , Ducatus fae
culo hoc oëtavo plures furrexill'e , nempe , Croatiœ , Sclavonia, Hunnorum live Avariae, Ca
rantanum , Forojuly autem Ducatus ,Japidiam Romanorum majori ex parte compleélebatur.
Croatœ a Sclavisin hoc difierebant, quod illi Banos live Duces fuos, e fuis ambiverint , ha
buerintque potiilimum, ut etiam fuccellive Principes , live Reges , ut heee potillimum caufa
fuerit , amillìe per Hungarian Reges Dalmatiœflive Croatia.a illius Veteris ab Heracly tempo
re, quod Reges Hungariœ,cxtraneos iis , pro Banis dare, fuerint all'oliti. t Sclavi contra , Ba
nos fuos
parcs elle, еvelint
fuis habere
linguli non curaverint,
lingulis; at potius
live quod exteros,
ab olim, Нос
Abaribus live promanet
,i apSclavis e genio,
dillinttis, quod
parbeîreim.
. Ne’
Реж—1011113 II. Sclavonz'a, 8 Croatia. 53
biberint, fibique naturale feeerint, Sane ad Япет Sœculi noni, cum Hungariœ Regni Еве
rentur per advenientes Hungaros initia, Sclavi mox fefe conjunxerant, ut infra diéturi.
Jam qui Duces, five Bani Sclavoniae ab anno circiter 737. fuére ? dicendum foret. De.
feétu Scriptorum dicere nefcio. Ех anterioribus patet, horum inveniri memorias, nempé :
fub jußiniano Imperatore Nebula. Hic zere corruptus , ad Arabes profugit. Agra, five
Argaiclus a. Croatis сайт, Rector Sclavoniœ circa 74o. poli hùnc vel Anonymus, vel Рето
ех Forojul)r Ducatu ad Sclavoniam fugiens, & credibilius a penfione illa veteri, Sclavos eli
berans. Poli hunc Anonymus, unus aut duo etiam. Wonomirus , qui Ringhum fpoliavit,
Hos Duces Sclavoniœ ex diélis Scriptoribusque eruimus, Si Serviae five Serblorum hilloriam
examinandi, forêt nobis otium , credo complures Sclavoniœ hujus Duces five Bancs, Serviae
adfcriptos comperiremus.
8 311115
De Sclavonia ‚& Croatia Pannoniœ , Sœculo IX. memoria.

I. CAROLUS Magnus, PipinoIRege 768. mortuo, Patri fucceflit. Francorum Re um ех
tendit, reddiditque celebre. Quod ut videas Le&or,juvat ex Eginhardo, vit. ar.c. 16.
fequentia defcribere„ RegnumFrancorum ìtanobîliterampliavigutpenè duplumìlli adje
„ cerit. Nam curn prius non amplius, quam ea pars Gallia, quœ intra Rhenum,ac Ligerim, o
„ ceanumque ac mare Balearicum jacet: Et pars Germaniœ, quae intra Saxoniam & Danubium,
„ Rhenumque ac Salam fluvium( qui Thuringos & Sorabos dividit) polita, a Francis, `qui
„ Orientales dicuntur incolitur; & prœter hœc Alemani, atque Bojoary ad Regni Francorum
„ poteflatem pertinerent: ipfe per bella memorata primo Aquitaniam 8a Vafconiam , totum~
„ que Pyrenœi montis jugum,& ufque ad Hiberum amnem Deinde Italiam totam , quae
„Y ab Augufìa Prœtoria , ufque in Calabriam inferiorem, in qua Grœcorum , ac Beneventa
„ norum conůat elle confinia Tum Saxoniam, quae quidem Germaniœ pals non modica.
„ ell, & ad eam, quœa Francis incolitur, latitudine du la putatur cum longitudine роте
,‚ elle conlimilis, Pofìquam, utramgue lPannoniam; oppolitam in altera Danubii ripa
„ Daciam , Hi/lrz'am quoque“, ô’ Liburniam, 8 Dalmatìam; exceptis maritimis Civitatibus,
„ quae ob amicitiam, & junétum cum eo fœdus, Conllantinopolitanum Imperatorem habe`
„ re permilit. Deinde omnes barbaras, ac feras nationes, quœ inter Rhenum, ac Viflulam
„ ñuvìos oceanumque , & Danubium politœ, lingua quidem pene íimiles , moribus vero, at
„ que habitu dillimiles, Germaniam incolunt, ita perdomuit, ut eas tributarias .eHecerit „ .
Compendio hic habes Leůor, Caroli bellica gefia. ÍEgo commentari de caçteris nolo, ac de
Pannoniis, ac ex parte Hifiria, Liburnia, Dalmatia, ad m morias deducendas, illufirandas
què» hamm Regionum; Sclavoniae nempe & Croatia?. -Cazterum ex Eginhardi textu hoc, at
que`cœteris,viderc eli, шт 111 nominandis his Regionibus, nequaquam appellationibus no
vis, & prioris fœculi, ufum fuiITe, at veteribus illis Romanorum, dum vocat utramquePan
noniam,item Ifìriam, Liburniam ,atque Dalmatiam, Наде, Dalmatiam nempe, videtur divi
dere, in mediterraneam, atque maritimam , dum banc Imperatoribus Conßantinopolitanis
permiil'am fuill'e narrat, Mediterraneam vero, cum Veteri Liburnia conjungens , Francorum
Regno additam fuilTe per Carolum narrat, hujusque Ducem, Bornam fucceílivè, in Liudevi
ti bilìoria. Ejusmodi hifìoricorum fcripta, qui Provincias jam uno , alio nominefcribunt,
non parvum obfìaculum funt , rerum lincerè, & ad veritatem cognofcendarum, prœbentque
inutilibus difputationibus fomitem. Certe poil irruptionem barbararumgentiumœofì ereäoq
tot numero, priore fœculo Ducatus novos, uti Veterum Romanarum Provinciarum mutati
fuere limites, atque nomina; ita pro fervanda hifìoriœ verœ ferie, nomina Ducatuum., o`
pulorumque, & conßituti horum limites, fervandi fuiflent. Pannoniœ fub Romams 1p 1s,
uti anteriore Periodo videre cile-t, varias divifiones, & epochas habuêre. Sœculo VII. ab eal
incolentibus, in alias venerunt appellationes , VIII. Ducatus novos тат funt , adeoque con»A
fundere non debuiffet Eginhardus , cœterique hißoriam. At :quie medebitur? Itaque _ ‚.
П. Poßquam Longobardorum Reges, Romanis Pontificibus pro Exarchatu Ravenœ 1n
commodi fuifl'ent, nec in Graecis prœfidium locari poile viderent , Adrianus Papa, ad Caroli
opem confugiens , legatione fupplici , fecit: ut Carolus Deíiderium Ticini 4obfeilum ad' dedi.
tionem coegerit. Adalgi/us, Defideríi 1111115 Veronâ , ad Стасов profugit, Patriciatus ho~
nore a ud eos decoratus. Atta hœc funt anno 773. telle aureo Caroli Numifmate, apud
jofep. Igiehler in 11111. Quin ue'Carol. Vien. 1735. edita, ubi in uno, epigraphe : Verona де
dita. 8 Longobardis. Ем]? em. accep. & poll: lineam , Clem. Prine. altere: fedens cum
o fcep~ ‘
Hìjlor. Balilla/bris Kercjèlielz.
34 Notitiœ Preliminares Pannonìœ шит.
fceptro, -ooronatus Carolus,> & fleéìentibus duobus, & согопа ад Caroli edes depofita, epi
graphe: Devic'ìfo. Dq/îderio, Et. Papìa. Recepta, poll lineam DCÚIÉXXIII. Hoc ergo
anno, Longobardiâ potitus Carolus, reddito Pontiñci exarchatu ‚ reliquum Longobardorum
.Regno adjìciens ; urbes, praeíidiaque ; Francico cufìodita voluit milite, leges fuas impofuit
fervandas , Spoletanum , Beneventanum ,Forojulienfem Duces , e Lon obardis permifit, jura
mento folum, ac feudo, tributoque aliquo, Francorum Regibus obfh'i s, Hac oceafìone in
Sclavoniam & Croatiam Forojulianis vicinam , Francorum imperium extenfum fuill'e dicere
nequeo, cum altum fit apud Scriptores , hac de re lilentium , Lucii ue fubfcribendum cenfeo
opinioni, dehinc fefe Francorum potentiœ, has partes fubjecifle. Ёх privilegio concello a
Carolo, Paulino Grammatices Magifìro, quod ex Palladio deferiplit Schönleben ad annum
76. conlirmantur, quae retulimus de Forojuly _ad Francos accellione, cum Regno Longo
bardorum qua partis, ait enim: Notum /ìt отпшт vç/frum magnítudz'ni, gualiter cedi
mus 8 donemus, a ncbi; viro valde Venerabilz' Paulino, ат: Grammatzcœ Маги/до ,
‘ Ízoc ejl res quondam ê’ facultates, guœfuerunt Waldandifìlìíquondam Mimoni de La
bariano , guœ ad Izq/¿rum devenerunt Palatium, pro eo, quod in сатро сит Rotgan
do no_/Iro inimico, a no/lrisjïdelibus ìnterfeéïus ф ; Villam videlz'cet in Labariano cum
omni integritate Üßliditatefaa fic. Dat. ry, Cal. Juny, anno в. Regni noßrì. Si Laba~
tianum, hodîerna Laurana Carnia! eff, fœculo oäavo , а Forojulianis dependens, caret'dw
bio, Ducatum Forojuly , cum Longobardorum Regno , fub Caroli poteůate fuilTe.
An autem Forojulienfes Duces, a potefiate Caroli, bellis aliis , cum Saxonîbus nempe &
Bavariœ Ducibus occupati , fefe in libertatem ponere, Íibi fuorumque vicinorum auxiliis ad
nixi lint; ut Palladius apud Schönleben; aut occulta quœdam moliti fmt, cum iis, qui lin
parte Iůriœ Grœci erant, conßituere nequeo, ob varietatem Scriptorum. Verba epiílolaa Ад
riani Papœ apud Lucium, uam Carolo fcripfit, pro Epifcopo Mauricio НЕЮ-Зав, ubi Verba
hace: ‘Zelo ducïi tarn pra' z'ch Gŕœci, uam Hßrienfês, еще oculos eruerìnt,prop0
лете: ei, ut gua/ì zp/ìzm territorium ïüjlren/è , Vç/Zrœ/ùbli'mi Ехавший; (Петре Ca.
rolo) traden: дышу/ед fatis indicant, lllrianos propenfiores гите in Carolum , quam Im
peratores Conflantînopolitanos; ' Interim fi verum ей Carolum circa annum 784.. Duces no
vosdediffe ProvinciìSQquod negaretur a quibusdam, at Comites eum creâílë, & Marchiones U"__
five finium cufìodes') ac hos inter Forojul'io Ericum flve'Henricum , rerum multarurn nova
torem, & ut infra occifum. Polìquam Eginhardo Сене anno 788. Hunni,ßcut Taßìlonipro
huî/èrant , duobas exercitìbus comparatifs, uno MarcÍzÍam Forojuliergfer'n , altero Вора
rìam aggrçßì ‚шт: fêdfrzgßra. Nam in atraque loco vicî'i .f atz'guefùnt, ö’ тата
fùorum amjßìs, cuff: magno'clamno ad loca [на reccperunt Bc. ubìum ей ‚ qua ex раг—
te Marchiam ForoJulyHun'ni aggrelli Гипс? сит five per Carantanorum Sclavorum terri
torium, five~Sclavoniœ ,cujus Banatus , five Ducatus in Savienfi erat Pa nnonia , tranÍiviÍTe non
fcribantur,aut cum his Sclavis belláíl'e, metuo ego Eginhardum iterum eruditionis [наг demon
íìraxidae,` in voce Hunni Rudiofu'm гите, quemadmodum fuperius obfervavimus in nominibus
utriúsque Pannoniœ, Liburniœ , Dalmatiœ ; fic hic etiam , generatim Hunnorum nomine, Sclavos
Pannoniœ fuifl'eçompleximl` _ Avarum fines fuére, ad Albim &Anafum , uti fupra deduximus,
Neque eos deduxiÍTe ad Forojulium limites, Sclavis pullis , ab ullo fcriberetur , ìtaque cenfe
mus : quod quiaab olim, fumma fuit connexio, atque focietas, Sclavos inter, at ue Abaresg
pofiquam Ti'laflilo, auxilia ab Hunnis vicinis , id ell: Avaribus Poflulâífet; hi, bito cum
Sclavis confilio , fic coníìitu'erunt, ut Sclavi erumperent ad Marchiam Forojuly, Avares in
Bojoariam ,‹ fed infeliciter, quia utroque loco, viéìi , fugatique Гипс. Наес ita, ut retulimus
ifnt'e'rprœranda elle, pra-ter datam rationem limitum , deducì videtur inde etiam , quod telle Е—
inhardo, ac Regino (qui Avaros nuncupat, clues Eginlurdus Hunnos vocat) Hunnì 111511—
riam'velut vindicaturi , Bojoariarn iterum majorlbus copiis petîerunt , fed repulfi, caefi , 8.'. illi ,
ùî fuga evadere conabantur, dum Danubium tranare nituntur, gurgitibus Huminis abfortì
gunt. Af ab ììs,ìquì ad Forojuly'l-imites profeéli ,fugatique fuerant, reilauratam fuiÍTe pugnam ,
fcriptum a nemine, immo Wonomirum Sclavum, live Sclavoniœ hujus Banum , Erìci dexte~
ritgxte Сете: in Clientelarn Caroli', & Francorum tradidiíl'e, vel hinc evadit manifeßum, quod
ìxifequente contra Avaros Caroli bello, ad Erici julia , Wonimirus RÍzingum Avarorum prae
fidium fpoliaverit , Thefauros repertos ad Carolum fubmittendo. Firmare videtur opinionem
banc поташ ,Author hill: Carant, apud Bollan. SchönLAíTemanum, dum de hac Pipini expe~
dizione , reli ua inter ait :partem Pannoniœ circa [acum Рае/св inferioris, ultrajìuvium,
gui dicitur apa( Raba) 8 /zc uf ue ad Dravumßuvium, 8 eau/Que иЬг Dramsjïuit
in Danubium, ( fors pro Dravus, alza, cum Dravus in Savum inlluat) Avariœ feu Никто.
rum Regionem` occupâß'e Pipinum narrat, & Árrwni Epifçopo pro converfxone reñgnáífe. '
' \ Ita.
Регтайм II. Sclavoniœ,8 Croatie. ' 55
Itaque ut Wonimiri Sclavi pofita trans Dravum Regio,a Pipino occupata non fcrîbìtur;
im hunc , &Sc1avoniam fuam , tub Francorum clientella, tum fuißë deducimus, confeq'uem
ter Sclavonia , Anno circiter 788. occaíione memorati contra Forumjuly belli, Franeorum
poteßati fefe fubjecerat , uam fub Liudevito Bano,{ive Duce ejîcere procurabat , ac ßuduit,
ut infra narraturi. Accedlt: fcribere quosdam, extenfum Caroli Dominium, ufque ad Savi
ripas мы nos priorum confideratione , hœc accipi non poÍTe per totum defluxnm Savi, cer
tum habemus, at ut fupra diximus unice ex parte occidentali, ubi limes erat Forojuly) го
vasque colonias, Bavarorum & Vindorum in Pannoniœ partem induélas, uae, ñrmari di
cunt, ex quorumdam Pagorum nomenclaturis , ut W'inJÍ/¿Èratq &c. Item grivilegiis Aqui
lejeníis Ecclefiœ, dum huic partes cis Dravanae , Salisburgenli trans Dravanœ a Carolo fuif~
fent attributœ. Verum fi heee ad annum 791. circiter eonßìtuunt; Caroli & Francorurn ad
Savi ripas dominium, extenfum fuifl'e, baud {ècus intelligi, interprœtarique роге“, quam ac~
cellìone Wonimiri Sclavoniœ Ducis , poil pugnam anno 788. ad Forojulium amiífarn, defo~
latarumque turn quarundarn Wonimiri partium, volentibus Errico, & Carolo; ex VindiS ,
live Slavis illis feptemtrionalibus, Boiis item,novarn impopulationem. « _
III. Interim Erricus Dux aut Marchio Forojuly, omnem movilfe videtur lapidem , ut
quemadmodum Wonimirum Sclavoniae, afi juß'a Francorum 788. compofuerat,lic œquè per
mediterraneas Adriatici oras, qua: aCroatis polliclebantur, dominatum Francorum extende
ret, hinc 796. exmiffo Wonomiro ad Rhingum fpoliandum, fini fuo exequendo intentus fuif
fe deducitur, 'fed alio longe exitu, cum Eginhardo свае, aliisque tot numero, Ericus Dux
Foroiuiy in Liburnia juxta Ter/àticam maritimam Civitatem вплавь; oppidanorum in-`
“терпи, occifusque fuerit. Duo loca Гипс marítima, ad quœ textus ginhardi trahitur,
Terßléîum nempe, quod tum , ac nunc etiam Croatia: eli, proximum vitati Flumen voca
(г ‚ Íluviusque RecÍuna nunc etiam Provincias fepararet. Alter Tergefìum ей. Eginhardi
textu quidam Tergeßum intelligi volant, quod Epifcopi effet fedes, cujus Carolus in poíìe
riori quodam diplomate, faceret mentioncm, Alii, juxta Ter/aticam maritimam Civitatem,
Terfaůum ab Eginhardo exprimi volunt, quod verofimilius ей, поп folum cx voce ipfa,
at quod, Forojulìum ad [Литва terminabat, uti fupra demonfiravimus, & inde Libumia, fen
fu veteri , hujus verb fœculi, ab Incolis Croatia , Croatia incoabat, ut Eginhardus fupra Du~
cem Forojuly, in Liburniajuxta Terjàticam, adeoque neutiquam Tergefìi , infidiis oppi
danorum captum recenfeat , innuereque videatur, vel. cum vicinis Liburnis, feu Croatis, bel
lum illì fuiffe, ut ex infidiis caperetur ; vel Ericum vicinis {пите то1е1111т. Нате Poeta A
nonymus de gelìis Caroli М. Imper. teliatur ad annum 799. Indict. VI. dum рой Geroldi
Bojariœ Comitis mortem ab Hunnis illatam, :fubziit:
Italici verò fuerat Dux` limitis alter, nomen habens Erichus, qui, poll bene plurima ге—
ña prœlia , poil crebro fumptos ex holie triumphos oppugnare Liburnorurn contenderat иг—
Ьет Therfaticam, Civesque loci, quem robore femper inviéìum novére, dolis ас fraude necâ
runt. Item in vita Caroli ab Anonyme, qua Reghìno quo ue ufus: Eoclem anno (7Q9.)
gens Ávaroram aßde, gnam promijerat ( 797.) defecit: t Herricus Dust Forojulzen:
fis, [JQ/Í tot res pro/[veré geßas, juxta „Tarßzticam Liburniœ Самшит, znßdus Oppzl
danorum вести q/ì.
Porro cum Sigon. apud Lucium lib. I. cap. 15. еейесиг: Carolus in Italiam Шуе/из,
теёг'о itinere Luburniam третий, ibi nex Henrici merito, /ìimpto de Ter/aticen/ibus
ßipplicio „татам, Ca alocus Dux Forojulienßbus datas. Confequi necell'um eil , Cro
atas illos in vetere olim Liburnia, & Japidiœ parte fedes figentes , fefe Carolo , anno 800. ad
babendum, conllituendumque occidentale Romanum Imperium in Italiam proiicifcenti, fub
didilfe, accepto ejus judicio. Attamen Duces , live Banosproprios, iis reliéìos Гите, praeli~
diis live arcibus eorum, Francis impletis. Нос tam illud Sigony evincit , ubi Cadalocum Fo
rojulienlibus Ducem datum refert , nulla Liburniœ faëia mentione , uam & infra Bornœ Du
cis memoria, qui Dalmatiae, Liburniœque Dux exprimitur. Ех ЁогрЬугод. denique , refe
rente: qua ratione dehinc Francorum Jugum Стасе excufferint. 4
‚ Statuimus itaque, ex haéìcnus def riptis Erricum 799. captum, occifumque; anno dein
Soo. Croatas fefe,Francis fp'ontè fubjeciÍl'e, atque haec narrare Porphyrov, ca . 30. dum ait:
At a CÍzrobatis, gui in Dalmatiam venerunt , ar.;` guœdam [две/511,35 IlJricum, atgzie
Pannoniam occupavit . Iza/bebaut ue etiam :Principem fùpremum , gui adChrobatiœ
tantum Princzpem amicìtlœ ergo egationem mittebat. Per aliquot vero annos etiam
Dalmatiam incolentes CÍzrobati, Francis fubjiciebantur , uemadmoclum 8 antea, dum
in ip_/örum terra degerent. Наго intellîgi nequeunt , de C obatis illis, qui in veteri vera
Dalmatia fuêre, & a uibu's hi, in lllyricum & Pannoniam fecefsêre, ¿tamedi Porphyrog.
confundere videatur Da шабаш, & has Croatìae oras (quai Eginhardus & Sigonlus I_-ìbur
0 8 шт
ь
55 Notitie Preliminares Pannoniœ Veteris
„iam appellantg) pro .Dalmatia accepiífe , dum ait: per aliquot annos,Dalmatiam incolen
tes Chrobati , Franczsfùbjzczebantur , enimvero Eginhardus , tefiis exceptione major, Caro
lum marítimas Dalmatiœ Civitates Conßantinopolitano Imperatori permififl'e ut N. I. hujus
§phi retulimus, tefiatur. Quare ex Scriptorum arbitrio , nono hoc fœculo Dalmatia in mari.
¿mam , & continentis harum partium, divifa cemitur, jam yfub Liburniae nomine, jam Dal
matiae &Liburnìae , quae in veritate Croatia continentis vocanda fuißët , ut confufio haec tem
porum, magnam in hiftoriis , eifecerit rerum obfcuritatem, rœcipuè dum per pofieriores, те.
centioresque faeculi XVI. reéhus encomiafies, quam verœ ißoriœ elucubratores ; pro 0115115
vis ûudio, univerfae hœ Regiones, Jam Forojulio ; jam Carinthiœ, Carnioliœ adfcribuntur,
Ех Porphyr. verbis,'elicì etiam videtur , motivum, Croatarum horum, cur nempe Franco
rurn dominio Теше: fponte fubdidcrint ? quia videlicet & olim, dum majores horum Croata
rum in Francorum tetris degerent, Heraclii tempore, Francis fitbficicbantur. '
IV. Res Confiantinopolitanorum quo loco hac 'œtate fuerìnt? notum ей eruditis , hinc
rmiíTo occidentis Imperio, ha» mediœ nationes, five confideratione Potentiœ Francorum;
five novitatis, fefe Francis ultro fubmififfe videntur. Enimvero Annalißa Metenfi's, apud
CLAiTemanum Tom. a. Par. I. Cap. a. Anno 803. Im erator Carolus Bojoar'tam profe
êïus Inde vero ad Regensburg veniens ‚ di/,ìJo/ziti's his, guœ utilia videbantur ф,
adventum exercitus de .Pannonitt redeuntislprœßolabatur. Quibus rever/is obviam ¿L
lis ad Regensbur venlt. Ibi etiam cum 'i is Zodan Prince s Pannoniœ veniens , Im
peratori/è tradi it. Multi guo ue Solar/i, ¿1' Hunni in гадает conventufuerunt, ô' /ê
cum omnibus, uœ poßidebant, mperatorzs dominio /ubdtderunn Chronicon Hildenshei
menfe ad ann, garou 3 3. Ibi venir Legatio Avarorum, omnem terram Imperiifùi fitb
ditione Imperatoris Caroli'fìibdunt, Anonymus Author vitae Caroli, ad annum797. Tu~
dum jecundum pollicitatzonem Дат, сит multitudine Avarorum ad Regem venir, 8 fe
ei dedit cumpopula 8 patria _fila 8с._ Deinde inferius : Prince sHunnorum Capcanus
( Caganus ) propter nece/Qitatem populi Imperatorem adiit, ред/511122119ßbi locum dari ad
lzabitandum inter Sabarlam, 8 Carnuntum , guia propter infe/lationem Sclavorum (Во
Ьетогцт, Moravorumqlle, trails Albim lituatorum ) in pri/iz'nis fèdibus efe non pote
rat, Quem Imperator benlŕfnè fitjcepit ( erat enim Capcanus Cliri/iianus in bapti mo
nomine Theodorus, В preci us ejus annuens, muneri'bus donatum redire permi/it. Qui
rediens ad populum [Яги/п, раисо tempore transac'lo diem obiit. Quœ A uisgrani evenif
fe narraret. Eginhardus autem ad annum 805. collocat. A morte Theodori ujus , motus in
tra Hunnos fuerìnt, milïique ideo in Pannoniam exercitus Caroli, quorum redditum in Re
gensburg prœiiolabatur _Carolus , & Theodori Succeil'or Cagan us, Zodan nomine, ad Carolum
venerit , fefeque Dominio Imperatoris ut antea Theodorus fubdiderit , lege ea: ut fummam
Imperii, juxta Prifcum Hunnorum ritum haberet , quod Carolus annuit , ut Autior vitae,
fcrìberet: Míßtgue Capcanus (five Caganus) unum de optimatz'busfùis petens/ibi Ízono~
rem antiguum, улет Capcanus apud Hunnos _haberejòlebaa C'ujus precibus Impera
tor qßènfum prœbuit, 8 ]йттат totius Regnz ,juxta pri/cum eorum ritum Capcanum
Ízabere prœcepit. Ifie Caganus Zudan antea diëtus, fufcepto Baptifmo, Abra/zam fit vo
catas; id quod obfervat etiam Hanficalus , cum ab Eginh. ad annum 805. Abraham dicatur :
Anno 305. Cabuanus venit ad Dominum Carolum , Ö’ Abra/zam Caganus , baptiratusfìi.
per Fis/calza. Sed.ab Hunnorum Pannoniae fuperioris incolarum, etiam exemplo, Sclavo
rum Pannoniœ inferioris item, qui ab anno 788. fub clientela fuêre Francorum, Croatarum
quoque in veteri Liburnia & Japidiœ parte habitantium, Stab Anno 800. Carolo fubjeétorum,
reliqui quo ue ad Francorum partes acceiferunt, ut Venetae & Dalmatœ, fic enim Eginhar.
dus: 806. ltatim po/i Natalem Domini venerunt Williarius, En’ Beatus Duces Venetiœ;
nec non В Paulus Dust` Jaderœ, argue Donatus ejusdem Civitatis Epi/co us, Legati
Dalmatarum , ad prœ/êntiam
tio ab Imperatore de Ducibus Imperatoris, cumVenetiœ,
ů’ fpopulis, tam magnis donis. Etfaët'a e/fz'bi
quam Dalmatice. i Eadem ordina
habet
Author Anonymus vitae Caroli, ni 1 quod pro Wilharius , fcribat Wilericus. Cœteri quoque
Annalifiœmt Carolo Regiones has femet fubjecilï'e, diHicultari nequeat.
V. Sed qualiter? quave ratione ? Раппоп1а, cœteraeque hœ Regiones ad Carolum, &
Francos acceíi'erint, {iatuere durum ей. Equidem intelleůîa divifione, quam Imp. Carolus
intra filios fuos fecerat, refrattari Francis illico occeperunt, ut bella, qua: Pipínus pro his,
ac in his partibus geñit, reddunt indubium. Quare aut infolentia Francorum in Praeíidiis
confiitutorum , aut Imperatorum orientis motus fecêre ; ut populus Regionum harum , Fran
corum Imperium, atque jugum ejicere fit conatus. Certe Veneti, 11 non primi, intra pri
_mos fuiife deducuntur , fatta inter eos fcillione, dum pars Nicephoro: pars Carolo adhaeliil'e
` vide~ f
Ρετέοάιιο π. δοἰανοπἔα,δ' Ο·οαπα. απο
ήάειωϊινοτυπι ϊ8οΪ0πο Με, πι: ιιτποιοιιιιπι π, οιιἱ ΙπιΡεταοοτιιπι Ρ Βιιοετο οποιοι ῖιιετἰπο.
Εεε ΡΡ,ΙΙΙ. πι ΕΙΠΩ. ΧΙ. αιἰ οπο!. Μ, ιπ οαιιΓα Ροτοαπατἱ Ατοἰιἰ·Βἶπιιἰ θταάεπΠε, Οταοοιι
ιτοοαο: τε,οετιπιιω ἱποιιἱοπ8 οι πι, οπατοπιιε αθ'ταάεπ_β προ, ιιΖ›ὶ Ροι·οα›ιαπιο .επι Ε·
9,έξ..ΐιιο έκτο: Ρτοπτιῖιιπ δ(ΐεω/οποετο ιέἰἄεὐοτιιτ %.τοποει):ροφοατίοποτπΖ 7·οοζ22πτ,
. οπο ιοοι·ιοπ Ωω' ο ο ,οπο ειπα. ἰε0π1ιιεΣ ιοο2αιι αοτιοΖαο σπιτι ο ο ο οι τι
οι:ιοιιπι /ἰπιιπι νεπέτ , οι Μοερ?ιοτο _: σ‹ἰ οοιπρτ2ιποπτιαε ξποιώίπει.ι· Βοίπιαοατιππ Ρεπου
τιπποπο είπεοτέιαι·. Επιτπιατάιιο: -,, Απο. 802. Νιοςοπο Ραοτιοεαι··, 3ιιι οιιιπ οΙαίΪΦ σοπ
,, Πιιπο.ιποτιοΙιοαπα ΐοιιοΒαο πι νεπεοια, Ραοε Με οιιιιι Ριπιπο Βεεε, οι πι ιιοἱἱε ιιΓοιιο αει πιω?
,, ΐοπι Αιι8ιιΠι οοιιίοιοιιοιιι, Παοἰοπε ίοΙιιοα ΟοπΜποἱποπο1ἱι11 τεετεπι18 εΠ:. Α11τιο 8ο9. οΙαίΠο
,ο ΟοπίὶαποιποΡο1ι τπιΠ”α,, Ιιτιιπο :ιό Ραιιιιαοιαιπ,όοιπάε νεποοἰαΙ11 αΡΡιιπα ει. οιιιιτποιιε "οἱ
,, ἔιεπἐατεο . Βιιιίι·ε Γοέιιε ΟοτπαοΙπεὶιιι ιπΐιιΙαπι ιιοοείΠο7, οοιπιπιΠ'οοι;Ιε ιιτφιξο οοποτα Ρτιεπάιππιίέ
ο “Ο 11108. ΙΡΟ ι πιο ετα νι :ι αοοπε ιιοαοαιπ επεοιαπι τοοε ιο. ιιΧ αιιοοιπ οι ο α
,ζ Εταεεταο,·ποιπἱιιε Ρ2.ιιιιι5,, ιιιιτπ,άε ραοε ἱποετ Ρτιιποοε, &θτα:οοε οοπίοιοιιεπάα: 8ιιαίι ΕΜ
,, οο εΙϊ:οο ιπιιιποι:ιιπι , αριιά ΞΡἱπιιπι.ΙοαἙἱειε Εε8επι αεετε πιοΙπ·οοιιτ, ννι11ατοπιιε , οι Βοαοιιο,
,, νεπεοιπε Βιιοι!ιιιε, οτππεε οοπαοιιε ειπε. ἱιπΡεἀἰεποἱΒιιε, αοοιιε ἰπίἱ εοἰαπι παει” ΡαταιιοἱΒιιιΡ
οι ςοοιιιοα ιΙΙοτιιιπ ἔταιιάοπἱΓοεἱῖὶο ,, (Επι: :παμε ίιιἱο,ἰπ Ρατοεπι ιιοτατποιιε ν'ει·ιεοοτιιιπ απο
οοτιοειο, δι ποιο οοιΡιε ο 7ι!ίετιιο,δΒοατασ νοπεοἱϋΦ Πιιοοιι οιιπι ΠαΙτπαοατιιι1ι Ι.οεαοιε, δοτο
ίιοπ πι .οοιἰοποι νε!ία ππςξποίοί.ι @πιο οα!21οπ τοέιάταπο, π: 7οπο20ο ροίπιατοι· οι ποιέ
σιτιαΜίζεο7$7ξ; (20 9αϊΐφ0ραίοι· ιΞεπ'9ιο οΐέΈπιστ2. Β Φα:3ιιο παάετΣιιι, δέιτοέπε ?ιαιιιἰ
@πιο ο ο επι πο· σε οτε οοποε ο Με π. α επι οι: οι· πιο ι·εοεπ οο πι: οι· Απο.
πιτπιιιε Ποιο ΟατοΙ.Μ_ε ΡτοΓε ιιἰοιιτ'Β:εἱπΙιατᾶιιε: .άτυπο ετο.Ρπυρέππο Κως, ΡθάαΩαΒα.
Έβο: Κοπετιο8·απιβ ιποε7ιτιι€ 3 ά7ο(9ιει:ιαιπ οείίο , 2εττα , π3τιοαε[ϋβο ο!) Βί,2- διιΖποΐοοιιε
επει3ια :το ν πο: ασ οπο· επ ο ίοιοπεπι αοοεροα9, εαπ οπο ο ο επι ο _α :παπα .Πέστα
Βνα/ἰΒπεἔα π2%; ,5ι5Ζ οιιπἐΡαιιΖιιο θε ?ιαζοπέΐ2)·τιο/Ξέοκτ οπο; οτἱοποΞἰψ οἰο|επά επαιξε
απ ο πιο: οπο: εαπ α νοποατεο , οπο: ο α ει· ο τορι·ια τετοιο πιο.
2έ1221°1.1ΣΡ,';ΣΝ.”.? 8:ιο:ο Ροι:::ιτι ιι:·5:::ιο ιιιιι.Βοποιοι.21ιοπο·

.
ΒεΗοέἶοιονο1ι1ἱ :Ό ΠαΙιπαοἰαο, ΠαΙπιαοατιιιποιιε ποιπέι)ε, πιο, α -8οτἰροοτἰΒιιε Ρταποἱε , στο·
, τη: ο πι εεε τ ο ιιπιιπνετι_ εεε. ο Ε τοαιιο

1Ποε, ΒαΙιπαοἱαιπ ΡοιΠόοποεε , Πιιοοε παοιιἱίΐο Πιο; ,πεε Με. τω. Υεπεοοτιιπι οιιοιβιιιι, Ροιιζιιο_
οπο:: Βια ]σάετα, αΙοετ α νιΠΠιαι·ιο &βεαοο , νεπεοοτιιιιι πωπω ειιρτἱιπἰοιιτ. απο; στο»,
πιο οο ιοα νεποοοτιιιιι ίταιιάε, α νεπεοιιι τεοειΠΐι”ε, δ; οτιοποιε [πιπετιο ίἱπ0οτἔ9 εάΙιοοϋποιόι1Ω_
8ιο. 1α#ιιε ΟοΡΙιαΙοπι8ο Ρταειεοοιιε οιιπι οτιεποαΙϋοΙαΙΤε ΠαΙιπαοιε , ω.. ()ι·οαοιε αοΣιιἰο, διΡἱΡώ
Ριπι ο α επι τοοτονει·οετο οοοειο, νεπεοαε α.ιιοεπι πομπο ίιιοιιοι , απ” οι. @οι Βετο πιπε
νιε,οιια: πιο ΟατοΙο , διΡιπιππο πιο ίιιπο, Ροίοετιοτεε ποτιποοτεε - επεοοιι, Ρατοπιι οοπΕπωω..
το, Ρατοιπι. ποΕπιτε, οιιοοιιαπι νοι·ο οιιρΙιοαι·ε, δ: οοιιοι!ιατε, πιο. Αο·νοτιοαοιε απιαοοτειι,
Με οιιιπ νινοπτιιιπι ο εοιιονοτιιιιι, νοτιοαοεπι αεποΓειιιιο, ιιο ΕεΜιιιιτάιιιι πο. :ι8. πιω. α. Πο-_
13ΕΠΣ Απειπαπιι8 Τοπι. ε: Ρετ. Ι. σειρ. δ. ειοαπιι ἱΡἴιιιιι Ι)απόιιΙιιιιι πι. 8. ο. π. αεοιπ α. ΟατοΙο
Μ. οιιπι Επι» οι). οοπίοιοιιοαιπ , τείει·εποεπι, ιιΒι .· Ρετ Με άοοτεοαπι απο οι· ορμ·οοαπε,
εΙαοέ ἔκ? ΜΜΜ) αε?απι ποιοι, πσναΜ Ϊ/οπετιαΜ α_|ὲ α!>όισανιο. ΙοεπιΠιιι1οιιια πι.
οποι , ο αππο τι; , ι
]ατιι , οοπΠαο φύ&Πι , Οατοιιιιπ ἰποετ 82 ·Νἱοοριιοτιιτιι ΙσιΡΡ.Ροθ: ΜΙΝΙ ΡἱΡΡἰπἰΒοΙΙιιπι να
ποοιιιπ , Ραοεπι ίιιΠΤο ίαοοαιπ, οι ποιοι” Ραοοιε2 τοε ίὶπε άιιοἱο, ποπ οι. Ε8ἰππατἀιιε πιο..
πιτ, πι. πιο ποοείοαοε οοιιιιιΙΤε Οοτο1ιιπι, απαιπ βιοατπιαπο, οποια .Βαίσια2ιατη, οχ·ορΡ.
πε ιιωεωει δῖυιταοξἔιαο,ἔιιαο ού απποιι€ιωπ , δ' ιιιπδι'αιπ στου: εο!οοιἰατ, Οοπ/Σαιιοἰ›ιοΡω
ίιωπαπι .[Μξ70°ατοΜΜ οι: οτε ρετπιι/ῖο. .Λο πιο ιιιοτιι με τπ:ιτιοιπιαε Βα1ιιιαοιοο οινιοαοοε.
Ρεποτιπο ίιιιΠ'ε εοπιπταεΙιεπΐαεποπ πε,ι;επι, πιω σο ΒαπόιιΙι οείοιιιιοπιιιιπ οιιιιιπ ο Ε ποιο',
πιο οποιο.- Ραοοιπ εαπ: Μεο |ι0το ίπου._/εοιο. που: Μεο!7|20τ0 ?επει·ιαπι τοιἰ πιο Ιστι
Βε οαπιετι 65Μπόι:ι οπότε μοι. ο νεποοιιε ι ο ραιοιε ιιιατιοιιιιατιιιπ ΒαΙιιιαοπε οἱνἱοαοιιιιι. Ε
οιιιοοιπ Υοποοεο πιο εκοινοπάΐο απιιιιε οτιοιιοιε, ΚεειΒιιε ΙοαΜη Νιεεπιιοτο οποτε ι·ειωιοι, ιιο τει
11ιι1ιιε οποιο οι ΟοπΠαποιιιιιε Ροι·Ρογτοε, πιο. .ι8. _ιιιναο ειπε νει·Βα άείοι·ιοετο. -
,, ΜιιΙοὶε μι!! απιιιιι νεπἱο τιιι·(ιιπι Ιὶεκ ΡιΡΡὶπιιε, πιο Ραριαιπ τυπο. δ: οιιιιοεια Κεειιαοε·
,, ποιοι. ΗαΒεοαο επιπι οτεο ιι.πω Ρι ριιιιιιι. πιο ·Ρ`ι·αποΙαε οιιιιιἱ δ: θεϊανοπιιιιι ἰιιιρεταιιαπο
0ωοτυα δοίανοπο2, ποίο αο2α02επ , πι: απο βάτα υι2622:έα.9 , :το απο αοοπο , με :κοπο
_4Ζωπ ΖαοΜΜα]αετσ2 , πάω κι: οοοἱιἰεποἰο εοτταο,ἱιιττα Ρτοποο.ι·, θ' ο!αν0π8.9,_/ίυεδοία: .
πω, οτἱεποαἰει ἱποοἰἰεκετξπο ) ,, @παπι 9.ιιοετιι οοποτα νεποοοε Ρτοποιίοετεοιιτ Πεκ ΡἱΡΡἰ
,, πιιιι, ιπ8εποεπι ιπἰΙἱοιιπι ιπιιΜοιιάιτιοιπ ίιοει1πι ιιιιοεπε , οαατοιποοαοιιε οι ἱπ οοποἱπεποἱ, εκ αι
,, οετιι πειτε οτα3εοοιιο, ὶπΓιιΙατιιπι νεπεοατιιπι , ἰπ Ιοοο, οιιἱ ποιιιειι ΑἱΒοΙαε. νιοοποοε ιιιιοοιιι
,, νεπεοἰ Βε8επι Ρἰρἰπιιιιι οοποτα Γε οιιπι ειιοτοἰοιι αάνοποαποεπι, δι οιιπι οοιιἱε αΡΡιιιίιιτιιιιιοϋ
,, ο ει! πιο” Μαοαιπαιιοι, οιισο οοποἰιιειιοι Ρτοπιτιοιια επ , αποεπιιιε μπει οιπποιιι οτα_ιεοοιιιιι
Ηξίο0Ρ. ΒαἴτΪιαέᾶτἱιτ Κοτο/ὲἰἱοΪι. Ρ .Ϊ
58 Notitiœ Preliminares Pannoniœ Veterìs
„ munivernnt. ~ ~ Defperans igitur Rex Pipinusita Venetos compellavit: Subditi mei eiiis,
„„ riqfubeiie
ii uidem avolumus
mea terra,
non&ditione hue venii'tis':
tibi. Tandem At illi reiponderunt:
vero crebris Romanorum
moleiiiis fatigati Imperato
Veneti , pacem cum
„ Pipino Rege , vel inviti_ fecerunt, E’ rríbuta [лапта promzlerunt. Ex illo vero гет
„ Pare/ingulls annis, rnlnutumfuit tributum, quod агат odìe obtìnet; [Миши >enim
„ Vendl' guotannis Itallœ, [ive Papìœ Regnum млела, dz'varia «argenti non fzgnati ‚
„ libras trigz'ntafex. „ Pergit narrando, his circite'r temporibus Ducem iibi creâiie Vene~
tos, qui смета: Noinlitate antecelleret, & bunc ex Civitate nova , quod ‘continenti eilèt pro
xima,deinde ad Infulam aliam ,ubi etiamnum ей, de communi coniilio , Ducatum fuiilè trans~
latum ‚руина: quod tam longe а continente dille: , дист guìs Ízominem equo infi
¿cntem vi ere рифа p
De iin ulìs circumiiantiis belli buîus infra Venetos & Pipinum , nolo diilërere -, lnihilo
minus de Ígributo, teiiimoniur'nConiiantini, tantum tale ue eii, quod enervari non poteii.
Quid enim magis cognitum imperantibus , quam tributa? inc quia Coniiantinus, aetate Чаю
que fua, iive anno 949. quo circiter fcripiit, Venetos a tempore innitœ cum Pipino pacis, oc
aß 810. annis iingulis tributa , quamvis iucceilivè minuta, iolvereteiietur, dicens: tributum
guod etìam Ízoclìe obtìne't, [Мышц argenti libras 36. СопПаЕ diiiinéiae rationis fuiiTe paéia
e Venetiis, utpoteicum Venetiœ Niœphoro redditœ Не fuiiTent, ut Italiœ Regibus i'olutione '
annuorum tributorum obnoxiarentur, taliaque teiie porphyrog` folviifent. Quare Venetia,
fœculo plane decimo, plena libertate non gaudebat, v
Vivente ergo Imp. Carolo, quamvis Veneta.' in_iiabiles fuiiTe deferibantur, cum Croatie
Dalmatian! poilidentìbus , Forojuliani nihilominus, i iisque laterales Croata: Liburniam co
lentes, Sclavi item, Savia: Pannonia» veteris, fub clientella Francorum perieverái'i'e dedu»
cuntur, ex Scriptorum ii'lentio , eujuspiam oppoiitionis. ' Anno 81 1.Eginhardus, in tres par
tes totìdem exercitus miifos, recenfet; quos inter: alterum in Pannonías ad controverßas
Hunnorum, 8 Sclavorumfìniendas. Àtt vel hinc pater, intra Hunnos, Sclavosque diicor~
dias fuiiTe , non cum his, Carolo. Hinc etiam , Ducibus copiarum Caroli jubentibus,ad Prin
¢ìpis prœi'entiam iverunt , utE inhard. Non credo autem Sclavos, inferioris modernas Scla
voniœ Гите ‚ qui cum Ниши: itli'debant, iive 'rn Religionis, iiveLimitum negotio. Verum Scla~
vos, Moravia: hodiernœ; fcribit enim Eginhardus ‘. Fuër'e “Баш/19142: adventum ejus` ex
f eâantes, qui de Pannonia venerun't En’ alii Primores Sclavorum, circa Danubium
bitantium. Coni'tat шьет, patebitque infra , Sclavos illos, moleßias Hunnis attuliil'e.
VII, „Anno 81.1,. Carolo Imperatore mortuo, Imperium ad Ludovicum Pium devenit,
Pipinus, uem fupra cum Venetis bellâilë retulimus, Anno 810. VIII. ldus _Iulii mortuus
t спет. ¿luie Bernardus iilius, anno 813. avi fui Caroli voluntate, in Italiae Regno Гцссе—
{На Hic, 816. cìŕciter,cumÌmperatore patruo, diiTeniiiiè a plerisque deicribitur, ac детищ .
bcc'ifus. Si Bernardo buie, cum Italiœ Regno, На Regiones ab Avo aiiignatœ fuére, Linda
púas( ucm alii Lindevitum, alii Ludovicum foribunt) Pannoniœ inferioris Dux, mortem
Regis vindicate fors voluit. Scio quosdam , 'quos inter Cl. Ritterus in MSS. fuis cit, velle z
Sclavoniam banc, quae in Pannonia inferiore, iive Savia ей, fub Огито Bulgarorum clarif
Гипс Principe, circa annum 811. ejus recognoviii'e dominium, eidem'que femet conjunxiiie. '
Arguit hœc Ritterus, 1mb: ex Caroli` teiiamento, cujus partem recitat Lucius lib. 1. cap. 15,
Pag.mihi 5o. ubi Carolus de Pannonia cuxntaceat, videtur Rittero, hœcprœcipue Savia,iùb
ejus poteůate non fuiiTe, Lucn mterprœtatlonem , quam iiihic fubJungeret , ut privati homi
nis conjeâuram , alterlus cugusvis teiiimomo deiìlt'1tam, reJicit. :do: quod Lucius ipfe Bor~
nam „qui Gudufcanorum & Timotianorum Dux fuerat, Gudufcanos , Timotianosque, infe~
` riorum harum partium, äp'ulum fuiiie, aiierat. Нов autem,ex Eginhardo, aliisque Anna~
liiìis , coniiat Bulgaris ful e aiTociatos, dum ad annum 818. de iis Eginhardus fcriberet: gui
nuper a Buîgarorumfocietate z_le/èiverant, 8 adfìnes пса/Его: jè contulerant, itaque an~
te annum 818. Gudu'fœni,Timotianique, hìnc & Sclavi, Pannonia: Saviae incolae, in Bulga
rorum focietate quod fuerint. Hinc proiiuxi'ii'e legationem illam , anno 817. Leonis Impera
toris Coniiantinopolitani, 'ad Imp.Ludovicum, 'caufa iinium, Rittern: exiiiimat, Hinc Liu
deviti bellum , dum Ludovicus cauiam, quœii'ronemque limitum non determinâi'fet, quin Ca»
dolaus Marchae Forojulieniis Prœfeétus, fua crudelitate ac fallaciis, Timotîanos , a Bulgaro
rum focietate defcifcere, effeciiiët, qua etiam de re, per Liudevitum, Ludovico accuiabatur.
tiò: Quod Theophanes fata Nicephori Imp, defcribens , ad annum Chriiìi 811. narret:
ârummus autem arnputawm Мое Ízorì Caput, adventanríbus ad e variis nationibus о.
/lentandum per d_zes multas zn_ omanorum dea_lecus, 8 vituperzum in ligno [За/решил
PQ/ŕmodum vero лишаете гериуйт , carmbue пш1ашт, urgente идут, сот.
рогам \
Periodus II. Sclavontœ , Ё? Croatia'. _ 59
otaturis Sclavìnorum Princip'lbus inpoculum gloriabundus çformavit. Ex his arguit
`tœrus Lucìum de conjeäuris 111111115, ac illa uo'que, quam ca . 15'; ex Caroli teßamento
de Pannoniis & Dalmazia confeciíï'et ; dum con 1deratione praemillicirum Ritteri ‚ rem accura
tius examinandam habuiÍTet. Agat eruditus Leéìor judicem , Ritterum inter, aclLucium.
Ritter-us, ex verbis Theophanis: compotaruris Sclavinorum Prin'cz'pz'bus , infert': hos in fo«
cietate cum Crummo effe debuiÍTe, utpote fecum compotantes. Nec alios fuiíl'e, quam Ser`
viae , ISclavoníale, Zachlumiœ, Macedonian, Epyrus, qui Sclavorum generalilnomine cenfebam
tur. Credit quoque,morem iilum gentis hujus,dum in conviviis, ex cacabis, argento obdu
Ша, alìisque ejusmodi, ut calceis, pileis (quod ego quoque perfœpe, non fine naufea , vidi)
potare , in _fignum amicitiœ folent, habereI originem ex Crummi facto, ipfoque a tot fœculis
more, teßari ifìud ;Principemi11iustemporis Sclavoniœ, Cru-ñmo'confœd'rr |_tum,fociumque fu
iîï'e. VUtrut hœc lint, cum Crummus 814. deceíl'erit, fub ejus Succeífore Murtagon Bulgaria:
Principe, Sclavonia. hœc, ad 'quem pertinuerit f? quœůio eli» _ _ ` I _ i
VIII. Celeberrimam profeäo, fui nominis memoriam, reliquit in Annalibus Francor
rum, ac Eginhardo, caeterisque Scriptoribus Liudevitus Pannoniœ inferioris, five Saviœ,
adeoque modernas Sclavoniae ,Dux-. Hœc ne ex lubitu prœrdicare dicamur, patent? ex Sif
cia urbe , ab eo reliéìa, dum ad Servios , five Serblios profugitlcarniolenfibus quoque fuis ,
qui dehinc ut vicini, fefe Forojulienfi Prœfeóto fubdiderunt , ad Savum incolentes ,confequen
ter inferioris hodie vocatœ C_arnioliœs Ut omnino Lìudevìtus Dux moderna: Sclavoniœ fue
rit. Quando? quove anno Ducatum , live Banatum obtinuit ? comperio fcribi a nemine. Arr
по г17. In his Regionibus, motus fuiÍTe intra vicinos Duces, negari haud pofi'e videtur , tum
ex Legatione Leonis, miífa ad Ludovicum, finium caufa, ab hoc Imperatore , fubmiffo
Älbz'gario ,cum Cadaloco, litium finiendarum caufa. Occaíione hac, puto Bornam, qui Gu
dufcanorum & Timotianorum Dux ab Eginhardo ad annum 818. fc'ribitur, ad partes 1111510—
_ viciacceíiiÍTe; quia is 8181 Legatos ad Ludovicum cum donis mîÍiÍTe fcribitm; erant ф: 8
aliarum Nationum chati, ас Вата: Ducz's Gndujèanorum ¿1' Timotianorum , gul nu'
Per a Bulgarorumfòcietatt ale/ëìvc'rant f anno nempe priore , dum Albigarius Commií'lil.`
riumEginhardus.
tur ageret) Ö’ adfnès
At locoflo/iras [ё cont'ulerant` tulerunt
donorquaccufationes Liudevitiagi'leîcius
>ue Legatos adfuiffë,
Cadolacum, fuum11811?
v1c1ò ‚
num ex occidentali parte, eum de crudelitate , _ac vâriis infolentiis accufando. Et quia audi'-`
(щ non fúiil'et, anno _819. bellum >gerrit Liudevitus,parteCarinthiœ ad fe accedentegc 111111111!!
que ex Italia Ludovici lmp, exercitum fuperat, & regredi cogit. Mittit Imperatori conditi»
ones fubfcribendax, uas, quia rejeciífet Ludovicus , Vicinos fibi Liude'vitus ad bellum fohcl.
tat, & Gudufcanos ŕi"imotianosque adjutores, atque focios obtinet, Cadolaco febri correptO»
& mortuo. Рой Box-nam 821. mortuum, Baldricus fuccellit, Hic Carinthiœ Comes гите,
dum in Regionem Carantanorum ingreíl'o, qua ad ipfius curamipertinebat,_occurrens Liude
viti ad -fiuvium Dravum exercitus, a. Baldrico, свей: pluribus , de v rovincia ell: fugatuS. Pal'
te vero ex altera, cum focero fuo Dragomifo ( qui Serblorum Princeps erat) Liudevitus Bor~
пе ad Colapim ñuvium occurrens, cum Borna pugnavit` Quo in prœlio ,Dragomifus occl
fus, ac ob defecìionem Gudufcanorum ad Liudeviti partes ,f Borna Prœtorianorum fuorum
auxilio adjutus, vix evaíit. Liudevìtus autem ,Dalmatiam ingreifus Decembri menfe ferro &
ìgne'devaßac omnia. Borna caßellis fuis quœque includens, Liudeviti copias , jam exìlate
n? z Jam a tergo lacerana, eum de Regione exìre coegit, tribus hominum millibus ,de L1ude~
vm exercitu interfeéìis. Ac pofiea Gudufcanis etiam a fe fubaétis. v
Iam Вата Ducatus,venit illufirandus. Eginhardus uno loco Сиди/балами, Tl’
motianorumgue, Ducem, сит арреПас. РоПеа Dalmatiœ & Liburniœ. Quod Lucius
gnoque animadverten|,lib. 1. cap. 15. pag. mihi 5:.exp1icare nititur. _Prœtendit Lucius Gui
ufcanos, & Timotianos citra Danubium in Moefia fuperio're fuiîl'e, nititurque hoc, ex Pto“
lomœo , & Plinio oíiendere. Verum multa fœcula funt , ab œtate Ptolomœi , ad nonum hoc
(гадит; multœ rerum in Pannonia, Mœfiaque Veteri, ab еще Ptolomœi & Plinii muta`
tiones. Quare firmiorem cenfeo Cl, Ritter opinionem: Nono hoc fœculo» ПОП. 211108 Guduf"
canos, Timotianos ue, Borna: гите fubjeétos, quam populum illum ad Timavum fiuvium
degentem, poli dirvi/fum , & prope hodiernam Duyn arcem. Timavus enim lon
gum non habet fluxum, at continuo a mari recipitur. Gudu/ëan'os vero elfe populum
illum , qui infra modernam Goritiam , ad Gradi/¿am habitat, Rationes ех Egìnhan
А до ‚ faeculi IX. Scriptore ‚ defumit Ritterust Nam primo, ait: Bornam fuiíl'e Висел!
Gudufcanorum , & Timotianorum ,tum memorata illorum inconfìantia , quod jam huic,
jam alteri fefe fubdidilfent, refert Bornam ad Colapim fluvium confiitiíi'e, & cum Linde»
,Vito Pugnâífe , Borna vero Dux Dalmatiœ ( verba func Eginhardi ) сит magnzs сайд;
P l
60 . lVotitiœ Preliminares Pannoniœ Veteris.
ad Colapium ßuvium, Lind'èvito ad [è venienti occurrens , in prima congreßione a
Gudujèanis ile/êritur: auxilio tanzen*Prœtorianorumßiorum protec'i'us, .eva/it.. Per
iit in eo prœIio Dragnmo/ùs jòcer Lìndeviti , gu'z in exortlz'o defec'ñonzs, reliëf@ ge
nero, Bornœ /è conjunxer'at. _ Сиди/дал! domum туф, iterum a Borna ДЫШЛ
für, _Quisquis hunc textum Eginhardi, cum Colapis нит defluxu metitus fuerit, uci
‘um line fundamento, Timotianos, a Trimaclzo Plinii , inter Naiífum, ( hodie NiiTam)
& Ratiariam , fatente Lucio, olim Situm, diëtos; ibique Sitos; inveniet. Gudufcanos
itemad amnem [Нагая/ат majorem, malè locari inveniet. Colapis ad Sifciam in Savum
defluit, amittitque ibi ‘nomen Tuum. Ita ue` dum Eginhardq. telle ad annum 32 2. Lindevitus
reliëta Civitate Sifcìa, ad Soraqu fugien o fe contulit, Sifcia'm Lindevito paruiíl'e, tam hinc
patet, 'quam & ex Carniolenfibus, ui ad eum pertinebant; Carantanis item, qui Liudevito
fe lfubjecerant, & 'per Baldricum fuere recu erati. Si autem Bornae Ducatus, a Naillb,&
Morava, ubi Gudufcano's, Timotianosque atuit Lucius, extenfus fuiflet ad Colapim, adeo
'que ad Sifciam, qua via ? & quo ‘.2 ad Sorabos profugìíl'et Liudevitus, nemo reperiet. Ac
‘ccdit variare Lucium, nam nitata pagina Gud ufcanos in Mœfia colloc-at; pag. autem mihi
54. eos Наш]: in Bul aria, Et Сиди/банд . б’ Tz'motiani', in uiens in Bulgaria Ízodz'erna,
jive cis Danubiana unt. (еще >eombinari nequeunt. Si enim in Bulgaria fuëre Gudufca
'ni ‚В; Timotiani'? Borna: Ducatus totam Serviam continebat: hinc qua ratione ad Sorabos,
live Servios, Liudevitus fugere poterat? non 'aÍTequon adb: Cum tam Eginhardus , uam
& vitae Ludovici fcriptor, tefientur: Bornam, Lindevito adje venienti , ad Colapim uvi
ùm 'occurrillè, quisquis oras has _inlpexerit, & Colapis fluxum metitus fuerit , judicare fecus
non poterit, quam Bornam ab occidente progreflum , venienti contra fe Liudevito, circa par
tes hodie'rni CdrólQ/laclii, ubi Colapis Huxus dici potefi , locusque & campus eli , in quo Bor
“nœ,_& Liudeviti exercitus confiflcre potuit, occurriffe; adeoque Ducatum Bornœ haud fuif
fe alium, quam inoris Adriatici, five pro more Eginhardi fcribendo: Liburniœ, 6; Dalma
tiae, in veritate autem Стоматит, ibi degentium. Gudufcanos item & Timotianos, qui do
mum reverfi, ех bello ad Colapim elio, a Borna iterum fue're fubjugati, nequaquam alios ,
' uam fupra memoratos, ad Tarvi 1um,Timavumque populos. Horum primo Dux fuerat
Ъота, pertinebantque ad ejus Ducatum ,facile poli occìfum Errichum a Terfaticenfibus,
'Quod _tacere vifum Lucio, 'ex ratione ut voc'ant Status. Deinde Cadalaco mortuo, per`
Forumjuly, ob íidelitatem teliatam , Praefeéturam uoque accepit, Turn quod bella ad Co~
lapimgeílerit; cum , A‘quia Baldrico, Carantanum fuillet commillummec Bornœ ad Colapim,
ltuliílè fuppetias 819. anno legeretur. ì Quod line сайт, negligere non poterat, fi tum Fo
rojulium Baldric'o fuiÍTct creditum, Ritterianœ dedu ionihuic , &explicationi , refragari ne
часе, perfuafum habens: pl. Farlatum, AíTemanum , cœterosque omnes, qui Lucium Гипс
fecuti, li loca Ваге, & Напев prœdiéios,metiri , intuerique dignabuntur, a Lucii explicatio
~ne receílu'ros. q ’ l
1X. вот, Ludovico Imp,- 'quaevis Tua, & Liudeviti Ducïs, gefìa; per Legath nun
ciante, anno 820. Àquisgrani in Сет/сиси , ad opprimendum undiquc Liudevitum , tres exer.
citus ordinantur, &in lvere mittuntur. Unus ex Italia per Alpes Noticas, alter per Caran
tanorum Provinciam, tertius per Bojoariam, & fuperiorem Pannoniam, Horum exercitu
'um duo, tardius ingrelli funt, ad Liudeviti territorium, five Sclavoniam, quia primus Al- r
*pium traniitu, a Liudevitiexercitu prohibebatur.(hinc iirmatur ad Savum ufque , Labaco
înnlufo,Sc1avoniam Liudeviti fuill'e extenfam, dum ex Italia per Alpes Noricas veniens Lu
dovici exercitus, Alpium tra'níitu prohibebatur)'Alter, five ex Bojoaria, & Pannonia Гире
riore ordinatus, & longitudine itineris, & Dravo, ui trajiciendus erat( ufque ad Dravum
ergo, Sclavonia Liudevitilerat) impediebatur. Medius five is ,qui per Carantanos proñcifce.
batur, quanquam tribus 1n locis ei relißeretur, ter Liudevito fuperato, Dravo etiam trans
mill'o , 'celerius ad defiinata loca pervenit. Liudevitus, nihil tum molitus, nunitione tantum
cafielli, fe fuosque continuit, nec belli, nec pacis fermonem habens. Exercitus verb , poli
uam in unum convenerunt, vallata Regione domum reverfi Гипс. Anno 821. Redinte ra
tls aLiudevito viribus , ac indubiè Forumjuly , & Carantanas yartes devaiiante , quod priore
anno, ,'C'arniolenjès, qui circa Savumßuvium Ízabìtant, ö’ oroiulienßbuspene contigui
‘ßin't (igitur illi,.quî adLabacum fuere) Baldrico/è dedidill'ent, Idem Ü pars Carantano
rum _, guœ ad Liudeth partesa nobis ddecerat ,facere cur'avit. Eginhard, Tres iterum
íìarent. ,Aquisgrani
e'Xercitus adverqurefillente
Quod etiam nemine Liudevitum ordinantur, qui perfidorum agros, per
peregeriut. t vicos va
Hoc eodem anno 821. Eginh. tefte: Borna Dux Dalmatiœ, atque Liburm'œ defun
гг‘щ ф : Et petente populo, atque Imperatore confentiente, Nepos illius nomine Lada/Ela
" . vus,
Per."ch H. Sclavoniœ, è' Croatia'. 61
PHS, {МГ ЕЁСОПГЁШШЗ eli, Si Ladajëlavi nomen, de quo infra: 11 Por hyrog. Едет,
quod Croata: е fuis, Principes conlìituere foliti fuerint, coníidero, Bornam Duœm
fuill'e, inferendum eliznon minus, fuiffe tum Croatis , liberam Ducis,{ive Bani fui eleciionem,
quam Imperator confinnàllët, регате popula 6’ Imperatore conjêntientc, Laja/Glarus
fuccçjßr con/litmus ç/l.
Fortunata»` Patriarcha Gradeniis , a Tiberio Presbytero fuo, apud Imperatorem accu
fatus, quod Liudevituxn тих-21115, & artificibus juvaret, citatus a Ludovico ,nec comparens,
Jadram venit, ac aperta fugœ caufa , a Joanne Dalmatie Prafeèîo( baud foliusJadrœ) Con
fiantinopolim miliùs eli.
Anno 82 2. Exercitus de Italia propter Liudeviticum bellum conficienclum ,'in Pannoni~
am milTus eli; ad cujus adventum , Liudevitus Sifcia civitate relicta , ad Sorabos fugiendo fe
contulit , baud ipfe, at cum fuis pluribus, cum fcribatur: uno ex Ducibus eorum , live Sora
borum , per dolum interfeëio, Civitatem ejus in fuam redegiife ditionem. Anno autem 82 3.
Ludovico allatum eli, de interritu Liudeviti, quod reliciis Sorabis, cum in Dalmatian: ad
LÍ'udemullu/n Avunculum Боте Ducis pervenillët, & aliquantum temporis ,cum eo mora
tus fuiíl'et, dolo iplius ell'et interfec'ius.
Prœmillbrum , fatio examine; Sclavonia haec, five Pannonia inferior, cuiefubjeëta exti
tiÍTe cenferi debeat? {iatuere nefcio. Vocant quidem Scriptores Franci, Liudevitum, perfi
dum, rebellem: At quid fuit, toties exercitus mittere? devaiiare Sclavoniam,& reverti. Nec
e fuis Ducem confiituere, aut tenere prœfidia , Frantico adimpleta milite. Quid , quod 111
giente Liudevito ad Sorabos , extenfum non legatur Francorum dominium. Нас 11 perpen~
dantur, quamvisVVonomirus, olim fe fuosque Francis fubjecille, negati non pollit, tameneo
mortuo, aut Sclavos hos Francorum exculliiTe jugum; aut ab Imperatore Carolo , Sclavoni~
am hanc, orientis Imperio, per innita pacta, cellàm fuillë , ut de ea in fuo teflamento etiam
§taceat, concludendum , inferendumque effet. Verum Bulgariœ Principe Crummo, Confian
tinopolitanis formidando evadente, Sclavos hos, & Sclavoniam ,Societatem Bulgarorum 111111
fe amplexatos. Crummo mortuo, ejusque Succeli'ore debiliori elfeŕio, Ludovicum & Fran
cos fiuduiil'e , ut benevola, fpontaneaque acceliione Sclavorum , amplificetur Francorum
otentia. Sed Liudevito & Sclavis refifientibus, nefin bellum cum Orientalibus veniautI
mtelleéìa Fortunati Gradenfis Patriarchœ , Confiantinopolim fuga, quali tantum illatarum 11
bi a Liudevito injuriarum vindices, oecupationem Sclavoniœ hujus, neglexilfe videntur. Наес
an ita? aut fecus lint, Мог determinet. Prouti etiam : an Lludena , montis Claudii pof
fefio , Liudeviti hujus fervet memoriam, Íitque ab ejus nomine ; quali ifihic Liudevitus по
сет in monte erexilfet, fe fuosque anno 820. contra exercitus Imp.Ludovici continens, quam
opinationem , ex nominis derivatione, locorum item litus, & fertilitatis terreni, in MSS:
comperlmus.
X. Liudevito mortuo, combinatione faéia Scriptorum, diHicile eli, his de Regionibus in
veritate coníìituere, cui parebrant, Anno 824. cum DIOrtagon. (fcribitur varie, quia hill/[w
tragen, hi Отпад, alii Murtagon; alii Muradus, vel IPIOrad C'Ízan,eum exprimunt)
Bulgariae Princeps, ad Ludovicum [трепещет Legatos cum Epillola fua( rei novitate, fcri
bentibus Francis , Imperatore eorum moto) mifilfet; Imperator Legatos pro audiendis illis,
ac aliis,termini extenlione,detinuit. Anno 825. Legatis Aquisgrani auditiS , prœtcnfionem
determinis & limitibus elle intelligens;eos , datis ad Regem Bulgaria: litteris remifit. His,
Bulgarus non aquiefcens, anno 826. Legatos ad Ludovicum remittit, rogans: ut fine mora
terminorum definitio iieret; vel 11 hoc non placeret , 11105 quisque terminos line pacis Госде
re, tueretur. Porro non folum haec Bulgarorum prœtenfio fuit, ex parte Daciœ Danubio ad
jacentis, quam Prœdenecentœ dièii , incolebant; fed etiam, ex parte Pannoniae ; cùm На!—
dericus 8 Gerlwltus, Comites , atque Pannonici limitis Prœfeéti , milii ab Imperatore in Cr
rantanorum Provinciam fuerint , tum ad in'vigilandum Bulgarie, cum ad inquirendam fam#
veritatem ‚ num Murtagon a fuis fuerit interfeètus? Verum tantœ тот pertœfus Bulgarm.
.Anno 827. Eginhardo tefie , etiam de adhuc defcriptis: Bulgari quoque Sclavos in 11:21"
nia jèdentes, туб per Dravum navali exercitu lferro è’ igne va/ŕaveŕunt, è’ (1151115:
eorum Ducibus, Bulgarlcos eis Rec'ïoreß` con/lituerunt. Anno autem 828. 1.113счБш:
Imperator, relatum nunc faóium Bulgarorum, intelligens, Baldericum атм-11. mi» Egiß*
hardo: Balderz'cus Dux ForojulieZ/îs, cum propter'ejus ignavìam Нафта???“ Pfiff.'
Ziaßtpîìioris impune уса/джип onoribusprivatus; Ö’ JWarc/za inter .Immer UW"
wzfEx
a е prœmillis
. confequitur. 1mb: Liudevitum Bulgaris fuiß'e affociatum. Ёж‚ n.‘_\'\
clientella, cum Liudevito mortuo, mox Bulgariae Rex, де 11111Ьщ quœlìioncw W" 3\
I'ßß. Бай/шлага: Kercfelìclz, q
6g Notitlœ Prœlimmares Pannoniœ Veteris.
Рой Liudeviti ad Soraöos fugam , ülumque occifum , Sclavos Pannoniœ бате incolas . Lu
dovici Imperatoris potefiatem agnovifTe, huicque Теше: fubjecifl'e, pofìquam Bulgari Sclavos
in Pannonia fedentes, mifTo er Dravum navali exercitu , non folum vafiavifi'ent; verum Du
cib'u's Sclavorùm pulfis, Bu garicos Reciores iis confiituifl'ent; ut Sclavonîa hace пойга, fub
Bulgarorum potefiatem venifTe deducatur, & Bulgaros recepifl'e Reäores ,adeoque 827.Fran
corum e mancipatu exiviffe. 31111: Pulfos e Sclavonia Duces, ad Ludovicum fugiffe, Bal
dericùm accufavifie; dum is anno 828. honoribus ей privatus. Interium quia fcriberctur a
Fuldenfi "ad annum 828» Lotharius 'cum exercitu ad Marcham IIijlbanicam „мы ф :11
militer 8 Ludovicusjuvenis contra Buigaros, ab Imperatore Ludovico, negleéìam fuifl'e
Sclavoniae recuperationem, cenferi non potefì ; Verùm tam ex íilentio Scriptorum, quid ju
venis Ludovicus cum Bul aris gefferit ? quam &confideratione intefìinorum bellorum,con
íiderationis item {iliorum âudovici , contra Imperatorem Patrem, denique etiam: ex сопй1
tutis per Ludovicum, novis quatuor Marchas Comitibus; prœcipuecum Annal. Fuldenfibus
tefìantibus '; Anno <92 9. Bulgari navibus per Dravumßuvium venientes, guasdam vil
las Vnqßrorum,qumini vicinas, incenderunt. 'Concludi aliud ne uit: quam Ludovicum
Imperatorem, Bu] aris modemam ceilifl'eSclavpniam , facile etiam u tra trans Dravum ;fed
quoadufque? йасш non рощей. Argui nihilommus pofi'e videtur, ex Marchis Imperii, Boi
са nempe ,`Carantana, Tarvifana , & Moravorum, Pannoniœ veteris ракет magnam, Bul~
garos obtinuif'fe. Quod etiam , infra 'adducenda , roborabunt.
Sane, quae in utroque Imperio, his annis fuêre confufiones ac miferiœ , meum deferibere
non_efi. 'Qui ignorant, legant Annalifias Francos, & refpeciu Orientalis Imperii, Scripto
res Byzantinos. Dalmatœ,hoc ей Croatï-e illi, qui Tub Heraclio aquifiverunt Dalmatiam,
funtque bene difìinguendi, ia 'Croatis Liburniœ veteris , ut etiam Lucini lib. ILcap, 1. admo
nuit , auëiiqpotentia & viribus, videntes Michaelis Balbi focordiam , occafionem item, captœa
Saracenis Sicilia?, & Calabriœ; fefe liberos effecerunt. Parebant hi, рой paéìa illa intra Ca
rolum I. & Nicephorum Imp. Orientali Imperio, at circa annos hos , videlicet 826. ju m
excuffére.A Hase quae retulimus, tefiantur Zonaras , Cedrenus, Curopolata. IllicÍzelts` gill#
Ы Ämorei tempore , Saraceni biciliam . ё’ Calabriœ ракет occupâvere. Item omnis Dal
matl'a defecit. Confiantinus Porphyrog. in Contin. Theoph. ad annum 826. omnis Delma
tia fìib id tempus a Romano Imperio (five Orientali) dyecit, juigue отце: juris , асfi.
bi capita extiterunt, guoadusgue {пед/шлаг Ba/ilius Imperiumre endum/ùjèepit; tune
enim Romana' fac'ïifiznt dit'zoni's. I_tem de ndmin. Imp. cap. 29. т Romanum I е
rium, per {трет—(122111022 func temporzs шпарит , atyuefòcordiam , maxime Mfr/lagig ,
Атопегфз Balbi, tantum non шрама, gui Ватина о pida incolebant ,_/ùijurisfa
ai, negue Romano Jmperatort', neque cuiquam alterifìi jec'ì'i. Firmantur ifìa, etiam
privilegio, арий Lucium lib. 2. cap. 2. Tirpimiri' Croatorum Ducis , dato Salonitanœ
Etclefiœ, quae dum extra dubium in Dalmatia veteri Romanorum, effet; Tirpimirum Du
cem Croatarum illorum , 'qui Dalmatiam fub Heraclio aquifiverant, fuifïe patet. Ей Privi
legium,Lucio aliirmante, de anno 838. Нос fe Tirpimirus,Croatarum Ducem vocat : hoc
fuum antecefl'orem, Croatarum :eque Ducem Mislavum exprimit, fub hoc Mislavo Duce de
dicatam fuiffe Salonitanam Ecclefiam , ip fique elargita Privilegia telìatur. Tirpimirus quo
que, quœdam largitur , ac antecefToris fui Mislavi coniirmat donationem , & privilegia.
Meditatione Privilegii ifiius, certurn ей M islavum,Tir imiri fuiffe antecefl'orem,ex alio gene~
re hunc, ex alio Mislavum , cum Tirpimirus taceat , fibl fuifTe agnatum.`2dò:Mislaum egiffe
Ducem,fùb Graecorum clientella; Tirpimirum vcrò fuifTe illu m, quigaRomano Imperio defecit ,
ut ex 'verbis Privilegìi deducitur: Ego Неё: peccator Tirpimirus Dux Croatarum , juvatus
manera Divino ч ' Item: Mundi аЬ origine cunët'a per tempora [ада man/We, delabis
fèîuefùccedentibus alza, ut ideo vota folvens DEO , de communi, ut ait, сои/Ша сит от—
m us Zupanis, monafierium œnûruxerit , ibique catervas fratrum adhibuerit, dotaverit. Ех
annis uoque Tirpimiri hujus, ifiud deducitur, cum ad hœc tempora, Dux fuerit, quìbus, de
fecifTe almatas, five Croatas illos, Scriptures Confiantinopolitani fatentur. Dua: autem hic,
ex eodem Privilegio nafcuntur dillicultates. Prima ей: 1111111 fic Croatae illi Dalmatiam pof
íidentes, liberi eveferint, ut ab Orientali deficientes Imperio, nec Francorum five occidentis
Imperio, femet fubjecerint? Lucius ex Infcriptione :Regnante in Italia Piißimo Lothario,
Francorum Rege. Putat Tirpimirum fub Francorum Imperio гите. At opinioni Гит, de~
ferri nequit, tum ideo; quia Imperatorem 838. egit Ludovicus Pius, hinc fi deficiendo ab
Orientis Imperio Tirpìmirus , clientellœ Francorum Imperatoris fe tradidiffet, Ludovicus
fuerat in infcriptione exprimendus :cum etiam , quodConfìantinus Porphyrog. (tefiis perquam
idoneus) сейешг : Qui Dalmatiœ oppida incolelzant, llegue Romano Inuieratori , negug
сш—
:l Siswrnîz. 5 С°-:ь.2:2._`° i;
f» 'vz máßivrî Еж ¿27:1? ein. ¿Primm lm. Dalma.: mais: isi: fai»
.uf-3.5m. Tel тайге pai; um: fzg Luińmmlm i :krul
_Ply-,2; . i ш; claman. Marib- _ Ltr@ ‘ferma-ns вдев. ¿n ‘nl
¿14:31:21: han: (mrunix-¿us 1mg-arzt. new; ngt:er
Баш Sei ne: ¿Ti Pfff-È- ai 12252. Егдшзп: fm, Cc'fans Dxfmzrœ :c-äxfz:l~;
rum Е. С: L Irun-ì; xxl-inurl fas-:int: 1ra-:œ ab áàrëìxs 50m"
finas . §32 Laim-1;: стат: газ. ifs. orizz-2:15:35 arid: . газ-923315: Стих“ Dalmnŕm,
u: in Ońsnŕs dañiuvim. 0739525 [шага montra, S: luis etìm ‘ab
re In. Ignis? , Ízìstga, ira-È.: ŕrnsdî» :16:12. a: frisur: :al:
ńnŕzx t :aar-:m frm re-.XÉEÃSBINF ive ex jms *Zin . ‘ш i: ‘Lì-sm,
Чш ‚ Кашпо Pulli día . nmœísb. wuz?qu wss,
cx à magitbne frz-1S. Refs-».2 13332. i: Dslam. u: Баз Tìrpìrnïr'us. N:
L_.:r"’~„.z_rì:::x...122:13` ‚фиги. vel ВЫНЬ—5.2, :día: Dunas vd ìrmuxrz ‘el awnètfìs La
гагу. ._- 1:53:21'. n utf-¿tis 2512225 Dax Crm àDnmìzxx. à: @stamani [xr-ax»
па: inns-:m «cl-Sja, с 32:22 Sinin: in fr: Pfirjegìs.. Alì; Quirino ci :
ш. :bête ¿i :xm :i ¿21:52:21 même. hìs. fw: $321 Emana Saran
Палаш ere-:fx Рт 2 Lmltä ‘5335. 5: :sin certi-nix. ìïzgnmœìu-:n Ex Liu 5.15.
B133', f;qu :un: 51:53 ‘ls-gi pata-È. ai iuvïurn ruud-:ve Vut-:anotar
@_permmm. tti-Fin meziàrœßìx, 'Frgimïń Впадина i155: ‚ .i П'Ёпаз‘п
mitm; п: en, qu mns Yunnan {ix-mnu Tir-girati 52125: arguì nda; GSV-.mmm
тега Siavnár ; qu: Rectores 1b anno Sx’. häuìz. un ingr: F Я: riss . :FHS
СЕТ 'Ine m2_ì:.r рей—2:22. Ex van-bis Px-Ívlzgìo ini'átìi: А: ,xl-:min n.: in #zuren
Едз'гёз‘п, ' œmpe Мойщики) ад: ñL-rvonalr :t 3:: три: Dank." @à S ¿vré ‘Nr
rät-am R35 „un Croaníz, concluîi hgìtíme ‘nequìn Tix-gìmìrì Оки-ат. ai Ерш: Ваш:
bä сука—152211. 03:11h: :im Sex-blos ůve Зап-5:6. fuif: huhu has ìnrerSalxvanìmx.,
à an' Afl:~` :jas canrìnenés ons,S;lzvo-Craanß. Conil: ire-rn . ex Dïrœiuxn vel Мест—
paÃ-imams: âzîbzxs, meriti non país, Prorìncllrum lîmìœs, dum давись eil , 11|er
jurisìîìoß угодит. Nuna ecìzm Dìœœies, & Мец—драйв. (рои! 13mm ‚
exranìunnlr per Prońncias dblîncìns, «Sz Regum, Mœgliìrazuumque dìvcribnxmquîn ïnferrì
Valar, merlrîìue inde, Regnorum, vel Rerumpublìnrum, lima ac terminus Relïgënforum
amsn. Чью; гашиш, Bhgiiìrarus, ůve Provini; ; perfœpe per plurx Regus, Üuœrus,
Provincia enen-im, & in umm oonflmtur , eorumâem Prońncìzm; qum ex шваль.
пе inc, щепа {Эге nunc, Яге aliquando роса-Ё, Regnorum aut rerumpublicarum «dem
fuîfe , aut ege límites.
X1. Ligue: ira-lue ex prœmïfůs, pail Bellum Шва Lïudevìtï Зданий: Duâsßnvxßœ
ne bello nm (Эх-Шиш intra ‘Elias Ludovicì Imperíroris cum Patte, Sdn-uníam hodìcmam am
no 8z7. Francorurn exmfxîejugumßtque Bulgańœs Radares nachm. Crans »que Hhs,
qui Dalmańam incoleb;n:, ab Orientali дашь Imperio, тайме Saraœnorum, ìn Sicîliam
(Lakbrìamîue irrumpenńum, círca annum eundem 317. Jun examinandum mut . quando
Croata: i113, qui e Dalmatîa feœlïerant, & Sclavorum term, сайд) Argaîdo, ad ons Adria`
ticas, intra Sclavoniam , 6; Forumjulìum in veteri partìm Lïbumìa . partim Даруй: oœupa'»
verant, diéri Sdnvo-Cmacœ, fefe а Ргапсошш potethte fubtraxerìnt? ¿t juris fui стеснён“
Нос eorumdem (идиш, ad annum 34.1. :lut 84.3. «zum :Lucio ,Affemano` Farlatomr
terîsqńe ern-iris Vìrïs collooetur, neque invenîam motîvum, ex mvo uopîxm Scripture,
aut ullo diplomate, ab iìsdcm reœdendì, eïsdem fubfcrîbo. Rei, hoc e libvrtatîs Sclavo
Croaœmm reñìs eß Conflantìnus Porphyrog. cap. 29. Ню, poßquam манны Cmatas îl
los, qui Dalmatiam incolebant, fui juris fados, nec Romano lmperarurî. nu: cuîpìam Нит;
fubjectos effe, profequitur: [гнет conterminœ illisgentcs(aquue oil Стат: , Витай»
Епсо1аз) Croati, Зету ‚ Zachlumitœ, Terbunìotœ, Стат: ‚ Droclctianì, ê' Pagani,
сходи: Ranzani [тред Ízaberu's liberi , [идти поп аНеги: legión: 14,5 jsz Verhm,
fatendum ell: Porpbyrog. adeo contraäë plurìum fœculorum memorìns Croatarum гейш,
пс ůbìipfl contrariari vídearur. Cap. 29. fubjecìos Romano Imperio гит, Cmatas Dalma
tiam incolentes, proud & gentes memoratas reœnfet, fed per îgnavìam, & focordiam Micha@
lis Amorìenfls Balbi, fui juris effeclos elle. Cap. 30. сит narràl'fct, опирают рег croatas .
риШз inde Abaribus & Sclavis Dalmatìam, refert: а Chrobntìs, qui in Dalmatîam venerunt`
partem fecefïìífe, & Illyrìcum , atque Pannoniam (in parte vîdelìœt ) occupâlïe, fubjîc'rcns ‚
Рег ali uot vero алло: etiam Dalmatian: incolentcs C/zrobati, Francis ßbjicífhmxuf:
quema modum 8 antèa, dum in ip_/Örum terra dfgcrent. Tanta ищет in сое спай-1?—
taxe urebanzur Franci, ut lacîantcs _ad/luc eorum ¿meros accidentes ‚ cam'bu: obiàwv'u,
q s Qua
_ __ _ __ _ nl ___-,_u- __
64 'Notitiœ Preliminares Pannoniœ Veteris.
Флаг res cum intolerabilis Chrobatis eßëtjac'îo diäidio, PrincipesЁдат .ex ip/is liable:
bant, interemerunt. Uncle ma пш‘ contra eos exercltus movzt e rancia, ÜPQ/l /èp
tem annorum bellum, œgre tan emfìiperioresfaäi Chrobati , omnes Francos, eorumque
Principem Coqolin e medioßi/lulerunt. Et exina'e liberi, 81242 jurisfaéi'i,/àcrum Bap
tifma, а Romane Pontài'ce petierunt , mißgue EpZi/èopi , ipfbs ba ti ârunt , Principatum
tenente Рог-2720. Narrat deinde, regionem in XI. upanias fuilfe áivi am, harum recenfens
nomina,Bano illorum uid obtigit, tum ergit: lines defcribcre; inchoans : prœdic'i'a Clzro~
batia, cum religuis Sclabiniis( Sclavis) zta ßta e/l &c. Ut hinc pateat etiam , eum diíiinótè
non fcripíilTe , verùm confudiíi'e Croatas cum Sclavis cap. 31. Re i0 autem lzœc , quam inco
luerunt CÍzrobati, ab initio [Эф Ote/late erat Romanorum mperatoris Clzrobatiœ
autem Prince s ab initio, Ízoc ç/îab Her'acl)l Imperatoris temporibus, Romano Impera
torê, non Bulgaria Princivißibditus erat. Negue Bulgarus cum Clzrobatis bellumgef-Y
jt C.
Horum, cœterorumque faéio examine, & combinatione fcriptorum areliquis,certum
eil: compendio {по Porphyrogenitum, memorias Croatorum per plura fœcula ell'e comple
хит; quœ,line Cronologia: ratione, aliorumque Scriptorum adminiculo, nec ìntelligi, nec
intergrœtari polfunt. Mihi accurate perpendenti, combinantique Porphyrogeniti narratio
авт, cum Seriptoribus aliis, & locorum fitu, videtur is, caplte 2 generatim Dalmatiam
complexus. cap. aîo, рой generales de Croatis notitias, fpeciatim de roatis illis agere, qui a
Crobatis illis, D matiam incolentibus fecelferunt in Liburniam veterum ,&Pannoniœ pattern
occupârunt, Hoc, non folum ex dominatu per annos aliquocl Francorum, deducitur; at eX
fide, live Baptifmo etiam, quia hos, fub Porino refert fuiffe baptizatos , illi vero, qui in Dal
matia permanferunt, Catholicam Едет fufcepiífe fub Heraclio recenfentur, jurâl'fe Romano
Pontifici, nee a fide fufcepta defeciíTe illos, deduci otelì. Capito demum 31. fpeciatîm de
Croatia Dalmatiam pollidentibus, fcribere videtur Porphyrogenitus, ut quivis inveniet, ca
Риз iRud meditaturus. Quare cum ca ite hoc faciat mentionem, qui circa 8 37.&
' equentes annos,Dux fuit Croatarum almatiœ, poli eum Crefimirus ; Porinus , de quo
cap. 50. Porphyrog. Princeps five Dux, Croatarum horum, id eli Sclavo-Croatarum Dux
erat; nec Croato-Dalmatis attribui росе“, cum Porphyrogenito Сене, circa. annos eosdem,
Porinus, & Tirpimirus Duces fuiH'e obferventur. ’
Itaque pateret ех prœmillis Porphyrogenitum» , hißoriam fœculorum lurium, atque
‘partis utriusque Croatarum, quin & Sclavorum fuilfe com lexum , quam nihi ominus anteri
ora, a nobis relata , illufìrarent. Sclavis ergo Pannoniae inferioris, live Sclavonìœ , per Bul
gatos fubaéìis, 'Crontis acque Dalmatiae, fefe ab Orientali Imperio fubtrahentibus; Sclavo
Стаи: ‚ qui intra hos fuére medii, Francifque parebant, quod hi, prœfidia polliderent, &
Sclavo-Croatarum Magilìratus, a Francorum Marchia: praefectis , dependerent, acque liber
tatem confequi procuraverint. Sed ua via? quibusve modis, clarè fcriptum eli, a nemine.
Narrat Porphyrog. fuperius, poli be lum annorum fe tem, libertatem confecutos, at quibus
annis, bellum lllud fuill'et? tacet. Vereor ego, PorpEyrogenitum nomine Cotìolin Princi
рт , Cadolacum exprimere. Quod Шва effet , per bellum annorum feptem indicaretur, bel
lum memoratum Liudeviti , elfetque confufa Porphyrogeniti narratio. At cum e Francis
aliisque Seriptoribus , nec argui valeat, .Sclavo-Croatas, Adriaticas oras incolentes, liberta!
'tem Itum fuifi'e confecutos , imo Borna Dux contra Liudevitum pugnâll'et pro Francis , bellum
illud fe em annorum fuiÍl'e pollerius, cenferi debet, acque ad annum circiter 832. aut 833.
lbelli hujus exordium collocari.
` ` Зале quisquis, filiorum Ludovici P Imperatoris, cum Рапс clifcordias 6i indignitatem
perpendat, quam ad annum 833. defcribit Aucior vitae Ludovici, Conradus item Urfpergem
iis , Sigebertus &c. occafionem Sclavo-Croatis his fuilfe, femet vindicandi deFrancis, facile
agnofcet. Obedire Francis cum renuillënt Croat'ae, pueros eorundem Franci occidere, сапй-ч
busque projicere, telle Porphyrog. crudeliusque agere inceperint. Quam exofi Croata: Ту
rannìdem , Francis occiíis in libertatem fe alferuerunt, habito facile adjutorio a Sclavis,Bu1
gariae parentibus, ut infra мил-з. _ ' _ `
_ ВеШ geíii defideratur relacio, fupe'rfu'nt nihilorninus hu us 'memorize , tam арт! Porphy~
rogenitum: PQ/ifèptem annorum Bellum, œ réA tandem и еггогез fac'îi Clzrobati ,omnes
Francos` и е nzediojîljiulerunt. Et exin 'e liberi ‚8 jiu juris faäi &c. quam & Scri Со—
res Утесов, apud Lucium lib. 2. cap. я. pag. mihi 60. & Schönleben ad annum 8 36. 505211—
í'uper:
Наш anno
haud eodemperturbâffe,
leviter 836. Lotharius
apudItalia: Rex, Gregorio
Schönleben perhibetur.Papœ infenfus
Cujusl , Romanam Eccle
rei conlideratione , cum
lelie Tirpimiri memorato fuperius Privilegio , Dux Croatarum, Dalmatinotum Terpimirust
Ш
\ Q
\ ' eriotlus II. Sclavoniœ , В G'oatz'œ. 65

in amicitia fuiñ'et cum Lothario, innuentibus verbis illis: Regnante in Italia Pilßimo Lo
tbario Francorum Re e. Martinus ille Claudus, de quo Porphyrogen. cap. 31. verbis fe
quentibus: In diebus ¿rincipis Terpemere, guipaterfuit Princl'pzs Crefèmere , e Fran
cia,guœ inter Cbrobatiam 8 Venetiam media ф , veniens Wr quidam Martinus nomi»
ne, maxime pius,jèd babitufœculari, guem iidem uogue Cbrobati, miraculafeci e
plurima dicunt , hic porro Vir ius imbecillus admodum, è’ pedz'bus mutilatus, ita, ut a
quatuor bajulis puocumgue vel et , deferreturJllud'Sanäißimi Ponti/fais mandatum (nem-l
pe juramentum i lud, quo fe obllrinxerant S. Petro Apollolo fub Heraclio oceafione Baptif
mi fufcepti; uti ex eodem capite 31. Porphyro .pateret) Cbrobatis ad ultimum удав/[лет
fervandum @le itidemfanxit , eodem etiam il is, guœ antea Pontifex, imprecatus, Qua,
propter negue Sa спае ipßrum Chrobatorum, пегие condurre , unguam ad aliquem bel
lo irje/landum a eunt, ni/i/i guis eos adoriatur. Miffus a Papa гать ad Terpimirum de
ducitur, ad reflectendos Croatas Dalmatiœ , juramenti illius fub Heraclio eliciti; adeoque ne
adverfus Papam, cum Lothario fœderibus 8L focietate conjunéti, moliantur quidpiam, Lo
thariumque adjuvent. uod Cr'oatis Dalmatiœ perfuafum fuiÍTe, tam Privilegium Tirpimiri
apud Lucium fixaderet, um is 837. plus folicitus ей de monalieriis, quam armis; quam 8:
filentium apud Scriptores, гей; аЬ eo belli cujuspiam, Quare is, Croates Liburnicos , non
adjuvit, ne Francos, fibì amicos offenderet, adjuvando illos, qui _a Francorum jugo liefe elibe
rare Rudebant.
Martinus relatus , dum eFrancia, уши inter Cbrobatiam`8 Venetian: media ф, ad
Terpimirum iviílè, а Porphyrog. deferibitur, facile ad hos Sclavo-Croatas iverit,eosque ad
verfus Lotharium & Francos hortatus ей ‚ ut fie Lotliarium a perturbanda Romana Ecclefia.
` avoearet. Terpimirum, hujusque Croata: Dalmatiœ, juramenti admonuit, ut Lotharius e
vadat debilior , & ditiones Romana: Ecclefiœ fecuriores. Venetœ, utpote Italiœ Regibus, a
deoque tum, Lothario; tributìs obnoxii, ut Porphyrog. cap. 28; adverfus Croatas hos Li
burniœ incolas ( quos illi Sclavos vocant, fcribunt ue) pugnâvill'e deducuntur , ex pròpriis
Scriptoribus, aLucio lib. 2. сар. 2. relatis, Quare ella h'œc, innui a Porphyrogenito , cen
feo; dum рой feptem annorum bellum, Chrobati omnes Francos e medio fußuliflë, fequo
liberos, & fui juris effecille, fcribuntur.
Oceafione hac, nec Croatas Dalmatiae, nec Venetos ; Sclavo-Croatis, adjutorio fuill'e,
pro confequenda ab iis libertate, mododefcripta teliantur. Sclavi nihilominus, qui ab anno
827. Bulgaricos habuere Rettores ; item vicina illis a meridie gentes, nempe Servii , Pagani
five Narentani , Croatis his quod allociati fuerint, credimus,non folum ex vicinia , &in Fran
во: odio ; verum etiam ex Porphyrogeniti contextu, &combinatione hilloriœ Гиаэ , de Serviis,
item Bulgaris &c. Suit: apud С1агйН1АП`ешапит Tom. 2. Раг.[. сар. 5. pag. 149. Bertinia
nus: anno 845. Lu ovicus, r4. Duces Boemanorum Sclavorum guague,8 Bulgaro-`
rum legatt'ones/ii/èepit , audivit , ab/òlvit. Quœ ad Sclavos hos pertinent, ut credam occa
lione hac, juri omni, fi quod Francis erat in R iones has Sclavoniœ , & Croatiœ Liburmcœ,
feu maritimarum partium , Ludovicum ceilillejíegationesfùfêepit, audimt, alg/òlvit. Hina
anno 853. apud Allemanum, adverqu Ludovicum arma movent, fine iniidelitatis празднуя ait
Bertinianus: Bulgari' fòciat'zs /ibi Sclavis, 8 ‚ ut fertur a no/lris munerzbus тиши afl
verßzs Ludovicum Germaniœ Regeln circitcr permoventur: jed Domino pugnante vm
cuntur. Profeet?) ab anno 84.5. his in Regionibus, nulla dehinc occurrit memoria, bellorum,
Y aut dominatus Francícimt omnino inLegatione illa Sclavorum,& Bulgarorum adLudovicum ,
apudPadrabrunno in Saxonia, Sclavi, & Bulgari ,Pannoniœ hujus ,` a Francoan pote»
Rate pro abíolutis declarati videantur. f
XII. Patet ergo ех adhuc defcriptis, quando‘.2 & qualiter? ex hisRegionibus Franco
rum defiit dominatus. Patet diflingui oportere Sclavoniam , a Croatia; & hanc, alia-m effe
Croatarum Dalmatiam incolentium; hisque temporibus diftinůum fuille Ducatum, a Croa
tia, & Croatis, oras Liburnicas, &Japidiae inoolentes, fuumque Ducatum extendentes. Hi
а Scriptoribus Venetis , Sclavorum nomine exprimuntur; illi Dalmatarum & Dalmatiœ. A
Romanis, atque Romana Curia, utrique habenturpro Dalmatia, & Dalmatis. A Byzantinis
jam Sclavorum, jam Serviorum &c. Croatarum item exprimuntur nomine. Vetus attamen
шатаю ‚ & veritas , maximë in Diplomatibus Hungariœ Regum ,Legibus item fervatur, quae,
Bulgariam , Servìam ,Bofniam, Rafciam, Dalmatiam , Croatiam, Sclavoniam, & difìinguunt,
& eonfervant, ut inl-'ra ex Diplomatibus deduëturi. _
Jam fingilatim , antedittorum Ducatuum, Duces recenlèndi forent, ut horum ferie, res
fuperiores firmentur. Verum quœ fit in his eruendis diñieultas, qui vel. modicum 1n rebus
nollris verfatus ей, animadvertit- Sane Scriptores Ducum horum, ut Diocleates , Thomas
r f Archid.
Hylor. Baltbajàris Kerç/èlicb. ` \
66 Notitìœ Prœlz'mìnares Pannonicu Veteris
Archid. Мэн-111111, Orbinus, variant, tam in nominibus horum,quam & Chronologia. In his
accuratius deducendis', egregiam operam na`vavit Lucius , Examinant quaevia eruditè, ae
doéte Farlatus, ac Tomo _IV_. Allemanus ; attamen ob `defeŕlum cognitionis , Regionum, par
tiuñique'harutñ, & cúmp'rimis Sclavoniae, ut Regni Рейса , ante vero Dúcatus diftinéii, a 0211
‘шаба, Croatia, Ser'yia , Carantano , Iiiria, confulionem etia'm hos non evitâfl'e , ñomperio.
Quare fine quavis Illuliriu'ŕ'n Virorum horum injuria», & quibus nulla ratione 'compararipoiï
fum, Ducatuum horum Duces', hac Вегасе, ita 4cliliinguendos, collocanclosque cenfeo.
_ Duces Croátarunì Dalmatià.
__ Paulus. _ In vita Caroli M» occurrit ejús mentio ‚Загибы: fub nomine Ducis Jadrae , _iam
Dalmatiœ. Еды de pace mter Francos, & Grœcos conliituenda. Infidiis premebatur per
Duces Venetiae. vide pag. 57. _ , ‚ . _ _
Joannes Dux , qui Fortunaturn Patriarcham Graaenfen'i Coniiantinopolim milit. No
.que eli . quod Duces iJadrenfes vocentur, fuere enim Dúces Dalmatie. Jadrae habitantes,
щ; ex_Seri torur'n contextue`ruitur._A ` K r. ‘ _ ~ ` `
"Líuîemullusfßornœ _Ducis ` ì'unculùs,"ad fe fugièntenì Liudevituxn, fufiulit.
j'JlíÍislavus. Ex Privil. Tirpimiriapud Luciurn. ‚ _ __ _ _ _
,_ -Tzrpimirua Ех Privil.àpud Luciurn, & сонате. Рогрьуг. fe, & Ducatum fuum, ab
Imperio Orientis eximit. ‚ _ _ _ _ ‚ _
Clzrç/imirus "I. Filius Tirpimiri ex Porphyrogl
Duces ‘Croatarum 'in Veteri Ublimiagàfeu ‘oris Adriaticitontinèntis Francis
„_ A ,_ fubje' i, de
_ quo _inferius.
_ ` /
"Anonymus Icum Erichopugnans. Вата, __
_ Ladajèlavus. Huic paflim anni exigui, Ducatus attribuuntui'. At fi cantilenàâ ‘vul
'gi perpendo, quas nunc etiamin faltitationibusïulgus cantita're't, huic Ladáfclavo, fi non tota
lis a Francis eliberatio ,cette initium eJus negati non poil'et. Circa Feíiux'n |loannis Baptilia',
occubuiífe дамам, pro patriae confequenda libertate, _ Errat Ritterus', dum profani illam
vulgarem,S. Regi Ladislao attribuit. Cœteri item, qui idolum Lade, aut Lado, `ve'rfibut
illjs putant coli, quod [заре etiam , arguendo fuperliitionis plebern ‘, rudes in hilioria Concio
natores'dèclamant. . Profœhihilominus totius textus,Ducem cantari погас. Athœc ututiíint.
_,_~Muy]’êlavus, five 'Muius3 alter aMislavo fuperius polito-,cum Tirpixnirus ut fui An
ìtecefl'oxjis'ixianno 838.Mislai Dalmatiœ reminifcatur. _Cum juzga autem in 'anno 839.Pe‘
trus Venetiarurn Dux, pacem firmaífc,per Dandulum deferibitur, apud Allemanumt
f ' 'Pori/zus ab anno 84o.'ex Porphyrog. '
f Duèes ‘Sclavoniaa
Liueleuìtus tie quo iupra. 101. Àn'on fin'us. Luiioï'ici Imp. tradidit fe in 'clienß i
Y' ntellatn, & ad eundem fugit, Bulgaris Sclavomam 'occupantibus. "vide а . ‘62. _
Bardas.. Confiitutus a Bulgaria èx Leonis Gramatici vel-bis: _ s bebàŕflliunì Bar
`¢larn nomi/16,8 virili atatè provec'ì'um, диет Шее/Еда Macédonibus trans Вашей/Ти `*_
minis 'ri as habitantz'bus ( hoc ей in Sclavonia, quae erat trans Danubium, refpeétu Mace
donìae',£'fupì'aveundèm Danubium) donarìreliquit. Ipfe диода”: inben'to cx arte, ad
Theoplu'lum песета, guem далей/ю excepit, è’ eo», 'quod ex' etebàt cognito, ut navigiœ
‘con/è uerentur (quibus anno 829. ‘ut [ирга ex Fuldenli, per r'ravunx vementes, villas in#
eendeiiant )mándaîöín __ , _ _ _
“Ratima'rus apud Schönleben. _ _ _ _ _ _ _
Unnofèlavus 'ex Dandulo 'apud Lu'cium , iors ab Unna ñuvio , ‘aci quem fuus extende
batlii“ Ducatus; ita diéiuâ; hinc Dux Sclavonièe. Socius Croatarum fibi vicinorum in conti
nenti maris Adriatici, ad Francos expellendos. A domefiicis vocatus Deliavuk,
4 . .‚ ' v ,_ Duces Àvarize in Pannonia.
Theodorus, vide fupra pag. 51.
Zodan in Baptifmo Abrahamus pag. 56. _ _ _
Tutunalus Circa annum 824., ex epiliola Eugeny Papœ apud Schönleben,Lazium,Pray,_
Идешь. АЬ hoc Duce, memorize Висит Avariœ non occurrunt, five quia cum Sclavis _
Moravis eos confuderint Scriptores; live ob Duces Bojoariœ. Ávarìœmihilominus тето—
ria in Diplomate exhibito ab Haníicz Тот. I. Germ. Застав, Ludovici Bopanae Regis ad an
num 8 36. eli mentio , ubi: Quasdam res proprzetatzs nQ/lrœ, gua/unt т Ргошпсш Апа
rorum , in loco , gui :licitar [Gro/aback 8c. ut facile ob Regnum Ludovici in Bojoaria , con
‘ ' {litu
Periodus II. Sclavoniœ,ê’ Croatia?. É?
»íhfucum, (AvanaSl ea,
сит, cefl'avent. Provinciam redacta, &fcribit
quie de SalacÍzone Regi Ludovico
Schönlebenattributa)
ex Avent.memoria
LazioAvariae
&c.ad auà
mgm Saoißr'ynonem nempe, live Privinna'nì ab eo receptum, & Ludovico Regi fubmif'fum f
Imfl'e -, vera lint; Salac/zo 5 Comes limitaneus Avariae hujus, ‘vicinœ Bulgaris, ‘elfe debuit;
p Duces Carańtanorum ‚ Sclavorum.
Taßilo circa. 784. qui Hunnos evocavit,ut pag. 54. ‘relatur'n ex Èginhardo. сер-0111113
Саго1отап_и.$‘. Ex Diplomate apúd Lazium lib. .'6. Migr. Gent. pag. mihi 161. de anno
816, (cavere nollm ,errorem in anno non cuba're. uin 'gefiorum Carolornanni meditatio'mëI
puto fcrlbi deb'ulff'e, annum 861. Hoc li ita, tam ` ar'olomannus, quam Arnolphus ,Baldrià
со ройропепф) ubi : In Nomine Sanäaè, f5’ Individuœ Trinitatis .`~ Carolomannus .DEI
concedente ClementíapRex Francorum, Carantanorunì 8c.
’ Arnolpllus , ut ibi Laìius ex Rhegino Prumîenli , Othone Frifin'g'enfi ,deduceŕ'et Sub
Arnolpho hoc, miffus fuerit Baldrìcus ad Carantanos contra Liudevitum, ut pag.59. inde trans'
latus ad ForúmJuly, Рой hunc Baldricum ей Lacuna, in iirma ferie, Ducum Selavorulń
Carantlnol'ům'. ‘
Duces Forojuly. "’
ROÍgäfldllÈ, Лёт Pág. 454.. Carolus M. fuum inimicum èkprimit, _ е
y Егпсцзь V21 еппсш‘ Circ@ 784'- а Саго1о M. pofitus , de quo fupèrius. Anno 799@
occifus a Terfaticenlibus, q _5 ч _ ` ` n
C'adalo'cus` Anno, 866. 'a CarOlO datlls. ‘ Ludovico Pio Imp. 'a Liudevito accufatur dd
crude1€tate,variisque infolentiis, ‘mortuus Anno 819. _ _ ‚ _
_ _ Borna Dux Croatarum Liburniàe , mortuoCadaloco, bb teliatam lidelitatem contraLiu'
'devitum , una eti'am Ducatúm Forojuly adminiftrat , ad annum 821». quô obiit. Cui in Du~
`catu Croatarum, fu'c'celïit Ladafèlavus; in Виши 'autem Forojuly. _ _
q ' Baldricus, mortuo Borna, Dúcatum Forojuly aceepit , verum etiam Carantanorurïx
Sclavorum fuit adminilie'r, cu'r'n telle Eginhardo, anno 828. Ízonoribus` privatus lit ideo ; quia
propter ejus ignaviam, Bulgari fines Pannoniœ impune valiâlfent -, & tum Marcha, lit, in
ter quatuor Comites divifa, ` i n ` r _ â ß _ _ n
Нов теснит ad œnßrmanda fuperiofa, 011111 & videndafn Scripfo'fum quemadas»
'conluli-on'em , adeoque etiam intelligendam harum Regionum, veterisque Pannoniœ 11111011
am, recenfere difiinétè, vifúrn mihi ей. Animadverti enim, quemvis 'co'ñxodius intelleétuô
rum non folum VIII». & IX. Saeculi harúm Regionum hifloriam, Aconlideèràxioncaf 'relatorum
Ducumnverurn ea quoque, quà fequentur hifiorica, live illa Civilis; live belliciY lint argu~
hieñti. Recéhliti,defcr1ptique [ирга Duces, Itemporum font eo'rumdem, nempe f'ub Carol@
Magno, &Ludovico Pio. `Sibi fuêre 'cognati , ut Liudemullus ,Dalmatiae , Г ad quemLiuß
devitus fugerat, tanquam fub Orientis Imperii 'clientella conliitutum)_Bornœ` D'ucis Libur- .
niœ, avunculus exprimatur. _ Facile Liudemullus, añ'eét'uì carnis indulgens, ut Bornamneß
potem >c'orńmendatum reddat Ludovico lnliperatori , hof item Liudevitum interfecit. Eoderń
itaque tempore vixerunt, Liudemullus , orna, Cada ocus, Baldricus` .Carantanor'um Prae
feétus; Liudevitus. Quorum ада ‚ & res legendo, meditando'que, ‘nili Provincias, Du;
lcatús eorundem cogñofcas, 'de iis judicaire no'n poteris , fed baud line erroris periculo, ima.a
ginaripro lubitu , ac ex apprœhenlis , imaginatisque idœis ,erroribus l'ubmergeris.d
lXIII. Jáfm eruendum ей: рой Francos refpeéiivë ejeélos , Ieafumptamque libértateìń ~,
quae funt prœfator'um Ducatuum veriores memorias? Has засечная: oxdiamur , admonerc fors
non ’oberit patriotas, lne fufpicentur me culpofe omittere, tot tantosqueReges , Duces'què
Croatiœ, quo's in Ratkajo legerunt, vel leëturi Гипс; aut in Imaginum<fubfcriptionibus, pi'
éioruni licentiaoñ'endent, 'ut Goliumilli , Ivani &c.' live Croatiœ, live Sclavomœ huic attri
butos. Quin, fi etiam in Annalibus Imperatorum (ut omnino invenie'nt) vel bella cum Sclaï
vis gefia,.vel datos Sclavis Duces legerint , 'ne 'vel me invidia: arguant, vel talia fubito, Scla'
voniœ huic, & Croatiœ attribuant, aut trahendum fuifl'e dicant. _ on nego д Moravos, Вой
hemos, totque alias Nationes;Sclavoru'm nomine his Sáeculis accipî , monuique fuperius; fed
& juliitiœ ей: fua cuique tribuer'e; & me de Sclavis illis non comentari, fupra monui. Stu’
dium ,conatusque meus, in eo funt, ut his Regionibus propria, colligam ; ac in fuum redu
~cam ordinem. Lucius identidem narrat, confundi has Regiones, nec Sclavoniœ fcribi a 1`е 111
йог1а111, aut fcriptam fe fcire ab aliquo. Obfervavi , vidique in locis aliquod, Gode/calchi
imagines , & hunc Regis Sclavoniœ , Sanëti item Martyris, honoribus eXtolli per infcriptio
nes. Ego nec Regem, nec Martyrem Sclavoniœ hujus , Godefcalchum, comperio. Benq
1‘ я Vero,
gf
I
\
‘63 Norìtz'œ yf-"rœz'irrz¿naires Pannoníœ Veteris'.

1ero, 'Godefcalchum Urbaceníis Monaůeriì Monachum Prestterum , variis fuperflitionibu»
deditum , & fcientia tumidum, qui turpiter ex Italia ejeäus, Dalmatiam, Pannonzam, No
rìcumguc adorfus( ex Anual. Bertinian. ) uœdam noßrœ fàluti ваше contraria, риге?
Pue _fùb nomme prœclç/ll'nationis, ре/Ёд'егю ЫБЗЗгВ/ёгфгёг adßruens in prœjèntia Ludo
vìci Germanorum Regla, Epi/èopali Concilio deteéì'us, argue convic'ïus, ad Dioecefèos
[йог urbem reddire compelhtur. Videant quorum intereß, ne Tub Regis, Martyr-is , &A
poßolìSclavonìœ titulo, impoftor ille liabeatur` Cœterum reddeundo.
Fundamentum laifìorìœ , praemiflìnrum Ducatuum , ей Porphyrogenitus. Verumin epo
eha etiam hac, five -confecutœ libertatis, а Dalmatiœ, Liburníœque Croatis , Sclavis item;
non folum brevîs ell; at pleraque, .hand fatisclare, dillinóleque confcripfit , quae tamen Ши
Rrare adnitemur, Itaque . ` '
Porphyrogenito telle, Croata;- illi , qui ful) Heraclio Dalmatiam aquifiverunt, pullisScla
vis, & Abaribus, fub Principe fno tum Por a, Catholicam Religionem profelli funt, Ъа ti
zatìque'; juramentum prœflantes Romano ¿mtiiici ,de qu'ibus cap, 31. agit Porphyr, lso.
Croates, а fußepta fide refiliviílfe, deduci nequit. Eofum in Catholica fide ßabüitatem,de
monûrant Epifcoporum Sedes, Spalati ,_ladrœ 810.` Imo, dum СгоаСэз ‘maritimi , Franco
rum jugum excutere vellcnt, cum Terpimirus Lothario Regi amicus ellet,admonebantur ve~
teris juramenti , per Martinum Claudu'm, Quod fatis docet, Croatas hos, Catholicos Рите,
quia. fecus admoneri non регент, juramenti illius fub Heraclio prœůitì.
Croata: oras marítimas Libumiœ incolentes , & Francis ab anno Soo, fubjeéli( de quibus
Porphyrcê. cap. 30. )Excude Francorum dominio circa 84.1. ut fefe in obtenta libertatefir~
marent , atholicam Едет {ufcipere decreverunt, eamque amplexi Гипс. Отпез Francos
Porphyrg e medio [Ел/Зайти. Et exz'nde liberi, ac_ïìa' jurisfaëïi , /cmrum baptifmaa
отапо ontg'ficepetz'erunt, mìßque Epi/¿'opz ip/òs ¿aptilârunß Principatum tenente
Porino, Primo ergo , fublat'ìs Francis,liberi & fui juris faéìi Гипс, circa 64.5. uti fupra. de
duxìmus, dum eos Ludovicus abfolvit , ac 'ut libertas hœc ‚ firma effet , baptizarì petierunt ‚
81. baptizati funt ab Epifcopis, Principaturn Porino tenente. Hœc Croatis Dalmatiœ tribuî
nequenn't,'âum ïlli >8L Catholicî fuêre ; & halwuerunt Principem vel Terpimirum , vel hujus
filium Crefimirum. Gccalione hac, divi/¿z е]? eorum Regio ( five Croatarum baptizatorum)
in Zupdflìas XI. guarum nomina ‚ CÍzIebìana , Tzentìena ( Cetìna celebre садили & Corni
шт, eX Dipl. Regum Hungariœ) Етога‘: Pleba: credo Ledenicze, Peßvzna ,nunc Pifinum z
Parathalaßîa Primorje, Brebera, Bribir. Nona hodie puto Novi, ubi Capitulum Novìenfe,
Пела ‚ Segnia ,Sidra а ‚ hodie Draga t Ninn. His Zupa'nis,BANUS fuperior; cui, ut loca
limitanea data [unt: pjòrumgue Banus tenet Criba/àm, hodie Corbavia: hodieLi
ka: 'Guqekarm Gotfe, K-ochevje. Hamm Zupam'arum Пед; 1оеогиш confidentione, Pori
ni Principatus conílitui alibi nequit, ac in oris Adriatici continentibus. Terminos Principa
tus hujus,ita ponit Porphyr. А Zentìna ищет/либо Claroôatìa inclïfit, extendizurgue
ver/ù: mare ad Ißrìœ ujèue conjìnia, jive Alànnum urbem; verfùs montana ali исцели:
etiam /ùper ”то: Тдета excurrìt, ac ист/24.9 Tl'cntina 8 СЫеЬепа, Servia: egiozzem
attingit. Tum defcribit Serviam , cui narrat ad Septemtrionem ,Chrobatiampropi-nquam e1
Те. Atque hœc , œtate Porphyr. Sive anno 949.
` [dem Porphyr. cap. 29. poll uam recenfuiñ'et, eos qui Dalmatie! oppida incolebant, fui
juris ell'e effeéìos, neque Romano mperatorï., neque cuìquam alteri fubjeétos, profequitur :
„ ltidem conterminœ illis gentes, Стай, Servii, Zachlumîtœ, Terburńotae,Cana1ît:e,Dio~
‚, cletìanî , & Pagani , excullisR'omani Imperîi habenis liberi, fuisque non alienis legibus ufl
„ Ешь Principes vero, ut ajunt, h'œ 'gentes non habent, prœter Zupanos Генез, quemadmœ
, dum etiam тещи; Sclavorum populi. Plurimìetiam ex his Sclavis ( en general: vocabulo,
clavos vocariprœmg'ßàs gentes, f5’ Идет jive Baptg'fmum fui/epm [ubica intra eos)
„ non baptizabantur, imo diu baptiñni expertes manferunt. Imperante autem PKHim'o lm
„ peratore Balilio, Legatos mîferunt petìtum , ut quîex ipfis baptîzati nondum e ent, bapti`
„ zarentur,eflèntque veluti ab origine Imperio 'Romano fubjeéti. Horum precibus auditis ,
„ beatus ille praeclarusque Imperator Cœfàriamum »urzà ‘cum Sacerdotibus mìfi't, omnesque
,',‚‚ На
illos
‚ tunc
, quiPrincipes
in praediétis
eis gentibus
defignavìt
, nondum
, quos vellent
baptîzati
, eligerentque
erant, baptizavit.
e Игре: Baptizatis
uam maxime autem
dilige
„ rent ас amarent. Atque ex eo tempore, in hodiemum ufq-ue diem, ßrincipes iplis ex ca

‚‚ дет Hirpe, non aliunde elîguntur. Pagani autenv, qui & Arentani Romanorum 1111—
‚‚ a nuncupatl Гипс ‚ in locis inaccellis, atque praeruptis baptifmi expertes relinquebantur.
Q, gagan quippe Sclavorum lingua non baptizati dicuntur. Deinde vero etiam hi, miilìsail
‚‚ eundem prœclarum Imperatorem Legatis, редеют baptízari. МЫ]: itaque, & baptìzavit.
l
' Шт;
K - - п ч e
„ _uw и. `\'_.‘:v:f'=...'1'. з9 Cir-:1mm
ч
$5
Jars.Ffm: fàrchr m
rruèî;ì:n :zu : (Iz-rash'
'Crans :marx Liar-job“
Ema-.111:21 . пасхе: ini) Е`F
:locs .itFcer &.xgcà
arcs. :Liege :me из 51121 Erminia; :i: : " Да}. :Siwa: fsm :unì-»ncsu i
ijs Pitti-5:3- ì Ё; ты гз-тшЬг& акт-25 . eine :i :21:11:: Salí 13052!
rra- à gz.;- ŕar'mosxs 'iiçzñì :stx finire. firme :.và 5*; *Wm 2
hrs {11:62:25 ¿5%. :er :32211. ¿día Snc-ricca :blz-:ernste Sali: fait; im;
Qms Sì CVL.: Е 33:533 ;пэЕс.ъ г": . кАхйдддгз. SS rarita.; :cui . u: »SE 'rsi-i.)
Dil. ege?
crm-:1 ¿zi 230 : .tl-_' í';ì‘.
: Narrows :auf
:iz-'inc «vigne
Е :egizia-55: ci@НЕ
Cx.; ‘frm ff 5.127; .:if (minfin:
x :cgis . «ï\
o;r"«.`\~rari
p' ’TZ-zie". :uff-Lens :"5 Ь ú 5:5 Seïînreepxuärr. :mhz-_?. : :9:52: . :sols 5:2
Hifi: _:m: ’mirar-..13 ¿eëçaz НЕС q'ŕa Klassifis nvalì. ÈÍQ'EI С iîïlÍç-ll
г-Ёзёгсп . 15 ‘Se Sinaai . pigri viraëasœr. Е Е ‘ax &:ì: идиша. в: n à
cì." {zc-:fun reí faëxŕs. 1ct-âme :Lr-Jim, Vix e4. e dei“, aan“ eti-xm. aliqtîìi. qu: P5@
n пса à: Даш, Ш: 53: Е- _'_"~:`ì:$. 129513": . tcfŕrm :air-ibas . СтёцёдЁ P5: ¿ab
(3:55 . :L2: ¿fx-.jue mag-21:3 ргЁц ií'xlriœfm Фат mirar Dxìììimzxtn Адаманта.
¿zu fr “xfs 'afsiz Pagani 152m граде. Рагёдтх‘ё‘тъёгщ
Lucia, ë: nrârìs «minus Nlrlciras , ‘Sies fnïazdx uit fre-ss. Pags: Rosell
Е Num :tkm Ccctiorazcrìzs, Papal.) :mi ,in mi: ed. fignitisarqzè inlìlvìem .Yeux-b
tanzi шли oxà-eëarrur, 53-33: enim cap, 3:. Pïwrcàvr. @fà L`r~.‘*.'ì‘_.’`;“rfr€
:Satin àgfrŕt. if Perez-gir.' ¿fixe с} ‘if _fu vree. Ё 2:._гч:г$.:з tres maler, ¿Rb
'15pm , .l 5.1m, ac Dain. и enfin .xlslzmrrfcn R.; fsrr.: . ce .Havas . х; щ:
re ,mz/iet , ё’ Ängste.: . Зав-1: Dalen" ver@ Zapata.: ги- ’ai mir." fra gf. ‘è es.: its@
l.: ex ag'ŕ;i..":ara lisait. НЕМ: çaoxze Paga-:i i': ¿brevi-.eas 13.1411; 933713". »finì
non льдам. Сигает, Вступ: ё’ Тёщ-ша one: pakà:rr~:`~o.:s._f`=~'fxì` Èmrègoc в
струй}: ifm, deert.: , ê’ palude: Marij-s gai-5;.; àaŕiïlrzr. 8 _imam .:.':.~ fr. aus 25
¿um paraat. Quart cum unflius Кишат, ñdei lumen luávpsùzt, Родий recati fucsia
Clàten,in¿1mucanper t'oriptorcs. `
5.o: Шпагат, Стат Штаба incolß, oui circa annum Si?. in libertin-m fclievìtb
diaverxnt, ut .x ‘Íi imperio fubfcti fuerìnt, (Galion: belli illius, Circa SOI’. шк 568. 1 uô з
Sarsz рта Dalmacia, fcmct ful» Falilio, Orientali lmpcrio fuhiidixlë. Tells rei
di Porpbyr. c. zo. la'i'oens: ., Poil aliquod ven) гетры-15 . prœclaro Ша. ac Tempel' шаво
‚, rardo Buißnm lmoerii modennœ, miennes :ib Africa Saraceni cum Soldano — n»
„ vînmque 36. applicuerzmt in Dalmacia, auque urbes Басом — ~ expugnìrunt. Inde ж!—
,', гейш Ragufinm proŕeäi, cam uräem obfidione cincìam , quindœim (тащи Menliss, Tum
„ Paguin? Lïïd in azguftiës reducti. Baíilio fempcr memorando Romanorum [жареный
,‚ {а Ё‘гЕЕсашщ, I'Lïi'ce vel-bis: )lilcrere nollri, neque nos permutas ab infidelian pollini!
„ dari &с. ‚, Item Clarins limnnt narran,Porph_vrog. in vin Bailly Num. 51. ad 55. Scy~
litzes, Ceìrenx's, ¿um reœzifent obñdionem Ragulii a Sammis, Sz oppiilx Витай:- capta,
ubi inter caetera : 11.1 ha: etiam. qui in Pannonia , ê’ Dalmatia, ас qui u." ra liar “Ь
tnœ, Chrobafi ßilica, ô' ¿eri-Ji, EZac/zlumì, Terbnnimœ item . ë' Стада: . è’ Dier ь
2531721, ¿i Ranzani ( `Yarentani) e.1'c:¿¿„ò Romani Imperiijugo. cui priJcm /àbemnnjiii да.
HS ‚ ätgue liberifacïi ,_/izis финал—а: Rega/is, ac ЛЬдЬ'ЗппёЬшран-[чти ’leriquew
T0 major-if dgec'iio'iisjfxcimiae, etiam bapti/inum фигли-стат, ut milla!!! erga Котам
nos amicitiœ, асßly'ecïionisPigna.: retinereur. ’broc мета i func ab años); ad 867. acdc
N_araritanismntum intelligenda , quos ub hanc infidelitatcm Pagans vicinis voelt-»5,exillinio)
ÓIC вещи occidenris rebus шугать, ingue ешп то.1и›п per отит/кбит laborant-fluir,
acperturbatie, arrepta Агар-гид Cart/raginenjëv occa/ione ~ jïxrjiirra trig." шипит:
{nfjalvxztiamwzi/èrunt, quibus Dalmatarum plures urbes самоеды, Ниш-гм - - «nl
ipjàm venerunt totius gemis illetropolim, uam Ragujium vacant Dum itaque Ra»
gil/ini pro temporis diuturnitate тай: congcerentur , argue aJ incith гадай? cy, '61! . Le*
idw@ ас11трегаюгет mittunt, мостит“ angu/liis pref/i. f prnlbquitur nnrmmlo Micha@
m Balbum, dum itinerarentur Legati, mortuum fuilfe, quod aceidic a4. Scprembßóyœjusw
que Succell'orem Bafilium, Legatos audivill'e, clalTem centum пах-Шт тНЁИЬ, fed Saracenog
ante, foluta Ragufri oblidione, in Italiam ad Barium expugnandum . abivìllë. фиат nar
!fátís , ait : Videntes gaas paulòfìiperius memoravi reafirmar'. Unwin-iti nimirum 85""
‘51.1.’ Ü reliqui , ejusque,gui tum rerum potz'retur an uitatcm , in omnibusgue_iu/lizza”~ "`
wrtutem audientes, benegue ßibeßè , uam pericu o/ë azz/inlne temerario vraag/ß"` " ""'\"
Реже, Plurisfacientes , орегат а Ízibent , ut ad pri/finanz гад-ат а’отёпдп ~~. :'.\
rumgue Romanisjèrviant. Quare è’ ф/ЭОгаюгег miriam ad Imperatore/u ~ ‘ "" `\` '"5
i n НИМ. Balilla/ari.: Kercyêlícll. К“ \
»fo ~Notitzœ Prœlìnzznares` Pannonia Veterz's.
tesgue Ízunianißimo Roma/:œ potentìœ jugo, ac illius Лидой, Reélorigue ßebjici (Sie.
Нас intelligenda funt, juxta fuperius explicata, nimirum , deServia, Zachlumitis, Terbuni
tis &c. Prœterea hœc Dalmatie: obiidio , per Saracenos faâa, alia ей ab illa Siciliœ, & Ca
labriae , quam fupra pag. 62. retulimus.
4Quamvis vero fuperius, & eos exprimat: gui in Pannonia 8 Dalmati'a, ac gui ul
tra Ízos Seytlzœ, Clzrobati jèilicet &c. Ad hos attamen aliud non pertinet , ac quod jugo Im
perii femct fubtlaxerint, & in libertatem alicruerint , ut relata fuperius teiiarentur. Neuti
quam vero poileriota, iive legatio ad Baiilium, ad Sclavos Pannoniœ , & Chrobatos ertine
rent. ' uin volunt complurimi, ut Pagius, Ailèmanus &c, Croatas illos, qui fub Orino
baptizatl funt,_confequ'enter Sclavos, atque Sclavoniam, (cum banc a Croatis non diitingue
rent) Francis iterùm iubjeétos `fuiil'e. Hoc ex epiilola a Baronio deicripta ad annum 871. fe
demonilrare autl'mmant, in ua: _non enim enigme ‚Ефим ф, ut iisdem Sclavinìs no
.ßrìsg сит паиЁЪиз fuis арт? Barim in procin u communi.;` utilitaria` conßßentibus, ê’
nihilßbi ’diluer/i _imminere putantibus , tam innviè domus guœguœfùœ diriperenzur. Ve
.'rümnec e'x textu hoe , nec ‘aliis , ut: Nicetas yuidem Patricius , Hadriatidz'fretijêrva
ytor 'cum cliîßibus ¿le/linatus, acce ta guaßper Ízujusmodi rem occa/ione, multas prada#A
ab Sc avinis ala/lulu , 8 qui usa/am caßris direpzis, eorum Ízomines captives abdu
xit; nec ramen guœ praiati I/'enerabiles` {lpocrì/ìarii perdiderunt ( hi mittebantur ad
Bulgaros) lÍzaéïenus r'e/lztuta fùnt. Sanefjuritualem tuanz nolunzus ignorarefraternita
te'm fùper саг/{та zncylra deßruéîa, tot ро ulis .Sclavoniœ no/lrœ in captivitate Лис ua
Шт _arcitate fûbtraélis, ирга uam ici potty?, animurn no/lrum commotum. glane
fubjegionemwideo demoniìrari. lavonize hoc fœculo erat,nomen uiitatixiimum. Et Lu
dovicus ipfe, inquiens: tot ро Ulis Sclavoniœ noßrœ , fatis exprimit, univeriam Sclavoni
miam, ad i'e non pertinuiil'e. ¿uam dum Nicetas freti Hadriatici fervator, prœdas aSclavinil
abituliife, сайта fpoliáil'e , captivos abduxiii'e per Ludovicum Il. Baillio acoufatur, de Sclavi
'nis ‘illis intelligi debet, qui ad oras litriae, &Forojuly, Francis adhuc fubjeétas Pßovincias in»
colebant. Pag. 54.. fuperius, ex Adriani Papœ epiiìola retulirnus, partem litriœ a Grzecil
fuiil'e oil'eii'am»,iub Carolo M. Pars illa aGrœcis defecerat, uti Dalmatia cum aliis. Haec ‚
quia ub Baiilîo, iterum fub clientellam iefe tradidiiiet Orientalium. Nicetas , Iiiriotas гет—
'tuere Imperatori fuo quœiivit. Hinc quaerellœ Ludovici Гит: de Ißriotis. Venetis item , tri
, buta pendentibus Italiœ Regibus. _ H_oc cum exinde iic explicandum, quod Croatie Dalma»
fammi@ fe fubjecífrenf ,item зегьн, & uur» {ирга nannies, 111110 11011 fuit ratio, и: мое.
tas illis moleiius eil'et. Quod item de Croatis ora: marítimas continentis, iive veteris Libur~
niœ, coniiet': quando Francicum excuiTére `111311111, hand vero quod illuditerum ai'fumpferint,
& iiillos Ludovicus intellexiffet , Liburnos , aut Dalmatas vocâifet, more uiitato Francis
Scriptoribus. Sclavonia autem cum mari Adriatico vicina non fuerit, e iilolœ illœ trahi ad
Sclavoniam nequeunt. Praeterea dum de Apocrifariis, & Romanœ Sedls Legatis, meminit
Ludovicus, uti hi afl Bulgariam profeéli fucrint per Iiiriam, & Ludovici terras; ita illa, qua
patravit Nicetas ad oras liiriae,& Forojuly, intelligenda veniunt, praecipue cum Sclavonia
ad Bulgaros pertinuerit, iter commodiliimum brevillimum , erat Romana:l Sedis miilis,per
Venetias, Tergeiìum , ad Bulgaros. Si vero contendas Ludovicum, per Sclavinos, Croatas ,
& Sclavos Sclavoniae intellexii'ie, cum doceri nequeat, quando poil annum 8.1.1. fe Francis
fubjecii'i'ent, neque apud feriptores, ulla eiièt bellorum per Francos his in oris geiìorum,
mentio;_ textus epiiìolarum citatarum interpraetari aliter nequeunt, quam Ludovicum ‚Сго
stas, Sclavosque,populum Sclaviniœ шит: vocare , vel ob jus, quod habere fe credidit,
dum ante annos 30. Francis obnoxiarentur; vcl , quia adverius Saracenos, ut confœderatiLu
dovico, profeéti fuerant, Porphyrogenito teile cap. 29.' iungunt je copiis ipßus( nempev
Ludovicus & Papa Romanus) unà cum CÍzrobatis , .Servlis , Zac/llusz cunc7is ue
Dalmatiœ oppidorum incolis` ~ qui т Longobardìam trajicientes, urbem Barim ci e
бегал: ‚ expugnarunt ue. Et quia Chrobatœ continentis, Sclavi item, tametii Bulgaris pa
tentes, fed cum Sede Romana intelligentiam , amicitiamque foventes, navibus deiiituebanf
tur; ideo fubjungit Porphyrog. Sciendum autem q/l, guozl Cllrolzatos, religuosgue Scl@
рогат Principes , Ragu/ini Clues/uis navibus in Longobardiam transmi/èrint. 2
Conjicio ego IlliT, D, AiTemanum , hœc vidiil'e; ideo ut appareat, a Ludovico Il. Scla
voniam hanc ,& Croatiam recuperata fuiil'e , contendit adverfus Farlatum , Tom. IV. Par. e.
cap, I. pag. 280. Fuldeniis textum, 856. anno: @Ien/è Augußo Ludovicus Rex colleéîo
exercitu , per Sorabos iterfaciens, Duczbus eorum jibi conjunélls, Dalmatas prœliofuf
репа, acceptisgue obßdzbus, tributarios fecit , de Sorabis , iive Serviis, item Dalmatis m'a
ritimis , haud vero de Sorabis modemœ Mifniae , & Dalmatie Germania: incolis , interpraetanl
‚ ,_ dum Г
._. -__ .
Periodus H. Sclavoniœ, 8 Croatia'. 71

dum , intelligendumque efl'e. Veriim Vir doélîlli admirari nos fecit , tum ex fubfequis AnnaT
Цанг verbis: Inde per Boemanos tranßens ( live ex Dalmatia) nonnullos ex eorum Daci
bus in deditionem accepit. Profeéìò Dalmatia maritima, feu maris Adriatici, vicina Bo~
hemiœ non ей ‚ ut ex Dalmatia tralire moX tuerit Ludovicus per Bohemiam ; fuiíletquo
Clarifll Affemano explicandum, qua via, Lu ovicus profeétus ей in Bohemiam ? Item qua
liter? quave via in Serviam Mœfiœ antiquœ, five Illyrici. Si prœtendas , per Moraviam ,
Pannoniamque profeóium винте Ludovicum,& (едет peto alï'erti ; & ubi Dravum, Savum,
Danubium trajecît Ludovicus '.2 doceri pofìulo. Etant inter Serviam Illyrici , & œtatìs hujul
Pannoniam, Sclavoniœ incolœ'Sclavi, Bulgarorum potentiam agnofcentes, habent ue Re
&ores Bulgaricos, num etiam hos Ludovicus fuperavit ï per hos vero tranfeundum 111i fue
rat, ut ad Illyrici Serviam attingat. Häec uœvis, Regionum harum notitia polens, fatebi
tur, & exter , fi vifitare vult, intuebitur. gi vero rœtendas , per Carantanum , & Forum
july, Ludovicum ivillè: tunc in Dalmatiam venire diebuit, ex hac deinde in Serviam. lßud
vero adverfatur Annal, Fuldenf. ubi : per Sorabos iter faciens ~ Dalmatas rœl'loßipe
rat, Infuper, AÍI'emanus ipfe Tom. II. pag. :54. textum Fuldenlis exhiber: ¿rabi ran»
corumjines crebris incurjionibus, atque incendiis infç/Íant, uncle Ludovicus Rex com
motus . cum exercitu per Thur-ín iam iterfaciens, terr-am eorum ìngrçßîi: ~ - magis eos
fame, guamferro perdomuit. ¿adem fcribereAnnal. Metení'em fatetur. Haud'itaque in
venio fundamentum, trahendi teůimonium Fuldenil ad Sorabos, five Servios Illyrici, Dalma
tasque Dalmatiœ, tum quod hi, Franeorum jugum excullill'ent; tum quod Thuringiae vicini
non fuerint , ut ex hac , opprimercntur. Illud tandem crebris inczußonibus fines Francorum
Sorabi infefìant, audaciam horum per annos plures гите , innuit ; Unde Ludovicus Rex
commotus, hoc eli ex caufá repetitarum ab anno 85o. incurfionum , anno 856. per SoraboS
( 2d qUOS venit per Thuringiam, Fulden. tefìe) conjnnéìis fibi horum Ducibus, Dalmatas
Germania: fuperavit, fecitque tributarios. ¿Eque illa, quae Cl. AlTeman. Tom. Ill. apag.
loe. exliibet, {Ежи endantur, & reliqua inter: Rex Ludovicus collec'îo exercitu,/¿òecie
guidem,gua_/i a icem Illoravorum Slavorum Ducem, cum auxilio Bulgarorum( hoc
eli SCIaVOniœ hujus» qui@ Bulgaris parebac) ab oriente venientium domaturus; re autem
vera ad Carantanosßlium Carolomannum expugnaturus, accefìt Üc, Farlato rectius ад
lfxaerendum ePc, atque hujus amplectenda interprœtatio, de Sorabis, & Dalmatis a Ludovico
uperaus. .
’ l XI. Evincunt ergo fuperiora, Creatas Dalmatiœ, hoc fœculo difìingui debere, а СГО
àtîs Liburnicis. Ab his iterum: Sclavos, cœterosque fuperius indicatos, Patet ех defcrip
tis, quo anno , finguli Теше: in libertabem all'eruerint: Patet Croatas Dalmatiœ ab Heraclio
fervalle Catholicam Едет ; Croatas Veteris Liburniœ , fub Porino elfe baptizatos, IIam de
Sclavis, harumque fide, quœflam dicenda funt , cum ex iníiituto alibi de his fcribamus. Hoc
argumentum attingere voluimus, ob connexionem , atque ob infinuata fuperius cle Milli: ad
Bulgariam, Sedis Romanœ, De anno converfionis Bulgarorum ей intra Scriptures (Шеи:
día. Sunt:qui ex Porphyrog. & Cedreno fub Crummo 'adhuc, Bulgariœ velint converfio~
nem , verum a parte ad totum, legitime non concluditur. Cedrenus porro, relata Adriano@
polis Crummo deditione, translatione item in Bulgariam Manuelis Archi-Epifcopi, Balilii
quo ue genitorum, aliorumque Civiurn, per hos ,captivos , nequaquam totius виды-зав соп
ver mnem, fed aliquorum refert, Bul arorum inquiens: р1егоэ ue ad Orthodoxamfidem,
cum nona/um gens illa ad verum D I сидит adduêi'a eßêt, 5 ¿f1 Имидж Bulgariœ 10
cis, Chri/fiance doc'îrinœ emina jecere. Porphyrogenitus aeque: Multas barbarorum ad
регат Chri/Zijìdem ad uxerunt (’ nondum enim gens illa animum ad pietatem transtu'
ler-at) multisque locis Chri/ìianœ Doä'rinœjêmina jecerunt -’ - pergit narrando Crummi
SuccellbremMurtago, Manuelem, tum & alios plures, ejus rei delatos, variis tormentis ex-`
cruciatos, Martyres evaliÍTe. Quare omnes illi, ui Bulgariœ converfionem, Manueli пей.
buunt, de primis initiis, & fparfo inter aliquos, (boârinœ Divinae femine funt intelligendi’
Hoc ipfum femen,crudelitate Murtago Bulgariœ Principis,fuerat fuŕlbcatum. ÍEque intelè
ligendi funt ii Scriptores, qui Bulgarorum converlionem, Sorori Michaelis'Bulgarorum Re"
gis , live Bogori, & Theodoro Cupharœ Monacho attribuunt, nam radices tantum {irmiores-5
apud Bulgaros fixit Chrifiiana Religio, dum pronus in hanc etleéius fuit, fororis precibus-,
Michaelis animus, ac uidam Bulgarorum hanc palam profiterentur. Verior eff Bulgaro
rum converlio , qu@ ad annum 865. aut 866.f'collocatur , quando Bogoris ipfe, all'umptoMi»
chaelis nomine ей baptizatus, De circumfiantiis converfionis Bulgarorum , funt ex Scripto
ribus varia dubia. Quidam Conßantinopoli baptizatum volunt, levatumque ab AugufioMi
chaele fcribunt, negant hœc Quidam converfionem Bulgaria: , Photio tribui debere соп
S а ten
7: Notitiœ Preliminares Pannoniœ Veteris.
Cendant,un in 'epillola ad Regem Bulgaria Michaelem fcripta , vocet illum: Partus
' jìviritualisbgenuinum депеша. Quidam Ludovico II. ex Annalillis Francorum, Rom`
ni vero, Nicolao Papœ eonverfiònem hanc attribuunt, Verum examen harum differentia
rum, ad eruendam veritatem huc non pertinet , opere alio, ut fperamus brevi prodituro, h2o
aliaque de Originibus particularis Chrifli Eccleliœ Hungaricœ examinamus. `
Cum nihilominus conflet ex anterioribus, òclavoniam banc nQ/lram, de qua commen
tamur Bulgaris paruille, Bulgaricosque banc Rectores ab anno 827, habuill'e, ut ideo Bul
ariœ fnb nomine confideraretur, neque ejus occurrat mentio apud Scriptores, polieaquam
Bulgaris aLudovico Pio permill'a fuillet. At fi qua? ifive poflerioribus occidentislmperato
ribus , five vMoravis fuêre dill'enfiones, Bulgarorum fub nomine,accipiatur , referaturque, ob
eorumdem videlicet in Sclavoniam hanc dominatum, datosque eidem Rectores,dum attamen
certum ей, Ви1 ariam veram, quœ in veteri . five Myfia , five fuperiore Mœlia effet, vicinari
aequivill'e, necIìoismec dilatato `Moravorum Principatu, Moravis. Hinc ex auétorum be
neplacito, aut Regionum harum 1gnorantia(cum domefìicis ob prœjudicia, & mancipatùm
Ъаийит in Icholis ,erga magifiros , publica nec traůantes ,nec fcientes ; fcribere , veritatemque
deducere, ac fateri ,nefas fuerit, &crimen irremillibile Sclavonia~ haec, pro ailcéìu Scripto
r-um, Dalmatis,jam Croatis , modo Serviis,a qui usdam Carantanis, aut Camiolis, vel.
рой ereétum Stiriœ Ducatum Stiris , »attributa cernatur, non line lœfione juris publici, & Sa
crœ Regni Hungariœ Coronas; imo abforpta plane lit. Heu quam, qualemque eonfufionem,
in hilloria, tantarumque rerum cognitionem , ac perfœpe conturbationem inter Cives , atque
Imperia ., Sclavoniœ confufio, caufavitl Gravis illa difceptatio, Bulgaria an ad orientalem,
vel occidentalem pertinuerit Ecclefiam 2 hinc profluere deducitur, Conílantinopolitani qua:
(cripferunt, de Bulgaria vera. in Myíia , aut fuperiore Mœfia conílituta intellexerunt. Ro
‘ mani atque Franci , dum hac œtate , Sclavonia Rempublicam Bulgarorum conflitueret, 8L
fuos a Bulgaris reciperet Recloresmomine Rei¿.ublicœ, live capitis, partem hanc, live Scla
voniam acceperunt , fcripferunt; & pofieriores , Bulgaria nomine decepti , rcm partis ;toti
Bulgariœ Regno attribuerunt.
Profectò apud Illí'f. Allemanum , Bertinianus recenfet : Anno i966. Rex Bulgarorurn,
ui prœcedente anno, DEO ìnszirante ~ Chri/iianusjieri meditatus fuerat , /ìzcrum
gapti/'ma u cepu. Quad Proceresflu mole/ièferentes, concitaverunt populum aa'verjus
cum, ut ' lum znterjicerent. Quotguot` igiturfuerunt intra decem Comitatus,adunaverun¢
ß circa Palatium ejus. Ille vero invocathÍzri/ii nomine &c. Patet hinc Bulgariae Re
gnum, plures Comitatus habuill'e, nequeab omnibus, fattum Re is fuìllè probatum. Ful
denfis ad annum 866. „ Legati Bulgarum,RadefPonam ad едет venerunt, dicentes,
.Re ern illorum cum popula non modico ad Chri/lum ф converjùm; _fimulquepetentes ,
ut Rex idoneos Prœdicatores Chri/liana: Religionis ad eos mittere non диета Idem
anno 867. Rex Ludovicus, Bulgarum Petitionibus annuens , Ermenricum Epi/eo um
сит Epl/êopis i3’ Diaconibus ad propagandam fidem CatholicamJvrai/ata'genti del/{ina
vit. ¿ed cum illuc pervenißënt, Epi/copi a> Pontifice Romano mgßi, totam illam terram
prœdicando Ü' baptiiando jam гипс rep everant: gua ropter ул accepta a Rege licen
tia redierunt in fila, Similia Annalifia Saxo refert apu Hanficz Tom. I. pag. 161. ad annum
867.11arrante Hanficzio:Ermenricum fuille Epifcopum Patavienfem , atque ad Bulgaros ideo
a Ludovico exmifl'um, (Ёйа llloejïa( ubi Bul ari degebant) Dioece/is Laureacen/is portio
ad curam Patavienjis pi/êo ipertinere viâebatur. Anaflaíius Bibliothecarius in vita S.
Nicolai I. Papœ, ad Bulgaros a omano Pontífice miÍTos fuille Paulum Populonienfem, &For
mofum Portuenfem Epifcopos refert , ad prœdicandum Bulgaris, atque infuper Donatum E
pifco um Oliienfem , Leonemque Presbyterum S. R. E. nec non & Marinum Diaconum. Ее
dum aulus & Formofus prœdicarent, Donatus Reverendus Epi/copzts,Leogue Presb]
кг, 8 Marinus ÄpQ/ìolicœ Sedis .Illini/ler , dum Conßantinopolim ire vellent , ecce in
terßnes Bulgariœ ,Cofg/ltzntinopolitanorumgue, uemdam Theodorum Лёше/шт illam
cu/iodientem invenerunt, qui' eos ultra-non dim' it abire , -quin potius innumeris eos de
notans ínjuriis , adeo tantœ Sedis , Legatis abufus с]? ‚ ut etiam eguorum, in guibus fe
debant , capita percuteret. Pergit narrando, Sedis Apofiolicae Legatos , ad Regem Bulgaria
уюте, eum baptizaífe, Formolum Archi-Epifcopum Bulgaria: creatum fuille , ejectos omnes
alieni enas eBulgaria, cœteraque. V ' _ `
Écriptores Grœci, quzevis fcribunt aliter` Porphyrog. Ген alter Chronograph@ Theo
phanis continuator L. 4. cap. I & fequ. _Inter c'œtcra del Bogori Principe BulgarOrum ad
iidem Chrilli converfo ~refert: ggoris регат ampleäiturßdem, ас1аиасгит regeneratia.
ni.; ab Epzjèopo , qui ab urbe egza mzflzsfuerat, сои/фиги: , ex Inqaeratoris nqniine ,
' ' Jllb
Periodus IL Sclavonîœ,ô' Столба. 73
, Illia/mel @pellaturz Cedrenus , narrata fame, quae Bulgariam afiiixit , fubdit: Водой:
DEum Chri/lianorum, cujus Religioni a Сир/юга б’]дгоге ф: initiatus , in auleium
vocavzr, urge idem facerent, roti genti mandavit: impetratogue remedi veramjîdem
amplexz', vacrogue regenerationispotiti/îmt: Principi nonzen Jllichae de nomine
Imperator-is inditum ab Archi-Epijèopo, qui eo ad Laptiìandum гит nufusfuit
inßitutus ue a Запас Epijèopo divinis arcani's, {метре/[а noéîe baptizatus C. 7:
tra еит roceres Bulgarorzm , ac populus infùrrexerunt,8 тис/[сет conatz'jîmt.- о:
illeparva manu Crucìsßgno радио/им: re ue [портам territos , ad /idcm 05/11
Perduxìt, Tora gente Bulgarzba Chrytianam Äeligionem amplexa. Alìos miffos жгите.
Prœmillbrum conlideratione, quam dillicile fit, veritatem eruere, line liudio cujusvig
partis, quivis fatebitur. Quis hos, aut illos mendacii arguet ? uis ad leges probabilitaris
hifioricae, tamtam Scriptorum variationem reduœt ‘i Quis rejiciet omnes _? eonveniunt in
fubßantia, five fide Catholica per Bulgaros accepta , at in modo & circumiiantiis, quam va
rient, fuperiora. tefiantur. Mihi verofimillimum eli: òclavos, id eli Sclavonia: populrm,
qui Bulgarorum fuberant poœíiati, fuiíi'e eos , qui poliquam edoéii fuiílent , Re illorum,
ad Chriíium converfum elle, miferunt Legatos tam ad Nlcolaum Рарат ,quam Regem Lu
dovicum, petendo Sacerdotes íibi, per quos in fide Catholica infìruerentur , fubmitti. Sub
indubía [ре Ша, quod ab exemplo vicinorum Íibi Croatarum, ui fub Porino circa annum
840. libertatem cum fide Catholica funt confecuti, id ipfum facilius fub Patrocinio Ludovici , '
'6L Romani Pontificis , eÍTent confecuturi. Quare Fuldenfis, aliorumqne fupra fextus , de bil
intelligendos elle, Hinc quia a Ludovico ordinati Epifcopi, prœventi fuifl'ent, a RomaniS
-Millionarîis; accepta a Ludovico Rege venia, ne difcordias ideo cum Papa habeat, reddivœ
runt. Motiva explicationis hujus , f uentia mihi 111111.
11116: Ob ordinatum a Ludovico rmenricum Epifcopum. Hic enim qua Patavienfis
'Epifcopusßiletropoliticum jus inPannoniam praetendere potuigquod fub CAROLo Magno ,ju
ris Francorum Pannonia fuerit, Abarumque Caganus fub nomine Theodori fuerit baptizatus,
& Epifcopi Huniœ uti exEugeny Bula retulimus, Laureacenli Metropoli a Carolo dati fue.
rint. Hinc etiam fu rius ratio ponitur, guia Moeßa, Dz'oece/is Laureacenjis рог-110, ac_l
'curam Paravienßs ïpi/èopi pertinere videbatur. Profetìò hœc de integra Mœlia intelli
gi nequeunt , fuperiore nempe, qua? Bulgarorum fuit, nec de inferiore , uœ Serbliœ, live Ser
viae erat Principatus, cum totam Mœiiam Carolus non ропщет, ut ane LaureacenliMe~
tropolitœ potuillet adjicere; itaque de Sclavonia intelligendus venit textus,quœ occaiione hac,
nempe anno 866.quia Bulgaris paruiÍTet , nomine illoeßœ, & pro Diœcefis Laureacenfis port|o~
ne, habita, acceptaque Ratisbonae eli, dum eonfultaretur, qua ratione Legath illls, роте
сотр1асег1. 2do: Cum ex Anaßaíio Bibliothecario pateat, alios fuiÍTe, qui Praedicatores fuéreñ
dei, Bulgaris; alios Legatos Confiantinopolim exmiílbs, quos Marcha: cufios progredx non
admiiit , quin inconvenientius traétatos, retrocedere compulit, ad Regem Bulgariae, qui
а Legatis baptizatus fuille refertur, confequi neceÍl'um eli , Millionarios Romanos, Paulum
nempe, & Formofum, remaniille apud fubjeäos Regi Bulgarian. Et quia negato [fegam
Confiantinopolim acceffu, hi ad Regem выдана» profeétifcriberentur, atque cum 1n fide mfiru:
Xllre,baptizaflèque,Paulum, Formofurnque infcio Rege ‚111 iinibus Bulgarien Regmprœdl
cavilTe confequitur. Нос vero Sclavonìœ huic optime congruere, & iter ex Italia , per Vene`
tias, Tcrgelium, fuadet;dubitari
& preces
vixad Ludovicum ab hislporretitae.
ulgaroruru 3t1ò : Methodium Mi
ravis lidem annuntiâÍTe, росе“. Н1с idem, quoque pomtur Apo
ÜOÍUS. Hind nec attribui, nec intelligi fecus росе“; ас fuiffe eum Apofiolum,Bulgarorum
Moraviae vicinorum. Ех Bulgaris, Moravia: non advicînabantur alli, quam òclavl ex о
rientali parte, & Meridie. Itaque Bnl arorum nomine , hac œtate Sclavi, & Sclavonia .ccepci
funt. 4to: Hadrianus Papa in epifio a ad Bafilium anno 871. primo conquaeritur de Le a
tis fuis,per Sclavos deprœdatis , ejeciis uee Regione Bulîarorum Presb teris RomanœS ist
Hic Sclavos alios Papa Vix intellexent, quam Sclavos os & Sclavonxam, cum poli: termi~
natam VIII. Synodum Confiantinopolitanam , anno 87o. Sacerdotes Romanos eleclÍTent. А:
'naßalio Bibliothecario tefie': Grœcos Sacerdotes juxta quod Grimoaldus Epl/copas, ul
ab hisjèrepuyumfatetur,jij-¿picnics, ‚го/{газ ejiciunt. Et per eundem Grimoal um
‘Epifèopum, guia _fine con/cientia »Senlis Ара/Бобов, commgßim 1 prœflzcatzonzs (31591
ит dcjërens, Romam ditzßìmus remeavit, magnum гит vo umenfrzvolzs allegoria
nibus, tanguamjub Prœtextu deliberatœfèntentìœ )nodo prœ/itlentzum Implicatum,
Apo/lolicœ Sedi remi/it. Dum ergo 87o. Romani Sacerdotes pulfi fuerant, & fequen,
ti Papa quaereretur de injuriis per Sclavos illatìs , perpean hujus rei circumíiantiis, hot
SClavos,Hadrianu `ccufavill'e cenferi debere , arguimus. Ad
С
‘ Бай/нуди. Kerq/elicll.
74 Notitie Prœliminares Pannoniœ Veteris
Ad herum conñrmationemjuvabit credo, ex Guillelmo Bibliothecario,apud Allemanum
p pag. 189. Tomi Il. quœdam defcribere. Sic ille invita Hadriani II. de aéiis Synod. Confian~
tinop,incoaxtè Nonas Octobris 869.8.: abfoluta prid. Kal. Martii 8 o. quod aétis fubfcriptis, Im
peratorc an ente,lLegati Bulgarorum auditi lint,ubi: „ Poli alutationem Petrus Bulgaro
„ rum Legatus exorditur. Dominus MichaelPrincepsBul arorum audiens,quod pro utilitate
„ Sanéiae DEI Eccleliœ,ex diverlis partibusauëioritate Seriis Apoliolicœ conveneritis, gratamer
„ accepit: vobisque, qui ex Sede Apofiolica milli eíiis , Juia in vellro tranfitu , vefiris eum
„ litteris vilitare dignatieliis, multiplie s gratias agit. , egati S.R. Е. refponderunt: Nos
„ ~ ‚ - Bulgarorum ati dixerunt: f`que hodie Pagani fuimus, & nuper ad gratiam Chri
„ fiianitatis acceflimus, Ideoque ne in aliquo errare videamur, cuiEcclefiœ fubdi debeamus,
„ а vobis , qui vices Summorum Patriarcharum geritis, noflë defideramus. Legati Eccleliae
„ Romanas refponderunt: Бант Romana: Ecclefiœ ,cui per te, o Petre, tuus fenior & Bea
„ to Apoliolorum Principi Petro cum omni gentis fuae populo fe tradidit , a cujus fucceflore,
,‚ videlicet, egregio Papa Nicolao, & prœcepta Vivendi, & Epifcopos, & Presbyteros fufci
„ pere meruit; vos pertinuifi'e, & pertinere ebere, etiam in eo monfiratis, quod poliulatos
"„ nofiros Sacerdotes & fufcepiliis, & devotione congrua retinetis. Bulgarorum Legati dixe
„ runt: А `Зап&а Romana Ecclefia Sacerdotes nos petiifTe, fufcepifTe, haétenusque habere
„ nos coniitemur,& eis omnibus obedire decernimus. Verum, utrum_Romanœ, an Con
„ liantinopolitanœ Eccleliœ rationabiliter fubdi debeamus, cum his Patriarcharum Vieariil
.‚‚ definite. _Legati S. R.E. refponderunt: Propter quae Sanéta Sedes Apollolica cum Orien
„ talibus delinienda mandavera't , Domino juvante linivimus. Caufa autem veflra non fecus,
„ quam jam definita eli , definienda, Quia nihil in mandatis accepimus, nihil delinivimus,
„ vel in prœjudicium S. R. Е. dehniendum cenlemus, uinimmo quia omnis vefira patria
„ nofiris Sacerdotibus ubique plena eli, nulli vos, nili anéìœ Romanze Ecclefiœ pertinere
„ debere,delinitiva fententia, quantum nobis eli, promulgamus. Vicarii Orientalium Pa
„ triarcharum Bulgaris dixerunt: Quando vos illam patriam cepiftis , cujus potefiati fubdi
„ ta erat: Et utrum Latinos, an Grœcos Sacerdotes habuit, dicite. Legati Bulgarórum (Н—
q _„ xerunt: Nos illam patriam a Graecorum poteliate armis evicimus, in qua non Latinos ,
„ led Стасов Sacerdotes reperimus. Vicarii Orientalium refponderunt: Si Отсев Sacerdo
„ tes ibi repîrißis , manilefium eli, quia ex ordinatione Conlìantinopoleos illa patria fuit.
„ Legati S. .Е. refponderunt: Sicut Bulgaria nobis diverfo modo pertinere ordinationem
д, nos dicentes, mendacium non loquimurzita nimirum eandam Bulgariam ex Отогни: Reg
‘„ no fuiffe nunquam negamus, Sed intueri vos decet , quia aliud ordinantjura Sedium , a~
„ liud patiuntur divifiones Re orum. Nos de divifione Regnorum non agimus, fed de ju
„ re Sedium loquimur. Vicarii Orientalium Patriarcharum dixerunt: Illud, quod vobis
_„ diverfo modo Bulgariam pertinere dicitis, addifcere volumus. chati S. R. E. refponde
,„ runt ': Sedes Apofiolica juxta quod in decretalibus Sanctifiimorum Romanorum Prœfulum
„ doceri poteritis , utramque Epirum , novam videlicet veteremque, totamque Theflàliam ,
7„ & Dardaniam , iri qua & Dardania ci vitas hodie demonfiratur, cujus nunc patria ab his Bul
„ garis Bulgaria nuncupatur , antiquîcus canonice ordinavit, & obtinuit. Ac per hoc ordina
„ tionem , quam tune paganorum Bulgarorum irruptione amiferat, non а Confiantinopoli
„ tana Ecclefia, ut modo iingitur „ abfiulit,.lèd ab iis, faéìis modo Chrifiianis recepit. Se
„ cundo modo, quia Bulgaris , qui ìure gentili libi patriam fubjugantes, ecce per quot anno!
„ retinent, quod cœperunt Sedis Apoliolicae fcmet (ut fupra diximus) patrocinio, ordinatio
„ nique fpecialiter со ittentes , nobis debent , nec immerito , fubjìci , но: ultronea volun
„ tate magiftros elegerunt, Tertio modo, quia eofdem Bulgaro: San Seßes Apoltolicz
„ jufl'u quondam Sanëtiflimi Papœ Domini Nicolai,tam per aliquos пойти], qui hic fumus,
„ illic multas Ecclefias dedicantes,Sacerdotes creavimus ; quam Paulum , Dominicum,
„ Leopardum, ac Formofum venerabiles Epifcopos, fed & Grimoaldum Coëpifcopum no~
„ lirum , quem haâenus iñi Bulgari cum multis noliris Sacerdotibus, in confpeétu vefiro ha
„ bere falli funt: a diverlis erroribus ad Catholicœ iidei veritatem, multo fudore, Chrilìì
«„ gratia prœduce, transferens, ecce ultra triennium tenuit & tenet, ordinat & difponit` I
„ deoque confequens non eli , ut line confcientia Romani Pontificis Ecclefia Romana, de qui»
„ bus prœfentiallter veliita cernitur , fpolietur. Vicarii Orientalium Patriarcharum dixerunt:
„ At quem iliorum modorum modo difpenfare velitis, edicite. Legati S. R. E. refponderunt:
„ Sancta Sedes Apofiolica vos, quia revera inferiores eftis, fuper fua caufa judices nec elegit',
,`, nec per nos eligit: utpote quœ in omni Ecclelia fola fpecialiter fas habeat judicandi : fed
`‚, neque nobis de hac caufa fententiam proferre commifit. Quapropter & quod ab ea latien~
„ dum non lufcepirnus , qui cognitionisjudicio ‚ quœ пишут multiplicitate it! le defculioq
и ш
Periodus Il Sclavonlœ , ¿i Croatìœ. 75
'‚‚ nis fui multa proferre prœvalet, ex integro refervamus; a quo omnîs vellra fententia tan
‚‚‚ ta felicitate refpuitur, quanta levitate profertur. Vicarii Orientalium Patriarcharum di
„ xerunt: fatis indecens ell, ut vobis, qui Graecorum Imperium detrevftantes , Francorum
„ fœderibus inhœretis, in Regno noflri Principis ordinandi jura ferventur, Quapropter
„ Bulgarorum patriam, quam ex Gmcorum poteflate dudum fuiffe, & Gra-cos Sacerdotes
„ habuifl'e comperimus; Запах Eccleílze Conflantinopolitana: , а qua per paganifmum recel;
‚‚ ferat , nunc per Chrifìiaulfmum reflituï judicamus. Legati S, R, Е. reclamantes dixerunt :
Sententiam ,quam non eleëli , neque admifli, five timore, live gratia. vel quidquid illud
ell, modo prœcipitallis, potins quam protulillis , auòloritate Spiritus Sanëti uf'que ad deli
nitionem Sanâœ Sedis Apollolicœ omnino refcindimus, ita ut nullo modo vel` nomen ha
bere fententiœ mereatur. Teque reum Patriarcham Ignatinm auótoritate Запасти: Apo
~ {lolorum Principum Coram DEO , fuifque Angelis omnibus przefentibus conteÍlamur , ut
fecundum hanc Epiflolam Sanâillimi Reßitutoris tui Domini Hadriani Summi Pontificis,
quam tibi ecce offerimus , indußria tua ab omni Bulgaria: ordinatione immunem te , nullum
tuorum illuc mittendo, cullodias ; ne Sanéta Sedes Apollolica , quae tibi tua rellituit, рег
ч
‚ te fua perdere videatur. Quin otius, fi (quod credimus)jullam te habere qucrimoniam
,‚ агШшаз ,Sancte Romanze Eccle la: rellitutrici tuœ folemniter fuggerere non omittas. Tune
‚‚ Patriarcha Ignatius Epiflolam fufcipiens , licet magnopere admonitus eam legere difluliflet,
„ refpondit: Ablit a me, ut ego his praefumptionibus contra decorem Sedis Apollolicae ím
„ plicer ; qui necjuveniliter ago, ut mihi fubripi valeat; nec ita fimiliter deliro, ut quod in
„ aliis reprehendere debeo, ipfe committam. Hoc fine collocutio illa ñnita ell. „
Quaellío hœc aBulgarìs mota,eorum propenfionem ,ad eonjunétìonem cum Ecclelia Соп
flantinopolitana, non folum evincit, fed plurima alia indicat, ac inter caetera, Sedem Apo
Rolicam ,jure mifilTe Е ifcopos cum Presbyteris,ad jurisdiólionis fuze recuperandalijuradum
Legati refpondiflent: ¿desdpoßolicajuxta quod in Decretalibus SS. Rom. ra: alum
доест! poteritis,utramgue Epirum, поит vz'delicet, veteremgue ; totamgue Thfßàliam,
f1’ Dardaniam, in gua En’ Dardania Civitas Ízodie demon/frotar, cuius nunc Patria, ab
his Bulgaris Bulgaria nuncupatur, nntiguitns canonz'ce ordinal/it 8 obtinuit. Hos juris
dìäionis Romana: Ecclefiae antiquitus ordinatos limites dicere videntur. Hinc quia poll Scla
voniam fuiffet Dardania , hanc juris Ecclefiae Romanœ elle inferebant. Fors Dardaniœ exten
lione ac titulo , Sclavonia tota, apud Bulgaros & Стасов accepta confiderataque fit. Obfervan
dum prœterea , ut fatentibus Legatis Romana: Sedis, Dardania, a Bulgaria , Bulgaria: venic
bat nomine, lie reliques Bulgarorum Provincias, live Comitatus , adeoque' Sclavonia etiam,
ut Bulgaria fubjeëta. Hoc nunc etiam intuemur, dum Italia: nomine, tot Ducatus compra.'
henduntur, Gallia: item , aut Auflriae &c. Alteram caufam Miflionariorum , Legati ponunt:
fpontaneam Eccleliœ Romanze a baptizatis fubjeâionem , dicendo: Асрег Íloc ordinationem,
gnam tunc Paganorum Bulgarorum irruptione ( nempe in Sclavoniam Pannoniïe) ami/è
rat , non a Co/yiantinopolirana Ecole/ia, ш: modo fingitur, alg/lulit , jed ab ¿is ( nempe
Sclavis Pannoniœ ) fac'ïis modo ` Chri/Zianis , recepit. Haec elle inœlligenda de Sclavonia',
tam pn'ora legatorum Verba evincunt ; quam ea, quze fecundo loco attulerunt, ubi Bulga
ros Sedi Apollolicœ fefe devovill'e, hujusque'ordinationi commifiÍTe, & voluntate ultrouea.
Magiflros ejus elegìlfe, ajunt; proinde hase', ad Bulgariam totam pertinebant. Prima Lega
топят Ecclefiœ Romanœ,ratio ; videtur enervata per fententiam, quae fequens fuit: »Saris
incedens у}, ut vobis, qui Grœcorum Imperium detreêîantes , Francorumfczderibusin
Ízœretis , in Regno noßri Principis, ordinandi jurafèrventur. Quapropter Bulgarorum
Patrìam, gnam ex Grœcorum ate/late' dudumfui è, ¿i Grœcoa` Sacerdotes habaißë
comperl'mus; Janäœ-Ecclq/iœ onßantinopolitanœ, а qua er paganijìnnm receßèrat,
nunc per Chrißzani/ìnum ref/¿irai judicamus. Sententiœ hure reclamârunt Romanze Sedia
Legati , Patriarcha nihilominus Conil. Ignatius , jullite Bulgaria amandarì Epifœpos Presby`
nerosque Потапа Sedis, creato,millòque Bulgaria Theophyláólo Epîfcopo. Patent >haec ex
Epiß.Hadrianì apud Allem. Tom. 2. pag. 203. Soripfyli inquït: ut Ша ша multa omittœ
тш‘ , ut Presbyteri no/ìri eBuÍgarorum Regione magno cam dedecoré ö’ contumelia eji
cerentur, è’ Е i/èopi сит non pari/a ignominia, nulla кадмии hab-ita ratione expel
lerentur &c. qu epîflola autem ad Baliliurn, non folur'n quaerìtur Pontifex, anno 871. de
deprœdatîs er Sclavos Legatis fuis; Verum, gaia favore :fe/iro (ветре Balilii Imp. CP.)
'Frater ö' ост/гори: noßer Ignatius, Vulgarum Regioni, conjècrare рифт/пл? Ап
иßitem ~ folum e Sclavonia hac , Bulgariaque tota ; ejeéti fuêre, Romanze Sedis Epïfcopî,
Neque '
atque Preibyterì , Verum & e Servia,~Cr0atiaque ille, quie ad Oras continentis ‚шпат Ешь
t я rat,
76 Notirìœ Prœliminares Pannoniœ Veterìs.
f rat. Hoc enim ех Porphyrog. pag. 68. defcripto textu , elucet; ubi ad Sclavos necdum bap
tizatos а B_afilio Imperatore, Vmill'um fuilTe Cœ/àrianum perhibet Porphyro'g. ab hac œtato
nec 'faeculo integŕodiíìans , adeo ue Сета, nedum ab authoritate, fed etiam ех fciendi oppor~
tunita'teidoneus.
vos Pa'nnoniœ РитеSi”ехтШЪз,
prœtendas торф/[идиш
re'fr'agari ad Bulgaros
nequeo. .At Myfiae , Cœ/Èlrianum
dicam, explicatione hac,firmari ad
quœScla
fu
Рта девать his, 'Iive Sclavonia Turnus commentati, Conjeéìurœ тег fuperioris, quod nem
- PeCœfarianus ad Sclavos Бел-иге mill'usfuilfe videatur, motivum proíluxitqquod Bulgari inde
5aBulgarorum
Bógori livefuerit
Mièhaele,'cum
poteflate, Imperio orientis fuerintquid
fœderati , adeoque cum Sclavonìa fub
ne juri fuo decerp'tum videatur, Sclavorum & Sclavoniœ
nomine, 'a Conflantinopolitanis, ac Venetis Scriptoribus , Populum Serviae ac Croatia: mariti
mœ , Narantanos item 'Sclavorn'm nomine, ut fuill'e acceptos ; ita &Cœfarianum ad eos, per
tinere. Interim dum conjeétatio, veritatem n'on elliòeret , eo minus negare poll'um, Cœfaria
num ad Sclavoniam hahc mifTum, dum Porphyrog. Narentanos, Servios , Creatas Dalmatiaa,
&Vet'eris Libuxjniœ dißìngueŕet, Quare probabiliter eredi poten: Cœfarianum ad Sclavoni
am ‘a Bafiliq гите exmillum. Caufa ejeéìorum ex Bulgaria &Sclavonia, Romanae Apofìo
Пса: Sedis Millión'ariorum, ex lIoannis VIII. apud Affeman. Tom. II. pag. 216. 217. 218 &c,
fententia раса, `videlièet fuêre: Formòli alio'rumque avaritia ,' & congregandanun divitiarum
_'zelus'( quas copiofas Formofum coacervâffe, in Aíl'emano legere, ac videre ell) prouti etiam
анафема, guibus4 Bulgarlœ Règem obßrinxerat &c. Relam de baptifmo haélenus, in roburark
terior'um
i XV.adÍSclavonia
uéìa Гипс.
hœc`[ат а reíidua.
помад _ his circiter temporibus, quod in> fuperiorem ,
five Pannonica
lnferioremque divifa гнет, verofimilimum ell. At qualiter? ac per quem, tantum mihi el!
dubiüm, ut eluélarl ‘ех hoc ne ueam, deíctlu. monumentorum , auélorumque. guibus pra:
гте, privato homine,& Bibliot _еса quavîs publica, variisque adminiculis aliis eru itis,caren~
g quaeflionem harm enucleandî , adfunt media; ne banc neglig'anit obteftamur. Servit enim
qûœ'ilio, juri noflro publico, ìntçl1igendisquè tot legum mumclpahum articulis, quibu's, Scla
-vonia fuperior, mferiorque e'xprimltur. ‘
'Divifam Рите Sclavoniam , ea quae de Privìna, feu Pribina, vel Priwinus, 'aut Priwi
nìnus fcribatur , 'dubitare non Ницце. Ille cum Moymaro, Moravorum Dux fuiÍTe fcribitur
.fub Ludovico Germaniœ Rege, 'de quo non par'um memerat. Fuga arepta, 'ad Salachonem
Comitem , a uo Ludovico miil'us, ab hoc ad кишит, quô сит tempore ali uo ей сот—
motatus. Se (ш Haníiczius Tom. я.) exorta inter ìllos antiqua dilfenfione, rivina fugit
jn Bul ariam cuŕn fuis, & ñlio fùo Chozil, _vel ut alii Hecilo, & non muito poll, indubië Re~
gis Bulgaria: venia,fadiit Regionem Ducis Ratimari. Ratimarum Sclavoniœ fuiffe Ducem ,
Afupra diximuS~. »Alfemanus , Наши: eum, Dalmatiae, Tranfalpinœ , &Croatiae Regem, Bulga~
ris fœdere conjunélum. Verum Ii Croatìam ut hodie coníìderatur, intellexit, permittì hoc ei,
рощ}; f1 (сварив? vitœ Ratimari; lapfus ей, ех locorum, Regnorumque horum, hiíloriœ
defeâu. Haníiczius reëlë obfervat, Ratimarum Bulgaria: Ducem non iuiíl'e „fed partis alícu
ju's,dum ait Tom. I. [пусто @ad Scriptores plerosgue , hunc Ratimarum Рост“! Du»
cem Bulgaromm. Sed ex verbi@ Anorgymí guadnunum documentan: hac in re/ùppetit ,
coq/lat non Bulgarorum, ре! alterius cujuspiam populi, fui е Ducem. Confideratìone
locorum , ut infra, Ratimarus Sclavoniae hujus, Dux {цех-ас. Qualiter ad Ratimaruma Bul.
gariœ Rege, miffus Privina fit? me latet, Ne ue eruo vel èonjeélurœ alicujus fundamen~
~tum. At bene, dum Privina apud Ratimarum m Sclavonia degeret , miífum {ЦЕПЬ a Ludo
` vico, Ratbodum cum exorcitu, ad exterminandum Ratimarum Ducem, Horum confidera»
tione,
mai confe ui per
obtinenctiae nequit aliud; aoPrivinam
Ludovieum Sclavoniœ. inconfìantem , at ue
Ratimarus vifo varium fuiÍTe, ad
udoviciexercitu, quin firatage _
bellumim-
paratus, nec fuppetias illico 'a remotis Bulgaris . habere potìs ‚ vifa fuorutn себе in fugam
.converfus ед. Privina verb, remanfit, feu in loco fubûitit; pertranfiensque Sallam fluvi.
um, & aComite Salachone fufceptus, pacifièatus ell cum Ratbodo, videlicet ob priores , ve
teresque difcordias, Hœc defumpfimus ex Anonymo арий Hanficzium, & hunc, ut Anony
mì interpraetem. En verba. Anonymi, ollquam pralemìfiílët:` Conamur,pr0ut veracius т
C'Ízronicis Imperatorum, 8 Regan: Fgancorum , ô' Bojoarìorum,fcrz`ptum reperimus,
\
._/èire volentibus manifeßare.( Haec verba, nçfcio an hunc Anonymum, íic antiquum Гиа
deant , ut five ad annum 858. five 875. circiter,collocari valeat ;aut indicent, Anonymum colle
&orem tantum fuiíl'e rerum afe fcriptarum, ex memoratis Chronicis, adeoque longe polieti
orem) Po/ìguam ergo Carolus Imperator , Hunnis ejec'ì'is PQ/ì'z'llos vero , DucesBo
jaary, ce erunt prœdicïam terram dato Regum , habere in Comitatum His ita pera
.çì'is Rat odusßL/òcpit deferißonem termini: in стих/Раис tempuri.: Prinnina exulatur
»u a IWW-
‚ _ _.~_."|
Periodus II. Sclavonia, 8 Croatiœ. _ 77
а .llloymaro Duce Moravorum ирга Danubium, venit ad Ratbotlum. Qui/latimprœ.
fentavit illum Domino Re ino/lío Ludovico: Etfùo уф infiele inßruët'us, ßaptiìatusl
ф z'n Eccleßa SMartini loco Treifma vocato ~ ui q/lea Ratbotlo статуй:` , ali
guod cum illo fuit tempus. Et non multe po/l de ï/ulgarißs Hecilo Ratimaris` Ducis
adiit Regi'onem ( alter Anonym. apud Hanil p. 128. habet: „ Interim exorta eil inter illos
antiqua diiTeniio : quam Priwina timens, fugam iniit in Regionem Vulgariam cum fuis , &
Chezil ñlius ejus cum ео: & non multe poil de Vul ariis Ratimari Ducis adiit Regionem „)
illogue tempore Ludovicus Rex Вojariorurn mißt ä'ìatbodum cum exercitu multa ad ex
terminanclum Ratimarum Ducem. Qui difñßts/è defendi lo?, in_fugarn converjùs e/l
cum _fuis , gui cœtlem eva/èrunt: 8 ргагсйдив Prinninasjùb itit, 8 cum fuis рента/ё
vitfluvium Savum, ibigueßtfceptus a Salaclzone Comite, paci/icatus e/l cum Ratbodo,
Aligua vero occa/ione iterum perce/vta, rogantilnus rœdl'äi Regis ßdelibus, риз/1212:
Rex Prinnt'nœ- aliquam úzferioris Pannoniœ in bene cium partent, circafluvium , gui di
citur Sava, alii penunt :Sana ' .
Duo, eruuntur ex Anonyme. Primo: Privinam, Ducatum Ratimari occupâiTe , риг—
-tliäus Prinninas/itbßitit. 2do: Pulfum credibilius iuiiTe, cum aSalachone iit fufce tus, &
ad preces Minißrorum Regis Prinninas in beneiicium , aliquam inferioris Pannoniœ , iveScla
venia: partem acceperit, An hoc ex paélis , intra Regem Ludovicum, & Ratimarum _? aut
Michaelem Bulgariae Regem , factum lit? ut Ludovico Regi, inferiores ha: partes , quas Pri»
vinnœ donaverat, obtigerint: aut, quod dilapfo caefoque populo , defertœ manferint , ac ut de~
fertœ Privinae ceil'erint, pro impopulando, cenitituere nefcio. Poilremum hoc , fatus Апопутиз
fcribit, dum : Tune серб: ille , (hoc eil Privinna) ibi habitare, ê’ munimen œclyicare in guoclam
memore, BPaltzßîelede/iztminis, ê’ circumgua ue populos congregare. Haniiczius exi
Rimat, locum Privinœ fuiiie a Sana iluvio, & odierna Cillea , confequenter partes Zago
riœ, tam modernœ inferioris Striœ, quam & Comitatus Varafdineniis. Oppidum , Саш-шп
que a Privinna conilruétum, elle intra Cilleam & Petovium, appellatum hodie Marburclz.
Hive ille, ex locorum ab Anonyme commemoratorum nominibus conjicit. Multa. deiideran
tur in Anonymo, & fcopus fuus cum non fuerit alter , quamJuvavieniium Epiicoporum a~
¿la icribere, culpari nequit. Si elogiis pure non ituduit, aut extendendas jurisdictioni , Eccle
Еве ‚ de qua fcribit ; Privina partem inferioris moderna: Stiriae , item Sclavoniœ tenuit. Primo
in beneiicium_,'poitea viib a Ludovico Rege, ejus in iide Cathelica ardore, jure proprieta`
tis; ait enimf'Anenymus: Pervenit ad notitiam Ludovici piißìmi Regis, унос] Privinna
benevolus fuit'erga DEI /êrvitium Üßtum,jiclelibus gui'busdam fuis fœpius arlrnonen-v
tibus , conceßit illi in proprium tòtum, quod prius habuit in beneyicium. Diviiiil'e fcribi
tur, cum iilio Hecilone P revinciam. Quid dedit iilio ? поп comperi. Videtur tamen dediilè
iilio, e'a quae nunc in Selavonia client. I.Patte mortuo, iilius poil'edit Provinciam inte ram.
Neque putes,aut prœtendas, Ludovicum Regem, de Carantano detraxiife, ac dediilè rivií
nœ. Hoc tanto minus credi ровен, vel e'vinci , quod Carelomauus Carantani Dux fuerit? &
fub eo Comes Gundacharus. Рой Carolomanum Arnolphus, Credi itaque nequit, ut llo-_
rum Dncatus &Provincias , minores fecerit Ludovicus` \ At _ob prœmiiTas de iide controver
iias'; eb Privinœ aiium erga Ratimarum, eumque pulfum; Sclavoniœ pars data Privinze cit,
Deinde facile prœtenia , eX Liudeviti bello, aut caufa ex alia, ut Carantaniappertinentiœ. Sed
diilicultas cx Anonyme eruditìs ей, de Nitrava, feu N itria , ubi refertur, iiudio illius con
fecrata i'uiile-Ecc'leiia'ß Sed il non cemperiatur in inferiore Stiria, locus hujus nominis, cum
Anonymús diiiinéìë non icribat, &ïiècundum annos, potuit N itrienfem Eccleiiam , coniècra~V
ri procurare, vel antequam a Ludovico Rege, partes has accepiilèt , ac poil fufceptum baptiil
mum, dum locus Trefma iiìhic eil'et propinquior, qua limes Bojorum ; vel-'pro reilitutione
fui in Moraviam, laborando: dum ab Anonymo, a Moravis occifus icribitur, Anno ergo
865.(itaAnonym. ) -‹ се1еЬгаий‘ in Сад/Его Helilonis noviter Mofèburclz vacate, quod
illi/itccçßit, morientepatrejùo Privina, диет Moravi occiderunt. _ _
' Hinc prefecto, natam eil'e credimuS diviiìonem, fuperioris , inferiorisque Sclavonia, ita
ut quae hedieinferior(tum, quia orientalis, fuperipr vocata,) Sclavonia , penes Ratimarum,
& Bulgares manierit; hœc vero tum inferior Sclavonia, cum inferiore Stiria Privinae,ac poil:
llunc Heziloni obtigerit. Нес fuêre initia, enatorum fucceiivè diverforum Ducatuum, ut Sti
rite, Carnioliae. Haee ratio prœteniionis Regum Hungariœ in to TotiusSclavoniœ iive Dux,
iive Banus denotata. Cum enim, ut infra, fuperatis , ejcéiisque Bulgaris ex inferiore Sclavonia .
cognoviiTent: Sclavoniam,
nieliœ antea. fuiffe pertotam
exteniam, «has partes,
juris fuimodo ditta: Croatiae,
eil'e exprimere inferioris
volebant.l item Stiriœ,&Carr
Limites qui fuêre , di
vìfa; Sclavoniœ? coniìituere mihi non fido. Ех locis ab Anonyme inflnuatis, arguipeiient; L
‹ НИМ. ВайЬа/дгй Kere/èlicli. tem
73 ¥ __ _ _ *glorifier Praliminares Pannonia’ Veteris.
tem ex Marcilza ad ivanichiuni , uodatate hac, five nono íìeculo, limitaneam oram deligiìi`
bat, 'e'lfetque iůhic S. ~Michaclis Ricclefia, quam in proprietate Hezilonis, fcribit Anonymus,
At cum ‘certi'nil concludi valeat, hace millafacimus, aliisque doůia Viris, qui litterariis ube
rioribusadńiiniculis вандалы quœßionem hanc, juris publici accuratius enucleandam com
mendamïís. _ д А к
_ Не211о те, -eonhmdi cum 'requeniibúß (а Doaim нимало Frsiiçh, vienna» die 7, Ju
ly anno ì758. mortuq, in Diplomatariis Sacris Ducatus Stirïae "exhibitis, & legendis) non
debet.__ _Sœculol ‘enim integro anteceflit alios. Et Dinaliia hujus erat in Scla'v'onia, cœtero
rum "alibi, Huic fu'ceeílit illius Branslavus ( fcribitur variel ,nempe; lÍ/Í/»i'czitislizus ,Bratisla
us, Впиши, Bŕaslavo, Braìlavoìqui, in Писают ‚ imo Regnum , hanc elevavit Scla~
vo'niam. Qualiter? 'quove tempore? liigemus domenicoŕum Scriptorum,five negligentiam,
íive defeéìum. Ad fekt'ra'neos,"res has de cribere non Pertinebat. ` Gratiœ illis, pro memoriis
illis,` ua's reliquerunt. Sanea udHanficzium Tom. 2. pag. 139; ех Annal. Franc,
legere eli: ed ann'ò 87}. óv'en'tibal`_us Moravus _Pannoniam occupavit. -In ejus etiam
partes ‘olfceßt Bratzslaus, 4Hel'nlo'ms Pannonia irferìoris D'ucis jilius. Tum exclufa
реши: Ju'vavzenjium pote/late. Salus omnia Шея/1041222: рати : ni/ï quod Pannonia
inferior сит Duce Bratzslao (guem Fuldenjès :_Braxlavonem u pellant j anno 885'. ad
lqlïicium rediit, copiamgue дели Тдсоа’тагщипрд çßiones illlc egregias, Arnal/i` dono
„акафист Na'rrando erga Carolúm Craffun'i , ibi fubjeäo'rum motu's , & defectionem,
atque Amolfi eleéìio'nem , hu'usque in Ecclelia'm uvavienfem_propenfionemmamů Ecole/iam
~. »e @i садист. Prœte'rea bbatianì Mo/àburc ,uůi S.Adrianus reguiejèit, in loco jëilicet,
Vuëi'nOIÍm Priwina, deindefilius ejus Hezilo, ac modo Wratislaús,]ive Braslavus nepospof
bat; ¿pluresgue locosfiJ Eccleßas reglonis illius. Ecclç/idm ad Turna'wa (heee non
Nitra'va, feu Nitriamec Tirnavia`,"lèd Tornaw ) iter'n all Рампа (modo Petovium Stiriœ;
` nod hacaetate fcribebatu'r Bettobia )Ecclq/iam сит 'tota civitaie. Sed Banslavi ad Arnul
m àccellio, tardius evenit , telle Fùldenli Annalißa ¿Anno 884. Imperator ( Carolus Calvus)
per Bajowariam ad orientem proficifaitur ‘~ ~ veniens Zventiba'ldus Dux cum Principa
libus jîiis '- '- con'tefiatus illi lidelitateìn ,juramento д Ü aj? 'ue dum Carolus vixißèt, nun
‘Ъш‘е,
uam inIquiRegnumßium lzoßili exencitu
in id lremplis Regnum ф: venturus.
interßravo- q/ieatenait.
fib'àvaßurïzina veniente'_
Е};Braìsclavorum
his clarum ей
Branslavu'm ,Hezilo'riis {uill'e lilium `; {иже Du'cem , Tu'umque Regnum inte'ŕ Шиша Savum
ue lluvios fuilfe. Неё ‘attamen , liaud ex 'parte omni ,at orientali'. Adeoque ut fu'pra diäum,
a Legrad 'oppiclo aut Бету? , verqu Marchani, Зайца I'va'nicli 'ad Savum, atque inde della;
`xu лишить ad Sanam', abin'de trans Drav'uin etiam, dum Марше ,Petovium », ’caeteraque lo
ca, rel'peéiu Zagrabiœ trans Dra'vum внеш, ut Stiria,'qua`m nu'nc inferiorem 'vocamus , exi
mi à Regno Branzlavonis nequeat.' Hinc _emanant initia Regni Sclavoniœ, Аи autem Braue
lavuii fub clientella fuerit Caroli & АЁШШ, aut hià fœderatus-,latis non confiat. Fidelita
tis juramenfum a Brazlavo flepolicuìn Carolo, Fuldeiìfes Annales 'non fcribu'nt. Imò dum
Zver'itiboldi ab Arnulfo defectio'nem цветем, Anno 891i. ajunt: »Sed -ille (ветре Zventibal`
dus) тоге/231220 adR'egem 'venire renuihfídenz 8 omnia ante promißa тетям: gli. lIn#
de Rex irrato 'animo - сшп Втгд1аиопе Duce colloquium halmit : ubi inter alia' guari
rens тати: В 10сит, quo/nodo' реф: terrain Mo'ravorum in'trare ? Соц/221214272 'g/l enim,
ut tribus exercitibus àrmatis , Regnum illud z'lzi»às'_le’i‘eî~. ._ _ „ _ ‚ _
_ Pori-o, quam hodie негатив inferiorcm Sclavoniam_,(tunì fuperior erat, & a Bulgarie,
Bulgaria apu' auéìores audit ) Ducem Regemque' habuit Landomir'um, Hic 'adverqu Zvena
tibaldum Arnulfo tulit fuppecias, & 895, сит mun'eribus Arnulphi Legatos, rer'nilit. '_ Наго
{сея-ат 'clara
'Árn'olfu's Гипс Zventilnalelum,
contra ех Annal, Fuldenlibus a ud
laïunnosli'J Luciu'm move?.
Bulgaro's liban. cap.2.
Миш pag.mihi 65. ubi:
enim Люд inde @92.
ad
Bulgaros, 8 Regem eorum Landomir ad renovandam przßinam pacern cum muneribus

тел/ё Septembri tran/"mißt Et ne coemp'tiofàlis inde Jl'Íoravanis daretur, expojiiit,
Mißì autem profiter. injìdias Zventilzaldi Ducis, terre/ire iter, non 'volantes habere ,ï de
.Regno Braìlavonis perjluvium Odgora, quue ad Gulpamßperjluentes, 'Savißumínis
navigio in Bulgariam ¿verdach , ibi а Rege honorijicefùjèepti , eadem via , gua репер—ат,
cum muner'zbus rever/ißmt (995. Imperator Pannoniam cum urbe Paludarumtuendam
Braxlavoni Бай/220 in иге/приз cólîzendavit. Egregiè hinclirmaturBrazlavonis in Sclavo»
nia hac Ducatus (quare partes liœ ,faeculo hoc nono, Croatìœ nomine non accipiebantur ‚ ruitque
Croatia lnteramnenlis) mentione fluviorum fuperius, qui de Regno Braìlavonis elle fcribun"
tur, Odg-ora modo Odra ell, tum Odgora vocata , quod ex_monte Okich originem duceret; vel
Fuldenfes prQ Odfd fcrîpfére Odgora. Fluvius Odra, ab iirce> .Selin (щ nqtprium ell: ,8i tot
‘ - .. ‘ via~
Períodus II. Sclavoniœ, Goati'œ. 76 _
viatores una mecum experri Гипс, experiríque poífunt) pluviofo cumprimis tempore, agroà
scamposque fic inundat, ut non nifl navium beneficio traníiri valeat; viamque exundando,
impedit, nifi per naves. lfle infra. 'pagum Odra , Dominii Szifzeg, in Culpam. live Cola
pim, Avel ut erroneè quidam Gulpam înfluit; tum infra Sifciam, CQlapis in Savum ‚ ut horum
fluviorum fluxus, Se q/lz'cam infulam elliciat. Hanc vlam, Arnolñ millbs fuil'fe feeutos,tex
tus Verba èvincunt: e Regfzo Brahìlavonis, perßuvium 'Odgdrm или: ad Culfam рег
jluentes ( exundationes majores _tum fuill'e creditu facile) Savißuminis navigio, m Bulga
rìam perduëîì, Profeóìèi e`x his videre ей: Branìlaì'onis Regnum , etiam trans Savum fuif
Те, burn via fuperîor, ex parte alìeŕà Savi effet, confequenter Zágrabìam , modernamque Гид.
periorem Scla'voniam ,Branzlavi Regnum extitiÍl'e. _ Тип: дищ Savi fluŕninie~ navigio,Arnolß
Legati, ad Bulgariam funi: peŕdiìâi ; modernam inferiorenì _Sclavoniamg fub nomenclatura
B11lgariœ,his temporibus, &nono fœcul'o, ab año cir'cìteŕ 8'27. Рите Confiderathìń. Nam ad Mœ
Лее fuperioris, live Myíiae Búlgariaŕn, 'per Sa'vi navigiu'in, non veniíl'eht. _ Fuit erg'o Landomì; in
ferioris вымощен, Rex; Quod кванта; pofìnlátu'm firmaŕet, ùt videlicet;làlis cb'emptio Мо
ra'vis prohibeatur,Branzlavus pro hoeerg'a Arnulfum òmcibäremhneîàtùseůduxn Pannonia'm,
cum u'rbe Paludarnm , tuendam acc'xêpit.1 Pañ'oniain nempe ltra;'nsdanubiana'm,imhodie vocatur,
& qu'ae Bojoariis ad 'oì'ic'nte'rn еще. 'Quáe illà fit Paludaì'in'nìxrbs; ignoro. Exhis Vvidere ей eti
am , Sclavoniam oéìá'vlo faeculo 'ad Ducatu's h'o'noì'em ele'vatarn ~, in hujus ufu continuo manlill'e,
fuosque habuiÍTe ,Magiûrátus-,I Cœteräitem', чаге `nel`cio an qniëpiam aůenusgin'orclinem i'edeà
'gill'et , & a confufio'ne, cùm .'vieinis Pro'vinciìs', >eur'nprimîs róátia & стает vindicâflet.
v XVI. Стаса? Dalmatiam~ îneolentes; 'pollquà'm fe'mét iterum inOi'ientaliS [трети 'clienä
tellam tradidill'entà hefcio; 'an belli q'uœpiam geÍTerint? Porph'yr. ’ca`p. 3i, 'aitë Neg'ue Bali
garus сит C/zr'obatis bellum ,ge/Änp'rœter Mieluzeleì'n Ветра B'ulga'rìcŕ Prìńciperiz , gui
ßmzptis 'arpiis Lellum illïs Iir'ztulit-,fèd сит mÍzìl_ eßïceret; muńerl'lvìlt daìis ~, ¿f acceptià
расет fecit. Neg'ue' 'CÍz'rob'ati мулат Bulgarie „Цитат dederún't-,jèd alteri идете
fœpe amicitiœ 'erge 'do'nià Cohonejìârlçńî. De géßo cum aliis bello', ~tacer Po'rphyr, & re'veâ
rentiá juramenti illiús, facile. eos,qúie¢e yìxiflë admifero. Viden'túr mihi;Mari Adriatico tu#
tando ь аЬ lmpe'ràìoì'ibì'x's Orientis Рите деййпасйд ас brientalibus,q'uà limitanei, five Bande
'riis, five militari fe'rviitiq 'obligatilfcribit enim Porphyr. Exhibetgue 'eguitum LX. mz'Ãlia';
peditum centum ex `his, ha'ud fatis tla'rus ей Poi'phyr. quo's Croatiáe nomine'accepit. Nu;
merus illel'militu'm; Dalmatiœ Гоп; ‚Ген Croatis ‘Dalmatim есть“? йечпйц ut bene obfervanû
lomnes poilerio're'e Scriptqre'», qúaŕe Serviam , Epiru'm', Macedûniam ‘, fácilè Cròatiœ` 'n'dminei
ас ГиБ ha'c bbliggtio'ne ‘militu'r'n ‚сотрите fuerit Porphytogenitus) 8 'Sdgenas до. Cohdúra:
centum, Et ò'agenœ quidem 4o. то: habenì , 'condurœ ‘vero zo. ne'mpe gù'œ март;
пат m'mores decem vvirus тащит habenf. Аиде Íxœc quidem C/zròba'tìœ poteniid 'ô' eo
pz'œfuerunt ; иЁие qd Princi"atúm Chre/êmìre ," 9.140 mortuo, сит JlIìro/_lelabúsfliúàì
pcg/¿juan? uadrieìznzum geht: [Эге/щит, а Pŕibunzo Bano interfec'îus фи р1ийтёг оЬ
ortis фу? iis, ас
à'agenarum-,ac faéì'z'o'nibus, ~Hic
Cofzdluì'arm'îi.4 eguz'tum,
opù's peditumgùe numerus»»_valde
effet, vel Porphyrogenitò; vel‚штат
ipli сое“,'eg/f; item
& 'noti
Наш habente lnterpŕœte. Mihi Porphyrogenitus ‚ admodum compendiofè fci1`bens de Сьго;
tis, & Гипс:
liujus fine chronologia; videtur:
’cum ~verbal quae hœc ройгеша
(пышек: ад fua
Et дадим circiter
quidem tempoŕá
NÚNC ŕeferre'.
(live R'atioìŕiginè
anno 949'.) fenfu'à
ta haber, conduras magnasàparvásgue, 8 еуийагшщредйаштчие ,` tum qu'od загса an;
num 932. PetrusUrli Conßançinopolì rediens, а Michaele Bano Sclavorum,(nempe выдан;
comm) 'captúsà & Simeoni Regi Bulgariœ millas fcrìbatur a Lucio; item circaY94f2'. belluni
inter Croatas & Bulgaro'sà de qu'o infrá', ut-omnino exiflimem , Chrelimirum cui fuit Мйгойз
ЫаЬпв lilius a. Pribunio Bano Qccifuì, haùd fecus ад Cŕoatas Dalmätiœ pertineŕe; fedàdßroi.
à,an Libu'rnicos , диет fi cdoceàtur , Clirefimirúm hun'c 1I; jam Regis poteñate,utì'isque Ciò?
atisimpcrâfîe,
66.Duces live Dalmaticœ5
Croatiœ Ducatnm antea divìfum
fequentes ,in_únúmcoaluiílë.
ilìhic (месите, eenfeo; Quare
‚ _ ‘ Рой keeenlitoà
Рой СЬгеГетйГиш, quem Porphyrog; teílatui' {ilium-Terpimirí; ‚ ‚_ _ __ ‚

Sede/èlavus , cuiJoannes Papa мнивших рт атоге Sanâ'oriìńì Ара/Зефир?) Peŕri
ê’ Pauli Protec7orum ve/lrorum, prœjentem Legatuhl , guem aa' entem Bulgar'orum di#
rigimus,falvum ,argue {паштет venirejacïatis , худые ad dilec um[Нит nq/ìrum Mié
cÍzaeÍem, loriofùm Regem eorum g 8 guœ'cumgue ezfîmt necçßäria ad bic'îum Ü’ гид/122
тепгит ЕЁг’рго DE] amore admini/frate. ‘ Y ' j '
‘Mucimirus ex Privìl. apud Luciurn LA. cap. 2. pag. 65. Sane ex privilegio hoc non elu~
cet, Mucimirum hunc, Tirpimirì fuiÍlè filìum, quod neque cum annis componi poll'e videtur,
dum Privilegium ей де anno 892. Tirpimirus autem , vixit 838. Si nihilominus hoc регент
' ‘ u g as,
во д’огйёае Prœliminares Pannoniœ Уст-1.9.
das, dicasve potuilTe Mucimirum vivere, cum intermedient anni tantum LIV. dico :nec Chre
limirum Porphyrogeniti, nec Sedefclavum , Dalmatiae huic Croatarum, Duces dari polie , at
poll Tirpimirum , Mucimirus erit ponendus, Interim quia in Privilegio 1110 апп1 892. apud
Lucium ,Mucimirus , nullibi diceret patrem fuum Tirpimirum, at Ducis eum nomine expri
meret, dicendo: de gua/lam [ада doriatione, а Terpimiro piißimo Duce, elle litem intra
Salonitanum «Sz Nonenfem Prœfules. Item infra, Eccleßam donatam а prœfato Duce, 8
Privilegiißatuto roboratam, Si vero genitor Mucimiri, fuilTet Dux Tirpimirus, illico Pa
tris conlirmâll'ct privilegium , neque fuillet opus, ut litem dix-imat , donatione nova in favorem
Eccleliœ Spalatcnlis. Ait quidem in illa fententia privilegiali; placuit milzi lVIucimir Divi
по munerejuvatus C'roatorum Dux, reg/idente paterno/blio ~ Item infra: /èdjuxta
prifcam con/uetualinem, ut Jonatan: a paire тео recolinzus, ё’ тох per prœ/ènsprivì
legium denuo mancipamus, ut omni/zo ßzbjaceat, dic7œ Eccle/iœ , iure &c. At quis illa
Pater fuus fucrit? taoet. Nec Tirpimirum , nec alium nominando. Majores porro , ut Avos
Abavosque, Patrum exprimi nomine, clarum eli. Itaque, dum in anterioribus, Tirpimirum,
line Patris compellatione , Ducem tantum diccret; in polierioribus verbis: ut donatama Pa
tre тео recolimus , vel majorem fuum Patrem, live Abavum fe rccolere ,exprimit; vel quod
Pater quoque Mucimiri Eccleliam controverfam, Spalatenli Eccleliœ donâliet ,line litterarum
catenus-expeditione, hinc to: recolimus pro recordamur, aut_fèimus ellet.
Tamislaus ex Tom, Archid. c. 15. anno 91.1..
XVII. De Ducatu Croatarum altero, & qui Croatial nomine conlideratur, uti prior
Dalmatiœ, uœdam notamus. Poli Porinum illum, fub quo baptizati fuére Croata: hi, di~
vifusque in mitatus XI. Ducatua, Bano etiam conliituto , Dux fuit Innicus~ _Poli hunc
Branimirus. Scrìbit Dandulus telie Lucio, Allemano &c. Branimìrum hunc in mortem Se
defclavi conlpirall'e. At vereor ego Dandulum , confudill'e,ßranimirum Principem ,cum чис—
iam Sedefclavi fubjeélorum. In Muncimiri , memorato fupra privilegio Budimir Jup. Pa
atin. Item Budimiro Jup. Comitifœ &c. Subfcripti leguntur, facile Dandulo ex leéiione ‘
error in nomine irreplit. Si in песет -confpirâll'et Sedefclavi Branimirus , cur ejus Ducatum
fno non conjunxit ? qua ratione, exjoannis VIII. Papœ litteris, eodem vixillè tempore eru
untur, dum utriquc Legatum a le in Bulgariam millùm commendat , Anno 879. VII. Die men
lis Ìunii, Indici. XII. De litteris ad Sedcll-lavum fupra meminimus, ad Branimirum vero,
fequentia lcriplille,apud Illulir.Allèmanum legitur: „ Relegentes Nobilitatis tuœ litteras,
„ quas per Joanncm Ven. Presbyterum communem lidelem nobis mandalii, quantam lidem &
„ linceram devotionem circa Eccleliam Sanciorum Apoliolorum Petri & Pauli, ac circa nos
„ habeas, luce clarius novimus. Et quia DEO favente, quali dileélus lilius Sanäo Petro,
„ & nobis, qui per Divinam gratiam vicem ejus tenemus, lidelis in omnibus & оЬес11еп$еП`е
„ cupias, humiliter proliteris; tuœ Nobilitatidignas valde gratias, his noliriApoliolatuslit
„ teris, agimus, paternoque amore,utpote carillimum lilium , ad gremium Sanitas Sedis A~
„ poliolicœ Matris tuœ , de cujus videlicet purillimo fonte, Pattes tui melliflua fanâœ pras»
„ dicationis potavére liucnta, redeuntemlufeipimus , & fpiritualibus ampleäimur ulnis, at
„ que~ Apoliolica volumus benignitate fovere.„ Monet ut 111 DEI amore perfeveret; Засек
dotibus & Miniliris honorem debitum exhibeat, Narrat: ‚‚ In dieAfcenlionis Domini inter
„ lacra Milfarum folcmnia, fuper Sacrum Altare S. Petri. Apolloli celebrantes, elevatis fur
„ fum manibus benedi-ximus -tibi,~ & 0111111 populo tuo , omnique terrœ tux, Concludcns:
„ Etîquia hunc4 ipfum lIoanncm Presbyterum, tibi, & nobis verum lidelem in omnibus elle
„ cognofcimus; dedimus illi nollram Apoliolìcam epiliolam deferendam Regi Bulgarorum.
„ Ideo petimus, ut p'ro amore. S. Petri,& Nolii“o,_cum tua ipfe licentia , Legationexn hanc no
,î {наш line tardltate perliciat , ut & proptor hoc, tua» ,dileélioni multiplices gratias habea
„линз. Scrlpßt guogue idem Pontifex: Omnibus Venerabilibus Sacerdotibus , &univerfo
„_ populo , cadem occa/ione 8 tempore, ubi . ‚ Quum litteras Principis vellri Branimir, quas
я nobis per Ìoannem Ven. Presbyterum 1р1`е direxit ,legeremus: non folum illius devotionem,
I, fed etiam lidei velirœ linceritatem, & dileóiionem ,quam circa S. Petrum Apoliolorum Prin~
‚5 cipem & circa nos habetis, cognovimus. Et quia velut carillimi lilii ad S. Romanam Ес—
„ cleliam , unde Patentes veliros mellilluœ lanéiae praedicatlonis dogmata fufcepiffe agnofcitis,
„ toto animo, totaque voluntate redire cupitis, Noliram A_poliolicam gratiam, & benediéiio-
‚‚ nem habere magnopere deliderantes, magna fumus repletilaetitia. „ Si in necem Sedefcla
vi Branimirus conjurâll'et , Apolìolicam benediäionem, mereri a Joanne VIII. non debuerat.
Igaque cum Anno die iisdem, exhibeantur Papœ ad utrumque litterae ,commendatoriœ Le
Баб fui ad Bulgarlœ Regem, Dandulo adhœrere nequeo, quod occifo Sedafclavo,Branimi~
rus (поселила. Quin darum evaderet: Duces hos {1111121 direi-forum Ducatuum,
- ‘ PriE~
Perioa'us II.. Sclavoniœ, 8 Croatia. i ат
Prœterea'ex epifiolis his , mirilice lirmantur illa, qua- pag. 75. diximus. Ejeéios nem- .
pe fuifl'e anno 8 o. Romanae Sedislípifcopos & Millionarios e Bulgaria, ex Croatia quoque
prœmiffa , dum apa 879. anno , quà ad Гс revertentibus his Croatis, agit gratias, gratulatur,
iisdemque benedicit. Item: cumjoannes Legatum egeritin Bulgariam", per Sclavoniam ho~
die inferiorcm, progreflum fuifi'e, ipla fuadet vicinia. Et etiam tertia epifiolaJoannis VIII.
Papœ ,quae infcribitur: Excelierztfßinzo Vir oBarninIeroÉflorio/ò Comiti ‚В с121ес70/Шо no
/lro ; argue omnibus religiQ/is òacerdotibus, 8 honora ilibusjudiciôus, cunc'ì'oguepopu
lo , pax 8 ratia a Domino IVO/iro jEò'U CÍzri/io. Hac fcribit, gratillimam libi efl'eil
lorum erga Sedem Apofiolicnm obfervantiam , quam >per TheodoliumEpifL-opum ipforum Le
gatum exhibuerunt. Hortatur ad erfeverantiam, utve Legatos fuos mitterent ad lè , ui~
bus revertentibus,Legatum fe illis uum, pollicetur miff'urum,cui ipfi, iidelitatem juxta c
cleliœ ritum promittant. Ех lndiëiione XIV. anno 880. fcripta fuifl'e eruitur haec epifiola.
Sed ad Theodolium memoratum, cum Titulo: TheocÍo/io Venerabili Diacono , В е1её70
Sanc'iœ Eccltßœ
& tefiatos in eum Nonen/is, exhibctur
amoris affeélus: quoqueJoannis
rIdeo VIII. Epifiola,qua
monemusfà acitatem poli,ejus
tuam , ne in laudes,
guamlibetpar
tem aliamy declines, ê’ contra Sacra Venerabilium atrumz'n/t'ituta,Epiß~o ага: gratiam
fceye/‘e guards Sed toto corde, totague voluntate , ad 1егетёит Senlis /in/iolicœ,
un e Änteçqfores tui Dz'vinœ legis dogmata melf/ina , cum [доте 'mßz'tutionz'sforma ,
ßimmigueòacerdotii Ízonoremfiimpfèrunt, redeas: uatenus Ö’ ip/è ab Ápo/iolica Sede,
упав Caput Ö’ Magi/Ira ф onnzzumEccle/iarum I, Epijêopa/em conjècrationenz per
nQ/irœ manus im o_/itionem, CÍzri/ìo annuente percipias: guate/zus fecundum pri/finanz
morenz, Запад etri ¿i „суёт auòîoritate, argue tuitione munitns, populunz Domini tibi
commiß'iinz ,v/Írenue ac~/ècuriter re as, Non immerito Erud.D, Afìèmano ,ex Epi/copi N0
nenßs Titulo, опа eli quaefiio, ubi heodolius egit Epifcopum? Dum Nona eflct urbs Cro
atize Dalmaticze, telic quoque Porphyrog. cap, 31. AtTheodolii fedes difiinffia fuit, ab fede
illa Dalmatiœ. Ilie Theodofius fuit Epifcopus Tinninienlis, quae erat diliinéia Epifcopalis
Sedes , a Nonenf'LDalmatiœ', hinc fedes haec fuccellivë,vocata eli Croaten/is , quod chie Tho’
ma Archidiac. Curialis fuerit Reguxn _Croatise Epifcopus. Quare pro : Elec'îo ò. Ecole zœ
Nonenjis , lcgendum Ti/zinen/is.
Croatas os, quos Scriptores Veneti, Sclavos fcriberent, Cpltani œquefrequentius, Лад
Innico , ac'Balilii Imp, `tempore , facile auxiliantibusNara'ntanis , vicinas maris Adriatici in
fulas ,jurisdictioni fuse adjicere,perquam liuduiffe, ex Porphyr. cap. 30. deducitur. Ubi , cum
recenfuìlïet, aSclavis , live Croatis Dalmatie , urbes infulas Romanorum fuifi'e occupatas,
narrat: a Narantanis five Paganis, quotidie fuifl'e molefiatos , captives, fac ne exterminaren
tur,infùlis defertis , continentem eos colere voluill'e, verum a Croatis fuifl'e prohibitos , quia
тёща eis nccdum fpexiderent. Recurrifle eos ad Bafilium, pro remedio: Qui Imperator
( ita Porphyr. ) auc'iorfuit, ut ea omnia , quae Prœtori/öluebant , (miramur hoc confilium)
òïavis dare/zt, pacis cau/a; 8 Prœtori exiguum aliquici penderent, ad o/iendendam
duntaxat'Romani's Imperator'zbus , ö’ ip/òrunz Prœtorz debitam ßibjec'îionem , ac jêrvitu
tem. Atgue ex illo tempore omnes Ша: urbes Sclavorum tributaria ‚рада illisfolvunt;
¿1_/palmas guia'enz urbs nonzi/înata 200. Tetraguriuni nomi/mata roo. Diodora {10.0}:
ßzre roo. Arbe 100. Вес1а roo. ita ut univer/im фи: nonzißnata 710. Excepto vino',
ê'cœterisfpeciebus diver/is, uas prœter prœa'ic'îam nomißnatumßunmam 'exhibebann
Quibus Sclavis tributa hat` ab infulis maritimis foluta funt ? an videlicct Narantanis 'i а qui
bus perfecutionem accipiebant incolze infularum, aut a Croatis? a quibus prohibebantur, cla
re haud patet.` Quia nihilominus , idéo'a Croatis prohibitos fuifie fcriberet Porphyrogen.
quod: nomi/'mn il/is trilvuta penderent, Croatis tributa eos folviflc argueretur, ut per hos’
adverqu Narantanos, tum adhuc infideles, defenderentur. Neque enim fuafifl'et Bafilius, ut
.Chriliiani hi , Paganis folvant tributa. At Croatas Chrifiianos effe fci'e'ns, Dalm'atiœ quidem
ab Heraclio;
tea, confiituit;Liburnicos a Porini
Verum hrec tributaepocha,
, Vuibus ut` his tribut-a
exolvebant pendant,
Croatis` паз Praetori
'ì li thrma dabant
funt, qua: an»
aScrip
toribus yenetis refcruntur, live bella, live pacta cum SclaviS (dum Croatas Dalmatiœ, Dal
matas ipli exprimerent) duhitari ferc nequit, tributh Infularum,ad Croatas Lihumicos рег
tinuifle, atque his fuifl'e exoluta. Ilinccfi, ut legamus l, Narantanos dehinc , cum Ducibus
lCroatia@ eonjunétos fui e. Sub Bafilio lmp. qui Cazfarianum, live ad Sclavoniam, five Sen
viam miferat,Romanis Miliionariis expullis,.Narant‘anos, Едет Catholicam non Роберте,
tellis eft Porphyrog. cap. '29. Pagani autem, qui З'АгетапЕ, Ronzanorum Ищи: липец
pati/ànt, ш locis inacceßs, atgueprœruptis, Bapti/ìni expertes relinguelnrifrw.
Hi/Z. Balt/tajaris Kergfelich;

х - РЕ
1
8g Notìtìœ Prœlìmìnares Pannonîœ Veteris Ред—Води: III.
PERIODUS _IIL
Sclavonia: ‚ Croatiœ, 8c Dalmatie: fub Ducibus , Regìbusquc
Ungariœ.
§1
АЬ Ingrefl'u Ungarorum in Pannoniam , ad S. Regem Stephanum , five Sœculum XI.
I, Hanni ab Hungaris an difìinéìi lint? cui lubet difputet. Mihi potîus notare vifum,va
ŕiis nomenclatuŕis :eos a Scriptoribus exprimi, uidam fcribunt Hungaros , alii
Ungaros. Hunnogorosaliî. Quidam ex varia-ut puto Dialeéto Sclavicarum nationum Vu
gros, Ugros, Maìaros, feu Magyarosquidam, Item U 0s. Porphyrogenitus Turcos vo~
accurate
cat, >eorum
deci'cribit.
ue fecles Hujus
primastelìixnonium
, pofleríoresque,
anteferendum
ubi a Patzinacls
cenfeo cœterìs,
expulfi tum
funt,quia
migrationes
proximusitem,
mi~
árationi 'illorumeffeg fcribens namque 94,9 ;‘ tum quod informari valuerit, ut Imp. Cplt.
migrationibus illorum ab oriente, fuiffet vicinior, Haec illorum gratiaîdiéia Гите, qui
Sœculo `X.»a.ut:»a1io, legent -de Turcis, aut alio fub nomine indicatis Ungaris, res ab iis ge~
“аз; me`1e&a,’aliís.attribuant 4gentibus. Quod a fciolis, & loquacibus, expertus ipfe fum,
prœeipue dum eorum ignorantia in 'hiRoriîs, pallio oHicii, vel dignitatis vallata fuit, aut ad
Scholafìicorum argutias retra'heretur; vel inßituti alicujus , ut vocamus religiofi habitu te
geretur. Scio me, aliosque Doëliflimos Viros, Fanaticifmi perfœpe damnatos, ac ut novato
res habites , dum aliorum fimplicibus aprœhenlionibus, & omnifcientiœ ab iis praetenfœ, ex
‚ templo fubfcribi, vel non A.'auziiverunt, vel non legerunt. Porphyrogeniti textum, cum ani
madverlionìbus Anfelmi Bandurii exhibet AíTemanus ‚Тот. 3. а pag. 220. Illam vero Igna
tii кишлак: explicationem, dum ait: Varagìßmt nominati аЬ ЬфЩшге: Dreulani ave
tzg/Íate.-
ne , quodJaìigœ аЬ îdiomatis
Ízi ultìmìprœ corra tione:
reliquisfozj/zftjan Palou@lìdololatrœ,
crudeliores a venationevivos
:Pecem'gœ a combu/tio
in dacrg'ßcia idolo
rum сотЬигеге соп/йеуепт‘, effe etitam, ex vocum derivationìbus, eruo; confequenter
Rudiis, ac >eruditioni Kulczynskiams , cum fuerit Monachus, convenientem. Vrag enim
Dœmonem, 'hinc 'hofìem in idiomate Sclavo denotat, Drei/lan originem vetußam , Роде
сатршп, Рефп аП'иш, Peq/ènka affaturam iignificat. Quœ nefcio, an nationi conveniant,
dum fignìficata & voces ex hominum Гипс arbitrio. Sed omiHis ejusmodi eruditionibus: Si
qui Гипс, qui initia & origines Hunnorum, Hungarorumque попе cupiunt , C1. Pray, DeÍTe
riczium, -cœterosque legant; quia ejusmodi incertœ, dubiaequequœfliones, nec Гипс profeílio
nis пойте; пес ГЩетасЕ noflro neceífariœ, qui jura ennati Hungariœ Regni, hujusque Sacrœ
Coronœ,
crœ hincRegibus
Corona: partium‚ adnexarum , enucleare,
& Reipublicœ fubjeétus.illußrarequeY conamur , qua civis рама? ‚ & fa'
Sunt porro, è domeíiicis quidam, qui fcriptoribus , Annalibusque nofiris, vix adhiben
дат ñdem cenfeant. Hoc audaciœ majoris elle, ac regulis bonœ Logicœ adverfari, cnuncio.
Cuivis enim res fuáe magis notœ Гипс; еЦЧие tefiis omnis , is робот & legalior, qui fcire prae
fumitur , pra: telle, qui fcitur.` unice ac tantum ex auditu, vel novalibus rcferre, ln rerum
noßrarum notitiis, non tam culpanda eil: majorum noíirorum negligentia in fçribendo; quam
prœjudicia. quœdam, _ac negleëtus utilium litterarum, confervationisque tantorum operum , '
& Propriarum ehronicarum. Sigifmuncli Decretum П. anno 14.05. editum, teßatur vcterum
diligentiam, ubl: ‚Эфа/типаж DEI Gratia Ungariœ , Dalmatìœ, Стат: ‹ - Rex б’с.
~ - Ad quam rem una potìßîmum corgßderatio mentem no/Íram induxit: quod retroa
äis tem oribus, Prout in Chronicis Iegitur Ungarorum , Ízoc Regnum пса/[гит variisfœ
e qßîic i0nibu§, lnterdum per Вфпоз, aliguandoper Tartaros, non nunlgìuamper alias
{Зад/тог, поифтё vero per Turcas irrogatis &c. Fuére ergo, ante Т uroczium, ae
Ludovici I. Regis tempora, Chronìcœ Ungarorum, rebus utilìflimis refertae, dum in iis Re»
i aHiiéìiones, per Biffenos, Tartaros , cœtcrosque paganos deferiptœ {ЦЕПЬ perhibentur.
а} hujus teßis eli Anonymus , inter fcriptoxjes rerum Ungaricarum,a Joan. Georg. Schwandt
nero, Regio conceífu , ac beneficio ех membranis Аида/[се Bibliothecœ exfcriptus, atque edi.
tus, immortalibus promeritis de gente noíh'œ,Cl. &celeberrimi Schwandtneri. In hoc tanta,
juris quoque Publici? legere ей ‚ quae adhuc ignorabantur. Neque fuit majorum подтопив,
ea, quae prœdlcatur 1n fcribendo negligentia ; aut in rebus bellicis occu atto ,ut litteras Герц].
tas haberent ; enimvero , reële obíervat Celeberrimus Math. Bellius in raefat. Tom,I, fcript.
Hung. Salvìs aci/luc rebus Hungaricis, in тоге pqßtumfuit, ш Regum , гниёт}; тег
ge ‘u
|
502". (τσιπ. Βαἰαιατ. οι Παιδια· ΚεέιΒιι.τοιιε Ηιιπἔατἱα. 83

ἔε/ἰαι· οπο”, πια δ! Ρωπιίιατιωι Νοβιίιαπι αόι'ιιτ ι'α/ἰἔαε.ι·,ἱπ απααίω τόεττεπιιιτ, ιτα
ιἰετεπιιιτοιιε α ααα Μαοι]ίτι Τανεταισοτιιιπ, οιιί εεε ποπ/άπο , ?παπι Κεἔἱω τΪιε/αιι
τω· αίιοτ, οιι/ϊοάέτει , οδβ·τυατετοιιε,-αε σου: ορο.: /οτει ια ιιΒιιοα.τ δ! τιναιο.τ.ιι/”ιιτ απ,
άι, ,του πιιιπετι.ι· τατιοπε, άερτοταετστι οιιοιἰ, ΡηΆ.·οτιιαι @πιο ·ιἰοιυἔιιπατἱἐιω , /αειίε
]`οτει έοι:ετε, ια πιοιἰιω· Ρτα/αιιοπισ αιἰπιἱττετετ. Κάτε Βετιεο116 ΟεΙεΙιεττ.Βε1Πιιο. ει
ετιἱτο ἱτι Ρτἱνειοτιιιιι 1ιιωτιι, οι τείτειιτιιτ τοι: τιιιτοετο ιιιοοιιιοετιτε , ΡτινΠεΒιε ιιειιιΙιε, Βοοε
τἰοοεε, ΟοΠεεἱοιιεε διο. τει ,οείτε.ε Ρτἰνειετιιιτι ίετοἱΙἰετιιτο ιοίετιβετε, ειτοιιε τιιιΒΒεειο τιάειο
Ιετ€ἱτἰ, οιοτιιι ίιιετετ; οιιἰε ΗΜ Ρετίιιεόεει:, εε τιεἔΙεᾶε ἘιιἰΙΤε, ,οιιτε Κειοτιιιιιιιοειιι ι:οι:ειο , ει:
Βετιιε Η ι εττἱιι8εΙιειιτ. Νοε νἰιἰἱιιιιιε Μ$8, θοτιιιοε οι νοοετιι ίετοιτιιτε ΗΒτιιιο , ἱτι οιιο
Κουτι δι εετειοοιιιω νειετε8 Εεεϊείιεε ΠιιΒετἱεεε, ίιιότε δείετοιτει, νο1ιιτοειι οιε3ιιε, ει: οι ίοΙἰο.
δώ ιιείειο ειι ει: πιο νε! Ρτε=ᾶιιάἰοἱο, οριο ἱΠἰεο εεεερτιιοι ε ιιοΒἰ8 εΠ: , εΒοοιιε ροττετιιοι,τιε
οιιε ΡετοιιίΤιιττι τιοΒἱε , εοιορ1ιιτε ε3ιιειτιο‹Π νιίιτετε. Πτῖιιειο οι εποιετ,ρτο ιτινοΙνεοἀἰε ΙἰΒτἰιι
οπο εΡΡΙιοειε οσο ίιιτΠειιι! ιιτιοεοι ιιοιι Ιεεετετε εκ ιιτιήιιόιειοι·οιο Ιεξοε ! ιιι:ιτιεττι εε τοπιο εἰἔ
Μ, οιιεε τιιεῇοτἰΒιιε οοίττοι επι , οι: Ιιτιοτε ι:εΠετειιτιιτ, οι πιο ΙΜετετοιε, δι οτὶΙειι , εε ροΒΙιεεε
ίεΙἱεἰτετἱε, ουτε δι ἀἰΙἰεεοιἰε ἱτι οοτιίετιΒεοτΠε οοιιΓετνειιόἱεοιιε. Α: οσε, ιι1ετε τιιε νοτε , εόεδιε
οεοιιιτοιιε Ρεττἱεε, εε στο ΓιιΒ3ἰοἰτοιιτ Ειοι·ιε οοτοοει.
Βετο: εΙιιιά οιι ιτε, τοπιο Ιενε νιιιτιιιο, τεΒιιε ιιοίἱτἰε εοειιοΐεεοτο8 , ενετιι!Τε ετοιιι άεΒει,
οιιοδ νἰάεΙἰεετ , οετε ετα», ετοιιε Ιἰιιετεε, τιειἱοοἰΒιιιι Με οτορτοε, οσο ίοΙοιο εοοΓετι·ετεε ιιοτι
τοι; νετιιιιι εΒο1ἰτεε, [οποια ιιΐιιτι ετιιιά τετετεε Ιιειιά νἰειιἰι:. δο].ενιε ΡτοΡτἱεε Μπι 1ιττετεε
διεετεέι:ετεε εχετε άιιΒιιιιτι ειτ. Ηἱ8 ιιιἰ των Γεετεε, ἰιε τοιιΙι:ο οποιο τιτοίετιεε εοτιίοτἱΡτιιε Βε
Βιιότε, ιιτἰ ΡετετεΙ: ετἱειο ει: ΜετιιΙο, οιιἱ εθεΙενἱεο οιιιιε Γιωτη, ι:τειιεΙετιιοι ε ίεΓει:ετοτ. Βοο
αφτο δικο 5ιινειιιιιτἰε ετἰιιοετἱο εΙειιίἱτἰε είὶ τετοιο, δι ε. (Πετο, ετοι1ε ΜεειίττειιΒιι8, ΜεΒἰ
Βετοιτο ΜοοεΠετιιε οοιιοΙοίιιτο, εττε&ιοιιε ἀἰἴεἱοιιΙἱ, οιιι ε. αποτο διΑΡοΠοΙἱε Ποέτοτειι οι
Εοο1εΠε τω: εοοίὶἱιιιιἰ, απο ἱΠἱ , Πνε οι ειιττεοεἱ, Πτι:ετεε τιετἱοιιιιιο τιτοοτιεε , ἰ8οοτενῖίΪειιι:,
ίινε ει: ιοοιἱνο ε]ιο, ίὶοᾶἱοίιίἱἱιοι ίιιετἰιιι:, ιετιι ίιιΒίΒιιιετιόετοτο Ιετἰοετιιιο Ιἱιτετετιιτο, οιιεοι
διΜιετΡτεε·ι:ει:ιοοοοι, επι τοειιεΙειιοοιιιο, ἰιι5ιιτἱειιᾶο, δι ,οιιι!εόΙοετιάο, οιιοε οοιι ἰτιτεΙΙἰἔεΒετιι
εοτετἱοτεε ίετιΡΙ:οτεε, 11ε1ι€τωο ίιιΒ ΡτεεεεΧιο, δι οοιιόετιιοετἱοοἰε @οι εττοτυιο οι Πάει, @οι
ίιιρετΒἰτἰοιιἱι-ι, ειιΙ: ἱἀοΙοΙεττἰεε, οι: τιιιΓετε Ρετινέτε, θετοιιοτεε νειετεε, οι |ιοτοιο ιιεε οοτιιἰιιε.
ίοοετΠοι. Βετο ετΒιιἰτιιιιε , οι οιοᾶετοἱε οιιοτιιιιιόετο , ιιιἱΙἰιιιτι Βοοετιιτοοιιε Ιἰτιετετιιτο οάιο ,
ετοιιε ιοεΙεάοΉοοιΒιιε, εε Βιιδεοδι τειοετετἰε Ιἱοειιτἰε , οιιετο οοε ὶΡίἱ εΧρεττἰ ίιιιιιοε, ε τεΙἰ8ἱο
το οιιοδειιι εεειο. Βετο ει: ίιτειιεΙειἰοιιἱΒιιε νει:ετοιο1ιοτοτοιο, ΟοττεδιοτΠιιιε οιιοοιιε, δε οιο
Βι18 ΠοἔὶἰΠΪ ΠΙοιιιε Απετιιεοοε , Γεεετετ οιιοοιιε οιετιι:ιοοετιι, οι ΚεΡΙιεεΙειιι ΕενεΙτονἰεΪι,Οοτ
τε&οτειο ΐεετοτιιιο ΙΙΙιιτιοειιοτιιοι ΙἰΒτοτιιιτι τυπο ΡετἙιἱΒετ:. Βεοἰοιιε ᾶεἘεέὶιιε τα ΟΙιτοτιἰεε
τιιτο , οιιεε οΙἰιο ειιιἰτἱΠε Γιιρετἰοτε ΡετΙιἱΒειιτ, ιεΠετιιτ. ΒΧ οιιεάεπι τετιόειιι ίεοτεοτἱε δ. Κε
.ε Ι.εόΜει οσο οΜεοτδιιιόιεεΙ:ιιτ, οιιἱ ιδεο, ε1ιιεοιιε διιεεείΐοτ , ειιτΪιοτἰτετε Κεξοιε, τεξοιιΙεο
δ;ε 1ΥΙοοείτετΠε Ποάοετοοι, οι ιεΠεοιιιτ ΠοιΙοοιειε ,δι Ιε8ιιτο Βεοτετε. Αιιότεεε νετο Π. εο
τεοι ε3ιιειιιοδι τετοιο, Τενετοἰοο ειττἱἱιιιἰτ; οε ιιοῖνετίε δι οιιεενἱε ρετεειιτ. Νοο ίοΗ ούτε
δοΙενι , οιιἰ ίιιοε ΠΒἰοιιε 1ιτοιιτιοε ιιεΒιιέτε, οοιιιέτεοιιε ειιετεθ:ετεε , ίεά @φωτ οιιοοιιε τιτορτι
εε ιιιιίΤε Ιιττετεε, Τοιιτοε:ἱιιε οι Ρτειτει:. .Ετ ασε πο/ἰτο ανο Ραπ· Ναιιοπισ ειιιτείειπ ( νἱάε
Ιἱοει ΗιιοΒετἱοω) οιιαιία›π, Τταοβίυαπιε ΒεἔπἱΡο/ἱτα ιιιοτι.τ, ι·|ιαταό?ετε.τ οιιωιία›π @ω
πο /οιιίρίτ , δ' Μαι· /οτουιιιτα ιι/ὶι ίιιιετατιιτπ α:ἰ ιΜαπ· νἰυἱτ,ἰοοιιἰτ. Βια: οι νετἱτειε τω,
οι139 εειιίέιτιιοι: τετιιοι τιοΗτετοπι άεΐε&ιιιο. δοτἰΡτοτειι οιιἰ ΐιιΡετιιιοΙ:, :κι Γοοιιτιετο τετιιιοεε
ειιτειοε είΐε, όιοετε ιιεοιιεο , δι οοιοΡτἰοιἱε ειιτοοοΙοοιεε τειιοιιεττι , :οι ἰἰε ίετνει:εοι ειιτο:ιίΐε δε
ίεοάι τιεοιιἱτ. θεά ἱοᾶιιιεετἱ Πε άε!ιετ, διοτι οοιιιτο εΠ:; ουκ τοι: Πιιτοοτιιοι τειιο ? ουκ? δι
Ρετ οιιοε τ:τέιάιτεε Ιιττετεε? Ρτο τετἱοιιε ίιιἰ τεοιτιοτἱε, εε καθε ΐετοιίέτε. ΑΒτοοεοδειο ιιΠιἰΙο
ιιιιοιιε το: Ηάετο οι, σο άείεετιιε δι Ιερΐοε εΙἱοιιοιι, ειιάειι δι ιεοιετετἱε εεοΐοτε εΠ, ΑΙἱιπἰ οι
εττετε ἰο ειιτιο; εΙἰιιά ιο τε ἰΡΓε, ουκ τείετΙ:ιιτ. (ΗΜ οοιι τιιέτε ει! ΒεἰΡιιΒΙἰοιε Ειτε τειιοτιετο,
δοετειἱεετο ιιοι·ι ΡτοΉτεΒεοι:ιιτ ΡΙιἰΙοΓοΡΒἰετο, οι: εκεε!ΗΠε νἱόεειιτιιτ , ἱτιιὸ δείεδτιιε , τοε8τιιοιιε
τειιτετιιτο ΡιιοΙιεετιιοι τετοιο ΓιΙετιιἱἱ , ίοι·ειιι ετοοειιάι. Οειιί”εε ειιιειο, επτετεοιιε, οιιεε ἰιι οι
Ποτιεο τεοιιιτιιοτιιτ , ἱΠοε τεοιιἱΠε, δι ΡειιεεΪτἱΒιιε, ει· ετοΡΙἱΗεετἰοιιἰΒιιε,ιιτ ΒοοΒιιιιιε,- Πετάτε
3ιιε διο, Με ίιιιδιοΐοε; δι ιοοτεε Ιοειι1οτιιιτι, οιιιιιιιε ΐετοιίετιιοι; δι που Π:ιιτΠοτοτο, ποιοι
εκειιίετοε, Φιιετε ε πω, ΡΙειιε τε1ἰεἱ οεοιιειιοι. οιιἰτι εοιι ἰΠιιΠτετε εοοι:ειιόειο. Μοοετε
ιοίιιΡετ νοιιιι , πιο ιιιιιεε εε τεΙετιιτιιτο , ἱἱεοιιε ιιιιιτιιτο , οιιἰΒιιε Ρειιιιοιιιιε δενιο, Πνε δεἰενο
οπο, ()τοει:ιεε, ΠεΙιοετοε, Μι ΒιιεἰΒιιιι , ΚεειΒιιεοοε Ηιιοοετοε Π1ιιΠτειιι:ιιτ. Οποτε νετο
ιιτπτεττοιττετε, Π:εοιιε τ
Π. ΑτιοεΙεε €ιιϊόετιίεε ειδ ετοιίοιιιι 86ε. ΡιιοετοΖν:3τεΙΤε [.ιι2ονἰεἱ ΒοεΒιιιιτο ρετοἰΒεο£, Σε·
άπασα: αιιτεπι τι ἱὲἴο ία αιτία ιο ατο ο - - ιι οιιιοιιιπ αυτι που: 6ίΖι08ι28 α και.
τ” Π/ἶπἰιἰοτ - - _|έιί δ' ιι€βετ αατεαιί!ιοιοιοίιτ ιαειφεττι, οιιι υπέν·ι νοοα›ιιιιτ, @παπι
ε]ιι.ι·ιίεπι Δνομιἰαπιιιτ, Βετο οιιε τει:ιοοε ιοιεΙΙιεεοδε ίιιτιτ,Ρτοίεότο ιιοτι εΠεοιιοτ. Λο ε2τιιιοι
Χ ε 8 ε,
84. 'Notizia Prœliminares- Pannonia? Veteris Periotlus III.
862.Ludovici Regnum , vaiiatum fuiil'e ab ngaris, iingularc eil, & tacetur ab aliis, puto ege,
in anno mendum eil'c, aut in to Ungrl. ‚ АШлпахшэ explicara nititur pag. 146. Tom. 2. Anna
les, fed fundamentum explicationis iuœ deiideratur. Annonymus попах-(Эти icript.Rer.
Ungar.) Cap. VII. anno 884. de terra Schy tica egreilbs,i`cribit: Anno Dominicœ Incarna-4
tionis DCCCLXXXIIIÃßcut in annalibus continetur cronicis, einem¿vrincipalesjmvfb~
псе ‚ quœ Hetumoger vocarztur , еду—стриг de terra Sçytica ver/its occidentem. Itaque
anno 862. Ludovici Regnum Adeprzfdare non poterant. l
Cauia Ungarorum eScytlvìa adventus, ab Anonyme noiiro haec deicribitur: .Etterrct
illa (nempe Scyhiae) nimis eratplena ex multitudine populorum inibi generatorum , ut
nec alerefùos/ùßceret, nec capere, utjùpra diximus, Quapropter tune VII. princi
pales рву/диск, gui Hetumoger vocarztur ufgue ad lzodiernum diem , angußa locorum
non fußerentes, liabito inter [ё conßlio, ut a natali /òlo di/èetlerent atl occlumndas/ibz’
terras, guas incolere рте”: ‚ агт2зё` bello guœrere non cçßarunt, Tune elcgerunt/i
bi guœrere terram P_ANNONIJB, quam audt'verantfama volante, terram Athi/œ Regis
те, :le cuius progenie Dux хита: pater Аграс! dtjcenderat. Tum narrat , Ducem ii
bi eos creáiie Almum , & eidem iemet juramento (cap. VI. relato) obilri'nxiil'e. Porro VII.
Virorum illorum , haec recenfet nomina: ,Almus pater Аграф Eleudpater Zooo@ ‚а quo
genus Saac de/cendit. Canclu ater Curran. OumlpaterEte, a quogenus Сайт ‚ Ö’ Со]—
` foy de/èencli't. Tofu pater Le u. Iluba a gue genus Zenzera defèenclit. òèptimus Ти
Ímtum pater Horca , cujusßlii fuerunt (Ёж/а ô’ Zombor, a guibus genus Mogleut «le/'Even
dit , ut inferius dicetur. Porphyrogenitus cap. 38. eadem narrat, mutatis folum nominibus,
loco Ducis, habet Boebotlam , iive Vaivodam , loco Almus, Salmutres, quem patrem ait
Arpad. narrat Arpad iaólum fuiiie Principem , Et ante llunc inquiens Arpa/:lem Tureœ Prim
вёрст alium nu lum unguam liaouerunt; ex cuius etz'am poßeris acl liano ufgue «lum
Princeps Turtiœ con/lituitur. Loco Panneniam Porphyr. icribit: Et terram aclfeales col
locandas guarentes , ‚Магнат Moravian: ingreßi , incolas ejus expulerunt, ibiyue/ëtles
fùas ‚подлетал: ‚ tenentgue etiam in lzotliernum diem. Moravia magna ad iinem faeculi по.
ni ,atque initio decimi, etiam per Pannoniam protendebatur. Quare dum Anonymus no
iler, inrei fubilantia cum Porpbyrogenito convenit, malo ego in Principum nominibus ех
fcribendis, Ungarum Anonymum fequi, quam Porphyrogenitum, dum Anonymu's fuorum
magis novit nomina, quam Gra/:eorum lmp. Ceniiant. Porphyrog.
Opportuno tempore e Scythia pregreili fuêrc Hungari, Enimvero teiie Fuldeniium
Continuatore Freheriano apud Ailemanugn Tom. a. pag. 193. ob conceiTamArboni, limitis prne
feéluram, in Pannonia fuêre tumultus.» Zventibiildus Moravia: Rex, Pannoniam triennio
diripit, & расе
diieordiœ, caufaiaéla,tr~ansI)anubiana. petitur ex
exaéiionis Telonioruxn,_ut Pannonia.
Cedrenoi,. Crescos
Zonaraaque aclÍ-ulgaros
paterct. Quareinter erant
diicordiis
ubique vígentibus, facile fuit, Ungarisnon iolum fefcextendere, at firmare etiam. Porphy
' ro . cap. 4.o. tciiatur: a Leone invitaees fuiiTe contra Bulgares, dum fcriberet: Pryiea vero
a îeone illo Суш/12 amante , ac prœclaro Imperatore сисек/122 trajecerunt, bellumgue
Simeonit'ryferentes, viäo eo , fiigatogue Perßlzlabum ujQ/ue pervenerunt; 8 сит in urbe
`JVIumlraga ешп inclu/Merit, domum realierunt. Наэс ad annum 889. tertium Leonis Sa
pientis Auguili, & Meteniis »narrat, & Byzantini Scriptores, ut Zonaras, Leo Grammatin
&c, Ех quibns patet',Turea1-um, iive Hungarorum Duces tune fuiife Arpadum , & Cuia~
num ,quem Anonymus noiier Curîan fcribit.v Neque iolum a Leone'fuére in auxilium evo
cati, at ab Arnul pho otium contra Zvendibaldum Regem Moraviae, ut teilantur Freherian.
Алло @92 ; Rex et uidem ajiamptis /ècum Francis, Boioariis, Alamarus, men/è Junio
.Illaravam venir. lvi per quatuor hebdomadas cum tanta multitudine, Ungaris etiam
Ailu'alenz adje сит expeditione venientilms, отлет illaniRe ionemincenalío devajiamlam
verfàbatur Segibertus anno 893./irnzilplzus Rex Zvenalelnz alo .- materiam contra ere-~`
bellanali della, ac_l quem Jebellazzduzn сит_ п‘опрфсегец gentem Hungaroruni ЕО
inimicam Regno Immgßt, eorumgue auxilio Zvendeoalalum devicit , 8 tributariumjecit.
Prefecto, ii anno 889. egreili yprimum funt Hungari e >terra eorum, qua ratione? intra
4-biennium & tantum (шагает: iter, & regiones tot _n_o'n 'folum occupaverint,~verum in iis
,dem fe iirmaverint; utńriiolpho adverius Mol-aves, auxilio cxtiterint, égo pro debilitate
mea non aiibquor. Vereer ‚ vix ilatui polie , eorum e Scytliia egrelium, anno 889.1 at omni~
-no ad annos anteriores eilè collocandum. Anonymus noiler, egreilù1n ех СГОпЁсйэ‘ПпЕац-о
rum penit ad annum 884., Narrat progreiios {ать per deierta,& venando vixiiie. Veniiïe
eos ad terrani Ruiciae, iive Китае. Deinde transnavigando fluviqu Вечер , cum Ruthenis,
& Comanis pugnâile, iuperatisque Сотый: , terras Rutheuorum БЫ _inning-Indo, _fig Pago
' i initii
δείαν. Ο·σαι.Βαίαιατ.σε Βασισαε Βεἔἱὐιιεσιιε Ηιιπἔατἱα . 85
ΞττἱνΞΙΤε: αιΒιισεε δ! Ρτιππατεεη?ίίσε @σε ίπ σΜιίεε ιίατ·επι (ΠττΒιιτἰε) ιτ·ισαιωπαιιε ακακ
αιιαι ρες/σίνετεπι ιἰεσεπι πιέ||ια Ματσαιιισι, δε' ία/ιΒρετ νίό?ιιαι, νιώιτααι , δ' ααα καΐκια.
ΚοΒάτιιτπ: ἰττΓιτΡετ ΙὶιιτΒετιἱ: /!ίσιιαπ Βασειπ ια έέα2φα ιεττα (ἶαἰἰἐσἱα , α2ιτα_/ίΖναπι όυσε)
ετεάο Οοιπἱτιιιιιτττ τττοάετττυπι Ηενεε άεττοιατἰ) πιά-ιι· σοσιαεπιεπι ίπ παταω Ραππσπία· ιίς/:
σεπιίω·επι, 9ιιεερτισισ άι|ιιία·Κε·8Ξε ιετν·α/αιπ.·ι. Ει [αιιιι'ασααι ει; τετ·ι·αιπ Ραππσπισε
:Μπα αισιία›π ε ε· σστιαυι, είισεβαιτεπισι, σιισιἰ ισισσαβιιετεπι, πσσιίι]ίαιι/σατεε ασιιατιωι,
Βαπιισίαε δε' ά·ια, δ' αία πσσι|2/??ια2]σατε.ε Μ.·ιΖπιε ασιακίαπιεε. Φωτο: ιετ·τ·ασι αιιών
-τ·επι, δείαυι, Βιιζεαά , δ! Β|αε?ηι, σε μ:/έτεε Κσυιααστιαπ, αιιἱαΡσ/ι πισττειπ .άι/ιέία:
Βειτίε, τετ·τ·ααι Ραππσπία, [Μπαχά ( Η εΠ δικά ΟΡΙιατιἱ) αέσεσαπι Ράρωφε. Πεἱτιάε
ειτε. πο, τεΓετι: Οιττττεττοτυπτ Πυσεε > ρειἰἱϋιτεΑΙιπἰ ΡτονοΙιττοε, ίε ίσα ΓΡοτιτε Α]τττο ΓιιΒ-ἱεεἰίΐε,
τἰἱεετιιἰο: Ε: |ισιίέει·τια ιἰἱε ποσιε τε Πσπιιπιαπ αι: ρτασεριστειπ ιι/αιιε αεί ιι!ιαπαιπ μαπα
ιισπετα ε|ιέτιιπαε, δ' ασ ιε/`στ2απα πια είιι:ιτειιτ, Ναι:: τι: /έσιιεαιια. Βεροβιο ιτε ΒάεΙΗ·ιι
τἰε τιττειι11εττιο, ωστε ΒιιΒιττοτιττττ , ἔτι ΡιιτιιτοττἰιιτιτΑΪττιιιω Γεειιτοε ταΗΤε, Ρτοιιτἰ δι ε Πιιτἱτεττἱε
τττιιΙιοε , ααστ·ιαπ, :Με Αττοιτ)ιπτιτε, ρΜετιταε·ιι/απε έτι ?ισαέεταασι ιίιευι, μα· ιἰινετ/α ίσσαέπ
Ηαπ8ατέα |ιασέιαι. ΟιιΡἱι:ε ΧΙ, πιιτται: Βιιοετττ Εεᾶοτπετἱω,οΒνἱιιττι @Με Ρτοετείΐιττττ Μαιο)
οΒΠόεε ᾶεόἰίΐε, άπο ἱτειττ τττἱΠἰι. πτειτοιιτιιιτι ιιτἔετιτἰ, δι εεττΙ:ιιττι τυπο”. εστι εσάτ , 30ο, ειμαι
ειπε ίεΙΙἰε δι Ἐτετιἱε , η. οιιτττεΙΙοε, δι τττΠΙε Βονεε δι Με ττιιτττετε πω: τιιτττιετιται , απο Ποιά,
φωτο ίὶτἰε ΡτἰττιοτἰΒιτε. Ηἰε ιιυάἱτἱε (ΞιιΙΙἰιἰιε Πιιτ:εω , ττικΠε ΡειΉΒιιε ι οΒνἱιιιτι νετιἰΠ`ε ΑΙτττο,
ΒΙἰιτττι Γιωτη ιττιἰειιπτ, πιστη οιειετἰε ΙὶΙἰἰε Ρτἰωεωττι Κεετιἰ Γιιἱ ττιιάἰᾶἱΙΤε ἰτι οΒΠόεε , δεοειπ ἰεεττι
ἰιτἱίἰοε οΡτἰττιοε, Βοοο. ττι:ιτει.τυω ιιτΒειπἰ, πω, πατε” ιιιιτἰ, δι νεΠεε ττοΒΠἱ1ῖὶττιιιε τιιιτι Οι»
εἰ, απατη οπ111ἰΒιι8 ετἰεττι ττιἱΙΜΒυε ἴιτἰε εοττάοττειντΠ'ε. Βο8εΡΓε ΑΙττιιιτττ , πι: Μετα Ηονσε, νε1°=
ίιτε οοοἱάεπιεπτ ,- ἱτι τεττειτη Ραιιτισιτἰεε δείσεττδετεητ μισώ τω” ἱΠιι ττἰττιἰεΒοττιι είΐετ, δι ἰΒἰεοιν·
Πιτετετιι ΝσΒἱΙἰΠὶπιἱ Εοττι:εε, Παπασιιιε @με ζ ΤἱΠ”ε ΙτοιΠε) Η/αέι, Μ07”Μαδε ΟΓΜΜ'ε ΤΘ
ττιιιε δι εατετἱ, στα οΙἱπτ ΜΗ: ΑτΒἱΗε, ιἰεἰιτ οοοιτριτ:τι Ρετ Βοτ11ιιττοε ιιίσι1ε ειδ Πε.ττυΒιιττττ,
Τετταπι πιο, σπα @στα έπιετ· Τ|ιξ/Ε·ιαιπ δΒαπασιιαπ, ρτασεσαραβ:ιήσι Κεαπιιε Μαέι=
απ.: Παει: Βαἰἔατἰα , ανω @Με Βασιε, ιι/σαε αει σσιαίαιιαπ ΒιιιΪιεπστιιιπ, δε' Ροίσπστιωι,
δτ_/εσέβι ει» |ισσίται·ε Διίαυσε δ Βιιζέιατσε. Τεττ·ασι πιο , και αἱ Μπιτ· Τιψεω δε' .εεε
ναι:: (ζώα, σαα]ασει αιἰ Επίενεία αμα!) Μστ·ιιε ιι/ πε α _/?αυιιαπ Ζσαιαε, ιταοσσιιια·
»αει με Παει Μστσιιτ , σα|ιιε πε σε αέι:Ί'αε ε/Ι ασ !·ΙΖπέιατέε Μεπιιτπστσαι, εσ σιισιί!υίιιε
τω· |ιασεβαι απιισαε. δέ ιεττ·απι έ! αυτ |ιασέται·επι επτα· σα” , σαι άισιιπιιαπ _ Τειτατα
πιο , σαιτ ε/Ι α_/Σιιυισ Μστ·αε, α/αιιε α‹ἰ σα/ϋ·ισπ φα, ρτασεειιιανΜι αιιἱιἰααι Πωσ
πστπιπε θααιἰ, ‹ἰε Βιιπιζ)αι σει/Ζω ειιτς#?ιε ασ(|ιιιστισ Οαπιαπσταπι, ε:: σιι)ιιε μ·σέιεπιε (γι
ιιιια/ιια παιιιε, πο:: ισιαίεα ίσπέτσ ΡΜ τοπιο”, δαπό?ι Κς€ιε δτει/ιαπι, διαιαιἰ/ἱἰιαε:
Πσἰπισα, περσι· ἔεἔΞε, ίπ σα/ίι·σ /ἱισ |ιαιαΜστωασι ια2.75|εειτ, εσ σιισάΡτασίιέ?σ ΚιΉι
πσείίιεσθιιι ια σπυιισιιε. ΡτοΓεσιιἱτιττ σεφ, τε, ΟΙ£07Ι20ιἰ0 απασπι2υπ ἱπτταυετιιπι? ττεττιΒε
σπιτι ΚιττΒεττοτυττι ΒυοἰΒιιε, Ροίτσι1ετττ Βια Οα!|ισιαόιτο τττἰΠἱιι ἴε8ἰ£τετἱοτιιιτι, δι ττἰιι φωτ;
τυίΒοοτιττττ , ειιιεἰτε ΐεοἰίΤετ, ει! ΡτσεΡετεττάειω είε νἱεω , Ρετ $ἱΙνετττ Ηονοε , σπιτι: ιτε.ττεευττδο,
αδ Ριιττεε Ηαπ8. ( Γειτ Πτιενετἱττἱ) εοε άεΓεεττόἱίΤε, Με οεουΡεϊπε, δι Μιιπ|ιάσε (εισαι ιπιιτιἰττισ
Ι:ιΒοτε ειδ ΒΘΡ1°8.ττι ἱΠεττι Ρετνεττει·ιτττ) ττοτττἱττἐίΤε, δσἰανσε τεττιε ΜΒΗ:ειτοτεε , υΙΙ:το Κε ίιισάι
ἀἰΠ`ε, τιτι:εΙΙεόιο εο , τρικ! Α1ττιιτε, δε Βεττετε Πεἔἰε ΑτΒἰΙεε ᾶεΓοεττάετετ,εἱ‹]ιιε ἴετνἱνἰπε, παικτε
νΞε ΡετιεΙἰόἱΠε. Τιμη ΑΙτττιιτττ, τ:ιτίιτιιττι Ηυττε εοεΡἰΙΤε, δι εοττΙὶΙἱο απο, ιι00εΡΕ0€111ο_οι11πἰ11ϊΠ.
ίιτοτιτπτ
νοεατιιε]ιτιτο.πτετιτοι
@ί έκρινα ΑτΡ:ιά
Βια Ηιπέταιία
ΗΠιπτι Πισω,, δ*Πιιοετττ
ασ Ηιιπέα
ἰἱε εοτιίὶἰτιιἱίΐει
συιπεε/ἱιι ιπιἰἱιεε
ΑΜΠνσεατι
οιΡ. 18.[Με
Αηση)ιτττ.
ΗιαιΒιιατι,
/Ξ·σαπαιαπ ΐέπέτααπι αίιετιίέεπατ·ιαπ, δ' ἱἰἰα νσεατισ @στα αιἰ Ρια/έπε ιίατ·αι,Ρει· Μποστ
υιιιπιίιοπ. Ριπ:Πε ΑΪπτυε, Ροίὶ ΑτΡιιά ετεπι1πτΒιιοεττμ ΡιιυΙο Ροίὶ τιιστωτιε Πι, ει1τττάεωτισ
πιιΠιι ίιιἰ οοουττειι: τττετττοτῖιι. _
μπω , εκταυεσιτε τετιιπτ εείὶἱτττιτοτ, νεΙ ει: Αττοττδιτττο Με, («ματι ΒεΙιι· Ν. ἐεττιΡοτἱΒιτε,
τιιτΜιιιττ· ιιτ£τἱΒιτυιπι , εἔο νετο ιιτττἰσιιἰοτετττ Ριπ:ετετττ , «μισά ιιΙΙ:τε. ίσιοιι!ιιτττ ΧΙε :τση ίετἰΒετε€ ,
Ματιά νετο πεεΙεκτΠει, Π ΒεΠει Ιν.ετττεττοτ που ίοτει)ιτευετε Ροιει·τΙ:, ω» νειεττΒιιε που ίιιΦ
Πε ΠετἰΙἱιε€ειπ , Βοτ12.ττ1τη υτἱΙἱι1ιτηιιε τετιτω, 8ετἱΡιοι°11τττ; φωτ: πειτε ι!εΡΙοτιττιιιε ,νετιιω ει»,
εκ τπἱοτιῖΒιιε ἰττίὶτιιτειτἱε , πτἰΓετἑ: Ρετϋπε, δειτε Ατιοτιχττιιττιτ Ι1ι1τ10)200111°ΜΣε ᾶεἴοτἱΒετεΗϋπΒιι
τοτυττι Ρτἰτττοε Εποετεπιτε , τττοεΙοε Μπιτ, στήσω, Πισω ἰιτ Ριιιτττοττἰιτ οβτἰτιιιετυττι δοπτιττετιιιτττ ,
Έπει·ί όεΒειττιιε. Ωεεεετιι ἱτεττι ΙοιτΒε τιτἰΙἱΙῖὶπτε , ιτε ίσοι: τοι τιιιτττετο τττοόεττιοτιττπ ςιιιείὶἱοττεε,
ιιΙιτει ὶττἐζεττἱἰ ετἔιττἰεε , ρτοετεάἱ ποπ νεΙετττεε, ΠτἰΙἱιιε ΚεἰΡιιΒΙἱεαι Βιετιεθοτοπειε εί`Ε , δι Κοε
ττἰ , Κεεἱεσιιε ά111°ιΒι1ε, άιττττ ίεἰτπι1ε εΧ Αττοπ)ττττο, ιιιιοά ΙὶεΒἱΒιτε ττοΙΜε, με εΠ το ΟαΙΙἱοἱιιτιτ,
οιιτττειιἱετπ , Κυιττεττοε, 8α1ιινοε .ττετττ , εΧ ί-ΡοττΙ:εττειι πω: ε Ι1οτιττττ ίὶισἱεἔἱἰοττε , συε.τττ τω υπερ·
ή, νε! Ηυτι8ιτἱίὶτττ Γετἰϋεττιἰἰ? Απ Ηυττττἱ ιιΒ Ηιιττἐιτἱε πιτ άἰίὶἰττδὶεε 0τἱ8Ϊτιἰ8, τ11Π]εφ1ε ττιΙἰιι.
ΟοττΠάετιιτἰοτιε ΑττοττΪπτἱ,ἰττΒτεΠῖ ἱτι Ρειτπιοτιἰιιτιτ ΓιιττΙ: Ηιιτιἔετἱ, Μπιτ ε ΤτεττίἱΙνιττἱιι, οι στή
όπττι Ρυτέτιιτιτ, ΒτττιιΒἰιιττσιιε ε:: ἰττΓετἱοτἰΒιιε; Μ: ε ΡεττἱΒιιε οιιτΡιτἰε , :το Ρετ ί_γ1νιιτττ Ηενείε.
> ο Ϊ ίΒΜεπι
ΑΜ”. ΒαΪτΪιαβτἱε Κετώἰισα.
86 Майна: Prœlimlnares Pannoniœ Veteris Periodus IH. \
ibidemque le lirmárunt , ut ab Arnolpho, adverqu Moravos evocari valuerint. Anonym us

nofier bc'llorum occupandas
[поз milifTe,ad aliorum non meminit,
terras, inter ul`que ad annum
Thifciam 903.:
& Budrug uô Ducem
,ucique Arpad,
ad Ugofam exercitus
, hodie Ugo
clam refert. Verumçquia fcopus fuus fuerat, Regni Hungariœ fcribere hifieriam, diquali.
ter Regnum effeéta fuerit Hungaria? & Regno qui limites? hinc qualiter сайта, &Ducatus,
qui elim variorum erant, deinde Regni Hungarian membra elleëta funt, confiituuntque Rem
p'ublicam, &'Regnu'm Hungariœ; idee a cœteris I'Iungaroruzn geliis, licut ipfe praefcidit; ita
dum ab aliis refcluntur, credere faliienibus illorum debemus. Quare dum continuator An-J
nal. Fulden. ,fcribit : an'no 894. Avari , guidicuntur Ungari in Ízis temporibus ultra Da
nubium peragrantes,nzulta mi/êrabilia perpetravere ~ - гагат Pannoniam afi-ue ad
internecionenz ¿eleverunt : Dum Porphyrog. cap. 41. Ilforaviœ Princeps Splienaloplocus
( Zventibaldus ) fortis terribilisgue populis Änitimisfui't. Pq/l .Spliendoploci autem mor
t'enz (894. ut quidam volunt fecutam'; quidam vero cum clam in eremum concellifTe fomni
ant, & tardius in eremo mortuum. _ Somniant dixi , quia combinatione Anon mi nofirì, in
monte Zobor eremita elle non petuit) anno uno in pace exac'îo , orto dißìdi'o, б’ bello ci
vili, invadentes Turci ( Hungaŕos intelligit) planiäinze eos extl'rpárunt , terramgue tenue
runt, quam etiam nunc C live circa 95o ) incolunt: guœque/ìipererat multitude . Jij/ipa
ш, confugit adfinztzmos Bulgares, Turcas, Clzrobatos. Ö' reli'guas gentes. At haec de
tota Moravia intelligi nequeunt , verum de Pannonia, quam Moraviae Regesadhuc tcnuerant,
& de Sclavis , quos femet lponte fubdidiflë Alme Duci, fupra e'x Anonyme retulimus , adeo
ue refpeéiu Zagrabiœ , Sclavis transdanubianîsf, quosl hodie TÍzot appellitant. At his emil
lxs , ad Arpad veniamus.
III. ARPAD, Anno 903. telie Anonyme пойте, per milites fuos , terram inter Thif:
ciam 8 vBudrug ‘ulque ad Ugefam, libi cum omnibus habitatoribus occuoavit. Calirum
quoque Borfòa obfedit, occupavit, defiruxit. Pertinebat cafirum Berfoa ad Salanum Du_
cem, qui hoc intelligens fugit , minatus Arpado cum Grœcorum, Bulgarorumque auxiliis.
Interim ex callro Zemlin , mifit ad Arpad Legatos, & ab hoc , eos cum denis( cap. 14.. &‚ 16, v
vide Anonym.) recepit. Ad Ducem alium, ibi vicinum ¿llenumorout vocatum, qui in ca
flro .Bylzor degebat, legatio ab Arpad œquè mifi'a eli, Sed Dux П’ю, ( ut Anonym.cap. zo.)
femet fubjice're neluit , reliqua inter chatis refpondens: Verba/ua non conturbant animurn
nQ/lrum, eo ,quod mandaverit nobis/è ile/¿'enrliíe, ¿le genere .dtlzilœ Regis , ~ gui eti'
ат violenta manu rapuerat terranz lzanc ab Atal/o mee. Sed tamen modo per gratiam
Domini mei -Imperatoris Con/lantinopolitani, nemo оду"! auferre de manibus meis. Dux
ille fub clientella Impp, Confiantinopolitanorum quo luerit, dubitari non potell, fervitque
haec ex Anonyme nellro memoria , ad intclligendos rite fcriptores , dum Pannoniam Grœcis
adfcribunt. Hinc lane intelligimus, de qua parte Panneniae, Гипс intelligcndi, nempe quae
ultra TifTam amnem eli , & a Ceinitatu hodiernoBiharienfi, Marameroilienlis model-nus Со
mitatus , ab hoc Duce , vel iliius antenatorum alique , fors uti nomen aecepit, lic „(Метис те
moriam Ducis. Intelleétis ab Arpad prioribus,adverlùs Menumorout Ducem, mifiùseli magnus
exercitus, Parabat fugam Dux in Grœciam. Reliitit prime, demum fe fubjecit, Videcap.28.
. & 29. Anonym. Se uebatur terra Ultrafilvania, live Tranlilvania,cujus tunc tenebat domi
nium Gelewquidam lacus. Tuhutum lpater Horca, unica per exploratorem de omnibus
informatus, >accepta ab Arpad venia , Tranlilvaniam ingreffus, Ducem Gcleu fuperat,ac eo
liuxta lluvium Сори: interfeéio , iplè Tuhutum in Ducem a Tranlilvunis clectus ell` ,conti rnian
te preculdubio Arpado. Lege Anonym. cap. 22.inc1uñvè ad cap. 27. Наго nunciata fuóre,
ut cap. 30. Anon.' Salano Duci , pofiulataque ab i110 ad liuvium Zogea terra, quam etiam
concell'it, Arpad aquilitis tot caliris, extendit Regnum {нит ‚ ut Anon. cap. 32. а 'Il'zifcia uf:
qpue acl/zlvam M'atra, fubjugptis habitatoribus terra: , a Gri/io ufque ailßuvium Ход-ера ‚
’zzfque мёд/[пат Zepus. rogreditur Anonymus per lua capita , reliquas ab Arpad aqui
fìtiones cafìrorum, qua?, hodieComitatus vecamus. cap, 35. di fequentibus, recenfet aquilitio~
nem civitatis, & Ducatus Nitrienlis. Dux Nitrienfis erat Zulzur , lub clientella Duc-is Во—
hemiœ, Provinciae habitatores fuêre Slavi & Bohemi. Hi impedire cenabantur, Hungaril
ad Ducaturn illorum ingrefl'um, at demurn in civitatem lè receperunt, ( vide cap. 37. Anony
mi) in fuga Dux Zubur, ex acce to a lancea vulnere ab Hungaris captus, & cufiodiœ tradi
tus eli. CaptaqueNitria, Dux uliur, fupramontem excelfum laqueo fufpenfus ell. [little
mons ille,ait Anonym. ab ille айда] ne nunc mons Zubur nuncupatur. Qua oro ratio
ne fublilìet? Zventibaldum anno 894. Iïremitis in monte Zuber fe afl'ociafië, dum mens ille,
poli 905. circiter annum, nomen hoe eli lortitus. Profeéiò dum Hungari, terrorem tot na
' tieni
Sclav. Croat.Dálmat. /îzb Ducibus Regibusgue Hungarid?. 87
tionibus, Principibus, Regnis, Imperio utrique inculi'erunt, qui credam ¥ occalione'm ducem
das vitae Eremiticœ fuille, in terris haud fecuris & quietis, nec otio idoneis, live necellitatem
militum fpeäes , live vitae media,quœ otiolis, in limili occalione deell'e clarum eli, Habemus
ех Ilihvanlio, quà praecipiti fuga ~, felè falvabant religiofœ turmœ , dum QuinqueEccleliœ ап—
по 1543. а Turcis occupabantu r. Videmus hoc ex defertis eorumdem monafieriis ,qui igitur
credam, montem Zobor fuillè Eremitorium facrum. Sed omilïis his. Profequitur Anony
mus: Et propser hoc fac'Yum ( Ducis nempe Nitrienlis laqueumd) timuerunt eos omnes homi~
nes íllius patriœ, 8 omnes Nobiles НЕМ/йог in obßcles eis erlerunt, ô' omnes nationes
illiuS terfœfèßllvillgaverunr ~_~ ufgue adßunium Wag nonßlummodo ip/bs/ùbjugœ
veruut, nempe Hun ari, verum etiam omnia ca/lra eorum cœperunt .- recenfet сайто
rum nomina, tum, ordinatis cu/lodibus caßrorum, iverunt u/Que ¿zalßuvium Morava,
ô' firmatis objŕaculz's ,con/limerunt terminos Regni Hungarorum , uf ue ad Boronam,
8 иЙие ad Saruvar &c. Hi fuére primi limites , fuccellive dilatati, g extenli etiam eX
parte illa. ' _ _ л
SALANUs Dux, quem conlideratis locis, quae habuit , hodiernœ inferioris Sclavoniœ
Ducem fuill'e exiliimo, ut facile idem , qui fupra Branslavus a Scriptoribus Francis l'cribi
tur, ab Anonymo contracte Salanus exprimatur, Hic Ducatum Тиши, imo Regnum ,utifus
pra extendit facile,quia ab Arnulpho curam Pannoniœ acceperat contra Zventxbaldumèquam
ut partem adjecit atemo fuo Ducatui. Faciliquoque negocio , Sclavoniam >hodie inferiorem,
quae Bulgaris relic a fuerat, ab iis poliea lit confecutus, dum adverqu Hungaros Bulgaro
rum Grœcorumque accepit auxilia: dum item ab Anonymo cap. 4.3. occalione belli cum Зав
lano habiti calira Zabrag, Pofaga , & Ulcov , live moderna dialecto , Zagrabiâ( quam Brans~
la`vum tenuillë, & in ejus hanc fuill'e Regnoß fupra ex Huviis deduximus pag. 78.) Po/ëga,
Valeo, aut malis dicere Valcovarinum, devaliata fuêre ab Ungaris. At conjecturam hanc,
Íirmioribus fulcire nequimus l'undamentis. Itaque Salanus, vilis Hungarorum progreliibus,
fubjugatisque per eos jam Ducatibus , Biharienli, Tranlilvano, Nitrienli , terris quoque abs
fe, dominio Hungarorum ceilis, quas in Pannonia creditas libi acceperat, merito metuens _de
mittendo paterno Regno & Ducatu, inito conßlio _[ùorum ait cap. 38; Ацопупдчэ ,ml/it
Legatosjùos ad Imperatorem Grœcorum , ¿i Ducem Bulgarorum , ut ЛЬ: aulezum да
rent сан/21 puâizœ contra Arpad Ducem Ilzmgarorum. Obtìnuitque magnum exercitum.
_ Quo ad le, ad ezel modo Titel adveniente, inito conlilio, per Legatos mandat DuciArpad,
uc terram eorum dimitteret, & ad natale folum repatriare inciperet. Audacl hoc nuncio, re
politum ab Arpad & Ungarìs: `Prœcipifnus Domino ve/lro Duci Salario , ut ¿lm_lßa no~
jira terra, ce errimo cur/ù terram Bulgarorum eat, unile Proavus /ùus :le/èe/zderat,
mortuo ¿4t/ula Rege aravo nojlro. . Sigaren; hac nonfecerit, /èiat nos in proximo tem
pore contra гит climicaturos. Conclamatum ergo ad arma; pugnatum, viali Griff-‘ï’ &
Bulgari, plurimiquein Thyfcias lluvio, dum fugerent, fubmerli periêre, ut A_nonym. cap.
t 39. Polihaec: telle cap. 4o. ordinatum fuit Regnum: Et in illo loco Dux ¿f Nobiles or»
dinaverunt omnes conßietudinarias leges Regni, 8 omnia jura ejuS › qualif” fêfvirellt
,Duci В Primatibusjuis: vel qualiter iuflicium facerent, pro uolibet Crimine соттф.
Ibi etiam Dux comloflavit fuis Nobilibus jêcum venientibus, tliverßl loca, cum om'ubus
lzabitatoríbusfuis. Ut hinc videamus leges latas, donationes, cœteraque.- Profecuti funt
deinde Salanum ушат ‚ ultra Danubium; quem trajecerunt, nullo contradicente, ubil Ни.
vius Sava delcendit in Danubium, Ad Albam Bulgariœ live Bel radum ,Salani Ducis cogna~
tus , cum magno exercitu iplis occurrit , fed amillis fuorum pluribus, pluribus autem captis ‚
civitatem eli ingrell'us ,ac fequenti die, per nuncios fuos deprecatus , расет exoravit, dati»
donis, renunciatis Salani Ducis partibus, fubjetiione Ducatus fui Hungaris , &'annuorum
vettigalium perfolvendorum pa&ione. Filium inluper , tradidit Hungaris oblidem , eosque
ultro provredi permilit, uti haec ca . 4.2. Апопушиз. Е геШ, ufgue ad portam Waìil
iverunt, ë’ ex Ízinc суму? terram giacyjùbiugaverunt, Ducem ejus captum, diu ferro
li 'atum tenuerunt, I'Íinc vero e гей, и/9ие ‘ad mare pervenerunt, omnes nationes*
il ius patrie, dominatui Azpad ucis Hungarorum,potenter Ö’ pacificêßibjugaverunt,
ê’ civitatem ÓPaleten/em сере-гит ‚ ô’ TOTAM CRovA'HAM ßl/ifùbjugaverunt , 8 ¿nde
egreßßlzos Nobzlz'um ln obßfles acceperunt. ’
Hœc admodum generalia, quasdam quaefiîones faciunt. Ima de porta l/l/’aìil eli. Fe
lix Petancius( Segniœ erat Cancellarius,uti Illmus llihvanlius in l'uisnotis MSS, natione Da1~
mata SibiniCenlis , deinde fub Vladislao Re e Hung. & Bohemiœ, Bibliothccœ Budenlis Prae
{сейм} in libello de ltineribus aggredien l’ Turcum meminit bis,agnominis loci, primo:
diäici e admodum via deL/èenßtur adIJllariìam , Ízoc cyl Hebrumßuvium , ö’ сайте
‚ i /I y 3 Р ~
\}
\ .
83 А’отйг Prœlimlnares Pannom'œ Уст-2: Periodus III.

Philippopolisjìve Romaniœ, ubi Ízœc-via inferior, (li/lans a ò'copz'a 23o. millibus paf
fuum ‚ conjungiturj cumjilperiore: ex monte Vaßgliqa , /ive Rlzodope, ad Ízœc plana
progrediente. adb: Mcminit in via ex Pannonia per Tranlilvaniam verfus Thraciam , &
Рецепт. Ex his locis inquiens~, declinando vlam ad trajec'lum Bidi'ny 8 Nicopolis a'iri~
gentem, arl Lœvam фен/ё Vajillum ca/lrum, medium ferme сап/тет inter Valaclzi
am Imajorem Ö’ minore/71, glue 8 Moldavia dicitur Ex Vajillo circiter zo. mil.paf`
Дат: ertran/itur тег ad Brilagum, jive Braillo oppialum, Tertius locus eli in Croatia
ИЛИ/Ё&hodie
сит, Bojlilievo
Cfalinam lluvios vocatus,viœ
, quod ipfumadforsoras Adriaticas.
Anonym. Itemportam
intellexit ad Cl'afmam
Wazil intra Glogonin
, ob pontes
fatis lluviiS, atque ‘portam ad Ducatum modernîe fuperiorìs,t1mc inferioris Sclavoniae. Rd
by porro:Rac/Ez nunc,fuerit. `¿Aitenim Ducem ejus captum, & ferro ligatum diu, Нива.
ros tenuilie, quod de Branslavo foret intelligcndum. Capitulúm quoque Chal'menfe,‘in fuis
habet litteris, Ниву olim, nunc Rae/iz. Quem, diélorum locorum fub Wazil deli net A
nonymus? liatuendi deliituor fundamento. ÍEtate illa , Ducatus Ra/èiœ vix fuerit? Ёх пю
dernaRac/Zz ( in qua plures Sclavoniœ Ducum , numi veteres 'eruerentur) facile ex monte
Claudio , ad mare progredi potuerunt , & capta Spalatenli civitate, reverti per Peturgoz , at
ue inde per Zagrabiam , Pofegam , & Valeo. Et uia taceret Anonymus, habuilli: eos re
ißentiam , facile , haec Sclavoniae loca, in redditu e Croatia ceperunt. Hrec gelia fuille, per
Bul/ilu , Lelu , &Botond narrat cap. 4.1, & fequen. Anonymus, Plura сайта & loca Bu/irz
vocata in nominatis locis reperire nunc etiam cli. Arpado fuill'e rnof'em , aquilitas terras do
nandi fuis belliducibus & militibus , ex Anonymo liquet. Creditu eli; Bul/ii, loca haec obti
gifle, tum cx caliris, locisque Bulin, a Bulfu lors vocatis; cum 'quod in fubfequis,Ducis Bul
fu non occurrat mentio fu'o Arpad. Bul/ii jilius Bogat, cap. 41. exprimitur. Conjetlatio
haec, `lirmari videtur ex cap. 45. ubi: de excurlione in Bul ariam & Macedoniam: clique
‘mentio VVacil & caliri Philippi Regis, live Philippopolis, a coque nominati a Petancio , ut
fupra. Si error typi ,vel delcribentis non eli, dum Anon m. cap. 4.2. fcribit Wqü,&terrm
Над; cap. autem 45. lVacil,item: jùb pote/lateßia abuerunt totam terram a civitate
Бит/й, ufgue ad terram Rae/'91 non folum diliingui videntur [Гад—21 а I'l/acil ; Raçya
Rach)l , fed in Raçy, Dux captus fuit. Ad Rae/g)l autem pervenerunt, uf ue, acl terram
Rae/zy. N eque hlanc cepilTe fcribuntur. Verum hase, argumentatio funt, á quœdam рто
babilitas, hand autem certitudo & veritas. Ut quœllio emaneat dubia. Secunda quœliio ell,
& de nationibus, quas fubjugárunt ad mare eundo ? cum fcribat: omnes nationes illius pa
trios potenter , live armis quasdam , uasdam per earumdem deditionem , В papi/ice/ub
jugaverunt, 6L de Croatia ; ob verba: totam Crovatiamßibiugaverzmt. Nationes Гипс
ЗегЬН, live Servize pbpulus, ac pro aztate Anonymi Bofnenfes , Rilny &c. Puto ego Anony
mum omnes lVationes, feufu Tua: œtatis intellexill'e, pronti & totam Crovatiam, quœ frecu
lo Anonymi , in Hungarorum fenfu , Zagrabi'am , Polegam , Valeo ‚ поп includebllfs 0b DW
catum Sclavonia: , in quo mox nominata loca continebantur , ut infra ditiuri. ltaque Апо—
пушиз ‚ totam Crovatiam accepit, ut fua Маге & fœculo'conliderabatur, exclufa videlicet
etiam Dalmatia, & Sclavonia, Explicationis hujus ea quoque mihi eli ratio, quia cap. 43.
nai-rat: qua ratione Zagrabiam, Pofegam , Valco ceperunt, acque hœc , non includit Croatia',
at,cum cap. 4.2. narrâll'et Hungaros libi totam fubjugavillë Croatiam , cap. 43. narrat: Hinc
egreß'i ,ncmpe _ex Croatia, /ilvam uœ dicitur" Peturgol hodie Petrovagora) деде/Цел
tes,juxtajíuviumůzlpe (nunc Colapis) caßra metarifìmt ; ê' tran/ìtojluvio illo , иди:
adjluvium Zova ( hodie Батя ) региепегипцб’ tran/iro Zova ,ca/imm Zabrag( nunc Za
grabia, quae quod olim dicta lit Zabrag ‚ vel legere malin Czabrag, fupereli memoria, in Alta~
uriaquodam
unius Canonici Zagrabienlis
Pinyin, ex amitie mea:, Chebreg vocata, proxima
HellenœÄubfiantia Capitularium
)\ceperunt, Ö’ [zinc Relidentiœ
eguitantes ,caßrunz
fundata.
Pojîzga,ů' cajirum Vlcou ceperunt. Ducem Sclavoniœ in Rao/¿z captum ligatumque cap.4z.
relert Anonym. qui ab iis dimill'us credi poteli, aut iis plene fubjeóius, dum in redditu eCro
atia per Sclavoniam, nullus iis obex , neque ad Colapim, neque Savum, ab ullo politus de
icriberetur, Cœterum cap. 4.2. Hilioriam Гнет lirmat,dum ait: Sifèriptis prœjentis pagina
non шт, Credite garrulis cantibus joculatorumßf folßs'lfabulis ru/li'corum, gul fortia ‚
fac'i'a 8 bella Hungarorum, ufgue in Ízodiernum diem ob ivioni non tradunt. rejicit ibi
rumores vano's , & nominatim , quod ivilTent ufque ad Conliantinopolim ,&quod Botond, cum
dolabro fuo, auream portam ilihic incidil'fet, de quo ait: .Seal ego guia in nullo coalice Ы
ßoriograp/zorum inveni, ní/i гад/ат: fabulz's ru/licorum audivz' , Иго adprœ/èns opus
_fèribere non propojùi. Patet hinc, Anonymum res fuaf', cum rerum examine, & reéio lìudi
cio fcriplili'e. Quod infupcr opus ipfum firmziret,
’' Per
Sclav. C'roat. Dalmat. jùb Duclbus Regibusgue'Hungaríœ. 89
Pergit cap. 44., Arpad ex Bodrug egreí'fum , infulam Sepel intraÍTe; Domus Ducales eri
gendas ordinâíTe ibi, & Аварии”: МдШгит conllituifï'e Sepel, à quo nomen infulœ. 111
hic ab Aprili ad Oéìobrem fuiíl'e commoratum , tum partem exercitus miñ'am fuiÍTe ad vaHan
dam Graeciam, & Macedoniam, cujus ibi дева defcriberet. Ipfe autem Arpad , uod cum a
liis progreffus fit ex infula , ad fiuvium Racus,trajeéìo`ve Danubio, caůrametati mt ad aqua;
calidas ( hœc moderna: Budae & Ре11111110 'convenire videntur)repertaque civitate Regis Athilœ,
е110 ruinata , quod ibi epulati fint & avifi», ( lege cap. 46_.) inde progreHi », ut terram Pan
nonia: fubjugarent, u_/àùeadßuvìum rava.> Arpad,ca/Íra met'atus e/ljzçxta Danubìum,
verfus centum montes, puto {cribi debere Coecium тотет; 'divifitque exerciçu'm,‘cujus pars,
ivit 'verfus 'cañrum Borona, five Baranja; pars verfus'Be'zpì'em, five Vefp'rimium. Hase, ut
cap. 49. pugnando diutius. Demum ltanien in fugain vertìt Romanos,"qui ad terrain Tevto
nicorum fugerunt. Arpad veròlce'pitcaíìrúm Ferxjeum, mo'ntem S. Martini, Sabariam, refi
duaque loca ad Rabam ufque. vide бар. 49._‘& 50. Quo 'çapite «, 'etiam natus 'fcribíturArpado
filius, nomine Zulia. Et fequentibus capitibùs, Zúltœ huic defponfata iiliá Men'llmOrOutÍx
Ducis Bihorienfis.v lAc demum ,quod Arpad a'nno Dominic'ae Inc'arnationis ' o7. тот-111115 fit,
ac in
fla fubcivitate
honoreAthilœ
B. М. Regis fepultus,
V. quae ubi 11011 converfìohem
Alba 'vorcatur._I _ n Hungaror'um ангбсаш
_ _ Цellèt
__ Eccle
_ ‚ _
_ C lV, ZULTAlilius Arpad , aeque ińfantiarńvîx egrefl'u's, Cap. 53. ‘patri fucèeliille 11121011—
bitur. "жаба (uae tercio decimo, habitis comitiis, Regno 'confultum ей. ì En verba A
nonymi: Dux Zulta, cum *ejer vtredecim anfzorum, Aomnes Primates Regnî м ‚ `commu
‘nz' сап/1110 ¿i parz' vbìuntate, уложит Reèïores Regni,jùb Duce rœfecerunt , gul' m0
'dera'mine juris con/ùe'tudìnis, dg'ßîdentium `lires, contentionesgue opirent, Alias ангел:
vonßitlleruní dzœ'ì'ore's exercitus, ‘cum guibus diverjà Regna vàßarent. Quorum пот}.
ha »Íurc fuerunt: Lela jílius Толи, Bul/12u vir jàńguìfzis,ßlius Bogat. Benton, flius
'Culpum Erant enim мг иёгЬЬеШссу? Üfortes in animo , quorum cura nullàfúìr alia,
.Domino ßwßLbiugare gentes, ‘B’ devq/Zare Regiza alìoruńz. Profequitur geßa Duclo
rum ho'rum recenfere, ветре: 4eos cumexèrcitu Стат/22:20 ( itaque fub Zulta Carantanunì
tenuére Ungari)pe'1_' Forzunju!)l veuille in MarÈÍziam lLombardlfi’. ` Civitatenì Paduam 'de'
vaíiâíl'e. _ Intraviil'e Lombardiam , hanc devaíìâlle , multosque occldiíl'e, Eznn'urìzer'afbilis inquit
'multitude Longobàrdorum , per Напугаю: 'iäibusjàgit'tarum рейд, guàm plurimís E
_Pg'fèopis 8 Comitibus #rzwidatis` Нов inte!` Lutúarâ'us Vercelenfis Eccleliœ_ Epifcopus ~,
dumitem~,
nus 7011111 opibuk & iiicor'np'arabilìbús
frateì' Waldorxis Comitis,`per thëfau'ris fugeref,tapfus,
Lati'inam, infe'rfeâùsqùe
fagittœ iâuvulneratus eff, 'extinèìui
,'ea noéle 'òìepÍzd
eli. _ Deinde Loto'rigiam & Alemaniam devaßall'e fcribuntu'r. Francos quoque Orientales ii:
;coniinio «Fräńtoniœ & Bavariœ, `multis millibus 'eorum ‘cœiis, aliis in turpem нём: laéìis, &
bonis ho'rum acceptis, ad Zultam reverliïunt, Capite 55. refertzAń'noquinfo unradi Imp. y
\ -Lelu , Bul/ù ', 8 Botond venia Zultae, lin 'partes Alemaniœ irruìiffe, fpoliail'e, jêd ytandem
Bavarorum, ê’ Hleńzàfznorum nefandisfraudibus, Lela, 8 ul/ù вари/21721, 'Ü 'juxta
.jluvium Ш): in patz'bulojïz/pen/ìßccìdantur. Bot'ond nihilominus Cum aliis' Hungaro'ruńì
militibus, perlißendodiragem immahem feciife, 'per totam Bavariam, Aleinaniam, Saxonian'r,
81.A Regnum Lotharingiae,
Tumhor'umque Du'cesk Erchargenum , Erchardum, '& Bel-thuldum, Ber.
ìolduîn vdeoo'lavìilë. Franelam,Galliamquè expugnâíl'e, & _'dum 'i'everterentur `vi¢lox_'es,l
. "ex inlidiis Saxo'nux'n, magnam cladem eos заберите. Òb 'occifo's indignë Lelu & Bulfu, Du
bem -Zulta, ~hujusque Primates, 'non modicum fuìll'e ’confu'rbatos, & _Theutonicoŕum _inimic'oi
'elïeéiosi Concludens, anno 931. 211112112` 113111111 fuiil'e {iliu'm-,quem Toe/im appellavit. Eo
‘dem anno, inimieos Athohis , five Otlionis Regis Theu'tonico'rum (cap. 56. Гсг1Ь11)11еёет‚0
thoni's fuili'e maehinatos; quod ut 'eliìce'rehhpei' fubmìÍTo's ‘cum 'multp àuro `& ‘dono,`nu'ntioà
fuos auxilia petiiíl'e a Zulta. Hic, ut vindicaret mortem illafam Lelu1& Bulfu, foede'raiteiń
non fervatag 'eXeljcitui,_ 'adverqu Othonem non negato, prœiicit Botoixdium , Zobolfuin, Ir
cundiuŕn. Вал/21111, Alemannia,_Sa_`x'onia-, Thuringía (levafìa'ta pŕimò. Tum Lothariń'giab
dein Gallia, Eccleíiis quoque fpoliatis. UMon'tib'uis Запали”: '_trahfcerifis , Segu/21m civitatein
ceperunt, Deinde Taurinum , Lombardiam, &_totam' œne Italiam fp'oliaverun't. 111106111
tu juxta Huvium RÍzenur/Z, ab Othone, multos interfeâos. нате, fed demum fugato's fuiÍTe,
Botondii confiantia Othonis milites, & Hungaros ad propria lredivifl'e viéìores. Botoncl labo
ribus belli fatigatum , paulo poll mortu'ú'm eil'e, ac. prope ñuvium Vereucea, live Verovcze
vel Ve'rocza fepultum. Concludit caput hoc Anonymus l: _Sed z/íud notumjìt omnibusfèire
volentìbus, guod milites ngarorum , Ízœc 8 alia Ízujusmodi bella, и/Ёше ad гетрога
Tucjùn Ducis дудит. Caput Anonymî 57. & ultimum, juvat totum exfcribere. _
z . De
Hjìor. Balthajàris KerqfelicÍz.
‚ L Notitiœ Preliminares Pannonìœ Veteris Periodzzs III.
De Conflitutione Regni.
„ Dux vero Zulta, poil reverfionem milicum l'uorum,I íixit metal Re ni Hungarìœ. Ex
„ parte Grœcorum, uf ue ad рогат Wacil, &ufqu_e ad terram асу. Ab occidente
О,
ulque ad mare, ubi ей Spa etina Civitas, Et ex parte Theorenicorum, ufque ad pontem
3’
Guncil. Et in eisdem partibus dedit callrum conflruere Rut/Lenie, qui cum Almo Duce,
О,
avo fuo , in Pannoniam venerant; & in eodem confinio ultra lutum Mufun, collocavit eti
ат Bifi'enos, non aucos habitare, ro defenfione Re ni ui, ut ne ali uando im fterumY
’7 P к Р ä Ч P0
‘D
fnribundi Theotonîcí, propter injuriam fibi illatam, nes Hungaron devaíìare pofTent'
ß
Ex parte vero Boemorumjixít metas , ufque ad flulvium Mora, fub tali eonditione, ut
1”
Dux eorum annuatim tributa erfolveret Duci Hungarian Et eodem modo , ex parte Ро
‚9
lonorum, ufque ad montem atur, Íicut primo fecerat Regni fui metam Borfu filius Bun
„ er Ес dum Dux Zulta , 6: fui milites; ita radicati eilent, tunc Dux Zulta, duxit filio
„ ä`0cfun uxorem , d_e terra Cumanorum , & ¿p/b vivente, accepitjuramenta/ùorum No
„ Идиш, 6e filium fuum Tocfun fecit Ducem & Dominatorem fuper totum Regnum Нип
” gariœ- Et ipfe Dux Zulta, tertio anno Regnî fui {ilii de ergafiulo corporis viam „ты-гад
„ carnis egreílus ей. Toe/im vero Dux, cum omnibus Primatibus Hungariœ, potenter &
Q, pacifice per omnes dies vita: Гит, obtinuit omnia jura Regni fui. Et audita pietate ipfius
„ multi hofpites coníiuebant ad eum ex diverÍis nationibus. Nam de terra. Bular, venerunt
п
quidam Nobiliflimi Domini, cum magna multitudine Hifmahelitarum , quorum nomina.
и
fuerunt: Billa ex Bocfu; quibua Dux per diverfa loca Hungarorum,condonavit terras;
s)
& infuper caflrum, quod icitur Pdf in perpetuum concellit, Billa vero & Frater ejus
и
Bocfu, a quorum progenie Ethey defcendit , înitoconfilio de populo fecum duâo, duaspar
п
tes ad fèrvitium prœdiêïi ca/lri concellerunt, tertiam vero ракет fuis poileris dimiferunt.`
,a Et eodem tempore, de eadem regione, venit quidam Nobiliíiimus miles, nomine Heten ,
’.3
cui etiam Dux, terras & alias pollefliones non medicas condonavit, Dux vero Toc/im ge
” nuitfilium nomine Ggfjàm , guintum Ducem Hung. Et in eodem tempore de terra Byfle
„ norum , venit quidam miles de Dueali progenie , cujus nomen fuit Thomizoba, pater Urcund,
а quo defcendit genus Thomoy , cui Dux Tocfun dedit terram habitandi, in partibus Remey,
ufque ad Thifcìam , ubi nunc ей portas Obad. Sed ille Thomizoba vixitad tempera S, Re
” gis Stephanimepotis Duels Tocfun. Et dum Beatus Rex Stephanus, Verba vitae prœdi
„ caret, & Hungaros baptizaret, tunc Thomizoba in fide vanus, noluit elle Chrißianus, fed
„ cum uxore ViuuroS , ad portum Obad ей fepultus , ut nebaptizando ipfe & uxor fua vive»
„ тет: cum Chriílo in тешит. Sed Urcum filius fuus Chriftianus Бабьи, vivit cum Cini»
o, йоUtinam
in perpetuum.
plures ellent nobis eiusmodi Anonymil ‚ utilibus unice lluduit Veritatem pro
fcopo habuit, non tacet, Bulfu & Lelu fufpenfos, aliaque tanta. Is ей fundamentum, tot
municipalium legum noßrarum intelligendarum : ipfe Initìï Навет-112 Regni, formatœque ra
tionis Reipublicœ noflrœ,totque aliarum utilium,ac publicarum, five publiei juris, rerum :
rovidus colleétor. Prefetto videmus hinc , Regni Hungariae plenam libertatem, {irmarique
Si demonilrari illud legum, quod virtute [на propria Regnum effecerint, nee ab ullo accepe
rînt. VidemusRegni initie, onge ante Sylvalh'um 1I. multis autem faculis, ante Bularn
ASuelveílrinam, cum hase, fanculo primum XVII. in lucem 'Prodierit` Confundi non debet
quœßio hœc, quando? que ratione? Regnum Hungariae originem habet, cum quœflione alia,
uando ветре? quave ratione Chrillianum eñ'etlum ей 'l quando Y & qualiter Orthodoxe
`hrifliRe1iâim in Regno Hungariœ, ut ajunt prœdominaus, ac regnans evalit? Quando, &
qualiterin“ egnO Hungarïœ, Particularis Chrîíli Eccleíia , accepit originem? & firmata ей 2
Hase diftinäa elle, Omnis fatebitur. Cum Initiis Chriflianœ Religionis , quis dieet initia Ro
manœ elle Reipublicœ ‘i Quia rejiciet Ethnicos , & complures Chriíiianorum perfeeutores , епи
mero Romanorum Шри-поют, negabitque anteceíl'ores Conflantini Magni, ideo excluden
dos ей'е, eferie Imperatorum Romanorum , quod pax Fidelium a Confiantino petatur, de
fcribaturque. Anonymus noíler , nativitatem defcribit Re ni Hungariœ , illius ue deílructis
anterioribus Ducatibus extenlionem. Hoc autem modo , Roma crevit olim , Regna саг.
tera. Defcribit conllitutam , fub Аград Rempublicam , & fub Zulta firmatam , hujus magi.
Itratus, Togœ; pro adminiflranda. juilitia, ô’ Sagi , pro Reipublicae defeníione. Defcribit
conflitutos fub Zulta Regni limites , nec Orientis , nec Occidentis Imperatoribus adverfanti
bus. Regnum identidem nominat, Nec ilftoto fun opere,Sylveflri meminit, vel Bulœ Syl
veflrinœ, aut fuiíle Italorum antea Hungariam, quam fubinde Papa donâllet Hungaris. Ano
nymus, f1 antiquiox noneíì,Be1œ IV. совета fuit. Ego anciquiorem etiam Ешь arguo, quod»
' ' /
Bela:
Y
Sclav. Croat. Dalmatjùô Ducibus RegìbusgueîHiwgariœ, 9»

Вене Regis Notarius inferibatur. Rex vero Bela IV. docentibus fuis Diplomatibus , Cancel?
(arios, vel Procancellarios exprimit, haud Notarios. Sed cujuscumque Regis Вене, fue
,at Notarius Anonymus пойсг, evincit opus illius, Virum fuiÍTe Reipublicœ ûudiofum, do~
'&um, пюдейиш , providum, quœvis cum rerum examine, pro una veritate, fcribentern, Ob
hujus, tanti @Peris exfcriptionem, & per typum communicationem, omnes quotquot fumus,
facrœ Coronae fubjeâi , fpeciatim devotionem noůram debemus , Anguila: & Apoßolicœ Re
gina; Schwandtnero autem , immortales gratins ; quas etiam ego illi, in cultu & venerado.
ne perenni, ago quam maximes.
2ди|
Ó
Anonymi nollri memoriœ , firmantur ex aliis, 8( explicantur. Pracipue ad

Regiones has Sclavoniœ,Croatiae, Dalmatie: eognofeendas.
I, l ua' mihi lit,Anon mi Scriptoris nofìri, & domefìici œßimatio, ex adhuc recenlitil
confiarct. Delidieratur in eo , gellorum ab Hungaris, per ůnguloa anno; relatif),
At invenerit ille , in Cronicis domeßicis , ac Scriptoribus Ungaricis veteribus , defeètum i llum,
quem in Chronieis aliorum , nunc quoque experimur ; variationem videlicet in annis. Ut com
binando Cronicas , & Scriptorum , ad annos determinatos , адепт: , geflorumque ab Hungœ
ris afiixionem, tanta fit varietas ‚ ex qua, eluclari prope n uimus. Proinde' cum fcopusA
nonymi , baud is fuerit, ut periclitenturin fide Scriptores, ip ueevadat ,contentiofus Sthola.
Шеи: ‚ verum unicè , juri publico Hungariœ K_egni confulere,prol`picereque lludens , ea сапа,
ue collegit, quae fuo necelTaria fuêre ñßematl. Hinc excurliones quasvis Hungarorum , ut
uo fmi non necell'arias , nec eorum bella рго fcopo habens deferibenda, complexus ultro baud
ей, quam fini fuo,erat neceñarium. Neclingillatim per annos progreíïus ей, at ea , quae o
portebant ad cognitionem Reipublicœ , Ordine anorum Ducum compleäitur. Variationen
Chronicarum ‚ quae vulgatae funt haétenua tot numero, Chronologorum item, ii omnes, qui
leâioni librorum Гипс dediti, nec jurârunt in Гааги, prœ me fciunt. ui vero ante unt
negotia alia litteris, & quandoque tantum libros infpiciunt, й111ий. A emanì Tom. le
re voluerint, quae lit variatio, in anms de ngarorum gellis ,intelligent Cl. quoque P;
errgius Pray , optîme de patria laboribus fuis meritus, in lcrisque iniinuat. Quare in
ûitutipxei non ей, nec de anni» movere litem, nec Anonymi no ri тот, ad chronologiam
reducere, Verum unice, quaedam fua dilucidare. Ita ue `
Almas Hungarorum Dux Anonymo primus ей. or l1 ogenitul ,adverful quem ex
oipi nequit, cum proximus his Евы-1: temporibus, ae 949. cri ns. Is praeterea,qui rerum
harum cognitionem veriorem habere potuit , uaecumque fpeâentur, Meminit ifle Hungaro~
fum, quos Turcas voeat cap, 38. 39. 4o. & e uentibus. QuiAnonymo nollro Cumani,hì
Porphyr. Chazari:Patzinacitœ huic, Anonyme utheni & Blacbi Гипс. Рго1`е&0арре11або-`
nis varieta», obfcuritatem non immodicam caufat. Sed ex nominibus relatorum ab utro ue,
Hungariœ Ducum , quoi Turcas unus, alterl-Iungaros fcribit, hifloriam utriusque ad eo ern
I rtinere, tanto ей clarius , dum ab Anonymo defcribitur, cur ‘l & quando? Hungari func
vocati, quod Porphyrogenito remotiori ignotum fuerat, unde hic eos appellat, fuorum Стаг
eorum more, Anouymul vero , occidentalium nomenclatura. Itaque cap, 38. Porphyr. Tur
carum recenfenu originem , narrat: a Cbagano Chazariae, mili'os fuiÍTe legatos, ad Turcas, ut
{шип ad Chaganum mitterent Vaivodam , quem is Principem {ibi fubjettum faceret. Voca
batur ad hanc dignitatem Lebedias, verum deprecans , Salmuzem ad hoc munus ropofuit.
.Sede/l alter (ita Lebediam, inter caetera refpondilfe tellatur 130 byrog.) a me Boeboclus
( five Waivodus) Sal es nomine , qui 8filìum habet Arpa en nuncupatum: Horam
_jive ipjè Задницы, we glius ejus Arpades Prince s fiat, tibique fùbjiciatur. Placuit
itaque hac oratio агат, virosgue cum ip_/ò ad urcas mißt, qui ubi cum iisjèrmonem
communicâßnt, vi/îtmpotìus illisfuìt Arpadem Principem conßituere, gnam Patrem
Salmuqen ,utpote digniorem, 8 rudentia, соц/1150 acfortitudine inßgnem, taligue Prin
с? atui parem- Quem etiam 161511222 Chqœorum more ac conjiietudt'ne , in fèuro ereéïzun
Píincipemfecerunt. Et ante Ízunc Ar adem Turcœ Principem alium nullum unguam
habuerunt. Ex cujus etiam pojleris a hunc ußlue diem Pri'nceps Turciœ con/limitar.
Pojt aliquot vero annos, Turcas invadentes Paqinacitœ, eos cum Principe Arpadeper
рот/ш. Turcœ itaque prdigatifugientes „8 terram ad _fèdes волосами gitaren
zes , mang Moraviam ingreßî, incolas ejus expulerunt, ibiguefèdes рт po/uerunt ‚
«пептид агат lll hadierflum u_/ÈUC diem. Diximus Pag, 84. çonyenixe _utrumque Anch
. 1 д nym.
9. l Notitìœ Preliminares Pannonia: Veteris Periodue IH.
lnym. nempe 8x Porphyr. in сии/21, motus Нарвал-0111111 eScythia, Hic _Porphyrog оссапо
лет adjunxit,
ubi Штат quod
quem videlicet avocataŕorplâyr.
Salmuqem Ch ' ano» lint pacem
invitatifeciÍTe
,congruitque cum cap. IX.Anonymi,
cum Rutbenis,iCumanisque recen
fet. >Cum cap. item-X. Anonymus fuo or ine qùœvis narrat, V_Gz'pi'ogrefl'ul _Hungarorum de
fcribit. Porphyrogenitus ab Àrpad Primo Hungariœ Duce , vel incipit, vel nimis compendiofè
ad cum vpervenit, dum Anonymus, pro fundamentali hifloria, necefl'arias поста; inferuit.
Almus Hungarorum fuit Dux, quia'e Scythia ,'eos eduxit , Árpad vero ADux ‘Primus fuit
Hungarìœ, ut ex cap. 13..Anonymi. ~Arpadicap._`14..
in Ducatum
Arpadvolante patte eleélio, ad annum
902. 631'ро11`е`111дешг›‚‘‹1111:1 `telle Anonymo Dux anno 903. ад оссирапдаш
terrain, quam necdum pollidebant Hungari ,'exercitus fuos, milit. _Quare Porphyr, de Hun
' aria'hac,'quus 4A'rpèvd Dux primus fuerat fcribere , clarum evadit. Cœte'rum videtui' ex
Écrphyrogenito argui , Arpadem , vantea Рите a Chazaris conïlitutum eorum Ducem, quod
Anonymus quoqùe innueret,'cap. nono & 'decimo,"confequenter Arp'ad. extendiÍTet Ducatum,
dum & Hungarìœ Dux, раст primorumque Hungarorum 'voluntate ~, 'efïcéfu's ей. Hire
firmati videntuf ex ea . 39. Po'rphyrog._ubi narrat: inter Cabaros & Chazaros , orto civilibel
lo, vîélos Cha'zaros a Turcas fe contuliñè, & linguam Turcas edocuiÍTe, quam in dialeäo
(таит. 'Capite 4o. qua ratione Chazarorum anterior potenzia lit contrita, пешрё: Prim/z
ra Chaaaris aval/¿1 Íurc Cabarorum' ens е/1 , ушат dixi. 'Secunda Nece; Tertia Меде
n; ‘quarta Curtugermati ; Iquinta arianfi; _fëxta Стас/1 ; ßptima Care `; oäava'Ca
f2, Atguejìc connexz [Ели inter fé 'Cabartcum Turcis, ui Paqinaçitarum `terram in
coluerunt. _Quamvis porro, quibusdam tantum memoriis, îorphyl'ogenitus contentaretùr,
nulla'temporìs fervata ratione, tamen fi cum Anonymo `noflro conferâtur,"qui fundamentalià
jura & initia moderni Hungariœ Regni complexus ell, 'cum P_orphyrogcnito eonve'nit. No.
mina propria,’a uo'vls fcripta aliter, pro more 'videlicet nationum dialeéli. Porphyr'oge
nitus Степа , ratlonem'fervavit Graecam , Anonymus Latinam. _ Hinc quos С'аЪаго: vocat
Porphyr. Comanos Cumanosq'ue vocat Anon mus,'dum plurib'us locis meminit, Cumanoŕum,
'qui pugnârunt cum Hungaris. Sic cap. 15. urìol milee Cumanus, `vocatur‘cap. 16. mile»
ûrenuixlimus , pro Hunga'ris pugnans &c. Anonymus noller, fuo ordine quos Duces ab fe in
ingreÍTu eompertos in Pannonia fuperarunt, eorumdemque Ducatus, Regnum ùnum Ниага
`т1г fecerunt, 'recenfet. Porphyrogenitus Regnum Chazariœ lantea („иге indicare videtur,
quod dein per partes ab Hungaris, fuilfct ruinatum. Interim 'quos hic exprimit Nece , Ille
. gere, Genach , Ca/è. -Anonymus indicare videtur Per: Nyr,]llegießnas,Genelfehe , Qt#
jù, ut adverfari БЫ non videantun _ __ x _ _ _ _
_ Quœdam ex Porphâfrogenito clariora Гипс , quam 1n Anonymo, ùt': ‘ех‘сар. 4C. 'clariui
advertimus nunc Belgra um, Sirmiumque 4ab Hungaris fub Arpad fuill'e aquifitum, ac ex Аъ
nonymo, quitßucuin meminitfuperatorum. Scl'ibit; enim Porph'yrogenitus: Тата/еда
Poßeruntjllzc, ’ubt nunc дамам. In hoc qutemloco antigua uœdam твид/деталь
perfunt , mter gaat pons Trajanz' Ingberatorzs'ad lnztia Тата, Belgrado, guœ trium
dierum itinere ab Чуб ponte даёт, ubi 'turris 'eg/I запад 8 JUagnì Con/‘fammi Impera
toris. Et fur/usa cur/um flumz'nis ‘extat Sìrmiu'm, quod Belegraja abe/'l duorum ейс
rum itinere. _ Clarins quoque habemus ex Porphyr, de partîbus tum Magna» Moravia? voca'
“tìs , силы Princeps olimfuìtSpÍzendopluCus, aliis Zventobaldul 1, 'quod intra filios Zvento
baldi : o_/t Sphentloplocz mortem, anno uno in расе ехад‘0, orto deinde dgßìdio è? bel
lo Civil?, Yinvadente? Тата, funtlítl_t.`s` со;` extirpârunt, regionemgue eorum occupárunft,
gîtam'in ïzodiernum u_fque diem inco'lunt , guääuefùpererat multitudo , шурша vonfugù
adfìnitimas..gentes , nzmtrunz adBulgaros , reas, C'Ízrolzatos, f5’ ad relìguaä' nationeiß
Нес cap. 41. _Relidua clarlora Гипс ех Anonymo. __ __ _ _ _ _ _ _ _
vero,in` uiens fibi
Àdverfari Arpadem
'videnturmagnum
, quod Ррг‘u'rciœ Principemßlios
hyr. Arpadi делу
quatuor lillois fuîll'equatuor,
Тел-1131112 Quorum
Primus arctique; ~/ècumlus Jeleclz, tertìus Jutot'zas, guartus altan. Anonymu's-,pp

ílremi hujus tantum, mentionem faciat, atque hunc, Петре Zult'am, сар. 5a. Ducèm fuìíl'e
narret. _ Anonymus non negat, Arpado plures fuiÍTe ŕilios, fed Zultam apatre, 'ut prœpofi
tum aliis, & fupremum Hungariœ Ducem fa'éìum( dum pro fcopo habuit Regni & Reìpìxbli
cœ Hungarorum hiílorîam) ut ñni fufcepto necell'ariuin, recenfet, vel folius Zultœ faceret
ideo mentionem , quod ille , ex legitimo thoro ortus fit, eum ejus defcribat nuptias. _ Differen
tia fumma inter hos eil: uod _Porphyrogenitùsç, dum fu ra deferipfiffet Arpadis filios , рю—
fe natur: Кип/й: Arpa e primogenitus, Tarcaqzts 'um enuìt Tebele; alter „Теме/Ё:
fhum гелий Е{е1ес11. Tertius Juto' as ,ßlium /ùjèepit P/za itzin , gui nunc Principatum
tener _ фиата: 2111111:jìlium Ízabuìt _axim Dum nihilominus, de Hungariae Rege Pluzf.`
lthjn,
Sclav. Croat.DaÍmat. fub Ducibus RegibusgueHungariœ 93
Шёл, Anonymus nullam faceret mentionem. Hunc lùo tempore Principatum tenuilTe telic.`
tur Porphyrogenitus. Verum hœc conciliari poll'unt. Telle enim Anonymo cap. 55. Dux“
Zulta anno Dominicœ Incarnationis 931. genuitfilium, quem nominavit Tatyùn, live To
xa, aut Doxa, ut variè exprimeretur. Hic patre in vivis agente ,fuit Dux totius Hunga rias,
ut Anonym. cap. 57. Quare Palitzjn , totius Hun ariœ Dux non fuerat, fed partis alicujus;
neque Porphyr. ait: Ducem totius Hungariae. VeiPrincipatum tenuit in bellicis , pacificè
enim `vixille Tocfun ab Anonymo deferibitur; vel denique gubernatorem egit, ut rei hujus,
adellènt exem la in `Joanne Corvino , Michaele Szilaghy, atque ex his motivis, Porphyrog,
fcriplit: P/za itîjn gui nunc Principatum tenet. Enimvero cum Anonymus his in rebus
fuerit accuratus , non video , cur Phalitzin exmilill'et, li hunc in cronicis veteribus Hungaro~
rum , Ducem totius Hungariœ comperillet. Credo facile, Zultam mortuum elle , dum шёпо—
rennìs fuerat Tocfun , hinc donec hic attingat œtatem legitimam , Phalitzin gubernâlle Hunga
riam. Quo anno fcribere incepit Porphyr, fua, ignoramus, facile dum leribebat Porphyro ,
Tocl'un erat œtatis imperfecta?. Ziiltam tunc non vixill'e, teliatur Porphyrog. dicendo: t
omnes guidem Arpadeflit' mortuifìmt , uperjlitibus tantum eorum nepotibus Phale 8
Tafè, cum atrueli eorum Taxi. Phale, idem li non ell cum Phalitzin ( quem tamen eun
bit Porphyr.
dem puto) orîllileriora vero,obfcura
h rog. hiñoria наг omnia
evadit.Turcis habitantur,
Regnum cognomina
Hungarorum temporisnunc
fui , habent a
lic delcri~
jluminibus tran/currentibus. Ёогит primum 'Time/ès ef ; alterum Tures; tertiumjllw
rejês; guartum Cri/iis ; guintum Ti a. Confines autem TurcisS/ìmt orientent ver/its
Bulgari; ubi eos l/lerßuvius, ui б’ anubius dicitur jê ага: ; eptemtrionem verfus
P6 тайге; ad Occidentem ranci; ad meridiem CÍzro ati. Libertatem Hungaroriim
скрыт}: Porphyr. 0670 vero liœ Turcarum gentes , Principibus fuis fùbfeèi'œ non junt,
/èd /ingulœ pro/luminibus, guibus dijlinguuntur, mutuo [тег/ё contrac'i'u ßatuerunt ,
quamcumgueílartem bello дудит contigerit, ei communiter omni/ludio 8 _cura fùppe~
tias ferre, abent autemprimum Ducem exercitus, Princqaem e Pro/apta Arpade,
cum quo duo alii Gylas ô’ Cart/ian , ¿qui judicum vicem obtinent._ _Et habet una utegue
gens peculiarem Príncipem; /ùntgue `ylas 8 Care/1an non lnomznaproprla ,/è digni
tates. Profectò ex brevibus his intueri mihi videor, libertatem illam gentis condendorum
ltatutorum , fub fœdei'e tantum , mutuœ adverqu Regni holies defenlionis. Ducis primi olli
cium , belli tantum occalione fuìlTe, ad hunc nihilominus ex partibus appellari potuiffe, dum
Gylas & Carchan tales fuére dígnitates, guœ Judicum vicem obtinebant in aula Ducis ,con
llituebantque ducalem curiam. Regnum denique fuiÍTe haereditarium, habe/1iPïìmum DU"
сет е proßzpia Аг ade.
Cœtera juris egni publici, ex Anonymo noliro condil'cimus, Quœdaml referi'emus,
ad Scriptoris hujus commendationem , videndamque antiquitatem, tot & tantarum Regni Hun
gariœ confuetudinum, Itaque primo: In Pannonia veteri olim , tempore ingrell'us Hungaro
г rum , lequentes fuill'e Ducatus videmus , nempe: T_ytulenfèm , cujus Dux Salanus tum fuerit.
Ille Sclavoniœ nunc inferioris Dux fuerit, dum calirum Zemlin , & alia in Anonymo videnda
tenuit. B Ízorienjèm,cui pra-fuit Menomorout. Ultraßlvanum,cuiGe1eu Blacbus гае
fuit. Po huncTuhutum. Jlí/oldavl'œ modernas, cujus Dux erat Glad. lege cap. 44. itri~
enfèm Sclavorum,Bohemorumque egit Ducem Zubur. Beyjirimen/èm, qui Romanorumfuill
fe relertnr. Петит cap. 42. Dux Racy, ut opinaremur moderna: fuperioris Sclavoniœ in
Racfa relidens fuerat. d Hi feptem Ducatus in corpus Hungariœ Regnì conllituendum iverunt.
His anterioribus Ducibus, fuecellill'e alios ex'Arpadi progenie, videtur allirmare lupra Por
phyr. Alii item Illuliriores, ut Hulec avunculus Arpad Ducis, ex cap. 33. Anonymi, dum
intra Principales Perfonas refertur. Anonymus Ducuin unicas Tranlilvaniae xneminit, atque
horum recenfet defcendentes, nempe Tuhutum rìmus Dux, quigenuit Horcam. Horca,
Geula &Zumbor, prior defecit in mafculo, reliéïis tantum liliabus Caroltu , & Sarolt, quas
mater fuit S. Regis Stephani. Zumbor autem genuit Geulam II. live Gylam. Quisßlle, Bi’
via, & Bucfne, Нос deficiente S. Rex Stephanus fuccellit.
adb: Comites Comitatuum , tum гите difcimus ex cap. 18. &c. nam Bors Comes Bor
lodienlis ,Huba Comes Nitrienlis fub Arpad ponuntur, Congregationes Comitatuum particu
lares ex cap. 21. dum ibi: Communi ergo соц/5120 /bciorum juorum, congregatione fac'i'a
Civium,fecitушат magnum, 8 Ca/lrumfortißimum œdi/icavit, guod nunc Ca rum
Zobol/ù nuncupatur. 3tìò: Donationes,collationesque turn illico incoaÍTe. Cap. 15. ab Ar
pad accepit Retel terrani magnam. Cap, 17. dedit Arpad terras multas diverforum locorum
cum fuis habitatoribus Edenec & Edumernec, quas etiam terras eorum polieritas. ulquc nunc
habere meruerunt. Turzol per gratiam Arpad Ducis ubi Budrug defcendit in Tifclam aqui’
livit
диет. Baltliafaris Kerç/èlicli.
94, lVotitite Preliminares Pa/znolziœ Veteris Periodus III.
livin magnam шпат. Huhot Cumanus cap. 28. Borfu cap. 31. qui fecit unum Comitatum.
Lege li ultro lubet cap. 32. 37. 4.4. 4.6. ubi & de hofpitibus. 47. &c.
3110: Вагопиш Regni, ut nunc vocamus,initia; œque ab origine petenda. Gylas &
Carchan dignitates , live Ragni Baronatus fuére. _Sepel Cumanus Magißer Agazonum ut
cap. 4,4. Anonymus. Plura quoque alia,ex Anonymo nolìro intuemur, quae longum foret
delcribere. Cap. 19. погас: poli Almum Ducem, qui egrelTuse Scythia fuerat, alios Hunga~
rorum fecutos fuill'e, venill'eque, nempe: Uleuupaler Zoloucu, Ö’ Velec ; а cujus praga
nie Tarda Epijòo us ele/èendit. Erant enim i/li genere ¿Vobilzjimijícut 8 alii de гег—
та Seytlxica egreßiŕ,7 gui ред/5 А1тит Ducem venerunt, cum magna multitudine popula»
rum. Capitc 4.3. vicinas nationes confluxilTe, & рига lide l'ubditos femet ellecill'e, ut hoc по
num opponi queat, deferiptœ ac exageratœ barbariei, quam uidam Hungaris attribuerant.
Tot quoque Familiarum origines , ex Anonymo habcmns, t Samuelem Regem Oba vel
Aba vocatum nepotem elle Edenec & Edemurnec. Genus Brug/ù defcendere ex Ete, qui
genuit Eudu & Boyta. Genus ò'aac ex Elend, & hujus lilio Zobulfu. Ех Glad Duce,do
fcendere Ohtum ‚ pluraque-cœtera , Genealogias illulìrare queuntia. Quisquis ntilium Reg
no & Reipublicœ rerum, amicus eli :damnare vota , prccesque noliras non poterit , ut aliquan~
do vel œqualis Anonymo in lillemate fcriptor; vel ejusdem continuator, Sacra: Coronae Reg
nis, nafcatur. Haétenus de Regni Hungariœ exordiis, fumus commentati.
Dicendum jam foret, de bellis Primorum trium Ducum, Almi , Arpad, & Zultœ. At
quia prœter 'opinionem nollram , Notitiœ hae Prœliminares exurexill'ent; ideo ne cogamur a
lia omittere, de bellis gellis ad fcriptores alios leâorem remittimus. CLPray plurima тещ.
lit, plurima exaìiorum chronicis, legi pollimt. In quibusdam live exeurlionibus, live bellis
variant, prœcipue in annorum determinatione. At error tantus non eli, in- anno & die, li е
Pocha congruat, Scriptores plerumque, Juxta liliema computus chronologiae a fe acceptœ,
annos pofuére. Exigui funt,'qui bellis geliis interfuillent. Quare nos ad alia defcendimus.
Il. De Croatia dicendum venit. Verum defeéìu fcriptorum, pelagum nobis Зап-а.
te videmur. Ех iis, quœ notata apud diverfos reperio,dum ex inliituto fuoque ordine,l`crip
tum effet a nemine, certitudo haberi nequit. Confulio vero еа tantaque eli, quam lugere ma.
lo,ac defcribere. Наго, potillimum a Scriptoribus ell caufata, quod quidam ex lubitu fuo
Croatiam extenderint, quidam confuderint Dalmatiam, Croatiam , Serviam, Sclavoniam ‚сдан
terasque vicinas Provincias. A nono faeculo, Scriptoribus Francis ad Albim ñuvium, Scla
vonia eli, Sclavorum, medios quos Alba dividit amnis Vide` Duchefn. Venetia , & Roma
nis, Narantani, & Croatœ Maris Adriatici , ultra Illriam Sclavi Гипс. Croatas œque hos ip
fos vocant plurimi, plurimi cum Serblia confundunt. Interim conabiinur prœlìare ea ‚ quae
polïumus, ad tenebras шатрами: Eli quoque permagna obfcuritas, ex Banis, Supanis, Prin
cipibusque. Ut dilìinâa habebant Jurisdictionis Газе territoi ia, ita reperto alicujus nomine, fu
bito Croatiae adfcribuntur, di adfcripti leguntur , aut Dalinatiœ. Quin Гав е ob varia. agno
mina, ех gentis more, unus idemque, quali alter Ponitur. Sed poll aqui itam ab Hungaril
Pannoniarn , res Croatiœ obfcurœ funt. Ех Anonymo пойте, еа videtur fuilTe Hungarorum
cura , ut quae olim Athila, Abares item pollederunt, ipli, ut fua avita recuperent. Саге: du
bio , Sclavoniam modernam, Croatiam item , cum Dalmatia , Abarum, condam fuiffe, Tella`
tur quoque Anonymus ,cap, 42. Hungaros Croatiam totam, cum Spalatenli civitate, accep
_tis oblidibus libi fubjugàllc. Muratorius quoque Тот. 21. peg. 199, Pojlea Croatiam inva
dunt, videlicet devaliata Carinthia. Verum aetate hac , live faeculi X. initio, Croatia , Carin
thiœ vicina. non fuer-at, quare Sclavonia creditur Croatiœ nomine accipi. Quamvis porro
Hungari, Croatiam totam fubjugaville acceptis oblidibus ab Anonymo fcriberentur, in @jul
attamen dominio haud permanferint; veriim paétis fœderibus : &locietate mutua: defenlio
nis (id quod ex lilentio geliorum bellorum inter Croatas & Hungaros, lirrnari videtur: lati!
quoque fuppetiis ab Hungaris, dum Croatae, cum Bulgarie bellum gellillbnt, & а Croatis, dum
Hungari adverfus Berengarium) Croatis , condendi aeque libi Regni , modum , occalionem ,at~
que exemplum prœbuilie videntur. Quod fub dominatu potellateque Hungarorum Croatia
non remanferit videtur tellari Porphyrogenitus, qui conlinia Hungariœ defcrìbens cap. 4o. ait
Сон/{лез autem Turcisfìmt ~ ad occidentem Franci,ad merz'diem Crobati. Si dixe
ris hœc de freculi decimi medietate, live annum 95o. accipi debere, Antea vero, Hungarol
polledille totam Croatiam, firmati ex Anonymi cap. 57. quo Re um a Zulta conllitutum
defcribit, ubi reliqua inter: АЬ occidente u/Que ad mare, ubi e Spaletimz Civitas, adeo
ue deferipti a Porpbyrogenito Hungariae limites, fuorum effent temporum. Dicam ego,
ìorphyrogenito telic,.haud aliter interpraetari polie, deferiptos ab Anonymo Regni Hunga~
K ria: limites , quam итоги: ratione , mutuo inter/è contracïußatuerunt , guamcumguepar
tem
Sclav. Croat. Dalmat. /ùb Ducìbus Regìbusgue Hungarìœ, 95
tem bello fr_zfdìarz' contigerìt, ei communiter onmz'ßudio 8 сит ßzppetiasferre, Sun-È
vez-ba Porphyrog. In hoc fenfu ac intelleclu univerfa ab olirn eil Croatia , quae ir'eo ‚ unitmn
femet ,nulla pero rationefubjec'îam Hungariœ, añirmat. Нос firmari videtur ex Regum
Titulis, qui fe Reges Hungarlœ 8 Croatz'œ, ut difìinéiorum Regnorum infcribunt: Haec
ex communi intelleclu: hœc denique argui poÍTe videntur ex Anonymo , qui fupra memora
tos Hungariœ Ducatus Dravo incluriit, nec ullius trans Dravani, vel trans Savani meminitt
Eapropter cap. 5 -. Regnum Hungariœ aut pro amplitudine œtatis fuae, fœculi nempe XI l. vel
XIII. aut ех fao is per Hungaros excurfionibus, & fub Duce Zuth , five vicinarum Rempu
blicarum ceiiionibus, five cum Hungaris,Croatarum Sclavorum ue affociacionibusj, Hun aria:
Regnum accepifi'e, & deferipfili'e videtur. S. Rex Stephanus , um Regem fe, года: ängœ
riœ, evincentibus fuis diplomatibus, infcribere aÍlblebat ; videturprêetendillè Regnum Hun
gariœ eil'e ,prouti Anonymus, de confìitutione Regni cap. 57. defctipfit. ’
Croatia: Ducatus celebriores duos , unum videlicet in Dalmatia, alterum in Liburnia ve
terì, ante Hungarorum in Pannoniam ingreí'fum vi ille, fuperiora demonflrant. Ab ingref
fu Hungarorum, Ducatus illi., in unum coaluiife deäiicuntur , qua ex unione, & Croatia@ eX
tenfione , Regnum quoque Croatia etlec'ia eli. At reële òbfervat fcribitque Lucius lib. 2. cap.`
3. Quo tempore? occaßonegue Croatici Regni partes coaluerl'nt? nulla memoria тере
ritur. Nulla. herclè certa & firma, ex defeâu potillimum , publicarum utilîumque rerum
fcriptorum , quicle his foliciti eo minus fuerint, quod Rudiorum ratio, lutea fercaque fuerit,
haud ratione tantum Syntaxeœ, at cumprimis rerum materiarumque tradi incoatarum , ad
rationem privati magiflrorum commodi. Lacuna haec, pronti &‚ quis prazfatorum Ducum
гонад? poteflatem extenderit ï & Regnum fit confecutus .9 fuppleri nequit, nifx ex dedu~
étionibus, & nunçfigî nequit , ultra probabilitatem ac opinionem. ltaque
Primo: Duces veteris Liburniœ, qui Venetis Sclavi (иле, potefìatem Гааги extendill'e ‚
& Croatiœ Regni, dominatusque pofuifl'e fundamenta., bosque evaiiÍTe Reges , ех multis argui
mus. lmò: uod hi cum Serblis viciniores fuerint, ad quos, ut omittam cœteros Byzanti~
nos Scriptores, orphyrog. relie cap, 32. Petrus Goinicifilius, patrui Muntimeri metuens im~
pietatem, in Cbrobatiam fugit, & fequenti anno Patruelem Pribeflhlabum cum duobus ejul
fratribus Principatu dejicit. Fuga ad vicinos Croatas,~ adeoque haud ad Dalmaticos ей: in
telligenda, atquehorum Croatarum viribus Petrus repoíitus fuiiïe cenferi роге“. Proinde ut
major etat horum Croatorum auriacia , & his., major militias necell'itas, quod effent in contì~
nenti,ita cap. 31. vires eorum deferiptae habentur a Porphyr. Hi, circa 936. cum Bulgari
Seri/iam invafillent , omnemque а minimo ad maximum populum abduxiñ'ent, Serviam defer
tum efficientes, Bulgares in Croatiam 'erumpentes delevére, ut teñis el't Porphyr. Porro
circa illud etiam гетрш‘ Chrobatiam сит Alogobotur armata manu ingrqßì Bulgari»
onlne.;` a CÍzrobatis Ялик/ее?! fit/zt. Sane cum tanta fuerit Croatarum horum potenia, ab
his Croatiœ exteniionem , & Regni poiita initia arguimus. Occafio etiam adfuit, cum Sep
tennio íntegro, deferta lic fuilTet Servia, ut in еа Regione( Porphyr.) prœter viros _faßrze
uxoribus liberisgue, venatione угадали: , tantum fuerint; dum Tzeeßhlabus Serviam ге—
pararcincepit, Romanorum Imperatorum fub clientella.` Lege cap. 32. Porphyrog. :dò:
Quod in monumentis, а Lucio exhibitis , chcs Croatarum primoloco fe infcribant, tum Dal
' matmorum, quo cx facto argui poile videtur, Croatas Liburnicos, hand autem Dalmaticos,
in Regnum elevâÍTe Croatiam.` gtiò: uia Dalmatia orientales habuit Catipanos, ut demom
Rrant apud Lucium monumenta, fic: e nante D. Cory/fantino Duce, Il/lagno Imp. Prio
' пиит vero jaderœ refine/ite D. Leone ímpen'ali Protofpatarz'o, 8 totìzzs Dalmatiœ Са
pitano, ideo Duces illius ad Regale folìum non venerunt, 4to: Superius retulimus, civica
tes marítimas , atque Dalmaticas, confilio Bafilii annua. tributa Croatis folviffe, adeoque uti
hi ampliñcando fuo fìucluôre Ducatui, [ic per hos elevatam ad Regnum fuiíl'e Croatiam, cen
ferìpoteß. 5to: Si verum ell: ut,ClariHi. Lucius lib. 2. cap.8. pag, mihi 79, eruit, non fo
lum ex Thomœ Archidiac, cap, 13. fed & fcripturis ; Dircislaum , primum fuiil'e, qui Regios СЕ.
tulos Dalmatiae ,Croatiœque obtinuit, recepitque Regia? dignitatis infignia ab Impp, Сонат
tinopolitanis , circa annum 994. tunc Regni inicia clara. efl'ent. Ех Dandulo autem , cůjus гег
ba-iiìhic exfcripfit Lucius , aeque conilaret ; Dircislaum Dalmatiam non tenuillì: , dum {rsf}
mirus, Jadram , 8 alias marítimas civitates Dalmatíœ , quotidianix incurjìmzüm; :"¿‘;ì
иуд refertur, adjuvantibus Dalmatas Venetis. At quia Doéiiilì. D, Paulus Rif??` i: \"JI _‘~
tate detexiÍTet , prasfiantiilimum alias, doéìiiiimumque Lucium , in rebus gefìis Тает-зета: ‚
cum Croatis,feu Sclavis, admodum variare; ferviviílieque rationi tcmporurn, I: „Primi . de
Maris Adriatici Dominio; id, quod facile, aquovis erudito, & сит remm examine Lucium
combinaturo, depraehendetur, demonfh'atque Ritterus opere MSS, (fui: Lrg inferipm,
3 a 3 Idee
96 Notitzœ Prœlimmares Panno/zia: Veteris Periodus Il).
Мое his in rebus, nec Dandulo , nec Scriptoribus carteris , illico ac fine fingulari examine,
fubfcribi deferrique potell. Sane Danduli , adverfum Croatas aiïeäus, & pro veritate rerum
Croa'icarum ,relatio videntur, dum illhîc арт! Luciumanno 1018. Crefimirnm, Croatarum
Pœrßdentem appellat,quem nihilominus Regem fuiilè conßat ; nec veritatem banc, obfcurari
a Dandulo debuilTe , veritatis iinceri amatores , agnofcent. Idem Dandulus apud Lucium lib. 2.
cap. 4.. dum fateretur: Croatis folutum fuillè per Venetos cenfum, Ducem Croatarum , Judi
сет fcripíit, ait enim: Per Idem tempus C/zroatarum judex, propter denegationem cen~
fus , Venetis moleyìias inferre conatus И &с.
2do: Hujus quoque Croatiœ Duces , potefiatem Dominatumque Croatici nominis & Reg
ni extendiíl'e, vel 'inde‘coniit, quod Dalmatœ , Croaticam originem depofuiíle arguantur , dum
fe Dalmatas,
i dum moderni Dalmatarumque
Croatœ , ab iis infub
hasnomenclatura( quafi
oras feceílerunt, difiinéiae
funtque a Croatis
illorum forent origini»
defcendentes) eÍlè vo~,
lunt. Caeteris item, paulo ante relatis. Unde, quemadmodum fiudioii fuiÍTe, extendendae
amplificandœque Dalmatie: fuœ, Inon eruuntur , ita fußineri nequit, ab illis Croatiae Reg
num furrexill'e. lmo dum Croatis, tributa eos folvill'e ex Porphyrog, pateret, per illes am.
pliiicatum extitilTe Croatiœ Regnum , quis libi perfuadeat? fed fub Poi-ino Principe, praeter
Zupanos undecim , Banum quoque, hoc eÍi: confiniorum & militiœ fupremum Prœfeètum, his
Croatis Рите fcimus. balmatici autem civitatum habitarum territoriis , vixere contenti. Qua.
're primum д vicinos libi conjungere adlaboraverunt ,videlicet Narantanos, Zachlumitas, Ter
bunianos, Canalitas, quibus proprios Banos, Ducesque baud negârunt , fuisque legibus, ac
ufibus eos vivere permìferunt, adjutorio mutuo contenti, atque provocatione, ad Croatia:
Principes. Hinc furgit, debetque intellîgi potentia illa Croatarum, quam Porphyrog. cap.
_31, defcripiit. Studium prudens aptumque, extendendi fui dominatus, in aquirendo maris
Adriatici dominio pofuêre, uod etiam eos obtinuill'e, & tenuiÍl'e, fuo loco refleremus. Succef
live complura pro mari Adriatico gell'ere cum Venetis bella,`quœ Scriptores Veneti filentio
non obvolvunt, quamvis illa videatur ell'e ratio, quod cum Sclavis geíia fuiñ'e fcribant, haud
vero cumCroatis, vel Dalmatis; ne vel umbra Тиры-Нс ‚ five Dalmatis , five Croatis, renovandœ
veteri, de Maris Adriatici dominio, quœfiioni. In Serviam quando? & qua occafione fuum
extenderunt dominatum , [ирга recitavimus. Neque memorias Croatarum bellicas, hic deferi
bimus , ultra neceflitatem, nec Annales Croatarum fcribimus ,fed rœliminares notitias , fiile
mati nollro necefTarias , & lumen quodam allaturas, ad intelligenäos, interprœtandosque ritè
fcriptores exteros , atque ad elucubrandam feliciori рт me fcriptori , partium harum hiño
riam fubfldia,
Cum Hungaris quoque unitos fuifl'e, fuperius retulimus, & ooniici vîdetur ex bellis,per
Hungaros день in Italia , Carantano,Iftria. Enimvero creditu facile , Hungaros , navibus u
nitorum fibiCroatarum , in ltaliam concelliíl'e, tum quod hi, caruilTent navibus , cum quod
Croatis incommoda quaepiam allata ab Hungaris fuiÍTe , fcribi ab aliquo non reperiam. Hinc
facile, eSclavonia, ad Liburnicas oras Hungari ervenientes, Italiam, caeteraque loca Гипс
depraedati. Qui de his nofl'e cupit ,legat Pray, Sc önleben, Afl'emanum Tom. 1V. &с. Ad
monere voluì: Si quispiam apud Schönleben идет, ех MS. Labacenfi , Hungâria Dalma
tisßimulati, nova denuo moliuntur , quos Henricus Cœszr , iterato adortus cfg/figur, und
сит Dalmatisjèditionis aut/loribus, non exiílimet haec,de nofiris Dalmatis refferri, verum,
monente quoque Schönlebenio, de Dalmatis, in Mill'nia refldentibus, ut ibi clarius deducere
tur. 111m. Allemanus Tom. 1V. pag. 325. in notis, quibus , res geftas ab Hungaris , probat exl
duplici codice Vaticano prœtendit: poil cœfos ab Hungaris Duces ibi nominatos-, &Patriarcham
Aquilejœ fugâ falvatum, exinde fpoliata Carinthîa & Stiria, poiiea eos Bulgariam fpoliàíl'e. Te
merarium foret, negare: haec in Codicibus ita fcripta non effe; at dum lic fcriptum ей, codi~
ces illos pofieriores multum ell'e, vel inde conilat, quod Ducatus DucumveStiriœ, vel etiam
Provinciae, fœculo decimo non eruantur memorize, quamvis fuccefiive , & Stiriœ nomen, &
Ducatus clarus fit , ac evidens.
Ptofeéìò incredibile eli occafione gravium & diuturniorum Berengarii motuum ; item
devaiiationis illius , quae ad Jufìinopolim ас Tergefìum caufata ab Hungaris defcribitur , ut
Joannes П. Epifcopus Tergefìinus civitatis Tergefiinœ dominium vendidiffe pro 500. marcis
fcribatur, vicinos Croatas, ita quietos fuiffe , ut nulli partium fuifTent fiudiofi, Ego ex Ano
nymo noiiro , Hungaris eos adfiitílle opinor. Quamvis autem circa annum 952.Berengarius,
in Auguíianis Comitiis, die 7. Augulli, fub conditionibus annui tributi, & Juris clientelaris ex»
hibitione, reconciliatus Ottoni deferibatur , ceffis quoque Marchionatibus Aquilejœ, &Vero
nenii, qui Henrico Bavaria: Duci , collati fuerant; Parte Forojulii,Pat1-iarchœ Aquilejeníì
сопсеПа 5 tamen cum anno fequente, civiles тоги: Ludolphi Sveviœ Ducis , ac Regis
mi
. ¿'Sclav. Croat. Dalmat. fùb Ducibus Regz'busgue Hungariœ. 97
nis lilii , fociis Conrado,aliisque deferibantur, quos motus rogati fuflentabant Hungari , e*
rumpendo ut ait Otto Frifing. Locuflaruxn inflar. Flodoardus autem, eruptionem hancde
fcribens, штат fuiÍTe multitudinem narrat, quantam tune temporis viventium hominum ne
mo, fe antea vidille, in ulla regione proiitebatur, & Noricorum Regionem a Danubio Ни—
mine, ufque ad nigram fylvam, quae pertinet ad montana, {imul devafiando, eos occupaville.
Нес multitude ex fola natione Hungarica, ob anteriores etiam -clades, frequentius, ut res
belli ferunt, acceptasgcongregari non potuit , itaque ex conflituto Hungariœ per Zultam Reg
no, pag. 9o. relato , fuerit congregate, Hinc Sclavi , Croata: ,Tranfilvani intra Hungaros nu
merari polTunt, ut confiituti Hungariae Regni, membra. _ Otto Divina ope, evalit fuperior.
Sane poil acceptam banc cladem , Hungaros quieville, multi volunt , at bella, quœ gellerunt,
cum Graecis
feruntur & Bulgarie'adfuifl'e
Scriptoribus, narrantur.
cognitionem Interim
rerum confideratione
devenire, illorum,ell.
prope defperatum quae Blonduisiapud
a diverlisiy re
Lucium vult:Ottonem, priusquam ivillèt Romam , quod ad annum 961. quidam collocant,
copiis Adriatico надаёт .Sclavoniam ac Dalmatiam [тай/ф ‚ magnague illis in Re i0~
nibus Grœcorum prœ/idio ele/litutis , rerum prœcla , Ü mortaliurn cœcle commi a, оч
тат fe' contulißè. Нас fi ita funt, cum poll cladein` illam ab Ottoneillatam I-lunga'ris,`
evenire debuerint; aut partes hœ vacuœ defertœque extiterant; aut ad hodiernam Selavoni.
am, trahi non debent, verum de Narantanis & Croatie maritimis intelligenda effent. Scio
gpud Sehönleben per Alpes Julias, Ottonis Romam inter deferibi, apud Lucium vero; Na'
rantanos Ottoni adhœfille, ac emonte Gargano anno 969. Saracenos expuliíle. Sed hœcipfa.,
pluraque caetera, cum aliis combinata, obfcuras reddunt Regionum` harum `notitias. Culpa
non caret Otho, fi Regionum harum evafitDominus , quod fic-eas neglexerit , ut Dircislaul
fe in Regeln , &¿Croatiam in Regnum paulo poll elevare potuerit,gratia Impp. Conllantino.
politanorum. Sed dum haec non examinamus, ofnilla funto. „l“ _
Duces ae fuceeilivë Regen Croatiœ , mirabili vel artificio, vel rovidentià, eoluerint Im.
peratores utrosque. Equidem fub Henrico circa annum 93 5. occalrione inflitutorum Magde
burgi equeflrium Ludorum, quibus Nobilitas ,ad arma trattanda, & frangendos hofiium im.
petus liabilior redderetur, a ud Schönleben interfuilfe leguntur, reliquos inter Dux Ста
i tiœ,Dux Bohemia, Marciio Allßriœ, 8 Marc/zio llloraviœ, Zware/zio Mriœ „fmt/zg.
rus 80. Apud Lucium autem, in Idiplomatibus, aliisque monumentis, five honoris caula,
live clientellœ, nomina & mentio Impp. Conllantinopolis prazmilla leguntur, imo ab his, Re.
giœ dignitatis infignia eos accipere íolitos, in Lucio-videre ell. Non _folum Hungaros colue
re, ac iis conjunéti fuere; verum vicinos quoque Duces, ac Epileopos , Aut iterum ex monu-,
xnentis арий Lucium videre eil; ubi, Archi~E ifcoporum & Ducum lubalternorum , nomina.
in exordio leguntur: ut Regnantilzus ч - - Íagnis lmperatoribus Refdente etiam
in /ède Beati Domnii una сит D. Florino Principe Spalati 8 Item : D. Leo.
ne Imperiali Proto/Patario Ö’ totius Dalmatz'œ Catipano &c, ut arguantur arte quadam ‚
íemet elevavill'e: Duces cœterosque pro fœderatis tantum habuifl'e , quemadmodum etiam
Hungari, uti {ирга ех РогрЬуг.‚оЬГепаУ5ти$. \ "
Exteníionem dominatus Croatarum , poll Hungarorum in Pannoniam ingrellum, Нгта—
tasque fedes,'& conflitutum Regnum , certius arguimus ex- diplomatibus, ab ifruditilll Р. Е
' rafmo Frölich in Diplomatariis facris Ducatus Stiriœ exhibitis , ac Viennœ, editis. Ех his,
primò, tot Scriptorum errores, in notitiis Bojoariœ & Carinthiae hacienus exhibiti, corrigi de
bent. Ех iisdem arguimus: Croatas, quaeumque demum modalitate, ante annum 985.ad
' Muram ufque iluvium dominatum fuum extendille, ac terras prope hodiernum Leobium, tum
Liuben , aut Leuben, vocatum , pofTediÍle. Muram fuifl'c'ilihic terminum, Carinthiam a Croa
tia feparantem. Sed poli: bellum illud civile, cui femet immifcuerant Hungari cum Croatis,
caefique ab Ottone funt, eonfiitutis novis limitibus, &Bojoariœ ducatu divifo, datoque Carin- f
thiae Duce proprio, detraéium Croatie, ех partibus illis fuiffe. Enimvero fub Nro IV, ех
hibetur diploma, de anno 960. aut legendum fit 961. ubi Otto, Quidam Clerico Dieprechto,
confert praedium ,inter duos montes Curolton Acoziœ, a vertice montis Zuueclopruc Klopru
ad villani Bulehlill'e, in Pago Crauvati , & _in-miniflerio _Hartungi Comitis ,cum omnibus ad
idempraedium julle & legaliter pertinentibus &c. Нос indicatCrovatos iflhic anteafuill'e соц.
fines. Eil enim genti huic in more, in limitibus pagos plonere, pro tutandis, vel Íi ferrat ос—
cafio extendendis limitibus. Hinc dum pagus integer Crovatorum, Frölichio teile, Leobiy
um inter 6L Knitelfeldam fitus, atque amplior,ut Comitemffive Praefeéium proprium obtinue
rit, babucritque , prœfatos item inter montes extenfus fuerit, antea illum Croatarum fuiÍle du
bitari haud poile videtur~ Verum poll bellum illud civile, vel ob fcparatam Carinthiam а
Boiis , per patta, Ottoni obtigiffe; vel ut defertum locum ,. variis fuille донести. . Qui vero
b b \ vel
Итог. Balthajàris Kercjèliclz.
98 Notitìœ Prœlìminares Pannoniœ Veterts Periodus III.
vel politi ,vel ufurpati fuere hac occalione, Croatiam inter & Carinthiam limites, conllitue
re nequeo.
Iliud proximum certitudini ell, Croatas ad Aquilejam ргоре fefe extendilTe. Duces е‹
nim Meraniœ, vel mavis Marana?, cum CrontiS uniti fuêre, Ut Croatenlis Eppi jurisdiůio,
Thoma Archidiacono telle , per totam Maraniam extenderetur. Deinde clientelares fuêre
Hungariœ Regum , ut fuo loco dicetur. Neque lingunt baec fcriptorei noßri, ut quidam auda
ŕler dicerent. Нас enim ratione, quœvis pro fabula venient,& qui» egit judicern,interfcrip
tores noltros, & vicinarum Provinciarum, Carniolia, inferior nunc diéla, eximi hac œtate a `
Potellate & Ducatu Croatia: , nequit, Tum ideo , quod nuncetiam ,oras Metling, vulgo мед
lica, Albos Croatas vocitent, extentque tam Regum Croatiœ, quam & Hungarìœ de partibul
illis monumenta, Croatica & Latina, & nos infra quœdam referemus', cum & , quod Ulri.
eus Dux Carinthiae poll annum n56. lele prímus , Dominum Carniolœ inlcripferit, ut ob
fervavit Frölichius , & veritatis amore rellexerit ,probans hoc Dipl. XX` Runenlium. Quai-9
Duces illi Camioliae, a Schönleben, ex lubitu fuo, Ducatu Carnioliae donati, & deduéli ех :
fors, creditufacìle, »eje potuit, quam firmo lient fundamento? Leâorjudicet, Añeäui 11
1е plus attribuit, ac veritati. Profeétò extat (fide Cl. D. Adami Raicfani) Donatio Belœ
Regis, anno Chrilìi 1263. VII. Idus Januarii faäa , qua Bela Rex, anno Regnì fui 28. Nobili
vìro , Mgro cle Bo ud Prœpolito Zagrabienli, charillimi lilii fui Bela-,Ducis ton'us Sclavonia',
Cancellario, contu it dominium Carnioliœ live Cramburg in Carinthia (ituatum, ubi expri
mitur: 'quod Domina condam Dueiffa Catharina, Ducill'a Carnioliœ, Domini Ducis Meraniœ
ñlia, matertera
fuoiloco uberius.fuerit,
Sed adprœfati Belae
lluvium Regis.
ufque Hœc in ,anteriorum
Horvatqka roburfuilïe
Croatiœ limites , exhibemus, Inh-a.,
, argui videtur ex
nomine lluvii, ab inde per Roich montesque Шов ( ut etiam rei hujus adelTent monumenta)
trans Dravum ipfum, ad fluvium Mura, ac per hujus delluxum fors plane ad Legrad, ubi a.
Dravo recipitnr, Croatia: limites hac œtate Euilïe , opinandi probabilia motiva funt. Hide
inde arélati mutatique fequentibus fuêre fœculis, Quod cis muram erat , a Marpurg moder
no , in parte cit atque trans Savum , Dravum item , & a Legrad per Dravum, hac aftate Du
catus fuit Sclavoniœ, ut iterum monumentis, nec fœculo pollerioribus demonllrari рота,
Quare patet,'audacius uam verius, fcriptores Hungariœ vel rejici, vel rideri, dum res Regni
fui & Coronœ, pro veritate deferibunt.
Duces Croatia hujus relferendi forent. Verum ob complures Пишет ‚ item Banatus ‚
Ortographiam atque dialeétum variam , confundentibus omnia Scriptoribus, prope impoihbile
ell, eos pro veritate eruere, atque propriis eorumdem Ducatibul, aut Banatibus, in tanta
confulione rf' tituere. Legendi funt, hoc in argumento, Lucius, Farlatus, Allemanus Torn.
IV. ac reliqui. uare omillis Ducibul, cum Dircislaus Croatiamin Regnum elevâffe , соп—
fenfu Omnium per 'beatur, ad linem lieculi hujus decimi, ab eo, ut primo Rege, nova venit
Croatia: Periodus , de qua infra dicemus. Jam de Sclavonia.
ÌIL Sclavonia haec, fub Bulgarorum quod fuerit potelìate, ex fuperioribus liquet. Par
i titam fuille pag,
quos habuit, 76. &inferiorque
fuperior fequentibusvocata
retulimul. Quare
ell. Illa, a medio
fenfu , fœculifaeculi
hujus noni, a Ducibus
, utpote fuis,
orientalior,
nollro Anonymo telle, Rhenanum Ducem habuit, polìhunc Ratimarum Il. ut a latinis ex
primeretur, ac Salanum, qui tempore irruptionis Hungarorum, eidem prœfuit. Hunc fuilfe
fub clientela Bulgarorum, delcripta fuperius ex Anonymo, evincunt, prœcipue dum dellru
¿to Виски fuo, ipfe fugit ad Bulgaros, ut cap. 39. Anonymus` Ducatum Salani, Regno Hun
gariae conjunxill'e Arpadem , & pollea Zultam саге: dubio, non folum ex Anonymo,conlii~
tutisque Regni Hungariœ limitibus ; fed quod Sclavoniœ Regni, nulla lit mentio in titulis
Hungariœ Regum, ufque ad fœculum XV. quod item: Ducatus Hungariœ, Sclavonia confian
ter fuerit conliderata, & Regum lilii, Sclavonia: Duces extiterint , ut infra docebitur. Quia
vero Porphyr. telle, Anonymo item, Hungariœ Regnum ab origine fui, Duces non exclu
lill'et , qui fub S. Stephane Regni Principes vocabantur , ut cap. 4. Dect'. I. ac in ejus Diplom.
Duces exprimuntur; ideo qui» Salano ? ab Arpad , datus fuit Sclavoniae Dux & fuccellbr,
demonllrare nequeo , conjicio: ex loco fepulturœ, Botonrlium fuill'e, eoque Veroczam delato
ad tumulum, lilium ejus Сидит fucceliîlle Monebamur a religiofo uodam viro ,bonarum
utiliumque ljtterarum amantiliimo , an non Вода: ‚ Dux Sclavonia.l illius fuerit ? cum ad
Quinque-Ecclelias, nunc etiam pagus Bogat effet, qui fors nomen Qucis, ejusdemque olim
poll'ellionem & locum extitill'e indicaret. Comites Comitatus Baranjenlis, Ducibus Sclavo
nia! paruilTe, deducitur ex tot inlìrumentis ,quibus, ut telles infetti funt. Verum , сит pa
gum illum Bogat, ejus antiquitatis baud elle,” eenferi viX pollìt, ob defolatas a Turcis parte:
illas frequentiul , determinare rem hanc nequeo, etiam ob cap.4.1, Anonymi , quô uterque Bo
gat
Sclav. Croat. Dalmatfùb DucibusRegibusgueQHungariœ, 99
gat nempe & Botond , excurriíïe ad Sclavoniam hanc, redeundo eCroatia, recenfentur. Dum
ergo Sclavonia tum fuperior, ut pars Regni Hungarici, habita fuit, de illa ultro dicere, mei
non ей 111150111.
Sclavoniœ vero tum inferioris, uia oceiclentalis, qui fuêre limites ? fuperius diél'um.
Рой diviíionem , Dux Primus fuit Privina , zdus Hecilo , 3tius Branslavus, & fupra а pag.
76. edoélum ей. Branslavus, fuccefforem quem naétus lit? fueritne idem ipfe, qui Racfà
ab Hungaria captus ligatusque ей? eruefe fundatë non potui. Cl, Farlatus liÍicÍzaelem cre
' dit ex Dandulo circa 920. Sclavoniœ fuilïe Ducem. At errorern egregiè evincit Illm. AfTema.
nus, Quare veroíimile admodum ей, hanc quoque tum inferiorem vocatam Sclavoniam,
o cum Hungaria fuiñ'e unitam, etleótamve Ducatum unum, atque Hungariœ conjunélam, E
nimvero nulla adfunt indicia , Croatis fuiñ'e permiíl'am , ракет hanc Sclavoniae, neque inter
Zupanos Croaticos, ulla ей memoria , Zupani alicujus, qui five Zupanus, five Banus hamm
fnil'fet partium, Sed neque edoéìum ей haůenus, Sclavoniam banc, five ad Bojoariam , five
Carantanum , vel Dueatus Maraniae aut Iílriœ, fœculo hoc decimo pertinuifl'e. Quin Conti
nuator Reginonis a ud Schönleben, ait, de Henrico lmp. Eodem anno Slavos, gui Uncra
ni vocantur, lio/li iter inva/it, Ü vicít ,flbigue tributarios ec'zt. Hoc Schönleben ad an
num 934. collocavit. At quocumque faétum ей anno, ficut Jncrani Slavi explicari neque
unt, ac vel ab Vunnaßuvio, vel ab Ungaris quibus parebant; ita hœc , brevis licet memo
ria, indicare videtur Sclavoniam banc , fub Hungarorum fuiñ'e poteflate. Schönleben prœdiä
6111111 textum ,inferiori modernœ applicat Carnioliœ , Bertholdum ( quem a. Botond occifum re
tulimus) Ducem Camioliœ allerens. In litem non defeendo ; dico nihilominus , fi etiam de
Сатп1о11а‚ройгета Verba Crani interpraetanda funt ? ‘ cur vox initialil Un , fub poteflate Un~
gariae , inferiorem Carnioliam non fuiffe ? non denotabìt. Iníirma quidem ей, ех пош1п1Ь11| .
atque vocibul argumentado. At ubi clariora defunt, audiri росей. Sane 11 Sclavoniœ hœc,
modo fuperior, tum voeata inferior, pars Regni Hungarian non extìtit, eccur ab olim innu
mera funt locorum agnomina, quœUngaricum dominatum & Regnum indicant, ut 513111111
ro, vulgo Саге]. Vugrovq,autU rovecz. Belovar,Hùn, modo Hum,Peß‘ervar innume
raque e monumentis` alia. Colapís olops lluvius, fors a Botondii {ilio Culpzan, nomen Cul
ра fortitus ей. Si hoc ita; Botondius , ас рой hunc Culpun,Sc1avonia` hujus Duces fuiíl'ent.
Accedit a Porphyr. Hungariae limitem, atque a. meridie vicinos,Croatas fcribi. Sclavonia igi~
tur, Hungarian Regno conjunëìa fuit, utpote intra Croatiam & Hungariam media. At Тай!
ingenio, argu tiisque immolatum.
Vereor ego futuros plerosque , qui praemiíïa omitti a me debuiffe judícabunt. Caufam
petent ex innaniquaellione illa, quae in tot Generalibus Sacra.I Corona: Comitiisífíive Diœtis,
magnis animls agitata. ей, за nemápe Sclavonia ad Croatiam, aut Hungariam pertinent î hinc
appellari utrum debeat,Regno ungariœjùbfeëla? vel unita? Alibi de quœfìione _hac,fum
ex inßituto commentatus. Nune dicere fuliieiat; nedum Sclavoniam, fed &Croatiam totam,
legitimi elle juris Sacrœ Coronœ, atque huic, hujusque Regibus, œque effe fubjeftam. Aliud
autem ей ]иг1ж11с?2о .’ an nempe territorio & jurisdiétione, difìinguantur. _Hoc ex munici
palibus legibus,tot tantisque diplomatibus, atque ufu tot fœculis prasfcripto, luculentum,
А patensque ей, ut euivis demonflrare , paratus fum. Quare dum veritati йидео, vitandisque
confufionibus , reprehendi &culpari jufìe nequeo, dum Sclavoniam Croatiamque; partem &
membrum Apoßolici Regni сопййио, lege, conditioneque illa: ut diflinélo proprioque Чина—
vis pars, gaudeat territorio; quœvis fuam exerceat jurisdiéìionem. Hungaria a Comite Pa.
latino, Sclavonia & Croatia , а Banis fuis ita dependeat ; ut nihilominus utraque, Баста Reg
ni Coronœ, Regibusque Apollolicis fit fubjeéta. Originem rei hujus fipetas: Ех Porphy
rogenito eam videas, Pag. 93. 0610 vero Ízœ Turcarum entes &c. Si caufam :illa ей, quod
jus Abarum vetus confervaverint in Pannonia Sclavi , inc ut hi, revertentibus Hungaris, Ге
fe iis fubito univerunt, neque iis reflitiffe fcribuntur; ita Hungari flabilito , conflitutoque
Regno,Sclavos, ut Regni Socios habuêre. Hoc olim Abares etiam feciÍTo, fuperiora сип
cunt. Hinc Regum 11111, Duces fuêre Sclavoniœ : hinc ab Hungaria(nequaquam vero Нип
guriae Regno) quafi diíìinéla coniiderabatur, quam etiam Farlatus Tom. I. pag. 485.11: notie
ad vitam B. Lietberti,a Radulpho monache S. Sepulcri fcriptam , & a. Bollandiania ад diem
23.]unìi editam, ad verba: Prœtergreßîts Pannoniorumfines limitaneos „ defcrîbit in
quiens: Pannoniœ, ejusfèilicet, guœ Danusz 8 Dravo `znterjacet, limes erat zlo/èmet
Dravus, qui Hunnos Ízaucl ita pridem ad Chri/ìianam rellgzonem conver/òs,jèparabat
аЬ Sclavis, qui tum Interamniam,jïve RegionemDravo 8 Savo ( гейше Dravo & Yunna)
interjeâ'am incolebant , quœ vocatur Slavonia. Item: Pannoniam ab ortu Danulnus ,o_o
jazygibus Metano/lis, 8 Dacis anti uis, quos nunc Tran/ilvanos vocant , а merzalle
Dravus ab ò'lavis Interamniœ ‚Лис Siavïníœproprtœ zncolis fqungebat. S _
д 3mm
‘nl
п: À'otitifz Prctliminares liannorzic: Veteris Perioa'usflf.
Q 3th“ l
Memorias Sclavoniae, Cro-arias, Dalmitize a 5. Rega Stepliano, itl eli Sieculo

Xl.. Ad S. chem Ladislaurn I. cum relponlis ad quasdam quzlliones.
I, Stephanum Geyfœ lilium , Regnum Hungariœ , fundatione Ecclelizr, Regnum reddi
ь dill'c Chrifìianum Hungariam , extra dubitationem eli ,ipfeque ideo, Primi Regis Нип
gariœ titulo decoratur. Hungariam autem antea, Regnum fuille , ex Anonymo fuperius re
latum ell, lirmaturque Decreto l. S.Stephani , ubi cap. 8. grave enim tibi у? liujus climatis
tenere Regnum, ni i imitator con/ùetudinis, ante Regnantium extiteris Regum , ubi S.
Rex, &Hungariam antea fuille Regnum, ¿iujus climatis tenere Regnum; & ante fe Hunga
riœ fuiíl'c Reges: ante regnantium Regimi , agnolcit, fateturque. Aventinus lib. 5.Regenz
tamen creant Geironemjflium Tori. Parentem Dustepliani. Si auctoritatem Aventini :ni
norem elle, quam latis eli qualiioni decidendax ’dicas; ipfe alleutior, neque ejus textum ultra
communcm fui temporis opinionem extendo, hinc nequaquam in Aventino , at in relato ab eo
lenin, Regem fuille habitum Geyfam, inferendum ell. Ademarus S. Regi Stephano coastane~
us, cum retulìílet baptizatos Geytz cum lilio , ac utrique nomen Stephanus in baptime fuiffe
impolitum, chla abOttone Levato; addit : Regnum ei liberrime habere permilic. Regent
Ungariœ baptt'ìavi't( ita Ademarua ) qui vocabatur Geur, 8 mutato nomine и: baptinno
Stephanum vocavit, quem Otto Imperator in nata/i Protomartyris Step/:ani baptißnate ex:
cepz't,&’ Regnum ei liberrime /iabere pernzi/it, dans eilieentiamferre lanceam ‚дляат uf ._-_
gue,/icut ip/i Imperatori mos aß,- 6’ rellguias ex clavisDomini, В de lancea д.Л1аигии
ci conceßit in ro ria lancea. Rex quoque( nempe Geyla )ßipradiä'us filium /itum bat',
Пупе рт, bangus Bruno imponens ei nomen , [сиг ßbi fte/111.1 'zu '11. Po/lea vero
filio ejus òtepliano, Qtto Imperator; /òrorem Нет-[сё po/lea Imperatoris in conju
gio dedit. Hic ego qua'llionem , a quo Geyla & Stephanus baptizati funt'? non examine ;
dico tantum in vetulliliimii lectionibus, Zagrabicnli: Ecclelia Breviarii, nec elle veliigia,ba
tizati
leöusabAdalberto
Adalbertus S.Epifcopus
Stephani, deat folum
/àcro bapti/ìnatis
in leéìionis 3tiœ
fonte
I. Nociurni
levavit. line:
Quibus
Нипс
verbis
DE()
utrum
Adalbertus pro Patrino,aut baptizante exprimatur? hic non indago.' Oblervari volo, Re
Ест vocari Gey/izm, item quod Iinperatoi'Otto, Geyfam pro Rege , & Hungariam Regnum
agnoverit. Regnumet lzberrlmè liabere Fermi/it, adeoque lirmari ea , quae fupra ex S.
Stephano, Decreti fui cap, 8. delcripta funt , ne( ue ab Ottone , live collatuiu, live donatum,
Geyfze Regnum ab Ademaro lcribitur, at pra: bitum, & virtute Hungarorum partum , ab
Imperatore iplo agnitum , Regnum ei liberrimè Íiabere решить
Ab exemplo Geyfœ, Dircijiaus fe Regem, Croatiain Regnum ellicere procuravit, fed
ab lmperatoribus Conllantinopolitanis; fora ut femet a clientela Regum Hungariœ exime-_
ret, redderetque le fortiorem, in lubjuganda Regno fuo Dalinatia,& marisAdriatici dominio.
Videns enim ab Ottone , Geyfam pro Rege, & Hungariam pro Regno agnitam, hoc idem,
Croatial fune a Conllantinoïilitanis obtinere lluduit, obtiuuit ue Thoma Archidiacono telic,
dum cap. 13. ait: Ab zjlo lrcislao cœterißzccq/)bres cjus, Reges Dalmatiœ 8 Croatia ар—
ellati /itnt , recipiebant enim Regiœ dignitatis inßgnia ab Imperat. Con/laniìnop, Gac.
F irmat hoc Lucius, ex fcri tura fundationis Есс1. S. Michaelis lib. 2. cap. 8.'ubi: In Chri/It
nomine in Regno roatiœ , gubernante autem Domino Dircislavo, inclito Rage
&c. quie ad annum 994.. collocat. Horum conliderationc apparet, quid dici debeat, de utri
usque Ragni hujul, Ungariœ v_idelicet & Croatiae initiis. Videlicet: Si res metionda ex ve
ritate, Hungarizc Regnum anthuius, anteriusque elle: Si ex bulla SylveltrinaRegni Hunga.
ria» petis inicia: vel panegyricè aPorino Croatia.` Principe, Regni Croatiœ; hoc,Hungariam
antiquitate praecedere , inferri debebit, Cacteriim combinatione mox diétorum, fub Geyfa,
Croatiam femet a potellate Hungariae exemilfe arguo. Enirnvero Croatiam totam fubjuga
tam fuill'e ab Hungaris, ex antediéìis conliat. Circa 969. mortuo ToXa, dum quadriennio
inn-a, Duces certaretur, quis fupremam Regni poteliatem obtinere debeat, Geyfa demum jure
haereditatis femet ltabiliente, puto ego Croatiam lele, occalione-hac, a deferipta pag. 94. mu
tuas defenlionis obligatione excmill'e, & Imperatorum Conliantinopolitanorum gratia, Reg
num evalilTe, live ad promovendam Imperii Orientalis potentiam ; five confervandum , hac
quoque ratione, jul_ 1ртрег11 ‚ in mari Pfœcîpue, atque Dalmatia. Probabilitati huic fuílra~
gatur , quod 994. Dircislaus , lnclytus Rent` exprimatur, line oppolitionc , quae fciretur, tam
Hungarorum, quam & Ottonis Imperatoris Occidentalis Imperii, vel cujuspiam alterius,
Quare ante hoc Dircislai faetum , Croata: plenam libertatcm confecuti fuere, aut ab illaHun
ваго
5с1аи. Croat. Dalmat. filo Ducibus Regibusque Нашем-10: lor
garorum oblig-¿rione liberati , fub clientela Imperatorum Orienus luére. Geyfa, ex memo
riis fuis, quos in lcriptoribus legere eli, excolenciis fuis fuit lludiolior, quam ampliñcandi
Regni fui. Hinc in extraneos propenfUS, cumprimis vero Chriliianos fuilie delcribitur, fuis
vero fcverior. Ut feveritate fua, libi liibjec'ios eliiceret cultores, in litteris, commerciis , in
dullria, moribus: quem in linem, Chriliiana: Religionis magillris, libernm fecit, ad Hunga
il?. riœ Regnum aditum, feque cum lilio Stephano, per baptilinum Chrillo fubmilit. Itaque nec
1r11
Geyfae, nec Stephano, Croatia parcbat, neque iis fuit fubjeóta ullatenus.
Il. De Sclavonia vero,varias opiniones invenio. Illi qui Sclavoniam cum Croatia con
fuderunt, & polieriora faůa non dillinguunt ab anterioribus , fed putant quœvis ab orbe con’
s! dito, lic lietill'e, ut œtate eorundem, res habita.a funt in Republica; Res Sclavoniœ aCroati
cis non diliinguunt. Е (101110111015 fcriptoribus, vel pro affeëtu , vel liudiorum fuorum ratio
ne, in MSS,diverlàs reliquerunt opinationes. Ladanius cum Torneo, ex Ducatu Sclavoniœ
S. Emerici, a S. Stephano , acquilitam fuillè Sclavoniam putant. Quibus bene Ritterus ob
jicit: ( in MSS. Hi/loricum de Horvathia Ungariœ adjeâ'a examen , /ive de Ungar-ico in
Horvatiam jure) cur tacent? quo modo, quove tempore, vel a Stephano eli aquìlita Scla
vonia? vel accellèrit Stephano 'l Nec favet Ratkajo Ritterus, dum ille libì 2. fcriberet: Cu
jus ( Crelimirilfamam cum Divas Step/:anus Pannoniorum Rex ¿naudivilœt _1f/iam
Oefëlmiri in connubium Emerico ßlio pcylulavit , unile po/lea Divas Emericus Dur-is
~òclavoniœ Titulo alecoratust fuit. Innuere videtur Ratkajus, Sclavoniam Emerico, paétis
dotalitiis obtigille. Ritterus opinationem hancplene enervat, nec loci hujus eli , Ritterianum
examen exfcribere, Quia nihilominus Ritterus crederet,Sclavoniam continuo ab Heraclii
œtate ,partem fuillè Croatiae, ideo negat, Emerici nuptias, Titulum Ducis Sclavoniœ, om
nemque Hungarorum , ante Ladislai I. tempora in Sclavonia poteliatem , concludens: _Stes
t.'
‘_i
'
plm/zus autem, idem Primus Ungariœ Rex, nilzil juris, nilzi que dominii, aut proprieta~
ÍÍS, ultraßumen Dravœ in Sclavonia hala/it. Quomodo еат vitájìiá Comite , gael e
poßedit? 8221 fueceßòres штат Coronœ Ungar-ieee „антик? nufyuam invento. AC
i?
вvaы:r-T». quod Ritterum fugit, Dei mifericordia , Auguliäe пота? clementiâ, utilium litterarum Tu
trice; beneficio item articuli 7o. anni 1723. 111 111сет dari polie conlidimus, adverqu haulla
praejudicia ac pra'judicatas opiniones, unius veritatis amore. ItaqueJoannis Archxdiaconx de
Gvercfe, hac in quœliione fequentia funt: _ _
„ Satis indagavi , quœlivi, quando & (шанса, hœc pars Sclavoniœ, devenit ad Croatian
n RegeS, Öl ab Hungaris, ас Re no Hungariaa eli amilTa? fed hic vere quadrat ‚ quod lcrip
...liŕ
чв
lit Alber. Ab. Stad. Rara filîs idea dl,- guia multi multa loquuntur. Dum Sandvm
„ Pannoniœ totius Regem , cum exercitu petiillèt Counradus Imperatorscroatlœ Rex C_rerb
„ mirus ,S.Stepl\anum adjuvit , & XVI. Kal, Septembres, viétoriam habuerunt. In rel hU
» jUS remunerationem, dum anno MXXXI, Counradus cum Stephano per ambalclatores
3,
Emerico adjuvante pacifcerentur, pars hase Sclavonia` , quae Regni erat Hungarlœ, дат ›
“А“
"к:
НУ“:
k!
‚, pars, ‘а decennio Diogeni Duci Syrmenli parebat , a Culpe in Savnm inliuentlam, per flu~ '
„ vium Trebcs, & campum luteum , live Czernytz ad Dravum ufque , Regi Croatias cenit»
„ Tum Epifcopi Croatenlis jurisdictio ad Dravum extenfa eli; & Godimir, quali fulfills Ра‘
„ cis , Banus aCrelimiro declaratu г. Hœc amicitia cellioque , ne civiles faciat S- Stephan@
„ motus, iilia Crclimiri, futura uxor, live fponfa Emerici Ducis Sclavoniae declaratur. Mors
i:
‘Я'ь.
„ Eincrici , fequcnte anno fecuta , evertit connubium. Petrus, pro Emerico , T1tulum_Sc1a
„ voniœ Ducis obtinuit. Qui recuperarel volebat Sclavoniam , dotis titulo datam ,ut (11021121
„к; ‚, tur fponfae Emerici. ‘ Verum S. Rex quietis pacisque amans, iniquum cenfuit; fponlamlu
“щ,“гд
‚9
re {по privare. Quare Petrus, ut magis pio Regi complaceat, Cathedralem S. PerriQum
7’
que-Eccleliis abfolvit. Anno MXXXV. altero quem noliri Zeanum vocant 1n Regno
„ Croatiae fuccedente, & Stephani Regis terras moleliante, volebant Hungari , ut cell'as pal“
„ 108 501аУоп1ге , recipiat. Rex, non convenire Regi ; ut data femel recipîat, геГропФс,
,‚ prtecipue dum bellum apcrtum non inferrent. Itaque 1038. mortuo Sanéto Reng dum
”
viduam ejus excludi non polie videretur , ipfa Petrum , qua deliinatum a marito Regeln
9)
ut dicebatur, in Socium curarum alTumplit, Sed is totum habere cupienS, cam culiodiœ
„
angulliis conclulixrn , mifere habuit. Duces , Epifcopi, Comites. ad quos Regno provldflre
pertinebat, libi metuentes , dum hœc patrari cum Regina vide-bant , Samuelem Dufem э
9!
Я
Oba ditlum , qui ex primis Hungarorum Ducibus ‚ Etheo nempe defcenderet , Regem 5110111“:—
Petrus fugit ad Henricum. Oba vero, ob receptum Petrum; Bojoarios &Carenrmosncll
Я
deprœdatus. Poliquam autem Henricus, Petrum adniteretur reponch , Stephanuscfnmwf"
,D
„a, Banum Prafca conlìituit.
Rex Volofclavus Petro
appellatus, repolito,
montes Andreas
Trivallos & fuit oppofxtus
Servios , qui, ul'que
ad Drinum Реши“Velin"
Imm“› m
01 er~
Шаг. Baltñafaris Kerçfclicll,
1:1 À’ .2:11 Przbfxfzarer Pat-off: referir Per."ch IH.
Ofteriih captura, era-cet. Petrus feg-uente 1.1".) incruxs , Quirk-«Sœlefîâ feoelîrf.
Andreas Rex ‘fabîlîto foi Regno, ¿e refraçeran :'ls Regzi газы; illîŕtus, Adalbermfn
`1¥I$`ïl$
{гагат Паст Бес?! Sdavonfœ. Rad-.xs auzem Palltfnum Reg-1L Iii Regan Croat@ eo
девили, à Sclavonïam ad veteres limites Zeitìrœ выдай reìuxerunz. Dícmzt Bel?.
memorias fervari,in Belica, Батат, alïïvlue lœis. Adalberto five Bela Duce, ob cert»
il nateu: puerum Salamonem, af: Heinrici £51121, ei fpœizrn orìirmtam, cum Rege Anim
‘J marte aperto рад—чаще, lice: Dux Bohemcfruzn cum exe-rcito Andre/.1m диким, in fuga tz
iìfiül ßîí
rn-zn Rex Andreas ex equo сайт: ¿L worms, à-fzum ent, qu :d Dux Bela Regno poire
rur. Qui Salamonem in Ofîerrizn prœciulit. Heinrion inìfgna luc cenfens, Otìervizn'n
remit, fponbm Sali-limoni deriît, ас au iin Bela morte, cum exercìtu in Pannoniam inmœ,
Злата-зет. Reg-xo ¿i Corona? refìiruit. Filii Bela, Geyt'a ¿t Ladislaus in Poloníam Ба
gëunz, ac infie cum exercirn гадалка, Epizbcpi ô: Procens .zc componunt, ut dur par
tes Szlamoni, tarda Ducum efec, Quibus pac-unis 1:64. Quinqueßcciefiis coronams её?
Salamon. Een'em cocafione Emo Svinifnïr Ducum Sorsrem , uxorern dao-:m valant , 6c
cum ea oeil-am Sclavon'œ ракет, uci clim а Sœp'nno Rege , dan fuera: . Elf: Creßmîri ,
(partir Ducis Emerïci. Reliq'ium Lafiïslacs hab-uit' _. cum parte Hungria.' тёще ai Til;
‚7
'siam ¿i Arabonem, ut eTth in Comitati: Crif'enfì :naive memorie Lailslaî. Ariìnitaœ
З!
lue, Svinimîr pote-:rs hâus, afi Regnum Croatia! рений: Ladislaus ¿a Ges-£1. afi Coro
nam Hungarorum, Salamonem Bofnarii ipr'i, 'luid ipíi en: , fun: perfecud,
l quoi poî'ìrem'l Carens Regno defierit.
Joannis Archiìiaconi , utpote ad medium famili XlV. :ribentis ‚тёща: duobus freu
iis pofzerioris, prœmîilä relatie, firmari debet OuareS. Казан Stephanum , in exordio Reg
ni fui , totam pOLTediiTe Sclavonizm, evincunt Diplomlta. Prfmb S. Regis Stephani in fun»
dationalibus litteris anni 1039. Epïfcopatus ФцЕщПе-Е-гсьйгпбь ubi œrmìni Díœceiis deferi
buntur,
afnam, legere
guar шара
ей: Prmzum
vanwaar;terminanTertiary:
~ _facs/11am
Кори: 25?“
Орг-а,
aldones
filma;
реп-гимал-
agarra. Фиалки
al
щ dicitur Reonrcc/'zjïcut ¿mici-:fzs a Ваш/250 ,jl/per Savmjïuvfwmterrnimtur. 51

пе uti hic, шей/Попади, оссНепЦЁгчиг Dîœceiis limites, ex Lnìiœtis ñuviis Videmus ее.
fcriptos : ita dubitari nequit, limite:I defignatos, in juridictions' Corona* , ae S. Stephßni Шт
пса fuiLTe. Perro dum um Ozora quam & Klupa., aîuœ exprimuntur, dum Шара, а1Е11
eiTe nequit; quam vel Gilpa, five Colgïis; vel Кгира, evidens crc: nunc (Идиш fuperiarsm
&lavoniam, S: Regi Stephane paruîfe. Gîcra fluvius, five aqua, an aiia fit ,aut oiim {ас
eric? quam Стою, five Uz_0r1'cz¿1, ad V«'zoram moi-ma: Bohr l? mihi ignomm efe, ccn
fiteor. Apu/1 Ge )grapbosfozorfczam , prope “'zoraminvenïo. hiemini: Bouin. Dec.z.lîlx
zo» Vfürbeczius Р. 2. Tit, 13. Stephanus quoque Rex шаги: Die VII. ешь. an. 14.26. ех
primit in Titulo (squame: Grazia' ВЫ ,_À'oï Princely; .Stclw'zanax ТиагЁо Тип/ЮГЕ
сш'иг , Rex MLliœ, Bofìzœ , mmírinzarum Cf'zlumergífam гепатит, Dalmatfœ , Croariz
parti: ifzferz'oris ooeidentaliam partiam, U oriœ. Solar, Podi'z'rxfœ &c. фиат а Botnia,
ut diîingvieret Stephanus, ita etiam Uzoram , juris elle diflincti, quamvis a fe paifeìl'am, 1}
dient, Quare cum pro hac, Reges Hungarife bellàlTe confìet; h1nc Га!) Stephano, fuiffepab
tem Hung/aria' confequitur. Proinde extenfionem Regni cjus metiri poliumus , inœrprœtari
qre illud Porpbyrcg. quod Turcis, five Hungaris a meriéie Croarfe vicinarcnrur. Нет-ли
illud: aDanubio fijner' Барит/{аудит terminaux“, redu'it manifefium : S. Stephani Reg
num , ultra Dravum extenfum БЫТЬ; Savus equidem, refpeftu Hungariœ poil Dravum ей,
atoue hic ad Savum , Savus ad Danubium infinit. Verum iilud : Supra jlvam; quoufìue
intelligendum fit? demonflrazii careo fundamento. П. Videre efl apud Celeberrimum, ll
lux'lriiîimumque D. Adamum Francifcum Kollarium (Virum fuis promeritis, cumprimis in
re iitteraria. eru'lilionisque Patriarum rerum , immortalem , atque dignillimum , quòcum om
nis fecutura mtas, gloriari jure poterit, demoniìrareque cuivis , вещее hac, Horuillè bonis, uti
libusque litteris Ungariam , babuil'feque lilium , cum quovis hac агаве erudito conferendum)
НЕПог. Dipl. jur. Patron, lib. 2.pag.85. Diploma S, Regis Stephani,FundatíonaleMonaRerii
S. Adriani in lnfula Szaladenfi ab anno lolo. ubi Abbate Latino ordinato, nominatoque Рев
tro, ultra гадина: praerogativas , confert Pifcinas Monafieriojuxta Цитат in Baku( quod
„драит Пгпйдсас) item m Drava. Pro decimatione quoque villas, quas inter: Sclavorziaz
Rakoljan hodie Rakonog, five vulgo Rakovecz, Item Kal, hodie Kalnik ‚ РОНОгу/атшю
Polana , Кедр], hodie Kofztel, Ger/ê, Pat/za, nuncPaka ; AracÍza nunc Hrafch' , Rec/:e
nunc Reka, J'rl'erenye nunc quoque PP. Paulinorum poileílio. Нес, partes has Sclavoniae,
S. Stephano paruilïe, palam faciunt. Tum verò . in parte \Vefprimenfis , in parte Quinque
Ecclefienlis Parochiae ,five Dioecelis (quia necdum Zagrabienlis fundata futh ,' indica
l'.
Sclav. Croat.Dalmat, jùb Ducibus Regibusgue Hungarìœ. l 103
re videntut , verba Diplomatis: Ia duolnis Epi/copis Modeßo 8 Boniperto dedicaram fuill'e
Ecclefiam S. Adriani. Item infra : Ne Epißopus Parochianus iniurias', guerimonias,
in collatione decimationis prœdic'îarum villarum [intentan/ibi alias terminos- decima
tionis aflignando contulimus. III. Bela IV. in donatione terra Klokoche Anno las 1.. no~
_no Kal.Januarias faéta, Radus, hujus ne fratribus, ait: Qui ale/iliis Jobagionum S. Regis,
de Gorlcìa oriundi [игу—ат, ob fidelitatis _/ùœ meritum , gua Patri no/lro ë’ nobis jêrvi~
verant, tanta donavimus prœrogativa libertatis , ut tam Ер]? ‚ quam ab eis in регрешит
deßendentes, de domo Ö’familia alo/Zra de cœterb сел/дали”. Porro бойца, а qua.
Archidiaconatui in Ecclefia Zagrabien i nomen , fi moderna non eil Goricia, celebris olim lo
cus, in limitibus Sclavoniœ a Croatia, fuit. Нос demoniirant tam diplomata, in quibus Со
mes Goriceniis infcriptus legitur, ut in hoc: Boncelaus Comes Goricen/is, quam Si МИГа—
lia песета Zagrabienfis Ecclefiae, ubi initio Liber ille Mgßalisdècundum ritum 8 c0mmu
nem ob/èrvantiam, Alma’ Ecclejiœ Zagrabien/is, Goricen/is vulgariter nuncupatus, ê’
in hunc ordinem pulc/zerrimum reizôì'uv , [их/тег trespartes Principales &c,v Item in Вте
viario, inter Rubricas Breviarii: Finis Rubricœ generalisfècundum olfß'rvantiam chori
Zagraßienßs , guœ постиг Goricen/is , nemoe Rubrica , ac infra: in Ízac tanzen alma, ac '
celeberrima .Eccle/ia Zagrabienß, guœ Rubricas 'regulatijímam modumgue jingularem,
В approbatißimum, Goricen/is nuncupatur, è’ habeat, 8 /ècunalum e'unalem ¿ruben
natur &с. ut Goricza clariflimus olim locus Рите apparaat. Sane Goricenfis Ecclefiae, Ге
cundum cujus rubricas, Zagrabienfis Ecclefia ftaret , quod fcirem ego, fcriptorum nofirorum
nullus , vel mentionem injiceret, quam nihilominus fuilfe antiquam ,Miiläle cum Breviario
evincunt. Sed de his DEO miferente alias. Caeterum cum Bela IV. Седеет, Radus cum
fratribus , procedere ex filiis Jobagyonum S. Regis ,ex loco Goricza , non folum evenit S. Re
gem Stephanum , Sclavoniam hanc fuperiorem tenuifl'e , verum damnari nequit opinio illa,
vivente Geyfa, Sanëtum Regcm Stephanum, Ducem Sclavoniœ hnjus faille, Наэс fi ita, S,
Adalbertus Apollolum Stephani , eo commodius egit, fi, ut Balbinus vult, Adalbertus in СЕ—
vitate Modrufii przedicavit. Modrufio enim ad S. Stephanum , Goriczam pervenerit, ac indo
Strigonium. Accedit: In metalibus litteris Nobilium de Draganich ,exprimi: iretfùbtus топ
ticulunz in Spera Goriqa ( five Sanëlia Goricza) vocatum; quod ñrmare videtur, locum
S. Regis olim fuiiTe, dum per Брей Kraly, hoc'efl Sanctum Regem , Divuantephanum in
‚ dicari , ac exprimi , a noflra hac natione , noturn eil: iinvulis,
S. Èmericum Ducem Sclavonïae гите, firmare allunde nequimus , quam ex Breviario `
vetixßo Ecclefiae Zagrabîeniis, ubi die 2da Septembris, e/ŕ oßicz'urn [òlenne; Depo/itionis 15',
.Er/lerici Ducis, notat ue Rubrica, ad mox difiam diem Je балда Emerico Confçßòre Du
ce Sellavoniœ. Capita . oratie, 8 leél'iones „Леи: in alio {дуга/[ю ‚ de [Vovembrzl Die au-
tem quinta Novembris habet : De Балда Emerico Duce Sclavonia’. Ad Vefperas Anti
phona [equens eil: Lœtare Pannonia, mater f5’ nutricia, cole cum Iœtitia tuœ prolis gau
did. Gaude Ü »Sclavonia de tui Ducis gloria .° DEO vota dulciafòlve laude varia: .ÍE‘
SU bone prœmia da , de Cœli curia :~ populo рте/ёжит colenti jölennia. Pjal. Omnia
_lana/am. Lectio primi Noéturni Япеоас: Beams Emericus Dux Sclavoniœ, glorzofus Pri
mogeniflß, Sanc'ïijimi Step/zani Primi Regis Hungariœ, modico comentas `[фрау-е &с.
De Breviario hoc, ita ejus prœfatio,
l „ Сит in Diœcefi Zagrabienfi ell'et magna penuria emendatorum Breviariorum , fecun~
„ dum ordinationem ( пс, vulgodicitur Rubricam ) diéìœ Ecclefize: eademque Breviaria, mag
” “a CX parte, lOnginquitate temporis corru ta , ac depravata, plerorumque Scriptorum Ят—
‚‚ pericia haberentur. Rflimus in Chrillo Ракет, Dominus Ofwaldus , memoratœ Eccleiiœ
„ Zagrabienfis Epifcopus , animadvertens oflicii fui, debere ejusmodi pœnuriœ occurrere,
” а‘Чи‘г providere ; ut ex facili Breviaria in utilitatem Cleri totîus Diœccfis fuae ,quam emen.
i, datiílima haberi pofl'ent: proindeque in earn тет intendens: ut & oprime emendarentur,&
n cmendata imprimerentur, opera at ue diligentia Venerabilium DD, Georgu de .Bex1n, &
„ Blafii de Kemlek Decretorum Do toris , Archidiaconorum, & Canonicorum 11n prœfata
и ECClefia, ad тешат memoriam, imprimì facere curavit. Itaque & uam optima calliga
9! ta › & impraeílä Гипс, auéloritate Rfi'mœ Paternitatis fuae; &jam in _ ucem exxtura, ut и—
‚, nusquisque facile, & prœçipue Eccleiiaßici ordinis miles, cui rire & Julie laudare, absque
n fyncopa & verborum truncatione, Sacra Canonum jubet inflitntio , ea aiTequi pollit, quae
» antea pallim ita bene correóla habere vix licuìt, Quorum prœftantiam facile agnofceso Le«
n ¿lor optime, fi vetera illa Breviaria & Rubricas, cum his non fueris dedignatus conferre.
In MiÍTali œ ue, S, Emericum Ducem Sclavoniœ fuiffe, Rubrica exprimit: In Ред/Ее? В.
Emerici Ducis òclavoniœ Introitus. Polt Ieétionem, quamvis минета ut ajuntmàleíîß
С с ß
164. Notizia: Praliminares Pannen/'ie literie Periodos III.
¿e Вис-аки, initium byu-mi, quem nos Profam vocamus, hoc cil: /iirps regalis, proles Re
is, imitator vera legis, vera dea/it gauji-J ifo. Prima Verba inclu-ant , ante Stepllanum
генез fuiile lHu ngariœ. <
De Emerici Sponfalibus , bec babet Breviarium Zagrabienfe Leélione VI. Interea сит
ex paterna ауре/Моле Virgo No'ôilis, Reato Emerico defoonjizta :jj/et, 8 ааШид‘а: [р
Je carnalem generationem, propo/iro vin/*initatispoßponens —_- intac'i'œjàœ соты is
incorruptam/èrvavit virginitatçm, Po/l „веер/спи: орегЁЬЩ‘ vzrtuQ/is Üßnâ'is,.fzd шс
in œtatejuvenilifeliciter migravit ad Dominanz. Qua.’ Ша? & cujus? virgo Nobilis íue~
rit? quœ ex paterna difpofitionc , defponfata Emerico fuerat, dilputant foriptores. Neque
noflri ell: inflituti , quœflionem examinare. Priora unice, ad lirmandum Ìoannem Arcbidia
сопит, pofuimus,
lll. De amiíl'a fub S. Stephano Sclavonia , quam nunc inferiorem vocamus ,videatur Ce
drenus,ac alii. Scribunt enim , etfi in anno varient, Diogenem quemdam creatum fum@ Bul.
gariœ ac Sirmii Ducem , ab Imp. Orientis г atque eadem hac occafione , Croatiam ab iis'iem
Impp. in lidem fuillè acceptam. Quod nihllominus oflremum antiquius ell , uti fupra ex Lu
cio edoäum, dum anno 994., Dircislaus [неф/[щ Rex Croatiœ fuerat. recole ibi dicta. De
ceÍl'a vero fuperiore hac Sclavonia , occafione belli cum Conrado, quem Salicum vocant,jo
annie Archidiaeoni narratio firmiri, росой ех Wippe telle oculato ,apud Adlzreitter Р. 1. lib,
16. pag. 4.20. ubi ad annum 1030. fcribit: Eodem temoore multœ dijen/iones intra gem
к
tem Pannonicam ô' Bojoarios, culpa tanzen Bojoariornmßzc'i'œjiint, ita: ut bray/:anus
Rex Hun ariœ multas incur/iones 8 gradas in Regno lVoricorum, id e/l Водил-Богат
faceret. Émile commotus Clzuonradus сит grandi exercita ирег Ungarns venir. Rex
autem Stephanus mini'mèßtßiciens atlverjitsßnperatorem, orationilias ё jejuniis in uni
ver/2) Regno jiio indic'iis, prœßa'ium Domini tanturiznzoiloßagitabat. anerator jam
munitum Regnumfluviz's Ö’ jill/ls intrare non vtt/ens , multis tanzen Prœdationilnis, in
,cenállh circa terminos Regnz, injuriamfiiam atis ulci/¢`:ens,rever/ùs ф ‚ volens tempo
re opportuniori , capta Ли: peragere. ¿ed ius/ilus Rex ÍÍenricus ( Emericus nobis)
.ad/wc puerulus Eigilberto Fri/ingen/i Elm/¿opa creditus, ( hand ergo Gerardo, quod nec
.letîiones Breviarii Zagrabienlis Gerardo attribuerent) Legatione Stephani Regis,p.zcem
rogantis accepta,- unico сап/2120 Princigum Regni, paire nejèio, gration: reconcilia
tionis annuit,ju/te` Üfàpiemeragens, gui Regen: injzg/lè injuriatnm, ultropetentem gra~
tiam, recepit in amiciziam. Sanc apparet ocealio , qua Croatiœ Rex Creíimirus, Stephano
adelle potuit: item qua lilia Regis Crelimiri , ex paterna diÁbQßtione ( nempe S. Stephani)
Beato Emerico tlefì/onjfzta qnt, cellìzque Creliniiro fuperior heee Sclavonia, circa annum
ветре 1031. ln reconciliatione Ша, quam Emericus procuravitßuud ita puerulus fuit, ut
vox hœca Wippe pulita innueret, fed potins [enfu ёзшгмп Zagmbienfis, afl/utc in œtate
juvenili. Nec folum amilla fuit Sclavonia hac occalione ; rerum credibilius Bojoariœ lines
extenfi fuerìnt, _
1V. Sub quo? & qualiter'? amiílìi fub Stephano Sclavonia, iterum ad Sacram Coronam
rediit, ell indagandum. Profeéiò in civilibus illis,a morte S. Stephaui mocibus , recuperan`
dorum amilîbrum non fuit occafio. Quare polleaqunin Andr-:as I.Re¿num fuillet allecutus,
' Adalberto , live Bela fratre, Duce Sclavonia.A nominato, per liado Palatinum, amilla recupe
ravic, Наго fcribit fupra Joan. Arcbidiac. Heee nuque evineit Rado Palatini , teflarnenta
ria difpolitio, inter monumental Ecclefiœ Quinque lìcclefienfis fervari, cxpc-'Jirique lolita, Se
anno lnearnationis Dominicax MLVI. fecundo nonas'lunii , IudítiioneX. per Andream Regem,
Ragni fui anno Xll, Alba: Regiae, in Congregatione Ragni confirmata, Ubi: annzoflo ego
Raclo Palatinus , licentiá piißimi Regis Andreae, e/'usl :te Рта-Яз Adalberti invic'lißimi
Ducis , partenzpoßèjionis meœ , SPetro Фатум-Его e/ien/iordinavi , ô' Illaurum ejus
dem loci ifaopunz ,/Èiritualem in atrem adoptavi,jj1erans ~ recenfens legata, intra
qua: villa Rava, fors odie Raven, infra: Ecole/iam autem uamfùpra Dravunzjiuvzl
um, in honorem S. Michaelis Archangeli œclijïcavi, 15' llano Sanc'îo Petro, ac prœfaro
Ep'fcopo Mauroeommenílavz, ut indefèmper in promptu Plebanum haßugßèt De
mum: Rogan' etiam gratzam Dominorum meorum , gloria/i imi Anclreœ Regis , ô’ ор
timi Ducis Adalberti , ego Rada Palatinus, ut Monaßeriummeum S,Demetrii , драг
Savumjïuvium, qíuod maltis bellico/is Laboribus, cum tota Provincia illa, Sancïœ Co
ronœ reélg'ßcavi, iteram aqui/ivi, guia illud mona/lerium ф ín Paroclzia S. Petri Quin
gug.Eccleßen is, [сиг in fpirztual'bus ; ita etiam temporale dominium, guod ego Ratio
т illo Ízaoeo , quod Prioratunz vacant, ded: etiam ò'. Petro Quinoue-Eccle/ien/i'ů’ Patri
палю Muro, ubi etiamjêpulturam volo curam ipßus .Mona/lerii, jènzper ‘lg/è E1
к рт
Sclav. Croat. Dalmat. jïib Duclbus Regibusgue Hungariœ. 105
pi/ëopus, vepo/l eunz guifuerit Ízabeat; Ö’ curam Omnium poßêßionum Ecclq/I'œ , jeu
Mona/terzi ip/ius, уши/„им ubique per Regnum glorioßßimorumDominorum nQ/lrorunt,
ipfìtm mona/lerium po//ìdet , Epijèopus Quingue-Eccle/ienßs teneat. Hace quœ exponit
Rado Palatinus, pro motivo Con/èn/ìts Regii, dum in Regni congregatione, ab Andrea Re
ge, & Adalberto Duce funt agnita & conlirmata, tot tantorumque tellium notitiam haben
tium'lide, demonllrant , Provinciam S.Corona' гите; hanc fuill'e ab ea avullarn,atque iterum
aquilitam , & rectilicatam, Verba illa, cum tota Provincia, utramque Sclavoniam , aquili
tam iterum fuilTe teliantur. Si quis tamen difputare vellet, atque prœtendere: nequaquam
lrtramque Sclavoniam , at unice inferiorem aquilitam tum fuilTe, _talem confulionis declama
torem elle, docet monumentum , quô dilponitur: de Ecclelia S.Miehaelis fupra Dravum llu
vium , quœ nunc etiam in monte Legrad ell, item de monallerio S, Demetrii fuper Savum llu
vium , quod fuit infra hodicrnum,-Jefzenovecz, ut Cartha.J G_eographycœ hrmarent, ac legato
rum locorum relatio, ut Sauna, nunc Szunja, Rava, n'unc Raven &c. quae in moderna fupe'
riore Гит Sclavonia. De inferiore autem tellantur: tam Legatum Eecleliœ Quinque-Eccle
fienlilfaëtum, quie vicinior fuit Sclavoniœ, & tum hujus Diœcefana;quam & Verba: Ad [юс
juxta Danubium villani integrarn dedi S. Petro, itaque totam utramque Sclavoniam recli
ficavit, ac iterum aquilivit Palatinus, qui a morte S. Stephani , 18, tantum annis cli inferior,
' V. Sed recuperatio hœc longaeva non fuerat. Hand tamen conllat, quando, uave occa
íione, ac qualiter, Sclavonia haec, fub poteliatem Croatia: Regum revoluta ell. arias opi
nationes ex MSS. litteras clam olim colentium, eruo. Ladánius putat, occalione dilcordia
rum de Salamonis fuccellione, ad Croatia: Reges recidilie, ac bello fuill'c recuperatam, Aliì
Demetrium Svonimirum , ex forore Adalberti Ducis , live Belae natum fuille credunt, ad quem
ut matris fuœ portio , Sclavonia hœc fuperior venilTet, ipleque hujus acceliione potentior eva~
dens, lucceliivè, Croatiœ totius Regem fe elfecil'l'et. Verum qua ratione rediverit ad Croatal
Sclavonia? dum veritatis eruendœ media deliderantur, opiniones delcribere quid juvat? Ca
nonizata , prope opinio ell , fororem'Geyl'œ ac Ladislai, fuill'e uxorem Demetrii Zvonimiri,
Helenam nomine, quod nomen ex Privil. apud Lucium lib. 2. cap, 15. erueretur , ubi intra te
lies: Imprimis guidem Helenœgloriofgßimœ Regina. Ell autem diploma, anni 1078.Rit
terus apud Lucium identidem in diplomatis legens: GojìondBano, Geyfam hunc fuili'e pu
tat, qui lub Crelimiro , anno 1059. Banus fuillèt,eujus ope, adverfus Salamonem continuall'et
poll mortem Belœ patris, prœtenlionem. Tranlivili'e illum ad Crelimirum, dum ab Andrea,
Salamon in Regem Hungariae dellinaretur, Verum cum haec , totque alia. lint incerta, mif
fa facimus. De uxoribus Zvonimiri infra dicemus. Porrò cum certum lit, Ladislaum Pri
mum, live fanctum; Sclavoniam recuperâlTe: Poll Andreœ I. Regis Ungariœ mortem, eam
iterum , quacumqueîdemum ratione ac anno, Croatiœ Regibus fuili'e obnoxiam , caret dubio.
Quod veroSclavonia, & dillintta lit _a Croatia, & ad Croatia? Reges non pertinuerit,ante an
num circiter 1031. praeter luperius (Еда, roborant fequentia. 1mb : Quod Reges Croatiœ,
in Privilegiis, fuisque lcripturis, nunquam fe, live Duces, live Reges Sclavoniae , aut Sclavo
rum nominaverint, adeoque juris fui Sclavoniam elle , nec umbram reliquerint. Reges fe,
Duces ue Croatias Dalmatiœ; vel Dalmatinorum,Croatorumqueinfcribebant. Contra,Scla
vonia, )ucatus fubHungaria: Regibus fuerit,hujusque Duces, ante adeptam Coronam, S.
Stephanus, Emericus, &quidquid lit de Petro, Adalbertus. Deinde ut fuo loco` alii. 2do:
Quia intra monumenta Regum Croatiœ , nec Zupaniœ, nec Banatus, nec loci cujuspiam , re~
perire eli memoriam vel nomen , quae in Sclavonia ell'ent. Quis porro credat ? adeo extitill'e
ab iis negleciam, ut SclavoniaI nulla ratione providerint. Econtra tot fcripturœ, collatio
_ ncs, donationes, memoria? fuperlint habeanturque in Sclavonia, aut locorum in eadem , Re
gum Hungariae. Quar'e pronuncio : errare omnes illos, guz'hodiernam LSclavoniam, Croa
псе adfèrzbunt, aut cum ea confitndunt. Quin li verum ell Helenam Zvonimiri , гите Го—
rorem Geyfœ @L Ladislao, cum ipli ab anno 1071. Regios honores & titulos habuerint, ut
infra ex inlirumento pag. 127. Hillo`r.Zagrab.ubi: Anno Regni S. Ladislaifeptinzo,C/zr'zßi
vero 1076’. revelata ç/l dextera S, Stephani Regis. Zvonimirus vero, annis 1070. & Ге
quentibus, Banus in diplomatibus Regum Croatiœ exprimatur; obtenta in conjugem horum
forore, & credibilius Sclavoniœ parte, aut integra etiam , ob bella cum Bulgaris gella. De
Regno, RegisqueTitulo fuit folicitus, & anno jam 1075. Rex fuit Sclavorum, ut reccnlet
Lucius lib. 2. cap. 10. pag. mihi 85. А: сит eodem anno Zvoninzirum Regent nominvtßrrip~
tura ejusdem archivi( Monial. SS. Colm. & Dam.) & infra jicuti pro Веге Щаиогит anno
1075, jam habitum( Zvonimirum ) apparet ; ita Coronam Ö’ Блиц/Цитат Ragni Cromo.
rum &Dalmatinorum anno 1076. in ß'nodo a Summi Pont. Legato, ßlcnmitcr fir/ée
руд con/iat. Hinc videmus: Sclavoniam Zvonimirum quocumque детищ titulo,tcmiili`c,
‘
HÃ/ÍOI'. Ваши/гид: Кегсд/ёйсдп d d Anno
106 Not/'tias Prœliminares Pannoniœ Veteris Perioduslll.
An'no 1075. pro Rege Selavorum fuilTe habitum , atque l'equenti anno 1070. Croatia?, Dalma
tiasque Regem 1111132: еНеёЪпп. Qnare fccutam puto ex facto hoc , quœfiionem illam: utrurn
Sclavonia fuerit hac `ratione amplilicata? dum Rex Sclavoniaa Zvoniznirus,êf’ pro Rege Scla
vorum habitus,'Croatiae Dalmatiœque Regnum, Sclavoniee adjunxit; aut vicillim , an Croa~
tia per Sclavoniam fuerit extenfa? Primum Reges Hungaria? , Banique Sclavoniae funt tuiti,
dolignáruntque in to: Топаз Sclavoniœ Banus. Alterum Croatia@ Dalmatiœque Bani, ac
Zvonimirus ipfc,i11 to: Totius'Croatiœ Rex, nili fors illud: ad Serviam extenfum, intel
lettumque voluilict. l
вешаете hic, monere item lectores voluimus. Refleëlere I. ex vepiliolis Romanorum
Pontiiicum, Scriptorum quoque operlbus, hac œtate , non levem enafci, in rebus cognofcen
dis dillicultatem. In Regiis dillribuendis Titulis, largus admodumfuit Gregorius VII. Е
nimvero quamvis Zvonimirus Sclavonia: Rex , anno jam 1075. habitus fuerit , tamen ut exhi
bct epiliolam Lucius cap. XI. libri a. idem Pontifex anno 1078. l`cribit llliclzaeli Sclavorum
Regi,qui , ut ex epiliola deducitur: Dux fuerit Chnlmiœ. Rem hanc explicare nititur Lu`
cius , dum ait: Zvonimirum Dalmatiae,Croati:eque Regis titulum habuille, adeoque ex com»
muni Sclavorum nomine, Michaelem Sclavorum Regeln elle appellatum.- Damianus ibidem
apud Lucium,'ad Nicolaum ILPapam, Gaudentium Apfarenfem Epifcopum , Epifcopatum
dimilill'e, & ele SclavonicoRegno [галит navigans, ait: lz'ttoribus/lnconitanœ urbisappli
cuit , a gua non longe рез/1 bienniumfeliciter ooiit, ut hinc eveniat : Sclavorum Regis ti~ д
tulos, datos fuillè pluribus, qui attamen Sclavonia: hujus Reges nunquain fuére. Сиг hœc,
fanclus feterit Pontifex? ii facile interprœtabuntur, qui politicis liudiis dedêre operam. П.
Anteriores Croatiae Reges ,. а. Conliantinopolitanis lmperatoribus, Regia-'e Dignitatis Inlignia
accepille , Zvonimirum autem fuill'e primum, qui hire a Romano accepit Pontífice , li vera»,
ieg'itimaque eli, Zvonimiri inveliitura, quam ex Baronio refert Lucius. III, Ladislaum
' fanëtum , elli) admonitum a Gregorio, uti tcliarcntur epiliolze ‚ a pluribus exl'criptœ( vide eas
etiam apud Illm. D. Kollar dejure Patron. ) nec Legatos Romam mittere voluill'e, neca Gre
gorio invelliri , nc fubjeëturn elliceret Regnum , hancve ell'e eaufam , quod coronatus non Еще
rit in Hungariae Regem` f
Monere vero voluimus patriotas, errâll'e Ratkajum & Szentjvanium , dum ad haec tem
pera, annumque 1074.. Gode/ôalcum Regem pofìleruntSclavoniœ noßrœ. Szentjvanius ait:
Ре]! тонет .lvlíroslavi , Rex Croatiœ BDalmatiœfuit Znoimirus, cui Paulus CroatiœBa
nurfaélus refrac'larius, magna ex arte Croatiampro /ëoccupaverat Eoelem autem гет
роге Regno »Slavoniœ prœŕuit _Go efèalcusRex Ö' Martyr , poß cujus lilartyriumRegnum
uogue revolutum e/l aalZvommrrum. Miroslaustonimiri antecellor non fuerat, at Slavizo.
giupbyntellatur 949. Mirolilavum a Pribina Bano occifum fnil'fe,hi.ne 1:7. annis anterior ell
Zvonimiro. Paulum Croatiœ Banum , ante annum 1226. monumenta non exhibent. Rat~
f kajus fcribit: Cum vero Gode/¿'alcuslllartyriumjùbiißèt, orlmtum SlavoniœRegnum Prin
cipe, po/l long/1s ìnter ¿Wntientes proceres agitatas controver/ias, tanclem Zvonime
ro Dalmatiœ 8 Croatia imperanti defertur, ut guœferê/èmper Regna eodem goude»
bant Principe ,jam тифа: ejusdem Regis imperio , acjòcietatisfœalerejungerentur. Ve
rum erallùrn Ratkay errorem, qui quœquœ de Slavis reperta, Sclavonia: huic attribuit, li
lubct exBaronio condifces, ad annum 1065. quiGodefcalcum trans Albinae Slavoniœ , Dioecelis
l-lamburgenlis fuilTe Principem , ex Adamo quodam Scriptore, rebus illis prœfente, evincit,
Caetera tam Ratltay , quam Szentjvany ex fupra relatie, corruunt. II. l\’lonere voluimus:
lì irterum noi'trum in MSS. opere fuo : de Hungarico, in Horvatlu'amjure; defcriptam a
Baronio, atque Lucio,Zvonimiri in Regnum Croatiae, т Legatos Pontificios invellituram,
ad fabulas rejicere` Et quia Hilior. Zagr. pag. 312,Ze [оку Epi/copas, Nuncio Apolio
lico illud quoque ante Ritterum negâlfet; Ritteri motiva, dillulius propolita, compendio da
mus,1eéioriexaminanda. Itaque Ritterus, I, cxfcri tis Baronii, Luciiqueverbis, miratur
tanzte rei, tolte iplò Purpurato patre , atlmirationeplane ¿lignee , nullaŕfuperelle, nec Grœ~
corum ¿nec Romanorum Scriptorium teliimonia , dum» nihilominus Grœcos ,latere non potuit,
& illorum negleótus; ac Zvonimiri ab illis receliio ; & Regis novi a Papa creatio, dum res
ejusmodi, ex fuis caeremoniis funt ex natura lic publicœ , ut cellarî, occultarique nequeant;
publica nempe in Regem coronario. Il. Si praetendatur Grœco's ideo tacuilTe, 'ne ignaviœ,
vel impotentiae arguantur, dum rem tantam permilill'ent, quœrit, Ritterus, eccur in viti»
Pontilicum large accuratillimeque deferiptis , a tot praelìantillimis, celeberrimisque viris , res
tanti momenti taceretur. Quare III. metuit Ritterus,Demetrium RulTorum Regem confun
di cum Demetrio Zvonimiro , nam de illo Lambert. Schaphnaburgenlis teliatur: quod anno
.1075. Moguntiae Henrico occurerit, cum donis preciolis , ревет: ut auxilio fibi foret fqontra.
‚ . ‚ас.
‚ „ Selav. Goat. Dalmatfùb Ducìbus Regibusgue Hungariœ, 107
fratrem fuum, qui fe, per vim Regno expulifTet, & Regnum tyrannica immanitate occupâf'
fet. Hic idem, lilium fuum ad Sedem Apoßolicam prœmiferat, Baronio teße: Gre orìus
PP. Legniztos` mißt ad Demetriun: Rußbrum Regem, cum ¿dem Rex ad jedem Afm/io
licamjuumjïlium prœmgflßèt. .IV. Thomas Archidiaconus Salonitanœ Ecclefiœ Pontificum
ex antiquis monumentis confcribens, fynodos Provinciales omnes, Laurentio Prœfulante,
Zvinimiroque Regnum tenente coaélas, memoriœ prodidit, inter quas & ejus de qua fermo
ell, ita meminit: Í'Äs ita ,ge/tis D, Papa Alexander de Ízac luce migravz't. Cuz/ùbßìtw
-‚ tus ф Dominus Gregorìusfèptìmus. Hic ergo mi/ìt Legatum ad partes Dalmatìœ,Ve
nerabi/em virum Giraldum /lrcÍzìepi/èopum Sipontz'num , qu:~ Spalatum accedens cum
magno gaudio 8 Ízonore a Laurentio ÀrcÍzi-Epi/èopo/ìz/ôentm di. МИ: igitur 8 con
vocauz't Sußraganeos ~ In hac/)Inode rdìauratus di Epìfcopatns Nonenfzs , cuius
Epifcopus Gregorius, multas olìm mole/tias , Joannem Snalatenfèm Archi-Epijèopum
fůßinerefecit, debitam eißtbtrahendo obedientìam, 8 [ibi jus metropolitìcum indebitè
vendicando. Et hœc ей fumma fynodi, non Solonae, fed arl Solonam, id ед Spalati, ubi
tres priores,Alexandro Pontiñcante, celebrates. Meminit etiam alterius, Nonœ aéiœiquam
fx: deferibit: His temporìbus celebrata fuit /ì/nodus ìnc'lvitate Nonensi ,fùb Joanne Саг
dinali .Apoßolicœ Sedie Legato. Ubi proclamationemfacìentc Laurentio Archi-Epi/èa
p0 , Illu/iris vir Demetrius со namento Svínz'mìr Rex C'Ízroatorum ‚путай Eccleßœ S.
Domnz'i Eccleßas SStepÍcanìÃf S. Maria in Solana, cum omnibus earum bonis. Has
jaguidem Eccleßas œdg'ßcavit, 8 dotavit quœdam Helena Regina, donans eas` Spalati
nœfèdi jure perpetuo poßdendas. Она: ab reverentíavl regaliumjêlmtlchrorunt con
«Лаг fuerant guibusdam regularibus ad tempus, qui a/Íìîue in eis ojìciorum mim/feria
exercebant. Ibi namque Magníń'cus vir Creíímìrus Rex, in atrio videlicet Basilìcœ
ò'. ».Steplzani tumulatus e/Z, cum pluribus aliis Regions 8 Reginis. На itaque duœ Sy
nodi Zvinimiro Chroatis imperante, fub Laurentio Archi»Epifcopo , qui a 1060. prœfuìt Salo
nitanae Metropoli annis circiter 4o. temporibus videlicet Regum Crefimiri & Svinimiri, utAr~
chidiaconus, in Dalmatia fecntœ Гипс. Uncle videre ell , Salonœ Provincialem fynodum nun
quam fuifl'e, in qua. Dux Svinimir in Regem inauguratus , & ех Rege fubdìÉUS ‚ tributari“
que factus fuifl'et. Nam Archidiaconus finito Capitulo Aélorum fub Laurentio Archi-Prae
fule, narrans Crefcentium Romanum illi fucceÍliiTe , profequitur : Qualiter Ungari ceperunt
dominium Dalmatiœ & Creatine? V. Cincius, qui idem , ui & Cencìus , a Baronio , anno
107'4-~N‘ 34. Gregorii inimicus defcrìbitur verbis Lamb.Scl1ap nab. Quidam urbis Рта/еда:
Штат (,Gnciusßve Quìnfius nomine) влив: ‚дол: пода Nativitatis Domini cum ar-,
mans {портам irruit in Ecclqßam , in ua Papa veßimentis Ponti/icaluer zna'utus jacro ~
{Литра/гада“ Mfßlrunzßlemnìa ce ebrans, ìnjeéïague ( quod diäu guague nefas eff)
zn сир/10.9 esz` manu, „шт: contumelìz's qß'eél'um, de Ecole/ia protraxit , 8 priusguam
падаю p_er cz'vìtatem rumore populus frequens auxilio /concurreret, in domum guan
danz munlttßímam abripuit. Simile faůum cum gravioribus circumfìanfîîsa defcflbiml' а
Рисйпа, Cincii Frangepanis, in Gelafio П. Proincle quia Cincius hoflis гите: GregoriiVIL
mvellituram illam, aélis f nodalibus infer-uit, ad ambitionem Gregorii demonflrandam, auf
{iGregol-io reconciliatus {ха-ас, ех arlulatione, merendasque Papae gratias , cui Bruno Car
dxnalxs, inter criminationes alias , fecundo loco apud Abb, Urfpurg anno 1077.0bjicìt: Scrip
ишак/дату violenter intorfí/Íè. Наде culpa, ii falfe appingitur Pontifici, ut appareat ve
ŕra ‚ ех odio fiucluit Cencius: Si autem vitiavit fcripturas Gregorius, complacere quœfivit ge
nio Papœ Cencius, Utut fit, fufpeëlïae iidei evadit Cencius. Si Baronius pro Cencii codice
(реши Ritterus) Zvinimiri Privilegium, aut faltem litteras, in Vaticano archivo repertas 01
tavillet, omne de inveflitura iplius, & ad орет Pontificiam recurfu, dubium fufiuliffet, fecus
enim, non Cencium dumtaxat, inveflitura: fed & Gregorium, epiflola, quae ad Wezelinum
fcripta fuiÍTe dicitur, criticis cenforibus facile reddere pofl'et fufpecïios, praecipue dum nec lo
cus nec гетры: Vecelino conveniunt , nam MSS. chronicon Ungaricum in Anguila Vindobo-`
nenli Bibliotheca, inter libros Mathiae I, Reg. confervatum fub Stephano S. Vecellini memi
nit , his vcrbis: defcendit quoque de Bavaria Vecellinus, videlicet cle Wqenbzzrg. Qu!
., шт S. »Step/irma , in Symigz'o Сараи Ducem interfecit. Capitaneus enim exercz'tus exti
tit illa die. Ex ißis _Ia/<0 na/èìtur princìpium 8 orígo. VI, In ipfa invcfiiturœ formu
la,multas improprietates deducit Ritterus, ut in anno,cum Zvonimirus 1075. regnare incoa~
verit. Tum illud: Barbarus Rex ,_ eidem ( Eccleiiœ Romanze ) fe conjunxit, /ùbditumgue
софит, _jidelitatem juravit, tributum fpontefpopondit, magnum ex eo acceßìonem acl
juam lorzam comparan' exi/fimans, _fi ex libero Principe , elïïciatur [Мидии /ànèîo Pe
tro, аптеки: Rittern» , quomodo live Zvonìnâirus, Rex barbarus vocari & exprimi рощи:
d g qui.
103 Notizia Praliminares Puunoniœ Гагу-и Per-ìoafui` III.
qui Chriliianus fait, qui Eccleíïis bona reßituit, qui Regni illius Rex fuerat, Dal natia: nem
e Croatiaeque, en_'fus anterc'Tor-es tantes КОМ—1355 elargiń Il_mt libel-hres; „t (jl-ef', „тю: an,
no 1059. Abbatibus monallerii S. _]oannis, utlzirœfer deh/'tam Eccle/ia/iicœ dijî'ip/inœ reve
rentiam, nulli mortalinm poteßari munianœ,ßue @iiritlzalifàbfeäi Ízaôea'zrur. Quo in
Regno tot vigebant Eccleiiau? & ad cujus Reges, {criplilie Alexandrum Papam teflatur ad
ann-em 1063, На ronius ,ne uxores ducerert: jiquis amojo Epi copas, Presb/ter, au! Dia
comesfœminam accelfferz't, vel accepta/m rerinuerit , proprio grada decia/at , u/Que ¿um
aclfatisfacïl'onem veniat. Qur-modo Gregorio fpondere Zvonimirus potuit,ne ipfe Grego
rius Papa , five poil cum futuri Pontífice-s, five Legati eorum vitam aut membra perdant.aut
capiantur i dum Dalmataein moribus confentiebant cum Romanis, imo Romani a. Dalmatis
plurima accepilïent ,ut Dalmaticas &с. Hinc Zvonimirus Rex bar-barils, exprimi fecus ne`
quit, nifl quod libcrtatem vendi НЕС, & ferner (ponte fubditum tributarium refididiflet, Шр
ofita invelliturœ pactorumque veritate, Vll. Originalem membranam in archivo Capituli
Spalntenlis, perhibet Lucius extare, quam exfcraminilus claufamfui e , /igillumque er ea
parranda??? apparet, fed in qua folius donationis monallerii de Urana, effet mentio, cœtera
Cencium fummatim ex aclis fynodi infemiile. Reprœhendit Lucium Ritter , quod ut Baro
nii l'alvet Eminentiam, fenfum Тиши non exprell'erit, cum incredibile fit, Lucium fubfcribe
ге pstuiffe , ut virum leclurn adeo, dum nec in donatione Spalatenli contineretur Zvonimiri
inveliitura , nec Baronius eam, inter Apollolicœ Sedis privilegia Romae rcperiri fateretur, at
folummodo copiam in codice, Centius appellato. l'linc etli donatie Инте ‚ lide Spalatenlis
membrana? fublifleret, coronario Zvonimiri , invefiitura, fubjectio tributaria , pro legitimis lm.
beri non Pollet, donec non coniiiterit, unale Cencius, hace ìubuit. Baronius idco quod ex
fcripferit, quœ invcnit in Cencio , nec peccarit, nec fuam auctoritatem in Cencium tranilulit.
VIII. Controverlia, quie viguit intra Papas ¿L lmpp. fuit de inveflituraf Eccleiiarum, ne
uaquam vero Regum aut Ducum. Ut vel hinc appareat, Cencium ex odio in Gregoriurn
lime finxillë, ô.; S, Pontifici odium procurare voluille , fic enim vel ignorantem fuille Lucium
virum , dicerc cogcremur, qui ignoràETet illud ChriÍli: dandum elle Cœikri, quœ Гипс Cœfaris,
& quae DEI, DILO. Item Regnum Chrilli non elle de hoc mundo: vel imprudentem, qui
Imperia & Regna adverfum fe provocâílet, cum prateniionc invellitum Caefarum, Regum,
Ducum: vel denique adeo fuperbum, quod orbem totum, libi fubjici debere, aut ambivillbt,
aut putàllet, dum nihilominus Romanorum Pontiiicum, hoc fœculo res fuerunt debiles, quia
Gregorius ipfe, variis contumeliis aliedus, de Ecclefia fuit extraŕtus _: & de Alexandro lll.
teliaretur Platina: Diu сит Romanis collucl'ans, сит diceretfe игЬет еогит сит расе
ingrgßurum, nihil amplias (Гит rem'a'ivi/_zam culturum, omg/à eis Cura rerum jaen/,1_
rium : сит id etiam non тренога, òegmam lvrflfec'îu.: (у? , Anglorum Legatos aal.'
turus. Cujus rei confideratione, quis credct? Regnm ini-ellituras, Papas exercuille. 1X,
Zvonimirus li fe fubditum Papa? fecillet : fi tributa fpopondillet , cur in Diplomatibus
fuis, Papa nomen tacet? dum antecell'ores fui, Conliantinopolitanorum Imperatorum
nomina inferebant, Sane exordium illud: .Ego Demetrius, gui i” Suinmur DEI Gra
tin, 8 Apo/lolitas Sedis Rex, quod Ceneius exhibet, nusqusm leáitur alibi. Nimm
Creiimirum Regcm anno 1059. qui nec Tributarius , nec fu'nitus Papalis fuille fcribi
tur,inf¢rere: In ¿Vomine S. 8 individua' ~ - Веттшю Papa Nicolao univer/ali
ter mundo Apo/lolicante, in orientis partilms , Cofyŕanrinopcleos fèili-:et , C'cmnerzo
Imperante - — Ego Cre/@nvr Stephani Regis Jilius , Divina jill-ente dementia Не:
Ealmatiœ, Croatiœgue. Zrzrlnimirum vero, tributarium & fubditum , ea will".J erga Do
minum fuum reve-renda, ut nec prœdeceîlbrum ab exemplo , Papœ meminille dignams lit.
Fors 0b стает 51м32о Regis, meruit invefiituram a Gregorio Demetrius Zvonimirus? 1i.
hoc: eccur Michael Rex Sclavorum a Gregorio agnofcitur anno 1078. Quare {тройники
de fabulam hanc Monachis adfcribit Ritterus, qui ob exemptionem ab Epifcopali juristîfc'tio
ne, vel Abbatis fui fupra Metropolitas extendendam quœliverunt dignitatem, dum Gebizo Ab
bas, in prœfentia. Laurentii totius Dalmatiae & Croatiœ Rllimi Epifcopi, fynodo prœfedille,
Zvonimirum coronáfle, iingitur; tacente nec contradicente Archi-Epifcopo : vel Curia Ro
mana? auéioricatcm elevandam credendo, in tot abfurda impegerunt , litibus fomenta pmben
tes. Profcétò ea ell Apollolicze Sedis provider-»tia , ut jura cuivis fua, vellit intacla. Qui
credam ? nec auditum Laurentium,jure fuo fuiÍTe privatum , ei antepoiitum Abbatem Blo
naclxum inadu coronationis; imo Folcoinus Forifempronii Epifcopus , tametli Apo1lolicœ
Sedis Legatus, in coronatione Zvonimiri pollponi non debuit Abbati. Ait autem infinimen
tum: Regnum autem quod mila per manum/iiam, D. Gebiìo traditur fijeliter resine
Ьо. Нос profeet?) calliditatem illorum monasliorum fatis exprimit, qui пью per Apoliclìœm
I c
н ь.
h Sclav. Goat.Dalmat. fiibDucibus Regibusque Hungariœ. 109
Sedem traditum fuiíle Regnum exprimendum cenfuerunt, fed per Gebizonem , ut fcilicet
praedicare valeant: monachorum gratia & manu, Croatiam Regnum elïeétam , dubitentque
fuecell'ores Reges, an fini; monachorum fubditi, vel Reges. Neque hœc fcripta ell'e ex odio,
quispiam arbitretur,
fub pietatis, fed veritatis
Pvel funplicitatis ex per
pallio, ratione, quae firmare
Monachos. poiTum,II.totelim
Idee Andreas oonliélis
eos, Privilegiîs,
a cura mo
numentorum exemerat; idee Bela IV.ligna certorum monumentorum , litteras pofuerat eer
tas,initìô exprimendas; ideo Reges alii, perfaepe previdere cogebantur. Neque te mo
veat, in Capitulo Spalaœnli,¿donationis Uranae, membranam reperiri. Nam mihi vel hina
fui'pectum eli inllrumentum, tum quod figillq careat, cum &, quod fpalati lit, dum potins
Romae, a Donatnrio fuifl'ent fervandum. Quam facilead Archivum Spalatenfe deferri po~
tuit, dum совпав in transatìione inter Epife'opum &Civitatem Tragury anno 1283. die до.
Decembris faâa, apud Lucium lib. 3. cap. 7'. in mem. Tragur. tres Canonicos aliena manu
fubferipíill'e: aliena manu me _lèrip/I` , ndèiens/èribere. Si quis porro me arguat paílionis
aut criminis, dum pmtenditur impeccab-iles eil'e, ui in monalleriis vivunt , ego autem accepi
ut'bomines mortales , & peccare queuntes, conjeäari ровен: Gebizonem aliquo modo impe
tŕâl'fe a Zvonimiro, pro Leguis Pontificiis donationem'fuper tuto ad illas partes aceell'u, & in
rńonaflerio Uranenli hofpitio. Quam cum latio'ribus terminis defcri tam, & aut Regi, aut _
Clero Patria', aut Templariis ip u praejudìciofam, Laurentius Arcbi- rœful animadvertifl'et , "
ebiigillari non admilïam, aut cette detratto {igillo mutilam,rejecit: eum aâum non propa
lans ob religiolî-nominis reverentiam. Quam donationem Thomas Archidiaconus vel non
reperit in archivo Spalatenli, vel ut ligillo carentem, hine {шпат , file'ntio praeteriit. Ac
pollea ut antiquius menumentum , ad Archivum illata lit. Quam idee nec Baronius inter
Apollolieœ Sedis privilegia, Romae reperit, fed conceptœ copiam in Cencio quodam codice,
fide'non indagata,defcriplit. Caeterum ego deGregorio Pontífice faniora, fanétioraque ош
nia fentio, atque li quid Codici Vaticano ,rerum priusquam пешем, ingellum fit; Gebi`
zonipotius( via quaquam fortall'e ad Purpuram competenti) aut cuiquam acenceptibus , ad
fcribendum elle reor,quî tam Religiofum virum, & communem ommum patrem, a tanta in
fùbjiciendis Regìbus arrogantie., & pre modico lucro, inter Principes Chrillianos tam perni
ciefa faélione, infontern fuifl'e, credo certius. Haétenus Ritterus. Hujus fenfum, & plane ver~
ba, in compendio hoc fervavimus, elio ille, motiva prœmilla copiofius amplificaverit, deferi
bendo textus íntegros, ex Lucio , aliisque. Quœdam etiam exageratius exprimendo , & терпе
hendendo Lucium , quod eX refpeéiu Cardinalis Baronii, quali eminens dignitas faceret infalli
bilem, ac in fcribendo, Baronius S. R. E. Cardinalem, hand vero Scriptorem egill'et. Scopus ,
f finisque Rittero, examinìs fui , ille fuit ; ut vindieet Regni Croatia;l libertatem. Hinc etiam
Regum Hungariae, qui fubjetli Romanre Curiae, neque qua Croatia: Regen, dici, baberique
poÍTunt, Refellit quoque RitterusTomcum,qui( vide infra HifìZagr. p. 6. Dalmatiœ ramen
CroatiœgueRegna)putatLadislaum donatione Pontificia,Regna haec,Hungariae adjecille. Lu~
cìus in not, ad Marulum N. 1. in fine, relato Tomci textu, ait: Quod,_/i verum ф: ‚ Unga
riciScriptores retulißënt, multa magisCarclinalis Baronius, accuratißìmw annalium
Ecclefiq/licorumjèriptor, prout de Zvonimiri inve/ŕìtura retulit, ita de hac donatione
faâ'a S. Ladislao mentionem fecißèt : at cum anullo referatur, pace tanti viri, cujusme
moriam veneror, [юге inexplorate /èrip/iße milzi videtur, Eadem de Ratltajo , Tuberona,
horumque fe uacibus dicenda funt. Quin, ut in notitiis Quinque-Ecclefieníis monuimus , fi
qnis unquam ungariœ Regum , confervando in omnibus juri Regio, fuit Íludiofus, is precul
dubio erat Ladislaus. A Gregorio Vll. tam per Nœhemiam Strigonienfem Arehi-Epifcopum
(vide Cl. D.Kellar hill. jur. Patr. lib, e. p. 103,) quam & Papa: litteras apud Harduinum ,
relatas a Pray Annal. Parte I. pag, 79. monetur, de fubmittendis Romam Legatis. Mona
clios auétoritate fua Regia, line Papœ confenfu reformat, & fecundum Patrum inflituta Epi
fcopis fubjicit. ( lib. 1. Dect. S. Ladisl. ea . 21. & 39. )Synodis prœfedìt ipfe, ut Prœfatio De
cretorum: Prat/ideate Cbrißianißimo n arorum Regc Ladislao. Res Ecclefiarum, &
difciplinœ, tellantibus Deeretis fuis , difpoluit. Epifcopatum Quinque-Ecclefienfem Mona
‘chis eripuït, docente fua fententia. Zagrabienfem vero conßituit,ut infra Hiller. fol. 1. Plu
rima caetera, quae lengum foret deferibere. Quin uxores Presbyteris Decr. lib. 1. cap. 3.
permilit. Presbyteris autem , qui prima 8 legitima alzixere coniugia, indulgentia adtem
pus datur, progter vinculumpacis, f5’ unitatem Spiritus /ìlnc'Íi , quon/Que nobis in [юс
Domini Apo/io zci Paternitas con/ilietur. Quis ex his credet? inveliituram Reg-ni Croa
tiae, vel Donationem, Ladislaum Remâ aceepilTe, Sed infuper quando ï a quo Pontífice ?
talem aecepit, docendum Tomco & Ratkajo fuiÍl'et, in re adeo momentofa, juris publici.
Quare душ mortuo Zvonimiro, hujusque Succell'ore Stephane , nulla reperitur eveniíTe dif
e e , licuL
НИИ. Baltbajàris Kerçfelicli,
по дЛЪгёше— ~ Pra'linanarcs Pannoniœ Veteris Periodus III. ‚
ñcul'tas, live S. Ladislao, live Colomano alRomana curia in fuccellione Croatiœ Dalmatia
Чае Ragni, illa Zvonimiri in_vellitura & fprintanea fubjeétîo.,Í vehementillime fufpeèta effe,
wrilimaantur. .. . _ 2 ,y _ ъ . ,_
‚А. Intra Rittemun & Barinium Luciumqueì, Leëlor eruditi:,_agasjudicexn'q'..` ,Si'relatumhp
velìfiturœ inllrumentíun , pro legali, atque legitimo habendmn elhadvcrfus illud , tot Ганса.
lis cil prœfcriptum,'dum nunc lub eadcmllungariçe Col*fma;.ßroat_iœ, Dalmatie: ue Кеды.
штртЬепдипСпг,.пес tributo.. Romaine lfceleliœ explvuutur, aut aliquando [баш fuille
esaltata'. Si житию 61.1{5сщ‘оцщетЬгахрт illam ,esque Cencium, ingeniofum commer».
шт eñejudicas". evaneffît fubjçétiqnislf anìlrenîîë queme.. ДНО adjifïendê' putavï. Pri
mum lepidum ell: . C_roatas videlicetœxplorlcrçfCÍeríCium, (lum nunc _etiam in more haberent,«
conrguendi mendaccm, vel adulatorem:4 1 ¿Claiming aut cid/zaini' Cinciusphop Ти Cip.
cie , vel : abi, recede „Сепсбс, conlequenter traditione lunga, live adulatorem ,_ live mendacem
'Gencium :aguda-ref,~ qui fingere-¿non enhorruityßxgóatiaa _fubjeétiotreçn..ll Atque hooruligicorum
etiamffœminœain .шо:е;ЬаЬег‹зне..:„Пе р1еЬ5'чиаэуйа; onmisgiic. populus.l_lcpqiqm,¿pgo;men.
dnceiex йшааы1трег1сй Confoßańi,_DIÍus novit, quam. blafphœmiam,_aire_iqlpirecationéffl,
fuis‘«èo»é.èncias,„contineri interprastantun, faepçque pœniten'tiis,_gravioribusmconlitentes one.
rant. . :Olim luce, praedicata ex,- amhonibus f_uillbcopinoç, _blagilìratuum- legeJMutglic liberta;
lerva'retur', &'Cencius o_reomnitlmydignus pœnis pifaldiearelur. e-Alias, haudal'l'equor, qua1
ratione', nomen Cencii,¿ad vulgus fperyenerit г: rlitque formula.;I решат prometidacio meren
tìs , indicans.' -Felicior erat Bu 'as Sylvelirinaç. confaroiuator , ut alibi, DEQ. фаната demon- _
llraturi. Alœrumell Sclavoniam eo 'trahi non 1p,<.\lli:",.d_um_.,ijonjxnix'us' line quavis invellitu-l
"fa, & Papa: iniluxu , Anno 1075. Sclayorum Rex гцРегш11‚-‚&:рой‚ fequentividelicet anno,`
Regnum -ante habitumfin Croatian»,Dalmatianurueextendille ,well pbtinuili'e: Cœterum Do
étillTFarlatus Illyrici Sacri Тот. HI..pag. .146. f ui videtur Lucium. . Fatetur inquiens:
_Donatio Cœnobii Uranœ, еретика a reliquisac is Cencianis mododq/r'riptisextat con-_
prœtenlamernb/_anaceisl
jígnata imelhtura, &dato Cnoytzœ.«Regno
VTalzults erßregorizzmzyoniugiro.
,in_xArcÍLiuQ. Capitali _Ideml_quieliio
„этими „ Rroinde Farlatusell-~‚ех
hibet inltrumentum conlirmataea Zvonimino опавший: 'l`,erpi_rniri„& Muncìmiri pro -Ecclelia

SS. Domnii & Anallalii , faélumyllildulodebrîß an. 1076,-«Qircnquod tempus prirtenfa in
vellitura accidere debuill'et,cum diploma Cencianum incipiat; In Namineßanäœ ¿1' Indivi
duœ Trinitatis. .Anno Вот2п2ссел1псатаи'огд13 .Ílílilleßnzo:_fèptuage/imoì ßxto Indië.
34;(notat Раг1ац1ш‘гсфё 1.5,) [Пел]: Ocilolvri.A In Гио vero Zvinimirus,_prœmillis qui~
bnsdam teliibus concludat: Lulvimiri Comitis, &.aliorum _no/Zrorum Comitunz, 8 Baronum,
ubijiiitjidelium maxima congregatio. Hanc maximam lnill'e,.occ:rlionc coronationis, rel
in Regem electionis , quivis facile admilerit. Attamen non lolum nulla, live Isegatorum, li
ve inwlliturnx ell mentio , verum Zvinimirus , Regnum luum fatetur, inquiens: In ¿Vomine
n
и Sandia, ê’ Individuale
norum Rex. Re/ìdenteTrínitatis.
me in Regno‚ Ego quidam
meo, annoSuininzirßlzroatorunz,
Dominica; [жатым/228 atgue Dalmari`
AIWLXÍÍVL
Ind. vero XIV. die IX. ßIen/isOcìoLris, ac» Üivina gratta confortante,jigfragantibus
meritis Beatißimorum lllartyrum Donznii, Ánaßajj/„po/tguorum wi'erentianz, 8 de
votum amore/n Ven. Риг/21118 ,‚ nziÍii/pz'rirualis .Patris , L). Laurenti." Ecclesiœ òpalatenjïs
_ proeßmtem риф/шт do ¿i confirmo &с. -Sane quam hzec dili'erant a Cencio, quivis vi
deat. Si plane знает die & tempore, hirc non Напиши Zvonimiri conlirniatio, dum in an
no conveniunt riz meule, vel ante , vel illico poll prtetenfam invelìituraxu, hœc Privilegiorum
vonhrmatio elli: dcbuit. Si ante? plane dilïerunt,.quia Centius punit: Е o Demetrius, qui
8 Svinimir mincnpor , DEI Gratia Croatia', Dalmatiœque Dux, a 'fe Domine Gebiìo,
ex qu/iolt'cœ beu/is Legatzone Domini nQ/Íri Papœ Gregorìipotdlazem obtinente , in
balonitana Валит S. Petri , .Sb/nodali Ö’ concordi totius Cleri, ê’ populi elec'ì'ione de
Croatarum , Dalmatinorumgue Regni regimine , per vexillnm, ènfem ,/¿feptrum , è’ С'о
„тат траты, aigue сот/Шиша Rex. Superi .' quœeconfenlio? Dux in titulo. Et
Dux! pollquam exprimeretur: per Coronam inve/litusLatgue, con/iìtutus Rex.’ 2do in
Salonitana Baßlica S. Petri, dum certum eli: occalione ea, live anno.1076. nec Salonam,
necBalilicam Salonitanam extitillè. Imo Zvonimirus, Laurentium Spalatenlis Eccleliae Рта:
lulem & Archi-Epilcopum exprimat. Hunc, & nequaquam live Gcbizonem, live Gregorium,
Patr-em fpiritualem vocet. Ob amorem Archi-Epifcdpi Laurentii , ait le privilegia conlìrma~
1e. Si poll invellituram fatta ell privilegiorum conlirmatio, dum in maxima congregatio
ne omniumßdelium ада ell, ei Gebizo interfuit. Si co abfente faéla ell expeditie: qua ra`
tione tot Epilcopi tellesinferti, adm_ittere potuerunt ?_ ut Zvinimirus ad ред-решат rei me
mor-iam exprimat : Reßdente me m Regno meo , litque ratione hac, д Epilcoporuxn самец,
’ . fu`
Sel-av. Croat. Dalmau/itl) Ducibus Regibusgue Hungariœ 'lll
il?
fn реп-5111115, dum рассев ante dies juravìllet : Regnum autem quod'mi/¿i traa'itur,_/itle-l
liter ret'melao, illud, /iungue jus, Apo/lolita' Sea/i . aliyuo ingenio aliguantlo vnon
fitbtraham , dum poll dies aliquos, jus Sedi Apoltolicœ fubtraxili'et, populo & @clero prœl'en
e-fuictwäiaßfvlsajmlë-Tkïä
te, exprimendo: in'Regno meo. Qualiter amabo permittere potuerunt, atque fubfcribere
manibus fuis tot Epifcopi? ut poll dies paucos, omittat Zvonimirus memoriam: DEIgra
tia Apo/lolita! Senlis болидах ( quae , non exprimitur infonlirmatis Spalatenfibus Privi
legiis) quam ante dies ‚‘ aut fors horas, aliquot, paólus folemniter fuerat, exprellitque in Cen
ciano -iniirumentoz Ego Demetrius, gui Ö’ Svinmltr , DEI Gratta „Ара/201200: Sedis do
n0,Rex". Adverfusprœmilla, eltapud Farlatum Tom. *3. pag. I 4.. donatio Sminœ fatta,
Archi-EppoLaurentio in anno 1083. lndiéi. VI. tellihus: Re ina epa, Radovano Regis
ńlio, caeteris ue Presbyteris, ubi': Ego Suinimir Gratia Ш C/zroatorum, at ue Dal
' matìnorum ex. :Cum те DEI Omnipotentis pictos, jira mi/èratione in rega ilocaret
folio, cum etiam Regni diademate,/ëeptrogue a Vicario ejusdem clavigeri Petri, Grego
rio VII. Papa Beatißìmo adornarer ; œyuanimiter cept' circa meosjideles, imo DEI
Oratores donationis gratia elfe/olicitus, dignum'ducens quo nullus jieret exterus, a no
jlra donatione. Igitur inter р urimos &с. 111 donatione vero territorii Radunœ, Mona
ohis S. Ste hani anno 1083. Indiét. ~fexta : Е o Svinìmz'rus DEIgratia Rex Chroatorum,
argue Da matarum. Cum ßngulari DEI entfcio , gaies f5’ tranquillita.; ubique vigeat
in Regno meo, Ecclesiœ prœsialente Gregorio Papa, nilzilantiguius habui: quam ut er~
ga meosßdelesjìtlztlitos,jèu potius erga DEI cultores benefacere inciperem, optimum
уйди ф: exißimans, neminem a no/lra benefcentia exaluai, Quapropter б’с. - - His
aciis ô' con/litutis tdles interfueruntprimum Regina Lepa, ê’ Radovanusjîlzus Regis.
.w Quibus'anterioraquœvis ruere oportet , ob iplius Regis confellionem. Verfum cur in diplo
mate illo 1076. in maxima congregatione omnium lidelium ,(nulla ell horum memoria? ita
que rebus
Regem Zvonimiri
vocavit) crefcentibus
prœiljtit quidpiam, li, tune
Papanil
Gregorius, Zvonimiro
aliud: quam (quem Centius
mortuo._-Mi_chaele barbarum
Sclavorum Re`
A..
ge( ad quem Gregorius fcripferat anno 1078. exhibente epillolam Farlato fol. 1'50.Tom. lll.)
Dalmaticas civitates ,live Dalmatiam Regno Zvonimiri attribuit. Enimvero ex juramento
illo, quo le Dal'matici Croatœ fub Heraclio Pa аз obllrinxerant , & cujus fub Tirpimiro per
Martinum Claudum'relleetebantur, jus quodam in civitates illas ,i elle Romae prœtendi credi-
que a Gregoriopotuit, praecipue quia fub Rómanorum" Imperio olim ,. Dalmatia inter Prc-_
vincias fenatus fuerit. Sed hœc Lucio fcribero haud vifum. Шее ne Dandulo & Venetis prac-_
iudicent Spalatenfes fcripturae, ad calcem Hifioriœ Tragurienlis , Farlato teße , inflar regulœ
conllituìt: Exemyla hijtoriœ Salonitanœ, nec fatis ca/ligata , nec admodum integrœß
dei ч - ê' guœcumque ex ac'if'is> concilzorum Dalmatiœ, E i/lolis Papalibus,jêripta/itnt,
ea omnzajc'la , Ö' jitppositttia ф. Subjunxit Farlatus: 'aneßdentius , gua/n cautiusaf
frmat, Quare fi invellitura illa , Dalmatize applicati nequit, haud video, qua ratione lidtm
obtineat, de Regno Croatia? г dum illam Cencius,ex prœtenlis atlis 001101111 Ва11пас1аг‚1)о‹
nationì Vrana: inferuit. Protetto dum Zvonimirus , poll 10:31. Papœ meminit, Sl a Grego
rio fe Regni diademate inlignitum diceret ; .dum notum ell : jam ab anno 1076. Regem eum
fuille Croatia- , ipfeque dillingueret, dum ait: Сит me DE] pietas in regali locaret folio ,
li legitima ell Sminœ donatio ,hœc de l)almatia,poll mortem Michaelis , Zvonimiro attributa,
intelligenda venit. Наде reiferre voluimus, ut eruditus ,.veritatisque lludiofus letter, ех ju
llitia œquitateque, ferat fententiam. » Y _
- V1. D_e Croatian Regibus, quœdam refferemusmee enim Annales,aut hifîoriam Regni Croatiœ
accepimus confcribendam, fed noticias tantum, fillemati nollro necellarias , & futuris, doclioribus,
felicioribusque fcriptoribus, fervirequeuntes. Juri nihilominus publico Sacrœ Corona', Re um
que noíirorum ; prœjudiciisitem extirpandis, utiles. Itaque licetPorinusaPorph. Croatiax ’rin
cepsexponaturzAJoanne Х. Papa Romano, in Epiflper Cl. Farlati Tom. 3.p. 04. deferipta, Tir
nzislausRex Croatorum agnofcatur ; exorditur enim Pontifex: Joannes Epißopus Ser: as
.Servorum DEI, dilec'io jilt'o Tamislao Regi Croatorum, 8 lVlic/zaeû' Excellentißimo Dad
C/zulmorum: ( quod iterum fervit enervando Cencio) tamen cum Dircislaus pro Rege primo
Croatia: , beneliçio Impp. Orientis, a. Lucio, Parlato , АПёхпапо, Thoma Archidineono 00110—
cetur; viros hos dotiillimos , jam fuperius fecuti fumus. Regus. 1105, Patricios una, L?"
llantinopolis fuill'e,monumcnta ‚ & Гсг1ршгаг apud Farlatum videndalevincunt, Чиж to“ `
rit ratio , ut honoris caufa nomina eorum , fuis diplomatibus infererent. Opinione mm '
hoc jus clientelœ, eo minus evincit; dum Epifcoporum, Archi-Epillvopsrum , Pri"
matiœ Catìpanorum, Principum Spalati & Chyli ,&c. prœmilla in eorum 1110111“
na,1eguntur. Secus omnibus his, fubditum fuillçt Croatia` Regnum, Qu' `
e e а
r
из Notizia Preliminares Pannonia Veteris Periodus III.

re Гите, nominum illorum infertionem, verius inferendum puto, indicareque amicitlam , uti
Lucius lib. в. cap. 8. ag. mihi 81. de Stephano Bano explicaret, fcribendo: Ex quo .Ste 11a
num Banum Proto Pararii [трет-Хай: titulo decoratum, Amicum Imperii Orient 'sar~
guitar, Quœ f1 de Bano intelligi vult, haud video cur de Regibus Croatiœ intelligi non de
berent? Quare ut fupra pag. 97. monuimus, arte quadam fingulari,coluêre vicinos fuos; ut
fic Regnum fuum firmarent, extenderentque. Deducitur hoc ex privilegio Zvonimiri anno
1078. apud Lucium: .Ego Svinimir , gui 8 Demetrius, grazia divinitus collata/iiömini
jtrante , 8 Sa acis vigorejèientiœ veré cœlitus attributœ , cooperante Rex` totíus CÍzroa
tice, Ёагташ. Poll Dircislaum Cresimirus tempore S. l.Regis Stephani, Croatia:
Rex fuerat. Рой hunc Stephanus. Succeflit huic, Cresima'us, diäus Petrus; ut ex dip
lomatibus collegit Lucius. Iße, honorem Шиш, quem antecellbres fui vicini exhibebant in
ldiplomatibus, modo adhibuit, modo omiÍit. Croatia: Regnum dilatavit maxime, “Напева
рис! Lucium dipl. 1.a. ca .8. ulai: Iâitur guia DEus omnipotens terra, marigue nojirum
prolongavit Regnum, ecrevlmus с. Hœrede delìitutus , Stephanum Patruelem (нит,
fuccefTorem титане, ut videre eil, apud Cl. Farlati Tom. 133. in fubfcriptione pri
vilegii: Ego vero Step/:anus ejusdem Patrui mei Ízœres , ruina` clementia uturus in
Re nofuccçßòr, дала donationem co/yirmo, 8 ratam in {претит ф jußío, c_oram
eo em Archi-Epi/Z-opo, 8 Gregorio Epifcopo Chrobatiœ. ntra Япет 1073. vel proximo
ineunte deeeliit e vita Crefimirus Petrus. Stephano Duci , SucceÍl'ori deflzinato ,Regnum рта:—
ripuit Siaviìo: 'quô, ab Amico Comite an. 1075. menfe Novembri capto, ZvonimirusDeme
trius , anno eodem Rex Sclavorum, in Regnis Croatiœ, Dalmatiœque, communi elettione
{несешь Zvonimiri hujus quœdam, veniunt illufiranda, dum ejus ей ‚ in fcriptoribus no»
Rris frequens mentio. Dolemus-Doéìiíll Farlatum, documenta ex Tabnlis Dalmaticis non:
exhibuiífe , de quibus pag. 140. Tom. 3. ait: Ízuic Slaviìo Regnum prœripuit , gui Cre/1mi
ro 8 Svinimiro-interjeéïus, apud CÍzrobatos regnavit , ut colli itur ex Tabulis Dalma
ticis, quas Íu'cprqferrî неофит non e/t, cum pertineant ad Ízzßroriam Civilem HIJ/fici,
Attamen. \ .
‘ De Zvonimiro Demetrio.
Sub Creiimiro Petro, anno 1070. Banum сите, teftantur Privilegia Jadrenfium Monacho
rum, apud Lucium lib, я. cap. 15. Hinc quia Banus fuerat, ex illuíìriore eum {пите
familia, cenferi Poteß. Incompertum ей Ьа&епиз, quo Patte , natus ей. Varias opiniones
non deferibo, cum nulla fundamento “ее folido, at quœvis ex argumentationibus fit conflata,
quae doŕlis eruditisgue viris, vel rifum, vel bilim moverent. In privilegio fuo, infra uberius
memorando,ait: ontra Privilegia donationum ac con/irmationum Progenìtorum meo
rum, haud attamen, exprimit Regum aut Ducum. Ut quà Proprietarii, & terra: Domini,
Donationes illas fecifl'e cenfendi fmt. Ad Jadrœ olas, Banus fuerit, illarumque partium, dum
ifthic apud Lucium Croatinus , territorium monafìerio confermi , Romani Imp. Crefimiri Re
gis, &Zvonimiri Bani meminit. Anno fequente credibilius, a Creíimiro Petro, vel transla«
tus, vel ad Ducatum elevatus fuerit , dum eidem Privilegio apud Lucium adfcribìtur: Anno
ab Incarnatione DJV. j. Chri/li т72. Ind. 7. Reg, lori'ch Goatiœ , Dalmatiœgue Rege
Creßmiro, Vifům e/l nobis atribus Zovine , Do miro , Petro, Gromile , 8 blauiìo, ut
pro remedio animarum no] гагат, veláparentum Izq/¿rerum щипает”: ‚ quorum no
mina fz'mt Ízœc, Veiiacus &c. Profeélò um 1072. non exprimitur Zvonimirus, fed fratrel
memorati , quorum ‚Шайка ; mortuo род annum Crefimiro, Rex fieri quaerebat,de Zvonimi
ro aliter dìfpofuilfe Crefimirum cenferi debet. Credibilius ut vir íägax & fortis , limitaneam
ad Bulgaros, atque Hungaros prœfeâuram, acceperat, aut etiam occafione difcordiarum intra
Salamonem &Geyfam Ladislaumque, horum partibus, adverfus Salamonem adfiiterit, Cre
Íimiro volentc; ut horum aflinis eflici meruerit, & ab his, pattern faltem Sclavoniœ obtine~
re, at ue anno 10 5. Rex Sclavorum haberi. Mortuo Crefimiro, quamvis ipfe, patruelem
fuum ucem Step anum, Succefforem fuum defignâlfet, ut fupŕa retulimus; dum Slavizo
Jadrenfis, Dalmatiœ elevandœ Ruderet,atque Stephanum deprimere: Narentanifefe oppofue
rint Slavizoni, dum horum Comes Anúcus , cepit Slavizonem, acfacile vita privavit. Si Zvo
nimirus Narentanorum Dux non fuerat , quem verofimilius crederem fuiÍTe , horum favores
naéìus fuerit, dum 1075, pro Sclavorum Rege ab iis сна nitus , ас dein 1076. a Croatis( ce
dente prœtenfioni fuœ, Stephano) Laurentii facile Archi-Épifcopi Spalateníis opera., in Re
зет ‚ Regnumque Croatiœ ей elevatus. Ceilionem Ducis Stephani , retento Ducis Croataru'm
titulo , arguo ex illius tefiamento ,quamvis pofìeriore. Atque hunc,in aílignatis БЫ territoriis
vixilTe privatim, ex quibus, praedia quœdam Monaßerio S. Stephani legavit. An vero йрГе?
vel
Salav. Goat. Байта/ф Ducìbm` Regìbusgue Hungarìœ из
veI riépos fuus Zvïnìmiro fucceßërit г dubium ей. Juvat ex Farlato exfcribète , inrobur d ‹
¿ìorum , Ducis Stephani tefìamentum :. In Nomine Chri/i2. Ego Ste [шпаг olim 'Dux ¿Ilu
_firis Croatorum ,cum gravi morbo opprçfus, convocariqulilßèm cnerabiles Засада“
Regni CÍzrobatiœ , qui' gravioribus animœ meœ morbis , me 'cinam adhiberent , de illorum
con/Ilia me trangferendum curavi, ad Мола/Зенит SStcpÍzani Proto-Mrçyris, ubiDu
cis titulo, ac di nitate omni ¿cpo/ita , locum meojëpulcro dq/ignavi. Et ro an.;` Abba
tem, ut те aßi ui.;` precious DEO commendaret ,eidem cœnobioprofùbjîdio expiatio
ne anima’ теса, duoprœdia ex meo patrimonio concgßi, apudpontcm Alteslug, quod ad
jacet rœdiis nepotis mei, atque uf ue adjïuvium porrigitur; alterum per territorium
Brdfçmpotoclz protenditur, 8 едят/1141220, iisdemgue prœdìis terminatur. Нас aòïa
tro Presbytero
jimi Cardinali,
coram Summimiro Re¿Y c,
Romana Eccle/ìœ
ac Domino Le ato,
meo,‘Lepa Reianrentio Archi-ERegisjîlio
ina , Radovano z_'/èopo, Gre
,Pe
ísrio Epi copo , Joanne Abbate S. Bartholomœi', IÍr/òne Abbate S. Mgr s , Andrea, ê’
icolao egio Sacello'Prœpo/itis, Ego vero- Theodorusjërißa D. Regis,has tabulae
confeci, Ö’ tç/iis adfui: Ego autem Preslgyter Sabatius Notarìusjuratus communis ex
ipfò autograpÍzo [юс exemplumin hoc libro totidem verbis dejèripß. Verba illa: Ubi
Ducis titulo ac dignitate omni depry'ita, Item: olim Dux Croatorum, uti demonfìrant Ste~
phanum Ducis titulum, cum afîìgnatis territoriis fervâlfe; ita titulum hunc , & dignitatem in
prœfentia Regis ,Regìnœ,Cardina1is, Archi~Epìfcbpi &c. ‘Sponte depofuìñ'e.
.i Laurentii Metropolitanb erga. Zvonimirum Rudia, perhibet, tum {ирга memorata anterîo»
rum privilegìorum c_onůrmatio, cum & caetera privilegia & donationes, apud Cl. `Farlatnxm
videncia’. Anno _1Q78Jupam íìveCQmîtatum integrum Centìnœ , fuœ facraejurisdìéìionifub
jicìt,Primîtîas quoque cum decimis eidem attribuit, meorum inquiens: Comitum, aliorum
gue Nobilium Communifulçitus con/ilio , difponendi in Ecclefìafüca difciplina. auéìoriçatem
indulgetg Et Ízoc cdico , ut guidguid ad Ecclq/iaßicœ dijpcnßztionis ordinem ,fano intel
leézu pertinere Pidßïur, pleniu's Ízaßeat, Chri/iianœßdel'doéirinam ußigue tenerifaciat,
ordinatos tam Pre.s“lgyteros` , quam alios ; ut цуга vivant . cori/fringat , ordinandos ordina
ri ‚ 8Únodis utifaciat 8c. Legeapud Farlatum pag. 14.9. Tom. III. Eodem quoque anno
1078. die 16. Menüs Aprilis ,i aliud indulget privilegium арий Farlatì, ex quo, ас} çognofœn
dam'Rçgni Croacia: çxteníìonem,hœc deferibimus: Ob ~ 8 in antißimam решюпет Vc
nerabilis Patri.; ,S'jviritualiß` Laurentii ArchLEppi, è’ multorum Nobiliumfuorum Ci
vium de Spoleto тешат dileéì'orumßdelium, gui,'una сит eodem eorum_ Pra/ide , miÍzi ,
gravem gucrellam expo/îierunt ,.‘guodpropter copiam doh/¿im , _animallum ip_/brumç'z
viumß’ hominumac villarum думает АгсЬЕ—Ердёорё ‚ б’ЕссЬЛаг/йа, pajèuas [Задавл
tas` Набег:- neguibqut libpre in meQRegaÍi di/lricïu contraprivilcgza donationum,
aoconßrmationumpro enitoràn'z meorum, prœ/èrtim viildrum, atque terrarum Serenna'
ne ,Got/Le, Gigme,Q/_â, Debriì,‘Dlano{_e, Vallarzfê’ Сгетепг, guœ po/ìtœjùnt infra
"www Mqßäri. д non шивших, Es' terrarumS. Georgië in Putalo , Corììe , Lafèany,...l
Pride, cum totajurisdicïiono oa/Zri ¿übonmRado/ic/z, >fai'iïmine , guœjìtœjùnt citra mon- l.
168,57: montiblw Ö’[146 mOntibw Лидии, ас etiam villarum f,- б’ terrarum `Stoloc zn Серпа, ъ
Suda/èth in Сдвиги: f _ ‚Ас etiam Сбив: tui Svalatenfèsglzabeant роге/Загар Ö’ lzber- ,
tatem _pajêendi ê’ adaguandi vç/lra cunc'îa Штаба ‚ in дутая тео, inрубцы 8 locis
contigui.: »Sine contradiáì'ione,fvel datione.alicujusy erfònœ, ê' prœ/èrtun in Bo/îgli- ‚
пе тео regali territorio &c. n Spalatenfes dileéìos'fuos de_los-fvomt, & inRçggll plane ter- '
ritorio, libera índulget pafcua,quœ fatis perhibent, ad œnfequondum а 2Уошшп:о Кегтдшь:
eosdem' adlaborâßë. ‹‚ Ве- Sigill@ appenfo, fequëns'eß teñimompm'äclnguo флейт/531110
¿[èulpta ç/i guardan: regali: [глади/дает in .tÍzrono , haben* т manu dextera guemdam ‚
Zilium baculo ßaperpcyîtum , ¿ŕ in manujini/ira.. guamdamjèulpturam rolfundam , & cz'r
cumcirca лифт: erant Диет, crucg prœmzßgita dzcentec: л Rex Svmzmzrus датам.
rum, Creatorqu „1 ‚ «c . î ' т .., .
Narentanol Zvonimiro {ища amicos ( ut iii» ,- anteconfecutum Regnum Dux Написать,
rum non fuifl'et , Ámicusilk , ui Regeln Slavizo cep'it, Zvonimiro Ruduit) arguì poteů ex do.
cumehto donationìß Yterx'itorii #like apud Farlatum pag. 155. Fatetur vir Doéììñl in mul
tìs locis vitîatum,efïè',"nu11aque'chŕonologîcamota infìgnitum, attamen quìdqujd fit de dona.
tione,inForojudicia.1i,cum iníh'umentum vetus fît,l aiïumî; note/fis ex лифт oteß. In _
ho'c itaque :Jacobum 'vero Duoem'Marianorum , rx parte туги: Legatumů’. ntroduä'o»
rem - in memoratiá` ген—Ев permi/imus. DucemMarìan'orum, fuiífe Narentanorum,ex д
Dandulo 1.8. Chrome. 4. part. 3. patet, dum ait: Dux Устюг-ат ad Narentanas tranßens
души, сит Drojàico Mizrianorum Ducefœdu: пятидневке dumJacobus Dux Ma, .
vel.
Шаг. Ватт/гид: КегфНс/х.
l
§14 Notitzœ Prœlz'mmares Pannonìœ Peter-is Perioalus IH.
rianorum, live Morjanorum (ab Adriatico mari diélorum) egit Introduůorem , Narentanoe
Zvonimiro fuill'econjunólos, & Ragni Croatiœ membra,concluditur.
Ex iufmuatis {ирга , & apud Farlatum legendil monumenti: , Zvonimiro dual гишъ u~
xores confequitur. Prima, cujusmentio anno 1078. Helena fuit. Рой hancLepa nomine,
quae ut Сете anno 1083. inferitur , cum Zvonimz'rißlio Radovano. Hunc Lucius ex illegì«
timo thoro genitum arbitratur, quod patri non fuecell'erit. Verum puto ego, Helenae гит.
ñlium,dum proteíìe in Regiis ex ri'mitur litteris, cum confeíiione Radovano Regisjiliov
Si enim мяте: non legitimus , bau video, cur donationibus infertuu fuilïet. Legitima- quoque
œtatis hierit, dum 1033. сета inferitur , teflamento & renunciationi , Dueisque titulo -, a.'
Stephano Гада. Hinc Radovanum , ut ex Helena Regina natum Zvonimiro fuifl'o орёт: ;I `
ita vel ante Patria fata mortuum; vel й vixit, jus Тиши S. Ladislao ceiliil'e, cenferì debet.
Scriptores понг] ‚ Zvonimirutn Geylä, ac Ladislao aßinem extitiíl'e recenfe'nt. Neque vidi
adhuc demonfìrationem , ut eos hate fomniâílë, concludi debeat, Sed quœ illa fuit? Helena:
videlicet vel Lepa i’ per quam allìnitas eil oontraóìa , necdum adl'unt, ferendœ fententiae funda»
menta. Si di lomata , veteresque fcriptur'œ, diligentiun difcuifa,editaque fuerint, eruenclum
etiam hoc oo dimul , ut nunc tanta , a nobis dilucidari credimus, que: adbuc obfcurajacebant,
& per даты opiniones lacerabantur, baud fmevulnere juris publici Regia , à faerie CoroÓ
me. Sane baud video , eur tanti utilibus irafcantur litteris ? cur veterum tartan , MSS. dip
д.
lomata, fepelienda cremandaque clamitent г nifl fors illud lit, quod veritatem eliminandam
velin't,adverfu| Chrißi inflitutum, qui llano docuit , & fe verihtem definivit, aut orbis terra
`rum Monarcham , ultimumque hominis Бит, opinionem ф ‚ pra-tendant. Sub Гре ergo ,
стенда: aliqume veritatil, per quam prœmiffarum Reginarum, allinitae a nofh'ia fcrìptori
bus memorata, interceilit; ab opinationibul deferibendil fuperfedeo.
De дева: aZvonimiro bellis meminiile volui. Juerm'nl e dico, ER nobis Colomani`Re~
,gis de anno 1105. inñrumentum , per eminenS DicaHerium Aulicum reeognitum, верю leg i~
timo acceptatum ,autenticatumque, vulgarinobisCroatica dialcâo fcriptum,exped|tumque g.
quod a me translatum e'xllibeo. l _ n _ v ~
Nos Colomanual Dalmazia: , Борт: , ê’ Magnus Hungaria Rex; maris Adriatìcz',
8 айатит атрдагит Ртйпсйгшт Dominus. Si дивами: omnibus; /ìntgular'ltcrau`
ат popula nq/lro glorzoßz Natiom's Sclavonico: d coran» nobis , noßrigue pra/ën
tia , Martin: Lap/anomali’ de Jobagonov ,Comitis de Karina , Domini Lannoqlcenßh
8 Vaivotlœ не]??? Dalmatzci , R arluln Него: ‚ terni: vicious Zv'onimiri Regis Dal.
maria, caput/èuvitam-confprvaverit, 8 od-z'pjèfuerìr terror Bulgarini', Sglorz'agen- ›.
гёз/йаг. Quodvefeptemdecim vìcib'usde Цапф?t Bulgarińum, 8 Paß ‚ждет/1:53 С?
гщопёЬт, zn Со ova cam а wnßixißt, ‘ubi Vetiam clan/èan 1sfratrìbus occubuzt.
.Quorum conßderatzone; os , Jlflartino dedimus, 8 derravůnls' omitatum Сайте, lege
8 coñditz'one ea,_ut is,Nobis nQ/lrisgue Ízœredilms 8fuccçßorißuc ‚ъ unà 'cumfuis Jurre
díbus Bpoßerztatzbus, uoЗалет
cum ooitßrmawmuscoram
milite, 8 gloriofofuo popula ,_fìdelisßtacßlfeäus.
Comztibus Dalmatiœ, videlicetНапс
Nob; i
mylram Кефир: reja ` '
Georgia Ckaclutorovzclz, Nob. Georgia (litoral/ich, Paulo Nob. садись, Nob. Obrad
Calmichitorovzclz, NоЬ. szmetnotorovz'clz. Qui omnes , reddiderant nolis gratins ,Juv
Per hac donations Martino magno Comiti -ele- Carinafaäa. Scriptum lloc с]? Jadrœ,L ‘
per Cancellarium Батат: Реп-ат ВегЩЙРЁс/ъ Comitem de Bochli. » AnnoeIncarna~
tionìs Зайди-от“ NQ/lrif'1P-_1115's Qua donatie, ejusdemgue уминал Buda coryírmabituz"
Colomanus Loous'àìgillnf ' « . .: ‚сит . „i
‘ П Нос гашения {innumhaberí petali-,pronti дан: pro eo, hoc etia'm :quod Rittero>
{введён RegisLudovicl privilegimdato 28. Novemb. An. 13,60. referatur Zvonimirus {iliam
{пат Claudia-m-,_Winiche de nobili generelapzanorum in uxorem стадам. ‚ fimulque ter~
ram Karini concellìñ'e. Qua de re', Lucius yquoque lib, 3. cap. I. prœberet tefìimonium. Evin~
cithonimirum cum Bulgaris~,etiarn cum vitae fun periculo pugnavilïe , fuill'eque Regem, &
нитрид 'militari'.` vvPorro Curopalartes fcriberet ad annum 10 4, Servorum gens , guos etiam
Отшив vacant', exut, ut Bul ariam z'n fervitutem re идиш. Zonaras vero: Tertio
porro annoImperii( Parapinacis gens Gobatorum , ques nonnulli Servios vacant., Bul.
гадит occupax Череда _effrac quœdam loca cœpz't, /èd multz'sprœlz'isfaäìs ,multis ш.
'ringue саг/28, ‘tumus exculthuœtenuerat , tum deviäa ‘8 Romana ditione едкий/21 , in
funs
miñ'usjedes redire coaé't'a
a Creiimiro.' Et cumç/l.Colnmanus'coravm
Ноют еопйдегабопе , Zvonimirus
fe fuique ad bellum
prœfentia Radulam ` d вши
риз-папе Иве
nuè, .& тат Zvonimiri («уже perhibeat, bellum illud pro recuperainda:l inferiore вето.
nia & Syl-mii partibus fuilïe , credi Роге“ Sed попью interea _Crelìmiro д ,Zvonîmirus fau
` ‚ в . в _l
,er .f- ‚` . ..x.\.\`..".`¢
с
Sclav. Croat.Daimat. ДБDucilms Regibusgue Hungarìa. 1 15
fedes rediit , lefequc Croatiae Regem ellecit, obvirtutem in bello exhibitam. Нес quoque о;
calio fuit ,contrahendœ allinitatis cum Geyfa & Ladislao. II. Si fiat monumentum fuperiul,
Colomanus Rex , Epifcopus Varadienlis baud fuerit, dum Zvonimiro adiiitit pugnanti, nili
vellis , ex milite , Ездит fuill'e Epifcopum , ex Epifcopo Regem. Ego credo , continuo Теше!
ехегсиШ'е per bella Colomanum ,cum Ladislao mortuo , invitatus {ней} per Croatas ad ca ef
fendam Regni Coronam, nt iplis cognitus, & antea cum iisdem lub Zvonimiro miles, qui igen
etiam citiliime Dalmatiam aquilivit. III, Illud: .Maris .Adriatici, aliarumque Provincia
rum Dominus fummum ell, quod in defeétu autographi , an a Colomano fuerxtexprœfi'um,
dum in caeteris fuis, haec tituli forma non legitur, haud difputo: An autem exprimere Pogue
rit? fuo loco dieetur. '
Gregorius VII. Papa( qui adMichaelem Sclavorum Regem ,anno 1%78. dederat Несет, ’
in caufa, quœ erat intra Ragulinum Epifcopum , & Spalatanum Archi- ppum , Michaele in. '
tra annum mortuo, &Gregorio Dalmatiam Zvonirniro attribuente) probibet Vezelino inva
dendam Dalmatiam anno 1079. Íuvat Gregoriiepiftolam ex Farlato exferibere, „ Gregofi.
„ us Epifcopul Servus Servorum DEI Uvezelino Nobili militi, falutem & Apoilolicam be.
„ nediètionem. Scias nos de prudentia tua multum mirari , ut qui te ell'e dudum Beato Pe
„ tro &Nobis lidelem promiferis , contra cum, quem in Dalmatia Regem auéìoritas Apolloli.
„ ca conßituit, tu modo coneris infurgere. Quapropter-Nobilitatem tuam monemus, & ex
„ parte Beati Petri raecipimusmt advcrfns diëium Regem deincepsarma capere non рт.
‚‚ lumai; lciens quidquid in illum anfus lueris, procul dubio te in Apofiolicam Sedem гады.
‚‚ rum. Si vero adverst ipfum aliquid te forte dicis habere,a nobis judicium debes expete
„ re, & expeâare диктат potins , quam contra eum ad injuriam Sedie Apoíiolicœ menus
„ tuus armare. Quod li te tua: temeritatis non pœnituerit, fed contra mandaturn пот-ц".
contumaciter ire tentaveris; fcias indubitanter, quia gladium B.Petri in audaciam тат е.
„ vaginabimus , & eodem pertinaciam tuam , & omnium , qui tibi in ea re faverint, niñ reñpi.
„ feas, mulâabimus. Sivcro obediens, licut Chrillianuxn decet,prudenter extiteris, grati.
„ am Beati Petri ‚ & Apollolicœ Sedis Benediéiionem, licutobtemperans lilius, confequeris,
„ Data Romae 1V. Nonas0&obris, Indiéiione'tertia. »
Evincit hac epîllola LVezelinum fubditum elTe debuill'e Romana? Sedia, dum Ьас auël'o- _
ritate , fcriplit ei Gregorius. Quare errareillos, qui Carinthiœ Ducem, putarunt Vecelinum,
qCui nelcio, quam pmtenlionemfhabere potuit pro Dalmatia , ut bac таи: coniiderabatur.
uius autem partis, Dux ? aut miles Vecel'inus fuerit ? necdum conliat, vel ñzerit Roberti
Northmanì miles, cujus bella his temporibus deferibuntur aLupo Protofpata, Anna Сошле v
na , Abbate Gaufrido diéìo Malaterra &с. сит Robertus Romam in auxilium Papa ivill'e {cri
batur; vel credibilius fuerit Ezerinus,de quoLaux-ent. a Monacis lib. 13. QuidamEzer-í.
nus guandam Albrici miles gregarius , veniens in Italiam cum Одопе Imperatore, abri.
nuit ab ea villam hanarariam infinitas Paduanis,ßu Vicentinis. Hic делай Бит-Этап
ВаЛшт ‚ qui diäusfuit
gui dz'ä'usfuit Eier-¿nus‚8
E erinusfècundus Primus. Hic Lgizerinum
llic genuit ermit Elerinum
tertiumManaclzum
, qui Ízabuz'tÍzœreticum,
infeznlum
al) Imperatore vi lam de Romana &c. Vide Laur. Monacis, qui genealogiam & hilioriam
eorum refert. Quia porro Nortmanorum meminillemus, occurretque dehinc mentio.pro Le
óloris commodo, lit have de iis memoria ех lib,4.Laur.de Monaci: pag. mihiyg. ,. Поить
‚‚ ni fuerunt populi deul'timis-littoribus occidentis , qui maria illa, continuis difcurlionibus
„ infeliabant. Hi pollea junélis libi Datis( fors Danis)per ligerim HumenGallias potenter in- "
„ trantes , Franciam, Lotharingiam ,&Germaniam , per annos ultra 40. ferro & incendio va- `
„ Iliairerunt. Tandem Rollo Dux eorum percnllb fœdere qum Carolo III. diélo Simplice Fran- "
„ сдав Rege, laélusque deidolatra & balie Chriliianus, & generRegis, & vocatus in baptilina- '
„‘ te Robertusy a nomine Roberti Comitis Parilienlis, qui eum de facro fonte levavit , accepitn
„ Rege rcgionemincolendam fuper Sequanam flumen , quae abinde diéla eli Normania. Hic '
„ fuitAtavunluprafcripti Roberti Guifcardi, qui intrans Italiam cum potentiflimo Norma`
„ norum exercitu Appuliam obtinuit , Saracenos Campaniam occupante: тащат, Graecol
„ expulit de Appulia, dimiliis'aliquibus Ecclcliis adhuc tenentibus ritumGrœcorum. Dila
„ tata potentia in AppuliaözCalabria, cum Rogerio fratre tranliit in Siciliani , quam innen.
„ ti firage Saracenorum obtinuit. Robertus vocatus eil Comes Appuliœ, Rogerius Sicilia',
„ Robertus fubJecit Lucaniam ,& Salernum , & tranliit ad alias civitates Campanile. Leo Pa.
„ pa antediél'ui, liudens перелете Robertum , viéius magna cœde fugit in Beneventum , appa.
„ ret in loco pralii acervus Ollium interfeélorum. Pofiea Papa viéior {гита tentavit ex-`
‚‚ pellere Normannos de Appulia. Tandem Nicolaus II. Summus Pontifex , infpeâainvifia
„ potentia (идти: fratrum , concellìt eis fub Басист, juramento, &vexillo terrasAppulig
if; „&
116 Not'aiœ Preliminares Pannoniœ Veteris Periodus IH.
„ & Sieiliœ, eonŕitentibusfe, hœredesque fuos Vall'alosEccleliœ, Рейса gravi luborta dilcor
„ dia inter Gregorium Papam feptimum , & Henricum IV. Imperatorem , Robertus Guilear
„ di, Papas ferens auxilium, Henrieum fugavit Senas , cum fue Antipapa. Pollea Romam
„ intrans, illam igne ferroque vallavit, di Gregorium in fua fede repoluit. Hujus Roberti
„ polieriores, fortuna tam alte extulit, ut nomen fuum, atque potentiam, per Orientem, Oc
„ cidentem , ¿L meridiem diliunderent, nam & Principatum Antiochenum , magnamque partem
„ Italiaì , Siciliœ , & Alirica: , & in Galliis multas regiones ,s & Regnum Appnliœ poll'ederunt.
II. Dalmatiam Zvonimiro datam fuille, eumque conllitutum a Papa Regeln Dalmatiœ ,
Quem inDalmatia Regem aucïoritas Apo/lolica conßituit. Hare proinde initia luntReg
ni Dalmatiœ,quœ ,ut dillinäum Regnum a Croatia, cepit haberi. Primus itaque Rex Dal
matie Zvo'nirnirus fuit. Hoc eli , quod in fuis diplomatibustonimir-us , 1083. Pa paeGrego
rii meminerit , & fatta: ab eo invelliturae` Regni videlicet Dalmatiœ, nequaquam Creatine,
quœ nihilominus Cencius confudit ,& Croatia: attribuit. Zvonimirus in monumentis anterio
rîbus, annumque 1080. prœcedentibus , nec Papae , nec invelliturae meminit Gregorius iple,
de Regno Creatiae vtacet , & unice Dalmatiœ Regem conllitutum fuill'e memorat. Quarel lun
rivirtute propria, Regnum eHœerunt, quod agnovit, ratumque habuit lub Geyla Otto.
Ёж funiliter, probantibus lub Dircislao, Confiantinopolitanis Imperatoribus. Dalxnatia
vero auâoritate Gregoriiläpatl anno 1079. lub ZvonimiroinRegnum ell elevata.
'Quamvis Zvonimirus ,in donatione Radunœ cœnobio S. Stephani anno 1083. indichi. Sex
m, apud Farlati fateatur : Cum /ingulari Dei bene/icio uies 6' tranquillitas ubique vigeat
in Regno тео , anno nihilominus 1035. difcordias viguille confit ex documento apud Farlati
Tom, 3. pag. 155. quo Laurentius Archi-Epilico us, line Regis memoria, dilponit,inquiens:
Ego Laurentius DEIGratia EpifcopusSpa aten/is , una cum Valiga Priore , Clero , 8
univer/ò populo,Dabrum Abbatem Cœnobii S. Stephani Proto-Illartyris extra urbem,
cloni e 8 ejus [Попав/12 expoßti фи: incurjionibus hQ/lilibus, omni о e 8 conßlio ju«
va um ф cenfuimlœ. Hœc Laurentium, alieno fuille animo , a Rege Évonimiro, eo 1u~
culentius tellantur, quod .Joannes œdituus donationem illam renuerit conlignare , lic enim
ibi: Tum negotium datum у: _Íoanni œalituo , ut Ízanc donationem litteris con/ignaret,
gui, cum fœpius rogatus abnueret, ¿f excufatione valetudinis uteretur( dum nihilominus
inter telles lublcriptus ell'et.) Ego Theodorus Presbyter indignus Ízœc omnia_fèri'p/i, roga
ш Venerabilis .Archi-Eppi ' ~ -’ uthujusmodi donatio , uam eorum, uijizpra nomina
zi/ùnt, auc'îoritas fàncivit , videlieet Archi~Eppi,Cleri,l3riorìs, Nobz' 'tatis ‚Ь’ plebis u
uwer/¿fruta[давperpetua. Profeéìò haec, latis teliantur, adverlus Zvenimirum, motus
fuill'e,quibusArchi~Epifoopus implicabatur., 'Caulam rebellionis hujus fuitl'e,bellum a Ro`
berto gellurn deducitur. Cum enim Robertus laveret Papœ, a quo Zvonimirus Regis Dal
matiœ titulos acoeperat, Zvonimirus,adverlus ImperatoremOrientis, atque llujus locios Ve~
netos , ut Dalmatœ exeant , veluerit. Hoc illi detrectantes adverfusRegem [ищи ,lele eleva
runt. Hœcad annum 108 5. ex Lupo Protolpata ligenda funt,qui lcribit; 1085. Pradicïztr.
Dux Robertus) grandi арратш navium , bomma ue innumerabili exerciru ~ ~ 222
¿refuse/l in Adriaticum p_elagus ч- ъ ubi Stolus Veneticorum, @filius Ducis Venetia:
‘um pluribus navibus erat wfg/ius, Duci Roberto. Sed bello in mari inter eos confeä'o,
vic'Yoria ad .Nortlimannos Coney/it. Anous a Lupo relatus, cum documento Laurentii prae
memorato convenit, ubi,Monachi ex liti holiilibusexcurlionibus ,nempe Northmannorum,
ex rimuntur. Hœc fuit occalio , ut ephanus Crelimiro patruelis, & ab eo deliinatus luc»
‘ ce or ,- ex inlirmitate Ша gravi rellitutus, privatimque line Ducis titulo vivenS , rebellium`
Zvonimiro сарае, сНё&и5 fuerit. Innuit hocin elargita a ledenatione anno 1089. Indiml.
Regalis territorii,Theodoro Abbati S, Stephani (1 endi apud Farlati Tom. з. . 158.quo
ait : Illudveroleentio minime pratereuntlum e , quamvis a nobis, `ßne adore
commemorari
ad illos (Monaлёжа, ut poßeris
es) auxilii' innoteß~at,guod
б" conleii cum neceßitas
cau a coiyfugere, uœclam nos
8 aliguidgfub/idii, fèuладит,
doni ab
iisdem etere, z'lli admodum comiter, ac nigne amplias centum/blidos aureos nobis
[йрре itârunt ea conditione, ut guogue, pro eo ac digna compenfatio po/iularer,a.
liquid iisdem tribueremusml uo nobzspraj are nondum licuit. Hœc omnia notafun:
Laurentio Venerabili Archi-Én 0,15’ Gregorio olim Дара Goatiœ, 8 Gregorio долго
Scribœ. Heee lirmant fuperius '6ta , nempe Stephanum femet fecille rebellium Ducem, qui
in fublidium levavit aMonachis, amplius centum lolidos, lege ea: ut regale territorium , i1
lis conferat, li potitus Regno ŕuerit , quod ante annum 1089. exequendi шаров, ut exprime
ret: irl guod nobis prat/lare nondum llouit, tum demum ellexecutus. Hœcacìa luille com
lilio Laurentii ‚ verba docent: Omnia лога/202: Laurenti'. Croatenli Epilcopo quid ev@
neri: i
lSclav. Croat. Dalmatjîzß Duczbus Regíbusgne Hangar-id. i "117i
herit? necdum eli erutu_m,profe&ò 1o89.Epifcopus non fuerit, cum dicat Stephanus: О;
lgforio alim Ерро стат. д _ l
Rei hujus confideratione , fiGregorius сушил: Epifcopus , qui Regis curiam fequebaà
tur, & regalis vocabatur Epifcopus,a Zvonimiro Epifcopatu privatus fuit, ut partes fecutus
rebellium'; augeri potuit _tumultus ob Epifcopum depofitum ‚6; defignari Epifcopatus Za
grabienfis in Sclavonia, GoricenfisqueSedes (_ quod ritus a Zagrabienfi Ecclefia fufceptus, &
Goriczâ Zagrabiam translatus. firmare videtur, atque (сети-1) Zagrabiam transfer-ri, щ: ге&ё
pag. 19.hiß. Zagr. infra l,_rnomiil'nus , fi Epifcopatusquispiam Zagrabiam translatus fuiíTe cre
di poten, tunc Croateníis majori ex parte. Hinc relata Tornei & Vinkovichii opinio, pag. 6.
cap. infra III. qui Epifcopatum Zagrabienfemvan'no 1085-. fundatum fcripfére , de his diflu rbiis
foret intelligenda. Et quiaZvouimirus Sclavoniam poffediílët, ideo Breviaria antiqua, de fun
dato hoo per Ladislaum EpifCOpatu tacere. Sed tum fundatus non fuerat, at delignatus tan
iummodo, ad reducendum Gregorium Epifcopum., legitimo Regi fuo Zvonimi ro, Enimvero
monumentum pag. 1. exhibitum , morte S. Ladislai 38. anni's pofierius ,Ladislao fundationem
àdfcribit: Regnań'te Nobílgßîmo Rege Ladífclavo и - prœdic'ì'us'* Rex (itaque Ladislaus)
Zagrabzenßm coryŕituit Epl-ß'opatum. Quare ut ante mortem Zvonimiri, Sclavoniam a
Ladislao receptam fuiffe, nemo fcriberet, ita hœc, mortuo Zvonimiro aéìa fuiífe ,cenferi debet.
Hinccum Zvonimirus anno 1087. vixerit, atque ad annum 1089, щите deducatur,Zagra~
bienfis Ecclefia anno 1085. fundata haud (it. Porro ad componendas difcordias Tinniny an
no 108 7. conventum eelebratum а 2уоп1т1го fuiíTe, eumque anno hoc vixill'e, confit ex monia
liumJadrenlium coniirmat'o privilegio, a Lucio ac Farlato memorato. An vero fub his co
mitiis impie aCroatîs trucidatus fuerit Z'vonimirus, ut traûulit Marulus ? aut vixerit ad ап—
num fequentem , res adhuc obfqura incertaque ей. . _ -
Zvonimiro mortuo , ut in tui-bis Regnum fuerat, fic eas, ultro continuâíl'e argumento eli:
uod ad indiůa Sibenicum comitia ‚ die ottava Septemhris, nec Banus , nec Comes ullus compa
ruiffe arguatur, ex infìrumento apud Farlati, atquè Lucium lib. 2. сар. Х1. dum protefte in
fertus nullus habetur; at tantum Laurentius Archi-Epifcopus, Ioannes Epifcopus Traguri
‘nus , quidam ex Spalatenfi Clero , cum Nobilibus. Facile Laurentius Stephanum coronavit,
dumSuperius
nis. ifìhic exprimeretur:
autem z СитАс7ит
1 ¿tur ç/f Ízoc apud caßrum
omnipotentis Sibenico
DEIpietas, in, dieС ementiœ,
тела: rœfatœfòlemnita
Patrum ,
Аиит ,Proavum, /òlio in egio omnibus CÍzroatiœ, 8 Dalmatiœ Nobilìbus collaudantzï
Ьи s exaltaverit honore. Narrando, univerfos Nobiles ,Ecclefiarum Reétores ad fe сопНихИ1
fe ‚ & reliquosinter AbbatiÍTam Cœnobii Spalatini cum precibus , ut.” guodamfèriptum а nu
рег Regs defunéïo »Svinimìro concçfum confirmaret. Ubi <‘1uia Banorum , Comitum nulla
exprimeretur mentio, qua: Теста? funtaSvinimiri morte confu iones , facile conjeètari ей. Нос
fane ей , quod Stephanus aScriptoribuS Hungaris , Pro Rego non exprimatur, quia pro legiti
mo , nec ab Hungaris, nec Romana Curia , nec vicinarum Provinciarnm foriptoribus habitut
unquam fuit; Verum Rex fuit,`faèìionis paucorum` . Нос eÍi: quod Laurentius АгсЫ-Ерй
{copus a Stephano, fuo licht Rege, confirmari Donationes , privilegiaque Ecclefiœ Гит поп pro~
curavei-it. Hoc cihquod Hungariœ Reges,a nofcente quoque Lucio,quamvis in fucceiliva
privilegiorum confirmatione, Zvonimiri , Crefigmiri. Croatiae Regum memorias fervaverint, de
Stephano neverbum quidem ponant, dum nihilominus anno 1 133. hoc ipfum Stephani , Mo
nialibus datum diploma,fuiil`ct exhibitum , cjusdemque obtenta. donatio nova, quin Stcphani
Regis poneretur memoria, at tantum Svìnimiri. Quare inique repraehenduntur fcriptores
Нungari , &cump'rimis Thuroczius , quod Stephani hujus mentionem non fecilTet, dum hunc
pro Rege legitimo, nec Ragni Croatiae optimates , nec Hungaria unquarn habuit , vel agnovit ,
at folu mmo oLaurentius Archi-Epifcopus. Ех Epifcopis: Tragurinus, & Gregorius olim
Croatenfis. Presbyteri aliquot , Monachi, Abbatifi'œ, Nobilesque S alatenfes. Dum Croa
tia Dalmatiaque- membrum & pars legitima Застав Regni Hungariœ oronae Гипс, latere hœc
non potuêre , Scriptores vetuíios Ungariœ, quod in horum Aula,è Regnis illis , ut obíides, plu
res numerofemper extiterint; quod item privilegia illorum , Ungariœ Reges conñrmaverint.
At videntes Stephanum, faéìione paucorurn Regios ufurpâffe titulos ,poflquam {роте juri om
ni, &Ducis titulo ipfemct celliÍTet, eum ènumero Croatiae Regum exmifcrunt, eo veracius,
dum nec Hungariae Reges , nec Status Coronas, Stephanum pro Rege habuiÍTent. Scriptorum
eů:{idem fequi publicam, & hanc non pollponere ex privatis añeélibus. Demum ex fupra
relatis videre еРс: Quis fuit Stephanus Í? qua ratione in extradatis fcripturis inferuit : Раггит.
uvum ,Proavumguefòlz'o in Regio , Nobilibus collaudafztibus exaltaverìt honore .9 Quan
do? atque ubi mortuus? etiam nunc obfcurum ей. Debili valde manu Regnum ufurpans,
illud facile amiíit, dum anno 1091. Dalmacia, ad clientelam rediit Imperii Orientalis. C_roaf
. . g 8 m»
Hîßor. _BaMa/‘am Kercjèlzclz.;
\
e
а 13 .Notitiie Preliminares Pannonia Veteris Periodus ÍÍÍÈ _. nu» —›-е‹›
ЁЁМшиш а S, Ladislao datumRegem habuit , telle antique monumento арии! Lucium lib;
cap. l. Anno Incarnationis JE/ù Chri/li 1091. K_yri' Álexio Conßantinopoleos Imó
регате , tempore ,quo Vladislaus Pannonzorum Rex, Croatia invadens Re num, Do
mnum /llmum uumNepotem in illoßatuit Re ст. Jailrenßvero Cathedrœ om'no Ат
drea venerabi'
,tertio iter сеют
priorante. учи/Мате,
de his те
inlîi'aueuberius.
Drago omini Prie/tamil~ Eloi/¿opi nepote, jam
Perpenlis Regum Croatia? fcripturis, ac diplomatihuû , œqualil videtur fuille ‘gubernatio
,nis ratio, utin Regno Hungariœ. Erant his poll Regem Bani, live Duces, Ziipani, id el!
Comites. Barones Reg-ni, ut Cubicularii , Camerarii &c. quos tamen ,vulgari dialetto exprime
bant. _Etant Status atque Re ni ordines, ex Epifcopis ‚ Abbatibus, Presbyteris etiam, ‘utDi
plomata eorumdem Regum evincerent. Regni Cbngregationes , ut luperiora dubitare non li
nerent ,dum Zvonimirus : uoijui't Fidelium maxima congre atio Bic. Сайга, Comitatus,
cœteraque, ’œque ut in Hungaria.' Reges benemeritoñr. praemi antur, donando, conferendo
que territoria. Cum regalibul difponebant,ut donationes evincerent. Dilponebant cum mo
nnlleriis , iisdemque immunitates largiebantur, ut diploma ирис! Lucium, lib. a. cap. 15. Anni
1059. tellaretur: Concedofaveo,annuo tilzi _Andrea Aboati ь Ízujue potentie liberta*
:em , ut prœter debitam Eecle/l'a/l'icœ difèiplinœ reverentiam, nulli mortalium pote/lati
mundanœ,/ipe
viguill'e, fpiri'tualißily'ec'li
lacri tellantur Canones, & habeamini, luribusque
Decreta a îReghino aliis. quae
colletta Hocdemonllratio
porro fœculo
hueX.non
ita'
pertintt. Ecclelias conferebant, ut lidem fcciunt diplomata арт; Cl. Farlati, in rebus difci
linie Publicis, live Rempublicam refpicientibus, communi voluntate ordinabant, Regale'
auä'ori'tate, fia'agnatumgue nzeorumfavorabili voluntate, fcribi mandantl _flabile (vide
1000 citato apud Lucium) Pri'vilegium libertatis &c.
' Vll. De Dalmatia meminillè debemus, His temporibus ‚ rellrìélam admodum fuííïe
Dalmatiam , nemo dubitat, cum hase maritimis tantum civitatibua contineretur , Jadra, Tra~
gurio Sie. lnlulœvero, ut Arba ,Veglia, Cherlo бис. luerintne'Narentanorum, aut Croata
гит, adhuc in obfcuro ell. Dalmatiam ut his conliderabatur temporibul ‚ Scriptores Veneti
udeo 'confondere ltudueruntmt li hos, 'horumque Ducem Dandulum греет ‚ quzevis monu
menta,diplomata,MSS. quinimo quosvi: fcriptores, qui Dandulum non lequtuitur, errori:
damnare oporteat. Profeólb udmirandum ell lludium,quo nîtuntur , res Dalmatian obfeuras
reddere. Croatia.- Rege|,jam judices, jam alio nomine fcribunt. Sclavos Sclavoniamque ех—
primunt. Narentanos pro `Mariani» habent, cœteraque innumere. Se Dalmatizepominos..
atque Duces contendunt, titulos varios ex Dandulo proponendo. Proletlò li itis ell: qui
quae-vis falla fuppolititiaque libi perluadeat, Dandulo excepto ,ac Venetorum С omeiero
rumque non omnibus, fed quibusdam Scriptorihus, talem relinquimus. Qui vero veritatem
amant, praeter ornmfcium DEum, errare pelle homines latehuntur. Porph rog. шее lua
Venetos Italia: Regìbus tributa folville tellatur , Selavis item live Croatis, talla per eos luillìl
exolutamegari non potell, Si Dalmatie Veneti juris Saeculit X. ¿i XLluit: Si Veuetae` Dal
matie: Domini? qua ratione Democraticus ille Dalmatarum Наша, a Lucio Farlatoque de
lcriptus („шит poterit? quomodo Croatia» Reges , fe Re es Croatarum Dalmatlnorumque
inlcribebant? Priores, vel (Забрано: Dalmatie: , propriis mfcrebant Cal-tis? terra, matique
luumdilatatum Regnum exprimebant? quomodo anno 1064.. ut ell apud Luoîum lib. a. cap.
16.Tragurienles expediunt: Regnante Domino nq/Zro , ac Piàïimo /lz .Con/ìantino Du
ce 5:’ .Magno Imperatore. Eccur Arbenfca, illhic apud Lucium 106 s. ínperii moderante
haberlas Domino Сотпепо; Croatia Dalmatiœgue regimen D. gubernante Petro. Quid
ell? nullum adhuc repertum elle monumentum, nullam donationem, quibus doceri Pollet,
lzvsculis X. aut XLVenetiarum Ducis, memoriam, non dico fubjeůiorlis , clientela: , fed nec ho
noris , in Dalmatia, aut Croatia haberì infertam , ladrœ faélae atque Jadrenlibus collationes,
donationes , privilegia, per Croatia» Reges, a Cl. Lucio, & Parlato exhibentur, miror atta
men, utrumquc dicere, tales deliderari. At есто neutri horuxn iral'cì valeo,dum rationi fuse
Reipublicae lic lluduerunt; utcognofcendae ventati ,media,modosque poluerint. Luciuslibl`
3. cap. e. necellitatem, qua: illi еще, fatis cxlprîmit, dicens: Veneti' Scriptores, tam bulgari,
gnam manußmptz Alexiumlmp. Da matite titalunz попадут? uniformes (N_B.)q¿ìê
runt. .Sed cum ex traditis ab eìsa'em, uct gejla]iìnt,ilißingui negueant; idea-ab illorum
temporunzßriptoribus,aliquafumenjajìinzg zit ч caufœ belli,tituli ue Dalmazici `con-_
jeguendi occa/io appareant. фит l'atis знакам, quid lenlerit Doélilli ucius? quid item
lcribere debuit. Cauße belli tituligue Dalmatici con/èguendi,hautl vero confeeuti, occa/i0
appareant. _ _ _ O
' Itaque ante Saeculum XII. atqueillucl,tard1us; Venetis m Dalmatie. lfulfil? д certum e,
' ~ ` monu
l
_A LL Y L sin». от. рать/222 тезы: Regßwgûé magari@ iig
ànonumenti's, diplomatibus, &Scriptoribus eli, _ Defudat-loco _citato Lucius ,ut Рай-110121111?
eorum маги, umbram, apparentiamque faciat, bello Northmanico, five à Roberto Зет
adverfus А finntinopolitanos ,jus quodam in Dalmatiam Venetos obtinuiíïe, e`x Alexii Imp.
Privilegiis. At quisquis Lucium attente legerit, videbit quam invite, atque violenter, fue@
‘currere nitatur _Scriptoríbus Venetie. Profeélò , fi ab Alexio , attributus fuit titulul Dalmatiœ
Ducis,Vitali P\haletro,qua ratione Gregorius VII. Zvonimirum in Regem Dalmatian invgë
Rivit, agnofcente fuperius Svinimiro ? quomodo anno 1091. u_t fupra, Alexii Im .Epifoopi,
Priorisque Jadreulis expriniitur memoria? quin vel mentio eilet Ducis Venetiœ `)fri Alexiò
.Cofyiantinopoleos Imperante &c. Anno 1080. Botoniatem detrufum effe ad monailerium ,Ai
lexiumque Imp. faftum, fcribit Lupus. Anna Comnena, Alexium adverfusRobertum mul;
nos folicitáíle recenfet , ac reliquos inter , Venetos _ quoque, oblatione promiílioneqúe dono;
rum , qu'œ Ы va Republica ooncedi poITent. Defcribit Venetorum operatione's,mi(l°osque fuif
Теа Venetia nuncios ad Imperatorem, indicaturos , quae contìgerant, ImperatorinqvuitAnna':
eos , utpar его: benevolentifïime exceptos, benefit-iis onußos innumeris remi/it, cumnork
modica pecuniœfumma , 922а‚8 Ducem Venetiarum, 8 aliosfùb , ejus Reipllblicœ
Magi/¿ratibus munerabatur. Haud attamen meminit permiffœ Venetie Dalmatiœ, attribu:
tique Dalmatië.l Ducis Titulî. ч Quin Robertum Virum imperterriti animi вишь celebrat', &
ofi amiífam viäoriam, eum fuas naves in continentem fubduxiñè ,` libera poßêßoné, 'nzarlii`
io/libus _permi a. Cujusrei Robertum догмате, non folum ob rerum fuarum {ох-тат ‚
'fed etiam falutem fúcceffumque ceptorum, >Con/limit ergo renovato impetubellum ёжит
terraßmul mari ue movere. Abbas Gaufridús apud Lucium uaevìs ab Alexio Venetia Praza
Hita нагие, verbiS fequentibus: Cujus/[blendidœ vicïoriœ, Imperator ipjôrum nun~
ci'is indicantibus certior e/llíaëíus , mulris eos muneribus , magnisguebonoribus pro/écur
tus aß. Duci Venetiarum вид/752772]?! digni'tatem, cum congruo cen/ù annuo contulit.
Eccleßis omnibus, quœ Venetus Лиц/22:21 magnum auri numerum guotannis ex 1треа
riali œrarìo endendum соц/1272157. l Eximiœ vero Eccldiœ ,ßruâœ in nomine Evange-`
li/fœApo/lolz Juarez', veéïigales fecit ,Melpben/ès omnes, oficinas Con/lamina oli»
baberent: omnesgueprœterea oficinas, ac tabernas alias, упав a veteri Hœbraìca `caà
la ad Biglam zc ¿liéîam ertinènt; /imul 8 eas` Scalas, guœ intra ¿jiuzl totum Лактат
continentur, onaviti 7 ¿eterea ma nas immobilium largitiones, tum Co/yiantznopoli ,
tum Dyrrhaclzii, tum ubi'cumgue ali i illi petierzzntà ~Quodqu'é maximum Omniumfuit,
mercimonia ipjòrum сипай, guovis >portar-io ‚ аи: beôiigali, decrevit immunia in отпе
- tempzw eje, in сыпей: Romano: ditionis locis, ut guidguid ex ortarent, importare/itu',
nihil, ne obullan gzzitlem retlemliftoribus/gèi, autpublicanis,/1Fmilibusve Regia' реванш
ссЛедогёЬш‘, Commercii, alteriusve» tri uti nomine' pendere, cogerentur,fèdplane lià
beram , отцветшие Romanorum zliagijiratuum potdŕati _exemptam Ízaberent mercatu-p
ram'. Hi Гипс favores, ques Alexius Venetis concetlit, ubi Dalmatiœ, nec tituli alterius,
quam PrOfOfàbq/li , ell memoria. Gaufridus autem> illorum temporum lfcriptor ell , & Пашь
dulo multum anterior, qui ,utpote Abbas, nec demendi quœpiam Venetis ,rationem habuît';
hec decipere polleritatem voluilfe,eenlèri potcfl. Relata tum Roberti morte, quid ab Alexio
faclum, narrat Gaufrìdus, nempe: diílcnlionum femina Грань, 6L quidem opera Venetorum; a
Addens: Incumbebat in idem, per [è in/îiper )ingu/lus, nullumjînem donandii ¿Pro-`
mittena/iquefaciens. Per/àaßtfaci'le; ед enim univerjiim Latinorum venale genus ,ů'
experta/ita решите amore , paratum , folitumgue, сшита attaqueprodere, l.ac paci/21'
profile lucrifòr'didi. Profequitur, quod: 'ab Align/t0 laéîati fpebus con 'zzratzonefatta,
primum de medio tollunt , ui auc'iores тетя: arcis( Dyŕrhacbien (is) oberto tradem
dœ. Tum 8 alios, qui a ucper/tabant in ера/Не; v Sane cum Marulus fcribat, initu
occifum fuiffe in Comitiis poll letia's Papîe litteras Zvonimiŕum , quem partium fuilTe Roberti,
fupra diximus, perfacileipfe, cum filio Rado'vano, mifere c'áefus, intere'mptu ue ell. Tam'
dem verbis illis: Inl'mobilium largitiones а tum ubicu'mgue alibi illi petterunt, nempe
Veneti, Dalmatian: non intelligi, evin-:unt pofleriora monumental, ut Kyri Alexia &c. An.
1091. Stephani Zvonimiro oppollti: ColomanniRegis Hungaria' , ut onmino demonfiratum
nccdum fit , fœculis five X. five XI.- Dllmatiam fub Venetorum faille poteiiate, aut _Duces Ve
netos,Dalnzntiœ
hitos LegitimosDuces
ue , atque
fuill'e.abHoc
Imperatore aliquo ,demonßrabimus.
infra copiofius aut Romano Pontifice
Demum,- auta DalmatisAlle'
Illilimum , На:
manum , mirari deberem , qui папаша, prœ Diplomatibus, & ЕрШо]. Pontitï. deiert , dum 10,71 .
Croatis Creflmìrum III. Veneti Dalmatisque, Dominicum Sylvo Ducem fuiife fcribit. Quìû
nihilomin us , fe Annales Dalmatie: non fcribere , fed hos , a C1. Farlato prœßolari concluderet ‚
(ametů шиит Шт Уепейъёв fentenáa fua ,- dubius fum. Спеши: quiaTOm»1V~ Рита
' 1 ‘ ~ ' s8а “а!”
' _ *no g А Notiîiœ P'rreiiminare3` Pahnońid Veteris Periodus'HIÍ
сарл. pag. 353.0Hendere vult: ad finem fœculi.X.Venetorum Duces, Íimul etiar'n Dalmatiœ
гать DuceS,eJus motiva, negligencia non cenfuî. Dum is , eruditione, oiiicio, me foretîllu
ůrior, cedere deb'eo Viro tanto, cedoque lubens , Íi-co'mparemur authoritat'e, oliiciis, &cognof
cendarum rer-um occafione. At dum ipfe ex infìïtu'to de his non fcriberet; dum Dandul'ux'ń
fequitur; dum de eju's amore in veritatem, dubitare nequèo) ejus motiva referre me poffe exi~
Шишу}, Itaque . Y ' у ì I ,l l _ g
Primo refert'ex Danduloi, ad annum 997. Henricu'm Cáefarem , 'aciprece's Petri Urfeoli Ош
cis', datum Venetie privilegium , confirmans omnes exemptiones, libertates, & immunitates ‚
чиавписеэ, Eaclefiœ & populi Venetia: ,foliti` Гипс _ЬаЬеге‘й\ Italico Regno. Ubi non folum
Dux Venetizc, fed etiam Dalmatiœ in eodem privilegio пошатнет. Sed anno 997.Henricuni
fui-He Caefarcm , novum ей; Otto enim III. eo anno împe'ravit. l‘Si errorem effe in anno die'atur,
monendum fuemt. Sed mendum in anno fit~, quis ille fuit` Henricus, eratex licandùm. Si San;
&us: do'cendum ей, ‚сит Ше, pulfis G_rœcis & Saracenis , Aphliam cum Calabria occupava;
rit ч, & ob navatam aNortmannis in praelio operam , banc illis attribuîfi'e fcribatur. Si vero fuit
Henricus auceps, antiquior effet Ducatu's Dalmatìœ Venetië iubjeéiio, quam Dandulus {bribe
ret. Verum, fit alteruter horum Henricus „Íicuti exemptiones ,libertatesque5 quibus ob pen;
fa tributa , gaudebant in Italico Regno-,cohfirmavit; ita Dalmatiœ Ducis titulu'm, ab expediì
toribus &fcribis infertum fuiíiè, eo magiscredi debet, quia Henricus in Dalmatiam ,caruit doì
minatu ,poteßateq'ue, utpote quod Dalmatià. Orientis Imperio obnoxia fuerit ,cumprimis на;
ее Henrici aucùpis. Annoiaute'm 997. Orientales habuit Catipanos, & Dircislaus ab ànno 994.;
Inclytus Rex Croatiœ fuit, Conßantinopoleos Imp. gratia. _Quare ut Dircislaus, honoris er
go, fe Dalmatinorum quoqueRege'm infcribebat; ita Duces Venetiae, titùlum duntaxat limi;
dem, orare ,obtinereque poterant. Quod tamen Dalmatia non cognovit. Quare dum поёш
шиш efì', àd privilegii valorem-, _ufum demonñrari орошать hic quoque a Dandulo erat edo;
cendus. _Si juris legitimi fuitDalmatia, Venetia@ Ducum, eccur occafione inveßiturœ Zvonh
miri , ad Dalmatîï'e Regnum , та per Gregorium VII. nil aéìum _fuit 'à Sereni (lima Republik
са? Eccur ab Alexio,ob teßata adverfus -Northmanno's fer'vitia; Dalmatiam obtinuiíle, nec
aLupo P rotofpa'ta, nec Gaufrido-, ejus tem'p'oris Scriptorum, commemorantur.
:do: Provocat Illm.AfIèma`nus, ad aéìa ab Aì'beníibus inita) &rèlata a Lucio pag.80.
ubi Arbenfes,anno 1018. exprimeì'ent: Жом D. Ot-Ízoni noßro,Dnci Venetoru'm,
8 Dalmaticorum. Magnif. Bare D. Paulus olim Ritter, in opereï'uo MSS. ~o :iciœ oor'z.Luv
cii infcripto, contraéhim i11um,eo`mmentum eliëdoœtmti Юрта Cencium , de inve ituraRe~
gni Croatia?.l Sed bare alias\ MiraturRitterus'coutraëtum Шиш, reiiéium fuiITe Arbenfibus ,
dum fervandus fuißëta Republica , pro dcm'onfirandojure tributi, аЬ Arbenfibus paéìi. Item
infimmentum aìtrefferi а Sa'nfovin(i~, Ted in eo non legi tot Ü Daimatv'corum, verum unicèz.
Domino'Oth-oni Seniori »cy/iro, Duci Veneticorum., quare >gravius repraehendit Lucium,
illud: Dalmaricorum addidìlTe , forsjul) i- fà imprœß'ione _ita Ritter quod veroa in eo marja~~
culo adeo compre a manife/iant, ш iliiirum dyîinéîioni nullum [рафии interpo/itumßt.
Verum utut hac mt. ¿Majus AArbeit/is* Epijâ'op'as; Ducatum Dalmatiae attribuere non po
tuit-, 'fi talcm e-xp'rœñit ,Othoni Seniori Arbeníiùm ‚ adeoque vel Concivi , vel apud Arbenfes
pdTeIIionato, honorare voluit Щит; ut elevatum ad Ducatum Venetian; aut to Dalmatîco
rum, qui intellexerit, quis nun'c interp'mta'bitur, Батат: аттеп. Duccm , cum non ех—
ртшШс. S. Damiani citatum ab Añ'einano tefiiŕndnium ,cum monumentis, diplomatibus, fcrip
toribus non cohœret, ut haec quacvis шита-з a-rgú'ere oporteat, fi Damiano fides. Sane fica
ret mendo textos fuus , conciliare nefcio verba ejus: Dalmatici Ducatus habenas gubernájî
[ё ‚ Petrum Urfeolum, primum Ducem Venetiœ, Daimatici Regni Principatum fuiffe
adeptum. Verba hœc indicant ‚ Petrum Urfeolum fuiíii: antea Ducern витые», & banc in
Regnum elevâÍTe , bujêls ueRegni, primur'n extitiñ'ePrincîpem. Quod nihilominus , fcr'iptum
oft anemine. Quare . amianus ,cum Petro Urfeolo Coàetaneus non fuer'ît, qua ratione Dal
Шабаш eDucatu«,inRegn\xm fublimatamfuiíi'e fcripfe'rit? non afi'cquor. Pietatifuae nil vo
lo dctraůum , dum pil doéïique Virì, iam dißinguerent , intra pietatem & fcie'ntiam», fateren
turque , pietatem a fciefntia differre, nec quemvis fcîentem, ideo quod fciat, pium eÍTe :nec om
nem pium , ideo quod Pius ìit,rerum fingularum effe fcientem. ` `
VIII. Quseiìiones plurimœ,per fuperiora Гипс illuíiratœ, iisdemquefatisfaäu'm. Оца
re eas non repetimus. Si de S. R'ege Stephano, quaedam flfcitarî veles, dum èxamen horum
Ьис поп pertinct, ex Breviario Zagrabienfi habe fequentia : Primo teße Ieéìione V». ( funt au
tem ,lcéìiones primi quoque noóìurni, ex vita beatorum Virorum) per Afiricum Prœfldem
novella;- Chriíìianitati, benedicì petiit-, fic enim leéìio : ¿1_/¿vito ( Aßrîco) Рта/Мс aci Ponti..
jcemfancî'œ Romana Eccleßœ жид: novella Chri/¿ianàatimunus benedìä'ionis ,ßbi gua»
i que
l
шар. Croat. Dolman/1&5 Ducìbus Regiêusgue Hungarìœ nl'

Fu; Coronam 8 Сгисет in /ígnum Ара/Война: сопсе‹12 promeruit, Obferva: Crucem 8:
го опат in/ìgnum {Же/[омыв data fuifï'e ex rimì `, neqnaquam in {ignumr vel Regni а S.
Stephano,fponte fubj i: v.1 a S.Romana Ecole la coliati Stephano. Quœrera ех hînc nolo , ut..
rum Stephanus ooronam 5b? darî etieritïìut illi nec petenti,ultrn proApofìolicœSedîs aiïeéìu,
at ue liberalîtate,ut praemium im zeii, Divma difpofitîone fubmîíl'a fît ; ( ut mos ferebat Газоме—
rum illorum) &quidem an non Яри, Ша corona? cujus 020. об. сар. 14,. Conßantl'nus &c.
ей memoria fequens t Decrevìmus 2га9ие8 Ízoc , ut l'pfè( Sylveßer nempe I. ) 8ГиссЁ/дгег
ejus (12а1ета2е‚и2с1е!2сегеогопа ,quant ex copite izo/tro illi conceßîmus, ex aura puri!!
Jima , 8 geń'zis precio/ís игл а’еЬеа22ц8 т сарде qd loaden? DE?, ¿oro korrore B. Petri ge.
flare &c. In eadem leètîone, pomtur: Qualzs шт шт ‚ dzfcretzonzsfuerzt: ßatutum a[è
Decreta/n man_ìfç/ìum facìt. Hoc eÍTe puto,quod nunc Decretum П. in Codice legum,1e.
itur, П. Leëtìone VLpia mors deferibitur, Regnìque commendatio B. V. M. & anno 1038,
Fefìo Afi'umptionis , mortuus exprimitur. Ей memoria S. Re is Stephani , Рейс AÍTumptae
in Cathedrali Bafilica Zagr. III. In oHicio Oâavà: S. Stephan] , leótione I. exponitur: Веа.
tißîmus Rex »Stephanus ‚ merito nomen adeptusç/ŕzïlpcyìolì , quia/[cut Apo/lolorumiw om.
nem terram спиц/622223, ita ìp/Íqs орегит ‚ 8 etiam meritorum. Narratjerofolymîs con
ftrudum Monachorum caenobium , Romae n. Cmonîcorum ,- Confiantino oli Ecolefiam ‚. Sz
in caßteris Provinciîs monafìería. Leéi. V. Sie narratur canonizatio: 'nzan interiec7is 45'.
annis - multis variìsgue miraculisprœcedentibus: Canoniìatus, 8 òonc7orum Сак/ш—
logo adrzumeratu.s` e/ì. Itaque anno 1034.. Die 30. Maji, Fdì'um Elevationis Пеленг В.
Regis Stephan', recolitur, In Leéìîonibus S,Gerardi, n_ulia eil Emerici inßituti mentio ,
fed Gerardum in eremo Bel, cum Mauro Monacho fuiÍI'e , inde infuia Chanadienfì а S. Rege,
caufa Prœdicationis donatum , non multo рой tempore orta feditione in Pannonia , едят-113.15
Alba. Regali ,& ad Ecclefiam [anche Sabina` perveniens, cœnantibuskratribus , fecuturam fuam
die fequenti mortem annuntíans, abfoluta die altero mitra, ad Huvium Danubium, a turba.
malignorum , circumdatus , Iapidíbus obrutus , curru fubverfo, humi dejectus , repetensque:
.Domine „1E/ù Chri/fe ‚пе/Затих 211225` Ízoc peccatum, aia ncjèizmr grad ‚давших. Lau.
cca регента, Primus Pannoniam Martyr, obdormivit in omino.
§, lV.
Memorîœ Sclavonîœ , Croatia ,'_Dalmatiœ a S. Rege. Ladislao , ad Tartarorum f'uh
Bela 1V. excuríionem , ac Parmoniae , Sclavoniœ , Croatiœque in parte, depopulatìonem.
I.S Rex Lmiìslaus,quem alii fcribunt Vladislaus; alii Uladislůus, ítem Ladifclavus, Be,
о lalaì Regis fuit Яйца, tefle led. 1. Brev. Zag, ubi: Beams Rex Ladislaus: Primi Вео
lœ Clarißíml' Regis Hungariœjì/ìus, in ipfò/ûœ Natìvítatis exordio, DEIpro фит:
habita сотой; animz'prœferebat: & туш prœmorz/lraôqt 'infantulum над Rex ‚
ìßctfuturus &c. _ Фиат ingeniofius, quam verius Clar. 'Ritterus in opere egìto: Nata-`
ед ища/умам R. olaz/oma? Apo/Zola re/Zz'tuti, èCroatía 'oriundum arguìt. Regios ho-ß
norcs, & titulo: confecutus ед 1971. Regnavit piene, Geyfa. mortuo. Servandoruní'jurì«
um Regiorurn fuit Rudiofuiìmus , ut pag.109.monuimus. RegniOptimatibu's fuit indulgen
йог , ur Decreta {на evincerent, ubi Decreto l. Prac/:dente Chri/tianiv/ímo Ungarorum Ке—
ёЭи'ЬааЦЫао, сит uníversz's Кеды/225 Pontzfcibus ‚8 Abbaribus, nec non сипай Opti
nmtìôus. Decreto II. Тет oribus Pz'ì/Íîmi Ladislao' RegiS, omne.s` nos` R egnz' Pannoviœ
Optimates in monte [2121675 conventumfecz'mus, 8 guœsivimus, qualiter malorzzm Ízomzl
тип impedirenturßudid. III. Decreto: Hoc decreverunt, Лапе legcm coo/lituerunt, vì~vv~
delîcet Optimates,quorum potentiam Thurozius fatis indiéat cap.63. раг. 2. Sz banc Andreaï
Il. reflrinxitdum Nobilium extendit immunitates , ut ad Regis hujus Diploma , Succefï'ores
Ragas Зил-ем. Mol-tuus afi S. Ladislaus , fide quoque Brev. Zagr. Leéì. III. in die обит:
Jlfzgmvìt ad Dominum, Anno' ejusdem, J'Wìllesimo , Nonagesimo Quinto, Tertio Kub'
¿ingu/fi. Nunc die 30.]ulîi in Cathedrali hac,recolitur Fefìum : Depositionz's S. Ladisloi
Regis, b'olen. пос! nobis eli, ut in Romano Duplex'. De ejus Canonizatione in Саги. Ьеа.
V. habet: No tris guo ue temporibus( haec indicant,1eétionum compilatorem tum vîxilTe,
five fœculo XU. quod e his lectionibus ìntclligi debet, nam in MSS. his Breviariis, & ante
quaìn fub Ofvaldo Epifcopo împrìmcrentur, in quibusdam annus MXV, exprimitur ) DEus
multis mirabìlilmsò'anc'îum Confqß'orem fùum Ladislaumglorzfcavz't. Nam Anno Во.
Millesimo , Centesimo , Nonagesimo .Secundo ,_/ànéïum Corpus ejus canonìziatum ф.
ç/bi cœci ìllumìnatìjùnt, muti loguellam acceperlmt; claudì,paralitici, varizsgue (ад,
'
тиши Зайди/2172: Kerçfeliclx, g ноги
)M «'Natitia Praliminares Pannaniœ Veterzs Periodus Ш _ _ __
guaribus aliuturna пироге attriti, aalfèpulcrum ejus venientes, implarata ¿asias adju!
‘taria,fànati [для Ье&1опе VI. In aliis etiam artibus , Ü circumjacentibus Regianil
bus, plurima miracula, ê’ capiafa benefieia,ßde ibas, patrocinia implarantibusfìmtI
txhibita': guœfcribere langum фа Ragemus erga Попили”: ‚ и: рег interceßianempii/ï'
'simi Regis, sic tran/èamú%er bona temporaíz'a, quad ê’ eterna gaudia con/èguamur.
Pra/lante Domina псе/Но Cllrißa &с. Hœc retulilfe fulliciat;
II. Cum anno 1085.adverfustoni'mix`-um, memorata fuperius faäio ennata ñŕllet , praal
eipue li is aliinitate jungebatur Ladislao, creditu ell; facile; defertum baud fuill'e Zvonimi
rum a Ladislao. Suadeńt Ьас, meditata Eccleliœ Zagr'abienlis erettio, poliquam Gregorius
Croatenlis Epifcopus , faétioli's adhaelillèt ,partes fecutus Stephani,lùadet Almiin Regem Croa
tiae elcvatio: de qua infra. Quare mortuis Zvonimiro, hujusque ñlio Radovano, Sclavoniam
fine quavis dillicultate, ut partem portionemque S. Regni Hungariàe Coronœ accepit, In
Croatia vero, cum Stephane , nullus Baronum ,n ue Comitum 'adhœlille eruatur,at Lauren
tius tantum, 'cum quibusdam Presbyteris, Monaclus , 81Nobilibus, Regnum ejbs per Croatiam
e'xtenfum fuiíTe,~eo minus credi potelt , quod anno 1091. aS. Ladislao occupatum fuich Reg
num Croatian, atque Almus Rex Croatilœ conlìitutus, monumeńtum adhuc delbriptum. pag.
i 18.teliet\1r. Quid Stephano pratenfo Regi Dalmatiœ,Croatiœqu'e acciderit? an nempe mur
tuus fuerit? aut iterum ut lub Zvonimiro, i'po'nte uaévis ceilerit? lint iii tenebris. Conllat
tantum, anno 1091. Dalmatiam fub clientela Mexii, proprio's habuille Priores, Croatium ve
ro AlmumRegem , cui Sclavoniam quoque adjunélam fuill'e a S. Ladislao, nil obflat,ut crede
ŕe nequcamus , imo fuadent plurima. Hœcporro omnia, prëœcipue Alml in Regem Croatian
élevatio (quod Regalia inligma a Conliantinopolitanis Imp, Croatiœ Rege's foliti fuerit acci
re, &qùod Almus fucceliive ad Imp, Orientis profugerit) Ladislaum l'ecili'e fcitu & сопГеп
и А1ех11 1111 . е0гип1 invicem culta amicitia evincit. Нес tanta fuit, ut lilia Ladislai Re
is , nomine yrifca, ( puto legendum«l’ril`ca,dum erga Beatam Martyrem Prifcam, erat con
äam devotio magna,& Felia dies PrifcœV, & Martyr.die18.Januarii) Graecis vero Irene , circa
16:94.. oanniComn'eno in uxorem traderetur. Telies rei hujus funt, e Scriptoribus BizantiJ
nis , Cmnam. Elib erret, dum Stephanum lilium Colomannì , Almi fratrem ex oncret, ut in
Stcmate Comnenorum pag. mihi 14 . fcribatlllullrilll D. Carolus Du Frefne: Uxarem dure
Tat ( nempe Joannes )ßtperjlite ad uc parente _, ante annum ЩИ Irenem Hungariœ Re
isв1‘111‘11т, uti te/¿atur Zanaras, Ladislai kilicet. Е domollicis idipfum fcribunt Thura
zins cap.- 63. Pilior. Bonfin. ditì'uliulque rem banc examinat Ritterus , „разъедает Lucium,
casterosque; qui S.Ladislao uxorem fuill'e negant, Hodie Ritterlanis ratiociniis, 81 dedutìio~
nibus non egemus , dum ex diplomatibus conltat S. RegiLadislao uxopem fuill'e. At uœ il
lafuit? ignotum eli. Ritterus afferit , haud probat , Crelimiri Regis Croatia fuilfe liam.
Фиг lua ex lubitu all'ertio, Íqui conciliari ollit , cum Regno per Zvinimirum erepto, delìinato
SuccellbriStephano, banda equor. Si l/zait vocabatur, ut Bonfinius ex e i raphe Epita
phii Vefprimicnlis , conjiciendi dat fundamentum, vel e Polonia , vel_Galitia,(I,l/€ait fuill'e oen-_
‚Слет, dum Colomannum evocatum e' Polonia, ad ca ell'endum Hungariae Regnum, noltrì
{briberent Jaan.5çylit{. Сигара]; Cantin. Cedreni. n' Nice laura Bataniate Imp. pagmi
`hi 678. habet: Dedit item fararis fila’ ßliam ëyizndenen, Ízeaclula 5 nadena genitam,
Crali ( hoc ell Regi) Ungariœ uxorem, gua etiam marmo, rurfus e/t irantium rever/à.
Sed quis ille Regum Hungariœ? non nominat. Annorum combinations cum' Nieephoro Bo
toniate, &Ungariae Regibus, Synadene aut Geyfae, au't S.- Ladislai uxor fuiíî'et. Si Ge fue:
uxoris {изв nomen fciretur. Si Ladislao: altera illifuilfet uxor, quie mortuo illo, Privigno-i
que fuo fuccedente, Bizantium redivillet. At base non examinaremus , ideo ad inflitutum no
[ier rodeamus. Et prima, uno complexu quœvis dicenda Гит.
De Sclavoniä.
I, Illes, qui Sclavoniam aCroatia non diliinguunt ,erroris convincunt Cartlr'œ vetereîe, quas
hic longum foret exlcribere. Videanturquae infra in hilioria Za r. pag, mexhibuimus,
ubi: Zagrabienlis Epifcopatus, in terra Витые, item in Ducatu Sc vaniœ exprimitur ,
fundatus a S. Rega Ladislao. Item pag'. x.Regnante_ IVabilzßima Rege Ladi/èlava, nullus
ex optimatibus (.Jroatiœ, uullus ex Epifcopis ex onitur, fed Primas Strigonîenlis , Archi-E
pil'copus Baclienlis , Erpifcopus Vefprimienlis , alatinus, & Comes Symegh'ienlis Grab, Ha
rum catcrarumgue Àabilium can i0 Zagrabienfem conltituitE ifcopatum. Satie ergoconê
fiat, Sclavoniam dillingui debere a Croatia, atque illam Застав « oronae luill'e, _a S. Ladislao
receptam ‚ recupe'rataanue, jure Sacra> Corona: , ut ejusdem Ducatum. Lege, li lubet diplcF
ша pag, 317. 101331111: politùm,totque alia _. in bühzagrabienli, lmè Selavaniwßanì , 11:11—
~ \
u. ` _ Sclav. осилит. fabDucibus Regilausgìze Hìmgariœ. изд

iis pluribus ,a Banis Croatiœ diflinguebantur, ut Decreta Legum , 81 inferius Hill, Zagr. do»
ino'nfìrarent. Sane tametfi Farlatus, Spalatenfis Ecclefiœ jurisdictionem , ampliflimè exten
Зет, quemdmodum & Dalmatian extenfionem,fàtil aperteque erroneè, ut dum Bachienfcm
Ecclefiam pofuit ad` conñuentiam Dravi &Danubii,quod fi intueri volucrit, fe erráfTe Fatebi.
tur. Dum _Diacovienfem Epifcopatum , Spalatenfi attribuit, quem Carthœ nofìrîilA ignorant,
ante XVII. fœculum . dum tot alia,ex defeétu cognitionis rerum nofìrarum. Si fecutus fors
e'fl Levakairichii MSS. Едете illis nequit, dum partes Solavoniœ inferioris, Mahometanis tune
parebant, dum 'vixii ‚ fcripfitque Levakovichius. Quamvis inquarn faveat Ecclefiœ Spalaren.
fi, & Epifcopat'um Sifcienfem (quem ait pertinuiflè ad Salonitanam Ecclefiam, minus rette ‚
ut edocemus alibi) a S. Ladislao Zagrabiam translatum fuill'e afl'erat, ramen Zagrabienfem
Ecclefiam Metropoli Spaletanœ non fubjecit, ut videre fit hinc etiam, Sclavoniam a Croatia
l. \ .
fänd acleO certuni , indubitatumque' ещё monunienth, Ie'gibus пот-33; Scriptorimb veri.
tatem fequentibus, ut qua-vis bœc exfcribere ‚ volumen efiìcereut.v Imo olim , inter telles in
l'eri monumentis folitos,l10c ipfum exprimebatur. Sic Bela IV. in ddnatione terrœ Klokocho
ait: Dati ver?) идее/2011, utfaâ'am риз/гл: ámpliorì roborefulciaîur: Chak Comes
Bodrugznßs; 'Allader Zwagi/ïer , Martinus Banus, Bachìa Сотег Zagrabienjïs , Аи dre
às Il'Iag'i/kr. Hujus autem t'errœ indigena( videlicet Croatia: , in ua Klokoche fituaba
tur) Gurzcellinus Archi-Epijèopus ¿Palmen/ís, MicÍuzs Epi/¿opus ininìen/ìs, Hereber~
tus Abbas То lira', Boncelaus Comes Займи/5.9, S' alii, quorum recitatiofajŕiclium gc
neraret. An reas Il; Anno Domini 1194.. Per manuà Magiflri Stephani Aula: Regiœ Cancel;
larii (lege infra Hifi. Zagr. pig; 324. de Andrea Ц.) in donatiohe Рада Comiti `lerindoni de
Veglia , confirmata anno nog. quo lcgîtimul Rex fuenf, ait: Atteńdentcs itaîue animo
benigniorißnceritatcm, 8 ¿evotìo'nem dileäi C13/Melis nQ/fri Comit'ár jerìnsloms de Veg;
lia, гагат terram pertinentcm if_zfra‘ Писают `clav0niœ,ßilicct Vinodol, ё? 1Иос1гиз ‚
сит pertinentiis ô’ totis redditibus, ei E’ Ízárèdibus fuis ¿jure Ízœredìtario contulzmus ,
perpetuisl temporibus poßz'afendam, tali vero Радий: interventu &c. Obferva iqfra Dui
catum Sclavonìœ, itaque Ducatus fuerat Sclavonia, & extenst ad Modrus , &Vinodol , ut
Вас loca Croatica fuerìnt, quod verfus orientém etat, fuit Sclavoniœ. Hiuc ad Cettinam flu
vium Croatia ab omnibus , terminari fcribitur, Porro nmetfi Ludovicus I. Mathias item I.'
pro poteflate Regia, mutationes quasdam fecifl'e deducuntur , ex ipfis municipalib'us legibus;
c'um Regionum divìfiones , & nominurn mutationes potiflimum ab eorum Нет arbitrio, qui
bus patent , attamenCroatiam illam, Тиса fervâll'e Magifìratus , difìinéloů a Magiflratu Sclavo-`
ńico, caret dubio. _ Fuit quidem in his quaedarn variatio , ut colli ere ей infra Hifi. Zagr. a
pag. 265. attamen Ёрш; Congregationei jam conjunéìim cum Sclavis ,'jam infìmul habuerunt;
ut uberius Periodo 1V.' . ‚ д ., т г .. _ .
Sclavohia a S. Ladislai terripoŕibus , ereflov'e' Zagrabienfi Е ifcopatu confianth S. Reg;
uiHungariœ Corona fuit unita,neque ab hac dehinc avulfa,ut in ubium faciunt memoria; Ba»`
horum Sclavoniœ ,Ducu'm item',aáìa ublica, leges, donationes , tantaque Regum Hunga-`
ŕiae priviligia: Pro tenàporum Rcipublicœ circumfîantiis confiderabatur, fuitque latior;
arclior. Syrmienfiâ Provincia,l ob Duces Syrmicnfes (quorum habetur in diplomatibus nie
moría ) modo includebatur; modo exclude'uatur a Sclavonia , fub ìpfis Hungariœ Regibus:
Perhibentibu's
Hungariœ, tuinattainen
ùoquemou'umentià;
pertine'bant;Vallio , Valeofui
dum Sirmio , Verocza , PofagaAnno
fuêre Duces. , ad Sclavoniam Нет-11.
1231.cum titu o:-y
C'olomanus DE? Grazia' Rex 8 Dux torius Sclavonìœ dat diploma, per manus Мадам
Fille fuiNotarii, prœfentibusjobàgyonjbus fuis,Jula Bano, filiotve ejusdem Magifìro Taver-~
nicorum fuorum ;_ Nicolao de Szala, Opoi cle Simygh-, Petro alkov, Georgio de Barana
COIDifaIùS feñeńtîblls: Idem Colomanus Rex & Dux totius Sclavoniœ, terram Harfan,juxà
ta Cafìrum Valeo metiS cinétam firmat. Anno autem n 34.. Colomanus DEIGratia Rex,&
Dux totius Sclavoniœ, confentientîbus omnibus fuis, nempe Jula Bano, fili ue ejusdem
JulaMagiflro Tavernicorum , Nicolao Comite deSzala, Opoi Comite de Simigio, eorgio Co`
mite ¿e Valcößlc'dńetales pro inhabitatoribus Valcovienfibus abfolvit &c. ut hinc metiri fit,”
' qua: diëta paulo furit,l Sclavoniam jam latiorerrí , jam conflriétam, pro ratione temporum ,at`
que arbitrio Regumfuifïë, Ampliorcm autem ante Tartarorum gerfecutionem & tyrannidem.
. Duces Sirmio, quamvis propriìfuerínt, ut puto ab Almo, e quo infra , hi i Единице";
Regnî Hungafïœ jus,& jurisdiéìioneni agnovifl'e, cenfendi Гипс, dum in Regum Igung.DlplO‘
matîs èXPfïmUntUr.- Sic Anno 1231. inter Epifcopos Agrienfes , teflatur nuper die n. Aj*
gufli 1 67. Tyrnaviœ mortuusCl, Nicolaus Schmith pag. unreli uòs inter (пышет. гит-5
еще w cima. sie анаша Вина, ваг Reg: 1v, то „42. im Reg. Cim“ *am
. h ' а .
124. Notitzœ Prœlìmznares Pannonìœ Veteris Реж-10411: III.
tis Grœcenlis Zagrabienfis elargita, mentio eli Dilco'ïo Cognato no/Íro Joanne Angelo , Do
mino бур-шт: Ü’ Comite Bac/ìeh/ì. Ut hinc , dum infra Hifi. Zagr. pag. 329. & feqq. Bela in
fuo diplomate, tres illos viros de Sirmio veniffe exprimit, foannem Angelum, quem cogna
tum fihi vocat Bela IV. auxilia Regi mififTe inferendum videatur.
Porro,quia aureœ hujus Bullas mentio ufusque occurriíl'et, meminiíTe hujus voluìmus ‚
tum ob ejus antiquitatem , dignillimamque vil'u а quovis , non dicam erudito, fed S. Corona:
fubdito. ER infignis reliquia. Pro hulus mecum communications, & demonßratione Am
plillimo Magiflratui & Civitati Regia: Zagrabieníi , perennes ago gratins,` fateorque fi quid
in vita volupe mihi videre,tra&areque fuit, erat Вина: illius Aurea: Conf'peólus, Ell haec,
radicale & fundamentale Lib. Regiœque Civitatis hujus diploma, cujus mentionem fecimus in
fra Hill. Zagr. 338. neque turn eam perlufìraveramus. Itaque I. figillum aureum, hoc ей ех
puro optinioque au ro dependet , utinunc in cara pendere folet. Parte advcrßa ç/l : Ве1а Rex
fedens in throno , manu jini/fra tenens globum , in quo Crux /Ínleex , haud duplicata. Вех—
tera lmnbis adha>rente ‚Дери-ат. Epigraphe fequens eli: Bela. Gr-c;r На)??? : Dal
ing; CrOllà-c-‘î Raï?.- Suis. Galic. Lodom. Comanie. Rex. X. Parte vero avería: Cor го—
m'inens, & in hoc, duplicata Crux. Epigraphe: *ßgillufm Quarti. Bele. Secundz.An
drec, Regis. Fllz'l'. Eli vero figurae rotunda», & Гас magnum Íigillum. П. In membrana in
tus, per Cyfras : In Nomine iS'anc'i'i/îímœ Trinitatìs. Et Nomine Patris , ЗИМ, Ö’ Spi
ritus Sanciïi. Tum Bela DE] Gratia , Hun arie, Dalmatie, Ого/шей, Rame ,&rvìe,
Galicl'e, Ьоа’дтс'г'й ‚ Cumanicque Rex. брег-решит. Regum celjìtualo щит: , is’
Лиг/”Шт digniîafi debffüf, ш tanto amplias in multitudíne plebis gaudeat, guanto ip
jì azto'ì'oritare
i rumfèric cœteros anteccllunt.
declaramus: hline ф,lacugßt
quod cum IVO/Ira: 9и011 tam
v0 rœfèntilms uam pty'lerista
ntati, in agrabia, Írz monte
Grec/z, Civitatem >lilieer соц/тает, ê’ i idem турне: convocare; ¿i illampaftem
Regni adfècurìratem соц/17122, ô* alia commoda mum're, Üßrmare communicato con/Zlio,
cum dileéîoßcleli no/lro Diony/ìo , Bano totizw Sclavonia, ê' aliis noßrìs Princlpalìbuy,
‚кг/[тат Ízancadintentionem
vpercluximus çfcä'um. ВConcedentes
voluntatemutunanimìtcr approbantìóus
in prœdiâ'o monte libera,ncylrumpropqßtw/z
Cz'vz'tasfiat; Izq/’fsz
:es Ziberè сот/стат), terra.:` ô’ pqßèßíones, comůtiones 8 libertates a nobzs aßgnatas,
jìlb/CrÍPMS 110176507“, гтгапдё’ ca_/lodìant inconcqßzs. Conditiones ¿rogue ¿i liberta
tes in prœdzäo monte habitantz'um ¿f convenientium ~ ~ tales habentur. Has ex auto~
grapho ipfo ,quod habuimus,exfcribere benevolentia civitatis non negabat, & a nobis omilTas
е11`е dolemus. Omifimus autem tum,ex ratione habita, quam nil juvat попе. Datur ipfis
’ facultas Папка condendi , Ìudicem eligendi, jus gladii & jurisdictionis-,judicandi ita: ut nul
la caufa ad duellum judiectur. Indulgetur jus Forizationis: eximuntur per totum Regnum
а tributis. Facultates civilium ab inteflato decedentium, ac fine haerede, in duabus par
tibus, Ecclefiis, in medio civitatis locatis adjiciuntur, in tertia ad civitatis emolumentum.
Proutihac iterum an, 1266.j7 ell'ent confirmata. In eadem aureaBulla,qua: prœfiare tenentur
fervitia, cum Rex Мандат: expeditionem ad partes marítimas; vel Сайт/1111111; vel
Außrz'amfacßre рощей: г Qua: Duci totius ò`clavonz‘œ,_/ì_/z`t Je lorole Regia ? quid Ba~
no pro tempore соц/[мило ? ( рег ех гагП'ит а Vicebano exímuntur ) [unt exprœliiz. Con»
cluiio ejus ha'c eil: Datum а ud 7@feliz/za, рек manus Лид/[й Вепечйё?! ‚ Prœpoßti
Alben/ís , Aula’ ‚кг/гни сапсе Iarz'i, elec'Yizn Epifcopum Colocerïem. Bartholomew Qui/z
911е-Есс1феп/Ь Clem. Ágrrl'en/i, Ste liano Zagralu'en/ì, Bart olomœo lVitrìen/ì, Blaßo
(Лиман/БеллЕЁЦЁЁРЫ1 Венесйд'о ßaraaliefz/ì, ¿ipo/fulano Jeurfen/i, Stephano Voelen
ß,ê’ [мг/1110160 т гс/и-Ерфорит Strigonienßzm, Eccleßas DEIguôerna/itibus. Dile
610 со nato под“? Joanne Angelo Domino Syrmìe, 8 Comite Bac/ienjì. Ladislao Pala
tino , х” laf/160 TavffHÍCOrum , ô’ Comitesopronienß. Sol Magi/iro Dapiferorum è? Co
mite Coßry'errei, Магии) Pincernarum; Stephano Aga спит JUagi/irìs: Arnaldo
èyrnigien/í; Paulo Alben/ì, Comitatus tenentibus. Алло a Incarnatione Domini 11/11!
1фто ‚ DHCeHÍe/Ímo ‚ Qllddragq/ùno /ècundo : XVI. Kolen. Decembrz's , Regnz' no/Zri Ап
по Ос7аио. Habet quoque , aliud Sigillum aureum , eadem Civitas, quo utitur tantum Fe
{10 B. 8121111 , hoeeli die 111. Februarii , ad corroborandas fafïiones. In hoc inferius: Moenia
urbis, ас т mele, рогсге : fupernè , majores globi , & turres tres. Dextrorfum inter lilin,
ßella: finifìrorfum luna, in medio liliorum. Epigraphe: 111. S: Comuni: De Monte Grœcì.
In eadem Civitate pofiea ereéìurn ePc сайт-11111 ‚ ut infra pag. 3 38. retulimus, cujus е1е&1оп1з ‚
íequens ell monumentum , ex autographo defcriptum. Notœ о - innuunt voces, quas di.
Rinélè legere. nequlvimus. _ A n k „_ à
' ь. ` ‚ - .’ i Bela
\
.A„
Sclav, Goat. Dalmdt. Dúczbus Regíbusgue Hungaríœ. и5
‚‚ Bela DEI Gratia Hungarian», Dalmatiœ, Croatia, Ramas , Serviœ, (33111121- ‚ Lodo
5, mcriœ , Cumaniœque Rex. Omnibus СЫНЕ Fidelibus tam prœfentibus, quam futurís,
1„ falutem in falutìs Largitore. Regia fpeculationis & folicitudinis effe debet, invîgilare
„ Subditorum remediîs ,& quieti; & eos profequi ampliori munilicentia, gratiœ fpecialis ;_
‚д ut tanto illi ex fidelibus, fideliores: & devotiores fe exhibeant, ex devotis , quanto робо
„ ri libertatis beneficio , ex regalis rovifionis dono, eos contigeric gratulari. Proinde ad
„ univerforum notitiam harum ferie volumus pervenire, Quod cum ohm fines, & ter
„ mini Regm',.fèu Висит: Sclavoniœ continuis Latronculorum, & frequentibus infulti'
„ bus pulfarentuŕ; Nos tarn convitti понга: prdpriœ, quam fubditorum noßrorum,in illis»`
д, partibus degentium {ест-Ещё ргоГр1сеге falubriter cupientes: Caßrum in monte Grec/l
~„ juxta Zagrabìam, ob futiorem eorundem confinionum, decrevimus conßituendum. In
„ eujus Caflri conflŕúâionem, Fldeles пот-1 Cives ejusdem caflri, in œdificando БЫ domo;
„ ibidem ,'& alias œdes illuc transfer-endo, fumptus` non modicos, labores continuos , @Idem
„ na pluri ma; ufqué 1111 ех1пап1с1опёш extremas virtutìs , fideliter fubierunt: exponentes fe,
„ 81 fua illis ветры-113111, pro Regio, Лис Dllcatus honore ,crebris Periculis, & fortunœ.
„ Nosigitur hujusmodi obfequiofis , & fumptuofis laboribus ipforum , grata volentes vicif
5, fitudine refpondere, hanc els prœrogativam concedimus libertatis : Ut nec perfemec er
„ fonalíter ad exercitum, quem Nos , vel Karìßîmumßlium NQ/lrum Dominum Ве ат
‚‚ Inclitum Ducem totz'us Sclavoniœ, Ö' Croatiœ. diverfis temporibus, & quandocunque
,, facere contigerit, ire nullatenus, nec aliquid propter hoc, vel ejus occaflone, Nobis vel
„ Iibi ìmpendere teneantur. Eosdem quoque 'nullius exaélionîs , talliœ, feu colletta, vel
„ cujuslibet publica funélionis , aut alìorum Regnicorum ‚шпаг, fubire volumus ; fed lint
., a prœflatione earum in perperuum liberi, & ìmmunes, Ita tamen quod prœdiéìo DuciBe
y, lœ,Karïllimo filio noflro, quadragintà Marcas folummodo in ufuali moneta; cujusgiuá
y, dem monetœ, ducente реп/Э, ргагсйдт'ит guadragìnta marcarum valorcm conm;-v
‚‚ gunt ; 111 die ílrenarum,&non anœ,neque poll, ipfi iidcm Civcs, per Nuncios fuos ргаэд
„ cisè, &absque interpellatione qualibet, mittere, & folvere pro cenfu annuo teneantur@
„ convenientium
Conditiones itaque
gaas& libertates
inter [ё[есегипьё’
hofpitum, fednos
civium
approbavimzzs
in ржёт—1:0tales
caflro
habent:
habitantium
Quod , 11-4
„ dem hofpites, vel cives in diflriétu Hungariœ,Dalmatiœ, Cravatiœ,Sclavonzœ, l'poliatìV

9„ vel oceili per latrones,vel alios malefaéìores fuerint; Dominus terrœ, in qui fpoliati aut
‚5 occiíì fuerint; efiimata quantitate pecuniœ ,juxtal arbitrìum bonorum viŕoruxñ;l Sacra.’`
д, mentum Civium ad hoc eleétoŕum , vel ablata refundat; vel malefaůoi'e'm ollendere tene'al
5, tur,r aut homicidìì pœnam fólvat , juxta Ducatus Sclavonia,' conßzetudinem 'approbaâ
„ tam.' Item tributa inter Regáles terminos in nullo 1000 folvere teneantul'.l ,Item quiclm-ï
„ que Civis, alium civem' vitu'periis,l opprobriis, aut contumeliis añ'ecerit; 11 in ёо vlétul
„ fuerit; lefo decem penfas; non minus expeńfas centum дети-10:11:11, folvafc. AQuodfi рой
5, temam correéìionein fe non 'emendavetit , ŕebus omnibus 111 éomune applieátiìgtamquani
g, „infamis de civitafe turpiteŕ expellatur; Si quis vel alapam alteri dedetit, vel Per crinei
д, malìtiofè traxerit,eandem pœnam aciatur. Si vero liœeàjdclice fedente pro tŕibunali, vel
„ aliaá ubicunque in ejus 'confpeétug idem perpetrare prœfumpferit, ровна dupli P_leéìatuŕ.'
;, Quotifx hoc in perfonaJudicis, vel cujuscunque fui _Allèíl'oris,` idem' attentaverlt, десен:
„- ‘ mardis ufualis moneta: pro ровна exolvz'zt.~ Quodli folvendo non fuerit, шипит атаки.
,‚ Si quis Cultello, gladio, lanceâ,` aut ikgittá, aut aliquo tali modo àlium vnlnera'veŕit, b
д, vulneratuä fine rlefeŕìu membŕorum ‚ refanatus fueritgmedíco lefi iatisfaoiat ‚811113111 два—щ
5,' mamsiůzád ùfum' Civitatis duàs бака: perfolvat; Si quis` vero hominem interi-writ.
„- & adlïugetet; clua'e pertes {ватт rerum cédant arentibus occifi, párs tertia< Civitui. Si
à, “Сет Caf)qu çileríf, fecunduin' confuetudinem eipfo vindiéìa fummatuŕ; nifl quìsin lu~
ç, do, fine preemefiitata' malitîá,aliqùem interfecerit; in hoc enim cafu centum репы т
,', tis interfeélì ; viginti vei-o penfas; ed comunes ufusjŕefundat 1nterfeél А ;l Si facultzŕëua
„ non fuffecerit, Civiuńi àrbitrio' ŕefighétur¿_ Item fi quis de extraneis intrans будит,
„ five in vico, five in domo,íive infoi'o, Íimilia ut Гита notatur, pei'petraverìt, pe! luèiceg“
„ Civitatìsjudicetur, &eisde'm pœnis fubjaceat, & dependeat. Si vero ex lncolïs С1111”:`
,, aliquìi five ' ' ` defeäu's fuerit, per Judìcem Civitatil puniatur. Iam G чад Gif-mj»
s» lli “mig {10 617112115 in èaufa pecuniarum,` vel illata injuria, voluerir convenire:
„ Ju ice (_livltatis conveuiat, & nulla caufa. ad duellumjudicetur, (ed Per geiles , .'_"r1‘
„ t: termine'flll', five fit cum eitraneis,five cum indigenis, atque ipfi telles _iurlf'f f».
u Ilme tefìfßjonio Gngantim' , ас fingulariter examinentur. Telles eurem Миг...
,‚ tis& conditionis ejus fmt,iíti ailumantur. Eodem modo live extnneus ivy" ` \
Итог.
. Balilla/‘aria кашлем
_ la
126 Notitiœ Praliminares Pannonia Veteris`PeriodusIIL
colas , live incola apud extraneos , equum,bovem, aut aliquas res furtivas, femper telles,
ut fupra diximus, producantur. Item Civesde prœdiéìa Civitate,vel jobagiones de villi;
ad ipfam pertinentibus, quie prope territorium ipíius Civitatis fuerint Нсае ,nullius judicio,
nifi Judicis Civitatis айаге teneantur. Quodli `ludex fufpeóius habebitur, & А&ог 1е81с1а
mam caufam recufationis allegaverit, convocatis omnibus majoribus Civitatis, ipfoJudiœ
prœfente, negotium decidatur. De quorum fententia , fi adhuc continget dubitari , & aètor
importunus eos, ad Regiam citaverit prœfentiam, folus Ìndex pro aliis omnibus ad Re;
gem ire teneatur, Eodem modo per quemcunque contra Judicem Civitatis &Cives, vel Ci
ves folos , ad Regiam praefentiam quippe,citaretur; non tenentur ire, nifi folusJudex Ci
vitatis. Et li aliquis aliquem Civem, vel Cives non requirens antea, ajudice Civitatis ju
fiitiam , БЫ fieri; ad Regem iverit, pro illo , vel illis,JudeX ire tenebitur, & ei citatorias
refundere
fito Judiceexpenfas; eo quia contempta
Civitatis fatigavit eum {тайгаAuthoritate
laboribusözregalis privilegii,
expenfis. Civesfibi cogniti,
autem irre uiI
liberamqba
beant unumquemcunque voluerint, eligendi facultatem Judicem Civitatis , nobis prœfen
tandum: I&mutandi eundem annuatim, pro Гит arbitrio voluntatis. Sane Ii quis in Ca
lumnia, vel falfo tellimonio manifefte conviéìus fuerit, vel etiam deprœhenfus , nec in Ju
dicem ,vel ejus All'efl'orem , five Coníiliarium deinceps admittatur. Item li quispiam de Ci«
v-itate , fine hœrede decellerit , de rebus fuis mobilibus Iiberam habeat difponendi ‚ сийсипа
que voluerit facultatem. Res vero immobiles,domos quippe, curiam , vineas, terras, &
ediñcia , fuorum Concivium habito confilio, uxori Гит ‚ vel alicui cognatorum fuorum rea
linquat. Ita tamen quod nec per ipfum, nec per uxorem, nee per eognatos a jurisdictione
Civitatis poflit alienari, feu eximi, vel avelll. Item fi quis inteflatus dcceÍlèrit, & пес u~
xorem,nec filios,nec cognatos habuerit, duae partes rerum fuarum per viros fide dignos,
ad hoc ,confiliô Civium deputatos , pauperibus,& Ecclefiœ ejusdem Civitatis referventur.
Item ftatuimus, quod in eadem Civitate Forum follenne duobus diebus in ebdomada , vide»
licet die Lunœ, & die Iovis celebretur. Ac prœterea forum quotidianum cottidie habeas
tur. Ad fullentationem autem Hoípitum in praediéio сайт habitantium, dedimus terram
circa montem Grech, quam olim per Dileétum & F idelem Nойгит quondam Dionyfium
Banum , ex ejus Confervatione , eisdem Civibus denofcimus flatuille, fub certis metis, &
diilinéiis perpetuo pollidendam. Cujus terrae metas hoc ordine diflinguuntur: Prima meta
ей in portu Zawe,gui Kyralrew.)l dicitur, juxta magnam viam , & per eandem tendit,
ufque ad rivum Zeil/(a diétum. Qui dein per eundem viam ufquequiMlaka
dicitur,& pervenìt ad monticulum qui ей meta, quœ dividit terram ipforum a par
te ~ dein tranfiens minorem Mlakam perveniet ad magnam viam, quae vulgo Etteven
dicitur,per quam veniens pervenit ad Rivum ь ibi ей pons. Hinc fuper ~ ‘ Grech шаге
direëte ufque Aquilonem, metatim tendens ad fontem, qui dicitur Kuballcut,juxta quem
ей meta terrea , aquo fuper,it er rivulum Cyr/ceniclz, verfus Aquilonem perveniens ad ri
vulum , qui vocatur Zopotin a. Hinc traníiens monticulum cadit in quandam vallem ‚
per quam tranlit in ~ ~ Potok, deinde afcendit ad metam Capituli Zagrabienfis, &ibi
funt metœ tres,una CapituliZagrabienfiS, altera hofpitum deGrech ,tertia aliorumDob
cha, de generatione Aga. Deinde procedit per cacumen ejusdem montis , vocabulo Мед—
venia/za ufque occidentem, & pervenit qui Plejìvicba dicitur, juxta quam ей meta ter
rea. Dein a cucumine ejusdem montis , difcedit verfus pattern meridionalem metatim ad
arborem сайапеат ‚ juxta quam ей Crux , & juxta eam ей meta terr-ea. Deinde defcendit
ad caput fontis , qui Cliuclzeria dìcitur , qui fons dividit terrain prazdittam , & fic defcem
dendo per eundem divertit aliqualuntulum verfus occidentem ad montem , & ibi ей arbor
сайапеа cruce Идти, juxta quam ей meta terrea. Dein ad cacumen montis ejusdem pro#
cedit verfus meridiem , dividendo tei-ram Ecclefiœ Zagrabienfis. Deinde per girum ad oc~
cidentem ~ rivulum,qui vocatur 51е{п2с/1рого/‹а. Ес in afcendendo fuperius de
terra Endre , per vallem , ad verticem .unius montis ibi ей meta. Hinc feparando per veteres
metas terram Qremle defcendit ad arborem , quœ vocatur Лют, & ibi ей meta, & cadit
in viam ~ ь - verfus meridiem procedit ad campum ad metam terream. Dein aliquantud
lum divertit ad finißram , & pervenit ad palludes , quœ Mlaka dicuntur , ibi ей meta jux
ta eundem Mlakam. A finiflra parte vadit ad arborcm nucis, ubi ей meta , deinde ad Sam
bucum fub gno ей - - metalli procedit, & cadit in fluvium Zawe. Dein ad metam prio.
rem defcen it, & lic terminatur. Cœterum quia iidem Cives, fuper terris& pofTellionibun
fuis, alia etiam Privilegia a nobis eis concelTa , haberenoscuntur: illa eis inconculla fer
vare volumus, & aNofìris Succefl'oribus,& fubjeélis inviolabiliter obfervari. In cujus rei
memoriam & perpetuam íirmltatem pra-fentes dedimus litteras duplieis Sigilli noßri munia
к
„ mine
I _i Sclav. croat. Dolman/iii Ducibus Regißus'guue Hungaricé in? l
:Í-mine roboratas. Datum per manus Magillri Farkafy; Praipofiti Albenfis, Aulas пойте
‚‚ Vice-Cancellarii,Dileéli &Fidelis Nofiri. Anno Domini MCCLX Sexto, XII. Kalendas
1,-., Deœmbris, Regni autem Nот? Anno trigefimo primo. Sigillum in pendente viri-di ferico;4
Illud : de generatione Aga, an non Argaidum hioolir'n refediff'e , ut arguebamus a pag.`
4_5-corrobora; Item inea/venice; , anMedariam , de qua fuperius innuat , definire non au-ì
demus, at erudito Leëiori fententiam permitimos, d_um ex Turoczio, ad АЬа ‚ vel Адам
aut Atiza to Aga trahi potefi. At fi horum polleriorum quempiam defignabit de genera-H
tione Aga, lirmatur Sclavoniam hanc, Regno Coronœque Hungarian винте conjunétim.
Il» Iny relato Diplomate legere ей: Quodcurn olimjines, è? termini Regni, fe'u Du
icatus` Sclavoniœ , item pro Regio,/ive Настиг honore &ei quae ipfa in pluribus aliis mo'.
numeńtis, frequentius рота funt. Quarequid ex rimunt? illúíirandum. Zvonimirusanß
no adhuc w75. Titulo Sclavorum Regis venit. Xt ignotum ей, an hujus Sclavoniam? \el
Narentanorum Rex Не appellatus ‘l Quare quia Andreas II. in coniirmatìone Privilegiorum
Ecclefiœ Quinque-Ecclefienfis dieerett Verum quia paci ,_/êu tranquillo Eccleßarum/ŕa
tui invigilare fèmper, congruit Regiam Maieylatemŕ idcirco alias etiam metas, ¿fg/imi
tes, guibus Zagralzien/is Ecole/ia, commetata ед ОиёпуидЕсЫе/Ееп/Ё Есс1е/1Ъе, a авто
Rege Ladislao Progenitore noßro, duximus inferencias, lloc modo: Quoniam ultra
Dravijluvium, limes/èn termi/uu` Quin gue-Ecclesiensis Ecclesia! , nondum [цепи/[аз
bilitus, cum Sanéius Rex Ladislaus Primus, transierat Dravœjiuvium , Ö’ partes .tibi
»Slavonicas Regno , primum occupavz't adjeäo , ubi ê' .Serienr fundavit EpiK-opalemwi.
delicet Zagrabien/èm, cuius Sedie fic. Ob duo illa adjcéìiva Западе; & Primus, defe
éìum item пот ortographicœ poli to lvrimus, illum caufavit errorem, ut pro Canoniz'ato ha
beatur: Sclavoniam, nunquam ante вишь Regni Hungariœ partemmec ultra Dravum, Hunà
gariae potefiatem , faille unquam extenfam. At hoc a S. Ladislao Rege faélum lità ipfequé
omnium Regum Hungarianl primus ‚ Dravum tranfeundo, Regni Hungariœ jurisdiéizionem
' per Sclavoniam Croatiamque extenderit. Atque hoc, ut pofìulatum quodam & regulam
praefigendo , certatur opinionibus, de jure , quo hase egit Ladislaus ? occafio'ne? modo?
titulo: Quas opiniones omnino varias, ac ut reperi Nro quinque plane diverfas( dum opini-~
onum hifloriam non fcribo mill'as facio, Ruunt omnes, poflquam e fuperioribus clarurn eli,
Sclavoniam totam , ut mem rum Sacrae Coronœ femper fuiÍl'e , atque aS. Re e Stephano, poil'
feíi'am. Hinc anterioris textus fenfum elle, Primus [шпи- nomini: Rex adislaus San-1
c7us, dum fcholafìicis,
Ii argutiis tranßerat &c. adeoque ей,
deferendum poli >rimus , ponendam
adislaus effe notam
culpari deberet,` quiortographioam. Quin
Partes Selavonioasv
nequafquam Hungariœ Rogno,& Застав Coronas, verum privative Silvi, Regno adjeélo( id ex
Sclavonia in Regnum elevata) occupâÍTet; adeoque jura Застав Coronas minuifi'et', ООПЁГЗОЬ‘
ligationem Regis. Hoc enimvero infiicarent verba: Etpartes .tibi Ó'clavonicas occ:th>
pavit. Verum, qui credam? S. Regem, oflicii fui & totius Coronas commoda, privatis raf
tionibus pofipofuiíle. Фиат opinione mea, iirmaque fide , negua uam Slbl, (ive pro pri’
vato commodo Sclavoniam occupavit Ladislaus, fed ЛЬЕ , Regi liungariœ. &Sacrœ Согот
пае. Ранее Sclavonicas acceptum diciumque videtur, fenfu œtatis hujuS ‚ quà Rama, Vel
dicere mavis Bofnia, Narenta, Sclavonia: nomine confiderabantur, «Si Regis Sclavorum.`
Hinc Maruli icriptio (de quai uur, п :i de Almo,dicetur`) iirmior redderetur. TenuilTe ve~'
ro S. Ladislaum Sclavoniam,dexnonf`trant Andreœ ll. anno 120i, litter@ metales, ракете.
num Ecclefiœ Zagrabienfis, in quibus : Ulu' el? meta S. La it'slai Regis. Item.Terrœ Clie/5
ma donationis videlicet Gloriovi дыша; Re из
is,in/èrilvitur.-
prima meta_ Ex eßpons Regispatet
Colomani,
fécus quem nomen Epifèopi Prodani arbor-i donatione S. La
dislaum, in Sclavoniœ pollefforio extitíll'e: pons Colomani hoc ipfum teíiatur de Colomano.
Amorem S. Regis verfus Sclavoniam, non folurn ereélus tefiatur Epifcopatus Zagrabienfis;
fed quod Chafmenfes , Capellani Regii ‚ hinc Canonici , Íibi a manu ,id eli Notarii fui , fuerint.
Evincentibus hoc monumentis. Quare 'perfuafum haben, Re i quoque honore , iníignitam
винте ab eodem S. Rege Sclavoniam , {uperiusque hoc defignari: Regno primurn occupavit
adjec'ì'o. Si doélus, eruditusque vir' aliquis dicat: a Ladislao adjeélum Рите Croatiae Rega
num Sclavoniœ , maritimarum partium modernarum',atque ab hac epocha,_annum.que circi-l
ter 1091. aut 1092 , oras illas olim Libumicas, & Iapydum ,in unum coaluifie , utjam Сгоаа
tiœ, jam Sclavonia.I nomenclatura veniant; imo Sclavonia hœc fuperior, nunc etiam pro Croa~
tia audiat. Confiteorgquod fundate refpondeam , nefcio. Memoria,pag. I I8.exhibita, Anno
1091. a Vladislao, Nepotem fuum Almum Croatiœ Regem confiîtutum teflatur; potuit Se
Rex, hoc etiam ordinare, ut hae mediterraneœ & continentis partes, Íint cum Sclavonia coni
jlmůœ , quae res belli adverfus Almum, fub Colomano reliquas inter сани, elfe годик duni
i i я еЁ'
„в .Notitie Preliminares Pannoniœ Veteris Periodus III.
Веги! Croatia: pattern, excifam a corpore {по viderunt , ut Petrus in montibus Petrogozden
Iibus a Colomano viâus fcribatur. Res have in claritate necdum ell, defeâu monumento
„инд quisquis eruditorum hoc demonflraverit, lubens fubfcribam. Ego nunc ita ex саг
this eonjeélor , а. S. Ladislao Sclavoniam , Regnum гите declaratam. Ho(` docent tot diplo
matum Verba: fub Bela III.Emerico, Andrea II. ubi: in Regno Sclavoniœ, aut in Regno
jive Ducatu `Sclavoniar. Neque repetam, aut dieta fuperius ,aut infraex Hifi. Zagr.eruenda.
Colomanus in donatione fafta , terra? Кап/(а anno 1:32. exprimit:NobisfÍdelem таит,
сит фал/{опа fànguinam, eo tempore, сит/гага- nojier Dux Andreas, a quibusdam ve
fà'zo Ми: con/ilio in Regnum IVO/Irun: videlicet Sclavoniam violenter irrui et. AL
bertus
art, Rex 14,59.
9. anni Decreti In
fuicorpora
art. 7. injuris,
Regno Selavonia.`
fpeciatim exprimit,
ponuntur 14.92.Ladislaus qu ue отпиши:
an. Articulioî/obilium Reg
ni LSclavoniar ,& ibi art, I. Vladislaus pollicetur: Inter cetera [на Regna, diäum Reg
num Sclavoniœ ,in antiquis eorum libermtibus confervaturum. Horum aliorumque in legi
bus contentorum oonlideratione, probabilius mihi ell , Sclavoniam a Ladislao, qua;- antea Dn-`
catus erat S. Emerici &c. in Regnum fuiffe elevatam. Quod Bani , Ьас œtate difiinéìi firmare
viderentur. дампа; nempe Sclavoniœ, a Banis Croatia?.
Caufa elevandœ Sclavoniae in Regnum, fuit erga Almum персика affeâ'us. Coleman
nus in Hungaria: Regno SucœlIor defdnabatur, ut apud Thuroz cap. 59. par, II. gravisinfb'ß
miras imm/i: гит , nem Ladislaum , convocazisgzœ Princi ibas fuis, ad Colonzanum nan
cios mi/it, бандит Л’агсеЦит Pra'po/itum, ô’ Petrum ¿mitem, ш ad Маг-Яши re~
verteretur. Quare fi exclufum voluit Colomanum aCorona ,quid ent, per nuncios,eum
ad Hungariam invitare? Proinde сете illa , quam ab Almo Ранами, Iinœra fimplicitate fer-id
bit Thuroczius ,baud intelligi .debet dc Regno Hungariœ, verumde Regnis Sclavoniœ, Cros-ß
tiaeque,quà membris RegniHungariœ. Нак- interprœtanda lic efl'e cenfeo, ex circumfiantiis
infra in Colomano штатив. uare nec Colomanus Rex, nec Sucœlfores fui, longilllmo
tempore, ac per plura faecula, ¿tulo Regis, Regni Sclavoniœ uli Гипс, verum ut Опа.
tum , Regni Hungarian. Sclavoniarn habuerunt. In fuis monumentis, jam Regnum/ive Da
catum exprimebant; jam Sclavoniœ terram, jam Banatum, quin pro voluntate Regis, ipfi
quandoque Duces, Regis Sclavoniœ Titulos, habebant attributos. Quam ob геш ,tantamqœ
confuiionem, Rex Vladislaus , Regiis Titulis adjecit,ò`clavoniœ Rex. Caufaprœcipun fait,
fœdus cum Maximiliano, (u: {по loco агаты. ) &joanne Corvino , nam huic Sclavonia, titu
lo Ducatus & Ducis obtigit; alteri , de partibus Sclavonizr excifum ей. laque ne a jure Sa
crae Coronœ
poniœ. Cadat,Sclavcniae
Et quia aut periclitetur
Duce: jus Corona?,
infra in Hifi.Regum titullsdedifïanus,
Zagr. Есс1. Vladislnus ibi
adjecìt: Rex
legendi Гипс.
III. Sclavoniam banc pro Regno fuilTe, inde a tempore S. Ladislai coníideratam , Numi
qui eruuntur, Нас/е potillimum, ac in Crifienfi Comitatu , (зависит. Horum numorum ini«
tia. non fine errore,Carolo LP. Franci/¿us Palma Societ. attribuit, ideo quod is, fr’
miles repererit , ubi avería ex parte: [llanera Regis Karuli, Iilia mandur &c. Sed indulgen~
dum,cum longius in his fiudiis verfatus fuerit, in determinandis rebus, tam audax non futu
rus. Ut miflis cœteris illud eli: llegue Prius Нега! anpe/[ationem obtinuit; Sclavonia,
quam [ab Vladislao I1'. gui primas Omnium cater-oe inier titulos Regino, .Salavoniizm in*
jeruiße vijerì pote/l in Decreto I._quc~d majus vocant. Sed ignoraba ille, амида; titu
lum. a re Regni, TitulusRegniquuspiau-x concedi folet, ех ratione Politica, quin initia,
vel jus, aut pmmgativa, ex titulo concludantur. Verum fi fub Karolo primum Rege,mo
neta ineoavit Sclavonica,qua rogo antea ufi funt Sclavi ? Quid ей quod Denarioŕum Bana
lium
quod fit
Andreas
mentioILHiR.
in tot Regumdiplomatibus,
Zagr. pag.3 :8.œfieturzmonetam
fententiis judicumJongeante
Reg-allem; nullo anteriori
CarolumL
Невады
fuilTe in Sclavonia , nemo autem opinabitur, quavis eos moneta caruiffe. Antiquitatem mo
neta» Banalis,tef’œntur Capl. Zagrabien. Anno 1:72. relatoriae, ubi: рта gapen/is Вела—
riorum Banalium, quorum [идиш gain ue pen/Er, ìlfarchamfaciebant.- Item Nicolai
Barri , Datum Zagrabiœ 1279. litteris-,uhh etrusJi/iusBorcÍa , de generatione А Íza, fa
mi с inedia 8 periculo, ген-атлет: Ízœreditariam Coq'olim растит, in monti usfupra
Cfafmœ Capituli,prope Eccleßam B. ¿Marlieh eidem Capitulo ,pro zo'. Denariorum Za
. abienfium , quorum .singuia' :Lingue Perg/è, ‚Накат tunc temporisfaciebant , median
te Illanfrea'o Archidiacono dz Gerg/è, Decano Ecclesia Zagrabiensis, Üpraf/ènribur
Potolà ‚ё’ BorcÍI, fratrilzus diäi Petri, 8 Berislufratre eundem, degeneration diät'
Petri ¿commetaneis dusjem. Fuêre autem Penfae, marcha , Banales Denarii , Corrigiasßlm`
1i ut ex veterum смыв deducitur. Illud Denariorum Zagrabl'ensz'um ‚ deœpit Ritterum,
трибы, Zagrabìœ numos Sclavonieœ oufoc МНЕ. At nulla func tei hujus indicia. Qua
, to
Sclav. Croat.Dalmat. 1545 Ducìbus Regibusgue Hungariœ, M9 _
re ut olim тел/Зла Buden/ès,Zagrabiert/ès, a primatu harum Civitatum vocabantur; ità
& Nuinos Zagrabienfes dum fic vooati Гипс, vecatos fuiffe authumo. l
Ori inem horum numorum , antiquiorem credit Ritterus , Hungariœ Regnô, hinc faecuà
lo X-,& oc ob numorum vetuiìatem. Talium unum , fe prœfente, Epifcopo Zagrabienfi A#
lexandro Mikulich, allatum fuiÍTe, tefìatur; quo: Ive, id eiljoannes legi potuit , reliqua per
vetufiatem Гите c'orrafa.' Alterius meminit,antìo 1700. penes HuviumVunnam Koíisanìczœ',
occafione commiíiionis Caefareae Maríiglianœ, reperti; ubi parte adverjà vir armatus fra
mea,& vexillo; aver/Zz ut Ritterns putat, inlignia leranl: Civitatis .Afifcian Hunc numum
ille Branslavonis eiTe,putat, ex ufu illo,quinunc quoque fervatur, in Banorum introduéìio
he, quia ipfis , vexillum exhiberi foleret. Scribit infuper in arce Belai,infra Carolofiadium,
libi a Comite Saurau, exhibitos {иже plures numos Sclavonieos veteres , quos ille , ob parvi
_ tatem eorum, Bagatz'nos olim fuiÍTe , credit. Ego ,numorum horurn initia in obfeuro etiam
' num elfe invenio. Habui plures ipfe ,quorum aliquos amicis donavi, nunc quoque fex mihi '
funt, quos lubens exhiberem , fi nobis eil'et calcographus. Ей in quovis, quœdam differential.
In uno, `parte adverfa Crux duplicata, ex quovis latere avis, ( quas interprœtari cuivis fas
efìo) ad latus dexterum A. finißrum M. infra , duo eapita coronáta. Parte averfa.: mars vel
mandur, intra cujus pedes & ventrem ,fupra lunam,fiella:íùpernè arbor. Epigraphe exfculp»
ta: Moneta Regis Sclavoniœ. In altero: parte adyerfa Crux duplicata , duo coronata capi
ta, ad latus dextrum S. ad Gnißrum R. & loco àvium , fupernè dextrorfum {ìella , a finilira,
luna, quae rior numus , non haberet. Ех parte aveŕfa, intra lunas mandur. Epigrapbe:
Moneta cgis Sclavoniœ. Reíidui 'œqualee Гипс ветре: pars adverfa, exhibet crucem du
plicatam , & coronata capita , fine ullis lateralibils lltteris , fupernë tamen, luna fiellaque Гипс;
Parte averfa,mandur inter lilia , epigraphe: quae in prioribus. Sunt autem numi argentei.
Litteras illas: A dextrorfum , M. finillrorfum, interprœtari non , audeó,Almum ‚Рога, &Ма—
riam, quam nunc vulgus cantitaret, exprimere. At hase ego, ab eruditis interprœtanda fpe
ro; pronti etiam litteras 1aterales,quas numi quidam exhiberent ut H. & R. aut R. cum L.
&с. quae Íi locum cufœ , aut fignatœ monetae non innuunt, vel 1 figna non funt Monetario
rum, fors indicare poli'ent Henricz' Re is“ aliud: Regis Ladislai. Sed mihi fatis ей, re
tuliÍi'e, quae haben, hœc demonfìrare cuivis, paratus. A _ _
Certum v'ero ей, antiquioŕes hos numos effe Carolo I. Nam m confenfualibus litterîs ,
quas Carolus dedit anno 1308» Nicolao Abbati То licenfi , de vendita fibi , 81l Monafìerio , ter
reno, a ñliis Martini de Zana, ait: Pro uingue тез, /ìn'gulz's сит gumgue pen/ís, an
tiguœ Banalis monetœ ,cum Veroneryï as computatis. Adverte: Carol-um fateri , Anti
gua: Banalis тонет; itaque origo тонет hujus, Carolo attribui nequit. In Privilegio
quoque Mikes Ban'i dato Ladislao Epifco oZagr. Super taxatione Decimarum,exprimiturva1
lor monetœ hujus: Denarii boni Вапахгг: quorum/ín ulz' valent duedecim parvulos Ваз
gatinos. Aliud Гане, ех numo fuo deducere debebat . Palma, & deduXiÍTet fi is, in {iu
{ìudiîs his diutius, rofu'ndiusque гите: verfatus. Videlice't: numo illo demonfìrari , Саго
lum Veteres innov (Те nurnos ‚ quod Decretum fuuŕn , à confenfuales fupra indicata?, evince->
им. П. Firmari numo illo, quod Carolus,per Gregorium Strigonienfein, quem Hungaria
pro Primate & Archi-Epifcopo, nunquam agnovit,tanquam a Bonifacio Vlll. confiitutum ,
Anno 1300.2agrabiœ in Regem Sclavoniœ ‚& Hungariœ,un&us fuerit,mentionem rei Ьпдив
faciente quoque Raynaldo, Parlato item,Tomo 3. Atque ideo Carolum Regem . Annes Reg-l
ni fui, ab anno 1300. numerâfTe, Et quia Sacra-Regni Hungariœ Corona ‚` tum Carolus , in- '
fignitus non fuilTet;ex defeciu videlicet Coronas; ideo ех hoc ipfo faëio Caroli, unéiionîs vi
delicet, monetœ item eufœ, eum in eas, Andrea Rege mortuo incidili'e diHicultates , quas paf
fus ей, ut Venceslaus , atque Otho libi anteponerentur. Ideo contra Legatum Pontiñcis,
motus Задав fuiíi'e,a nobis Hifi. Zagr. pag. 101. indicates, dum pro tuendo Papa: faéio , Lega-`
tus perfuadere nitebatur, efl'e Hungaricœ fimplieitatîs prœjudicium , Corona illorurn infignii
tos, pro Regibus agnofcendos. .Ideo {iatutum гите in Diaeta 1301. PontlfCL jms {lllflllm т
Кегеё Hungariœ ф. Hœc, totque alia, etiam а Cl. Pray omifïa, ocqafione numi~1llius,P.
Palma rellerendafuiíTent, Ego fub fpe , edendae aliquando Civilis Hifiorlœ, exmlfi pluri«
ma, nunc quoque mill'a facio. Profeéìo numi illi , aP. Palma exhibiti, motuum horumfunt:
nam epigraphe prima habet: Regis Karuli М quin exprimeret: Hungarlœ. In аПегщраН‘а
te adverfa, exhibentur confuetœ imagines, monetœ Sclavonicœ , averfa verO : ГсиСаНипеагЗаЁ.
Sed epigraphe facet, cujus Ragni, Rex Снега: Carolus , verum : Mom’.th ReglaKfzruÍh
In tertio numo Sclavonico, explicandum erat P. Palma ,tam adverfa.- partis, lateralis litt. I1.
fupra quam minutum , а. an non exprimat: а Legato? videlicet Pontific'O; quam & m epl
graphe: Moneta Regis P. Sclavoniœ, quid P. delig-net? Ob 1i1ia(quamvii, Utißfra ‚(Ёж
k k
Шаг. Balthafaris Kenßlic/l.
130 .Notitìœ Prœlìminares Pannoniœ Улет Periodu.:I IH.
fa II. lilia in cœris adhibuerit; Bela quoque IV. ut pag. 124.. relatum) affentior facile, numum
Caroli efi'e; P verò,combinatione geflamm tune rerum: Si explicandum ей: Pro Sclavo'
nia, offenfos fuiffe Proceres S. Coronœ д dum viderunt _ex numo, Ducatum hunc Sacra? Coro»
nae,avelli ab eadem , adeoquejufìam {пите eorum ,a Papa ,hujusque Legatis, & Саго1о ipfo,
in Politicis , five Rcipublicaïfuœ rebus;haud autem facris( quod nec fecifTeIegunturMecefIiœ _
nem,dum jura Corona: involvi non permiferuntzsi autem P, innuit; Iegendumque ей: [Ива
пега Regis , Papalis , aut Pontificia’ Sclavoniœ, five quod in Papa` terris , cufa fuerit; fià
ve quod Sclavoniam juris effe Pontificii, P exprimeret, providentiam Hungarici Confilii, ор
pofitio Ша ‚ commendaret , explicaœtque caufam legis шаг, Pontißcijus nullam , in Rega`
Hungariœ e//è , necfui e, Prœtendebatur a Legato cudendœ monetœ jus, a Papa folo le
gitimè concedi , taleque datum fuifl'ejoannicio Regi Bulgaria». Quare ex abfoluta orbis ter
rarum poteflate, Monetam illam cudi Iegitimè potuîfTe. Verum hœc fuliiciant ex Joan.Ar-'
chid. dum Civilis eflènt hifìoriae, quœ non ей nofìri infiituti. Hase , fimiliaque, numis fuis
roborare debuerat P. Palma, haud vero, numorum Sclavoniœ' initia Carolo I. Regi attribue
те. Verum conatus ipfius , probabo femper; ac ut , in his падая. perfeveret , proficiat ue , opt0.
Ех numis his patet,ScÍavoniam, recctius effe fcribendam, ut monui pag. 32. anales,
an a terra Banatus (На! Гипс, aut fors, quia Вала in Hungaria fuifTent cufi _? determinare
ne ueo. Neque enim fub Banorum nomine, aut hujus oliicii , fignatum vidimus, fed Regis
.Se avoniœ, ad indicandum fors: Reges Hungariœ, effe etiam Regeu Sclavoniœ, quam illi ,
ut Ducatum fuum confiderárunti Andreas II. infra pag. 323. in Regno Banatus feu Ducatus,
monetas nunquam faóìas fuilTe, teflatur, ut facile aBana, Banales ha» тонет, vocatae fmt.
Accedit diploma Andreze II. Epifcopo Agrienfi anno 1281. datum apud Schmitth Epifc, A.
grienf. pag, 188. ubi reliqua inter a Ladislao IV. Rege donata , cum tributo duorum Bana
lium de currubus oneratis. Quod indicat Banale.;` дети-208 а Вала vocatos. Agria enim
in Sclavonia hac ,ne ue ей, neque unquam fuit. Accedit: Neo/blium nunc quoque Slavicè
vocari Ban/¿ka Bi/îricìa, гене Geographo Pofony 1767. edito. Vel fi in Sclavonia сиде
bantnr, latet nunc,locus, at ne minera. Quare hoc, incertum cfl'e, mihi faltem , confiteor;
ubi nempe,cufae lignatœque гипс monetœ ha: Sclavonicae. Certe, mea ,fingulorumque 'reeem
ti memoria , Banales numierant, baud tamen in Sclavonia fignati vel culi, quorum quatuor,
groffum ut vocamus, œquabant. Numi Hungariciquinque, valorem grolli reddebant. Nec
horum ufus frequens erat in Sclavonia; nec illorum in Hungaria. Hi attamen numi Selavo»
nici , nullibi in Sclavonia cufi , fignatique funt, fed ab Hungariœ Re ibus , etiam Aufiriacis ,
Iruc mittebantur. Idem , an olim quoque fuerit? aut aliter?v ego definire nequeo. Sunt mi
hi, totquc aliis, numi hi pofleriores, qui nunc, ut dicimus, devalvatì funt, neque f'cio,an рой
Regem Leopoldum, cufi lint. Cœterum Mathias Rex, Anno 14.66. Crifii, inter Ofvaldum
Epifcopum Zagrabienfem & Regnicolas pro decimarum folutione fancivit, ut pro fingulis Ca~
petiis cujusvis frumenti»,jò[vantur ex делал: Ьош Banales , quorum /ìfzguíívaleant , 12
ритмов Вадаи’пос. De Sclavonlae infigniis, fi vivam , & magis propicia fata expertus dm
hinc fuero, Tomo II. Partis hujus, in fupplementis aäurus, explicaturusque caufamDiplo4
matis petiti, datique Sclavoniae aVladislao II.
' A _ х _ lle Croatia ,- Dalmatiaque;

I. S Ladislaum Regetn, Croatian: obtinuifl'e,atque in iIIaAlmun'l conflituifl'e Regem ап
n no 1091. monumentum (ирга pag» 118. collocatum evincit, Quo: [Ха/й Alexia
Con/fantinopoleos Imperan't'e: tempore guo ‚ Vladislaus Pannoniorum Rex ‚ Croatiœin
radens Regnum, Domnum Almumßzum Ne otem in ЗЛО/галит Regem. Confìathine,
quo anno? quo item Imperante? Vladislaus roatiam obtinuit, & quid in ea fecit?Almum`
fcilicet conflitncndo in Croatia Rege'm. Verum qualiter ? qua item occafione? quibusve ех
partibus? hœc a Ladislao faëta Гипс, certant opinionibus Scriptoresi Nec ей, ut opiniones
adeo diverfas, atque multiplices deferibamus, lllud: Croatia: invaden.: Regnumfl fecun
dum Grammaticos accipiatur, vi,a&a haec fuifTe a Ladislao confequeretut. Verumjure hoc
legitimo тесть Ladislaum , fuperiora evincunt,ut Regni Hungariœ limites, pag. 90. defcrip
ti: & ea, флаг pag. 87. diximus. Croatarum cum Hungaris conjunâionem retulimus pag.96.
ut vel illorum confideratione , poflquani in Zvonimiro nefanda Croatœ patravifTent, Stepha
num quijuriquovis ,imo & titulis fponte cefI'erat, Zvonimiro opponendo; ас in Regnum
elevare fatagendo, Ladislaum , pro tuendis Sacra.l Coronœ juribus, & Croatiam occupâfi'e;&
A-lmum dedich illi Regt-m, inferri debeat. Sed fi Ladislao allinitate jungebatur Zvonimirus,
pofiqnam indigne hunc trattárunt Croatie, Ladislaus licentiam illorum jure eaßigavit, ae'
ne cum Imperatore orientis diil'enfiones habeat, dum ab iisdem Impp.Croatiœ Reges, infignia
regalía accipcre tuerunt foliti, confenfu Alexii linperatoris, Almum Regem Croatiae dedit.
. ' ‘ Нос
Sclav. Goat. Dalmat. jul; Ducilus Regìbusgue Hungariœ \ ì à!
Hoc
cam,prœter
cum Joanne
monumentum
Comneno
fuperius,
: datisarguimus;
quoque auxiliis
ex fubfecutis
, ad nuptiis
ŕecuperandum
intra filiam
mortuo
Ladislai
Roberto
Dyrrhachium, quod etiam cum Dalmatia , Alexio рахите monumenta evincunt. Thomas
Archid, Spalat. cap; 17. Poil mortem Zvonimiri, fecutumque. defeëtum Regalis fanguinis,
dum intra Proceres, ambitio Regni , difenfiones effeciÍTet, haud fine cœdibus, & ruina Regni,
narrnt: a Magnate quodam Sclavo , invitatum fuiff'e S. Ladislaum ad capiendum Croatiœ
Regnum', & fuo dominio fubj'ugandum. Юз ergo, ait Archidiacon. Vladislaus Rex in
duc'îus сои/21225 ali/que mora , coaa'un'ato exercitu copio/ò, venit 8 доссираиёг totam ter
ram a Dravoflumine, ufque [intÃ/pes, ‘gua’ dìcunturferreœ, nullo obice ref/diente. Po/l
Ízœc tranßvit alpes», è? cœpit oppugnare munition'es 8 caßra , multague prœlia commit
tere cum gentibus Cllr'oatiœ, fed cum alter alteri non_ferret auxilium, eßèntgue divi/E
ab invicem ,facilem vic'i'oriam Rex potuit obtinere. Nec tamen u/que ad marítimas
regiones pervenit. Sed audiens , quod guœclam gens/ài Regnijïnes intraverat , in Hun~
gariam repedaviti Нас de r'e antiquiore Archi'diacono foriptore carcmus, qui etÍi duobul
fœculis polierior fit, attamen hase eum accepiíi'e, ex ignotis nunc, eo magis credere eil, quod
fua, monumentis & diplomatibus conveniant. Profeti?) illud : Croatiœ {прадеда Regnum,
.Archidiaconi iirmat hifioriam , dum alpibus fuperatis , munitiones & сайта Croatiœ, expug
nata per Ladislaum refert Archidiacon'us, Andreas vero П. in memorato fuperius diploma»
te S. Ladislaum I. Drava- Huvium tranfiviÍTe recenfet , & Sclavonicas partes , Sacra? Corona:
adjecifle. Ad maritimas Regiones, five Dalmatiam Ladislaum non veniíl'e, five eX caufa ab
Archidiacono aflignata; five quod initis interea cum Alexio paëiis, & fponfalibus inter `los
annem, & Prifcam , Dalmatiam Imperatori relinquendam cenfuerit; argumento ей: quod f
nulla S.Ladis1ai Diplomata, aut concellorum, aut coniirmatorum Privilegiorum in lucem
adhuc prodiverint. Наго fecundum regulas, hifìoricae veritatis eruendœ , iirmiora funt,opi~
nionibus aliis,quod nempe, vel per invefiituram Romanax Sedis, Ladislaus Croatiam obti
nuiffet; vel ad legatam fibi, a Sorore Regina, Zvonimiri vîduá, intraviÍTet, Enimvero,
quae Zvonimiri uxorum , Helena videlicet , an Lepa ? Soror Geyfœ & Ladislao, dici valeat?
incertum ell. Imo annorum combinatione, major ей pro Helena prœfumptio, quœ 1075.
Zvonimiro data fuerit,quo anno is, Sclavorum Regis titulos obtinuit, ex refpeétu indubië
Regum Hungariâe Geyfae & Ladislai, & fequente anno 1076. Regnum Croatian! Pra-teren
bene obfervat Ritterus ,nec apud Hungaros, nec apud Creatas,- ea fuiÈReginarum prœroá
авт, ut proprietate Regni gaudeant, adeoque ut tale legare ex lubitu poflint. Quare
1 Ladislaodegatum quodpiam, a Lepapofleriore uxore Zvonimiri,’at ue fors reliéla vi
dua, demonßrari ех teilamento poÍTet, hoc aliud non exhibebit, quam ominiorum Regi
nalium legaturn & cellionem. _ Фиат Dominia Reginas habuiñe , Reges item, Caret dllbiO.
Helena Regina , dedit bona Ecclefiis , quœ reflituit Ecclefiis Zvonimirus. vide pag. 107. Эсе—
рЬапив item, Rex ille; de quo Íuperius diximus, Theodoró Abbati an. 1089. vide paga 1.6;
donat Regale territorium; Vel fi Lepa Sanéio Ladislao, legatum feciíl'et, _ea indubie erit
forma concinatum , quâ, tefiamentüm in Archivo Vaticano' Catharinœ_ Regina: Bo/ìzzœ, a- ‘
pmi C1.AílèmanumTom.V.Par.l¢cap.3. pa .95.ubif Риг/ада Regina v memormu».
nl'ßcentiœ, ratìarum, Bbénefcìo'rum а .Et Ü Ара/{обед Sede _l collatorum, Ãuz
cam gratifma Ízo/pitaliratejîmt ¿Tamper p_rojêcutí, Jitbvenientlo eidem fecundum e
_giam dzgnztatem 'condi'gno annua ' ¿pendio è’ prow/ìonefußiczentz pro ‚фанта/Дики ›
us: in przedic'i'o Regno Boßiiœ cum omnilnus'fi/ingulz'sjurzbus &с. ao utlll 8 direc'îo'
ejusdem Dominio Зато/днём”: Romanan'z Евфрат 88ес1ет Apo/lollcam . -‘ Uni»
verjàles Ízœredes è’ Succgßores iryiituit 8c“,- Simile' inquam Lepaè Regina@ erittefiamen-V
tum, quam ad SiLadislaum in iis Regni Croatine motibus Свете, provifam fu-Hicienter fuill'
fe, credi росе“, ob viciniami amicitiam- item intel"` Zvonimìrum & Ladislaum , praecipue fin
& allines, hi duo Reges fuêre. At quid motor? Lepœ tefiamentuml eXhiberi. debet ,ab iis qui*
afferunt: jure legati Croatia: Regnum, Sacra Corona a Ladislao efi'e aquxfitum. Allertis
nudis, locus non ей in jure, пес ego fomnia hase, jura Reipublieae ignorantium , antcferani
Veriori fententiœ Thomœ Archidiaconi, quam iirmant monumenta Veterum , Diploina.An;
dreœ II. Ungariœ Regis, & rationabilis rerum tum geiiarum combinatio, ut [ирга dedule
mus. y .
II. Almus Croatia Rex ab anno 1091. »Ladislao vivente in pace vixerit , dum illata~Y
rum illi moleiliarum , nulla reperiuntur vefligia. Quinimo Bafilicam Zagrabienfem , al» illo
incoatam quidam vellint: Quidam Ecclefiam Zagrabienfem ,id eli Epifcopatum , a Ladislao
meditatam , defiinata'mque , ab Almo veniÍTe in eñèéium. `Qua! OpinîO “нишей, eX moti#
vis pag. 5. Hiíi. Zagr. propoíitis. Almus, labhallliquibus Almu'tes , ab aliis Almufes, гнали
ß 'l СП
,3g Notitiœ Prœlíminares Pannonìœ Veterìs Periodus III'.
fcribitur. Quidam hunc,Geyfœ l. fuiÍTe {iliumvolunß quibuS Ritterus demonfìrandum en'e
ait: opere MSS. de Ungarico in Croatian: jure , quam unquam Conjugem Geyfa habuit,
cur item Ladislaus, fratrueles fuos Colomanum &A1mum,Regno rivavit ? nec Patri fue#
cedere palTus fit? Itaque Ritrerus ex MSS. Thurocziano codice, [тат Lamperti Dacia`
filium ßatuìt. Qui ideo etiam, ab antiquioribus Scriptoribus Ladislqì nepos exprima
retur. Sed banc opinionem fuam in opere Шагай: S. Ladislao refiituti „corrigitg dum fcri
beret : Almas Lamperti ut TÍzurocius opinatur , ф non potuìt , сит aßìnz's quam
frater Goiìonis ( five Geyfae) 8 Ladislai, Lampertus fulßè verius exgßìmetur, O
miliisque Ritterianis iflhic argumentationibus , minus fundatis , authoritas Cofmœ Pra
genfis, qui Colomanum Almumque Germanos fratres fuiÍl'e fcribit, horumque Patris, öl.
Avi regimina novit,a Thuroczio recedendi, prœcipium Rittero eil fundamentum, Reůë pro
feéto , li legitimum ell diploma ,quod а CLNicolao Schmitth gz.Epi{`, Agrienf. exhibetur,
legitimum dico ob chronologia rationem, quem defeélum etiam Schmitth obfervavit, ubi
Lampertus Comes tantum exprimitur: Qualiter Comes Lampeŕtus, cum uxore ßm So
phia , 815120 filo Nicolao &с. Prœpofiti de Bozouk beneiicium fundàílënt, fub Stephano П.
&с. Verum nepos aut filius dicendus fit Ladislai Almus? examinent alii. A Croatis Belœ
nomen, datum Almo, Ritterus deducit , ex Marulo ‚ Luciique ad Marulum notis Nro 30.
Poli: relatam Zvonimiri mortem profequitur Marulus: Bela autem Pannonia.' Rex Лира:
nominis przmus , cumfama дурите ‚ lloc, guod Zvonìmero acciderat, didìcg'ßët, ргореа
re cum expeditorum manu venit, Regno ие potz'tus , poßèdit omnes` Regni partes. Lu
cius notat: Quœ cle Bela prima refert arulus, Tex. blamBelam tantum nominat,]’Ja
rulus Primum addìdit. Illud Bela, attribui alteri nequit, quam Ladislao Sanfto, ацс
сопШСиСо рег eum Regi Croatiœ Almo. An autem Ladislaus Sanëtus, occupatoRegno Croa
(Зав, fic conflituerit , ut Marulus habet: Водил/е: Dominumfůum ритмы, Naronen
jès ( Narentani)jùum: Сгорая! alienum( nempe Almum) ne gais eosfrußra alim, vel im
merz'to a Zvonimìro devotol` crcdatmempe: ne un uam /ůz' generis Dominanz habeant ,
ego definire nequeo. Si Ladislaus hœc ita non confhtuit,fub Almo hœc eveniffe cenferi de
bebit , cum idem Marulus, Almum Severiorem Croatis fuiíl'e fcribat, dicendo : Страхи,
ut Dominoдо rebelles ac paricizlas, laboribus, fèrvitute ue oppreßìt. Prœterea cum
po/l Ízœc Regnum in partes [дает/ё: anno a Nativitate lui/lz' zo 79. Bo/ìzen/ès Domi
nunz/ùum/ortiti/ùnt ё’с. ut fupra. Dubitari nequit,notante quoque Lucio, in anno elTeer
rorem, & credibilius fcribi debuiíl'e, aut fcriptum fuiÍTe 1089. aut plane 1099. quo pofleriore
anno, Ladislaus non vìxit. Неве retferenda etant, ut appareat, cur Almus Colomano Reg~
num Croatiœ, haud autem Hungarian, ad quod evocatus a Ladislao e Polonia, fuccellit,cef«
ferit. Hanc ego fugas Colomani puto fuiÍTe caufam, haud autem ut five Varadinenfem , live Ад
rienfem Epifcopatum evitaret. Quod videns Almum anno 1091.Regem Croatiœ datum, dum
ipfe nihilominusl fub Zvonimiro advetfus Bulgaros pugnâffet, crediderìt Almum БЫ prœfe
rendum , in fucceilione Coronœ, accedentibus facile rumoribus, ut in ejufmodi cireumllantiis
iieri confvevit, aut quorumdam divinationibus ,Colomanum ad infulas Epifcopales deßina»
ri. Aut fors quod viderint, Varadienli Epifcopatu vacante, aut legum a Ladislao latarum
indice, Monaehis erepto; Epifcopatusillius, temporales redditus, Colomano in Polonia mo
ranti , fuille a Patre ordinatos. Cum bonis enim Ecclefiarum olim difpofuill'e Reges , videre
ell ex Diplomatibus a Cl. Schmitth editis in ferie Ерш Agrienfium. Ut a. pag. x43. &a pag.
18 . &c.
3 Mortuo itaque Ladislao, & fuccedente eidern Colomano, ea viguit inter eos concordia
ut anno Icqó. reliquos inter Almus de matrimonioColomani cum {ilia Rogcrii Comitis North
mani traétâfle a Gaufrido Monacho, temporis hujus Scriptore referatur. Vide apud Lucium
& Pray Annal, parteI. pag. 98. ubi eflò Dux Alivus, nominaretur Almus, Regios eum ti~
tulos adhuc fervâfi'earguo, ex defcripto per Gaufridum itinere anno 1097. Sponfœ Coloma¢
ni in Hungariam. Venifle videlicet illam , ad portum Belgradœ, haud Belgradi Dalmatici,
fed neque Belgradum quod Nandor Alba , aut Taurunum vocamus, ut interprœtaretur Rit
ter , fed Belgradum, five Belegradum olim portum, non procul Segnia, intra hodie diélum
locum Cëirkvem'cìe , ubi monallerium ell Paulinorum , ad quod , ut relatum haberem, Be
legrada illa nunc pertineret. Hinc progreÍTa per Zagrabiam, a Vinçurio Comite Belligra
dse, duéia ell ad Colomanum. Horum confideratione,puto ego ,circa annum 1096. occaii
one Peregrinorum , vel reëìius militiœ illius,quœ ad terram Sanéìam per Croatìam, Sclavo
niam , Hungariamque proficifcebatur, per Almum , laboribus ac fervitute partim “зашта
гит; partim reparandarum viarum, Croatas preli'os'fuiífe. Illos porro tumultuâÍl'e adverful
Almum , ut vel confentîente Almo, Bofnenfes proprium naëti fint Ducem; Narentani item
proprium: vel hi ipíi , fuos íibi coníìituerint Duces , taliterque in partes fcillb Regno, A1~
mo` e
Sclav. Croat. Витал/ЭФ Duclbus Regibusgue Hungariœ. rm
Almo rebelles reducere impotente,ne detrimenti quidpiam ,juribus Sacre@l Corona: nafcatur, in
Colomanum, jus praehabitum Regni Croatiœ atque Titulos, ab Almo fuiffe translatos. Almum
‘vero Tranfilvaniœ &partibus trans Tibifcanis fuifl'e datum Ducem. Atbœc utut Íint,certum ей:
Croatiam, Dalmatiamque aColomano Гите obtentas receptasque,ideo cum сопйес , Almum a
Ladislao datum Рите CroatisR едет, сопГеЧиЕпесеГГит ей, Croatas ab Almo действ, quos rea
ducendos in obfequiumhabuit Colomanus. Incertum vero ей: num Stephanum illum, quem fa..
&ioquorundam, Zvonimiro oppofuerat; S, Ladislaus pro Rege agnoverit ? illique Regios
titulos permiferit? Bofnenfibus item , num proprium dederit Dominum, ut Almus refiduœ
Croatim Rex fuillet. Incertum :eque ей: an Narentanorum Dux fuerit Stephanus, cum ti»
tulo Croatiœ Dalmatiaeque Regis , aut Bofnenfium ; vel is , vita Comite Narentam &Bofniam
tenuit , а cujus Stephani morte, orta fattione inter Proceres, reflitui Croatia: Regnum non
potuit. Sed Сох-отв Sacrœ a Colomano ей firmatum.
Stephano illo mortuo, nefirìretur quo anno, circa hoc ñihilominu's tempus , Mariam vel
Margarit/lam fuiÍTe liliam,0de' Croatica , quam nunc quoque vulgus in faltitationibus сап.
titaret , combinatione rerum geflarum , indicare arguitur. Ех ode hac, Ritter-us opinatur:
llllariam hanc,a Colomano Сите in thori fociam aÍTumptam, _circa annum 1 108. quál'n cum
Jadrœ reliquill'et, ifihic 1 109. adulterii ream com eriens, repudiavit , remifitqne ad Rafciam
five Bofniam , quae ibi apud cognatos fuos, Boricîium enixa efl,fùcceflivè iilium fe Coloma.
ni Regis praetendentem, & legitimum Sacrée Coronœ SucceÍTorem. Hujus jure Colomanum,
Croatiam deatiamque pollè<lillè, ac Sacra@ Coronœ aquifiville. Miramur virum in рапс];
accuratum, banc in opinionem non folum venill'c , at eandem tueri. Modo Baßllœ cum Со.
lomano initas,negat nuptias ; modo illa mortua, has cum Maria, Colomano fecundas afle
rit. Diplomata apud Lucium, quœ Colomanus anno 1 10:.largitusfuille exponitur ,fufcep
ta efle'prœtendit, quœ nihilominus in opere edito Natal. S.Laclisl, re/ìituti variis argutiis
detorquere nititur, Miramur Ritterum, tanta;l Ieétionis virum , banc opinionem amplexa.
tum. Ode illa, Íivariata tot fzeculis non ей, Colomani non meminit,nec parentis Mariœ. la
cob Lucarus , Zvonimiri liliam nomine Madam, Butconis iilio , Trevelio, nupfifle recenl'et.
Ut quaevis haec obfcura lint. Si nihilominus сходе illa peti potefl argumentatio, соты—
natione rerum geflatum , JWaria , Stephani illius Croatiœ Regis, fuiifet {Ша , quam, dum fa.
‚ &iofi privare conarentur Corona, ipfa ab Hungaris oravit auxiliumi Quo Obtento , & fedi» к
ciolis comprellis, eam deflinatam fuiÍTe pro fponfa, filio Hungariœ regis. An autem evafe~
rit conjux , aut repudiata fuerit? vel mortua fit, ante initum connubium , ode facet, Adu..
ilaic poeta, in planctu Virginis defponíatœ. En letìor erudite , ode banc in Iatinum а те tram.
Саш.
In montanis ignis ardet, Quœtunt terrâ, quaerunt mari ,
Saltu circa, plebs congaudet Coronamque adhuc clari
Mare pulchra prœfens ей. Ungari, inveniunt.
Ей Corona, capuc rectum; Mara plangit ejulando,
Et thefaurus Ковши, lcrtum. ‘ Replet quœvis lamentando
Sic choreia Praefes ей. Cujus fponfa ero, nunc?
Ab alpibus Ventus perliam, Proh deformis , Hungarelli!
Mariœque fertum e'rllans, Parvi! nigri! ne ue belli
Lum Corona abílulit. Ah! vali! ero (bponfa nunc
lnfa dolet, deflet, clamat: Ad quid mihi pulcllritudo
Vab! ehi-u.' quisquis amat, Oculorum clarïtudo
Mihi орет tulerit: Viri turpiS, Sponfa dum»
In exquirenda Corona — Purpurea qui labia?
Et thefauris. En fum prona, Datura efiin balia ?
Tali, fponl'a eliici. Ali deiormi! ab! cur fum 2
Ab Ungaris hoc audito Ad amplexum tam deformis?_
Volant, adfunt ipfi cito ‘ Pulchrœ manual quibus formi;
Volunt шовйаш refioi. D Ibitis 'l quis guflus tum?
Сиг candilli mihi pedes?
‚ ` Опав— Heu! juro omni, credes:
. Non, non amo Ungarum,
Hase, illa ode ей, ех qua Ritterus , effOi'mávit opinionem memoratam. Verum fi hi
ßoriam ex rimit,& non fit lufus foeminca’ levitatis, quae, res leves, ut Гипс: lufvs, cboreœ,
Bacrhanalia, anteierunt maximis rebus, ut ей domus aut Regni eonfervatio, & cura: ac
gaudii illarum , Гавре lutins- extremum ей; 'in шеи, coníilia _non meditata, veloœsque refm
i 1 1 1utio~
[Мол Baltbàfaris Kercjëlicll.
r
‚34 Notitza Pralimznares Pannonia Veteris Periodus III.
lutiones, quae dein infiituto examine in lamenta ñetusque definunt. Si inqnarn moralia
Ьэдс, fœminarumque mores, Poeta non exprellit; at hifioriam cantu recoli, 6i celebrare vo
luit: Illuria, Stephani Regis fuit Elia, HœcPatre mortuo ,cum culta ad regendamj'Rem
publicam non effet , fed major illi fuilTet cura, ut Regina Chorearum fit; igneque in mon
tanis, live feditione Petri, qui frater erat Slavizo Regis ab Amico Comite capri , ut ex infiru
mento pag. 113, indicato, de-'luceretur , in partibus Rama, five Bofniœ ardente, ipfa pro ге—
tinendis Paternis non folicita, ab Alpibus vento feditionis confiato, Coronarn amifit. Sefe
Coiomano,fponti` fubjicientibus Croatis. An autem Colomanus ad fefe firmandum in DIL
matia, Mariam Stephani Regis filiam, filio fuo Stephano dellinaverit futuram Sponfarn ,
confiituere ex verfibus nequeo. Оде exfcripta , fi banc non denotat hifioriam,nec Zvonimi
ro , nec Ladislao congruit, dum Zvonimiri lilia, tefie Privilegio Regis Ludovici , ellocaca
fuit .Martino Comici de Carino , altera uti (ирга, fi fides Jacobo Luccari , Trebelio Buthcnis
iilio. Ladislaus vero, Almum Croatia? Regem fecerit, nifi ¿llora Ílœc, Almo obtigiflet pro
Sponfa. Nos referre hase, erudito leâori voluimus; qui ficredit, in Ode , innui hifioriam ,
applicet banc, cui magis applicandam oenfuerit. Nos de Almo RegeCroatiœ( cum refidua
illius, ad Croatiam , Sclavoniamqm non pertineant) plura dicere nequeuntes, profequimur.
III. Colomanu.; utmm fratrem habuerit Almum? incertum ей. Nepotem enim La
dislao Бите ‚ veteres Carthœ & monumenta loquuntu r. Colomanum vero Рите Ladislai fan
Ш lilium , refert Thom.Archid. Spalat. Colomanus inquiensjilius Vladislai R. Идём/14272:
in Regno, loco Patrie1 ДЕ. Scio Lucium,pro Patri.; fui, corrigere: Patrui At cum
Lucius quatuor faeculis pofierior fit Thoma Archidiacono, neque caufam ponat , ob quamab
antiquiori fcriptore, atque ab œtate Colomani nec duobus fœculis difiante , recedendum eil
fet; caufam non video, ut ab Archidiacono recedatur. Quin non folum vetufias, Archidia
conum commendat; fed veritatis fiudium , dum fua, nunc quoque iirmantur monumentis 8l»
diplomatibus: dum Prifcarn ei fuifl'e filiam , ex relatis {ирга pag. 122. deduoeretur; dum
hlemoriale illud, quod ad calœm adjecit , ex tabulis innitorum cum Croatis paéiorom, cum
deferipi'ifle qurcvis fuadent. enim Ё annum , cum Diplomatibus aliis cohœrentem.
Croatarum Nuncios , five Oratores? conditiones fœderum г fcri'oere valuiflet Archidiaconux,
nifi ex infirumenti illius autographo, aut copia. re uti haec, nec emendanda fcriberet
Lucius; nec corrigeret: Sic nec illud Colomanusji ius` Vladislai Лат in Regno loco
Patri-Sßii , emendandum ей; dum hoc etiazn uti caetera, Thomam defilmpíille ex eodem
inlirumenco, credere nil vetat, pmcipue, quod motivum concordire illius, hoc ipfum fuerit,
quia Ladislai fuifTet filius, qui Croatiam aquiliverat, Nepotem ei, antiferendo. Firmiora
vero credebant futura quaevis, fub Ladislai lilio, Patris in Regno Hungarize fuccefl'ore. AC
cedit perfàepe tam Croatia.n Reges, quam & Hungariœ (tefiantibus eorum monumentis , qur
infra in Hifi.Zagr. occurrent, ut . . &c.) parentes fuos inferuiile. Ut credam omnino ,
Arebidiaconum, illud: Filius ГЕЙ: i ъ in Regno loco Patrie/iii, ex diplomate illo ‚
intra Croatas &Colomanum, concordire, defcripfiflè. Et quoufque erràfTeArchidiaconum, de
monfiratum non fuerit, ei, pra:A Lucio, adhœrendum effe, cxiñimo. Lectiones Brev. Zagr.
nullum pra-bent fundamentum , autaíiirmandi, aut negandi ,Ladisiaum Sanctum in плац-Ь
monio гите. Evocatio Colomani ad thronum, fuoceilio nullo refifiente , potiílimum li fue
пс С01ошапи$ Epifcopus ante Coronam , lilium {пите Ladislai confirmant.
Intra Magnus Hungariœ Reges, Colomanum numerati debere . {нага ejus evincunt. Stu
duit fummo Reipublicœ, hujusque commodis erat perpetuo intentos. Evincit hoc cura illa,
uam habuit, ut ad tertam Sanéìam proficifcentes, damna Regno non inferant, vide apud
liray Anual. Par.I. pag. 96. Evincunt Decreta fua in Corpìjuris videnda. Evincit Sacra:
Coronœ,juri5que Regni, per Croatiam, Dalmatiamque exten ю. Ut nefciarn, quid demeruit
apud Thuroczium, qui eum miferè & cum injuria depinxit, падаю ГеСЪСогез, pofieriores fe
{criptores ,five quod homines proniorcs fint ad fufpiciones; five quod Colomanus fuperflua
e Monafleriis caufa Reipublicœ, tefiandique voti paupertatis non folum a fingulis, ata от
toto , & monafieriis, abfiulerit, tefie Dec. I. cap. 16. Abbates item invicern contendentes , a
fynodojudicari voluerit. Profecio f1 quis RegumClero favit, is erat Colomanus ut Decre~
ta fixa, Diplomataque evincunt. Si quis difciplina:` Ecclefiafiicae [induit , fiuduit Colomanus.
Bigamos Clericos, vel repudiatarum maritos ,beneficiis, & Dignitatibus Ecclefiañicis privan
dos confiituit Deer. Il. Cap. 9. prohibendo ordinari aliquem ad Diaconatum 62 ultra, nifi pri
us continentiam voverit. Quod ipfum etiam oonjugatis Presbytheris &Diaconis cap. Ic.im<
pouit: tollendas a Clericis concubinasjubet cap. 12.Matrimonia Clandefiina , invalida;opus
que fornicationis cap. 15. definit. Pluraque cœtera in Decretis videncia. Aloricus temporis
hujus fcriptor ad SeraphinArchi-Epifcopum Strigonienfem ait : Clzri iani/Íimus Rejzt по—
. er
Sclav. Croat. Dolman/‘ul Ducilus Regißusgue Hungariœ A agg
Лег Colomanus, columoinœ gratiœ/implicitate, .cam omni virtutum diferetione pred:î
ms , poßguam vielit adultamßdemmerfecïœ rellgzonis robar accepgßè indignum e_/`
_fè perpendens, /ïiamßvontaneumjide'z militernJegalzs pœnœ timor torgueret, quem nec
ip_/à mors al» agm'tœ Jam сода/Лапе veritath abßralzere рогат: — сит videret prop
зет Civilia bella, u/äue afl tempus illius (nempe Colomani, qui haec fua prudentîa impe
divit) ingraveßentia, paternis traditionibus jam magna ex partejòlutis, Regni Cim/11
lium [аде/адепт? , Curiœ Ízonorem где/беге, timens ne miles infolens pacis, доте/Нож ta~
men , virtutis llo/,bes irrevocabilisjieret iniguitatis; Re ni Princi ibas congregatis, to
tius Senatûsconßiltu , prœf'ati Regis Sanäœ memoriœ tephani, egalem textum recen
ßzit. Narrat dein leges fuiÍIe auélas, comparando Colomanum S. Regi Stephano : Et ille
guidem( nempe Stephanus ) dylruc'lor fuit infa'elium : Ив ‚ Colomanus, reële couver/iz~
tionis augmentator in jlé/lgfcatione . Ille lorìcâjidei po alum induerat: ._1/le terrenœ
ambitionis /ù афиши, cingulo шале prœcingebat : I le, gladio Spiritûs verbi DEI
_perterruitz jle galeâßzlutis decoravìt, Наэс Colomani cum S. Stephano comparatio,¢
milla Primati Hungariœ, & Decretis Colomani prœlixa, miror quid ell? quod fugerit omnes,
qui Thuroczium funt fecuti. Mlhi videntur, fine rerum examine , Scribœ tantum Thuro
cziani effe. Antiquitas omnis, ColomanumR em Cllri/liani//imum exprimit. ‘Infh'umen
tum anni 1105. apud Lucium pag. mihi 115. egnante Piißimo Colomano h_abet. Item
Infirumentum publicum apud Ritterum anno 1 105. habet: Per Colomanum òanäißimurń
Regem, acem terrâ , marigue redditam ф. Rogerius poll annos 14o. fcribens cap. I.
ait:Cumâela Rex adin/larprogenitorum [доить .Step/:ani , Emerici, Ladislai,
Ü’ Colomani Regum,gui òiznâ'orum Catalogofùnt afl/èriptz' а ubi non folum compara
Сиг Sanéìis, fed intra Sanélos Reges recenfetur. Qui igitur credam ? ferocem, barbarum,
'vafrum , impium, vixille Colomanumi Si ejusmodi fuit, cur Croata? ,Dalmatœ item,~ ultro
ad eum accellerunt? cur dempta Almi infelici audacia,quœ tamen nec feétatores, nee fauto
res nach ell; nulli Civiles motus , fub Colomano fuerunt? сей: fuperius Albrico, Quare
temere de Colornano nemo judicet, prœferatque antiquorum teßimonia omnis, recentiorum
vindiétœ. In Breviario Zagrabieníi Die In. Oétobris ofiicium eil de Colomano М. Hic fub
Henrico Ottonis tertii Succeílore, in Regione Norici рати, exponitur leètionibus fex , qua
rum rima: Venit itague in Orientalem Noricœ telluris Regionem, cui а plaga Orzenà
tali armonía , abAguilonari сап/{лёг adjacet Bohemia» Hace recenfemus , tum ad nof
cendam, Saeculo XI. N orici rationem , cum ne quis exifìimet, five Colomanì Regis, live a1
terius, Ducis nempe Sclavoniœ, a Tartaris occifi, coli memoriam.- y ` „_
Colomanus , сетка ab Almo accipien's Croatiœ Regnum д .live obAlmi ех Marulo relatam
opprellionem, & Croatarum adverfus fe motus;f1ve ob mortem Stephani, fecutasque variorum
prœtenfìonemumprimis vero Petri, oecifi Slavizo fratris. Almusiàuevidens fe imparem in гей—
llendo inimicis; imparem ln refiduis Scîlavonia;l partibus({ènfu criptorum Venetorum Scla
voniœ nomine, Narentana:l partes accipi videntur) Regno Croatiœ uniendis; videns Regis
Colomani ardorem in amplificando lHungarize Regno; Erga hune alieäum Croatarum,dum
in Regis olim Zvonimiri caflris д egit militem. Conlìderata denique Colomani legitima fuo
celïione, ultro ei fe fubjioiens,& reíignans, Croatiam , Sclavoniamque cellit Colomano. Sci
vit Almus ,ab Это Ladislao, lilium БЫ fuillë pollpofitum; ob attentatum matrimonium
Clandeliinum а Colomâńo, ëum fub Zvonimiro contra Bulgaros pugnaret. Si enim vera
fuit, Borichii fuccellivè prœtenfio, tum Colomanus Clandeflinis nuptiis conceptum habuit
Borichium. Sed Patte Ladislao repugnante , quod fe ineonfulto matrimonium attentâffet,
(dum fenfu municipalium 1e um nofirarum , Cum Patris Гейш mattimonia ineu'nda Гипс, &
petulans exliœreditari робей lilius) repudiatam fuiffe Icomplicem.' Verofìmile eli, ob atten
tatum a Colomano matrimoniun'i, ei ,aPatre , antepofitum гите in Regno Croatiœ Almum,
Colomanumque ideo in Poloniam fugiíl'e. Amorem Ladislai , majorem erga nepotem iuilTe
grœdicatum, atque Almum delìinariSucèelTorem Coronœ g Colomanumiautem ad infulas.
reviarii Zagrabienfis die 37,]unii, Leéiio III. de Ladislao perhibet. Hic Beatus Rex е
rat Clult'or iu/litiœ , Patrontis pudicitiœ &c. ut combinatione llaudum harum; fugœ Со
lomani : legalìum dif olitionum; а Werböczio confcri tarum efiò tardius. Prœtenfionis fuc-l
сетуя: Borichii, intelleäa honeflillima Colomani in volonìis converfatione, videns quoque
БЫ fubjeétorum in Colomanum afleél'um, hune evocati curat e Polonia , Patrique Coloma
nus fucceílit. Mihi perfuafum ell, pudicitiœ amore , illas Chriftianae difciplinœ leges, qu?
in Decretis fuis continentur procellifle, ut viderent finguli, juventutîs Гит delifta , Coloma
num emendaviilc. Potillimum autem legem Colomani illam ,D.2.cap. I5'. quâ Clandefima
matrimonia, opusfornicationis elle declarantur ,eX Colomani anteriori (дао, ad 1m edlen'
dos quosvis poli mortem {наш tumultus1, 1proxna'anall'e: atque ideo Borxcluum fucceditve au~
я l “m
136 Notitiat Prœlìrnz'náres Pannonz'œ Veterìs`Perzòn¢s Ш!
dicum n'on fuíÍTe. Нес mea fententia , ех legibus, & hilioriav deduóia , fi lettori dcëio non
probatur, verofimiliorem exhibeat, caufamque legis illius cap. 15. D. я. Regis Colomaniex
Plicet, totque caetera fuperius indicata, Quœ illa fuit rejeöìa Colomani uxor? & cujus filia г
non indaga. At perfuafum habeo, Almo fuili'e refiduaa inter caufas , banc etiam , pro refig*
nando Croatiáe Regno , quod Colomanum ad fuccellionem Coronas e Polonia evocatum , ех
hœreditatum non videtit. Ladislaus autem Sclavoniam refìituerit S. Coronas, Croatiamve
aquifiverit. `
Сете itaque per Almum Sclavoniae Croatiœque Regnis, Colomano ea fuit cura, ut Ша ,
Sac'rœ Coronas iirxnarentur. In Sclavonia nullas expertum fuifTe oppofitiones , argumento
"eff: quod nulla iint hamm vefiigia , quodve .Singìdunus Zagrabz'en/ìs Epi/¿opus Coloma
no adhaeferit, Croatasque Colomanus ad fe venientes Crifii audiviÍTe legatnr. At partem
faltem Croatiae, aut Sclavonifitl , de nomine enim non difputo,a Colomano extorquere, {ibi-~
que concedi , Petrus, Slavizo olim Croatiae Regis frater quaerebat. Hic ergo Colomano fe
О
oppofuit, ac in montibus Petro Gvozdenfibus a Colomano vlâus,c?efusque ей. De monte
hoc Petri , quidam ex imperio vigentis {'cholafiica? litteraturœ, litigant. Parco lubens ехсеч
. ris, ас Patriae hujus loca ignorantibus; at доменам miror, dum Albiis olim montibus,
appellationem Petri montium fucceiliíie, Petrique montes, five Petrol/agora extendi vident.
-Quod generale nomen,particulares appellationes alicubi obtinet, ut olim quoque Albii , Be»V
biique montes, atque iiiud , ob diverfos ejusdem montis polièílòres. Quare controvertereRit
tero nolim, Petri montes a Modruília ordiri. At hos extendi verfus orientem traóìu toto
modernorum coniiniorum Banalinm, negari nequit; dum hoc populi confeñione eonûat, &
veteribus denominationibus, ut antiquae Petrinœ, fiuvii agnominis &с. Viêioria Colomani
’ dePetro , ad бродил/{до , nunc quoque fic ditto loco evenerit, ut ideo fcribant veteres , in
ïnontibns Petro Gvozflenßbus, exprimantqueGeneralem montis, & particularem loci топ—
tis reportatœ vittoria: , appellationem. Quare iter quoque Colomani in Croatiam hinc meti~
ìnur , nempe partem exercitus fui , ex fuperioris modernae- Sclavoniœ oris profeëtam fniiTc:
ракет Avero ex Sclavonia nunc inferiore. Colomano in Kralìeva рейда, quam arcem IQ@
Taly Kalman vocatam hinc fuifï'e , veteres carthœ evincunt. Vitto hac ratione Petro, Colo->
manus , fefe dcdentibus aliìs , Spalatum pervenit. Porrohœc , aèìa fuêre diplomatumñdeam
no 1 102. Et antequam меть: Petrum. Ех memoriali enim ab Archidiacono задаёте сопРщ:
Colomano che cum fno exercitu ad ñumcn Dravae adveniente, intellecìa Croatarurn соп—
grcgatione , millisque ad eos nunciis, fi<fine belli incommodis fe' Í'ubjicere Regi vcllint,amicë
fe cum iis transaéturum: Duodecim ad Regem oratoribus exmiliis ad miem, inquit Archi»
diaconus concordiam devezzerunt: Quad отнес` prœdic'ïi teneant fùum [пастве fs’ uietè.
Et quod non teneantur alìgurz prœdiéïarum generationum, nec eorum Ízomirzea` egiœ
` Maje/Zatz'sfòlvere cen/Zim; m'ß tantum teneantur Domino Regi , quando a li ui invadel
rentfùa con/mia Regalz'a , tune, ß Dommus Rex mirtet pro ipßs, func ire aliibeant,a.{a
minus сит decem armigerl's eguitlzm de qualiber generationeprœfzomirzatorum ( en Ban~
deriorum vetufìatem , inde a Romanis relictam,utpag. 17. fupra , refleximus ) ńu'sfùmptìbus
Ü experi/ís , ufïue (га/{итал Drava.’ í qui Sclavoniam ab Hungaria diviferit, Sclavonia au
tem cum Croatia, vel commixta fuit, vel Стат, ut БЫ viciniorem tucri non deprecaban
tur ) inde ver/ils Hungarian: ad expenfàs Domini Re is, u/ìyue gno exercitus a'urave
rit', debeant permanere. Et/ic ordinatum de anno izo/¿œ вытравим „02. His fic ,
cum parte Croatiàe, five nominatis ah Archidiacono generationibus, pactatis; Contumacis
Petri, debilitatis rebus , & ipfe facile vióìus ед; & Colomanus refidua in fuam redegit pote»
Hatem. ’ Enimvero coronatum fuifl'e in Croatiae Regem , aíl'umpto ex more Regis quoque
Dalmatiae titulo, confiat ex Diplomate apud Cl. Lucium lib. 3а сар.3. ра . mihi 113. ubi:
~Annolzzcarn.D.N`.]. Chri/fz' noz. Ego Colomanus DE] Gratia Rex ngariœ,Croa«
йог, afgue Dalmatiœfìzlvo habzto con/Ilia ,po/¿quam Coronatus fuz'BeÍgradi/ùpra та.
r'e in urbe Regia ё’с. Jadrenii Monafìerio donat libertatem Regiam , dicens: ut nul/us
`mei Regni тайга: уищрёат cli/fraÍzere, vel auferre illi Monq/ŕerìo , tam in mobilìbus,
'quam immobilz'bus. .Sz gals vero contumax no/írœ Regali huicjuflîoni contraire tem
‘tal/crit guadrup/um reddat, u/ùrpator vero cum fùis omnibus regali/èntentz'œfito@
"jacent &с. Qua? illa fit urbs Belgradi Юрта. mare, in qua coronatus fuit Colomanus ‘.2 an
~'vidclicct Dalmaticum vetusBelgradum, vel Liburnicum ut fu ra , nil Ваню, credo tamen ЕШЬ
'fe Liburnicnm penes modernum Czirquenicze, ob verba: Belgradi in urbe Regia, Íiquideni
Belgradnm Dalmaticum, urbs Croatia@I Regum non гнет, fed jure clientela@ obnoxia Impp.
» Crientis. ln alienœ vero jurisdiéiionis urbe, Coronatum fuiíl'e in Regem Croatiœ Coloma
тиши credi naquit, nili hoc permiíqulexii Impfaótum fuiíl'e probaretur. Anno 1102,Dal.
marian;
l` к
Sclav. G-oatDalmat. fabDucibus Regibusgue Hangar-iet. '137
Miam non tenuilfe Colomanum , infra demohflrabitur. Suadentque Priora , nam Monialibus
`Lzlßildrenfibus , Regiam libertatem largitur fuper iis, qu@ in fuo Croatia` Regno pollidebant `
l oniales,ait enim: Nullus mei Regni Item: Contumax no/lrœ Regali ШЛЕМЕ ‚ deni.
que: Regali/êntentiœjubiaceat. Qms fatis tefìanl:ur,Moniale<.»` illas Jadrenfesmon fuifi'e Regni
fui, habuifl'e attamen in Regno Croatia: qua-piam ,quœ libera Colomanus voluit. Hoc ipfo
nihilominus mandatci fuo, affectum Dalmatarum quœfivit, & obtinuifTe videtur,dum ait:
aigue Dalmatiœfàlvo Ízabito con/ilio, ut hoc non appellet ad to Rex indice ue Regeln
fuilTe , aut femet fecifl'e Dalmatiœ , ne Alexium offendifl'e videatur,aut Romanum ontifiœm,
81 quidem Pafchalem II. 'ui juris fui Dalmatiam eli'e prœtendebat, Verum exprimat: Dalma.
шит petitionibns &con llio (Salvo alias jure Dalmatiœ) afe , ей?) Mouialibus Jadrenfibus,
& alieni juris, praerogativam illam concedere, easque in fuam fufcipere proœéìionem. Rae
puit hac re animos Dalmatarum Colomanus,{ùaque in Dalmatal propenfio ekîecit , ut Spala*
tenfes , qui a Colomano premebantur, tefìe Thoma Archid. cap. t7. Regi fe fubjicerent. Ita
enim Archidiaconus: брамин/ё: inter /è faélo гоп/5120, mi/èrunt C're/èentium Archi-Epi.
fçopum , ad Regen! Colomanum, ревет po/Zulantee ab e0. Quern ille benignè/ů/èipiens
annuz't omnibus petitiombus, ‚наг òpalaten/èsfecerant, pro pacis fœdere comoorz'endo.
Рада igitur confcriptìone Omnium, quœ Ízinc indefuerant ex* beneplaeito'jlabilita,ju~
ravit Rex cum /ùis Principibus omniafirmiter oófèrvare. Po/lera vero die' jura'verunt
Spalaten/ês , primo zudem mayores, deimle juniores, go/lea vulgus отпе , ut Coloma
Ano Regi, eins` po eris, ac Regno Ungariœ A/zìbíec'i‘i fidele.: , omni tempore perma
легенд. Vide jus Regni Ungariœ, vide male fcribere eos, qui fomniant Dalmatiam Jure ar~
morum ad Sacram Coronam pertinere. Tune Rex Civitatem ingrefus valde honorifìcè
a Clero, 8 popula, fùfèeptus e/l. Et ea dieprocuratione aßluenter a Communi [За/де ~
ta, confeäisque ac traditis` immunitatis privilegiis рта/еды eß г ~ Tragurium, В je#
inde Jaderam, a уайт: СбрйайЬш‘ /ìmili exemplo [За/дерна: l ita ue non annis , fed {pon
K tanea illarum acceiiione ) fec'zt eis libertaria` Priullegiurn , {где in ůngariam e/lregreßis,
.Anno Domini 1203. Caufa fubjecìionis hujus fuerìnt, notillimi motus Henrici IV, adverqu
Patrem, & Papam Paf'chalem: in Alexium decantata odiai Pif'anorum in mari potentia , can
teraque toto ferme orbe confuf'a, uti telles rerum , coœvi Scriptores Гипс. ‚
Veritaœs has adlaborant obnubilare Scriptures Veneti, Danduli auctoritate, variisque
aliis, ut infra агат. Archidiaconus fua ех monumentis Dalmaticis 'accepit & fcripfit, quael
nunc etiam hrmant eundem. Arguit Thomam Lucius lib. 3. cap. .1.. Vir Eccleßaßicus, de
Politici.: non admodumA/òlicitus. At mihi veritate fua, magis placet Archidiaconus, uam
Lucius ex politica confidetatione, involvere veritatem adnitens ; tametfi ne injuriam Зап-511
limo optlmeque merito viro, inferam; fic Iudat, ut cuivis leétori, fua cum examine,& ген ‘
rum combinatione Ieótuŕo, exhibeat , fe ex politica folicitudine, veritatis cognofcendœ media
_ prœbuill'e, quam tamen Lucius ex Politica confideratione, efferendam non oenfuit. Archi
diaconus autem ut fub Bela IV. Rege fcrìbenS , nee ferenillimœ Venetorum Reipublicœ tum
fubjeétuà, adeoque Politica veritati prœferre haud deberia , ut Vlr Eccle/ìa/licus, ö’ ¿pala-r
ten/ís Archidiaconus,Polîticen rationem , veritati conjunxit. Hoc credo, fecifl'et Lucius,
fi tum quoque, ut Bela: IV. temporibus, Dalmatia Застав Regni Corona: fubjiceretur. Cm
lomanus` certe poflquam, fhperius relata ex monumentis perfecifîet, Anno nog. Spalatcn
fi Ecclefiae, ut Rex Dalmacia: ,quœvis confirmavit. En Diploma ex Farlatb pTom.- 3. рад.
3 Q» _ i
LUCIO Item 6.Сар. за pag-
In Nomine Domini nq/lri _IE/ù C'Zrißi. Anno al Íncarnatione eius MCIIIÍ Die i
X V. Junii. Colomanus DEIGratin Hungariœ, Dalmatiœ ‚ Chroatìœ', Ramœ ue Rex.
Conßdaatis_ń`delibzzs,ac датой: ob/èguiis Ven. Patria D. Crefèentìi bpalaten s Arc/zi
Epi/èopi, nobis per z'pfum exhibitis, ejusgue prece di nanter imluä'i, Donatianes, ac
conjirmationesRegumßtque Principum, 8 aliorum ominorum' ,ad in/lar privilegia
rum .~ Ecole/ia S alaten/ìs , уши in Privilegiis, litteris , vel antiquis montaneis ( id efl cc
dicibus) ip/ìus cle/ie confèripta habentur, prœ/èntis privilegii pagina confirmamus
auéloritate Regia , ac plenojure /ûbficimus eiclem Ärclzi-Epi/èopo , fili-roue Succqßorie
Las, 8 Eccle/iœ «Spalaten/i. Omrzesv vero Epi/èopatur, quos ad рте/газ obtinet ipfà
Ecclejia per Dalmatiam ÚChroatiam, omnesgue villas 8 руд/Более, ê’ alia ad eam
dem Beck/lam jbeä'antia g рта/гнёт vzllam S. Georgii ¿le utalo, ut аЬ olim donata
fuit cum omnibus Íwminìbus in ее re/z'dentibus, /ërvis ê’ ancillis, ¿f eorum omnibus lio
nis ; vil/am Syrenine , Ge/è, Tugari, АЛЫЕ, ßmpliciter сит/драг?! апсё11ё.е‚8 eorum
Po/leris. Eccle/ìas` S. Maria de Solana, 8 SStepllani, ê’ Зале?! M fi, ê’ Eoclqßam
S,Bartholomœi cum omnibua` proventibus earumdem ; ушат guague oriïam, gllam
m m
Шаг. Bablzafaris Кис/212471.
133 Notitiœ Prœliminares Pannoniœ Veteris Periodus III.
Олю ‚ villam Labenam , д‘юшт territorium cle Smina, villam in Cleuna .Sudumirih
(1771,@ villam in Le/inaßolel. Decimasprœterea Cleunœ, Zetinœ, (Итог; Ü фиг cli
Ílriaîus. мили; сит toto monte magno, Politìi, 8 decimos Alnúyìi и que [Штатам
Quœ omnia fitpra clic'la volumus` guoil teneat, pofisleatßegat , atgue gu ernet perpetuo
,S'palatenßs Ecole/ia , ac ejus` Риг/Шт, ßne alieujus` perturbationejèu mole/ldtione, pa
cißcè ê’ quiete. Si quis autem in prœmijis , vel guolibet prœmißòrum, айда”: 5ра1агет
рт Ессйфат, vel ipfum Archi-Epifèopum с? eius Змей/отв: moldlaverit , vel turba
verit, iram DEI, 8 Noßram indignationem incurrat. t ad robur Omnium prœnliéì'o
rum, prag/ens privileílum, no/lro Sigillo authentico communiri mandavimus. Lucius,
Farlatusque volunt: oc Privilegio deœptum Archidiaeonum, quali Colomanus R iam
dominationem potelìatemque exercuilTet, at ab exemplo anterioris mandati,pro]adren 1bus
Monialibus, intelli ihic dehere ajunt , unice Spalatenfem Eccleliam in Proteéìionem Гнал:
Colomanum accepiâe. Sed eruditus, jurisque peritus lettor agatjudicem. In priori Monia
lium, mandat libi fubjeéìis Croatia 1101. anno, ne ullus lùi Regni, audeat molellus effe Mo
nialium bonis; at hic Áuéloritate Re ia, non lòlum confirmavit donationes, Privile
gia , Eccleliœ , fed pleno jure fubjicit .ccleliœ Spalatenli. Epifcopatus & Ecclelias ut
fieri confuevit , & еП'е dchuit ‚ in nova hac Periodo Re i Dalmatie?, ob Stri onienlis
prœtenlionem ‚ ne videlicet huic, Spalatenlis fubjiciatur. @tor equus, & julius im co -
nofcat ‚ & judicet. Quia item verius fcribat, Thomas nempe vel Lucius ? quem Farlani {§
uitur. Profeâò,Colomano Rege in Dalmatia morante, anno 1103. ¿luga/tinus S. R. E.
ëardinalis, ad Colomanum milTus erat legatus. Decreti initium tantum Farlatus tom, 3.
exhibet lequens: In Cirri/li Nomine. Anno ab Incarnatione MC'III, Indie?. IV. Reg
nante Alexia Imperatore) Obferva, non ex rimi a Legato , Priores Dalmatiœ, uti in ante
rioribus {ирга memoriis legeretur. Profe-¿tg Democraticum illud Vetus Dalmatiae regimen
ceñiavill'e, ob Spontaneam Colomano fubjeétionem , ap aret Ego Аи ußinus S, Romanœ
.Sedia` Cardinalis, mißits a Domino Papa Pajèlzalz Бета. zmo in Da matiarnö’ Ungariam
Apocrißzrius ~ ad ropagandam per Dalmatinas, Civitatesju/ìitiam, ea guœ inve
nimus in eis extirpar: a, extirpar/mms; 8 gua' plantanda erant plantavimus &c. Ubi
cum mentio lit, Alexii Imperatoris, nequaquam vero VenetiarumDucis , qui credarn?Spa
latum, Jadram, verbo Dalmatìam tum pertìnuilfe ad Venetos? Pafchalis Papa: Legatum, ut
Veuetos jure rivet ‚ &Dalrnatiam Orientali Imperio attribuat , faveatque Alexio; voluiffe
’ uis eredet? combinatione tem orum, demonllratione magna o us eli, quam hercle nec
гит legi. Puto ego Legatum apar, ab exemplo Greäorii VII. almatiœ Regnum ,ac in
vefiaituram Colomano obtulille. Veruml)rudens provi usque Rex, hanc fuerit deprecatus,
live ob aliinitatem cumJoanne Comneno, live motivis ex aliis. Interim benevolam videns
Dalmatarum ad fe accellionem ,fubjeétionemque libi &Saèrœ Corona: ,have acceptavit,fciens
vel conlirmanda ab amico libi Alexio; vel ingrata non futura, dum intellexerit Colomanum
providill'e,
ille дошел/28ne Dalmatia abemperio
Epi/¿opatus avellatur,
,iob ereâum Interim Zagrabienciem
a S. Ladislao inter reli ua,, tum
tum difpolita, vetus
fublatus extin
óiusque fuit. Equidem Pafchalis Papa conñrmat Parochiam Maroniœ, Gt uod erat Epi~
fcopalis juris,Crel`centio ArchiE ilcopo Spalatenf. Pajòlzalis Epifèopus (Бегуну-Зета—
гит DEI. Venerabili Fratri eßsentio Salonitano Archi-Epi/êopo Salutem, ¿t Аро
`[iolicam benediäionem. Apo/folico* Sedia benignitas сап/Едет: /îia' cui ие jurafervare,
Üßc honoris aDomino contributi privilegium cu/Zodire , utfratrilms ignis con/òrtium
non deneget dignitatis.. Idcirco Venerabilis ‘Frater Crejèenti Salonitanœ Arc/ziEpi
jèope,pr<e/êntis Decreti pagina'Fraternitatz tuœ, tuisgue Succeßòribus conjirmamus
Civitatis Salonitanœ Dzœçeßm, cum omnibus jìiis appendiciis: Et Parochiam Maro
nice, ¿5' guidguz'a’ Epi/¿'opali, vel Metropolitano jure ad Salonitanam Ecclejiam cogno
jèitur pertinere.&c. Apud Farlati Tom. 3. pag. 162. legenda. Colomanus quoque fuperius:
Omnes vero Epifèo atus,guos adprœjèns oßtmet ~ volumus` quod teneat, ‚по/Ше
at,regat ,atguegu ernet perpetuo .Spczlaten/is` Ecole/ia - Pori-ò Gr orium Croaten
fem ultimum Epil'copum, ob inlidelitatem erga Zvonimirurn , privatum pifcopatu fuill'e
pag.117. obfervavimus, qui Stephane Regi adhœl'erat. An autem idem Gregorius, relitto
Stephane Rege, adColomanum tranliverit,ab hoe ad Archi-Epil'copatum Baclienfem elevatus ?
ego» non deliniam. In Diplomatibus Gregorius` Baolienlis Arc i-Epifcopus legitur, Tul
bertus Colocenlis , anno MCXI. Illud certius eli: Maroniam Croatenli olim Epcfcopo fuif
Те fubjeélam , telle Thoma Archidiacono ,fila jurisdiâ'io иди: arl Dravumjluvium exten
' debutar. Habuit quoque, Farlato telle, Regum fuorum benelieio,Comitatum Cetinœ. Cleu»
am, Ст, Maßamm катит, В Corbaviam, Et ultra alpesferrea: u_/gue к}?! _con
' щ „IÓ
l
f ‚ч
‘l r
Sclav. Croat. Dalmat. fab Ducibas Regìbasgae Hungaría :3,
)Quia Zagrabì¢,totam filaromamjabfeâ'am. Duo animadvertere Leétorem cupio. Pri.
mum ell: ad conti/zia Zagrabiœ, haec itaque, ngc erat i1 jurisdiûione Croateníis Epifcopi,
nec in Regno Croatiœ , at Sclavoniœ, R «g- mque Ungariœ;Confiniis intra Sclavoniam ac Сгоаь
tiam, ad Alpes Ferreas exiflentibus. :do: lilaroniam pertinuiíl'e ad Croatiam. Eil autem
modernum Marano , vel Murano , Aquilejœ vicinum. Hujus Duces Hungariœ Regibus pa~
ruiÍTe, fuo loco docebimus, quorum gratïâ etiam, Carinthiœ Ducum habuére titulos, Sclavo
niœque pamfuocellive adCarnioliam abiit. Gratis itaque Mara niam, quidam volunt pro Вага—
nienli Comitatu g quidam , ut Farlatus ,inter Tilurum & Naronem , cum additofortaßìs, dum
Archidiaconus , non folum нит Dravae meminit, fed Maroniam ad Alpes ferreas collocat, aut
\ ultra has. Vide dicîa pag.98. Cœterum de Croatenfi Epifcopatu, quamvis ex inflituto non
fcribam , relleéiere leélorem volui. L Si memoriam hujus polierioribus annis, iniinuari 1e~
gerit , fciat Tininienfem Epifcopum , nomine Croatenfis quandoque exprimi, uti nunc Diaw
vienfis pro Bofnenfi. II. Epifeopatus Veteris Croateníis ublati , eam caufam ne putet,quœ
indicari videtur ex epiílola Alexandri III. apud Cl. Farlati torn. 3. pag. 184.. legenda, quod
videlioet is , nullo prœfente confecraverit Epifccèpum alium, Alexander enim IILanno 1 153.
obiit ,adeoque vetus ille verusque Croatenfis pifcopatus ,jam antea fublatus, ex'caufa 111—
fmuatorum fupra motuum, ideo non ell , quod Epifco us ille, ad confecrandum alium fe
- immiferit. At illa, Alexandri Epillolœ, de Tininieníi Épifcopo , qui Croatenfis dicebatur ,
intelligenda veniunt, (i Croatenfi in veritate convenire poll'unt, ut doélè obfervat Cl. Farla
tus loco citato.
Ut diâum ell ,prioribusconllitutis ,Colomanus telle Archidiacono, annoJ 103.in Hun
riam ей reverfus. Vix abiit; En in Dalmatia motus atque rebellio. Qualiter hi топаз?
per quem funt excitati? in obfcuro ей. Conflat vero, Alexium Imp. orientîs, quod ac»
cufaretur perfidiœ in peregrinos latinos , 81 cum Saracenis amicitiam colere, exofum Romœ
fuill'e; ut tametfi Legatus apœ Auguflinus, {ирга exprœfferit, anno 1103.~ Re папке Ala
xiv Imperatore, dehinc nihilominus,memoria Imp.in Dalmatia non occurrit. êonfiatitem,
ex Platina & cœteris , quœ aéìa fuêre ab Henrico IV. contra patrem , ipfum quoque Pafcha
lem Pontificem, ideo occafione tantorum (поспит ‚ abfente Colomano , facile in Dalmatia
tumultuatum aß, live ad obtinendam plenam libertatem , five fine ex alio, quod fors Colo
manus ,nulli partium palam adhœferit, fciveritque in tantis motibus, Regnis fuis profpieere,
Undecumque demum tumultus Dalmaticus procelïit, rebellantibus Dalmatis;Rex continuo pro
vidit, Enimvero, fubitò cum exercitu in Dalmatiam properans, hano coercuit, & Застав Coronas
jurisdiétioni conflabilivit. Neque pugnavill'e nunc cum Croatis ut 110:. ab ullo refertur. Hinc
in lidelitate permanentibus Croatis , cito in Dalmatiam venit,]adrâ eo facilius expugnata , quod
TraâurinißRegiColomano fideles manferint. Aitenim in fuo Di lomate Tragurinisdato,ac
apu Lucium vldendo Vobìs Tragurz'ru's meisfîdelibas sziůas,jii”mam расет, hinc uti Рт?—
vilegiorum Tragurinis largitorum, motivum erat Regi ,firma Tragurienfium мент ,ita de ii
delitate eorum dubitari nequit. Jadram vero anno 1 105. aquifitam armìs fuiñ'e а Colomano „
plura apud Luciumßeßantur monumenta. Ut Inforiptio turris Monialiumjadrœ ,quœ fequenl
011: Anno Incar. Dni, Nri. IÍza. Xgl'. [ША СИРЧ/г‘ vz'èîoriam ¿i acis prac/nia ,ladera in.
troitas a DEO волге/22. Ргоргю [йтрш flanc tarrz'm .ò'eœ 1 aria, Ungariœ, Dalma- d
ciœ Chroatiœ conßraz', Ö’ erigi рт: Rex Colomanus. Item ex inflrumento anni ejusdem
a ud Lucium L. 3. С.4‚. ag. 115. Anno I/zcarnationìs D. NfJE/a Chri/lz' по5'. Indi
с ione 3. Re nante pùv mzo Colomano Croatia, ê’ Dalmatiœ: prima anno, uo trium:
phallter _Ía ram ingreßus e/ì. Ex` fepulchrali uoque lapide anno MCXI. elcenegœ i~
bîflem: Laude nitens multa, ~ Nos` haber, с]? annas quintas , quo Rex Colomanus.
Circumflantiœ belli hujus ignota! Гипс, nihilominus, tam illud: Triamphalìter Jadram im
gre/Mis eß, quam etiam, turris Jadrœ, ordinata per Colomanum ereéìio , fatis loquuntur,
quam fuerit cafligata gadrenfium temeritas. Illud vero: Et Dalmatzœ prima anno, an са.
at ad to Regnante . ut Lucius, Farlatus , caeterlque Scriptores Veneti fupponunt, ad fir»
mandam illorum prœtenfionem, quod annis anterioribus , atque ab anno 1074.. Dalmacia (ub.
dita fuerit Venetorum ,fed anno primum 1 105. per fummam îniquitatem , Venetis abfenti
bus , ac ‘gro recuperatione terra: Sanétœ pugnantibus ‚ Per Colomanum &Ungaros , fitoccu
pata ‘vi potentia mediante; aut vero, poll to Dalmauœ interjeéio ortographico puncto ,
exprimat: Primo anno gao triumphalzter .Indram )tráger di Colomanus` ; conGrmet.
que rclatam ex Archidiacono, & Privilegiis Colomani rmatam Гири ‚ fpontaneam Dalma
tië? dedîßïofœmâ aQQîpiendo epocham prima: Colomani de Iadrenfibus vittoria, leäor erudi
tus, doélus,aequus, jullusque determinet. Nam quemadmodum Scriptores Veneti, Politi
сип colerent in fcribendo ratiouem , lic me legalem elle judicem, dieere nequeo, dum Sam'
in m a Reg- '
1
l
s.
'14o Notitie Prœlimìnares Pannonœ Veteris Periodus III.
llRegni Ungariœ Corona.- me proiiterer fubditum , hujusq'ue legitima' jura illixiir'ando , fetta
teótaque pro verimte & juflitia cuperem. Ratiocinia bic ego, quaevis miÍl'a facio , quœdiflua
{ius extendere poll'em; fed cum illa, ultra probabilitatem & eontentiones non afcendant , ее
quumjuflumve lettorem talibus non dillrabam. Itaque fi Colomano Regni Dalmatian, an;
nus 1105. primus ей, qua ratione, сейе Archidiacono anno 110:. fefe primi, Colomano &
R no Ungar-ia: fubdidêre Spalatenfes, tum Tragurini, demurn Jadrenfes. Quomodo 1103.
Spalatcnfis Ecclelia, Colomanum pro Rege agnovighabuit ue Dalmatiœ, dum ab eo, novarri
quorumvis donationem accepit. Pontificius Legatus Auguliinus, quid egit in Dalmatia 1 103.
apud Colomanum. Nec te moveat, Colomani eum non meminil'fe, fed Alexii. Verum nec
Venetiarum Ducis fecit mentionem Auguílinus. Сиг autem Colomani non meminit? fupra
diéium ей. 51 annus 1105. Colomano Dalmatici кед“: primus ей, a quo illud accepit ?
num a Dalmatis? Papa? ut olim Zvonimirus. Sed haec a nemine fcri ta funt. Denique fi
1105. annus,’Dalmatici Regni primus ей? quomodo Colomanus in rivil io Arbenfibus
dato apud Lucium pag. mth 117. e rimit: Anno MCXI. Colomanus DE Gratia Rex
Hungarorum, per mi/èricorcliam D I, potitus Regno Dalmatie! atque Croatiœ, Quœ
innuerent, primum anno MCXI. Re emDalmatiœ Croatiœque faäum Рите: Quod tamen
nec Scriptorum Venetorum ullus fcrlberet. Sicut ergo ex Arbenlium privilegio, tum' pri
mo potitus
lrum motus,Dalmatia Croatiaque
ab omnibus fumitur;non prœtenditur,
ita illud: fed primo
Dalmatiœ potitus: рой motus
anno, compolitos" Dalmata~
Dalmatinorum
primos exprimit, firmantibus infcriptionibus, turris memoratœ: Poß viciort'am' Colomani ,
& prœmia pacisa DEO c'oncejà , fepulchri item: Nos habet Rex Colorrzanus` ф annu.:
uintus. Habet
`llfenetorum nempe,
momenta, ройlegere
leélor triumphalem
poteris. ingreifum. Abfolutis
` Colomani
' rebus , infra'
Meditatione diligentillima, rerum hoe tempore, in “почив Imperio aaarum; Romae

item ,ac in Italia, harumque cum circumflantiis, tam aflinitatis Colomani cum oanne Com
neno, quam & ob uxorem Qolomani Bafillam Rogeril Comitis, vin defeétu omeiìicorum
coaevorum Scriptorum, combinatis quœ fuperfunt memoriis , puto ego: Colomanum Alexio
quaevis in Dalmatia gefìa'anno 1 102.ac per Legatum Papœ anno 1 103. fignificâílë , petiiíleque
Dalmatian celiionem. Alexius, latinis minus favens, jusque Dalmatiae a fe confervari poH'e
defperans, petìtls Colomani annuìt. Opinio hœc mea ,_prœter narratas cireumflantias , con
‘iirmatur ex Laur. a Monacis lib, 4.. pag. во. ubi; beneficia Venetorum Alexiis Conflantino
politanis praeflita, cum recenfuiflet, concludit: in illo defecit(nempe Alexio quarto )fami
lia Alexii primi, еще contra Venetosfuit ingratißima. lMemoria hœc Mexii, cell'am fuif;
fe Dalmatiam Venetis, non evincit. Ideo quia Alexius Colomano potius cefliíl'e Dalmatiam
argueretur, Venetos ad Henricum fefe convertiil'e dicendurn ей, ut re intelleéia , Henricus
Imp. ex jure Italici Regni, obtinendœ Dalmatiœdcuram all'umpferitf Hinc Colomano mole
fiias intulit, five ut Almum ponetet ad Coronam, five fine elio. Bellorum Henrici cumCo
lomano mentio ей apud comvos( quod Annal. PLP. Ргау legere poteris) ей?) 1п annis fit dif
ferentia, dum bella illa, uidam ad annum 1106. alii 1108. alii 11 13. collocant. Si fœpius а
tta non funt, cum` tefìantibus diplomatibus annum 1108.in Dalmatia egil'fe videaturColoma
nus, credibilius ей 1106. & 110 .Colomanum habito luoque Polonorum auxilio, Almimo
tus compefcuillë, caßigâlfe, & enricum repuliffe. ôuare Anno 1 105. vix plene compoli
tis Dalmaticis rebus( ne ue en-im, tum Spalatieum ali ua difpofuill'e eonßaret) li Venetos
inter &Colomanum, Кое us aliquod intercelïit, anno illo 1105. roperante inHun riam,
Colomano, faéìum ей ,lege ea!'utìn illis eommunibus motibus, olomani rebus. in Illma
tia Venetœ afliflerent, cum fatìs non fidill'et Dalmatie , reliëtus autem ibi, pro turrisJadren
iis œdilicio 'etiam,Ungaricus exercitus, bellorum in mari eñèt imperitior. Hoc apud Luci~
um lib. 3. cap. 3. pag. mihi 113. MSS. Codicis verba firmant: Galeas quoque Venetorum,
8 navesjòlidans ( nempe Colomanus) ô’ allocans Pecunia maxima exercitum copio/um'
in Apuliam de/li'navit( baud profefto adverqu Socerum ,Comitem Apuliae Rogerium , at in
ejus obfequium , atque ufum. Rogerius enim Pafchali adhœfit, efique eum in perfecutionb
bus fuis tuìtus , Platina referente: Henricus e Germania in Italiam cum exercitu cle/cen
dens,magno terrori omnibus fuit. Verum cum' is Romam venißèt, ab/ènte Роли/Зое,
gui tum in Apulia concilium babebat, cumgue fé privatum dignitate Ímperii ригам:
una cum pote/tate dandorum Epi/êopatuum ~ iterum coronatus inpatriam abiit.
-Pa/èlzalis autem, ab/öluto conventu ex Apulia Катит сит copiis Nortbmanorum re
diens: 8 multa oppida ab llo/libris occupata , recepit. Farlatus quoque Tom. враг. 165.
-refert anno 1106, celebratam fuiíl'e fynodum Gvallallœ а Pafchali Romano Pontífice )Qui А.
pulia Spoliata, continuat textus Codicis MSS.per tres` men/ès in eapermanjèrunt, ubi eti.
В \
ат
__"44 «l
Sclav. Croat. Dalmat. ful: Ducibus Regiliusgue Hungariœ ‚и. i
am
ZitateJllonopolim 8 Brundu/ìum
Re is Colomani Civitates
reliquerunt; expugnantes,
ip/i autem Venetiis
in Hungariam ad tenendum
abintle/ûnt rever/iproОша
up'
quádîm 'vitatesper Soliatas Pi/ànorum тетю per Cœfarem, expul/¿s Venetiisßine
rc 4 На. 1
Brevis hare MSS. Codicis memoria, combinatione hifiorîœ temporis hujua , mirifice te@
Паши pro Pecunia Colomani, galeas quoque Venetorum conduëias, millas nequaquam fue
ifi'e contra Rogerium; Verum Rogerio adverqu Henricurn Caef'arem. Ubi expu natis Caefareil
Civitatibus,& Apulia Caefarcarum partium fpoliata. , dum ob bella contra ëolomanum ab
Henrico fufcepta, miles Colomani in Ungariam reverti debuit. Si quod fœdus cum Venetia
Colomanus .iniit, hac occafione faétum fuit; paélumve: ut ficút expugnatœ in Apulia Civi`
tates, Veneti.;` ad tenendum pro utilitate Regis Colomani reliétœ fuerant; ita & Dalma@
tiœ cura, neuadrenfes' nova defeůîone culpaŕi valeant, Verum abeuntibus Hungaris , horumß
que eDalmatia exercitu; fic рго utilitate Regis Colomani , cufiodiverunt Apulia: Cívitatel,
Venetœ: ut eas pro Cìef'are,per Pifanorum naves reinabeti permiferint. Pifano'ruminmari po
tentiarn,Platina uoque recenfet. Ego dicere nequeo , nec ita fufpiciofus fum, Venetos oc
cafìone hac,vapud enricum mereri quœfivill'e, 'uia videlicet Italico Regno fuifTent obnoxii»
Знаний: opinioni huic faveant, Laurent.Mona'c1s lib. 3. pag. 59. inquiens : Ordequo Faleß
ro Henricus IV'per Privilegium datum Veronœ Anno Dominica Incarnationis MCXI.
Undecimo Kalendas junii, [ndic'ïione IIÍI. Immunitates confirmavit. Item Dandulul
apud Lucium lib. 3. cap. 5. inquiens: Menfe Martio п 16. Henricus V. lmp. Успела: рев
niens Regiminis œguitatem multipliciter commendavit. Curiam etiam/ìtorumPrin-
cipum tenens ( fi curiam tenuit, five jura dixit Venetiis, plena libertas necdum Venetiisfuea
rat) pluribus Шла/Заде immunitatum privilegia de fuis pqßèfïionibus Italici Regni
conceßit, in uibus Ducalem Provinciam Regnum appellat. Multisguè igz'tur a Duce,
Ü’ Venetis impenßs llonorißus , in /ùo rectßíz contra Hungaros denuo Dalmatiam
invadentes auxilium fpopondit, Hinc profeéto fufpicandi ей occafio д Venetos quà Henri«
ci V. Clientes, e ifi'e cum Imperatore de Dalŕnatia, /î contra Hungaros auxilia illis fpopon
dit. Verilm efìî hœc fint Danduli, iniquum ей: accufare Colomanum , quod ipfe rupifleß .
fœdera: Dalmatiam Venetia eri uifTet: dum ex illorum feriptoribus videtur, ab HungariS
in Hun ariam abeuntibus, relie a fuif'fe marítima loca Venetis, ad tenendum ro utilitatè
Regis ëolomani. Ipfos vero fic tenuifl'e, ut expulíis Venetis , per Cœfarem int rehabita.
Interim Colomanus , vicior adverqu Henricum in Hungaria, vindexque Almiperfidiœ,
hec Dalmatiam fibi & Сотню eripi paílus ей. Enimvero docentibus Diplomatibus apud Lu#
eium lib. 3. cap.4„. anno 1108. in Dalmatia fuit , & Ttagurieníibus ob obfervatam erga fè Б—
delitatem , amplillìmum contulit Privilegium , a Lucio relatum. Illud Privilegium, quia Ste~
удали: Colomani filius & fucceñor, anno Ragni fui nono , Chrifiî vero 1124.. confirmâfl'et,
exprimendo: Eandem тег—шит, B’ расет apaire тео vobis Tragurinis; Ü’ орлан
nis Civibusßabilitam в а confirmo@ corrobora, Jadrenfium nulla faëta mentione, vereor
Jadrenfibus feveriorem fuiffe Colomanum, ipfosque tributis fuifTe fubjeůos; ut hinc iterum
abeunte Colomano, eos tumultuâll'e cenferi debeat, cum Colomanus anno MCXIa in Dalmau
tia fuerit , eamque plene fihi & Coronas Газе confiabilivit, ut clarum eflèt ex privilegio Ara
benfis Ecclefiœ, a Lucio relato, ubi: Anno Dominica Incarnationi's IWC'XI. Indië?. 4.
EpacYa Nona concurrentìbus. Ego Colomanus DEI Gratin Rex Hungarorum, реп ’
mijêricordiam DEI, potitus Regno Dalmatiœ, atque Croatia &c. Confenf'u nempe, ut-
riusque Imperatoris ,ac aliorum, _Ideopotitus ait: nullumque redditum Privilegiumillud,
a Laurentio a Monaois relatum, fi uoque ad Dalmatiam fuifl'et extenfum, dum eodem an»
no MCXI. Colomanus & fe potitimi egno Dalmatiœ exprimit ; & novarn faclt donationem
Ecclefiœ Arbenfi. Invefiituras Ecclefiarum ordinatzarqualijureßlerum Dalmaticum гарде—
re vult cum Clero Hungariœt De modo Decimarum difponit, prœfehtibus & fubfëribe'ntibus
primolilungariaev Epifcopis & Comitibus, tum Dalmatian, 'videliceté Creßentii Spalateniis
Archi-Epifcopí. Ana/iaßi Tinienfis Epifajoannis Tragurienfis Epife. BaniAlbenfis Epifc,
Marci _Iadrenfis Epifc. Dominici Veglienfis Epif'c. Petri Abfarenfis Epifcipi, & Generalis
Domini Re is Фаг/се. Quibus videmus , & qui Ànomine Dalmatiœ llac агаве coniideraban4
tui-z“ & quo omnes lli plene Colomanum pro legitimo Rege veneratiözprofeflì fint. Demum
Сиг-1:19 Regis Dalmaticte, Petrum Áofarenjëm generalem, lloc ей per totam Dalmatian!
fuißê Pra/idem. Farlatus Tom. 3. pag. 165. duorum meminit Conciliorum ladra’. Primo
concilio interfuifïe Theobaldum Prœpofitum , nomine Archi-Epifco'pi Strigonienlis. Alteri,
Colomanum ipfum ,cum Proceribus & Epifcopus Hungarian anno MCXI. Hujus Conciliiaf
да, ex Privilegio Arbenfi Ecclefia concefl'o, metitur & conjicit. Quidquìd de hoc fit, тай
n n Een
Hi/lor. Ваши/ай: Kerç/èlicil.
ш .Notitzœ Prœůmznares Pannoniœ Уста-53 Periodus III.
Ринги: opinatur, inquiens: Quamvb` enim in Hangar-ia rem Basle :.1/Èicam, nulla er
Pm Кеды- miniere ; ramen in Dalmazia, É.’ Cliroôltia , Colomanus mûre?!
_fisuras Reg’sz alzata, jus ссыпать]: Epl/ëoyi Tragurie n.59, quem Cleru; рари—
[lu-ggg delgi/là? ß! терпит: Male inquazn hre opinatur Farbtus , perlinfumque lube.
шцё , li vir Daâiflimus Decreta Regum подтопив, S. Stephani. Ladislai , viderît: fi diplo
mata: f: opuS,Cele«‘)er. ПЕШИЙ: D. Kolar iur. Pat. ooinionefn Баш-п œutin'xo eil тискать
S &¿glzgnuy R,[Lf¿.1g.in litteris Fundacionalibus Epifconatus Quinque-EccleienßsAnno
D. 1539.exprimit: 1Yo:'er'intoi'nrzesfileles паду-2 ~ Qualiter no; 8 12ргз,’ёл!5а .'Vzu.“
cii Cllr'ii'ònii` Ердёо i, è' aliorum Omnium пса/йоги”: iíelium Eyifîoryram, )Lgt-nio
тап, Comitum ~ ¿lionem Èzßoyatusqui vooaoitur Quinqœ-Ecc.7~.ffiensisßatuùnz:s
ъ Boninerto ilu' Epi/bps fa. о - orali-:animas fr’ coni-maximus. Sed morem hunctuxn
fuiñ'e, SÈcri evîneunt Canones,& fœceìivè nata contentio Je int-e.ŕ.?.‘uris. Interim combi
natione Privilegii Arlxnlis, cum Decreto [.Colomani, ridere eli : Decretum anterius cile,
Privilegio Arbenfi. Nam ait in privilegio .~ gua libertate [шилли- Cerici líurgariœ, ¿e
ilihic fpeciadm recenfet: in Decreto [uo Наша fuere. Videlioet : cap, V. &VI. de dect'.
mis C. 25. de PrzyiaLlis а cap. 28. ad 3:. Denique voces illa» privilegii: Generalkaomjni
Regi# Curiz. Decreti cap. П. explicat : popula: :iQ/ler, mrgnirjfeve tam via , quam
inopife L15:ril»usprœ;ravatus, pro ualibet necejirate curuzrn Reealem adire non а
:у!: Bis in anno, ¿l el? in Fe/livitate Apo/lolorwn Philippi ê’ Jacoìi; è' in Обит/2:55—
chaelis ,f1/frei:im in unoguogue [ай/Бората сеЁеЬгагЕ conjŕizuimu ,gin gua tam Comes, Juana
(imiter, if айву-ат .llizgŕ/lratuum фразам: ¿fpctejiates acl/Lum Effi/Èopum comunicar.
А] ш, guicungue etiamjinefgfllo vaczfus, non venera, reuo iuîieio erit. Hoc, uti.
Со egariorres quas vocamuspartzeulares, fir-mat; б: Colomani Regis erga Epifcoposôi Sn
tum 4ofleliafiicum propenfionem саднит; ita in Dalmatia idem fuiLIe ordinatum. Ea tantum
diierentia, quod iñ'nieomnes, fnre ex tota Dalmatie, ad Ablarenfem Epiicopum convenire
opportuerit , Generali»` D. Regis Curia. Prefecto alibi deduximus: S. Regem Ladîsburn
Magruńbusfuiiïe fpeciarim añeâum, Colomauum Clero Ecclefufiìco ,Andrenm ILXObilibuL
stabilita ЛЬЕ 6L Sacra: Corona» Падший: Colomanus, in ejus ipfe. fuique Засветив: Ешь
runt poñ'eî_orio,ut infra Quare œquusjuftusque lecìor judiœt, an Danduli свищ
apud Lucium I. 3.cap. 4. pag. mihi l 15. probari рейс ‚ dum illicitis prorrajionzbus вру-ШЕЕ;
dicit Colomanum,Dalmatas obtinuille, at que ideo in pœnarn , poîlquam in Pannoniam Гай—
тш‘ес; PQ/EPU/íllum inquit {лапту} mortefuôlztu.; eff, quoi Divino iulitio exfordere
Veneti)` гирю ‚ erelizur contigáfè. Sed quis Conziiiarius DEI! vixit Colomanus гашиш
x 115. quo mortuus eli , adeoque a reììîtu fuo eDalmatia, 5r ha: Sacra: Corona: {inuman
nis in ue. Quare poli puiillum шагали: non ell, nili cum fcholaiiicìs s , mille anni,
и 32“! ìífferna триад-Щ. Cujus dicìi fubcilîcate, puůllum œque erit острия, quod
Dumm sam tam поп ruben А: папани fue au; , quod Camus nso шоггщв
fuerit , quia Veneti: Dalmatian: non permifit,ex prœtenfo fœdere. Praeœrquam шк! reírïus
Veneta accufandi etIcnt, ut fuperius deduximus, reique omnino, quod aoœpta гепатит
[wo militare Regis Colomani, permîferint. Mirum ea! idipfum de Ordelapbo Dmc
anno 1117. ab Ungariscœlo, non referre. Quoi nempe, id, Divino indicio aocidifl'e creda
tir in pœnam invafr, iuris alieni D :lazqu Verum Dandulus . apud Lucium lib. 3. cap.5.
de Ordelapho ita fcribit: Centra Ha "5 roy, ai Dalmatiamlioflitŕxr {яга/дат - eer-¿_:l
fus ej?, lDugnamane сит eis inferre, 'feat ЕО .vlaaiit осей/й rfa-; Haie tum ideo ani»
madverteniia velïm; ut Dandulum vi ‘газ, erfbliciíuiine Polirira unice &rioii'le. cum Si,
quod commune fz: Scriptorï'ous Veneti; ‚ cafus quosvis Hungarian Regum, Coacionatorum
more. DanduloDuœ
¿Kme perfinfi. Ниле.Завари-ай, pro DEIaccufare;
ablic vel in minimo vindiâa. Ut lic rudiores
verum cenfeo, ,ejusmodi
de Reipublîrœ
interpra-mdo
nîbus, fereniiiimse Reipublìcœ decus. f.' zelum, non indigne, dum alla eanclem or
nant, räßuntqueilluîiïem. Nec dclbribam quœvisjacìi lm_ius teiiimonia. En Laurentii de
Monacis Anno 1753. Venetiis editi serba. Poñquam li'o.\'l.jura Sereniiiimae Reipublicœ in
Dalmatian: niteretur Завете, ita сотый: : Potejf igiturjuilë'ue, qui advertir: progrejl
fits' Dalmazia: сочтёте, quod DEO, qui аЬ alto afina: )u/Íißvzzs oculta [штилем а—
~Eins , di rebeliiones _].ztlrenfium, nam Rex Croatia, cui _Íatlrenjês pranrtur
alize/Evan ( puto Zror-.imirum intelligi) cumpo/feris Regnum Colomanus, Jae'
prima: Raglan Ungarn: fe in Dalmatia intra/it, repentina mme Zibtraîus Bei.:
Rex cum итоге, ê' finniiia pnl/iu Regno, c? a Тагил-25 идиш а! mare ugatus,duri¿2
jimos pertulit periculo/Zz vagatione labores , tandem je neogeo/eens, adr-am Veneti.;`
relaxavit. NonnulliBani шиш/шт: Jadratinis свят: Гелии: fulg'acuerun:
gravi
Sclav. Croat. Dalmat.fub Ducabus Regz'busgue Hungariœ. ц; "
gra vibus è? variis cafíbus. Ludovicus potentißìmus Regum Ungar-ie , guißaâ'ìsfœa
pe/Ifœderibus contra Venetos omnia [шлюпа ¿i Divina jura fubvertit , merito tantœ in»
ju itiœ délitna `/òlvitpiacula: nam¿ab extremum vitœ _fùœ tempus maledicitur a maire;
moritur Ízarinaprimogenita, фал/21:12 ßlio Regis Franciœ, cum qua fàlus (Гида.
riœ pene interiit: cum generis implacabili vzxit di/êordia. Difamatur con/‘u` is рад].
eitia, difcordant Proceres: tandem œger animo, cor-pore languens, reliëo Regno in
тахта dzfcordiis, odiis, furiis, terroribus, ищи: prole virili modiißima morte de~
есть Divi/ziens etiam creditur грели, ut ad piaculzmz fceleris` , стопа Dalmatia, ex.
tortoris соц/диет @/iliam carceraret ( iPcud nemo, quod íiciam Dalmatis aut Dalmatiœ
adhuc attribuit ) Et ut tanti lio/lisfilia, Venetorum viribus, olvjidibus , ê’ сои/1111811: Dal¢
matinorum nzanibus liberata, magnitudine animum Venetorum per fàecula tq/iaretur,
Hortatur детищ: jalra vero cujusfortunœ nunguam ni/ifub Venetisßoruêre non
ealcitret contra пахта/ст ê' antiquam Dominanz , guocumgue enim erupit ejus шиш
temeritas, eßit /ëm er fronte, fempergue gerer cauterium Venetœ Dominationis im
Preßíun. P/ègue Eu.;` tot ultui` rebelliones pugnabit аЬ alto contra in ratamferß»
diam. Nec un uam tura & felix erit,ni/i_/òla Медине. Quamvis porro {autentius de
Monacis , Senatns Veneti a fecretis,Cretœ Cancellarius, ad Reges Hungariœ legatus fuerit;
mirum attamen eli, quod vir Aulicus ,tam miliare Reges Hungariœ aHiciat, Colomanumpag.
102. dolo ait Dalmatiam obtinuill'e, eumque injußitiœ accufatum fiiiflisAlexio, foribit. Er
rat vero, dum ait Colomano Belam fucœllifie, cui Bela in Regnofucceßit. De Stephano
RegeUnlloßiliter
рига: arias: finge/is ait:Dalmatiam,
intravz't cumDuce amiciriam tandem
Sic ille depingit miferèevomens quod
‚ Maximo: corde Reges,
Hungariœ conce
Colomanum , Belam, Ludovicum. Miferet me, dum nemo agere dignatilr eorum magnitudinis
defenforem , filentiuin ue adeo diuturnum, tot Sacra;` Coronœ fubjeäorum,firmat Dalmatas,
cœterosque populos a Sacrum Reg-ni Coronam legitimè pertinentes ( ex regula. illa: gui ta
ее: c0n/êntirevidetur) in opinione :ic hauílo prœjudicio: Reges Hungarian , horumque Ma
gilìratus, injuilos , iniquos elfe, uniusque Veneti dominatus, DEUM omnipotentem curam
теге. РгоЕе&о vel hinc vota Art. 70. anni 1723. beata fuiífe firmatur, ut nempe in {11110118
Ест Coronas fubjeétis , utiles bonaeque Несет tradantur.
Í'11am Venetorum Scriptorum, qui Dalmatiam Sacrae Regnil-Iungaria: Coronas , Regibus
que ungariœ adimere nituntur, res, examinandœ venirent. At fateor, perpenfis tot, tan
tisque mais, aliorumque Scriptorum circumfhntiiß, retraóìa {вере a tabula manu Scio
quid Rittero accidit,intellecìo tantum(quamvis Leopoldi VRegis juílù ) illius connatu _, dum
res has invefiigavit. Sepultumjacet opus fuum, mea in lucem prodeunt. Veruin uidquid
eveniat, veritatis amore fubibo , nofœtque oinnis pofìeritas, me Regum meorum , Sacra!
Coronœ fuiffe fubditum, quibus fidelem {иже ,damnari non poterit, dum hoc Lex Divina ju
betet, gentium jura firmarent, Reipublicœ ratio, meaque in hach obligatio, exigerent. Pra:-l
terîre potcram: oteram profeélo, fed non debcbam, fi verum ей: unumquemque Regi fuo
3L Reipublicae ii elem Rudiofumque eÍlè debera. Silentium noiirum, legi, quid effccit fub
Ferdinando II.l habeturque ro confe '15,chibusnoliris &Sacrœ Coronœ ,juris hoc tantum
in Dalmatia elfe, quod ipfi itulos Dalmazia: Regis, Bani vero aRegibus Hunïariœ con
iiituti, denominationem Banorum Dalmacia: , adjectam'ufurpatamque obtineaut. n reliquo
nil aliud , nec Regibus Hungariae, nec Banif. Sclavoniœ Juris in Dalmatia effe. Profeëto dum
illa cura ell , Sereniliiinœ Venetorum Reipublicae, ut enato quo iam rumore , fermonìs apud
nos , de Dalmatia; continuo edantur libri, qui jura Venetorum Yoquantur. Ego in his meis
commentariis , filentio Ьас praeteriregnec debcbam, nec fana ratione poteram. Itaque, devo»
tionen] meam, Regi meo& Sacrœ Coronœ debitain , ab exemplo Scriptorum Venetorum , ее:
flaturus: & ego culpari minus potero; & mea iirmiora evadent , dum eXVenetis Dalmaticîid
que Scri toribus, tam adhuc fclisptaquam dehinc fcribenda., defumo. Quare _ _
I . „ Ех Laurentio de onacis Cretœ Cancellario,atque anno 1758. Venetiisil Supe
‚‚ riorum permiíl'u ac Privil ‘0,typisRemondinianis vulgato, exMS_S. editisque Codicibus.;
„ illußrato per Flaminium rnelium Senatorem _Venetum , e uentzaßgo po/lulata: Pri
„ mum di; Nichiforus Imperator Confiantinopolitanusßuin’ arolo Imperatore fœdus pei.'-A
‚‚ сите, quo, inter austera cautum , & firmatum fait, nt'Civitates maritimae ,Dalmatiae,Hi
„ firiœ, Liburniœ, Venetiœ, quae in devotione Imperu illibatae permanfcrant , ab occidenta.-Í
” 1i Imperio utique eÍTent exemptes, nec poil'cnt ab eo_ullo tempore molellari, vel minui,
„ Et quod Veneti poffeflionibus, libertatibus, immunitatibus, quas foliti etant habere in
‚‚ Regno Italico paciñce fruerentur „ Sequituruhinc, primo illo traciatu intra Nicephorum
а; Carglum, :am Dalmatiam &с. quam & Venetian: ,ab Imperio Occidentali fuiß'e шатрах,
Il Il Я u
‘._J
144 Notitiœ Preliminares Pannoniœ Veteris‘Periotlus III'.V

haud tamen live Dalmatiœ, Liburnïœ , Venetiis,„ ura Regni, & Regalia fuiíl'e tributa. Traa
¿Iatus alter erat intra Carolum , ut refert Laut. onacis, ac Michaelem Im ratorem Ortho
doxum, & fubfequenter Leonem , quô, telle etiam Eâinhardo, laudato ШК; libro fecundo,
pag. 22. aLaurentio, .marítimal tantum Civitates (po ea Dalmatiaa nomine accepta) ob ать
citiam &fœdus, Conflantinopolitano Imperatori permifl'a,l Гипс. Sed telle eodem Laurentio,
a maliloquis informatm Carolus doluit abdicâf'fe a fè Dalmatiam maritimam Provinciam ,
а гШЁтат та nis rebus eremlis, inter occidentem В Orientem ;conterminam Italia a
eptemtrione,§ po/itam ¿alieìs littoribus a meridie. Inde orta inter Im eratores dil'corÀ
día , potens clams inflruitur, Ízmcpro auferenda, [une pro Jefendenda almatia. Nar
ratoque eo,quod Obelerius f5’ Beams Venetlaru'm Duces, his fe immifcuifl'ent, cum cir
cumflantiis cœteris. Quamvis Francorum Annales & chronicaslaudaret, tamen dum fcribca
rent g Subjec'7a Venetia , ô' Ducibus ejus in deditionem acceptis, hœc ita refellit: aGal~
líca vanitate proceßit, jùa/èmper in majus contra veritatem afrol/ente ,‘~ nempe facila in
contrarium'pu nant : res zpfa zn oppo/itum znclzcat. Scd pace Laurentii, fatta idipfum
А confirmant, res idem loquitur. Atque omilTo tefìimonio Porphyrogcniti pag. 58. legendi,
ipfe Laurentius de Monacis , fubjetìioncm Italiœ Regibus, & Imperio Occidentali, evineitex
elargitis Reipublîcœ Privilegiis lib. 3. pag. 59. ubi narrat: a quibus? & quo anno? Immu*
nitates Venetiis Гипс elargitœ, Privilegia item, fuinciens ех iisdem Privilegiis , quae crane
Imperii Occidentalis terras: quœ item conceffu Imperatorum Occidentìs, terrae Veneta.
Quod ipf'um fit: . / l I
Poflulatum II. Hifimt ex* no/iro (Петре ЕшЁгаеошш Occidentis) Scilicetjure t Papi
en/Ès, Mediolanenjès , Cremonenfès , Lucenfès , ` ani ,__/anuenjès ; Piacentini, Flor-cmi.
ni, Ferarienjês,Comaclenjès, Jlíantuani,Arùninen/ès, Pifàurlen/ès,Fanen/ès , Cœfênen/ês,
Senogallien/ès, Auximeiç/ès , Humanen/ès, Firmenfès, Épimenfès, Veronerlzfes , Мот
'tçßlicen/ès, [molen/ès, icentini, Paduani, Travi/inl, enetenjès, Foroju ien/ès, Ili
ßrien/ès, Ö’ _ сипай :le nojer Italico Regno , [пегий modofìlntJíve qui impq/lerumfu
turi finit, Venetiarum pulum, rivilegialiter per collationes datum ,ßfic profe uitur:
Ex prœdic'i'o vero ucatu, enetiœfùnt,Rìvoaltenfês, Metamaucenjès,Cu iem
fes, Pele/lrinen/ès, Capitagerenjès, Brunrlulenfes,Laureten/ès, Babienfès , Majgríien.
jès, Amianenfès, Burianenjès , Солдатики/де, Equilenfès ( Nováe videlicet Aquilejae ut
Laurent. ipfe fateretur) Caprulini , Civitaten/ès , Finen/ês , Graden/ès, ů' cunëïa generaa
liras populi Venetiœ,_/ìvlevgui madojîznt.,`/ive quifuturi ßmt. Con/irmamus itaque Vее
netorumjines, a nemine oßrorumjnguzetari. Deßnibus стат novœßatuimus: ob~
ferva идеи/[агитки ) ut terminano, guœ a tempore Luitprana'i Regisfaä'a di , {п—
ter Paulum Ducem, 8 Marcellum llízgi/irum m'zlitum , deinceps manere debeat, icl e/l
de Plavi Majore, u/Que ad Plavim Siccam. Hoc poflulatum ex monumentis Sereniflìmae
Reipublîcœ , teůibusx знаете ipfo ,Cretœ Cancellario , Legato Reipublícœ fœpius , ac ipfius
Secretario, adeoque tefìe idoneo, confentiente ejus Illullratore, Illliimo Excellentißimoque
D. Flaminio Cornelio Senatore Veneto, dum adverqu nil notaret, vel exciperet ; quanti Не
onderis & momenti? œquus Judex ennunciet. Prœcipue dum priora fua , ficñrmaret Laur.
гь. 4, ра ‘ .75. Po/l conquißtionem .Dalmatiœ OtÍzoni ter-tio qui venerat in Italiam, ]o«
Ízannes [астму/шпаг Duels Venetzarum nuncius ,felicesßzi Domini Prâgrefus а ~
nunciavitL/ècumqueiRomam accedens obtinuit ultraßnlitas immunitates declaratio тет
jinium jècus Heraclzam, a Playe majore, untlefac'i'us ç/l unus Argilis , gui nominatur
Fornicinus, pertzngensm que т Plagzonem, m guo tpl/ò Argllejimt tres montes тать
_]аё?ё ‚ inde pertznìgztur in alla parte plagzonísper ovi lam afgue ad[сшил de Longaria,
Üßnit in Plavice a, gua? veniens influzt per Opitergium, аЬ Ízoc termino ufizue ad
mare. Praemitrit quoque : Otho Imperator exi/tens Verona mißt ad Ízunc Ducem( Pe
trum nempc Urfiolnm.) ut Perrzzm начат ad e mitteret, quem т unéïione ô’ Chri/‘mate
tenuit. Ü primo filolato nomine, nommavzt Монет. Dux ab eodem Rege exi/lente
Ravenœ obtinuit ч ег Legatos Privzlegium de portu 8 mercato tenendo in' tribus locis
cum omni dario theloneo( Haze maris Adriatici Dominio non favent) Item infra, рот
quam recenfuiiTet Othopem clam Venetiis fuifTe, .D_ucemque no&ucum Cœfare egifTe, ait: Ime
perator Ducisjiliam zn vznculum perfec'lœ amzcztzœ de /àcrofonte levavit, ê’ Pallium,
quod propaâ'ifœclere а Venetzsßnlvebatur, perpetuo remi/it. Ecce ab Othone III. tri«
Ьисо illo, de quo Porphyrog. cap. 28- “снегов primum exemptos.
. Jam fl CX Carthiß quìbußdam s qua? elargita fuiffe per Duces Venetos , Dalmaticis quibus
dam Civitatibus, perhibentur, legitimè concludi volunt Scriptores Venetœ, Dalmatiœ ipfìs
fubjeëtionem ,qua Oro ratione femet fubJeéios negare Poter-unt Oœidentali Imperio , dum
тшц' \
__ _ __ Sclav. CroatDalmat. fubDucibus Regibusguè Hungaria. 14.3 Y'
«Immunitates, Privilegia, lines fuiDucatus, portus in mari tres, libi allignatos ab Imperatofî
ribus Occidentis ,fe habere confitentur. Si vero hœc interprœtanda funt, pro proteäionis ti
tulo, & libertatisin alieno folo , nec ullam fubjeétionem jusque clientelœ Venetorum indicant,
tametli Porphyrogeniti teliimonio, illius adhuc шаге, tributa folverint; Danduli item con;
fellidne, Curiam Venetiìs Henricus Imp.celebraverit ,jusque dixerit, qua amabo ratione, idem
de Dalmatia, maritimisqiie Civitatibus, interprœtari non debeat? verbô : omne illud , quod
Veneta: dicere poll'unt Imperatoribus, eccur majori jure, dicere ‘illis nequeant Dalmatae.
Profeâo Dalmacia , nec intra jus Imperii, vel Regniltalici recenfetur; fed nec ipfa, vel ma
ritimarum Civitatum, quae Dalmatiae nomine veniunt, aliqua; intra lines Ducatus Veneti
exprimitur , aut recognofcitur , ellò inferi facile potuillet , li vel remotum jus Reipublicae ad
Dalmatiam fuiliet. Quid ell? quod Henricus anno MCXI , fed nec MCXVI. quo Venetiis
fuit , Venetorum’Duci Dalmatiam non attribuit? livero dicatur, vocibus illis: 8 cunc'iage
neralitas populi Успеть/Яре qui modo Лид/Бис guifuzur'zfùnt, Dalmatiam exprimi:
juñi aequique Lec'loris relinquo judicio ,an fub Populi Venetia , Dalmatia aceipi queat , qua:
nunc etiam , {по nomine, & nequaquam Venetiœ venit. Interim dum Henricus lmp. nec an
no lVlCXI. nec 1 1 16. Dalmatian: aut hujus Civitatem aliquam , nec intra lines Ducatus Veneti',
nec interVenetiae populumexprimeret, aut in aliquo Diplomate inferta aliquando fuilfe ref
fereretiir, utrumjiilìè Scriptores Veneti, Dalmatiam a Colomano & Hungaris, dolo fuill'e
Sacrœ Сох-отв adjeélam , fcribere pollintïaequus jullusqueLeélor determinet.` Ego namque
ut fu iI)ofiulatum
ei'ius monui,III.
judicem&
ex eodemexponentem , legum
Laurentio l'b. difpolitione
3. pag, agei'e nequeo.
52. & 56. Johannes . Dux_
Participatio
de_ifi.=zé70"fratre,ducare cœpit anno Domini 829. relatisque ejus eventibus, pag. 56. Hic
.Dux con/ènju Omnium , primitus/è Ducem Dalmatiœ nominavit. Si 829.]oannesinDu
cem eleétus ell, motibus illis , fupra a pag. 59. defcriptis, dum Bulgari caefo Liudevito Scla- -
voniam occupâ'runt , Joannes adnitens fe ab Italico Regno , & Occidentis Imperio стане-брате.
Venetias fub Dalmatiae nomine compraehendi voluit, liberasque reddere. Наде quamvis con
veiiire nequeant combinatione eorum , quae fuperius a pag. 60. dióla funt , nihilominus li etiam
permittantur, patetlgoannem, Ducem femet Dalmatiœ lua fponte nomiiiâlTe, quem nihilorni
nus pro Dalmatian псе, nemo vel habuit, vel recognovit , ut elTet ё fuperius , fœculi Noni &
Decimi, rebus perfpieuum, Andreas Dandul. а ud Murator. Rei', Ital. Tom. 19.. de_prœmii'lis
fecus teliatur, inquiens : Ludovicus II. д ~ mpcravit anno Domini 856. Ншс commo
ranti Mantua', Dux Petrus mi/it Le atum/ùum Deusdcdit nomine, qui аЬ eo obtinuit
Privilegium de pcßêßionibus Cleriô' o uli, Venetoruminfra ditionem - à uemadmo
dum temporilius
cius autem Агар!
lib. 2. cap. fui Caroli,
7. Titulum per Dalmatiae
Ducatus ecretum cum Graciafancùumptjœ
Решит Url'eoli Seeundum , erunt. Lu
all'umpliiiiil
reoenfet. Conieèlatur ibi, haec dillimulantibus Iinpp. Orientis accidille, 'nihilominus fatetur
Magiliratus nullos in Dalmatiam millos, elquue notas in Dandulum recentioris caraäeris,
Sed Lucius, ello in conjeůuris inultum laborave.‘it,tamen, & media veritaticognofcendœ ро
fuit, reli uitqueiis; qui cum examine fua legunt; Enimvero non folurn Dircyslaum Regem
Croatia: almatiaeque, Orientalis Imperii gratia , anno 994. ( quo tempore Petrus Urfeoli egit
Ducem )evincit demonliratqu'e: Pronti &cap. 9._Magillratus proprios Dalmatìae; concluden
do: Ex guzbusjicuti .lilagi/lratus Imperiales zn Dalmatiafui//ê apparet , ita quoque zn
хватит ef'us dominium ad 1m èrium redlvißè arguz debet - Ре]? Urjëolum , u/Que ad
Vitalem Plialetrum, nullurn ucem; .Dalmatìœ` titulo ußmz aliguis eorum-__/èriptor memo.
rat, Hinc non folum elucefcit, Duces Venetiarum ufurpâffe .titulos Ducis Dalmatiae, duin
hoc, modò uli uidam Гипс, modo reli`nquebant; ized infuper, Imperatores orientis , Titulos
hos , nunquam indullilfe Venetis , _ uà Imperio Occidentis & Italico Regno obnoxiis; Quin ad.
fervandam Imperio Dalmatiam, (.roatiae Ducibus д ornamenta Regiosque Titulos atti'ibuilïe,l
tellis ell Thom. Archid.cap. 13. IVIartinuS Archi-Ep us inquicnsfuit anno Domini 97o.`
tempore Tlieodo/ii Impß’ Dircislai' Rec'is. ~ Dircislao, софа“; $иссеДЬгег
eine, Reges Dalmatiœ ê’ Croatia: appellatíßtnt:reczpzebant emnrdzgmtatzs m/ìgnia ab
Imperatoribus Con/lantinopolztanis _it dzcebantur c_orum Eparclußve Patricii. Habe
Ьат namgue ex fitccqßonejuœ orzgznzs , P_atrum Ü Proavorum Domznzum Regni Dal
mating@ Croatiœ, recenfendo Regnì eorum conlinia. Archidiaconum, lirmant Diplomata.
Regum Dalmatiœ &Croatiae a Lucio producta. Quis jam c_oncedet in Lucii conjeäiiras ? Ari-_
'no 970. Dircislaus fuit Rex , & Rex ille, qui dignitatis Regia@ inlignia ab Imperatoribus Соп—
Hantinopolitanis accepit , atque ob Dalmatian! , quae Imperiales Magiliratus habiiit, ut monu-
menta apud Lucium lib. a. cap. 9.evincunt, diŕtus fuit Imperii Patricius. Petrus Urfeoliis
II. telle Laur. de Monacis lib, 4. pag, 74.. in Ducem eleótus eli anno 991. quo anno Direislauni
i . о о vìxìf J.
Hdlor. Balt/zafàris Kerrßliclz,
14.6 Notitie Praliminares Pannonia Удел: Periodas Ш
vixill'e, teflatur apud Lucium memoria lib.2. .mihi 79. uâ, 994. anno ,gubernante in Rei
gno Сгоабг Domino Dircislao Inclyto Rege, uam foli о ratiocinio Lucius, conjeéturam
{uam Ш). 2. cap, . firmat, ipfe indicar, dum diceret, ufurpatum illum а Petro titulum, per;
miffum fuille ab pp. Orientis, ob tita fuccellive,atque рой annos 80. auxilia: five œéìi~
us ,folutas precio eorum naves ut aufridus Abbas, contra Barium , five Northmanos. At
culpari nequit Cl. Lucius , ait enim: at Ídem Бандит: refert. ‚
i Qiúdquid virium fuit Lucio, ita omnes facravit Reipublicœ Veneta in conjeëturando, &
Venetis Scriptoribus procuranda tide, ut tamen veritati~l fundamentum ubivis reliquerit, op'
(Ещё meritus de Croatis , Dalmatîs, Ungaris. Quibus , ut ajunt , aperire ocalos voluit. Au
dìamus Lucium , fuaque combinemus. lib. e.cap.6.Lanes narrat decantatasDuci Venetiarum ;
quod Veneta' ,potellatis argumentum accepére poll Dandulum, Sed Lucius , tales раз Im'
peratorem Landes, ŕuifl'e promiíl'as recenfet, totumque illud caput, fe eruditil feribere fate.
tur , uti apparebit legenti. Neve praejudicet fcriptione (из, monet: На autem landes nunc
canantar in Íu's tantum Civz'tatibas, gua olim Каталог-ат vel Dalmatarum nomen reà
tinuére , at (Идиш e/i, ш? Imperiales etiam dicit'œ fuere ad zlifkrentiam Croatica rum ,
aœRegales:ßzntgae ага/шт, Ьрайтятд Tragariam, ladra , АгЬит, Veglia 8u'.
Laudum illarum veíhgia nunc quoque Гипс, in 0111010 Millälis, die Parafceven. Olim in Ее
clelia quoque Ungarica canebantur , praecipue in adventu Regis , aut Ducis cujuscumque,quin
ideo Dux aut Rex, cui ob eminentiam ofiicii 111111182 funt, honoris caufa., illiusque eminen
tiae venerationis: Dominus,Rex,loci illius,aut Ecclefiœ Patronus, vel effeétus fuit;ve1ag
nitus. Telles rei hujus Гипс, Vetus Cœremoniale, & diplomata Eecleíiœ Zagrabienlis, ex
quibus eruditionisamore,quemadmodum feciffet Lucius, hœc lint:
I In Adventa D. Regis.
„ Quando Regem adCivitatem,vel oppidum venire contin t, Clerus totuS proceßiœ
‚, naliter ei occurrere debet, & eum venerari, ut Ecclefiarum atronum, &`ñdei defenfo
„ rem. Quare Campanie ubique pulfantur, claves :1b Ecclefiis Regi offeruntur. Rinus ipfe,
д, obviam ire debet, Regem falutare, & ci fervire, cum Canonicis. Si Rex ad Civitatem те
‚‚ nerit,cum Crucibus, Reliquiis, folenniter Clerus & populus obviam pergunt. Reg; ex
д, equo defcendente,Rmus prœvie indutus Pontificialiter, ( fine' mitra tamen,fi fit Rex un
‚‚ guia; cummitra autem , 11 alter Rex fufcipitur , ob Regis noflri decus)Regi in tapete 0011—
`„ llituto,dat crucem ofculandam, & Populum ei commendat. Procellio ducitur. Rex fub
„' Baldachino pergit, quod Majores quatuorArchidìaconi Rant, nempe Prœpof. Chafmen
„ fis, Cathedralis, Dubicenlis , Camarceníis. Cantaturt legit earn vDominus, fecundum
„ Cantuale. Advenienti Regi ad Ecclefiam , occurrit Cultos, claves exhibens. Praepolitusaut
„ Senior Canonicus privilegia Aureœ Bulœ. Et Ecclefiam ei devovent. _Tum i'e'œptisa Regs
„ clavibus ,aperitur Ecclelia , 'organo pulfante. Rmus dat aqúam benediétam Regi. Rex di#
„ cit ut & populo benedicat. Quo abfoluto , per it ad Aram majorem, _ÖLCrucem cum Reli
„ quia SSma: Crucis fub Faldillorio ofculatur. Épifcopus ad finillrum latus,a'bfolvit oratio
,‚ nes. Petit Regem, anjubet Divina peragi. Si ita. Rmus petit veniam, in mitra celebra
„ re, 11 Rex indulget,celebrat cum mitra, 11 0011, fine mitra. Crux autem, & baculus pa
„ floralis, funt propter eminentiam ante Regem, duobus Canonieis praeferentibus : Mißà di`
‚‚ скид-денеге, vel de tribus Regibus , ut efl in Millali, prout Rex voluerit: Si 111111160:
„ re fole't
larn dici cantantur
landes de tribus ,Regibus: moretur
ncmpe: Oremus proin Clirißianzfzmoeìe'ge
Civitate, de R e; Ехizq/iro
AmboneN poil ершо
at DEas,
„ В Dominus flo/ier „Байта: illifacìat omnes barbaras nationes, ad no/lramperpe
„ taam расет. &ab omnibus oratur: Omnnnotens/ènrpiterne DEas, in cajas mana/îan
„ Omnium pote/lates, ¿5' omnzam jura Невпопад: rer/[Bice mifèricors ad Зенит raam
„ Chri/lianzßmam Regem no/lram ZV. efusqae Iznoerium; ut gentes gaa infaafcritmè
‚‚ confidant , potentiœ шве dextera comprimat , nos ita re , zit/[mußte aterrzaflzado-`
д, тетш‘,1аш18тш DEIN”, ¿i Dominam univer/bram. er Daum Aldinjßfam ¿fa
„ Si Rex vult habere Concionem , Cathedralis , diéto Evangelio earn dicit de obligatione er
„ gaRegem ,&chisGratia, fecundum Evangelium lVIiÍTœ de Rege. Abfoluto Sacro Prœ~v
„ pofitus commendat Regi Ecclefiam , & earn ejusque Privilegia cum genuñexìs Canonieis
„ etit conlirmari._ Tum Rex proceflionaliter ducitur ad hofpitium Arcis Epifcopalis, qua
„ làatronu's , 11 vult, 11 nou vult, ad' caflrum Regis. _
д, Si vero Dux Sclavoniae venit, Rxnus folus non exit,fed mittit fuum homineni nomine
„ fuo. Procellio fit, & alia de Duce introducendo. Sed nec claves dantur Ecclefiœ, nec alia
„ Regalia. Laudes tamen alíolvuntur &М11Га de S. Emerico Duce Sclavoniœ. Si autem oft
‚‚ in Via» func de tribus ВСЕМ-18. Si alter Dux venerit, aut Princeps ‚ Proceůio non exigfed
„ ante:
w, - Selav.Goat.Dabnaì‘.fub Ducibus Regibus'gue ,H_iuzgariiè ‚ l
„ ante Ecoleliam Clerus obviat,cum cantu folito, & alia juxta Ordinationem D. Regis, .8i
5, Rmi. ,Regina eodem modo accipitur ut Rex. Sed quia teile Apofìolo, fœminœ tacent in
¿„ Ecclefia, nec claves illi exhibentur, nee Rinus fe inlinuat pro MitTa , nec landes cantan#
„ tur. „ Hœc in compendio fui Cœremonialis „Kovaclzeviclz leonuzs omifit, uodjam nee
Reges , nec Duces venire foleant. Fors ex fuperioribus romanat, mos ille, Cat ". hujus Ba
_Т111саэ; quod Baldachinurn Epifcopi Pontificaliter çelegrantis, lit a.v Iiniïlris Altaris; quia.
trempe Re is olim , erat a dextris. Interim narrata, lirmantur, Privilegio elargito Ecclefim
Zagrabien , tenoris f uentis. ,_ . _ _ . _ _
_ Stephanus DEI ratia Totius Sclavoniœ , Croatia, è’ Dalmatiœ Dux. Cmnibus
'Cbri/ltjielelibzai , tam prœ/èntibus guamfuturis rœ/èntium notitiam habituris. Salu2
tem in Omnium Salvatore. Unlverjòrům notitiœ arum ferie declaramus. Quoll Feria
_i*ertía proxima Q/l Féßum Cor oŕis Chri/ii, Anno Incarnationis e'justleniMIIe/íma,
Tenente/imo . ¿ui/:qua ejîmo YEertio, de GrœcenßCivitate, loco тал/102128 Nqßrœ,Ze'
‘lo Epifcopalis devotionzs cordialiter induéli, progrediendo наметит, fèu Epijëoè
palem Ecole/iam Zagrabieyem; exfundatio'ne Byìmi Ladislai, in honore .SSmi Ste~ -
Pham', beati платит recor ationum, солдат Re umHungarìœ, ‚Ша/{нит _Progenitœ
rum nq/lroruni ,con/truäam утят i l? шаг Arcbidiàconus de Rega] inEcÈ
'cle/ia Quin ueèEccle/ìery'i, Vblis in Chri/lo atris` Nicolai, prœmißiz natia ,ig/ius I
Eccleßœ agrabienßs Epi/èopí , in temporalibus VicariusGeneralis: ice, ö' nomine'
Ejusdem Domini Epi/copi , Domini fui : Ne'c non totius prœfatœ Ecclefìce Zagrabien/is
Capitulum,
morum in 'eadem
litteralium Ecclé/ía Kathedrali
monumentorum/ùper comorans ¿ßexibúséèprqßratis
libertatibús , uam pluri
rœfatœ agrabienjisßqccle/iœeon
feéîorum 8 emanatorum; tam ab i [д »SSmo Rege млад; ut prœmititur iP/ius ‚Ее;
‘cle/iœfundatore , gu am ab aliisjius Succçßnribús Regibus, (бега? Eecle/iœprzvilegialzï
ter aureis bullis Ü cœreis con/i natorum, exhibitionibusfaéiis, nQ/lram bumilibus preci
Lusjla itâruntM 'e/iatem. je inter cœtera. Ecclefiœ litteralia monumenta, prif
'vilegiales litteras Bèlœ Regis, confirmantis , Privilegium Regis Andrea genztoris
'Cariß'ìmi , aurea Bullajůa consignatum, u er con/irmatio'ne ejus, privilegialium litteï
rarum, libertates fùprafatœ Zagrabiensis clesiœ ; nec non ejusdem prœroga'tiuasßb
eodern Dna Andrea Re e 'obtentas ¿3' colzch explicantium, infra/èripti tenoris. ; ac#
‘cqntarém'ppro'bareg è" ePlena Ducalipo'te/late totum. tenoremearumileni', pra/enti
bus in/èrifaciendo., рву-решат ad саднит, nq/iris lztteris rivzle iallbus; digitare?
mur conßrmare; Quarumtenor talis ф: ‚‚, Tranfumptis Pri ` е5118 1ае 1У.Апдгеаэ П;
Aeonclulio ‘eßê l ;, Nos igiturfi'ipplicaiionibus eorumilem, Luca: zcarii in temporalibus'
Domini Nicolai Epi/¿opi д _in per/cna faä'is : nomine etiani totius деде, Zagrabiensz's
Ecclesiáfdeliiznz nQ/lrorum, 'u/fitz'œ conjònis, Ducali pietate inclinati; Retentis etiam;
8 in memoriam revocaŕisfi elibus ob/èguii's , 'eorumlem Dominorum Nicolai ïi/èo'pi;
fa’ айда Eccleslœ fùœ Capitali, guai tem ore primi adventus Nojlri iii Zugra iam, lo~`
cum mánsion'is ñoßráe _iiicl'elice't gfi elitatisßudio , #rozaßdeles 8 `devoti Cinnellani
Regiœßirpís in щита cbs/heißerant, jblenihiter compuljàré,facris expansis religuiis
'etiam obviaiil' 'occurrendöi ‘ ecentia minera; vic'îualiumgue uarietatesgfòlícite a'olnzinif`
/írarifaci'enelö; nobis.8im
‘ad tempusfèri'atim'; jìröeúraru'nt.
mödoprolzxa фи:,_ erplanari
in horum ,б’dzé'ŕorum
‘cœterorum
Dnzs_imilium
Nicolai,_ 1 ¿vz-A
:u_e
Jèopi &jùi Сайт/1 elzum obfèqüio'rum rècompenlfztzonem allaualem ; Pramgßarum

libertatum джаз Za rabzetiszs Eccleszœ, prrvzlgza _ s. monumentorum 8 prerrogativa->
ì-um тягают, inclue i, 'rivilegialibus litteŕis. ¿Bela _Re 'is confrmatorzls, explieaì
toriis, acceptamus ;I ratifiîdmus, approbamus, ê’ ex меж en_itudzne _D_ucalzs pote/laf
¿is
D, ‚ gela?
er это valituras
Regis, confirmamus
ad сжатие totum
verbo adtenoreni
verbumваги ет privilegzalzum
tranfàmptive prœjènubus[шагают
in/êrifaf~
ciendo. In cujus rei te/limonium perpetuam ueßrnzitatem, рте/ёлке concçßimus lit#
zei-a.; izq/iras privile tales, pendentis В aut enticlggilli .no_/lrz'¿_ńuinzmlne_ roboratas;
Datum ermanus agg/1r: Geolré'wu , Aula: Ага/[т roto-Notariaëâl Comitzsde Urbag,
dileëì'i . ‚Шей: Nqßri. Quarto alendas Alllenjîìílunii , ín loco antedíéio, Anno ab In;
carnatione Dominißipradiélo. Ducatus Nq/iri _nno Primo. Firmantur his priore Cae-'_
i-emonialis Veteris. Item ex Thomae Archid. ca . 26. ubi.: ,', Anno Redemptionis No_ßrœ'
‚; i217’. Menti Au й1 a 3. die, advenit Andŕeas ex _ad Civ. Spalat. Exierunt autem рте;
-ceflionaliter obvlam D. Regi ,' univerli Cives,omnes_que Forenfes, totaque turba fui exerci-ë
„ tus, laudesei altis uocibus concrepantes, Deinde Clerus omnis holofericìs fupercomptaei
„ induti veílib'us; cuni спасшая & thuribulis procedentes ufque poßurbiùm, Pmut Reg@
ооs В ЩЕЙ—
14,3 IVctitìœ Prœlimìnare: Pannonz'a Убей: Рег201ш IIÍ..
à magniñcentiœ dignum erat , parirer concinebant. Ipfe vero llluf. Rex vifo pr~ce;l`ronis c1;
„ tufolemni,1latim defcendit de equo, magnaque fuorum Principum vnlvarus ca:erva,te~ '
„ nentibus eum hinc inde Epifcopis, qui convenerant, pedes ufque al Ecclefiam S. Потапу
‚, Proceílit, ubi celebrato Miñ'arum oHicio, & data oblatione fuper altare, ad hofpitium fe.
„ cellit. „ Quorum confidentione,patet quid Landes` lint, & qualiter olim abfolvebantur;
ac infuper tot alia, Uti: dißinëìionem Гите intra Duces, Regia Stir/11's; ас alios. Elucet
poteflas Ducum Sclavonia?. Canonico's, Capellanos fuilïe (то; olim Regios , ‚югом/Ней:
fa’ devoti Capellarzi Regiœ ßirpis, totque caetera. Sed in Pontificalis quoque Romani par.
3. Romae x 726. editi, videre eil: Rubricas fuo ordine diflincias: Ordo ad recipiendumpro
ceßionalz'ter Imperatorem: Ordo ad recipiendum procqßíonaliter Навет: Ordo ad re
cipiendum procefionalz'ter Princz'pem mag/ze potentiœ: Ordo ad recipiende ртов]:
ßonalz'ter [loveratrìcem vel Reginam: Ordo ad reczloz'erzdum proceyionaliter Principeß
_fam magnœ]zotentz`œ, ut de prœmillìs dubitari nequeat. Ех Zagrabienfi МЕНЫ) еп_МШ`аш u
tramque pro Rege, quae nunc ей, pro memoria antiquitatis.
Pro Domino Rega, Populogue ßbißzbjeâ'o Introitus. .
„ Dominus illuminatio mea: ée falus mea quem timebo: Dominus defenfor viůr meœ ,
„ а quo trepidabo: Quia tribulant me inimici mei : ipfi inñrmati Гипс & ceciderunt. Pfal.
„ Si confiilant adverfum me cafira: non timebit cor meum. Gloria Orario. '
„ Quœßzmus Omnipotens DEus: ut famulus tuus Rex Nofler, qui tua miferationc
„ fufcepit Regni gubernacula: virtutum etiam Omnium percipiat incrementa: quibus десен
‚, ter оплавив, &у$сйа devitare; ô.: hofles fuperare: ё: ad te quivia, veritas &vita es : cum
1„ Populo fihi fubjeéio feliciter valeat pervenire. _Per Dominum nofìrum.
‘ Quando expedlt contmuetur Oratie.
„ DEus in Te fperantium falus: & fervientium Tibi fortitudo: fufcipe propitius pre
oes nofiras: Et da famulo tuo Regi Noflro,&cunélo exercitui Ejus, regimen шаг fapientias:
„ ut Нант; pio de fonte confiliis tibi placeant: & de omnibus fuis adverfariis ‚ eßiciantur
„ vicîores. Per Dominum noíirum.
Legio Ifaz'e Prophete Copla 41в
„ Servus meus tu es: elegi te, бизон abjeci te: Ne timeas, quia ego tecum fum: No
„ declines, quia ego DEus tuus. Confortavi te: & auxiliatus fum tibi: & fufcepit te dex
„ tera jufìi mei. Ecce confundentur & erubefcent omnes , qui pugnant adverfum te. '
Graduale „ Salvum fac Servum tuum DEus meus: fperantem inte. if. Auribus
percîpe Domine orationem meam. Allel. i'. Domine in virtute tua lœtabitur Rex: & fu#
per falutare (ниш exultabit vehementer. . '
Seguentia Sti Ei'angeliifëcundum IlíattÍzeum с. 12.
‚, In illo tempore: Exeuntes Pharifei confllium faciebant adverfusJEfum: quOmOdO
„ proderent eum. JPIqu autem fciens receßit inde, & fecuti Гипс eum multi: & curaviteos
‚‚ omnes. Ее praecepit eis ne manifellum cum facerent , ui: adirnpleretur quod diâum ей,
„ рег Efaiam Prophetam (Цветет. Ессе puel' meus quem elegí : Dileäus meus in quo be-V
„ ne complacuit animœ meas’.
Ofertar. „ In œ fperavi Domine: dixi tu es DEus'meus, in manibus tuis tempora
„ mea. Secret.
„ Munera quœfumus Domine oblata Sanéìifica: Et ut nobis unigeniti tui corpus ’Si
Sanguis fiat, & Regi noñro, populoque БЫ fubjeâo: ad obtinendam anima: corporisque
falutcmt & ad pelfagendum .fibi injunäumoflicium: Te largiente ufquequaquc proflciant :
Per Dn. пой. Item a/iud Seoretum continuetur.
„ Sufcipe Domine preces & hoflias Ecclefiœ ша? ‚ рго falute famuli tui, Regis Nofìri: {но—
„ rumque Omnium: fupplicantis: Et antique. brachii tui operare miracula: quatenusrpro
Hratis inimicis pacis, fecura tibi deferviat Chrifiìanorum libertas, Per D, n. Commun,
„ Illumina faciem tuam fuper Servum tuum: Et falvum fac in tua mifericordia Domine :
‚‚ поп confiinclar quoniam invocavi te. Compl,
„ Hœc Domine Oratio Salutaris famulum tuum Regeln поташ, populumque ůbi fub
,-, jeéìum , ab omnibus tueatur arlverfis: quatenus Öl Ecclefiafìicœ Pacis obtineat tranqui1~
д, litatem: Ес pofìifìius temporis decurfum ad eternam pervenire mereatur hereditatem,
„ Per. Continuetur. Prœtende Domine famulo tuo Regi noiìro : Et omni exercituie
,-, jus: arma Cœleília: ut pax Eccleíiarum , nulla tu rbetur tempeñate bellorum. Per D. n.
`‚ Мф de tribus Regiäus Intro.
" „ Efio mihi in DEum proteéìorem: & in locum refugii: ut falvum me facias: quoniam
д, ñrmamentum meum & refugium meum: es tu: propter nomen tuum Dux mihi eris: 8.-.
f enutrien
_A Байт Croat. Dalmat.fuä Ducìbus Regibusgue Hungariœ ì49
‚‚ enutries me. Pf In te Domine fperavi non confundar in œternum : in juflitîa tua libera
‚- me „ Gloria Patri. Orario.
„ DEus qui tres Magos Orientales. Gafpar. Melchior. Balthafar. ad tua Sanéta cuna
„ bula venire fecilìi: ut te miñicis adorarent munerîbus . fme impedimento duxiítì & redu`
„ xiñi : Concede propitius famulo tuo N. in itinere quo iturus ей: рег eorum trium Ma
.‚‚ gorum atque Regum pias interceílìones & merita: vie fecuritatem: pacem: profperitœ
„ tem: & fanitatem: quatenus ipfo vero Sole: vera Hella: vero lumine dueente,ìpfum ad
„ loca defiinata pervenire concede. Qui vivis & r. cum DEO Pat. `
Leéîio libri Gene/is сар. 24.
‚‚ In diebus i11'is: Locutus ей Abraham dicens: Dominus DEus Rex Cœli & terrœ,quì
„ fecit me exire de domo Patris mei: & de terra nativitatis теза: qui locutus eli mihi: &
„ juravit dicens: Semini tuo dabo terram hanc: iìfe mittet Angelum fuum Coram te. ~
Gradual. ‚‚ Angelis fuis mandavit de te, ut cuílodiant te in omnibus viis tuiS. i'. In ma~
3,
nibus portabunt te: ne unquam oñ'endas ad lapidem pedem tuum. Allel. Ñ. Одет
99 de nobis Domine miíericordiam tuam: & falutare tuum da nobis.
. .Sequential Зале?! Evan elif/ècundum Matt/zeurt: Сар. Х
‚‚ In illo tempore. DixitJEfus Di cipulis fuis. Euntes prœdicate dicentes: quia appro
‚‚ pinquabit Regnum Cœlorum. Infirmos curate:mortuos fufcìtate: Leprofos mundatezßau
„ mones ejicite. Gratis accepifìis: gratis date и ~~ Ofert. ь- РегБсе ЕгеШцв meos in Тет?—
‚, tis tuis, ut non moveantur vefiìgia mea: inclina aurem tuam: Et exaudi verba mea: mi~
„ riñca mifericordias tuas: qui falvos facìs fperantes in te Domine. « 5ссгетт.
‚‚ ВЕиз qui es Conditor Sanélorum, & dirigis iter jußorum: Dirige Angelum tuum
„ pacis cum famulo tuo N. qui eum ad loca defìinata cum jucunditate: profperitate: &paee,
„ fine impedimento falutis animee & corporis, perduc'at ‚ & reducafxA pro quo , hanvc hofliam
„ tuae Majellati immolamus: ut ei nocere non роте antiqui hofiis infultus: Procul ab eoíit
„ omnium malorum acceilus: & Comes dignetur ei femper eíTe Chriflus. Qui tec.v.&r.
Commun. „ Tu шаман: Domine, mandata tua cußodìri nimis с Utinam dirigantur viœ
„ тез? ad cuñodìendas jufiificationes tuas. Compl.y
„ Omnipotens fempiteme DEus, qui miíißi Filium tuum , Dominum nollrum JÈfum
„ Chrifium: De fummitateCœli in uterum Virginis Marias : ut homo ñeret: &fa&us ей ho*
„ mo : paÍTus, & fepultus: Et mifìíliSanélos Angelos tuos ad fepulturam eJus: non ut сайт
„ dirent, fed ut teliimonium perhiberent fuœ verœ Refurreflionis: Precor te piillìme DEust
„ ut mittere digneris eosdem Angelos tuos: ut lint circa famulum tuum N. die ac 'noétet
„ ut lit fecurus in corpore & reous , inlChrifloJEfu Domino noílro. Qui tecum v. & r. 1n
‚‚ unit.S.S. ~ ~ „ In Canonequoque perpetuo oratur. Re ere digneris, toto orbeterra
rum: una ситfamulo tuo: Рара nQ/lro IV. Anti/¿ite fro/ifo N. 8 Rege zzo/tro IV. &c.
Нес puto ego: per unìverfam Hungariœ Eccleíiam olìm in ufu faille: .Utmam Milläle hoc
edi queat, & eruditorum fubìre conipeétus , illufiraret tanta veterls dlfciplinœ ac rituur'n Еса
cleflœ Ungarîcœ. Doceret per hymnos`& profas pietatem Vetertlm 282 Bliimœ Vir inis си!‘
tum, qui erat olim. Tot item alia. Verum Jam rara funt haec MiÍTalia. Ohm egregie ca tui
tus ell Vinkovichius, & firmata funt, ante eum etiam in Trideutîno. Ной“: Romanus Ru
tus, defeéìu editionis Mill'alium ( quae ab anno 1500. reimprelfa non func j Breviariorum
er totam Diœcefim viget. In Cathedrali Bafilica folum, GL hoc, ut щит, ш choro , Мн
eli Breviarîi &Miil'alis. Nos ìuvare non poffumus , fcimus tamen, rem dignizfxmnfu elTe , m ae
hoc erudito œvo, reimprimî, & eruditis, Theologîsque communicari poliit. Sed revertnmur.
Ех laudibus ergo DuciVenetiarum, fors in Ecclefia quadarn Dalmatien , led poil [mpe~
ratorem, dum ad Dalmatiam veniÍTet cantatarum ‚ legitimari non potefl Titulos Ducis'
Dalmatiœ, nec jus ad eam legitimum. Alias* dicendum erit: Venetxsjus eÍTead Romanam Se
dem, uia Launde Monacis lib. 4,. pag. 77. т Dominlco Cantareno fcriberet :_Leo Papa пса
nus, evotz'j/îmus Beati-Illarc'l' ‚ «ceq/Zit Venctzas ~_ сходу? Landes, zp/zqque Ecclefìœ,
Ducatui, 8 alìz's piis locisz'.'1d1u’gentzds es’ immunztates vidal/it. Ludovlqo obvlam
exivill'e Duces & Venetos, tellncur apud Murat. Tom. 12. Dandulus: flic etlarn mquiens:
ab utro ue Duce 8 Venen's ez' оЬиЕтп euntibus juxta Ecclç/ìam S. ИЛа/шей: de Brun
i no cum Ízonore
вид, amgvidendum и ее tus г t'. , quod Lucius lib. в. cap. 8. pro Venetis exhibet.
ей шо{1{11151с11ш/Шш1
Quo десерта quoque eft Illm. D. Allemanus , uti fuípra monuimus pag. 1:20з Neque repetlal
mus ibi diéla, at addìmus: Immortalis Lucius, te ari volens fuam fincerltatem in produ
cendis quœ reperit, fic illud producit pro Venetis, ut quid .de illo infirumento exifìlmarl de
beat,meditare fcienti,apperiat: primo lib. 3. c'ap.4. pag. mihi 119. Ex banäuarujrïgce'íißd
‘ P P
H'dlor. Balthajàris Kerefelic/u
150 IVotìtzœ Preliminares Pannoniœ Veteris Period'ui IÍÍ.
’ Arben/is. Anno Dominica Incarnationis лиг. Ab Шок legendo, Quo ipfi Veneta: re
cngnofcunt dum
Cohlomani, lmperii
ibi:Conßantinopolitani, Arbam partern
Juramus vobis Arbeit/¿liuc fuifi'e; deinde
~ potey'latemque Ungariœ,
quam Regiäque
amiguita.; dici
ti»` habla' e , jab Imperatore Corylantinopolitano,ê’fulr R ege Ungarorum Pra-[idem vo
li: eligendi «- @frati vobis Dalmatinis Colornanm` Rex Ungariœjuravit ,_lìis cum
Archi-Epifcnpis,Epi/boris, 8 Comitibus, ut in brei'iario illo confinemr &с. Sunt qui
деп: 110. anni inter Ьас ìnllrumenta,at tanta non ей diflantia , quod nec ё Carthis, iive Ге
nene five Arhenfes in notitinm venire potuerint , fe aliquando Venetis paruilTe, initie-que hc»-A
гит tributarios, quod Arbcníibus pro motivo (ua: cum Vene-tis conjunciionis fuiilet exori
mendum; Venezis autem , pro conbrmatione prrehabiti prœteníi dominii vel juris. At hec
non indigitnnt, imo Venettejus antea Confiantinopolitanum. роде: L'rigarorum Regis agno
fcunt. Nec habita mentione Celli Iiuris,ut infra, illis ab Alexio. Laur. de Llonac. pag. 76.
O:honeml’atri fueceiliil'c fcribit anno 10:8. Hunc Ducem/inno 18.ßtœ сюда/{Пат бека
(Сеуйг ‚ адгочие SOrOrem 5. Stephani ) Regi-s' (fngariœ, fbi matrimoniz'fœdere copula
viße. Quod caufa fuerit favorum, Othonis III. fuperius exfcriptorum, Profequitur.-O
ëavo Duci»` anno Adrien/een qui Venetorumßnes inva/Évant , apud Lauretumprtjilgam
tur , quijurantjimilia non attentarez nec hahet, quod fe Veneta: poteliati (пытать, aut
tributa fpoponderint vel folverint.at2 упаду/{тлю nonattentare. Si dicas: Laurentium
referre neqiiiviiTe fubjeectionem , cum iniirumentum Arbee effet, non Venetiis. Verurn hot-ip
fum eil , tale _iuhjcâionis inßmmentum , ailervari debuiÍTeaVenetiS. Puto ego Epifcopuín,
illud voliiilïe З: concepille, fed Arbenfes non accellifïe, ideo penes Arbenfcs remanfit ‚пес Lau~
rentius de Monacis ejus meminit: ait ramen: Hic Dun anno Ducatm` nono (adeoque
1с 17. aut 1 :1 8.) armata cla/’è vicit Eremi/’irum Pritfidentem Croatie( fic Venetiël Scriptœ
res quzevis confiinrinnt ,pro (;refmlrum ponunt Eremifirum: Pro RegenzCroatlaPr-œfiden
tem Croatis )qui Jadram allaïgue Dalmatie: Судак: guotidianii~ incur/ibas шайбами,
è’ in rendita al» oinnilius .licïiv Guit.ztiâuffa/ccpitjide/itatis/òlitœjuramentum. At hre
ui coiLTreant? non aliequoi. Nam idem Laurentius fatetur: /èditionepopuli exorta ex
Ill/Í) ÓtÍmve Ducatui LDrag/fritta' ( Petrus Barbolanus )Ü гипс Рсро Patriarclm Aguila
jeudi/fzs ut dici“an ¿jt fizperius, Veneta abutens dißordia coq/ini.: lacerabat. Е: Intre
rator Conradus ерш fugge/iu non [Щит immunitates renuit refirmare _.fed etiam ej? l 'e'
netoi` perfecutus. Pradicïo Petro прим) ё’ ton/orafo. Agente Con/tantino (lin/ian.
tinopolitano Imperatore decernztur ut ото revocetur inDucatum. Нас profeet.) cum
occupata ab Othone Dalmatia non cohœrent. Veneta 0b difcordias domefticas , nec fué-re fuf
ficientes prohibendi Peponem , ne laceret corum confinia, &tamen Dalmatian) tum fe aquiů`
ville volunt 'i Conradus immunitates eorum renuit reiirmare, ét Venetos eil perfecutus,
tius ergo Venetis Dalmatœ tulcrint auxilium. Creatum a Venetis Ducem Petrum Barbola
num ,Conradns expulit, & ad inoiiafierium detrufit , ¿t t0n/’orafa Sed f1 Otho атома
injura lmperiiOrientis; Dalinatiam occupando ._mereri non potuit, ut agente Confiantino
revocetur in Ducatum. Arqiie interea, L'r/iis С r/fc-lo ’ im Laur.) Patriarclza. Frater О
t/zonis )LYÀ'XL Prœfecîus e/t Regimini Ducariis ‚ [дед ejusdem, pro quo Leggi-l mi);
fuera/zt f neinpe Orhone) 1redlret ad Patriam. Dominica.:` aute'n Flabenico, è’ compli
ces, qui fuel-unt cali/Tt eruit Otlzonis,;fêcefèrtmtformidine Jia' adventus. lllud ver.)
Laurentii g .Eo [широте/{ждет Rex С 'zgariœ inquieta'm` Dabnatinos Ízcjtilitar , alava:
ad deditiofzem coegit. error eil manifefìus. quia Andreas annis a Laurentio indicatie vida
licet 10:4.. item 1031. Rex Ungariae non ŕuit , (ed S. Stephanus.
Quare hac per Laurentium de Monacis confufa, dilucidari ic debent, fecundum Бай.
mmm fuçerius. Circa annos illos videlicet 1018. ô.: 1019. ii fuére motus , utfedreno гей:
1 319. fu'oacll Bulgaria , б: Croatis fefe dedentibus , Sermone Syrmii Domino, indigne особо.
riduzique eius pril mag-nas millicitationes , Sirmium Diogeni tradente, & Byzantium milla,
DiogencsDux Bulgariœ,ac Prœfectus Sirmii eonfiitutus fuit. Si in bello hoc, fecerunt quid
Veneta.- , Oîho 'maud egit quidpiam ,fno :1c Reipublicae nomine, verum ut auxilia praebens'Cozr
Randnopolitinis. Si item vicit Crefimirum, & a Dalmatiœ Civitatibus fufccpit iidelitatis 11)—
lita? juramentum , boomequaquam pro fc ¿t Venetis; verum prolmperatore Coniiantinopo
lìœno, Каш Cedreno сапе : Imperatori /èdedidit contermina Clzrobarorum gens , è' ein:
Principe: fratrei` duo, guibus [nl_,iieraror honore»` ас орг: атр1аз tribizit. Et hoc fuit ,
ut lmperatoris Confiantinì favoribus, Otbo reponerctur, & revocaretur in Писании, quô
eum Venetorum faéìio privaverat. Quare œquivocant Scriptores Veneti . in fufœpto 2011—
maîis iidelitatis juramento: duin (ноет, cujus nomine? 61 pro cuius parte, illud Otho fuf
cepít. Suicipere illud omnino in reditu Potuit, lic volante Stephano Bano , fed neutiquam
' pro
Заир. Croat. Dolman/ilo Duczlaus Regilusgue Hungarice. I ìgì
pro Venetis, Anno 1018. confequenter eodem, quo Arbenfis Cartha expedita ей, Stepha=
hum fuiffe Banum , &.Imperialem Protofpatarium monumentum apud Lucium lib. e. ca .95.
evincit, ubi: Ego denique S. (Stephanus) Banus, Imperialis Proto/patarius comp evi
Ízœc omnia, intrante Anno Domini Ml. oc'labo decimo. Hinc Otho Venetiarum Dux,
cum Stephano Bano & Imperiali Protofpatario, pro Confiantinì partibus una Pceterunt,com;
pofitisque belli rebus, Bano remanente, in redditu, fidelitatis juramentum, pro Imperio, ab
O_thone ad hoc delegato, a Dalmatis, accipi potuit. Et hœc, fic intelligenda elle, hifloria e
vmcit. .
Ànno ì024.. fuiffe motus, ex Lupo Protofpata ,& Ànon mo Barenfi apud Lucium con
flat. Eo enim anno uxor Cofmici Principis capta,Barim du a , mifl'aque cum filio Confian# I
tinopolim fcribitur, obfervante hinc bene Lucio, Croatiam annis his, nequaquam Venetis,
Verum Conflantinopolitanis obnoxiam Бите, firmantibus hoc ipf'um Crefimiri Pńvilegiis, &
memoriis Banorum: Pribina , Godemir, Svetoslau,G0islau , Varda, Boletare, Step/za
nus, 8 Pra/èa, profequente Lucio; диез/{сайд non eodem tempore fzmul, ita ante Cre/i#
miri Petri Regnumfuißè con/lat, Confequenter, fi Otho Dux Venetiarum , anno 1026.
ut vult&depopuli
fiicis, Monacis , {ноют
Veneti ГабНопе,
lfedicione, ab Patriarcha,
Pepone 'ollicio Ducisconfinia
amotus Venetorum
fuit, in difcordiìs illis dome
lacerante д ‘quis
credet? Venetos Dalmatiam tcnuifle. Conradus Imperator, privilegia Venetorum confir
marc renuens, Venetosque perfequens potefiatem fuam, fati's tefiatus ell, dum Ducem Pe
trum expulit & totondit. v Credo ego his motibusS. Regem Stephanum fe immifcuiflè, five
a Venetis evocatum, praecipue f1 verum eft quod Otho` Dux; fororem Stephani, uxorem ha~
buit, ut ait Laurentius ; five adverqu Peponem, qui Maraniaei Ducatum, ut fibi proximum
ingreffus fiuerit. Ut hoc fuerit bellum , intra S. Stephanum & Conradum гейши ‚ quod pag.
104.. opera S. Emerici compofitum fuiflè anno 1031. retulimus; t Ad Ниле enim annum de
Monacis quoque, ait: Othonis fratrem , Praefeélum fuill'é regimini Veneto, quoufque Otho
reduceretur. uare erroneè ífìhic д Andreas fcriptum ей, ad legendum: Eodem tempore
S. Stephanus ex Ungariœ inguietans Dalmatinos Ízo/tilíter ( videlicet Maranœ Duca;
tui &Sclavoniœ yviciniores) aliguos ad deditionem coegit Наго firmant fuperiora, qua: pag.
104.. relata funt. Interim temporibus his, Venetos juris nihil in Dalmatia habuiffe ,demon
“гам: apud Lucium, non folum Regum Croatia? , Dalmatiœque feries; Banorurn nominag
'elargita ab his _Regibus privilegia, quae eilh'ibet Lucius, acìn his monumentis expr'œlliones,
uti: illud Crefimiri Petri Regis, anno 1067. juan: propriam infìilam, in Dalmaticojùo ma
ri Лит , gua: vocatur Идти}; cui ex orientaliparte adjacet infula-,guœ in vulgari SclaY
vorzico Veru nuncupatur. Cui privilegio apud Lucium lib. a. cap. 8;р ; mihi 77. legeudo,
non folumatque
Croatiœ Rex Dalmatiœ
{idem facit,jura
dumgubernans,
exprimeret:atgue
ldeo ego
avi Cre/imírus DE Gratta
n_lei beata memoria: largiente
Cre/îmiri Re~
gis, Patrisgue mei Regis Step an: znellßoeampofelzciter quie/i2entls, haberlas Regni
retinens fic. ( horumconfideratione,Äuis credet anno 1018, Dalmatiam Venetis fe fubdidif
fe, dum ait Crefimirus anno 1с69. vi mei ' Patrisgue mei habenas Re ni retinens)
fed etiam haec uœvis confirmant, tot fubfcripti ifthic telles, quos interi Step anus Jadrœ
Eppus : Dominus Leo Imp'erialis Proto/patarius, a'c totius Dalmatiœ Catipanus: Апад
ßqßzts Crivaten/ìs E ifcopu's &ci _ Ut tot tantisque teflibus, fides adirni legaliter ac julle
nequcat. Ей &iIIu ,PetriAbbatis S. Grifogo'm apud Lucium , quod legi obfervarique de
bctt reliqua inter ; Secundus riamgué terminus "eri transfierjìzm a mare' quue тат art-
tiguam, gua itur ad Nonam , qua ф Ie't_,zam,_[ìi lata; zn pun' Ízac de сан/й antiguitus /i
за e/l parvula colupnella , gua' erat ab „фашизма de ooo, quoßeterat remota, т '0
rientem gua/i paßits 200. quam nos cum pon/ènfìt Creßmzrz Regis Croatorum /iiorumgue
Nobilium ( obferva non dici:conf`cnfù Ducls Venetorum , fuique Senatus) in pri/lino retuli
mus loco. Hanc ipfam denique terram his tei-minis terminatam ‚Лис izfe/latione quorum
liber honánurn,lzoc modo д feruntfuißë datam,quod Rex quidam Croatorum veniens
rotum reddere DEO ad Ecole/iam рта/агат petentibus Servis DEI profito remedio a
nimœ donavz't eam д quodfaclum pronepos ejus, Prœdiéi'us Rex, no/lris guogueßabilì.
vit diebus &c. [Suas Iegantur & conîbinentur; Quare tam illud Laur.dc M'onacis , in Domi~
nico Cantareno ujus tempore Jadratini contra debitumßdelz'tatis primo Venetis rebel
lârunt,ß1gge/lu Regis Croatorum, lzcet guzdam jèrzlat , Salamoni Regi Hungaria
( fic lcgendum eli loco Salamonis Regis )fila condam Regis Andrea. Типс их Ducatus
Jui anno VII. egreßiis cum potenti claßê, fai/ore guorumdam incolis,Civitatem recupe~
rai/it, ejus prœßmtia multurn profult adfirmando/m ~15delztatem aliorum Dalmatarmn,
l quam & prœtenfio Venetorum, quod Anno, live 829- five 1018.Dalmatiam fibi fubjeélam ha
r Pа ' buv
15» Notitie Prœäminares Pam-ionic: VeterisfPerìodus` HI.
buerint, iplisque; live ab Imp.Orientis, five Occidentis, titulus Ducis Dalmatiœ attributus,
aut datus , vel recognitus fuerit , omnino ruit; ut bene Lucius errores graves Danduli identi
dem detegat, quamvis eundem fequi vidœtur in rebus Venetis,
Alterum , quod Veneta prœtendunt, deferibiturque a Lucio Lib. 3, cap. e. & feqnenti
bus, vifiendum ей. Ас primo audiendus Excell. D. Laurentius de Monacis, In@ lib, 4,
pag.89. fcribit: Vitalisl Faletro Dux Creatas anno Domini ÄHJXXXIIII cbtinuit
confit-mationen: dominationis Dalmatiœ, è' Sedi.;` Proto/Eva/ios ab Alexia Imperatore,
qui eey/it in potejlatem Venetorum omniajura, guœ Orientale Imperium habnerat in
Dalmatia 8 Croatia; guœfècundum lû/îorio rap/ios/imt [rima Provincia Graciœßr’
addicitzzr tunc titulo Ducis: atque Croatia è’ periali-s` Jura/ias. Verum collatio Dal
matiœ [ней Venetis, ab Impp.Conßantinopolitanis , edoâa anullo ell, quomodo itaqueda
mindtiorzis Dalmatie confirmationem dedit Alexius? Alexius ille , quem fupraingratilimum
Venetis. fc-ripfit Laurentius. Quomodo ceflit in poteílatem Venctorum omnia jura, quae О
rientale Imperium habuerat in Dalmatia à Croatia? dum nihilominus anno 1091.1c tempore
Мех]? ‚ & Vitalis Faledro , in monumento apud Lucium Юг; Ale `cio Conßantinopoleos Im~
регате ‚ tempore gua Vladislaus Pannoniorum Rex Croatiœ [диадем- Regnum, Вот
num Almumßium ivepotem in illo/Zatuit Regeln ~ megue Drago jam tertio Prio»
rante. Profedo tefìantibus diplomatibus, Zvonimirus ab anno 1:76. fuit Rex Croatiœ ,81 per
Pontificiam invc-ßituram Dalmatia? , uti fuperius demonfìratum ей. Quarefi Verum ед, quod
fcribit D. Laurentius, Vitalem obtinuilTe рой annum 1084. сеШопеш Dalmatiœ, caufa, quo»
rumvis illorum motuum,& fors Zvonimiri mortis, Veneta? client; quod fibi baud attribu
Ae'ndum cupicnt. Quid ей, quod concitatis adverfus Zvonim'irum turbiS , Stephanusa Spr
latenflbus, toílantibus fupra ejus monumentis, fuerit Rex agnitus? quid quod 1::91. Almum
Croatiae Regem , Ladislaus dixerit ‘2 Recole Leâor optime, fuperius fcripta, агат/е jiidiœm,
an credi debth Laurentio.
Lucius hzec modo Vitali, modo Ordelapho Faledro ( quem de Lionacis fcribit pag. QT'.
anno 1102. Ducem faâum) fecundum Scriptores Venetos, attribuit. Illia per conjeduras
funs fuocurrere conatur, dicens: ut /èrie rerum geftarum percepta, caufœ belli, titulifzie
Dalmatici confegaendi occaßo appareat. Ponitur ergo a Lucio apparentia prima: bel
'lum cum Roberto geßum , Íive Nortbmanicum. Sed deferibit Lucius ipfe, ex GaufridoMa
l aterra , & Anna Comnena, quœ beneficia tum confecuti funt Venetie, neque ей Dalmatië` oef
Но ullibi. Vide apag. 118. fuperìus. Profeůo cum Robertus anno n.55. mortuus гите in
lnfulaCorcyra , aLupo ас aliis fcribatur, Öl cum illo extinâum bellum Nortbmanicum , qua
razione Urdelapho attribui pollit ob bellum Nortmanicum obtentus Dalmatiœ titulus? haud
apparet. Seal nec Vitali Faletro, quia telle Lucio, mortuo Roberto,d`lßrlgßo intra фи: Я
Íioï, maritimas expeditiones ÃVortÍwuznorum interrupit, Dyrr/zac/ziumgue , ¿f cœtera 10
са а Roberto capta, Alexia; recuperan/it: Veneti ergo navigationem Jonii Priori [ibe
rio,"em, 8 er Privilegiis ab Alexia мясе/2.9, magia` „шлиц/ат quiete pro/ècuti'fiuzt.
Amicitiam canjeitandam ai: Lucius , Imperatorum Lonñantinopolïtanorum cum Venetis; i
tem Dalma.: :rum erga Venetos propeníionem. Verum conjecture: huic, pag, 387.ipfe auéìo
rem obidionis'jadrenfis opponit. Ех quo clarum apparet, & Dalmatzu'um propenfio erga
Yenetos , ¿L motiva, ob quœ jufìa ell eorum averlio. ltem ex Thoma Archid. cap. в5. Eran;
„mgm ед ’errrpore jadren/ès Venetis multuminfe i , guacumyue enimex parte poterant,
Успехи imfafleinant, Ьопа eorum diripientes, injuriantes, trucidantes,€f guiifyuidma~
li eïercere valebant, in ipjòs totis viribus conabantzzr. Si vero amicitia metiri debet im
tra Veneth 6; Confiantinopolitanos, banc lads expraefiit de Monacis, ingratillimos Venetis
Camnenos Рите. Nicetas quoque Choniates in Manuele Comneno lib. 5. Ñ. 9. „ Heneti qui
„ &Veneti appellnritur ~ homines maris alumni, vagi Phœnicum inflar, callidis prœditì
И
ingeniis. Hi aliquanfio a Romanis, ob belli navalis necellitatem fufcepto maximo numero
7,
Conflantinopoli confedcrunt, &in omnibus Romanis Provinciis difperfi, folo retento no
î,
mine тетей, afÍinitatibus amicitiis, caetcrisque rebus conjunéìiílimi Romanis,admodum
„ crcverwir magnas opes naéìi,contumaces & impudentes evaferunt: nec Romanos tan
„ tum o'iilîe, feel etiam cdicta & minas Imperatoris negligere cœperunt. Unde faëìum ей,
)l
utis mutata benevolentia, nunc Corcyreae infolentiœ recordatus; nunc alia atque alia in
э)
ìnria irritatus,vebementer illis irrafceretur , eoruque grallätiones intollerabiles ratus,
›9
litteris in omnes Provincias millis , Venetos omnes certa die compraehendi, eorumque bo
7,
na publicari juberet. Quod cum ad conflitutum tempus faéìum снес, eorumque bona par
sa
tim in Fifcum relata,partim aPrœÍidibus Provincialibus occupata ell'ent, Veneta? Fu.
7,
gam adornant. „ Verum fuerint five amici, live benevoli Imperatore: orientis in Vene
сов ‚
Sclav. Croat. Dalmat. fab Daciöas Regibusgae Hangarr'œ le;
tos,nec amicitiae nec benevolentiœ leges ferebant, ut jura lmperii, di Dalmatiœ in Venetos
transferant, imo Venetorum gratitudo ob tot beneficia quibus fruebantur in terris Imperii',
hoc petere non poterat, minus autem exigere: dum bac œtate debilis erat eorum potentia,
quod ex Laurentio de Monacis clarum ell,ob vicinosillis Duces, ut Paduanum, Tarvilinum,
Veronenfem, Siciliœ die. ut hinc Dandulus apud Lucium fateatur,anno 1116. Henricum V,
contra Hungaros auxillia illis l'popondille.
Indigna vero ell,Lucio, viro tanto tamque doëto, illa confulio, quam lib. III. cap. 3. &
4„ ex Politica conllderatione , illaqueat. Ех Scriptoribus Venetis rupti fœderis reum arguit
Colomanum ,quod adverfus Northmanos intercellilTe praetendunt, dum nihilominus Coloma
nus gener fuit Roberti Comitis,neque belli cujuspiam деп; ,aut difcordiarum intra focerum
generumque, vel mentio elTet,a coevis Scriptoribus. Sed nec occalio, ob bella, qua: gere,
bantur in Oriente, prœcipue li verum ell : Ordelaphum Ducem in terra Sanéla fuilTe. Pro
feélo Sanfovinus,nullius belli contra Northmanos elli meminit: quin 1104.. notat: Guerra
Sociale con France/i, di terra Santa, nella qua e Ordelafo con roo. alee in aiuto del
Re Baldaino. Meminit 1096. Gverra al'ljlria. Sed occalione hac, con ociatio illa Unga
rorum cum Venetis haud fuerit, quia anno fequente 1097, Baßlla Rogerii Comitis lilia, in
Hungariam venit,ut fponfa Colomani. Quare mirari n ueo Lucium fcribentem: In fœ
dere inter Colomanum 8 Venetos contra Nortlzmanos ic о ‚ de quo concordesfùnt atri’
ae Scripta res ( Veneti nempe & Ungarici) Vero/imilias e/l,caatam ne оЬ Dalmatìœ tita
am ( quod Veneti Duces jam ufaceperant, uti Dalmatiœ ia/li poß'qßoresja Colomano,
Belgradi Urbe Сгоаиса ‚ qudmvìs marítima ‚ pompa Regia , at par q/l credere ,filmp
tum , gao etiam utelmtar , alla gaœßio moveretur ( ne ob innane tztali nomen , communis
defen/ìo pryihaberetar)gaam quod Bon/ìnias contra Venetos de Dalmatiœ aßirpatione
detor aet. Mirari inquam n ueo,non folum dum titulum, a Ducibus Venetis afa receptam
fcriberet, fed Dalmatiœ , jullos ollefl'ores Venetas fuifi'e diceret. Quod neutiquam probavif
fet,imo in oppolitum,monumenta & Privil ia exhibuiffet; verum etiam, dum Dalmatiœ
titalam, quin & ipfam Dalmatiam Belgra i, Pompa Regia a Colomano acceptum , line
contradictione Venetorum relert. Quin li vera ell, eorum conjunétio cum Colomano adver~
fus Nortmanos, iplis videntibus & confentientibus, Titulum Dalmatiœ accepit Colomanus,
Eodemgae atebatur. Viderit hase Lucius, iden excul'are nititur Venetos : ne оЬ innane ti
ш]! nomen communis dejen/io o/llzalaeatar. At li in Dalmatia nil habuit Colomanus,qua
liter communis contrahentium ¿fenlio fuiffet pollhabita ? li habuit, uti revera habuit, eX
fpontanea Dalmatarum fubjeótione, Colomanicoronatione,extradatisque Privilegiis, detur~
batis dehinc Dalmatis Colomano & Sacrœ Corona: , quis arguendus iniquitatis г œquusjullus
ue Leétordeterminet. Si ante Colomanum julli fuêre Dalmatiae poßellbres, Veneta? ad
verfus Colomanum reélius , pro tuenda Dalmatia, quœrenda fuill'ent fœdera, quam cum Со
lomano pactanda, contra Northmanos, & ipfa haec confœderatio , poll coronationem Coloma~
ni, hunc ro legitimo Dalmatie: Domino ас Poli'elìore, a. Venetis habito recognitoque lati»
evincit. ucius ut his quoque apparentiam faceret, ait 1mb aequivocare Ungaros & Vene~
tos , dum Scriptores Ungarici , dillinguerent Dalmatiam aCroatia; Veneti autem Dalmati
cas Civitates a Croaticis non ycli/lz'ngaentes, Croaticas marítimas, inter` Dalmaticas na
merárunt. Hic ego miror Lucium, dum obfervatione hac,Venetis ad totam Croatiam jus
attribuere voluit, dicendoque fuperins: uti Dalmatìœ iaßos Pqßèßores, innuit eos , quà
Dalmaticas Civitates a Croaticis non diliinguentes, jus ad Croatiam extendere, confequenter
hoc , caufa ell: quod Dalmatiam extenfam velint, ufque ad Danubium , quamvis hoc ipfum
nos docere Lucius voluille videatur, dum quzevis Venetorum aperiret, credens futurum Sa
cra: Coronas lidelem Scriptorem quempiam, qui hœc illullret, ne ex cale prœjudicii, legitima
Sacra@ Corona: jura, Regisque nollri Apollolici negliganturs Sed & îlla ingeniofa ell-Lucii
mnjeélura , Prœtenlionisque Venetae detefŕtio: Un aros terre/ire domini'um Dalmatìœ /òr~
tiros, Venetos maritimum retznaiße, б’ titulam almatiœ cam Re e communicâßê. Dal
matas vero, Ungaros,pro terre/lribas, Venetos pro maritimis ominis повело/дети,
fili; legibas vixißë, probabile viderar.. DEus bone quœ aequivocatio? primo in to 'Ier
„jb-e , an nempe terreßrale live territoril , vel locorum continentis , & qua.' extra infulas l'unt.
яда): an folius Adriatici maris Dominium ,Venetis datum elle probabile lit , vel una Dalma~
баз, live maritimarum Civitatum. _Sane ingeniofa hœc argutia, quaevis elargita aRegibus
Ungariœ privilegia, facillimè explicantur, elargita nempe ut aDominis terrellribus, Sed
ua ratione fublillent,Venetorum, qui dominium terrellre Dalmatiœ non habuerunt, hand
ап‘ечиог. Qua item ratione Dalmatiam tenere pollùnt, qui maris unius dominium libiell'e,
anteriori œquivocatione faterentur. Illud demum: Устюг, titulum Dalmatie: сит Re.
Hi/ior. Balthafàris Kerefeliclz, q q gе
154. Notities Pralirninares Pannonia Veteris Periodus III.
ge communicâgße, ut probabile fit, probari deberet hzec juris communio, dum nihilominus
fuccellive ab Henrico Imp. hunc illis titulum datum , fcriberetur ab Excell. D. Laur. de Mona.
cis pag. 59. Qui idem , pag. 94. de fœderibus inter Colomanum &Venetos initis contra North~
manos fcriberet: In fœderibus autem unionis predic'lœ inter cœtera /àncitum fuit, quod
nec Rex , nec SuccçßJres рати/ё ullo tempore intromittere in aligua terra Dalmatiœ.
изв сит permiÍl'o , Ungaris terreflri Dalmatiœ dominio , & quidem paëìis iisdem, quis con»
ciliet? Sed gratis eil , vellint nollint Scriptores Veneti , œquivocent quibus poqunt verbis ,
fuperiora monumenta evincunt, Colomanum verum legitimumque totius Dalmatiœ, hujus»
ue terra- , & maris ; fuifl'e Regem & Dominum. Neque tenuiílè titulum folum, a Venetis
libi communicatum, fed Dalmatiam ipfarn, ac in cam potefìatem Regiam exercuiil'e Coloma
num, bujusque ut infra SuccelTores.
Refletlere debemus Leäores de fequcntibus. Primb : Ex Auäore vitœ B.]oannis Eppi
Tragu rienfis apud Lucium lib. 3. cap.4. nil probari. Prœterquam cnim,quod fateatur Luci~
'us , a Tre vano , vitam B._]oannis anno 1203. ex antiquis Codicibus elle reformatam , parum
refert,an Colomanus Jadram prius fit confecutus, vel Civitatem aliam. Imò cum fcribat au~
&or vitœ: jatiyaciuntaigitur Cives,juxta consilium Sancili Pre/illis, Regiœ ditioni( ob
ferva Regiœ, &nequaquam Ducali) @fr deditio( Regi nempe Colomano) pro (‚Ъ/Бит v0»
luntate, his jus legitimum Hungariee Regum firmatur. II. Inflrumentum illud, quod Lu~
cius loco citato pag. mihi 1 19. ex Archivo Monaßerii SS. Cofmœ & Damiani anno Dni 1 1 16,
&c. exhibet, poßerius elle , atque a morte Colomani , quo nil aliud docetur , ac molefìias fe
cill`c Venetos Stephano ILRegi , iilio Succeil'orique Colomani, ut Legenti clarum erit, N ec
eil'e ab ullo fubfcri tum ,quin,Ducis nullam prorfus jurisdiclionem indicìt, dum ait: Prœ~
diéli mona/ierii libertatem violare audeat ( nullus Epifcopus , aut Comes aut Civis) uam
non fòlum a nobis confirmamlam ф dicimus, их а Beato Gregorio Romanœ gfrbis
.Papa fancitam in ßtis decretis eje cogno/êimus. Volo igitur Ducali auèloritatejirmare
8c. quœ funt tefìimonii & promillionis, venturœ in etieclum fi Religiofi Monachi., Dal
matiœ populum a fide Ungariœ Regum feduxerint. Sequens autem documentum anni 1 1 18.
eß memoria & nota , quœ Veneti Arbenfibus funt polliciti , f1 ad eos devolvi vellent. III. Di
ñingui debere intra Scriptores &defcriptores, quemadmodum intra Oratores, &.declamato~
res , ac intra Auétores, & Seäarios. Quare Prœfidii nihil ей Venetis , dum tot tantique Scrip
tores Ungari ,Croatici item ,fua defcri ferunt ex Dandulo , cœterisque Scriptoribus Venetis.
Profeäò omnes Scriptores noflri,qui {Ёж-Шаг funtVenetorum , fine rerum examine fcripsére;
obliti Reipublicœ Застав Coronas ,jurisque hujus publici & Regii. Utinam ea fit apud nos quo
que providcntia, quœ eli in ferenillima Republica Veneta , ut libri edendi, publica Magiftra.
tuali auéioritate revideantur, tot vulnera juris publici Sacrœ Coronœ , Apoilolicorumque
nofìrorum Regum , celTabunt, Neque adverqu patriam , tot futuri Гипс milites, quos nunc
nominare omittimus,qui fuis fcriptis jura,SaeraeCoronœ, &Regum noflrorum debilitârunt. Sed
Iimiles , excufat vel accufat nefcio,juris publici, & Sacrœ Corona: jurium ignorantia. [псе
rim Magiflratus totus Reipublìcœ nofirœ, five ut vocamus, Status, Ordinesgue Regni diaeta
liter congregati, in tot, totque numero articulis fuis, jura Sacral Corona: fcrvant, adverfus
quosvis privatos deferiptores. Confulionem illam Scriptorum Venetorum , & reliqua , fatis
сенат Articulus 32. anni 14.86. quo: Item guia Veneti 8 Poloni omni arte omni ue via,
8 teclznis conati fùnt, Üjèm er conantur , atl terras Ö’ dominia ad Sacram oronam
pertinentia pedem inferre , illa u/ùrpare , prouti etiam aliquam parten: defaélo ufur
ârunt. Proinde /latutum ¿f/ancitum е]? fùb nota perpetuœ inji lelitatis, ut nemo Reg
nicolarum &c. fors addi poÍTet: ë? Scriptorum , fub eadem ровна perpetuœ infidelitatis. Hoc
ego publicum telìimonium , anteferendum elle dico, quibusvis Ungaricis , Croaticisque, Dan
duli caeterorumque, deferiptoribus; & ad examen, res uas defcribunt, non revocantibus.
_-IV. Haud male obfervare Cl.Ritterum, in MSS. joan. ucii qfuciim( quas vehementiori
calamo exaravit , indigne traéìando doéiilll Lucium) in quibusvis cartbis ,quœ pro Venetis ex
hibitœ funt , legi: Dux Veneticorum, 8 Dalmaticorum, argue Croaticorum. Quae dum
communia non eiTent , fingularitatem eam indicant: uod populi Dalmatici, atque Croatici,
ui in eorum terris erat, Duces fefe exprœíl'erint, haudautem Dalmatiae Croatiœque, quarum
Regionum , alios fuilTe, Duces,Reges,Re6lores, Prœfeélos, diplomata monumentaque evin~
cunt. Et quid fibi illud: Dalmaticorum,Croaticorum velit? quœritRitterus. Nequit in
telligi: Regionum,Civitatum , Partium, nam Dalmaticarum ,CrOaticarum ue fcribidebue
rat. Ergo populorum Dalmaticorum, ui in eorum Urbe erant ,caufa negotii, aut alias , ей:
intelligendum. Sicut enim Venetos fuill'e per Imperii Orientalis terras ultro citroq ue illoca
tos ,conßat ex ByzantìnisScriptoribus, íic &populos, prœfertim Vicinos,Venetiis. У. Tho
mam
Sclav. Croat.Dalmat, /ûb Ducìbus Regìbusque Мирт-11. 715g
mam Archidiaconum, Virumceleberrimum , & cujus hifioriam , monumenta, quie nunc edu?
tur,lirmant, primam Jadrœ, haud tamen totius Dalmatiœ , defeóiionem ad annum 1202.00]
locare. datos Epifcopos, Archi-Eppos; a Regibus Hungariœ conßat , ex eofiem Archi
diacono atque Farlato. Item Venetos , ex prœtenfionejadrœ, & hujus toties dcfeèlionum, ad
totam Dalmatiam prœtenfionem extendere, cum nihilominus, a parte ad totum, illegitima
effet argumentatio. VI. Quamvis Lucius variaret in fcribendo, fententiam attamen fuam
Clare exprimit lib, 3. cap. V. initiô, ubi etiam indigitat caufam ,Venetas folicitudinis pro Dal
matia, dicens: Quanta incommoda Venetz's amißio Dalmatiœ, 8 prœfèrtim inßdarum in
tulerìt, con/ìderandum q/ì , nam in Pale/Iinapartem Civitatum а ui/itarum con/ècutì ,
_[èdibus ibi ßxis,fora exercebant. Quareeò magis navibus ,militigum В nautarum тр—
plementis , ad tam cli/iantia loca confèruanda indigebant, quœ omnia ex Ва1тайа/йр
petebant, VI l, Si Dalmatœ, auâorem obfidionis Jadrenfis apud Lucium pag. 387. fub N.
n. & 3. fcrutari voluerint, & conferre cum cap. 2 5. Thoma` Archidiaconi , quo infeûi fuifl'e Ve
netis deferibuntur , ideo quod divitiz's qäïuentcs fuerint, metiantur ipii , an credere deheant, A
illis Scriptoribus, qui Magifìratus Sacrœ Regni Coronas deforme: illisdefcribunt, &deprœili
cant. Hœc quœvis ,œquusjuflusque leâor , cum adhuc dicìis combinet, feratque fententi
am , an non jure legitimo, Sacra: Regni Hungariœ Coronœ , noûrorumque Apofiolicorum Re
gum , membrum fint, Dalmatia Croatiaque. Quorum Regnorum jus ‚ uti hatlenus 111111111—
re conati fumus': ita pqßêßorium, illufìrare infra conabimur, cx una debitœ iidelitatis devo
tiene, erga Reges nofìros , & facram atque Chrißianillimam Rempúblicam Sacrœ Regni Co
ronas. -
Monendos tandem voluimus Leéliores. Ne mirenturColomanum, in Diplomati! (“0,0“
jus meminit Lucius lib. 3. cap. 3. exprimere anno 1 103.die 15.]unii Colomanus D.G. Hung.
Dalmatie, Стати, Ramœgue Rex, quœ pofìrema, in fequentibus diplomatibus , videli
cet Ramœ Rex omill'a Гипс. Ramam enim five Bofniam Borichio ceflèrat , ex ratione Гире
rius infinuata, matrimonii condam Clandefìini,quod lege lata , fornicationem ell'e ,pofìea de»V
claravit,uti relatum fuperius. Fors hoc ipfum origo erat difcordiarum inter Colomanum
& Almum , quarum mentio е11 apud Abbatem Urfpergenfem ad annum 1108. quamvis ante
hunc annum , has fuiffe difcordias credam ,aut а redditu Colomani e Dalmatia, Ponit autem
Abbas: belli inter Colomanum &Henricum Imp. caufas duas , nempe : His guœrellis( fci
licetAlmi ) тоги: Rein~ Henricus; infuper etiam quod ¿dem Colomanusfìnes Regni n0
ßri, /èilicet in locis maritimis ( fenfu relato pag.144, ex Laurentio de Monacis fines intelli
git, & credibilius ut fupra pag. 14.0. diximus, dum pro Socero Rogerio adverfus Henricum
milit exercitum , exolutis Venetorum galeis , cepitque Imperiales Civitates Brundufium ac Mo
nopolim ) inva/èrit. Sed nil elliciente Henrico, pax coaluerit, ut anno MCXI. Colomanus
fe potitum Regno Dalmatiœ, fupra in Diplomatibus exprœfferit. Reíidua Colomani, Regis
Magni ,ad inßicutum noûrum non pertinent. Ideo.
V. STEPHAN US II. Patri Colomano fucceliit anno 1115, annum enim 1124.. ex
primit, Полит Regni ful'. Almus, vedetur Coronam ambivil'fe , ob bella, quae Stephanus
gexlit. Sed reliqua miÍTa faeimus. 'Dalmaticarum tantum & Sclavonicarum rerum mentio
nem faèturi. Itaque vulgata Colomani morte, conatus fuos Venetie prodiderunt, 139111
gant ultro dtroque amnlinìmas {ponfiones, ut evincit memoratum infifumentum арий Luci
um lib. 3.сар. 4..quôOrdelaphus,anno 1 1 16. fpondet confirrnarzdanz Monaßerlo libertatem,
recognofcendo quaedam, & fpondendo: Volo Ducalz' auâorltatejirmare, игл ‹‚ш›ршт ._
irjriwgere temptaverit, Штат auri Regali Е/до perfolvet &c. Fiemmtur hiet` Danduh
auètoritate apud Lucium, ubi refert anno 11 16. menfe Martio , Henricl V. Yenetias adven
tum, ejusque in Ducali Palatio hofpitium, Privilegiorum , celebrata .Venetns curia , coniir.
mationem , & quod Ducalem Provinciam Regnum(nempe fuum Henricus) anpellet, conclu
dit: infilo гесфй contra Начат: denuo Dalmatian: invadentes aulezunzfiaopondzt.
His rumoribus auditis, puto ego, ex oñicio fuo, Banum, five Ducem illum qui Spalatl, Ке—
um Ungariœ nomine fuit, Spalatenfem Civitatem occupare voluili'e , qua de re Thomas Ar
chid. cap. 18. Нос ipfum attamen ferviverit Venetis pro conturbandis _Dalmatis , belloque ge
гетто ‚ Dux ipfe Ordelaphus anno 1 1 17. ab Ungaris cœfus eil ; ita enim аут! _Lucium pan
dulus:_ Dux quoque, id e/i Ordelaplzus - - contra Hungaros,quz Da_rnatzam hQ/Zzllrer
invafèrant cum uitibus Üßolio egreßîzs di, pugnamîue Icum els miens, Даш. D 1:0
placuit occijùs fuit. criptores Veneti, ut iirment cefl'um .fulil'ejus Dalmatiœ Yenetis _, feri
bunt: hac occalione utriusque Imperatoris auxilia 11115 adfiltiffe, confequenter Jus Dalmatie:
ab utroque Imperio agnitnm. Felices Ungari, quorum armrs : & 1?111‹\7епебз гит oœifus ell,
& [трех-11 utriusque, exercitus attritus. Verum has nudas ail'ettxones fuas , досада: habe
q q l tent
' 1 ед тут-го-“
Notizia Prœliminares Pannoniœ Veteris Perioilus III.
renc ¿.criptores Veneti. Enimvero ut reéìe obfervatRitterus , Alexius Imp. in illis tum erat
circumfiantiis, ut aliorum indigeret fubfidiis, Jonio ipÍo fpoliatus, Adriatico Ungaris jam pri~
dem ceifo. Neque Byzantinorum ullus meminit, Alexium pro vindicando Venetis Adriati
co & Dalmatia , adverqu amicos fibi Croatas & Ungaros, bellum gelliíl'e. I-lis annis Henri~
cum cum Stephano in Aufiria pugnâll'e Scriptores reñ'erunt, hand vero quod fciam , vel lege
rim in Dalmatia. Sed mirum eli, li uterque Imperator, Iluduit magis elevandis promoven
disque rebus Venetis,quam fuis, quod a Scriptoribus Venetis accufetur, familia Alexiorum
ingracitudinis: Quod Succeffor Alexii anno 1 118. mortui , CaloJoannes: non folum renuit
conñrmare Cr /òbolum Venetorum, fed illud vetuit, Venetos imberbes eiiiciens, ut Dandu
lus apud Lucium. Accedit: ipfos Scriptores Venetos variare, nam Зап/били, Sabellicus
item,a Dandulo differunt. Lucius, quamvisDandulo fuccurrere nitatur epitapbio DucisMi
chaelis, fatetur nihilominus, fuppofìtum effe, quod Dux Michael mortuusfuerit 1 129. Ema
nuel autem imperare ceperit 1 14.3. Quare bène obfervat Lucius in Patrias fuœ chronico Me
mor. Trag.lib. 1. c. 9. р. 10. Riefce вол` intricata fl/loria Veneta, che difficilmente può
'ejer intefa ; meliusque Scriptore's Sacrœ Regni Coronas, fequentur Thomam Archidiaconum,
qui retentam fub Stephano II. fuifl'e Dalmatiam a Venetis, nufquam recenfuit, imo Manqßês
fub Colomano Rege,Hungarus natione , erat Spalatenfis Archi-Epifcopus, ac poll hunc plu
тез: Bonñnium item,qui reëìè vereque afferuit: in capta a Colomano Dalmatia , ejus domini
um Ungaros continuâll'e, Hanc Boniiniiaífertionem, ultra recenfita fummariè, demonfirat
apud Lucium lib. 3.pag. mihi 1 17. confirmatio Privilegiorum: Et ego Stephanus , Coloma
ni Regisjilius , Rex I-Íungarŕœ, Croatiœ, atgue Dalmatiœ, anno .Dominicœ Incarnatio
nis 1124. Indië?. 2. Men/è Julio , Nono anno Regnz'mei , eandem libertatem 8 расета
paire meo vobis Tragurinis 8 Spalaten/ibus Civibusßabilitam, cum Epi/èopis 8 Comiti~
bus, 8 omnibus Regni mei Principibus,fùb ejusdem Sacramenti obligatione confirmo 8
corrobora. Sequente fubfcriptione tantorum. Geyfa quoque II. тис! agnovit, in litteris ad
Spalatenfes datis, apud Docïtiíf. Farlati Tom. 3. ag. 174.. fe uentibus: G. (hoc ей СеуГа)
DEI Grazia Hun ariœ,DaÍmatia‘, Croatiœ, amœgue iger. G. íGaudio) fùo Archi
Epi/èo о, Сегпес œComiti. omnz'busgue Urbis Salonitanœ Proccri us,gratiam cum jiz
lute. itterarum Уфу-агат intelligentiam, diligenter ut oporruit animadvertimus, in
guibus 8 vos noßro сот ati dolori , pro Patris nojiri abita , 8 Regia congaudere dig
nizati , totaliter nobis a Ízœrendo,fide plena @rug/iis; qua de re grates vobis, шуму
que contribulibus habemus, 8 habere volumus non modieus. Laudabiliter enim izo/fri
Prœdecgßòres, vos dilexgßè oomprobantur( itaque rebelles illis , elle non debuerant) cum
inßde ` ma erga nos habita, tam vos, quam ve/fros concives per/¿verare videamus.
Unde potiori grafia vos complec7i 8 volumus, 8 promittimus. Placuit itague ‚шра
te petitioni veßrœ , libentißime annueremus; nam 8 privilegium veßrumprout valui/iis,l
corroboramus anti ua lege Patruum no/irorum, 8 vos ampliori dilec'ïione, ut diximus,
compleêîi volumus 8 promi'ttimus. His addas „quae mox infra exhibebimus,§videbisque Bon
fmium vera fcripfiífe. Relidua ,cum Stephani II. rerum gelìarum non fcribamus hifìoriam,
ut infìituto nofiro aliena , omittimus.
Cœterum Regis Stephani Il. apud Scriptores Byzantinos ей memoria, de inferiore Scla
vonia,videlicet apud Nieet. Choniat. Logot. Secret. lib. 1. loan. Cinnam. quod: circa annum
112 3. pofiquamjoan. Comnen, Imp. Almum ad fe profugientem fufcepiifet ( quem ob nexum
fangoinis, fratrem exprimerent) neque ad preces Stephani ex iinibus Imperii expelleret,prœ~
textu fpoliatorum Hungariae mercatorum , in veritate autem ob receptum proteèìumque Al
mum, Stephani Regis exercitum , fuperato Ifiro Branizobam vaßâffe ( Cinnamus habet Belgra
dum) mœnibusque dirutis, & Zeugminum translatis , ex iis in Sirmio Zeugminum( hodie
Zemlinum) condidill'e. Hinc facile procellit, Pirifcœ ad Ste llanum Regem admonitio,quam
Turoczius icribit : 'Imperatrix Corg/lantinopolitanaßlia egisLadislai, nomine Pyrisk
nuncíat Regi Stephano, quod maritus fùus, Regi improperaret Jicens: Regen:
Hungariœ ef@ homìnemfœvum. Haud attamen, caufam banc belli винте puto, ut Thuro
czius ; verum fupra ‘relatam ex Niceta. Sunt qui volunt Stephanum hunc fuilTe Monachum ,
ad extrcmum, At caret fundamento hœc opinio , nifi fors vel in vefie monachali fuiffet fepul
tus; vel fraternitatem cujuspiam cœtus aÍTu mpfill'et , ùt Saeculo decimo , Ваге quoque monaße
riis utilitas, viguilfe apparet. Nefcio unde? in fuis adverfariis Ritterus notat: Colomanum
Regem fuiffc monachum ‚ fub nomine Stephani , ex quo , Graecî Almuzem , & Stephanum , fra
_tres fcriberent, fub Stephano Colomanum intelligentes, Sed hœc aliaque plura fomnia, pias
que ut vocant fraudes , referre pudet.
l
VI.
' Sclav. Croat. Dalmatfîtb DuchusRegz'liusgue Hungariœ. 157 _
VI. Lucius lib. 3. сар. 8. ex filentiolThuroczii , aliorumquc Scriptorum Hungariœ,ma
le conjicit concludit ue: Venetos Adriatica: orœ pt_wjèßionem continua? cen/èndume/l,
vivente Step/zaino ,Ècuti @Bela cœci ejus Succeßôris tempore, cum nu [ius ejusdem pria
'uilegii in Dalmaticis Civitatibus memor'la reperiatur. De Stephano dikimus; de Bela ve-4 '
ro П. ditto-casco, dubitari nequit ex ejus diplomate a ud Farlati Тот. 3, pag. 173. fe uen»
te : In Nomine Domini no/lri ,IE/ii Chri/ii. Anno ab ncarnatione Domini MCXvYX Ill.
Indic7ionc prima. E о Bela DEIGratia Hungariœ , Dalmatiœ , Clzroatiœ, Ramœgue
Rex. D0 Eccle/iœ .Spalaten/i , pro remedio animœ meœ,meorumque Ь‘иссфтт ; Ö’ 11
liz Gaudio prœdic'i'œ Matris Ecclejiœ Archi-Epifòopo,EccÍe_/ìam S. Mariœ, quae e/ì Sa
lonœ cum omnibus appenditiis fuis, tam mobilium uam immobilium rerum, Ö’ cum moa
lendinorum reditibus, ut nulli omnino hominum mßprœnominatœ Eccle/iœ Spalaten/î ,
reddatur tributum ; è? uicumgue no/iro privilegio ~ ' arium reß/tere voluerit, iratum
habeat zrinumô’ ипит Earn, 8 habeat malediêlionem Sanc'îorum Рати, ìn/ùper no~
jiram irarn туфту- incurrat, Ü’ decem libras auri compona't , medietatem in Regali
palatio, è’ me ietatem Eecle/iœ, cui iniußitiamfecerit; Ö’ Ízœc cart/:ula mane'at inЛиг
roboratione. Ex Thoma item Archidiacono cap. 19. manifeliuin еРс, in pacincoqconßanti
que poffefi'orio Dalmatiœ totius, Stephanum & Belam П. Reges Hungariae fuiÍTe. A[mb Gau-A
dius Archi-Epifc. Spalatenfis, a Strigonienfi Archiepifcopo fuit confecratus, ha'ud fine refenfu
Innocentii П. Papae Romani, ut clarum eil: , ex Papœ Epifiola, apud Doctifii Farlati, loco
memoraco, in qua: in Sanëíam Romanam Eecleßam тает deliguiße , è’ claves Beati
Petri au/it temerario evacuare voluiíe dignojèeris , ` um /Preta dignitate Sedis Apo/im
licœ, ad aliam Provinciam сопит] 2, Ü contra veterum confiietudinem, a Strigonienß~
Arc/ziepzßopo con/ècrationem/iç/èipere attentayii. Porro cum in eadem epifiola dicat Ine
nocentius : Quia tamen dileèïusjilius heißer Bela Hungariœ Rex pro te multoties арии!
Sedem Apo/iolicamper litteras 8 Ы1тс2ов‘ interceßit , ¿p_/ius tandem precibus conde/cem
dimus, per ‘- Pallium ь ddiin'amus. Dubitari ex his haud poile videtur, Belam Regem
' in Dalmatiae poffeíi'orio ŕuiÍTe. Quamvis vero notaret Doéiiif. Farlatus , Epifcopum Jadertió
num , Venetorum prœfidio &gratia fretum, neoSedisApofiolicœ auéioritate, nec hortationi~
bus LegatiApofiolici, adducivaluiil'e, ut in Едет 'potefiatemque Spalateniis rêdiret, nihil@
minus inane tantum nomen Archiepifcopi eum geiliíl'e, Pallio non obtento, Нате de caufa.
eum vocari in tabulis Arc/zieleéium. Quod Venetorum molimina denotat, nequa"uam po
tefiatem, cum, iiJadra Dominio paruiifet Veneto, ratio non aifulge'atmegati pallii pifcopo
Jadreníi. Ex fuperiore Titulo Regis Belœ , videmus: Ramœgue Rex. Нос quà ratione
pofitum 'lV multi quœrunt. Mihi veroiimilius eil: Colomanum Regem, qui œque hoc titulo
ufus fuerat, Ramam , ex indicata fuperius caufa ceíiiíïe. Borichius, five Barichius ,Stephaa
no Regi, ut legitimo Colomahi filio, fucceflionem non diliicultavit, verum anno 1131.- delià `
ciente Stephane, praeferri Belae voluit. Faétione attamen (ua, caiìi ata extinéìave( 'vide apud
Pray Annal. Par. I.) Bela , Китае Titulo ufus eft , & fe Regem amœ, nequaquam BoriA
chium fcripiit, fatis пешем, Borichium a fe pro ~Rege non agnofci, Rmus Géor. Marcellèe
vich notar, ex monumencîs Есс1. Zagr. Anno 11 35. _fub Bela 11, Rege,Comite'm Vara/Plänen
fem Belec (a quo fors nunc Bela, in eodem Comitatii , appellatur ) contigua libi, CapitulîZa~
grabieniis bona, Toplicœ vocàta , violenterinvafiíle, occupâfleque. Quam Vim, 0b bellicofa
tempora,jure vindicate,ad annum ufque 1181.Capitulum non potuit. t ‘ l t q
VII. Geyfa II. quo anno Bela@ fucceíiit ,dubium enai'cividetur ex diplomatibus,qii1a m
inferîus defcrîbendo , annum 1 14.3. ait Regni fuí fecundum; in altern autem,aPeterHìì Tom
I. Conc, Hung. exhibito,annùs 1 148. Осу/д Rege in Алло Кадя:ful Gä'avo' legituŕ, I ut
beec,initium Regni'Geyfa» dubium faciant. Sed haec retuliíTe fuliiciiit.` Qua'mvis vero Lucius
l.f3.cap. 8.ex elargitis per Geyfam Privilegiis Раса—ест, Dalmatiam 1111 fuiii'e fubJeéiam д &
lib.6. cap. 2.in quibus Dalmatarum Privilegia, Geyía Rex auxerit, deferiberet; tamen tum
ad confirmandam rei veritatem,cum &, noticias alias,ex FarlatiTom.Ã}fequentia Ge las Rea
gis, exfcribimus. Primum eil: Anno ab Incarnatione Domini oßri IES Chri/ii
IlÍC'XLIII. E о Gcys/za DEI Gratia Hungariœ, Dalmatiœ , Croatia, Кате Rex.
Con/irma Ecole zoe Spalatenji, 8 tibi салате АГсЫерфоро Eccleßam S. Maria, guœ
juxta rivum .Salonitanœ Civitatis e/Ißra ‚ cum omnibusÍ,mis appendiciis, tam in terris,
gnam in vinez's, atgue Ízominibus , Лиг molendinis; Íza endi,poß`dendi poteßatem obti-A
neas; ut a Prœdeceßoribus meis Colomano, Stephano, 8 noviter a Patre meo Bela jure
_fuit regali соте/Щ еп iirinari iterum contra Lucium, Dalmatiam,ab his Regibns, fuifTefia
biliter poiTeíl'ai'n) annuentibus шлёт , nobis Epi/¿opts фиг Ргосег2Ьиг‚ ргшйд‘ат соп
f l“ ' ‚Лёш
mor. Бай/112122118 Kere/ëlicln
158 Notìtlœ Prœlz'mmares Pannonia! реза-5.9 Perl'on III.
ßitunoncmjäncìmu v. Quodß gais contra izo/tram Privilegium aliguìd frangere, vel ma
c/zz'nare vofuerit, кедам grazia: privetur beneyicl'o.
Alterum ell: „ Anno Dominicae Incamationis 1143. Indiä. 5. Ера61а 22. сопсиггепс5‹
‚‚ bus. 3.Menfis Maji Anno Secundo Regni mei. EgoGeyfa Rex Hungarize , Chroatiae , ас—
a, que Dalmatiœ. `luro fuper Sanciam Crucem , Urbis Spalatenfis Principibus lirmam pacem ,
‚‚ 6L libertatem; Mihi quoque &Succellòribus meis tributarii, aut angariarii ne Íitìs. EPL
‚‚ fcopum vero aut Comitem, quemClerus & Populus elegerit œnñrmabo, & lege antiqui~
„ tus conflituta , cum veßro Judice uti permittam vos. Prœter quod introitus portus Civita
‚‚ tis de extraneis duas partes Rex habeat, tertiam Comes Civitatis. In Civitate vefìra nemi-v
„ nem Hungarorum, vel alienígenan habitare permittam, nifi quem voluntas vefìra ex
„ petierit. Cum autem ad vos Coronandus, autvobifcum Regninegotia traâaturus venero ,
„ neminiCivium vis inferatur domorum fuarum, nifi quem dileâio veftra fufceperit. Judi.
‚‚ сет inter vos,& extraneos ame conflitutum vobif'cum in Civitate fedulo commorari volo,
„ nec eum extra urbem alias proîicifcentem fui prœœpto aut figillo a vobis caufa placitandi
„ fequendum concedo. Si quis Veftrorum per meum Regnum,terra, mariun negotia exer
„ cuerit; mihi, aut alicui Noftrorum hominum , ex proprio commercio nullum perfolvat
„ debitum: Obfides a vobis nullo modo recipiam; fed in Curia понга fervire volentibus го—
‚‚ gam impendam , & тогат15 ‚ live difeedendi ad fuum velle facultatem obtineant, nullam«
„ que fuper hoc molefliam inferam. Ac fi forte aliquem, dominium meum aggravare videbi
„ tur,& urbem veflram exire voluerit, fecurè cum uxole, & liliis, & familia, & omnibus
„„ detrimentum
fuis bonis,quocumque Íibi placuerit,eat.
Ci i ‘m , &Civicatis in aliquoHtc autemobfervabo.
attinente omnia abfque fraude, & ingenio
Sacramentum ad
hoc a Re
„ ge, &Archiepifcopo Muchia (Лис ¿Wye/za) confirmatum ell. Ego Bachienfis Arcliiepifcœ
„ pus laudo , &соп15 гто. Ego Martinus AgrienfisEpifcopus laudo, & conñrmo. Ego Pau
„ lus Vefprimienfis Epifcopus laudo,& confirmo. "Ego Verblenzagrabienßs E_pißopus lau
„ do 'Sz coniirmo. Ego Zacheus Tavar laudo, &contirmo. Egojoannes Quinque-Eccleíien
„ fis Epifcopus laudo, & confirmo. Ego Paulus Canadienfis laudo , & confirmo.
Tertium: „ In Chrißi Nomine Amen. Hoc ell exemplum cujusdam PrivilegiiRegaliS,
„ muniti appenfione cujusdam Íigilli, magni , rotundi fuper appcnfiva membrana, in quo qui
„ dem Íigillofculpta ей regalis imago, fedens in throno , habens in manu dextera quoddam
‚‚ lilium fuperpofitum, & in manu iinifìra quamdam fculpturam rotundam cum Cruce, &
„ fculptae Гипс bœlittera: circumcirca,cruce prœpofita. Geyza DEI GratiaHungariae, Dal
„ matias, Chroatiœ Rama.' ueDux : Cujus quidem Privileâii tenor, per omnia talis ell. In
Nomine Запах Trintiatls , & individuœ Unitatis. Ego eyza DEI Gratial-lungariae,Dal
”
я matias ,Croatiae, Rama-que Dux. Do & confirmo Beato Dompnio, St tibi Gaudio Archè
”
Epifcopo Spalaten.&c. Villam quae vocatur Srenina ,cum pratis, fylvis , pafcuis, nemor'
„ bus, 6L aquimoliìs , & omnibus alìis fuis pertinentiis, incipiendo a Mazera, quae vocatur
„ Zavala , juxta torrentem nominatum potoch , & verfus partem aquilonarem ad rupes pro
„ ximioris montis; & inde verfus Orientem recio tramite per Stiuizam in longum ad magna:
„ macerias, quae dicuntur Slavicze Gomille lipe; inde ad meridianam plagam ad aquam,quœ
„ vocatur Brìfnich. Deinde ad lapidem cum Cruce fculptum, Glad ali im топит Zavale.
‚‚ Omnes quoque villas, terras, & poÍTelliones, quas Branimir Dux Croatorum, & fui ргс
, genitores , donaverunt beato Dompnio , vel confirmaverunt , fimul cum prœdiëia villa Src
‚‚ nine, cum fervis & ancillis, quos & quas ab antiquo Ecclelia S. Dompnii habuit in ipfis
„ villis, terris & pofl'cllionibus; Et ñlios & Elias eorumdem do & confirmo perpetuo рот—
‚‚ Hendum. DeCefneUS aväOl'ifate Regia, ut non liceat alicui Bano , Principi, Comìti , & а
‚‚ liis meis Miniflris ipfum Archiepifcopum , & ejus Ecclefiam in prœfata donatione,& conti г
‚‚ matiune molefiare, inquietare vel defraudare. Quicumque hujus meas donationis, & сот:—
‚‚ Crmationis paginam violare pra-fumpferit, iram omnipotentis DEI , &Regiam indignatio
, nem incurrat. Ес ipfa donatio &coniirmatiofuum robur obtineat perpetuœ Flrmitatis. Da.
„ ta per manus Barnaba? Aulœ Regiœ Cancellarii, in prœfentia Lucal Archiepifcopi , &Arpœ
„ Rani, & aliorum Principum. Anno Incarnationîs, Milleíimo, Centefimo, Quinquageli
‚, mo Ofiavo.
A gnofco proñteorque debilitatem meam , diligentiflimo examine , monumenti Prœmîllî
inßïtutomuid БЫ vellit, Titulus: Ego Ока/(а, Hungariœ , Dalmatiœ , CÍzroatzœ, Ra
mœqueDux, conflituere nefcio. Enimvero tam priora duo diplomata, quam etiam inferius,
Gevfam,Regcm Hungarize &c. exprimunt: hoc Ducem Hungariœ, Dalmatiœ, Croatiœ, Ra
mze. Infra deferibendum diploma, anni ejusdem ell , nempe 1158. iisdem teßibus, & ab e0
dem Cancellario. Qui? ignorâß'c eum fufpicabimur , Regem a Duce Quare opi
ad
Загар. Goat. Dolman/üb Ducißus Regilvusgue ÍÍungariœ ’1
'- .-4
nione
DE! mea , OR Lungariœ,
Gratha, uam in defcrî to fu erìus ůgîllo, Rizlmœque
Dglnzatiîz,CÍzroatiœ, eo ue fcul I1))ux.
to, œqHîncîculpta
ue l eretur: нёба:
Ge d
pigraphe foret eadem cum Titulo; eÍl'entque tcfìes duo, ñgíllum videlícet, cum díplomatîi
titulo ; Осу/де Regi,fìlîusfuerìt, Geyza nomine, qui Ducis titulo, Dalmatîam, Croatîam, '
& Ramam , gubernavît, ab exemplo anteriorum Regimi , fequentîum ítem. Quare Geyfœ
Regi, plures гать Hlïos,ac Stephanum & Ве1ат ‚ hinc deducïmus. Accedit.- Barnabam аэ
què fe джигит, dum ait: per manus Barnabœ Aulœ Regiœ Cancellarii. Profeéìò farà
tis videtur dìfìinguere, oñìcíum fuum Regis Сеуле еП‘е, rem yeroa fe expeditam, Став Виз
cis,qui tum ,penes genitorem, ut fors minorenîs,fuerìt. Quod item trîa diplomata, in quibus
Rex, fcribantur hac ortographia Ggf/Zz: ubi vero Dux, tam in fìgîllo , quam titulo Gey
ка. Ego hœc aliter, înterprœtarì nequeo, poflquam ůgîllum, vindicaret diploma, ab ejus
falfïtate, Si have mea explícatio, ex Glentîo Scriptorum noßrorum, Geyzœ hujus Ducis, ac ñ~
Ш Geyfœ Regis, non probetur ; ст) notum fit ех cauGs pag. 83. înflnuatïs, antiquis Scrip- —
toribus nos defìîtuí , Thuroczîumque, duobus Sœculîs pofleriorem, primatum habere, leäor
erudîte, hœc illufìrare, dì` are. Chronîca Croatica ad annum 1161. morte Geyfœ Re 's no
tata ait : Ime] ie cÍzetiri Agne, Stefano, Bela , Arpada, i Седа. Sìvex erant i151 4.15
lii, Stephanus, Bela, Arpadus, 8 Geyìa. Poßeriores hos puto prœiviÍTe morte genitorem
fuum , дат horum nulla eff apud Scriptores memoria , а morte patria. Interim condifcimus
ex diplomate anteriori, prœter tot caetera ‚ Bonos , 'lures Рите; ut non liceat alicuiBanoà
Item Lucae Archiepifcopì Strîgonîenfìs , nee in Arciiepzßopis Strigonien/ìbus, Tyrnaviœ
anno 1752. «Лиз, еха&ат еП`е Chronologiam,dum ìßhic exordium ArchìepìfcopatusLucœ,
ad annum 1 162. ñgîtur. In robur priorum,atque cumprìmìs, RegemGey/à, а Duce НПО Оеуа
(adifìinguendum elle, en anni ejusdem 1 158.di loma , quod Regia auéìorìtate ей expedîtum.
In Nomine ‚Залей: Trinitatis 8 indivijuœ unitatis. Ego Gçy/à DEI Gratin Hun.
gariœ, Dalmariœ, Chroatiœ, Ramœgue Rex. 008 conßrmo B. Dompnio, 8 tibi Gau;
dio Arc/lie 'lfèopojideli Noßro ,pro anima теа‚8 рагепшт теогит, Ecole/iam S. Bare
tholomœi j; Tino, cum omnibus pertinentiisfùis ; 8 Mona/îerium S. Ste Ízani, 8 Sa
”Ад/Л de Salona, cum omnibus
Banopertinentiis
, Principi, ip/örum.
Comiti ,fèuAuc'ì'oritate Regia ecernens,ut
non y[iceat alicui hominum, cuilibet Minißrorum rio/horum
lip/21m Ecole/iam, /ive Archiepüopumlfipßus, de prœfata donatione mole/fare, inguiea
tare, minuere, vel defraudare. Quicum ue vero Ízujusmeœ donationis paginam viola*
re prœ/ùmp/èrit ,Imm Omnipotentia` D I, 8 Regìam indi nationem incurrat , 8 ip/ä
donatio nihilominusjùum robar obtineat. Data per manum âarnabœ Aulœ Regiœ Cani
cellarii,in prag/èntia Lucœ Arckiepijèopi, 8 Arpa: Вал! ‚ 8 alz'orum Principum. Annd
Incarnationis Chri/li, пуд. ‚ _ _ _ _
De Jadra dìflìcultaa ed, cui nempe paruît? Ereâio Sedis hujus ad Archiepìfcopaleni
dignitatem , quod anno 1145. evenït, res tanta non ей ‚ cum hoc GaudiiArchîepifcopi Spahn
tenfîs confenfu evenìíl'e credendum fit; dum Sedes Apoflolìca', jura cujusvis illœfa cuperet,
Gaudiusgue Primatialem fuam dígnîtatem, hac elevationejadrenfîs Sedis amplìñcaverît ,
\ obfervante hoc ipfum , Doéììllìmo Farlato. Sed quia in Tabulis SS; Cofmœ & Damianì,apud
ваты: exprimeretur: Anno “46. Indic'îione nona, tempore >Petri POLDucis Ven. 8
Lampridii Jadren/is Arc/ziepi/èopi 8 Petri Comiti.;` &c. Argui poÍTet,Jadram fub Geyfa.
Il. Venetorum poteilatis Рите. Verum haec ,nec Th. Arch. c.- 20. necipfe Dandulus ferîberetg
qui unice Proteä'ionis memÈnît, сит de Salona, S alatum foret translata Metropolir,
eamgue 8 Tragurium, Sehenicurn, 8 5111712 alia' оса Стоите, Hungarica rabies occa
рама; _ladra cum In/ùlanis urb/'bus /ù Ducali proteéïlone manentibus , grasz inter ip«
fà@ Gvitates e/ìorta фил/50. Tunc Lamprzdius adrœ .Epi/èopus, Ducis pra/12110 ‚. a5
Ana/lujo Papa, ut Jadren/is Ecole/ía Metropolis, Palliatd de cartero foret,privilegluni
дымил, ìlligueJn/ùlarum Cathedrales Ecole/ias, Romanœ Eccleßœ ooedientesR/ùbjecit.
Dand.l.c;.c. 14lpart.1 2.teßeFarlati. Ultima Verba rellexîonem merentur. Sed explicatxo huc non
rtînet, Verum cum fïnt НЮ. Есс1. îdeo : Preces, comendatioque eatenus Venetîarum Ducis, pro
ämprîdio, fuhjeéIîonemJadrœ Venetis, eo minus evincunt , quod ejusmodî preces, nunc e4
tíam impetrarî folent, poñ'untque; pro elargìenda quapïam , Sedis Apoflolîcœ Gratïa , quin
Iegîtîme Concludatur, oratorem fubditum ejus efl'e, gui commendat, fefeque înterponit. In
cafu autem prœfentî ‚ей luculentum, ex eodem Dan ulo, ita fcrìbente: Anno Dominz 1 154.
Papœ Adriani primo , Henricus Паланга Patriarcha , Ducis Ízortatu, Romam prope
rans , approbationern Patriarchalis Sedis in Grado, 81118 Primatus /ù ra Латыши?
Archiepifco um , 8 ejusSszraganeos ab Hadriano obtinuit; шлем opnlus anti uw
temporibus cnetorum Duci obtemperabat; ita Clerus eorumPatriarc/zœparzter оЬеЕ zret.
r r я go
“160 Notitiœ Prœliminares Pannonz'œ Veterìs'Periodus III.
Ego prœtermitto illam aequivocationem Danduli: ut/icut¿ao/aulas; tacendo : quis illcpopulus Ё
At Ii]adrenfeminte11igìt,ipfe fatetur: antiguis tempori us VenetorumDuci, obtemperabat,
ig'tur teßimonioDanduli, & Interprœtis priorum fuorum : lladra cum ln/îilanisUrbibus,fulv
ucaliproteêïione manentibus Item :DucisPrœ/idio &c.tunc, five fubGeyfa II. añis x 145.
item 1 154.. & 1 155. ac fequentibus,Jadra cum Infulis,fub potefiateVenetorum non fuerat. Scrip
tores Venetie, hoc ipfum fuiß'ecaufam volunt ,utJadrenfes ad Hungnros cleficercnt. Miror`, 11
eorum fuerunt fubditi , quid fuit ? ut iniquam Ecclefiœ fuae cenfuerint fubjeclionem, hujufque ele
vationem ad Archiepifcopatum. Jadrenjès periniquo animo (verba Гипс Farlati) tulerunt EL“
cle/iamjìiam in ditionem redigi PatriarcÍzœ Gradenßs: ia' uod eorurn animos a Vene«
tis alienavit, 8 a5 Imperio Venetorum jœpius deficiendi initium è' cau/am prœlmit (Quo`
modo initium praebuit, dum Dandulus a Farlati citatus ait: antiquis temporibus Venctorum
Duci obtemperabat) cum autem diu, multumgue reluc'ì'arifuifenr , Их tandem adduci o«
tuêre , ut jìium Arclziepifèopum, eidem Patriarchœßibeßè paterentur, Sed /zœc a ias.
Prœmifla referre credidlmus, ad intelligendas œquivocationes, quae cx eodem Dandulo, funt
dilucidatze, ut fcrupulum nemini facere debeant , 11 legatur, Риг/10720 Ducis` Venetorum,
Jadrenfem Sedern,
dram fui fuiÍTe ad Archiepifcopalem
juris, fuifl'e elevatam.
atque a Geyfa &Hungariae Sed neque putes eruditë
Regno vîndependentem. EnimveroLeélor, ja.
ex Far
lato, Thoma item Archid. cap. zo. coníìat, dum de Lampridio adJadrenfem Sedem promo
vendo ageretur, Comîtis tumJadrae Petrana; live Petri, favorìbus Lampridium fuiffe ele.
6111111, obtinuiíïeque Pallium. Idem vero Petrana , quod Hungariae Regi fubjecìus fuerit,
(сдаеш- monumentum Tom. 3.p¢g. 185. арий Cl. Farlati, ubi: Аппо D. lV. _IE/ii Chri/h'
no'4. Indie?. XII. Temperibus ita/gue Domini' Stephani Regis I-Iungariœ , è’ Ampudii e
jus Bani. Nos denigue Petrus, El Gratia Solonitanœ Eccle/iœ Archiepifcopus &c.
ibi legenda, ubi: ante Albezi/izm,guitunc temporis in loco Bani erat ~ ric prœdic'îus
.Alben/‘us vi/Zz ratione Pre/Zahlum nobis Bogdaniìum дед/21; deinde Step/zarzusfrater
Cïppœ , locofratris jiu' venit cum Petrana Comite, ui гипс temporis/ìib Rege Ungari.
eo erat, f5’ mifèrat illum Banus cum fratrejůo in i/lis partibus — - ас infra - Нос ergo
nos audientes, гадит prœnominatus Step/:anus ,frater Bani cum Petr-ana Comiteju'
dicaverunt , nos co/gßrmavimusözc. Profeéìo liquet hinc, anno 1 145. & feq'uentibus, five
Geyfa II. vivente ,Jadram, & Comitem hujus Petrana, nequaquam Venetis paruiffe, Verum
Petrana Comite ь gui tune temporisful» Regs Ungarico erat, & quidem a Bano depen.
dens, ut contextus evinccret. Ita ue in {labili ñrmoque PoeríTox-io Dalmatiœ ‚ Geyfa quo~
quo fuerat. Firmantur ifia , .Ab/21 onis Hungarì in Archiepifcopum Spalatenfem , poli Gau.
dii ‚ live refignationem , live privationem , eleéìione. Нас de re legendi Archid. Spal. ac Раг—
1ас115 Тот. 3. Ех Ab/òlonis hujus epiliola ad Spalatenfes, apud Fai-lati Tom. 3. pag, 180.
condifçimus: caufam, qua: erat Abfaloni , cum Mercurio Comite, in Regio auditoria fuiíï'e
agitatam in Hungaria, 2. Vivente Geyfa , pro more Dalmatiœ Croatiaeque fuifi'e Ducem
Geiiam alterum, lilium Regis. Et fub hoc Banum, fcribit enim : „ Scitis enim in prœfentia
‚, veflra, quam Coram Legato Regis,qualiter Mercurius Comes, contra Dominum, quam in
„ nos infanivit; idcirco quia juíìitiam meam quaerebam, relatum eli hoc Regi, quam Duci
„ & totiRegno. Uncle valde indignatibfuerunt ; & quia ego in praefentia Regis fui interroî
„ gatus ,vo u1t,nol_mt, oportmt me dicere. At tum tantum rogavi Regem,quam Duccm,
„ 311011 condonaverit Iibl, & cum gratia circa Regem moratur,&cum honore Spalatum rc
„ ibit ~ ~ HocI Rex &Banus audientes majores grates vobis referent. Quod 11 поп fece.
„ ritis,nos quidem per gratiam Regis, quam Ducis in Dalmachiaerimus ь - Nos verò cum
„ coníilio Regis &,Ducis mittimus inter vosjoannem Comitem nofìrum &c. „ Quare Gei
zae Ducis, ut fupra fumus commentati, hinc quoque memoria iirmatur, cum fcripta fit e i
ñola circa 1 160. nifi velis, Geyza Duce mortuo , Stephanum illi fuccellill'e ,poli annum 1 1 P8
.Anno 1 14.8. Ве1а five Belus erat Banus evincentibus monumentis. Credo hunc fuiflè Geŕsíä;
Avunculum. Arpa Banus erat Croatiae, ut fuperiora tefiantur monumenta. Quœ bella Ge _
fa II. geflit? c_um non Íitinfiitutî nofìri , Annal. Parte I. Cl. Pray, videndum. Addimus tabl/1
tum , videri nobis verofimile admodum , Borichium quacumque demum occafione & modo
110 fub Geyfa transegill'e: ut praetenfione fua ad Coronam Hun arias cella, jure item in Ra’.
mam, dominia quœdam aRege collata acceperit, cum Banatus Ilegni Sclavonia@ honore. E
quidem infra Hill. Zagr. pag. 76. Boricio Bano exprimitur. In notitiis autem Ecol. Quin
que-Eccleßen/ÃY exhibemus Beke IV. fententiam ‚ anno 1259. feria quinta pofi Fefìum S Mi
chaelis Albae latam ,in favorem PhilippiÈpifcopi Zagrabienfis, ubi: Quod cum Venerabi
lis Pater PÍzili pus Epi/copas Zagrabienßs dilec7us Üßdelis rio/ler, fìiper terra SMI”.
tini, сапа/ат erich Bani, aPauloßlio condom Boric/z Bani , Coram Nobis trac'i'usfui]-1
jèt
Sclav. Croatßalmat. ful:Ducibus Regibu'squé Hungariœ. 161"
jêt in сан/ат ‚ idem Paulus prœiliéîam terram , utpote Ízœreditariamßlai cum тат
fç/litui pQ/lulavit &c. Arguimus hinc Borichium , dominia in Hungaria accepilie, tenuiíleà ‘
que. Neque in fententia , haec Paulum non probâlle afferitur, fed in pœnam falfifìcatarum
uarumdam Belae IV. litterarum, terra S. Martini aufïertur aPaulo , adjîciturque Epifcopo:
‚‚ In ipfa inûantiajudicii ( itain fententionalibus) prœdicius Paulus depraehenfus eli N ofirae
’a Regias litteras falfaviffe. Cum igitur etfi aliquid juris in prœdiéia terra S. Martini рт—
9,
fatus Paulus haberet, praeter vitium compertœ fallitatis, ipfa terra S. Martini, _Íicuti &aa
,à lia bona fua, ad noliras manus elfent merito devolvenda, Nos deliberato omnium Baro-~
9’ num nofirorum, qui tunc aderant confilio, prœdiétum Zagrabienfem Epifcopum ‚ fuper
9,
ipfa terra S.Martini, ab impetitione ipfius Pauli,f& Omnium, qui nomine, jure, feu occa
„ lione iplius Pauli, ipfum impeterent, vel impetere polTentJententionaliter duximus abfol
„ vendumt Adjudicantes eidem Epifeopo ‚ & pro eadem fummapprœdiéiam terrain S. Marti#
„ ni perpetuo & pacificè pollidendam &c. Y A _
Apud PrayAnnal. Par. I. pag. 14.5, male alleritur: pleraque Dalmatian фриз, gilt ab
Venetis ad Hungaros пап/Мг &c. dum ex anterioribus conllat ,Venetis , fub Geyfà in Dali
maria nil fuifl'e. Titulus vero Conradi Comitis Dachovienfis, qui legitur: CÍzunradus de
.Dac/taufe Dux Croaciœ Dalmatiœgue ex varia Scriptorum acceptione Croatia!` Dalmatiœ
que procellit. Rem hanc ab aliis illufìrandam fpero, mihi enim privato homini,ea non eli.
librorum copia , ut decidere queam. Ex Chronico Andreœ Presbyteri Ratisbonenfis condifco.
Fridericum I. Imp. multa‘innovâllè priora, & Marchionatum Auflriœ, in Ducatu'm elevâlfe,
an.1 156.tefle Dipl )mate Friderici,'ab Andrea exhibito. De Conrado hoc, ita babetAndreasì Anâ
no Domini MCLXIV. Gebhardus de Purkltaujên obiit. Ех tune Duces Bavariœ ca..
/lrum Purcklzau/en pofederunt. Tune temporìs C'onradusk Croatiœ atque Dalmatiœ'
Dux, natione Noricus ,a'e ca/Zro Dac/Law oriumlus, apud Pergamu'mfinem vivendi fe
cit, eiusgue corpus in terramfuam deportatum, in Mona/lerio òclzyren e/lfèpultum. Си.
jus liberalitas , 8 in multis probata perzculis animi magnitudo тети, utfùbtrac'ì'us ex
Ízac luce, memoria illius longo tempore apud po/leros non deleatur. Laurent. de Mona@
cis lib. 7. pag. 122. In Vitali Michaele Duce fatetur: FriJericus Primus aa'kœret Oc'i'avia»A
no antipapœ ~ dum Venetœ eidem (ветре Alexandro 111.) etiam unanimiter adhœrent,
Imperator contra fœalus (idem D.Laurent, pag. 5f). refert . a Friderico Primoldata Venetia
privilegia, apud Venetias in Palatio Ducis XVI.,Kalend. Septemb. praefentibus Patriarchis A4
uilejenfi &Gradenfi anno Domini 1 197. per Privilegium datum apud cafirum `lolian'nis, О—
ótavo Idusjunii ) Venetos pro ho/libus Ítabens,jubet гагат/Еде: invadi, штифт, Ve=
ronenfês, Ferarienjës, 8 Paduanifùb dolo intercipi'unt ca/lrum Capitisudggeris. Itas
que dum idem D. de Monacis fateretur , Patriarcham Aquilejenfem fuillè cum Imperatore an-i
tipapìílam, puto ego Conradum hunc Dachauienfem, fubmilfum fuille adverqu Venetos,h_inc
quia apud Pray Annal. Par. I. D.Lude\vig haberet, Ducem eum fuifl'e creaturn Maranza, .
quœ olim erat fubjuriaziiéìione Epifcopi Croatenlis ,Ticulum hunc: Dux Croatia Dalmazia#
ue a Conrado fuifle alTumptum , aut etiam eidem ab Imperatore conceffum. In Pergamo
enim, anno 1 164.- fide Andreae Presbyteri obiit. Hac vero шаге, ad obtendendum jus Dalmaa
tiœ, caufa maris Adriatici, ob ejus utilitatcm, atque ad terrarn Sanéiam fœpius progreñ'um , h
Dalmatiam extendebant,Imperator uterque,Veneti, ac Vicini alii, ut Dalmatiae nomine, нач
vis marítima cenferi debere, prœtenderetur. Quod combinatio Scriptorum evinceret. go
deConrado aliud monere nefcio. Hoc fcio, his iplis temporibus, Duces Croatiœ Dalmatiaeà
ne fuill'e, ut fupl'a Geyza Dux , & infra Stephanus. Banos item; Dalmatiamque cum lCroa-~
tia &Sclavonia , Reges Hungariœ pro fuis Dominis habuiffe, utfuperiora tellarentur. Neque.'
Duels Conradi, in Dalmatia Croatiaque repertum adhuc elfe , ullum monumentum. Quare
Conradus prteterTitulum, in Croatia Dalmatiaque nil juris potefiatisque habuit. I Neque in
ullo DiplomateRegum Hungariae, Titulus ille Conrado datusa itusque fuiÍIe, eruitur. Hind
fenfu то, Hill. Zagr. pag. 78. ell accipiendus; nequeenimibia iud pofuimus, ac quod lub под
mine Ducis: Croatiae Dalmatiaeque inveniatur, & legatur. Qua ratione? nequaquam tum
examinantes ,ut fiudiose omittentes talia, quibusCivilis hifloriaillußretur. D. Lauf. deMo-
nacis pag. 128. Friderici Imp. tertiogenitum iilium ait Oc'îonem Conradum. Huncpugnáll'e
contra Papam Alexandrum III. & aVenetis Papa.' defenforibus, ca tum fuiÍTe, IIn cujus vi-`
élzoriœ memoriam , Pontifex Duci annulum porrexìt dicens: Te/i i Dux, tuosgue .Sitcoej/'o~
res volumus/ïn ulis annis annulo mare defponfìzre, /icut vir ßibieéïam /ibi de/pon/at и
xorem, quia a infdiationibus meis mare taliter quieta/li. Narrat deinde Ocionem гита
dimiíl'um e captivitate , conditione illa,ut concordiam procuret , quod & fafium, cum Im6
регат-За Friderici ea fubjeéìione, ut in Foro Veneto , Imperator fpeéìante diverfarum genrium
' s s шиш
Шаг. Baltliajàris Kerdèlic/x.
16: Notîtíœ Prœlimìnares Pannom'œ Veterìs Períodus Ш
multitudine, ante D, Papam cum omni bumilitate & devotione Hexis genibus iterum & ite#
rum provolutus , pedes iplius ofcularetur , ita: utquoties ad I). Papa! pedes defcendensfe 1111
militer inclinaret Imperator, toties Te DEum laudamus, univerfusClerus & populus voce
maxima proclamaret. Si hœc vera funt, quod non examinamus, Conradi Titulos facilius
explicaremus.
vis hzec doétioresSedAndreas
examinent. Presbyter Conradum, natione
i Noricum fuill'e fcribit. At qua»
VIII. Thuroczio tefle,Geyfà II. pridie Kalen. Junii obiit, anno 1161. Firmatur hoc
di lomate inferius legendo. Quœ fuerat pro Corona diffenfio, notum eûe Scriptoribus. Ste
pfanus Patri (accedere voluit, fed a Patruis Ladislao atqueStep/zano, obices habuit. Fri
dericus Imperator, tot rebus in Italia im licitus, fefe his nofìratihus rebus immifcuill'e non
legitur illico , five Geyfa mortuo. Quœ his de rebus, a Cl. Pray, aliisque fcribuntur , non
deferibimus. Videantur apud Scriptores. Sententia mea, difcordiae ißœ, necdum 11115 funt
illufitatzr, Combinatione monumentorum quœ in lucem prodierunt, Scriptorum item; mea
opinio fequens efi, quae 11 doétis , eruditisque viris non probetur ,earn emendari illufìrarique
expeto, futurus hercle difcipulus, quisquis , rerum harum confufarum, veritatem demon
Rraverit. Itaque puto ego , monqueyfa, 111111111 ejus Stephanum, fautoribus caruiffe. At
que electionis liberœ occafionem naëìos, hujus fludiofiores evafilTe. Hinc quamvis Niceta Cho
niate telle, caufa fervandœ libertatis( ne videlicet ob affinitatem Stephani cum Manuele Imp.
qualitercumque fubjefìum Gra-cis reddi valeat Regnum) а Stephano, Geyfœ fratre , abhor
ruerint; tamen five vi armorum , five promillionibus Manuelis, eo defcendiffe videntur, ut
ab exemplo anteriori ,Salomonis videlicet tempore, quô, intra eum , Geyfam & Ladislaum
faéta fuit Regni partitio, nunc quoque, inter tres prœtendentes partiretur, Stephanum пеш
pe Geyfœ lilium , hujusque patruos Lad islaum ‚‚& Stephanum. Itaque Croatia Dalmatiaque
Stephano Осу/2211120 obtigit, cum titulo Regis , quoque Hungariœ: Ladislao Hungaria,
Step/lana Manuelis allini,Sclavonia , Bofnia , Cum parte Hungarian inferioris, Uterqueeti
am horum, Regios fervaret Titulos, & Uramz', Cinnamo telle, five Dominus ncyler ab Hun
garis appellaretur. Opinari hœc ,monumental nos faciunt. Enimvero de Stcphano Belœ IL
Regis 11110, infra Hifìor. Zagr. pag. 76.perhibet diploma,anno 1163.11Ь1‚ primo anno Reg
nißá,eum defcriptis partibusimperâll'e. Ubi dum aliorum Epifcoporum non effet mentio,
ac Archiepifcopi Bacfieníis , Epifcoporum item, Quinque~Ecclefien 115, Varadienfis, Chanadieœ
115, Zagrabienlis, Comitum item ibi legendorum , cum clara exprœñione: Coram Principi
bus Ragni , confequens eß, hos fuiRegni fuili'e Principes , &jurisdic'lionem Regni fui, in 111
1110ас15 metiendisquc abinde limitìbus, fuiÍTe inclufam. Refiduum fratris fui Ladislai II. elï'e
debuiÍTe concludimus. Ladislai hujus, nullum adhuc monumentum in lucem prodiilfe remi~
nifcimur, illius nihilominus Regnum, Scriptores tefìantur, quamvis de anno & morte ejus
differant. Step/mno Geyfae 11110 Dalmatiam Croatiamque obtigiíTe , deducimus,ex diploma
te illius, anni aequè 1 163. fequente, apud Farl. Tom. 3. pag. 184, „ In Nomine Sanctœ,&
„ Individuare Unitatis. Ego Stephanus Domini chisGeyzas 1111115, DEI Gratia, Hungariœ,
„ Dalmatiae , Chroatiae, Ramœque Rex, una cum Domina Regina Matre mea, & Principi
,‚"
„' bus meis, confirmo
fubjeótionem, quam B. Domnio
fecit , &Pater
illußris tibi Petro Archiepifco
nofier, о ñdeli 1101110
omnibus lÈpifcopis prœœptionem
per Dalmatiam 0011111&
‚‚ rutis, & 'omnes Parochias, quas Prœdecelfores tui tenuerunt, & maxime Parochiam Cor
„ baviœ, Barani , Plafi , &Vallis Vinariae ( vulgo hodie Vinodol)ModruÍl`œ , Novigradi, Са‹
„ pellam etiam S.Stephani , & S. Моу11 de Salona , cum omnibus ad eas pertinentibus,quas
„ pater nofier Rex Geyfa conceflit eidem Eccleliœ S. Domniifauétoritate Regia confirma
‚_-- mus , prafcipientes: ut non liceat alicui hominum, Bano, Principi, Comiti , five cuilibet
‚4 М1п1111'ог11т 11011101‘11111, ipfam Ecclefiam , five Archiepifçopum ipfius , dè prœfata fubje
„ étione, & prœceptione faéia Epifcopis , five de prœdiélís rebus moleßare, inquietare, minu
„ ere, vel defraudare. Quicumque vero hujus nofìrœ confirmationis paginam violare pra»
„" fumpferit, iram Omnipotentis DEI, & nofl'ram indignationem incurrat , paterna (101111110
,‚' ne & prœc/eptione, confirmatione quoque noßra nihilominus fuum roburobtinentibus. Паи
„` tum per manum Stephanì Cancellarii, & Dominœ Regînœ Capellani, in Parochia tituli;
„ in prœfentia Epifcoporum Rodani Nonen. Lampridii Scardonen. & Dede Chroatien. in
„ praefentia Comitum Martini Spalatenfis, & Gregorii Sclovoniœ 11111, & Cotromani; Se«
ч .o
cundo anno Regni Nofìri , anno Incarnationis Chrifii , Millefimo , Centefimo , Sexagefimo
„ Tertio. „ Horum combinatio,memoratam fupra divifionis fecutœ opinionem meam ,ane
mine quidem fcriptam haftenus, caufavit. Superius Stephanus Bela@ ILfilius, fuiRegniPl-în.
cipes exprimit; hic quoque Stephanus Geyfœ II. 1111115, сит Domina Regina maire mea
inquit,& Principibus meis, uterque fuos Epifcopos, cum Archiepifcopo exprimit. Шеи
' ‘ que
Sclav. Croat. Dalmatjìib 'Ducsz RegiZusgue Hangariœ. 16'3
que t'acet,Strigonienfem , & Epifcopos Hungariœ , quos ideocredimus ad Ladislaum pertinu~
iffe. Annum 1163. Regni fui vocat primum, Stephanus ille, ille fecundo anno Regni Nollri
exprimit,amorte videlicet Ge fas patris fui. Cœterum ех diplomate hoc, mirificè firman
tur, quœ fuperius fcripfimus, Sclavoniam nempe , a Croatia difiingui, & Modrufliam , Con
baviam , Vinodoll , Novi Croatiœ eÍTe, Zagrabiam , & quœ ad Modrulliam funt aut malis di
cere, а Modruflia verfus Orientem , Sclavoniam effe, fuiffeque ita ab olim habitam.
Diploma Гири pa . 160. indicatum & apud Рад-Драг. 185. legendum , evincit Stephaà
num Geyfœ lilium, Daimatiam Croatiam ue anno 1164. pofl'ediíTe dum Petrus Archiepifco-v
pus Spalatenfisy orditur: Аппо DJV. J ДОМЕ/22 „64.1ш1161‘. XII. temporibus Domini.
Stephani Regis HungariœJìlii бег/[аз Regis, Ü Ат ucla' ejus Bam'. Combinatione е—
tiam horum obferva erudite Lèétor, 1n diplomate hoc, udium,quem puto anofìris Ош
pudinum fcribi, Banum exprimi, in alterius vero Stephani diplomate, Borìcio Bano legi.
Hinc dignitates , five Baronatus Regni, fuifl'e a quovis obfervatas. Sane quae fit rerum fub
tribus his Regibus geßarum obfcuritas , non ей ut deploremus. At non folum obfcura Гипс
quœvis,at admodum variant._ Hi enim Ladislaum intra annum 1164. mortuum volunt , hi
refignáffe : Verum cui? &qualiter? tacent : hi eundem vixiÍTe ad annum 1172.»volunt. Mi
hi combinatione Scriptorum , continuâíTe civilia bella , ad Belam ufque III, videntur. Quam~
vis enim anno 1164.. Petrus Archiepifc. Spatatenfis exprimat; Temporibas Dni Ste Ízanz'
Regis Hungariœ, haud attamen Stephanus fuit tum in Dalmatia , quod apud Pray,¿;ntin;
Cofmœ Pragen. fcriberet ad an. 1 164. Vladislaus Rex ( videlicet Bohemiœ) terram Нило
rum in'travz't, Regem Grœcorum ex ea perturbavit( puto Stephanum 1V. deíignari) Un-v
garorum Optimates paczjïcavit. Apud eundem Pray, Chronicon incerti authoris ad an
1 164. narrat з diñ'entientibus inter feGeyfasfratribuS ,& ñlio ejus. FiliumGeyfœ , Impera
torem Fridericum, datis quinque millibus Marcarum fuœ parti adjunxiffe. Proinde anno
1 164. Stephanus in Dalmatia vix fuerit. Interim anno eodem , nefcio quas, Spalatenfes palli.
fuêre adverfitates, quas colligere ей ех Epifìola Alexandri Papœ apud Farl. Tom. 3. pag.
186. quin ex tenoribus epiůolœfubdubito ,an non Dalmatœ quœíiverint, femet in Papœ clien
tellam fubjicere; pro more tamen Referiptorum , res obfcura ей. Petrus Archiepifcop.Spa~
latenfis, quia in Hungariam progreffus fuiffe, circa annum I 165. fcriberetur, Albœque Regaò
li fepultus 1166. ad Regeln Stephanum indubie iverit, qui tum ,pro Ladislao quoque ibi Regi
num tenuerit, ~ _
Profedo fundamento omni caret, & cum circúmßantiis horum temporum, conciliari ne
quit, quod рой Dandulum , Scriptores Veneti dicunt: Regem Stephanum cum exercitu ad
marítimas veniffe partes , & Dalmatinos attraxilïeßpalatum nempe,Tragurium,Sebenicum,
pluraque alia loca, largiñuis Privilegiis obtìnuiflè. Vix etiam fubfiílere poffunt, nuptiae
Шаг ,quas Dandulus refert,a Stephano Rege faëtas , intra Leonardum Comitem Auxereníil
um , cum {Ша Ducis Defœ , & Nicolaum Comitem Arbeníium, cum Maria, filia Ladislai рад
trui fui. Prœterquam enim quod Ladislaum cœlibem vixiÍTe, fit cŕedibiliu's g tamen ob Со
ronœ difcrimën,quod fuit intra Ladislauxn & Stephanum ‚ vixnuptiaé Ша, йе Ladislai яма,
tractari aStephano potuêre. Qnare Doétillimue Farlatus jure merito, tam Vcnetos, quam
& Ьогиш deferiptores Hungaros rcjicit, dicens: Idem Scriptores Hungarìciconßrmant, под
mila' non probatur, neque fît verqßmile ; Ex quo enim Ízœ urbes/ub Imperium Be œ II.
Regis Hungarorum redìmrrantL »à in eorumdemjìde ac pote/late manjèrunt, [фиг ad
annum fere Seftuage/ïmum Ízujus Sœculi, ut privilegia Regum ngarzœ Bellœ II, Ö’
Ste Ízani III. zisdem Cívitatz'bus conce a demordírant; quorum po/iremum Stephanus*
111.1)Sibenìcenßbus ¿ledit anno 1167. ec vero Venetis/èdНалет-2.9, Emmanuel Orien
tis Imperator Шаг urbes* ademit, utfùo loco (достиг. Stephanus ergo Spalatì, Tra
gurii, »Sibenicì dominatum ,non Venetis егершт recuperavit,_/èd аЬ avo 8parente tra-Y
ditum retinuit , ac deinde ademptumßbi ab Emmanuele, amijit. Quare fub Stephano
quoque Rege Dalmatia ut juris legitimi Coronœ Sacrée, fub pofl'ell'orio manfit Regni Hungariœ.
Sed fi quae fuerunt molimina , in Regum Hungariœ difcordiis , Pro obtinenda. Dalmatla, ea.
otius Romœ effent attribuenda. Equidem mortuo Petro Spalatenfi Archiepifcopo in Hunga
ria , Albertus Cardinalis de Ilford, ut cap, z'o. Thorn, Archid. legationis titulo Spalati fe
dens, effecerat utin Archiepifcopum Spalatenfem eligeretur, quo tamen non admiÍTo, non fo
lurn a. Spalate'nfibus, petitum fuit; dari Íibi ab Alexandro Archìepifcopum, quem etiam ас
ce runt Gerardum nomine; fed temporalis etiamjurisdiäio a Papa exercebatur. Profeéio te
Ris eflThom.Archid. Quod rogatus a Spalatenfibus Gerardus: ut ad Urbem Regìampra
fici/Etens,ßdem Apro jé, ё’ pro Cil/¿bus Imperatorzœ Cel/ìtudz'ni jureiurandojírmaret; Я?!
сит nulle: ауте/сете prœter mandatum Papale ad .Alexandrum Papam/è contulzt,
' о s и реки:
‘164 Notitie? Prœliminares Pannonìœ Veteris°Perìoilus III
I.pie-tens a5 e0 conßlium, quid [Берег/ада Iltijusmodi ЛЬЕforet agendum. _ Dominus` „его
Papa , indebita’ moleßationz compatzens ,prœfecit eum Eccleßœ Szpontinœ, reten
ta ninilominus admini/iratione .Eccle/ìœ Spalatinœ. Gerardus exigera potins debebat,
mandatum Regis Hungariœ ,atque ad hunc pro confilio ac mandatis recurrere. 'Anno 1168.
Idem Alexander monet Gerardum in epifîola apud Farl. ut in exaéìionibus, ita omnia videat,
tanquam non videat, & in fimplicitate dillimulet , quae alias efTent durius requirenda , confu~
lens hortansque: ut in prie/èntiarum Берёза/едем, /iatum terra , 8 9иа1й‘а!е&‚8 то.
res` hominumplenius cognojèereßudeas, paulatim галопе: Eccleßœ таз, diligenter
inguiras ~ nobis conjitlenter/îgnißces. Anno 1169. idem Papa, per epifìolam, ad Gerar.
dum , quem Legatum Sedis Apolîolicœ fcribït , mandat , ut Sibenicenfes cogat , ad fatisfacien
dum pro furto eommiÍToJilio Bonumiri de Siponto,inquiens: tum ex Qfïzcii nq/lri debito ,
tum etiam con/ideratione devotionis, uam circa nosjpecialiter gerit. Mirum ей: Bonu
mirum in materia hac refiitutionis, ad apam recurrill'e, fi Dalmatas fubjeéiionem quandam
non fuill'ent teltati. Dubitari nequit, ех monumentis apud Farlatum &Lucium , ab hoc tem
pore plurima ‚ 51111511161101118 merœ temporalìs, in Dalmatia , per Legatos Pontificios („тешь
pofita. ` DS.Laurent. de Monacis , uti fumma Venetorum in Alexandrum promerita, fed fine -
Cronologia & ordine narrat; ita & Alexandri in Venetos favores. Reliquos inter,lib. 7.p .
122. Нос tempore in Arben/z' Civitate, repertum e/l, Ducale Privilegium, bulla plumbea
communitum fùb ordine 8 conditione eligendi Comitis` Arbi. Alexander igitur Тент:
illam non de novo солгать/её coryírmavit. Quid per illam intelligatur, an nempe Аг
Ьат ï vel Bullam? nefcio. Quidquid dicatur, Рарае quandam potefìatem in Dalmatiam ag
noviíl'e videntur Veneta@ , dum ab eo five concellionem, live confirmationem acceperunt ‚Пи—
calis uidem Privilegii. Lucius lib. 3. cap. XI. pag. mihi 136. exhibet Privilegium illud ,quod
confe um exponîtur anno 1166. Indift. 14.. IV. Kalend.]ul. Quo anno Dalmatia parebat
Stephano Regi Hungariœ, uti fuperiora demonßrant. Quare quid de privilegio illo? faëto
item Venetorum, quam & fubfequa ab Alexandro confirmatione cenfendum fit? Leétor де—
termines.
Emmanuelem Imperatorem refìituendo ad antiquum fplendorem Romano Imperio, per'
quam Ruduiffe, fatentur omnes, mediaque quœfivill'e ad finem , fatis apparet. ex bellîs fuis,
terra marique gefìis. Quod Hungariam attinet, Cinnamo , Niceta,aliísque tefìibus( quos le
ge lis) videtur banc Stephano III. permifií'fe lege ea : ut Bela frater Stephanî Íibi tradere~
tur,cum Bofnia & Croatia, ut portione hœreditaria Bela'. Dalmatia traél'atui buie inclufa.
non fuerit, cum Stephanus Sibenîcenfibus elargîtus fit anno 1167. Privilegia, Lucio еейе.
Quare cum Emanuel Adriatici dominiumrecuperare tentâl'fet, ac сейе Dandulo: Anconi
Zani Emmanueli obedientes, [Venetos ut/ibi œmulos habuerint, Stephano Веге Ungarittl ,
claiTe non provifo, Dalmatia Emanueli fe dcdidit, ut videre ей ех сар. во. Th. Archid. Qui
relata Gerarfii inArchiepifcopum Spalatenfem eleétione, ait: eo tempore Spaletenjës 8 го—
ta pene Dalmatia/ùbjeceruntjë Corytantinopolitano Imperio. Et dum non diceret ап—
n0,fed tempore puto ego, circa 1171. hoc evenill'e. Opinionem banc evincente membrana
a ud Lucium lib. 3. сар. 9. In Nomine Занёс: 8 Individuœ Trinitatis ,anno „71.11:
dIic'Íione vero 3. Sub tempore Мадпфсё1трегагогёг [Vo/fri Manulzeli. In Civitate noßra
.Spalatina 8 in toto Regno Dalmatiœ 8 C'Ízroatiœ Imperante Cordlantino »Seba/Zo. In.
Sea'e guar ne B. Domnl'z re/idente Gerardo VemArclziepi/èopo &с. Relles Dux ille Cro
atarum , е quo cap. 21.Thom. Archid. Quis,& cujus partis fuerit 2 nefcio. CrederemChul`
mise Ducem fuiíl'e, quod hac œtate Sclavone Duces , in oris illis deducantur. Ех ер1йо1а А—
lexandri apud Farlati, Anno 11711. fcripta , qua Clerum immunitat a contribuendo , quando
ad Imperatorem Confiantinopolitanum , vel Regem Ungariae Archiepifcopus eÍl'et iturus: I
tem ibidem Gerardi,anno eodem, qua innuit, fe fuill'e monitum , ut revertatur, aitque {ered
diturum, Si: Comes cum univer/ò populo a majoriu/Que ad minorern ,prœter manualem
ń'tlemjam
bona file,datant, juramentaßiperSanéYa
8fine aliguo .El/ange ia/òlito
malo Ingenio defendantvnos, morenQ/lra,
8 omnia fecerint8 aliguam
quodiniu~
ip/i
riam perpeti pro eorum ред: поп permittant , nec cogant nos, nec cogí [папе ad С'от
jtantinopolztanum Imperatorem, aut alzln &c. Videtur mihi , utrumque hoc indicare,
Dal. Clerum fluétuâfï'e., quas in illis motibus fequeretur partes ,nec propendifí'e ad Conllanti
nopolitanos. Hoc facile motivum fuerit Alexandro, ut translato Gerardoad Sedem Siponti«
nam, adminiíiratio Spalatenfis eidem relinqueretur. Credo ’ ego Emanuelem , vi, belloque
aperto Hungaros pro Dalmatia irritate noluiÍTe, ne eos а Ве1а averteret, fed largitionibus,
benevolencia (utThOm- ArChld.Cap. 22.) Dalmatas [ibi devinxill'e, ut fponte ad Emanuelem
tranlìverint.
IX.
_ Éclav.Öroat.DaÍniaŕ. Ducibus Regißusgue _mL
1X. Anno 1172. mortuis tribus memoratis Hungariae Regibus, Bela lll. fraœr Geyfa;
fuccellit, Regnumque adiit 1 173. Occañone hac: Croatia Dalmatiaque penes Emanuelem re'
lióla funt,haùd башен сена, dum Emanuele' mortuo, Dalmatia Croatiaque rediit ad Belam',
Sacramve RegniCoi-onam; Milla ego,lquœvis facîo', quae fub Emanuelis , Dalmatiœ Croatiàë
que pofl'efforio, aéta ibi _funt, dum Hißoriam Dalmatiœ fcribendam non fufeepi.I Moneo Ia
Sclavoniam fub paétisillis, intra Emanuelem Imp. &Regem Bèlam III. comprœhenfam 11011
fuiile, demonflrante hoc ,privilegio 11111. Zagr. pag, 78. anni 1175.vquod Letîor erudite perà
'pendere velis ,vifúrus ex Belœ Titulo , quœvìs eum Sacra» Coronœjura fervâíl'e. Partes vero
Croatiae Liburnicœ , ab Emanuele dependebant, quod iterum doceo 5 ех monumento apud Luë
bium lib. 31 cap. lo. pa .mihi 132. In Chri/lz' Nomine. Аппо Dominz'cœ [псам 1180.1п‹1й?1
îvero rgy., Regnante Jlfanuele Sanéäßimo Imperatore , 8 in Виват Dalmatie, 8
Chroatiœ exi/lente D. Rfëerz'o Sclavone Duce. Hoc идиш e/f 80. -ï ' fùnt te/les: Im#
primis M'reusSegnierg/ìs pifcopus. FlaL/co Tinìen/is Epi/èopus Breùero Jupanus.
Quœ evincunt hos Epifcopos , adeo ue & iburnicam Croatian: , pro Dominofùo Manuelem
Imp. & conflitutum ab eo , Ducem l о erium habuiil'e. Firmatur _iterum quod Гавре monui~Í
mus,Sclavoniam a Croatia diflingui, Sedem Zagrabieńfem efl'e in Sclavonia à Segnienfem
autem in Croatia; quamvis nun'c,Zagrabia hujusque Comitatus, cum Comitatibus Varafdi=
nenfì & Criíienfi „pro Croatia accipianturi Quamvis decennio hoc, Dalmatia Croatiaque Е;
manuelis agnoverint imperium, huicque paruerint, Clerus nihilominus populusque, cumâ
'primis Dalmaticus , conjunöìionem cum Sede Apoüolica fervârunf , fuitque' tain Gerardusj
quam & hujus SucceÍTor R nèrius , rogantibus Spalatenfibus , datus a Papa Archie'pifcopus,
quin uterque Apo/¿clica edis Legatus. De quibus, vide Cl. FarlatiTom. 3;
Mortuo Emanuele anno 1 180. Bela III. Hungariëb Rex Dalmatian: Croatiamqúe , ut luie-v
reditatem fuam, & Sacrae Regni Coronœ Provinclas, alias Regna ,Sacräe Coronas unita, Íìné
controveriia , belloque pro recuperandis geflo, recepit. Emanuel Menfe Iunio anni 1 180. ex
memora to apud Luc. infìrumento vixiile deducitur , ай autem B. Raynerius, 'qui primis diebus
Augufìi obiit, Emanuelem prœceíTerit, non examinó. Hoc docent monumental , anno 1 180. Ве
1ат Regem in poflèílòrio Dalmatiae extitiffe. Enimvero in Arch. S. Chrifog. telle Lucio fequeni
eil memoria: ugr. Men/ê FebJader-œ Re nante D. Bela, D. G. Rege liflirzg.Dalm.Crol
at а Item, Sententz'a D. Mauri, DEL@ egis Gratz'av Comitis, 8 totius maritimœ ProJ
уйдет/8111502 exercitatoris, cum caßra metatus феи Dandulus quoque: jadrenfès ~
в - ]ё‚8’ Urbem Jadrœ protec'îioni Belœ Regis Tertii Ungariœßtbdiderunt. Rex*
tune hominibus, 8 viêîualibus civitatem muniit , 8 muro circumclujit -' — - demum :'Dux*
paratam Ízoßilem claßêm mittens per mare, Jadram objèdìt, 8 viriliteŕ impugnat, 8
Pagum cœterasgue inßllaS/ìbi jizlvjecit. Eadem habet Excell. D: de Monacis , 11511 quod haeo'
ad annum 1186.erroneë confignet. Bela III. in dominio totius Dalmatiœ Croatiœque conßi
tutus, vidctur Ma illratus fuos illico dediilè , dum Maurits , Regis fë grafia Co'mite'm, d:
totius Maritimae rovin'ciœexetcitatorem infcribit. Jadram muris cinxit._ Regalibusjuribus,
nec in minimo prœjudicaripaílus eil. Quamvis enim Alexander IIL Intelleéiîa Raynerii morl
te , datis ad Dalmatas litteris Theobaldum Legatum fuum Spalatum illico miferit (vide ер51
1101а111 a ud Farlat. pag. и 11 Т. 31)с11111 mandatis:` Ut vice/ùa evellat 8 :lq/haat, gua/"ueî
vis
rint item mandâÍTetœdijicet
de] ruenda, Papa. ,Jadi'yenfi
ас lautet, Arcliiepifcopo
uœ Domino Eugubino
viderit :Яга/диете
Мандаты: ,- guatenus
р1апшт1а infra
: Фиат:
tres тел/ед poß uam Jadŕam iveris, ¿nergens Venetias , смет Patriarchœ obediehtìam'
fŕreverentz'am grimatì afeßitam` fomzttas 8 impendds а — alioquin ц/йт tibipallii in»
terdz'cimus , 8 te confècra'ŕzdi Suíaganeos , 8 Eccle/ias dedicandi auéïoritatep'riifamus.
Quamvis Legatus Papa; ,'dari ab Alexandrd , Spalato Archiepifcopum ,modis omnibus quaeíi-k
verit,& Pharenfem prfcopatum ,- per fententiam anno 1180. latam , Spalatenli adjudicavel
rit: Quamvis Dumnenfem &Mucarènfem Epifco atuá jam dudum vacantes( videFarlatum)
voluerit a Papa providendos', tamen Младше: ames,jura Regalia tam in_praemillis, quam
&fuccefïione Regis legitima' (fecundum legesmunicipales & ufum Hungarîœ) in fubñantîa Ray.`
neriiArchiepifcopi, lio efl tuitus, ut Papa litteras fequentes anno 1 181, ad Belam fcriberet,
„ Alexander Epifcopus Servus Servorum DEI , dileéto in С111'51101'115о Belœ 511111115 Un:
„ вал—5:19 Regi, falutem & Apollolicambenediétionem. Significantibus Ы0Ь5вс151е&53 filiis па
‚, Peris Clero& populo Spalatino, nobis innotuit: Quod cum> Ecclelia Spalatina diu Paßore
„ vacaverit, & ufque ad heee tempora juxta formam Privilegiorum Romanorum Pontiñcum,
„ & Sacrorum Canonum liberan! eleóìionem liabuerit: Ти in ea Epi/êopum ßcundum quod
„ obfèrvatum e/t, eligi non permittis. Volentes igitur Regiae faluti confulere,& indemni_
n tati prœfatœ Eccleíiae pro 1101115 oilicii debito providere, monemus Regimi Excellentiamj
НИШ. Balthqfàris Kerdèlich,i tc ‚i
156 ß'otitiœ Prœäminare: Pannonia'reteris Periodus IIT.'
„ &exhorœrnur ìnDOrnino, уплати lil-»ere , @fine conrradiâione de per/Erna idonea or
„ dimri permittar, qui & populo DEI prreîTe valeat 6: prodeil'e. Alioquin Пси: .\Iagni«K
33333333 ñzentiz Regia: Нет УеТ‘тщ ‚ jam did: Eœlefiœ injure fuo deeß'e non poterimusaliqua
ratione; namÈSerenitafi Regia credimus erpedire, ш Cïvirarem ir'famin fuaů'ber
tate coq/ervea 8 [ай—дают: ein: in Лайме: tua , fariasßrmz'ore: , 8 ne ell»` circa d0
miru'zzm raum occa/ionen: tribua: malignandì. Ad ha'cetiam Reg'am Magniiicentìam mo*
nemus atœntius, & rogamus, финиш: ДЛпозЬшт Comitem, ad reddendampecuniam
pmominatae Eccleiia.- , quam olim bona: memoria Raynerio Spal. Archiepifc. ab"`tulit, vel
ad a'fìimationem eongruam ; & ut loca illa, in quibus olim Catbedrales Sedes fuiñ'enof
cuntur, ordinari permitœt; ii :liter ad hoc induci nequiverit, Regia роге/гам сощреЬ
„ las. Data Viterbii ILNOnasJulii.
Epißolam hanc, ideo ponimus: ut videas Belam non folum pro Dalmatian Re
ge, fuill'e habit-um; fed Regalem exercuiil'e potefiatem. Quid refponderit Alexandro? mela
tet. Vacatl'e nihilominus Spalatenfern .Ce-'lem ad annum 1 185. Farlatus docet, ae tum primò ,
Petrum e natione Hungariœ, &familia Chitilini, Ездит ЕиЁП'е Spalatenfem Archieçîicopum.
Quin in fynodo f apud Farlati videnda) ¿i Epi/copatum Corßavienfêm Зуд/Ниш“; ¿t difcipli~
nam Eccleiiailicam, fecundum Decreta Regum Hungariaa, utcombinaturus reperiet, in Dal
maria ordinavit. Anno eodem 1185. coronatus fuit Henricus five Emericus, teiie f_vnodi ini
tio : In ¿vomi ne Запас 81ndЗины Trinitatia` Аплд Incarnatione Domini BICLXXXV
Indiz?, 3. Domino Lucio Papa III. Apo/folico! Sedi Pra/ideate, ас D. Bela III. Hung@
ria: Regnum gubernante , 8 Domino H ( Íive Henrico)j1]io ejus, eo vivente Coronaro.
Petrus ifie, teßeArchid.cap. 33. in Hungariam przy'cäas, 11e/¿io gua decaufà ad Epi/50
Patum Colosen/z'»` Ecclefzœ trame e/ì, prœfuit autem ¿palmen/i Ecole/im anni: (1.40—
Las. An non occafione hac, unio Colocenfis cum Bacfienfi fecuta fit? alibi indagamus. Pct
ro translato, Petrus alter, ex Abbaœ S. Martini de Pannonia(ut ex Epifì.CœleftiniIII.apud
Farlati) fucceïit, Hunc fuille Hungarum , & Belam in Dalmatiœ pofïeilorio, evincunt memo.
riœ ex Archiv. Cœnob. S. Benedidi,apud Farl. pag. 2:12. In .Yomine DJV. JEfù Chri/3i Ал—
no eíuïdem Incar. иге. 172125. vero VI. mediante men/è ¿lfm-tio. Regnante D. ZV. R.
Hung. Bela. In .Sede vero `S.Domniire/i1ente Petro Hungaro Vener. Arc/ziep.5pala
zenfem autem Conzitatzan obtinente Grubeßà Comite &c. Aliud quoque ex Tabullario ck
Cindris Comitum ,Anni 1180. exhibet idem Cl. Farlatus, qua infcriptione prior-a Ermantur,
Ubi clari: : Regnanze quoque D. .Yoßrm Bela Rege Hung. Petrus ifie Archiepiicopus
anno 1 191. in proteâionem S. Apofìolicœ fe tradidit, ut docet ClementÍs Papa: Breve a Раг—
lato Tom. q_pag. :23. exhibitum, quod in eo ей iingulare, quia a 15. Cardinalibuß fubfcrilr
tum , fx lube: iilhic videndum.
Scriptores Veneti, harumque è Nofiratibus defcriptorea , pofTeÍl'orium Bela: Regis, ob
fcurarenituntur. Scribunt,JadrenfeS ideo defeciffe, quod eorum Archìepifcopus,jullùs fue
rit ab Alexandro obedientiam exhibere Patriarchae Спасай. At hœc elle non potuit cauf'a,
verum genuina illa fuit, quam Lucius lib. 3. сар. 12. pag. 14o. fcriberet, ветре fibrin-1,1.
riatici uriz'itas. Quare ne Veneta', ex fubjeélione Iadrenfis Sedis , dominiurn quoque maris
& Civitatis prœtenderentgadrenfes a Venetis non defecerunt, fed ad Belam Regem , ut lcgitia
mum Domin um , mortuo manuele reddiverunt. Qui etiam muris cinxit eorumdem Civita
сет. Аппо i 187.ex notisNicolai Crafli apud Lucium, prœtendunt, obfeflam fuill'e ladram,
Anno autem 1188. vult Dandulus Regem Ungariœ & Venetos diria cladibus in Dalmatia diu
tius fefe ñagelâfl'e. At haec ab aliis tacentur. Si annis his Venet we intra, Sz Hungaros dira.’ cla~
de; pro Jadra lfuére, quid ей uod anno 1 188. pridieNonas Maji in diplomate Bela@ Ill. pro
cœnobio Belgradienii , Come.: ,andren/is fubfcriptus habeatur: Адам e/Z autem так] арт!
Strigonium ,in communi prof/¿mia Principum no/Írorum, рте/еще Paulo Сойти/5 ele
до ‚ `Steplzano Comlte de Sala , Mochone Ninien/i Comite, Damiano ‚Лидию; Comin`
Pro Tragurii pollefforio habito a Venetis, citat Lucius loco citato, Aurei Майго Petri edi~
ат", Sed pra'terquam, quod doceri debeat,an Таити/едина: Tragurienfibus iidem fint,
dum ex fcripturis_ladrenfibus confiaret, FuiÍTe œilellum in promontorio Trani aTragu-’io di
перешит, edicto illo,non aliud, quam libertas in eundo redeundoque indulgetur. Ponitur
„ídem pro motivo, omnes ńdem nobis/êrvare volentes, cicuti etiam neg/Iris prœdecqßorí.
2n; olim /êrvavêre/idelitatem, a mimmo ujque ad majorem nobisjuravere. Sed quo in
merito? tacetur, ex combinatione Lucii ,juramentum ŕuerit, fefe naves Venetas non perfecu
turos, haud vero fubjeétionis. Accedit apud Cl. Farlati Tom. 3. . 2 18. quinque Epifcoporum
gePïFcatio, inter quos jilzchael Traguriensìs, ubizanno 1187. ndiâ. 6. Prœsidente Roma
(uz Фей Luciolll Налет-За: Regnum gubernante Bela III. line quavis Ducis Veneti»
Y rum l
„ц
Croat. Байта/2:6 Ducibus Regibusgue IÍungarid 13)
Yum mentione. Pro Arba efìgœque inlirumentum,apud Lucium loco citato, de anno lig-3:b
indicans Petrum Fofcarenum folicitâll'e Arbenfes ad defeâionem, nullius attamen jurisdiâios
his. Quin Arbenfes Belam pro Domino agnovill'e demonfìrat diploma ibidem apud Lucium,
.Jadrœ faäumfex quo videas Jadf'àm fub dominio Рите Hungariae anno 1190. ) ubi: Tema
P01-ibas Domini No_/lri Вей: , DEIGratia invic'ì'ißimi Râgis Ungari'œ , Dalmatiœ, Cro
atiœ , Ramœ, nec non Calatiœ (lege Galiciœ) 8 Petri fa' erft'nœ Sedis Venerab. Archiâ
Лес?! &c. Quia porrò inflrum'entum _illud Arbenfe , fubfcriptum haberet : М Comitis,
B.de Veglia, ne quis exifìimet5Veg1iam tum Venetorum fuiiTe, deicribimus , feque'ns in.
ßrumentum, anni ejusdem, 1193. A . ~ _ __ p l _
„ In Nomine Sanóìœ Trinitatis &Individuœ Unitatis. Bela DEI Gratia Hungariœ,l)al~
i’ matiœ, Croatia’ , Ramœque Rex. Quod fidelitas fufciperet incrementum , c_um merces lids
8 litatis, digna retributione compenfatur. Dignum ducimus, in illos, R ia; munificentiae
‚Э manum copioÍiuS a rire, quos longœva lidelitatis experientia, 8a exhi itip devotionis,
continuo, gratiœ no га reddit commendatos. _Attendentes ltaque, oculobenigniori д lince#
ritatem ac devotionem, dileéti , ac lidelis пот-Е Comitis Bartholomœi de Veglia, totam terà
33`¥3¥¥ ram pertinentem ad Comitatum Modrus, 6! cum pertinentiis, & toti's redditib'us, ei, &
hœredibus fuis, jure hœreditario contulimus, perpetuis temporibus pollidendam, tali ра—
¿lione interventa: Quod _ptœnominatus Comes in exoratu gratiae пойте, infra limites
Regni, cum decem loricis ,in compenfationem fufcepti beneficii nobis ать: : Extra Reg
чч
num vero cum quatuor loricis, `nobis ferviat, tamen tali tempore citatus veniat, in quo
exercitus Croatiœex prœcepto Regio unlverfaliter ad exercitum fuerit convocatus. Sub
33:
hac quoque conditionis forma includere decrevimus: Quod fl diéìus‘Comes absque prole
ingrederetut viam cai-nts univerfœ , unus ex filiis fratŕum 1pfius, eodem pacto coììî'e'ritio-`
„ nis noíirœ obfervato,fub_ пойте ferenitatis dominio, terrain .tranquille pol'lideat & uiete.
„ Prœterea volumpus, Gl Regia authoritate decrevimus, quod omnes homines intra ` lam,
„ nullo judicio adßare teneantur , nifi tempore dum Banus in ea terra fuer-it, quamdiu prie
„ fens fuerit,judicandi habeat poteßaœm. Sed alias,eos determinare non faciat. VerumtaL
„ men fi Dominus eorum,de hominibus fuis , adverfariis eorum jußitiam facere nolueŕit,&
,‚ quœrella ante Banum pervenerit, probationìbus fuis in folo tali cafu , anteBanum tenean=
„ tur refpondere. Si autem diclus Comes, cum tot Loricis, ìquot in conventione fufcipere fe
„ exhibetur ‚ ad exercitum поташ non veneŕit, &confìiterrt Serenitati noline, per' pigriti@
„ am, aut incuriam, &negligentiam fuam , ad proximum fequentem exercitum duplicatià
„ loricis , in quod loricis defecit, totidern xecompenfet. Ut ergo hujus понга? donationis pa
„ gina, perpetuœ firmitatis robut obtineat; & quod nulli lioeat qidem donationi quidcum>
„ que fubtrahere, aut mmuere, Imaglms noline cum aurea bulla lmprœliione fecimus com*
„ muniti. Datum per manus Magiflri Kathapani, Albenlis Prœpoíiti Aulœ Regiœ Cancela
„ larii, Anno Incamationis Domini Millelimo, Centefimo , Nonagefimo Tertio. Venerabi
‚‚ lilob Strigonienfi Archiepifcopo exiflente, Venerab. Saule Colocenfi Archiepifcopo, Calas
„ по Quinque-Ecclelienli Epifeopo, 81 eodem Dalmatiœ & Croatiae Gubernatore, Crifpino
‚, Chanadienfi Epifcopo, Dominico Zagrabienli Epifco о , Dominico Curiali Comite, &eo~‘
„ dem Budrugienfi; Andrea Comite de Suprun , >Both - omite de Boliar ,Egidio Comite de
„ Sala t, FulconeComite deVofwar , ъ Comite de Sanegg.
Sane. donationis hujus,eombinatione anni 1 193. cum illo per Lucium exhibito, quis fla-‘
шее Arbam , Vegliam , fuB Venetorum fuiÍI'e poteflate. At perhibente illo Lucii infirumenà
to, concludendum ell , Venetos ad defectionem folicitâffe Arbenfes, & Bartholomœum Corni->
tem Veglti; ‚ nihilominus in fide eos perfe'vérâlfe , erga Saerarn Coronam , dum Bela III. anno
eodem , Comitatum
vearis erudite Мосты,
Leëìor, Battholomœo
li temporibus , fub conditionibus
his,- Jadra, autl in cœteris infertis , contu it. Civitatibus,
illis, Dalmatiae Neque тод
Comites , autjudices illarum, ex Venetis Familiis eleëios, legeris,` quos Lucius lquoque ex-ì
hiberet. Cum enim liberam elecìioúem habuiil'ent, plerurnque` ob fervandam judiciorum ага
uitatem,extraneos,»eligere folebant._ Hoc jure Canonico de Vicariis Epifcopoi'um in Italia.
obfervatur, & nunc quoque mos eß,in quibusdam Civitatibus, telle Ferrari. Hoc& Ima;
tas obfervâll'e, eertum eil, atebit ue ex inferius deferibendis monumentis. _ Neque Шт] "fub;
latum volebant Hungariœ leges ivitatibus illis , fed eleélos ab illis Comites coniirmabant д
ut Lucius ipfe lib. 6, cap, 2. i'ate'r'etur.4 Praeteríea, Duces , Bani ‚впитают, Comitibus hi;
fuere Superiores. Calanus diplomatlbus tefìibus , ab anno 1185. quo coronatus fuit Emefia
cus , egit Dalmatiœ & Croatiœ Gubernatotem ,nac una quoque Sclavoniœ ( vide infraHillZagn
ag, 524.) incluíìvè ad annum 1 193. quod ip_fum ,~ adverfus Venetos Scriptures eli, quijadrœ,
ragurii,Arb2e ‚ fub Bela III. Dominos ñufl'e' Veneto: Ibtibunt, .
I t t l `
'.o A
163 поят Praliminares Pannoniœ гаммами: ÍÍI.
m 1 `î
Anno uoque 1194.. atque prioribus, Dalmatiam paruill'e Hungariœ Regibus , evincif
compofitio e iinibus divortiisque aquarum , intra Monachos,equitesque Templarios, juilìi
Regis Belae, ac EmericiDucis decifa, ait enim Farlatus Tom. 3. pa . 22 : Ad curiam Regiam
delataç/l
dit PetrumControver/ia;
Spalatenfèm Ítuiusjudicem, atguearbitrum
Archie ifèopum,gui Bela Epijèopolîfonenß,
cum Магн/ша ex u aria.’ utris amia-i
ue deà
no jadertino, 8 Grubçßa Spalâiten/i Comitibus omne illud litigilim, sifieri pqßèt per
сот ositionem ex œguo 8 Ьопо dirimeret. Siljadra Bela: non parebat, uomodo Damia«
no . adrenfi Comiti, committi quoque poterat 'i Porro in compofitiohis Ainfh'umento ей!
„ In Nomine Sanétaeöz Individuœ Trinitatis , Anno ab Incarnatione D.N.].C. 1 194: menfeluä
„' lii Die nono, Intrante, IndiëiXlI. apud Tynum. Regnante Domino Noflro Bela Serenilli=
„ mo Rege Hungariae, Dalmatiœ ,Croatiœ, atque Ramas , & Almerico ( Emerico) filio fuper
„ Dalmatiam, & Chroatiam ,Cum nos ,nempe Petrus Spalateníis Sedis Archiepife. una cum
„ Matthaeo NonenfiEpifcopo,& DamianoJadertinoComite —- cacterisqueNobilibus,quorum
„„ dertinis,
nomina inferius fubfcribentur de mandato Regio refideremus &c. Inter te/les de]a«
Petrona Cucille, Peitiz Vitachefá’ aliil uatuor, infine , Bafilius Diaconus, & Ja~
‚‚ dertînae Oivitatis Notarius iigno confueto liggnavi. , Quaredeceptus eli P.Pray, Par.
1. pag. 181. dum ex Dandulo & Luciiconjeëturis ad annum 1 193. &Andream Ducem Dalma~
tiœ defcripfit, & gelium ab eo bellum cum Venetis. Lucii autem conjeélura, plane corruit.
De Andreae ambínone &motibus meminimus infra hilt. Zagr. pag. 32 5. ut is , potius femet in
trulifl'e in Ducatum Dalmatiœ , fub Regio titulo anno 1194. cenferi debeat. Quem nihilomi
nus pro Duce ab omnibus agnitum non fuilTe, fuperius compolitîonis inßrumentum evincit.
De S. Regis Ladislai Canonizatione fupra pag. 121.di&um ell. De morte autem Belœ III.in
fra pag. 325. Hifi. Ec. Zagr. .
X. Emericus Rex, quem Henricum quoque diéìum гите ,- monumenta evincunt , anno
adhuc 1 185. coronatus,Patri fuccellit. An illico a morte Patris ,Andreae Sclavonia cum Dal¢
xn'atia Croatiaque obtigerit? dubium nec parvum eli. Enimvero confideratione monumetv
torum, argui utrumque poile videtur. Interim ego in fequentem propendeo fententiam,quam
nihilominus demoniìratione vifa in oppofitum , aMagifiro quopiam eruditoque viro, emendal
tam correétamque lubens feram , inliar inferiorum Judicum, quorum íbpe ab altioribus foris
emendantur fententiœ. Itaque Bela mortuo,íive a vicinis prelli , fratres Emericus ac Andrel
as ; live Regni Hun riœ ad veteres limites reponendi Rudio, bella gell'erunt. Andreas qui¢
dem ex Dalmatia , gmonßrante hoc apudLucium lib. 4..cap, 3. monumento adrenfi : 1198.
6. Maji. Po/tfelicem 8 gloriofùm viéi'orio/ìz Dominationis муфт, llmi Andrea,
Tertii Regis Belœßlii Triumphum , ucm sibi omnipotens, Ducatus ш proteäor, 8 аи
ô'or, de Dal/natia 8 Croatia ma „таз conferre dignatus ф ‚ atque ред Ítabitam tam
Clzulmiœ , quam Ra/òiœ laudabi em viäoriam , cum ad Jadertinam Civitatem viä'or redi~
ret, Ducatus1 /ïii _jura lli/ponens. Emericus vero cum Bubaliis, ut habet Du Frefne. Vi
étoriœ tamen Еве, difcordîas intra fratres caufârunt, fors quod Bela! Regis voluntate ultima,
Andreae in Palefiinam fuiffet proiicifcendum , ipfe autem renueret; nec Patria dif ofitioni a-s
quiefccbat,qui , Godefredo telle, priori (nempeEmerico) Regnum declit ‹ а lterz'( five
Andreae) guœdam ea/îella,¿f prœdia magna, argue ad peregrinat'zonem jeroßlymitm
nam, uam ip/è voverat , peragenclarn, infinitam pecuniam бис. Hinc ob epifiolas illas ,
quas enricus Rex,tefìe Doéiilf. Farlato , vacanteJadertina Sede, dedit ad Scardonenfem &
Nonenfem Epifcopos , item ad Spalatenfes fequenti : „ Henricus DEI Gratia Hungariœ, Dal~
` „ matite, Chroatiœ,Ramasque Rex,Spalatenfi Capitulo, & totius Urbis Conventui falutem
„ &gratiam. Univerlitatis vefirœ litteris receptis, & nunciis, ea quae debuimus , quae nobis
„ fi niñcabant, intellliigere curavimus. Quorum relatione cognovimus, quod auéìoritate Re
„ gia & praecepto, Ja renfes jaéient fe, Epifcopatus veftros, Scardonenfem videlicet & No
„„ nenfem amodo
nofirorum ofi'eÍl'uros.
fidelrium Quia
jura illœfa & igitur ex fufcepto
inconculTa Regiœ magnitudinis
junta tenorem culmine,
Privilegiorum omnium
noflrorum, fer
‚, vare tencmur,nolumus aliquo modo Univerfitatem veflram a fuis jufìitiis fore alienam gii~
„ delitatis namque тетю probata confiantia ,jura vefira vobis totaliter conlirmamus , & ve
„' firis fuffraganeis univerfis univerfaliter, & fingulis fingulariter, Regia auóioritate prœcii
„f pientes mandamus, quatenus debltum honorem & reverentiam Spalatinœ Ecclefiœ exhibe.
„' апс, & nullius nova fuggefiione afide, qua eidem Ecclefiœ tenentur, debeant ехогЫсаге.
Fide horum, atque coniirmatorum Spalatenfibus apud Lucium anno 1 196. Privilegiorum;
dico ego: Emericum Regem, mortuo Bela, in quibusvis fucceliifl'e. Nec illico fratri fuo An.
d'reae, Cr'öatiam Dalmatiamque permifilfe. Et quamvis in deferipto infìrumento, deíideretur
annus ,nihilominus ,dum nulla eli Вене Regis mentio: dum Henricus non folum Regem fe
` ` ‘ ` Hung.
Sclav, Goat. Dalmatjùb Duclbus Regíbusgue Hungaríœ. ЕЁ;
Hung. Dalmat. Croat. exprimeret, at quoque: ex jìl/èepto Regìœ ma nitudìnis сит;
в - item Regia auöïorztate mandamus; confequi neceíTum ей ‚а morte egis Belœ, hœc i1
lico eveniffe, adeoque Dalmatiam univerfam, una cum _ladra ‚ Emerico Regi рак-иже. Ап
dreœ, motibus ciendisafveto , utpote qui anno 1 190. evincentibus diplomatibus Ecclefiœ Quin~
ueEcclelieníiS , Regios titulos alfumpferat; elato item Dalmaticis , Chulmiœ, Rafciœque vi
oriis hœc difplicuêre: eapropter adverqu Emericum , promovit, fufcitavitque faâionem.
Equidem teßatur Innocentius III. epiflola fua 7. lib. 1. Pontificatus fui anno I. Chrißi autem
1 198. III. Kalend._]anuar. 'antecellbrem fuum Cœleíìinum Papam fub excommunicationis vina
culo prohibuiff'e, ne partes Andrea: quìspiam fequeretur, inquiens: AJ noßram noveritz's
audienriam pervenì ' e , ùod omnes communicantes in all' uo А. ( петре Andrea: )fratrà
charißîn'zi in Chri/ìoßliz noßrz', Hungarorum Regis illu ris, uifèilicet vel litterasfìb'z
dzrìgereni; au( ab eo reciperent дед/Благих, vel eidern aligìw] conßlium, aut сих-Щит
exluberent, vel ei in aliguo communicare prœfumerent, de mandato bonœ memoriœC.
(Caelefìini videliéet) Papœ Prœzlecçßòrìs noßri excommunicationisjìlèrìnt vinculo {плода
ti. Prœterea refert _Raynaldus, excufali'e femet Emerieum Innocentio Papa: , expeditionem
terras Sanâœ urgenti, turbis _domellicis. _Coalitum fuiffe anno 1 193, intra fratres , ut Da1~
matiam Croatiamque,Duca1i potefìate, Andreas obtineret. Evincunt di lomata Andrea>
apud Lucium lib, 3. cap. 13. ubianno 1 198. Ego Andreas, Tertii Bclœ e isfìlius D. G.
Dalm, Croat. Кате, Culmœque Dux inperpetuum, Quoniam Du'cali ‘erenitatz' jura
è’ difpo/ìtiones Regni/ùi licetl - ali/[Bonera ffmc eß quod nos in Dalmatiamferambzl
lantes invenìmus bpifcopatum Pharenfèm vacantem а prœtaxatum Epzjêopatum _
а - contull'mus. Undeargui poli'e videtur ,pace fratres inter fecuta, anno 1198. &_Dalmatî
'am perambulatam ab Andrea fuìñ'e ; &juribus provifum. Hœcinterfratres concordia diutur
na haud fuit, immo combinatione Scriptorum , monumentorumque, continuas fuillè difcordias,
concludendum elfe , videtur, Di utuma inquam non fuit concordia ,nam anno fequente 1 1 99.8:
ultraJulium an.1200._fratres in vicem bella gell'eru'nt. Neque enim aliam fcirem caufam,Bernar
dum Archieppum Spalat. in_latae fententiae litteris, арт! Fai-lati Tom. 3. ра . в3 3. Andreae
non meminîffe,at Regis Henrici, concludendo : Адитб’ recitaturn ~ 3'. I us Julii,anno`
DominìÍWCCJeßclente in Ара/[айва Sede D. PP. Innocent. III. Tertio anno Pontìf. Яра
s; Regnante in Hung. feliciter gloria/ò Rege Henrico, Quinto anno Re ni ipßus.
Caufam belli hujus ,- eruo Sclavoniam Рите, 'quam Emerìcue ut membrum Застав _ egni Coi
топе , рго fe, cum Regno Hungariae ferv'averat, evincenteifìud privilegio , Eccleíiœ Zagra->
bienfl ab Emerico anno 1 1 99. elargito , Hifi. Zagr. pag. 4.4.. Andreas verb 5 cum Croatia Sclavo-~
hiam pollideri debere prœtenderit. Difeorcliœ hœìntra eos', non' folum ab Ortilo fcribuntur ai
'pud Cl.apuclyPrajr
- Ortilo Pra “д fed lirmàntur
perhibet; ,pacem
ex litteris
inter~metalibus ComitisWràtislai
fratres Regios infra hifi,-v_ox,firm_at
ŕep'ârat'arn,y quëœipfa Za'g.pag, 325.
no-`
Ша , antea faétamßclavoniœ acceílione, кератит fuilTe. Profeäo hmericus Rex, qui anno~
1199. Zagrabieñfi Ecclefiœ rivilegiumillud eli_e1aŕg1tu`s,~ Polt reparatam акт: anno 1200.
Andream &donationèslarg1ri permittitçůl Judicla celebrare(v1de pag.- 3114.. '_ 32'5. Hill. Zaìr.)
anno item Izòi. _Quo eodem,iterum diffenfio fuerit 5 dum privilegia 8i poffeliioties' Eccl. а
r. Emericus conlirmat, fed magna: non fuerint lites д cum Rex, anno eodem pètat Апатит,
ut Infulam Kognis`l vide infra pag. 325.» ) Eccleliœ Zagrabienfì conferet. _Hase eellàm plenojú.`
re Sclavoniam' fuiÍTeJatis loquuntur. Porro fat'us Ortilo perhibetf Andreas', ш z'rr1'¿p`t‘_l'onz`v
bus Ungarorum obicem oneret , Cívitatern novainzn eorumjínibus exßruere cœpìt.Qua~
re cum Andreae cefl'a {ист Sclavonia ,quae Dravo ab _Hungaria liepararetur,~ Civitatem hanc
ab Andrea incoata'm', Varasdinùni elle cenfeo,tüm ob prœmillä Ortilonis, cum ob Valla &
arcein,ac детищ ob omatam rivilegiiáab An drea, Civitate'tn h_anc', ipfamque ejus denomië
ñationem dum Varaß generaie efìin Sc'lavonîco cu'jusvis Civitatis nomen. _ __
An reas,Dalmátia,Croa_tia,» Chulmia,R_ama,-Scla_voniaqùe potitus, hand aquievit,` 'at
in majores gravioresque, erupit difcordias.- Thomas Áŕchid.- Cap. z_4._dehis perhibet. Nempe
Emericutn Regem ,non folum fuccefl'urum fibifiliurn Ladislau'm declarâli'e , at hunc, 'coronif
Те ' uerum.` Dum Ladislaus infans a Bernardo' Spalatenfi Archieppo coronatus ell; dum im
teûe Archid. Omnes Regni Proceres, univerfà репе totius Ungarici exercitus nrwrxì
:udo , Re ет dejèruerant, è’ Andreae Duci non _legitimè adhœreoant, cum Rega “иге уч:ь
ci admo ит remanjèru'nt, ö’ ipß tanŕœ/êditionis тешёеггетп, non Regen: e.; джинн
¿um Ízortari audebant, /èd _fugam potìüsßzadebant. ombinatis etiam aliis. «kckxv ego:
difplicuiff'e Procerîbus at ue Epifcopis declaratione'tn,` caufa eleétionis libera- днища. inrrg
Regum defcendentes ad oronam. Hin'c ad coronationem Ladislai, perexigucs «скрипта
Proptereaque a Bernardo Spalateníì, haud vero Strigonienli, Ladishum штатив.
и u Cle`
Hì/lor. Ватт/ай: Кегс/ёБс/и
170‘ Notitiœ Prœlimìnare.:l Pannonia Уст-11 Periodus ÍÍÍ. а
Clerus ut ab Emerico alienus fit, caufam habuit, tam ex attentato Regis adverfus Bolesla'
um Epifcopum Vacienfem (vide apud llluftrif. eruditilll D. Kollar Hilhjur. Patr.) quam-St
accufatione Calani Epifcopi QuinqueEccl. Militesfacile traxit,Andre2e Ducis in bellis antea
geflis felicitas: Proceribus quid erat, adverqu Emericum ? пе1с50. Paucos admodum cum
Rege remànliil'e, Archidiaconus,his temporibus natus,& dum fcriberet, rei telles habere potis,
recenfet. Epifìola Innocentii Papœ ad Prœpolitum Albenfem, apud Cl. Pray' , de Застав Corona:
eonfervatjone, ad haec cadit tem ora,Rege caufa coronationis 15155, 511ат exigente, Statibu»
autem Regni , indubiè prohibentlbus, Praepofitus videtur, ad Papam recurriíle. Coronatio
Ladislai, & Coronas Alba Regali aliorfum translatio, Cleri quoque ab hujus cuflodia priva
tio, tefiarividentur,Prœpofitum Emerico Coronam exhibuiíl'e. Нес ad annum 1202. collo«
canda funt,etiam ex Emerici ad Spalatenfes litteris feqq, Henricus DEI Gratia flu ar.
Dalm. Croatia, Ramœgue Rex. Dileäisßdelibusßiis Con/ìilibus ¿palmen/ibas 8popua
10, jàlutemfígratiam. C'ircumfpec'ïionem veg/fram multimoda ratiarum ac7ione pro/è
uimur de eo, guorl Celßtuclini Regiœ jidelitatem guam debiti/lis , рта/15.1 8 fèrvatis,
gi , de eo , guod fidelem гид/{гит В ( Bernardum) Archi-Epi/èopum 11e/[rum amore
no]er ,ßcut expedit , Ítonoraßis; учет vobis` attentius commendamus ; guia сит под` ha
bemus plurimi,_ů’ accepturn, 8 inter majores Principes Re ni facimus juxta latas Re
gium locum obra/zere , Qua dere iterato prœclpimusů’ manëamus, ut ei tanguam Perjò~
па Regia per omnzaJ/ùbdamzni. Dedimus ei in mandatis, ut ex parte no/lra vosfre
uenter moneat 8 in ист, guatenus vos ad _fèrvitium nQ/lrum ita prœparetis, ut cogno
_fèamus gualiter nos` diligitis , 8 [ЕЬеггагез 8 Ízonores ve/Iros omni tempore decernamus
proteâere. Ех Tabul. cap. Spalat. apud Farlati. Illa perquam declarant , motus inquietos
dome icos , dum _lubet Spalateníibus ,ut Bernardo Archieppo per omnia fubdantur , adeoque
Andream excludit, dum eos hortatur ad fuum fervitium. Creverant dillidia & motus, quos
tamen fequenti anno , magnanimo animo Emericus ( lege apud Thom. Archid.) compefcuit,
metiarisque ex cap. 24. quae erat fubjeélorum , erga coronatum Regem Emericum reverentia?
quis timor? dum voce fua, quaevis compofuit. Andream Ducem coepit,tenuitque occlufum.
evincenteiflud Varafdlnenfium diplomate, in extraëlu infra pag. 80. relato. Sed anno I 204.
moriturus , non folum dimifit, verum tutorem 15155 fui Ladislai conflituit. Quare fecundum
hœc, accipienda funt, quae Hifi. Eccl. Zagr, pag, 325. retulimus.
Quamvis vero ab anno 1 198. Andreas , memoratis fuperius prœfuerit Ducali titulo , 2R@
ia autem poteßate , fequentibus litterisconfirmafl'et Spalatenfis Ecclefiœjura. Ego Andreas`
EIGratia Dalmatiœ, Chroatiœ , Ramœ , Chulmœgue Dux, confirmo B. Domnio Capel
lam S.qu/i , 8 S. „Укр/20725 in Salona, cum omnibus ad eas pertinentilms inperpetuum,
на: olim Patres flo/fri , videlicet Оша Rex, 8 Stephanus eidem Ecclqßœ auc'îoritate
ghgia conceßfrunt ,ßatuentes/èilicet,ut non liceat alicui Bano , ‘vel Principi ,feu cui
libet mini/fromm nq/lrorum, liano nQ/lram confirmationis/èriem infringere, vel ei anfù te~
^ merario contraire, aut ip/àm Eccleyiam in ali uo ag ravare , jive ejus jura diminuere.
Qui autem aliterfacere attemptaverit,iratum Zabeat rinumffunum DEum , 8 no/lrant
indignationem zncurrat. (Inno Domini nq/ìrì _IE/u Chri/li 1198. Bano exi/fente Ап
drea ,Georgia Tinien/i Eízfcopo , Meliaele TragurienfìEpißopo, Illia/mele Seal-¿lonen
l /ì E ifcopo, [Им/иго Cor avienji Epi/copo , Mace/:aria Comite , JQ/êp/z C. BeaC'. Hanc
рис/1550: conjïrmationis paginam, Petrus Ducis Aula Cancellarius adnotavz't, Риг/101110
hujus rei dato Vratislaojïlio , Vratislai de Zagrabia. Quamvis Pharenfem conflituerit
Е 51сор11111; In his attamen fratrum difcordiis , vulnera plura,&Sacrae Corona», &regalibus
juribus caufata funt. Sacrœ Corona. Quia telle Thom. Archid.eap. 25. quod cum meditatie`
ne legi pofìulamus,Venetœ; opportunitate harum differentiarum , atque militia: nomine qui~
dem Застав ‚5па15епа attameninvolantis, przedantis, ruinantis,ufi,Jadram anno 1202. теп—
_ fe Oéiobri,invadunt, exfpoliant, ruinant. Bernardus Archiepifcopus Spalatenfis, qui teůibus
anterioribusHenrici Regislitteris, Regio nomine Dalmatiae Prœfuit, egit quœvis, ut iidelem
decebat minîflrum, ac per Cajetanos Pifanosque( lege Thom, Archid, Item hujusilluflratorem
Lucium lib. 4.) victor evafit de Venetis , ut propterea fcribente Archid. fuum ad Auranam
palatium ,Venetœ,in ultionem deflruxerint. Innocentius PP. perhibente epiflola Ducis Vene~
tiarum , apud Lucium lib, 4.. cap. 1. in Venetos cenfuram excommunicationis tulerat, quod
Dalmatia inДа eßètproteä'ione, cito nihilominus Venetos abfolvens. Interim 011151155 Scrip..
torum variationibus , atque ex añ'eélu ‚ vel ímpetu , formatis fine rerum examine opinationi
bus , diñicultas haud levis nafcitur: num occafione hac ladrenfes , a Sacra Corona femet a
vulferint'? Venetisque fubjecerint._ Thomas Archid. teftis herclè idoneus, cap. 2 5. fcribit fe
quentìa: Prœßclzum Vençtorum zmpugnant, 806101021, 8 in urbem jam de_/òlatam re-`
дети
q Sclav. CroatDalma't. jùb Ducibus Regibusgue Hungarid. 17ì` _
Звал: ( videlicetJadrenfes) 8 timentesßolum quem Veneti denuoprœparaverant ‚рада;
Nuncios grati'am implorant, 8 фит: per etuamgdelitatem, oÍg/ides, 8 cantationeni
[сидит enc/libere , Comitemgue de Venetis eiigere, Archiepi/ôopum, qui reverentiam'
8 obedientiam Pr'zmati debitam, exhilaebit (Slclegendum cenfeo , pro: exhibebat, ii enim
antea exhibuiÍTet, non fuilTetopus, pro futuro fpondere) Patriarchœ Graden/i: Et erga 120
]ies, VenetorumJn/ìirgere ; 8 annuatim запретит cuniculorum tribuere. Qua obla-l
попе ¿enignè accepta, adgratiam re/iituti jitnt. Verum quo anno Р aóta hœe funt tacet
Archidiaconus. _ . , .
Profeéto in epifiola ad Innocentîum 'prœcitata , fatetur Dux Venetiarum, Rempublicam
ab excommunication'e efi'e abfolutam: pra/¿ita condignaßztiafac'ïione/êcundum ordinatio-
лет vejirorum Nunciorum,ê' Scriptorum paginam. Talis porro fatisfaéiio non выжег, fî _
Dalmatia , fuo legitimo Domino ac poffeli'ori , Regi nempe Hungarian, plene refiituta non eraf.
IIanc vero reůitutam fuiílè , verofimiliuseil, tum quod ruinata fuerit Jadra , Venetœqueclaífes
1n Orientem abiviflè Ícribantur ab Excell. D. Laurent. de Monacis, atque aliis: cum 61, ob`
amicitiam inter Henricum ac Innocentium , ut pateret ex litteris a Raynaldo exhibitis,l peti-v
tamquee Bofnia Patarenorum ejeâìonem. Denique quod Innocentius fcripfiíiet Henrico Da ~
dulo DuciVenetiarum, fub proteétionefua Dalmatiam eii'e. Neque viguiilè œtate illa eruo,
'opinionem Scholafiicorum; Papam fubditosabfolvere poÍTe , a fidelitate legitimis Regibus de~_
bita , nullumque reddere vinculum ‚ quod ей fubditorum erga fuam Rempublicam. Il. EXhi~ .
bet Lucius lib. 4, cap.ll. anni 1204. menfe Februario, Indiét, fexta , UniverfitatisJadrenÍis do~
cumentum, Abbati SS. Cofmœ & Damiani expeditum , quo: Ботами: Comas` ‚ 8 Univer/i
{ах ipßus Civitatis, ideo quod tempore defolationis & exilii , afilum auxiliu'mque prœbuerif
Civibus fatpm Monaflerium , confert Eccleiiam S.Demetrii. Hoc baud iieri__poterat, femel:
DuciVenetiarum illico fubjeciii'ent. III. Guntherus illorum temporum Seriptor, apud Luci-
um , caufam adrenlis ruime refert: ajebant enim (ide/t Veneti j illamid e/l Jadram,ß’m‘
per ДЕ: uti винт/иуд contrariam, adeo, utfœpe Clues ejusdem urbisl naves illorum,
mercibus onu/ias piraticis inva/ionibus /linoliarenn Proinde quemadmodum caufa ruinœ
non erat , juris in_ladrenfes prœtenfio, ita nec, tum fecuta illico Venetis Jadrœ fuhjeéiio, at
ue a Sacra RegniCoronaJadrenfium defeéiio, dici potefi. Occaiionem vero ruinœjadrenfi
prœbuit, illa Papœ facultas, ut Cruce fignati, ad inopiam fublevandam( teiie apud Lucium
Rainal; anno 1203.n.8.`) vi'c'ïualia accipere pqßèntfùbfàtidac'ïionis tomen prtëvo/ito. Le
gatoPontiiicio, fatisfaéìionis omiÍTa mentioneí, ermittebat enim eis (nempe шее {igna
tis , Legatus , ut habet Ramal.) ut de maritimi.s` йоде Romania, guam aluit id mare, ci
bos Ёпетргов , id e/i absgue precio moderatè tollerent, gua’ eis ad annum dimidium poßênt
[фига Illmus Allemanus Tom V. Par. I; cap. IV. pag. 14.6. refert Emericum Regem, In
nocentio Papœ fuiíTe quœrullatum _, de JadraaVenetorum Francorumque exercitu excifa , ne
que elapfo jam biennio, quidpiam juiiitiœ fe confequipoffe, ad quae lamenta ,ita f_cribit Ponti
ficem refpondiilë,l „ Nos in tantum jam proc'eliimus contracos ( Venetos) quod dileéiium й:
„ lium , fuum Patriarcham eleélum,noluimusconfecrare, imo cum ad nos perfonaliter accef~
„ ÍilTet, remiiimus eum non fine multo pudore confufum. Significavimusquoque tibi ut apud
,‚ Jaderam , quœ haëìenus eum tota Provincia fua fubjeéia fuit Patriarchae Gradenfi, faceres
„ elefiionem Canonicam , de perfona idonea celebrari , &elecfìum ad nos confecrandum & pa1~
„ liandum diri eres, ut fic inci eremus punire fuperbiamVenetorum. „ Quidquid fit, an
pro iuris alieni invafione, exfpoiiata ruinataque Civitatc, Ваге fit condigna iatisfactio , ut cu“
ret Jadrae eligi Epifcopum, qui tamen cum tota Provincia fua Patriarchœ Gradenii, adeoque
prœtenfione Venetorum , per hoc ipfum Venetis fubjeéltus, ab Innocentio dicitur.v Quamvis
autem Emericus ,Scardonenfem & Nonenfem (vide apud Farlati )Jadram miferit pro eleffiio-Y
ne , tamen prœdicabatur illico, hos quoque Epifcopos, velle Emericum a Spalatenii avellere,
utad hos rumores tollendos, refcripto opusfuerit, relato pag. 168. Eleélus item fuerit Nico-`
laus Pharenfis Epifcopus, ad Sedem Jadertinam ,Innocentius non tantum confecrare eum re
nuit,l Verum telic Bzovio, mandavit: Nicolaum аЬ omni oficio /îçfpenfùm/ingulisfç/livir
cliëbus, puifatis campanis, anat/temate percelleret (Bernardus Spalatenfis) 8 ß byer
men/em non reßpuerit , etiam аЬ ordinibus deponeret. Huc RH'm. & doéiifiimus Bene
dic'? Vinkoviclz Epifc. Zagr. dum quœreretur, qualiter ? quoque jure `? Reges Hugariac, Epiè
fcopatus ac Abbatias conferrent, quos titulares vocamus , & quos Roma non recognofçeret , тег
vocavit. Exlnnocentii nempe permiÍi'u & faélo, ab exemplo Nicolai adJadrenfem Sedem e
leóìi, hœc originaliter promanare.- Clero Hungariàe: eleůionem Nicolai probante, Regibua
item Hungarian. Sed de his, DE() miferente alibi. Nunc infinuáil'e fufiiciat. Нгес ipfaclecìio#
nis facultas,Jadram licet minatam,in jure potefìateque Hungariœ Reguxn maniillìebmdicatag
u u я uare
17g Notitie Prœliminares Pannoniœ Veteris`Periodus IÍÍ.
'IQ-nare
fecuta non
horum
Гипс,
coníideratione,
atdehinc , atque
relata
fubper
Andrea
Thom.
II,Archid.
Anno 1205.
Jadrœ Нос
, cumevincunt
`'fenetis apud
рада,Lucium
tum moa
numenta lib. 4„ cap, II. Ubi: Алло Dom. Incar, 1205. men/è Julii, 23. die , aßante Indië.
Septima. jadrœ ,tempore eguidem DominiNQ/lri Henrici Danduli Incliti Ducis Vene.
Iiarum , Dalmatiœ, atque Croatiœ, Ecch Jadertinaprâfrio carenteprg/lore, ac Vitali.;`
Danduliprudentis Comitis Jadrœ. Hoc vulnus Sacrœ oronœ , difcordiœ frati-um Eme»
rici ac Andreae caufârunt. Dalmatia quae a Colomano Rege, ac anno 1102; fœculo integro
fub potefìate fuit Hungariœ Regum , atque Sacrœ Coronœ ,anno 1205. in parte, five quoadja
drain, vices fubiit. Haud nihilominuslegitimè, ut quivis jufiitiam amans, juraque intelli»
gens fatebitur. Enimvero five modus Venetorum perpendatur; live occafio , quispoßêßò
rium lwonœjidci Venetorum deducet ? quis invafionem banc , atque Jadrae ruinam , nullis ha`
bitisintraVenetos & Ungaros vel difcordiis, belloHungariœ nec indicato, fub prœtextu Bel
li facri( fic nempe pietas ad omnia eli utilis) ad œquum juflumque reducet. Paâa illa, ab
Archidiaeono relata , nec a Rege Andrea, nec a Republica Ungariaal firmata confenfu , ип
quam funt, nec ab ullo fcribuntur. Hoc eli, quod recuperandœ Dalmatiœ, Regibus noßrîg
obligationem , tot Leges Regiœ, Juramento firmatœimpofuerint , ut eas in Regum diploma.
tis, corporijuris infertis videreeíì. Nititur Lucius lib. 4. cap. I. Verum rem diligentius
reputantl'bus &c. Hanc Venetorum iniquitatem, obnubilare. Sed qui ultra fcholallicas argu
tias, jura ex folidis principiis didicerunt , vanos eÍI'e Lucii conatus fatebuntur. Quœdam con
jicit , ut militum per Ungaricum Regnum fugam , qui tamen repeti debuerant, quàedam otiofa
funt, ut Alexii pueri pollicitationes,quœJadrœ defìruétionem non jufìilicant, minus vero ст.
tera , ifihic a Lucio fcripta, ut mores corruptiJadrenfium, SedisJadertinae elevatio &c. Sed
necjußitiœ ей, illud Lucii: Sie Veneti de Jadrenßbus vindic'i'ajumpza , афишу,“ Cl'
vitate, deinceps guletum Adriattcumjè lialnturosfjßerârunt. Profeéìb, in 'uris legitimi
defeftu, ex religiofo Scholaflicœ Imperio, atque obfervantia, Dalmatian: dividere, Veneti
Scriptores nunc inceperunt, resque ас nomina alterare , atque confundere. Pars inventore
auétoreque Dandulo( vide Lucium lib.4. cap. 3.) Croatianl partem maritimam, Montanari!
Dalmatiam nominavit; Et quœ ultra montes fita ей Ilfediterraneam, quod ex eileétu per'.
fecutionis domeflicorum Scriptorum, quicumque adverst confcientiam , & debitam,ex Divi.
na quoque Lege ,fuo Principi & Reipublicœ obligationem , haůenus pro Habiliendii;` схемы.
rum juribus,non fcri fiíTent , fic invaluit: ut, fatente quoque Lucio, hadie u/Que , talent (12
ßinéì'ionem ervent eograplzz. Pars vero., marítimas Civitates , a Dalmatia difìinguat ас
feparet ‚ ut 1c eas facilius,Sacra‘.l Coronas adimere queat, fcholaflica fubtilitate д vel reéìius de.
bilitate difìinguendo: Dalmatian! ut ell marítima pertinere ad Hungariam, negando ,~ ut eff
continentis , excludensque mare Adriaticum ,concedendm Verum hœc Dalmatiae nova divi»
lio , cujus fit fundamenti ,obiteryvideamum ` _ _l
Dalmatia vel refpeélu antiqui fitus, vel ejus incolarum Romanorum , confideranda eil.
Situs verus & roprius Dalmatiœ, fecundum Scriptores anti uillimos, inter montes fuit: a
Delnzi,íive De minio, prœcipuo fui op ido , fic nuncupatœ. gui fententiœ fubfcribit quoque
Archidîaconus: di enim Regio guœ т inquiens, zn ßperioribuspartibus , que даст“:
Delmia , ubi antigua mœnia Q/ienduntur , ibigue fui e Delmis Civitas memoratur, ea-`
demque Regio in hodiernum diem prifcum nomen apud indigenas retinuit Dulmno, & recentìus
caufa enunciationis levioris Duvno. Sic ea Re io ,f_icut antique tempore i ultimisLibumìœ i
orientem verfus circumfepta montibus , pars aliquaLiburnorum Regni habebatur. Apud Cis
ceronem Vatinius , Dalmatiam non'diflinguit, nec ejus amplitudinem tefiátur, fcribendo: Vi
ginti oppidafùnt Dalmatiœ anti наг. Succellivè qua ratiouevconfiderabatur, ej(v duabus an.
teräoribus periodis colligi роге“. elle Porphy'ro' . cap. 31' eDalmatia, риф: Romanis ab
Abaribus, in diebus Imperatorz's Heraclii, dejëlata eorum Regzbja'cuit. Quapropœr
ejus juju Clzrobati, armis areptis, Abares ex illis locis expullerunt, 8 in’ zp/òrum terra ,~
quam ètiam Ízodie tenent, .Sedesicollocarunt ,- fucceßitque Croatia: appellatio. Sed pon
uam Pars quaedam Croatarum feceflillët, & Liburniam Japidiamque occupâll'et , caufa рост
Ётит Italici Regni, Dalmatiœ nomine Jadra,vac partes Шаг coníiderabantur, ipfaque Dal*
matia , Orientalis erat Imperii. Sed haec potiíiimum Scriptores exteri fervârunt, atque im
primis Francici , qui Dalmatiae nomine , quasvis has Regiones compleétebantur. Domeflici
l vero, extinélo Dalmatie.’ nomine, teile Diocleate Presbytero, univer-fum Illyricum & Libur~
niam pro Croatia acccperunt, ac in generali omnium Statuum Ordinumque Provinciali Sy
nodo, rœfcntibus Pontificiis &Imperatoris Confiantinopolitani Legatis, diviferunt , in Cl'oa
tiam Rubeam, Álbamß’ Croatiam Surbiam, five Serbliœ. Conßantinopolitani atque Un
gari Sclavoniœ nomine,frequentiilimè acceperuut, Veneta: quoque. Romani pro Dalmatia,
quod
Selav. Croat. Dalmatfûb llucibus` Regibusgue Hungariat 1173 "
uodScnatus veteris , olim fuerit Provincia. Quare nova omnino eli, Danduli divilio Dalmai
tue , 1n montaonam , maritimamque , inventa unicè , ad difputanda legitima Sacra“,` Coronaejura,
mirumque mihi, Scriptures Hungariae hanc agnofcere deferibereque. Audiamus Doélillimum
Lucium ,qui more fuo, fic favet Venetis , ut fateatur Danduli effe cogitationem, mireturquè
Geographos eum fequi. Caufam divifionis hujus , petit primo ex MetropoliJadrenli: PQ/l“
quam Jadrenßs
exinalegue Ecole/iaPrimatis
Patriarcba in ArabieБатат:
ifèopatum спада,
título Graden/i
uti cepit, Patriarcha';
nominis ßtbdita fuit,
uogue' Dalmatici al;
teratio induéia e/l, 8 Jadra tantummodo cum cœteris Occidentalibus Infulis лафет:
Provincia’ pro Dalmatia /ùmi cœpit , Spalatenßs vero Metro olis ,/icuti toti C"r0atic`z:prœ
егаг‚8 unicum tantum Tragurlen/èm Slgßraganeum in Da matia retinebat , ita Db/òleß
сете Dalmatico cognomine, pro Croatiœjive Sclavoniœ Arclziepijèopatujîimi cœpit.
Haec qualîa funt , leétor perpendat. Hoc Sœculo Viennenlis Sedes , in Metropolitanam elevata
eli ,haud attamen ideo, nova diviíio Außriœ, fiatuta, fiatuenda ue eil. Jadrenlis Ecclefia,
elio Pontificio Decreto, Gradenfi fubjeéiia fit ,baud attamen> ideo Brimatis Dalmatiœ titulum
confecutus ell Gradenfis ,tum quod jura cuivis fua fervanda lint, cum & uod Apofiolica Sedes,
fuis juribus privare neminem poflit. At tametfi hos quoque titulos, D matias videlicet Pri
matis,Gradenfis obtinuill'et , poliquam ordina 'o Difciplinae Ecclefiafiicœ ,diflinéla Chrifii in
fiitutione ellet, a rebus Magiiiratus Civilis , t~ lus Gradeniis Patriarchœ ,nec jus Sereniilimœ
Reipublicœ Venetie, ad Dalmatiam infert, nec necellitatem confundendœ Dalmatie?. Videndum
eli CivilibusMagifiratibus , ab hoc exemplo & praetenfione, ne per tot privatas Religioforum
Provincias , ultro citroque divifas , prœjudicii quidpiam Reipublicœ nafcatur. Наэс fane fuiê
caufa, ut Status Sclavoniœ Croatiaeque, perhibentibus aéiis publicis , ocio Francifcanorum
conventusProvincias SS. Crucis Croatia: & Carnioliœ, millìs eatenus, ad Reges fuós, atque
Romam , nunciis ,fub Provinciœ Carnioliœ nomine, conliderari , palli non funt , ne videlicet
confuiio quaepiam Regi &Sacrae Coronae abinde fequatur,aut prœtendatur. Moti proculdud
dubio, ab exemplo narratœ Venetorum prœtenfionis, tabula item Sambuci apud Ortell. Sed
revertamur.
Confufionem hanc falvare conatur Lucius , ex bellîs & induciis Venetos inter ac Поганое 1
ex antiqua Dalmatarum cum Venetis focietate: Wilhel. Tyrien. auétoritate, qui Da matal
rum mores defcribens, meminit eorum: qui in oris maritimis habitant. Sed hœc quanti lint
ponderis , non deduco, perfuafusLeůorem doétum videre. Wilhel. Dalmatarum mores deicri
bit, haud vero Dalmatian marítimas, In quovis Regno & Provincia, prœcipue ubi diverli fune
hofpites,populi, Religiones , Ratuta. , ii mores fingulorum deferibantur, pro œducationis fiu
diorumque ratione, diveríi evenient , quin ideo Regni vel Provinciœ illius, divifionem objicere
opus fit. Mirariautem debeo doctifl'. celeberrimumque Lucium , dum in robur divifionis hu
lius, I. Mauri utitut titulo: ubi Totius maritimœ Provinciœßudio/i exercztatoris, live bel«
liducis , quia explicaret ipfemet, eidem indi/line'ì'è Dalmatici ac Croatici Енот, res belli
се demandatœfuißènt, proindc dum Maurus offieium fuum exprœllit in titulo, divilio Dal#
maciœ maritimœ ‚её е11 illegalior, quod littoris Dalmatici Croaticique curam habue'rit. II.
Miror,monumenco defcripto,quo victorias Andreae notantur , uti Lucium; quia in eodem nul#
la ей Marítima? Dalmatiœ mentio,ut legenti patebit. III. Dum Banos inducit marítimos , quia
ex Privile iis&diplomatibus,per fe quoque exhibitis, atque etiam a` nobis fupra pofitis , tov
Banus ingritimus nullibi legitur. IV. Dum repraehenditArcbidiaconum, uod divìliohis hu
jus Dalmatiœ,non meminerit, quam nihilomìnus Dandulo , Sœculo integro pofierìori Scripto
ri,ut inventori attribuit. Thom.Archid. cap. I. Si anteriora, & fua tempora defcribit, Dalma
tia in uiens dicebatur ollm largius, cen/èbatur enim cum Croatia, una Provincia а Nara"
vero( oceñ aetate fua ) Dalmatia e/l Regio maritima , incipiens ab Epyro, ubi e/i D_yrr
hacbium,8protenditur uf ue ad Sinum Quarnarium. Quare innanis е1’с Ьаес Dalmatïae
difiinéiio, ad jura legitima ¿acne Coronœ, Regumque Un ariae involvenda, excogitata. Mi
rumque a nofìris , eam pro canonizata exfcribi , defendi ,adîrari '
Verum hœcDalmatiœ confufio,illud refpicit,ac pro fcopo habet,ut eXIadrae ruina,ejusdemque
paéiis, perArchidiaconum relatis , ad quœvis Dalmatici Croaticiq ue littoris prœtenlio fubverfe
tur. Segnienjès caeteriqueCroatae Liburnici, firmare videnturVenetorum Scriptores , dum
proculdubio aScholarum fuarum magifiris, errores, juribus Sacrae Coronas nocivos ,hauriem
tes ,fcmet Dalmatas Segnienfesinfcribunt in Gradibus, aëìibusque Ácademicis, Cœterilm divi<
datur licet Dalmatia, dum ех fuperioribus confiat, demonfiratumque ex diplomatibus, то
numentis,aliisque foret; Jadram , Tragurium , Spalatum, Arbam &c. ad Sacram Стопам
pertinere legitimè, confequens eli Dalmatiam live maritimam , live montanam compelles. Si
vero Archid. cap. 15.confulueris, depriehendes: memoratisEpifcopatibus ,Salonitanae Eccleq
x x На:
Итог. Baltlzajàris Kercfeliclx,
'174, À'otìtla Pralìmlnares Pannonìa Рею-Ез- pericia: 1H.
fr f'ubjeâis , concludere: Отказ enim Gi-itatesprajíîär ad Regnum Croatia perrinebant.
Juri quoque Regum , difcordiœ fratrurn , prœjudicïa attulére. Байт-его ut cetera prae
teream,Bemardus in Archieppum Spalate'nfem eleâus 1198. primum псе. efi confirma
tus videArchid, Patareni femet dilatarunt, nam e Dalmatia , aCall'noBo nia Bano re
ceptiŕuére. Per Hungariamquoque propagati, telle epìfiol. Vulcani ad Innocenrïum Papam ,
6; , ad Emericum Regem, qua: nonfolnm de terra ejus (DempeCulinil` faalde totoLrngœ
Tngggrzg pro/ŕrilias, C? Ьопа taliumuzlìicumgueper terram poter-unt im'eniriœwgffcesâzc.
lib. 3.epifl. 2. Nicolaus Pharenfis Eppus , ideo quodjadrenfem Sedern contra Innocenti prohi
bitionem acœpillet, fufpenfus, anathematizatusque extitit, (videńrchid. cap. 25., fcribcnte In
nocentio ad Regem Emerieum eatcnus: Danielquoque Верха/{щи Дурак, ob permiilòs
rifipi in Diœcefim fuam patarenos, ab omnigradu dejectus ей, utAnìrcas Zmajavichius in
5155. Анна]. Ecclefi. apud Farlatum. Profecto Epifoopatus ifìe Bof'nenfis, magnum
eruditamque Hifìnoflrz' Ecclefiaflicœ eflioeret , fi quis eflet ‚ qui Particularis Есс1. L'ngariœ,
Ecclefiaflicam Hîfloriam perfeeredignaretur. Gregorius aCref. .tio, in fuo dec-*ero memi
nit; Драг con/fixatione Prqooßrure L’ltra/z`lvanœ,guamfecimus , сит prius of.“in lt
gationi$,ge*’7fmus ш Hungarza. Quod dilucidandum erudirîoribus relinquimus.
am de тет, meminifl'e voluimus. Par. I. Annal. Pray pag. 179. ex Schànleben deferi
ыШг Emeńcìdìploma, Sclavonìam explicans, ubi: сит ¿IIa/fris Pater 11o/Eer Bela in DI#
саш Sclavonl'a quemdam ¿Yaoi/em de Teutonia, nomine А/Ьегшт de Blk-novo habas
rit соттешпешп ‚ сцйщ terra a latere DucatasSclaz'onz'z jarra Podgoriam f! сайта
qfígfjiza , idem Albertus &c.apud Pray videnda. Diligenthlima combinatione rerum ас temd
;rum,medîtatione item Тире: quibusvis,fateri cogimur: Si pro fufpecìo habendum non ell.,
diploma illud , nobis ваш поп adefle librorum copiam, ut rel per conjecturarn ,explicara п—
]езтиз tot antitheses. Podgorie in Sclavonia elle, hujuSque ракет . adhuc fu'o S. Rega Si@
phano , extra dubiumeflniderique poflùnt, quœ a pag.15. &ièqq. biR.Eocl. Zagr. deferiöun
tur. Sed глясе Bela: IILatque anno 1 191. Albertum Nobilem commemneum ifìhic fuilTe,nul«
la ratione flare potefl , 0b Belœ IV. infra defcribenda,veri1lima diplomata. Sane qua гадов!
Beh 1V_Dorninium Cramburg contulit, fi fub Bela IILjuxta Poj'g )rie limes fuit. Quis ille
Alber-tus ï ego nef'cio, neque Pray explicat. Lazius de Gent. )lign lib. брав. mihi 173. mem?
rit ¿gc-rfi quîab Henrico IV. Comes Goriciœ fuilTet inauguratus. Verum niti dìœtur ulzn
шиши vixiile Albertum,diploma illud Alberto huic applicati non poierit. Sed nec Alber*
to 1V, relato aLazio Ídefcriptaque fua jurisdicìione per Laziurn ,ex lubitu, S.' pompa majore,
quam veritate, dum Metling ,Chemomely, Sufemberg, Scbomberg , ‘.'iíchcz ,quidíuid fit
de poàïeîïorio , Illriœelle prœdia , dicit)utpote qui fub Rudolpho II. Auftriaco vi~xi1lè i'crihitur,
adeoque inferior efl Bela IILAccedit. Schönlebenianum diploma, admoìum elle fmgulare, non
Един: in flylo, fed &tefììlic1tionibus tot rerum. Cumprimis vero illius , quod Ссшез Stepha
nus mifertus fuerit Sclavoniœ Ducatus,illumque ab oppreflione vindicaverit, qulznvis exor
digeretur, Emericum milTum fuiITea Belain manu potenti. Illud quoque: cam non moufi
са fàorum P/zaralz'ga, inufitatum Regum Hungariœ Vryloefl. Praemium item,pro tanto be
„дело, Ducatus Sclavoniœ fervati, modicum fuit, videlicet armorunx concellio,cum Hung-a
rig, Ragas plerurnque donationes , & privilegia concefliflent. Llanifeflum vero errorem conti»
p¢t,fi annum 1200. ait Regis Henrici primum, Ego ante'ŕero tot Emerici caetera privilegia ,
выпита ,Ungarica,de quibus nulla efl fufpicio, ¿aqua? nomina Вносит Prœlatorumque
Ragni exprimunt, Schönlebeniano huic,mirorque P. Pray tantum ei at:rîbui1l`c, u: Bela: Щ
vitam, ad annum 1253. extenderit, adverfus tot aliorum diplomatum Edem,tot item Scriptea
res. At hœc, adoétiorihusdilucidanda prëellolamur.
DeServìa dicendum effet, tum ob anteriora, cum vcl maxfme. quod Emericus bella
gellifl'e cum Bubaliis fcribatu r. Andreas quoque relatam pag. 168. memoriam, de\ Ècroria Chul
rniae , Rafciœque receperit. verum res Servia’ Bofnìzrquc. adeo Гит confufa’ , ut Imjori diligen
tiflimoqne indigeant examine. Quas hic ponderare non vacat , fors Tomo fequenri, in Вани
rum notitiis accuratius pertraâari poterunt. Interim erudito Leâori, pro intelligentia pra
millorum ,f2 uentia, ex monumentis, proponimus. Í/Í'Ãfànus (Latinis efl Volcus 8; или.
низ) ac Stepìanus fratres fuere. Hic èervìœ prœfuit, appellaturque ¿Magnus _Ízlpanus t0
tfus Servia?, EudOCiam habens uxorem, quacum diflenfit (vide Nícetnm lib. 3. cap. 7. in Ale
xio Comneno)cum fratre quoque Volco; a quo. Stephanus Princ-ipatu & Patria , erat expul
fus. Hzfc ad annum 1 197. collocari dehere cenfeo. Vulcano adhaerebat Emericus , ex раю:
Servia» ‚ Andreas e Dalmatia. Sed 1 198. coaluerunt, atque Servia? Jupanus eñè6tusefl Зверь»
nus: Vulcnnus` vero in Principatu, ut nominârunt Dalmatie? & Diocliœ, in veritate Bofniz,
maant, Sed „tel-que fub clientella Regum Hungarian . & Apollolicœ Romanas Sedia in {рыть
libus
к Sclav. Croat. Dabnat._/ùb Ducibus` Regibusgue Hungariaè iig
libîs poteliate. Hœc eX epiliolis, ab utroque horum , ad lnnocentiumdatis , atque abeo recep `
tis , apud Rainal. ad an. 1 199, clara funt. Item ех ordinationibus per Pontificis legatoslfaélis ,
& fynodiscelebratis. Innocentius Vulcanum Re em vocat, infcribendo : Vulcanno Illu/fri
Regi Dalmatz'œ, ÜDÍocliœ. Bofnia Валит Culinum his temporibus habuit, Un riœ Re~
gibus fubjeftum. Сопйапс heee ex Vulcani ad Papàm epillola,ubi: demum'vero aternita`
temve/lram
Beßina( Bofnia)nolumus` latere videtur
pullulare , guia' lzœre/is non modica
«l а - uncle in terra
rogamus, RegisUngariœfuggeratis,
utRegi U„дат, videlicet
ut eos aRegno/uo evellat. Sed Titulus ille Vulcano datus, Regis videlicet, negatusque pe#
tentiStephano,inter fratres bellum caufavit, quo, Vulcanus Regis Ungariœ copiis adjufrus,
fratrern( Сейе Cangio) Principatu &patria exegit. Emericús, lnnocentio per nuncium ligni;
птиц/Шт in temporalibus` jure Дао, fe pallurum, li Vulcus Regalem ab Apoßolica Sede'
Coronam fufceperit. Negotii hujus e'xecutio Archieppo Colocenfi committitur,ob civiles fup;
'ra indicatas difcordias, propter Ladislai coronationem, fufpenfa. Servia: occupatio ad annum
1201.aut 1202. ligi debet,ex Papœ Innocentii epiliolîs,quaru`m 18. lib. 6. ай Emericum Hun#
gariae Regem: Jllonemusigitur ¿Magni/icentiam tuam , 8 exhortamur in Domino', guia/i1
cut nos tibi 8 Regno tuo in lxacparte detulimu's ‚Де cel/itudo Regalis curet nobis 8 Apo;
ßolicœ Sedi algferre, z'rz/litutione.s` Eccle/îœ Romana in terra ipfà fèrvariprœci iens, 8
еат р1ел1ш‘ ad obedientiam no/lram reducens , utń'at unum ovile, 8 anus Рай”: cum'
lloc ipfùm tibi 8 Regno tuo videatur plurimum expedire. In alia ad Regem Emericum e.'
pillola, Innocentius: Verum 8 illud non ab re potuißëmus attendere in Ízoc cafù : унос! сит
Nobilis vir Step/:anus Megajupanus Serviœ per Venerabi'les Nuncios nobis` Ízumillter
`fùpplicaverit, ut in terramfuam diri егетщ` Legatum, u'i earn ad obedientiam' Ecole/ie
Катала? reduceret , 8 Regium/ibi ¿adema conferret. osgu'e etitionem Ярда: de com-A
munifratrum nq/lrorum conßlio decreverimus admittenalam, íufus legationis фиат
Venerabilifrafri no/tro Jolzanni Albanenfi Epifôopo injungentes.- Intelleä'o tandem
uod lloc tuœfèrenitati plurimum dt/plicebat, ob tui gratiam, non/ine guadam :zo/ira
confit/ione de/litimus` ab incepto. Tu vero po/lquam expugna/li Serviam, amoto аге
pliano ; Vulca/izbjlituto in locum ipßus, per шаг quncio.s` intima/li , quod terrarn il
am ad obedientiam Romanœ Eccle/iœ reducere cupiebas ; 8jalvo in temporalibui` jure
tuo , œguanimiterju/linebas, ut alici'us 171410113 Regalem ufèiperet ab Apcylolica Se le Со
ronam. Unde nos' lzuius executionem negotii , Je вол]? 'o nunciorum tuorum, Ven. Fratri
noßro ColocenßArcÍziepi/copo duximus committenclam. Sedcumjam biennium/it trans
aclum ,in nullo пойти: eßê proceßiim. AVulcanum toti Servia: prœfuille, tellis ей Innocenà
tii epiliola, ad Coloeënfem Archiepifcop, dat. Xl.Kal.April.qùä committitArchiepifco'po, ut
Vulcanum inviferet,eumquè in Romani Pontilicis obedientia conlirmaret, &l a (.Ionllantino-~
politani Patriarchœ jürisdiétione liberaret.- Eodem die fcripfit, Ungarize Regi, Servia iteni
Archiepifc. Epifcopis д Principibus, atque Optimatibusä iplique Vulcano ‚ Romanas Eccleliáë
Primatum, atque in' степе fupre'mum Imperium , dignitatemq'ue commendando.- `
Verum an Vulcanus inServiáe Regenì fuerit ab Archiepifcopo Colocerifi , aut Albanenli
coronatus? ego definire nefcio. Магию Emerico Rege, utrumy Vulc'anus quoque decellerit?
aut afratre Stephano, Regno privatus fuerit ? non examiúoa aThomas Archld. cap. 26.~recen-'
fet : Stephanum nequaquam' Vulcanu'm impetr'ata ab Нопопо Corona, coronatu'm; primüm=
que fuiffe Servia: Regem. Raynaldus anno 1220. N. 37. lexllil>et`Stepllarxi huJus ай Honoriuni
III. litteras i quibus Titulqu Stephanus* DEIGratia toti'us Servia, Dioclzœ, Tribuna:` ,~
Dalmatiœ ,argue OclzlurńiœRex coronat‘u.s` &c. Andreas Dandulus , providu-s rerum fua-`
rum , nefcio' quo ех fonte', fcribit'.' Stephanum hunc Rafciaeßz' Servia;- Dominum, dum Neptem
quon dam Henrici DanduloDucis Venetiae accepill'et in conjuger'n , ех 111311011}: uxoris, abjeélo
fchifmate , a Papa obtinuill'e Regios titulos &_Coronani , atqu'e u'nà cum conjuge fuill'e corona#
(um anno 1 2 I 4 Háec Uanduli cogitatio eo ей ordinata,ut Servia;l praeten'lioa Serenillirna Re-`
ublica adflrul pollit.Tomcus in vita S. Saba?` apud Bollanduni Tom.' Lad 14412111.- ех Geliìa
N iÍTenli , natum ait Stephanum. Nicetas, tertiam liliam Alexii ,- Eudoclam nomine,ei цхогеш
fuill'e perhibet. Dandulus fua , dooere' debuerat. Heee in n'ollro' fyliemate, nâgligenda _non du.
ximus, & haud ingrata futura eruditoLeéloriconlidimus,` dum hinc Regni ervzœ videbit ini#
tia, confenfu Hungariœ Regum' ,ac fub exprœlla conditionef/àlífo in' temporalibuá jure Re-
gis & Застав Coronœ. Videre hinceli, h'aud pompœ , aut C_äeremoniœ elle vexxlla illa ,~ quœ co
ronando Regi exhibentur, & fubduntur, at juris legitimi. D_eUngaria, Sclavonia, Dalmatía,~
Croatia, diéìum fuperius ,nunc etiam patet de Servia, de reliquis {по й1&иг1 ordine. _ ’
De Chulmia fequentia monenda videntur. Joan. Lucius lib. 4,.- cap. 4. С1ш1т1аэ notitiani
olafcur'are, confundereque nititu'r.- At liLucius,` de fua fcriplillet агаве, live fœculo XVII.
х x e ’ @um
x76 ‚ Notitie Prœliminares Pannoniœ Veteris Periodus III.'
cum terminos Provinciarum variari cer-tum lit , in'iulgendum viro foret doctillimo; verum dum
Chulmiœ notitiam, a Porpbyrog. atque Thoma Archidiacono deferiptam , vocat in dubium,nu1
lum dubii ponensfundame'ntum , quam ut Cbulmiam aRegno Croatiœ avelleret ,arguensAx
chidiaconum: DucatumClzulmiœ in Regno Dalmatiœ è' Croatia , perperam inclulill'e, ideo
quod tempore Archidiaconi, cum ab Un arico Ilíagi/lratu, gni Dalmatiœů’ Croatiœprœ
erat , „двигала? in ditione хитам); is Eppießet , guiSpalatinœ Eccle/iœ Sufragane
us erat,ideo Regionem Chulmiam in Croatia exijlimavit. Sed li Archidiaconus re
&ё opinatus non ell , loco quœllionis a Lucio indecifa- , an a monte '.3 civitate? aut flumine Z
Chulmiœ appellatio nata lit, docendum fuill'et Lucio,cujus Regni pars, Chulmia ell, an nem
ре Оа1шас3аг aut Croatiœ ? vel Servia? ?aut Sclavonia: ? Quod dum non prœllitit , Regni Hunga
riœ , live Застав Coronas juribus , nocere маните arguitur. Sed cum lit Scriptorum confenlio ,
ut Archid. Diocl. Orbini. Byzantinorum , Chulmiam , partem elle Regni Croatia: , donec oppo»
litum quispîam non demonllraverit , Lucio fubfcribi nequit. Interim lit Cbulmia. cujuscum~
que Regni & Provincia pars , banc juris Sacra Corona` elle, evincit memoria fuperius pag. 168.
exhibita; evincit ipfe Lucius, dum Andream nov. Almilanis (quos caput Chulmiœ lcribit)
privilegium limile Dalmaticis Civitatibus , indullilTe teliatur: dum Andrea Regis mandata ex
hibet, ut a latrociniis in infulis duabus maritimis abllineant , Patarenosque ejiciant , alias cum
robore Regni, & ñliis duobus Bela & Colomano in perl'ona , eos effet calligaturusz dum Regel
Hungariœ, ab anno 1198. quoChulmiam Andreas obtinuit,lèlèque Ducem Chulmiœ fcriplit,
hanc fuis perpetuo inferunt titulis. Iniquus autem in Andream Regem, ulitato more Scripto
ribus Venetis, ей Lucius, dum Piraticœ, Andream Regem inlimulat. Infijlationem maris,
ufgue quo bellum cum Venetisgerebatur ( quod nihilominus gellum non fuerat , fed peregri
norum ope, nil fciente Ungarîa ,Jadra ruinata fuit )juh/lione Regia , Chroatos & Chulmitanoa
exerculßè cenjêndum, allerens. Наго exercendœ Piratioœ julia, cum mandato banc inhibente
componi nequeunt. Honorius quoque Papa ,dat Lateran. 3. IdusJan. Pontif. an. ю. ad Spalat.
Archiepif. non l'criplillet: Super eo autem quod /icut ve/Ira.’ litterœ continent ~ pronti/è
runt piraticam ~ dimißïiros, dummodo Eccle/iœ Катала: gratiam valeant rehabere,
ac per eandem polint ,_/ëdes patrimoniorumfìiorum a Rege recipere, уайт, ab eo[ё
aßêruntfooliatos. Si vero Andrcœ Juxlione, Piraticam exercuillent, in pœnam, patrimonio
fuis, aRege privari non poterant,imo [итоги Re ia,fa&um fuum diluilTent, lic Reges no,
Itri , Magiltratusque Ungaria: , depingi folent , a Scriptoribus Venetis , ut vifa auditaque horurn
ìnjulìitia (quema modum tacit Lucius, Piraticam Regi Andreae tribuendo) Hungarian.l Regum
ApollolicorumJlorrorem injiciant. Mirumque fcdatores enollris illos habere, qui resquas
vis deferibunt, ac dein pro teltìbus confentientibus, przdicantur. Quod jam luperius deplora«
vimus. Reliectere voluimus Leâorem: Lucium lib. 4,.cap.4, pa .mihi 16:. Honorii Pa ex
hibere epìllolam, quae Lucii intentionem plene enervat , ait ibi ontifex: Quidam Sc avi És’
Dalmatini,quamvis cenjèantur nomine Clzri/liano,Crucejignatos piratica fable/iro»
liant.` Наго dum Lucius Almgßznis quos ait elle caput Clzulmenßum,attribuit: vel iniqueA рё
габоаэ Chulmenfes accufat; vel li hujus , Chulmenfes rei Гипс, male arguit, reprœhenditque
Archidiaconum ,dum Chulmiam Croatiœ partem'dixit, Honorius enim, eo vivens tempore,
Sclavos & Dalmatinos , ideo appellavit ,quod illos,ut partem Sclavonia: ( quo nomine etiam
Croatœ tum accipiebantur, a Conltantinopolitanis, Venetis item, 61 Romania) agnoverif.
NecLucius erroris damnat Honorium.
Ex relatis, illud quoque conlequitur: hac œtate, Provincias таз, cumprimis Dalm.;
tiam, ex lubitu Рите habitas. I'Ienricus, live Emericus Rex Ungariœ, Regem le Dalmatiœ,
Croatiiz &c. ipleque dejure & legitime lcribit. Andreas atque , Dalmatiœ , Croatiœque Du
сет. Henricus quoque Dandulo. Imo Papa Innocentius: Vulcum R em Dalmatiae & Dio
cliœ agnolcit. Plures item , ut Duces Maranœ. Нас legentibus, uti confulionem facerent;
ita caula funt, tot opinionum ex lubitu, atque ad Danubium ulque , per Pannoniam extenden.
das Dalmatiœ. Quare Leclorem eruditum & doétum,ut fcio, hase nil morantur, lic nec tur
bent initiantem, reducantque praejudiciolum, ac fectarium. Нас profecta funt, exDalmatia:
commodis, marisque Adriatici lufpirato dominio. Pontihces Romani, pollquam Roma` &
Romani Magiflratus , fe dominos elle agnoverunt, fiorente olim Romanorum Imperio,quia
Dalmatia Senatîs fuill'et Provincia , banc fui iuris ell'e credentes, plerumque, elargitos a le Ве—
gios titulos , Dalmatiœ tribut-bant, lic Zvonimiro , Gregorius VII. Alexander Venetis, Inno
centius Vulcano. Alii , a pollelîa parte quapiam ,fubito fe, Dalmatiae Reges dixére, quin ud
obfervatum pag. 154. a populo &mercatoribus,Veneticorum Croaticorumque Duces , Vene
ta.l fe dixerunt. Lucius rei hujus tellis elhqui ab invafa aVenetis jadra , Dalmatiœ illico par
titionem prœtendit, dicens fuperius, ,ladra/it` Provingia , rettius dixillet , jadrenßs Орём
из
2 Sclav. Croat. Dolman/äh DuclbusRegz'busgue Hungariaë. 177
tis ruina ,pro Dalmatia /àmi cœpit, intellige a Venetis , œntinuoque teflantibu» monu me?
tls, Henricus Dandulus,DaÍmatiœ Ducisltitulos fibi adjecit. Atque illud his temporibus, fic
mvaluerat , ut li ab aliquo integra Provincia vel Regnum poflidebatur, per to Totius defigna
batur. Hinc Stephan'rs Sèrviœ Rex primus; rehabita tota Servia , fuoerius in titulo exprimit :
Tonus òerviœ, Rex. Priorè autem fáeculo , exteńfio Regni vel Provincias, fub to Totius fig-`
‘nlficabatur , eratque juris, prœtenfionisque formula , potius ac pollellbrii. _ А
_ De Bulgaria quo ue dicendumell , фиг Emerici Regis tempore in Regnum eflelevata,
quusveJus, ad Regni oronam pertinet. De Bulgaria Scriptores Grœci videndi. Ех Geor
gio Arcopolita fequentia deferibimu'sà „ Cum Imp. Ifaaciusrem geŕeŕet Confiantinopolita
9, nam , uxore demortua, quam fupra diximus Ungaram, Ungarorum Principis liliam( Be
” la vilelicet' III. teße Niceta) uxorem duxit тёща appararet nuptias , casque Regias, magi
‚9 nificis quoque fumptibús decorare decrevit. Hinc ex univerfa Romanorum ditione pecudes,
’ì (ues, ac boves congregabantur. Sed cum haruni rerum Bulgaria òmnium feracillima fit,
‚9 plurima quoque ab ea depofcebantur. Bulgari & antea quidem inimici Romanis, illisque
multorum bellorum , captivitaturń excidiorum urbium д & aliorum fexcentorum infortuniœ
rum per annos plures caufa, tandem ab Imp. Bafilio,quem non aliam ob caufam Bulgaroéio-l
num diclum , fama atque traditione accepimus , debellati, ad [mperatoris ufque lfaacy tem#
pora Romanis tributa pendebant. Tum ob ea,quœ` memoravimus rebellionem moliuntur,
& ab Afano nefcio quo fuafore , atque impulfore, omnibus quae intra Hœmum ad lllrurń
uf'que excurrunt,in poteflatem redaéiis, Regio occupatur. Ео, res Romana quam maxime`
alllitta ей. Bulgarinamque, c_um Schytœ mutuas operas tradidil'fent, multis malis Roma
nos vexârunt. Propterea Indignatus Imp, Ifaacius ,~ in unum colleítis copiis adverqu eos
aciem dicit, & marítima prastergrell'us,atque per Mellembriam Civitatem iter faciens, Hae
mum ingreditur. Alanus cum exercituin oppidulo, cui vnomen Strinabo immoratur; &
Imp, Ifaacius tentoriis {ixis Bulgaros obfidet; fed ab illis eluditur. Unus enim ex illis
ti ansFu'gam fimulans, Imperatori Schytarum irruptione'm denunciat. Imperator conturba
tus nuncio glieet die fequenti oppidulum fub'aëturu's ell'et, loco cedit , nec eam quam inierat,~
ŕeditviam. Sed deluqu aBulgaro, breviorem nec inconfultus aggreditur. Progredientem
itaque& in angulla (emita laborantem Bulgari aggrediuntur, militem fundunt,appara~`
tumque omnem bellicum deprœdantur, ipfam etiam Imperatoris fuppellec'tilem diripiunt;
Ех Romanis plure's свей funt, qui cum Imperatore evaferant, pauci admodum fuêre, &
, prorfus nudi; Hacviäoria,praeda, fpoliisqueRomanorum,`Bul ari nimis & infolenterani
‚‚ mds fublév'ârun't: quippe' deist lmperatoriisinflgnibus precioäora conquilieŕantßiprœ;
ч.
„ terea Regiaä pyŕamidas ,phial'as celebres,pecuniœ 'vim'immenfam' ,ipfam etiam lmperatoé

~„ 'riam C'ru'cem, quam Sacerdos abjecerat , non multo poll in _ilumine otfendunt, _exauro coniÀ
„ pactan: , irr medio dx facrofanëto ligno , êui Chrifìus Dominus allixus pepeńderat, in nio-Y
„ dum Crucis erformato éomplcc'teńteni = - -‘ Imp.vero' lfaac'iu's` Conßantido'p'olim fugiens
„ fe recepit.- „ Ditfulius' háec, inq'ue plures annos Nicetas Choniateä defcribit.'A Anno fecundo
Ifaacii, live Chrifii .1'1'87rdefcribitur caufa` Blachicœ feu Bulgaŕica'ë defeëtionis.' Anno 1189:
lib. 2. N. Lcaedes a Blachis Grœc'orum, Ifaàciique recelliis..l 1 192.c`ladeä [Ганса in_Blachica ex-l
pediciones Anno iig Ifaacius fufcepta in Blaclios expeditione paulo poll ab" Alexia' fratre,
oculis Imperioqüe privätüri_ ` ‚ l _ l _
_ Porro Bulgariam" ut olim fuerät, pro' rerum humanaŕu'm vicillitu'dine ,~ fuccelli'vë fuas`
palTam fuillëvices ex Seri toribus claru' n efl. Pars e'nim ejus poll B_afilium' Bulgaroclonum
Grœcis parel-iat, ‘arteni ejus' рой Deleanu'm alii tenuerunt; VideCangium in Fam.` Dal. cap. 6. _
Blachiam , five _alachiarn ,pro Bulgaria quidam habent, ut Nicet, Choniat. L. ll. in IfaacAng.
qui Bulgaroi,Myfds Blachosque vocat. L_eunclavius vidéturdiflinguere Bl'achos a Bulgaris,`
Verumy quia _accuratam terum harum cognitionem,ab eruditis' hodieTraniilvanisìprœftolamur,
hase milTa facimus,prout1 & Valachiáe ex Baudrandio deferiptionem gcœterasqu'e ive de_ñominis
origine,live Vaivodis Banisqu».` ejus , quœftiones. Ad fcopu'm noflrum' : rec'olendo fuperioraJive
а pag,58.íive 86. inlinuata.TefleA rcopolitaGeorgio, poll reflitutumRegnum,PrimùsRex Bul~
garorum {МЁДА/атм. П; Petrus. HuJus Arcopolita non meminit, тешите autem Cangiu's,
Nicet'as Choniates,ac lnno'centius III.~ in epifl.ad Ungar. Regem anno 1204.. dum ait:` Anti
uit'us multi Reges ln Bulgariaßtéceßîv'è[истцы -' = /êcl tandem'p'rœv'alentibus Grœcis,
ulgaŕi perdiderunt Re zam di nitatem -' g' clonecv novi zrné duo Fratres, Petras vide
licet è? Joannicius , fle priorum ¿gam projàpid :lefèen entes, te'rram patrumfùorum ,
non tam occupareqluam recuperare cœperunt. IH. Joannes, alias Joannicius 8 Calo-
joannes appellatus , Graßcorum jugum ut plurimüm excutiens,` Regnum Blachorum, Bulga#
rorumque maxime Habilivit.- Adjoännicium hunc, Innocentii lll.- èpißolas рте: Ra. na.1~
Шаг. «Bultliafaris Ii'iercyeìlitlx. î у ' U6
l
‘178 Notizia Preliminare: Pannonia Vderi: Periodue Ш
dus exhibet, гейша: inter ей de fubmiifajoanni Corona lib. 5. epifi. 1 16. dat. 5. Kal. Вешать.
аи. 1202. qua, rel iqua inter: Peri/1i vero bumiliterßt Coronam tibi Ecclefuz Romanacom
cederet ‚Лещ illußrir memorie Petro, Samueli , 8 alii: Progenitorìbu; tui: , in libri: tui:
legitur concefgfe. ¿Vor igi'tza', utßlper hoc maiorem certitudinem baberemus , Неве/да
Ixo/ira perlegi {сойти diligentemer quibur evidenter фаната, quod in terra tibi[Ще
Задний! Regex {легат coronati. Praterea continebaturin e111l ,quoi tempore bona me
moria Nicolai Papa: Pradeceßoris no_/ìri , Rex Bu] антител! claus confultafapz
remandebat ‚ сит toto Regno/ibi сопит]? ad pra icarionem eiur fuera: датчики: ‚ ô’
Rex ipfe ab e0 Archie i со um pqßulaverat. [хе/гид quoque ¿läcbaeiie Regi.: Bulga
rici,cum doni; Re ' u: r'ano Pape Pradeceßyri no/tro Reg'iail Наста: _pra/"ermi
rat, 8 po/Zularat a eo, ut aliguem er Cardinalibus in Arc/ziepi/Eopum eligendum diri
geret, guempcy? approbationem eorum ad. Sedem Apo/ïolicam remeantem [р]? paß
modum con/’ècraret. Quumgue idem Adrianus' Шаг сит duobu.: Epijôopis.guerndam
Subdiaconum ¿inici/Et, Bulgari corrupti doni: Gracorum , 8 ргопиддопёЬщ circum~
venti, Romani ~‘ eíec?is'.Grœcos Presbytero.: receperunt &c. narratque ob levitatem ejusmo
di, nullum ex Cardinalibus, a fe adjoannem mitti ,mirri пашен Capellanum fuum , qui corri~
genda corrigeret : fiatuenda fiatueret: Pallio Archiepiicopum infigniret; ordinaret , Epifco
confecraret. Tum ait: Madama.: quoque ip/i , ut de Corona progenitoribuï tuis ab
Ecole/ia Romana салага ‚ tam per libros veteres, quam alia documenta inguirat щади:—
:ius veritatem Sic, Signiñcaverat vero Calœjohannes Innocentio;fibi Coronam oderria Gm
cis.
ratorUtBulgarorum
Raynaladannum 1233. Num,
, Sanâ'ijimo zo. Iuvat
Dominofidel' quœdamexfcribere:
Cbri'ßianorum Calo-Johannesl
ab Oriente ad occidentemnï e-Vа
triarcbœ. Pap/r Romano. ~ Notum facio задаем; tuœ, quod elapßßimßx anni,
guod ego femel,/êcundo , 8 tertio ad vos; jed nuncii met nonpotuerunt adòanâ'itœ
zem tuam accedere,a'_vroponere verbum meum — - о Ex quo /èiverunt Шт! Greci, mi
_fèrunt mihi Parriarc/za 8 Imperator: Veni ad nos coronabimus' te in Imperatorem, 8
_/ас2етщ tibi Patriarc/mm, guia Imperium fine Patriarc/uz nonЛаг-а; je! ego non vo
lui , imo recurri ad Задайте”: tuam , uia volo efe fervus S. Petri, 8 tua младше.
Etfciat Запада: tua ,quod ego mi/i ajreArchiepilî-opum meum cum omni ordinatione,
8 lpeczuzia, 8 pannir/êrìcis , cera, 8 argento , equi.; 8 muliil 8 rogo per orationeJB.
Ара/1012 Petri ut tu mitra.: cardinales. ut me coronent in Imperatorem, 8 in terra
meafaciant PatriarcÍzam ut ßmServus tuus, tempore vita.' тес.
Innocentius ULmiiitjoannem Capellanum (нит ‚ inBulgariam. Quid hic` el'fecitïjw
vat ex pagina privilegii, aureabula Íignati, atque ab lllmo D. Allemano Tom. V. pag. 133.“
fcripti, referre.
„ In Nomine Patria , & Filii, & Spiritus Sanäi,amen. Quum placuit Domino adito
„ ЩЕЙ: Chrifio, me,Dominum &Imperatorem totius Bulgariaa & Blachiœ facere; inquiiivi
„ antiquorum noßrorum fcripturas & libros, & beatœ memorize Imperatotum, noiirorum
„ praedecefi'orum leges,unde ipfi fumpferunt Regnum Bulgarorum , di iirmamentum Impe
„ riale,Coronam fuper Caput eorum , & Patriarcbalem benediëtionem. Et diligenter perfcru
‚‚ tantes ,in eorum invenimus fcripturis: quod beata memorias illi lmperatores Bulgarorum
„ & Blachorum, Simeon, Petrus, & Samuel, & пойгй prœdeceflbres, Coronam Imperiieo
„ rum , fz Patriarchalem benediëìionem acceperunt, a Sanäillima DEIRomana Ecclefia,&
,‚ ab Apoliolicae Sedis , Principe Apofiolorum Petro, Sed Imperium meum voluit benedìdio.
‚, nem, &lmperiale iirmamentum Coronas capitis Imperii fui fufcipere, & Patriarchalem be
„ nediâionem ab Ecclefia Romana, ab Apofiolicœ Sedis Principe Apofiolorum Petro, & g
‚‚ ЗапбШНто Patte пойго Univerfali Papa tertio Innocentio; & a quocumque Parriarchalin
„ benediéiio &mandatum in Civitaœ Imperii mei Trinovi data, & concel'l'a fuerit aDomino
„ Papa faciendi & confecrandi Archiepifcopos, Metropolitas & Epifco s,& „наш Eede.
„ iiafiicas obfecutiones Sacramentales,concedit Imperium meum, utp enillimam 1n omni te.
„ nimento, & Imperii mei pertinentiis, ipii habeant poteiiatem. Ecce enim omnes totiustn.
„ perii mei & tenimenti , & Patriarcha meus, Metropolitani,Epifcopi, Archiepiicopî, ватт.
‚‚ éìi Sacerdotes , Romanal fubíint Eccleliœ; Si teneant leges & confuetudinem, quas tenue.
„ runt beatae memorize Imperatores Totiua` Bulgariœ & Bláciœ, prifci illi nofìri prœdeœfl
‚‚ fores,& nos, eodem modo vefiigia eorum imitantes. Subfignat autem Imperium meum
„ ad fecuritatem, Chryfobolum fuum , quod nunquam abEcclefia Romana,& ab Apofiolica
„ Sede, Principe Apofiolornm Petro, ipfum videlicet Imperium meum difcedet :‚ neque alii
„ Imperii mei Principes difgregabuntur; fed ut vocatus, dileéius iilius Sancrofanciœ & Apoño.
„ Бег Romanœ Sedis , Principi: Apoßolorum Petri, ero. Et deinceps quascumque terras Chri
» ma’
__ ` Sclav. Стадам; jIzôDucibus Regibusque Hunger-id. _ уди
„ llianorum , feu Paganorum ,meum aquifive'rit Imperium, fub potefhteâtmandato ejusdem
„ Sacrofanétœ Romanze Eccleíiœ & Apoßolicœ Sedia érunt. Et ut prtefeiis Chryfobolum Imf'
„ Ezrii mei, ratum & firmum habeàtur, dedi Imperium meum in Ama'nibus вивианит: vìrì
„ „тешат Romana.- Sedia Legati , 8i Domini Papa: Capellani, in quo & пойти: pium @t
‘ ‚‚ a DEO promotum fubíignavit Imperium Anno Тех millelimo ,feptingerìeefimo duodecimo,
‚, Indiélione feptima „. Hinc anno Chrifìi 1303. poli Kalendas Septembri's.
Chryfobolum hunc, & donaria quaédam, Romain tuleruńt , Joannes Levatus, àc Papa!
Capellanus ,Blaiius item , jam confecratus Epifcopus Brandizuberefifis, cum litteris feque'nti-l
bus „ Sahétilfimo & dominatori&univerfali Papœ ,fedenti in SedeBeati Petri, & Domino `;
„ Patri Regni mei , Tertio Innocentio , Papas Sedis Apofiolicœ , & Eccleliœ Romanas ,8i Маг
‚‚ ' o totius mundi. Spero in DEum Salvatorem Omnium, quod bene , _& multum _bene ‘vas
„ eat Sanélitas tua, cum' omnibus fedentibus circa thronum Sanäitatis tua: Cardinalibus
„ Запад Ecclefia: Romanze. Noverit magna Sanéìitas tua, quod ego filius tuus & Romanze
„ Ecclefiœ ‚ Imperator Omnium Bulgarorum & Blacorum, cum omnibus Principibus Imperii
„ mei, multum bene fum, per DÈum & orationem tuam. Multoties mifit Imperium meum
„ nuncios fuos ad Sanétitatem сват. _Ideo certenon tuerunt tranlire,quia illi, qui non ha»
„ bebaut pacern ,cum Imperio meo, fervabant vias. ollea Menfe unii prœterito,Imperium
‚‚ meum , mifit Archiepifcopum meum , & totius Bulgaria! Regionis, & uni'verfalem Запад
„ &magnœ Trinovœ., & magnum hominem Imperii mei, merito nominatúin Primatem' &
-„„ non fuit permill'ustotius
Archiepilicopum Bulgaria!
tranfire , nominetuam,
ad Sanëtitatem Bulgarorum ; _ ui quum
ut complieret pervenii'fet
defiderium Durachium,
Imperii mei San
„ ¿ticas tua, fecundum confuetudinem raedecelïoŕum meorum Imperatorum Bulgarorum,&
„ Blacorum ,Simeonis , Petri, & Samuefis progenitorum meorum , & cœterorum Omnium Im- .
„ peratorum Bulgarorum. _Verum DEO adjuvante ,& intervenientibus orationibüs Sandîitav`
tis tute, venit ad meprœfens nuncius A oflolicœ Cathedrie & Prisme Sedis Eccleliœ Каша
,‚ nœJohannes Capellanus, & detulit rdth litteras ~, ex prœcepto Sanéìitatis veline, &Apoßo
‚‚ lieœ Sedis ,& palliavit ditlum Archiepifcopum ,- & fecit eum Primatem totius Bulgaria, 8L
,‚ Blaciœ: Et rtavitlmperio meolitteras Sanàitatis Свае, 8L expofuit quidquid ei Saétitas
‚ ‚‚ veůra man avit; & repletum ей cor meum gaudio magno, uoniam fecundum volunta#
„ tern Imperii ineidonavit mihi DEus &Sanóìitas tua. Etro o deprecor Santìitatem tuam,
„ ut Compleat delidefium Imperii mei, & mittat virgam .Paâoralem _ad congregandas oves,
,‚ & caetera, quie Patriarcha confuevit habere, & faciat prœfentem Primatem 8i Patriarchaiix
„ in magna Ecclefia Triniovœ primœ' Civitatis totius Bulgariœ ,& habeat Ecclelia ipfa etiam
„ рой mortem ißius Patriarchœ, Pati'iarchamv in perpetuum ex praeeepto Sanélitatts tute.
„ Et quoniam grave effet propter longitudinem vite 81 gverram liom'inum ii'ì obitu cujusque'
„ Patriarchen recurrere ad Ecclefiam Romanam g concedatur ab Ecclefia Romana Eccleíia.“
‚‚ Trinovœ, ut fibi роте eligei'e & confecrare Patriarcham , ne ex ejus abfentia ter'railla fine
„ bmedidione remaneat, & tua confecratio imperfetta, & redundetl eccatum in Sanéìitatene
„ сват. Nunc autem petimus, ut nat Chri/‘ma , expraê/egto .Sanäztatis ша in banóîa ê’
„ magna Ecole/ia Civitazis Trinovœ , pro Baptzfmate i/tianorum. Sciat Sanètitas tua ,
‚, quod uum fciverint _Romœi (ide Grœci) quod receperimus confecrationem a Sanétitate tua;
‚‚ non dabunt mihi chrifma. Et aliud peto aSanétitate tua,ut mittas Cardinalem ad lmperif"
„ um meum,feu illum ,qui ven'it ad me, five alium а Sede Apoliolica, _& des ei diadema ¿1'
„ _fêeptrum /ècundum Apo/lolita' Sedis, è’ А "9/101огит‘Рг2псЕрю benedzäzonem: Bt
mittat Privilegium bullatum aurea bulla , a exemplar ipfius fervandum peŕpetuo, in
9, Ecclefia Trinovze. Et hase omnia dent Imperio тес, & confecrent, & coronent Impe-A`
à’
„ rium meum. Omnia autem praediëìa mitti debent ad Imperium meum, a Sanétitate
„ ша. Videat, praefen's Nuncius Epifcopus Brandizuberenfis Blafius , ut pollit tefetre quod
„ tu fcripferis manu propria. Et Íi hœc omnia impleverit Sanólitas tua, ita reputabqàcun'r
‚‚ profapia Imperii mei & Omnium Bul arorum & `Blacorum , quod furnus dileéh fihi Oi’-`
n
thodoxze Sanäze Romana! Ecclefiœ. l t de conjïnio' Ungariœ, Bulgaria, ê' Blacza, re~`
ás
lingua judiclo Sanci'itatis tua! , & dirigas negotium ifìud rette &,julìè, ut non habeat рее:
‚Э
catum anima Sanëtitatis ture, & ita habeat Imperium meum juflitias Bulgaria? &`Blaciàe,~
’i
quod Rex Ungaria habeat _fu/iitias Ungariœ , è’ oefent àcc'ì/_iones Chri/lianorum ift
’I
me ‚ t? Imperium. Sciatautem Santfitas tua,quod quinque Epifcopatus Bulgaria? pertinent
n
ad Imperium meum , quod inyajit ê’ detin'et Re'xÚngar'ia cum jußitüs Всей/агат; _
„ i /i Epifèopatus' /un't ап’а/Май, & `)lilium ей hoc, iiattquidquid таит eflprœfenl
„ uncius Imperii mei Epifcopus Brandiz'u'berenfic Blaíiu's Sanóìitati tute , habeas verum д
9, quoniam ex parte mea dice't. „ _ ‚
His, ac Ваш Archiepìlcopi ,habitîs Швей: ‚ Innocentius IILLeoncm Prestiy|:eriidiiillîarfr
YYд
'180 ‚ Notitiœ Prœlimì'nares Pannoniœ Veterzs Periodus IÍÍ.
.__y - — „Ч:
dinalem Tituli SS. Crucis , ad Bulgariam cum Corona, cœterisque exmifit, cum privilegio fes
quenti : ‚, Calo-Jobanni illufiri Bulgarorum & В1асогит Regi, ejusque pofieris ei tam in Rega
„ no, quam in devotionc Sedis Apofiolicae fuccell'uris in perpetuum. Cum eX prœeepto
„ Domini oves ejus pafcere teneamur, populis Bulgarorum & Blacorum, qui multo jam teln-V
‚9 pore ab uberibus matris fuae alienati fnerunt , in Spiritualibus & temporalibus paterna foli»
‚‚ citudine rovidere volentes , ejus auétoritate confifi, per quem Samuel, David , in Regem
„ inunxit, едет Tejlatuimus fuper eos. Et per dileótum filium Leonem tituli Sanétae Cruá
‚9
cis Presbyterum Cardinalem ,ÉApollolicae Sedis Legatum , virum providum & honefium ,
n nobis inter cœteros yfratres потов acceptum, See' trum Regni , ac Regium tibi mittimus
‚а diadema, ejus, quali nofiris tibi manibus imponen um. Recipiendo à te juratoriam cautio
n ncm , quod nobis & fuccell'oribus ñofìris & Eccleíiœ Romana: ~devotus & obediens permane
n bis , & cunóias terras & gentes tuo .fubjeétas Imperio, in obedientia & _devotione Sedis Аро
a» ПоНоге confervabis. Ad petitionèm infuper, Ven. Fratris nofiri Blafii Bŕandizubcrenfis Epi
я
fcopi , quem ad Sedem Apoliolicam deßinafii , publicam in Regno tuo, cudencli monetam,
,s tuo charaötcre infignitam ,liberam tibi concêdiuius facultatem. Venerabili infuper fratri no
s’
íiro Archicpifco'po Trinovitano, in rerris,inq'uibus imperas univerfis, Privilegium concedi»
n mus Primaria: , qui, &Succelfores ipfius, tuos impofierum fucceflbres , limili ab eisjuramen~
to recepto , Apofiolicœ Sedis autho ritate coronent; & in terra tua, Primatus obtineant dignii
’7
n
tatem, eique Metropolitanitam in Bulgaria: quam Blaciœ Provinciisconliituti fubjaceant,&
„ juxta Гоп-тат Canonicam , reverentiam Primati debitam exhibeant & honorem &c.- Datum
‚‚ Anagniœ per manumJohrmnis S. R. Е. Subdiaconi & Notarii VI. Kal. Martii. Indiél. VII.
„ Incarnat. Dom. Anno 1203. (legendum 1204..) Pontificatus vero D. InnocentiiPapa: IIL
anno VII. г I
‚Э
Mifitquoque'Calo-Joanni vexillum cruce,& Ecclefia: clavibus infignitum ( lib,- 7. ер. 2.
cap. 8. apud lllufl. Afl'eman.) utin (атлас Domini, Domini NQ/Zri ,IE/ii Chri/li cum Apo/lolo
glorieris &c.prœter Regzœ dignitatzs in/zlgnia , qua.' tibi ,per dileéîumßliu'm Leonem tit.
__/
о: Crucis - - tuœ /èrenitati dirigimos per eundem vexillum, quo contra illos utaris, qui
bonorant labiis Crucifixum, cor autem eorum e/tl longinquu'm ab ipfò. Privilegiutn datum
\_
Archiepifcopo Trinovitäno apud Doéiiíf. Affemanum Tom. V. a pag. 14.0; lege lis. Ех quo
privilegio, quiedam uotamus. r. Fraternitatem тат jcire volentes, quod avuti nos ( Ro~
mani Ritus ) bœc duo nomina Primas ê’ Patriarclza ,pene penitus idem fònant, quinti Раз
2г2агс/шг8 Primates teneant unam formant , licèt eorum nominajini diver/à. 2, Quarti
autem aliquis iVÍetropolitanor'um , qui tibi jurejîibjacent Primatiœ ,viam fuerit un'iverfœ
carnis ingrîßis, con/irmabis eleäionem (_Í'anonicam de' реф/ш Мопеасейы‘агат, è?
реп/блат е eéîam zn' Epifcopum con/ècrabls. а j. ` licetlzaéïenus apud vos, nec injìid
ordinatione' PreslÖ/tlzeri , nec in con/ècratione/ua Epi/ëopi5-con ueveruntfàcram recipe-
re unéïione'm, volumus tamen ut deinceps, non tant ritum щит, quam mandatu'm Di<
vinum щитку, per quod in legelprœcipitur, ut Ponti/icesÜSacerdotes ungantur, maà
nus eorum ui ordinandifìmt in resbyteros: Et tam manusgquam Caput eorum, qui
corlz/ècrandz/ìint in Epifòopos,fölemniter inungantur. Prœterea Crucen'ì, véxillum vi-`
de icetDominicœ Paßionis, ante te per totam Bulgaridtrì Ü’ Bldciam dgeŕendi, Frater->
tritati tuœ licentiam impertimur. I _ _ _ .
Innocentius, Legatum fuumLeon'em, quem ad Regem Bulgaria? mittebat,datis litteris,
ad Üngariae Servia'que Archiepifcopos, atque Praefnles, eli committatus, nt honore debito eX
ciper'etur. Vide lib. 7. Ер. 13.81 ц. Leo per _,Ungariam profeóius , honorificeque fufceptus, in
limitibu's Ungariáe дат: Regis Emerici detinetur. Faftum hoc vorbis Epifioláe 126._1ib 7,
audiamus. „ Inter alios а - j l Rediensenim ad Apofiolicam SedemJoanñes tunc Capel
‚9 lanus nofier, nunc autem Furconenfis Epifcopus , confianti nobis afl'ertione fuggeflit, quod
я
a te, cum ingenti _honore & devotione fufcep'tus, clementer òbtinuif, non folum quod circa.
si
negotium Columbani a Regia Celiitudine requiiivit, verum etiam impetravit: quod tam
9, ipii, quam aliis Ecclefiae Nunciis &_Legati's liber pateat per Regnum спит progrellus pari.
)ì
ter & regreffus in Bulgariam & lilaciam. Tu quoque li bene recolimus fuggellifii, quod
,s tuœ Serenitati placebat,ut Megajupanus Servite debitain & devotam Apollolicœ Sedi reve
rentiam exhiberet, & a nobis, fava in temporibus jure tuo Regium fufciperet diadema.
n
as Unde nos hujus executionem negotii Ven. Fratri nofiro Colocenfi Archiepifcopo mcminimus
n injunxiíl'e. Per has ergo non tam (generales, quam fpeciales caufas induéii,iilium nolirum
39 Leonem Tit. S. Crucis Presb. Car inalem A.S. L, in _Bulgariam & Blaciam per Regnum tu.
s» um ad propagationem fidei Chriliianae duximus defiinandum, Qui, Íicut nobis fuis litteris
И
intimavit , a tua Regia Celíitudine , ultra etiam quam crediderit, extitit honoratus, ita uf
‚‚ quali
u“ ч Sclav. Goat. Быта/‚ф Ducibus Regibusgue Налет-109 A 'iäî'z
5, quali depolita gravitate Regali ,univerl'a conareris ellicere, quœ libi crederes complacére;
„ dato prius cum omni jucunditate ducatu Nunciis, quosîn Bulgariam dúxerat deltinandos.
ь, Datoque pacis 'ofculóg & cum magno 'gaudio mutua 'promillione amicitiœ fpecialis, &
3, munéribus elargitis ; 11011 folurn licentiam obtinuit transeundi;_ verum etiam tuis Nuncíis
'as prœcepilli ,lit eum transfeŕŕent in_B'ulgaŕianì honore, promittens, quod tuum libi fcripà
.as
tum in ‘conlinio dellinares , 'qüod ipfe apud fe feci'etius yretine'ret, & fecundum illud ad refor;
Ъ, 'mationem pacis .fidelitefr laborant.v Procedens 'ergo ’cum 'Nunciis túis, ul'que ad Regni ter#
'n minu'm, pervénît ad Aea'ílruin 5 quod vocátür Кейс 5 ubi folo Danubio mediante Regnum Un#
‘v gariœ a Bulgarorum Provincia _feparatur , multis 'euìn cum deliclerio 'éxpeéìan'tibus ex altera
'sa parte. Sed poll: uniuè 'moŕam diei, Nunciosex infpeŕato recepit',quod cuni fellinatione ma;
„ xima venientes, libi & Epil'copo Bulgaro tranlitumfeceŕunt ómnìno praecludi. Ex parte' Re;
д, Fa proppnentes': ut ad quodanì tuum praelìdiún'ì retroiret, quod itinere trium dieruin re#
iquerat Jam poll: tergúfn'; ibiqúe lmora'ns 5 Domino Bulgaro'ru'rñ pei` Nuncios demandant,
‘a’
Ь, quod ad quandam Infulanì feltinus accederet in 'confinio conllituta'rń, ut ibi prius' dè con'
:› troverlia, quae 'vertitu'r inte'r vos , 'plene' recognofceret, &eam line debito terminaret, alias
Ь: e1 tranlitus 11011 pateret, _Ipfe vero Cardinalis inter multa refpo'ndit; 'quod hoc tali hìö'do fa'
sa cere non deberet, tum quia, li èum c'u'nì hujusriìo'di paäio'nibus reciperet ad matris ubeŕa ré
Ь, deunteru; cuni fupér hoc 11011 tam fœculare, quam fpirituale negotiur'n agereturńideŕetuŕ
5» intervenire fpeciesvSimoniacae pravitatis i turnl quia non 'Pollet éume'ompelleread aliquid Рад
5i clendum , dońec obligatu's elTet Apolìolìcœ Sedi per vinculum fpiŕituàle. Ùnde ‘cum nollet
'sa ab mcepto itinere retroire, pŕoti'nus exiit ediůum a Comite ca_lh'i, Aquod quicu'rń 'u_e БЫ;
51 aut _etiam Epifcopó memorato', auderét aliquid vendere; feu aliquod vluimanita'tis olatium
‚1 exhibere, ‘pœnam incurrei'et perfonaŕum rei'uni. „Ее ipfe Cardinalis cum Epìfc'opo' гаера:
'n diétoa trecentis ad minus circumfulus fatellitibus culiodituŕâ qui adéo iplilm comprimunt,
„ quod olìium camerae , _li càm'era dici debet, obfervant; ut _taeeämü's ëa ,quae libi &fuis circa
„ necell'aria naturœ,viliter irrogantur. 2_2 Pareat igitiiŕ iis DEus; qui aniuìum tuum,ta1ń
5, pravo conlilio feduxerunt, volentibus inteŕ Regnum & Saceŕdo'tium difcordiam l'feminare'.
ö’ Sed :nos procerto fperamus , _quod aut per te ip_funi jam, efratá 'corréxéŕis à aut ad comino#
5, nitionem nollrani taliteŕ debeas emendare; ut injuria tranfeat in honorem, & olïenfa ingraé
5, tiam revértaturdic'. 5; Sulfraganeis quoque Ecclelit!!` Strigonìenlis commendâl'at; ut Re;
5, _ gem 'ad rqicieñdam
_ Emericus injuriam lleéterent.
Rex providu'sme' __
Coronáéjuribus _
per hatic _ _ _ Blachiael
Bulgarian' _ _ _ _ uê elevatiońérii
_ _
âd Regnum, préjudiceturâ Cardinalem detinuit. Scivit ille ex monumentis ngariaë ; Regni

Ungariœ lines. Profeéto li fuperiu's ex Ànonymo recenlita recolarìtur, üt a'. pag. _88;Emericî
'provilionem tanto magis commendáht , quod nec Calojoannes , nec Innocentius , illam exprfœlï
ferint conditiońem' 5 quaxñ Stephanus Serviœ,nempe: Salvo in temporalibusjure Regis Un':
aride. P_roiride ornilla hac conditione,provida fuit Emerìci cura, ne juŕibus Coronäe 111111511—
dicetur. Qualiteŕ veto partes illae, Bulgal'iœ Blachiaequè fuerint a Regno Hungariáe avulfae,
fatetur Emeric'tis 111 Epiltola ad Innocentiu'rñ. Quo`d videlicet: in dótèm forori fuàe Gŕœcor'um
Imperatrìci a patte fuill'eńt traditie',- quas Joannicius violenteŕ occu alibi. Nü'ptiaŕ'u'uì hatu'm
fuperius meiñinimus ex Niceta'. Emericus peŕhibet,Joanniciurn ñullius' terŕäe de' jure Domi
num elle', liëet äliquam' ржёт fui (live Ungariœ) di aliam,` Regni alterius occqpatain deti
neat. APapa in refponfo àd Emericum: Prœvalentibus Grœcis, Bulgariperdi _eru'nt Re-s
giant dignitatêm -‘ ‘ donéö порите duofrátrés Petrus videlicet 8 Jodnnicius , depri
orum Regum pro/àpia’ ¿de/èeridentésLterram Patŕuìn fuor-_uni noti tam occupare; yuans'
recuperare' éœperunt; ita' ‘quod una' de magnis Principibu's 8 innuméris populis, mirabi
lem jùñt vicîioriam cog/ècùti. Non ergo' negamus ; quin[ой/2111 âliguampartem terrœ vio
lenter invafèrínt
_peravêre paterno.;` je ` éo'n/ia'ntêr
Hoc' tamerì non riferimus,
obßante lib.'gúod “татам
2. ерш. terra: рант
266111111021111110111111 de'jure recu#
InnocentiusilVos'v
autem
tu audito
ab eis, , quod
fijan uini.;`degenero/itdtem
nobili urbis` Romœpro/àpia' genitorës_devotionis
contraxeris, {гласа-се tdi oŕiginemдебит,
traxerunt, ê’
guem
adSedem Apo/iblicam geris, gua/i bœreditariojure,jampridem te' p'ro'pofuimus 8 litte
ri's 8 Nuri'ciis vijitare. Item lib. 5. ерш. 1' 16. V.- Kal.` Decembmnno 1202; Hoc igitur atten
-dentesù ~ г а Qui tamte', 'qui ex Nobili Romanorum profàpid diceris dqßendi e, gnam'
degentemfùb
`fapia originem te' populu'm' verbo
traxit ‘.2 ut pajceŕent
Innocentius ô’ 'exeIleepaudiiu,
tellaretur lo. SiJoanr'iicius', de urbis
ñrmari videtur oma:`pro
Einei'ici Regis
uœrella, & acculatio,Joannicium Tyrannum ell'e ,nulliusque terrasv Dominum; Firmante
rœcorum oppo'litione ,Joannicio fatta , Regis Emerici accufationem. Innocentii inJoanniciurń
Propenlio apud Raynal,- epìll.hu'jusque defenlio ,~ dum Pro terra Sanäa tnilítantibus , fecit in:
' ‚ . _ . _ 2 Z bom
Hi/lor. Ватт/2111: Кегфйс’ц
'182 'Notìtzœ Prœlìmznares Pannonia Рею-5.1- Periodus III.
commoda , Balduinocapto , Romanum teflantur Рите. Verum iis , qui, Geneologicis occupam
tur,originemjoanniciiilluftrandam relinquo. lllm, Allemanus Tom,V. pag. 129. in uotis,creò
dit Romam novum cum Veteri, & Romaeos Byzantinos,eum Romanis ltalicis confundi. Ego
perpenlis tenoribus ерш. Innocentii Ill. сит ‚ de Romœis, interprœtandum non ell'e ,exiflimm
Cum Romœis , live Byzantinisglincerœ devotionis añeétus erga Sedem Apollolicam Romanam,
hœreditariojure elle, fcribi vix potuerit. Sed redeamus.
Pontilex faëtum fuum, tuitus en, refpondendo ad Emerici litteras, quasrimoniaeque,
Primo ab exemplo , tam Belae III. qui Alexandri Papa:l juíTu, ab Archieppo Colocenfi in maxi
mis adipifcendœ Coronas diflicultatibus fuerat eoronatus. Dein Emerici ipfius , cui dum frater
Andreas adverfaretur,ad pacem Sedis Apollolicœ cura, adduÑus efl. adb: Regnum loanni
cii haud extendendum, ad ea, quae praetenderet Emeritus. Unde nos, inquit Innocentius,
гит non/iiper alienam,/ëJ/ùper proprlam terram adinßar Pradece orum no/lrorum
Regem lntendimus coronare, volentes ut ip/è terram re/iituat iniujlè etentam, En’ terra
зиме retenta re/iituatur eidem увит ip/èpoßulaverit lloc а nobis , ut de terris invaâs
_faciamus inter te , f5’ ip/ìim, utriguepartijußitiam exhiberi. 3tio: Non poile Legatum fœ
dcra intra utrumque Regem jungere , nifi utrumque adiret, Subjungendo: Attentie nihilomi
nus diligenter , quale denigue reputares ,_/i nos impedire vellemus , ne)ilius tuus carnalis
coronari poßzt in Regem ; f5’ tale nos reputare сварю/де ‚ ß tu impedire coneris, nefilius
zzo/ler /piritualis in Regem valeat coronari. His pofìremis verbis, ac'ìa N. 80. apud Allema
num , volunt ; territum fuifl'e Emericum, quod parvulum lilium fuum Ladislaum coronari vel
let , continuoque Leonem Cardinalem & Legatum in Bulgariam dimiÍiITe. Eadem ell fenten
tia Pray. Verum quia ex monumentis Dalmaticis, [ирга relati: conllaret: Anno 1202.La~
dislaum puerum , a Bernardo Spalatenfi coronatum Бите, exindeque fubortas dillènfiones;
vel textus epiflolœ lnnocentii alter ell; vel ex metu , ne aóìus coronationis Ladislai , a Papa
irritetur, vel vocetur in dubium, Legatum dimiÍTum fuiÍTe oportuit, haud vero ne coronatio
iilii (biennio jam coronati ) impediatur, Hinc Innocentii relatus textus, non ell minarum, at
exempli; rememorans rem actam coronationis,cui Papa fefe non oppofuerat, adverfantibus
'licet Regni proceribus. Е mericus itaq ue difcullis Papœ litteris, ex adducia fuperius 2do loco
potillimum ratione , Cardinalem dimiíit.
Leo, die 15. Ottobris anni 1204.. Trinovum pervenit. Die VII. Novembris Bafilium Ar
chiepifcopum in primatem Bulgaria: confecravit. Die fequente Regcm Joannem coronavit.
Die 15. Novembris,e Bulgaria Romam repetiit. Hase demonllrat epiflola Bafilìi,Primatis item
ad Papam Innocentium apud Allemanum Tom.V.a pag.148. Exhibet uoque Calojohannis epi
{tolam
Imperiumidemmeum
lllm, non
Allemanus , ubi millis
babet aliquam aliis .° Scribo
focietatem autem vobis
Regionum, de Ungaro
vel aliquam ,quoniam
rem cuml eo, пе
ue ei nocetvidit,
ardinalis , imo 8ipfë parvipendit
vejirœ .Banc'i'itati8 annunciabit
nocet Regionibus
ju/lum Im erii met'. quod
velninju/lum Et Dominus Leo
е]? аЬ Impe
rio meo; aut_ß ego parvipendo Ungarum , vel /i meum Imperium parvipendit. Et
fèribat ei „запала: ve/lra, quatenus ¿li/let a Regno meo, uoniam Imperium meum, nec
гит haber pravipendere, nec contra terras ejus abire. .Si vero ip/ê venerit contra гег—
ras [трет]! mei, ô' UEus acliuverit , ut vincatur, non babet Sanèíitas ve/ira Imperium
meumjìi/pectum , fedßm liber &c. Refidua five Calojoannis, five Bulgaria; noflro inflitu
to non ferviunt, eaque omittimus, Нас quia fub Emerico aéta funt, & Bulgaria Ragni Chr..
Rianinomen fortita ell , referenda duximus , ut fciatur, quando ? qualiter? Regnum evaferit,
prœcipue dum nunc,UngariœReges , Reges quoque Bulgariœ inferiberentur, & Bulgaria pro
Sacra* Coronas membro haberetur, Quae fuperfunt argum nti hujus infra fuo loco narrabun
tur. De Coronis his, quas Romani Pontifices, elargiri folebant, ell nobis erudita метис,
quae cum fcopo noßro non ferviat, mill'am facîmus, cum cœteris aëlis Regis Emerici.
Xl. Andreas Emerico fuccellit, primum quidem, uà Tutor fratruelis fui Ladislai.
Quo tempore, prœter recell'um Viduœ Emerici, Conßantzœ; cum lilio Rege, Согопаг caete
risque Thefauris ad Auflriam, live metu Andreœ, five motivo ex alio , difpofitionibus item
bellicis,memorabilioris nil occurrit. Ob feeutam mortem Ladislai III, Andreas hœreditario
fuceeflionis jure anno 1205. circa IV. Kaljunii Regno potitus, Rex effectus ell. Bernardus
Archiepifcopus Spalatenfis , ex caufa cap. 2.1.. ab Archidiac. defcripta, coronationi Andreae Rc~
gît non adßitit, Annonihilominus 1207. fequens ab Andrea obtinuit diploma.
„ In Nomine SanélœTrinitatis , & Individuœ Unitatis. Andreas D. G. Hungarias, Dal.
„ Chroat.Ramœ, Serviœ,Galitiœ, Lodomeriœ Rex, in um. Provida Regum difcre
‚‚ tio non folum quod expedit, debet inflituere,fed & legaliter inßituta, ne {на ГогбсшНпе.
„ velin miniluo,qualìbet occalione defìituantur, debita circumfpeélionil oautellapraemunire.
и Sclav. Стай. Dalmat. j'îib Ducibm` Regibuegue Hungarid ¿_ iàj
„ Eapropterinfianti preceVenerabilis Patris Bernardi Spalateniis Archiepifcopi diguanteriîit
„ ducii, univerfa jura S. Spalatenfis Ecclefiœ , omnes Eccleliafiicas, feu rerum fœculariufń
„ роГГеШопез: 3цг13&1&йопев quo ue Epifcopatuum, feu quarumlibet Eccleliaru'm . immo
„ univerfaliter quidquid айийё pollidet, vel perante iegitîmë impoiierum poterit adi.`
„ pifci,eidem Ecclefiœ plen'o jure fubjicimus ad inliar Privil. Rom, Ecclefiœ; nominatim vi~`
„ delicet Signienfem , Nonenfem ,Scardonenfem, Tragurienfem, Corbavienfem , Tinnienfem ‚
„ Farenfem , Bozenenfem Epifcopatus'; Et Eccleíias S. Moyíi, & S. Stephani de Salona, cum '
‚‚ omnibus pertinentiis;_ villam etiam паз dicitur Srenine, villam Gethe, & montem Craf
„ fum; villam S. Georgii : & totam v‘ am quae dicitur Oftrohe cum omnibus pertinentiis fuis;
„ Eccleflam S. Stephani ante Spalatum; Ecclefiam S. Bartholomœi de Tini , villain quae dici
,', tur Сох-523, & villani Lavena cum omnibus pertinentiis fuis, totum regale prœdium
i’ quod diciturByacce-,cum omnibus pertinentiis fuis , fylvis videlicet,pratis, tetris, vineis,
„ & fi quae funt ibi molendina. Et nominatim totum territorium Sanëti Vitalis, quod ad idem
„ prœdium Грей“. Non obfìante privilegio per* falfi fuggeftionem impetrato ‚ quod dedimus
„ Tragurinis, quando gerebamus Ducalia. Decementes infuper itabilimus: ut praedîéìus
„ Archiepifcopus, ejusque SucceÍlbres omniamolendina, quae inSalonœ Huvio fuerint, habe
„ ant libera ab omni exaétionc tributi in perpetuum. Ad relevandum eorum inopiam omnes
„ jexariosfarinœ, gui/èptemanaliter pertinebant ad Banum ,ad ufum praadiétae Ecclefiœ
„ decernimus conferendos. Item Ziminam, & Cithinam, & totum Mazarum, & quidquid in
„ Privilegiis Romanze Ecclelize continetur,praemiilis anneéìimus, fancientesi ut quicumque
„ praefentis Privilegii robur infrin ere tentaverit, L. libras auri Regia? Serenitatis ceńfura co
„ gatur perfolvere , nec minus ob oe, Privilegium in fuo ŕoboreperfeveret. VUt igituŕ hëœc om
„ nia, inconcuffa finbilitate durent impofierum,prœfentem paginam Sigilli nofiricharaóiere
„ fecimus communiri. Datum per manus Roberti Albenfis Prœpofiti , &Aulae Regiae~ Cancella
,. rii Anno D. lncarnat. MCCVII. Venerabili Joanne Stri onienli, Archie ifcopo enifiente,
„ Rdo Bertholdo Colocenii electo, Calano QuinqueEcclelienii Epifcopo, Bogeslao Vacieniî
„ Epifcopo, Cataprano Agrienfi Epifcopo, Simone Waradienfi Epifcopo , Deíiderio Chenadien-`
„ flEpifcopo , Wilhelmo Ultrafylvano Epifcopo , Calenda.ch rimienfi Epifcopo,Gothardo
„ Zagrabienii, Petro Geurienli Epifcopo. Chepano, iilio Step ani Bacien, & Palat. Comite,
„ Stephano, iilio Mie, Bano & Simigien Comite: Marcello Comite Curiali, 81 Chanadienfi:
„ Tiburtio Comite Aven. Moch Comite Bichorieníi :Jula Comite de Soprim: Ochuz Comite
„ Pofonienli: Alexandre Comite de Molim: Nicolao Comite Nitrienfi. Anno Regni Noliri
„ Secundo. „ Diploma hoc : Farlatus Tom. 3. 237.exhibet. Relïerre hoc , ob шашни: re
rum vel cognitionem, vel confirmationem erudito Leftori voluimus. INIill'is cœteris А _
Demonůrat, evincitque: dubitari haud poil'e Croatiœ Dalmatiaeque dominium, ab Àûdreá
II. Rege pollelTum , habitumquefuiilë , .ladra fola excepta ‚чиж, ut gag. 172. retulimus,anno
1205. ad Venetorum traníiit conjunctionem. Culpari Гане debetAn reas,quod rem tanti :110°
menti neglexifle videtur. Tum , f_ive anno 1217. (ut Andreas Dandulus apud Lucium lib. _qu
cap. 4. fcriberet ) Andreas* Rex Ungariœ Crucejignatut, a Duce Ven'etiarum fûts" Пепси:
pro paßagio navigia petit , 8petita obtinuit, annuentibus illis, utjura , ш: Rex 1n ,lad
dra fe Merit habere in Veneto? tranáferrentur. Videndum ей? Ехее11т. .Laur.aMona~
cis lib. 6. ' . 1 i4.. папани narrationem auget: _Andreas prœterea inquiens, ¿vo/i eumBelfz
Reges ngariœÍvublice i311?fœderibus/ë abdicarunt ab omnijure , quod т _ladra babe~
re poterant , 8 il am in ditionem Venetam perpetuo tran/inl/ërunt, _
Bonlinîumaudiendum non efiè invenio ,qui Andreae iter ad Aliam ,terreiir'e fuifl'e afl'cruit,
dum ex Thoma Archidiacono , Diplomate item Zagrabienfis Eccleiia: pag, infra 327. cum ф
mus in exeguendo
Canonicis itinereelarâito,
Spalatenfibu's qßitmptœ Crucis
fuper terra в, quam
- ad terram/à'nèïam
murus aie/¿ru œroficifèentesmroati
8 anti uœ Civitatis'
Salonarum circuit( legeapu Farl. Tom. 3. pag. 24.3.)ubi: In NomineS. T, Ind.- U.An~
dreas е - — Cum г” itur efemus in Spalaten/is G'vitatisportu,ad implendum votllr'iz'qlmìmp-l
ta' Crucis 8с. _~ « atum per тали: Mgri Ugrini Aulœ Regiœ Cancellarii Anno Dom.
[псам 1 217. ( P raelatorum , Regnique Baronum eadem funt nomma, quae psäáinferius) Reg
ni NQ/iri anno Decimo. Demoniiratur , Andreame Dalmatia ad terram fan m fuiñ'e profe~
вши. Verum hoc non obßante, Danduli ail'ertis fubfcribi nequit. Imò: uia Archid.cap.26.
accurate cum quibusvis circumßantiis ,iterillud Andreae deferibens, nec pa rum meminit,nec
ceíli in adram juris, Aitquidem: illi/iter o 8 conduxit naves` magnas a Venetiis, ab Ап—
cona , jadra, 80Ьа1йе Civitatibus driatici Sinus ,fecitgue omnes applicare adpor
tum òpalatinœ Ci'vitatis, nihiloinims quemadmodum Anconitanis,]adrenlibus, aliisque A
driatici Sinus Civitatibus , nulla regalía jura , nullasque terras , pro navibus celiilfe Andritz-fuk _
zz з t.
§84. Notîtîœ Prœlz'mz'narës Parznwzz'ae Veteris Periodus Ш A_t _
beretur; ita quod Venetis hoc fecifl'et , demonftrari debet. Neque Danduli, vel Laur. de Mona~
cis verbis , in re tanti momenti deferri ровен. Hinc ut to Conduxìt , ab Ancona &Jadra naves,
de pecuniis & Precio interpraetari debere, ajunt Venetœ; íic & de Venetiis. П. Archidiaconus
perhibet,petitas condutîasque fuifl'e naves ab Andrea, a Venetis, fijaba. Proinde ut Ve~
netiœ , IicJadra quoque , fua gaudebant libertate. Si enim jura fua celliñët Andreas Venetis ,
mittere adram , & conduoere naves non debuerat,fed prarílolari aVenetisàut naves fibi fuhje°
âorumäadrenfium ordinent. III. Docendum quoque en: , petitas ab Andrea naves, fubmini
ilratas abiisdem Andreœ fuiß'e. Enimvero cumipfi, occupati tum in expeditione terrœ fanäœ
fcribantur fuiíl'e ,earn illis fuifl'e copiam navium , quod petenti Andreae fuccurrere valuerint,
docendumeít. Thom. Archidiacon. teßis de fcitu & vifu , fubminifiratas quaspiam navesa Ve
netis fuiflè non recenfet ; 11111110 fatetur: Non _potuit Rex tantum Ízalzere navigium , quod
ßßïceret adpqßízgium omnibus Cruce Делит“, gua'mobrem леса/[шк dompul/ì, alii redie
runt adpropriaßlii vero expcä'averunr u_/Què addmzum /è uentem. IV; Ceilio ejusmo~
di juris , fine confenfu StatuumCoronœ -, ñerinoń рогат, quœa erenti Dándulo probanda. eß.
Si naves pro paflàgio datœ funt,cuuì teíletu'r Aŕchidiac. fuiñ'e бойцам, prœtenfa ceflio, 111:
tra Pignus coníiderari &.legitirnèl aecipi noń poffet,A V. AÍTerit fupra Dandulusà Andream a
Duce Venetiarumpetíta navigia obtinuifl'e, De Monacislib, 8. pag. 154.81 1 35. а111п11ас: Du
cem turn , faille Conflantinopoli, & quidem pompofo apparat“, VL Vel pro navigiis petitis ,
etierunt Venetœ ‚ ut `111121 qua.- Regi Ungariae funt inJad ram ‚ transferantur in Venetos , vel non
petierunt? Si primum: jura Hungarian Regurń confeíli funt , confequenter inique д accufant
Scriptores Veneti,Ungariae Reges doli, fraudis ‚ violenta ufurpationisJadrae totiusque Dalma»
tiœ. Si fecundum: flare nequit, prœtenfa juris cellio , ab Andrea faéta anno 1217. &deredduntur
fufpefìa quœvis; qua? Veneti Scriptores, dejure Dalmatiœ fcriberent. Lahrentii Monacis
narratio: AndreaS д Bela , Reges Ungariœ puôll'cè iä'isfœderißzìâß abdicárurzt omni
jure, quod in ladra haberepoterant &c. tanto magis fufpeéìaeft, quod nec diem , nec annum;
nec locum , nec tefles , вы conditiones , ejusmodi publicorum fœdèrúm recite't. Sed neque ab ul#
lo prorfus Scriptorum,ejusmodi fœdera referuntur, quœ 11 РиёгериЬЦсщ incredibile ell, ut
ì оса effe potuerint mundo. Accedit: Duce Venetiarum Henrico Dandulo tum abfente д &'
änñantin'opoli occupato; quocum ltarn folenne publicumque fœdus áftum efi ‘.2 Innocentius
111. quaerulantiEmerico Regi Ungariœ ; anno 1204. reliq ua inter , quod biennio integro , ob exà
cifam Jadram ,juílitiar'n confequi non valeat, non refpondit д publicis fœderibils,` juris VenetiJa#
drain efïeäam eil'e5fedfzgnz'jìcavimus quoque tibi, ш арии! fadeŕam Ь '- faceres elcâ'z'onenì
Canónic'ant д - u_tßc inciperemw punirejùperbiam Venetoruni &c. (21122 abunde pei-hie
bent publiczáfáderzbús , Jura Ungariae Regúxn, in Venetos translata non fuifl'e. Accedit арий
Lucium lib. 4. cap. 1 2. Marini Ducis ad Carolum Regem epifìola ( de qua infra fdo loco) quà ;
пес се111 juris eÍl mentio , nec Regis Andreae. _ _ __ _ _ _
Si dixerisiAndŕeam hàcabaliénâíl'eßolligi ei( ерш. Honorii, 'citata defcriptaqúea Pray
Annal.I. in And. p. 2 1 x. Sed tametfi nec Dalmatiœ necJadrîe , ullam Pontife): faceret mentio
пеки, ut applicaŕe Honofiilitteras laboris lit, adhuc tamen Sei'iptoribus` Venetiá non fzwebuul',`
'cumfcribatHonoriuscho's а - сап/шаг cupientés, eideńl Regi dirigimdsjêr'zpta rug/Ira,
ut alienatzonesprœdläas , nön objlante' juramento /ìquodfecit de non revocartdis eisdem;
/ludeat revocare .- guia cumteneatur 8 in corońationefua ju'raver'z't; éiia'm Regni ju
rd,È>’ Ízdnorem Corbnœ zllibatœßr'vaŕe, illicitumprofec'ÍO fuit de non revocandis а—
líenationibus Ízujusr'ìzoclz'jurdmentum, Üproptereapenìtus non jêrvandum. Interim confi
deratione rerúnì , qua! ad nos dev_en'e'runt , negleëìim traélaffe videtur Dalmatiam Andreas , non
folu'm ob reliétam Jadrenlibus libertatem , verum ex cœteris quoque rebus Dalmaticis, mox
memorandis,ut curam illam a Pray pag. 198. recenfitam , imaginari quidem valeamus; com=
binatione nihilominus gefloŕum5hau'd derńonfiîrare. _ _ _ _ _ _
Jadrâ excepta liberique fui juris¿ refiduum Dalmatiœ fub dominatù fuiíl'e Ungariœ, non fo
Íum delizriptum fuperius diploma; anni 1207. е1/1пс11:‚ fed & fequentia monumenta. Farlato
telle , ar' entea SÄnaßd/îi lipfanothecajlanc exhibet infcriptionern :A.D.N._Í. Chri/ff МССХ
Indië?. II. tempore D. Innocenŕii Papœ III. 8 Andreœ Regis Hungariœ , 8 DBernar.
di Archiepi/èopi, 8 Domaldi Comitis Х Kal. funii/zoc opus &c. Supra recenfuimus datam
Canonicis Spalatenfibus donationem anno la 17. Item ex juridica teßiñcatione apud Farl. pag,
_244, In lVomine Chri/li. Anno Incarnat. 1218. - .Ego Gregorius Villicue Regius. Anno
1210. ratum еП‘е jubet ,quod fecundum Tragurienfes 1217.judicaverat , ubi Tragurinis (арт!
Farl. pag. 24,6.) .Si aligua - сот‘га vos фиг/Но moveatur , подати: quod in ulterius ¿fèd
_in nQ/Íra dumtaxat prœjêntia refpondeatz's. Denique fub Sclavoniœ Ducibùs Bela &Coloß
mano , Dalmatiam Regni Ungariœ fuiiTe membrum , conßat exinfìrumento compofitionis intra
Мощь
ll Sclav. Ö'oat. Dalmat. Duclbus Regibusque' Hungarite. iàg
Monachos @Templarios д fatto 1229.pridie Kal. Decemb.a ud Farlati pag. в 7. ubi inter c'œè
сета: Quonzam cum nuper in curia D._Colomani lRegis , ¿Julie Bani ejus em, multa con#
troverjïa ь э orta &c. Item ibidemŕ Dedimus uemdam Nobilem' de' Spalato, noa
mine Fulconem д cum Petroflio Toleni, qui Regis i? ani Prœßaldusßiper ne-l
flotium. Promiliif'o quoqueAbbatis SS.Cofmœ & Damiani faélaGuncello, ad docendam Regum
ungariœ 1n Dalmatiajurisdiétionem ,omitti n ' uit. EH autem: Ego Abbas R. ( Robertus)
' una cumfratribus meis omnibusper honorem' EI, ô' SS. Martyrum Co mai? Damiani д
Ecclejiœpromitto me obedire Beato Domnio, 8 Spalatinä Sedis Arc' iepi copo, è’per
omnia ejus mandatis/lare рт: b’ Ízonejlis. Obligo etiam me è' meam Ecole am , una cum
fratribus meis {тайн jußitiœ. Et pro multa labore Spalat. Archiepi/ôo'pi, quodß Tem#
plarespro_[ènte'ntia contra ipfòs data,DominumÄrcbiepi/co um appellaverint ad сиг-дат
D. Papa , vel Regis Ungar-wt, expenßas /ùßcìentes ßbí da in eundo è' гашиша; ¿t ß
несмелая: in propria per'ßma cum ipjò „Мат jémper, dance метёт: compleatur.
Hœc omnia me faéîurum fitper religionem meant, cum fratribus meis ‘romitto , vel confí-
teor bona/ide' ,[неfraude , ib’ _malo in eniô, @pra/enten: радист b la Capitalimei cori
roboravi. Sane dum facratî vîri,Temp arii , & Маты, ín сама intra eos допишет си;
riam Regis Ungarìa forum fuum competens трепещите, dubitaŕi baud рот: 'videtur , Dal
matiam fub Andrea Il. ad Regnum Ungariœ растите. Нас реенёепаа a nobis non fuêre,
propter eos qui temere fcribü'nt ,Dalmatiam ab Andrea Rege, Venetis ceiläm fuill'e.
Ammer. fub Andrea II-.Rege, jui-ibas Regum in ple'risque p ` 'udîcâcum Бите ,_ пюпи—
menta evinc'uńt. Andreas , duin Dux erat Dalmatiae Sclavonia'.l ue, harenfem contulit Epi-ß
fcopatum; zu Rexel'eäíones fic permiticmt fcrîberec Tho. Arc ‘д. quod fe Spalati rœfente,
atque pofiruortem Bernardi Archiepifcopi, petitionem (наш pro Мехмат elig ` ` o, рати;
lit rejici, non fuitpetitio Regisl admißît, quoniam aliorfum tendebat intentio ôeniórum. Ars
они. Mírum , Bernardus Arehiepifc. ut cap. 25. Tb. Archid. efficete potuit, ut _Ca itulunì Spa-Y
latenfe,habitis privilegiis cederet ,p & ipfe Grubcium lilium Prodani fecit Archi iaconum, ne#
potem vero Firmemomine Grubcium,Archipresbyterum. Quin vacante Ecch Nbńenfieë
leäum Nicolaum rejecit, fed eligi fecit a Nonenfibus Grubcium Archipresbyterum. 1mb ,~ ut
Archidiac. cap. 27. ad commendationem Julœ Bam', in' Archiepifcopum Spalatenfem eleétus'
fuit Guncellus ‚ ad preces Regis ,Alexander non admilfus. II. Honorius Papa д non folum dil;
pofuic de redicìbus Decímarum, verum а fubñdiis Regi prœßandisClerum immunitavic. En
ex Farlato ag. 248.1itteras. Honoritts Epifbopusôervus ветоши: DEI, dileâ'is caJ
pitulo ê’ С его opalaten/i ‚Найдет ¿f А Q/tolicam benediäiotiem. Per' Ve/lŕtls Nóbis' lit#
teras inßnua/lis . uod Carißimo in C rijlojilio No/lr'o Rege' Ungaric'e dum prqjîcifèerœ
tur, in terrœfan " œ/îib/idium ,per Gvitatem vgt'ram tranjitumfaciénte , Comes ори
lus Civitatz's ejusdem с011её711тfdcientes pro exhibenda digna honorißc'ehtid i ji e'gi д
petierunt: ut tam Ízœreditatum ve/lrarum, quam Eecle/ìtylicörutñ ргорепшит biŕa ras
zione,comingentemrribuerizis in collecïa щиты; ortionem; aquorimz регистра/Н.
ti/iis de hœreditate фарт Quia verd grave voblsßerétprttjltdtczum ,forte id, ad
сопла; uenfiam tralieretur,jîipplica/tis : ut~juper hoc paterna vobis providere/ölicitudië
пе ад normar. Nos ¿gìturprecibus уайт oemgnuminqvertientes вши/ат, auâ'oŕitate
vobislvrœjèntium indulgemus , ех lloc nullum veßrœ libertatiprœjudicsumgeneretur,
Nullì ergo отита hqminuin (леса: hanc paginam »io/tra саммит: iryfringere. vel ei
aufn temerario contraire. Si gais autem [юс ottemptarepra/ùmpjërit, indignationem Опа
nipote/nis DEI, b’ Beatorum Petri @Rl-“adult .Apo/lolorum ejus, /è порет incur/umm.
Ватт apud Urbem Vezerem II. Idus lulu ,vPonty'ìeatusNo/trzanno quarto. VIII. Aeon
сбит Apoerîfarîum,& Curia» Capeuanufn. mißt Рара ш Dalmatiam . Bofniam. _Hungarian
circa 1221. pro difponendis ordinandisque rebus. IlicAcônciu's, präeter' Ecciefiallica ,a cœte
ra quoque femetimmifit.- Адлфт ut promovendls rebus utilem, novis' торпедами, & va
lidis prtefidiis ñrmaverat Andreas,atque_anno 126 . iisdeni ,quibuá alias Dalmatiœurbes im-~
munitatibus ac Privilegiis donavit. Vicinis Ваши ос difplicuit, videbant enim asquè Almill'â,`
uti olim ajadra, periculurn Adriatici maris dominio fufpir'ato imminere. _ VIta ue Ругани:
continuo accufabantuf, ac' liebt uti (ирга fetulimus , Andreas Rex hanc prohibui et, minatusi
mitœndosa fe ñlîos BelamColomanumque,quîeos щадит, hoc tinnen non фиата, Hanoi
rius daris ad Spalatenfes litteris(quas per exteńfum exhibetFarl.To.3.p.250.)ait Univjr/itatem
veßram rogamus , monemus b’ exhortamurper ajper/îonem/ànguinis JE/ìt Chri i ,- vobis
nihilominus in remi/Íionem peccatorum znjungentes , quatenus dddi/perde'ndum eos injur
gentes in manu valida ê’ potenti ßudeatis ipßis de vdlrisfnibu's prqßigare ; itaQquod 4
' nos contra vos procedere non cogamur ; /ëtlpotius von tanquam реж/гении: ттисо-г
. . „ . _ M à а l hun
тог. Baltbafaris Kercjëlicli.
186 Notitiœ Praeliminaresv Pannoniœ veteris Реи-Беда: Щ l
ram Chri/li poßimus merito commendare. ' Ut autem quantum nos lzuiusmodifaêîum ur
geat , ex l\ùncii gualitate vobis plenius innotejèat, ecce dilec'îun'jilium JUagi/lrum Acon
cium propter lloc acl partes vç/lras providimus de/linandum &c. Aconcius fimul at
que Spalatum applicuit , cogendos milites Dalmatis Croatisque edixit, naves infiruere juflit ,
copias marítimas ac terreflres comparare, propofitis ampliflimis indulgentiarum prœmiis,
quicumque in expeditionem hancnomen darent ,vel peeunias. Capitulum & Clerus Spalaten
fis ligna & navigia procurare Aconcio debuit. Ne porro hinc Clero praejudicetueronte illud
eos fecifl'e , agnovit, inflrumento extradato & apud Farlati legendo. Quid fecit Aconcius, de
l'cribit cap. 27. Th. Archid. reli ua inter: Congregato multa navali exercitu Ö' eguejlri cœ
р: eos undigue impugnare. n tantum enim Almißanos in mari 8 terra contrivit , ut de "
feêïi viribus dej/¿berarent ulteriusÃ/è ро e re/i/ìere. Venerunt er'go Ö’ corruentes адрес!“

Legali pacem è’ mi/èricordiam umi iter implorabant ,promittentes omnem emendatio
nem ê’ obedientiam ad ejus beneplacita 8 mandata. Ereétum Almiíla- praefidium , liberta
ti maris Adriatici mpitoque dominio, impedimentum pnevidebatur, dellruendum ergo erat,
ad indulgentias confequendas, uti ante 2o. annosJadra ,aVenetis & Cruce fignatis. Ех ruina
i]la,haud indicata,]adrenfes in focietatem venêre Venetorum, Almiilienfes obedientiam atl
beneplacita 8 mandata Papa' promi/èrunt. Dominio potìtus Aconcius , videns Гс а Guncel
lo Archiep. Spalaten. contemni( lege Th. Archid.) Nunciis Romam miflis, obtentaqueplenif'l
ma auétoritate , Arclziepi сорит ab omni Pontißcialifußventlens Qflfcio pracepit ei, ut de
_fuis/atifaëlurus exce ibus, Apo/lolico/ê confpec'îui prœ/èntaret. Sunt verba Archidiac.
Interea Aconcius in Bofnam contra hœreticos (erant Patareni , Cathari, & Albigenfes appella
ti) quiAntipapam fibi creaverant,promulgatadverfus eos Rel igionis bellum. Gunccllus traden
dum libi abAconcio pallium (quod ille fervandum tradiderat Abbati de Rogova)Romœ obtinet,
bulla apud Farlat. videncia , ita quod efletjuramentumßtlelitatis ab ipfo/ècundumformam,
uam /iib bulla no_/lra ddlinavimus recepturus. JubeturaPapa Guncellus( exhibet Farl,
litteras ) пе moleflet Abbatem Monaflerii S. Stephani de Spalato , quod fe abfente per Capitu
lum Spalatenfe fuerit conii rmata eleëtio,ipfèque benediâionem aSuffraganeis acceperit: guia
id in contemptum tuumjaéïum non extitit. Interea , Guncello in Hungariam proleéto , ( cap.
2e, Archid., ideo:qnod Spalatenùfs'fhulmiœ Dominnm Petrum , virum potentem & bellico
fum ,in Comitem Spalatenfem eleg'iflent, Aconcius Civitatem interdióto fubjicit , accedente e0
«iam , quod Clero Ecclefiam claudente , laici faéio ímpetu ,venerintad Ecclefiam cum tumul
си, ra ptisque clavibus a cuflode"Petrum Comitem introduxerint in Ecclefiam violenter, Sed
reverqu ex Hungaria Guncellus , interdiéìum Legati fufiulit. Ait uidem Archid. nonfatisI
difuretèlärlatus autem . audaéïer ac certe infcienter atgue incon/itleratè. At hœc Canoniflœ
difcutiant. Acenfaturquidem Petrus Hatreticœ pravitatis reus,tamen in ollicio Comitis Spa
latenfis permanfit.
Si jam res carteras perpenderis Lector , quas intueri potes in Thoma Archidiacono a cap.
28. ad са . 37. 51 apud Farl.pag, 256. fubfcriptionem Cataldi cum univerfo Capitulo Spalaten
fi, ubi: ос fecimus ex confenßi Omnium Sufraganeorum, qui intere/je non poruerunt
ro »ter
gli ¿clavos
À tiœ totam
naviter Dalmatiam
curaverit ‘l ut P. dej/¿fuentes , Tuo
Pray afl'eruit. fubfìernojudicio
Negleótus , utrum
ifle rerum Andreas , An
Dalmaticarum res
dreae , unde promanaverit ? non examino. Reliqua inter fuerit elargitum , ab Andrea Spalaten
fibus anno 1199. Privilegium (confer dicta a pag. 170,) а Doét, Parlato Tom, 3, Pag, 5, exhibi.
tum. „ Ego Andreas DEI Gratia Dalmatiœ , & Croatiae Dux. Juro fuper fanétas reliquias Vo
„ bis Spalati Principibus hrmam pacem &libertatem ; mihi quoque,autiilio , aut Succeflori
„ bus tributarii ne fitis. Epifcopum vero, aut Comitem, quem Clerus & populus elegerint
„ eonlirmabo; &lege antiquitus conflituta cum vefiro judice vos uti permittam , partiumque
„ introitus , portus Civitatis de extraneis duas partes Rex habeat , tertiam vero Comes Civi¢
„ tatis &c. Datum ell anno 1299. „ Hinc Democraticum regimen fuit introduélum , ut refidua
neglexifl'e videatur Andreas Rex, demotis redditibns, quos per Villicum сопеьас ‚ appellatio
nibus item ad Curiam R egis. Comites Spalatenfes Tom. 3.,С1. Farlatns exhibet. Colomanus
Andrea.ì Regis {ilius Ducatum Sclavoniae adeptus anno 1228. ad Dalmatiam extendit curas ,
telle Th.A rchid. cap. 3 1. ColomanusfliuszlndreœRegis, Dux Sclavoniœ cum magno Prin»
¿Tum Comitatu ad mare ale/ècncût, ¿faäpalatenßbus multum Ízonoryicè ujceptus eß.
BANOS fuos Dalmatiam Croatiamque habuifle olim, fuperiora monumenta teflantur.
Recole memoratos fuis locis Panos. Sub Geyfa ILArpa ÜÁmpualius fuére, qui fub Stephano
Geyfœ lilio etiam fuerat. Alben/its in loco Bani ut pag. 160. expraeflum, live Ватт Ьа—
cumtenens. Emanuele mortuo, poflquam Dalmatia Croatiaque ad Belam III. reddiviflet:
Jlíaurus Bani titulos non affumpfìt, at totius maritime Provincia: exercitatoris. Род hunc
_ cau
Sclav. Отлита. fubDucibus Regìbusque Hungarìœ. '187; _
Calanus Quinque-Eccleliarum Epifcopus Dalmatiœ Croatiœque gubernator exprimitur,
Andrea Duce, iterum lub Bani titulo, Andreas quidam prœfuit. Ab Emerico Rege vide
pag. 170. Bernardus Archiepil'c. Spalatenlis ,conllitutus erat Vicarius Regius Dalmatien. Ait
enim Emericus: ei tanguam Perjònœ Regia per omniafùbdamini. Munus hoc Bernardum
geliille vitaComite, adeoque ad ann. n 17.quôobiit ,lubAndrea II. Rege Spalati exiliente, cre
dibile eli, Andreas, mortuo Bernardo (mihi ignota eli caula) Banum hand fubfiituit ; verurn
Gregorium uti fupra , lub ollicio Villici R egii, Pontio autem, Magiliro militia» Domus templi
per Regnum Ungariœ ( Archid, cap. 26. culiodiam calìri Cliñ'a commìlit. Sed an una cum cali
ro , oliicium
IRitterus, quiquoque
RegiumBanale , vel Vicarii Regìi
Locumtenentem fcribitperfuille
Dalmatiam ? inejusque
Pentium, obfcu roopinionem
eli. Exiliimat lic
in Hill.
Zagr. pag. 80. exfcriplimus. Si Pontius fuit , live Vicarius , live Locumtenens Regius, per
Dalmatiam, vel innanem habuit unice Titulum; vel reus haberi debet, dum relata fuperiul
tot vulnera pallus eff. Andreas II. Dalmatiœ Croatiœque Banum, fupprellill'e deducitur ex
Decretifui,Art. 3o. ubi Валит, nequaquam Banos exprimit, dum nihilominus eodem arti~
culo, duorum , qui tum erant Comitum Curialium faceret mentionem. Banorum quoque laéiu~
rus, lianterior mos, immutatus non fuill'et. Eruoitaque Bani Sclavoniœ auéloritatem fub
Andrea fuilTe ampliñcatam , extenfamque, per Dalmatiam Croatiamque, Profeóio necdum
prodiit, vel a quocumque inlinuatum eli diploma vel inllrumentum aliquod, quo doceretur,
lub anterioribus Ungariœ Regibus, quempiam Sclavoniœ Banum ,ufum гите: Banus totiusv
Óclavoniœ. Quare lidemonumentorum perfuafum babeo: Quemadmodum Colomanus oft
Belam , Sclavonia apatre potitul, fefe non inferiplit, Dalmatiœ, Croatia Sclavoniœ ur.'
anterior-um Ducum exemplo, at lequentî ufus ell titulo: Colomanus DEI Gratta Rex, 8
Dux totius Sclavoniœ , ut per manus Mllri Fille fui Notarii , anno l 2 3 1. in duplici inlirumen
to; item anno 12 .amper manus Mgri FarcaliiAulœ Re iœ Cancellarii & Egrenlis Prœpoliti in
donatione terrae Koni/uz: Colomanus DEIGratia ex Rutbenorumô’ Dux totius Scla
voniœ &c. Quin cap. ¿51.Archid4 Ducem Sclavoniœ Colomanum exprimit ; ita ab exemplo
Ducis fui, Bani limiliter , totiusSclavoniœ Banus diůi inferiptiqua funtab anno 1228. quô,
Colomanus Dux Sclavoniœ evalit. Hinc quia telìantibus monumentis jala Banus lub Colo.
mano fuerat,Primus quoque fuit,cum titulo totius Sclavonr'œ. Porro tam Ducis Colomani ,
quam 8; Bani potellas , quod ad Croatiam Dalmatiamque extenla fuerit (melatet caufa, cur
Andreas? nomineSclavoniœ, Regna illa haberi voluerit ) demonlirat transactionis inliru
mentum Anno Domini 1229. Men/è Se tembris Tom. 3. Farlati pag. a 57. ubi: millis саже
ris, Quoniam cum nuper in Curia D. olomani Regis , è’ Julœ Bam ejusdem &c. 2 шт;
quod dies erat qlßgnata in Fdlo Nativitatis B. Maria’. Magi/iro Ö' Fratribus domusmilz
tia templi ex parte una : è’ Abbau 8 .Monuc/us SS. Cofmœ ô’ Damiani in Dalmatza ex
altera, Coram `[ula Bano totiusSclavoniœ. Menfe autem Decembri [ndiét 3. anni 1229.
»datus iis fuit Praflialdus Fulco , ut ibi:gui Regis è’ Bani'fuit Prœßaldus. Ut omnino his
demonliretur , lub totius Sclavoniœ nomine, Dalmatiam acceptam extitill'e. Julam Banum
fub titulo totius Sclavoniœ primum Рите. Ее dum hase, contrahentes Dalmatœ , iu fuis litte~
ris agnofcerent,exprimerentque, jula Bano totius Sclavonitedlatutum hoc fuille publicum,
пегая-Е nequit. Quia vero in diplomate fuo,anni 1222.corpori Juris inferco, Andreas Il. Rex,
.initiô confiteretur lemetad preces fuorum , reformationem Regnifacere, uniusque Bani articu
lo 30.ellèt mentio , tum, live anno 1222. conûitutum гите, utunusßt Banus,opinor. Quo
autem nomine lit exprimendns, baud fuerit conllitutum,cumin diplomate ab lllmo eruditil'
` Iimoque I). Adamo Kollar Româ obtento, & pag. 95. exhibito in lib. de Ровен. Legi.t l. Anno
1222. OclzuìBano tantum exprimeretur. In donatione terras Klokoehe anno 1224. Marti
no Bano. 1n conlenlualibus Вене Primogeniti Regis Hungariœ, pro` Capitulo Zagr. anno
1225. per manus Mathia.- Prœpoliti Zagrabienli Aladaro Bano. Ut horum conlideraticne,
relatam ampleétamur de titulo totlus clavonzœ Banus fententîam. Vir quidam , dignitate
atque oliicioilluliris , atillullrior hercle cultu, profellioneque utilium litterarum , harumque
eupidillìmus,adverfaria fua nobiscum amicècommunicavit,in quibus: 1225'. Aladar totius'
Sclavoniœ Banus. Vonic de maritimis,Banis exi/lentibus. Ex privi/egiis campi Tura.
ода. Veriim firmare me nequivi, in hac memoria. Tum quod nec Bela , Ducis totius Sclavo»
niœ titulolufus lit, cum & ob illud: Vomc de maritimis Banis exi/lentibus. Nam neque
Archidiaconus Vonic Bani maritimi faceret mentionem :neque ex diplomatibus apud Farla
tum aut Lucium, memoria Bani maritimi erueretur. Quin mos ille, tituli тат-Шт! Bani ,
effet polierior; ut luo loco dicemus._ Denique ob citatum art. 30.Decr. And. Regis. Serviunt
Bramilla , quaefiioni pag. 106. luperlus mlinuatœ , fuadentque majorem штат luill'e Regxbus
„тщетными роднящий; xninuendœ Sclavoniœ.
' aa aa Sun:
.L
‘188 Notitie PrœÍz'mz'nares Pannom'œ Уст-Ё: Períodue III.'
Sunt prœterea complures aliœ , Regis Andreae П. in Sclavonia memorias. Нант: qu@
dam fuis Iocis fupra,ac in Zagrdiìß. infra, infinuatœ funt; plurimas autem, quia inßituto
пойте поп fcrvientes , omittimus. Neque enim Andreœ rerum , hifìoriam fcrîbe'ndam {ufcepi«
mus. De Croatia Sclavoniaque ,nullum ей _ dubium ,quin fubAndrea Rege fuerit, Sacrœ Со
ronœ unita. Imo in dißribuendis territoriis Ducalibus, liberaiem Рите Andream,fundatioAb~
batiae de Toplica hodie Тернии: evineit. Èccleiia quoque Zagràbieníis,poß Si Ladislaum
fundatorem, Andreae liberalitatem agnofcit. Relíqua inter quatuor Canonicorum fundationem,
cußodisque Ecclefiœ Catbedralis. Sed have atquecœtera Andreœ,relinquimus. Bofniam uoque
illi paruiÍTe , dubitari non ровен ‚ ex Accueil' ad edm legatione, caufa ejiciendorum inde atare
ноют. Ratione Bulgaria! & Blachiœ, ob fecutam Emerici mortem , indecifam quœíìionem qua
liter Andreas terminaverit? aut piane an negiexerît? ab aliis illuñrandam confidi'mus.~
lnfînuatum fu ‘ra donationîs infìrumentum proComite Jerindonede Veglia, confirma
И: , Regnifuì anno &XII. ubi fequens concluíîo: Datum per marras Magi/fridrephaniAw
lœ Regzœ Caneellarii anno Dominica! Incarnationìs 1226. Bela Primo enito izo/io Rege ,
Dalmatiœ @Croatia Gubernatore. Ugolino Arc/lie фора Colocen/zg: Roberto Vef ri
тиф Е ifèo ovaejïderío
rien/ì,Légale/5s DEIjelíciter Canadienß Epwopo:Áleanndro
gubernantibust Aliud Andreae II.Varqdien/Í :Gregorio
Privilegium (geu
anni 1209. ех
tranfumpto Beiœ IV. adjungimils,q\lo firmatu'rz'Vegliam Andreœ пите; dum donationeln

ad fìlîum Barcholomaeí excendit. Docet infuper , plura caetera. „ fn Nomine Замша Тгйпйсав
тчоau:не*мч--м\$ч ч вч
ß tis, &Individuœ Unitatis’. Andreas DEI Gratia , Hungariae, Dalmatiœ , Croatiae, Rama: ‚
Serviœque' Rex in perpetuunhl Regia: fublimitati intereß; & œq'uitas {навес naturalis; ut
tam (на Hatuta,ab omnibus defiderata obfervari ipfe curet; quam Гит-от Prœdeeei'f'orurn~
fanátiones , ari fubtilitate внаем obfervare, ut nulla vetufìate diñ'olvantur, quae, luce@
dentium fibi Regum ari Rabilitate decrevit roborare. Cum igitur divinœ recordationis Pa
ter noíïer Bela Rex , deli noůro Bartholoman Comiti, terram in Banatu ,' tali libertate con»
tulerit poílìdendam, uteam fi filiooaruerit, cuicumque' ex eohfanguineis fuis voluerit er
fe, poliit relinquere poHì-dendann Nos eandem libertatem eonfirmamtes,~ &petitumipfriua
benignius admittentes: Nepoti fuo Comltiŕerindoni de' Veglia,qucm БЫ hœredem inftutuit,
concedimus,ut ii ipfum ‚ prœdiéio Bat-tho сито Comite patruo fue fupervivere contigerit,
illo, fine hœrede decedente, terrain quam ex regali beneficio idem ванными; meruœ
rat obtinere ; ìpfejerindo eodefnjlife Perpetuo poliideat.- Ut autem попив fitmationis feries
„ prœlibatœ,perpetuœ iirmitatis robur obtineat, prœfenti pagina?, ad notitiam deduci рояль
‚„ tatis, 82 Regia: authoritatis Íiglllo. Juñìmus roborani Datum per manus Roberti Albenfio
„ Praspoíiti, Auláênoflrae Cancellaru, Anno Dominica` Incarnationis MCCIXLVeńerJoanne
„ Arch-Eppo Strigonienfi; Reverendo Bettholdo Colocenfî eleétoœxißentibus. Caiano Quin~
„ que-Eccleíienfl: Boleslao Vacienfì, Спарта Agrienfi , Simone Waradienfi ‚ Defidefio Cha
„ nadienfi , Vílermo Tranfìlvanoßothardo Zagrabienfî, Petro _]aurinenfi ,Ecclefias DEI fe«
„ liciter gubernańtibus. MufumerPalatino Comite, Bancone Bano ‚ Benediëìo Waivoda exi~
„ Rentibus. Marcello f AIula. Budrogenfi, Miçhaele Bihorienfi, а Baranienfi ‚ Nicolao Curiad
„ lì Comite, Mob' Pofonienfi Comite. Regninoûri anno quinto. „ Exoratüm demumalib.
Regiaque Civitate Varasdine'nii diploma воткнёт}, adneètimus ad verbum , ut recepimus,
„ In N omińe Sanétœ Trinitatis , & Individuaa` Unitatis Andreas DEI Gratia Hungariae ,
„ Dalmaria1 , Croacia: , Ваш? 2 Servia: , Gallitiae ‚ Lodomeríœque Rex ïmperpetuum: Ordoju.
„ ris ex lofìulat, & ratio exigltœquxtatls, ut bona: fidei contrattus , perpetua Ralilitatis Зап
,», deat rmitate, nec iniquorum fraudibu's difolvantur, _quae ab initio ex œquitatis ргосеп‘е.
„ runt, hinc eß'qllod ad petitionem fidelis nofìri Poeh , Palatini & Comitis Mulinienil &ma
„ ximè fidele fervitium', hof itürn поташ in villa Varafd commorahtium, quod nobis de.
„ vorèI Edelîœrque dum in еде derineremur ìrz carcere, exliibuerunt pro atïeéìu Regio
‚, coníideran'tes: eis , tam inßprœfenti exifientiblis ‚ quam etiam fupervenientibus, perpetuo
„ jure' contulimus ; Hatum huJusmodi libertatis, ac terram circumdatam undique metîs рыке.
‚‚ pimus eis añignarei Libertas prœnominatorum hofpitum noßrorum bœc ей: Quod Comes,
„ vel {низ Comes Curialîs' non habeant _potefiatem eos' judicandi , fed inter eos quemcunque
„ volunt Judicem conflituant, quem Ritharduńi folenf appellare , nullus 'autem Burgenfìg
‚‚ tributum , & tricefima'm folvcre teneafur д nifi qui vadit in Theutoniam сит fuis mercimo
‚‚ niis de quoiibet curru ponderato fol vet tres Denarioe , de Íingulis ‘verô equis` vœnalibus duos
' „ denarios , de duobus bobus unimi denariu'm, de tribus por'cis unum denarium, in portu Dra
„- vœ de quoiibeteurru unum denarium , fi quis autem bœrede Carens deceÍTerit, libere dif
„ гона: fuam poÍTelIìonem , five Ecclefiae, five cuilîbet (uorum c'ognatorum. Si quie verò vo~
„ nei-it de villa recedere, venditis omnibus fuis шатен: libere рощ: аЫге. Quicunque verb
.. .. i à, Bun
s
Sclav. Croat Dalmat. Ducibus Regibusgue Hungariœ 139

‚‚ Burgenlium per aliquem extraneum in rebus fuis damnum pateretur, & idem malefaéior ’
57 аЬ eodem Burgenfi in Villa lua recognofceretur, Rithardus ejusdem loci inter eos faciat ju
s’ Ititiam. Prima meta terrœ incipit de villa I'wanc, ab oriente , & tendit verfus Meridiem &
1a arborem Nyarfa vocatam , & procedit ufque aquam Pluc , infra Capellam S. Petri , vadit fu
a» per aquam ad occidentem, pervenitur ad rivulum, qui vulgo dicitur Blizna, & per eun
:a dem rivúlum vertitur ad Meridiem , pervenitur ad quandam vallem, & afcendit ad magnam
‚э viam , per quam itur ad Thoplich, ubi tenet metas cum Zelko, & cum terra Thoplich, d:
а, inde per viam fuperius eundo pervenit ad duas arbores Szylfla vocatas , inde tendit ad mon
а, tem, qui diciturPechcze, ubi liant Cavernœ in eodem monte, & progreditur verfus Occi
а, dentem ,ufque viam levatam , ubi tenet'metas cum Wekozlau , & cum Gurdon in quodam
77 loco aqueo , & inde g' adiens per eandem viam levatam &Aquilonem pertranlit pontem mu
a’ ratum, & duos Lacus, conterminatur villœ Eppi , & tenet metas cum ea in quodam lacu, de~
3’ inde progrediens verfus meridiem , cadit ad praediétum liuvium Plincz , & exit ad quandam
а: viam 1evatam,itur per eandem , cadit ad aquam , quœ vulgo dicitur Breznicze, & per ean
9, dem itur ad Occidentem , conterminatur villas Bere , & te metas cum ea, inde tendit ad
a’ caput a ua? ,ubi cum Radomer tenet metas , dein tendit ad quilonem , cadit ad prœdictam
‚э aquam lincz, inde conterminatur villœ Domfe, & tenet metas cum ea: deinde tendit ad
,i magnam viam , per quam itur ad terram Cruciferorum, & tenet metas cum ea , deinde gra
as diens ad Aquilonem itur ad Dumum Coruli ,juxta quem eli meta, inde vadit ad viam , ibi
)s ell meta terres. circumfolla, inde vadit ad magnam viam, per quam itur ad Theutonium ,
’s juxta quam eli meta terrea ci rcumfolla, deinde vadit ad arborem Zylffa quae dicitur,juxta
a»
quam ell meta , ibi eli commetaneus Iner Jobbagi'o cajlri, deinde vadit , ad portum Dra
)D vte lluvii magni , per quem liuvinm' circuit Infula,quœ vulgo dicitur Zrepiczar, quem nun
Vv
quam aqua l'eparare poliit ab Hofpitibus noliris, deinde progrediens per majorem curfum
„ fluvii magni , pervenit ad prœdiclam villam I\vancz,in qua gradiens riori metas contermi
„' natur. Preclioldil autem noliri Gurdon de LCri/er Grebin Ö' Ze о terrigenia de villa
„` Priticze. Ut igiturhaec Regia Donatio iplis, ipforumque polteris in perpetuum conlillat,
„ praefente pagina fcribi , & Sigillo noliro feciruus communiri, Datum per manus Magillri
„ Thomaz Aulae Regia» Cancellarii. Annò ab Incarnatione Domini Millelimô Ducentelimô
„ Nonô &с. Locus Sigilli pendentis, _
Ex relato diplomate condilcimus I. Andream in Кем/цуг captivum. Sed qua occa
lione, utrum videlicet tempore patris ‘laut fratris Emerici ? Concludi nequit. Combinationeeo
rum quœ fuperius pag. 169, reccnfuimus ex Ortilone, argui poll'et; infmuatam Andreae cap
tivitatem , fuill'e ab Emerico , dum villas Varasd hofpites,lùo fundatori grata ptœlliterunt Гег
Titia. Hinc Hill.Eccl. Zagr. p, L9).».5ì'exnentlanda , & ad fenfum hunc, revocanda forent. Sed An
drea dillinůè nil exprimente, captivitas quidam patet, annus attamen in obl'curo eli. II. Co
mites Comitatum`,item Caltri,habuillè fuos Comites Curiales. III. Villam ilihic Epifeopi con
terminam ellè , quœ Biskupecïl nunc vocatur. IV. Саш-0111111 Greben , & Zelko ell memoria,
Jobbagionisquoque callrî, V. Infulam hodie Murakòji, vel C/àktornya,ollm vocatam fuif~
fe Sclavonicè` Zrepiqar, pluraquc alia. Quamvis porrq perfuafum nobis f_it, ab exemplo
CivitatisZagrabicnlis ,plura lib. Regizeque Civitati Varasdinenli , elle privilegia , relati fupra,
live interprzetatoria , live eoniirmatoria, dum relatam a nobis Hill. Eccl. Zag. pag. 80. memo`
riam,a D, olim Adamo Konczer, Civitatis fatae condam Judice habuilTemus; tamen, non fo
lum 'pro fuperiore diplomate ‚ notitiisque inde publico & eruditis omnibus communicatie', gra
tias agimus; verum lide hujus, inferius pag. во. annum 1215. corrigendum ell'e agnofclmus,
fcribendumque non. `Veritatcm enim proliney habentes ,errores nollros, eumipfe lubenscor~
rigo , tum ab aliis emeridandos cupio. In hac enim ftudiorum profellione, opinionis tuendœ con
tumacia, peltis ell veritatis. ' ` . _
XII. B la IV. Patte fuo Andrea vivente, confors, aut dicere malis Collega 1n Regno
fuit (287361115,Кефзчиезчиыет cum patre nattus potellatem,adminiflrationemque.Demonllrat
hoc Decreti l'ui , in Соц/ат. artic. 18. quo : Servientes accepta licentlâa нашпигуй: libe.
re ire adjilium noßrum, ut a majore ad minorem , nec ideo решета/хе: eorum de/iruan
tur. Aligaemjußo indicio nlii noßri condemnatum, vel cau/am zncoatam coram lpfò,
riusquam terminetur coram eodem non _reczáziemun пес е converjòfilzus rio/ler.. _ Bela
igitur vivo patre , Rex minor erat Ungarzœ. mc 1n quxbusvls mopumentis'( quie mlhilege~
re, vidercque licuit)Andrea vivente, obfervavi exaratum: Bela primogenito no/lro Неве.
Dalmatiœ 8 Croatia? Gubernatore, Sic fuperius anno 1226, Sic anno 1222. in collatiom.
libusterrœ Piena Caftro Zagrabienli ereptœ, penes liuvium Bìfztricza, pro Stephane Eppo
Zagrab. Sic anno -1225. in transaóìione terras de Toplica Capitulari. ¿Equo anno xd2 só, m
b b Ь опа
Hiller. Baltbafaris Kerçfelicb.
_ i
190 Notitie Praelimînarei` Pannonia Veteris Periodus III.
donatione Vertus villœ, & adjudicatoriis poffeilionum Bf/iric, Otok, 8 bciget, intra Dra
vum Muramque tluvios. Pariter tefieRitteriano extratiu , Anno из5. in Privilegio Eccleliœ
Toplicenlis fuper annualibus 20. Marcia pro remedio anima@ matris fuœ &c. &c. Immò a Ro
manoPontiiice, Belam pro tali agnìtum fuill'e, evincitepifiola apud Raynal.ad an. 1225.qua
jubetur: alienationes a patre {aclas tametli fub juramento,revocare, Ubi, illudzßelœjuve
ni Regi, pro Rege babitum ат evincit. Verba autem illa: in ea Regniparte, uam
ex ordinazione ¿vatris` tui abet` , alienationes easdem revocare procures , indicare
videntur, divifum intra Patrem filiumque Regnum. Verum rei hujus veliigia non Гит, in
aliis domefiicisque monumentis. Si Bela partem Regni habuiÍTet, quid ей ‚ quod Titulis non
inferuerit eam partem ? quid , ut omnibus Iervientìbus admitatur, ad primogenitum Belam
(fupra art. 18. ) accelTus? Fateri tamenwdebeo , quamvis nec Regis nec Ducis .Sclavoniœ , Bela!
in Titulis exprimantur, fed Primogeniti, atque Dalmatië.l Croatiœque Gubernatoris , Bela:
complures memorias, in Sclavonia reperiri, ut omnino videatur,Sclavoniam obtin'uifie a Pa-V
(те. Quœdam mox fupra inlinuavimus, quœdam & copiofa habemus in Ritterianis extraéiibus.
Item extraâu Nobilium camńTúropolya, quos Bela libertate donavit anno 12:4. Sed
_ omillis his, in coniirmationem éxfcribimus Privilegium fequens,
„ In Nomine Sanéiae Trinitatis , &Individuœ Unitatis. Bela DEI Gratia Rex, Primoge
„ nitus Regis Hungariae , univerlis prœfentem paginam infpecturis Salutem & gratiam. Dig
„ num ей, & omni ratione confentaneum,ut hi qui Principibus fuum pro tempore exhibent
„ obfequium , fui laboris proemio non fraudentur; praecipue ut alii eorum exemplo ad inde~
„ {еще fidelitatis coníiantiam animentur,quos , fui laboris prœmia viderint all'ecutos. Hinc
„ ей quod Radus & Fratres ejus deKlokoche Zorjan Vezt, ¿Si fratrem cjus Uterinum Dam 7
„ anum cum fratribus fuis Crifian _, cum fratribus fuis Simeon, cum fratribus' fuis Zladec ~ ‚
' „ cumiratribus fuis Wranco,cum i'ratribus fuis Blaz, cum fratribus fuis Fridrich, cum fra
„ tribus fuis Dobrogofzt cum fuis; VVlchan cum fratribus fuis, qui de_ßl.'is]obagionum Sam
‚‚ c7i Regis, de Goricìa oriundijuerant ob iidelitatis fuœ meritum, qua Patri пойго & nobis
„ fervicrunt, tanta donavimusfraerogativa libertatis: ut tam ipfi q uam ab eis in perpetuum de
„ fcen dentes,de domo 8fami> ia no ra de cœtero cenfèantur. Quibusetiam terram deKloko
„_ che perpetua donavimus libertate. Itaque de cœtero, ad jam dic'ium cafirum , nullum ha
„' beant refpeëtum. Terra autem eorum , his metis difiinguitur. Prima meta ей inter Gori
‚‚ czam & Gay, quœ ab incolis dicitur Glave. Inde per viam tendit ad campum ,qui appella
„ tur Berzopolye; inde vadit fuper caput fontis Illaibecz , & venit ad caput rivi ,qui vocatur
„ Knefepotok, & per eundem rivum defcendit, in rivum diftum Koranna; per quem defeen
„ dit ad pedem montis, qui dicitur Ozlyche. Inde afcendit per cacumen ejusdem montis , 8e
„ defcendit in rivum dictum Iwanpottok. Inde per viam tendit ad campum, qui vocatur Chil
„ tepolye, & venit ad dumum, qui dicitur Velilie greche! inde tendit per viam, & traníit
„ _ Glujam per ponticulum , & venit ad caputrivi Pefienoga. Inde vadit per viam , & venit ad
„ locum , qui dicitur Polochysche, ubi antiquitus fuit Ecclelia. Abhinc tendit ad montem,
„ qui dicitur Kerker; & inde venit ad montem qui vocatur Vtokaverch ; inde venit ad locum
„ ubi rivus Tolfztipotok cadit in Coranicza , & traniit & afcendit in montem ,qui appellatur
„ Sucho. Deinde venit ad rivulum,qui dicitur Gerfztina, & traniit, & venit ad Salicem fu
„ per Glinam , quam Чаны. &- Venit fupra Caput rivi, qui dicitur Shopchno , & tendit ad
„ viam , qua' venit de двум; ¿l ser diciam viam venit fuper Гуд/ат, quae dicitur Krote Bu
„ chovia, & per eandem viam re it ad primam metam, uœ vocatur Glave. Porro hofpites,
„ quos prœdiéti liberi homines habuerintinfra metas pra criptas , decem denarios` debentper.
„ шиш annuatmz pro Martunnis. пиве quìlibet de Ржет: liberi: hominibus,tertiam
„ partemMarturinarum ’habet, de fuis homin'ibm; duœ vc'ro partes Marturinarumtotius ter.
„ rae illius, quœ ad Jus noiirum рея-босым, thus & hœredibus ojos dedi'fnus Эмират,
‚, um , pro` Iidelitate & multimodis fervitìis Patri noiiro &nobis ab eo collatis. @unies vero
и
necqßefuerit in exercitu nq/Iro,guindecim loricatosß centumpedites vernacuios ехреа’ё—
ч
‚‚ tos` Ízabebunt. Ut igitur Regni Noffri confuetudo exigebat, агат terram , & libertates
„ praetexatas Гавре diéiis liberis hominibus de Klokoche per Prefialdum Noiirum Petrum ,ñ
„ liumJorche de Zagrabia fecimus allignari. Ut autem tam пойга concellio, quam noline
„ coniirmationis fenes, cum libertate a nobis conceila, perpetuœ robur obtineat iirmitatis,
„ prœfenti pagina in notitiam deduci pollerorum, & Regia: authoritatis Sigillo jufli mus ro.
„ borari. Dati vero,Teíies funt., ut faâum prœfens ampliori robore fulciatur: Chak Comes
,_, Bodrugenlis, Allader Magilier, Martinus Banus, Bachia Comes Za rabieníis,AndreasMgr.
„ Hujus autem terras indigena, Guncellinus Archieppus Spalaten is, Martinus Epifcopul
„ Corbayienlis , Michus .Epifcopus Tinnienfls , Herebertus Abbas Торпеда ‚ Boncelaus Comes
p,
i
ii
i
i
i
___-`-‹
Sclav. Croat. Dalmat. jîlb Ducz'lvus Regißusgue Hungarìœ 191
„ Goricenfis, & alii, quorum recitatio faflidium generaret. Datum eít autem hoc privilëì.
„ um , per manusMathiœPrœpofiti Zagrabienfis,tunc tempore Aulas Regia Cancellarii,An~
„ no ab lncarnatione Domini, 1224.. IX. Kalendas Januarias. к
Inligne hoc monumentum , tot eruditis rebus plenum, ferviensque docendaejurîgdiéfioni
& territorio ,per deferiptas metas , Sacrœ Regni Coronas, diâa anobis fuperius egregiè corro.
borat, dum Regia potefiate, has partes tenuiÍTe Belam docet: dum mentione Patris Andrew,
utrumque eadem poteÍiate fuifl'e evincit, tot item cœtera, quae eruditi doéìique lefìoris exami.
ni relinquimus. Sane coníideratione tam rœfati privilegii, quam & Nobilium campi Turc.
Polya , extraéiibus quoque Ritteri ,Georgii'Marcellevich , Bela inclulive ab anno 1222. ad an.,
-num 1228. 111 Sclavonia fuiíl'e videtur,ut confitear me conciliare nequire, quae de fuga Belag
ad Ducem Aufiriœ; de odiis Andreœ in filium Belam , P. Pray Annal. P. l. pag. 2116. narrat.
At illa vel prœcelTerunt; vel fecuta funt. Enimvero circa 1:23. motus 1111110, tanta indicant.
Colomanus Dux(ut Pa . 128. fuperius) in anno 1232. ait: Frater mìßer Dux Andreas,
q guibusdam ve/àno иди: согфйо in Regnum ‚кг/{гит videlicet Sc avoniam violenterir~
тифа Marcellevich habet: 1229. Cum decima Epifcopo denegarentur, rem detulz't ad
Andream Regem( Belœ nulla mentio) ui,facultatem dat Epi/copo in contumaces per
excommunicationem animadvertendz' Re m'ßzi anno 26. vide in lib. fol. 9. Idem , narrat
ab Andrea Rege, Michaelì cuidam , pro 11 elitate quam a uero pmíiitit Regi, maxime in
expeditione Rafciœ exifìenti, donatam fuifi'e terram novam oÍcol, metis appoíitis. Hancdo.
nationem anno fequente 1230. a Bela, 111 jam Hungariët` Regis titulis decoratur, е1Ге configs
matam , haberique defcriptam in libro aplifol, 54. Profeétb ex tot monumentis, tam Гири,
quam infra 11111. Zagr. Eccl, clarum ей, Colomanum ab anno 1229. Sclavonia' fuiÍTe Ducem,
cum tituloRegis. Ех Raynaldo ad annum 1232. videre ell , Ratus Regni, diíTenfiones cum
Andrea habuiffe. Quod Andreae Decretum, quia P. Pray exfcripfiíl'et, 1116101- videas. De hie
eruditos leéiores refleâere voluimus ,five ad intelligenda diplomata; five ad excitandum 1111
dium alicujus,compilanda~ Regum & Reipublicœ noílrae, hiíloriœ. Demum praemiílìs non
obßantìbus, demonñrant Belae 1V. diplomata, hunc, Regnifui annoii ,abanno 1235. ( quô An.
dreas Pater 111115 circa Idusjunii, ex diplomatum combinatione,deceíîit) нищеты/1110. Со1о.
mani Ducis memorias non repetimus , quas, 11115 10с151111е1'и1т115.
Belam Regem , fuis Regiis titulis, Cumam'œgue Rex adjeciñ'e, extra dubitationem ей.
Vide dipl. pag, 114. & 125.ех111Ь1с11111 , pluraque tam fequente, quam арий eruditos Diplo
matarios. In fuorum prasdeceíïorum Regum titulis,illud: Cumaniœ Rex defideratur. Qua
liter Bela, Rex Cumanorum eñeéìus fit? quod item Y & ubi Regnum hoc fuerit? ab eruditia
Tranfilvanis potiílimilm , exfpeéiamus. Ante annum 1243. Cumaniae Re is titulo Belam ufum
fuiíTe, evincit aurea Bula Civitatis Zagrabien. pag. n4. Quarc corrigen a funt , quœ P. Pray
Annal. Par.I. fol. 274. conjicit. lllmus Doéìiíiimusque D. Aflemanus Tom. V, pag. 104,. ex
Raynaldo atque aliis, quœdam de Cumania colleéìa exhibet , votis attamen nollris , uoad
jus Regum nofirorum in Cumaniam , non fatisfacit. Quare utilcm banc Sacrœ Corona: iluei~
dationem , doéìi eruditique Patriœ 11111, & Sacrœ Сокола fubdxtl, neJacere fepultam íinant,
oramus. .J ‚
§~ V,
Memorias iœdam, а 1е11а111а115 Regnis, Баста Согопгв, per Belam IV. pofl
ïpopulationem Tartarorum ufque ad Annum Domini 15:6.
ogerius, Thomas item Archidiaconus; Scriptorcs coaevi, tefìesque de fcitu, de Tartaro~
R rum irruptione fcripferunt. Rogerius an ille fit? qui fubinde in Archiepifcopatum Spa.
latenfem fuit elevatus, aut alter? contendere nolim. Ша quae Thom. Archid. cap. 48, de Во.
gerio Archiepifc. fcribit; fuiÍTe nempe hominem , in augendis rebus temporalibus multum foli
citum ,& intentum; œdificiis fìruendis occupatum ,cellis vinariis ßudiofum, œconomiœ dedi
tum , ut onerofus effet Eccleíiis & monaíleriis ,denique mundana affeélantem, leétioni diligen.
ti ‚ & Scriptori non conveniunt, Praeterea Bonfinius Presbytherum nominat,ed1tionesgue о.
Peris, Varadienfem Canonicum exprimunt. Tacet pra-tereaArcbid_|aconus , ab chhleplfcopo
Spalatenli , feri tam fuiffe hilloriam. Sed hœnc utut lint, placet 1111111, nota Lucu: Roger-m;
in iis, quœ in Üngaria/ìlperz'orz a Turtarzs вела funt ; Arc/zzdlaconus verò.,guœ т in
feriori, 8 maritimìs ада/11721, magis Idoneus auäor еде videtur. Horurn :taque fcrip.
turœ , cum aViris doéiiíïimis , haéienus fint illuíiratœ; mei non 011 infiituti, ultro immnrnri,
Potißimum quia , fuis locis, in Zagr. hilloria, infinuavi, vel plene defcriëíi ,di 101111115 ‘nä um.
numenta, не illufirandœ huic hiftoriœ ,fervient. Quare his 011111115, гу11 um“ 111 bcrìptu.
res, qui ve ex auditu , quia remotiores т? e: añeétu fcrigaêre quopiamœoûquua remoti@
` l tu
192 Notitiœ Prœämìnares Pannonia Уст}: Periodus III.
És , Rogerius cum Thoma , erroris damnarent; adulatorcs autem tot numero diplomata , ri
.dendos facerent)fequentia notamus. I. Bela IV. forti magnoqueanimo, dcfiruèiorumReg
norum fuorum ruinas, reparare Hudens, Maximi nomen jure ell.' confecutus. Quae praefiitit,
nemo fatis ell defcripturus. Nos Regionum harum , quasdam ,q'uas collegimus memorias, da
mus. '
I, Tartaris recedeutibus, Bela IV. illico reiiaurandis rebus Rudens , reliéta conjuge,cum
liberis Cliliœ ( ubi Margaritha &Catharina ñliœ Regis mortuae ,Spalati depofitae funt, utmo
numentum apud Lucium evinceret. Guilielmps autem , ех {ilia Belœ nepos, Tragurii fepultus
eli) absque omni cunélatione (ut Archid.) т Hungarian: profec'îus ç/l. Roborantur hase,
Bula' aurea Civitatis Zagr. pag. 124. infinuata , Privilegio item Samoborieniium , totque aliis ,
quae Verevqœ poli Tartarorum receilum expedivit. Per Sclavoniam properans in Hungari
am , cum Fratrem luum Colomanum , Ducem Sclavoniae, a barbaris interfeclum fciviffet, Dio
;¿y/ium Banum fecit, qui in quibusdam monumentis , Ducis quoque titulo exprimitur. Ea
quoque videturBelœ fuifl'e cura , ut terras Lomitatus, Cafirenfium item , a privatorum terri;
dillingueret , metasque poneret. Rei hujus tefìes habemus litteras plures. Primas lint, ex tran.
fumpto Capituli Chafmcnfis facio,ex Sede Judiciaria Comitis Stephaui de Ватт-‚Зимой cu
riae Mathias Regis , die 48. оаауагитреаб Gcorgii Martyris &c. ubi, cx litteris in pergame
по privilegialitcr confeëiis. Bela DE! Gratia .Hungariœ ,Dalmatiœ, Croatiœ, Ramœ,Ser
1n'a,Galzciœ,Lodomeriœ, Cumanzœque Rex. Omnibus prœ/êntem pagz'nam Ízabituris,
jàlutern in Domino jE/ù [_]t poßerorum notitiœ liquide paßt clarefcere , quod
Prbvz'a'è Ö’ attente ordinatun ab allquo, prrtJ/èrtlm quoties negotium partium, de regali
confcientiajine debito terminatur folerter, Ö’ provi/um litterarum patrocinio ßabilire.
Eapropter ad notitzam unzverjòrum volumus pervenire, quod accedens ad prœfèntiam
„Oßmm , dileäus nobis т Chri/lo Joannes Abbas de Toplicìa, bumiliter nobisßzppli
cavit 8 injŕanter, quod Nos divzßonem terrœ ca/lri de Guora, inter ip/ìim ab unapar
te , 8 Blinenßs ab altera faéïam per Comltem JWarcum ń`lium Boroclzim, ddiinatum ad
bac a dilec'îo b'ßdeli Nojlro Dion )fio Bano, cui Ízoc idem fpecialiter commifèramus ex.
guendum, pra/ente etiamßdeli C ericanrtyt'ro Mgro Nico/ino ad boe pro Pre/laldo per
nos de utato , пес поп bomine Capitali ¿agrabienßs, ê’ nomine Perceptoris Templario
гит e Guora, ac bominibus bofpitum ‚ИЗ/[гагат de Perna ¿t Petrina , @pluribus aliis
JM@ ¿Ignis , ne ulterius ~ Nos igitur Nomi/ía autem Lliymj/ionumjuoe ad Abb _1
zu', Parfem pertinent ».jiint [шее videlicet Kratka cŕc. t autemor inatio divi/io
. лгу/(ере didlœjalva 8 „калиф pernzaneat,prœ/ènttbus eam litteris /îib duplicimQ/lro
5383110 perpetuo coryirmamus. Datum in .Segnetlz Алло Domlnzcœ Incarnationis 1242.
Ragni vero No/lrz Алло Oä'avo. _ .
Aliarum ,nobis in autographe commumcatarum a иго quodam illuliri , & omnino dill-'u
fsrum, quœ,pra~miñùm Bclae Regis faéium, elarius teflantur, tenores funt: NosStepbanus
Banus totius Sclavoniœ, б’ Capitaneus .Stzrzœ ,fzgnmcamus omnibus prœfènsjèr'zptum in.
f jpeéiuris. Quod cum Dominus nq/ler 13e/a zllußris Rex Hungariœ, nobis dedgßt in man
„шёл, ut terras caßrorum per totam .Sclavoniam ¿t eezalzter in Comitatu Vara/dinere
ß , a tempore Colomanz Веет/едет recordatlonzs а регату ,judicaremus, Tandem Ап
dreas Comes Vara/¿linenßs , 8 omnes jobagiones ca/lfi ,_/èilz'cet Martinus шлейф];
ш Nadu/à; Paulnsßlzus Po/è: joaclzl'nz- Jilius H/cnclza, Fulcumar Damask утих
Thoma; Rynclzerzjilius Rynk , Vilclzikßlius [fan , Voloquoflius Crobina , Demetriusß
lius ejus, ¿ling/ofi ius Ata , Martinus/iltus Zulclz, Ö’ cœterijobagiones ca/lri Vorosdiem
jis .. Et Benedic7us Volpot/z , Salomon Stephanus , films Rodas Benk; Ifovfrate'r физ ;
_ `jeannesjilius Jlíiruzla'lnb’ cœte'rzjobagzones cajlri de Zagoria, quasdam terrafsyill0mm
.Selk ,/èilicet Branzcb/èlb, Ö"11lzœßlu_]oance ,_nomine cq/lri tam de Varafdino , quamjn
Zagoria reambulaverunt. _ òuper quzbus terrzs nos iudicavimus ‚ eidem Алёша? Comiti
Varafdinen/Í,Ü /ècum quzbusdamjobagzonlbus ca/lri,Sacramentum _[ùper со; gava'fùL
ilu/ò jurament9’ß gaaf? terms луг”: са/“Ч’тт çlèjlas ad Caßfum reCÍ]7€rerzt. Siyllas
terras vero /èzrent alzorum,vcl lp/òrum _ńlzorum .Sel/c еде, Ízœreditarias è? empfifiasjms
eis relinquerent,ßne qualzbet сонета/Июле т perpetuum qßìdendas. Po/lmodum au
tem in loco Sacramenti' , ip_/ê Andreas Comes Varafdinen/iî, 8 omngsjobagl'ones (‚а/‚г;
rœnotati, quasdam terras ab els receperunt ad салют, quas/èiverunz, “фр; ф.
.Et alias terras, quarum nomina /ùbfcrzp/èrunt,quœ erantlzœreditariœ, ha@ nomine [M_
ŕeditario.- quœ erant emptitzœ, bas nomine _emptitiog ô’ quœ erant donatitiœ, Ízas nomi
ne donatitio reliquerunt eisdemjiliis Sel/c znperpetuum poßidendas, jing qualißet con.
tradic'ì'ione. .Et quod deinceps ведет terra, quœ eisdem in pace итал/драм, „ее 5”
' ou@
' вага». Croat. Dalma/hb Duczbns дерёт-914: Hungarz'œ. 193
guœßìonemê’cujuslibet
Álexium, ‚диетам, рез/Ел: redire
unà cum ullo modo
Ízomine : Ideo
Andreœ mì/ìmus
Comitis тубу-о: nobisÖ'
Varaßlinen/is, fideles
una cumjo
bagionibus caßri prœtac'ïi , gui metas Omnium metarumfùarum nobis in{èrìptìsportaveQ

runt nemine contradicente, gain/m0 coñzctanezls con/èntientìbus fifaventi us, in [юс modo,
Narrat metas, intra quas , ef?. mentio EccÍe/ìarum S. Michaelis & ejus Cimiterrii , S. Bar~
tholomzfi. Comitis Farcaiii, & Gregorii filii Abramus. Caßri Geuniba , fors hodie Konoha.
Mantis qui vocatur Lovi Civitatis. Familiarum poil'ellìonatarum, Tone,Selk ,Lodonii, fors
nunc Ladanii ,Atoslau, Sulich, Poufa , Prouch,chos1au, Scuinufa. FÍuviorum.-Dravœ mag
na? ; aquœ, ubi prius Drava defluebat. Zbelen , Plutvicza &c. Concludit: Ut autem ejus rei
fèrìes/àlvajèmper сап/[Лаг - - litteras nQ/fras concqßîmus Szlgilli no_/lrz' munìminc r0
bordtas. Алло Domini 1258. Veftigìa pendentis figilli , in fili: fericeis rubrollavis ,vidimus.
Hue pertinent litteraeBelae Regis fuper poÍTeIïionibus Eccleíiœ Topliceníìs inter Grangyam
ipfius,Gradizzam item &Nobiles de Koíìanicza litis Anno 1242. Ritterìo telle. Aigue No
bilium Campi Тигороб/а adjudicatoriœ Stephani Bani, jubente Bela, magni luci. Sic etiam
tefìe Marcellevichii extraëhl, juil'u Belœ , in Croatia, diíììnéìœ fuêre terrae Cañreníium in
Lika &c. &c. ч
Vix invenias donationem quampiamßelœ Regis ,in qua , acollatis donatisque bonis,nu
merus certus militum Regi exhibendorum , exprœfl'us non eÍTet. Hoc quidem Bela non incoa
vit, cum mos те inde a Romanis reliéìus fuifi'e deducatur ut pag. 17. obfervatum fuperiue.
Sub Colomano item Rege, hœc deducatur ех pag. 136. obligatio. Bela III, Anno 1193. (fup
ra pag. 167. ) Comiti Bartholomœo de Veglia, numerum determinatum praefcribit ,rarioral ta
mcn funt ejusmodí documenta, Verum Bela. 1V. Ьас frequentillimè inferuit. Sic infra pag.331.
.Íic in donatione terr-ae Klokoche pag. 190. deferipta. Neque o us ePc hic immorari, pofìquam
ex legum , five Decretorum Regiorum codice,de Banderiis, e Infurreéìionibus , illud 111011
lentum patensque effet. Сайга quoque plurima , non folum ipfe extrui fecit , uti {ирга de cañ
ro Grech pag. 125. fed de Budenfi quoque apud P. icol. Schmitth in fer, Epp. Agrienfi dipl.
anni и55. pag. 148. ubi: Сит igztur nosI poil vqßthtem, quam culpis exigentjbns Regno
Hungariœ туш: feritas Tartarorum, rçformatlanem, reparationem,jòlldztatem, ас
corroborationem ip/ìus Regnz', ex debitofòlicitudinzs Regìœ eßìcaciter curqßêmus арро—
nere curas no/ìras , inter alia caßra dçfenßone Regni congrua , in monte Рез/Цен]? cajtrum
uoa'am extrui fecz'mus,rçfertum multitudine haminum numero/¿z &c. Verba illa: inter
alia caßra defenßonì Regnì congrua, plura Belam erexiiTe сайт, evincunt. Sed etiam ab
Lamberto
aliis extruenda
Epifò'opo
permifit,
Ca/ìrum
ut ißic apud
œdzfcandi.
Schimitth
Vide
pag.
item
145.
infraНайти:
HiR,Eccl.Zag,
f5’ duéì'oritatem
pag. 83. &fe
quen. Villas liberas , & Civitates Regias, plures fecit , cum immunitatibus libertatibusque va
riis. De Civitate Zagr, fupra retulimus. Oppidorum Samobor, Petrina,Jaiìterbarfzka data
per Belam privilegia omittimus, ne moles , operi huic eveniat. His hofpitibus , impopulando
Regno {luduit , œrario item, dum annuos cenfus Fìfco fuo exolvendos praefcripfit. Hœc inter,
rebus facris quam profpexerit, tot diplomata apud Schmitth demonßrant. Erga benemeritos
fuit muniiicus & liberalis, ut iterum {idem fac» rent diplomata. Nobis vifum ей bina hic exfcri->
bere,ex Rittero; non tantum hœc ñrmantia ,at rerum cœterarum , inñituti noíìri etiam, argu
menta.
„ BelaDEIGratia Hungariœ,Da1matiae , Croatîœ, Кашне, Serviœ, Galitiœ, Lodome
„ riae, CumaniaequeRex, Omnibus Chrifii ñdelibus ad quos prœfens pagina pervenerit falu
„ tem in eo, qui Regibus dat falutem. Vli'tuofa Regum bonitas, fubjeéìos fuos quoslibet, tan
„ to largiori munere profeguitur, quanto fervitia eorum, ñdelitatis conilantia decorantur,
„ tempusquefuccelîìvè prie ens gaudere debet_beneiieiis, dum paterna» ñdei imitatrix adeiì e~
,‚ xemplum. Quare ad uniuerforum rœfentlum & futurorum notitiam, harum ferie volu
„ mus pervenire: Ut cum dlleëh &11 .е1ев 1101111, Fridericus , Bartholomaeus &Jerinto, filiî y
„ Jerindonis Comìtis, Comites de Veglia , iideliaìPatris ipforum „тяга Ju iter imitantes , a
„ primœvis nofìrœ, &eorum puerltiœ annif,ub1vis indelinenter tanta fide itatie 111111110?
„ pendere Pcuduiffent; & tempore perfeeutioms Tartarorum zn pnrtzëus шут: marmmzs
„ conßitutismon- folum in man cum пап/111115 muniti; verum etiam m terra cum armatis ,
„ prout temporis neceíïitas, & negotii qualita» exigebat, ad cußodiam Perfonœ noílrœ, nec
_„ non ad perfequendum inimicos , & infideles noflros tam fideliter ferviverunt & confianter,
„ quod inter alios Regni nofìri fideles ex debito fideimeruerunt computari. Ad habilitandum
„ ñdelitatem eorum , &ut memoria eorum eœteris vigeat in exemplum ,hœredibusque eorum
„ proficiat temporibus fucceliivis, donationem Comitatus de Modrufs ,progenitoribus fuis , per
„ Шиш-ст avum noíìrum Belam quondam Hungariœ Regem: nec non & donationem Vino
е cc „ dol
111/101. Baltñafaris KerQ/ëliclz.
\__
§94. коша :Preliminares Pannom'œ Veteris Períodzu 1H.
.„ dolPatris noliribonz memorias faélam , in prœmium eorum prœnominatœ lidelitatis ,Tm
„ novationem offerimus, Et tanta libertate donamus: quod li quam donationem de iplis Co`
l, mitatibus, fcilieetVinodol &Modrus antea feceramus cuique,quœ promilliones pro eis Га—
‚, ¿las nobis per llipulationem legitimam пот поп extiterunt nec fuêre, irritam indicamus à
„ innanem. Ilìam ratam decernimus,atque lirmamus. Infuper prœfati dileäi & lideles no
„ liri,Fridericus ,Bartholomœus, &Jerindo, liliiJerintonis Comitis, Majelìati пойте quae
,-, rulosè curâruntproponere, quod in nemore quodam ,vulgo Brod appellata, in prœdiâo
,-, Comitatu Modrus lito, complurima latrocinia & l'polia lierent, & indica invalefcerent , a
‚‚ deo, quod mercatoresgper Stradam communem verfua mare Adriaticum tranfeuntes , rarill
„ lime memoratum nemus , indemnes pollint pertranlire,fupplicârunt Majellatem поташ,
„ qualite! Trece/imam , quœ in Comitatu Modrufs, Camerœ Majefiatis пойте, exigi lolita
„ fuit, eisdem donare, её) dignaremur intuitu, quatenus ipli Stradam memoratam tutari fe
,-, curatione,latrones evellere , &funditus eruere deberent 6l tenerentur. Quibus quidem la.
„ trociniis , parvis cum expenlis , parvisque cum liipendiatis , minime provideri quirent. Саэ
„ terum Privilegium nolirum, quondamjoanniComiti, & fratribus fuis fuper donatione Со
‚, mitatuum Vinodol & Modrus , per di&um avum nolirum Belam, & Patrem nollrum An
„ dream Reges , faéta: & fuperius conlirmationem Privilegiorum eorum recolimus nos , di om
„ nium progenitorum nolirorum, felicium recordationum , ad tollendaa prolixitates eisdem
„ infertas. прет quibus ne poliint impolierum dubitationes fuboriri, determinata ponente,
„ litt. F. quibus fervitiis ipli, & hœredes eorum nobis , & hœredibus nolirisobligati de caste.
„ 'ro tenebuntur , prœfentibus inferi ad cautelam de verbo ad verbum fecimus in huncmodum.
( Tran/ùmptis lz'ic , Bela III.pag. 167. relati, item Andreœ IL duobus Privilegiis œgué гс.
latis,fz`tum quoque , guod iis,anno Regal' quinto, Chri/li autem 1240. dederat, tran
’ fùmit,gu0d potJ/imum, ob guasdam notitias, circumßantiasgue dejèribimus j
‚‚ Bela DElGratia, Hungariœ ,Dalmatiœ , Croatia?, Ramae,Serviœ, Galicia», Lodome
чччччv.vvvv
rise, Cumaniaeque Rex. Omnibus Chrilli lidelibus , prœfentem paginam inpeéturis 'lalutem
&omne bonum. Ad univerforum notitiam harum ferie volumus pervenire. Quod acceden
tes ad nos lideles noliri ,lilii Jerindonis de Veglia, fcilicetjoannes , Fridericus, Bartholomae
us & Jerindo, prœlentaverunt quœdam fcripta nobis, afferente: ipfa elfe exemplaria Privi
legiorum Anteceli'orum nollrcrum , videlicet avi noltri Belœ , bona: recordationis, & ран-Ев
, nolìri Andreae, quondam Regum Hungariae. Quorum originalia ropter difcrimina itine
es" ris ,quœ imminebant, uti dicebatur, nonpoterant apporté/ß. çoliulaverunt banc eadem
noliro privilegio conlirmare, maxime cum ipfa fuillent ligillo conlirmata, & autenticis [crip
„ turis ratilaâa, quibus fides poterat adhiberi. Nos itaque tempore necejßtatis сап/Непт
„ tes, quod cum nos perfecutio impelleret Tartarorum, &iplorum non modico indigeremug
„ fervitio,tenore releripti , quod inferius obfervabitur; noliris litteris, &duplicis Sigilling.
„ liri munimine decrevimus roborandum. Aducendoque idem, ( nempe Re/èriptum, )iplìg
„ fe obligantibus, quod cum nos, fuccelloresque noliri, in Regno Croatiœ, perfonaliter fue
rimus conlìituti , ex iplis , videlicet Comitibus, vel hœredibus & polieritatibus eorum uni
„ verlis, unus perfonaliter pro polie decenter expedîtus, fuis duntaxat propriis expenlìs
„ tamdiu ibidem fuerimus, in recompenfationem fufcepti benelicii , in lervitiis noliris perfeve:
rare debeat& teneatur. Ad alia verb fervitia inPrivilegiis antecellorum nolìrorum conten
‚‚ ta, & obligata; ipfos Fridericum , Bartholomœum , &Jerindonem , ac hœredes & роты-За.
ees eorumdem univerfos , ex plenitudine gratiœ regalis, è’ p'rœrogativœ no/lrœ, ampli.
„ us perpetuo nullatenus voluumus elle obligatos, Regni noliri anno quinto,Chrilh_anœ Ы“.
tis 1240. Tandem pro/èguztur.
„ Nos itaque prœxnillas eoncelliones diçto Comiti & Fratribus fuis, hœredibusque &po
lleritatibul eorum univerlis , Comitibus videllcet Мойте & Vinodol ,in unum comprœhen
З“:
lis , cum omnibus & lingulis ipforum Comitatuum pertinentiis & redditibns, cum prœro.
„ gativa попка videlicet, ut ex iplis Comitibus & haeredibus eorum, ratione diéiorum Comi.
„ tatuum , dum & quando nos , vel fuccellores noliri in Regno Croatiœ perfonaliter fuerimu;
„ conliituti, tamdiu, quamdiu moram ibidem faciemus, unus ex iplis perfonaliter pro Рот:
‚‚ decenter provifus cumexpenlis ferviendo, nobis alliliere debeat & teneatur. Demptis е
„ nim, &omnino callatis omnibus & lingulis aliis fervitiis, obligationibus, quœ in Privil@
‚‚ giisAntecelTorum nolìrorum , avi nollri Belae; & Andreœ Patris noliri , Regum Hungaria
„ continentur, videlicet fervitia cum loricis in Regno,&extra Regnum. Banus limiliter, vo
a, lumus, ut in Judicatura hominum & fubditorum, Comitatuum praediéiorum,minime fein
” gel-at, fed in ipforum _Comltum libertate,hœc omnia& lingula deineeps perpetuo tranleant,
д ex „шкафов Regali; grauwe пойте. Оше lic volumus, conlirmamus , наветы, & то.
2: ” Ъога
". А 'в.‚ . s
Sclav. CroatDalmat. ful» Ducilms Regibuâglœ Шпате— 19É__
„ boramus. Infuper prœfentibus, precibus Frideriei, Bartholomœi , & Jerindonis Con-imm ‚
„ favorabilizer annuentes , Triœlimam fupradiâam, ipfis, & hœredibus , ae poflveritatibua lo
” rum univerlis, jure hœreditario donavimus, & contulimus,perpetuis mnporibus решаешь
,‚ clam. Tali vero paäionis interventu , quod prœdiâi Comites, baeredesque eorum Jan, prœ
„ fatis latrociniis, ita attendere debeant,& obligentur,quod lingulis non modo mercatoribus,
verum etiam univerfis conditionis cujuslibet hominibus per diâum nemus Brod,tutus&
lecurus pateat tranlituzlia: Quodíi unicuiquam mercatorum, vel alterius conditionis ho
„ minum ,fpoliari , & bonis fuis privari contigerit ; teneantur , memorati Comites ,eorumque
hœredes, ad Plenam fatisfaéìionem , ipfls fpoliatis in diäo monte , дуга Civitatem Ilfodrus,
&.locum ejus montis,ubi Capella lita ell. Prœfentes, in ftabilitatem corcellimus litteras ,
„ figilli понг? duplicis caraâere conjunaias. Quod li ex eis, line haerede qnis decellex'it; prae
„ libatorum Comitatuum Vinodol videlicet & Modrus donatio, & aliarum gratiarum, G: li
„ bertatum nolirarum conœßio,ad alium ex confanguineis perpetuo devolvatur. Datum per
„ manus Reverendi Patris Benediéìi Archiepifcopi Colocenfis, Aulœ nofiras CancellariìAnno
„ Dominica- Incarnationis 1251. Nonas Арх-1115. Regni autem nolìri decimo fexto.
HœcPrivilegia conñrmavit Stephanus Rex, per manu: Mgri BenediéìiOx-odienfisprae
politi & Vice-Cancellarii Anno 1270. Regni fui anno Primo. Ladislaus IV. per manus Nico
lai ,Albenlislicclefzn- eletti , Aulazl Vice-Cancellarii , anno 1279. Regni VIII. Carolus I. per
manus Andreœ Ledoris Quinque-Ecelelienlis &ViceCancellarii, Anno 1323.VII. Idus Novem
bris, infertis qu ue Praelatorum Baronumque nominibus, nempe: Reverendis in Chri/l0
Рай—26113, Boleîlao Strigonien/i; @Fn Ladislao Colocenji, Arc/zie PM2. Joane lVitrien
ji, Benedic'i'o Cßznadienß,Ge0r io Sirmienß, Nicolao _laurien/ì, dislao Quinoue-Eo
cls_/ierg/i, Petro Boßzen/ï, Ivano a Varadienß, Апдгеа— Tranßlvano, Henrico Vefprìmi
суд/5,8 Canadino Ágrienß Ecclejiarum Epi/copie, Eccleßas DEIfeliciter gubernaritï
Ьщ‘. медлит Virìs, Philippo Palatino, Comite де .Scepus 8 fvar, Demetrio illogi
ßro Tavernicorum no/lrorum , Comite Banfien/i В Trenchieníí, Illa ijer Lamberto ju
dice Carire nQ/lrœ,Comite C/ànadienß ÜNìtrien/i. Thoma l’aivoâa Trnhjilvano, 8
Comite де Zonal: Nicolao Bano totius Sclavoniœ, Comite Sopronzenß, ê’ де Сотога
Paulo Bano де 1Иасои Ccënite Sirmien/i 8 де Valclzo, è’ де Bedrag. Jilikcs Ma . Та
vernicorurn Впав Regina onfòrtis no/lrœ Sereanm llgígro де Saar Defew Ju ice Gl
rz'œ ejusdem Dnœ Reginœ , Dionyjio Mgro Dapiferorum ncylrorum, Blaßolllgro Agora
пит nQ/lrorum. пфсо Nicolao Comite PQ/ònienß, ¿i aliis quamplurìbus Comitatus
Regni nQ/lri tenenti us ¿f lzonores. Coniirmavit quoque Ludovicus , tam anno 13 о.ХП.
Kal. Martii , Regni autem fui anno Nono; quam & ofl figilla renovata , XII. Kalen sMaji
1 363.Regni 2 Lóìgifmundus demum, cum claufulaДуш)jure alieno, ob meritaJoannis Comitis
&Bani , quœ in expeditionibus exercitus prœflitit, per manusRmi in Chri/lo Patris ê’ D.D.
Joarmiá` Archie pi Strigonienßs , locigue ejusdem Comitis per jetui , ас .Aula пса/[гав ‚ ê’ ip
/ÍusReginalis [бате eximir' Cancellarii dileä'i Üßdelis no] ri. ‘Anno Domini 1394. Idi
lzus Mrz/is Novemlzris, Regni autem nQ/lri annofèptimo. VVbus in Chrißo Patribus &
Dominis Valentino S. Sabina? SS, Rom. Eccl. Presbytb. Cardinali, & Alma: Eccl. Quinque-Ec.
clefienfis Gubernatore. Ma ifiro eodem D. Joanne Есс1. Strigon. Nicolao Bubek Colocenlis ‚
PetroJadrenfis , AndreaSp atenlis , altero Andrea Ragufien. Archiepifco isìvJoanne Varadi
nenfi, Demetrio Traníilvan. Joanne Zagrabien, Stephano Chyk Aìrìen i, artino Vefpri»
mien.Joanne aurinenfi. Petro Vacienli. Joanne Bofnenfi. Joanne C anadienli, Sirmienfi,&
Nitrieníi fedibus vacantibus) Cryf ono Tragurieníi,Franoifco Scardonenfi, Paulo Tinienli,
Joanne Nonenli, Antonio Sibinicen 1, Nicolao Corbavienfi, Leonardo Decretorum Doéioree
Segnienfì , Epifco is Ecclelias DEI feliciter ubemantibus. Magniŕicis Viris( honore Palati`
natus Regni пойм vacante) Emerico Bubek aivoda Tranlilvano, & Comite de Zonuch,
Comite Joanne de Zap'oglia , & eodem DnoJoanne de Veglia , Regnorum Dalmatie.' & Croa
tiœ, Georgio Andrea Bano Bubek Zaurîeníi Bano. Aliarum tenores Нил. i
„ Bela DEI Gratiœ,Hungariœ,Dalmatiœ, Croatia , Каша ‚ Galitiœ, Goriciœ, Lodo
„ meriae , & Cumanorum Rex. Univerlis Chrilii fidelibus praefentes пойте vifuris falutem.
„ Poßquam Reges regnarent, Dominique polliderent terras & Regna, oportet ex Regum
„ guberniil, omnium linguarum univerfœ gentis,quœ fe alacriter fubderet, ita providere: ut
„ illi, qui deinceps venerint & fuccedent, Per illorum exemplum & doärinam multo ferven
„ tins & utilius cogantur obedire, & ea facere,quœ funt ñdelitatis Regiœ. Ideo ex hac ratio
„ ne volumus, & fimul univeríis & lingulis tam prœfentibus, quam fuccel'furis ñdelibus, no
„ tum facimus: Siquidem in tantum multitudo & malìtia зевает-шт univerfœ gentis & lio-~
‚. minum, fub пойте regimine degentium praevaluit, & extra отлет timorem & равен?!“
c c c a и 11“
1196 Notîtìœ Prœliminares Pannonia щет- Periodus III.
511111011, humani generis hollis; plusquam arena &abyll'us maris excrevit. Sed nolens DE'
‚‚ ‘us , ipforum mala opera &ini uitates , absque pœna impune permittere & pullulare; ех
‚‚ citavit Tartaros in ruinam C riliianorum. Per uos Tartaros, ut agnofcerent vindicem
„ DEum, fuper hominibus plenis iniquitatibus & doio, propter quœ fcelera & peccata, DE
„ us omnipotens in fua mifericordia praefervando , punivit nos, tali modo: Quod dum nos con
„ lligendo cum Tartaris in campo Su - ita , ut ab iisdem totaliter viéìi & confuli fuerimus;
„ Unde nos videntes nullum auxilium adell'e, quinimo aulïugere nos debere, licutî etiam аи
‚, fugìmus ad partes marítimas, quœrentes locum abl'conditionis & receptionis intra mare.
„ Ubi nos deplorantes licut Rachel, conliderando ruinam &necem , vel maxime nolìrorum.
„ Sed DEus milericordiœ & DEus confolationis, ille, ui folatur fuos veros & lideles 1110111
‚, 111 11101ей1а. & 111й111а, ойепс111 & aperire dignatus e nobis fontem {иге mifericordiœ, &
„ milit ad nos, tanquam ex cœlo , confolandos ; lllullr. Magniŕicos & eximios Viros, Frideri
„ cum &Bartholomasum Frangepani. Qui, donârunt nobis in Scyphis & poculis aurcis, ac
„ argenteis, plusquam viginti millia Marcharum in pecunia, unoverbô, in Schyphis magni
„ valoris. Et pollquam DEus mitigâllet & avertillèt iram fuam a nobis; conlideravimus fer
„ vitium &conditionem horum illullrium virorum, &donavimus eis unum nofirum locum,
„ qui ей penes mare , Vinodol cum omnibus fuis appertinentiis , & omnibus quellu
„ bus ad diélum locum fpeëiantibus, prœdiétis fcilicet Friderico & Bartholomœo, illis, & illo
„ rum haeredibus & ройет11а11Ь115 jure perenni; ita, ut nunquam ab iisdem recipi pollint, ta
„ liter tenenda &pollidenda , licut & nos antea polledimus , &tenuimus. Notificantes limul
„ & hoc, quod li unus illorum deliceret line haerede, ex tunc hœredes alterius teneant, ät
‚‚ pollideant illum locum. Cujus conlinia ad Tramontanam, imprimis ей lluvius & locus Ri~ '
„ a in monte maris incipiendo; & пойга libera aqua Richina, ufque ponticulum penes Pro
„ hovo. Trans aquam,prima meta ей 111 ипо lapide, in quo ей 1111е1аА meta , &aqua fe ui
,„ _tur libera. Quœ aqua ex monte пойго СгоЬп1сеп11 & coníinio fcaturit. Murus fupra 1112110
‚‚ atur inJilievicheh, qui dicitur Prezum , murus in pifcina ad Praputische , ex illa parteTer~
„ ftenik. Locus autem Ter/ienil: manet nQ/ler 8 integer. Ех Praputil'che ad KupinKamen,
„ a Kupin Kamen ad Lifen Kamen ; aLifen Kamen ad bella vada in valle Papruthio. A val
„ le paprutrio ad montem Berinfchek, a monte Berinfchek ad Gromache; a Gromache ad
„ Brezidin Babinopolie. Неве funt vera confinia a monte maris, ufque Babinopolie. In ma
„ jus robur praediríti doni, pro œtema memoria dedimus iplis Friderico &'Bartholomaem has
„ 110111115 litteras apertas ,cum пойго duplici ligîllo. Per manus prudentis hominis Magifiri
„ Farcalii, eletti in Aula Cancellarii. Datum in Dobra Anno Domini 1260. Regni пой11 an
i, .no Privilegium
26. hoc,‚ li olim vulgari Croatica
' lingua expeditum non fuerat, ut fuccellivë
translatum fuillè dici pollit, non folum proprietatis Croaticœ plura habet, 111 illud : dedimus
~~ bas nQ/Iras litteras apertas live dafìmo ov ria/à ozvoreni lifir, quod grammaticaliter
translatum ей, dum таящаяся debuerat, dedimus bas nq/z'ras litre-ras patentes. lllud bel.
lavada Italicum fpirat. Praputijèlze, Kamen &c. Croatica funt. Dobra infra Caroloßa.
dium ‘modernum {luvius ей. Si ilihic olim, arx fuerat , videretur hodierno Novigrad, соп
gruere illud in Dobra.
' Caeterum fuperiora diplomata, Едет faciunt de pluribus. Quœ 1101111 funt inliituti. По.
cent 1 : Partes illas Veteris olim Libumia: , ut Vinodol, Modrus, Broil &c. Croatiœ nomine
venill`c,ait enim Bela: In Regno Croatia; Quin limites delignant Croatia: a mari,Rekam,
@ve model-num llumen S.Viti , ut in diplomate videre ей. Aquam Rechina fuam appellat ,
:montem Grobnicenfem fuum vocat, ac ipfum Ter/ìteni/c. Neque enim fuperioribusmetis,
v:Regni limites Bela deferiplit, at a le donatorum, poli quœ verfus feptemtrionem,terrœ {иге
fuerant.
' _ Porro œtate hac,Ducatum Maraniœ , live Магма, condam ad Croatiam pertinentem ,
& fubinde utDucatum, fub clientela Ungariœ Regum habitum ab aliis, mortuo (cixca 1246.)
Bertholdol Aquilejenlium Patriarcha, atque olim fub Andrea Rege ,Archiepil'copo Colocenli,
Banoque Sclavoniœ ,Belam recepilTe tenuillèque, tam jure Corona», quam & legítimas fuccef
fionis , рой anteriorum Ducum defeélum , fuperius indicata pag. 98. donatio Dominii Cram
burg evincit. Рой mortem itaque Bertholdi, cum live Ottocarus, live Ulricug Dux Carin.
1111113, dominatum fuum per Camioliam hodiernam extenfum quœrerent , Bela Rex , non ob
fiante eb, quod a Tartaris Regnum fuum defolatum extiterit, forti atque invicto animo , ju
ribus fuis & Coronas profpiciens ,Ducatum recepit. uin &Stiriam , ut infra Hill. Ecchag.
a Pag' 33' item Pag' 20' qui” :Vlflc fis- Quamvis VerO lricus Carlnthiœ Dux, femet primus,
anno 1356. Поттит Carnzolœ (recole ditta pag. 98.)infcriplèrit, hoc attamen non oblian
се,
Sclav. Óroat."Dalmat./ub Ducibus Regibusgue Hungariœ 197 A
te. pace ccnfeéla 126o.Carniolia hodierna, fub poteliate&domin.io Belœ Regis, quod reman
Ierit , non folum relata pag. 98. donatio anni 1263. evincitgverum &Frangepanianum fuperi
us monumentum, quò, clare exponitur; locus autem Terßenik manet liber 8 integer. Нис
pertinere mihi videtur,Stephani Bani Anno 1251. in Grifan datum ediëium, (apud Lucium l.
4.o. 9. p. mihi 178.) condendœ nova: Civitatis & calìelli in monte Jablanicb. Scio hujus no
minis plura elle loca & cafiella; metiendo tamen , denominata ilihic loca , annum, belli circum
Rantias, donationem faäam Comitibus Bribirenflbus, caůellum novum, a Stephano Bano
ereétum ad honorem Regis ей Jablanicb Carnia@ , quod nunc a DD. Lagarini poilideri, rtf
fertur. Deduco hoc, е verbis privilegii, quibus: Si guiscau/à negotiationis per Regnum D._
Regis ire voluerit ~ Item Ii in Regno amitteret bona fua , talia illi reñituenda. бас. Qua:
promittenda non erant, fi de Jablanicb , five Dalmatico, five Croatico dicerentur. Quare
hœc promill'a videntur, ob belli circumliantias. Caßellum ей in monte, terra» & planicies vi- _
cina, oppidum nunc Ternova ‚ nova Civitas illa, olim fuerit. Huc quoque pertinent, appli
carique poll'unt, quae in Hifì.Eccl. Zagr. a pag. 2 5. ad pag. 31. relata Шт. Parfuafum habeo,
Ii diligentius monumenta in variis tabullariis latentia , explorentur , rem h;inc,atque genuinos
limites eruendos. Nobis,privata noftra meditatione,atque induliria ,ultro progredi, fata im
pediverunt. vQuœ , alii fcribunt, aut referunt monumenta,dum integra non exhibent, nec ге—
cenfemus, Ex his attamen , in obfequium Regis nofiri Apofiolici, ¿Si ejusdem Застав Coronœ,id
faltem elicitur, fundamento non carere, tot'legum articulos, iivc de metis ducendis; five de
recuperandis per Reges,amillìs,f`pe¿tantibus tamen ad Sacram Coronam. Tос item commiilio
nes adhuchabitas , licèt eiïeétu non fecuto, quod quœvis hœc, ab Акцепт“: Aufiriaco Domo, uni~
tim polliderentur. Cœterum quia Ulricus Dux Carinthìœ ,Ottocaro Regi Bohemiœ,calira&
municiones quasdam ( ut pag. 34.. Hifi. Eccl.Zagr.)legâllèt, fub Stephane V. Hung. Rage, nc
vi intervenêre traciatus, dequibus infra in Stephano. .
Porrò veritati uni fiudentes,monendos voluimus Leéiores nofiros. I. Combinatione eo
rum quœ {ирга Periodo II. десанта funt, negari haud poile, Carantanos, Camiolos, Stiros
item , olim atque certo tempore,ScÍav0rum venifi'e fub appellatione. Hoc prœter infinuataS
fupcrius memorias , nunc quoque firmare vidctur, idioma Sclavonicum , quo , deflexa modicum
dialecto, utuntur, fefeque intelligunt. Ut autem rerum humanarum fett vicillitudo, tempo
rumque ratio, ac potillimum populi per Magifiratus ubernatio atque genium ,in partes va
rias abivêre , diverfasqueRespublicas , fucceliivè fuballis quoque prœrogativis efîecêre. Foro
julii , atque Carantani, live Carinthiae antiquiores quod Iint fuerintque Duces , horum item po
tentia major, dubitari non poteß. Inferior moderna Camiolia ,atque Stiria , quod membrum
fuerit olim Sclavoniœ, Periodo anteriore evióium ей. Croatœ illi Dalmatici ,pofiquam in oras
has Liburnicas fecefiiii'ent , femet Firmâll'ent, eleváiTent, extendiffentque; ut Maraniam ha
buerint,dominatumque ad Leobium ufque, & Horuatcìkam iluvium. (vide pag. 97.) rebus
eorum decrefcentibus, potiliimum ex ratione divifionis Sclavoniae hujus, ( гесо1е hic leäor,
apag.76. fuperius recenfita) & Croatis ad clientellam Imperii Orientalis redeuntibus, vicini
Occidentalis Imperii clientes, fefe dilatare occeperunt. Hinc Marchiones Stirenfes, fuameo
commodius ex tenderuntjurisdictionem , quod Ungariœ Reges ( quemadmodum fuperiores te
{larentur notitiœ ) continuo domefiicis turbarentur dillidiis , atque a vicinis fuis cogerentur ora
re auxilia. II. Ех Diplomatariisjacris Ducatus Suriœß Doétill'. Fröelich pzublico exhibi
tis, clarefcerc: Stiriam circa annum 1 18o. in Ducatum furrexilTe ,quia Marc iones Stiren
Дж antea fcribebantur. Et hanc , conjunélè ab iis fuillè pofl'eÍTam , qui {iu/iride Duces erant,
poli elevatam nempeAuiìriam in Ducatum. П]. Carinthiœ Ducum Ulr'lcus ,Carniolœ domi
num rimus [efe infcripfit. Neque totius, ut modo cit , at partium Carniœ Vicinarum , dum
BelaI .Cramburg , ut fupra contulit. IV. Meraniœ Duces, Dalmatiœ Duces, quod fefein
fcripferint , non folum ex Chunrado de Dachowe ( videpag. 161.) fed etiam ех diplomate Sei~
zenfium XXII. apud Frœlich , ubi In Nomine и Ego Bertholdus DEIGratta Dux Dal
mati'œ 8 Л1атс/220 I/iriœ &c. Quae res,ut extendendœ Dalmatiae ad Danubium ufque occafio
nem fors Scholaiiicis Scriptoribus prœbuit: ita coniuiionem magnam in hifioria facit, dum
ob maris Adriatici commoda , omnes ferme doininium Dalmatiœ fufpirâffe deducuntur, hu
jusque jus, ut obtendere queant, in Titulis Dalmatiam inferebant. 7
Quia verò Bela IV. in memorata donatione pag. 98, Catbarinam, Ducis Merania.° fili
ат ‚ fuam materteram exprimeret. Gertrudis item Andreae П. uxor, Meraniœ Ducis гите:
filia _, fororque canonizatœ anno 1267. die 15, Ottobris Hedvigis, eapropter , non folum jure
Sacraf.l Corona: , ad quam Meraniœ Ducatus, ut olim pars& membrum Croatiœ , legitimè fp@`
¿tare prœtendebatur; fed & jure hasreditariœ fucceliionis , mortuo Bertholdo Merania- Duce,
idem Rex Bela, Ducatum hunc , ad fe pertinere, Iibique competere prœtendebat. Ulrzcus
ddd _ nu
Шаг. Baltbafaris Хек/едой.
§93 Notitie Prœ'ämín'ares Pannoniœ Veterìs Periodus III.
Dux Carinthiœ, jura fua aque quœrebat, tuentibus hunc vicinis, Prœcipue Otocaro Duce.
.Ad arma ventum ей, Belaque IV. non 'obfìante defolatione per Tartaros Regni fui fatta, fic
pugnavit : ut Stiriae Ducatum receperit, tenueritque. Belli hujus hiíioriam non fcribimus ,
ut hujus belli circumñantiœ a nobis exigantur. Verum Belam Regem in polTeÍl'orio Stiriae,
annis pluribus fuiÍTe , demonfirant diplomata , indicata infra Hill. Eccl. Zag. Pag. 33 .&с. Sti.
riaca aeque apud Frœlich, ut inter Нимфа XXIIGraecii anno 1259. expeditum, quozstes
phanus D.G. Rex, Primogenitus Belœ Quartz , illu/Iris Regis Ungariœ , ô’ Dux Sty.
rien/is coniirmat Runenfium Privilegia. Мер/шло Bano totius Sclavonia fic. Tum inter
Seììen/ìa XVII. fati Stephani Ducis Styriœ, de anno 1259. Item ibi XVIII. fub dato apud
Gratz anni 1254. 1V. Idus Septembris, cujus initium.Y Aas »Stephanus Banus Dux toxins
Sclavonia’ , ac Capitaneus Styria' даровит- ibi рой Banus , Dux юты Scian, fed er1-0.
rem eñ'e,
fria/us а paret.
jujel'x Inter Yeutonica.
Provincialis , Ö’ FrlderlcusIn`lanzar
Graetzin
deoëiava
PetoveEpiphan. 12 55. Quô,N0.§`
‚ Regio mandato Got
Миф/1511123
.big/ria', omnibus ~ .Ad prœceptum Illu/ins Натри noßriRegis Ungariœi, ¿f manda
шт inc_lytz' Bani,Capz'tanei щупа &c. Item inter Admontenßa. IV. Datum in Admun~
de XI. Kal.Julii 125 . Indiéi. X.Innote/cat ~ Quad ego Luítoldus de Lembach ь - со.
тат Domino Duce agrabìœ Step/mno , Capitaneo бич-[ос glorifŕ), cçßìmus nQ/lrœ gua
rimonìœ &c. fimiliter inter Geffen/ia X L. Nas Gotfridus dellûarc purgfudex Provincia.
lis ò`§yriœ,Regi0 mandato Ас! ртсершт {Ни/Ей: Domini nQ/[ri Regis Ungariœ
ê’ mandatum [пед/г! Domini, Domini Ducis Styrzœ, in_cujus 8 noßra, pluriumgue Magna
шт Sg'riœprœ/èntia фарша/дул adi'w/ìantìam ‘_ z_nfra ь Prœdia 11e/ira, necnonpoj-`
jèßìones in ijn/ius Ватт: izo/frz Кеды debent reclízgzpate/lateinl ~ ~ poil cœtera, Prœci«
рёв/пед gratiœ Regia' ЛЬ obtentu &c. Datum 1n Gretz fer. 3. poli Quinden, S. Michael
.Anno gracian 12 56. Inter .Seccovzenßa LXVII. _anno 1255’. in oélav. Е i'h. Graetz :_Nos
Gotfrz'dus de JMarcÍzburc/z _Íudex ò'tyriœ, ¿3' Frzderzcus de Petovia ar/êlzalcus Regis
Ungararum in Styria ~ Непала/из de Wildonla в ст?) Prœpajita бесом/Бел] ~ ь
compa/idr hoc moda, ‹ ь Ех his doétus lettor,non folum videt , Belam IV. Styriam tenuiß'e,
verum & qua ratione illam gubernaverit,
Bellum hoc pro Styria, vel reéiius Meranìœ olim Ducum territorio, quamvîs obyîci. .
„iam ‚ per Styriam geflum ,quo annò incoaverit ‘2 conßituere nequeo. P. Pray Anual. P. Ipag.
238. ad annum 1 2 51.belli hujus initium collocat. Sibellum ab elleétu, live hoftilitatibus me
т; debet, („Матвею deben, dum necdum Vproduéìum eli documentum, quo doceretur bel
la, ex oris his 'gefiel fuiffe fub Rege Bela lV. ante annum |251. Si autem bellum coníideretur
а motivis & caufa , quamvis illico hoflilitates non agantur ,ad annos _anteriores figendum erit.
Sane baud video caufam aliam ,cur fupra ag. 124.exprimeret Bela ,in anno 1242. [Натраг
fem Regni ad ßcuritatem coryínz'ì, è? a ia commoda munire Üßrmare &c. Curitem regu
href Civium Глуша, cum Rex Hungariœ ,expeditionem adpartes marítimas: vel Carin
„агат I pelAu/Zriam facere voluerit. Rei hujus confideratione, Chronologiae uoque diplo~
ташт ‚ Ducatus Stiriœa P. Frœlich exhibitorum ‚ non folum anteriora понга rmantur;ve
rum dubito , an credi роте ‚ relata ex Pernoldo , a P. Pray Anual. P. I. pag. 279, illa Belae Re«
gig ‚ сит Carinthis &Bohœmis , adverfus Auflriacos confociatio. At utut haec lint , mortuo Fri~
derico Duce Außriœ, fecutisque ut fieri folet , variis rietenfionibus, atque eventibus, рой
quam Gertrudis Mifniœ, jura fua in Belam 1V.transtu “Тес, is , duplicici prœtenfione faétus for
tior, armis has , adverfus Ottocarum,iirmare non omiíit. Porro Gertrudis memoratêe, Du
ciìl'te Styrial , litteras exhibet Frœlichius inter Mifcella fub Nro 4.8. Hœ, quia in Caßro Wottsi
fpercÍz expedita@ forent, fequitur, Gertrudem fub clientela Belae fuiífe. Et cum in diplomate
exponatur annus 1263. concludendum venit, per fœdera Pacis, Gertrudi, partes has Stirîsev
in ferioris , ac vicinas Sclavoniœ, cum proprietate, ac titulo Duciílb S ria: ,obveniileg ut ipfa
concedere Sivrido valuerit: Quatelzus de omnibus _praprietatìbus jeudis ad Ducatum
ci f_yriœ pertinentibus , guœ a nabisppqßìdet, ordinandi, conferendi, Iegandi ~ liber-am
habeatfacultatem. Chroni.Me111c. ernol. & Stero,apud Pray Annal. P.I.p.295. an. 1 254.1-ef
furunt fic intra Ottocarum &Belam coaluill'e s' quod parsStyriœ a montelmdieSemering donec in
montana , nunc Admund, veniatur , manferit inRegis dominio. Licèt iterum in bella venerint,
fecutaque fintnova dehinc fœdera. Gertrudi poll annum etiam 1260. inferiorem hanc Styri.
am reliótam fuifi'e , evincit datum Sivrido infirumentum in anno 1263. Notat quidem Frœlicli,
mallem annum legere 1253. Sed dum fatetur Ex arigìnalibus litterz's, quibusßgìllumjêri
cìsjilis apäenßtm e/ŕ , de verbo ad verbum de/èripjz , annus diplomatis Hare debet. Videli
cet 1263. Метит confideratione tam tituli pag. 195. indicati tefie Rittero, quo Garítiœ ех
_primeretur; quam donationis Cramburg 1n anno 1:63.videntur [altem quœdam Veteris Ma.
raniai
Sclav. Croat. Dalmat. jùb Ducibus Regiburque Hungariœ __1 9i; а
raniœ Ducatus , Belœ Regi ,etiam poli 1260.1eliéia extitille. Dubitari autem nequit,Belam ПЁ
ann0125s. ваш adverqu Styros belli, Imperatorem five Ducem non fuifl'e. Sun: namque nobis
in autogrìpho fententionales Несет Belœ IV. pro Henrico Calvo( has defcripiimus in notitiis
Quinqne~ cclelienfibus cap. 6. ut juri noiiro illufirando fervientes) ‘ubit Datum in caf/Iris,- `
juxta ca/lrum Guncel caßrametatis Аи. D. Incar. 125'2. l/.Idus Julii, Regni autem No
jlri 16’. Caflrum quoque Medwe, occafione hac, erigi cœptum, Hifi. Eccl. Zagr. a pag. 84..
notavim'us. Сайты item in monte Grec/z juxta Zagrabiam ,ut fupra pag. 125. Arx autem
.Samobvr fupra oppidum, his bellis per themos, quod erefta pofitaq ue fit , ex faůa fuccellivè
arcis liujus , Iwan Comiti donatione, ex lecto donationis autographo , didicimus. _
Bela? IV. Regis hu'us admirandi , multas funt in Sclavonia hac пот-а, memorize ;` & dips
lomata plurima. Singiliari alïeétu ,erga hanc,viXiÍIèillum, demonfirant. Loca ferè fingula ,
qua gaudent Privilegiis, horum initia,Privilegialibus Bela: IV. docent. Eccchiœ Zagrabien
1, fequens contulit Privilegium , quod nos , ex .Step/zam' Ducis, cujus meminimus pag. 147,
tranfum to,defcribimus. _ _ _
„ gela DEI GratiaHung. Dal. Croat. Каша, Serviœ, Galitiœ, LOÖOmerïœ. Cumanîœ‘
„ queRex. Omnibus Chrilii lidelibus , tam prœfentibus, quam futuris, prasfentes litteras in
„ fpeéiuris ,falutem inomnium Salvatore. Ad univerforum notitiam tenore ргагГепбит V0
„ lumus pervenire: Quod Vener. Pater Timotheus Epifcopus Zagrabieniis, dileétus &iidelis
поди, ad nofìram accedens przefentiam , attulit ¿Si exhibuit nobis , Privilegium ,felicis recor
,9
as dationis,Domini Regis Andreae carillimi Patria noflri , fub Bulla aurea , fuper Prœdiis, pof
’7
feHionibus, terris , & libertatibus , quae, vel quas Ecclelia fuaZagrabienfis , ex annuentia ,
n & donata
cum collatione,Prâ2decellòrum
inflantia, noflrorumapprobare,
ut ipfum Privilegium ratificare, poflidere dignofcitur confettum.
& Ynofiro iDrivilegio Petendo
coniirmare
à’
bs
de benignitateRegia,dignaremur. Cujus tenor talis eût In Nomine &c. Nos igitur,
as Privilegium iplius Charillimi Pafris nollri ,fub Bulla aurea,fuper Hungarias falubribus do
nationibus , poli'efiionibus , & libertatîbus confeéiummon abrafum , non' caneellatum , nec in
aliqua fui parteviciatum ,ratum habcntes & aeceptantes, de verbo ad vel-bum prœfentibus
infertum, authoritate praefentium , eX certa noiira fcientia duximus coniirmandum. Conà
— cedimus etiam ,adinfiar prœdecell'orum nolìrorum ; quod Banus pro tempore confiitutus, in
nullo, fuper populos Ecclefiae,in Banatu conllitutus , ratione defcenfus,vel aliquusJurisf
diëìionís occaíione, praefumat moleliare. Cum noflris , & Cbarillimi Patris noíiri, ac Praed@
cellòrum потопит temporibus , Baai pro tempore conftituti, nullam habuerintjurisdiéìio~A
nem in populis Ecclefiae fupradiélae. Pro eo maxi me ,quia ipfi , quipro tempore Eccleliam
Zagrabienfem gubernaverunt, femper fideles Regiae Coronœ extiterunt. Unde nos, de Гре
ciali gratia,univerfos populos E ifcopales, Eccleíize Zagrabienfis , tam in Banatu, quam
in aliis Comitatibus confiitutos; ai; iplius Bani , & Comitumjurisdiélione omnino eximimus;
ut iidem populi, de aliis gravaminibus expediti , debita fervitia , & confueta , facilius pollint
& valeant, ipfiE ifcopo exhibere; Et in omnibus, tam in judiciis, maleficiis, &excelìibus:
quam in aliis fervltiis & redditibus,quibuscunque nominibus nuncupatis ,fuo tantum Epi
fco o Zagrabienfi, & ipiiusjudicibus, feu oliicialibus, po uliEcclefiœ refpondere teneantur.
AdJicientes: Quod liEpifcopus vel ejus judex , aut oliìcialis, in reddenda jufiitia, quaeru-i
lantibus contra ipfos populos,negli ens fuerît vel remilïus , non is, contra quem agitur;
fed Epifcopus , vel ejus judex, ad no ram citabitur prœfentiam, ad terminum competentem.
Volumus etiam , ut nullus Baronum подкатит ‚ in populis Eccleliëœ audeat defcenfum vio~
lentum recipere. Qui vero contra prœfurnpferît, indignationem Regiam eXiudeincurrat;
Et ipfe Epifcopus contra lmjusce prœfumentem, per cenfuram Ecclefiafìicam procedat,
prout meruerit protervitas praefumptionis , nifi fe fuper injuria illata, reum non cognof
cat. Caeterum cumin populisEcclefiœ, temporibus retroaéìismulla colleéta fuit; & nos
tempore nuptìarum Charillimi iilii пот-5, felicis recordatìonis, Bela: Ducis , colleétam Тер-д
tem denarìorum, exigi fecill'emus; & pofìmodum aliquot anms recepìffemus. Tandem re
currentes ad confcientiam , ob reverentiam fcilicet, Ladislai Regis , qui eli fundator ipflus
Ècclefiœ; & pro remedio animée Chariílimi iilii nofiri , Ве1эз Ducis , ipfam colleëlam feptem
ldenariorum , diélo Epifcopo , in populis Eccleflaa , relaxamus. Ut igitur haec omnia, quœ a
nobis , & Chariñimo Patre noíiro , ac a Prœdeceñbribus noiiris funt conceíla , nofiris , пото
rumque Succeñbrum temporìbus, irrebagabîliter гам femper &_ìnconcuíTaJn perpetuum
vale'ant permanere, duplicis iigilli noflri munimine, ex' certa noiira feientia fecimus robo
rari. Datum rmanus Mgri DemetriiAlbenlis Ecclefiœ Prae'äofiti,Aulœ пойте Vice-Cam
„ cellarii (шва: & fidelís пот; ‚ Anno Dom. Incar. 1269. XI. al. Januarii, Regnî autem,
„ то XXXV. ' _ _ . . _ \
Diploma hoc, prœter teilimo'nium de lâccàleliœ huJus Fundatore , Epifcoporum Zagra»

d в bien~
noo Notìtìœ Preliminares Pannom'œ Veterìs Periodus III.
Щ
bieniium lidelitatis,cœterasque Eccleliœ immunitates , ooinplures alias eruditas notitias, quia
daret, a nobis hic defcriptum eli. Hujus HULEccl. Zag. pag. 88. mentio faéìa ей. Ubi etiam
aliorum meminimus. Bela Dux, iilius Regis anno 1269. ante XI.Ka1._]anuar. mortuus fit ,
dum parens funs ,ob remedium animœ, colleéìam memoratam relaxaret. .De Bela Duce , fe
quentia eruimus. Anno 1264.. Quod Dux fuerit a Patre confìitutus, docet dipl. pag. 1:5.ex
hibitum. At in confenfualibus {uper Blaguíïa ad Vugram , anno 1268. annum primum Писа—
tus fui f nempe a gubernatione fua) exprimit, de dato Zagrabiœ. Anno 1269. feria 5. рой
8vas Epiphan. Zagrabiœ fecit compofitionem intra Capitulum, & reliâam Pribizlai Comitis ‚
fuper quarta puellari, eodemque anno tulit fententiam pro Capitulo, qua illufìrari poÍTet
Par. I. tit. 23. ubi ex prœfcriptione 4.9. annorum , firmata juramento fex virorum , a partibus
nominatorum , homines antea juris Regii , quia Cafìri Zagrabienfisjoba'giones , Capitulo adju
dicavit, fub pœna calumnias , perpetuum filentium ańtoribus imponendo. Menfe `)unio vixifl'e
Belam Ducem arguîmus ex collation@ horti PP. Dominicanis aJoanne Archiepifc. Spalatapud
Farl. Т. 3.pag. 234. ubi: In Nomine Incarnat. ejusdem 1269. Indie?. 12, die 12.KaL
juli'i. Temporibus D. Bela: Inclyti .Sclavom'œ Ducis Ö’ nQ/tri Domz'n'z Natl &с. Quai-e
poflJunium Bela Üux obiit. ln extraòtu , funtnobis Belœ IV. Regis favores & gratiaz,Abba
tiali templo de Thoplzca elargitœ, fed has , cœteraque tanta , miÍTa facimus, cum geflorum
fuorum hilloriam non fcribamus.
Sane ,ut Zagrabienfis Ecclefla, memoriam Belœ IV. recoleret, colere ue œterniim de
bet,ob tot ejus íingularia beneficia: fic acque Publicas Regni Sclavonìœ tatus. Prefecto
Nobilitatem Sclavonicam auéìam , aBela fuiíl'e, monumenta tanta evincnnr, Andreas 1[.Sc1a
voniœ Banornm potefìatem, fub titulo totius ò'clavoniœ Banus, quod in Dalmatiam exten
derit, fuperiiis monuimus. Bela Rex, poil cladem illatam aTartaris, ißud, non modo non
reminxit; verum ampliori poteßate eosdem gaudere voluit, ut iterum demonßrant di loma~
ta, Profeéìò Diony/ìus Banus, Dux plane in quibusdam diplomatîbue exprimitur. ¿ep/im
nus Banus quam habuit poteflatem , tefìatur referiptum Belae ad Tragurienfes apud Lucium
l.4..cap. 9. ubi: Stephanum Ватт; - L dantes el' plenam auc70ritatem reœdz'jícnndi 8
plantandi hone/fos Ö' probes, ас etiam reprobos de/ŕruendi cuz , tanguam nobis, in
omnibus pareatis &c. Si lubet,lege fis. Item ibidem . idem Banus dat facultatem , ad hono~
rem D. Regis Ungariœ, поташ Civitatem condendi, aliaque iflhic apud Lucium videnda Pri
vilegia & immunitates. Ut prefecto exißiinem, anipliiicatmn'admodum fuili'e Banorum pote~
ßatem fub Bela неге ‚ ut ProRegzam poteflatem dehinc exercuiffe deducantur. Non modo
donationes Honor-um faciebant; led a Regibus vel Rogïnìs faëtas, a fe confirmari volebant,
Cum Caßris difponebant libere, talia oppignorando, infcribendo &c. Quœ, aliaque, fors ali
uando,DEI, hominumque mìferatione, in Banis demonflraturi. Dubium in rœmiilis отце
tollet, lib. 4,. cap. 13. apud Lucium, quod legere meditando placeat. Infra ПЬЕСЫ. Zagr.
tot locis, ut р. 89. ubi permittente .Step/:ano .&c. Vice-Bancs non fuflulit, ut apparet ex p.
2'4. ubi Cives fuos, a Vice~Banis eximit, five ìndicio horum, nam Supremi ,Comites, Zagra
bienfis & Crifienfis Comitatus,Vice-Banorum nomine , in inílrumentis ponuntur. An oiiioio fu
remi Comitis , Vice-Banatus objudiciariam federn unitus ,ad annum ufque 1756. fuerit? aut
Ё’йсе-Вапйв, oliicium Supremi Comitis? quod cui lubet fentiat. Difîinůi Гавре fuêre hi Corni.
tes, fed uterque etiam, Vleebanus dicebatur. Supremos Comites, a Banis conílìtutos fuiÍTe,
pro nunc , ех Lucio l. 4.. cap. 13. videas. Inter N obiles , gradus fuiñ'e difìinéìos atque varios ,
evincit donatio pag. 19o. prouti & Hill. Eccl.Zagr. pag. 330. totque caetera. Statuta, particu.
lgiresque leges condendi, quas dein Banus , fibi prœfentatas conñrmabat, fub Bela IV. Sclavo
nia habuît potefìatem , ac Тире:- his , cœterisque diploma. Hujus eflmentio fuperius pag. 125,
ubi in fno diplomate Bela,juxta Ducatus ò'clavoniœ confùetudinem a probatam, item in
Рта mox , verbis: Proutfelicis recordationis, Domini noßri Illu/Iris cgis Bela. ¿n privi
legio continetur. Quare Status Sclavonìœ publicas , тешат memoriam Bela: IV, Regis,
colendam habet.
Infigne monumentum, tam in conñrmationem anteriorum , quam & legum, live moder.
narum; five veterum intelligendarum, eruditis doctisque lectoribus communicamus; qua,
i notas innuunt, voces ex vetußate deíiderari. Credimu in Tabullario Regni, autogra.
phnm extare , ex natura rerum ipfarum.
„ Nos Capitulumeafmenfis Ecclefiae fignificamus tenore п - - ~ expedit Ищут-55:
‚‚ Quod NobilisVir Magìiler Dominicus Filinsßodiniperfonaliter ad Noßram доведем Рт.
‚‚ fentiam, exhibuit Nobis quasdam Litta-ras I_)rivilegiales Маше? Чиста,“ Bani toting Scla.
VUnïœ › Pefelß а NObîS ‘ Nofìris litteris de verbo ad verbum tranfcribi, & Noflri Sigil
‚‚ li appofitione coniignari faceremus :quarum quidcmlitterarum tenor talis ей :
`
„ NOS
r
un .
` Sclav. Goat. Падала/ш Duczbus Regíbusgue Hzmgarìa.’t ‘not
„ Nos Mathaeus Banus totius Sclavoniœ , lignificamus omnibus prœfentium per tenoß
„ rem Ragni totius Sclavoniœ Generali, N obiles,&Jobbagiones Cañrorum, 11030111
n
ra Regni , &.Banatus infrafcrîpta redac'ìa in fcr'iptis nobis exhìbuerunt, petentes , quod ea~
"s
dem in judiciis exercendis, & BanatusJuribus per Noftros Judices obfervare,
Nos itaque, utpote qui de BonisRegni,& utilitatibus gratulamur,Ipforum petitionem jußam,
‚3
п eo quo praemiil'ajura verís, & legitimis rationïbus fundabantur , admiflmus debito cum effeélu.
„ Primilm : Secundum - - - - - Priflaldum , fuum confanguineum , & cognatum , aut
fervientem, aut fuum Parochialem Sacerdotem, pro telìimonio recipere nullus poíïìt. Ad
'haie 11 116110 fiat in Prœfenti'am Noflram , quindena diei 361101113: 81 vero in Prœfentia No~
Ítrorum Judicum aéiio debet pro termini в - - - Si 116101 Primo certificationis editto in
litisj udicio fuœ exprimeret aůionem , ne lotus fraudibus refervetur , & fi Conventus in primo
non comparuerit termino 4.o. denariorum judicio fubjacebit. Pro cœterorum vero obmillìoni~
bus terminorum confueta udicia Regni folvere. Item citatus in cauià poffellionis , furti , vio~
lentiœ, homicidii, aut 11111 elitatis, Íiperfonaliter, vel per hominem fuum comparuerit, refpon;
110 peremptorìà, livejudicii gravamen ufque ad feptimum terminum debeat pror ri, acceptia
one cujuslibet termini quindecim dierum, judicia obferventur, Vel pro feptem edi °s,quœ legi'
time recipi pollent, unus terminus peremptorius aflignet'úr, &fi quîs in prœmillis cafibus in
feptimo termino non стирают-1141111“ in octavo termino publîce faciet proclamati, quod re
„1.13-31 3: us juri parere debeat, quaŕe in prioribus tei-minis non comparuerit? ollenfurus juflam,& legiti~
nmmrationem, Qui fietîam tune fe _abfentaveritßéìor mitteturcaufa rei fummendœ, in poffef
fionem contumacis , pro modo deliäi , vel maleñcii in litis judicio declarati. Prœterea, 11 qui;
Priflaldo contradixerit, vel maculam objecerit fallitatìs , 11 ipfum legitîme convincere non ро1а
в:
w‚
lit, folvet projudicio marcam unam. [tem 11 quis Prillaldum verberaverit, vel hominem Ca'
pituli datum pro teßìmomo, conviétus tamen legitime, pœnœ decem Маты-11111 fubjacebit, Si
quis autem 111 Figura judicli Litterio Capituli vicium appofuerit fallitatìs, &non convieerit
Regni legìtìmis documentis, decem Max-camu: pœnam folvet. Czeterum,'cum quis in caufa pe~
Ю
ч
W‘
cuniaria condemnatus,judici, vel adverlàno fuo ufque ad fecundum terminum fatîsfaeere
0ov_
v¢
non curaverit, (11610 termino unus de Ìudicibus per Regnum conllitutis ibit cum homine Со.
mitatus Zagrabienlis, vel Crifieníis adhibito teítimonio Capituli Za rabienlis vel Cfafmen,
& deBonis,feu rebus contumacis juxta condi am ‘œilímationem mexiget Judicatum.
In peculio autem petito питие quantitatis,_ îlidices infpeéìa qualitate Perfon'arum, Тесни—
dum fuam diferetionem mo erabuntur terminos, vpro folutionibus faciendis. Item , 11 quil
alteri crimen objecerit lœfœ Majellatis, vel dixerit: quod falfam cudi faciat monetam,
,’
11 convincere non pollit, pœnam patì debeat talionis». Statutum fuit etiam, 11 quis contra al`
terum in judicio propofuerit , quod in Reîno ducat vitam publice violentam, & non coni»
Э,
I’
vicerit, fecundumJurìs procelfum
.
folvet imidii homagii
.
Judicium, peníàs fcilîcet
n g
fexagin
‚› @L Si Ver? 3&0? РГОРОГЧЕПЁ сорт reum, quod lpfe rerum fuarnm furextltent, five Га—
‚‚ tis, & legitima non c_onvlcent , Judicladuo folvet. Srquls autem inJudlcioconlhtutPs, al;
„ terum fervum fuum in Judicis prœfentia. v1tuperaverit,Jud1c1um Ìmguae folvet; fcllicet 2_5.
„ enfas. In minoribus autem caulis con'vlëtus lolo Judxclo aggravnbitur. Item, 11 cui obje
„ élum fuerit in Ìudicio, quod fuper domum alterlue, manu _venerlt violentâ, & nonìœnvx.
cerigjußitia mediantejudieium folvet duplex. Adjeëtum fuit etiam Prœmlllìs , quod m Чао
libet genere aéloris adjudicato ad duellum , five Sacramentum , 11 Partes compofltionem fe.,
cerint,î1udex ultra formam compofitionis habita?, plus petere non valebit. Item in una
„ caufa, we aélor reo deferat , five reds aäori referatSacramentum , Judex intra ipfos du
ellum non poÍlìt judicare,fed per Sacramentum caufa debeat emanere , nifì Partes examen
duelli aiTumpferînt fpontanea voluntate. Exßitit etiam ordinatum, quod eaufg homicidii,
vel furti, 11 quis per Saeramentum adjudicatum, fe p_urgabit, folvet purgationis Ведах.
„ о. Ut etiam in caufis Vineaŕum ,Molendihorum , 11 adjudicatum fuerit Sacramentum, idem
äebeîjlldicium Obfel'vari. Item in caufa pecuniaria reus conventus nullatenus debet captiva.
„ ri, ni Pecunia, vel poilellione carere , inventus `fuerit manifefle. In aélione etiam furti, five
violentiœ, vel cujuslibet maleficii homo pollellxonat'us , fine cautione lidquñ'oriajudicetur:
Item alter pro alterius (1011610, Iicut pater pro filio emancipato ‚ vel è çonverfo: aut гиды.
n
pro fratre divilionis tìuló feperato, non debeat eondemnari , 11111 fuerint confcii , vel partici~
„ es criminìs perpetrati, fed quisque in bonis propriis, & Portionìbusluxta fuum mel-imm
„ aggravetur. Item portio hœredlterla fine heerede decedentlsrognatiom fuœ debeatrernanœ
„ re , uti & pertinentiœ. Quod fe etiam alterlus reambulatiomJudex, ad 111161113, vel utilitaù
„ tes ejus non debebit mittere manus fuas, донес caufa per partes fuerit fine debito termina
„ ta, Item dum hoflilis ìncurfus, vel exercitus venerit fuper Regnum, aut Dnus Rex procef~A
e e e „ ferit,
` Hî/ìor. Зайди/ай: Кегфйсд.
. hoe Notitie Preliminares Pannoniœ Veter'zs Periodus HI.
„ ferit in expeditionem perfonaliter, tunc Nobilea Regni dióìi Sclavonial finguli , & univerli
„ ire ad exercitum tenebuntur': Ita tamen, quodidem cum Baronibus, quibus voluerint, exer
,‘, cituandi habebunt liberam facultatem. Item fuper Dicatores Zalulinarum , vel procuratio`
„ num , aut defcenfuum exhibita fatiiifaäione, Banus defcenfum Facere non debet , nili cau.
„ faRegni, & legitime imminente, Et Nobiles acJobbagiones Callrorum , de defcenfibus Ba
„ ni,debent ufque DiesSanéIiMartini modis omnibus expediri. Item fiquis in folvendolVlar
„ durinas, colleétam {греет Denar. Judicia exercitualia, vel etiam collectain, quae in Regno
„ fieri co'ntinget, feu Judicia , in quibus , li convittus, contumax exlìiterit, &rebellis,Comes
„ Zagrabienlis,vel Crificnlis cum uno de CoJudìcibus fibi ~ ~ ad exigendum procedet, af~
„ fumpto Геоид: tefìimonio Capitali Zagrabienlis , vel Cfafmenlis ,pro eo, ne plus julio debi
„ to exigatur. Et in ProcelTu fuo Тире); aliquem Nobilem , velJobbagionem caßri dcfcenfum
„ facere non debebit , fed expenfas, quas fecerit defcendendo, de Bonisetiam recipiet contuma
‚‚ cis. Inluper volumus lub filentio pœnœ, quod Nobiles in Zagoria, & aliis Comitatibus li
„ milibus,eo die, prout alii defcenfum dare non teneantur , nec ejus adflarejudicio , fed Ba
„ nus eos judicabit Pro tempore conflitutus. Sane Colleélores etiam Mardurinarum non cum
,a pluribus procedere debeant, nili cumnduodecim hominibus,habentes 14.equos, &non plu
‚‚ res, quibus quidem de qualibet conditione pro vitlualibus adminifirari debeat una feu
„ gallina , anfer unus , quartio cubuli de vino ,cum cubulo tuni , palmarum 12.cubuli de pa
„ bulo,cum cubulo qiiacuoryalmaruin, & поп ultra, Prout felicis recordationis Dni Nо—
„ Itri Illu Íh'is Regis Belœ in privilegio continetur. Colleéìores autem , feptem denariorum ,
‚‚ vel Judiciorum, exercitus de medietate habebunt defcenfus memorati , diëtique Col~
„ leclores Mardurinarum in Curiis Nobilium , vel Jobagionum caflri, domus aliquas,
‚‚‚ aut domum Villici , aut Prœconis, Molendina, & Stubal dicare non debeant uilo mo
., do. Villico etiam domus una, aétnria: fuae pro recipiendishofpitibus libera relinquatur, &
’, talis debet habere Villicum , vel Praeconem , qui decem Jobbagiones poflidet, & non infra,
’g Item aliqui commorantes fuper terris Nobilium , velJobbagionum Caßri dicari non debcnt,
’, fed Jobbagiones eorum , Íiquos habent. Et quod omnia prœmill'a debito ordineobferventur,
.„' cum Comite Zagrabienli continuo Nobiles, & dquobbagiones Саш-5 , & totidem cum Comi
„ te Crilienli , quos Regnum elligendos duxerit ,judicabunt, Quili omnino adell'e non poll'ent ,
‚‚ tres , vel duo Judices eo die fullicient adJudicium faciendum. Ut autem hœc Statuta [ирга
‚‚ fcripta, feu conftitutiones, robur perpetua: obtlneant lirmitatis, prœfentes concellimus litte
‚ ras Sigillì Noliri munîmine roboratas. Datum Zagrabiœ quinta Feria proxima poll Oëiavas
`„ Pafcëe, Anno ablncarnatione DominiMillelimo, duccntclimo,feptuagelimo -~~ . Nos ve
‚‚` ro 'petitionibus prœdiûlorum Dominorum annuentes, prœdiétas litteras privilegiales de ver
„1 bo ad verbum tranfcribi, Ö'z Noßri Sigilli appenlione fecimus confignari. Datum die Do
„' minico proximo poli Гейши Beati Galli Confeflbris , Anno Domini M.C.C.C,L.
` [Лаг/шиш Banus totiua` belavoniœ, fuit anno 1:73. Anno priore VaivodaTranfilvaniaa.
Quod evincunt etiam diplomata, u_tapud SchmitthinArchiep. Strigon. Sub Nicolao П. ubi III.
Kal. Aprilis, [Шаг/юго Bano гони: òclavorzl'œ. Sed id quoque verum eli: teflantibus evin
eentibusque monumentis,_a_b anno 1272, live ainol’teSt«.-phani Regis, Bonos totius ¿clavo
niœ, plures repcrliendos. Hill. Eccllagr. pag. 68. in indubia collatione ponitur: Metropoli
L'iz Беде .Strigonienß vacante, & infra: Henrico Bano totius Sclavonia ell autem an»
ni 127 . In relato fu га apud SchmitthvêKalJliprmnni ejusdem, NicolaoòÍÁztrigonien. Ec
clej.' е eèlo о ~ JVIat œo Вапо totzus òclavonlœ, Quem Banum iirmat, relatum fupra indu
bium i'nllrumentum, Feria V-proxi'ma po/lOël'avas Риг/дог. Anno fequente 1274.. in man
dato {latutorio Regis Ladislai pro medico Gerardo ,quod Regem amorbo curâll'et , exprimitur
Лёшу/Лиз Banus, qui eodem anno, Palatinus Ungar. faëìus fuerat. In alia littera pro eodem
Gerardo mií'fa , Bano alterl, nempe Henrico, quem гите Banum totius Sclavoniae anno 1274..
docet Dipl.Hifl. Есс1. Zag, pag. 91. pluraque apud Diplomatarios. Anno 1275. offendes in
Dipl. Banos Sclavonia.- Henrzcum. ltem Joannem, qui donationem terrœ Fay( pertinentem
«Ílim ad Caftrum Labrabienfe, faétam a Rego Ladislao IV. Timotha-o Eppif. Zagr. ratificar,
Item in donationc Kobilja, lìanus Sclavoniaejoannes exprimiturJ/‘zzas` autem Comes Za'gra
lÁienBanum Joannem exhibet dipl. Р. Schmitth in Ser. lípifc. Agrien. pag. 180. Anno 1276.
jlf'lafliœus lli/:gr Tavernicorum ,Comes Po/ònienßs Ь’ de Borana reperitur, quo fatetur fe
dcfiliere ab exactione feptcm denariorum ob privilegia Stephani & Ladislai Regum , data
Есс1. Zagr. ut in extraûu Rmi Marcellevich. Наэс notare volui, tum ad cognofcendam me
tiendamque temporum in Republica. rationem,ciim ob quorundam audaciam , qui ignorantes
varios Reipublicœ ,'llatus, refpeftus & rationes , difpofitionesque Reipublicae,cumprimis Mo
narcharum, ab eorum Potii'íimum flare arbitrio. Hinc quae ipíi ignorant, Гавре cum vindiůa,
per
i д _ Sclav. CroatDalmait. [й]; Ducìbus Regìbusyue Hungá'rìœ, 203
pernegant; vel fi oti'endunt in umbram opinionis (наг, line ulteriori examine rerum circs-:n:
ůantiarumque, opinionem pro omnifcientia habent. Qualiter autem ? ex quo item motivo г
plures Sclavoniœ Bani fuerint; ad Banorum hilìoriam pertinet, quam hic non traëìamus ex
fcopo. Reñeétet femet attentus leóìor,Andre-am ll. art. 18. Валит unum totius Sclavoniœ
ßnxm'e ‚ en fub Ladislao 1V. ejusdem Sclavoniœ plures. Quare mirari definat, variationem in
gubernatione Regum, cum oñìcii eorum lit, fle moderati providereque fubditis, prout reim
pori: ratio, & rerum circumflantiœ ferunt,
Infuper refleétendum cenfuimus lectorem , ex fuperîore diplomate, in fequentibus. 1370—
ces: Regnz totius ò'clavonìœ Generali, lacunam fupplendam indicant : Ex congregatione.
Patet hinc Belem 1V. in faéìa per fe, Regni per tartaros детищ, reßauratione , congrega
tiones generales baud fuûulilïe, Sane antiquitatem Generalivum Congregationum pag. fupe~
rius 89. deduximus. Quas etiam exprimere videtur S. Rex Stephanus,dum Deel. inllruit Е—
meri'cum cap. V. Ne tua regalis dignitas u/ilrpatìone inferiorum negotiorumfœdetur
adjudices mitte - - 91104 fecundum [дат Íwc difèernant legem. Erat igitur mos ап
tiquiílimns, Наша five leges ferendi, non iolurn а Regibus, fed populo congregato fecun
dumfuam dz'ßzernant legern. Mos ille Generalium Congregationum, fuit non folum inCroatia.
& Sclavonia С quemadmodum evmcunt diplomata Regum , in quibus tot fubfcripti Гипс ‚ quin
fuperius pag. 1 10. Zvonimirus confirmavit privilegia, in тахипа congregazione Regni, Ст
lomanus ut png. 136. ad congregationem Croatarum mifit nuncios бес/181511 Germania & im
perio. Ut rem banc evincunt eorum diplomata. Veterem hunc morem, tam congregationum,
quam condendorum lhtutorum , Belam non fuilulifl'e, anteriuß monumentum evincit. Il.
Damnat erroris iîl.,s ,qui Sclavoniam fub V ladislao Il. Regni jus confecutam putarunt.' Ait
enim, Ragni Sclavoniœ. Quare гаме!“ ad diœtas Ungaricas , fuos Sclavonia mittcbatnuncios,
ut ex согроге Iegum videre ей ‚ vel feparatim Sclavonici, aut lati pro Sclavonia articuli con
debantur; vel allati ex diœtis Ungaricis, in congregatione Statuum Sclavonia, modificaban
tur. Vide Hifì.Ec.Zagr. in тети-155; nt pag. 262. 274. III. Dicitur in dipl. Aiobiies, È"
Joblvagiones caßrorum , Ízœcy'ura Reg/zz', Banatus exhibuerunt. Item: Et N0
lu'les ac Jobbagiones eq/ïrorum de дудел/16113 Вал); debent ~ expediri. Itaque diflinéìi
fuêre Nobiles ,allobbagionibus caflrorum ,utrique nihilominus , Statumpublicum Regni fa
cientes, ad Congregationes Regnicnnveniebant , unitique pro falute Coronœ, Regni, Regis
confulebant. Antiquitás rei, patet'ex D. I. S. Steph. cap. 4. ubi ordine hoc referuntur Regni
Status ,poll Pontiñces nempe,Principes,Barones, Comites', Milites, Nobiles. Certe An
dreas II. in Dec. 1222. Nobilium initio meminit, prouti & art. 8. lIobbagionum art. 13. 19`
fervientium 2. 3. &c. Quod porro milites ad Regni Congregationes,Dia.-tas quoque olim evo.
carentur, patet ех tot diœtalibus articulis; de Sclavonia autem ex memoriis Hifi. Есс1. Zagr.
a pag. 161. Quin ад publicam Íingulorum notitiam,uí`que ad annum 1753. ad Sclavoniae Ge
nerales congregationcs , Oriicinles conñniorum , nominejobbagionum Caílrenfium' & vocabam
tur, & comparebant. 1V. Banos , ProRegiam exercuiffe potefìatem ,fatis condifcimus, dum
flatuta lirmubant, ut in Hungaria, articulos Reges. Succeliivè hoequoque ad Regen tranfiit,
utdemonñrant confirmati Regni Sclavonìœ articuli per Reges. V. Judices per Regnum con
Hitutos Гите ‚ docent Verba: de judicibus er Regnum сап/Ниша` ibit. Item circa Япет:
.Et quod omniaprœmyïa debito ordine оЬ егиепшп‘сит Comite Zagrabienßcontìnuo Nw
Liles ‚ è’ duo jabbagiones саг/172 ‚ ё’ totidem cum Comite Crìßenß ; quos Regnum’ eligendos
duxeriz ,_judicabunt. Hoc firmant diaetales Articuli ; &in memoriìsHifì. Есс1. Zagr. fuis lo
cis relati ex aélis Publicis, eleéìi judiciorum All'eíl'ores. Etant nihilominus , Bani quoqueJu
dices: ß ac'ì'iojiat inprœfentiam nQ/ìram( ab exemplo nempe Regum , quibus œquè fuit pro.
prium forum , Auditorium Regium vocatum ,teflantibus tot fententìis in eodem latis) quiza
dena diei агата: : ß vero in prœjèntia гад/{гагат Judìcum &c. Judices hi Banales , fuêre
Vicebamxs , Protonotai'ius, ut iterum docent fententiœ, pofìremusque Sigillum Banale recipib
VI. Obfervari meretur: Dum МИЛ): incur/Zas , vel exercitus vener'ltjùperRegnum;aut
Dnus Rex prong/crit in expeditionem pezfònaliter gtunc Nobiles diäz'Regni Sclavoniß
[иди]! Ö' нырнув ire ad ехал-{шт гепеЬипШг, ita tamen quod [Нет сит Baronibus ‚
gul'bus voluerinz, exercituandi haòebunt liberamfacultatem. QuaiI obligatio agnoíìitur
fallìone congregatorum Statuum. VII. Посетит quoque ex relato diplomate , fuiíl'e tributa
ordinaria, nempe Zalzgßnasgprocurationes ; Defèenßls,quœ per Dicatores exi ebanfm»,
Item Jliardurinas colleéì'asfepzem denariorum ,Judìcz'a exercitualia,quae ad Со lec'70ress
quos nunc perceptores vocamus, pertinebant. Horum tributorum mentionem leges Hill, Ею.
Zagr. pag. 83. 90. 91. Item 4.7. Quœ ‘ì & qualia ? ejusmoditributa fuerint? loci hujus non en
ut explicemus. Zalußnœ, videntur fuiß'e,1)ìcae afylvis. Voxfors formata exSclanniqu.
e e e я I luf
304; › Notîttd Prœlimìñar'es Pannonia VeterísPerìoal'us „Ь _ M
lug five pro luco, aut fyl'va. Ab his, olim eenfum fuiffe folutum Regibus evincit Regis Ème’
rici diploma Hiß.Ecc1. Zag.pag.‘Mmbiß'ancimuá` ~ ut demaŕdurinzlx'nqßris quam
etiam deporcis, ‘- decimos percipiant. Item ex art. 22. D. Andreae Regis, ut concludì
videatur , fub Andrea II. occalione citati articuli ,palì'uationem fylvarum ,tributo радио, cef
faviíl'e. Ultra ordinaria praemiíl'a tributa , fuiíl'e quoque extraordinaria , evincunt diplomaL
tis verba: Vel etiam colleâ'am , guœ, in Regno /z'eri continget. VllI. Conllderationem
merentur verba: Infùper ‘volumus ßlb/ìlentio рапс, quod Nobiles de Zagoria, 8 aliis
Comitatz'busjimilibus , eo die , prout aliide/èenjùm dare non teneantur , nec ejus штате
judicio ,jèd Banus eosjudicabz't pro tempore conjlitutus. Comitat'us Sclavoniœ plure's exti
tiil'e, quam Zagrabienfem & Crilienfem extra dubium en, erat enim Podgorjeníis , Zagorianus,
.Vereucenfls 5 Pofeganus, Valpo ,_Syrmiœ hac aetate &c.ut hœc ex diplomatib'us & monumenti:
perfpìcuè demonllrare родит, iílhicve: è’ aliis Comitatibus; c'um addito tamenßntilibus.
Нас in voce ¿cum aenigma totum lateat»,ab explicando,tot annorum fata , me arcent. Opine'
tur quivis ex lubitu , in delicata hac quœflione. 1X. Firmamur m defcriptiS apud Ortelium
er Leonemlmp.gentis hujus moribus , reliqua inter: Peregrinis benigni ac mites, ö' illos
îubenter ас humaniter excipiebant, ê’ a loco in locum comiter deduceôant, @all omni no'
ха qjenjzonegue íntegros è’ fecuros con/èrvabdnt; &a Enimvero in diplomate fancitur':
Villico etiam domus una, датами pro recz'piendis Ízof itibus libera relìnguatur. X.
Firmatur aequè Par.I._ tit. 9. ljrœfcribitur enim 1mb citatioms modus, & in pœnalibusniudŕ
cii gravamen ante feptimum terminum recipere non potuit. Primumque ih ottavo termino
roclamari d'ebuit. Qua: VVörböczìo explicanda etant, neque tam brevis elle debuiůët citato
1n titnlo. adb: Рт Wörböczio explicat pm-rogativam hanc : In aä'z'one etìumfurti, _five
violentiœ, vel ciljudilnet male/feit' йота рф/Лопашг ‚ /ine cautioneßdejzgßnria judiçetur.
&c. Libertasa quibusvis tributis fatis exprimitur, dum defcenfns ad curias Nobilium Collei
étofibus prohibetur: Quinimo ii ad Nobilium terras( ab onere îtaque, fundi Nobilium exem
îtifuêreßicandî venill'en't, dicari non poterant: Item aliguì ommorantes jîzper шт Nw
Щит ‚ vel Jobba'gionwn садri, dicari non debent,fèd Job agiones eorum/ì quas Íuzbent
Credo attamen intelligi, c'ommorantes /ïlper terris Nobilium, maritosignobiles, uxoris no'
bilis jure , in Bonik- manentes. At contendere de explicatione nolo ; dico tantum ,intra Andrea
Il. diploma ,datum anno namatque anteŕius , annos quiquaginta ell'e; hinc non folum memo“
На: i'eccntis,ièd facìllime plurimorumy qui interfuehmt coníìitutioni decreti Andreœà рта
fontium conliitutioni prœ'rniíïœ, teßimoniô , contenta firmati. Фиг, 'dum Banus Мафии,
PPO Regia poteflateiirmavit , fecundum legum prœfcripta, Hefide teßium,fubíifìeredebent~.
Sunt in relato diplomate plura, qua”.l illufirandis legibus noßrismunîcipalibus ferviunt,
lirmandamqueea'rum veterem confuetudinem. At uixa ejusmodi commentarios , ab ICtìs Pa’
triœ prœßolaremur, reHeXiones nullas ponimus. riores fecimus, cum illorum gratia, qui
cum rerum examine nec Scriptores,nec diplomata legunt, at unicè caufa теток-За; tum & eo-`
rum , qui maledicere non ceÍl'ant, deferiptorilws diplomatum; atque ex his fcribentibus, préh
tenduntqůc гепатит огЫет ,quin ipfam Dwmam Едет ‚ in probabilime & opinionibus tutam.
quicfccre. Sed legem conflituo uemini,l quin ad legis pracfcriptuml Р. 2. tit. 6. fcribo, adeoque
legem explendo, culpa careo. Reñexionibus deduńtis , demonßrare сопок, `veritatem citati
ticuli 6. Jam reve'rtamur. i i _ _
Superius pag. 1:4.exhibu1mus diploma , quo: Dilec'i'o cognqto no_/r'ro Joanne Angelo
Domino души: è’ Comite Bacßenß. Atque Шик! anni 1242. Cum porro ab'anno 1246. in
diplomatibus exprimatur memorialEpifcopl Sirmienfis, ut apud Schmitth in fer.l_ïpp.1_\grien.
pag. 142. anno 124. ,Oliverio òirmlenß. In Archiepp; Strigon, anno 1256.011'ver1us Szrmten
fs, poll hunc La islaam Epifc'o um Sirmienfem monumenta exlilbeant. Hill.Eccl._Za . ag.
67. anno 1273, U rino Mgro gqonum nQ/ìrorum Cornate Szrmzen/ì; Laurentzo gro
Pincernarunz по rorum Comite de Kewe, Ö’ de Kor'qßnvßluod ipfum pag. 166. in conclu~.
lione apud Schmitth Epp. Agrie'n. videre eli. Ut dubitari вечна: тол-Сио1оаппеАп8е1о‚ Ве
lam IV. eidem fucc'elïiÍTe , Sirmiumque Застав Согопэз,рег Sc avoniaa exteníionem incorporáf
fe'. Hinc Sirmio in Comitatus divîfo. Ugrinìzs Comes fuit Sirmienlis, Laurentius de Kewe
&Kraílb'v. Tum , Kewe partem fuifl'e Sirmii ar imus ex co'nclufione Caroli Regis,4o.annis
polìeriore Epp. Agrien, pag. 223. ubi: Et Свод—85: Sanëîi Irenez' ô’ Keů , hoc eli, uthpofleriora
e'xplicant diplomata,Georgii Epi/èopì Sirmzen/ìs. Ah vero Epil'copatus Sirmienfis, a Bela
1V. circa xz46.quo is Sirmium rehabuit д fuerit fundatus? Oliverlus ue Rrimus Epifeopus 2
ut quidam arguunt, ideo quia ab anno l 247. memoria Epifcoporum irmleníium in d1p10ma
tibus occurreret: aut Epifcopatus ille , a S. Rege Ste'phaho fundatus fuerit Пед circa 1029171
de {ирга pag. 194.) amillb celfoqu'e Sirmio , occalio non fuit, inferencia diplomatibus Epgcœ
_ porn
Sclav. Croat. намыль Ducìbus Regzbusgue Игле-седа, 205
отит Sirmieniium memorize , non examino. Зал ulo IV. quam ñoruerit, meminimus Hifi.
`cci. ¿aga paí. и. fœculo V. irrumpentibus barbaris , deíiit. щадит autem occaiào и n'
tùerit,retieren i EpifcopiSirmienfis in diplomatibus Ungariae Regum, а S. Stepharo, ad Ве—
Iam IV. ufque; tamen, quia nec in Romanorum Pontilicum epifiolis: nee in memoriis toties
fubmiílbrum Apoiiolica’ Sedis Legatorum, ad Serviam , Bulgariam , L umaniam , 4Biachiam , fi
ve Valachiam Sirmieniis Eppi memoriam , me legiíl'e reminifcerer, uti hazc occurreret de holi
wwwr
ze
'v
El
u;
‘тч
nenlibus hpifcopis; doétis eruditisque Viris elucubrandum relinquo, moderni hpifcopatus
Sirmienfis, five poil illam barbarorum incurflonem Sasculi V. cui reétius ,fundatio ell attri
buenda 2
De Bulgaria fuperius meminimus. Sub Emeric-o nempe, elevatam in Regnum, ab An
drea Ilmegleètam; Bela IV. an? &quid pro Bulgaria egerit .9 a doélioribus erudiri optamus.
In unico, enque tranfumpto conlirmatoque (vide Hill. Ecol. Zag. pag. 329.) comperimus: Be
la ~ Bulgariœgue Rex. Quod dehinc intitulisBelœ nefcio an infertum fuerit. Caufam ne- .
gleéius hujus argue, quod Stephanus Belœ lilius, poli tractatum cum Ottoearo , fuorumque
motuum ‘cum Patre compofitionem , Tranlilvaniam illasque Sacrœ Coronœ partes adminifira
verit , adeoque ,ut ceíl'as iilio , Bela habuerit. Sed dum Annul. Parte I. pag. 330. ex Raynal. ex
hiberentur compoíitionis litterœ Stephani Ежа, in quibus: ìncludentes ait eidempacz”, ¿3'
~ сайт: vallantes Regna имиджа“: ungarlam , Dalmatiam, Goatiam, Катит,
òervìam, Lodonzeriam,€omanlanz,Bulgaríam,totum ue bucatumoclavoniœmt horum
confideratione Bulgariam рампе videatur Stephanus; {iibfequè autem: Prœdicìœ отд/Епа
tioni ë? _paci includi volumus, Ü includz'mus excellentes Dominos , P/zz'lzppumŕiranco
rum, ¿1' Carolum .Siciliœ Reges illu/¿res , Carolumjunìoremprimogenitum ipjius Regis
Caroli, делегат nq/lrum: ~ Henricum Ваши-[аз ` Belam Ducem de ¿lilac/zow, 8
de Bo/nafratrem nq/lrum. Urqßum Regent Servia? , Ü biep/zanumßlìzim ejus junioren:
Regem òerviœ enerum ncylrum, .bvetz'slaum Imperatorem Bulgarorumözc. Horum соп—
lideratione, li .Svetislaus Bulgararumfuit Imperator ‘.2 quomodo Bela , Stephanus item ‚Ге
Reges Bulgarize infcribere valuerint ? doéiiores examinent. Profeéto perpeníis iis, quae Scrip
tores Byzantinifcriberent; чаге item lllmus AllemanusvTom.V. cap. 4. pag. 176. collegit ac- `
curatiliime , nefcio an relatum monumentum a Raynal. ? aut Scriptores Byzantini, erroris
damnandi? Bela quoque IV. {Шов plures, nominis fui Bela , habere debuiíl'et. Enimvero Bela
Sclavoniae Dux,anno 1269. quod mortuus fuerit, in dipl. Есс1. Zagr. relato pag. 200. Bela lV.
teßatur(vide quo nel-lili. Eccl.Zag. p. 88.) Quare fi anno 127x. ut in paŕiis cum Ottocharo,
vixit Bela Dux eMacÍzaw Ü Bo/ìza , rater Regis .Step/zani,alter fuit a Bela Sclavonia
Duce. At hœc quoque concilient eruditi , fentiantque'quod judicaverint, de relatis per Ray
‘ naldum patîis, quibus prœtenditur, Juri omni in Styriam, Carinthiam , Camioliam , & Mar
chiam ,fuo univerforumque hœredum nomine, Stephanus renunciâíïe. Quin infigniis quoque
re alibus, Coronœ videlicet,gladio , monilibus, aliisque clenodiis & thefauris, perDominam
Annam( Otthocari Socrum) in Regnum Bohemiae delatis.
In monumentis noßris aLadislao IV. tot numero Banorum eil memoria. ‚Наго fub Bela
1V. etiam poil Tartarorum fugam, non legitur, Quarefundamento caremus vel opinandi,'
Bancs Шов ( de quibus infra) fub Bela incoafle. Radoslao Illu/frz' Duce, Bano totius Sola.
vonìœ , monumenta exhibent. Verum in hac Sclavonia uoíira ,nec ego reperi, nec a Rittero,
aut Marcellevichio , in extractibus eorumdem , refertur monumentum, ‘ uo doceri от: Rados
Iaum Sclavoniae hujus Banum шве; nifi Radoslaus idem fit, qui Laäìslaus eli ucio lib. 4.
cap, 9. Anno 124.2.Banum fuifl'e Dionylium tefiatur Archid. cap. 39. 82 monumentum pag.124.
fupra exhibitum, prouti&l§ag. 1'92.Ide_m Dionylius Banus teile Marcellevieh anno 124.5. in
Privilegio dato Comitibus udina exprimitur. Radoslaum diplomata in ferie Epp.Agrienfi
um exhibent in annis 1243. & 1247. ut confequi necelfum lit, .Bancs continuo fuiíTe mutatos.
Ireni Bani ad annum 1248. meminit P. Schmitth infer. Ерр. Agrien. Sed haec in Banis exa-l
minanda refervamus. Bilzaclz modernum , Mahometano Imperio nunc fubjeâum ,intra Libe#
ras Regiasque Civitates eollocavit Bela IV. quod commemoramus ideo : (vide etiam HULEC.
Zag. p. 87.) ut videas , non oblìante defolatione Regni per Tartaros faäa , Belam IV. Hunga-
riam extendiffe per Sirmium , Stirlam , Carnicllam , Ducatumque Marania.` &c. '
DALMATUB jam meminiÍTe oportet, ob Scriptores Venetos , qui, ut pag. 14.2. retuli
mus volunt: Bela Rex je recogno/ëens , Jadram Venetis relaxavz't. Veriim pro more
nofiro , Belïe IV. Regis, Dalmatiœ poßeßorium docere volumus primò. ItaquegTametfi ne~
que Scriptores Veneti,Dalmatiae reliquae , dempta unicèjadra, Sacrœ Regni Coronas pofl'eß'o
rium , fub Bela IV. controverterent; nihilominus ne erroris damnari valeant, vel a arte, ad
totam Dalmatiam eoncludatur , praecipue dum ex Cil/irate ,ladra , Душ Da anœ vz
mari` "
Iâ/iar. Ваши/ай: Kergelìcll,
136 ‘ Notitie Prœäminaral Pannoniœ Veta-is Periodus III.
maritimam , inventa а Dandulo effet, ас per Geograpbos, Scriptoresque canonizata haberetur.
Паллада: marítimas poÍTeÍTorium fub Bela IV. firmandum cenfuimus, Profeéìo Colomanum
Ducem, aDalmatis agnitum habitumque; Julam item Banum totius Sclavoniœ , fuperius де
monftravimus. Immo Dandulusapud Lucium lib.4.cap. V. _ladratini _]cannem ¿Vielza
elcm Comitem expellunt, E.’ religuos Venetos сит ¿onisßis definen: - сит Colomano
iratre Bela' l V.Regis I'Iungaríœ componunt, è' Regis vexilla erigunt, ¿i ejus auxilio
идет тиши: ‚ ё’ а Duce ( Veneto ) regni/iti re/Ípi/¿ere гашиш, jed Venetos captives
valîire permittzmt. Seddc his infra. Ех diplomate relato а Lucio, exfcriptoque L. 4..c. 5. No
lY Jibus Phureníibus per [Èe'iaxn IV- anno 124,2. elargito ob fidelia prœßita fervitia, indulget I.
млела: Phareníis eleciâorem , de_/idelibus inquiens ad Regnum Hungariœ /jyeäamibus
- - сиди: tomen Regia’ .haie/lati рта/гигант, ut ab ( obfervari dignum )jura Epi
Jgnápalia redir-iat. Il. induiget eleëtionem (_Íomitis: eligendi è’ судилища/[Ы Comitem de
¿anguria , è' ad Regnum Hungarlœ pertinentem, guemßbi utiliorem circumfpexerint,
a'umnzodo Regi «5' Corona’ fa'elis etiam in mandatis iR/.fus in omnibus oófequendo ‚Соте:
autem Frœßciendus,Re¿‘i Hungariœ prœjèntabitur вол/Стащив. Diäus autem Соте:
corjíituet fbi judlcem ‚ого/Его arbitrio voluntaria'. ,lupanus/emper de genere GivicÍl
агат;- - c? quod ßtjulvarzur amlfzrumIn/iilarum tam Fari gzzamBraìe &c. llI. Corz
cedimus, quod nulla unl-uam collec'ïa, vel exac'i'ioa А ooilibus in eadem Iryîila habita/z
tibus exigatur imo i утаим-та: in omnibus inconclfßz conßrvetur, ni/ì roluerint 110
mirare. hn firmati art. l. tit. с. & expiicarijiibfldia, quœ in Decretis Regum occurnmt,
effe ветре honoris , пи 1'ol::erir:t долог-иге. IV. Profeqnitur: Cum autem Regi Hunga
riaŕ exercitum facere piaci/ent, ATCl-iles de genere Ginic/'z cum dual/ur barclus, alms Ãa
Ьеге рогегит de ßds impr/riß; œpqufÍS,_¿í drmatis,fecu«'zdum guod Regiam ¿ondecet
jläzjcjlatem , una сит nantis remgatorzbusfervire teneantur. ‘.‘ide mm caufam ехет—
:iuris Nobilium, quam & ñrmari тепла pagluperius 193. V. IYu/lus diäorum Avobilium
if сайт inßlla commorantium , extra C.'vitatem comparere, velre/¿îvondere coram ali о
Jud'l'ce feneantur ; ni/iforte RegimnuLQIjQ/Zatem, Dalmatiam contingeret advenire. Ё:
@que libertate migrandi , ait: Pragfat.Y autem lVobile.:` a'e genere Gin-ich eadèm gaudeant
ggü-tage , gua Noblles de Spalato ¿i Tragurzo perfruunrur. Dubitari itaquenequitßnfw
las Í‘hara,Brazzo , quarum unus fuerat Supanus; Spalatum item Traguriumque,ad Sacram
Coronam fub Bella IV. pertinuiñ'e.
‚ De Егерь“; Epifcopì Zagrabienfis, in Spalaœnfem elefìione, mentio ей pag.82, НЮ.
-cr'LZagn видит гите evincit inflrumentum apud Fari. T. 3. р. 263. ubi: In Nomine D.
_A', C. Arnolncar.1242.1ndic7.XI/. [Игл/ё Julio, Тemporiole D. Stef/zam' Archie.
дед} &c. Et quia apud Tragurium anno 1242. fexto Idus May, memoratum Pharenfibus де.
differ Bela Privilegîum; Stephanus quoque Archieleétus, menfe julio pro Monachis judicáíïet,
Bela Rex certo cognofcens Tartaros е Regno receHìÍTe , fub Enc-m Menfis Maji deducitur in
Hungariam reëdiviñ'e. Thomas Arch. Чар; 41.11111121 Regis faéta mentione,fed Regina aclÍLuc
„уйдете in (afro , Gurreîh'm Archzeprc. Spalat. mortuum refert , & importunitate [ай
rali, eleâum {uich Stephanum Zagrabicnfem , Regìnamque cum Regio puero in СПП'гСаш-о
remanfifîe, ufque ad Menfem Septembris. Menfe Decembri anni 1242. Belam fuilTe Verevcze
dmonñrant diplomata tam Zagrabìenfì С ivitati (pag.124.) quam & Samoborienfibus data.
,POR 'refigriańonem Stephani, quamvîs in Archiepifcopum Spalatenfem fuerit Thomas Archi.
diacon'us eleâus, fecutîs tamen variis motibus(q uos non defcńbimugat Ii lubet legeArch. асар.
42. ‘lignante'r cap,47. ) Thoma refignante, Klíagrinus;fiveUgolinus in Archiepifcopum SP3
latenfem fuit eleéhis. Quam frau fuit Ьгс BelœRegieleéìio, docet diploma àpudFarl. T. я.
p.
rio 268. quô
1244. VI., dominium Infìl arumí;
A'onas Сс7оЬг$5ь Comitatum
Tefìe quoque Civitatis
Archid. драит/55
cap. 47. :idem
In diplomate contulitlegere
îniinuato A;
in: lde impenderdis al: ipfo, nclvis ё ncjsris fliis,ê’ toto Regno nrjz'ro ban/Zerum ‚ та.
fa-irne circa maritimafervitiz's opportunis. Hugńnw, aut mallis Ugolínus, Spalarenfìum
à;„ec'ìu caruit, quod jura Regis tueretvr, efi'etque 'I'nglzrienfiuln fautOr. Lege Doftifil Farla
`tuîn Tom. 3. p, 27C. ubi exhibentur mcnumenta ,demotprantia lÍ'grinum Comitem Spalaten.
fem unä ЕШЬ. Anno 1248410“ mortern fgrini , elcdus {неги in Archiepifi Spalatenfem Joan
пез- , lfedJoanne rejeéìo ,Papa R оденут Apulum de partibus Beheventanîs , Spalatenfem fecit
Archiepifcopum. Faäum hoc difplicuit Pelze, teile Thfrna Archid.cap.48. Ingrgëus „тет
[artes Pannoniœ( cherius)venzt _m C_ngdrlam, _’ [ergens ad D. Bela Regis сидит,
сит conimemlatitiis DD. Papa! llllcrlsz согрела/гнет negotii, gualiter ad regimen
,_S'pglatenjis Ecole/_ia _fuerzt de/llnatus. Аоп autem placuit regali Cel/ituzlini, guudja
(l umfuerat circa трат ‚ non modicuhtferens indigne, quod Promotusfueraz Prater ip.
marz
l
Sclav. Croat. Dalmat._/ì1b Ducìbus Regìbusgue Hungaritt 207
/ïus confcienziam , è’ aßenjìim. Dgßimulato ramen indignationis motu, ad Sedem Лют
Arcluepifcopumpacißcè abire permißt. Сomitis Spalatenfis oilicium, quod Ugrinus oraria
Regis habuit , Rogerio negatum fuiíle , evincit Decretum Rogerii, faftum occafione vilîtatio
nis reformationisque cœnobìi Benedicìini S. Stephani( vide T. 3.p. 276. Farlati ) anni 1251. die
6. Septemb.quò, .Stephanus Banus , ê’ Comes `ìyvalati exprimuntur. Ell quidem ifìhic Co
mes Sclavoniœ; verum idem ПОСТЕ“: Farlatus pag. 6. habet: Алло 1250. &ер/тпиз e Сет!—
tibus` Brebcrienßbus, Banus Sclavoniœ, Comes драть ußiue ad annum 1262. Videre
quoque di lib.4. cap. 9. Lucii, Beke IV. datas in Vifvar Il. nonas Aprilis litteras ad Tregu
rienfes , quibus: Ecce prœclilec'lum Üßdelem ncg/lrumdteplianum Banum totius &lavoniœ
п - adpartes marítimas transmifmus,dames eiplenam aziëiorl'tatem cui tanolzam
nobis in omnibuspareatis &c. Rogerius atleäumBelas mereri fluduìt,quia telle Thom.Ar
chid. cap. 49. dum obConradi adventum Spalatum, claufis templis,in villas fecellillët, Con
radusque in Epifcopi domibus hofpes, Scrinii Epifcopelis chartas perveilïgátïet : òijbrtc a
liguod inveniretjëriptum, er quo Paß/'et ip_/iim de ifgfzdelitatejiii девай/Яти: лага no~
tare. Neque reperiffet quidpiam, fatis prudenti: Rogerii comprobatur. Hinc quamvis Bela ,
anno 1251.demoratus in Dalmatiai ad S. Petrum, intra Salonam & Tragurium ( lege cap. 20.
Archidiac. ) improperáíl'et Spal, quod Rogerium alienigcnam & ignotum , nec de {по Regno,
& prœter Regis confciendam & ailenfum haberent Archiepifcopum , provifnrusque Regum Ju
ribus , vinculo juramenti eosdem adflringeret, quod dehinc nil taleattentabimt; Rogerium :1
men benigni: traélabat. Occalione hac, elargitus ell immunitates IV. Nenas Novembris Со
mitibus Bribirienlibus,
territorium die fequenti
augen-s Regali Sibinicenílbus,
fundo Bcf/lr a vocato. VILKal. Decemb.cap.
De S alatenfibus Tragurienfibus, hoi-vm
5C. A rchid.tell:.tur,
eosgue cum plenitudinejuœ gratiœ re inngens, ad Сада/г. reifer/iis у}.
Confiderationem magnam Thom. Archid, cap. 51. ob fuam obfcuritatem merctur, quo
relert: A matre Regina,cum exercitu, анаши in Dalmatiam Belam Ducem ринит, Ню »al
guia ńdelitatem reguirebat ab illis gentibus, ( nempe Dalmatis & Croatis) declarato Duci
rœilandam. Habito eatenus colloquio, Archidiaconus neque prœfìitum, neque negatum те.
œnfct fuilTe fidelitatis liuramentum , verum in accufanda Regina-.fœminea propen lione,impla
cabilis videlicet таза: ‚ totus ell. Sed homicidium duonim illorum interfcctorum , caiifa ef
fe non potuit, adeo quœfitœ pœnae, quam пес Bela Rex indulgere poterat, at biennio capti~
vos detinuit Spalatenfes, hosque dimifit: XII. Obfidibus in Biliacs receptis. Sane perpenfo
filentio Archidiaconi , de fidelitate jurata Belœ , Rogerii Archiepifcopi periculo, & рег amico;
faâo receflìis fublidio,caeteris item illhic dcfcriptis; & cumprimis, per Thomann Archidiaco~
num ut Oratorem ,Privilegiorum anteriorum allegatione {аварию ego: Spalatenfes,Belam
pro Duce fno, acceptare noluille, confequenter juramentum iidelitatis вишь deprecatos. Hœc r
fuerit caufa, ut captivos non dimitteret, nifl receptis obfidibus jurataque Duci Belœ ñdelita
te. Hoe ipfo poteflatem Regiam fatis_conteßatus. Opinionem lianc meam , firmare polTet ей—
am , quod annum 1268. Ducatusful primum, Bela Dux, exprimat ut pag. 200. Profeclo
Belœ Ducis ,eadem pagina , memoriam ex monumentis Spalatenfibus retulimus , quia, Daml
по nQ/tro naturali exprimitur. Praemiílä nefcio eccur Archidiaconus cap. 51. tacuit? lla-c,
erudite Lector ‚ fi clariora reddizleris, a nobis referendas tibi gratias fcìas. Interim, eflò Belam
pro Duce fuo agnoviil'e videantur Spalatenfes, Belam nihilominus Regem, & Rolandum to~
tìus Sclavonîae Ватт: ‚ Comitem ue Spalatenfem in memoriis monumentorumeìïimebant.
Enimvero Parlato tefie pag. 280.gTom. 3.Tabulœ Cœnobii S. Rayneriiexliibent: no 1 266.
Indici. 1X. ç.Junii, Regnante Domino no/lroßela Swengßimo [gege Un ariœ, .Ecclqßa
¿Palmeri/i t'acnntqu/lore ;temporibus Domini Roland: Illu/fris totius `clavonur Baai,
è’ Comitisópalatenjis. Item ibidem Алло 1267. Indië?. X. 5, Januarii ‚ Regnante Вот:
no no/lro Bela .Serenißimo R ege Un ariœ, temporzbus D. Johannis Ven. Archiep. Spa~
lat.Domini Rolandi Illu/Iris totius îelavonia" Bani, ac Comitis драит. Et quia mor
tuo Rogerio, Joannem Hungarum degenere Bagad accepiffent Archiepifcopum ,opera hu~
jus elïetlum credo, ut Anno 1269. Bela.- Ducis memoria exprimeretur, fed haec novo modo,
nempe : Inclyti órbivoniœßucis, ê’ no/lri Domini Naturalis. An oblides illi дядин fue
rint anno 1268. quô , Ducatus fui ,annum primum Bela exprœllit? me latet. Archiepifcopi Io
annis fententiam ex monumentis Tra rienfibus а Parlato deferiptam Tom.3. p. 281. Sierudi~
te Leclor examinare dignab'eris, invemes mores tum vigentes in Dalmatia ; Abbatibus Mona
chìs , nl» Regula? D.Benediéìi violationem, diiâatas abArchiep. vîfitante poems , denique Теори—
dum Decreta Regum Hungariae , S. videlicet Ifadislai, 81~ Со oma'niäloannem Archiepif. reror.
malle Clerum, & Monachos Sibinicenfes. CuJus demonllratio, ex вех—9:55 R¢gum Lïngariaì ‚
combinatis cum fententia, patet; uberiorem autem cum ad fcopum поджат non pertineat ,
'u
f f fa mifTam
\
203 Notitie Prœliminares Pannoniœ Veteris Periodus III.y
mili'am racimus. Thomas ArchidiaconusSpalateníis, immortalis memoriae, anno 1263.die VIII.

menfis Maji piè obiit, optimè meritus ,de Sacra Regni Hungariœ Corona , utilitate veritateque,
Y fuorum Scriptorum. Ut fententia mea. ex Scriptoribus , ui ad nos devenerunt , funtquel Ген/эх
ti ; рой Anonymum Belœ Regis, in cognitione utilium ublico,&Sacrae Corona» rerum, pri
mus jure haberi debeat. _
Quamvis porro Scriptores Успеет ‚ Infulascœteras, `ladra fola excepta, nec controver
tant; aut per Belam chem , cefTas iisdem fuiíie fcribant. lloannes nihilominus Lucius lib. 4.
'tap. 8. admirando vgenio , nzaritimarum Civitatum , melius Infularum , dominium Sereniíll Rei
publica:l Veuetae ailerere, variisque Scripturis iflhic exfcriptis, deducere laborat. Quin Segniam
plane juris Venetorum elleagtametli varius in fcribendo ,_ ac Segniam feudum Ungariœ expri.
umido) concludit : Сита liuc «Segniœ ex antiguo iig/imita Сон/и! Venetus moraretur, ve~
:til/:mique Divi Marci eri i/òleret, utrumgue Rex (nempe Ludovicus) vetuit ,in traë'œ
tu itaguepacis, Veneti , egis arbitriofermi/erupt, ut vel aligua qté/oran:jura ( obferva
has voces lettor) .Se ni'œ jèrvarentur , ve lus ablatzs Comites Veglia Segniœ Ízonoribus,
Ö’ Privile iis uœ enetiis habebant Privarentur. Quare cogimurzo poiitum, quantum in
nobis eli, omme privato videlicet, maJoribusque defiituto auxiliis , едал: Ungarrœ, è’
Sacra Regni Coronœ jus , in Inßilis illis demon/iran , deinde Lucio refponfuri. Hinc ni'
hilominus videat lacior,jufiillima fuifl'e vota conatusque Leopoldi ( pa .1.indicata) li a quo
piam Sacra: Corona: fubjectorum , Scriptoribus Venetia , & cumprimis ucio , Paulo Sarpio,
l\’iinutioquc refponderetu r` Animadverterint indubiè , Minifiri Conliliariique Leopoldi , aequi
'vocationes Lueii , ideo cum cuivis fuarum rerum verior eÍTet cognitio , optàrunt fi quis,pro ve
ritate fcriberct. Pluribus commiil'um fuiÍTe opus, Ritterus ailirmat. Demum PP. Societatil 1
_]Efu, & Gabriel Heveneß', molem congeflit MSS. & diplomatum, ut horum citatio , pro
x'ocatioque evinceret. Quid ipfe fecerit? ignoro` Quid Timon? caeterique poli: eum Scriptores,
e lita vulgataque tefiantur opera. At quis exiget ejusmodi opus ab iis , qui,ex jurata fide, at
que obedientia ,fuis rebus profpicere de-bent, œquilibrando quœvis ad rationem Status fuorum,
ac inliituti. Paulus Sarpius Monachus licèt, Senatui Veneto fcribitur ŕuiÍTe adleóius, ob rerum
ejusmodi publicarum commentarios. 'N os quantum valemus, ex debita fidelitate prœfiabimus.
Itaque I. Si quulœillœ marítimas Juris poffeíl'orxique Regum Hungariae non fuêre, qua ratione,
elargita funt tot Privilegia & immunitates, a nobis fupra, atque a Lucio relatœ. Qualiter de
Phara & Braza, ordinavit Bela , exhibente Lucio dipl. l. 4. cap. 5. Mentitas haud fuiiTe credo,
. Civitates illas Marítimas, dum in memoriis monumentorum, Reges Hungariae Dominus по.
`_fier exprimunt. Banos Sclavonia? dum agnoverunt, ab his Prefialdos accipientes , totque сага
сига fup'erius indicata. Mentituni quo ue Belam Regem quis dicet ‘i’ dum in donations pag.193.
е deferipta ait: tempore Per/ècutzonis artarorum , in Fartibus nQ/lris maritimis con/titutis,
Traguriique elargitum a Bela Rege diploma , Lucius exhibet. Ugrino Spalatenfi Archiepifc.
.Dominium In/ùlarum, сене Archid. cap. 47. Bela qui attribuiß'et .Pfi nihil juris Belae in iis fue
rat. At his caeterisquegeneralibus omillis, utinam Infularum illarum` diplomata вызовите“.
ta habere poiTcmus , Lucii conjeciural atque confuliones, viro alias doéìiílimo,panderent veri
tatem. Interim , quie de «Arba ‚душит fuperius a pag, 150. retuliŕnus, fedule lecior , тещ—‚1.
vas. Item edìtlum Stephani Bani apud Lucium lib. 4.. cap. 9. de anno 1251. ubi Arbenfibus
indulget , novam Civitatem condendiìin ]ablanich. Sane fi Venetorum fuit Arba, ua ratione
permiíiíïent, populum Тиши transferi. Accedit in iisdem aífeeuratoriis, exprimi: 'rcum uq.
gue autempro utilitaire, populi ibzcoinmorantes, еапдет libertatem, gua utuntur га.
urienfes , ê' òibenicenjès, è’ alla’ C'z'vltates Regis in maritimis, juxta mare coidiitutœ ,
gabebunt. Itaque Civitates maritimas , Regem Belam {свите confiat. 8 aliœ CivitatesRegis
in maritimis. Quoad Fara, Braìen , Cor/{_ulam, & Laugurfiam , en HonoriiIlI. Рарэг Вге- '
ve, aCl. Rittero defcriptum,cum nota lib. V. fol.C. fors centefimo.
` Nobilibus Viris Н В .S`.(fors Hieronymo & Stephano) Comitibus де Vegla. Sacro.
jànéì'a ¿Saconfovere Eapropter до. qßenßi , Per/ònas 11e/iras _fìib Beatl'proteäionem
Petri ßifcipienres è? izo/¿ram , uatuor lnjàlas inter „вратам . - ßtas videlicet Fa
тат ‚ ê’ Braten , Со ulam , 8 augurßam сит parvulis In ulisß' aliispertinentiis/ůis,
çuam intelleximus,gliar_zßimum in Chri/lofilium no_/lrum едет Ungarorum Illu/¿rem
( intellige Andream II. ) in recompen/ëztionem multorum/èrvz’tiorum, guœ exliibueratis ei~
dem, de mera vobis liberalitate doncißè,_/icut ea ju/lè ¿3'y pacißce pqßídetis, 8 in {гиги
mento Regis ipßus corgfeâ'o exinde continetur ; auc'Yaritate vobis Apo/lolita coryírma.
,mus Et Prœfèntisfèripti patrocinio communimus. Nulli ergo &c. nQ/ŕrœ roteóiionis ů’
coiyîrmationis irgfrz'ngere. .Si guis autem fic. Datum Laterani IV. Kal. Aguas, Ponti'fi»
catas Nq/iri anno даёте, Нос efi anno 1221. En firmati ea, чиж fuperius apag, 185.1110.
.. пш
Sclav. Croat. Dolmanfùb Ducibus Regibusgue Hungafíœ nog
nuimus. Breve Ízoc,eñèétul fuitAconcianœ legationis. Deducimus ex brevi prœmiíl'o, & alii;
diétis dicendisque, ab Andrea II. Infulas illus , donatas diveríis Риме, ut recenfitas cum Veglia
ComitibusFrangepanis, alias ut infra aliis. AnVenetis aliquid in `ladra indulferit , dubitandi
prœbet Fundamentum ', Epiílola Marini Ducisapud Lucium lib. 4. c, 12, ubipoß'ßôrl'um narra~
tur ,fed fialvo RegumUngaria: jure, cum obligatione {отмоют a portnbus proventuum., ob
uos Villicus Reglas in Dalmatia fuerat, ut mox infra. Степи!) ех /donatis ab Andrea 1I.
prœfatis Infulis, uis dicet donationem faètam fuiiTe,ex territoriis Venetis, ipfis nec reclaman
tibus , qöin imo onorìo Papa, douatarios in protectionem fufcipiente, donationemque confir~
mante. erba illa: cum arvulis lnfulìs, В aliis pertinentiz'sßzìs, uti minores quoque Infu
las donatas Рите demon nt ; fic eas quoque, legitimi fuiñ'e juris Sacra: Regni, Regumque
Corona. ` '
1193. quô Rex Ungariœ exprimit: Dileä'i ¿ffdelis no/ìri Сотка?167,
` De Veglia autem , pei-pende leâor, Belae III. diploma, pag. infertum, at ue anni
Banholomœideql/eglia,
quem fuum Comitem exprimere Bela non реветь/2 Veglia,Regibus Hungariae fubjeda non
fuifi'et. ,Minus autem, homìnes intra illam (_ hoc ей Infulam Veglia?) Banì Foro, tum unice
relinqu ere, dum т ea terra fuerìt. Verum ad refelendas omnes & quaslibet Scholalìicas ex*
plieationes,tam memorati Privilegii,quam etiam reliquorum , fupra relatorum, Andreae , &
Belœ IV. exfcribimus ex Rittero in MSS. фиат Joan. Lucii , diploma, quod notat , in Ca
meraRegìa Pojonù' reperirz', & abs fe ibi ex originali deicriptum , dum julfu Leopoldi, de
his вмещаясь Eli autem tenoris fequentis. д
„ Sigifmundus DEI Gratìa Romanorum Rex femper Augullul,acHungariœ, Dalmatiœ,
„ Croatiae , Rama), Servia', Gallitiœ, Lodomeriœ , Cumaniae , Bulgariœque Rex. Marchio
„ Brandenburgenfis ; nec non BohemìœLucemburgenfis haeres, Omnibus & íingulis Chrilli fide
„ libus pmfentibus & futuris, prœfentium notitiam habituris, falutem in falutis largitore.
„ Ne tranfeant in tempore, que.’ in tempore aguntur, providentia adinvenit humana , ut rerum
„ geßarum feries, fub litterarum tefiimonio, perpetuo memorias commendetur. Proinde ad
„ univerforum tam prœfentium uam futurorum notltlam harum ferie volumus pervenire:ß'
„ quod M agniñcus vir dominus Nicolaus Comes Veglle,_$egne , Modruíiœ &c. ad Мота? Ma
„ jeílatìs praefentîam тает, Nolns porrexzt privileglalespatentes litteras Pmdeceñ'orum
Nollrorum Regum lllufirium Hungariœ ,ProgemtorumNoflrorum; fupplicansexinde No
firae Cclfituclini humiliter & devote, ut eas litteras regales, juraque fua, ac omnia in iplis
contenta, fihi; haredibusque fuis , haeredum ue fuorum Suceeílbribus, approbare, ratifica.
re, & nolh'o dignaremur patenti Regalique rivilegio conlirmare. ldeo nos, ultra benevo~
lentiam Nofiram Regiam, quam fibi pro fuis meritis grata liberalitategerimus , vyîs, audi.
tis,ů’ diligenter intellec'ïis juribusßds, inelinatiquejuíìis requilitionibuafuis;attendentes
que fidelitates, & fervitiorum merita gratiofa, per Eum noßro culmini exliibita , [рушат
‚э _ßle Veglefg/èm Gvitafem, caßra, villas, Ó/lvas ,nemora ,portas narrztzmos,óàlìnas,
‚‚ Scopulos vocatos Pervxclz, Plasnzc/z ‚В/Птю, cum Illorum pertunentnsêjuraque Pano.
„ natus Ecclefiarum ,Nollra Regia authorltate, perpetuo, ipfi Magnifico Viro Comiti Nico.
„ lao praediéto ,fuisque hœredìbus , ac haeredum Succeil'onbus, approbamus , ratificamus,c0n.
„ ñrmamus , ac relinquimus pacificè pollidere, habere & tenere, pleno Jute, cum omni inte .
ritate. In cu' rei memoriam rpetuam, prœfentes conœllìmus litteras has noltras Prìvx.
„ legiales , pendentis autentici figlllì noftrìduplicis, Suo умерен, щ Rex Hungarian utimur
munimine roboratas. Datum per manus Rdi m Chrxílo Patrls D. Eber-hardi Epifcopi Zagra".
‚‚ bieníis, Aulœ Noflrœfummi Qancellarìi, Hdelisnofiri,_gratë dileétì. Anno DominiMillefì
„ mo,Quadrìngentelimo duodecimo. Kalendxs Novembris. Regnnrum autem Nolìrorum an
,‚ no Hungarianl &c. XXVI. Romanorum vero III. _ n
Sane hand fine verecundia , evanefcic prœceps llla Lucu fententîa: Quomodofeudum
Veglia: a Regibus Hungariœ acceperznz ( Comites nempetVeglia'e) nulla memoria прет?
zur. нервны fane, щипает tefiìs omni exceptlone maJons, .Sigg/Mundt videliœtRegis ас
Imperatori.: , qui ‚ nequaquam per claufulam dzczzur nobis, fed per _fez vg/is , auditìs , 8 di.
ligenter ¿ntelleäz's ,ex Praedecell'orum fuorum Regum Hungariae , diplomatibus, Privilegiis,
donationibus, prœdièti Comitis juralvus, non in Vinodol, aut Modrufs , vel in де niœ Comita
ш , ut Lucius deceptusputavit; fed in душа Ve lefy'ì, Civitate &c. Nicolaum omitem ,Ra
gia ut aitauéïoritate,conñrmavit pleno Jure. P ura ad nos non pervenerunt rei hujus telli
monia , quamv'is conatus omnes adhibuerimus , li ex Infula, obtinere quœdam valuillemua. At
Verba multa, res nullas accepixnus. Quœ verb relata funt, cum telles in foris exceptionempa
terent“ur,orriittimus` Credimus attamen , fiTabullaria Regiarum Cameramm, locorum Чис
que authentioorum expenderentur, reperienda plut-ima , quibus jura Regum потопив , & Sa
` . 8 g g от
НИИ, Baltñafarìs Kerq/èhch.
210 ‘ Notitiiz Preliminares Pannòniœ Veteris Periodus ÍIIÍ
tra? Coronal iirma'ri, doceri, illuílrarique poÍTent. Cœterum in rem hanc prorfus alieni hand
4feil'e deducuntur, articuli 2 3. 1630. Item 4.2. 1638. & 32.anni 1649. Наш! enim гите: ratio,
‘ut in Diaeta Hungariœ petita- illa proponantur, fi loca marítima feudum fuiÍTent Venetorum.
De Segniœ Comitatu,ut deceptus afferit Lucius,paulo infra dicemus. ;In Veglia: item репы:
‘forii robur. Deduéìis demonliratisëue contra Lucium lib.4. c. 8. quantum nobis , privato Rudio
licuit,Regum noßrorum & Sacrœ oronae,in maritimis illisCivitatibus & Infulis jure atque pof
fclTorio ,nunc de Jadra, `juxta gradus probabilitatis hiíioricœ, venit dicendum. Ritterus чаг—
quae in dubio reliquit. ded' guia inquiens, de hac Jadrœ ca tione Ungarici Scriptorespcr»
ржавеет: ; neque Belam IV. cum Venetis guidguam сёл/507223 habuißê, memênerunt ;
idea nos ad dubiaô' incerta earn relegamus: uominus credibilefore arbitramur, Ve~
netos Clirißianœ Religionis ргори natores,ajlzâ'ißimo Belœ Regi afliäionem вишу:
fà , cujusfuga ô’ angußiis relatzs, andulus ip e ait: cui Venetœ divino intuitu,cummu[«
ta erga гит agere potugßent, nilzil injuriœi i intulerunt; ut iniguitatis Lucius merito
arguatur, qui rebus Venetorumßorentibus Ungariague de/òlata , nondum rdlauratam
Civitatem ,facile caîtam [ли а Venetis divulgat , gua/ì utilitatis gratia in turbidopif`
carentur. Qua-visa ucio relata, cap. V. VI. & VII. ex levioribus 111-062610 reflexionibus( ри
ta errorum in annis , lilentio Chronifiae illius , ех quo defcriptam c. 7. compofitionem intra. Ve~
netos & Jadrenfcs accepit ; &c.)rejicit. Verum nos, neque Rittero fubfcribere pollumus, ne
que quaevis Lucii rejicere. Itaque fententia пота : Pofiquam Rex Andreas II. libertates majo
res, Dalmatisis illis Civitatibus permififl'et, democraticam iis relinquendo gubernationem:
Poßquam plures infularum illarum privatis contuliffet; Banos eaproptcr Dalmatia: fup
primeudo; íiudium omne fuit vicinorum, ob Dalmatiœ commoda, magnarumque rerum ge
rendarum occaiionem , ejusdem, fuis modis potiundœ. Honorius Papa , per fubmiil'um Lega
tiim fuum Aconóium, quod nil neglexerit, fuperiores memoriae tefìantur. Venetœ quoque,
rebus fuis profpexerunt, per varias conjunctiones & ail'ociationes , quas videre еРс in Lucio.
Quin imo ipfae hse maritimœ Civitates , caufa ut putabant liber-tatis fuae confervandae ,in diffe
_rentiis emergentibus intra illas , cum altera alteri fubjici nollet, ad pofcenda viciniorum au
xilia , & confociationes ineundas, necellitabantur; Гавре ob navium necei'litatem , aut maris A
di'iaticicommoda, avicinis ad ineunda fœdera invitabantur. Haec manifefia Гипс, ех monu
mentis per Lucium exhibitis. Et ne adhuc dieta repetamus , perpende lib. 4. cap.V. Lucii, edi
élum illud Frîderici lm p. ubi Tragurienfes departibus Dalmatiœ ultra mare, fideles amico’
{поз exprimit. Cap,VI. acobi Teopol. Ducis Venetiaium , ad tres annos proxime jirmam 8
jlabilemjòcietarem lia ere 8 tenere cum omnibus lzoml'nibus, item cum omnibus lzomini
bus totìus Injùlœ Veglien/is, 8 totius Injůlœ Apjaren/ìs, atque, fub vinculo ibi nominato,
guifùnt ad рте/еле, vel erunt in Jadra, pro /ìtprajêri to Duce Ü Comite Venetiarum.
Videlicet ad reducendosŕladertinos. Venetœ plurimum fo iciti fuêre projadra , omnesque il
lorum conatus, pro ea ibi, miris modis fubjicienda , funt ex prioribus clarillimi. Curia R0
mana, plurimum in Spalatenfibus collocavill'e deducitur ex relatis. Almifani, inflar Narenta
norum clim , fefe elevare procurabant, fed tam ab his vicinis, quam & Dalmaticis Civitatibus,
pyraticae accufabantur. ln his attamen ip fis , Dalmaticarum Civitatum praerogativis, ac liber
tate, jus UngariœRegum & Sacrœ Regni Coronas, non folum ab his Civitatìbus agnofcebatur,
ut Privilegiorum confirmarlo, per Belam Regem faéta evinceret , Lucio quoque hic, cap. V.
fcribente: Jadrenßum protec'îzonemßt/èepgßè, nempe Belam, Privilegiague eisdem indul
‚те , ut Dazzdulus refert , firmante hoc, Caroli Regis privilegio, relato per Lucium cap. и.
lib. 4.. quod vide fis. Praefialdi item dati per Banos; horum fententiae , Dalmatinorum ad curì~
am Regis provocatio &c. fuperius indicata ; verum etiam , Romanos Pontifices , in quibusvii
Dalmaticis , ad Reges Ungariœ recurriiTe ,fuperiora teliantur, Sic de comprimendis Almifa~
nis ,pro fubftantia Raynerii , aliisque fupra indicatie. Neque video caufam , eccur traélatus ,
quos Venetie prœtendunt,cumUngariae Regibus puta Andrea II` Bela IV. fecilfent Venetœ, li
juris nihil habuêre Ungariœ Reges , in Dalmatia. Quid eli, Villicum ißhic fuiß'e, ut p. 184.. Re
gis. Quare tametfi( ruinante Dalmatiam )fpeciofa quadam libertate, gavifae fuiÍTent maritimes
Шаг Civitates atque Infulae , fub dominio attamen , Regum Hungaria.- fuêre. Sed Bela providus
atque prudens, perpenfa vicinorum induíiria, ne jus lcgitimum Hun ariae eludatur, Coloma
111 fratris Ducatum in Dalmatiam extendit , Bani itemJulae ,fob titulo anus totius Sclavoniœ.
Магию Colomano , [Банд/Лит Ducis titulo, ifìhic reliquit , qui jadram adverqu Venetos fuit
сайта. Pofi hunc, Ladislaus, live Radoslaus fuccellit. Deinde Stephanus. Tandem fecundo~
genitu'm {ilium Belam praefecit, cui dum lidelitatisjuramentum prœfìare Spalatenfes renuerant,
quid evenit ‘.3 retuliinus.
Veneta: Jadrae potiundae ‚ quod fuerint Rudiofillimi caret dubio. Veneto; fervandœ con
. ‚ ' Jun*
ŕ '-. añ?
ш:_д..-.ь_щ_„ ,l
Sclav. Goat. Daimon/üb Duclbůs Regibusgue Hungariœ. n 1_'

junůionis atque Societatis cum Jadrenfibus fuiíle fludiofillimos , una cum motivis, ew anterä
ribus fatîs apparet. An autem Jadrenfes, fie eam coluerint, ut Venetorum fubditi elfeéti lint?
non examino. Thomas Archidiaconus, antiquiilimus rerum Dalmaticarum Scriptor, vir per
f ieax , & Bela.’ lV. coœvus, adeoque teflis idoneus cap. 43. fcribit: Hoc tempore Jadrenfès
(.Elves Venetico dominatui rebel/antes cupiebant/è, ab ip/iusjugo pror/às/iibtra
Ízere. Наго fatisindicant, in focietate mutua, uxores illas evaliíl'ejadrenfes, quas quidam ma
riti, pro fervis ancillisque habent. lnterimjuri per hocHungariae Regum , nil eil derogatum.
Immo de his informatus Bela IV. fubditis fuis profpexit, dum in Dalmatia fuit,non folum Pri~
vilegiorum coniirmatione, ut Dandulus, Lucio teíle„fateretur; veriim adverfus Venetos,
Jadrenfium defenfione , dum iflhic Dionylium Barium , poil fuum e Dalmatia reditum , adeoque
I 24.2. menfe circiter Majo reli uit. Qui iflhic vulnus quoque accepit. ( vide cap. 4 .Archidiac,)
Obfervari merentur verbaA °d. Habebantgue ma nas op ugnantium copias `clavorzlmê`f
Ungarorum. Ungarorum Copias illœfuerint, quae egem elam fecutœ fuerant; Sclavorum
autem,non folum modernœ Sclavoniœ, fed & Dalmatarum, quiSelavonico nomine cenfeban
tur. Belli hujus, neceventus ,nec Едет Archidiaconus deferipíit; immo concludit: his brevi
ter prœlibatis ad materz'am redeamus. Lucius autem l. 4. cap. 6. ex Dandulo, belli hujus hi
íloriam continuat,quam,conliteor, me conciliare non poile. Si enim 1243. die :Juniirecupe
rata fuit,]adra,quid erat( vide trattatum apud Lucium)die 3. Novembris exeunte, anni 1 24.3.
contraherecum ArbenÍibus, Ve lieníibus,Clierfo,fìveA farenlibus ad triennium, ut генеал
tur facere vivam gverram e/ànguine Ö’foco omnibus Kqœtis (Jadreniium defenfori
bus) 8 deprœa'atoribus maris ,ô' fpecialiter omnibus Jadertinis , gui/ìmt , vel extiterunr,
velamodofuerz'nt rebelles contra bonorem,f5’ voluntatemjuprajërlpti D. rio/tri Ducisß'
communitatis Venetiarum &c. Itaque, fi legitimum eil, illud Lucii produétum( nam to Поч
Jiri Ducis, fufpeäum redit, quia mandandum fuilfet fubditis, non autem per fœflus, focietaii
ineunda) conciliari nequit гага: recuperatio die a. Iulii anni 1243. Accedit Comites Veglia»,
Belae Regi fuiffe fideles, ut ela recognofceret in eorum donationibus ; Edelitas autem non ad
miÍit, ut contra Barium Bela? , &Jadrenfes; quos Rex a fervitute Veneta. vindicabat, focieta~
tern cum Venetis faciant, potillimum quia ob lidem Comitum Vegliae, `Íoannes , anno illo 1243.
Pate/ias Spalatifuerat, ut Farlatus Т. 3. p. 6. Quare illud Lucii; Conjici poteß, veritatern
tantas` rei, five legitimi juris , non concludit, 1mb fi legitimum ей ‚ inltrumentum illud confo~
ciationis , ( quod Lucius cenfet pro vero, adeoque contra. illud excipere nequiret) Concludi de
bet: Comitem Michaelem Venetum , ejetlum fuilTeJadrâ , firmante iltud, paciiicationis punélo
18. apud Lucium cap. 7.1ibri 4.1ibi Joanni JlÍicÍzaelialtimo Comitijaiírœ , expulfo, 9110:
annis pro fatiyaéîione injuria’ , dentur a communi jadrœ упаси! lecrit lib. мод/гиена.
Finem Belli hujus deferibit Lucius c. 7. lib.4. nempe anno 124.4., die 3.]unii transaůum
fuiffe cumex
De altero Bela che, deinde
Chronißis cumJadrenlibus,
non nominatis, Danduli adfert
ipfas cumJadertinis teßimonium
conventiones uoad
, fatenciio primum.
folum , упав
а ud ali aos Cbroni/las vulgari idiomate reperiuntur. Sed in re tanti momenti, nominan
di erantC roniflœ illi , praecipue dum nec annum, nec tempus exprimerent. Quare ratiocinatio
Lucii l. 4.o. 7. pagmihi 171. Idea priora Ízœc Capltula cum ipfo Rege Ungariœ (cujus ta.
men nulla eil mentio in Capitulis ) conclufàfèilicet anno 1244.. die 3. Junii , ut quidem Chro
пуда refert (Hic Doéiifl'. Lucium miror, quaiiter annum hunc Chronifìae attribuat ? dum ante
fcii'oeret: „ Chroniftam autem Capitula tantum in fuo opere vulgari inieruille,tempusvero,
reique geflae narrationem , quae in Íimilibus praeponifolet „ omififfe) ¿eindeper Legatos Ve
netos aDanduÍo nominatos, cum jadertzms compoßta ( N В.) ar i pote/l. Verum tanti
momenti res , atque faéìum praetenfive publicum , debili innititur ba i, fiftat in argui ore/f,
Quinimò confideratis praemillis , arguz potdl: fufpetcla cile prœmiíl'a cum Jadren ibus fa
éla. Enimvero Sanjòvinus, teile Rittero, inter vitas Principum , Scriptores Venetos di
ligenter commemorat: quorum ortum ad Petri Gradenici Ducatum , finemque XIII. fœ
culi refert, primumque fuiílè .M'arcum PoÍum , _Nobilem Venetum. Sed hic (Sanfovino te
не) de rebus exteris quœdam fcripfit, videlicet iter Trapezuntanum, & Cattajenfe; de pa
tria Tattarorum , & aliis Provinciis. Sub Ìoanne Soranzo Duce, qui 1312. Ducatum adi~
it, Martinus Sanutus confcripíit librum Secretorum, iidelium Crucis, & quasdam epifio
las ad diverfos Reges, Pontificcs, & Cardinales in propofito terras Santlœ. Sub Joanne
вешая Duce circa 1356. iloruit Barnabas Dardanus, qui tamen de rebus medicinas fcrip~
fit. Ut lamentetur Sanfovinus , ad ea tempora,parum preciuin fuilTe litteris. Sub Marco Cor
naro Duce , Dominicus Lioni,ê’ Natalis Verzetus , hic de vitris , ille Theologicis rebus fcrip
sêre. Tempore Antonii Venieri ad finem Saeculi XIV. plures fcripsére, nullus tanien hiñoriam
aut Chronicon. Andreas Dandalus circa annum 1347. Ducatum naéìus , primus ponitur
rerum Venetaxum Scriptor,de quoSanfovinus:/cri}y1t b'dŕoriam amplam , ¿ï copio/21m, Q
ggg: ‚ Алла-е
‘ni Notitlœ Рите: Pannoniœ VeterisPeriodus III.
Ànnalesfatis releiô'os. Poli hunc ей. Laurentius де .lkonacis, Secretarios Senatus, &
роде: Cretœ Cancellarius, qui de rebus Venetia chronicon fcriplit circa an. 1425. Demum
Bernardus Ju/linianus Venetam bifioriam in libros XV. congeílit circa 1473. Si jam, ex ar
gui pote/l, fiat paâorum cellionisque Jadrœ vertitudo , cum Sanfovino teile , Andrea: Dan
dulus , fœculo integro pofierior , rerum Venetarum rimusantiquiflìmusque Scriptor lit , quo
loco, live aliquorum inn( minatorum Lhronillarum, Eve Lhrcnifia: relatio, reponenda eÍTet, ar
gui potefì. At de his @errent illi , quifcientiam omnem , in argumentationibus collocant,&pro
babilia , pro veritate ac fc ientia habent.
Mihi crc-dibilius eli, bellum Jadrenfe, de quo Archidiaconua, fopitum мне, ob bella cae
tera fuperius inlinuata. Sed qualiter? ego determinare non aulim. Dandulus apud Lucium
lib. 4. c, 7. L uxper Legatos[ног Petrum Баллада, ё òteplzanum ,Ízg/iiniano, cum Bela
R ере Ungariœ , _ladra гетто litigio perpetuam расет juramentojirmavit, vicißimpro.
mirientes , ne unius rebelles, vel incommodantes alterutrum, ab altero recipere debeant
Obfcuritatem Danduli advertit quoque Lucius , & pro StephanoJulliniano, ¿glue/ler Jußi
niano „решат elle, pratendit. Laurentius de Monaci; 180. annis poflrrior, lib. 6. pagmi
hi 106Ъ relatoeo, quod BelaJadrenlibus Privilegia contulill'et, 82 pecuniam pro rerdilicatione
murorum luorum; quodve abcuntibus Tartaris, Rex in Ungariam rediverit,Bano Dionylio in
Jadrœ defenlione reliäo, »nolentibusque redire ad obedientiam adratinis, Jadram fuille oppu
gnatam , Banumque graviter laefum , &die V.Julii line notabili cade Civitatem recuperatam.
diâionibus
Bona Jadrenfium
( q'uœ funt
intracontra
Venetos
toedus
divifa.
a Lucio
Bartholomœum
relatum ) demum
Comitem
ait: Vegliae
Tandem , privatum
Petrus Dandulo,
fuis
è’ Stephanus Jujliniano Leîati Ducis, cumprœdiâo Rege Bela раст: firmant регре
tuam. In расе autem Rege o uente Лещ cavetur ;dic'7um autem Ducem, ô’ l'enetosper
mittemus tenere Civitatem Ja ren/em ‚сит pertinentiisfuis jîcut Cives Jàdrenjès olim te
nuerunt,]ine ulla contradiâ'ione, vel contrarietate, nec intromittemus nos per nos , vel
no/lros òucceW/ores де Cil/irate Jadrenß cum fuispertinentiis in perpetuum. Et rebelles
jadrenfes removebimus a Mari ; itaque nocere non poterunt Venetis. Наго quis conciliet;
cedere in perpetuum cum fuis pertinentiis Jadras: attamen obligare femet : Jadrenfes removebi
mus a mari,qua ratione,Venetis nocere non poterunt. Promi/¿runt autcm Veneti ‚теа—
biliter дате auxilium contra inimicos Regis maxime circa maritim( itaque adverl'ul Luci
um , Bela 1V. marítima tenuit) necfacere confœderationem contra Regent cum inimi
cis, maxime Domina Beatrice ‚ад/{Порю diät' Regis Nepote. Demum exules Jadra~
tim' conftentes .Duci/ine caußz rebellaße , pofcunt impetrantgue Veniam: Civitas rema
лег abjoluta pote/late ßtb Venetis , muri maritimi pro/lernuntur,ca/lrum ue соц/{гадит
8 Stephanus ,lu/liniano, ibi remanetCornes. Quis Scriptores hos conciliet ' Dandulus {œcu
lo poûerior, 'dum fupra fcriberet: Ducem per Legatos , _ladra remi o litigio ,cum Bell Re
ее perpetuam _paceïn .Juramento lirmáll'c, utique fatetur, prœtenlioni in Jadram Ducem cellif
fe,Excell. D. Laur. de Monacis, anuis 180. polierior , fuperiora fcriben'do, innuere videtur :
,Jadram cellam fuiÍTe Duci ,ea ratione ‚Леи: Cives „Идти/ё: olim tenuerunt , adeoqueut ßen
dum jure clicntellarl, feleque a mari remoturosJadrenfes -, nenocere valeant Venetis Epifto
la Ducis ad CarolumRegem,qua Dux Marinus, Jus Regni Ungariœ expralïum &notorium
'in Civitat'e fatetur; lnlìruétioautem Legato Veneto data,'ne ofiendat femet prœtenfionemJa
‘drm Itacere, per тодит litiga, Danduli narrata conlirmare videtur. Ноют conlideratione,
‘Puto "ego: Lugere debera Apoliolicum Ungariœ Regnum ‚ defeäum Scriptorum, de utilibus
Coronas & Relpublicœ rebus, mgratitudinem detelìando eorum, qui liberalitate Regum no
Rror'urn gaudentes, beneliciisque Ungaria» fruentes , obnubilant verius quam illulìrant tanto
Гит intelleůum, ut opinione atque feriptis , legitima Corona: , Regumque nofìrorum linra, in
extraneorum obfequium perdi ellìciant.
Interim e'x iis Epiílolis -, quas a Marino Duce Venetiarum cap. 12. libri 4. Пай“: Lucius,
teiert ad Carolum Regem Ungariœ fc'riptas,easque in appendice Annalium Danduli in Codice
Vaticano reperiti ailirmat; judioio aequo, julii doétive Leéioris fubfìerno, quid cenfendum lit,
de accomodato negotioJadrenli , inter Belam [Уме Vene-tos. Sic Marinus ibi fatetur deJadra:
Verum ut Refine Majçflati fach' veritas patear, eidem rq/’cnibimusguod ipfa Civitas` Ja
drœ, ut èjl u igue notoriumfuit rio/ira( ut ibi pratendunt ex unico ollefforio) 'us
Vqßri Regni Ungariœ exprœßum, б’ NOTORIUM in ярд Gvitate , icet perceptio tilla
'rum partium tributiportœ Jadrœ,femper facientes ob reverentiam Üarnorem Regilun,
integre con/ervan è’ dan' ад bene lacz'tum &тепттогат Regum Pmdeceßorum veg/iro
тит, дат eisplacuit ordinare. po/lmodum ip_/ùm juslzabuit BanusRegiont's ,/cilicet
.Banus Paulus Croatorum , tanguam qui non intendebamus ‚ пес intendzmus jurazurbare
. ‘ ш
Sclav. CroatDalmat. jìib Ducibus Regíbusgue Hungariœ, n 13
Ёадуио Regia,_/èdad con/èrvationem eorum dareроди: auxiliumö' favorem &c. На:
firmantur ex pag. 184. ubi Villici Regis ell mentio. Quod oflicium honoris efl'e debuit, dum
diplomatibus inferebatur. Ollicium fuum hinc intelligimus, quod nempe a portubus maris
Jadrœ aliisque, Regi debita tributa percipiebat, & juribus regalibus attenderit. Vide dipl, pag.
158. exhibitum, in rei hujus demonlirationem. Ell ibidem mentio Conventionum, inter Belam
Regeln & Venetos , quas Q/Iendi volunt Carolo , committentes Legato fuo: rovidimusfa~
cere per vos Q/iendi exempla conventionum 'qafarurm gua по: _libi o] endere deben
tis , /i videre voluerit. Mirum profeâò, ficonventiones {Паз publicas fuerant, quod ad exem
plar relic'ìum penes Hungariam non provocárint, quamvis plures vixìiTe, & in gubernioRei~
publier Шагайте tum Horuifl'e jure credi pollint, qui Belam IV. noverunt, dum intra hunc, &
Carolum , ive annum 1 3 1 1.tantum 4o. anni intercuan Quidquid lit; in commillione apud
Lucium cap.12.pag.mihi 197.) iníh'uitur Legatus Venetus: ut cum vidœtur Rex in litterîs
fcriptis Reipublicœ Veneta aflerere ipfam Civitatem adfe totaliter pertt'nere, ut inter cata
ra in adverfum Legatus exponat I. magnum amorem & amicitiam , quae ab antiquo viguitin
tra Serenillimos Ungariœ Reges , & Duces Venetos. II. Mutua & reciproca fervitia beneficia
que. lll. Sponfionem horum in futurum , proponentes: 8 nos В tota Venetia prœdiäum
amoremů’ amicitiam ad ip_/îim,¿>’ Regnum/imm» continuare femper futur-is temporibus,
[До culmini complacebit. IV. Famam. V. procuratum exemplar conventionum,ut ollen~
dat Legatus, tanzen [юс taliter facientes, quod nonfiat, nec o/lendatis vos Ízocfacere
per modum litigii ~ fed ad informandum animum/ůum de jure nq/Íro. Sane Ii conven~
tiones prëetenfœ cum Bela initie, publici fuêre fœderis, Carolus obfervare illas debuiffetßum
legem БЫ ponantcontrabentes. VI. Dicatisßbi, g'uod habeatur per Chronicas no/iras,guœ
fuerunt diutifmœ, ¿1' fùnt in no_/lra Procuratia Sanc'li [Нага ‚ gui e locu.;` ita fòlemnis,
унос] jam/ùnt circa anni 319. quod Jadrenfes/¿bonté dederunt /ê, terram _ladrœ al)`
/òlutè ‚6’ prœcifèDuci tuncprœfènti , è' Communi Venetiarum. Obferya optime Lector, Lu»
eium fupra prœtendere , ex quodam Chronißa . paâa cumjadreniibus defumpfiffe, hic vero Ез
teri Senatum Venetum, Chronicas ipforum eÍTe, in Procuratia S, ÍlÍarci, quarum chronica~
rum auůores , ob loci folemnitatem, nec nominare legato voluerunt. Eandem folemnitatem
puto eñ'e Tabullariis aliorum Regum, quae ell Procuratiœ S. Marci, & tamen horum топи
menta, ( fubtratìis 319.annis, ab anno 131 1.quo informatio illa dataeil)perhibent: anno 991.
Dalmatiam , fub Regibuß Croatie tum Гите , uti fu ` s deduximus. VII. Sciatisguod
ß 9.1.9 expenfàs conti et vosfacere pro eundo а Regem ~ vel aliter vos contingeret 1
expenfare pro diäofa o, vobisмы“; integre faciemus. En ab ipfo Senatu, arcanèLe
ato {по deferipta fundamenta,ex quibus,iu.s` Venetorum adJadram, deducendum erat. Qua
lia haec lint? anvelegitimum jus doceant? juris peritus Lector determinet. Нэзс ipfa Ferdi~
nando Il. Бите propofita exJoan. Bap. Nanio leóturus animadvertet. Horum nihilominus fe
dula combinatione, cum iis, quœ in epiflola fua ad Carolum , Marinus Dux Ven. exprœflitzell
fe videliœt ,exprœßimfí notorium jus Regni Ungariœ in Jadra,& in hujusjuris гетто
nium,duas partes tributorum porta? , five portusJadrœ , Regibus Ungariœ,dum eis placet or
dinare , deberì; non folum pro jußitia ferret quivis fententiam; videri nempe: ut feudum da
tum a Bela ,polTeÍTam {иным-вшить ; fed infuper rfacileintelligetcaufam tantarum
œquivocationum Lucii, aliorum ue Scriptorum ; prœcipue f1 adjeeerit illud Albertini M ulTa~
ti apud Lucium cap. 12. lib. 4. adrenjês quidem Venetis día faventes,puljö pra/idio ad
Валит [Шагкйпит - - defecêre Exterriti tanta novitate Veneti, liZadra,guœ_/i
num maris/Idriatici ad tutum navigantium tranßtum родив, non modo расам objê
‚тифа! ad rebellionem ¿72mqu , curfus marinos impediat, Ízoc tanguam fiii exitiì
momentum , initiumgue into lerabzle amovendum tollendumgue decrevëre, спет/ш cu
jusgue bellidifèrimine. Наес tametíi ad Caroli I. Regis epocham pertineant, eadem tamen cu~
rarum pro lIadra,lùl> anterioribus quoque Regibus Hungariae, caufa fuit Venetis. Recole hic
dieu ag. щ item 155~&°~ ._ . . . .
efidua Cl. Lucii , quae arguit live a Comitibus perJadrenfes eleélis libere ex natione Ve~
neta , five ex diverlis conjeäationibus , levia funt. Profedò dum Civitatesillae omnes, Pore/ia
из fuos , Comites item eligebant , atque hos ex lubitu , e variis nationibus, ea inde eßconelu~
ño , ac f1 modo arguerem , in hac aut illa Civitate Regia, ell vel fuitJudex , Conful ,aut Sena~
tor Civitatis ,ex natione alia, itaque Civitas illa кед“; Hungariœ, Ijuris ell live lmperii, five
Germaniaeßvevize &c'. Porro uisquis Farläti Tom. 3. а pag.4.. Spalatenlium Comites, Prio
res &c. Scrutatus fuerit, videbit, moris fuiÍTe,extraneos etiam promovendi. Accufandusau.
tem videtur Lucius Imò, dum lib.4.. cap. 7. ex pratenfis paétis intra Venetos &Jadrenfes ful;
Nro 5. vult: paótatum гите: ut Jadren/êshreâipliant Comitem цедит aconjilio Venetia.,
rum,
Шаг. Balthafaris Kerqelich,
и; Notitie Prœärm'nafît Разгадай: Veteris Periodus Ш
гит, gui/.zet ¿n illa regimine, guanto tempore prœßriptum fuerit a Duce. Paâavl
hrc vult innita 1:47. dum níhilominus ca . lz. ex Madio aitzanno 1213. LIeufeJunii —
Par è’ сексу-дат inter ip/òs Venetos Jadren es [пищит e/l, ë’ compo/itam in [шла
madam videlicet: quod ¿fyi Jadrenjës perpetuo abebunt дождит ё’ regirxn de Ven@
tés, nam Ярд debent сдаете Сатд‘ащё’ Dux corgń'rmare, ё’ ip_/ípermanebunt z'nlibertate
¿E расе. (де his quidam inCarolo) Si attameu anno 1313. prìmum confirmation@ eletti per
_ladrenfes Cognitie , Dux Vent-darum пяди: eli , qua ratione,pn.tenfa рада ,ab ' Chroni
fra relata , pro genuinis сет-ешь Tenient. П. Ludus exDandulo refert,datzfuillejadrenlibus,
a Bela IV. privilegia. Capire 12. Marini Ducis epillolam , hœc запишет exhiben Immòe-o
dem lz. capite,confirmationem Caroli Regis, IV. Idus Odobmnni lguÄzâam, adprœesjr
êtenñum, Privilegiorum iplis datorum a RegibuslingarirjîrecialiterperDomíman Regen
belam ; attamen animadvertendum fcribit,Privilegia illaconñrmata Jadrenîiumßñèßelœ Ill.
convenciones memorates Bela? IV. cujus nota, nullam omnino adiert rationem.
Capire c'. lib. 4. Totus ineo eli Lucius, ut mcnïfrantiam exhibent, Jadrmn, АГЬат .
Anferan vulgo Cherfo, legliam item, quin òegni.1mipfam ,Venetorum Reipublidŕ elle.
Kerxuendum hic lectorem cenfeo: Inter Venetos fr. Ferdinandum II. circa annum Domini
1616. b;llum fuiñ'e, de quo bello alibi, Ex defedu Scriptorum de rebus вошь, ВешриЫБ—
cam Sacrœ Corona», Regumque Apoßolicorum jura concernentibus fcribentium, созывом
item Daimatiœ Croatiœque, Ferdinando, nefcio eccur ? rem tanti momenti ешь рант)?!
tente, his autem , ut de re ignota tractantibus, & quaeíiiones Scholafiîca! dífputantibus, an vide
licet competere рой}: mortalium cuipiam .Um-is, qua elementi dominium , ab exemplo aerïs ‚
leis ; Veneta: opportunitate uli, videntes jura Ungariae Regum ,necproponi, minus autem u»
geri , ex Dandulo aliisque Chroniilis ,padis item quibusëam Bononienlibus , infulae отвезти
eITe atÈruerunt, & ceram Papa, Regibusque funt lamentati. Quin ad ` fam Segniam praten»
fronem ft'rmàrunt. Circumilantìarum tantarum deftribendarnm, hac,h`1e locus non
ci. Luciumptll встройка: дШёпПош illas fcriplilïe, adeoque fcriptione fua, prœtenfionem
ttm Ездит, roborandam habuiff'e. Animadverteni autem, vifo bono Reipublicœ fur fuœeñ'u,
ad totam Ungarîam .jus,per Sylveßrinam Bulam adinventam, atque ab lncboxîero Yulgatnm,
quam tota retro antiquitas ignorabat, ejus meminére Scriptores Romani, aut nuncetiem
{aterent mentionem,pra:tendendum : dum legill'et palliari illam,Tragur.Tabullarii fide,l`ngariae
miferrus, ne tota pereagquam pernegligentiam Scriptorum noßrorum doluerit peru ille, in рт
gipm parte , Dalmatia videlicet, in notis teli'atur; conrpertum пай/11 tanzen ¿f ctrl_-TununQ/f
(perpende lector exprveiiionem , doëti eruditique Lucii. illam , quam {р}? refert (Inchofgr )
дуга-фа Papa epg'loz'am, anno III Step/:ano Duel' Ungjèriptam, ln Arclzivo Tragw.
Eede/:œ пол repert'ri, сит diligentzjlme a me rece/‘._jítumfuerit &c. Blihi fateor, in Rudio
rerum patriamm nofcendarum Tyroni, 25 ante annos admirationem fecit . dum animadverti
Bulam illam ab univerfo Clero nollro adurari , ut cart/am extlicandarumtot legum, Eeclelia
Trice: difciplinzeß Refïbus noiìris latarum, attribuendo Regibus nollrie, Vicariam, Vicaría'
Cliff/fi in rebus ЕсасуЁа/ЁЕсйроге/[тат Hase audits , ¿c authoritate diguitatum ватта:
falta, cum admiratione audivi,conciliare nequiens , cum traditis mihi, de Regalia : Iœmjuril
Cnnonici regaîis, quod Vicarius, Vicarium dare nequeat: Quodve ceffet Vicarii potelias, mor
tuo conferenze. Hinc Vicariatum Regibus nofhís ,vel a Chrifìo datum fuitTe, defendi cporœre,
velSilvefh-o mortuo,expiravil`fe. At hœc me, ex ledione hœreticorum librorum dicere, cum
obferválïem reponi, tacere debui. Interim fi vivam , &provifus ad edendum lim , in opere: de
irritiìs ê’ origineparticularis Chri/ti Eccleßœ идиш, hoc argumentum ex infriruto Per
tmaatum , doctis eruditisque communicabo,lubensque infu'uar, íierrare fuero deprzebenfus,
Р. ancifmstalma ,qui me, nec interpellavit unquam, de animadveríionibus quas haberem
ìnBullam, ueque eas vidit legitque,nefcio an me? vel feipfum tum mirabirur, Sed bis de C1.
Lucio monitis, artículo item 33. anni 1630. quem legere digneris lector , ad Lucii , moment:
veniamus.
Primum petit a Comitibus maritimarum Civitatum, quodve Шт! Veneta tanti Гетры-Ген
сет-11,11: plerumque Ducum Flios Comites eligi procuraverint. At ad bœc , fuperius (11:1
mue. Lucius ipfe , Mem. Trag. 1.31.1221. р. 93. maritimasCivitaœs , Viros litteratoe inoß
fda petiëiïe fcribit , а unibas (is dein Ferita/a inminebant , nimirum Venetis, aUatandi íìi
daminiíferm'er avidi?, gucd advertens Ladislaus Rex Ciw'tati Spalat. feribit Anno 1:74.
inqtiens: Quarefdelz'tati Vrœfìrmiter prœcz'fienab mana'amus, ежели]? ros natura
lem L'cmfmm R. Ни ng. ¿f Croatia (её-719211213 ‚ er tune judzces extraneos de Отдав I 'ra
expel/mis, ¿f de Regno ncßro nobis fidele»` pro Рифт: ‚ vobis (Зданий; Qut ad Iníu~
lamKçße, de&baltiani Ziani ínfh'umento, anzu' 1174. íequentia obíervauda. I. Superius pag;
' 165.
`
Salar. Croat. Пытал .l ИЩЕМ; R egal-:Leone Нападай, . ‚5
1654305 ш231'г,ачпёз ilîis Dámarîazn a Bela Ill. Emanueliŕuiíe permirfam , qu: anno 1 13;
ad SCoronam rediit. Hinc an 2 ¿c qualirer! comelio Ша Czßei Hear?, per Diaem Sean
Zuni {ада беда nos non pertinere. II. In mon: manor-ara , Rogerioplenidima дни:
potdias, omnes reditm habendi, зевай, fruenzii, atque omnes militares. tins facie-nii: in
altern auœm mox ibi exfcripto, anni 1233. Menzis Aprilis,_|adrz,idemRoge1-ius Маш-аде.
nus, quiet-.amr de perfoluris, quz pro Сайге Retie {см деЬцегат, bine quietatur: a.de
igitur in aerea ir..1'efemper_,fecnru.s ë’ guida;- _oermaneasz Superius pag. 17o. rerulimus , ‚а.
dram anno laemperCruoe lignatœevert'am tuiziè. Papam induliiñe, ur Cruce бриджам:
(aria шёрстка: a locis per quœ peregrinarcntur. Оплати de per-folutis Cairo I'.’e_’¿_"e im.
pc1`1tis._i.1sVe-netorum non docet; at iis folutam ŕuîxl'e earn extorîiouem, de qua quriium P3
ptEm:ricum,p1g. 171. docuimus. Acceditde anno 12:2. die 15..\Iartii, domme-umm Со.
mir'iïr Abfarenûs Daria( ex qua per [папин meam дешёвая) dejuribus ói rationibus
Kgè,quó `dum Daria, ut proprietaria difponit de À'á'fa . hanc in anno 1,36. renunciand
busRoger-io à [магам una cum 1Yen-alia ArbaComitibus. qua ratione, ex quietantia il~
la eiTe nleat Yenetorum? non allequor. Illa quoque leucemia. quam Lucius lib,4.c3p,g.
Perri Ziani Ducis Venctiarum exhibet. adeo дышал: а‘чЦЁгогзбопЪиз. nt merino Rirterofu
{реф lit. Enimvero fi Joannes Sifindolns de mandato Ducis , fuit Arbi Comes , mandari ei po
tent, mir'smque Arbenfem œmmunimœm, е‘азает ветре Comitis, exprimi; neque vocań
Républicœ (выдана. Sed quia ab anno 12:5. 'quo illud inzirnmentum conñxhxm expcnitur)
marítimas illasCivitateS, atque lm'ulaS , majeri liberœte ¿omas ab Andrea Il. Rege {ИШЬ ‚
fupra receufuimus , ut a :ta щепа: fui: libertari: , coriurcńones cum vicinis ŕeferint, caufa
œmmerciorum &feturinŕs maris , in cireumáigntia та ,qua . Сс-тезА rbi, Sinlindcluse Гс.
neńis fori fuerat, mirum hc-ud exit, licomesArbenlis turn, adverfus lla-redes Maurooenos,
antigua privilegia Venedis exhibuit. Verum hisirlis Regum Croatia» затишьем
ШЫс: Соте: Arbenjir pro communitate praa'zäa - _fram offendit rationem vii. Privi
Iegia anrifua , gua {лёд/"легат in tempore Cre/imiri Regis Croatia: quœ etigm in
грешит firma inviolataqve , Тип: declarara. Гс proinde , legitim Regum Croatia: jura, in
гейш acqueArbam agnîta Venetiis fuiñ'e concludantur.
DeAhÁaro, aut Anil-ro. miramur Lucium, dum illud fereniflima: Reipublicœ ц.
guit. ex infimznento Comitiilœ Daria , dum ipfa , DEIGrati.: Abfarenfem Comitiflàm,adeo
que proprietariam, neque ab ullo dependentem,fe inferibit. Quin in ibi deducìjo.
ne Comitum Abfarenfium haber: 1304.11ndreas Пешие, [.‘rimus деда: а con/flic штат-Е
Venetia biennium. Si Andreas iiie, anno 1304. primuselecius fuit Comes AbfareníiumJiaud
allequor , qua ratione in anno 1205.]oannes Sîiindonus , elle potuit, de mandato Venetiarum
Dux Arbi, prœcicue dum Comitiiia Daria in anno laca. die 15. Martii. ut ей apud Lucium,
promitzitjadrenlibus iura fuaKeiTe, lilium {Чипа КОЬСГЁЦПъ'Й Comirerr. fuum Arbenfes e
legerint, quem eciam electum, expomt in deducxicne Genealogia, Lucius`
Pro adliruendo Снпи1аа Ö; Ь ieslirœ Venetis domirio, exhibe( Lucius Rainerii Genofrra.
izu's, amicisßás, fcriptam epîiìolam anno 1162. Verum legirîmum Venen-.imm in in
lulas illas , eo minus evincit epiliola , quod familia Geofgìîiîxius: «Кн-пиши indubie ab Andrea
II, in греша Ша agrtfcatur, dum fcn'bitur: jard q1 rrja':_'_:}`3.zvri.z, [ècundum c0735
tua'i :em terra, omnia integre rriìuerrdo: резание? ngtrans refaire-„xbm ¿mx-irma;
8 rcgaralam , guatenus eidenzG~m§ri_~ aux'nmrnê ¿erw-eta сап. Quarta-eri: ад тать
tenementum , ¿tyfus re {minis Frabeatzs. À 05 ined warfarin-s {ниш [whim-p, „dim
гематит precamina ibentius exaujsre. Item Ibidem apud Lucium. anno 1 яга. Еёздеш Tra
risrinis
гитеcommendatur in favorem
Ungariz Regum ¿1 auxilium
, fatis loquuntur Come-s
,dum Curzula-. fidelihus
'Imgurinis ô: Mellen-_ На:
Seme infulas has,
Corvara-,Comites
стыд commendabantur. SedDandulus ipfe apud Lucium {За-Сиг: .- 1.1255215 Georgia рго
I enetis Comes Ragufy , Carrol.: nos ab/è'ue Re ‘ilmefaëuantemcwn conven
tionibus,fub_/i¢a protegione _fiißeplß nur: ,fue :malls arcuri; даём-паука .quem illi ред
biennium expulerzuzt. Utomnino admirandus videatur mihi Lucius, qui рой bellum illud in~
tra Venetosôi Ferdinandum Il. fcribendo. Íicœnjecìando firmar . arguith Iinra Serenifůmœ
Reipublicœ in Dalmatiam, ut veritatem nihilominus, examinan fua fcienti ,pandan
Рго Veglia , quam deoeptus fuerit Lucius,pag. 209. dictum ей Pro allerendo Успеет»
111m jure invegliam , Lucius ¿t Danduli tefixmonio uumlr; 82 invefiiturœ infirumento 1.4. t.
8. exftripto. Adverfus utrumque ell pag. acc. Sigifmundl Imperatons Fides, & teflimonium
de quo fuperius. Quare fiinveliitura illa relata per Lucium, pro confecuta Frangepanonjm
intra Venetos IVobjlitate, cenferi unice debet, uti Lucius iple concludere videtur il'rfkîcoa
Сотйе: Veglienfeshobiles Veneti ejeëlix, ¿nger Comite: vmetas pro Veglia, ¿am Сет:
8 щ
n'6 Notitie Pralbnifzar'es Pannonìœ VeterisPerìodur Ш.
tes vero Croatospro Segnia ( en витые non includi , ut moderni Segnienfes face.
rent femet Dalmatas Segnienfes exprimendo ) cen/êlvantur, jus Reipublicœ in Vegliam , infirm
mento illo probari nequit; cum nunc quoque per Indigenatum, tot extraneœ Serenillimae,
Celíillimœque Familia' , pro Nobilibus , StatibusqueUngariœ habeantur, quin ideo , live ad Sa~
xoniam, Lotharingiam, Mutinam, jura fua Ungariœ Regnum extenfa vellit. Si vero per in
íirumentum invefìiturœ, Veglia pro Feudo Veneto prœtendatur, hoc plane fubfiflere non po
terit, quod docendum erat tam Dandulo, quam & Lucio,quando Vеде/За juris Serenillimœ Rei
publicœ eñeéta fuerat. Enimvero e fuperioribusliquet, Colomanum univerfœ Dalmatiœ Рите
legitimum Domìnum , neque vel dìñicultatem movill'e Venetos, aut ad defeéìionem folicitâffe in
fulas caeteras, Jadra excepto. Quam nihilominusColomanus coercuifïet anno 1 105. item 1 1 1 1.
Colomani Succefforesin pacifico Infularum Dalmatiœ poÍIerorioextitiÍIe , fupra docuimus. Ja~
dra tantum 1202. everfa fuerat, per Sacram militiam. Quin p. 144.. pofiulato 2do recenfui
mus ex D. Laur.de Monacis, loca illa, qua» ex Impp. Privilegiis, Serenillîmae funt Reipubli
cae, Vegliœ nihilominus nulla ibi di memoria. Quare inveflituram potuifle legitime lieti, do
cendum ell; , ne paéìa , vel fors requifitaßd confequendam intraVenetosNobilitatem, cum feudali
legitimo inílrumento confundantur, vel prodeat veritas Statuum RegniUngariœ & publicum te
ßimonium p.l154, ex art. 32. 14.86. deferiptum. Sane D. Baro Paulus Ritter, fuœ Mattis Соп
Ш. in opereMS. оргией? Joan.Lucii,invefIituram illam , fufpectam eÍTeevincit, I. quod mani~
felle falfum lit, Frangepanos donatos fuilTe Segniaa Bela Rege , ut mox infra. II. Quia Bela III.
AndreasßœteriqueReges,Comites deVeglia,Comite.r то: ex prefierunt conflanter. III. Bela IV.
iisdem Comitibus anno 1260.amp1iílima contulit privilegia exfcripta a pag. 193. uae mereri
non poterant , li anno eodem 1260.Vegliaeinve(ìituram a Venetia accepilTent. IV. erbisRit
teri utimur: Illatlzias Rex anno 1465’. Ladislai со rzdam Regis donationemfzi' erpaye/î
jionibus è’ Comitatibus Segniœ ¿i Veglia.7 exi/Zentibus, item Caßris Slunya, ßrouzìa,
A'ov' ad , Ё! Ledenicia in Regno Croatiœ habitis Dujmo de Frangepanibus cmg/irma
` vit. uœ conßrmatio, uti &’jiiperius memoratœ omnes in fùis originalibus, in Comitum
Frangepanorum , Zrinianorumque arc/:ivo reperto', nunc in Re i/lratura szci Ungari
ci а ervantur. Quamvis autem dic'îorumarclzivorum cleric/zum iligenterperlegi,ê' уик:
ad опа totius Croatia?, tarn interamneœ, Ь’ mediteraneœ ; uam etiam maritimœper
tinent, fedulo de/èripß : inveßiturœ ramen a R @merio Село ä/enet. Duce, .Seliinellœ сег
terisque Veglœ Comitiousfac'i'œ, mentionem nullibi reperi. Quœ ji vera туп, profec'îo
vel maxime ad ultimos Frangepanos /èrvari merebatur: ед, uod praten,er inw/Fiturœ
'vigore (Lucio afferente) Comites Veglien/ès , Nobiles Veneti ¿eéii inter Comites Venetos
pro Veglia cenfêbantur. V. Pergit docendo Ritterus , Vegliœinfulam , indea Colomano Re
ge, ad annum ufque 14,80. continuo fub Sacra Regni Corona permanfier, fed Ilfatlxia I. (fn.
gariœ Rege, funt verba Rittern , duorum Imperatorum totidemque Regum, fs’ Seditioni
bus ac turbis доте/Неё: implicito, Алло 1420, Veneti, Joanne Comite ßibamicitiœ colo~
re allec7o abduc'?ogue,in inßzlœ Comitatum [суд ;п"с:р femm; gnam amm gratis (триада.
bant,f0rtiter earn defenilente Georgio Offre/:eric „ Qui erat ( uti fatetur 1n rivil.
¿Martino O_/lrelzerich an. i481: Ilíodrußiœ dato, videlicet dic'ii Georgii игрой, emar
dinus de Frangepanibzl?` Óegnzœ, Vegliœ, j „ vicegerens Principalis Caßri Vegliœ, & to~
„ tìusInfulze,quod a qulbusdamáaerñdis hoßibus, rabido cum infultu obfefl'um erat, conti
„ nuo expugnando, &vi acceden o Cafirum illud, & infulam ufurpare cupiendo,iplius Ge
„ orgii virtutibus , laboribus , ßrenuitate, nee non elïufione cruoris viriliter defenfum , & libe`
„ ratum,domuique Frangepanœ redditum, & atlignatum fuit.( funt verba monumenti,). Pro
fequitur Ritterus, uieogue Mathias Rex ad Collegium Cardinalium jèribens , de Papa
Venetisgavente lamentatur , inquiens:
„ rofeâò dolemus, nos poll multos & alïìduos labores hos,line íntermiíûone pro fide
„ Catholica, & pro defenlione Chrilìiana fufceptos, fœpiusaSanéh'Ilìmo Domino nofh'o,a quo
„ aliquam gratiam mereremur,conturbari ; & antequam jufìitia noßra cognofcaturßanéìi.
,, tatem fuam in aliorum traníire fententiam~ Quemadmodum fecit de Infula Wegle , quà a
,‘, nobis inique per Venetos occupata, omnem illis favorem Sanëìitas fua, contra nos ofiendit.
„ Quod quidem , Iicuti credimus , non {_'ecillet , fi fua Sanéiitas , поташ imprimis jufìitìam au
„ diviíl'et, & fperamus quandocumque Juifhtiam подл-ат cognofcet , aliam de nobis opinionem
,-, induet, fpretaque fuafione contraria, Julhtiœ & œquitati favebit. „ Hase quœvis quae ex Та
bullario Camera? fe deferipfiffe fatetur Ritterus , firmari videntur,Decretis Regum. Nam in
Decreto anni 1485. art. 12. fiatuitur: Tora Dalmatiajiibjacere debetjudicio Palatini , 8
Pro proventibus habet in .illa cerrarinfulas. Statuto hoc admodumalienati evasére Dal.
matar, qui ex Regum anteriorum anxlegns exemptl fuere, a Palatini ‚шлею. ЬъсехЁш dum
ala
Selav. Croat. Dalmau/ub Ducibus Regibusgue Hungariœ ` 217
Palatinus pro proventibus habuit ‚ certas in Dalmatiœ infulas, confiat publica Statuiim Не;
fide, univerfam Dalmatiam a SigifmundocheVenetis eelläm non fuill'e, verum fub Mathia Нес
ge, infulas certas, Sacrœ Regni Corona: Regumque Ungariœ fuiflè. Profeéto Mathiœ Regis
novitates, & Reipublicœ negleëtus, quail fatis ex praffatione diœtas anni 1486. articulis item
fub Vladislao conditis demonílrantur adverfus Bonlinium & Calimachum; caufa fué're amill'ae
Dalmatie: , ut titulis variis, ad Venetos accelTerint infulae illae. Tefiatur hœc art.32. anni 1.1.86,
quo : Quia Veneti ô’ Poloni , omni arte omnigue via@ technis ,conati/unt , Üfèm er co-Y
nantur, ad terras ¿t dominio ad Sacram Coronam pertinentiapeclem injerre, @i la u/ur~
are; Prouti etiam ali uampartem defaéîo u_/ùrparunt (Vegliam nempe cum adjacentibus
illis lnfulis) Statutum 8 Ьапсёшт e/l, ßtb notaperpeturz >in/ialelitaitls, ut nemo Regni
colarum audeat illis , aut eorum alicui , cajira Jonalitia, Civitates, oppidaœcwèßiones, .
aut alia Bona immobilia vendere, inféribere , impignorare , commendare , donare, vel а
liter guaiitercumgue dare vel aßignare. Hœc perpendere digneris leäor, metirique ex pub
lico hoc Statuum tefiimonio,ipfis tum cognito, quid de praetenfo jure Venetorum , & inflru
mentio quœ exhibentur, cenferi debeat ?Facile illi, litteras {пав novas, dare expedireque po
terant. Hinc orat Ritterus, fi unquam traéìandum Regìbus noflriserit cum Serenillima Re
publica, quae fuper quibusvis oceafione commillionum, exhibere folet litteras; viros lectilli
mos &doůillimos, qui temporum cognitionem habeant, fciantque diilinguere monumental,
adjungendos
ca commillioni
fide, omniarte, , fubvia,
omnique folida protectione
&technis , conatiRegia
funt eÍlè;cum Veterum
81 conentur tellimonio
ad terras & publi
& dominia alio~
rum pedem inferre. AdditRitterus, Leonis Mattina Neapolitani teßimonium , qui efligieifo
annis Mocenigo Ducis, ob recep am Vegliam , hoc elogium inferipfit: Republica Rhodigio,
Polißnio Ö' Vet/à (legendum Veglia) Illyrici i-n/ula auc'ïa. Eidem Duci,apud Sanfovinum
cronicon Venetum, Veglize aquiíitioncm anno 1480. attribuit. Ех quibus praemile ,Ritterus
non folum fufpeétam, fed 011111100 falfam liabet invefiituram illam, aLucio relatam. Recto
hoc, aut erronee? Leůor docle, juriumve perite, determines. Addit prœmillis Ritterus: Со—
mites Veglia.’ , Venetos nunquam fuilTe, cum tamen fcriberet Lucius : guanti Comitatus Па]—
matiœ Venetifecerint, digno/èitur ex eo, унос! ut plurimumflios Ducum Dandulus no~
minet. Comites porro Veglenfes patria vel natione Venetos nunquam ŕuilTe,clarui`n perbibeßY
teßimonium , antedictus Comes Bernardinus Frangepanus, qui in memorato Martini Ofirehe~
rich privilegio, mentionem faciens callri & infulœ Veglia, ait: de guaprimariumpatrimonii
Ö’ nobilitatis Prangepani lzabuëre titulum. Frangepanos Roma fugiil'e, haud Venetiis, Scri
tores perhibent, neque in aliquo illorum privilegio, aut inßrumento litterario Sclzincliinel~
101,21“: Óclzinellas appellatos fuiífe legi. Rogerius tefiis ind ubius, & iis vivens temporibus,
Comites Vegliae Frangepanos nuncupat , haud vero Schinellas.> `
Interim fi bono lettori ,cenfor rigidus videretur CLRitterus, ex regula in fcholis decantata
non e/ißipponendum, efiò lateat, unde praetenfam invefìituram Lucius acceperit,cujus alii non
meminere , illius ad examen revocatio , pacta cum Venetis inita refert , qualia func? neque fatìs
icio, eccurfuiíTet infertum , teneri feudatarios Coniitatum dejen/'are bona fide , ad ndlrum no
ßrigue Comitis Verzet. mirum non ех primi Ducis Venetiarum fed Comitis ) honorem , excep,
ta coronato Perjòna , ip/ius exercitu „туфа. Sane ut hœc pofìrema , Ungariœ Regel
innuunt, ita 11 Veglia >feudum erat Venetum ,quid fuit, ut feudatarii eximerentur tueri feu
dum ad verfus Ungariœ Reges. Nefcio an hase non indicent ? occultam fuiffe illam invellituram
praetenfam , atque ita confectam , ut ii pateret Ungariae Re ibus , dici poíTet, niljuribus eorum
ras-judicari , dum poiitum: excepta coronata Perjòna, ipßus exercitu manifq/lo.’ Quai
‘ fi lic Гипс , inveilitura illa juribus Ungariœ nil prœjudicat, coniirmarique videtur , veritas
art. 32, 14.86. {ирга exfcripta, AcceditLucii l. 5. c. 5. Lucii ipíius confeilio Vegliam, Ragufi
um , Almifanos , fub potellate Sacrœ Coronas , laeculis dehinc manfiil'e , Almifanosque primum
anno 144.4, Теше: Venetis lubjecilîe, dehinc Vegliam cœterasque infulas. Verba Lucii hilt.
Ecol. Zag. pag.339. legere eli.
De be nia quam erret Lucius docendum eli. Motiva illa fua, quod videlicet olim Seg
niœ , Сопла! Venetus fuerit , hofpìtium ifìhic habuerit ,inligniaque Veneta gellerit ,qualîa lint?
ii omnes intellígunt; qui feiunt, quod ollicium ей Confulis , in Civitatibus maritimis , atque
commer-@ii ‚ quo naves aliorum, caufa commercii ,lolent adventare. Viciniœ nempe Íignumell'e,
haudjuris, Ignotum mihieíl, an quiS Jus? ex Confulis, vel Legati ofiicio arguat, dempto Lu
cio. Profecto vidi ego in Italia, in tot locis acque œdibus varia diverfaque inlignia,lmperato
ris, Regum, quod vel protectione horum gaudeant, vel fubditi lint, Imperii, Galliœ, Hifpa~
niœ , Ungariœ ‚Зап-1111113: &c. Vidi folennius celebrari memorias Regum extraneorum , haud
cenfeo attamen, hinc deduci legitimè poll'e ,Jura eorum in Italiam , quorum inlignia ißhic , in
1 1 1 tot
Hi/ÍOr. Ваша/ай: Kerç/ëliclz.
ng Notitiœ Preliminares Pannoniœ Veteris Periodus III i
(ос aedibus confpiciuntur. Quare uti admirationem faciunt, potuille haec, а dodillimo ibm
Lucio; pro jure Venetorum in Segniam demonflrando ; ita Ludovici Regis Ungariae
mmmendant providentiam , qui hœc vetuit ; poflquam cognoviÍTet ex ejusmodi cœremoniali
bus & bonœ viciniœ, jura Venetos a re. Dolemus porro, dum cogimur fateri, infinimen
tum illud quod Lucius lib.4. С. 8. exhibet, donationis ветре Seguire faérœ a Bela IV. Comi
tibus Frangepani tum , dum Veglia privati a Venetis dicuntur , omnino fayilmßc'ïumgue efe.
Profeäo doctillimus Lucius , donationis ejus falíitatem eruere poterat, ex eodem illo iníìru`
mento. Enimvero quis credet donantem Regem Belam , qui ante adeptam RegniCoronarn, fub
Andrea patre,Dux liarum partium fuerat: qui , _in oras illas fe falvavit aTartaris, exprimere
valuiíl'e; guandam Civitarem Izq/fram, circa {Яти maris exi/Zentem, òegm'am vocatum
~ donavimas Ö’ contulimus. lnufitata haec funt, & а Rylo aliena, ut donans Civitatern u`
nam ,illico cam non exprimat, a1: dicat guandam. Tum in anno expeditionis , Lucius ipfe an
nos quinque corrigit, donatio enim habet , Алло Domini ибо. Regni autem Izq/frz' XX'.
Lucius emendat ex Regni annis, 1255. Combinatione diplomatum, hujus nempe a Lucio rela~
ti, & fupra р. 196. delcripti, arguitur: culpa hand leviqueinpiam, ех donatione Ша р. 196.
donationem Segniœ formaviffe. Accedit I. neque anno 12 55. neque 1260. Franguerìum ele
¿tum'Ai-benfem, Aulas выну. fuifl'eVice-Cancellarium , ех monumentis erui. Et fi Frangue~
rius Arbenfis , fuit Belœ Regis Vice-Cancellarius, Arba, Venetorurn effe non poterat, quod
nihilominus Lucius prietenderet. II. sigilli nulla ell mentio in documento Lucii. III. от
graphia illa ò'egniœ , recentior efìBela lV. equidem in metalibus donatœ a [e сед-т Klokoze,
idem Bela Rex ait: Et venit ad viam, lqua’ venit de .Seyne , totaque antiquitas fcripfit .Jen
jam, »Siniam-,Senam, Segniœ ortograp` ia recentior eil. Addas. Lucium non referre , unde
inßrumentum illud accepit, fueritne originale vel copia? Ritterus econtra , Segniœ natus,
& non folum Civitatis illius pervolvens archivum ; fed permillu Leopoldi , in Camera герой.
turn Frangepanum tefiatur: nvsquam а fe vifam repertainque elle donationem illam, a Belg
IV. fattam , quam ramen fervare debuilientßd probanda jura {на , at duntaxat fequentem La~
dislai 1V.
„ Ladislaus D. G. Hung. Dal. Croat. Rama», Servìze, Gallitiœ, L'odomeriœ,Curnaniaa-,
„Y Bulgariœque Rex. Univeríis СМЕНЕ iidelibus , praifentes litteras infpeéturis falutem in om;
‚‚ nium Salvatore. Ad univerforum notitiam barum ferie volumus pervenire; quod Соте.
„ Gaan, filius Comitis Vidonis de Veglia, de Modrus , & de Vynodol bonœ memoria' , iidelis
n попер,“ поташ aecedens Prœfentiam, exhibuit Nobis tranfumptum privilegii Domini Ste~
,‚ pliani Regis, inclytœ recordationis Каштан Petris noflri, conlirrnationis litteras commin
9» nitatis Senienlis concordi electione Тире: potefiate Senîeníi olim de Perfona patris fui cele»
brata,confe&as. Supplicans, ut tranfumptum hujusmodi,maximè fub certis ligillis authen
sas arese: ticarum perfonarum allatum fuerat, ratificare, & noílro dignaremur privilegio confirma.
re. Cujus tenor talis ей. .Stephanus DE] Стада Hun. Dal.Croat.Ramà=, Serv. Gallit, Lo»
domer.Cuman. Bulgariœque Rex. Omnibus Chrifli lidelibus prâefenoes litteras infpefturil
falutem in omnium Salvatore. Ad univerforum notiti'am harum ferie volumus pervenire:
Quod Comes Galian, illius Comitis Vidonis de Vegl'a de Vinodol & de Modal-as , pro fe, 8:
pro praediéìo patte fuo ad noflram veniens praefentiam, obtulit nobis litter-as de Сдам“,
Senjenfi , fuper concordi electione, Poteftarie ipfius Civitatis , de perfona dicli Comitis Vi~
donis celebratam , acceptare & ratificare , ac noílro dignaremur privilegio coniirmare. Qua
rum quidem litterarum tenor talis eli. AnnoDomini1271. Inditlione 14., 'die Domini@
' undecimo exeunte MenfeJunii. Temporibus equidem Dni noliri Stephani DEI Gratin So’
:SSSY „пиит; Regis'Hungariœ , & DominiJoachimì totius Sclavoniœ Bani , Seyne anteEcclefiam
B. V. Marias. Nos judices , confilíarii , & univerfus populus Senjenfis, ad honorem Domini
nofiri Regis Stephani , & Regia: Coronœ,pro bono Эти terrœ Senjenlis, Vidonem Comitem
de Vegla , de Modaras, & de Vynodol ,ac fuos bœredes , S'enje Civitati eligimus in Potefla»
tem perpetuo, & Rettorem ,_ cum fideliorem &meliorem pro honore Majellatis {пугай-е под
.U'Vßvuvwv
pollimus , nec habere. In quus rei tefìimonium ad majorem firmitatem & evidentiam pleñios
rem , figillo pendenti пота communitatis, & cum figno & nomine пойте lTab'ellionis muni.
minefecimusroborari. EgoVincentiusqu'ondam GerardiAylyrioNot.Sac.Rom. Imp. nunc
vero Senienfis Tabellio, &rogatu's a communitate ferìpfi, complevi & roboravi. Nos [теле
attendentes iidelitates, & meritoria obfequia iplius Comitis Vidonis , &Galia'n , ас {iljorum
à’
fuorum'quœ nobis & Coronœ Regiœ laudabiliter impendere Huduerunt, propterque velen.
„ tes eis occurrcre Regio cum favore , & utilitati ejusdem Civitatis confulere, niemoratam elea
„ étionem Poteílarie de ipfo Comite deone & ñliis ejus concorditer celebratam, auâoricate
„» prœfentium confirnnmus, in iplius _6l ñliorum fuorum poteílate perhennim- dummy-am,
„1n
Sclav. Croat. Dalmat. /îib Duclbus` Regi-busque Hungariœ. :I9
„dh c'ujus rei memoriam ,hrmitatemque perpetuam ,.pr'œfentes dedimus litteras duolicis ß»
„ gilli noflri munimine roboratas. Datum per manusMgri BenediétiOrodieniis Eccleliœ Рта
,‚ politi, Aula.a Nollrœ Vice-Cancellarii , (швеи &- fidelis пот-1, Аппо М.СС. Septuagelimo
„ primo , Regni autem noliri Anno~ primo. Nos itaque confideratis iidelitatïbus &'fervitiis me~
„ ritoriis iplius Comitis Gahan, & fratrum fuorum -, Privilegium fuper hujuscemodi Potelta
„ ria habitum & confettum approbantes, ‘auétoritate prœferitium, conl-irmamus ipfam Pote
„ ßatem ,in iplius Gahan , & hœœdum fuorum potefiate perpetuo duraturam. In hujus rei
„ memoriam firmitatemque perpetuam,prœfentes dedimuslitteras,duplicis fi illi nofiri mu
” nimine roboratas. Datum permanusMgri Benediéii Scœ Strigonienlis Eccleëœ Eleéti ,ejus
„ demque loci Comitis perpetui', Praepofiti Budenlis,& Aula: понга Vice-Cancellarii, diletfii
„ &fidelis noílri. Anno Domini M. CC. LXX quinto. Regni autem nofiri anno quarto. De
„ feripto autem inílrumento profequitur Ritterust „ Еапдет quoque Pore/lariam, Seniat
tlzgnitatem ,Nobilis vz'r johannes Comes де V la , де lfynotlol, б’ад JPIorlr-us, ab eodem'
Ladislao Re е conßrmarifzbi
Alben/is Ecclgelec'lum expo/fulavit
Аиде Regiœ n- 1279. cxpeditam
Vice-Cancellarium. per Mag.
Quorum Omnium lVicolaum
originalia ex~'
tant in Regiœ Camera Ungaricœ Archivo Родий, ex quibus Ö’ bœc genuine defèrip/i.
Jam doétusjullìtiaeque amans leâor deliberet, quid de produéiis per CLLucium tarn in-`
velliturœ fuper Veglia; quam & donationis Segniœ,iàétaa' Frangepanis a Bela IV. in locum
Vegliœ; cenfendum. fit ? profeélo nec Stephanus V'. immediatus fucceffor Belœ IV.I nec Ladis
laus IV. ob merita Comitum Frange ani, conlirmare eleäionem Poteíiariœ Sen ien fis poterant,
ii illi,five 1255. live 1260. infulam eglise juris Regum Ungariœ & Sacra Coronas, Venetis
tradidilTent , & ad jurium S. Coronas enervationem ,Vegliam antea a Comitibus habitam , per
feudi Veneti recognitionem accepilfent. Quin ut rei inhdelitatis,puniendi erant. Donatio autem
plane ruit,dum Comites Vegliae anno prixan 1271.e1e&ione Civium libera, Poteíiariam Ci
vitatis , funt confecuti, a Rege Stephano conlirmatam. Si autem per Bela: IV. Regis donatio~`
nem , Comites de Veglia proprietarii Civitatis Senjenlis fuerant, eligi pro Potefiate non debe
bant , fed dare gubernatores libi fubjeftis. Si Cl. Lucius , poli pacemillam inter Venetos & Fer
dinandum II. innitam, non fcriplill'et,mirari doëiiliimum Virum deberemus,qua ratione, do`
nationis Segniae a Bela IV. Rege faétum inñrumentum ponere potuit, qui ex ofiicio Confulis, ì
hcfpitio hujus , habitisque Serenilll Reipublicae armis ,jus Venetum in Seg-miam arguit; donatio
equidem Bela» Regis, jus przeœnfum deflruit. Sed cogebatur, ille, Vegliae praetenlionem robo
rare,quod Bela IV. pro Veglia, Frangepanis Segniam donando, jura Venetorum ’agnoviffeb
Etprœtenlione Segniae , in Veglia quœrebat ßabilitatem. Caeterum quo loco Het, utraque pra?
tenlio de Veglia nempe & Se nia fuperiora demonlirant` Si Segnia juris fuit Reipublicœ Verla
tœ , uomodo Stephanum V. Regem, & Dnum fuum , Senjenf'es exprœílerunt? quomodo dicen '
ад опогет Domini туй! Regis Step/:ani , 8 Regiœ Сойти? Ö’ plura cœtera.
Зиод refiat ,omnino certum ell, Comites Croatos maritimisCivitatibus prœfuilï'e, Thom.
‘ Archi iacono &monumentis tefiantibus. Sed etiam Lucius 1.3. сар. 12. Singulus Civitates
Dalmaticas ait anteguam Colomanofìibderentur, Prœtores ßbi, titulo Priorum eligere
шт. Hos autem ad libitam earundem Civitatum дедах , ê* ¿einde Comites vocatos,
ex ejusdem Colomani Privilegio è' locis Arcbicl. Spalat. relatis apparet , рез/{га vero Jad
renjës,Azz,fe‘ren/ês,
vata @Arbenjès
nempe libera femper , utglurimum
electione. szeslu'fpetlos
ollquamV vero Venetosjibi in Comites
Regibus &Banis elegerunt fer- '_ .
exteri illi Co-‘
mites fe reddidill'ent , in concordia Spalatenfes inter & Tragurienfes A. 1 24,4. prœfentibus Dio
nylio Bano totius Sclavoniae , Bartholomœo Eppo Quinque-Eccleiienii , Michacle Comite Va
'rad. &Phile Praepolito Zagrabienli faóia , impolitum fuitiisdem Civitatibus , ut eligant libi Co
mitem, de Regnicolis, Regi iidelem ,atque a Rege confirmandum. Hujus concordiae inlirumenf
tum a Bela Rege , ratilicatum conlirmatumque , deferibit Lucius Memor. Tra . l. 2. cap.47.
Hinc etiam Stephanus totius Sclavoniœ Banus in privilegio novœ CivitatiJablamch apud Luci
um lib. 4. c. 9. annoI 1251. concello, eam libertatem concedit qua utuntur Tragur. Sibenieen.
& aliœ Regia: marítima: Civitates, Hoc autem expreßë conßituto, quod Comitemjibi ba
beant eli ere де R egno Domini Regis, Ü’ dejidelibus ejus, guemcumgue voluerz'nt,judl'
ces vero Con/iliarios eligant ex Popolis Arbenßbus. “Расе: Arbam , nequaquam Veneto
Dominatui, ас Regis Ките fubjecìam , praeeipue dum ordinat Banus , ut guarrapars totiuslu
cri è’ tributi, uœpro D. Rege ‚8 рт D. Западе/оп? ,quam aliunde, in еадет Guitare
exigantur , a ujùmpopuloram Árben , cum totafamilia domus jitœ , ад ltonoremRegls`
in eodem Civitate commorantìum, minißretur, tres vero partes ad ußam Regis ö’ Вам
recipiantur. Hase DucisVenetiarum poteßatem in maritimis illis infulis non telìantur, prou
ti nec inßrumentum confoederationis intra Spalat: & Tragur.ac Butkonem Banummarltimuiq
1 1 1 a сшита
по Notitie: Preliminares Pannonia Уст-Ее Periodus III. '
contra Polizanos an. 1 2 9. apud Lucium lib. 4, cap. 9. confeétum, quo: Re nante D. Bela D»
G. Serenìßîmo-Re e ungariœ: Ü’ temporibus etiam D.Rogerii V. rchiep.Spalat. Et
exi/fente N. V.D, uidone Veglien , Comite Vinodolii Ü'Moclrußiœ, ejusdem Civitatispo
tç/îate ~ Comes Butteco DEI 8 Regia'Gratia maritimus Bonuspromi/‘it - item
notam infileliratis Regia Меде/{аи incurßirumfe corftetur, promittens etiam, @je
obligans facere omnesjideles Corona: ,ßbißibdit'os &c. Ut horum a Lucio defcriptorum
conlideratione, mirum lit,_temporibus his, acfubBela 1V. prœtendi in veritate pollè,Dalma
баш Venetis fuilTe fubjeélam,&Vidonem Veglia: Comitem, Segniœ Comitem fuill'e, dum ni
hilominus Vegliœ,Vinodoly &Modrulliae Comes tantum exprimitur a contrahentibus. Cer~
te cum prœtendat Lucius Donationem Segniœ in anno 1255. laéìam Vidoni luille, dum confœ~
deratio illa ell'et pollerior , quia anni 12 9. Segniœ Comitis meminille debebant, lcd quia tacc
rent, donationem fallam elle lirmatur. ari modo fufpeélae Гипс litterœ Шаг , Ducum Rajnerii.
Сено , & Laurentii Teupulo , ad communita tem Tragurienfem pro manutentione novorum Со.
mitum ad Curzolœ , Melitaeque gubernium pro Venetis ut pra~tenditur dellinatorum , inlinu
antes miris Scholallicorum modis , quali ipli quoque Tragurienles lubditi Venetorum fuillent.
In memorato enim anni 1259. inllrumento legere ell: Prœdiéîus D. Vido Comespote/ias,
unà cum Judicibus Confliarz'is, ê’ communitate броди. fíßmilirer сит lud. Conßliariis,
В communitate Trag. in guerra maximapro honore Corona’ Regia?, Üjidelitate obßrrvam
dapermanerent, cum in/ideli'ßus Решит]: diäœ Corona &c. Praemill'orum de Dalmatia ,
aŕnobis diélorum produóìorumque ,julia legalique habita eonlideratione, determines leélor ,an
cenferi polllt Belam IV. Regem Ungariœ, ejusqiœ Sacram Coronam in pollellbrio Dalmatian .
non fuille, at hanc Venetis relaxavill'e. ~
Belae lV, Regis veneranda fem _r elle debet memoria, qui cafus tantos lubiit,ea Corona:
felicitate , ut nil obllantibus tot fatls , jura Sacrœ Coronœ non folum fervavit, at extendit, per
Syrmium atque Bulgariam. Dalmatiam lub Patre Andrea, per libertates , collationesque di
verlis faélas, prope amillam , conllabilivit per datos illi a fe Duces. Sclavoniam extendit ,ut Ги
pra memoratum. Jura Regum atque Regni,rellituit, luifel-endo Capitulorum elettiones,vi.
de fer. Ер. Agrien. p. 139. Regnum rellauravit integre, ut geliajaůnque lua, ea taliaque lint,
Кит: merito colligiillullrarique deberent, exemplo elTe queuntia iis, quos DEus ad Coronas
erumpubliearum elegit, tam in prolperis , quam & liniliris eventibus. Admiranda Regis Be
lœ fuit prudentia , quicum Tartaris, lilio fuo Stephano, aliisque habuit incommoda , quaevis
tamen ad Coronœ (иге, libique lubjeélorum falutem & commoda,terminavit. {ullitiam i fe, ut
plures.vidifuas fententias, adminillrabat, leges tulit, exercitus duxit, ut ¿lo eam Bongnium
illi defuìlle, Sed dum hilloriam fuam fcribendam non accepillemus, milla quavis facimus. U
nicum ell, cujus meminille voluimus, Butteco, qui fupra Miritimus Banusin anno 1259. ex
primitur, qualiter pro Bano cenleri pollit. Profeéìo Ван? maritimi, lub Bela IV, nulla reperi~
tur in diplomatibus memoria ,imo per And ream Regem fublatos {пите Dalmatiœ Banos , {ирга
relleximus , dehincve Bancs totius Sclavoniœ vocatosß Sane Dion lium , fub nomine Dalma~
tia Bani, fed necLadislaum, legimus. 1mb 1251. Bela Rex ,Step anum ad Dalmatiam тёс—
tendo, Валит totius oclavoniœ ait. Quare Butteco ualiter maritimus Banus, & cujus ar
tis fuerit? _me ignorare conlìteor. In titulo ponitur: games Butteco DEI, 8 Regia G. Ía
ritimus Banus, ut argui polTe videatur,aRege hunc titulum impetrâll'e. Verum dum in pa
¿IiS meditof VOUeS :Ü fè Obli ans Х[асеге omnesßcleles Coronœßbißilza'itos intrare in диет
ram prœdicl'am, ¿ifi aliguzs dejidelibus D. Regis jibijiibditus intrare nollet , contra ip~
fum vel :lp/bs erit viribus indieari mihi videtur, Buttconem habuilfe fub potellate fua diver
fos variosque, diverforum fubditos , adeoque conjicio: Butconem triremium винте ollicialem
,fupremum ,& maris lecuritati confulere fuille obligatum , hinc a maris contra piratas> defen
fione,..lVJaritimum Banum Regia gratia сите vocatum, adeoque fpopondille: nequaquam от.
пед/1122 льдам, verum omnesjideles Coronœ „ЛИ ßibditos, lemet li opus fuerit etiam co
aëturum, ad bellum illud. Нас ita ego opinor. Quisquis hœc obfcura, pro veritate diludda.
verit, gratias libi a me habendas ,fciat. De morte Belœ 1V. errorem Thuroczii , hujusque feri
barum, tot Viri eruditillimi detexerunt. Combinationc diplomatum,ChroniconBudenfe apud
_Pray , optime notat Belam lV. anno 1270. V.,Nonas Maji , lic mortalem deliillè уйти ‚ utex
{actis fuis, immortalis remanferit. ь . .
Il. STEPHANUS V. Patri fuccellit illico, fed an fuerit coronatus? multum diuquedu-`
bitavimus, quod l. coronationis Stephani non occurrat apud Scriptores memoria. Quinli pro
legitimis habenda funt paéla illa ex Rajnaldo a Pray Annal, P. I. pag. 330. deferipta : Renun
ciamus juri ê’ aélioni nobis è’ zzo/iris Ízœredilnus competenti'bus a'e inßgniis regaliÍ/us , Со
rona умете: - ~ шатра D. Аппат in Regnum Bolzemorum, ex _Coronas Медь. Ste.
. phanus
κ _ ,ν ιδεών. Οωαι.13αιωω.ριΒιώτι Βιετιιφε ετη-ειτε τα ν
τιιιαιιιιε εοι·οιιαι·ι ιιοιι Ροτει·ατ.. Κεεαιια ιιιΠειιια ει·εδιτ ιιιιιδειιι ιδια), Καδοτιαι (Μετα. Πιιειε
Με , ατ δυο ει: Πιιιδαιιιειιτο? ταοετ. ιιιτετιιιι, ιιιιιδοιιιδ δε ιιιιι·ιτατε ιιαδιοι·ιιιιι ιΠοι·ιιιιι Πε , διι
Μιιιιι Πιιιιαιιατ Αιιδι·ετε ιιῳιωιι ι ααα. απ. ι 8. ουσ Πιιο Βεἔιε Ρι·ιιιιοΒειιιτο ,α.·ιιιιε @Με ρο
τείι:αιι αττι·ιιιιιιτιιτ, ιιτ ταιιι ΒεΙα ιν. τιιιαιιι διδτειιιιαιιιια, νιιιειιτιιιιιε εοι·ιιιιι εειιιτοτιιιιιιι, ]ιυιιο
πι· Κεέε.ιΗιιπέιάτια, ται,ιιι ιιαιιιτιοιιε Ποτ, διΡΙοιιιατιιιιιιι ιιοι·ιιιιι, Με δειιιοιιΠτα.ιιτιιιιιι.
` ιιω...ιιι διοΙοιιια, εισαι ειιίοι·ιοειιδιιιιι, αει: Οιιοιί ειιιιι]ιυε_|ἱιεεε#ὸι·ἱο τοτιιω· Κεριι _ειιύει·- ή
πιιειιίιυπ !)ΕΟ ιυτυ,υιτιο πιίερτέ]ιιιβιαιι.ι·, οιιιιιιιε νει·Βιε: Πε δτειιιιαιιιιιι ,Τε Κεειιιιιιι ...ιΜπε
7 εΧιιι·ιιιιει·ε ιιιδετιιι·, ιιιιειιιαδιιιοδιιιιι πι ΗιΠιαιιια ιιατι Βεεεε. Ετ: τιιιια ιιεεε ' ιιτεΠιο ιιοτι ιενιε εδώ:
πιοιιιε1ιτι, ειιιιι ειδ Πι·ιιιαιιδαε ιεἔειι ,τιιιιι [δι εοΒιιο(εειιδαιιι Βειιιιιιιιιετιε ιιο Με τατιοιιειιι , «πω.
Έ11διιιειιι ιιοΠι·αιιι ΠιΠιιιει·ιιιιτ ιιττει·τε εοιιιιι·ιιιατιοιιιιι [ιιο ΒΡιιωΡο ΝοιιειιΠ Π1Ρετ δεειιιιιε δι ιιιι·ε
Ριονιωιε δε [δια αιιιιο 1272: Ιιιδιέι. Χν.8. Και. ιιιιι, Πεειιι απιισ 3.ειι εδιττε, αριιδ ΡαιΙα
τι Τ. 8.ιι. α86. οιιιιιιια: δτειιιτιπιιε ΒΕ! διετία ε.: Ηιιιι€αι·ια δε, τ· ειια_/ἰιοπεε 2.-έετε.
Με δά·ιιβι.ι· - - ιιιἰ ιιιιιυειδοπιπι ποτιτιτυπ νοίιιυιιι.ιρει·ι1επιι·ε ,9Ιτ0ιἰ ειιιπ_/!υτικι ο/Ζ εσω
πατιωιεπι ιιο/Παω έπτει·ι/επει·ιιυιΖεε Ρατι·εε_/ι·υττειπ ]οιυιπεπι ιτε έκτισε ίδιοι: 2ίτειιιεΙυ
Ριυπ ..ΒΡιιιυτεπβτπ ευ ιυπι ειπα, δ Μπι· Δτε,υιιαπιιτυ .ΒΡι7εο,ιιυπι Νοπεπ/ειιι/Ξιρετ Ρεο
ιιυιεια ιτε Λεω δ' ερτ· είεειυιιιτιοπε/ειι ιιιτιοιιε,ε:ε είται: ; ,/ιι?ετ εοπυπ πούι.ι έιι·ει·ι.ι· πια
Με.: ειια_/ιιοπιε/ιιβιτατα διε. . οιιαι·ε ενειιιειιτεεο, δτειιιιαιιιιιιι ιιιιε , εστοπιιτιιυι Με, Πο
ιιατιοιιειιι ειιιιιε ιιιετιιιιιιτιιιιε , ιαιιι εΧίοι·ιιιιιιιιιε , οι: ταιιται·ιιιιι ι·ει·ιιιιι ι.σεω. ΕΠ ιιι ιιαι·εαιιιειιο,
ιιιιιιιεοιιε αιιτοεταιιιιιιιιι ιιαιιιιιιιιιιε, οι·οιιτι ετιαιιι1ιιδιοιαΙε ττ·αιιΠιιιιΡτιιιιι, .Ροίοιιιι τω.. α. Ριο
δ Χιιιια Ροιι Ρειιιιιιι Βεατιιι ΕΙιπαιιετιι νιδιιιιε απιισ 1589. εΧΡεδιτιιιιι α Νιεοιαο 111ιινωιη Παιδει
τειιειιτε @τι ΡαΙατιιιαΙιε Κεειιι, Ηιιιι€ατιεε διε. ΒιιοΓει·ιοειιτιιιιιιι. τω. εουιινοττατ. αυτ: βιο
πιο υπέιαιιι, δ' εσετι·υδατα μα· Με ίιίέι·. , ;άδδθΓΠΠΠ ΒιιΖοέιτι ιἰε αίἰυΡ , Ρτοτο-Νοτυι·ιιιυι
1). Ποειιιπτεπεπτἱε οἄεἰι Ρυίυτιπαίι.ι· Κεέπι υπέιετία Με). ευπιυι Με Μέι· Οτεἔοτἱο Βα
Ϊοἔιι δε Νιιδοζυ Ρι·οτο-Νοτ. 11.1ιιιττωο.ΟΚ.Μ Φωτο” Με Μέιι· ιδυἰειιτιιιο πζ7εζιειια
ευ .Π.Ρια/επ.δοιεβδ' Κευ.Μεττ. Ρι·οτο-Νοιιυ·. Μ.Ρ. Νοτεε - - ιιιιιιιιιιιτ νοεεε, νεωτε
τεδι ιιινοιιιει·ο εαιιεειΙαταιι, Θ.1ιιιιειιεε ιτι τ1·αιιΠιιιιιιτο ειιιιοιιετειιτιιι·. , _ κ _ Γ
,, δτειιιιιαπιιε ΒΒΙΟτ·ατιιι Ηιιιι€αι·ιαε ,Βαιιιιατιιε , οιοατιαι, Καιιιτε , 8ει·νιαε , σ..11ειια, Π»
,, δοιιιει·ιαε, Οιιιιιαιιιτε , Βιιι€αι·ιεειιιιε Βειι. Οιιιιιιιιιιιι ετι-επι Πδειιιιιιε , Ρτεείειιτεα ιιττει·αε ιιιιιιε
,, αυτι. Γαιιιτειιι
ι)οτιιιιιο. Αδ ιιιιιιιει·ιοτιιιιι ιιοτιτιαιιι τειιοτε ιιι·ιειειιτιιιιιι νοιιιιιιυεΡει·νειιιτε.
,, ιιοδ ειυπ μπε @εεε δ οτιο τοτίιι.ι· Κεεπι,ειιΠει·παειιιιιυι @ΕΟ ,υπΐιτιο αείειτττιιιπυιαε,
,, Πνειιι:εειαιιε, Ρατεα πια, δι Ματιιιτιιε Πιιι Αιιδι·ετε δε ν111ι δετιτιιε α ιιοιιι·αιιι ιιι·ιείειιτιαιιι αε
,, εειΤετιιιιτ:, Ρι·ιιιιΖεέιιιιιτι πυ|ιτιυπ τευιΡϋτεΒιιευτα.Μο/ΐτι, ΠΜ δι τω. Ρωιιιωιε Πιρει· τταιιε
,, ιατιοιιε εοι·ιιιιι ι:·οιιεειιιιιιι ιιοΜε ειιιιιιιειιτεε , ρετιει·ιιιιι: ι:ιιιιι ιιιιιαιιτια , ιιτιδει1ι ΡτινιιεΒιιιιιι τε
ε: ιιοναι·ε,
ΒΕ! δι ιιοΠτο
διετία πω.»Π8ιΠο ι·εΒιιιι
Και· εοιιιιι·ιιιαι·ε
Ηιιπέυι·ια, δι ιιαι·ειιιιιι·. Οιιιιιε
.Βιι.ιεεΤταπ_βίνιιπιτε, τειιοι· Με
Ποιπιπιι.ι· ειι. ιδτερΠαπιιε
(ιιυπιποι·ιιυι. Όπι
33
δι ω... @επι Πδειιιιιιε Ρι·αΐειιε τωΡωιε ιιιιΡετιιιι·ιε,Ταιιιτειιι·ιιι πιο ίαιιιται·ι. Πε ΠιιΒιιιοι·ιιιιι
Θ»
Ρι·ονιΠοιιε ίοιιειτι, ειι·εα ιΠοε οικω ιιαιιειιιιιε ιιιιΡειιδει·ε Π5εειαΙειιι , ιιιιι (ε ιιιοι·ιιιιι Γει·νιτιο
ει
ι·ιιιιι ιιιει·ιτιε δενοτιΙΠιιιοιι ΜαιεΠατι ιιοΠι·ιιε ι·εδδιδει·ιιιιτ:. Μ...: είι τιιιοδ αδ ιιιιινει·ίοι·ιιιιι ιιο
τιτιιιιιι τω”. [ετιε ν01ωιωε Ρετνειιιιε: οιιοδ αι:τειιδειιτειι Πδειιτατεε δι Γετιιιτιοι·ιιιιι ιιιει·ιτει,
ε:
β,
ΜατεεΙΙι ,ΠΜ ]αεοΒιιε, ιοὐυἔἰοπἰε ετι/θέ ιιο/Πι δε ειυίτο Ρει·ι·εο, ειδε ιδειιι ιιοΜειιι δι
ιι
νειΠε αττιειιΙιε ιιιιιιτιε Εοι·τιιιιτε εαΠιιιιε δ]1ι:εειυιιτει· ιι: θητεία, θ' ιη ΡεΠετειιΪιοἰυι, δι ετι
ω
:ιιο έκ [Μπι/έτει ειυπ εου/!ιε?ιυπ εαπ: Ηευτιεο ΡιιΖητιπο, θ' αυτι ουυιι εεεετειτιι Ρατι·ιε Νο.
Ευ
,οι ?ιαοιιΜειπυε,/ιιό νεα·ιδο Νιευίυι 7υιιιοιία Τι·ιιπήίναιιι, ('οπιίτι.ι· δε .Ζοπιιξ/ιδεδε
οι ιιο/Πι, εεε|ιιιιιιιτήιίεΠτετ· δ' ιίευοιε,εκροΠτα ιιειε ειιιδαιιι ιιιιιιτι Το οιιιιοιιειιδο , εειιιειιτιιιιιτ
»
ιιοΜε , δι αιιιε ιιιιαιιι ΡΙιιι·ιιιιιε νιιιιιτει· διιιιιεαιιδο ια:ταΙε ω1ιιω αοεειιιτ. Ι.ιι τετοιιιΡειιιατιο
ε:
ιιειιι τει·νι6οιωι. ειιιεδειιι, νοιειιτερ ΠΜ 8ι·ατα νιειιιιωιιιιιε οεειιτι·ει·ε,·εα Με αδ Ρι-ιετιω
οι αειιιιιιιι , τεΓΡεθιι εοι·ιιιιι :μια Πιεετε ιιιτειιδιιιιιιε ειδειιι , δι εεετει·ιιιιι( ττιιιιλυιρτιιυι ιιυδετ
δ)
ιιι εεεεειιτιοπε 3 ιιιιιιιιιια νιδειιιιτιιι· , ειιιιδειιι Μαι·εειιιιιιι, δι ιιει·ιΕιΠιιιι Πιοε ιι·ιιτι·εε, Ινατι π.
οι
δειιεετ δι Βεειιε;, ιιεε ιιοιι εοΒιιατοιι ειιιιιδειιι, ΡατεαΠιιιιι Ματιιει,δι νειιεε2ιαιιιιι ιδιοι Απ.
τι δι·ειιε; Μαι·τιιιιιιιι Ραιιιι , δι Πιιοι.ειιιεδειιι Μαι·τιιιι , (ιτεΒοτιιιιιιΠ1ιιιιιιΗειιι·ιει, δι Πιιοε ειδε
ιι δειιι (ιτεεοι·ιΐΗε7διιι· δι Βοι·αιιδιιιιι , ΠΙιοα Ι1ειιιι δε Με. δειιτιιε ιοΒαειοιιεε @Με Ρει·ι·ειδε
,, 8ειιει·ατιοιιε (ἶιιιιιιιιι , εοεδειιι , δι ' ει· Με Πιοιι 1ιιιει·οε αε ωιινωει τιοΠει·οε Ρετ· διι·εδιαιιι
,, ιιιιεαιιι αιι εισδειιι δε εειιδειιτειι , τι το ιι€ιοπιιτιι Περτρα.2ΜΡιτε ῇπιυἰιειτει· ε.έτιηιεμ.
,, τω, τα πιιιπετιιιπ |ει·ιδευτιιιιιι πο/τι·οι·ιιυι Νοοιίίιυπ τι·ιυι.ιτιιΠιιιιι.ι, ειιιιι οιιιτιιιιιιε ιιοΠ”εΠιο
,, ι.ιωι εοι·ιιιιδειιι ιιαει·εδιται·ιιε , ειιιιιτιτιιε, διτΧιοειιιιιοιιε ,του τιτιιιο ατιιιιΠτια. @οποιο οιιιιιι
. Θ, ιιιιιΡτοΡτιετυτευι αριιδ εοεδειιι δι Πιοε ιιο ει·οε διιιιιιιιιιιι Ρει·ΡετιιαΙιτειτ ωιιιςυεεεει, Πε
δι ι8ιωτ Παει.: ιιιίοι·ιιιιι 1εωω και ΝοΜΙιται Έκι· Με ιιιΠε εοιιεειΤα τοιιιιι· οιιτιιιεατ Ρει·ιιετιια Πι·
,, ιιιιτατιε, ιιεε _Ρι·οεειι`ιι τειιιΡοι·ιιιιι , Ρετ τιιιει·ιιιιιαιιι ιιι ιι·ι·ιτιιιιι μπει τενοεαι·ι, ιειι ι·ετταδιαι·ι,
,, οιαδειιτει ειιιδειιι εοιιεεΠιιιιιιε ιι..Ριιι-ιι εεττ ιιοΠι·ι ιιιιιιιιιιιιιιε τοιιο1τιταιιι Βατιιιιι μι· ιιιαιιιι8
_ ΙΙ ΙΕ ιἰ. Θ, ΜΕ·
Πιάσε. .ΒιιΖτιιτι/`αι·ι.ι· Κει·ς/εΠειιι
I
„в Notitiœ Preliminares Panhonìœ Veteris Periodus Ш

„ Magiflri Petri, Aulœ пойгаэ Vice-Cancellarii dileéli & fidelis Noilri, Anno Domini 1268.
Nos igitur petitionibus prœdiéìorum Venchezlai ,Farcaiii , & МагЪге1 favorabiliter inclinati»
„ ratum habentes & acceptum id , quod eisdem & cognatis ipforum tempore Висит: NQ/Íri
„ conceíiimus;prœdiéi:um _Privilegium prœfentibus inferi facientes, munimine duplicis Iigillî
Noßri Regalis duximus roborandum. Datum per anus Ma ` i BenediëìiOrodienfis Ес
„ clefiœ Praepofltì , Aulae пойгае Vice-Cancellarii, dilgài & fidelis пойг1 ‚ Anno Domini 1272.
„ Regni autem noßri Secundo. VVbus Patribus Philippo Strigonienii, Stephano Coloœnfì
„ Aulœ пойте Cancellario, &Johanne Spalaten/í Archie pis. Lamperto Agrieníi ,Job Quin~
„ que-Ecclcfienfi , ь Chanadienfi , Philippe Vacienfx, aulo Vefzprimieníi, Thimoteo Zal.~
„ rabicnii , Lodomerio Varadienfi, Dionyfio aurinenfi, &Petro TranfilvanoEpifcopis,Ec
‚‚ с1е11а$ DEI feliciter gubernantibus. Moys ‘alatino, Comite Sopronienfi,_]udice Сатано
‚, rum. Nicolao Judice Egidio Mgro Tavernicorum Comite Pofonienfi; Joachimo Bano
„ totius Sclavoniae , Mathaeo Vayvoda Tranfilvano Comite de Zonuk. Laurentio Bano de
‚, Zeurino , Comite deDoboka. Petro Mgro Dapifcrorum Comite de Guechke ( NB. in tran~
„ _filmpßueckkej Alberto Mgro Agafonum, Comite -~ , Magiflro Pincernarum. Paulo
Bano , Comite Bacfienfi. Gregorio Mgro Távernicorum, Впав Reginac, Comite caûri ferrei.
.„ Ponych Bano, Comite Zaladienfi , Michaele Comite Nitrienfi , & aliis quam pluribus Co~
„ mitatus Regni Nofb'i tenentibus & honores` „ Lacunœ prœmiíïœ , tarn in originali, quam &
tranfumpto, ìmplerî poÍTunÈ ex pag. 89. hifi. Eccl. Zagr,
Infìrumcnto defcripto , iirmanturdifcordiœ, quœ erant Duci Stephano cum Patte, tot item
caetera , qua: omniamiña facîmus, neque aliorum mentionem faóturi , quam eorum unice,quœ
ад Па1тас1ат, Croatiam Sclavoniamque pertinent. Itaque docemur I. Step/:ammi V. pluri
та his in Regnis auélîoritatc fua Regia innovâffe. In diplomatibus Hungaricis , Archicpiprì
Spalatenfis memoria , primò occu rrit, utliae ratione Dalmatiam juris eÍTe Sacra: Corona: firma~
retur. Protetto Dalmntas , Stephanum V.Ung. Regem pro Domino/ilo habuiíTe, monumental
eorum perhibent. Apud Farlati Tom. 3. p. 285. Tabulœ Capli Spalat. incoant :> Anno 1271.`
Indie?. XIV. ro. Januarii, regnante Domino no/ìro Stephano »berenme RegeHunga.
riœ {неф/(212111 Bam' Henrici Comitis ItemJoannesSpalatenfisArchieppus, litten-as
celia@ prœteníionis pro Lica fic orditur; In Nomine DEI œterm', Атеп. ипо Incarna
. tionis еще 1272. Indic7.XV. die 24. intrante Junii , Regnante D. N. Stephano Sereng'ßîmo
Regs Ungarìœ , tempore D. Joannie Ven. Spalat. Archieppì, Domini joachimi Редагё
BaniSclavom'œ, Comitis, D. Vulcet egre íœ Potejlatis,Dobri Bu/òiìe, Идете Frefeju.
dicum. Nosjoanrzes ubi: Domino egi contra Venergratrem Izq/¿rum D.Steplu;«
num Epífcopum Nonenßmlgraves guœrz'morzias faciendo , ipßzm in caußzm corami ч „
fb attra endo. ,Cumgue ta e неволит día coram D. Rege inter nos verteretz'zr. c.
‚ Proinde poíTelTorium Dalmatianl , Regi Stephano V. eo minus difiicultari potefi, quod Lucius
1;Ь.4‚сар‚ 9; fateatur: Сит deinde Regi Bela: Stephanzzsjìlius Лисе/{Лёг anno 1270. ut
Tabulœ Cancell.Tragur. (5,1unii 1270.) ö’ ejusdem privilegia (26.Julii 1270.):е/1агепшг‚
Stephanus V. quamvis Regni fuianno III. mortuus fuerit, multafeciÍIe deducitur. Ва—
погит dignitatem , ad oiiicîum limitaneorum praefeélorum reduxiffe arguitur,fervato penes
{ingulos BaronatusRegni honore, nam in diplomatibus Ste hani, memoriœ Banorum com;
lurium occurrunt , ut in fuperiore, Joachimo Bano totius ¿Iavoniœ, Laurentìo Bano де
Igeurino , Paulo Bano , Рот/с]: Bano , quin fub Ladislao IV. Stephani fucceñ'ore , variorum
Banatuum &Banorum occurrit memoria, etiam marìtìmi,ut anno 1275. NicolaoBano та.
ritz'mo. Sed hœc ad Banorum , Banatusque pertinent hifioriam, hic relleétere leäorem quiciat,
mutatœ legis , ab Andrea Regelatœ. II. Quaeiiio utillufirationedigniílima, fic & д1Н1с1115ша,
en; ‚ vde pattis illis intra Stephanum V. & Ottocarum initis , atque a Rajnaldo relatis ,deferiptis
que aP. Pray. Falfa еП'е раё1а Ша probare nequimus , funt nihilominus quœdam in illis,qua.
»conciliari nequeunt , ut vita Belœ , fratris Stephani anno 1271. illud quoque Tituli -, inter D~
Stephanum Regem Hungjllufirem Dal. Croat. &c. Ducem Sclavoniœ , cum in nullis ждет];
diplomatibus , Rex Stephanus, Ducem Теше: Sclavoniatl infcripferît. Titulos autem Regis, Vi
re-Cancellarius Regis Benediétus,ignorâßè credi nequeat. Sed omiíiis his. Si verum di; Ste
>phanum juri aétionique omni, qua: БЫ competere poterant in Ducatibus Styriœ, Carinthiœ ,
dominio Carnioliœ , Marchiœ item ,fuo fuorumque hwredum nomine in perpetuum renunciâf
.fm hand fane aliter,quam ut раба illa` дышащим, Петре: весипа’ит/Ёпа’ dìßinäiones
8 metas antiguas prout ~ ufgue ten/pus vita Domini Belœ inclytœ recordarìonispa
tris a'ic'ïi .Domini.Stephaer` Re is' Hungaŕz'œ pqßederunr 8 tenuerunt, confìitutis ibi arbi
(деды/21170 ip_ßs termims 8 ¿mitilvus cogne/cent, ¿i id guod [ведёте defm'verint, per
y . сеп
Sclav. CroatDalmot. ЛЬ Ducibus Regibusgue Hangarìœ. и;
cenfùram Eccle/iajticam Imartes faciant obfervare; hoc adjeéio ut occa/ione terminar-um,
_fèu limitum de guibus diäi водно/деле, Pacis puritasznter Regem Hungariœ,ê’no_q
non turbabiturmec non сит eodem Re e relabemur in guerrarum difèrimma recidiva..
VDeploranda hic ell'et iterum, liudiorum noârorum ratio, quibus, utilia Regno & Coronas Геро—
nuntur ,8; ea traduntur,quœ ignorantur. Servantur, producuntur, imprimuntur, ea, talia
-que inlirumenta, quibus conliant tot dominiorum poll'ellìonumque privatarum termini atque
limites, ut reéte moneat eruditilll Froelíchius in fuis diplomatariis, Sacrorum collegiorum
Ízonorem,propriamgue ac publican! utilitatem, eorundem documentorum editione promo
veri. At pro honore Sacrœ Coronœ, Regumque Hungarian , proprlam item Regni & publicam
utilitatem , an edita lint documenta , quibus Coronas limites doceri poll'ent, hoc ell , quod igno
ro , ut tamen edantur delidero , ad fervandampublicam tranquillitatem , & cum vicinis amiciti
am, Vota hœc elle R'egum Apollolicorum подтопив , congregatorumque diaetaliter Statuum
Regni, innuunt mihifuadentque omnes illi,in decretis Regum nolìrorum artieuli, qui de me
tis Regniqúe reůilicandis Iimitibus, tanto numero funt. 7o. item A. 172 3. articulos. Quin ап
no 1753. in publica Regni Sclavoniaßl Statuum congregatione Zagrabìœ habita, agnitam 1111311:—
modi lìudiorum neceliitatem vidi, monitosque fuiffe claulirales fcio , ut cum litteras ac Scrip`
torum munus,magilieriumque orbis, fuum elle arbitrentur, de ejusmodi Regno Regique utî~y
libus, lcribere vellint. Profeéto quam lolicita eli, de hujusmodi Scriptoribus Serenillima Res,
publica Veneta, quam Romana Curia , quam Regna caetera, Scriptoreseorumdem telìantur. '
A me ,privato homine,lùblidiis quibusvis defiituto, patrociniis carente, confe ulto, atque ab
aetate Stephani V` Regis,tot faeculis remoto , prœtendinequit; .imitum tum tatutorum de
monlìratio, Ex адепта tamen, Apoliolit is Regibus meis debita, Sacra: item Coronas ,` pie
tate quoque in patriam , fecundum gradus probabilitatis hilloricœ commentor fequentia.
rimo, quae hanc in rem ex anterioribus facìunt , recolere digneris leétor erudite; tum &
ea , quae а pag. 196. diéla defcriptaque funt. Porro cum lub Bela IV. ut ag. 198. recenfuimus,
pars illa Styriœ,quœ amonte hodie ».S'emering donec in montana , hodie dmuncl, venîatur; in.
dominio Regis manferit,fœderibus autem praediétis anni 1271. ii limites, qui lub Bela fuerunt, '
lirmati lint; arguipoli'unt metirique, renovati lub StephanoRege limites,> 2do: Quiaut pag.
1 97. Ducill'œ Gertrudi, partes Stîriae Carnioliœque fub clientella Regis reliéiœ вашем, par
tes illas , mortua Gertrude ad Sacram Coronam reddivill'e“, cenfendum eli. Hinc quia Gertru~
dis proprietatis jure , partes illas tenuill'et, Встав largiri folita, partes Шаг ut feudum Sa«
cra? Corona: habitas Рите, vel hinc arguo, quod diligenter evolventi, meditantique diplomata
Stirìe a Cl. Р. Eral'mo Frœlich edita, plerumque vel privatorum lint eollationes variœ,fa&œ
Monalieriis, vel ratilicationes ab Archieppo Salisburgenli, aut Apoliolica Romana Sede, ab an
nis illis,quibusGertrudi , partesillœ cell'erant. Quare combinando, tam praefata Ducatus Sti
riœ diplomata, quam &nolira , cum temporum horum circumliantiis ,concludere necelIum eli;
mortuo Rege Stephano V. poliquam Ladislao IV. alia ex aliis nata fuili'ent incommoda , cum
Matte, Clero, Romana Curia, cœterísque ; hodiernœ inferioris Stiriœ Camioliœque partes,
aliunde per legata, diverfasque fundationes, diverlis potillimum Monalleriis obvenientia ,jam
fefeproteétioniRomana'e Сайт, jam vìcinorum potentiorum tradiderunt. Perfeverantibusque
tam lub Ladislao 1V. quam eomortuo, lub Andrea III. Carolo I. item., continuis domelìicis
difcordiìs, vicinorumque pro necellitate exoratis auxiliis , memoratarum partium amillìo, & а
Sacra Corona feparatio lic fecuta ell potins , quam ltatuta. Profeóio apud Frœlich in Praef. his
verbis recenfetur donatio S. Dominicae live Sontag : Fridericus Pater rio/ler recolendœ те‹
moriœ pro remedio идёте/Еда: ас progenitorum no/lrorum contulit Venerabilidomui lio-
/j/ital'ziSÍMariœ Teutonicorum jerofblymztanl, proprietatem [пат т Dominica fGer
manicè Sonng j сит medietate deczmœ ejusdem terrœ, eo tempore cum prœdlâ'am ter
ram memorandus Pater пашет Je manibus Ungarorum eripiens, licèt vacuam atl/luc ô’
inhabitatam primo fùœfiibjugavitpote/lati. Hic vero Illullrillimus dignillìmusque Ordo,
quemadmodum dilìriétum Möding, ac ilihic vicinas partes , ex fui refpeétu, Privilegiisque а.
vulfas fecit a jurisdiétione Застав Coronœ (vide infra hilt. Eccl. Zag.apag. 25. ) lic memoratal
quoque; eo commodius, quod Regibus Ungarns Гавре adlìiterît, fuerint ue ut militares terrœ
conlideratœ, confirmantehocdipl. pag. aca. & 204. deferipto,relatisque ирга pag, 198. uis
quis diplomatailla aFroëlich exhibita combinaverit, inveniet: privatorum donationes, ro
teëiiones variorum, caeteraque anobis mox ante inlinuata. Fundamenta autem Iegitimijuril
Sacra: Corona: fuperius. Qual-e paéìis illis cell'um fuille ultra., ac recenfuimus , doceri vix po
terit , tum quod di l. I. Runcnlium de anno V1.129. d1catur:mmi/leriali тео Rudigero tradi
di prœdium uod am in Hartperclz Bavarlcœ „Зет, decem videlicet f5’ ода man/iis, [и‘
[um (NВ.) verjùs/Íratam Hungaricam, а {110 Ёауеп dzéîo,perLungwig_ altqrum прёт,
’ з а
_Limi Notitie Preliminares Pannoniœ VeterisPeriodus III. _
"ad tertium rivum Laumer; &c. ut 1111110 Hungariea 111-маг. rivo Savenideo exprimatur, quia
territoriumtum fueratSacrœ Cor'onœ; cum & ob tot legum articulos , quibus limitum reñi
íicatio ex Stiriœ Camioliaeque partibus debita agnofcitur, adeoquejma ibi Sacrœ Coronœ ag
nofcerentur. Sane relatie fupra Belœ IV. donationes,_ere6ta'ru'm Eccleliarum memorize, pri
`~vatorum inftrumenta, Íiederentur, rem banc'plane demoniìrarent. 4Illetling hodie Medica, а
Ве1а IV. Rege Dionyjio Frangepani fuifl'e collatum caret dubio. Filius Dionyíii Stephanus
'polledit Steynsakh , Drefnik &c. Habuit ifte uxorem Catharinam , Domini а Petovione ñliam,
reliquitque filios Stephanum ac Bernardinum, Elifabeth item filiam , Hugoni ComitiI Thyr
haym collocatam cum dote 32. millium floren. leiemon autem Frangepanus frater Stepha
ni 1.111 divifione,
quibus Frangepanicailrum La'nd/lra/.ì`
fefoliberos Baronesaccepit floruitq'ue
de Möttling 1394.-. illarum
& partiumI Vidímusinfcripferunt.
nos iplì 'documenta
Gr о,
ranczy œque de Mokritcz &c. Immoanobis infra 11111. Ее. Zag. pag, 27a-.anno 1584. ex A 's
& protocollo publico Regni Sclavoniœ del'cripta funt, 'quibus tum , fuperßan'tibus tot familiis,
aliisque monumentis publicis, praetenlio illa plane coniliterit. H'uc pertinent non folum litteras
HenriciBani , quœ extant telle Marcellevich fol. 14., deferiptie libri Caplaris. Quibus anno
12 70. Petrus
cenfis S.J. )fe 1111 us Rudolphi,
adda'ndas Major
Timotheo villae
Eppo de Peterna,
Zagrabienfi five Pleternicza
decimas ( 1111110
lfubrnittunt, quas CollegiiLaba~
negaverant,
fueruntque ut contumaces excommunicati. Perculfique bac cenfura, coram Henrico Bano pro
ìnifer'unt: omnium rerum decimas ,_fcilicet vini, agnorum , apum'-, ac de culiodia p'o'rco'rum,
quae policlze vulgò dicuntur in fpecie. Item pro minutisdecimis millii, кусают, &'gallina
rum de iingulis furnis, lingulos denarios duos-,& pro decima tributi 1001, ejusdem ‘villœ fuœ,
annuatim tres penfas. Huc ertinentVladislai Regis in_anno 1490. diploma corpori juris infer
tum conditione 4. ; verum diplomata illa ,ab Ill. Celeberrimoque D. AdamoKollar, Vell'ejo
Urrmi edito, шипа. _ _ __ _
Porro ultra relatas Тиры-1118 caufas,ju'ra Sacra: Coronae lœdentes, accellèrunt pleraque
alia , ut matrimonia eloc'ationesque ‘liliarum vicinis, tum fecutœ exhinc diviiiones; Comitum
'Cilleàe fub Sigifmundo , Alberto, potentia; Mathiœ Corvini novitates , debitique majoribus re
fpeétus,( vide ar. 19.anni 1464..) proutiôz jußitiœ adminiflrandœ dcfe'ftus, ut leges Mathiœ
evincerent. Item Zagorlœ Comitatus abolitio,vide ar. 5o. 1486. ‘ut plurimi, habita: inbonis,
proprietatis ratione , ultro & fpontè ad vicinas accefferint Provincias ,prœcipuè 100111101,“
dovicoII. ne jaéturam in bonis paterentur. Hinc etiam ob e'jusmodi fpontanea'm acceílionem,
extendendœ tam Stiriae , quam Carnioliîœ fub Ferdinando I. fuiíTe Hudia , Tabula Sambuci apud
Urtellium exhibet, iirmabu'ntque illa , quae infra Periodo I_V. exhibebuntur. Nunc ‚ dum fum
ma Hungariœ felicitate ,omnia _hase Regna & Provincia: fub un'o eodemque capite & Monarch:
limita funt, anterior quœíìio & dilucidatio, a'd vota ell Apollolic'ae Dominee ,& Regin'œ noßrœ,
'quae , vutip'rivatòru'm jura, cuivis fúa vult , projuflitiae zelo illaefa `; lic& fuaruna Provincia
rum , Regnorumque; uti iemet palam , plane per Articul.3o, anni 1765. declarare dignabatur,
_ Interim ad hanc rem, defcribi'mus bi'na, Frang'epaniana initr'umenta,per Ritterum'ex~`
Tcripta, quibus 'artes illae Croatia; Regni, 'quae ad mare funt,firmantur, pluraque alia tam
dicta, quam &' ifiorîa'm Regum -, illuftrantia. Itaque _ «_ _ __ _ _ _
‘ »„ Sigifmundus D. G. Hung, Dal._Croat, Ramas, Servia?, Gallitiœ,L'odo'meriœ , Cuma'm
'5, Bulgaria-que Rex. Marchio Brandeburgenfis S. R. I. Archi~Camerarius«, nec non Bohemia',
д, & Lucemburgenfishaeres. Omnibus Chrißi fidelibus , tam prœfentibus quam futuris, pra“
»'„ fentium notitiam habituris, falutéìn,i'n falutis largitore. Merita noilrorum obfe'quiofafide
-„ lium , non _folum applicanda funt praemiis , fed gratioíis oñiciis decora'nda; ut Iicut iideles
g, ip'fos devotionis íincerìtas ornat interius ; 110 1101110 favore fe gaudeant exterius honoratos;
5, Proinde ad univerfo'rum notitiaìn tam praefentiuìn quam futurorum, harum ferievolumus
,`, pervenire. 'Quo'd nos pe'nfantes , & in regalibus prœcordiis digna mentis meditatione difufius
5, revolventes,cpraeclaras lidelitates, laudedigna obfequia, ас fineeras & univerläs c'ompla
„ centìas , dile i (уйдёт ‚ & fidelis 1101111 Magnifici & Speétabilis Viri, D.Joannis,Comitis
„ Vegliœ, Modrus , Segniail , ac Regnorum nollrorum Sclavoniœ ,Dalmatiœ, &Croati'œ Вт
‚‚ ni, quibus idem D.Joannes,recolendœ memoria;` 'olim Serenillimis Principibus ,videlicet D.
„ Ludovico Patri, & Elizabethœ ïnatri; nec non lllllìmae D. Mariœ Conforti nofirae, diclo
5, rum Regnor'um Regi , & К081п1$‚п011115 chariílimis , & tandem nobis ,fceptrum 8 Согоз
"„ nam dic orumRegnorum favente DEOfeliciter adeptis, in 'plurimis noilris, & Reg
„ 'norum noltrorum Agcntiis, profperis fcìlicet & adveríis , totis fuis viribus & conamine';
1„ Perfonœ, & rebus 11115 non parcendo, jiixta deliderium & vota nolira {luduit 'multimode
'„ complacere, & hoc ipfum interea , prœßò paratum fe offert exhibiturum, Quae etiam re;
-„ fpicientes , finc'eritatem Петре, zel'um -, iideique inviolabilem confiantiam , 'quem ‚в;quam
1 ~ ro‘
*_«ârr
Sclav. Croat. Dalmatjùb Ducibus Reglb'usgue Hungariar, 225
э, Progenitore . iplius D. Joannis, ad Almam Regni Hungariœ Coronam, incorruptè geilï:
s, runt; ipfeque gerit, & anhelat toto conamine in futurum. Dignum itaque arbitrator no
Ига. ferenitas &confonum rationi: ut ubi multifaria prœceflit operum gratorum fedlilitas
3 83 3 .2323 3 3 3
condigna fequidebeat merces laborum. Matura itaque praehabita deliberatione , de confen
fu & beneplacita voluntate , 111618: Dominas Marias , Reginœ, & conthoralis поте percha
таз, fano; ae cum fidelium Prœlatorum &Baronum noflrorum accedente 001111110, volentes
memoratum 1). Joannem intuito praemiÍTorum, favore profequi gratiofo , annuimus :ipfique,
D. Joanni& ejus hœredibus,vigore prœfentium facultatem tribuimus, ac omnimodam po
teilatem, utipfi intra dominium ipforum, feu jurisdictionum , & eorum loca hœreditaria ,
ubivis lita, 8L exiftentia; mineras auri , argenti,cupri, plumbi, ferri , & aliornm metallo
-u n -epnr p -v .
rum ‚ quocunque nomine vocitentur , inquirere, excollere , & elïodi facere ; & tandem excul
ta & erìoÍTa in meram fpeciem auri , argenti, plumbi,ferri, &caeterorum metallorum redi
gere, transformare, feu redigi facere valeant ,atque pollint. Decementes & gratiosè indul
gentes, ut idem D.Joannes Comes, & Comites eJus hœredes a folutione urburarum, qua
Montaniœ noflrœ, Camera, &Fifco,NoPrris Regiis obligatarum immuns cenfeantur;acœ
teris etiam quibusvis folutionibus & datiis; nec non confuetudinibus, & fervitute quai/is
conditionaria , ea duntaxat ratione , nobis ,aut Succelloribus noftris prœfìandis, Hendis, feu
exhibendis, liberi fint & abfoluti , ас expediti,&prorfus fupportati habeantur temporibus
erpetuo affuturis. Incujus rei memoriam, perpetuamque iirmitatem prœfentes concedi~
mus litteras noftras privilegiales, pendentis & authentiei figilli noftri duplieis munimine
roboratas. Datum per manus Rllimi in Chrifio Patris& 0.1). Joannis ArchieppiEccl.Stri
gonien. locitu ejusdem Comitis perpetui , ac Aulœ noftrœ, 8L ipfius Re inalìs Majellatum.
eximii Cancellarii, dilecti noilri & fidelis Anno Domini MCCC. XCI. terno Idns menlis No
. vembris, Regni autem 1101111 anno fexto. VVbus in Chrifto iidelibus, Dominis Valentino
_ ar-. w~ sw\=e-usa~=il n
„ Presbytero Cardinali, &Almœ Eccl. Quinque-Ecclelienfis Gubernatore, ac eodem D. Jo
anne Strigonien. Nicolao Bubech Colocenf. PetroJadrenÍiS, Andrea Spalatenfis , Andrea Ra
`gufieniis , Archieppis , Joanne Waradienfi , Paulo Tinnienfi , Joanne Nonenfi , Nicolao Cor~
l avienfi , & Leonardo Decretorum Doctore Segnienli , Epifcopis, Ecclefias DEI feliciter gu
‚‚ bernantibus. Magnificis Viris, honore Palatinatus Regni noûri vacante, Francifco Bubech
‚‚ Vaivoda, & Comite de Zolnuk , ComiteJoanne de ZapolyaJudice Curiœ попив ‚ & eodem
‚‚ D. ComiteJoanne 'de Veglia, Regnorum Sclavoniœ, Dalmat.`& Croat. Bano , {iliis Andreas
„ Vaivoda: Wol ъ ~ Nicolao FilioJoannis de Kanifa, Tavernicorum, Georgio - Dapifero
‚‚ rum, &Dno Stephano pridem Palatino, Agazonum nol'trorum Magiltris Comite Pofo
‚, п1еп11 ‚ aliisque quam pluribus &c. „_ Не privilegiales, atque alia Regum Privilegia pag.
‘09, indicantur. Firmantur S. Согопаэ Jura etiam fequentibus,
„ Nos Mathias DEI Gratia Rex Hungarrœ , &_ Во11а°т1аэ‚ memoriœ commendamus te
„ nore praefentium figniiicantes , quibus expedit univerfis. Quod nos attentis & grata confi
„ deratione penfatis iidelitate & multimodis obfequiorum generibus,Fideliuminoftrorum Speél'.
„ &Magnif. Stephani de Frangepanibus Segniai, Veglia? , Modrulliœ Comms; & Bernardi
ni 11111 ejusdem, per eos primum Sacrœ dich Regni noflri Hung.Coronœ, tandemque Matti
‚9
nofìrœ fub Locorum & temporum diverfitate, cum omni Íincera fidelitatis conflantia exhi
_ uvre-Nw. ’l
„ bitis & impeniis ,calìruin Terfatît, & Civitatem Modruíïam, ac callella Bythym, Plazy,
„ &Klîpzeh: Item limiliter сайта Hreglin, cum portu Bu`ccariza & ~G_robnik : nec non ca
„ Hella Vinodol,&Drivenik, in Regno nofìro Croatiœ habita ;ac limiliter сайта Ozail , &
Ribnich , nec non caßella Dubovaz, & Zvecfay nuncupata , in Comitatu Zagrabienfi exi
панда . - ~ item totum & omne jus noilrum Regium, 11 quod in praefatis Caflris, Calle]
lis,acCivitatibus,Oppidis, poffellionibus, portionibusque, & juribus poflei'lionariis, ad
eadem сайта & Caftella dejure ab antiquo pertinentibus qualitercumque haberemus, aut
nofiram ex quibuscumque caiiÍis, viis, modis, & rationibus concernerent Majeltatem, 11
mul cum cunéìis ipfarum ,utilitatibus & pertinentiis quibuslibet, terrìs fcilicet Arabilibul
„ . - Rylus ~ dempto tributo de Trigelima, memoratis Stephano & Bernardino Comiti
„ bus, ipforumque haeredibus dlpoßeritatibus univerfis , certa `rioflra fcientia , & voluntate
„ 3егеп1111шаг Dominas Beatricis Reginze Confortis пойте С11аг1111таг de novo , ac nova no
Ига donatione approbavimus, donavimus, & contulimus, imo damus , donamus & confe
’9
riinus jure perpetuo,& irrevocabiliter tenencia poilidenda, pariter & habenda. Нагит no
„” ftrarum vigore & tellimonio litterarum mediante, quas in formam 1101111 Privilegii regalis
redigi faciemus , dum nobis in fpecie iuerint ~ Datum Zagrabia» fer. 5. proxima род Feit.
„ B. Mathiœ Apolloli , Anno Domini 14,81. Regnorum nollrorum Hungariae 23. Bohemia: ve
„ ro 12. „ Dubitari ex his nequit, partes illas fpeciiicataque loca, ad S.Regni Ungarial Co
„топаю non pertinere. 1 1 1 Ste
Hi/ior. Балда/ай: Kerç/èlich.
` §23 Notities Prœlìmìnîzŕeä Pannonz'œ шатрами III.
A*
Stephani V. Regis, funt complura nobis in extraäibus, copiis item monumenta, fed
:miH'a quœvis facimus. Combinatione fuorum diplomatum , mortuo 7. Maji Belœ, anno 1270.
fucceiiìt, die 3. ]ипй coronatus. Obiit menfe Augulìo 1272. adeoque incoato Regni fui »anno
III. reliéto filio Regnorum fuorum fuccelï'ore. Quare: I
III, LADIsLAUs IV. Patri fucceilit armo 1272.jamque Septembris menfis initio, eo
ronatus quod fuerit, monumenta apud Lucium lib. 4, cap. 9. evincunt. Defeélu carthœ , aliis
que ex circumliantiis non fine dolore nofìro, ac eruditorum Omnium, cogimur has notitiaS ,
etiam fecundum {теша nofìrum conftringere; casque aut fepultas reiinquere; aut fubinde а.
.quuando vulgandas fervare. Croatiam Sclavoniamque integram Ladislao paruiÍTe dubitarî
non ровен ‚ ех diplomatibus, quorum quaedam fupra memorata funt, quœdam infra in Hifi.
Eccl.Zagr.Magnam rerum fub Ladislao hoc fuiÍTe his in partibus mutationem demonfìrant
diplomata.
divifam fuiffeEnimvero
argumento
ultra
ей : tot
quod
Banatus
Elizabethœ
, Sclavoniam
Regina? Viduœ
`pro vetcri
, Majori
rationevocatœ
( vide ,{ирга
Comitatus
а р. in
ferioris nunc diétœ Sclavoniœ attributi fuerint, nempe Werevcze , Pof'ega, Valpo , Sirmy ,Val
со item , fuoque Ducatuì de Machov «SZ Bofna acceÍTerint. Rei hujus plures babemus demon
ßrationes, infra in Есс1. Zag. Hifi. infinu'atas a pag.91. alibi itefm Et quia abfoluta poteßate,
Eliiabeth fibi excifis( debilitato hac ratione admodum ,Apoitolic'o Regno) ufa fuifl'et , uti vide
re ей etiam eX Reginœ hujus apud Pray Ann. Р. 1. fol. 350. Егтапо fuffa obligatione; res in
eas venerunt confufiones, quœ anemine adhuc def'criptœ funt, non dicam ех caufa & circum
Pcantiis, at ne fimplici narratione. Vitœ ipfius Elizabeth, infidiatum' fuifTe, infra MILEch
Zag. p. 3 35. retulimus. Late cenfurœ in vil-os prœcipuos ( p. 92. hifi.Zag.) pluraquecaetera,
Áut neceli'um fuerit, five Ari-dream rovidere, five per eundem provideri, perturbatis adeo Rei
publicze rebus,dum is anno 1278. efzprimienfi Ecclefiœ, elargitur apud Schmitth. Ер. A g
rien. p. 21 1. exemptionem cum titulo: Andreas DEI Отца Dux totz'usSclavonìœ, Dal
matia: 8 Croatiœ, ubi reli ua inter: Eccle/íœ Ve/àprìmìenß, no/frorum duc'YÍ Baronum
conßliojàlubri, gratìam uximus faciendam. Combinatione Ducatus hujus Andreae, Eli
zabethœ Reginœ , mortis plane periculi &с. quanta in hißoriis Regum потопив lateant ,vide
f е eß, Andreas те, an fuerit Ladislai IV. frater , quem IIoan.Long, fuga elapfum, & in Po
lonia occifum fcrìbit? aut Andreas Venetus diëtus, non indago. At quibusvis rebus, non 1i
ne dolore, omiílis. \ à
Certum ей Ladislaum etiam IV. in pQßêjòrz'o Dalmaiz'œ Рите. Пешопйгапс Ьос ‚ non
folum apud Lucium l. 4.. cap. 9. infìrumenta; fed cumprimis apud Farlatum Tom. 3. а pag.
287. ubi fententionales Ladislai latas anno 1275. in favorem Spalatenfium adverqu Tragu
rienfes exhibet,cum Infertione Praelatorum , Baronumque Regni. Sentencia illa occalio fuit,
univerforum malorum, quae dehinc,Regi & toti Coronas Гипс fecuta. Sententia illa, uia in
anno 1277. arbitris fuerat fubfeéta, quos inter Pre/Ze de Cotopagna , Ö' Domaldus deìadu
linis Cines Jadrœ , confequi oportet ,Jadram Ladislai dominium recognoviiï'e. Interim oppor
tunitate enata,explendorumavicinis antiquorum ardentiílimorum votorum , obtinendœ Dal
matias , fub Ladislao Rege , effeétui vìis omnibus modisque üudebatur. Occafionem graviliìmî
ignis prœbuit, eleÚtio Sibinicenfis Epifcopi anno 1274.. reclamantibus Tragurienfl ,ipfaque Ro
mana Curia. Paulus Canonicus Strigonienfis in Slbinicenfem eleéìus fuerat. Accellit 1275. ad
verfus Tragurienfes pro Spalatenflbus lata per Regem fententia, & dum НЕ invicem eatenul
diilentirent 1&1. in diverfas eatenus focietates per fœdera etiam ( vide Lucii lib. 4.. cap. 9.) intra
villènt , malum latiílimè ей propagatum. Carolus Rex Siciliœ , Almae urbis Senator, ac Ro
mani Imperii ( vide loco citato titulos ejus apud Lucium) per Sanéìam Romanam Ecclefiam
in Tufcia Generalis Vicarius , traâatus fecit cum Spalatenlibus, quamvis cum claufula: guoal
diäœ univerßtates de diäìs рада: non tencantur,ßprœdiè`ío D. Regi Hung. cli/plice
rent : 8 guam cito per ipjùm D. Regem Hungbprœdiäis univerßtatibus conßiterit,gz¿ocl
-ez' prœdicîa diffßlzceant, teneaptur prœdic'ì'o . Regi Sicilia: di/tinóîè prout ab eodem
D. Rege prœfèn/ërint annunciare &с. Venetœ , ut apud Lucium ex Dandulo , non obfìan~
te bello cum Anconîtanis geßo, opportunitate uti non neglexerunt 1276. 1277. imo 1279
Epifcopus Phare &Brazœ,Venetias accedens,Duçem , & Dominum Dalm. & Croatia recom
novit ‚& Infulas illas fub Ducali proteétione pofuit. Anno autem 1285. (ut apud Lucium
._Nuncios fuos Tragurium mife'runt, rogantesöz hortantes: guatenus ea guœ iz'clem ex parte
zzo/ira díxerint indubitanter credatis, f5’ curetia` gfeéïuz' demandare. Вставив demum
Pontifex Nicolaus III. Philippum Firmi anno 1278. in Dalmatîam, Croatiam & Hungarian
fub Legationis Apoftolicae titulo exmiíit, Iûe Sibenieeníium eleétionem dixit nullam; Pau
Ium eleèìum, fub excommunicatione vetuit, elec'ì'i uti titulo. Singulis Eccleliis, Capitulis ,
Monaíìeriis Ragni HungariaeJolvendaijul-iae Kompro cujusque opibus ac facultatibus pen.
' Йо—
Sclav. Croat. Dalmau/ub DucibusRegibusgue Hungariœ. _§17
lionem imperavit, ut demonllrat Tom,3.pag.289.l"arlatus, Firmaturque paélis Ladislai cumLe
gato ‚ех Rajn.all’.Pray defcrìptis p. 549.quibus, centum marchasa fe & fuccell'oribus ex ы:—
nis argenti fpondet annis lingulis perfolvendas. Zagrabiam 1279. veniens reliqua inter con
llituit, ut Diœcelis hœc, una cum Sirmienli, Sulfraganea lit Spalatenlis Archieppi , 801290111—
amque Pontificiam elle declaravit , ut hinc Spalatenlis, fequenti titulo uti incoaverit: _loam
nes Divina miferl'cortlia Spal. Arc/ziep. Dal. Croat. belavoniœgue Primas. Budam natio
nalem indixit fynodum 1279. 18.Kal. Octob.conliitutisque amplius 60. Canonibus , a Ladis
lao turbatur. Hinc atque dehinc quœ fecuta funt mala, delcribenda cum circumllantiis &
caulis per alios oro; me enim tacere convenit. Dico folum, repudiatae aLadislao luxoris, non
fuille Cumamas foeminas caufam, fed Dalmatiam , Faélave Caroli, ut Romanze Urbis Senatoids,
&Romanae Eccleliaal Generalis Vicarii. Nos ultra dicere non convenit, utìnam loquacitatil
ас imprudentiœ, etiam ob fuperiora non damnemur. Y
Quamvis vero lingularis in Ecclelias, Ladislai IV. propenlio, ех tot fuis pateat diploma
tibus, tamen miferrimè nunc quoque audit, & deferibitur ; quod pro tuendis Regum & Со
ronzr.I juribus, indigne occidi ac perire 1290. elegerit, uam vel clientelari jure, Rex elle.
Cœterum ob tot Bancs, artis lludiique eli, Banos fub La islao eruere. Etant maritimi Bani,
ut Nicolaus 1275. Mauritius Banus maritimus & Spalatî potellas 1278. `Íula Eppus Nо—
nen & Banus. Bani item Dalmatiœ Croatiaeque, Sclavoniae item, atque hi plures. Sed hœc ad
Banorum hilloriam. ` ' _
\ Vl. ANDREAS III. Venetus diäus. Supra inlinuatœ intentiones, mortuo Ladislao,
lane patuerunt. Enimvero ex epillolis Nicolai Papas a Raynal.exhibitiii, Pate: manifeflè,
{Jugar-ia: Regnum juris fui Romam credid.illè;l`cribit enim lNicolaus ad Epilcopum ÍElinum:
Сит itaque Regnum ipßtm atlÁpQ/Íolicam Sedem multipliczter pertinere no/èatur, te
aal artes illas - - de/iinamus denuncies, prœtlzéïumRegnum ad nos @Roma-'iam
Eccle/iam ex скиф: multiplici pertinere , aperte ÜÄulalice izo/iro, ê’ ip/ius Ecole/iat no
mine rote/lando ut nullus` — - jura guœlibet in eo egno ad nos, ô' Ecole/iam infàm r,vie
¿Yantia quomodolibet invadere , occupare vel ußtrpare prttj/iimat. Idem Rudol ho Ro
mmm-“m Р egi lignilicat, Alberto quogue Duci, quin & Strigon_ienñ Primati LodomeriozCum
ртов/агат Кедпитщк! Romanam cclejiam al» antiguo etzampertmere nojèaturßfper
diélum Regent/ub obliga/none fùa 8 Reign: fui tempore guo »_ Ermanus Eppus_in 1p
fò kgationis (gjício fungebatur nonnul a promißz 8 luratafugßè volumus, tibi ue
rœczpimus с perducerejlucleas , Regnum узрит аЬ antiguo etiam ad Romanam
cle/iam ertinere ,ßbiguefore, prout prœmzttltup obligatunz (apud Pray Ann. P. I. pa .
36h) Nñrum papam , Bulœ Sylvelirinœ, nec meminilTe, at unicejurata: a Ladislao IV. fidel,
&operationum FirmanìEpilcopi. Si unquam, nunc lane, occalio fuit, live fpontaneae fthe
étionis S. Re is Stephanî; live Bulœ facere inentionem , crediderim ue difcull'a Romae quœvil
diligentillimè fuill'e, ad Firmandam curiœ, tanti momenti prœten ionem. _Quare quam тега
antur de Regîbus Apoliolicis , & Sacra: _Coronœ Republica, omnes ‘lingulique fcriptores illi,
& iniqui Patriœ lilii,quijuribus lcgitimis orbare‘nituntunRempublicairn &Reges nollros fubn
ditos fubjeélosque eliicere, atque Regnum fua libertate` privare, 1pli videant , Statusque Sacras
Согопае examinent. Profeéto nec Romanœ Curia: Scriptorumpllus ,quantum reminifci pof~
fem, Bullam illam exhiberet, neque fubjeëtio Reipublicae, &'Juris Regni totius amillio ,ne~
cellaria ell, ut cum Apollolica Romana Ecclelia, ш рпутае Edel communicatione, unione
quejungamur. Neque ipl'a Apollolica Sedes, quae pivmisunnititur revelationibus, exi it.'
Quare minus lè fundatos Theologos demonllrant, Scriptores illi, qui ad unionem cum Apo o
Iica Sede exigunt, ìura quaevis Regnorum & Regum amitti,1d_emqueellè: proliteri femet Ro
mano Catholicum , ac proliteri monallerialem, quorum linguli carerent dominio & poteliate.
Нас addidi , tum caufa veritatis, prœjudiciorumque .tollendorum; cum vel maxime Chrillia.
meOrthodoxœ Religionis (quod prœ Re nis terrenis Zelat Sedes Apolìolica) promovendas
Rudio, dum omnibus lingulisque notuin e , dillèntienteshis 1n Regnis Dal, çroat.Sclavoniœ
Chrillianos, ideo potillìmum unionein cum Side Apollolica hprrere depreearipue, ne libqu
tem amìftere сования, illique renunciare, ac ex hominibus liberis, Ru/llct'lve mancipia А
vadant. Hinc in opprobrium, nos Romano Catholicos, ab ìllis, a vulgo omni Mii/i livel*
llicos vocitari, notum ell omnibus , pluresque e Romano Latholicis , caulà Претит, „м. . ..
dœ ad eos tranleunt( qui in iplis legibus Predaucz'ilive communicantes parficip'waw `~"
cantur) quam ad nos ex illis. Origo hulus opprobrii , eli Ladislai IV. {poi-,fw .ik \. «in»
rum annue centum marcharum , quae , cum tributi, nommeRegnitne алый)“. и 5TM.. Y“,
riœ, vetitœ fuillent ; cuinprimis anno 1301. nomen pecuniœ_C/1rí,€,„„ -. _. lc. ...qu n un. `
«ibutumque per Epifcoposůz monalieria a lipgluìis exaůum ‚щемящим ;\\\\`~`~\\“ì““ l
a \
l
из Notitiœ Prœliminares Pannoniœ Veteris Periodos III.

паз. In Dalmatia autem , ut infra , Precationum titulo & rubrica, tributum hoc folvebatur.
Orientalis Ritus &Eecleliœ Chrilliani , dum in lignum Chriliianitatis fuœ nil folvilfent, unio
nem nofiram cum Romana Ecclelia rideba'n't, 'elle lidem œris contributionisque, hinc ignobi
lem & rullicanam ,dicentes Sub Vladislao II. (_ 'vide Deer. II. ar.4.3.) de hac pecunia Chrilìia
nìtatis, quae aba/iis ibi vocatuŕ,dillènlio orta fell. Neque reperi,an DD. Praelati, Privilegm
fuperinde fuccellivè produxerint? In Diœceli bac 'non folvitur Chrìllianitas, vel ipla tamen
rei hujus apud rudes traditio, quamvis loriginem ignorent, iidei orthodoxiel promovendm ей
impedimentum, Dignet'ur ue Majellas Apollolic'a pro fuo Zelo facere, ut adillentientxbus
Grœci Ritus Orientalibus pifcopis, & curatoribus, talis contumelia ,per doétrinam illorum,
arudi plebe dedifcatur, evellaturque. Uti etiam, ulitatillimum illis prœdicatum illud:PrQ/
Ólja vera, hoc eli canina fides, q'uô , Romano Catholicos alliciunt. Rogando's demum volui
Orthodoxos Patrias Scriptures , ut li amor patrias & Regni , veritas ipfa, &crga Rempublicam
obligatio, movere illos nequeunt , ab inferen'dis Sacra.l Coronœ & Regibus nollris vulneribus ,
faltem Religionis Orthodoxie amor, falusque ¿eterna tot animarum , eos moveat, ad fcriben
dum circumfpeéte de ejusmodi, publici juris qu'œliionibus , quibus,dum placere nituntur Си
rìœ, Apoliolicae Sedi inferunt injuriam , & lidei ipli orthodox'œ. Нос АроН'оНса Sedes non
exigit , nec 'pmfcriplit unquam,quod ea lit Chrilìianorum ratio, Чик eli: Claullralium erga.
eorundem Generalem. Differúntjura Regni & rerumpublicarum ‚ а iidei Divinœ dogmatibus,
Canonibusque. _Differunt terrena a Cœlelìibus, & fpiritus immortalis, a mortali corpore.
His amore religionis veritatisque diétis. _ _ _
_' _ Pontifex, ad praetenfa temporalia inra lirmanda, Carolum Martellum, Caroli II. Sici
На Regis lilium Regem Irlungaria.` dixit, & per Legatum fuum Neapoli fecit anno llatim.
1290, coronari. Rudolphus Imperator, jure Imperii olim veteris Romani , Alberto lilio Au.
{Шаг Duci, Regnum 'quaerebat, quod tamen legitimam
ob fecutamurgebat
Rudolphi mortem,
fecit incommoda. Andreas III. Ilùccellionem ,jusque fuumRegno
, dum magnanon
lirmiua an
teriusque гите: agnìtum, quà Andreae' II. ex Stephano ejus lilio nepotis, adeoque potioríl
рт fuceelliouem prœte'ndentium per lexum fœmineum defcendentibus, ipfe die 1_2. poll La
dislai mortem ,in Regem Ungariœ fuit coro'natus, jusque Statuum defenfum. Carolus, quam
vis Regiis >uteretuì'lïtulisulti fequehtem lib. 4. с.1о. Luciusexhiberet memoriam! Karolus Pri«
mogenitus,illu/lr1s Jerujàlem 8 Siciliœ Regis, DEIGratia Ungariœ 8 Dalmatie Rex',
Princeps Salernitanus, ас ejus in Regno iciliœ Vicarius Generalis '- ъ Mercatores де
S aleto, деpertinentiis Regni Ungariœ ubigue bene trac'îentur. Datum Nuceriœ 1292.
¿fe 27. Junii. Tamen nec aDalmatis pro Rege Ungariœ fuit habitue. At Andreas III. utle
gìtîmè coronatus. Evincunt hoc memoriae apud Farlatum Tom. 3. atque lue annis 1294.
15:95- 1 296. 1298. quibus ubiquet R egna'nteDcmz'no nig/iro .Andrea Serenißimo Rege Un
гати: &c. in epitome'aïite'm JoannisArchie .Spalat apud eundem: Carolus Martellus фл
mens titulu'mRegisHungariœ, 8pro tali abitusaSummo Pontifice, _regui/ivit Spalaten/ês ,
iut recognojèer'ent pro Rege Hun ariœ , l? ńdelitatem jurarent. Sedguiajurœ
`verantjid'elitatemf/íntlreœ jam Corona ungariœ inßgnito , re/ponderunt non‚эф Щит
jurare alteri. Ut horum, limiliumque plurium Еде, Dalmatiœ poll'ellorium, Andrea.` III.
adimì nequea't. _ _ _
_ ‘Quamvis porro Romanis difplicuerit, vanam 'nullamque evalill'e, Regni Hungariœ Dal.
inatiœque,'Carolo Martello faélam collationem ; tamen quia Nicolaus IV. hujusque fuccef;
for Cœlellinu'sV. brevi deceflìffent, ponendis remediis,modus non erat. Bonifacius VIII. in
tra linem anni 1294. Pontifex Бабища, & Marias Reginœ Sicilia; admodum alleétus, ut Саго
lus Robertus (Martello parente jam vita funéto) Regnis Saerœ Hungarian Coronœ potiri pol
lit,intendebant omnimode. Media ad effeélum hunc confequendum quœvis ponens. I. itaque,
Jacobum Spalatenfem eleéium, neque a Sede Apollolica biennio conlirmatum , uod faveret
Coronœ Ungarieae,coegit relignare ; eique fubllituit Petrum Ordinis Minoruqurofell'orem
( vide Cl.FarlatiTom. 3. pag. '295. Breve ipfum) Capellanum CÍzarißimœ in Chri/lo flirt
nq/lrœ, Mariœ Reginœ ò'iciliœ illußris &c. cum mandatis 'ut in brevi, manumgue mittens
ад fortia, curam ê’ admini/lrationem ejusdem 5}т1а:.Есс1. prudenter exe ui Лидса:
oppo/iturus te murum pro domo Domini accedentibus ex adverfò. II. ¿um Comitum
Bribirienlium potentia in Croatia Dalmatiaque maxima fuerit,quaelivit Bonifacius , Comites
hos, partium fuarum eHicere. Romam igitur 1297. fub prœtextu obtinendi Sibenicenlibus
Eppi , Georgius Comes де Bribir ibat , & Venetae conllituerant, ur Farlatus: Si dic'i'us D.
Comes Georgius veniret Venetias овса/боле eundi ад Curiam D, Papœ, vel alia occaßo
ne, diäusDój. Dux per je , 8per diélos omnesjuas babebit, 8 haberifaciet eum сит
fua comitiva zn per/¿mls ô’ rebus/àlvum ô’ fecurum Venet'zis, veniendo ‚Ландо, еипдо,
redeun~
l
__ __i-1“
i .
Jclav. Croat. Dalmau/ub Duiiibzzs Regibusgue Hungariœ 229
redeundo. Poll vilitata Apollolica limina a C mite, ad vota Bonifacii ,conllitutisque inlimuï
(accepta uamvis benediélione, & plenaria remillione culparum) pratexiu eo, quod Papa,
Sibenicen ibus dare nollet Epifcopum , line recibus commendationeque Regina» Marias, Geor
ius Comes ,vel ut alii GregoriusJVeapo im e/llprofec'i'us ,ibidemque concluía quœvis, ad
verqu Regem Andream ; introducendumque Caro um, His compolitis , datus ell Sibenicenli
bus Epifcopus. Sed n uaquam Paulus ille Ungarns & Canonicus Strigonienlis, Verum
Martinus patria Arben is , inflitth Francifcanus. Sibenicum Bonifacii aucloritate, Civita
tis jure & inligniis decoratum. .Epifcopus novus , Spalatenli Metropolitae fubjeótus ; Archiepi
fcopus autem Spalatenlis, Primatis Dalmatize titulis decoratus: omill'a _Sclavoniae Primatis,
uamJoannes
llum exprœllerat
Sibinicenfem , ell mentio.
, & jacobum Caetera
Spalatenfem item , tant'œ
legitimè rei neceliària,difpolita.
electos, at Romana potentiaOb Pan,
ejeéìos
relata fuperius p. 171. caufa , eccur Reges nollri Epifcopos Dalmatiœ nominent? iteiuni lir
mata ell; uod nempe juri luo renunciall'e, cenferiarguique nequeant. _
Bribirienfes Comites indignillimum inlìrumentum elieéti , multos ab Andrea dellice're ‘pro
curarunt, Regemque libi a Papa Idari , orare. Prœcipui adjutores Briberienlium fuêre'Iem-'
larii , anno 1280. cum fratribus hofpitalis S,Joannis (vide Tom. 3.p. 290. Farlati) per Breve
Ricolai uniti~ Summum autem obliaculum in his Sclavoniae partibus, Michael hpp. Zagra
bienlis. Vide infra H. E. Zag. a pag. 96. Rebus jam conturbatis , ac in motu politi's , Comes
Georgius ad Apuliam concellit ‚ uti docent Tragurienlium litteras apud Fari. p.297. duäo
que Spalatum Carolo (quem Bonifacius Regem dixerat, Andream autem , telle Rajnaldo ,
Adminiliratorem Regni Ungariœ vocabat) licët Archiepifcopus loci nil omiferit, Dalmatas
afide Andreae feduceret; eliicere attamen nil potuit, telìantibus Dalmatarum monumemis,
Ut ideo Carolus , PauliBani ,alicrumque in comitatu , proprioitem llipatus exercitn , Zagra
biam Augullo menfe anni пос. adveniens; & hic femet ligens, atque unélione adhibita , а
Gregorio vocato Strigonienli ( nunquam tamen ab Ungarisagnito , quia intrufo , & Romae de»
hinc occifo ) in Regem Ungariae auótoritate Bonifacii fuit inauguratus. Sed ab Coronœ defe
élum, haud coronatus,ut pollea Legatus Рараг difputaverit, coronationem neeelTariam non.
elle; at fullicere unéiîonem; effeólu , infra Hill. Е. Zag. pag. 101.iní`1nuato. Нас occalione
Moneta illa Caroli, de qua meminimus fupra a pag. 129'.nata eli, & monetœ illius defenlio,
ab exemplo , & privilegio pag. 180. elargito, quia monetamillam , & Nicolaus Oliienlis Lega
tus Papae anno 1301. ultro tollerari debere voluit, & Bribirienfes tuiti fuêre. Interim Án
drea Rege paulo poli, ut Madius mortuo; debilitatis Caroli rebus, eum reverti oportuit.
Neque ullas reperi, aut legi, faéìas per Carolum tum expeditiones, aut concelliones quas
piam , ut ufurpata regali potellate , talem teliatus elieélu, probarî valeat. Quare cenferi de
bet, uncìionem relatam fuilTe clanculariam, peraéiamve Michaele Epifcopo abfente. Neque
Carolum Zagrabiae moratum , quia Novembri menfe Mic el Zagrabiœ erat , nec ell ulla Ca
roli memoria. Anteriore. quœvis,quia demonlirari polluth monumentis, li indicati non ef..
fent obices; ideo patet, P. Pray in his Re um circumliantiis deferibendis, pleraque confudill
fe. Gregoríum Strigonienfem ponit elec um, tacendo per quem ? & fupponit agnitum pro
legitimo, quod haud unquam ellet demonliraturus. Dalmatinos Carolo tum adhœlill'e ma
le fcribit, in pluribus enim memoriis apud lI<àrlati legendis, videre ell: Regnante Domino
myer Andrea Serenißimo Rege Ungarlœ. Quin apud eundem in Tabulis Capituli Spala
tenlis p. 289. ell: An. 1301. Indië?. 14. Regno Ungariœ Sede vacante. Тет. Ven. D,
Petri Ärchjep_.5`palat. &c. Apud Lucium autem adell 1.4. c. 10. ex Tab. Tragurienlium„I
¢memoria; quod in anno 1303. 22. Aug. mandatum fuerit fub pœna excommunicationis a Pa
pa, & Spalatenli Archiepf, ut quilibet Notarius,_Carolum nominaret Regem Un riœ2 pri.
musque omnium Sz'roctius, metu excommunicationis , paruilTet ,captum uod otarzí ро.
nant nomen Regis. Quarum rerum evidentiâ,erravit Pray , clique corrigendus, dum Dal
matinos Croatas & Sclavos ab Andrea Rege ‚ ad Carolum defecill'e ante annum 1300. fori-pût,
V. Andrea IILmortuo, Carolus defertus erat ab omnibus,cauià potillimiim fervandœ
libero Regno, libertatis; & à vindicanda Coronœ,fubjeélione. Prœmill'a, Caroli videlicet in
Regem declaratio, unêlio Zagrabiae , Monetae dillributio &c. animos a Carolo removerunt.
Itaque exortis gravillimis Civilibus bellis, & Venceslao atque Otlzone antepolitis , ob tot
@mosque rerum eventus & circumliantias varias( quas omittimus demum anno МСССХ,
Carolus Robertus , in Regem Ungaria fuit coronatus, verusque ngarìœ Rex evalit.
Bonifacius intelleëta Andrea: morte , per fubmilfum a fe Le atum dare Ungarîs Regeln,
legesque fcribere voluit; intelligens autem,Venceslaum libere e eélum ,coronatumque a Co
locenli Archieppo, ( Sede Strigonienli vacante) fuoqueLegato ;hunc, & cœteros excommuni.
çmfeßtque ob id набью ‚ pro Reipublicœ jure & circumllantiis ( vide pag. 98. hifi. Еве], га.
m m grab.)
НИИ. Baltbafaris Кате/Шей. t
_ego ‘ Notirz'œ Preliminares Pannoniœ Veteris Periodos Щ
ей). ) cum legatus receililfet, ac Venceslaumad curiam Romanam evocàll'et ,.Eputopos item,
qui relilìebant, partesque Coronas tuebantur; in favorem Marias atque Caroli, lata promul
gataque fuit (выть, quam ex Raynaldo, P. Pray Annal. P. I. a pag. 37.1,. exhibet. Qua
in fententia, Anno 1303. II. Kal. Julii Anagniœ, ut ponitur lata, Yfubliltere nequeunt verba:
de guo etiam in StrigonienßEccle/ia,juxta ritum antigu'uni Ungarn:per Per/¿mam Ldo
nearn Regale jìzfceperat diadema &c. At hœc vel addita lint fuccellivè, vel mutata, ab
ignorante rerum nollrarum. Profeëto inistrigonien/z'Ecelefa, coronari debuilTe Regel по—
PG'OS» егишш поп eli. Sed nec ullus Coaevorum 'fcriberet , Carolum ante 131C. винте corona
tum. li verum eli ,inlinuatos ibi Epil`copos,totl item Archidiaconos , aliosque ex Unga
ria & partibus fubjecîis adllitill'e , qui credam?res publicas,atque in eorum prœfentia gellas,
eos ignoravill'e,'Carolum ветре ‚ 'coronatum non fuille , neque ritum Ungariœ exigere, Ut Rt
ges coronentur Strigonii, fed ab Strigonienli Primate. Illud quoqèie qui credam a Romani.
Curia inferi potuille .2 ut ornill'o Archieppi Gregorii nomine, ucm apa COnftierfâfÄeï UD’
garia non agnovit, quali pro lirrnanda illegalitate fua,per er/ònam idoneam. Quare re
lata fuperius p. 11 i. Dociillf Lucii oblervatio, vana baud ell, pracipue 'poliquam conltat vi
gens correâorum магию ‚ р1и'г5шогитчие ео11е&огит ех prirjudicio & auditif». live ad R0
rnanas tabulas repolitio; live`confec`tio3 ut hodie multa non folum diíputentur, fed ut apocry
pha rejiciantur. Plura funt etiam in fententia Ша, 'atque litteris a Reynaldo exfcriptis , quœ
demonitrari
tiam , eûò denon pollent.
verbis At his
genuinis omi.Iis.dubitetur.e%onliat
fententiœ Negari n uit , Bonifaeium
item, perpro Carolo latam
cenfuras, tulille {enten
femen
tiam eńeciui dare voluille Pomilicem , per .Anliriae Ducis in Venceslaum concïtationem.
Dalmatie: Notarii ab exemplo `3iroc'ty, ab anno 1333. Men lis Oâobrisinferebant: Regner:
te Damm@ nojìro vCarolo Roberto Rega Cfngariœ, ut refert "emorias hujusmodi Fafla
tus. Croatas Liburnicos incliníxlle in'Carolum arguitur ex potentia Comitum Bribirienlium.
Sclavoniam aque .fulmen latœ excommunicationis terruill'e videtur, Augultini Eppi, а Bene
dicto XLdati, acceptatio, l ì ‚ I _ ч Y _
'A morte Bonifacii, quia Benedicius XI. fuavius qua-vis egillist, hotus, Clero & Magna
‘tibus Ungariœ , latasque antecelforis excommunication» fullulilTet, Clemens aeque V. Bene
didi Succellor, paternè Caroli 'negotium proturâll'et; exbaultis & pertrlis Reipublicœ пойти
'membris, 'c'umprimxs quod Venceslaus , negleéìim urgere videretur fui eleâìonem , ac demum
ìpfe,`cui‘n fiìio deceilillentì Otho autem patrociniis дешевеют, & a Ladislao Tranlilvaniœ
Vaivoda ad relignandum fuillct deducius, relignavilletque, vota Caroli alfurgere cœperunt,
.jamque anno 13-37. 'pro Carolo femet declarârunt,relati infra hill. Eccl. Zagr. pag. 335. Im
`que anno 1308. eratJunio jam menfe Carolus Zagrabiœ, ut di lomata Ecclelir bujus p.101. '
hill. Ecolag. indicata , demonltrarent. Hunc , Legatus Papas ardinalis Gentili, e Палицы;
`veniens ,Octobri menfe Zagrabiœ reperit; accellionesque 'plurimorum ad Carolum Regemau
‘gebantun Sane anno 1309. live IV. anno Pontificatus Clementis Quinti, Clerum prope uni
verfum Carolo adhaelille, arguo ex ерЩо1а,`ра3. 7o.bilt. Ecol, Zag. relata, tot Epifcopornm
'ad Clementem fcripta, pro сайт Medve Zagrabienli Eccleliœ reltituendo, magisque Veroli.
mile ell'e cenfeo, liZagrabienlis Epifcopus Augultinus , orationem pro Carolo dixit, hac occa
llione Buda: faille dictam , acanno fcquentein campo Rakofs. De inltrumento autem ,aPeter4
[у '_Iòm.l Conc. Hung. p. 150, relato, atque a Pray p. 382. exfcripto; quô , anno 1308413:
a 7. Novembris , ex indicta 'per Legatum Diaeta Carolus in Regem сагах-уайт elevatus exponi
'tur, eruditus lector, quod lubet fentiat. Mihi ab ignorante quopiam rerum neftrarum, ex
Raynaldo conlectum elle videtur; neque llylus ell diplomatum, 'ut in hisverfatus, reperiet.
Failicatern autem eju's plane evincit conclulio: Адит ut prœdicitur in diâ'o loco Prœdi
‘catorum p'rcpe Civitatem 'rœfentem ultra ipjian Danubium ex дура/Ею diäi Cq/lri ,p1-œ.
ßntibus Reverendo inC rißo Рапс, Domino leoma Epl'fcopo Ve Бел/Е, ас Venere.
bilibus &Religz'q/.s Virisjratribas Paulo Priore Prcealicatorum, ê’ îlaymone [Шлите
.Mint/ris Fratrum, Órdinum Provincialibus, ё! Salomone Vicario Prot'z'ncialisfratrunl
Eremitarum in Provincia Hungariœ, cum eorumdem fratrum multitudine. Sane Provin
ciales Religioforum cœtuum , intra Status Ordinesque Regni, fuill'e a S. Stephano Rege poli
tos, Decretum ejus I. non tellatur. Sed ne'c Andrea: II. fub quo Prœdicatorum &hlinoruin
inliituta cœperunt, quin nec actu Provinciales , cum fratrurn multitudine ad dietas per Re
gales vocari , aut eos intra Prœlatos Corona cenferi ( cum nihilominus inNotariorum fide ex
poneretur: demandato prajati D. Legati , nec non a prœzliâ'is Prœlatis) notorium eilt.
Quare cujus lit momenti г diploma hoc, quó,Carolo Coronam obtigil'feex gratin Provincialium
fratrurnque multitudìne Praetenditur, doétus eruditus'que leäor concludat.
Quamvis autem Clerus ad Carolum каш, tamen Cardinalis Gentili: Cenfurœ. по
YO.
Sclav. G'oat. Dalmatfùb Ducibus Regzbusgue Налёт-Ре, ‘ 23x
'vos тоги: caufaverant , ut anno 1 3 ю. Carolus coronatus, & Rex Hungariae primum evaferig
& poil coronationem ,V.Kal. Sept. an. 1310. Donationem a Ladislao Rege Avunculo fno fa
âam 12 7. {прет Cafna,'nunc Cailina, Eccl.Zagr. coniirmat, Albœ. Sed & dehìnc in Sclavœ
nia, ut acrœ Coronœ membro, multa difpofuit. Banos Sclavoniœ 'continuo non mutabat,
quia monumenta Zagr.Ecc]eíiœ,Civitatis item , aliorumque, totius Sclavonia! Валит »Ste
р/шпит, аЬ anno 1310,( cujus Bam сайта: Selin fuifl'e, plures docent litterœ ) ad annum
1317. evincunt, Succeth Stephano, Joannes: ut ех Privil, relato pag. 4.8.НШ. Есс1. Zagr.
atque aliis, ad annum circiter 1322. Banus П’ю, loccalio'ne litis intra Capitulum & Civitatem
Regia'm, caufa tributi vulgo Elmjòhinaxex commiiiione etiam Regia judex, dum Civitas
exciperet vi (поташ Privilegiorum contraJudicatum, deliberavit. anno 1321, Per claufìb
lam generalem Excellmœ Banorum dignitati non derogan', in/ùpcr in Ízac cau/à delegan
ta Regia даёт—{гага habita Jrivolam exceptionem ju icari. Prima fententiae hujus ver
ba,moverunt omnes per privilegia а Banis exemptes, ut in кеда; congregatione proteiiaren'
tur,& quidem etiam Capitulum ; tum ob Гаага claufulam ; cum etiam ,quod in meritoriafem
œntia pofuiffet: Salva Regnìcolis libertine, tributa Ízœc nova ‚ contra uo/èumqne
jòres, etiam Capitulo, impugnandl. Joannie hujus Succeíïor Nicolaus, Ёлщ Amadei , per
petuus Comes Suprunienfis , de Komarom , cum prœdicato de Bòlsi5l.indva. qui 1 32 3 . Banus;
fuit ( uti docent in AuditorioRegis, approbatoriœ, Ill. Kal. Deeemb, latœ prioris fententiœ,
ad Nicolaum totîus Sclavonia: Banum miíTœ, ubi ,j oannis condam Bami expriinitur )an fufci
tatam ab anteceffore caufam promoverit me latet; Nicolai attamen Succeilor, .My/ccs, ( va-V
rie fcribicur , ut Michaël , Mikecs &с.) готы òelavoniœ Banus , dignitatem banc ‚ ех Taver~
nicorum Magìih'o confecutus, anno 1 325. Privilegium a Carolo obtinnit, quô ,reliqua inter :
- Honor Banatus per exemptiones, unsb er nos, aut Prœdeceßo'res no/ìros ad importa»
nitatem petentz'um,fere отпЁЬие obìlz щ- de Sclavonia, fcimus we сопсфю, 'omnino
diminutus omnes ехет tiones,ß quas ‚ guibuslibet Nobilium terrœ Ватты, а no
bis vel myìris prœdecgßori us obtinug'ßent, per гасил а judicìo Üjurisdic'îioŕze, анни
re Banatus in 'all'un retraxiß'ènt, revocantes газ/днищ jfatuz'mus: дисс! univerji fs’
jîngulì Ízomines, tam Nobiíes, quam alii _cujuscumgue rœem'z'nentìœ, eondìtionis fsf/la
ш: ехтапцёп tota terra Banatus ,judicio ö’ juris iëîionz' Ван! fùbiacerefz't. Ennata
hine Чикаго, an poßremis verbis _* cuiuscum ueprœeminentz'œ , Epifcopi & Capitula intel
ligerentur? Anno 1326. 4. Kal.Augu{ìi ,La ulao Archiep.Colocenfi &Cancellario ,perCa
roli Privilegium novum, evanuit, quô,ßabilit Ecol. Zag. in Bonis omnibus ,a quocumque ip»
Ii julle datis ; & infuper , in omnibus libertatibus eidem antea eonceliìs, omniaque indebitö
ablata , vel alienata, pro plenitudine Regiœ poteiìatis, pleno jure reßituit. Il@ch Banus ‚
continuo annis 18. Banus Sclavonia quod fuerit , variœ demonßrant litterœ, & diplomata ,ut
Carolus inutationem priorem,l3anorum ,fulhilerib Plura habemus , quibus Caroli Regis hi»
fiori: poll'et illuûtari , fed quia privati forentjurls , ea omittimus. Duo addimus, adjus pu~í
blicum fpeůantia, I. in anno 1322. ultimo Kalen.julii, per тати Stephani Epifcopi Vefpri
mienfis, Regi/za Elììabetha, Cfanadino Prœpofito Varadienfi, Secretario Cancellario & Со
miti Capellae Caroli Regis &confortis fui, iilio autem Comitis quondarn Thomas , {ilii Pancra
tii de genere Chanad , poileiiiones Reginales Zehun, Ö’ Vasad in Comitatu Zathmárdonat,
{тающие facit,cum reambulatione, per conventum Stephani Proto Martyr.Varadien. '1’el
latasque БЫ litteras Hatutorias conñrmat. Quœ adÍJura coronatarum Reginarum font-,cum
tot aliis, uberius notatis pro opere: de Illußribus ò'acrœ Coronœfœmìnis. II. Ex ‘referipfo
Caroli ad Mykch Barium anno 1335.quid Cybriones fmt intelligi , ubi: Quad vosfùper ip.
jbs de eorum Vineis ,fro ujù Cq/ìri,jz`ngulas тел/дюз Vinz guœ @br-iones vacantur ex'z-_
gere vollujètìs, Ö' ad uc peteretzs° ~ mandamus: q_uatenus ip_/bs beriones Vini ,_/ùper
eos,_/ì 1' 1 диви/див non fòlverunt nec dederunt, тестем/га exigere , nullatenus afa.
тат, 5 Ízoc idem prœceptum Banispro tempore conßituendzsßrmzter alg/ervan um &c.
.An hinc fucceñive jus montanum enatum fit? indagentdoétiores. Obligatio aubemilla, ua:
titulo Мало Vedra, in promontorio Jacbkovina , a quavis Vinea, nunc etiam folvitur u tra
decimam, cubulus unus; de qua Гавре varias audivi conjcfturas interpraetationesque.,qua¢
noiTe nil juvat,videtur mihi , aMœnizs caßrorum derivati, & fœculis tot , traditione majo
rum fervari. Et quiaaVinea lingula,Cjèber unum, ut plebs vocaret, fervando menfuram,
exolveretur; non folum tot fœculorum ufu, illa obligatio in praefcriptionem venit, verum
radicatur in Andreae II. Decreto art, 29. Qui Cybriones quia olìrn Regum erant, Andreas
Rex anno 1221. (vide Hifi. Eccl. Zag. p. 46.) pro beneiiciis quatuor Canonicorum , inter caete
ra BracÍze , nunc Vrabche , ubiJachkovina donando, Canonicos fundando (in quorum uno,
ego nunc eilem) prœhabitumquç fuum jus omne Regium, in eos transferencia, ей: le itima.
33's Notitie Prœliminares Pannonia: 'Veteris'Periodus III.
Cybrionum; nobis a tot fœculis exolutio, & quid lint? olimque fuerint? praélica & vigens ,
ad explicandum art. 29. & CaroliRegis mandatum,deduélio. Ut conjeéluras alias,tauquam
ingenii folius, atque leves, cedere oporteat.
De Dalmatia dicendum eli; mallemusque tacere, dum Evangeliliarum ab exemplo ,
necdum intra Chrillianos veritatem fcribere las eli, fatendo ut Evangeliliœ, varios Apoßolo
rum allettus defectusque. Interim quia fub Bonifacio VIII. conclufum fuerat, occalioneme
moratœ luperius Apollolicorum liminum, aComite Georgio vilitationis,Neapolimque accef
{из ‚ pro commendandis Sibenicenlibus obtinendi Epilcopi, &juris Civitatis; ut Dalmatia fub
clientella lit , maneatque Pontilicis , ita: quod Comites perpetui hujus lint Georgius , fuique
generis Bribirienles, ut paétorum horum mentionem faceret Lucius; apud Farlatum autem
Tom. 3. p, 7. Georgius'ab anno 1303. ad annum 1323. Comes Spalati exhibetur. Illico atque
Romain allatum ell, anno 1307. ad partes Caroli accellill'e, relatos p. 335. Н111.Есс1. Zagr.
Carolus in Sclavoniam exmittitur, in Dalmatiam Cardinalis Gentili. Qui illhic difponit plu'
rima. Abeuntipue in Sclavoniam atque Ungariam Cardinali, in Dalmatiam alter liibmittitur,l
videlicet .Ar/za dus S. Mariœ in porticu Diaconus Cardinalis, qui ibidem, quaevis difpo
nebat, pecunias tributaque exigebat. Quin Archiepifc. Spalatenfem Petrum lub cenfurisl &
anathemate lato 1 3 1 1 . Octob. menfe, annis multis tenuerunt, coñiilTa DioccclisCapitulo cura , uti
nec ad ViennenleLoncilium admill'us fuerit. Laula tanti,tamque diuturni anathematis,in Apo
logia Petri Archiep. anno 1315, fcripta, & a Farl. Tom, 3. p. 305. exfcripta,taeetur , autpo'
tius exmititur, &per notas ~ - - abforbetur. Fuit attamen maxima, quod tributis impofitis
non paruerit , fed appellaverit ad Regem , quodve fuo inliinóìu , _]adrenfes ad Carolumiville,
crcditum lit, fuaque venia, evenerit , ех со11е&а inquilitione 23.0éiob, 1310. (de qua etia n
Lucius 1.4. c. 12. )po/l probibiti'onem Dni Papœ, Venetis quœdam vendita , & аЬ his empta
fuilTe. Ut notaret Ìoan.Archid. Caetera item. Ratio curia-,ad terrcndos caeteros Dalmatinos, '
. eXigebat: Petrum ab _anathemate non abfolvendi, in quo anno 1320. adhuc erat. Profeélu'; i
ad placandum Papam Avenionem , ilihic 1324. obiit Petrus, & vigore conllitutionis latae а.
Bonifacio VIII. quod in curia decedentium , conferenda lint benelicia a curia , ajoanne XXII.
Balianus, natusBeryti ianhœnicia, datus fuit Spalato Archiepifcopus. Indicata Bonifacii
VIII. conllitutio , utrum in Apoliolico Ungariœ Regno , fuerit acceptata? qualiter item , cau
fa evalit., Decr. 7. ат. 65. fub Vladislao vRege , erudite in hilioriaEccleliallica, Ecclelite Unga
неге ‚ l] quis cam ell fcripturus , pollet traéiari. Sub Baliano ,'Bertïantlus tituli S. Marcelli
Presb. Cardinalis quavApoliolicœ Sedis Legatus, DalmatianI prœfuit, & lub nomine ac titulo
precarionum, partem a5.proventuum & redituum quorumvis Ecclelialiicorum, etiam amo«
nalleriis per interdiéia. & Cenluras (meditando legi meretur hic Tom. 3. C],Farlati)libi ехоЬ
vi fecit. Baliani Arcbt'ep. memoria magna ell, quod 1326. Monialibusjuramentum impo
fuerit. Ego N. romitto DEO 8 Sanc'i'is ejus, Ü Vobis Впав АЬЬагИсе velPriori œ, co
ram vobis, 8 onventu nQ/lro, meperpetuo fervaturam continentiam, in hac domo, vel
mona/feria , guatenus DEusfragilìtati meœ ermi/èrit. Et renuncia propriis; ô’ vobi.`
debitam jecundum regzilam S. Benedic'Yi obejientiam, Ö’ /iabilitatem, Ö' conver/ionem то—
rum meorum , promztto.
Quamvis porrojadrenfes anno 1311. ad Carolum Regem Oratores fuos milèrint,privid
legia antiqua confirmari poliulantes ; eosque in proteéìionem Carolus (ut docet Luciuslib
4. c. 1 2. )fulcepillet , magna Venetorum eatenus anxietate & сига ‚ ut docent eorumdem apud
Lucium litterœ , nihilominus negleéius Caroli providendae Dalmatiae,`fatis teliatur,pa@tai1la
Neapolitana anno 1298. inita cum Bribirienlibus , obliitille: hinc ut Lucius 1.4. cap, 13. Co~
mes Georgius, ab iplo Summo Pontífice Comes Civitatum Dalmatiœ vocabatur, quod dein in
Principem Dalmatiœ fuit mutatum ,ut docet Mladini titulus: .Mladinus Croatorum Banus,
Comes jaa'rœ, PrincepsDalmatiœ , 8 fecundus Bofnenßs Banus. Et cum lingula deferi
bere nequeam, ob compendium ad quod me impellit necellitas, leéior erudite ac doëte , per
penlis combinatisque iis, quœ Lucius l. 4. cap. '10. 12. 13. 14. Item Madius, citatîqne per
Iucium Scriptores, nec non Excell. D. de Monacis , fcribunt; aliud non reperies: quam in tan
tis rerum perturbationibus , liudioque promovendorum temporalium aliecluum & potentia',
adoranda DEI providentia, Jus даете Regni Coronœ, Regumque nollrorum Apoliolicw
rum ,'in Dalmatiam, Bofniam, Chulmiam, Croatiam , his iplis conatibus & dillurbiis,illu
I{irzitum lirmatumque evalille, tametli in pqßeßorio novitates ac vulnera, emerlerint.
Enim'vero , quœ his temporibus , fuêre Venetis bella , cum vicinis , lib. 14. defcribit de Мо
nacis; millisque cœteris, сот in gravillimum Ferrarienle bellum incidili'ent, atquea Clemen
te V. ipli excommunicati , & Dux eorum dignitate privatus ( pag, 266. 1. 14, Monacis) at пса.
Dalmalio Capitaneo gentium Legati Papalis, menfe Augulio 1309,. luperati 5 ut Henrìciìïll,
mp.
Χ
δ 11 1 11111111. 011111. 1111111111. @Β 1)ι1ε1Βιι.1 Ηε31Ι1ιι.117ιιε 1111131111: · 1133

7211111111
1111Ρ. Ρτοτεέ11ο11ε111 ο111ε 11ε1111ετ11ιτ , τε11ον11ε1111ε 1111111 ετ€1 111111. 11τ 1 Ρ1.8. 111.11.. ο11118.1τ1ο11ε111°
511111ε1:11τ1 1111εο 11111111ο11τ1ε Τει1Ρ111ο εο111Ρ1τ1τ1οι1ε 1111111115 Βε111Ρ1111111:1111. 0οε11ο11ε11τε1 1111
1111911; 1111111]111τε11ίε1 οεε111οι1ε 1111, Με 1 1ι1111ε1111ο11ε νε11ετο111111 1111ετ1τε Ρτοε11111111ιτ;νε1ιε
τω 111ετ11ε11τει, 11ε 1111111111 Ρτπτε11111ε 111 1)111111τ11 Ρτ11ιε1Ρ1τ111, 1111 Βο11111111 δι 0111161111 111111·
111τ11τ; 111τ 1111 1)111111τἰ1 , 11ε311ο 81ε11111ε 1111111111, 1111111 111τ1Ρ1111ετ 01ε11ιε1ιε 1·1ε1111εο 111111. (11τ 1111
εε11. 11ε Μο111ε11 Ρ. τι ο.) 1111111 ε11111111'ετ 1111111111 , 11111 11ο11εττ1:1111 81111111 111εεε11ι , 11τ 11εε1εί111 1111
111111: ν11111111111 δι ε11111τ1τ111111 , 11111111ε111τ; 111 ο1111ι1 ,δι 11111111:11111111ε 11111111 , 1111111111, 111811101
τ1ε , Ρ11εει11111ειιτ11 11νε 111 τεττ18,11νε 111111, 1111111111, ο11ε11111, 1111111111; 01ε111ε1111 Ρο1το , 1 131111111
Ρζο 1111811 Ρτοτε,1ζετετι11 1 111εο 111 ε_1118111ο111 ε11·ε111111111ιτ111, 1111111111 111111τ1τ111111111ε ε11'ε, 11011111
ε1Ρ1111111:82 , 11 Β111111τ11 11111 81ο11111131τ1ιε 011το111 τε1111111ετ1τ , 1111111111 , νε1 81ε111ιε 5111188101
τπτ; νε1 ΡτοΡ11ι1111 ο11111ιε1τΡτ11ιο1Ρε111, 1.11ΡτοΡτετ 11τε11τ11τ 01111111 1111111111. 111 ε111ι11ε111, 11111111
1 1.ι1ε1ο, 1111 11ε8111 1111811111 ε11Ρτ11εΙΤ11111 δι 1111τοτ111111 ,11ι 1111-1111 το1.111τ, 11 Ροττι1111111111 11ε11εΡ11
ε1τι1111 1111311111: 1111311111, Ρ1ττε1 11111 ίο1νετειιτ11τ, 1`ε 111τε111 1311111 11ε311 311111, 111 Ρο1Τε11οτ11:1
1111111111 1111111 εΙΤε. 0111τ1 1111111111 διΡτ1111ε11τε1 ,11ε31τ1111ι 11111111 11ι11τ11ι11ιτ,ι11ι11ε 11111. 1111ο1111ε
εοτ11111(1°εε01ε 111ό11 1 1113, 1111.)
Ρετετεεο111ιι
11ε11ε1τ.11ε3ε ε11τ1111εο, 11:111ιε 11ε8111.1 Ρετ1τ1
1111: Ροτ1το , 111εο1111ε
51111. 0111111111 111111 181ιο111ιτε, ν111ε11τεε 11ει111111ι, 0111111111 111τε111111111, 011 Π
Ρ1Ρ111ι , 1ιιο111111ε 1111111111τ111 ε1τε1111111111τ11ε 1111111111111Π”ε , 1111111ιν11]111τε111εε 111 11111111 Μ11111
1111111 εο111113111'ε11τ. Μετι1ε11ε 111τε11ι Μ1111111118 , 11ε 011111ο 11111111 εν1111τ, Ρετ111111τ 111τε111εε,
. ε11111 1111111111 1111111111, 11τ 1τετ11111 19151 11111ε1ε11τ11τ νε1ιετετ11111 , 1111111 111τε111 τ1.τ1οι1ε 1 111τ1. νι.
11ε 11111111 ε. 11.1. τι.. 111τ1111ο. 1111111 11111. 15. ]αιίτ1πιεπ11π αὐ ευ ιεηυστε - ιιιιἰἰιιυπ πιὶἰἱτεπι,
Ρτα_/11ίέα1πνε 11πίπιιτιεό111; πα1110ο11ιἱιε1πἱρβ εί28επτε1 ]1ι1ἰτε1ι/ὲ.1, 01ιάτατευ1 Ρετ/έ ειι_/1ο
1111111111. /112.19ι1ε ίε,11ι!1ιι.1 θ' 1πο1·έ!1ι1.11 11.1εύαπτ - - - Μ α1:/ἐπαι°ιι 1ἰ1ι1ι.1 €1ι1εα(1, 1ιί111.19ιιε
Ρίκα.: ναι··11έΒεπε11.1 1111111111 1ιαθεύαπι διο.
Μ1111111ο 1111111 111ό111τ1τ1τε111 ( 1111111, 4.11. 1.1. 1111111111 ε1εν111τε, 1τ1111ε11ιτι111111111111εττ1
τ111 1)111111τ1ιε τε1111ε11τε, 11161 νε1ιετο1111ι111111111,τε τ11τ 1ετ1Ρτ1 111 ΒΡ111τε111ε11 εοτ11111 εΡ1ί1ο11,
Ρ. 1111111 11ο6, 1111111 1.11111111ι1. 111τετ1111 ε11Ρ1έ1111111111.11ε1ο 11εΓετ1Ρτ1ε 1. 4,. ε. 14..νε11ετο11 111ττ1δι
Τ1131111ε11ίε11, 1111311111 1111811111 111 1)111111τ1111111111, 1111111111 νε11ετ1ε 1εεο81ιοΓε1111τ111,δι11τ.
11111ιτ11τ, 1111111 1111111111:: 19111111: 11οποτά1:επι11.1 δ' 1ιι11διι.1 1). .Κε 1.1 Ηιιπέ1ιτία, Με ιἰεὐε
τετ 11α&ετε. 1111111 1τε111111 1εΡετ1111τ11τ. .211111111 111 11ι1111ό11111ιε 0111111611 1ἔι1ι11 111 τε11ε111111111111, ε1111
11111 τεΡετ1τ111: διιίυα/11111Ρετ 11ι1€51'11ΐ88 |ιο1ιο1·11 0οω21ε111έ1.1 11111 ατἱι11. 1τε111 11ιΡ16111
111111 Ν1111111111, 1111111Ρ1τ11τ Πεκ 1111311111 , 11ο ε111·ιιιπ ἱπἱυιἱεἱ.1, 1111119111.: . 111ε_3ε111 11111111. δι 111
111: Νεο εοπτι·α Βο111ἱπιιπ1 !ἔ 1:11: 11111111. 81111 111 11ιο11ιι111ε11τ111 11151111, 11τ ε1111111ετ 1111111111 Ρα
11111111τ: Κ1:€παπιε Βοπιἱπο 111οίο Κοῦετιο, θ' .Βοπιἰπο ]ο1ιππε ο διιρετιιπιὶο Μάγια
.1)ιι1:ε 1/επειιατιωι , 11τ εΧ 1118 , 13110 1111161111 Ρτοτε3ε1ιτε, 11ι1ιι11`ε111ἔ ενε1111τ ; νε11ετο11 51111
11ε311111 11ο11το1111ιι 111 1)111111τ1111ι 131ιον11Τε, 111111”ε1111ε τε111το1. 11τ 11#ἑ_#ὁτἰο 1ιον1τ1τε11 1111111
111111ετ1 , ε:: νε11ετοτ111ι1 Ρ1ττε 1111τ111ο1111111τ, 111τετ; 1119111111 1:11111 ·31το1ο ,νε11ετοτι1111 1111ο1111ε
1)11ε11 11τ ι11ε11ιοτ11. νετ1111ιετ1τ Ρ111τε(:11ο1111, δι εο11Γοε11τ111111ε τ111τ11111, 1111111 1111111111 ,δι με·
Ρ1·1ετ1τ111 5ετειι11111111Βε1Ρ111111ε1ε. 011111ε81τ111ιε 11ε1111εετ 11·311ετ1111ε, 1111 111ε11ετ111111 11111τ11ιε11ε··
1111119111 , 1111311111 11111111 Ρ1111ε1Ρ11111 , 111111εέ11ο11ε111 11ε111111ι11τ111; 0111111 1111111111 111111111τ1_11ε11111τ,
11111 118111 δι 1111111111 οΡοττετ, 111111εό11ο 111111 11οοετ11τ, 11:11 11111111111εο11111τ1ο. ο111.τε 1111111 11111111
111ετι111τ 1οε11ετ1 δι τ1161:1τ111, 1)111111τ111 1111:ετ δι νε11ετ11, Ρι·ο 11είε1111ο1ιε1111εττ1.τ111 , Γ11111εό11111
11111Τε 1)111111τ1111ι νε11ετ111, ε1111ε111111 11ε11111τ. Ρτο1εέ11› 1111111 Μ1111ο τεί1ε , 01το11111 Μ1111111111ι1
Το1ε11τ1111 ν111111ε11ε 111111 11111111τ; 1111111 811111 ε111111Ρ1111ι 11ε111 Ρετ νε111το1 1111111111 Μ111111111111,1ι111
11 ε1Τετ 11ιε111ο111, 11: 111111:ὸ ΘΡ111τει111111111ετ1Ρτ1τ1111ι εΡ111ο11τ11111, Ρ1δ11 1111, 111 118 τεΓΡε11ε
τ1111τ,1111ε1ο 01το1ο , ε11111 1`1111111τ11 1111818612.210&01° 11ετετ1111ι1ετ. Α1:εε111τ εΡ1ί1ο1101το11 ,ι·ε11-.
11 1 1.11ε111 11111. 15. 1113111111 117. 11111: 31τιιτι11επι ιαπιεπ 1117111111_ήι11ε11ταιί.1· εο11/11ιπιἱαπι, δέ
11οΖιιπταιεσπ111111ιέ?ιοπέ.1 ιἰεΙ11ια1π_/οτε ῇπςετιιυι, 711111 Μπάστια 11111ετιι111 εχΪιἱὁἱιἱοπεπ1 111131
πουἱτπιω. Ρετε1111ιτ ΒΡ111τε11ίεε , 1111 1:11111111111τ1 Ρ1·1ν11ε811, 111 11111 11τ: Ρ11ν11ε81α 9111121111
νε/111ι , ει!Ρτα/1111.1 1111111111· ιιοιἰ πε ιιέι111πα.1 σωρ1τιπ1ι1ε, ιἰἰὁἴιι.1 Β. 11τε?ιέε711ϋ' - - 1ει·ὶ
2111112 ειιπι σαιετἱ1 11ωυοπή.1. 11111111 111οιίτιιβ 17. Καί. 111131. 0111111 1111111111( Ρ111111είετ1.
11ε111) Το111. 3.11. 311. 11111011: 11οεε111111111 11111ετ, 1111111110 8Ρ111τε111ε8 , δι 111111 τε111Ρ111ε? 1111111
111111, νειιετοτ11111 11111116? 1111111 111ε1·1τ , ε1111ττ1 11οὁ11111111ἑ 1111 τ1 1 (ε, 1τ1111ετοτ 111ο1111111ε11τ1
ε1111:11Ρτ1: δ711αίατεπ/έ.1· - 1111πο 1317. 1117111111: 111:111οτς/11ιιιε111 ειιιιοπιπ1 ,1211111111 τειἰἱετιιπτ,
11ε111τε 11111Ροτε111ιτ? 1111111111Ροτεί11τε νε1ιετο111111 ,11111111111111 11111τε.
1..11ε111ε, ε1111 11111 01Ρ1τ111118 11111 1Ρεττε 11ο1111!1111ε 81ετ111 00101111 1111111111 111111 11οεε11τ , 11τ
Ρτ1οι·111111; 1ττ1111ε11 , 1:οπ1ε1.1'ιι11τβι12, Ρ1ο|εν111ε1ιτ11 νετ1τ1τ111 11111ετ1 11ε1βε1111τ. 01Ρ.Χ1.1)111
111111 111τ11οτ1τ1τε, Μ1ιτε άιἰτἰατἰειιπι 11111111, νοο11111111111111ε ε11'ε01ιζ111ι11Μ επειἱειιπι 1111111111τ1τ;
111 1111ε 01 1682 1/επετ1 1ιβ απ219ιιΜΐπι1.1 1311111 ο11&1ι.1·1111011181 Τιι/δ18&0.( 1111 1ε3ε11111). 0111
111111 1ΡΡε 111τ1ο111 ε11 1)11111111ο 11133ε1ε11ε : Τ οπ1111πι .Μπιι1·οι·επιιυ1 1111 Ιππει:επάσ .Ρ11111ατο
11 11 τι 1 11111111:
1Μετ. ΒαΖιΪια/Ξιτἱ.1· Ϊἔε1σεἰἱεΪι,
134. Notitie Prœämz'nar'es Pañìzonz'œ Veterîs Periodi»` lil?.r
g ` n
clzam efec'lum &c. Наго qualia Гипс ? relleâendum cenfuimul. Adria nofìer., quod aliquando
Tufcum aut Etrufcum mare diétus hubitusque fuerit? docendum eil. Venetorum potentie,
fiorente v’ enteque Romano Imperio, noncelebratur. Longobardi imbecillitatem Venetorum
fatis prodi erunt, dum receptaculum profugii intra aquas quœíiverunt. Societatis Dalmati
саг contra Imperium Orientale ( cui Dalmatia obnoxiebatur) memoria non reperitur: nec Зага
сепогит propulfatio. Narentanos Veneti non deleverunt, illi enim ropriis pollentes viribul
ñoruerunt ad annum ufque 1 172. quô (teile Ìacob. Luceari ) Eles, viezdodrag ,& Шок, five
Stephanus, nationis illius Principes,ci1m civili bello pro Imperio conñìxiñ'ent; a. Sorbliœ inx
fuper Principibus obruti, patria: ruinam ediderunt. Narentanis,Almifanol fucceiïiñ'e fuperìo
ra demonftrant. Quare , DEI miferatione , cum modò сети-е incoent , mifera Ша fœcula., quia
bus imaginatio pro revelatione, poil abfolutam deinterpraetandis fomniis Millian ( quae nunc
etiam , in Veneti МЕНЕЕ Zagrabienfi снёс, quamve eruditis & doftis, uti fupra pag. 148.1iben»
ter ex fcriberemus, ad interprœtandas cognofcendasque tot , fantasque revelationes a Sœeulo
IX. vigente» , ut ferme Evangelicam veritatem obnubilaverint, fi defeéìus carthaa non effet)
haberi debuit; & rei cujuavis veritas ; ex congruentia, &: non dífùpyonendum- Cum in
quam Apollolicorumnoůrorum Regum, Magiítratuumque zelo, ceffare incoent Seholaflico
rum nebulae , ac demum fano гашиш; , ferenitate uti admitatur; prœmifl'a, eo magiaper Scri<
.ptores Venetos demonßrari debent, quod I. Veneti tributa folverint Impp. Occidentil; 65
ab Othone de portu , privilegio fmt donati , uti fupra pa . 14.4. deduximus. :dò: Quod non
folum aliis atteílantibus Scriptoribus; verum Veneti: ipâs; Marchiones Ducesque, aut Domi¢
ni, vicinarum illis Civitatum locorumque fuerint , ut Meraniœ, Ifiriœ , Tarvifìi , Veronœ,Pa»
duœ &c. uin Northmanis extinétis, tametfi Germani mare Adriaticum n lexerint, Maris
hujus dommium Venetos obtinuill'e doceri debet , prœcipue dum conßatjagmanuelem Imp.
per Dalmatian Croatiœque recuperationem, totiua Adria dominio насте potitum. .Jadram
item ,ut ñniVenetorum inimìcam , prœtextu belli Sacri, per perqrinos, deferiptia fupra Гам
fünnibus, fuilTe ruinatam. gtiò : Brietio teile, Balduino Flaner Imp. Creato, Thomaun
Mauroceno Patriarcha , Успей: cçßëre Infùlce maris JEgœi,Bonífacìo (Prater Cretam,
jam al» ¿Ilzxiojzmiore a'atam сит magna vi auri ) concçßa quoque а Balduino They:
jalia,ac Peloponne/ùs , сит Regis titulo , Grœci autem fugitivz' in .f1/ia ô’ Europa ,/ibë
cordecë're Prmcipatus &c. Itaque majorem Imperii ран-сет fortiti non funi: Venetœ; neque
tune вши; Dalmatiœ & Croatia infigniti: quomîmxs tune autexinde, ut Lucius conjioiendurn
ait :- Gzlplzi Venetìci nomen Жид authores u/îzrpatum repariri, verum fit. Immo ipfe L.
Leap.6. p. mihi 25. fatetur: omanœprovidentz'œ imitatoree Veneti ~ - navi atìc~
nem per temporum viewtudinesexìmie dirigentes, maris Ádrìatici ¿ominium conícuti,
смет uoque nomen pro rium zmgartìtzfuntäfelicitergue per tot facula fèrmmt»~ Ut
Culphi enetici nomen , a iis, live andulo veniat,quodfeliciter, ob defcriptores Dandu~
li», odiumque utilium apud nos , Reipublicœ поджав ñudiorum; fërvant, 4to: Рой captain
Confiantinopolim Rajnerius Geno Dux Venetiarum, mare Adriatioum, aguas »Shlavonìcas
faœtur, anno 1268. apud Lucium l. 4. c. 9. Ragufinos autem fuiñ'o al' nando Venetorum (11Ь
ditos , nec Veneti Chroniñœ referunt, minus Raguíei. Quare Danduh cogitatio . Adriatieum
mare , Culplzum vocari Veneticum , саге: fundamento , rœcîpue dum Danduli temporibus ‚.
Alpes intra &Athefim , Sinus Veneticus confiltebat . inde Sinus Tetgeûinus : & poil Iftriae pen.
infulam Flanatieus; alio nomine Quarnarus: poltea Senieníis, & aliiconfe unnter a Civitae
cibus & oppidis praecipuis cognominatî; ut Adriœ pelavus, inter Illyriai, ` & Italim i1~
line oran effufum ‚ Illyr'zcarum( teile Ortellio &c. )po ea Sclavonicarum unclarum(fatente
Rajnerio Geno ut fupra ) nomen fervârit. Quare Lucii conjeâuris fubfcribì ne uit.
Ad caput 13. Lucii notamul. Gregorium Comitem, uem Bonifacius V Il. Comitem.
Dalmatiœ vocavit, quamvis fcribat Lucius: hunc titulum regorius retinuit, fi’ deinde in
Comitem Dalmatiœ mutavìt , neque ab incolis, neque ab alii: vicinil, Gregorio datum fuill
fe inveniri; at Mladinus Principem Dalmatie: fefe infcripíit. Item illud Lucii: exínde ue'
Nona, Scardona, Sibenicum,Clg`ßîun, Alnufum,guarnvìs Стати: Civitates, f5’ legi w
Croarorum уйдете: - - . inter Dalmatìcasßmul сит Tragurio è? Spalato numerarì
трёте? ¿3' inafìpo/lliminzo Dalmatiœ rdlitutœfuêremaud , accipiendumque eíl'e,
шт illico, live initio fœculi XIV 5 quia ipfemet Lucius cap. fequente,Joannis Superantio Du~
cis Venetœpiíì. ad- Tragur. ubi: de duobus lignis Januenßlms ъ - gui apparuerunt'ingaß
Шиш: Sclavonia». In paéìis confœderationis cum Neliptio Tininy Cetinœque Comite, »Scla
voniœ, nequaquam Dalmatie;I Ее mentio. Similiter in inílrumento , ligœ cum Comitibus Сог—
baviœ, Oñrovicza: , Scardonœ , & Cliiläe , contra Neliptium, A. 134.3. per ipfum Andream Dan
dulum Писец: ratificato „exprimitur :guet ¿om expace provenían# e ь in Найди-г tota con
. i ' tra'
Зет. Croat. Dalmatfub Duclbus Regíbusgiie Ниццу-За. .354A
traä'a Sclavanja proptereafùbjacebat. In relatione obiidioniejadrenfu Albert. Muiïiituî:
Jadrenjès pulfo prœlidio ad Banuthdinum vicinum от Selavonicœ Comitem defe
eêre. Omiílis cœteris, Lucius ipfe c. и. Veneti Spalatum coríecuti , Provi/bribus in Sala-i
vorzia mßs, Spalat. Sibenìc. 8 Yragur. mutuisfœderibus z' igârunt. Proinde ratio tem,
рогат eli obfervanda, neque per Gregorii defeéìionem , tum fubito Dalmatiœ reůitutœ funt,
Шве Civitates; niíi Bonifacius , pro Veteri more Romanœ Curiœ , eas Pro Dalmaticis, Gregorio
exprœfiìíl'et.
Caput XIV. fubjeéìionemerga
_ Hungariœ Regex, fatis tefìatur ,dum ubivis. ‚Займа/{да
Zitate Ö’ honore D. Regal-lung. illosque omnes traäatus {иже Societatis тише perfpicuum
eff. Attamen quia Lucius, hoc , prioreque Capite, perfuadere nititur: Almifum & Scardm
“am ‚ а Tragurienlibus & Sibenicenfibus , оре Venetorum captafuzßè, Almifumque reten*
tum ; deferendum ipii non efi'e monere voluimus. Madius enim согни teßatur: An. 13e .
сит Spalatenfes Almìfum invafìfïent, Gregorius Comes Clilii {пеший agrum Spalati, â’
deprœdavit totam be/¿ialitatem &c. uae Lucius pluribus œßimoniis roboraviffet, mala
ooncludem: ad ‚ша tempera rg'erri ebereßipra relatant expeditionem Tra ur. 8 Si..
benicen. Venetorum auxilio contra Almißmx 8 Scardonamfaäam. Vider-it ucius abe
fe deferibi verba , &focietatil promiñ'œ aéìatœque fœdera, ideo ad oecurrendum quœílioní,;
an a Venetia prœfìitum quidpiam lfuerit aut pifcati funt maris promillìonibus; ut fecuturœ
жаб objicere quid valeant?auxíllo 8 ope Venetorum, quœvia ада Ситцсопрдапдит ait._
In legendo Capito XV. diligentiñima attentione opus eff; miris enim modis , ex relatie
чи-.ы~’ъvд.чт‘ fuperius, legitimum Dalmacia: dominium adñruit, cum inquiens Кобели: Neapolitanum
Regnum, Andrea: flic Caroli deßmâßèt, caf.' herum Regnorum unione, Veneti: Dalma¢
tiœ amittendœjùfpicio injeäa е]? ‚ quam детде negata Spalatenßbus veterum Privile~
iorum coryirmatìo auxìr. Vide Lucii ideas,eb riculoíioree , quod per denegatama Сани
í) rivilegìorum conñrmationem,palmatiam juris Veneti effe, a Carolo 'tum ваше, an
gui poliit. Quare Caput hoc, meditando examirlandoque legendum. Lucius ipfe Marini Duo
cis attulit ca ‚и, epißolam, quâ Dux faß'us ей ,Juris nil fe habere in Dalmatiam: in quibus.
vis relatie a. ucio fœderibul claufula eil, гам Hdelitate D. RegiUngariœ; itaque amittendl
rei, quam non habebant , швеи. effe non potuit,verum metul fuerit pro Venetiis , matique
Adriatico , quœ fub nomine Dalmatiœ ex rimuutur. N ta Privilegiorum conñrmatîo ‚ше
tum augere non debebat , f1 erat (фраз. enetia Dalmatian; Ещё agendas fuerant Carolo gra
tiae, Caeterilm ex epiñola Regis , quam Lucius exhibet,dilata, non autem negata спере
rita confirmado. Arguit Ritterus Lucium , под Villanum ‘correxeriß fed quia erraverit 2
Y. u-nA-v
u
Э:
‘B
га~«'~\¢ arum eli. Tum , ut aiTertum fuum roboret ucius, narrat, quœ a Venetie ro fervandn
almatia , на» Гипс. Videlicet 1mb : Intelleâ'o Вал! Nicolai adventu Civitatesmaritiv.
mas patentes, armìs irdìruxerunt. Belatisque вращая opinationibul, edo: Verentesque `
пе juná'i.; viribus occxämzto Adriatw0,_Itaham inter fe divifam, obtineant. Quibus ‚
cœterisque ibi a Lucio mira exteritate , & politica confideratione relatis , ne capiaris leéìor, l
obferva 1. Marítimas Civitatea, armisadverfus Regem aut Banum a Venetie fuiß'e provifasi г
nullo iideli teßimonio probare Lucium ; demonfirari autem hoc debere, cum ob paéia relata ‚
a Lucio, quibus cavetur ,ne contra Везет Ungariœ infurgere anfint; tum quod Spalatenii
bus Carolus fcribendo, ñdelitatis eorumdem œnßantiam laudat, fubjeéìioniaque debitœ vo
luntatem. Quod ipfum Tragurienflbus , aliisque C_Íivitatibue anno 1338. teße Ritter@
fcripferat, uonìam in uiensfemper f_zQ/irœ J'rlajdlatz , ê’ Sacra Coronœ Regia cum omni. ‘
jidelitîateßieritis,ëJ gris in рте/ели: я. Ob hanc teüatœ fidelitatis caufam, anni’ agi-edi
Dalmatiam opus non {погас ‚ prœeipuè quod mare Adriaticum hac œtate ‚ magi: paruerit fide
libus Застав Coronœ,quamVenetis aut Italia. Enimvero Almiíani,moleßilii.miVenetis pan.
te ab una ; камея, proârial habentes Три-стен, parte ex altera , contra Barenfelgnaretua
bantur, quorum
те: Comites Lucius
Bribirienjès acob. Luccarl
egi ад/шс nonгенез еа'епс.
obtem Mirnm
спет, dum eRLucium hocfuœ
ipfe in Patriœ capite feribœ,
chronicoru
anno 1338. Regis ratiam eos obtinuìíl'e fcriberet. t_}íadrenfes, Intente Lucio, nullam/iv
perioritatem ,ve judicium Quels, f_ènatusue Veneti Ьп'е volebant, ut omnino Этап/Ед—
:is Venetial , galeas , Ludovica Regis matr: , pro transfretatzone in Арабам, conceßëre,
nec fe, nee mare Adriaticum , Dominio Venetorum obnoxios elle, bailando; magna demonfira.
tione opus ей, alias Civitates, demptâjadra, fub dominio tumVeueto еще. . _.
Illud Lucii,nefcio qui accipiendum, dum coœvos _Seriptores,contra eorum fenfum tor»
que: , dicens: диод сит адтодит оЬ/ёига :eorum dzèi'aßrit , clarius ехропепда viderem
tur, exponent autem per co_n'eóìuras,conjeâ'urzs tamen аду“: фуиепшг. Hinc I. dum
шаш- obíìdionisjadrenfw ,tra вис: nonfölum Jüdrdmdì micras будет Отд
n n n g _
в36 Notitiœ Prœliminares Pannoniœ Veteris Periodus 112
`
'laid RegemLegatos тугие Lucius conjectandum vult, quia pacta non extarenc, conventio
—:
nis Venetos inter &Jadrenfes, nilzil Re iUngariœ in iisdem pacïis re/êrvatum, fò

lumíue Venetum nomen jadren/ès co цуг verißmile ф. At oppolitum ell veri imile,dum
nec Judicium nec fuperioritatem ullam, Jadrè'nfes aguofcebant Venetorum, non obllante eo ,
uod Comitem Venetum habuerint. II. Dum -ai'iétor oblid. fcriberet: Jadramfore_fidelem
Завёз ‚ ас ejus induäu, omnia семга Croatica Regi 'tradita ‚ Lucius hoc exprobrationi tri
buit, /zœc autem exprobratio ab]` ue рада; ъ '- intelligi neguit. Verum tam Madius ,
quam & aucìor oblidionis, fatente fucio coïœvi fu'nt, Lucius autem fœculis tribus pollerior
ell. Neque haberi debet pro exprob'ratio'ne -, dum line pa'äis, fine probis, ex Dandulo , tanta
- refert in favorem Venetorum. A nobis 'p'aéìa illa Venetorum cum _]adrenlibus prœtendi ne`
queunt , a Scriptoribus Venetis dum 'cellantur , & ut perdita praedicantur, ideo ell: quod Re
gibus Apolloliois, & Sacrœ Ungariœ Corona? faveanbulll. Dum Scriptorum diéta, conjeët'lz
ris obfcurat Lucius, fuam obfcuravit dignitatem, feribendo: nullas rerum per ea tempore
e/larum extare memorias. _ Certi-.lut taceain alias, & ab ipfo Liicio prioribus Capitibus eX
'bitas ,_Joan. Archidiac. de Keköw , Ludovici Secretarius , a Thuroczio P. 3. defcriptus habet:
Civitates jiguidem Dalmatiœ, 'ad гадит Regem ( Ludovicum I. )in metis Biliacli ca/ira
metantemjolemnes de/linant nuncios ,jive Legatos «, pariter cumprœclaris exeniis. Рт:—
cipue Jadra elegir tresÁmba/èiatores nubiles. Neque fcio газы ab aliquo, live Civitates,
five Comites Dalmatiœ aut Croatiœ, Regi ( excepta N elipty vidua & Subichiis) fuillb refra
ctarios. Neque te comm'ovńat erudite Leétor, quod epillolam Regis, ad Venetos milfam ех
hibeat Lucius , quodve inmonume'ntil, Regia Ungariœ, aequè &Ducis Venetiarum legatur me
moría; utrumque enim accidit, quod Comites ,_aut Potellates, per eleäionem earumdem,Ve
neti fuerint,‘qui facillimè perfuafe'riint memoriam fui Ducis inlerendam. Dum autem Luci
us allerit, Privilegia Sibenicenlium Venetis 'confèntientibus a Carolo fuilfe firmata , quam
fidem obtineal:
i 'gariœ 2 judices.
coniirmari _ Si Sibenicenfes
iplis privilegia. fubditifuêreVenetorum,
Veneti admiferint mirum, jus
, &C'onfènjùs relatus eli, Regis
uta RegeUn
recogni
tum , tellatur z Si ver'o petentibus Venetis,.confirmata fuêre Privile ia , Lucio fcribendum non Y
'erat Conjèntientibus. Demum Chroniliam Anonymum citat Lucius. Sedquidquid lit , de
'eo quod lit lingularis, atque ignotus , 'refuteturque ex diplomatibus & monumentis; _ immô
hujus тонут: 'conlidcrato contextu, Venetus,jadrœ Comes non тины, dum feriberet ipfe:
'Quotidz'e fcribebantjadrenjèsRegi Ungariœ, ut veniret, è’ reciperet dominium Civita
`zis , Lucio adverlatur fcribe'nti: Solum Venetum nomen Jadrenjès если? ‚ idgueab antiguo
recèptumfzii e, At li vera lint ea, uae ad linem habet Lucius, a 'gui tamen (Jadren
faim) in Ung'ariam aufugerunt, neque egisfòlicitandifinemfecêre , donec illam ad ex
,"peditionèm pro recieverandapatriaßtßlávlendm impullerunt, fatis apparet, quam Ve
netum nomen 'coluerint Jadrenfes? 'cuique e vafallum elfe,jure , & ab antiquo, ex diploma
`tibus, Privilegiis & monumentis, adîn'ven'eritjadra? His aliisquemunitus doéìè Lector, ca~.
`put 15. Lucii legas, ne fuis conjeéluris deferendo, veritatem deferas. Plura dici poiTent, fed
'cum nos conflringi oporteat, tua erudìtio dabit , quœ omittiinus. RitteruS бы hic,l`cribit
. ‘contra Luciumyfumŕnaque vehementia, тщета? legum oblitus.
_ . тата; rerum, Caroli Regis , hilloriam non fcribamus ,nihilominus addimus I. Mortuo
BalianoS alat. Arehiep. vigore Concil. Lateran. IV. Laici & Suffraganei Eppi ab eleëìione
'fecluli fu re, ifoliquì Canonici eligereinceperunt. Pollquam autem non convenill'ent , vacalTet
’quefultra 'in'e'nfes 'tres fedes, Dominicus a parte una eleéìus, Avenionem ivit, & jus omne,li
‘quod‘fper_‘fuñ`ragia bbtinuilTet, in Papam tranliulit, meritus gratias, & Sedem Spalatenfem,
тетушка aFarlato frelatis, libere t'e/landi: eligendi confeßarium , gui/êmel inmortis
articulo plenum remißio'n'em ` eccatorum conce ere рати Conferendi liac vice perfo
штифте vifœEccleßamS. uri ‘- (адепт; 'valorem annuum non excedentem;Con
‚тет Ьёрфсёа Eecle/iaßica, apudSedem Apcylvlicam vacantia, centran/I. auri valo
rentann'uu'm'non ’e:éc/iede"ntiüì recipiendi, unam er/ònam in Canonicum Есс1. Ь}ш1.]`иЬ ex
pçäatione prœbendœ. Meruit donari aCamera ара: 50.11. auri. II. Sub Dominion Archi~
ep. '.incepit Montaneum feu Montanum, hoc ell volumen, in unum deferiptorum politorum
que ex donatione Regum Croatia: , aut Hungariae diplomatum. Ut li autogra ha perirent,
A ographa fuperlint. Hoc non folum Spalati, fed in Sclavonia quoque nolira ive Zagrabiœ
«all3 obfervatum. Joannes enim Archid. de Gverche, fubLadislaoEppo, Montaneum conlcip
lit, quod nunc quoque extat. Sunt autem plures libri. Diplomatum 'nempe ; Statutorum,
Diœcelis ‚&с. Vidi quoque AbbatiœTopufzkenlis Montaneum in tabullario Е pali. Cre
do, rnemoratum aScriptoribus,Cq/lrum Strigonienjè aureum, idem denotare. Ьас reliero`
Нес; ut intelligatur, «quid'Montaneum fit? & quœejus autiquitas. luceperunt ветре fub
i» ’ l: om.
Sclav. Croat. Байта/146 DucibusRegìbusgue Налет-Ее. 137
Janne XXII. circa annum 1333. III. Ejus confìlio, Civitas Sp'afaëcniigîîn 4. Riones fuit (12—
vifs, datisque nominibus cuilibet , nempe: a S. Spiritu, S. Потапу, S. Martini, S. (Папе. Nо
biles Rio quivis eligebat, ut ex centum Viris publicum & Prince-ps Civitatis confilium,con
Напас. Hœc prœtenfœ fuperius per Venetos fubjeéìioni non favent, imo eam enel-vant. Domi
nicus egit Oratorem ad Carolum pro conñrmatione Privilegiorum. IV. Memoranda ePc Са
pituli Segnieníìs ‚ Berrzardzl in Epifcopum eleéìio, PapaJoannes XXII, clcéîiones Epifcopœ
rum, ad fe atque curíam fìuduit ufurpare. Quare morte Epifcopi Segnîenfis audita, 10:17:
пет quendam Auguíïnianum Eppum dixit, confecravitque. Capitulum autem Bernardunl
Abbatem Benediéìinum S. Georgii prope Segníam Epifcopum elegit , & per Dominicum .Spala
tenfem Archíepif. conñrmari eleélionem, confecraŕique procuravit. Benedic7us Xlljoam
nis SucceÍTor , Dominico Archieppo Spal. mandat, ut a Sede Apofìolica datum Eppum , procu
ret ; amoto Bernardo, recipi; eique obedientiam reverentiamque a Segnienfibus praeñari. Se
ComitîbusVeglíœ Duimo & Bartholomœo, nunciantibusJoanni Eppo mtrudendo, fi Dîœcefìm
Civitatemque íngredi attenta-«crit» ipfum repelendum,etiami`1 cum vitae periculo. Joannes
territus ad Papam :rediit, Benediéìus autem anno 3, fui Pontificatus, hoo ей, 1337. mandat
Arbenfì & Abfarerifi Epifcopis, Abbati quoque Arbenfi S. Petri, ut amoto Bernardo,Joan~
nem ad temporalem poffeíïìonem Epifcopatus inducant ,fecus, Comites excommunicatos рго
mulgent. Quod pofìremum ipfi,in Ecclefìa Arbeníi & Civitate Гипс executi. Joannes та
аЬ Ecclefia Segnienfi , nunquam fuit recognitus, nec in Catalogis-Epporum legitur, bene au.
tem Bernardus Eppus. Faëìi hujus meminìt uoque Farlatus. IV. Adverfus Patarenos e
Bofnìa ejiciendos ‚ Benediéfus XII. Stephanquo/ìziœ Bano , hujusque conjugi Elifabethœ
fcripferat ,ne faverent haereticis illis; item fcripfìt ad Croatiae Proceres, id efì Comites Tinni
ny, Corbaviœ, Cliiïiœ, Ofìrovizzae &c. in eodem merito. Нас оссайапе fœdus intra Spalat.
& Tragur. innitum Farlatus commemorat. Scrìpíit quoque Carolo Regi Benediéìus , in hac
caufa. Nec ей ullibi memoria,ad Venetos fcriptum fuiífe. Memorias cœteras,colli еех hilf»
Zagr. atque aliis. Multas omittimus, cum non fmt nofìriinfìituti. Obîit an. 1'34.1. idemoria
Spalatenfis,CatalogiReliquiarum, a ud Farlati Tom. 3. p. 317. In Chri/li Nomine Атепь
¿inno ejusdem 1342. Ind. Decima. _ egìœ Маг/фат Sede Ungarìœ vacante &c. Lucii
cap. 15. narrata arguit, Si enim Spalatenfes, fubjeéìionem Venetam anno 1327. fuìÍTent pro~
MT1, & aRegno Ungariœ avulíì ,quid erat,mox relatam memoriam , aéìis inferere ? Profeéìò
hac memoria , fuam erga Ungariœ Regnum obligationem , & cum eo conjunäionem, teßarì
videntur.
VI. Ludovicus diéìus Magnus , Patri illico fucceíîìt,neque ullœ fcrîbuntur , Гааге illi
oppoiitiones. Verum eflRm.Geor,Ma`rcellevich notare: 1342. Ludovicus Rex coryïrmal
è* „угнал libertates, jura Ври еИопеэ Ecol. Zagrabìenß, ad preces Ladislai Ep.Zag.
gnam in Ízœc, per Capitulum uingue-Eccle/ìen/è curat introduci. Datum Vif@ rad..
“_ -v_* 0.7.12. Montanei. Item: Eodem ¿5' idem Rex, fàb eodem ue dato , mandat Bano Sc avo
niœ Mykcs ut rç/Zituantur ll'bertates 8 jura Все]. ZangoL 13. Sed quia inßrumenta hœc
legerenon elì datum,ultro dicere _nil fcimus. Primœ Ludovico curœ quod pro Dalmatia eX
titerint, caret dubio, Quare cum lib. 4.cap. 17` loan. Lucius exhibeat tabulas tum {olennif
Ещё confectas,eas Leéior ,fcrutari meditarique dignetur. Sunt quœvis ibi fpecîiicè, una cum
Infulis Cherfo , Veglia, Arba , Pa o, Brachiœ , Lefmae , Curfulœ, cum omnibus pertinentìz'sö’
utl'litatibus earumdem, ac тай: Dalmatiœ ,Croatia guibus uti confùeveramus( en agno
fci, a Sereniíf. Republica, titulos Матрасов ab iis fuii'í'e) ô’ гагат ipfòrum jus fi’ dominlum
è’ proprietatem,ßguas (perpènde & obferva) habugßemusan ipßmz D. Regem взасос/3
_/бтег_/йоз‚/}70пгё‚ deliberate è’ cum maturztate transferentes:renunciantes z`n_/ù¿r2erom~l
ni ac'îioni, ô’ omni juris B_legz's Ьепфсёо, gulbus ullo unquam tempore [полётах contra
prœdi'c'îa., vel prœdic'ì'orum aligned nos juvare; promttentesfòlenniterßb vinculo
Sacramenti pro 11051158 communi Vener. corporalzter prœ/Zitz' de ¿lv/Ez Dalmatìa , Civi
tatibus ,terris ,ca_/iris, locz's , z'n/ìdis „или, ¿i titulis,ac ipßrumpqßúone ,jeu domi.
mo , nullo unquam tempore per nos , vel alios , nos mtromittere &c. Horum confideratio»
ne, &ßudium virmsque elucet Ludovici , qui Coronœ fuajura in integrum pofuit: &Scripto.
rum quorumvis tam Veuetorum , quam aliorum audacia, quiRegibus Hungarian, acLudovî
co maledicere non ceiTant, eosque miferrimè accufare, reos dolì, fraudis, injußitiœ. Noßril
Scriptoribus,eheu! Iilentio îpfo, hœc probantibus. Vita fanguisque Regibus dedicati folent,
d_um eorum petuntur gracias , negantur heu
chrum ePc meritorîumque morì pro Rege & salami
patria ,‚ fcribele
in tuendis eorum
autem & legitimisjuribua Pui
yfcribendo tueri Coro.
nam , demonfìrareque toti mundo, Regum juflitias , & ЬеПогит aequitatem , hinc ob tot do~
бывая, profpicere falutì occumbentium pro patria, (pero quod dehinc pro iniquicate, à pq.
o о 0 blico
Итог. шла/ат Kercjèäck.
'233' Notitzœ Preliminares Pannonz'œ PeterisPeriodus IH. _
vblico de1i&o,non_iit, a 'patriœfiliis, & Coronœ fubditis acoipìendum. Sane quisquis _vel de
Ícrip'ta , pro jufiitia & legum внеш-Зрю po'n'deraverit,'exagerata'm aScriptorib'us Venetis, Re~
gum nofirorum iniquitatem, 1n prœteniioneDalmatiae, Infularumque, non reperiet, prœci
` ue 'dum fecutam mentionati contraůus refeiiii'onem,ve1 ab aliquo fomniatammon reperiet':
Dum item, èa , 'quœ tum Ludovicus Venetis (ut in iisdem eli paélis) benevolè cellit, nunc .
’quoque illi obtinent. Profeéiò partes Venetis ibi celTas,Dionylius fub Bela IV. Banus , cum
titulo Ducis Meraniœ ( qui ideo etiam in ‘rn'ultis 'diplomatibus Dux exprimitur) acceperat,
cum do'natione Möttling ut pag. „физмата. Ducis titulus ut Per/ònœ, cum Dionylio
ceil'avit,locor'um tamen ~quorundam ifihic, po`ífelforium penes Frangepanos „таит, ad haue ’
ufque ceilionem; faéio Frangepaniis per L'u'doviçum Cambio. Verum nos,'quia aéìorum Lw
dovici hifìoriam ,_ non ‘fcriberemuh examen ’de ŕircur'nůantiis 'reunitœ per eum Dalmatiœ, oi
mittimus. 'Quœ'dam tamen pro Rabiliendis,`pe'r poil'eilorium dominationemque Ludovici , iis
>pacfiis atque fœderibus ,notamus. Itaque 8 _ _ _ __ _ _ _ _ _ _
_ Primò. Anno Ratiŕn 1358. IV. Idus Febr'ú'aï’. (vide 1.6. t. в. Lucii , dignum confideratio
'ne diploma) adrenlibus fuis modum in judiciis 'prœfcripiit Obfervari merentur verba: poli: _
_recognitam adrenlium iidelita'tem: Progeni'toribus noßris illu/Iriwa Regibus Ungar-ia:
impenfam, ait: [ядра pro Regii, 8 Regni no/iri honoris incremento , vicibus gnam
_plurimis топе/{тёса ‘- = in èr/ònis 'atque rebus ,fœ'vaê? телами per/ècutione Ve
netorum szium no/ roruni, 8 eg'ni no/iri notoriorum œmulorum ,ferè u/Que ad Ízœc есть
‚рога, guibus _nobis Divina gratin со nferre dignaŕa e_/l , de eisdem Venetis viéïoriosè tri~
ump/zare, ac lp 0s Jailren/ès , 8 per гоп/гуаш— totum Regnum nQ/lrum Dalmatiœ пса
.ßro dominio ju jugare ,Ü ( obferva diligenter) adantiquumjus Regium revocare &c.indul~
gendo iplis , poli coniirmationem anteriorum , condendi lìatuta, quae tantum vvaleant intra eos,
provide profeéiò, ‘excludere ‘volent perniciofo's anteriores ttaétatu's, hinc pergitt Sed inter
Croatos,&’ alios 'extraneosyfèrveîur т coryiciendis Даты,per nos , ¿fno/frosBarones,
guos pro juribus 'nq/iris exèguendis шатрами decrevimus dç/iinandos. Tum uam.
vis eos , fui Comitis & ludicum velit fúbjeéìos judicio, addit :y Volumus u't ad IVo/lrœ ilíaie'»
.ßatisfrœjèntiam valeatx( вписав nempe) appellarè. Privilleïium idem evincit, claliem
ргорпаш babuiiTe Ludoviçumßium ait: Jacobus de Ce ano ‘ ula: no/lrœ miles, Amira
'tus rio/ler
lbuliis Spal.marítimas , ac Comes
À`rchieP. exhibet infn/drum13519._
D08'. P_arlatu's пытают are 8 Bratiœ.
iu'. Seprembris , ,[ост nesEodem anno
Pauli de ex Са
Hung@
'ria nepos Egreg/ii 8 potentis Vir: D. Johannis Corn. тип: Ca itulo Spalatenß .
уподрпгсерй 'zllanz's-'de O_/irogb ex parte ò'eren'gßîmz D. Ludovici . Hun ar. 8 _/о.
‘annis Bani Dalmat.8_',Croat.utòbèdiant D. Hugolino Arc/Liepbìvalat, &c. одетом,
'Pridie Kal.06ìob. anterius Civitatis regimen ей innovatum. Ani 1359.Nicolaus de Zeecs Ba
`nusíPaL &Croat. Comes Spalatiufque annum 1363. cuidatus ей Vzcaŕius , Ladislaus Comes
l_Cli ienfis. In Stagno autemä 1359. '17'. Oéiob.ò`tagni. Tran/Zlêïio inter Ragujinosů'Spd.
дамп/ё: "occaßone c'ory'îfèationis bonorum Venetorum; apudFarlati Tom. 3. p. 328. An.
'no 1 369. Raphael de Sorba, de Ianua miles Regius , Comes Spalati ,.'aRege Ludovico Spala.
`teulibus datus. Vide ‘apud Farlatum a pag. ‚Тот. 3.
_ Jam anno "1367. 'telie Lucio Mem. Trag. . 5. cap. фар. 283. àbiolu'ta poteiiateii egia,Í)1'[.
пьёт regendam voluit, Spalatenlibus mandans _': Ludovicus &c. Adanres nQ/irœ Ilfa'ttis ‹
ç/î deduél'um, gu'od vos ,Éer uno anno rox'lmè venturo, D. Thomam Banum гид/{гит
Dal. 8 Croat. Vobis in' omiten: дед/2129, сит Salario 300.jîoren. Quodve ip/è Вали:
confèrfrit, vobis ‘unumjuris peritum habere, `qui vos reget loco iff/ius Bani, 8 tolleretprof
[Ею/й rio '200.jïorenos in monetis. Шт]: сит bujus'modi èleç'i'ionem nos acceptor-e, 8
admittere noluimus ,jidelitati v'ç/lrœ ,jïrmiîer 8 dgßrici'è prœcipiendo mandamus ,~ gua
tenus vi/isprœfèntibus, obmißît 8 'abolita ритм: eleët'ione, guam feci/iis, 8 eadempe.
nitus non ob/iante, D. ъ[оаппет de Gri/bgonis -' eJadrd , Aula: nq/irœ Regiœ militem fí
к1е1ет8 dileéi'um, ro duobus annisproximë тату-2.9 ‚ cumjälario conjìicto in vç/lram
Comitenz eb' ere, _ aßîimeredebeatis , omni défaultate contradiä'oria poßer ata. А.
liud no/frœ egiœ gratiœfùb obtentu acere nullatenus au/ûri in prœmißis. atum in
Vißeârad, in cra/fina Pig/hos. Petri Pauli Afojiolorum, Anno D. 1367. Ubialîae quo
Yque ‚ egisv ejusdem litterœ funt regifiratœ, in qulbus œquè mandat , guatenus ijs/um Illag,
Joannem
cius ibidemvobis
, pag.zn285.
Comitem
Dà pro rae/ënti anno
uejllb7féconde eli аж 8 са еumatis
letterejigvede: &c. Addit
il Re voleva Ioannes
, cbefoße Lu
eletto
è ricevuto ¿ver` Conte aSpa atto , quello cbea lui piaceva. [ас/дед?) deve Ízaver fatto an..
cÍze della contea di Trau; poiche nella regi/lratafêntenïa del Bano alcap. 3. del 1_?5'8.
diebiarondoß, che nzunopoteva ¿fer l.Parle/là, е Сарёшгпод/ё non 'di volontà Regia, в
по
»Sclav. Croat. Паши/2:6 Ducibus Regibusgue Hungariœ e39
' trovando/i, che Frat cejêo di Giorgio Zaratíno Cavalier Regiojoßê Conte di Trau il
теме/т алло, e continua/œ per molt’altri apprgßoß’ in alcune Лиши—е exprimendo/i.
де mandatoRe ioC'omes. Si соло/де cli’ilRe haveva dato all'Amiraglio leContee ditutte l'
По]; orientali di Dalmatia, in/ieme col cig/lello d'Álmi/ìt; e` al[но/ïglivolo , Quella d!
ò-P a ato.
Idem ibidem p. 292. cujus Comitis , & ipfe Rex meminit , in litterisad Civitates mariti
ша: datis an. 1369. С‘ит nos aligua vobisperjidelem nQ/lrumfamiliarem Baldaßàr de
Sorba de Janua , Comitem Fare , Вт}; ‚ Ü Corrulœ, 8 Ami'ratum mytrum maritimum Ge
neralem, commi/èrimus referenda &c. Teliatur pariter in attis Archivi Tragurienlis legi:
1370. 1пд2с'7.дд Reg. Rege Ludovici D. .Stephani E Faren. 8 Биче; 8 M 8 ро
zentis Viri D. Baldigmzri de Sorba dejanua, Regii mirati s 8 Comitis Cri/fri Almif/ï,
8 Infularum Fare , rac/zie , 8 Сочи1е :fito Vicario in Fara Nobili Viro D. Colano Mar
тиф &с. Regia. ibi p. „д.
Ех eisdem Mem. Trag.1. 5.1:.4. p. 277, .Anno „дыбе 15". Decembris. convocato conf
Jilio (Tragurien.) In uo guidem con/illo Egr. miles D. Jacobus de Arpano Ambajèiator
òereni'ß'Principis , qumini nQ/ŕri naturalis, D. Regis Un ar. infrajëripta expofuit. ut ар
pareat ad particulares congregationes, l'uos 'commillarios udovicum militie. Tum p.280.
Trag. 1364. Fu publicato proclama dordine Regio , che niuno ardgß andar à .Stipen
dy d’ altri Princi i, cÍze del Re Jongariaäio natural Signore , е lì 24.11рг21е1‘2ф9иеп
te,fù mandata aGalera del Commune à ara, perjèrvitio Regio. U _
Similiter p, 281. :366. die ¿Men/2.14' ril. l ’os Nicolaus de Vzttzcor, Joannes де
Sloradis , 8 Gregorius de Zaludinis Re or Civitatis Jadrœ, сит nq/lro Maiori 8 Ge
nerali Con/ilio,committimus vobis` Viro Nobili 8 difereto D. Paulo de Blancardis de
Parma „ludici rio/iro ad Civilia deputatoß’ Ämbajèiatori ituro ro f arte ntylra,€f di~
с?! rio/tri con/ilii , 8 communis ad confpec'lum Sereni] Principt's . udovici D. G. Re~
gis Hung. D. IV. naturalis.
Ad co nofcendos celebres l'uceellive Morlaehos, l' uentia pag. 279.81. 28o.exl'cribi1nu|:
Erano detti VlacÍii ~, ò .ZVIorIacÍzi in ' uel tempo li йод delle monta ne, clze dividono
la Bofna dalla Croatia a quali con occa/ione , c e li Bani Paulo e dino simpatro
nirono di Bo/na, fù permefm di calare l’zn`_verno nelle valli, clie conjinano con lf territo
ry
deidelle (Зад maritime: è comedipenetrar
che que/lz,nelli
fino territory
cliefe mede/imc (Лид furono
Venetiani, ji erano aßenuti loro; così dopo, elleinli poter
Ban:
ripigliarono lantica loro autorita , cominciarono anco penetrare nelli con/ini delle me
de/ime Città, colfavor loro. Hinc concedit Tragurienlibus: lVicolaus Zeecli Reg. Dal.
8 Croat. Banus , ut ipfam particulam gentis Morlachorum , de ipforum territorio repellere;
ipforumque agriculturas, feu terras & pafcua , eis, & eorum ¿mdiablibus ac pppularibus pa~
cilice & uiete juxta antiquorum piorum Regum collationem _fanfhonem , uti, frui, & роБ
{idere poilint, Уф: in uiens 8 erleôïis continentus, tenoribus uamplurzmorum Pri~
pilegiorum,per
libertatibus pìarum заедая!
eosdem ‚ egni Hungarzœ,_feliczs
ip_/is рта/{дебит recordatzonis;
obfèguzorum тетю/сём donationzbus
8 сопсетз` - - Вт.
fà “теплаt'lone iPforumHis laddalrs7 er

Privíl. modernum
erudite doèìeveD.Leóìor
ZV. Regem [ада
epillolas ,metas
illas 8 confiriesdi
Elifabeth Reginœ ,
да: civitatis ambiendo. ` `
&Ludovici Re .s &c. a Clarili'. Lucio
_ lib.
_ 4.._ cap. 17. a pag. nobis 24.8. exfcriptas,
` ` dem'mlira
tiiinque habe'sjl/Iagnum Ludovicumúulìillima Баста? Coronœ Гонг Jura Jn integrum теро
fuill'e,cum maris Adriatici dominio. _ Gubernationem
‚ _ autem
. Regni Dalmatiœ
. , per Banos Dal
.
matia- atque Croatia девам, Maris dominium er Amiratos , qualiter Ludovicus ахи-еще.
exhibet Lucius lib 6.oap. 3. Et guamvisS a atenßbus 8 Tragurzenßbus antigua Privi
legia con/irmêßet, ad cujus letlìonem te re egamus. Ludovicus Magnus monltravit, Ven»~
tos vinci poll'e. _i ` ` _ u _ .
Privata quaevis &quorumvis шага cogimur iacere. Quaedam tinnen ,utiJuri publico, aut
Regum nolirorum illulìrando fervientia `notam_us. Itaque Aut Dominicus Spalatenlium
.Archiepill in gravi Spalatenlium peliilentia extinéìus non fuit, ut apud Farlatum 3. Ann.
nymus; aut lifuit extinéius, eleftioni Canopicoruin Spalatenlium faóiœ Peregrina( quem
Tabula! Spalatenfes apud Farlati , eleâum fuillc. evincerent)` Ludov. fefe oppofuit. (pleinen
quoque VI. ab èxemplo Bonifacii VIII. &Joannis XXII. qui _elefhones quorumvis Rocklin
rum Praepolitorum , & fuperiorum Cœnobioruin ad fe, fuamque Cancellariam remark“ (jim.
rebant , Peregrini eleäionem refcidit , & Hugollnum de Branca Archiep. Spal! »rant-rr от, 2,.
suit. Ludovicus autem pro jure Regum Veteri , Sacris Canombus Ницце , .divismo/jc Ар
o o o 1: дм»
цв ' Notitiœ Prœliminares Pannonia: Veteris Periodus L ll
rhiep. Spalatenfe'm conliituit. Domirn'cus'ili'e, apud Farlatum T. 3. deiiutratur; Eum atta
men Spala'tenlium Archiep, pl'urima пойте ‘diplomata tellantur & exprimunt. Sic in Decre
to Ludovici, corpori juris infetto anno '1351.reliquos inter Dominica ópalatenfè. -Apud
Schmitth Agr, Eppi. Àn. 1355. ldiploma habet Dominica Spalaten/i, ut omnino ante annum
1356. Hugolinus a Papa datus Spalatenlibus Archiep. quemadmodum in diplomatibus Regum
U'ngariae non exprimeretur; lic nec habituìn a itumque faille pro Archieppo legitimo, cen
Teri debet. Hinc rocellit, feditio populatie, ïtumultusìg'ravillimus cum injuria coutume
_liisque a'dverfus ugolinu'm a 4Papa datum Archiep. indignaque ejus trattatio, ut relatum a
Farlatop. 32 . Stat'utum in Civitatc conderetur: gaudere videlicet Archiep.ea prœrogativa,
quam habet i ivitatis Potelias. ‘porro latas cenfuras, ob violationem perfonœ Hugoli
ni, hujusque SuccelibrisAndreae,Spalatenfescontempferint, ocellìtex Lud. Reg. Decreto
Art, I. quo liatuitur: Quad /i Prœla'ti, ‘vel aliguiviri-Iloc e/îa/lici contra Nobiles Regnl
Nimm in aligua cau/a _ .procçßerint ъ interdiäu'm zn eos ponere, vel contra дуде/дм
'tentiam *exeonzmun¿_caftio'nzii` non pofuntpromul are ‚Донг bacterias uji дм: ê’ туш; ,
abfguejèituô’ notitia Regine Maig/latin Hinc palatenfes,cenfuras latas promulgatasque,
¿1b/gue'мм 8 notitia Regia: Maje/latis,contrafe latas, a parte Iœfa & injuriata,(cum ne
'mo libi ell'et legalis judex) ut jure &lege nullas fepofuerunt. Mutatis fuccellivè circumliana
tiis, ab his cenfuris , in anno 1426. adeoque рой annos 'cir'citer 70. ( ut ex Tabulis SpalatFar
lati) abfolvi pollulârunt , ubi caufa latas excommunicationis exprimitu'r: Quad bamines liu
jus Civitatis а tempore repulfœ D. Ugolini olim Arclzzep. Spalatenßs Ízœccommunitas 8
n bomines ejusdem exconzrnunz'cati/Zeterunt, @finit lrodierna die ,propter repulfàm дают
eidem D. ’Ugoli'no, Üfropterßni/lròs modos retentos contra ; 8 etiam guia dici.
tur quod aligui Nobi es verberaverint D. Апдтеат Arcliiepif ротам uo u'e in iisdem
Tabulis commiliffe refertur, Spalatenlium abfolutionem Sanc'îißimus D. illo/ler @0mg/5;
. i. ь ш 'abjòlvere debeat Nobilcs, Üpopulum Spalatenfem , 8 alios Ízabitatores diäœ Ci
vitatis; nec non 8 mortuos ab excommunicatione 8 excçßii alias{ада contra olim D.
¿Irc/liep, Ugolinumß’ contra D. Andream я- к t'nvenerit fàtisfac'i'um de /poliis tune
fac'lis ' ъ Profeétò magnam hilioriœ рейка: Ecclelialiic'ae partem , fattura funt confuliones,
atque i'nco'inmoda, quie caufavit elecïm'n'um prästenlio inde aLadisla'o IV. Si quis Есс1. псе
îlr'œ particularì`s,fcribendan1 fufceperit hiflorîamx Nulla Eccleliarum ей, quie теста-‚ода
h'œc non ‘perfenlit , t'ani obrejeéios ab eleŕtione Laicos, Si Epifcopos, quam demum Capitula,
Ludovicus Rex , egregië jura Regum ей tuitus, Jus Patronatus , Laicis conferendo, ( ut o‘
inillis caeteris, infra patebit ex Caprocenlium diplomate)Quîn nullas declarando, livelatas,
.five ferendas eatenus excommunicatione's, ipfeque Urbanus VI. an. 1380. ( retulimus Breve
in Notit. Есс1. Quinque-Ecclelienl. lVISS. cap. V.) dum Civitas Regia Montis Grœcenlis гада.
bienlis, quod Bla/iu'm,oui Gregorius Xl. Prœhendam in Есс1. S. Marci contulerat, repulillèt,
fuerit excommu'nic'ata,recognolcit, electiones attentatas faille, in prœdic'i'i Regis поп то.
'dicum prœjudicium 8 gravamen, ut tanto majorjuliitia. lit», legum fubfequè latarum , ив
Deer. 3. Vlad. 66. Item 1504. 26.&c. _. n p l l _
2do : Magnum quoqpe vulnus infulit, incoata lub Ladislao IV. fub tituloреалий; CIU-f.
jlianitatis impolitio, in almatia autem fub tituloprecationum. Наго etiam tributa, Bof»
nenfcs non folum Schifmaticos, at etiam hœreticosellecerunt. Ludovicus hœc vefuit. Вносит
talis impolitìo ab omnibus Sacerdotiis fruétiferis,cunélisque fructibus ex bonis »ab Ecclefiam
cis habitis ,Romano Pontilici , fub pœna incurrendœ fulminataeq'ue excommunicationis , expl
'venda fue'rit, in conlirmatione Privileg'ii Andreœ IL( vide Decretum Ludovici )exei it :Quad
nobi'les Ízominesßne bœrede decedentespoßint 8 gueant vel aliis :Eccltjiis ui us volant
in vita, vel in morte , dare 8 >lega-re po//çírones eorum , »aut vendere -, vel a fendre. Hinc
toto nollro Clero confentiente,ennatum ей, fucceliivè tot legibus lirmatum ,jus illud: quod
fœculare vocamus. Ludovicus refpexit , ne per ejusmodi donationes , legata, ,feucht-‘iones’ (о.
t'um RegnumlCancellariae Romanze tributarium evadat,ac ut tollat formatae jurisclientellg.
ris a Bonifacio VIII. quáellioni occalionem; Clerus autem, adverfus Ycollettore/¿4, ejusmodi
tributorum Papalium, perlubenter aceeliit,dum a-fumr'nis pecuniariis, tributa illa ,folvi под
debere, nec iis ell'e impolita allegabat. Тит ad minuendum Papas introitum, Decimos art
Vl. Decreti fui; Ludovicus reliri'nxit; ad Bona unice & tantum Ecclelialiica; & Nobiles ad
folvendas a Bonis fuis Decimas, quia non obligállet ,magnar'um fucceliivè quœfiionum & in.
èommo'ditatum, politum eo articulo ей fun'damenturn radix (quas'narrare niljuvat) ut des
mum Decima, Clero pendendœ , ад u/ùm limplicem reduŕiœ per leges habeantur. Quia ve
rb eodem articulo , agricultores bonor-um Ecclelialiicorum , ad Палат, ut Боты}; terre.
liribus folvendam оЫЁдаЬащш', ad Веет «infuper in Esdeflaliicis bonis prœdiisque de
r
Sclav.G‘oat. Dalmau/ub DucibusRegzbusgue Hungariae,A _ ’site __
gentes, 0b duplex hoc onus,evenit: ut bona Eccleliaflicorum( erant tum Coloni , migraubnis
liberœ , telic Dec. Lud. art. 18. )in defertum abirent, Cogebantur itaque Eppi & Clerus, Nó
nam relaxare fuis fubditis, & lola contenti effe decima, aut hanc arendare fœcularîbus , qui
poflent fubditos in Bonis Eccleliaflicis retinere -, eosdemque ab onere tributi illius eximere , ne
gando .illud Colleëtoribus Papalibus. Denique anteriora Regum Clero elargita defòlvendis
ab omnibus decimis privilegia , ob lucra ex Decimisarendatis, in ujit , manuteiiere. Hugo
linus Spalatenfis , quantum haéìenus eruere valui , primus fuit, qui Decimas arendavìt , Dui
mo Nicolao Comiti Spalatenli , Nicolaus autem Zagr. Eppus ( hill. Ecc. Zag. p. 131.)poli De
cretum illud , in anno 1355. confirmationales novas procuravit , &Epifcopi magia fuêre folici-`
ti de rocurandis per Donationes Regias bonis , quam decimis, ut ex hifi. Zagr. infra videretur,
Step anus attamen Ep. Zag. ( ut p. hill, Ec, Zag. 133. ) Hugolinum imitatus , has aeque aren
dare incepit. Succellìvè mutatis circumliantiis , & contributione illa Papali ведёте ‚ройчиащ
Clerus Banderiorum obligationem intuitu quoque Decimarum li ab omnibus in natura pendan
tur allumplilfet , prœtendi exolvique inceperunt. ` '
Gregorius XI. ut Decimas quorumvis fruëiuum ex facerdotiis rehabere valeat, anno
1370. adverqu Turcas bellum Ludovico proponens , has ad hunc finem pendendas a Clero Dal
-matiae &Hungariœ exorat, conflitutis eatenus Thefaurariis. Vide Farlatum , & ibi monumen
fta, ut „ Helias miferatione Divina Epifc. Cathanienlis Domini Papœ Thefaurarius Generalil
„ &c. Iteml . 331. Fr.Thomas DEI &Apolìolicœ Sedia GratiaAb.Monall. S.Grifogonide
„ Jadra, Со е&ог Generalis in Spalat. & non nullis aliis Civitatibus, deputatus per D. Fr.
„ Vivianum de S. Severino Ord. Crucifer. Generalem Magifirum , Apoltolieœ Sedie Nuncium,
„ & Colleclorem Generalem fruétuum, redituum, pro'ventuum,cenlùum, decimarum , & alia.
„ rum quorumcumque fructuum Camerœ Apollolicae debitorum , in dicta Spalat. & non nulo
„ lis aliis Civitatibus , & Diœcelibus & Provinciis, & partibus aucioritate deputatum. &c. „
At videns Ludovicus , exoratas Decimas converti aPapa adverfus Mediolanenfes &Florenti;
nos,quœllus ell, Gregorius ad placandum Ludovicum Strigonienli & Colocenfi Archicpifc.
mittit diploma, pro elargiendis ampliflimìs indulgentiis ( Farlato telle) qui pecuniam lubli
diumque darent Regi adverfus Turcas ; lege nihilominus illa, ne promulgareindul entias 1i
ceat, donec Rex Decimas pro Sede A oflolica colligi ,& ad eandem transmitti non fginat. Re
lpuit quœvis Ludovicus , magnaeque liinc enatœ confuliones, quas omittimus; prouti&, qua
liter confecrandijus Metropolitanis,Epil`copos fuor ademptum lit? & Annatœ fuccellivb in»
duótae , cum hœc ad hill. Eccleliaflicam pertineant. Epifcopos Dalmatit , Rex Ludovicus Di
plomatibus œque inferebat,ut docent diplomata. ‘_
Sclavoniam veteri more rexit. Fratrem Stephanum Ducem illi dedit, patetque ex ejul
dipl. fupra p. 147.exfcripto, item Hifi. Есс1. Zag. p. 132. In Decreto lùo anni 135i. art. XI.
veteri more , Sclavoniam terram Ducarus exprimit, occurenteque quieliione ? an omnes No
biles œqualibus prœrogativis gaudeant ? an item iisdem gaudere valeant Sclavi, liatuit:
Ad eorumdem etiam Nobilz'umpetitionem annuimus,ut univery'i Virt' Nobiles (obferva) in
tra terminos Regni no/lri соц/1211122, etiam in tenutis Ducalibus ( ob Stephanum fratrem
Duœm Sclavoniae)ßib inclu/ione terminorum ipßus Regni nQ/lri ( en firmati Sclavoniam
fem r fuifl'e Regni Ungariœ) exi/fentes /ub una Én’ eadem libertate gratulentur.' Quare di
flin io Nobilium , quae ex anteriorum Regum Privilegiis certa ell , per hunc Ludovici Regis ar
ticulum ell fublata; quô, univerli Nobiles, una eademque libertate gaudere declarantur.
Articulo XII. a collecte mardurinali Banjul mora. Sclavoniae Nobiles eximuntur, quae quid
fuerit? explicare non vacat. Interim in relatoriis ad Nicolaum totius Sclavoniœ Barium ,
fuper tributis in diverlis Regni Sclavoniœ locis exigi folitis, faóta mentione denar. Banalium
(qui œtate hac, grof. 1. & med. valebat lingulus ) Lucri Camerœ , Mardurinarum &c.legimul :
„ Item invelligando diligenter refcivillent: quod ab antiquis temporibus pro marturina a quo
„ libet jobagione, &Regio Cive exigebantur 12. den. Banales. Item pro lucro Camerœ iidem
’D
den. feptem ,live 19. limul conjungendo. Et ultra haec exigebantur duo den. competentes
exactoribus ipfarum mardurinarum & 7. den. Item unusden, limiliter de quolibet jobagio
ne pro homine D, Epifcopi Zagrabienfis , qui homo diůi Eppi ab antiquis temporìbus , pro
teflìmonio in exactione ejusmodi procedebat, ne aliquis ex Regnicolis injullè Pollet, per
exactores hujusmodi aggravari Nunc vero ultra haie, indebit`c & injußè exigitur lucrum
чu
UV
Cameras inforis ,loco cujus fuerant ipli feptem denar. & nunc exigantur cum marturinis ut
ell dictum. Datum Feria 2. proxima ante Fellum Afcenlionìs Dominì,anno ejusdem fiipra
„ diéto 1349. „ Hinc quia pollerior effet Art. 12. an. 1351.1fors erudito Leélori, ad сит
intelligendum,memoratae relatoriae , fervire pollent. Ad docendum ultro Ludovici, erga Scla
.voniam faam añeétum , anno 1 359. conlìituit elargìto Privilegio: Incolas Regni Затопит
. . Р Р P ram
11E/lor. Вами/ат Kergleliclz.
345 Notìtìœ Prœämz'nares Pannonìœ Veterìs'Perìodus III.
хат nullo Judice trans ñuvium Dravae, juri Rare, teneri; verum in prœfentia Bani, aut ejuû
Vices gerentis refpondere fint obligati, Ho'rum vero judicio non contenti , ad Curiam Regiam
’valeant a pellare. Hoc_ Privilegium 1_364.. appeníione duplicis figilli munivit , & 1377.
tranfump it. Ste [шло Duce mortuo,fub`tute11a 'matris {наг Margarithœ ,filius ejus Joan
nes Dux ст: Sc avonz'œ, cujus `meminimus P. 132. hiß. Есс1. Zag. Item apud Pray Ann,
P, e. p. 1 1 1.111 Rudolphi Ducis Aufiriœ tab'ulis 11111111359. 2.die Augußi , ubi: ac сит D. j0
Ízanne l'llußri Duce Sclavonìœ, Crodtìœ , 'Ö' Dalmatiœ &c. Quo mortuo , Eli/ZzbetÍz mater
Ludovici , praefuit; ereéìoque Segnz'enß Ludovicum Capitaneatu , Carolus Буг/1110712
nus anno 1370. quamvis fub Banali titulo ‚`& Primus Segniae Capitane'us,& Dux melius acBa
nus , D. С. Scl. fuit. Sub his Ducibus, ùti & 011111 ,fuêre Bani, a Banis Dalmatiœ Croatiœque
diůinäi. Refidua Ludovici infra _a р. 129.11111. Ecol. Zag. compendio exhibita,& Anual. Cl.
Pray P. я. vide. Diploma Civitati Capronceníi 4a Ludovico datum, & nobis , inde Шип-1,111:
fcribimus. I ` _ _ ` h ‘ ` _ ` l A
„ Nos Ludovicus DEI Gra-tia Hungarian Dalmatiœy Croatia , Rama, Servia: , Gallitia,
s s s es ' Lodomerias , Cumaniae, Bulgariœque Rex. Princeps Salernitanus, & honoris Montis S. An
geli Dominus. Omnibus Chriiìi fidelibus 'pŕœfentibus & futuris, praefentium notitiam habi~
turisfalutem in omnium Salvatore. Regiae fpeculationis &folicitudinis ell'e debet , invigila~
re fubditcrum remediis & quieti; & eos profequíampliori munificen'tia gratiœ fpecialis ;ut
tanto illi ex тельце БдеПоге-ь & devotiores fe exhibeant ex devotis: uantò potiori liber
tatis beneiicio, ex'regalis ‘pìdviíionis dono, 'eos conti erit gratulari. Broinde ad univerfœ
rum noti tiam harum ferie yolumus pervenire: Qu nos volentes Cives& bofpites 1101110:
fideles, de Kaproncza `( ut 11111, Gdelitate'm etiam numerofitate augeant) adinílar aliarum
Civitatum noflrarum R cg'alium Capitalium,libertatibus & gratiis Regiis decorare, ad in~
50 ч ßantiam eorumdem humile'm & devotam,libertates infrafcriptas , quibus etiam inter caete
„ ras,Civitas туда Grœcenßs'a tempore fundationis ejusdem eli gavifa, duximus eisdem
‚‚ 'concedendas , ita : ut amodo impofìerum 'diäa Kaproncza ,tanquam libera, 8: capitalis Civi
~„ tas Regalis `cenfeatur; Civesque ejusdem infra denotatislibertatum rœrogativis , more Ci~
'„ vium Gŕœceniium perpetuis temporibus gratulentur. Conditiones itaque & libertates hof~
~„ pitum ,feu Civium in prœdréìa babitahtlumöz commorantium tales habeantur Cives
„ au'tëm Iiberam babeant, undecumq'ue Voluex'int, 'eligendi udicem Civitatis, nobis prœfen
»„
-‚, tandi eundem annuatim':
'ame'oruindem _Plebanumetìam
'Pro fuo 'arbitrio ’voluntatis , qui
~ ~ eis utilis
item ore videbitur,
Ratuimus: quod ineligent
eademin Civitate
Eccleíi
„ Forum folenne inhebdomada, Yidelicet die L'unœ celebretur; & poß hoc, forum quotidia~
~„ num quotidie habeatur. In quus rei memoriam, perpetuamque firmîtatem , prœfentes eis~
„ dem concefiir'nus littera's Noílras Privilegiales pendentis authentici duplicis fìgilli munimine
,‘ roborata's. Datum per manu's Venerab. in Chrifio Patris D, Nicolai,DEI 61 АроНоБса:
-‚‚ Sedis'gratia Archieleéìì, conlirmati Coloc'enfis , Aulœ noßrœ Cancellarii dileéli & fidelis
„ Ncibi. 'An`no Domini 1356. pridieNonas Novembris,_ Regni autem noßri anno quinto de
„ eimo. VVbbus in Chrifio JPatribuß Dominis , Nicolao Strigonienfis , locique ejusdem Comi~
„ te perpetuo: U olinoSpaJatenÍis Archiepifc. Nicolao Agrìenfi; Demetrio Varadieníi; Ni
~„ colao Quinque- cclefienli , ( Tranfllvaniœ Sede `vacante) ColomanoJaurienii; `[oanne Wb
\„ fprimienfi ; Stephane eleäo, confirmato Zagrabienfi , Thoma Chanadienïi , Michaele Va~
„ cienfx, & Petro Bofnienli , Fratribus Thoma Syrmienlißtephano Nitrienii , & Blafio Tin»
'„ ninieníi, Eccleíiaruin Eppis -,_ Ecclelìas DEI felicitergubernantibus. Magnificis Viris Ni~
„ colao Conth Palatino -, judice Cumanorum ; Cyco Mgro Tavernicorum пот-0111111, Andrea
Wajvoda Traníilvano Comite_de Zonuk , Comite Nicolao J udice Curiœ ‘noiìrœ , Nicolao Ba~
38383"!
`no de Macho, Mgro Leufìachio Comite Simigienii ,Albenfi , 8l Tolnenfl, Banatum totius
Sclavoniœ tenente , Leuke'ws Dapiferorum & Р111сеп1ап1111 ‚ Dionylio Agazonum, & Tho»
majanito'fum noñroruîn шунт ‚ & Simone Comite Pofonienfì, aliisque quam pluribus
Comitatus R'egbi nofhji tenentibus & honores,„ Conlirmaruntdiploma , Sigifmundus, Ма
thias , Ferdinandus I. Maximilianus. ч
-Aéììs 'debitis gratiis ~, Amplillimo Magißratui L. R. C. Caproncenfis , pro communicatio
ne prœmißa,te1’catoquepalam eorundem Nobili animo, eruditionis & illuíbandi publici juris
fefehofìes non effe, verum adjutores. Firmantur ex praemiÍTo diplomate , quœ {ирга теши—
mus , collati ветре per Ludovicum Juris Patronatzw, temporibus iis, quibus Roma , 111112915
a fe beneficia conferenda praetendebat , hinc tuendorum Regalium jurium, & ante lœforum,
vindicem ,Ludovicumompino fuifl'e» Fundator Parochiœ Caproncenfis Ludovicus quod (пе.
rit, fuœ, quas vidilegique tefìantur litterœjus nibilominusjus` Районам: fidelibus fuis Civi
Ьив contulit. Docemur: Sclavoniœ Capitalem Cívitatem Montem Grat-um, hoc ей Zagra,
biam
1
»Sclav. .Cr-oat. Dalmat. fùb Duciôus Regibui'gue Hungarìœ цв
biam effe, fecundum diploma p. 124.. relatum. Infuper fervit, ad explicandum art. 4.anni
14.04. quô , Civitates ejusmodi, Principalioribus aimexœ , recognofcuntur; &Tavernico addi~
ciuntur.
Е; Vulneratis вещие S. Coronœ juribus revindicandis Ludovicus ma opere Huduit, hinc
ferviam , Bulgariam revindicavit , BofniasReges , ut olim Emericus, fub cliëntella fua fervavit.
Sed hœc, una cum Theodori Keriatovics Ducis de Munkácsut prœtenditur( cujus P. Schmitth
ìnSer. Epp.Agrienf. difpofitionem exhiberet) illuftranda ab aliis rogamus, prœfìolamurque.
.Anno 2382. die 12. Septembris , Immortalis gfelixgue magis acprovidus Ludovicus obiit.
VII. MARIA. Еа quae hißoriœ Гипс, relegamus Leélorem ad Scriptores alìos , turn & infra.
hifi. Ecol. Zagr.a pag. 139. item а pag. 336. Qua@ orro,r7ùris/1`mtpublici, aut Politicen; do
ceri a doéiis eruditisque oramus. Paulus de Pauîis сета idoneus & coœvus ,Jadrenfis Patri
cius in memoriali fno perhibet,Ludovicum la. Septemb` in aurora 'Eyrnaviae mortuum, die
16. fepultum; fubjungens: deinde cras llora tertiarum videlieet ie .r7. men/is prœjèntis
( adeoque Septembris) D. Maria`jilia fenior antedic'li Regis in Cívitate prœdic'la , carona
tafuit in Regem, in cujus caranatione multi milites ( quos Auratos vocamus )faâ'ijimn
Velox traníitus a lutin, & {epultura patris, liliarum atque viduœ , ad gaudia coronationii. л
Proceres Regnique Status, una mortem Magni Ludovici, & Fattum filiœ, ufurpatœ nempœ
Corona, fine diaeta nec indiéla, nec requìfito eorumdem confenfu , perfenferunt gravillimè,
ob violata jura Reipublicae publica. Illud ех metu Caroli , & fœminarum ambitione, Palati°
niltem imprudentia proœilit. Metuebant illœUrbani VI. pro enÍionem in Carolum,praecipu¢k
quod 1381. Pax Venetosinter &Genuenfes fancita fuerit; fclentes autem ergůcoronatos Re
вез, Hungarorum propenfiofxem, crediderunt faluberrimum fore, f1 illico aria in Regem
coronetur. Sed confìlia hasc,decoéla non гите, îpñ confulentes animadverterunt, ridebatur
fœminae in Regem Coronatio, Palatini execrabatur faéìum , oliiciique fui ignorantia , quan
haud orator, arbiterqwe intra Regni Status 81 Reges prœdicabatur; Verum prœpoteutiœ cu
idus, juriumque Coronœ everfor, qui darefœmmam Regem, Regno libero prefumpíit.
rofeäo prœcipitantiam erroresque fuos , brevi Palatinus advertit. Neque fcio, an metu mo
Шиш? vel line ex alio Diœta nec delxinc erat indiůia, at credebatur rem modis aliis mitigan~
dam. Ita ue jura Regina! Viduœ infinuabantur , prœcipue quod Ludovicus, poil liabilitum
Regnum Sicilia.' Carola , Dalmatiam Elifabethm dedill'et , ut iirmarent tot monumenta,reliqua
inter erpende illud Elifabethae apud Lucium lib. V. cap. I. .Eli/izaetlt D. G. .Ung. _POL Dal.
jideliïus uis,univer zs Ü/ingulis Rec'îorißus, ь - Jadrœ, Ra ußi,Szbenicz, Tragu~
" S a ati, Catlzari ,Ü In/ùlarum Leßnœ ‚8 Braciœ , Arbi, Ü erß, cœterisgue Commu
тайги: Regni No/lri Dalmatiœ &c. Quare mortuo etiam Ludovico ( сар. a. lib. V. Luci~
'us Die X. 067017. 13672. Jadrenfes ad Reginam Elifabeth , miféreOratores , incoando.' Евге
пё}:та f! Excellentißima Princeps 8 DominaNo/lra Naturalis,Ipfaque,& nequaquam Ma.
ria,de dato Nitriœ a 5. Ottob. 1382. Mittit MgtJoannem Bilfenum Comitem Vefprimienfem
ad Dalmatiam ,cui etiam die a. Decemb.]adertini refponderunt: licèt no/lra modlcafacul»
tas ad tantum non extendatur (confervandas nempe partes illas `)Vtamen ex debito no/lrœ
ŕìdelitatis, eidem diximus ада/гидам, prout nobis pro honore .М Sacri diadema°
ris Ungariœ, ас pra /àlulvriori con/èrvatiane [гагат partium vi/ìtmfutt беси
. Interim ad itabiliendamin Regno Mariam , videbatur exigendum iidehtatls Juramentum.
Quid H à fecit? nefcio. Dalmatae illud praeůiterunt , fed ut patet apud Lucium l. 5. c. я.
ex litteris iadrenlium 2. Februarii
videlicet lifabetha: Matti, fcriptis
iiliabusque Mariœanniac1383. baud Marlœ
Hegvìdi, Ex his Regi, fed Reginis tribus,
litterisjuvatquœdam ex
fcribere : .ln manilvus VenÄáE regii ViriD. Nicolai Prœpo/ìti Eccl. S. Petri e Po/èga ;
L'centiati in jure Caradigni imi - acceptantium Ü’ rec' ientium tam nomine
VV. uàm vice i? nomine Serenißů’ ExcellßfPrincipis ЕЛ). . naturalzs, Domina Heg
vide incl ta: natœjuniorisglorioß memoriœ y. Зегепш Prin. ÜD. Nnaturalfs D. Lu
dov. R. ng. Pol. Dal. 8c. illußris ,/icut Altißimoplacuit abfque prole maßulzna de me
dio ßblati, ducceßarumque ve/lrorum, è? ejusdem illu/iris Hävzdœíz/ge natura 8
Succçßbria, ac ordine geniturœ, Ли debitœßtcceßianzs in dzä'o egna ngarzœfùccœ
dentium ,pariter è’ »Sacra Caronœ Hun ar. - - Juramentum debztœjidelztatis per~
etuo invialabìliter ob/èrvandum prœ/ avimus. &c. ibi cum attantione legenda. Multa
{бис demonlh'antur , lmò: In Dalmatiœ poffeñ'orio pleno atque integro, Reginas Рите: & in
fuccellionis {ехав mafculi defeétu, Dalmatas femet iterum , fexui fœmineo fubjecili'e, & Sa~
crac Coronœ , dumjurant íigillis appolitis :pariter è’ Sacra Corona, ut iterum jura Regnì iir~
mata fmt. :dò: Minifiros Reginamm, poll prœoipitem coronationem Mariœ,fuccellionem
впитает ‚ ut exprimiturjure natura ëjìlccçßörzo , deelarandam acceptandamque _a Subdi
вы” tis
, §44 Norîfz'œ Prœlìmìnares Pannonìœ Умей: Períodus IIT.
'tis quœfivifi'e. Atque hanc,3,Dalmatas ordine geniturœ agnovifTe,juramentisque ůrmâfi'e. Рой
'juramentum hoc Dalmatarum,Mariœ Reginàead Dalmatiam ordinationes, reperiuntur. Vide
miiiis aliis, apud Lucium l. 5. c. 3. Datum Вида ой quindenas Pafchaa 1383. ¿oro Ragufezs
'expeditas litteras , attamen exprimit'ur: de 'con lio, conjèn/ù 8 beneglacita voluntate .Se
reniß. 8 ЕхЦИтае Principis D. Elifabetb prœmißaD. G.R. Ung. al. Dal,A &c. Obiet»
vari nihilominus ex eodem infirumento debet, Regem Rafciœ & Bofniœ, cafìrum novum in
loco Бюст/21111 vocato ,intra Ragufiu'm & Cathari Civitates Regina'rum , aediñcâfi'e. ‘Quia
anno eodem 1383. die 24. Octobris ( ut Paulus de Paulis in fuo memoriali , Reéìor tumJadrae)
notavit,Jadram veneru'nt Eli/abeti: Reg. Ung. Senior , 8 D. Maria Regina Junior , 8 D.
Droga/orar/ùa cum cœteris Prœlatisů’ Baronibus eorum. Duo hic animadvertas leéìor,
' 1mb, Primas Omnium fuifl'e Dalmatas, qui/izccçßionißxusjœminel' in Ungariœ Regno
fubfcripferunt, adeoque 2do: Scriptores Venetos, injuriosè depingere Reges nofiros iniquo!
effe ; proptereaqueDalmatiam ,illico amorte Ludovièi defeciífe, fefeque vindicâil'e, Regina
rum captivitate , denon obíervata per Ludovicum ,Dalmatarum libertate, immunitatibusque.
.Sclavonia verò,praemiflà quœvis tulit fegerrirne , petitumque lidelitatis juramentunr,
deprecata ей ,modosque omnes Palatini execnatà. Banus Joannes , Primus omnium defecit,
qui, ut Paulus de Paulis 1383.( рой memoratum fuperius Dalmatiœ faéìum) die 8. Februa
rii ad Carolum abiit, cum Nepote Prioris auranœ. Quin Miles Ungaricus ,intelleéia : Habí- '
lita fexus fœminei in Regno Un'garia:l fuccefiione,Jadrenfibus fuit incommodus, Paulo teflse':
Die 19. рига/[допил anni 8 men/is ( nempe Febr. 1383. ) дбепа’египг Jadrenjès bladum
г: - quas antediëli Ungari deprœdati erant , in villis Jadrenßum. Et Ízocfuit in campo
Arc/Liepijèopatus горе arcum. Hinc Stephanus Laczkovich die 1.AuguRi Banatum allum
pfit, & `joannes de galifna Auranae Prior, ofiicio privatus. На: res, motus auxerunt. Ste
‘ pliantes Banus ob eccefl'um ad partem adverl'am , fucceil'orem, anno f'equente naëìus ей,
Т/ютат de S. Georgia , qui in Decreto Marias Themplinus exprimitu r. Banus de Machow,
totque сажей, adverfus Reginas , femet declarârunt. Cum autem tutum noncredereturdia»
tam indicere, murmurantibus tantis, pro diplomate, perditaque omni libertate , Maria ad
‘ infiantiam Pauli n'e Разделе/ад? Dionyßi,D0minici-de O_/àtopan 11111, (vide Decretum
¿Marian Regione) Andreae» П. & Ludovici coniirmat privilegia -, ut hac re mitigarèntur. In
decreto hoc exprimitur: acis roem-anda? fìudio Decretum emanâffe. Tum Dalmatarum
memoratum Гейши: УоЗпге Domino Cœlz', cuius nutu omnia reguntur 8 di/jaonuntur ,
ь - а lVobisgue Succçßoribus, 8 ordine geniturœ [бдит 8 Согопат dic7i Regni Unga
riœ, acfceptrzmz Regni, ipßus Genitoris no/lri ,feliciter adeptis &c. Coniirmatio hœc,
concepta fìudio procurandae pacis ,obfirmavit magis omnes, adverfus Reginas,dum legerunt :
nullam exprimiStatuum mentionem. Quare plurimi a Regìnis defecerunt, _]adrenfis Archi
cpp. 1384.. Romam petiit, fecutus hunc Paulus Zagrabienfis, motusque confecuti graviíiimi,
Reginœ de fponfis cogitare cpaéìae, qui tueri illas pofTent,plus curarum habuêre de matrimo
niis, ac rebus fedandis. f
_ Interim non obfiante eo,quod Thomas Banus Dal. & Croat. die 18.]ulii 1384. novam
unionem cumjadrenfibus fecerit,juramento firmatam , pro fervanda lidelitate Reginis, Caro»
lus Zagrabiam, deinde in Hungariam adveniens, ab Archieppo Strigonienfi, Demetrio, Men
fe Decembri anni ~1 384.. ей coronatus , & Rex Ungariœ coniìitutus. Quare omiilis quibusvi.
cœteris.
VIII. CAROLUS II, Rex duorum menfium. Dubitarihaud poteß, elargita non fuif.
fe ab eodem privilegia , ego attamen , nullum legi. Qualiter? quamve indigne periit , quali
ter item in corpus mortui Sœvitum? cui lubet deferibat, ego ejusmodi tacere malo. Amm
1 385. die fexta Februarii , vivere deiiit.
Mors indignëillata Regi, commovit quosvis. Hinc fublato impië Rege, opinionePala
tini Nicolai deGara (proclamata: iterum in Reginas) Elifabeth & Маг1а triumphantes iu
Sclavoniam pergunt , ut Regnum hoc, fidele libi efiiciant. .At quae illis evenerunt, quia hiß.
Есс1. Zag. pag. 141. retulifl'emus, non repetimus. Deorigineůi cauf'a, celeberrimarum harum
calamitatum , an quispiam , vel _eo compendio , ut Горка commentamur fcripferit ‘l nos Iatet.
-Parcat eruditus Leéior necefiitati , relati compendii , fperamus a doéìioribus , aperta Periodo
utilium Reipublicœ litterarum, hœc diffufius illufiranda. Sane fuperiora evincunt: Concre
gatorum in anno 172 3. Sacra: Coronœ Statuum, teiiatam Art. II. reóii judicii aquitatem, dirm
quae olim Dalmatia, faniorque Hungaria, ob immortalia Ludovici promeritn confiituit; tum
ob renatum in Carolo III.Ludovicum , in legem relata funt. Mihi prfuafum ей, fi Scripte»
res nofiri , de utilibus Reipublicœ fcripfifient, a tot fucceflivè 'cafibus , immunis & 11Ьега fuif.
(et Patria. Libertatem (дышит, 61 hac amiíïa,captivos`1mperii Turearum fe внесение.
Scla
‚Удар. Croat. Байта/й]; Duclbus Regílvusgue Hungarìœ. §45
Sclavonia infuper, quœ tum fuccemonem fœmineam acceptare renuit, illique гейше, fuccef
Íìvè prima,( docentibus aéìis Publicis, tarn fub Ferdinando I. quam etiam CaroloIII. quia
ßremœ buie, anno 1 12. annuit) legitimam debitamque elfe agnouit, eidemque fubfcripfît.
IX. SIGISMUN US. Quia nubentem Regime confequens ей Regem fieri,anno 1387,
in Regem Hungariœ ей coronatus. Sed an antea in Regeln eleétus, habimsque fit ? dubitarî
oteß ,ex textu diplomatis-a Cl.Pray relato P. 2. An. p. 16.1.. ubi ait Sigifmundus: Domino
îudovz'co Rege -` in perrenis Regnz'patriam translato , 8 antçfata Sereniß,” Principe
Domina _Maria Reginai /ìus nata, ínßlium paternum Ízœreditatis jure( nulla hic mentio
eleéìionis vel confenfus) {сведете ; dum eodem tempore nos ipßus Regni I-Iimgarz'œ Ти
tor exi/ŕendo exercitum duxgßèmus. Item Maria Regina еейе Raifcany ibidem apud
, Pray p. 171. anno 1383. ait: omni eojure@ proprietate uibus eadempqßêßìo Sarnoiqîa
_per nos, n'cylrasgue prœdeceßbres Regìnas Hungariœ abitafuit 8ржешь - - де та
nibus nQ/fris Reginalibus ex сап/гида etiam 8 де ôeneplacita voluntare гнет; Principis
Domini Sigg'fmundi Regis Hungariœ , con/‘ortis nQ/¿rz' charz'ßîmi per тодит camlgy decli
mus ~ Ut hínc iterum Reginarum ex lubitu de R o difpolitio, praetenfìoque: Regnum
elle atque Coronam Ílœreditariœ proprietatìs earun em ,arguatu'n Verum hase, doéìiores
clariora reddant. Ex Diplm. apud Lucium 1.5. cap. a. Anno 138 . die Cœnœ Domini Видна,
expedito, palam ait: òìgifmundus DEIGratëa,Hungariœ, Da mariee, Croatia: 8с. Rex
`fideliwa ßu's ь ъ in Regnz's nQ/ŕrìs Dalmatz'œ 8 Croatia: exi/lentz'bus. Quibus 111120
ris , ap aret divifa fuill'e Rudia Procerum. Interim ab anno hoc 1307` Sigifmundum habitum
fuìíTe ngaria; Regem extra dubitationem ей. Inquietum attamen Regnum habuit. Nos qui
busvis aliis omillis, Regionurn unice harum fub Sigifmundo rcs ‚11111йгаге conabimur, Itaque
rpenfìs monumentis tam Dalmaticis, quam noßratibus, Memoriali item Pauli de Paulis» ,
Edrœ Reéìoris fœpius, Comitis Sibenici , Те iusque adIReges Oratoris , adeoque tel'ìis de fcìtu ,
negotiaque tmélantis, ac ut apparet veritati Rudentis, fequentia colligimus & compendio damul.
Sigifmundo,in Regem Coronatio , incommoda non abßulit, verilrn caufavìt. Prœcipue
dum a caßigandis reis incoavit Imperium. Recole hic ге1аса‚Н1й.Есс1. Zag. p. 337.virtuto
quorum relata ißhic ex Thurocz. ag. 14z.emenda. Joannes enim Pali/ila Auranae Prior,
tefìe Paulo ,anno 1390. die 16. p _Fe ruarii> obiit. ОЬ expertam Garajanae familiœ нависает ,
Dalmatiam Sigifmundus, Palatinis fußjeèerat,]oanne Epifèopo Segnienjí Vicario Generali
confìituto, referente hœc Paulo 1388. :8. Augußi, Epill Segnifenfis venit Jadram , Vicaríus
Dom. noßrz' Regis in Dalmatie ~, ac etiam Comitis nQ/fri Palatini, Regni Un ariœ. Pro
feéìoCl.Far1atus , Т. 3.р. 8. Comites Spalati ab anno hoc 1 87. non exhibet, imm поганка _
c'îorum indzgenarum Imperio rurfùs abrogato , ßmzma egimìnis Spalatenßs ад extra
neos ¿evoluta ф &c, Anteriori Dalmatarum ñdelitati fidens Sigifmundus , eas credo fecerit
difpofitíonel. Verum de Tragurienfium rixis, litteris Pauli de Paulis informatus; perSpala~
teníium item Oratorem , ( erat 1йе Nicolaus de Spaleto Fr. Ordinis Minorum , Leůor Conven~
tus, nullus enim Spalatenfium fecurum fe credebat, iviíTet ad Sigifmundum, ob propenfio
nem ad Tvarcum ) de iis , quae TuarcusBojìzìœ Rex, &lloannes rior Auranœ , pro hoßibul
Re 1 publicati, molirentur. Rexcontinuo providit, ordinando exercitum, eidem,fuprema
au oritate praeliciendo Ladislaum де _Lo/òncz Banum Salavonìae, cum potellate Guberna.
toris Dalmatianl Croatiœ ue , &Capitaneiexercitus Regii. Joannes Eppus Segnien/ìs die a5.
Auguíì. recellìt, &D. .Älberto eleéto Priori Auranae, duóloriquç exercitus Regii, interea cu
. vicem
ram Dalmatiœcredidit.
pacem juraverant)Ladislao
рой VefperaSJadram
de Lofoncz die appellente.
2 3. Decembris ( quo dieJadrenfeS mutuam
Spalatenfes tametli ad Гребет ñdelitatem telìarentur, in aäis fuis Publicis , Dominos fuoa
naturales exprimendo Mariam &Sigifmundum , ut tefianturmonumenta apud Farlatum ,.qui
bus : Ан. 138917211. XII. V, januar. Regnantiôus Serenìßìmis Principibus , 8 Domìnìs
ncylris naturaliôus Sigi/'mundm 8 Domina Iljaria D. G. Ung.ů'c. Rege 8 Regina [mj/v
tis; nihilominus 111161115 fuos abunde patefecerunt, non folum perfona Legati, Francifcani 11.
111115; fed etiam prœtenfione, removendi Archiepifcopï Ugolini; maxime autem data титр
fuooommiilîone,re1iqua inter: Quoa'ßpropter aliquasfortaßê occupationes , auf ЭПР} ‘vb
menta ma is ardua,nos liberare non рога-11 (пешре а metu Tuarci) tune pew:~<` д? ¿o
812218721 lgroceribusjnltem majoribus, [гнетаpatentes , ut ab/èue inń'deliza:;l uw д- 'IGR
nobis Providers деjŕatu nojtro quomodocumgue oterìmus, ne ßlper гага? г'Ш/ШРЁ"
camas ~ Si vero diäas litter-as obtinere nul atenas valebitis, tun:¿w«`1"LÍ-"`~’T"«`m IP
fà Maje/ŕate Regia roteßeminì viva voce., quod/ì guidfecerùr.;.~"="f*’. ш? ”уди.
под ez's for/ìtan non piceret , non ìmputetur nobis. Audax commi'ï; „ту-от [ma )La
“Лап Regia proie/leman viva voce,'quœ tam animos Spalatenům , ш шщщщ g
q q q чьим
Iii/for. Зайди/2:11: Kerç/èliclz.
\
§46 Notitie Найдёте: Pannonia Veteris Periadusm

“u „Y щ
quam Religioli legati temeritatem , quitalem fufcepit commiflionem , credens, idem efl'e: дао
mare Regi us & Regni Proceribul, ac mfchola difcipulis, aut in aůu quopiam arguentibus,
& Antithefes pro onentibus. Tali tantoque legato conveniens erat, illa quoque commiflio ,
ut Petrum Vice-Cancellarium inducat, ad fcribendas Papae litteras nomine Regis, quod vellit
Rex , Ugolinum Archiepifcopum Spalatenfem amotum , utque Papa provideat, de alio bono
l aut nan pro
paßore, quo Communitas Spalati eflètГипс,
fupplicatura. Quas )fiutnon
tumdaret,
primovel recufaret,
recordaretur ( verba hœc arcana ferientia Petrum procuret di`
¿las litteras de novo, aRege , & Reginali Majefiate. Textum habet Farlat. T. 3. p. 33a. Нас.
utputo , poli tot faecula ‚ nunc etiam Тип; fpeculum , religiofarum virtutum, Fr. Nicolai Le#
&oris, & Legati Spalatenlium, modus 1tem cognofcendœ caufœ , ftudii provifionisque Regum
noflrorum identidem , ad fervandam legalitatem monumentorum. Cenfurœ item ab Apoflœ
lica Sede fulminatae, in falfiŕicantes litteras, Quid .Nicolaus` efîecit 2 non erui , Urbanus tamen
VI. Hugolinum Archiep. fecit refignare Archiepifcopatum , creando Archiepifcopum Spalaten.
Andream Gvaldum. Ifie,jam initio anni I389.fuit Archiep. Spalat. atque Stephano Tvarco
Bofniœ Regi devotiflimus, ut Andreaxn, Тиши ñdelem Confiliarium,& Capellanum fpiritua
lem Tvarcus
, dumexprimat, in elargito
folvere ipfi diplomate, relato aFarlato
IX f'cribitTom. 3. p. 34. Decimal
Andreae Laici& Cleri reeufarent, Banifacius Spalatenfaibus , nequa`
quam imperando, aut minando, veriim ut apud Farlatum: „ Devotionem vefìram botta.
„ mur in Domino ь - quatenus eidem And тег Archi po tanquam Patri & Paßorianimarum
„ vefìrarum ~ ь fibi adipifcendis bonis & juribus di œ Ecclefiae {нетто nofira , & diâœ fe
„ dis reverentia aflißere & favere velitìs auxiliis, confiliis,& favoribus opportunis. Inhil
„ taliter vos gerentes, quod de obedientiœ & devotionis promptitudine apud nos , & Sedem
„ eandeiI'n poflitil merito eommendari. Dat. Romae apud o. Petrum Kal. Martii Pontifmoflri
. anno . _ i
’ Tragurienfes primi Omnium à Sigifmundo & Maria defecerunt, Тузя-со 8: ВоГпепБЬш
addiäi , quamvis Lucius neutralitatem aConcivibus fuis fervatam fcribat. Ut ob banc, Tvar
cus r ortatam de Tur-cis viétoriam Tragurienfibus amicis fuis continuo fingniiicaverit. Ерш.
referîîucius l.V. c. 3. Ipfi infuper, Spalatenfes & Sibinicenfes , ua arbitri neutrales , ad раг
tes Tuarci, tranfire procuraverint. Caufam defeäionis Spalatenlium , & Sibenicenfium ponit
Lucius , auxilio a Si i/‘mundoê’ Maria, in галит multoties implorata. At Paulus de
Paulis , tum Jadrar Re or , non fòlum Banum Sclav. Ladislaum de Lofoncz mill'um cum exer»
cita teflatur, verum & А1Ьегшт Ducem exercitus Regii die undec. Novemb. Nonam femet
recepif'fe. 16. autem Novemb.ComitisA exercitum veniil'e adram, fub дна“ Generali. Mar
ci Spinell de Veglia , qui auélus mille vms Jadrenfibus , agenfium autem noo. die n. No
'vemb. Auranam cinxit, 24. Novemb. habito conñi&u,in uo 120. occubuêre. Sed 10. Decem
cœfi diflipatiqne rcddiverunt. Ob quam Bofnenfium vi oriam, die 17. Decemb.CafirumO~
flrovicza , e5. autem Decem. Caflrum Clifl'a, anno 1389. Regi Bofnenfi fè dediderunt. Quare
cixm Spalatur'n ,nullas pafl'um Рите incommoditates referatur, facile Tragurienfium confilio,
una cum Sibenicenlibus Tvarco {еще fubjecerunt,prœcipue dum datus Roma Arehìepp. Ca
pellanus &Confiliarius Tuarci fuit. Neque erat defeéius auxilii Re um пот-отит, at шеи
tatis juratœ pro Maria , Spalatenfibus. Tuarcus in diplomate Archiepifcopo Spalat.Andreœ,
apud FarlatumT. 3. â. 324., legendo,ubi inquit : Dat. in Aula nq/lra regali Sutefòlca per
тали: /itlelißîmi dile i Thomaz de Luìac рта/ига: Aulœ nq/Irœ Vice~Cancell._/zìb anno
Dom. 1390. XXX. die nzenf/íugußi r3,[mlic7. fc nenti utitur titulo : Stephanus Taart
t'Ízo DEI Gratia Rafèiœ ‚Во/пёс, lllaritimœ ueiîexquod pofh'emum vetus efl'e deduci~
mus ex memoria Urofy a ud Fr. Andream Cacic Mioffich in fermonibus annuis Sclavonicis,
vnlgari ìdiomate 1756. e itis ,ubi Qro zus Rex Ra/èiœ, GDiocleœ, Albaniœ , Bulgaria,
ac totius Maritimœ de cubra Adria: maris, u_/gue adjïumen Danubii magni, rœ/èns
T'o¿grifo
iwflltaris. Si tamen fucceflivè infcriptio
Adriœ verba. Tvartcus mandat ibidem: hœc ofìta non Viro
agng'ßco гите, quodnQ/ìro,
fideli fatis in8 icant
сШедоdo
Paulo авто]; Vaivodœ Regni Croariœ , 8 aliis Izq/fris Ojlïcialibus prœ/èntibus Bjarn
ris , in Regnis noflris Dalmatiœ 8 Croatia: con/L'itutis , vel ínfuturum con/lituendts , u!
fatum Archiep. in ufu elargiti Privilegii defendant.
Anno 1391. obiit Rex Stephanus Tuarcus. Graves inter ambientes Regnum Тесное funt
cohtentionee. Sigifmundus atque _iure Regnm Ungariœ legitimo, quod nil neglexerit автои—
шанс diplomata Camerœ aRaicfanio communicata, atquea Pray Anual. P. 2. apag. 187.d¢~
fcripta. Demum fucceflit Stephanus Dabi/cia patruelis mortuiTvartci, Jadrenfibus die 19.
'Januarii , Ungariœ Regi&. Reginaa fidelitatis juramentum ( ut Paul. de Paul. )renovantibust
Spalatenfibus autem Dabifciam Regem agnofeentibus, ut ex eorum Tabulis сепии: effet, ubit
Аида
Зет. Goat. Daimon/ub Падёт Regiónkgue Hungarìœ ` #4.7
Anno 1392,1ndz'c7. 15. z7, januar. kegnante Sereng'ßîmo Principe, ас Dommo гид/до:
Мер/шло ВаЫ/ёа, DEIGratìa Ra/èiœ, Bo/ìzœ Dalm. ё’с. Rege znclìto ~ Huic adver.
fabaturufecutus partes Sigìůnundi Vale/z, Vayvoda Valachorum, fub titulo Dalmatìœ è’
Croatia Bam', ut fuum tefiatur indultum , Andreœ Archîep. Spalat. Datum in Podlifie 10.
Oéiob. 1392. (vide hoc T. 3. р. 335. Farlat.) qui quia erat Sigifmundi; ideo die 8. Men. Зер
temb. Civitate donatus aëdrenfibus, fub tituloB'áni Bofniœ , unà cum {по Vice-Bano joan.
ne Mùlenovich. Imò 7. ebruar. Carinum venîens , Priorem Auranœ cœpit , & Comitem O
ñroviczœ Mic/llos Je Palijìza.
Mariam Reginam anno hoc 1392. decemñ'e ‚ convenît; & credibilius Menfe Majo, Vara
dini fe u1u). An autem reperta ißhic Coronœ &c. monumenta? ut Cl. Pray Par. 2. р. 189.
hujus mt; aut Mattia Elifabeth?cujus corpus die 18. Januar. 138 .Jadrâ exportatum, te
(ìatur de Гейш & vifu D. Paul. de Paul. doètîores indagent. Мог: arz'œ, eheu quos motus
reliquìt, eaufavitque. Hegvidis Polonia@ Regina, ut fiabilìtam 1382. fucceflìonem песец
debat. Бета: in parte: varias opiniones. Hi favebantAlberto Außriaco, Primas Hegvxdî,Pa
Pa totque cœteriLadislao Neapolitano. Sclavonia ut Regi coronato, vi legum, mutua: intra.
стаде. fucceíîìonis , & nb oxemplo nobilium , jure uxoris bona retînentìum , «Sïgifmundo ш!—
Ízœßt. Vidit Sigifmundus ‚ negotii molem, hinc pro fua fingularî prudentia, media o portu
na,fquœíivit ad ñnem, Dabg'fcìa , quia veteri more, femet in clientellam Regis, & окопа
mancípâffet ( сенате Regis Sigìfmundi Dì l. in пой: apud Prag :5. ра . 189. Dabg'ßà Rex
Борща, ad Izq/fram perjònaliter acce ens Мал/Багет, fè fuosjzëbditos reßituit obe
dientìœß’ fèrvitz'ìs nobis, ö’ Sacrœ Corona: гид/Вт: debitís, ö’ ob/èrvandis ) oonfeëìis da
fuper Publicis tabulis , ut doceret Sigifmundi epìfiola relata l. V. с. 3. a Lucio , ex parte hac,
tanto magia relevnbatur, quod Dalmatœ, mortua quoque María ,fe pto legitimo Rege а по
verìnt, perhibentibus horum monumentis , & Paulo de Paul. Farlatus Сенат: in tabulis Épa
lat. hanc eÍTe memoxjìam: Anno 1394. Indië?. Il. I7. А uffi. Regnante Sereng'ßïmo Prin»
gêne ÜDornino nQ/Zro naturali ‚ Domino .SiV i/'muna'o EI Gratia Hung. Dalm. Goat.
ege Inclito. Ut hînc corri endum {itillud uciì , @nalaten/ès autem 1349. 14. ¿ingu/Ii
decreverunt quod d morte маге/25 Re is citra non at mentio :le aliguo Rege ‚ пес de
aliguo alio,ng'/î/òlummodo de Reéïorì us @ludici us. Hoc enervant relata Spalateníì~
um tabulae , at нашит illud Tra urïenfiumfuerìt. uoniam vero Dabiílb mentio на.
fuiñ'et, ex differtatione, Romae Тур" Vaticanìs 1632. edita fub titulo: Indicia vetu/îatisů’
Nobiliratis Familiœ Marciœ, vulgo Marnavitiœ Nìßên/ìs per Joannem Тот/шт див
dem gemis colleä'a , ê’ ad fortMmum Virum con/ànguineumßzum Lupum Лис Far/mj?~
umpcr/èripta, fequens communicamus diploma,prœter поста: cœceras , docens: quœ Regni
tum fuêre Bofniœ, recogniti per Stephanum, juris clientellari's Бате Coronas.
In DEINomine Атеп. Omnibus ¿f/ìngulis rœ/èns Tranßcmptum, /èù [Мг-ител—
tum publicum In/` eäurìsß' Lec7urìs рака: evi enter, 8 ßt полип, quod AnnouNa
zivitate D. N. J ÙCÍzr¢'/li millqńmo /èxcenteyìmo vige/imo nono, [найдёте duodeci`
ma, Die verò oéîava теплу Septembris , Pontißcatus autem Sanët'ißîmi in Chri/fo Pat.
ris, ê* D. ZV. D. URBANI, Divina rovident'la Papœ Сдай Anno eju.s` exto. Реги
Íu/lrìs ô’ admodum Rev.D.]oannes omÍ<o Marnauitius Archidiaconus agrabìen. fic.
haben.: , 8 tenensßu's maniůus Лиф: litteras ,fèùjura partim in pergamena , partìm
verò in pafìro сап/днищ, contiueń diver/¿z negocia Familia, ö’ Antenatorum ipjîus
PerìlIu/lrzs, ô’ admodum Rev. Joann isjàlvas, [атм , ê’ íntegras, non „Шагах, поп ca п
cellatas, non aora/ás, nec in aligua eorum parte ßjpeäas ,fied omni pror' us lbivio, 8'
джазом carentes [шёл/той! litteras,ö’ jura in manibus met Notarii pub 'ci ify'ra/èriî
pri tradidit , 8 con/ìgnauit, ac de verbo ad verbumperlegìt ‚ regulrens me , ut buia/’moda
litterarum,ac jurium vigore, уже vidimus,ìn forma authentlca In/ìrumenti соц/{серым
eajäue tran/iimerem Tran/ùnïtum facere, ¿3' copian: lizterarum dare, è? inpublzcam
jormam redigere curarcm. слог verò Iurium , è’ апатит, de guibusßzpraßtmen
tio talis di, videlicet. _ A `
„ In Nomine Patris,& Filiî,& Баней SpiritusAmen. StephanusDabiÍTa,GratìaDEI Re!
„ Serbiœ,Boí`niœ, maritimarum partium Íigniñcamus omni homìnì,cuì hoc fcire neceíïe crit,
„ uod fecundum Gratiam Domini mei Chriíìi,contigît mihi dominari in Terri» Parentum.
„ gz Auorum noßrorumiaciendo gratins пота: per litteras ‚ prœfertim fidelibus famulìs,
,. tune etîam rœfentauit fe coram Regia Maiefìafe Vitt nobilis omni honore dignus, Prin
„ cepa Goiko ìlarnauitîus , obfecrando Maîeßatem Ералаш, ut illi conferrem fcriptîs Plemeth
„ fcinîum,pro ipfius ñdeli feruitio. Et ego Re_x pablfîä vnàcum omnibus Bofnenfibus наш.
‚ do ìpíiul fidele [сдаёшь &prv multi» Prionbul fidchbul ‚ gmfenim ночам)
Ч Ч Ч 3. шт
0
l.43 Notitie Prœänlnares Pannonie Veteris Periodiis* In.
3381 uiuit Goico Marnauitius feruus Sigifmundi Regis, öl tunc Nobis inferuiuit, quando veuit
Paiafit cum Turcis, & depopulatus ей Bofnaxn valde, & ßetitin Naglafincis , di defìruxif
Bofnam, & tunc venit Goico hiarnauitius, & iuuit Nos Turcas maäare, & multum {erui
tiorurn praeflitit Sigifmundo RegiVngariœ .& mihi Regi Dabillœ, totique Prouiuciœ Reg
Iв
ni Bofnenfis, quœ feruitia faciebat verbo Sigifmundì Regis, & ego Rex Dabiila cram iimul
cum tota Provincia Bofnenfi, & cum omnibus Bofneníibus, plenoque Confilio feci cum to
38 38 38 : taProuincia Regni Bofnenfis,& dedi, & donaui, & defcripfi Goico Mamauitio Voynici
um, & Godalienfem campum, in Imo'te'fc'o Territorio, prope Pofuliinarn, fcriptis Conil»
gnaui Goico Llamauitio, & illi, & illius pofleritati , & ройгешг pofieritati in fœcula fœ
culoruxn Amen. Litteris confignaui Voynitiu'm , &Godalienfem Campum , totum cum ош
nibus, nihil auferendo cum omnibus Territoriis, & cum omnibus terminis. cum omnibus
montibus, cum omnibus aquis, cum 'omnibus fontibus,fy1uis, cum omnibus venationibus
ferarum, cum aucupio , cum pifcatio'ne, 'cum :omnibus bonis accidentibus, quae funt Тире:
Теггат ‚ &fub Terra limiter confcripfi Voynitium, & Godalienfem Campum , Goico Briar
nauitio ipíi, & illius pofieritati , '& Ройегйв fucceíl'o'ribuì in fœcula fœculorum Amen. Е:
omnis Rex Bofnenfis illos debet tueri , defendere ab omi homine, & quilibet Rex Bof
\I s»
., neníis debet pro ipfo certare contra hominem omnern, &Priuilegium hoc confirmare, tue
„ rique Goico Mamauitium, &jllius poflerîtatem, caeterosque fucceiloree in fœcula {гемо—
„l rum Amen. pollidere Voynitium, iSi Godalie'nfem Campu'm femper. Cuius rei [unt Ть
‚, iles Prouinciœ Bofnenfis , Senatores Regni Bofnenfis: Princeps Paulus Radinouitiua cum
„ fratribus, Palatinus Sandalius cum fratribus, Princeps Marcus Radoieuitiuscum l'ratribue,
„ Princeps Priboie Mafnouitius cum fratribus. Princeps Radoslauus Pribinitius cum fratri.
‚‚ bus. Tepacnius Batalo ’cum fratribus. Ab inferioribus partibus Palatinus Haruoiul cum
1„ fratribus,_Paul_us Klefitius cum fratribus, Princeps Stephanus Oéìoitius cum fratribus. A.
_„ Tribotio Palatinus Vlatlxo cum fratribus. A Chelmenfi Terra Georgius Radeuoieuitiul
3'
8' cum iratrihus. princeps Gregorius Milatouitius cum fratribus. Ab Aula Marfalc'us Аи.
licusORoica Obrinouitius cum fratribus. Ех Croatia ’autem hlarfalcus Princeps Ioannee
Grubretitius cum fratribus. Et huic firmamento uunquam contraire fub fide regali ,&ad
se'
â'
s
maius Tellimonium has litteras fecimus fub пойго penfili ligillo, Sub annis Domini No
.firilEìSU Chrifli millelimo 'trecentefimo nonagefimo quarto, menfe Aprilis fecunda die,
in Nol'ira Aula in Sutifca Rex Stephanus ,Dominus Dabiifa. &c. In 'nomine Domini Amen.
Anno aNatiuitate D. N. JESU Chrifii millefimo fexcentefimo vigilimo nono, 111111660
9,
'ne duodccima, die verb nona meniis Maij, Pontificatus autem Sanäiilimi in Chrifi'o Patria,
& D. N. D. URBANI diuina prouidentia Papœ OG.'an Anno eius fexto. In mei &c. ‘perfo
aв
111s naliter confìitutus admodum Reu. Pater Metodius Terleckî, Ordinis S», Baiilii Procura.
tor, & Apochriñ'arius Illufiriliiìni & Reuerendillimi D»Jofe hi Velamin Rufiki Archepi.
fcopiKiouienfis,`& metropolitœ totius нише unita?, requi :tus , ut alleruit ad inliantiam
Perillufiris,&admodu'm Reu. D. Ioannis TomkoMarnauitii Archidiaconi Zagrabien. &c.
mediojuramento 'tacto peciore'more &c, mihi Notario tradidit, & coníignauit przefens fo.
lium ,feu papirum latino fermone , vt apparet confcriptum , & per cum ‚ не дает“ ‚ medio
Dч
iuramento,'ta'&o_ pectore more &c. cum fidelitate, &cordis linceritate traduéium ex qua
:Tasses
‘sa dam membrana pergamena antiquillim'a , caraŕiere Cyriliano ‚ ас antiqua lingua Illyrica
fcripta apud eundem Reu. D. -Archidiaconum exifieñ, cuius membranas tenorem idem R.
P. D. Metodius fimiliter iuramento aliirmauit fe тех-(Же, & traduxifi'e de `verbo ad vere
bum in latinum idioma,ut fupra, nil addendo vel minuendo , fed prout iacet in fuis litte
ris origînalibus, & ita pro veritate, ac ad perpetuam rei memoriam dixit , & medio eius
,Iuramento 'tacto peëiore, more facerdotali aliirmauit, ‘non folum iiio, fed & etiam Omni
lalio meliori modo &c. fupe'r quibps omnibus, & fingulis petiit a me Notario, vt vnum
'vel ’plura, 'publicu'm feu publica facerem Iníirumentum, ‘& Infiru'menta. Ааиш коша
in ofiicio 'mei &c. ibidem rœfentibus &c. Dominis Michaële Angelo Celio, & Siluefiro Spa.
Uч
da vfociis Connotariis Teilibusad prœdiéta vocatis , & rogatis. Ego Antonius Lucafellm
_‚‚ Caufarum Curìœlllulìrillimi &Reuerendiliimi D. Cardinalis Sanéiill'. D. N` Рарае Vicarii
‚‚ Generalis Notarius , de prçdiëiis rogatus prefens~ Inlirumentum fubi'cripli, & Publiœvim.
„_ quifitus. loco ‚Ь figni. ' '
Bofnenfium rebus accomodatis , Sigifmundus cum Hegvide trànfegit, & abfoluta-Regîa
ровейасе 11qu рой caßigatum Stephanum Konthium, cum pro Diaata clamaretur, banc ad
Sclavoniœ CivitatemCri/ìumindixit. Difplicuit hoc Hungaris, fed faäum defendebatur, quod
locusin medio Regnorum eil'e.videretur,~ad quod commode Croatie, Dalmatae, Boinenfes ,
Sclavi, Ungari решение“ Qaufa autem illa in _veritate {цех-ас, quodSclavi (навивает. 3
2:13)
Sclav. Croat. Bahnen/üb DucibusRegìbusgue Hungarìa, щ
ptis, partium fuerit Sigifmundi , ßatimque mortua Maria, pro Si ifmundo fe declaravering
itaque plurimum in Sclavonia fidens, Comitia totius Coronœ,CriÍ15um indixit.' Comitia fui
rc cruenta , cum Criiii StephanusLa Жажда/1 fit interemptus, ae per feneßras abjeůus. La»
fa clamabantur jura,publicœ fidei, Sñvìgue condaäus. Adfue're Comitii» Palatinus Leufìa
ohius de Ilfva, Domus Garajana , Cilleœ Comites , Primas , pluresque Epifcopi &с. Decretum
Diœtœ hujus habuimus, at amill'um dolemus. Quantum reminifci poll'umus, ßabilitur Reg
num Sigifmundo , privilegia, firmantur difìinétim pro Hungaria , dißinétimquepro Regno Sell.
voniœ; judicia a tot annis dilata aâeriuntur, pro Dalmacia Tínniny,_]oannes Gara Za ra
bieniis Eppus, fuusque frater ,cum omite Corbaviœ, Commiíl'arii Regii conlìîtuuntur. a
Sclavonia Detricus Bubek Sclavoniœ Banus, &cr Pro Hungaria Palatinus cum Primafe‘]o~
anne Kanifai &c. Profeäo ex horum temporum circumfìantiis, promanat illa quœfìio, Scla
vonia unita vel adnexa Раис fùbjeé't'a Hungariœ dici debeat. Hinc tot~ fœculis inimica Rei
publicae feparatio; Sacrœ Corona: fubjeéìorum, ac utinam non a laâe luußa , feparatio animo»
rum. rè ferebant Sclavi, Tranlilvani, Bofnenfes, fe inconfultis, fuccefli'onem fœminei fe
хш ab ngaris anno 1382.fuiílè in Maria & Hegvide fiabilitam, ut Re Ъ: dare ambiverint,
&Carolum П. Regem fecerint. Quo, indigne occifo, mortem ejus vindicatu'm îbant. Maria
mortua,videntes aliean a Sigifmundo Hungaros, huic fubito adhœferunt. At ue lic deincepg
traditione in naturam verfa, non folum in ferendis pro eligendo Re e futlragils , perpetuo ad
verfati funt Hungaris, cum Tranfilvanis idem fentientes; verum ifiinéium Regnum, juris
proprìi fe confiderârunt. uin fub majoribus prœrogativis. Ludovicus I. telle Decreti fui
articulo XI. ualil omnes hbertatis eil'e declaravit; Sigifmundul, doeentìbus œquè Весте
tis fuis, ut diilméia Regna Sclavoniam Hun riamque habet. Sane in Decreto Gratìonali
anni 14o . chrevimus: cum oínníbus rebe ¿bus , вещий: è’ adverfariìs no/lris in Regnis
rra/¿ris „дана: 85с1агоп5аг, пес non inpartibus Tranßlvaníœ соц/12:11:23 - ver-am
pacemfacere. Quod infra repeteret. Imo ea fuit fciilio,~ut proprias Diœtas obfervaverint, 6r
conliitutiones fecerint , demoníìrantibus hœc Decretis Regni Sclayoniœ, 1398. 14.03. 14.12.
14.15, 14.18. 14.29. 14.34. Quo anno Sigifmundus per fpeciale mandatum, difpofuit: ut
mandati» raceptorìis, Palatini, Archieppi, locus detur in Sclavonia, cum ellent Judices
Regni Or ° arii, œque ut Banus. Ut hinc anno 14.35. five Decreti VI. articulo I. condendo
occaiio nata lit. Quo judices Reg-ni Ordinarii exprimuntur, quos inter Bani, Dalmatiœ, @t
Croatiœ , item Sclavoniœ, & Machovieniis. ‘
Ab exemplohoc Sclavoniœ , Dalmacia asque libertatem fuam habere voluit, omnemque
fubieůionem eli deprecata. Quare Nicolaum de Gara , Banum proprium obtinuit. Hae fe a»
rationes,quœ vulnera Застав Coronas attulerunt, mox diœmus. Anno 1396. Stephano a
biil'a Bofniœ R mortuo , & uxore Гц: Hellena monaßerium ingreñ'a, graves enatœ funt de
fucceilione uae 'ones Si ifmundus vi juris Coronas, paâorum item cum Stephano innito
rum , adfe evolutum elle egnum,voluitgcuramqueHervojœVa vodaefuocredidit. Траг
cus Scams, Tvarei Iñlius nothus , pro Rega fuitagnitus, fed О oja Krlßìch, fuppofitum
elle hunc lilium Грибе, fef ue Ladislao Regi Neapolis adjun ns, utrìque reñitit. Фиат.
in tres partes fcìilb Regno, oc, tanta faftio ibat ruinatum. artes inferiores ad Serviam ,
Tvartco adhaerebant , medias: live Croatiœ viciniores Негра/а; Partîum maritìmarum ОБ
tojae. Dalmatia Íu's annis Regem Тиши agnovit Sigifmundum, quod demonflrant diploma
" ta, &Paulus de Paulo, oœterique horum temporum coœvi Scriptores. Tabula: Spalatenfel
a ud FarlatumTom. 3. p. 337. anno 139 . exprimunt: Regnante Serenißímo Principe a'
Зотёпо no_/Iro naturalz, D. «Sigi/‘mun о DEIGrat-ia Hung. Dalmat. Goat. б’с. Indyto
Веге. Anno hoe Nicolaum Gara Regnor. Dal. &Croatiœ Banum fuiíl'e, videre eil. Joan
лет Neliptium Comitem Cettinœ , eompromittentem cum Andrea Arehiep. Spalateníi ,ratione
decimarum in Archieppum Strigonienfem. Paulum Michaelem, live Mihalìcll, Vicebanum
fuiíle Dalm. &Croat. Regnorum, & D.Butco Comitem Corbaviae. .Anno 1397. ad mandatum
Regis Sigifmundî,LadislausTinnienlis Epifcoäusßum Cafiellanis CliÍTy & Almill , тешь.
rum poll'eñionumque Eccleliaal Spalateniis, fa am a fe metarum reambulationem igifmun~
do reñerunt. Qua: litteras legi merentur, ob tantarum rerum gognitionem,& territory Re~
сапа ‚ quamvis ab Archieppo Spalatenfi poffeflì , notitiam. Nos, ut fufiores , omittere debui..
mus, ex motivo infinuato. Finis earundem eil. Infuper pro parte i Лиг 1). Актер l'
allegalvatur exprï, pro vigore Privilegioram, donationum, ê’ coryg'mationum per а
cros olimReges ngariœ, @Summos ontyíces, acper alia метла [ц/ёгитепга, 6'
Мопгапеоз antiguos айда: S alat. Eccle/zkfac'îarum: б’ ipjà 8 quœcumque domi cum
molendìnis, @fullis in Еда/615920 Salonœ, quos , 8 guœ tenet 8 haber, 8 tenere , 8 Ьа
bere соц/24:92: ‚ at садит ç/ì ‚фит commune Spalati, [испил Üßmt Ecole/ia Apalateq,
r r r s,
НИИ. BaltÃq/àrt's Кате/шей.
. n50 _ Notizia Всё/‚диатез Pannonìœ Veteris Periodus III.
' ` * ` ‘ ' Т“ _u
Íìiîex donatione Ücory'ìrmatione RegumffòummorumPontißcum) obferva, Ducis Vene~

tiarum nullam exprimi memoriam , aut ejus inflrumentorum , ut firmentur noftra fuperiora .
Eftmentio inflmmentorum Papalium,adeoque a nobis fuperiu's, locis fuis diétorum, adeH:
conñrmatio) nec nonpa/îta - - ~ ac cum omnibusaliis 'usdem Всей/Ее .prœdiéîis рте/3
î¿ßonibus ¿ver alias occzqyatis 8 detentis, in dzßriä'ilus Üpertinentiis Ca/¿rorum Rie
galium CM1, 8 ‚ nec non Spaleti , ê’ Politii prout in privilegi-ís ~ dicitur lati
ys contineri ( narratoque eo , quod ob abfentiam Archieppi, in Hungariœ partibus exifìen
_ tis , fu er ejusmodi controverfls, determinare non p_otuent) profequitur: .Sed e'jusmodi Vree
Машем, velD, Bani ve/lri Dalmatiœ f1’ Croatia Regn orum, difcußìani ,judicio Ü ju
ßitiœ per omnia deliter refèrvavi &c. ut dubitari nequeat, ex his àtque aliis apud
DoéìiflÍFarlati l~ dis ,Spalateufes, Sigifmundo fubjeélos non fuifl'e, ad finem prope anni
14.02. De Jadren 1bus, Sigifmundo fubjeéiis, Iidemfacit Paulus de Paul. reliqua inter, in fuo
memoriali videndaLIadrenfes 13 . ad partes orientales mifiífe ad fervitium D. N. Regis 11
лат galeam ; Bona Ìadreuíis Arc i, juñ'u Regis fuiil'e occupata, &24.. Septemb. manda
' to Regis conßitutum, ne in eonñcien is Publicis inßrumentis, Archieppi nomen exprimere
tur , punìtum aequè fuiífe Abbatem S. Chrifogoni, pro excelTu patrato in Regios exaétores,
_&c. Tragurienfes Sigif'mundo [пите fideles »pillola ad eos fcripta, relataque n Lucio L. V. c.
. evincit.
8 Verum anno 1398. Hervoja a Sigifmundo deficientemt perllibetapud Lucium Sigifmun»
di ad Tragurienfes epîflola, quam fcrutari digneris leaner , in qua ex rumoribus fcri tum lit
Hervojam ad Turcas defeciíTe, dum exejus litteris apud Lucium 1.5.¢.\4. relatis ‚сопка: eum
ad partes Oßojae atque Ladislai Neapolitani traníiviíl'e, nifi demonílretur a Sigifmuudo ad
Turcas , a Turcis a Ladislaum atque Ofìojam, Hervojam моё. Sed eodem infuper anno
1398. divifio ille. Spalateníium , in xtrinfècos, atque Intrinjîecos, a reli uis Dalmatian Ci
vitatibus imitata, meepitFarlato teile. Quid hi fuerìnt, recenfet cum cau xs Ferlatus Toni.
3. p. 350. _Magnos hi motus caufavêre- Intrin/èci adbœrebant Sigifmundo , Extrinjèci ад.
ve'rfabantur. Andreas Archjepifc. eonílanter Re ` fuo fidelis erat, pro terea ue caefus etiam
'verberibus , demum ad Si ifmundum concellit. palatenfes elegerant 1biArïieppm alium,
Marinum videlicet-, fed nifarius IX. Peregrinum de .Aragonia fubflituit. Vult quidem
Farlatus Andream relignáíi'e. Sed qui hoc` credam, dum in Diplomatibus Regum Ungariœ .
Andreas inclufivè ad annum 14.12. Archiepifcopus Spalatenfis exprimitur; dum item An
dreas, Seguienlibus die 8va MeniisAprilisanni 14.02. Indulgentias ей elargitus , dum in Tas
bulis Romanis apud Farlati p. 361. anni 14.10. die 10.Julii , Andreas abfolutus primo a vin»
culoSpalat. Есс1. exprimitur, & ad Thebanam Eccl. translatus. quamvis Sigifmundus 1412.
.reponendum voluerit ad Spalatenfem. Quare crimen Andreae, caufaque privationis fuêre,
uod Bonifacio non obediverit ,in Ladislao agnofeendo pro Rege Ungariœ ,quod R um La~
islaus, aBonifacio collatum acceperat, omillis tot & uibusvis circumßantiis allis. » S a
laten/ès anno 14.02. die XV. menfis Decembris in fiala e ali Sutijèlte , & Oßojam Regem
.Bofniœ agnofcunt; & сит eo conveniunt, ut Ladislaum proäìe e habeant, ut hunc 14.02. in
tabulis Spalatenfibus exprimant: die 24. Decemln.Re nante òerenißimo Principe ac Da
mino nq/lra naturali,D. Ladislao D. G. Hun . Da ,Croatjerufàlemfí »Siciliœ È'c. Re
e_ inclito &c. mnitasque conventiones , ab Loy ю de Aldemarifco Regni Siciliœ Marefchal
. o, & Capitaneo Galearum D. Regis Ladislai , de dato ladra: A. D. 14.03. die 3. Januarii ,
Ladislai nomine conlirmari faciunt. Exhibet litteras Farlatul T. 3. p. 358. At „ее Spala
teniibus evenit, qui libertate, quam fe habituros credebant, orbati Гипс. Е uidem adverful
conditiones patlatas, firmatasque ab Aldemarifco, rejeéto Marino, quem ip 1 elegerant, ha
4bebantque pro Archieppo,Peregrinum, de Aragonia Francifcanum , aBonifacio IX. interce~
dente maxime apud Papam Ladislao Rege, datum Archiepifcopum , habere illos oportuit.
Atque ita, tres eodem tempore fuêreSpalatenfes Archieppi, Andreas verus in Hungaria a~
.pud Sigifmundum , v1, carens ollicio, quod Regi legitimo fidelis effet,]%rinus eleétus, Pe
regrinus intrufus. Impofuit item illis Hervojam pro Duce, qui libertatem, quà gaudebant
.fub Hungariae Regibus, ipfis imminuit. Frequentlflimë profeéiô rebellibus evenit ,ut ua.`
rendo libertatem , mancipatum confequantur. Novus Hervojae Ducatus clarus ей ех а is ,
ubi : Die 4. Novemlv. 1403. in Diladiprœßntia. Rev. in Clzri/lo Pat. Dam, Peregrino Аг
сЫер. Excellentz DD. Hervjye Duce Ólvalati , .Dalmatie Croatìœgue Regio Vicemgeren
te, 8 Boßzœßtmmo Vayvo œ , nec non Partium inferiorum Comite. .Item inTabulis ри—
blicis Spalatenf. telle Fari» Zo T. 3. p. 8. Hervqya Regnorum Dalm. 8 Croat. Vice-Rex, ac
Regni'Bqne/ianmus Voevoda ;nec non artium inferiorum Comes, Dux Spalati. De
..nique ex fententia S1g1fmuudi relata a Lucio LV. cap. V. adverqu eundem Hervojam , illud
- fuma
Sclav. Croat. Dalmaßb Ducìbus Regzbusgue Himgarîœ, 'as'.4
lirmaretur. An autem perñdiœ defectionisque rei, prius fuerintjadrenfes ? ut putat Гладь:
aut Spalatenfes ? ipfi de hac viderint turpitudine , quœ iu Jadrenfibus её eft detefìabilior, ûin
мы.-4a.
«a perfeverárunt.
"ao-4f’-
_
f=~
n
К“
Н“
2: Sane poûquam Bonifacius IX. Rajnaldo сене ‚ fecifïet Jadrœ anno 14.03. Ladislaum Nea~
politanum coronari in Regem Hungariœ , Infulae Dalmatiœ plures Ladislai Vexilla erexe
runt fuaque ab illo confirmari Privilegia procurârunt. Lucio teße 1. 5. c. 4.. Tra urien/ès
attamen , in tot rerum Dalmatiœ, Croatiœ Bofniœque revolutionibus, a debita fide 'tate non
recefïerunt , maculamque antea contraâam , »temporibus nempe Tuartci I. fanârunt occafione
harum poßeriorum turbarum, Enimverò efìò Ladislaus Rex, intrufo illi Archieppo Pere~
gino( tefie Dumaneo apud Farlati) Abbatiam S.Joannis Baptiñœ de Tragurio contuliÍTet ;
ragurienfès denegavcrunt eidem реф/ат de diéîa Abbatia: Ей?) item declarato per fa
Duci Baruti ,LadislausJadram,Sibenicum ,Tragurium in Comitatus dediffet, Tragurienfes,
alium iibi Comitem elegerunt, Denique Sigi/‘mandas ipfe in epìfìola, Budâ Fefto Epipha.
*MSB
nia: Domini, anno 1409. ad Tragurienfes mifl'a recognofcit, eos occulte fidelitatem fibi & Sa
crœ Coronas confervâfl'e. Exhibet hanc epiftolam Lucius lib. V. cap. 4.. Horum confideratiœ
ne, deßnant mirari Tbeologi ,dum in quaefìione, qui» pro vero legitimoque Papa habendul,
cenfendusque eil? Bonifacius nempe, autBenediétus ? Si iûnundus ( recole H. E. Zag. p. 15o.)
cum Sclavonia Hungariaque Benediétum agnoverunt , almatia Bofnia ue Bonifaoium. E»
berhardus Eppus Zagrabienfis oblatos fibi a Bonifacio titulos Archieppigolubrienfis refpuit,
ne ob innanem titulum, a debita Regi (по fidelitate feduceretur. Quin publico Diœcefanio
fuis edicto vetuerat, ne auderet prœfumeretque quis iam, efiò monafìerialis & claufìralis,
Bonifacium pro vero Papa habere, Videant item olitici сан/ат, cur pro legitimo verò~
que Hungariœ Rege , fpec habeautur nec habiti [unt unquam alii, quam Sacra Regni Corona,
infigniti coronatique. g' Cum enim Pontiiices Romani, Nea/poli Carolum, ac iterum Jadrœ
Ladislaum Hungari partiumque adnexarum Regel coronare attentâffent , Rabiliendum etat,
qua corona coronati el coronandi ? pro veris legitimisque Regibus, habendi efl'ent, uorum
ue donationes, privilegia, leges, fœdera,ceiliones pro 1egitimis,jurisque publici, ha eantur.
aum item Regios titulos, plures vel ufur averint , vel permifi'os fœderibus :publicib tollera
tosque acceperint,ex ratione mox diäa, ferv'anda place tranquilliœteque publica , conftituî
debuit; ut is tantum, verus regnansque Hungariae ex, adnexorum ueSacrœ Coronas Re
orumnofiros
Rieges внёс ,qui'C'orona Regni(e uam
, veros legitimosque ciat)ideo òacram
legitimè vocamus, quod
coronaretur. c Го]: CarolusI.
Hinc tametfi Sacratiliimos
Zay
grabiœ olim in Regem unétus ab intrufo titulari Archieppo Strigonienii fuifi'et , facra licèt ип
&io, Regem euxn non fecit , at Coronatio. Haec Reipubhcœ понга? providentia , demonßrat
fubjeëtis, quos pro Re 'bus agnofcendos habent, & erlgaquos, infidelitatis , aut lavi'œ Majefia.
(is criminis, damnari ebeant. Providit œquè ipfis egibus, ut demonftrare valeant adver
fus intrufos, prœtendentes,faéiiofos, fe veros Reges efi'e. Quare merito Reipublicœ пойте,
ex hac caufa ,Sacra fs’ Óìzcratg'ßîma ф Corona , haud autem ideo, quia a Silvelìro, autBe
nediâo , fuerit fubmifla , fubditamque ut prœtenditur Papae , Hungariam effecit. um er en
íis iis, quœ infra in Vladislao I. dicemus, Coronailla S. Regis Stophani , in ufu oronîticiilis.
Regum noßrorum non fuerat, five quod Reliqulœ infiar confideraretur, live ad tollendam
raetenfionem fubjeäionis Regni liberi. Eheu! nec Bonifacius VIII. nec ullus Romanorum
gontificum, ex Corona? fubmifiione , fubditam HbiHunïriam prœtenderunt , intuleruntque;
Eheu dico! Scriptores понг] (proh fœcula! ratioque ftu 'orurn . )talem a fubmifi'a Corona ar~
uunt. Quin Defericzius, fcribere in operefuo tn_erè fcholafiico, concludereque audet: extra
dubium ф: , Regi ab Hungarìs liberè ac [едите eleäo, zn/zœrere obligationem, reve»
rentiam debitam Sedi A aßolicœ exbibendi ac (NВ.) beneficium reco no cendi p.
Stephanus. At uam Ru uerit de/èrere veritatis examen,immo ipfam veritatem palam
Pius omnino foholis , fed in Reges , Sacram Coronam , & Rempublicam hujus; pietatis dif/‘1^
ш, ut mirum fit Defericz opus hoc , a plerisque probari. Quamvis porro recentiorea â #à
viiiimi Scriptores noficriÄiibjeâionem Regum noíh'orum; quidam , ut Defericzius „rnïn'f'ffë
nis, adeoque illam , qua Venetœ Dalmatiam aSacra Corona avulferunt; quidam @VJ-f".
ìnterprœtari incoaverint , viderint ipfi , ac quorum intereß ,annon majorem «slain-amth щ
ducere nitantundumfìliorum erga Parres/MS. qu@ i’ сайт“ «Gf ЕЁЁЁЮ“ _Non
ей iis omnibus, qui ultra metaphyficas quœßìorles, folidas utilequ *Wilma-.xt
Protec'íionis autem titulus , protectorumque obligatio , aut feudum . ansias commun) m
ferat. Quare metuo ego, ne fufìentatam hacienus, eX Vicariatu ai; 3% m DM mime,"
fum Monarchiam, nunc ex Paternitattsjure atque titulo , Бис-баш ¿IOW-‘R
defendondam fubftituant, majori farne, quamvis œquivoco, ЕМ Confsqumtsr та“.
t r r з
.) Notitie Preliminares Pahnoniœ Veteris Perioduà' IH.
ъ I ^
K.
` `ris avitici , & Paternœ Romanorum Pontificum hœreditariœ difpofitionia, Regnum dicant Hun»
Éjariœ. Hoc innuere videtuì' in _Steplxano Тис Defericzius, dum cap, 7. Pag 77. fcriberet:
e cœtero, cum vigore Art. I. ô’ II. `~ ъ ’anni 1723. Hareditariajùcceßîo ъ - in
„ША THEREÓYA ÍzodietriuAphaÍi т Regina Ndìra '- admi а fit, guomodo con»
venerit inter бандит .S'edem pqßolieam, Ü i [ат Augu/Iam eginam, quoad рт.
,.ßandam Pontifici Romano toties memoratam o dientiam ас reverentiam, ratione S.
Coronœ , Dignitatisg-ue Regiœfac Regni деда: Himgariœ - noruntpartes ipfœ»
‚ Нагс qualia funt„perpendere di etur 'perfpicax Leéìor. Vult modernam Regnantem, {11Ь.
„дашь femet Жесте Papa: Ветхий?) XIV. eique obedientiam ratione Coronœ, ас Regni ip
Jïus Hungariœ, clam voviffe. Majeůatemque fuam Reg-iam, fe beneńcio Benediäi habere.
Q'An 1723. Benediéìus XIV,P~apa non Елене, attamen rum , RignansfeliciterMARIA THE
'RE IA, Succeñbr ci' nioatisRegìœ'eltconßituta deelaràtaque rœterquam uod Defericzius,
Ìege| omnes, &jura eipublioœ violaverit: Magna Dominœö’ Regina o/ìrœ immorta
.liaquäevis faéìa , арт! omnes pofieros obfcurata voluit , dum leëturi Гипс: n'atam lioèt , de
_elaratamque & acceptatun in4 anno 1713. Reginam, hec quœvis Boßpofuiffe, oblitamque
originis, nativitatisque (uae, clam,atqùe infciia fidelibus Statibus fuis , qui сациви adverfum
inimicol, Rabili-reeam in R o, hareditariisque Provinciia anxiè, ut Art. 6 . 1741. eonatì
finit, a Benediéìo XIV. jurata obedientia ,ratione 5. Corona, dignitqtisgue egiœ, ac Re»
ni Hungariœ, in fui, {нетипична Succelïorum, atque Corona: {irqudicium ‚пирсах-е ;
'fgabcreque voluerit. 3 _A ‘_ ‘ _ ‚ ` ‚ f
Quarnvil autem Defenczius in textu luciat verbis eleůionis Щит, nihilominus in no
За, Regnantis Apofìolieae Majeilatis Гавани, evincere fatagit, y¿Ízyla'robare ex Bula, confirma
ti anno ì1174.3'. moderniD. Epifcopi & Comitis _]aurïineníis. МЫ ignotmn eil, an in fingulo
rum Ep1fcoporum Bulis , Ша inferta habeantur claufula, íieque de iiylo. Verum ex citato
'PerDeferieziudemo D. Karolyi, juvat verba exfcribere. Sic ille pag. 133. Benedic'ì'us
ъ _ jane Ecole/ia Jaurin'enfìs, adguam, dum illo 'pro tempore раст, nominatio Perfo
не idonea , Romano Pontàïci ro te ore exzjîentifacienda . Ail cÍzarißîmam in Chri
Jlofiliam noßram Jil/IRIAM ESÍÁM HungariœífBo/zemiœ Reginam,ratic
Ine Regni Hu ariœ ( cajas ipßz Ilíada 771erq/ia Regina , etiam Regina exi/lit j ex
îundàtione, v_e dotatione ,fsu Privilegio Apo/folico , cui non e/i Ízaéîenus in aliguo de
>Trogà't'uŕn,ijeèïa're dignoßritur. Magnus, jußusque вещают, textu {но exprimit; quod
'qua'mvis nominatie Epifcopì , Romano Pontifici, vigore CanonicarumRegibus
Confiitutionum effet
'îacìendm nihilominus cum Maria TÍzereßa, Regina fit Hungariœ, autem Unga
ì'iœ ex fundatione ‚ч vel dotationç Eccleíiarum, & ufu imperturbato nominatio competent, ip
faque Regina , ratione Regni Hungariœ,adeoque jureRegum Hungarian, Epìfcopum ист
падшее, femet modernum Excellmum ac Illmum D. Comitem & Eppum , ex Botryenfl Se~
de, adJaurinenfem transferendum deelarare. Mihi Ша fenfus, deferiptorum Benediéii verbo~
rum videtur; Defericzio autem {ирга memoratus, Mariam nempe, Dominam & Reginam
поташ ‚ ratione Sacra: Coronœ dignitatisque Regia , ас Regni ip/ius Hungariœ , Bene»
diélo obedientiam clam voviíTe, beneiiciumque Regni a Benediéio accepiffè, Quin initio libri,
lprivataas epiûolas fub titulo: Judicia Illu/lrium ас eruditorum Virorum &c. objicit, ut vi
deatur eorum authoritatem , fuis conciliare, dum concluderet : Ítœcpauca „ond/¿11u ambita
glo'riœ ,jed игры ambo adverßis (див. Quae fua, dum adeo ponderantibus „вы: cir.
cumfiantiis, faéto ветре, ut ille prœtendit, adeo Eminentium Perfonaruxn, ut eli Re ina.
&Imperatrix, Dominaque nofìra Maria Therefia; & Romanus Pontifex Benediéìus XIV.
ìplis tantum cognito, (nifi medeatur publico) qualem Iitibus fubßravit materiam арт! poffe
AAmi? uibus periculis involvit Regnum Hungariœ? per formandas aliquando prœteníionel,
exemlilo eli Dalmatia, & Ladislai IV. {ирга memoratum cum Firmano faůum. Iuribul
"Regni liberi,&Sacrœ Coronas quam nocuit? intelligunt, ii omnes , qui juribus pubiicis, &
'Y `rationi_/iat'u.s‘ ,atque Politicis
aSacris & Spiritualibus. RegnumrebusChrifli
funt prœpoíiti. Quare
de hoc mundo difiinguendœ
, nec eli, nec fuit.Еще Religio
res temporales
Divina
` &Sacra , a rerumpublicarum profanarum orbis adminißratione, difiinguenda; nam & Chri»
This dum eum Regem & Monarcham facere volebant erga fe affeéìi, fugit. Apoůolis vetuit
r'œceclentiœ qnœfiionem , Petrum ue beatum ‚ baud ideo pronunciavit, quod fe confeffus fuif
‘ ~fet: Orbis unìverïi monarcham , fe quod, {ilium DEI. Si exaudiri poll'unt merenturque , de
votißimi Sedia Apofìolicae filii, & in ejus unione morituri, reces: tot quœfiiones, pacem ‚
MatrisEcclefiœ, turba'ntes ;ut Orthodoxœ аде; реШз, è fcïolis & ambonibus eradicentur,
` Adoranda DEI providentia, nulla Monarchiarum temporalium, perennitatem habuit , quae
_viß {чаш fatalem, dum nm credebat, лада ей periodum, ut lic ситца aDEO orbis , verum
rolluik
l
Sclav. Croat. Dalmau/215 Биофиз- Regi'busgue Hungarian'. цв
folumque totius orbis monarcham, amraret; experireturque ,quaevis coníilia eogitatusql;
пот-он, innania effe ad orbis univeríì monarchiam. Fides,Spes,Charitas,DEum divinaqu.
refpiciunt , haud verò, ut live terrain faciamus Cœlum, five mortalem hominem; DEum. Ne
que portœ inferi, non prœvaliturœ adverfus Ecclefiam promittuntur ideo, f1 Ecclefia Ко—
mana, orbie monarchiam fe haberedocuerit prœtenderitque ; verum íi in confeilione Petri,.
Ти es' Chri/lusßlius DEI vivi perfeveraverit. Sed ex Religionis zelo, & fiudio пойте, er~
Matrem Eccleliam , revertamur
Bonifacius IX. anteriora inSigifmundum eb magis molitus eli, quod fibi non adhœfif
fet. Primate Hungariœ, cum quibusdam Epifcopis, Sigifmundo ìnlidelibus. Hinc quamvis
Caroli П. cafum, renovandum conclniiffent, & Budae iine eo Regis cubiculum ingrellì
fuerint, ad graviorem Sigifmundi vooem, telle ¿Enea Sylvio, territi , infame Regicidium non
patrârunt, fed Si ifmundum captum judicio Palatini fubjiciunt, Erat is, fi fides Illmo D,
llihvanflio in notis MS. Thur. Nicolaus` llfarczabl , gui omnium nomine Sigifmundofèn
rentiam captivitatis tulit , Sigifmundusque in Villegrad includitur. Indignitate rei, moti fuê~
re plerique Civium ,potiílimum familia de Gara, & Cilliae Comites, qui Poloniae Regeln,
AuÍiriœ item Ducem, ad vindicandum tantum facinus excitârunt, metuque horum, &Ni.
eolai de Gara conÍilio , Sigifmundus ad Calirum Sikloofs transfertur , includiturque , funt ver
ba Illfi. D. Ilihvantiy in carcere cujus prafunalitas до. orgiarum eye dicitur , /èii шпагат.
Delato in Sclavoniam Rege, per EberhardumEpifc. Zâgr. iaéium eli, ut pro eoliberando Scla
vonia confurg ret, prœeuntibus Frangepaniis, Cillee ibus, ac aliis. Palatinus redaétus ad
angufiias, du: Comites de Gara Nicolaus , ac Joannes, femet pro Rege tradidiifent in obli
des, & Rex gratiam ( telic Decreto pacis anno 14.03. edito) fuiffet pollicxtus. e carcere dimit~
гасит, in Regno fiabilitur, &Palatino Nicolao Marczali mortuo, Nicolaus :le Gara,chi|
Procerumque confenfu, Palatinus eliicitur. Sie rebus ,turbisque domefiicis sopitis, Sigifmun
dus tuendis Sacrae Corona: juribus intendit. Itaque latis legibus, in corpore juris videndîs,
cum res Bofnenfium per eorum faéiiones lacerarentur, quod Olioja Ragufeorum agros diri~
uiiTet, & cum Hervoya Ladislaoque colluderet; Tvartcus autem adverfus Oliojam Turcas
evocaíl'et, tributum annuum in 20. millibus Ducatorum fpondens, Sigifmundus providere non
omilit. Quare Comitibus Frangepanis five Vegliœ, Sigifmundo Regi iidelibus , firmante hoc,
diplomate pag. 224., exfcripto , per eos , rebus providit Dalmatlcis. Hi Hervoyam partium
reddidêre Si ifmundi ut doceret fcripta Tragurinis Sigifmundi epiliola relata per Lucium lib.
5. cap. 4. Eìerlianlum autem Zagrabienfem Eppum, qua fibi lidelem fuumque Cancellaris
um , ut rebus Serviae vicinioribus advigilaret, ad Epifcopatum Varadienfem transtulit, ut in
hill. Eccl. Zagr. Anno 14.06. h'ermanus Sigifmundi Regis focer ( utp. 151. hifi. Zagr.)Dal.
Croat. Scl. Banus, gubernatoremfegitlEpifco atus Zagrabienlis , & ob ejus abfentiam, rerum.
que Sigifmundi curam 14.07. Georgius de. ambo, ut in tranfumpto Relatoriarum, аЬ со
fatto vidimus, quod fic orditur: Nos_Magi/ler QevrglySJìllßSOPäfl de 9971150.» сайта.
tor Epi/Eopatus , 8 Comes Zagrabien/is ‚реж-растим PrinMczpem ».Sigifmundum DEI
Gratia Inclitiim Re em Hungariœ , Dalmatiœ, Croat. &c. ~ arclzionemqiie Bramlebiir
деп/дм. S. R. Imp. йсагёит Generalem, Ö’ Regni Boliemiœ gubernatorern, Dominion
noßrum naturalem , con/iitutus, memoria commendamus 80. ut nuptiarum Sigifmundi cum
Barbara ad annum 14.05. aut 1406. initia, lint collocanda, Sigifmundus enim Hermanum,
fuum Socerum 14.06. exprimit. Profeéiò captivitas Sigifmundi , caufa nuptiarum harum fue
rat, necellitas ue fecit , ut cum Garajanis añinitate jun eretur , dum Barbara, Sigifmundo
Regi obtigit , ujus autem Soror fenior, lVicolao Pa алло, ut docent verba diplomatie a
Pray Annal. P. e. pa . 227. in notis , defcripta. Illuli. Ilìhvanflius 1n MSS. notis ad Thuroez.
с. 8. vult,notatque: ëermani Comitis Cillian` uxor quod fuerlt :_ Anna. Caíimiri Regis Polo
пае ñlìa, Quorum fenior {Ша Adviga , Nicolao de Gara Comit: Ralstmo uxor etat , materun
Nicolai alterius, & Joannie de Gara ; Barbaram autem Rex Sigi/mandas duxit,utpro li
bertarianefua , Íianc atiam referer. Quia vero pag. fuperius 2:4. in_anno 1391. vivth
Maria , Sigifmundus omitem Joannemcle Veglia,aßnem fuum exprimeret, allinitas hœe
Comida Joannie de Veglia , per Elifabetliam Sacrum Sigifmundi erat. elix biennio hoc fue~
rat Sigifmundus, ut quibusvis in Dalmatia potlretur, (еде algud Farlati T13. p. 361. Infcri .
доне Spalateníi. Anno 1409.1nclic'l'. 2. ¿L Illa] regnante omino Serenißinio Principe ,
Domino naturali, Dna »Sigi/mundo DEI Grazia Hung. Dal..ê`c,Reg'e inclito; nec non
JVIagnyico ê’ Speä'abili Domina _nojer _Hervoja Duce Illujlri opaleti, Sede Братан/Г
vacante, ropter obitum D. nQ/lri Archie .lie/lerna die dejunéi'i.
Sigifgiundum univerfa potitum {иже almatia, confentiunt omnes,Farlatus idem re
cognofcit Tom. 3. p. 8. Cui baud ail'entior, dum ab» Истов, канат Dalmatiam fuiläe fatis
s s a it,
111/бог. Baltkafaris Kerçjelicli, _‘ „
g5.1, ß'ctz'fzc Pralirmare: Pausania Veteri.' Perioden Ш
biz, :mn d: Fmg dîplomtaçœm d; Sgï'nuníi clanezríam. gai Hervcfmnmo 1415,
ш
¿u rig-hm
{olxrr pfeícrlpß
hamm exhî'oenœ fenœrrhm
legi mere-tur,
Luzi-c.
fedlib.5.e.
ne: íupçìicantîspreœs
5. ера ccm 1111111122:. (гнали-55
тупо авто Lpg, fnb ротация Dalmatia redis-iin; (‚еде пище-п fan, 5:
Hervcjam
much,
Ь lata Браке—на
{па-2: ¿urn fettestia, inning bauddeабы;
Dorm-.im
inzet. tancia, стадам at exArci-.ieppum
judicibu.; Hervcjzfact'bnlxabn
Befaenfium mons. libi elegirïerzt, Регата:
Ooœíioßccfâs
Petrum cle Pago Epiícopum Parenti’. Sig'zfmundus, ut Шиш: Regali; Haifa?!

будит reponendum voluit. (‚Юл-260122211 refcńpcum Sëgiúmm-ìi a Parla
œ pag, 362. Tom, 3. exi'ç'riptum ,ex guagua-dam fumo: :Qu-a ha? Еда:
тщ hahn' , temen , rerereri, è’ re; azaripro vero ArciziepÃeralazecjï,azl'ml
- - Andream ArcÃiepp. ¿palmen/em ~ d nemine-m отпад rois:
Цап/шаг} l `ne,
8 wßrumcuilibet fmiß'me premie-bran# есть?! mnu/wia vclwmne поёт лип-ф.
my; , quater-.1u confejfian {сверг}: prafentigr, guibuftumyue alii: anodin'
qumo alias Ага/наше. ¿palati? Petro dePago Epi/copo Рикша, gra' датой vii:
è’ modi.' prœdiâ'um Archiepptum occupando. 8 occupare ‚штор ¿pjòx ¿n Fremd;
cium neßrijuri: Patronatw , ¿i фиат D. Andrea: Archiep.ò`faiizterfŕr.gerer¢ йод-1
шлаг de eodem ~ -‚- amori: è’ excla/ir Aon objtamibax улицами: 6’
litteri: ,feuralu'x gmiaîvisyrocefóux, in prœíuaïcium no/‘Írijuru patronaux, vel eflu
дт D, Andrea Arclúeppiò'paaztergßprocamzi.: è’ щами/га Ьпро’Зегшртошйал.
¿g Е: impetrandix ~ о _alie-guia kan feceritif, 9115.1 non Cre ' aes ;cafnvifmzef 8
“поте prafèntium соттшитц fdeli nojlro ¿llag'zifco Í'irg Рта de AL'eg-ug Неё—по.
гит гщ/Ёготт Dalmatie É.’ Croatie Bew, eilify ae Vicebarzo, ê' ali: Bar-.is è'
Vial/anis prœa'icïorzim Re поит: rejirorum, mvfata'rm cor:j?l'fuendis, 9120141 от
М ßpraa'iëa vos cogant сохи-едят, {Шт ve/lriz gravamixibas, /i предс: auè'o
ritate тайга, ригдпйЬщ et; attribtaa mediante. Pra/ème: quoyae agira :na-bri,
но из Rex líwfgariœ utimurjecima: conjigfzare ~ Darum Baart: in Fe'io Valera.
¿Hare/1, 111412. Regnorum autem rio/¿forum Аппо Hung. fic. 25. Каталогам рею
IL Ob mortem Andrea: , paulo poil, {сшит , Sigifmundus wa-mum з Spalatenlibm ele
ůum ermfirmavit. Стати? ex priori documento, inmemur Sigifinundum jura Regali; ñiñ'e
fuitum, atque 141:- Неп'орш Regis Gracia агата, dum milla ifiixic fui elle: :nendo: at
Bauj, Bansrumque; borumqlœ Vioebanorum. f
Pretendit Lucius l. 5. с. 5.]adrenfes a Ladislao Rege Venetis fuil'f'e venditoe , pro Duca
dgœntum millibus. Нас quidem ille mutuatus elia Scriptoribus Venetia, namà Excellm.
D. Lauf. de Monaci: lib.6. р. 1 13. b2bet:Ducante autem ЛЕНИН: Защитив Батьке.
иддддш; Rex ЛЕЩ quondam Caroli Regi: D'ngariœ , è’ .Sifiliœ tanoaam rer-u.: Domi
na, ¿f Oßßjor, jadram статуи: Dalmatiam alieaavi.’ Duri , E.' Сс rizmwzi Veneziana!
{iwi/i :oem ¿f perpetua' venaiiionir. Sed inflrumentum quod exhibe: Lucius, unde de
{ширм ‘Q omnino met. Neque qw; finem exhibet, auttefles. Confiteri non erubefco debili
“и," шеат‚ше nequaquam reperille, adquamjuris legumquefpeciem .aut titulum,inñm.
mentumLucii pertineret. Donatio non elhaut collado, minus pignus; Mnequecontraftm
intra partes, neque exprimeretur cui vendîdefit? Sed ne: iiylus debitus venditionis contra
étuum eli: minus auum exprimeretur locus , venditioni-s г 6i an per mandatarium ‘Q aut
ipfurnLadislaum Гибка fuerit? Юго, quid de infimmento illo œnfendum fit? {ШЕЕ docìive L@
floris fubfitœquo judicio. Doftilli Farlatus, Всё: Paduœ fcrìbens, fuaque I'enetiis imprimj
(дебет, cum confuetaifihic nomine Reipublicae,approbatione ё: Ede, Tom. 2. р. 36C. fcribit;
Pojl diß-eßum Ladislai, qui eodem аппо 1403. guo venera: in Italiani rever/iis intraß
nem (/clobris À'eapolim рву-реп?! - ~ ¿einde Hervoja Duxòpalati, ситДН щепки:
а ‚шутить, qui рс/Ё perduelles devicïos in enti` exercitu colleäo, jam Regioniŕu;
illis imminebat, c? ruille a Ladislao Italicis` íellis implicito aaxilizim джип-е роде: ,
fil/i ас Гас: rebus confulere ЛИЦЕ! - - demçml - Cum Негра/ад]: 1трег2ит$75ф752щ5
_ rediit anno 1403. univerfa Clirobatia É.’ L'almatia , prœter Jaa/erom , quam urbem сеты:
~ mil/ibas’ питшп argenteorum Veneti: a Ladislao кладет/дат. Наго diligens perpen
¿c lector, Lucius venditam vultJadram, cum demonfl'ratione inilrumenti : Farlatus, eun
dem probantibus Ccnforibus: Venditam ferzmt. Reâe omnino, live confidenfur T¿um
czius cap. Xl.qui гейши, earn fuo asvo traditionem faille, Ladislaum intelleâa Sigifmundi
штиле, terga vertifle, paternum repetendo Regnum , motumque {на ,pauisque injuria de.
dim; ad Sigifmundum litteras, ut homines illos , qui novia Regibus foliti funt gaudere, puni.
› ы. ШШУШШЦЗ innòtis MSS. addit: Jadram шлага, aertogue сват/Ст: .sig-if.'
ты:
Sclav. Goat. Dalmat. /ùb Ducibus Regilvusgue Hungariœ .e55
„талант Budœ фа, inde rediit , datis ad òigi/‘mundum litteris,jè induäum, fadranî
ventje ad guœrendum Regnum, /i utfama erat, defecg'ßèt. Cum vivat,femet gratula
rt', rogaregue projêcurz'tate Regnantium , ne totfacinara impunita relinguat. Quare
omnino mirabar Prayum Annal. Р. П. a pag. 228. non folum extemplò fubfcripíilfe Lucio,
relitto quovis infìrumenti examine ; fed & illum roborare; dum œgriusintelleétam venditio
nem prœtenfam,eflò quidem narraret, ob Commitia nihilominus Tranfilvanica , deinde Im
perii, Sigifmundum diHimulâíTe. Profeéiò,ut fides infìrumento illi haberi queat,integrum
exhiberi debet;` quod Ladislaus, ab anno 14.03. `ladra: non fuerit: quod nulla Reipublicœ Ve
netœ in eo foret mentio: quod Paulus de Paulo , Ladislai Regis homo, ut ipfe fateretur in
fno memoriali, de venditaJadra Venetis, mentionem non faciat: Quod Jadra, Tragurium ,
Sibenicum , ab ipfomet Lucio Duci Baruthi donata per Ladislaum fuifl'e referantur anno 14.06.
Spalatum _autem Hervojae cum Ducis Titulo. Mihi combinatione rerum his temporibus ge
йагиш , veroflmilius apparet: Ladislaum Hervojœ & Duci Baruthi , Dalmatiam reliquiffe,
adeoque exercitu Sigifmundi adveniente ~, ob bella Italica , Buce Baruti revocato , Hervoja au
tem ad fefe Rabiliendum impare ,.vifis defperatis fuis rebus , Sigifmundo femet fubjecill'e, A
quo ißhic reliélus , cum Jadrenlibus ( ubi domum habuit ) рго Pago infula, quam a Sigiimun~
do emere volebant, pacifcens, œfque tam pro Pago, quam & uladra fors accipiens, taliterque
jura Regum involvens , profcriptus , atque in fuorum amiflione convicius extitit. Нгс 1c,
ut conjeétor evenitl'e, docere nequeo; conjeóturac nihilominus теге, motivum accìpio ex Геп—
tentia Sigifmundi adverfus Hervojam , qua dum flatuitur , nunquam ab ullo Civitates Dalma
ticas vendendas , f1 venditio Jadrœ evenit, Hervoja: potins, quam Ladislao attribuenda ar ui
tur, atque haec, nequaquam Venetis,atjadrenfibus. Puto ego banc effe rationem, quod u
cius infirumenti totalitatem nobis cellaverit. Interim quisquis clariora hœc reddiderit, meas
que conjeâuras demonfiraverit, aut errorem elle docuerit, gratias tali fum habiturus,difce
re enim cupio,nec magiflerium pra-tendo.
At judices, ex lubitu de inilrumento Lucii leólor erudite,measque de illo animadverfio
nes , fi ridcas , aut plane damnes, ut feveriorem cenforem , prohibere nequeo; fuliineo attamen,
nec infirumento illo ,jus Serenillimam Rempublicam in Jadram, minus vero, in univerfam
Dalmatiam obtinuifl'e. Enimvero fi fcholaflicè arguere convenit, nemo dat quod non habet,
Ladislaus jure caruit inJadram, quia Sicilia.- Regni, nunquam (all'entientibus etiam Scripto
vribus Venetie) fuerat, ut a Re e Siciliœ vendi potuerit. Ladislaum autem Hungariœ Regem,
non винте , certiflimum ей. roinde venditio Ша, ejus ей ñrmitatis, ac f1 nunc Serenilïimœ
Reipublicœ fubditi, adverfus eandem rebellantee, vocato quopiam Coronato in Europa, in
medium fui , capite; per tale, infcia Republica, nefciretur ubi .9 quando ? qualiter? Venetiœ,
aut Padua , Tarvifium &c. venderentur, emptorque juris legalitatem obtenderet. Sane ad
renfes totaque Dalmatia , mortuo Magno Ludovico; Elifabet, Mariam , Hegvidem, ut upe
riora demonflrant primi, pro Dominis naturalibus , depofito iidelitatis juramento, agnove»
runt, dehinc Sigifmundum ipfum, ut non niñ, rebelles Sigifmundo fuerìnt. Accedit: fundas
.mentalis legis ell'e, & mutui intra Coronœ flatus & Reges nofiros patti , juramento firmati,
Reges nofiros , line .Statuum con/ènfù, ea quae funt Corona: , nec vendere, nec oppignorare
polie. Quare dum Ladislaus illeNeapolitanus, Hungariœ Rex nunquam fuit,nec Statuum
Confènfù vendidiffet _iadrnm , minus autem Dalmatiam , quid Juris conferre poteft Venetia, do
cumentum illud, juflitiœ amans determinet. Dices: Bonifacius IX. fuprema Eccleliœ pote
íiate,Ladislaum Regeln dixit Dalmatiœ , Dalmatas abfolvit a vinculo & jurata fidelitateSi
.gifmundo & Sacrae Coronas prmílita , quœjura. Papas darent ScholafliciTheologi, Ad llœc,me
dicere aliud non convenit ‚ acdi Caput Ecclefiœ Chrifius,jura cuivis fua fervata , voluit,fer
vavitque, interrogandozCujus ей imago & flêperinfcriptio: intelligcnsque Caefarisê repofuit
docuitque: reddite er о gua fitnt Ca/àris œfarl. Quin ad leges obfervandas 1dent1dem
invitahat. Ut mirum fit, ubi Theologischolafiici, majus Privilegium Vicario СЫНЕ effe in
venerunt, aÉ DEus ipfe ( qui tamen fe delinivit: Egojùm via , veritas, ô' vita) tale exercuif
fe doccri queat.
Vult item Lucius Sibeniceníes Anno 14.12. Venetis fefe fubjeciíl'e, paélave reciproca fub
jeëtionis hujus,exfcribit. Aocidere potuit, ejuSmOdi eorum, cumprimis _eatrinfècorum co
gitatus; Verum an iverit in etïcdum ‘i 81. ab anno 14.12. bemicenfes, fubdltl lint Reipubliœez
docendum ей. Еп hujus noßri petiti fundamentum.
„ Nos Sigifmundus DEI Gratia Romanorum Imperator femper Augußus, ac Hunga
„ rise, Bohemiœ, Dalmatiae, Croatia: &c. Rex. Memorlœ cornmendamus tenore przefcntlum
„ fignificantes quibus expedit univerfxs, Quad nos confideratxs fidelltatibus & iideliuin f_crvi~
„ tioruxn diuturnorum gratuitis meritis нашит nobis fmcere dileéiorum, prxmum чёт:
sss я ‚ ~
156 Notizia Prœïzminares Pannoniœ Veteris Periodus III.
i, Cafpar'is de `Sybenico, de'mumque Nicolini ŕilii ejusdem Cafparis de eadem , Regni псу/372
‚, Croatian ртами Nobilium, per ip'fos Nobis Ö' .Sacra Regni noftri Hungariae prœdiéti,
„ Coronas, fub locorum & temporum varietate, 82 fignanter in quam pluribus exterarum
,~, Regionum prœliis , ac plenis exercitualibus expeditionibus, minime parcendo rebus, &
„ perfonis eorum; fed easdem diverlis fortunas cafibus exponentes cum fuprema iidelitatis
„ confiantia , agilitateque Птенца, & folicitudine indefefi'a, ad понга: Majeiiatis beneplaci
„ tum, & honoris eximium incre'mentum laudabiliter exhibitis & impenfis. Quorum intui
„ tu , ficut & futurorum uti fperamus , nobis indefefsë exhibendorum , inducimur non imeri
„ to ipfi Nicholao iilio annotati Cafpari , favore occurrere gratiofo. Et licèt ipfe pro praemiil
„ fis iidelitatibus , & ñdelium obfequiorum meritis, muito majora пойте muniñcentiae dona,
„ mereretur a nofìra reportare Majefiate ; in aliqualem samen recompenfam ipforum , fideli
„ um fervitiorum eorum, quandam poffeflionem feu villam noßram Meyaci vocatam , in Со
„ mitatu de kaa habitam per notam iniidelitatis Dionyfiii & Dragan, filiorum Gregorii
„ Draganych , quam iidem dudum, tempore videlicet eo, quo per Venetos tune no_/ŕros no
„ tarios-rebelles Ö’ infideles, Civitas nq/lra òybeneçenßs violenter obtenta & occupata fue
'tu ‘Ú
rat ; ratione adhœiionis jam fatis Venetis , eisdem ue auxilii & fubfidii contra noßram Ma
jefiatem impenfionis atque minifirationis , incuri e dignofcuntur, ad manus noftras rite&
„ legitimë devoluta; & eotunc per nos сайте поРсго Oìtrowlcra vocato , in dióto Comitatu
„ de kaa habito, annexa & applicata; ab eodem Cafìro eximentes & [cpan-antes, iimul cum
,, univerfis utilitatibus atque pertinentiis ipfius poflëfñonis, terrisutpote arabilibus cultis &
„ incultis , agris , pratis , filvis , nemoribus , montibus, vallibus, vvineis, & vinearum
„ promontho'riis , aquis aquarumque decurfib_us,molendinis & molendinorum locis,& gene
L,1, raliter quarumlibet utilitatum & pertinent'iarum mtegritatibus, quovis nominis vocabulo
=„ vocitatis,ad hujusmodi pofTefiionem Meyaci de `)ure fpeótantibus & pertinere debentibus,
u, fub fuis veris metis atque limitibus, quibus videlicet hucufque per eundem Саш-ша no
g, ih'um Oztrowicza tenta extitit & pofTefTa, de manibus nofìris , ас а nobis ех сена НОШ-ад
ъ, Majellatis fcientia ,_&ani_mo deliberato,de Prœlatorum Baronum noßrorum сап/5120
\„ permaturo , ac uniformi eorumdem decreta ‘_ donationis titulo, & omni eojure uo
‘„ idem nofirœ ritb & legitimè incumbuntcollation1,memorato Nicholao iilio ~ fuisquelw
‘-„ redibus & pofieritatibu's univerfis dedimus , donavimus & contulimus ,ymo damus , dona
=„ mus &eñeélive conferimus perpetuo & irrevocabiliter tencndam poliìdendam pariter
ъ, & habendam,fi'ne duntaxat prœjudiciojuris alieni. Nihilominus пойте '~‘ - Re um Hun
=„ gariœ nominibus afliim'piimus & in folidum pollicemur praetaxatum Nicholaum âliumjam
ъ, didi Cafpari ~ Succeil'ores unlverfos m pacifica ï& plena dietas villas fuarumque perti
„ nentiarum quarumlibet, nec non metarum univerf'arum poflèfiìone& dominio ~ infeßauß
‘„ tes ,& a cunétis impetitionibus caufidicls & aéìoribus jugiter & ubique in judicio & extra
„ judicium protegere defend manutenere eXpedxre tueri facere. Harum noiirarum vigore
„ & tefìimonio litterarum mediante, quas dum nobis in fpecie fuerint prœfentatae , in formam
„ nofìri Privilegii redigi faciemus. Datum Pragœ Feria quarta proxima poßFeûum Nati
ъ, vitatisBJohañis Bapt. An.DominiMillcfimoQuadringentefimo TricelimoSeptimoRegnorum
„ nofirorum Anno Hungar. &с. Quinquagefimo primo, Romanorum 27. Bohemia: 17.1mpe
‚‚ rii verb Quinto „ Sigillum imprœflum ubi in medio aquila, duabus orbicularibuslineis
.circumfcriptia lineœ indicant voces ex involutione abfumptas. Scriptœ funt in Pergame`
no , a nobis autem ех autographe finch deferipta».
Harum confideratione admiferirn ego facile Lucio, ad Venetos anno 1412.accedente quo
i'umdam Sibenicenfium faůione, Sibenicenfes tranfire voluiffe, caufa œdilicari incoatœ пот
Ъгсйя а Petro de Mifflin, Regio ifthic Vicario, verum a Sigifmundo fuif'fe cafiigatos , Sibeni
r'cumque dehinc,in Sigifmundi dominio perfeverâfi'e,cum an. 143 7.memoratam faciat collationem
& Sibenicum fuam vocet Civitatem. Sane Sigifmundus non folum in prœmifiis litteris, Sibe
hicum Regni fuiCroatiœ exprimit; at in memoratis fuperius litteris , uibus Andream Spala'
_ teníi reiìituit Ecclefiœ, anno 1412. habet. .Signanoer Rec70ribus, _;ludicz'bus Соц/2122:
'Civitaturn no/lrarum
expraefiiflet Tragurien.
‘l Si Sibenicenfes 8 SibenicenJàlutem
jam anno Ügratiam
1412. fubditi fuifient , quasCañigatio
Venetorum. fuas Civitates qui
Hervojœ
'anno 14.13. facts. , fatis exprimir: Civitates illas fub dominium Sigifmundi redivifle, cui aliun
de repetitis praeflandœ fidelitatisjuramenti's obnoxiabantur. Ut reële doůiiiimus Farlatus re
' cognofcat: Dalmatiam Croatiamque redivifle ad Sigifmundum , jadram autem ven'ditam a La
’ dislao, ferunt. Sed priusquam profequamur, ex deferipto anobis infìrumento notamus I.
_' Sigifmundum exprimere: [Vobis ÜSacrœ Regni no_/lri Coronœ prœfìita a donatariis fuif'f'e
‘ fervida. ll. Venetos,Notorio-s _fuos rebelles &inñdeles vocat. Hoc, utrum ratione Imperii,
δ'είου. Οσοι. ΒαΙιπαι.ῇιΒ ΠιιεἱΒιιι· Κεέ:ϋπ.ιοπεΗαπέστια ε_;Ρ
δι ΚεεπἱοΙἱπι ΙτεΙἱοἱ ίιτ ε::ΡτεεΠ”ιιιιι?οοππιπιπιιπιοιιε :οι ΠΜ:: ΙιπΡει·ιινετιιιι;ιιιιτ οι: νιοιιιτιιι::
3ιιτιιιι:επτιιπι ω:: , ιι νεπετιε Ειιάονιοο , :δεσ ΓοΙεππι τοπικ: , νἱόε Ριι€. ιι 37. ᾶεΡοίἱτιιπι ?ειιιτ ε::
ιιτι·οοιιε τιιτἱοπε , δι οι: νιοιιιτπε ἰιιιἰιιεἱιιε , ιιππο 14.18. ιι Ραμ. Ρετ οιιἱποιιεππἰιιιιι ε::οι·ιιτιιι Ρι·ο
νεπετιο, επι 1ιιι:ετ,ε::ιιιπιπετ. ΙΙΙ. Ιπ ιιίιι ΜΠΕ, οΡΡοττιιπιι Μαι, οιιίτι·ιε ειδ-πατε, ιιτ ει: ιπποε
Β: Βτιι€ειπιστι εοτιπΓοιιτιι ΡοΙΤεΠὶο , αίτιο Οζιι·ου:εζα ε.εϋεότε ιιπιτηιιετι:ιίΐε ει:Ρι·ιπιει·ετιιι·. Α
νεΠι ιιιιτεπι 3πιπ ειδιεότιιιπ (3ιιίτι·ο, πι: εοάειπ πεοιιινιίΤε , ταποιιιιιιι διιοι·κοοτοπιε, Ριι!:Πεονε στι·
Η ιιΡΡΙἰοιιτοιιι , ίιπε ιιιιιτοι·πιι Ρι·πιιιιτοι·ιιιπ Βιιι·οπιιιιιιιιιε (Ϊοι·οπιε εοπΐεπίιι δι ιιεετετο. οι πιω,
ειιιιτεΙΙπ Ποτ: δε ΡοΠ”εΠιοιιιΒιιε ιι ε:ιίΜε ποπ ιινεΠεπάἱε, οιιἱ οι·ε:ιιιιπ ? Ιεειτιπιε πιιΙιοεοιιε, :πιο
ιιεετετο δι οοπίεπΐιι Ρτεειιιιιτιιτο, δτιιτιιιιιπ οπὶἱπιιπιοιιε ()οι·οτικ , ιιιτε8ι·οε οοπιιτ:τιιε,·πιιτΡι·ο
νἰποἰιιε, νε! Χε8πο ΡΙιιπε, ᾶνεΙΙἱ Ρετ Κεεειι ΡοτιιἰίΤε. οι:ιιτε ότι: Ρετ οιππε ιιιοοπεείΐοιπ [48
δἱεΙειιε Πει( ΝεειΡο!ιτειπιιε, πιο: ιεἔἰτἱπιιιιοιιε ΗιιπΒιι·ιο: Πε:: τι.ιιίΐετ, δι ποπ Με:: Ροπτιίι
ειιι δεο1:ιτιιτιοπε ;:ιο τειιιΡοι·ιτιι:8 π: όεεΙπι·ειτιιε, ποιοι:: 1ιοεπιτ, διιι:ιιιιποιιε, :μια ΡτοΙε8ἰτἱιπο
Ραμ εεπίετι :ιεΙ:ειιτ ? ιι:Πιιιο Ππεδτιιτιιιιπι θι·άιπιιιποιιε τιεοιετο, ΠεΒιιι ἰπτεει·ἱ , διιπειιιΒι·ἰ :δεσ
ιιτΠιε διοτι:: Οοτοποε , ιιτ είτ Πι.Ιιιιιιτι:ι, πιιΠιι εΙΐετ νεπόἱτἱο. Ν. Πεάιιοι πω: ετιιι.ιιι επιιΓιιιιι,
οπο. ι·ιιτιοπε πιιπο ετιιιιιι , οιιεεάπιπ πι πιεάιο Οιιίττετιιιιιιπ, Π" ι.ιτ πιιπο Μου: ΟεπετπΒιτιιιιιπ,
νει ΜίΠτει·ιιιπι , Ρετ Ρτινοτιι8 ΝοτιἰΙἰιιπι ΕπιιιιΙιιιι , τεπειιπτιιι·. ν, Ριππιτι ἰιιτεΠἰ8ἱνε ΙτγΙιιπι
ἱΠιιιπ 5ι8ιττπιιπάι, οιιι ιπτει· Πακετα διειίιιιιιπιιι , Ρτιπιο Ιοιο, εοι·Ροι·ι 5ιιτἰε Ρτιεπειτιιτ, πιο.
δε π, οπο: ε:: τεπιιτιε (.ΐιιίτι·οτιιιπ οΙἱιπ ι·ΙοπιιΒιιπτιιι·, @πεε ιιττιιιιιεπ οι :πιο Ι. απ. ιι6.επιιι
14.86. πιοδιπαιτεπτιιι·. μι:: ι·ενει·τοπιιιι·
ΑΙΤεπτιεπάιιιιι οιππιτιο οι (Π.Ι.ιιοιο, :Μπι Ι. 5.ο. 5. Μιιιιιιιπετεπι Βοίπιιιιι ἰιιΓείἰἐΠε,ιιτοιιε
ίπ οι·οιιτιππι ἰπετε‹ϋ εεΡιΠε, ποιοι. Ηοοεπιιπ τιιπι 8στιΡτοιεε τείτιι.πτιιτ, οπο: Ηι·πιιιτετ ίειιιιειιιι
δοοιιιπεπτιιπι, ιιοδ οι: τιπτπτιιιπ°τετιιιπ οοεπιτιοπειπ, οποτε. :πι-ιι ιτείο:Π:ιιιιιιε , ει: πωπω
ι·ιιτιι με. ,4.7. ιΠ'ει·τε.τιοπε. - .·
,) Ιπ Νοπιιπε Ριιτι·π, δι ΡἱΙἱἱ , δι 5απ&ι ΒΡιιιτιιε Απιεπ. θι·ιιτιιι ΠΕΙ Νοε ΡτἱιιεεΡε ὅτι»
ω, Ριιιιπιιε Τιιιιιτι:ο Τιιιιττι:οιιιτιιιε, Πε:: 8ετοιω, Βο(ιι2°, Μετιτιιιιιιτιιτπ , οιιιι1ιπεπιιιιιπ Τα·
,, ποιοι, ΠειΙπιιι.τιιε, (Σκοπια, Ριιι·τιιι ωωιωιι ,ΟοεἱᾶεπτιιΙἱιιπι Ριιιτἰιιπι , νίοι·ιιιι, ΒοΗπε, Ρο.
ω ότιπι:ιε,διο. Απτε οπιπιπ εΒο όἰδτιιιι 8τεΡΒιιπιιε Πε:: ΤιιιττΙ:οΤιιιιι·τι:οιιιτιιιο, (Ποι·ιιιιπ κά·
,, τιιιιιιιε ἰπεείΤεπτει· Ι)οιπιπο ιπεο οιιιπἱΡοπτεπτἱ (ΪιιτἰΗο, ποσά π: ΡτἱποἱΡἱο Οτιειοτιιιιι,τιιιι·πιιι
ό: Η πτιιιιιιπεπτο, νπιιιει·ίιιιπ τι:: νο1ιιιιτιιτε δπΡοίιιιτ,ιπιίετιεοι·όι ιιιιτεπι ει·ετιιι νεπιτ πω.
,, 1ο ιιιποι·ειιοπιιπιιπι ἰπ Τει·τιιιιι , δι ΙειΡίιιιιι ιιιιιιιοπιιιιι οποιοι:: ετιιιεπτιι πιο ιιΠ'ιιιιιΡΠτ,οω
,, Με ιιΓεεπάιτ , δι Ρεπιιτε οικω όοπιιιε :πιει :τι νει·ιιιιι Ραίτοι·επι Πειιιπ εοπιιετί:ιε Γιιετιιπτ.
,, Ηἱπο ετιιιιπ ΓεεΡτι·ο ι·εειο Ρετ τοτιιπι νπιιιει·Γιυ:: βι·ιιιεπιιο, δ: ΒΙοι·ιπειιπδο ίε ΡΙοι·ια ΠΕΟ
δ,
οπιιιιΡοτειιτι, δι πιο 8τεΡιιιιπιι:Τιιιιι·τι:ο Τιιιιι·τΙ:οιιιτιιιε δετιιι:ε Κε:: ιιιΡι·ειδιότιιε,άιε
,Ϊ
πιιε διι(9:18 Γεω τε8πιιι·ε ἰπ Τε:ι·ιε ΓιιΡτπιἰἰἀἰε Ριιτεπτιιιπ , δι Αιιοι·ιιπι πιεοτιιιιι τοσει·ε ιΙΙι8
ε” Ιιιίτιτιιιιιι , δι (πωπω, δι όοπιι, δι ίετἰΡτο ποι::ι·ο πόεΙἰΒιιιι τοπιιιιΙΒ,οιππ”:ιιιι τππιεπ βουτι
,, διιπι πάσι: , δι άἱιἑπἱτ:τει·π ιΠοι·ιιιπ απ:: Οοπίεπίιι Πεεπι , δι ΐεοιιπάιιιιι εοπίιιετιιάιπειπ Μπε
,, πιιτι:πι σιιἰιιειἰτιετ όἱεπἰτιιτιε, διιιοπιιιιι ει:ειπΡΙιιιιι Ρτοεοετε,_δι πιεσε ποΗι·ιε Πόε1ιι:ιιε πω:
,, Ρτο ιΠοι·ιιπι πάεΙιι:ιιιι ίει·ιιιτιιιι. Ιτιι ι:ε ίσοι ει·ιιτι:ιιπ ποίὶτιιπι Κεεπιπι ΡτἱποἱΡἰ Νοίτι·ο Ιοειπ·
,, πι Μιιι·παιιιτιο ΝἰίΤεπίι ,Ρι·ο ιΡΒιιε όεΙἰίειιιὶτἱο, οιιοιι ποἱιἱι Ριειίὶἱτἱτ ιο οωεω ποΡαιι πε
” εείπτιιτε, Ριτείεττιιιι οιιππάο οπο: Γιιετιιτ Νοτιιε απ: Τιιι·οιιι·ιιιπ Μιιι·ιιτ Με, δι ἀεΡοΡιιΙε.
π, Βετο: ᾶοπιἰιιἰιιιπ ποίιτιιπι, δι τυπο :Πάτοι Ι.οιιππει ΝιίΤεπίιε ἰιιἱτ ειδ Ροττειιιι , ποπ Ροτοεπιι ει:
,, Ριτἱ πιο Ρτο ποτιἱι , διιπι:επιτ ποι:ιε ει·ιιτίιιιπ ιιΡιι:: Οειείπτειιι ,δι ε::ΡιιΗτ ειιετοἰτιιιιι ε:: Κεεπο
,, ποίτι·ο, δι πιιι1τοτἰεε ἰιιἱτ :τι Ρει·ίοπιι. πορεια ἱπ πεΒοτιἱ8 , διίειιιΡετ ποδια πεδια (Με ίετιιιιιιτ,
,ο δι Ρτο πο:: πιο” πάε1ιίετιιιτιο ,άειιιιπιι: Μ ποίιτο που:: ιιοπιιτιοπε, δι δείδοι·ιΡΗπιιιε ποιοι:
,, Ρατεπτπ:ιιι Ηττετιι οιιπι ΡεπίἱΙἱ ποίιτο ίι8ἱΠο ε:: νττποιιε Ριιι·τε Πετιιιτο,οιιοδ οι ιΡίιιιιι Ραπ,
,, Πιιε Ροι·τιο πι ΝἱΙΤιι, δ: ΖιιοπἱΙ:, οιιο:ι ιι ίτιιτιιΒιιι ει:: ἱΡἴιιιιι ΐΡεότιιτ, ιι Νιίΐ:ιιιιιι, δι Βοίπιι
ω Ριι€ιιπι Ηιιοιππιοε , δι οι Τιιιιιπ οπο: ναι: τεττπιπισ, διΤεττιτοτιιο,ιΠιιι: (Με , ίοι·ιΡτιιοιιο
., εοπίὶ8πειιἱ, Ρι·ο ΡτοΡτιετιιτε ιο Βεοιι1ιιΑιπεπ. :πιο 1οιιππι Μειι·πιιιιτιο ΝιίΤειιο, δι ιΡίιιιε τι·
ο, Με Ροίὶετἱεοιιε εοι·ιιιπ. Ετ πο:: πι: Πιο πε ιιιίετιιτιιτ ΡτοΡτει· νΠιπι ἱππᾶειἰτιτειπ, πω: πο::
,, επετ ει:οπιιπιιτιι Ρετ Βοίι·ιεπίειι, δι ετοιείιπιπ Βοίπεπτειπ: Ετ Ρι·ο ιπε.ιοι·ι ετιι.τιει ω οι:: Ισ
Ώ,
:ιππι οιιιιτειιιπι, νι: Η οιιιοιιποιιε ιιΙιοιιιι, νε! πΙιειιιιιε :ΠΡΙοιπετιι 1ιαι:ετετ, επτε πο: πωπω:
Ιιττετιιο,Ρτο πο:: ποίιτο ίι:Ρειιοτι δοπο δικο , δι Ιιττει·ιε οοπιι€πιιτο Ιοιιππι, οπιπιπ επι ΐοι·ιΡ
'Ώ,
.,,
το πιο ποίτι·ιο Ιιττει·ιε άείτι·ιιιπιιιε,δι πιοι·τιπαιπιιιιι. [Η οι:πι πιο οιππι!:ιιιι ίιιΡι·ιιΐοι·ιΡτιιι τι::
,, διπιιιε Ιοαππεπι, δι ιΡίιιιιι Ροίιει·οο Π. Αι:Βιιτι Μιτοιιπιο, δι ΔΗΜ.: Ροίτ ΑΒΒιιτειπ ω ιπαπιιε
δ?
εεεΙείιπίτιο:ιε , απο: τεἱΤεΠεε τιιπτ8επιτοι·ει Βεἔποτιιπι , ΡπΙατἰπιιε οπο: ίι·ιιτι·ιι:ιιο, ΧιιΡει.π
Ώ:
οπο: Βἰπἰεἱτἰιιιι οιιιπ Ει·ιιτι·ιτιιιο, Ρπιειτἱπιιιι Κα:ιοΐειιιιιιι Ρπιιιοιιιτιιιε οπο: ίτιιτι·Π:ιιε , ΡιιΙ:ιτἰ
Ώ,
πω: θεοτεἱιιι νοἰΓιιΙἰτὶιιι οιιιιι ίι·ιιττΠ:ιιε: ΡΗπεεΡε ΡΗΙ:ιτιιιε Μιιοπειιιτιιιε απο π·ιιτι·ιιιιιε,
> ω ΡιιΙιιτἰπιιε Ρεττιιε $ιΙεΠὶτἰιιε σπιτι Ετατι·ιιιιιο, Ρι·ιπεεΡιι θεοτξςιιιιι Ι)πιΒιιιοειιιτϊιιε, Οτι·ιο:ιτιιιο
;- οπο: ίι·ιτι·ιιιιιε , ΡιιπεεΡιι να Κοειιτιοιιιε οπο: ττπττἰβιιιι, Ρι·ιιισεΡε πωπω: :ιωιτωιιιιιι
τ τ: τ φ απ::
Η/ίοι·. Βε!ύιαβτιι !ίιτι;/ἑἰἱεἴι.
n58 Маш Prœlìmìnares Pannonia Уст-г: Períodus HI.
сит fratribus, Princeps Vukatius Vukouitius cum fratribus , princeps Paulus Sanéiius
cum fratribus , deinde Prœfeéìus , feu MarefcalcusAulicus aulas nofirœ,Princeps Tuartko
Bogoniuitius cum fratribus,& eculiariter Prihceps loannes Bubanitius cum fratribus, &
qui vellet hoc deßruere , vel anichilare, fit malediélus a Patre, &Filio,&Sanóìo Spiritu ,
& quatuor Euangelifìis , &duodecim Apoßolis , & feptuagînta eleèìia , & omnibus Запада
а fœculif»` DEO dileétis : fcripfitRadofauius fc'ribaAulicus Magni gloriofi Domini Regis
Tuartki in refidentiali loco in S'utiska. yífinnt) -Nativitatis L_ESV СЫНЕ millefimoquadrin
entefimo vigefimo fexto ,fmènfis Oäob'ris 'feptiîna die. Dominus Stephanus Tuartko Тип?»
icuitius Rex Serbiae , Bofinae maritimarum Partium, & deinde vbique &c. loco -11 Iigilli
penfilis in funiculo fericeo rubro, in cera ,ex 'vtraqueparte impreíl'o. Ex altera Rex in fo
lio maieiiatis cum'Sceptr'oj, & Corona-,ex altera militari modo, Equo infidens, cum fcu
to ,& lancea , loco »In alii `figilli minoris, & A'ppendicis Privilegii.
„ ln eodem funiculo aliud Íigilllum рапида: cum breui appendice Privilegii: In Nomine
Patris, &Filii, & БапёН Spiritusì` Dicit D.Abbas Mirohna': Tradidit mihi Dominus Rex
Tuartkofloannem Marnauitiu'm N iÍTenfem ui nominatur Turka , vt ipli daretur fidel ec
clefiafiica,& ipfi , & ipíius poßeritati pro ipëlus fideli feruitio, vt illi lit fides 10anni, &
ipíius bonis, & quod illi litteris confignatuín aDominatione , & hoc non aufereturab ipfo,
quamdiu non examinabitur ab Eccleiia, &b'onis Bofnenfibus , quoufque non Веге: aliquid
contra Едет D. Regis Tuartko, & Ecclèfiam. Qui vero fuccedet рой me inPrœlaturam
„ Domino Abbati ipfum'commendo, utiterum DAbbatialterifucceñbri fuo in principio Рт
‚‚ 1ашгаэ fuœ `commendet,vt p'atet ex mei; , & regiis litteris , fcriptum Buhoriniœ Natiuita
‚‚ tis Chrifìi millefimo` uadringeïltefimo vigefimo feptimo,&c.
,, In Nomine DommiAmen. Anno a Natiuitate D. N. [ESV Cbrifii millefimo fexeente~
‚ъ,„, limo vigefimo
v_Sanâiliimi nono,1ndi&ioneduodecima
in Chrißo ,die verb diuina
Patris»,& D. N. D. VRBANI nona menfis Maij, Papœ
providentia Pontificatus autem
Oétavi,Anno
~ eius Texto. In mei &c. perfonaliter conftitutus admodum Reu. Pater Metodius Terlecki
Ordinìs S. BafiliiProcurator, & Apochriífarius lllufirillimi & Reuerendiff. D. Iofephi Ve»
Ъ,
Ъ
lamin Rufiki Archiepifcopi Kiouienfis , & Metropolitœ totius Ruíiiœ vnitœ requifitus , vt
aíTeruit ad infìantiam Perillufiris & admodum Reu. D. Ioannis Tomki MarnauitijArchidia
.n
’ami Zagrabienß &c. _medio iuramento ‚шею peéiore, more &c. mihi Notario tradidit, &
'c'oñiigñauitprœfens folium ~, Гей papirum,latino fermone, vt apparet confcriptum, & er
'èum~,'vt aÍTe'ruit medio iuramento taélo peétore more &c. cum iidelitate, & cordis Птенц
'te ltraduétum »,’ex quadam membrana pergamena antiquiiiima, caraélere Ciriliano, & antì~
_qua lingua Illyrica fcripta ap'ud eundem `Reu. D.Archidiaconum exifleñ,cuius membranas
Tenorem idem Reu. Pater Metodius Íimili iuramento :Hirmauit fe vertiffe, & traduxifie
de verbo ad lven-bum _in latinum idioma , vt fupra niladdendo, vel minuendo, fed prout ia
cet in luis litteris originalibus,& ita pro veritate, & ad perpetuam rei memoriam dixit, &
medio eius iuramento, tafto peůore, more facerdotali , aiiirmauit non folum Ша, fed &
etiam omni allio'meliorivmodo &c. fuper quibus omnibus & fingulis, petiit a meNotario ,
vt publicum façerem _I'nñrumentum Aétum Romae in oHicio mei &c. ibidem praefentibus,
audientibus~,&' intellig'entibus Dominis Michaële Angelo Celio, & Siluefìro Spada fociis
Connotariis Teflibus ad prœdióta vocatis, & rogatis. Ego Antonius Lucatellus Mediola~
»„ neniis, Caufarum Curiœ Illufiriíli &ReuerendifiÍ D. Cardinalis, S. D. N, Papœ VicariiGe»
~„ neralis N otarius, de praedièiis rogatus, prœfens Infh'umentum fubfcripíi, &Publicaui re
\„ quifitus. In Едет &c. loco г}: Íigni.
_ Refragariœque nequeo Lueio ,in metu illo Turcarum ,SigifmundumDalmatis metuenti
bus providere debite nequiviíie. Hinc apparatus, Arfenatůs incoatì , Sibenici atque Tragurii,
'ab eo fuiffe negleéìos , dum ad actomodandas Religionis res , totum femet convertit , partim
Concilii Coníiantienfis operag'ïartim fubiecuta per Bohemiam Huliitarum & Wiclefli сат
gatione, ut hinc, frequentifiim abfens èRegnis fuis; providere attendereque quibufvis nequi~
verit. Venetis religiofius erat, occafione uti , atque in Turcarum metu , fuum extendere do
»minatum ‚ mererique de Roma &Italia , deícnforum Italiœ aÍTertione, ac tueri cujuspiam Pa~
patum prœtendentis, partes; aut fopiendo Ecclefiaílicorum fchifmati invigilare. Quare vi«
dentes opportunitatem commodi Reipublicœ Шаг, ad aÍTequendum fcopum ,cum Ludovico Te
.chio Patriarc-ha Aquilejenfi , pro regione illa , quae Liquentia Timavoque fluviis, alpibus &
Adriaco mari terminaflll“, bellânt; Dalmatia hinc a Venetis , illinc a Turcis metu perculfa ,
cum Petrus Lauredanus a Venetis juil'us fuiÍTet,( more veterum Romanorum , Lucio tefiel. 1,
c. 6.ut pag. :34. retulimus )cum valida claÍTe, nequaquam adverfus Turcas , fed in Dalma»
tiam trajicere , primo adventu Bractiam , Pharam, Curzolam in fidem venientes recepitaan
1+2o.
__ _ _ _v4-
Solav. Croat. Dalmat.ДБ ‘Ducibus Regzbusgue Hungariœ, a59
1420.Тгаеиг5епГеэ vebcxnentilíimè oppugnatos, in deditionem compulit die :mjunii 14.20.
Quibus vilis Spalatenfea quoque in Proteéìionem Venetam fefe refignârunt, fidelîtatemque
Venetis, interpolitis ordine ( vide Farlatum de his ) manibus, ad SSmaeI Crucis reliquiamju~
rare debuerunt. Miflis tum ,Venetias Oratoribus paéii funt , dumque peterent Duymum Ar`
chiepifcopum fuum ( qui Regno Hungariœ ac Regi Sigifmundo fidelis erat, {ludebatque in de
bita fide fervare Dalmatiam) per Ducale dominium coniirmari , repolitum iis, teßatur Far~
’latusz Item /ùper Capitulo quod Duymus 8c. refponclemus: Quad cum ad nos non
Лиде: acl impendendum de Clericis ; ideo lloc relinquimus «Sanèïißf Domino Papœ. Si
Sigifmundo aequales fuiffent fenfus , dixiffetque: ad nos non fpeèìat, an unus? aut ex ambien~
tibus quis? Papa verus legitimusque lit, ideo hoc relinquimus Ecclefiœ, fors Dalmatiâ , tot
que aliis, infideliter privatus non fuilfet. Sane per fummum illud [indium fuum, erga Reli
gionis
mundores, Sigil'mundus
& Застав non meruit
Regni Ungariœ , ut Dig/mus
Coronas Huderet; íirmaretur in Sede
fed Petrus ille Spalatenfi
,quem , uodpro
Sigifmundlus Sigif
po
tefìate Regia, anno 14.1 z. ejecerat, aMartino V. fuit ad Spalatenfem Sedem collocatus. Im~
mo procurante Petro Archieppo, & Franci/¿o Саисо Patricio Veneto , Comite Spalatenfi,
:Anno 1426, die 25. Juliî auéìoritate Martini V. per Petrum Archieppum a juramento fidelita
tia, Sigifmundo & Coronas Hungariœ debito, & ab ipfis fœpius renovato , funt abfoluti,prou
ti & quibusvis excommunicationibus, quas fub Imperio Hungarian incurrií'fcnt. Hic tefìata fuit
снесен
li erga ‚Rempublicam
doärina illa , quod Papa elleque
propriam, pollit abfolvere
abfolutumfubditos a`juramento;
Monarcham ab obligatione
, valentem Chrifìianosnatura
ex lu~I
bitu , cui libuerit potentiœ applicare. Наэс merces obti it Sigifmundo , pro tot Rudiis, fatigiis,
impeniis , Гане gravillìmis, dum lnfulam Muraköíz, Ill. item orpida Scepullimíia oppig~
norare cogebatur, ob tot rerum fumptus , ut demum Dalmatia privaretur. Scio praetendi a
modernis Scriptoribus, Duymum auélîore Martino V. Archieppatum depofuiíl'e: at li veritas,
ejusmodi ut vocatur piis cogitatibus, ell anteferenda: fi fpontè & ultro Вид/таз reÍignâÍl'et,
& depofuiíl'et Archiepptum Spalatenfem , qua ratione, etiam poli annum 14.20. fine nota olim
autpria'em,in Diplomatibus Sigifmundi exprimitur,ut omillis caeteris in publico Decreto
Anni 14.35. legere efi:Dlonyjio,{ive Duymio; Spalatenß Archieppifc. Si Dlgrmusreligna
viil'et , aut fede vacantefuillet exprœllìlm; aut fuum nomen omiilùm. Accedit: um Duymus
in Hungaria fuerit; hase-gorro una cum Sigifmundo, juribus fuis in Dalmatiam non renun
ciavillèt,immo ut {ирга igifmundus anno 14.37. Venetos/iam* notorios rebelles@ iryideles
exprimeret, cui fano intelleéìui, piis illis meditationibus perfuadebitur, Duymum liberalitate
gratiaque Sigifmundi in Hungaria viventem , fpontanea relignatione, jultitias Sigifmundipro
Dalmatia,infirmas debiliorefque reddere Видите. f
Defcriptis haéìenus viis modìsque, jadrâ, Tragurium, Plzara, Braccia,Cu ula,
Spalatum , Novi , live Noviogradum , ( hodie Calle] novo) Радж, а pqßêjíorio Sacrœ ого
пае avulfa feparataque funt,quin tamen quaevis tum Venetorum fuiflent elfeâa, fed quaedam
Ragufeis a Sigifmundo data fuêre ut'Bracza Curzola,Noviogradum vero ad Bofnenfes, utin
fra exhibendum evincet decretum, ubi:.Vuk/21 — Vaivocla novi Caßri ргоре Raga/iam,
Рта/еда: partium maritimarum cum vexillo ~ ~ nequaquam verb eil'edefierunt ,juris Re
gum 8 Coronœ. Enimvero Status S. Coronas,juri hujus a Rege Colomano habito , nunquam
cell'erunt,ut quœvis пойте moniìrarent leges. Neque Sereniíll Venetiarum Dux , Ducis Dal
matiœ Croatiœque Titulos alfumplit. Conantur quidem Scriptores Veneti ,jus' Serenilli Rei
Publicœ, antiquius anteriusque demoniirare, at quibus fundamentis г è Superioribus patet.
Florente Imperio Romanorum veteri, DalmatiamVenetorum fuifl'e , fcriptum anemine. Il
la potitos fuiílè Abbares & Sclavos , fuperiora tefìantur. His per Croatase Dalmatia ejeéiis,
Heraclii etiam permií'fu , juris eorum faéta ell. Enato Croatarum Regno, juris clientellaril
ImperiiConllantinopolitanifuerat;Italici autem Regni Venetiae. Hungari dominatum fuum
ad Spalatum ufque extenderant, acceptis in focietatem Croatia. Dalmatas tum, vellemet Ves
netis fubjecill'e; vel jure belli fuiílè aVenetis obtentos, nec Veneti all'ererent. OrlentaliImv
рейс decadente, nequaquam Veneti, at Romanus Pontifex , quod olim Dalmatia intra Pro
vincias fenatus Romani cenfebatur: quodve ab Heraclio admilli in Dalmatiam Стаса, jura
mentum S. Petro, de non invadenda Italia praeflitiílent, Zvonimirum Dalmatiœ Regem (Ves
netis nec reclamantibus) dixit. Zvonimiro impiè occifo , Ladislaus` 1. Rex Hungariœ , A1»
mum Croatia: fecit Re em. Colomanus libera eleétione, & Dalmatiœ confenfu , Dalmatiam
cbtinuit,inveíl;ituram ibi oblatam a Papa , per Augullinum Legatum refpuit , jurisque сето
пет ,a Comnenis obtinuit. Papa offenfus ob rejeèiam invefiituram fuam, cum turbari Dal
matas, vel maxime Jadrenfes eñ'eciílet, Colomanus anno 1 105. Jadram triumphaliter obtinuit.
Moventibus iterum fe Venetis , _hisque & eorum auxiliaribus deviótis , дат Plenè MCXI. ей
t ttв pote
§80 Notizia Prœäminares Pannonia Veteris Periodus Щ
Ь. .
`potitus, hancve juris S. Coronœ eñecit. Mortuo Colomano, quamvis Veneti , modi: шит va
riisque conati fuerint,dominatum fuum, vel maxime inJadram, ob commoda maris Adriati~
ci extendere ,in Dalmatiœ attamen poÍlèflòrio Hungarian Reges perfeveràfleduperiora детон—
Шапс. Neque Emanuel a Venetia, at ab Hungaris, annis aliquod Dalmatia ufus ей ‚ eoque
~mortuo , nequaquam Ша ad Venetos, Verum Hungaros Belamqœ IILefi revoluta. Andreae
II. fuis donationibus infularum, privati» faâis, elargitis item immunitatibus , ac Banorum
Dalmatian-,Maritimorumque abolirjone, мыши: obfuit, prœbendo per hre occafionem , fœ
_deribus,aílòciationibus mutuis,aliisque fuperius indicads. Juri nihilominus fervando confu~
1uit,dum in Dalmatia villicum fervabat Regíum , & a portubus,duasreddituum partes reci
piebat. Bela IV. Patris fui defectus corrigere fiuduit, Ladislaus IV. occidi maluit,quamju~
ti cedere. Sub Carola L Marinus Dux Venetiarum jura Regum Hungariœl in Dalmatiam re
cognovit , & fub Ludovico I. folenni juramento , quibusvis in œternum prœtenfionibus ,Vene
ti abrenunciarunt , tuitique Regum nofirorum jura [unt Dalmatae , in Maria; quin primi fue
ceflioni fexus fœminei, fe fubjecerunt. Nec Sigiiinundusmec Status Coronœ unquam juri ccf
ferunt. Hœc,fuperius dilatata ,compendio hic proponere voluimus, utjuflus œquusque Le
`¿tor atquejudex , videre valeat, qpid juris ell Venetie in Dalmatiam. Prœtenfa LadislaiNeani
politani venditio, fi etiam demon retur, inñrma ell. Quare Serenillima: верным: jus , га.
dicari totum videtur,in cellione Alexandri III. ut fcriberetur, aliorum item Summorum Pon
tificum. Denique in Martini V. tremoranda illa Dalmatinorum abfolutione, adeoquc juris
_Regum Ungariœ & Бася-аз Coronas (haud unquam audita Hungaria) calli-stione, Venetisque
Daimatiae confi rmatione. Нас poi ro qualia fmt ‘l cum me commentati non conveniatnleque
'ScholaflicosTheologos in me conci atos 'velim ,jurium cumprimis publicorum , univerfarum
que gentium , gnari peridquelxcii‘ris ,Judicio relinquo. Haec profecio caufa ей, quod Scrip
tores Scholafiici continenter fcribart, Regnum Hungariae Papa: effe fubjecium, & huqu, Apo
{lolicos Reges , ratione Согопг dignitatis ue Regias , vovere debere Papas obedientiam. Ad
jura hœc manutenenda credendaque ,fun ariane jaä'a,cu rant Spalati Veneta vide Farla
шт) in quatuor prœclpuis follennltatibus , vide-lice: Nativitatis Domini , Pafchatis, BB. Petri,
& Dommi, ab anno 14.28. Papas, &'DuciVenetiarum, Landes cantxri per Canonicos. Bea
titatem Dalmatinorum , fub Reìpublicar jugo deprœdicant. RegesHungariae hommque magi»
{lratus accufant , ex Scriptoribus Hungaris, Dandulum atque Lucium, fine examine deferi
ъетпшз , inra Reipublicae agnofci,refenque recenfent. Auditoque rumore fermonis mljuspil
am де Dalmatia, edunt continuo libros, vulgari Italo & Dalmatico idiomate, latino etiam,
«qui firmare debent Dalmatas in fide, legitimi pmtenfi juris. Injurius attamen effe nolim Lus
cio , & finceris quibusdam Scriptoribus Venetia , qui ей?) zquivoca fcribere eogantur , fic nihil
ominus fcripfére,ut fano liberoque judicio, veritatie coguofcendœ media pofuerint. id quod
‘i Superioribus nofiris foret perfpicuum. .
Iam de cœteris quibusdam Sigifmundi,juri publico fervientibus, atque a Scriptoribul
пот-Ъ vel omiilis plane, vel unice infinuatis, atque his memorabilioribus, meminilfe voluïâ
mus. Cum abufus multi,non folnm in monetis, fed etiamin monumentis litrerariie obrepfii`
Íent, anterioribus tot tantisque revolutionum difiurbiorumq ue temporibus, mederi non omi
пс. Quoad moneta! quidem , per latas leges art. 18. 14.05. &c. de infirumentis autem provi
fum {ЦЕПЬ ‚ evidenter edoëius fum ex autographis pluribus a me vifis, traâatisque. Profecrb
in tranfumpto, relatorio ~ reambulatoriarum, fado per Paulam C/zupar de [Ноту/{10 Re~
gni .Sclavoniœ Banum, occalione litis fequens infertum eff mandatum Sigifmundi: digifmun
dus Romanorum Rex femper Align/lus , És’ Hungariœ ё’с. Rex. Fidelibusfìiis Ozpittb
10 Все]. Za
Gem-gil' 8 rabienfisfizlutem
dislai,ßliorum è’ gratiam, .Dicitur
Jlxiclzaelis,f.lii nobisAlexandre
Bonhjilii inperfanisde
lVicolai ¿llarting
Drenava, quod
guadam litteralia eorum irg/lrumenta ,fac7um pqßqßonum ipßyrum tangentia, _]àèpria
n’ 8 amiguoßglllo ve/lro emanata f5’ соц/еда haberentur, gua nunc ip/‘ìs pro nazione
_‚идиш fum-um, [ub/:prudenti `modernonovo ve/lro/igz/lo, innovatione plurimum indige~
rent. .Super quo .delztatz I/rœ ,firmzter prœczpzmus Ö’ vmndamus, уиагепизргщ‘аш
litteralzbus ipßßrum injlrumentis À'icalai шатия Georgii Ladislaifacïunzpw’¿37`mum
ipfòrum tangentilms diligenter emamìnatl's Ü relai/is , ß eadem гиду/о, cartlxa ,_/crivtu
ra , ¿i cœra ,priori ê’ anti uo alìgllla vq/er, vq/lrafore, @ju/lo modo promanata agria»
vernis gextunc eadem lil то егпо novo ßgillo ve/lro renovando,eisdempradiéîis .Yi
¢0L fijartino, GeanLadiœl. concedere debeatis ad cautellam ,_/ècus non faäuri. Inwen
V “д ramen nejraus ё’ dolus` interveniat aligualis in Ízac parte. Pra/èmes autem/Egido
motori, quo ut Rex Hungariœ utimurfecimus con/ignari, Datum ¿trigonii in Feßa
I ¿pip/zama Алло Domini 141;. Regnorum izq/fromm Anna Hung, яг. Romanorum we.
T0
e
\.`
гл
Sclav. Croat. Dalmat,fub DacibusRegibusque Hungariœ. 261
ro Quinto. Simile mandatum, fub dato Vereucze, feria 3. proxima рой Feflum Converfió~
LVII
u
i’
M
5' nis B. Pauli Арий. de Anno 14a 1.vidimus legimusque expeditioni faäœ, inflrumentorum pof
feflionis Ebreefs vocatœ ad infiantiam Georgii Can.Zagr. Anthony Plebani SS. Trinitatis de
Glaunicza , ac Nicolai Thuk , & Joannis , filiorum de Omilya , ut dubitari nequeat,ob fraudes
dolosque, provifum a Sigifmundo non fuiflè inflrumentorum integritati. Cum autem, man
datum Sigifmundiinferatur, credo ego, fine Regis fcitu , nulla inftrumenta vel in examen ac
eipi potuifle. Modum examinis Sigifmundus infinuat,nem e inßylo,cartba, fòriptura,&'
cara. Commendat item: ne {тис ê’ dolus interveniat a igualis in Ízac parte. Doluìmu.
autem in expeditionibus novis, vetus figillum non circumfcrlbi , verum generalibus exprimi:
'IN-a’ ad mandatum Regis revifas, & no_/lro шпана/232110 conßgnatas repertas, expediri. An
porro ejusmodi provifio, in quibusvis fuerit egni Hungarias Capitulis, ego non confiituam,
v ur-nxz‘u Efl illud verofimilius , ob aocufationes f-'aétas in Concilio Conflantienfi contra loannem XXIII.
in eodem Concilio depofitum , ubi nomine totius Ecclefiœ particularis Sacra.: Coronœ accufa.
tur , reliqua inter: de variisexpeditis in prœjudicium Coronœ litteris, non folum diverfis Mo~
nafìeriis, fed & Nobilibus. (vide hifi. Есс1. Zag. p. 158.) Et quia Decreto Concilii , annulatœ
китам, omnes illœ lìtterœ, nifl producantur exhibeanturque,Sigifmundum providereopor
tuît. Hinc quia fubito parere noluiffent ,Capitula fine Regis venia & mandato exprœfTo , lit
teras nemini expedire volebant. thue pateat, quae pro veris habere debeant , mandatum
Sigifmundi legitimatie & revivifcentibus litteris, inferebant. Hase tacere nequivimus, сова.
deratione jufìitiœ ipfius, ac ut fciatur caufa, cur quorundam infirumentis , mandatum illud
Sigif'mundi ab anno 1415. prasponatur , ad docendam videlicet, inftrumentorum inforis at
91“ jure двадцати], _Et quia mandatum fuerat a Concilio Confiantienfi , ut retulimus pag.
158, Hiß.Eccl. Zag. ut mtra bimeflre , quœvis litterœ exhibeantur in fpecie, eidem Concilio,
evenit inde , ut nunc in tabullariis Capitulorum ,cxigua vetuflorum infl'rumentorum , hoc ef!
Regum Sigifmundi anteccflbrum reperiantur. Quo autem fubmifl'a Concilio inftrumenta de
venerunt? me latet. Si veritas paritura non eflèt odium, multa hic narrati hifloricë pofl'ent.
Procurabantur confirmations, exemptiones,collationes, donationes, immunitates , ea propo
ratione quà mmc diverfœ fpirituales facu ltates , puta: indulgentia. , vel oonfraternitates ; quini~
mo vendebantur, vel in protectionem aflumebantur medio monafleriorum , ut propemodum
Epìfcopatus , & beneficia Ecclefiaflica Sacra: Regni Coronas, extinguenda procurabanfur,
Наес autem quaevìs , ex ratione prœdlcatœ unlverfalls monarchue Нас dum armis evinci non
Рощи, variis doctrinis dilatabatur ac prœtenfionlbus, reliqua inter., fuêre inflrumenta va.
ria, &jus monetarium , ut plane cudendœ monetœ fas , Si `fmundo difputatum , demonßr¢¢
memoratus 18, articulus , ubi: Cœterum cum zn omnibus egnis, Reges,quadam prœro.
дата prœcipua monetam tam auream, quant argenteam , cudi facere liberan; Лидса“
facultatem; inlzonç/lum jails 8 dere/labile videtur, quodpecunza cufa, per eandem di.
zianem cudùrn f5’ expoßtzonem debltam non baberet perpendendo lege ~ Pro u.
,www года: Regni 8 аи mento _,prague_jlg/lztlœ ~fjvlenclore can/èrvando ordinamus,ac
etiam/latuimus: quod nul us amnzno bomznum,cz¿1uscum9ue/latus f5’ conditionis exi/lat,
audeat vel prœ/ùmat pecuniam nofz'ram regalem, ßve aureamßve _argenteam dummoda
или è’ NQ/lra /it rejzcere, vel alzguatenus refutare &c,1b1 in articulo legenda. `
zdò. Ex infinuata mox caufa , habiles Armalg/iœ vocati ,enatifunt. Cum enim antea,
r donationes , item legales adoptiones , aut fpecialibus Regum Privilegiis nobilitarentur, in
ejufmodi autem inflrumenta fraus dolusque, eflò _ut vocant plus obrepfifTet, provider; пе.
сеП‘ит fuit. Quare tametfi prius, donations Regla Nobilitati , ex lubitu , ut vacamus аг
та & fcuta gentilitia, potuiflent afl'umere , aflumptlsque uti, oportuit Nobilitatis Inßgnia,
velut certam tefleram , a Rege accipere impetrareque. Hinc plurimi , veria indubitatisque do
nationalibus Nobiles; five novas armales litteras, in quibus infignia deferiberentur,eflò
Piéta non ellent; five eoniirmatìonem prœhabitœ Nobilitatis, five unicè fuper infigniis at»
misque litteras , aSigifmundo hujusque Suocefl'oribus , impetrârunt, Hujus faäi, reminifcun
tur noflrates Heraldici , & Hißorici , quamvis caufam taceaut , nobis _eam referre vifum efl: ‚
quod perfœpe mirarimultos audiverimus, eccur vel Danatione N obxles‘?_ vel privilegiis? fi.
ve arma/es acceperint; five habitar indubitatœ ue Nobilitatis confirmationem, aut demum
fuper infignibus , in robur Nobilitatls diploma. aufa itaque fequens efl: Poflarticulum illum
6. Ludov. Regis, cum Ecclefiafllca bona, ob duplex onus defererentur, reductie ad они.
banderiorum decimis, neceflum fuit augere populum, adeo ue ex bonis Ecclefiafìicie {вида
five Prœdia exfcìndere, Haec quia per donationes flatutione rmatas , Regum маг, Palati
naliumque vel Banalium olim donationum conferebantur , cum donationes nobilitarent, ab
’ exem plo Regiarum donationum , Nobilitas inefTe ut confequens, vi donationis credebatur, in,
uu u feras
Hi/lor. витала-2: Kerdèlicb.
56s Notitie Preliminares Pannonia Veteris ртом III.
Íerebaturque litteris rœdiorum collationalibus. Monalìeria , aquibus Eppi , ob banderia de
011111“ exigebant , a apis , fignanter IIoanne XXIII. accipiebant exemptionem , ac dexteritate
horum, cœteri Magnates Nobilesque, tum obtentis Româ fpecialibus litteris ; cum &ab exem
plo adoptionis legalis, adoptabantur per confraternitates vulgòfgliaqas exempti's religiofo
rumCœtibus,&particìpantes immunitatum religiofarum vocabantur,&confratres, omnemque
erga Epìfcopos obligationem deprecabantur, decímas negabant, at monafieriis quorum filii erant,
providere; ; taliaque tueri debebant. Quln ut advcrfus Eppos lint Ermiores , litteris , vel Гре
cialis proteéìionis Romanas Curiœ muniebantur ; vel Novas Româ donationes fuper tenuti!
fuis accipiebant. Quœ fin la demonfìrari poffunt infìrumentis. Quin vidi ego,Nobi1itares
plane litteras, cuidam familias a Papajoanne collatas , de ali is fidedignè audivi, nunc quoque
extantibus. Atque bi Roinâ nobilitati, eminentiorem Nobilitatis gradum prœtendebant. Неве
vera caufa fuit, utlad convincendumgoannem XXIll. litterœ donationales, exemptionales &c.
Cordlantiam portari debuerint, & a difìinguendos veros íincerosque Nobiles Corone, a prae
tenfis ac intrulis, Arma', ut veri!l Nobilitatis тенёта, confiitui. Intra primos certe, inlignia.
recipientes fuerit Marcus, filius Andreœ de Zaverfya, ( cujus diploma in autograpbo habui
mus, & defcripíimus inter nofìra adverfaria) qui anno 14.15. Confiantiae Feria 5. proxima
poli Dominicam jadica,expeditìonem accepit ,pro fe fuisque, «Verba diplomati, fum: А”
та , /èu Nobilitatis inßgnia, in rœjèntzam lztteraram no_/ŕraram capite depicïa (Lupus
астре ore infantem geíìans & ab orbens)_Mat_ti No/lrœ exbibendo, ab eailem Inatíe n0
ßra , eadem arma /eu~ Nobilitatis zn/ignzaßbi Ü’ per гит Petro, Illat/ziœ, Gregorio, è’ Ste
phanofliis Benediä'f de prœclzéia диет; condivi/ionalibusfratribas fais , ac Нагай
bas 8 ¿vo/leritatibas` lpfòrum univer/is , c_x lzberalitate noßra Jari ô’ conferri kamiliter,
В devoteßipplicavzt. Uncle nos prœfatzßlarci gratis qfeâ'ibas intaentes objêgaioram
merita 8c. - adÃrœmgßbram memoriam perpetaam cam pendentijêcreto долго/Е
illo, gao at Rex angariœ atimar Daxirnas conceden, Datum Con/ïanriœ Feria;
,proxima pQ/î Dominicam ,ludica Алло Domini 1415. Regnorum no/Zroram Hang.
anno 23, R omanoram eleâ'ionis quinto , Coronationis vero prima. Аден 111 Zona Caeru.
leo rubra Iigillum pendens, in cujus medio Aquila expanfa, fupra in circulo tituli Crux clu
licata. infra: Leo erecïas , ad latus circuli bina minora , quae difcerni nequivêre. Infcriptio'
orbicularis: Sigifmundas Rex Romanoram вас. quœ legere non valuimus. Exordium di
~ plomatis eli : „Sigi mandas ё’с. Omnibus /àlatemin eo qui dat Re ibas regnare, ¿i
yiâ'oriosè triamp are. А claro culmine tÍzroni Regil, velat e` [о]: radii', nobilitates , le.
gitimo jure procedant, 8 omnia I_Vobilitatam inßgnia, a Regia dignitate dependent,
ut non/it dare alicajasgeneroßtatzs znßgne,gaod e gremio non proveniat Regia digni
tatis. .bane ad aniverßram tamprœjèntium gaamfaturoram notitiam Ízaramjèrie vo
lumas pervenire. Отд/Шей: myler Marcas ,jilias Andrea de зашла Dapiferoranx
„Q/fromm Regaliam Vice-Maggi”, сапу? rio/fra Cel/ïtadine per/onaliter сап/Шиша,
Propqßtis ö’ recenßtis _fais ńdelzbasjèraitzzs, Üßdella'n o_Ig/ègaioram grataitis gneritis
jînceris ue com lacentiis, at'zgae acceíitls laadandzsäazbus даре/йога diademati , ac
Cel tajini Neg/biœßflajq/ìatis in Lom ardiœJ/iriœ ¿f lemaniœ partibus, in prof eris
.nq/iris agendo 8 adverßs, рафии ac rebus non parcendo, indgfe/.iè comp/:cere
ßadait, reddiditgue [è gratam ô' acceptant Arma /èa Nobilitatis inß nia &c. Ut bine
at ue ex aliis, argui videatur , In/ignia telferam fuiñ'e Nobilitatis , á Annali/las No.
_ biPes, antepofitos illis, qui per Donationem fuêre Nobiles. » Habereque Nobilitatis infignia,
reputatum fuìße , ut nunc ornari Ordinis alicujus, Regum clementia ereóli, Cruce five tollera.
Opinionem banc поташ demonlirare videntur fequentes, ubi, dum exprimitur, ad multa.
ram jideliumjìipplicationem infignia conferri, gratin id olim, & intra Nobilesprœrogatk
‚в fuiife confequitur.
„ Nos Vladislaus DEI gratia Rex Hungariœ & Bohemîœ &c. Memoria! commendarnuß`
‚, tenore prœfentium fignilicantes quibus expedit Univerfis. Quod nos, :um ad nonnullo
„ rum fidelium пот-отит humillimam fupplicationem, noñrœ ; proparte iidelium nofìrorulxxA
„ egregiorum Georgy & Stephani Herkfîy de Zayezda, faélam Majefiati; Tum verò attentie
„ & confideratîs fidelitate, &.ŕidelium fervitiorum meritis, eorundem Georgii & Stephani ‚
‚‚ quœ i fi nobis, & Sacra.l hujus Regni nofiri Hungariœ Coronœ , fub locorum & temporum
„ diver пасе, cum omni femper fidelitatis conßantia , & ferventis animi zelo exhibuerunt 8:
‚, impenderunt, haec eorum avitica & paterna arma , atque Nobilitatis eorum infignia ,in ca
„ pite live principio praefentiurn litterarum nofirarum arte piéìoria defignata, quibus fcilicet
„ iidem baäenus e'x benefica Divorum Regum Hungariœ nolirorum fcilicet Praedecefl'orum ,
ъ, domui, & progenitoribus eorum pro maxima fanguinis eorum efîuíione, ñdelibusque ip
„ forum
l
belav, Goat. Dalmatfùb DuclburRegíbasgue Hungarian :63

„ forum fervitiis,collatione, uli fuill'e dicuntur & aviíi ,animo deliberato, &ex certa Мот;
„ Majeßatis fcientia ,eisdem Georgio & Stephano erkfii, ipforumque hœredibus & poßeri~
„ tatibus univerfis de novo danda duximus & concedenda, immo ex abundantiore plenitu
„ dine noflrœ fpecialis gratiœ concedimus, & prœfentibus elargimur: ut ipfi , eorumque hap
„ redes & pofieritates univeríi prœtaéìa arma , feu Nobilicatis infignia , more aliorum N0
„ bilium armis utentium , amodo in antea ubique in prasliis, hafìiludiis,duellis, torneamen`
„ tis, &aliis omnibus exercitìis nobilitaribus & militaribus, nec non in Íigillis,anulîs, velis ,
„ cortinis, tentoriis, domibus , & generaliter in quarumlibet rer um 8L expeditionum generibus,
„ fub теге &fmcere Nobilitatis titulo, ferre & gelìare; omnibusque & низине gratiis,
honoribus, & libertatibus,quibus cœteriNobiles ô’ milite@` armis тете: quomodolibet
de confuetudine vel dejure freti Гипс &gaviíi,frui & gauderepoíiint, & valeant. In cujua
rei memoriam firmitatemque perpetuam, prœfentes litteras пойти, fecreto figillonofiro,
quo ut RexHungariae utimur impenden. communitas, eisdem duximus concedendas, Da
„ tum Buda@ feria 6. proxima poil Fefium В. Johannis ante Portam latinam An. D. 1507.
‚‚ Regn. nofirr. Hung. An. 17. Bohemia: vero 37.permanum Philippi Prœpofi ti L0¢,Qìg,
„ Regii „ Argui hinc videtur,invefìigatumfuiñèin Nobiles, 8: Herkiiios nova гонад-пей
bi profpexifi'e , ubi diûingui videntur Nobiles, armis utentes , effeque arma , mera 8 jîncerœ
Nobilitatis titulum. In Familiœ autem mea: Armalibus , avita vetusque Nobilitas recogno#
fcitur, atque in hujus robur & conñrmationem , cum aBela IV, intra Aulites Regio: colloca
ti fuerint, ob fervicia tanta Regi &Coronœprœfiita, arma, hoo eli Nobilitatis mcrae & {ince
rœ infignia,conferuntur, ut hœc ultro firmare, non cenfeamus. Quan eílò ufus infignium,
ante Sigifmundum Regeln negari nequeat , fub Sigifmundoattamen , Íignum mera Üßncerœ
Nobilitatis effeëta [unt Arma, five infignia. Neque Nobilium Armalißarum veñigia , di.
ligentillimè indagans ,ego reperi, ante Sigifmundum.
3. Не Decimis, пав erat Ludovici Regis ordinatio fuperius p. 94.0. retulimus, thuia
Gre orius XI. eidem udovico poli decretum illud Regis, ad bellum Turcicum permitten
das Decimals propofuiíl'et,Clerus nofìer, has [ibi reßitui impetravit , fub obligatione interbe
nendorum inde Banderiorumadverful Turcas. Наводит ех legibus paterent, firmari ultro,
opus non cenfeo. Ab hoc tempore Epifcopos потов, offendes legesque, пагод-ат etiam bel..
liduéìores, Martisque una ‚& Chrißi milites. Hinc renatœ innumerœ lites pro Decimis, re
novata Regum privilegia , harumque folvendarum obligatie, legibus infetta, Accufatul Jo..
anne: XXIII , quod Monaßeria, Abbates, multosque Barone», Magnatea , Nobile: ab ob1i~
gatione Decimarum immunitaflet, atque ex his, Parochis quartam partem tribuendam ordi..
„тес. Praedicatum : ideo Turcas progrelfus facere, quod Epîfcopis rite ab omnibus, Deci.
mae negarentur. lßud ne afferuiÍTe videamur, infra ex Bani Matkonis de Talovcz inlirumen
to demonßratur; veteribus item Catechifmis , quibus: Ecclefiœ prœceptum quintuxn ponitur,
decimas de omnibusůz ab omnibus accurate exolvito.
4. `Pro temporum horum circumfiantiis, Bani jam fuêre талая, Sclavoniœ,a Banil
Dalmatiae Croatiœque; jam iidem, Quidem ufi Гипс: Dalm. Croatia’ »Sclav. Banus, &cum
rimis Cilleœ Comites, quidam ut Paulus Chupor, Sclavoniœ Banus. Sed hœc ad Валом-е.
Iegamus. Sclavoniœ пота? atfeélum vixiñ'e Sigifmundum teůantur plurima, reliqua intel
ad Hermanum Cilleœ Comitem I+32.mandabat, ne occaíione exaéìionis & dicatîonis Mardu
rinarum NobilesRegniSclavoniœ novia impofitionibus, Birfagiorum item exaäionibus, tri
butis , anis item,pullorum», caerœque extorlione gravari permittat. Interim quiain Conci
lio Balileeníi conßitutum fuerat, obligari quosvis ad bellum Huflitarum partem quinquage»
íimam {цапли mobilium immobiliu'mque facultatum conferre; dum Crilienfis Comitatus No.
bilitai, decreto huic fefe oppofuiílet, Sigifmundus 14.34. fato Comitatui mandat, obedire De
creto Concilii , fed utrum obediverit ? doceri a nobis neq uit. Hac occaůone Clerus banderia el!
deprecatus,cum duplici onere gravari non poll'et, eontributionis videlicet, &Militum provi.
lionis, demum ue 1439. fub Alberto conûitutum 19. Art. Всей/[се ё’ Eccle/iaßicœ Реп/дне,
а taxis, non iu abußvè introduc'YiS liberœô’ ab/blutœ relinquantur:_/èrvitia ramen exer~
citualia, more alias con/îletofacere teneantur. Taxarum , fubfidiorumque obligatio, quo~
rum dehinc multis articulis in oorporejuril mentio, a Decreto i110 Concilii Взывай: Рт.
manare videtur. '
5. Conñnia Sigifmundum errexill'e , militaremquejuriadiétionem, a Politica feparatam,
non folum Decreta corpori juris inferta demonlìrant; fed complura veterum inßrumenta. Sa~
ne vidimus in autographo citationem jobagionum Caůri, quod horreum cujusdam combufiif
fent, damno ad quinque marchas denariorum Banalium caufato, anno 1414.. Deducimus eti
amg ex Pauli Chupor de Monoleo Baai Sclavoniœ Judicialibus litteris, Nobiles illos ,utnuno
’ uu us vocant
f
¢64 Notitie: Prœäminares Pannonìce Veteris Periadus III.

vacant unius feilionil fub Kalnik, proprio terre/tri Comite gavifos fuill'e; equidem in iisdem
exprimitur : Ilja i/Irì Jacobi Comitis de Ibai-offiz , 8 Cq/íellani de minori Kem/uk , ас
Il]ic/1aelis,jilii auli,Comitìs terre/Iris ejusdem &c. Credibile item admodum eli , Рею
vium Sigifmundo раните, иашч is i oretur quemodo? Enimvere, in decreto Sigifmundi,
anni 14o+legeretur:5inas?one de etav, Comitqu/bnien/i. Hœc nihilominus, certitu
dinem non faciunt, prouti nec aliinitas Comitum de Petav cum Frangepaniis. VFacileoccafio
ne perfecutionil Sigifmundi , Comites Petovienfes, a Comitibus Стог ‚ partium Sigifmundi
effeéti fuêre, ut 14.04. .Senisla Comes Pof( nienfis effe meruerit. Саш—а Sigifmundi, ab aliis
petenda. Nos in memoratis fifiimus. Obiit1437.initiô Decembris. Varadini fepultus.
X. ELISABETH & ALBERTUS. Si error Rittero in anno non irrepfit, Sigifmun
dus anno 1436. effecit .procuravitque, ut Elifabeth hœres legitima in Sclavonia Hungariaque
а ofceretur, declarareturque,hujusquejure, Albertus atque Hungariœ Rex. Extare de his
diploma ait, in fcrinio monumentorum Regni Sclavoniae. Me ha>c quamvis lateant, ñrmari
attamen videnturArt. la. 14.39. ubi: Quad dif/Uaßtia pra Óerengßima Principe,Damina E
lifabeth R egina, д ejusßatûs honoris con/ervatione , ex gua ç/l Ízares Ízujus Regnìfîat
ubicunque vult in Regno &c. In conclufione Decreti: de confen/ù 8 beneplacito, рте/ага:
D. Eli/àbetb Regina , can/artis nQ/ìrœ prœdileâ'œ. Item: NQ/lro, ac prœdiëœ Domi.
те Regina Can/ortis ‚го/{га nominibusfpandemus. Hinc quia Albertus jure uxaris, ac
ut adoptatus aSigiÍ'mundo ,Í ut idee hunc Patrem fuum Chariflimum in lato a fe Decreto ex
primat) in Regem Hungariae fuiÍl'et coronatus, initio anni 1428. Elijàbeth fuperius antepo
fuimus. Si cul non plaoet ejus praelatio, pace noßra , ваш poflponat, de bujusmodi enim re
bus, difputandi non efianimus. Albertus ut coronatus Rex Hungariœ . Ivanicenßum, fuc
ceflive declarata ab/òleta , privilegia , Buda: Feria 3. proxima , ante Fefium Cathedra.- B, Pe
tri Apofleli, anne 1438. ceniirmavit. Profeétò motus nulli, intra membra,StatußqueSacrœ
Coronas, mortuo Sigifmundo , de fucceflione Coronœ eveniffe memnrantil r. Nequo (lillei.l Co
mites, nefcie an plus ratieni propriœ? aut viduœ Imperatricis Barbarœ Rudentes,efiicere
quidpiam potuerunt; licèt рой eorundem, ex gubernatione Bohemia rivatiene ; Barbara
item fuga,feducendis Corona: fubditis eos intendiÍTe,dubitari nequeat. niverforum añe&um
Albertus meruit,tum quod, eleétus licèt in Romanorum Regem , fineconfenfu ßatuum Hun
gariae , eminentem banc dignitatem recufaverit; cum &, quod fingulari quodam modo , indul
gentiaque tantarum anteriorum pmtenfionum, amari fe effecerit. Segnienfem Epifcopum Ro
mam ablegavit ad Papam Eugenium , baud ad olandum accipiendumque a Papa' Regnum,
ut elim Carolus,Ladislausque Neapolitanus, verum , ut vices fuas interponeret, ad fopiendol
Polonos, qui Bohemen turbabant, Multa item, indulfit permifitque Corona: fiatibus, ut
Decretum ejus demonfiraret. Repofuit quemvis {iatum ,fuis libertatibus honoribusquc Art.
I. Palatini electionem Art, II. üatibus attribuit, eidemquejudicandi deditïmteßatem. Mili
tiam ex Regalibus previdendam,cum coniiniorum confervatione art. III. añ'umpfit, obliga
tionemque exercituandi ad necellitates Regni urgentes, intra metas coniiniaque tantum Reg
ni reflrinxit. Art. 7. Tributa revocavit Ludovici. Art. 14.Defenfiones metaru'm Regni :Art
xo. valorem monetarum: ze. iiliarum Regis maritationes, Confilio Regni fubjecit. Altar.
Nobiles ante fententiam latam captivari non poÍI'e fiatuit , hofque ab onere Decimarum 28.
abfolvit. Prohibet occupari Ecclefiaßica beneficia ax. a fœcularibus, & art. 19.11 taxis cla
rum immunitat. Pares prope art. 38. facit Eccleliaßicos laici: &c. Honore: quofvis & etli
cia , :zb/Que guolibet Conßlia, Regni hominibus conferendi, & ab eisdem aufferendi art. 15'.
item 26. íibi attribuit &c. in Decreto videnda. Cum Romano Pontífice, ut confentiat, рой
Conciliorum Confiantienfisdi Bafileeníis decreta, Decimarum caufas, judicandas cognofcen
dasque Рараэ er fuel delegates , non controvertit, ut ab hac epecba, tot delegates judîces
'intueri ей, in ЕШЬ Ecc. Zagr. Tom. I, Partis шпаг. Clementia quoque fua, rapuit lingulos,
uiaComites
Ileae non folum Reginae
rccepit Barbara:Wuk
in gratiam. , fuœ Rafciœ
focrui , Defpotam
condonavit;
, &Гейtitulo
eidem quoque
Regeln profpexit.
Bofniae, Cil
& clien
Vtellarem Coronas fufcepit, providit amplioribul Dominiis, puta in Sclavonia , Thotuíïevina,
(docente hoc Regis hujus pro decimi: centraétu) item Kemlek, reclamationibus Capli Zag
-rabienfis iteratis, ceram Albenfi , &Cafmenfi Capitulis, nil obßantibus gquod tamen Capitulum
in Kralievecz , Czerje, & Kobilje, Rabilivit. Singularem quandam eminentiam Defpota: Rafciae,
Comitumque Cilleœ, art. queq uca5. teßatur. Porro ut Palatini inHungaria dignitas elevata fue
rat: ita Banorum quoque Sclavonia. Enimvero Rittero сейфа fuis extractibus extat: determi
natio Matkenis BaniDal,C|-oat. & totius Sclavonia! de Thallovcz: item Petri deThallovcz Dal.
& Croat. Bani, anno 143'.. Crify in Generali RegniSclaveniœ Congregatione faóia (ubi men
tio Petri de Zenthlelelx, & Hermani de Greben Sclavon'ue Vice-Banorum) de jurìbus, violen’
tus,
Bril-L"
L"
l1`ll.
Sclav. Croat. Dolman/illa гас-2611: Regibusgue Hungnriœ 2165
tins , nelei'us Lem, perViCc-Baoos, Comites, Judlium extirpandis, я t Íigillis uf'unlibusinuT
nita. Ut confideratione praemiíi'orum , data: live ab ¿Enea Sylvio landes', five a Spofiano p,
172. relatœ Hifi. finem
14395authunmi Eccl.Zagr.Alberto,ju1-e attribuantur. Mors attamen
, felicitati Corona? cripuit. ' l eum intra anni hujus
Alberto mortuo , ob Turcarum progreíl'us, ut effet quirebus prof'piciat, 0033111"` Elifa

betli ad confentiendum matrimonio cum Vladislao Polono, cui dotis inflar ( ut aliquî, fois
Il,
un
vim dotis ignorantes, fcriberent) Regnum obtingeret, Mittuntur ad Vladi~laum, nuncii.
Sed Elifabeth pofihumum Ladislaum cum peperiffet , huncve coronari procurâÍTet infantem,
Nuncii è Polonia revocantur'continuo. Nata Proceres inter, Praelatosque dilii-iia, & parti~
um diverfa Ниша, ut his >Eli/¿Iberlz Rex & Regina effet; aliis Vladislaus, Ladislaus aliqui.
bus. Eheu quae iterum Regnis Sacrœ Corona? incommoda,mutuis odiis, cladibus,casdibuß ar~
dentes , Turcarum progrellibus non profpexcrunt. Nos quœvis omittìmus , cum P. Pray in A
nalibus fuis , rerum geliarum nunc, bonas collegerit notitias. Profeélò Tranmvania , Regem
nunc dedit , efleeicque potillimum , Vladislaum. Selavonia partium erat diverfarum ,‘ parc e
nim Ladislao, pars Vladislao adliaefit. Horum temporum callmitates , confufionesque , nec
dum fatis Гипс illuflratœ. Interim pro quodam ordine fervnndo, fit.
"Ч..." X l. Vladislaus L Polonus. Antequam ipfein Hungariam venifTet , Ladislaum 130111111.
mum coronatum гите, coœvi &de fcitu Scriptores tefhntur, diplomata item,monumentum
ue Cailovienfe apud Cl. Pray Annal. P. z. fol. 34.11. Quô , Alba: Regali, die Sacra Penteco
асе ,Anni 14.4.0. Ladislaus vzfans` legitime coronatus exprimitur. Menfe autemJulio, irri~
tata antea Ladislai coronatione, Vladislaus. Sane meditatie examinatisque diligenter, tam
coaevisScriptoribus , quam & diplomatibus , ab eruditiilimis viril , haètenus exhibitis, &bono
publico communicatione talium facratis, cum ob meam debilitatem, neceíl'ariorumque admi
niculorum, mihi privato homini defeólum,ego conflituendo fcribere nequeam , ut a doéiïis eru
dìtisque enucleatè fcribatur fupplicare non cefl'o: De Corona videlicet, five Coronis, Regni
Hungariœ. Digniílimam necell'ariamque eÍl'e illußrationem hujus argumenti', caret d ubio,
dum quœ Гипс íive legum praefcripta, five nolirorum Scriptorum', eatenusprœtenfionesmuœ
populorum fides '.2 ignorari credo a. nemine. Quare commentariorum rei tantae necellitatem ,
tantumaperire volui. . '
Quidquid fitqualiter? quove tempore ? ReginœElifabeth , Corona Regum obtigit; con.
fenfu omnium Scriptorum,ñrmato,Ejusitem fueceÍTu tempori¢,reluitione; vetus illa, veraque
Regum noflrorum Corona , fub poteflatem Friderici venit , ut Vladislao defuerit , in ejus Co
ronatione. Vladislaum attamen coronatum fuiÍTe omnes confentiunt. ¿Eneas Syl vius Epifl'.
402. [п/йрег ¿i Decreti copiam, gua Regni Prœlati è’ Proceres, guœcungue adverjùs
Coronationem 'l/Í/laa'z'slai dici poßènt inania eje deßniunt, itaque coronatum fuiflè caret
dubio. Sed qua Corona'.2 hic labor, hoc o us ell. Tabulœ,quas Cl. Pray P. z. р. 34.7. ех Dlu~
goffo Hill. Polon. recitat, ita habent: О Ízoc nos nuncaltrra vice,_irz multitudine tam со
piojiz, guantam memoria omnium rfrcedentium Re ~um Coronationzs tempore non com
pra/zendit, congregati, ташга р unam dier'sz de zoeratzone habita: Ех gua Corona.
illaßzpratac'ì'a , ржи/1:1 ratione, ut opus erat , tam facile ex nunc haberi non potuit , vo»
lentes, ê'con/ùltius czzpl'entes neceßimtinQ/irœ,.ů’Regfzì huius,cl¢jus pro nunc confínia
_per injùltantium inimicorum, paganorum videlicet, 8 aliorum mor/iis querorconrinuo
lacerantur, opportune prœvidere ; con/iderantes etmmporzf/îmè, <1qu /èmper Regzzm c0
ronatio, a Regnicolarum пошлине dependet,"ac efficacia En’ uirtus_Coronœ in ip/òrum
approbatione con/yh?, videntes nz/zilominus Rieínmnlzoc idonei Regis ,fe/ìinatzone care~
re non рте ,eundem Jerenijßmum Dommsz ladislaum Regem. parz voto ,.ů’ соттиЁ
niddiderio (obfcrva diligenter ) Alia Corona aurea operis veta/iz, Beat/'finzi kStep/1am'.
Regis, Apo/Zoli Ö’ Patroni no/iri,in теса capitis Reli uiarlmz ejusdem ,linen/Que mul#
ta veneratione сап/Этот, inßituimus, диво/Шиш: , ä’ decrevinms debere coronarì.
Фиат coronario/lem die hodierna indutopragato Domino Rege noßro illis от
niblls paramentis, Ö’ indumenfis Sanc'ì'ißmiprinzi egis Пай! , aigue obl/Itis eidem ac
manibusjůis traditis , gladz'o ‚Держа ‚рота ‚ ас cruce legátionis е]шс1ет„)`алд?1 Regis,
nec non omnibu.:` aliis neceßizrizs , (1b/î ue omni defec'îu ,prœter filamfitblatam coronam
prœtaéîam ,feliciter con/ùmavz'mus, . conduximus qd фант. Deccrfzentes ‘j
ipfam modernam Согопат, б’ согопауопет, отлет lllam vlrtytem 8 qfïzcaclarn, ll.
ludgue robur per omnia habere, ас Íznluturam ‚ас /ìprœtaél'a prior'Corona, Сарш dz
él'i Domini nQ/iri Regis [111/е: Ímpoßta &c. .
Hujuspublici Statuum Ordinumque decreti, fide ; non folum plures 011111 Regun'í no
ůrorum Coronas extitille argueretur; fed tanto tamque valido teilimonio conflaret, Coroièam
Х Х Х 1 i
Hi/ìor. Balr/zafaris Kerqßzliclz.\
366 Arotitiœ Preliminares Pannoniœ Veteris Periodus Ш А
ь
S. Regis Stephani, diflinâam eflèa Corona moderna ;illa enim pro Sacri» colebacur Relîquiis,
haec, tell'era fuit Legitimorum Regum. Фиг ii ita funt,tot eruditz confequuntur quaefiiones
Ut quœ Coronarum,pro Papali habenda lit? an moderna , aut illa, pro Reliqiil habita ? соп
jeâari fi fas ей , pronior ellem ad conjeâandum , Coronam Pontificiam , ut privaturn S. Sœ
hano donum , fuifl'e Gazophylaeio pro memoria пробит ‚ ¿i Reliquiae inflar habitam(quia.
Pontificia be Coronœ ,fuere olim conjunâionis cum Sede Apoilolica Signum , ut ex diñ'ertz
tiene alicujul, deCoronis Papalibur difeimus) banc verò , vel avitam veteremque Hungaria:
Regum , ob санации in ea Стоя; vel coronam Croatiee Regum , a Colomano ad Hunga
riam delatam, & fuccellivë ob praetenfiones Romanorum Pontiiicum , Regnum Hungariœ
feudu'm eorundem elle, pro legitima Corona ,61 Regum teilt-ra, fui lle declaratam. Corjeëturœ
huic favet,cum illud,quod Grœci fit operis, &Grœcanica; conflaret autem ex Thoma Ar
chidiac. diâisque pag, 1co. Croatia: Coronam ab Impp. Conilantinopolitxnia promanare , tum
etiam, quod in illis caufatis per Bonifacium VIII. confufionibus,Coronam Papalem , Pontiñ
cis Legatus profanatum iri non declaríll'et, li fubmill'a illa Corona per Papam Stephano , tef
fera l itimorum Regum мы, Bonifaciuique pro tuendo praedeceflbrum honore, nefcio
quali orona, Carolum Neapoli, dehincve Bonifacius IX. Ladislaum Jadnemoronari non
fecillent. На: nihilominus deduéìiones, definiendœ rei adeo mornentofá; non fuiliciunt, n ue
illas , ultro extendi volo , ae ad docendam tot Scriptorum потопив prœcipitantiam , qui me
combinatione rerum,tunporum,monumentorurm ex lubitu ferunt fententias,fubje&umeílè,
Regnum alias liberum, Romano Pontifici ratione Corona ; hancve Sacra/n ideo haberi ‚
quod Angelico juflu, Româ fuerit S. Stephano fubmiflà. Qua attamen pro principio , &pro
politione haberi ob Priora non pofl'ent.
Ego de rebus prœmiflis definire nequeo, oroque erudiri , a doëtiflimis Blagifh'is. Opz;
nione mea, Tabulœ Dlugolli , vindicari a fufpicione fallitatil deberent, neque enim ego ad ha
bendam illis fidem tam pronul fum , ut P. Pray fuiß'e arguîtur, dum fine quavis nota, eau
pro genuini: defcripfit. Fateor: temporum horum flylum , in iis non reperio, at longe recen
tiorem. Nomina Prœlatorum Baronumque Regm', in iin defi derantur , qua: nihilominus hac
œtate, in ejusmodi publicis inferebantur , mtque deferibenda Dlugoll'o. Sane li in tabulisdr.
eis, ComitibusCilleœ (vide apud Pray P. l. pag. 353.) nomina Prœlatorum Baronumque in
fetta funt , in re majoril momenti , quiajuris pubhci, inferencia ; & a Dlugoll'o referenda etant.
Accedit jEneam Sylvium , Coaevum ,dz facile prœfcntem , rerum autem tum geilarum notitia
pollentem ,fcribere: Ladislaus apud Album Regalen ex Пётр/[й Strigonien/is Archie
Pifcopimanibus Coronam , quam beati éteplzanz , Sacramque ригам, inunäus recepit.
( V'ule integrum tex tum Pray fol. 34,4.. carem Sylvii operibun )dz cum Corona , quà Ladislaul
erat coronatus, ad Fridericum devenerit ( quam nihilominus BeatiStepinni, facramque Pun
ri ab Hungaris, tantus fcriptor teflatur) Dlugolli tabula tanto magi» fufpeaimmihi apparent,
_quod non videam caufam, eccur tanti; curia atque impeniis Coronam illam relulillent, li pu
blicis tabulis , fide ue majorum, quin tum coronationi Vladillai priifentium eompen'ffent,
Coronam illam S. tephani non elle. Werböoiul fub Vladinlaoll. ue Polono, fcribens; fi<
ne adulatione P. ваг Tit. 14. habet: Item omnes donationes . - omini татах; Polo
ni ( gui non vera ,jacrague Regni luijus Corona,_fed reliquiarum capitisS. Stephani Re
gis ornamento щадит uerat) ~ - proquorumeungueparte, 8 quibuscungue ac ua
yis ratione,vel tituló fa œ,per omnia caßatœ, revocata, ¿i viribus deßitutœ faut. ore
к?) five tempus W'erböcy fpeétetur , qui opus illud anno 1514. confecit, live notorium publi
cumque tellimonium, nullitatis quorumcumque iníìrumentorum ab boc Vladislao elargito
rum, ideo :quod haud veraRegni orona, fed reliquiisCapitisSRegil Stephani inügnitul fuerit;
Tabula: illas Dlugoili , aPray, line quavis nota exferiptaì vehementillimi» fufpeůll elleopi»
nor,fidemque illis, haberi non poile arguo.
Praemiíla Statuum Procerumque dillidia, nunquam fatis deploranda, ac utinam aliqu
do medenda vulnera! I'acrœ Coronœ Regnis caufaverunt. Sigifmundi temporibm, qui tot
rebus implicitus erat, quœdam Dalmatiœ marítima loca,in Venetorum focietatem , ob шест
Тигсашш fefe tradiderant ,nec vindicare Sigifmundus, tot rebus aliis occupatul , illa valens;
Venetie rebus fuis intenti, inducias a Sigifmundo obtinent,easque iterum ac tertio renovant,
coniitente illa ,cœteraque ,etiam Cl. Farlato T. 3, p. 385. Regiones autem mediterranea, cum
Croatia in fide Sigifmundi remanferant , atque in pœnam Spalatenlium inconflantiœ, Decimas
uas Archiepp. Spalatenlis ,e territoriis Cliílœ atque Cettinœ , aliisque Croaticis percipiebat ,
Regis juffu , ad muniendas arces Chroatiœ, & prœfidia militum aleuda converfa fuerant appli
cataque. Sigifmundo mortuo, nefcio an Venetorum confilio? aut propria audacia, Croatia
defecerat a fide Sacri: Coronœ, at Matkonis vigilantia, telle infìrumento pag. 339. Hilljïcc.
agro
l
Sclav. Croat. Dalma/ub Ducibus Regzbusgue Шагай, 167

1111
Ц
н-Ш
К‘ЦПШ.
Zagr. reduéla extitit; In Dalmatia autem agi гипс nil potuit, quod permiñ'œ Venetis а Si.'
gifmundo inducir, terminatœ non fuerînt ', mors item Alberti Anno 14,39. fecuta, diß'enfioni.
bus Prœlatorum &Procerum occafionem арен-Нет, cum Matko ad Vladislaum Regemincli
паша , геНЧуов inter , Nuncius ad Vladislaum fuerit, Civitates Шаг Dalmatie!! in conjunélrioc
ne eum Venefis, ultro permanferunt, Croatia vero neutralis maníiß'e quoad Regen deduci.
tur; conílans attamen in fidelitate erga Sacram Regni Hungarian Coronam. Verumintellœ
&a morte Regina Elifabéth quandam cum Spalatenfibua amicitiam, Petrus de Thalovicz Ba.
nus habuiiTe debuit, dum Decimas Archieppo Spalatenfi Permìflt. ln prœmiíforum robur,
narratœque fuperius prœdicationis, Turcarum progreíï'us caufnri, ex decimarum Clero dene'
E
gatione,f uena documentum ex Parlato T. 3. exfcribimus. Itaque
Е::l
Nos etrus de Thalovicgg,Cerhinœac Clzß'œ Comes, Regnorum Dal.<‘.ì’(§’roatiaeBa-`
ли: 80. Memoria commendamuó` tenoreprœfèntìum /ïgnfcantes uibui` expedirum'ver-,~
п
I..
fis. Quod nos tam conßderata qÜYiêi'zbne, guàpopuli Chri/lianì gel/otißimi Sacrœ Rega `
ni Hun ariœ Corona: per/¿evißìmœ paganos , aliosgue (Еда Sacrœ Corona тётка: ‚ ju.
i’ч“l
M_*-и
ßo DE judicio aßliguńtur propter peccata Ízominum , 8 maxime guia fura Eccleßarum
per тали: jœcularzum per/b_narum minus Маг иЁл‘рапшг; quam etiam piisjùpplica
tionibus КЛ in Cllrzßo Patric , 8 DD. Jacobini aduarii Archiep. Ecol. Metrop. S a..
laten/ii` attentis, volentes etiamfulpra/criptam Всей/Ест 8 ejue Mnl' os in o из
melius aab'uvare Ü/ìlblevare, quam deprimere vel damnijicare, ut tcnemur juxta morem
Ьологит CÍxri/Zianorum; decrevimuc, 8 noù/l'rorum maturo Ízabito соя/5120 delibemyi`
mus , ut unìverfas Decimas , alzalgue jura Ecc jiaßica , que а multis retroac't'is temporibua'.
Per nonnullos Ragas', Sacra’ egal Hungaruz Corona , 8 Bancs diäi Regnì Q'oatìœ
propter guamdam dgï'ereritzam mter Sacrum Coronam, 8 Re num Dalmatie exortam д
рт diäo Archzeppatu ‚братия/5 fuerunt allenata, 8 ad ubßentatzonem Caßrorunl
Sacrœ Coronœ injizpradzâo Regno Croatie habitorum commutata ; tum propter рига.
ш añijétionem poäulìChriHiani, ut DEu.s` omnipoteru oculosfuœ mifericordiœ рей: fù..
per nos dirigere , videre no_.s` leäemfuam идёт lentes , [ша diâ'umfuwn Evangeli.
cum, reddite gua рт: Cajbrzs , afan; 8 guœ unt DEI DEO, по: а manibusfœvißî.
retur li erare.
morum Tumal'zorumgue
aganorum, etiam volentespiis jùpplicationibus
Sacra Corona iäi D.
znimicorunâfub beniAfáyrclxie pi annuere,
no auxilio digna
ßprafcrìptas decimasnaliaguejura Eccleßq/lica , guœ .utíilpra pro ß emationg Са.
/lrorum .Sacra Corona т Regno Croatia: habztorum exige шиит, ad рта: aum Все!“
jiam S. Duymì Spalatenßs dejure jfveä'antia, 8 zn Comitatibus Izq/iris Cet 'mr videlicel
8 СЦШа exi/femm remittendas, 8 prœfatœ Ecclejiœ afzgnandas , imò remíttìmus 8 ге_
jignamusprœfèntiumper vigorem. Qua ropter uniuerfiâ 8jingulis caßellanis 8 vice
cq/lellanis , aliisgue guzbusvz.: Одна]: и&,_8 Соттфгщ nQ/l'rzs in dzäis Comitatibus
Cethinœ 8 СЦИое exijientibusjïmuter prœclpiendo mandamus, uatenus dióì'as decima:
8 aliajura Ecclqßa/lica adpragfatam Ecclejïam этапам: ejure f сёмга amada
ime/ierum non exi atis , nec engerejitzs аи]? то о aligualz,fzcut no ram gratiam cu.
itis obtinere. А cujus rei progter majorem memoriam /írmitatemque perpetuum, ña»
zzo/iras litteras privilegiales ,U zlio no/Íropendenrzjußimus roborari, Datum in Caß.
ro ‚до/Его Ото: in die Басу-аи mzC'orporzs Chri/iz de anno Domini 1442.
Privilegìales his, neutralem fuill'e Croatiam , dum nullius Regis ей mentio , demonílranß
Item libertatis Dalmaticae cupidam, quia nullibi fubjeâionem fuam ad Sacram Coronam ех
primunt,veri1m unîcè devotionern, quà devotißîmi Sacra: Ragni Hungariœ Corona,
Не attamen devoti, ut habito maturo сап/Ша, univerfas decimas alla ue jura Ecclefìafìiœ t
quae perl-lun arias Reges atque Banos ad/ïi/ŕentazionem Ca/irorum acrœ Corona in Reg
no Croatia abitorum applicata erant , ipfeArchieppo Spalatenfi , fine Гейш & confenfu , five
Regis, live Coronœ Statuum, redderet,amplius privatìsArchìep i proventìbus,quam SacrœCo
шпаг Cafìris {ludens & confulens. Unde hœc, uibusve de cauñsïetrus fecerit? in Mathia Rego
dicetur. Illmus D.1ílhvanH`1usin fuis MSS.ad Ьш-осйиш110155ЬаЬес:5Ргапсо,Регсо‚1Иагсо‚
Svano quatuorfratres стат, 79112.]0апп2.9 cujusdam Raga/ini , qui Sigifmunflwn Impe
ratorem e clade NicopolitanajuglerftemJua navi ,per anubiumjranjùcxit, ideogue
ejusfilios Quatuor ad dignitates varias evexlt, grato memori ammo, quod топится:
ш tejlâiíiidia
antur. ergo memorata, Primò,negle&am refldiderunt Dalmatië штат ,etiam Чей e~
volutum ,conceñ'arum a Sigìfmundo Venetia induclarum tempus. я. Croatas agere ex ubit“
fecerunt ,& anteriorum Regum difpofìtìones tollere. 3. Sacram Regum Coronain , captivalù
fecerunt. 4. Civitates complures &terrìtorîa( vide С1. Pray P. я. Anual.) oppignoradtiaòìedg
xxx:
068 Notitie: Prœliminares Pannonz'œ Veterzs Реж—20421: III.
спасшие ‚ quœdam autem fucceílivis foederibus plane avelli. 5. lnfluxum majOI'em ROmanïi
Pontificibus in res Hungariae aperuerunt, quem iterum per publicas plane loges („ь Nfathìa
& У1ас1151ао’ге11г1п3еге oportuit, ut {по loco refleélemus. Poll Conflantienfe Bamcenfêque
Concilium ,influxus Шедпоп Ёийгрогетёаг, Ö' legislativas, uti fub Ladislao 1V. Andrea HI.
&с. veriim merz' сои/5122, atque harmonize , vel mallis dicere,unionis RegniApoflolici, cum
Apoflolica Romana Sede.Í N equaquam vero fubjeélionifRomanœ Сите“, aut hujus Cancella
riae , hinc Mathias, hujusque Succeíl'or Vladlslaus П. illico ac obfervâllent lmionz'sprœtextn,
extendi vim Romanae Curiœ & Cancellariae , per latas leges profpexer'unt. Servat arëìiflimam
imionem Sereniílìma Venetîarum Refpublica ,cum Sacra & АроНоИса Sede,mutuisque fe fo
vent Confiliis , fervat Refpublica Ragufea , imo tot numero Chrifliani, in Conllantinoinolìm
no degentes imperio; attamen ob unionem. hanc, atqilereonfilia, latet me fateor , an quispiam
five R'eipublicae Venetœ , five Ragufeœ Scriptor, iubjechonemillam necefläriam elle fcri fe
rit, ut harum Ducibus unîo Ша cum Apoßollija I_ìotnana Sede inferat obligationem , benefi
cium a Papa recagnofèendi, ita utzratîone dignitatds eorundem Ducalîs Ducatusque îpfius,
teneantur ad prrefìandam Romano Pontihci obedientiam. Haec attamen 'De/èrìclius,Í d@ Re
gibus noßris, fcribereattentavit. NÜue Того , Romanze Sanéìœ & Apoíìolìcag Ecclefìœ Seri .
torem“ ullum , qui {cripfilfet ratione moms , tot Ecclefiarum Catholîcarum , fub' látiflime Pa
сетке hodie orientis Imperio , Conflantinopolitanum Imperatorem , beneñcium a Papa vel re;
cognofœre ‚ vel recognofcendum habere, illumque rarione Orientalis Imperii ad praeflandam
Romano Pontifici obedientiam obligari. Horreo, dum prœfagio judicia , celeberrimarum in
Europa Univerfitatum ItaliaLGalliœgGermaniEe &c. fi Наде mea legere, Eminentes earun
dem Doêìores acciderit, qualia illi habituri Гипс Judicia, deTheologis nofìris, publicisque P0
pulo przepofitis Doéloribus. At perfuafum habeo ,optaturasz ut illuflre Hungariœ Regnum’
¿Sz Баста` Corona? fubditi,verè Apofìolicis, facrisque doélrinis ita illufìrentur, ut qu'œ funt Сэз'
faris Ca'fari,& quœDEI DEO, per unionem cum Santéìa ApoflolicaRomana. Sede, videant;
neque divinam Едет ех praejudiciis metiantur, antfallum mzäißrorum clamoribus ,qui voto
obedientiœ juratlœ obílriéìi, aut erroneè putant, Divinam _IES Chr'ifìi .fidem ,eorum effe con
{uetudines morales; aut inflarlôlorundem Cœtus,&_privatœillorum Reipublicœ ,Orbis totius
Regex, Duces, Imperatores, ouarcbas obnoxiarl Romahœ Curia?, unionemque cum Av о
Но11са Romana Sede eam inferre obedientiam, ut folius illius , fintRegna & Refpublicœmm
'peque proprietatis dominium,ut Papa quœvis tollere, auferre valeat, Principi Chrißîanoim
_Har fuperiorum claußralium, ex lubitu fubdltoiI fuos , quxbusvls privantium. Utinam ejus
modi praetenfiones, dilTentientes ab Apofìolica Sede Chriflianos , non peperiÍTent! Utinam non
[int оЬех atque obfìaculum , ut tot tantoque numero Sacra? & Apofìolicœ Corona» fubdîtì
(quamviq Apollolicos fuos Reges ,1n unione cum San&a & АроНоНса Romana Eccleila effe
fciant) uniri cum Apoflolica Sede detreélcnt, At redeamus.
Memoratze intra Prœlatos Proceresque diffenfiones, partiumque diverfarum Пища,
quamvis tegerentur fludío {ifìendorum Turcicorum progrellilum , Шов nihilomìnus nonl im»
pediverunt. Verum ell Vladislaum in Thraciam planeexcurìfïe, demum turnen, ipfe, anno
144.4.. Novembri menfe, ad Varnam occubuit, de quibus C1. Pray, aliique Scriptores villen
di, cum non fmt noílri examinis ac inflituti.
' Cœterixm ad intelligenda. ea, quas infra de Sclavonia dicentur, refleéìendum Leélorem
voluimus.V Sub Sigifmundo, nefcio an ceÍlione Sigifmundi, vel diflimulatione; Sclavoniam
Cilleœ Comicum , il non Principatum fuiÍTe confideratam ‚ certe fub eorum , prope imperio
гите. Docent hœe, plures fententiœ ab eislatae; dater Regno Sclavoniœ ab eis Decreta , ut
Risterus in fnis haberet €xtra6ìibus, {ignanter 14n. imò Sigifmundi ipfius data 1432. manda.
ta. Hinc quia illi, Banos Sclavoniae, fuos Vicebanos vocâÍTent , populum itemSclavoniœ va.
riis novitatibus prellilïent, bona Epifcopatus Zagrabienfis, decimas quoque, praetextu fußen
tationìs CaRrorum präefidiorumque tenuiffent ; Sigifinundo mortuo , ÍVÍatko Banus ‚ ad упр
dislai partes,eo facilius concellit, quo optabat magis,a poteßate Comitum Cillejenfi um effe
abfolutus. ‚ Thuroczius cap. 34.11@ infinuat. Quid autem inquiens: Comes Ciliœ (Лиги:
R'egfnœ avunczllus dieôusäilz eisdem , in illius vindic'îam operatasjìt ? Senes Regni Scla
vofzz'œ тетогап: u/Que modo , ô’ Ша gravibus non sine/ù//ïvìril's ìp/òrum narrantfliiy.
Hinichadislaus lloannem Hunyadem & BanliumCilejenfibus Comitibus oppofuerat. Сарго
ВапБо , intra Vladislaum &Cileae Comites coalitum ей. Tabulas acis conditionesque cxhi.
be'É CLPray P. 2. fol. 352.. Ех his, obfervandum: exprimi eos , Iglu/frcs' Principe;` Ой“, `
Ortenburgœů’ Zagoriar Comites, narrariquezquod intra alias Cororzœfz'ibditos ~~ par.
zemljominœ Elgßzbez/z Regina, jŕatum растит: ejusdem Regni штата горела’щсон
traria
` -
l
ει... στο». Βοίιιιοι. _/Μι ΒιιείΒιι.ι Κε,9%ιι.ιοπε Ηιιιι8αιδι2 εδο
τι·ιιι!α υοίιιιιτιιιε - οίψιιιετιιιτ. δι ιιοιιιιιιΙΙιε ττιτεήεάιο, Ρττείατὶε Ρι·ιιίει·ιεο δ' ίι·ιεο (δε:
ιιιιιιτι!ιιω·, εε εοι·ιιιιι Ριιο/ίει·ιε, τοιιοιιαιιι δ' οι νει·ι.ι· στοα ἰεἔὶιἱιιιἱε ιιιειιιοι·ίε δ'οι·οιια Κε ιι!
.Ηιιιιέιαι·ια ιι:Εοιοιιε/ίδείέοιιε, δ'ήδείιτοτε /ΣιῇεεΉε Βιτατἱαιτι τω. 3ιιτατιιειιτο νἙαδἱεΙαιιε ατ·
8ἰατιιτ, ίΡοιιδετιιι Γετιιετ ἱΠοε δείειιΓιιτιιιιι αδνετίιιε οιιοενιε αετιιιιΙοε δι ἰτιἰιιιἱεοε , νεἴιιιἱιιταιιιι[ἶ
ιπειιιδια Χε8ιιι πιει. Ηιεε α ΡΙιιτιοιιοΡτα·Ιατοτιιιιι Ρτοοετιιιιιοιιε τιιοΓει·ιΡτα , τιεεδιιττι δεειΓιε Π
ι:ιε Ιἱτιιἰταιιεπ , Μετα 8Ι:ιτιαιτι δι ΟατιιἱοΙἰιιιιι , ατοιιε ἱιιτετ ΗεΙανοτιἱατιι , τεΐΡε&ινεοιιε οτοατἱαιιι,
εαιτία Γιιιιτ. Νοίὶτἰ "ω, τω» Ειιιιδαιτιετιτο τιιΡετιιιε Γιιἱτ Ιοεἰε ἰιιίἱιιιιατο . ατιι.ΡΙιοτειι θεΙανο
ιδιο Ιιττιιτειι Ρτιετειιδιιτιτ: τιιιαιιι δι;οιιοδ Ρταίατιδϊίίεα Ρι·ιιιειρει· , τα Οττειιιοιιι·έτα δι'2αέο
ω· (?οιιιιιεε, δοει·τιι οοι·οιια/'ιώιίιιι, πειτε Ρτο νετἰι Ιεειδιιιιοοιιε τιιετιιΙιτιο (δοτοι12 Βε8τιἱ
Ηιιτιοατιιε αἔτιοΓεατιτιιτ; ἰΡίἱεοιιε δεΐετιίὶο ἱτι ΡτιεττιιίΠιι τεττἰ τοτἰἰι , Ριδδετιεο Π!. 1ιιιΡ.ιιεε τε
εΙαιιιαιιτε , τω) Ξιιτ8.111οτιίο διιιιι τεοἰΡἱτιιτ, (ἶοιιιἰτιιιιι ἱΡΪοτιιττι εοιιτείιατιοτιε,Ραττετ ιΙΙιεΟἰΙ!εαι,
ΟττετιΒιιτεαι ,Ζα€οι·ἱιε, @ότι διιετιιε Οοτοιιαι , Βε8ιιἱοιιε 8ε!ενοιιιιε , τιτιιιατι νιδετιτιιτ. Πεδο
διετεδε Με Ιεόὶοτειιι νοΙιιἰτιιιιε,ιιτ ΡοΡτετἱοτα ιιιιιιιεεοτιττονετθιε, ι1ιτεΠιεετε εοιιιιτιοδιιιτ νιι1εαί:.
ΧΠ. Ι.ΑΠΙ8[.Αυθ ν. δἱ&ιιο ΡΟ8ΤΗΠΜυ8. ΙΠἰεο α ιιιοτι:ε νΙαδἱεΙαἱ, δείἱειιατιιο
επι: ἱτι Βε8ετιι βαδιεΙαιιο. ΜἱΠἱ αδ Ρτἱδετἱειιττι Πτι . Οτατοτεε, δε ΦΗΜΗ, α1ιἱεοιιε τετοιο τιιιτιο
εείιατιιττι εἱτειιτιιΠατιτἰἱε,τε!ε,τιαιτιιιοδεό!:οτειιι ειδ .Ρτα)τ Με. α. .Παπ ετιιιιι ιιοίτττ' 1ιοτι Γιιτιτ
ἱιιίὶἰτιιτἱ. Ιταιιιιε , τεΒιιιι ειιιιι Ρτἰδετιεο τατιιετίι αδ νοτα·τιοτι α.ΒίοΙιιτιε ,ΕαδιεΙαο Κεει,Ο'ιιοει··
.ποιοι ]οατιτιεο (3οτνιιιιιε δε Ηιιιιιαδ δατιιε εΠ,Ἐιιἱτ ιιε 1ατι1,ατιτιο 14.46. Αιιιιο αδιιι.ιε. Ρτιοτε,
ΠιιιιιΙται:ει ω” Οοτιιἰτειι ΟἱΠεοε , ατο ιιε Ιοατιιιεττι ε Ηιιτι)ιτιδ νιΒιιιδε , ε: τιιοτιιιι1ιετιτιο ΕεοΙε
Με ΖαεταΒιετιΠε ατοιιιτιιιιιι. Ετιἱιτινετο αποτο Με, Πιο ιιοιιιιιιε δείουοιιια Βαιιι Ρι·ιδετιειιοδι
Π1ττειιιι Οοπιἰτεε οιΙΙειε,οττειιοιι τοτε δι Ζαεοτἱαι ιιινειιιιιιιτιιτ, οι ει τιιατιδαι:ο ιιοδαιιι δε Ρετ,
αΒετιδα ἱτιοιιιίὶτἰοιιε εοιιτττι1οατιιιειτι ΖεΙιεΙ δε ΖειιτΙι θειιτ8|ι Πτι!. (.τοιι ιιε πιο δι Ρτιο
τατιιε Αιιτατιω δι1οετιιατοτειιι, ειδ (ἶαρἰτιιιιιιτι Ροί-εἔαιιιιτ1ι δατο, ε|ατιιι11 ε . ι1ιιο τιι:.ιιιδα
το θεοι· Ζω θίτι)ιιιοι· οεοπε Ζτι€τ:ιοιειιΠ8 ειιΡτιιιιιτιιτ. .Ατιιιο 144,7. Ρτιεία&ι ()ιΙδειε θετικ
εεε Ρι·ο Ιανοτιἰιε Βατιἱε, Με δι Γεοιιετιι:ιοιιε ατιιιιε εαΡτιιτιιιιιτιιτ ιτι δινετίἱιι Ιιττετιι. βετ! ά
Βιτιιε1οατιτιεε δε Ζε!ιε1 , αιιτιἱι 19.2. 14.48. ιιοιιιιιιε δι τιτιιΙο Πα!. Οτοαι:. δι 8εΙαν. Βατιι τεμ
ιδτι1τ. Φιιιτι οτδἰιιατἰοτιειι εικονι: τιιιιτιδαττι, ειπε Ρετ 1οαιιτιειιι δε Πιιτιδιαδ θιιοεττιατοτειια
αδ δεΙανοιιἰιιιτι νε] Οτοατἰαιιι δαι:ιατιιιιτ, αδ1οιιιιτιετιι δε ΖεΙτε! Πα]. Οτωτ. δι.5εΙαν. Βατιιιιτα
Ρτοττιοτα οΒἴετνανἰ. 8ἱε 14,ιι6.δε τείιιτιιειιδα ΡοΠείΠοιιε Οοτιεια,γιδιια21οατιι:ιιτ ΒιιιΒα ετεΡ
τα; ΝοτιιΙιοιιο οποιοι” κ1οιιοοιιε δε Ιο1νετιδιε ΕΡΡο Ζαετ. δεειιιιιιι. ΒιιιΒε Ποιοτητα; Ποια
1·ιιιιι 1 .διε.
Β4Ξ4δζδια Μεο,νιιιιιιισ τιεεδιιιιι Γαιιιιτιιιτι, ΡτιιιτειιΠοιιετοιιε νατἱαε , αδιιιιεδιιιιι Ιαι:ΗΒα.τιτεο το
ίετἰΡτιιτΞε νατἱἰε , δἰΗἱτιὁΪοτιιτιι τιιουματιοτιιττι, οιιἰτι ί:ιιεεεΠὶνε ετιαιτι νιιΙιιετα διετα: ()οτοτιο
ι·ε]ιοιιετιιιιτ. οιιαιτινιε ειιἱτι1 , Επι @Πεκ @σκοπια , τιιτιοιιε οοτιιιτ:ατιιιιιιιι @Πεκ , Οττετιι.ιιιτβιο ,
ΖαΒοτἰοε, Με Γιιοδἱτοε διεπει (:οτοτιιτ, Πιο διειίιιιυτιδο, ΛΙΒετι:ο, νΙαδιοΙαο ΡτοΐεΠιδιιετιιιτ,
ιιε Ρτο ταΗΒιιο ΜΒΜ; οιιιτι οι αιιιιο [4..4. .1οατιτιεο Ειιιιι)ιαδει οοειιΡατα Ιιοτιιιιι Οοττιιι:ιιιιι τει:
τιι:οτια, που πιο Ροίι $ιιτειτατιι Ηδεττι ατι Ιτιεο Οοιτιιτε, οιιοδ τιι!ιιΙ -ιιτι(3ιιαιτι ατιτοιιε Γειι:οοτδι.
11ιιιτι $τατιιιιτιι ιιε Ηιιιιοατἱαι εδώ ιιιο1ιτιιτιιε ,ιιοοιιειτι Ιιο.τιιιιι ιιτΒιιτιο ειιιεεΡο Ρετίενετατιιτιτο,
(οιιοδ Βειιο το ένο (Π. ?τα Ρ. 8.Ριι€. 2,5. ) ειοδετιι τείιιτιιιδετ3.νιδειιτεε ατταιτιετι Ρττετατι δι!.
Με ()οιτιιι:ετ,1οατιτιετιι ιιε ιιτι)ταδ, ι:οτιιιεδαοται βοτοιιιβιτοετιιιτοτειιι οτιτιΡτιτιιτιιιιι , οπο το
Ε: αεετοιιιιι πι] αεειδετε Ροτιιἰτ , 8ε]ανοτιἱιε Πτοατιιετιιιε ο1ιιιι ΕιΒιι ττιιοαε ροιτιιτει, αδ Ραττειι Ματ
αττα1ιετιιτιτ, ΐΡεεἱε Ποεττατι8 ανια ίετνατιδιε , ενιταιιδαπιιιε ίιιΒ1ε&ιοτιιιι , ΚεειιιΕ·τιιιιζιιτιαε δια
6βι18, Ροττο οτ @Ποιο (Ϊοττιἰτεε,ί'ε, ίῖοἱοιιε αδιιιετειιτε8 ίοι·τιοτειι τεδδετειιτ, Ρτιδετιεο ΙτιιΡε:
τατοτἱ Γε Γιιιιοιιε ἱιι εΙἱετιτεΠαιιι τταδιδει·ιιτιτ ,δι τεΓΡε&ινε 8τιτιο .τεΓΡε&ινδ Οατιιιοιια· Πιτεατιιτ
ίδετε αδδἰτι. Ρατειιδιιτιι είὶ: ΒεΙανοιιιιιιιι δινιίαπι εναΠΠε.εα ιιε τιιιιιε ιτιίετιοτ διεπει, ιιτια
ειιτιι φωτια (ΐοιιιιτειτιι ,θιιοετιιατοτι διατι!ιιιιιοιιε Ι·Ιιιτιοατιιε αδ ` Μ, Βατιιιτιιοιιε _]οαιιιιειιι δε
Ζε&εί ίεειιτα νετιεταταοιιε οι; Οοιτιἱτετιιιι αστειο -2αετιιΒιετιίιιι ναι:αίδιττειιΠεειιε,οοιιιιτιοιια
εἰΠετε αδιιιιτΓετιιιιτ, ατι οι: δἰΙἰἰτιᾶιιτιι Κειρτιο]ιειε εοτΡιιε ίδο εοτιδδετατιιτιι:. ]οαιιιιε.ι·ειιοει·
παι3οι·,οιήιιε ΡετιειιΠ τιε8οτἱιιιιι εΙΤετ ΡεττΡιειειιο, °αδνετίιιιι -τιιιδιι9:οιι οιΠιαι Βοιωτοι, ιΠιεο. ιιε
Έσω-ετ εοτιίὶἱτιιτιιε διιΒεττιατοτ τιιονττ, εοε αδ δεοιταιτι οοε ιετιτιαττι τεδιιοετο ΐαταΒετιε. Ρτιδε
τἰειιε ταότιιιιι Με , οι: ἰΠατατι·ι ΠΗιιιιιιι·ιαιτι αδ διατιιε ΗιιτιΒιιτιιι.= δείεττ , οιιεττιαδιτιοδιιιτι ειοεΡιίΪ.
Π. ]οατιιιϊε δε Ζτεδιια δεδιιεετετιιτ. Εμ: ]οατιιιειι , τεΙιτΡια ιιιτετ: ιἰιιιιι ο/ΐ ιιιιιίτι,ιιίιεεε ιιι τει·
ι·ιτ (.`αίοοιιε ει·ιιδείεε, θ' ιιι|ιιιιιιοιια.ι ιιιιιιι·ιο.ι· #ώ·εριοε, ιιιιρει· Β. οι·οιιεε ?ταρω 8εἔιιι,
Ρι·ουοεοια αι·ιιια οδυει·[ιτε Οοιιιιιε.ι (?ι!ιο: ιιτουει·ε δεει·ειιι%·ιιι , εἔο τιιιιοιιαιιι θοριιαιτειιε
τι: τά ειναι· δε ιιιοιιι.ε·-/ιιΖ, 1ια1°ται:18διιε·ειτει1πιβατιτι1ε οιιιοιιινιο: ιιιτει· οπο: ιιιιΕεδιιιιειιια,
εάμει·βιοτεε ιιι·ονοεατιοιιεε, ιιεε ειιιδει:ιι ευιτοι·ι μαπα, οιιοιιιιιιιι.ε: δαιιιιιτι οίι πο, Ροδο.
,δω ίπ Με· @τι ?πιο πιατα /Ϊιιιτ τειιιιιιε Βιια/ξΐ0ΓΨή σοφΙϊαΜ Φωτ ι “Μ” “δάπιξ' /ὲ°
ιτειιιιιιιι.9 μια· ιιι|ει·ι·ειιτιιι· δε. Ιοατιτιεοδιιο Ιιττετιο, διττιιιειιιτ ίιιοδιτοε τετταιιςιιε ροιιιιτιιιτι
(ΠΜ, τι τεττἱτοτἱἰε Ρτἰδετἱει ΙτιιΡ. Πε Με διΓεοτδιιε, ιιτ:ι.ιετιι 1αιιδα1ιδαιτηιιε εοΠεᾶιοιιειιι Με
ιιι Μ'
Ηἱ/ἴστ. Βαίι|ια/οι·ιτ Κει·ι;|ιδεδ.
:70 Notitzœ Prœlimznares Pannoniœ Veteris Periodus III.
bet Clariff', P. Pray P. 3. De Sclavonia hac fuperiore, hoc eli Zagrabienfi, Varafdinenfique
Comitatu ,qua ratione conclufum fuerit , nec ille refert , nee ego erui. Arguo deducove eX
inllrumentis quae legi, vel obtinui, negotium hoc dillimulatum fuiíTe, ne moles hœc, aliis
obflet, prœcipue cum fpes fuerit, Ladislao gubernaturo, fciílionem hanc Sclavonile, levi ne
gotio terminandam. Sane ad Conventum Statuum RegniHungariae , Вида? Anno 14.47. habi
4turn , ex Comitatu Pqßègano (vide C1.Pray 13.3. Аппа1. pag. 61.) Georgios Thembald de Sta
ros , Andreas de Hanya,& Georgius de Vayda , ex Verocen/ì Sebaliiańus de Koramzo, Ве
nediétus de Alap, Albertus de Barony, & Dominicus de Enyfe, de Valko Ladislaus Veres,
Ladislaus de Stricze, Ladislaus de Iske , & Adamus litteratus. De Regno Sclavoniœ , five
Comitatu Crifienfi: Georgios lilius Simonis , alter Georgius , filius Ivan, Joannes iilius Viti,
Petrus de Filed, alter Petrus de Zenahraft,& Georgius de Magalocz. En fundamentum Con
troverfiae Veteris , де Sclavonia inferiore, intra Status Regni Hungariœ atque Sclavoniae , to
без agitatœ. Zagrabieniis & Varafdinenfis Comitatus Nobilium univerlitas, ut Comites”
Cilliœ fequens, eofdemque pro Banis Sclavoniœ recognofcens, non folum nuncios nullos Bu
dam ad illa mifit comitia,fed fcriplit epißolam , adverfusjoannem lamentatoriam tenore fe
,q uenti.
„ Speéìabiles Magnilici Viri , cœterique Regni Hungariœ Nobiles, Domini honorandi.
‚, Fidele obfequiurn cum promptitudine famulatus, Noveritis под Magnificus Joannes de
„ Zeke] de Нипуад, Gubernator Regni Hungariœ , circa Fefìum ati MichaelisArchangeli,
„ nunc proxime prœteritum , his difiurbiorum temporibus,mifiis & dellinatis jobagyonibus,
„ hominibusque & familiaribus fuis in poíTellione BosJako commorantibua,quafdam poffef
„ iiones & porriones poll'efiionarias Nicolai, filii Ladislai de Ladomerecz; nec non Gre orii,
.‚‚ Pauli 81 Ladislai liliorum fcilicet iplius Nicolai de eadem videlicet Lodomerecz prœdi um,
„ ac Lakthecz & Glavnicza vocatas: ac portiones Poll'ellionarias in pollellione Belavar voca~
„ ta, in Comitato Zagrabienli habitas & exiftentes , per ipfos omnes, jure & titulo, nunc &
„ ab antiquo fpeétantes, & pertinentes , culpa eorum fine omni, fimul cum molendinis, flu
„ viis , nemoribus,& aliis fuis utilitatibus &pertinentiis univerlis occupari fecìlïet, occupa
„ tisque uterentur etiam de prœfenti contra Tregvam publicam non pridem fancitam,confe
„ quenter potentia mediante. Super quo rogamus ipfas Vras Magnificentias , uatenua pra'.
„ fatas poffelliones & portiones ipforum potlellionarias, per eundem Zekell ‚ 1с potentiona
„ liter occupatas, juxta vim & formam Decreti, nunc per vefiram univerfitate Nobilium
„ Regni Hungariae liabiliti & ordinati, eisdem exponentibus remicti & reßitui geen: digne»
„ mini & velitis jufìitiâ mediante. Scripta Zagrabiœ in Octavia Fefti Epiphaniarum Domi~
„ ni proximè prœteriti, Anno Dni 1447. Prœfentes autem ligillisjudicum Nobilium feeiinus
„ conlignari. Univerfitas Nobilium Comitatus Zagrabieníis. „ Harum litterarum fide,ab ь
rudito D, NN. ex Tranfilvania confultus , quae mea fit opinio de Natalibus Joannis Cori/ini ¥
cum ille plenas eruditione litteras deliocar umento ad me dediñ'et, repofui de genere Zeke?,
Joannem fuiÍlè,dum & Thuroczius cap. 4.6. оаппет Zekel ( quem Gubernator, Barium fe
cerat Dal. Croat. Scl.) Domini Gubernatoris Confanguineum diceret. Notaret autem lith
vanilius: Johannes Zekel , huit: nomen fuit/êcula , ßc a Valaclu's è? leracz'bus vocabu
tur,1'am Нищая, ab Ungaris , ei dextra тали: detrurzcata inprœliofuit, 8 jacet т Al.
12a Tran/ilvaniœ fèpultus. Sunt variae diverfœque opiniones de natalibus _]oannis. Hi Si
gifmundi lmperat. lilium Nothum contendunt ; Alii Elifabethœ Ludovici l. quam impudif
citiœ accufatExcell, D. de Monacis, ut propterea ex Scaligeris genus Joannispetatur. Paren
temJoannisGubernatoris, a Demetrio Eppo Zagr.clam fuiffeeduoatum , & сит Hegvide in Po
loniam conceHifle, ubi Ioannes Gubernator, ex legitimo thoro гите: progenitus &c. Sed
cum ejusmodi quœfiionem , nullius publicœ utilitatis elle, fciamu|,eam lubenter omittimus
Mallo fcireyjoannis Gubernatoris е regia de Regno promerita, ao. Natales; plurisque facio
illius virtutes, quam progeniem. lëulchrum eli claro nafci genere, fed longe fplendidius ,iii
elle virtutibns , quae originis non folum tollunt maculas , Verum poileritati omni,funt1ux,
amor, precium. Id quodJoannes Gubernator eli confecutus.
‚ Ех relatîs Sc'lavoniœ difcordiis atque fchifmate valde magno, fequellœ multœ Гипс, ua
\ rum quafdam memorare debemus, ad tantorum qua: confequentur intelligentiam. 111i qui
\/` Joanni Hunyad Gubernatori, Statibufque Hungariœ adhaeferant, in Gara, five Gariclz Rei
publica: quali Шве locum fixerant, fic enim in quodam mandato: Joannes cle .Haig/ad Rc
gni Hungariœ GиЬетагог ‚ Joanni Dal. Croat. @Sclav. Bano , Лагуне СоттЬш‘ Ü' Sa
crœ Corona: jidelibus in Gara сап/Наста 14.47. mandando: ut rebelles Prasdiales Doro
‚Шва? chlagay compcfcant. Неве Dorothea Martino de Frangepanibus anno 1448. nupta ‚
- .prœfente [по liliojoanne Blagay, in Рено S. Scholafticae, in oppidoj мешать, ШедЁе‘Ёдсш
Caiìro
_ _ ("дед
Sclav. Croat. Dalmau/ub DucibusRegibusgue Hzmgaríœ, 17'!
Сэ. ßreruxn Verbaa z , & Кони-а cum pertinentiis olim , juxta litterns Sigifmunmis pr-i:
mo marito poffeflbrum, ipfique legatorum donat ex atlcótu maritali Martini de Frangepani`
bus, quoufque Rex aut alii ea redimerent. Cui fallioni confentit Flliusjoan. Blagai , condi
tione ea: ut neuter fuam portionem fine altera redimendam det; nec unus alterum quovis
modo ex fua medietate excludat,fitque mutua pro cafu defeèìus alterutrius fuecellie. Sub
Vinculo I5oo0.fl.totidemque ° folvendorum, fi alteruter conditiones violaret. Hœcideo
inferuimus, quod Карга è’ Ver aq Сайга, nunc Turcico fubfint imperio. adeoque fi re
deant aliquando, quo pertineant fciri queat. Illivero Sclavorurn, ui Comites Cilliœ {eque
` bantur, Zagrabiœ fuam fervârunt Remp'ublicam. Mutuìe Гавре саг ibus, continuis autem о
diis, invicem ardebant. 111i, quia ad mandatum Hungariœŕitatuum 14.48. cafira & enflella
quaedam , quae fuis propriis impenfîs confervarenon poterant, ut Babcfa , Lenka &c. diruif
fent , ab his damnati, profcriptiëue Fuêre, ut idee 14.40. Cafpar Chupor' de Menolee , 11011111
tates graves per Zagrabienfem omitatum fecerit, devafiando Szifzeg , Zela , Urith , Duficza,
partefque Savanas, ¿lane clara funt, ex relatione fatta in Vigilia All'umptionis, Principihus
Cilliœ. Item, eflò tutum fuerit Capl. Zagr. decrete Comitiorum Regni Hungariae anni
14. о. in Kemlek per Cfafmenfee. Anno 1451.]oannesGubernator Kemlek occupavit, ut do
cet rotefiatio; caufa autem occupationis fuerat, ne Cilliœ Comitum ju rifdiciio extenditur.’
Hoc eodem anno Fridericus Cilleœ Princeps & Banus Sclavonia, in fui przefentiam citave
rat Сafparem Chupor, ob _patratas fuperiores violentias ,conviůoque per contumaciam,dum
Cbafmenfes Canoniciexecutionem intentâíl'ent, ipfe 1452. iterum bona Capituli fpoliat. Cu
jus rei confideratione merendasque Коша gratial(dum Veneta etìam in Dalmatia, legem Re
gum Hungarian, Pontífice interpellante, ut fateretur Fai-laws T. 3. abrogâllent) legem tnlit
Fridericus,p. 1 6. Hifi.Eccl. Zagr. defcriptam; valida nempe ell'e legata denationesquefun
dorum immebillum Capitulis monafleriifque. На: res gravis fuit Hungariœ, quod leges
eorum,Principes hi tollerent, hinc Andreas de Bi/àtricìa , dum reclamâílet, in crucem fu
bito agitur, ejufque bena , quae in Comitatu Zagrabienfihabuit, ad Fifcum fuum Banalemjux
ta antiguam inquìens Regni ißius confiietudinem , devolute declarando , apprehendit. Per
fcribendo Ша Principes, Nicolao де Viìaltna Vice-Cubernatori Tranfilvaniœ. Hic Statue
erat Sclavonia?, tempore hujus interegni, qua: fecuta Гипс, in Ladislao dicemus.
Ad cognofcendas res Bofnire,ut his erant temperibus, communicamus eruditis, Decre
tum Stephani Themœ Regis Befniœ ultimi, anno 1.1.4.6. latum. Hoc Andreas Cachich Miel'
fich letter jubilatus , in Гио Dialogo, vulgari Dalmatico idiomate edito 1756. exhibet,eft au
tem teneris fequentis. ‘ч -
Nos Stephanus Thomas DEI Gratia Rafciœ, Serviœ, Bofnenfium , five Illyricorurn
Primordiae partium Dalmatiœ, & Corhavìœ Rex &c. Memoriœ mandamus vigore Prœfenti
um figiificantes omnibus quibus expedit &c.
onvenientibus in Page myer Cogniq in Generali noßra Congregationeßdelibus.
na/lris univer/is Prœlatis, Baronibus, Vaivodis , ас Piaceribus elecüfiue omrzium Ca
mitatuum Regni шум Nobilibus , guibufôumzue traä'antibus de his, guœ ad urilitatem
_fimt Re ni', 8 noßri Status, yuibus diutius la orantibus, 8 con/ërvationem Regni re
f icientiíus, idem antedz'c7i Proceres inter alzas eorum laudabiles ordinatianes exlii
{uerunt 8 prœjêntaveruat ‘cerros articulos, петре дует/гирю: , humiliter jizpalican
tes, ut eofdem artitulos conßrmare dignaremur. Quorum quidem arriculus talis .
1. Ne .Manic/zei nova Templo coq/lruerent, nec nevera collabentia re/iaurarent. .2,
Quad barza Eccleßis non algferantur. 3. Si «luis extrac'io ladio acciderit Ízeminem,r
Regali _Íudicia tradatur in сагсегет ¿3' omnia Ли: bona ividantur in duas partes,
una Regali Fi/èa vendicetur, Ö’ alia Hliis,_/_êu co ~natis vel parentibus ingu/ati. 4`
Quad Соц/{Лат ‚ Secretarii , Vajvodœ ¿i Comitesje is Regia ,pa/l adlzibirionemfòlern
niter R cgi prag/lent juramentum, 5, _Quad Ilercìeglz .Sanä'i òabbaßtzllegztzmus, nz
ßper Regen: Rafèiœ, Bo шаг, си Ы][1ггш‘ elzgatur, б’ po/l elec'i'zonem pra/let jura.
mentum Regiœ шатия, ji autem non pra/_lita juramento (gïiczum exercere prœfume.
ret , сит Jijaje/iasRegiapuniat. 6. Quad znce/luo/i ‚8 соггиргогез conßmgumearum
душ—„т, рада суёт]; punz'antur. 7. Quad tradizores cajlrorzzm, veljiiorumDommo
rum, pœna infi elitatis, parl modo cußòresfalfarzz monetarum punzantur. In ста:
rei memoriamfimzitatemůue perpetuam corg/litutzones lllo/21s т Prœfemml. [IIR-[jam „om
jcriptas, f5’ рощах, de ominorum Prœlatorunz,_Vajvodarz¿m, В А'оёцщт? а: my“,
Regni voluntate, Ö’ consillo communi no/lruòlgllll appenszonecornmunzrz уедут, с. aïe
гит Cognitiiper manus Reverendi Patrzs zn çlzrgßa Domini _Vil/enim l ./.nmz'xwaß
.Epi/copi Cre/êviensis , ê’ Narentznarum Eccleszarum Отсадка mi.; ‘img д. if., д“...
yy у 2 &TS'ÄI* ‘
.7g ‚ Notitie Prœämínaree Pannoniœ Veteris PeriodusIII.
le-.ir-etarl'i, Ö’ Gracanicarum Настают, ас Íegum Водой: dileä'ì,ffßdeltlr полу-1. Ап
no дымкой: 1446. In Fe/Ío Sanéii Joannie Bapti/tœ Re ni vero nQ/lri tertio. Prœ
_fèntibus Venerabilibus in Chri/fo Patriota', ô’ Dominio, дота Е í/èopo Farensi А
pQ/iolicœ Sedis Legato. Thop/zano DiocleœfèupeclzinœPatriarc a nqßriRegni Ras
ciœ Grecanici ritus. Maximo Servia: Metropolitano Grœcanici ritus. Joanne льва:
Л1е1горо121апо Grœcanici rifas. Theodora Paugna Metropolitano Grœcanici ritus,
сечей/фиг Domini?, ac Vladicls nq/Íri Rf ni de ritu Grœcorum. Item Reverendis in
Chri/i0 ас chariftmis Patribus Ordinis ò. rancijèi Eu eru'o Summapartium nQ/Zri Re
gni ,Rafciœ Nuntio, 8 Commljàrio А 'Q/lolico', .ac enerali Inquixitore. Меди]:
Jadrenfè Vicario Bofizœ Fratrum prœ lâ'i Ordina. Item/Peäantìbus , ас magnifici.:
Stephane Her egli Запад »Sabbat ситfiliisfiale. Radivoj C'Ízarißimo noßro fratre ute
rino, 8 Если 3111015. Radivoi VZadmx'rovic/z Comite 8 _Índice curia nqßrœ. Step/za
по Vlad/(Ovid: consiliario nQ/ir0,ac zgßòre Ban0,]oanne Covac/u'clz Vajvodapartium
no_/frarum Dalmatiœ. Petro PaulovicÍz Vajvoda Glaoinqi , ô' Dap'y'erorum nQ/Zro
fum lungi/1ro. Paulo Cubretich Vajvoda Zuorni/(ij Illa i/Iro Pincernarum. Nicolao
Altomanoviclz Vajvoda Vaglievi, 8 prœfeë'o Partium egni noßri Serviœ. Vallemi
ro Jamometovich Vajvoda, è’ рта/еда Regnr noßri Rajèiœ, 8 aliis gnam plat-imi.:
Regni no_/lri Vajvodis, Vajvodatus tenentibas,ů’ Ízonores.
Item ad illullrandn fac'ìajoannisGubematoris , & quorundam eorrigendos errores ; quo
rundam vero confirmandol commentarios, deferibimusjoannil Gubematoris donationem , fa
ат Comiti Georgia NilIenli, qua demonfìratur loca donata, ad Басни Ragni Coronam
Р crtmere.
„ Нос Mathias DEI Gratia Rex Vngariœ, Dalmatiae, Croatia, &c. Memorie corn
„ mendamus tenore praeíentium , Íignificantes omnibu|,& quibufcunque expedit prœfentibus,
„ & futuris, qualith noflrœ Maicßatis voniem ad prœfentiam Magnifier» Vir Comu Tomco
„ Mamauich de Zuonik,Starolla Regni Rafciœ, Dominus in Voyniza &c. ad raefenl vero
‚‚ fummnl Va voda,nominc Sereniliimi Stephani Thoma Regis Bofnœ,in Proumciie Ralliœ,
„ Podriniœ, oliœ, Marítima?, &c. Geœralisque Vicarius, & Gubernator, fratrie lilius q.
„ Magnífici Comitil Georgii Niß'eníil,exhibuit nobis membranam fcriptam cum cereo '
‚‚ 10 pendenti felicillimçmem Genitori: 1101111 loannil &c. tenori: infrafcripti , ршппаш a о
„ ritate noflra Regia confirman-i, approbari , & conualidari , videlicet.
„ Nol Ioannes de Hunniad, Vaivoda Traniiluaniae, nomine, & in perform Sereniliimi
д, Principio , & D. N. , D. Ladinlai DEI gratin Hungariœ , Bohemia, Dalmatiœ, Croatiaequo
„ &c. Regis, Anílriœ , & Stiriae Ducis &c. nec non Marchioniß Morauiae, &c. in prœdiůis Reg
„ nie Hun iœ, Dalmatiœ, Croatiœq.Gubernator Conllitutul, memoria? mandamus omni
„ bus & lng-ulis, prœfentibul & futuril, perpetuil temporibul , quod cum рой pugnam in
‚‚ Campo Kofouo, cum Amuratte Turca'rum Sultano eommilTam,in reditu noßro ad Partes
„ Hungariœ, opera Georgii Defpoti Principi: Seruiœ , immemoril immortalium beneficiornxm
„ nollrorum eidem collatorum , captiuati fuorimul, Rudio tamen , 8l fingulari virtute po
„ tentis Viri Comitis Georgii Mamauich NilTenfil,Comitii erpntui do Zuonìlr, Starofìœquc
„ RegniRalliç,Domini in Voyniza, cariílimi oonfanguinel , qui fuir сх ditionibul colleâa
„ valida militum mann, ad Zmiderouiam vrhem, 111 qua detinebamur aduolando, &magnum
„ terrorem diélo Principi Georgio incutiando, nor ex eiul manibus orepti, & liberati regni:
„ пойте Gubernationicommillis, magna virtute, & loria 111: , refiituti fuimul; Cum ue
‚‚ prœterea grata recordatione in memoriam nobis r eat, quam lidelem nobis, & Без-0111111,
„ mo tune temporis Vladislao Vngariœ Regi Domino nofiro,optimœ memoria», operam na
” uauerit, quando fuperioribus annis, ipfius eonfilio, & auxilio,Bulgarico bello, Turcas
„ ingenti ßrage, primo ad Morauam fluuium,deindead Cunouizam, prœfente d. Regeproñi
‚, gauimus, capto ipfo exercitus Turcici Duce Hafambego , repetentel etiam ingentia merita
„ Comitis Goyko patri» eiufdem Georgii , tam erga nos , qnàm Regnum Hungarian, & гае
‚, fertim olim Serenillimum Regem nofìrum , & Augufìum Imperatorem Sigifmundum feli
‚‚ ciliimœ femper memoriœ : Hinc qui tantorum beneñciorum memores ,vt perpetuòeílie de
‚‚ bemus: ita ex parte debita gratitudine refpondere intendimus, & volumul : hac noflra pa
„ gina femper,& vbiq ue virtutem ipfius teßatura , damus, & perpetua donations, imno
„ cabiliter transferendo,donamus omnia illa Oppida, Arcee, Pagos, &Territoria , qua: r
„ diâum Serenifíimum Regem Vladislauum nobis pridem donata fuerunt, in Comitatibus u
„ cieuo, & Braniceuo, prœfertim vero 0ppida cum fuis aroibus Iagodnam, Raxgnum ,Lom
„ nizam ,Strazam,Con{iantinouum, Pofìranam, Bukouskum ,Guozdenizam cum ipfis pri
„ mariis locis, Cucieuo , &Braniccuo, aliifque oppidis interioribus , villir, pagis, man Goni
- bus,
òclav. Croat. Debuut/àl: DuczbusRegíbusgùe Hungariœ. 273
5, bus, eorumque omnibus~ pertinentiis, montibus , pratis, 1111115, Huminibus , eorum ue da
„ curfibus, & promontorns ,à ripa Morauœ ad Danubium, indeque ad terras Domini] vrbis
„ NÍTenfis, antiquiflimi Patrimonij familîœ 11111: Магпаи1с11, ад cuius dífpofitionem ,liberunb
„ que Domirium, omnem auóìoritatem, iurifdiclionem in eifdem locis, omnibus & flngulis,
„ à diélo Rege nobis datam ‚& donatam, perpetuò transferimus fine vlla conditione, limita
‚‚ tionevè, eundemque Comitem,loco, & 111 рег1`опа пойм, 11с11с1 pofteritatem eius, in per.
„ petuam poffellìonem díétorum locorum introducimus, & 1пСгод11&11111 manutenemus. Da.
‚‚ tœ Segedini Anno Domini millefimo, quadringentelimo, quadragefimo oâauo, die vigeíi..
,‚ ma Decembris.
„ Nos itaque petitione diëtiComîtis audita, & admißä, prœfatas litteras Genitori: no~
»< „ firi nullibi vitiatas_, vel fufpeéìas, cum omnibus contentis claqulis, & articulis, accepta
_. ‚‚ mus, approbamns, & ratificamus , pro eodem Comite, ipfiusque hœredibus , ac роты-112.
‚‚ tibus vniuerfis in in perpetuum ,iprœfentibus nofìris litteris fecreto ligillo nofìro roboratis,
„ Datum Вида: in Рейс S. [oannis Euangeliilœ , anno Domini millefimo quadringentefimo,
.„ quinquagefimo nono. Sequitur ligillum cereum pendens ex ñlo fericeo vìridi, nigroque
_„.-,. ,
„ intono. In ipfo verò figillo quadripartito, in fuperiori parte dextera, quatuor ilumina.
„ Hungarica, in finifìra Crux duplicata , in inferiori dextera parte, tria capita Leonîna co
„ ronata, in íinifira Leo ereétus , in medio vero quadtaturœ, auis Coruo fimilis, Anulum
„ 101110 gerens , orbieulari circulo , nomina Regis, & R orum in cera expreífa.
Adjungere quoque vifum ей fequentes Michaelis leagi teflimoniales litteras, teflis fa
не idonei, & rerum notitia pollentis, quœ funt:
„ Nos Capitulum Eccleíiœ Tininieñ memoriœ commendamus, quatenus acceden: ad
,‚ prœfentiam noßram lVIagnichs D. Francifcus Berislauus deGrabarva cum comite Tomko
„ 11110 olim IurkadiniMarnauich de Zuonik Staroßç Regni Railiç,~Domini in Voyniza, &
„ & Kamengrad &c. tanquam Tutor eiufdem Comitìc Tomko,& fratrum eins Pupillorum,
„ exhibuit nobis quandam cartam pergamenam fcriptam cum Iigillo cereo pendenti olim Mag
„ nifici D. Michaelis Zil'agi Gubernatoris Hungariœ, requirens nos джигит facere accopia
„ ri , & де verbo ad verbum defcribi, prout flat , & iacet. Cuius tenor talis ell.
„ Nos Michael Zilagi de Horogzeg, nomine, & in perfona Serenìílimi Principis, & Do
„ \niMathiae DEIGratia Hungarîœ, Dalmatiœ,Croatiaeque &c.eleé`ti Regis, Gubernator in
„ eifdem regnis conítitutus, Memorie; commendarnus prœfentibus, & futuris quibufcunque, _
„ qualiter eo tempore , quo opera Magniŕici , &Potentis viri olim Ioannis Vayuodœ Tranfìl
„ uani Cognatì noflri , & Domini,nec non auóloritate Sereniíîirnì tune Regis V1adislaui,Re
“uw-._A
„ gnum Rafciae ab Amurate Turcarum Sultano reßitutum fuit lllußrîllimo Principi Geor~
„ gio Defpoto nuncupato , eiufdem Regis, ac praediéti Vayuodœ, Praelatorumque, Baro
„ num , ac nobilium Regni voluntate, ita. inßante olím Magnifico Georgio Marnauich,Co
„ mite de Zuonik Staroßa regni Raílìae & Domino in Voyniza pro Intereíl'e fuo .ac 111111111
‚‚ tris fui Ioannis , appellati Tomko, tanquam 11110 , 81 nepote olim Comitìs Goyko Nepotil
„ olim Comitis & Vayuodœ Rallies Goyko Regis уныния 8L Defpoti Vgleilìj fratris fcli°
wc-«Arxt-a
4*_Qm‘vигu
„ cillimœ memorize allinium noílrorum , & eiufdem Ioannis Vayuodae Cognati noßri , & Do
‚‚ mini, declaratum fuit Vrbem Niñ'am antiquum Patrimonium regiœ familia.l Marnauich,
‚‚ cum omnibus Oppidis , Arcibus, Саш-15 , Villis, pagìs , ac eorum luribusomnibus , & per.
‚‚ tinentiîs,quomodocunqne ab antiquo tempore abfoluto lure , & Dominio ad illam Грести
‚‚ tibus, realiter coníignari debere in perpetuum prœfatis Comitibus Georgio , & Tomko eiul
‚‚ ех fratre Nepoti, ita. vtnullo vnquam tempore dittus lllufìrillimus Princeps Georgius Ве—
‚‚ fpotus,fuique heredes, & fuccefï'ores poñint habere, aut prœtendere Ius vllum in dîóìam
„ Vrbem, & eiufdem pertinentias , fed diètorum Comitum, & eorum Pofìerorum intelliga.
‚‚ tur, & effe debeat in perpetuum: Cumque nuno nobis in Ciuitate Peflh cum Dominis,
„ Prœlatis , Baronibus, ac Nobilibus Ragni Hungariœ, pro difponendis diòti Regni rebus con
„ gregatìs, idem Comes Tomco fuo nomine, & tanquam haares prœfati Georgij Patrui fui,
„ teßimonium publicyn a nobis ,casterifque Dominis nobifcum congregatis , de diéta Volunta«
Y*“ou\~r~u‘sn
ъ.„_1-q
,i
te Regis Vladislaui, & Ioannis Vayvodae requifiuerit, ac requirat, nos qui prœfatis 0111111
bus rebus , cum plurimisprœfentìbus Prœlatis, &BaronxJus interfuimus , tenore praefenti-
,ì
‚Э
um fatemur , &atteftamur omnibus , & quibufcurnque perpetuis futuris temporibus didam
Regis &с. Voluntatem de VrbeNìÍl'a, ad fauorem Dominorum Comitum Marnauìeh , а
’i
Rege, & Уауиода prœfatis , declaratam & pronunciatam fuìÍl'e, & executioni reali man
9,
datam, aß'entiente ipfo lllußrillimo Principe Georgio Defpoto. In quorum Едет pra'fen
9,
tem Teßìmonialem paginam dedimus, & íigillo noßro communiuimus, Datum in Pefth,
И
z z z „ vige
ijlor._ Ватт/2111: Kerq/ìlich.
:74 'otitie Pralimifzarn Ритой: Veteris Periodu: IIL
‚‚ vigefima die Congregazioni; „от? Anno Demini millefimo quadringenrefimo LVlll, Nos
„ itaque lnlìantiam {наш rationi eonfentanearn in omnibus agnofœntes, dïcìam cartam рег
” гашиш tefìimonialem wntinentiam expolitam, & haëtenus defcriptam de verbo zd ver
„ Ьит diligenter contemplati, obferuatoque bene , 6L confident» ligillo oereo dich' Domini
Gubanatoris ,cum fuis cordulis fericeie, inuenimus eandem miam non дышат, vel
, rafam, fine vitiatam, vel in aliqua parte fufpeâam , fed talem , qnœ publici infìrumenci f1:
’‚‚ premi Hungarici Tn'bunalis fpeciem (‚Непал рег omnia, & quae bene legi poflit, Босс ali
„ cubi iam apices languefcere viderentur. Quare poíìplam illam publioè legi ,6L Capitola
„ riter Congregatiß aufcultari fecimus, cognouimufque cum przfemi copia concordanœm,&
‚‚ conuenientem in prœlènti пота publica carta regiflraram & fcriptam , ligillo поте Ca
” pitulari folito, & confueto roborari fecimus. Datum in Cathedrali пойти Есс1е5°ш
‚‚ Capitulo lolemniter congregato , die {еда famili VladielauiRegis , Anno Incarnationis Do
,‚ minicç millelimo quingentelimo, quartodecimo,Penflet ßgillum œreum limplex ex Cordu
„ la duplici lion coloris diuerli ñaui nimirum & viridis, imprell'almagine fanali Bartholouuei
” A Pflituli
lloli. illud: Partium Dalmatie: 8 Corbaviœ Rex, quibus in anteriori, & infra deferi
bendo Decreto, Stephanus Bofnenfium utitur, Croata: divifos гите manifefìar; horumque
pars adhzfit Stephano, para Cilliœ Principibus, pars Hungariœ Statibus, quae ех diœnd'ís cla
riora erunt. Dalmatia item univerfa, Venetia aflociata quod non extiterit, caret dubio. Ra
гид um enim, cum datis БЫ a Sigifmundo infulis, juri illbic Баск-г Corona adhalit, mallu
irque libertatem Тепле, quam ineurvlœ focietatis praftextu , aut proteétionis fub titulo, Е.
delìmtis non Тент, difputationi locum prœbere. Quare cupiviflem li Lucius,añèrti fui,
Almifanos nempe, anno 1444. Venetis lele fubjecifl'e , rationem dediffet. Caeterumrefledere
Voluimus Leótorem I. &eam Sylvium орт. 78. ad Dionylium Cardinalem & ArchieppStri~
gonîcnfem, inter calamitates Regni Hungariœ relatis difcordiis caufatas, deplorare: Арии!
Hg/loricos veteres rceferi, 11e/¿rum Regnumßorentißimum quondam шт, 8 Ílominibue
8 opibus Ьеашт. и'щ tanta latitudo [видимом uit, ut а Соп aminopoli marique
Pontico, ußque ad u/lriam, 8 а Polonia u/que a òinum Adriaticum rotendererur.
In силы gremio feptem mplißima Regna claudebantur , qua aCorona £1qu ariœ tu@
quam{гида dependebant, ut merito quidam non tantum Regem,_/êd Arc i-Regem,
Hungariam habere dixerint Nec gens fuit in orbe toto, quae Veßrum tum: Reg_
num [асе/пе auderet ~ At nunc quam lacerum/it ve/irum Regnum ßsitis
Veneti, qui quondam pro fundo Civilatis fuœ tributa pendebant, jam Dalmatiam er
magnaparte zenent 8с. Obferva Виват haud integram totamque Dalmatiam Venetis асо
tribuere, at tantum : Dalmatiam ex magna parte tenent, Combinati: iis, quae {uperiua
{e-riplimus, oratorem unicè non egit Bocas, at veritatis (спет ,dum conßat Bulgarilm, Ser
viam , Croatiam ,Dalmatiam, Sclavoniam,ex his partibus quinqueRegna, omini; intra has
Ducatibus, :Sacra Corona dependill'e. Veneto: item tributa a fua Civitate Imp. Occidentis
folville,ut fuis locis {ирга еще: demonßratum. Il, Dalmatiœ partem , quœ Veneds fefe con.
junxerat, ob repetita: cum Sigifmundo inducias, vel maxime conceñ'u, ut ax Eccleliœ ena.
fcerctur, tam ob теток-аса: domenica: diffenfiones, quam & ob Euger . Patria Veneti
ex familia Condelmeria, Pontificatum, fine provilione remanlill'e, Ilìout multum inresHunf
garicas inñuxit; ita miris modis potentiae fuorum Venetorum extendendœ Ruduit; quod fa.
tis ex Platina aliisque conflaret. Vixit Eugenius ad annum 1446. adeoque an, 15. menf. 1 I.
dies al. in ржавом, creatus enim fcribirur 14,31. V. Non. Martii. Frequentiul feripliß
hortatufque ell Hungaros , Bofncnfes, Croatas, _Albanenfes adverst Turcas , Veneto! autem
bella gerere per ltaliam , tam Eugenius , quam & Nicolaus V. ut videre ellet ex Platina, paf.
fi funt. Außriacos ad fervandam Friderico Imperatori obedientiam, non omilit per сена:
ram Nicolaus V, ведете, at de Venetia eogendis , live ad rellituenda ; live ad non invadendz
aliena, ejufmodi latas fuilTe cenfuras , me legifl'e non recordor, bene vero apud C1. Fax-lati
Spalatenlium abfolutionem a cenfuriß,li quan fub Imperio Corona Ungariœ conßituti,incur
9
Anno 14 3. oft fuperatas tot œntafque molefìias, P, 3. utilillimè a Cl. Pray colleäas,
& „шиш, iargslaus tandem regere incepit. Defeäu crediderixn Corona, quamvis fub
Vlarlislao annulata fuerit ejus Coronatio, coronatus iterum non eli, annofque Regni fui ab
anno 1440. di lomatibus inferebat, ut videre ell in Decreto {по 1. Feflo B. Dorotheae expedi
to. Ulricus (чтет Princeps,fummam gubemationis obtinuit, cujus apud Ladislaum poten
vtia , & confanguinitatis ratio, Sclavoniœ пойте, поп parum obfuit. Reccnfuimus fupcrius,
ob fcillionem memoratam Sclavoniœ ‚ hanc ut fuperior hodie nuncupatur ,Regnique Croatìœ
nunc
Sclav. Croat. Ватт/М Ducibus Regìbusgue Hungarîœ 375
'l
П
Гм
.f'l
nunc venit nomine, Cillienfes , ut /ùœproprietatz's fuique Principatus tenuiíTe. Cri Пена:
Comitatus , qui Joannem Hunyadem gubernatorem a noverat, refiflebatque Ciliœ Comiti
bus , anno 14.4.9.in parte faltem ad Cillejenfes rediit. Énim vero ex autographe deferiptam
habemus fententiam prorogatoriam termini egregio Henningh de Zomzedvara in caufa habi
ta cum Civitate Regia Zagrabienfi, cujus initium eil : No.5` Ulricus DEIGratin Ciliœ,0r
tembur œ, Zagoriœgue Comes, nec non Re ni ò'c/avoniœ Banus , memoria: Commenda.'
mus. uod nobis feria 2da proxima pcg/l äc'îavas Fe/liB, Georgii ¿Marg/ris , una cum
Regni Nobilibus profacìendo moderatz'vojudicio caujàrum, in Sede no/Ira iudìcz'aríœ
jèdentibus, Egregius IIennin Íz de Зодчий/ага &с. in line autem: Sigillo Vice-Bano
rum Ü’ Comìtum nQ/lrorum g'ßenßum,fecimus'conßgnari. Datum Cri/ii tertìo die
termini prœnotati Ан. D. 1449. Qualiter autem мы acciderit ‘? confiituere nequimus ;cre~
dimus attamen hoc eveniITe, poßquam `Íoannes Gubernator an. 14,43. uná cum Joanne Ze
kel cognato fuo, &Dal. Croat. Sclav. Bano iviífent adverst Turcas. Sufpicari росе“ Za
rabienfe Capitulum ad prœmifl'a inñuxill'e, cum Cafpar Chupor de Monoí'zlo, bona Capituîì
Szifzeg, Zela &c. fuerit deprœdatus, & Joannes Gubernator 1451. Caflrum Kemlek a Ca
pitulo receperit. Porrò in fœdere illo quod Hungari, cum Aufiriacil, Bobemis, Moravia
ех Sclavonia
contra fubfcriptul
Fridericum legitur;
iniverunt anno verum: .Itemillud
145e. (vide NosP.Fridericus è’ Pra
3. Annal. P. Uîi'licus DEI
a pag. во.)Gratia
пиПщ
Ciliœ , Ortepzburgœ Zaâoriœgue Comites , nec non Regni Sclavonia Bani ,pro nobis. ô'
pro omnibus dominiis incolìs ¿ominiorum noßrorum. Нас fubtìlitate illi, Sclavoniam
fuperiotem fuum dominium ,& Sclavoniœ incolas fubditos fuos intellexerunt. His ассеГГе—
runt ponderantes circumflantiœ, equidem Ladislaus fer. 6. рой Feit. S. Georg. anno 1453.
Regni fui 13, Viennâ, univerfas collationes uorumlibet beneficiorum in Eccleíiin Zagrabicn~
fi , & Chafmenfi per Principes Fridericum & ricum Sclavonia Banos, haétenus quibuscum~
que Perfonis faéìas, ratas habet_, & jure Patronatus fui confirmat ; Fridericus autem Fcria»
6. poll Feflum SS. Corporis Chrlßi , ad пищат Capli Zagr. mandat folvi decimas, uibus
litteris: Georgium lilium Farcaffy de Ebrees, exîrimit Comitem , Comítatus nQ/lri авт
bienßs; Erhardum Hohenbrat Capitaneum ‚ Ca] ri noßri Medved : Sebaldum Maur Capi
taneum, Cívitatis no/Írœ Zagrabìen/ìs:_]oannem Zmolik Capitaneum ,Ca/Iellinoßri дир
nik ‚8 Comirem Campi no_/lri` Zugrabzen/ìs Turopolen/is: Benediéìum Thurocz de Lud
breg Comitem , Comitatus Prlnclpis Ulrici de Vara/I1, Petrum autem Kafnar Caßellanzml
Ulrzìi Bani de Rakonog. [пять Ulricus Vienna: Fello S, Bartholomœi , Privilegìa Eccle
ñœZagr.&Chafmen1is confirmavit. Anno 14.55. Joannem B_ythoveq de Gereben , fuurn
Vicebanum &Comitern Crifienfem , vocant in datis litteris Feßo S. Dorotheœ. Нага quœvis,
fub fiducia nexus fanguinis atque curatellœ Ladislai Regis aéìa funt, maximasque deinde
confufiones fecerunt.
Interim quia anno 1453, die 29. Мау a Mahumede occupata fuiíl'et Conflantinopolil,
. metus uflrus Chriflìanis incufl'us ell,ï& cumprimis ibi proximioribus. Hungaria quae eatenusdill
pofuit,teßatur Decretum in Corp. jurisAnni 14.54. Quod obfervaredignerìs legerequeleůor,
uiedam ad ejus Decreti intelligentiam; quaedam verò ex eodem notamus. Capztaneatu@
òupremi, cujus dehinc in legibus frequens mentio,& m Sclavonia nunc etiam ufus, dum hic Ba.
nis , per Reges nominatis, ex Reîum anilegus offerti folet, tametfi ред-[ере alii, quoque,
datus fuerit, ut ex memoriis hiß. "cel, Zagr. & Regni Sclavonia: Aäis publicis clarum ей.
Anno 14.54.. Articulo I. accepit initium, in Joanne de неуды, antea. опытно“. от.
eium ejus ex iisdein articulis, cumprimís 1.x. & 16. deducitur. Palatinalz di nitati,per fu
premum hunc Capitaneatum, detraůum Гаги eilt, ut in epißola ad Papam apud ray P. 3.pag.
160. Joannes de Hunyad Comes Bg'ßricenßs ,ob oHicium Capitaneatus fupremi, Palatino
cœteris ue Baronibus Regni anteponatur, Etat autem hoc tempore , Regni Hungariœ Pala
tinus, adislaus дебит. Res haec magnas fucceilivè caufavit difcordias , bine Croatia,
Bani, 'Sllpnmllm Regni Capitaneatum БЫ conferri volunt ante introduélionem fui ad Ba
naturn , ne lites habeaut cum alio , qui in fupremum Capitaneum eligeretur. Pro intelligen. .
do autem ejusdem Decreti artículo nono, noveris: difplicuill'e perquam Sclavonia, ufurpari
incoatam , &ab bis obfervatam Comitum Cilliœ potentiam, dum Comitatuum Comites,sz
{irorum Caßellanos, Comites fuosCaûellanosque exprimebant: dum item five occupata No..
bilîum bona, five deiicìentium , Fifco fuo applicabant: verbô dum Sclavoniam dominaliju.
re regebant. Itaque mederi cupientes, pofìquam cognoviíïent Ulricum in ingratîîs ст: м.
dislai , Viennâque abiviffe, medio Petri Leèìorle 82 Canonlcl Varadienfis, Alberti item de
Hangacs Praepofiti Quinque-Ecclelieníis , Joannls Bythovecz de Gereben , & Cafparis de Mo.
noleo, etfecei'unt: ut Buda: in Diœta an. 1454. fequens conderetur articulan 9. Item ¿Zines
zzza ь
\
.76 Notitie Praliminares Pannaniœ VeterzsPeriodus III.

nIiberœ Civitates ,tam noßrœ Regales , 8 Regínales , guàm dominorum De/f'zotœ, 8 Со
.т2г2з Cilliœ, aut aliarum Magnatum; nec non totum Regnum no_/lrum Sclavaniœ ~
connumerari debeant 8 - - exercituare. Obferva Tatum Re num Sclavonia, ob {villie
nem nempe fuperius infinuatam , inferioris ветре & fuperioris clavoniœ, quœ fuperior ad
Comitum Ciliae Principatum trahebatur. Item: Regnum nQ/lrum Sclavonia, ad firman
dum , Regnum hoc efi'e Corona.- &Regum,nequa2zuam Comitum Cilliœ Principatum. _Íoan
nes de Gereben Banus Sclavonia hac occafione fub his Comitiis fuit confiitutus, Verum
quia abfolutis his Comitiis Comes Ciliœ Ulricus, in gratiam receptus fuerat, ac priori oHicio
refìitutus , idee anne 1455.Banum de Gereben , in refcripto quedam, fuum appellat Vice-Ba
num. Illamqne confiitutionem Diœtalem, eFfeëtuari vetuit, Гей in locum exercituatienis ,
juxta articulum XI. quin ampliorem è Sclavonia erafit pecuniam. De his , cum lamenta ad
Regem fuiíTent delata , per Ladislaurn Cuflodem, & Clementem de Gara Canonices Zagra
bienfes, quamvis ad /jveciem idem Comes Ulricus procuraverit conñrmari de Date Buda: Fe
ria a. рой Fей. S. Georgii, privilegia fuperdecimis Ozel & Ribnik , nundînis item Toplicen
fibus, tamen mandavit Zagrabienfi Civitati , ut turrim Capituli , in fuperieri Regia Civitate
habitam diruerent, quod faélum etiam. Sigifmundus porro , reliqua inter, Joanni condam Za
grabienfi Eppo, Zagrabienfem Regiam Civitatem oppignoraverat. Наго fucceflivè qualiter
ad Comites Cilejenfes devenerit? necdum erui, remifTam autem Sigifmundo fuifl'e,tefiamen
tumjoannis lV.EppiZagrabienfis relatum Hifi. Eccl.Zagr. pag, 165.evincit. Vi Caplo il
latae ,Ladislaus Rex , mederi Ruduit, mandans Budae Feria 3. ante Afcenfionem Domini an
no Regni fui 17. Bohemia.a vero 4. Chrifii autem 14.57. Capitulum ad antiquam poffeflionem,
fed mortuo jam Ulrico, refìitui.
Sane notatum in MSS. habemul , anno 14.56. quo Ladislaus рой eliberatum Belgradum,
mortem ue Joannis de Hunyad, Ulricum Comitem Ciliae, Gubernatarem Regni Hunga
riœ dec araverat, jufium metum fuifTe Hungariaeme Ulricus ad Coronam afpiret,modosque
fibi fie'rnat. Hinc reliqua inter, Belgradi Ulrico per Ladislaum Corvinum objecìa, Sclavg.
niœ quoque feparationem extitifïe, mandatum ejue, ne pars illa Coronœ, pro Regni adverfue
Turcas defenfione, exercituare audeat, dum nihilominus cerrafit è Sclavonia pro fua libidi
ne pecunias. Hoc illi integrum non Гите, йапсе Regis & Statuum Coronœ decreto, quod
'cum violavillët , Ге majorem Rege ‚& Statibus faciens , periculoque exponen; Hungariam , to
tam ue Chrifìianitatem; ut Regi & Coronas infidelis rebellisque,ee magis vivere non meretur,
que artículo la. anni 14.54. fiatutum effet: Prœmißz difpoßzio exercitualis ,ad aliguam
pecuniariamfòlutionem , nullatenus, 8 per nullum mod_um, per guemcumgue converto
шт: Quad /i per aliquemfaët'um fuerit, pœnamjèntentlœ capitalls incurrat faä'a.
Наго occifo Ulrico , promulgata fubito fuiílè,ad placandos Cruce fignatos,d0cendumque: U1.
rici mortem, pœnam fuifl'e legalem , nequaquam vero hemicidium. Ladislaus Rex his audi
tis ,caedem donavit. At ob non delatum Regi , a Ladislao Corvino judicium, cum tamen in.
auditus convinci nequiverit Ulricus , & ab executione incoari judicium, Palatino Ladislao
Gara ( cujus eHic-ii ell'et, obfervandis prof'picere legibus) anno fcquente Ladislaus Corvinus ,
Budœ eaptus,judicatus, damnatusque ей. Hœcf'cripta per epifiolam fuitfe,a Stephan@ Аг.
’cbidiacana Camarcen/i, Canonico 8 Plebano Виделji ‚ Regis Ladislai 8 Comitis Ciliœ
Ulrici Cancellario,Budœmortua 8 fèpulto die zo. Decemb. an. 1465.in variis notatis Vin
kovicb , a Rittero relatis ,habemus. Dolemus Epifiolam integram ,‘ a nobis defiderari.
айва Comite mortuo, qui fui juris Principatusque Sclavoniam hanc fuperiorem efl'o
volebat, gravillìmae спаси: Гипс йе fuccellione quzefiiones. Multihas memorant ‚ juvat ÍEneœ
Sylvii ex epifl. 253. ad Alfonf'um Regem Aragoniae uaedam exfcribere: Uli-icum inqui: C1'
liœ Comitem ~ acci/um aecepi occiforem Comitis non e/ianzbiguum Ladislaurrzfuif-`
jèjlium Joannis Hurgyadis creditum e/t; non minusńliumprofuißè reipublicœ Chri.
/lianœ in acci/ione Comitis, guampatrem in profligatiane Malzometis; cum Malzometes ,
8 Comes Ízo/iesReligionis фиг; ille externas, bic damejllcus. . De har-editare gjm
controverjîa fuborta e/t.- guœ fuerunt illi bona fùb Corona Hungariœ ad Regem La
dislaumjme contentions pertinent: guœfùb imperia jacent , multi/ibi pertinere тенте;
alii ab inte/lato , alii ex tdiamenta Ízœredes je dic'ïitantes , ut Али—22288 Sigifmundus
Афиш Duces , tum Mcbael Comes Magdeburgen/is , ut Ulricus Comitis Goritiœleius.
»Sed potißimum jus ad 1третагогет/ре are отит e/t. Concilium Prœlatorum Baro
numgue , 8 Civitatum Stiriœ, Carinthiœ,_Carnialiœgue, Мат/1222 Sclavonia baberi
placuit apud Grœeium. - - In ea auditz/ùnt omnes, qui Czlejen/is Comitis /zœredita
tem adje dixerunt pertinere. Denigue defnitum di, oppida, ca_/Zella, „вещие, que
Comitis Ciliœjùb [трат/атм, in manu Imperatoris tradi. Тат/2 guisjus т illis
jzbi
` Scian Croat. DalmatJùb Ducibus Regzbusque Hungarz'œ, 377
ЛЬЕ competere dix erit, ab eo petendumçfœ ,atque Лос рада Prœfeéiz' Urbium,locorum~
que quorumcumque pqßeßionem »tradzdëra Ladislaus Rex, live jura Застав Regni Hung
gariœ Coronœ ,fuper Sclavoniœ Regno fpeétes , quae eX anterioribus fatis clara Гипс; live has--`
reditariam ejus fuccellionem ,cum lilius fuerit Elifabethœ, fili'œ Barbarœ Cileenlis , fuccede°~
re jure debuerat. Verum quia is , Tub lFriderici гите: tutella, prœcipue dum Сана“; Род.
tifex anathema in Ladislaum Regern мещане: ‚ filmperatori Friderico ell'et moleftus , (асе
re debuit. Sclavonia initio anni 14.57. ad Ladislaum Regem per fuos recurrit nuncios, qui
etiam Regno fe uens diploma ell largitus.
„ Nos Ladislaus DEI Gratia Hungarîae, Bohemiœ, Dalmatiœ ,Ctoatîœ &c. Rex, Аи
‚, {lri'œque &Stiriœ Dux, nec non Marchio Moravia: &c. Si ilicamue tenore praefentium
„ uibus expedit univerfis. _Inter cœteros nuncios Regni nofìrlSclavoniœ ad nos mili'os , Nон
„ grae Cel litudinis venientes inconfpeélum , Egregy &Nobiles , fideles nollri dileeti , Hennin
„ gus miles de Zomzedvar, & Petrus iilius Georgii de Взад, Nuncii Unïverfitatia Nobili»
„ um ac aliorum poffellionatorum hominum Zagrabienlis Comitatus;inipforum, ac ejusdem
„ Univerlitatis nominibus & in cperfouis , Nobis, ac Prœlatis , Baronîbus Confiliariis no`
„ ůris, expofuernnt in hunc mo um: Quomo'do pr'œteritis temporibus , Vicebani взад Reg
eeuu ni noltri Sclavoniae, nec non Comites , ac Vice-Comites , &Judiœs-Nobiliurn , Comitatuum
ejusdem Regni; item dicatores & exaëìores eolleétarum feu Proventuum mardurinalium ,
nobis , ех eodem Regno de antiqua confuetudine provenientium, cima dicationem & еха—
th'onem eorùndem proventuum , plures novitates ipfis Nobilibus & poll'ellionatis hominibul
и
acjobagyonibus eorumdem, non folum onerofas; Verum etia/m plurimum damnofas, ас!—
U’
, inveniendo induxill'ent , & a multis jam temporibus prœteritis , incolas ejusdem Regnino`
чгчгёчв Itri diverlimodè gravâífent. Inter quas, praecipuè has elfent: Unumquemque villioum,
V0
чV
qui ab hujusmodi colleéta mardurinali _omnino fupportatus elle deberet, in uno Horeno au~
ri dicare; nec non de fingulis dicis Гех denarios foldinos ; item de unoquoque ligillo ИШЕ
liter Гех denarios , & de quittantia feu expeditoria , la. Den. extorqueret. [tem per porta`
rium feu hoítiarìum ipforum exatlorum mardurinalium, a quolibet villic'o intrante unus
denar. & de lingulis dicîs fimiliter unus denar.exigatur & recipiatur. Prœterea in uillini
feu fervitores ipforum Nobilium & poll'eñionatorum hominum apud curias eorum em re»
„ пастве; quibus , fed conjugibus & liberis lpforum viéìus quotidianus per Dominoseo~
„ rum miniliraretur, qui ad folutionem huJusmodi colleëtœ mardurinalis minimè teneren
„ tur, proutietiam , nec ab antiquo tempore dicati extitiñ'ent, in medium aliorum, ad fol
„ vendus dié.le proventus attraherentur &compellerentur. Et ultra hœc, tempore exaétim
„ nis hujusmodi mardurinarum , diverfa „дашь hominibul & equis necell'aria, per villas ‚
‚, in rebus ас in pecuniis , ultra debitumexigerentur ; multisque alii: diverfis afdinventioni
„ bus,incolœ dióti Regni noíìri Sclavoniœ, & Comitatus¿ fpecialiter Zagrabienlis, prœfatî
„ gravarentur, & opprimerentur: quod in maximum prœJudlcium ipforumNobilium &poll
„ fellionatorum hominum cedit opprellionemque pauperum atque damnum, _ Supplicarunt
’D itaque praefati nuncii , fuis, & аПОШШЯрогит fupra nominibus ‚Мойте Majefìati humilî
" precum inflantiâ; ut eisdem circa рант“? Regali fublevamme provideamus. Unde non,
„ qtui cunétorum потопит fubdltorum nobis. lidehum , ex~ ollìcio noflri regiminîs cafus no
‚‚ clvos ,per confueta remedia reformare, ae mjufìè gravatls & opprellis Regiapfovidentia
„ folemus fubvenire,fupplicationibus prœdiélorum regali pietate exauditis, & clementerad~
„ millis ,'volumus: utammodò deinceps 6L in polìerum hujusrnodi proventus mardurinales,
„ in ditto Regno Sclavoniœ & Comitatu Zagrabienfi, juxta difpolitionem Serenill'. quondam
„ Principis D. Sigifmundi Imp. & Regls Hungarxœ, avi noíìri , eodem modo, quo proventul
„ lucri Camerœ пойме ‚ in hoc Regno nolìro llungarire , dicantur & exigantur. vUt proindo
„ a fubdîtis quoque nolìris,unus fl, auri, aut valor ejusdem , line aliqua novitatis induétio`
„ ne, confueto tempore exigatur. Quocirca vobis ñdelibus nollris dicatoribus & exaéloribus
„ praedièlorum proventuum mardurmalium prœfato Regno пойте Sclavoniaal ‚до indiëìo
„ Comitatu Zagrabienlì nunc confhtutls, & in_futurum conßituvendis , hamm ferie Нижнее:
‚‚‚ praecipiendo mandamus, quatenus ammodb impoíìerum omnibus? атлант temporibus,
„ przefcriptos proventus mardurmales , fecundum prœdlélam dlfpofitionem feuordinatiohem,
essvvv
vvv
tempore confueto apopulis , &Jobagyombus _Jam fatorum Nobilium , & hominum poll'ellìo»
natorum diëli Regni nolìri Sclavomœ , & Íignanter Comitatus Zagrabienlisßxigere & leva
re debeatis. Nec quidquam ampliuS , pro dica , vel íigillo , aut quittantìa, ve etiam por
torio , feu hoíliario чет-о petere; aut in pecuniis, a villanis & villicis pràßdiâis exigere,
feu extorquere praefumatis. Volumus etiam,ut villici & щипцы, í'eufervitoresh рига}.
¿li , contra antiquam айда Regni nofìri Sclavoniœ confuetudinem , in higusmodidicatione
a a aa ‚‚ non
Hi/ìor. Бай/гадай: Kerç/èliclx.
.73 Notìtz'œ Prœlìmìnares Pannom'œ Veteris Periodus IH.
„ non graventur; fed a talium proventuurn folutione juxta priorem confuetudinem omni «o
„ liberi Íint, & fupportati habeantur. Secus facere non aufuri in prœmillis , praefentes au
.„ tem рой 1е&игат , femper reddi jubemus prœfentanti. Datum Budae in Fейо Beati Maa
„ thiœ Apofioli anno Domini 1457.Regnorum noftrorum Anno Hungariáe &c. 17. Bohemiœ
«„ vero quarto. `
Patet hinc, Sclavoniam Comitatumque Zagrabienfem , qui ad Principatum Ciliœ Conni.
tum a Friderico Imp. pmtendebatur, Ladislaum pro fuo Rege habuilTe, ac vìcifiim Ladislm _
um pro Regno fuo Salavoniam; ubivis enim exprimit : Regni »zo/Zn' Sclavoniœ. ОЬ Fridea
l rici Imp. prœteníionem politum: Поймав Prœlatis, Baronìßzls Ü' Conßliariis no/ìris ex»
pojùerunt, ut ob Callifii comminatam excommunicationem , motu fuo hàee egilTe Ladislaue
argui n ueat. Zagrabienfis Comitatus ideo fpeciatim exprimitur, quod hunc, cum Varaf
dinenli, Crilienfis Comitatus parte , controverterit Fridericus, hand vero univerfam Scla«
voniam, Fridericus ad accipiendum Ciliœ dominium diem confìituit, Sclavosque hos fuperioa
res ad comparendum , jurandamque вы fidelitatem avocat. Sed hi, non folum ejecerunt col
leélorea ad fumptus Imperatori neceffarios , verum palam femet 'op ofuerunt, duâo per Bm
numjoannem de Gereben alias Bitovioz exercitu , faétisque per Stirxam & Carintliiam hollili»
tatìbus , atque pluribus captis , intra гноя Gureenlis Epifcopua , Joannes &Georgius Ungnad,
Imperatorem redire compulerunt, ip eque Fridericus vix captivitabem evaíit. Grave bellum
hinc intra Ladislaum Regem &Fridericum exarfit, eujus hilioriam & circumllantias omittia
mus. Callillus ad utrumque (ledit litteras ( vide Pray Annal. Р. 3. a pag. not.) fcriptas Ro
mae pridie Kal. Septemb. 14.57. demumque intermediatore Duce Bavaria: Corneuburgi indu-`
eiaf funt сопс1ц1`аэ‚ис рой reditum Ladinlai Regis е Bohemia , de re ipfa, feu pr'œtmfa ab и—
troque lxaereditate , cognofci valeat. Mors Regis Ladislai , Fейо S. Clementi» 1457-. infpera~
tè fecutn, quzeliionem fecitindecifam. Prœmilla tacere nequivimus, прыщи finere, tum
ob fecuta fubMathia I. Rege bella,abolitumque Zagorienfem Comitatum; cum & ob vigen
tern limitaneam controverfiam, quœ line praemiHie intelligi naquit. Hinc atque ex hac quae~
Rione promanavit illa Sambuci apud Ortellium tabula, qu». Stiriam ad oppidum uf ue Le
grad extendit, huicque refpeaiivè, refpeélivè autem Carnioliœ , Comitatum Zagrabien em in
cludit. Croatiam aräavit, fatis profeéto erronee, ‘Sz cum prrjudicio Saerae Corona: Regum,
avia Зари/{г vocata ,intra Savum & Colapim , ufque òi/c'iam , abinde ponendo Sclavoniae
exordium. Ehen uam hallucinatur Sambucus! quam juribul Regum пот-огни), tabula il
]a ей perniciofa l epererit ille in Tabullariis Stiriae varia monumenta, litteral , ex his Scla¢
voniœ oris; quod rnihiperfuafum omnino efi,haud attamen ex iis, formanda ent fubito con
_ clulio, in publicas Geographicas tabulae relata, parten has Sclavoniœ, ob praetenfum Prinei¢
patum Comitum olim Cilliœ , Stiriam elfe, examinanda erant Dottilll Sambueo (строга ‚ in
dagandum fuerat, qualiter parte! hœ a Comitibul Ciliœ olim pendebant ï u'tinam nunc etiam,
Tabula illa Sambuci,monumenta item, quae in tabullariie variil reperiuntur, plurimis; ve~
ritatis cognofcendœ obex non effent. Profeëlto deplorare debeo , Марши: пойюшш ab uti
libus Regi, Coronae, Patriœ Civibus, litteris averlionem, a nofiris haec dilucidanda Scrip«
toribus erant, nec aquiefcendum fuerat pompofie Panegyrilìis , qui, dum hujusmodi rerum
occurrit necellitas, ех Alexandri M. commentitio di lomate, Sclavis ellbjul ad totum Sep~ _
temtrionem , meridionalefque partes (demptis tetris lgapalibus ) audire gaudebmt, de re Чип
r perfœpe aClementillimis Regibus petebatur, ad annum ufque 1753. nil foliciti, ut obiirma»
ta tam diuturno
tiesque filentionolirorum
fuêre ‚ Regum jura-,prope ruinata elle dicantur. quid
c1ementia,commillionel, At quul cul a? ?repetitas
iis eû'etiìum ego non tot , to
defcri
bam, dum
йгашт vis, vis tota
articulis, in diplomateехAlexandri
qui nihilominus quo fonte erat, & poflerioribul
lati funt quibusdaml
non loquuntur. um rem
Neque poeëunt по
evincere, de vicinis, ad Diœtas vocari,ifihiove audiri haud folitie. Quare ad roborandol, ex~
plicandosque articulos illos, diplomatibus monumentisqm litterariil opus elle, incurabilie
cœcitatis ей, qui non videt. Nefcio autem, quam S. Corona: & Regibus fuis , lidelec Набей
poffunt, ii, qui irafcuntur inimicanturque Scriptoribus, Jura Regum noftrorum &Sacra: Со
гопээ ех monumentis illullrantibus. Refïeri audivi ab iis, qui ex commißionibus reduces,
Aäorum gefia recenfebant , partem adverfam , quaevis fua, documentis demonlìrare. Арис!
nos eheu, crimen ей, diploma quodpiam pro Patriœ jure & S.Regni Coronœ volgare. Quare
Gratien immortales Кении: nollris, qui in ejusmodi publicum concernentibus rebus ,Nos lic
elle dignabantur. Mifum ей, dum rivata? aguntur caufœ, difcuti tabullaria, exhibi ri даем.
cio monumenta; in Publicis autem lieipublicœ пойме caulis, eam non folum non ееь габо—
пет , fed proditores cenferi patriœ, íì pro communi Reipublicae bono,monuxnenta exfcribant:
fi his jura doceant. Armi: jura vel tueri, vel vindicari репе поп аЬпио, iis attamcn Ьаэс de»
mon
_ Sclav. Croat. DalmatJùbDacibasRegibusgue Hungariœ, 179
monllrari, nelcio an à quopiam lit edoólum. Interim quia Cilliœ Comites, quocnmque d;
mum titulo, infulam _Muraköfz olim pollèdillènt, item Capronczam , Rakonog ,Stenichnjali
&c. hoc qupque prœbuit дивиденда Stiriœ olim occalicnem. Sed quia rerum barum conti;
nuatio, pertineret ad Reges fequentes , ultro nil dicimus.
De Croatia , dicere aliud neqnimus , ac illam ex lubitu diverf'as fecut'am partes. Pars
hujus devotionem fubjeélîonemque lervabat Hungariœ Regibús , & potillimum trans Colapia.
na Croatia; pars adhaelit Ciliae Comitibus , ac Friderico, illa cumprimis quae vicinior erat Go
‚шаг ‚ &fub Frangepanis. Pars Corbaviœ, Bofnenfibus Regibus,cum aliis Ragulium nfquea
Omnia hœc demonllrantul' eX diplomatibus aliisque monumentis Iitterarìis, qu@ exfcribere
longum foret. _Anno 14.56. Ladislausde' Egervara Banus Dalmatiae 62 Croatian, titulo
quoque Sclavoniae, Juffu Regis Ladislal relìituit pollelliones & bona -Abbatiœ Topufzkenli,
indebitë ab eadern ablata, Prl'vile'giaqueAbbatiœ radicalia tranfumit. K
Ad Bofnenlium res cognofcendas, decretumStephani Regis , a Fr,Andrea relatum,com
municamus. Credimus conlideratione rerum gellarum roanno 1459. fcribendum elle,1454;
Мента: hoc decretnm , obligationem exercituandi, Himgariœ inlìar , acque in Bofnia ваша
Banderiorum Cleri , nulla bic mentio. _ _ _ _
„ In Nomine SS. & lndividuœTrinitatis. Stephanus Tomafcevich DEI Gratia Rafs
„ cias, Serviae, Bofnenllum , feu llliricorum , Primm-diag ‚ feu Marítima», Pargium Ватина 5
„’ & Corbaviœ Rex &0. . ‚ „ ‚ _ ‚ ‚
Un iverßs no/lris Fidelibas Dominis Prœlatz's, Baronibus, JUngnatibas д Comitibas,
Vaivodis , iceèComitibus , Generalibus, lTribunis , Centurionibas, Nobilibus ь Juratis
Cïvibas, 8 Alterias cujuscumgae Маш: ,l 8 conditionisjùb rio/ira ditione conßitutis , ¿3'
exi/lentibas jizlutem gratt'am _no/fram ô'c. Notum indicamus unica'gae io Chri ia
по ‚ gao vulnerefàuczata Clirdlianzta's liao no/Íra тигре/Загс а per/illis illis Ma/zume
tanis: guapropter meditatm cordts noßrz 'cg/maud acl itl/ammopere гладим ‚ ê’ intendit,
ш: hoßes Chri/ti Nomznzs, gulbus tot zn/ïdiis, argue датам [мети/{2 fides no/lra, ё?
jam шипит Mahametam eorum Imperatorem, lqai имели, Üpaganoram coadana
zione multiplicata, Штат, è? extermzmumjirma атеизме minatur,procul a ими:
Regionisßnibas at _arceamus, ne p__edes Pagani ad no/lra limina ponantar, neve hoe
Regnum ex improvlz/Zt paganorum znvafione, ô’ Regnicolarum inadvertentia’ in lacri
ma :lem саг/Зил invo votar, ‚клёш/фиг dirimatur ; Quemadmodam/îzperioribus tempo
ribUS,¿1’ ÍHÍFOXÍWÍS 456171“ @Ulf/Itis exemplari intaita' aliis nationibaspereandem Im
peratorem Гarcararn zllatumfagfe jam experti/îtmas. Et gais Cltri/lijidelis, 8 {егуЕь
dus Orthodoxie Fidel amator laorimas continere poterit, conßderanclo Urbis Con/lan
tino olitanœ direptionem г Еа propter prœnominatißdeles no_/Zri Barones , Prœlati,
Поёт, 711200416, Ü PfOCf-’I'ÉS Нее??? inprimis,6’ nominatim. Stephanus Coßzrich no
/ler Некие/с Sanêli Sabbœ cam àlîzlzis , ê’ vexillis. Radini Jablanovíclz Charißimas
Patruus ncyter , Banus Jacle. »Stephanus Staniclz Vaivoda Primordiœ fea maritimat
сит vexillo. IVIomgillusT omanovicÍìUßire Banus earn vexillis, Petrus C'ovaçic/z Vai
voda Роип а сит vexillo. Vak Grebglianovicb Comes livna, è? Vaivoda Prußi; cuna
vexl'lliS. läadivoj ”0417?”UWC/1 соты, f5’ iuclex curia туги cam vexillo. Vaivoda
Mçinoviclz cam vexillo. Vukicb Mißreovicb сит Fratribus Ладе, ê’ vexillo. Paulus
Cubreticli Vaivoda Zvornic/z, 8 Мата): сит Filiis, 8 ve xillis. Vaivoda Joannes Ska
tich cum vexillo. шалаш Vac/zich Vaivoda,_ê’ Риг/сём: Rafèiœ cum Filiis, five.
xillis. Dean Altomanoviclz Ригой: Serviœ , ê’ uper mineralia referendariorurn noÀ
`/lrorum Magi/ler cum verillzs. akßz veßeligic/z ajvoda Novi Ca/lrì p'rope Ra aßum
Рта/едал partiam marztzmaram cam velelo. _Marcomijr Brancoviclz Vajvoda onlvi
nia, è? Tribunorum no_/irorum Suprema.: Magi/ler , сит tribunis , is’ Centarionibus,
leóiis nobis bominibas Sl'ngaloram Comitatum eju/ilem _Regni nojlri in Campo Cojo
vino,boc тел/ё Junio congregatißtper eo Generaliter buie Draconi occurrere debe
mus, ne venenumfùper nos сует/и. Datls Pri inœ. Die 3.]unii. Anno Domini 14.59;
„ Hujus cpiliolae apograpbon in Conv. Spiritus Fojnice Frat; Min. Obferv. S,Franc;
„ Prov. Bof. Argentinas confervatixr, quod lideliter extrahi curavit Р. Marianus Le'cullicli
„ Prov. Secretar. A._R. P. Augullinx a Salinis , die 8.Decemb. 1724.. _
De Dalmazia dicendum nil habco,cum hœc ob memoratas circumliantias, vindicari neg
leéla fuerit. At Dalmatiœ loco ‚ quœdam de Ангина po'nimus.I Ludovicus Rex, circa an.
134 . Caßrum Auranœ in Dalmatia, Sclavis Urana Raimundo de Bellomoantecontulit,
qui rior Auranœ diélus eli, Spccellit eidem P. I_Salldonas Cornuti, S. Domus Hofpitalis
S. Joan.Jerofolimytani Hungariœ & Sclavoniae Priorf, circa 1370. qui etiam Comes Dubicem
aaaaa u
I
‚до Notitzœ Prelimznares Pannonia Veteris Periodus III.
iis creatus. Huic Joannes de Paliìna, mala» memoria: an. 1381. Emeriqu Bubeclc Sigif~
mundo Regi inlidelis, anno 1403. gratia donatus. Quo mortuo Paulus ale Pe'ecÍz,& Paz:`
lus BIX/ellas gubernatores Auranœ fuerunt. Pollea Prior Auranae extitit. Albertus de Пне}:
alias de Nagy-Mihaly ad annum 1436. Hujus loco Joannes de TÍzallocz' 14.4.2. poli hunc
14.4.5. Joannes &chell Gubernatoris oannis confanguineus Dal. Croat. Sclav. Banus &
Auranaa Prior 1.1.45. Ab hujus cœde, Т omas Zekell de Kevend ab anno 14.49. ad annum
14.61. H05 vero recenfuimus ideo, ne quis exiftimet, totam plane Dalmatiam a pol'fell'orio
Sacrœ Coronœ œcidill'e.
Anno 1457.mortuo Ladislao,ad eleélionem Regis; diœta indicitur. In hac Illicliàelis
Sìilagyi opera , Sororius fuus [Шиши I. Corvinus diëtus , tamtli Praga: captivus die z3.
Ìanuarii Anni 14.58. in Regem Hungariae eligitur declaraturque. Fuit ipfe,Joannis olim
Gubernatoris Hungariœ iilius. An ex hac Sclavonia понга ‚ е1е&ЕопЕ huic quispiam praefens
fuerit ? поп erui. Facile ob FridericiImp. ut fupra memoravimus prœtenliones , ex Sclavonia.
hac fuperiore nemo adfuit. Admirationedi um eli, in adeo patentibus a Turca periculis,nec
eogitálle Hungaros, de Creando {ìptentiore ege, nec intra eos, ut anterioribus occalionibus, l`cif
liones fuill'e; fed nec Calimirum oloniœ Regem, uxoris lua: jura, live liabilita olim fuccellio
focminea conlideretur: и. item Articulus Anni 1439. quò Regni Heres Elifabeth declaratur;
live exempla Sigifmundi &Alberti , gli Hungariœ Reges , per matrimonia fuére elïeäi, obtendif~
fe qua'livilleque ;licèt Calimims per i/èram urgeretur. Hœc ex quacumque demum caufa pro
ñuxerint, liberam Statibus Corona?, Regum eorundem eleclionem tellantur & confirmant, Pro`
feéto neque Imp. Fridericus,juris Imperii Hungariam elle , prœtendill'e fcribitur, minus autem
pro vindicandis uribus , (elio a Palatino Ladislao Gara, Nicolao Uylakio, & Paulo Banfiio foli~
citarctur) arma movillè:Neque Romani Pontilices, live CaJilius III. live hujus SuccelTores pra:`
tenliones quaspiam, aut juris, aut prœllandœ libi ratione Coronœ obedientiœ ,lormâll'e legenen
шг. Quin in Epiliola ad Elifabet matrem Mathiœ Corvini , apud Rajnaldum Calillus ait:
lllimus repentinam mutationem Divino ng'ßeriojaëam, cum uno eodemgue tempore
)lilium tuum illiJŕrem .Mat/lian: in Regem , 8 leic/zaelem fratrem in gubernatorenl
Regal' i/lius elec'losfuiße via'imus. Nulla hic, live conlirmationis, live obedientiœ
eli mentio ‚ minus autem, datum Regno fuille Regem Mathiam, at eleäos vidimus'.
1n epillola item ad Regem Matbiam fcripta die 14. Martii Anni 1458. atque a . Pray P. 3.
Annal. a pag. aac. deferipta, nulla etiam mentio ell , live dati Regni, live conlirmatienis , li
ve obedientiae praeñandœ ratione Coronas dignitatisque Regiae, quam legere digneris leâor
erudite , concludesque injurios iniquosque elle, omnes Scriptores illos , qui imponunt obliga
tionem inelle Regibus nollris live ab Romana Curia aut Cancellaria obtinendœ confirmatio
nis 5 live prœliandae religiolorum inflar, ratione Сох-отв dignitatisque Regia.' , obedientia’.
Mirum mihi, nota magis prœtendi jura, live Apollolicœ Sedis , live Cancellariae Romanœ , по
ůris claullralibus,ac iplis Romanis Pontificibus. Sed oro videant, ne ejusmodil'criptitatio
nibus iniqui lint Apoliolicœ Sacrœ Sedi, quaerantque Regum & Regnorum ( qui tama; defen.
fores funt Fidei Orthodoxie ab illa feparationem, atque in Republica Сhrilìiam motus , dum
nec privati patiuntur ,jura lœdi fua, nec monalleria , vel collegia , jura fua invindicata relin
quunt. Sublimiores itaque a DEO conllitutas potelìates , veneremut, earumdemque unioni
& concordia: iam tandem Rudendum ell'et!
Quamvis porro conltitutum fuerit , ut Rex Mathias ulque anno: œtatir, de lege по
нга ,Perfec'i'œ , fub Gubernatore avunculo effet, lirmantibus illa, tam telìimonialibus pag.
g73.del`criptis , datisque 20. die Со egationil anni 1458. quam & decreto corpori juris no
firi municipalis infetto , dieque 24. ongregationis anni 1458. conclufo ; ЛИШАЙ: nihilomi
nus, illico ac ad Regnum винте: Pragâ mill'us, lefe immilit ad Reg-ni curas, ut Hill.Eccl.Za~
grab. pag. 180. videreell, ubi Menfe Septembri1458. Regali utitur auóìoritate. Anno autem
1459. Budœ foquentem tulit fententiam, quam eo avidius exl'cribimus ex indicata dill'ertatio
ne pag. g47. quod Ijura Sacra: Coronie in Serviam lirmet , aliarumque tot rerum , prœbeat co
gnîtionem. Itaque
„ Nos Mathias DEI Gratia Rex Hungariœ, Dalmatiae, Croatiae, &c. Метол-Еде com~
mendamus omnibus , & lingulis quibufcunque expedit, rpetuis temporibus. Quod
cum, & litteris Illulh'llimi, Inuiétillimique Principis D. eorgij Iuanovich amantillimi
Confanguinei noliri, Principis ThelTaliœ, Albania», Dibr'a;` fuperioris, ô't inferioris Zadri
miœ, &c. Domini Croyœ, Ochridœ, Calioriae, Terrœnouœ, &c. at prœterea per {pecia
lem Nuncium eiuldem Illullrillimi Principis generofum virum StanilTam Vaiuodam вы.
um Seruiœ, lignilicatum nobis fuerit: IVIagnilicum Virum D.Tomcum L'lamauich Nillen
fem, Comitem perpetuum de Zuonik, Starollam Ragni Ralliœ , Dominum Voynïzœ ‚ &c.
„ Сон.
дога». Croat. Dalmau/ub buczbus Regibusgue Hungariœ. est i
‚9
Confanguineum itidem nellrum, impedire, & obfiarequominus otiicialcs, & miniflri ciuf
h
dem Illuflriflimi Principis in vrbe Nifl'a, &eius territorio , ac агаты, пес non ejufdem
9,
territorij, arcibus , oppidis, pagis, villis, alijsque locis d. vrbi & territorio eius adiacenti
‚9
bus, & pertinentibus illud Dominium , iurifdiélionem', authoritatem , potefiatemqueexel“
”
ceant, quod & quae ipfi Illuñrillimo Principi tanquam Nepoti Serenillimi elim Vvkallini
’i
Regis per Iuanum eius lilium inijfdem vrbe, arcibus, oppidis , pagis, villis, lecisque pro
9,
fua portione competunt. quue idem Comes Tomco iure fe agere prçtendat, vigore decla
‚Э
rationis fatta: per be. me. Sereniiiimum Regem Vladislaum Praedeceílo'rem noflrum , Pre
‚7
genitoremqúe itidem поташ lean'nem, eo tempore, que opera diéti Prcgeniceris nofiri ,
iч
& Serenillimi praefati Regis, regnum Вата аЬ Amurate urcarum Sultano, 'reflîtutum
’i
fuit Illufiriflimoläincipl Domino Georgie Defpoto, ita infiante tunc temporis Comite
3,
Georgia Marnauich pronepote,olím ‘magniVayuodç Rallie Goyki, fra tris diäi Serenilli
mi RegivakaIlini , & Vglelliç Defpoti , per Marcurn lilium , & Goykum nepotem, Pa
trem didi Comitis Georgij, declaratum fuit vrbem N illam antiquum Patrimonium regie
familie Marnauicl'l, cum omnibus arcibus , eppidis, 'cafiris , pagis ~villis, locis , tetequeeius
territorio, ¿i dillriciu, cum omnibus illorum attinentijs, & pertinentijs quìbuf'cunque, &
vbique exillentibus realiter confignari debere, prout confignata_fuit ditta Vrbs cum fuis
pertinentijs,.prçdiólo ComitiGeorgio, & eius eX fratre nepoti Tomcò, ‘afTentiente ipfo Il
luflrillimo Principe Georgie Defpoto, cum declaratione ne vllo vnquam tempore llluflrif
fimus Defpotus fuique hœredes,& fuecefl'ores ` ofIint habere, aut praetendere [из vllum in
d. Vrbem , & eius prœdiétas pertinentias, fed d. Comìtum & Pofterorum intelligatur, _&
ell'e debeat in perpetuum, prent haec omnia latius patent ln litteris declaratorijs magnifici
viri Michaelis Zilagi de Horogzeg, auunculi nofiri tune temporis nomine, Si in perfona
пота Gubernatoris in Regnis nofiris Hungariae , Dalmatiœ, Croatia: &c. conflituti , pu
blicatis in vniuerfali Congregatione Omnium erdinum Regni 'congregaterum in ciuitate
Peflhenfi,Anno Domini millefimo, quadringentefimo, quinquagefimo oéla'uo, eum'que v
traque Pars, tàmIllußriflimi, & Inuittifíimi Principis Gear-gij, quam Comitis Tomco, hanc
controuerfiam per nos cognofci terminati, & decidi, pro bono publico , & quiete Populo`
rum , nec 'non amicitia , & beneuolentia inter eefdem Confanguineos conferuanda, petat,
& infìet , cumque prasterea talis cognitie eatenus ad Nospertineat , quatenus d. Corne` Tom
- co per alias nofiras litteras inter Barone'SRe поют noflrorum fit còeptatus ,&admifïus,
cenfenfu Omnium Ordinum Regni iuxta continentiam diëtarum litterarum hocipfo anno,
menfe Iulio expeditarum. Nos verb examinatis vtriufquè Partis Iuribus, iquuè cum Do
$`3$$$ minis Prelatis, Barenibus,ac Nobilibus Regnorum noflrorum,_in primis vere cum eodem
Magniñco viro auunculo nofiŕo Michaele communicatie., cum diétam Vrbem Nillam, ciuf
que abfolutum Deminium, arves, oppida, caflra, pagos, villas, locaque quaecumque, ac
чv
vniverfum eius Territorium, & diflrìétum cum omnibus emolumentis. & prouentibus,ne¢
non attinentijs & pertinentijs cognouerimus elle, &femper fuilTe Patrimonium regia.- fami
lia: Marnauich , ab ipfis Confiantinopolitahorum Imperatorum prifris temporibus, vt eX
ipforum litteris originalibus pro parte prëediéti Illuflrii'lìmi , & Inuìttiflimì Principîs exhi
bitis latins patet, ica tamen, vt mafculis lcgitimi.i nafceutibus, & defcendentibus ех eadcm. ’
familia Marnauich , exclufa fuccellìone fœminïni fexus , perpetuis temporibus lus, Iurifdi
ctie, & abfolutum Demînium competat in präediclam Vrbem, eiufque 'pages , villas, loca,
oppida , сайта , alisfque quafcumque attinentias, & pertinentias , Gt cum haec omnia tobi#
confiiterint, di confient ex antiqu'ìálimis documentis tam publicis , quam priuatis eiufclem
Familiœ. Idcircò omnibus mature confideratis declaramos, & terminando d. contreverfi
am pronunciamus, declarationem rœdictorum Serenillimi Regis Vladislaui nofiri,fimi~
liter Ioannis Progeniteris noflri ,allorumque ordinum Regni, nullatenus contrariam fuif'
fe , nec elle antiquillimis Iuribus diclae Familiœ Marnauich, fed vigore dd, Iurium prali
batœque declarationis d. vrbem Nill'am eiufque abfelutum Dominium cum omnibus arci
bus , cafiris, oppidis, pagis, villis, locis ,poífeilionibus , vtilitatibus, emolumentis , fodiniS
cuiufcunque metalli, terrisque arabilibus, cultis, & incultis , montibus , vallibus , &colli
bus, agris, pratis , pafcuis, filuis, faenetis , nemoribus, vineis, & vinearum rementeriîs,
aquis, Huuijs, Incubus, pontibus, viquue Publicis quibufcunq'ue, pillriuis, pi .raturis, aqïsa.
rumque decurfibus, molendinis, & molendlnorum lecls, & generallter quarumlibet vtxll
tatum , & pertinentiarum integritatibus, quibufuxs nominibus vocabulis vocitatis, fub fuis
limitibus, &metis antiquis ,aliiû].juribus, &‘prœeminentijs , cum mero & mixte imperio
in perpetuum , communem fuiÍTe, & elle debere vpras'clliéto Illuflriflimo, Inuic'liiiimoque Prin
cipi Georgie Iuanouîcb, pariter cum Magnifico vlro prœdióte Comite Tomce , eorumque
b bbb 3, haare
1142012` Baltbaßzris Kercfeliclt.
/
282 l Notitiœ Prceliminaret` Pannoniœ Veterzt` Periodus III.

„ haeredibus, & poíieritatibus tanquam mafeulœ proli, ех eodem Ripite Sereniliimi Re i;
„ Vukaílini , & eius fratris Goyki Magni Vayuodaa, legitimè defcendentibus, ita ut nil am.
„ plius prçdiéius Comes quam d.lllufirillimus Princeps , eorumque pofieri , legitimique de.
~„ fcendentes & fucceil'ores,nec non eorundem Oiliciales, &Minifiri in Dominioiurifdiétione,
„ iuribus , prouentibus, emolumentis, aliijue quibufcunque ex abfoluto dominio Nifi'enfis
„ vrbis, eiufque territorij , diflriélus, & pertinentiarum tam fupra nominatarum, quam qua
„ rumcunque aliarum prouenieptibus habere poliidere pofiint, ac valeaut in perpetuum, fed
„ pari iure, authoritate, dominio , iurifdióiione, vfu , vtilitatibufque d. vrbis NiÍTa cum om«
„ nibus attinentijs , rtiuentijs, diijue ab inde dependentibus, ijfdemque annexis,vti verum
„ eiufdem Familia?, atrimonium competat, & pertineat ad eundem Illufìrillimum Principem,
„ omnefque ex eo legitime defcendentes, nec non ad prœdiéium Comitem , & pari conditione
„ ab eo defcendentes mafculinç fobolis tamen, tanquam ex vno Ripite Illuflrillimiq. Prin
„ cipis Mamauœ patris Sereniliimi Vukaliini Regis, & Magni Vayvodœ Goyki per lineani
„ reëìam , & legitimam fuccedentes, & fucceffuros in pofierum perpetuis futuris temporibus,
„ pari ratione communia Fuifi'e cognofcimus , atque perpetuis futuris temporibus е11`е debere
3 3 ч3 183
0
fentimus, pronunciamus, &declaramus praediéiis Illufìrilïimo Principi; licuti, & D. Co
„ miti, eorumque legitimis hœredibus poiieris, & iucceil'oribus omnia, & quœcunque nomia
na,dignitates, titulos, prœrogatiuas, & prœeminentias eiufdem NiÍTeníis vrbis refpeélu,
& antiquiliimœ Familia: virtutum ac meritorum intuitu, conceli'a, & conceífas ,prœfertiui
à glor. me. Imperatoribus Conliantinopolitanis , diuerlis Principibus d. Familiœ ,nimirum
à Nicephoro, &Manuele Staniffç ArkondœNiffenfis &c. a Balduino Imperatore Confirma
tinopolitano, Confiantino Principi Strafimir nuncupato , Senatoris Confiantinopolitani, &
Arkondœ Niíienlis, a Michaele aleologo, Repoiio Principi, Megalo Iupani, a Regibus
verb Bulgariœ atauis nollris, & praefertim a Samuele , Tuartko Principi eiufdem Familias,
Knez Veliki, demum a Stephano Nemauich Raíiiae Rege , Lourinio patri Mamauœ Prin-v
0
cipis , Staroilœ Raíiiœ &c. quœ omnia nomina, ’dignitates, titulos , prœrogatiuas , prœe‘
ses» minentias vt pro rias, & antiquillimas eiufdem Familiœ agnofcimus, ita amborum , vides
licet Principis , â Comitis hœredum legitimorum & eorumdem fucceil'orum, vt fupra com*
munia per etno fore pronunciamus, neque tamen propter hanc prouunciationem, decla*
„ rationem, fententiam vllum ius (11610 Magnifico Comiti Torneo eiufque 1egitimispofie~
„ ris, hœredibus,&_fuccell'oeibus oriri, iierique intendimus in Principatibus ‚ hœreditatibus,
v `О
proprietatibufque legitimis (11611 11111111'11111111 ‚ 1п111ё11111ш1ч11е Principis Georgij in hœredià
„ tariJs eins ditionibus Thel'faliœ, Albaniae, Dibrae inferiorìs, ac fuperioris Zadrimmze &c. I*
„ tem Croiœ,0chridae, Cailoriœ, Terraenouœ , 8L aliarum partium maritimarum Diocliae,
„ Dalmatiœque, fed eiufdem Principis &eius hœredum, poñerorumque intelligantur & effe
„ debeant, legitima mafcula prole perdurante, ficuti verfa vicediëto Illufìriliimo Principi in
„ Principatibus , hœreditatibus, proprietatibufq. hœreditarijs (11611 Comitis Tomco, nimirum
in ditionibus Starollatus Raliiaa, omitatus Zuonik, Dominij Voynizae,CampiGodolien«l
„ 115, Comitatuum Cucieno, & Braniceuo à ripa Danubij, ad ripam Murana. , fed eiufdem
„ Comitis, ac illius legitimorum _hœredum, ac poflerorum intelligantur, & е11`е debeant iu
„ perpetuum legima mafcula prole perdurante. In defeëiu vero legitimze mafculœ Prolisjuxl
„ ta legum praefcripta,1egitimis fnccefioribus, deiicieñ faeminae pleno> iure tanquam in patrijs,
‚‚ & auitijs bonis fuccedere debeaut, fuceedant. Quapropter hanc noůram indicialem де.
‚‚ clarationem, fententiam , & pronunciationem teflamur eandem plane fuitTe , & eÍTe deberd`
„ perpetuo cum mente , voluntate deliberatione , &declarationeSereniliimi olim RegisVla
dislaui Pradecefforis 1101111, пес non Ioannis progenitoris noflrì, nullaque in parte difcord
‚‚ dare diil'entireue cum litteris declaratorijs fupra memoratis Michaelis Zilagi Magnifici aJ
‚‚ uunculi 1101111, Domini Gubernatoris Regnorum noßrorum Hungariœ &c. Reliquorumqud
„ Prœlatorum Baronum Regnorum. Ita vt nullo vnquam tempore quifquam fuper Воспе—
„ gocio ita à nobis declarato vt fupra, dubitare poílit , aut valeat, illudque in indicium,
„ multo minus in dubium apud quodcunque Tribunal reuocare fxue proponere, Que omJ
„ nia perpetuo decreto, & fententia femper, & vbique valitura flatuimus, & pronunciamqu
„ In cuius rei memoriam,- iirmitatemque perpetuam duo exemplaria figillinofiri fecretipens
„ dentis,quo vt Rex Hungariœ vtimur, munimine roborata, fieri inflimus &c. Datum Bud
„ dœ in Fello Sanélorum Omnium millelimo quadringentefimo quinquageíimo nono. Sequi
„ tur ligillum pendens ex 1110 ferico viridi, nigroque intorto, in ipfo vero figillo fuperextana
„ te corona regia, quadripartito, in fuperiori parte dextera, quatuor ilumina Hungarica, in
„ finiflra crux duplicata, in inferiori dextera parte tria capita leonina, in linilira leo ere-l
„ &us,in media verq quadrature auis Corno limilis ,annulum nofìro gerens, orbiculari cir-1
‚‚ culo ‚ nomine Regis, & Regnorum in cera expreíio. XIII,
σ ι
Π Δ -ιδ'οίου. (πω. ΌαΪΜατ. βώΒϊτοἱὐιιο Βὲἐἔδιιτοπο Ηιπἐπτἶἄ ο _| Ώ8ζ

ΧΙΠ. ΖΗατ|ιέω Ζ ()οτυΣπιω. Ρι·ιι:ιιεο οικω τιιοιήιιιιτ ΜοτΒἰοο ω! ΠΡκοιιόοο ”Γιιτοειι·ιιιιι [πώ
Η·οΠιιο; τιἱιιο 82οΒοάιτιι (ὶοιιοτο.Β (ἶοιιΒτοΒοτἱοιιο ἱιιἱτἱτιιτει, @Πορτο οιά ΒοΠιιιιι ίιιιιτ οτἀἰτιειτοι
0 οΠοιιιι ἱιιτοιὲΙἑἶΕΒιιι ιιοΠι·οι;ιΒ Ποοτοτει, οι? τι|ο!2ο Ε·Βιιοι·ο ιιοιΞιττ Πτιιά ἔτἱοιιι !ιοΒοτοιιιιιιιι
δα! Με ἱΠιι . το ' @πιο . . 3:21 μὲ; :κι .οκ ο ο ι οι, ιιο :πιο πιο το οοιι τιιἱτι αλ
οιιιι€ιΐο νοι·ιοτειτο ]οέτιοξιο νοουπι τιιιιιι·ιιιιτΒιιιιι Ιτοιιι ἰιι ιιοΉι·ο(Βιιιιιιο το 8; οΧρτἰτιιἔιιιι. έω
ιιοιιι ΡοτΧιΒιιιιιιι ἀἱΠοτοιιτἰοιιι Ιο8ἱιιιιιο νιάιιιιιιετιιιο ἱιι πιοιιτειιιοο @απο Βι·τι·οοιιΠο Ζο8τιιΒἱοιι-ὶ
Π:: , Ποοι·οτι Π. 8ιειίιιιιιιιοι ΙιιιΡ. δι ΚοεϊοτιιΒι «ποιο 14,ο5. οιιιιιιο οι ι Βιιιιιοψιο 2τιπιι Ποοι·οτιιιιι
ΙΙ.οΙΤο, οιτοτἱιιιἰτιιι· , ιιοο οίτ ιο 0°Π01ΠΠΟΠθο Αιιότοοο ΒοΒιιίὶοιιίἱε Α«ΜΡΡι Ωιιοτιτἱο , Βοτιο νο·ϊ
το ιο οοιιΒι·ιιιιιτιοιιο @οι Οἰνἰτοτι Ι4.Ο6ι ΒοΒιιΠιιι 31οάι·οτιίιο @πιο 00ιωω6εφω 'στο ύποπ
τἱΒιιιι Ροιιιιιιτιιιπ Φωτο οιιιἱΠἔτ Ποοτοτι Βιιέυο Ι. Μιιττιιά Βοεἰο οοτωΡτι·ωειο , νιττοκιάί ΙοενοιιάΗ
οπο τιμά (Η.Ρτιιδα Εκ οοάοιιι τοΒοέτοιιάιιιιι ιοάοι·οπι οοιιίιιἰιτιιιο. Ι. Με @πιο οιιοττἑτιιοτἰοὶ
ιιἰο Μοτο ΒοΙΙἱοοο άοοι·οτιιιιι άος:οτοι πω: Βιιι·σιιοιι ίοοοιιΙειι·οο, ἀἱΠἰπΒιιἰ , αΒατοτιέΒασιτιτι·ιι Ναι
Βι1οιι ; ειιτ οιιιιιι τιοοι·οτιιιιι στο Μ” δακτΡίαπο Νούίτοο, τά οποιίαιπιποάο ότατιιιπ Βω·εωω
@α Μαι” /τοπε/ταπι/ταταπι πίττα αποτο.: Νοὐἱἰοο Βαζω. Ηοι·ιιιιι Βιιι·οιιιιιιι οιιιἱ Ιιοιιοι·Μ
Μοτο, οιιιιιόιιοοιιιιτιο, οτοάο ο 8ἱ8ἱίιιιιιιιάο ιιοτοιιτΒιι οιιειιιινἰε απο ἱίτιιτι ΜοτΙιἰοοβοοτοτιιιτι
οσο πιο Ιοειίΐοι ιιοιι τοιτιἱιιἱΓοοτι Λο ο.ιιτοιιι τι Βειτοιιοε Διοτι τιιοτιιιτ, οτι οτιπιἰιι του ἱιιΪἱεηἱἰο,οιιἔ
ο οείτοΠιο, οοττἰεοιιο τοττἰτοτἰἰη Βοιῇοτιἱεο οΠὶΒιιειτἱιι ? Βἰο οΒο τιοιι οοιιίτιτιιο.ιιι. Ρι·οτσ·ττο Ηττε
το.ΙΞει πιοιιιιιιιοιιτεμ Ρι·στοιιιροτιιιτι οιι·οιιιιιίτοιιτϋη οκ ωτω Μο οειρἰτἱΒιιο, Βο.τοιιοτ Με ιιιοτἰ τ10ο
ιιοι·ιο :Ήττα Ρι·οίοέτοεοιιο @Με _τοίτειιιτιιι·ι ΒιιΒ δἰἔῇ`πιιυιτἰο ειΒ ΙιιΠΒιιϋο, τιιιιιοτἰ ιιιττο ωτο
ιοο ι·οοτοΒιιτινο. ειιυόοΒειιιτι ΒιιΒ ΖΠαττιέα οκ οοάοιιι άοοι·οτο, ιιι·8ιιϊ νιάοιιτυι·, Βιιτοιιιιιιι τἱτιιο
1ο ς/τοΖΖαπί νοτιἱΠο, οτοίοοιιἱτιιι· οιιιιιι: Οπιπιίωπ ου/ἰοἰἰοποτιιυι δ' ΝοΒἰἰἱιιπι δἱεπο/ὁσἰἰ,
ρατύοτέ,ρέποεκπα δια νεοι οεο ΡΙιιι·ο ἰιιίὶτιιιιιοιιτιι ᾶἱνοτίιιτιιιιι ΝοΒἰΙἰιιιιι ΡιιιιἱΙἱιιτιιιιι,οιιἰ-ι
Βιιο οοι·ιιιιι ιιιειιοι·οιι , Ρἱιιοοτιιοο ΠιιΡἰἙοτἰ διο. οΒιιι ΕιιὶἱΤο Η" ΕΕιροι·ιιι·ιι , Μο Ρτειιιεοροτιιοτιιιιτι ο
Ει·άοάιοι·ιιιιι τω. ΟΧΡΓιτι1ι1ΠΕΠΠ Ποιιιάο οοι·τει τοττἰτοτἱει, τἰτιιΙο 'Βοτοιιἰοο νοτιἱίΤο οιιτοτ ΒυΒἱο;
Πο Βετο τωοκιοι,ΜοτοιοΒοο τοπιο Ιοεἱι Βατοπο.ι· απο Βς€πέι οι οΙιιιι τω οτΪἱοἱἱΒα
Βιιοτο Βοιιἀοιὶιι, οιιιἱιιοιιτἱοτοο ίιιἰΙΐο σποτ τἰιιΒἰοι_ Πο Με ἱιι Ποοι·οτο: απάουι Βστοποο/ασ
οπίαι·οο, οιιέΒιιο Β; Κα· ωτίουαπιία τοπια Μπάστα ‹ἰο Ρτυυοπτἱὐιω ἰἔοἔἀἰἱὐιω _/Σιίατία
άπο “κατά τω. [Η Ιιἰιιο ' τοΒιιιιιιτι ιιι·2τοιιΠοιιοι Πιο τοτ ίιιΒίοοιιοιιτἰιιιιι ΙοειιΠιιιιι οττἱοιιΦ
1οτιιιιι , το ᾶοιιτἰἰε ίοΙοτἰἰει, ει1τιτιιιοι Βιιτιοι νο.ινοάιο @το 56ο: νοτια ἰΠιιά 2ίπτωστέιΜτ
Βοέέιτπι , ιιιιιτοτιιιιι οίτ Βοο Βοοι·οτο ἱιι Οιιτἱπιιι Κοεἰοιιι ι ἱιιἱτἱι1τιιοιιο Ιιοίιτιιτιι Ρο2/ϋπαίέο ΗΜ
Χ|ἐιιτἰα,ἰτοπι ο.Βι·ο :ιτἱ μι· Ιοεοε ιιονοΙΙει.τοιμ ῇιιἀἱοοτιιιι Ρι·οτο;Νοτειι·ιοτιιιιιι 8ἰο οιιἰιιι Βοοι·οο
σ
τιιιιι ε Βουιέπαι·Ι€οκ οποιο: Οο?ουα.ι στι' 6κυω ουοοπτἰυποτ οοπτἰπιιέ μαπα έσοι·οτιιιπ οι·
ίοΒι·ατο
τω· πἱι , :επι
δ! ιιιεύοιπο ροκ Ρτοτο-Νοτοτἰιιιτι
ο” ἰονατἱοπἱο οχοτοἱτιιο - =δά|ποίτοοο
Β = Β:είε τιτ21$06° @τέστ
]ΐρέ|ίαπ:/ οοἰαἰἱο, δ'ττα/ὲπτἱα
πω: ρι·οπ·8οπε
@τη
βαπτδ/αά οεξι/οι·ντιπάαπι στά πιοἰαοτἱτ, αυτι έείουι_βικο Λ2/ο/τατέζώ, ?ιαύξος/αοπίτατοπο
Μισο Ρι·οτο-Νοτοτἱοε απτο Ματιιιιιιιι ΚοΒοιιι οτιι·οτ άιιΒιο , Ιοεἰιιιιιο οιιἰιιι Με τω: Βιιάονιοο διο
δα! ῇιιάἱοοτι‹ὶἱ οτοίτιιτοιτι, οσο απτο άοοι·οτιιιιι Βοο ΒειΒιιἰίἴο, ιιοιι οοιιιτιοι·ιο. Ρο77οπαίέο αατοπο
Ρτἀ/ἐπτἱατ οἱἔοἱἰ ,απτο ΜειτΒἱιιιιι Χομπυ , ο8ο που τοΡοι·ἱ ιιιοιιιοι·ι:ιιιι. ΑΒ οιιοτιιΡΙο Ρτοτο-Νο·'·
ωΙ-ἰἰ Βοειο, οι;ιειι·ιάοοιιιόοιιι οτι Βοι‹, Πο &Βιιι·οιιοιι ΚοΒιιἰ Ροι·ίοιιιιΙιτοι· ο.άνοι·ίιιο Τοπ” στου
ιιοΒοιιτιιτ,]ιιιιιοοο ειιιοχιιιο @Πι ΚοΒιιοτυπι οι·άιτιιιτω οι διΒιίιιιιιτιάο ιιοιιιἱιιιιτἰ, νιοοε Ποιο οτ
τιιοε Μει8ἰίὶτοο Ρτοτο-Νοτιιτἰοει τιιΡρΙοιιτΒιε νοτιιοι·οι Ηιτιο οοτιοιιι όοοι·οτο ίοιιοἰτιιτ: Μοἔι τη
Ρτοτο-Νοται·άτ _ο·χεχ 2Ϊ|ς@το.τ @Μιά ,ιατίιοπιιτε.ιη &"ΡΡ0020·ατ0Ροτ Ιἔοἔπι( οι·οάο ιιτόἱοϋ
τω” ατίο(€απέο.ι ἰιἔτΣΙΙἰ8ἱ5 οοιιΒιτιιτ3ιξ οττοιιιοιι οι! Βοο)ΐΠοιιιιιι α_!ἔε_ὲ>ιἐο ) ωο;ι·οετιιατο πέσο τοι
Βοιωτια· ο αἱ έ ετ οοι·ιυπ 70 ο πωπω ΜΜΜ αποτττπιαπι ο ασ οοι·πηηο α σ-ι
πω οοππ,ιέιετζπτατι ΜιιιιωΡωειμ ιιόοο ιιιΠ8ιιο τΙο0Γοτι1ΙΙΙ; ο (ζο:Ποο9Ιοειιιιι ιιοΙιτοτιιιι€ζιει
ιιιἰίΪιιιιι οίΤο , ιιἱίὶ οι , οιιοά Μειττιἰ;ιο οοτοιι:ιτιι5 ιιοοάιιιιι Ηιοτἱτι με): ΒΚ τιιίτιιιωο πιτι·ει Νώε
Ϊοο ,1οΒοεχοιιοε, ποιοι ἰιιοιιἰΙἱιιἰ νιιι€ο ιδοΖιαμοιιοθ ιιιιτιο οτιιιιιι ἱτι δοΙοινοιιιο. οΒτιιιοτ; οοιιιιιι8
τιιοτειτἱ οι! οιιοτοιτυοτιοιιιιι πιοιι ΡΟ(ΒΓΗ.ΠΒι ω: ΒιιιΒιιιοι·ο οίτ : Ρ:·ττίατοταπι ιοΒαέγυπο.ι
ι·ορι·έίσ οοι·ωπ δαπάοι·ιιο, [εοιιιιιίαπι οοιιπαιποτατιοποπι ο1σοτοττιιατο τοπούιιπτιιι·; ΖιυΒιο
2ο υπο Βοοίς/ίαι·Έ)π (οτι Ητιιιειτι!οο :μια άιιιιιιιιιιι τι..·ι6 1ε&τἔ ἔοἔοτοιττιατούοΖοἔιπἶι· ιποῖξ ‹7τ=
ξ άπο σο:: απο ποπ ω” απ: οοππαπιεπιτιοποπο τ ιιπι πιτ: ο ι οι ο πι ο αλ
Ϊιιἔ:ἱαι , /::οιέπίιυπ οσππιίποτατίοπεω. τοζἱοιιΟτιι7π_Ζζοἔηἱοοἰατιιπι( ιιοπιΡο ΗιιιιΒαἔσο) οιτοτ-8
οιτιι:ιτο τοπιοειιιτιιτ , άο ἱιιἙοτἰοιἰΒιιο£οιιιιτειτιΒ.ι.ιεοιιΡι·ιιιιιτο τιειιπι νοι·ο όο ΟοιιιιτοτιΒιιο Ζει8τιιΒιοιι=
ῇ , νωιιΓὸἰιιοιιΠ ,_Ζοζοι·ἱοιιίἰ·, οι μια: οι·ιΠοιιίι ξ οτ ιιιοιτ ιιιιι·ι·ιιΒιιιιιιοι .μποτ ΝιιΙΙ:ι οιτ, βιο
Βεειιι οτοιιτἰιιο ι ίὶνο1 2.1:ιτιιιι5ιτι Βοο άοοι·οτο ιιιοτιτιο ο ίοτἱ τιοτιιιο διιιιτοιιιι (ΣιιΡιτοιιοι ι οιιιτι ΜΔ
Ρητά Οοππωτιιιυπ ΟοιπιτοοιΒοΙΙι όιιέτοι·οο 9οιιιιτιιτιιιιιιι οοιιίτιτιιιιτιτι1ι· ό άνω ΙοειΒιιιι, οτι τοΙ#
Ιοπιάοε ΤΡοοἱΗοιιτοο ιο Βοοι·οτο ιιΒιιίιιε , Βιιτιιιτιιι·: τα Μαιο 6(Ζτό70Γ Βοίίι.,[ίνο Οοπιο.ι· Μάο Ο»
2έτατιω οιιτπωΡατΕἰο τἰἐοτἔτζ τα πέατοτιατιέπειἰαΖουι]ἔΒαἔιοἔιουιάἔ ΡΙ/τέ:2ϊ00ΜΙΠ0β08Γείο
απ δια ιιτ Π: ποσο ιν ιοο- · σπιτικο οι» ποσο οπιιτο πιο 08 ι ο ειτουειιιιι :οι ;
ο Β ι Β .ο τι
;84 Notitiœ Praeliminarei` Pannoniœ Veteris Periodu.;` III.
f1 quod Decretum all', ex quo intelligi explicarique polTunt, Banderium Regale, Baronum
Regni , Prœlatorum, Comitatus banderia, alioi'um item, ifiud elle ё primis invenio.
Apparatus decreto hoc indicati, adverfus Turcas progregi nequivére, ob motus доте—
Ricos civiliaque bella , quae Fridericus Imperator omnino fovit, fignificans etiam Papaa , fibi
à quibusdam Baronibus Regni Hungariae , hoc Regnum offerti. Erant porro hi,Palatinus
Ladislaus de Gara, Nicolaus Uylakius, SigifmundusComes S. Georgii; Comites Frangepani
&c. nexu fanguinis ailinitatum'que Principibus Cilliae olim conjunch, atque ob interemptum
Ulricum , a. Ladislao Corvino, profelli domui Corvinianäe inimici. Joannes de Bittovicz,ali~
as etiam de Gereben,in fuis m'otibus` variu's` fuiíTe ex inflrnmentis arguitur , initioque l'aétio
nem Friderici fovit. Civitas Regia Gràecenfis Zagrabieníis, bb prœtenfurn pignus Friderico
parebat , Capitaneumque Imp. recepit Chrillophorum Hachburper. Capitulum Zagrabienfe ,
conlilio Py Il.Papœ , alias ÍEneœ Sylvy manlit neutrale, Fadiioli hi , die 14a Kal. Martii
Anno 1459.Fridericum in Regem Hungariae proclamant,»&.Neq/iadii in Aultria -, Dominii
са Lœtare, Fridericus, cum aliunde Coronam Hun ariœ habuiffet in fua poteliate, corona~
tur. Eheu quae iterum rerum facies, atque confìifio. Infiituti mei non eli, res his motibus
geßas deferibere, Obfervarenta'men leélorem 'cupio ь Fridericum Imp. in epîflola fua адРаь
pam Pium, haud five Imperii jure, five alio prœtendill'e Regnum Coronamque Hungariae;
verum Pio quoque (еде: Nobis_/1` nyicaßas, pernonnullos ex“ Regni IIungariœBaroml
bus zrac'îari ut ad id Regnum in äìegem eligereris. II. Pium Papam , doétum rerumque
cognitione fulgidum, in hujusmòdi dillenlionibus, Íquamvis! tain a Fridericolmp. quam &
Rege Mathia , lingulari añ'efìu colei-etui' , prœten ionem nullam juris Pontificii formavifl'e,
quin Mathiàe Regis eleéìionem», Jufìam legitimamque, ex epiílolis fuis, agnovil'fe deducitur.
Ait quidem in, epillola fua ad Fridericum Imp. Pius: Venerunŕ Oratores Mat/zia, qui
[ё pro Rege Hungariœgerzt, а '- adprœßanaam nobis" 8 Sedi Apo/Zolicœ debitanz re
verentiamfá’ ooedzentzam '; at non exprimit, ratione Coronœ , dignitatisque Regiœ, ae ipfius
Re ni Hungariac, ut Defericziu's, liujusquc Auélores, & feétatores; Verum :ut cœteri Reger
8 Ёгёпсёрез Catholiei faciunt. A Hinc hujus rei ligniŕicatione, indica vit Friderico д Mathiarn
a fe , fedeque Apollolica, vigore liberáe eleétionis, pro Rege agnofci, fubditque in robur, quod
vfalva honelìate fua, Sedisque Apollolicae honore,fecus facere nequeat, q'uia inRegni , Regii*
que nominis pollellioüe Mathiam reperiíl'et, ipfeque in primordiìs Apoliolatus fui, Mathiam
Regem nuncu'pâll'et, routi a pràedecellore fuo Califfo fuerat appellatusi Porro illud fupe*
rius, reverentiœ obedientiaeque erga Apollolicam Sedem & Pontil-icem, uf: ciœteri Reges , &
Principes Catholici faciunt, ipfe Pius, eadem epilìola declarat, dum ait: Et quia ad Ponti-f
ficem дедах, Imperatori tanqua'm alterz mundi lumini in omnibusfautorem фигами.
mur ~ - in Domino &c. Exprimit hic,do&us Pontifex, _fùblimiores pote/fates, harumque
per unionem ofiicium , ea ferme ratione, ut ell inter corpus, atque fpiritum in homine ,quin
dum unita funt, reëtè quaevis agi, docet experientia, li vero aut caro adverqu fpiritum ге
bellet, aut fpiritus in carnem five corpus feveriiis cafiigando linfurgat; aut plane negligat,
vel ut in œgritudinibus, commoveantur turbataque lint, non folum in moralibus, Гед in vita
ipfa , adell homini periculum , ut ello indelinitus medieorum fit numerus, unione intra {piri
tum & corpus diffoluta, mortem & cadavera fequi necelluin ell: lic aeque fublimioribus pote~
liatibus, quibus anima omnis {ubjeéla ell, unionem non {ervantibus , fefeque mutuo non Го—
ventibus , indeliniti Неё: fuerint milituin exercitus , li unio illa confervans fublimiores pote»
Hates , dillolnta fuerit, eas perituras defìruendasque , docet Veteris Synagogae, Regniqueju
daeorum interitus, tot Monarchiarum , Regnorumque ruina, Ex liujusmodi credo rincipiis,
magis percipi , quid fit Catholicorum Unio? quid cum Sede Apoftolica conjunétio & quam
liaec necell'aria lit, ad Rerumpublicarum falutem confervationemque, quam quod Pontife):
Romanus, fit Monarcha abfolutiis terrarum Orbis , iplique ratione dignitatis Regiœ & Reg
norum, obligentur Reges in mundo omnes vovere inftar Clauftr'alium obedientiam. Certe
tefìe experiencia, nec caro feinpet obedit fpiritui; nec fpiritus quibusvis per fenfus prœfentœ
tis , fubfcribit. __
Profeéto ex quibusvis Pii II. operationibus videre ell, fpiritiialem illam poteftatem,
fic cum exercuiíle, ut 'jura ciiivis fua falva reliquerit , nec difputavif; de jurium fuorum am.
plitudine ,Verum unice folicitus erat , f1 'per Unionem Chrilìianorum Principum, a Mahome
danis Chriflianorum Principum Regna non deleantur. Hoc Гиаг evincunt epillolœ , lioc Man
tuanus Conventus; Bellàrionis Cardinalis , ad fedendas Principum Chriflianorum difcordias,
& bello in Turcas decernendo per eos, ablcga'tio; ( funt nobis binœ, lioc in merito, per Cardi
тает recitatae orationes , anno 1592. йтрггеГГэе) сига tregvarum intra Fridericum & М:itlii -
q am, ac demum intra eosdem 1463. procurata fancitaque pax; elargita Chrillianis in irre ас
mili» ‘
\
i-____ _E ._————=,——-===__.——Ё.__А
«Td-__h- A-
δοἰω». Οσοι. Βαὐπατ./Μ Βιιοϋιω Κεάόωοπε Ηππἔκπἱω Δε;;
πιιΠτο ΓιιΒΠόἰπ διο. πιο οπππἰπο Ρἱιιε Πι εκετπΡΙο όοοοοτἰο , ιιἱό , οΧρτπππτ υπἱο ἱΠπ , @ΜΕΣ
]ἰοοτιιπι ΡτἱποἰΡιιπι , απο Ρπρπ δοόοοιιε ΑΡοἱὶοΙἱοπ. Ι8ποτπόΐο οιιἰε όἰοοΩΡἱιιιπ, Βοπἰίποἰἰ ΠΠ.
ἱτεπι ΙΧχ Ρτπ:£οπίἱοποε ·πο οΧοτπρΙπ ι ἰΡΓε παπιποπ οΧοιπ Ιπ ΗΜ, πιο Εμ, ποπ ΒπΒιιἰτ,νοι·ιιπι
ίι·οοπόιιπι ΕνπποεΙιί ἰπίὶἱτιιτπ, το&πιπνο τπτἰοπεπι , Ροοείόπτο ίυπ ιιίοε , ΡΙιιε Πιιόοἰο ρποἱ, οιιπιπ
ε1α:επόεπόπε Γιιπε Ροοοπτπο τοιπροτπΙἰ, ΡΙιιε (Πιτἱίὶἱπποτιιπι τοΒιιε, οιιπιπ Ρτἶνπ£ἱε οοιπιποόἱε.
Φοοό πιἱΠἱε οπεοπτἰε, πΒιιπόε τοΗπτιιε εΠ , ἶπ ΒοΓποπίὶοιπ ροτἱοἰε ,όο όππόο ἰΠἱε Πε8ο, απο
τιιεπόἱεοιιε ΕΡἰΓοορἱε, ΡοΠ ροτίὶόἰπιπ οπεόοπιοιιο 8τεΡΒππἰ Τοιπππενἰοπ ΒεΒἰε ΒοΓπἰπε οΜιπΐι
νἱόο Με: ορο. ΜπιΜπ πό Ρἰοιπ πππο 14.60ιιοτππτπιπ τοΙπΕπιποοε π ΡτπΪ Απππ1. Ρ, ΒΔ Ρπ€ι
ο55.οοπ :ιιιε Κεἔοπι Ηυποπτιει: ἱπ ΒοΓιιἱπιπ Βι·πιπτιιι·. Ρἰἰ ἰτοπι τεὶβοπίοτὶπε π. 257. οιιἰοιιε 8
δοϋπιιε - ·- - Οοι·οπαΜ |ιιΜέ - - Ιυο/ἔαΖο:απι - - οποιοι ή ιιἰἰα τα2ἱοπο/ιιιἄἑιπιιιε ιία2ια·ί,
ποπ_βπε |ιοποπο έ? ὐεπεΡΖαοἱτο πιο , οιιἱ με· αεί ἰἄαπιἔτα2οπάἱε, οίαπάαπι 0ετώ-1%Μ1).9 - ι
Ρι·ο ιποτἰνο οτεόι11Ϊ€πτἱε Μπι:Ιιιπε όππε ι Νεο οϊοιἰοϊο οοοεδοέι·ω άρο/ΐοίέσωπ α έ πιέά ωκ
ος|ἱιταυι,οιιοά υεἰΒΕΟ έπέταταπτ,αατ οέύΣ μ·α]πό2οιαίο ο επιιουιοάοίΜετ Ρο ε. Ροπ
τοιίοεπι ¦ιαοεσ ζ πόνει·τετο νεΙἰε Ιοόιοτ) αἱ δ:Ία/ίΖ ή οπίτο:·, οπο:: πο ἰπ βιο παο/άνα
το είεήοοπ12. [.οἔπτο πιάσει πιο: Ϊ/ί ξ171α6°οποοπε, ιιο:ἰ - - Ματ Με Χοπ είε αεἰνοπτα
Οτατοπιυπ ΪΪιοπιο: Ιἔεἔἰε· ιαω:Σέ /Σι#›ἰοει°πτ· - - - ε Ζὅω ἐπί πω: πω” ?παπι Τε: , ‹ἰε Χε·
67ο Βο/ὶιἰα/ἐπτἰπιαε , οοπος#πτω πέί Φο , οποιίπο/ϋωπ Ματἄἱα ρταφ¦ατἱ α/ἰἱτπαι5ἱοπεΜ
Ροβε οποοιιο :παώ ο27-επάετε. Εττππι: Ρτοἱπόε οιπποε ΠΠ , πιο άοοΐ'ο.ε απόέτο.ε πιο οποσ,
πό ριιοΙἱοπ οΗὶοἱπ ἰποπρποοε εΙΤο οοπίοπι:, εἰεόοιποιιο ἱπἱτπἰοππτιιτ, ποσό ἰττπτἱοπποἰἶεε οοπίιιο
τιιόἱποε , Ρτπῇιιόἱοἰπ , οΧοιπρ1πνο ποπ Γοοιιοπόο, οοπίιιίιοποε οπιιίπτοπο. Ρἱιιε Π. ο: όοδιοεοτιι·
όπ:ιιεοιιο , ίοουπόιιτπ Ρτπε3ιιόἰοἰπ δ: οκοτπΡΙπ ποπ νἱΧἰΙ: , θεό ιιτ @Πε εππτιιε , ]ιι/ἰἰ οπο! οιιίιο1· ι
δ οιιου2υέε ἱπ/ἱιομκε /ὲτναυἰ2. 8ἱ ππτεοείΤοτοε τω, εππόοπι ΓετνέιΠ'επο τοπιιΙπιπ , Ηιιπἔπτἱπε
Βοἔπιιιπ Βοποεπιιε ΑΡοΡιοΙἱοἰ, τοτ οπΙππιἱτπτοε δ: _ιπ&ιιϋπε , οιιπε πιιπο οιιοοιιο οπτἱιιπτιιι· ,ποπ
ίοοἱνἱπεπτ. - _ ο
Μπόιἱπε Μπο Ρτειποοπτοι· π ΤΠΓ(όε; ΡοτΒόἱποιιο Βοΐπεπίἱιιιπ ο ἰΠἱπο όἱΓοοτόἰἴε Ρ1·οοετοιπ,
όιππ Ρπτε Ρτἰόετἰοο Ιππρ.Πιιόιιπι (ἔἰΓοι·π νετο οιιπι οιιἰΒοεόπιπ Οπίἱιπἱτο. Μπεπἰτιιόἰπειπ πιο
ΒἰΙοιπἰπιιε ππἰιπἱ Γποίε τείὶπτυε εΠ, όιιπι τοΒιιε τοτ τππτἰεοιιο πιοόοι·ἱ Ρτονἰόοτοοιιο Ραιόιπο. @οι
Α.Ιοοπο ΑιιΡιτἰπε οοπΓοοἱποἰοποιπ ρποὶπε, Ρἰιιπι Π. ἰπτετΡοΙΙπτο οοπτἶπιιο ποπ οιπἰἰἶι: ,Βοπονοε
Ιοποἱππι ίὶπἔιιΙοτιιπι ωΡουει. δεό ιπἰΠὶε οιιἰοιιενἱε οπ:1:οι·Ξε, τπιπποτἱπε τππτ:ι.ιιπ Ρπττἰιιπι Ιιπι·ιιιπ,
τοποτοιπιι8. Ι€ποιιο
δοΖανοπία Επι: ποίΗ·π ι οπο. ἰπ οοπΕιιΠοπο ίοετΗ: ? ως Ι'ιιροι·ἱοι·ὶΒιιπ Ιἱοιιοτι ΛόιπἰπἰΒτπ=
Πο Βοποτιππ ΗοοΙείἱπε , ποσό πππἰε πιιότἰε Ρεποε Γπεοιι1πτοε ίιιετἱο, ἱπ ΜΗ. Εοο1. Ζπ81·. όοοεπιι1ει
ΜατΪιἱαε Βοπιεττἱιιτπ Επιιροτ , ΡοΠ εΙοοποπειπ Γιιἰ, ΒοοΙοϋπε ποιο ΕΡἱἴοοΡιιτπ όἱΧοτπι:. δοό τυπο
οο ἱπ5ιιτἰπε , Βοπἰε οπΡΙἱ ἰΠπτπε, οποίπι:πεοπο πο: ΟπΓοπτειπ (ἶπιιΡοι· όο Μοποίιόο , (31ετοεδι1ε
Ροτἰοτοιιο δοΙπνοπίπ, Ιιοπο όοτείΈποπποιη; οιππ οτἰπιπ , πο σο Ρτἱόοτἰοἱ Ρτπετεπίἱοπεε, δι πω·
ττπΙἱιΕπτοτπ όοοΙπι·πτπιπ , Ποπιοττἱιιπι π8ποΓοοπόο, νἰόεππτιιτ πό Ρπτοειι Μπτπιπε οοποεΙΠΙΤο. Ηοο ι
παππιεπ ἱιπΡοόἰτο ποπ Ροτιιἰε, ιποΙοΙὶἰπε ἰπ 8οΙπνοπἱπ. Επἰιπνοτο Οτπ:οοπίὶε Ζπἔτποἰεπίὶε οι·
νἱτπε, οιιπε οκ ΡἱΒποτἰε τοΙπι:ἱ Ρι·πετεπΠοπο , Ρτἰόοτἱοο ΙτπΡ. ρπτοοπτ, πππο ποπ 14,59. ΟπΡἱτιιΙο
οπιιίποπο ιποΙοΠἱπε , δ: ΤΙιοτππε Αιιι·πππο Ρτἰοι· όο ΡππιἰΙἰπ ΖοΚεΠ , ἴιιποτἱοτοιπ νωποπι 8ο] πιεσε
πἰπιπ, πο ΒοἴπΚο ,οπΗτοπιιιιιο ΚοπιΙοΪ‹ οοοιιΡπνἱτ. πισω ἱτοπι κο2πτπ, πιο”, 8Εοπἰοππ3πΚ
διο. Μπτπἰπε , ΝιοοΙπιιπι όο Π)όπΕ πό ί`οπε οπτιοε ρι·οπιἱΠὶε ττπόι1&οπι, ποπ Ρτὶόετἰοο1τπΡ. όο·
Ἐιοἱοπτετπ , όοοοπτἱοιιε πιοπιιιποπτἱε, ρι·ππο Ί`τππΪὶΙνππἱπε νπάνοόππι όἰΧετπΙ:, τσιπ ΜποΙιονἱοπ=
(πιο , δι 8οῖπνοπἰπε Βππιππ. ΝἰοοΙπἰ Βπππτιιε πό 5οΙπνοπἰπιπ ΓπΡοτἱοτοπι οχοεπίιιε ποπ ίιιοτπτ Π·
Ιἱοο, οιιἰπ]οππποε όπ ΟοτοΒοπ Βπποιπ οἔἱι: , ενιποοπι:ε πω: ιπππόποο ἴιιο,πππἱ 14.6ο.οιιο ιππο
όπο οοιπἱτπτιιἰΖπἔτποὶεπΠ μα: πόνοτίιιεΤΒοιπππι Αποπππε ΡΗοι·επι, ἰπἴοτἔππτ; &©πΡἰειιΙἰ Βοσ
ππ όοίΪτιιἰ ποπ ι:οΠετεπτ. Φιιἰπ πιο ()πΡΠ:οΙοπι νἰἔοτο.Βοοτο£οτιιτπ ΟοποἱΙἰἱ ΒπΠΙοεπΠε ,πό 0ο
πππειπ Ερροπι Φιιἱπ3ιιο-ΕοοΙείῖοπΓοπι Ρι·ονοοέιΠ'ετ , ἱρἴο πιιτοπι ΩπΡἰοιιΙἰ πειιοτπΙἰ£ποοιπ Μπι: πιο
ό οοιπιποπόπΙΤετ, Εεεε οαππου: Ερἱίοοριιιπ νπτπόἱοπίεπι ἰπ ίοροτἰοτειπ Ιιππο ΒοΙπνοπἰπιπ τπΜ:ΠΕ,
οοποιιτοπτἰε ο5ιιε ι·οοιιε ΐππππόἰε , ί ο τἱτιόο διιβετππτοτιε Ρτο£εᾶοτἰε ιιοΕοοΙεΠεο Ζπἔτποἱοπε
Πε. ]οαπποε Μπι ( τοΠο οιόΠοΙπ πω πό Ποιο) ἰπ ὡοἰανοπἰαιπ απταετα2.ΜΜαο: πό Ιω
Ρετποοτοπι Κοιππποτιιπι Μοτο ΓΡοπτεοιιο όἱνοττιτ, ἴποιΙο πο πιοΙοΠιπ ΗΜ οιιπενιε ενεπιππι:; ίε<
ΙἱΧοιιο πο Γοει·πι:, πο Ιπποετποοτοπι , πό ιπεππόπιπ οπιπ Πε8ο Μπόιιπ Ρποειπ Ηο&ετοΙ:, πω· ΡπΧ
όπιπιππ ἰπ ριιΒΙἱοπε τπΒιιἔπε εΠ&τοΙπΕεΞ ΡΧΒἱΙἔοτ τπἔΞΪπεὅπἶ ΠΙΌ ἔἰτιιόἱτιιῖἔιἔὲιδεοιιζ Ι).Αἐπ
ε Ρτπποἰἴοιιε ΚοΙΙπτ, π πι: ”πι·ἰο ἰ οπιπτ οο,π πο ι· πιο ο ἱο, ιιπε ιο νἰ οπο. ε·
:δὲ ιπἱτοτἱε ,Ρτἱόετἱοο 2ἰ£ιιἰοε· Βοἔἱε Ηεπε.ΠπΙ. (:τοπο. ΡετπιἱίΤοε ἰοἱΙΤε. ό·Ιοο επἰιπ ονεπιΠ”εοτο·
ό:: , ποσό ()οτοππτοε εκτιι:οτιο. ΤοιπΡοτοπι πικαπ οιι·οοιπΠππτιπε ποπ ίετοοπτι! , 11ο 001°003τ10
ἱΠπ, ΝοοΠπόπ πι ΑυίΜπ Μο , @απο φπα, Ρι·π:οιοιιο όιππ πόιπἰΠὶ τἱτιι1ἱ, πιοόιιππ Μοτο,
πό τοοἰΡἰοπόππι π ἶἴἰόετἱἶοᾶθοτοπἶπ , οοτοπππόυπιοιιιἔἐΥΙπτΙιἰππι Βοεπιπ 11εω ο1οέιιιιπ, β
πιο πππο 14.58. νἱ ο ἱιιε ο ο ἱοπἱε, οπο ιπ:ε·πτειπ ποπ τθι ο °
οο οο · Φωο
Ηι/ΐοι·. ΒαἰτΪια/ὰτἱε Κοτο]έόοπι
`
'286 Notitie: Prœliminares Pannoniœ Veteris Periodas III.

Quia nihilominus in iisdem tabulis, nulla obfervaretur mentio, de fuperiore hac Sclavo`
nia, quid de illa difpolitum tum fuerat? mihi ea fors non obtigit, ut demonllrare valeam.
Arguo attamen , Sclavoniam banc', utpote Varafdinenfem ,Zagorienfem, Zagrabienfem, Cri
íienfem Comitatus , aut paélis diltinélis Mathias obtigilfe, aut fponte ac ultro ad eum accef
lifl'e. Opinionis hujus тег, motiva funt fequentia. I. Quod intra Regni Sclavonia,; monu
menta ,in extraélu fuo, relïerat C1. Ritterus, extare : de anno 1462. Prœlatorum &Baronum
Regni Hun arias ,inter quos Nicolaus de Чуй/с totius Sclavoniœ Banus. Item , Nicola
us de Dom о , Regn-orum Dalm. 8 Croat. Banus,lidejullòrum Hungaris pro Mathia , quod
a Nobilibus Regni nullam contributionem lit petiturus. 16. ligillis lignata. Èxtare quoque
ejusdem Mathiœ Regis diploma , de contributione , non exigenda , nec petenda, in verbo Re
gio & lide Chriliiana. Proinde Comitatus antediélos Sclavoniae , a Friderico cellbs Mathiœ
fuilTe, una cum Dalmatia Croatiaque deduco, dum Bani harum Regionum,clientes Mathias
exprimuntur. Il. Habemus ex autographo delbriptum a nobis exemplar, Datum Bailar,
Die Dominico proximo po/i .Fe/lam dßenßonis Domini Anno 1262. Mathias Regis , ad
Capitulum Zagrabienfe mandati, pro parte /idelis nQ/lri. Religio/ifratris Ea/iacbii Prio
ris Clau/fri B. Nicolai Conf. Ordinis Prœdicatoram Zagrabiœ fundati, ac aniverfòram
a-lioram fratrum in eodem Clau/iro degentium ~ ~ at pro reformatione ejusdem Claa
jiri, quod in maxima fui parte, guam plurimis œdijiciis eget , millo fuo , allumptoque Re
io homine ex quinque nominatis, fatum Conventum Наташе ad dominium vadi in umine
Savi , vulgar-iter Vadam Regiam vocatum, cum cunâis ejusdem vadi utilitatibus, proven
tibus, obventionibus lucris, pro praefato Clauliro , infra fpatium 5. integrorum annorum рой
Icfe immediate fequentium , percipiendis; vigore litteraram nQ/lrarum donationaliam exin
de confeäaram. Quœ monlirant anno boc , Mathiae Regis polTell'orium , fuperioris hujus
Sclavoniae. III. Eodem anno 1463. Fer. 4. рой Рей. B. Laurentii Ze edinô, mandat Ma
thias Rex litteris fuis, ut nen negent tellimonia fua, inquiens: Fidelibus nQ/ìris, Zogra
bienß ‚Ош/тегу? ‚ 8 de Pofèga Eccle/iaram Capitalisjàlutem 8 gratiam. .Ex onitur
Meije/lati nQ/lrœ , inperjònaßdelis no/lri Mag-fici Georgii Comitis de Blaguimínodum
gravis днища ; quomodo vos, pro executione negotioram aoram, atl ejus /izpißimas
petitiones , т favorem fpec'îabzlis 8 ММсогут, 1Иатпш e Fran epanibus, девахи,
Vegliœ,êf Modraßiœ Comitis; joannzs Bittlloveczl de Gereben egni noßri .Sclavo
niœ , Boni; ve/lram te/iìmoniam non mitteretis, inprœjuclicium eorundem &c. Ubi, quia
fata Capitula libi ñdelia , Rex exprimeret; proutîetiam Sclavoniam Regnum fuum , eo ma
gis confequitur , anno 14.62. totam Sclavoniam , opera oannis Varadienlis Eppi , Mathiœ fub
jeélam fuìlïe, quod Martinus Frangepani, &Joannes itthovecz , quamvis tituló Banus 50121
, vonìae , qua adhuc a Friderico non feparati, causâ fœderum necdum :ratilicatorum publica
torumque, nequa ùam per fe , relatum orârunt mandatum ; verum medio Comitis Gregorii
de Blagai, quem idelem/imm, Mathias exprimeret , baud autem Martinum Frangep. &
oannem Banum. Sane anno 14.63. antequam рада fœderis intra Fridcricum & Matbiam lub
lcripta fuìlï'ent , Joannes Bittboueq Banus, Bona Capli Zagrabienlìs Tboplica occupave
rat. Martinus autem Fràngepani , Feria 6. ante Pentecollen villas CapliSifzeg,Pracbno,U
rithie , & Goricza fpoliavit , & рой fubfcripta die 19.Juliì intra Fridericum & Mathiam fœde
ra , Caplum Cbafmenfe , ad mandatum Mathiœ , Feria 6. poli: Fей. S. Michaelis de his inqui
rit, &Caplo quœvis reliituuntur. Anno autem fequente 414.64.. рой Mathias Regis corona.
tionem , fatus Martinus pro illatis damnis, coram Archieppo Strigonienli, tranligit. IIII. ll
lico ac coronatus eratMatbias , anno 1464. docentibus Eccl.Zagr. monumentis , nominatim
mandato, fuaque Regia relolutione, expedita Buda: Feria 6. рой Рей. SS. Tiburtiì &Valœ
riani,Regnianno VII, ne Ван] Sclavoniae , a l'e conlìituti, Capitulum Zagr. in libertatibus im
munitatibusque ipli datis, aRegibus Hung. Bela , Andrea,Stepbano molellent, uti Bani bisY
diliurbiorum temporibus moleliabant; Banos Sclavonize conlìituit: Emericum de Zapolya
Gubernatorem Bofìzenjêm, ¿Si N icolaum de V ylak Vaivodam Tranlilvaniœ, qui duminde
creto Mathias anni 146.1.. Banus Machovienlis exprimitnr , in monumentis autem Sclavonia,
Banus Sclavoniœ , ‘_:el adjunólum habuit inferioris Sclavoniœ Banatum , vel per Banum Ma
chovienfem , delignabatur inferioris Sclavoniœ Banus: Emericus autem fuperioris Sclavoniae,
uti etiam Dal. &Croatiœ, Bani etant, docentibus haec fententiis ab Emerico latis.
His attamen non obllantibus, totam fuperiorem Sclavoniam , hac occalione Mathiœ pa
ruill'e , nec dicere nec liatuere valemus. Verum ей Art. 13. anni 1464..llatui: Re nam no
jlram »Sclavoniœ , 8 partes Tranß/lvaniœ in omnibus antigais bonis libertatiíus. con
`ßzetatlinibas 8 jaribus fais con/èrventar. Sclavoniœque Banos, in conclulione fati decreti
exprimi ,verum quoque ей: Anno 1465. Mathiam concellill'e Privilegium Univerlgtîti No
. 1 lum
.Sclav. Croat. Ватага/145 DucilvusRegibasgue „идти. i 387 ,_A
bilium Re ni Sclavoniœ , ut Prolo-Notarium eommunibus voti's eligant, eleét'um Bano рта

fentent,cul ligillum Banale(feu Regui Sclavoniœ) fub ligillis eatenus deputatorum eonli ` e"
tur. Ab expeditionibus fub ligillo hoc emanandis, non nili media taxa in Curia Regia dea
poni lolita exigatur. Juramentum etiam, in Curia R 'a im olitum, in quuentibu's oéiavis
Banalibus deponatur. Omnesque caufœ ( exceptis попе lnlidelltatis; Perfonarum item in Нип—
garia olliciolatus tenentium; vel fubditorum Banaliumt; aut aRege, ajudicatu Banaiiexemè
ptorum) in oftavis Banalibus judicentur: utq'ue appellatio liat ad Curiam Reglam. ( 'ut in
extraéiu Monumentor. Re uin eodem hoc anno 1465, Feria 6. ante Dominicam Palma~
rum Comitatus Zagrabienlls, merico de Zapolya Bol'nœ Gubernatori , Dalmatiae Croatiae;
& Nicolao de Uylak , Sclavoniœ Banis, retulit inquilitionem jullil Mathias' Regis faciam ,
de uibusvis excellibus, perloannem Bitthovecz~ tunc Sclavoniœ Barium; Cives item Civita»
tis raecenlis
etiam Zagrabienlis
Varafdinenlis, , аЬaliqua,
in parte annis Comitatu's
zo. patratos; aÍ'ttamen
; lloc tam . fata
anno 14.6 modo Civitas,
& fequentibus quam. I
, Friderico
paruille (fors ob prœtenfas la Sigifmundo Rege , faëtas oliln Comitlbus Ciliœ oppignorationes)
deducuntur.
180. hill. Ecol.lEnimvero I. In expeditione
Zag.) eximendo Capitulumcontra Turcas ab
Zagrabienfe anno hoc 1465. decreta(
exercituatione, difponitvide
ùt pag.
dent ‚
e uos onerarios a bonis fuis, fècunclum Ordinationem Friderl'ci Lamberg Capitanei Caa
„fili Regii ( nempe Friderici, qui Regios gerebat titulos) Суд/(гита. Il. Capitaneus Civi#
tatis Zagrabienlis , Chri flopllorus Hachburger, Fer. a. Pentecoll. hoc eodem anno ,fcribit Cfakà
tornya Capitulo : Cil/es Regiœ mea: Mattis ‚ арии] те соп_ ueruntur, guod aguas
ipjis аЬ antiguofpeä'atas vio entè occupaverz'tis — ь ь G'eor i0 3eBexin Ьепе noìum e/l,
нос! nulla partium alteri parti ,aliguod prœjudìcium aut anznum inferet , acî'um eje.
lloc ramen in flo/fri abjèntìa minime obfèrvatum ф, сит velitis Civitatem [гудит juri
lzusfuis pril/are. Protec'l'or ejusfùmus conßiturz',ů’ homines guosfamiliares ndlri da
tinuerunt, ita corigemus , ut amodoíèìant, uomodo Civitatem Regiam, juribus priva
bunt. Etjì tranguillitatem non vu is, cle litz'bus vobis providebimus, apudjilium Inn
peratorge Regiœ Мат: , сит ramen potins objèguia izq/ira рте/Мити: , /i ea ассеръ
taretzs с.
Anno 14.66. Mathias Rex Ójvaldum de Zenthlaleo, Epifcopum Zagrabienlem,conlli‘
tuit; Joannem autem Tug. deLäk Dal. Croat. Boli 81 Sclav. Banum; ItemJoannem alterum
Comitem Zagoriae, in Banatu Sclavoniœ adjungit, docentibu's hœe monumenti: Ecol. Zago.
Hi, nefcio qua de caufa? turbârunt multum Imper. Friderici dominia, ut Вас ad Mathiani
Regem devenilïe,dubio careat, dicemus ue infra. Verum qualiter? an reluitione praètenfœ
rum pi поют? aut armorum jure ob arcas qui gralïabantur, 'ut а Ё; 181. Hilech.
Zagr. vldere eli , eruere nequivimus. Cfàktornam Anno 14.7'o.Mathiäe is fuilTe, evincit`
donatio relata a P.]oleph Bedekovicb p. nag. Вида: ех ‘edita 14.70. ubi: Nos Mathias DEI
Gratia Rex Hun 'ariœ c. ~ Quod nos к tota em Poßeßiopem Gardinoveq votaa
tarn ,in Comitatu
nes Emu/ät Parafdinenji
de Cfaktornja , 8 di/irièl'uDrava'
invenitur,anno Мигай
autem 1474.Banus &c. Eodemque
Sezlavoniaemt AnnoMathiae
mandatum Joarß
Regis cvinceret,quo jubet , Nobile: Comitatus Varafdlnenlis adlt'ringi per eum ad folvendal
Ofvaldo Epifcopo decimas. M. D. Adamus Franc. Kollar, Suœ Арен. Mat.aConliliis, &
Augulla.- Cœlar. Reg. Biblioth. Cultos Primal-ius, in Auftario addit'o VeleoU'rlino meminit
Articulorum pacis concordia: intra Imp.Fridericum 8L Matbiam Hung. Regeln ,Dieultima
Novemb. item I. Decemb. Corneuburgi anno 1477. de terris , harumque confervatione, partis
utriusque. Sed quia has non exfcriplill'et, li ñeri робей, poli ronam illam Auguliillimœ
Dominœ Nollrae , in utiles Reipublica,` litteras voluntatem, & e 'tum auótoritate fua Regia
art, XI. & XII. anni 1765. ut eas, pro fuo amore, in bona! utilesqae litteras ,exorare commu*
nicandas aClementillimis Dominis nollris dignetur,oramus. lllae fpero dabunt docebuntque;
quorum demonltrandorum ego im os fum. Interim non folum ex praamillìs, fed fequentibus
Inox , indubium elTe videtur :Matluam, ultra Infulam Cfalitornenlem, Civitatem item Zagrai
bienfem , inte rum totumque Zagorienfem veterem Comitatum, aFrld'erico Imp. recepil'fe, ea
ratione, qua Eur-lc o]im,Bela IV. Rex tenuit poll'editque. Vide pag. 104. &c. fuperiu's relata.
Sane ded ucimus arguimusque hœc I. ех Diplomate concordiœ intra Fridcricum Imp. & Vla-`
dislaum II. Regcm nolirum 14' 1. fancitœ, relato in memorato Auétario per Eruditill. D. Kola
lar a p. 2 39. ubi: Quad ad tol andas 8 prodùs extinguendas Ízojh'lztates, uerras , а - ..
inter l Reges, eorumgue terras, prtnczpatus, domznza ,jilbdztos 8 znco as ex una;
jerenißmum condom Domínum Mathiam Ник '1. Bolzem. Regeln fie. con/èguenter ue
Sereng'ßÍPrincìpemů’ Dominum , Dominuleaçlzslaum '- ас Inclytum Regnum _ uns
gariœ, Regna , Principatus, 8 dominza zlll pertznentza , eorundemgueßba'l'tos Ü тет
ec cc a as y
283 Notitìœ Prœlìmînares Pannonz'œ Veteris Periodus III.
las , partibus ex altera; dudum exortas. Et occa/ione juris po/l ip/z'us Domini Маь
zhiœ Regis mortem , u/gue ad Ílœc tempora er/ìra continuatas &c. Inferius verò: Con
ventum ф, quod infra/cripta [oca ~ - conßgnari deinem fìmt [тес В nonnulla alial
locaRfere omnia ирис! manus Jacobi Zekel, videlicet Pethovìa, Рои/222721, vel alìo потё—
пе ain (Кишат latine vocant, Sclavonicè Brefczi , Brefetcz) Liechtenwala' , Reichen
/tain , 8 /i gua [их alia Íu'c non nominata , eodem lege tradi debebunt &c. II. Ех аёЫв
Regni Sclavoniœ publicis, five protocollis , &RegniArticulis, pag.272. hifì.Eccl. Zagr. no~
tam tune omnibus raeteníionem, loca fuperius generatîm accepta, retulimus , videlicet: Iwo»
Ícric(a,Bre/èc , , Kunfperg, Cheterte/c , Pi/àcì, Казус, S rcda , Raka, Raga`
tecz, Trokenìurg, Кета/Же, Ке/Еат'еиесь Thurn, S. Peter, aßenberg, Illetlica,
Kochevje , Chernovlje. Arcee` f5' dgßric'ïus aliunde ad Regnum Sclavonia: pertinentes,
ů’ in Comitatìbus RegniSclavoniœ exi/fentes. III. Ex monumentis oppîdi Caßrique Sa~
mobor-, perfpicuum ей : Caßrum Samobor, anno 1488. aPetro Tarnok de Maclikos Capi
taneo Segnienfi antea poÍTeÍTum , Mathiœ I. Regi venditum , atque ab hoc, Barbarœ Comitis
Dnjmy de Frangepanibus Conforti, cum omnibus appertinentiis ( oppido башен excepto) pro
Caßro Ormofd intra eundem annum, datum cambiatumque гите. Ut hinc CaßrumOr
тор] Íicut antea ad Frangepanos , facramque Coronam pertinuifl'e clarum effet; ita рой hoc
cambium, Regium extitiíTe, atque omnino jurisdiëìionis' limitaneœ militaris; ut fucceHive
fub Ferdinando I. Comes Francifcus de Batthyan , cafìri, militiaeque Ormofd Prœfeůus , in
Sclavoniam, ut infra diéturi, jurisdiétionem milítarem transtulerit. 1V. Pondus mox rela
* tis adfert diploma Vladislai , .Decretis Regum infertum, de anno 14.90. иЫ: Item quod e@
guo prœfatus guondam _]lÍot/zzas Rex , Ац/Ёгшт ‚ Ö’ портим: çaßra 8 Civitates in Stz
ria, Сайт/ига, 8Сагто11а ‚ tÍzeßzuro Re nl' H'zmggrgœ (цифра 8 obtinuit. ОЬ Íwc
promittimus 8 nos obligamus, quod ~ ~ a joue/[veelal: ê’ exprafßò con/èn/ù ~ Domi
norum Prœlatorum 8 Baronum nun uam rç/lìtuemus ,jèd teneamus ad Coronam Urz
ariœ nec aligua mandi via ab ngaria alie/Lemus. Proinde concludimus Mathiam
Regem, non tantum Chaktornjam & Za rabiam,.at integrum Comitatum olim Zagoriœ , &
ex parte Croatiœ Metlicam , Kochevje, hernovlje &c. fecundum jura legitima, fuperius fuis
locisinfinuata, revindicâíîe tenuifTe ue, fi non ab anno 14.66. dubio procul ab anno 1470.
Quœdam , haud ex prœmiflis,& aliis, Fridcrico reliquerit, ful) obligatione pendendorum de
cem millium Horenorum , dum ab his endendis anno 14.92. die 16.Martiinadislaue Rex,
eundem Fridericum Imp. abfolveret. êxhibentur litten-œ р. 265. fati Auétarii diplomatici.
Mathias Rex Sclavonia integra potitus , quam gubernandœ hujus rationem fervavit,ex
’inonumcntîs fequentia eruimus. In decreto anni 14.65. Art. 19. abunde teflatur, quae fuit ex
indicatis partium Friderici ас Mathiœ fubditorum Sclavoniœ {tudiis & fequellis , confequen
dœjußìtiae ratio , quare tametíi anno 14.64. Per elargitum privilegium, ut retulimus Гирей
us regulañ'et quaevis, occaíione nihilominus anteriorum difcordiarum, animofitatibus ad соп
fuetudinem deventis, dum anno 1467. Univerfitas Nobilium Regni Sclavoniœ in eligendo
Proto-Notario confentîre ne uiviÍl'et, Rex Joannem de Каюта, Sclavonia Regni Proto~
Notarium dixit, mandans i111 Íigillum tradi. Quod tametfi feciíl'ent, tamen quia idem figil
lum recepiffent, tradidiíl'entque alteri, Mathias Rex quœvis judicía in Oélavis S.Jacobi ce«
lcbrata, ob hanc figilli receptionem сапы. Hinc emanat , quod Protonotarius Sclavonia ,
Regni haud vero Banalz's nuncupetur, eligaturque ех Proponendis per Banum a. Statibus
RegniSclavoniac. ViceBanus autem per Barium ex lubltu denominetur, hujusque oHicium
. ceffet, Bani nominantis mutatione ; Protonotarii autem maneat, íitque ñrmum. Anno illo
eodem 1467.]oanncs Thuz Banus, Ladislao de Gereben Vioe-Banatum contulerat. II. Re
latae шох difcordiœ caufârunt, uf: Mathias, Palatinorum Regni judicio Sclavoniam fubjeciß
fet, Banis hac œtate rebus bellicis occupatis. Binœ nobis funt fententiœ, a Palatinis latœ.
Нос aHIixit Sclavoniam, ut ad px'eces ejus , anno 14.68. per diploma , Comitatus Varafdinen
fem , Criíienfem ‚ & de Verovcze aGenerali feuPalatinali judicio ad quinquennium eximeret:
Birfagia infuper quœvis ufque ad tempus Coronationïs Шаг, рег quemcunqueincurfa rclaxam
do,
liumEvoluto hoccoramqpalatino
pluribus, Quin uennio ,anno 1475. Orfzagh
Michaele transegitde
Ofvaldus
Güth. Eppus Zagrabicnfis,cum
Нес Palatini judicia, cumNobi
gra
via Sclavis viderentur , nefcio qualem conventionem cum Reve Mathia inniverant , dum uni.
сё in extraëtu monumentorum Regni legerem : 14.78. Refcrlptum Mathiœ Regis , ad univer
Íitatem Nobilium Regni Sclavoniœ, uo mediante mandat, ut Pecunia pro prorogato judi~
cio Palatinali impofita, defumatur. tem 14.81. de dato Zagrabiœ, mandatum Mathiœ Re
gis ad poÍTeHionatos homines Comit. Crifienfis direëtum , quo gratîa datur conviéìis inaéìibus
potentiariis , erga oblatum ab omnibus bonis, medii Iloreni fubfidium,ad quod exiâend um
om
διιίιιυ, θκεαι. Βείπιαι.]ϊώ Παιδεια .ιζε,ειδιι.ιοπε Ηαπέιαι·ια. α8ο
οοπιιπἱΠατἱο8
ιιιιιιεπε Ι.αδια!αιιιι1
βαδι.ιίαο Βο!!!1 δεΒορά
δε: Ξέιέετιιατα !)εο!ιε,δοίαυυπία
δι Βα!ι!ιαίαι·επι
Βαπο,δεδιΒαιι!ι)ιαπ δεποπιἰπαι;
ειπε νἰοεΒαπἰε, ππαοπιιιἰα
πι Ρετ εοπι= δ
εταναιπιπα αδ Ρταείιαπδπτιι ο!ι!αιπιπ ΐποδδ!πιπ εεε εοιπΡε!!απι. Ετ ειδα Γεπιει βρρο!”πιΠ”επι ,.

ποιαι επιτα&πε: 1481.Ζαεια!ιιαε, 8ταιἱοπα.!εε Μαι!ιιαε Βεεια, Ρι·οΓοι·ιΡιιε ἱιι Ροδτεπι‹ιἔεπεταε
!!]πδιειο ἰπ τε!ιπεδι ειΓοπἱε εοτπιπ, ε!ατε!ια; ετΡα ο!ι!αιππι Ρετ ΚεΒιιπι1ι ππἱπε Π, ΐπ!:ιδδϊε
πιο , Ρετ !..αδια!απιπ ε Ε88ετνατα ειδ8ειιδπ11ι. (3τεδο εεε οοεα!ιοπε !ιαε τε!!!ιπια ϊιιἱί!ε δο!αε
νοιιιαε Ρἰιιδἰεἱα, επιι!δεπι !εεο ίπ εοδεπι εκιταδπ,1.4.8ε.Μαπδαιπιπ Μαι!ιιαι· Πε8!ε, Ρετ Πι·οα+
1ιπι1ι ΕΡΡπιιι Α8τιεπΓεπι ι1απἴππιΡιππι, πε Ρτοτοέοιοτίιε Κεέιιι.ε, πι δειοεαιπεπ @μια Ριν
!ι!ιοατπιπ !οοπε δειπτ !πόπδιοιιε. !ιεπι: 14.89. Μαι!ιιαε Πεειε ι1ιαπδειππι, απο, οπιιιειι Γεω
ιεπιἰαι Ρετ ]οαππειιι δε Κο1·οιπα Ρτοιοιιοι. Κεε. .δε!αν. εοπι1·α ()Γνα!διιιιι ΕΡΡιππ Ζα8. !αιαε,
ιπΐΡεπδππιπι·, πποαδ Ρτ!νι!εΒια Εεε!. Ζαετ. τενιδεαπιπτ. Ρτιοι·α Ει·πιαι! νιδεπιπτ ατι, Χ!.
!)ια:ιαι 14.78. Κείιἱιπιἱο αιιιεπήπδἱοἱοτπι1ι ατι. 5ο. 14.86. απο _ιπδιο!πιπ 5ιιδιοαιπεοπε ()οιπιιππι
Ζα8οτἱα: α!ιο!ειπτ, δι οαπίαπιεε ΐεδι ίεπιπδιειο Βαποτπιπ 5ο!ανοιιια: ίΜποδειππιπι·.
Ρο.ττο ποιαπδππι !ιἱο νεπἱι. Ζα,Βιοτιοαπ α!ἰαπι οπο, οπαε ο!!ιπ ετα: ἰπ Ω!ιπ!ιιδα, πππε Ηετε
ειεεονἰπα, Ροίι !ιοδἰετππτιι Πάτοι, οπαε πι11ιεΤπτεαι·πιιι ε!!;; α!ἱαπι !π δε!αιιοπἱα, !πιι·α !ιαι·ιε
δι 8ιἱτἰατπ, Δια πε ΖαΒοτἰαε !ιι15πε,πι !ιοδιε εί!, Ραπ αδ διιτ!αιπ Ρετιιπει, Ρατιι αδ δο!ανοπιαπι (Με
πιἰιαιιιπιοπεναταΜἰπεπΐεπι. Πε ὶ!!α Ρτἱοτε,!ιοε ε!! Τπτοἱεα, ππ!!πι !ιἰε ίετπιο είι. Πε Ροδε
τἰοτε απιεπι,ΐπΡει·ιοτα ποδια απαενια ἱπιε!!!8επδα. Ο!ἱιπ Ρετιιπε!ιαι, ἱπιε8ει· ἱί!ε οοιιιἱιαιπε
αδ 8ο!ανοπιαπι, αδεοεπε αδ Βαοταπι Κεεπι Πιι€αι·ιαι Οοτοπαιπι δειπΡετ ιιι!ι!!οπιιππε οπαδαιπ
δι!!!πόια α!ι α!ἰἱε Ρτιετο αιἱνα εανιΓιια δεδιιοἰιπτι δπ!ι Βε!α ΒΪ. Βεεε, πι !ἰιιιἰιαπειιε , νἱδε ρ.
αοα. Οποιί ΝΟΜε ε Ζα οτἰ‹ι διο.Βαποτππι ιπιπιεδιαιειπδ!οιο,εται ιπ!ήε&πε. δυο 8ἰ8ἱΓ> -
πιππδο Οοιπιιι!ιπε (ΠΙΩ, πι οτιιιπ ΡτἱποἱΡαιιια !)ειπδε διο: !ιαοπιι βόιιιιιει ΡτοΡτιοε , πωσ
απ1ιει1ι δε Βἰιπονεοι, θεοι·8ιπιπ !)αι·ιίαπ ( εκ ιιιοππιπεπιἰε Ρ, 154.. Η.!Έ. Ζαε.) αο δειιιιιιιι 14.861
Ρετ ατι. 5ο.3πδιεια !ιιι!ιιε (ἶοιπ!ιαιπε Ζαεοτικ ίπο!αια ΐιιπι,ιΡίεοπε ίεοππδπιιι Βε!αε Ιν.οι·δἱπα<
ιἰοπεπι ιοτο 5πδιεαιιιιππε Βαπα!! Με τε!!ιιπιπα. Π Οοπιει αιιαιπεπ Ζα οτἰαε ,αποδ Γετναιπε Η: ,
οοπο!π ιο !)εοτειι αππἱ 14.86. δειιιοπΗται, πει Μιαιω οοιιιιιε ο8οτέα. Με απιεπι παο
εκατο , δι ΐπ!ι Μαι!ιια Εεεε 0οι1ιιιαιπε Ζα εποε !αι!!!!ιππ8 , πι! εκ ἴιιΡετἰπε δεδπό!ια οοπί!ατειξ
Ωπ!!αι:ε αδδαε , πω» Η. Ε. Ζα8. Ρ. 188. δε ἱε!!ἱ8 Μαι!ιιιε αδ Βιιιιαι1ι Ρόδα τειιι!ἱιππει 8ποεεί!ἱ
νε αο ίπον!αδἱε!αο !!,δπιπ Ρετ ίϊεδετα Ρατιιιπε Έπιί!”ει,Ρατε δι:!ανοπιαε τε!ιδια αδίδοιπιιαιπι1ινα
1αίδἰπεπΓεπι δενεπἰι. νατα!διπεπΠε απιειπ οοιιιιιαιιια, ειπε Με; ποπ ΐο!ιιπι δἰδτἰδιιια εται
νὶπἰεεπίὶε, δι Ραπ Οιιι-!δι·αναπα, Μ! !πίπ!α δπαπι !ιοδἱε Μπτα!κΒΒ, αιιι ο!ια!τιοτπ]επίειπ να
οαι1ιπιι, ίΡε&α!ιαι. !)επιοπΙ!ταπι ιαω νειετπιπ (!ατι!ιαι; παπι Οοπνεπιπε ()!ια!ιιοτπειιδε ΡΗ
Ραπ!ἱποτππι ιπ!!τπι1ιεπια( ιεΠε Ρτ.]οίεΡ!ιο Βεδει!-1ονιο!ι Ρ. ε 3α.)Ο!ια!ειοτπ]αιπ ἰπ Κεἔπο δεἰα+
υοπίο.· εΙΤε, εΧΡιδιπππι, !)οπαι!επεανετο δινετΓοιπιπ, αΡπδ επιιδειπ ΒεδεΕονιο!ι !ια!ιεπι: έ::
Οοπιιωτιι πατα δικα/ί. Απ. 84..αππι 1 ο8. Ττἰοεδπιατππι !οεα τεοεπίεπε !ια!:ιει τ Ωω οι .9εΖαι
παπα, Ζιιέτα ια, Ζνοδείεζε , Ι/οι·α/` , 1!!ατα/ξοικόπεδ πρι: δ'αριιαίε.ι· ιτίο«Μιπιε. παπα.
ι1πε ιειιιΡοτιοπε, Οοπιιιαιπ Ζα5οτιεπίἱ αεοπε ειδιαπιε, α!!ί Έπετε, ιποδετποτπιπ Οοτπιιαιιιππι
!ιιπἱιεε , αε ίιιπι !ιοδἱε; ιδ εποε! ιιιί!τιιιπεπια νατια ,!ιιειι!επιε δειτιοπί!:ταπι. 8πεεειΠνε ίι.ι!ι!δειε
διπαπδο Η. Ραιιιἰιπ ο!ι Τπτεαα, αδ οποτππι Ροιεί!αιεπι , ιιια3οι·Ρατε 8ιἰι1ιεΡΒἰεπΠε επιωιεΠω
ειπε οοιιιιιαιιιιι εεεἰδεται ; Ρ:ιτιιπι ο!ι πεοει!ὶιαιεπι οοπἘιπἱοτππι . Κ0€ιι111 ποίιτοτππι αι·!›ἰιι·ἱσ
(οιιπι εοτπιπ Πι διΓΡοπετε Ρτο ταιιοπε δικιας, ΡτοΓΡἱοετεπιιε Πειριι!ι!ιεεε) νειετεε Π!! (Μπή
ιαιιιπιπ !ιιπιιειι,ιπιιιαιι Γππι, πι: εοιιιιιιειιιο1αιἰοπε 1αιἱοπἱε ο!ἱπι !ια!›ἱιαε , πιοδετιιαε ταιἱοπΞ δει
1οεαιππι πι! νε!ἱι1ι. Δ - Ρ . .Α , Ν ο
|Εοπε τα δε!ανοπιαι οαειεταε, ΡΜ ΒεπεΡ!αοιιο (πο, δεδπο!ιιιτ εἴ( διΡ!οπιαιἱ!ιιι8, Μαι!ιιαα°
Κουα 8π!ιετπα!!ε. Ροίι οο!!αιπι1ι !ιοποτεπιΝἱοο!αο δε !!!!α!ι , ιἰιπ!ἰ Εε8ιε Βο!πιαε: ἱδεπι Νιοοε'
!απε ιιιπ!ο δο!ανοππε Βαπιιι· !ε ιιπτ. 1οαππειιι ”Γ!ιπει, διιαπιιδιι Βαπιιπι οοπί!ιιιιι!!ει; ειιπ1
ιαπιεπ ιταπειπ!ἱι, οπἱα 14.71. Βδαί!πε Μαε)ιατ επιπ Βαπιἱαπο Ηοι·ναι!ι δε!. Βαπι, 14.73. Νἰ=
εοΖσιω ΚατΒοριία·, δο!ανοπιιε Βαππε, Βιιιπιππιιε ιιιι2επι ΗοτυκιιΪι δε [.ἱειανα !)α!πιαιιιε,
(Στοατπεδιιε, ἰπ εκιτα&ιι ιποπππιεπιοτπιπ Πεμ! !ια!αεπιιιτ. φαω εοδε11ι απιιο _|οιυυιιΕΜιι αι'
()οπιιιι Ζο!!επίι , ιταιο ειιιι·αδιιι δοεεπιε, Τἰιπ!πιιι Βαπαιπε 8ε!ανοπιαι, αδ διεε ιδια εοπιπ π,
δπ!ιεπε πι Ρτο ια!ἱ Ρετ δε!ανοπἱαπι α8ποίοαιιιτ. Απτιο 14.76. εκ τε!αιοτιἱε εαΡιιιι!ιο!ιαίπιεπΠε,
αιίΡειταπι Βοοσδεχ !!ε8π! Βε!ανοπιαε Βαπιιιιι, Ρειτπε ΒἰοἑΒαππε δοοειπι·,Γεδ επτα Αιιιίι·εει
Βα,:#, οιιεπι Βαπιππ Πα!. Οτοαι.5ο!αν. Ιωδαε , ενοοαιοτἱαι Ρετ ()αΡιιπ!πιιι Ζεις. απ;» αδ απδι=
ιοτιππι ΠεΒιππι δοοεπι. Αππο ίεοιιεπιε 14.77. ει: ιπαιιδαιο. €1πο ι1ιδπ!8ει (!οιπιιια δο!ανοπἱιε
· απ] οε!ε!ιταπδα, αδ ιπεπτιδα εοπίδια, εοπιι·α Τπτεατιιιπ ιιιιΡειπιπ , ιιει·πιπ ]οιιππε.ε Τ/Πιζι
διβαδέείαπε .Ειςετνατα, Βαπἰ δοοεπιπι·, Βο!ανοπιεε. !.αδἰε!απιπ ἱπ οΗ!ειο αδ απιιιιιιι 1488.
ει·ΓενειαιΤε , δοοεπι ιοι !ιιιεταε. Οι! Μαψεω θετεὐ δε Ϊ/ἱπΡ·‹ιτδ 14.83. ΓπεεεΠ!ι,ιεππ!ιοπε
€απαιππι , Πιο Βεἔε Μαι!ιια. !)προΐιιιί!”ε Μαι!ιιαιπ οιιαινιε Ρετ διαπδαια , 1παπδαια ε5ιιε δειιιοιι=
·.δταιιι. ΒιιιδπιΠε δεδπειιιιτ, π: Ρι·ἱναια<.ι Κεέποι·ιιιιιΗππέαιδιε ΒεΓΡπ!ι!ιοαα, ΜαεἱΗταιπεδιιε 4
δ δ δ δ Βιμ
ΗΜ". 'ΒαἰιΪια/ἱιτἱε Κετοῶἰἐοιι.
n.90 Notitie Preliminares Pannoniœ Veteris Periodus III.
tollat, &in unum corpusìquœvis redigat. Anno 1468. item 1473. uod Comitatum Crifien~
fem ad Diœtam evocaÍTet, egales [Еще evincunt, quibus jubet, ut uos tresve Viros bene imD
fìruäos ad Civitatem [fg/tropolitanam, hoc eli Pofonium in anno 14.68; Budam autem in
anno 14.73.mittant, aequales litteras credimus ad alios quoque Comitatus datas fuiñ'e. Con~
gregatìones Regni univerfales`,obtenta facultate a Rege, Bani celebrare poterant ,hand fecus.
Anno 1477. Comitatui CriÍienÍi mandat, ut ad Commitia per Bancs Re orum Sclavoniae &
Croatia! indicenda , intereiïe debeant: ipiil autem Banis indulget, ut eneralem infiituant
Congregationem, pro decemenda ordinandaque infu rreétione adverfus Turcas. Tribuit item
privilegium Nobilibus Regni Selavoniœ, ellgendi penes Banum, fpecialem Capitaneum, qui
i fos ad infurgcndum compellat. Anno autem 14.81.fub Banatu Ladislai Egervara, ex edi
Äo Mathiœ Regis prope Civitatem Zagrabienfem fuit generalis con regatio fub Commiii'ariis
Regiis Michaele Orfzagh de Guth Palatino Hung. & Stephano de Éathor Judice Curia: Re»
giœ,pro reformatione Status RegniSclavoniœ, abolendis pravitatibus, extirpandis malefacto
ribus, &cunůis maleficiis. Quœvis fuperiora ex extraéiibus per Ritterum faéìis defumpiimus,
Legibus confuetudinibusque iisdem, quod univerfa fua Regna vivere procuraverit, tefiatur
mandatum Тиши 14.76. ad Bano! datum,quo praecipit :judicari Regnicolas, per brevem evo
oationem , modo, quo inI-Iungaria talesevocationes fiunt. In relatoriis autem colleâa. inqui
íitìonis contra Ofvaldum Epifc. Zagr. &Joan.Thuz de Lak , ratione enormium violentiarum
in anno 14.72. refertur: Quod colleâam per Comitatus Zagrabienfis judices inquifitionem,
juxta Hungariœ Regni con/ùetudlnem, etiam renovareper Ca . Zag. po/lulâßênt : tune
idemCapitulum, easdem litteras, obfavorern prœfati Domini œlati ipjòrum, ipßs СЕ.
vibus (Montis Graecen,Zagr.)opportunas,dare 8 renown „вирши, rgçufàretguc ai.
am de рте/ЕЩЕ. Hinc quod iidemjudlium, ad Ofvaldum acceiliiïent, &Chafmz repertum
înhibuifient.
Porrb, Zagrabienfem Epifcopum Ofvaldum in ingratiis Mathias Regis ab anno 14.70.
_ винте reperio , non folum ex mandato Regis , ad prece: Capli Zagr. Виде 2._]а1111аг. 14.71. ex
pedito, quo exponit: Capitulum quœri : in ipforum Prœbendariorumque œdibus, per exer~
cituantes horum ue defcenfus frequentiíiìmol , defolationes caufatas eÍTe , hinc a fe prohiberi
Banis , Capitanelsque Regni , ne contra voluntatem eorum, cum cohortibus defceudete, vi
&ualiaque recipere audeant; verum etiam dum in extraâu monumentorum Regnilegerem:
1472.mandatum Inathiœ Regis , ad univer/itatem Comitatus Crlßen zs , ne Oßaldo Epi
jèopo Zagralvienfi, velut _contra œmulos Regis , ne'cper je, nec per ominesjùos [приде
re valenti ,adeoque Regt refraä'arlo, decimos per/òlvant, non attentis etiam ejusdem
cen/ùris Eecleßaßtcis. Quin vir quidam illufiris, Suœ Apofì. M. Confiliarius, & in publico
ofiicio confiitutus, nobis aperuit, vifas a fe leéiasque Ofvaldi Epifc. Zagr. PrOfCriptionales,
ob receptumjoannem Quinque-Ecclefiarum Epifeopum, quas obtinere, promiÍTas licèt, ne
uivimus;ob mortem I, H. monumentorumque communium faůam proviíionem. De 01111
31Ерр1саГц5саизё, confiituere nequimus. Inquifitio contra illum nomine Regia.- hujatis СЕ—
vitatis colleéia ,Ofvaldum fuos habuii'fe exercitus evincit. His ille¿ prœdas fecilTe magnas, in
Medve,Rakonog , villisque Regiœ hujus Civitatis aecufatur, habet enim inter cœtera: Egr.
Joan. de Bu la, Mathias Ola/ì, ô’ Georg. Zabala Capitaneì entium exercituantium
Rdi in Xßo atris O_/iraldi Epi/è. Есс1. Zagr.ex confèn/ùů’ рогатые ejusdem D. Eppi,
Domini fèili'cet ipjôrum, una lcum quampluribus gentibus ejusdem Dom. Eppz', armatis
ê' potentiariis manibus, ad dlóîum balneum ( in fuburbio fupra pontem Pyzanrnofzt voca~
tum , íito,tefie eodem iníìrumento) diäœ Civitatis irruentes ~ о - Ut tanto culpofior de
ducaturOfvaldus , quod provifus gentibus cxercituantibus , non folum adverfua Regis armu
los non infurrexerit ; fed gralTatus per has oras deducatur. Interim fucceíiivè receptum fuif
fein anteriores gratias Ofvaldum , demonßrant ea, quae a pag. 183. Hifi. Eccl. Zag. рота funt.
De Ca/tris quae Mathias Rex , ad bellicos ufus ordinauerat, locus hic narrandi non eli, fors
& eircumůantiœ temporum, magia commendabunt prixdentiam meam, filentio ipfo; dum
Mathias Regis geítorum, hiltoriam fcribendam pro fcopo non haberemul, adeoque proviíiones
bellicœ , prœteriri nunc poÍIunt.
De Regno Croatia, notanda oocurrunt f uentia. I. In dill'enfione illa ,qua erat in
ter Fridericum Imp. &Regem Mathiam , plurimi roatiœ Procerum , Friderico adhaerebant,
cumprimis vero Frangepani , ut ideo a Mathia [веде privati exutäue caßris plurimis fuerint.
Anno 14.64. Martinus Frangepani gratiam meruit , at eeífo Regi aliro Krupa, quod a Teu
tonicis redemerat,Caßra Regia, Ko/ìtanicìa,§{tenichniak , Lipovqcum horum pertinen
tiis,1ege ea accepitmta morte fua continuo ad Regem devolvantur. Infuper ob alia Marti.
111
«S'clav. Croat. Dalmatfùb Ducibus Regzbusque Hungariœ, s 91
ni fervitia, in Turcarum excurfionibus teßata, Сайга 1511114 ‚ Bu/ìn, Cladußz, 8 O/ìrovi'
qa; Item Caliella Gradeczôz Komogovina,pollèlliones praeterea [Ge/chick, Pervin, &Mo
lenja , cum oppido Lipa , titulo novœ donationis accepit, clique flatutus Fer. 5'. ante Fей. 8.
Helenœmemine contradicente. Item fuccellivë Comites Fran epani, donatione nova provi
f1 Euêre, eorum,quœ Горы-1115 р. 225. exinñrumento patent. âachar nihilominus, quibus
dam Anconitanis donatum a Mathia fuiífe , inßrumentum fequens evincit. Repofitum ей hoc
tabullario RegnìSclav. cum aliis ad Cathianerum olim exaratis.
„ Coram nobis Magnifico ac Clariñl D. oan. Cozianar; hae parte Commill'ario Regio
„ dignillimo comparet, & Ге prœfentat Presbither Petrus Jacobus diétus Ìacominus de Flu~
„ mine , Procurator. Et procuratorio nomine Nobilium Thomœ &Stephani fratrum de Dio
„ niliis Ancona: Civium, &hœredum D. Alexandri Cinthii eorum patris; diceus, narrans &
„ proponens primo: in modum folennis libelli, feu qualis qualis petitionis; contra &adver
' „ fus hœredes quondam Magniiici ComitiS Bei'nardinide Frangepanibus, & quamcumque ali
„ am perforiam pro eis , feu eorum nomine,judicio legitimè comparituram. Овод cum olim
„ felicii'limae recordationis Mathias Rex Ungariœ & Bohemia, titulo donationis concel'ferit,
„ quodam Сайгвш cum villis, juribus & omnibus fuis pertinentiis , lituatum in Regno Croa
‘„ баз, Bachar nuncupatum, olim Nobilibus Francifco Cintjo , Vincentio , Petro , Hierony
„ mo & Alexandre fratribus de Dioniliis Civibus Anconitanis ,ob merita prœdiéti Francifci.
„ Et de mandato & commiliione prœdiétae R. Mattis, per Capitulum Zagrabienlis Eccleliae,
„ diéti fratres, in pacifica. poli'eliione diéti Сайт! immilli fuêre ; & line contradiétione alícu
„ jus perfonae, in ditta pacifica polTellione perlliterunt quam pluribus annis,& ufque ad mor~
‚, tem praefati Sereniliimi Regis, & prout conftiterit. Qua morte fecuta,olim Magi. Comes
„ Bernardinus de Frangepanìbus, nullojuris colore , fed auëtoritate propria, aulu temerario,
„ omni juliitia , 6L œquitate poliergata, violenter & manu armata invalit diëtum сайгвш,&
‚‚ i fum cum omnibus juribus & pertinentiis fuis occupavit, rœter ac contra voluntatem di~
,I
¿orum fratrum ,animo privandi ipfos fratres, eorum,di i Calìri pacifica poffeílione. Ее
I)
taliter occupatum de potentia detinuit toto tem ore ejusvitœ ,& prout conftiterit. Et fuc
,i
cellivè ejus hœredes adhuc occupant , & detinent oc, indebitè & injulle. Propter вод fra
Q)
tres praediéti , & fucceiTivè prœfati Thomas , & Stephanus eorum fratrum redes,
,D
multa & varia damna, infuper & expenfas pallì funt, ac indies patiuntur. Quare cum
prœdiéta. vera lint, merito diétusProcurator, ditto nomine petit per vos, & oilicialem Уе
йгвш condemnari; & eoudemnato, juris remediis cogí & compelli diëtos hœredes, feu pro
iplis intervenientes, uti diéti caliri ufurpatores, ad refignandum & reßituendum,prœfatis
Thomœ &Stephano; uti liœredibus dittorum Francifci, Vincentii , Petri, Hieronymi, 8:
Alexandri, didum Caßrum, cum omnibus juribus & pertinentiis fuis , & omnibus damnis,
interellè& expenlis ~ debitis, quibus protellatur. . Petens diâus Procurator, diéto no
mine, fuper prœdiétis omnibus & ingulis, libi Jus& Juftitiam miniñrari. Quod non tan
tum diéto modo, fed & omni alio meliori modo ,via, jure &forma , quibusiieri роте. Sal
„ vo jure addendi &c, non tamen Ге allringendi &c. „ Patet hinc Bachar Regni Croatia:
еГГе, 8: Regum Hungariœ collationis. _
a. Croatiam li non totam,malorem gofeélo едва partem, Mathias Rex , ob bella cum
Turcis , aliisque habita, militaria Jurisdi 'onis Jurisque tenuit, & gubernavit. Hinc priva»
torum Сайга plurima,hunc in {inem exolvit, Conliant hœc ex failione in Die Cinerum an
ni 1470. Ioannis lilii quondam Simonis де Kladus, qua fatetur fe in Juribus avitopaternis per
Comites Segniœ , aliosque damnilicatum , & fpoliatum Сайго Kladus elfe; Сайгвш quoque
Ребе/1 ‚ ipli abripere velle. Proinde cumjoannes Tuz de Laak Dal. Croat.& Sclav. Banus, &
Curiae Regiœ Mgr, cum exercitu Regio pro reformatione conliniorum Dalmatiœ& Croatiœ ,
ac Сайгогвт Regiorum 8 2_уп expugnatione advenìlfet , femet Сайгвт PeecÍi eidern
tradidilfe , petendo: ut fibi expenfae reformationis exolverentur, alia poll'ellìo in loco tuto libi
ue conveniens traderetur. Accepto ergo Prœdio Blagußa ,item 4000.11 femet utrumque
ёайгвт Pe'ecÍz videlicet & Kladus cum pertinentiis in perpetuum relignare. Quam fallionem
Гво сопГевГв roboravit Mathias. Banos Dalmatia Croatiaeque jam dillinétos a Banis Sclavo~
niœ tenuit;jam eosdem, vosvis autem ad arbitrium fuœ voluntatis.
Pro .Stiria , quae bel a ellit Mathias , quia mcminimus Нйй. Есс1. Zagr.pag. 188. non
ей ut repetamus. Сиг/22141 айгвт in potelìate Mathiœ fuiffe, evincit contractus ratione де—
cimarum cum Andrea de Kreyg libero Domino ,in eodem Сайге Gurfeld die Solis 15.]unii
anni 14.77. innitus celebratus ue, inter monumenta Eccl. Zagr. fiib Nro 123. telle Georg.
Marcellevich. Timon habeta annum 14.82. Mathias Rea~ Ca/lni` qua a Bernardo _ассе..
pera:,prœ_/èrtim Cir/iro 8 urbe Prie/ach cum Vicedommatu illius decedere noluzt; ед
dddd a quod
29s Notitzœ Pralimznares Pannoniœ VeterisPeriodus III.
_quod Bernardus /ine Ярда: con/ènßi Im eratori reconciliatusfuerit ; eigue datamjidem
fregent. Idcirco caßra ea пинии, ufíue dum vixit; ac non ni/ipo/i mortem ejus per
Fridericum Archiepifcopum recugerata fune. CitansHund. in Metrop,Salisburg.
De Dalmatia dicendum eli. igifmundo mortuo, curam recuperandœ hujus, relatœ fu«
erius difcordiae de Regum fuecellione impediverunt. Deinde bella Turcica. Mathias Rex de
liabiliendo libi Regno erat primo folicitus. Occalione hac,Venetae opportunitate uti non omis
ferunt , primumque amicitiam omnem, er Mathiam Regem Гипс tellati. Interim dilatandaa
rum rerum fuarum, quam fuerint ûudio 1, fuperius ex Platina meminímus. In epiliola а
pud Pray Par. 3.pag. 275. ех Gobelíno, legere eli: „ЩИ/22 vivente genitore meo armaguar
in Dalmatia fub Venetorum manu erant, cruciatœ nomine collec'i'a, ut ad сит f Stepha
ni nempe Ultimi Regis Bofniœ, patrem) mitterentur, non placuit Senatui Veneto: jubeto
( ad PiumlI. hœc fcribuntur ) ad me modo mittantur ,forraje mafus Imperium invenies,
uando mutata e/l mens Venetorum , ê’ Turcisferuntur lndic'i'uri bellum. Нос рею, ut
Legatum ad Hungaros mittas, gui meam cau/21m Regi commendet. Нос рада
_[àlvari Борщ oterit, alioguin perzturaeji б’с. Hase, primis Turcarum motibus refh'tille
Venetos non te antur. Anno 1463.Turcis fefe extendentibus, ut habetchronicon Turcicum
Wol tig. Drechsleri , Veneti in/Zruêi'amclaßêm , liberaturi Corine/zum in Graoiam mi/èrunt,
fed re infeäaßmt rever/i, ut fors bene lamentaretur Mathias in ерш. а Pray p. 278. inge
nuèfatemur ,jölos nos impares еде, tantis inimici орёт: ô’ copiis. Nimis profeèî'ò,
nimis lentè ас tenuiter in [гас œ/iate, tam gravi noßro ,immo communipericulo Apo/¿0113
ca provider Sedem@ reliquiC/lrißidni- j ~ Quapropterfraternitatem ve/Zram iterum
monemus , ut feine! tandem avertat a nobis, velfàltern ex œguo dividat fio/lem. ~ Ray
naldus eX Cod.MS.Vallicellano refert fœdus intra Mathiam & Serenill'. Rempublicam, ad¢
verfus Turcas 1463.1udiét. Xl~ Die 22. Septemb. in Sirmio, Varadino Petri innitum. Нэзс an
fuerint folennia patta, aut traëtatus aůorum, meraque promillä ? ego non definio. IiIatÍzzl
as, in ерш. ad Ducem Venetiarum e ition. Caßrvienßs ordine lo. quà occupatam Segnienli
um navem cum mercibus 60. aureorum , petit remitti & relìitui , talia bona: vicinitati, & a»
micitiœ mutuœ,prœjèrtim
cus Petrus vero, inquit,
,S'vealoy orator, nomine illis traéîatibus
i'p/ius Illmœ 8 promißis
Dominationis guœ nobis Magnif
fecit non refponderent. Ut re-,
&ius promille. fuifle arguam ‚ quam folenne fœdus , cum ifihic apud Rajnaldum ,Ducis Chri
jiopbori IVIauro nomen legatur , haud autem fuorum Oratorum. Ducem autem Petro-Varad
dinum venillè, ad ineunda Ша fœdera, referi ab aliquo non legerim; minus autem Sirmium
anno 146g. aut anterioribus annis fub Venetorum fuilTe poteßate. Sinceram cum Venetis ami«
citiam aMathia Rege cultam fuiÍl`c,argumento eli, quod Galliœ nunciis ( vide Pray p. 306.)
reliqua inter repofuerit, digmßmum videtur ut Venetos,ů‘ рта/гнёт princi alißïma
totius Cbrijlianitatis capita , »Sedem videlicet Apo/iolicam Ü’ Imperatoriam Cel/zäudinem
prius, ~ ~ jilper Ízis aliguantulurn real_deret certiores. Quod item, Venetiarum Duciegif»
fet gratias , pro fubmillìs ad fuam coronatlonem Oratoribus fpecialibus.
Ollicia meinorata canfabantur , ratione eumprimis Dalmatiae , На!) elcélo RegeMa thia,
diŕlicultatibus variis quoad Coronam laborante,cellio Dalmatiœ obtineri poll'ct; tum &Тпг—
carum metus. Sane fumma curarum perpetuo ferenillimae Reipublicœ, quod Dalmatia fue
rit, fatis fuper ue fuperiora demonlirant. In memoratis fuperius, pro Regno Hungariœ
difcordiis , dum etrus de Thallovicz,Auranœ Prior, ComesClilliœ,Banusque Dalmacia: &
Croatia? шиты; dumque is ut fuperius recenfitum, nullum pro Rege Ungariae agnofceret,
at unice fuam a Sacra Regni Corona dependentiam: dum item decimas a Sigifmundo olim,
pro Calìrorum confervatione applicatas , Archieppo Spalatenli remilill'et ; a Venetis in ami
citiam traèlus eli, quae fecit : partium eum Serenillimae Reipublicœ. Sic enim Farlatus ipfe,
Tom. 3.p. 394. Erat Comes СИМ”? Petrus de Tballovi(jurisfiduciarii vinculo Regi Нип—
gariœ objiric?us,Banus Dalmauœ 8 Cbrobatzœ, quem Veneti cum ejugratribusjamprà
dem in amiciziam "агрегат, сит coque fœdus facialejunxerant, ut eneta diplomata
te/Íantur. Amicitia hœc fecit) ut olimjadrenlium cum Venetis , quod amicorum quaevis di
cantur elle communia)prœtenfionem juris ad Clillàm, Auranam, caeteraque, quœ in Dalma~
tia Regum Hungariœ erant. Hinc etiam Laurentius Zannius Archieppus Spalatenlis , dum
accufaretur ‚ fuoque Chirographo exarata , comperta diceretur fuiffe epiftola( fatetur Ша Fan
latus loco citato) quod arcis Clilliae venditioni 30. millium numuum argenteorum Stephano
Duci S.Sabœ & Vaivoda- Bofnenfi favilTet potius , ac Reipublicœ,proditionis damnatus, Ve
netiasque voeatus ,mereri non potuit, ut Sedem fuam dehinc videret. Porrb Venetze erga
Mathìam Regem , illa exercuerunt ollicia , ut planeannua {iîpendia , ( agnofcentè illud etiam
'C1.Farlato,) quemadmodum olim Ludovico I. praeliarent. Hœc íìipendia, cujufîl filmpiae
ermt
_ à _-~...4
и
l
` f Sclav. Croat. Dolman/hb Ducìbus Regzbusgue Hangar-ice, »93

{uerint'ë erruere non valuì. At videntes Mathiam Regem, Segnìœ marítimas rea'promovo`
re; Raguféos Mathiam го Domino еоптдет naturali recognofcere; Herzegovinam íìve
Ducatum S. SabasÄ eun em cum Princîpe cambiâiï'e., timore pro Dalmatîa cori-opti, curas
cogîtatienesque fua`s alio converterunt, praecîpue cum întellexîÍTent; &Matliiam Ragufœ clam
гите, lußravîíî'eque Dalmatiam ; ac eundem Catharina тонна, ad Везет-Ест Regis Arago
nìœiFerdîriandi filiarn,I vota ferre. Adeoque pro Dalmatîa metuentes , Mathîaiŕi fufpeéìum
habuêre. Мох diéìa patent ex Mathias Re is epîßolìs, (ат ad Ra ufeos datîs,qiiam &Ve
netìarum Ducem, ubi ерш. 58. ßgnifìcat: âbn/liŕuimus pro de enäone Ckrijiianitatis`c¢r`
tas provîßones асеге, 8 interaú'a тщете gentes no/Irizs, ~ neceßària guœdam'ad са
jira illa, guœ 11тиз'РгЬ2сергр‘. Sabœ, порите pro' Contracambio nobis ußignavit.
Quod vìfìtacionem
cafione attineg,
hac, а Ragufeïs. formamgubernìî
accepîmus. 'moderni
Matrimonîum Ragufeorum.,
Mathias aMathîa
cum Beatrice dubioconfìitutam
caret. oç~ I
Venetaa er o perfpîcîentes, quia evenîre poßëtmon folum repetítîs vîcîbus, naves Seg»
.nienfìum prœdati Гит: (аиейапйьиз hase, Mathias epìñolìs) verum ñípendîa Ша negârunt,
prœtexçu eo , ne Imperatoreni, БЫ offenfum redderent. Ex [юс tempore, ita Timon , рте
/iita Corvino a Romano Ponti/ice , Venetogue ‚Зенит jlipendia abrogatafùnt, ne ad
{туш Cœfàrem illi орет ад/егге viderenrur. [тега—ерш Ízœc/tipendia, а Venotorum
Societate, lienevolentiague animum Regis abolienârunt. »Succurebat eidem occupata’ o~ -
linz Dalmazia: memoria. Infuper magia e re {на futuruni rati ,cum Turcis clam paétî Гипс,
‘ & cum eodem amirï eH'eciì. Нас тейашгйп Chronìco Turcîco Drechslerus, fcribendo. ad ап
'num 1478: Veneti cum Маг/ютам fœdus iciunrl Chalcide armi's ,' „заштатном ex
torra. Pollicizi сметут quotannis oc'ïo aureorum millia, ut antica „идти рте.
\ ret mercatoribus. Tradita eodem tempore iii/ida Lemnos,ê’ шпагат Laconiœ го.
montorium. Demonßrat Ьж Mathias Re is epîß. :9.ad Cardinalem Aragónîœ“, ubi: дай. `
sinátigue inter „Нарты, Venetos nu a razione гага/22 рф а confortio 8_[òoìetate
Тир-сошла, guibus ita inviolabili fœdere connexifùnt, ut nulla poßînt ratione inverti,
Prœdìxirnus 8 Íioc quod poßea mange/le partait -‚ Venetos omni/ludio fabricare cum
Turcis, qnœcumqne cognoverant fore сан/Надя: rebus в - detrimento: guemadmodum
novißimè fecerunt, quando ipß Turcos non alum znduxerunt,ad invadendam штат
¿bmi Domini „отд/м quo commodius 2д eret, etiamprœßdio Turcis durant. Sed
nos miramuŕ де за D. noßro Pontzfce Забито ‚ gui/ic Venetoramfavorem ßißinet, ut
alios Principes, 8 imprimis Serengßimum Dnum patrem nq/irum Ferdinandum соп
‘temnot б’с. _
_Ob'PraemîUa, dîfgufìus varîî intra partes ennatî Гипс. Mathias cnîm, ut apud Timon
. ( Palatîni Comitis Logatus fcrìberet) oçcafione Coronationîs Beatrîiís , ubi in itinere injòlem
ter Veneti, сит ргох2т2 vellent ф R egi, cum дедесоге 'remißijiinç ad primum ordi-_
nem , ш: ante omnes Principes, 8 Princìpum Legatos incederent. Сит in templnm ven
tum ед - - Venetispcg/lrerno loco relic'ìis. yVeneti ‚есть, non folum memoratas navel
Prœdati [unt: ßïpendïa darî confueta negârunt: verum arte omni infiilas,MarisAdi'îatici, Со—
niitesque illarum ас Croatîœ in partes fuas perducerc Ruduerunt; quod donacionum Angina:
П. vigore,îllì , quîbus donatae Рыжем, aut ipfae lnfulœ libertalte дописан ‚ proprietari: ea
rundem cenferentur , confequenter donata БЫ, vendére, înfcribere qiiîrent, vel pro libertaire
fúa , cuì luberet fefe añ'ocîare & conjun ere. Pondus exhortationîbus attulit, Ша Mathias
Re is ordinatio ,. ut Dalmatia а `{Sidicio lgalátînî dependeat, Palatinusque în ea сена: obtîneat
in ulas. Quasvïs îmmúnitates almatìcarum Infularum prœmìffa conßîtutione tollünrœdà
стансы,Creditumque
catum раСегеиЬие ей. AccedebatVenetis
mercatorîbusl confìderatîo
libera Ша
per‚ pontum
quod Veneti? сито Turcîs
navigatîo, fœdere
adeoque 'ungen
сир: infulas
Шаг, vìcmaque almatiae loca, na vigatione vîtam fußentarentuad Venetam proteëhonem in
clìnârunt, praecipue dum nec in Machia {рев etat, ut Не provider? valeat, шпат Гесцгат.
que ut reddat navi ationem per maría; nec in Socero {по Ferdinando, fîerare poterant,
tanquam inimîcós lçapas Romanos habente. vidente? mfliper, ab exemp o Rngufeorum,
rejì'ói unìverfos а Venetis, qui in eorum non eÍTent conjunèìione, fefe Venetis conjuiigere йи.
duerunt, potíñìmum Romano Pontífice rebus Venetis valdeî ßuderite. ‘Frater quidam Ша.
fìus Ragufeus,fSpalati beneficia obtinuerat',fed quia. Raguíei, fefe fubditos Venetorum еш
cere noluìfïent, а Duce Joanne Mocenigo anno 1479. intei- çaftera decretum ей. VI. _Quo
регат gnemdamfratrem Bla/inn: Ragujeurn param dominio пфгоЖде1ет‚Л`›ед`/агщтр
треп-(Мг pro obtinendis malus bene/ions m Dalmatzaíßro [imma ducatorum zoo ;zllz~
usque vigore bene/Soia ultra /iimmam ducactorumlöoo о улиц/а. Кефопдешг no_s nulla
_ рада intendere , guod idemjr. Вадиму m terrzs 8 Ioczs rio/fris, aliguodbeng/iczum ha
в е ee _ eat, '
7
Hißor. BaltÍiaßzris Kercfelich.
394', Notitie Preämifzares Pannonia Veteris Periodus Ш.
zgn , è' ji guadhaberet, ex iÍIo ренты/пе alla exception: expellatur ; ê' ita фату:
jimé per Наста: пфгаз, Недоп'Ьщ nQ/lris Dalmatie jubebimus. Exhibet Веществ
integrum FarlatusTom. 3. p. 4,04,
Ех relatis proceflit fontibus, ut infulae illa', refiduumque Dalmatiœ, quod 110115195
mundum , Sacra Coronœ fuberat , ad Venetos refpicerent , accedentibus Romanorum Pontifi
cum , erga Venetus favoribus. Paulus II. qui Pio II. fuccefferat, fuique anteceiToris teße P1a~
tina inimicus fuerat, Venetus erat. Sixtus IV. Pauli Succefi'or fovit Venetos, ut adrerfum
hos, Italia Principes bellum decemerent. Innocentius VIII. ab exemplo Pauli II. bellum
cum Ferdinando Neapolitano, Socero Mathiœ geilit, ut Dalmata: proteéìione Pontiñcum
confifi , fefeque abfolvendol , ut olim Spalatenfes a Martino V, ajurata debitaque fidelitate
Regibus Ungariœôz Sacra Corona', ad Venetos non folum inclinati effect, fed ad eorundem
roteâionem confugerent. Calcar addidit , tam'joannis Thuz deLáak , Dalmatie Croatia-que
Бай ,quam &_Ioannis Frangepanis , ad Venetos Venetiasque tranfitus. Joannes Thu( plu
ribus a Mathia gratiis decoratus,cum anno 14,70. ad Banatum Dalmatia; Croatiœque fuiûèt
„шиш, credito fibi etiam exercitu Regio ad fuccurrendum Caßris Regii: Klìfz&2yn , in
efcatus Venetis deliciis, tametfi ad Banatum Sclavoniœ 1476. refìitutus ; tamen cum res Ve
netas foviÍTe deprœhenderetur, Regisque fui ordinationibus contrairet, permifiífetque Turcas
per Hungarîam graffari, 14.79. ad Confiitutum fibi Zagrabia? terminum non folum non com
paruit ; verum Venetia: cum liberi: & fortunis, 60. aureoì'um millibus fecum afportatis, аи—
fugit. Joannes :eque FrangepaniComei Vegliae( tametli Mathias adverst rebelles Infulanos,
per Blafium Magyar eundem tueri vellet,decreviíietque)anno 14.89. Venetiaa profugit. Re
cole hic fuperiora a p. a 1 ¿apro Veglia &c. Pontiñces Romanos rata hœc habuiÍTe, fat fuperque
demonlirant Mathîae Regis epißolœ Сапоги!- _1743.editœ,ut ex his,quivis intueri poterit Hunc
itaque in modum , Veglia cœterisque privati fumus, Tum illico quœvis ad Venetos non
funt devoluta, cum artículo 12.а1111114.85.11аша111г: Dalmatia ßbjacere debet judicio Pa
latini, è’ рго proventibus habet in illa сета: inßdas. Itaque ex infulis illis ‚ quœdam re`
manfcrzmt fub S. Corona, qua: mortuo Mathia, exemplum Veglienfium funt fecutz'. Rela
tum item monumentum p. 225. Stephane Bernardinoque Frangepaniil anno 1.1.8 1. elargiri
nequiviffet, 11 in infulisDaJmaticis nil juris poÍTeíToriique Íibi remaníiifet. Accedit рой iniiÄ
nuatos fuperius p. :SQP-riores Auranœ, plerumque Dalmatiae' Banos, Auranœ Prioratum
fub Matbìa tenuiÍTe. Sub Vladislao II. Rege Anno 1490. Banholomaeus Berislo de Graborja
malœ memoriœ, Auranœ Priorŕuit. Anno I493.profcriptus, & 1495. con' я 111 carcere»
Род cujus obitum 1500. Petrus Berislo Wefprimienfium Eppus, Prioratum fuit confecutus.
Рой hunc Mathias de Baracska, qui obiit 1528.quòcum etiam Aurana , occafione difcordia~
rum interFerdinandum I. &Joannem de Zapolya defiit, ut Priorum Auranœ memoria de
_ ince non occurrat,fed Gubernatorum ,tituló pure. Quod nunc Pra-polito Есс1. Zagrabien
fis oretattributum, ut DEO miferçnte alibi diéturi. 4
De Bo/ìu'aatgue Servia , dum Regnorum horum exinfìituto memorias non trac'ìnmus,
patent ex prioribus notitiœ. Poß Stephanum ultimum Bofniœ Regem,Mathias Regum Во
fnize Titulos, pro fervando jure Regum, Ujlakiis contulerat. Bano: quoque Jaiqœ сода].
tuerat &c. Defpotas Кама: recepit. Duces item S. Saba, ut raster fu eriorem epifìolam
(uam, monumenta plura dcmonßrarent. Dominium Kyskemle ,vulgo she/ca in Comicatu
Crifienfi,
cunt. olim Duces S.Sabœ
Communicamus donatione
hic donationis Mathiœconeglrmationem
anterioris R 's pofl'edifl'e,a litteralia iufìrumenta
Matbîa faëìam '1469. evin~
Наго
Prater tot memorias alias , арф: hujus :rtatis limites intra Croatiam Bofniamque dum ex
primit: Caßrum Camengrad uz fz'mbús Regnorum Croatíœ quniœgue exi/lens. Ей au
tem fequem _
„ Nos Capitulum Spalat. memorie commendamus fignificantes quibus expedit vniuer»
,‚ fil, prœfentium Per tenorem , quod acœdens ad поташ prœfentiam Veñ D. Ioannes Tom~
„ co Marnauich Bofnenfis, CanonicusSiceníis, qui nobis exhîbuit quoddam Priuilegium cum
„ figillo maiori , dupliciqle pendenti, olixn Matthias Serenillimi Regis Hungariœ &c. humili~
„ ter petens d. Priuilegium de verbo ad verbum Расы-е aocopiari, fcribi, & tramlatari ,cuius
„ tenor talis eff.l ‚ ‚
„ Mathias DEI Gratia Hunäârîœ, Dalmatiae,Croatiœ ‚Кате, _Seruiœ ,Gallîciç , Lodo~
„ тет; , Comaniœ, Bulgariàeque e'x, OmnibusChriíìi fidelibus , prçfentibus & futuris , рт
„ fentium notitiam habiturisJ'alugem in Omnium Saluatore. Ad vniuerforum notitiam 1111—
‚‚ rum ferie volumus peruenire,quod noßr'œ Maießatis veniens in prœfentiam Ma gnificus Со
„ mes Tomco Marnauich, deZuonik , eiufdem loci in Regno Bofnœ perpetuus Comes , & Во
„ minus in Voyniza ,Regnique Ramas , Starofìa , nobis dolenter expofuit, quod cum Kos pri~
' 1 - „ ‘dem
.òcla-v. Croat. Битва/И Duclbus Regíbusgue Hungaríœ. ‘ v zo5 ‘A
_‚, деш pro iidelium feruitiorum gratuitis meritis, per eundem , & Iurkadinum eins lilium,
3) nobis& Застав Corona Regni nofiri Hungariœ ,iub locorum, & temporum varietate fideli
3’ сет, & conßanter exhibitiii & impenfis, Caßrum Camengrad , cum fuo Territorio in Fmibus
Q’
Regnorum Croatiœ , Bofnœque exiílens,cua1 omnibus eiufdem Саш-1, Villis, Tetris, locis,
5)
poll'eflionibus, vtilitatibus , & pertinentijs , Terrifque curabilibus, cultis, 8; incultis ,Ag
ris, Pratis,Pafcuis, faenetis, filuis, nemoribus, Montibus , Vallibus & Cpllibus, Vineis,&
Vinearum promontorijs, cuiufcunque metalli fodinis, aquis , fluuija, pilirinis , pifcaturis ,
aquarumque decurfibus, molendinis, & molendinorum locis, & generaliter quarumlibet
vt'ilitatum & pertinentiarum integritatibus 'quouis nominis vocabulo vocitatis, fub fuis ve.
ris metia & antiquis limitibus , ali'fqueIuribus, & Praîeminentijs, atque Priuilegij¢ Domi~
„ nij eiufdem Саш-1, ас eius diñri s, prout fufius eontinetur in litteris nollris fub anno
Domini 1464.. menfe Nouembri , Budáe cum Íigillo pendenti ,` quo ante coronationem vteba~
mur datis,quas hic pro expreliis haberi volumus, ipfi fuìfque carnalibus hœredibus Suc
oeiloribui'», Gt Pofieritatibus vniuerfis in perpetuum dederimus, donauerimus , & contribue
rimus, nihilominus tamen Magnificus Ioannes Thiiuz'de Lak Regni nol'tri Sclavonia: Ва
. nus, eundem Comitem Tomco in prediéti Cafiri quieta poli'ellione, quibufdamiifci noflrí,
& fui'Bana'tus iuribus perturbai'e> voluerit, & velit; Ideirco nos, qui nullius {iici nofìri,
Banatufve Iura quieta: Poli'eíiionis donationis prâediélœ 110111119, 111101115 со1оге , fiue рте
textu obfiare in_tendimus', neque volumus, antelatas donatinnis noftrç privilegiales 1itte~
ras in fuo robore perpetuo valituras approbamusl,`& ratificainus, eafque, & in eis omnia
contenta, non obílante decreto in Alba regali, tempore coronationis noßyrœ edito, in quo
declaratur quod infra lapfum vnius integri anni omnes litteraeSereniHimi q. D. Ladislai
„ Regis Hungariœ immediati Prœdeceíl'orìs noßri , & nollrae ante Coronationem поташ да
,‚ tœ , coniirmari debuii'fent, alioquin viribus cariturœ relinquerentur, eX certa noíìra fcien.
„ tia, & де Poteflate пота Regia pro, prçdiéto Comite Tomco , Iurkadino eius Hlio , eius
„ que hœreditatibus,& Poûeritatibus vniueríis, inn'ouai'i perpetuo valituras, conlirmamus ,
„ fupplentes omnem defeéìum, fi quis prœterdapfum vnius anni , aliquove alici prœtextu,
„ vnquam obijci poÍTet', quinimo `yolumus, & authoritate пойм. Regia девы-111111115 , vt рте
‚‚ fens Privilegiuln fimul cum prasdicìa donatione, in fuo vigore permanent, a'c perduret,
„ perinde acfiinfrä lapfum vnìus anni ad coniirmationem prœfenmtç fuiÍTent. In cuius rei
Y „ memoriam Hrmitatemque perpetuam, prefentes concellimuslittéras priuilegiales penden
„ tis, & authentici figilli noßri duplicî munitione roboratas , datum per manus Reucrendif
‘3 íimi in Chriílzo Patrie D-,Stepliani Cìardînalis Coloceñ, & Bacchieí'i Eeclefiarum Archiepi
fcopi , locique eiufdem Coloceñ Comitis perpetui, Aulœ nofirç fúpremi Cancellati] fideliS
nofìri-dileéti: Anno Domini millefimo qiiadringentcfimo fexageíimo nono ,Kalendas Ma;
tij , Regni nofiri Anno duodecimo-,Coronationis verb quinto , Ven. in C.h_riílo PI). DD. Io.
anne Strigonieîi , eodem Stephano Coloceñ Archiepifcopo , Ioanne Varadien. poßulato , A ~
rien,TranÍiluanien. fede vacan. , Ofualdo Zagrabien. , Ioanne Quinâueecclefiarum, A ~
berto Vvefprimen, ,Demetrio Iaurien., Vincentio Vuacien., Ioanne hanadien. , Thoma
Nitrien.; Benedicto Eleéto @l coniirmato Boiiien, Nicolao de Bathor eleâo Sirmien., Ni
colao Thininien., Segnien. fede vacante, & Nicolao Modrufien. èccleiiarum Epifcopis, Ес
clefias Dei feliciter gubernan, ; Item Magnìñcis Michaele Orzag , regni nofiri Hungariœ
prœdicti Palatino, I_oanne Pangratz de Dengeleg, &Nieolao Cupot de Monezlo Vvaiuo
„ dis Tranfiluanis ,ComiteLadislao depalotz Iudice Curia? nofirœ , eodem Io. Thuuz de Lak
„ regni nofiriSclauoniœQNicoluo deÄVvilak , ac Matthìa de Maroth, Maeomen. Banis, ho
,7
noribus Banatuuin Dalmacia?, & Croatiœ regnorum noílrorummec non Seuerinien. va
i)
can , Ioanne de Rozgon Tlianernicorum, annotato loanne Thuuz de Lak , 82. Friderico
„ Lamberger Ianitorum, Bartholomeo de Belterok Pincernarum, Nicolao де НедиеЬиата da
‚, piferorum ,Nicolao dc Zeecli Aga'zonum nofirorum regalium Magiílris, & 1со1ао deAlf
„ folindoua Comite Polfonìeñ, alijsquecompluribus Regni nofiri Comit. tenent.. ' _
„ Nos vero petitionem (пат adimplere volentes, reuerenter vt tenemu'r diůum Prim:
„ legium infpeximus diligenter, & cum inuenimup non rafum , non- cancellatum, necl in ali
„ qua fui ‘parte fufpeůum , lic-et antiquitate 111 aliquibus apicibu? languidius,ita ,.vtle1
„ gi pollit, ideo ipfum lectum, ac ipfum legi, & aufcultari fecimus cuni prœfenticcopia no- `
„ ûra, & quia ad infimul bene concordabantnad шестами, &reguilitionem _diéìin о
‚, annis , lianc praefentem paginam in formam priuilegii redaélam , figillo pendenti 'noßri a
„ pituli folito, & antique, fecimus muniri , & confirman', Íper manus infrafcripti Cancella
rij nofìri. Datum Spalati in пота Metropolitana Eccle ia fanéti Domni, .fub Ann0’.Do
,D
mini' milleíìino, fexcentefimo , atque vigefimo primo ‚ indiétione quarta , die vero decima.
9,
» e e ее a ‚ ‚ ‚‚ quar
l
‘96 l Notìtlœ ‘Prœlìmmares Pannom'ae Veteris Peŕiodus III.

w quarta menÍis Ianuarij. Ego Lucas Gaudentîus I. V. D., & admodum Reu. D. Capituli
‚‚ v.b/Ietroplolitanae Spalateñ Cancellariusad. fupradiâa Prœfens fui , in Едет те fubfcripfi, 8l
‚‚ iigillo maiori diäiReuerendi Capitull, m cera_virid1, munimine roborauì de mandato &c.
„ fequitur inde nomen Michaelis Рад-11191: риф; publici Sibeniceñ , alterius egtempli ex рт;
‚‚ fato tranfumptorìs, cum legalitate Comms Slbenicenfia ,eiufdemque Cancellarij, acfigillo
„ S. Marci , nec non iníigne Tabellionatus. prqefati Notarij &c. Praefens co ia extraóta fuit ex
„ fuo proprio originali, quod alferuattlr 1n Archlulofacri Collegij S. R. .`Ca'rdinalium , & -
„ cum eo collata concordat. In Едет in Palatio Vaticano hac die 4.. Februarij 16 z'7. Romae,
„ ita ей Ioannes Baptißa Laurus,facr1 Collegi] Secretarlus &c. loco у}: figilli. и
Mathiam Regem fervandorum jurîumRegalìum, {иже ûudiofillimum, uaevis demon
Pcrant. Pium 11.ut Patrem coluit. Hic Pontifex vere tefìatus ей, quod Mat iai fcripferat :
Ponti/ícem habes,gui @jig/li ф cultor, ö’ guem ue in fùo jure [драй dcßderat. Hinc
. uia cuivis , quod fuum ей tribuebat, occafio.Mat Еве Regi non fuit, difïerentîarum cum Pio.
(Bied Magno doäoque Pontífice anno 14.64.. decedente, lites üatim ennatœfunt, Orig() ha
rum fuit erg'a Venetos afïeéìus. Morís vero ей Romana» Curiœ , fic aggredi unum , ut aliud
quoque prœtendat, hac ut ratione, cedat prœtenfionialteri , aliam coniequatur. Commotum
itaque dum videret Mathlamob Propenufioniem & affeéìus erga Venetos alferendamque illis
Dalmatiam , cum maris Adriaticí dominio, Jus collationïs beneficiorum Mathiae` difputare in
серн; Нгэс, Regis Mathiœ 27. ерШо1а evincit , ubi exprobrato nimio erga Venetos eñ'eâu ,
continuat: Fuit 8 hoc nobial grave, uod/ùa banc'îizasjus nobis „сшит: ‚ guod in 1,650
nibus Prœlatorum Regal' nQ/ìri a rœdecçßorìbus no_/IrisRegibus devolìztum ç/ŕ ad nos,
turbareyoluz't, cupz'em' aliis, сит prœjudició Izq/iro, ô’juris 'no/frz' detrimento , de Epi~
ь[гораш Модгим‘плэушуд {1Q/Imm 8180750пет fem/vc(A pertânébat ô’ pertinet , compla~
cere credimus taba banc'îztas fua nonfaceret,ß_/èzret guanti momenti ea "фарш!
Nos Hungaros repateiur. Quod guldem his diebus parait: сит cerros Regnìcolas Iza
rum partium feceramys convenzrey, а guzbus tanfbclamoresfunt contra Nos habiti, унос!
>N06` jura лег/{т педйдатщ ‚ 9иос1рго/ес?о иегШЛтиг ‚ nepopulus omnis in _[èditionem
verteretur. Quœ ut Cuznc'ì'lta._s` [ifa aparté cognQ/cat, certa {Де debet, duplicatam illam
Crucem , не 'Regnì Izq/fri 111/{вис q/Z, entem Hungaricam libentius tràvlicare velle,
quam in i coa/èntìrc ш bençßcla 8 Рг:а: atur`œ adjus Coronœ/jneäańtes,per .Sea/cmd
Р‘В/готам conferantur ~ Nm` gulden: »5. Фее]: Дрфйдтрег obedientesЛиши, ô’
а тет ‘annrs , ujèue ad Ízoc штрих/гниет obfecutzfuimus omniДна/20 : verùm cx/Lbe"
дли-стих, ut no/Írajura поп/6114”) non turbarentur apud Apo/lolìcam диет, fed ab
aliis turbare volentibu.s_` Sedes (Ipo/folien nobis «диски, 8 nos contra alias adverßzri
1'о1етег, in nQ/frisjurlbus апщшг QOH/êruaretl Divinare ex his nolim, dum ait tiipli
fandam ex defenfione jurium .Regalium potins Crucem, an non olim ex {imili caufa {неги
duplicata? Verum confideratlone tenori: epißolœ hujus , inferrî poÍTe cenfep: olimciilpa са.
ruíñ'e, tuerijura-Regum & Coronœ,elièque felices modernos quosdam Scriptores, quod а
Ma'thiœ epoeba dißent, dum audaëìet adverqu `jura Regum & Sacrae Coronas, foribqïe _non
exhorefcunt, ea tallaque, qua: fupra a pag. 251'. recenfnimus , pabulum audacia: pràbente,
famofa illa Bulla Silveíìrina, а Levakovichio fuppofita. .
Ultra hase, quœvis quœ ad difciplinam pertinent Ecclefiaßicam ordinavit. Teítes rei
hujus fnnt Decretotum fúoriim articuli, quos quisquis combinaverit, vericatem videbîf, Е.
щедро? ab eo cafìlgatos, Scrigtores relferunt. Ofvaldum Zagrabìen, Profcrîpfemt, дожде") `
item Quinque-Eccl. Immo Primatem 1pfum prœclufum fuxiïe fcribunt. Monaíìerlales non
‘necefïarìos fußulit, u_t tefìantur. monumenta, quosdam transtulit, ut Dominicanos Zagrl.
bjâ, ad Civitatem Regiam, quos mdc, etiam ut non neceH'arios , атоуегас caufa excurfìonum
Turcìcarum. Danique admonuerat Conventuum Regularìum fuperiores , de reformandis
Reg-ni fui Monafleriis , iäfique Луза Regi fpoponderant, Сене ерЩбЬ, fua 19. dato per Regem
iis ad hace fubfidio. Se Áadmorntl,eumexcuiationes texerént, tempusque refol'matìom's Pro
telarent', Rex auëìorîtate fun, anno 1486. claufìrales reformavit , ìflud demonßrantibus XI,
‘ХП. 1486. anni articulis. Articulo XI. ait: Quìapropter incuria/m Ü negligentzklm_f1bba.
`tum 8 Prœpoßtorum Regularzum, potzßîmum verò corz/Íitutionem non obßrrvantium,
Co'nventus еогит‚ти1шт inordinaté, дуэте ,Üjèandülojë vivere, ac in emendatìo
nibus littera'rum, 8 in exerutioníbw faciendisplurimas enormátates ô’ fol/[fates com
“mittere/òlent, idciíco de Regzœ Mak/latis voluntate о - conclußzm ‘ô’ defnítzlm di - .,
ngdve-ipß Abbates. è’ Prœpqßtzßmul cum omnibus' eorum Fratrìbus, regularem vì- -
tam,juxta ordimsßußafuta/èrvare teneańtur. Articulo 12. fiatuît: a Diœcefanîs Epi..
_ `fcopis, bis annis fingulis vilitändos Conventus. Si occupati aut impediti nequirent,uthanc
~ « »Y vifr
х
Sclav. Croat. Dalmatfùb Ducibus Regibusgue Hungariœ l 397
vilitationem ‚ per Vicarios fuos, Prœpofitos, aut alios doélos Ecclefiaiiicos , facere teneantuxî.
Vifitatores fi repererïnt: per Abbates , vel Praepofitos Regularium, regulam non obfervari,
vel alias malam vitam ducere; aut Epifeopis fuis inobedientes eñ'e, ut de onantur, meliorì
busque eorum beneficia conferantur. Fratres autem Conventus,qui mali & inobedientes fue» '
Tint, per vifitatores eJiciantur. Concludendo: Et/ic neque in litteraer emanationilms, «
negue aliis in гейш/афиш cammini poterit. Multum fatìsque _anteceiïores quoque Re
ges Ruduerunt, utBela lV. Sigifmundus &c._ut]icentìam Conventualium arcerent , in expe»
diendis fiile litter-is, praejudiciis, & praetenfione illa, quaevis illorum religiofa fanůaque effe. .
A_t anterior Mathias Regis difpofitio evincit, praejudicia eorum emendari extirparique iiequi~A ï
“Не. Quare rennvatis S. Ladislai & Colomaniper Mathiam legibus, quidam fuêre; `
quidem verb maluerunt difeedere, quam Epifcopis , & fuperiori Regia: difpofitioni obedire,
ob fuas utdîcebantimmunitates. Sed hace ad Regularium hißoriani cum pertineant,ab ulte~
rioribus reñ'erendis abßinemus. Celebrìs illa Generali's aL/òlutio, nunc etiam praâîcarì fo-
lita , А111101464. occafione cruciatae , per Fr. Marinum de Curzula Ordinis M inorum de ob
fervantia Vicarium annaa &с. ( vid. Fari. Tom. 3. р. 393.) авт 6. Aprilia efìprœfcripta:
Mijêreatur tui &c. Indulgentíam ё’с. Dominus NQ/ìer J fits Chri/lus pro aÍute ene
rìs humanì cruci/ìxus dignetur te aôfoluere. Et ego auétorimze D.N.].C. BB. etri
B Pauli Apo/i'. BSSmi in Xto Patrie ac DJV. Papà Pii II. in Ьас parte tibi concejo,
{дм/12 commißà abßdvo te plenarie , ab'omniôuspeccatis tais, ore nii/ii colgfeßis ‚всог
de contritìs; è’ жуйте Те communionìjidelium , è’ Sanc'hz Morris Eccleyíœ »Sacramen
tis. In Nomine Patrt's &c. Si vero {нет in artícqu mortis, dicat: Et гетто zibìpœnas
purgatoriì, è' rejiz'tuo te illi innocenzz'œ è' urirati in qua eras, quando шрифта/111722,
quantum Clavesis. .Ilíatris Есс1.fe exten unt, In [Vomine Patris Sie. Et ji in Ízac infrmi
rate non деве/„2.1 , remaneat tibi {pßzßzlva grafia , долее/нет in mortis artículo. Hare
jusTheologos,
ad abfolutionisnofcendiimque auéloi'em
generalis , cujus & epocham
valor alligatus ,nefciounice
dicitur, quo PP.
vin Concilio 'i approbatœ
.Minoribus hu
S. Francifci.
Obiit Mathias anno цсс. NonisAprilis. Vide Timon &c. bœc enim , ejiisque tot смета, no
firi non Гипс infiitiiti. Bonfinius , Ranzanus; pluresque alii, lcopiosi: de Mathia fcripferunt.A
XIV. [Ласт/ат II, AnteceÍIoris Regis Mathiœ erga Rempublicam Regnumqne Hun
gariœ fiudia, uti стаи: L. 1.‚111111. Идилпдаддса Proceres Coronas accufat , fcribendo: Рт
ceres Pannom'œ acNobilitas ~ adeo corpora argue animos laxaverant , ut labantejèn
[т militaris di/èiplinœ atque religionis cura non aiiud quam fuis commodìsßude~
re,nec, ramer/zy lio/tes terra mar-¿gue imminerent, quisouam eorum Rempub. cape/@rer
jed omnia per спит ô’ ignaviam transmitter-e ; Regioni auc'ì'oritqtem Maggßratuumgue
honores,non adpublicum decus, jed ad privatum gute/Zum revocaregdenigue Rempub.
ex bona deterrimam тешите viderentur. Е: gno ma is МИМ! argue luxuriœ/ùœfrœna
laxarent и - aliîs competitoribus ~ prœteritis: Iadislao Caßmiri Regis Poloniœß
lio , tune ведете: imperitantì , тает ё’ orii appetemgßîmo homìniRegnum „шиит : Eem»
gue А - о Albe/olenni ritu/àcro шитые ornavêre. En tantitcfìis relatione, caufam ele'
tiionis,velocisque coronationis, Regis Vladisiai П. liihvanliium roborant, Decreta'fub Vla-_
dislao publica ‚ quisquis haze meditando combinandoque legerit. Enirnvero Dipl. coniirrńationis
1114490.е_1а131шт‚рггуаса partium ûudiafatìs fu perque tefìatiir, дышащие Mathia, faétasqu'c
ab eo provifiones
aróìata , V ladislaiNovitates exprimit,
Regis elcéiione ut aVladislao
fit ? 11011 abrogandas.
tantum diploma, Sane quam
memoratum Regalis; at
demonfirat auétorital
Decreta у
dehinc lata. Decreto anni 14m. Багет eradislaus : Placuit tandem eisdem Dominis Prœlatw
ÜBaronibus, ut А ~ unam Dz'œtamjèu Congregationemgeneralem indiceremus. Uti»
ad jufTa Statuum ,indicia fiierat Dizvra; fic evolvens articulos, ubivis mandari, legesque poni,
ìam coronato Regi Vladislao, a fubditis fuis ‚ depraehendet. Art.i.Regia Maje/ìas ¢ ~ con
/èrvabit ~ aboleat, nulla ratione exigat,atque ita perfequentes Art. 18. exercitusgene»
ralis refiringìtur ad cafum, quo oflicîalcs 8; exercituantes adverfarîis refiíìere non poñ'ent.
Neque tum l-‘raelati, Banderiati, Regnique N obiles, more exercituantium ducendi, pnefcri~
buntur ; hœc ultro explicantur art. 19. Banderia integra Art. so. refiringuntur ad perfonas Nrò
400. Nobiles poffeilionati de zo. portis , hoc ей ‚ ut ifihic explicaretur , de integris poÍTeíIio~
nibus colonorum во. (fingula ergo poÍTeIlio inte ra, hac œtate portam confiituebat) unum
equìtem; N obiles autem unius feíiionis, hoc eil òlonis carentes . de decem domibusad unum
equitem exercituantem, dandum obligantur. Не“ quae juíiitia ? quœ pauperum oppreílio Ё
dum decem domus pauperum, eidem oneri fuinciuntur , ac portis so. provifi. Articulo 28.
fic arttatur Mattas Regia,utprœter voluntatem Prœlat. Maînatum ê’ Nobilìum nil di.
fponere роще; пес viétualia , & Sarcinaruinf ffifiafrum veéiuras abete. Quœ, aliaqtlie Та!“
Hi/Zor. BaltÍzafaris` Kercjêlich.

193 Ñotitîœ Pralimznares Pannoniœ Veteris Periodus III. .
Ifilivanllianam narratianem oonlirmant. Vladislai porro indulgentiam, & quietis amorem,
ulitatum illi ¿lob/è ,hoc ей bene,innuit; ut Timone Сейе ‚ Rex Dobfè appelletur: quod паг—
rantibus, aut petentibus quidpiam , non aliud fere, quam Ьепе, геГропдеге fuerit Готов. Quœ
harum funt partium, meique inllituti, fummo compendio colligimus.
Intelleéta Vladislai elettione, Prœtendentium Coronam, motus continuo funt ‘fecutit
Jlaximilianus Viennain recepit, atque non folum per Hungariam ; Гед & Stîriam , Sclavo»
niam ,Croatiamque excurrit. Profe o Ilìhvanliio telle, рой Vladislaicoronationem , ad Ma
ximilianum defecerunt, ex Sclavonia hac пойга , Civitas Regia Montis Grœcenlis Zagrabien~
fis ; Joannes item Alapi ,cum aliis compluribus, adeoque cum Varafdinenfi , Zagorienlique
Comitatu. Jacobus item 51еде1‚( quem liculum fcrîbit Ißhvanliius) Petoviœ Rachensb-ur»
gique fub Mathia Praefeétus. Ladis aus деЕ ervara Dal. Croat. Sclav. Banus , quarumfue~
rit partium ? dubium mihi ей, ob fequentem acobi Zekel Capitanei Supremi deOrmol'd, an»
no 1490. die 7. Septemb. l'criptam epillolam ad Banum: Оше nobis [др-2622 Mag. Vra, ex
parte Caplì, ut ipforumjpbagëones , ад labores Cq/Zri no_/lri Ото/д , mittere nollit, in
tellexi ; сит ramen или: V. in uo де erto habitamus loco, non dubitamus quin
V. Mpropter nos ,Jobagiones e parti us Ve ile( ей in Comitatu Crìlienli ) auxilioрт:
jênti nobis , aliquantifper non dirigent ‚Лот? 8 nos facere m'timur М Vra: omnibus по
Y ßrt's,
дели:8 etiam in perfona,аЬauxiliari
roteäorfuimus, omnibusubi opusfuit
inimicis l/ÍMag.
alienis , neque Namjobagionibus eorumре
[meu/que eosdem talibu's да—
titi'oniÃis mole/lavimus, niji nunc. Sed/i ipjîis redet ‚шее nryïra petitio , aut recu/ave
rint,fors 8 nos jobagionilnus ipjòrizm, proteêior 8 adjutor ulterius non erimus. Croatia
quoque Maximiliano quod adhœferit, teliis ей Illhvanliius, .& Tabula pacis, Pofonii die 7.
Novemb. An. 14,91. inter Fridericum III. Imp. &Maximilianum Romanorum & Hung.Re~
gem ,ab una: parte ab altera Wladislaum Hung. 52 Boli. Regem fancitœ, exfcriptœ autem
/ab lllmoimmortalique Dno, &Viro eruditillimo , lumineque Patria.- , D. Adamo Franc. Ко!—
lario , ac adnexœ Urlino VelIio Auóiar. Diplom. a pag. 238. quas ibi metitando legere, ne de~
digneris leftor erudite. Nos ex his excerpimus notamusque fequentia.
Primo. NecFridericum Imp. necMaximîlianum, jure Imperiì,Hun ariam тешат,
verìim ut verbafœderum: .Et oocaßone juris, quod idem Dom. Maximilianus ex,adi ~
fum Regnum Hungariœ , vigore cujusdam infériptionis habere dino/citar, po/l фин: Б
JlIatÍiiœ Regis mortem. Quœ iisdem talibus ,ultro lirmantur a paéto 10. ad 25. ut vel ho»
rum con
ndo:lideratione,
leobiaserroris damnentur,quî
де Berkowitz 8 де Hun ariœRegnum,obnoxium
chligernolzora Imperio
, hoc ей де monte Nigroelle, fcribunt.
( nam efer
~ r11a Gora, montem nigrum exprimit) utiCapitameus` erat Generalis , Maximiliani Regis; ita
dubitari vix poll'e, telYaretur: Montem illum nigrum, fub Mathia Rege,hujusque praedecef
foribus ad Regnum Croatiae non pertinuill'e, praecipuo cum Гаги: Thobias , tantorum fuilTet
poffelfor , ut ex iis tabulis videre ей. 3. Dubitare non linunt, memoratae Tabular, Croatian
Comites,Maximiliano favili'e, dum conllituitur: Item cum Comites Croacia in Íioc bello
Romanorum Regi adlzœrentes, conquerantur де 1107128 :lp/is ablatis , conclu/um e/l, quod
omnia 8 _ßngula eorum bona 8 jura , quepo uam Romanorum Regi adhœjèrunt,per
diderunt, eis re/ìitui debent. ~ ~ 4.. Сайгвт Sónberg, hodieSumberg, Thobiœ fuill'e, te
liantnr tabulae. 5. Conventum quoque ей: QuodCœ/àr ÜRomanorurn Rex Ízancpacem
8 unionem /ub generalibusßrzpturis,Sanc'lißimo Dno ncyiro , 8 Collegio Cardinalium
intiment,Sanäztatemjiiarn certiorem геддепдо, иод Ízunc Dominum Vladislaum Re
gem , deinceps pro vero 8 indubitato Hungariœ ege ‚идеал: 8 recognq/èant. Nec ей
mentio, vel conferendi Vladislao Ragni, vel eidem conlirmandi. Qualiter autem intelligi оо
orteat, verba : obedientiam quam prœßiterit acceptent, a pag. 284.. ex Pio II. interprœto
idoneo retulimus. ' q
’Adverfabatur quoque Vladislao Regi, Joannes Corvinus Dux, &Mathiae Regis lilius.
naturalis. Hic, ut rette obfervat lllhvanf. necçßariam potius quam lione/lam cum Vladis
lao fecit pacem, recepta videlicet Sclavonia , Croatiaque ad Adriatici maris oram , ut li abs
que liberis decederet, omnia ad Regnum Hungariœ revol verentur. Sane abfoluta Ducali, Re
giaque prope auâoritate ,adjoannem Corvinum prœdiéta devenili'e , tot numero ìnlirumenta
evincunt & demonltrant. Donationum ab eo faéiarum, non reminifcimur , ne privatorum
juribus nocere voluilTe arguamur. Sed ultra illas, DucatumJoannis Corvini demonllrant
memoratœ tabulœ,ubi 7mo conventum ей: Cat/area, 8 Regia Romanorum Mattes, ip
fum jacobum Zeltel requirere debebunt,quod omnia Üßngula ca/ira ~ . - rç/iituat.
Et ne is ‚Же/ё velperИдет praßitam , i'el alia тодо ‚ ab ea traditionefacienda, excufà
„Poßìzg Conventumç/l: Quod ipße D. Wladislaus Rex ,мим 8 illu/iris Dominus
Dux
l Sclav. Croat. пасты/шDucibusRegibnsgue Hungarid. 1:96
Dux Carvinus ( guandoguidem Rëgnum cum eodem Duce concordavitî
Jl сыт Regno reddere debeat j eidem /èriosê fcrz'bant «If admoneant , ut bujusmodi
loca ь - ~ cedar in фал &с. Corvini Ducis in iisdem paûis ,eli & dehinc memoria, Hinc
Civitas Montis LGraecenlis Zagrabienlis , gnk- uti recenfuimus Maximiliano fe fubjecerat, It»
anpi Corvinooeliit. Enimvero in Felle . Michaelis 'anni 14.91. Joannes Carvinus Sellin»
sztow'œ è’ Opaviœ Dux, in 'Civitate ut exptir'nit Tua, MontisGrn-cenlis Zagrahieníis, Lal
dislao Е ervara, Dal.Croat.& Sclav.Bano: Нет Vicebanis Antonio de Páalc ‚Сайт? fui.
lVIedue, & 'chaeliOroz , &' Gregorio Benk'ovich Civitatis fune Zagrab. Capita'neis moderni!
& Puturis lignificat: Capitulum Zagrabienfe а (e in решающих cam talemque recipi, ‘qui
fub Rege Майна genitore fuogaudebat,mandatque : ut in ful района &уйсе, idem Capitm
lum protegant. &c. e r
Quamvis porro h'œc paRata lic fuerint, cum Maximilianb Rege ,Duceque Corvino ,Sims
eitumque ut conventa, proximis Comitiis, communi Решит сопГепГи robore'ntur iirmentur»
que, in Decreto nihilominus anni 1492. confirmationis; non invenio мазь. Praefatio hme
innuit,__exprimendo : Et [ада at ue inita pace Ёэ’ concardiaéub certis cbnditionibus `pri
тат cum Serengßïma Principe .Maximiliano .RornRel e c. Àliis demum {кий/ш:
forenßbus fußsfugatisgue: dome/¿isis vero E! inïdîinis be lis ~ fèdatìs , omnia Зпрасет
concordia ue reduxgßëmus. Attamen exordiò, Vladislaus Primus Omnium, ( li tamen
fuccellivè non fuifl'ct additum , cum nec in fequentibus decreti: ; nec in aliis communiter dii
plomatibus, titulo illo ufum fuillia obfervem) Sclavonia: ъ ‹› Rex adhibet, ad indicandum
facile, fe Ducatus, Ducique CorviniRegem elle; in conclulione autem Ducis Jo'annis Car-Y
vini non ей mentio; at Lad islai de Egervara Dal. Croat. & Scl, Bani. Quin Art. s5.adi'eriùs
inita fœdera, cefl'amque Viennam llatuitur: Meta: intra Ungariam ÜAu/iriamab antiguo
tempore Ízabìtœ .per guandam Dominanz Mat/:iam Regem, de nova reö'ißcatœ ё? recu»
регат in eodem Даш per Regiam Matten: relinquantur è* reneantur. Et quod de metis
inter Ungariam cl3' Moraviam, nec non Paloniam /imilifer reêiißcandis Mae/las RegiaY
девстве, guidpro utilitate Regnorum meliusЛ:faciendum. Еп œnigma & ufum. Scla
vonia cell'a ень fuerit Ìoanni Corvino, articulo 26. Hatuitur intra caetera! Mardurinus in
Regno ».Sfclavonirz’` exigi conjîietas Meije/las Regia ь - exigì facia't. Art. 4r. dnas гада:
in Sclavonia celebrandœ ordinan'tur. 42. Banus excluditur ab oñìeioJudicis Ordinarii Вшить
autem intra eos reeenfetur, dum ßatuitur: Sigui vera Judices Re niOrdz'narios,aut
eorum em Weegerentes,_/êílicet Vice~Palatmum, ~ 1- Иве—Валит c. verberarent -
in nora è’ pana perpetua imïdelitatis convincantur. Immo 'non oblìante cellìone fatta
Corvino запалив-‚манны: feparatim ArticuliNobiliumRegni Sclavonia. Ibi legendi.
Sane elargitnm occalione electionis fuœ itatibus diploma, inter decreta Regum infertum , fla
tibus etiam Sclavonia Vladislaus exmifit. Anno 1491. condolet fuo refcripto Sclavonia.- de ho`
тишь“; & vexationibus perpellis , promittendo l'e provifurnm , & conßantem Hdelitatem
commendando. Quin eddem anno топе: ‚ ut ex irantibuscum Turcainduciis, Regnum Sclaò
voniœ juxta eonventiònem cum Nuneiis Regis initam, eeunias динамите; ‚ & integrum \
fublidium Hungarieum rfolvat, mn oblìantibus Regni excufationibus: quod per 'pecunial
exercituales èl'l'et exhauliiim: quod pecunias mardurinales nonìaliat, quam dum perRegnum
Hungariae, lucrum Cameras prœllaretur folvereteneantur: demque quod juxta antiquam com
fuetudinem, nonniii dimidium Hun arici fublidii pra-flare teneantur. Ab anno мехмата _
celia _]oanni Corvino Sclavoniœmul a evolvi , aut reperi Wladislai Regisad Sclavoniam banc,
mandata , aut difpofitiones quas iam, demptiS prœmemoratis in decret? anni 1492.contentì¢,
Porro cum fub Rege Vladislao, ut recenfuimus, 'publica irelpubllcäe cura , 'reputarì in~
coaverit , ex privatis quorundam commodis & auûoritate, Regiaque poteïtas àrůata ita fit,
ut publica Vladislai decreta, cuivis demonilrarent.,&inter Cäîtèros Articulos, 33. 'anni 1 92» l
quô; & Regia JlIaje/ias , ¿3' Regnicaiœ Palatmi _indicioy fubjiciuntur; proptereaquelPa ati~
' nus Regis Statuumque pari voluntate eligendus üatuitur. Нтс Rege & Statibus fuperior emv»
nentior ue evafill'e deducitur, dum i' fe judicio nullius fubderetui'. Ab exemplo hoc, Bani
Sclavonlae,Croatiaeque, qusevis fibi licere Гипс arbitrati, fefeque ab omni foro & judile> cu~
jusvis immunes praetendebant, ut p. 162. hifi. E. Zag. Comesque Joannes Draskovîch Banus,
credito huic privilegio fucceilivè renunciavit, Achs Publicis teíìantlbus. Art. 108. ut ауте
Oligarcbíœ fatis profpexit , dum Nobiles mediocres & auperes ultra quetrid'uum non exa
peétandos jubet, concludendo: Non venientes vero,ve non comparentes non отстает
rum ab/èntia, omnia per comparentes conclufà , pro rato _habere teneantur. Confirma»
tis ue 14.92. anni articulis, addit Rex: Sedquia диет Ватин Prœlatz, Barones , ¿fReS-u
niIDroceres /ùper hujusmodi articulis (nempfefrfaëîone decimarum , Носить/шлёт?“
s \ en ь
390 ' )Votitm Preliminares Pannonia Veteris PeriodurlII.
coliatione Comitatuum, di cœterorum negotìorum) certis er caußs 8 гайстЕЬиЗ, а’еЬёхат
atque perfeäam deliberationem ад рта/емjacere nequiverunt, ideo де voluntate DD.
Przlatorum & Вагопиш «Si Regni Procerum ad ŕutunm Шагни tales rejicint. In Decreto
1495. (еще: ad ofiicium Con/iliarii refìringit, dicen: Ivo/iro Con/Elio. Decreto 1.1.98. fate
tur: (еще: оесайопе Coronationis fpopondiile, libartates diminutas, ад utilitatem eorum
( (снам РтЬюгиш ,Baronum &c. ) тут-тоге 8 renovare, quod etiam ex latis articulis
ibi, fatis apparet, Quin 15O7.Decretum conditur fine Веге , & Rex regulaturart. 5.52 que
Prater eorum ( пешре АПёйЪшш di Confiliariorum )feitum faceret, лишае/Ел: i'igcris,
atquefirmitatis. Memorandi funt plures articuli , ut X. 15:4. quô agnofcitur : Omnesfer
me Conßitutiones Regni haäenusfaäœ, inter [e difarepare videntur. Nее mirum dum
quœvis in confuetudinilius radicati exprimuntur, ut ex lubitu Protonotariis confuctudines
Praœndentibus 1498. art. 6. Иприт: Quoniam autem illagißri Protonotarii, injudiciis
a'i/“cutiendisßmper conßietudznes Re ni alle are cofiieverunt, оЬ Íloc Íxuiusmodi con
lßxtudines antigua con crzbantur, @ique vi ebuntur Regia filetti, ac Domini: Judi
cibus, rationa iles 8 ztìmœ non a u/ivœ , nec irrationaln'les ,_/ëcundum eas judicetur.
Eligatur autem ¿Wgr Adam per Regiam Jif'attem qui easdenicolnzndfuetudines соц/ПЛМ: ‚
8 Domini Regnicolœ 2112 provißonemfacient, 8 сит eo _fîiper' е сопсогдаЬит. Ма—
gifìer Adam,quid confcripiit? qualem provifionem а Regnicoiis accepit ? & qualiter in cen
{нажав confuetudinibua concordaverit? me htet. \Verbêícziul ангел: quid fecerit? fuum
идиш: парагсйшш.
Sclavonia nofira,videnr Majeílatem Regiam ad infinuatam conditionem reduâam рое
fitamque; Ducalem quoque `lozmriis Corvini Ducis potefiatein futïere nequiens , БЫ 14oz.
Articulis illisSclavonicis,fatis profpexit, fignanter art. 8. 9. 1C. 11. Immo quamvia fub ал
terioribus Regibiis, fiatutis Regni Hungariœ parere depreczbatur, diiiiric'ìaque Наше: con~
didcrit ‚ nunc non folum in Dieetafuoa edidit articulos ; verum repetitim habet: ‚юс fiat e0
modo, Леи: 2п Regno Hungariœ. Quare Duci fuo fuit incommoda, (овощ Eppo Ofi'aldo
adhœfit, Epifcopus illico рой Diœtam 1492. ad verfuljoannem Corvi'num, apertum gerit bel
lum,pugnantque invicem. Duce,Regem eatenus interpellante, & ad imita Гада-а provo
. cante, quamvisjuberet ReXEpich um arma Piinereßefle attamen Ifihvanf. Oftan ис
que Epi/¿opus Zagrabien/zs ejus . т Corvini oppìdisper vim adimendis (an. 24.93. 2т
minebat, nec Regis iufm, ab armis dijôedendum arbitralvatur. Neque folus erat Epifco
opus, juffa Regis contemnens , verum lfihvarifiio tefie plures alii, Frangepany quoque; ut
«loétus `Íoannes Dux, de iis quae Rex Ofvaldo refcripferat, videns item tantas potenties Gl
confufiones, {роме ceilerit , meliorem гасит; privati, quam Ducis conditionem. Epìi'iola Re
gis ad отит ей iequens: Оше in_tra vos , 8 ]оат2ет Corvinum ratione Ca/ielli 80}:—
fi iRaÍlonok contzgerunt , 8 qua/iter ordinav' Banus inter 1:0.98 Caßelianos ejusdem,
pariter Intellexl ex litteris 8 Вити: 11e/iris. и2 , Íicêt vobis rgßeient relationem no
ßram,fcimus zamen etiam. Itaque contentijizmus, qquCa/iel/urn è’ Орр2дшп рпгд2
äum. tamper
fatiBani ncjfrivos, quamcertas
,p_ropter per фр: Caßellanos
rationes, interimад manus Ladisiai
quod/que Егегьага [трито
nos де [frowrietate ,Ü prœ.
di Ca/Zelli 8 oppldidi/àernere poterimus, aßignentur; 8 volumus 222212221 ita ajígnetis,

nomine I_Vojiro interim tcnendum. Prœtcrea lntellexinzus : под Turci отпадут: Са
jlri no/lrz Jazc a undlque ob. Эдегипг ‚ ita ut ад 2д 1:2с7иа12а aäenus inferi nequíi'erìnt .
gentes quasha ens deputetzs in [izoßdium cœterorum /idelium no/irorum, quibns prg»
ceŕiimus , ut omnllnfs moeizsczvqfollzbus viäualia Мутная: ад caßrum фрак. Caßvviâ
fer. 2. poß Pe/Í.Corp. /zryii anno 1494.
Рой reiignatlonem Ducutuesclnvoniaen Corvino fafiam; Rex Viadislaui han¢ quali
ter quave ratione gubernaverit,'juiii foret voluminis , quaevis cum fuis circumiiantiis , pol
litica, bellica ,Juridica compleéìendo deferibere, monumentisque firmare. Quare bellica ех
lfìhvanfiio atque aliis videncia. Quod Politica,vel juridica attinet; hase eruditiis doâusque
leâor ‚ех extradu monumentorum fequentium мы ,cognof'cereque dignetur. Наде autem
Cl. llììtterus , tcfìatur partira in Regni Tabullario ‚ partim Camere Aulicœ Regia: Vien. ехса
те. tique
Imò: 14,94. Mandatum Vladislai ad Capitaneos, bellidnůores, follicitatores & levato
res gentium five exercituum , foïians: ne miles condefceníiones faciat in bonis Nobilium; ve
fiim in oppidisôi Civitatibus, ibidem ue non rapto fed pecuniis fecundum limitationem Ba
ni Regnor. Dal. Croat. ¿Si Sclav. La isfni де Kanifà, fe fullentet 62 vivat. Item mandatum
Regis Vladis. 14.94. ad Banum D. С, & Sci. Ladislde Kanifame Nobiles infolita exercituatio.
ne oneret; in сайт: autem neceilitatis, limlati & Barones {паз gentes penes Barium дерви—
ГС
Sclav. Goat. Dalmat. jàb Ducibu.: Regíbwgue Hungarz'œ got
ne teneantur, aqua tamen exeruituatione Рапид Gadovcì qua Vicertonotarium ‚ехал—
пчцаАсопГиешЁЁ vult exemplum.
“Dg pija@ ` 0 1494.
Rola. Adjudicatoriae Ladislaum âäoervara
item Palatinales, eodem Banum
Bano &Гите, f riorR ` contra
Elio fiioplêteplunil?,s evincît11111"
ůres Duos Gregorlum 6.'. Joannem, filios condam Stephani Regni Rulliaa Пафоса? ,fix~
per faâo ilatutioms Cailri oppidique Kofhnicza in Comitatu Zagrabienli exiflentium , cuna:
rumque pofl'ellionum & villarum, ad eadem pertinentium , fol. 82. item fol. no. Cam. Reg»
A_ul. Vien. Intra eundem nibilominus annum Ladislao in Banatu fuœellit Ladislaus de Ка
mja, teile fuperiori extraélu,prouti etiam Mandato Regis Vladisl. ( teile Raifcfanio Инд,
Joann: Согипо Scl. Duei, poffeíl'ori ue Civitatìs Varafdineníis exagerando prœcipit: ut vio`
leuter occupatas poil'eliiones Szent-Ja ob, & Szentglllie, ad Сайта: Varafdinenfe nunquam
fpeâantesmurn refarcitione damnorum , Georgio Comiti Zagoriœ remittat, focus commiilio»
nem habens,meus Sclavoniœ Ladislaus de Kanifa, damna aliter etiam defumet. Hoe item
anno Ladisl. de Kanifa Banum Decembri menfe fuifl'e, mandatum flatutionis peragendœ per
Cap. Chafmenfe,fub iigillis Vice~Banorum Benediäi Thurocz, &Ludov.Peker,evmcit. Sed
anno fequente 1495. Banatu privatus ell. Joannes confina.: oßicium hoc in his circumfìan
tus fufcepit. Enimvero '
1495. Mandat V1adisl.]oan. Corvino Scl. Dal. & Croat. Bano ut omnes cujuscumque
Ratus, prœcipue autem in Comitatibus Crifieníi &\Verovcze, Vajvodas (qui non 11111 furta&
perverfztates patrabant) fub nota inñdelitatis pœna, deponat. Ipfeque Corvinus Banus dato
dlplomate fecuros reddit Sclav. Status , quod dehinc Vicebanumextraneum non lit creaturus,
modo Joannem Gilda] pro hac vice acceptent. Нос 14.96. Vladislaus roboravit, conflituens
ut Vice-Banatus non niÍi indigenis ex potiori Nobilitate conferatur. Confìituit item , ut cau,
fa: a Bano ad Cúriam Regiam deducantur , abinde ad Banum proexecutione remittantur, le
cus lata: fentcntiœ nulla: client. Joannes Corvinus Ducis titulo'ufus,qua Scl.Croat. Dalm.
Banus eur Bz'Ízacs in Feil. ExaltS.Crucis , mandat Georg. Ca/chlargfì, è’ Ludov. Pekcr,
Sclavoniœ Vice-Banix,& omnibus Regnioolis: 11 qui ex Camiolia vel Carinthia перст-еп
tur, ut arrePfentur, idemque mandat, omnibus ofiicialibus in Modruiio. Hoc eodem anno
Vladislaus Rex elargitur diplom Regno Sclavoniœ, fuper infigniis , tenoris fequentis.
„ Uladislaus DEI Gratia Hungarian, Bohemia, Dalmatiaç, Croatiœ, Ramas, Servia?,
„ Galliciœ , Lodomeriœ , Cumaniœ , Bulgariaeque Rex , nec non Silelia` , & Lucenburgenfis
„ Dux,l\'larchioque Moravia, & Lufatiœ. Ad perpetuam rei memoriam. Decet кедам
‚‚ Majeíiatem juflis, & congruis precibus condefcendere fubditorum, & ipfos fubditos deplc.`
„ nitudine gratie? 11121: continuis honoribus allicere; ut dum fuo fubjeëli dominio fuavejugum
„ fe porta re fenferint , fortius accendantur, ad obfervanda fufcepta debita: iidelitatis exercitia»
„ Tune enim fubditi in virtute lœtantur boni Prœlidentis; cum eos 'non in antiquis 10111111
‚, modo legibus, & confuetudìnibus fuis Rudiofe Боге: 6a confervat; fed infuper novis extol
„ lit honoribus , & Regalis magníficentiœ adornat donativis. - ‘
„ Proinde ad univerforum notitiam harum ferie volumus pervenire; quod, cum 1115
,‚ diebus in hac civitate nollraBudenfi una cum nonnullis Dominis, Prœlatis, & Ваго111Ьщ
‚, Regni noflri fuilTemus conflitutifiideles nofh'i nobiles, & egregii Bernardus de Thurocz,
„ Georgina Capitánili de Defznicza, ac Nicolaus Voikfli de Voikoucz, nomine, & in perfona
„ univerjßtatis nobilium Regni Izq/frz' Sclavonìœmoůrae Majeflntis accedentes in confpeŕìum,
„ exponere curaverunt; quod, quamvis illud Regnum nollrum Sclavoniïe ab antiquo ha»
„ buerit pro armorum infigni unum Mardurem, & his armis ufque praefentiarum fernper
„ ufum fuerit, &ejusdem univeríitas univerfaliter ufa extiterit; tamen propter certas сац
‚‚ fas, & rationes cuperent iidem chnicolae hoc armorum infigne per noflram Maießatem
„ renovari ,& íibi dc novo ad perpetuam memoriam renovatum condonari. Nos igitur, ui
„ praefatum Regnum nofirum Sclavoniœ , & ejusdem Regnicolas nihilo minus, quam а il.
„ Regna & Dominia noflra, & eorundem incolas cupimus non folum in antiquis leâibus ,
„ juribus, & confuetudinibus fuis confervare; fed etiam majoribus honorum titulis, e Ке
„ gia nofira providentia, & liberalitate decorare. Nam Reg-Fun: lloc inter duo flumina, '
i „„ _tuos
videlicet Savum,~
hoßes,& & Dravum
inimicos conflitutum
libi proxima , contracontinua
loca tenens & adverfus
bella urcos Chriflianitatis
exerœt, регре
`& ita fe armis tu~
„ tatur,& confervat; ut vix eam regionem Turcus unquam ingreditur,quin accepta. gravif
„ íima clade, & calamitate ex eodem Regno nofìro recedat. Quapropter non immento hoo
„ ipfum Regnum noflrum unum prœcipuum feutum , vel potins antemurale hujus Regni
„ noßri Hun arîœ appellaverimus, Ut itaque hoc ipfum Regnum noflrum Sclavoniœ, ас.
„ que univer Itas {idelium noílroruxn in eodem титана, nofìram Regiam muniñcentîam
' _ 2 gg g g . ” l“¢l`~
HZ/lor. Balthaßzrx: Kerçfellcìz. '
gos Notitie Prœlìnanares Pannom'œ VeterisPerz'odus IU.
„ perfentiat , & experiatur liberalem; haecarma (videlicet in uno fcuto triangulari , (11101111
,‚ mina fuperius denominata per tranfverfum direéte depiéta, in eorumque medio Гири-111110
,‚ campo fcilicet penitus rubicundo praediäum mardurem antiquum eoruminfigne coloris na.
„ turalis, & proprii , reliqui autem duo campi ejusdem fcuti duas partes exteriores pradi~
„ &orum Huminum occupant, funt penitus colore depiäi cœlefiino, in quorum fuperiore
„ unam ßellam , quod propter continuas bellicas exercitationes, in quibus prœfatum Regnum
noñrum Sclavonia?, & qufdem incolœ adverfum prœdiéios'l'ìurcos continuo agitantur; fy
ß
7,
dusMartis voluimus appellare: prœterea fuper fcutum galeam unam in vero colore, pro
„ riaque figura variis floribus veluti vento agitatis univerfum gyrum ejufdem galeœ atque
„ cuti, totamque annorum defcriptionern pulchra diverfitateambientibus , prout hœc in prin~
„ cipio, feu capite praefentium litterarum noflrarum figurata funt , & difìinélïius expreliäta)
„ animo deliberato , GL ex certa 11011121 fcientia,ac de confilio praediótorum Dominorum Praz’
„ latorum, & Baronum noßrorum,plenitudineque poteítatis nofìrz Regia-,eidem Regno
„ 1101110 Sclavonia?, univerfitatique nobilium ejufdem duximus dandum, & conferendum.
„ Annuentes eifdem ‚& concedentes; ut ipii a modo deinceps in perpetuum his armis in Ban
deriis fuis, & aliis quibufvis rebus, & exercitiis militaribus univerfitatem Regni illius no
„ 111-1 concernentibus fruantur, Gl utantur. Atque ut iidem publicœ utilitati fuœ cautius, &
„ providentius confulere poflint; Ждет armis, in figillo per impreíiionem сет гиЬеЗ-‚Чиап
tum in litteris, & epißolis millilibus omnibus in rebus nomine univerfitatis fue uti, frui,
& gaudere poliint, & valeant,
„ De talis modo igitur fingularis, & fpecialis noflrœ gratiai antidoto merito exultet,&
„ tanto ampliare Rudio ad honorem Regia: Majeßatis ipforum de cetero folidetur intentio;
,‚ quanto fe ipfos largiori fayore Regio prœventol elle confpiciunt, & munere gratiamm: in
„ cujus rei memoriam, ñrmitatemque perpetuam prœfentes litteras nofiras pendentis, & au
„ thentici duplicis íigilli 1101111, quo ut Rex Hungariœ utimur ,confignatas, eidem Regno
„ 1101110 Sclavonia, Regnicolaru ue-ejufdem univerfitati duximus concedendas. Datum
„ per manus Reverendi in Chrifio atris Domini Thoma: Epifcopi Ecclefiœ Agrienfis, Au
„ la nofìrae fummiSecretarii, & Cancellarii,lidelis 1101111 dileéti. Вида 111 Ре110 Conceptio~
„ nis B. Maria: Virginia Anno Domini MCCCCXCVI, Re norum noßrorum Hun .&c. an
‚‚ no 7. Bohemiae vero 26. Locus figillipendentis Regii. colîatœum autogr. concorî invent.
Nulla Ducis , Banique Corvini mentio; at unicè Univer/itatis NobiliumRegni nQ/ìr'z
Sclavonia. Ait in diplomate Vladislaus ,exponi Íibi : Regnum Sclavoniœ ab antiquo habuif`
fe pro armorum iníigni unum mardurem , & his armis ufque prœfentiarum femper ufum
fuiñ'e. Sed ubi? nefcio. Mathias' ut pag. 288. juliet Bani figillum tradi Protonotario, in plu»
ribus item infirumentis figilliVicebanorum efì mentio..ProfequiturVladislaus:tamenpropter
сетах сац/дз гайопез` си erent fbi de novo ad регрегиат memoriam renova
zum 'condonarll five gratis ine taxa дай. Qua’ Ша: certa: спи/гетмана? facile ex cir
cumíiantiis horum temporum, cognofcitur. Sigifmundus vera: Üßncerœ nobl'litatìs telle
ram arma confiituerat ut pag. 261. relatum eß, fuitque 11111д fub Vladislao obfervatum, ди
cente hoc, Herkliiorum pag.262. collatione. Itaque Univer/fiati etiam [Vob'lliumßrat Ar
morum fiabilitate
fui Ducatus providendum.
, fuaque fubftituerat; Bani oliincedens,
Ducatui fua dabant Íigilla. Dux
Banatumque Corvinus
allumens, , Sclavoniared
ut Corvinŕus ut
datur, Banatusque debilior, erat providendum , а R e tali prœcipue, qui felicitatem pub.
licam ex privatorum commodis & potentia , metiri päus е11. Hinc in memorato diplomate
1. annuentes eisdem 8 concedentes; ut i ji amodo deinceps in per сшит Ízis armis in
Валдай/1118, Ö’ aliis guibusvis reôus , exercitizls' ml'litaribus unzverßtatem Regni il
‘ lìus nQ/Írì concernentibus,fruantur è? utantur. En Banderia univeríitati Regni attribui ,
ut dehinc pro his, Reges fefe infinuare, hœcve pro e petere oportuerit. Profequitur: Aigue
ut Идет publica: utìlitati fuœ cautìus Üproviâentìus con/itlerepqßìnt. Difpolitio tota
permiíla videtur Univerfitati Nobilium ut iidem, шиит/ш confulere poil'int, fed cau~
tiue & providentius, dum/ígillo per imprçßìonem cerœ rubeœ, guantum in litterìs è’ epi
jlolis mißìlibuá, omnilzus in relaas, nomine univerßtatisßzœ,frui Ügaudcre pqßínt , 8
valeant. Nunc quoque gaudent & fruuntur in rebus omnibus, nomine Univerfitatis hujus
RegniSclavoniœ. Hinc uti corpus Regni, Comitatus Sclavoniœ confiituebant , & pro utili
litate fua , providecauteque confulebant; ita ad annum ufque 1756. Comitatus hi, íigillis pro-`
priis deßituebantur; fed tum reßitutis pofitisque ad legnm praefcripta his Comitatibus ,a Reg
nante îeliciter Domina NQ/lra , iigilla fua Comitatus obtinuerunt. Varafdinenfis Comitatus
habuerat antiquum figillum, at eo uti non potuit, quod neque is, neque caeteri „congrega
tiones fuas particulares habendo, fpeciatim difponere quiviffeut; ve'i'um quœvis ,fecundum
Vla~
Sclav. Croat. Dalmat.ßb Ducìbus Regzbusgue Hangar-iur, 303
У1ас11$1а1_с11р1оша e in çeneraliRegni Congregatione ordinabantur, & fi fcribendum quid fue.
rat, publico Ragni totius nnmine referibebatur, vel orabatur. _
Anno 14.97. prœmilïis elevata, Regni Sclavoniœ Univerfitas, in fua Generali Сопеть
gatione Criíii celebrata, fubditi's Capituli, peeuniam quandam, fumalem vocatam exolven~
dam; atque ab his exigendam voluit. Provocavit ad Regem Capitulum , quîJaurinô fer. z..
рой Fей. S. Vincentii rogat hortaturque Corvinum , ut mandet Vicebanis, ne molefìentCapi~
tulum. Sed quod Rex non rogâíl'et Status,fepofita funt Coi-vini mandata, ipséque Dux fie
habitus , ut Banatum гейши reíignâliët; Rex autem deinceps , mandata fua, ad Univeríitatem"
Regni' iufcnbere lit coaäus, ut infericra demoníh'ant. Porrb _cum pr'œdiéìas fumalespecu
nias plures deprecarentur, anno 1499. Сейе ехсгааи Ritteri mandat: Ut pecunìas fum@`
les, omnes,prœter eos, _gui de conßzetudine , 8( ohferva ) libera voluntate Univer/[tatie
Nobilium exempti baberentur, de boni@ ê’ poßéjßìonibus ip/òrum,fàb amíßìone, prœro.
Y¿nativas Nobzlz'taris prœßent. Нас Regis refolutio, produxit ut: cañ'a ad Univeriitatcm По
bilium devolveretur, & quœvis circa earn difpofitio, atque ab hujus obligatione exemptio.
Ditiores potentioresque, ac in çñiciis conflitutì ( сейе Art. 2. anni 1574.) ab onere hoc fuêre
exempti. Capitula gra'ves paffa funt incommoditates. At omillis quibusvis ,quae narraripoß
fent, demum anno 1505. fequenti obtento Privilegio Cap. Zagr. refpirabat.
„ Nos Vladislaus DEI Gratia Rex Hungariœ Bohemiœ &c. memoriœ eommendamul,
„ tenore rœfentium iigniñcantes univerfis. 'Quod nos confiderantes multum intereffePrin- _.
„ cipibus Catholicis,‘Ecclefias DEI in fuis bonis temporalibus 'non modo tueri & manutene~
,', re; verum eas, libertate quoque digna, & quidem debita profequi: qub,mini{’cri earum ех
„ tali pia provilione ,aliqua dulœdine fumpta ,animo aiacriori, cultui Divino infiñere ,&pro
„ falute, ipfos; in temporalibus juvantîum, fedulas ad Altìíïimum preces eiïundere oíiìnt.
„ Sane igitur nos, cum рго еа fpe & devotionc, quà , erga BSS. Stephanum Regem Соп—
,‚ felTorcm ,in cujus `gloriofo nomineEcclefia Zagrabienfis fundata, &conßruâa extitit;f1n
„ iluch
„ lariter гепатит: tum
Zagrabienfis, etiam,
Matti quia
пойгаг eX declaratione
propterea Íimul & fupplicatione
faòìa, intelligimus: Capit.
qualiter Ер}; ejusdem
acuniverlî
„ opuli , & jobagionalis conditionis homines ipfius Capituli, inter alias eorum libertates ,'ei~ `
„ dem Capitulo а Divìs Hungariœ Regibus, nofìrisfeilicet Px'œdeceíl'oribus , conœíl'as,ab anti~
„ quo femper, ad Ízœc иди: гетрога, Ízac quoque libertate u_/îfueririt {Удач/Е : Quod
„ quando Univerfitas Nobilium Regni Nofl'ri Sclavoniœ , generaliter vel рагсйси1а111ег_рю
‚‚- aliquo eorum nefgotio , apud Nойгаш Mattem , vel diůos noilros Prœdeccíl'ores promoven
„ do '‚ ab incolìs ip ius Regni , aliquas colleéìas, vel denarios fumales, exigi ordinâlï'et, fem
,‘, реп-1911 , populi, & jobagiones prœfati Capli, a folutione hujusmodi colleâarum, vel депа
„ riorum fumalium, in medium ipforum Regnicolarum folvi debendorum, exempti fuerint,
„ & fupportati. Ita nos quoque , qui,omnes Regninoilri Ecclejias , уши-ат veri Patron!
„ jìimus, in eorum juribusl & libertatibus ,tenere &coníeryare tenemur. Ipfos, praefcripltos
„ colonos , &jobagïones ejusdem CapliEccl. Za rab, ab huJusmodi lfolutione, prœfcriptarum
„ colleclai'um & denariorum , de Regiœ пойте iberalitatis,atque muniñcentiœ dono, &^gm..`
„ tia fpeciali, duximus denuô, & de novo , perpetuo eriìmere fupportare. Immo eximi~
„ mus, & fupportamus prœfentîum per vigorem. Quocirca_vobis lidelibus nofiris,Magnifi
„ cis Banis, ас egregìis Vicebanis eorundem, ner: non Comitibus, vel Vice-Comitibus & Jud
‘ „ lium , diéli Regni noflri Sclavonia' prœfentibus 6L futuris, praefentes vifuris, harum ferie Его
„ millimè committimus & vmandamus : ut amodò, deinceps` nullo unquam tempore contra
„ liujusmodi noßram gratiofam exemptionem( iiquidem & inquantum ut pi'œrnittitui'jirae`
„ fatum Capitulum , eadem ipfa libertate ufum ей) 21 populis &Jobagionibus ,ipfius aliquas
„ colleétas vel DènÄumales , pro quocumque ncgotio communitatis diůi -Regni noßri Scla~
„ voniœ , generaliter vel particulariter fieri debentes, exigere; eoedemque ratione non folutio
„ nis hujusmodi, in perfonis rebus ue & bonis ipforum quibusvis, impedire; turbare, vel
~„ uovis modo damnifica're; impedirique vel damnilicari facereprœfumatis , nec fitis auii mo
„ do aliquali,grntiœ пойте fub obtentu. Prœferites Yero, quas fecreto figillo nofim,quo ut
„ Rex Hungarian utimur, impendenti communiri fecimus, рой earum leóìuram , reddi [еще
‚, per volumus & mandamus, prœfentanti. Datum Buda, fer. 2.proxima рей Dominican!
„ Lœtare.
Notat Anno
ad annum
Dom.memoratum
1505. Regn.Georg.
пойгг. Marcellevich
Hung. & reliqrr.
ex iníirumentis,
Anno 25. Rohemiœ
ab Ofvaldo
verb ppo i
Zagr. Catharinam quandam coram Rege qu ейат fuiITe , quod Ofvaldus per latam excommu
nicationis cenfuram, illam cogeret, ad exolvendam fibi decimam a nouis fuis dominalibus,
aliisque cenfibus , quas ipfa a iibi fubjcéìis acciperet. Rex Vladisl. alTumPtis ad judiciumfflio
ma Agrienfi fummo fuo Cancellario , Dominico Varadieníi & N. Segnien. de LeleCZ» “imm”
g g Е‘ g я ' ' `
(
304. Notitiœ Praliminares Pannonìœ Veterzs Periadus III. _
tiratore proventuuin Regalium, Ecclefiarum Prœfpofitis. Item: Stephane de Zapolya, Vin'
garthjudice Curia.` , Bernardo de Fran' epanis, Bla io de Raska Cafìellano Caliri Budeníis, La~ _
i › disl. de Daraghaza , Adam. de Liczka lgerfonal. Priefentiœ Protonotariis, Francifco de Maro
cha , jurato Notario Palatinali, de Kul, Caufarum Regal. Direóìore, deliberate Ехавш
municationem nullam fuilTe, mandatäêie Catharinam a cenïuris illico abfolvendam; a noni:
Dominjs terrefiribus provenientibus , cimam non cedere; Ofvaldum Epifc. fi pmgravatum
fe fentiret, in generali Congregatione , quoad utrumquejus fuum profequi poile.
PoR relignationem Ìoannis Corvini, Dalm. Croat. & Scl. Banatum ac it Georgius Je
.Kani/à. Sub hoc, mandata Regis, 8e ordinationes quïœvis ad RegnumSc панда: dirigun~
Vladislaus , utextraétu
tur. Sic telle pro recepta confuetudine
Monum. , tempore
Reg. 14.98. depofitionis
Mandatum ab oßicio
ad Reg. Selav.cujuslibet
direâum,Bani
quo ;Pro
tonotarius {igillum ejusdem authenticum, in medium Univerfi-œtìs Nobilium adferre сенса

tur , utve ad evitandas fraudes ibidem in partefecetur, Quia autemJoan. de Каюта ‚ Palati
nalis , Regniq-.ie Sclavoniœ Protonotarius , po/t ablationem Banat-us а Ladislao :le Kani/à,
cum ejus íigillo authenticoìd Гаже intermifiílet ; immo ufqu'e mortem apud fe confervâifet;
poil mortem vero ejusdem , nefciretur quo devenilfet , ad evitandas omnes fraudes: ut omnes
litteras fub figillo ejusdem Ladislai de Kaniia emanata, in _proximis Oc'îavis ,` iigillo aäualis
Boni Georgii de Kanifa muniantur, iisdemque, сайт vel amillio ligilli inferibatur. Deco»
dem anno 14.98.' fequentes ordinationes extant. 1. Vetans : ne Tricefimatores de rebus ein
ptit vel permutatis , five pro ufu, five ornamento domus autfamiliae ,a NobilibusRegniScla~
von. tricefimam exigere шипе: z. Ad Nobiles Scl. ne divexent mercatores telloniìs & tributis.
3. Ne quis ex ведаешь /ine ворюг/21 8 libera дышит DD. Regnìcolarum, tributa
vel tellonia erigat, fub mu1&a loo. flor. Quae etiam pœna iis imponitur, qui tributum vel
tellonium a Regnicolis non admiil'um,deponcre nollent. Radicaiitur hic,plura tellonia :1_/ù;
neque enim adhuc vidi, per Regnicolas expeditum privilegium {прет telloniis. Olim Bani lire
ufurpaverant , fub Vladislao ad Regnicolas potefias haec tranfiit. Articulos tamen Regnicola
l
rum extradatos de ufu tellonij, vidi legique. 4. Quia art. 12.anni hujus conilitutumin Diae
ta fuiil'et , ut Bofnenfe Capitulum per totum Regnum executiones facere pollit, Rex declarat:
cum in Regno Sclavoniœ tria fint Capitula Zagr. Chafmenfe & Pofeganum , vne Capituliim
B'ofnenííäîJ in' eodem Regno Sclavoniae ullas executiones , aut fldeidignitatis {на exercitium,fa
cere PAd'anniiin
о t. 1499. plura funt mandata, memoriasque Vladislai. Potiores funt: 1. Ut
Stephanus,Geor.Kallellanfii,Nicol. litteratus de Zenthlelek, per notam iniidelitatis bonis
' fuis privati , contra impetratores coram Bano procedere poHint , гам ad Curiam Regiamap»
pellatione. 2. Ut peounias mardurinalcs ,oblatum item Regi fubfidium in uno terrninoexol~
vant. Item fubfidium oblatum extendiad aos quoque Nobiles , qui ultra Savum Гипс, &de
non repellendis a quocumque dicatoribiis, Item :ut in exactions conti'ibiitionis, hoc еП: taxœ ,
Regi'œ , enes hominem Regiu'in, etiam Banalis interfit. 3. Modum exercituationis ita prae
fcripíit:l
lea: arcum tde 33. Colonis unus, de loo. equites tres, loricam, galeam & ЬаНаш ,vel locoga~
manualem cum pharetra, & equum ad minus 7. aut 8.Auri íloren , prilzllent. Dec1a~
ravit infuper: Dominos terreftres in Hungaria refidentes , a bonisin Sclavonia habitis, equites
Capitaneo hujus Regnifubjeélos , prœliare obligari: Quodve Banus, Capitaneatum Stipendia~
torum iliorumJibi vendicare nequeat , verum Capitaneus Regnì, ad propoiitionem Statu.
um fit eligendus. Item pecuniœ exercituales de fingulis colonis, five banderiatorum , five
non banderiatorum utexigantur. Eas nihilominus quisun a proportione pro gentibus a fe
producendis, retinere valeat, Denique ut in cafu fupremœ neceíiitatis , omnes per fingula ca~
Pita infurgere debeant
In Ecclefiafìica difciplina, hœc difpofuiii'e Vladislaum, datis ad Regnum mandatis, in- '
venio. 1. Ut Vicarius Zagraliienfis, 8 Cltafmenßs locumtenens teneantur in aóìione cau
fœ meritum declarare, neque рощи: caufasjudicarealias , quam pure fpirituales, fuiquefori
я. Teneri eos , procuratorii's coram Regni 1lìudicibuii emanatis, in fede ipforum fpirituali, 10
cum dare. 3. Ne Locumtenens Ecclefiœ C afmenfis , vacante nunc etiam Sede Eppali, Reg
nicolarum illi Capitulo propinquiorum, ac rasfertim Nobilium pro e ZaiencqÍ &Attyna
commorantium cauíias judicandasimpediat. gorro Locumtenentis Cia/ñœnjis', in plerisque
litterarum expeditionibus occurrit memoria. Quid те fuerit? fœpeindagari obfervavi. Poil
. quam Capitulum Chafmenfe , fuos Praepofitos (eli шил ех Canonicis Zagrabienfibus) agno
fcere, hisqueparere renuiffet, no_d _eorum eleéîioneßut minus ex proponendis per cap. confirma-`
tione , fecundum Stephani II. pifc. Zagr.conñitum , Prœpoíitì non n'ominarentur; Poliquam
:item fub Joanne Corvino, in parte: {ста fuiñ'et Sclavouia, inferioque vocata, cum parte Co»
‚ ‚ » ' mita~
ιδεών, οσα!. Βαὐπαε. Βιιαβιω· Κεεε'Βιιε·επε Ηαπἔστἱα. 8ο5
~_α
τπἰεεεπε (ΪτἰΠεπῆε1οὲππἱΟοτνἱπο εε"πεΗίΐεε; ἴιιΡετἰοτ επεαπ @Με (ΪοτπἱεἰΒυε, πε Μ: ΐυιππ
'Ρτἰποἰρεειιπι εεπάετπ νοαΜπε. ΠἰνἱΓε. Πε τεπΨοταΖἰ ]ιιι·ἰεἀἱᾶἰοπε, /2ύπ'εααίίε εεἰετπ :Με επ
Ξπετοτἰιιδεει. ΝαπΡε αΠε5επ ΠΒιιε αἀάἰέὶἰ ε ΖεετειΒ_ἴρἰτἱεπειΙἱ ίοτο όερεπἀεΒεπε,ἱΙΙἰ να·ο , (ΕΠ ρε τ
°εἰιππ ετεπει[οεπ.Οοτνἱπἰε ΟΜΠπεπΠ. [Μπι ροττὸ ἰπ πιω ἀἰοεοείἱ άπο πε πἰτεπε είΤε `ρἱἴοο
Ρἰ; ἰεἰεο οοοείὶοπε ΠΜ ,ππἑι Εεεε επιπε όε ΕΡἱΓεοΡἱε , δ: ἰπετε Με , βσειιπ:23:επεω· ΩΒεΐιπεπΠε
Εεο]εΠιε Γυπε ἱπετοὸπδεἱ; επιπεςπε εΠνει·Γε ω” ἰπετει πατε, δε νἱεετἰιιππ 228τεΒ5επΓετπ. Ηυἱε
ΡατεΒαε2εἔτ. νετεἴόἰπεπΗε,ΖειεοτπεπΠηπε Οοιπἰεεεπε. Εοεπτπεεπεπεἰ, (ζι·ίΠεπΠε, Ροίαχε
11πε νετοεαιΠ8 ἱππιιππεππι Βἰοεοεἱἱε Γυπε Ζε8τειΒϊεπΠε. ΡΪετπιπππε Η Ι‹›ευππεεπεπεεε επό
τε εεἰαπ ἱπ Ρατιωιω ΕρἱΓοοΡἰ οοπΓεοτεεἱ. Ιπεετ πω: ΗεεΙείὶεΠἰαι , τεΡοπἰ Ροεείε εεἱεπ5 :πεπ
ό:ιειιτπ ἱΠπά νΙεἀἱεΙειἱ Βεεἱε,όπω ιποτεπο Οίν:Πεΐο Ερἱἴε. ππιπάεΒεε: 0ιππ Βοπε ΕεεΙείἶωἱπ ίε,
ειπε Κεεαπ είΤεπε άενοΙιιεει, πε ὸεεἰπτειε Ρεπεε εοπετειὁἰυπι εππι Οἴνε1ἀοἱππἰεππι ΡετΓοΙνειπε ,
· ΠΜ ειπε Κεεἱ &[)οπήπο εεετείετἱ , άοπεο εΙεετ τεΐοΙνεεπτ ΕΡἱΓοοΡιιε.
Αππο Με 14.99. θεοτἔἱπτπ άε ΚεπἰΓει Βεπειευπι εεπυΞΙΤε,άειποπΗτεε εοπεΙυπο εοππππε
εἰ ΡτἰνἱΙεεἱἱ, τεΙειεἰππε Η, Ε. Ζειε. Ρ. 83ε.ε Μετα πιιπε πἱπἱΙοππἱπιιε εππιππ,' Εεεε ΕεὰἱεΤεο ,
]οειππεε (Ϊοτνἱππε ἰεαιππ ἴπεοεΠὶε. (Πατιππ πω· είε ε5‹ .[πτέτπα2οή0 Βεεπε, πιω ίΪ8πἱΗεεε,
ι·ππεειεο εοπίἰΙἰο, ΒεΙπνοπἱΔε Γαπεε Ρτωπεετε, άαπιο ]οεπ.(.”οτυίπιυπ; ἰεαπ εκ ἀἱναίῖε αἱ 8Ε'12.·
νοιπ:ιτπ πιεπόεεἱε, παπι” εΡετἱε; εοπππἰίἶπιπ επ ίε οοτνἰπο Βεπο εΠ'ε, πε ε Βε8πο; ίιπερ
Ι.ειετοπεε , ἰπεεπἀἱετἰοε εΧεἱτΡεε: πενε ἱπ Ρτοκἰιπει ΒεἐπὶΟοπ8τεΒεεἱοπε ἱπνεπἰεειιτ τποάπε θε
ε.Βι·οΒεπόει Ρετπἱεἱοίε εοπίπεεπεΗπε, εΒόπεεπόοπιιπτ ποεειπ·πο ταπΡοτε αΙἱεποτπτπ εοΙοποτιιτπ,
Μεπόεε Καπ, εεΙεΒτετἰ ΟδἱενεἙἱει 5ινεἱἱοἰε, επιπ ΠεΒΠειπ Βεπιππ 1ο”. (`οτνἰπυτπ ΜΒαεπε.
Βειπιππ α! υπἰνετίἱεεεεππ ΝοπἱΙἰυπι Βεἔπἰ δεΙενοπἱεε Γι·τἰΒἱε: ηπα] εει·τπἱπιππ Πἱεεεεε, ΡεΠ.
παπΡε δ. Μεεπἰα· Αποίε. ρω ειππο ΐεπινεπεε ρτετΕκπτπ , επεἱοἱρετε Μπακ, ο!› Ι.εριιεοε ειπ επε
πω, Βε€ἰεθε1Ιἱεε,Ροπεἰποἰε, Βπεἰεπιιε νεπεεἱετιππ :ιό Ρείὶ. Ερἱρπεπἱεε , ε·ε›πί`εςιιεπεετ, ω:
ω”. εΒΙεεεεοεεΧτπἰεεειπε. 8εά ἰεετπιπ α! Ρείε.8. (ἱεοτὲἰἱ τε3ε&ει ειπε ἀἱεεεε, πτκπεπεε Με, ἀε
ετεεο 15οο.εππἰ.
Ηοοεε άεα·εεο, όε ερΡεΙΙεεἱε εειιΠε εκ-8οΒινοππι Με. 4.. άἰΐροπἰεπτ: Με. ει:εετπ 8. πω»
8εεπι· ΜεεπἰεεΚεἔἱε :πεᾶἰεεεἱο, πε πεάαπ ]ε8Ητπε ΞεΙενοπἱε δ: Ηυπεπτἶει ΓπΒίῖπε, όπτπ ΗΜΜ
ειιι·: [π Κεέπο αει26771 δείανοπέα , υα!εαπε πίέα· μεμε οε?αυα εεἰεὐτατἱ: ( οΒΐεενε) επτα
πιαι πω: ευ οπίέπε, μα: ίπ έεστεεο Ρο/ἱεαπι αε2,β:ά @και ακύρωσε δ αρρτοΒαταπ: σοπ
|ϊιετπάίπετπ ευι·ιιυι, αἰἱαε/επτρει· οό_/αναεαυι, σείεβτ·επεατ. Ηοε ἰπ άεοτεεο , ασοεε: σεεεει·οε,
:ιτεἰεπΙπε ει. τεΠεΧἱοπεππ τπαεειπ·, ποπ ίεΙυιπ ειιοειά Βιιπάεπει , δι επ Με ἰπεοεεεππ ευο)·υπ
παπι εΧειπΡεἱοπεππ; Γεέ| να πιεπἱπιε εοοοπιτπεἰευστἱοπαπ, @πωπω ΡοΠείΠοπεε εκεεπΡεεε
ετεἱειι!ετἰεετ £ωπ επ οπετε εΧετεἱεπεεἰοπἰε) ΡοΠειππεπε ετ€πωεπευιπ , εΒ εΧετπΡΙο ποτπιπ, ω·
ἔιιεπάέ αἱ επεεει·οε, Πο επιππ ᾶείὶπἰεπι· : εοεἰ Κεέία Με22ί.9, ίπ Ρωςβουδθω Ζα&σε|1ί , θ'
Ι/Ρΐεί νοαπίσ ,οοπττποταπσεω; υποείο]σπίίέ ( ΜΒΜ· παπρε Απ1ἱε01°ιππ Βε8ἱοτπτπ , πεεοάεκπ ετ
εἱεπΙο) εκεπΨτίππ2 .· Νετποεπε ΖνούίΖΖωπ α‹ἰ Εστω δήπιταΡΜΜοπετία πυ[πειτπ εοσοτιιπη,
πίέ91ιω ·|οὐσἔἱοπεε είε εα2ετο τωπ.επιέττετε άεύεείε , παω ακί εαεετἰσ ΆίούέίίύιωΡετ·
οοπττατἱ:ιτπ,αἰἰ9πο.9 εεε εοτιιπι_|οὐα_ςἰοπἰὐιιε Ρα·ασηυΖΣιω τπυιωπἰτεετε τατεΒιιπεευ·. Ραπ:
εοεω·ιππ εαπΡπε, πιι6,ραεε Απ]ἰεἱ8 Βεεἱἰε οεπΐεΒεπειιτ. Ραπ πἱπε ρτοΗυκἰε, εποε ἱΠε, ω:
ἱὶιοοεΓΙὶνὸ αεί ος/ἴπτ, ε Οα_/ί'τεπββιω· ςπΜΜπ , οσα είΤεπε, ἰπππιιπεε ει ίεϊνἰεἰἰε εεεεετἰε, εαπ
Μ: ΑΙΜ εΧο1νεπᾶἱ, πε πιιπο εεἰετπ , ἰπ @παο ηποόαπ ,οΒΐετνετεευτ. Απ. εε. τεἀπεἱε Βεπόε
Πε πό εεπιρπε8ἱ8ἰἴιπιιπ‹ὶἱ , δι ρετΓοπειε Εεο!εΠεεΉοεε :Μπι ΜΒετεε: Βε σατεπίσ απο Ρα:βπί.9
ΕοεἰΜιΖ/ἰἱεὶσ πω: όαπάετίεεί.ε·, άεείππω :παω |ιαδεκτίθιω,εασπταπιπέ ἔαιτἱατπ ουκ/ανα
εἱοπαπ ρω” οπίο δε εοπτἱπαπἱα ει'εστεεί τπἱποτἱ.9 , απ.υέάείίσεε η·. βιρετίπάε ευη/αἱ
μα, εδώ Με , εΙἱἱεεμιεἱπ άεα·εεο νἰάεπάἱε.
ν]εὁἰεΙεπε ΐπεεἱεεῖιπ ἱπ δο]ω·ε›πἱε εοπίὶἰειιἰε εππο 15οο, ἴεηυεπεἱε, Ρτἱππὸ: πε Οεοτἔἰο
Ζεπεπεγ Βοπει ε:οππίεεεει τετπἱεεεπεπι·, ε. Πε οιππεε @και οοπίὶἰειιεἰοπεε δι άεστεευτπ Κεεπἰ
Ρεοππἰεε εΧετεἱειιεΙεε εοπία=επε, δι παπο εΒ εἰε πε εΧαπΡεπε,Βεππεππετεπἱεεπεεε, α] επείεειπ
άεε εοιπΡεΙΙειε. 8. Αα] `]οεπ.(:οι·νἰπιιιπ Βεπιππ, πε π2σπάαύ.9 Ρτοτοἔεεοτἱἱε σεπΓετιππ, εαπ
Βεεἰἰε επειτπ εΠοτυππ , π: 'ῇπὁἰεἱἰε πΙΙειεεππε Ιοεπε θα” Βενε ΟὁΪει·α €τἱίἔπιπ ἱπἀἰἔἰ89 ρτο
ΡεΠο ΕΡἰρπεπἰεε , άιππ επ π:οτεεἰἰτατεππ Πνε εεπεεΒἰυπι οε]εΒτετἰ πεεΙυειιπε ἀἱΗετεπεπτ, Με.
πικαπ ενοεεεἰοπἱΒπε Ιοεπε όεεπι· π: ἴυευτἱε 3ι1εΗεϋ5. ε. 'Γεω ΖεετεΒἰεπίὶ, πικαπ διοπἱπςπε
ΕοεΙεΠεπΠ (`εΡἱειιΙἱε :πεπάειε , πε Ρτα·άΜεε εοτιππ , @Με Ϊἰτπἰεπεἰοπαπ ΝοΒἱΙἱιππ ππἱπε Μπο
Με εΧαεϊεπετε άεΒεειπε. Ρεεεεετεε εκ εοΙοπἰε Βοπεε ιιεΠεεεπε Βεπεεε πιά εΧετεἰεπεπόππι,όετε
οΒΙἱἔεπεπτ. 5. Λό ΝοΒΠεε Βε8πἱ$εἱενοπἰειε ,ευοό ἱππροίἱεπτπ 5ο, :Μπακ ἴπΒβᾶἱπππ, Με άεπει·.
μ). ρω Με νἰεε ι·εάιιοειε “Με ρτωεἰρἱεπε: πε πιετόπτἰπεΙἱπιπ Γο]ιιεἱοπετπ οοπεἱπιιεπε;εε «Μπι
ίπΒίῖόἰιιιπ εΙΞεποά ΒεἔποΗππεειτἰσε ἰτπροπεεπτ,ἱά ἱρίἱ πποππε Ρτεε·Πεπε. 6 Μεπόεε Ρτοεο
Νοεειτἰο ΝἱεοΙεο νοἱὶεΗῖ , πε ετενετπἰπε ἴιιΒεἰἰεοτιιιιι & ]οε›ε8ἱοπυππ φαω Αεγπει ρα· Μπότα
απ Βπεεἰπεο: οΠὶεἰεΙαπ Βεἱζἰπιπ όε1:ι3ο:ει, αιιιίΞιεε ; εΠΝ8επεετ ἰπειιἱτεε, ίἰΒἰπιιε τεεϊετεε. Νο
πππΗ εει·ἱ
Μ/ίοτ. Βαίε|ιαβή.ε· Κας/είΖάι.
306 Notitìœ Preliminares Pannoniœ Veterìs Periodlçs III.
tari merentur Lucœ Epi/è. Zagr. reverfales, quod decimam hoc anno ab adminißratoribus
Regus bonorum Epifcopatus Zagr. collec'tam, in confequentiam non trabet. Алло 1501.
memorabiliora Тип: 1. Rogat hortaturque Nobiles, ut de bonis fuis contribuant ultra 4.5'`
делах-Зов, alios 25. in toto 70. 2do: Ut viétualia ad CafirumJàicza, proximius a Turcis op~
Pugnandum mittant. gtiò: Confìituit an. 1503. ne alienigenœ_& forenfes , verum poñ'eílìona
ti homines in Viee-Comites eligantur. Аппо 1504. Cum Credentionalibus N icolaum Ze
kel, ad Status Regni Sclavonia: mittit. Нагс vero ablegatio, procellit ex art. 1. Decreti anni
hujua,quod confiderari meretur. Non folum tefìatur difcordias ; fed plura caetera. Y Art. 24..
íingularis eli, dum Praelati primo loco evasêre milites; altero Barones, pofìremo Nobiles.
De rebus Ecclefiaûicis {unt plures articuli , 2 3.& 26. potiores.
Inter decreta,Juris corpori inferta,defideratur vel memoria Diœtœ Anno 1505. habitœ.
Ritterus in fuis extraéìibus monum. Reg. habet: Tran/àmptum Petri Comitis de 5. Geor
gio de Bu/in Judicis Curìœ Regiœ, quo continetur mutua {iatuum & Ordiuum Regni
Hung, partiumque adnexarum in Campo Rakofs interventa concluiio, vigore cujus {iatuunt :
Quod cum obfervent Regis Vladislai proximum in hœrede mafculo defeéìum: expertiautem
fuill'ent, per introduéìum aliorum extraneorum Regum gubernium, magnas patriœ & Coro
де calamitates ; ut futura eatenus incommoda antevertant, unanimi voto & Pcipulatis mani-h
bus, Domini quippe Praelati ad puritatem confcientíœ Риг; Barones vero Proceres & Nobiles
i ad Едет Chrißianam, atque honòrem & humanitatem , ut in cafu: quo prœfatus Rex abs
que hœrede decederet,
benemerìtum & idoneumnullum alium eligere
Hungarum pro Rege habere,
velint. & nonf1 alibi
Immo quam
aliqua in cam
potentia o4 Rakoss,
, ¿ive vivente,
`five decedcnte prœfato Rege, ipfos ad fui eleéìionem {iringere & opprimere vellet,ut omnes
unanimiter viritim infurgendo, &tot, quot maxima in parte Ievari poterunt gentes fecum af
fumendo,femet mutuis confiliis auxiliisque tutari & defendere vellint. Neque celTuri antea,
quam recuperata & obtenta plena libertate. Quod li vero aliquis illorum , contrarium in
prœmiflis facere prœfumeret, talis perpetuo inñdelis Regni habeatur, cuineque Машка Regia
de novo conftituta; neque totum Regnum gratiam facère роте, {ed fub jugo perpetuœ fer
vitutis & rußicitatis fubjeéhis habeatur, reatusque fui pœnas luat.
_ Мох relata, refert quo ue 'lllmlfihvaníil lib,4.. р. mihi 33. caufas Нашей hujus тесен.
fens , videlicet primo, quod e Moravia, Sile/ía. Ü’ Lufatìa,de quibus tefie art. zo. decre
ti anni 1504.. monebatur , Romani Pontzfcis authoritate, Bohemia’ adjunc'îœßœrint. Ä?
gerrimè hoc tulerunt Status, ut Vladislaum de paétîs fervlandis admonuerint; at Rege diíli
mulante,
conventui,lex
nififuperior lata
fors ideo, ut efi. Miramur
faëìum Cardinalem
Papœ integrum Thomamlquamvis
reman'eat, de Bakcícs huic interfuiÍlè
cum Regni & Coro
раз damno , fiabiliaturque Pontificia prœtenfio, de Regnis & Provinciis Romam difponere pof
fe. zdò. Wörbeczy in Zapoliuìn propenfio, ut viam huic ad Coronam apcriret. 4Quare mag
no applaufu promulgatam гите legem, Ifihvanñ'. fcribit. Нас lex eratfundamentum Zapolli
ani motus, fucceñivë item Frangepano Zrinianitumultus, ut DEO miferente, fors aliquam
do demonßraturi.
' Ìoannes Corvinus die 12. О&оЬ. an. 1 7510.1.. ebiit, Lepoglavœ fepultus, lic enim epitaphi
um: Аппо Dom. 1504, Ос7оЬ. 12. die , ora Надев. noc'ïurnali, ultimos dies Joannes
Corvinus clau/it extremos. Sub Ízumo corpus , ad claußrum Lepoglavœ tumularejzgíît..
Sequente anno filius ejusChriñophorus pueritiam non egreíl'us, obiit; in quo Joannis , Ma
thiaeque Corvini genus defecit. Vidua Beatrix Frangepana, volente Rege , Geor io Marchi(
ni Brandenburgenfi junäa connubio fuit. Vid. Ifihvanfî. р. 32. Hic Comes Cilllœ, Zagoria»,
Ortemburgœ quod fuerit, tituli fui tefìantur. Vendidit ferme quœvis ‚ qua: in Sclavonia lm
buit. Sub Ludovico Rege vixit. Vide Ißhvanñ'. . Валов Rex declaraverat: Both Andream
cum Franci/éc ВИЧ/а де Gyarrnath. Verum Francifco non acceptato, in Congregatione
Crilieníi , oportuit Regem , fubfìituere huic , Marcum Ílú'l'slenovìcÍz ex prœfeéìura Budenlis
arcis. Uterque horum Andreas nempe cum Marco , ad Banatum Croatiœ Dalmatiœque anno
д 508. translati fuêre; cùm Banos Sclavoniae 1508. inñrumenta teßentur Georgium de Kanz'
/à, 8 ]оагтет de Erna/Z cum titulo Dal. Croat. & Scl. Bani. ExtatVladislaì diploma de
_al 1508. quô, ut Ludovicus iilius fuus, annorum aetatis trium coronetur; fpondet: fe & lili
um Regnicolas in libertatibus fervaturum; neque lilium tutellœ Principis cxtranei daturum,
ut videatur relatum fuperius {iatutum , roborâíl'e. Rittero teile, in tabull. Cam. Aul, Vien.
extant litterœ Regis Vladislai, fcri tœ anno 1509. ad Georgium de Kanifa: de trac'ïamlo
Diœtaliter ¿ello contra Venetos , ¿tota Dal/natia recuperanda. Dolemus aut has Rit
terum non defcripfiíi'e, aut f1 exfcripfit, apographum a nobis deliderari. Credimus lumen
majus fuppeditarent. Наго attamen ipfa brevis memoria coniirmat, ceiTam Venetis Dalma
tiam,non fuifl'e; at jus Corona: in illam agnitum ultrò.
Anno
\
Sclav. Croat. Dalmatfùb Ducibus _Regiliusque Hungariœ ‘ 307

Anno 1510. аЬеП‘е debuit Vladislaus , cum tefìe fato extraétu Univeríitati Nobiliiim Stil;
voniœ committat, ut in fui abfentia Emericum ldePeren Palatinum, cum Thoma Archiepif.
Strigonienii , ас compatre fue Chariliimo , Regnum Hungarian gubernaturos, pro Loirumte
nentißus Regiis a ofcant. Anno autem 151 i. mortuis memoratis Dalmatiae Croatia-que
Banis, Petrum Berl/ilo Banatus Dal. Croat. Scl. Prdec'ir'um conílituit; Не enim in refsriptis
fuis ‘Regiîs,Petrum ex rimit , ut 1513,quo difponit: ut Ватт/22? де А1ар Vicebanus, &
Mgr Franci/cus de Il arocßz Protonotar,debitam executionem, fecundum leges & jiiraReg.
ni fa'ciant, ñerique eurent. Anno eodem, quo Petrus Berileao Bani titulos ей confecutus,
mandat eidem Bano, ut inferioris conditionis Regnicolis, contra potentiores judicium imperi`
dat. Anno autem 1515. quo Bano obedire nolebant, dat credentionales Rex , Petro Berileo
_Bano, ut nomine Regis, Regiusque deputatus, Congregationi Regni Sclavoniœ praefideat.
Hinc profiuit credo, ut Bani titulo Pro-Regis accipiantur, interpraeteturque Banus, five
Pro-Rex. lpíis porro Sclavoniae {iatibus mandat, ut cum Bano Petro Berileo, fub amillio`
ne bonorum & Capitum infurgant. Atque hœ Гипс memorias, notitiœque, quas erudito le
ttori, ex memoratis extraétibusy communicare voluimus , @i item pofieritati , ad cognofcen
dum íifiemagubernationis, a Re e Vladislao fervatum. .
Nunc dicta inferior Sclavonia, exordiô Regni ( (altem quoad Sirmium) cum Ьае Гире—
riore conjunéta non fuerit; poßquam ex Ißhvaniiio confìat, cum Laurentio Sirmii Duce,
Regi Vladislao bella fuifl'e , viéiumque Ducem ,fuifi'e demum receptum in Regias gratias. Qui
vero œtate hac fuere limites, Ducatus Sirmii? а Sclavoniœ Ducatu , quem Joannes Corvinus
obtinuerat, ego eruere ad regulas prœcipue probabilitatis hifìoricœ non potui. Hoc itaque
elucubrandum a doétis, majoribusque adminiculis rovifis , oro.
Refïerendi íimilicer forent limites., qui in fœdere fancito anno 1491. Intra Maximilia- ‚
num atque Vladislaum conltituti fuerant intra modernam Sclavoniam, Stiriain, Carnioliam~
que. Verum neque hos demonïirandi,mihi privato homini modus ей. Qua: autem arguipof»
{иве ех Аидагш diplomatici memorato {арен-22122, ibi videre metirique digneris leéior еги—
dite. Interim ciim ad annum 1510. notet Marcellevich :Michaeldterlekgen де Наг1апд2',
B. V. Рите/222212: ejusdem loci Plebanus , Decanus, 8 Canonicus S. Nicol. in Rudolfìierd,
ac di/ìric'i'us Carnioliœ, Marc/zia! Sclavonicœ Archidiaconus, Aquileienjìs Diœce/is,
CommgÍarius Apo/lolicus julii 1I. Româ Kal. Jul. jubentis conßrmari Lucœ di/î
poßtionem,jàcri os lli/ii ( five de S. Stephano Веге) anno 1505. Die r. Aprilis conńrmat,
8 Сар2222122т in геа1етроДеИопет inducit.' ( n. 700. j SiRudolfverd hodiernuni in Cai'~
nioliá ей ЫеойасЛиш , tim Huvius Kerka limes Carnioliœ a Croatia fuiffet , eo magis quod
Sumberg iisdem fœoeribus Vladislao remanfiíi'e deducatur. Metlica porro live Mötling,
fucceiîivè Carniolial fmt addita. Sed ùtiriœlimes, an hac occafione, ad amnem Sutla fit соп
й2шсив‚‹1е22п2ге nequeo. Deduci hoc polie videtur ex fatisfœderibus ‚ ubi: Infrafêr'ipta lo~
„ ca Ecole/iis aut Ecclejiarum Prœlatis pertinentia, er ip/ùm D. W'ladislaum Regem ‚
ад manus Cie/areas, ßb eadern infriptione 8 ob igatione ,fab qua ea гении Mat/tias
Rex рте/22222: ~ conßgnari де еЬип: ~ videlicet Pet/zovia Раджа, vel alio no
mine Rain, Lieclztemvald , Rein/ien/iain , 8 /ì qua `[unt alia lzic non nominata, еадет
lege traa'i debebunt, ut concludi videatur limites modernos intra Sclavoniam fuperiorem
atque Stiriam, ab hac deduci epocha. lllud ipfum attamen Marclziœ Sclavonicœ Атм.
diaconus, olim partes illas Sclavoniae Рите arguit, idioma item, eœteraque a nobis fuperius
fuis locis infinuata deduéiaque. ` '
Croaticarum rerum fequentes eruimus memorias. 1492. Segniae Capitaneatn, collatione
Ducis Sclavoniœ Corvini, fungebatur Emericus Derencfèni. у In quo ofiicio, cum anno Ге—
guente сейте: Corvinus, a Vladisiao Rege adjunóius Derencfeniofuit Joannes Both. Hi Ca~
itanei Turcas ad Corbaviam excurrentes , & partes Vunnanas depraedantes, Anno 1493. re
pullerunt. Veriim occafione dífcordiarum intra Joannem & Bemardum Frangepanos, uíî
Turcas , praecipue cum intellexiiïent, fub aree Bryn Joannem Both occifum , in prœfatis (10—
тей2с2в difcordiis , Modrufam , caeterasque vicinas arces &loca per difiriéìum Podgorje 211—
cenderunt, funtque praedati, Quamvis autem ad impediendum Turcis reditum in campo
Corbaviœ ad Udbinam Croata: fefe ßitiiTent, dum Bernardus Frangepani , Banì difpoiitiones
fpemeret , in confliélu cum Turcis habito, Banus Derencfeniuslœfus, Nicol. Frangepanes сар
tus ей; cœfi autem loan. Frangepanes, potiorque Croatica Nobilitas , & Segnieníium plurimi.
.Emericus Perenni Banus Croatize & Segniae Capitaneus faélus fuit, fed Segnienfibus ad Pa:
pam inclinantibus, a quo fubíidia impetraverant , viderenturque regi cupere ab Ecqlefialh»
cis , anno 1494,. Sigifmundum Eppum Quinque~Eccleíienfem Capitaneum naéìi Гипс ‚ Nicolaum
autem Kollonich pro Banali locumtenente. hxânlíiâ 1496. ad difcordias Segnieníium compo
n nen
308 N'otitlœ Preliminares Pannonia Veteris Per-indus III..
nendas, JlÍartinus Cìobor, a Rega fubmiìlus fuerat, datusque Collega Nicolao Kolonich,
JoannesGyvan. Anno 150C. ut habet Cronicon Croat, Papa Venetœquc fpoponderant Vla
(“Чао Regi ad triennium fubfidia, Papa 4C. mill; Veneta? юс. aureorum. Hoc autem caufa
_ {ш fecuritatis, poil amilTam Illetlzo, occupatuînque Dyrrhachium. Sed mutatis coníiliis
cum Turca pacem fecerunt fœdusque, ut Chron.Turtic. quam 15141cum Turca renovaruut,
telle fata Chron. Anno 1512. Palatino Emerico Perreni , eredita fuit Croatia ‚ adjuncloeidem,
Petro Berileo Eppo Vefprim. At Croatie deprecantibus Palatino obedientiam . anno {счищ—
te Epifcopus in Barium Capitaneumque Segnienfem fuit refolutus, poflquam Palatini homi~
nes, aSegnienñbus fuiffent interempti, quod creditum fuerit, clam per cos agi , ut per Llo
drullienfes , pro Palatino, Civitas cum aree Segnienfi occupari debeant. Horum confiden
tione videre ей: publicum bonum felicitatemque; in Croatia etiam , cx privatorum ambitio~
ne , avaritia , odiis; negleéium hac œtate fuiflë. I
Dalmatian recuperandae curam a Vladislao , :eque negleâam fuill'e, quivis е?) facilius cre
det, quod ratio felicitatis Reipublicœ,publicique Corona: decoris aut commodi,ex privato
rum conliderabatur potentia. rÉìnuit attamen Tinninium, Oflroviczam , Auranam &c. ut
Dalmatië: Croatiœque Banos, diflinóìos a Sclavonicis conflituere potuerit. Et dum Solaro»
nia relatam fub Vladislao libertatem natta ей ; Croatia autem ex lubitu prope fuo fletit. mu~
tuis potentiorum Croatarum ardens odiis ; quod erat Dalmatici , ut fubjici voluerit, credi пе—
quit, In ejusmodi itnque circumflantiis, firmare femet in pofl'eflbrio ulteriori, Venetis faci
litaS nam ell, dum nec in Decretorum articulis, recuperandœ DalmatiëtI mentionem reperio,
quamvis ponatur de Moravia, Silefia,l.ulàtia , limitaneisque Sclavonizr. Prœterea dum Vla
dislaus univcrfitati Nobilium Sclavonia: infinuat 14.99. fefe Diœtam anni 15co.anticipaturum
( hanc Sclavonieam Рите, & Veroczœ habitam, Chronica Croatica habet) cui reliquos inter ,
Legatus quoque Venetus adfliturus eÍl`ct, Venetos cum Vladislao in amicitia fuiÍTe tum , ar
guo. Rm. autem Geor. Marcellevich Can.Za.teÍleturextare fubN ro 74.1.Vladislai Regis manu
propria fcriptam (Buda: 1502. in Fell. S. Mathiœ Арен.) obligatoriam , vigore cujus in ur
genti publica Regni neceflitate a Luca Epl/àzagr. hujusque Capitulo , levaverat fummam
il. zooo. (quos Ofvaldus in Eccl.Zagr. rcpofuerat. pro Millis perpetuis)obligans fe verbo/f
degue Regiìv , quod de peczmiis a o'erengß Repub. Veneta, vigore corg/aderationis ad
Fejl.S. [Ша/шейх deponendis fummam mutuò levatam effet depofiturus. Ut hinc firme
tur, 0b metus Turcarum, Venetos iterum fubfidia illa, quae Mathiœ exolvebant, folvenda
accepiilè,quin Petrus Pasqualigo Sereniíli Reipublicœ Legatum, annis pluribus apud Vla
dislaum egit. Poflquam nihilominus Veneta: cum Turcis , ut recenluimus pacem inii “Гене,
& Maximilianus lmp. perJoannem Cufpinianum, Vladislaum Regeln ad ineundum contra
Venetos fœdus urfiflet, ideo: quod prœter multas Romani Imperii; ac Domus` Alg/iriacœ
urbes ¿i Provincias (obferva ) Dalmatiam ad Ungaros legitimo jure pertinentem , per
fraudem 8 dolum tenererzt, ut teflaretur Iflhvanllius , ipfe propendere quidcm vifus ell,
fpondendo: miÍlùrum fe nuncios , qui negotium hoc,cum Calafate concluderent, quos tamen
fubmittere neglexiílet, ob Hungarorum Bohemorumque de non ineunda cum Casfare adver~
fus Venetos focietate, confilia. Наэс рогго, diplomatumquc memoria? ut evadant clariores,
ex Onuplzrio Panvinio refleétendum tenfemus. Res, potentiamque Venetorum faeculi Ь“
jus initio admodum labefaéìata diminut'aque fuifl'e. Enimvero `lulius Il. Rom. Pontif. exordio
Pontificatus adepti: ad Veneti nomina»` excidium ( funt verba Onuphrii) 911i Äriminzml
Faventiam Ü Ravennam de Eede/ia' Roma/:œ ditione occupaverant, сит waàre ¿Ua
ximiliano ,Francorum 8 НИиапйе Regibus ,HFerrarz'œ 8 Л1ап2ш2 Ducibus ; Camera
ci in Belgis fade регсхфг; eosyue repugnantes agitar@ ignì Змеи/126708 ,ì grax/Mimo
шит/штат магний. Cajas atroci/limiturbinisprocellam,cum Venetiferre nequivißènt,
amißo ad Glarcam Abduœ, ea'ercitu omni, è’ ingenti pra/¿0 a Ludovico Franconan
R ege juperati ; argue ex dlzezlnus,Liviano capta, Pitiliano _fugato , czznc7as brevi то
mento copias 8 ur es, quas m continente pqßideliantmmìsêre. Сафа- enim Jllaximilzï
anus ~ Veronam, Vicentiam, Paravium cum Carnis: Gallus, Bergamum Brixiam,
Сгетопат ё’ Cremam: Hi/jaanus Tranum, Jllonopolim ‚8 Barlettam in Apulia: Pon
zijex Ravennam , Ariminum ‚8 Äimiliam omnem: Ferrariœ Dux Rotlígium: Illantuœ
verò Äßtlam receperunt, Argile ita ~ tot urbibus amgßis, intra palmles, ipfàsgue Иг
netias circungßui maris bene/icio permunitas, redac'la cyl. Fait tanta cladìs ‚8 Veneto
’ „gmini fitnejlißimus dies 14. Kalen. May, anni MDIX In hujusmodi circumßantiisVe
netorum , culpofa evadit Vladislai Regis mora , in fubfcribendo tam forti fœderi. 111i quo
uc, qui difvadebant, privatis añ'eéìibus plus fludebant, ac publifa’ profperitati Coronas. Nunc
¿ne recuperandœ Dalmatian occafio fuerat, prœcipue quod illa per Turcas premeretur ( vi
de
Sclav. (‚Т-ваг. Dalmat. fùb Dueibui` Regibusgue Ihngarìœ 309
de Farlati Tom. 3. a pag. 426.) neque a Venetis auxilia habere potuerit,ßguidem, ait Far
latus , Leglones omnes.ReL.iÉublica in Italiam ‘ampridem evocaverat, ut ab фр: [тре
ти Sede propuljizret, diät' 'mum œguè ас ca amitoßßimum bellum quodei Camarace/Jè
fœdus Coïgßaverat. Dalmatie ab Hungaris Veneäsque negleůi, occalioue hac ad Papam re
currerunt , ut videre ей apud Farlatum ex Archiepifc. Spalatenf. Bernardi Zanny precibus
ad Papam, Patresque Conc. Lateran. V. p. 4.27. Rei hujus ab anno 1503. getta», Scriptoree
Venetie( obl'ervante quoque Farlato) non reminifcuntur, ne recognoviíl'e fubfumantur , in
Dalmatia nil fe ìuris habere, dum Dalmatas neglexiíl'ent, premique miferè eos per Turcas
dillimulâß'ent; aut ob preces, Papae per Dalmatas faétas, eos Pontiñcios etiectos fuifl'e arguì
queat. к
Onuphrius fupra, nominis Veneti funefiiflimam diem ponit 17. Aprilis anni 1509. com
binatione nihilominus fucceílivè aéìorum , vitœ itemJulii 1I. puto fuperiora Onuph rii ad an
num 1505. aut 1506. ell'e collocanda. Enimvero teftatur Ißhvanfl. Vladislaum Regem, ite- ‚
rum fuiíTe invitatum aMaximiliano Cœfare ad fœdus contraVenetos ,haud quia Camaracen
Ii antea fubfcripfiÍTet, verum ad fefe determinandum , prœcipue poftquam Julius II. Italiœ
profpeéìurus, obtentis rœeptisque quae ambiebat , ne Gallia: imperium velli tur, vel exten
datur per Italiam, fententiam mutavit. Rem ex Panvinio exfcribimus: _Íuîiitsjila cum re
ce `Wet, utiplus - ас veré ( obferva) [talus Pontifex , Venetorum nomen tantì.s'_)Yuc'i'ibu.i~
о rutum, Üpenè denier/um mifêratus , eos/ùppliciter дериват“ ,fùblevandos cenßzit.
Legatisporrò eorum in Vaticana Baßlica, jòlemni precarione adjeä'a, pro tem lz'fo
rzbui` expiarir, Urbi Venetœ Sacra re/ŕituit, ic'ì'ogue fubindefœdere ( obferva doti; per-`
fpicaxque 1e6tor) guo illi maris imperium ejurabant; ô’ .Sacerdotia Pontijicis arbitrio
conferenda relinguebant, in amicitiamfidemgue recepit; totisgue viribus ut eos` Cœßzri
conciliaret, operam dedit. Quo tempore, Patavio( uod Caefar obtinuerat) per dolum -
recepto, Imperatorem ab ineundis fècum Pacis conditionibus averterunt. Conatus quo
que ф Pontifex Alfonfùm E_/ien/èm Perrariœ Ducem a Gallorum amicitia avertere ;
quô, eorum wires totijam Italia formiclabile.s` ,frangeret , Sed ille Veneti nominis` anti
guus lio/iis Pontijicis adbortationes Contemp/it. Unde iratus Pontifex, bellum ei
indixi't, 8 afœdere Ludovici и. Galliarum Regis Jifcejßt.- Лигой, quod eundem Al
fonfùm, gui a Romano Pontifice Ferrariam beneficiariojure obtinebat ‚ширм tuen
dum defendendumgue/itjèepjlßet. Cùmille terra a саны, ê’ Parlo amne aje projiigatic
Venetie, арка! Comaclumfa 'nas maximi proventus ßbi vindicaßet; neque in his rebus
voluntatl'Ponti/icis obtemperaret. Narrataque in Alfonfum lata cenfura, eduâisque ad
verqu eum copiis,j uliique Bononiam adventu, rofequitur: Rex Papa: iratu.s` .Maximi
[Залит Cœ/àrenz Pontificis llo/lem, ob reconclůationem cum Venetia' in filas partes tra
duxit. Tum narrat Concilium fuiñ'e ab Imp. & Rege indicîum Pifas, citatumque ad dicen
dam caufam Ìuliuin. Hic Ferdinando Regi Hifpaniœjunéius, conduétis precio Helvetis, Man
tuœ Duce, fui,Venetorumque exercitus creato Imperatore , Mutinâ,FerrarienÍ’i Duci accep
ta , M irandulâ expu ata , Bononiam reverfus eíì,auditaque fui exercitus clade , Ravenam
fe contulit, Bononiâ interea a Bentivogliis occupata. StuduitJulius, ut cum Francorum Re
ge componeret negotium , Lateranenfique Concilio indicio ,depofitis Cardinalibus, qui Galliœ
adhœrebant,&Pifani Concilii aétis annulatis, opem ab Hifpaniae, Anvliœve Regibus implo
ravit &c. apud Onuphrium legenda. Hae difcordiœ , occafio fuerunt, ulœ Cana: compilan- `
дав ‚ quam Lateranenfe Concilium probaíï'e credo. Inter офсете h_uJus Bulœ cafus , ell: etiam :
occupantes bona , aut terras Ecclefian Romana? , & illius Jurisdictionem ufurpantes, ob indi
étum fors Pifanum Concilium. Quamvis porroJulius ejecilTet ex Italia Gallos, diflribuendo
prœmia & Ducatus; tamen'iterum cum Imperatore contra Venetos, quod Verona: Viœntiœ
que imperium cedere recu flàllènt Cœfari, fœdus percullit ; Veneta: autem cum Ludovico Fran
corum Rege. ulio Pontífice [ub his difcordiis mortuo, bellum fub SuccelTore `lulii, Leone
X. continuavit, quod demum fub Leone X. & Francich Rege Galliarum , Bononienßbusjìz
deribus fuerat terminatum. _ ì l
In his itaque circumßantiis,dum relata fuperius memoria anni 150 9. снёс, quâ , fcribit
Vladislaus de tractando bello adverfus Venetos pro recuperanda Dalmatie , puto cladem Ve
neti nominis , antea illatam quam Vladislaus ad bellum Venetis inferendum folicitaœtur. De
in cum amiñ'am Venetorum gloriam reparareJulius quœliviffet ‚ aMaximiliano invîrntum fuif
Те Vladìslaum ad fœdus contra Venetos. Ipfo autem dillimulante, pOÍIquam uliusex pro
{сёмге Venetorum, hoflis eorum evafiÍTet, Maximiliano conjunélus; denuo Y :idislaum vo
catum ad fœdus extitiffe, ciim fcribat Ifìhvanflius :.fœderlbusclue percußis, guibus Cat/ar,
Ратуше, 8 Reger , quos modo nominaux' , Шато Venen: be lumi/¿ferenti ‚реалист,
ii i i ать
Hi/ior. Ваши/Зад: Kerç/elic/z,
310 Notitiœ Prœliminares Pannoniœ Veterls Periodus III.
commeatum, Маша? , exercitum , 8 omnis generis auxilia , certis œguisgue conditionibus`
dare tenebantur. At cum nullam repererim gefii per Vladislaum belli contra Venetos me
moriam , cum item ex Ifihvanlii narratione сопйес; Vladislaum interpellatum fuifl'e kpius,
ac demum 1509. fcripfiífe Bano, de gerenda bello pro recuperanda Dalmatia, cenfeo , fœdus
innitum cum Maximiliano, pofleriores circumfiantias Maximiliani aliicere, fcribit enim mh
vanfiius: Maximilianus Видит mißt de z'nferendo Venetis bello, gui Prater
multas Romani Imperii, ac Domus `¿lu/¿riacae urbesů’ Provincias tcnerent Hoc
autem рой occupatum CœfariPataviuxii; рой recufatam reßitutionem Verona: Vicentiœque
evenerit, qua occaíione Julius Maximiliano contra Venetos jungebatur. Verum prob dolor!
tametli occaíionibus relatis , Vladislaus fœdus contra Venetos paéius fuili'e crederetur , 111121—
¿tum extitit , quod ( ut Petrus Bembus Cardinalis) ipíi , Senatůs Pannonici Primera, five
Barones Regni Hungariœ, quœvis fecretè, Legato Veneto aperirent , fecurumque redderent ,
Regem quidem bellum indixiÍl'e,haud attamen illaturum, ob œrarii defeéium. Sed intermif
11 belli, violatorumque promilibrum caufam , Baronum Prœlatorumque Avaritiam fiiiiTe,
alii crediderunt, fatente 1йа Ifilivanfiio. Ad nos , ex Procerumdiujus temporis аут-1113, Rc
gisque Vladislai ignavia, beneficii ifiud acceílit: uod uti Гц!) Carolo l. jura Regum 11111182—
ria'f in Dalmatiam Marinus Dux & Venetie confelli Гипс ; ita fub Vladislao П. Maximilianus
Caefar,Ludovicus Rex Galliœ, quin 11 primo fœderi live Camaracenli ,aut etiam alteri, Па—
dislaus fubfcri fit, PapaJuliungeX item Hifpaniœ; Dlicesque Ferrarieniis , Mantuanus ;
Legitimi juris Regum Hungariœ Dalmatiam е11`е agnoverunt ( tefies licrcle idonei, & excep
tione mejores )dum pro motivo jufiè inferendi Venetis belli, Vladislao lignilicant: Ва1та
tiam legitimo jure ад Ungarns pertinentem,perfraudem ê’ dolum Venetos tenere.
Meminiffe dcbemus , relieéierequeleéiores. Sub Ferdinando II. qui bellum cum Venetie
geliit, hos ad` paéia Bononienlia, quemadmodum etiam in fecuta cum Ferdinando pacifi
catione, teile Excell.D.joan. Bapt. Nanio, provocâffe. Ego quidem innita Bononiœ fub Leo
ne X. paéia illa ,legi nufpiam; fed neque vulgata fuiñe, fcirem. Combinatione nihilominus
’ relatarum fuperius circumiìantiarum belloruinque, dum bella illa,pr0 Dalmatia gelianon
fuiñ'ent , verum pro ejiciendls ех Italia Gallis: dum Vladislans Rex bello non laceilivit Ve~
netos, nefcio qua ratione Bononienßbus illis paâ'is , де Dalmatia agi, coniiituique quid
potuit г Qualicer illa l? a quo item? attribui Venetis; &jure fuo Hungariae Reges dcfiitui, ni
11 fors ideo , quod Proceres ex avaritia , Vladislaus ex ignavia ,Veneti s bellum inferre , pro re
cuperanda Dalmatiaçin tam opportunis circumftantiisneglexerint. Si hoc, pœna erit; baud
vero pacificatio Bononienfis; 1n paciis enim, contrahentium mutuus requirituraflenfus. Quis
Regis Vladislai nomine, Bononiœ tum fuerit 'i docendum ей Venetia, Maximilianum Imp.
раст 11115 vel fiibfcripliíl'e , vel ad illa aecelliile conjicio ; fed fua praetenfio non erat pro 0:11
matia,verùm de Patavio,Verona , Vincentia Carniœque veteris partibus. Нгвс etiam ex 11111
vanílio paterent dum lib. 7. pag.mihi 67. narrat: Chrifiophorum Frangepani, Maximiliano
Caefari ,cum Venetia acerrimum bellum gerenti , operam praeliitill'e , ducendo Caefaris exerci»
tum in Рот-0511110 , 1йг1а & Carnis. Fugaíl'eque Venetoseum a Marano., Deinde abEpirotis
A.eziptum fuille, Venetiisque uxoris dolo, a captivitate liberatum. Hinc qua ratione,paéiisil
lis, Dalmatiae cellio, huJusque a Sacra Regni Corona' 111/111110 defendi valeat? ego non perfpi
cio, defeciuque paéiorum dicere nequeo. Verum ей, vigore fœderum anno 1491. intra Vla
dislaum Regcxn , Maximilianumqueinnitorum, Titulos Regum Hungariœ ,Maximilianofuilï
fe admilibs , an tamen ipfe, vi admill'orum fibi Titulorum,juri1egitimo Бит Coronœin Dal
matiam , cedere potuerit? ißudque transferre in Venetos? jurium periti deiiniant. Puto ego ,
hanc еП`е caufam Scriptoribus Venetis Dalmatia: extendendae, ac fors etiam iis paéìis, oras
has lfiriae Carniœque, Dalniatiœ fub nomenclatura coinplexi Гипс, ut (ic fuas prœtenfiones
iirmarent. At quo fundamento, Forojulium ', Ifiria Carnia? ad Dalmatiam trahi пенис?
ех fuperioribus Periodis coniìat, Siqui Гипс, qui Bononienfeillud iœdus legeruntjliœc no
йга ut corrigerc , vel illulirare, cxtendereque dignentur, obtefiamur. De fœdere autem Bo
nonienfi fub Carolo V.Imp.anno 1529. vel 1530. inito , infra dicemus.
ln decretis V-ladislai ‚рой annum 14.98. (quo anno in concluíione, Mchael Epi/è. Se
gnienßs , Corbaiiienjis CÍzri/lopborus , cxprimuntur) pra-ter Tinninienfem, caeteri Croatici
non exponuntur. Utrum hoc ideo accidcrit, quod prœfentes Diaetis Himgaricis non fuerint;
aut vero , quod ennatis libertati babenis, Dalmatici juriselle ambiverint? vel denique ob.con~
troverliam Epifcopatus Ottocienfls? erucre nequivi. Ottochacì nunc ad Gencralatum Са
1'о1ойас11еп1ет pertinet. (Íivitatis jus habuit,ut privilegia loquuntur. Epifcopi Ottocien
/is titulo Bla/ius, Spalati Vicarius 1481. ufus ей. Аппо autem 14.94.. ad eundem titulum
Vincentius де Andreis Spalati erat confecratus. Quo anno? per quem? Epifcopatui:i1йе fun~
' atus
ill Ii
I
Selav. Croat. Dalmau/ill» DucibusRegibusgue Hungariœ, „ 31 1 ц
datus fuerit, a doéiioribiis eto demonflrari. Epifcopos Segnienfes , Ottocienfi rellitiíl'e, Far
latus perhibet: Cœterum e inßitutione legitima, inquiens, Epi/copatus Ottocien/ís in Li
burnia feu Japialia veteri , Epi/¿opts illis perpetua Ö’ acris controverßa fuit , cum Epi
fèopis Senien/ìbus, in quorum /idem ac pote/latem, /ulilato denique illo Epi/copatu,
Corbavien/zs 8 Мойпфеп/[г Ecole/ia eonceßit'. Chriftophorum quem Modrufiienfem vo~
cat Farlatus, Decreta пота 1495. item 14.98. Corbavienfem exprimunt. Modrullienfis fub
Ferdinando I.extitit, ut Periodo IV. demonllrabitur. Ignota eil mihi infiitutio Ottacienfis
Sedis,prouti etiam per quem fublata extitit. Fors Ottocienfis evenit, dum Para Corbaviae ,
Bofnenfibus Regibusolim adhzefitmt divifa Corbavia, Epifcopatusnovus furrexerit , aut Tur
eis oras illas deitriientibus. Olim Dumnenfis ,Macarienfisque dißinélœ erant Dìœccfes; fed
pofiquam .lllaclzarfìka fub Turcarum imperium cecidilfet, Dumnen/is, utriusque Ecclefiae
titulum дела: , appellarique folebat Epifcopus Dulmenfis , vel corrupte Cumnen/is, five го
tius terrae Cumneníis, aut etiam Crainenjis, hoceíi orœ iinitimœ. Craina enim {initimos fig
nilicat, a Kraj quod limitem iinemque exprimit, vel littus. Нас ratione fors etiam Ot~
tocienfis Epifcopatus ennatus ей, ut Segnienfes Epifcopi le itimam e'us in_flitutionem , quas
rere potuerint,` Similia de Svidnicenß Eppatu eveniffe, D О miferente alibi narrabimus ех
documentis. Sed ultra conjetluram , illa quae dicimus de Ottocienfis Epifcopatus nativitate
accipi non debent. Memoriam Ottocienfis Eppi , in Decretis, diplomatibusque Regum подго
' rum me legifl'e non reminiícor. Neque fcio, an aliquando in Ottaclza( refiderit, cum ple
rumque Spalati hi Epifcopi Ottocienfes ut Vicarii autSulIraganei vixiÍTe obferventur. Conje
¿tari itaque potefi: ob Eppi Segnieníis quœfìiones, Regumque nofirorum providentiam , ТЕ.
tuli folius fuiii'e Epifcopos, neque in Ottochacz aliquem eorumlixiffe reÍidentiam. Quinimo,
Metropolitœ Colocenfi , Segnienfes lÈppos a Regibus nofiris , fuiñ'e occafione hac adjeèìos.
Cœteras difpofitiones , in difciplina Ecclefiaílica faélas, Decreta Vladislai demonflrant.
Anno 1492. articulo 29.prohibetiir receptio pro fepultura interfeůi Marchas argenti, hoc eil:
4. aureorum , fub pœna benehciorum amillionis, cum teñificatione': routi lloc etiam tempo~
reDD.Carolì, Ludovici, òigifmundi, 8 Alberti Regan:,perbuíasApO/Iolitas , ad ifi
_flantempetitionem earundem Re um,cqß?1tum 8 extinéïum Гид]? manife/le digno/citar.
Ut hinc Regum noflroriim conjun io cum Sede Apoilolica pateat, fed quid obfìitit? ut Archi~
diaconi, Parochi, neque Regiis decretis,neque biillisApoÍlolicis obedire, in amittendis 4.. au
reis voluerint , nec opinari volo. Sub Mathia Rege, quœ fuit de Conventualibiis difpoiitio, а
pag. 296.retii1imus,articulo nihilominiisH.; Неё: agnofcantur plurimi errores è’ [can/ala
quam plurima in emanationibus litterarumfieri per conventiiales all'olita ; &quod in dijim
a/ium Kegnicolarumßgillis [his liberè abutantar, hinc utprava abn/io deinceps сед?!
(funt verba decreti) fiacuitur , ut fub potefiate fuorum Abbatum Monachi manennt,Abbates~
que,eos jiixta eorum demerita cailigandi habeant facultatem. Ut item: nominaipßirumfra.
rrum, videlicetPrioris ¿f Cit/lodianßne guarumlibet litterarum ~ jëriosius confèri~
bantur. Articulos 4.5. fequens ей: Quia nonnulli Clerici, 8 alterius conditionis plerigue
Íiomines, tam Nobilesguam ignobiles , in Curiam Romanarn , vel dum aliguis Legatorum
Summi Pontißcis in lzoc Regnum Hungariœ туй: introierit, in ejus prœfèntiam incolas
lzujusRegni ,prœfêrtim/ìmpliciores , ¿rout/itis quibusdam occa/ionious , interdum etiam
calumnia/is, citare: 8 eos, lite mediante magis ac magis urgendo ê’ vexando, ail/olla
tionem alicujusfummœ сот/ведет ; ßcguejizam vitam criminosê non nunguam perfarà’
adds alere conßieverunt. Propterea ut talium/ëeleratorum lucro gaudentium illicitus
gute/lus, Ö’ via calumnianali effet impo/lerum , per Barones, Proceres, Communìtatem
totius Regni lzujus ( qiiia Regis niil la fit mentio, ciîeétiim illico habere non potuit) ordinaf
zum ф Üjlatutum: yuca' dein-:eps , nullus omnino Íiominum, guempiam ratione alicujus
negotii ,in Curiam Ramal-iam , velprœ/entiam cuiusvis Legati , citareprœßimat, ni/iprf.
mùm coramßzo Ordinario Diœcc/ìzno', Archieppo , Ерро ; aut ejus Vicario in cau/¿z
convenire , En’ cum eojuridice procedere; tandemgzze dum aliguapar'tium jußitiam/ibi vel
denegatam, aut alias je inrlebitè oggravari Ö’ condemnari/èntiret, caufàm Ízujusmodi
in Curiam Romanam ,vel Рифт”: ip_/ius Legati ,per viam appellationis , è’ non ali.
rer ,provocare deduceregue è’ profeîui valeat atgueprßit. Contrarium autemfacz'entes, f
debita pœna puniantîtr. Hoc artícu о quia Archiepifcoporum faéla non Рите: mentio`,&
iizedam dubietates nata? fuiíTent; ideo art io. Anni 14.95. idem declaraturôz extenditur, eti
am ad Archieppos Regni hujus, cum additione: H_oc quoque non prœtermgß: ucd/ì ui.
piarn prœßriptum articulum,ßmul cum pme/enti transgredz außfuerínt, ta es аЬа io`
ne Да, ê’ a uijïtione decidant : Et infùper in 40.fl. auri per Comitem vel Vicecomitem
ê’ ~Índices obiliimi irremgßibiliter exige/:dis ,_ contra partent адепт: adverfampro ex.
1 i ii a pen
3u Notitie Preliminares Pannoniœ VeterisPeriodus III.
permis convincantur , .si tanta.:` res ñaouerint: alioguin in perfòna detineantur, ê’ ujëruc
debitam emendam ca/ligentur. Cou/à.: verò , quae nunc in prœßvztia RSS. D. Urside Jr
.rinisl legati verterentur; ipsi Aâ'ores in prœfentiam judicis eorum Ordinarä, reducer:
идеала”. Hic incoatze coram Legato Pontificio caufœ, dum reducuntur adjudìces ordina
rios, ufurpata illajudicandi potefias caßigatur. Art. 4.6. determinanturœufœ ForiEcclea'a
jlici, & fub amiilione oñicii beneficiique , ad mandatum Judicis Regni ordinarii, transniilio
ad forum fœculare eaufarum prœcipitur. 48. Nonœ cum decimi: in Bonis eorum, Eecleliaßi
cis admittuntur. Art. 77. РоПёШопшп aquiíitio , aut etiam retentio vigore inquiůtionum , Ec
cleûaßicis prohibetur. Art. 85. eximuntur а tributis&telloniis. Art. 95. regulantur tnxœ Ca
pitulorum: 96. quie expeditiones Conventuum & Capitulorum, pro legitimis in jure cenferì
Р ollint.
Decreto 1495. Articulô 30.6xtraneis conferenda vetantur beneficia Ecclefiafìica, &' col
lata , ut ab iis auflerantur Hatuitur.31. Si ab aliis, quam aRege, vel aliis in Regno jus Pa
tronatus habentibus, impetrarentur beneficia Ecclefiaßica , impetratores ad aquam projicicndi
ordinantur. 32. Vicariatus` in nullis RegniEccleflis, Itali.:l @forensibus per/Imis, coniferen~
dus ßatuitur, fub nullitatelatarum fententiarum. Art. 37. Gt fe uentibus , Decima: regulan
tur, item Eccleíiafìica interdiéìa. 43. Pecunia Carißianztatis a ufus declaratur & abroga
tur. Наго, in decreto anni 14.98. per 211.52. йдео:9иос1 Domini Prœlati, 8 viri Всей/Ба
ßici , ratione proventuum decimalium, gentes pro defensione Regni, necçßario'tenenda:
habituri феи: admittitur ab iis colonis, qui nee ex vinis, nec frumentis decimam folverent,
Den. tantum fex exolvenda. Profeóto in decreto hoc 1493. articuli a 52. ad 70. omnes funt,
difciplinœ Ecclefiaßicœ. Art. 3. multa docet , eum itaque exfcribimus: Quia ex conceßio
ne Venerab. Epporum , Presâytlzerorum , В Diaconorum S. Ела: Есс1. Cardinalium alim
in Concilio Cori/lantiensi con/îitutorum, Regnum Ízoc in eo rivilegiatum ф conßaf ‚
ïuod nullus extra/:atar extra iji'ud Regnum adjudiciœ, aut oritate litterarum Арфа
iearum , nisi cum сап/де aliquœper appellationem legitima fuerìnt aa' Sedem Ара/3013—
cam devolute. Sant autem ¿vluree` , gui contra libertates Ízujusmodi c0mpluresRegnico
las, tam/Pirìtuales quam facu/ares, vigore congueßuum turbant 8 mole/lont. Quare
/latutum eß , prout etiam in decreto majori continetur: quod пили: extra Regnum _i/iud,
nisilper viam ар ellationis сига/шили Portitores autem con ue/iuum, .rive sintfpirzï
tua es, sive[веси res, .rive Religiosi captiventur, ¿t manilvus Regiœ Mattisprœ/enten.
zur, ad turrim mancam pro iry'ìigenda ` ° pana imponendi. Quia autem _[ìmt non nul
li, qui exemptionis privilegio, a Sede Apo/lolica gaudentes, nequeunt coram judicious
/piritualibus, in ‚юс Regno commorantibm` , attra/zi in litem, ut contra tales Íiujusmodi
conque/olas, sive refôrzpta Ара/[ста liberè apportentur; extra tamen Ízoc Regnum,
vigore zpsius, non alzter, niet modo prœmißb per appeilationem extrahantur. Decretum
hoc , quia ad Sclavoniam extenfum non elle praetendebatur; ideo Vladislaus Rex anno 1516.
ante mortem fuam adPetrum Beńleo Ерр. Vefprimienfem , Thefaurarium & Regner. Dalm.
Croat. Sclav. Banum , futurosque Banos &Vice-Banos dat mandatum , ne contra formam де
creti , per referipta Apofìolica conque/lus diäa,procedere permittat, volentes que ргосейе—
re, coerceat. ' I
In Decreto 1500. Articulos de Ecclefiaßicis legere ей ; pronti etiam decreto anni 1504.
Art. ngìatuituu ut excommunicantes, vel interdiâum indebitè pro Decimis ponentes, co
ram Rege conveniantur. 25. ut evocationes in foro Ecclefiafìico, cum expoíitione decernan
tur. a6. Patronis invitis, Plebani confirmari non debent &c. Prœmill'a pluraque alia, fub
anterioribns Regibus uíitata; non minus [ирга indicataejulii II. cum Rege Galliarum Cœfa
reque difcordiae, Bullam Сапе pepererunt. Наго, щ legitimë in Regnis Басгг Corona pro
mulgata , acceptataque fit, aut fuerit, non examino. lndubium eli, рой latam Bullam Cœ
nœ, Notarios illos Sedis Apofìolicœ , qui in quavis fuêre Diœcefi ( uti de his in MSS. n'otitiis
Quinque-Ecclefienf сар. 7. meminimus) Vice-Comites item Sedis Apofiolicae, бейте. De ho~
. í'um tranfumptis, vel infìrumentis P. абс. 15. & 16. Wörbeczius non meminit, quod abro
' gati fuerint tum,dum ipfe fcribebat fuos commentarios. Crediderìm autem Notarios illos ,
poli Confiantienfe Concilium, ad coercendam illam licentiam, expediendorum falforum in
firumentorum , incoâíl'e. Horurn expeditiones, cum рой annum 1506. non reperiantur: cen
feo eos per memoratas leges , ac рой Bulam Cœnœ defiiffe, adeoque leges illas tum ivifl'e in
etl'eéium, atque nunc etiam illas leges obfervari. Porro ad impediendam quœñionem de iis
beneñciis,qui Romae morerentur, artículo 65.anni 1514., fatis provifum eli.
Sub Vladislao, primo confcribendas efi'e confuctudincs rationabiles per Mgrum Adam
fuerat coni'titutum. Decreti 1504. ш. 31. Hutuitur: Regia Маши omnia decreta jim 8
ßatu
_. ._."4— jah
.nä
Sclav. Croat. Dalmat./ùb Ducibus Regibusgue Hungariœ, 5x3
‚Даши: in diver/¿1s partes ‚падение posita, in unamformam decreti jam redigifaciat,
Repetitur hoc fiatutum art. ao. anni 1 07mm! additione рой decreta Гите Re i Но
rum conlideratione, inferendum effet: nice Decreta Vladislai, in unius decreti ormam, re
digenda veniíl'e. Regni/iii decreta, qua ratione intellexerint ï an nempe lata fub anteriori
bus Regibus,_aut quae fub Vladislao per Regnicolas fuêre ordinata ? nil confìituo. Ad opus
hoc legzsjèrlptœ perñciendum plures гите ordinates, ex Wörbeczy ad leéìorem ерша]:
condifcimus. An porro diœtaliter opus Wörbeczy approbatum acceptatumque fuerit, anni
151.1.. art. 6 3. ( quo tempore opus fuum vult probatum Wörbeczius ) диЫо prœbet fundamen~
tum,dum confìituitnr. Quad univer/Zz decreta jam reäijïcentur, б’ in unum comporten
надир—иене Regni, Regia Mattas /iatim perlegi facere , 8 perleäa confirmareßon.
jirmatague ¿3' jigìllata, adßngulos Regni Comitatus remittere dignetur. Si opere Wör
becziano reéìificata мятеж, quid erat decernere ? reä'ìßcentur. quid eonfiiâuere ‘i ut Decreta`
comportentur, relegantur, coniirmentur, & ad lingulos RegniComitatus remittantur. Sano
arguo ex his, & fuecellive latis fub Ferdinando Larticulis, Status Ordinesqiœ Regni, priva
tos commentarios noluifl'e ,verixm Decretorum Regiorum in unum corpus conjunctionemmt
ideo definiant: decreta univer/iz reèlifcentur ( ob varias майонез) ê’ in unum сот ortentur.
Wörbeczius ipfe, ut privatum opus ,_juas lucubrationes, femet edere fatetur. ¿une autem
fuerit prima editie? non erui. Mortuo Vladislao edita: Wörbeezy lucubrationes fuilfe, epi
Hola ad leâorem perhibet. Vienna: opus hoe, 1542. item 154.5. editum fuiíl'e comperi. Anno
1514. Wörbeczy opus rejeétum extitiß'e, evincit art. 3. anni 1527. dum ñatuitur: UtMaje
ßasI/ùa univerjà decreta Prœdecçßôrum jiiorum , per illos Jèdecìm eleâ'os jurisperitos,
Ü’ a ios, gui' Matti /ùœ videbuntur, infra futuram generalem Diœtam emendari, emen
дат ue in unum corpus ridi ifaciat &c. live hac,íive anteriori quapiam diœta , 16. juris»
periti ad emendanda decreta , e um , hand vero Verböczy , eleéti fuerint, prodit Verböcz
opus tum pro lege habitum non aille-,nec aceeptatum. Qualiter autem opus illud, uove о
ne natum fit? quomodo? quibusve modis in legem fcriptam , dein elevatum? cum a infiitu
tionen juris pertineat,mißùm facio. Acceptatum гите argui росе“ ех ar. 18, anni 1635. Ь
_tem art. 1. Anni 1659. ubi juramento Leopoldi Regis, firmatus eÍlèt Par. I. Tit. 9. _
Obiit Rex Vladislaus ll. anno astatis (на: 62. Salutis 1516. die 8. Martii. Hunc nobis
штатив ita deferibit: Fait per omnem штат Rex maximè Omnium mortalium orio 8
guieti (‚мамаш 0, :_ u/èuel адео ut гит cum amicis ê’ Conjîliariis де ordinando Re
publica , our rebusjèrizs , vel modicumjèrmonem conferre, aut aliguantifper colloqui ш
deret. Et dum шт, tamjui incuria/iis erat, ô’ Regni negligens , ut di/òiplinam milita
rem , majorunzgueßatuta/z'isgue degue Ízaůeret ; nec procerum Jifèordias ac avaritiam,
[Jotenriorumgue in mz/èros violenta imperia,aliasgue tales - enatas malorum radica`
extirparet: aut plerosgue coruna/em recalcitrantes , debitœgue obedientiœ oblitos сотре
, fieret51/èdpotius eis ад ехегсепдит отпе genus avaritiœ, libidinumgue è’ rapinarum
frenos аут/ё cen/èretur. Спад/Е rem militarem ab initio ritè со11епдатЛ1/ёерфгфа
rentibus ad/iucRegni viribus, f5' auxiliisfœderatorum accedent'ibus, veteres limites . -
recuperari valuißênt. Е]? uia'em lzaud injiciandum, Regnum eodem inЛаги, uo illud
aMut/zi'a magnanimo Ü Lellico/ò Rege acceperat , ßzlvis con/iniis inte um a eo reli
ët'um: verum ramen id negue indu/lriœ, negue virtuti ejus; [ед guod .belymus Aßatícis
¿ellis toto fèptennio occupatus, ab Europœ regionibus, ac Pannoniâ armis invadenda
сед/Епифан tribuendum videletur. ,J
XV. Ludovicus Il. Succeíïit patri mortuo illico,annum agens aetatis undecimum. Quo
in fiato, Regnum reliquit Vladislaus, decreta fua, Ifihvanfiiusque demonfirant. Mores illi
in coníuetudinem vcnientes Procerum Prœlatorumque Regni, emendati non funt; quin fub
Ludovico creverunt. Quisquis meditando coinbinandoque decreta Ludovici hujus fcrutari
voluerit,lf’chvaniiium item , caeterosque de ipfo Scriptores, bac Íibi demonfirata intuebitur.
Quare ad hos fontes leéìores remitto; mallo íiquidem tacere, quam negleäum Reipublicœ
deplorare. Sed neque hifioriam hujus , fcribendam fufcepimus , quœ a multis , etiam coœvis ,
‘ in plerisque ad poßeros ей стапзшШа. Qua: addi potuere, in Hifi. Eccl.Zagr.a pag. an.
reñ'eruntur. Itaque ad nofìrum infiitutum, fequentia unice eruimus.
I. Poßquam publica S. Corona: felicitas, cum Mathis Rege {папы fepulta, atque priva
torum avaritiœ ,libidini, potentiae,cœterisque affeéiibus laxatœ habenœ, uti Rempublicam,
ex privato fuo commodo fingulus metiebatur, ita quuspiam Rudiì, pro recuperandis. Sacra:
Coronœ juribus, nec veßigium cujusvis memoria.- apparet. Quin ex Decretis Ludovicifxde
tur, nec in tuendis illis , quœ a morte Vladislai manferunt, fuiíTe Íive media, ob œramdefe
&um 5 five animos , ob tot negleéìus, vel militum congregandorum, vel mittendorumbaw
kkkk ' _ депо—
ЬЪ/Еог. Balthaßzris Kercfeliclx. ‘
а
314 i Notitie Preliminares Pannonie Veteris Periodus IH.
deriorum, vel tuendae patriœ curam , quia fuis quisque imolabat afïeâibus. Alter adverfus alte
rum bellabat, inferebant fibi reciprocë injurias, potentiores еП'е gaudebant avaritiâ, quam
defenfione Reipublicœ. Hœc ex decretis & Ifihvanlliio clara funt. Procellit hinc, ut non
folum де Dalmatìu non cogitaverint; fed nec paéìis induciarum , per Legatum Barnabam
Bela)l cum Solymo anno 1514.. (ut annum hunc poneret Chronicon Turcicum ) ad oéìennium
înnitorum ( vide 111m. Ifihvaniï.) Croatiam comprœhenderint, verum Pannoniam,Venetos,
Cœfarem , Poloniœ Regem , cœterosque Chrifiianos Principes.
Cum porro tam Croatie, fefe Regnum ab Hungaria diíiinäum ab olim habuerint, q'uam
& Hungarî Croatiam; Turcœ quoque induciis illis inclufos Croatas noluerint, proptereaque
raves excurliones & ЬеПа cum Croatis continuaverint , ut 1519, arcem Knin expugnâilent,
germ Berislaviclt Eppo Vefprimienfi , Banoque Croatie & Segniœ Capitaneo ad Koreniczam.
«ЕГО interfeftove, & Bihachy fepulto , Croata: ab Hungaris fefe re1i<ftos lamentati Гипс, quaffi~
veruntque Regem alium. Vivebat tum Banus Berislaviclz,quo prœfide flatueruntCroatœ
in clientellam proteélionemque alterius Principis fefe tradere. Hic quia Epifcopus quoque
Vefprimienfis fuiffet; fecundum Veteres Curie Romanas prœtenfiones, Papas primo in arduis
his circumíìantiis Croatiam obtulit. At Roma nefcirem eccur ? Ьагс recufavit.l In Codice Ro
mano Aâorum Coníifìorialium, illa, verbis his notantur: Anno 1519. д2е rz, Decemoris,
[еде ßint litterœ Bani Dalmatie 8 Croatie credentionales, in perßma Domini leoma:
v„ZV'grL introduc'lus e/l injàcrum Confyloriurn nominei /ius Bani , Comitumů’ 1V
bilium 2 ßrum Regnorum. Dixit ip/à Regna parata/è едете Turcas: 8 uod nti/L
runt a Regem Ungariœ oratoresfiios,;pfyirotç/iaturos, quod nolebant amplias obedi
re , quia cum Turca feilusfecerat , nul a e zisfaä'a mentione. Dimißôprediélo Vi,
cario, Залей/2222228 dixit л: velle /itper lloc Regi Ungariefcribere, ut Provident ipfè, 8
Regna Dalmatie 8 Croatie in tutellam 8 defen/ionem recipiat; vel/altem permittat,
ut fub alicujus Regis Clzrijliani, vel_fue Sanäztatis tutella, 8 defenßone ф poßint.
'Thomas Niger cujus fuerit Vicarius ? me latet. Facile Epifcopi Vefprimienfis Petri, dum is
Banus una illarum erat partium. Articulus autem memoratus-, vetans Vicariatus conferrì
extraneis, ifiud oliin in more Рите innuat. Thomas niger Dalmata fuerit, dum is in aëtis
Romanis apud Farlati Tom. 3. anno 1524. qua iterum in Curiam Romanam orator , @Ui/è.
Тragurienßs ,_ nuper Scardonen/is exprimitur. Quid Pontifex fcripfit Ludovico ? an Lu
dovicus refponderit ? in obfcuro mihi ей. Verba illa: Ut provideat 8 Regna Dalma
tie 8 Croatie, in tutellam 8 де/еп/20пет reciniat videntur indicare Ludovicum , Status
que RegniHungariœ, occafione miflòrum ad Regem Oratorum , hœc Regna ne lexiíle, 213205—
que plene flbi reliquifl'e. At non {olum illud: vel /àltem permittat ut /iib a icujus Regis
Chri/liant', vel_lite Óanc'i'itatis tutella 8 Jefe/¿lione ф pojint ,juriLudovicum non celii f
fe, jusque Regum Hungariœ, in Regna Dalmatize Croatiœque ultrò a Curia Romana fuifl'e
agnitum; verum etiam , quod Ludovicus Croatiae Banum, Petro mortuo dixerit: Joannent
Torquatum fimul & Segnienfem Capitaneum; Sclavoniat autem Francifcum де Вал/уши.
Sed Torquato ob accufationes Segnienfium , ( teile Croatica Chronica)1ùccellit intra annum
1520.Hieronymus Petelenich, aHinis Bano olim Berileavich, in Segnienli Capitaneatu. Seg~
nienfibus hic quoque invifus, oHicioque a Ludovico privatus 1521. СгедогЫш Horvath ha
buit Succeíl'orem. Verum neque his , Segnienfes, Croatœque contenti, cum in clientellam al
teriusRegis penderent ; aut Turcis femet dedere velle dicerent,cum periculo vicinarum Pro
vinciaruxn , Ludovicus Rex, ut puto, occafione nuptiarum cum Maria , Ferdinandì autem
cum forore fua Anne , in Anno 1521.0ras illas Adriaticas Regni Croatia: , permittendas con
íìituit. Rem banc in Diaeta Budeníi anni 1522. propofuerit,du1n milli ad Ferdinandum fué
re Legati , ut partes illas acciperet. Juvat Iliff. Ifihvanflii , verba hanc in rem exfcribere,
fic ille lib. 7. р. 63. ‚, De exercitu conducendo, rebusque bellicis rite adminifìrandis , cœteris
„ que necellitatibus conlilia habita Гипс, decretumque: ut ad Ferdinandum Aulìriœ Princi
„ pcm, Marias Reginœ fratrem Legati mitterentur, qui Ludovici nomine ab eo peterent, ut
„ cum Illyrici confinia, Turcis antea, tum vero capto Belgrado,maximë expofita, ob ага
„ rii penuriam, & quod longius diftarent, commode fufientari nequirent, eorum curam uf
„ que ad aliquod tempus , haud gravatim fufciperet; ea potiílimum de caufa ,quod ipfxus
„ populis , qui in 1йг2а & Carnis eil'ent, ex eis, li ab hofiibus caperentur , magnumìmmine
„ re ericulum certo confiaret. Quod quidem a Ferdinando, abfque diiiipiliori cunétatione
„ faâum ей; ас seguia ,C1iílà, Crupa, Lika,j`[aioia, aliaeque complures arcos & Urbes in tu
„ tellam acceptae, ratlidiariisque militibus, Hipendia liberaliter foluta. „ Еп effeéium neg
истца 2112115 Reipublicœ! En privatorum commodi partum l Dalmatia negleéta ! Croatia cef
fa! Botnia Serviaque occupari а Turcis permiilae , Rex ipfe paulo рой miferè trncidatus , fciil
fum
¿i
Si'
Iи:
Sclav. Croat. Dalmau/125 Ducibus Regìbusgue Hungarìœ 315
fum in partes Hungariœ Regnum , dum pars ad Ferdinandum; pars ad Joannem Zapolya,
pars ad Turcas intra fubfequens decennium fuere devoluta.
Poll cell'am Ferdinando Croatiam, is illico prœfidia , fuo adimplevit milite, atque infu
per , cum partes illas {leriles & faxofas трех-Шее, ad easdem penes fe firmandas, legionem u
lia"
f5 nam erexit, que: meris Nobilibus conflabat, largioribusque Hipendiis erat provifa. Capita
neo Labacenfi Joanni Katzianer fubjeéii funt , ut quamvis nomen Banì fervaverit Joannes Tor
uatus, & Francifcus Batthyan , a Katzianero nihilominus dependebant. Наго, epiflolœ in
fra Periodo IV. exhibendae, demonfirabunt. Intra memorata, an Jaicza , ut fcribit Illhvanfii
us cella Ferdinando quoque fuerit? dubium ing ens ell, putoqueiflhic in teXtu Ißhvanilii ,pro
Biltacs, per errorem _Íaiqam efl'e infertam. Enimvero Ifìhvanflius ipfea pag. 67. recenfet,
Chrillophorum Frangepanum , in re militari clariílimum, per litteras atque nuncios anno
1524. precibus & promillìs additis, fuiffe exoratum ( poíìquam jus argue Ízœreditas illarum
Provinciarum, Croatiœ nempe reciderat in Ferdinandum, ut Iflhvanff,) ad ferendam Jaicia
nis opem , fuilTeque faiqam per Frangepanum eliberatam , & Chrifìophorum Frangepani an
no 15a5.jh' enaliii` 8 типегЕЬи: [ЕЬегаШег excultum; Infuper: Novo titulo Defenforis`
Regnorum al. Croat. &Sclav, lione/latam. Quare tum hinc,Jaiczâ Ferdinando cella eÍl'e
non debuit, quia ut fuam Ferdinandus defendere debuifïet , cum &, ob Ludovici Regis telli
monium, in donatione faéla Keglevichio in anno 1526. quâ , hœc exprimit: „ Ludovicus
„ DElGratia Rex Hungariae, Bohemian &c, memoriœ commendamus quod fidelis по
‚, Íler Egt. Petrus Keglevich de Buíin,Aulicus noñer , levis armaturœ, ab ineunte шаге fua,
„ Sacrœ Coronœ hujus Regni nofiri, & deinde nobis femper fideliter conflanterque fervivit:
„ Et in conñnibus contra Turcas, ejusdem Regni noílri perpetuos hottes, Ilrenuè dimi
,‚ cando, fœpius etiam vulnera acerba pafl'us eli. Cujus fidem , conflantiam & virtutes mili
'„ tares, res ipfa teßatur; nam & Banatum Jaicenfem, quo annis fuperioribus fungebatur Ге—
п
liciter, & cum univerforum laude gellit, ex cujus multis lidelibus fervitiis laude dignis,
п ut alia multa prœtereamus , unum illud quod recenti memoria tenemus, non indignum du~
и ximus recenfere. Quod paulo antequam Cœfar Turcarumnumeroflllimoexercitu , noflrum
97 hoc Regnum hofliliter, iubitoque invaliil'et; duéiu atque opera & ìndußria ipfius Petri
n Keglevich de Bufin, tunc Banijaicenlis proiligata & сазГа fuit a nofiris non multis, hand
чЁЁ‘
'l
'à
Ё
MЁЕ'ъдгд’гу\\
.Ч}
\“)Ё
E.~}rg.;
’ï.`\_.\;`ïì
’ß
panca Turcarum circa Ìaiczam, noílrós fines devaflantium multitude, In cujus rei argu
ß)
mentum, & fuorum fidelium fervitiorum teílificationem, aliquot cœforum capita, & non
п
рапса mancipia, in illo prœlio capta, nobis dono mìferat : Arcem vero noflrnm Jaiczem
п
fem , contra iplius Cœfaris, & irrumpentium nofh'os fines , & poll: illatam пойте Regno
7?
cladem regrediendo; potenter , ñdeliter, viriliterque confervavit. Atque interim dum no
.n
flram arcem folicitus defendit , nec fuis bonis defendendo invigilare potuit, fuis Turcis ,five
З!
mancipiis, qui tunc in сайте fuo Bufin fervabantur, forte liberatis & dimillis fubiit, ut
Э)
non folum ex ipfo, verum etiam ех aliis fide dignis virisintelleximus , ad 4.o.millia Horen.
”
aureorum fefe extendentia damna. Et quia ipíi in noílris fervitiis occupato accidilfent; me
l’
minimus nos tunc ipfum ailècurâllè, & БЫ fuifl'e pollicitos, in verbo noflro Regio, quod
ì)
oblata occafione, compenfare illa vellemus, Bonorum condigna donatione. In recompen~ .
З,
fam igitur & remunerationem tot tantorumque hdelium fervitiorum fuorum, nobis & Reg
„ no noílro exhibitorum , atqiv damnorum prœdiéiorum in illis exhibendo perpeÍTorum,ca
„ flrum noflrum Feyerkóv cum oppido fub eodem habito ` &c. &c. Ut ex his conclu
„ dendum repel-iam ,Jaiczam cum Croatia Ferdinando cefl'am non extitiíl'e,
Quamvis vero Croatia, Ferdinando in protettionem & tutellam tradita fuerit , five Кас
czianeri avaritia, five ob Turcarum metum, Anno tamen eodem O_/lroviqa'item Pee/z in
Turcarum devenêre poteflatem. Anno 1 524. ad Jafzterbarfzko ufque prœdati funt,&aca{lro
Кгира vix repulli fuêre. Наго de Croatia.
Dalmatia , utrum Proteftioni Pontiñcis Romani (ut fuperior memoria innuit ) permill'a.
,'í
fuerit? conflituere nequeo. Jam autem,five œtate hac, Aurana, Tinnium, Oßroviqa, Ca
ßelnovo, Catarum Dalmatiœ nomine in Hungaria confiderabantur, Оша item, hisque vici
niora loca. Et quia Tinninium cum Onrovizza in Turcarum veuillent poteßatem. ¿411.1524
( fic Farlatus Tom. 3. р. 4.3 .) ex oppugnatione Arcis Clißënßs ingens metus ёжики/Ев in
ceßit: ea enim capta nulllîs rç/iabat - - locus, cujus obfec'lu Turcœa territorio ö' Urbe
»SIpalaten/i arcerentur. Quin Cliff( totius D_almatiœ atque Italia: jirmißïmum pro
pugnaculum erat. Quar ~ [o icztudinem гагат: Clementis VI_I ~ Is 8 militibus ö'
решай: Clgßnßsjuvzt,adßßinendam obßdzonem, oppugnatzones repellendas. Cu
Jus rei, ex tabulis Confillorialibus , fequentem refert memoriam. Аппо 1524. elle 23. Se?.
tembris, Thomas Niger Epw,.Tragurinzï£îïer Scardonen/ìsfuit introduä'us ad bd
2 сгит
316 L'c'rŕnz Найдет: Puntúa ferait Pritdltlll
‚
mw Ca~rf,'îsrim ŕùirirna realiz a'e идёт—ша Та, ё lig/"1 'ë @jl
ai: i’ ope Mŕsîfri; nec non «maximo Ттапщ in ma (дышла , terr.: trai-:fl
Praia/io ¿':m nec Yeneth ¿et mentio, ne :LLI-.5 Наций Рцзэш:
¿um ¿am Pap: relativ de pmiigzsis hurïvm её, ceñan Pags: Dahnzízm ai L :_g-îr'a
ful'ieargui _nou/ŕ.. ПЕР—ай tame: rat-lone; Ferímâoenímfju'c 2; :
del líanrfzzl @ein fuit; Pontífxa' autem Dalmazia, ¿on :um cblìgzóvne mtzenncrmxìaî
т: Domina advenir кадет,
Turnhout!
ё Prbxirex
Arr. 1442223
(byí'kmifro
151.6, in Единиц:
42.12.20 cofrra [agie: И: il!`
Нас
¿um ш Papa»di,
pr'n'ideiztit ceño inout:
irme! näèem
femmine InkaШтаб,
adrerî'us íceunèrca:ín,an1§lx il:
к i1: illo prvgńo. ‚ '
Silavcmíam
Е, fixent, [Лип in иди}: mandat: ,de
Ludovic-i émrnnńîs , in Ede арConimzńo
Застав Ccm
input-«ique Px
wnz immueíutîs, Caplo щитам, air-peg. 3:3.relatz, feb ferrero fno ñgllo tpe:
¿enti, dedato Найдёт: Fei'i. Persiani?. Amo 0:11519. Regner-nm fuor-um чтит Вэш
rum ,L'rfieeimo.
item [fbi э - bén, Bari?è’Fei?.
Petro Kegleńdzio Cojín/ja inRegfj
Invent. nrßriSclm-criar
SSCrneîs, Comizatncrànez
Anno Dri1526. Regner-arr.
ßlinbiti: о ~ item: Ca/irum Labor in Comitati; larafainen/iexà'îer.: о - actin: Cle

/trum Blinjenarin Ccmaatu Zagrabieryí о Sclavonia шт, bœ'ìeêiél 'mi-hor,
a Tunis prope minata di , di дуг-тат: anno 15:5.aTurcis cet-epaer , {abeti-uni ramen
Íeratlmperio. Ultra, ad ìnñîtutum rdimm, de Lodovico hoc, reus-rre erun'ito ¿zx-:Lw Le`
(tori, nequimut. Anno 15:6.cvntra Turœm,lfngar'nm Эпидемии pugnarurm, in aci-evi
ůui, f-bique fuga (fmfulere cupienl, in palude ad Вытащи interilt, die Щ s.
Jvannîi Vide Brodericitm. [Шанхай 6:5 &c.
‘ Ё. VI.
De Mais Adriatiei Dominio, huiusque Pratenfione. Ac unde Santorini:
nata fit cf/rifufio, in harum Regionum deferipticne ?
I, Quantum privato mihi, bibliotheca quavis deñituto, arteria item rei :dnb-.i
_ culis carence, licuit: demfmßratum fuperir ribus periodis credo. £0
rente Romanorum Imperio, difiinctam fuißfe fmiper Provinciaal a Радиола , neque Dalma
tiam unquam ad Danubium ufque, quin neque ad iït'uram,Dravzun, au: Salam 5in.: ex
teníam, (,onfideratione memoratorurn f'iperius, fob Romains 13:50:- fui: Pannonia, nepote
in Primamdióecundam divifa, fucceflive in Provincias alias, ut Valeriam,Pannor.iam S;
viam, Ri ricnfl'm &c. Dalmatian: vero divifam fubdivîikmque fnÈiTe fab Romanis, ахай
nequit. iam: autem
una, ab altera inter 6LVetus
Pannoniam, Liburnia
Мы“: fuêre, Japiliaque
ut omnino longe a Dasuìio
demonfirari difiantes ,partezb
neq:::1t,iRomanorum fub
Imperio , Ualmatiam ad Savum , vel Dravum aut Ми ram , minusautem ad Danubium ufque
fuier extenfam. lllyrici arétos fuiíl'e fubRomanis limites , notum ей. БиогеШтё dilaœta ей
Illyrici appellatio , baud ratione propria: jurisdiëtionis di Provincia pa rticularis; verum n
tione tributi, dum Romanis ex ratione politica, vifurn fuit ,Illyrici tributi nomine compi-œ
bendere, quœvis tributa, quae ex Provinciis Dalmatiœ, Pannoniz, Mœfiae, Myiiœ, Daciaeâzc.
accipiebant. Prœtendere autem , Dalmatian: per hoc гите amplificatam lufus ей ‚ quia eo
dem jure, quamvia aliam Provinciam extenflam extitiÍTe, clamari potefì. Quare fub Il/rrici
nomenclatura, ea ratione cenfebantur fub Romanis tot numero Senatifs,Auguí`torumquePro
vinciz,ut hodie, tot Regna di Refpublicœ lub Eurofœ, aut Alia: nomine. Ruinato autem
Romano Imperio, cum e Dalmatia barbarœ Шаг gentes non erupiíi'ent, nec veuillent ad ampli
ficandum Ualmatiœ Rr'gnum, dum Dalmatian) ipfam ruinaviÍTent; fuíiineri fundatë nequit,
a quinto сбит fanculo Dalmatiam perbarbaras illas gentes, ad Danubium fuiffeextzniàm. Quin
novi imola', nova pofuére nomina. Ut Serviœ,Croatiœ,Sclavonia.-, Avariae, Bojoariœ , Sov.
riz', quie deinde Stiria vocataeß. Et per fecutas divifiones, hteiterum, in Iinu fui ue medio,
aliorum nominum pepcrêre territoria, fucceíliveque Regna, vel Principatus, ut am@ {Еж-е
Bof'niœ, Rafeia-,Chulmiœ, Dalmatian, Croatia', fuperioris inferiorisque Sclavonia, Hunga
ria» ,Auflria- .&c. Dalmatian' itaque extenfio,nec prietendi ровен ante lX.Sœcu1um, quô Scri`
ptorel Francici , live ex lubitu , five quod verofimilius, expoliticajlatûsgue ratione , оьша.
,is Аду-Забей commoda,magnarumquc rerum gerendarum occafionem , fub Dalmatie nomi~
ne ,oral fuel, Dalmatiœ nominefcrìpi'erunt, ut jus fuum objicere queant. Francis ex pollef
fionc inaritimarum partiumcxturbatis ejctiisqueßcriptores fubfequi, quidam ех Politica rur
fus
\ Ьс1а9. Croat. Dalmatjùb Ducibuil` Regíbusgue Hungariœ. 317
‘Ни!"!
.'l 1115 ratione Ratus fui, & Magifìratus,cui fuberant, Francos funt imitati; quidam fine rerum
examine , fcribœ anteriorum fuêre; quidam ex ambitione fcientiae' in veritate erroneae, dum li~
ne ratione fubfequentium temporum, ac œtatis, ad jatiandam faam veterum 1e&ionem,lial
partes,ufitatis pro aetate fua appellationibus , non exprœíTerunt, veriim,uta barbaris natio
nibus fucceilivë datas rejicientes ,Dalmatiam fcripferunt ; quidem denique ex alieélibus lucri,
Н
Н
и quamvis pallio pietatis religionisque obteéii; priores funt fecuti. Venetos Scriptores amor
Reipublicœ fuœ movet, ut per Pannonias Dalmatiam elle, fuiÍTeque extenfam aÍTerendo fori
bant; cuni enim Dalmatiam Reipublicae fuœ juris е11`е arbitrentur, hujus exteníionem , am
plitudinemque fupponere debent.
II. An porro .Dalmatia , juris Sereniliimas Reipublicœ aliquando fuerit? quibusve eX
„iii fundamentis iliud Scriptores Veneti arguant, fat fuperque fuperius aóium ей; tamque mea,
quam &Serenilll Reipublicœ Scriptorum , jufii œ uive Leéioris judicio fubfiernuntur. Qua
re ea repetere nolo. Cum porrò prœtenfionis huJus , & quorumvis connatuum ac Íiudiorunl
Sereniíli Reipublicœ , caufa tota fit , Ädriaticum Mare , liujusque utilitas , atque necellitas;
ideo, nil obßante eo, quod fuis locis fuperius, ubi de argumento hoc, occafio agendi venit,
quœdam relata haberentur; рой uam faepius , 1йа quoque occurriÍTet ‚ intra Reges пойгоа &
Sereniíl; Rempublicam quœñio, e hac fpeciatim Leéiores eruditos dotlosque refleäere volui.
Prœtermilia uœlìione Scholafiica, unde Adria derivetur? dum ex vocum derivationibus,i
\пi'Jиьи-i.fъi.."iн
п
jura nullius defumi ,certum elTet, rem liane altius ,ac per fuas Periodos refiere placet. Credo
autem cultiore liac œtate qua fcientia in fubtilitatibus & paralogismis collocari fundarique ‚
DEO miferente, Regumque providentiâ definit, opinioque a rei cognitione difìinguitur , do
eendi eam mihi non elle necefiitatem , qualiter Maris quoque dominium haberi pollit. Hoe
olim Repicius advocatus ac рой,р1иге5 negabant, ab exemplo aeris, folis &c. (311110111: Ve
neto , bene graviterque eidem fatisfaciente. Si quis tamen де maris dominio dubitaret? Do
élifll Grotium, cœterosque Juris fcieiitiœ Magifiros confulat, vifurus qua ratione dominium
maris ,haberi prœtendique valeat. Наго enim liujus non funt infiituti, Itaque
III. Si antiquiliima fcrutamurtempora,Liburnorum in mari potentiam , oecaiione bel-`
li Pompejum inter &Èilium Cœfarem gefìi, tefiatur Lueanus, fcribendo:
etegit Orta dies, /fantes in ruplbus Итог,
Pugnantesgue mari, Graja сут gente Lzburnos.
Argui hinc videtur,ad Liburnos, ut mari Adriatico adjacentes , mare lioc pertinuilfe. Roma#
nis dehinc, Dalmatiam` , Ifiriœ,Liburniœ,Japidiae ,PannoniamI , Macedonia-,Mœfiœ eñ'eélis Do
minis,Marisquoque Adriatici dominium, Romanos obtinuifTe quis negabit? (111/1115 Imperii
Provinciis , intra Senatuin acAugufìos ,ut memoravimus p. 8. utiLibumia Pannoniaque Au-v
gufiorum fuêre; ita recitatus p. 8. Dionis Сай'у textus fuadet,ut olim maris Adriatici Domi
nium ad Liburnos pertinuít; lic fub Augullis, А ц/10гит Alias hi periculofas, 8:
рег fe magna novaque moliri valentes Provincias , ibinon retiriuillent. Neque Senatum dam
navilTent ad оба, ас 1пегшет , imbellemque fecill'ent, ut lic ‚3011 Áugußz arma militesque
“'Ю\'\“‘\ьц
liaberent, 11 dominium maris penes Senatum reliquiñent. Sed quia controverfia prœfens non
effet, nifi de dominio aVenetis prœtenfo Adriatici maris,eapro~pter_fi cui prior deduůio mea.
non probatur, pace mea Adriatici maris dominium., tum Senatui obtigiffe arbitretur. Floren
te ergo deerefcenteque Romanorum Imperio, maris Adriatici dominium, ad Romanos perti~
nuilfe, veroiimillimum ей. Ruinato autem barbararum gentium irruptione Imperio, pofiquam
Italicum Longobardorum Regnum fiabilitum fuill'et , clim illi Liburniœ quoquefuillent {3011111
fores , probabile apparet,maris una eos habuifl'e dominium. Ай Sclavo AbaribusZDa matiz
Liburnîaque potitis,ad hos maris Adriatici cura dominatpsque pervenit. Heraclii permiÍTo,
rl
poílquam Croatie pulíis Sclavo-Abaris Dalmatiam occupallent, quaeri poll'et, uti'um Qroaœ
illi,quiDalmatiam incolebant? aut SclaviIiiburniœ veteris pollèílòres, Adriatrci maris Do:
mini fuerint? pro utrisque enim,talia aScriptpribus relieruntur, ох quibus utruinqìue argul
poteli. Attamen remanentibus utrisque fub clientella Orientalis Imperii (recole di a. a pag.
69.) jus quo ue lmperii illius, per hos fußentatum fui(le.dici debet. Rofìquam MichaelisAino
rienfìs Balbi ocordiajurìs fui etieéìi fuifl'ent, quoi'umviei~ leonlideratione, Croatœ Liburnici,
Sclavi paíiim vocati a Venetia Scriptoribus , maris dominium_tenuerunt , ut _ex Venetorum
Suiptoribus etiam, infra patebit. Bafilio М1 Orientale Imperium decori рпйпю rellltychfc.
жалом загасепошш Dalmatiam invadentium femet fponte ut pag, 69. Dalmatici (ruime
fubjecerunt Confiantinopolitanis , & Niceta Adriaticum шансе ut p. 70. ad Grands maris 110—
` ` 1 1 evidetur.
miniuènxlïlggnltî Croatiaœropn'grqiie' natia Reges, non obllante en_, quodjadrœ annflanti.
nopolitanis lmperatorìbus, fub clientella hlolrìiìn ,Capitanei propriil Dalmatie: Campani vi»
’ cati ,
ITI/for. Baltbafaris Kcrcjèlicb.
313 Notitzœ Prœlz'mmares Pannonz'œ Veteris Perini-lus III.'I
lcati, fuerint; ad importantiflimum portum illum tenendum , maris attamen dominium, penes
Croatiœ Reges Hetìll'e, diplomata Regum Croatiœ demonfirant. Enimvero Crefimirus Rex
Croatia: in diplomate àpud Lucium lib. z. с. 8. habet: Quia DEus Omnipotens terra mari~
ue noßrum rolon avit Regnum, decreuimus &c. Item infra: Noßram propriam irz
_7ùlam, in no ro Daîmaticomarißtam б’с. Sed Venetos tributa folvilïe annua Croatis , Еп
ceri rerum Reipublicœ Scriptores non neg-ant, videlicet Dandulus , Sabellicus , Petrus Jufìi
nianus l. :JuliusFaroldus in Annal Venet. Scio Lucium lib. 2‚сар. 8. hœc obnubilare adniti,
adßruereque a Sabellico Danduli textum intelleélum non fuifl'e, fedœquivocationeinvolutum.
Неве CLLucio demonlìranda fuerant , poflquam memoratîScriptores Serenilli Reipublicœ Ju»
ûinîanus nempe & Faroldus idem fcripfiífent quod Sabellicus,qui а Paulo Interiano Scrip
tore Genuenfi, diligentis fpecialîsïue rerum Venetarum Scriptoris, elogium habet. Lucius
porro illorum Чаю antea fcriplit o litus, œquivocationem objeélam prœtenfamque , in conje
c'ïuris tantum fuis collocat. Dandulus apud Lucium : Ille Dux( Petrus Urfeolus Ц. ) сит
Italicis Princi ibas amicitiam comraxìt ‚ ê’ Cen um ßb'tum Jari Sclavis piraticam exer~
centibus, a f enetis navigantilms per mare А riaticum, per ediäum prolu'buit. Narené
tarios hic intelligi perb'clavos , ipfo Lucio teßante , ас Danduli textu roborante , dubita ri non
poten. Accederet: Narentanos piraticae accufari, propteneaque а navigantìbus , ut Теста:
haberent naves, Narentanis folutum fuiíl'e tributum, fic enim Ritter: Bellum contra Naren~
tanosfecerunt Venetœ
bant ;fed propter А. ¿'5. поп
Narentarzam proptèr tríbutum,
piraticam. Hienim(quod Croatiœ
zztjulius Regi deAnnul.
Faro/dus mari pende
Venen
Pag. 44. apudIrenœum de Cruce l. д. с. 4. narrar) percur/àntes mare агрегат? aliquot
Venetorum naves , mercibus onu/Zas, caujäruntbellum &c. Quare cu'm ltaliœ Principibus
fœdere inito , adverfus piratas Narentanos bellatum eil, prohibitumque navigantibusmecen- _
‚ Гит dari folitum piratis, ultro folverent. Sane fi hœc Danduli perpendamus, exageratam |1
lama Lucio,Venetorum in mari potentiam non deducimus,dum Veneti ad opprimendos Na
‚темпов, Italicorum Principum fœdus orare debuerunt. Quin Seriptores de numero navium
Venetarum variant, dum alii feptem, alii XII. naves, ipfis tantum шита marrant. Interim
`bellurn hoc, his paéìis linitum narrat apud Lucium Dandulus: Nec cen/um alias extortum,
aliguo modo exigere,nec quemguam itinerantem Venetorum mole/lare deberent, Dillin
étum autem longe ell, tributum illud , quod Veneta: R egibus Croafiœ exolvebant,> ratione
Domnii maris. [Над а lIndice Croatorumìexaëium Бите, fatetur Dandulus, Croatorumjw
dex,inquiens,propter denegationem cenfùs, Venetis mole/¿ias inferre conatus ф. Per
iudicem Croatorum , Regem intelligi debere, fupra meminimus. Si nihilominus litem quis de
intelleéìu _ludex Goatorum,moveret,dií`putare nolo Regem dcfignari ipfum, allentiorque,
Ii per judicem: live Banum, five Zupanum interprœtari'oportere contendas. Admittendum
venit,_]udicem illum Croatarum , Regis Croatiœ fuifi'e hominem, eujus olliciierat, cenfum а.
mari portubusque exigere.- Hoc ex Marini Ducis afi Carolum I. Hungariae Regemlepiíìola
deducitur, qui Рати Regiefl,a portubus, Regibus Hungariœ cenfum deberi, Ниве illicus
.,
.Regius азам fub Regibus autem Croaticis facile ,ludex vocatus, quod fors ut nunc voca
musConfulis munus limul tenuerit) exigebat. Porrò difìinäum hunc efl'e cenfum a priore ,
quem Narentani piratœ viextorquebant, res clara eli. Equidem I. Ex ipfis bene perpenfis`
Danduli textibus citatis , ad verfus Narentanos piratas , Venetœ bellum geffemnt ,in altera au
tem cenfus exaäionejudex Croatarum moleßias fecit Venetis. Ibi Veneta ooercere~piratas
conabantur, hic ad debitum tributum ipli ßringebantur. 2. Porphyrog. tefìis hercle Lucio an
метана ‚ deferiptis Paganis Arentanisgue ut ait diäis , maritimam horum potentiam non
agnofcit, immo cap. 30,fatetur,tres tantum Narentanorum ell'e Zupanias , quarum Arañor
za ac Mœrus ad mare Бег ‚ vitam Sagenis pifcando ducerent,Dalenfes autem вх agricultura
vivere. Idem Porphyr.
i'nA locis inaccelßs, atgueс.29. Pagani, baptzfmi
prœruptis vero qui Romanorum lingua Arentani
expertes relinguebantur. ар еЦапшг
P-mindl;J cum in'
ejusmodi locis( hodie facile montis aigri) habitaverint,maris dominium eis attribui non po
сей, adeoque , nec folutus Regibus Croatiœ a mari cenfus , confundendus erat Lucio , cum tri-` -
buto Piratarum. 3. Bene Lucius l. 2.c. 5. ех defcriptis ibiPorphyr. verbis cap. 30.00ntendit:
_ConÍi-lio Ваши, Croatis baud vero Narentanis еа Dalmatas шуте, quae olìm Praetori da
bant, Ех textu nihilominus tributum duplex colligere poterat , unum Paganis feu Narenta»
nis per quos Dalmatœ, quotidie captivì abducebantur & perdebantur , ut ideo deferere illas
eras , 8L ad continentem femet transfere voluerint. Verum а Croatis ideo prohibebanturquod
десант illis tributß pendefenf. Ad Bafilium recurrentes, in cujus erant clientella , admilit
Balilius , ut quae Praetori dabant , Croatis tribuerent. IAigue ex i/ìo tempore inquit porphy
rog. omnes i/ŕœ urbes Sclavorum, tributariœ рада /òlvunt Afphalgtus &b. Porrò_Lucius
lpfe ,
Sclav. Croat." Dalmau/ub DucibusRegibusgue Hungariœ, 319
ipfe, idemtidem fatetur, Narentanos, Croatas, generali Sclavorum nomine accipi; acta ni
hilominus tributorum , Croatis eos folviífe (quamvis Sclavicarum urbium nomine po itat) tarn
Priora verba Porphyrog. inquientis: veruma Croatispro/zibebantur ‚Знаю & Danduli faten
tis: quod Стоматит, baud vero Narentanorum , _]udex , propter cnegationem cen/iis ,
Venetis fuerit molefìus, fecundum regulas Hermeneuticœ evincunt. Quare cum Croatœ Chri
kBiani fuerìnt, Balilius tributa illis folvenda admiiit; ut hi, adverfus Paganos Narentanos,
Dalmatas tutarentur. Hoc & Venetos feciíie per inita paéìa Dandulus aiiirmat, citato textu.
Proinde aliud tributum eli ,quod Croa'tis exolvebant, a tributo , quod piratœ , ab exemplo pa~
&ati Croatia cenfus,vi exigebant. Proinde dum œquivoeationis Sabellicum arguit Lucius,
ea tantum de caufa, ne exjuribus legitimis in Croatiam, Hungariae Reges ,praetenfionem ma
ris Adriatici deducere polline, ipfeLucius per conjeéiuras fuas, fiudiofëzl quœiitaeque œquivo
cationis, fe ipfum damnat, quod combinatione fuperius а me diétorum, leélione item medita
ta Lucii a cap. 2. ad 6. libri 1I. aquovis comperiendum exifiimo. Sed qualitercumque hœc eve~
nerint, Lucius ut maris -Adriatici Dominos , Venetos eHiciat' рой diminutam Conßantinopo
litanorum potentiam in Adriatico, dicendum illi erat , Venetos tributa nulli unquam folviÍTe,
docendumque erat,illis folutaextitiíle ut Dominis. Si duplex tributum Veneti amariAdria
tico, Croatis nempe & Narentanis non folverunt,~per hoc maris Domini non eliiciuntur, dum
Omnium confenfu tributum, aut diceremalis cenlum,eos folviÍTe convenit. Quœiiioa Lucio fuf
citata, an duplex fuerit tributum ? anve Croatis, aut Narentanis fit folutum ? rem quael quae~
riturnon diliolvit, quaeritur enim an Venetis a. cœteris , ut maris Adriatici Dominis, tributa.
fuerint exoluta,laut vero a`n "'Venetae caeteris, tributa pro navigatione folveri'nt `.¿ Verum ob
Imperium aetate LuciiScÍtoÍq/_ìicœ ,cujus ей рег argumentationes & fophìfmata , propofitam,
quaeiiionem declinare, fermocinarique de aliis ,ad propofita `non pertinentibus, excnfari ро
tefi: Lucius , prœcipue dumpofi quaeíiionem fub Ferdinando II. agitatam , fcripfiil'et. Certe nee
Repicius,impofii_bilitatem dominii maris objiciens , Ferdinando confuluit, dum impofiib'li
tas dominii maris, Venetos excludens, Ferdinando jus nullurn adferre potuit; Quod enim ех
impoliibili competere non poHeVenetis fußinebat , nec Ferdinando competere poterat , ex mo
tivo impollibilitatis. At Advocatus Scholaiiicus , plus ponebat in argutiis,primisgue fijnproe-l
Ílen/ionibus, ac in rei , & де re,judicio; folicitusnori езда: де Regis fui juribus , quœ ignora~
bat, fed de pompofa ingeniofaque verbofitate. Tributis, aut cenfu ( ne де nomine litigctur)
Ber Venetos folutis ,Sclavis ( quo nomine Croatas ac_cipi fatetur Lucius) accedit relata, &per
uces Venetos recognita, ut pag. 234. &с. meminimus, Maris Scl'avonici appellatio. Hase
quemadmodum amaris, gentium Sclavicarum ,dominio, proman'avit; ita ifiud harum пабо
ииш fuilie, evincit.v Huic argumento ponderofo fane, ut Veneta? occurrant, Culp/zi Репей
ci appellationem' fubfiituerunt, ut pag. 234. quam vide fis. Atque ob vigens fcholafiicœ Im
perium(quae horret impugnatqmes leètas fcriptasque, ad examen pro eruenda veritate revocare,
at rerum evidentias ad non efijupponendum reducir, atq ue ex Meta phyfico principio , quarum~
vis rerum veritatem , faéìi etiam live hißoriœ defumendam prœtendit) teiìe Lucio, talem ap
pellationem , hodie etiam,
гит , neceliitatemque ut ait Luciusfeliciter
ехГсгЕЬепдэз jèrvat.
cujuavis rei, quae Feliciter
a yviris, Гане ‚ obvocamue,ve1
quos Religiofos rationem Rudio
tra
dita vel edita fuit( ex lege: non eli, neque licet de illis male fupponere) pro evidentilIima ve
ritate,haberi debuit; fecus hœrefis reus elamabatur, &ad damnatos libros inferebatur. Qua.
re bene recieque Lucius, pag. fuperius :134. impolitam lVIari Adriatico a Venetis appellatio
nem , talem Losfeliciter fervare. Hace de veteribus prœteníionibus , maris Adriatici juris ас
dominii. `
1V. Hodie prœtenfiones hac, prœcipuœ effe poiTunt ,inter Romanum Pontificem ; Vene
tos, Regesque Hungariae,quà una Croatiœ Reges; aut li dicere mallis Aufìriacos. Demum
f cum lmperatoribus Occidentis. Romanorum Pontificum prœteniio, fuis locis fuperius
ед: attac'ìa. Praecipua videntur 1. Quod fupponant ad Dalmatiam maris Adriaticidominium
pertinere, huicque ita effe cónjunéium, ut feparari nequeat. Hinc quia Dalmatia, fenatus
olim Romani( fiorente Romanorum Imperio) fuiíl'et Provincia, quemadmodum Papa Sena- y
tus Romani,eíièt nunc Dominus, fic & Dalmatie?, quà olim ad Senatum fpeéìantis. 2. `lus
hoc ŕirmari, poli defiruétum Longobardorum Regnum, Exarc/zatu Карелии, quem Roma
ni tenerent
tosquea Pontifices, ц. ех Inveßitura
Papis,RegumLDalmatiœ titulis Zvonimiri
pag. 175. in
&c.Regnum
4. Ех Dalmatiœ,vide a pag. 109. да
Auguiiini fub Colomano, A
concii item , lege a pag. 185. legatorum &cfaâis in Dalmatia ordinationibus difpofitionibus»
que. 5. Ех dato per Bonifaeium VlII. Comitibus Bribirieniibus, Dalmatia» Principum titulo.
vide a pag, 2 32. 6. Ех faéio tudes per Dalmatas ad Papam recurfu , hinc fpontanea eorum
dem fubjeéìione, ut P, 186, 133, &с. 7, Ex fuplpleditatis toties adverqu Turcas закат? &
. 11 s а~
. Κ
θα:: Παει: Ρτα!ιτπιπατω Ρωτιιοπιτε Ριτσα· Ρετἱοάαε Π!

Βιιιττιπιπ ρτονιιιοτιρ ει::1ιτε ουτε. 8. Ε:: :ιΒΓοιιιτιοι·ιε Βιιιιτιει::ετιιττι ει ιιττιιττιετιτιιι ίε:Ριιιε Πετι
Β:ιτιΔι Κεειι:ιτε Ρτειιιιιι, εετιίιιτιιι ιτειιι τοι:ιεε ίιιιττιιτιε:ιτι. 9. Π:: ι.ιτιιι:ετΒιιι ιιτ οτι:ετιι επιπτ
τω ιτιοτιετοιιι:ι, (ἶιτττι ετιιττι Ρετ:: νιετιτιιιε σιωτιι εΠ'ε:, ειπα:: :ιοττο, όποτε ΠΜ εΠε οπτ
τιεττι Ροι:είιε.τειτι ιτι ()::ειο δ: ιτι εεττ:: τω” ίιτ,:ιιιιιι νεωτο (ΠιτιΡ:ι,ιττιινετίεΙεττιΜοττετειιιεττι,
ιιτ :ιιιΒιιιιτι νοοει:ιι: ? Ρτοιιι:ιε νι Μοτι:ιτειιιεε ιιιτιιτ8, τείετν:ιτε ω: :μια ω: Ραμ: ροτείι, τω::
ιιιιιεΙιετιι€ειιο. Γι:: εοτιι”εττε ειιιιε, ετ€ει ΡτεεΠειι:ιιιττι ιΠι ιι ΗεΒιιιιιε στι:: ::εττιιτιιτιι οιιε:ιιετιτιειτιι ι
"εστω (ιοτοτισε .δι Κε οτιιττι, ιι:: ιτιε τω: Ήτττἰο.τ ντιτιοε, αιτι:1ιι:ιττι τω: "ειτε ,Βεειιιιιε
1ι1ιΒιε τω: , Κοιτιειιι οιιτιιιεεε οοιιίεττε ίοΙειιιιτ. Ηει·ε τιιτττ, :με με Ηττα Ρτεε:ετιιιοτιε :ΙΜ
Ρ ο αυτ. ε τ
νετιιττι ίινε ε:: 7°τωο :μιά (ΐιοετοτιετιι :ιειοι·ιρτιοτιειιι Πειιττιιιτιπ νεται: ιιετΡετι:ιετιιιιιι;
ε:: ιιιιιι:ε, ετιτιιε Ροθετιοτιιιιτε εοτιίι:ιετιι€ιοτιεττι , :ιετιιοτιιιτ:ιτι:ιιιτιι είι,ει:ττι Βειττιετιει. ττιιιτιιι Α
:ιτιιιτιοι :ιοττιιτιιιτιιι εοτιιιττι&ιτττι ε:::ιτιίΤε. Νοτι τιεεο ,1ει:ιτιιττι ::ιει:ετιιε:ιιτε Πειττιιιτιετιε (ῖινιτετεε
Εισαι:: ίιτοε ιιιιΒιιιιιε;ιιι: £οι:ιιτε τιιε.τιε Ατ1τωιοι :ιοττιιτιιιττιι , Πειιιτιετιιιε εοιιιιττιΒετε ε:: ιιοττιι.
τιοτι ροιιιιιτιιτε. Ρτεε:ετε:. εοριειε αυτ:: Πειττι:ιτιε Ρετρετιιο διιιίΤε, ειπε ω:ι1εωι: :οτι ττιει·ι·ι τιτ
ετι:ιο, :ιειτιοτιίιτιιτε τιε::ειιιτττι ελ @οι Νειτετιτειτιιε ριιτειι τιοτι ετιιτιι:, ει:: ιττιρε:ιιει::ιειιι ε Βιιιιιι:ι
τι: Ροι::ιιι ει::ιιτόιιοιιεε: ::ιιι ι:το Ειτοτεέιιοιιε, Βιιπιιι εοτιίιιιο, £τοιιτιε ::ετιιιιτιι ρειδιι τω:: ::ιτι
νι::ιτιοτιιτιτ ειι::ιιιπ οτετε :ιει:ιτετιιτιι: , ιιιιιι:ι :ιΡΡετε:έ ετε:ιετι:ιι τιιοτινιιττι , :Με πιω: ιιτιΠε, ιιτ
τοιιιτε ιιιιιτιε τιιιττωει :ιοτιιιτιιιτττι ιιεΒιιετιτιτ. Α:: ιιιετε:ιιιιιΙιει ιιιρροτιετιιιτει :ιιιιιττινιε Αιι€ιιιιιια
Ρτονιτιει:ιε ::ιιττι :επειτα μιττιτιτε διτετι:,ε:ιτιι τιιιιιιοττιιτιιιτι :ιινιίιοτιεττι ιτε ιτινιοιιιΒιιεττι ρετττιιιιι
Δω:: :ιείιτιιδιο δετιιιτιτ νετετ·ι, &Βοτιι:ιτιοτιττττ ιιτιΡετιο, :κι τιιο:ιεττιιτττι δετιετιιττι, @το πι:
Ρετ ίιιεεειιιοττεττι νετιετιτιτ, :ιοεετι:ιιτττι είι. Ροτιτιιε::Ήοτιτειιιτε,τιετ Βοττιετιοτιτττι εΡ: Ιιτιρετιιτοτ,
τιε:1ιιε Μετα ειιιιττνιε Βοττιειιοτιιτιι Ιτιιρετιιτοτιε , ει: Π. Ρεττι ευεω:τω ;ι:ιεο :μια τιιτιοτιε δειτε
τιιιι νετετιε Λιτ8ιτίιοτι:ιτι ,εεΠιοτιεττι :τι ΑιτἔιιΠιε Βιέιειττι , :τω ειρριιεετε ν:ιιετιι€,:ιεΒιιιτεε πιο: τιοτι
ωτοφιιωτ. ιτε: :ιε ΜΜΜ:: , νει Ε:::ιτειι:ιτιι Βιινετιτιο.τετιίι Ρετιιτι€ιιτ. Φιτειιιτι ίιτιτ? τιοτιιιιπ
ει: ετιτςιιι:ιε. ε:ιιιε τιοιιτι ερ: ιτιιιιι€ιττι, το: ιτιτετρτεετατιοτιεε ωειετιιωοτυπι νιτοτιιτιτ τείεττε.
Πισω ίοιιτιτι , :ιιιιιτιειτι οι:οττετε ιιιτετ Ε::ετειιετιιττι Βενειιιτι:ι::ετιιεττι, δ: Κεετιιττιι Εοτιεοιιετ:ιι
απ:: , τω:: Πειιι:ιιιτι. Βοττιετιιτε Ροιι:ἱΓε:: , τιεε Κε:: Π::ιιιεε ειι, ιτε:: διτ:ιεειΤοτ ι:οιι€οΒετ:ιοτιιτιι.
.Ϊιινςβἰτιιτα τ:το ειεέιιοτιε ιιει:ετι τι:·:τιιιτ , Με ιτε Ζνοτιιττιιτιιε :ιιΠιιιΒιιιι: , ω: τι: ίιτιιτιι ρεεε.
1 το. :ιι::ετε:;: ::):ποέαίέ δ* ::οττεοτάτ :ούτω (ΪἙετἱ δ φυτά ε2ε:ιδοπε Πα:: , ΙτινεΠιι:ιιτ:ιττι επιτ
τεττι ε::ρτιττιι:: :ιιε (.”το:ποτττπι ζ)αΙτιπτύποτιττπ ιτε Ιέ·έτπτ ι·ε8ξτττέττερετ νε.::ιΖίτ:τπ”, αφτι: ,βε
Ρττιιιτι δ: Οοτοπαιπ ἱπυς/ἰἰτιω , τι:ιεο:1ιιε ίπιτε Μπα εεει·εττιοτιιε τι:ιτε:ιιτε τιιιιιιιιετιι επι, ω::
νετο τεμ:: Ετιιιτιετιι:ιε: ειε:9:ιο,ε:: οίὶ ειε:ΐιιοτιεττι ίει:ει:εττι , εοΠιιτιο. Ηωιε τιιιτιιιιετιιτιιι Με,
ο:::·τιιιοτιε (3οτοτι:ιτιοιιιε, Ρτιιιιιιτε8 ε8τιοτι:ττι Ρετ:ιειτττε, ττε:μ.ιε ι:ιεο Ρτατειι:ιετε ματια: , :κι
Πε8:ιιε ττιιττιιιι: εΙε:*ιοε, Γιτοιι εΠε ειιειιτεε,ιιΒι:ιιιε ΓιτΒιεόιοετοοιοττι:ιτιιτε ειι:τιτττιετι , τ:ιεεοΒιετατιτ
,ε Ρετ:: ιιινείιιτιιτειιι εεεεΡτενιτ. φωτ: πιο Ποτιιιιιιι Ροτιτιιιι:ιεε, ίινε Ρετ ε, δνε μι· [.ε8ει:οε,
ειιτειι:ιεττι ιτι [):ιιττι:ιτιει :ιιΓΡοίιτει·ιτιτ, Βετο, νει ε:: ιιιίιειι:ιιιτετε Ροριτιι ιΠιιιιι ρτοεεΠετιττιτ; νει ιτι
@πιο τι:ιο:ιο,νει ε:: τειιΒιοτιιε τεΙΙ:ε&ι: ιιιότε τοιιετπτι όιιιιττιιτιεττηιιε. Μιει:ιιιιι Ρτιτιειριιιιιτε,
ιιτ ιττΓοιετιι:ιε, Ρετ (3:ιιτοιιιττι Ι. ιἶεἔετιι Ηιττι8. τω: ε::τιτι:ΐιιτε, ΜΙιι:ιιτιιτε ιτε ετιιι:ιΒιιτιιιι. Ροττὸ
ΠτιΙττιτιτ:ιε Γείε ΓιιΒιεειΠε Ποττικ :ιοεετι :ιεΒετ. Οτειι·ιττιτ ::ιτιιιειτι πω:: ττι:οιιιιιτιιε Ροτι:ιιιειΒιιο,
ω: τιειιτι:τιιεττι ιιτ: :ι ίιιιιιΚεειΒιιε,:ιτ ε:: ιιιο:ινο Βειιειοιιιτ, εοιιε&:ιτιττιι ι:ειτι , Πτι: ::ιτιτιο με
εατἱοπτιτπ , ειαι·Βιι:ετιττιι , ειιι::ιΙιε.:1ιτε άπο, που πω: τ:ιτιοτιε Πιιιιιιιιτιο , νετιιττι ίετντιτι:ι:ιε Πο.
- Με ,ιιτ ε:: ΡΙ:ιτιιι:ι,ετιετετιε::ιτε νι:ιετε ει. Α:ι τείι:ιιτει :πιεσε τιιτιιιο, :το τω:: :1ιιι:ιι:ιετιι. Πιτ
Βο (ιτοι:ιιιτ ιτι :ιιΙΤεττσιτιοιιε :ιε τω:: ιιι:ετρ ιεεετι:ιιτε, τ
ν. 7επετοττωτ εε. Ροιιιττιιιε , :μια οΙιτιι δ|τιαοΖα νετιει:ιτε Ρτοι:οίιιιτ, νι:ιεΙιεει:: :Ρειω
ιιι:ιετιι ε::ιτεττι ττι:ιτι·τι , ::ιιεττια:ιττιο:ιιιιτι τιεο :ιετετιι, πεε ω:: ΡιτΒιιεειττι, ιιοΠι:ιετι ττιιιιιιιιε μέ:
1, εετι:ιιττι τιιιιιιοττιιτιιιε ειιτε:ιετιι ίιτιτ:ιτιοτιιε Ιοει.ιττι ,Μι ε:ιιειοετι:ε(:ινιτ:ιτε νε1Βεριιιιιι::ε. :ποτε
εΞΡοιΤε;::ιτεττι:ι:ιτιι:::ιιτττι-ντω Ριιιιιιω τιτοτεριιτιτιιτ ει: ιιε, ::ιτοι·ιτττι δτιιι€ιιιιτε ει:ιιεεετιι:. ε. νε
τιετοιι :ιεετεΓσετιτε βτειιτιτιτιοτιιτιι ΙτιιιΡετιο, ιτέκ2π7ττω αδ τι: :ΜΓεωιωω ιιτ Ρτοτεέιιοττετιι Γιωτ
μια: :1ιται ιιειττι.ιτιιτιιιιτιεε ε::Ρετιιιιε :τι ιτττετιιιιτ::ετι:ι:ιε τ:το £εωτιωε τιεινι8ιιιιτιιιττι «ειπε τε
(μη: ; τ:: :ιιιιτι ιΠι,::ιιτι ιιιιτιιιτι:::Ρετιιιιτιτττι με” σου: Με5Ριτ , ωιωιαιωεω τητα:: ιι:
ω:: , :τει ίεειτττωτιε Πιτ-ινε ιιετιείιετο ιιτι νοιιττιτ, με :ιτι:ιττιο Πιο τεΒιιιιιτι:ιι , τιιιΠιιττι :ιιτι:ιο Ι::
ειιττι νι:ιετι. δ. Η:τε:: Ρετ το: ίεεειτιιι ε:ιτιιιτιιτ:ιτιι, τιτ:τιιε :ι:ινετιιιτιεοε, :1ιιι εεττ: εοτιι:τονεττετε
νοιειιιιτιτ, τω:: ετιεττι εοτιιιτττι:ιτει ιιττιτάιθιο, :ιιτο:ι τιοτι τα:/ότέρτιοπί.ι· (σπιτι νετιετι , ΡοιΤεί
|ιοτιε·Α:ιτιο.τιει τιιτΠιτττι ε::ιιετιιιτ , ει: :ιΒιπιτιτιτιιιι :ΐετείιέ€υπ :ιρρτειιετι:ιετιιιτ)(εά (τω @φωτ
2ι2τι|τιπι, νετιετιε ιτε πειτε: , ιιτ Α:ιτιετιειιττι ιιιίιιιτ τεττ·ι:οτιι νετιετεε ιιτιιιε ::οτιίι:ιετιιτι :ιειιειιτ,
τιιετιιίειιιτττι ειι”ε. Μαιο ετιιττι τιοτι ίε::ιτε :το ι:εττιιττι @Με εε ιιιιτ:τοΡιιιτι τ:οπε,ρτι:ιεττι εοτιίειιιιε
:κι Ατιιιο:ειειι , ιιεττιρε,::ιτ:ιτιτιιιιιειιιτι:ιιτε :με ντιπ ρτοτεεετι:ιο ::οιπιτιετε, τειιτιτττι ετι:ιττι ω:
ιιΡΡτοΡι·ιετε Ειστε:: Νειττι :μισό Οτ:ετττιατ , Ρτ::Ρ:ετζιτι ιττιττιετιίιττιτειτι,ΡοΠείιιοτιε εοτιτιιιετι τιοτι
ροτειι, :τι τιοτι ιιιιιιιτε ιιιιτιι:ιτι:ε ιτειει1ττει:ιε νιτιο :ιωιιιτ, :ιιι:ιιιι :ιιιο:ι "Με :με :ιείετω Με
σ:
πειτε:
δεἰαν. Οσα. Βάσια!. _/ΙιΕ Παπά:: Κεεά&αιοπε Ηαπέαι·ια πιο
ιπαπεσοπε απΜοοιιπι παπα: ειιεοΙι ποπ οοίἱἰπι. η.. νεπετοι·πιπ ἱπ Αἀιἱα£ἰοο Βοιπἰπἰππι 3ο. αι:
αιπΡΙἰπι]πτἱε ΟοπΓιι1ιοτπιπ τεΠιιποπιιι οοπιοιοΒατἱ. 5. Ποιπἰπἰπιπ Με νεπείοιππι 0οιπριπι·επ `
Ποιπαποι Ροποπεεε, Κεεειἱτειο , αεΡιἰπεἱοε8 αεπονιΓΓε,άππι ρώτα. οι·ιοεπεα πεανεπετἱο ία- |
επιασε, αππαταιι μι· Λάτιαι:Ξεπιπ πανω ιπὶίειππτ. διο 1399. ΕαιΠιιΙαπο Βει: εαιιοΙιοαππο,πο
θπΙιεΙιπο Βιιοι ΔπΙΜαε ει: ΑιιπΙια , ιο πιάσω: Επι, ίοι·οτειιι Κεεἰα , Γοοπίαιπ Αι·εΙΜπειε ια.
πανἱοπι μι· Δᾶιἰατἰεπιιι άεάπεει·ε Μετα!. δια: 14.78. Ρι·Μετιεπι Ιιπ . μετά , πι: ΠΜ ΙἱεειειΕ ει:
ΑΡοπΙια, εει·ι:αιπ όεοποειε ίι·πιπεπό οπαπι:ϊται:επι, ἱπ Πιιιαπι. Ματ ἱασ οοι·νιππ8 Ηππε.Κε1:
αππο ιπ8ο.Ρειὶἱι: πι οπαιπ απτεα νἱᾶπαΙἱππι Ριονἰίἱοπεπι, Παπ ειιαπἰι όεοπεει·ε ει: ΑππΠα
δε8πἰαιπ εοπίπενει·απτ, ΗΜ οποοπε άενειιει·ε ιπτεει·πιπ ίσια. δ. Μάο: Ροπιππειπι Εεεα
ιπιι , ἱπ (ἶοπεἱΙἰο Ι.εοπεπΠ , αππο Μ". 2ίπεοπεπ/ει Ιἰοειαιπ πει· Αᾶτἱαιἱεπιπ πανιΒαεΐοπειπ μαι
τειιοεπτει: , τεῇεεἰι; νετπἱιοπε νεπειοε π: Αᾶτἰατἰεἱ ιπαιἰ8 οιοτεᾶἰοπε ιπι·Βαι·ι. Ϊ. Δ νοοετἱι πε
ιιἱοπε,Αάι·ἰατἰεἰ άοιπιπιπιπ , Γοιειππι επ·ι·ειποπια, ιπ Ρείἱο ΑίεεπΠοπἱα Βοιπἱπι, απ! εοπΣεΠαπ
«Μπι μπω άπο ίππιπ ,ποστ αππἰι, ιο ιαεΓεπιἱα Ι.ε8αιοιπιπ οπιπἱπιπ Ρι·ιπάρπιπ, ΤιπεεπΞιιινἰο
οι·οιεΠαποπε, εοπΗτιπαιι. Μ οπο, φΣσΣιω· κιάνοοατιω .άιι/ἰτἱαοιω ,οπἰα ιείιιοπάειε πω
ππινιΠ'ετ , ία&πιπ : πι: πι: "ποπ ἱπ ιπεάιο τεΙΞποπει·ετπτ ίπΓοἰτατα οπαΠἰο.
νει·ππι ρι·ιειοι!Τα , επ3πιτ Ποτ ι·οοοι·Ξε ειιαιπἱπειππε. ΒεπΖιο?απι α Βιιαπτιπϊι Λάι·ϊαΗεππα
ιπαι·ε, οπο, άοεεπόποι πι, παμε εοἰπι ἱπ 3πι·ιιι οπαεΗἱοπε αι:οπε ίσιο, απει·τιι Ιοεπι ε!Τετ. Οπα
οιο τατἱοπε, ἀετεΙἱᾶπιπ επι Ροιείἱ? ειπιπ ΒαἴιΙἱἰεοπἴιΙἱο, ΠαΙιιιατιοαι (:Μται:ει, ιιαάϋ εοπνεπ
ο ω, πιο Ρτοιεόὶἰοπε ω; αάνετίιιι Νατεπι€αποε , Ο·οα2ἱ.ι αππποε εεπίπι Ρεποεοαπι:. Παπά ει·εια
πετειιδιπιπ ΜΚ, νετιππ νει εεί?πιπ οτοατἱε ; νει π. οιεάἱΕπιπ , πιά αΙιπποε ω εΙἰεπτεΙΙα Μετα
ΟτἱεπταΙἰπιπ. Απ όεπιπιι άετεΠ&ππι ίπἰίΐε; οεπιοπαταπόπιπ νεπιτ νεπετιο δειἱρτοιἰοπα, πιατα
ὶΠπᾶ,ΡοΠοπαιπ α Βἱααπιἱπἱε ίπιΠ”ει: ᾶετεΙἰᾶπιπ, ἰΠἱεο α νεπει:ιε ι:οι·οιεθ:πιπ εκτἱτἱίΤε. 0οπΠαΒέ
επἱιιι ει: απτετἱοτἱοπε , οι·οαι:ιαι Βε8εε, :πατε ἰΠπό, ίππιπ νοοαΠε: νεπετοι εεπίππι Κεείοιια
οτοαιἰαι ΐοινιΠ'ε ,δι α!» εοιπιπ ΒποἰΒιιε , δοίανσπέεασ ιυοίοι·, νοεατπιπ ΜΜΕ. Αοεεόἰι: ει: παο-ε
οπε ιπαι·ιο πο”. Ιιι:ι:οι·ε, εοοἰοίαε δοΙανοπίεαι Νατἰοπε8, ίινε απατα: ΠαΙιπαιοι, απατα: Π·
Βπι·ποε διο. οΙἰπι αοοπε Ιιοόἱε παοιται·ε. ει Καππα: α Βἰιαπιἰπἰε ιπαι·ε Επι€ άει·εΙιδιπιπ , πατἰοπεα
Ι·ιπ,οπω οι·οοιιοι ποιοι" Πεεει Ππσειπ&ιε άΖτέ άοπιἱιιἱί ι:ιτπΙππι ίππι: εοπΐεεπτοι,ιιαπά πιο
νεπετα , πιά εεπιππι ίοΙνεΒαπτ (ἶτοατἱ8 , ΐπα:ειΠνε Ηππεατια: Κεεἱοπε, Ρσωππ οποοπε Π·
ια νεπεται·πιπ πανἱπιπ , οπο ίπἰΪιεἰεπε ίπιίΐει , τοπ Αᾶτἰαεἱεο οι·οι:ε8επάο ει: δού πω". ποπ πε
ἀπεἰιπι·, πτἱ ΓπΡετἰοι·α ποί!τα ενἰπεετεπι:, Μπι· αάνετιπ8]απει·τιποι νιειπαι·ππι ὅἰνἱταέππι απαιια
Πα δι εοπίοειαιιοπει νεπει:οε ΡειἱἱΠ”ε , ει: Ρτοάπθ:ία α Εποἱο ιποππιιιεπι:ια , εΙαι·πιπ ώ Τπτεα
ι:επι όπιπ ιπετπιπ ΠαΙιπατἰιπ ιπεπΠει·αι: , παπά ανεπετἱε πειεπάεοαέπτ Παιπιατἱα , νειππια Πα!
° ιπατἱο , εκοτατιεοπε α Ραμ εοοἰἰιι. Ρτοἰπόε οποινια Πα!πιαται·πιπ , αΙἱατπιποπε παιἱοππιπ, οπο
ποθ πωπω” Βάια ίπει·ειπ ιπαιἱ,ίπα εΙΤε νεπεπιε, ει: Ρι·αιτεπίο ιο ΠαΙιπαέαπήπιε αιΒιι:ταπτπι·.
'Γαπι:α Ἐπὶ: Ροτεπτια ἰπ ιπαι·ινεπετοιπιπ , @ποπ πεε Ναι·επταποιι τω, εοΡἰἰι εοετεετε ναιπει·ιπο,
νει·πιπ ίαι:επι:ε Βαπαιπ1ο, εοπτιαθα επιπ Πα Με ΡτἰποἱΡἰΒπε αιιιἰεἰιἰα. ΔΙπιπαποε απτειπ οοετοε
το _Απόι·εαιπ Π. οιιοι·ι:πιι:. ΒεΙα Ν. π: νεπετοε α]απετιϊποι·πιπ ιποΙείὶἱἰε ειιιιπαι:,1αάι·επίει :ταπε
ΒιιΠΕ,( τεεοιεπάα πε ίπρειἰοτα οπωνιιι, ω, Ηππεαιἰαι ΒεεἰΒιιε° ι·εεεπίπα) πι: Ροτπροίὶπε εΙο
€1πεπ£ἰπεοπεε|ιἱζ0ἰἰα, Βεοἱεἰο επτει·πιοπε αι·ΒΠ:ιιιε Ρετίπαἴετἰτ, Ροίι όετεΠδιπιπ α Βιιαπτιπιο
πατε, ειιτειπρΙο ιΠπό νεπει:οι οιοι:ειιιΠ'ε, ιπποπε ποιπιπιι αΙτἰ οΒτἰππἰΙΤε, ε:: το π) οιιιιιἱβιιο πε
ι·ειιδια, Βεοἰεἱππι οπο πο, Ρετεετιποπι ἱπ τε ιιιΠοι·ιεα ξπὶπεωπἰᾶοπἱά ο ᾶε1πιἰε ίοΙιάιιατε)
ποἰοεοπε ίειιοΙαΙὶἰεπιπ, ?πει αΡΡατει. ΕΧοεπίαε ?οπο πω, πο” ιπάε α άειεΙι&ο πε οια:ι:ειι
πιο πω· 'Βἰααπιἰποε ιπαι·ἰ Αάτιαήεο, νεπειιε ίεειίΤεπτ , οεπιοπΗι·απόαε Μπακ, Ρι·οπτι ειιαιια
εαπ , πο” οΙἱπι ΠαΙπιαιιε,οτοατσε, δι Ροίι πι» , Ηποεαιἰαι Κεεεα ἱπ Ρι·οτεεεπάο πιαι·ἱ Λάιἰαιιοα
ίεο"ΐεπι:, α νεπετιε ίιιἰίΤε ίο1ιιιαε. εε επιπι ειφεπία ιΙΙα:,οπαι απΕετἱοιεο ιπατἱ8 Αάτιαάει μι;
ΐεΠ”οτεε, ἱπ Ρι·οοεεεπόο ιπατἰ εοιποιε τοτ ίιεεπΙἱο εΠπόειΣππτ,Εει· Βεπειἱεἱα πεφτει, εοπιρεπίαιο
Πιο εεπίεπιπι·, μι· Με ήσαν» οι: νεπει:ιε ποιο. Τεπιπιοπιπ 80._ιπι·ιο ΟοπίοΙιοτππι , πεΓοἰοαια
επιπ ειιαιπἰπε,& τετοιο ποτἱτἰα ίετἰΒεπτἱππι, αυτ Μαι· ει: αΙιει·ο ιἰείοιἰοεπιἰπιπ , οπαινιε πιο·
«Πι ίποειἱοιἰοπο ρώτα, ορροπι ΡοίΤππι. Βετο τοτ αΙἰἱ ποδια” αιιπσ.ι οποια διοεπιπι. πικαπ
ιιιοτἱιἱπιοπ,α πιαιιι Ριοτεέὶἱοπε νοεαιοε , ιώπιππα2ω· και., ΗππΒατιιε Βεεεα πιω ίειναΠ”ε ,
ιΠΡΙοπιατα ι:είιαπιπι· ίπιιει·ιιπι ιπεπιοι·αια. Μαπιιιιι Βια, 1πεαΡει·επιπδι ποιοι·ιπιπ είΤε Ποπ
Βαιἰα: Κεεπιπ εοπίεΠ”πεείΙ , οπο απτειπ τείἱἱπιοπια, Ροιιοι·α εΠα ι:εΒιιιιοοπούνε1πιπ (:οπίπιτο
Π”, ΙΜ, ΤΜο1οεπιπω, Με ΗἰΒοιΞεοιπιπ εΧ Ρι·ηποιειο οποοιαιπ ίοι·ιοεπτιπιπ,ατοπο ι·εεεπι:ιο
ι·ππι ,αΒοπιπἰαόπιΕιτεπἀπιπ ειιἱίὶἰπιο, · . Ο .
ει” επιΠοΗι Κοιπαοοι·πιπ ΡοπιιΕεπιπ , όοιπιπιππι ιιιαι·πι Ρει:ειιόπιπ οι, πιο €ειπροι·ιιπα
ε5ιεππιΒαποιε πω” τεΡετι1°0 πι. 8ππι οπιε ιανεπι νεπετιι,Κοιπαπια, ΒεΒἱΒπι οιιιιι απατα,
πρ Βεεἱοπε,
ἰΐη?ιἔ:ῖὲ:π2ἔςἐ1απι? π:Ηοποπι
@τοπια @τισ ίεἱππι::με. αο8.πι:Ωπαι·ε
δι νει·ο Μια Πεοππάετεπιπι πι: νατίαπιεσ,
, σ:0πώι844ΜΜ μι· οι ίδετι18 «μιά
πω·
1 τι: πι οι οι ο Βι· σ
Ηί/ΐοι·. Βοί8|ια_/Ξπίσ ΚατΦΐωι
¿u ů'otiric Prelinu'narex Panam-.ic Гаги} Pericdu.: Ш
per Vm in mari nox: danzeîmet. Lari Чаща: Estartit.
pag. 111.11119 deepâñzlis Papahìns ac'er-i рейх. Рта: fein C21-‘12111, adrerfus воздай
Venetorum in mari воспета-2:1: veld-.art , anni: fuîfîe ctnîrmtzm. Verum
Ьос demcnñnxzènm hnbuŕt. Enimvero Техасец рт maris iernnda, hellagd'
fm
iiií'rvecumcrœt'z
ab iis islotes ŕlíûeocñztmrcmi
' ;Íirecan
etiam Ital'n Regibns
' Regìus,resncvaeñ.
exPerpbírcgenlrn,atqueExnell.
D. deâiemcis. Род; reñíz'utam a morteEmannelis Imp. Bela Щ ШшфтфеПшппЬ

lnmggßgeVenetz, immo Bdammriqeoqueillìso prerlderit враг. 165. confiar.
Ladîxlans Rex Neapolinnus Bonifacio IXañeâmà Rgedifictìzx, quam
шаг?! Dominee, Veneta: non щит, providere infor-B fut vduìt,¿1;m in
дед-16965 fupeńus, inRegeÃigzßmmdo meruere , de Emi
fgz сыты; ab В: ,qui Friderici Imper,fz&urn ,fut Ver-.erm
mn docet, verum pr¿'ç_,..ï~rinm, in ex amd: fub Sig'linuxzdo атм же.
Pmerea fi juris oblitus ñiemFr-Ídericus, dum adljîriamfrumaztnm deduce»
repetíitJatileperVenetiasdedudum fuerit. peńńo,cbm`1
taf'eperins аж. 293. шт debet, neque enim Venetos inter ¿c Blathiam Regen,
anno 148:. viguitamiciria. ерша: MarkizReg-is дата-1111211: opp-afirma. 911131312:
ves oceopatzx reñiruendas vult, ut ex 1:. à 73.511152 Regis epiftoiis vieler-eeft.
Arcimlm quoque 32. anni 14,35. prtûenfas Blath'œ Regis preses, (nadere :equi: 1Yerrejfì
prollißitto ad Авеста ' s,aliorum ¿un nequit. Cztemm tamed; Ph.
tina œßglnnœenriusV.Venetœ &Genuenfes inter fe шанса, fub anathenntis pcm , ab
annis difœdere Идиш autem XXL Аист-11:21:05 adverfux Venetos dum pmtegere
omitteret, ipfi œlligentes eruptißne , Venetos urbe-m cbfidettes, magno illam Ель
ссттьдо propellant, adeoque Nen'efy factum, efîeâu, nulluxn найдешь Niœlaus Щ
Legame Venetorum rejecic, deinc'e ex is'nere тет-оспы iz: vit, Pemidm "сдавал“.
mirigrmmi ab appa Ancona deifìerent. Caufam belli jus intra Venetos &Ancoci
tarros feiert Pluim; quod in Dalmazia тепаштат exercerent, nullo [идиша Гам
:if portorio. Hinc bellum pro dominio non ŕuerat, (ed pro tributo рота. A1: Estan'
Effet Nicolai Щ faérum, f-srmatzm a Venetis prztenlionem amandato Nervefv, свете.
Verum annu: 1174.1.adisl1il\'.e1`t, quem inDalmatizpcîTeñ'orio ŕuiffe Pag, 336: ¿mut
Q-nreNervefymandatum,Hnngariz Regumzfuribus, nocere r- it.
Овод demum lolamem illam man: дует/322011011 annue agi fclitam att-Inet. :auf:
bufus alia longe ей, acC/ziìot'la Propet-uit. xcell. D. de )le :aci: , Reipublica: ollm Затес:
rius , [лепи item hujus, ad Mariam Ludovico тетю ; Creta: etiam Cancellarigi, Бед?“
стенгазеты; Reipubiicœ ,Chiullá antiquich , te?. quue patios defponfationis illîr gungen
:êt'ert aliam ‚ peg. 161. :nobis relatan’. Quare defponfatio illa maris, hand ед in ligtzvm ¿o
лип—25, goed Alexander lll. conferre non Бегай; uti evinceret Gretiuï; añ {ign-m e?.
liberati ab iniefîaticnibus Alexandri. Sic enim de )lonacix recítat verh: Pcntifxcis: Тема—2
Dux, fungus Зиме/отв: volumus anni: n_n/’nilo more дуги/Эге ,Ji-nt vir _fi5
g'eâam [Zi делит/а: ихотет, gula аЪ irfe/latzonißus meis mare raliter paiera/Ei, щ шк
vìêœmrpetito а mari f5mholo, fiecxuum Шиит que Alexandro Uquerunt,txm cumlm
peratme Friderico,quzm 51: 111 fthumate noto,erudids ; (ratione exrluli Clefi Pcpuiicuelb
‘eleétionibuspcntiůeum , ufurpataque aCardinalÍbus скепсис, qua deirde а Concilio Laten,
nenfi anno 1 17g-.fuma Cardinalibus firmata , hommque eleezfcne Lucius lll.primus веды)
eompofitionis manoria,illiusque conjunâicnis, quae ell intra Venetos & Romanos, cauxà fer
vandœ Italiœ,ae utriusque potentiae , Romanze »idelicet ac Veneta?. De his атака nolim
difputare. Dico folum,dum de origine atque œufa cœremc-niœ illius, Veneta: Scriptures т:—
riant, поит: сне, quis in (‚их-Шов: juris, tq/iibus variantiáus locus г Inñrmum im ex ca_
'remoniis elle argumentum. Siatramcn ex Legatorum przfentia, quos aut curicfitas duck ad
videndam czremoniam illam fclennem, aut ut folemnitati pcmpa arcedat;cmnium Europa
Principum confenfus defumitur, elle Venetis maris Adriatici dominium; f: hoc, Rege; Pda.
dominio
eipesqueVenetis;
ita accipiunt
dominium
, fuosqueLegatos
maris altumadeffe
Chizollœ
cœremoniz
petendum
illi volunt,
non fuerat
pro, firmandis
aderelic'toinPer Bi
аистов mari; verum ex confenfu Omnium Europas Principum. Interim de his difcordiig in
. Alexandre Щ Platina
Успей}: Alexander meminit
сит , reladsque
1г1гет11ш5 compendio quibusvis
z__?. Guille/mißculi, , condudit: orf:an
ê’ 4. Venetorum, Äůiensvilaine»
-ug
fcium acceptum,eorum Лапта ßfagyiratu, infgra'bus guibusdam в типепЬш - А.

ragniam _fe contulit. An inter [плите au: inter manera, defponfatio Ша maris, вене а.
Monaci: ,tum originem nafta , collocati debeat? ex lubitu севший a quovis раса.
а.
l -Selon Croat. Dalmau/ub DucibusRegibusque Hungarie, 323
Maris Adriatici dominium , Venetis; li plane non tollunt , admodum hercle сони-(гусь
fum reddunt fequentia. I, Quod fub Bizantino Imperio, dominium maris ,nec illorum Scrip
tores illis attribuant. Sub iplis autem Impp. Bizantinis , ad Sclavos diélos, alias in veritate
Croatia Reges , maris hujus proteéìionem , ad Croatia.- Reges ( Clientes Imperatorum Orientis)
devenill'e , fuperiora teliantur. Illud profeélò hand leve ей ‚ conlilio indultuque Balilii , Dal
matas profui adverfus Paganos , live Narentanos proteétione, ad CroatasLiburnicos ea габо
ne milfos extitilfe; ut quaeI Praetori ante lolvebant, Croatia: Regibus folverent, innitisque pa
âîs folvill'e. Mirum ей ad Venetos remill'os non fuill'e. Наго attamen mare derelió'tum non fuif
fe, fatis telìantur. II. Croatia! Reges , Venetis, pro navigatioueper mare Adriaticum , tribu~
ta aut cenfum aliquandofolvill'e, a nemine fcriptum ей ; bene vero, cenfum talem folutum
fuilfe aVenetis , Dandulus, lincerique Scriptores Venetœ faterentnr, III. Tot Duces,quio`
lim Venetias circumdabant , ut Paduani , Verona ,dTarvifani , Anconenfes &c. dominio totius
Adriatici, a Venetis prœtenli , favere nequeunt. IV, Italia Regibus tributa Venetos folvill'e,
telìatur Porphyrog. cap. 28. Excell. autem de Monacis, ab his tributi» per Privilegium Otto~
nis. III. exemptos , conliteri non erubefcit, ut paíg. 144. retulimus. V. Pius II. Romanus Pon
tifex, Vir julius, doůus eruditusque pag. 274.. шесте conlitetur: Venetos pro fundo Civita.
tisfue tributa olim dependill'e. Qua igitur ratione dominium totius Adriatici maris habe
re poterant, quifundum стат/222: liberum non habebant. Porro , ne quis, illo aut limili
utatur ad prœmill'a refponfo, quô , pag. 144.. D. de Monacis ul'us ей, adverfus Francorum An
nales,perhibeutes: Carolum I. Venetias libi fubjeélas reddidill'e, haec fcilicet a Gallica vanita
te procedere; ne ìnquam limili refponfo, anteriora ruere uis exilizimet, ejusdem Excellmi D.
de Monacis lib. 3. а pâg. 5;)1egere velit, videbitque conlirmatas libertates 8 exemptiones
totius Ducalis di/lri us enetorum,a Lothario, Carolo limplice ad quinquennium tan
tum, cum facultate infurgendi adverfus Sclavos, qui maris Adriatici utramque maritbnam,
ut ait infe/ialiant, melius dixill'et,tenelzant. Narrat deinde , fuill'e Venetis conlirmatas ео
rum immunitates a Rudolpho,0tthone I. Othone III. qui Petrum Urliolum, Dalmatiœ Du
cem nominall'et. Item Henrico [11.(diutius reluciente) conlirmatìonem. Henrico IV. Lothario
IV, Friderico I. OthoneIV. Relatisque metia , & fpecilicis locis , quae concell'a fuêre Reipu
blicœ Venetœ, fateturmt p. 144. retulimus, ab Othone remillùm haberi tributum , quod fol
vebant Venetie, datumque Privilegium de porta 8 mercato tenendo in tribus locis cum
omni datio 8 2/2е1опео. Henricum lmp. Venetiis anno 1 116. curiam тише, pag. fuperius
141. ex Dandulo memoravimus. Horum conlideratione, li,ut Venetie Scriptores prœtendunt,
ex elargitis cartbis perVenetosDalmatis,Dalmatia juris elle eorum arguî debet, quid œnfendum
arguendumque ex elargitis ab Imperatoribus privilegiisimmunitatibusque; politie dilìinéìisquc
Imperatorum ratiâ metis, concello per Privilegium Porta 8 mercato, indultis Datio tel
lonioque, clarius elfe puto, quam ut inferre opus lit. Qualiter maris Adriatici dominium
demonllrabunt, qui mercatu portuque per privilegia gaudent, fruunturque. Наго folidiora
invenio , ac erant a Repicio ex impollibilitate petits argumenta. Ех navibus per Venetos ha
bitis,fubmillisque Гавре in auxil-ium aliis; dominium maris, ut Lucius conjeäandum imply.
nit, peti non polle,certum ей. Enimvero,Dalmatas , Croatas, Ungaros, Pifanos,Genuenlès,
Neapolitanos,Ragufeos, Papas, Imperatores, naves fuas acque habuill'e, fœpiusque confœde
ratis luis, propriisnavîbus fuccurill'e, res indubia ей, соп1едапдит attamen exinde,haud
vellet Lucius, marisAdriatici dominium quusvis alterius , quam Serenillimœ Reipublicae,
conjeélari debere vel poile. Quare cum aliunde fuis locis fupcrius, Lucio refpondere соте; f1.
mus ; Hungariœ Regum pro dominio maris Adriatici motiva rellerenda funt.
VI. Hungarie Reges, jus fuum, fequentibus deducunt. I. Quidquid li de illa Croa
tarum cum Hun ris confociatione ab ennato Hun aria Regno, pollquam Colomanus Rex ,_,
verus legitimusque Dalmatiœ Croatiœque Rex eva lll'et,]ura quœvis Regnorum illorum , ad
eum funtdevoluta. Proinde maris quoque Adriatici, eo magis dominium, quia mare illud ,
Dalmaticum olim vocatum fuich , Crelimiri diploma tellatur; Sclavonicum deinde, Veneta:
ipli telìantur. II. Illico tum Colomanum , maris quoque dominium accepilfe, relata pag. 14o.
ex MSS Codice verba probant, nempe: Galeas quoque Venetorum 8 navesjòlidans, 8 al
locans Pecunia maxima , exercitum copio/um in Apulzam de/_linavitmfu ipfo dominium
obtentum firmans. Quin expugnatœ in Apulia Civitates, Venetis,ad tenendum, pro utili
tate Regis Colomani reliâœ fuerant. Profeëìò dum Veneta», in ejusmodioccalione, пот
videlicet Regum periodi, non folum non reclamâruntpro maris dominio; verum Regi no
vo,carentique propriîs galeis & navibus,fuas pro pecunia ellocârunt, {ада ргорпщшайз
dominium penesColomanum elle, agnoverunt. Apuliœ Civitates ad tenendum ех cenlu ,live
pro utilitate Regis Colomanì acceperant, fed per Pifanorum naves, eas occupari Permlferunt,
mmm m a Ob
3.4 Notitie Preliminare.' Pannonia.' Veteris Регёоди: III.
Ob quod, bello exorto, edi Henricus ut pag. 14.1. Venetis fpopondiÍTet auxilia, Colomanux
attamen уйдет, аппо MCXI. fe per mifericordiam DEIpozitum Regno Dalmatiœ atque Сто:—
tir exprimit. Potitum ветре utriuxque Imperatoris confenfu. Recole fuperiora а pag. 141.
ad 154. III. Stephanus II. bello cum Venetis веде, occifoqueOrdelapho Duce jura Coronas
Íhbilivit, uti a pag. 155. GeyfaII.(utp. 158.) de maris portu difponit, inquiens: Infr'oìtu.:`
отц- Civitatis de extraneis див: partes Rex haben, tertiam Come.;` Civitatis. Item
mfrazSi guia ve/irorum per meumRe num ,terra mari uenegotia exercuerit ~ expre»
{то Commercio nullum per/òlvat deíitum. Quis mans dominium Hungnriœ Regum non
{Не аПегес? dum difponunt de portubus? dum veäigalia maris,de proprio commercio Spa.
htenlibus relaxant. IV, Dalmatiam cum mariaAdriaticidominio,Emanuel Imp. baud :Ve
netis,verum ab Hungariœ Regibus fuit confecutul, uta pag. 164. Mo ue Emanueîe , ad
Belam III. rediit, qui Inaurum, vide рад} 165. maritimœ exercitatorem , we maris defenfo
rem ut Lucius ipfep. 173. fuperius, conñituit. Si admittendum ей bellum illud pag. 166. a
Venetis memoratum, cum Bela Ill.in yoíïelïorio maris, totiusque Dalmatie manferit , boil:
firmatum maris dominium confequitur. Quamvîs autem anno 1 zoe, per Sacram militiam "е
netœ Jadram evertiÍTent, caufa por-tus illius , ac Adriatici maris , quod fe quietum habituroe
fperarânt, ut ex Lucio pag. 172. retulimus; nihilominus per latam excommunication@ ut
pag. 17o. cañigati fuêre, ipfaque Venetorum excufatio pag. 171. ex Gunthero relata,jusRe~
gum Hungariœ, inmari quoque fatis confirmavit. V, Sub Andrea II. qui uegleéìim res Dal
matien procurabat , jus maris Adriatici fatis coniirmatum eli , per cafh'gatos ab Andrea ob
piraticam Aylmifanos ut pag. 176, Ubi reHeélendum: li penes Andream Maris proteéìio domini
umque non fuiffet, pro caßigandis reis ad Regem recurrere nequiviffent. Deinde . 186.Ап‚
dreas de portubusjui difpofuiffet? f1 maris carebat dominio; cum nihilominus con ituat ibi:
portas Civitatis e cxtraneiŕ duas partes Rex habeat, tertìam verò Соте: Civitatis. Re
gis quoque Hungariœ Villicus, aportubus cenfum exigen: ut ag, 184.jus poffelïoriumque m3
ris corroborat. líìe videturfuií'fe , ut fub Croatia Regibus , Índex ille Croatorum, quem шо
Ießum fuiÍTe Venetis, Dandulus fatetur. Belam porro IV. in poli'ell'orio dominii marisAdria
tici extitiÍTe, prœter cœtera Гирей щ inlinuata, docet diploma pag.193.defcriptum, ubi marit_i~
mas partes fuas eÍI'e exprimendo ,a ñdclibus fuis Frangepaniis non/bium in mari cum паш—
Ims, verum etiam in terra cum armati.;` rovifum fihi сите agnofcit. Pag. autem 206.be
Nro 1V.Nobîles Ginîch obligat: сит dua as Barc/iis, quas habere otuerunt de fuis im
реп/5: prœparatìs 8 armatis,fècundum quod Regiam condecet je/latem, una cum
nauti.: ô' re ` atoribus/èrvire,quœ obligatie jupano infularum Fari & Braze impolitx, rî~
dicula effet, fi la 1V. maris dominio carebat. Huc pertinet Ste baniBani ad Dalmatìam ех
mimo, cœteraque fuperiora а pag. 206. VI. Tametfi per aifoclationes illa» fub Bela lV._ut
agnzx 1. initium confufionis enatum deducatur; attamen fub Ladislao IV. сене pag. ”6.3!!
Бевпт Hungariœ recognofcitur , per claufulam :paéïis non teneantur ,_/1' D. Regi Hunga
riœ dif licerent. Accedit temporibus his.maritímos Bano: потише, quorum oñìciierat,ma
re tuen protegereque,ut ex pag. :zo de Regis Gratia Banomaritimo deduceretur. Sub La~
dislao IV. prœtenfîonum Romanarum vis рота : fub Andrea III. toborata, fub Саго1ос13кБпш—
lata. Veneta? nihilominus, jus Hungariœ Regum confefli funt, мрад. 2 lz. quibus adjungen
`da quae fupra a pag. 232. relata Гипс. In praemîfiìs confuíionibus, cum Venetœ jus non folum
in Dalmatiam hujusque înfulas, fed & Regios Dalmatiœ Croltiœque titulos, quos affumpfe- v
rant, maris quoque dominium, fua eÍTe credidiíl'ent ; îdeo VII: Sub Ludovico I. Rege folenni
juramento, quîbUßViS‘hîS ‚ in perpetuum fe abdicârunt , per рада publica , quae Lucius lib. ‘
4.cap. 17. exhibet. Maurocenus quoque ut Hifi. Есс1. Zagr.pag. '137. retulimus. Jam Бици
nmentum , Religionis aéìus; iivejuris gentium, publica perpendantur fœdera, qualiter &in
quo fundari роте Venetorum przetenfio? me non aífequi coniiteor. Quœvis anteriora, quae
Scriptores adferunt , facie Serengßimœ Relpublicœproprio, Publicis plane fœderibus , Sacra
mento ас! Sacrofanůa DEI Evangeliagñrmatis; fic Гипс fublata,ut nec tum contrahens Ref
ublica, nec cjuâsucceß'ol'es i five Per Ё, five per alios, dejure , vel de [ада , direéîè vel
zndireéïe, palàm vel occultè , quovis ingenio, vel colorejJiib indignatione DEI Сшита
tenti.: , 8 omn'zum .Sarzâ'orum/iwrum, de renunciatìs tum , prœteníiouem formare poßînt. _11
dovicus I. ut pag, 238. ekprimit: annguum jus revocando,quœvis in Dalmatia ай'м/ш“
Aìziratosfuos tenait, ut [ирга а pag. 233. pateret; ut in effeéìum publica illa folennia ради. ve
пш‘е сед-шт [inl-lave ut Sacratillìma,i`1c coluere Dalmatae, quod рой Ludovici in mafculo defe
&um, fucceflìoni fœmìnei fexus primi fubfcripferint. Vide a р. 343. Si dicatur Venetos arguì non
рот: , qui emptionis titulot quaeyis recuperârunt. Sed prœterquam , quodjuraverint : пес dire
éŕe пес indireäe, quovism emo vel colore,fœdus illud fe violaturos, quus momenti prae
tenfa lic empties pag. 254.. umu: commentati. Ut Sîgîfmundus pag. :56. Veneto.: 110202le
l
rc е ~
мс». Crut. Вадим/ш Ducibus Regibusgue Hungafiœ. ‘ 305
rebelles f5’ infideles exprimat. Ceflionis faftae per Sigifmundum, nullus meminit, atex gela
Religionis,ob concilia, vindicatosque Нищим, datarum Успей? induciarum ей memorize
apud Scriptores. P0P: Sigifmundum , Albertus brevi vixit tempore. Domefìicœ deinde cala,
mitates , praeteníionel pro Corona Varias , Turcieademurn bella; fub Vladislao autemjurium
Баста! Coronœ negleétus, tam Dalmatiam,quam & Adriatici maris dominium neglleëtum de»
fertumque reddiderunt. Porrb res negleéìa, jus pro rietarii',illudque habentia non perimit.
Deferta quoque loca, Юго quod deferta finantur, ol; circumfìantias aliquas , atque ad tem
из talìa excolendi opportunum , jus proprietario nec adimunt, nec perimunt.
Accedit. Venetos fub Julio Il. Romano Pontífice , u/ifrpatum mari.;` ¿ominium ejurâH'e.
Hase Onuphrius in vita Julii II. refert: Fait - - Veneto nomini fung/iiß'imusdies 14. Ка
1еп.1Иа]2‚ anni ШЕЕ Julius/Zia сит recepg'ßèt, uti pius ac vere [talus Pontyfex ‚
- Venetorùm nomen tantisjìuc'îibus obrutum, 8 penè demerfum miferatus ,~ eos jìippliciter
деривата, /ìiblevandos cenÍìiit. Legatos ¿vorrò eorum in Vaticana BaßlicaJòlemnì
recatione aa'jeóì'a, pro temp iforibus expiatis, Urbi Venetœ Sacra re/lìtuit, z'ëîogua
fùbinde [сайта uo illi maris imperium ejurabant ; ô’ Sacerdotia Pontyicis arbitrio соп
ferena'a rali/:que ant ,fin amicitiam /idcmyue recepit, Sub Ludovico Hungariae Rege,D0~‘
minio maris depoíito juramento renunciarunt, infcriptione quoque figilli mutatafublataquel
qua fe maris Dominos dicebant ; fubJulio II. iterum rœtenfum maris imperium ejurârunt.
Hœc Jaäi Venetorum proprii, prœtenfo iterum maris Adriatici dominio ,minus favent. Pro
Напевы-За? Regibus, fervire poiTet Titulus Colomanipag, 144.. diplomati praefixua, ubi:No&
Colomanus maris Adriatici ~« Dominus. Diploma pereminens Aulicumdicaßerium;
pro legitimo habitum ей, in materia genealogîœ duëtœ, pro confequendo honore Cameraria
tus , adeoqueexamini fuit fubñratum. Quarel fi iis infirumentis , quœ procqßibus inferta
funt ,fides habetur, negnri naquit talibus etiam , quœ per Excelfa dicafleria recognita , authen
ticataque funt. Venetos ufos in f1 riilo fuiii'e olim , limilibus шиш, paulo ante meminimus,
potuit his uti Colomanus , ut legitimus Dalmatiœ, marilque Adriatici dominii , aquilitor. Si
cui, hos Colomani titulos adjicere prioribus motivis placet, refleäendum cenfuimr'l. Зине
uidem in memorato Colomani Regis diplomate, multa. lingularia , atque vix ad hifioricam
probabilitatem redigenda; quia nihilominus deferibentium ofcitantia; leélionisque , сладе
rum ut ajunt Cyrillianorum , quibus Originale fcri tum fuifi'e notatur ignorantia :errores
fubingredi potueruntmos examen judiciumque pru enti leéìori fubilernimui.
VII. Imperatorum guogue Occidentali.: Impar-ii, pro marie Adriatici dominio, fe
quentia. funt. I. Teile pag. 53. fuperius , ex Eginhardo, Carolus I. Italiam ‚ utramque Pan
noniam, Ißriam, Liburniam & Dalmatiam, fuo fubjecit Imperio, confequenter mare totum.
Adriaticum,folasque marítimas Civitates amicitiœ caufa, & in ufuroborationem fœderum ,
Coniìantinopolitanum Imperatorem Ízaberepermißt; haud vero, jus fuum cefïit , aut ad Соп
f'ìantinopolitanos tranltulit. Proinde, ut Emanuel Imperator ,_ vita Comite habuit Dalmati
ат Croatiamque, quœ eomortuo ad Belam III. revoluta fuêre, fine bellis quibusvis, ob non.
'î'Y_`\'i<`ń'w\2l.ß“"
‘f
ceiTum jus Emanueli, verum unicë habitum ab eo poil'eii'orium ; ita dum Carolus I. amicitiae
oaufà, poil'efïorium induliit Conûantìnopolitano Imperatori, maritimarum unice Civitatum,
line juris cefIione, jus Imperatorum occidentis , latere deducitur. я. Quamvis I3ipinus , ut a
pag. 57. bella geiTerit cum Dalmatie Venetisque, tamen Venetiam. Ducesquebu us rei in dedi~
tionem accepit, tributisq ue fubJecit, ut pag. 58. Quare Im eratorl Occidentis, ominium ma
ris , Venetœ eo minus difputare poíTunt, quia 3. Perpen 1s Imperatorum Occidentis defcrip
tis pag. 144.. terris , ¿ominium maris Adriatici fibi fervâITe Imperatore: tanto effet Luculentx
us , quod 4. Quaevis privilegia & immunitates ab Imperatoribus Occidentls Venetos habere D.
de Monacis fateatur. 5. Conßitutchnetislimites funt ab Imperatoribusßc infuper devianti uit
p. 144. Quin Othonis privilegio in tribus unicè locis,mercatus,portusëue Venetia funtinduin.
adeoque maris Adriatici dominìnm Jusque altum penes Imperatores e e agnoverunt , dum PM“
Oratorea fuosPrivilegium de portu in tribus locis tenendo exorârunt. 6. CeÍTum alîqmvrb
`
-«fr“_W.“
fuiii'e maris Adriatici ab Imperatoribus dominium, cdoéium non ePc. Neque in iii: шут“
liatione intra Henricum Imp. & Alexandrum III. five Pa œ, five Venetis “tributar гид“
maris Adriaticidominium demonfìratum haberetur. Dereiic7um autem шага? »imgïfk
cidentis ,eo minus diei potefì, quod Pifani, caeterique pag. 144. memoratì ¿t ¢\\`\`“\` ‘ "щ“
iuerint, qui fuain mari potentia, mare illud,etiam fub propriis висят}. NTM” «new» _
tis, verum Imperatoribus creatis inveíiitisque, ut Imperii clientestuid funx. ‚пцччжщчщп.
jura fußentârunt. ñ
VIII. Ego in adeo momentofa lite , ex maris Adriatîci штамм. :smme эмфмшм
` nn n n ÜN“ ~
Hi/îor. lBaltÍm/àri.s‘ Kercjèlicfz.
/
326 I Notitiœ Pralimìnares Pannonìœ Veterzs Periodus III
gerendarum occalione promanante, judicem eo minus agere prœfumo, quod poli: tot fœculo
ruin , varias vicillitudines Regnorum Imperiorumque;frequentillimas item Rerumpublicarum
liovitai'm , faepiusque mutatas, Rationisßatus circumliantias, cx defeéiu publicorum fœde
rum, ac intra vicinas potentiae traélatuîm , cœterorumque adminiculorum , fundatè dicere,
minus autem conliituere poflim. Hinc reliëta quavis fententia deÈiliva , pro Scriptorum ino`
re, mea. fequens eli opinio. Cum prœtenlio dominîi maris , petatur del'umique tantum queat .
ab infulis portubusque, ac circumjacentibus in ditione littoribus; aut verb ex defenlione, fi~
ve proteéìione adverfus piratas, obtineri titulus,exigendi eenfum a navigantibus; ideo соц
liderato mari adriatico,ab1nfulis,littoribus portubusque: cum haec, modo horum, illorum
modo fueriut, prœtenlio quoque dominii, pro ratione poli'ellbrii, & proteétionis conliderarì
deferrique potelt. Quare pollquam integrum Adriaticum mare , ut mare elementumque eli,
nec Romani Pontifices , nec Respubliea Veneta ,nec Hungariœ Reges ; fed neque Imperatore:
Occidentis, vel protexill'ent, vel defendere tueriqueelementiim poll'ent; praetenlionem totius
maris Adriatici , illam habere rationem , изв Oceano tribuitur. Sed quia, neque portes, ne
que littora , aut etiam infulas, quœ toti А riatico adjacent, vel illud circumdant, abaliqoo
memoratorum rœtendentium , univerfè aqujlitas poll'eli'asque fuill'e conllaret':liinc neque hoe
titulo, totius driarici maris dominium, lingulari eupîam attribuì debere. Quare cum prœ
tenfum maris dominium, ex dominio Infularum ,portuum, littorumque etatur,cujus domi
nii praefata funt vel fuerunt, maris quoque portionem relpeétivam Тризм-е. Itaque horum
conlideratione, duin portus tres Veneta.' ex Imperatorum Occidentis privilegio haberent,ln~
fulœ autem cum Dalmatia, olim ad Croatia@ Dalmatiœque Regex, deinde ad Sacram Regnì
Hurigariœ Coronam , liujiisqiie Reges, ut earumdem Dominos naturales pertinuerint; poli:
quam Venetœ,jus Imperatoris, Hungarizrque Regum a fe recognitum; Imperatoris quidem
por accepta privilegia; Regum autem Hiingai'iœ fub Carolo I. propria confellione, & tribu
torum a poi-tubos Regibus Hungariœ debitorum agnitione, recognovilleiit : Poliquam item bis,
folemni Sacramento depolito, prœtenliones fuas ad Adriaticum mare,ipli ejurâllènt,neque fe
' met, quovis ingenio vel colore, praetenlionem formaturos fpopondil'fent, prœcipue dum ex
iteratis fub Sigil'mundo induciis exoratis, unice ac tantum uti in infularum & Dalmatiœ, lie
& refpeéiive ad Ша lpcéiantis Adriaticimaris polTell'orio ell'ent, prœtenliones Regum Hunga
riae ex Dalmatia Inlulisque; Imperatoi'is autem ex Iliria, & Italico Regno potiores proba
bilioresque videri. Наго ego ut dixi, opinor unicè. Neque pro definitiva fententia, defeůu
fœderum( {щит intra partes eli'ent) haberi poll'e conliteor. Ca'terum quia, quibusvis meis
laudibus major, Illm. DJ'II/ío Grotius, ín differ-tatiana fua, de mari libero, ad Principes
Populosgue liberos OrbisC rißiani tam de guœliione dominii maris, quam & Corollariis
hujm» тешат” V'dellcet commerciisque do iliimie тешат-ь varias quaeliiones de maris
’ dominio atque ulù dilucidando: ideo, informari ultro cupîens , Grotium adeat.
Littoralz's Äldiriaci appellatio, recentius attribute , ex Principis voluntate, atque be.
„Pluim , ut puto promanans, legitimis juribus , haud erit prœjudiciol'a. Quamvis enim ma
ris Adriatici oras, live litus, ad Außriae olim Marchiones , dein Duces, dcmumque Archiducee,
aliquandg pertinuilfe non legerim , minus vero vigore juris territorii veteris AullriaciJorma
tas aliquando {uill'e prœtenlionesquaspiam ad adjacens 6e circumambiens littus , live ex parte
Iliriae linûsque ut vocant Flannatioi ; live ex Infularum in Adriatico &Dalmatiœ parte,per
fuafum liabeo: in nova liac appellatione ex ignota mihi ratione Status eveniente, lic provi
fum haberi , ne juliis legitimisque juribus Auliriacorum , quà liœreditariis Баста Coronœ Re;
gibus, liœc nomenclatura noceat, Venetique prœtenfa jura fua, hinc liabilita arguant, dum
Auliriam aliquando ad maris Adriatïci littus , extenfam extitill'e docerivix oterit. Arguant
verb ScriptoresVenetae, appellatione iplà nomineque tellari,ultra litusnìl Juris ell'e Aultriae
cis,quà etiam Croatia’ Dalmatiœque Regibus , adeoque-fateri Auliriacos, ad Infulas, Dalma
tiamque, nil juris elle Нищая—Эге ‚ Сгоабэгчие Regibus. Sane metum hunc , fuilTe Баста Coro
nœ Statibus , ex artículo 30. anni 1765. video ,quô declaratur nil praejudicii inde Sacrœ Coro
nae eventurum. Rubrica art. ell: De liftoralis Außriaci recentius induéîa compellatmne.
Textus articuli: Quail per littoralis Alg/iriaci compellationem, ex' ilo/Zz tantum /itus га
tione defìimptam , jurl'bus Regni Ízaua' guidguamderogandum, adeogue ip/ìus etiam Sa
crœ Coronœ iurisdicit'ioni , inde nul/um prœjudicium eventurum , /ùa Ilfattas Sacratißima
benignè declarare dignata ßt,Status 8 Urdines demißë contentantur. Profeéiò dum Re~
gibus nolirisAuliriacis, nec liaereditaria in Imperio lucceliio, liabilita haberetur; neque Iliria,
autVetus Carnia, pars Auliriœ Ducum ,Ducatusque ell'ent ; verum hœ iplìe Provinciœ, [uccel
live devolute; ad Aul'triacos Archiduces forent, quemadmodum Croatia cellione Ludovici П.
ut pag. 314.relatum foret; Hungaria denique ipla. Perfualum habeo , lic nova hac compella
tio
/
l
Sclav. Croat. Dalmat. fab Dizcibus Regìbusgue ÍIungarîœ 327
(Tione ,provifum haberl, ne fecutura шпаге, vel legitimisjuribus noceat, vel prœbeat argumen
ta praetenfionibus. Ignota mihi omnino caufa huJus compellationis ей ‚ puto nihilominus cam,
coníideratisiis , quae Grotius de mari libero fcriplit, prœjudicare nil poffe ,quin utilem спич
turam. Nunc Auflria, Bohemia , Moravia, Hungaria, Tranfilvania, Sclavonia utraquc, Сгоа.
‘ tia, Camiolia, Carinthia, Stiria &с. uteorpus unum , fub uno Ca ite, Archiduoibus videlicet
Aufìriœ unita coadunataqueconfiderantur, eßb fub lingillativis, erventur шайба jurisdiéiio-y
nibus , compellatio illa, а Supremo Principe, quà Regnorum praediéiorum rovinciaru mque
Rege, dari potuit. Pagina 1. admonuimus: Regionum divi/iones, ас nomìnum mutationes
ab eorum pendere arbitrio, quibus parent. Proinde nova hac appellatione, turbetur пе
mo. Romani olim jîzb Illyrici nomenclatura , ratione tributi , ampi illi mas Provincias aocipie
bant, quin ideo jura fingularum Provinciarum confufa fuerint. Sclavoniœ ар ellatio, quod
атрШБта о1йп-Еиегйс‚сатес dixbio. Slavorum nomine quot Regna olim & rovinciœ com
leéiiebantur, res ей eruditis notillìma. Quin Mari Adriatico data av Venetis ей сот.
pellatio Culplzi Veneticì. Наес ratio Status privatis °ignota generat. Нес Scriptorum' dili
gentiam exigunt req uiruntque, ut videlicet novitates eJusmorii , poßeritati non ccllent , at eas. g
dem reiferant. Tum lites, bella ,&quœ metuuntur incommoda ,juriumque lœfionesmec p10.
randa, nec metuencla evadent,fcietque pofleritas, rebus fuis ,pro ratione Status, temporis fui,
circumfiantiarumque confulere. Utinam olim Scriptores nofìri,ea quae Ratio Ratus Reipub
Пса: exigebat, aut ßatuenda,aut innovanda; quœve cenfebantur pro Coronœ fubditorumque
falute,autaugenda felicitate; confcripta diligenter ad nos transmifiÍiènt , pcrfuafum haben:
tot cafibus,tot tantisque incommodis profpeètum extitifïet. Шаха ей & inconfhns traditio,
ufus Гере abufus funt, nec ad quosvis cafusjufiè definiendoè, valet coufuctudo. Verilm vi'
tanda Scriptoribus ipfis , ей гегит confufio. Наго enim mater ей, tantorum malorum , & Re
гит ublicarum ruina. Jura cujusvis privati lœdere , injuflum ей. Heu quae qualisque irju
ria , `‚ига, Coronœ , & corporis totius ,Rudiosè ех privatis commodis,aut atiettibus etiam filen
tìo involvenda relinquere.
X. In finuata portò œnfuño non folum ex memoratis {ирга fontibus derivntur, variîß
nempe refpcélibus, affettibusque; praejudicatis item opinionibus, negleéluque utilium рго
pria.l Rcipublicœ rerum, dum nihilominus ab exemplo Romanze olim veterisque Reipublicas
Scriptorum, ad res proprias cognofcendas contendendum foret ; fed etiam ex juris ignoran.
tia, Chr0n010giœ item neglect“ , opinionum cultu , ac fubita defcriptione anteriorum , negle
âo examine. Dum fine examine rerum , rei leéìœfubfcribitur , prœcipitantia ей ,nequaquam
rectumjudicìum; quemadmodum dum inauditus quis convincitur iniquitaa eÍTet ; aut dum
primis motibus informationibusque defertur. Accedit ex fubtilitatibus ut ajunt oriri erfìrpe
aonfuliones. Sic ad fervanda jura in Dalmatiam, òegniam vicinaque ifihic loca, alma
tiam non folum Scriptores , fed planeleges recentioraa uovellaresque exprimunt. Sed confu
Но haec,jusin Dalmatiam nec demonfirat, nec eidem favet. Quinimo prœtendcntibus Vene
tie Dalmatiam fui juris eÍTe, quœfiionem seguia: ,Carlobagi &с. а Venetie excitandam caufa
vit. Immo dum noflri Dalmatiam coarólare volunt, illis maritimis oris Segniœ, Buccari д
Bacar,Kralicvicze &c. quam juribus Regum Apoflolicorum & Corona: noceant , ex fuperio.
ribus elucet. Gratiœ ScriptoribusVenetis, qui diplomatum monumentorumque exíìriptiore,
eonfufionem nofìrorum Scriptorum enervant, damnnnriosque cvincunt,qui Dalmatiamßeg.
niœ ac in adjacentibus oris linxerunt fomniâruntque. Зин: etiam , qui ad aliorumjura oppri
menda,{ive locis populisque exturbatis , alia loca aflignant ; five pro veris nominibus, ful .
flituunt alia. Pro exemplo Пс ßíorlacllia, quam velutdifiinéìam Provincian'. , Veneti in n ni
ris Außriacis Íuppofuére. Deinde Scriptoribus nofìris negligentibus , Auflriaci fuêre amplexî.
Prœ/idiarios autem, quibuscum in marierat negotiumVenetìs, Uscoltos nominárunt. Мог. )
laclziam ad Aulì'riacam hodie Croatiam, transferentes , quœ nihilominus Provinciœ nomineI
nunquam venit,aut lefta ей. Immo fi locanda ей alicubi Morice/:ia ? ubi effet ex relatis
p. 239. liquet. Cœtcrum Jovius lib. 56,0ptime deferibit Ufcokos ,inquiens :Pedires expedi
й, exferis montamsgue Ízominz'bus, ui unò nomme ab Hzmgarìs Hajdones : a Dalma
tis Ufèolci: a Turcis В Illyriis .Marteloßi vocantur ~ _- difcinc'ïum ê’ agre/le id дот?
пит genus ç/lifêtlpernìcitatis indomitœ ,Üfrigorls 8`тш11арайепгштипь Lib autem
59, ii рт: latrones eximìi, pari feritate perniciegue: »S eluncis Beavis arborum pro d0
mibus utentes , parva/ecure, б’ brevi[Рёв-1410 armati , ipendio muneribusgue tra/zuntur
ita utfacile compendia viarum Ö’ montium, ßuminumgue naturam exercitibus demon
firent. En ех invidiosi? attributo agnon'iine Prarfidiariis olim Segnieniibus Ufcokorum , ma
`xima confufione, a Scriptoribus Jovium non imitantibus, Ufcokos figi in Croatia Aufiriaca ‚
& Provinciam Morlachiae integram fomniari adßruique. Verum fmgulas [me examine fcri.
' n n n n я ben
gz; Ё'Гт: '1.11 Prefazrf'er Parc-:fz Vetri.' Fri: i.: Í .
.. .
man
{гипс-(ед,
зной-12016
’r1 Сгп'иа
{ефгъг'ъ
hurlent.572-215
aref, ’1te51:21:52
Satie entf
h1' :afi-_£1
:rires:myx-_71
Regs-J;valzer),
'_1-œ, im _carts-xn
"caería Стяг}, Е: Dimiaa S-i’1r:u_`1m из: frm-fern . Стай :Se iri

h';z em? Hx brenner. S-:rfzzzfes Газ—‚2 'ici-:tn ЕШЬ: ¿zu Ё fm rs:
ŕfrì. Tm kr/îz еде—15:50, n: _ Pegau i: {эта-ш, meierÍ elle.; Si :neem 113-2—
imm ¿zint-.î irda'th Sai-.rz (‚лип fifa-:j , aanleren-:rue 091255: Citez: :5e pesait:
revgx Coer , jan Gm à Reg-rn , ai тет}; Бирки p13-22 ¿genetics Serie-estu,
ref/nere ¿meng-¿e nieu-:tun итал. [las gique Siler-'rz mimi infirm
lacrima , :êst пугай/щ 613223150 , Perma-'am (h encíuîìvcem. eci: re
— - - ‚з . - . . .
‚ 1ш‘ттх enmîne, lect.; nomi-.e , fzs; ex Ilt'n, Ixo 1::1 Чип; app-m,
frz 153123771? :ferries два-55.5: kei frz. RosecrLÍÍZï: ¿e Larîgm, ena-x (зайдёт.
РЕ ien-.fm nerr-§13 lfm zn Comienza "mif'meaîx Uni-r1.; Panlîzcrzm dans; e5: 25171—
gïJ'Í-:m Ezri Zay-¿tenis эти pagm. Оше :Tui de Lea-gbr , gran’. c25
61 «aver Erstefprœtzrffm voleèaret. 02:21:35 :gmccm Ё: ¿Emmett? :Egt: » Í:
[ластика in Regno nrffro Отдает/ре e1; . Comm 3:32.11 , Sciare-:itin L:
pf/¿ï'lzv' тенёта; iwan reprÄni: Luovfgbzv :'e que @verehren Pez'i :fia Ílflj'câfl;'e
arcm,Cf.1r.È:Ía KlÍIœ, in Regno Creati.: finmßfcíumqœ 'ruiz Petrus Kfz-§51 'n
1:5351 litteris habet: er LLjscâ'Ífro die г. Песет’л': 1135. СЪте: (1:5 {3’ ЬцрсЕЬсд’:
077125212. Geografia item appelait), particuli ri Едет-дёгтя zççlkar, шт 51.1}(‚68 . 5:12—
um a Scŕgtnñ'scs вешай: fmt. Quidam qusz 2': erbe ascii-o ic :re
d me, ut hac act ill; ŕuére 2222:. aut auf/l aeerbi'n, ut 1сигал: :legi trimm del“me tc.
fì'zi :gncfzefeczes ,aŕitrarezrurque fry-.guli hummm, humzzzi nfl a fe alienta: efe. гей;
Lire: maid.’er audacia , qui errores tuent-ur, штифта: œuf: гнёзда-п певЁ’Ест: , y5:
per# Trenta.' ‚ opinioner hamm hmm-'1 injufîirià, dame, manŕpia. Hzc ginge-¿fx
ez'ŕtîrrravi, tum futurofum Scripturum Minox unfit-r grazia; cum etiam quod 'm bis mais
comentar?? ‚шепнет fers qu ‚фат, que prejuiicarís opinicmíbus, piacere tix рента
1:59 farm-.dis rulnefibus,;m virlìws innmtns, in przfenti inñltutedilucîdandotum Secr! Сс
готя: , Apci'falÉJ-irumïue Кегли unfitoram guribus, expiîeare plurime. debui , adecqœ de
(тент, œuî'isqfre œctJii'nJmßrr-uribns etiam, œiuireœáenibusque Scriptorium . adm
re гейше 'iur lectores,
PERIODUS IV.
Dalmatie, Croatiœ , Sclavonia: , fub Regìbus Hungariz Auftriecis.
FERDINANDUS I.
S. I.
Relate Ferdinandi legitima S. Corona Pmenfione : Dalmazia», Creati.. ‘e mieres
memoria: ad annum ufque 1606. fummariè recenfentur.
l. TEPHANL'S Vv'örbeeius , teiie Ifihvanfiio lib. 4. pag. 33. vir ebfuem,fedfaà7ío_/îzs,
S Cliemquejoannis Zapflya Cemitil Sœpnlienfxs Regrlumque pridem afietïantis,
feich ambizioni Joannis, baud parurn obfìitura pacta Щадят: Friderico, hlaximr'líane item
anno 14f.1.innita , habenasque privatis, cumprimin vere potentieribus a Vladislao Rega рег
miil'as effe . Arno 1505. in celebrata inCampo Rakefs generali Cengregatione precuravitceg
затмят Едет pag. 3:6. rciatam. Illi praeter Cardinalcm Поташ, Palatinum item _Emerx
cum Peten ,pluresque aiif sfircgnrius de Frangepanibus Colocenfis Archiepilc.Georgius\ 2
faulienfis, Sigifmnnfius Thursz Trzmlilvanienfis, Francifcus Ep._laurinenfis,NicolausdeCfaak
Chanadienfis , Nicolausdc Rather Varzienfis ,Stephanus Nitrïenfstpil'cepi, &Jcarmes Orleg
сдаёшь Sirmienfis fubfcripferunt, in campo Rakes XV. diecc egationis ( hoc efr die 1_3. O`
¿ti/mis) ut ajunt no/Irœ genera/is, Anno 1505. Mortue V disho, adverqu Ludencunr
chem ,ea fuére W'örbeczii molimina , ut preferibi plane eum opertuerit tefie art._26.anr1
1 52,6. Quo anno quia Ludovicus ad Mohacs. occubuiilèt,DEO foli in omni aderanone, те:
linquendnm judicium , an non culpa arnhentiurn ?aut1u pœnam neglectae per Status Regm
R cipnhlirœ, ca fus ille evenerit? ambitie , avaritla, proprxorumque commodorum fiudia, quam
efec-os reddidiÍTent Zapollianos Clientes, vcl mdc metiri ей , quod Coronam anaözvermt, de
mcdiis autem nil folieiri, non folum curan] de his neglexerunt.fed adverfu» fe Ferdinan'io
virer, praebuerunt, anno |52 1. ( utpag. 314.) celia eidem Delmatia Croatiaque in hzereditastem.
i
Sclav. Goat. Dolman/125 R egzbus Hungariœ Аллу-5005: 3:9
_I
I
1'
Si fors paůa illa cum Maximiliano innita, refiringerc ad Dalmatiam Croatiamque ni'tebam
tur, aut tum procuranda fuerat praetenfionum Ferdinandi reliquarurn ceflio;aut partes Ша»,
Sacrœ Corona: fervandœ fuerant, ne fortior reddatur Ferdinandus , utve fecuturœ accomo~
dationi ferventur. Verum reäijußique omnis, pallio t rannus eli, nec providere nec praevi
_i
dere Valens; hinc fucceilivis paéìis , рой deflruéium rumatumque Hungaria’ Regnum , fcindi
.'-r'ŕ illud oportuit, dum Tranfilvania, pars item Hungariœ,Zapolio ceflit; pars reliqua Hunga
riœ, fumma. Sacra@ Coronœ felicitate Ferdinando. Profeétb futurum credo neminem , quian
ni 1505. tumultum melius quam conventum in Campo Rakos, nequaquam Omnium , at po»
tentiorum; validiorem majorisque jufiitiœ еП'е сепГеас, publicis fœdcribus illis, quaeycum Fri- `
v-‘v derico Maximilianoque pro cafu defeéius , fuêre Habilita. Si privatis ex lubitu ludere cum fall
lionibus perpetuis , leges vetant , aétoratu plane , vita Comitecontrahentium, eos privando , ne
fcio an in caufa Reipublicœ falutisque ejus ,ex lubitu , publicis fœderibus acta , feponi valeant.
Sane ex fœderibus memoratis ,legitima fuit Ferdinandi fucceflio, Coronas ue prœteniio. Ac
сете huic, cum Anna Ludovici forore conjugium. Нос jure Sigi/mungst olim Regnum
Hung'ariœ fuer-at confecutus. Albert'us fimiliter. Ut praeccdentibus his exemplis, to minus
legitima Ferdinandi fucceílio, rejici per Zapolyœ eleëtionem otuerit, quod Ferdinando per
fubmill'os ex Hungaria Oratores, Dalmatia, Croatiaque, ut areditas ad protegendum te
nendumque refignatœ fuerint; ipfeque vivo Ludovico in dominio illarurn extiterit; adeoquo
memorata fœdera ,fac'io Hungariœ, Ü’ Ludovici Regis, u/ìirolaomta ut dicimus extiterint.
Porro Croatiam Dalmatiamque Sacrée Coronœ membrum effe, neganrlum ab aliquo hand ar
bitror; proinde dum vivente Ludovicoforantibus Coronae'Statibus , in jusClienrellamque par~
te ab una tradita , a Ferdinando autem acceptata fuit Dalmaria Croatiaque,jufiitíœ aman: de
terminet , num Zapolya Joannes, jure legitiméquc eleólus Fuerit ? At fi pramiiíïn quaevis Fer
dinando defuìffe opinemur , ratio/ŕatus,ßli¢ti.vgue Reipublicm пойте ‚ Ferdinandum Za ро
lio antcferendum exigebat. Poll occupatum a Turcis Sirmium, cavfum Regem Ludovicum,
potiorihusquc Coronas optimatibus ; in œrarii militiœquc defeòiu ,Joanne de Zapolya ad re~
Íißendum Turcis impara, impotente autem ad reponendam veteri decori Hungariam, Turcìs
via. permittendn non fuerat ad deliruendam Hungariam , quod eo velocius executi funt,dum
fuperfiites a Mohacfiana clade Coronas Íubjecìißefe mutuo perfeqncbantur ,de Regis perf/ö
na contendentes ex credita potentia; deRegno autem , hujusque falute nil foliciti. ignorare
non porerant ab ex erientia,Turcis, pro prascipuoinßrumento evertendorum potentillimo
rum Regnorum , ¿fcorcliam Regnicolarum effe, atque hanc occultisartibus ferere : nafcenteïn
augere: Sopitam excitarc, affolere, Нас arte Confiantinopolim occupârunt, Bulgari-am, Ser
viam, Bofniam invafas retinuerunt. Quin Sirmii oceupatio, Ludovici Regis cafus, difcordiil'
intra Ludovicum Regem &Joannem Zapolja, qui Turcamin Regem folicitabat, а coaevis &
przefìantillimis viris adforibitur. In ejusmodi circumfiantiis , fi falutis Reipublica: cura fuiÍTet,
difcordiaea1:gendœ,fi|‘ma11dœque non стат, duorum Regum eleòlione, qui invicem pugnan
do , Regnum ipfum deflruehant. Ferdinando frater ст, & quidem Carolus V. Unus in tan
tis Reipublicae cladibus fuerat,quì mederi poterat. Ut Ratio `Status Reipubli'cœ non folum
eligendum fuaferit, at plane orandum. Ob neglcótum in his Regni circumfiantiis Ferdinan
dum, quisquis fubfecutos снеди" meditari voluerit, non folum Werhfìczianam faéiionem
damnare debebit; verum deteßari potentias miferorum affeéluum; concludereque: cum prio~
ra quaevis, ex defeétu bonarum utiliumque privatis & КеЕРЦЫБт fiudiorum, Philofophiœ
cum primis moralisignoraniia ‚ ortum habuerint, optandum contendendhumque eÍlè , ut ad im
pediendos ejusmodi cafus,ab exemplo Reipublicœ olim Romanzo, Chrifil item infiituto,bonae
utilcsque litterœ, ad íixlutem œternam confequendam a lingulis , felicitatemque Reipublicœ,
pro metaphyficisillis Scholufìicorum argutiis, & parologifmis, ad vota articuli 70.anni 1723.
in fcholis nofiris fuhílituantùr & floreant. Salvator holler, Veritas ipfa quaevis ex veris prin
cipiis docuit , argutiis tumentes Pharifeos Saduceosque , com_fudit damnavitque. Neque Sy
nagoga vetus, per Pharifeorum argutias fervata eil, at fumata. `Miferot me! dum audio,
vel in propolitis Thefibus lego: Divinam fidem perituram, rcjeârs fëpofitisque Scholaflicm
rum argutiis. Scholafiica quo fxculo prodiit, notum eli ernditis , Divina atta men Chrißiana
ue fich , cum Scholafìicìs enata non ell. Argutum illud dictum eriiisßcut Dii ‚ peccati o
riginalis fons eli: Ех Pharifaeorum fubtilîtatibus,odium гпрьгтиш natum ей; veritatis li.
&ог, fubtilitas eli : ipfaeque DEI leges,per argutas expofitmnes & probabiliíinos ‚ ad мыт- '
um hominum ceciderunt. Sed quibusvil cœteris omillis (cum de his copiosè acoaevis fcriptum
haberetur)ad Dalmatiœ Croatizequc memorias revertamur. _
lI. Png. 314. rctulimus , Croatîam Ferdinando , а Ludovico Rege atque llnngaris per
fubmiílbs Oratores csíïam traditamque faille. An`porrò occafxone Ша, ea Dalmatiœ para,
о oоо л quam
lli/lor. Balzlußzris Хау-сумей.
330 Notitie Preliminares Pannonie Veteris Periodus 1V.
quam Reges Hungariœ obtinebant, Ferdinando ? aut Romano Pontificiobtigeritïdubiumeü.
Hoc dubium ex Dalmatiœ Croatiaeque varia conlideratione proŕluere, certum eli. Veneta:
enim quaevis , quae fub eorum non erant pollelibrio, Croatiam volunt ; Romani Pontilices ,
Dalmatia: nomine quœvis accipiunt. Noliri Scriptores ex lubitu , modo Croatiam ,modo Dal
matiam appellitant. Interim Clißam , Lupoglavo( eX exhibendis inferius epillolis demonllrae
tur ) А игапат Cajlelnovo &c. Ferdinando paruill'e , ex Cltronico Turcìco deducimus , ubi:
1540, Caßellum novum uod Ilißvani 8 Germani milites tenebant; conniventibus Vene
tis, a Turcis receptum g direptum ejl, incolis Ünzilitibus de more, gladi'o acci/is. Ferdi~
nandus illico, at ue libi cell'am ab Hungaris accepit Croatiam ,hujus prœlidia,Germanis im~
Plevit militibus , abens quoque Hifpanorum auxilia. Itaquediim 1540. ex Ca/lelnovo eje
éii Germani Hifpanique funt milites,illud ,Ferdinando paruille,cdnfequitur. Anverò Croa
баз? aut Dalmatiœ fub nomenclatura fcribi debeat ? non difputo. Ego loca illa in Dalmatia
conlidero, adeoque in incoata Aullriaci dominatus, Periodo, pro fervando jure, de Dalma~
tia uoque Ferdinando obtigille deducitur. Sane Pius II. ut p. 274. exaggerat de Venetis:
Da matiam ex magnaâvarte tenent, adeoque in univerl'ae Dalmatian pollell'orio non iuére.
Pars illa, quam Reges ungariae habuerunt, nec a Mathia Rege; nec Vladislao,aut Ludo°
vicodevoluta.
rat II. VenetisProfeóìò
relignata faille, reccnfetur
li Ferdinandus, a quopiam.
occalione cellionisItaque ad Ferdinandum
fihi faéla: ab Hungaris,Regem fue
inlDalma
tia confecutus nil fuerat; qualiter anno 15a 1. Pax inter FerdinandumArchiducemůz Venetos
( ut ex Heuteri l. 8.c. 1 1.notaret Jol. Pichler)flabiliri potuit? qualiter in Caßelnovo , Vene
tis conniventibus, Germani milites à Turcis occidi ,callelluinque diripi &recipi ab iisdem ро—
tuit? Accedit cellas Ferdinando partes` illas,a Venetis adverliis Turcas nec tutatas, nec de
fenfas гите ‚ dum ut pag. 315. Thomas Niger, retulit de profligatis ad ClilTam Turcis , ciu/¿ini
ciis 8 ope Sanêlißimi. Quin :aut Venetœ , Dalmatas tum per Turcas prell'os , nequziqiiam ut
íibi fubjeëtos hahuêre, at ut libiconjunétos acall'ociatos , quibus confulere non obligarentur in
evidenti periculo proprio , antequam rebus fuis domellicis profpicerent; aut Spalatenfes, quà
aVenetis dereliéli , ad Ferdinandum reddiverint, eumque pro veteri jure , Regem Doininum
que fuum agnovermt. Enimvero in Tabullario monumentoriim Regni Sclav. Zagr, Ерш.
Fafcic. 8. Andree llíylzalyeviclz fcripta Spalato fequens ell: ligillum extitill'e apparet,nuric
non adell. Ti tulus : Illagnißco ac Genero/ò Domino , Dno _lo/tanni Cafayaner Capitaneo
de Labaco dignißimo,eo abfente, ßio Vicegerenti, tanquam Domino nq/lro dentur.
„ M aglice ac Generofe Dne,Dne miObfdllime. Nuper in hofpitio Dni N icolaì _]uriffyth,
„ dum ilihic cram , 'me prœfentaveram Vrœ Mgficentiœ. N unc autem Rllimo Agrienli mitto
„ certas litteras , quaseadem ob fui amicitiam , & propter fervitia mea dignetur quainprimum
„ ufque Viennam diri ere. Ех Vienna autem forte pervenient Pofonium. Prœterea qui; er:
„ dem eßjiipremus potentißimus, in liis 5 in lzispartibus Regie Миг/фат: Capitane
„ us; me denique cogitjidelitas, quam teneorß'rvare Regie Illing/fari, etfi non fum olii
„ cialis,vilùm fuit mihinœ híagiitiœ fcribere, quod arx Llillienlis in ultimo agit periculo.
„ Thurcœ in dies & horas eleeólantur, qui earn oblidebunt, & агх male provifa ell prœfer
„ tim hominibus. D. autem Petrus Krullich puto'ivit ad Regiam Минет. Et in abfentia.
„ fua vereor, ne quid mali accidat, li eadern non providebit. V. Mfccnm fcliciilime valere cu
„ pio,cui me, & mea obfequia commendo. Ex Ójoalato die 22. illartii 1531. VQ Ilqutie
„ _[èrvitor Andreas lbfylzaleuycli. „ Verba illa : tanquam Domino no/lro dentur. Item in
epiliolae tenoribus fubduéta,dum Spalato fcribuntur, fervato a Venetis in Spalatenfes domi
nio, favere nequeunt. Pertinet huc Luce Spiciniclz ,fequens epillola:
Sigilli indicia font. Titulus Illa niffco ac_/irenuo Dno, D,]olz;Clto{_inner, SSmiRe~
'gigs Romanorum Prinzogeniti F. Boíemie Ь’с. nec non Capitaneo Laibacenßs fic. digñto,
no ас 1Иа/ог2 тео/ётрег Obsdmo.
„ Magñco Т. Clmo, Signore mio, Patmo obfdmo. Humil. commendatione antepolla.
„ Нет? a tre fu alle quatro del preferite Mele , del uno mio amico egentilltomo da S alatro,
„ mi furno mandate certe lettere.` Lequal quando mi gionfero, trovai le Choaligate deV. S.
„ inlieme con quelle. Е volendo tagliar il Spago, overo lcgamo delle mie , inadvertenter tag
‚‚ lai, e quelle prefenteaV. S. per hoc, non tochando altre. Et quod verum lit , V. S. potrà
„ cognofcer al Sigillo, qual non ò moll'o , ne tochato. Per hoc VS. Come gratiolillima , pre
„ go quella , non vogli havere per male; perche per niliùno manchamento,ne malitia , tal со—
‚‚ fa è llatta fatta , ma per ignorantia , ‘e non altramente. Е рег piu chiareza ,mando & 1е mie
„ aV.S. qual potrà veder, quello mi vien fcritto. Jo non fo, deche importantia liano :ma quan
„ do mi avelTero fcritto, che per fante; apolia le avelli mandato certamente, per la {стад
‚‚ qual porto aV. S. Qual intenderà il tenor de elle. Alla qual humilmente mi do, & гасош
‚, man
Sclav. Goat. Ва1таг./йЬКедЕЬи5Нипдт-Ёе Alg/iriacis.. '331
, mando. Quae diu & felicillîmè valeat. Datum Flumine die 5. Menfis Aprilis 1531. De
„ V.S. Deditiflimo Servitor LucaSpicînis da {ervire S. V.
III. Clemens VII. Onuphrio tefìe 1523. Рара1е Solium adeptus,cumVenetis conjunäîf
limus, Caroli
Onuphr.) V, l.5*otentiam
8 Gal Ducibusinсап/Ша
Italia formidolofam
inire cœpit, habuit. Ergò Mediolano
ut Cœfàrem occulta сит Veneti»` , (ut
~ exueret.
иге та1а ? cogitatus motusque hi, Clementi attulerunt, meum defcrìbere non ей, viderìque
poteíl Onuphrius. Fratri Carolo adfuit Ferdinandus ( contra quem tefie Iflbv. l. 9. р. 86. Ра
ра & Venetie , cumJoanne Zapolja fœdus inniverant) cum tribus legionibus Germanorum ,
cum Duce Georgia Fron/Pergio. Demum Caroli V. Bononìae coronatio , pactaque Bon-'miem
fla funt fecuta. Intra Gallum & СазГагет, credibilius 1529. ex czijus legibus, inquit Onu~
phrius: excqßere Galli 8 Veneti omnibus Appuliœ oppidis. Inter Papam quoque & Cœ
farem ea гейше renovata ей amicitia, narratisque caeteris, concludit Onuphrius: Петит in
Germaniam расе сит Venetisfaäa,contra Turcas profecias e/i, exercitu Italico -
driver/iis Florentinos mijo. Fœdus hoc .Sanêïißimum diéìum Fuill'e lego , ob Religionen: Ca
tholicam, li opus fuerit, armis tutandam. Volunt fœdus aliud anno 1532. die 24, Februarii,
cum Clemente Pa a ,Rege Rom.Ferdinando, & Italia’ Statibuspercull'um , ad Italia` defenlio
nem. Heuterus . 10.0. 9, apud fatum Pichler teftatur: Venetie his paéiis non acceflêre. Нос
rum confideratione , defeóiu paéìorum , fœderumque repetitorum, conflituere nil Valeo, ne
que conlìituo live de cell'a V enetis Dalmatia, marique Adriatico, live de cœteris. Combina
tione attamen memoratarum rerum, me aÍl'equi nequire confiteor: Íi fœdera illa in lavorem
fuêre Serenillimœ Reipublitœ ‚ fique illis, Dalmatiam , marisque Adriaticì dominium confeque
bantur , eccur paéìis illis non acceÍTerint? Quid erat inire fœdus cum Ferdinando, ad Italia
defenlionem , fi in Dalmatia nil juris habuit? fi polTeli'or nullius callri Dalmatici fuit? Quid
Andreae Mihaljevich fuperiora fcribere? qua demum ratione Germani in Ca/lelrzovo a Тип
cis occili Гипс? Ferdinando fat negotii fuit cum Zapolianis atque Turcis, fi in Dalmatia nil
tenuit, quid erat Italiœ defenfionem fpondere? Clißam vicinasque ibi агсев , Ferdinandi fuif
Те, 5 f ufnti demonfirabimus. Si bœc Гипс ра&а Ша, ad quae fub Ferdinando II. provocâ
trunt Venetœ , quid iis? qualiter item 'i paélatum fit , ex horum defeèlu fcribere nequeo. 'Re
icizm` Advocatus ad pactorum Bononienfium Art. 3. provocavit, cautum nempe eô elle: Ut
communes uôa'iti , libere è' rutò , tam in mari ,quam ê' terra morari ê’ negotiaripqßint,
confequenter de commercio achim Гите deduceretur. Interim
1V. На cienus a nobis diéia , Hrmari videntur ex doëiiliimo Farlato, qui Tom. 3. а p. 454..
Cliíl'ae defen»lioncm,Petro Kruílichio, Ferdinandoque attribuit. Neque meminit Venetorum
auxilii, at 'unicì` Romani Pontificis, Immo cafiellum a Turcis ereéìum in ruderibus Saloni
tañis,ìex quo valiabatur a Turcis Spalateníe territorium , nulla mencione injeóìa Venetorum,
a Krullichio oppugnatum , ex ephemeride Jacobi Gaudentii recenfet, ubi ceequ in acie Krul'
fich interiit. ClilTaque 1537. in potellatem Turcarum venit. Si lSpalatum Venetorum tum
fuerat? mirum, lic negligi valuillë. Anno 1538. fœdus adverqu Turcas, intra Paulum III.
1mperatorem,atque Venetos fancitum fuera t. Tri remes in Dalmatie. ad claliis fupplementum,
lingulae lingulis infulis atque urbibus imperatœ, inflruclœque, At Nadinoa Turcis capto,
Aura/:á in potefiatem eorum redaéh , cilm (,"amillzu` Ur/inus, Spalato reliäo , Jadrœ belli fe
dem locâffet, adverfus Andreœ Аип'о fupremi clafiis fœderatae Praefecli voluntatem , enatis
hinc difcordiiè , ut refer-t Chron. Turc. Drechsleri: Claj/es Imperatoris, Ponti/icio, Veneto
rum conjlinc7œ, Висит ambitione 8 di/êordia сатрапов rmt. Tum referendo, 1539. Ve.
nati cum Turco расет renovárunt . traditis illi trecentis millibus Coronarorum, ê’ lVau.
pliâ ac Monemlaaßa oppidis , inßnil'us Macedonia’. Farlatus autem ait: neceßitas Vene
tos compulit, ut àò'o/imuno, А auplia В bpidaziro Pelqgone/i oppidiv traditis , расет
redimerent anno 1540. Hoc eodem arno conniveniibus enetis ( ut in facto Chron. ) caelis
Germanis ,a Turcis rœeptum direptumque ей Ca/ielnovo.
Ab anno hoc 154C. egilTe quidpiam Ferdìnandum in Dalmatia non comperio. Utrum au
tem 300. illis coronatorum millibus, a Turca jus in Dalmatiam cellum fuerit Venetis, ac ab
illis emptum?dicere nefcio. Ferdinandum ìuri сейте, autjus {гит in Venetos transtulille,
fcriptum a nemine. Caeterum quia amillâ (llill'â . qui fuperfuêre Praefidiarii, .Segnam fefe re~
cepill'ent, primum terrellribus , tum etiam maritimis adverfus Turcas excurÍionibus clarefcere
Segnienfes inceperunt, tanto quidem magis, quod Venetis maritimaseorumexcurliones, vel
uti fibi prœjudiciofas, periculofasque prohibere volentibus , Segnienfesque pro Piratis ,utolim
Narentanos, aut Almifanos praedicantibus, dum ipÍi accepta a Venetis detrimenta, ex eorum
hominibus Regionibusque compenl'ant; re , in majus ab utrinque perducia , variis quœfìíoni
bus . commillionibusque, ac demum belli fub Ferdinando II. gefii , caufa hinc cnnata ей. Quia
verb infra in Hill. Ecol. Zag. eorum qua: geßa fuêre, intra Venetos , & Augll'. Reges пойго.
‚ оoo o a non
33: Notitie Prœliminms Pannoniœ Уст-2.9 Periodus 1V.
non meminill'emus, ut obedire prœjudiciofis coaéti ; ideo defe'ilum illum, hic fuplere vifum ей,
referendo per fummum Íincerumque compendium , quae aéìa fuëre Segniae ad annum ufq ue
:1606. Refidua autem , Ferdinandi ue II. cum Venetis bellum, DEO miferente, patrociniis
que hominum fuilragantibus,Hifi. со]. Zagr. Tomo 2. делГсгЗЬепдцш refcrvamus. Itaque
V. Ferdinando I. annis continuo 19. gravia cum Turcis bella fuere. Anno 154,5. сей
quinquennales inducìœ: deinde 1568.06iennales fancita: fuer-int; fubinde etiam 1575. & 1584..
coniìrmatœ prorogatœque. Ipfœ. nihilominus has ind-uciœ , quovisjuflo bello perniciofiores fué
те. Нос tot сарае arccs , defolatœ ferro flammaque integra? Regiones, indefinita hominum сар
tivitas atque iirages tefiantur. ( vide Iflhvanffium , ac H. Е. Zagr. P. 1. T. 1.) Nimirum cum
Turca jufìum tantum exercitum ,aut majora tormenta educere, per inducz'as integruxn non
eii'e exifiimaret; leviores excurfiones pailim, & пай ех indulto ab utrinque iiebant, uibus
tamen, ut julio bello , Provinciœ defolabantur. (fjovius l. 36. manebat inquit certa in ucia~
rum conditie , gzzœ ex inveterata con/iictudìne, in Ízis locis, minuta prœlia , 8 extraor
dinarias excurßoncs admittebat: guod ex di/èiplina' , videretur relin uendam ef@ militi~
lms exercendœ virtuti, in_/z'i'çfaciendisgue equis occa/ionem; guœ niZil Pacis tranquilli.
идет аЬгитрсгег‚ nißju/Íis сорт, сит ju/lo tormentorum muralium apparatu, vis irz
ferreretur. Hoc faljò induciarum nomine ußjîtperiores Hungari , aMat/ziœ Regis tem
oribus, cum Turcis bellafèrrerc confiœverant. Sed mutato bellandi more, eas mili~
гипс]! leges , Germanicœ copiœ ЛЬЕ magnopere a'amno/às experieôantur: quod Turcas
graviores armatorum eguztum impetus, pernicibus equisfacile eluderent, 8 fazigatos
demum ex multisflexibus &gyris nQ/ìrorum eguos , ô’ plerumgue eguites onu os ,armis
opprimerent. _
In hujusmndi inducmrum tùm interprœtatione, atque ufu , Segnienfes etiam , gravia plu~
ribus annis da-mna , Turcis inferrehaud omiferunt, dum Turcas in agria, foris, & nuptiis con~
tinuò , miraque audacia & felicitate aggredicbantur. Ac principio Turcas tantum Judëcosque
a Segnienfibus fpoliari folitos Рите, ipíi Venetœ non di íiitentur. Vivente Ferdinando primo,
videtur res heee difiimulata гите, dum neque a Venetis, neque a noíìris, majoris cujuspiarn
eontroverfia? eilbt mentio. Si accidit quidpiam, ultra lamenta,reciprocasque ut ajunt терт
fentationes progreil'um baud fit. Quin anno 1563. Gonarœ in ForoJulio , ut vult Morofynua;
pro decidendis qua: à pace Bononienfi refultarent controveriiis, qixazque рейса faëiaz eílènt,
innovationibus, aóium Гите. Нас occafione, quod Ferdinandus ab anno 154o.claiièm fors non
fervâfiet, de maris Adriatica' dominio, Repicius, cum Chizolla difputavit. Indecifa nihilo
minus qnafflione reliéia , Venerœ opportuna videntes tempora , fefe „гала: acper потопив
negligentiam , in prœtenfum antea maris Adriatici domimum, ponere non omiferunt. Viden~
tes itaque claiie Regia deflitui Adriaticum, negotium ue ipiis futurum unice cum Segnienfi
bus, poíiquam chnienfcs armati in Adriaticum defcen erent , [пат violari jurisdiftiouem Ve~
neta’ dixerunt, feque Turcis etiam ( quibuscum per id tcm us , pax , iis, intel'cedebat)tutan1
per Adriaticum praeflare debere navigationem dicebant. Ergo Turcicasjudaicasque naves ,
fecuritatis caufâ, fuis galeis comitari Cœperunt: aecufare apud omnes Chriftianos Principes
Piraticœ Segnienfes ; periculi quod а Turcis ideo Italizeimmineret admoncre: denique Segni
enfes velutSegnienfes,
fuppliciis jufios Piratasperfequi,
furorem fuumcomprœhenfosque refii ,alii
in Infulas l/eglz'am ere inceperunt.
Ágrbum 8 PaguinIrritati fuorum
converterunt,
circa annum 1576.quô, per Hermolaum Tzepolum eduéia Veneta clafTe, /inus Flannatici
commercio intercepto . in partibus illis ex defeétu viéìualium inferi prohibitorum , ingens fa
mes rerumque caritas caufata eli. Coaëhis his Imperator , complanandœ rei Segniam milit
Commilfarios, qui ailixisrefii quibusdam, refiitutisque qua? rehaberi poteraut rebus navibus~
que; Capitaneo dant in mandatis ne Segnienfea amplius praedatum exire: veI fecus facientes
in urbem recipi pollint. Atque haec, prima eli compoiitio intra Venetos & Auflriacos. Ex
qua, utfac'ii ./lußriacorum¿vropriiZ tam maris Adriatici proteftio , uam & bujus dominii
proprietas , Venetorum Clic, ab AUÍirlaClS agnitum volunt. Quô anno ‘2 œc fuit complanatio,
quive fuerint Comnuil'aru , haóienus non el'ui.
Carolus Archidux, Ferdinandi iilius ,qui Stiriam, Carinthiam,Carnioliamque obtinue«
rat, ac infuper anno 1578. Croatiœ Sclavoniœ ue Prœpoíitus, five Gubernator confiitutus Бие—
rat (vide a pag.266, Hill.Eccl.Zagr,)accurate promiiia ñipendia. folvendo, evitavit facile ,
юс nulla fuperíit memoria excuriionum Segnienfium. Verum eo mortuo die 10. Julii anni
‚1590. Segnienfibus` per plures annos ñipendia negabantur ideo: quod Arclziducales Graecii,
Prœfldiariorum folutionem ad Imperatorem qua Hungariae Croatiazque Regem: Imperato
ris vero Minifiri, ad Archiducem velut Provinciarum fuarumantemurale rejicerent. Evenit
prœterea Rudolpho Imperatori cum ¿murat/ze bellum ( du quo Hifi. Eccl. Zagr. a pag. 5579.)
C e.
Sclav. Croat. Dalma/ub Regibus Hungariœ Au/irz'acìs. '333
Clemensque VIII.cunélos Chrillianos Principes ad illud commovere conabatur. Ciim Romar и
occu andœ Kliß'œ, quin etiam Crojœ,Scodrœ, ё’ Ca/lelnovi projeélum Pontilici factum ef
fet: Sontifex re maturius expenla, cum lioc, veluti pignoreVenetis tradendo ,eosdem ad de.~
nunciandum Turcas bellum induci poll'e coni-ideret : Franci/‘cum Allegretum N obil. in Ragu
finum milit, qui dillimulato nomine habituque , ealoea, conliliiqueillius `pollibilitatem есть
exploraret: Totumque hoc negotium cum Jlflinutio,qui libi prima lecretis,reoens Arthiepj.
fcopnsJadertinus fuerat renunciatus, ita occulte agebat, ut rem à Cœfareis penetrari prorfus
nollet. Quia tamen Dalmatarum plures lmperatorum lludioli, Romae agebant., eaque res
omnium jam fermofiibus celebratetur, fieri non potuit, quin eJus conlilii famaad (,œlarem
penetraret. Bertucius Eques Rodius occupationem (Уфе, velut rem faólu laeillimatn Соп
tinuò,jamque itazoportune apud Minutium urgebat, ut ab eoalperius rejiceretur. At ille ad
Noradium Caefaris Legatum extemplb le conferens, conlilium occupandae Clillae a Minutid
Venetia liudente „impediri effatusg. ut _ab eodem , ad Imperatorem continuò mitteretur, eliecit.
Ubi ultro demonllrata rei pollibilitate,ad conliciendum negotium millus anno i 596, Clißàm
etiam feliciter occupavit. Occupatam aCaefareis Clillam ,eo iniquiore animo tulerunt Vene
ti; quod metueren-t: ne Cœlare lua illic confinia dilatante, ditionis lum vicina: urbes„vetus
Ungariœ Regum Imperium refpicereiit, quemadmodum in Spalatenlibus le non nulla indicia
jam tum deprœliendille,ipli conlitentiir. Itaque Benediäum Illoro cum exercitu Spalatum
continuo fubmileriint. Qui ,ciim Clillà lubinde a Turcis repeteretiir, non modo nobis auxi-
lio adelle; led ne commeatu quidem , Klillenles, ejus inopiá maxime prellosjuvare voluit; lic,
ut demum nollri,~clade accepta ,- Clillam Turcis mox remittere coacli fuerint. Res hase, tum
apud Imperatorem , cum apud Segnienfes, praefertim quod plerique illic perierint , odium Ve
netis conllavit, quod eos Turcis potius ,quàm nobis Chrillianis lludere , palam elle dicerent;
cum Minutìus reipla etiam eonliteatur: malle Venetos Turcis, quam Croatici nominis prat.
lidiariis advicinari. .
Itaque partim odio, partim necellitate incitati Segnienl'es, multas denuo in Veneta di
tione praedas agunt, Veneti vero, Anno 1597. millo filmato Tiepolo , non modo commerci
ша omni linus Flannatici ore„veteri conlilio intercipiunt; fed & expiignato Carlobago/ cu»
jus prœlidiarii ,polli'emaix depriedationis conlortes extiterant)_eos limul omnes una cum Capi
taneo relii alligunt. Tiepolo mortuo, fucceflit Joannes Bembw, qui, рта—сет continuatam i
commercii occlulioneni anno I5Q8. Novi Frangepanœ ditionis oppidum expugnavit. Ultra
non progi'ellus, ne bello ardente intra Rudolphumdi Amuratliem, Veneti accufari apud Chri
llianos valeant. Anno i 599. Ferdinandus ArchiduxGrœcii e tutella excedeus, proiinpetram
da commercii гепатит „lofty/zum Rabatta Venetias exmilit. Conlideratis Veneti preci
bus, necellitateque intercepti a lc commercii, a Ferdinando exigunt: Ut .qui Segniœ ellent
Praelidiarii, in remotiora continentis loca transferantur; Segnia vero Germano dil'eiplinato
militeimprœlidiaretu'r. Tum ut exaéie llipendia illis Ferdinandus perlolvat, ut lic ab omni
depraedatione leciiri elle valeant.. Hase Ferdinando dil'plicuêre , tuin ob leges prœlcriptasßuin
ob œrarii lui defectiim, diim Segnia emimero fuarum Provinciarum non ellet. Hinc re feg-
nius aéla, Bembus Segnienlium naves diligentillime perlequitur. Accidit : ut 17. eorum na
ves , qiias ille ad колёсика prope .Sibenicum lcfripulum compulerat, exorta fubinde tem
eftate, tenebrarum beneficio, per mediam ejiisiclólem elaborentur, ideo Veneti Nicolaom
läonatum eidem fullecêre. Sed cum Nicolaus illico proiitilci non pellet, ea cura interim ,Iu
ßiniano commill'a, isquei7,Segnienlium‘in inlula Tavernici prope Traguriiim comprœhen.
fos ,fufpendiô omnes aliccit. Non miilto poll Donatus, ut lulcepti muneris. partes adimple
ret, omneni linus Flanatici oram diligenter inlpicit, utve exitum Segnienlium navibus impo
Петит proliiberet, duo prœlidia erigit, unum ad lnlulam Vegliam ,ubi continens modico in
tervallo dillerminatur, idqiie PraßdiumSMarci appellaiìit,altcriiiii verlusG/ubam. Tum
expugnat Lovranam, diciturque aVenetis ultro {пите ргортенипэвупбй oppuígnata- lub idem
lioc tempus a Turcis Camila? rationem habuillet. Segnienfes marítimas excur iones libi impe- _
diri cernentes, lliriam invadunt , territaque nequidquam All'ona , Piantinam diripiimt &in
cendunt. Erant ultro progrelliiri , nili .Francifcus Сатаны eorundim (onatiis terreliribul
Venetorum copiis elulillet. Minutius Ìadei'tinusAi'cliiepil. varia componendœ liujus confro
verliœ media proponit. Ille, ut rem cum Segnienli Epifcopo conleratjubet, Collati.ç conliliis,
decretoque:ut moderniPrœlidiarii ab exteris Chrillianis Principibiis in loam militiam coo
ptentur, Segnia vero Germanico prmlidio muniatur; Epilcopus Segnienlis FerdiiiandiimGrœ
cii convenir. Ferdinandus ad amicam compolitionem proclivis, Epifcopum ad Imperatorem,
velut ad quem fupremojure conlinia Croatia? , qua lrlungaria` Regem , adeoque etiam Segni;
pertineat, mittit. Sed ille Rudolphum Chymicis exercitationibus occupatum, conveniendiíz
РРРР “11
ÍÍi/lor. Зайди aris Kcrçßtliclz.
v f’'}
334. Notitie Prœämìnares Ранний: Veterìs Реп-йода: 1 V.'

cultatem obtinere non valens,a Minißria nuda tantum verba dum reportalTet, Veneti Dona.
to , Philippum Pa/¿lzalicum fufiiciunt. Hic ereâo, pro fecuritate illuc fœpius fefe recipien
œflella diripit &
tium navium, in incendit. Tum demum
infula Obfarœ pl'œfidio;folicitatue
Ledeniqœ, parte¿llo/cheniqœ,
ex una tot infontium populorum
Ter-faq] ¿5'
lachrymolis quaerellie: Parte ex alia Pontificia aliorumque Principum Chrifìianorum oHì~

ciis interpellatus Rudolphue, ad rem cum Venetia complanandam Ferdinando Archiduci ple`
nam attribuic poteßatem.
Ferdinandus Commiíl'arium mifit Jofeplium Rabattaemn mandatis: 1. Ut praecipuoe
authoree ‚вы {запит depraedationum puniat. n. Exules omnes profugosque Veneti no
mini: bominee,Segná omnique finue Flanatici ora expellat. 3. Prrfidiarioe omnes
fea ; quin & eos ex incolis,qui ad piraticam magie proni viderentur , in mediterranea Croatia?
loca transferatmec nifi 100. ëquietioribus Croatici nominis Prœfidiarios , cum aliis посеет.
manisimpoflerum exaéìè folvendis, Segniœ relinquat. Denique 4, Armatis etiam contraTur~
cas navibus prodire ,nonnili exprœßä Generalis Croatia? confiniorum facultate , licitum fore
declaret. Rabatta atTumpto ad latus futiicienti armatorum prœlidio , Шатен venit: cum
Cornaro ut terreßres inlßria hoßilitatee fufpendantur convenir: Eppum Segnienfem ad Pa
fchalicum folitis
ne corypbœi humanitatis
medio tempore oHiciie, nomine
ad Turcas {по profequendum
profugere pollint , fimulmittit,
navem peti ue ab eo difponi
Lìctïinicen/èm quam
Sardellis plenam Segnienfes inter rant , Continuo reßitui curat; immo 4. quos Pafchalicus
petebat exules Venetos, ancipiti fa о, ac adverst inßruéìionem Venetia tradi jubet. Rogat
prœterea a Pafcalico mittendum tefìem cafligandorum Segniam , ubi mmchventfum ‚душ.
tum tam a Pnefidiariil,quam & incolis pacatè exfpeétari. _
Segnienfee vanum cum efi'e terrorem , principio crecientes , magnopere non commeveban
tur, Ройеа tamen ut putabatur Capitanei Danielis Barba, hominis Rabattœ inimici, рт
disque manifefiè impliciti , confilio ; non exfpeftato Rabattœ adventu ,complures aufugerunt.
Rabatta porro mox ut ad urbem appulit, portas claudi: arma a cunâis deponi : coryphœos
Afe ultro pra-fentari jubet. Biduo pofì,cum fingillatim ab omnibus quœreret, an dehinc Prin
eipi fuo quiete fervire velint ‘i’ Мат-плит Рфнапа: Comitem, & ßlarcum Маг-Кейс]: Le»
denicenfem Vaivodam, fufpendi jubet,Georgium M_/larda Raguíinum fe acriter defenden
tem , Germani confecêre. Pronunciat deinde,veniœ locum fore: li quos petierit corypbœos ,
ipfi tradiderint; obtinetque ea arte Morettum cum ejus focio. Ducebantur ad fupplicium no`
minati ,& V:Hor Barbarus тати а Pafcalico Segniam appellit. Huic Rabatta prolixè ennar
rat,quœ in obfequium ferenií'f. Reipublicœ feciß'et, intendatque impoíierum. Verum Barba
rus quo ferventius Rabatte: obfervat Rudium , eb fe minus contentum exhibet , novasque for
mat prœtenfioncs , ut demum indiânatus eidem lit Rabatta, utpobe qui fuum procedendi mo
dum ,effufe celebrari Venetiis, a ojÍio, qui Cœfaris illic negotia procurabat,didicerat. Pla
œndus muneribue, medio Epifcopi fui erat Segnienfibus Barbarus, anon urgencia lingulorum
Segnienfium effuíione fanguinis. Pharmaco hoc utiliter adhibito,quidarn profcripti funt,qui~
dam verb perpetuo damnati exilio. Aliis quo lubet fe transferendi, imperatum. Oppofuit hie
ем. Daniel Barbo Capitaneus Urbis: quod defolatis conñniis , ducendorum ab exulibus Se»
' т Turcorum occaíio , periculumque foret,fed excedere juffus , Graecium mox conoeliit.
megnieníibus verb prope zoo. fpontè folum verterunt, рой folennem Mill'am accepta ab
Eppo benedidione, ad vicina caliella Ottoc/zacz, Brin/'e , Ber/agli &c. commigrantes.
Rabatta poilquam a f_e plene Venetia fatisfaétum vidill'et, ad conventionis puntta defcen
dit. Petiit ereéìa nuper а Donato prœfidia duo demoliri ; fed negante Pafcalico eam libi eii'e
poteñatem ,añërentequez fullicere ad Commercii libertatem , li Außriacorum naves (que: ta
men armatœ non eÍTent) libere & fine perveßigatione tranfire permittantur aVenetis, fubito
allenfus ей. 1тто сит negaret Pafcalicus, ut nulla armata ( etiam cum indultu Generalis
Confiniorum Croatia) пай. adverfus Turcam procedere роте; Rabatta (non obßante eo quod
Rudolpho bellum fuerit cum Turca )adverfus habitœ infiruéìionis puntia, ab eo quoque re
cellit. ltaqueRabatta, ad quaevis in obfequium Serenifll Reipublicœ propendente, demum his
conditionibus conventum ей: 1. Ne òegnien/ïbus ultra Carlobagum navigare: 2. Neque
in ullamReipublicœ terram aut _Inßtlam,defèendere liceat. 3. Inermibus Außriacis na
vibus, liberumßt guo velint navigare, ita ut4. In ereâ'is per Donatumprœßdiis, non vi
jîtenzur. у. Exules УспегдЫ‘гдттт3 neque in alias terras reclpìantur. 6. Ut Segnien
/èsjam antea a Rdepublica proferiptzj тfuturum etiam ,in /ùa jurisdic'ì'ione per Rem
publicam fuerirzt eprœÍzen/ì , per cam , ex lubitu puniri рати. Hœc ей illa celebris me
morandaqueRabattœ cumPaÍ'calico con ventio,quamVeneti pro modullo fllndamentoque Гепа
ri volunt. Hœc, & fub Ferdinando ll. faâaßmufa pluxium Diœtalium articulorum, ne per
емка
Sclav. Croat. Dalmat. /z'ib Regìbus Ниле-ат: Att/triade. 335
WLF'H.&"'¿‘
bfl
extraneos , in prœjudicium Regni, negotia Sacrœ Coronœ traâentur. Нас in veritate, Гипс
radix & fundamentum, quarumvis prœtíionum Serenifiï Reipublicœ , tam in mari Adriati
co , quam & lufulia , atque Dalmatia. Quin puniendes ex luhitu ienfes а Venetia permit
tendo, Segniam ipfam Juris eorum elle, Rabattam fubferipfiíl'e argui росе“.
Vidit Ша Grœeii Ferdinandus ‚ ‘nine elle , litterarum Rabattœ fide deeeptul principiö, gra'
ta ‘ibi quœvis ell'e, lic menüravcrit, ut Capitaneatum plane Segnienfem , Рой апюшш Bar
Ьо , Rabattœ centulerit , рейс] uam tamen conventionis eenditiones vidifl'et; pefiquam adverfll»
'E puuâa дат iniiruéìionis , Rabattam egiiTe noterium erat ; pofìquam item claruiÍl'et : VeneCOS
(ut illi liquidem dîcunt) in prœmium adeo finceriprocedendi modi , Rabatœ infignem ca_
ичu-Г~вr’'Пu-Ш
:,. сенат auream, quinque aut Тех mille aureerum valerem adaequantem, tum infiruéiam em
nibus veluptuariam navim,aliaque plurima in are aliisque done data fuiíïe, accedentibus a
Daniele Barba relationibus „tum а cegnatis amicisque Comiti.s` Poßidariœ exaggeratis ac
cufatienibus , ratios` Ferdinandi, fic demeruit, ut de bis informatus , cum Tergeiio Grœ
cium pervelâ et, feverè increpitus continueque redire julius fit. Accipiensque manda@ рап
10 pofi , de fubmittendo ad oblidienem Canifœ `quam poilët copiefiiiimo milite , quesvis Vene
tis fufpeétos (elegit,iisque prœiicit Суш—{тип quemdam , quem Veneti fœpius vivum a mot
tuum poüulârunt. Sed Caroleiìadio reveríi ,quod :ut ferebat fufpicie,ißhic aDaniele Fran
со! informati dient, eos ut vièlimam furoris Veneti, a Rabbata ad certam necem mitti. Ra
batta Giuriílam cemprœhendi, inque carceres detrudi jubet. Et Segnienfes tumultu faéìo
(quanquam eo vifo Giurill'am , Rabatta dimiÍiÍTet) eiïraéiis portis Rabattam interfecêre. Fer
dinandus caedem illatarn,vindicare omìfit; immo Danielem Francol in Capitaneatu futiecit.
Qui, ad firmandos Segnienfes, fe anteceíferis fui aëìa re robare , @furißîzm menfœ Газ: adhi
buit, Pafcalicum autem , de ebfervanda per Rabattam innita cenventiene aiTecuravit. Hain:Y
ad annum 1602.collocantur. Sed cum exules illi , preferipti item fub Rabatta, Segniam re
verti dillimularentur, eumque promerita Prœfidiariis ßipendia non fubmitterentur; Gyuriil
fa cum 4.0. circiter aliis, in Turcas denuo clam excurrere coepit. Pafcalico fufpeâus initio e
rat France] Capitaneus, fed `cum fubinde, unam eorum navim cum 16. heminibus compra
hendiíïet , ex iisdem ue Cemitem Zetinœ тет afiixiiïet,fententiam eemmutavit. Anne 1603.
fucceíiit Pafcalico, onatus; quô, ad componendo» .Augußanorum ( Reipublicœ Ragufeœ
obedire renuentium) motus, cum elaii'e profeéiô; Signieâ/ès decem prœdatorias naves con
ítruxerant,Adriaticum percurrere,Turcasque Narentœ, broaKi, aliisque in Infulis рта
dati: tum ad terras infulasque Reipublicœ audaëter appellate, inde viétualia rout libebal:
feluta defumere, uin ipfam prœdam illic inter fe partiri, lic occeperunt: ut ndreas Ga
ßriellius, Donati ucceiïor, o_mnia vicina Reipublicœ loca ad prœcavendas Segnieníium ex
cenliones, vigilia munite debuerit. Ferunt Veneti ipfum Capitaneum 1500. Talerorum dono,
a Joanne Ужас/1.40, & Petro колите/1 oblateilleéìum , non fecium modo; fed & Ducem
earum excurfienum fe prœbuiíië. Forte accidit : ut fub idem шприца Segnienfibus navis Ve
neta, Fregata della Втирать, interciperetur. Hujns eaufa Veneti clameribus quœvil
impleverunt , fic ut Arcbidux Guidonem Kisli Generalem coniiniorum Creatiœ, Seguiam cen
tinue prefieifci, remque componere imperaverit. Et quia ex non perfolutis fiipendiis, qua:
annuatim ad 24000. mill. afcenderent, praediéla enafci videbatur; idee de quibusdam fylvis
Veuetis eppignerandis, reafumptus traëtatus ей.
Vive adhue Rabatta, Epifeopus Segnienfis, vicinas illi urbi fylvas, pro mallis anthe
nisque maxime idonaeas, Venetis ita òpignerandas propofuerat, ut illi 50000. millia aureo
rum, Archiduci numerarent. Quo œre Segnia probe, atque ex arte muniretur. Poßquam E
pifcopus, Grœcenflum metum: ne Tu rcis fuccifione fylvarum aditus ad ceniinia' patent, eK
ipfa Regionis iituatiene diluill'et, Auûriaci tercenta millia Talerorum pofcebant. Veneti
quamvis eau {ylvas plurimis de cauiis deliderâffent , ramen certilde caufis,petitam ab Außria
cis fummam negaverant. Imque negetium hoc ,nunc denuo reaíumptum. Ìamque Außriacî
quingenta. millia praetendebant; at Venetis pre eautiene prœfidium aliquod iibi tradi poilu
lantibus, hec autem indecorum ImperatoriAufìriaci cenfentes ,offerebant Venetis, vades fum
mœ , perdivites quosdam mercateres Viennenfes. Quos cum Veneti acceptare renuiÍTent, Au
ûriacique vicifiim cautionem a Venetis peterent: de non przetendenda in iqgum ,illarum Шп—
rum fundum, jurisdiäionemmnis in irritum negotiatie recidit, Interea islius anno 1605’.
400. Ripatus Germanis Segniam appellit. Capta neceñ'aria informatione,excurfionesSegnien
iibus prehibet : Tria millia aureornm pre Fre ata della Braga recuperat, mexqueob mer
fem ffaffîS in Hifpanîam împrovifè difcedit, 1c ut Venetœ ex recuperati» 3000. aureorum,
nil fe rehabuiífe aiiirment.
P PPP s Kiflîß
336 Notitiœ Preliminares Pannonia Veteris Periodus IV. i
Kislio profeélo, denuo Segnienfes navem Venetam 6000. aureorum publiciœris, littera
que Ducis vehentem intercipiunt. Irritatus tum Contarinus, veteri confilio commercluua
omni finus flanntici огаэ intercipit. Joannes de Leo Vice-Capitaneus Segnienfis, fe invit`
illud evenifle ait,fatisfa&ionem fpondendo. Sed an, 1606. reverfus Kislius Generalis ,merce
œsque recuperatum refiituit , duosque primos e reis fufpendit. Contarinus antequam reflì
tuatur commercium, vigore Art. 5. Rabattianœ conventionis , duos exules Venetos fibi redd
pofiulat. Verum Kislius articulos illo: indigne pofitos refpondebat, cum tamen Venetus {ПЕ
нагадила, Kisly,in Venetorum oculis fufpenfi Гипс. Sicque negotio confeéìo commerclun
denuo ей геПаЬШСит. Interea hoc eodem anno 1606. inter Aclzmetemê’ Rudolphum pal
coaluit. Statimque Imperator Segnienfibus , quasvis feu terrefìres, feu marítimas excurfio
nes in Turcas graviflimo ediéio prohibuit: fimul Capitaneus, navibus in terram protraâis ,
earum apparatum omnem oHicinis inclufit. Refidua,li DEO placet,Tom. 2.Hifl. Eccl.Zag.
profequemur. Relata compendiofa notitia, memoratarum rerum ( de quibus latet me, num
feripferit quispiam e noflris)defùmpta ей potiflimum cx Paulo &грю, Reipublicœ Scrip
tore , viro dodo eruditoque, ac bene reäeve pro Republica {на ardentiflimo,ac Minutio Аг—
chiepifc. Jadertin03e quorum leéìione copiofius in prœmiflis lector informaberis. Horum at
tamen plurima, ex Grœ'cenfi Stiriœ tabullario, fi aéta ifìhic Ferdinandi Archiducis fuperfunt,
emendari illuflrariquc poffe, perf'uafum habemus. \
Ех his apparet, qualiter in nova hacRegum Hungariœ Periodo, mortuo prœcipue Fer
dinando I. Veneti proceflerint, fciverintque uti occafione, non folum firmando femet in 13211
matia atque Infulis; at inoccupandomaris Adriatici dominio. Mirari non fuilicioRudolphum
here adeo neglexifle,dum duplici jure, Imperatoris nempe, &Regis Hungariœ gaudebat. 0
lim Venetœ Imperatorum gratiá portus tres confecutí funt,Hungariœ Regibus tributa folw.`
bant , nunc pro maris navigatione Imperator una & Rex Hungariœ, pacifcitur cum Venetis ,
fuosque clientes, Dominos rei f'an recognofcit. En effeäum negleůůs utilium Reipublicae Пс
terarum.' en Scriprorum deplorandam negligentiam .' En vim f'epulturœ diplomatum monu~
mentorumque Patrias! en ira: eflicaciam adverqu eos , quijurachum Regnorumque шит-а.
re niruntur. Profeêìo cum ol im Одной, ob dereliétum mare, jus alti dominii Venetos а
quifivifTe af'f'eruit , fub Bizantinorum enunciatione, vereor ego , an non tempora Ша intellexe
rit, quibus vixlt. Inferendo cum a vobis derelinquatur mare, nos ut ex re детищ, ab exem
PloAmerica», dominium altum confequimur. Bafiliuscondam animadvcrtensimparem f'eefi'e»
tlsendas Dalmatiœ, hujus protectionem Croatis fuis clientellaribus ceflit; nunc fubditiRudol
. phi cafligantur, dum Domini fuijus fuflentare conabantur. Excefïerintiili facile, at exceflùs
corrigendi erant, haud vero tollendiml naves. Priore Periodo lœf'a Гавре Regum &Sacrœ Соп
nae jura , “(не fuflentabnntur. Nuuc ex illorum ignorantia, deferta evasére. Felices providl
que , rerum fuarum in commune l/onum fludiô Veneti. Scientes di occafionibus uti ,8i me
dia adhibere, quae ad affequendum finem ferviunt.
S. п.
Ех срШоНэ variis,res Croatia fùb Ferdinando I. illuflrantur, juraque Regum fir
mantur, cum plurimarum rerum notitiis.
Studiofiflimus illufiranda: Patriœ,quamvis fibi ingratifiimae,Regum item'& S.Corona? enu~
cleandisjuribus, Paulus Ritter. Reliqua inter, epifìolas mox deftribendas, ex LabaccnfiAr
chivo abjeclas, procuravit. Нге fubinde ad RegniSclavoniœ archivum Гипс rcpofitœ,tanquam
hifìoriœ horum temporum lumen; documenta fimul, in quorum pchchorio, per faóiam fub
Ludovico Il. cefllonem , Ferdinandus fuerat ; adeoque dum pleraqueillorum fucccflive Tur
ca occupáflet, atque nunc etiam ab anno circiter 1593.0btineret, ea, Regum noflrorum efl'c
demonftrant. Itaque
I. Re/êripta Ferdinanali . '
I. ZVolnili ê’ Fideliôus nobis dileélis, Nicolao Raußer , Baroni in Planclen/lein t?
Carl/letten , Capitaneo пса/Его Ter ç/li, ac aliis qůcialibus Vinodoli conjunélim vel ей—
vißm. lfìa ей In criptio externa ntus:
„ FerdinandusDEl Gratia Hungariae, Bohemiae &c. Rex, Infans Hifpaniarum, Archi
„ dux A ufirîae , Dux Burgundiae &c. Marchio Moraviœ &c. Comes Tyrolia &c. Imperialis Lo
„ cumtenens Generalis.
„ Nolilis, & Fideles dileéli. Conquefium ей Nobis pro parte Rdi Simonis Eppi Mo
„ druflienfis , fihi, fuperioribus annis redditus & proventus Ecclefia: (на: areflatos elle, nec
adhuc
δ'ο!αιι. Οσοι. ΒαΙπιετ.βώ ΚεΡὶΒιιιΗιιπἔατὶα Ἀιώτἱεεὶτ.; ε”
. ει·
,, αιΙΙιιιε τεΙαιιατι. ΝοοΞεοιιε ειπε ποπιἰιιε τιιιιπἱΙΙἰπιε ίιιΡΡΙἱοατιιπι ειιτἱτἰτ: ιιιιατεπιιιι ῦτιἰ-Ι;ι
,, εοπίετιιιεπτΙα Ρτονεπτιιιιιπ ατεΠατοτιιπι τεΙαιτατἰοπε , 8τατίοΙο Ραττοεἱπἱο δι ἔανοτεποιττο αδ
,, εΠε δι€πατεπιιιτ. Επι. ἰταοιιε ΡτεεἱΒιιαἰπεΙἰπατἱ, πιο εοιπτπιττιιπιια,ιιτ οπιιιεα ττιιετιιιι εἰ
,, τΙετπ ΒΡΙΓεοΡο Ρτονεπἰεπτετ άἰιπἱττατἱε:ειιτιιςιιε, ιΙΙΙε ιιτἱδι τττιἱ ,δε εεετετο ποοιιαοιιαπι τω.
,, Ρεἀἰατἱε, ειτεεΡτο ττιιτιιεπτο, οιιοδ , ειιπι ἰπ τπαπδατἱ εεπεταΙἰε, αΙἱαε α ποΙιἰε ειπαπατι,εΧ
), Ροττατε ποπ Ρετπιιττατιτ, τω Η Ιιοε, ιπ Ριι.ττιιιι ποίττιε νεπιΙετε τοΙιιετἱτ; εοπτεπτἰ Γιιτπιιιι ιιτ
,, Ρεειιπιαπι ει: εο τοπΒείταιπ , Γεειιτπ αΐΡοττατε ΡοΙΙἱτ, ατςιιε ιδεπτιιΙειπ ΠΜ Ιἱεεατ, ΙΙ ττιιτπεπ
,, τιιπι ἱπττα Ραττιατιιτπ ιιοΠτατιιτπ Ιιτπιτεε εοπτιιπιετε νεΙἱτ. δοίΐταπι ἰπ τι οπιπΙΒιιε εΧεουτ11
,, τι νοΙιιπτατειπ. Πατιιιπ ΒιιτΙἱιιοἱἰ όἱε ΧνΙ.ΜεπΠε ΜΗ, Αππο ΒπἰΜ ΙΙ.ΧΧΙΧ. Ρ.ε8ποτιιιτι
,, ποίττοτιιπι ΤεττΙο. Ρετάιπαπάιιτ πι. Ρ. Αι! πιαπεΙατιιιπ ΒετΙΙΙιιιἱ Ι). Βε8ἱε , ἰιι (ξοπίΙΙιο 1οα.
,, Μα]πε. πι. τι.
ε. ΤΞτιι1ιια:Κάο τίτυοιο ποτά.: ιίιίεό?ο , ΞΗυο Τιιιιπιεπή,ιιε .άόΙπιιιέε Το2ιρο!εύα,
εσωεω0 τισ/Ιω. , _
,, ΡεττΙϊπαπάιιε ΠΕΙ (Ιτατἰα Ηιιπεατἱαε,ΒοΙιειιιὶαε, ΠαΙπιατἰυ (τι) Κα, Ιπταπε ΗΙΓΡαπΙα·
,, τιιπι, ΑτεΙιπιιιιι ΑιιΠτιαε, Πει: Βιιτ,οιιπάϊαι>Ματοπιο Μοτανἰιε διο. ΐδοιπετ ΤγτοΙἱε διο.
,, Κενετεπάε , τΙενοτε , διΙεότε. ΑεεεΡιπιιιε Ιἰττετατ πίττα., δε ΡτοίεΠο πιω ΜατΙιἰιε ΑΡο
,, ΙἱοΙἰ,‹ιιιἱοιιε ατιιιπεΙε εοεπονἰιπιιε: φαι, δε πονΙΙΙΙιπα ΤΙιιιτεοτιππ ἱττιιΡτἰοπε , ἱπ Κεεπἰ πο
,, ΠΠ (Ϊτοατἰαι Ραττετ Βέτα, ΙετΙΡΠΠιε; δε ειπα ποπ Ρατιιιιι δοΙεττιιιιι. (Μπι αιιτεπι ΡετιετπΞι, ιιτ
,, νοε Ιατετε ποπ Ρατἱατπιιτ, δ. οιιἱά Ρτο εοτιιιτιοτΙο δι ίιιοίἱάἱο ΙΙε8πι ἰίτἱιι8 ποἰΙτΙ τεεετἱιπιιιι;
,, ἱόεἱτεο νοοἰε οΙεπιεπτετ Ιἱεπἰτὶεαπδιιπι διιιιιτπιιε: Νοε πιει πιαειε επτατεδιαβετε :οιιαιπ οιιοιΙ
,, α Ιἰε8πἱ τω. ποΙΙτΙ Β0Ιιειπἱαε,αΙἰἱιιοιιε Ρτονἱπεἱατιιπι ποΙὶτατιιιιι ίιιΒἀἰτἰε, απιιἱΙἰα ναΙἱ‹Ια δι
,, τεΡεπτἰπα οοτιπεαιπιιε , δι οοτειιτα πι ΙΙεεπι ποίττΙ Ηιιπεατιιε τεειιΡετατἰοπειιι , (δ Ρατιἱιιιιι
,, ειπε πω, (ε) διΡταετατἰ Κει_ςπι ποΩτΙΟτοατἰιε δετεπίιοπειι:ι δείιιπεπιιιε. Οοπιιιιιιιιιε ιτειπ,
,, ιιτ ειιτπ Ρτονἰποἱαι·ιιιιι πο!Ιτετιιπι διἰτἰεε, (ΙατἱπτΙιἱαι δι βτοατἱαε ,Τ-γτ.›Ιἱε ; $τατιιπ αειιτ δι ετα
” έτετ ; ιιτ Ρεπτετ αΙἰοιιπ εοπτΙιιοαπτιιτ, δι ἱπεοπίὶπἰα ΡταιτΙἱστἰ Ιὶεεπἰ, αι ανεττεπέΙυτπ δι Ρται. ›
,, εανεπάιππ Τπιιτοοτιιιιι ἱπίῖιΙτιιιπ τΙΙΙΡοπαπτ. (2ιιοτιιτπ (ΙαΡἱταπειιε ετἱτ , Ιἱετεεἱιιε ΒόεΙϊε πο
,Ο
Ιιἱε διΙετΙ:ιιε,]οαππεε δατιἰαπετ; οι , ιιτἰ ΙΡεταιπιια δΙΙΙΙειιΙτατε8 δι ΡετἱειιΙαιπ εοδι·ιπ Κεειτπο
Ο!
νἰεεπττα , ἱπ ΜεΙΙιιε τετΙιιοετ , δι ιΙεΙετ πω. ίιιΙπΙΙτοιι, ατι Ιπεαίιοπε ειιίτοδιετ , δι :τι Ραοε δι
.Σ
τταποιιΙΙΙΙτατε ΡτΙρτΙπα εοπίετναοἰτ. [τι αιΙνεπτιι νετο Ματτιε Παεΐατετε, () 11ιιτι· Ηττα Ραπ
επΙπποε :Πει δεττπαπἱαιπ ἱπτταὸἱτ , δι ἱτι ιιιια ,πω ετἰατπ ΠΕΟ νοΙεπτε εοπιιιπΡεπιιιι·., Βοπαιπ
β,
,, ΡειΉτιιπι ΗιίΡαποτιιιπ ΑτοΙιἱΙιπίετἱοτιιιπ Ραττειιι, Ροτιοτιιτπ ΓειΙιεετ δι Πι.ιειε ειιετειτατοτιιτπ
,, εκΐΡοτὶαπιιιο. Φιιοε ἱΠἰοο απ ΗεΒιιἰ ποίττι Ηιιπἔατιαι 8ειΙεπι τεΠιτιιεπάαπι (ε) ιπιττειπιιιι:
,, δἰοοιιε ετιατπ εκετοἰτιιε ἰπ εοτΙειτι Ιἱεεπο Ρτἰιιιι ειιΙίτεπτειι, ειιτπ αΙϋε πονιε, τιιΡεταδιΙετπιιιι ,
” εοτιιπιοιιε τπε‹Ιἰὁ δι οΡετα , Ροτἰοτα ΙΚεΒιιἱ Ιοεα, τεΙἰοιια ουκ Ρετ απειιΙϊΙατιι ·τειιιΡ0τΙ8 τε
” Ρατατι Ροτετιιπτ, τεειιΡετατε: δι Ραοιτιοατε Ηπόεοιτπιιιι; ιΙοπει: αΙια ΓιιΙιίιδια πιαιοτα , τΙεςιιι
,, οπο τιιΡτα όπιιττιιια,δι αΙια νετο πιιποτα, (μια: α 5απότιΠιιπο Ι)οπιιπο ποίττο., Μαιείτατε Με·
,, ίατεα,Ταετοςιιε ΙιπΡετἰο (-|) αι· τεΙἰιιιιἱε (ΙΙιτιΠιαποτιιττι Ι3εειΒιιιι ΡοτεπτιΙιιιε ΡΒτιπετε Ια
” Ιιοτατπιιε, ἰπ τειπΡ‹›τε τεοπαπτιιτ. Οιιοτιππ εαιιία,'ποε ετιιι.ιιι , αδ Ι)ιεταιπ ΙιπΡετιαΙειπ , :με
,, αδ ιτα..νι1ι.τ·ιετπιΑΡωιε ἰπ ΑιιΒιιΠαοεΙετιταΙιιτιιτ, ειιιιι Μα.ιεΠατε ()αιΓατε:ι οοπτετετπιιιι..
,, Ετ Μισο οτππἰα εα τταότατε δι εΒιεετε εοπαΒιιπιιτ, εποε· ασ! εοιπιποδιιπι δι δετεπΠοπεπι πι...
” Ιἰπιπ ποίττοτιιτπ ιιΙιἱειιπιοιιε ειιἰίἰεπτἱιιπι εοπτΙιιι·ετε νιδετιιιπτιιτ,οιιοε ιιιιΙΙοΡαδΙο δείετεπιιισ.2
Φπαε οπιπἰα, τπαπιτείτε ΐατἰε ετἱαιτι ατἔιιιιπτι Νοε πιΙιιΙ εοτιιτπ Ρτα·ιτετιιιιττετε, αδ ειπα· εε:
,θ
θ)
οΒὶεΙο ποίττο τεπεπιιιτ. ΩιιἰΙιιιιι αττεπτἱε, τατπ νοτ,οιιαπι αΙιι ιπ ΒιΙε δι.ΙΙΙΙΟ, διποΒιεοεΙ:π
τα, τοπΩαπτεε εΙΤε, εωτετἱεπιιε απἱτπιιτπ δι εοπίοΙατιοτιεπι αΠεττε δεοεΙιιτιιι-; ιιτ δι ιΡΗ ΙιΒετα.
θ,
οι
τἰοπετπ Ιιιαττι , δι εοπιτπππεπι οιτιπἱιιτπ ίαΙιιτετιι εΧΙΡε&επτ ; Ιδιιιιε ΙεδιιΙο ταειαπτδι ΡτοΡι.ιτεπτ,
δ)
(με αδ Βάειιι δι όεοἰτιιτπ ΗτΙεΙιιιπι ΓιιΙιεΕτοτιιιιι ΙΡεθατιτ, δευτ νετ, δι ιΡΓοε ιπάιιΒιε Βιδω
” τω. ει. εοππὸἱιπιιτ. Φιιοδ ετ8α νετ , δι εο8δετιι"ετατιοτε τεοοι3ποΓεετπιιε. Ι)ατιιπι ιπ απο
,, ποτττα ΙΙεεια ΡταΒεπΙΙ, Ι)ϊεΧνΙΙ. ΜεπΠε Ματειι , Αππο Ι)πι Μ.ΙΡ.ΧΧΧ. ΙΙεεποτιιιιι πω,
” Ιττοτιιτπ , Φιιαττο. Ρετάιπαπάιιτ πιει. Διὶ τπαπδατιιιπ Ιἱε8ιεΡ τιιιιτι. ]ο.ΜαιιιεΙΙ.ιπ.Ρ.
ΒιιΡετΙπΐετἱΡΠτ Μαριε : ]ιιάιοια πιει Βοιπιπε,.ατιι πι: πιο τα. .Η με /ἔοτε/ἰιιιιιί δθ
Ϊιιιιτἰε εχιἱτετἱι (?ατζέιιπετιιτ .Ι ιι: πω: Πει στιέΡ/ο Ιιτπυ. ετιίιπτιιιιζ0, Β8ΝΞέΙαδ' .Ζωιψ-% δι·
κ ΙσόΙ'ιιτ πιιπειιρετιιτ. τδιιατιιεπ Ο .Β εοΪιιιιιι .Ι ιεπιπι οιι/τοιίια .' οιιιιί ιἰιεο 'ἐ οΙπτιιπαιιιο Κο
|ζιαπιεζα ιι Ζτιπιοτιιυι τοΙιαέιοπι πι. .$φω.ιε 1ιπιιισαε
εοοο Θ· Μ .
(ω) ΠαΙιτιατΐαι κα. Νοπ τοΙιππ οτι τω" Ρετε!ιπιιικιο ΒαΙιτιετἱιε εεΠΐοιιεπι τ τω δι ΡοΠ'εδΐοπειιι ίιιρετηι0
πιει·ποταιοτιιπι, (τη Νεφιαοιιατπ . ειπα εϊε&ιιι ε ΜΒΜ ?ΜΜΜ Π" δ 28%” ο Π" ΗΙ'"Β"”Ιβ 5 “ή
το τει:ιηιεταιιστιετπ εοιιιτπ . :μια Τιιτι:α οτειιμανεται, τ η ΝειιιΡε δτΙανΟι:ιΜ Σ δι ΤταιιΙΙΙναπω δισ.
τι) επωι ν.ττωπ τεττΙσπτωι. (οι “Μ” Η” Μάτι δε' ει” ΗΜι2=Μ. Παει ΗΜ; Ψ·
τω.. (/ι Ιπ Οοπι5ιϋι Με ΙιπρειΗ , Ηιιποατιιε Οταιοτ Ρτιπι:ιτειιι (Μπιτ: δε Ρταπεεραπιτιιι ΑΠΙΜΒΡΙ'ε
0οΙοιεπΙἱω ετανειπ ε!εεαπτετποιιε οταιιοιιτΠι ΜΜΜ. Νοτιπιττ1°Βιι δ593.Ι'ΟΜΕΝΦΠι
Ηι/ίστ. ΒαδιΙια_/Ειτι.ι Κετε]είιε?ι,
в Rockit HQE-‘abel Pauli! 'MPa-.isha Ir,
I’:ÈÀ¿2::,P.*LÍ£**"
3. ¿i gmîáx
Reg-:í ¿klim
Tri-u:
.Yzc'à
R..U;;"zrk,
¿45.1, ‚сад
777161.',.&:zàuîx 5’
Отд-7.32: Нега )Effi Crm.

,. [де—{тиф 'grandma Ramsar:- На hzgsAg-ŕzn, ne Gc»
Silil l liaueil l ivel maíz Erst-Ez , Bzàmà à; in. kŕzzs A51-f 6:2. Pm
E, )Irgiáß'ecfzieLEg-refî,¥zbßa.çrnůezm à dzuzfpezíßdg'n ¿ci [u ас
fçf'êxsxßaeàŕâaîàßmârzz :pancia: im Taryn-:2:1 Стай—Ст
frm .ca_-z.àfŕíx glas-:It d; §13: ’al Sau a Ézńxemìznîz,xem§5œ;l~
exi Баста Веет: »r-.i à naïf, Ё: Евр: , niais? wŕlzáxi все щадит”
i.: и?)if. , à :fía/:zsm¿195D
¿l eŕrt'nzf';ìumzzfŕmälàcxverm
да. P. 'irma'. îáeÈ, :Ec-fzs e5 ridererzr.
¿niza Demz?.
‘zg-:z echa чтецах}:
Trixie-i' ° С: l: : ш: '225.
611211315
ren 311: 5351232: {дива am r'me :is-faz à 292.32 :am L:#le. 55m faccia
:25 &prtû'ezx efe.; те! Киви-сайд”, :grep-.frezen Arg-.ie :ci: carga: езды
:_:2 застану/5:2 mêrm, Razz-122e ancient-Area, ac virus xÍÍntrf; ¿i âeizzîo
ее: шейха, à apporta fiez-2:27. ¿ism к‘й'а Regia. .it агат,
_ -.
f! «Jaartal a: ej.: maarten гипса-Э. Qur-e Шагай-Ь,
à etŕnfl'a чёт, int-:n íeŕz 3i maßìalxsrtgn
terza mías: Eg'Ííscçfm. ptt» tali, 'Talen in 'tà efe à'. ¿zeef-133:3 à nl:ng
agzoíœfe, taten, à haben: Iii/gne 'n жёг»:- làcëcíe 'î lines'tis, qzz Scelti. 17.5.51?
à тат; día, vf'xfls à escrita, parere ¿i desire: {ja-32e à: urine»
qui , ¿fcglae
rises, genre à;'i aktief-nre:
exâëere Talenti.:
debat!! à: ш. m erga 331!
eux,vea?!
'panique Barra
l: :cs 5 за ivzèil
27:22: '5)
(tai-ruiz. Voir?! :j .ifi-ele: {sìvf'ï'œ stirs», his.' i .ik iid' rol ей :zei-:izan , arq
erga vr», à "ft-m :Halli-et d?. craft. tarif-«iran Danza Í
rfyrîiz. SL' _. fr?, ikea?. Ы f1.1. :gaf-im 915310.ХХХЬ Regie?. Küìtr
‚‚ Нате? Prix/:,'afìcrzzrv'efo :ein: (наш. Fenix'an lr. Ai Сав
. .Il.l7.egä,ä;fcj;ŕ. Iza. 352731 mollare Sigrl.)
(0:52: Src, Feedth Veere-r. fen-11% mod-:m ¿frz :l futur Олб
ne при Peg-.i Crea-'fz {rik-Ie. Pf.“ jtm-trol Targa/:tan Fan-_. . гнетёт: ЕЁЁЕт
(metà Ear” :on Labatt. Лидса: TngariJz Едим Trŕzâenffs. liars-.atraen fui
Р egim (_fJi Есгсбг. Q«.are ille ir H, 15.11.2127. р. "3. Бай ЬСзтш':‚_;Ё'1 сиди:
Bari сцепил _? «frigsëun ей. Ex Réfrin reino, illi, qui Вань: -:°:т Рю
Rex,l':15efe pf 'Err газетам, cui: Peril-:randos ai: rßlzrrifzfejla Regia: ad шв
,m artth At mihi :Glad e3 , eKePro-Regem, collana habere;`..ri....ë;:zaxan
ботве Sed {Туш nolo. Ню
Tre: EAríńolœ З: ".u Efißgrf :Jodmfee î',
„ 1. gef-film ambre. Parte iríeziofe,Cm doobu: да, ¿rêves ve
МЕР/11110
fo elevati. 5 тешь: Llino Вслед-‚о
',fe,(,'cmra,fucfa Joann'
bancinfula,Bamlu,E_c ‘rumoùâuí,£5ai:i.i¿~
'mfg-.ì
mflmo &c. Dro Obfmo.

„ Шли Doe, 61 рыдают огни, faletem & œmmendztionen. Teneur fugare pro
I, pauper.be, à cypreïs. Praxa:er rogo D. Шиша, valli: innńzu pacsés, ¿s mj»
. детей ,irteilfgere :egcŕzm hujus, ТЕ. Et ñfrfdz'nm foret, щ ipfe бей, Ь
l, dat D. V. Шт, се ьшгсыьщ далась à experi» антенн. In чают DEO gna.,
‚ à fe ¿ign-am farle: Hsien: D.V. Шип. Cui cë'ero me, ¿z ест plurimmccmmœío. Ex
, Salinis, in ProfefìsS. Viti 211D. XXX. Pannonia-.anim DÄ'. S.Eppm Medra
‚ баб: m p.
АИ“? fit pollen .ißt-21:0 иЪЕ Ездёсразщ lifodni бегд‘й, nica .' muur , Jeux,
ангин! дегтфш12‘г5т,ё` rgj'erat псЬй цg 3. Hoc afm amo naximafb'cgq
8 clade! спад.
e. Sigillum, ut anta-ius, epignpbe: 53.56; _rfi/Í 1Ian Босс-й Simon Segnäeäo,
Epiffcpusblffìrufïezfis. Titulos : ¿Uagco acjŕreragïfrn Domo 10mn' CaCl-œ
ner Capitano Labacerji @aDno Oli/mand. Lclvaci.
,‚ Magi@ ас firmar@ Domine, mm в: ссшепдзбооеш. вы грызя. Rfk:
‚ ad DJI .SI/¿Fam Cupío ramen natu» eñ'ei;.‘î,iîcut noem fum Кию ШОК-атам
(д) Jon. Toren-ane. alfa lr'ovieh 'ganh-ago под dîvíieeen een meaduïonaßtos (sie [me
ge- an-bm a ат. deis-noo montos 15:1. Remue.: ad Zagfabœm apr.: Pani nos Intuix, о;
лат-винтили. Cb cci/cima senape ¿calmo Записана, poi we. Llano.
scia». ста; пата/113 кеды Нипдатёаг Афиш „y _A
vn vJ- l J-’r'v
WJ' ‘v confan ineo & fratri D. V.Mgiicœ. Qui ех fua innata nobilitaœ &clementia, multapro'
‚‚ me fecit, cum Oiliciales hi Vinodoli, redditus meos arreßâfl'snt. Quod cum поит: ы:
‚‚ fem Matti Regiœ, Serllima M. fun relaxari omnia prœcepit ; & favorabiles litterss, qual
„ nunc & habeo pro me fcripfit, Ego enim in fervitiis fui plures annos, Serina’ memoril
‚‚ Dnorum Regum Vuladislai &Ludovici. Рати-щ à nunc, fi modò occafio fc prœberet,
‚‚ pro Dno noflro Serflimo faeere, Interim verb li quid poiTum pro D, V. Mfica imperet,prae.
‚, eipiat, paratum me femper offendet, ad omnem fuum , & honorem & commodum. Hic
„ nunc Vitam vivo in terra Fluminis, quia efi'e in Vinodolo non eudeo propter Тифон,“
„ quorum manibus vix alias svafi. Superiori die ex Venetiis redii,fcribóque Rstim sd D, V'
,‚ Mficam,quœ felix (отрог valeat. Et me, ac res meas eommendatas habere velit. Ех ter
„ ra Fluminis XVIII.Oclobris 1530. D, V. M. S. Eppus Moriruñienfis, m. .
3. Titul. Mag/ico ас _jlrenuij/imo Equiti, Dno Joanni Coqianer Ё‘арйапео Luba#
ci &c. Dno оЬ ervantißimo Labaci. .
„ Magni ce ac ftrenuifiime Dne, mihi Obli'me. Salutem à commendationem. Pollen
„ quam Serílimus D. падет, Rex попе: gratioliilimus , accepit ad manus fuas, dominium
. „ hoc Epifco :tus mei: fcripfxtMgiico D.Nieolao Rauber, & omnibus oilicialibus Vinodoli,
„ ut fruäus redditus твоя íntegros & intaëlos mihi dimittat. Опиши litterarum exem
„ plum ,pro ter eelerem difeeil'um hujus Nuncii, mittere nunc non potui D, V. Miicœ. шаг:
,‚ tamen eas ).Gsbriel Стати-‚чай dominio huic prœeii. Vidsrunt item cœtsri опят-1,135“:
‚‚ dem DominiiOtliciales. Unus tamen ех his, fpretis litteris Mattis Regul-y Sermœ, Francif
„ ous Veslarich nomine, qui Capitaneus eil in Сайт Briberii; five ejus iiliun, {по juÍTu,ac
5„ oepit ex cella mes, unum vas vini mei , fibique babuit, & nunc hab“, E; ne шт „пед.
„ dam Sremi Dni nuflri , pro hac parva re: nollem etiam quod ex mea qumrella , ladaì Mattie
„ pœnzs lueret. Фиат luppiico D. V. Miifae, ut pro debito jufìitiœ committat per [изб lit
„ teras D.Gabriali, ut cogntditìum Francifcum ad fatisfaoiendum mihi pro meO vino. Qual
„ litters: dabit l). V. M. harum mearum bajulo, fr plscebit. Et DEus Omnipotens falvetdiu
„ & ГоГрЕСесдапдеш D. V. Miicam , cui unice me обет & commando. Ex terra Plummis,
„ In die S. Andrea?. M. DX X X. Idem Simon Е pus Modruiienfll.
Andreae Epi/Eopi gininien/is tres.
I. Sigillnm annuiare, in cuius fundo cumulus , intrs aquilinas alas, Caput continent'
Superiori parte Mitra. Títul: ¿praalfili ЕНИл nijîco Domino joanni Korqiancr,Capi~
tnneo generali obreng'ßimiRegis Ferdinandi c. Domino 8' amico nobis plurimum оЬ
lегиап„ Specîabilis'
о. &Magniiice Domine, Due nobis plurimum Obf'de , poli falutem & понг?
eommendari'=r.en1. Litteras Speel. M iicentiœ Vrœ , ac intimate. , medio fervitoris noßri Wla
„ de,elarë intelleximus. Quarc Борна. M.Vra nobis Íigniiioet, ubi? quo die ? & in quo {cili
„ cet loco? cum eadem , rcfpeélu fervitiorum подтопив, tam antiquorum quàm novorum ,
„.»coniiitui debeamus. Nam Regia Majei'tss гены: nobis: ut omnia negotia ad Spe& МЕБ
„ centiam V ram in his partibus exifientia, Dominorum & Nobilium; ae folutionum; fervi~
„ tiorum antiquorum & novorum, ipfis perfolveuda, commifiilbt sc ordinanda reliquill'et,
„ Iterixm fcribit nobis Regia Mattas ex parte quorundnm negotiorum. Qusre cogimur bo
” minem noflrum ,ad Regiam Mattem , D. поташ gratiofiíiìmum mitters , 62 de bys, de qui
„ bus Regia Mattas fcribit, relationem facere. Ideo Speâ. Mgiicentia Vr: ,nobis ut prœmiß
v mus, {igniiicctz ubi? quo die? 61. in quo loco 'l cum eadem coniiitui debeamus. Reliquum
n eil Sp Magni. Vram bene & felicitar ad vota valere органам. Cui nos, ac fsrvitis войн,
‚‚ iterum atque iterum humillime oommendamus. Caetera dieet Speéi.M .Vrœ, nomine no
‚‚ ilro Petrus Sarchyth, Datum in Thogmzkmßominico die,in FeßoB . Philippiôz acobi
Apoil. Anno DniM.D.XXX. Ejusdem pe&.M.Vrœ,Servitor AndreasEpus '_fininien 1sm.p
s. Infcriptio: .Speâ'abili âc Magnù'ico Domino Joannì Koqianer, mxlztx gufotoßre
тю ‚ Regnorum Croatia Carintlu'œ , Carniole, 8 Stiriœ Capltaneo Generali шедшую,
ас Domino В amico nobis рту-{тат objèrvandißimo. °
„ Speéiabilis ac Magnifico Dna, Due nobis obfdfme. Polt falufem & bumilllmarn Ген
„ vitiorum noßrorum commendationem. Ciim a Sp. M. Vra domum repodavimul, quidam
„ homo quem Dasdar ( а) de Wdìiyunamro quodsm сараю nofìro, uo ad nos nufent,
„ qui quidem homo nobis fub Еде retulitzquod pofiquam ThureISÈ Mag.Vnm in buspar
„ tes , ro defenlione illorum Regnorum daputatam mtellexerunt ; alla m Giyvno habita
, re, 8i) has partes devaßare voluit. Пир/п verb Vayvoda in Wduyns, curiam íibi :difi
„ сне , &ibi manera propofuit. Сфгит Мецущшипйхе 3l коготке, hominesquemwm
И) ledsr Vexilliffsrum путан. qqqq ` ‚, pom
y
’_Q Frf'ŕx Рам Рта-2: refait Ff" ‚ч
‚щ.. 1И
i
Жиг-121; туи: :aft-'a :innen: una-: finita): :1:22- ì 32—1 .Tegen

'I
PNîidîl l'lÍl dl il
er". .are _:*z'znŕm Ь 'me mlm ai, ‘xx 3:3: ¿are :ull-cn :etnie im :ln
inmfzńnffд 125:3, àgeizîzn'n _zi-1:1 1:. 'fia Ь: ai Cna-22:11, feu.
ждёт: шза'т Сак]: 'z ‚ .er-.m zizsçlurm a. ш фата .. :_-ii
'rs :im: :I (,vzfmíi: чете—ш, quai за: l.' .1127;_11 ваг; 2:, (rimane
Т :fritz-‘n , З: aires im ,cfg-Lie'. linz-Tm C272: nin; :tot: изд Sugar" ena-:i
tz: «e
_zzz-f: ì mrtg-ew.:(n
\l\ ’ai 'z_n'rzfes 'n'f'lir-im :niet :e
-w
ov,‘~
12412; que' 121125122 ‘irte т Xin; т fics ‘straits ai 515.31.
ir 13:22:13 ltr; site- ;-;:1 il'un _ .
:een Езда-ш
‚‚о
Cal-:Ex :rà-.zr Ecru:
5715; 'e' à ¿zT-.tn )11:22: n.-- i „_ r.:;.:`;i:i. Een Setas -
ran 'rl-er; rsm'lz, à :mi: идти :La zirkeŕiizíc. ffm ¿ein - z: с;
5т::1 _’rru ЬТ—ше, virgin-_111, it lizzie'sz51: gf: ‘mites :'zis Sri-5i l 5:3
' Seil' œil-fm: i'. 55:21 . i im £515.55: inittäzçrr. El:
o :tarzan Э, Mig, Vn :inten-I. - _. :La etai: Erg-*4i Sassnitz, 52.23:
-.—". ’
' ’u ' ' ‚— 12:531ТаЬЁЗШ'Ьш15

. Q
"’
‘r ~~
‘ík '-"” ".’f _ - ._ _ ..
_1 и“: :g- -.'. Cz'zrazeelblïrz, ¿eier-rrr! :rz-#2r :e: Lm; ancetre-ir: в}:
'a' a: 'mágcmzzm 02:12 iizîà;v_>:zn,ff.cz`:n:: :Eef-‘ezt
D.).'Í."- Aziz-:za Etz-ze Tìèiaî'x n?.
à] Сна. :eine: нёс—1:53! eci',me irían-1. gnam-lzràm LiLEâńá :E :i
riemen-1 :u: e 'n îara. ’ a щ Шт: xzerl â;: T1 au. ‘_ tama. Еда: 15 Гс.
Е ŕ :,x.Za-5‘.a :ai 213.31 firemen-Ze, xvi-51-11.31 azéri'. :j :e .frange-:zz *_ ‘j’ 7::
e гагу Ley мышц: a Lrg-n'. 111: r. ах. :cfr-1.1111». e'x ire. a ‚. :11n 1:5: à r1.
gz щ: сын. 11u ‘farai :am В; .':. g'. mienne- :_1; ima-;:,;t= fui. 1:5;
С
s. Si-fÍÍzz a.: 's prize-Bex, irperêm Т‘Р-1 .legi-l: Libr."- 1;-;1'

Ik@ '.» ’Izar Ьгц‘С—Ёхгш’ : @grr/:fea Pfc', :P_...kz'i- Cr-„ï'g . 75:75“ J.; и С;:....п‘°т:: jg'.
из, ¿fz-'2" ,_z Í: ездит! Спин? с; .TJ-5 t.’ :wie tcl-_.' С:.Ё:п:.
,., - ц, . 32-12}: fi. - 'zi-.3 Cìkfrg, ‘tot :Cami-.Liam Fett-:ri
¿riß 111. :sie fr. 22215 Lemmi-,cies ’frРт): fr. ¿22:1 'zr-s: îzìza :wijd-:ze
alua a sa arœ rïvwl en. ¿5" :et: 325231133. Dfi :cízri gra:o_,„;_i_. Testung-»e ¿i всё-13:25 :niza
:f5-_5, L_:ef Ng: I). щ; ¿zal Ãfeif'azjï ¿e ¿frgb/rz. Entrez. :ità-m ense-rbt.
Effie? с :_"-s.j‘:2 ¿2:15 ì' if; fiele-ì , È; «bres Е??? Sizzix Ituri 52:22; Kies i.’
D. ’. Miam cz í-:œflexiuze milzeíes {siii-__'. Е: 'zt-'Lím Ferla 511:15, DÃÍ
-211.11 ,can ¿is Взад , ad :azie: aLire :lepra-fz: Kurz-3'3
сте ЗАЛЫ- _:‘o ííeiîaœiçin D.S:r_:`r:¿i Defìzzy, q:in 'mies F.. lili-:zi , [En
»e (2:16ОптъЁДкзо ’nti carla D1” 3'?! отдал, _lim ’ ' 5,! _- Ц- ч f-
' ..ъш‚..ь.7-‘_‘.=\
ti.' Ora:”ч
tra-¿ez 35,7 :'î: :s
211550 Dil fein,
à pericia cr.: l’ ' ’#1, Ct с...""за"
Lis, proc: w1'
îJeen
‚г. -.-- 1..—-4
ete magari?
,w .
, its;
y v--
al'c'z'a ‘mem in’ ; :t базар ieee-rl'. “ mit.: .f L :l
ggg-:7, D_V. fake-.1, fai: im i: [navi-.1:0 la; i2: {iL-T12?!
ь
ш, rae-'it
. , . . —. с -
cada» D. V.Í~i."¿ сглаз lfm erf-:s Неё-12 efe; "'; ‚Дж—ь: _J бы}: Í; :s '.‘c _'.l :t Ts
’bi Pra/F151 ¿z ¿çmv'x l' am, «abi shelter isis â; term-:as :.tzreixfzze 12': 1:ze: ._ _ I
«Зайти. E: mali ¿om miro i: _,111 lul-:lí , fc) Si D. \'.}i,fl;;¿z3 5i amil-.15m

razz, ç.” 6511516 ¿1.55.13 Tiniwzr
идее 31225; after/met, quam far-.m
Тал); à alom haz-.inem (та, qui niet i: :Eben-Iii -—-› v--Ee- ап—
à Wahn .vlaai-xn D. 5:2;1225 812321533: D. V. 31. ' и_ А` ._. .._г...'-_.‚.
i
mae niet :1:3
naux. Dat-z ..
.I
f
yz :ro Z f *- "fr: rmJeńalÍp-rsximapuîïefrmìàxz. ¿anoxäou
.IMA-.A
¿ritrae Ep» Tâ'drkfu. :L

Liz'rœ I?. fammi: Targa-21°, Bau' Regi.“ Fri#
Sfilata in стыд azien. Saber.: :':pzrÍzri parte Е: ine-:È: _. :fitta K.
{Welnu-:ree Хватай, ¿fins :Cal-Loing@ Terri infra, alle! 2.1: ¿§23 :21:3 î; aqua
l. Titeln: ‘vanifsz a.: Genercy'o Domino fammi Í-.ÍxTJ attr .irre/‘LI Суда te.)
Нега 31.22.52 fic. по ¿f arl-.ifo r.cliz bieffanallîvno. °
„ Blagnlîfx ac Generale 002153, ¿i "-ite nal-.Ls luz-om. peli muffa &rcmmezîx
„ бачки. Noverir vra Bfgân 822130. Quo-‘l pro urbino: rc2-.fs fg? :vier-.1:5 per Хо
” bilan Рапид ‚загс/21211; Sinti ш ab Ша cap-:iro intelïâere quem miel-em;
„ a:
r`p. 5:5: Exim
(я: пат in m'c'ì. О) пите Viven?! ci? e5 2:1.'mŕvar. де. . e Ъ'тЁЗ.
:c ccc e ¿z_- пищи iszeg
р:ъ;::.:‚2 ncl 511:, 1:25 стспсге‘ df :VMI: спи угар En: {fitti}
letztem erlegen miro ‘n Saro, ¿que ,ira a ieg a kan: een;=m, c.: u; i пират
(et confianza ieg.: Шил,
Sclav. Croat. Dalmatßib Regibus Hungariœ Außriacisä gl? “
:Í
ad V.M. D. Cœterum hodie, pro’certo exploratorio nomine ищите & “падшие ncbi;
banc'famam: Quod line dubio exercitus validus Thurcarum, ifiis fefiivis diebus exist, ad
partes ifìas Croatia? , cum bombardis ac tormentis bellicis.. Et credat Vra eadem Dmnatio,
quod plures funt, quam quod {ignificavimus vobis per Petrum Sarchych. 31.11: dicunt 111—
vanille, citra Шов ВаП`аз‚ВоГпеп1ет (а) &de Mopar; alios quinque Ba as, qui omnes
infìmul exient , ad partes ifias. Et dicunt: guod veniunt ad occupandum Regnum Croa
tiœ. . Et credat Vra M. Dtio,quod fi in brevi non habebimus auxilium aDEO omnipoten-i
te , & aRegia Matte, nos omnes perimus; & hoc Regnum Croatiœ pei-iet, a Regia Matte..
Quare fupplicamus ae rogamus V. eandem M, D. amore DEI Efu' СЫНЕ, ut спит age
ret de Ьас re: Quia fcimus ut fatis auxilium ae bonum РОЩ: acere V. eadem D. huic Кег
по, ut congregarentur gentes, quas poilit,cum quibus poil'umus nos defenders ab illis. Cœ
terum iterum atque iterum rogo Vram eanderñ M. D. ob, intuitu illius amieitiœ & bene
volentiœ,quam femper erga me babuill'is, velitis mihi mittere , no. aut plum pixidiariol.
Quia credat Vra eadem D. quod modo nullum habemus in Сайт noïìris, Iignanterin Kru
„ pa,quia omnes quos babuimus, dimifimus illos, non habuimus cuna quibus folvero
„ illos, pro fervitiis illorum. Et fi periet Cq/Irum u а. coníiderats in quali riculoeß
4, сайта: illud. Et de pulveribus mitten velit ad nos .M.D; &aliquot pixi es Pragm
,. fes, videlicet Sii/callas,` quia his omnibus caremus. Et eenden: felicitar valere орешник
„ Datum in arca nofìra ЛИЦ/туча, Dominica in Ramis Palmarum. Joannes Torquatul Cc»
„ mes Corbaviae, ac Regnorum Dal. Croat.& Sclav. Banus. mp.
( a) Bofniam Turcs Inuit, neque de Bol'nia . Ferdinando quid obllglt,
II. Mgng'ßco Dna JnlmnniCocUaner , Едим Aurato, Capitaneo Generali Gu"I
niale ¿trujillo nobis dileäißimo `
‚, Magnifico Domine fili, nobis dileétifiims! falutatione 111-211111011. Novît V. M. quali@
„ ter nobis per familiarem noîirum fcrîpferat & infinuaverat: Qualiter die 14. propter lae
„ _fionem litterarum пой/гит con/litutum voluit. Quid ей? n4. bujue menÍis dies appro
„ pinquat; a Vra autem M. vilain, nec per litteras, nec per hominem intimationem fufcepi
„ mus. Solum quidam de amici: noßris intelleximus: ut Vra M. tum Regnicolis Regni
„ Sclavoniœ; (а) tum Regni Croatiœ, diem conßitutionis ( b) prœiixit die III. Menfil
,_, Ìunii , in qua confìitutionc nos effe volumus; & cœteri; erodimus iliius Reg-ni. Sed fum
„ mopereV. М. ехогатш, tanquam filium dileëtiflimum : qualiter ante diem гейше oonßi,
„ tutionis,_tres vel 4.. dies nobiscum prius eonfiituetur; ut negotia пойга V. .tanquam ii
s; lio in quo oonñdìmup, exprimeremus. Quia multum cum eadem стайке habemus. ua'
ч ч propter V.M. eXoramus, qualiter per prœfentium exhibitorem, nobis diem & locum ubi еш
‚‚ pit V.M. referiberet, ubi ipfam inveniremus, utconůituemur. Quam felicillime valereo
вч
ptamus. Ех Сайго Novigrad, die 21. Menfis May 1530. Joannes Torquatus Сети
‚‚ Corbaviœ ac Banus. mp.
(а) Vide diûínguí Regnum Croatia», e Regno Sclavonîa». [ub Ferdinando. (Ь) Con regátlonem iligït.'
Vide hinc Kazczianerum non curato Bano , ita Congregational: indixilie ‚ 111 nel ocum Bano 1121115
“vente
„ III. Titulus qui fupra. Magnifice ac Generofe Due, fili nobis dileéìiflime aeChariili.
‚, me, рой falutem & пойхЗ recommendationem. Intelleximus litteras Vras, ac intimatio~
‘„ nem MD. per
,‚ nimofufceV fervitorem
imus. nofirum,
Primo hœc «Stephanum
caufa efi,ut jam a Обид/2": referendam.
multis diebus Quas provifionem
exfůeéìavìmus non grato 111-`
„ erga nos;a Regia Matte perVraxn eandem D. transmill'am; licuti ¿gia Mattan, inlitteril`
„ (uae Mattia гены: nobis: ut per Vram eandem M. bonam ac gratiofam relationem & provi
„ lionem mifit fus Mattan. ( a) Sicuti etiam ex litteris Vrœ M. D. intelleximus, jam dudum
, ad nos тётя. Et exfpeéiando hano proviíionem de diein diem , omnia expofuimusj l
Z, quantumcumque habuimus. Refervando fervitores nolìros, quoadufque hœc rovifio Re
\
„ giœ Mattis ad ortabitur.: Et res паз babuimus eas impignoravimus fervitoribus nofiris,l
‚, pro fervitiis i1 отит, & Jam amplxus cum quibus, illos minime fervare poil'umlll. N ibil
‚, ominus tamen , ut fcribit V. eadem D. pro conůitutione пойга ‚ nunc Feria 6ta proxima рой
„ Рейиш Pentecofies, in Нед/п (b) cupitis convenire,una cum collega пойте (с) ac no
„ bis.- Nos verò ad dictum diem proiicifcemur in qun, & tandem Vram M oentìam
„ convsnîemus. Et li aliquam proviiionem erga nos facietis, cum quibus melius po umu: for
rrrr „ vma
(n) Байонет тат Imerarum excufare чтет. (б) tive Kuna ацтек Brefczi. nuns instirie ad Элите
(с ) Francifeo nempe de пишут.
НИШ. Baltba/àris Kerçfcäcli»

34S- —- VIvotitlœ Prœßminares P_anmmz'œ VeterisPerioJus 1V:`
ь. vitiaRegiœ Mattie exercere, bonum erit: Si vero non . ex tune nobis oportet, aliquem no
„ 111-11111 1111111 , ac fupplicare Regiœ Matti, vel perfonaliter afcendere ad fuarn Mattem, pro
„’ fuñlis necellitatibus noflris. Caeterum fupplic'everamus Leandem M,D. ex arte quorun»
„ dam peditum, qui nunc ex Tburcbia ad nos babitatum дует-инд, ut V, ea em M. _falaria
„ d_aretpro fullentatione illorum, ( d) & pro fubíidio Ca/lri Krappe, ut ibi habitarent 'Us
„ соц/1221511: illis (e). Et ibi fatis lucrum ac fervitia poliuntexercere Regiœ Matti , ас Vrœ
„ D. M.& funt illi pedites quali во. Si vero Vra eadem M. amplios non роте illis falaria
‚‚ ргаэНаге; .tune modo ufque ad 15. dies; aut ufque conveniemus cum Vra M.D. in praefen~
„ ti Dieta () Infuper fciat Vra eadem M, quod hic Egreg. Johannes Vulcofàlaviclz iter
„ cepit adVram eandem M. pro recommendatione fervitii , qui vellet fieri in fervitio Regia:
„.Mattis, ac Vrae M.D. ut aliquam jbldam ac flipandia, fublidiumque illi tribueret,ut me.
д, lius poilit fervire Regiam Минет, ас Vram eandem M. Quare _ro amus V.M, D.ut jam
‚‚ diétumjoannem Vukoleavich ad diůam Soldam (g) fufcipere velitis, & erga illum gra.
e, дыме providere omnia, Sciat V, M. D. quod eil probus & fidelis fervitor R 'œ Mattis,ac
' ‚д V, M.D. &femper fuit, quemcumque fervivit femper iideliter, 81 honefle 'Íîrvivit illum;
‚, &credimus illum majora fervitia exercere amodo Regiœ Matti, ас V, M. D. & recomem
y dam-us hunc jam (116111111 Johannem Vukoleavich V. M. D. Et credat V. eadem M. D. quod
„multa expofuit, ac perdidit in fervitio ac fidelitate Regiœ Mattis. Et eandem V, M. D, be.
‚‚ ne ac feliciter valere optamus. Datum ex aree пед/17112 Medwetlßabbato, in Vigilia Реп.
f tecofles. Anno Dni 1530. Joannes Torquatus Comes Corbaviae,acRegnor. Dal. Croat. &r
„ Sclav. Banus, m.p.
(l) Этюд; Serblí, live Rafcíani, fefe illocanter. (e) Coniinla Гите doeemur, 8c quousque. (f) ветре
in congreíiu Runcnfi. (g) Soldaa Soldat (ive milite ait, ind cando legionem illam', quam Fddinan.
_ ` dus erexerat ex meri: Nobilibus, quibus daba: Ripendia. u: atièàum obtinerec,
' IV. Illagnifico tac Genero/ò Опа jobanni Catbyaner Eguiti Алтаю, Capitaneo
Provinciali C'arniole, Summogue Corinthiœ, Stiriœ 5’ ejusdem Carniole 8c. Dna ¿iji
lio nobis obfërvan. atque C'Ízariß'imo.
_„ Maguìiiee ас Generofe Dne Comes,D. &iili nobis Cbarillime,ae bonoran, Poil ы“.
3)
tem & noilri coiiiendationem. Notum facimus Vrœ eidem M. D. quod intimavimns ad Vram
„ eandem D. non nulla verba,per hunc Nobilem Ca/Parum Piz/loris. Quare rogamus V“,
,~, eandcm Mgiicentiam , ut diétis & relatibus fuis, pro nunc, Едет adbibere velitis crediti
„ vam ac indubiam. Et quìdquid dieet ех parte noflra, tanquam fi ex ore nofiro proprio
‚; prolatum мы. Et eandem bene & Feliciter valere optamus. Datum ex arce noílra Med
„ wed, feria a. proxima poil Feilum S, Trinitatis. Anno Dni 1530. JobannesTorquatus Со
„" mes Corbaviae acRegn. Dal. Croat, & Sclav. Banus.m.ppr.
‘ V. Titulus ut in priore. „ Magniiice ac Generofe Due lili nobis glorioiillime. 130111011!
‚‚ tes , coñiendationes. Audivimus Magi'. D, Nicolaum Juri/ibid: ad Labacum veniii'e. Nune
„' V.l M. exoramus, ut una cum prmfato D. Nicolao, in quocumquo competenti loco confli
э,
tueretur, vel in Metlyca; vel in nova Civitatula, (а) ut pro multis negotiis , tam pro
l I l I o l
О,
Regia Mattia, tam pro illo pauperrlmo Regno traélaremus. Quia. ех turno hominis ta~
- lis, negotlum dlvlnâ provldcnte clementlâ, magna{profperitate , 111110 Regno facere poll'e~
„ mus, non cum magnis ` expenfis. Poil autem V. Mg centiaal nos, & ne otia noflra. commen<
„ damus ; quam , felicillime valere optamus. EX Сайге noilro (‚тира ‚ (Ь ) die 4. Auguilì
‚,. 1530.]0Ьаппев Torquatus Comes Corbaviœ ac Banus m.pp.
(s) lntellígît Neoñadíum nunc сатина: ad Канат Huvium. (b ) Gzíupol ubi ät? & quod î me later.`
VI. Infcriptio œqualis prioribus. „ Mgiice ac Generofe D. lili nobis bonoran. falutem.
Litteras M. Vrœ, ad fummam vefperam Ahodie accepimus. Nos , per fe pofipofitis omnibus
‚, negotiis noflris,hujus etiam mif'era? (спае, чаге т111сцп1пов premunt, huo , ficut fcripfera
‚Миша, fummo mane hodie venimus, Vrae M. adventum exfpeétantes. Scribit autem Vra IVI.
‚‚ quod Dominico die proximo, hue ad Methlykam (а) venire velit; nosque hortatur, ut.
‚, ad eum diem exfpeélaremus V. D. M. Hoc quidem faciemus & Vram М. exfpeélabimus.`
‚, Sed cuperemus plurimum, ut Regia Mattas,Vra una M. caeter'iquc Dni Magnates intelli
‚‚ gerent,nos parum luridius,( b) earn iidelitatem,quam profeélò femper pronam nbferva
‚‚ vimus [пае Matti, obfervare, Non etiam fuperñua: expenfœ nobis funt, quibus hic cxfpe
„ élamus; nihilominus faciemus, modo Vra M. ne fecus facere velit, fed eo die omnino pra».
„ fixo veniat. Ex parte autem Erasmi de Thury quae Vra M. in litteris meminit, fcist ea
‘ . ’ . dem
(s) Машут. nunc eilam sd Carnîolism. манная alia. (b) commute; Torqusius, sus сядет ‚
qu: fors „камыш, suclundiusi accepis pro agnus. ~
’it
Sclavf Croat. рамы. ßila Rеда: Iizngariœ ниша. ‘ ш
‚,
‚‚ demM,
Orphani,quorum
quod nos in
resjus
efi,üatuendum,
juxta hujus autjudicium
yRegni eonfuetudinem
, nec pro fibi
judiciohuc
refponderi
venimuì;
volunt. fed
Carte
„ rum nos,cum hue Vra M. venerit, nobifcumque conßjtuetur, bene in ea re inducemus (c)
„ Фиат & feliciter valere optamus. Ех Ryo/zik fer. 5. proximapoleefl.Af'fumptionisBSS.
‚ ‚ Virginis 1550. IJoannes TorquatusComes Corbavi'ae., ac Regner. Dal. Croat. 81 Sclav.Banul.
( e) videtur aceípî, locò înformabi'mus. l^ 'l J
VII. „ Magnifica ac Generofe -Dne 1111 'nobis Charifïime! poli falutes, coñiendationes.;
„ Vram Mgiicam D. nuper in Methlica conveneramus, ut ifìum Joannem Doganoigytli de
„ exercitu feu flipendio R. Matti: non eximere't. ' Nunc autem audivimus, ut ejeéius efi. Et
„ hoc autem , caufa. illius GeorgiiZJ/mytlt , qua.- per-inimicos fuos, false induóh (111. Nunc
‚‚ autem V. M. D. exorainus , ob refpeéìum amicitiœ nofìrœ , ut fatum Doganovyth ex loco
„ ipfius non ejiceret. Quin , & intelligatV. M. D. ut diëìul Zymytheß culpabilis ,non ipfe.
„ Simul &V.M.D. ipfum novit, qualiterfubCa/ïro Y/àclzìch , contra V, M. D. fieterit, fì
„ militer & valde plus contra nos, ille indignus ,aůionis fimilil. Si ifie Doganovyth, efi;
„ in quibuscunque reus vel culpabilis, nos Vrœ МЛ. promittimus, unicuique , in re Тай:—
,‘, faciionam. Interim & V. M. D. Augufìis felicibua annis valeat, optamus. Ех Klo/coche.
,s Fei'iaó.pofl Fefl,D. Bartholomaei. 1530. Joannes Torquatus Comes Coi-havia: ac Banus. mp.
VIII. „ Magnifice ас Generofe Domine, & fili nobis honoran. pofl falutem ac nofìri
„ cor'íiendationem. Litteras V. М. D. intelleximus, in quibus fcribitis nobis :Ut certiflimè fig
„ nificarernus fomper, no ibit? aut tendit exercitus Thurcarum. Quare fciat V.M. D', quod
„ idem quod fcivimul, illud V. M.hucuf`que fignificavimul. Et heflerna die, pro охи-01111 il
„ lo Thurcarurn , qui curfum fecit inter Киррат ê’ Zawam ( a) ficuti in litteris noflris,
„ Vrac ‘eidem Найденыш p'ridie figniŕicavimus. Sed V. eadem M. bene nofcit, quod nos, noix
„ habemul poteflatem fupcr exercitu Thurcarum, ut illos duceremus, quocumque volueri~
C’
mus; ~fed potins quo illi voluerint, ibi fòli veniunt. ‚ Ы11111от111111 tamen V.M.fciat: quod
23
hodie înrclleximus , quod de diéìo hefierno ежи-01111 , iterum Thurcae veniunt ad has par
tea , ad domininm nofirum , aut verfus Grade/.1 arces Canonicales, ( Ь) Caeterum adhuc ì
.‚ non штата: ad non ..S`te¿olzanusGigß` tli, poflquam illum miferamus ad V. M.& ignoramul
quam relationem retiilit a Vn M. ignanter pro negotiis nofiris , ac totiusRegni , una cum
„ Epifeopo Zagrabienfi. Et fi V, M.a1iquando velit, quid ,contra diëtumEpifcopum agere;
tune: nunc tem 1111 & hora 1111; quia nunc ullum auxilium dîéius Epifcopus ab aliquibue
UU
habere poflit. `t fi V. M. quid , contra illum accedere velit , nobis omnia figniiicare velît,
„ Et eandem M. D. feliciter valere optamus. Datum in arce noflra Now)l c) Feria 5. in
„ Fcfìo Nativitatis B. Virg, Mariœ. 1530. Johannes Torquatus Com. Corb. ac Reg. D. C.&
„ S. Banus mp. l ,
(д) Со1ар19 & savus Huvíî. (Ь) du» Arce: veins nempe Gradecz & novum trans Solapim , Capítuli
oliir'i Zagrab. (c) Novvy trans Vunam В. hodie fub Turca.
IX. Titulus, Bz initiiim ut in priore. Tiim.
„ Notum facimus Vree M. @od hoc pro certo fcimus, ut nihil de pecuniil nobis per
„ Stephanum Gufl'yth mififlis. Super quare nimiumoontriflamur. Quia nobis multum damf
„ num de hac re evenit, ut nobis nunc pecuniam non mififìis. Quia per promiflioncm Vrang
„ fervitores 110111011 hucufquc fervavimus; & omnes res noflras impignoravimul; & illis fer?
„ vitoribus vefiris omnia diflribuimus, exfpcélantes pecuniam a Vra Mgficentia. Quare 1:9—
„ rum rogamus V.M.ut nobis pecuniam mittere-vellitgquia DEUS omnipotens bene fcit,u‘t
„ amplius fervitores non habemus cum quibus fervare; neque fervabimus illol , nifi pecuni
„ am aliunde ad nos adportabunt. Et jam audaóler cupimus intelligere a V. eadem D. M. fi:
„ ve dabitur nobis Pecunia five non , utin damno non efl'emus. Et fcribit nobis D. Ludovi
„ cus Pekry, aliique fubditores R. Mattia, ut gentes noliras ad illo: mitteremus. Qui lio
„ mines 1101111, fine pecuniil non ibunt: &nol foli , fine illis quidquam a ere pofTumus. Ее
‚, Vra eadem D. vellit proficifci ver/iis »Sclavoniam cum gentibus, guia pzjèopus Zogra
„ lzienjis multas gentes congregat; & timemus ut pereant illi fervitores R.Mat’tî`|,quifùnt
„ cum D.Ludovico. Et rogamusV. eandem МЛ. ut nobis omnia fignificare velitis, velit
„ ad Sclavoniam (а) Vra M. proficif'ci, five non , vel 11 nobis pecuniam mittere velitis five
„ non. Cœterum intimaverunt Vrœ M. ac nobis de Thureis , aliqua Vlazy (Ь) ut faltum
„ facient ad has partes multi, vel 50. quaintoties cum familiis huc venient,qui & litteras ad
„ V. eandem D. miferunt, quas mifimus ad V.M. & fubfidium rogant aV. M. ut etiam illis
rrrrß . „fè/I
(a) in 111111111 nccdum Sclavoniam д Croatian fuifle nnitam ‚ habitaque pro Regni: fuêre атласы, g e
'- 543 ___ Notitie Preliminares Ранами Vetèrz's Períodus 1V.
„ ждала ali uasprœßaretìs (с). ubi manerent cumfamiliis, nia valde boni milites fun
„ Ее eandem eliciter valere optamus. Datum in arce noßra шлю/ежа, fer. 6. Proxim
P? aoû Рей. Nativitatis B. Virginia. 1530. Joann. Torquatus Comes Cor, ac Regn. Dalrr
и ront. & Sclav. Banus m.pp. `
(Ь) У1а17 exprîmunmr quif'ant Grœcî каш generatím. (с) In conliníîl ветре, amgnarí illis fefïio`
ne: pedir. Vide qua via.in confiníis (un: тост, homines Grzci ritus.
X, Titulus, & exorlium epifìolœ ut in prioribul. — i
„ Noverit Vra eadem M. uod pro novitatibua Vrœ M. hoc fcribere poÍl'umus : Quod D.
vI, Ludovicus Pekry ell nunc (а) cum alii: fervitoribus R. Mattis. Et jambie am.
~„ bulaverunt ad fpolianda tenuta Epifcopi Zagrabienlis, videlicet ad Dombrow ( Ь) & ni
„ hil acceperunt , quia prius fentierunt, quod ibidem advenerunt fpoliare, 8: aufugerunf от.
И
nes cum rebus ipforum. Illi vero equites Epifcopi, qui in Dombrow`fuerunt, illi etiam
В) aufugerunt, & nemo ей, qui accedit contra D, Ludovicum. Etille exfpeůat Vram M. do
9, nec advenerit Vra M. cum bombardis, gentibusque. Quare горит: Vram M. D. ut fi quid
9,
vultis impofierum gerere contra Epifcopum; tune Vra eadem M. звезда: contra illum, Ее
‘n potefìis eos rebelles vincere, juxta voluntatem Vrae М ; & melius eff; ut erit fama Vm M.
Ю vinœndi illos, quam alicui altari. Nos verò cum quibus parati {шиш ad fervitia Regia
п M'attil; 6L nos, & D, Ludovicus , exfpeéìamus adventum Vm М. Cœterum шаманит.
‚э поп nulla Yerba per huchalentinum fervitorem пойти, cui Vra eademM. D. Edam 111
3: dubiam adhibere velit, tanquam nobis ipfia Item rogamul Vram M. D. ut aliquam fum
‚9 mam peeuniœ mittere velit, quia omnibus caremus expenfis , & nobis & fervitoribue под
D)
г1в. Et undemM. D. feliciter valere optamus. Datum in aree noßra Marknìqa, feria 4.
„ proxima pro -infeßo Exaltationia Sande@ Crucis. 1530. Johannes Torquatus Comes Cor
„ bav. &с. Ваша tmpp.
(а) Lib. Regia Шутя în ватта. 52m Сотню]? nomen, ”б (Ь) Dombro, dominium [индиго
nale Eppi гасли: Comknu Crilîen . intra Ivanich 6c выбит.
XI. „ Allatœ funt mobielitterze V.M. hodie feria mante Рейна: Mâthœi Apollolî &'E
„ vangeliñm. Primo fcrîbit nobis Vra Maut ullam pecuniam nobis nìodo potefiin mittere, Ее
„ haec caufa ePc , quod а R.Matte ullam pecuniamVr'œ M. adduxerunt. Опята fciat VraM.
‚,‚ D. quod nos exiñimavimus , cum unà , cum Vra M. locuti fuimus , ut Vra M.' eo tem ore pe~ 3
„ сип1ат habuit nobis clandam. Nihilominul tamen Vra M. bonurn faceret, ut 11 nobis modo
„ aliquam pecuniam mitteret. Sedcontra hoc nihil poffumus. Item de exatlione Sclavoni.
„ cali, fciat V.M.’quod quidquid fieri poteß; vel ab illis ell'et nobis aliqua tributio pecuniae,
„ & etiam, quod illud parvum fuit, etiam illud D. Ludovicus Рейху exegit. Et fi hodie
ß’
rauwederetV. M. реп/14.9 Zagrabiam, nos cum aliquibus gentibul, non haberemus ibi pro- ï
a', мы ,prœterquam cum quinqueequìtìbns, perfonaliter prolicìfeeremur:quia omnes fervi~ ;
„ tores noíiri nos modo dereliquerunt, ut non habuimul , illis, cum quibus [011160
‚, nem dare pro fervitìis illorum. Et nos R. Matti hoc modo , non poíïumus magnum fervi
,, 'tium exercere, cum parva copia fervitorum. ltem,d$Hifpanì|, quos fpeélîatis adventu
„ roe,fieri credat Vra M. quod bonum jam eû'et, ut-ufqu'e nunc advenirent; quia credimus:
д quod fi tarde advenerint,ut ullum auxilîum nobis per illos erit, quia erunt multa in
„ temperia poll Рейна: Michaelis , erunt faepius & congellationes & pluviœ. Et in prolonga.
‚‚ tione Vra, inimici noßri fe fortificarent, & аррагегецс contra nos, & erunt fortiores im- p
`‚, pofìerum. Item , de his Thurcil , qui faltum de Thurcis huc fecernnt ; proficifei Гипс qui»
,‚ dam de illis ad Vram M. Bonum effet, ut Vra M. erga illos gratiosè provideret: ut & alii
д, pofì illos hue faltum facerent de Thurcis. Et credat V. M. D. nod illis partîbus fatis pro
'„ ficui effent ; fed etiam hic apud nos, fìcuti etiam in partibus garinthie &с. Sed in hoe fit
„ voluntas , Vrœ M. DEus omnipotens fcit, quod nos illis non habemus, undo quidquam au
i’
xilii ртам-е. Cœterum recordari poteß V. M. quod faepins {ignificavimus Vrœ M. de Ha..
)S
tu horum,aut arcium , aut cafìrorum, qualiter in periculo Гипс. Signanter defìatu Caßri
„ Krappe, (а) ut Vra M. D. erga illos provideret, ne pareant а R.Matte. Sedunquam ро.
‚‚ tuimuu habere а Vra M. D. tantum unum centenarium pulveris, in pattern fervitii понг}.
„ Et ПЕ“: omnipotens novit, ut hoc anno pracfente,Thurcœ volùerunt obfidere diélum са.
ßrum Krappe, & etiam bombardas , aliosque apparatus ad ex ugnandum diéìum сайты,
',‚ approm tâverant; & quotidie fperamus illos adventuros. Et E quid contigerit huic cafiro,
„ quod D ue avertat , nos teñificamur Coram DEO & homînibus , ut non ell caufa noßra ‚
„ quia non habemul, unde illos fervare ; Sicuti quando habuimus liberam Likam, В
9, Сог
(n) Kruppe trans Vunam ad libacshodîe Turcarnm cit. ч
/
.Sclav. Croat. Dalmat.fab Regibus Hungarz'œ Äu/r'riacìs.' ’45
„ Corßaviam ( Ь) aliudque dominium nofìrum, quod periit jam diu a nobis. Et шпилях:
Il"-"
' .—- ‚, ferias поджав ,haberemus quidem fcribere,Vrœ M. Sed modo non poll'umus, Eteandem.
„ D, Vram M. feliciter valere o tamus. Datum in aree пота Кгирра fer. я. ante Рента.
‚, Mathœì Apofì. & Evang. „ ztulus, exordiumdùbßrzptìo, uti in anterioribus, idea
[юге omi/ïmus,
(6) Videmr his temporibus. Lice, krbavîaque. militari iurîsdîâîonì пьёшь conEnlumque еще.
XII. Titulus, ехопй'ит, fîtbfcriptìo, œgualia priorìöus. ‘
„ Notum facio V. M. D, quod faepius fcripů , V. M. D. pro auxilio erga mea Vra МЕН
‚, centia. gfed unquam nihil habere potui a V. M. D. Nunc autem iterum ñnaliter fupplieo
„ V.M.D. tanquam Domino & filio meo cllarilîìmo; quatenus dignetur VraMD. erga me оц
„ ram habere: ut nuchra M. D. velit mihi dare, aliquot de pulveribus Pyxiduras , & ali~
„ quot hominespyxidarîos, quia his nimium indigemue, & nunquam lic necellîtas mihi fuit,
„ harum rerum ; quali nunc, poûulare a. Vra MÃD. Et Ii nunc, erga me in ilììs rebul
,. nominatie non providebit, tunc foiam , quod ullam benevolentiam erga me non habeatÄV'.
„ Maglicentia. Et fignanter pro pulveribus V. M, D. mei non fit immemor. Cœterum his,
„ fervitor nofler Georgius, quaeclam verba ex parte noñra,V.M.D.dìcet. Cui V. eadem D.
„ in eo credere velit, quidquid dieet ex parte понга, tanquam fi nos perfonaliter una cum
„ V.M.D. elTemus. Et eandem D.V.M.bene &feliciter valere optamus. Datum in arce noflrrq
„ Klokoc/z,fer.l. roxima, ante Faß. Divi Franoifci Confefll 1530. ‚
XIII. Саге: igillo. Titulus: Egregio Domino Erafmo Capitaneo ByÍuzcÍu'erg/îë'c,y
„ Egregie, amica honorande. Noverit Vra M. quomodo reële Thurcì hodiema die газ.
~„ terierunt per aquam Huminis,verfus Карту/сут: éd) & i oliavenunt univerfa in ta~
„„ bue.
banclEt:
а- (Ь)
oéto ô' fub Ca/lro
Медине noéìe Buß/rz. Homines
volunt dormire , aautem omitis
ud montem ту,prope
Radon illi eofdem
Сайты duxerunt
Buß/n
„ Eapropter captivaverunt homines пот-З tres ’PMI-cos, qui dicunt: quod volunt quiefcere
„ hio, in circuitu торий Silfze. Igitur petimus V.M. exite hac noéte a Ca/irum Kobazytlz,
„ vel propius ad non , fi DEus coneell'erit quod eofdem dirumpemus in Silva,Turcorum au~`
„ tem non all plus nifì 300. Ex Сайт no/lro Novo , fer. 4. proxima, hora poli mediam no
., étem. Joannes Comes Corb.& Banus mpp. „ Нас epißola , mill'a fuerit ad Joan. Kath
qianerum, dum in numero ad eum foriptarum ell'et.
(a) Karnayna, ad нажимаю in Савва“: ВшаНЬщ. - - (Ь) тебе indicati, loca cîrcumvîclnl.'
Bañruln Bu'fyn ‚ nunc Turcs оьпш. f
q XIV. Magmch ac Genero/b Dna JoÍzamu' Камбала, Eguiti durato , ê' Сард—
taneo Provinciali Carniole всадив 81911'0 nobis cÍlarißimo, atque Ízonorando.
Mag. ас Gen.Dne, & Fili nobis Charilïìrne ac Honorande.
‘-‘ ‚‚ Poil falutem &nofiri recemmendatìonem. Noverit Vra eadcm M. quod pro novitatiq'.
„ bus, hoc , V.M. feribere polTumus: ut eůerna die ,feria 4.. proxima poli Feflum S. Luca: E*
„ ' vang. multa damua palli fumus; videlieet ut Thurcœ venerant, & transfnœtati funt perЛи
„ убит Un, quos Thurcas navi averunt per ñuvium Un, homines Comitzs de ZrinysÀqui
„ fœdus tenet cum Thurcis,& 1c Thurcivenerunt ad bona noñra, at ue bona Egregii eg
» [m3/ffl, &- Omnia devafìaveruntßz abduxerunt colonos подл-09. с nos bini ideo rcllti
„ fumus, >cum quo vitîum habuimus ufque modo in hac miferrîma arte. Quare fciat efìra
„ Eademl). Mglica, quod aliquo: Thurcos apprehendimus, qui dicunt fine dubio , ut aliul
„ exercitus Thuroarum exiet ad coniinîa Ша, intervallô 0&0 aut decem dierum ,hujus Men~
‚‚ fis prïefentis. uare rogamus V. eandem M.D. Ut f1 voluerit tenere hos mílites , qui fue
„ runt hic, cum aulo Verhryclzanin; tunc Vra eadem M.D. illos iterum mittere мелет
„- ad confiniaißa. Et credatV. М. D. quod lůc multa fervitia facere volunt R. Matti; ac V'.
n M.lucrum. Et li exierint diéìi Thurcœ,ut ñDEuS eOrrefPOIldel'it ‚ illos РЮШБЗ“я сига—
‚‚ bimus. Etifìi devallârunt bona дойка, ас D. Petri Keglevich, non 'fuerunt plures Nro4oo.
„ Et eifent hic praefentes dìäi milites погиб, tunc DEO auxiliante illos proiligaremul. El
„ rogamus V.M.D. ut curam gerere velitis , de hoc miferrimo Regno, ac de his arclbus,quas
„ in periculo funt. Et eandem D. Vram M. feliciter valere optamus. Datum in arce пойти
в,_, vaär
ac Regn.(а)
Dal. Die ее.&menfis
Sclav.Oéìobris, anno D, 1530. Joannes Torquatus, Comes Corbav.Y
Croat. Banus.mppr,
(а) hoc el! Save Щи: ad oborovo.
XV. Titul. Initium,fùbfòriptio, par priori. „ Milimus adVrameandem M.Dotneul,
n huncNobilem G11/[Barum Barthalcovich fervitorem nolìrum, m certis negotns noflns,
ь. Vrœ. eidem M. reflerendis. Quare rogamus eandem ПУМ. ut меня & {elatibus ejusdem
i ssse „ fielen
тог; Baltizaßzris Kerçlelicfz,
Í
34.6 Notítza' Prœlìmznaŕes Pannonz'œ Уст-2.9 PeriodszV. '
д‚‚ 'ñdem
quam adhybere
f1 oreten'usvelitis creditivam
unä cum ас indubiam
Vra D.M. ei, fuiffemus.
perfonaliter & quidquidEt
dixerit ex parte
eandem войн
D.V.lVL bene‚ &Ге—
tan А
‚‚ iicìter valere optamus. Datum in arce понга Medvedvar fer. 5. proximâ, poil Рейна:
‚, Òmnium Sanâorum.
‚‚ XVI. Scrîpfimus hic litteraS Regiœ Matti Domino nofer gratiofil'limo; prout в .Ll
‚, Mg-fìcentia Vra etiam babebamus informationem. Quas rogamus ad curiam fua.- Mattie
„ dirigí facere vellit, Eadem. Cœterum intelleximus: quomodo ¿lie Frater de Qettinz'o ,
„ gui e/l pqr-tis ipßus Johannis Иду/рода, Агс/йер/Е‘. Colocenßs ö’ Bat/:yenßs , cjus
„ (а) propter aliqua negotia, verfus mare proficifceretur. Ignora mus in qua re? & ipfe i
„ per Kerchko (Ь) & ad Sudenz'qa (с) forte ibit, Quare Ушам. hœc, tanquam fidelia
„ ' `Mattis Regiae,damus (cire. Hominibus igitur , per vias tales, committat Eadem D. [стеа
„ re & invigìlane fu r eum. Nos hic fcrutabimus & invigilabimus Iimiliter. Valete. EX'
‚, Caûro Noflro ¿icc/:Jena proximá poßFeßum B.Martini Epifc. 1530.
(и) videmm Joannem Zapolyz . non folum fuos Barone: habuilie, verum hínc парша: etiam. Ver!!!
autem Archiepifc. Coiocenlis Гиен: FrancifcusdePrangepanes. (6) Kerchko alias Gurfeldum :ñ
ad Savum in hodierna Carniolía oppidum (г) Sztudenicve in Stiría. Hare loca, fuere iam extrasda
vonízìurisdiâionem, dum ifihic inquiri, attendendumque Бойцам, per Kathczìanerum.
XVII. „ Allatœ funt nobis litterœ M. Vrœ in Vigilia Nativitatìs Domini, quibul perle«
„ ¿iis , bene intelleximus. Oramus fuñiè & diligenter, vellit & dignaretur Vra Mgficentiz
зъ ъ ъ эз з з:з ad hanc diœtam (а) venire, ut pro profperitate R. Mattis Dni noßri Clementiílìmi loque
femur. Si autem V.M.venire noluerit,ob, quibuscumque negotiis Regia: Mattis occupa~
:i ‚ rogamus notifìcet nobis; fi autem voluerit, oramus fellinet, Quia R i Гит Mattis
tam Croatia, tam Sclavorziœ devafìationes remonilrabunt, qualiter ex litteris introclulia
Croaticè fcriptis ‚ИМИ. intelligere роге“. Qualiter exercitus Thurcorum дерматин,
ad illud pauperrimum dominium, quod babemus Ci'oatz'œ, ad devaflandum, Idcirco V.
MD, quantum poll'umus exoramus, ob amurem Altißimi, provideat nobis V. M. aliquo
parvo fubíidio; fi non pluribus, fed zo.pixidariis , & ano Somma,pulveribus. Et VraM.
pro primo debito & pro illo., ex pecuniis per R. Mattem nobis deputatis fe folvat, in hoo
rem gratiofiílìmam & ami/:abilem nobis Vta MID` faciet.. Oramus udiuvet VMM cen~
tia, ut in fèrvitio Regiœ Jlfattzsßdlzuc m illzs Conßnìzs maneremus. (Ь) Et ut `greg.
Ц Erafmum Capitaneum Bihachienfem fuper, in BiÍzagÍz mitteret,quia fua Dtio tenet bo
nos milites , ii fua. Dom. praefens non erit, dubitamus, ut ab ipfis fubfidio caremus. Ora
mm Pro pulvere,ne nos dimittent, ас pixidarys; fola autem V. M. БЫ folutionem accì~
piat. Quam feliciílime optamus valere. Ех Cafìro NQ/¿r'o Надеть in Рейс S.Johan~
S,
nis Evang. Anno Dni 1530.
(f) sive Gongregnionem. (Ъ) videtur in регата мг: . adminendomm confiniorum . canta enna
т ex fequenli Ерш.
XVIII. „ Nuper Vrœ Mgîicentîarlitteras fcrîpferamus. V.M.D~.orantes: ut aliquaslib
,Q тега: Noílras , V. M. miffas Regiae Matti fonantes, & D. Jurg'ßlzyth mittere dignaretur.
n Super quibus,a V.M.adhuc refponfum non habuimus. Oramus V.M.D, certifices nos,mì¢
", Íìtne ipfas Vra M. aut non _? Et vultne V.M.D. ipfas mittere? f1 non mififl'et., Quia. По.
mine & fili! talis fortunœ fumus, ubicumque fervimus, infortunium habemus. Ех Curia
pia: recordationis Ludovici Regis , aemulorum донг-отит diäis, expulli fumus. Dubita
3 2 8583 ?.
mus quoque, & ex fervitiis Sereniílimi Principis\& Dni Ferdinandi Regis, & Dni noßrî
gratiolillimi expellent nos. Audivimus ut quidam aemulorum noflrorum , Газ: Matti di
xerunt, quod nos aliquam concluÍionem , temporibus ifìis ‚ сит Epifcopo Zagrabieníi ba~
beremus, quod effet contra fuam Mattem. Ipfe novit, qui omnia novit, quod nunquam
nec litteris, nec intentione, nec verbo, nec ulla re, nullum tale negotium cum prœEato E
Pifcopo non habuimus, quod effet contra fuam Mattem, vel honorem подшит. Solixm
quod nolluîmus
hoc nullum Regnum
fervitium Tuœdevaßare, nec comburere
Масс}: vidimue , Regnum‚ qualiter quidam
fuœ VMattie» , aliorum.
devaflare Quin in
& comburere.
„ Caeterum audivimus D. (_/ngriaflìym & plures; ad nos, [паз Matti con ueri. Quali..
‚, ter nos aliquas Taxas feu chalelfcztas, (a) [прет Regnum {не Mattis unpofuimus,
u & Тропа indignorum feclmus. Liberl Гипс loqui, fed nihil magni facere nobis. poteruntê
n guia, ullam Dicam feu гагат, fuper hunc Regnum [изв Mattìs, impofuìmus, fed Ей foh
‘ i n eg’
` (а) Dïea idem PFOPe, ut alibi Aecifa. differenti» bac, quod contribuentîum facultates . nt bos, equa,
„&с. dicari dínnrur . in u: а üngulis faculxaxibus, & [шашни сшит imponamr, atque inde pro
Вздымая: fawlmibus. ex dici: pluribus социум. сопщЬшйо Iurgat. . g
`~`n
Y sam». omai. Dalmifumegibumungaria morfina.. g4,
„ Regnicolœ deputaverant Feíìis Natalitiis , ut quod ф intra Colapum 8 Savant a quoliáet
„ jobagz'one dare Ízabeant. Ex quibus pecuniis ullus obulus , ad manu: понга: venitgnìß
„ Ìndices Nobilium , qui extorferunt ipfam fuñ'iam peccuniœ, quo deputatum fuit diviferunt..
„ Verum ей: ut dominium Dni Unänmíy /ùb Cq/lro Zamobor, quod nunquam fe десен
55"?!
Í.' ;, teria 11113, eliberari & ejici potuit, ‘afìellani & cœteri OHiciales muftoties admoniti, & re«
:sa
“в“112.0 „ requiiiti per Judiees Nobilium, prout confuetudo Regnî tenet, fuerunt. Nihil сит adhi~
„ bentes , fpoliati fuerunt, non caufa pro mala, fed pro profperitate omni illorum. Саке
‚Э
rum quod lamentaverunt, ut nos aliquas illicitas taan , fuper Regnum fuœ Mattia im
‚9 pofuimus: SciatV.M.D. quales taxas impofuimus hoc vere. Dum Congregatio Varasdini
erst, Dominos, & Regnicolas , D. Francifcus de Batthyan , & nos, ac D. Ludovicus Рейху
exoravimus,ut aliquo fubfidio nobis providerent; quia vidimus ut Regia Маш: р11111Ьщ
negotiis nobis Pro nunc providere non роте. Ipfi omnes benevolè, omnibus nobis tribus,
fecundum antiquum Regeñrum, de guoliöet Fumo ( Ь) per unum liorenum promiferunt.
De qua taxa ut videbit rationes, vix 600. 1101. extorquere finit, acl omnium Trium par- '
‚. tem. uia ex ipfa,dati funtOratoribus,ŕlor. bis centum pro expenfis. Omnia autem do~4
„ minia amponìs, nec Johannis Thora у, пес Pogan Peter,nec Thomas Pelzìluì,
nec Paulus Rat/ray, nec Step/:anus de jala, nec Franci/¿us de Starnberg", nullua
ißorum Magnatum , nil dederunt. Nunc Dne & Fili, videat Vra M. D. hœc uaerimonia
fuper nos, fuœ Matti aéta,funt digna aut non ? Нос Vrae M. D. tanquam domino filio ,de>
amico coniidentiiiimo conquœrimus; & Vram M. D. oramus, f1 eadem , prius nobis, fuam
Mattem afcendat ; & fi aliqua contra nos dicent, ut V.M.D. point refpondere.
„ Caeterum V.M.D. exoramus: certificet V, M. D. nos, appropinquabitne fua Mattas,
ubicumque locorum hue propicius ? quia ad excufandum fe , fuir Matti ibimus. Utinam
„ 1111 œmuli 1101111, illuc coram elfent l videbit Vra M. ut nil nobis facere poterunt : &ipera~ i
mus ut fua Mattas omni verbo, emulorum nofirorum, credulitatem non adhibebit. Poil
autem fua Mattas, nobis , pro aliquibus induciis unius anni cum Johanne de Zapolya fu
„ Iius fcribit. Nefcimus Vrae M. fcripiit ne, aut non? fed pro Turcis nobis nil fua IviattaS
„ fcribit. Vra M.D. novit; efìne & сит Turcis pax , Pro hoc anno , aut non ? Quia nobis quo
„ tidie nova veniunt: ut exercitus ей congre atus, cum totis paramentis, ad expugnan urn
„ eaßra.` Sed ignoramus, quo fe moverit? t V. M.D. feliciter valere optamus. AEx Сайге
‚‚ 1101110 Novi rad, Sabatho proximo 011 Feftum Согрей; (3111-1111. 1531. Joannes Torqua
„ tus Comes orbavie ac Banus m.p, „ itulus, Sigillum ut in prioribus. Paulo рой obiit
„ Torquatus, uti fupra ex 3. Refcrìpto Ferdinandi. ‘ ‘
(Ь ) Quod Ungaris porta . hoe in Sclavonia, fumo: eh. Mallumus voce bac uti, ob pauperes. шагают:
que per Fumum, domus Ша: dicari . quae proprer Гашиш-1, funium feu сипнет domi [сгинь Ша.
autem , qui viötum чтет-е debent, dícandos non die, ob щипнет.
n
Petri Krußìch Comitis В Capitanei Отв: 8 Lupoglav.

Sigillum idem in bis tribus epiflolis. nempe: vulpes proflrata, & conculcata pedîbuly
ngìlœ alas extenfas habentis,fupra obelifci , dein parte fuperiore, in medio P. K. Titulus:>
.Magniìico ас Pozentg'ßímo Dno _ÍoÍzanm' Cocìaner, Summa Capitaneo Regnorum Dal
шансе, Croatiœ , è? Carníole 8080.
„ Magnifice ПпеСар11апее. Novit Dominatio Vra, qualiter locutus fui vobiscum, per
„ commillionem Mattie Regiae. Et fperabam abere fubfidium, buie miferrimo arci. Et per
„ fervitia mea! & Servorurn meorum! ( a ) & a Dtione Vranichil habui. Ego autem libera
,`, vi fe ab arce,coram Matte Regia ,quod amplias nunquam in arcem intrabo, in hac aree,
„ & non intrarem. Sed audivi quod obfeÍl'a 011 arx; & coniiderans {idelitatem ; & quod non~
„ Pereat arx Mattis Regiœ, quidquid abui in domo mea, collegi; & intravi in arcem. Sed.
„ 111 magna tribulatione, & moleftia fum a Servia meis, non abens eis quod dare pro fer
„ vitia fua eorum votera, & hœc nova. Nec volunt me dimittere. Et fi eos lic de'relin.
„ quam,omnes exibunt. Dicunt: jam amplius non valemus ,nec volumus in vanum fervire;._
„ dicendo: AMatte Regia , ne ue fubiidium, neque folutionemabemus per Íervìtla понга Ь.
„ deliiiima. Ideoijne Grmejiiefìinetis homines & bombardas, & alia necefl'aria in arcem;
„ quia duo Ваше funt praeparatì in obfidi-onem ìûius arci. Jam lunt_bombardœ pofitœ Гири
„ сигов & boves; prœfcripti qui volunt eas ducere,niii ell confuiio mter eos. Ideonefcimua
„ unus aut amboduo venient oppugnare nos. Е11аш1111 miferi Cives volunt omnes difcedere,
,',' _& difpergere ab aree. Dicunt ex quo Mattas Regia nos occupavit (Ь) nullam provifionem,
' s s ss a , vc
{djßanderïa fue deßgnare creditor, nomine Servorum fuorum. (Ь) li occupati fuere скит i
ч Ferdinando , hac occupano шара manibux :venit, dum 111 р. 315,1е11110 de Clilîannz {дав ingrat,
1524.
‘f
343 Notitie: Preliminare: Pdnnonìœ Veteris Periodus IV».
„ neque fubiidium abuimus ab eo,f1cut promiíl'a ей nobis Mattas fua. Et quidquid feminave
‚‚ rant, in agro veniens Turci contereruntg & combuITerunt omnia. Tune eis promiferunt da
,‚ re tributum,ut difcedant ab arce, & hoc modo eos levaverunt. Ideo Mag£Dne, miferunt
„ ad vos Nuncium eorum Nobilem Gafparum. Sunt commendati D. Vrœ: dignare Domina
„ providere. Qualiter PoÍTunt hi vivere? alioquin omnes volunt difccdere, & difpergere ab
„ aree. Et arxperibzt jicut in aliis locis. Ego autem miferam fervum meum , ad D. V.
„ iicut mihi dixit D. V, qui iterurn non venit. Ideo D,V. cito defìinatis homines , bombardas,
"„ & alia necefl'aria in aree, quod poil'umus liberi exfpeäare inimicum,&arcem relinquere fe
ч„ еще ¿Quia placent Turcis me claudere in arce: & mihi placeret elTe cum D._ V. Sed vacuam
„ 'arcem . valeo,valete. Petrus Krullich Capitaneus Cliii'ienfis mpp.
» 1111111 ;- DalmatiœSummo Capitaneo , fcribi non poterat, f1 in Dalmatia nil гите: Fer
dinando. смеют In relata epißola, nec annus, nec dies ponitur. Сёла fuifl'e fcriptam,
apparet Pronti etiam Krulliehium , magia Рите folicìtum de fervanda arce; quam Grammi.
tica, Vel Syntaxi. ч _
з. “места-рантам: “ей, ut ignorem ad quem fcripta fuerit. continet internè hœc:
‹‚, Proximè transaâis 'diebus miferamus familiarem пойшш ‚ ad M. & Clarilll 111011011
‚‚ nem Coçzian'er 'Capitaneum'Ceneralem Regia: Mattis, ut neoeflitati illius Caßri fuœ Mattia
‚, СШГу, in conlinibus Тагеагит ‚ & in maximo periculo politi, providere dignaretur cumr
„ reb'us , ipfo сайт nec'ellìriis ;vi&u , frugibus, pecuniis, pulveribus , ac aliis rebus &c. gui
quidemiMagiD. Capitaneus dixit: 1`е libenter provifurum. Et ut intelleximus, quod ua
чv
Mgficentia_'abéß`; &’Caflrum illud` ей in riculo maximo; ideo V. M. prœfentibus duxi
mus rogandam: quatenus necelïitati dióìi aûri, providere ipfa diïnetur. Vol fi prœfatnl
D.Mgf. Capitaneus,alicui alteri coñiilit providendu'm, ne illud aflrum рапс, этого
DEÍ: vel 11 etiam fua Mattan coñxifit aut ordiuavit aliquam fummam frugum Pi/ini exi»
Prentium dare & mittere illi Сайге, nunceffet utile mittendum. Et quidquid in ipfa expe
ditione diéii 'CafìriM.V.ellèt faäura ; vel aliquis alter, amore DEI faciatis cito , uia peril
„ :eulùm 1ей 111 mofa, & inimicùs 1101110 non dormit,I Nec aliud , niñ me ac diéìum aßrum ,
3, ’itérum ‘atque iteruni coñientio. Et benevaleat M. У. Ex Lupoglavo , Die д. Decembrìs
-‚‚ апатит: Krul/[icl: Comas` CIU/j', ô' Lupoglavo cum omnibus. '
‘ fg. «Magngico ¿f Сената/д DnolV. Vw¢~Capitaneo LaůaceIg/i, è’ Carniole dignifůna,
,yùo'tanîä'am no è’ amical'Ob/Hßïmv.
~„ j aìnifiüe ac Generoi'e Впе`1`а1исеш & mei coñxenciation'ein. Ex relatione quorundam
. ‘n
‘accepimüs-,`quodMgf. &ClariÍT. D.Johanhes 'Caczianer аЬей, ad quem proximo transaéìig
’1 diebus miféraïnus ut necellitati illius Cañri SereniílÍ Regia? Mattis, Dni noßri Gratioíillimi,
l) Clifl'y; fua Mgficentia cumfrugibus, pecunìis, pùlveribus_,_ac rebus aliis providere digna
retur. Qua fua M. dixit fe Байта & provifura. I_deo M.V. prœfentibus rogamus, игре:
уейгав nobil notificare vellitis': Si prœfatus D. Capitaneus, vobis , aut alicui alteri cor'niíiû
providendum neceflitati diëti Сайд. "91100111111 111611111: Саш—11111 male ей clifpofitum , 62 ca.
ret ‘Omnium rerum 'pro дантист, ‘песейайишь Prœterea rogam'usipfam, utipfa, per fual
nobis notiñcare'dignetur novitates prœl'entes , 'ubi pro nutro ей, praelibat'a SSma Majefia’
Regia? & `quid fit de Buda? Et f1 cito exfpeâamus adventum», рты Magi. Dni Capita,
,, nei vefìri'; quonìam multa lcum fua Magfrfunt mihi agenda conferenda, pro ñdelitato
5, 551110: Regiœ Mattia. Cœterum M.D.'& amiceObfde, hic пойет familiaris vult ex mea ar
323
‘3
3 'te loqui , ipfo captive Covaçevich ;cui «, rogamus ipfam~,ve1îc ipfì dare licentiam a lo.'
quendi ipfum~,`quia multa mihi fecit bona ipfe CovacÍzcvicÍz, cumfuerim in captivitate
Tuŕcu'rumi Nec aliud, nili ut M.V-. bene valeat. Ex Lupvglavo die8.Decemb. 1530.130~
trusCruûìcll Соте: Cliífy, fervitor cum omnibus.
'Ca ituli , 81 Civiratis Secnîeníis.
‘_ritul inutraque! Magiër) ê’ Genero/ò Dna jolçianni Coczianer Eguiti durato, nec
non Capitaneo Provinciali Carniole, Дару—ста” ue Stiria, Carintlziœ 8c. 8 'ejusdem Car
niole Exercitatori садите, Domino nobis О fdmo. Sigilluxn (11й111&ё‚111 neutra cogno
fcitur.
1. Capitali. „ Magi'. & Generofe Dne nobis Obfdme, рой debitam fervitiorum пойго
‚. rum commendationem. Compulíi urgentillimis necellitatibus, Rd.Dn. Archidiaconum 110
„ йгшп , prœfentium exhibitorem, ad Magi'. Vram mittimus, non nulla de nollris calamita
„ tibus deque tribulationibus expoíiturum Magf. Vrœ. Cui, humiliter fupplicamus, ipfum
„ benigni: M. Vra exaudire dignetur, verbisque fuis Едет adhibere,ac fi nosmet ipli, perfo~
,‘,„ naliter coram
orationes M. Vra. Datum
oñ'erimus. interfuiífemus.
Segniae,Cui
die fefe Nos , &Junii
2'1. Menfis fervitia пойга commendamus,at
,M.D.XXXI. ue
Vrœ ,ller
,‚ vitores & СареЦа111Сар1ш1иш Eccl.Segnienlis. а

` 3. °
x
зет. Goat. DalmìtJïib Regibus Hangar-ia Зал/Маш 54;

s. Civitatis Se nien/is. „ Magnificefut in priore) „ Sepe & fepius miferias & cala."
‚Э
mitates noflras, quibus nos pauperi Cives, propter Thurcarum metum conflituti fumuss
э: M. Vrœ fignilicavimus , opportunum ad id poßulmdo auxilium, quod quidem ufque ad
3,
hase tempore , minime habuimus. Hollis autem pallim vagatur, nibilque aliud findet, nilî
3,
ut nos hauriret, prout nuperrimè nobis à iidedignis perfonis, amicis nobis, relatum eil: il`
a’ lum exercitum qui fùb Clißio adunatus fuit , contra conflruendi cafirum , ad obfidionem
as
bujus Civitatis, tam per mare , quam per terrain lproeul dubio venturum elle. Nos autem
э) pauperi Cives, qui ferè omnem fpem amilimus, `congregati conllitutique coram Magi'. D.
и noflro Cspitaneo ,omnes unanimiœr & concorditer ab eo liesntiam difcedendi ab hac Civi
9, tate accepimus, quemadmodum & а Mlicentia Vra, per nuncium noilrum Dn. Непту—
‚в тит de выпи. , ultimatè ad M.Vram,per nos miilum; quia nos non fumus idonei talen
n tantosque hofliles impetus fuflinere, Proinde prœfentes пота: М. Vrœ duximus exaran
‚7
das , notiiicando eidem ut provideat buic Civitati, ne ех ea emergat aliquod damnum Sere
3,
niil'. Regi Dno лото Gratiolifiimo , & toti Chriflianitati , nullamque in nobis fpem babeat,
'$9 Quia {ciat M.Vra pro certo nos,nif1 ante hoflium adventum aMag.Vra aliquod fubiidium
n habuerimus , totaliter & omni dubio procul ex hac Civitate recelluros elle; prœfente ue
noilras, pro noflra fuperinde expeditione & cautione Maf', Vrie fcribendas duximus. ’qUC
3)
„ Coram DEO & hominibus adbibeant tefiimonium. Nec alia. Valeat diu felix Mgf. Vra,
„ ad cujus vota &. fervitia fefe humiliter commendantes. Segniae Die 16.' ulii An. Dni 1531.
„ Magf.Vra~ : Ser vitores,Judices ordinarii, di tota Univeriitas Civitatis gniœ.
Caufa ejusmodi Segnieniium epiilolœ , promanavit facile ex Capitaneorum avaritia,
quam teilatur Ferdinandi decretum , anno 1528.in Feilo Epiphaniœ expeditum ,/è dum .Se
8п1еп/ёз]дй,/Епс Capitaneorum /èrvitoribus , contrdTurcam exeunt, ô’ comprata/a re
cleunt, Capitaneis ipfòrum partem prada: dare non teneantur. Quod nolentibus obl'er vare
Capitaneis , ipli , difcedendi veniam poilulârunt. ‚ q ‘
. Bihachieniium.
»'Sigilla 4. minora tria perfpicuè diflin i n ueunt; in Majore, Icon B. V. Mariœ , о
fum inulnis exhibens. Titulos: .Siveäabi i ë’ ligagnifico Uno , .Dna Johan, Koczianer [ii
premo Capitaneo Provinciali Carniole ё’с. Dno nobisßzmper in omnibus Отбой/Лупа.
„ 8ре&. &Magfice Dne, Dnc nobis gratiofe. Noílri commendatione praemiilà¢anquam
„ Domino. Recordetur V.M. D. ualiter Regia Маши, Dnus holler gratiofillimus, ad in
„ ßantiam fupplicantium, Dudicì ,ac aliorum Oratorum пойти Civitatis oretenus, cum ef
ß
fent Praga! confiituti; noflram Civitatem , ac omnes ejufdem necellitates,coŕiiendaverat V.
)a M. D. Eademque decretum commendationis fufcepifiis. Nee nos, hucufque potuimus соп
,l queri contra V.M,D, Quin eadem nobis , ut nunquam providifi'etis. Nihilominus fciat V.
‚Э
D, nobis fore Íigniíicatum medio cxploratorum , quos vulgo Prebegi vocamus : qualite;
n bys brevìbus diebus, magnus Thurcarum exercitus equitum & peditum, cum machinis &
v aliis ad expugnandum apparamentis , eil exiturus. Etjam diélarum machinarum pars eil:
n conduéla ad Bee/gratiam infra inox , quod non diflata noilra Civitate, nifi ut ell verum,
9) per unam dietam naturalcm. Hic autem fumme in malo ordine. Sed Capitaneus nofler ab
l) ей: Pixidariorum Omnium nullus ей nobiscum: munirionum & viútualium magna. inopia :
‚а ac praecipue in Callcllis Regiae Mattia. Nobis vero palam dicit Przefeclus exercitus, non
и modo ad nos expugnandos, & rapax ; eflè venturum. Quod ii nos narraremus V. М. D,
n nofirsm inopiam , & praecipue horum necelTariorum pro noflra defenfione fi opus erit. Hoc
s» Vrac Magi, palam eli, cum fepius hac in понга Civitate fuillis prœfens, & oculis propriil
‚9
intuiu' ellis; & melius quam nos confiderare poteflis, periculum noflrum , & omuium in
и circuito Regnorum, :milla hac Civitate, Unde rogamus V.M.D. intuitu DEI Omnipoten
’) tis, & Fidei Chriilianae ,cujus cultor femper Hrenuus fuiílis ;ac etiam intuitu oliiciivellri,
п
cum {itis inpremus Regia.l Mattis, Dni noflri gratioíillimi Ca itaneus & Locumtenens; ac
s» etiam intuitu prœdeclaratorum tot malorum„ex bac improvlíione fequentium: quatenus
’D V.M.D.bonarum pixidum ferrearum , prout univerfarum munitionum, Magiilri magna
3) rum bombardsrum , omni mora poflpoiita, nobis providere dignemini, quia eil periculum
,i
in mura. Nam bene fcit NIV. quod obi'efl'a Civitate vix ei poterit fubveniri. Et quid peri
)i culi eli '2 etiam bi pauci equites, quos D. nofler Capitaneus ,hic tenuit , prœ inopia falariiůl
vic'ius , pro majori parte abhinc receílére, Cœteri qui nondum reeeilëre, recedent. Quod
fi V.M,D` hys providere neglexerit ; ex tunc eoram DEO, &Regia Majellate proteflamur,
‘nos fore рангов mori, pro cultu vera» Шей ‚ &iidelitare Regiœ Mattia dummodo habueri«
mus fubfidìum & provifionem. Alioquin nobis cogirandum ей, ne cogamur dillrabi ,ven
di more pecudum, nos, uxores, & liberi пот-Б. Cui Уха: M. D. nos in hys,& in opmibug
tttt ' „ um~l
.HZ/lor. Balt/zafàris Кем/едой.
¿ya Notitie Prebliure: Радиола: Рады-„года: ГР:
‚‚ fuñxë oor'ñendamu s. Сёмга hys, pmfentium lator Nobilis Antonius Andrieuyclz Vra
„ nunbit Magiicentiœ ,cui jus creditiwurn exhiberedignetur , unquam ex noiìro ore proprio
‚,Rebrouyck
рютш. Ex BiÍz apitaneus,
Viee-i (гс/1, Dominica in Ramis
Presb Palmarum.
тег ¿liar-cus 1531. Fr.
Plebanus. E.V.l\1.
ThomasServìtores: Paru:
Prior. FLAI»
tho/zia: Gvardianus. Billachen/ès. ŕota Сотипёгаг Gvitazi: ejusdem.
z. Sigillo caret. omifioque exordio „ Bene confiath Magda, quomodo pridie miie
»„ ramus erga V, M. cum Paulo Myly focium пойти», videliœt Thomann Thynanin pro
„ fervitiis nofiris . quœ fecimus Regiœ .Mztń &V.M.c'um omnibus aliis refiduis fen'itoribus
„ Regia Mattia. Eapropter Dne gntiofe Y cito acoedet ad V. M. idem Paulus Myly fervitor
„ V.M. qui ut fitin omnibus recoñiendatus VM. Et peteundem dignemr V.M.transmitters
„ Шиш unam fiorenum, illis duobue hominibus , qui longe & remotius fecerunt Моём:
‚‚ ab incurfione Thurcarum,prout V.M. Capitaneusdeclaravit. lnfuper Dnegratiofe. МИ:—
‚‚ rat nobis V.M. per prœdiczum Paulum .jlb/(y floren. 32. ( ramen nullius valoris) quam pe
„ cuniam hic inter nos nollunt aocipere, per ullam viam mundi. Igitur Dne gntiofe! dig
„ netur V.M.nobis mittere,de meliori pœunia & moneta, quia hic pro ipfie nil pofiumus hz
‚‚ bere, neque nihil, nobis pro eisdem dabunt. N os vero fumus pauperel, quidquid pro pe
„ cuniis non comparamusmihil habemus. 1deo dixeratV.M. Crifatario ut nobis duet ad u
‚, nummenfem pecunias, quod nos fervivimus. PetimusVM ut nobis eosdem transmittcret.
„ Quia finon eosderr. habuerimus ‚а praedido Mylo Paulo, habebimus. Etbene valere орга
„ mue V.M. Ех Biliach in Рейс КеГигге&Зоп5е Domini 1 31. Et рта-(Паш Paulum
‚‚ Mylyad omnia humillimam exfeëizmus relationem. hama: e Thyrgynz'o, Afr/10
níus, Paulus Zfaclzyc/z. [Hic/rae Tlgynyanin. Lucas Mfg/a. Joannes Boban. johan`
ne.: Bakfych è’ ¿Marcus 'lrupc/zyc/z ,fervitores Vrœ М .
3. Sigillum fraëtum. Reliqua ut in prima. „ Noverit Vn M. quod quidam Valahy
„ Turcorum, qui coxïioraverunt in Zerb, & in Плач, & in .Slamochßxierunt cum familia
„ fm, una cum rebus, quas potuerunt una cum ipiis egortare. Et hœc ей nunc Ботинке:
„y gia: Mattie , 62 Vree M. Ante quos ей filius Ladislai дрёму!!! Vaivodœ de Slamoelnqus`
„ fec'tè ivit erga V. M. & cum eodem plures Harsmbafiìr & milioe'i,lqui cum hujusmodl
non remanferunt'; iimiles in illis Provinciis, ficuti illi qui exierunt. ro quibus nos om
3888!
'nee 'humiliter rogamus Vram M. ut dignetur V.M. uno bono modo ad eofdem dignemini
provide're дабы ё. Quia fi gdpraediäoe Valabos Vra M. gratiofe providerit, plures & р1и
'res ex parte ipforum , sd fervitia Regia! Mattis, & V.M.venient,& exient ad neeeil'aria hu~
jue Regni, quia Гипс homines de `valore. Et pofìquam lexiei'unt cum voluntate DE! Ощ
„ nipotentis , & сит fortuna Regia@ Mattis -‚ &Vr. M. tertia die, exercitum Thurcorum по.
‚, mine Штат, ante Bihachium debellare & de opulare fecimus. Scimus temen quod aliqui
„ dioenl: V. M. quod exiviíl'ent huc ad sliquam eceptionem huic Regno. Nos ситец obliga»
s, mu; cum capitibus Vrœ Magi. quod non exierunt ad nullam deceptionem, niñ ad mera fer
„ viti: Regia.- Mattis, & Vra.- M. 62 ad utilitatem huic Regno. Et: infuper humiliter rogamul
‚‚ V.M. quaœnus diflos Valahos Vra М. pro aliis 'dominiis mittere non faciatis,de fervitiis Re
” ia: Mattia & Vrœ quia fine adjutorio Regia! Mattis & Vrœ M. 'nullo modo polrun't elle
‚‚ Ё; vivere. ExByhichió in Die Aíbenfionis Этаж Crucis 1530. Paulus Rebrowßhcum
univer и ЫоЬЕШш: de Biñacñ. Pleöanus сит univer/ò Clero, Vice-Judex cum univer/a
(Питие. Vrœ Magnificentiœ recofixendati. ì
4. Petri Rebrovìcñ. In Si 'llozAnnunciatio B.V.M. Titulus: Speâ'abili ас Magico
Dno , Dno ]oÍzanni_K0qìan .Supremo Capitaneo Regia: ¿Thais ac Carniolc, В Carin~
еще, Dna meo grano/b. _
„ Spedi., ac Magnifico Dne, Dnemi ratiofe. Рой humillimo'rum fervitiorum meorum,
„ debitaque obeditfltiû, @um promptituâne fain'nlntus. Accepi litteras а Vra M., & intelle
‚‚ xi quod mihi fcrlbit Vra M. pro :Ris vulgo Prebegi diéiis. In quibus inimîci mei falfe in
„ {iigaverunt V. M.qu| nefoiunt , quid faéìa funt , conñnibus. Verum eil meliores Prebegor
„ diéìos , mifi intus; & res fuas & bona fua intro pofuerunt: & multa expofui de bonis meis
propter amorem & honorem Domini moi. Et quidam îniìigaverunt Vram M. quod ptae'di
‚‚ &i Prebegi cutellos exciperent. Ad Едет moana, quod neque cutellum, neque ullam аг
„ mam exceperunt, neque nullam diminutionem huic Civitati non fecerunt. Excipiendo,
‚‚ Dne gratioí'e, Тиив famulus Jacobus, quidem feoerat controverfias in campo ,cum Вол)!
‚‚ lat effet in ebrletate, 8; сит duobus Prebegis. Noverit autem Vra M. quod ego fciam cu
‚, Rodire honores Dnî mei, & Vrae M; &hujus Civitatis, non ellende extranea potentia. Jam
„ сит fcio quod fervitia mea non Гипс accepta , apud Vram M. Sed non credat Vra M. men.
„ daciis ad me , гейши. Cœterum тенета: hue Prebegi duo, cum equis; & inhibuit dieta»
\ e, Pfl*
Sdn. Croat. Delmar. )Lb Regißúœ Наций Xußriaeif. 35| A
„ Prebegoa Mfìc ua D. Jo/zarum` Yorguarus Banus,tam ipfoe , quam equo: ipforum , Gl E;
„ na ipforum. Ipii autem dicunt unanimiter voce, quod vadunt ad Vram M. &111111 ем ad
„ Vram M. vellit loquere Vra M. cum eisdem. ExBiÍzacÍz fer. 6. proxima pofiFeíi1mei~l
„ ñtationis B.M. V. gloriofae. 1551. Petrus Rebrovyth ViceCapitaneus Bihachieníis.
5. Pauli In Iigillo annulari, Caput. Titulus , exordium, ut in priore. „ Bene
‚‚‚ соп11а1: Vrœ M.quod ego de 11111 011110111: meorum , nulla» fum auful ire. Igitur 11 aliquid
„ vult V. M. transmittere de peeunìis , iiìis cußodibus , transmittatis: quid fuiífet decem 011—
‚, 110111Ьив ad duos menfes ad minus. Quia о nulla: fum aufus recedere de prœdiéia 011
„ Rodia, ne aliquod fcandalum interveniíl'et. t 11 Vra M. aliquid mihi vultis trammittere,
per hunc Georgium Iudicèm mihi transmittatis; 111: duos culiodea de prœdiâie Тиг
‚, eis funt abduéìi. Et bene valeat Vra M. Ex By a h, in Рейс) Apparitionis B. Michaelil
„ Archangeli 1531. Paulus Мёд 111 Bihagh fervitor газ М.
Particularium aliorum.
Nicolai Bernardi Pomaìaniclz. Si illum, fed non dignofeitur. Titulus: Ma ° со
Dna, Dna [успев Cariagncr, digñzo Ízapitanio ad уйдет. Re iœ Mattia', in abaco
Dno D. те gracíoß, liano ¿ledit mu.pro r. И со Dno , Dno Ñz'colao .]ит1.111_у‚рагеп
тео gracia/o dedit титр/197112. dedit vc Nico ao , vellwaner in Labaco cito cito.
„ lhs Maria. Salutem Doo , Dno Ivanes (lhacignar dinng Chapiœnio i Élubaana. Sa.
„ lutem Doo Dno N icollao Jurishy, pater meo honorandiiiìmo. Jo Bernardin omazanichy,
„ Servitor dela Ree Maefià & &с. Sapiate che io fum Rato cumvoy in Confiantinopuli , &in
„ Drinopulî. Et che Sapiate che io ancora fum refiado indrio de Vo in Drinopoli 201010113.
,‚ trodefi , per intenderyla andata del Turcho che via abìa piglar. Etinfinatanto che Тип-0110
‚‚ è vegnuto in Drinopuli de Mefe Zenaro, nove. lbrain Baila , e Zonto, in Zurli , à dy Ze~
„ naro, Zorni и. Е Iàltro Zorni чаш-011111 de Zenaro fe partido fora del orto de Con
„ fiantinopuli gale trenta , per la via del arcipelago. Se mormora molte parola, una 110 veri
„ tà eufi come lia Dio in celo tignefe forte. Et 10 avixo vo , che pocoe mancado, che io non
„ fum fiato piglado de Turchy, fe 11 Ragufei dapo me vo t un negar. E vegnando qui , per
„ una caufa , che io trovado lor-y, che Tonno gran traditori della Mtta de Re , & io trovado
„ lori in fato che non pol denigar per nifun via. Et io non vogo piu andar piglar la gata in
„ quella parte del là. Е che {древе ben , che io abia altre multe nova , lo tare, che vanno a1
„ la Mtta del Re, deli amici поту, 11 quali noy avemo in quella arte de là , che voi Гарем
„‚‚ anche
parichaben.
, qual
Etche pocoadefo
io fum dcl denaro , cheiocenza
in Fiumme poii'adenaro.
andar inFate
iina or
la Maeiiä del Re. Etex
inar al Capitanía , cheCa
„ nal me ariconundo in mar , dela Signoria Vra. A dy 24. Febrero 1531. 10 Nicollo &Ber.
„ nardi Pomazanichy, fcriiii 011111 mia man’ propria. «
Epifìola prodit, Nicolaum exploratorem egilTe. Dialeâo & Ortographia Veneta, plu'~`
rimum utitur. Innuit a NicolaoJuriHich Coniiantinopoli ac Drinopoli fe re Щит, ad explo
randos Turcarum motus. Ragufeos gravitcr accufat , elfenempe traditore'e Regum. Refìdua
Matti Regia: a fe refierenda., ait.
e, ER: Petri Uni-ini Jußinopolitam',Juûînopoii 6. Menüs Martii 1531. ехансьУо
rum cum nulla: eruditas doéìasque notities contineat, at pifcee quoxclam Cathianerô miñ'os
innuat, cam omittimus. Cathianerus familiarius Unrinurn habuerit, dum iße petit fibi de
motibus Thurcarum iigniiìcari. Praetereaque jocari videatur cum eodem.
3. Jlíariœ Hierorgmi de Zara con/òrtis eff, die 9.1111111531. exarata, ex Baccara,
quà fe excufat pro comparando ad prœiixum terminum , dandarum rationum de adxlxiniíìra~
tione (321110111 Виссаг, ob mariti fui abfentiam.
`4. Petri Jlfuiulic/z. Sigillum non dißinguitur. Titulus: qui in aliis, fupra relatie.
„ Scio V.M. non tradidiñe oblivioni , expofitam fupplicationem quam~ feci La baci, cum D.
„ Bolphango Comite Bri nenfi de ruina calamitate ae mil'eria Domimi & Ca 1 Therzacxen~
„ fis. Quod Vra M.intel igen: eontulerat mihi рыщет. ad Capitaneum C'Ízarfàner.
„ (его: ‚ quod adirem diéium Dominum , ei invigilaturul femper, tune, cum loco Ripendu meo
' „ rum 4. equitum. Unde altera die in шита non afui; propter hoc locô &fìipendio priva
„ tus fum. Quare humiliter Vrœ M. fu plico: dignemini me tenere in eo, quo pollicita eß
„ V.M. Hipendio. Ego profeéio ita fum 111 fervitiie Regia: Matti», ae liprœfenl adeíï'ern. Nam
„ omnia nova , Iquie ex Thurchia perci re potui,diéìis Capitaneil nova feci. Е 0 etiam Dne,
„ nunquam addill'em hunc Cafìrum , 11111 eilèt voluntas & hcentla Vrœ M. _Cui :ne coñiendo
& trado. Therzacy in Vi ilia Laurentii 1530. Vrœ М. Servitor Petrus Michullch.. `
5. jerdini Horvath je Klys, Gubernatoris Tho _uf ken/is. Si ~llunx J. K. infra im
iignia K1.-glevìchìoruxn.` Titular: Genero/ò ас Magni/zchD ammo Jo anni Carh)'dn¢ír“_E~
‘ tm я gu 1
’355 Notitie Preliminares Pannoniœ Veteris Решал: 1V.
__
guiti aurato, nec non Slzîfremo Capitaneo R.Mattis Stiriœ ,Corinthia Ü Carniole.Dno
nobis plurimum obfdo. о ab/êntc Locumtenentijizo , vobis Chri/iophoro de Purkßall.
„ Generofe ac Magnifica Dne,Dnemihi Obfdfme,pofl fervitiorum meorum humillimam
„ commdationem. Noverit D. Vra МЕса hunc Egreg. D. Cir/Param Кури/анус]: confangui
„ neum тент, curforem fcilicet pra'fentium ,in multis & arduis negotiis meis , per eum D.
„ Vrœ M. referendis , ad eandem militie. Rogo igitur D.V,M. quatenus diëìis & relatibus е
,‚ juidem , Едет creditivam adhibere: &ulterioris mei fervitii ob refpeéìum,exequi etiamve
„ litis ¿Sz dignemini, Reliquum eil D.V.M. felicillime valere opt0, Cuimea obfequiaiterum
„ col'riendo. Ех СаПго Thopozka ,feria quinta proxima , ante Feßum B. Galli Confeil1_ Anno
„ Dni 1531, ßerv'itorjerdinus Horvath de Klyz, Gubernator Abbatia? de Thopozka. ( а)
(а) Abbatia de Toplica oÍim diëaßb Andrea II, bajîlicëfundata, ê’ Ußercicnßbus tra
dita ,facceßivè per varia legata, donationes, in criptiones, empt'lones crevit. Abbas ex
ordine ultimusfuit Thomas, ab anno circiter 1492. Petrus Berifzhvich Banus, Ízanc in
parte oppignoravit ;in parte Zrinii occupaverant.' Andreas Tufzkanich видах Еприэ
Tininienßs 152311111115, partem obtinuerat. Ejeäus , iterum re/Íizutus,fùb Titulo Тори“
kenlis , {мудрит Francl'fco Keg/cvic/uó obtigißët, aut ab его/щуп occupata , Guberna
tor Ízuius ега: fatus jerdz'nus. .bemum ad Ьрроз anrabien 'es у: devolute. Ibias/ib
batia: Атома, lumen magnum erudirumguejuppeditabit, arum partium, ji gni: earn
'JetßrÍÍ/turus.
Ех deferiptis epiflolis , doëiusperfpicaane lec'ior,lumen magnum habet , eolligereque
perfacile росе“, quae gubernationis ratio, fub Ferdinando Croatia: exticerit? quœ Calin?
Сане": item,tenuerit Ferdinandus? llodie ex memoratis` pleraque, in Turcarum (unt pote¢
Rate. Everfa ruinataque plurima flint, ut quornndam ,tute nec locum delignabis. Sane lit
tera: hz', cumprimis demonßrant, in hac quoque periodo nova , Croatiam, a Sclavonia ell'e
diliinguendam, dininéìamque omnino гите, quod {uperius identidém monuimus. СМИ”!
Ferdinando регате docent , dici-«que a nobis fuperius mirificì* confirmant.
Cum porro cell'a fuerit fub Ludovico Rege,Dalmatia Croatiaque Ferdinando ,baud au~
tcm Sclavonia ,ut ab olim atque perpetuo , pars Hungariœ Regni; quamvis varias diverfas
que habens (uti fuperiora teilarentur) epochas , quid fub Croatia! nomenclatura ceíi'um fue
гас Ferdinando? ob defeâum Scriptorum, conftitui nequit. Ex relatis nihilominus litteris ,
сажей: ue litterarum variarum documentis arguimusßegniam, Likam,(.òrbaviam,ac abin~
de,ad плат ufque amnem, cum R rpycs, Zokol, Едим]: ‚( quœ refpeéiuzagrabiœ) trans
Vunnam eÍTent; quin ad Colapim ufque, 0b Krupam, & Novi, Ferdinando quœvis ceÍl'a
fuiflè ita ut Colapis œtate hac , Croatiam a Sclavonia dillingueret, finiretque ad Ter
faóium fiuviô Reclu'na , alias etiam vocato Еитет. РгоГе&Ь Sclavonlœ Status, fuccellivë,
dum quœdam Croaticarum illarum partium, Sclavonire data fuêre, partes illas trans Cola
pianas vocarunt. Adverfus hœc,argui poiletex documentis Thopufzkenfibus, quœdam trans
Colapiana , penes Ludovicum Гите relic'ta, & Sclavonizv adjeëla: Enimvero in extrat'lu mo
numentorum fatœ Abbatiae lego:.1524.Relatio Сир]! Zagrabien. Ludovico Regi [ада Лг
per cxcculione certorum prç'dlorum pro parte Andreœ Abbatis Topufâikenßs; fed pra
-çerquam , quod ignorem qua.` illa fuêre prœdia ? & an non fuerint cis Colapiana, dum Abba
на: illius , olim major fuit latitudo; idem habet схемам: Relatoriœ Сир. Zagr, Per
jbnali Рифма: Re [Магда ‚ infac7o Prœdiorum/ù erioris ô’ inferioris Liîto ие, Bu
kovo, Pera/covcìi, a/zovo, Ver/wvo@ Ö' Вите/1, dim ¿allem idem Caplm Abbati,
juxta judiciariani deliberationem, exegui , reambulare Üßatucre ”Мифы, repul/íonis:
per homines В .Servztores òtepÍzanz Сотни` de Вида)! Anno 1525, Ferdinandus dein in
anno 1529. mandatJoanni Torquato Bano , ut poll'elliones [ед/{м va , Ü’ Найду per Comitom
Bla ау occupatas, Abbati refìituat, & eundem defendant, Ut horum confideratione , tanto
creciibilius videantur quœvis trans Colapiana, Ferdinando celia, quod Andreas Tufzkanich
Eppus Tininienlis, Ferdinando adhœñlle, ex fuperioribus refcriptis dcmonßretur.
Intellexi a uibusdam dubitari, imò legi etiam litem llìhvanliio motam, de memorata
Croatian ceiïìone,zn bœreditatcm plane. Dubii motiva re stunt: 1, Quod Capitaneus Segnien
fis Orlovich ad JlÍoÍIacs occubuille legatur. a. Quod Chriůophorul Frangepanes, partiuin
extiterit_]oannis'de Zapolya. `Hinc damnant lflhvanilium adulationis, qui fub Rudol ho
ac Mathìa ll. fcribcns hifloriam,in gratiam Ferdinandi Archiducis , встанет Croatiœ in œ
rcditatem plane inique fomnìavit. Verum accufationes ejusrnodi, demonfirare oportet , ne
ue maledicentìa , baberi рысей рго evidentia; aÍl'ertaque probare neceÍTum ей. ll'ihvanliius
vir erat lllmus , Locumrenensque Palatiualis oßicii, annis quidem ( il tempus fuae mortis fpc- ‚
&ешг)
130119. ставишь/ад Regůus Hungariœ Äu/t'rz'acir. 558'
&ееиг) 90 inferior gis tamen , qui in vivia agendo, a fe relata, intelligere otuit, non foluîn
a teßibus de fcitu, & tum prœfentibus; verum etiam ex documentis. Acce it, rei hujul in a.
¿tis Romania ; ut pag. 314.retulimus effe memoriam, cum aaufa hujua ceßionis, & circum.
Hantiis; ut non videam, qui adulationil damnari debeat lllm. lfivanfiiul. Chri/foplwru»
Frangepanz', qua ratione ad Ludovicum venerit, pa . 315 recenfuimus. Remanens in ’aula
Regis, mortuo Ludovico, ad partei Zapollianas traé ul eli facile, fed ad Vqrafdinum can.
fus. Orlovz'clz demum, live voluntate fua, live ut mili'us a Ferdinando ad bellum illud,l
occist ad Mohachium eil. Debiliílimum Гане hinc eli argumentum, Croatian fub poteßa
te remaníiíïe Ludovici. Scimus quot numero praelivantillimi viri, in fubfequil Hun riœ,
aut Sclavonia, vel Croatiœ habitil cum Turca belli», aut interfuére, aut cœcidére ex тре
rio, Bohemia, Auñria &c. quis tamen fundatë concludet, ideo Aufiriam, Bohemian), 1m
perium, Hungarian Regibul, quamvis Aufiriacis, fuiffe fubjeéia.
/
§* 34
Memoria quzdam Regni Sclavonia: fub Ferdinando.

SCÍavonz'œ Вапашт, fub Ludovico II Rege, Franci/¿us de Barg/an confecutus fuenf,
cum titulo; Dalmatìœ Croatz'œ ô’ Sclavonia Bani. Hic intelleèia Ludovici morte, Ge
neralem continuo congregativnem edixit. Variantibun in opinione atque animia , congrega
tis, confiitutum fuerat: cum Croatia Dalmatiaque , fub clientella спец: Ferdinandi, Hun
gari autem de Rege creando magnopere diffentirent, Regnum Sclavoniœ, in medio iituatum,
Neutrale futurum. Quia verò in hujufmodi neutralitate , fuis viribul adverfus Turcam Ге—
met defendere deberent, vires autem proprias impares animadvertiílent; ideo Thomam Ka
menjan, Romam ad Рарат Clementem, qui Cliñ'enfes adjuverat, oratorem mittunt, ad ref
{стендов Regni Hungarian` cafus, Sclavonia: detegenda confilia, orandaque adverfus Turcas
auxilia fubíidiaque. Oratore reverfo, narranteque Pontificia excufationel, dum in convento
anni 1527 coalefcere nequivìfi'ent, Epifcopo Zagrabienli Simone Erdeudio, potiliimum ur
gente: pofiquam neutralitatem fervare nequirent; à Regno autem Hungariœ fcindi non debe
rent, ut Joannem Zapolija, eleéium coronatumäue Hungariae Regem agnofcerent. Sed Bat
thjianius Epifcopo reßitit, feféque pro Ferdinan о declaravit. Difrupto per difcordias con.
ventu, pars adhaefit Joannì; pars Ferdinando. Бант/(1715148 Pofonium ad Mariam conten
dit, interfuitque Pofonienfibue commitiis, partes fecutus, fufcipiénfque Ferdinandi. Secutî
funt Banum_e Sclavonia: Valentinus Henningh, Töreck cognomine, Balthafar Banŕii, Ludo.;
vicus Pecri, Valentino: Batthijan, Stephanus Giulai,p1urefque coeteri. Partium vero Jo
annie Regi¢,fuêre CÍIri/lophorus Frangepanì, tituló Bani Dal.Croat. Sclav. àRege Joanne
decoratus, Simon Erdeudiu: Epifcopus Zagrabienfis, Blagai,Zriny,Joannes Tahi Auranas
prior, Joannes Emuth alias Hampo, plurefque cœteri. Suadebat,1{ìhvaniiiô telle, Regi {по
СЪгШорЬогщ Frangepanes, ut extemplo Auíiriam Stiriamque aggrederentur; fed Rege re»
nuente, Franci/cus Ван/уди, ê’ Ludovicus Pekri Sclavoniam invaferunt, Poli cœfum ad
Уши/212222171: СЬгН’юрЬогит (Legendus Ifìhvaníi. lib.9àpag. go) Frangepanum,Bm/1jiani.
us audito cafu Frangepani, Crifium commitia. Sclavonica indicit; ubi, Sclavonia Ferdinanf
do femet fubjecit,ßgfragiis Omnium concurrentißus inquit lfihvanliius, in partes Ferdi?
ланей conceßére,joanne Bazgßio 8 Simone Epi сора Zagrabienß: cxce tis, guíßnguf
lari pertinacìa omnibus conremptispericulis, ab Joanne uamguam exa c 8 inope вис];
li nullo modo ' ошёгс. Напс quorundam è Sclavonia, ad Rerdinandum aceefiionem,firmat
confirmatio faâa anno 1528 per Ferdinandum Regis Ludovici dc anno 1525 litterarum,qui
bus, joannì Шпунт], & Ildergaretœ Идиш, fenioris Joannis Ungnad, ac ejua íiliœ Eliza
.bethae, omnea` & lingulas pecunias Íucri Camerœ/àœ, & aliarum quarumlibet taxarum feu
_Contributionum fuarum, Regnique fui Sclavonia.- ordinariarum &extraordinariarum, quae
.ipli,'aut fueceß'oribus fuis Regibus Hungarian, ab incolis oppidi Slamobor, qualitercunque
rovenire deberent, remifit relaxavitque. Quin e); propenfione fua , in eafdem Margaritham
.& ЕШаЬесЬ Ungnad, oppidanae Szamobor communitati, figillo proprio, & сига viridis со
loris, in Iigillandis litteris , uti admifit, Hœc confirmavit Ferdinandus, ut dubitari nequeat, ‘
majorem Sclavoniœ parten), Ferdinando femet fubjeciile. Quia nihilominul, fuere uidam
-partium Joannis de Zapolya. Quœ hinc fecutœ Гипс clades , cum Hifi.Eccl.Zagr. . rma
_à pag.e15 meminiffemus, eas non repetimus, tum ibi; cum & apud lflhvanlliunl, &с. viden
дав. Qua? demum propter opinionum anarchiam, omittere ibi oportuit, quœve deindo ad
тешат devenêre norîriam, communicamus eruditis doéiifque,
Итог. замами Kcrç/eliC/I, u uuu Litres
A
354 'Notitiœ Prœliminares Pannoniœ Veteris Periodus IV.

I .и Litterœ tres Simonis Erdeud Epifc. Za¿grabz'erz`/.``
I. Si illum annullare minus, fupra rotam, cervus,tum mitra Epifcopalis. Е igrapbe:
„ .(a)Titu1us: Magnzfco ac Strenuo viro, Dno `Íoanni Cuqijaner, Biani au
„д rato , ô’ Capitaneo Provinciali Carniolœ, fummogue Capz'taneo Stirl'œ, Сайт/2262,
„ ‘Ü ejuftlem Carniol'e, .Dno nobis Ízonoranclo. ’
„Magnilice Domine nobis honorandillime. Scribit nobis M.D.V. ad litterasejus, omnia
к? nos pio lineeroque animo fcripta. Tamen quœdam non line fuco & derifione Regie
attis Dni fui clementillimi, confcripta. libi elle videntur propterea; quoniam a nobis idem
Dominus, M. D. Vrœ , indueias cum Turco icere alïeélâlië inferiberetur &c. Unde certio
rem M. D. Vram elle volumus: nos , non ex animo duplici aut Matti Principum detrabere
percupido , id perfcriplille, quod veritas habet; quippe qui femper decori & honelli fuifse
reputavimus; Principibus non maledicere: fed ut veritas elueefcat; nobifque impolitam
notam, pro понга innocentia & linceritate in illos reijciamus, qui nobis illam inurere Со—
to conatu non extimuerunt. Ubi vero V. M. D. nos hortatur, ut relióto propolito пойте,
nobis (pace M. D. Vrae dixerimus) falsb impolito: lidas auxiliaréfque copias, contra ho~
llem communem afferremus; li id faceremus, fperaret in eliberatione dulcillime patrias voti
nos eompotes fore, Ее vebementi admiratione exclamat: quo tandem? nunquam Chrillia
„ пи Religioni cognita perlidia? omnes nos lit adduélura ? quœ omnino facit, ut paliim tot
„ violentos impetus paciamur. Id profeélò M. D. Vra, fanélb & religiose edixit. Nam polie..
„ aquam Serenii'limus Rex Ferdinandus Regnum Hungariœ obtinere,& in fuam potellatem
„ redigere eli aggrellus; tanta ruina & defolatio in Regnis Hungariœ ô' Sclavonia: (Ь) la
„ да ell, ut paulo minor,I quam per potentillimum Cœfarem Turcarum, anno' fuperiore
9,
(с) patrata fuer-it. Tot viri militares occubuerunt! quorum majores fangvine fuo Regnum
Нищая-Зав, di totam Chi-illianam Rempublicam; immo & ipli, ad heee ufque tempora,
Vv
j’
conllanter & animo indefellb, tanquam leutum Chrillianitatis, a Turcis defenderunt, ut
0.ч
plures tellimonio veridicorum, duobus his annisproximè decurlis interierint, quam in
,~, clade Mohaehienli perierint. uantam vero vallitatem Hyfpani, copias Regis Ferdinan
,, di, in celeberrimo Capitulo Eccleliœ пойте Zagrabienlis (d) anno priore fecerint! ipfa
5s
ruina docet. (е) Quod dein pagos & pollelliones Eccleliae nollrae, & Dni Petri Erdeudi
fratris nbllri, hy`s diebus Germani ex Zagrabia, ae Ludovicus Pekry ex Vara/¿lino
„ combullèrint (f) M. D. Vra , ex fide dignis intelligere poterit, Quœ omnia а. Chrilliani
b, nominis cultore , aliena elle videntur. Et quae pmnia protendunt defolationem potius hu~
,-, jus Regni, DD. Vellras, quam eliberationem ejusconeupifcere. Nam guicungue Princi~
5, pum /jvem jirmanz роди/2:12 Regni Íiabct, is, zntegerrimum Ö’ [111/ат Regnum ф
5, velit. Nos anno proxime tranfaólo, dum pro falute & pace hujus Regni, cum dominis &
¿1, amicis infurrexeramus , li libuillet omnia bona , partem Regis Ferdinandi tenentium,de~
д, vallare & comburere poteramus, Sed quoniam ic a Chrilliano alienum, & viélori Prin~
5, cipi damnofum („же reputavimus, faeere noluimus;immo ne animo quidem conciperevo`
„ luìmus, Proindc M. D. Vra, (по prudentìílimo conlilio metiri dignetur: Quìs tam eximiae
s, - cladis & vallitatis bonorum , innoxiœ miferae plebis, oecalionem prœbucrit? & ргаэЬеге in~
„ dies non oell'at? Ubi dein M. D. Vra, nos ad oppidum Raya, (g) lex miliaribus ut ipfa
~„ dicit, a Zagrabia dillans , ad le vocat; fed & vin quantum paeem patriasI ac bonum com`
à, mune defyderamus , polliceturque alleeurationem prœllare. Unde nos credimus M. D.
.n Vram fyncero ex animo id defyderare quod fcribit. Et nifi pacem patriœ, & commune
s, bonum concupifceremus', nunquam tot nollrashad M. D.Vram daremos , Sed ut ingenui:
È, fateamur : non ~is modus eoneiliandi boni publiciìelle debet; major enim libertas &Regni
„ colis & Nuncijs praellanda ell'et. Et potillimum llcentia Luder/ici 13e/cry omnia pro сот
-,, modo privato impunè grallantis , cohibencla & eorrigenda. Interim donec ultro citroque
„ de his traélaretur & concluderetur (negotmm enim hoc, in immenfum jam pelagus pro`
„ „Рас, quod uno nuncio , vel unicisrepillolrs c_ompom, & ad optatum portum deduci non
‚‚ potell) idcirco. M. D.Vfa talem ех ¿agrabla imponat modum, quô, (lz) illius,ac aIiorum
‚‚ defolationi huJus Regni, pro eorum animi libidine, & lucrô privato ineumbentium, colli#
„ beatur eonatus trantifpe-r; donec vel Coram: vel per homines, de hoe bono publico , inter
e
‚‚ nos confultum: vel Deo Opt. Maximo annuente, conelufum fuerit. Scimus autem M. D.
„ V. longe juniorem nobis elle, œquius & honellius ell'e putamus, ut M.D.Vra, ad nos,
o' . aal
(а) id ell Simon Erdeudí Epífcopus Zagrabienlis. (6) nulla Crostìœ mentio. quia tota Ferdinando gibst.
Ее) nempe 1529. [d] confule p. 21,6. Hill. Eclag- (f) rurres Ватка: Cathedr. Есс1. tum спи-(а: nar
_La'. нм, quarum una nunc etiam delideraxur, висит. Francífcus Ergelius Ер. Zag. errexit. Lf] arg
Varafdmenlis mortuo Ludovico, Ferdinando adhxlii. Ex hac carlos Frangepanug сышорьыидьша
\
:namen tum , fedex Generalis Varaldinenlis fuit cfi'eöla. (g) Rayn Run; in Stil-i. ищи-{оке ad
эпики. [h] vide infra Epillolas Стай! Мот. Graecen,Zagr.
\
Sclav. Croat. Байта/Ед Regibus Hungariœ Außriacis. f ’ 355
‚‚ ad ‚Градус/1 oppidum nolìrum (i) venire dignetur. Nam Zagrabiae hofpitium М. D. Vrœ,
‚, 0b illius valìitatem dare non valemus, Quod li facere volet, litteras Salvi-conciuäus,ei
З,
dem elargiemur. Si vero hominem nofìrum ad fe venire velit, litteras alfecurationis (ut
‚9
prius quoque in alijs nolìris fcriplimus) M. D. Vra ad nos mittat, pro communi bono,
Э,
falute patriae utriufque; illum ad M. D. Vram mittere fumus paratiliimi. M.D.Vra om
ч\ ч
nia agat, quae patriœ utrique, & toti Chrilìianœ Reipublicae funt profutura , & non no
„ citura, Qua? & bene valeat. Datum Cbafmœ_(/c) tertiaJunii M.D. XXX. Simon
„' copus Eccleliœ Zagrabienlis'. nec non Dalmatiœ, Croatiœ & Sclavoniae Banus. mp.
(i) nunc oppîdnm hoc fubelì Generalatui. (k) ßfafmam'anno hoc tennis Epifcopus. Sed Gapimlum вы.
menfe anno 1521 inde zranslaxum, u: детонации: monuments сардины, lignamer inquiíisiones
tim colleâœ. ‚
l Il. Sigilla bina, alterum Epifco i, fupra del'criptum; alterurn familiœ Erdöedianœ,
cum litt. P. Е. hoc eli: Petrus Erdöe _y,elique uterque fratrurn fubfcriptus. Títutus: Mag
nißco Dno joanni Cuqijaner, Capitaneo Provinciali Carniole, fùpremo vero Stiriœ, A
CariniÍzie ô’ Carniole, amico nobis honoranñzo.
Generofe ac Mfce D. & amice honorandillime, falutem & omnem felicitatem, acl/Zz
lutem Patriœ. Accepimus litteras G. M, Vrae, quibus nunciata per Nobilem Cri/Param
ZaytÍz de Francordia (а) рег nos intermill'a G. M. Vra , in exordio fuarum fcribit. Sciat ea
deni , nos in omnibus nunciatibus noliris, pro toto polie noler latisfecille; feria enim a. pro
xime tranfaäa, fpeciales familiares nollros , Egregios D. Balt/za/àrem Hobet/lycb, anno fu.
periori hujus Regni Proto-Notarium, (b) & D. Georgium 'de Сея/рота, ad pollellionem
Oborovo (с) ex oppolito Caliri »Seiyn (d) M. D. Stephani Deshazy, cum plena informatio
ne tranfmilimus; qui, ulque in hodiernum diem ilïic expeéianti Nam D. Desbazy ad реб—
tionem eorum , hominem in confpeéium G. M. Vrac mittere non curavit, egrè ferens nego
tium per eandem inchoatuxn praffiicae, & traffiatibus ejus non ell'e concreditum. Quod qui~
dem fafsus eli, refpondens hominibus nollris , li negotium hoe Еде! mea,l commill'um non eli,
ejus ego curam non geram. Сиг autem ipli progredi'non Гипс auli, plurimas rationes co
ram G. M. Vra alli nabunt. Hanc unam potillimum in prœfentia aperiemus. Signincavera
mus Ludovico Fairly, litteras nos Salvi concluêius cum G. M. V. conveniendi, ab eadem
habere. Ille tamen palam edixit, quod falvum conduäum G. M. Vrœ, & contenta `littera
rum ejufdem, obfervare nollet; fed quibulcunque noliris nocere Pollet, nocere vellet. Qui,
utriulque подтипа bona, & Capituli Eccleae Zagrabienlis nuno quoque depopulatur, Et
non шит nolìra, Verum etiam miferorum nobilium. Quamobrem G. M. Vra propinquius
veniat; & aliquam committivam ad fuprafcriptos homines noliros mittat, quœ illos,ad G, M.
Vram ufque , deducat. Parati furnus pro bono pacis & falutis patria? omnium noltrum, де—
nnb alias expenfas mmciîs nolìris prœlìare; diem tantumodo & locum G.M. Vra perfeti
bat: ubi? & quando conllituet? ut die prœlixo, in loco conßituto, homines noPcri, cum com
mittiva ejufdem in confpeéìu G,M.Vrœ conliitui polfent, Ubi autem de viâoria a Deo im~'
mortali G.M.Vrœ praeliita fcribit, gratulamur de profperis fuccellibus ejufdem. Annuat Do
minus ut omnia ad exaltationem & profperurn ßatum Fidei Catholicae Chrilìianœ fucce
dant. Commemorat dein G. M. Vra lirenuos milites iplius, eandem allocutus fuille, de m0
vendo bello in nos. Quod G. M. Vra refpeéìu amicitìœ, qua potuit civilitate reculàvit.Sp¢.L
fans idem nos in caufa G. M. Vra.l faéturos. Credat G. M. Vra, nos omnia eonlilia noûra
in hanc folam rem hucufqne expendille; pro hac unica re , tanta incommoda pall'os ut 'heœ
atriae nolirac, ab hollili gladio тиса? permanere potuill'ent, Quod Optimus opifex rerum ,~'
qui & iple ей fcrutator cordium, apprimè novit. Ес де hys non folum nofmetipli; verum
etiam cum D. Экз/Рога, ( е) qui belierno die a nobis difcellit, fatis comfultavimus. Spem
etiam ab Altillimo haberemus , deinceps confervandœ; modo tanta: infolentiœ, tantœ rapi
na: Ludovici Pekri, quas ubique in toto hoc Regno enormiter patrat, occalionem malo
rum non ellënt allaturœ. Нас enim hora certificati fumus; quod Turci feria 2. & 3. proÍ
ximc tranlaéia, Provinciam totam RaÍzowcîe (f) callri D. Ladislai More, ufque S. Nico
laum igne & ferro devallarunt. Pollellio autem Ша .Säent-lViÃIos duobus milliaribus di<
На: a bonz's zzo/iris Za-iotbnok. omnes homines illarum рак-бит in fuga funt. Si altius
u u nu a . `
(a) puto commercîum’ líxtcrarum вмиг. [Ь] Proto-Notarius ille, Гиен: partis, ринит Joannîs Regis,
quia in дай: publicis Stephanus Немеет? de Petrovcz Regni Sclavoniz Protonom'ius reperitur[c) Obo
rovo nunc quoque pollell'io, adôc cis Savum . refpeâu Zagrabia». [d] Sclyn сшит trans Зашли,
quod conlundi non debet cum Sclyna. &Selyn olim ad Maranum. [c)víde Шугай} (Г) Rahovcre, li non
ell modernum Rohoncz ,certe trans Dravum Muramquc так, ш contextus Epiñolœ evincit. Quarz
ad Rakovcca hat non trahcnda,Neque Szent- Miklos pro Sclyna interprztandum,as Pro trans Витая
'~ потек: enim шато]: bona Вруша advicìnabamur, non Sclynae (zent-Miklos.
I
.556 Notitlœ Preliminares Pannonîe Veterir Periodus 1V.
Progr-elli iunt, nefcimus; homo enim nofier noluit ultra expeéiare. Cujus defolationis &
ruime nemo alius caufa efì, nifi Ludovicus Pekry, qui familiares fuos ad devafianda bona,
D. _Íoannìs Banfi Palatìni (g) his diebus, ad homines D. Ladislaì More transmiferat.
Ejus nos, tantam rabiem deinceps pati non pofTumus , fed cum dominis & amicis noßris in
hoc Regno, illius malefaéia punire intendimus. Non excedemus tamen fines hujus Regni, пе—
que dominia Sereniflimi Regis Ferdinandiimpediemus; modo ipfi caufam non dederint ali
quam, excedendi. In calce tandem litterarum adhortatur nos G. M. Vra, ut, eitillìmam re.
lationem faceremus; eadem hora, qua allatœ G. M.Vra;~, has fcribi mandavimus. Eandem
bene valere optamus. Chafmœ in Fefio B. Mar.Magdalenœ М. D. XXX. Simon Е us Есс1.
Zagrab, Dal. Croat, & Sclavoniœ Banus MP. Рати: Erden)de de Monyerokeree Come»
Comitatus Cafìriferrei &c. mp.
(g) lanñ'y Palatinus fuis Joannes Regis, „
Huic Epifìolae, adfcripta ей notitia de litteris his, ветре: а Marco Jojëpïzo a Pe
rizjzoßr, lnclytor. Carnioliœ Statuum R 'Rratore , cum nullius momenti eas confidenret,
tanquam grivatorum ad privatum , ext ulario Carniolial abjeétas fuiñ'e. A Paulo ¿einde
Pac?! Or inis Cifiercienfis, Monafierii Sitticeníis Profefi'o (ut ipfe, manu fua notant) re
oeptas, D. Libero Baroni Paulo Ritter ab armo 1680 notilîimo, & fimilium curiofo inve
талон, in iignum amoris, & memoriam perenni: amicitiœ, millas .Sitticiô die и. Otto
bfis, anni ‘1705.
Ill. „Sigifluim Tituli'ifque ut in priore. Tenorerfùnt: litteras Magniiicentia: Vrac
„ ad nos datas piene intelleximus. Ad quarum contenta, is, Vblis fr. nofier Bla/ius de
Борщ/(2 Canonicus Eccl. nofìrœ, M. Vrai; nomine nofiro ref'pondebit. Си)": 111851 8c
„' relatihus , rogamos M.V. fidem credentiœ, eontemplatione nofìri,-adhibere velit. Habet
e infuper idem Mgr Blafius,aliquos eafus Papales, pro' quibus eum in urbem proficifci
oporœt. 4Supplicavit itaque nobis, quod ad amicos nofiros in favorem fui, litteras nof`
„ tras daremus; medio апатит eofdcm rogaremus ,qualiter fub id tempus treugarum, tute
„ & pacificè ire poilit reddire. Quare rogamus М. Vram, velit eidem fuas dare lit
„ teras, penes quas ipfe, per Regiones M` Vrac fuhjeétas, ire poflit & redire. Faciet M.
„' Vra, rem nobis, omni oiiicio dignam. Quod & M.Vrae in Gmilibus, vel etiam majori
„ bus compenfare fiudebimus. Datum in oppido noiiro [испуг/71, fexta]ulii 1531. Simon
„ Epus zagrabienfis, Reguorum Dal. Croat. Sclavonizeque Banus m. ppt.
Francifci de Barriga/i 13am'.

_ 'Sigillum
aurato, .Szirz'œcognofci bene Begarnìole
Сайт/На: n, uit. 772111. Jllagnijico
Capiraneo Dna Joanna'
Generali Косà'ijaner,
б’с. Dna amico militti
nolnl»`
vh_onorana/o.
~ „ Mgfce Dnc, 81 amice nobis honoran. falutem. Pridem quafdam Dominus Collega
„ nojïer, (а) Regìas ad nos 'miferat litteras fibi fonantes; quibus fua Маши mandat: ut
„ primo quoque tempore Vram M. D. conveniremus, & de Republica hujus miferrimi
„ Regni invicem tractaremus. Licet prius V. M.D. fuperinde requifiviffemus; nudius ter~
„ tius tamen domum applicuimus. Et cum neeellitas urgeat nos, ut iimul conveniamus,
‚‚ V.M.D. vehementiîlime petimus: In uno loco competente, velit nobif'cum oonfiitui. Non
‚Э
tamen longo itineri fe dare pofTumus, cum & nos ipfi , & equi nofiri nimium fmt fefli.
’7
Вопит èflèt ut M. D.V. vel in Brcfeq, (Ь) vel in Ztulîycìa (с) nos conveniret , nam
3
his locis remotius ire nequimus. Celebrabimus die Sabbathi venturo ÍVaraß/z'ni guan
„ dam Diœtam (d) quae de necdlitate erat celebranda; quam tribus diebus perf-idemus,
„ poli fefe fequeotibus. Рой quuS quidem Diœtœ perfeëtionem , quemcunque diem M. D.
„ V. prœiixerit, five tertium, five quartum, ad quempiam locum prœfcriptorum; parati,
„ erga V.M.D. proficifcemus. Rogamus tamen V.M.D. iterum, ne gravetur nos convenire;
„ fumma enim neceflitas exquirit ut fimul conveniamus. Quod fi forte Vra M. D. hanc no
{iram mutuam confiitutionem difiulerit, forte nos cenvenire non poterit, Тире: quo a.
„ V.M.D. optatam exfpeétamus relationem. Cœterum intelleximus pro certo, Vram M.D.
„ Egr. joannem Vokoìlavìclz, Regiam ad rationem conduxifi'e. Cupivifl'emus certe, finos
‚‚ illum potuif'femus contentare. ySed folutio finifìrs cogit nos familiares nofìros veteres di.
,_ mittere. Gratulamur certe, quod illum Vra conduxit M. D. Nos quidem probe, & re
„ &è, ac iideliter fervivit; oredimus & V.M.D. illum fcire fervire, dummodo illum V. 1WD.
„ Probet; quem, ex animo Vree M.D. commendamus. Quidquid ipfe Vrœ M.D. refervire
l' u .
(a) Josn.vîdelicet Torquatus. [b] Brefecz hoc efi Runs. [с] Ztubyczs eli in lomîmu Zlgtabicnß er;
Vctus, fuperior 6c inferior чаша. (d) ive congregaiionem gcneralcm Sclannia.
\
7 \
Sclav. Croat. Витал/145 Regzbus Hungaria Äußriaeis '35?

„ non poilët, dummodo illum Vra M. D. non deferat, id nos, V.M.D. omni Rudio & ami~
'v»ofт'тп'гвш „ eitia rependemus. Piura ipfe Joannes Vokozlavieh nomine noûro V.M.D.dicet; cujus di.
‚‚ ¿tis V. M. D. pleno credat. Quam Altiiiimus feliciilimè eonfervet. Ех Cafìro пойте Отв.
‚ s, Ьеп (е) Feria 2da proxima, рой diem Afcenfionis Domini, Anno ejufdem ,1530. Fran.
„ сиси; de Batthyan Regnorum Dalm Croat. & Sclavoniœ Banus, M. ppria.
(e) Grebenf, :rx hodie defer-isdn Comitato синева fupra Magierovo, Familia olim de ватта. Не.
die ob cambium innimm, (реал: ad Familiari: DD. Comitum Brdöedy.
Tres Stephanì Вен/2:11] cie Sïomfredilara Comitis Comitatus Comaromicn/is.
Sigillum annulare in omnibus, ubi Leo ereóius , tenens pedibus eoronam- Titul: Мад"
gnifico Dña Joanni Кагала Eguiti durato, Capltaneo Provinciali Carniole, Де re`
nio Stìriœ , Corinthia , eiujìlem Carniole Capiraneo, Dña nobis obfdmo, Exor ’um
ubivîs: Magryfce .Drie ob/Zíñie , pryì fàlutem 8 commendationem.
„ I. Quoniam Regia Mattas D. noiìer gratiofiilimus ,fpecialemJudicem in negotiîs nofiris
„ D.V°M, deputaverat; novit autem eadem , quie ? & qual oppreiiiones, injurias, damna ‚
9, in fidelibus Provinciis R. Mattis pafii fuerimus; & quœ etlam fidelia fervitia nos exhi~
9) buimus . & exhibemus modo quoque, R.Matti; haéienus В ab alys D.V. M. intelligere
„ otuit, Praefertim verb quali auxilio fuerimus Civitati Regiœ Montis Grœeenfis,(a)’tum
„ pro introduéìione viétuali'um; tůmque aliarum rerum neceffariarum, ut omnibus con
_»
íiat. Concludimus V. M,nifi auxilio Dei & nofiro adfuiíiemus, maxima incommoda &
n damna R. Matti fecuta fuiiîbnt, & huic Regno. Rogamus itaque D. V.M. quatenuß ea~
n dem malo animo non habeat ex nobis: quod ita importune D.V.M. ex parte oppreíïio
sa num подкатит follicitemus. Dignetur D. V. M. nos, non oblivionì dare; at ut inter re
n fiduos лаем R.Mattis D, подай gratioflï'ni, D. V. M. nos in memoria habeat. Et de op
„ preiiìonibus damnìfque nofiris, ut, amiiiionum bonorum потеют Eadem D. V. M. re~
„ cordetur. N une vere ita fcribimus R. Matti, iicuti aly fideles fervitores. Cœterum itidem
„ D.V.M. rogamus: dignetur nobis litteras unas dare , in quìbus, Eadem prœcipiat omni
‚. bus Capitaneis & Pcipendiarijs R.Mattis & alterius cujufcunquo conditionis hominibus ,
„ quatenus ita libere bona nofìra ne depnedarent atque devaßarent. Satis enim jam ex om
„ nibus partibus depraedata funt, uti D.V.M. haétenus intellexit; ut vix iam in fervîtys R.
„ Mattie fefe fervare pofiimus una cum fervitoribus nofiris: f1 D. V. M. nobis ali uo auxi.
„ lio non adfuerit. Nune vere qualem infpirationem, ille Thomas Exhvonlcwyiln opprell
„ Iionis nofìrœ origo fuit contra nos, D.V.M. intelliget. Adhuc in contemptum nofiri, Call
„ tellanus Vde Kants@l (b) commiiit omnibus colonis in provincia ejufdem Kontsky exifìen
„ tibus, ut eundem liberarent, tanquam roprîam perfonam, Domini ipforum. Confide
‘ _‚, ret D. V.M. fi talis debeat, defendi, qui contra dignitatem R. Mattie, authoritatemquo
`„ D.'V. M. ac libertatem totius Regni talia fuper nos facere aufus ей. Reliqua, idem lator
\щ.—Е.
ä
e'_\
‚к‘.\
‘.-4
vв“\\."=;_;.т›. „ praefentium D.V. M. clarîus dieet. Eandemque felieiilimè valere optamos. Ei Zomzed
„ war (с) Fcria 3. infra oétavam Viíitatîonis Mariœ 1530. Stephanus Deshazy de Zomzed
„ wara, Comes Comttus Comaromîeniis. mppr. \
(а) Mami» степа. Zagrâbieniis пышет". Cb] Familia erst Kon секу, qu» defecis, tennis srcem
Конным in comitato Varafdinenii. An sb псе haer son siis .voces сшита. , in obrcuro ее.
(с) vulgo пита! . arx nunc defer-ta, Zagrsbiâ шли occidentem dińans horas шиш (patio.
II. „ стащила. damna hys elapiis diebus in ProvincysR. Mattîs Dñi понг? gratio
,‘, fillimi, per domeßicos & extraneos Thurcos pam fumus, D.V. M. haétenus bene novit,
„ nec indiget declaration prœßanda. Regia Mattas D. воде: gratioíiiiimus D. V. M. depu-`
„ taverat; ut fuper damnis & injurys vulneratîonîbusque ae interfeéìionìbus familiarum,per
„ Pwlyar & complices fuos Басня, fuper nos judicium & jullitiam adminifìaretur. Rur
„ fus потех- malefaótores illi ex artibus Karim/nie (a) injurias nobis аиста eonantur.
„ Jam bona quœ habuimus in вдень“. Provincys Газе Mattîs. amîiimus; & in tantis com»
„ romiiiionibus! Jam omnino defperavimus i Ех parte vero R. Mattìs вы noílri gratio~
'шачeаsгtе'. „ illimi adhuc nos majores facere dignetur. Si Wiennas fua Mattas conüituitur, ita, prout
„ D. V. M. nobis feribît, petimus plurimum eandem D. V. M. fubveniat nobis in pulvsribus,
„ f1 in alys D. V. M. non oterit; ne, quod Deus avertat, aliquod majus damnum atia
„ mur. Reliqua dieet iile Ест prœfentium D.V.M. clarius. Eamdemque D.V.M. feliciilimb
„ valere optamus. Ex сайта noñro Zomzedvar, Sabato ante Решит B.Miohaelis Archan
„ gelî Anno 1530. Stephanus Deshazy de Zomzedwara Comes Comítat. Comarom.m~prî2~
а (9351 Ргоре СШтЫаш bona non habuit певшим. qui illi fusions шипами ex рикши: вши.
:biz [niñ fors inde mifli milites) non lifequor .
xx x x Ш.
Hdìor. Balt/zajàris Kerefelicill.
358 Пита Preliminares Pannonia: Veteris Periodus 1V,
III. „ Jam fœpius ex parte oppreliionum noßrarum; de fiatúque hujus mïferrimï
„ Regni D. V. M. fcriplimue prœfentia. Prout fcripferat D. V. M. nobis, quod ali uibus
„ pulveribus, provilionem faciet , iam tempus infiat, fi M. D. V. aliquas pixides,Za 010s,
„ & aliquot pulveres mittere velit. Ех quo ,iam in tanta`m defperationem ineidimus,y ut
l) à nomine nifi folo DEO Optimo Maximo Треп: habeamua. Praefertim verb recçßîis D.
‚9 Katziancr Capitaneifa) a D. Ludovico Pekryitidem Capitaneo, non рати: defperatio
Э) nis fervitoribus , R. Mattia D. понг! gratiofiflimi reliquit; hoíìibus autem animum &fpem
-„maximam attulit, Prout nobis deelaratur; & ех litteris i Нив D. Ludovici Pekry V.M.
„ D. clarius intelliget. Et ii commode fieri poterit, cum ¿adem V. М. D. Pro coneluden.
„ do confiitui, lucidiufque de omnibus rebus lo ui, & traůare optamus. Ex сайт noßro
„ Zomzedwara , Dominico die, in Рейс Dionyfìl 1530. Stephan .Deshzzy de Zomzedwarx
„ Com. Comit. Comaromien. M. pria. `
(а) Enfmì ветре Сандала, Capitaneì титана, traumi пасынки.
Stephano buic Deshazy, Ferdinandus anno 15.9. plura Erdoediorum donaverat. Ex
Ärchiv.Keglevichior. quo Deshaziana documenta devenill'e, ex art. 43 anni 154.: deducitur,Rit~
terumotat & exfcribit : Nos I4èrdinandu.5` &cmemoriœ commendamus &c.@uodnos/zabem
tes rejìxeô'um adßdelia jêrvitia,ßdelis noßri Magf. StcpÍzani Dex/Lazy de Зета!
wara Conßliarij ncyiri Sacca/imm CÍuzbrag/z in Haaren/i, una cum curia nobilitari Se
lìn in Bar/ìcnfì; è’ Been 'ln Strigonienß, aliisyue Comitatibus, /ëilicct una cum omni»
burpertinentijs fùis, quod è' guar rie kanns 8 Í/l/olp/zangus Erdcwdij клиент: ö’
{кг/едины. Qua: ramen ex eo quod ii emStcp/zanus immemorcs ßdci В idolitatz'sjùœ,
и
uam/ècundum promißionem ip/òrum nobis debebant, partes Joannis е Zapolya im
Лает/116421? nQ/ìri , ßcutìfugß, ас omnia guœcun ue potuerunt, contra nos, fif
де!“ noßros perpetrájè, propterea ue notam iig/'ide tati@ incurri e digmgfèuntur; al
nos, con/êgaentergue collationem лёд—ат Regiam 8c. Datum in сшит no/ira Lincij
in Fe/fo B. Andrea: Apo/lolz', anno Drïi 1529, Regnorum nQ/lrorum Bohemia’ тНигг
gariœ vero Tertio.
Civitatis L.R. Mantis GrœcenjîsZagrabienßs. In utraque ligillum Civitatis. таили"
Magnifco Dno, D. _Íoanmf Kothyanner Capitaneo Generali Regiœ Más, ac Loc-um
' депеш: ejufalem , Drïo nobis _]êmper Obfdrîzo.
„ I, Speciabilil ac Mafce Dñe, Dñe nobis femper obfdñie. Polt fervitiorum noßrorum
‚‚ дйШпёЬш recommendationem. Peroptimë eonlìat M.V. quod multorum Бадена! omnes
„ anguiiias, necellitates & tribulationel пойти, М. Vrae ad notitiam dedimus, qual iam
д, plenarie uno anno patimur. Nес iam tandem a M. V. cujus proteâioni hœc Civitas ане
„ gia Matte fpecialitcr deputata eff, defenfionem aliquam habere ротация, Ее cujul fpe
„ duâi, omnia bona понга рте: ñdelitatem Regine Mattis pro defenfione hujus Civitatis
‚‚ expofuimus. Jam linaliter ulterius non poffumus, ex quo nil habemus. Prœtzrea dites
„ НЕ ex uo carent peeunijs, Наши habita relatione M. Vrac difeeflill'ent, nifl D. errar
`„ Кури}: ‚ eos, quoad à M. V. lenam habuerit relationem, in propriis expeníis retinuif
,f3 fet. Qui, niíi babuerint Pecunia» illico recedent, remoto omni dubio. Petimusigiturßz
„ qupplicamux: M. Vra dignetur nos liberare; & ii defendere noluerit ad prœfens, nos am
., plius in hac Civitate remanere non poífumua, fed cogemur hinc inde difpergi, per varias
‚‚ parte» Regnorum Regia: Mattis; nee ipfam civitatem defendere ulterius polfumul. Qua~
„ propter fi :liquid huic Civitati contigerit, hoc unum eli, quod . Vra, nec coram Deo,
„ nec coram Regia Matte, nobis imputare debebit, fed БЫ ipi'i. Intelleximus etiam,quod
„ Mera expeöiat adventum Thurcarum: Qui, vel venient,vel non? Hic autem quotidîe
‚, prac foribus Thurcac eurimus'; igitur potins Шов propulfare dignetur. Nam дафнии,
„ Si Magf. D. Ludovicus Pekry Suprœmul Capitaneus oquitum Regia Mattia not non de~
„ fendilïet, „Атм taliter, quid смазанные Civitatilgiturpetimul ut M.V.nobia referi~
„ bat plenariam relationem , quidquid faoere voluerit. Quam feliciter valere optamus. Da
„ tum in Civitate Montis Grœcenfis. Dominicâ ante Feßum B. Margarœtbœ Virg.&Mart.
ъ, Anno Dñi 1530. judex ac tota Communitaa Civitatis Monti: Стай;
П. Titulue: Speä'abili ac ищу/со Dń'o Johanni Хайфа“! Supremo Capítaneo
Provinciarum Regia: Мата, Dña nQ/ìro gratioß,
„ Spettabilil ac Mgfce Dîie , Dno nobis femper gratiofe. Poli.' fervitiormn noůrorum.
„ humillimam recommendationem, His mifimut erga M. Учат, hos prudente’ & cir
„ oumfpeäos Misha-elem litteratum Judicem feniorem, acMatÍzzam Skalyth alias Decanum
„ подтипа. uibus in omnibus arduillimis negotijs nolìris, & Civitatis Regia', D. M.Vrëb
‚, varbotenue referrendis. Quare petimul M. Vram, qualiter diótis & relatibua inforum ple’
наш
l
Sclav. Ома. Dalma.ßibRegiůusHungariœ нытьем; „9

‚‚ nam & indubiam adhibere velit ñdem creditivam; ipfófquo ad nos cum optata remittero
„ relatione. Datum in Civitato Regia’Montis Graecenfis. Feria 1V, ante Fefìum Барана:
‚‚ anno Dñi 1530.]udex ac tota Communitas praefatœ Civitatis Montis Grœcenfis. (а)
(а) ломти: aliena женат manu, Epißolaz рте-щит... 8c (щите: olím ad D. Китае: dans,
à D. Marco Jofe ho â Perizhotfkegiñraxore Provincia Свойств. т nullo Щи! Provincia ferviente:
ex Tabulhrio il о аьгеаы ‚ cum aliis pluribus, начни: ufui for: (Ironia om: часами, ат ad minus
euríoñmem арника: ‚ mim' Шшо D, )aulo Ritter.
Litterœ diverforum
I. Lucœ Slëkel. Sigülum,fuperne: L. SK. infra uuu fagîtta mnsiixul,erreâufquo
duobus pedibus. Titulua.- regio Dña Franci/ën 221871 ‚ amico nobis cÍzarçÍimo.
„ Egregie Dñe & amico nobil charifiime, falutem. Signìñcaveramus V.Egr. D. quod
„ ante Carnia privii tempus eirciter, tranfaäum; fuimus cum Dño veíìro, Dño РаиЬ
„ Crumpatlz ерш! S. Martinum in montibus арт! Strigoviam (а) conßítuti. Et задет fun
„ M. D. Veßri memor нас, rogavitque nos, ut de Vra pmfentia inquîíitionem haberemuo,
‚‚ qualiter vobis fuocederet. Et ex tunc, fuœ Марат, de Ваш & conditions Vra, Ratim
„ ignificare рощами. Igîtur petimus ut medio Vrarum litteramm nos certificare velit:
‚‚ quomodo vobis fucoedit? & in quo indigentiam habetis? ut nos Dîio Vefìro de by», по.
‚, [iris & пат litteril fignificare pofiìmus. Nam fua M.D. illius ей intentionil,vobiefub~
„ fldio adeÍi'e pecunijs five aliis rebul quibul indigetil, tanquam {ideli famulo. nos imque in
„ quibus vobis poñ'umus complacere, prius etiam vobis inclinati. Petimul ` itur Vram ген
‚, lationem quam totius ; ut offumus Dño Vro mittamus. Tandem V. D. ne valere op- -
„ tamu». Ex Сайге noßro ауте/ф, feria 6. ante Dominicana Reminifcére. Anno Dîú 153 I.
„ Lucas Záckl. Dñus in Ormofd m. р. -
а) Seri ova in Шип Muraköfzeñ, alia ai Dobroiin hodìe Ы: Тата.
П. etri de Cinta. Sigillum annulare minus. Apparet: caput lìuafi Pontificia. Tltu~
lus: Alagnìßcis, Genero/is, Extrenuys. Excellñzis, Egregjis No ilibus Viris, Потё
nii` ac Dominis Noßris отл/апатит, Regiœ Matti.:` Inferiori.: Haußriœ (а) Сог—
regentibus in Viœna (Ь) „
„ Magniiici , Сеткой, extrennui , Excellmi, Egregij, Nobile» Viti, Dîíi ac Dîii no
„ {ìri obfervandiiiimi, & Re {в Mattia inferioris Нант-ЕЮ Corregentes. Iterum Vris Е
‚, gregijs Magniñœntìjs fcrìpâ narrando, extremam neceiiitatem, quam ina Infula (c) Pg.
„ tiebatur. Et quod nos nullatenus in illa manere poteramus, fine magno prœjudicio Шо
‚, гит. Nunc humilliter exoro Vris Egregijs Magniñeentijs dignentur nobis aliquod теша.
‚‚ dium dare; quia НЕ milites tota die, & univerfa Infula, clamant ad me, ut ego ab ea
„ difcedam. Et о fine ordine V.M.non pofïum facere, ñcut Гавре fœpius Magnificentiis
„ Vris nunciavi. \ t hoc faciendo evitabunt lamentationes, quas quotidie audiunt abfquo
„ veritate. Quia. neoefíitate rußicorum urgente, clamant quotidie, fine понга caqu Et illi
‚‚ non poH'unt aliud [асы—е; ¿L nos hic effe, non ей fervitium Regiœ Matti». Nее nos habe
„ mus prœmium bujuiinodi. Datum Majar (d) 36 Septemer Anno Dî'xi 1531. Petrus do
„ Cinto ( е) М. pr.
(a) мат. (Ь) Vienna. Cc] типы: vulgo Chakovecz. [Лад Varafdinum, hodie падеж].
[e] Militia: Hífpanicz Oñicialis, ` _ _
III. Petri de Cinto. SigïJlum. Titulus: Egregio ac Mgmń'centzßímo , Пашню
Viro, Dio Johanni Catziner, Egues Auraws, Capitaneus Provincialió` Carniole,
Dlîo тео Obfdmo. `
,‚ Egre ie ас Magniñcentifïime Dñe, Dñe mihi obfervandiiiime. Salutem & amicitiam
„ paratam. ix Iitrcris V. M. ac Omnium nebulonum ißius .Infulag intelleximus сайта.
p
tes iûorum ruilicorum , quas patinntur , caufa îpforum Hlfpanorum ; quia hic tandem do
п
morantur. Quas certe nos non ignoramus. Sed V.M. credat pro certo, quod nos hic
9)
manemus plus coaéìi, quam fpontè. Et videndo maximum rationem iûorum; & prœcep
D)
tum V. M. intimavimus extrenuys Viris, Dñil Confilio Vianœ,Regiœ~ Mattia Соперн
п
tibus; ut infpiciendo Ша! miferias, & quod non poíTunt plus fußentare, provideant lo .
а)
cum, ubi deinceps maneamus. Quia. nos non volumus nofìra voluntate Шип Infulam \
plus fatigare. Et refponfo illorum aocepto, videbimus quid inЕсbac

а: quia iicut animam falvare, deůdcro ab ißis ruiìicîa recedere.
re {злейшие facore;
quia c non fumus ii
9,
п
nc commiliione; ita fine illa, non poil'umus recedere. Quod erit nobis gratìíiimum, &ma.
9:
xime, eíTe. in obfequium V. М. uia plus quam fratrem meum, prolato ore„ cupio. Ее
„ ideo humiliter exoro V. M. ut quxdquid voluetit, mihi ërœcipiat; quia. libenter viribus
„ & рот: faciam. Et bene credo: Quod illi Egregii ВЫ onfiljarii, videndo tantas excla
„ mationen, non poterunt aliud facere, nifi immediato providete, quid debemus facere 2 El:
` xxxx а „ dum
360 Notitie Pralimznares Pannonz'œ Veteris Periodus IV.
A' „ dum habuerimus refponliones, amore V, M. non manebimus hic, una hora. 111i qui Vrœ
„ M. nunciaverunt: quod nofiri Hifpani, faciebant vim mulieribus, non dixerunt veritatam,
„ & ideo non debeti lis dare creditum. Quia nos habemus confvetudinem defendendi шипе
‚‚ res, ut nullus audeat minimum impedimentum facere illis. Quod fi prœfumerent inten~
„ tare nos valde illos puniremus. Illi~ruiiici ui pertulerunt litteras V. M. nolluerunt meas
„ tradere, propterea V. M. non babeat agitationee de hoe, quia nos omnibus refponfum de
., dimus. Datis Majar, 26 Septembria Anno 1531, Petrus de Cinto. Improp.
1V. Georgii Kobaìijch de Briìovicla.
Sigillum atnon difcernitur. Titulus: Magni/ico ac Genero/o sz'o,Dń'o Johanni K@
. ql'jancr, Eguiti durato, ас ßlpremo Capitaneo Carniole ё’с. Dño miÍzi Gratiqßimo.
/ „ Magfce ас Generofe Dne, Dne mihi Graflime. Рой mei ipiiul , ae fervitiorum meorum
„ humillimarn recomendationern. NoveritVra eadem M.D. Qualiter intellexi cor'niiionem V.
„ M.D.ut ego venirexn ad Labacum, &adiiarem ibidem aliquo judicio. Quare fciat Vra M.D.
„ quod libenter venirem, fed modo non poii'um; quia baec caufa eti: Videlicet ut frater carnalis,
„ nomine Petrus, nunc nimium infirmatur. :dò ut de die in diem Thurcal ехГ cétamus; quia di«
„ cunt (ut fine dubio veniunt) ad occupandum & expugnandum arces coniineslit iignanter,
„ ficintellexi ut veniunt fub arcem meam (а) aut fub aree mea in vado,aliam arcem feu Ca
‚‚ Ценит aediiicabunt, & multa alia negotia habeo. N ihilominus tamen mili ad V.M. unum
„ Procuratorem (b) qui in рея-Гола mea judicio adfìabit. Quare rogo bumilìter V. M. ob in
‚‚ tuitu fervitiorurn meorum, ut diéium negotium nofìrum, feu judicium Vra eidem M. fit
„ commendatum; quia Vra eadem M. bene novit, ut nos orphani Vrœ M. fumus. Namäc
‚о pater meu! Vra: M. bonus fervitor fuit. Item fciat V. М. D. quia facpius rogaturn habui,
„ pro fubfidio a M. Vra Pro fuůentatione arcis meœ , qua: ей in magno periculo, omnibus
„ НЕ: provinciis Croatiœ, cœterifque. Quia illum vadum, fub dicta arce Vra M. bene no
„ vit, & qualit eil. uare iterum rogo V.M.D` ut Vra M. erga me, pro fubiidio arcispro
„ videre velit. Quia. x aliquid contigerit huic arci, quod Deus avertat, ne dicat V.M. D.
„ ut erit caufa mea. Et rogo V. M. D. ut hos familiares meos , Vra eadem D. prœfentare
„ velit, videlicet ut illis, una mecum falarium dare velitis; Íicuti cœteris Ripendiariis Re
., giœ Mattia. Et Vra M.D. bene novit, quia pater mens femper fuit Regiae Matti iidelisfeb
.‚ vitor; & ego ero, ac etiam Vree M. D. Nam habeo litteras а Regia Matte, in quibus` -
„ promittit fua Majeiias, ut quandocunque aliquos Ripendiarioe fua Мама: fufcipiet, aut
,‚ ordinabit, ех tune &_nos aiiòciabit una cum familiaribus nofiris; & faiarium prœfiet.
„ ficuti ех Шт]: Mattis Газ: Vra eadem D. intelligere poterit, quas aci-Vram M. mitto°
„ Et eandem V.M. D. feliciter valere o to; & me, una cum fratre meo Vrœ.M.D. humil:
„ liter reoommendo. Datum in Klokoc , feria 3. proxima рой Fefium Penteeoßes.' 1531
’ „ `Georgina Kobazycb de Bryzovicza, fervitor Vrœ M.D. ‚ °
a) Familie tu: amm Kobazych топит. inreiligít. [b] посидим-ст. sccîpere идет pro man.
дивно potins, quam advocate.
Ех Epifìolisprœmitlis metiri potes leäor uptime, quo in Наш fuerat Regnum Sc1a~
Voniœ? N unc refidua quaedam Regni hujus fuperfunt. Itaque
I. Quamvis Illm. Ritterus fateatur, femet in Camera Aulica. Viennenii legiíi'e,de ап—
' no 1533 contra Sz'monem Еррит Zagrabienfèm Regales litteras, Item Joannie Regie de
~anno 1534. Protec'l'ionales pro Margaretha $75.(er de Ormofd, reliéta дота. Banfîy
de Alfolendva, ne illa in univerfis bonis Thomœ Montar ubivis in Comitati! Szaladioniî
шашисты, & per defectum ejue, i fi eollatis, turbetur; cum nihilominus neutra: идите.
mue, num г & ualem eruditionem uppeditent?dicere nequimus, Ex Iiihvaniio diximus ,
Joannem Bang in Comitijs habitis , a Rege Ìoanne anno 1530, Palatinum (Идиш fuiíi'e.
Quem etiam Simon:E . Zagrab. ерш. : fuperius Palatinum vocat. Ное titulo diu gavifua non
(иене, dum 1534. argaret/za уйди: fue exprimitnr. '
II. .Rebus intra Ferdinandum atque Joannem de Zapol a accommodatis ‚ teßantibus
con/{itutzonibus in Congregatione Generaliuniver/îtatis ominorum 8 Nobilium Ке—
gm Sclavonìœ, pro Fe/i'o Epiphanìarum Domini Анна 1538 Cri/ii celebrata editie,
_& corpori `)uris infertis, in nova has Periodo, fequenl deducitur gubernandœ Sclavoniœ ra~
tio. 1. In ufu Congregationum Generalium reliétam Гите, coniiitutionet tefiantur. я. Conii~
mornin, Artiumque iinitimarum adminiíirationem, provifìonemque penes Status Ordinefque
Regni Sclavoniœ remanfiife ‚Респ: demoniirant coniiitutionei. Enimvero Art. 7 Qualiter Ar~
ees perlnfirandze? difponitur. Articulo 9. смет verò упав adfortilicatz'onem Cofyí/zz'orum,
ad exculzias, ad vigilias, Ücu/ìodiam chni pertinere, ö' поп manifqßanda videbam
sur, commendavimus Dominis Bnnis. Articulo 15` ordinantur viótualia pro Confiniil»
‚ Анд.
scia». croat. Dalma.м дефиниций. лилась. ‚ад.
Art. 14, Loca depofitionis ordinantur. la & 13 de curubus pro eomrneatu deducendo pro
videtur; pronti & xl. de cura viëtualium. Articulo 6. de veétura machinarum bellicarum
difponitur. 3. Quod oiiioium Banorum? quod Capitanei Regni? hac aetate fuerît reële de
ducitur. Ad Regni Capitaneum gentes ¿q uae a bonis dabantur, congregate, ijfdernque рт
effe , atque in limitibus ad Turcarum excurliones invigilare pertinebar. Clara hœo funt, ex
articulis memoratis. Articulo ILUnu/Qiiifëte Dominorum ac Nobilium de jingulis 36
VJobalgionilazis /èufumis ¿Dro cig/lodza tuitione Regni ,fmgulum ипит eguitem Ье.
ne armaturn, aleatum, lorzcatum, clypeatum, fr’ lia/latam, per integri anni revolutio
лет in con/ini us penes Capitaneum Regni , ubi Dñi Bani jigßèrint, continuo con/èn
vare del/cant ö’ teneantur. Nullufque ab his equitibus eximitur, ibidem. Art. 3. Quod
omnes Dñi Magnates, gentes de ¿Onis eorum fub Capitaneum Regni dare debeant & te
neantur. Art. 4. Quod Nobiles «Si Regnicola: paratos fe continuo ad bellum teneant, & jux
ta ißhic deferiptas neeeilitates, ipfi viritim, vel cum una quinta parte fuorum ruílicorum vel
pleno numero, armati infiirgere, ас penes Capitaneum Ragni, illo gua opusfuerit , ff
glio Domini Bani дуэта, `ßne mora projici/èz debeant ¿f teneantur. Art. 5. Dum ne
eeHitas infurreéìionis accell'erit, D. Capitaneus Regni , accepta informatione, & commiílio
ne DD, Banorum ‚ euret ad fingulum Judicem .Nobilium, unum fpeeialem , ad idque Моль
um hominem mittere, ut gentes per omnia remedia leventur. Quas idem Лото Dñi Са
pitanei, ad loca лесе/атм ducere deßebit. Horum coníideratione, illa Matthiœ Regie
difpolitio pag. 283 relata, mutata fuerat. Banorum фей erat, quorumvis difpoiitio at
que ordinatio, ut fati demonßrant Articuli. 4to. Contributio Regi oblata eli Art. I. de от
nium bonis, ita ut Rex dicare valeat: Utßjiiœ Matti vifumfuerit, faciat denuò Re- `
gnam dicare. Et demptis villicis ae prœconibus, нищие, qui in domibus,allodiis, & си:
riis dominorum Nobilitaribus ae Nobilium refidentiam faoiunt , nemo immunis fit. Art. au
tcm a5 pro diverlis negotiis Regni, Сода privata 8 extraordinaria confiituitur, pro ex
olvendis debitis eontraëtis , Oratoribus, Añ'eñ'oribus item Gi Judicibus Nobilium ,atque hœc:
de Omnium tam dominorum,guam Nobilium bonis. ас etiam aNobi'libus yniusfçßionis,
juxta numerum
mini/lrentur. поршни:
Itaque dicationis
Vicebani exigantur,
hac œtate, Et atl
perceptores тать:`
caíl'œ fuére.DD. Vicebanorum
Ordinantur acl»
plura cœ-v
tera, in articulis videncia. Reli ua inter ratiocinium de priori contributione, die & loco per
D.Banum prœíigendo, quô ê’ egia Matras, hominem [йог .lilattis туша Moneta'
valor art. 26 defignatur, & rebus precium. „ f
Quia verb, fub Vladislao adhuc Rege, intra Clerum & Saeculares, cau/à contributio
nis , graviores emerliffent difcordiœ, nunc quoque has renovare incoârunt. Iuvat Articulum
16 exfcribere: è’ quia tempore proximœ expeditionis, Perfonis etiam Éccleßq/licispar
cere non poteramus ,jed in eos quoque contributionem impo/iieramus, ушат ad privatasl
Regni necqßitates exponendam deputaveramus; Nunc autem intelligimus Re iam
Mattem , Dominum no/lrum gratioßim, ip/àm Contributionem Per onarum Ecole/ia
jlicarum , aliter eroganclam commi/ißt. Quareßipplicandum c_/l egiœ Matti, utfìat
Matras dignetur contributionem illam, nobis exigendam, 8 ad Regni neceßìtates ex
ponendam, concedere gratiosè. Interim autem donec а /iia Matte exi'nde relationenl
veram obtinuerimus, univer/i Presbyteri ac Plebani , ê’ alia Per/onu: Ecclejiqßicœmon
tributionemi fam penes [ё conjêrvare debeant. Vetus heee, perennifque difîenlio, Regno
huic pernicio illima ell. guíe tot ejus deferibat vulnera ? fub pra'textu expeditionis , impo
fita erat Perfonis Есс1. laßicis contributie, quœ nihilominus ad privatas neceilitates fuit
deputata, hand verb ad publicas. Hinc Clerus, ut fub proteéìione Apofiolici Regis fui,
illam Cleri contributionem, ad Re is 8c publicum commodum errogandam exoraverat. Nunc
etiam contribuit Clerus, ad erigenäa reparandaque Prœfidia. Regi in necefiitatibus fubveà
nit. Tot tantœque extant pre publico commodo, fach: a Clero fundationes, Familiœ plu
res elevatœ; Perfonarum Ecclefiafìicarum facultates, ad {anguine junâos tranfeunt, nihil
ominus ! ~ ~ ~. Leges Ecclefiallicas Perfonas, ijfdem andere deiiniunt Privilegiis,quibul
cœteri Nobiles; f1 contribuere non repugnat Perfonas Jecleiiafiicas ? nefeio qualiter falvarï
poterit de Nobilibus. Illa Clericontributio, qualiter olim difpenfata fuerit? Ада teßantur pu
blica, Egóve tacere mallo ac referre. Sane Ferdinandus de quibufvis informatus, non folum поп-ь
tributionem illam Cleri, non admiíit,fed videm,quod pro Regni falute, calices cœteraque Ba
iilicœ auri argentique, Zagrabienfis Eccleíia libi fubmifili'et, relatum pag.l 303 Vladislai Re
gis privilegium . à Ludovico П Budae in Fefio Penteooiies Anno 15 19 renovatum confirma'
tumque, ipfe quoßue tranfumpfit fuifqâie c_oniirmatoriis innovavit conliabilivitque., ubi fe
quens conclulio: шит per manus mi in Cbri/lo Petris, Dñi Nicolai Oldlzl Archi’.
. У y yy ‘РР‘
Hiller. Ватт/ай: Кегфйс/г. .
961 hfnèia Нади-сёмге: Решай: Veteris Pazzi-u 1V.
. Есс1. )fang/Jaan: .isréêsńrndâg [идете ¿Ja-'ein ’Cr-¿Tir demi, Pri-fri;
üfniz, [zgan rmiuím "’ Secrmzrií Catz-xm,
A'elâdri; Fidelif nell.: ltil-¿ere dileëi. In 0.341: ngîra cvccgïlafix, 4_- @gra
Viau, :£1 42:
¿ler-„C7 ffnembrir, ¿11m? Dfi 1:52. Regrm no, freiem, :5; адепт ve
ro у. l'í 'lám in 0.15€@ Рт, еодепА'Ехдс Ola/u' í (CJ.
[осой/Еде гостьи, ¿uranio Veramio Ágriergîburtl'zm Erw-.ato деда ‘5_
Рада [tramilêa Trm'yíi'vaúenß, Fracifco Fcrgacs деда Гатщйщё:вет›г1д
Draainficlz Quin' ee Pach Сиг-отёла Жителей, Andre.: де Kin-ee
детище, (Cïmndíelyißde vacanze) Beez/'fo де Varadino Рт Гагрф: Prœ.
fam ’alla de BMF/,a Айда/“Ё ch/ìsenjïfede 1ac¢me)]carm¢de Il_'yáigk ¿la-2'@
in.:
Тайн}.
¿í .Magni/‘lig
Биде/гатиCome
Ьдгйг,
Попа1221951:
de À'adajï,
Da' fel'àer
Неф. Маш
'c_/Èri Hiv-¿wire
leem
Ратью, jg.
daze Cama-,arm )fs/fromm, ac in Hav' aria ища—тет A'cjîro, nec non :_

se ригам terra Регата. Андеа де _ Íwr, ,Índice Gaite nsjŕrce; &ерЬш-‚д Do.
bo de Ruz/ta Vaŕrcda даёт Trmgílvamerj, 6’ Ccmùe. Pena &.íïaly
de ‚Погуби/Энд &тде Ядвига ae Regnum .YC/iroer Dal Goa, 8
бедной: Bano; lVicolao Сет-2: de Znnio Tavernieorwn ; Francz'f'v Тег/17 ¿1g 0.
лит; .Ster/llano Banfi Вод/стопам; Joanne Dej'ài Cirri.: 1\'cj.3rc;Pe.‘ro )Lace о.
may Cabgulariorzms; [Adi-afan Во]? де Also Lendva „Ли-дитя; ё’ буфер/юго же
Batz/wan Pincerruxrwn rrßrorzun Regalium ßlaglßris. Сет Ezb'o a даёт: ô'
Nerf/¿fargli Conax Comizazw Род/751222953 , cœterzfïzue Reg-:i ncl/’ifi Нип
агйг , Cfna'fatu: tenen:sz ¿f Алушта. Ffrdb-.andus mp. (locojigzlßj ,Yigg/„mu Ola.
ha.’ Artliieo. штангам m F. Joanne.' mp.
lll. In стадий. omŕjtutîcnibus Bauman di mentio. Рой _Ícanrm Таращи,
Andreas Eppus Tirfiìnisnlis, Regina вши. fuit Immersione, Franz'ng amdeBar.
thy/1n Bums. Relié-ravit Francik'ns 1525, q_uîa u; 5:: mi 1536 habet: Item in Regno
&lavoniœ, pro rwdem Regni deferyione c’ tran fuif/¿fate lr;blii:1 rgfîŕtuerzda, ë.’ uz
ibi quoyue тет/ас ordine gera/uur, кивка: Regia стай: ’è de Barro prg.
fcieraío
ad annumproudefe.
1537. Ош)Error
Паш itaque
deeli
Àvada'jîd,
in ¿a Petrus
Croatia
Keg, еще?!“ Banatum {anhin-1.
ti, ut Едет) in articulia Ragni Sclavonìœ 1538 Валы-ша lit mentio..\àdaiiz'i;¢_r 1,- сдан.
recepit. Anno autem 154:, ad dignítatem Curia` tramiît. роде: adam
Regni Нищий: Palatinus elîec'tua Ä'eglewchius vero, violons трат: bonomm gie.
étui, Ватт privatus eli, quin art. 43 anni 154: profcriptus, Заев-РЕ: in &:ntu A?.
tolau.' Corner a Zrinio, anno 1541 , qui Cfairfirn'a Petrum Когда-Шип 154,6 прим,
h: 1573 Inlulam illam donatione Радиан—31 Regis obtinuit. Zrinio in Bamm Гошей}:
1557 Petrus Егдоеду de MarjoroÍ-:erek. Deplorari lati’ печати: lune (народ, Чад-Ь“,
mutua: vigabant tadas, bcnorum ocoxpationes; Turca interim S'lavcfiiarn ¿alimenti-,OG
страна: ue ut en lffjivanŕlio, Cronica item Спасём, alîji'que videre di. Sinon Eppus 21.
gnbiennspoü reconciliationem cum Ferdinando bellabat cum Zrisiis ad Vinodol, Kegle,
vichius cum aliis, cmnilque privatis rebus liuduit, Рт ¿L Regno œrilblui: nemo. En
avaritîœ finvidiäque дебит. Telle (ÍrCnica Crostica Simon Errudegrabienßr, @biit ,5_,3
Chai'mœ, Z biam (Магия, (грыж—щ in Catbedralì. Фиат; Шпд Hill Есс1. pag,
:zx .Simon о iit,jêd ubi флоппи? Prout ff! de /êprdturœ loco? con'îgendum emeridan
dum~ ue. Interim facts. fuperius de творю Turci» Jel'zenoviczio „quam ex litteris Perri Er
дде i] Ван? ,accepimus notitiam , cam deferibimus. Erpoßrnm e . nobis irzferfouz'.~ E£P¢~_
Jllicliat'li: Zemptkei de Zemmlze, nec nonGenero/irD/îe Barbara Conforti: Ègr. Step/mii
Júpizarßi de Dre/nicìeUÜÍœ vero солдат _Íoannis Zemprlzei frmis Carnalis 8 _/г
nioris', jmfati Michaelis' Zemptlzei. Qualiîer, сит Ízis [дрейф-{Вш- dijiurbiorurls tan.
poribus, videlicet рад/Ё infelicem cladem ßIoÍzacÍziefz/e'm, ac in anno 1530’ rrqnmao,ca_
ßrwl didi flic/:adir Zempthei _Íe/àenovaq vocatum, interßnmirzasari fi' Un appel.
lata , in Cottu Cri/ien/iexißens, con/lruäum , per Cf/iunbegum Bofnienfm Ваш/”д”,` Р“.
pim erpugnatzun, 6’ occupation падшее. Tandem circa Ефим В. Colomni ßßrgf.
rie in anno D. 1537 nunc пал/21610 praterito, egregii oli'm joannis fr, L?.
par, 8 alter Joannes &dovaliclz vocati, in Zobotlc ca/lris nuncnpatìs, ¿ggf
[Мс/щей: Zeni!)sz exponenzis ipßrum Ca/lellgni ô' oficiales per ipjîn.: шт: ibi.
dem, соц/Наш,
votati, jam per nec nonTurcas
infos nußri coloni eorundern,
occupati tum in
Ü intercegti; pertinentiis
guam etiam inca_/fri ,Íewnomzcz
tenutisib' ter-ri_i
pertinentiisgue пипсирагогит cajlrorum- eorum Dil/ar, ас Zobotk)l tunc commorantes
cum Egregiis Andrea Zolzlza)l provi/ore, В Nicolao ßmditer Zolt/zqy, :une CaßelZa-,
òclav. Ставить/2111 Regz'bus Hungariœ Außriacis. .\ ¿65
nis шалфей condom Thomœ de Nada/lí, ac Genero/¿e 8 Magfcœ Dń'œ (111/241121611
nifay сои/дн]: ejufdem leomœ Nada/ily, ’Velika vocati in prœdieïo Сони exi/lentis
lzabitiìper eofa'em ibidem сап/11:11:01, ас etiam cum Egregio Marco Thomqßbvicll,
8 condam Petro /imiliter Thomqßòvicli , aliifgue quam luribu.;` familiaribus fervitœ
ribus, пес non etiam populis 8 colonis eorundem D. Tíomœ Nada/¿1y ас Dña: Ur
и›т`=-
п
1.----uu"In
fulœ Kanifay свари): е]и/`‹1ет_1п oppialo eorum ßmiliter Velika ~ comorantibus,
mutua inter ipcfos habita inzellzgentza, ad elzberationem 8 reobtentionem a рте/ат
Тигсёз diäi ri- Jefàenovacì, aa' parten: communem, ДБ Ízac condicione, vi..
delicet: ut филе: res, 8 guœcungue bona Deo auxiliante in eliberatione 8 reobten
tione diäi Ca/lri „де/{споила vocati, сареге 8 соц/119211110 ent, in duas reêias 8 ас.
guales partes dividentes, guarum unam, ipjis D. 'Ilzomœ ada/ily, 8 sz' Urfulœ
Kani/à
re 8 ¿yrecon eberent,
orti ejufdem
jimul; conjurâ/ent
altera/m verofato l'u'icliaeli
Лс ue [или]Zemptlzei ¿ifratribus
conjunéi'is fuis calce
viribus,_/lipato mi
lite, uno 8 concordi animo, dic'i'um Cq/lrum efìenoyaq , tune apud manu.;` Turca~
rum Ízabitum, viriliter aggrçßi; Deogue juvante 8 fortuna comite de manibus :Pfä
rum Turcarum „фифы ‚ ас adepti 8 con/ècuti »fuißrnt , ibidemgue ¿vlures` Turcas
гари/(шел: 8 сотргсгЬешЬЛёпг, inter guos duos fpscialioresů’ otiores Turcas, vi
delicet Thur/zambeglz Vilic/z , 8 Шут: Vaivoda постов, Рта/{доз /èilicet ejußlem
Caßri caprivqßent, 8с. Narrat deinde mex 1116101 Turcas pro fui eliberatione Nadafdio
dedifï'e 3000 fl. auri puri Thurham Beghum , Kìvan vero Vaivodam 500 ff. Hungar. a qui
bus portio pa&ata Zemptheis non obtigiffet. lineas notœ funt omifl'orum a nobis ver
borum, quœ ad hißoriam nil conferunt.
IV. Quamvis Ferdinandus, arces conñniaque Sclavoniœ fiatibus, providenda guber
nandaque admififl'et; videns nilsilominus eorum difcordias atque avaritias; Turcarum item
progreffus & depopulationel. accedentibus etiam Sclavoniœ precibus , ooniinia erexit, pro
vidrndaque fufoepit. Itaque Caproncîam, Gyurgieveq, Суд/тат &c. implevit militia,
pofitumque fundamentum Generalatui, diéto poflea Varafdineníi. Нес pofì annum 1546
evenifl'e credo. Confinia Ша fub Regni fuifl'e provifione & cura, 111-1113111 1538 evin
cunt, ubi Veröqe & in Velika depofitoria Regni flatuuntur. Artieulus quoque 43 ‚
anni 1542, perhibet demonfìratque Capronczam a Keglevichio occupatam fuifîe, quia ipfe
15'46 a Nicolao Zrinio , & Luca Szekell eaIìigatus fuifl'et, receptione occupatarum arcium,
puto poft annum hunc , Prœfidia 1111110 Regia ereëìa. Sane in extra&u monumentorum
Regni lego: 1550 Mandatum Ferdinandi, ad Georgium Тотра Quingue Всей/{еп
fem, .Matt/liant Zaberdinum Tinninienfèm Epi/ècpos; Lucam Item Заде]! de Kevena',
¿remitan Provinciarum Stiriœ 8 Carintlziœ in Re no Sclavonia (12 ztaneum; Paulum
de Рада Vice Соте”: Сотёгагш Vara/¿linen 1s Jirec'i'um, 111/1221123 metarum rec'ì'i
fl'cationißw `(5 virtute videlicet articulorum 63. 154.8 & 4.4. ac 45. 4.6, anni 1550) at ue
(formuleafii` diffèrentiis, tam Nobilium campi Zagrabienßr , guam Comitis a Zr_inio ga.
ni , ratione Ca/¿rz' Lukavecrjaßiones te/lium recipiant, ubi una Nobilzbus campi Зад-а.
bienßs, adver/ùs diäumBanum/àlvzonn conduciîum tribuit. Proinde dum 1550 Lucas Szekel
Capitaneus fuitGentium Provinciarum Stiriœ, & Carinthiœ (quod ветре ab his Provinciii fol
verentur Prœfidiarii) in Regno Sclavoniœ, concludo: poll 1546 Confiuia iIla inchoâffe.
Evincit hoc 4.3 anni 154.6, uem in coniirmationem anteriorumpä. 33a ex Iovio relatorum
de indzœiis,8deferibimus.
pro/iliciat, inter cœteraъиоё
, tumJllaje/las
D. Bano Regia riefen/ioni jiegri
/òlutionemßibinde е ni eurer,
Sclavoniœ mature
ut ipjè cum
лёг gentibus рте/10 /èmper ad defen/ionem, guocungueopusfuerlt, ф ueat. Tune
verò aliis quoque Domini.;` ac Nobililzua` Croatzs, guzbu: 111 confmze bona unt, песрт
pter ехсифопе: continuas Turcarum , упав/й!) prœ/ènzzbus inducir: (NB.) crebri'oree
guam anteafaciunt agro.:` colere , vel /èjè aliter ex proprusfeddmbueßg/leńtarepoß
~fmt, dejòlutione ' ua prevideat, ut 8 luzn tiefen/ionen: zllorum Regnorumprœ/Zo
jini, Profeóiò ad hœo (строга ‚ 1‘еЕе11-1 debera, Capronqenfèm Capitaneum,\ demonfìrant
Civitatis Lib. Reg Capronoenfis documenta , quœ Magifiratus illius , in res litterariae 91011011
lione, ut accepimus; ita eruditis dottifque communicamus, ltaque.
I. ., Nos Ferdinandus Divinâ favente clementiâ Romanorum, Hungarias, Bohemiœ,
„ Rex, femper Auguflus; Infans Hif aniarum, Archidux Auflrim, Dux Bur undiœ &c.
l F ideli noflro Magnifico Luca» Seke de Köwend, Libero Domino in Ormofd, Se Prcd'e
оо
„ с7о nQ/lro in Kapronqa moderno,futurifque pro tempore confiituendis, falutemöz gratiam.
„ Expolitum 011 Matti nofirœ , in perfonis fidelium nofirorum circumfpeäorum Civxum &
„ incolarum , oppidi noflri Caproncza: Quomodo Tu, terras tam cultas, quam incultas,
~„ & prata, hofpitalis Kapronczenlis; ac Sacelli B. Mariœ Uirginis, in eodem oppido fun.
г 1 yyyy 11 бат—
.S4 ß'cfitœ РгсЬ-лаги szmm'œ veteri: Ригой: Il".
„ Mm, in fm'ìerztximaan pasperm, ét Redor-‘Q ш efm'iem Sacem, defthzatn;
„ pro ze, ô: rfßrm Caprera-1a, in ipfzrum Ciïimn mpá.ñ'¢5,
,‚ ati-Je toni МЯСО, Егисёщире nrumâem, ¿am ab aignßt anni; mijn, è mme `
‚‚ :iu/,que розарии: panta- ш œoâerrel, utad пойла, in ipâ'o ne
‚‚ 3260, (на: ¿t in aïiil id аде-га, quad tibi {засадил «шт; cum ¿c oppidum
‚,
‚‚ Eum f1: temaipfum,cvm
¿c (,ai'heilum anbilea ¿c onzième
Praxa, cœur-aque ad ad
pœíarun
nos hofpinle, à Reuze-umn
регбист. си.Анд
„ rie pertinentia, in en. umm convex-tere, in quem [unt donata &deputzta: Ipique G
„ verja: patronaux haberedicanrur; Fidelinn' (паз, harm feńe Ermiœr 6:
‚, mndamus: чти-пи: acceptis paient-ibn», рай-брав œrraa anbilea 6: prua, садят
,‚ queen штаб: (ЯгЕЪиз, ¿t ad manna сопливая, dan â ай‘м, Гше
„ ulteriori dilati'me, deben» Саша-135111118 autem Ciiíbul ipíb Ш, в: &lftum ¿c
,‚ мамаша dfóaruxn terrarmn , ¿t aliarm'n Perri? non in propríum comodum,
„ Ы in айда Reémril, hofpìtańs à Едкий prix'ati, ae pauperum, pro rationepmventu
‚, um, (нашит, convertere debeant. Quod ii ipfi {спай Ьсеп negligerem; Tibi, &
‚, funril Рт minimun; ut nos Гири en re, Вбивал: éebeani; Sean non [ади
„ ri. Prrfentibus рты}: , exhibezn' reíìítuendîx. Datum Vienna 16 die, Menús Lin-tir',
,‚ Anno 055 1556.
П. ‚, Ко: I-'erdinandus &c. ( ut if: jizperiore) Fideli пойте Luce вика
‚‚ de Köu'end, Libero domino in Ormofd, ¿f Prefeëo ас Сарйшио nqßra in Kaprcn
‚‚ czg, falutem & gratiam. Expofitumeff Matti Noßri in Perfonis ncůroruln
‚, сйгсишГреёггл-иш Civium 6L inhabitatorum oppidi noftri Kaprcncza, quomodoTu, &Crc
83 3 8 38 83 '3 3 шпата: Tuul, quem in Cafíello noon Карповна haberes, рвёт. Civ. prohiöeretk,
ne lign: tam ad focum, quam a-¿îâcia apta, ex Сайт-ШЕЕ“: fylvis, 6: alii» quoque гё—
cinis, (сип, & “here auderent. Венца: przfatœ (ive: a pz'j'èationefgfïz Cir-izan'an
cw'u: reparatiorze, о ter-tia arte gungue Iaŕoráßnt; стат antiquam eorum
eonfuetudinem 6L Идиш ‚ ub рота prohk'eretis. Itemque certas feïëonea Civils ‚ 'n
ipfo oppiflo витым ‚ ¿c term ad eafdem pertinentes, ad caůrum рвёт oecuparí
Насти; cenfum nihilominus ratione earunfìem {вшиты provenire debentnm, exigi fa
eem. Item quod term extirpatitias in quîkus Туй: сайта. prœŕuißet, in przjuöcium
ipforum Civium occupata, ad сайта: pofïidcret. Supplieatum itaque ей Matti зонт,
in рейсов Omnium Civium ¿a inhabitatorum prœdiffti oppìdi nofh'i Kapronaa; ut eif
deill fuper prœmifiis articulis, de opportuno juris 6L juñitiœ remedio clemente! provid@
re dignaremur. Cum autem in fingulis praffriptis articulis, рта-Раб Cireujußum регат;
Nobiqu placeat, ut ipfi Cives reguifito Cañallano, ex fylvis tam сантим, quam
aiiis vicinis, tam ad ignem, quam zdiñcia, pro eorum ufu libere utnntur: modo ne li~
gna ipfa divendant, aut diziipcnt: Icom cum illud quoque дойти fit, ut ipfi a pifœtio
ne fofi'œ Civitatis non prohibeantur, Place: nobis ,ut ea par! fofœ, quae саГпшц circum
dat, caůrenfibul innegra relinquatur;'rciiqua vero pars , fciliœtea, qua oppidum am~
„ bit, folie civìbul piftanda reiinquatur. Item Cum illud quoque Nobil probetnr, ut ratio
„ ne {стыдит Cíviiium , ad сайта: prœfatum стряпают, Civel ipfl nihil contribuant;
„ fed in с: parte Ccnfus ordinarius diminuatur, GZ ipfi Cives fupportxntur. Pofìremoturn
„ terras quoque extirpatitias ad ipfos pertinentes, remittere œquum fit; ut videlicet ipfi
„ tanquam legitimi poffcfïores, fruótus & utilitaires ex шт provenientes, capere poßint;
,‚ Fidelitati Vra harum ferie firmiíiimè committimua & mandamun: quatenus fupraciicìîl
д, omnibus articulis, пота! prœfcri ta voluntnti ac deliberationi, omni excufatione poßpc
„ та, te accomodare , eamque ob ervare debeaa & tenearís. Secus non faâurus. Prœfen
„ tibus perleftil, exhibenti reßitutis. Datum Viennœ x6~ Martii, Anno Dni 1556.
П L „ Ferdinandus Divina [avente clementia &c. (ай/Ефим) ЁЁМ доят Magni.
‚, fico Luca: Sukell de Köwend ,falutem & gratiam. Expofxtum di Matti Копна, in per
„ fona ñdelium nofìrorum, circumfpeâorum _]udicil, &juratonxm Civium,totiufque com
,‚ munitatil oppidi nofìri Kaproncza; Quomodo fuperioribus temporibus, jußu Serenißimi
,‚ Principi; Maximiliani, Regia Bohemiœ &c. Filii понг! charißìmi , claves portamm рта-
‚, diéti oppidi картами, peripfos civeaab antiquo confervatagTu adimi Seeiß'es; & per Садись
,‚ 1апиш inCaÍìello confervarietiamnum facerelgidque fino ipforum prœjudicioôzinfxmia qua
„ dam, fieri non poffet: neque id ipfum commeruifï'ent, cum à principio felici: noftri Regi~
‚, minis , femper cum fumma Edelitate & сопНапба Matti пойти: ferviviHÍent; prout num:V
„ quoque in cuflodiendo illo oppido non fine damnit eorum fervirent. Propterea fupplica~
‚, tum en: Matti nofìrœ, quod dignaremur, confiderata ipforum ñdelitate ртдйёш claves,
д denuò ad manu; eorum dare, & confignarì facere. Cum autem non fit iniquum eos сои.
ferr»
l
l
Sclav. Croat. Dalmat. fab Regibus Hungaríœ Äzgßriacis. 365

zwi-ervan claves , qui portarum quoque cuñodixe do die curam habent, & hatiqu Гетры:
„ fideliter eas claves confervarunt, Fidelitati Тиа: harum feria ñrmiter eommittimus Gc
„ mandamus: quatenus acceptis prÍœfentibus, prœfatac claves portarum ditli oppidi Ka
`„ proncza ad manus ~Iudicis & juratorum , prout antiqua eonfvetudo fuit, dare & 1101811:—
,‚ re debcas; ita tamen quod ipíi cives, hora confveta & commoda, prœdiéìas portas c1aude<
„ re , & apperire curent. Cui quidem claufioni & apertioni реп-шит, ut unua ex Cañren
‚‚ fibus fervitoribus adhibeatur, & ne fine homine per Cafiellanum ad id deputato, portœ
„ aperiantur vel claudantur, committimuß. Secus non faâurul. Prœfentibul porleëlil, ех
„ hibcntiireliitutis. Datum Viennœ I7 die Martii,Anno Dñi 1556.
Conßitutiones refolutionefque Regiae, in tribus relatie refcriptit contentœ, Anno 1553
Die 29 Aprilia per ipfum Ferdinandum I funt confirmarse, & in formaxn Privilegii redactar,
per expeditionem Excel. Regia:I Canoellaria Выдаёт. Per manus Rx'íú in Cllrißo Patris Dñì
Nicolai Olahi Archieppi Eccl. Strigonieníil, cum raelatorum Baronumque Re i infertio
ne. Qui quia idem eiTeut , qui {ирга pag. 362 in Privilegio Fccleliœ Zagrabien is;ideo ite
rum coc non exfcribimus. Ditfcrontiam unice notamm. Hic , poli annos Regnorum, addi
tum: Elec'îionis verò ncylrœ Imperialis, Primo. Item Paulo Bornemiza Tran/ïlvani
en/i , Ügubernarore Nitrienß. Francifco Forgach additum de Gimes. Palatino Nadafd,pof|:
terra: Fogaral: ac Comite Cqßri Ferrei. Hœc prœmiñä, coniirmata funt, per Regen Ma
Ximilianum , Rudol hum, Leopoldum. Demonftrant autem , quœ fuperius commentabamur,
nempe: poll 1546 rœlidiariam militiarn, Capronczam & per Crilienfem Comitatum eil'o
здешнем, Conliniaque illa inlìituta, poßquam Status providere nequiviñ'ent. Addimul
hic Matthiœ П refolutionem.
„ Matthias Dei gratia Archidux Aulh'iœ, Dux Burgundiœ, Comes Tyrolis &c. Uni.
„ verlis & iingulisGeneralibus, Capitaneis, & Vice Capitaneis, prœfentibus & futuril, in
„ Civitate Kaproncza confìitutis, & confìituendis, prœfentei vifuril, falutcm & grati
„ am. Informati fumus, ell'e non nullos , inter milites fuœ Масс]: Cœfareœ, Capitaneatui
„ & 111161111 vefìro fubjeëtol, qui quamvis domos, agros, prata , fœnilia , horth , &alia bona
„ civilìa, in fundis ipfius Civitatis habeant; nulla tamen onera Civilia, eorundem fundo
„ rum ratione , in medium Civium prœíìaro aut contribuere volunt. Quia vero communia
п Omnium ea ей juiiitia , & obfervata 'ubique lex & confuetudo , ut quicunque dominorum
„ & Nobilium, aut alterius Ratus hominum, bona ejuí'modi civilia. in aliqua Civitatum
„ habeat, ratione eorundem onera quoque civilia, fubire debeat. Idcirco hortamur vos &
„ requirimur, ас authoritate даст: Cœ/àreœ Regiœgue JVIattis, gua fungimnr , vobis
„ committimus ё’ mandamus: ut omnes & lingulos, ui talium Civilium fundorum, qua
„ cunque ratione aquifitorum, poiieilione gaudent; a lingula etiam & quasvis onera, 8:
„ jurifdictionem quoque Civilem, ratione eorundem fundorum, feronda & {ubeundam , со.
‚‚ gere ‘Si compellere debeatis & teneamini. Secus non faéturi. Praefentibus perleéiis, exhi
a,` benti rnfìitutis. Datum Pofonii, 9 Die Menfis Martii , Anno Dñi 1595. Л1ап/йав т.р.
` ,‚ Locus sigilli, Lippay т.р.
Hujus decreti дышат agnovitS. R. I. Comes Жига: de Caprara, Campi Marefchal
lus, & Generalatus Varafdinenlis Supremus Commendans, qui extradato Civitati decre
to, Varafdini Die 25 Novembris 1688 emanato, Praefidii Caproncenfi Commendantibus ,
hoc obfervandum Rriéìiliimè committit. Cœterum fub Ferdinando I. Pfaffeâ'um Capita~
и neumgue tantum Capronczœ гите, fuperiora tcítantur,fub Rudolpho autem , 6L Gene
rales; ait enim Matthias: Generalibus, Capitaneis, 8 Vice Capitancis .~ in Cz'vitate
Kaproncza сои/25:14:28. Proinde Varafdinum, anno 1596 oocupatum , ut hilt. Есс1. Zag.
pag. 305, Kapronczâ fuillè putamus.
V. Nicolaus Zrinius Banus, Statim atque Infula Muraköfz potitul fuerat, Fluvium
Dravam r terras aliorum ducere procuravit , ut Infulee territorium extendat. Faâo boe
controvcr 1am necdum terminatam,mole/i‘amgue Dica/leriis Regiis, vicini» item ibiCom
mitatibus, caufavit. Нас ех communicate nobis, a quodam privato, authographo, a nobil
vifo, examinato, ас йпсегё hic демарш, paterent. Ell autem tenoris fequentil:
„ Ferdinandus Divina favente clementia, Romanorum, Hungariœ , Bohemia &c. Rex,
`›, fcmper Augullus. Infans Hifpaniarum, Archidux Авт-За? &c. Fideli noßro , Speéìabili
›, & Magnifico Comiti Nicolao de Zrynyo, Regnorum Nofirorum Dalmatiœ Croatiax &
„ Sclavonia: Bano, falutem, & gratiam. Expoiitum ей Majeßati nolirœ, in perfonil No
‚‚ bilium Pauli Brepich , Joannie Crg'wlay, Nicolai Pctchaky, Ioannil Budor de Atthak;
э, Stephani Georgii, Blafildc Вегас owcz, Joannis berka, Akaczy Brofioezi, alteriul A.
‚л kaczy de Chanyowcz, Dominee Clara» reliéìa: quondam Nobilis Viti da EerhOWCZ,
zzzz „ Joan
AIUIOI?.Balilla/¿Iris Kercßlìck ~
31.6 Клёш: Preliuánarer Рапида Vete-ri: Perl-¿m IV.
„ Isernia Байта—(Ь, Dcr-'Aha reliez? quorfhm 5520125 Ker'czfïj', Franáfzi Kizeiy»
,‚ си de Chanyoz'c'z, reliátœ Domine Margaretha: de caían Cìnyßwn,.\`;¿~ïí§ §13.
я tiria- Напшуа, ac :horum сяк-пота: кашу—дев Pluma: Dram/.m martinm,
-„ gravi com quaerella: ш, вся: curan expone-:dum antigua lil-:create 6L
ч
в q'iam
pms/gain,
plurïbus
qusz
hominibus
veri Nobile:
tais, ¿cdaique
М m Reg-:ß
ad войн:
'd necelîärus,
un qui,f.`gr.¿f¿f
mii, ¿i Dray;
3 3 13 38 1).
vehementijìmi, eun'um квашни per reñdenrias «Аж/«Гит ‚ prríaœmm скрепа-ЦЕ
um; propter Tuum,& œlermn worum, {шиш commodum; ipfofnm autem expo
mrïam damnum magnum , Зайцев: dkigere deberent. Nuncquoqneiterum novo man..
dato generalita' ad univeríoe intra Drdnam ¿1' filmen! ffm-LD: commi-¿má colocas tu
ов, dato ipfu iub рога: ambi-Onis Omnium boaorurn, id ipfum eommifirïee; &ipfu
ШЕЯ“, к in dio certo Мавра œ illi» deputato, egufìem Huminie Dravi cur-fum,
meatumqne; recta ad влипает ехропевбаш terras ac bona,tnnûnixtcree; in Радий
cima ö: давших: libertari ipforum exponentinm, maximum. Cum autem ex debirono
Itri Regii orîcii штампам fubíîtorum потопив antiquis Ша; & рт
rffguivis fuis , demeurer prosidere; пища (и: oommirimm ¿c mandami» Ermiter:
„ quatenus acceptis шиш, ë.: prœmiiiis ut рты—815261311: 6e fo habentibue; a
n przŕarifìurninis Bravi, certi fai сип-цв derivatione, quae ipiu eanenti'azu,& œlonorum
„ ipforum vicini , maximum 6L irreparabile damnum inferre рейд, 6: Тп œipfe abfiineas,
‚, ¿c tum prohiben omnino debeaa ax: (шаги; didoique Nobiles exponentes, centra eorum
‚, jura ac Шипки ¿amm aiiìcere nullaœnua родишь Sec-un non faŕìurue. pra'fentibui
perleàis, exhibenti reßitutil. Datum Vienna?, decima oâava die, meníix Junii: Anno Du~
„ mini Millefzmo Quingentefimo Quinquagefimo primo. Ferdinandu: .31. P. Sigillum
„ imprefïum Regium. Nicolau? Olalla.; E/lgrienji; тру.
VI. Ferdinandil accepta Conñniorum cura, inferiore item &lavonia ЩИТА, cum ar
бинт vidiŕfet („района Sclavoniam, oognovilïet item banc Hungariœ ab clim fuiffo con
iunótam, atque illius Ducatum anno 1548, Sclavoniam ad Dietnm invitar Hungarïcam, ira
enim extrafftul: 154?. Regale.; Регата/Щ! , at ad celebrano/am [7e/.75 5. Gecrgii Dim
mm, e medio aligaos сит plena information: тати, Ízortatur. Hire Diœta pm
fogatn fuerit, mim decretum ublicum ad Fefìurn Вист celebratarn идет. In cade-m art.
46 сопШсиЕшг, ut tam in .Sc vorzia quam in Hur f'aria , œfìella noviœr noch diruantur.
ln ßquentìbue quoque Diaetaruzn articulis, de Sclavonia ordination“ legere di; Verum
Croatia: nulla mentio Нос tum inde evenit, quod repleta fuerit milite, conñnîariaque etïe~
ш: bine a militari ртам; dependebat; 6am &; quod pan ejun “Шип, quœ conf-.nib
applicata non foei-at, potiñimum Frangepaniorum dommiin confiabat; Hi autem, fecundum
êmmzmìœtee Regum Hungariae veteres, quamvil Banorum Jurifdictionem держащим,
inimrebant'me тегах-5 ufui, k ultra Dravum ire non obligari. Sane Cкоша: nuncio» ad Dix
ш Hungarian, anteriori etiam Periodo, aliquando iviü'e, non eruimul. Comites Croatia»,
ut membra Diœtis щите, fzrpiufque caun'alTe molefiias, оспин ofi; Verum Regni Спад.
:ia nomine, ut согрет Ке5риЬ15сэг, nuncio: aliquando in Diœtie faille , eruere nequivimuf.
Нас рот Periodo , vel vocatos extitiiTe Стопа, В5гса1еп artieuli nullum pmbent, argu
endi argumentum, memoratus enim art. 43. anni 1546, ubi Nobilibux Croatie dandum or»
dinatur Ripendium,ad prece» Nunciorum Croatiae, quod condinu гнет, non exprimit.
(Juin Epifiolœ fuperiorea, ut Georgii Koßaß/ch , Szepfuzni Багдаду prima, Amina EPPi
Tininienfiß pag. 34.0, tertia; Simonis quoque Eppi Modrullienlis a pag. 338, досыта-дыни
donique pag. Q9! exfcriptum, evincunt manifeñè, etiam in privatorum caufil, in Croatia,
aliam Рите Ferdinandi difpofitionem , hancve haareditariis Provinciil fuil , quodammodo vel
adjeäam выше, vel addici quœfitam. Sane Croaticas illas ons, Labaci in Carnialia,jau1
Стен ,jun juftitiamque чтите, extra dubitatîfmem efi. In relaas nihilominus publicis,
uandam oonnexionem, parte: illas Croatiae cum Sclavonia coluìfi'e, dubitari non росы}; -
Ёж enim & Joannzß` Torquati epîfìolae evincunt , ¿Y Jîfpoiitio шиит Statuum, deillin
Стоите partìbus. Anno 1567 Í ut Hifi. Ecol. Zagr. р. 263) ad munitionem Cañri oppidiÁ
ue Одета, item caßri Teräàc? difpoíitiones in comiciis Sclavonicis fa&œ (unt, immo, 1Vi
сиЙащ' KercÍlelicÍz in Vice ‘omitem partium Шашки, fuit conßitutus. Найди: Ferdinan.
di, ut publican: refriciunr, ex Iñhvanflio, Velejo Urlino, aliifque рассада, baud uegleéiix
Decreti.'th раб/Мн in остроге juris contentis; ut vero privatos attin t, etiam in
his Regirmibus, cum шиш; non fmt noßri, perlubentet ab aliis deiicriben a , illuiiranda
que, relinquimuß.
§4.
Вей». Croat. Лапша/145 Regìbus Hungarz'œ Аллу-Елей. вед
i. 4.
Praemiliis quibuf'dam Reflexionibus, Ferdinandi I, Gubernationis Sacra Regni Со
ronae; epißolœ quœdam; infirumenta Item impignorationis XIII oppidorum Soepufienfium
cum acceíl'oriis; Donatio quoque Joanni de Maroth elargita; ad illufh'andam Hungarian
hifioriam , doéiie eruditifque viris oommunicantur.
IN nova bac Hungariae Regni Periodo, quod <gqualéve Цвета? adeoque gubernandœ Rei~
publicœfundamentalis ratio , quae introdu a añ'umptáque extiterit? eontendendunl ef
fe, ut cognofcatur; ab omni confu ionum in Republica ofore, admittendum credo. Nos, ех
decretis Ferdinandi Publicis , cœteris quoque adminiculie, Si/Íema Ízocfundamentale con
fecimus uidem; attamen cum baco, _quivis prœfiare pofsit, cum ideo;tum etiam ex motivi.
aliis, Г ema hoc non reñerimus, Reflexiones nihilominus fequeutes, ob fcriptores потов.
Diœtalefque ipfos articulos, ponere vifum ей. Itaque I. Ferdinandurn, Jifaje/iatemRb
giam ( quae fub Vladislao atque Ludovico, quo loco fuerit? Decreta eorundem demonfirant)
debito refiituiíl'e ordini, Decreta Ferdinandi evincunt. Omiiiis decretis primis, tanquam а
parte illa, quae Ferdinando devota erat, proñuentibus; Anni 154.2 art. 9. manifeíium hoc
reddit. Si dixerìs, nec anno 154s coaluiffe fiatus, tefìantibusarticulis I. 11.17. a5'. &c. ego
non eontendsm. At mihi indubitatum ей, аЬ anno 154.7, Ferdinandum ab omnibus habitum
вить, Еёо vero indubitstoque Rege` Enimvero fati anni art. V. erstur Majoiias fua , ut vel
i Га in ngaria maneat, vel Maximilianum fui loco relinquat, motivum precum exponitur;
am сит _fé/ê ordines Üßatus Regni non jòlum JlIaje/ŕati fua, jed etiamfìtorum Ízœ
redum iniperio ô’ pote/tati in omne tempusjùbdiderint, non minori fide, /îudio atgul
objèrvantza аЬ omnibus ordi/:ions Üßatibus, illi in Hungaria permanenti parebitur, `
quam ìp/ìperjfonœ/ùœ Мат. Anni 1548 art.x4.. debitam ab omnibus obedientiam prie/la
ri debere, Regiae Matti a nofcitur ao utinobedientes Mattas Regia , tanguam veras Rex
Ungariœ , ordinaria aut oritate фи, pro merito caja/Que puniat, üatuitur. Anno quo
que 1550 art. 1.1idem Ordines fíßatus Regni ea, „дунет ê’ obedientes fubditos de~
cet Атлетам ¿t ßzbmìßione ingentegue projèguuntur gratiarum aèì'ione, ac /èfè vz'
tam è’ fortunasjîtas рго jira Matte, едущие jereniyìnzis liberis, in omne tempus pronl
fundere фетиш: paratos. Ut ex his, cœterifque; eonßaret ab anno 1547, Ferdinan
um pro vero Rege, ab univeríis Ratibus Ordinibufque babitum выше, Tran/ìlvania сит
religui's Regni partibus irgferioribus, quod poit annum 1550, a Ferdinando recepta fit,
Art. I. anni 155s docet, Regnum omne ad unionenz reduétum aiiirmando, itaque caret
dubio Majeiiatem Ferdinandi ,ab omnibus S. Coronae fubjeéiis agnitam {иже ab anno 155e.
Porro Quifquis Articulorum tenoresmetiri voluerit, Ferdinandum Majefiatica poteiìate
Бишь ufum reperiet, Diaetas pro veteri more permifit, Decreta nihilominus flatuum, anno’
primum 154.3 coniirmata Гипс, cum modifications: , uti & anni 15.4.5; ubi совсем inter: Vi
‘ detur Sacra: Regine .Matti,proventií1us ßzis Regiis out Regbzalilzus non conveniens,
neque opa-s efe publico decretoprœjiciendum Thefàurarium, aut Sbrenißmœ Regina:
in reddiribusjîtis, prœter ejus voluntatem u/ùrpandis, injuriam eßè faezendam: quam
ut alias gui/(bium, ita атЬае Jllaje/tates merum jus ê’ pote/laten: Люпин reddituumů’
oficialium, /ùper illis corÜìituendorum haben’ velint Ü a'ebeartt. Ех coniirmatione item
Articulorum anni 1547, fubfequentibusque aiticulis, Meije/fatis fervatam гите, tamaFer~
dinando, quam 82 iiatibus rationem, intueri ей.
Sane juramenti Ferdinandei formula, Deeretis fuis anœgoiita ,fatis prœmiflì roborat,
ubi reliqua inter Omniague aliafacicmus, guœcun ue pro ono publico honore. 8 incre
mento omnium Statuzun, ac totius Regal' noßri ngariœ, дуге facere poterlmtts. Ar.
tículo autem 29 anni 1537 ad preees Statuum pro coniirmandis & obfervandis totius RQ,
gni libertatibus & Privilegiis, refpondit: Omnes libertates, confitetudznes 8 рпш1е ig
publica, per Íws annos ex temporis injuria utcungue [acerata ,frytea :tant Deo aut о.
re, in orilìnem pri/lilium reducere poterit, ut pium 8 jig/Zum ecet плетет inviola
Идт- objërvabit,
II. Dizetas a Statibus qualiter celebrandas permiferit шпаг; videtur art. n anni :536°
Hinc confiitutiones annorum 15:7. Item 1598, eœter'œque ad annum 1546 an pro Deen’
tis Diaetalibns, hoc ePc publicis haberi valeant? ad jurifprudentiam cum pertineat, nondii`
putamus. Profeéìo in ipfo juris corpore Conßitutiones fcribuntur, quae ex íiatuum mn ne'
gationibus profluxerunt. Quaedam nec aFerdinando funt Firmatae. Illa vero um per ih“
galet', Ferdinandi permiil'u fancita fuêre, Decreti nomme exprimuntur, fic l tura annui
а" Z А ani
3,59 Nonna: Prœlìmmares Pannom'ce улет-5: Periolu: 1V.
154.6, Ferdinandí lmperatúris Decretum funt, finiuntqu» conclu/fone. Sic anni 1548.
1550. &с. Anni porro 1547 Confiitutionea vocantur. Articuli детищ 15-9 ш intra De
creta? aut conßitutionel reeenferi debemt lai.: relinquîmul, Sane tam êonßŕturiones in
Generali congregation. Statuum fache; quam etiam Decreta publica Ferdinandi , multa
Singularia novae hujue Periodi continent. De Dicis confuhtur 33. 1536 & articuli Plu
res anni 1557. Confìirutionea fatwa, qualiter in Decreto 1546 fin: десерт, docent ar. 6. 7.
&c. Multiplieem quoque militiam fub Ferdinme fuiß'e, Decretorum articuli evincunt. Ent
¿Militia Regia ex art. 19Conduäz'zia ex so n e 3. artículo anni 154,6. Con/iniaria: Hr
mmtibus art. 19 & во anni 1547 Banderialis: vide art. I. anni 15:3. Item 3. Articulo44,
an. 1536 inter cœeera quaruntur Statue & Ordine» adverful ¿Mariam Ludovici палат,
de 200 efuitibus аппагёз per ejus ¿Wajdtatem Reginalem con/ervandis. Ration. uti
ue Саш-отит qua: tenuit tefiantibus 10 & 11 anni 1543 & 8.1543. Acœdit 16. 15.1.5.
legìnalìs Шип, ratione Ьопогит ê’ proventzamßlorum in Unga'ia Ízabitorum,
Banderiuín, fawn haben, Clerul intuitu Decimarum gentes non tenuit , uti 35 anni 154.: ,
ad han шея inbertenendal obl' tur per 17 1545 & 16 1546. Ent presteren militia Ex~
pedìtionis, 'atque Ьас duplex слег-ай: (vide articulos я & 3 1553.) & Particularz': uti
4 ‘1553 item 10. pluref ue alii tum in Confìitutionibue, Где-папин- 1545; cum & decretís,
ut 155'6. art." & n. Ъогго, cum artículus 26 Anni 1536 eruditul снес, vifum ей eurn
штык: Olìm injèŕvitiìs Квант В Re ni, ex ordine e ueßri nemo admitebatur,
majorer» ~eîluîtum habere numerum, qui a minus uno aut uobus men/ibas proprioßi
penJio mi 'landt' non ůabeat facuítatem, Nam alioguin ß ali nando ut potentifunù
etiam ушицы: [третагогЕЬщ contingere jòiet, ßi endium de itam exercituì in Re~
gno асбест?! ‚ Provincialium lachrymu' vivere coa us дитя; quemadmodum id jam
nobis ‚пал in conßtetudinem venit. NiÍu'l enim rœter nudum cor , illudgue diris.
'aßeëfum verberibus, mìßrœ plebz' felinguitur. tague ad reprimen ‚ищи/тай licen
tiam militarem, ro [Пахт- Regia: 8 Regni commodo, vifìzm e/l: Quemlibet juxta
Ьопогит Ö’ facu tatum fìzdrum guaniitatem , compet ti eguitum numero, ad ordi/lem
'eque/Iren: de cœterofor'e тоста/ат. Hujul Statui fervxntia , artiequ fequente, [ub
pœna privationis vitœ, conftituitur: ‚Маний/[пе gratia ca ite pleäerzdumfore. Praz-miiz
fz memoravimue
garicœ, ideo, reoeniitis
a yfcriptoribul quod Тире, ob
dubitari obfervaverimus
defeâum ut arguebantámilitias.
вето totVel
belli: Corona:autem
relatorum Hun
confiderationeladjefto etiam tot olim Cafirorum popula, bella ab Hungariœ Regibul ге—
ri valuilfe, confit. ._ _ _ 3
III. In 'reims Eeclefiaßicil Настают, plena Decreta Гипс, cumprimil vero Decre
'tum anni 154.8 & 1550. Priori: decreti Art. V. Спиши Divinum & Religionem ad prilìi
mm noi-mm eíI'e redigenda , tollendafq'ue undique hœrefes fintuitur. ArtVI. 8. 9. 10. 11.12.
Amodi rei hujus Prœfcribuntur. Art. 13 fupplicatur Regi» Магами шт ßla, quam басне
Cœfàreœ ‚Маш: authoritate agat pro Generali Concilio, cum claufula: Отд]? ó'anâi
zas /ìza id Jiferet, Maje/las Cœfareadignetur madam :1d/libere ne celelvmtio Concilii
dilata: угона/гагат. Art. 6o Decimzs in fpecie exigendu indulget. Decreto anni 1550 per
Art. Ц. Unio ouin Sanch Romana Ecclefia praefcribîtur , nulla commemoratione Bullas
Silveflrinäa, 'yerbix Tequentibus: „ Enitendum eiTe omnibus modi» ut Sanéia Gt Catholìca fi
„ des ae Religio , Deique Optimi Maximi >cultus , juxta veterum Запасти: Patrum Do
‚, c'ìrinam, lo'ngo tempore per univerfum orbem Chrißianum recept: atque approbata, ubi»
„ ŕque: in Regno reñituatur; evulfifque undique hœreíibul, & impiis doéìrinis Западе Ro
‚‚ mana & Catholics Ecclefiœ , qua: unica ей, & _fibi perpetuo conftans, errare non potei?,
„ omnes ex omnibus Ordinibus & Statibus Regni perpetuo adhœreant, ac velut manbra in
„ unum >corpus conglutinentur. Ut fic vera & folida animorum eonjunâio unioqne in
,. Regno, Ga exinde Dei Optimi Maximi mifericordia., indien mag-is auguturm Sane vel
hinc расы, de Fide & Reli ione , per Statua effe difpoíitum, nequaquam ut medium e/l
œternœ /àlutis ; hoc enim cclefiafticœ poteflatis effe agnoverint; verum ut eff medium fer
vandae in unione Reipublica'. Art. 31 oiiicia Epifcoporum Напишет. Art. 14. recognofei
tur Annatas œufam effe, quod pieta: & Religio peñ'umdetur. Quare ad hal tollendas,
petendaque fubfidia art. 15 orator ad fum fanéììtatem defiimtur. XVI. ut freulxros fe
non_o ponant Epifcopil Ratuitur, relinquendafque elfe quaefiionee, & ríormxtionel Селе
ralz onctlzo. Interea autem: Veterìbus Запас Ecclesia Сиг/2012“: inßitutis insijìerß
dum. Распят, Proventus, Bonaque Eeclefiarum , etiamíi infcriptx, vel oppignorata eiï'ent,
ut refhtunntur, Hatuitur art. 17, Ferdinandique eatenun Decretum, ad annum 1560,inter
стога Decreta , aft collocatum. XVIII ut Rex чают majora mkipraquçbeneñcia сом...
пс,
δ'εΙαν. Θεώ. .ΒιιΖωιιτ._|ΐιδ Βιέιβιω· Ηιιπἔιιτἱα 11ιώτιαά.9 569
πιτ, ίυιΞΙἱειτυ1. Πα: εοδετυ ΑττἱευΙο τεοο8υοίειτυι· δε ΑτεΒἰεΡἰίεοΡατυ 8ττἰεουἱειιίἱ: Οιιι
μι:: :ιι 2ετε αὐι ω Ο|ιτ;]ίιυπα Βείίέιοπι1 έκ Ππέαι·ιιιμ·ιπιοιιίέιτ, σειρα: (ΝΒ) β·
ι:ιιπιίιυπ ε μι: ιι]εβαιευι, πι Βσέπο οπιπιιιιπ Ξει·ίεάστιιυι_/ιιιι, σα· 9ιιο, Βεἰἰἔἰοπἰ.σ
“Δω επι παπι, :ιι απο Βεέπο,νεί ιιιεπιἰἱ, νεί ιιιι€επιίι 1υται:ιιιιια /εω,ω :πιώ έσ
Ρεπ ει.. 19 Πε Βουἱε δι ΡτονευτἱΒυε δείεττετυπι Εεε1εΠετυπι, Οουνευτυυω,(λιΡΗ:υΙοτυπυ
εουΗιτυιτυτ, ιιτ υεωρε εκ 11% , ε1ἰ8ευτυι· 8ε!1ο1ε=.·, όοδυ ίυίτευτευτυι· πω, £111ἱ Βουεε , Βιιυά
εκει: ΜετεΡἰΨίἱεπε, διεεευινοευτιουυυι ττειδευτ 11ττετεε, Ρ1·ενοοετιιτ Με ειδ ειτἱσυΙυυι 7.154.5,
ευο,·υτ Κεειε Μεττεε Ρ1·ονιάεετ, κα, επι ιπ (ϋπιπα.ε·ιιτ ἔσω: Ζιιτει·ι.τ υ2υετωπ ιἰαπι,
εουΠ1τυιτυι·, ΑΙἱυθ είτ ιίοι.ΐο.1, ὐοπο/ῇιιε Μεεἱίἱτοε εΙΤε ; υΠυά Μπι” ιιιἰἰε/ἑιω ειδ ίεΙυτει11
ετεπιει111 δι ΒεἱΡυΒΙἰεα>, Ιἱττε1εε, ιι ΒοτὶοτἱΒυε δι ΜεΒἰΙὶτΞε τπιἀἰ,
εατετε. τρωμε Ρετᾶἰυαυιὶἱ Πεετετει, ε3υίὶυοιἱἰ ἰι1 τεΒυε ΕοεΙείἱείἱἱεἱε, οτἀἰυετἰουεε τε
εἰυυτ πυιυἱἙεΠεε. 8ἱε 1551 ω. τ5 Βιιεειιιέσ 5υιϋά01°11τυ ΕεεΙείἱεΗἱεοπιιυ Ρετ εευΓυπιε, υι
νοεατο ευχἰΙἱο ΒτπεΒἰἱ ίιεευΙιτἰε οπἰἰυετυ1· , υευυεευεω ε.υτευ1 ]ιιιίΣεέιι 91/21; ευἰιυνει·ο στ.
7. αυτά 1558 ειδ ΡτοΡοίἱτἱουειυ_Βο1υἰυοτυιυ ΡτωΙατοτυπ1, τείετυυτ τε ειδ Βεετετυιυ 1548.
ιιτΗευάο: ,, δἰ υυἱ ιιυτε111 εοπττε ἱρίοε Ρ1·Μετοε, δι Οουεἰουατο1εε ειΒ εΞε δε1εάοε, ιιυ.Γυ τε
,,- ιυετυτἰο ΡεΙιιυ1 ἱυίυτεετε, δι ὶΡίοε νἱτυΡετἱἱε , εουτυιυεΙἰἰε νειΒετἰϋυε, αυτ πεεε εΠ1εετε,
,, νε! Εεε1ευετ Πεἰ ἰι1 τουτε1υΡτυπι ΠΜ” Μεῇείὶετἱε άεΗτυετε,άΜΡετε,ΡτοΡΒευετε δι
,, ΓΡοΙἰετε, ἱυιεεἱυεΓευε 111 ΕεοΙείἱἱε ίτευ8ετε, ε.υτ ἰυεευᾶετε Ρττείυυ1ετευτ, τε!εε εοιυΡεττυ
,, :εἰ νετἱτετε (οΒΓει·νε υι1ΙΙειιυ είΤε εευΓυτιιτυυτ υιειιτἱουεπι) με όεΙἱᾶἱιυετἰτο, @κι ιυεἀἰευτε
,, μι· Με5εΠιιτευ1βυώευτυ1·, πιοδο δι οτἀἰυε ΓυΡει· Με υπ ιιττἰευΙἰε - - 154,8 εΧΡταπο. ,,
Ρτεετευόευτεε @σε αττοπαιιω ιιτ Με τοπικη Με Μετα: άοεειιυτ, ιιττἱευΙο πουο οτάἰιιετυι·.
Πίυε Πειυουυυ1 ω. τι ἱτιι όεεΙε1·ετυ1·: ]ιιιἰἱεὶιι ειιωπ/21ιτιιααίιιι , εοπιιπαέβαιπιίιυπ θα.
ποπω, ιμωδιι.ε· αὐ απι29ιιο (οΒΓετνεπάε Ι1ε.κ:) Βα:ίεβα ιι/‹1 ς/τ, εοπτιπιιεπιισ· ιιτ οπυιιτ·ιι.τ
εαιι/ι.τ_/οτιιιπ Βοοίςβη/ίιοιιυι τοποετιιεπιιδιω, ΙυάυΙ1Ξε ιιυτετυ , ΕεεΙείὶείὶἰεἱ .ἱυἀἰεε1, ΡυΒΙἰ
εαυτο δεετετο1·υυ1 τεευἱοωἱτἰ Μάικ; ἰδεο ω. 11ο αυτή 1 59 ΠετυΞτυτ, ιιτ ΕεεΙευεΙΕεε
ῇυᾶἱεἱε , @Με εοπιίπεπιιιισ Πεειετοι·ιιπτ @Μιά δ' Ρία Δω Πε αυτ, δ' ιιἰἰοιιωι ?ιω
ειιε - - σιξιιιἰἐεεπιιιτ. Απ. τη. ιἰε Με. ¦ιαι·ειισοτιιυι, ἀἰίὶἰηευετε νέεπιτυι· ἱυτει· Ιεᾶἱουεω
παμε εἀἰτἱουωυ, Ρτἱοτειυ ευἱ111 ΠΙευτἰο Ρι·πτετευυτ; ,, δε εἀἱτἱοιιε ευτευ1, δτετυε δι Οπἰἱ
,, πεε Γυρω θα 1·ε με Ρεττε ἱΡΓοτιιω υἱΙ Πετυετε Ροτυετυπτ, απο ἱ11 εο1·υιυ Βουἱιι υυΓευα1υ
,, Η Βετἰ ΠΒἱεουἱἱυτε :1%τωεπτ, ,, Ι..εόδου1τ ε.υτεπι ΡτοΒἰΒἰτἰουεω, ευ ειδ Κεεευ1 ΡεττΞυυΞΠό
ΦωἴΠΘΓΪΠτ? άυ1υ οΠὶεἱἱ ΕεΒε.Πε εΠετ,-υτ ἱυ θχιιπιείὶἰε Μπα ιιιιίώιιε Πττετε Ηοι·εε.11τ;
πω: ει! ΒΡἱἴεοΡοε? ευἰΒυο ουτε. υτ1.ϋυπι νετοτυιυιΙυε Οουεἰουετοτυιυ τουιυ1ΗΤα εαπ, δεδ
υἰτυυι ΐευείτυπι υε που ελ
ΑττἰευΙυε ευυἰ 1557 εΠ: ,, Πι πε8οτυ8 ίΡἰτἰτυεΙἱΒυε δι ΒεεΙείὶεἰΙἰεἱε, Βοε ἰωΡτἱυιἰε
,, ῇυίὶυυ1 :ο πεοεπετὶυιυ Με νἱἀετυτ. υτ Πουτ ΡτἱνἱΙε8ἰιι δι ΙἰΒεττετεε ουπιἰιιυι τε8υἱεοΙετυ111
οΒἴετνετἱ δι ἰυνἰοΙατιι είΤε δευευτ , ἱτε ετἱεπι ΙἱΒεττιιτε8 δι ἱυιιυυιιἱτετεε Ρ1ἰνἰ!εεἱευυε Εε
,, οΙεἰἱείἱἱω 1111 οτυπήΒυε ἱυνἰοἱεΒἱΙἱτετ οΙ1Γε1·νευτυ1·. - - - Πευευτετ ε.υτευ1 νἱίὶτιιτοτεε , ΑτεΒἱ
,,`ᾶἱεεὸυἰ διο. υπ νἱΠτειυᾶἰε ΕεεΙεΠἱε δι Ι)ΚεεεΠΒυε υτοἔτεόἱευτεε, 1ἰΒετε υΒἱηυε εᾶιυἰττε.υ
,, τυτ, ιιτ ίυυευ οΗὶεἱυπι εκετεετε ευυ1 ουπιἱ ΒιουΙτιιτε δι ῇυτἱίἀἰᾶἰουε ΕεεΙεΠε!Ηειι ίεευυδυιυ
,, ιπὶοτυιυ Πἱωτεέυυ1 εουἰὶἰτυτἱοιιει ΡοΠἱυτ δι νεΙεευτ διο. ,, ἱΒἱ 1εεε11δ2, Πετυ1·ευε Εεεωω,
.έππιιδαΡιξ/ίιιτ εἱἱυτἱυιιυἀἱ, τυπι ,, ΡΙεΒ:υἱε ετἰιιτυ δι εΙὶἱε ΕεεΙείὶείὶἱεἱε Ρετίουἱε, ευάυίουυ
,, αμε Παω, ΙἰΒεττσ.ε ίυπ ἱ11 οιυυἰΒυε οΒίετνετυ1·; ει: ἰυτετ δω , υε Ροίτ 1υοττευ1 ΠΙοι·υυ·1 ρω
,, Γε οεουΡευτ , νε! εεεΞΡὶευτ Ρε.ττου1 εεε δι Ι1ουε 11Ιοι·υιυ, δνε τεΠ:ι16, Πνε ἱυτείὶετἱ δεεεΙΤε
,, ΗΜ; τει! 11εευε ετἱειυ Ριπἱετἰ; ΜΜΜ” ίυΡετΙὶἱτἱΒυε εοτυπι :μυ ἀεεείΐετἱυτ , Βουιι Ιιυ]υΒ·
,, υιο‹Ιἰ ρω Γε οεουΡευτ, ,, ΧΙ Βιιτυι· ΒιουΙτετ Ρε1·οοΜε 5υτΞιΠεε Βουα ΞεοΙεΠε.τυτυ οεευρετει
υτετευάἰ. ΧΙΙ ΡτεεοἰΡἱτυτ ΡτπΙετἱ:, ιιτ ἀεεἰπυιε ἀεεἱτυετυτυ, ι1υιιττΔε δι ίεἀεεἱκυεε ειπω
ἔευ1 , πό ι1υοε ΐΡε&επτ άετε τευειιυτυι·, θ' αίιιι επι: αἰἱεπιι/ὶιπι, Με @Με ποπ ιι/ίιηιιαι·ε,
αυτ νέοίεπτει· :νιώσε Ρτο?ιιΒεπιιιι·. ΑττἰευΙο 4.1. ιυουευτυτ.οΠὶεϋ 511, ΕΡἰΓεοΡἱ; ιιτ ,, Ατ
,, οΒἱάἱεεουοε ΐυοε ειδ νἱίὶτετἱουεε Ρετεεευδεε ευιἰττευτ, ί5κυοδο8 σε1εΒτευτ , ε11ηυε αδ εο
,, 111111 οΠὶεἱιι ίΡεθευτυι 111 1·εΒυε ΕοεΙεΠεΠἰεἰε οΒ11°ε που ουιἰττευτ. ,, ΡΙεΒιιυοτ υτ υε111ο τε
τἱυετε ιιυΗτ, εά του1Ρατευδυκυ ί7υοόἱε ΡΜ ιιτοἱρἱεπιἰα βίιιιω·ι άοδτιπα. Πευἱευε ιιτ” 82.
,, στα Με5εΠεε Επίε.τειι μι: τυτιιυό18, οουίετνιιυἀἰε δι 1υπιυτευευιΉε ΙἰΒεττιιτἱΒυε δι Ξυ1·ἱΒυ8
,, ΕεεΙείἱεΙὶἱεἰε, πωπω δι οἱἰὶεἱυυι ΡτἱυεἱΡἰε (Πιτἱίὶἰευἰ, ευοδ Με Μετά ιιτ Κεεἱ Π118ετἱω
,, ἰυουπιΒἰτ (υυεωε.άωοδυτυ Π: ετετἱοἴε οΒτυΙἰτ) ΡετεΒετε δι εκεευἱ ιΠευετυ1·,,, Ι)εω·ετυυ1
Ρετόἰυευ:Η Αιιιιἱ 156ο, ευ Βα·ΙεΠιιΠΜ1 Ιεεἰ 111ετετυ1·. Εκ εοπιΒἱυετἰουε ιιττἰευΙοτυω 51,
αυτή 1556 ι ευευ 7. ευ. 1546 ετευε ιιΙἰἱε, επι Βιιἰιι (ειπα, ἱιι ΕεοΙεΠε ΡαττἱευΒιτἱ Ηυηεετἰπ
:ιεοεΡτετε , υΠτατευυε ωετἱτ? ευἱ ΙυΒετ 1πάει8ετ.
Οι:: Ροτι·ο δε Ρτώπ11Π18 ΒεοΙείὶειίὶἱεἱε μι· δεε1·ετε. οτᾶἱυιτἰε εουίὶἰτυτἰουἱΒυε, ταδε·
δευάο1 Ιεσίτοι·ετ εΧἰΙὶἰωενετἱ111, τεΠετευόυπι εευίυἱ; Ρειίυιιίυευ ευἱυινετο Βιι!:κ:ο , ίυτυ«
στα”. τα _
.Ηξ/ϊοι·. Βαίι|ιιιβιτισ Κειώίιο?ι, |
370 Notitie Preämz'nares Pannoniœ Уст-и Periodzu IV,
ros plurimos, qui afferent, lexmittenda fuiffe. Verum prrterquam, quod fecundum ope
xis hujus fifiema., mitti nequiverint, ut videatur nova hac quoque Regum подтопив Ре
ri0d0,n0n folum de vetemm more in Eccleůalìicis rebus, immutatum nil effe; at con
fiabilitam, atque in Legem publicam relatam, unionem particularis Ecclefiz H ` ,
cum Sanâa A fiolica Romana fede efl'e. Praterea indicare volui, pro commodo älefia
Шей Status, antes; ex quibus debent Ecclefiaflica jura, li quis unquam compilator
effe velet, propriorum Ecclefia: пойте Canonum. Difi. XI cap. 8.habetur: „ Pri vatis con
„ fiitutionibus & propriis informationibus, unaquœque Ecclefia pro locorum varietaœ,
„ prout cu' ue vifum ell fubfiflit & itur, Cœlefiinus autem Epilicopos per Apuliain mo
„ net: .N ' Sacerdotumfuos lit-ear onesl ignorare. Hinc fons Canonurn подтопив ,
Decreta quod fmt, prioribus demonfìrare volui; apperire item ad evitandas confufiones,
unde nobis Sacerdotibus, Canones noflri petendi funt. Dolendum a tot fieculis, nul.
lum ритме ‚ qui Juris Canonici no/lri, hoc ей particularis Ecclefiœ Hungaricœ, vel Гре
cimen quodpiam edidiflet. Qua: ex defec'ìu necefl'arii ejufmodi operis perfaepe caufatœ Гипс
confufiones, non en ut refl'eram, Olim шаг еигг fuerunt cognitionis Canonum n0
iìrorum, plurimaque in adverfariis habui , fed ea infelicitate, ut vix preses ponete Маш,
pro cura , & labore operis fumme necefl'arii atque utilis. Neque facile quifpiam fefe moveri
finat , ad operis utilidimi elucubrationem, 0b vim praejudiciorum; quam ab alio fuperatum
iri, defpero; ac ab eo quem Apofìolici Regis Zelus, Regia roteâione muniverit. Interim
fummo folatio intellexi, fummurn Virum D. Paulum Jo/èpîum de Riegger , ab editi: lu
cubrationibusJuris Canonici oprime meritum ac immortalis memorir; opus fimile non folum
ìncoáfl'e; verum partem aliquam etiam edidifl'e. Quo ржали, montefque prœjudiciotum
rumpente, fpero materiam hanc, ulterius illulìrandam.
IV. Multa praeterea Гипс, in conflitutionibus Decretisque Ferdinandi, que quif'quis
oombinare dignabitur, in nova hac Periodo, {Шина Reipublicœjn fingulis Publicis reperiet.
De reformandis Decretie plures funt articuli. Metis erigendis & commiflionibus cum vici`
nis teuendis plurimi, lege ea, ut 45. 1. 5o: Quantum ad metas non tanz de ufii, prout
‚шагни: externi contenderunt,fè¢l e proprierate регат-ат metarum tracïentô' conclu
дат. Ut vel hinc fperem labores hos meos, quà media, ad Едет legis hujus, haud eul
ndos. Combinatione fimiliter articulorum 73 & 77, Quaefiiones Indigenatu-s' clara! fout.
Fridericus Мифа 73 fit indigena, quod in Ungaria fete continuo manferit , linguam
Ungaricam & mores Ungaricos didicerit п Decretague ipfa Regni aliquot annis con/ôri~
pferz't. Proinde olim cx utilibus litteris, mereri poterant, plane Indigenatum. Singulari»
ora obfiervare licuit Lin art. 15 anni 1546. verba hœc: „ nec deroget Majeñas fua veteri
„ conf'vetudini & libertati Regni , ac piorum Regum praedecell'orum Газ: Mattis, qui nun
,_, quam in negotiis Regni, minoribus & quafi annularibus figillis, uli Гипс, fed majorili~
„ gilIo fecreto. Ac propterea Majeftas fua dignetur figillum fecretum fuum majus Dño
‚, Cancellario fuo dare ~ tum pro majori authoritate dignitatis {на Majeftatis, tum ne
„ fuccedente tempore, ulla litis occafio prœbeatur, de litterarum vel donationalium vel ali
„ arum quarumcunque fub ipfo minori figillo confeétarum , vigore. „ Нас nonfolum do
&is eruditif'que viris; fed & prœßantifümis Jurifiis, prœbent commentariorum occafionem, ,
a. in art. sa. anni 1557 Capitulo Vefprimienfi executio admittitur, verbis his: Sigillum
autem eil` reformetur, 8 rurßtm eis aßignetur , quô uti роты. Eccur hœe reformado?
in quo item? nos latet. 3. funt etiam plures articuli de refiituendis litteris & Privilegiis
ut 26 1553. Item e4.. 1557; fingularia nihilominus funt verba art. 71 anni 1548: Privile
gia etiam, jizper libertatibus (NB) Regni Hungariœ, Joanni Kacziafzer in aree Sce
pu/ienßper manu.: Dereclieni tradita, uœ nunc jùnt in arce quonzen/i Щели/2:4
dignetur гейшей fdßŕfe, ¿ipo/lea de illis reßituendis gratio/ê deliberare. Privilegia
hœc f'uper libertatibus Regni, an olim Scepufii fint fervata, vel alibi? qualiter item ferva
bantur? an fint шага, reflitutaque? pmbetur ex artículo diflerendi occain. a anni 1547
firmat um {ирга de Martoloßjs diximus, mereturque perpendi, Puto ego haud parum de
Republica meriturum illum, qui Decreta Ferdinandi, illufìrare dignaretur, funt enim Pe
riodi moderna: radix &fundamentum. Jam, quae obtìnuimus, ad illufìrandam Hungari»
hifioriam communicamus.
' Pauli ArchiePi/èo i Str' onienfir.
Sigillum majus, difìinóte non co nofcitur. itul. agnißco Dio Joanni Кайфуем
ner , Eguìti aurato, è’ Conjïliario .lllatu'n nec non Carintlliœ Capitaneoßzpremo ‚
.Drio Ö' amico ob/Hrîzo. ‘
„ Magniiice Dñe, amice nobis honorande. Venerat ad nos nomine Magi. Vrœ,Eg1'e~
„ gius D. Andreas Capitaneria Caßri Comaromien/is, rogans nos, in perfona ejufdem
n ddl*
`/
"'vf-Fr'ml -u'nl-»rwe
.Sclav. crm. DaszubRegsbmnmgm Arf/friday; ~ 371
„ diligentius;,'ut decimas пота: anni prœfentis, cultelli, Comitatus majoris Nitrieníie ei-i
„ dem M. Vra.' pro ufu & confervatione Caßri TrencÍu'm'cn/îs in arendam dare velleruul.v
„ Et licet alii quoque domini, puta Magf. Dñus Т/шчо Ü’ Franci/¿us de Кета pro de
‚‚ cimis eyfdem , ipíis arendandis, apud nos egerint; ßntque fingulares amici noflri,quo~
„ rum defìderiis non refpondere, non fatîs ofliciofum eÍTet. Nihilominus pro fingulari M.
„ Vrœ erga nos, & Ecclefiam hanc noůram benevolentîa & humanitate, & шее: fœpe often
„ iis, & 111 futurum uoque oftendendis; arati fumus eidem, in quo poß'umus correfpon
„ dere. Et dìñriétus inkel (fhg/theme 4ëa/:olqa in Comitatu eodem exíßentis, eidem,
‚‚ pro ñorenis mille & quingentîs arendare. Qui quidem difìriétus alias Hor. 1600 (a) aren
„ dari folebant. nunc autem, quia in difìriétu Prœfertim Wihel, aliquid damni, non tamen
„ magni momenti per Turcos illatum fuit, ex eo pro minoriЛапта , D. Vгс exmnda
„ mus. (Ь) Et quoniam expènfis ad meens, {ирга modum neceílitati fumus , optamul:
„ ut ejufdem dimidium faltem fummœ praefcriptœ, ex nunc nobis remittat. Pto refiduo verb
„ parati fumus, eandem, ad Feflum' Puriñcationis BSS. Virg. Maria.- proximè añiuturum
„ expeéìare. Diítriéium vero Baìjmoq Dno Thurzonì: & Nag/z Tha oltÍzan D. Fran~
„ cifco de Rewa, quia petendoprœvenerant, & ne {шага apud nos pro ecimis eifdem egif
„ fe videantur ‚ arrendavimus. Habeat ‘itaque arendam M. Vra, ut dimidia faltem fumma
„ arendacionis hujufmodi, infra 15 dier'um fpatia, а die datarum prœfentium oomputanda,
„ nobis omnino remittatur. Pro refiduo autem debiti mittat Eadem litter-as fuas obligato
„ rias , fecundum formara & benorem copiœ litterarurn arendae , prœfentibus introdufarum.
„ Et eandem bene valere optamus. Ех Arce nofìra Strigonienfi, feria tertia roxima. ante
,‚ Feílum Afccnfionis Dñi, Anno ejufdem 1531. Paulus (c) ArchieplI/èopus trigoniensìs
„ талыми (d) .
(а) Bene apparet, (сирены fuíF'e mille oâïngentol. Ab eadem manu deletúm, fu r inferîpte
numeroliôoo. (Шить: Ьпзсх eo &e, manu fubfcribenris intra linen adferipxa funn. c) de Verde
(d) ad lame ab alíquo МГц-Зри 6c notata epiñola fumma, quam ominimus. l
2. Joannìs Horváth Prœporiti Sce usiensìs. Sigillum at contritum. Titul. Magny?
со Dñ'o Johannì Касались Eguitì 1572210, 8 Mattie Regie _Consiliario , Dfío mihi
plurimum honorando.
„ Magfce Dña, mihi plurimum honorande. Рой те1 & fervitiorum meorum commen
‚ „ dationem &c.Conßare poterit D.V.M. dum eadem in his partibua noßris fupcrioribus, u;
ай cum exercitu Regio conflituta, quœdam bona poffefiionaria, cujufdam Nobilis Fre.
„ derl'ci de Berzelwìjcze, ob infidelitatem ejufdem, litteris fuis mediantibus , mihi contu
„ lerat. In cujus Frederici domum, dum eo tempore hominem meum locâffem, idem ,af
„ fumptis quibufdam complicibus fuis, diétum hominem meum, è prœfata domo propulit,
„ diverfis mihi minis minitando. Quo tandem percepto , eundern tanquam ,înñdelem captî.
„ vaveram, ipfumque ad Caßrum Scepufienfe, manibus ibidem Chri/îop/wri Perver cu-l
„ ßodiendum tradideram. Qui, fermè in annum ufque illic detentus, poßremo ad cautio
„ nem fidejuíforiam dimiífus eil. Н1с itaque Fredericus, varia nunc ob bonorum fuorum
„ occupationem, quae Vra D. М` mihi contulit, in me molîtur, litibufque me una cum a
‚‚„ micis fuis, circumvenire nititur. Ut itaque hujufmodi intentioni fum contravenire, &pro
pofito fuo reíiflere vpollini, V.D.M. tanquam Dñum meum gratiofum, peto & ro'go earl-_ -
„ dem , intuitu fervitiorum meorum, Mandatum quodam fuum , Litteratorium generale;
„ quò eadem mihi faculutem & authoritatem ad captivandos & detinendos Regia Mattie,
„ infideles dediilè videatur, fub dato illius temporis, quo D.V.M.nobifeum fuit, mihi mit-f
‚‚ tere velet & dignetur; timeo enim, fi, & in quantum illud non habuero, ne donatio D.)
„ V.M. înfringatur ; curaque & folicitudo tandem mihi major exinde fuboriatur. Quod , из: \
‚‚ ga D. V. M. totis viribus infervire conabor. Cum his eandem, feliciílime valere deñdero.
„ Ех monte S. Martini Sœpuíieníi, ХЦ Septembril,Anno Вы 1531- johann“ HGIVádl,
„ Prœpofìtus Eccles. Scepufieníis m. p.
3. Balilla/¿Iris Banfi. Si îllum non dignofcitur.Titulus: Genero/ò ас Magfco Dña
Joanni Конфета, Eguiti (гагат, ас Capitaneo Provinciali Carniole , Dño nobis оЬ—
`/ërvam
„ >Generofe ae Magnifice Domine nobis honoran. Salutem cum affeéìu complacentiœ. Pra»
„ fentavimus Пасха: DVM. Dño Valentino Therek, qui gratuité accepit, D. Vrœ gratum
„ in litteris luis ofìenfum animum; & commendavit D. Vrae omnem fuum fraternalemolzß`
„ fequìum, Feria 2da afutura, figit iter in quadam feßina [на canfa; & traníibit hue 1n
„ Semptlze aut in беде. 51 D.V.M. poffet die Dominico conßituihic Thirnavm'nx time
„aan a n доя
37s Notitìœ Prœäminares Pannonia Veteris Periodus 1V.
‚‚ nos intelligemus. InIerim Budœ abire habet ipfe Ds Valentinus , & poil'et eonfiituî cum
eodem; Nosque ibimus erga Dn.Valentinum Therek die Dominica in obviam. Cœterum
„ loeuti fumus Dn.Thurzou pro parte etiam unionis, medio DD. Vrarum, hic,eidem. Qui
„ paratus ей ut DD.Vrarum finguli, duos probos eligant homines pro fe; & deliberent lo
‚‚ сит & diem , quô, poflint DD. Vrœ congregari; ubi inter utrafque partes negotium DD.
‚9 Vrarum revideretur
tandem ipfum & difiniretur;
D. Thurzo. prout
Melius enim haóìenus
videtur & D.D.Vrac
Vramlicinduximus ad idem, &quam
ineoare concordiam,
1. ч
„ & Regiae Matti, qui multis eli negotiis intricatus, Ex hinc meam, a DD. Vris repen»
„ dendam , plurimum faciant, Eandem interim feliciter valere optamus. Thirnaviœ, feria'
„ Quinta рой Lucas, Anno Dñi 1531. Balt/:afar Banfi de Thallotz m.p.
4, Thome Delqcano. Sigillum annulare attritum. Titul. Genero/ò 8 Magngfco
НЛО Joannì Kazìaner , Ssñzi Roma : Hungariœ , Bohemiœgue Regis, Supremo Stiriœ
Ü’ Carniole Capitanco, Dñofuo gratiosißimo.
„ Generose & Mfce Di'ie, falutem cum debita ас bumili fervitiorum recommendatione.
„ Veßrœ Magtiat notificamus de fanitate & profperis {песета Vrœ D. M. una cum M. Di'io
‚, Nicolao de Turri fummo ac hilari animo intell i. Atque omnino decrevi,ex quo Mat#
„ tas Regia indueias annuales cum Vayvoda conc uferit, me ad Vras Magnificentias, ad
„ partes illas conferre , ac per aliquot tempus cum Vris M. deourrare. Vra: D. nova alia
„ pro nunc fcribere non valeo, quam ut litterae ad me de Mgfco Dño Regyndodvenerunt,
„ ut Cafìrum Trinchinii peditibus meis fubvenirem Quod certe licitè me excufare potuif
„ fê, ex quo iam in decem menfes, nulla folutio a Matte Regia allata lit. Atque in quam
„ plurimis ferviriis Mattis {не те honoratum abfque folutione,neminem peditum meorum
„ poli'e cogere ad eundum. Sed dum fcio caftrum! cum V, libere abfque aliqua excufatione,
„ peditibus meis nunciavi, ae propria clenodia impignoravi; prasdiéìis fubveni ad aliquos
„ dies. Rogatam etiam babeo, ut fcribat Regimini , ut prœdiélis fubveniant. Nam & primi
„ qui pro eufiodia etant deputati, ob malam folutionem difeefl'erunt. Me una cum тег-м.
‚‚ Vra; , ac Mgiro D. Nicolao de Turri commendo, atque ad omnia fervitia V. M. para
„ tum,'offero. Ex Ternavia. 25 Maij, 1531.M.V.Servitorl7homas DelaìCano т.pple)
(23 puto Thoma hujus там. effe mentionem sr. so. 1542. вы leudatur a темени:- aree Sni
gonîenli ,cuius fueras Gapitaneus. Ob id Martinus Lafcano, donasur indigenltu. метит Hifpsnomm
an. 55. anni 1545. Часы vide,
5 Omniumßib Vexillo Lescani. Indicia funt sigilli. Titulus: Magnifico ac Gene
rpfo, Strenuo è’ Egregio, Dń'o Joanni C laner, 11 uiti durato, Carniœgue Provin
ciali Capitanco Digßmo , Dño Gratrïzo. iennœ veïulni sit'
~„ Magnilice ac Generofe Eques. Strenue Egregiéque Carniœ Provincialis Ca itanee
„ DïieGratioÍillime. Salutemque plurimam, pcrpetuamque rofperitatom. Credentnonales
„ litteras, per nollrum D. Craiìer, a M. D. V. accepimus. Duibus, & a D. Craizer, nos
„ omnes intelleximus, D. Vram, de infolentiis nobis falfe appofitis, non poil'e fatis admi.
„ rari, Unde multo magis nos omnes admiramur, quanta animi audacia Öl fallitate, talia
„ de nobis D. Vrœ allata fuerint. Et D. Vram etiam , prius a proprio fuo Trincinienfi Ca
„ pita'neo; & а probis omnibus , qui nunc Гипс, по111Ш`е informari; quam tam fallo, &
„ perpetuo mentitori, Едет adhibere. Et de his, quae per litteras D. V. nobis apponunt,
„ plene ad Magfcos Dños Viennœ Conliliarios & Regentes fcripfimus ; & D. Vrœ proprium
‚Д fui Trinciniì Capitaneum, & probos omnes qui bic funt, pro parte nofira & veritate tu
„ enda , telles & judices exhibemus. A quibus omnibus, proculdubio, fciet D. Vra nos
„' penitus obnoxios & inculpabiles elle; annunciatoremque illum falfilïimum & perpetuum
s', mentitorem exilìere. Bene, valeatque &c. Ех Caßro Trincinii Die XVI Septembris,
.,’ 1531. М. D. V. perpetui fervitores , Joannes Laps Адене , ¿1' omnesfab vexillo .Ma
а, gfci D. Lcßsanz.
6. Era/‘mi Catzjancr. Caret figillo, apparetque copia fcriptarum ad Török, com
municata Joanni Catzianero. Títulus: Spcâ'abzlzs ac шагов Dnc 8 amìce Ízonoran. PQ#
`ßzlutem,fèrviztiorumgue no_/lrorum commendatzonem.
.~ „ Qua: M. D. V, nobis medio fervitoris fui , ex parte pertinentiarum Ca/lri Запад
‚‚ Benedich nunciárat, intelleximus. Aliam relationem dare non polfumus, quam Mgfcum
„ D. noftrum Johannem Catzianer elle pro nunc temporis apud Regiam Mattem. Capella
„ nus igitur ille, qui in curia ejus Mattis elle debeat,ipfum in faéto prœfato, coram Re
„ gia Matte requirere росе“; Nam line ejus commillione, in nofìra potefìate non с}! ‚ per~
tmen~
` Belau, Croat. DaÍmat.jîib Regíbus Hungariœ Aufrriacis. ¿75
ч „ tinentias prœdiéìas cedere. M. D. V. bene o_ptamus valere. Datum Trenchinii, Decimo Au`
5'/
5<€Pä
Hai
21:11 „ guíii. Anno 1531. Catìianer, Arcis TrincÍu'nl'iCapitaneus. (а)
` (a) ad Laws notalum :Ad D.Valcntinum Therck de inning &c.
7. Cq/paris Domi/witz. Adfunt figilli indicia. Tit. Magni/ico ас Genero/ò sz'o,
Dń'o Johanni Koczianer, Equiti durato; ас /ůpremo Capitaneo Stiriœ, CarintÍzie ,
aigue Croatia’ , Dña кпд/121150111?” gratiQ/îßmo.
„ Magnifice ac Generofe' Dîie, Dñe mihi femper gratiofe. Poiifervitiorum meorum
Э)
commendationem. De vefìris erga me benevolentiis, quam ingentes gratias refiero, fcri
’i
pfimus M. Vrai'. Sane intellexi; quibus M. Vra íntimat ac mandat, me omnimodè unà.
gig; Э)
cum tota familia mea, proxime feria 21151, 511 Trenchinio confiitui debere. Ubi М. Vrœ
3Q bene coth & notum eft, & me vicillim a gubernatoribus Regni jam licentiam accepif
д›
fe. Et ego in modum hunc ad cafìrum veniendo, omnibus fervitoribus meis, equos pro`
,2
prios habentibus,1icentiam dedi. Et ein proprios equos paucos habeo: Nam quinque
D,
equi Гипс 1115115 accepti per Dñum Ко]? а; & tres, per D. Podmanitcìky. Ac tamen, ißis
,a temporibusl folus in perfona mea fui apud D. Kofika, .qui mihi fpopondit equos meos
)3 reñituere 5 & famulos meos quoscaptivaverat, jam tres dimiÍit, fub hac tamen conditione:
J’
Quod ego Pclonos iños, quos in Bijelus captivavi, quì & nunc adhuc арий M.V.in Trenchi
nio funt, ё converfo dimittere debeo. Et quartum Notarium meum adhuc dimittere non
’2 vult, quoufque 5115 Poloni dimiHi non fuerint. Quapropter M. V. yrogo tanquam Dnum
’l meum , ut M, V. hos Polonos Iiberos permittat; & ipfos fide obliget, ut ifti {'e,
‚7
n apud me 5111150 соп115Сиегепс. Ubi autem M. Vra fcribit: ut ego in perfona folus ad M.V.
и venire debeam; fciat M. V. quod quidam boni amici mei, mihi coniilium dederunt, ut
,a poli depofitionem caßri hujus , me in terris hujus Regni reperiri non debeam. Quod &
‚э
folus' timeo, ne me illud contingat, quod michi diu minaverant, me velle collo privari.
‚в Ас tamen M. Vrae bene confìat, me fecundum polie meum, femper ñdeliter ac realiter
И Sereniflime Matti fuœ fervîviffe. Licet ego a Matte fua Regia, aliam folutionem melio
Э, rem hac, expeâo. Ideo ad M. Vram pro nunc venire aufus non fum, quoufque litterae
l3
Regiœ Mattie michi fecurae non venerint, ut ego libere ac fecurë ad Mattem fuam ve
)a nire poffem. Tamcn M. Vra bene feit, quod & Vienna: magnam infamiam pali'us fum
Э9 per profufones , qui me per Civitatem 115110 & 115110 conducebant. Ideo mejora timeo, no
Э: me contingant. Iitiam auribus meis intonuit: Quod M. Vra villas D.Ro_/èn, quas mi~
„ 0115 dederat , е converfo libi reßituit; ideo nefcio an aliquam gratiam a M. Vra expeäa
„ re iam debeam; licèt in M. V. omnem meam fpem pono. Et M. Vrœ indubitanter con.
„ lido, ut M»\V.pro me intercedet, ad SSrmam Regiam M. & ego etiam Perfonaliter R.
„ М. agrediam; & de meis negotiis illum certiorem faciam, quod & commendo: quod M.
„ fua Regia michi meliorem folutionem fervitiorum meorum recompenfabit. Item M.
„ Vrac mitto famulum meum Valentinum, quem M. V. conftituere `5111156, quod cum
„ ipfo M. Vra aétura íit, ipfum prae manibus habebit. Tandem me M. V. commendo. Da»
„ tum in Arce nofira Hryezow. Die Sabati, ante Galli Feftum. 1531.Ca/j1ar Dominitì
„ ирга Hrfyeìow т. plof. `
8, Gregorii Markkazji, 8 Wolfg~jioßn In Sigillo ànclxora vilitur, Titul: Ма.
gni/ico Dfîo Dń'o johanni Koczian, Ürïo 8 Fautorz nobis gratioßßimo.
„ Item Comitatus Nobilium ca_/fri Komaron, talibus fc'riptis conqueritr V. M. »Quod
„ imprimis Egregius I/Volplzangus _lio/à, qui iobagiones quofdam Egr. Dni Ambrolii
„ poliidet. Item in Pregont Ekes D. Wolpliang Jiofa habet quatuor jobagiones, & 5110:
‚, arreßavit, & fecit fervi're ad Caíìrum Komaron, tanquam fuifl'ent praefenter il lic aHriéti,
„ & in prœfenti fecit eofdem fervire, ad eandem arcem. Item univerfi Nobiles Comitatus
„ ejufdem Cafiri, qui obligati non fuerant, iobagiones eorum facit feníire ad cafìrum eun
„ dem, tanquam Fuiffent perpetuo obligati. .Et `)obagiones Egregii Dñi Jacobi Kalos, 50
,‚ cit, & nunc quoque facit fervire eos tanquam proprios iobagiones, una cum Unda Вишь
„ Ь55, а‹1 manus ejufdem Dñi Andreae Perghokar cum omnibus proventibus fuis. Item
„ machinas vexit; & dum à Buda exercitus afceudit, cum nobilibus trahi fecit ad Cri/[rum
‚, Ovar , per noßras fatigas & expenfas. Item lilvas Nobilium Dominorum,ad pontes &ad
‘b_îëïkîä"
32 „ Caflrum Komaron, violenter portare fecit. Hœclideles V.M.D. iideliter confcriplimus.
„ Datum Nagh Megyer, feria IV ante Demetrii Martyris, Anno Dñi 1531. Gregorius
,‚ [Иаг/к/шд, ô' Ambroßus Comes, Cdic'îi. Wolphangus Jiojů,ßdeles_/ërvitores. WLDJ’.
“. Ь Ь Ь l) Ь ' Petri
[fg/lor. Baltha/àris KerçjelicÍz,
174 . 'À'orrtrœ Prœlmzrare: Pannen/'œ VeterisPerioJus 1V.
.
I. InPetri
utraque
Ifo/fia
Sigillum.
de .Sedia
PartePcfoni
inferiore
, Partium
Crux fupra
ZapoÍ/ianarum
columnam, ,tum
a'uœelmus cum ob>
lifcis, fuperiore pluma? Шаг U. Напев: P.K.Titulus; Ad manu.; ~Íoannis Ifo gamer. Гс!
eju.; Lctumtenenri in Caßro Trinc/zinenß, perferantur. _
„ Ea qua: nobis fcribitis oprime Kotzianer, intelleximus. nos violentas ш:—
пщ in líriqnow 8 Ilavia, atque aliis in locis;ac vim maximam combullione, tum aliis
iniquis viis ¿c modis , in fubditos hujus Comitatus exercuiíl'emus Bz intuliñiemus: contra
fatta: Principum inducias.. De quo vos admirari non {тьмы Verum 6i nos admi
ramur vebementer, qui (alia adverfus nos mentiri, ¿L Vvobis figniiicare non verentur. Cum
nos, femper noi'iri honoris memores: ac Regia! Llattis Dñi noflri clemenriñimi manda
сошла: etiam induciarum ñiter principes 'ordinatarumg non folum cum illis de Hritzow,
verum cam шшьщ aliis obfervareíluduimus. Neque contra Едет dz œmpoíirionem ра
„ cis aliquid egimu's, nifi 'quantum probo deeeat.> Quod autem fcribitis , adminiilrationern
'„ illius Comitatus juflitiœ, fub juramento vobis effe commill'am àDomino veiiro; nobit quo
-‚, 'que `à'reg-nantle Domino ‘ŕneo clementiflimo , ifla'rum partium omnium fuperiorum, pro
'„ teítio: à _iniimul 'etiam juflitiœadminillntio, autìoritate Domini noilri Regis, ncn minus
„ commilla '3; demandata eil. Et prout fcribitis, vobis meritoque vifum eßez bujulinodi vio
‘„ lentiam & inimicitiam contra conclufam paoem, a 'nobis fore (наш, fem 6.'. pari. Nos
,‚ enim nemini aliquid violentiœ 6L Ёпйшёсйгёаэд'чиг радея: ¿t fœdus inter Principes nxmpere
„ & мандаты-китам, intulimus. Solum ea.quœ ante priore: trium mmfunn ixduciae,
‘„ violenta militari manu occupavimus, ’ea, uti & poflide're volumus. Nam Illavia quam;
‘„ vis per A'icolaam de Thurri fuit occupata; amen poll difceil'um illius Nicolai deThur
-‚, ri ab obiidioñe Ca/Zri Let/lava, iterato illud Cailrum reoecupavimus: fimul & Bertinor
„ tias Cajfri Hriqou'a, quod eo tuuc oblideramus, ufque ad ordinationem & edictuh pri
„ orum induciarum. Sed fub aliqua. compoiitione cum Сиднее innita, ut nobiicum, prout
„ nobis vovit, bona vicinitate frueretur; illius сайд pertinentiis uti admifimus. Sed pmi
'„ nentias caflri пил—а, а tempore difceí'us prœfati Nicolai de Thun-i, battenus cum omni
„ bus fuis proventibus; Decimas, ufque buc a tribus annis potïedimus 6.'. exegimus , prout
„ omnibus iiiiusComitatus,praeferrim Proceflus i'uperioris, notum elli. Quibus, evidentes' рю
„ bari poterit. Si quid vero illis de Hritzowo in hoc contrarium vifum etat, non vi, fed ut
„ in articulis
articulis continetur,quidquid
continetur, Coram dominis
aliquis Commiñ'ariis procedere
ex utraque parte debuerunt.
occupavit, fub eifdem,inдаёшь
‚. durantibue ea pacifici: poilidere, & utivaleat. I ue illis diebus ‘pr-&Ientibus, Capita

neum noflrum, Ynon cum Aexercitu, folum'cum 3o quitibus, {ре bouée vicinitatis; non
boftilitat'is", 'pro exigèndis Èeciniis, ерш: iuxtà induciarum articulos nobis pertineant, elf
pediveramus. Prâefati verò de Hritzowo, in eifdem ‘Pertinentiib decimi“,` поищи: nobis
exígi permittere; fuos homincs ultro teroentos eongregantes, adverfus noftrob fervitorss;
curr. curribus & armis muniti, irruerunt. Sed Dei adjutorio proiligati funi, Unus eo
rum Capitaneus, illic interiit; alter vero, ut & quartuì, in пот-ад: captivitatem 2d'
е duërus'eii. Et quamvis Georgius Donzinifì, frater Cafparis de Hritzowo, nobis fcribir,
id non de`voluntate fua, fed ifi-orum Capitaneorum proprio motu, faéìum обе; ifli t2
men fatentui'homnia de fue. 'voluntate Fecixlb. Ex hoc itaque, ab omnibus арене comi»
derari ét inteiligi Poterit, utrurn пота caufa? & ocçaiione? ilìaacìa ать. А nobisqui
dem unis, ‘nulla videtur`;
inimicitiaid,agitur,
turn inneque fœdusDomini,
Präcipum violatur. tum
Si armata
quid tamén
„ vobis moleñum re coram Comillariis; т:
‚‚ nu, contra nos procedat. Et prout nobis fcribitur: vim „шпагат, `vei`tra vi г?—
„ реПеге. Profcclo quamvis potins, amborum Principum concordiam, & omnium Chri
‚, flianoruin ¿t uniformitatem optaremus; attamen fuperbiae & potentiœ Vra: cede.
„ re nolumus. _Sed ea omnia & proventus quos hac'ienus осе-прийти & Pofiidetlììss, exl
„ gere & polli/lere, defenderequc modis omnibus volumus. Datum 6:2, eipefì finita, Die
„ Francifci. Anno 1531:- Petrus Kofka de Sedlov, in Lethava,Regiz Iirhjeßatä Нина:
„ riœ Confiliarius, ac partium fuperioris chni Hungari'œ Capitaneus Gmeralilmpfsria.(a)
(а) Nefcio a quo (uperinl'criprum: как; гати; Societatis in'onirrandr, 'ci quo fors Beato Stani
slao (anguíne диван: fuifiet. 1-- - nam ex Polonia prope Hrizo'v; hz шт. (uns stmm ligf
м ii de relata высшей: Epiflola, erravit, cum nocemr: perceptas (ШАГ: Trenchinìi; 7 die. sonia po
meridiana. ‚ ‚ . ` _ A
_TituL Magni/ico Dño Joanni Са'д—Балет, in Treno/iin, amico 'nobis obfer'vando.
tum infra notatum: Reddito: Treno/unir' 7 OCT/nbr. 3 ротег. _
„ Magnifice Domine, amice obfervande; ialutcm. Intelleximus adhuc e! prioribUS
„ Vree D. M. litteris, adventum ejufdem. Quod temen de violenti; gravaminíbus & com;
Sclav. Croat. Dalmat. ДБ RegibusHungarz'œ Alg/Iriacz's. 375
‚‚ bufìionibus, aliifque direptionibns per nos illatis, nobis fcribit, faire vellit. Nos nil age
„ re, quae contra inducias ab utroque Principe ediéias. eil'e deberent. Ufus tamen ante
„ 110111013- 'nobis provenire 8: allignare folitos , ex quo aliqui, temeritate 111: nobis admi
„ nifìrare nolebant,c'oaéii 11111111- tales punire, & ufus nofìros jußos, nobis adminifìrari face
„ re. De conventione 0011121 mutua, quemadmodum V'ra D. M. nobis {cribit , quomodo ef
„ font de Vra M. nobifcum aliqui trattatus,` qui ambobus Dominis , hoc ‘efl :_ Regiœ Matti
'n Domino 001110, & alteri R. Matti Dno veñro, ac toti Chŕifiianitatiprofuturi ellbnt г Pro
Ь: fetìo nos, quantum in 00Ь10_е11‚_& honori «noflro eonvenit, ‘qua prœfertim nos ad utilita
Сет Баста Mattie Regia: Dñinoflri gratioíilïimi accommodata effe perpendimua, paratiili
,-, mi fumus omnia faceta, QueínadmodumenimD,V.M.Serenifs. Regi fuo fervat iidelitatem,
„ nos itidem faeere non 'dubiteh Рамный: id grato animo', & cum D. V.M, convenire
mus. Verum expeéiamus indies 'oratores Regia: Mattie ,Dñi noßri; qui, ad Poloniœ Re
, & funiliter Romanum Regem, Dominum Vrœ D. M. ituri funt; 'cum quibus nobis
opus ell his diebus convenire. N ihilominus fl quœ utilia D. V'. Mgfca fenferit, quae ad
totiue Chrifiianitatis commodum vergerentuv; rogamus D.V.`M. velit nobis, per fuum
feŕvitorem
rimus fidelem
, (i quœ fignificare.
talia formt, que:Qui fervusvad
mediô nos noih'um
utriufque venire poœrit , ex 111103,
Concludi, pro bonodumChrißiani
intellexe
tatis poffent, geremus omnem сигам, & inferviemui fatœ Matti, Dño 1101110 81311011П1а
mo, ro omni poll'e. Quod Balthafàr Bar# in 'nos ali uid attenta're voluit, Inos nul
1a`m i 1i_ occ'alionem dedimus. Si quid temere Banfli Bal afai' faoere voluerit, profeélo
habebit in 'noi {Нет a'micum д qualem fe nobis exhibuerit. Si quid inju'riarum a nobis ha»
bet, росой noi in prœfentia Dñorum Commifl'ariorum utriufque R. Mattia reconvenire.
Ubi tandem ad_onxnia 'relationexa à nobis habebit. Nos ‘ 'rofeóio nemini ‘occaiionem dabi
mus, qu? ad 'violatioìle'rń indùciarùinjeiïedebeant. Ешь Únmìpotchs Deuil ut 11111: in
ее: Principesfpax, Quemadmodu'm D. V. M. Ie amico nobis commendat obfequio: idem de
nobis fentiat, quae cum honore nofiro facere poñimsus , obfequi illi GL infervire, paratif
11101 erimus. _In' reliqúo D.V. M. bene 'valere optamus. Datum in arde 'nofìra Hretzwo.
Feria VI pofì Feflum B. Francifci,An`no 1531. Petrus куда Je Задор Ö’ Lethava,
~„> Capitaneux jìzperiorum Partium R..Íllatti.s` Hungaricè JVLppr. (а)
„ [s] Àdnotándar'n, notai-if Contra Banñîum Запишет extant litre'rz a Perro Íoñits 'ex Stregon сигма.
Сарпапео PartiumRegníHungaria fuperiorís. A: ubi extent I nacemr. anteriotes vero аист, a nobis
ъх originalibus exfcripn: Gncere etiam cum earundem Grammaticalibùs erro'ribus ь ЬаЬсщш, cum de
[cripxis antea, in Tabullario Ragni Sciav, Zagrabiae. Àddere prioribus vifum ell ob elegantíam & exem
р“ raritatem. olím придёт, oraxionem [щипать Rathbone in Сотни: imparti 1'11Ь Carola V,
1531 111614011
` Orario Franci/¿i Comitis Je Frangepanìb. Arcfzìe'pÍ/èopz' Collocen/Is, до. ога
ìö'ŕià Regis Издание ad Cœjàrem, Elsäores ¿1* Principes Germanìœ.
~„ Etfiiiàtuŕa mea fempe'r abborruit à turbidie confilijs & Hrepitu armorum, 10109—
1; tata honefti oeij perpetuo quodam infiituto meo à ratione fufcepti, tamen hœc temporum
у, 'calamitofa e'o'nditio cogit me una cum his collegis meis, invitiiilix'ne, &"Clcmentiíliine
y, Èaelar, & domini illuflrillimi Principes Electores, 'caeterique facri Romani imperij utri»
y, 'ufque Clarillimi Principes Ratus, veflros animol,in maximis Reipublicae Clu'illian» pe
5, 1101111: 011011011 `rebus quietii deditos, ad bellum commovere neceñ'arium , certantibus Bar
5, barii nobifcůxh 'de {inflellione Hu ariae, immo verius univerfae Chrifìianitatis. Liaet enim
~„ 'prius magi; nobis, quam alijs 111121011 immineant Turciea arma: univerfae tamen Eu
„ ropœ vult Solimannus frenúm ixnpnnere, 11111 conoiliati Deo pietate, aèque innoceutia, con
~`„ {úgia'mue ad iuita ae neceíl'aria praefidia armorum, vindicemufque 'orbem Chriůianum ì
y, fummo diferimine, andendò fortiterque pugnando. Nam 'non immerito veremur,( utinam
,3 111111111 falli vales) ne per hujufmodi negligentiam, has etiam reliquias bravi amitmmus.
3, Quod vut ‘mclink intellige'ŕe, u tota de re accuratîus deliberare 2polìititl: formam, üatum,
5, & pericula Húńgàriœ quam brevillime рощ-110115, Vobisexponex'num
д; Ig'ítux'- H ' aria ex omni arte plana eli, raras munitiones lubet, neo ufquam mon
~,‘, tes eam ab alijs regionibús dirimunt, nifi qua Polonia: & Tranlilvaniœ eommittitur. An~
y, tea Danubio, ac Tibilco tuta fuit Hun aria ¿Sclavdnia vero,_quêll Pmimiœ Частью ран
~,, ei'at , Dravo & Savo lluminibus defenâebatu'ŕ. Amillb deinde Belgrado.'l ca toque Sirmio,
„ cunc'ta ilumina claflie hofìium enavigata, & ipíi portus in potellatem Виды-011110 reda~
~„ ¿ti funt. Titulio arcem ad Tibifcum, Ezeko ad Dravum firmati», atque communiris,
‚д Hungariœ tanquam compedes impofuere, nam Dannbius non proculà Buda pendelen'
в tum labitur, quatenus hofiei non colunt, Inter Savum & Вгауцш ааво progrelh func
bbbbb a „ in
„-5 25:31»: szÍJvitœn Patrie rein* Рейды 1р' ‚
‘.s'xuszfuxsuaœsxvu1f\aun i: 5.121. 54121:1.7е,'= кашица 5:2 гад: Н.u~ Э Scifi? Lft, ¿1 (etz-:lie im 1...? me
оза-"2.51 _7:15715 ¿Lexika :rz 115331, в: ç_"rz 2:29 Swim Erg-1:52 :räde _
душе 1562252 i» 2. т; tipje , prit: ei;;’;;;:f
'is'L/íß'ŕs, 2:20 Les nízr'zx , :t '7:3 e! prix cazzi mi; :ir: fix»
zen'. PJïz-r'zr.: aljîzznrb Ш еда flrlcs L'ŕím EriE îmî.: 'ga
trgzrn £2133' fmt. (rm v3 ri miur: vliz, ¿c 'z màs-fzs :cte-í: ¿L
Pam?. ix ¿1551; Бриджи; сага ifm bre-re my: fz: i°:-“:.'s~í‘¢._’¢tz, i
capaz: Её; Reim орут priíé il #fia-z., aziz: and Tanz-:x
:&th ¿kino Битв fŕi, an: рае °
Tir/i 2:?,er fozíerlt, Sanc ¿eenen qm _ má 23,11
gra-¿m Lezers, vel ad :teilen pzrŕrm fxzmzn, vel ad (324332322
vn.:th atque 1x2., heed ¿gnam e1 belen ¿è per рва arene
perf: ¿esiti-:m i: Сева-Зап, ¿citric tCzIÍím, in Italian, nulli i:
ш; ilu, 'ist impetus ¿ze manteaux, viz из: ant 11:51' Emi-_z ¿i
а «швед—1:2
дне, :man Вега/2715
i: ’rovine-'am
‚32, ¿c :nini par" inning faire
abbiam à belîi ìzxïzz
¿rà aanmo
Жду: puiiílil. ‘Jal prefería «diria provide-¿fla Dei fzëtmn ege, cfr; isi-tri Задай:
iz: „еще Ьэдёпгз ‚и: vos pop/:ís exáatî, oonf-_rgereclï 2332263 ad conr
шел liberalen: ас reif/¿icm werden. Estienne Ещё-ага voi-.à Chnl
таз рт vello atque aff/gere hit. Ea. integra Бед-л: vabês in me: аза: gzieíeœ
re: iam agit-Jr chum ine то их: Turcaer fir, an veon auxïio liner-eta: ä Perini*
ln. О)???» fi bafìis packt-Jr Нефть, guéri proculèubio ŕuturum añ, ei осыпь
tur com vzlîáÈiîmo exercirn, файлам quid cwjnńs de faint: тайга? Fado lâ
beruœm
fluir, шабаш]?
а vi tarde orìísqm
:d ira/:endian: pro istitu:
ternmm
refiïzguendum
тёк—Ежик?
шип-1:2, :Siem
ridete раритета,
асneidem
cum vobis
fiamma
„выдам
гейш lne
Grids,
Bulgaria, pri/îlet lez-4:2 coc-fili: ¿Y Proinde Шах-2:21 от €65,11!

FeG-gee, Врет. - r A _
„Wìvlo mmc мм
Si in :amm vobis шт fam'tis? Nam
ей Тшеаш pofìquam
‘a Germania prohiben, 'cur adeptus
meliorecrit, mula: gli?
minne,
‘33833
rem experiemi'nl. Aut igicur in Назвать. brbaris rezizìe-ndum ci, Ботает): его Свет
tate dfmicaryium, aut циклоида: геспТц {leprebezfis per par-:es pereunzium. Sáez: :aim
plurium geranium viribus in опыт contraeîil, non parvum momentum ef?. ad re? belege
renfiu: ita соси: fuiutis ¿e in partes abeuntîbuz, fervimtem aut morían kamin-ere г:
tum ед. Quf/i ii nunc Turcarum vites vobis formidanda videntur, avete ne 15:25:—
8
‚и militia БЫ: afiiungatur, figa@ per fe fol: temi-„oribus растит пойгсшш, fr. Taxis
il Ю
¿2 aliis nationibus formi'labîiis fui; ответ fortuin-«.111 in :atrio fdo pftŕus exp@
зЗ Ж‘З З З 'З -З ЖЁК fifi, quam extorris «per orbem гадай ñatuît. Credimus vos in munitie {реп
шит—айда , at nulla quidem muniti-o Barbarorum furori ob'far, quiPylzs ша
Вьфйогаш, Ргергтбдет, НеПеГропсшщ Danubîum, tot montes perdi-:gmtes in cœlum.
Ult altiíiima ilumina , [ubafftis f-tjrtißiimis gentibus fuperavenmt , à quîbus {щипает ci
vitaœs capta: Гипс ас everfze. Exiíìimatis em exámefcere turrita veíìra mœnia? non in5
cîamur, banc in municicmibus hujufmodi enmmoditztem exiíiere, quoi plerumque ¿kie
runt excidium patrias, ad fummum vero, belli adverfus validum ac реп-ёрзает ЬоНеш
поп адтодиш profunt; armatos сроке: obijciatis , ut falvi ac iccolumes in patria шаге:
tis. Si tantum de imperio certarent cum noliris nationibus, ii доты: populis moderate
imperarent, li tributo verltigalibufque impoiitis viâos legioue fuis atque moribus uti per
mitt/:rent : adhoc tamen делец—ой animi totis viribus conarentur, alieoam dominationem ё
fuis cefvicibuf, repellerc. Кип: autem cum eo bofze nobis res efr, qui {ига 6.'. l infua
libì'ìine habet, qui corporibus iiiufiit, срез aciimit, pernicies quœclam б: labes nobilitatis,
bunnrumque artìum , ¿Si 'intiîuitatis , omnes exequat ac in unum ordinem miferrimr fer
vitutis refiigit, 'wien/io agro, pafcendoque Pecori farli obnoxios. Conflat hodie quoque
{прежде in Turcia, Piirpem comm, qui Confiantinopoli imperarunt, fed in tanto {quà
lorc, ¿2 чаше, ut confidcrantibus eorum veterem fortunam, lachrimas excuriant. Eil
autem ifi longe gravius, neque Chriñiano cuiquam tolerandum, quod barbara ferita! В.
clem Catholí/„am everfam velit, animafque Chrifio authoratas parat interiioere, propoíitil
дата астме Ьчпогбёшз iis , qui ad eorum impìctltem dei'ecerint, quod plurimi ex nofiril
гасим, f ui Ín'ilicct imbecillioree funt ad perferenda mala duriliimœ fervitutis. Horum
l(,mnîum interim» vobis impurabitur, quod neque tutandos effe advcrful Barbarei» DQT“
iam opprcilbs, exiflimatls еще} а (ervitute оденете. Fal~
Sclav. Croat. виним RegîbusHungarìœ Außrîacìs.; „L
v_., Falluntur illi vehementor nec funt audiendi, qui in omni rerum varietate, dívinam дип
„ taxat орет implormdam eenfent ,& cam tantum expeélant, nec ad reprimendol boili
„ um eonatus alia nìtuntur via: qua.' omni aetate apud prudentes tam pios, quam ethni
„ coe ridicula'fuerunt. Sed ob brevitatom miñ'a faeîemul etlmicorum exempla, рапса pio
„ rum recenfebimus, Hrœfertim cum eorum,CbriI’ciania Verba facimus. Quid fauétius,quîd man
„ fuetìul Moyfe, quls unquam Deo familiarior? ветре gui in omnibus fuis confdiil ac
„ aůionibua n. numine divino regebatur, & tamen hie non folie prccìbul,fed ferro, БЫ, &
„ populo Ifraelitico 'viam per hoßes ad terram promilliohis aperuit. Dum vinceretur bello
„ Amaleeh, 'Moyfes quidem manibus in cœlum proteníis, fervente? orabat: fed Jolua cum
„ fuis ferrum in hollen fortiter Hringebat. Regnante ]ofaphat rege Juda, licet Deus pugnali
„ fet pro populo fuo contra Moabitax, Amonitaa & alios holten, noluit tamen, ut шведа—
‚‚ dœi quiefcerent, fed inflruéti armis (latent in acie ‘parati ad prœlium. Ita & nobis Deus
„ proçuldubio aderit, fed vigilantibus, fed bene confulentibus', fed {irenue pugnantibus:
„ ubi fo'cordiœ atque ignaviœ nos tradiderîmus, nequicquam Deum imploramul iratum.
„ Sed efto fitil obliti veteris gloria: majorum , nihil commoveant vos Chrifìia'norum clade!
„ conniveatis ad pericula Reipublicœ Chriílianœ, tanquam ad vos nihil Ша pertineant,îam
„ 'non pofìulamul ut fuecurratis_ labenti _Hungariae (iam pridem e'xaruerunt гейш lachry
„ т, 8150110! ànimoegeritis а mifericorclia) num do fumma rei `per'ielitaturi furentin ho
„n àccìl'ngïtiî
Pcia in domibus 'veflrîs torpentes ‘expeétabitis l 'non opinamur. Quid igitur?non
”О. ld bellum ï швее enim 'extrema neceílîtas , & iam prt foribus мы. Mul
„ tum refert ‘vel at] viâ'oriam bbtinendam,vel ad calamitatem clepellendam , Б in alieno folo
„ 'congredißmïnî Шт hom, ïncolúmi Hungaria: an ea'amilTa praeferocesbeluas intra ve
„ @ou penates accipiatis. Nam plerique falluntur, qui differendam exp» ditiohem тат, 8l
„ mterim cum Ba'rbaria *de расе agi debëfè. 'quod' quiclem non improba'remus, 1 Aaaq'uaim,
„ fi coníl'anteń'i, fi diut'úrnam haberemuk. Ñuhquam ‘autem Tui-ca ad paiaèml inelinat ani
s’ mum’ Pfœferfim il, quem 'nondum fortuna. fefellit, nifi эх fuo commorlo lit: atque in
„ ваш Й quando mnfentit, 'gra'villimig gonditionibug одет-ас: nunquam ramen 'intermill'lo fit
„ kapinarum clandeflinis depraedationibuà. Scimus equidem 'nonnullas regiones fuill'e pacil
„ quam belli tempore vehementius ev'aüatal.` Turoœ enim à primaava eorum origine rapto
u funt afueti vivere, eumquè morem in hodiernum ufq'ue diem tennàllime obïervant. Nul
” lœ tantas ори externœ, nulla tam opulenta regna fitim eorum explore 'poílimtz ne cum.
„ hom'nibus quidem; ejufde'm lidei, ullam paci-’m propter nepbariam cupidìta'tem habere volunt.
y, Habent autem in prœceptìs ab eorum legislatore, 'uti (uam Едет a'rmis tuea'ntur, & devi~
в ‘ÜN вы!!! fut impietati adiúngant. 'quo fit, ut captives , 'qui ad Maliumeticam impieta~
‚ъ tem pertr'abi nequeunt, omnibus injuriis atque contu'meliis añieiànt. Ad have non dcfue»
1» Гипс, qui Turcas quafì molles, & Afiaticos oon'temnerent, fed lon e Тест eos fumus ex.
в ’ Nam `<2.: roboŕe ’animi` excellere. artibufque belli peritiâîmoà elfe, non {о
'‚3 1 um Маш: Hun aria, qua.' 'per anno» circiter депеши quinquaghita cum Tursi: varia
,g ‘fortuna ceŕta'vit, ed 'etiam aliœ nationerbellìcofae, quae Turcarum i m barmil viäœ
Ъ) _ìœePNfUnh Штате reliquïß gentibus Chriflianorum documento Типа nviâl tamen non
,3.funt. 'Quamobrem vos obfcchmus aeper Deum obteftamuì', liberate afllîäam & iam
'à inenten: Hungarian: , 8: manus fupplices ad von protendentem, fufcipiatil< defendendam,
ï, fiat pax in turribus noflris, in virtth тента. Imitemini Romanoŕllm Vïffutem & mI- `
. „à тайменей; in quorum шит, fuccelliflis, qui focios, amicos, vicinos, faire ob folam
y, 'gloriam liberarunt magnia fumptiblll à Tyrranis op rell'oribus. lmponite tan em moduni
„ ‘domeßicis difcordìis, inutiles illas & importunaa diffenfionec vel prorfus omittite, velîn
,, 'aliud {Здрав refervate. Salfem in lloc gravillimo .periculo eontentiones унитаз оЪтиь
'5, “kauf-'s 'qua'h'uam Chriflianäe manfuetudinis eil, tollera in perpetuum quod offendat ina
-Z'r'SIWS'Si 'ter frati-el. Utxque difcordiœ fratrum olim quietiore tempore componentur. Nune vero
nifi 'ooncoŕdibus àhimis, nervifque Omnium 'communibus „агат propriam, ac totìul
Rei ublicœ Chí'îllîanœ falutem defenderitis :veremur ne ponmo'dmn nullus locus bis con
ten hibus relinquatut“ Noíìis òpinamur apologu'm,quo patito Milviul, certahtinh
ter fe Mus & Rana , utrumque arripuerit. Habetis in hac cxpeditione veßros & понга.
Principes, leliciílim'um Carolum Imperatorem,facratillimum Ferdinandum Cafarem, fio
animator, ut Гид omnia, & fe ipfo's ГирейЬ impendere pro animabus nollrìs lint parati.
Quo: li vos ampliílimi Principes, & Vere Romano Imperio digniílimo Темпл, fequî
„ ( ut 'par ед) ad hoc facmm & neceflìnrìum bellumvvolueritis,proculdubio & Deus ipfe,
'cujus caufa agitur, aderit. Quo duce & totam Chrißianam Rempubl. proñigatil Barbari;
_magno metu liberabitil , &_ conferan Hungariœ gloriam,pene| vos perpetuo habebicis,
ita ut non мсье laus тайга de ore hominum ufque in [отрицании
НИог. Balthafaris Kerefèlìcll, trecce . _Pon
π 878 ΝπΜὶα Ρι·αίι;Μπατισ Ραπποπἰα Ϊ/ι£ιυ·ἱσ Ριτἱοάπο ΙΡ:
ΡοΠ Παντοτε Κεεἱ8 8ἰεἱἰπιπιιᾶἰ, ίηπιιιι ΞπιστΡοι·ο]πιπο ποια Μ; Πίττα α/`ι::·πσια
δἱ£Μπιιπάἱ Ισπύρικαιοτέ.ιβατ Βασικα, κοροχῖιιοπει· άι :Μάο ι:σει·οπιιαπάι, ι· ιίι:,απ··
πο δ' ἰοι·ο [οτι α. Πσπιπἰο ]σωπιι ε ΜἔιτοιΪι Βιιπο Μιλουἱεπ/ἱ, ἱπ Βι·ο!ε_/ία πω,
ανά_/ΐα!ιο, αδι'α: δ οΡἱἔποπαιἱο ΟΖυὶιαιππι Τι·ειίοι·έσπ Οοπιιιιιιω· δοφιι_/ίιφϊ.ε Μ πο·
' ΐέή/`πιππάέ Ιιπρπατοι·ιο, ι.π·ιαπι, οπο: οπο:: επί ι·οΜπιιιιοπω Κιέπιι πἱἰιἱἰ_|`ιιιἱαπι·,
Μο ἱπ/'ετικε ποπ1°ιιΞι φπα: τειἰιιυπ. κατω Η :οι απιηπο Μπα πω, πι :πιο δἱεὶβ
ιππιπἰἰ Πιστοια,./στπια Β°_/ἰ'] ε_.ιιονιι·πω 0011ωεωωω Βοπιδοπππηπο,θταιιοπαίι.Ητω:
:ο ἰιι Βινοτοπι ΟΙοι·ἱ Ποοπτππι Ροτἀὶππιιἱἰ “πιο 156ο, ΡΙπι·ηπο ουιοι·ι;ώ ωαεἱι 'Γεω
ι Μ Με πῖειιοτἱι ττοδοοἰπι οΜπωω , τοΙίιηπωδο τιοτι Επιτιπι, φωτ! ἰιιδοΒιιΜι Ιπορο πιά
οπΙἰε , οΡΡἰ8πστπωτπω ἰΠιτπω ΟΜιππιπ :ικ!εωρόο μπω», τοποναπηπο. Φωτο ε” Ξη
ίοι·ι·ιτο ορια: απ: Ρτοοἰπιπ, ΡπἰΠοπηπε ιιιήοιπ τοΒοτἱ8 , Η οι Ποοτοτἱι οπιἰΙΤιε ποπ ίπἰΠΞπΦ.
Μἰτπω Βασικα ποδια, π ΡτἰναΗε, θα: ΡικΒΒιι Βδο, & τεΐωμοίΠοηΒ οχιωἱικ οδΪ, πιο
ΙπΒἱ:π πω: επιππτ6, Με σσπἰεἰ , ω, 8ΙοΠ'πή; δω:: ιιὶΒἰΙοιπἱιιπι ο:: Με, πυκνά: 1:πΈπιπΙΞε
τοΣποΓωτο διιιι·ωιωτηπο διΒστι·πτ. φπα:: "Μπιτ οδΜοπω, Η πιώ οοιιιΒιωπ νοΙποτἱτ, ω·
πἱιππδνοττο0. ΤαΒπ!αι Με', πρι:: ποίοιτιππ πιο-πιο οπΙΡο. διΒᾶο ποΕΙιδπ ίππτ, μα:: Ο.,
τω, Βιέιιιιπτ πώδιι·ι1Μ:. ΕΠ ιιοΒἰι «πω», Ιππ·πιιι αποΕπΡΙππω ιαιωΡΙειτ, «μισό άοίοι·ΞΒει·ο
δι σοτ'ίιπιποαιο, ιππι Νεο νἰΓπω πι, φα! Με «τα ἰπτο8τπω;ἱΠπι! ..παπι Ρι·σεω· ι·ιοαι!έ-·
(Μια Ιπιππιπι, ιδια:: ΙοόΗοπο όἱΠιτιιι, ιΙποδ απ. Ρ.Ρτο πιω!. Ρ.:ι.ι μ8. πω· οι ΟοιΕ··
το Μ88. Μ: Μ τετπΙἱΙΒτ, οοίἱιππἰοινἰτ; σπιτι α:ϋπι, ω. δα: ποθτπω , Α.ιπιο 17η πο! Πΐ1@
· Όοπήιαπ Ριπποπιί, ροτί:ΑΠΟΕΠΜ Π. (ει: πι: πι" !:0ίδαΗΕπι σοι-Πωσ τα: αταΪιεπ
άσο ὶηβτιαπεπω, ίιιΠΤετ ττωίιπΜπω, Π:ηπο `
-,, Νοε 8ἱεὶίιπππάπι ΒΒΙ μπώ Κοιππιπππ11ι ΐοιπΡετ Απεπδπ8-, Μ: 1·ΙππΒιι·ΐ8, Ώι.Ϊ=
·,, σπάει, αωεω, διο. Κα, τωοεποΓιἱωπι :οποιο Ρτοέίεπόπω ππἱΒπε πικάπ: πππωτΠα
,, Βιτἱοιιο νετἰ ιππ8:πϊ, που ει δοτἰΗὶπιο ΡΗποἰΡι,Ποωἱιιο ΠΙαιΙΜο.ο Επεσε ΡοΙοιιἱε, α]πίππτ
·,, ΡτειΙιτἰι ει: ΒπτοπἱΒπε, π183πω $εριετπ πιἱΙΙἱπ β.:υπ8ιππιππι ἰιιιοπσπ πο".
' ·,, ωοποιώ, δι ιιππιοτἱ Βοδεττιἱοεῖἰσ, Μιά δι ροπδοτίο ΒαΒπἰΠε, δι απ:: οδι&π Τ80ΩΡΗΒι
·,, Ωπεπι φιἱᾶεω Ποωἱηππι ΨΙειδπΙα.πιπ Βοεοπι ΕοΙοιιἰπε, Γππωίΐστείε1πε; ΡιωΙο.τοι & Βατο
·,, πο. ἱρίὶπι, ἱπ τείὶἰιπιἱοτιο επιππδοιπ Ροοππἱππω ειδΤοοπται·ο οπΡἰοπτιι, δι μ·οπτ ]πΙΈπιπ ελ
,, ω ίοΙπτἰοιιι ἱΡΓπω τιδδετο νοΙαπωι ποτάστιεπ; ΠΜ δ: ήπιε Γποα:Π'οι·ΞΕπι, ΡτεΙυ.ιιι, ὰ Β»
·,, ΜΜΜ”, απ”, νἱδεΙἰοοτ τιιΠπιππ ι:οΠιππι Μι, , ειΠιιι !.πΒΙων, οπω ορρἰἀο; δι ορΡἱἀπιπ
·,,, Ροιἰσἰὶπαοζ οπω ΪοτἑπΙἱσΪο, ει: νΠΙἰε ει! οι. ίριθππόδπο: πιο ποπ οΡΡἱᾶἰσ ει: οἰνἰωτἱΒπι
,,, Μταίοι·ϊρώ, π: τοπια ποΡιπι δωμιΠωδ,ΜοεοοΠε ΒιιἱΒοπἰεπΗι Βιπο.6ε, νἰδοΙἰοει; οι" ··°
·,, /?ιπι,Βεία,βαιώξοζ,Κωοτέ,ΒιιιαπβοιάζΜέπλαι/άού, ΜαιτΪιι/Σὶο ,θεσπ··διεπ&σηε ρ
,, Ήε2Ζω , Τι22ω·ΐιεπιίοπ19", .ιΨ1Σιέεαάοώ", Νεαπάος#, .Ι(2το|ιιίσ:1% Δίιπάος# ππιιιπ+
-,, ραπ, επιπ πωπω οιωιἰΒιι: ιΡΡεττἰιιιπιἱἰε, οοιιίὶΒπ8, ίτπέὶἰΒιι6, 1°ετΜΜΒ118, ρτονωιιϋπο,
-,, 5πήίϋ4%οώϋπι ΜπροτπΙἱΒπο, ΡοίΪιΞοιιἰΒπ6, ιετἱι, μπώ, Ιἰεπἱιι, Ρἱΐιἱυἱε: ΙεισπΒπο, Π·
·,, νἱε , ιιοωοιἰΒπο , πιιΙΙἰΒοἱἰι, Ρἱίοπτπτἰι, ΡαΙπᾶἱΒπι, επιιἰο δι ηπιτππι δοοπτίἰὸπσ, αποπει
-,, δἔιιἰι δι απο!πωωθο; ςπετιοτἱι, Ρἱιιοτἰσ, νΗ·ΒιιΜι, επἱ3ι,ιιιἰτἰοἱο, επιπροόοπϊΙ:πι, νεοα
,, τἱοιιἱΒπι, εΧιᾶἰοπἱβπο οτδἱιιιτἰἰι, οΒνειιτἱοπἱΒπι, ιιιτἱπεπιἰἱι δι η:·ρετιιΜε πιιἱνετΠ:, διύ
,, Βπΐα1ιηιιο ποεπἱπἱΒπε κιπποπρεπτιιτ, ιιπΕ νοοἰωυΕπτ; Μι ΡοὶΪοΠἱοπἰι επι πάΒΙ:εύο, Επι?
-,, ΝοΒἰι δι ΓποοεδοτἱΒπε :ιοίἱτἱε ἰιι εἰίᾶοω τι·ίιτνεπτειω ΟΒΙιεινἱπιπι δι ἔτι νωΗυπι Ροίιπ=
,, ίπἰωπι, δι οΒΒΕ2.τ11Π8 τιποτε μ·ειΓεπόπω; πιοδΜπο νοΙππτπω Ρι·υιΜποτπω δι ΒΜ'021ΜΜ
Μ ποΒιοτππι αδ Βια: ΤΡεοἱαΙΪἰοτ Μ:Ι:επδιπΕΐπιπ, πι: (1ποδ ·οπϋ.ΜΒπι πά1ΐιεθΒπο δι ρτονοπιιΊιππ
,, Μο ᾶοΓοιἰΡιἱι·, Με ι1ἱιπῇπε πίιπιε ίοιπΡπΙο, Μαη ΒοιαιΜπο ΨΤο.όΜο.πι Κα:: Ρ0101112,
,, ίπἱ‹1ω ΐποσοποτεο, “πιω ν:ιΙοιιιιτ δι επιπάστε. Ωω δώσω σπιτια άνω δι ἱποοΙυι Ειπα,
-,, ΟΜπαπω δι`νἰΙΒτπω μεἀἰᾶατιιπι, ια.ικ1πιιιπ ποΒῖι οϋεδίτη δι δι Βιι€πΙΞι οωΪιΒπι,
ω ΡτονιιιτἱΒπι δι οΒνεπ£ἱοτιἱΒπε , ἰπωτἰιπ, πποειδ α!› ἱπΐο, π! πωπω εΙἰςπο ,τοδιτποπιιιι οι»
,, και, πεδια δι οΡΡἱόπ, οἱνἰΕΔΜ δι νἱΙΙ:ι8 σεΓδοιπ, τπίΡουδοπ αποΒπιπιπ. Φπειε τιπιδιω
,, “ειπα , αδεια δι οΡΡῖόπ , ι·ἱνἱΕΔΩΜ δι πω, ΡτΜΒ1%18 Ποπιἰπιιι ΨΙιᾶἰι!ιιπι Κα ΡοΙο=
,, Μαι, ίποαΠ'οτοϋπο, Ρα!μΞ δι Βιι·οπιιι @ο τοποΒπιπι δι ποίΗάεΒππτ; δι ΜΒοΒππ€τιω
,, δἰιι, πποπΓιμω Μ, επι ηπα ΓπωιΙΤοΗΒπι, Ρι·ιεΙιτΞιδι ΒιτοιιἰΒπο,ρετ που, επι με· Μαρδο
,, τα ιιοίὶιοι·, Ιππ:Ηδι Ι:ι·ΈΞιπ:π @παπι πιἰΙΙἰιι ΐο:ιεεωιι·πω Βιιοτπιπ ετοδοτπω ΒοΒοιπἰα
,, Ιἱι πιοπαω, Βοιιἱ δήπίδ Ροπδιτἰι επι ἰπ "Μπι ποτιωδιπι , ἰτι πιο νοΙ επειιιιο Ϊποτἰιπ:
,, εΗὶσποἶ€οτ τΓο1ι.ιτε. ΡτοιππιἱωπιἰΜπμι Μπα Με, δι Ξπι νει·Βο ι:οΡιτο Κοεἰπ, σαιτ”
,, ωϊόειπ, (Μπι, ΟΜΜ:οι, οΡΡἰ‹!ε δι πω, πΒ 6ιππΞΙσπι ἱπῇπιἱἱι δι ἱκπρπμιπιἱοπἱβπε φτο
,, τπωοππι1ιω Μ:πικιεοιπω,ιοΠ αιμα· ποπ ΡοίΠόει·οιππ:,φωπόϊπ ἰδοπιι Ποιπἱιιπι ΨἙιὸἱμ
,, Μπι Κα ΡοΙοιιἱει, δι ίποοοΙΤοτει ἰΡίἱπυ , “Παπ €οππστἰπΙ:; διϊωδοτο δι από. Ναι απ»
,,, υπο ιτἰειπι: πώ Η ειΙἰππἰι δε: Βοεπο ποίΙι·ο ΗππΕαι·ἰιπ, οιιίδειπ τσιπ., Φάτε, οἱνἱωτιΞι
.,, οΡΡἱδΔ δι . τ, δή: σώσω Βοπιιπο ΨΙειδίεΙαο Εεεε Ράουλα, £ποιεΙΤοιόϋπω ξΙ“ΒέΒΜ
`
»
sus». еще. им.[иЬ'КедёЬш' Нитка marsica. „s
и 6L Baronibus ipíius, receperit, aut a uiliverit; ipfas, line dolo & fraude .reaquirere &`
и iplis eas reílituere tenebimur dz d imus. In cafu autem , quo ipfas rea uirere non pof
9) femus; ex tune , БЫ & fucceñbribus, Prœlatis & Baronibus ipfius , prœdi a trigínta (ер—
‘n tom millia fexagenarum reddere & perfolvere promittimus bona fide, vel hvjufmodi bc
sa na, aut alia confimilia, &ejufdem valoris, libi & fuis fueceñ'oribus, in eifdem obligarc.
9›
Si autem hoc facere non curaverimus , aut neglexerimus; ex tunc ad omnia damna,quxe
я ex incomplanatione promilforum votorum noílrorum, in praefenti litters. exprœilorum,
)s
praedidus Dominus Wladislaus Rex, fueceflorefque, Prœlati, Barona, & Regnum i
s» lius percepsrint ; nos, una cum Prœlatis & Baronibus nollris refarcienda, refundenda ät
a’
folvsnda promittimus. Pro quibus etiam , Regninoflri homines,eujufcunqus conditionis,
я dignitatìs д: prœeminentiœ fuerint, bona ipforum arreílars . eaptivare , terrafque подга
n invadere & fpoliaro libere, idem Dominus Wladislaus Rex Polonia', fucceíiorefqus Рт.
’I
lati & Вагон”, ac Regnum ipfius, valeant, abfque omni rsiiflentia & contradiâiono
u пойте & noflrorum, tamdiu, quoufqus fibi fuìlque fuccelloribus, Prœlatis & Baroni
s» bus, ac Regno fuo, per nos, aut nollros fuccellbres, Prœlatos & Barones, omnibus in
s)
prœmillîs, fuerit integro fatisfaâum. Dum autem prœdiélas terras, сайта, Civitates, o ~
as ida & villas,
ronibus fuis ab eodem &
redimere Domino
liberareWladislao Rege
voluerimus; Poloniae,
ех tune fuocellbribus,
litteram поташ í'ubvPralatis
ligillo Ma
n
as jelìatis nol'lra: pendente, ad eundem Dominum VVla'dislaum Regen: Polonia, vel ejus
n fuccell'ores, Praelatos & Вагоны Regni ejus, fcriptsm; debebimus per notabiles duos con»
и fules, unusn vidclicet de ‚Статута, & alium de Cqßovia, iplis in Liblaw dirigere, &
и earn, libì tacere prsefentare ; ac li iiieando intimare: quod ipfas terras, callra. eivitates, /
и oppida 81 villas, infra duos men es continuos, volum'us ab eodem Domino Wladislau и
es esx s s e es sz'g Rege Poloniae,, vel
dere contigerit tuncejus
duofucceñbribus,
Prœlati, & Prœlatis & Baronibus,
totidsm Barones liberare.
majores, RegniSinoflri
autemHungariœ»,
nos dsce~ l
íigillis eorum pendentîbus, in hoc cafu fecero debebunt. Et a die infinuationis, ve] amg-na
tionis litterarum hujufmodi, triginta ieptem millia fexagenarum latorum groílorum bo
115` di ponderis , in auro aut puro ar ento, infra eofdem duos menfcs, ad caílrum Du
nawczene ducì debebunt; & ibidem per omines diëìi Domini Wla'dislai Regis Polonia',
fucceilorum, Praelatorum & Baronum ejus, quos ad id duxerint, debitum nume-rare; 8:
numerstum, fub falvo, fecuro, fullicienti conduétu noftro, fuc'ce'll'orum , Prœlatorum
& Baronum nofirorum, in callrum Сит/1:57: importari & adduci. Interim autem in
caßro Dunajacenli prœdiâo, u'atuor Poloni de terra Cracovienli, ‘& де Zandecenfi;vel
alter eorum , quos, vel usm ex Hungariae, vel Barones , iplius Regni nominaverint,
Vel delegerint, videlicet ie intimationis, pro folvendis pecuniis, 8s redemtionis pigno
rum prasdióìorum facienda, permaneant dz perfillant: Ita tamen, ut prœfentss eligantur,
in Regno Polonia." ubicunque exiílentss; non impediti tali inñrmitate aut impotentia, quod
venire non pofl'ent. Qui autem impediti ell'ent, illo non obllante, alii loeo impeditorum
tranfmitcantur. ‘Et per ipfum Dominum VVIadislaum Regens, fuccellores, Praelatos d:
Baroncs prœdiélos,in obflagium, eodem in Caflro Dunajaceufx reponantur, nec abindo
recedere debeant, донес caflrum prœdiélum Liublo; nec non alias civitates , 82 oppida
rœdiâs, nobis & fucceñbribus noliris, В" РтЬбе & Baronibus , integre fuerint rs
Шика. Nulla etiam deceptione, excufatione, contradiäione , vel oeœfmne oblillente. Il»
rum, quibus пот-11111, & Prœlatorum потопы iigilla funt sppenfa, tellimonio litters@
rum mediante.
„ Et nos Joannes Archiepifcopus Strigonisnlis, Joannes Epifcopus Jaurinenlis: Et ПЕ.
3833 colaus de Gara Regni Hungariœ Palatinus, Comes Simon de Rozgou Judex Curiae Re
giœ, IIoannes де Pelfevcz мадам Tavernicorum Regalium , Ladislaus de Uijlach Ba
nus Macbovienlis , oannes Banus de Maroth , Petrus do Pe'rén Comes Ujvarienfis, Е
meritus de Peten eoretarius Cancellarius Regiœ Mattis, Joannes do Rozan Thelaura
'Se
Í
rius R 'œ Majellatis , Mathaeus de Palocz Comes Borfodìenlis , Wlsdîslaus de Ре!—
lbvcz lilius quondam Emerici Vajvodœ,Joannss де Bohemia, Benediëtus Zudar de Ma
s’ kovicz: Prœlati, & Barones Ragni Hungariae, promittimus bona fide, pro nobis & по—
’i
Ílris fuecell'oribus. omnia prœdiâa, per Dominum noilrum Regem , de voluntate & pla
7’
cito nollris, Еда: & difpofita ac promill'a, inviolabiliter fer-vare. In quorum omninm Н
as
dem & teftimonium, una cum figillo diéü Domini nollri Regis, ligîlla пойте pra-fwd
'as bus funt a snfa. Datum Zagrabiœ ottava die omnium Santìorurn, Anno Domini mi.
D
lefimo CC . duodecimo,Regnorum autem nol'trorum Hungariœ XXVI. Romanvero lll.
In Si ifmundo Rege fuperius, litterss has omittendas cenfuimus, quod Гере sdîtse fue
shisvЁ: vero & horum пазов:- varietats, ae quod sx authentico inßrumenroßë litteris
csccc s aroli
\
\
<
.agg мат Preliminares Pannońìœ Veterís Periodic! IV.

Caroli VI, exfcriptae íigniñeentur; eas communicandas duximue, ideo etiam: quia att. 33
anni 1553 ûatueretur: De tredecim uogue oppidis, ad Regnum Polonia: infèrìptis
— - vel per muje/fatevi fùam , 'velper ngaros ali uns ex свали/й jùo Mattie redimen
-dis Illajejlasfua ut clementer obtulìt, cum fuis êonßliariis Ungaris, падете 8 соп
cludere dignetur. An ante Ferdinandum I, de redimendo hoe pignore, ваши aliquid fu
erit? спите поп potui. Perpeníis iis,quœ ”(ирга in Sigifmundo, Alberto &c. шт Гипс ,
temporùm circumilnntiœ non ferebant, ut 'agi potu'erit. Ferdinandue autem, Regno Hun»
gariœ reunito, non folum Pi orio bujus, in nova Periodo moneba'tur; fed teßimonio De
creti', pignus anno 1552 `continuaile'fnec in aliam f eciem шита mutatum, providentiâ Sta
tuum ejue Острый, habemul. Debinc quoque, reïabendi I3 illa 'oppida perfeverail'e vota
‘ Statuum Coronas, tot 'numero ‘artículi Diktales evincunt. An? & qui» Regum nofiroru'm ‚
'pro oppidis illis ~ crit? folicitue licet, 'non Сотри-З. Ab lamico quodam», & jurìum Sacre
‘Coronasl Набью, AROLI VI l“eat'cnus conatus , ad 'me Perfcripti Гипс. А Hoe fâpeliendoe
"ssn x’verum ad Caroli memoriam, ем 'ûncerè comunico. Itaque орт/ад
f fb " . ` '
, .” fspeäabilis и МЁЫБ“, DileâeÄdelis. Notibcandum tibi babeo:Quodpolìeaquaiù
f” DGO Oßßliœsinhir 'tarii Regni Hungariae, fafcee & gubernacula fucceíli ; mox prima»
„ 'rile paterna:V ватта! fuerit: quô», non folum p'ŕœfentis rerum Ratus, confervaticni ; ve
r» 'fum ’film Regni ampliationi, & partium quovisfmodo vavulfarutn; aut 'praz ma@
~„ -nibus ‘alierulm quoeunque tanden) 'obligationie, feu _impignorationisftitulo ‚хамит.
.»„ redintegrationi,"atque
‘n "I-“ÜT'qllßs recuperationi,
pon plurimorinn 'omnimodamyigilantiam
negotio'rïim ac folicìtudinem
‘tam Politicoruin , quam Cameraliux'nadJicerem.
'praehabk
“о, ЩШШОЩ Varia fin illatim l'evolvextido,Troinperh` Trcdecim illa fu'perioris Hungarian,
„ ůc o Pida Зари lenfia,‘ä quondam "iàe memoria: 'prœdeceñ'ore m'eo, Domino Si
‘sy gilinundo emanorum Im rature, _ae~ нивы-Зав Rege, ex capite mutui, Principi По.
-,‚ mino Ulidillio Regi Ро oniœ -, ejufdemque Regni Prœlatis ac Baronibus, erga
‘n ffïgìńfiïeptem'millia V`lèx'agena1‘urn latorui'n grolïorum, `novae moneta!) & nusmeri Bohe
„ micalis, boni 8: jufìi onderis», filiíle redemptibiliter oppignotat'a, fub conditiombus & mo
\„ die; in adjacente ¿at entico in/ìŕumenìo(a)fußus expreßìs. Aquibus oppidis hypotllmms
„ mediante efi'eéìiva mutui folutione , nunc tandem devolvendi,'eade1`nque op'pida & loca re
»„ luendi; & Hungarian'Regno,proutòlim_fuerant;d ue iis uoad procurandam redemptio
д, "nem, in omnibus маем. celeb'ratis Diaetis inentioba r, enuo широтам: in Pulli- А
‚, 'num {шиш хеттами, ñrmam concepi „шагает In tuam iidelitateìn &perf m zelo;
„ fum спит-арий m'odù'm, акра Нехигйашщ hujus топится negotii lnìt1um,ceu pri'
„ шиш moturn clementer reclinans, defidero: 'ut polie Ifußicientcr [пандам exfacclufò llt»
‹„ tera-Zi ifi/frumento, rei tune geflœ notitianä, tu, 'decalione tua?, ibi in Polonia fubfi
„ itentiœ, meam di&orum oppidorum reluitionis 'conceptím mentem atque voluntatem,
-‚‚ erga unum'vel pluies ex_Primeriis,'prudentiœ tuti?, atqùe circumfpeäioni, quam opti
-‚, me eaploratìs, atqueîn rei cifettuationem prœpolen'tîbus ', aperire: & quidquid poil adhi
`„ bitum ò'fńbe virium'tuarum'conamen,'fecutuin: & judicioftuo, fattu, ulterius hoc in pali
~„ fu neceil'arium ,'vifum fuerit`; отце illud ad me , ‘pro pombili 'celeratione, 'fcriptotenus ii;
„ gniñcare vellis, lac tenearis. In reliquo Carfax-eis Regiis gratiis, tibi propenfus, _perma
«-„ neo. Viennäe xa «'Novembris, Anni 1717. 21d Dominum 'Comite'sz Virmond in Polonia
‚‚‚ 'nuncßtbjì/¿ent'ena
Y (a) Sub `14111.» breil гаммы: illius, сорт 'fupì'a aine Èneerè relata, "d: propb'Èta, id `Virinònii
'autem in ишемия expedicione fuit lfubmiílì.
Valorern hSex'lzgenarzmz скриптам ‚ eliminati, l'ecit ICarolin, ïlt fequentia docent
Producti», lfato lComiti cum memoratis,‘expedita, Scimus privatorurn шепни eoñie'ntarioe;
celebriorefque deduco: Clar. Celeberrimique Scbwartii, quem Тане maculatygravie illa, in
Patrem Pray, quin ipfe audífus fuerit, 'cenfu'ra Viri huju's cam elle вытащивша
ipíi ветшали: chietatis Scriptores de rebus Sacra: Corona, fuperaverit;meritaquefue
in Рати, mnarinequeunt. Aliud eli, de re'quadam difier'tationem ede're; aliud` tam
copiofos Regum Annales, _colligere confcribereqúe. „Apu'd euhder'n Prix?, Parte II eil de hoe
argumento Drobneriana diferhtio. Ego mok deferibendis, neutri bei um promulga. h Veb
rum ii eorum privati labores, edi meruerunt, bäeo qu ue ab ЕЩЕ: Aulicis Regìie Dietl`~
ßeriis, tam in Шагни: laboris coñ'iendationem; quam gm' Caroli, eo ` nofcendal сцепив
curas , legi audirique ротик. Julìi , doéìive leûoris, variantes de valore exagenarum opi'~
niones, fubiiiemimue. Neque enim ultra ищет. шиши in кратере Ьас exïquimur.
taque
f
uw“=r»-sn`¥v_ _'ul i Sclav. Oom. Вата.” Regiůus Hungarz'œ Außrz'aeìs. 'gai

Itaq ueßib Nro 3. nefcio an Excelfae Aqulicœ Cameras? aut Excel. Reg. Aulicœ Cancelî.
riœ , ita habet inlìrumentum.
Вела/го, moneta antigua Bohemicœ, ad valoren: moderna Pecunia currentìs
Hungarico- Аида: „ Deoem Scxagena'i, faciunt Hungarian: moneta', Horenoe viginti no»
„ vem. Centum fexagenœ àciunt Hun aricae moneta! li.clucentol quadraginta. Mille Se#
„ заделав, faciunt Hungaricœ moneta .Bie mille quadringentol. Decem millia'Sexage»
„ herum , faciunt Hungaricae топот viginti quatuor mille, fiorenol. Идти millia Sexa
„ genarum faciunt Hungaricae moneta ñorenoi 48 millia. Trigintafêptem millia Зонд.
„ narum, faeiunt Hungaricœ monetal H.Rhen. 88800. Quod fi vero, дюны fingulol, ad
„ tres denariol Hungaricalel cum dimidio, id ей ad feptem Вами` feu обедов placeat
„ redigere, prout ветре tempore illo cucurilïe perhiberetur; tunc detrabendo lingulis ex
„ рота, triginta feptem millium Sexagenarum, unam Babkam, eonfiituunt бегает Babcœ
ща— „ feu obellî, undecim mille & centum Horenol Hungaricos. Manebunt 78700 floreni. EC
„ bœc erit inferiptionia fumma Polonia Re o debita, live in auro, five in argento. Ne
„ que requiritur necelïario, ut in grollîs B 'emìealibus deponatur; prout clarum «It ex In~'
„ fcriptionibus. l ' ‘
Nro 4f@ âBicnnerìfcbcn штатив Qtufârecbnung/meldie bem ¿votïßêîammer Ru'
ferth wegen SRetuinmg Веге: Stpäcr @tebth lôâggelcget; 1mb momad) 37000 ёфосд
Юттфсп @rofcbm vor 86533. ñ. no. y. )enigen свит Calculiret werben (tpub.
т alt burœgcfœlagener '.’Bómilìber ёжит mâgt ambtbcm @dyan in жгите:
@wirbt :â d. geben alli) aufDie roche ждете: так!) nog @tuch
Calculatîo Wiennenfil domus numariae, 'quœ Cameras Aulicae referatur, ratione reluï~
tionis ScepulienfiumCivitatum
forum пища,valori:
pro 86 3 33 fl. яо xr. moderni 6L fecundum quam
calculati funt.37000 cumuli
Antiquue Bohemîcorum
tranfcuful groll'us,grofL
ap
ртам cum adhaerentibul fordibus l. 8¿Dern Wiennenlil ponderis, рощице itaque ad unam
- ‘Indem Wieñenfem тайны 136.?- grolli. ` l
~ 7 . ‚ . _
Nro 5to. Extraótun M.S. V01. ххп. fpecîen fatti Тире? abalîenuione без gipäer Qanbeá.
@aß ncmblicbcn Жарить Raoñr Sîgïfmundus ale таю ¿u @ungarm fub сета
un@ {кают in bei* (Ёгоащфсп фант @faßt Zagrabien Anno сыпи 171e. an beni
Stómg Vladislwm, 1mb bie Republic ¿Doblen ‚ erfagteß Bipfigr Есть f nnb @ieben une
brevi?? шиш @cbadb breite bómzfcbe @rofdien (welche ¿u mutigen valor D“ Шёйпвеп
ungef )r 86333 ñ. о xr. auämadxn) Antichrefìiçe, alf», 1mb bergeñalten шит; [о
die щётке an ваттах: 4ftatt ¿u befißen; ять ¿u вешаю; [же Die Reluition aber
щадит erfolgen inédite :eze-unl» fo weitere à fol. 44 . ив ad MASQ-_
Extraéius MS.Voluminis amfpeciu fatti, fuper a alienatione Scepuíii. Quozi vide
Все: ~ ~ ~ Caefar Sigifmundul, ut Rex Hungarian, fub octava Omnium San&orum, Изги—
biœ in Croatica Regia Civitate Anno Chrifh х и Regi Vladielao & Reipublicœ Polomcar,
praefatum Soepuíium
monetœ37000
circitercumuli: latorum
40 xger. obemìcorum groilorum (qui
rem Ymodernen 863 33 fl. eliiciunt) Antichreliicë, ita &fecundum
hoc modovalo*
op»
pignoraverit, hal 13 Civitates intereer loco ut решаете, & fruantur donec reluitio live
‚
exemptio fequatur &c. &c. & fic нити. ä fol. 4.47 ufque ad fol. 480. _
Donatie Joanni de Шут/2 Bano Machovieryîfaäa à »Sigi/‘manda Hi/loriam re`
rum eßarum шт, exprimens.
os Capitulum Eccleßœ Baden/is, .Illemoriœ comendamils tenorelfrœfèntiumfi» l
gnińirantes, guibusiexpedit univerjis. Quad providus Dominicus de läs, inhabiza»
tor Civitatis Pe/ŕ/zienßs ; nomine 8 in per/¿ma Gregorìi Gulmcliy de Кению/дав по».
_]lrain veniendo in prœfentiam, exhibuit nobis угла/Нит litteras, uondam ó'erenißîmŕ
Principís Domini Sigi/mandi , Dez' gratin Regis Hungariœ, Da matiœ, Croatiœ 8e.
fecretogue Sigillo in Margine conßgnatas. Petens nos irl/lanter- ш tenorem ваг-улёт:
nQ/lris confcrz'bi ê’ tranßzmifaciendo, eidem Gre/goffo de Kereiegyhas dare ¿ignara
mur. Cuius quidem litterœ exhibit'œ tenor talis e . _ ь
„ Sigìfmunduc Dei Gratia Rex Hungariäe, Dalmatië», Croatie: &c. Marel'no ue Вт:—
‚, deburgîcus, Sacri Romani Imperii Vicarius Generali: , & Regni Bohemia >Gu rnator.
„ Memoria eommendamul , tenore prœfentium ligniiicantes, uibul e'x edit univerlie«.`Quod
„ nos ita Divina fuflragante clementiâ, fceptra gubernamul egalia, eorum Principatuì
~„ eufpice Deo ‘pralidemus feliciter; cunëiorum ue поташ афиш, ñdelitatel ac :&ue
. ‚ i ddd “панов .
нут. Balthafaris Kerçfelìc/q
l
as; Notitie Pràlìmz'nares Pannonia Veteris' Periodus 1V.`

„ “гениев, provid: eoníidoratione penfamusńpfifquo ex innata nobis Regia liberalîtate con
‚, digna prœmiaifolemul ehr iri, Recenfentel in Regglibus ртами. refolventos, prœ
„ claras ñdeliatn, & laude ign'a obfequîa, ne finceral & virtuofn compiacentias iidelis
„ noßri dileâi, viri Johannis de Маты]; Barni nQ/ìri Mochovienßs, quibus
l)
idem, Celiitudini „от, in pluribua пот-15, & Ragni nofiri àge'nclis, 'profperis & ad
’D
vorfis, fub divcrfitato locorum & temporu'm, perlfuorum ори-щи laudabiliuxn, eñica~
eem & indofefßm follicitudinem, multimodè Индий: èomplacero. Sign'ahter dum clim;
9,
.
Jokannesßlius Petri de Нагим/22 ; & alter .Johannes С‘гисд'ег Prior Auranœ, no'
О,
Rri notorii infideles, "cum cœteril noñril iniìdelibui ipfil adhœrentibul; Serenifiimu Prin~n
cipest Dominas Eli/_àbetlz matrem; ас Mariam çvhtÍzorale'm, пота: chariíiìma's, 'di
éto'rum Regnorum потопит Regina», felicium reeordationuïn; prope штат Gara
(a) томат, in lonfiiäú eorundem perfonali, ibi ‘cum hoíiril fidelibus nommiffo': &_ in
toremptio'ne plurimorum потопит! ñdelium prœdióìorum'; ‘contra eofciem Iohanuem Hor
vathy, Bz апатит Johann@ Cruciferum, ipforumque fequgcel, in defeníio'ne diëbrum
Reginannh, fervente? 'dimicantiumycaptivâñient -In gud' uidam captivitate, ip/à D@
„ mina maier noßra (Ь) .prall `dolor! per lctv/‘dem mzfe'ra iliter сдаёт interemp'ta. (c)
Prœfatu'l channel Banu», ideo, ue ipíis Dominäb'ui Re'gi'nin», matti; & conthorali, поз
ßris oharlíiimil, alieuju's defenfionil fubíïdium impehdere potuilïet, in 'area ipíiul certa`
minis & oonñiéiul, ab ipíìl nofirisiniidelibus, найти id fe, lœíionis (“Барк vulne
-„ ra, uti etiam r eofde'm detentun extitiíi'et. Tandem Vero, dum Edele: noliri: Vir Ma
‘guiiicul Nico us de. Gara tunc Banus` Мастит/3.9, (с!) 'Bz Stephanus de Lqßn'nq,
juxta oppicium Cßrvég, cum eifde'm Iohanno de Horvaty nofiro iniidele, & ejus течи»
cibul conflkîum commiflñent perfo'naleín'; tunc etiam idem Johannes Banus, non formi
dans Гик Perfonœ periculum, 'confiiéìu in eodem contri'eofdem пойм: inñdelee, 'cub fui
fanguini'q efŕuíione & vulnerum fufceptione, Nobia, idem, Edele» exhibuiç famulatus.
-,~, AInfuper 'dum nefandifiimi Crucis СЫНЕ hofier, nepote T'ur'ci, valido eorum cum
и 'ex ercitu Comitath >rug/fram ёугтгеп/ёт hofìiliter fubintrâfent: tune idem JohannesV
de Магов}: Вши: , сё: civitate'm Нагой?) cum eiíìiem ~, pro „от; Regii honoris incre
ь mento; 'conHìůum commiíiß'et; _in quo etiam confiiäu Diony/îumfrat'rem fuum uteri
num, паст noßri hoíio't eaptivâíïent, & lcaptutn abduxiíi'en't: ubi dióius JohannnBamli
cum detention. ipflul fratrie fui, &' non Íìne fuorum familiarium periculo & nece,ac fui'
fanguinil выборе, n'oßrae ñdelite'r fervivit Majefiati. Animadve'r'tentes etiam, uomo
do dum 'alìai fallerata voohorl Тип-сошли. in fua piu'ralicete coniifa , iam diélum Сотня.
'tum пот-ша Syŕmienfem; тифом vice iterate hoñilieeì- invaÍiíTet; & in eodem, ipoIia,
впитав homicidia, & detenciones noñrorum нефтью“. utriufque ша, поп mpdìm
commiůñët, гипс etiam memoratul Johann“ Banni-,vpro no'firi Regii honoris exaltado*
:o
ne , ‘cum eifdem', репе: Civìfatem Nagy=lngl¢ coníiiéì'um perfonalem. viriliter commi
Еды; in eodem Rr em non modicàm feciñ'e't: uti non Пне дцотт lethalium Vulne~
813Í$¥$8`$ rum plugin, & quam p urim-o'rum {штанина fuorum ранением, noma» вины; fr.
cleliaA obfequia curavit exhiben. _n n _ I_
,5 Ргаеигеа -, dum 'nofandifiimüs Crucis СЫНЕ, immo {обид огсьодохзе ficiei Бот: &
V
U
О
‘
„(есть de'jìatlz, Dominus Turoorum . capitalìs пойте Majeíiatis штат, бит vz=
lido ipforum exercitu Turcorum, & aliarum barbaral'um hationu'm caterva fuloitúl,par=
tes nofh'as Tranfalpinas hoiiilite'r fubintrâíïet, elfdern fere in ma'ori ' arte devafiando &
depopulantio, Caßrum no/ŕrum minorzsf Nicopolis' a Merche aj a (e) familiari no
Pcro vi obtinuiíiet; & in eodem 'geth fuarn pro 'confervatione reliquiífett Nófque per
серп hujufmodi annotati Вауа2ас tanica fœvitate, nofiŕa. valida cum Ротонда, ad obvi
andufn temeritati ipfiul Bayzath; ад defendencium ipfae partes пойте ‚ prœfertim pra =
diéium Cafìru'm minori. Nicopolis de manibua (из: genti: expugnaíi'emus; in qua qui»
dem expugnatîone ipflus clfirì, Idem Johannes Banus, fe diëiil Turci! bpponendo; cum
fui fanguinis effufione, & lethalium 'vulnerum fufçepeiohe, Швы: bernentiôus, пойте
3333: Matti ibidem, ad vota пота, fimiliter fidele; e'xhibnìt fàmulatusò Cœterum, dum пота
Сетшдщ temporibus retrolapfil, 'reíiaurato „Батат nofiro exercitu, ad Regnum
no/ìrum Bulgaria, cis fluvium Danubii, ubi Paganorum , nobis, & Regnis попив Ы:
micantium pullulabat multitudo, fe паперти, & сдают minoi'ii NicopolilA obfediíiët,
О,
prœdiéìo Bayzath Imperatore eo tempore in Thirno , сит valìdìfiìma potenti: fui Tur
_ „ eorum exiiìente: tunc idem Johannes Banusâ de noßro mandato, _áci exploianda'm pos
‚‚ (entiam ipíius Bayzath ,non formidan; periculum {паз perfonœ, fed in fuae [irenuitatis con`
„ наем audacia, properando, & ad поташ Celíitudinem redeundo, de potenzia ipíius Bay
` ' ` kath
i Sdn».Gaat,Dabnat.ßzö'RegìbusPIungarìá ¿I4/inada- из
'n mh поташ Serenitatem „гашиш informavit; ubi сип: interem'ptione cujofdam `f'ui f:
3; miliaria &fanguinîc pro`rii effulione, „они: ñdelia obfequia exhibere curavit, Majcßàtí.
ч'Ё , зь Item e'tia'm _itinere m eodem, dum circa 'caflrurn prœdiâ'um, ipfa пойм Majella», cum
Э Ba'yz'atho prœdiéìoßo'nflithm in'niviller perfonalein; шпс pràefatu'ljohannç'l Banni, fuis-„fie
_’.v delitatç '& firmìlitratofufïultul, non 'nullo's gmdiëìorum Tur'co'r'u'm Virilite'r inhrimmdo,
'cum ‘plurimoru'm {штанам Гиогшп here' parieulo, шипы, Vvulne'i'u'rn plagas, 'com
НИЦ
h'annilinBini,
годен:
perГиПпШГо ‘no'n formida'vit. Ubi pr'œfafur
ì Dionyliul uваш ipfiu'i
‘ï’ Jo'-А .
ipfol Tu'rcal extiti( interemptu't. r _
à',
~„ Рати. ’du'm valida potentia Turcorum, cu'm 'cœte'rii `¢rfecìììoribúi бытию;
3 ч. 'rum , веже тросе Bofn'eníi, Fluvium »Sai/a напитана. .6L ¿'/Irŕô'uńi '21e Русел hoi
'sa {liliter fubih'trâlfet: гипс ide'm Johann'el Banús, alfu'mp'ta БЫ lua 'valida ромба, 'avan
fus eofder'n viriliter properando, cum eifde'm cohlìi'âum 'perfomle'm ангины; _'tu'ni: Рейсы]! ‚
‚9
ihter ç'ofdem (поп fine proprii fangvinis añiufiohe, ac `periculo & nec'e 'plurim'oru'x'n топ6
hh'gïjn'eo'ńlm fu()er & familiarium) in ana ipfi'us фонтана стыдят рефеёгжйц '
_ 1,-', Pofi'reino for'tuna 'n_obis Пишите prall 'dolorl vdrum noh'n'ulli prelati, Ртом-е! , à
Barone! Regni пот-Е, priul ’capta & 'detenta паша: мамы}: parfohaf; ‘regimin'è '81 To'
'9, по ага; Regni noßri, по. 'privari пышет: ‘func idem Johannegßahm, 'valido 'fu'o 'enti
"si сйш aggregato; non pai-œth perfon'œ, рытешшьщ & b'o'hi'» fui», fe, fortuna? va'ñbu'i
'pro @liberation попив perfona- , & honoris ‘nomi incremento, fub'miaendo, ipfa'm Na
« Ниш рецепт, 'per hujufmodi fidelia obfe'q'uia & `virtuofa 'o'pe'ra liberafn'do, ad regimeìì
atev-ufsвы:
'wstwse fs xfweaßfe» ша: Reg'ni 'rioni-i, 'r'urfurn {па peritiâ & induílriâ таща fublimaì'iì, _. _ . r _ _
~„ врат. vero, ‘nobis i'n Regno Bohemia 'pro Saffi Romani пирам; _Nomi Pa'à
\ патентные ЬЪбнпНЬиз; 'du'm ñ'ormulli Pr'aelati, Магнат -, Procerëfqbç Nollri, in2
дна & бытом b'eheiicioì'ïxhl à "r'ellituili'n'e honra ’cbpiolè percbpforum, темпов]. 'cali
само duŕìi, afin'u ‘noílr'œ cleme'ntia» fè abduc'ere -, àc'ciz'p'tahdo; Et infcrimen МГ; Maja#
Лаб: hçïìr'œ, inic'o fraudulento ronñlio, 'ñmul whfpiranm'; alim 'gis igh'oçuïn Regem,
тросе Ladislaüìñflìum санбат Caroli _'de Витей); in lx'oc Верит hofir'u'm in op'
probrium noH'ri 'cul`minil,` introduve'r'e Voluißent: Еттгщуце bubek Prior Анюте;
'qui feto foti'u'i ‘rebellionis "&_ iliíl'e'nlio'nià origo fuerà't Ё: taufa rHicie'ni, rece'pta БЫ &ag-~
gfepEat'a Plü'rimà ' o'tbntia'; (I) Fidelem n'oílruxn ,Viru'rn Magnificum Решит Bjjenùni
de (gade, Da mazìœ, ‘& 'L'ì-oatiae pràe'diůo'rum, & Sblàvoniae; крепыш» 'nofz'roru'm
Barium, qui fe fuœ защитив 6010Шёб 'o'pp'onere Úifpo'n'cbàì, динамику Сарёйнепс; `
’captu'mque' ` räfato Ladislao filio Caroli, pro ‘ençenio deůinâll'ct: fuhé icleín Johanne.y
Вапоз fuïr deliratisllaudabilem bo'nßantiam tonteílahdo, ’elevato fuolìekillopì'oprio, &
'totali fui poìehtiainllaurata; & adve'rfu'à аппетит Priorem, fui: fidelitatis àudaèia,
'prop'erandoè Euhde'm Priore'm de _Regno flo/fro óbla'vomœßd Reâgnum Boßziœ'fimùl
cum fuis fequacibus & fautoribus, expulit & aufu'gavit': quofdam 'a eù`m pertin'çh'te's, &
cohtfa Majefìatc'm ‘noíìra'm rebéllantei terribiliter opprimenůo; & 'q'uofda'm ad 'viar'u ve.
На“: i'edüëe'ndm Ipfo'quç Priore A'u'ra'r'œ fic expulfo aufu'gat'o , `vblehs 'pro holirih'of
noris exaltation, шаги i'n fui» iideliílimi's aéìibußl infu'da'r'e, 'quoddaìn Coßrùìn этом: '
Priorir, ТЬотпоаи 'vocat'uîm de quo 'multa так, ‚Епсупайад tla'r'nna, 'depràrda'tione'l
‘чччз
nomi» Fidelîbun
pugnatione irrogabantnŕ,cnm
aiéìi c'aß'ri îpfa (на
per noflros infideles родамирытвин:
in ведет рысак,‚ :fili
сопУцПаЪ'й. вып. Эха
lteli fuit lethalitèì- iń
Muß“
capot «наметать Запрос! fete quatuor annis velapíil 'vel citta, ferru'm iplius teli, 'di
rapite ejúfdem èìiviífeh ‘ ,_ ‚ v_ ` ‘ _ I _ _ _ Q >
д, Петит то, & имеешь рты; Prà-lan, Magnat“ & Ргошеъ Regni nomi», jut
àà рта-штаты, in'alo freti coníili'o, íim'ul to'nfpi'rahtcs, Nos Diaderm'zte izo/iro Re" ib, ё’з
Corona, q'uibul Regni nofir'a pr'ïœdiŕiâ; feì'ê hifnib fcderińi tehueramil's; 'privare' 'de eif
de'm excluderè fata'gehte's; prafato Ladislao, liliôv q'uohda'm Caroli, Щ есть _`vot'a va;
lereìit adirnplerè, ad civitatcm паз/{гит д/афдф'т 'conclb'éhrm 'r'œbixe'r'aritg E'umieui,
'99
gùodahzjèrìo Юте) 'cv'r'onq'nies (g) ic pràdléìa duo Regina ‘no/gra, 'yidelice't ватаг
'si tide ё’ Croatie; manibül bjufdejn паша: filii Caroli ,I cum мы; diflriélib'ua, I8; 4iteŕ
,i minis aflignantgt: proptér q'uêr, per ebfdè'fn in. 'diŕlis Rleghil. Майя? ìiobil & lidçlibuì
'noílris , _fpolih inç'endia, à interomptio'ne's 'plurim'or'uìh Re'ghióblárb'm потеют, alii
àà 'quamremedio,
Xilii plurîmà qiii
&Àirrea'uperabilia
fuos, folo Шт:ватт funtperfâ'letracà.
fal'varè .fol'et Sed штанам;
cohfetvaret псы.etiam
intervenien't'e 'diviniaú
nsobii
& alimente, 'valida роста: ipfius Johannìs_ Ваш, qui u: praemißmm, песет propriam»,
ac fratruiniôz familiariu'm [поют hoh` fori'nidahs, ‘nec ситар: Yae'ricìxla rerum &'poll'elli'o
ï’ num {ватт 5 ipíis попав infidellbui fub Выдано ipíiul La'cillai Ш Caroli 'procede
dddd'd д в вы”. i
\
за. Notizia Prœäminarcs Pannonìc Уст-1: Регёодш- 1V,

:tibuig diverlis eorum prœliil devìéìis, viriliter' obviavit». Itaque, li prœmilfa lidelil. Гег
., vitia & virtuofa :indufh-ia, o craque, ac valida potentia iplius Johannis Bam', nobis, non
‚‚ adfuifl'ent: dubium fuifïet nobis, prifìina gubernacula Regni nofiri readipifci. Ad qua.' ui~
‚‚ dem gubernacula, Rege altillim'o'annuente, per fidelia forvitia & virtuofa opera ipäus
‚ Johannis Bmi , 1 fia nofìril infidelibus inviti», rurfua fuimus fublimati, & nunc in regi
., niine & folio 1111111: Regni nolirifeliciter gloriamur, Tandemque confulti fuimus per Н—
‚‚ dele» пойте: ut univeríìliter iniidelibut noíirioJuper ipforum deliéìis perfidiœ, gratiam
„ mìfericordiam faceremue. Quod & gratanter faeimus, moti Regia pietate ita: quod
‚‚ ipfi , per давая: iplis, gratiœ faéìœ, deince s a. nocumentorum ac damnorum & ГроНо—
‚, rum illatione, delifiere; in пот-1 confp u pro hujufmodi corroboranda grafia (орт—
, fentare deberent. (Ъ) "
‚‚ Cum autem Ste ‚шпаг liliu's Pauli do Gyantlza, una cum Jolzarme 11110 Domini
„ de Sambolr; депеша-111111: Stephani de Bodon & »Stephanus flater ejufdem; cum
„ Пота alias Epi copo Ecole/ia Agrien/ïs; & Ste ‚или: ñlius Ladislai diäi [Jech
„ Je Gomßa; íimu cum Nicoluojìlio, Johannis Binz' de Ногти/91, noflris notorîir
‚‚ inlidelibus; his proxime prœteritis diflurbiorum temporibus fub nomine &' vexillo pra?.
‚, diâi Ladislai filii condam Caroli Regis de Duracio per Regnum подшит, in ipíius 88 ,
„ Re icolarum devaliationem & incommoda, hinc inde difcurrendo, prœdaf ue fpolia &
„ indicibile: enormitaten temere in crimen lœfœ noline Mattia committme 3: perpetran
.‚ «lo -incufrere non erubuerunt, 61 veluti in reprobum fenfum dati, in profundumque ша—
a lorum merli, non expaverunt:MattÍco autem de S{ent~JiIarton, cum Turcorum lm»
n perator fávillimus Bayzath Regnum noßrum hofiiliter fubintraverat, inter alia fua ne
1, faria faéla, Civitatem полу—ат Re alem Sïdva ¿lent ~Demet¢r пятнают , ad ma»
И
nus ipfius Bay'zath proditorie тащат, qui etiam in fua infidelitate prœdiâa pel-feve-~
„ rando tranfivit Cum Bayzath fupradiéto. iidemque hujufmodi nota infidelitatis offufcati non
ь, curantes gratiam, fed potins in fufcepta perfidia perfeverantes, malum malin accumulati»
„ do, praemiña, poli prœmifïum tempus gratiœ ринге поп formidárunt.
„ Unde nos de confilio & unanimi decreto, tam iidelium Pra-latorum 82 Baronum,
,‚ Nobifcum ab initio degentium; quam ad gratiam fufceptorum, pronunciavimus dz def
„ crevimus: Prœfatos Stephanum lilium Pauli de Gyantha, Georgium lilium Stephani de
И
Bodon, ас Stephanum fratrem ejufdem; nec non Stephanum lilium Ladislai dìäi Hemp
в: ze de Gomba, ac Matko de Szent Màrton, in prifìina nota infidelitatie permanentes,
Úв
ipfofque perfequi debere, velut Sacrœ'Coronœ пойте proditores. Quapropter eofdçm Uni~
l’
'verlil poffellionibua & portionibua pollefiionariin eorum, ubicunque in Comitatu de Val.
i,
ko, Syrmienß, Вас/Цен], Bodrogienjì, & Pdllzienjî vocatis; habitis & exìfientibus,
Dч
quoirìt nominis vocabolo ‘vocitatis , & per eofdem à, dudum pofl'ellis, privantes deñiß
tuentesìi fafque ad manu» noiiras Regias applicantes, de manibus nofirris Regiis novae
п
Donation“ titulo, cum ‘omnibus earum utilitatibus & pertinentiis, videlicet! Ecclelia»
„ r'um Patronatuum juribus, libertatibus, nundinis, tributis, terris arabilibus, culti: &`
. ‚, incultis, fœnetia, campeliribus pafcuis, kmolemiinill,raqt1i|,uquarumque decurlibul, pill
‚‚ cinig, Ragnis, lacubus, arundinetis , fylns, nemoribus, arundinibus, pratis, “111101110
‚‚ riis, villis, prœdiis, ac litibul villarum , cœterifque & univer-lis aliis видим utilitati~
,‚ but, utilitaturnque integritatìbus, intra curfuls metales & antiquas limitationes univerfad
„ rum polïeílionum & portiouum~ poffeílionariarum , _vel aliquam ipfarum, exilimtibus;
„ quolibot nominis vocabulo voeltatis, prœfatorunrnofirorum infidelium fuperii||`nomi~
‚9 natorum, quibus caedeml per earum` detentores, infideles fcilicet noRrol fupradiäoi & a
„ lion earum poll'el'fores, tentœ fuilTent au poiïellìe: Et omni eo iure, quo, prœmiÈo modo
„ пойте incumbit collationizPrœfato viro Magnifico Johanni,ßlio Johannis de Шаг/1,
”к Bano 710]er lllacllovlen/Í, pro prœmlllis fuis multimodls fervitiil, licet ‘a nobil multo
„ majoribus praemîis attolli merereturt tamen in allqualem recompenfatîonem eorundem
,‚ fervitiorum fuorum, prœnarratal umverfas & lingulas pollelliones, 8: portions poil'elli»
„ опаг1а1, antcd' orum nofirorum iniidelium, cum univerfis earumdem Juribul & perti~
„ nentiii fuperius fpeciiicatia: Et per Еиш ‚ fuis hœredibus , luredumque fuorum fucceffœ
„ ribul & poßeritatibul unìverlin, dedimus, donavlmua & eontullmui,immo даты: ‚ (10:
‚‚ namus & conferimul ,jure perpetuo & irrevocabillter tenencias, habendal, & решаешь",
,‚ harum nofirarum teliimonio litterarum (falvo tamen jure alieno, Noßra дымах“ Бас.
.‚ lium Majeilati) prœfentes dum N Obi» in fpecie fuerint прокат, 111 fox-mam Noiiri ri.
„ vilegii redigi faciemul. Datum Ро1`011113 Feria fexta proxima Roß щади. Pafc œ,
e, Anno Domini Ejufden, Milleme Quadrmgentsûmo quarto@ N
\ Од
u.'
Saldo. Croat. Dalmat. jìib Regibus Hungaria Außriacis. ggz,- .
Nos itaque petitiones ejusdem Dominici , Ь“ in perßma diät' Georgii lVobis exhibitas, ju
/ìas шт coryònas agnoji'entes, tenoremprœfcrìptarum litterarum; nihil addenda , „теще dimì~
r—_w.n‹„v.ц.- nuendo , litteris „мы: rochribil/izcientes , /ìgilloque noßrîqpendenti munientes , eidem Gregorio , ad ‘
ушила cautelam duximus fonce видав. Datum in Fqßo nnuncz'atìonis Virginis Gloriofa , Anle
Domini Mlle/imo Quadringentq/ïmo Quinqwzge/imo.
a) Plura hoc ipíhm docent Regum monumenta. Quare pag. 141. Hill, Eccl. Zagr. defcriptum
ex aliis errorenl, atrata nempe fuiffe praedicta ad Diako. corrigimus, emendarìque oramus, Civi
tas olim Gara, ho ie Garjavicza, eli nuncin territorio Generalatus diéìi Vara'sdinenlìs, adeoque fub
Militari jurisdiátione, `
Ь) Intellìgìt Elifabeth Socrum fuam, matrem Маше; quam pro uñtato nunc etiam more, vo«.
cat exprimitque таи-ат,
с) Thuroczy narratio , Elifaberh ad amnis Bozutha aquas, Гите demerfam, tum ex Coœvis,
ut Paulo de Paulis &с. tum hinc etiam erroris convincîtur. Quin cito Paul. de Paulis in captivita
te mortuam fcribat , tacendo mortis caufam , hase ex verbis donationis patet, interemptam videlb
cet tuiil'e in captivimte. `
d ) Vide hinc Joannem de Maroth , tum Machovienfem Barium non fuilie , at Ihcceílìve; con
íbquenter licet donatio faöta fit , qua Bano, fervitia tamen illa omnia fecit ante Banatum. Illud
quoque obí'ervandum: Nicolaum de Gara ,Y lilium Palatini, interempto Nicolao de Gara Palatino
illico non Ihcceíñffe in Palatinatu. .
е) Contraéte acceptum VaJda, pro Vajvoda.
f) Potentia Ша erat Tuartci Bosnenlium Regis , aliorumque mpra âpag. 247. indicatorum.
g) Dubìum hinc, an Ladislaus Jadrœ coronatus fit corona fubmilla a Papa? aut alia, Quœf
cuuque fit fortuin ñéticium habitum fuifle in Hungaria, hinc confiar.
h) Decretum hoc gratiœ, ей in Juris corpore. ( i) Donationem тешат, dîligentîllime ехать.
navimus. Cohasret cum fcrìptoribus Coœvis. Fides выделив Capituli eam roborat, &quidem tran
fumpti poli annos 46, confequentermemoriœ haud antíquatœ. Infuper initio litterarum fuarum.
teftatur Capitulum, Secreto Sigillo гите confignatas, adeoque juxta re ulam art. 15, anni1546,
nec illud defuit. Accedit olim Decreta inter publica, donationem fui e hanc, credibilius; celle
memorata fuperìus nota. inlegum Codice. Ut quorumvis horum coníideratione , pro inflrumento
legitimo haberi debeat donatio. Si На}: prœterea effet , tot quae exprimit, fuiffent exmiIIa. Inter
xeliqua illud: Coronam Papalem, fertum fiáticìum fuiffe &c. ‘ ‘
Demum ne tè lateat; deferiptum inlirumentum ex Tranfilvania, a Doëiiíli Erudito~ '
que Viro, Dño Daniele Cornilles, ex datis ad me litteris unice noto, cum aliis pluribus
eruditis notitys , atque diplomatum apograpliis , me habere. Sane Virum hunc , epiíiolœ {иге
quas ad me dedit, in rebus litterarys eruditisque,non folum a latinitate, librorum noti
tia , rerum diligenti examine, judicio reéìo, commendant; fed fingnlari ей humanitate,
animique dotibus egregie ornatus, neque tantum libi doétus ßudiofusque, verum ab ех
perientia dico, communicando fua, ardens utilium litterarum extenfione; dignusque fen
tentia mea, qui ad promovendas utiles facrœ Coronœ litteras eruditas, defiinari Pollet.
Fateri candide debeo: elio plures Eruditiilimi viri, me fuis litteris honorare dignati fmt,
fecundum effe nemini Danielem , quocum utilius , ad aquirendas tot rerum notitias, commu'
nicaffem. Quare fpero ego à Viro hoc , jura facrœ Согопэе in Bulgariam , Moldaviam , Уа
lachiam , Partesque illas , Acum tot cœteris illuůranda, Proinde pro memorato inlirumento ‚
cœteris item alibi reiierendis, gratias illihabeo maximas ; ас aleéìoribus habendas eil'e, fa~
teri; orandumque cenfui.
' Diem annumque mortis Ferdinandi, cum dignillimo elogio, quia Iftbvanllius lib. 21.
pag mihi 269.defcripfiíl'et , leéiorem ad eundem relegamus. Ad rerum à Ferdinando ge
iiarum cognitionem, tot inter fcriptores, illa quoque legi pofl'unt, quae à pag. 215. Hifior.
Есс1. Zagr. infetta funt.
MAXIMILIANUS.
Status Ordinesque Coronœ fingulariter propendiíl'c ad Maximilianum Art. V. item VI.
anni 1550; fimiliter 32. Anni 1552. quo plena Regalis authoritas Maximiliano attribuitur,l
teßatum faciunt. In conßitutionibus fuis propriis Anni 1559. art. 42. ingredienti primo Ma
ria, ejus Conthorali Univer/ì/Íatus 8° Ordines verba Гипс articuli, hilariprimum ò” Iœro ani
то fila Май/Бай: apud eosdem prefentíam детства tandem honorario munere Eandem сход
piendam decreoerunt, atque conclu/im e . Utadprimum terminar» ex omm'um tam Domi
norum б” Nobilium , uam Cœterorum egni лишит à” Ordínum bonis pro hac una 'vice contribu
antur atque Maig/i. eg. aßgnentur 8%. Propofito etiam li Majefì. кедами videbitur , eatenus
eidem perceptore. Quin articulo 64. Anni 1563. Donationes , gratiœ, litteras, &с. tam in pub
Не}: Regni , quam etiam quibuscunqueprioatis negotiis, intra С'Р extra Regnum emanatae tam in
упадет, quam alibi ubivis locorum б" temporum ab omnibus rate habeantur б" fìrrmë, plenoque Ö’
integro jì'fuentur in vigore.
eeeee Anno
szlor. .Balthajizris Кис/Идей. Í
386 Notitie Preliminares Рт Vetert: Períodus IV.
L*
Anno 1563. Maximilianus in Re em Hungariae , Maria autem in Reginam coronantuî

Vide de his Шш. Ifthvaniiium lib. II. a pap. 261. Coronationis hujus art. a. Anni memorati
cit memoria, verbis his: In hac jì'lici суш: ( Мах1ш111ап1) coronatione . ac infra [изв-ерш
que рант hujus ngm' Corona pari cum/ila Matte Сержа ardore б)" diligentia , cane/ibi,
даре/{нит quoque habere aligerar : Diplomatis occaiione hac elargiti, nec Iiìhvanf. meminit;
nec in Decretis legitur. eiideraturin hisjuramentia Maximiliano de oiiti formula ; nec
eP: Лежат: memoria; quin Palatinivacans oliicium, fenex Bathyan fanti/ius quod Гир
pleverit, Шутя} fcribit. Quare coníideratione horum, efieétu iirmatur articuli V. Anno
1547. textus ille pag. 367. fuperius relatus. Ex his profeéto elucet: Rationem Лаги: Rei
publicœ, fuis certisque
Vprœtenfionibus. temporibus,
Si haec Лаги: Ratio anteferi oportere, àqìibusviè
fervata extitiifet, etimn'fundamentalìbue
udovici IL morte; clades, tot:
tantasque jaëturas corpus Reipublicœ Застав Coronœ declinaílet. Verum cum mortuo Patri
Ferdinando, Maximilianus Anno 1564. fucceliiil'et, incommoda ex parte Tranlilvaniar ‘a
Turcis item paÍTus eil. De his, libro 22. fcribit Illm.Ifihvanflius,firmantur ue generatim
Lìtteris Regalibus, quibus Maximilianus ad Diœtam Anni 1566. invitabat atus. In his
omiíiis Cœteris exprimitur: excipientibur attamen nosßatimamorte fue Majqßatis, genitori»
сиг/Ы fêlífillimœ memorie; in ip о qua/ì, capte gubernatiom's подле limine реши: turbis ö’
` _tumulríbus, ab шин: 8" adm' ат: noßrii` сшейте, his ante omnia componendis исцелила
¿is Лития, conventus ф/5име1гЬгаНопет, in aliud commodius tempus dz'jfme oportuit. Bem’~
frio tomen Divino , kiffe motibus per nosjam hucusque „рте/2: atque Sedans, hojliumquenfßrœ
rum Моет: conatibusinirritum cadentibus, houd intermittendum duximus, quin univer/bs ед
nicolas 111/[том мал illis generali Dieta convocaremus до. Conftimtiones Diaetœ hujus,
Decretum Anni 1566. continet; proinde in eodem videndae. Memoria: Item cœterae, Scla
voniam Croatiamque illuftrantes , cum à Nobis , P. I. Hifi. Есс1. Zagr. Tomo I. ишаке funt, `
tum ‘a pag. 243; cum & ex Aëtis Regni Sclavoniœ Publicis, annorum ferie ap. 261 ‚ ге
.latœ fmt; eas non repetimus. Adere vifum eil: mandatum pro Capitulo Zagr.
' „ Maximilianus Ц. Dei gratiaeleůus Romanorum Imperator femper Auguftus, ac
„Ñ Germaniae, Hungariœ, Bohemia@ Rex &c. Fideli noßro Speâabili & Magnifico Petro Er
„_ döedi de Monyorokerek, Comitipe etuo Montis Claud , ac Reg-uorum noíirorum Dal~
‚, matiœ Croatiœ & Sclavoniœ Bano , nfiliario nofiro, g'alutem 81 gratiam. Expoiituxn ей
,‚ Matti пойме ‚ inperfonis iidelium потопив, honorabilium Capitoli Ecclefia: Zagrabien»
v iis: Quod licet Bona ipforum exponentium, à Solutione редиса/дудит; ех antiqua li»
‚‚ bertate &conceiiione per Divos quondam Hun iœ Reges ‚ prœ eceífores пойте, feli
„, cis recordationis, ipfis exponentibus, &Eccle не eorum faéta, exempta effent &fuppor
Ф, tata, pronti idlitterœ eorum privilegiales tefìarentur; Tu tamen non curata ejusrnodi ìp~
‚‚ forum libertate, à certis ipforum Bonis, nomine diůae pecuniœ fumalis , 105. Flor. exigi
„ feciíiès,inju1ia,& damno eorum manifefioSupplicando pro tereaNobis humillirne: digna'
„ remur eis fuperinde de opportuno remedio gratiofe providere. Quorum fupplicatione cle
” menter exaudita, Nolentes ipfoe exponentes 81 Bona eorum, contra antiquam & legiti~
„‚ тат libertatis & exemption-is eorum praerogativam, folutione & exaâione prœmiífœ ре—
” cuniœ fumalis impediri. Fidelitati tuae harum fcire iirmiter committimus & mandamus:
l, quatenus acceptis prœfentibus, & prœmîliis ficut prœfertur fiantibus , praefcriptos 105. Fl.
‚, а Bonis ipforum exponentium, ratione praemiiiie pecuniœ fumalis, tuo ut dicitur juíl'u
‚‚ exaétos., eisdem , ftatim {ine ulla diliicultate, reddere, & reddi facere: nec impolierum
‚, ipfos, & Bona ipibrum, exaâione diólœ pecuniœ fumalìs, contra prœattaéiam eorum ‚
‚, libertatem, impedire &fmolefiare debeas &tenearis. Secus non faäurus. Prœfentibus per
„` leůis , exhibenti reilitutis. Datum Vienna: Die fexta Septembris , Anno Domini I 565 - Ma
д, _Ximilianus M. ppria- Nicolaus Olahus Strigonieniis m. ppr. Joannes Lyiizhyus m.' pria. L.
„,S.Reëìi „ Banus accepto mandato Regio, fequens деда: intimatum.
K „ etrus Erdoedii de Monjorokerek, Comes perpetuus Montis Claudii, ac Regnor. 13:11—
á _mat. Croat. & Sclavon. Banus &c. Univeriis & Singulis Comitibus ac Vice-Comitibus , nec
д, `поп udicibus Nobilium Comitat. Zagrab.& Varasdinen. Salutem cum favore. Noveritis not
‚, üri ` :mum mandatum a Sacratillima & Reg. Maj. Domino videlicet& Prine. попа—о cle
д, mentiHimo, recepiife fuper eo: Quoniam Reverendi Domini Capitulum Eccleiiae Zagrabien
д. iis; nec non Bona, ac coloni ,& jobagionalis conditonis homines ipforum , a Divis olim Re
,‚ gíbus Hungariae, & Eccleiiae; exemptifemper fuerìnt & immunesabomnifolutione Ги
‚‚ millium4 peouniarum in medium Regnicolarum contribuentium. Mandat igitur fue
‚‚ Majcßas Sacratiilima Nobis ferio , ut nos praefatos Dominos, Capitulum ‚ ac Ecclefiœ BO- `
f, na, 81 colonos, ac jobagionalis conditionis homines ipforum ‚ in diétis libertatibus ас
' ~~ „ unmu
\
Scian. C'roat. Найти. fub Кедам: Hungaria Außrìacis. 387___
“З ЗЖЗЁЧЗ‘З‘З
immunitatibus ipforum confervare & tuerig ac per eos quorum interell confervari faCere. „
debeamus &teneamur. Volentes igitur Газе Ssr'ñœ Matti in omnibus ut tenemur fimiliter
obedire; Vos, & Velirum lingulos harum ferie Нотации-8: re uirimus, ас nihjlominus
authoritate пота, qua in praefentiarum fungimur , Vobis committimus & шапдапшз; пе
Bona, aut colonos diéiorum dominorum Capitoli Zagrabienfis, adrequilitionem cujus
cumque , ob non Solutionem quarumcumque pecuniarum fumalium, in rebus vel perfo
‘nis, non obßantibus artículís Dominorum Regnicolarum, damnificare praefumatis, nec liti:~
auli modo aliquali. Secus nonfaéìuri. Prœfentibus perleéìis exhibenti reliitutis. Datum
in
cusNofira
Si illi.Kerefztineczzzo
‚ DieJanuarii, Anno
_ Domini
у 1566. Idem ‚Banus m. pria.
НОЁЁе fubjeäi Eccleliœ, has fiemales, coeterasque contributiones exolvunt. Interim

rœnlilTa mandata, 8L Divorum Regum Hungarian.~ pietatem tefiantur; &de pecuniis fuma
ibus lumen rœbentq prouti etiam: Идти: II. permilfas gubernationis habenas, fub Maxi*
miliano, in clavonia faltem , revivifcere , quaefitum procuratumque fuiíl'e, Verba illa пот ‹
obßantibus artifulis dominorum Re ícolarum, indicare videntur. Cœterum live ab exemple,
Privilegiorum Eccleliaßicorum, 1ve quod bonus lucri odor effet, ad Inflantiam oflicia оь.
tinentium, .Anno 1567. referibit Maximilianus (ut extraóius monumentorum Regni) ad
Prœfeâum Cœterosque Conliliarîos Cameras Hungaricœ, Comites item, Vice-Comites, ас
Judices Nobilium Comitatuum Regni Sclavoniae i ne acolonis Vice-Banorum , Proto & Vi~
ce-Prothonatoriorum ‚ Vice-Comitum , Judicum Nobilium , Comitatuum Regni Sclavoniae ‚
tributa , taxas , aliosque cenfus publicos exigant , ita tamen , /ì talz's ангел viguißèt con/iwtudo.
Et quia facile ab iis recognita. fuilfet confůetudo, quorum erat interell'entiae, Pag. 250 Hill.
Есс1. Zagr. memorata mala Гипс confecuta, ut art. 2. Anni 1574. ejusmodi avaritiam fulleer
oportuerit. Sed incurabilis avaritiœ alleélus , dum vias alias , obtinenfli aeris quaefiviffet , An
no 1582 ‚ Rademius Agrienlis Epifcopus, qua Regius per Hungarìam Locumtenens ordi
nat datis mandatis ad Cajimrem Druskoczi Vicebanum , & Nobiles Varasdineníis Crilienlisque.
Comitatus, ad inflantiam Magnificorum Balthajìlris de Batthyan Magillri Dapiferorum; в:
Moolai [Шиит i Ragni Hungariae- Pro Palatini,` ne fubditos eorundem, in contribution»
extraordinaria l. duorum, ultro gravent, quam in quantum communibus Statuum & ordi
num Regni Hungariae votis conclufum haberetur; cum & alioquin fubditi eorundem expm
nentìum & lamentantium , verfus arcem Ca толст 8“ Ветуе, pro defenlione patriœ mul
tum contulifl'ent. Mandatum hoc, extat in eg. Tabullario. Петит Maximilians in qui
busvis, fe ILexprimit.' Нос haud a Regibus Hungariae , verum ab Imperatoribus defump
tum , fupra relatus titulus evincit. Maximilianus alter ex paëìis cum Wladislao initis , Titulo
Hungarian, Dalmatiœ,Croatia3 Regis , ufus quidem eil, fed Reges illos, quibus Tituli unice
ex fœderibus permilli fuère , uti in ferie Hungaria- Regum non effent; ita nec Maximilianum
hunc, intra Hungarian Reges alterum live П. numerari debere , cenfeo; verum Maximilianus
_ Linter Reges Hungariae, venit collocandus. Нэгс relatis inHiÍbEccl. Zagr. Tom. I. addere
de Maximiliano hoc, vifum eli. Quare. _
. . g. 1.
Cbnfefîarm ‚ ex dcyèrzptzs т 1V. рюши: Perzodzs , de Regno* Dal',
. ‘ ` ' matias , Sclauonia £9“ Croatia , jimi jêquentia. . '
I. Arbitrarie prox-fus afferi ;`Dalmatiam ab ¿uga/lo гиен/т ad Sauron , aut Draoum,
vel Murarn, auf Динамит/Читы, atque banc extenlionem ad Saecul. V11. imperturbate perfe~
veraíTe. Аид/[из Italia: límites, ad Polam, & Aquileam extendille 1egitur,quod ipfum fuecellive
mutatum extitilïe , prima alterave tellatur Periodus. Dalmatiam fuilTe aliquando magnam Рю
vinciam, e veteribus demonlirari nequit. Vatinius apud Ciceronempppidis 20. cam ambit. Pto
lemaeus lib. 3. ad finem, excluciit lfsam, Tragurium,Pbariam &c.a Dalmat. dum fcriberet: Dal
matie 'vicine jacent Ilz/illa (obferva haud epm dicere in Dalmatia) I a etiam Urbs , Tragurium
etiam urbs, Pharia etiam urbs, Corcyra идёт. Hanc Gnidiorum {нянь Loloniam Strabo lib. 7. feri
bit. Plinius autem lib. 3. cap. 26. tefiatur inter Corcyram & МеБСатп'РиШе lllyricum , Corcyra
inquiens Митю rognominata сит Gnidiorum oppido, dißat XXV. Mpaguum, inter quam, 8° Illy
ricum Мета. Quare li quispiam, vetufiatem fequi velit, is lllyricum a almatìa diíiingvendum
liabet. Neque extenlionem Illyrici a Romanis faâam , ex'ratione tributorum ; Dalmatian a pli`
care poteß. Florente decrefcenteque Romanorum Imperio fuiffe dillinâas Provincias , Dall-nr»
(iam, Mœliam , Myliam , Daciam , Pannoniam , Noricum , Japydiam , Libumiam , Illriam
Ii fcriptoribus Romanorum lidesnnonumentis item , Infcriptionibus, numis, extra dubitationem
all 5 ut proinde fuliineri nequeat ‚ Venetorum fcriptorum , atque ex his deferibentiumallere
сeвee я txo ‚
e
383 Notitie Preliminares Pannonia Veteris Pm'odus IV.'

tio , ad VIL usque fœculum , amplificatam a Romanis fuiíTe Dalmatiam ad memoratos fupra
iluvios. Scriptores Venetos excufat erga Rempublicam eorum obligatio, at Noflros quid а
culpa eximat? ipíi vidcrint. Profeaïo dum fui legitimi indubitatiquejuris, Dalmatiam effe
credunt Veneti, ex галопа/141143, eam extendunt amplificantque, ut ratione hac jura prœ
tenfionesque eorum augeantur. Arte omni, litteras litteraliaqueinßrumenta ex his oris col
ligunt, fummaque felicitate obtinent, utin futuris fors occafionibus, talibus uti valeant. Ес
cleliae
defuere,hujus Zagrabieníis
circa litteras
annum 1720. plurimas, deferibi
liberaliílime defcripflt olimfunt
Гада Карте} Levakovich,Patiluamque
pro Riceputtío, uae huic
fubmiílìe. Doëiillimus Farlatus Tomo V. Illyrici facri, Hiftoriam etiam Ecclefiœ Z a

bieniis daturus eli, cujus praetextu, monumenta accepit Levakovioh, & Riceputti. Ее
геНегепааШео cenfui, ut conilet pofieritati, ualiterl2 quovetitulo? monumenta illa Ес
cleliœ Zagrabienfis, ad Ватт Venetum, aut Venetias deveniíi'ent, ut Я aliquando exiís
dem , jus ‚‚ in has Sclavoniae Oras prœtenderetur , fciri poHit , quo fub colore iiihic reperiantur.
Patet ex fuperioribus, Lucium ex Infigniis, Confulatu , variis item ambiguis initrumentis,
quin quibusdam etiam falfis, jura ferenillimœ Reipublicœ deducere; ideo ne idem eveniat
ex iis, quae titulo confcribendœ Hißoriae Eccleliœ Zagrabienfis , providentia & Zelo fubdito
rum ferenillimœ Reipublicae illac delata funt, monendum volui, eo magis quia Doóliilimus
Farlatus, Dalmatiam legitimi fuœ Reipublicœ juris, ut rem certam fupponeret,» hancque
inde ab Augufio , confianter ad VH. usque fœculum extenfam fuiH'e ad Dravum Danubium
que fcriberet, ut hinc Sclavonicàs Croaticasque Ecclefias, cum Dalmaticis cunjungendo,
arguere objicereque videatur, has quoque, intra Dalmaticas, confequenter juris fereniñi~
mae Reipublicae, venire . Hoc ille , ita Clare , nullibi vel aßerit'; nihilominus ut quodam con
feéìarium ex doéìillìme а fe fcriptis prodit 5 non folum ex relata harum Ecclefrarum cum Dal
maticis conjunétione ; verum etiam , ex afferto fuo arbitrario , dum Eccleíias Sclavoniœ Croa
tiœque omnes . intra Sufi'raganeosEccleliœS alateniis collocat. Segnien/ëm . СотЬаЫегу?т‚
Мофчфеяф’т ‚ certa œtate atque tempore, palatenfis Eccleiiœ fuiñ'e Suffraganeas, negari
naquit. At veterem Sifcìeryêm, Sinnienfcm ac ut aélu DiakovìeÍa/ìs habetur pro Bofneníi,
Bac/ïmjìm, anrabìeaft'm item ‚ щите aliquando Spalatenfi Ecole 12e fubjeëìas, doceri debet.
Sane Farlatus ipfe, mlllibi exhibet documentum aliquod, vel apìellationis, vel fententír,
aut cujuscumque ordinationis Archieppi Spalatenfis in prœfatis cclefiis, fed neque mihi
tale, reperire aut legere accidit, exquo fatasEcclefias SuHraganeas aliquando Spalatenii
(иже, argui valeat. Нас diíi'unulare in Siliemate meo non poteram, dum Scriptores Ve~
neti, ex Eccleíìarum Subordinatione, jura Reipublicae` fuga deducerent,v ut fuperius гаде
ximus. 1
II. Pannoniam [И] Romanis fiaiße jèmper a Dalmatía ‘di infiam Pro'viuciam, atque hanf
pro arbitrio Imperantium., divi/21m jiuße, primo.- in Primam _lìcundam jèu jùperiorem iufm'.
отличие, гитбв jìzbdivijîzm, attributis eidem, aliis quoque nominibus, ut Valeria ‚ Savia до.
Quin jam arëlatam extenßone lVoríci, iam amplißcatam aditione partis faltem, Veteris Japidia
atque Liburnia. Patent hœc, ex I. Periodo.
III. Irruentibus ad Romanas Provincias barbaris, _fe/eque mutuo pedi' uentìbas, Aba
res /ìoe Нита: in Pannoniìs atque Dalmatia, jedes иаз colloca/fe, ac in po фойе, fejê 151
maoißc, ut Sclavis' conjunŕîlis ßbi, Pannonia olim avia ас etiam prima, loro territoríaque,
Ltmgobardorum permißo ctßêrìnt. Itaque poli Romanos, etÍi aliœ quoque gentes Pannonias
tenucrint, demum attamen in hac, Sola'ui fefe firmarunt; ut ideo his in Regionibus, Scla
'vom'a Pannoniae veteri, fuccefferit, fitque am lificata per veterum olim Japidiam, Libur
riam, Ifìriam, Carantanum, ac in Parte Moe 1am, Dardaniam &c. Hœc Sclavorum , Scla
voniae ue fucceílio, atque extenfio, quali generale communeque nomen reliquit, ut fcrip~
tores eneti, aliique frequentius, nomen hoc Sclavi ö’ Зашита: fervarint, quin mare
Adriaticum Sclaoom'cas andas expraefTerint.
IV. Сит Heraclius ad eiìciendos е Dalmatz'a Abares , Croatas azi/è oenientes, ea lege тесе—
pgfet: Ut Леди inde Аттик, territoria Dalmatie, Croatarum redilerentur, /aculo VII-irl
Штат/Мед Croatarum uti[иссе zt; /íc ЕР Croatia illis in orìs nomen. Quod Croatiœ quoque
nomen fueceíl'erit,` vitie textum orphyrog. pag. 39. relatum quo :` Chrobati pq/l arregla"
Baptismum ~ juraveruw. Sed Porphyrog.ipfe cap. 29, uti memoratum pag. 43. pro al
matia, Croatia nomen fucceíiiíi'e fatetur, fcribendo: jìmtque etiomnum in Cizrobatia ( in Dal
matia veterum, quam tamen Dalmatian nomine non exprimit) Abaer reliquia. Servios Чис
que idem Heracliusinduxit, ut pag. 37.
V. Sclavis obtentum territorium „гепатит, ` пййотёпшуф feniorum ubernatlone ‚м.
que кедом: ronßítutis, сит рт Oroatarum, e Croatia fw: 41mm“ fm ‚шк, 4 Sflaois
. l ja»
Selao. Croat. Dolman/idr Regibus Hungariœ Außriaeís. 389
Japidiam Libumiamque aquì/ìoerunt, Croatiamque ad Cettinam usque Дышит his ex oris еже;
derunt, Üjirbinde per Forum ми, ae тег/Ею Septemtrionem ad Laiben,qnibus tomen po/lre- -
mi.: ex locis, amati iterum fuêre.
VI. Sœculo VIII. confìitutis variis pluribus ue Ducatibus&Ducibus, Sclavicas quoque`
inter gentes Duces Ducatusque varii coniìituti гипс, ut Carantanorum, Fori Julii, Scla
voniae, Avarizein Pannonia, Croatarum in veteriLiburnia, Item Croatorum in Dalmatia.
Sed Francis fuperioribus evadentibus , relati Ducatus , ad Francos devenerunt.
VII. Saulo IX. Marmo Carola, rebus autem Bulgarorum/lorentibus, Sclavi Bulgarieos
aecepêre Reîiores, ac_/efe /ìib Ludovico Bulgaris eonjunxerunt. Croate Dalmatiei, ab Impe
rio Orientali dejeeêre , horumque Dux Tirpímirus , сит Rege Italia Pipino amicitinm coluit. Ab
horum exemple , C'roatœ quoque Liburniei, [идиш Francorum exeußerunt. Ex his confeétariis,
reñeëiendum leéiorem cenfui, undeiluit prœtenfa Dalmatian.I extenlio, afcriptoribus pletum
que ufurpata. Оголив сит Heracly donatione Dalmatiam primo obtinuilTent, Croatiae in
veéio nonnineůzRegione, cum quidam Baptismum fuscepiíient, pars autem in paganismo
perleveráll'et, hi а baptizatis illis Croatis feceilèrunt, Liburniamque atqueJapidiam, Scla
vis accepcrunt, femet in his Regionibus fiabilientes, Ducem proprium habuêre. Hinc uia.
duo fuifl'ent Ducatus Croatici; fcriptores, Croatasillos Dalmaticos, realïumpto veterisl(0-`
manœ Provineiœ nomine, Dalmatas vocavêre, territorium illorum Dalmatiam, Ducesque
illorum Croatarum, Duces Dalmatiœ expraeflére , ut lic eos а Liburnicis Croatis difh'nguerent.
Porphyrog. ipfe : Onmís Dalmatie: lle/eeft. Item clarius : qui Dalmatie oppida может: ( пет
ре Croatae)ji1i_iurisjàŕli, neque Romano Imperatori, neque cui iam лит/Шайбы Tirpi- _
mirus attamcn Ducem fe Croatorum infcribebat; Tirpimirus Dux roatorum. Scriptores Fran°
cici, live eruditionis geniô ; five quod credibilius , ob Dalmatiœ prœtenfionem ‚ аит_]ас1гз.т
unice, Nicephoro olim permiflam fuillëa Carolo, dicerent; Dalmatiœ nomine totum illud
territorium acceperunt, quod fub poffefl'orio fuit Croatarum, & dum e Dalmatia Croata:
fecelliflent, ad occupandum Libumiœ veterisíJapidiœque territorium, quœvis Dalmatian no«
mine confiderârunt. Quare liDalmatiae exten ю fufiinenda eli, haec, Romanis tribui ne-.
quit; verum Croatis. Romani quoque Pontifices, Italiseque fcriptores, Dalmatie nomen
iervarunt. Hoc live ad fervandam antiquitatem; live quod Dalmatia,Senatus olim Romani
fuerit Provincia , hinc ad modernorum quoque Romanorum prœteniiones fulientandas, con
venientius videbatur Dalmatie’ nomen , prœcipue cum Croatee illi , qui ejeóiìs Abaribus Da1~
шабаш ab Heraclio obtinuerunt , occafione Baptismi juravcrint Papae: а fe aliorum terras non
invadendas. Hinc quia Baptismum Roma accepill'ent, & Есс1ейа= Romanœ fefe conjunxiffent,
jurâílentque. Vetus Dalmatiae nomen, ob hos etiam novos incolas, & Veteris Dalmatiœ aqui
íitores , a Romanis mutatum non eli. Scriptores'Veneti :eque Dalmatiœ fervant nomen , газ—
cipue in Jadrn atque Ilz/illis Ádriœ i In Civitatibus continentis variant , jam Croatia?, cla
voniœ fub appellatione , eas exprimendo. Diplomato. vero aliaque monumenta , veritatern rei,
Per quasvis epochas demonfirant , ut fuperioribus Periodis effet deduéium.
VIII. Стат` Liburnieis, jugumFraneorum exeutieniibus, б" Лифт baptizatis, cum.
hi, propriam erexi/lent Rempublieam, jinesf/ue aecepi/fent ad Cettìnam lllu'oium: quod infra e/l,
Sclavonia?, _iam Dueatui, iam Лифт Regno obtìgit , jherêque divi/ì Ducatus , jìlperz'oris
inferiorìsque Selavoniœ Vide quae a pag. 76. fcripfimus.
' IX. Hnnnis, live Ungaris ad finem faeculi IX. e ScythiainPannoniam reveríis, atque
ad Spalatum ufque excurrentibus; Croatœ, illis, femet aflociaverant: Sclaviautem plane
conjunxerant, quod olim quoque Abaribus uniti extiterint. Ut ideo Sclavoniam, Ducatum
fuurn Hungari habuerint. Hungaris per plurium Ducatuum everlionem , Regnum proprium
fic fiabilientibus, ut ab utroque Imperio agnofceretur, Direislausa Conllantinopolitanis Im
peratoribus Coronam obtinens, Regnum quoque elïecit Croatiam. Neque, Jadra exceptll.
( ob utiliflimum portum) fub proteéiione Conßantinopolitanorum refervatum fuille aliud ap
paret. Sclavoniae fuperioris pars а В. ЭсеръапщОе/Етйо Croatia»,` Regi cell'adeducitur, fed
ab
quiAndrea I. recuperata,
Regem Croatiœ , tum temporibus
& DalmatiœGeyfœ &S. Ladislai ad ZoonimirumDemetrium
fe eñecit. ` venit,l
X. Zvonimiro mortuo S. Ladislaus, Sclavoniam fuperiorem recepit, conñituto in _ea

Epifcopatu Zagrabieníi; Croatiam fimiliter aquifivit, creato in ea Aimo Rege. Poli mo
tus varios. _
XI. Colomannus Rex Hungariœ, Sclavoniam Тает Caronœ plene refiituit. Croatiam
spontanea Croatarum acceílione cnnfiabilivit, eflque in Regem Dalmatiae Croatiœque coro
natus. Dalmatae quoque, fibi, & facrœ corona: fe fubjecerunt. Et dumJadrenfes tumultuail
ff f f f font ,
щи. Balthaßzris KerejHich.
390 B'mh'z Prä-»ème Pur-lie Ют: Periehr т‘
fem, Curran, &annollll. Dalmazia tra ей. Inpoůexlbrà) Dalmazia
(‚Мл , farœïzres Calamai ex Щ conñzx.
Q'azmïii porro Venen', conan' lint primo-m Jarlnm, tum Dalxnnŕzm can
maris Adrizzîci dominio, fuijurle redder-e, nlequeper {фрицев feos @rbi cbficere, c' 0
Ш loco fiez? quibusque {Мёд Ьтпсошбйппъ dememirare. Iii-:5
¿z травят, fen.er краг partes драматизма-алым 5-Ь
Ferìinaxvio l. circa 1543,wtius ' , afin parte Стада, fm confäuti ЕаТстЁщтт
Sac?? Сеют-22, &Аро(101200шш nsñrcrum Regimi, in Venetos спайка ‚ le~
взимать vero facrr Corona &Regum Hungria, in Dalnnrîzm Ст
qujm, Per-lodo Ш. documros. Баржи, qmmv's Надави: Rege, Balm; 3)
rnenfemverint, &boc ncanine Infulae maris Adriatic', jadîm,TragurLaan&s.mperL.-.z.
Erran lmo qui Dimi@ i ,atque man' Adriaticoexignis отв 2.52
Бит; integran: ,Morirle rovinciam ibifomniane. Sum Croazia, níln.
cue fbi aut Morlachiz el?. 157.11: в. qui fuperlorem Sclavoniama Croacia поз
¿Einf-unt, ¿i tribes Szlaveniz {прет-Бой: Comizazibus, Croańam arâant, in ŕnmmmn 1}
cr; Сатгг, d: Açoilolicorum Regum prrjuáicium. Croatia Regnum olirn anpime
ent, ¿e ai Serviam nique extendebarur,ex divnionibus, iilíorum Regum, Rafe'u,Bofni.a,
{мазью ad Regnum elevan, Herczegovirn, live Ducarus Sandi Sabzprodirmmt, quin
cem шла Servia ipfa, Crm-ti: conliderahatur. Emmi’ 3 qui Стайки; íntegros, Cath-a.,
Callella, verbo qurn's illa, qua.l nunc feb Turcanrm fum imperio, Bft'n haben, :at
servían; darn стайками: di, шайтан: Croatia parten, fub Turaer ¿à Пот;
vero haine, Venezie elle obnoxiam, Carnioliz effe applicatam. LiL-:4, CH
1kg, Опаре cominendsad mare Adrian-turn, ad Найти ufque fr.: Pin-2n,
tum Crohn-lk , Brad , inzermefìiisque territoriis , verz fmt Croatia. Dalmańznil hodie pof
{Весит à Regibus Hur ' ac fam Corona. Quan inobfeqaium разгибании:
'dimmen-'ignara lmariae divilio, in Dalmatiam Aufińaœm,\'enetzm, Таи-623511,
erronea eli. Selm oni:A pm решает: :Provincia Sciriœ; Infula Мхи-111651 Corniarui Sn
Croazia, Selm oniaque,
ladieníi obńgìt, ракетinfn
ma.ng Turca imm, осе-1112171: à retina. Sed ut
g. и.
Тabulam Sanzliucz ; Hungarxa, Dalmatie, Croatia , Scimmia, ЕЗ'с.
apud Aime. Ortelïum ; тешат fogliame Q76, dancißra'ïyr.
Joana; Smf'îuu, qumvlsH s, Anno 1 2. 03: g5. Oâebris,\”ienm;Al:n
ad votaOrtellio
‘l'nmo Sambueimilit,
, operi fue infer-tam.
reliques inter, ln hacquoque,
lirici Sambueus, Carnitin/iw Сиг—сёл,
phicam ubulam , ab ad Dn
vmn ufque extendía, parte vero ab alteraad Mmm fluvium, uthinc Marpmgnm, Seco»
viam &c. inCarinthia cellocet. StíńzmaMura, «Sz a Grado Stiria (qwod in limirílxn С:
rinthiz peffńt) duidt Mura: fluxu , adoppidurn Щи! сошйшщ Szaladicnfu- A Cryll inf
ниш Hungariœ facie, per Dravi defiuxum. Отойти locata Отд/31 perTìmavum 502125
e ut aitHuviunnad Sari enginem; inde ad Dravum , & perhunc Varasdinum nique, ac
per Одета, ad Krapine атлет ad Szomfzedvar five Szufzed ; a Saufzed regrediendo per ne»
{его quœ loca, ad Mrefnicze ñuvium. parte ex illa Carniolîam extendit; &ad Diaries: ,
A'cm', mari; магнетита, cam circumfcriplit. Due-n, Trrgffhm, Capo 111/Ми, Pi;
wfnfnm, Bahr, Hrelin, Grifan, Geil-‘gunnen ßloirlfïm : ¿in Caricfeiim , ‚53—
nwborimm, S. Amm, Petro'eirarm вечна-аз intermedialoca, Сан-1110123: dedix. In Croazia
collocat: Segni'rm (knel-.acm Oßrwicnm атташе, verbo parteab una, cam ad Vunmm
iluvium duxit , ufquejrßirmffz ; :Jefzenoveez per {агат retrograde, ut Зайти , A'o'ńgrd,
Selin, Brecwicza, ОМЕ, Ваш, [Шт Cinelli, Croatia: fmt. Dalmaîifßdfcripíir Байт.
Zeonízrad , гс. Bf/fnilm à Vunna &moncibusLieanis per Ватт ducit, ut, hodiemum Brad,
Kobafi, бы. in Boínia fintuat. Sslreom'm a Jefzenovecz cis favum Пиши: colloca: ~
utPn/ëgom, Сапы, Зим/тал, Velpo , Scl-afina, Беда ad штампам u que, вынь
niœ fmt. Intra banc & Camiolam, ex parte Dravo, ex ратует Savo inclufim. l'inLva-n
Marc/'lim coníìítoit. Напс ducit a Штат, рег oppidurn Карта. ad Szufzed . ¿i buie
Vindorurn Муфты-1111111: Zagrabiam, Bo/ìkovirzlm, Сирии Lonieq/Ím, Jillfjïlmv'amn,
hoc ватт: Ciaudz'm,0m/`ma1n, Ivani:k:"zm,Cri/ìum, Caprmnam, S. Georgian, vul
go Gyurgieveez , [ли/Знают, quin tram Dravum Prelog, town ЛИЦЕИ: if»,an FriLrJi»
am, live Ormiinum, Petr/emi, &quaevisimermedialocaôz oppida. En:
Sela'u. Croat. Dalmnt. ль Regibus Нила/тег Azz/Iriatìs. 391
Etat Joannes Sambucus Hun arus, Maximiliani Imperator. Hiíìoricus, hinc in fuir
polito doctrina: , eruditionisque lgolidœ , adeoque fecundum Regulam in fcholis decantatam,
non ф jìipponendum; pro evidentia&veritate, quaevis ab eo fcripta, opinari debebit, prœci~
pue cum aCenforibus fua approbara fmt, editaque: сит Im eratoriœ Regiœque Мамане
privilegio. At his non obfiantibus, cuperem ego, fi viveret ambucus, hafque perlufiraret
partes Regioneíillue, uas vivens haud viderit; incredile mihi eli, quin eum non puderet, revoca
retque fubito p pab` es errores fuos. Profeůo memoratarum Provinciarum Regionumque, cli'e
illos, quos ille coniiituit limites , nullis monumentis demonfìrare poll'et; fed neque docere та—
tem & tempus, quibus По definiti erant Provinciarum limites, ut ille Ratuit. Quin cum ubivis
gentium mos ille fit, ut Provinciarum regionumque limites, complexu quodam ambiantur,com«
plura loca Гипс Sambuci, quœ Provinciis integris, :i Regione íibi aliignata , dißant.Segniam in
Croatia conftituit, loca eidem adjacentia Dalmatiœ; стопа: adfcripíit. Si Regionum harum
incolis , in re ipfis cognita & patente, fides haberi non potefì: li Regum decreta , da monumenta
publica, pofiponi ротик Sambuco , eorum interpello fidem , qui his in Regionibus aliquando
vixerunr, & vel ferviverunt vel fcrviunt Apoßolicis Regibus inmilitari “аса, fateantur &
recognof'cant, num pro vera haberi poiiit, Sambuci tabula. Sed Sambucusipfe, in tene
bris /iqui
lio: а fe confeélam fuiITedies
errores fiat, Cartham illam
сетом Geo tIDemum,
docebìt. rraphicam agnofcere
ad Legumvidetur , dum fcribit
praefcripta, JoanniОке]—
Бате
buco fides adhiberi non poteß, cum variet, {itque teßis ille, qui feipfuin adulationis тал
eipium prodidit , dum in fubmifia ad eundem Ortellium anno 1579. abula Hungariœ, Se
mzißimo Principi D. Carola Антип, Maximiliani II. Fratri dimta (qëi Gubernator eraf:
Stiriœ, Sclavoniœ, Crontiœque) novos Provinciarum pofuit terminos. priore Tabula ‚
Camioliœ Ruduit; at in hac pofìeriore ‚ quam ait , a fe recenter emendatam ‚ indubie ut Са—
rolo blandiatur, Stiriam amplificavit, dum hanc extendit ultra fhwium Raba ad Vefpri~
mium & lacum Balaton ; & abinde per Babotjìmz , ad Garefzniezam Лимит, Stiriam ad Savum
ufque amplificando. Quin locorum ignarus , trans Savum etiam , dum poli Zagrabiam , etiam
Turovopolie, liberaliliime Stiriœ dedit. Horum coníideratione, quid de Tabulis illis Зат
buci cenf'endum fit? jufiitiae amans leäior deiiniat. I
Hœc ut puto, quamvis fatis aperire videantur, Sambucum fine rerum examine, ne le“
&а ргогГиз veritate, limites Provinciis pro fuo lubitu confiituiíïe ; attamen erroris fa ita
tisque eum convincere vifum ей. Sane perfvafum habeo, neque Inclytas vicinas Provin~
cias Stiriae Carnioliœque , Carthas Sambuci probaturas , dum adeo is ex lubitu , quod antea’
dederat Carnioliœ, poli annos feptem Stiriœ attribuit. Neque dubito Inclytis Hungaria: Co
mitatibus, Szallariienfi videlicet,Cafiriferreì, Sopronienfi &c. ea elle documenta, quibus
malevolentia, Sambuco ad occulum demonfìretur. Quare de iis, uae matri Patri ue fue:
Hungariœ ademit Sambucus , eominus diéturus fum, quod DecretaqRegum publica, f itatem
ejus demonfirent. _
Quod Sclavoniam Croatiamque attinet, limites illi a Sambuca pofiti, cujus oro ша
tis Гипс? Credoego, nec ad Vetus Romanorum Imperium; nec ad Sclavorum Croatarum
que Periodum; fed neque ad Hungariae Regni exordia & progreifum, terminos illos Бань
bucus reponet; quia ignarum fe Patria? fuœ & facrae Regni Coronœ hiliorixl teůaretur. Pro~
feůo fi ad quamcumque e primis tribus Гири defcriptis Periodis , Tabulœ Sambuci refieran
tur, eas manifefiœ falfas effe, defciiipta memorataque in iis monumenta demonürant. Ita~
que ad Periodum IV. Tabulas illas fpeâare credimus. Verum uo fundamento? videamuh
Fuerat quidem Ferdinme I. anno adhuc 1522. сеП'а per udovicum II. Croatia, fed
quod haec, Carnioliœ per Ferdinandum fuiñ'et unita, fcriptum eli a nemine. Immo qui:
credat, Croatiœ Regnum Provincia: uni eum addicere voluiÍTe, reéìiusque Provincia Reg
no adjunâa fuiffet, quam Regnum Provincia». Quid ей Ìoannem Torquatum, fervatunn
fuiíIe Croatian Валит ад annum 1531 , quo mortuus ей? quid uod Torquato mortuo Epl
{соритquod
YQuid Tinnìnienfem Andream
religiofißimus Tufzkanich
Ferdinandus Locumtenentem
I. Regnum egium injuramento
confecutus Hungariœ, Croatia (сеет?
fe ob
{iinXCritr fines, Regni nnßri ngqm'iie, б‘ quie ad illud чипа-итал: iure aut titulo pertinent,
non атланта: , пес тщетны/М qunndpoterimus, augebimus ò“ extendemus. Si Croatiam , Scla
voniamque aräavit, extendendo live Camioliœ, five Stìriœ Provinciam , per territorium
‚ Croatia? Sclavoniœque, damnare eum perjurii oportet: ego vero potius Sambucum arguam
тащит, uam Ferdinandum perjurii, cum religioíiilimum Regem, tam conßitutiones
fub ipfo е `tœ, quam & Decreta fua publica, vindicent a tanto crimine. Quaevisitem,tam
{ирга in Ferdinando, quam in Hifior. Есс1. Zagr. relata, adverqu Sambucum Гипс, t0t-‘
que ejus mandata, ad Sclavoniœ ßatus dîëafhsambucum fallitatis convincunt. Inhnova
2 ac
392 А’огте Preliminares Ритм Veteris Períodus IVI
hac Regum Hungariae Periodo, ea. fuit li non lingulorum , plurimorum certe providentia
quod litteras a Divis Hungariœ Regibus habitas renovari coniirmarique procuraverint. Deum
teíior, nullas me vidiíle , aut reperiâlc , in quibus Croatiœ Sclavoniaeque loca , live Stiriœ live
Carnioliœ effe, exprimerentur. Neque elhquod indicantibus Superioribus ad Katzianerum daria
lftteris, ui Czirimioliir.~ fupremus erat Lipitancus , ipfe fub Ferdinando ad Regni quoque
Croatian gelavoniœque negotia influxerit , & fupremam prope adminiltrationem habuerit.
Illud enimvero in bellicis militaribusque accidit. Aliud Praeterea ей ‚ Regnum Croatiœ Scla
voniœque, a Ferdinando aut Maximiliano , vel Rudolpho diminutum fuill'e , contra jura
menti Sanétitatem; aliud Regnum tale, hoc aut illi fubdito adminifh'andum credere. Sam
buci Tabnlœ , creditœ adminillrationis fines non recenfent , fed Regnorum Provinciarum
que limites. Verum Imperatori & Regi Rudolplio , in quœliîone hac , majorem eÍTe fidem
uam Sambuco , ab omni admittendum credo; fic autem ille , in elargitis а fe Carloftadien
gbuslitteris , a Ferdinando III. recognitis & confirmatis.
„ Nos Ferdinandus lll. Dei gratia cleóìus Romanorum Imperator femper Augußus , ac
„ Germania: , Hungariœ , Bohemiœ , Dalmatiœ , Croatiœ , Sclavoniaeque, Rex. Archidux
Außria:
fue ; Marchio
‚ Dux Lloraviœ
Burgundiœ,
‚ fuperiorisquc
Stiriœ , Carinthiœ,
& inferioris
Carnioliœ,
Lufatiœ;fuperioris
Comes Ll'laubfpurgi
ue & inferioris
, Tyro
Sile
Se se sae's usexu s su su i:
lis, & Goritia: &c. Memoriœ commendamus tenore prœfentium fignilicantes, quibus ех—
pedit univerlis. Quod pro parte & in perfona lidelium noflrorum militum & incolarum ‚
cœterorumque inhabitatorum Fortalitii , five Civitatis novœ Carlo/lad infra Caftrum Dubo
vacz , in dicto Regno nojer Croatia: cori/truffa: , exhibitae funt nobis & prœfentatœ сете чаге.
dam litterae , ferenillimi condam Principis , Domini Rudolphi II. alias Romanorum Impa
ratoris , 8" Regis Mlngarìa: i confirmationales Privilegiales , in pargameno patenter con
Байт, ас Гесгею ejusdem Sigillo , quo , ut Rex Hungariœ utebatur , impendenti commu.
nitœ. Quibus mediantibus , idem condam Imperator & Rex , certos quosdam articulos , fu.
per libertatibus & immunitatibus prœfatorum Civium Carloßadienfium , а Serenilfimo con
dam Principe Carolo , patruo videlicet {по ‚ iisdem Civibus Carloßadienfibus , faéìis & con
ccllis : fignanter vero hinis nundinalibus prœrogntivis; nec non uno foro haebdomadali ,
emanatos; ratificaíle atque conñrmail'e dignofcebatur, tenoris infrafcripti. Supplieatum ita
ue extitit Matti пойщ: ‚ pro parte & in perfona pmlibatorum militum, univerforumque
Livium & inhabitatorum diéiœ Civitatis Carloíìadienlis , debita cum inßantia humil
1ime : quatenus prœtaeiaruin binarum nundinarum , unas; haéìenus quidem in Рейс HMM'
garithœ , hoc ей XIII. Die MenÍisJulii ; prout & forum hœbdomadale , fin ulis diebus Sa
bathi in cadem Civitate celebrari folitum & confvetum , ex eodem Рейс . Мargarithœ ,
ad Dominicam Ssñiœ & Individuœ Triniœtis ; forum autem hœbdomadale , ех die Sabbatlů
ad dichovis , fingularum feptimanarum ‚ benigne transferre : ac infuper unas adhuc nun
dinan» pro Рейс S. Bartholomœi quotannis , in ea'lem Civitate perpetuo celebrandas gration
fupperaddcre :‚ In reliquo vero, prœdeclaratas litteras conlirmationales, omniaque & fin
gula in iisdem contenta , ratas , gratas & accepta habentes , litterisque noftris Privilegiali
bus, inferi & infcribi facientes , approbare , roborare , & ratificare ; ас рто antelatis mili
tibus & incolis , cœtcrisque inbabitatoribus , Sœpe taétœ Civitatis Carloßadienfis , ipforum
que policris & fucceflbribus univerfis ‚ innovandas , perpetuo valituras , gratiofe confirma»
re dignarcmur. Quarum quidem litterarum tenor talis ей ,‚
‚‚ Rudoìphus II. Dei gratia eleéìus Romanorum Imperator femper augußus ; ac Сета
niœ , Hungariœ , Bohemiœ , Dalmatiae , Croatiœ , Sclavoniœ ue Rex. Archiclux Auñriœ,
?.% `1‘. 3.`3‘5 i\ Dux Burgundiœ, Marchio Moravia?, Comes Tyrolis ac Goritiœ &c. memoria? commen
damus , tenore praefentium flgnificantes , uibus expe-dit univerlis. Qilod cum ferenillimus
Princeps Dominus Carolus , Archidux Aullriae , Dux Burgundiœ , Stiriœ , Carinthiœ —‚ Car
niolirn, Comes Tyrolîs &c. Patruus полет charißìmus , ad dejèn/ìmzem Regm' no_/lrì Croatia,
quod if/izm Provini-iis iii/far prrz' ,jiu Mm' ¿f/fe dlgnoß'itur , contra Turcas nominis СЫНЕ:
ni holîfcs, fuis & Provinciarum fuarum fumptibus , certam munitionem feu fortalitium in
йаг Civitatis , infra Cafìrum Dubovacz , in ditlo Regno Croatie/itam , œdìŕicaverit; & eun
dem locum dc fuo nomine Сие/[афиш nominaverit, cœterisque libertatibus & Privilegiis
ас immunitatîbus, nofh'o ac fuo nomine donaverit, militesque ac alios inhabitatores ejusdem,
„ de ípfarum immunitatum ratiñcatione , per Nos , ‘voluti Hungariœ Üpartium ei jiibieŕlarum,
„ legitimum Regem Яти ‚ a/fecuraoerit ; reflui/init nos debita cum infiantía , ut eìsdem тяни.
bus ‚ ac cœteris inhabitatoribus ejusdem oppidi Novi Carloßadii ; eorumque fucceïlbribus ‚
cortos articulos, fuper diëìis libertatibus & immunitatibus ipforum , aprœfato fereniflimo
м Patruo пойго‚сат fun; „стащит:тратили: „орт, Locumrenemis; quam âoßrq
99 *.
Schw; Croat. Ватт. jub Regíbus Нищий: Агфттсёг. 393
И Regia amnoritate additos & conceíTos , benigne acceptare; & de Regiœ пойте рощицы
l plenitudîne, gratiaquê fpeciali, conñrmare dignaremur. Qui quidem articuli , feu capita
’l immunitatum ipforum , fequuntur in hunc modum : I. Quod quilibet miles , five Germanus,
99 five Hungarus , five Croata fuerit aut alterìus Nationis , five inter equites, five pedites ‚
9,
qui Зима Zonam feu dimenfionem fine digrellione in fundo, feu areaI eridi œdificaverit; ta
09 le œdificium feu fundugipû & hœredibus fuis, proprius & haereditarius eÍTe & manere debeat;
99 äuem ipfe vel hœredes fui , una cum fuperœdificata domo, vendere , legare, vel dono dare, &
83 83 8 83 83 e illo juxta placitum fuum, tan uam de re propria difponere , & ordinare pollit, hac tamen
conditione: quod femper пот-1, eu Sereniílimi patrui nofiri milites, ibídem in praelidio Sti
pendia merentes, рт aliis emere poílint. Sin vero contingeret, q per mortem & deceffum
unius velllterius militum , una vel plures domus hœreditariœ , a ius, vel illorum confan
gvineos devolverentur, qui in Stiria vel Carinthia, illisque annexìs Provincììs, domos, feu ali»
quam han'editatem non haberent; & vel in illis conßnìis dìŕlì Re i nqßri Croatie non milita
rent; ex tunc illi hœrcdes fine ulla contradiëìione, teneantur & mt adfh'iéìi, cuilibet militi il
lius prœfidii, qui illa opus haberet, diélam domum prœvia 'uña & tollerabilì honeßorum vi~
rorum œflimatione, pro ipfius folutione vendere; vel Juxta raefeéìi illius loci difpoíitionem ‚
domufque Ера us capacitatem & commoditatem, aliquod ibidem fervientes milites,in illam re
cipere.
m' Item poil
¿mi Patrui uam
nofllri, nos, de
diéìam Regiœ пойте
Civitatem novampoteíìatis plenitudine, ad &
Carloßadium,1ibertate [Мандат prœjätì
prœrogativa Sere
fpecialî
ornandam duximus, omnes qui proprias domus in ea habent, aut habuerint, libertatibus сот
munibus utentur
fervandam , fruentur
Politiam :Et vicifiim
, & retinendam incolœ &pertinebunt
difciplinam habitatores ,omnes
quovis, ea omnia qÍ'irmiter
tempore uae ad con»
оЬ—
fervare debeant. Domos & plateas,ac Чижик: ue ad familiœ fufìentationem commoda erunt,
mundo bonoque ordine fervabunt. Ignem cuäodient ne damnum faciat, ficuti tales , & id
ÚЮ genus regulae in aliis civitatibus obfervari folent. Item in Suburbibus: domum , horreum ‚
‘Ш'Ю foil-as, horfos , pomarios , cellaria , foveas , fepimenta , & fimilia qua: in detrimentum
fortalitii , feu Civitatis vergere poíi'ent, inter fortalitium videlicet , & montem ac colles ‚
З З'З З З З‘Зчв3. иЫ nunc excubiœ tenentur; nemini cujusvis ßatus & conditionis homini , liceat erigere aut
extmere , neque cuipiam permittatur. Verum horti pro caulibus , ac aliis culinœ neceffariis,
ita tamen
tales hortiut
, 200 ulnis atransparente
fepimento fortalitio lonc audantur.
is , abfint ,Ety
prœvia
fuper dimenfuratîone
haac omnia , pro concedantur , &
meliore fortalitiì
prœfati Carlofìadienfis , in eoque degentium militum incremento, confultum necefTarium~
que vifum efi : ut fingulis annis binœ nundinaa; una: , in Рено D. Caroli, hoc eff 28. die
Januarii : alterœ vero , 13. die MenfîsJulii , hoc ан in Рейс В. Margaretha: ( еа figuidem
die, Civitas ipfa extrui cepta ей :) ад diuturnam rei memoriam , juxta bonum or inem ,
& difpoíîtionem Pnefeâi , celebrentur, fine tamen nundinarum , cœterorum vicinorum
locorum , prœjudicio. Et per totum annum lingulis diebus Sabbathi , folitum forum hab
domadale interteneatur. Verum hujusmodi nundinae , & Forum haebdomadale extra For~
talitium , juxta Prœfeóìi demonflrationem , in loco commodo admìxúíìrari , celebrari
que debebunt.
„ Nos igitur, qui commodîs & permanlionì ñdelium nQ/Írurum Regnícolarumz p_nefatí
8:58 3 38 Не???“ '1Q/fri Спите ‚ ö’ conjèquenter рте/Ша fortalitio Carol/Indio , quod proäter illlus де—
fenfionem extruéium ell'e dignofcitur , quam optime confultum & provifum e e cupimus;
Requifitione & poßulatione fupradiéìi Serenillimi Domini Caroli Archiducis , patrul. no
"wn<vf¢v f
{lri Chariilimi , Ша; benigni: ассе ta & admiñ'a, praefatos articulos , fuper libertatibus,
privilegiis , & immunitatibus diâœ ivîtatis novae Carolfladii , infra сайт!" Нитрат,
5" Едят ’IQ/fw Croatia , de novo confh'uéiœ , editos & emanatos; prœfentibusque litteris
nofìris fupra infertos & infcriptos: ac omnia & íingula in eisdem contenta ‚ Cafenus, ЧМ"
tenus eidem rite & legitimê exifìunt emanati, ratos , gratos , & accepta habenteslz Рт
‘З З ЗЖЁЗ prœnominatis militibus ac incolis , & coeteris inhabitatoribus diůi Fortalitii feu Civita»
tis a ipforpmque pofleris & Succeíl'oribus , in prœfato Fortalìtio pro tempore degentllnun,
perpetuo valituras approbavimus , ratificavimus & confirmavirnus , быть-[трет antiquw
legibus , 6° софитами: Regni тут Hungariœ , б“ partium ci fubjeŕlßfßm 9 139119371“?
_n r»‘ u~ tibus. Immo approbamus , ratiñcamus , & Conñmiamus , harum поташ!“ › ЧШЬЧ5 fe’
cretum Sigillum пойти: ‚ quo ut Rex Hungariœ utimur , ей apenfum э vigore & femm?
nio litterarum. Datum in Arcehoßra Regia Pragan , XXIV. Die Aprills , Anno Domi
ni 1581» Regnorum noftrorum , Romani fexto : Hungariœ & aliorum Nono: Bohemia»
l
vero anno íimiliter fexto. "
„ Nos
88ggg
туша Balthajìzris муфт. '
394 2511.555: Przlnízzrn Pnt-nig Vani: Fenna: Г".
‚‚ No; klflßìzmllm ÍçLILzzzízne, pm pant praias-’m à ¿121911,15
univerí'ßimfiß Сила ¿éd УМЕ, йъе С:Шт_ ЬШ,Х3&12‚123
Sìß8S3\3\ 8l\3ì\3 !’v Аз qu', (xga, Ifhjeñzzi, i ' Щ,
Wiliam nun/:xls
à Iniivirîz
Peil.: Trinhxís,
Surgical,' еже-73:11:
œ Нет Saŕbaz'mxm
Pelo, -
adidviielfcex :ixusomino
mziqumísazmo, à Lifñz'mœs
Lb isdemdía : 0mm item hzbimialc
líbeuzîbusëlprzrogpńńs, ех dx
quiœnaxndnz '
ad угадан: л}; ‚ tnnëzrrmdnm : Unas ianper падёт; pm Рейд. 5. Bât-_hoist
{и ion annali: libera, alarm liberzrnn Civínmm miran, opgbrmà villani;

cele'vnnnr. pagina Ianni», 62111 пЗгшСЬъш нэп Cmfaìèenâ «звёзд-таи,
фуги шт пцшЕгдыш, Се: Ро.эт:11ш;пЕш‚ЁЬггс›ггп тю.
mma:qu loœmm círc'mricéëzymm, twaalf; ¿a pra-mín bini; inmnlíbm
липазы. рои: à lxz-bîunlflali L-m, шил? 25:31:1221825 ¿nimm De am и.
tcm przënfems linens cfmfìrmnwnale? pnvilegxnles ncm non canœllsns, печи:
in nlifí'n [si Panel'ufpeízs, fed 0mm proffns пью acßilpncsne mama, „нашит,
mñrí» 132212: ргЁъ'ЕЬЁШэиз,—&е verbo ad гейши: fue à тёща ali«
чинит 6.21п5стёроз, qu.an _cenneseërniem commend» , ещё; guiados,
ваши: чашами alegznme “шагнут, vir-fous агат verim fuí.
fragaur ; ас 1:1 quant-1m iidem cîves ¿L шЬзёдшогез СагаЦЪдЁепГб in hujusmadi li~
bcmrum & prfrogarfvzrum солёные Ufa hmfmß , perf-Lqu etizm
de prafenú, razas, grams , ¿a ¿caiga habentes , appmbaïîmß r»;")vravimus ¿i ná
Ecu-.'im'ß, ас pm iîylem (lì-vibe, Czalflaiienfibus , ipforumque poíìerls и {иссеПогЕа
bus шитый; perpetuo гадина, gmdofe confinnavìmus; immo шути, fum
mus, ¿c нашим, арргоЪШцз, mbox-amas, mlñcamufque ¿c confirman; : Ыю
jure alieno, hamm neflran-m Secreto Sigillo 1101110, .po и: Не: аб'япдп
pendenti cfrmmunimrum, vigore & teflimonio liuc-mum. Datum Fermana; ßìglimg.
flri, perpetui
fis, nobis dileâi, Reverenffi
Comitis de Heves,Georgii prpaii
Cmmíarii de Zombor,
noflrí, Epífeopi
611111122 nole Ecclefir Cm
perHungzrlzm
cellar-ii. In Сите noflra Vienna Auflriœ. Die 26. Menfß Julii, Anno Domini 1619.
Regnorum nnflmrurn Hungarirlll; reliquorum XIV, Bohemia vero пппоШ Рег—
‚, dinzmdus М.ррг‚ GeorgÍus Lippaii Ерш. А8г1еппаш. per. Laurentius Евгений 11121111
„ юрт. L. ngilìi. „ Соймопцм cm туш, Сет-09111. Die 19. Maj, 1753. LS.
H. Степи. ‚4115507 Lira?.
Anno 1577. СапАГшдЗит erîgî а Carola, eeluti jäprmwinparrûw iîix m" тою.
ре Croatie Sclavnnîmfgue) Low/:räumte ut [ирга ссГшщ Rudolphus, inc-0mm cil ; пе
que in птиц/Вт Caroli {ummmflue Provinciarum Sumptzbus; Cum acta publica Reg-ni Sch.
vrmiz' teflentur: anno 1532. mila. circa Carolfladium à transcolapianiá exa-uct; à ро
fita elfe. Ob Turc'arum continuas turn excnrfiones , Sclawmiœ Ratus, tuenda. muniendr
ue plura Сайга ЪаЪиШё ex Hill. Eccl. Zaâí. palet; Vicinas Provincias, moroíigres ad
Puccurendum спите, fupplicańo Запиши lavoniae pag. 272. Hm, ECOL rela,
ta(utncrr.;1c specificata ibi loca vel Regno incorporentur : vel admìnua (тет femm in
muniendis Regni Praefidiis) evincit. Sane Столба? Regnum , inflar Шуре; псы, Саши
I’ruvinciî;„-Ruflulphus perhibet; quod fccundum Sambuci Tabulam verum non effet,
cum 'uxta has Tabulas Crßatia inter eas conflituatur. Praeterea fumptugìlli а Саши, fuis
que ruvîraciis faóti, qualite.' confidcrandi, omnis ille perfpiciet, qui intelligit, quid fl:
in alieno fuir), fuœ fccuritatiprofpiccre, bencficium ncmpe fuilTe Vicinis Provincïfs, male
ßcium autem Croatiœ, qua: in Suis limitibus vim Turcarum experiendam SuCeepit, Provi.
Jendosque eos , ат Fortalilum tuerentur. Communitas Nobilium Draganich ad annum hune
1767. experta e , quae ab anno 1591, fœnilia fua depafcenda ì mmœribus сонет,
дыши. Cmcrum, Carolus Archidux fub fratre fuo & Rege Llaximiliano, in res Corona
Hungaricœ шипит inñuxit. Enimvero teile art. I. anni 1566, Diaetœ praefuit. Anno 1567.
ut Aral. Regi Maximiliano: una'cum ferenz'jßmis Prinfipz'bus, Domifzis Ferdinando, à’ Са—
rolo commendatur сига, pro retundendis Turcarum conatibus. Anno 1572. coronato Ки—
д‹›1рЪо, ipfc, in gubernationc prasfuit. Mortuo Maximiliano 1576.Rudolphus Rex, Сз
rolum patruum {шип ‚ Locumtenentem Regîum inCroatia Sclavoniaque edixit, ut vifnatis
his Regnis anno 1577. Carolus Carlofladium incoaverit. Anno vero fequentc 1578, Еть
flum Hungarian, ( telle artículo 15.) Cftrolum vero Croatiœ & Sclavoniœ, in rebus belli#
cis pra-Écit, acceptanturquc pro Viccsgcrentibus Regia@ Mattis, ea tamen quoad Carolum
»conditionez Актам Carolus :am сит Domino Bano Croatie 8’ Srlavoniœintrlíigemium In».
hat
‚т —-ттптч`т—чг-т-чгтдя — т‘п—«щ—ч— _- _-- ; ‚и
l I ._ ‘ И . . l ‚ v .
l ь Q 1 ~ ' l 4
` ` Stlao. Goat. Баш. jilblRtgibus Hung/iria Афиш. ' ¿gq p

~ beat
rolusl,. in
пе roatiam
штамм inconvenicns ,iniluxerit.
Sclavoniamque is” libertariProfeolo
Ragni contrarium
Rudolphus, ipfefuperius
ut appareat ,, «Editer Ca»
egna hre,
vel аллаха StiriaeA Carnioliœ ue fuiíl'e; vel in Stiriam Carnioliamque mutata non -exprimit ;
quin ; ubivis in Regno offro Croatia , ait Vŕ & ad [Мандат Caroli~, quia Locmntearn~
tisjìli Regii ,' Ídari à fe PrivilegiaNovœ сыта Carolßadip , exprimir, Suivis [трет lanti
uis legibus d“ conformdinibus , Regm' noßri Ищите, Ь“ partisan lei Subjeäarum. (дышит.
Í œc clau'fulaf? f1 Carolftadium , ut Sambucus fingendo fupponit , eil in Carnioliœ hProvincia i»
Eccur Rudolphus ligillo fuo Secreto, quout Rex Hungaria Штат ‚- eas munivit. litteras д -
li parjtes Шве fùnt Camioliœ _? Ehen quo adulatio Sambucum perduxit l ut fors exprimérexvo
lens, quae per Art. 15. 1578. eredita fuere adminiñratipni Caroli, ipfe talia illico, Provin
ciis Stiriœ, Carniolieque attribuerit. Aliud eli re i! ab aliquo Regnum vel Provinciam ; aliud.
Provinciam vel Regnum minui, ac in aliud ire. Sambucum fallitatis convincit Rudolphus,
cujus erant Regna. &‘Provinciae , difpoíitionesquei quas in horum gubernatione fecit, cognitas
habuit, proincle dum Rudol hus Carolfìadium in Regno fuo Croatia? elle exprimir ‚ 51111111101
Tabulœ ad ŕabulas rejiciendâe. Sed illucl quoque Sambuci téßatur examenacjudicium , quod in.
Tabula anteriore, Marchiam Sclavonicam, a Varaslino per erapinam Zagrabiamque iomnia
verit; in pofieriore autem, вон fe tem annos confeâa, totam anteriorem fuam Marchiam, Sti
riœ ceíient. Quœ nunc dicitur in eriorSClabonia, tum' parebat Turcis; mirum ell: Sclavoniai tum.l
Auftriaco Ungaricae , eumpblivifci potuiíïe, cujus tamen mentionem in Decretis Ferdinandi ‚
‚ Rudolphi exprimi, legerit. Si fic accuratus in confcriptorum a fe , examine, ‚
fuit JoannesSambucus;
mereatur , _facile metiri ùtín his Geographicis
ell. Vixit tabulis in, aula
illis temporibus`,` quaintus fuerit? qualem
erat Maxirniliani , nl ue Едет
ilominus
ab humanis añeéìibus viéius , veritatem deferuit. ER res Застав Corona: 'miferrima , dum
ejus yfcriptores <31` ñlii д jura Coronas ,hujusque Regum , in obfequium aliorum , frequentìflìl-> .
mè debilitant , & Seétatores fortiuntur.
Sunt mihi prœmanibus ex autographis, deferipta apographa plurima, _ на li inte
gra exhiberem, Jufium volumen ellicerent. Hœc Sambucum condemnant,de roatiay Car»
nio ige, attributa. Ferdinandus'l. conlimxans'donationem Klokoche relatam pa .' 190 , ad
preces Georgii Woikfli, & Chriilophori есть, per manus Nicolai Olahi êppiAgrien
`‚ iis, compatris &‘Confiliarii , ac in Regno Hungariœ Cancellarii , Augullœ Vindelico
rum Die 14 Menfis Septembris Anni 1550, Klokoche in Re о fuo .Croatiae exprimit.
` Oghulìnenßbus ratiůcavit certos novemarticulos Ferdinandus cpnfirmavit Ferdinandus
III. Leopoldus-bìs, poílreme, anno 1692, per manus Blaßi Jaklìn Eppi Минет, 51111—
fcribente quoque Ste llano Tenturich. ,1o/@has Die 21. Se tembris , anno 1706, Sub~
fcribentibus: Jofephoilmp. &Rege, Ladislao Adamo Comite rdödii`, eleäo Е ‘ o Nitri
enfi, & 'Cancellariœ Re iœ Aulico -Hungaricae Primario afliůente; & Ladislaoäiiniiadyi.
Carolus, Diey 10 Augulii 1721. Subfcribente oñ Carolum, Comite Nicolao Illeshâzyl
Cancellario ‚‚ & JoíëphoKoller. Qui omnes,`\ô)gbulinum iny Regno Croatiae & Epifcopa
tu Modruñìenfi exprimunt. Quisanteponet Sambucumhotllm eratoribus&Regibus H_un
gariœ. Bator fub Ferdinando I. Caczianerus ipfe in Croatia ege agnovit ,` ut videre eli,
ex documento pag. 291. exfcripto. Sed infuper Тиры-1115 exhibitœ diverforum epiitolae,
partes illas Croatia: eil'e , nequaquam Carnioliae , evincunt, Neque vel concipi рейса,
qualitery tot numero Diastalibus articulis, de reét'iiicandis Re ni Croatiœ limitibus, Status
ordines ue Corona: egiil'ent, fi Croatia, Garnioliœ {даты афеаа. Qualiteŕ de trans Cola~
ianis rt. :25.` Anni 1578. difponere? Quod Sclavoniam attinet, quam I5 2. Marchiam
lavorum fecit Sambucus, anno autem 1579. Stiriam; annuas illas Regni clavoniœ con#
ßitutiones illi opponimus ,' quas Hill. Есс1. Zagr. ap. 261.èxl1ibemus". Quarum fides in
\A&is Regni Sclavoniœ nunc etiam eilt. His addantur` creta Reguru publica , fub Ma
ximiliano & Rudolpho edita. Sane Decreto 1574. A de hodierna inferiore Sclavonia,
utpotc Turcarum tum сайт, dilponi non potuit: oc uoque Anno tam in Ungaria,
quam. „элиты noaa portarum cannumeratio ‚бац 8c. . П. ile Stiria difponi nequiviñet e
ut' Vicebanus, Vice-Protonotarius , Vice-Comites &c. Dicam Regiam e bonis fuis ad
miniIh-ent. Prœterea memorata oflicia vigudl'e aliquandoin'Stiria, necdum legi. Art. 16.Y
gia ratione_difponipote1=eat? ii Zagrabia Stiria: ell, ut bis in anno in Civitate Montil
rœceníis Judicìa celebrentur. Hoc art. 7. 1572. ordinaturetiam, &c. &c. ex Decre '
Publicis .videnda. ` ' .‚
Infulam quoque Muraköfz, Oppidumque Legrad, Sacra: Coronas effe. , tot articuli
Dìœtales' evincunt. Prœterea Comites 'à Zrinio Prœfidii Legrad haereditarii fuêre Capita»- х
nei, quod fervavit Соте: Ааашив deficicns, qui :inno 1690. hunc exprimit Titulum;
‘. ggegg'ß ~ ‘L ь. С‘о
. „А „ ‘
396 szŕig Przîiniurn Рта-аде Vezeri.’ Pern-¿u L".
(kan Atem: ватты3 15274721};
erfze. Sri;
‚фит
CefСтих,
как?!Pre???
3ft;Legni
635224
, птиц
- Ivi-_g
)Irázfz um! a шпага: Сдвиги ‚ ¿gm Regia 1:er .LTL-___

fer, и {на Csjmzu Листвы. '
Pme ego, Sambuca Pfizer-Inra illam Стёпа inzrm xga-C.
kcŕŕie, cb Мл V. mm' 1575: quì, heter,fìxmfzn:zes;n¢H2_-éô~ï'z,:ŕ
arm ibi Ad
слайда-п. lfmgarni-»dan
, u :ij-xx: 'mperpríteńs
prize.: :inl/eer 151m,
«fr_:mcome; preme,
m парад
eo слёз
‚ an: Езда-п: im ‘a Rudolph), Emeric, :rpc Car-Jb Fm,

mocos,
limites
mig-ire
Poio-'1.
per íeCams
Ut ш rzolnît,
Corneivimn
потащитсбита и: ,шёл шт.
que nmnœnvialgeri quem'. Sed Ortzîlimfic exs e'iifx, it um {Iher `

famme alianza , ¿uam die, потёк: Idem вы сип: Cele'îxi Sib-¿tron Bull; к.
doit', bnc Меч-1:5, ЯН Georgi”, tradi-ii: Imhoíero mlgzndnm, [aia-t
[en: ac раут, cum тещ—‚ша: ezm обитай, mi _ ç
fe пара, at Шаги-‚325, @§13 финта/ре pins dolus , an! fèmuì relation.;
à Синий/фа Antoni Vennñi , Налёт} Prixmńs; , ut à Vanni@
ex Tab-.illzio Tng'nienli даты potueńtîiinxì'ïet malin Izrakorfè , a Geer?" au;
alia, {мВ-стадам archivo fuiiîe. Verum ¿um Hungzriz Primztem izxznŕfnîr, щьдггш.
hsjus, religioíiorem сыт qirziivit.
SHI.
Schwuler, Goethe, Dalmine , Qu.: Ё if :mie сейфа , ЕЗ' десер
tio., a ternAroribu: .ilaxŕrrdiioń
Qua. in .. н, ex oms. Regt-m, mules ex uns ¿ffm ein en. n..
que Im Quamris Fcfdfnzndus adhoc , Prœlidi; five Calin milite imple@ fas-avait,
ñieenrlía largltus fit legionariîs; tamen tergirizri'lm ut rownus Pepin: апачи: ‚ â dila
(да coniinia
rolf, &Perdinandi
potîliimum
Il. ей(„жатые
Habilit: funt.
, Banoruqu
Milinris autemjuńsdâctio,
anterior in Croatis
perzik-m, per relata Regia; annis pluribus perdmntes,fuaîè диабета—

nuit, przecipue сит Art. I5. 1578. fervand: tantumcum correfpondentia, prrfcrip
ta fucrit. Poli Locumtenentins illas, Стадам: Carolfiadio voœti,confiniis illis Croati
cis praiuêre & prayfunt , :"eamdum ‚ша: Regiœ ordinltiones. Tom Croatia , miliari:
tum fuit; neque зап eíiet. Domini: Frangepaniana ¿i Zriniaru , pro eorunìem
Privilegiis, ab illis regebantur. Al) horum defeâu, pars militaribus attributa; pars vero
Camerœ Aulicœ vendíta, ab Hungarica Camera, novasjurisdidìones pmenlbnesqueeaw
favit, nunc quoque ut infra vigentes. Illud quod ajurisdictione reliâument,Pdr
ш Ттштщшпщ appellavére, ut Art. 25. 1578. a1iique docerent. Partesque i112, vielen.
tes Magillratum Croatiœ fublatum, ad Sclavoniam vel acceflere, vel Linimilizni adhuc
arbitrio dntœ funt; ut На) tefletur memoratus Articulos, preoes illorum perXuncios Reg
ni Sclavrmiœ propolitas extitïile, dîfpofitumque: ut Vicebanus cum dimore, ad loca il
la proficìfci debtvat, à ad confdentiam quos dicandos cenfuerit, dicare , Езда relatione
Caefareae Matti. Vide hic pag. 263. Hifi. Есс1. relata, videbisquede partibus trans
colapianis, in Regni Sclavoniœ commitiis гите difpofitum. Neque ex Silentio Croatia in
Dieetalibus articulis, inferendumabaliquo, SambuciCarthas probabilitatem fortïri. Enim
vero Ncquc in Decretis Regum IIL Periodi , Croatiœ eli memoria , nihilominus certum
eli, eam, fub Regibus Hungariœ faille. Croata ut Regni fui confervarent memoriam, ad
”Этан Hungariœ Nuncios aliquanùrmifille non leguntur, Неё: Comites Magnatesque Сгов
tia: ad Tabulam Procerum iverint, Reg-ni attamen Croatie nomine, eos aliquando зовет?
fe non rcperio. Colomanus, ultra Dravum eos ire non obligańt , hocipfum plurimis Re
gum conlirmantibus ; hinc ne derogaretur eorum privilegiis , fubjeétioque arguatur, vel
caufas fuas revidendas in Hungaria habeant; neque ad Diaatas; communi Reipublicz no
mine veniebant, ut fic libertatem, fuasque confvetudines lirmius obfervarent.
2. Sclavonia haec fuperior, hac estate( inferiór enim parebat Turcis) pro Sclavonia,
Regni Regumque Hungariœ confiderabatur ac erat. Neque pro Regno habebatur Croatie?.
Истоптан: hoc Dccrctorum articoli lic 1572. art. 7. In Залита ‘vero indicia publica:
bis in armo in Cit-irate Zagrabienß топи: Grœeen/ìs eelebrentur Тип/титек autem er
Sclavonia deduílœ, ret-ideanturjie Prg/onli more „щит Diferente. XV. anni 1575.habet:
‘ de
О l `
было. Croat'. Вид-наг. _ßb Reg'sz Hungariœ Аир-лигу. 397
~`
¿e munitione artis Картина ‚ nuncii Ragni Sclavoniœ rqueruntláè ad делегат;ЬЪагиитг’Ниэ
Ragni congregationcm бас. 25. anni 1578: accolas штат [рее ßzwii Colapis . n'uncii
Regni зашита: à dica eximendos petzmt. 7. 1582: Regnum quoque ‚Заклятие congum'rurde
_1741's Iimìtz'bus. &c. Anno 1587. confundì partes Croatiae cum Sclavonia fuperiore incepe
runt, artículo enim X. Соттфп'й - - quadrz'jhrium conf/imi тет, una pars eorum, ата
ritimìs фиг ad Dravum, pro una ,itaque S. Coronœ parte acceptum , quod a partibus
maritimis, ad Dravum eft, hinc quod Croatìcamm erat partìum,jurisdiétìoni militarinon
fubjeéìarum, Sclavonîœ additum fuîffe videtur, prœcîpue dum eodem artículo Ratuìtur:
ad quam quidem ватта/Зонт nominati jìmt ro Sclavonia ii, uos illi Regnicolœ cum D. Ba
по агат jîmt in jim connentu. Нас fub ‘clavoniae Regni nomine firmata funt art. 16. an
ni 1595, & 45. anni 15 6, ubi Petrime cura commendatur. Anni autem fcquentis art.l
15. Sclavoniœ Pem'mz alia паласы/фит Caßella attribuividentur; attamen fub cujus
proteéìione Petrina eiTe dcbeat? confìituendum Гит Matti permittìtur. Atque ita сонная.
ter Per omnes articulos, quiuná demonfìrant, temporibus his,fummam unionem Sclavo
níœ cum Hungaria fuifi'e. ‘
Quamvis porrô uti retulimus, 1587. Sclavonia ab oris тал-112111115 ad Dravum ufque
conflderata fuerit, tamen ob Articuli 16. anni 1595. difpoíitionem' , ut nemo femet ор
ponat conftimtionibus Statuum Regni Sclavoniœ, `talesque Banus coerceat ac puniat pre
na. ibi conûituta: cum Zrinii, hœc, aegrius tulifï'ent ob violationcm privilegiorum vete
rum, ö: ad Штат anni 1596, comparuiffet Georgius Zrinius, cum lamentìs adverfus
Ferdinandi OHìciales; credibilìus vel alTentientìbus, vel tacentibus Nuncìis Sclavoniœ,
littoralia illa Croatica & marítima, pro Dalmatie kfumpta funt, & art. 32. expreíTa. .Sic
articulus: D. Comes a Zrim'o con ueßus с]! : [ё habere in Dalmatìa ста littora maris Ad
пана, сена: arcas, ut Grobnyk, iìakar, Hrelin in fine pro motivo ponunt: ham’ vio
lentiam limitìbus ас fœderibns Regni praejudicare. Sed cujus Regni limitibus? & quibus fœ
deribus? niñ fors illis, dum Ferdinando I. ceíTa fuit Croatia, ego explicare nequeo. Hoc
attamen videtur extra dubitatìonem efTe, a Sambuco prïmum, Dalmatiam in oris illis col
locatam, deinrle citato artículo a Statibus agnitam, 2O рой SambuciCarthas anno. Hinc
ut puto triplex nata еП: Dalmatia, Veneta videlicet, Turcica & Auftrìaca. Hinc ad Se
gniam formaLœa Venetis praetenflones, quâ Dalmatiœ, partem; hinc tot fucceíiivë.` con
шиш, nbñrmatumque таращит, ut illarum partium incolœ, pro Dalmatis fe infcrì~
bant. Quod qualeque vulnus hoc fit , legitimis Sacrœ Caronœ juribus , ac Apofìolico
rum Noíìrorum Regum , fuperiora noftra , Regumque diplomata fatis evincunt.
"‘"A“ Llíc'lu"“~“`
Confufìones hœ ., ex `fubtilitatibus atque affeéìibus variis ex ingenio пат, пес ve
ritati nixœ , nec fequellas prœvidentes , Eheu , quae incommoda! quos Sumptus? ._
caufaverunt. Quin dammun illud, ut Dalmatîa in poffeñ'orio Venetorum , рой Veglien/É'm
acem remaneat, exifìimeturque nil juris Застав Coronaein Dalmatia effe; &, cum Jura
ÌIegum Hungariœ in Dalmatiam, tum & titulos, quibus gaudent, Dalmarz'œ ncmpc Ста
tiœque Rex, aliquod oppídis continerî. Qbfervari quoque debet( ob abfentiam facîîe Zri
näá inDiœta anni fequentis 1597, quœvls nomine bclaooniœ exprimi, ad annum ufque
1 в.
Anno 1608 quo inter Rudolphum & Mathiam П. habîtœ difcordïœ componebantur,
& Mathias in Regem Hungarìœ с“ coronatus, ea ей de Regm's Dalmatian , Croatia’ 8°
вашим confhßo, ut quaevis anteriora confirmari videantur. [трап/[сайте V[тлен/2 ad No
‘w
ч.ж
1;
num б" Defímum exprimìtur: Заставит. б“ Regia Mams, Husgfarìam 6:? partes ei аи—
nexus, .Schwoniam ‘videlicet Goatiam ö’ Dalmatiam, per Hung/aros nativos , 6° Mztinnes et'
lìlbjeŕias ¿9° ánnexas pwdebit quam pacîñcationem Ferdinandus cum Stîrîa fubfcrìpfêre.
A\\‘..‘>н..—
Adeoque nil juris, Stiriœ Carnìoliœque effe, ad Dalmatiam, Croatiam Sclavonïamque a
иu».
novêre; nihilominus eno Art. XI. ante Coronationem' mox fata Regnaexprìmantur,XI
attamen Se nia in Dalmatia efï'e exprimimr. In articulis porro род Coronationem, artículo
27. ей quiäem memoria confînìorum, Dalmatiœ,Croatiae &Sclavoniœ Regnorum, reno
vatur tamen faétum tempore Ludovìci II. quod per Paciñcationem Vienncnfem emenda
-.\
tum fuerat, dum Ratuitur: quuíratur£111jìrenìtas( nempe Ferdinandus II.)tam per Плети:
v.;
Ü’ Speci.1lesNuncios,ac Соттйд'апоз agie Мал/Ганг, quam Regnícolarum {при denomina0
tOS ‚ u# fun férenitas annotatorum Conßniorwn , tanquam antemurali.'am, En’ certíßìmœ адди—
`èl
`~> die Provinciarum Suarum, ea conditione аута: admz'nìjfrationem, ut Dominus Banus - pfff
‘ёк‘Ё.
‘è
"
Лют Serenitatem, amado deìnceps plena б” omnìmoda ас 'veta/fa цитатам pmjßt @'11 Таю
artículo legenda. Articulo 28. Bani introduéìio Hatuitur cum plena authoritate & Banda
h h 1111 Ъ по
.Hi/Tor. Balthzyůris Kanj'c'lich.
398 .Notitie Preliminares Pannoniie Vernis Ртом: IV.
rio Regio, ne Regno illa in bolliti.: quam En“ juridicis, capite ватта, ulterius detrimentnm
„1pm гадании, uti Надели: сит maximo eorum dijpenlio contigit. Tandem 62. 65. anni 1609.
quœvís nomine Sclavoniœ accipiuntur. Anni'1613. art. 39. Regnorum Stlauoniœ fj” Croa`
tief.’ eil: mentio, uti 61 32. 1618.
Anno 1630. memoratœ haâenus , in prœjudicium jurium Sacra: Coronœ hujusquol
Regum, confuíiones; articulis plane publicis per Reges confirmatis, ex defeciu boum-urn
utiliumque litterarum, atque Proto~Notariorum hujus temporisignorantia, exprœíi'œ; in*
coarunt emendari. Enimvero IX. Art: confiitutum: Porro de inderdiŕio illo Camere Str
Tiara, per quod que/lum ö’ pnl/io bovum indigenis Croatia: ô’ Stlavoniœ rohibita erat, Ег—
` :return ф nt tollatur, atque impo/ierum prœnotatìs'indigenìs ejusmodi quie/¿ra intra proprios
Corona Нагнали: terminos , libera ßt. Art. 23. ne per traŕlatus externarum Provinciarum
libertnti ö” linzitibua` Regni, at maxime душ: Alpibusque Segnien/ibus , Afrique Terflíŕ,
at отл Buetari prœjudicetar, [211 omnia Salva б? integra Regno pennaneant. Hic,
in galmatia hœc loca die, non exprimuntur. Quin sa. anni 1638. reëtë C'aprontza, Dernije,
Szent Györgii in Regno Sclavoniœ; Segnienfes auîem partes, Maris Adriatici, dicunture
Anno autem 1647. quœvis rette Гипс affumpta & poiita, mterioresque defeóius fublati,
ab Articulo 46. inclufivë ad 56. Diliinguntur reéìè jurisdiètiones Militaris & Politica. im
Regno Sclavoniae. Ab hoc, Regnum Croatia: hujusque partes, nam articulo 55. Шт:
Colapìani in Regno Croatia: agnofcuntur, partes quoque marítimas, Civitasque Segnieniig
in Croatia collocantur artículo 50 verbis: in partibus quoque maritimis б" Стагтз &c...
Valachorum fumbergenfium in SLiiia obtentœ excmptiones 52.art. Seponuntur. .dique per
articulos anni 1649 refiduos ue omnes, reâè quaevis funt obfcrvata. Prodit quoqueex iik
dem articulis, Tabulas illasanmbuci, fuis modis in efïeéìum ponere Vicinas Provincial
laboraliir,` dum tot articulis fufiez'untur, elargitœ exemptiones & {iatuta impofita ab iis
dem, quin` Valachorum privilegia in prœjudicium Застав Coronae elargita, cañ'ata totiel
(unt. РоГс art. 12. 1608; ad annum 1681.1)almatire in Decretis Regumnon occurrit mena
tio, fed tum art. 71. in vero .fenfu acceptam fuiffe ‚ textus articuli evincit, nempe: Ut
.Bona Frangepano Fi/ÈaIia, tarn marítima, quam Croatica ö' alia диет intra Limites Regi-_
ni Dalmatie, Croatia, Ь“ Selanonitc txi/lentia a Sacra Corona , 8° штатом: fili-a
.Ragni non avellantur; neque per 111an сит prœjudicio б" derogamine ejusdem Corona б" Reg
т pqßideantur determinatum Hic dum maritimaözCroatica a Dalmaticis дилат
tur, pro Dalmatitis infulœ funt acceptœ. Demum 1687 per art. 23. in Regnis Dalmatia
Croatia: & Sclavoniae, Capaces bonorum, foli Romano Catholici declarantur.
3. Cum a Turcis inferior Sclavonia, _fuperioris quoque pars major, prouti etiam Cro»
баз; occupata retentaque fuifient, amplificata quoque militari in Croatia, Sclavoniaqul
«fuperiore, jurisdiéiione; ab anno circiter 1587. partes Croatiae &Sclavoniae fuperiqris,in
unum Magiíiratum corpufque coaluerunt , & fub Sclavoniœ Regno diutius confideratœ
habitœfiue runt, ut memorati детонации: articuli. Sœpe partium Croatiœ, Sclavoniœque;
{жаре Regnorum
Reipublicae unumeorumdem
yfervârunt,fubevincentibus
nomenclatura
hocvenerunt. Corpus tamen
articulis Diœtalibus, Magifìratus
à horum atun`
Regnorum
coniiitutionibuß, prœterea etiam art. 76. armi 1681. quo: nt Magißer Proto-Notarías Кед—
_ т Croatia: ö’ Stla'voniœ,acjiii in eodem фею Sutteßores, non jolum in publitis Dinie-,ve
rum in ушат oŕiacalibus ordinariis б“ extraordinariis notam, locum б' ¿liarínm odin/lm?
лишит Proto-Notariorium habeat, ubi iic jam unita: fuêre has partes ,ut unum habuerinl
Proto-Notarium, unumque Vicebanum. Poßquam inferior Srlrwonía recuperata extitiffet,
hœc pro Sclavonia haberi vocarique incepit; jilperior autem ob partes quas tenet Croatiœ,
pro Croatia accipitur auditqu'e. Hoc ita ufu obtinet; obtinuitque, ut Sclavoniee fuperioris,
vetus appellatio, exiguis nota. fit, opinenturque plurimi, Zagrabiam, Varasdinum, Cri.
Бит, Capronczam Croatiam effe, adeoque tres hos Comitatus ., петре 2адгаЬЗепГст.
Varasdincnfem„Criíieníem In re hac, nefcio quod arcanum Dii collocant, mihi illud nec
. videre, nec all'equidatum ей. Sane Íi Sclavonia his in oris deliit, qua. ratione explicabuntur, non
foium memorati, cœterique in Decretis articuli, fed & anni 1715. In his quis explica-'
bit articulos 118. quo ad preces liegnorum Croatiœôz Sclavoniœ, reincorporatio Inferio;
ris ‚этом petitur, ii fuperior Sclavonia defxit? 119. ut inter Regno Croatia 8° Sola»
'vonifenitinasque ip/i Provincias vini induéiio fiat.l Cœteros item ordine fequentes. In Dee
creto anni 1723. art. 17. nefcio qua fubtilitate, ufitata Sclavoniœ Superioris, in Croatinn
mutatio , inlinuata inferzaque videtur, verbis illis: Circa Styriam ex parte Croatia’ ô“ Car’
niolíœ (denominati Comiilarii ad metarum' revifionem) quibus verbis, illud б" Carniolía
qua ratione lit conjunéium Creatif, non affequor, cum nihilominus Superiori Sclavoniœ
ad
Sclav. С‘гоаг. датами Ref."le Hungarite'A/l/friaciè. 599 _ "
adyicinaretur Stiria. Sclavonia nomine Croatiœ hic primo expreflä cernitur. Sed litem di
rimunt Art.- 18. & 50. anni 1741. quibus inférior Sclavonia regulatur , & fuperiorem irv
nueret. Anno 1751. dum art. 23. neo-ereŕlis inferioris Sclavoniœ Comitatibus, fcflio in
ваш conílituitur. Su erior Sclavonia art.~26. pro Croatia exprimitur, incommìllariorum
defignatione, dum: [Ёфю »Styriam ex parte Croatia'. Cœterlun рой annum 1687, five
ob chum, Banique titulos; five ad indicanda jura Sacrœ Coronœ, Ratus hi Sclavoniïe
Regnorum Dalmatie, боте 8°' Sclavoniœ exprimuntur. An porro partes ha: & chna,
Hungarian Латан? vel annexa lint 'l aliis definiendum relinquo. Rudolphus more veteri,
«Status &Í’ ordines Ragni noflrì Hungariœ 8’ artimn eifubieŕiarum exprìmebat. Mathias II.
Anno 1608. habet: ut Regnum hot` jitúm urzgariœ сит Cœteris Re'fm's ö’ раните eidem
annexis inferius vero Status denique 8" ordines prœjàti Regal" jiu' l-ngariœ, Requorumque
8“ partium ei »Sub/'eflarum ¿3° incorporatarum. Anno 1609. Ö“ artium eidem jiibieílarum ех—
primit. ÍEquè Decreto IV. anni 1618. Ferdinandus II. in ecreto l. anni 1622. 8° par
нит jiilijeclarum ponit; in Diplomate elargito& iilhic art. 2. infetto, initio : рагпдищие е?—
dgm amzexis, in Undecima autem Conditione, metas Ragni Hungaria: б)“ partium ei [Вше—
¿lm-ym. Similiter in Decreto III. anni 1630. Ferdinandus III. annexarum modo, .modo
fubjeolarum partium habet Leopoldus quoque, telle Decreto 1659. Decreto autem lll. ап‹
ni 1681. £3’ partiwn eiflem аппехагшп, pronti & Decreto lV. anni 1687. exprimitur, fer~
часах-Чае ab anno 1681. nunc etiam, in Decretis & Refcrìptis Regum.
" §. 1V.
Dalmatiam pmfcriptionìsjare Si’ titulo , а Sacra Girona шиит еле,
pratendi nequit. `
Amici cujusdam votis, hac Quzeilione fatisiit. Cui, leŕlis meis enatun'i ей dubium,
eX partis I. Titl. 23. quod сит ab anno 1540. nulla pars,nul1aque Dalmatize particula, Sa
cra: Regni Coronœ, Apoilolicisque Regibus fubjeéia fit , an non Serenillimœ Venetorum
Rcipublicie, tim diuturno poffell'orio , Jus prœfcriptionis futfragari valeat? Hœc ad Juris
tas Legumque peritos pertinent, nequaquam ad Hifloricos. Quia nihilominus , jura. Re
нит пойгогит & Sacrre Coronas illullranda fufcepiíl'em , negligendum hoc dubium non>
cenfui. Itaque pro debilitate mea, qua in jurisfcìentia me verfari agnofco, refgondebo,
fperans firmiter praellantiilimos Magiflros, Illullriílimosque fupremorum ‚ tribunalium ju
dices, ea. fuppleturos, quae in meo rcfponfo dcerunt. ’
Ex Juris juflitiaeque fontibus, mihi perfvafum certumque ей: Sicuti de ufus firmita.
te, ex mera confvetudine non ей judicandum (сит fecus abil/ils nulli eÍlènt, fed exami~
nandas elle confvetudines, an lint rationabiles .9 &c. & f1 tales per diligentiilimum examen
yreperiimtur; definiendum pro juilo legitimoque ufu elle) ita in prœ/i'rìptiono, ncquaquam.
arithmetico numero annos, eil'e confiderandos, verum fundamenta & radices legalïs legiti~
нищие przrfcriptionis, quœ dum reperta fuerìnt, tum fecundum legum praefcripta , anni
examinari ponderarique debent ; accedentibusque utrisque, tum demum prœfcriptio eve~
niet: fecus, пес Sœculorum Sœcula, legalem prœfcriptionem efficient: Multis hoc firma~
ri poffet exemplis. Sulliciat Divini Magillri, Salvatoris videlicet Nollri doólrina, qui al
legatam a Judœis, in Polygamia & libello repudii indea Moyfe prœfcriptionem , rejecit;
quod fundamento primisque principiis caruerit, dum Deus unam non plurcs, dedit uxorem
Adamo: quod item Deus conjunxît, homo non {ерш-ее. Profeélo ratio lfgeinipßzm commen
t, hinc li in ipfis legibus, irrationabile quid invenitur, uis legem agnofcet? quis сор
rigendum non eflè errorem Щит ‚ tuebitur ? fi hoc, in niverfum ей de legibus „Гви
tio ego, intra Legulœos omnes fmgulósque illos elle refeiendos , qui pracfci'iptionis julli
tiam, ex numero arithmetico, fpecilicatorum in legibus annorum metiuntur.
Quare ad juflitiam prœfcriptionis, ut radices fundamentumque, requiri fequentia,
‘eertum ей. Imo, yut res quae prœfcripta prœtendìtur , ex natura. figa rmfcribi valeat. 2.
ut poil'ciibrium, quod pro bali pratfcriptionis fervit, fundetur non folinn in julio legiti
moque titulo , fed infuper apto ad transfcrcndam proprietatcm. 3. Ut confinuetur bone
fide, hoc ей: сит ignorantia juris alieni, quod alter habet ad rem poil`cliàm. 4. Ut in¢
(спирта nunquam fuerit, per reclamationes veri proprietarii. Нес radicata in juris regulit
atque liiincipiis, primo Гипс in pzfœfcriptione, a probo juiloque judice attendenda, qui
bus repertis, anni legìbus prœfcripii fulieunt computandi ; li autem praemiiiorum legalis
prszcriptionis fundamentorum , delideratur aliquod ,nulla annorum Sœcula , _iuilìrillm рт
fcriptïoni adfcrent, dum ruente fundamento, {upm-:edificata corrucrent. Jam fcriptores Ve
lilllilih 2 nv
400 Noñtìœ Prœlimínares Pannoní.: шт: Periodus IV.
rnietos, jzg/lui'n Legitimumque po/jìjßirrz'i ferenillimœ еогипдет Reipublicaa demonilrâviife Ti-1
tulum , deduci'ex eorum monumentis non polie, Реподо Ill. docuimus, ubi quaevis ab
ЕхсеП. D. Laurentio de Monacis, Dandulo, atque Lucio fcrlpta produétaque, examina
ta Гипс, jur-isque prœteníi eorundem тушащим”. 5едпе<1иеаршз ад transfèrendampro..
prietarem modus, ex fcriptorìbus Venetis erul potuit, nomme enim Regzs Colomani Brun
duíium & Monopolim A uliae Civitates primo, fic tenueru.nt:,l ut _eas occupari fiverint.
jadram deinde per ÍCruce Íignatos everterunt , excommumcatloms vinculo ideo cañigati;
Deinde prœtextu focietatis, amicitiae, proteäionis , Jadram cœterasque Dalmatiae Infulas`
& Civitatesinvolverunt, ui omnes tituli, modus aptus non funt ad transferendam Pro
prietatem; praecipue dum cges nofiri , Corpus Reipublicae confervare obligati, ex
fundamentali lege, quinimo natura omnìs eipuolicae, fine Statuum Ordinumque conffm1
fu, cedere, abalienare nil poñ'unt, ut modus apte transfèrendœ т alterum proprietatis, non
fit., nifi mutuus intra Regem Statusquœ Corona: confenfus. Шцд obfervatur quoque in Ec..
clefiafticis, Monafìicis, ubi acque mutuus Epifcopi & Capituli, aut Generalis & hujus
Definitorii, ad abalicnationem requiritur Confenfus. Similiterinlmperio: ас in ipfa Sere.
niilima Republica. Porro adimpletum hoc fuiíl'e, fcriptorum Venetorum nullus ail'erit. Мечи.
Chizolhz titulo hoc, in Commíliione memorata ufus ell.
к Poífeíi'orium quoque illorum bona: fidei, hoc с": cum ignorantia juris alieni effe pen
fcriptores Venetos demonlìratum non ей. Et qui unquam demonfìrabitur ‘I dum Гейши :
Ета1ше1еш
revolutam. Dum аЬ Hungaris
fciunt : obtinuiíie >Dalmatiam
Judi-am feudali jure a, Bela
eoqueIV.
mortuo hanc ad
eis datam Hungaros
fuifl'e: еП'а
Marinum
Ducem & ferenillimam Rempublicam, jus _apertum & Notorium in Dalmatiam, fub Caî
rolo fuiffe confeílos. Sub Ludovico Rege, тиран: utipfi ajunt titulìs Üjllri, solenni 51:—
tamento renunciafi'e. Dum fciunt : fub Sigismondo occafione fedandi ab eo in Eccleíia
fchismatis, Dalmatiam ab iis invafam , fpecie exoratarum fœpius induciarum, penes fo
remanere. Dum denique fciunt: renovatum ab iis fub Julio Papa juramentum, fub Wla
dislao П. a Chriltianis Princibus agnita fuiil'e Regum Hungariœin Dalmatiam jura, eum
que eatenus monitum. Neque Papam Alexandrum, aut alium quemcunque jura aliena in
eos, transferre potuiñ'e; nec Bononienfe illud fœdus, fciente influenteque Hungaria inter
cefiifîezminus Rabattam , juri Застав Сох-опа: & Hungariœ Regum prœjudicare potuiíîe.
Hanc fcientiam iis effe, ab eorundem fcriptoribus produéiae fcripturœ evincunt.
Quarta etiam Conditio ad jufìitiam prœfcriptionis re uifita, quod defit Serenillimas
Reipublicœ,notorium ей. Neque eil'e poteñ diflicultas, де Regibus Periodi III. Verum
neque de Auftriacis; ob eorundem Diplomato juramento firmata, ut quivis intuebitur. Ti
- tuli quoque illi, Пишите Croatiœque Regis, quem Reges Hungariœ etiam Auíhiaci ob~
tinent, ab ipfa Sereniflima Republica, & Europœ totius Monarchis & Principibus, Ro
mana etiam curia non negati;quid {пищит publica reclamatio verorum proprietariorumProfe
&о Auflriacos Hungariœ Regcs, Proprietati illi, quam cum Corona confe uuntur, cefli`
H'e, doceri nequit. Quin dum coronanturzDalmatiœ vexillum, praefcntibus ïegatis, etiam
Sereniflimœ Reipublicîe, uti extra dubitationem effet, praeferri: ita juris proprietatem reno»
varct. Proinde ex annorum numero, ,Iußitia poflblTorii , adeoque prœfcriptionis legalitas,
concludi nequit. Econverfo Regum Hungariae & Застав Coronae juris radicalitas in Colo`
manoRege demonfìrata eil, firmata pofïeflorio legitimo, renovata a Dalmatis illa jurin
proprietas fub Ludovico, eoque mortuo in Maria, dum primi Dalmatœ, Succeflioni fœq
mineee, fubfcripfêre. Neque ipfis folisque Regibus , verum Sacra: Coronœ, five Reipublî..
саг Hungariœ femet fponte fubjecêre , ut fine hujus confenfu, nec сед}, nec transferiju
ra Coronae in alìos potuerint.
RegumNeque
praefcribat,
“Ierböczii
attendi
Part.debet,
I. tit.nunquam
23. añ'ertio,
enimquod
doärina
malœ
ejus,
fidei
decretali
polTeíTor
legeadvcrfus
firmata ей,
& corrigcndum effe illum Werböczii errorem, Divina, Gentiumque , Canonica item ju.
ra evincunt. Px'aeterea ipfe, Tit. 78 habet: allegatio ( prœfcriptionis) поп /ìmplic'iter с]! Еп
tellzfgenda „ _lêd reŕlo modermm'ne dzfcutienda, quod autem moderamen reétius? quam mala
jídei poffßirrem non prie/tribord Scimus quoque, ex vifis leéìisque Regum fententiis, Wer
böczium malè doèlrinam illam inferuilTe. Reliqua quae dici Poil'eńt, cum [пред-1115 fuis lo`
cis a nobis fmt enflicata, non ell ut repetamui.
5. V..
` Sfïswoniœ Croatìœçzre' moderne ref'atz'o. '40;
ч ’ ‚ . Se Vo
Status ада/ат, Зашита: Croiztiœque, сит ejes посадит: relatio. i

I» А lSdaoonía' inferiore, ut memorati lcgum articuli earn exprimunt, ordior. Hœc
ab oriente refpeélive Hungaria, refpeélivè Superiore Sclavonia, aSeptemtrione confequen
ter Hungaria, a meridie terris nunc Turcarum, ab occidente vero Conñniis Banalibusôz
refpeŕlive Comitatu Criíienfi: refpeëìive vero militari Generalatus diéii Varasdineníis 1imi~
tibus, terminatur. Seu ab Oriente infra Pitomacham iignis metalibus Politis , ufque ad ñuvium
Drava, & ab inde, per eundem iluvium ad Almas pagum, ubi Dravus aDanubio recipitur,
inde per Danubium ad Zemlin ufque, atque Belgradum , ubi Savus ad Danubium influit,
& ibi a Septemtrionali plaga: verfus meridiçm, Savo nunc terminatur, cum trans Savum
Turcarum fit dominatus: pergitque Savi Ники, ufque ad Gradi/Zum, infra..quam Sztruga.
fluvius, minor majorque diétus ; ad Savum labitur , ubi Per deiluxum majoris Завёз 1i
mes pergit ( utJefzenovacz confiniis Banalibus relin наг) venitque ad Зашли, а quo ztrn
ga petit originem, & paulo infra, Packra fluvius, Treebeffprope conveniendo , Savum
ingrediuntur, terminatur: ut quod eis Huvium Lonja, “ubi is cum Illoozz ñuvio convenit,
& inferins ùno alveo in Savum deferuntur (refpeéiivè ad Zagrabiam) eil , Superioris fit
Sclavoniœ, nomine Croatiœ acceptœ ‚Киша trans Lonjam, flominiumque Kuttinja eŕlìciens;
intra amncs Lonja, & inpzirte Trebe ac Illova , inferioris lit Sclavoniœ.
П. In Sclavonia hac, Triplex e лаваше, nempe Eccleßq/lim, Mlitarìs, & Reg
nimlaris five Politica. Duplex ell Ecoleßaßica , videlicot Orientalium Grccci ritus a Roma.
na Apollolica fede diilìdentium; &Chrillianorum Romani ut ajunt Ritus , ' adeoque cum
`fede Apoflolica conjunèlorum. lllorum numerus , in militari prœcipue jurisdiélione eil.
Habcnt fuum Archiepifcopum pro rium , Ilklropolìtam ab iis vooatum, cujus fedes Car
lovicziurn in firmio eil. Hic non olum in Sacris prœell Гит religionis hominibus, fed hoc
etiamiibi ufurpavit, quod in quibusvis aliis etiam Civilìbus, На/Ыапит ut vocsnt popu
lum, protegere, providere illi, prœvidereque; orare exorareque varia privilegia, fui eil'e
oflicii credatur. Suntin Sclavonia dillìtlentium horu'm, duo Epifcopatus, unus Metropo
litœ, ad Eíïechinum porrcéìus; alter Paoraczíni. Habent {на mouafleria , Parochias, с1е—
rumque copiofum , templa ; nunc etiam Scholas, {нищие ШЫс ma'oris confiderationis.
Metropolita iíle , à quo Patriarcha dependent ï mihi imotum eil. ¿e eo plura inferius.
Catholicorum in Sclavonia hac, dure Epifcopales @des funt, videlicet Epifcopi Sír
mienfìs, qui refidentia caruït diutius. Lädislalnr bzörmii hanc Petro-Varadiniprimus pro.
curavit, ibidemque fedes illi cil allignata. Caret Cathedrali Ecclefia, Capitulo. Quin fua
jurisdiólio, aliquot Catholicorum Parochiis confiat. Epifcopus fedis hujus nunc ell, Шт.
D. Joannes Bap. Paxì, qui Reiidentiam Eppalem Petrovaradini erigeret,quamvis Varas
vdini habitaret, caufa Regii Conñlii, in quo eil'et Confilìarius. Tum in Выдает fedes ей
Bofnenfis Epifcopi. Moricmus Eppus lllmus D, Jofe has Antonius Chíolnich , nobilem e
muris .erexit Epifcopalem refidentiam, Eccleíiam athedralem reparavit, Parochias Ca
tholicorum auxìt. Capitulo tamen defìituieur. Uter ue horum Epifcoporum fuil'raganeus
eil Archicpifcopi olim Ba'cjienßs, nunc Coloceníis. ‘pifcopus Prœterea Quinque Eede/ien
fìs, fub jurisdictione fua, fuique Fpifcopatus, no llabet Parocliiales Eccleiias, Vrcarium
risdiéiio,
que Foraneum.
cum Zagrabienfis
in Эти, fivedemum
jurisdiëìionibus
Epifcopì ampliilima
Militari, &eilRegnicolari
per lnferiorem
, 4oSclavoniam
Parochias ob
tineat aélu. Harum nomina Гипс Jlîegyureche, Lìpoolane, диктат, Aïcograiìfm, Униз
gradi ca, jl'îitrovq/àello , hoc efl; S. Demetrii pagus, de quo fuperius fuis locis.0ruibícza,
Szifhe, Oriooacz, Kobaß, Витей/кг, Brad, Ьёийащбтпат,Корапйиа,Спеши, Vm
hooina ‚ Вишь, Zagradgye, Podeìnje, Бита, Verwitìcza, Pffega , Pleterm'cza,` Ver-l
chindoll, Sszzvete, Шиит, Kaptnl, или, Serre/‘man , Vuchin, Orahovicza , Szo ie ,`
ad S. Eliam, ad S. Lucam, ‚Зима/ежей, Рит-астат, Srkmzderooczi „Cze1nz`k, Na Яше.
Над Parochiae adminiñrabantur a РРЁ Francifcanis Provincias aurea 'vocatœ Bofn'e iis,
nunc autem S. Joannis Capißrani; quod fub poílzflorio anteriore Turcïco, Catholcoruml
in Sclavonia exiilentium diéli Fratres cumin habuerint, Sacramenta iisderń adminiftran-Q
do; eratque ех iis unus, Legitîmomm Epifc'o orum,Vicari1ls дотянет; Verùm quin poil
мг‘э_
recuperatam a Turcis 1637 & 1688. Sclavomam , annis integrîs 76. `millam templorum
Parochialium curam, admin-iflratores hir demonih'âflent ‚ at fuorum monafleriorum unice
fuifient iludioii,' & Parochias,.ut alodia fuoruni monaileriorum confiderâílënt; erudien
gli quoquc populi folicitudine defeciílent , abufusque a barbaris acceptos , cum ширины
mn Ortho- ' '
I-Iißor. Balthqfaris Kerg/Z’lich«
4oz Notitie Preliminares Pannonia Veteris Periodus IV.
orthodoxœ fidei conjungi tollerâll'ent, ob plurimos magnofque in Religione defeéius, &
inconvenientias; immortali Apoltolici Zelus Regina Maria Пете/542 tq/limonio , Е ifco
porumque Catholicorum Rudio , Fratres illi ad monafìeria funt detrufi , 61 Есс1е xafìici
ad quos cura ovium, ex Chrilìi iníìitutione pertinet Anno I 53. fubfìituti, ut nunc ex me
moratis Parochüngernik ,tantum Velika, Vetero Стати, Na :tze & Vero'vitz'cza, per Franci?>
canos adminißrentur. Obfequium hoc Deo exhibitum ab Apoßolica Regina &` Epifcopis,
quam falutare fit, Benediéiio Dei evincit. Videtur nunc, populus non ignorare Dei Sa
cramenta, ad hœc fufpirare , accedere. Barbari abufus >fublati plurimi , ereŕla plurima
temple., facrique Catbolicorum introduéfi ritus. Triviales Horere 'Scholœ, videntur; Quin
Po/iga crevìt Philofophiae & moralium {ludium , Eßeehz'ni, uti & Petrouaradini ereâœ
funt humaniores fcholae , noviliimè. Pietate Excellmi & Rilimi Epifcopi Zagrabienfu
Frantifci Thau zy, (Die XI. Januarii anni 1769, Zagrabîae hora quinta pomeridiana mor
ereâum
ni àutem ofegœ Clericorum
{tudioynempe Seminarium,
Regina Maries uodfuaCafarnarum
nere/ilmquœ liberalitate providebatur. Commu
ut ajunt, lapides con
tulit; Civitatis Pofeganœ, quae Veéìuras dedit.; .Epifcopi item Zagrabienfls, qui fumptus
œsque fubminiítravit, de novo ereéìum ей Pdfegœ, Parochiale nobile templum fub `titulo
Запас Nere/ia, in memoriam monumentumque Magno; Regina: »noline Therefiœ, qua:
Sclavoniœ excolendœ providam matemmque erit curam; `copiofa nobili ue Sacra iup
peleétile, ut Calicibus, cafulis, albis &c. temp ' profpexit; Scholas erigit, arocbos pro
tegit , Pq/egam inter Liberas Regiasque Civitates collocavit; Sclavoniam munit, totque
alia eidem prœfiat., ut matris conjunéiim & Regina? o'flicia, liberalilTImè expleat. Intra
exiguos hos annos, populi Sclavonici culturœ, lœti vidimus libellos ißhinc plures prodi
` ville. Mathias Antonius Relko'vz'ch Procenturio Le ionis Brodeníis, inter militaria fua fer
vitia verfu Sclavonico elegantillimo, fub nomine gatyri , abufus Sclavoniœ ludit, Scla~
voniamque infiruit. Francifcanus quidam temere, invidensque œducationi Sclavoniae, соп
fequenter curam magnae Dominœ, ac Epifcoporum damnans, adverfus Relkovichium in
concinè fcribere praefumpfit. Sed apud vulgum omnem feipfum proßituit, ut invidia fua,
temeritas ue robetur nemini. Breviter eirefpondit Relkouích, copiofius amœno anapefli
co Verfu ßitus Этап, Parochus Dubovicii, ut hœc ipfa aemulatio, jucunda [it &de
leétet, in exordio incoatœ, plebis illius per annos 76. negleéìae _, eulturœ. Cœterum fatus
D. Pro- Centurio Relkovich, >ad perennem fui memoriam, & erga fe Patria.l fue: obliga
tionem, Grammaticam Sclavonico-Gemonicam Anno 1767. edidit vulgavitque. Qua,pro
polita primum Ortopraphia Sclavonica, ea quœGrammaticœ funt accurate exponit, addi
ta Syntaxi, & Vocabulario. Primus Гале ell: & miles quidem, militaribusque exercitiìs
fervitiisque occupatus) ui necefl'ario hoc opere profpexit Patriœ , prœbuitque exemplum ас
facilitatem, ut ab ali uo roaticœ uventuti, fimili opere confulatur. Vidimus quoque a memo
rato Parocho Иго Ъфп confcriptum de Virtutibus opus, quod ob Typographiœ his in re
gionibus negleéium, edi nequit. Hœc tacenda non cenfui, ad Auäorum tantœ mutationis {о
latiurn,gentisque illius, pronam ad quœvis bona utiliaque voluntatem; ac li continuatus hic
fervor, cultivandœ Sclavoniœ fuerit, ad indicandum : quam crefcere afcendereque valeat.
Vicarius ille olim Foraneus, а деГип&о Zagrabienli Epifcopo fublatus ей: ; Verum
Vicaría poteflas data , Prœpo/ito Cha/inen/i, qui ex Canonicis Zagrabienfibus ей, partinm
que illarum Sclavonicarum, duorum Archidiaconatuum , de бигуди videlicet & Szicht
nuncupatorum, natus Archidíaconns. `Pofegae fuum habet Conliflorium, cujus in abfentía,
Praefes
Elleli, Pof anus Parochus,
quoqueeäirimatis Confifloriales
Hungariae, autem, viciniores
Eßechini jurisdiélio, illud ue ibiPraeíidium
Parochi. a Strigo
nieníi dependet. Olim plures fuêre Abbatiœ , ut S. Hellenœ de Podborje, de Rudina,

de Gotho &c. Nuno prima Sœcularizata eli, quamvis fecundum Vota Leopoldi, per Ca
merœ Commiffarium bona ejus Abbati reíignata fuerint, docentibus litteris quas habemus.
De Rudina combinatione litterarum Abbatiœ hujus, olim Patronatus Prœpofiti S. Petri
de Pofega, commixta nunc eil cum Abbatia de Gottho, quae hodie Kuttie'vo dicitur,&
Витой Joannis ceflione, Regio confenfu firmata, aCollegio Jefuìtarum Pofegano , ad ‘ar
bitrium Regiae Majeftatis, ob adimpletam conditionem pollidetur. Collegiatum Pofeganum
Capitulum, refiitutum nondum ей, uod an .Pofegaeï aut in Captol olim refederit? cui
lubet indaget. Prapo/ituram S. Petri de Pofega olim Epifcopi Zagrabienfes conferebant,
& Petrus C'hernko'vich anno 1703. menfe Februario mortuus,ex horum collatione, ultímug,`
eam tenuit. Georgia Patachich рейса Bofneníium Epifcopo, a Rege collata eli, cum clau
fula, demonílrandi juris ab Epif. Zagrab. quod Servatum fuit etiam inCollatione Гада,
Franci/to olim Vernich. Sed in Subfecutìs collationìbus, Gabrieli nempe condam Patarhich,
ас
|
Sclavoniœ Croatiœque moderna relatìo. 4g@
ac hujus fucceílbribus, claufula illa, donec Eppus Zagr. jus Patronatus docuerit , omit.
titur. `
Collegium Jefuitarum Pofegœ tantum ей. Docent inferiores Scholas, Philofophiam;
ac ut ajunt Cajas. Mifliones ut vocant, habent Еттт ‚ & in Sirmio : Petrovaradini,
quibus in locis inferiores Scholas docent a biennio. Franti/¿ani per Sclavoniam hanc vi ent
plurimum, habent enim Conventus plane Tredecim, videlicet: Vetero Gradifcar; in zer
nik.- quegœ.- Velíka: Naßitze: in Brodt, Diako'uo; Eßèchim', Valpo.- Valcovarini , Szta
ringrad: .lllöok , & Petrovaradinì. In quibus conventibus, uti relatum habeo , amplius Ter
centi vivunt, pertinentque ad Provinciam antea Bofnenfem,nunc ab anno 1758. Sjonn
m's Capißrani vocatam. Capucini, tantum funt & Eifechini. Atque hœc, de “а.
ш & Jurisdiůionibus Ecclefiallzicis.
Status д Jurisdiŕlio in Sclavonia Militaris. -
Recuperata a Turcis Sclavonia, in ejus Prœfidiis miles ut fieri debuit & confvevit,
in ea reliétus ей. Tum veteri more, ad hœc prœfidia (five ut olim Сайга) vicinior po- '
pulus aggregatus ell, qui domos, terras, Vineas, prata &c. certasque imunitates, &pri
vilegia, de Regum nofìrorum clementia providentiaque obtinet; ac in vicem urbarialíum
/Èrvitiorum obventionumque , militaria fervitia prœllare obligatur ; & quemadmodum pro
facultatibus Provinciales tributa folvunt, ita hi pro facultatibus fuis,unum duos autetiam
tres militiœ direéìe ìnfcriptos, è domo familia provifa, habent. Cum porro eveniat, ut mi~
nore familia prœditus,copioliores terras tenutaque pollideat,ideo ad fervandam œquitatem,
ne defertœ remaneant terrœ; néve graventur populofiores , in fublidium horum, illi uibus mi~
nor familia ей, fecundum œquum pmdenfque fuprenii Prœfeétijudiciumßonferunt fu lidia, fe
feque hac ratione fublevant. Vocantur autem Confiniarii: tum quofl in limitibus, live confiniis
alterius potentiœ lint, & 'veteres Marchas reprœfentent, confinia fui Principis defendendo ; tum
& ob loca quœdam, in quibus ob defleèìum Praelidiorum , fuis vigiliis,atque corporibus hœc fup
plere debent. Cum enim per totum limitem cum Ottomana potentia lint extenfì, neque
hi limites, ubivis aquis definiantur, fed per terram, certis metarum fignis , quas Ниша
vocamus, diíìinguantur; oportet caufa fecuritatis, tran uillitatifque publicas, noéìu diu
que per totum limitem , inceñ'anter fervare vigilias, ut clopi iéìu , vigilia una, ab altera
non далее, ad quas Vigilias Confiniarii obligantur. In locis certis, ma 'sque tranfitui оЬ
noxiis, habentur vel muratae, vel lignea: turres, quas Cjìrdakas, feu llas a pellamus,
ad has major folet elle cum of'liciali, vigilum numerus, folentque in his, ex gtationibus
fuis commutnri. Sœpe hifìoria telle , graviœes cum inimicis vellicationes , & conñiótus,
ad ejusmodi Cferdakas , hoc ей locis ad tranfeundum opportunioribus , commiíïœ funt.
Quinquaginta & fors ultra annis, confìniarius ifìe populus negleétus fuerat, uniceque ad
memoratas uncas prœftabat vigilias, certamquearefpeäivis Praeíidiorum fuorum,a quibus de
nominabatur , Prœfeéìis ; obfervabat dependentiam , pro horum Prœfeélorum mancipiis
Гавре habitus , ut ideo frequentiores evenerint in Confiniis tu'multus. Adverfus Turcas
quoque bellare obligabatur. Prdßdia, pro Confinii ratione, per conduéìitium militem fer
vabantur, fuerit is aut Germanus, five domeílicus,n0mine Haramìarum defignatus; neque
enim credere Prœi'idia populo huic, majori ex parte ut dicimus Rafciano, tutum credeba
tur, quod Orientalium Grœci Ritus снес, & а Bulgariœ Primate, Clerus illorum depen»
deret: quodve e Turcia adveniens , ißhicve in Confiniis illocatus, in avitis fedibus, agna
tos, cognatos, añines haberet. Incredibili dein a Romanis Sacris averfione effet, expe
rientiaque telle, non folum parti illi, ad quam inclinaret viäoria , ad accedendum pro
nus foret; verum earn obfervaret ad fui confervationem, Politiam: ut plerumque pars,
uni bellantium Principi adhaereat, altera alteri, ut Нс а viâore Principe, pars Viäoris,
parti Viélœ indulgentiam gratiasque mereatur. Ex his itaque aliisque motivis credebature
re effe Reipublicœ , ut populus natura aflutus, in ruditate , negleéìus remaneat ; fuis
Ret confvetudinibus, a fuis regatur Kneziis five fenioribus, & Clero. Inpœnalibus &vin
dicativis,erat Prœfeétorum jurisdiëìio, ui miferorum muléìis, fuam explebant avaritiam,
hos nunc in exilium relegando, eorum emque tenuta& facultates vel occupando vel ven
dendo; hos profcribendo, condemnando, gratiam attamen vitœ, mercando; ut in furtis,
rapinis, praadociniis, barbarie verbo, plebem illam verfari vivereque oportuerit. Neque
fuit ulli fecuritas, ad Confinia veniendi. Accufabantur Turcicorum morum ,'difciplinœ om~
nis incapaces: namralemque ell'e populo barbariem. Creditum attainen, eventuque muta
tionis comprobatum: has confiniariorurn accufationes, moresque priore: eorundem perdi~
tos, Prœfeâorum ex avaritia, prouti & aflutia ad eliberandum fefe а Cenforibus {uiten
tatos, prœdicatosque fuiñë.
iiiii z Eve
х
‚2104 Nozitiœ Prœlimìnares` Pannoni.: Ищи Periodas Ш

‘ Evenit, ut circa annum 1733.' occaíione belli in Italia зет, е populo hoc Uonfi.
niario, quaedam Centuriœ legerentur, ac erga militare Salarium , ipfis a Principe infin:
aliorurn militum fuppeditandum, eorfum exmitterentur. Ibi, non folum utilia, Regi fuo
exhibuêre fervitia; fed judicio tam domelticorum Generalium , quam & extrancorum,
Hifpaniœ videlicet, Sardiniœ ac Italiœ, pro gente armorum capacißima Judicati ; accula
tores, Ofliciales videlicet fuos fic confuderunt , ut apparuerit falfa quaevis ell'e , иге ab
iis reprœfcntabantur fupremis Caefareo Regiis DicaPœriis. Quare Anterioribus qulbusvis
Populi Confiniarii oiiicialibus, cafTatis, depoíitis , caůigatis ue plurimis, Populi hujus
culturam Carolus VI. incoavit, illique & Regnis fuis, rovi èconfuluit; Vifaque rei in
coatae fequentibus bellis рой Caroli mortem utilitate, lia ejus Regina Maria nere/ia,
omni Rudio & benignitate, culturas populi hujus intendit. Hœc in Univerfum de Confi
niis, Sclavonicis, Banalibus, Croaticis intelligi debent. Particularia fuis locis memorabi
mus. Itaque. ‚
1. Inferioris Sclaifoniœ confinia, pofita primo funt a Generali olim Caprara, род ге—
cuperatam videlicet Sclavoniam. In his occurrunt primo loco `Praeíidia , quorum ab arte
& fortificatione Principem locum obtinere dicitur Petro-Varadinum in S rmio : а1осо аи
tem & relidcntia fupremœ Praafeéìurœ íive adminilirationis militaris , фашист fatis be
neque munitum, Primum habetur. Нос ad Dravum , illud ad Danubium eli. Per Savi
deinde Никит & circuitum, Praafidia Гипс Zemlinum, Belgrado proximum ; turn Сирта
ш, Rat/Z'ha, ubi Drinus fluvius ad Savuminfluit, & paulo infra Ratfcham, Bofut aeque i
ñumen,a Savo reieipitur. Tum cis Savum Гипс excubiœ militates live Cferdakœ, ad Са
Rellum Gra/iiieza, penes quod Bojiza Huvius ad Savum defluit. Sequuntur rurfus excubim,
Brodium ufque, quod habetur ro Praelidio; protenduntur Brodio excubiœ ad Palankam,
Daho/Hmz, inde ad Caíìellum &oba/Ltum ad дыши, atque hina ad Praefidium Инн:
битум ‚ ubi fluvio ,Str al feparantur hase confinia, a Banalibus confiniis, ufque ad Тт
befs, abhinc per ñuvium lova, infra Illegyureehe loco a metis nominato, quia megiia 11'-
mitem denotat, per alveum ex Illooa foianatum, limitem confiniorum , & Regnicolanb
jurisdiäionis. In memoratis Praeíidiis, manent Vi iliœ, eorumdemque commendantes.
Poli haec fequuntur confinia, five Populus ëvnñniarius, jurisdiéiionis militaris, ia
tra Regnicolarem jurisdiéiionem & limitaneam co Íìitutus. ER 111е 111 tres legiones dinin
a'us, quarurn Визг ad Savum, tertia Syrmienfis. Quœvis legio Conßat quater mille e*
defh'ibus militibus. Habct fuos Тribunos, Protribunos , fuprèmos Vigiliarum Pmie и.
Centuriones, Procenturiones primarios , fecundariosque; Vexililieros, Vigiliarum Magi
ßros, Decuriones, Auditores, Syndicos,Chyrurgos &c. Centuriones vulgo Capitanei,r€
lident cum fubalternis, in pa is centuriœ fuœ. Refidui autem Quì Stabi feu ßabalium n0
mine veniunt, in defignatis ationibus. Ordiendo a Trelve/f & Struga per lllovae Пи
vium alveumque fupra memoratos Prima legio e/Í GraJifeana , cujus Stabales in 1000
noviter erigi incoato, appeHatoque Nova Стат-а reíident. Legio haec olim шиши:
Pars C'onfiniorum треног, nunc a fluento Stragi: , diverticulo ejus memorato limitatur,
a Regnicolari jurisdiëiione, îeniendo ad Huvium Pakraez, lmnc , infra~pagum jagne mn'
feunclo , metis pofitis , ducit ad memoratum Ilio'ua: alveum penes Parochiam Megyurecilj?.
&hanc conñniis includendo , alveo eodem venit ad Шашни, & per hanc ad Trebeß &
Strugam, Kralievam Velikam (difiin uitur a dominio Velika) quaevis coniiniis includend?,
per metas conßitutas , a Comitatu äofegano difìinguitur, prope Сидите; indeque тет
poiitis infra Pleterniezam, alveo quodam penes Kol/aß, ad Savum inñuente, à legione al'
‚ tera dißinguitur, ut lic a {'eptemtrione refpeäive & oriente Comitatu Pofegano, a merid#u
Brodenfi Legione, & аЬ occidente Savo, diéloque Huvio Struga terminetur. Ей in Le“
gione hac, fic vocata Valackia minor, Abbatia Beliëfgtena &c. .
Sequitur contermina huic, Broden/ìs Legio, l’uius Stabalium [вдев in Vinkourzi ad
Huvium Bofat ‚ aéiu Бха eli. Наде legio prioribus temporibus , Pars eonjiniorllm
media, Ratfchœ vero proprinquior, ./iiperior vocabatur. Legio heee, Gradifcana legione раГ'
te ex una terminatur, tum per pofitas metas dominio Diakooor, Comitatus VeroviticenfîS,
per quas venit ad flumen ВШИ aliter Boíi'ut, inter quem & Savum poßea collocata ma:
шпаг.
net. Fluvíì,
Intra IllO'va, pedeílres,funt
has Legiones Bojiit,` VerbasPirobolarii,&
qui' a Затащи deiiuemsI
equitatus ad .Sviniar
Centuriœ, in Savum
a’pedeñribu5 Ш
labitur, ac alii fupra memorati. .
Tertia legio in /ìrmio e/l, Petrovaradinenlis nuncupata,cujus fines , гит ïgnofem’
& nec probabiliter relatos habeam, eosdem nec attingo. Dominium Zemlinenfe ‚ Те?“
“Ещё Imjori ех рте illis cil attributuingprouti _& Mitrovicenfe cumCOPIdo'
œ“
l
И
A
\
Sonitonos Сталине moderna ‚это. I . '2405
Lœterum ordinationemodcrna dependent directe quœvis ab Excelfo Regio Aulœ Belli;
Confilio. Adminij-'ratio major & fuperintendens, relatorum Coniiniorum Eíeehini eli, tum
En quavis Legione fubalterna adminifiratio , quœ in Militaribus, a Colonellis five Tribunis
potiflimum lint. Еа vero qual Gubernationis Гипс populi, ut in Confiniis degentis, & ter
xas aliaquc tenuta poilidcntis ab, adminiliratione Ell'echincnii ordinantur. .
’ Status 8° Jllrìstliůiio in Selaoonia Regníeolaris.
I. Cum Leopoldus Sclavoniae recuperator, bencmeritos in eadem доить, denatarii- ‘
ue {из erexiffent dominia : РйГспЬЧиочие arl refarciendos bellicos fumptus territoria qua»
Зап: vendidiffet ; adeoque tertia dominalisjurísdigiio , fatto Regum in Sclavonia fuiffet епа
in ta ; Anno 1697 Leo oldus coniiitutis fupremis Comitibus, erefiifque tribus Comitatibus, Pofe
gienli, Veroviticen 1,& Valcovarenli; hos Regno Sclavoniœ incorporaverit(uti infra in defcrip
tione Confiniorixm Banalium demonßraretur) At Regia refolutionc 0b illorum temporum cir
cumíiantias eH'eéiuari ncqucunte; Status Ordinesqne, fuêre foliciti, ut Sclavon a Sacrae Coronœ
ab antiquo membrum, eidem per legem reincorporaretur. Anno igitur 17 15, articulo 1 18 ea
tenus eli provifum confiitutumque. Verum live ob commillioncm Neoaquzyiicam; live quod dc
efïeéiu fiatutorum articulorum, in quantum Politiam Reipublicœ attingunt, cura difpoixtioque ~
noneffent,
âio, ut hinc(томат
fi decretali Ratutorum articulorum,
artîCUIO, Perpetua
res petita fit fit,
infetta renovatîo,
tametfifummaque
executiol privatis fatisfa
non fequatur,
'uti ex indelinitis videre eli articulis. Sclavoniœ coníiituta fato articulo, er Comitatuum
ereélionem reincorporatio, ad annum 1741 negligebatur. Sub MARI THERESIA
inni 1741 articulUS 18 'in fine, haber: ВШИ/Зав -—-5[гт1е›ф$ 8° inferioris Заявите, ut
primum res in magis tran „(Щит Statnm repo/ita' fuerint, Regno pari modo reincorporentur,8°
'ejaßiem jurißièlimli ßbmittantur» - Et ех parte Ragni фит (nempe'Hungariae) Commijî
jarios pariter Dominus Comes Palatinus naminabit, ex parte vero валите ( петре fupe
rioris)Domìnus Regnorum Dal. Croat. 8° Sthwoniœ Banus, tum Statibzls 8° Ordinibus eo
rzmdemRegzornm. Qui in prœata-Èiis - - Sirmienß 8g {фит-1: Stlaooniœ dijiriůlibus, nec
non aliis partibus диптих,- Terrenum pro Regulandis Conßniis aptum8° fu 'iene deßgnabunt,
Gmßniariiß/ue ad habitandum, 8° obeundainibi mania, im aßìgnablmt: willA iüìblls tlvnpmnixti
aliis contribuentibus ДАЛ/ат. Atque terreno hot modalitate prfe'via eircißiI 8° a ignoto , Arejìdu
um {ау-{Штат Comitatuum, in omnibus de pleno fubiitient: Лиане Regia nie/las, Comi
tatibus Regni in partibus illis рт, fupremos Comites praßtere dignetur. Exfcribenda haec
cenfuimus, ad demonflrandum Coniinia illa liabilita lege effe, tum& ad intelligenda po
пед-йога. Сит ех his,& art. 5o verbis: Illud quod - ех inferiori Sclavonia jurisdiŕfiìoni
Sacra 'Corome reinenrporabitur.’ jurisditiioni Regni 8° Вал! - - -‚/Ё‹Ьоп11пайпиг‚ mtas quae
lliones profluant. Rebus in tranquilliorem llatum pofitis, & primo cum Ottomana poten
tentia'limitibus anno 1743 accommodatis, & Dubitsz trans-Vunana, Kozara item, aliif
que vicinis, Turcœ refignatis; ad elïcélum `memoratorum articulorum anno 1745 itum ofi.
Commifiarius erat Comes Alexander Pataelzìeh, Supremus Comes Comitatus Szimeghien
lis, & ad Regiam Aulicam Cancellariam Hungaricam Confiliarius, alii ue eidem additi.
Ercéii hac ‘occafione funt inferioris Sclavoniae tres Comitatus , videlicet: Igerovìtieenjis, Sir
mien s, 8° Poliganns, politi horum Magifiratus. Sed quia vel firmati non fuifl'ent inter
novam hnnc, & militarem jurifdiëiionem limites, vel fufliciens pro Confiniis defignatio
non credebatur; ideo Anno 1749 Exeellmus D. Comes Antonius Graßalkonithdidicfe Han
garieœ Regìfe Camera Рта/ёж &с. Titulus,Generalis item ab Engelshoßèn, cum aliis quoé
inter ego quoque fueram, a Majefiatc Regia millùs; ca quœ vel probata prioris comillio
nis non lfuere , vel etant corrigendá, debitum reduxit in ordinem,limitefque prœdiéiarum
jurisdiiflionum conßituit. Ita induäa, firmata ue Regnicolari & Comitatuum jurifdiäione,
cum oblatum ab his Comitatibus cafl'œ eorunilcm ratiocinium,Status RegniSclavoniœ af
fumere rcnuiÍTent, confequenter Pofonium ad conlilium Regium Locumtenentiale, fub~
mili'um мясе; cum item occalionc Diœtœ anni 1751, ex illis ncoereâis Comitatibus nemi
nem, intra chni nuncios collocare voluifient; fed vota eorum rejcëia ideo extitilTent: quod ex
CaroliVI. inñruéiione,datae Tabulaejudiciariae Zagrabienfi, per eum ereéìae: Can/ie ‘violentìa
les , contra fupremos Comites,aut Vice-Comites movendœ, ab cadem judicari deberent, non
autem a Vice~Comitibus,& tum, contra ejus temporis Supremum Comitem, plures тот fuif
fent, hinc quia ex ViceComitibusillis, non credebatur reperiendus, qui ad vota Supremi Com
itis Comitatuum Zagrabienfis & Crilienfis, preces in Dieta anni 1751.( abrogandi illius punéii
infix-uélionis Carolinas , urgeret,) prouti articulo 36 eli abrogatum) ideo vota preeesqueilloäum,
‘ — е
Hi oria Baltha/izris Kertjêlieh.
ἈΐιιΙ:Μ: ΡπιεΙΜπιππτε.π Ραπποπἰπε Ϊ/πεπίε Ρ8Ι°Ϊ0ιΒΙ6' ΠΑ
δε εΠεειιάο :αυτ :ιά5ιιιι€ειπάο εκ Με Δωρο, Κοεπιπ δοΙανοιιιειε .Νιιπιοιιε; ειικΕπι ιπεςιιινέι·ο.
Φωτο σιιιπι ἱπι Πἱεπιι Με , δε ειι€επιδο οοπιττἰΒιιτἱοτπιι1ἰ @Μοτο εΒετετιιι·, δι ίιι&ο 8€εωιππι
$οΙ:ι.νοπιι2:,Β:ιόοιιεε εοπιιπιι, ΟοπιίΠιο βοοιιπιιτεπποππό:Π ίυΒπο&ιε επεπιτ: ἱπιωἱτιι διιοεπιπε
ει]ποτυπι 8πιι·:ιππιππιιιπιι , Νιιιιοϋε ιιΒΙε8ειἱε, οο8πιιτιοπιε τετιιιιι , Ριιττἱιιπιιειιιε ΠΙειπ·ιιππι αιτεπιτι
Βιιε, ππιίεπἱοπεε Οοπιιίτπωε, ίιιο$ πιιΕίετιιιιτ Οτιιτοτεε;εκ ιιιιοι·ιιπιι ΡποροΗτἱοπιἱΒιιε, επιιιεΠ?ο
πιιτιιωω ιι€ιτ:ιωτιιιε εΠ, πιιιιιι ειδ 5τειωε Κεεπιπ 8π:Ιεινοπιιιε?:ιατ πιο Ηιιπιἔειτἰειε Ρεττιιιαιπιτ.
ΠπίΡιπωτιοπιπ Μ: ιιττἱπιπιιιε ίιιπιόειιππειιιιιπιι ΡποεΒιιετι.ιπι€, πιετιιοπιιιἰ :ιπἰοιιΙἱ ειιπιἰ 17". Ροι·πο
οιιπιι πάειιι ίυοπἰπ: Κεἔιπἱ δοΙο.ι·οιιιαι Ρτοτο-Νοτειτιυε, ἱιι ιιΕπ·:ιςυε Βἰεετιι, ίςΠοιπιππιυΐδιιε πωπω,
ειδ Ροπιεπιδιι. ςυτοΠποιιιΒιιε ίιιΒίἱπιιτ:ι, ειιίὶιιιε ειιπιΒἰειιἰωιεε, Ρετ @Με ιιιιπ·6Βιιε ἴειτἰεἰεοἰπε ςεπι
ίεΒπιιτ, ιΠε ιιτύουΙο η, Γιιιιππι π·οΒοι·:ινπτ Μ:ιειΠεπ·πιιπιι , ίπιείειοιοπιάο Ηιιιι8ετἱιο δι 8οΙἐινο
Με,
Μαι”άιιππι - - (?οπτΙιψιπτι
[16°ΜϊΜΜι1Μ, ς/ΐ .· πιά
Ρπιβιασ ει: ΒἱιΕΜΙΒ8
("οιπιίωτιω·Καπ
διππιιί, Ι/στο:2π·π/Β,
τοπσιιψε θ' Ρς|ί·έιικιω,
ε·υοσαπάί, ἰιιιπι. πείέιμιο.ιπι”Κεέπέ
ω” δ
Ιππ]1ι.9 (ιιειιιρε ΗπιπιΒιιπΕιε) ("οπιπιιατιω ]Ε#ἱοπιεΒ'υυτο ΡΜΙπππιίπέο (οΒΓετνιι) “Με” ρ@|ἱπτ,δπΡ

να έτι πε!ι.Ζιιο Κεέπί Ηαιιέιιιιιε (εκαΙιιίιιπιι επιι;ο, 5τ:Ι:ινοπιπ:ιε Κεἔπιιιππι) θ" Βιιπιιἰἰ /Μηβὶἔἰἱ0ι1α
Εκ Με ειπιιΒὶἔιιἱτατἰΒυε, εισ:Ιυε Με ίὶιιἀἰὶ, οιιἰνὶε πωπιπωεΠαι, Ρτοππιει.πιπ: Μ: ω οο
πιιιαι€πιε, ιιττἰπιιιε Κε πιποο1:ιπι ιιιτιίδπάποκιἰ ίιιΒίππιτ, οπάιππ:ιτιοπιεεπιιιε :ιοοἱΡἰιιπιπ.· ΤτἱΒιιτει πα
ΙΙιιπ· Ηιιπιειιι·ισοτιιπιι ”οιιιιτειιιιιιιιι ίοΙι_·υπιτ, πιο ππι Πἰειιτἱε, απωπιππι έ!!0τιιππ δεσπάπτυπι Κατώ
ππεε ά:ιπιτ Οοφιω Ζοιιιπιτετιεπιπα!ί , ω” (Σοππιἰωτιιε Ηυπιέεπ·πιε, νοτιικι ίε·Πιοιιαπιςυε ιιιιΒεπιτ,
Β:ιπιειΕίιιιιε ἱΠ:ι ππι ίειΙνο ποΙἰἑἱει ιιιππίδπ&ιο, πεἀιιέἱ:ι εο οει·πιπτιππ: Η π] (ἶοιιεποἔιιτἱοιιεε διο.
τιιιιιιι ΚοΒιιι (:τοατιω δι 80Ιειι·οπιἱεε: ἱιινἱτεπι€ιιτ, δι Βς,ςίιι Κς|διίΡτα ὶΡίὶε «Μακη ει Βειπιο π
8πιιδοεππτιιτ;ρπικοπε:ι δικιά Ροπ·ιε ΤειΒιιΙιιπἰΒιιε Βε8ιιπ ΒοΙανοπιἱοε, Ρτο αιΓιιιιπιι ρποοεπιιιιιιιιιιιο
οχιεεπιτίπε ΜΑΜ. Οοεεετιιππι ππιειπιοτειιι (3οιπιιαιτιιε, διιεπιιιιάπιιοδιιιιι πιιΠιιτ Ηιιπιειιπἰοοτιιιιι
οοιιιπἰΒιιεπειιι: , ποἔυἱειτἰειιιε πιο.Βεπεπιτιιπ; κι Φιι:ιι·τεπιπε ππιΠΜειε ιπτ όιοιιπιτ νιιἔειε., δνε οοιιάιιἐ
&ιά2.2 ἱπι (ιιπε 3ιιτπάιάιοπιπΒιιε οΒπιοκἱιιππτιιτ, ΜΒεπι€εΙυε Ρτο ειιιι0Ππι ιιιἱΙἱτἱει δ'α|ι1ΜΜ, Πνε
ΙιοΐΡιτιιι? ρεεἰοίὶτεε ειιιοπιιιο ππι Ιοοιε οροπωιπἱε Ιοοιιιιτυπ·. Ηιιιο δοιπιπιιωἐιι°ιιιι°ιι.9 ΒοειιἱΗιιπιἔει
τω: ΡτουπιπειιιΜ, ει! πιω ιιοπιιιο ()οπιιπαιτιπε οΧτοιιδἰτιιι°, εΠπιιιε (?οπππιιιβωπιπε διάιυοπιπα Βιβ
πἱοπἰε ,° ΕίΪεοἱιὶιιἱ πιιιπιο ι·ε(δόοπιε. Οιιιιπε ΜΒ ιιιι·ἰιιἴηιπο Βειιιιι Μπιτ ]ιιπ·πΓάι&ποππο,ἰιι]ιαἱὶεἱαι°ὶὶε
απ! Κεεπιιιπιι δοὶεινοπϋ; ω οοιιοπ·πε ειδ Κοἔπιυιπι ΙΪιιπι8ειτἱω ρει·ύτιοιι€. [Με ΒειιοΒοιιεκ δικι
Βἱοπιε ιιιιο οΒνεπιπτ, ιιιιοά ΡοΠιι1ετει ἱΠοτιιππι, υττειιμο νἰει ιιά Μει5εΠιιπειτι Βο8πειππι άει·επιιαιιι.
Ηιώεπιτ άειιιιιιπι ετἰειπιπ ΠπΒιι.ι·πει το8ιιΙ:ιαι, πο ωεωω οαπετοτιιππι (:οπιπαιιιιυπιι, (πωπω
απατα”. π
Π. Ε'οπιιίτιιτιι.π Ϊ/επουἰιἰεεπ/σ, Μ: ΟΡρἰπΙο νεπονπιποιει, Πνε Ψοπ·οοπι ιιππΡεΠιιωε, οἱε Ππ:ι
Ρ]·-οκιπιιι15Βιε ΗιιππΒιιτι:ιε οΠτ, (μι Πι·ενιιε,ιι εοιποπιτπποπιο πιω” ἀἱνἰἀἰπ; Μι Ηιηιεπτ12.,
α α ε πιο ειπιιιΒπιιε, ειιιειπἀἰὺυπιιιπε :κι Πιινιιιιιι κιία1, ιιΒι Με ΠειπιιιΒιιιιπι ἱιιΗιιἱτ, ω: ει» ·
ἱπιάε 8ἱτπιἱειιίῖε ἱποΙιοειΙ: Οοπιιπτιιτι1ε, δώ νετονπεποειιΠ Οπίειιτιι]ιε εΠ. Αππιοτπόπο ρατόπιι5ιι
τἱεἀἰἐΪἰοπιε ππιιΠαιτι, Ριιι·ιιπιι Ροίο8πιπιο οοιπιπτειιιι άἰίὶἱπιευἱτιιπ. ΑΒ Οοοιόειιτε όεπιιιππιι δεικ
ΜΙιπιι άίδιο τω" ιἰἰπιεπβ,πιιετἱε μπω, ειδ Βτεινιιιιι υΠπιπο. Οοπιιιτιιτιιε Ιιἰο,ἰπι Πιο οοπιτρ1εκιι,
οοπιιππιετ Τικ· ιαιιιπι :ιο ώ ππιδε Ρ2Βοε οα=τει·οε, νεποι·ἰιἰοεπιἴο άοπιιππιιιιιπι ορριάιιπιιεΙυε, ιπ
δυο (:οπιι·επιτυε ΡΡ. Ρι·επισπΐωπιοι·ιιππ Ρτουέι2σίαε δ βαιω!ει δοΙανοπιπαε, (πιά Ρειτοοιιιαπιι ιπιἔι
ειδπιιιιιώτο.ιι€. Ρποιόπιιιιε Ππ·ιινο θα, Ταται:οοεσι , ροί!ΗΠοιποεπιιιο ᾶΠἄἔ, τιιπτι Ποιιιἱιιἱιιιιι κι
πιο εοδεππι ιιο Ιοοο οΡρὶδιιπιι αυτι Ρτειπιοἱί-οωιοτιιπι (:οπινεπιτυ , δι εΨπεΠτἰε ππιΠιτπιι: Οιίιιτπιι:ι.
Κεά/ΣιΙα, δι Βιετίιάιιιπιι Εβες,ι δυοά τεΠπἰεπιτἰιι είὶ ΓΗΡϊ'θΙΉΈ Ρτα·ίεό!υπειε ωιιιωω. ΕΠ Μία
Ρεπ 0ιιιιιετω ωωιειω ἰιι Οινιωω, πινω ἰπιίοτἰοπ· ΐιιρετποτειιιε τΠοπτιιι·. ΜοιπειΠοτι:ι ίιιροπίω
$πιειιιοι·ιιτει. οάειπι Ιοοο πιτ ΡΙιιτπιιιιιπιι Ειδα είὶ εοπιιιτιιτιπ8 ΜαειΠπειτιιιιιπε, ι]υιιππινίε νεω
νἰτἱοισι ετἰιιιιι (Ϊοπι8πεΒιιτἰοπποε ιιιιοπιάοδιιε οε]εΒτεπιτιιπ. Τιιπι έίιππς[9 υΒι Βπ·ιιι·ιιε ιι Βατω
Βἰο ποοἱΡἰωπ, Βοπιἰπἰιιπι Επἰϋπὶ, Ριι€υίηιπε Επι ΙἰπιιἱτἰΒιπε ειδ %ιΙειιυι ειπιππιεπι Βοπ·ου:ι,Βς:&επι
δοπιιιε Ρετ ειιιιάεπιι Ηιινἰιιιιι Ρετ οτἰεπιτειΙεππι Ρ]ειΒιιιτι, ω” ΕίΪεοἘι δι Ιἶπδϋπἰ, Οι” .τοπι
Εππιεπιδο, ΡοΗ Ρει€ιιπι Τ0Ρβιι πι? €ι·ει.ιιΐειιιιόο, Ποπιιπιπιιπι Βία!ιουστ ΕΡΪἴ€0ρἰ Β(·(ΠΘΠΠ8
ίεάεπιι, οοιιιΡ1ε&ιτυπ,ήαίδεπιιφιε οπιἰπιπἱ ππιετιε, ποάι€_ειά νιιΜιππι, ιΙοιιιιιιιιιππιπε Ἀδψ62ι€,Ο
τα!ιουισια, δι παώ:: Γιιἱε 1ΞιπιἰιἱΒιιε ιιιπιΒιι. Ρπιππω 8ι1Ρτειιιυε οοιιιεε φαι, βιιπἰουἰσιω στ
"τα Ρπιπιάιἰώ δε Ζῇεεάει, Μπι ειδππιππιπΠτ:πτοτ ΕκοεΠεπιτ. Π. ΕΡπΐοοιιιιε οιιπιιιιυε-Εοο1εΠεπιίιε
θεσηζιιισ ΚΙππιο,, σΜπιάε Ποπιιεε _]οιιπυιω Ριιτπι:ΜεΙι, οΠποπιιιιι διιΡπ·ειιιι οοιιιἰτἱε ππι Ιοοιιπιι
Ριιττπε οοιιΓεοιιιυε, Πιό πιιιἰο ροΠεει :ιό οοιιιπτειι:υπι επιΠοιιίοπι τπειιπεΙατο, ίιιοοεΠπι ἰιι οικω
διιΡπεππιἱ Οοιιιἰτἰε, (Ϊοπιιεε Οἰιτι7Ϊ0ΡΪι0τπε Νἱ£2Ϊεἱ ιἱε :πάω διο. Τἱω].
π Π. Ροβέαππε Οοππἰτατιω, ειΒ οοοἱάειιιε δι 5εριειιτπποιιε ,νεπ·οι·ιεποεπιΠ (Ϊοπιιἱτιιπιπ ·τετιιιι
πιιιτυι·, :ιο ει: μπε ΟπἰΠειιίἱ δι θεπιεπ·ειΒιιιι νιωιωεω:ι· ππιοπιάπεδι οτιεπιτε (ἶτιιἀἱἴοεπιιι
δι Βπ·οδεπιίι Ιεἔἱοπππἰσυε; οοιιτἰτιοτειιιε Πιο επιιΒἱτιι, Κ14ΜπιΜι,ουπ ππι Ριιττο νἱοἰπιΜιιτ (Ϊοππιπτε.
Με αιωιω, πιπ μπε θεπιει·ει1Μιιε ν:ιτείπϋπιειπίπε, δι πι ππιεπιδιε Ιεἐἱο Οτιδιΐο:ιιι:ι, τιιππι
δ2ἰΜτΪι, ΡαΙεπαιι σπιτι Ροά!ισήε, διιπ·ιψπποπ, Ι/ε!άι17 .&ιεψυο, ΡΙ:τι·ιππσ2α,ΒΙαε!ιο, διεπ
| "ά,
~Α
19:ΙιΣυοπίεε ιθ'υ·οει:Μπωπιοάετπε Κι·Ικιπο. ε, _ 437
Με, Βΐψί0'ϋιΙΙ.'2, Οιρ£οἰ ,Ρτπξςατκ.. Ροιιτο α Ρώ,ςα ΙἱΒετ:ι Κεἔἱιιιιιιε παπα βινιαιτε, Ωω
πιἰτειωε ᾶεποπιἰπατἰοπειπ τιοοΙΡἱι:, πι εικ1ιιε ίεάεπι ίει·νιιτ. Οιι·Ξε:ιε πωσ ω ΟΗοωπι ωηηθη·ι
ΦΠ. Αιεεπι παπα: νετιιίὶειπ πι πωπω, Γειά πείεττειπ. ΟοΙΙε8ἰιιι1ι'Ιείιιἰ£ατπιπ, επιπ 8οι,0
Πε πιειποτετἱε, Ρτεποιίοο.ποτιιπι Οοπνεπωιπ, ΕΡΡἰ Ζει8τειΒἰεπίὶε οοπΠΠοτιιιιπ. ΟΡΡἱᾶιιπι
Ριι!ετ:ισ2, Γεάεε εΠ ΞΡἰἴοορἱ διεεοἱ Βἰτιιε οι·Ιεπω.Ειιιπ, πιω τειιπεπ ετἱειιπ Ρει·οοιιιιππ Οα
τιιοΕεοτυπι , ΟειΠΞιι·ιππειπιπτετεε, ΤΙιει·ιπεε ι:επι, όεΒἱΙἱτε€ε πει·νοι·ιππ 1:ιβοι·επειΒιιε πω·
Βι·ιοτεε. Κα!ιΖευο, ΑΒΒειεπι δε δοτιιο είἱ, ειΡοΓεεειπο _]εἴιιἱτει·ιιπι @Με ἰο ροΠ`εΠ`ει, ιιΒι επ
επι ()επειτιιιιιε, Ρτοιι€:ἰ ΡΜετι1ίσ2α. Βεπιιιτπ (3ειρτοΙ Ρι·ιεροπτπτω δ. Βετι·ἱ Φ: Ροί'εΒε εΠ._
σιιιιιιτι ει: (:οΠαήοιιε Πε8ι;ιι οΒτἰπετε ίόΙεπτ, ειδιιιιιιιο οΒτἰπετ ΠΙιππε Β.ΕρἱίεοΡιιε 5ΥΓΠ];ΕΠΠ8,
Οοοείιοπε ετοέὶἰ Ιιιιιιιε ()οιπἱτε.τιιε, Αᾶιπἱπἱίὶτε£οτειπ ειπε εἔἱτ Β. Μπα· Βετο Βαέωαπε μα·
Μ» Ω:ιπιετω Κεει:ιε Αιι1ἰεω Ροίοπἱεπίὶε οοπίὶΙἰετἱιιε. Πειιι ΟΗὶοἱιππ Βιιρι·ειπι (:οπιΜ5 Ειιὶι;
εοΠετιιιιι, Οοπιἱτι Ρε£πι Κειζ!ευέσιι, πιω πω. Έιιιι&ο 1748 . εοΒιιι:ιιπι ίιιει·ειτ ΒκεεΙΙιπο Π.
(Ϊοιπἱιἰ Ι.π‹ὶονἰοο ει: Ετά6εάχ,ΡοΗ Ιιιι5ιιε αππο 1753 ιποιτεπι, ΙΙ1πιο Π. ΕΡἰΓοοΡο ΒοΒ
πεπίὶ, _]οβ·ρΙισ όπωπἰο δ'ΙιίοΙυιΜι ιὶε ΟιΙοΙΙεα. ΤἰωΙ. -
Π!. δίτιπέσπβε δ'οιιιίτατιω, ει επιιιιο ποπιεπ οΒτἰπιιἰε, ει Ηιινἰο Ϊ/ιιΙεκι πωπω, &- Ρετ
ΠειιιιιΒιιιιιι Ρι·οτεπάι€ιπ, πό Ζε·ποΖέπ πάμε, Μπι πω", κι ΠειπιιΒιππι ιπΗιιιτ, ,πω ιιε δε,
νο τετιιιιιιιιτιιτ, νε] παω, ιπἱ1ἰωτἰ οοπίἱπἱειτἰαΞιιτἰΓἀἰόὶιοιιε, ειπε δενει αοϋποετ. ]ιιτιί ιάιοπι
0οιπιτε.τπε επιππω, πωπω ίνα/πιτ, παιξω", Ζω, Οιτ!ουπα, πειτε επειεεπιιπ Ποπιὶπἱί
ΖΕ-ΜΖω, Ψιἰ2,_Ρ2.ι'8 ιπἱΙἱται·ἱ 1ιιτἰεάἰόὶὶοπἰ είΐετ πωπω” εαπ :ε ἰτεπι ρο!ΐεΠιοπεε δ; Ιοοπ.
Εκ Με οε1εΒειπιπιιπι επ Ρεπουατιιάέπιιπι, Ρι·εεΠάιπιπ ποιπΙδ υπ ΒΡἰίοοπἱ πωπω, ω;
πιιπο τείιάεπάει. Τι·ο.πε ΠειπυΒιιιπι Κεειε 1ιβει·ειςιιε εἰνἱαιε ΝεορΜπια, .ΐεόεε ΕρἰΓοοΡἰ ()ή.
επαιΠιιπι Οττεεἰ Πισω, Ρε.τοοιιιιε ‹1ιισειιιε πω” Κειπεπἰ, ἐυτἰίὶὶἱεἰἰοπι Αι·οπἰεΡἱΓοοΡἱ 00.
]οοεπίιε ιιιΒ5ε&πε. Οαι·Ιουέσε2έ ΐεάεε επ Μεσοποἱἱτ:ιε Κειίοιπποτι1ιπ, οππίιάετιιτυπιιιε π: Οἱσ
νἰτεε, ιιιιΒει:ει1ε ο:1υειοόειιπ Ρτεεόπι ΡτοΡτἰε.. ΕΠ: Μιά: ετἰειπ ΟπτιιοΕοιιέ Ρειτοειιιιε, ΒΡιιωΡι
δἱτπιἰεπίὶε. Ι/αΙεουιιτπιί θεάεε είΙ Μει8ἰΙὶτεωε οοπιιττιτΔΠε. διιπτ ἰΒἰ ειπαμε ():ιίαι·ιπιιε επιπε
Πι·εε , δι @Με ΜοπειΠει·ιει δ'αΙιιένει·οτιιΜ, Με είὶ .Μοπεοποιιιτπ (ἶτειεοἱ Ιὶἰτιιε ποπ ιιπἱτοτιιιιί
Πνε ἀἰιΤὶὸειιτἱιιιπ, νἰἀε]ἱοετ: πι ΒιιΝεουασε, Ρε]Ηιειπουσ, τα-ωι , ]α]έ·Ιε, Οροι” θα Εχω;
επ£εει ΠοιπἰπΞιιπι Μεπουπω, δι πι εο Καινικι, Μ! πω· οοιιιιπΞΗιοπειπ :πιώ 1749. ω εσπ
πω, νεπιτ, οοπΐεΊυεπτετ ιπἰΙἱτετεπι 3ιιτιωΜιοπετιι. ΡοΡε Ρεττονει·εάιππιπ, «πε Ι):ιππιπι.ιπι
εΠ δα]ειιιΜπιεπ Μή Τύψεω· :ι Βιιιιιιπἔο ι·εεππτιιι·.. Πε;>ςιο επ ω-πιπ δι ειΒιιιιά:·ιπε. επετε
πιω ΡειπΞΙἰει Ρι·ιπειριιπι ΟάσβκιΙε!ιέ, ΤἱτιιΙιιιιι, Ιιο.Βετ Βιιαιιέιω δἰτπιἰσπ/Ξε,οπιπ &ο]ἱπι Βιμ
εεε π παο Ρτονἰποἰει, €ιπροπιιιιπο ειπρΙἱοτε, ίιιει·πιτ όεποπιῖπειτἱ. Ιπ ει·εόΉοπε Οοιππε-·
π: ι:,οΠιεπ Εμπτεπιἰ εοιπιτἰεεοπιἰτειτιιε διι·πιιεπ π, εἔἱτ εάιπἱπἰίἱτα£οτεπιΒ.Ι..Βειτο πω: Ρ:|αι.#
Μάι, ΡοΠεει οΗιοιιιπι ἰΡίιιιπ εοπίεοπτιιε. οπο άειποι·τιιο ίιιοοείΪὶτ πι οΒὶοἰο ιιΡτοπιι Οοιπἱ
65. 1). Π·ιιπσ2/Βιιε ιὶε Ρκιιι!κι [..Β. ΒαΙιι//Ει εΙε Βιι1ειίΤε. Ομιι·ιπ:ιτΙι πω. πωπω πιιοπιιε (32.
ιπει·ιι1ιε ἱυι·ἰΠΨἰδὶἱο, ποπ ίοιιππ οὐ Ιοαι πιιεεά:ιπι, ίεά ετἰειιιι ο!› Τι·ιοεπιπειε δι πω, εἰεροίἱ
«πι. ΤΜεβιοαι·πιπ Ιοοει τω. Β/|Ε·σΜιπ, Ρεπουαταάέσιέ , δω!α!εαπιεπ, ΚαιωορώηΒ Ζ,”Μ.
Μ, Μ6£2°0τἰ£2‹€, Βι·οάιί; Οταάψιε, θα δο.Ιιε άεποπτοι·ιει,ιπ πιω; (πω, 1οοιε, ω: πω"
Ρετου2:έσπα θα · .
8ΟΙ.ΑΡΟΝΜ δΠΡΕΚ]ΟΚ.
ΜΟπιιἰπιιιε ἴιιρετἰιιε, παπα ρω @οικία Ιιοἀἰε ΙιαΒετἰ παρε αεεἱΡἰ,. ιπ:ιικιιπο ρτεεᾶυόἱοἰο
( φ19Φωπιοάμπι Θ( ΪΠΡετἰοτἱΒιιε ποΠι·ιε, ΠεΒιιιπ ἰτειπ όιΡιοιπαειε, διΚείοι·ιΡτιε επικι
τει:) πιάνω δειοι·ειε οοτρπ:ε, ιιιιιιιιΈ1ι1ε ΑροΠοΠεοτυπι Κεειιπι. Φωτο οιιπι άυοΒιι.ι τ:ιπτιιπι
:ιττἰουΙἰε, εττοι·ε νε] ἱὲπρτεπτἱει οοιπρἶΗιτοτιε εοι·ιιπάειπ, πιο δι·οατιιι, ι·εΙιευιε :ιιιτειπ οπι
πὶΒιιε δάαυοπία εκρι·ππειτιιτ; εΒο Ιἶεεὶοτιεπι παπι· , απ επἰοιιΙοτιιπι ΒιοεαιΠιιιπ πω, ΌἰΡΙα
ιπο.τυπι Και ΙἶεΒἱοτιιπι αυθιοτιτε.τε, ε. (3ι·ο:ιτιει όἰΙὶἰπΒιιο. Αιπε.Βο, Η δοιεινοπἰει πω: διηπ
τἱοι·, @παπι πι? πιω ι·ε.τἱοπειοτ Βεεπτπ τἰἰΡΙοπιιι€ε., ΒεΒπο επιι·Βιτα 8οιεινοππιε, _αρΡΙΙσπ1°ί
Ώτοατἰεε Ροτετιιπτ? ΦιιειΠέετ ί-ειΙνειἱ ειτἰοιιΙἰ νετει·εε, πώ ι·εδιιΕεεπάαε ἱπετει ἱὶεΙεινοπἰειτι δει
τἰιιιιιπιιε πιετοιε οπιπτ,π Πε8θο πωσ Οτοετἰε επ. Παμε 8ειπιΒιιοἰΤαΒιιιεε εεποπἱππἀεε ετιιπτ,
πιτ Πο 8ωπ 5ο!:ινεπἱα› ναΙεειτ οοπεεππἰπειτἰ. Θεά Εεεε, πιω νυ1πετε πω” δε.οι:ιε (:οι·οπ:ε
πεπτ! ειιιἱε ποπ νἰεἰε€. νει·υπι Η ηιιἰΐυπτ, επι ίεππεπάε ιι1ττο ν‹ιιιιπτ Ρτειειιιάιοι:ι,& παππ
(ιιιιιπι @και επιιάαπι `ς/ί,/Ε·ά πιαιΠαΜπΠΠειε ν0]υπΕ,0υπ1]εεεε ποπ ΙΜΒιιιιι, Τετἰ νετὶτιιτἰεΙεπιἰ
Με ἱπὁἱοοτπ, ιιε! οοπιετναπό:ι πιο. δεσει: ()οι·οπεε Αροίὶοῖὶοοτιιπιςιιε ποΗτοτυπι Πεειππ , μι· πιο
ππιπιπ ΙιΒετιππε. Ε8ο πει ιπει, πιω; ι·ει:ιτιε, ουκ-π ι·ειτιοπεπι οιΙΠΒιππτε νοΙιιἱ. παμε
Ι. εο]:ινοππι Γιιρει·ιοτ, ιιοόὶε ΐεςιιεπωειιαΒετ 1ἱπιἱτεε, επιιιιππε οιἰπι ειιπρ1ιοι·Ιπποιηιιε
ιιΜκ, πει ᾶἱἐἱει Ρτιοι·ιΒιιε ρετἱοᾶἱε 1:εΠιιτεπτιιι·. Νιιπε ει» Οπεπτε ἰπἰετἱοτεπι ΙιειΒετ 8οιεινο
πω” πω νἰοἰπιιπι , Ξι Παπά Πωσ: , ίιιριει Βτςβπίε2ατιι ιἰεΗεέὶεπἀρ,ρεπεε ριι€ιιιπ Οταιζετα,
ιπαιΕφ,ιε (και, Μετα Τπτπωπ:2αΜ, Ρετ πει” θεπει·ει1ατιιε πιω νωπίἀἰπεπίἰε, πω τω
° - ΕΚΕΒΙ: :τι ι ι 8012
408 Notitie Prœlimínares Pannoniœ Veteris Periodus IV. ‘
Sclavoniam hanc pertinet, venit ad Lonjam inde >Trebeft, ас abinde ad Savum, ac per
hunc ad Si/Eium, ubi Colapis a Savo recipitur, tum a meridionali parte, pcrdiétum (im
vium Colapis confe uenter fupra Carololladium, ufque ad lluvium Kamenicza, ubi is Co«
lapi conjungitur, ibique delleélit lluvio Camrnicza; intra pagos Kermachaôz Zelezna Do
minii Mötling, a Provincia Camioliœ pollelli, & Vivodinam Sclavoniœinlimitibus : verla;
part? occidentales, per eundem Kameniczœ alveum, a qpo delleólit & line montium SÍ
hels urgenlium alias Sumbergenlium procedendo, penes ona jugorie fuis metis continu~
ando venit ad montis verticem Sztrafe, inde per verticem montis ad Templum S. Gertru
dis, per eoldem montes ad Запретит, О/йшуе, atque inde ad lluvium Bregane ubi is ad
Savum ingreditur, wdemque liuvio Bregane aProvincia Camioliœ feparatur. Quia por
ro, eodem ferè loco lluvius Sulla in Savum illabitur, ideo Sclavonia hodierna, occidenta
lem fuum limitcm ibi a Satie in Savum inlluxu continuando, eundem per ejuldem Sutlze
alveum habet.. eodemque a Stiria feparatur; tum per montem Машей, qui Sclavoniae ell,
venit intra Trakq/layn arcem Comitum Draskovich, ad alveum quendam metalem, intra
agum Stiriœ Kollari vocatum , ac abinde metis fuis intra Klenovnik, ad Viniczam, &
lirifovlyan loca Sclavonica, abinde ue fuis metis per campum venit ad Dra'zmm, per
quem' feptentrionali parte ab I'lungaria feparatur, idemque Dravus facit Sclavoniœ hujus limi
tem, ad locum fuperius memoratum. ’
IL Intra ambitum itaque modernœ Sclavoniœ tres funt Comitatus, vidclicet 4(zgn:
bien/is, Ch/ìeiI/ìs, if' Varafdinrn/is. Generalatus item Varaldincnlis,& Di/lrifius ‘umber
деп/5.9. Zaffrabia, Caproncza, Crijium, Varajilinum, Liberae Regìœque Civitates. Campus
Nobilum Turopolia. Communitatcs libera: Domago'vich, szetkovich, Draganich. Oppida
Petro'vìna ,jafztrebarjèkm alias Jafca; Szamobor, Krapina , Vinicza, Dernje , бунтуют,
Chafma, Ludbreg, òì/'Cillm, сонета ue in fuis jurisdiëlionibus reflerenda. Dillriäus varii,
Ieri ue à Dominiis vocati, ut Ra aifzko, Czefïar/izko, Pryàa'vie, Sai/Itek. Podraoir,Mo
glowria., leu Mons Claudius, Podgorje &e.&c.F1uviì majorite-(unt: Savas, qui ad .Seana
bor ubi amnes memorati Breganeb“ Sulla ad Savum delluunt, ex parte utraque in Scla
vonia ей, & per hanc delluit, ufque ad Si/iium, ubi Colapi reccpto, in parte Sclavo
niam fervat, parte vero ex altera, limes ей partis Croatia?, Conliniorumque Banalium,
ul`que ad Lonjœ fluvii ad Savum influxum. Abinde ut diéium fuperius, idem Savus inle
ра, quidividit
riorem Sclavoniam
meridionali ab Croatiam
ex parte Ottomanorum
nunc dominio. Рой
a Sclavonia SavumMinores
dividît. ей Colapis,
нмvulgo Ku
{шщРЕЕ
lt'vit'za, Bednja,Lonia, Clzasma, Glogo'vnicza ‚ chernccz, jelleifz'ka, Grachem'cza Olm, Lom
теза, Ктрта, Каротин, Reka, &с. Amnes ubivis tot tantique. Habet montes
& planitiem. Abundat vineis, vina montis Claudii, Kalniccnlia , Zagrabienlia , Okiclienlia
celebriora funt. Minerisabundare videtur, unde enim Romani tantum aes, totque mone
tarias Si/ŕiœ olim habuil'lent? nunc quœvis negleéia. Ssamoborini unice cuprcœ minerai
coluntur, ferrea: item reccntius ibi repertze. Thermas habet ad Varafdinum Topliccnjis
vocatas, Item Загните, Бигйфш, Krapineigfes quoque. Aci/izda: ad Jamniczam Гипс ге
pertœ. Sed quœvis hœc _negleëia funt. Si Bottanicen vel rudis ellèt cognitio, hex-bas radi
cefque lingulares reperiri, fatentur illi, qui hœc intelligunt., ipfeque mirabar quafdam vi
fas. Antiquitatibus Romanis, harum aliquando fuicht cura, abundare potcrat. Verum
ruinatœ quaevis funt, aut aliorl'um ablatœ, ut nunc non nili calu clïollœ occurmnt inve
nianturque. Superfunt plurimis in locis mmc etiam vetera rudera, quai, quid olim fue
runt? ignoratur. Callrorum defertoruin multa. funt loca, & nunc quoque reliquia’. Maw
mor habet varii generis, & in diverlis partibus, li excoleretur, beneficiach а natura plu
rima., quœ defeétu utilium litterarum ignorantur. Nulla hic funt praelidia, & quie horum
nomine veniunt ( Саргопст ехсгрт) merae Гипс nomenclaturœ, ut Ivaniclz, Gyllrgyevecv?,
&c. Verum litu Шло tota haec Sclavonia munitur. Cum enim intra tot lluvios, amnes, llu
entaque varia lit, cingaturque montibus, citillime aquis impletur tota, ut сайта exerci
tumque ligere, & fultentare prope lit impolllbilc. Hinc ейо T'urcœ, excùrliones Гавре fe~
c'erint, damna caufaverint, in Sclavonia hac nihilominus, llt illa ей cis Colapim, Savum
que , ac Dravi ambitu memorato, femet firmare llabilirequc nequiverunt, ob aquarumre
pentmas inundationes, a quibus fuga' prœcipite, Гавре пес falvarc fe poterant. Sane bœc
incredibilia apparent exteris, quos contingit liccitatis tempore,bas perlullrare partes; Ve
ra nihilominus elle, evincit experientia, ut frequentiliimè ob has exundatioues nec page,
ad altemm accellus pateat. Ad Sifciam vis-molefque aquarum potillimum defertur, ibi
demque pluribus etiam menlibus detineri folet.Partes quoque quas Po/Ísa'vanas live Cisfavanas,
о appel
.LA
.‹—:-_._`t_.n_t„
Selavmzù Флагмане moderna relatif?. . 409

appellamus, longis aggeribus , agros campofque fuos munire debent, accrefcentibufquc aqg
hominum millia. noâu dieque vigilare, aggeres obfervare, munire; ne ab aquis difrum
paritur, quos etiam frequentius rumpi accidit. Magna. praeterea ей, aquarum exonerlatio
in Campo Lorjenß vulgo [югу/Иго polye. Ubi parte ali ua, Hagnare folentJaciuntquc pill
cationem uberem , ut exficcati pifces, vendi valeant. icciore autem inflate, pars campi,
illius , falcari arrarique folet , uberi fernper procreatione.
lll. Jurifdiéìio hic etiam triplex, nempe Eccleíiaftica, Regnîcolaris, & Militaris.
.Ecclcßig/fica triplex plane ей, videlicet Catholicbmm Romani Ritus: Graeci ritus unito«
rum cum Romana Ecclelia. Demum Graecorum dillidentium, five ritus Orientalis. de qui
bus occurrunt fequentia. ’
' Juri/Ziiŕlio Catholim Romani Rims.
I. Нес аЪ Eccleíia Zagrabieníi defumitur, quœ in hac Sclavonia,fola&unica ей.
Epifcopatus vero 1йе, fundatorem veneratur Бандит Regem Ladislaum l. fedes ей Zagra
‚ bia, 'cum nobili Cathedrali Bafilica. Jurifdiéiio ampliílima , limefque Едете/5.9 extenfus
per Croatiam etiam, ut hodie confideratur, quin ars quœdam Turcis paret; immo Comi
tatuum Szimeghieníis, &Szaladienfis artes, fub iœcefana hath jurifdiéìione , ut ideo ad
Hungariam quoque extendatur. Con 1deratione hujus, {гей Шо XI. Sclavoniam hos ha
buiÍTe limites, veroflmile multum ей. Per inferiorem quoque Sclavoniam, Eecle'fiœ liu
jus extendiJurifdiétionem , fupra retulimus. Diœceíis divifa ей in XIV. circulos, five
Archidiaconatus nunc. Ех his Prœpofito Zagrabienfl , dièìo Majori , Archidiaconatus duo
lic uniti funt Regio confenfu & determinatione, ut illorum Natus Archidiaconus habea
tur. Sunt autem Garen/is Ö” Zagorianus. Ще in Sclavonia fuperiore totus ей, habetque
ада Parochias 20, quafdam omnino amplas & diflitas. Sunt autem his in locis, а ui«
bus etiam denominantur, videlict: Pregrade: De zinich:Ko/ztel,Konoba, In termis т‹
pinnzßbus, Oppidz' Krapina,Mihovljan, калом; . лоте, Zlatar,Lobor, Bellecz, Komor,
Zaino/E, Зав/жене, Kwyŕhina, Zajezda, Идти, Bednja, Kamenìcza, quae omnes in Со‹
mitatu Гит: Varasdinenli. In Gorenfi [uo Archidiaconatu, hoc ей trans Savum , & cis Cola.A
pim funt: .5h/ín, Gnricza minor, Эхе/М. Martin/iam chìßi/‘ciumTrans Colapim, Зенит, K0 ш—
nicza, Zrinium, Chulrich, Purina, Hraßztovicza, Gore, Wdußevetz,ó`zrarhifze, Thnpu/E'Jta.
Chultich&Hrafztovicza per Francifcanos adminißrantur. Se untur Archi diaconatus (Риг
che б” Sziche seque Praepdíito minori feu Chafmeníi er tephanum II.` Epifc. Zagrab.
addiéìi, de quo am diximus. Tum ей Zagrabien/ìs di: us Cathedralís Archidiaconus. Ha
»bet Зйе curam arochiarum 48. quarum quœdam cis Savanœ, quœdam trans Savum funt.
Cisfavanœ his in locis funt Zagrabiœ atuor, Nempe Givitatis Regiœ lVIontis Grœcenlis
Zagrabieniis, in Capitulari territorio отстали: ад 5Ц]оаппет Baptiít. & Area: Capi»
tularis. [n Epifcopali autem Jurifdiéiione Vicolatinus. Hos lequuntur: In Vrabtjè,Sztej
nevera, Berdovevz, Puhcha, [Bg/zml alias Ìablnnovecz, Sztubz'fza inferiore, alter in Гире
riore Sztubirza, Bifztrícza, ma, Магами, Zelina ad S. Nicolaum. Вождю-ста ад S.
Brióìîum ., &ŕ’ ibidem ad S.Mart1num. Narth, Refzm'k, Сите, Vugrovecz, Sze/.ëvethe , Gra
ndfìna, Отлет, SSimnnìs, Sdiine. Transfavanae Гипс: S. Пат in Zaprutje;S. Mar
ci in Spinis, In Odra, бота/ее ‚ Schitarjevo, Oborn'uo, Novorhirhe,Sztarechifhe,Pehche
тога ‚ À'raoarßzko , Szifzinecz, Pokupjèko, Dubranecz, финиша, Kuprhina, Kupz'nrcz, Okìt'k
В. V- МЛН) Ukich S. Martini, oppidi Szamobor, Кате/Мнимая] SS. Trinitatem, Bre20~
чтил ‚ Sztupnik. Olim Archidiaconus Dubifen/ìs 48 Parochias habuit., quae nunc partîm Schif.
“<\`nß-a«_v~=v.4wf.
maticorum funt; partim fub Turca. Hodie duas habet in Banalibus Confiniis, nempe in
Je/àenovecz, ac Dubìcza. Сатаны/1.9 Archidiaconus inJurifdiétione Regnicolari,habet Pa
rochias: in Szuhodol, Martianecz, S. Geor ii in Spinis, Ludbreg, Kuzminecz, Витали,
_Imbriho'vfzi Caprom'zfe, & Thurnaßìczœ Comitatus Veroviticenfis. Itemin Militari Genera«
latus Varasdinenfis Jurisdiéìione. In Pitomacha, КЛИП, Gyur утеса, Molvt, Ветуе,
Virje, Miholanecz , Camarchœ, Нанеси. Archidiaconus боте is Parochias haber, pai-tim
in Sclavonia, difìriâu Podgorje; partim trans Colapim, confequenter in partibus Croa/
tiae.l Бит vero Cifcolapiana» Немота, Титан, _Ízyèterbarlfko feuÖIafca, Petravina,qu/î
ßch, Ver-havane, óipek, Hcrnetích, Видами, Rechicza, ibich, zal?, Теща, Завет/Ёж;
Transcola Запев: Carol/fadium per Francifcanos adminifìratur, M? ища utraque Milita
.ris Jurifdiëiionis, tum Mako/sie, Mlhichno, Novigrad, Li nik,Bo ищет, Szlaoetzch. 4:
chidiacqnus Kemlek“ in militari & Regnicolari territorio, uas habet Parochins. Regnlco
]агев funt : S. _]oannis in Zeliua . Ведение , Нпфшпа, Magyerovo, Vifzokn , Вид, Raku
'ocrzßlias Ка1юп03Ъ‚УпЬошщЬоъгесМпа,Р{еЁ;1еа‚Каигп,021Ь0Ъесг,МЛю1си,ОгеЬ(теге, Glo- А
1 goma
v» Hi/lor. Balthajbris Kfnfelich.
410 Notitie Pmiiminares Pannom'œ Улет PeriodusI l’.
доном: Gyurgyicz, Cri/iam, Kalm'k, Reha. In Militari autem territorio: Gioerjàtecz,
Topolovecz, Czirkveno, Subno, Trem, Nevìnecz, Trolfzrvo, Capella, Rag/21, quae diñin
gui debet, а. Prœfidio ad Savum Inferioris Sclavoniae. Archidiaconus Удэ/га trans Dravum
in Comitatu Szimeghienfi, obtinet Parochias: in тиши, ВаЬофе, Berzenrze, Chorgo
& Penes noviter ereäam in Taráìn. Kani/ienßs autem controvertitur cum Epifcopo Vefpri-,
mienfi. Veteres cartbœ docent earn effe Epifcopatus Zagrabienfis, per quem etiam poll
quam Canisâ Тип-сев funt remoti, (диод егеаа Не, & adminiflrationi Francifcanoruxn tra
dita, eorundem docent carthœ. Cha/'men/Ís in militari territorio habet Parochias: Chafmœ,
Видится, 8:ед`ап!е‚52атат1сж‚ in [пиф/ш, Te'rnooiticzœ, Thoma/lime, Garaßìrírzœ,
ad S. Crucem in Obed. In Regnicolari autem Jurifdiélione Катит Comitatus Pofegani.
Ojàeko'uo, Ludime, I'vanichii , Gradecz. Archidìaconus Вехи, trans Dravum Muramque eil,
adeo ue in Comitatu Szaladienfi. Pars trans Dravana, infulam ernkò' z compleůitur, &
has [garochias: сушат, S. Georgìi in идиш, Stridom'í, Pomurie, диатеза, Bellicza,
Szaboricza, Mdelihche,Prelog, Podturen, S. Georgii in зрят, Vido'uecz, Legrad О pidi,
f5” ad .glück/:elem in monte Legrad. Trans Muram vero, Lendve,BaLlatinecz, Tumi/Ehe, ты:
Dobronag, Chq/lreg, Szechifzigeth, Paka, Зим-МИМ, Szemcrgie, Beez, Вило}: Szenr
'Györ y, Totjifentmarton, SzQemek, Bagonja. Porro inhis Transmuranis partibus, сыпь
fatis arochiis, funt uoque religionìs Proteßantis poÍTeÍlìones plures &loca,quœd:1mpla
ne анаши. ñnnata. “майки/23 Archidiaconus , fequentes habet Parochias : Varasdini,
Sabnik, Kn' ovljan, Petrianecz, Vinicza , Vocfa, Jlíangßè'uecz, Нанеся ‚ Bela, Торта,
Biskupecz, idowa, S. Elia: in Obra . Demum Archidiaconus Urbocz verfus Stiriam Hu
viumque Sutla, Quin ue habet Parochxns, nempe: in Roß/.gm Tuhelii, Kir-Tabor, Szfl~
la, & Лист. Ita ue unt зап Dioeceiìs hujus Zagrabieníis , fub Zagrabieníì Epifcopo
Parochiœ я56. arum quaédam ampliñimœ Гипс, ut ideo Parochorum exigui fmt, qui
Cooperatore Íive Capellano dellituerentur ; quidam vero duos , pluresque tenerent. Scd
infuper ob conventus Francifcanorum , per Diœcefim locatos, ab his quoque juvantur,
hofque in fubfldium vocare folent. ER quoque fciendum: ex relatis Parochiis , plurime:
elle, quœlub [наз Parochiœ limitibus, alterius jurisdiâionis pagos villasque haberent, in
Suramentorum enim adminiilratione non fattenditur temporalis jurisdictio, neque buie,
Spirituali illa prœjudicatur, fed Chrilliani populi, live песета: Spiritualis, five explen
das religiofœ Obligationis commoditas. °
Zagrabierß’
П. Habetvulgo
fata Chernafzkola vocìtatum,Tria
Zagrabieníis Eccleíia, ubi ilatus
humaniores quoque
Clericalis Scholz: ab Ecclefia
Alumnorum
ñicis Presbytheris docentur. Viennenfc vulgo Collegium Goaticum appellatum : Bononien'."

quod ibi Collegii Hungarici nomine venit. Радия item fundatione carens, at Epifcopali
pietati fubßratum. Eminentiífunorum S. R. Е. Cardinalium gratia, ad Collegium S. Äp
pollinaris Romam Plures ex hac Diœceii fufcipiuntur, ut univeriim in his Seminariis, ст
tum incirca juvenes, foleant provideri. Sed cum Diœcefi non fuflicerent, ex Zagrabimfl
Academia, Univerfltatum item aliarum пишет, ad Statum Clericalem aÍTumi confveve
ränt.rEñ quo ue provilio pro deñcientibus Sacerdotibus, quae domus deg/icientium Zagrabiae lita
e , IIIC.l
1c ue ERauCapitulum
it. duplex. Cathedralis videlicet Eccleiîae Zagrabieniîs,a&u совпав:
ex 28. Canonicis, qui in Prœdiis optionibufque ordinem feniumve promotionis attendant.
In Capitulo, quatvor funt dignitates, nempe Prepo/ìtus, Collationîs Regine ; Leůlor cu
jus elle expeditiones rite facere , hifque invigilare. Cantor ea quœ Chori Гипс dirigit. Cle»
/los Cathedralis BaÍilicœ curam habet. Hos fequitur Prœpolitus minor, five Chafmeníis.
In Charo autem & Hallo, hic Prœpoiitus Prœcedit Cuflodem, Quin&Archidiaconi, quo«
rum majores dicuntur, Cathedralis, Dubicenßs, ô: Camarcen/ìs, reliqui minores appellan
сиг videlicet : Goricen/ìs , Kemlek , Vasca , ста/теплу, Bexin, Varasdinen/ìs, Urbofz,
hunc intra fe ordinem fe uentes. Sequitur hos Cultos, hunc 13. Canonici Magi ri voca
ti. Olim habitu uoque dißinguebantur, fed ех Brevi Clrmentis XII. nunc omnes Prae
latitio œqualiter этапная, appellanturque Proto -Notarii Apoilolici. Olim Archidíaroni in
fuis dißrióìibus habitabant reíidebzmtque, ut oculus Epifcopi, & Vicarii nati, hinc Ма
gißri Canonici, 8L Epifcopo fuere ad latus, 8L cum Dignitatibus Capituli, rebus hujus,
.atque Ecclefiae confulebant. Hodie Zagrabiae omnes Гипс ‚ demptis Bonorum Prœfeélis,
& Reäoribus Bononieníis Vieñenfisque Collegii. Ipfum Capitulum Collegii inflar, m. ris
cinârum eil, duas habens majores portas, ac ad has fubditorum fuorum'Vigilias', alteram
Verqu meridiem , ad Septémtrionem alteram. Minores portae duœ Гипс, ad Orientem una,
qua itur ad Epifcopalem refidentiam, & Cathedralcm Baiilicam 5 ad occidentem ell alte
‘ n
Sclavoniœ Croatiœque modernas rel/itin. 411
ra , viam breviorem praebens, ad Civitatem Regiam /Uontis Омеги/Ев Zagrabien/ís. In аш—
bitu cinéturœ hujus, five inter fepta hœc,Canonicorum Collegii, funt ordine fuo 26. Ca
nonicales Refxdentiae, atque intra has parte ex una Seminarium Clericorum cum Scholis;
parte vero ex altera Conventus cum templo PP. Francifcanorum Provincias S. LadiJai,
ubi ‚Дышит ut illi vocant Generale zmœ CYaßis, Philofophicum fcilicet, ac Theolo Яге jam
melioris. Ab Ecclefia hacv Francifcanorum, Spatium femitaque ей, difìinguensôz 'videnl
a Canonicorum refidentiis, Plateam Oppatovina five Abbatialem vocatam. Hœc intra mu
ros Collegii Canonicorum ей verfus occidentem & refpeéìivè meridiem рой templum Con
ventumque Francifcanorum.
Domusl Sacerdotum Sunt
ddïcientium, in ea domus
Templum Pa variorum neceíTariorumqueartiñcum,
'ale B. V. tum
M. quod olim erat Abbatia
Ciíìercienfium
liëìa, de Campo
ac Succefiivè Zagrabien/ì
Seminario подам,
ÀClericorum „ Ь Mathia beneficentia,
applicata,Regia I. Rege, ob licët
latasAb
1e estia:dere
hu~
jus Bona, utpote Sœcularizata, erexigua nunc Seminarium poílideat. ER Comitis jaar»
nis Patathich domus, Parochi œ es, & aliquod Civium domus ad portam meridionalem.
Forum, ad latus hujus задев olim publicorum congreffuum. Poil: muros Capitulares,funt
œdes, quie Civium Capitularium dicuntur intra quas Xenodochium pro pauperibus Capitu
[ан vocatum. Illi vero qui in opato'viml funt, five intra muros. Cives arm Capitularìs vo
cantur. Habent fuum judicem, Notarium & quatvor juratos. Appellatio ab his ей ad С;
pitulum ut dominos гене/11111. Fluvius Czirkvenffhak alias etiam Medvednirza, dividit juris
(Байонет Capitularem a Civitatis Montis Grœcenfìs territorio.
Capitulum vero Zagrabienfe, qua tale, fuam debet nativitatem Prodano L qui Zt
linam novumque Prœdium empta, pro Capitulo applicuit. Tum Andreas II. Rex, Vmb
che & ZaverfzJe donando, quatvor fundavit Canonicos. Stephanusl. Zagrab. Epifcop. Ва
па Earle/ì.: antea communia divth , partçm horum Capitulo applicando; partem refer
vvando pro Epifcopis. Capitularia adminifìrabantur in communi ad annum 1326. quo para
illorum, ut pag. 134. Hill. Есс1. Zagr. in portiones five prœdia Canonicorum ей divifa;
pars autem fub communi reliéìa, Prœfeäorum & Decani adminiíìratione. In his, tempo
ralem etiam, five dominalem exercet Capitulum ~urisdiâionem, & fecundum elargita Re`
gum privilegia, fubditi Eccleflœ, ab aliis jurisdièionìbus funt immunes. Verum a Capi
= tuli fententiis, ad Regem qua Patronum, fuo modo fieri debet appellatio vel provocatìo.
Idem Capitulum, curam gerit Collegiorum, Xenodochiorum, Cathedralis Bafilicœ,
fundatorum perpetuorum Sacrorum, obligationum in diverfìs per Diœceíim Parochiis, ac
in ipfo Capitulo: quod ipfum fundus eli , Piarum Summarum ut vocamus , quibus рто
videtur necefiitati & confervationi Regnicolarum. A tempore Francifci Erghelii Epifcopi,
Conciones Dominicìs Feůisque diebus, in ,Cathedrali Canonici fuo ordine obeynt, dem?
tis dignitatibus Capituli,& Chafmenfì Prœpoflto. Archidiaconi: Cathedralis, Goricenlis,
Bexin & Urbocz, in quavis Concionum ferie, duas habent, cœteri in quavis ferie unam.
Aliud Capitulum collegiatum ей Chafmenfe. Hoc antiëuifíimum effe monumenta evin
cunt. Ejus olim fedes Chafma erat. Stephanus II. Eppus agr. de genere Sol. novam con
dendo Cfafmam, hoc quoque Capitulum anno 1232. reßauravit. Eil autem Guajina, nunc
fub ju'risdiéiione Generalatus Varafdineniis, in Regno Sclavoniœ Comitatuque Crifieníî.
Capitulum hoc, habuit olimißhic fuam Ecclefiam, Prœbendarios, Altarißas. Conßabat
12 Canonicis, ac infuper Prœpoflto, qui ей unus ex Canonicis Zagrabienflbus, ut ideo
qua extraneus, ad res Chafmenfìs Capitali, nullum habeat influxum, nec ab eifdem re
cognofcitur ultra titulum. Verum Leíior Capituli omnia difponit, eßque Primus in Capi- °
tulo. Tum Cantor, Cußos, cœteri ue Canonici fecundum promotionis feriem. Ladislaus'
Pvßhumus anno 1453 in favorem apituli hujus, dedit plenam facultatcm, quibusvis Re
gni Nobilibus poileílionatis, ufque ad vires 50 feilionum, Ca itulo huic libere donandl,
vendendi & legandj. Ad Bottino'uecz anno 1422 [unt паша. athias I ch anno 1.481:
fxgillum eifdem refìituit. Anno 1521 per Balthafarem de Batthyan &Joannem Chefmicze,
fuêre fpoliati, uam ob rem contra eofdem tum faéìa anno 1522 extat in' uiíitio,fuêreque
1523 evocati. ed Ludovico П mortuo, cum Simon Eppus Zagrabienflsöoanni Zapolñ'î
adhœíiíTet, ipfì quoque, confirierabantur a Ferdinandeis ut Ferdinandi immicì; hinc
dislaus Kanifai & Georgius de Kapolna, quœdam bona Capituli hujus impetraverant, xpfum.
vero Capitulum ab ufu iigìlli fuerat exturbatum. Vivente Simone Epifcopo ad annum uf
чае 1543 ‚ res Capituli hujus debiles fuêre. Mortuo autem Epifcopq , Ferdinandus I. an
no 1544 Zvibo'vevz, Buttinovecz, aliaque loca iisdem refìituit, ac infuper 1550 ufum f1
gilli. Regia hac gratia diu eifdem frui non licuit, equidem anno 1553 Ulamanes Tux:
ca (vide Ißhvanßium) has regiones devaßando, Chafmam obtinuerat ‚ quam tametfì reh
11111 2 quiífet,
412 Notitie Praliminarts Pannmzía Veteris Periodas IV.
quilfet, ob continuas Turcarum excurliones in defertum venerat, ut mediis vital.l deltituń
Canonici, anno 1569. in publica Regni Sclavoniœ Congregatione, teltantibus aé'tis publi
cis, ob inopem vitam fuam, authenticum Capitulare ligillum relignare voluerint , fefeque
ad aliena Eccleli. fcrvitia conferre. At Regnicolaribus ob jura fua & Reg. recipere Sigillum по
lcntibus, clementiae fuêre commendati: a quo Prœpolituram B. V. M. Glogoncza, per
Prœpolitum adminillrandam obtinuerant. Sed Prœpoliti fuis commodis Rudioliores fuere,quam
Capituli; ideojoarmts Мопфшй Eppus Zagrabíen/ìs, caufa etiam fecuritatis ( cum Monoleo
live montem Claudium Turcœ tenuillent) idem Chafmenle Capitulum Zagr. tranlìulit, ubi ho~
diedum manet. In Ca ella Epifcopali B. V. M. armate imum pro tabullario habent. Poll'eEo
nem Bottinovecz in rilienli Comitatu питейные. Bona illorum Cœtera, lubjurìsdiůione
Generalatus Varasdinenlis funt, adeoque _ itaria. Pro his e erunt toties, & anno 1628.
per Oäavalis fori fententiam, funt illis adjudicata : Vetus ¿halma cum pagis Byenik,
ifzulinecz, Glogovecz, 'Calielloque Zviboucz, exce to prœlidio. Quam fententiam con
lirmavit Leopoldus, anno 1700. Die 17. Septembris. ¿ed in effeétum non venit, quod di~
verla elTet jurisdiůio, videlicet Militaris , a jurisdiäione judicis adjudicantis. Articulo
etiam 1I3. anni 1715. intra reliquos, Capitulo quoque Chasmenli: aut-fuorum rellitutio,
aut bonilicatio fpondetur. Attamen quamvis aliis lada lit, Capitulo huic nil obtigit. Pra
politura autem Glognncenli hac via orbati Гипс : Cafpar Ztankovachkii ex Prœpolitun
Chalmenli Epilco'pus Zagrabienlis laäus, hanc retinuit penes Epil'copatum: Poll Vinccn~
tii Mislenovich 160 . mortem, Simon Bratulich ut fuerat Ecclelialticis infenliis, cum fuis
temporibus Jefuitœ ' m veuillent, ut his mediantibus Locumtenentiam Banalis olli
cii obtinere valeat , fullentarique apud Ferdinandum , Prœpolituram diélam, In Zagra
bienfe collegium Patrum Societatis Jefu transtulit. Hac de re Tom. я. Hill. Есс1. Zagr.
copiofe cum circumliantiis fcribimus. Itaque , hodie Chafmenfe Capitulum caret bonis,
Ecclelia, & quibusvis Sacris funètionibus, demptis duntaxat iis, quae illi ut loco auther
tico ob Sigillum, ex legum prœfcripto competunt, poffellioneitem memorata Bottinovm'.
Et cum redditus Canonicales perexiguos habeant , folent ab Epifcopis Zagrabienlibus,
beneliciis aliis provili, puta Parochialibus vel Prœbendis, ad hos titulos, Canonici Clial'
menlis romoveri. Quorum ut {ирга с11&цт rebus, Leïlar prœelì. Ad Congregation“
Regni ¿clavoniœ veniunt, & ad Diaetas, per Regales vocantur, utrobique votoäz [ellio
ne gIV.
audent.
Sunt quo ue` praeter memorata Capitula, Praebenclarii Cathedralis Eccleliœ Za,
grabienlis Nro макает, qui Collegium Prœbeniariorum vocantur. Hi olim erant Altarifia,
ut nunc etiam Praebendœ illorum, ab aris denominationcm habeant , videlicet: S. Ваг
barie, Ss Fabiani З Stba/liani , S. Michaelis , S. Elifabeth, S. Marlis Ma Мене, S.
Сет—511, SS. Со таз б' Damiani, S. Catharina?, SS. Сети/75 ¿1° Ртом/й, . моим.
Dorothee, S. f_ßilœ. Succellive ob Canonicorum Zagrabienlium occupationes, prœcipuel
quod olim Archidiaconi in fuis Archidiaconatibus refedill'ent , Canonici autem fatisfacere.
quibusvis nequirent, a Capitulo funt fundati, excifaque illis prœdia; relidentiœ allignatze,
obligationes Sacrorum perpetuorum datœ, ea lub Iobligatione : ut Canonicos in Cathedrali
Ecclelia fuppleant. Hinc eorum ей ollicii: Horas Canonicas cum alumnis in Cathedrali
decantare, Matutina facriliciaabfolvere, & uidem Mill'am de B. V. M. Cantatam , de
Ssr'ña autem Cruce, & S. Rege Stephano, legam. Tum pro Canonicis , ut vocamus Ál
/lantias obirc, dempto eo, dum ordinarius ageret Pontificem. Sacra item feriali: , & сег
' torum fellorum. Ipli ad Aram majorem Millas Conventuales , pro Canonicis peragunt. Cum
porro aCapitulo fundati client, hujufque accel'forium, ad horum' vacantia beneficia, Са—
pitulum _ius patronatus exercet, Capituloque fubfunt, ut Hill. Zagr. pag. 931911 intra le
vivunt cbllegialiter, habentque Decanum _]imm, apud quem , dum opus elt congregantur,
difponuntquc de fuis. Vocantur quoque Canonicorum Capellani, quod eos inEccleliafup
pleant. Olim’ in iplis Statutionibus fupplebant, hoc nunc non obtinet. Hos Prœbendarioß
etiam ex Concivibus multi ( Sic rerum domeßicarum pollcnt notitiis ) confundunt cum
Chafmenlibus Canonicis, ac pro iisdem accipiunt putantque; cum nihilominus dillinguan`
tur. Caufa confulionis ell, quin ex his Prœbenclariis quidam, funt etiam Canonici Chaf~
menfes, ob archivum & ex editiones , ac de prœlenti quatuor tantum ex Prœbendariìâ
limt Chafmenfes Canonici. Praebendariorum domus & relidentiœ funt illico poll пат
Septemtrionalem Cnpituli, in Vico Capitulari Novavìlla vocato. Singulus {пат habet do
mum cum accefforiis, horto nempe &c. Гипс ordine fuo collocati. Poll illos Cives Novo¢
villani, fuo gaudentes judice, intra quorum fundos, Гит: œque Canonicorum Zagrab. al'
lodia. Раисы: ad S. Joannem Baptillam Novovillanus Juris Ран-спаси: Capituli , anno
` ” ~ 1347'
l
Selaooniœ дощатыми relatar. 413

1347. а70агте Archidiacono de Gvercje,immortalis_memoriae Viro, fundatus; ut docenë
litterœ Capitoli in Vigilia B. Laurentii Martyris 1347 expeditœ. In quibus: Pro loco ip
jius Eede/ía, pro figm's {уф-а criptis, terram in dotem ô“ pro u/ìz Plebani aja/'dem Ecole/ie,
pro tempore con ituti, сит eeimís onmibus, in blado quoeunque vel grano totius штат No-l
ш: ‘uillœ predif ее deputauimus in perpetuum б‘ donamus. Оше quidem terra ineipit a parte oe
cidentali a Дата Ozirknenjŕhak votato, fn” protemlitur ultra magnum тат verjiis отделит, u ~
que terras Domini neg/ifi Epifcopi, ad vieumlatinorum pertinentes; cuius latitudo остра: á
dieitur eontinere ubique :oo braehia ad men/umm pamzorum. Ìacobus II Epìfcopus Zagrabien~
fls, de dato 6. meníis Deeembris anno Nativitatis Dñi 1337, fundatìonem Parochiœ llu-v
jus indulíit, jus atronatus Capitulo tribuendo. En quœdam Verba ex litteris Epifcopi. El
ut honor rio/ine cele/ia.' augmentetur; ö” eommodum proeuretur, prœeludatur in quantum c_/l
pfyjîbile malefaíiorum актив, honorabilis 'oír D.Joannes Archidiaconusde Gverehe nobis humi
titer _jup licavit: quatenus Ecole/iam in honore aja/dem gloria/ì prœeurjbris ваш-шт de nooo,
ipßus rehidiaeonilaboribus ò“ apen/is, in loco detenti , in territorio Ланит no/lrorum Zagrabi~
mßs Capitali , in loeo willie de nooo eongregandie, fupra таит eorundem Лап-ат noßrorum
‘ver/‘us orimtem, dignaremur айда/211101011 prerogativa decorare. Cujus nos` тот precious
inclinati, de eorundem Fratrum no/Írorum con/xiio, tenore, prie/entìum eoneedimus, ut ip/íue
Eecießœ атоллах, per tempora in futurum тут, 6? voeetur ритм, Еэ" Ша libertate is*
теговая-00 gaudeat, gua cœteri Plebani in no ris, ô’ Ecole/ia no lne tenuti; рте/1113111. Sal
‘uo , quod jus Рам-опалы душем Eecleßœ, ad eofdem Frutres ¿agrabienjì Capitulum perti
.neat pleno jure. Quibus quidem Fratribus no/Íris coneedimus , quod iglam Eecle/ìam œdi сап—
dam PMM, En' naleant dotare, prout eifdem „шьет expedire Не. icolaus vero L Paro
chos ovovillanos Epifeoporum Capellanos, anno 1351 conßituit, ut ideo nati Capella
ní , Epifcopormn Zagrabienfium dicantur. En oßicii honorisqe hujus documentum.
„ Nicolaus Dei & Apoßolicae fedis gratia Epifcopus Zagrabieníis, univerfis prœfen.
n” tium notitiam habituris, falutem in Domino fempiternam. ha quœin augmentum hono~
` n ris noíìrae Eccleliae, & ad fupportandum 0111011 noßrì debitum poffunt difponi utiliter,
„ funt proculdubio fagaciter advertenda. Perpendentes igitur quia ubique ad hœc tem o
„ ra, per noilros Prœdeceíibres non invenitur provifum fuiífe, de certa perfona idonea,
„ quae in М11115 celebrandis in пота Есс1с11а majori, juxta ordinationem antiquam {up
„ portaret Epifcopalem perfonam, fed invitabatur quandoque unus, & aliquoties aelter,
„ & interdum infufliciens Sacerdos, ad fervandas hebdomadas Epifcopales in Miíîae от.
‚, cio, quœ nobis minime placuerunt. Ideo nos Volentes, honori Epifcopali provide соп
,‚ 1`111еге 111 hac parte, difcretum virum Dominum Blafium, primum Plebanum Eccleíiœ
„ SSmiJoanni Baptifìae de Zagrabia, in noßrum fpecialem recepimus Capellanum, 112111111—
‚‚ ue & fuos fucceíTores per tempera, tali prœrogativa inter cœtera duximus honoran
„ dos: uatenusi fe BlaliusPlebanus,&fuifucceíi'ores, ro fpecialibus Capellanis Разги
,‚ lum ' автЫепЕз Eccleliœ, de cœtero babeantur, ipf que hebdomadas Epifcopales, quo
„ ties occurrerent, providendas in Millie officio, teneantur cum devotionc debita obferva
„ re. In uorum praemiÍTorum tefìirnonium, prœfentes duximus concedendas. Datum 1?
„ Menüs (bdaji Anno Dñi 1351.„ Ob hanc prœrogativam Capellanatûs, Parochus iRein
»lixpplicationibus publicis intra Canonicos locumuhabet, primusque Parochorum habetur.
Hinc quia Epifcopum fuppleret, ut Prœbendarn Canonicos, qus quoquey meminiífe vo..
~luimus. ~
V. Prœbendarzi olim fuêre in diverfis per diœcefim Ecclefiis, ut teftantur memoria'.
ac veteres Diœcefis deferiptiones. Hodie funt in Parocbia Civitatis montis Graecenfls Za
gmbicnůs tres, Varafdini unus, Jafeœ five Jafzterbarfzko duo. Hi Parochos in rebus Divi-ß
nis peragendis adjuvant, eifque adßant. Quondam pfalendo canendoque, Divina oilicia рег—
agebant, ut mox relaturi.
VI. Cathedralis nunc Bafilicœ meminiffe voluimus. Hœc in medio reíidentiae Epifcopalit
На 011, adeoque intra muros’ arcis Epifcopalis. Tota cit ex lapide feéìo & per olito, Re`
gum, Epifcoporum, Capituli aliorumque Benefaůorum llberalitate coníiruäa. ' ngitudo
ejus 219 pedurn eß, latitudo 98, altitudo autem 72. Ad mgrelfum portœ ma]oris,utro
ue in latere turris olim fuerat. Utraque ab Hifpanis fub Ferdinando I.&Simone LEppo
ängrabienñ, ruinata fuerat, quarum fucceflive unam, Franeijius Erghelius exfcilTo litoque
lapide repofuit, altera ultra templi fomicem non afcendit. Interne, per medium boro di
viditur, ut externam intemamque Eccleiiam merito vocare poflis. Externa, populi efì,
Ritu 11 non Graco, 111-010610 veteri.` Interna quatuor ferreis cratibus dz partis fub choro
. m m 111 111 m clau
шлаг. Balma/ari: Kerrfelich.
. I u v g p
414 ВИЗА: Pfaff-firmer Р‘тла: laterz.: Репки: 1 V.

claul'a, proprie Cleri di. Нате in tres naves dividicur. Parr пей: Cleri eti, ubi incr:
Portas dnas, quibus clauditur, ей Epii'copi Status, Cum genuflexorio ex lapide (cigar.
aditus ex utroque ef! latere, duobus gradibus elevatus.. Balaümm ligneum arîabre {пё
fum, qntuor colunmis ligneis fußentarurn, pariesa dorf.) tabulis conrectus, cum 111643151
bas Petri Вите—та anno 1618 Politis. Saperne floribusligneis pyTamiia.
libus, infxgnibufque fari Lpifcopi exomatum. Ех parte atraque ед feneiha ad carter?)
тет Есс1еГ11Ш, tum porta. Ante Epifeopi federn, ей chorus Alumnorum Prœbendarlo»
rumque, cum pulpitîs librifque choralibus. A porta певчие, ex urmque latere, elen
tiorm Canoniconrm afiabre formati Stalus lignei cum fedíbus, fpatium habentes, Шест—
modius afcendantur. Inn'a quos pulpitus, Мед-и: Асгсёктгш 8’ Отпиши, ad qua
Canrmici convcniunt. Poli Canonioorum Stalus, fpatium aditusque ad laterales internas
Capella-s; directe autem, marmorei gradas ad Защитит, Атм!!! maiofm, quœ emi
nem. .Screluafium fpaciofius, tum marmoreœ columnellae, cum menfula Profr-3&3, & in
medio porta, arl Aram majorem. In fine harum collumellarum ex latere пат) ue Ara
marmeren, ex eleganti optimoque marmore albo, una Cene Domini, altera ¿Luca
[пила Ara major, magnifica altaque; fuis fiaruis & piâuris ad clanfurzm, live роты;—
' tata fub Patrocinio tituloque: Aßxmptœ Ищите ò'. Regis Stephani, ut ideo Szveri
Maly, hoc en Задай Regis vocetur. Aram han( Francifcus Erghelius Epill Zagralxp.L
fuit. Affiti: Septmtrimalis five a comu Evangelii, fanâuario hoc inferior, & a Canonè
eorum Staiis patens, continct Агат S. Regis Ьвлзщ; tum ex urroque latere Stalos in~
fiarЧип
fra Canonicalium,
funt Stalus;ac61рой hos Aras
in medio laterares;
porta, S. Pafdi
ex ferreis Ара/7011,In«Sihac
cratibus. Отчёт
navi,Slafionmx,
feu Capella,
{ершика [unt communes Canonicorum. Ad latus naw's hujus di Sani/tia duplex exteri
or videlicet, ubi etiam ara SS. Petri 8° Pauli Артрит—им, &ех hac,Seu~rz]Íi.z interior pri
mo , ubi Ат òlLuJÍf , 81 confervatorium fuppelcâilis preciolioris, ac facrarum Reliquiarum.
Turn gradusadTabullarium, porta ue minor pro exitu. In ¿Yat-i *aero „тег-‚ш, feu a
согни hpifiolz, qua: Capella etiam pifcopalis vocatur, quod publica» ordinationes, cœ
lera ue Episcopalis minißerii peragi ißhic alloleant, Ara major eminentiorque ей BSS.
V.y .Capituli Chafmenlis pro Archivo armre , Stalus, & рой hos arœ marmoreœ Si Cq/ï
me 8° Damiani parte cx una; ex altera autem SS. Genti/ii 8° Proto/ii, itemm Salus, ac
in horum medio porta. In Capella hac lingulis ferialibus diebus, & mane ¿Uffa шиш
de B. V.M. Ö.' per Adventum Rorate. A'que here eil pars templi htjus interior, quœiupernë
fat ampio choro, ab uno Balilìca: pariete adalium, feparatur & claudëtur. Porro ClwruS
ijle parte ab utraque {ирга columnellas menfis clauditur. A ieptremtrione, organiwmajuß
minufque habet, quo feparato, fervit advenientibus. In medio eil Crueijixus,ad populum
verius ad quem ejufdem populi ей devotio, ob gratins quas confequuntur. Ad Едет partis
meridionalis с“ ara SS. Trium Regum- Salvatorem nofirum adomntium, portaque minor
ad Epifcopi refidentiam. Simtŕndus limaces inde ad exteriorem Baillicam, ubi fubtus cho~
rum, Ага: quinque, nempe: .Achatiìfotioramlae JWM. S. [Лижут], SSmae Crucis .mr
'morea , ad quam aram fefiis dominicisque diebus cauf'a populi, cantatum de B.V.M. Sacrum
abfolvitur, ò'. Franti fi, .5'. Dorothea. Tum per medium, ad columnas fornicem fußînentes
ara: elegantes (unt ‘.Catlzarinre, ólBarbarœ, S.Emeriti, .S'Sma Trinitatis, & haa mar
morcœ. S. Elißlbeth, 8° ÓÃNiml/li,operis plafiici. Ab his aris fpatium ей, correfpondem,
navibus iup-ra memoratis, & in medio hujus fpacii, 'ara ele antis marmoris 5.]Úighaeiis,
tum verfus partem meridionalem ad parietcm ara marmorea .ZP/arie rmigdalenœ. Sacellum
«Sl/oannis Варите, ara S. Urjiilœ , demum знать: Apo/1101i, intra has arasS. Рикша.
rift confeflìonalia Гит. Ex hac parte introitus ad turrim ей, аЬ ага S. Nicolai. A feptem
trionali ora, fub choro prope aram S. Dorotheœ, ей porta minor ad Eccleliam, tutti in
parte illa, ara: S. Geofgii М 8° Ango/linz' Eppi Zag-rnb. mannarea. SJoannis ZVepomuteni, SS.
’ Fabiani 8° Sebaßiani. fifi ingreilus ad turrim , quae necdum repofita ей. Et abinde ad aram
S. Michaelis veniendo, quae intranti prima fe objicit, funt Stali ex parte utraque, :1d por»
tam ufque majorem , in medio collocatam. Struâura totius Bafilica~ elegans artifque en.
per (отит
turas, & pro18 templi
columnis conßans prohicfornice
difpofitione, altior, fußinendo. HincAdmirari
hic demifiior. fuas habet intermedias
obfervavi a peritis,
ligaturas Шаз, quae Гипс а Columnis ad parietes extenfœ ac inœquales, & fine ferro. Ai
Columnam intra aras S. Catharina: &Emerici, eli ambo, /ì've ptt/pitus marmoreus, pro fr
cris Concionibus, quae mane poli horam funt feptimam, peradamve elevationem confef
стат materia?, incoat concio, Pontifexque rcfiduum Sacri,lcgendo abfolvit. На: en Нэп—
plex relatio Ватка hujus, cujun inlingulis hifioria, volumen eliiceret.
. Habeì
Stla'voru'œ Goatiœque moderna тат. 415
Habet particulares Ritusâ Millale, Breviarium, Graduale, Antiphonarium, ac и?
ajunt Rituale MilTaliadjunólum. Нес omnia, ab Ecclelia olim Gorireu/ï accepit, de qua `
Ecclelia, altillimum ей арид Scriptores nollros lilentium. Haec in ipfa Balilica hodie
uoque obfervantur, Verum in'Sacris Conventùalibus Llillœ, in choro autem Breviarium.
Dlim per totam Diœcelim fervabantur. Sed defeétu horum, cum non reimprimantur, Mill
'fale Breviariumque Romanum fubintroduéia limt, quamvis in Tridentino permilla fuerìnt,
& in Synodis nationalibus tutata confervataque. Ut hodie omnino per Diœcelim,Ro
mano Miíïali, Breviarioque utamur, unicè in Cathedralis Etclifiœ choro, proprium Zogra
Ableu/ê’ obferoatur. i
Chorus autem prope рея-решив ей, пат mane intrant cum Prœbendariis Alumni,
incoantquea Sacro cantato de B. V. M. рой hoc, hora prima abfolvitur. Haec major ей
ac in Romano, prœcipue diebus Dominicis. Fellilque diebus à Prima incoant, tum Mil'
{а Solennis., >(.‘oncio. Ferialibos autem diebus рой Primam, li lint anniverfaria defun&o
rum , abfolvuntur. .Hora nona intrant Alumni,Praebendarii; abfolvuntque Ttrtiam. Сапо—
nici quo ue adveniunt, ellque Sacrum Conventuale, pro ratione felii, Гавре сит Procel
>lione ‚рой Äfpergl's, intra vel extra Eccleliam. Рой hanc facrum cantatum, & l'ioc lini
to, ablolvitur Sexta. Наго _Fellivítatum folenniis., ultra horam undecimam aguntur. Ho
ra iterum ada, ~aut in œltate 3. intratur; & decantata nona, incoant Velperœ, fecundum
rubricas ( hœc in quadragelima рой Millam Conventualem Гипс. Tum li non lit Гейши
~folenne, & occurrant Vefperœ defunélorum ;'ablòlvuntur. Рой, Complrtorium, Cum Anti
phona -conveniente Salut'Regina, aut &c. Incoat fequentis diei Matutinum cum Laudibus,
'quae majoribus fellivitatibus ad horam fextam & ultra protrahuntur. 1n Vigilia Nativi
tatis Domini, hora поди undeoima intratur, durantque Cœremoniœßz Cantus, cum Sacro,
ultra horam adam. Sexta ‘hora propter primam intratur, duratque devotio cum concione
ad oëiavam. А Nona ultra horam undecimam, Sacrum fummum ей. Ab hora prima,
Vefperœ Nativitatis, tum de fequenti, Completorium; alterius diei Matutinum. Quœvis -
hœc Cantú chorali, & fœpe cum organo. Eque ‘in Vigilia Pafchatis. Dlim plura etant
ejulmodi Matutina,ut Epiphaniœ &с. uae hodie non funt in ufu. Ноты conlideratione,
deferipta
tinuav Шаmemorataque ab Hieronymo
pfallendi confuetudo, illhicÈmjêro in vitaPresbithcris
ab inliitutis S. Bennonis Epifcopi vocatis,
Ácœmetaris Mifnenlis,nel'cio
con
an hic non vigeat? Haec ей anti uillirna, & olim in bac Ecclclia crat continua, ollicii
conlideratione. Interim videtur e e dilierentia, quod Emferus, Mi/izen/is Ecole/ia morem,
‘ad Regum lepulchra relierat, quod olim etiam penes fepulchra Croatiœ Regum oblerva
tum, deducir; Farlatus, ut licuti haec p'falmodia fuit pro mortuis; ita Ätœntetari ob Cœ
miteria, Cantorcs lìmt appellati. hac verb Zagrabienli Balilica, ad laudem& honorem
Omnipotentis Dei, cum continua lint in cantu Divina ollicia, hœc peragentes, .prebenda
rii vocantur. An Monallicus, 'chorus ille noóiurnus, ab his Atiemetariis emanet, aliis
'inquirendum relinquo. Exillimo lane, li quis Ritus, Eccleliœ hujus Zagrabienlis Vete
res delt-ribendos lulciperet, 'cum combinatione Rubricarum, non folum de hac Ecclelia,
fed ab orbe erudito, multum mereretur. -
Archivi demum meminill'e voluimus, quod in Cathedrali Balilica alTervatur. Нос
quadmplex invenio. Capitali ut ¿fl fidel dignitas ex legum dilpolitione, 2. ut ей iplius Ca
piituli.` 3. Chalinenfe. 4. Archidiaconorum, leu Parochiarum Diœcelis, in armari penes
-Aram J'oaxmis Nepormiccnicollocatum. Raphael Le'uako'vith in fuis adverfariis hœc notat,
fcripferitque Romani; Canonicorum Archivum videre, nedum lu/lrare licuit. Ex quo utfär
tur multa pro iii/loria; plura pro informations, /latus б” amplitudinis Ècole/iat Zagrabien/ìs,
lplurima pro bono Epißopi haben' prßènt. Supplicandum ф: Sanflißimo, digneturafligere Ca
lpitulum, permittere Iußmre omnia monumento 8° privilegia que in eorundzm medio jimt т ji'
crario jiiperiori б" infériori, atque ut frripturarumparia flare - ъ que Ectleßœjura concernant.
Quœpro'ventus Ecole/ite Eppatus Zagrabienßs roncernunt in alio fa tículo, ex urbano alu/Elem
.Ercleßœ per me compillato, affatim patent. Vide ibi. Ex Aroliuo picopali, atque majori ex.
parte ipßs Autlzngraphis Regum , Е)" aliorum Collegi , atque ut plurimum in tompendiurri redegi ,
:go Fr. Raphael Croatus Fr. Mn. Oli/ir. Utrum porro idem evakovich , mandato lgullùquè
Pontificis, Canonicorum archivum perlullraverit, plurimaque exlcripferit ( quorum quœdam ad
me funt devoluta ) vel ad hoc permill'us lit, pollquam obtento Samandrien 1 Epifcopatu, a Be
nediélo Vinkovich , Canonicus Archidiaconusque Cathedralis fuill'et conllitutus , necdum erui.
Hoc indubium ей, memorandum illum terrœ fanélae Commillarium, tam Romam quam & Ve
netias plurima fubmilill'e. Ab illo taxas illas annatarum in Cancellaria Romana notatas, proma
паке, quas ex Impraella Кота inllantia anno 1 748. duorum millium Horen. ilìhic elle adfcrip
mm m m m я ' Шт s
416 Миш Pfœlimz'nares Pannonìœ Veteris Periodos IV.
'unudifcimum ita vmimibí:4 comela Дата Chio/hdi Zagabria, che nel’ fetali andati era una del“
k principali Chief: del Regno fUngheriaJi maniera, che ne’ libri della Rev. Camera Арт
flolica ritrovo/ki :aj/'ata 111/{отд zooo, confequenter fecundum acceptionem Romanaxn, ad
minus ñ. 30 millibus,nofìratium florenorum valoris.
VII. De Epifcopis Zagrabieníibus in opere HylanEttLZagnsatis commentamur,
roinde leäorem eo relegamus. Ejus jurisdiëìionis ей, Vitus Latinorum, ubi Parochialis
ëcclefia, cum pauperum Xenodochio S. Martini. Fons a S. Augußino Epifcopo occafio
ne iicciutis, ut habet traßitio &recentiores fcriptores, effoifus benediůusque. Inhoc aquam
non deiicere, experientia convincimur, vocari folet pod Отдам hoc ей infra. arcem.Arx
live refidentia Epifcopalis, ad quam ex Orientali parte ей currulis introitus. HœcabEpif
copo Georgia Braniugh де novo е fundamentis ей eretta. Verfus occidentalem ракет eff
Bibliotheca , ab Epifcopo Alexandro Mikulich ereóìa, rarisque plena libris 81: MIT. fed
quae nec augetur, nec ей publica. Habet Epifcopus prœter Spirituale forum , forum di
íìinäum quoad Eccleiiœ fubditos, cum vigore privilegiorum folius Epifcopi fubfint judi
cio. Haec judicia, ab Epifcopi juñitiae & œquitatis amore ac ixitelligentia, phrumqile Rant..
-Eorum ui Abbatiœ de To ui`zka funt, juflex Comes Curiolis vocatur. Qui vero funt Bo
morum êpifcopalium, а :corio ttmporanco judicantur, in Civilíbus Criminalibusque. ID.;
foro hoc & Capitulari , rfunt fueruntque ab olim controveiiœ multœ, prœci ue quod ad
Comitatum ut à foro dmninali non appelletur, videaturque jurisdiŕlio тете riuiltgialù,
a Legali, quae ей Comitatuum à Tabularum diftinéìa, ut hinc omnes promanent con`
troveríiœ, dum pars, Legalem tuetur jurisdifìionem; pars altera Privilegialem Regiœque
Clementiœ, ex quo fonte, etiam Legales derivarentur Jurisdiäiones. Hinc Quœůione in
hoc fubßßente & radicata, Reges tuiti Гипс femper & tuentur, Privilegialem banc juris
(Байонет, ut Regiœ poteßatis tefììmonium. ‚
VIII. Olim in Sclavonia hac, Tergarii a Prodano I. Epifco o Glogonozœ fundati,
multa tenuere. Extinâis his, Cruciferi . Sepulchri fub regula . Augultini fiorebant.
(fi/lere" Y es, tam in To lica, nunc Thopufzka, uam & Zagrabiae etant. Ванадаты
S. Bene '&um in AI о atimz, hodie Botinecz in arochia Sztupnik, ut conßaret ex Еп
йгишепсо Cap. 7. deferipto in Notitiis QuinqueEcclefienfibus, fueruntque ibi anno adhuc
1462. An autem hœc ipfa fuerit vocata. Abbatia S. Egidii ari Savum, aut difiinguebatnr
a priore, necdum erui: pronti à Abbatia S. Jacobi , cujus olim fuerit? mihi ignotum
ей. Benediâini in luribus quo ue fuere locis. Prœmonßraterg/ës quoque, Chafmae olim
fuìíi'e inßrumenta ocent. Augu/(iiniani, Item Dominicani fun in diverûs locis habuëre до
micilia. Zagrnbiœ ad S. Nicolaum, olim fuiíie Dominicanos, res certa ей. Monial“ or
dinis Praemonilrxteníis, ample Ivanichii fuiife fundatas, extra dubium ей ‚ & nunc ab
iis pagus Opatinecz a pellationem fervat. Fuere fimiliter in Напитки, ас in locis plu»
ribus. Omnes hi a athia I. partim ut non neceii'arii fublati Гипс; partim ob leges a
pag. в . ultra ‚пес &с. loca fua deferere malluerunt, quam Regum ordinationibus parer
re. A dere vifum ей, a nobis ex judiciali tranfumpto iincere defcr-iptas litteras Cruciferorum,
Чип-11111 Ori ílllicol.
„ Nos inale,Prœpoiitus
habent nunc etiam Virginis
S. Marias Planinenfes. Prœbent tantarum
de Golgoncza &c. Philip.rerum cognitionem.
Plebanus S.Mariœ
„ де Kalecz, Thomas Plebanus de Planyna, Mathias Senex Sacrißanus, Dionyíius,
‚д Mathias Niger, Nicolaus Organißa, Dincus, Petrus Senex; totusque Conventus Сш
A.„ ciferorlun Sacrofanůi Sepulchri Hyerofolimitani fub regula Sanéìi Augufiini. Ne
„ temporum Succellione , quod per viros peritos & tlifcretos publicë definitum ей ‚‘
i, poitea valeat recenliri; congruum ей vivaci litterarum patrocinio commendari. Undo.
„ nos memoriœ commendantes, tenore prœfentium íigniñcamus univerfis & íingulis qui~
‚‚ bus expedit: Quod fidelesůz dileéti noßri Emphiotici ulgariter Purgari in Planyna ad
д. nos accedentes, nobis, ipforum magnamà ineffabilem retulerunt damni quaerimoniam.
а, Quomodo per quosdam tyrannos & maleficos homines temporibus quibusdarnipfosmi»
„ nus juße regentibus & poíiidentibus eii'ent Spoliati, & dcprœdati, в: ańihìlati. Ne ig'v
‚‚‚ tur ìmpofternm ipfis à hzeredibus feu Succefi'oribus prœcliâorum hominum Nofhorum,
а‚ tali: mala, feu pejora contingant, Noßra lar confonaque miferatione deiinivimus,
д. & pleno confilio deliberavimus (а prœtaůis oRris hommibus emphioticis, & Sui;
a cefi'oribus ipforum,ut prœfertur in lanyna, emphitozimin vulgo Purgarii, Шишка.
'n & prœrogativam talem & tantam donantes & conferentes: ut й quis prfrfatorum по
'lд, йгошт hominum in prœnominata Planina , propter aliquun ' difplicentiam
' noluerit,
five _
( a) таю libera Sancìta fuit art. x4. ann. 1405. Sed cum Соцветие; `fe 11:111in щам
maldnali un non падеж ; iden on qua legis want, Bue nfs, пущ
Златые Croatíaque moderna rclatio. 417
з з зе’з-езЗ'з гез- за five non potuerit commorari & permanere; ex tunc habeat liberam 61 fecuram volun`~
tatem recedendi, quocunque voluerit tempore, & in quemcunque locum , Salva ta_
men fatisfaélione, fi quid nobis, vel poßeris noltris tenuerint in debito fubfcripto; fi`
ve vicinis fuis, vel noflris hominibus ibidem morantibus. Nec non etiam, ut non dif
cedat de territorio &dominio noftro, donec non locaverit, vel relinquerit alium inlo
со fui (Ь), nobis & pofteris nollris; nec >non & vicinis , bene volentem ( с) ne bona
пойга йпс defcrta & defolata. Prœnotati igitur emphiotici purgaritenenturöz'debebunt
nobis, & Succefforibus noflris in perpetuum Solvere datiam; quilibet per fe de fundo,
centum novos делано: id ей Vienenfes annuatim; divilim videlicet, & pro Uno
termino ad Feílurn S. Georgii 5o. denarios : & pro. 2do" termino videlicet ad Рейшп
S. Michaelis 5o. denarios: & tria munera annuatirn diflinflim, videlicet ad Feilum Af
fumptionis B. M. V. quilibet per Те tenetur & tenebitur unum pullum , & unum pa.
nem pro Uno denario. Ad Fellum Natalis Chriíti debent & tenentur dare unum capo~
nem, unum panem pro uno denario quilibet per fe. Ad `Bellum Pafcœ tenebitur qui
libet dare & Solvere tria'ova, & unum panem pro uno dcnario, & adhuc unum’de
nar quilibet pro agniculo. Quilibet etiam tenebitur dare nobis & Succeil'oribus noftris
annuatim duas menfuras de Сайапео. Decimas autem nobis & fucceÍToribus nollris per-
petuo de Tritico-_, de avena , de Spelta quod dicitur in vulgo Pyra, de Siligine, de
Ordeo: decirnam partem de apibus, illius anni exortis, denarium. De capreolis illius
anni, de quolibet unum filarzonem : де porcis quod dicitur Syrovina (д) yde quolibet
porco, feu Schropha. generata ante nativitatern Chriíli, tenetur de qualibet quatvot
denarios, excepto uno ui dicitur Kolednyak, pro quo non tenetur Solvere. Decimam
Vini, licut moris ей, ecimum cubulum (e). Mardurinas ищет jìcut antiquitus 1101112)!
'vebant ,ita nobis б” ЗиссфнЬив rio/iris шт tenentur Solvers. ( f ) His autem
prœtaäis, per nos ordinatis & difpofitis, alïuerunt boni & probi viri fide di i, Ber
nardus Prœpo/ìtus Шатен/23, ( g) Clemens Sacerdos de Criíio, quondam lebanus.
Thomas'Vaida in prœdiéia Clogoncza; Nicolaus, fraœr ipiìusfrhomœ Vajda, Geor
äus judex in Glogoncza, Bla/ius айда: Chatana (h) cœterique boni & condignì viri.
„ t autom prœfens fcriptum, гасит & {tabile permaneret, nec quìfpiam aufu temera
„ rio retraéiare attentaret, Sigillis noflris, videlicet domini Praepoliti fuperius nominati,
„ & Conventus; fub appendenti fecimus communiri & conñrmari. Datum & aélum , ut:
„ fupra in Glo oncenfi Monaiterio S. Mariœ Virginis, Anno Dni 1425. Die Dominica
„ poil Feflum iurilicationis Beatœ Mariœ.
Has litteras Valentìnus Napuli Сийоз & Can. Zagrìac Praepos. Glogoncen fis in Caller
Golgoncza, Рейс S. Mathis».l Apoß. Anno 1551. fuis coniirmatìonalibus, cum folito Stylo : поп
abra/as non cancellata.: &c. inferuit. Anno autem 1596. Die 22. Menlis Maii in aree Epifc. Zagr.
utrasque confirmat & tranfumit Ztankovachki, cum titulo : Nos Caßmr Zthankovachki, Dei ö’
¿Ipo/l. мы gratta Epl/'copas Eccka Zagvabien/ìs, Ssńia Cto/ar. Regìaque Мат: студни: ‚
ас Regnorum Dalmatie Croatia' б“ Sclavom'a Banus, пес поп Prepoßtus Ectka Л: Virg.
Jllariœ Galgoncenfts до. memorie commendamus. до. ‘
1Х. Hodie antiquitate & monafteriorum numero, cum PP. Francîfcani prœeant , hol
rimos, recenfere placuit. Horurn in Sclavonia antiquitas , ab ipfo eorundem fundatore
. Francifco narratur, & in Zagrabienfi conventu, qui omnino antiquus ей, Sacellum
exftat, in quo S. Francifcus hofpes fuiíl'e dicitur. Succeílive ob cafus varios , diminutis
Francifcanorum domiciliis, cum Provincia Hungarian S. Marias, etant вонзила]. Anno
1656. ab illa Provincia funt feparati, effeäïve infra memorati Conventus, propria Cuffa
dz'a. Demum 1661. & refpeäivè 1662. Provincia Scla'vonìœ S. Regis Ladislai. Et quiz
внесете auéla fuiíTet haec Provincia , Szigethano, Sziqußìen/ì , Quinque Eccleßen/i,
Cani/ien z, СНИМИ, Ha/Éàtooicon/ì Conventibus; Relidentiis item Кодам-гид, Hadad,&
in Суш; ideo a Regnante MARIA THERESIA , anno 1743. novas Provincias fuœ Con
iirmatorias impetravit. Illas Leopoldi Regis , exfcribere hic voluimus , non Solum ad nof
cenda Provincia: hujus modernœ primordial, primosque illius conventus; verum ob Гет—
' nn nnn tum
(b) ìftud fuit contra legem, ut alium fui loco relinquat. (с) Innanis fuit ob hanc conditionem liber
tHS. reiici enim potuit inventus, quod Conventui ас vicinis non effet bene volens. (d) hoc ей glan
dînatiO. (e) ratione decimarum harurn, lires fuiffe Eccl. Zagr. relatum in Hill. Eccl. Zag. Paret
que hinc , nec Joannis )CGIL depoiìtionem. nec Conllantieníìs Conciliì decreta, curâlie Conven
tuales. ( f) Mardurinœ olim folvebantur a Nobilibus ut In. 1351, а quibus ibi exim untur hinc
videntur poflea iunoduétœ fuille ad ignobiles. (g) Ubi НЕС Рггротша? me latef. (il) Сайда
equitem Signiñcat. Videtur fuifle miles, Georgius.
Hl/lor. ватта: Kcrcjèlích.
418 МИН: Preliminares Pannonia? Veteris Periodo: Il’.
tum rectum jußumque ordinem , dum Bullam Pontiiicis , a Rege Sclavonize Leopoldo (т:
firmare fecerunt, utrique Рогатый satisfaciendo. Quod fi a quibusvis obfervaretur, pluri
mr ceffarent confuflones , uœfh'onesque pote/fads. Ideo ad exemplum aliorum , intelligen
dumque illud темах: apa стяг, dmnhic, Rex Papilles coqin-.afer listens, Leo
РОЩ communicaqu diploma. I
„ Nos oldus Dei Grana Eleâus Romanorum Imperator, Semper Апеннин, ac
‚‚ (За-1021112, ungariae, Bobemiœ, Dalmatiœ , Croatia, Sclavoniae, Ram, Servia,
‚, Gallitiœ, Lodomeriœ, Cumaniœ, Bulgaria» &c. Rex. Archidux Aufh'iœ, Dumegum
„ diz, Brabantia, Styria, Carinthia, CamioliœJirlarchio hloraviœ. Dux Luce-mb
‚, ас 'oris à Inferioris Sileíiœ, “'ierthem & Theke , Princeps Sueviaz. Co
» mes abspurgi, Tyrolis, Репей Kiburgi, & brida, Landgravius Alfatiœ. МагсЫо
„ Dominus Marchiœ
Sacri Romani ImperiiSlavonicae,
Supra Шиш, РотыBurgoviœ,
Naonis &Salinannn.
ac Superioris, ac Inferioris
’ „ Memoria: Commendamus tenore prœfentium significando qm'bus expedit univer

„ fis. Quodlpro parte ,‘- & in perfonis fidelium подтопив Devotorum, &t Religioforum
‚, Fratrum atrum Ordinis S. Francifci, in annotato Regno nofìro Sclavoniœ degentiurn,
„ 8L Deo famulantium exhibitae funt nobis & prœfentatœ Certe quœdam litterœ , Eeatiilimi
,‚ in Chrifio Petris Domini Alexandri Papœ VH. in pargamenoàaatenter Confeâae , Sigillo
„ ejusdem Confueto roboratœ, quibus mediantibus. Octoillos ònventus Cußodiales, ut
,‚ pote Zagrabienfem, Varasdinenfem , Crifienfem , Remeticenfem, Jvanicenfem, Crapi
„ ncnfem, di in finibus Provincia? nofìrœ Omosdinenfem , quemadmodum etiam
„ alios duos fimilier Conventus , nempe Caprocenfem & Chaktomenfem , pon: Subfecu
‚, tam divifionem inßitutos , unum prœterea Sanâimonialium Ord. S` Clara: fub Tiru~
‚, 10 Ssmae Trinitatis itidem Zagrabienflum, Omnino in praefato Regno noßro Sclavoniœ
„ Situatum, ac eidem ordini fubjec'ìum; Gubernio, &jurisdiétioni :Provincia S. Ваш
‚, Hungaricae f egnos, inque Cuñodiam novarn fub titulo, & Patrocinio S. Ladislai
‚, Regis, cum onfvetis ejusdem Sacri Ordinis titulis, & praecedentiis Superioribus non
„ ita pridem evolutis annis divifos & fequeíiratos , 7721110 not@ Provinfíe , itidem cum
‚‚ Confuetis didi Ordinis Titulis & prœcedentiis exornatos effe dignofcebatm',tenoris in
., frafcripti. Supplieatum itaque exftitit Majefìati noßrœ nominibus & in perfonis prœ
,‚ fpeciůcatorum Fratrum Patrum Francifcanorum, quatenus easdem litteras five Bullam
9, Pontificiam, fuper diâo Titulo novae Provincias S. Ladislai emanatam, omniaqueůz Sin~
‚, gula in eisdem Contenta, ratas Gratas &accepta habentes, prœfentibusque litteris no
„ ßris inferi , & infcribi facientes, acceptare,robonre, approbare, ratili , ac ro
„ iisdem Fratribus Patribus fupra prœfpecificatis, novae Provincia: Tituli er 'one, ri~
‚, vilegiales; proque prœlibata S. LadislaiProvíncia perpetualiter concefTas, Grazia/'e Con
:áîrmare dignaremur. Quarum 'dem litteramm, five Bullœ Pontificiœ tenor talis eli.,
EXAZVDER РАРА VI . Ad turam rei memoriam. Er Commißì nobis Миш:
Paßoralis Стой debito, ad ea тарелке/1111115, iugiter ìntemlimus, per que Religìojòrum ho
norem, qui reliclo Secolo, Dei Objequiisfefe mamiparunt, Лаги! б‘ felici direŕliom' гоп/3411—
tur, ut fecundumlaudabilia Ordinum juorum iii/lima, Gramm Altißimoimpendemesfanndamm,
prrí/ileriores indìes, Benedirente Domino,proßciant, татя. Alias [двигает рта parte di
.' i Filiì Lurii a S. Jil/Io tune temporis Commíjfarii Generalis Curie, Ord. Fratrznn Мио
rum S. Francifei de Ob тата nuncupatorum,nobis expo/ifo, quod ангел, pq/.iquam Сопре—
atio tune exi/lentillm . R. E. Cardinalium , negotiis, 8 Confultalímzibns Epi/20pm Ö’
ï( ularium ртам/ЕМ, Zgrabienfnn, Varasdinenfem, Omosdinenfem , Cri/'myem , Remeti
een em, Jvanícenfem, ff rapinenfem Conoentus Ordinis prediŕii in зашита conjh'tutos, ne:
non Мола/[шт Ssmt Trinitatis Zagrabìen/ium Monialium Отд. S. Clare, сит primndií-li
Ordini диодам, in notam Cußodiam ad рте/стёрт szßitutionum Ordini: huiusmodi , rum
утрат, titulz's, б” preeeedentiis Con uetis, eri 'mandaveran dileHus вата Filius Раи—
us de Таити, Fr. expreße Profe/fus типе u/Íriœ difii отит, Vigore mandati /íbi
fiiper hoc а Dileêlo etiam Elio Sebajfianoa Cajero Cimoatame familiœprœdiäi Ordinis Com»
mi/fario Generali, dati ,'¿leptem Стилеты, 3 Monaßerium hujusmodi i previa illarum Se.
paratione, а Provincia ungariœ ejusdem Ordinis in лопат Cnßodiam [ере diŕli Ordinisjux
ta dy`poßtionem Decreti diäœ Congregatimzis jiiper метёт: emanati erexerat. Nosjiipplicatio
nibus dz'ŕii Lucii nomine, Nobisjizper hoe humiliterporre'. is,inclinatx`,ereŕlionem рта difformi:
jeptem Comientuum ас Monaßeriì,in поит Си odiam Ordinìs рифт, а memorato Paulo/fout
meertur fàflam, Authoritate Apo/folico Con rmauz'mus 8’ apßrobavìmus , б" alias prout in
No т in jimilißrma Brevis litteris ¿il 20.]um'i MDCL 1. iç/ilper expeditie , quorum
“ПФ
L Selavoniœ Croatiaque moderna relatio. ‚ 419
tenores рте/гниды ‚ Elpro plene , 8° jìeßieienter expreßb haberi volumus, uberius Continetur.
Cum autem /ieut dile i ЕЛЕ Fres Cit_/lodi¢f.> рифт nobis nuper e oni fèeernnt, ipfi, eandem
Cu/lodiam qua: (ut (тёти: in nouem Conventibus Fratrum) афиши jŕilieet ad _[iipradilîlos
fgptem . Caproneeryijiib Titulo S. Antonii Paduani, 8° Clialetornien/i Conventibus, [ab Titulo
'. Nicolai Epifeopi, nee non prœdiŕlo Sanêlimonalium Monaßerio , ad pra/ins Conß/lit, pro
majori illius deeore, in поит diëli Ordinis Pi'ovineiam a nobis eri i Summopere de/iderent.
1Vos~Speeialem ip/ìs exponentibus Отжиг/ясен luolentes 8° eorum jingulares er/bnas, a ui
bus'vis Exeommunieationis, _[iifjienßonis, interdiŕli, aliisque Eecle/iajlieis ententiis, ‚ел—т
uris 8° pœnìs a jure, ‘vel ab homine quavis oceaßone nel Cauja latis, /ì quibus датами
rmodata: exi/lient, ad Efeŕlum prie/entium dumtaxat,eon/equenter harum Serie abfolventes, Ь"
algßlutas jòre Cen/entes, `/ìtpplieationíbus eorum nomine nobis [ieper hoe humiliter porreflis in
clinati, eandem Cußodz'am, in novum memorati Ordinis Provinciam, сит omnibus 8° jingulis
prierogati'ois, preeminentiis , privilegiis , juribus, Gratiis, 8° шит, quibus alia: ejusdem
Ordinis Provincie, de jure, ujn, 8° Con uetudine, 8° alias quomodolibet utuntur, fruuntur,
Ё Gaudent, ae uti, frui , ff Gaudere po unt, ac jòlent, 8° тет, Anthoritate prœdiŕla te
nore pra/entium, ßne спящими prajudieio, perpetuo erigimus . 8° irdlituimus. Deetrnentes eas
dem preefentes litteras femper frmas, validas, б“ eńîeaees exißere 8° ore, faosque plenarias,
б” íntegros eíeŕlus Sortiri, 8° obtinere, ae illis ad quos Spetlat , pro tempore Speŕlabìt
рифме Sujjragari. Sieque in prœmißis," per quoseunque _]udiees Ordinarios, 8° dele atos,
etiam Caujizrum Palatii Apo/lolita' Auditores, judieari, 8° deßniri del/ere ; ae irritum ina
ne, jifeeus uper his, a quoquam quavis Authoritate jìienter vel ignoranter Contigerit atten-\
tari. Non ‘b/lantibzis Риту/Ю, 8° Conßitutionibus, 8° Ordinationibus qußolieis , nee non
quantum opus /it diŕli Ordinis, 8° aliis quibusvis etiam juramento, Conßrmatione Apoßoliea,
'vel quavis firmitate alia roboratis, flatutis , 8° Corftœtudinibus, priuilegiis quoque, шиш: ‚
8° тет Ápqßolieis in Contrarium preemißbrum , quomodolibet eoneejßs, Conßrmatìs, 8° бич
novatis. Ouibus omnibus 8° Singalis illorum tenores príßntibus pro plene 8° Suj'ieienter eit-1
рта/53 habentes, illis, aliis in fno robore perman/iiris, a premiíorum eßeŕlum hac viee dumta
xat /Íaecialiter 8° expreße derogamus cœterisque Contrariis quibuseunque. Datum Roma: a uil
S. Mariam [Ищи-ст, jab annulo pifcatoris , die 16. Julii 166:. Pontificatus nQ/lri по
` Septimo. S. Vgolinus. „ Nos itaque Singulari in Deum pietate, Zeloque &alleéìu, erga Еп—
83 3 3 3 3 3 83 3 3 crementum Religionis Catholicœ, & Sacri Ordinis Seraphicì,1ucrì ue animarum in illo
Regno nolìro Sclavonia», & emolumentum , ejusmodi Apoliolicœ rovinciœ ereůionem
acceptamus, ratam habemus, ac in perpetuum duraturam Benigno Cnn/eryit гид/[т Regia
8° Diplomate hooee roboramus, ac ut tam tempore felicis поит Gubernationis & re
giminis memorati nolh'i Regni Hungarian, pudumque & Regnorum eidem annexorum,
quam etiam Succefforum nolirorum legitimorum utpote Hungariœ 8° Sela'voniœ Regum,
ab omnibus & lingulis, quorum intereli, ratum, lirmum & validum labeatur, Beni<
e, & lirmiter habere volumus, Statuimusque, & decemimus. In uorum robur, &
rmitatem , hafce litteras nollras, Secreto Sigillo nollro quo ut Rexîlungaria: utimur,
impendenti communitas, dandas duximus, & Concedendas. DATUM per manus lide
1is Nollri nobis lincere dileéii Reverendill'. in Chrillo Patris Domini Georgii Szelepche~
ni Colocenlis,& Baczienlis Eccleliarum Canonice unitarum Archieppi, Epifcopatus Nittrien~
lis Adminilìatoris, locorumque, ac Comitatuum eorundem,Supremi, ac perpetui Comi
tis, Conlilíarii Nolìri intimi, ac er (Идиш Regnum nolìrum Hungarian, Aula: No
llrae Cancellarii, in Arce nolìra Regia Pofonienli die 27. Menlis Julii Anno Domini
1662. Regnorum пою-отит Romani Quinto, Hungariœ & reli orum Одно, Bohe
miœ vero anno Septimo , Reverendillimis , & Venerabilibus in Chrilio Patribus, &g
Dominis Georgio Lippay de Zombor, Metropolitanœ Strigonienlis : & (Гас altera
Georgio Selepcheni denotatarum Colocenlis, & Baczienlis Eccleliarum Canonîce uni~
tarum Archi-Epifcopis. Thoma Pallli ab Erdeod , Eleélo Agrienlis, Petro Petreticll
Zagrabienlis. Prœnominato Georgio Selepcheni Adminiliratore Nitrienlis ,Joanne Pall'
lalvay Elcéio Varadienlis, Georgio Szecheny Eleäo Ìaurienlis. Francifco 'Szeghedy
Eleéìo Tranlilvaru'enlis, Stephano Sennyey de Kis Senye Eleůo Wefprimienlis, Frán-I
cifco Szentgyorgy Elecìo VVaczìenlis, Hiacyntho Macripodari Eleâo Chanadienlis,
Fre Joanne Salix Quinque Ecclelienlis, Petro Mariani Segnienlis &Modrulienlis, Fre
Paulo de Tauris Eleéio Sirmienlis, & lloanne Baptilia Barfotty Eleéio Rofonenlis Ec
cleliarum Epilcopis, Ecclelias Dei feliciter Gubernantibus. Item Speéìabilibus ac Маге
nilicis Comite Francifco Vellèleny de Набат! ‚ perpetuo in Murani mentionati Regni
nolìri Hungariae Palatino, Comite altero Francifco de Кабан, perpetuo terrœ Fog.
А nnnnn я ' .‚ ha
423 [verifie Pfff' itz/e: Рит-5: VfL-'rif Perlflas Il". __ f
‚‚
„A Regnorum
haras, J'idice
подтипа
Curia попав
Dalmazia,-
Regia»,
, Cmńae
соте ¿t
perpetuo;
Sclavoniz
Kicûlzo
Bano,а Omit:
Zrùzio Stepbzm de
‚, Cniak Tanemîcorum, dîäo Comite Nicolao a Zrirúo Aguonmn, Comite Georfjo Ег

” deody de blonj'oroleeregb Cubicularioru'm, Cmnite Nicolao Palfâ а meiner-ara Eriaxl
,‚ Janiwrum, Comite Georgio pe о a Trinchin Dapiferormn,ComireA:l3
„ mo Forgacb de (дешев Pincemamm, ' Paulo ВЕНЫ, de Galmtba CUI-ir
„ nofb'orum Regalium in Hungariz Magifiris, ac mentionato Comite Nicolao Palñi а
,‚ рвём Erden Peronimr., Cnanqœ quam plurime Sepe en Regus man' Hun.
„ gariœ Сопит tenentibiß , & honores. Leopoldns. Сет-35115 Szelepcheni Archi-Ep
„ pifc. Colocenlis М. pr. Stephanus Orban m. pr.
X. Prater шептал: Sclavoniz Provinciam, funt etiam in Sclavonia hac, Сеп
+етиъ Рттёпги дам Crude in Croatia 8 Carmedia тет, tequentes: in Kiara, Go
riru alias Beriovecz, Szmtor, ad S.Lemzrhm in Sylvis, 6: in 1;, ¿errar/Eko. Trans
‘.olapim autem five in Croatia,Caro¿'jïadŕi, dugout, Тег/131. Conventus illiquinque Scla
v'onici, intra fe advicinantur, ut commode intra diem obiri valeant. Horum origo ex
Chroniœ Croarica, e'x Publicis aâis, atque aliis litteris, ell fequens. Circa annum 1451
Витки: Frangepanes, dicitur quœdzm bonorum fuorum Deo vowlxle. Anno autem 145 3
ТетрШт ТегГааепГе cum Monaflerio ¿edificare incoaíle, quod Fratribus minoribus S.
Francilci de "ifervmttia Vifarìœ Вфш mdendum ciecreveratA Anno 1514, ш: refert Chronic:
пота. Aíifiis in Generali {хиппи Capitulo, Boinenfis Provincia divifa eli, in Bofnen
tial', Argentinam,
fem atque
inl ditionibus per Croaticam,obideo
fe occupatis, quia communicationis
metum Turcas noluillënttollerare.
fubditos Sedob
alter-iusprogref
Poten
fus devaílationer e Turcarum, Frarribus {цвете debentibus, ex occupatis Croatia parti
bus , cum ob {ежи idiomatifque connexionem, ad Sclavoniam adventálient, a diverfis
éx pietate fuére recepti. D. Petrus Siley alias Selul, in Сойки five Berdoviczii, pro Fran
cifeanis his, e Bofnia ad Sclavoniam profugis, ut in fata ell Chronica, circa 1527 Mo
nafierium confìruxit, eofque Bcrdoviczium collegit. Vita: media fuére mendicatio, fubli
dia quan-dam ex Provincia Stiriœ, ac demum Para/kia .55ml Crans in Berdovecz, ipiis
ermiffa. Cum vero fuccellive, Turcarum excurfiones occupationefque crevilTent, neque
gerdrwicenfis~ Conventus fuiílet fufiiciens, Familia Comitum ab Bdŕ'ely eorum miferta,
fre: eis Conventus extruxit, ветре: ad S. Leonarlnm, ob fodinß ifthic, fodinarumque
cultores; in Шатки & Jaji'f; allignato annuo {ubfidio ex fuis eonxmlocorum, Dominiis.
Ad .S'Zamobffr quoque ail'umpti Гипс, &fuccellive Carolofladium. Illam SS. Crucis in Ber
d/ruee?, Paroehz'am ad tempora Вещий?“ ИЛЬ/ют: Еррд Zagrfzb. tenuerunt, qui licet pro
penfus erga Francifcanos fuer-it; nihilomìnus mortuo Antonio ИМЕЮ, НгосЫаш Шаш,
univit cum altera-S Viti in Berdo'oetz, quacum nunc quoque ей conjunâa. Antonii Vi
tellii fequens eti memoria, in altari тешат Eccleíiae SS. Crucis: Hoc Altare ererit Con
fi'aterm'tas S.]oan.Ba;t. adhonorem ip/ias anun 16.10. Rßi'no Patr: Antonio Пита Epi/.§0
po Тети/5, Parocho идете, 0.5. F./Ésb НеЁЁПгЁЬиз JlIie/'mele Vtijinœh. join. Kalahari-:11.
Petro Katlarjn. Н Piflor. ИЗ V. Quamvis vero, memorati Fratres fuerint de GUET
tantia; tamen dum S.La4.isï/zi in Sti/zennía, тент; Conventus, a Provincia S. Maria
di vifì fuiñ'ent propriaque efl'eéìi Cußodia; dumque спасёт hujus Conventus, in Provinciam
Sclavoniœ elevati uœfiverunt, nulla ratione,ad Provinciam banc, ob fubfrdiaquœapro
vincia Stirìœ recipie ant, accedere voluenmt. Et dum Fratres bi, lucri hunc odorem, non
expofuerunt; verum ad hunc obtegendum, fine renìtentiae eas Petro Petretich Eppo Za
grabienfi expofuifl'ent rationes, quae Regno Sclavoniaa, & toti Sacra: Coronae confequen
ter, yrajudicabant; teflantibus aélis publicis , incommoditates fumptufque Regno caufarunt,
eflccta ue ей, ех quœßione Monafìica; quœfìio Politica &.jurifdiäionih atque intra vi
cinas Brovincias límitanea. Opportuit ergo, Oratores mitti ad Regem, atque Romain,
non folum tum, fed &anno 1693, ut aéla demonßrant publica, dum limitanea авто
emerferat, & tam Fratres hi, quam & Provincize vole-bant, totum eíTe vicinarurn rovin
ciarum , ubi hi'funt & mendicant, vocata in adjutorium Joan. Sambuci tabula. Fratres
memorati , ut triumpbent contra Ladislajanos obfervantes., maluerunt Reformatvrum affu
mere inílìtutum. Ut porro falventur, metus involutionis, & quœvis fubfumptiones, fata Ssze
Crucis Reformatorum, Provincie Croatia’ f3” Carnz'olìae nomen ей confecuta. Петит ut
fcrvaretur memoria, eorum adventus e Bofnia.,in figìllo {по habent: Vicaría Bri/ine. Occa
fnone memoratarum anni 1693 excitatarum per eos qnaeftionum, illud Provineiœ Croatia
& BQ/iziœ,exmittere incoabant. Hinc rfc julius Застав Corona & Apollolicorum Regum
prœjudicent, anno 1707 in congregationellagrabiae 4.Maji celebrata folio Protocolli443,
ro
\
n `l ` l
Selm-fn@ Cr: nuque тщете темпа. 4:1

"'l-n'
v'l-
='-
Provinciaii & Francill'anis fub onlmnmntonc ejectionis mponitur, 111 titulum Prov-„cxt- 120.1
tiœ', & Regni, ab olim ufitatum, fed per eos mo'lo 1псепт1111`шщтШЪшапг. Undc autem
fit, quod «Ida SS. Crucis Provincia, ello in Sclavonia quinque, in Croatia тегом-с; Соц.
Ventus habeat, ac in his perfonœ circiter 200 bene provifœ lint 'Si intertcncnntur;:ittiuucn
ex Sclavis Croatisque,ad fuum infiitutum non facile fufcipinnt, ail eorum autcm dígn mcs
nullum admittant, ego dicere nefcio. Iliud fcio: Ерршп 2ацгаЫепГлп 1‘1‘.1›:‹‘{‚’Г..Ш Xav.
` Epifcopali,
mobu/ìcrzki, illis арт-ЦЕПЬ:
conciones, nili ex his quoque
& Sacramentorum chionibus, lili'cepcrint
adminilirationem juvenes, ;niclori:.ite
iplis fulipendcnilri, cuni vim
v‘r
hujus idiomatis ignorar-ent, facerentque confuliones, dialeúlo Cnrniolica. Acturuminliiper

apud Status Regni, & Reges Apollolicos, ut mendicationis fruCtu сатане, dum lilios ра
trìœ, negligunt. Hinc proceiìit, ut tum fubito lures fufceperint. Vix inlxiloininus,eti.un
nunceSclavis & Croatis,in fata SSiìiœ Crucis rovincia, erunt fedesim.
XI. Pauli/10mm iam monaßeria , veniunt referenda. Origo horum, cx (спав fertili~
tate, &laborandi pigritia, in verimte pronmnnt. Velligia nunc etiam viilcnius, tot шп
torumque, qui ad diverfa Sacella, induta toga, vivunt line labore otioli, collccìores рег—
Petui, rcrumque collcclarum venditores. Quos l1 de eremitica vita, omtione mentali ‚шиш-1111111:
virtutibus interroges, tantum fciunt, quantum quotidiani agrorum cultures. Opinio (щит
veßisque affumpta , Barbar inem neglectus ‚ шаппат facit in pleritiluc llinctimunize
opinionem. Hi funt, priorum fœculorum reliquiœ. b.Augul`tinust pro Erciniiis ll'riplit rrr
gulam. In Hungaria vero, Bartholomeus Eppus Quinqne Ecclelienfis, hnjuíinoili, lùo 1111
tu viventes, ex Pig/fondi Officio Primus collegic, eisque legos Vivendi prmfcriplit circa annum
1225. Irruentibus ad Hungariœ Regnum Tartaris, cum dolblatum МНЕ: :1‘гс1111и›г1;\‹ по
que cefTaverant. Sed cura Belœ IV. Regnis reñorefcemibus, cum plurimiTanni-itam il :im `
perfecutionem, Dei cafljgationem accepiíïent, adeoque ad pœnitcnduin accenli vere fuil'
Гене; eremitoria eo magis creverunt, uod eremiticum vitam 111/1121115, ante Szi'igonicnlis
Canonicus, fuiñ'et' amplexatus. Viri huJus excmplum, auxit eremitus numero, 81 doctrina
prœflantiores. Itaque cum is admirationem fecillbtßub ejus clicntellzi, czvtcri quoque fuc
runt;magnamque ab Eufebio confequebantur vencrationcm. Fx Turtarorum quo uc Ty
ranìfle, cum priores Monachi fuiíTent dilaplì , monaíìeriaque ruinata , conati limt , ful) Eufcbii
diyeétìone , corpus quodam monalìicum fe eiiicere,quin & pro talibus coníideralmntur. Rcs
ut Erma fit, ab Urbano IV, regulam S. Auguíììni а fe oblcrvanflam, libi êonccdiurârunt.
Hoc Urbanus petentibus non negavit, fi lïpilcopis Diœccfnnis vidcbitur, ad 1105, oulilcm
yemifit, eorunclemque difpofitioni, ordinationibusque fubjccit., ita enim Paulus друг-приз Ге—
jjvrimienßs, in extradatis litteris fuis., 1260, in annalibus Paulìnorum infer-tis: All univrrjìrum
до. Quad accedens ad рте: »SSmi Рит: ас D. N. Urbani, Ваш-ша Samyîmlife Romaine
Ест/112 .Summí Pnntßcis.- . Provincialis ` acfifah'cs Египте Лифта”:1оснгиппиу/пе Вы,
ее 1s , /ìapplicarzmt ut eis regulam Btg/¿qnßìni ‚ ad quam de mlm Ervmz'zico [Ъ пищите cupii'lumt,
concede-re шёл/тент. Quorum preribus mi/ì'ricor'diter annuerzs, nobis dcilìt in mauliitis, ut eis
dummndn fàculmtes ‚наденет, de quibus [финал р%пг‚ regulan: iff/lun ulferwmflam ab 01.9.1111
thorz'mte `rmzcedfwrnus Apnßoliczg/ì пиетета: ехре ire,/íne prfçiudivio juris alieni. Hinc de
A<:onfilio etiam fui Capituli, indulget: ut in ei/äem domibus in quibus липе/11112, tam/uam lici
т Collßgìa in cultu eremitico,/illvís defimis En” aliìsfuribns Epi/¿wpa [Лифта ЩФШх fam".
lentur. Teftatur ínfuper.- cum пес certa Divina омега, aut ieium'a, aut alias ob/E'rvmztms,
que отпе`з mmf стат unìvfrßzlirer @Hr-ingang a Parribus amil/uis,reliáìŕainveniwimr, соп
fequenter ut fuperius meminimus, fuerint, lnfiar hodiernorum otiosi: commodcque vìvvn.
tium. Eos in manu fua promiíiffe, а ГеГе Ratuta ibi dcfcripta obfcrvanda. Inter relíi im:
'Províncialem нет pro tempre elegerint, рте/Ритмы Втсфию Epi/‘mp0 соц/Имидж. lem
ad .Synodum pifcnpi Dime/hui - ‘venire tenmntur, jig/caprini б“ отд-шиит! е/1ф1ет Syl/ndi
[Цыгана manita ö“ Лиши. Item питегит locorum quœinliabitant augmentare nmz ротик, quì
bus enarratis concluditur: Qui 'vero in alìis locis, in nq/lra Вдвое/1,121!) habita pŕfediŕ`lorzim
Летит тает! _fàerint, excommmzicatimzís /ŕnrenriœ ex пипе 'unl/¿mus ßibiaccre. ’ `
Ladnmerz'us quoque Strigonìm/ìs Archi-Epifmpus , & Primas Ecclcliœ ищите,
regulas eisdem prœfcripfit , quas Andreas Epifc.. Agricnfis anno 12913. ut Annul. lib. я.
С. 5. а pag. 91. easdem Primatìs regulas, fuis litterís inl'erendo, in iœccfi fua prmí'vri
bit obfervandas. Ex quibus regulis lirmatur ìterum eorum origo , dum: Item quia т'и'н
Íìmt, qui prnpterfnlam [Балета/[тет /izí саг/‚отв, 'ventrisque in_:glzwìem tam/uam иге/47.41!
circumezmt б” difcurrmzt., idea ел ip/iz authoritate prf/fiat eum'vel eos captivm'e, ¿if lunar
verme, aut habitsz auferre, ß deputata [om non паша—ш. &с. Manferunt ergo 111!) Dim»
о о o ovo \
uw
Hz'ßor. Ваше/11115 Kerr/èlich.
\.
42g Notitie Preliminares Pannoniie Veteris PeriodusI V.
cefanorum` Jurisdiélione, vocabanturque Fratres Santlœ Crucis de eremo Hungarian Haec
`l
veritas, ut 'pateat omnibus, confundanturque fomniatores illi ac prœjudiciorum muy?, qui
regulas eorum ab eremita Thebaeo Paulo (de Вис an lcribere fciverit ей детопйгапдит)
confcriptas exhibent, eosque elle de >veteri` S. auli eremita: difciplina &difcipulos, hoc
ve nomine & titulo lemper in Hungarial veuille. Exfcriptas in eorum annalibus Littcras
videamus. Fr. Gentilis, Cardinalisöz Apollolicae ledis Legatus, in litteris anni §1308. ha.
bet: Fratribus S. Crucis de Eremo per Hungarian: con/lituris nulla mentione injeéìa S. Pau.`
li, eisque indulget: ut de cultu eremitico, tranlire valeant ad regulam S. Augullini, re-`
gulariumque normam. Joannes item Pontifex, anno 1323, eosdem , brevi fuo commen
dans Hungariœ Archiepifc. ne paterentur eos molellari indebite, ab ali uibus Religiolis,
vel Sœcularibus clericis, habet: Fratrcs S. Pauli primi eremita alias di i de S. Cruce in.
eremo per Regnum Huizgariœ, ё)" circumuicinas partes. Quare Idem Cardinalis Gentili, cum
eis regularem llatum indulliliet, 61 in Ordinem eos redegillet, ordini huic novo, S. Pau
li primi eremitœ, appellationem attribuit, lic enim in luis ad eos litteris ( quibus indul
t, ut llatuta facere pollint, ad laudem Dei, & honorem Sanflœ Romanze matris Ес
с1ейае) Priori Provinciali, З ji'atribus Sunfire Crucis de eremo, veterem apellationem ite
rum exprimcndo , Ordinis S. Pauli primi Eremita’ per Hungarian: conßitutis. Ordo itaque
novus a S. Paulo ей vocatus, dehincve nomen illud ci adhaelit. Vereor ego, linillre ао
cipiendam hanc a me veritatis deduélionem , ob prœjudicia. Deum habeam vindicem, lì
nocere intendo; nec video quid in nomine valeat collocari? Quin cum multorum lit opi
nio, a Paulo Epi/i’. Vej/Ítrimiem, Paulinos ’vocari, hanc tolli procuro. Paulus Apollo
lus , de Cruce D. Nja/ll, femet gloriari conlitetur; credo nil injuriœ adlerri , '.lnilituto
Paulino, quod demonllratum lit, olim eos, fratres de S. Cruce, fuill'e vocatos, щадил:—
que credo, Зета: Crucis elle feélatores, quam vel Pauli Thebœi, vel Corvi illius, quem`
in fuis inligniis gerunt. p
uamvis porro Cardinalis Gentilis, relata fecill'ct, Epifcopi nihilominus, juribus fuisY
inlillebant, hinc anno 1319. Rage Carolo uti exponitur commendante ,a Ìoanne 22. fuit
eisdem fratribus concell'a regula S. Augulliniyfacultasque data eligendi proprium genera.
lem, ixnmunitasque ad comparendum ad Synodos Diœcefanas, prouti & adecimisdcter
ris 8’ Vineis quas propriis mauibus pnefati fratrcs excoluut. At quia ad horum ulum veni
re nequivillent , idem Papa ìloannes in anno 1323. ad Hungariae Arhieppos lcribit,
defenlìonem diélorum fratrum ic committens , ut exprelle deroget Bonifacii VIII. Сопо‘
llitutionibus, fratresque jurisdiéìioni Archiepporum fnbmittit, ut nempe horum Autho~
ritate, jurisdiétio Epilcoporum debilitetur. Credo ego Hungariae Primatem hœc rejecille,
li legitimum ей breve, anrio 1327. ut in annalibus exhibcretur, ad preces Caroli, ad
Archieppum Colocenlem millumt ut de conditionibus , llatu & facultatibus fmtrum, &
eorum circumllantiis plene informaret. Renovant illi denuo preces, pro recenlitis immu
nitatibus,
bertationis &nempe
anno ab
1352.
onereClemens VI. Epifcopoy
decimarum , a terrisvVelprimienli, eorum
& Vineis, quas precesmanibus
propriis detcgit,cole
eli
rent; ас infuper: ut eorum Sacerdotes pollintßfamiliarium Летит ‚ accqßariorum , propt"

hoc non „штатам, nec etiam admijforum, соту‘е tones auflire , cisquc miai/lrare Sacrament@
Ecole/iu lica, prout licei'et Relloribus Parochialium Ecclc/iarum, {фа quorum Рад-бета: ipß
гоп/5118712. Et quia hoc ellet fundamentum , tot , etiam Scandalofarum contentionum ,
quas Paulini cum ~Parocbis, & Signanter Stridonc feu in Strigovo Infulœ Maraköfz ha.
berent , praetendendo Colonos , .elle 'in Clalle necejfariorum, & de eorum Gratigiis, ейо
non lint intra fepta monallcrii, ideo quam inique ufurpent ibi Parochorumjurisdiéiionem,
ex Brevi illo pateret, ubi Clemens relatis precibus: Nos itaque qui eisdem jiipplicautibus,
in iis /ic e/fe cupimus liberales, quod aliorum jura minimum 'vero ladamus, ipjorum in hac par
te cum prœfatœ rationis moderamiue , _[iipplicationìbus inclinati, Fraternitati tua’ , de qua i'
his б” iu aliis, gerimus in don-lino ßctuciam Specialem, per Ара/301104 fcripta committimus 8"
mandamus: quuteuus de prœmißis onuzibus diligeutius te informarti', /iper informatorcm hujusmodi {тю-е
neris prœmilla,/inelmagno aliorum praiudicio poßejierßjilper quo tuam Сон/Нежат oneramus, Виден
modi oflulata, prœdiflis Priori Es” Fratribus iu perpetuum Authoritate No/lra concedes; Generali
8° iennenßs Concilìorum, 6° aliis Conflitutionílzus Üßatutis, пес поп Coryiietuiliuibus contrariis .
поп obßantibus quibuscunqueJure Parochialium Есс1. б” aliorum дни-„тли ’in aliisgmpcrjizlvo,
Sententia mea, nullatenus tuti funt in Confcientia Paulini,in fua praetenlione & fa "gnam рт
terquam quod damnata lit ab Apollolica fede opinio Ша, quod in adminillratione Sacramento
rum fequiliceat, minus lecuram tutamque fententiam, reliŕìa tutiore, Clarum ей:еаш fuif
le Clementis mentem, ne jura alterius, & Signanter Eccleliarum Parochialium lœdantur.
2.Pe
\ l
Sclavonia @roatìieque ‚падете Relatìo. » 493

al Petita Paulinorum milfa fuere , pro informatioue tantum, adeolque Papalis Сонм;
tio non Гит. 3. Docendum ей, Breve illud fuiíie acceptatum, ab niverfa Ecclelia Hun
gariœ. Quid ейexprimatur
pro acceptato quod Metropolitano
&с. Sanenulli fueritV.diret-1
Urbanus 1364.um?Гада
Quid quodMonachos
inuit, in nulla ipfos,
Synodo,in. - i
hoc infìituto firmos non fuiÍTe , dum fcribit ad Archieppos & Epifcopos , ut re uiliti,
cogant per cenfuras, ail'umptum Paulinorum habitum, ab ail'umentibus fervari. t dum ’
Orta {папы dificultas, quod faäum Cardinalis Gentili, Joannes 22. nufpiam confirmaoíf
fet, idem Urbanus 1368. tam Cardinalis, quam & Priedeceíibris fui , fatla ratificat ap-»
robatque. Demum Gregorius XI. anno 1371. diéios Fratres in Proteé'iionem D. Petri&
Foam fuscepit, fequentia dando privilegia. 1. ut Íint fub Regula S. Augufiini. 2. ut quœ'
cunque bona & domus, ju/le 8° canonica’ pld/ident , fint iis , firma. 3. A navalibus hoc ей iis quae
ropriis manibus colerent, & а и1Ьи5 decimam non Solvüiengeos eximit 4.1ndulget, quod tam
lericos quam Laicos liberos, e œculo fugientes, ad Converfationem recipere, retinereque pof
flnt. 5. Prohibet Profellis, tranfitum ad aliud infiitutum. 6. A Sgnodis Dioecofanis eos eximit,
7. œquea Sœculnrijudicio , de fubRantia vel poffefiionibus 9. rohibet in eorum Conventi
bus, p'ublicos Conventus indici celebrarique. 10. eleétiones Priorum a nemine impedißn.
das ordinat Il. De fubjeäione Epifcopis debita , his verbis "difponit: Priores 111/д, .Epijî
topo, Salvo ordine fuo, obedire debean't, 8' ватта/101010 ordinisßli , nullam obedientiam jiz
_rere eompellantur. 12.Pro funâionibus Epifcopalibus, prohibet aliquid ab iis exigendum,
alioquin a quocumque Eppo , dummodo lit in atia& Communione Romana,taliaipíis
impendi poilint. 13. fede vacante, per Vicinos ppos quœvis iis', praefìari pofl'e, lege ea
ut ex hoc nullum propriis Epifcopis praejudicium generetur. 14. Indulget ut ab advenien
tibus ad eos Eppìs , & 111 gratia R. E. exifientibus, benediäiones, & Altarium Confe
crationes, recipere valeant. 15. In Generali interdiéio claulisJannuis, &campanis non
pulfatis, eos pofiè Divina abfolvere 16. Ordinationes a Diœcefanis flatuit peragendas, fi
funt in communione fedis Romanœ 17. Capellas & Oratoria vetat erigi etiam inlocis
Monachorum, fine confenfu Dioecefanorum .Saluis Pri'uz'legíis Pontißeum Romanorum. 18.
Noms & indebitas exaéiiones ab Archieppis, Eppis, Archidiaconis, Decan'rs, & quibus.
vis Ecclefiafìicis, & Saecularibus, ab ipfis fieri prohibet. 19. Sepulturas liberas in eorum
Ecclefiis concedit, dem tis tamen excommunicatis, interdiâis, & Ufurariis publicis, Sal
va item iußitia illorum êtrle/ìarum a quibus corpora mormorum -a umuntur. 20. a Laicis de
cimas illis pendi vult, & immunitates fi quœ effent, ut authoritate Papali, per illos rc
vocentur. 2l vult eligi Generalem line fubreptionis afiutia. 22. Prohibet intra eorum clau
furas, ne aufint, rapinas, furta facere, ignem apponere, ihngvinem efiunderc, hominem
temere ca ere, interficere, violentias exercere. 23. Generatim omnes libertates antea con
ceÍIas conïirmat 24. Prohibet poffeiiiones eorum auferre , retinere, minuere, fed ut ipfis
` omnia conferventur, Salva jèdís Ара/МИМ authoritate, 8° Diœcefimorum Epi/topnrum QI,
поит jußitia; 8° in jìipraditiis deeimis, moderatione Concilii Generalis 25. f1 quae Eede
Iiaiìica vel faecularis perfona hisL contravenerit, & 2do , gtiove commonita non refipne.
rit, honoris сапа: dignitate, reamque fe divino judieio excommunicationi exi/lere , de perpe..
trata iniquitate тещи, 8° a Ssrïto Corpore 8° Sanguine Dei 8° Domini Redemptnris по.
Jiri jiji: Chri/li aliena fiat, atque in extrema exterminatione dzßrithe fubjaceat „тот. Domi
bus autem Paulinis, ua jura jemantibus lit pax D. N. Ìefu Chriíìi. Clauditur triplicato
AmenJequitur fubfcriptio Papas, & Omnium Cardinalium.
_ Неве Bulla, cum fupra memoratis ей 1п iisdem Annalibus , Proinde Orig@ & pro
greíTus Paulinorum ex eisdem defumptus ab iis controverti nequit, nifi agnofcant oonfi
teanturque, falfas a fe litteras publico effe exhibitas. Ego ab earum finceritate prœfcindo,
In his poßremis, prœter infolitum ftylum & contrarietatcs, miror: Papam fic femet fub.
fcribentem: Prœditius Sanfizßimus Pater propria manu ejfuIJ/cripf1_t, [шит ]есит opponen
do, 8° omnes Dm' cardinales etiam propriis mam'bus fe ub eripferant, ad maiorem фетиш,
8° eertitudinem conceßionis. Item Gvido Portuenßs &c. й: Apoßolicam Benediîiionem, &
eœtera plurima. Similiter in aliis. Si adeo pompofam Bulam, 1371. Idem Gregorius fuit
largitus,
confvetis, mii-um mihi, tlîegis
ad Ludovici под 1377.
precesпи11а faéia mentione
, monafìeria , prioris
Paulina: Bulae , йу1о
a jurisdiůiione [оттачие
8° dominio at
potißate Diete/imorum, 8° quorum'vis ordinariorum Judieum, authoritate Apo/lolita eximat,

& totaliter liberet - - & Monafieria , Prioratus, loca ас Per/baas, Íibi & Apo
йо11саэ fedi immediate fubiiciat. Prœfeëio, ob Regis Ludovici Confenfum, uti ab anno 1377.
nullœ referuntur intra Paulinos & Epifcopos ratione jurisdiéiionis quœfiiones, ita plene
ßabilitum fuifle eorum inflitutum, confequitur. '
oo o 0 o 2 In
\
\1
\ ì I I \
\
_ 424 Notities Preliminares Pannoiziœ Veteris Periodns VI V.
In Sclavonia hac nolìraluperiore, Eremitas olim fuille, uti in Hungaria,tot demon
llrant litterœ, ubi Eremitarum ell mentio. Èorum faluti & colleótioni tardius hic, оЬ
bella quœ fuerunt mortuo Ladislao IV. profpici potuit. Quare B. Auguflinus Gazottus,
fubfcriplille videtur, Cardinalis Gentili difpolitioni. Ladislans II. Epil. Zagr. movit Capi
tulum , >ut pro fundando Monallerio Remeten/î, terras , Vineas, nemora , Siilvas iisdem
,exfcindex'et, confcctis luper eo litteris anno 1347. memoratis pag. 128. Hilior. Ecc. Zagr.
Accellit Joannis 8° Philippi Paz-iis, haere'litatis propriœ collatio coram Stephano Sclavoniœ
Duce, Mzrgarethœ Item 'Viduae Ducis Stephani, pollellionîs Prilìavchina; Ludouieì dein
Regis, 3y. jugerum collatio. Hoc ell: primum & fundamentale monallerium in Sclavonia
Paulinorum. Crevit adeo Regulare hoc inliitutum: ut Generalis eorundem anno 1608. art. I.
poli Coronat : poli Eppos Prœpolitos & Abbates, inter Regni Praelatos lit collocatus, en
. verba art. he Generali quoque ordinis Divi Pauli primi Eremita? una ‘vox eoneeditur. Еще
tum Generalis Paulinorum , limul & Epifcopus Zagrabienlis Fr. Simon Видит/2 ‚ qui fors
ileo duplex fuflragium praetenderit , ob verba , una 'vor eoneeilltur. Crevit prœterea, ut
170i. fcindi in Provincias valuerit; Monalieriaque hœc Sclavonica, ab Hungaria l'e fe
ararunt , cum Monalleriis Aulìriœ, una elleâi Provincia; Eodem anno Cfaktornenli
Conventu, novœ huic Germano Стати Provincia , Cardinali Tanara refierente, Die
6. Septembris Romae adjudicato. Verum Anno ¿1710. Aullriaci a Croatis fe fepararunt,
diliinéìœve funt Provincia: Aullriaca, a Croatica, quam reétius Sclavonic'am appellailent.
Haie плане Proz-inria: Стати швам, fequentes obtigcrunt Conventus, EL primo Diœ
celis Zagrabienlis, Cjirletornen/ìs, Lepoglanien/ìs, Remetlzenf/s, Cri/íen/ìs,Szuetieenßs,Ka-
uitmaken/is, ac in Diœceli Labacenli, Ulimien/ìs. AQuamvis vero Rliemeten/is effet antiqui
llimus, tamen Lepogliwienjìs, Provinciae caput dccufque confideratur. Habcnt in eo fuo
`rum liudia Univerlitati Vicnnenli fubordinata, ab Univerlitatis attamcn do¿ìrina, exho
refcentia. C/ilktornenfls 1374. a Stephano Vaivoda Tranlilvaniœ fundatus fcribitur. Ad hunc
ertinet conventum, ultra horam remota & dillans Capella S. Hieronymi in Strido , pia
ïeopoldi liberalitate iis attributa , ubi volunt natum Magnum Hieronymum , atque ideo,
Dalmatiam extenderunt, opere edito a Patre Jrg/eple Веду/6002612. Ее quia cum Parocha
Stridonenli ob jurisdiéiionem contenderent, relato jam fuperius uno eorum fundamento ex
Clementis VI. Brevi: aliud Leopoldinum hic adneétimus.
/ „ Nos Leopoldus &c. Memoriac commendamus , tenore prœfentium lignilicantes quibus
g
*i‘ч
uе9l
competit univerlis. Quod nos, cum ad nonnullorum fidelium nollrorum humillimam lup
цв
ц9
о
ч
v
plicationcrn , nollrae propterea faélam Majelìati ;`tum verò moti pietate, & lingulari nolìro
quo erga religiofos devotosque fratres, ordinis S. Pauli Primi Elemitœ ferimur alïeélu ac pro
penlione : Deque anthoritatejuris Patronatus noßri Regii, quod generaliter in omnibus Regni
nollri Hungariœ , partiumque eidem annexarum , Eccleliis & bieneiiciis, inflar prœdecellœ
rum , Divorumque condam Hungariae Regum , optimojure habere 8° exereere .lignofbimur ,1to
talem & integram Capellam S. Hie'ronymi , in Infula Muraliölz, Comimtuque Szaladienfì
exilientem & habitam ; in cujus poffell'o ac dominio iidem Religioli fratres , Praedecell'ores
fuos , ante aliquod annos prœllitifïe, divinaque ibidem munia excrcuilTe ; prout fe quoque nunc
perliltcre , ac eadem munia libi incumbentia , dej'êŕlu/ine omni eontinuare,peragereque _zz/ferm,
una @um aliquod colonîs, tribus vineolis , terris item arabilibus cultis & incultis , aliisque per
tinentiis , obventionìbus , fruétibus , & emolumentis quibuslibet, ad eandem de jure & аЬ an
tiquo fpeéiantibus ‚ & pertinere debcntibus , memoratis Religiolis fratribus , diëli Conventus
S. Helena: fupra Cfaktornjam Ord.S. Pauli primi Eremita: ipforumque Succell'oribus univer
lis , пота: nollrœ donationis titulo , dedimus , donavimus , & contulimus. Ita tamen s ut iplì
non fecus deinceps quoque femper, uti haëienus omnia munia &,fervitia divina in prœfata
зччочч
ЧЧЧОЧ
Capella diligenter ac fedulo obire , confuetaque Millarum onera & ollicia , pro piis Fundato
ribus perlolvere debeant ac teneantur. Immo damus , donamus _& conferimus , ea qua pra:
milliim eli fub conditione ,jure perpetuo &.irrevocabiliter , tenendam , pollidendam pariter
& habendam , harum nolh'arum vigore & teliimonio litteramm , quas in formam Privilegii
nollriredigi faciemus, dum nobis in fpecie fuerint reportatae. Datum in Civitate Мойка
Viennœ Aullriœ XII. Menlis Augufii , Anno Dni 167i . Regnorum nolirorum Rni 14. Hun
..3
gariœ & reliquorum 17. Bohemiae vero 1,5.,Leopoldus m.p. L.S. Thomas Palffy Epilc. Ni
о
trienlis. Stephanus Urban „ Has , A.R.P. lVieolaus Bengel’ Provinciœ hujus quater Provin
cialis , & Ordinis Scriptol', ad me milit, dum fupplens vices Archidiaconi Bexin , Parochi juri
bus prolpicere fatagebam. Scri lit donationales dein elle fublecutas , cum liatutione peraëla ,\
praefente Capitulari exmill'o. tatutz'o pertinet ad Colonos & vineas , hand vero ad Parochi 51:
гйзспдйопеш ‚ & Sacramentorum adminillrationem. Rex Leopoldus, vigorejuris fui Patrona~
i tus,
l
впиши Croatiaque moderna: relatif). 42;
tus , & potuit & attribuitile Capellam , fed quod Parochum fuisjuribus riváíTet, aut {uílulif
fet , ne mentio quidem in fuis collationalibus; & aliundejalooiure alieno ë“ Eccleyìarum Dei, in_
feri debet , legum difpolitione claufula. Quis etiam credet , Leopoldum parte alia non audita.
Parochum atque Epifcopum juribus fuœ jurisdiéiionis privare voluiÍTe. rofeéio nec in reci,
tato inllrumento , nec in donatione {iatutioneque ей mentio , Capellam adimi vel eximi a juris
diäione Epifcopi , eamque tradi jurisdiéiioni , five P. Generalis , live Provincialis Paulinorum,
Pofl'e autem ífìhic a Paulinis Sacra peragi ,juxta ordinationem difpoiitionemque Ordinarii, in-
dubium eil. Immo Epìfc. incumbit videre, legum difpofitione per Canomcam vífitam, an
fatisfaciant conditioni a Rege impoíitze` Роне falvari Parochi oiiicia, Parochiamque g
exemplo funt tot loca, & Civitates, ubi Гипс .monaíieria cum Parochiis, Illud autem
admirari fatis non ll'umus, Ii nihilominus verum eli, quod Inclytus Comitatus“
Szaladienfis, perfua eri вы pall'us lit , olim ilìhic fuife .Abbatiam ‚ detque Priori'
Chaktornenli Abbatis titulos, & hunc qua `.Abbatem ‘_S. Hieronymi ad fuas congre
gationes invitet. Praetenfae hujusAbbatias, nullibi funt velligia. In brevi i110 indulgen
tiarum, quod Bombardi exhibet in fua Topographia,nulla Abbatiae ell mentio ,quamvis fit
de anno 1447. Leopoldus quoque . Abbatiae non meminit, nequeiliud tum a Paulinis vel aller
tum ей. Proinde , uti ex Bouba: dio colligeretur , a P. Paulo отд/21191 videtur haec Abbatia in
venta. Sed detur Abbatiam ilìhic olim mille, docen'dum ell: :exemptam extitì e , & cum exemp
tionis jure., ad Patrès Paulinos eíie devolutam. Perfuanm tandem habeo z Inclytum Comita
tum Szaladienfem , difpofitionem art. I. anni 1608. non ignorare , quo Ratuitur: eos qui nulli
immediate Epi/topatuijîibjacent ,intra {tatus cenferi. Quare Prior Cfaktornenlis , haud qua Ab
bas , fed qua poli'eilionatum Nobilem repraefentans , & extenlione legum , gaudens Nobilium
pgnrogativis ‚ ad Comitatus Congregationes , ii non erro , invitabitur , haud verò ut Abbas S.
eron mi.
Iniiia refiduorum Conventuum funt. Западом/Ев: locus ille olim Szmolcha vocabatur,a.
quo etiam Nobilis familia Snmolchieh. Erant in eodem facella trìa, videlicet Annuntiatimzis
Bßl ИМ S. Catharina ,fsa S. Margaretha. Hinc Sz'uetìeze , hoc eli Sanŕlarum, appellatio
nem receperat. Catharina Terßzehki fundaverat ibi beneficium pro Ecclefiallicis, ui vulgari
Sclavonica , Divina peragerent , vocati ideo отданы. Pro horum viétu , villam гелий: cum
12. colonis attribuent. Petrus Domz'trooith Eppus Zagrabienfis, qua tutor Nicolai' & Petri
Zrinii , anno 1627. Ecclefiafìico illo beneficio fuppreflo , ex tutellatorum fubliantia , Paulinos
in Затейте Нищий, eosque 2.Julii fecit introduci , acjoanni Zaioz Generali Paulinorum, per
ipfum Tutorem locus eli refignatus. Мести: Zrinius faéio Tutoris , ut dillipationem redolen
ti , contradixit. Petrus autem Zrinius ; cui Ozaly in diviíionem obtigerat , dicitur faétum Tu
toris , die 19.]unii 1640. ratificafl'e, (flimie Gurcenfis Epìfcopi olim Feudum , cum ad fami
liam DD. Comitum ab Erdoedy deveniíl'et, ab hacjoanni гамм: Mgro Proto-Notario & Vi
ce-Comiti Cottus Varafdinenůapartim pro pecuniis, partim pro fidelibus fervitiis cellùm fuerat.
Idem Zakmardì ‘anno 1662.die 2a. Oélobris, coram Capitulo Zagrabienii, Ulimìe Martino Bor.
leo'vith Generali Paulinorum , pro il. Rh. 1 2. mille , certoque MiiTarum onere cellit. Anno fe
uente 1663. confenfu obtento tam Mattis Regiœ, quam & Principis Gurcenfis »Sigismun
3i Frantifti qua feudi domino, Die 2. Aprilis 1663. Paulini intrarunt, cum dependentia
а Priore Lepoglavenligobtenta dein , erigendi ißhic conventus, ab Ottone Friderico ex
Comitibus a Putheìmb Epifcopo Labacenfi, fub dato Obenburgi 6. Februarii1664. decur
rente ibidem tum Synodo, facultate, Die 20. Martii, monachi 4. intrarunt. .Simone Bo
go'vieh primo Priore confìituto, Zakmardio autem fundationem adaugente. Cri{ìen/ìs Con
'ventus haec Гит initia. Fatus Ìoannes Zakmardi , fratrum fuorum Michaelis, tem Geor
gii Vice.Comitis Crifienfis, deficientium; facultatibus itior, cum & ipfe careret hœredi.
bus cum lConthorali Anna Zvirchich, a ZVieolao Мадам Vice-Colonello Crifienli fundum
civilem emit; a fyndico autem Francifcanorum pofl'ellionem Kapellanfchicza vulgo Ma
jurczi, quae olim erat pro Capellanis Criíienfis Parochiœ Horen. Rhen. 1800. Àtque hœc,
uti & curiam Dianko'vecz tum portionibus annexis: Drobkoveez item cum vineis obreíl';
feíliones colonorum cum jure montano in Vifzoko 8l Rakonog’. poil'efliones in Spirancz
& Scherbakovecz; Portionem item in Bogachevo & 'Orebovecz, 'ac demum in Hrafchina
colonos 24. a familia Erdoedii obligatos, jure eo quo ipfe polledit, nempe infcriptitio,
faflione coram Capitulo Chafmenfi die 27. Augußi celebrata anno 1665. in Pattes Pau
linos, pro erigendo convento transtulit. Confenfu Leopoldi impetrato, fub dato . Sep
temb. anni prœmilli. Anno dein 1667. die 25. Aprilis Neo/olii defecit Zakmardi, inde ad
Cathed. Balilicam Zagr. delatus ali tumulum, fepultusque XI. Junii 'in Sacello S. `loan.
Baptifì. Civitas Crifienfis Conventui huic Scholas humaniores, a fe fundatas adjecit, con
íirmante Leopoldo anno 1675. Kamen/falto детищ ( ubi initio Saeculi XV. conventum fuif
IÍg/Íor. Balthq/àris Kertjelith. ppppp [c
‘4.6 Notitie Preliminares Pannom'œ Veteris Periodos IV.
fe Annal. Paulin. reñ'erunt) ita furrexiñ'e invenio : Anno 1699. per terraemotum conven
tus Szveticenfis , damna tulit ruinasque. Metu territi fratres , fugerunt ad Kamenfzko , pei
tinencias ruinati conventus. Poil uam etiam Dña Barbara Sidonia' Религ/Изд ‚ Comitis Frarb
eisci Chriûophori Dellilimunovic conjux, ruinatum Szveticzenfem Conventum , datis cle
nodiis monilibusque fuis , Bono uoque Tref/¿'heno , reparâfl'et , Dorothea item Сшита?! Ste~
phani Szily conjunx , bis mille fl. h. Szveticzenlibus ded1fi'et , _pars fratrum Szveticzam rever
fa ей; pars maníit in Kamenfzko. Anno 1707. Prioratus litluc erat confhtutus. Atque hase
i de initiis Regularis hujus infiituti , Provinciœ item Croaticœ vocatae , ejusque Monafterns. Се—
neralis illorum anno 1699. ut aéla publica , Magnates omnes , Titulares-.que Eplfcopos uod in
publicis Regni Congregationibus , atque alias prœcedat , palam contendit ;l & 1700. m ngre
gatione Yarasdini 8. Martii celebrata , negativam accepit Iententlam , ut 1deo ad Congregatio
nes non veniat. vQuin occafione quœítionis de prœcedentia Intra Canonicos Chafmenfes & Pau
linos , anno 1766. per articulum cit Itabilita рой Chafmenfes [еще Paulmorum 1n Regni соп
grefiibus. . _
XII. Pattes Societatistßi in Superiore hac Sclavonia, duo folum Collegia habent , vi
delicet Zagmbiœ ‚ ас Varig/Him'. Inftitutum hoc , in Regno Hungariœ invifum fuifl'e ‚ 8. anni
1608. ante Coronationem docet , ubi : Атташе лифт: in 'vigore jim permanct , nimz'rum ut
др]? nulla in Regno Hu arie bona /labilia ò” рот/Лопата habeant , б“ pry/iden valeant. In Scla
voniam autem anno 1 06. per liberam Regiamqœ Civitatem Montis Grœcenlis Zagrabienlis
A fuêre recepti. Multis ante annis fata Civitas inftitit , proilefuitarum introduétione , ut inferior
docet inflantia, verum propter Hungaros , direéta refo utio obtineri non potuit , quare ЛЬ]:
/ionum titulo , anno prœmiíl'o , duo Zagrabiam venêre , ea fui commendatione , ut anno 1607.
Status Regni Sclavoniœ , Oratoribus fuis ad Rudolphum Pragam mifiis , Balthq/izri videlicet
Napuly if Nicolao Malenich , reliqua inter 6to loco commiferint: Ut Рать` Societatís _IE/iz,
:org/èry'u totius Regm' идиота , а Sua Majeßate Zagrabiœfùndmtur. Obtinuerant tum a Civi
tate , locum illum , ubi nunc Гипс Capucini , cum beneßfio SS. Fabiani Ö“ »Stbqßiani in templo
Parochiali S. Marci. Item tenuta Frater стем vocata, de quibus fuccellivè Гавре fuêre contro
verliœ , & fub Eppo Martino Ватт: ргосеГГиз. uaedam item veteris Dominicanorum
Conventiîs. Anno 160 . mortuo Именно мнится raepolitò Chafmenfi & Glogoncenli,
Simonis Bratulich E i copi Zagrabienfis propenfione , Prœpofituram quoque illam , cum Tka
lecz 81 Planina , Mat ia Rege conlirmante obtinuerunt, ut in Simone Bratulich cum circumftan
tiis defcripfimus. Porro poli Dominicanorum recefl'um , quos Mathias Rex acl Civitatem Re
giam transtulerat , dato iis templo S. Catharinae refidentiœ veterum Sclavoniœ Ducum Sacello ,
cum fundi tam Ducales , quam & Conventus Dominicanorum cum horto , vacui ruinatîque "ш.
ìíl'ent , pro impetrandis his , Patres Miliionis Zagrabienfis , Ferdinando , ut a morte Patris fui
Caroli, Sclavoniœ una cum Stiria cœterisque Provinciis gubernatori, fequentes miferunt pre
ces , quas ex copia per Pattes olim , occalione qpaaftionis pro Fraterjìhicza , cum pluribus hifi@
riae fuae extrattibus, Memoriali item Georgii obronoki 1630. confcripto , Georgii 'l ilrleovivh ,
joannis Schotmer , б‘ Nicolai Sartory Reélorum , cum quibusdam Dominicanorum Privilegiis ,
& Sixti 1V. de anno 1473. Brevi, translationis Dominicanorum ad S. Catharinam &c. produ
¿ta , íincerè defcribimus.
Par мрад: libelli ad Sermißìmum Альтист Ferdinandum pro templo б' Monqßfriv
Sanfiœ Catharine.
„ SereniHime Princepaac Dñe Dñe Clementìllime. Orationum in Dño devotarum fuñfragia,
‚х Serenitati Vr'œ humillime coñiendamus. A longo iam tempore Cives Zagrabienfes apud
‚‚ Sacram Cœfaream Regiamque Mattemintervenientibus etiam SerenitatisVrœ; nec nonSere
‘ЗЭ'З ЁЗ ЗЖЭ nillimi Principis ac Dni Dni Maximiliani Erneßi Fratris Serenitatis Vrœ charillimi , com
mendationibus, pro obtinenda in hac Regia Civitate Societatis nofirae folida Collegii funda
tione, laborârunt. Quam cum ha&enus obtinere minime potuiíi'ent, aliam introducendae So
cietatis in banc Civitatem liberam inierunt rationem ; pro incoanda millione Societatìs nc»
{trœ . a Superioribus aliquot impetratis Patribus , qui prima jacerent in hoc Regno Sclavo
niœ Societatis пойте initia. Cum autem locum habitationi пойте accomodatum ‚ ubi пойти
munia feparati ab externorum tumultu exercere poffemus, non habeamus : Monaflerium
veroD.Catharinœ(cujus poffeflionem CivesSocietati introducendae iam pridem ordinaverant)
in principio hujus bellici tumultus, nefcimus quorum conlilio & auéloritate penitus everfum,
& in ufus profanos converfum lit. Ideo Serenitati Vrœ humillime fupplicamus: dignetur
pro hac fmgulari in DRUM & loca religiofa pietate, domum diruto monafterio vicinam ‚
exiguagn quidem illam, лото tamen paucorum numero çommodanii quam nunc ¿omnes
n аюч
Sclavoníœ Croatìœque modems relativ. "497
„ Carolus , Serenitatis Vrae armamentarii Сийоз inhabitat, noůrorum ufui & liabitationì
‚‚ clementer offerte: Monafierium quoque ipfum penitus dirutum, &inufus profanos con-’
„ versum , in priftinum Dei obfequium (vafis bis соде refertis, & armis Italorum ibidem
„ collocatis, in vacuas Civitatis terras,translatis,ubi & diäus Serenitatis Vefirœ armamentarii
„ сийоз ‚ pro fuo ufu commodarn habitationem habere poterit) reftitui facere. Et quia in
„ diéìo diruto monañerio , non nulla fuperñua ligna; all'eres , catena pro puteo ad rationem
„ Serenitatis Vrœ allervantur, pro iifdem Sereniiati Vrœ пойго ufui attribuendis humillime
„ fupplicamus.Praeterea licet non ignoremusSerenitatemVram maxima in Societatem пойтат
‚‚ contulilTe beneficia, prœcipue autem in propriis ac bœreditariis Provinciis; nihilominus
„ Sclavoniœ quoque ( cujus haéienus in rebus bellicis, paternam curam yidimus) ejufdem eti
„ am in promovendo & erigendo Divino cultu, non minorem rationem, Serenitatem Ve
„ йгат habituram confidimus. Quod autem compendioliori modo id fieri pollit, рго prima
„ occurrenti extraordinariam gratiam, ad refiaurationem templi, nofìrorumque magis com
„ modam habitationem extruendam , primam Serenitatis eleemoíynae benediótionem, huic
„ applicandam, Serenitati Vrœ humillime fupplicamus. Quam nos & fucceílbres пойгйаШ—
‚‚ duis precibus, & uotidianis facriŕiciis, pro feliciílimo йаш Serenitatis Указ; nec non Se~
‚‚ reniflimi Principisîìoannis Caroli, filii ejufdem Serenitatis Vrae incolumitate, apud Divinam
„ Majellatem promereri conabimur. A Serenitate Vra Clemens & benignum per prœfenti
„ um tabellionem expeůamus refponfum. Serenitatis Vrae, humíles ac devoti ferviinChri~
„ йо, Patres Societatis Jefu in Millione Zagrabienfi conliìtuti.
Quamvis vero res ipfa ob polTefl'orium tefietur, exauditas fuiíTe 'preces 'a Ferdinando,
tamen in recenfitis {ирга defcriptis produâis, ей: Ех .Hi/for. Cbllegiijbl. 9. „dum hoc agi
„ tat pater, & omnia circumfpeéte difcutit , evenit domus a porta Capitulari quarta prope Ci
‚, vitatis momia , uni turrium prope contigua, ad quam etÍi fatifcentem 82 rimofam Sereniíli~
„ mus Ferdinandus Archidux , nunc Cœfar , 4fui armamentarii prœfatos impofuerat inquilinos.
„ Heee ut dixirimarurn licet effet œque plena ac altera, nihilominus quia Íitu erat opportu.
,‚ nillima, fpemque dabat non dubiam fore, ut contigua: etiam domus Ducales accederení',>
„ totufque traäus ille qui Западе Catharina: parietinas cingebat, ас е mœnibus in Capitu-g
‚‚ veniret
lum ac plagam Turopolienfem
uti & venit.profpeůum
Quapropterprœbebat lonä;ater
jucundiílimum,in nofhzorum.
„ poteßatem, plenus fpe , Serenillìmum Principerlny
„ Graecii tunc afgentem eique Sovietatis amantillimo Patri, fufcepti itineris caufam explicat,
„ quid Croatiae 1mu1 ac Regia: urbi, пойгогит adventus attulerit commodi, edocet; aliaque
„ promit, qua: infìituto fuo opportuna; Principem ad pollulata ñeéiere poterant. Non fuit ei.
‚‚ multis fuadendum , qui ad bene de Societate merendum fuaptè natura habitus a puero, fem
„ Per fuerat propenûllixnus. Itaque Patrem voti compotem facit, еде: donar Лиц, йши1
3 ад Senatum Zagrabienfem mandatum expedit, ut Pattes Societatis in eas introducat, ju~
„ reque perpetuo manfuros ibi fiabiliant. „ Credo ego , fuccellive Regio confenfu prœ~
miffa elle roborata, cum Ferdinandus tum Rex Hungariœ non fuifl'et, qua gubernator autem
Íine Regio confenfu, fimilia difponere nequiverit , quod & leges docent; & fupra deferiptum
a pagina 3 2 Саго1ойа‘11епйит diploma ‚ ubi Caroli immunitates , Rudolphus Rex Hun
gariœ con rmat.
Cœterum praemïfï'a, domus annonaria non fuerunt, at fcholarum titulo, Civitas refidua, Яр
iis contulit , fic enim produéìum Collegii , ex eadem hilioria fol. XL. „ Cœterum etfi ea, qua:
diximus ‚ in cenfu ac aedibus noftrorum tollerabili ìam eíTent loco , nihilominus quia fchola
883833: rum occupationes ampliora requirebant Града, adiit Senatum P. Superior, eique propofuit ,
ut (i publico bono confiilturus, fcholas habere deiideraret , де commodo earumfloco prius di
fpiceret , ac erigendas fufciperet. Ille quamvis voto Patris optima proponentis magnopere
cupiebat fatisfacere , tamen quia nihil expeditum occurrebat , anceps aliquantulum hœíit, do
nec optimam explicandi fe naäus ей viam. Erat domui пойме ab Archiduce donatae’ vici
num S. Catharina@ templum ‚ quod militaris pietas , eo tempore quo Petriniam Turca occu«
„ pabat , in annonariam penum converterat. Temáalum hoc fat male materiatum , una cum
„ adjunéio Dominicanorum monafterio, ruderibus eformato , ac репе jam ob vetufiatem Го—
‚, 10 œquato , item cum annexo ejusdem horto fat fpatiofo , Magifh'atus P. Zanitio confert in
„ perpetuum , ut ibi fcholae excitentur. „ Laudataque Magiflratus munificentia , ex folio 13.
profequitur : thuejimm erga Запишет/[идиш clarioribus argumentís exprimeret , шиш bene
jícium SS. Fabiani б" &щдтпё сит Sacello in templo S. Marci exi ente, quod ex Сон/Эф; А. R.
P. „фи Claudz'i Афиши, noßri acceptaŕunt , донес de plena (ffii cientz“ {дифтонг Collegíì рте!—
deretur. Опа: autem huíc Sacelln nullam q/í annexum,' niß ut/ìngulis мамашами a zmpiam
Ринит ‚ Sacrum ibi legatur. Hoc beneñcium , aliud ей à Fraterfchicza. Progreílum ollegii
PPPPP“ Вили:
О
428 IVe/tizia Preliminares Pamzmzìae Veteris Perioa'us IV.
hujus , in libello талонами/111071411: a Collegio Зад-(1518711? afreptffrum , quia videre efier , non
immosamur , dum hujus non fcribercmus hißoriam , verum initia tantum. Adminiiiranr Se
minarium S.Jofephi, olim diâum Frangepanianum , рой horum notam , a nomine S.Joièphi
audit. Quarnvis autem tantomm efîu Газ fint in hoc Collegium muniiicentiae , Collegii пашен
fundatio , P. lgnatio Thonhaufen adfcribitur. Gloriari autem hoc potefì Collegium , quod Scia
voniœ Regno Шва recipiente , prote ente , ac intra Status Regni adnumerante , oceano , haud
que parva caufa extiterit , ut Patr-es ocietatis per Regnum Hungariae extenderentur , & articu
lo 20. anni 1687. reciperentur , fenfque 73. anni 1715. voto fellioneque in publicis Regni Со
mitiis gaudeant. Pertinet ad Provinciam Auiiriœ , cujus olim , ex his Regionibus plures fuére
Provinciales.
Varasdim' ей etiam Collegium. Quo anno 2 qua item occafione ? ei) veneruntJefuitœmon
comperi. Anno jam 1649. fuiffe ifihic reiidendam aéia publica docent , cum notetur : p'o .Sl-ki
lis Varasdínenßbus, contributio colonorum tam Re/identiœ Varasdirzenßs, quam Collegii ZI.
grabienfis per triennium relaxata ей. Collegii ifiius Fundatores Familiam Thonhauzen, feri
bit &ent-lvanius. Adminiitrant Seminarium, Zakmardianum vocatum , docenthe fcholas hu
maniorœ , Provincia: Societatis Auftriacœ obnoxii. Cœterum anno 1693. in Congregatione
Regni , Zagrab. habita die 2 2.Junii. Ob promerita huic Regno praefìita à Patribus Societatis,
Auljcis; Redor Collegii Zagrabienfis fuique Succeífores , ad Congregationes Regni voœndus
confiituitur , &.Jefuitail in gremium Regni , juraque uaevis Regnicolarum funt acceptati. Hoc
extenfum ей ad Collegium V arasdinenfe , illiusque eftorem ; in сои/ёжит Ludbregini ,Pm
fidente Bano , D. Adamo Comite de Батут: die 26.Januarii Anno 1697. fub conditionibus :ut
Collegiorum memoratorum Reâores , ad Tabulam , po/Í alios Eetleßa/iicos 8° Re/igiqßs Viro:
jijionem habeant , ita : ut quilibet eorum lnotam habeat perfonaliter comparens ; Subjfitatas ищет по
to eareat ; 8° Coadjutor( five intra eos fpiritualis , five temporalis nec lotum habeat ad Talmlam.Y
XIII. Patrum Capucinorum bini quo ue Conventus funt, rovinciœ eorum Stiriacœ ad
fcripti , nempe Zagrabiœ ac Varasdini. irca annum 1628. eos Zagrabiam evocatos credo ,
mguoque ex prœfato produóio, ubi fequentia : Ех eodem Htl/loria Collegiißil. 4o. „ Нос eodem
‚‚ anno non tam Regnicolarum , quam Civium quorundam privato , maxime vero Italorum, at'
„ Ради ас fiudio Zagrabiam_ evocati funt Patres ex Ordine S. Francifci , quos phraii , ufujam
8 canonizata , Capucinos nominamus. Iiiis ad erigendum monafiterium cum templo coilatus
‚‚ еЦ fundus ille , qui olim Monialium erat. In hoc eodem traäu ей etiam templum illudß.
‚‚ Virginis, quod а Monialibus reliéium vacuum , retulimus {ирга fol. I3. 8. Societati fuiffe
‚‚ collatum. Cum itaque Pattes diéii pro fui infiituti forma , templum in afiignato Íibi fundo
9
. erigere commode non pofTent, nifi nos cederemus loco, placuit bonis illis Patribus adire
‚9
Штат ‚ apud eundemque precibus agere , quà fummis, quà infimis, ut ipfo deprecatore,
9’
nos œdis facrsrl poffellione cederemus, qua haoienus uli fueramus ; animumque adjiceremus ,
„ vel ad reformandam ac reíiaurandam S. Catharina: Ecclefiam,quœ nobis erat longe vi
,‚ cinior, vel vero ea funditus everfa, templum aliud ufibus noftris aptius, intra collegii
‚‚ nofiri ambitum, fundumque ailignatum excitaremus. Ад; idem a nobis impetrandum,
excitârunt etiam ipfam Civitatem cum Magifiratu, qui ut nobis facilius perfuaderet id
„ quod fuadcbat, pro fubiidio novi,nofiri templi, promifit fe daturum fomacem unam
,‚ latere coéiili, alteram vero calce plenam. Erat tunc Provincialis Runner Hun arus, cui
‚, сит Rii'mi Civiumque` poßulata fuiil'ent propoiita, re prius cum Adm R. atre no
„ то Generali communicata'lconfenfum prœbuit, una cum collegii Reůore, uttunc, cum
„ nofirum templum iiniretur , cederemus e templo Beata: Virginis.„ Etat his tem ori
bus Rector Collegii, P- Georgius Dobronoky, ut Planinenfibus anno 1628 elargitœ 2.1: eo
litterœ docerent, qui etiam fuis fucceíToribus reliquit pro memoria. Ех Метанол R. P.
Сетку Dobronoki гоп/три anno юза Nam. 142 „ Si fequenti anno, abfoluto templo no
„ {iro contingat потов cedere templo B. Virginis,fuadercm duo prœßanda. Primo quì
„ dem, ut altcro Íiatim poil dcdicationem die, folemniliima procellio inßitueretur e templo B,
‚‚ V. ad noftrum S. Catharinœ templum, & ftatua illa B. V. cum parvulo, tanquam спевшая
3153333 Patronaůz veteris & novae nofirae in facris refidentiœ, gefiaretur manu, deferetur ue er
P. Reéiorem ad novum templum; cum toto RR. Pat-rum &Fratrum choro linteato, {icque
valcdiccremus templo B. Viginis. Alterum ut hœc ceflio cautè fiat ‚ ne fcilicet dum templo
cedimus, putent homines nos beneficio etiam annexo templo cedere; quod nequaquam faci
mus, ac proinde tunc erit bona occalio petendi confirmationem fuper beneficio Веасае Vir.
ginis de quo fuperiore paragrapho. Pofiet enim aliquando Civitas objicere, quod Prata Ша,
fylvœ, coloni , &с. pertineant non ad S. Catharinam , fed ad B. V. Unde cujus en: tem lum,
чi’
ejusdem effe & beneiicia templo annexa , quorum quia non [unt capaces Capucini д in („а ef
„ fe
Stlavom'œ Croatiœque moderna relatio. 429
l
г:
„ fe potellate , cui ea vellint conferre. „ In aéìis autem Publicis , in prim'a Regni congrega.
И?”
и
H
ÃJ'
i! tione Anno 1634. Zagrabiae XLJanuarii celebrata , Patribus Capucinìs Zagrabìerßbus quotan
т Rh. 4o. ordinantur , condito eatenus artículo. Atque hœc , de Conventus hujuslînitiis re
peri. Patres hi , nendicatione graves funt nemini, quin fpontë delatis , & Miñ'œ Sacrificiorum
eleemofynis unicè vivant Zagrabiœ.
Varasdinenfis eorum Conventûs', petendum ell exordium ad annum cireiter 1697. Anno
adhuc 1696. Varafdinum Capucinos introducendos voluiffe Regnum , anni ejus aéla teílantur,
_’W;
lic enim extraféìus: Pro aquìrendo Romae' indulto, pro Capucìnìs Varajâlinum introducendis ‚ соп—
tra [падает-т Frantìftanorum oppo/itionem , ad neceßarïas Коте expenfas , obtulerunt/ßontè ‚1232
gall' Comites 4. aureus, Barozzes tres , Nobiles duos ‚ Armalzßœ unum , Nobiles _unius ртом: Im
perialenumam , Civitatesprojìla титле. In aélis Regni pag. 228. Anni autem 16 7. conti
netur : Canonicus'Got'thal д l81 Vice-Comesïllliañìch exmilli per -conferentiam _, ad P12. Franci
fcan'os , finelprocurandi ipforum confenfus pro induóìione Capucinorum Varafdinum, retule
runt: ipfos tandem in id annuifl'e. Quibus dein Regnum mille Horen. Hungaricales in Capitu
lo elocandos obtulit , В: felicioribustem'poribus , totidem fuperaddere promiferunt. Quo faétô,
Vidua Comitilïa Drask'o'vichiana, fundàtrix Capucínorum, manum operi admovere, ha-l
’ bita l'icentia Romana, 'approîniíin ~Anno -deìn 1707 notacur : PP. Capucìnis Vara'ßlinen
' jìbus ordinati annua'tim pro ligm's titulo Aelet'mgfynœ jl. Rh. l40.1Ile tamen Conyentus, quan
doque mendicationem -exigit. v Y ч ' `
. XIV.
vonia fortiti‘Patres
Tant, Piarum
'videlicet4».S`t‘lrolarum,
Bello'uariaîvulgo
, lo'co'Piariflœ , ‘Гиа do'inicilia
Петре ПаЬаПит recentillimë
Generalatus in Scla v
Varasdinenfis.
Anno 1,755. indignè ‘tumultuantibus, Iejus AGeneralatushominibus, poflquam creditum fuif~
fet, motus illos ~ob `.Zwart/21m, locum unitorum, enatos etiam, Ydum Reginœnolìrœ pietas,
Schifmaticos ab ео 1осо arceret, praetextu erigendarum iilhic Scholarum,Marcjìl Piarillia
ell 'refignatîêànfique in Regnum hoc, Aex Aulh'iaca leorundem Provincia, `funttum primo
introduóìi . агфхт. Liberalitate & fumptibus, Regina: .Marias Патент, 'erexerunt œdes,
reparârunt templum. 'Quia verb Manja locus effet ylveílris, rneque prçvifus, quœ ге—
‘ач‘иа=шы"
И"j
quiruntur ad juvenum 'Scholas frequentantium provüionem, ut videlicet, hofpitia obtine
re valeant, fcœteŕa ue десанта; ideo'diéìi Patres Bello'varìnum Tunttranslati, Миф: ve
ro ìisreliéìa, 'qua ' onumîundationale, uncle necellitatibus Patrum provideretur. Carol
Ладим jqu'oque Regni "Crroatiœ, Biœce'íis autem v'Zagrabien'fis llnnèit 1764. ex eadem Au
flriœ Provincia., vocati funt collocatique. Utrobique in his locîs, humaniores {гадит Scho
las., 82 Regia 'munificentia providen'tur. Haec Тине, cognita nunc omnibus, lhis in Regio
nibus initia Piarifìarum, Progreffum lxorum notet реванш. Mirum ell Patres hos, fuœ
àd Regnum TuTceptionis, 'apud Наем ‘onlinesque Regni ñrmitatem, quamvis- legibus рт
vfcriptam», 'negligere. „ _ '
XV. Bunt' uoqu'e pro^fœminis, 'duo Monialìurn conventus. Zagrabiœ ìnßìtutî S. 'Cla
т, lfub 'cura Francifcanorum. Conventus hujus initia ex eodem conventu , communi~
aaa@ cata lic habeot Comite Салата Dras7eovích, 'ac Eminentîíï. Pŕìmate Hun . & Cardinali
Petro Pazmano agen'tibus, ollquam Proyinciales Franeifcanorum fortiter ge oppofuiñ'ent,
pro erigendo ÍZagraBìœ inv n_'lavonia Monialium 'chum-o; Polimìo fex Profeil'ae , 'ac duœ
вг; Ё‚ ro monafleŕio тащат vir in'es funt fubmiíl'ae, videlicet mater Ефим Marianna Nagy,
ßofonii Prioriil'a i, 'Ur/’ula " œcìlia Drasko'vichSoror 'Comìtis fati, María nere/ia Dobro
jiwfzki, |81 Beatrix Maga arti 'atqu'e Elzjìz'beth Hortalana Per/ith profeíläeôz Chorales. Poll
has Catharina Febronía агава; laica. Virgines vero non profefl'ae, Catharina Ефим Кс—
glevich.- ‘ac ’Catharina Efíeren'tìana Мушки} Hœc in Tuo ad Sclavoniam 1645. die 5.
' April adventußn'Klenoonìk fuere recep'tœ , ibidemque Maria'Therefia Dobrofovl'zky obiit, Or~
mosclini fepulta. Zagrab. inde transla'tœ '1646. Die 11. Aug. hofpitium habuerein domo n unc
_Regrůcolari, tum vero .Dorothee Vrago'oich poll mortem'Gabrìelis Cfernko'czy; tum con
jugis, D. Capitaneî Joanni's Удивит. Polìnsque шпана Conventus 'fundamentis 6. Май
1647.incoaturń
.. tatis ‘ad conventum
ell verigi'novum '1650.
’24. Julii 15. ub
1658. uniiЕррго
Митинг. Тет lum
Ре'п'о Petre'fic fub titulo
‚ 'quod 1669.SS. Trini
termina
tum, confecravit Epìfc. Zagr. Митинг Boïkwït'h aie ’26. ‘Oâobris 16 о. Quia vero vi
tae med'iis indiguiffent, fatus Comes Cafparus Draskovich, in vivis in criplit Conventui
Bona fua Vuko'uina Mikche'vecz , & Kupchina, haecve illis alignavit, llege : deponendœ cer
tœ 4Summ'œ ab i110, qui ex familia rehabere hœc 'bona vellet. Infuper vita Comite, triti
co , frumento , Vin'o , alìis ue neceílariis , Moniales fullentaba't. obiit 22. Май. anno 1662.
Georgias item Draskovìch píjìopus Jaurìnenjis , tria mil. il. Rh. vivus conventui appli
, . 4 ччччч f ed#
щит. Balthq/aris ijìlich. _ _
` l
по Маш Prenom» Pom1: шт: Ртом: IV.
cuit. Moriens
30. mil. autem
fl. Reh. lege (mort.
illa, ut26.
ab Хотеть. 1650.)
his Legalem in annis
cenfum tefiamento legavit
Singulis penesexolverent.
Conventui
Sed in 12. tantum mill. ñ. Reh.depolita fuifl'e notantur. Атак-11 Conventusiße,Familiam

DD. Comitum Drinker-ith pro foiìazoritxsagnfßir «петлицу. Anno 1674. die 25. Junii
conventus cum templo totus, igne confumptus ей, Monialesque in domo Parochi Novo»
villani, fuere ad diem Julii hofpites. Титане tum Remetifziwn , ubi Света Voi
krfeiîh &ju
diveruiit. ina anno
Iteílum гейш! шогШгГ
1706. ul ue. ìgrabieníis
in unievîrfîiqurbis arato conventu 1 . die quibuhjsvis
incendiógŕfuere в. L 'i ral or
batœ. Per Álexizon Вирши ‚ Provinc. Franc. S. Ladisl. Sclavon. receptœ fuer-ant ad
Conventum
dein receptieFrancifcanorum. Inde translatœ
a Canonico Vaknxerovith ad Шапки
ad Canonicalem domum, quœС1ег1со1'1ш1
nunc a meЬотпп,
Aincoiliï
tur & poflidetur, hoc ей primam, a porta Capituli Novovillana, intranti ad Capitulum,
a dextris; paratisque in Conventu Francifcanorum interea, pro hofpitio Monialium ne
celTariis, й reparatum earundem in Regia Civitate Conventum anno 1709. die 4. Ja
nuarii, monaßerium funt reduâœ. Hoc autem illud eílmonaßerium, quod quarumvis
illuflrium, Nobiliumqnein hoc Regno familiarum 111125, alumnas monialesque habuit, ut
cx illarum, familiarumque pateret fcripturis. Hoc, ex quo Summa c0mmoda,in tot pro
nianarunt familias, dum pro lev'iflima dote, olím все. aut 500. florenorum, frequentiul
autem absque ulla, pauperiovm Nobilium filias fufcipiebant. Quamvis vero exigua dos
fuerit, quia nihilominus, erga obligatorias folvendumque annuum oenfum, рабыню do
tem relinquere ail'olebant, apud familias, faâum ей: ut Moniali mortua, nec œnfus fit
Solutus; dosque negata, vel involuta five fubfecutiß interceílisque divifionibus, quod onu»
illud nulli condividentium obtigîfïet; five pañivorum debitorum praetextuato onere; live
legulœorum impietate. Quare Conventus iße, 30. circiter Moniales fußentans , [их-Бега
non potuit. Et ne plane per maleverfationum mancipia pereat, Epifcopu orgias Вп
m'ugh ob auch rebus pretia, reparationes neceíl'arias, provifionem tantorum c. dotem cu
jusvis, fl. Rh. mille, aut ante profellionem deponendorum; aut vero cautione fuihcien
ti communitorum, confìituit; quœ dos Conventui cederet , atque :ad hujus neceilitates.
Reíiduum autem quod daretur Íiliœ, a genitoribus, агат &c. paraphemi inRar coníide
raretur, ad Virginis intrantis difpofltionem. Рой hoc pifcopaleDecret-um, monafierium
teéìum ей, pluraque reparata. Status quoque Regni publicus ; perpenfa tam monaiierii
hujus , Regnicolis utilitate , quam & tantorum damnificantium illud impietate, anno 1706.
in congregatione Regni Zagrabiaa 12. Aprilis celebrata conßituit : Detreverwitffxatus, ex
quo ha'clenus Conoentus Monialium Ssvîiœ Trinitaris Zagrabien/is,Abbatißie aut 'anja in
caufarum proceßìbus, objest jiii imberillitatem nimium dammjieatœ [Идет , quod impoß'erum
.in quiba/'tumque caußs, judirialiter etiam interrogare, 'oel штате rejponlere non плети,
¿nner prius, сит proba jurispm'ta vìro, ac etiam Syndieo fito, ejusmodi negotia jimnon пт
{terann ищите tali/z педали conferre б" examinare debeant, quo Лад/Ь re/pondere tenebuntur.
a extraétus lib. 4. Protocolli Regni, folii 409. fed cum a verbofitate , ортопеда: jira,
robitatem cum juris fcientia conjunâam communifœminarum vitio, metiri incoali'ent,in
{пров vulpesqœ impîngendo, Ratutum fuerat: ut Syndici Conventus hujus , per 9111111—
cum approb'entur. Qua ex re patet, publicum, Singularem Conventus hujus curam de
monfh'affe. Hoc indubium ей, pauperibus tam civibus, quam ftudiofis, ell'e monaßerium
hoc, fußentationis eorundem refugium; multisque profpici , de vitae mediis. Cujus con
Iideratio, movit Eppum Шиш/162111, dum accufarentur prodi litatis, ut eas in diíìribu
tiene hac, ob tot pauperes relinqueret. Prœterea patria: Ndïnlium puellas, fub conven
tus habitu, levillimo ârecio, aliquando fufcipiunt zeducandas. Наде erga patriam Сотен
tus hujus gratime , memoratas flatuum proviliones caufavit; & 'erga hunc Conven
_ tum, iingulorun'l añ'eůum merito excitare, meretur.
Vara/Hilti Urjiilinarum ей Conventus : Hae Pofonio funt evocata», hoc XVHI. facu
10. Gregorius Subarich Canonicus Zagr. & рой Hunc Sigi/’mundos Зил/рад Ecclef. Zagr.
Prœpof. ё primis illarum Benefaäoribus funt. Varafdineníis Civitas, fundos illis allignavit. Sen
vant puellarum fcholas, tam communes; quam interiores, ut vocant Conviŕlritum, a qui'
bus exigunt colliguntque fummas notabiles. Quamvis autem in Sclavonia vivant, huiufquo
fruantur Beneficiis, Moniales domeßicas, five Patriœ filias, haäenus elevari ad Abbatif
[œ oliicium non admiferunt: quin dotem a domeßicis majorem exigunt, ac abextraneis,
& puellarum domeßicarum pauperum, nulla apud Moniales has ей Conlideratio. Ведий
tur a Presbytero Ecclelialìico ordinario earundem Confellän'o, 81 a PP. Societatis"jef\l
Collegii Varaidiuenfll.
. Il»
I
с Sclavonia Croatiaque inodernœ relatio. i 431
1 . . . . . . л . , . ‘
штата Стогюги: unitarum Epi/copi.
Sclavonia: Croatiœque locis defolatis defertisque per Turcarum excurliones redditis
poliquam ad deferta Нате impopulanda, Rafcianos,vulgo Vlahi vocatos evocâlTent illocavi ‹ \
lentquey , eorum faluti erat confulendum. Facili negotio ad Sacra ritusque Romanos de_duci
. /pöterant , immo a noliris Parochis Sacramentis providebantur , templa frequentabant пойга ,
.f ’i ipleque Petrus Domitrouieh, ad Epifcopatum plane Zagrabienlem êervenit. Verum Roma
hœc dillicultante, pronioreque ad indulgendum ut e ritu latino , ad rœcum quis rranfeat , ac
ut è Grœco ad Latinum , ingens caufata ей confulio , plebsque arguere incepit , tutiora fanélio
raque elle debere Стаса ‚ quam Latina Sacra, c'um Grœcis non admitteretur ad latinos ritus
tranlitus. Et qui tranlierant , reddire cogebantur , eo effeäu, ut non pauci ex Latinis , ad Gras
cos tranliverint, qui in iplis Legibus Predauey vocantur. Petrus Dvmìtro'vich Eppus Zagra
bienlis , parentibus Grœcis ortus , ex ditionibus Ottomanicis Fratrem quendam Ord. S. Balilii
Simeonem Vrattanja obtinuit, cui ex Bonis Epil'co alis menfœ Iuanieh vocatis , metis politis ex
cidit territoriumv Malé/a , ubi olim Abbatia с]? Michaelis dicebatur; eoque , ut ipfe in fuis
litteris ait , Romana: ccleliœ adunito,fecit : ut Ferdinandus II. Hungarian Rex , uti etiam Pau
lus V. Romanus Pontifex, hœc lirmarent. De his copiolë , & cum quibusvis circumliantiis
_ fcribimus in Epifcopo Petro Domitro'vieh. Vrattanja non folum Abbatis titulum ей confecu~
tus , fed & Epi/¿opi S'vídnieen/is. Felicillimœ erat calliditatis, fciens omnibus fatisfacere. Ro
ша in Epifcopum fait confecratus , fed рой eam confecrationem , etiam ab Archieppo Bulga
riœ. His in Regionibus pro Catholico reputabatur; in Ottomanicis autem , pro Schifmatis A
pollolo. Monachos libi fubjeéìos, tam Lepovinenfes,quam & Marcfenfes nefandis excoluit
doctrinis,utexamen ройеа eorum, colleéìáve inquilitio demonlirant. Verbô fundamentum
pofuit tantarum fuccellivè Regibus , Papis , & Epifcopis incommoditatum. Graviliimë accu
fat , reumque facit Domitrovichìum , Petrus Petretioh Epi/ê. Zagrab. in fua Marcenli hilioria
MSS. teßis quorumvis de fcitu &vifu. Mortuo Simeone , Succellbr ejus , reliéia Cancellaria
Aulìca Hungarica , militarium opera , per Dicalìerium aliud , Epilcopatum ей confecutus, fub
titulo ex antecelToris cognomine`fonnato in Cominiis , ex Vratanja enim formavit Vleranje, hoc
ей in conliniis , othntaque expeditione , coram Apoßolico Nuncio Profellionem lidei elicuit.
Petiit Romae confecrari , fed Zagrabienli Epifcopo , vigore Canonicarum Legum prohibente ,
uod cum Confinia fuœ ell'ent Dìœcelis, duo autem Epifcopi ad unum eundemque titulum con
lecrarì nequirent , enata ей plurium annorum lis , eo diliicilior , quod Roma informari volue
rit , de Suidnieen/i Epi/bopatu , Grœcus nempe vel Latinus olim extiterit? Quaelìio hœc , fatiga
vitincommodè ipfa Exc-ella Regia Dicalleria,quœ auéioritate lua, ob agnitum in Simeone
Vratanja hunc titulum, confervandum volebant , Roma repugnante. Eheu! quœ Orthodoxie
Religioni, caufata funt hinc vulnera l plebs lirmata ей in fchifmate, Monachi Romana Sacra
deteliati , Epifcopus à Bulgarico confecratus metropolita. Quin hujus obreplit auéioritas , ut
vilitationes obiret ,` pecunias auli'eret, Epifcoposque coniirmaret. Gabriellniakith gravilli
` mam excitando rebellionem , Regemque Conliniorum fe infcribendo , Leopoldi Regis excita
vit pietatem, quidamnato ad perpetuos carceres Epifcopo Miakich, cum comperilTet tam
Ferdinandi Ц. quam & ex Pauli V. litteris , provilionem fuill'e pro Unitis , Schismaque natum
ex innanibus quœllionibus ,'Paulum Zorchieh dixit Epifcopum , qui titulo ell'et Svidniœnfts , 8:
Colocenlis Metropolitœ fuffraganeus ; Roma vero li'ad hunc titulum confecrandum no
luerit, alium quem lubet titulum eidem lar iretur, ita ut Confeeratione , lit tituli Ro
mae tribuendi, inv Regno autem Hungariae Südnieen/ìs. Adjunxit Zagrabiae pro his femi
narium, donando eidem bona Pribieh vocata. Difpolitio haec Apoliolici Regis Leopoldi
duravit ad annum’i737. quo Simeon quidam Filípo'vieh praeviè caufato tumultu, Mai-clam
expoliavit, diruit, Monachos quosdam occidit, quosdam coegit ad fchisma. Epifcopus Za
grabienlis Georgius Braniugh, ui ab exemplo prœdecell'orum, Epifcopos hos Svidnicenfel
l ut Vìearios jìtos in ritu Grieco nitorum habuit, multa it, infumplit ue. Verum reñi
- tutionem Marcfœ obtinere non valuit, quamvis Tethllus a ich in Epiŕcopum Suídnit'en
fem, relolutus fuerit , confecratusque ad titulum .Epifcopi laten/is. Verum quia Pallich
ob mores notoriè Scandalofos, per A oliolicum Nuncium Pauluzzi in jus vocatus, per
lententìam ad тык/Идиш in Polonia Ißopolitanum detrujìis fifi et , nec parrere voluill'et
fententiœ; at latitando, interpraetes fautoresque habuit, quoa us ue& fumptus, rigorem
abrogatorum veterum Canonum, mitigatum elle, nec дети юнг monaßerium, vacare Ге
dem; ideo ob novam hanc quœllionem, Unitorum Grœci ritus profellio, extinéia ruina
taque prope evaferat. Mare a pollidebatura Schismaticis; Monachi non fuerant, demortuìs
que Parochis, ex defeóìiù Pìfcopi, qui Ordinare potuillet, Parochiœ ipfœ ad Schisma
ЧЧЧЧЧ z “со“
/
43; Коте: 'Preliminares Pamzom'a Унт: Perìolis IV.
ticos funt devolutœ, plebsque eo facilius ad Schifma inclinata, quod praedicatum lidei Lini
torum negleäum, memoratïs eventibus viderit. Quare paiam Romanum Pomiñcem dete
ßabantur, quod curam Salutis eorum abjeciffet. Alumni illi , qui in Zagrabienli Gmc@
rum feminario
fecutoresque excolebantur,
etant abfolutis
Sacra: Unionis. Tres humanioribus , ad Schifma
remanferunt Conllantes & omnes
lirmi, reddibant, per
nempe Singen
ВШИ: Monachus Marchenlis, anno 1737. Salvatus , qui ad Bona Pribifh fe conferens,
eorum & Zagrabienfis Seminarii, egit Curatorem. Сите! Palkom'ch , & Всё/{1115 ВсуЁдд
km'irh, Romae tum erant alumni. Audito fuorum cafu, Sacros ibi fusceperunt ordines,
Gabrielqœ Palkovich in Sclavoninm redeundo, indilh'iéiu filesburgenfi, feu Sumbergen
li, egit Miflionarium, populumque illum,‘iu Unione confervavxt: ipfe unicus Parochïai
omnes dilìric'ìus illius, diu noétuqe circumeundo admindìrandoque , ac etiiciendo ut in
Canonem Romani Pontificis nomen reponerent. Erat vir Singularis manfvetudinisöz Cha
ritatis, & ob virtutes in amore omnium. Alter Барии: пешре Bofukkwich , ordinating
quoquefRomanœ fedis, in Poloniam concellit, ubi Philofophiam , & Theologiam expo
luit, fefeque adeo reddidit commendatum, ut Romam pro Gmtraliprofm'atort unitorum,
millus fuerit, cujus Шт. Affemanus reminifceretur. Interea anno 1748. die £8. Арх-1135 obîir
Gecfrgius Винта}; Zagrabienfis Epifcopus, dato eidem illico Succeli'ore Francifco Xav@
rio klobufizki, quem cum in Tranlilvania remanere ‘oportuiílet, p'rœfati Unitorum сайд
ame, tum Viennœ септика, fuere narrati. Fateri debeo exhorruifle omnes, RegiœAu
Пса: Hungaricœ Cancellariae Conliliarios, voluiffeque in Religionis hac materia fondate in
formati. ln patrizia rebus, 6L prœcipue Ecclefiallicis( aquibus, abfolntis Theologicis Stu
diis, cognitiones fortiri, fumma шепоте incoaveram ) peregrinus 'non fueram rudisque
omnino. Hinc ex confcriptis ob Epifcopo Petro Petreticb notitiis, ‘a Rmò olim Georgia
Narcellevich habitis, originem fataque Marcfenlium excerpli. De fequentibus, ex Nancy
Apollolici Viennenlis Caneellaria, plenam obtinui informationem; ex pra'fato autem Si
meone Bulich, authenticë plane, tot tantorumque animarum ruinam. Exhibita itaque no
mine eleéti Epifcopi ( Per quem refolutus pro Canonico a latere fueram) humili inflantia,
laudari fatis poterit a nemine , fervor ille , Zelusque Religionis ‚ quem Excelfa
Aulica Cancellaria Hungarica demonûavit exhibuitque. Sane, Езда Relatione , negotii
h_ujus Religionis -, Apoßolicœ Dominœ & Regina? пойте JWÁRIJE TÍÍERESÍ/f,
tenerum in Religionem Orthoìoxam cor, commotum vehementer extitifle, @jus Apollo
lica rovilio atque cura, ad perenne exemplum ac memoriam 'demonfh'ant. Ea )uben
te, êxcelfa Dicaßeria fua, negotii hujus reéìius evasére procuratores, uam Iindices. Res
cum Nuncio Apoßolico, nunc S.R.E. Cardinale , Fabricio b'erbelloni ада eilA Latitans Paulich,
in Poloniam concellit , Benediůus vero XIV. de quibusvis genuine informatus , ne lidei Reli
gionisque,adeoque falutis теша negotium, per innanes quœßiones, fepultum remaneat,
ab Apollolica Regina, vigore juris Patronatus fui, refolvendum voluit Е ifcopum,qui fub
titulo Vicarii {Ат/[01151 ‚ rebus mederetur. Subito admonetur Anno 1750. pifc. Klo
bzz/ifzkz'us , ut Augußœ & Apofìolicœ Dominae , quosdam reprœfentaret, e quibus unus , ad 51:1—
dníceizfem Epzßopatumpollitelevari. Tres illifuperìus memoratì-, fuére fubfìrati. Ех quorum
numero , Gabrielem Palkooich vifum eß Гиен Majelìati eligere. Renuebat eleéii modefìia onus
hoc, tantasquein Нет adducebat rationes; quœ 'tamen exaudifœ 'non fuere, quod populus
eundem amaret, vinutesque exigerent. Quare 17 51. mitcitur Zagrabienli Epifcopo mandatum
Regìum , ut Дебит Gabrielem Радий]: ‚ quo citius Viennam venire jubeat , ad fufcipiendam
Epifcopalem animarum Coram. Ivit ut erat Millionarius , pedefìer & lacer , univerforum Ш—
hic , virtutibus fuis añe&um merìtus. Piiffuna Domina & Regina, Vefìes , Crucem , quœvisve
neceÍTaria cœtera , liberalillimè eidem fubminilh-avit, providit , fumptusque omnes elargita ell,
primitivœ Ecclefiœ inquiens, Те intueri in Gabriele Epifcopum. Confecratus fuit ad titulum
Drußparen/ìs Epifcopì in partíbus , partesque has adminißrandas fufeepit , ut Ист—{ив Q/ïo
licus. Explicari fatis nequit , gaudium illud,‘quod erat populo. Hinc ut in rei huius тето—
riam , in Canone, Magne Веди MRI/E THERESIÄ? нотгп trprimatur, ВтеЩРб
t'th Romani Prntifìa's,populusipfe oravit. Et ‘quia defeâus fuiíTet ordinandorum, Sacerdo
tum item , oportuit> Epifcopum , Silisburgenfem difìricïum adminifìrare. Primœ illi сит fue
runt , juventutis aeducandœ ; hinc Romam , tam ad Collegium Стат: ‚ q & de propaganda
Plures fufcepti fuêre juvencs, ad clall'es plane elementares. Zagrabienfe minarium , peru
num Româ miflum,regendum fecit. Obtinuerat autem quosdam, unionem profeffos, рет
uos Parochiœ providcbantur. Pro Capellanis Caflrenlibus duos exmilit. Regina ¿ll/:riß
cre/ia , Marcfam ei 1753. reßitui fecit, fuitque in eam introduélus , atquein hujus poffellìr
rio biennio integro. Cum porro creditum fuerít , tumultum in Generalatu Varafdinenli ш
“0
Seia'vonîa Goatŕœque moderna relatie. 433
.1101755 fecutum , etiam ob штамм Marcfam unitos profluxill'e , eûò rebellantes , Patri
non nocuifTent , immo pofitis vigiliis , locum lint tuiti; ‘& Schifmaticisjus nullum producere
valentibus 5 Reginœ providentia locum illum Piarißis attribuit , Bonaque Prtfzeka tum Fifea.
lia , cambii titulo , ad fervandam juliitiam ‚ Palkovichiô , iive unitorum Epifcopo g contulit.
Videns autem Epifcopus , viribus quotidie fe deficere , egit Romae , ut memoratus P. Вил/[Нив
BO/ìohko'vich , Ordinis S. Balilii ifihic Procurator Generalis , reddire debuerit, quem Vicarium
dixit , eique progreíTum commendavit. Paulo рой Carolofiadii , fummâ confecutœ Cœleíìis
gloriœ opinione , mortuus. Profeäo ab omnibus deñebatur ‚ fuaeque prœdicabantur virtutes ,
l & nunc etiam -celebrantun
Inzelleóla ejus morte ‚ diéius RSS. Вид/Щи: .Bo/ichkovìch , Epifcopatum Svidnicenfem ей
eonfecutus ‚ conlecratusque ad titulum Epifcopi Diorletiopolitani , cum poteßate Vicarii Аро—
üolici. Hic Antecefloris fui infiliit veíìigiis , magnaque cura & fatigiis , opus Saerœ Unionie
provehit promovetque. Vir virtutibus öl dodirina prœditus , in quorumvis ей amoribus & Уе—
neratione. Apoíiolicœ Dominœ & Reginae войне , is zelus ей ‚ quem fatis deferibere nemo va~
let. Ferdinandus clim, Abbatia? Marcfenfi Epifcopi dedit titulos. Leopoldus Seminarium
fundav'it Zagrabiae , horum hœres neposque Maria nere/ia , nunc fuis fumptibus piaque libe
ralitate ruinatum illud Leopoldinum Seminarium ‚ Zagrabiœ ‘e fundamentis erigit. Cri/ii quo
Fue ordinavi't , erigendurn fuis fumptibns monaßerium pro Bafllianìs unitis , cum templo ac
cholis, exolutisque fundis,necellà1ia operi prœparantur. Parochorum quoque œdes erigit,
templa item, fcholasque triviales. Ех unitis elevantur ad militaria oliicia, quin ob ample~
'xatum Sacra: Unionis ritum, Clementiae Regiae efïeélum, conviéìiquidam, funt confecuti,
eoque gaudent. Apoíiolicus ifie Magnœ Reginœ Zelus ‚ excitat quoque , Dicalteria uœvis ‚
Comitatus , Civitates., ut quae poíïunt conferant , ad promovendam Sacram Unionem. `t cum
juvenum vquidam ‚ bene culti ., fanéh'sque infiituti Principiis , Româ redeant, fpes eli ‚ ut DEO
benedicente ‚ АроПоПсогит Regum пою-отит aufpiciis , excoli incoata vinea Domini , via
que fallitis, ad opt-atom Япет , luamque perfeůionem perveniat. y Populi propenlio magna
eli -‚ qui ubi legei e didicerit , ’fi boni utilesque libri editi fuerint ,quibus ‘doceantur , quid íit ef
fe unicum cum Apoliolica Sede ? quid ritus? pax perpetua, ‘confeníioque fequentur. _Puto
ige , f1 privilegia quaepiam Regia , pro unitis 1elargirentur; íiVicario huìc Apofiolico ,intra
pifcopos потов locus; fi Nobilitas , Íirefpeůus inpromotionibus accell'erint ,media hœc l
futura, acl obtinendum eum Япет ‚ quem fufpirat, quœrit `,pro'curatque , Regime Apoßolicœ
Zelus. Studendum quoque, ut iimiles uœrantur Epifcopi , qui horum duorum veftigiis gra~
diantur, lint ue Epifcopi, hand autemiïpifcopatl'is poffeíiores. Hœcquœ retuli , funt Epifco~
p_'íltus lmjus , dióti ».Sìzidnìcenßs ’,'exordia ‚ fata., refurreétio. Copiofius de hujus initiis , Tomo 2.
ift. Есс1. Zagr. Scriboin Petro Domitrovich , cum litterarum produëtione. Item in Geor
gio Braniugh. Relidua part-.im per me стажа; partim nunc publica notoriaque ‚ ad pofieri
tatis memoriam recenfui. _ . _ у \
Nunc memorata jurisdiélio Epifcopi unitorum Спай ritus ‚ exlgua ей , & diliriéiu fera '
Sumbergeníi `continetur , ubi quatuor Гипс hodie Unitorum Parophiae. Aliquorum item , qui.
v_“"T\~‘-`ßu_wv intra двигает“, habitatione collocati, Sacram proñtentur Unionem. Olim ac ante annum
1737. in _Iurisdiétione 'Generalatus Varafdinenfis., plures habuit Parochias , 'uti & in Regnico
lari jurisdictioneyquœ ob recenfitafata, dillidentes fufcepére Paßores. Infiituto autem ac o~
‘rigine fua, Refolutionibus item Regiis , univerfi Grœ'ciritus , per Croatiam, Sclavoniamque
_7 hanc Superiorem, {пае jurisdiéiionis funt. Sed qualiter ? quibusve modis avulli, partim ех
fuperioribus ‘elicipotefh partim ex mox dicendis conllabi't.
Jurisdiŕîio Gravi 'Titus dz/jìdentzum Orzentalzum.
I. Variis nominibus hodie exprîmun'tur. Hi Vlahos, Vlathos vocant; hi vero Rafcím4
nos, aut этюд; quidam ‚Атиппуёз, Вфтуёз appellitant. Ipli attamen_Ra/`vianoram no
men pofilïimum ufurpant-,ut 'lic fide veterum Pri ° egiorum, decretalium item artículorum
uti Mathias Decr. V. Art.3. & 4. &с. Vladìs. в. Art. ultimo &c. antiquitatem fuam in Regno
tueri poliint. Sunt nihilominus , & diligenter uidem л, diítinguenda tempora ;œtatesque , cum
ab orbe condito , quaevis fic Насте ‚ fuifl'equ'e m Republica ordinata, ut nunc font; non nifì
infanus fentiet. Doétillimus Ritterus reliquainter,habet etiam extraůumPrivilegiorum Rad
fcianorum veterum , i uae utrum libi applicare valeant , рой partium illarum recuperationem,
R-'<"`
legalium Fororum judicio relinquo. Ex his extraéiîibus quorundam meminilTe voluimus, ad
Hilioriœ illufìrationem. ` _
Anno 1412. Sigifmundus titqu 'novœ Donationis Cives Civitatis Kew! jubet Наци m
- rr r r r pra, С
у...
НЕД/110. Baltha/eriS Kerfjäith. '
Q34 Мим РтПттатеэ Раппопйе Veteris Períadus IV.'
prœdiis defcrtis “Talvanis & Mekenot vocatis. Idemque Rex confirmat libertates Civitatis .Ke
we anno 142 8. immunitando ab omnibus cen fibus & еХаёБопНшв , demptis duobus centenariis
cœrœ, Рейс Circumcifionis pro munere ßrenarum Regiœ Matti dandis. Imponit quoque iis
eußodiam portas Regie' , ibi fervandam. Confert Villas Balvani & Zkorenovcz , honoremquo
libera: Civitatis impertitur. Anno autem 1435. Civitatem Kewe & villas ad eam pertinentes ,
Balvanos & Zkorenovcz ab omni folutione Tricelimarum , de rebus etiam mercantilibus exi
mit. Anno 1450. Ladislaus Rex ,jubet eos in quibusvis privilegiis confervari. Anno autem
1455.indulget: Ut ip/i Cives noßrz' Rafŕiam' штат, quon/ilue ad Civitatem гид/тип Hominien~
fem {Ёрш-НМ: inferioribas, ae metis Regm' nq/Íri Hungariœ exi/[enten: , de qua iidem propter те—
zum ùrcorum prœteritis dzßarbiorum temporibus , ad prœferiptam noßram {ушат Chapel adve
nijfent , ceßantefeilieet hujusmodi meta Tureorum redire шатия ‚ in @adem villa пса/Вт Юзёе‘иу ‚
Рисфсё permanere ; ae terris campis 89 porta in oppo/ìto ejusdem villa: , {идиша Danabìi exzßentis,
(титане aliis шаланда: ejusdem villa Kyske'ue ; ßed ö“ omnibus illis libertatibus , б" Iibertatam
prerrogativis , quibus Prœgleceßrum nqßrorum , ae etiam izq/Iris temporibus , primitus in рте/дуэт
Civitate порт Kwinien/ì до. ußfaißent f5“ gavi/ì , uti jŕui б” ¿andere valeant. Anno 1464.
VIII. Idus MayRex Mathias confirmat PrœdeceiTorum Regum privilegia, donec ceíTante me
tu Turcico ad prœvium locum fuum Keugy redire pollint; indulgendo liberam lignationem in
tota infula I(ä/'epeL Annis quoque 1473. 1474. 1489. largitur Rafcianis privilegia nova ; uti
¿e Beatrix egina anno 1477. Quae Vladislaus conlirmavit. ~ Anna quoque Regina Hung.
'1503. Joannes denique de Zapolja, 1536.
‘ П. In Croatia & Sclavonia Rafcianorum initia funt fub Ferdinando, ut fuperiores do
,cent epiliolœ. In Generalatu autem Varafdinenfi , ab anno 1595. lnitìo carebant Eccleůa
Rica fua jurisdiéiione , Verum a latini ritus Parochis providebantur. Roma ifìud vetante , Si
meon Утилита uti memoravimus Greci ritus in his regionibus, fub тот: pallio, aflumpta
que obligatione; jurisdiétionem incoavit. Sed eo mortuo, ex narratis circumfìantiis, & ad
jizlutem «stern/1m otioíis quaefh'onibus , jurisdiétio Grœca Orientalium dillidentiuxn , obrepfit.
Licèt potrò in Regnis Hungarian efTent , mortuo Domitrovichio Epifc. Zagr. Euthymius Соп
I/lantinnpolitanas , Ärrhìepyìopas Sophien/ìs ö“ Valaehorum,avaritiá Ollicialium confinií fubintra
vit. Marcfenfes & Lepovinenfes Monachos , fuos effecit , & Francifco Erghelio de dato Вед/д
wich, die 1 2. Martii anni 1631. fcribit, fignilicans reliqua inter: fe, ad vilitandam & perlu
Rrandam Provinciam fuam , nempe Crainam Ivanicenfem, è domo fua contuliffe , populumquo
ad fe illico accurriffe. Exhibetur hœc Ерш. in Erghelio Tom. 2. НИ. Есс1. Zagr. MSS. Con
ßabilivit ille , praefatam jurisdiëionem Grœcorum dillidentium , fub patrocinio Ollicialium con»
finii. In P.zulo anehich per quem ,Jurisdiäio Unitorum ,juxta rei infiitutœ initia , fuit тет.
tuta; ob Lepoeinea/es fchifmati ìnhaerentes , in integrum reponi non potuit, partim ob bella
cum Turcis gefia, partim ob informationes militarium , avaritiam fuam , politicis rellexioni
bus tegentium. Hinc Lepo'vínenfe monalierium, diflidentem jurisdiůionem fufìentabat, fe
cutumque eli ; Jlîarcjeìg/ì’ autem ad unitam reverfum Unitorum ; ob quam , in Generalatu Va
rafdinenfi, Epifcopatus dillidentium erigi non potuit. Atque hœc genuina caufa eli, quœfk
torum modorum , ut Mare/Ènfe illud monafìerium delinat , malueruntque tradi illud Рта/125,
ac ut per ill ud Archiepifcopi , & dillidentium Grœci ritus Orientalium jurisdiâioni decedat.
Ill. Magno illo Leopoldo , Hungariœ , Sclavoniae , Croatiaeque Recuperatore , & poten
баз Turcarum vindice , cum recuperata Inferiore Sclavonia , ad populum cœterum , Sacrœ Со
ronœ olim membra, fuas ut ajunt Patentes Iitteras exmififTet Anno 1690. Arfeniusque Cher
no'uz'eh , cum copiofo populo , ad gratiam Leopoldi confugillet; bœc Orientalíum Сто! Rita:
зажато , ob Arekiepi/'copalem dignitatem firmata ePc in Sclavonia , & Croatia; quin crevit in
dies , ut prœter Epifcopatus in inferiore Sclavonia, in Croatia seque duos Epifcopatus habe
ant. ' De quibus , antequam dicamus , Leäori èrudito , Patentes illas Leopoldi cum ejus accef
~foriis , communicandas duximus , quod hœ inßituto пойте ferviant , confirment ue & do
eeant Sacra? Regni Coronas , Reguque noñrorum A ofiolicorum jura. Itaque , atentales.
„ Nos Lcopoldus Divina'favente Clementia , elcólus Romanorum Imperator femper Au
” ‚шиш: an Germania: , Hungariae , Bohemia.- , Dalmatiœ , Croatiae , Sclavoniœ , Bofniœ,
.5, Servite, 'Bulgariae &c. Rex. Archidux Aullńae,Dux Burgundiae , ac Superioris & Inferiœ
‚‚ ris Sileiiœ, VVirtembergœ , v«Se Tlieckaal , Princeps Sveviœ, Marchio S. Rom. Imperii ‚ Bur
.„ oviœ , Moravia: , Superioris & lnferioris Lufatiœ. Comes Habfpurgi , Tyrolis, Ferretis ‚
`„ ‚ yburgi , &Goritiœ: Landgravius Alfatiœ; Dominus Marchiœ Slavonicœ, portus Nao-~
‚, nis , & $а1тагит. Omnibus populis & Provinciis ,ab hœredz'tarío izo/iro Hungariáe Regno
„ dependentz'bus . б" qaibuseumque aliis , praefentes leóturis aut audituris, imprimis vero Po
, pulp Albanenß ‚ gramm попил Cœfarearu Regìsmilue, & omne bogum,
. С? N9
Sclavonia Сто/112113411: modern.: relatie. ‚435
т.
‚‚ Notum fit vobis, quod bellum Turcicum, ad quod fœdifragè & injufii: provocati fu
»1iи;a
„ mus, ro munere пойте Caefareo & Regioinproteéiione Divina, & caufœ пойте jufiitia,
„ conii 1 ргфоиатиг, eo fine: utpopulos nobis jurejìibjeŕios, 8° jure àmemorato noßro Hun
„ gariee Regno dependentes; omnesque alios Chrißianos, immaniTurcarum fervitutiereptos,
м:nup
„ priiìinae libertati, priiiinis privilegiis,pri{tinaeque, cum corpore à quo dependent, unio
„ ni; abufu omni fublato , reparatoque defeéi'u per tyrannidem Turcicam introduéio; & red
it* dito unicuiquejure fuo,refiituamus. Quapropter omnes populos, per univerfam Albaní- .
lтlгv.~x— ,s am, Serviam , Illy/iam, BuLgariam , Sill' Мат ‚ liberiam , Macedonian: , Ra/Eiam ,
„ conilitutos; aliasque Provincias à prœdiëio egno nig/fro hizmgariœ dependentes ; omnesque
„ alios populos, fub jugo Turcico gementes, benignë hortamur: ut pio &paterno nofiro
‚, deliderio correfpondentes, in hac tam favorabili occaiione, attritis tot cladibus per vi
„ éiricia arma noitra Turcarum viribus, pro {на Salute &liberatione, Religioneque Chri
„ Iliana promovenda, omnes, ad partes Noílras accedant, contra Turcas arma штанг,
„ copiis Nofiris pro opportunitate & necellitate, ad mandata Noitrorum belliducum &
‚, Generalium, qui juiio numerosoque exercitu proximi in campo comparituri funt, fe ad
„ jungant; iisdem pro polie annonam, cœtera ue necefl'aria pro eorum confer-vationc Iub
„ miniítrent; & promptas in quibuslibet occaïionibus contra holiem communem ferrant
„ fuppetias; diäis Belliducibus Noilris , iisdem proteóiionem omnem contra Turcarum
„ impetus impertituris; exaóiamque ubilibet, prout ferio demandavimus , militar-em dif
„ ciplinam fervaturis. Et Legitimœ 1ro/lne dominatiom', 'voluntaria' je reßituant , /ì gratiam
„ Ü’ Clementiam izo/fram experiri velint. Promittimus vobis omnibus prœdiciis populis 8:
‚‚ Provinciis, Nobis qua Regi Hungariœ de jure Subjeŕlis , & legitime Subiieiendis : Ser
„ vata imprimis Religionis fue: , eligendique Vaiivodœ libertate, privilegiis & juribus,
„ exemptionem ab omni onere publico, & contributione ( exceptis tamen anti uis & foli
„ tis, ante omnem Turcarum invaiionem, Regum & Dominorum juribus) fu lato etiam
„ in iis omni abufu per dominium Turcicum introduéio, nifi in cafu neceilitatis bellorum,
„ in quibus pro velìra propria falute ac defenlione, per modum gratuita: contributionis,
„ pro poile neceilària fubiidia concedetis, quibus copiœ пота? poilint confervari, defen
„ di Provincias, & onera belli fußineri. Exculio autem jugo Turcico , omniain formam
„ Íiabilem, & ordinem debitum pro futuro, ad votum & fatisfaéiionem veitram redige
„ mus; & cuilibet juribus fuis, libertate Religionis, privilegiorumözimmunitate redditis,
cunétis & fingulisjufiitiam adminiítrabimus; Univeríis gratiœ, clementiœ , benignitatis , &
paterna.- Nofirae protectionis, documenta uberrima praebituri. Promittimus infuper,donamus
& concedimus omnib. & fmgulis, liberam bonorum five mobilium five immobilium, quœcun
que Turcis , in Confinibus fuis ademerint poiTeÍIionem. Agite igitur pro Deo , pro Religione,
pro falute, pro Securitate VePtra refiauranda. Intrepide ad partes noŕ'tras accedite, lares
„ Vefiros, culturamquelagrorum non deferite, focios veiìros, ad fequenda veiligia veftra
f»
„ invitate, & occaiionem hanc a Deo, & nobis oblatam, vobis, &nunquam amplius re
,‚ dituram accipite: Ii vobis, fi iiliis veßris , ii denique dileéiœ patria: & faluti , 00111111—
„ tum velitis. Dum vobis in reliquo univeriim, &íingillatim; gratiam поташ Caefaream
„ & Regiam luculenter oñerimus. Datum in Civitate Noiira Viennae , Die fexta Menüs
„ Aprilìs Anno 1 . Regnorum nollrorum Romani 32. Hungarici 35. Bohemicivero 34.
„ Leopoldus т. р. . H. А. Comes de Strattman, т. p. Locus Iigilli appeníi. Afl manda
„ tum Sacr. Cœfar. Regiœque Mattis proprium , Stephanus And. de Í/Verdenbarg.
Memoratas Provincias jure ad Hungariœ Regnum Speäare, ab eodemque dependen>
Leopoldus agnovit, Dicafieriumque 'fuum, ut teiìaretur Dicafierialium fubfcriptio. An ve
ro Patentes ha?, pro radicali diplomate haberidebeant, modernorum Grœci Ritus diiliden
tium orientalium, praecípue cum ad Sclavoniam Croatiamque direäœ non fuerint utpote ar
mis Leopoldi ante recuperata Regna, verum ad eas Provincias,quœ nunc quoque fubTur
ca funt , nempe Bulgaria, Servia , Bofnia , Rafcia , Macedonia, Albania; Neque fpontanea ac
cefiione populi hujus, ad Regnum Regesque Hungariae devenerunt rediveruntque: Apollo
licorum nofirorum Regum interpraetationi, in devotione relinquo.
Patentalíbus relatis, Iiatim ab earum publicatione, uti fcivit Arlenius Cherno'vit'h. Qui,
cum quibusdam fuorum, ad inferiorem Sclavoniam, Sirmiumque fe contulit, ex Dumm
5111281 Saba; five Herczegovinâ, miiioque oratore ad Leopoldum , Augufio menfe, fequens
obtinuit diploma.
„ Leopoldus Divina favente dementia, eleůus Romanorum Imperator, femper Al!
„ irñus; ac Germaniae, Hungarian», Bohemiae, Dalmatiae, Croatiœ,Sclavoniae,BOfniœ,
„ Servies, Bulgaria: &c. Rex. Archidux Aufh'iae, Dux Burgundiae,l Brabantia», Styriael
пи; 2 a Ca`
430 "Нант Preliminares Pannoni.: _Vernis Prríodus IV;
Carinthiœ, Carnioliœ, Lucemburgi & Superioris ac. inferioris Silefiœ , Wirtembergœ ,
8‘838 ‘3‘6‘8!
& Theckœ, Princeps Sveviœ, Marchio Sacri Romani Imperii , Burgoviœ, Moraviœ;
Superiorìs & inferioris Lufatiae; Comes Habspurgi,Tyrolis,Ferretis, Kyburgi & Go
ritiae; Landgravius Alfatiœ, Dominus Marchiœ Slavonicœ , Portus Naonis & Salina
rum. Honorabili devoto , Nobis dileóìo , Афиш C/Èrnüvich Orientalis Eccleíiae ritus
Grœci Rafcianorum Archiepifcopo: Epifcopis, omnibusque aliis Eccleíiaßicis & Sœcu
laribus Pratibus; Capitaneis, Vicecapitaneis; Toti denique communitati, ejusdemGrœ#
ci ritus, & Nationis Rafcianorum, per Спешит, Ви15ат5ат‚12ф{ат‚Нетсягдооёпат,
Dalmatiam , Podgoriam , Jenopoliam, cœteraque annexa loca;& quibuscumque aliis prat»
fentes leůuris, ianeéìuris, vel audituris , gratiam Поташ Cœfaream Regiamque, à
,‚ Non
omne folum ex demiffo libello, Nobis, >veßrul'n Omnium nomine per ablegatum ad
bonvm.
83 83 8 38 -3 3 83 83 83 nos Epi/ítopum Jenepolz'tanum Ijaiam Diacovich ; verum & verbali ejusdem expoíitione 1u
culentius clementillime percepimus, demillam gratiarurn aóiionem vefìram, quod voso
faucibus barbarœ Turcarum tyrannidis ereptos, priflinœ reRituerimus libertati, obliga
tionemque perpetuam , qua nobis ob tanti beneficii exhibitionem obflriétos vos, poile
rosque veflros prolitemini; debito quidem veftro, Нота ramen eo majori 'Satisfaôziœ
ne, quod agnito jure no/lro, vos in Sinum gratìœ, Clementiaeque пойте, qua domini ö’
Regis Уф“ legitimi Proiicientes , í'ub umbra proteéìionis пойте , роШъас vivendum
vobis & moriendum elle, laudabilianîmifortitudine declaretis. Cujus nobis perquam ac.
ceptœ Conteflationis & exhibitionis' veflrœ intuitu , vos univarfos &fingulos, in tutelam
поташ Cœfareo Regiam Clementillime non tarn fufcipimus; quam ad egregium pro
pofitum animis Veilris {igendum , & liliis inculcandum, perpetuo omnibusque in occu
rentiis, realibus documentis, magis magisque confirmandum. Arma proinde contra in
feníiflimum Chrifliani nominis hoflem , & perfec'utorem Veflrum fub aufpiciis nofiris no
Rrorumque Belliducum direóìione, fumenda, propulfandasque injurias, calamitates ac
miferias vobis ini uillime crudeliíiime ue haäenus illatas , paterne hortamur. ViciiTun
ut libertatem ас 3и1себйпет Imperii gominatusque anhí, in ipfo limine fentiatis, Pe
titionibus Veflris pietate nobis connaturali annuentes, benigniflime decrevimus:utjuxta
Orientalis Eccleliœ Grœci ritus Rafcianorum confvetudinem ac normam , veteris Calen
darii, liberi: confervemini; & prout hattenus, ita deinœps, а nullis Ecclefxaílìcis vel
Saecularìbus Statibus, ulla añi'ciamini moleflia': Iiceatque 'vobis inter vos ex propria ia
cultate, ex natione & lingva Rafciana соц/типе Archiepißopum, quem Status Ecole
liafticus & Saecularis inter fe elliget; isque Archiepìß'opus liberam habeat filoultatem (15—
@orrendi cum omnibus Orientalibus Grœc'ì rítus Eccleßis,Epifcopos confecrandi, Sacerdo
tes in monafieriis difponendi, templa ubi opus fuerit, propria facultate exfìruendi, in
Civitatibns & villis Rafcianos Sacerdotes Subordinandi; verbo, íicut haéìenus Graeciri~
tus Eccleíiis , & ejusdem profeflionis communitati, prœefTe valeat; & propria authorita.
te Ecclefiaßìca, vigore privilegiorum a Pradecejlbribrw Noßris Divìs солдат Нищий:
Regìbus vobis conceÍTorum , in tota Стада, Rafcia, Bulgaria, Dalmatia, Bofnia Je»
nopolia & Herczegovina: nrc non in Нищий Ö’ Croatia ubi 11:12:80 exi/lum; & quate«
nus: & quamdiu: Nobis Univerß б" Singuli fideles @devoti erunt, facultate аиром“.
di gaudeant. Statibus porro Ecclefiafticis velut Archiepifcopo & Epifcopis, Monachis,
3 93 "S8 38 omnisque generis Sacerdotibus ritus Graeci iii monafleriis & templis moneat propria fa
cultas difponendi ita: ut nemo in praediŕìis monafleriis, templis, & refidentiis veítris»
violentiam exercere vaJeat; verum in decimis, contributionibus, 81 quartiriis, antigua.
immunitate gaudeant: Net fuper Eccleßaßìco Statu, ullus Sœcularium prat" Nos, pote
ßatem habeat, arreßandi, vel incaptivandi aliquem; fed Archiepifcopus tales a fe бе
pendentes Eccleíiaflicos, pœnam aliquam iucurrentes, liure Eccleíiaßico feu Canonico
punire queat. Conferimus etiam & coniirmamus Graeci ritus templa, monafleria, Blad
haec Speélantîa, prouti etiam Archiepi/Zopum ö“ Epiffopos conrernentìa bona, qualiacunque
illa fint, iuxta collationem prœdeceflbrum noflrorum pollidencla. Quœ autem templx
Cl'u'ißiani nominis hoflis Turca, vobis ademit, ea quo ue recuperata, manibus Уст}:
U`¥$`ä83 3 refignari demandabimus: Archiepifcopo denique, vel Épifcopis Vefìris, neceßitate fie
exigente, monafieria & Ecclefias in Civitatibus, aut pagis vifitantibus , vel etiam Pa
rochos, & communitatem inflruentibus, а nemine tum Ecclefiaflico,tum Sœculari то
1еШат inferri patiemur. Quam muniiicentiíiimam Clementiíiimamque conceflionem N0
n
fh'am , а vobis omni conatu & viribus demerendam, ñdemque ac devotionem Vefìram
в
inviolabiliter obfervandaxn continue, nullisque procellis concutiendam fore, nobis Ermi
a t“
Stlaoonìœ Сто/гладят moderne Relatio. 437
„ .er promittimus. Et in reli uo vobis univerlim &'lingillatim gratiam Noltram Caefa
„ ream Regiamque Clementi une conlirmamus. Datum in Civitate Noltra Viennae, Die
„ 21. Ангара, Anno 1690. Regnorum Noltrorum Romani 33. Hungariae 36. Bohemici
„ vero 34. Leopoldus M. P. T. А. Hen . Comes а Srattman. L. S. appenli. .Ad mandatum
„ Бате Cœßr. Regiœque Mattis proprium Stephan. Ami. de Werdenburg.
Confirmarunt relata Regia refcri ta, Ищущих I. ad preces Arfenii Czernovich Patri
archœ & Archieppi, totiusqìie populi Rafciani, de dato Vienna VII. Menlis Augulti Anno
1706. Regnorum fuorum omani 17. Hungarian 19. Bohemiœ Secundo, fubfcribentibus
Jojepho Inzp. ё)“ Regt'. Item joan. Frider. B. a Seilern, Phil. Ludoo. C. a Sinzendoiyï. cum
Sigilli appenlione, & ad mandatumIS: C. une Mattis proprium, Jacob Eme/Í. Nob. de
Plotknern Eq. CÁROLUS item VI. (inox fatis in Jofepho, Dominis fubfcribentibus)
quaevis priora tranfumendo, fuisque conlirmationalibus inferendo, ad preces Имел!!! Ро
po'vieh Archiepifcopi & Metropolitœ Rafcianorum, totiusque gentis, cum Sigilliappenlio
ne, de Dato Viennœ П. Die Menlis Augulìi, Anno 1713. Regnorum fuorum Rni II.
НИ aniœ X. Hungariae & Bohemiae III. Uterque autem horum Regum &fratrum, in fua
con rmatione, fequentem inferit claufulam: poli confímamus. Rtyer'oantes irl/uper Nobz's
pleuißimam `jatultatem, easdem deinteps immunitates, prœrogati'oos, ò“ Prioilegia, ulterius ex
plicandi, oe in meliorem pro temporum conditione jbrmam redigendi; /imul 69° propenfißìmum no
ртит, in gentem Illyricam animum amplius demonßraizdi, ртам: ad Noßram Reguorunulue no
]lrorum is@ Prooineiarumatque айва ip_/iusmetpopuli Illyrieì utilitatem ё)" bonum,eondutere oidebitur.
PrœmilTa vero, in forma libelli, nitide copiata , cum aliis quibusdam , ut putamus pro
direëüone Rafcianis his Croatia: hofpitibus in anno 1730. extradata, ut vendens nobis allir
mabat, in anno 1751. eruditionis hilioriaeque amore, aureis aliquot , a Knezio quodam
ernimus, & lincerè fupra defcriplimus. '
Sunt relatae Regum litterae, radix fundamentumque Jurisdiůionis Grœci ritus Orien~
talium Anon unitorum Rafcianorum, adeo ue horum Metropolitan, ac Epifcoporum. Qua’
etliin verbis illis: nee non in Hungaria б” oatia ubi defaŕlo трат, ad hœc quoque Reg
па; 'extenfœ lint; quia attamen Sclavoniœ nullibielTet mentio, ob antiquiorem illum Epif
'copum .boidnicenfem fi'ue unitorum, ideo f1 ‘polieriores non habent litteras, memoratas ad
Sclavoniam applicare non poll'e videntur. In veritate, in Superiore hac Sclavonia, nulf
lum habent Epifcopatum , ob impotentiam applicationis Privilegii; hinc Epifcopus eorum
Kfßanz'cenßs, tanquam in Croatia degens, ad Generalatus Varafdinenlis Sclavonicì Raf
cianos, curam gerit ; lalter vero qui in Pla/to eli, parte quoque Croatiœ; connari non
omilit, li ad diltriéium Sclavoniœ Sihelspurgenfem fubingredi quiret. Hoc eli: ut Unito
Гит Epifcopum, fublatum extingvendumque procurent, ut celTante hujus jurisdiftione,
Metropolitan potelìas crefcere pollit. Martfam aliquando aRege quopiam Hungariae iis fuif
{е collatam, Ído'cere nequeunt. Credo autem Archiepifcopum, in bonis quœ pollidet Sta
tutum elle. 'Cœterum reflèéiendum volui leélorem, Superiora diplomata elle , de jurisdi.
¿lione tantum Spirituali , fcimus enim , teliantibus etiam Diaetalibus Decretorum Ar
ticulìs, hofpites hos Sclavoniœ Croatiœque, à Rudolpho, aliisqne Leopoldi PrœdecelTori~
bus, immunitates & privilegia obtinuille. Sed illa 'cum ad Hilìoriam Rafcianorum perti
neant, yquam fcribendamìnon fufcepimus, mill'a facimus. De jurisdiëlione Spirituali unicè
hic ~agere voluimus, ob tot 'quae Гавре occurrunt, difiicultates atque incommoda. Relidua
ad rem hanc pertinentia, Par. Imœ Tom. II. НЕЙ. Есс1. Zagr. liin lucem a1iquandopro~
diverit, lector legct. Infra item, ubi partes modernœ Croatiae defcribentur. Addere Vifum
eli, Ijiiiœ .Diako'oic'h Metropolitae Inllantiam , quae magni elt luminis & anteriorum fup
plementi; notitiarum item tantarum, ut leäurus animadvertet.
Augußijßme, Invíŕii/ßme Imperator, Rex б” Domine, Domine Clementißime.Pereeptis
benignis .Sacre Cre/aree oe Reg Mattis Vrœ мандат, quibus ad generalem Regm' Ungaríœ
Diœtam inter reliquos eiusdem Regni Ü’ Partz'um eidemI annexarum Status ÜOrdines, etiam
Univerßtas Syimienßs б" Baehien/is Di/Íriŕluum, comparere jubetur. jis igitur benignis тап—
datis homagiali ex obligotione штат, duos 'ex ßngulo prœfiito di/lriŕiu eo de/Íinaoinius,
debite eomparituros. Oreo/ione autem eiusdem Generalis Шт: jequentia, Nationem nq/Íram
eoneernentia, punůla Май/[ай Vra humillimè reprœjèntamus.
Primo, Siquidem iam Аппо 1694. ea erat benignìßima Augzißißìmì Slis/Puis Leo oldi,
Mattis Vm Genitoris glorioßßìmre recordationis, mens ö” ooluntas, ut ationi nig/lire j?
paratum exeindi debuìß'et Territorium Quad autem eo tum ejfeêiui mancipatum non e/l Митю
Vra Ssn'ia eatenus clementißimeprovídere dignabitur. jam 'vero benignijßmè notum erit Matti
Vrie.
Hi/Ior. Впиши: Kercjîslich.
'458 Notitie Preliminares Pannonia Veteris Periodus IV.
Икс: Ssrïue; qualiter in nuperna per eandem ad Nationem nfylram [ада De utatione per Unt
Yver um Populnm in Metropolitan» Orientalis Едете Ritus Grœci ; per Provincias Marlis
Vrie Ununimz' Omnium voto eleŕlus 8° publicatus fiierim. Ut itaque pro.
. Secundo Eccleßa nq/lra 8° Eccle/ia/lici, utpote ego Mtropolita, E i copi,‘Mona_/leria
_ 8° Parochi, in Metropoli Krul/bdolenß ( à qua omnes пед/М Eppatns 8° ppi aŕluales б" fu~
tari, totaque lVatio in Provinciis Cajizreo, Regiis, ad violorio/am usque per Gloria/Zz Vr.:
'Mattie arma, Sedis nojlraf Patriarchalis Ippeleien/is recuperationem, dependere debeant ) Scili
fet Syrmienßs 8° ЕДИНЫ/5.9 Di/lriblus, cum eidem adjunêlo Epi/bopatu jenapolitano 8° Шла,
jlerio Gerketekieni, 8° ad hoc ßeŕlantibus pago Neradim , 8° deferto Bankovacz , aliisque
ejusdem appertinentiis, vigore donationis-Mattis Vrie C'aucellariee Ungaricœ Anno adhuc 1691.
.ll/len e Align/lo Clementij/z'me elargitie, ex pojl if. Oêlobris i702. per Commißionem Camera
Iem: Demain/Inno :706. die ze. beptembris, vigore jicb A. acclzyizrum parium recenter ст:—
frmata, 8° тиф Oppido Daly, Cameraliter collato, cum appertinentiis œßimatis, ре]! тог
tem meam, una cum tota Sulylantia mea ( quod etiam de Succeßhre in Succey'forem intelligen
dum e/l ) ad hunc/atum fedem Krußendoleiyem 8° Eede/iam Регреюд @D тете-дыша ; fm
autem votante, alterA Metropolitaßw Populum eligendus jiiccedat, jam fitta: Metripolis 8°di
ybiarum appertinentiarum,' ille per opulum 8° Nationen: con/lituendus Epifcopus Adminißrator
ijle. Praterea, ji Metropolitan: vita' decedere contingat, ut is vivente adhuc [Интрига usque
juifecuturam Nationis eleŕlionem con/lituendus, vigore Solumodo Decreti Codilrei, Authorita
tejiza, 8° Privilegiis 11o/iris iam emanatis, 8° in J'uturum elargiendis potiri : deinde .Epifcopi
in eorundem Epifeopatibus, Callugeri in [Ишь/{ешь 8*' Piel/ani una cum /iu'sdomibus 8°
miliis in fuis Parochiis, ußtata iam antiquitus de ritu ary/ro receptaque con/iietudine , in quo
нищие religionis 8° fidei noßrœ иди, vi/itati me dia'cefeos 8° perceptione ab inde cedentiumprw
ventuum, ad mencem etiam Privilegiorum no ’lrorum ( nemine quocunque 8° ennui-auque Status
huic olf/lare valente) liberam 8° ad iii/lar omana: Ест/{ее imperturbatam,/ecundum Стат
Ritum nQ/irum, 8° in hoc receptum moduni, authoritatem 8° ius habere: neque po ulus ту!”
in Civitatibns, Oppidis 8° pagis, 'ad Cebbranda fejla Romana Eccle/ìa 8° Prete/,iones (cum
per duplicia fifla, prierer diem Dominiealem maximum lVationi nfl/lm accrefcat damnum 8° ta
literjat/Were ищиеаг ) compelli; Vkd rußra jbla, jecundum vetas Calendarium ищи: Мыш
batione' 8° impedimento celebrare prßit. .
Tertio In caßim ( quod Deus avertat ) /ì iam fata Metropolis ho/li cedere , liberam ЛИ
иЫсшщие iu Provinciis Jl'lattis Vrœ habitationem ßimere,is.1uejblus Eppos noßros, ab ip-/hfolmif
nullo elio dependentes, confecrandi plenitudinem habere.- Eppus e contra Eppatumjuum in vivis
alteri cedere, donare, abalienare, aut etiam Te/lari nullo modo contra Ritus nq/lri confvetudtl
nem 8° Ilíctropolitfe Áutlioritatem, neque fine habitis jiiper colmecratione ejusdem, aut etiam
alterius cuiu/Zunque Eccle/iaßici Metropolitie Patentibus , conßrmari ‘pry/it. Quad autem fi ex
`ßnijlra contingeret injòrmatione, nullist ßt щит. "~
Quarto? Si vero illetropolitam , Eppum quempiam, aut Eccle/iaßicum noßrum Romane
Eccleßa je unire contingeret, talis ipfò jacÍlo Jl/Íetropoli, Epifcopatu 8° отв-[01210 ( ad aver-ten
dum inter opulum 8° in Ecole/ia nQ/lra ста/[фонем ) privetur, Populoque alium Мец-012011.
tam, 8° etropolita alium Eppum, aut Eccle/ia/licum, propria authoritate Лит eligere.
‘ Quinto .A Ut Jklilatares Ojjiciales 8° IUi/ites uQ/lri afiulgente Pace, in charaflere 8° dig
`tutatibus /iu's con/erventur, iisdemilue de ulteriore perß/lentia ( ne ad ru/licitatem adigantur)
benigni/lime provideatur.
' Sexto: Ut non minus lVobiles 8° Cives lVationis rio/lne in Comitatibus 8° Civitatibus
Regiis ad inßar Germanorum 8° Ungarorum promovendi, 8° ad Седана—топи, Senatusquc
cum Libero Eede/ile, Religionisque eorundem exercitio, intuitu tantorum pro Re no, per eau
dem Nationem pre/litorum/ervitiorum , ßinguinisrjue ejiu/ionis, 8° familiarum no/lrarum perdi
tionis, promi/'cue accipiendi admittantur. Neque ullus ex no/lris cuiuscunque Status, 8° ubieun»
que degens, in quibuscunque occurrentiis, prec Germano aut Ungaro magis aggravarì permit«
tatur; Neque mercatores шит! Nobiles aut ignobiles, ad majorem Germanis 8° Ungaris exo
'lutionem Triceßmœ, aut Telonii, ad/lringantur.
‘ Septimo . Quad /ì contingeret Incolas cuiuscunque Loci lVationis noßrœ cum Dominisjiiis
Terre/lribus Contraêlus arrendationis inire; ut in iisdem irrevocabilíter comentari debeant.- ne
«tales contraílus arrendatitios bona )ide innìtos er pijl, in maximum Incolarnm detrimentum,aut
revocatos aut eosdem aggravatos experiri debeamus.
Oŕlavo: Ut ad Publicas Regni Ungaria Dietas, 8° partium eidem annexarum, Na
tio quoque no/lra vel in perjbnis Prelatorum 8° Baronum ßiorum invitetur,Sedemque in illisö’
»sacem habeat; Quemudmolum anterioribus Temporibus дат: necdum eas Regiones Turco о:—
." ‚ ¿ _ clipa
Sclavonía! Станице moderna relatio. 439
сираштг, habuiß'e Лёт/тиши ubi Rafciae Defpotus inter primarias Sacra’ Corona Unga
-riœ Ватин cen/itus, per Literas propr-ias Procuratorem confìituendi facultatem habuit:
Taj/fe parte 2da Tit. z 3. Нищие Defpotus cum viris Ecclefiafticis Banderiatis exercitua~
re, feu Militare tenebatur cum Huszaronìbus mille. Vlad: deer: 3. Art. 22. Anni 1495’.
ùt nallzv'm'omníno dubium zt, Stabiles, amplas/lue eundem Despotum б" Nationen: faam Raj!
шпат in Пацана f5” clavnnia habiti/IZ' pojìßiones. Extant innumera jŕriptorum, трат-о
«nome non Nationalium dummxathfèfl ‘vicinorum , Alg/Íriacorumque ( uti Woißf Laczii, ö’
{Идет
.R œuf ‚Фу-1172015:
твердеют Thome
.1i/‘bam Лит Ежи/10135?!) omni exaaptione
Cioitatem, 'vulgo majora monumenta,quod
Bel rad , communiter Albam lGrammGeorging
гадит, _'.'-’
¿tra «miiis aliisv Caßrz's, Самшит §59 Oppidis in óflavonia б" Mzgarìa exißentibns , cum
Älïrrrto IÍ. Rom. _Mipaf-aforo, ас Ungaria: [буддист Remini/Z'entiœ concambiarit ; que
diligens Mattina’ Regis I. Ung. Hzßorirus Anton. org/illius inter alia, hat receiyët; Zalanka
„wi BQJhiem, Kelpen, Vilagosyarum, Tokaium, Munkaezum , Thallian , Regezum,
Opt-ida vero Zattmar Bezermen,\ ebrezin, Thurvafan , & pleraque alia: Виде autem.
magníficas aedes, quae Regia: Loco baberi otuifTent. Eademque Маши: Orbinus Pairi
а ю Koga/inns Abbas Melina, Joannes z'th eulzcla'vius, ö“ plm'[ne alii commemorant. Quin
ö" дуг fui/erm.; Ang. Dear. o'. Art. 3;, ajjirmat ; Quod Defpotus киша Dominia vel'
Polieliiones, Сайга, РогСаЕсйа; Civitates, Oppida, & alia Bona, in hoc Regno habile.
rit & poiiedmit.~ Ex his probabile omnino ф, quod in /ìmz'libus RegniDíatis Nationales quo
que nojŕrifedes [ат de charaïiere f3” officio eisríem competentes, oacupaoerint; quod [шт мы
tem, '/i aliquo tempore, ob habitan: majori ex parte per turcas Ungariœ Paßfßonem, non оЬ—
fervatum fili/fet: jam 'vero сит Papa/us гид/187 tantorum millz'um animarum in ngaria, ei Im~
que annexis partibus, Stabilitus (Jet.- годами: humiliime ut nobis линий» etiam per ji’ Ragni-
60/55, jì'des tam Вошла/Пса, сит Sasa-alan' Statui de comptenti г G'Ífirf'i eorundem, in quibus#
dunque Regni Diœtis in perpetuum concedatur, ut eatenus Privilegiis Ö’ Juribus nqßris, ibi
dem obveniendìs, inoigilare 'valeamus _ .
Nona.- Ut Liberum ubique Religionìs noßrœ exercitium , adinffar апатит in Ungiiria,
Partibusoue eidem annexis, Diœtaliter rq/îrlvatar, 6° articulariter obfervanium Митинг per-A
mittatnrlne , ut inter nos Eccleßaßicos 6° Saculares, juxta morem noßrum En” antilnam соп
рез/шлет Liberam ( occurente quotiescunque neceßîtate ) Congregationm душист: б" habere
'zialeam/ls. в _ ’
Decimo: Ut populns rio/ler vigore Patria: [цедит ‚‚ nipote Matth: Dec: 5'. Art. 3. 8'
4. VÍfIrÍÍS: Dm’- 2- Aft» ult- Ö“ Privila ioram noßraram antigua б" articulariter i'ecepta De#
cimarum immunitate ( quœ Decima! Erde/ät б" Clero no/Iro cedere debeant ) gaudere laßt.
' Mariet-imo: Ut privilegia no/Íra, per Di'vum МИН: Ум Genitorem Sanŕlœ recorda~
tionis, Nationi rio/ins Anno 1690. die б. Мел. Apr. б" 21. Aug. peŕfintimam Cancellariam,
fg” Per Uizgaricam Anno 1690. п. Decemb. Атю 169:. 20. Aug. &’Anno 1695'. 4. Mart.
per Cameram fuero Aulicam `169;. die zo. Septemb. collata, б" hi/ŕe /ìlb B. C. D. E. F. G.
afliarentia , articulariter una сит jam тритии“: inßmnl, absque omni clan/illa , non tantum
recimnmr, Ue um Je punño in punïium тиши”, б“ ßib gram' alzimadver/ione Regia,
отит! demarnìentnr.
Pro quorum omnium benigni imo файл, intuitu tantorum Мидия: no_/Írœ Matti Vmf1'.
deliter б)” femper confianter рт itorum, Ь” inperpetuum prœßarzdm'umjèrvitiorum, demQ//ìßimg
imploro, б" гит Тот Natione emorior. ~
Same Ст]: chifequœ Mattis Vm’ Hamillimus perpetuoque fideIis/izbditus I_/leas ВШ—
ko'vz'ch .MetropoL Ra/ìianorum б” Coq/ar. Con/iliarius.
' IV. In hacèrgo Superiore Sclavonia, Orientalium non unitorum difpcrfœ domus liabi
tationesi ue funt'., non folum per militarem jurisdiótionem, verum &Comítatuum. In Со
mitatu rilienfi,Dominiis Meritis C1ai1dii,Ludbreg &c. ad 180. domus horum circiter erunt.
In Сены-Маш Varafdineníi quintam circiter partem eorum elle dicunt. Horum curam , uti
meminimus Ko/ianicen/ïs Epifcopus habet. In Lepovina Monachorum Schifmaticorum mona
{ìerium ей. Parochias horum, refcire non рощи
Jurisdzéïio Regnzcolaris.
I. Ragnirolarisjurisdiëtionis nomine accipio, corpus quodam Rempublicam exhibens,
quod Status Ordinesque Regni vocamus. Horum antiquitas in fuperioribus periodisfelt de
„сайта. SubRomanis olim , ас in Pannonica Periodo ‚ non folum Breucorum Regnum de
duótum eff ; fed & Respublica Ándautonia. Periodo Sclavorum , Sclavos per Seniores, Rcůœ
:esque eorum regi , ibi deduximus , adeoque Rempublicam ab iis fervatam {иже сопГеччЁСш'ь
` fffff я Рено:
44o Notitie Preliminares Pannoniœ Veteris Periodus IV.
îeriodo Ш. 1дет fuilTe obfervatum , fuperiora teliantur , ubi Congregationes Sclavorum, йа
tuta , variasque dilpolitiones retulimus. Еадет in IV. Periodo fervata ell'e ex fuperioribus ,
uti & Hill. Eccl. Zagr. Par. I. conlìaret. Initiô , corpus hoc fuilTe videtur Democraticum , ас
ita unum , ut nec divilum in Supanias , live Comitatus fuilTe deducatur. Nec Banorum Scla
устав eruere ей memoriam , nili polìquam Croata', arctàllent Sclavorum territorium , vete
ris Liburniœ Japidiœque partes occupando , orasque illas in Supanias dividendo , Banumque
conliituendo ; à quorum exemplo , 'puto Bonos .Sclfwoniœ exortos , & рой hos , veterem De
mocratiam , in Arilìocratiarn devenill'e. Corpus Reipublicœ Sclavonicœ ‚ ех Sacerdotibus,
Magillratibusque 'conllitille ex Scriptoribus veterumque I'chartis deducitur ,in uibus Sacerdo
turn Epilco'porumque nomina exprœfl'a legimus. Magilìratus èrant , ut ell'e debent in omni
Republica , varii. Cum enim faluti Civium 'confulatur per Reipublica: corpus , falus autem
horum depofcat varia , divcrlos magiliratus ell'e , necelfum ей. Nempe ad fervandam Rempu~
blicam , Politicum ; qui rationem /latus habere debet pro 'objecto , fecundum гетры-щи ас 'asta
tis circumliantias, hinc leges ipfas-, fub lua habet potelìate. Civilem qui privatis profpicit,
œquijultive 'adminilìratione f, efieéiuve eorum -, quae Magillratus Politicus conlìitui't. Mili
tarem qui inirnicos holiesque repellat , propullet», vindicet Reipublicœ , eandemque extendat,
tueatur , defendat. .fi-lconomicum ' ui œconomiam Reipublicas adminilìret , Iconfulat ue
Civibus , ut cura publica, publicum 1t œrarium , hujusque emolumenta'; quin opus lit pro m
is Cives onerare,excogitatis contributionum nominibus.' :lemonllretu'rque Civibus,eos non ef
fe Reipublicœ Reétores , qui lua providentia & cura, œrario inferre aliud nefciunt, nec huic
providere,quam fubditorum fudores , lachrymas, inventaque alia 'ex aliis novarum contri
butionum nomina. Ех his Magilìratibus , confit Corpus Reipublicœ, Regnique nomen. ln
пойга hac Sclavonia ., Magiliratum Politicum , in unum 'congregati y»Status Ordinesque сопй1—
tuere videntur. Sunt autem hi, Prœlati , live Ecclelialticus Status, Magnates, Nobiles , non
:folum oilicia gerentes , fed & cœteri , vigore Nobilita'tis , in Publicis Comitiis gaudentes Гит-а
gio. Milites live horum 'majores Olliciales , qui ad annum ufque 1753. ад Comitia publica
comparebant, Lìberœ item Regiaeque Civitates. perceptores', olimque Yriœjìmatores 8“ Publi
сап! ‚ hoc ей publicorum onerum incallatores, ad Regnicolares Congregationes vocabantu'r &
comparebant. Baai autem olim Conventus lios publicos indiceban't , in materia publicum concer~
nente , vel ad illud pertinente , modo, proprio nutu ; тодо Rege mandante vel permittente ,
pro temporum varietate , »& йаш Ке1риЬ11саг. Jam line Regiis Commillariis ., jam iis pralen~
tibus, Statuum hae Congregationes erant.A Vorantur Generales , quod nominati мадам-ш ад
eas comparebant , confiliisque una 'agitatis ,leges , ordinationes , dil olitiones, etiam ad lin
gulos Magilìratus pertinentes , horumque regulativas, aut rerum ollicia eorum регбист!—
tium , communi mutuoque confenlu ferebantur. Hœ leges , ut fpontanea obligatio , & com
muni confenfu roboratœ , olim conlirmatione non indigebant. Succellivè ad earum valorem,
obligandique vim , conlirmatio ей prœlcripta , uluque roborata.. Porro Regaicolaris hujus ju
risdiéìionis, live Politici corporis & йасиз ‚ рой ennatos Ducatus ,jam hœc, jam i113. erat га
tio capitis , atque Caput. Modo fuêre bclaooniœ Dates proprii , Regum etiam titulis Шайта—
ti, modo Ван! , atque hi jam unus , plures ; pro temporurn circumliantiis , Regumque ar
bitrio. Jam fuere ad Regis placitum pro tempore; jam diuturniores : modo poteliatìs pro
ventuumque majorum; modo honoris pure, arëiillimaeque potelìatis, uti horum детопйга
ret hiltoria ‚ li quis eam fcribendam fufciperet. . А me nihilominus diéta, publicorum Бесте—
torum articuli demonlirant.
Regnicolarisjurisditlio , pro temporum ratione , erat щи): latiot ampliorque , fecundum
Sclavonize in luperioribus Periodis memoratam exten lionem , fuit item reliriélior , pro fervatœ
unionis atque concordiœ , intra membra live Magillratus ratione. Quorum fupra fuis locis
œque meminimus. In mileriam autem degeneravit , dum Salus publica Civium , ex privatorum
lucris at ue avaritia cepit metiri , quod lub Vladislao ll. prope Printìpìi loro habitum , in 1e
gem coniuetudinariam venerat. Utilium bonarum'que litterarum negleétus , o inione mea ‚
malum hoc peperit.
liudiis Politicis Metaphiilicis
, militarìbus pafcebamur
, œconomicis , aut nutriebamurque
jure publico ‚ velliliquis , ne не е Re ublica,
meminil'fellicebat. вес llu
dia hœretica ell'e praedicabatur , hac äuoque шаге ‚ & lingulorum memoria. Suñiciebat vul
garis Grammatica: ufus , fcire loquì , contradicere clamare ue , in quaeltione ignoratiДаше,
ejusdem. Quin a plerisque virtutis precium ac natura, in о1о collocantur, ut multi palam
femet jaéiitare non erubefcant: quomodo влетит dertpi , ac in fuis malitiis , ac turpitudinibus
glorientur. Нос emolumenti ей ‚ ех Гс1ю1ай1сошт argutiis. Homo , ex creatis rebus , prí
mum quid dl. Agazonem,paftorem pecorum , Vinicolam ad hœc ollicia non admittimus, li
nec agnofcat equum, non diltinguat pecudes, vites а le aunquam vilas allirmet, hominum
а аи
l
f Sclavonia Croatiœque moderare relativ. 441
autem Reéiores , eos effe optimos exifiimandum prœtenditur, qui nunquam dederunt operam
difciplinis iis , fine quibus nec homines regi poffunt ,nec geri Magillratus. Diliinguuntur ef~
fe leguleum & politicum, quemadmodum privatum a publico. All fufiiciat mihi, effejere.
miam; dum in hujus imitatione , mea collocata eli conditio. Наго Regnicolaris Jurisdictio ,
propemodum agonizans , ut refanetur , tefiantibus aètis publicis , anno 1655. credebatur fufli
cere, fi fpeciofo nomine Regnorum , Dalmatiœ, Croatia? Ü“ òela'voníœ fulciretur. Datur ita.
ue ad eam Dìœtam Regni Ablegatis , inlh'uéiionis punéio altero : Ut in diplomate navi Regis
ävidelicet Leopoldi) [от partìam annexarum, Dalmatie: , Стане , Sclavonia: , nomina in eran
tur , prout Art. I. Vladisl. armo 1492. habetur. Eratjoannes Zakmardy P_roto Notarius hoc tem
роге ‚ adeo zelans publicum bonum, ut ¿franario indigens , hoc fub fpecie necelTarii publico аг
mamentarii, publicis laboratoribus & expenlis, libi extruèìum fuerit, quo abfoluto, ipfe in
artículum retulit: lProto-Notario Regni Zakmardii дату/ат fait iaarmamentario per дудит,
ex gratuitis laboratoribus œdl/i'eato,jrlnnenturrz jaum,jal_'va „шифон; Кеды: , c_olyeraare. шпи
mera Гипс in publicis Regni adis , ílniilis publici boni , Jurisdictionlsque Regnlcolaris exempla,
quae plane A1 L. 1 1 7. anni 1 655. vetarentur , ut ideo eodem anno , led terminata Diaeta , Zak
mardy libi providere voluerit. Interim vel per Ablegatos, mfh'uèhoms prœmlflàe, punétum.
propolitum non fuerat ; vel li fuit , non eli exauditum , ut combinaturus mveniet. Quin Ага
tículo X. Confiniorum provilio, Regi cell'a eli, uti & 73. pluraque caetera. Quœlìtum tum.
nomen, anno primum 1687. funt confecuti , ut Status Regni Sclavonia: fub titqu & nomine
Dalmatiœ , Croatiœ & Sclavonia» exprimantur. Vide a pag. 398.
II. Cí'vìlís Il]a¿z`/lratus,julìitiœ adminilirationem refpicit. [n Sclavonia plures fubit clall
fes- Prima eli Banalis Tabula , quae in Legibus , Sedes Banalis & Magiíiratus exprimitur , fic
58- anni 1655. Banus ~ eundem ad .Sedemfuam tanquam Magi/frutas peremptorz'e жанрам.
&c. Appellant ur hue caufœ, a foris апатиты Incoantur vero , quœjori Oñavalz's dicuntur.
.Banus Sedis, hujus
Magnatum Cleri ,Рта-Тез eli , valet,qProto-Notarius
tum Vicebanus ue fui loco fubfìituere alterum.
, & tres alii Allèllores
per Regem funt ex Наш
nominandi. Vice
_ Ъапиз а Вапо nominatur , expiranteque Bani oliicio in potefìate fucceíforis eli, vel alium no
minare , vel priorem reponere. Proto-Notarius a Statibus eligitur , мёде ideo Regni Proto
Notarius vocatur , Íimul & Banalis, nb confervationem sigilli Banalis , quia ex Candidatis а.
Bano eligeretur. Tres relidui Alleil'ores a Rege nominantur.
Tabula aliafudiez'aria vocatur. Hujus Prœfes , AÍTeITores ,' Notarius , a Regia Majefiate`
nominantur. Caufae Шаг, паз ad Tabulas Dilìriéiuales in Hungaria pertinent, in hoc foro
traetantur. Erecta eli per ‘arolum VI. anno 1725. .
Tertius Civilis Magilizratus, Гипс Comitatus. Horum jurisdiéiio , ldifiùlà copiofaque eli.
Conliituunt enim quali corpus , minoris privatœque Reipublicœ. ,Hinc Наста quoque intra
fe condere ротик. Mirum hœc nun uam edi, neque a Regibus , aut Publico Наш approba
ri. Sœpe nihilominus ex incognitis lus fiatutis, feruntur fententiae etiam gravatoriœ, ac ut
olim Proto-Notariorum jufiitia lita erat in confvetudinum affertionibus; ita nunc faepe ,in li
beris Regiisque Civitatibus , Comitatibus ,in incognitorum liatutorum allertione, fundatur ju
Iiitia, heu {вере ех arbitrio! ac erga perfonam añeůu , ut Гавре favens uni fiatutum , alterum
opprimat.Sunt Forum ordinarium,atque reviforium. Revident enim caufas, диванами ut ajunt
latas, nempe Vice Comitum ,Judicum Nobilium, & Dominalium fœomm. rimœ autem ln
ßantiœ forum , funt in caufis lege prœfcriptis. Hoc Comitatus Forum , olim hic in Sclavonia.
Sedes Vice-Banalis vocabatur , quod Vicebani jam alterutrius, jam utriusque Comitatuum ,i
Crilienfis nempe Zagrabienfisque Supremi Comites , ut putabatur Nati , fuerint. Sed anno
1756. dempto Vicebanis hoc oflicio , Vicebanalis Sedes non vocantur , verum Sedria , hoc ell;
SedesJudiciaria Comitatus. Non folum autem in Civilibus caufis; Verum & vindicativis ,
vulgo criminalibus ,fuas
tus, Congregationes eli Comitatuum
proprias nonjurisdiéìio.
habebant, Olim in Sclavonia
hinc nec difponere , quidpiam
Sclavoniciinhirebus
Comita
Po-y
liticis poterant,verum quœ ipfis, in publico Statuum Ordinumque Regni Conventu im o
nebantur, exequendum babuére. Quare eorundem reíiaurationes, in Conventu publico ta
tuum abfolvebantur. Banus ut vocamus Candidatos propofuit, eligebanturque per Status
Vice-Comites, IIudices &c. Suos proprios perceptores non babebant. Comitatuum Zagra»
bienfis & Crifienfis, unus idemque erat Notarius: fedes Vieebanaliâ’ live judiciaria,una. A
¿la tabullariumque idem. Vara/Ílinenßs Comitatus , SedemJudiciariam habuit difiinéiam , fe
paratumque Notarium ; quia & Supremum Comitem a Vicebano alium. Infuper fiatuta fua,
habuit lingularia. Supremus Comes ex arbitrio {по , pronunciabat Comitatus OHiciales. Vi
ce-Comituxn fubordinatus alter alteri elle noluit , hinc inferibebant femet ex lubitu ,jam Vi
исп ' \
се—
Hiflor. Balthajaris Keri/elica,
14: Notitie Prœlz'miimrts Pimrzmn'œ Veteris Pei-indus IV.
ce-Comes Primarias , fecundarius aut alter; illud autem Sulz/litmus Vice Comes , non fe
rebant. Contigit etiam , ut pars Comitatus Campefìris , difiinda fervaret fora, vel conventi
cula. , a parte Montana five Zagoriana ;_his , unus; illis alter prœeflet Vice-Comes , ne alter
alteri fubftitutus fubordinatusque videatur. Accidit etiam, ut mutue, quœvis aéìaJlatuta,
indicata , alter alterius damnaret , annularetque in fuo prœfidio. Hœc plurimaque alia nunc
fciuntur ab omnibus, ut iflapro fecutira aetate atque pofìeńs à me recenfeantur , caufa 111
telligendarum tot tanmmmque fententiarum , aâorum item, quœ infede Vícebanali 21613111
venientur , in complexu item , memoratorum duorum Comitatuum , aut Vicebani poteltate;
aut in Comitatu Varafdinenfl, oppolitorum fibi aâorum, & а fenfu explicationeque Legali
Vice-Comitum alienorum : ne’ve ex ejusmodi ambitiofis quaeßionibus ac animoůtatibus , fecu
tura œtas exißimet , in prœjudicium Застав Coronae , Zagorianum Comitatum, his tem
poribus fuifTe diflinélum a Comitatu Varafdinenfi.
Anno 1756. fuœ legali jurisdióìioni Comitatus hi funt reßituti. Dati cuivis a Regnante
Majeßate , Supremi Comites , indulta Legalis rellzauratio , Tabullaria Геракла ‚ Congregatio.
nes eorundem particulares incoatœ , politi in fmgulo Comitatu perceptores , data potellasin
fuo cuivis circulo , difponendi ordinandique Politica etiam , Comitatus fui nomine reprœfcn
tandi refpondendique , ut hinc ligilla quoque , fmgulus obtinuerit , verbô , ad normam Hun~
gariœ Comitatuum regulati funt. Et cum in Regno Hungariœ , Соц/Щит Regium Locumtenm
riale effet , medio cujus agerent Comitatus, agereturque cum ipfis , œque in Sclavonia anno
1 767. die 20.
Sflacolzz'œ Auguíti
, cujus inßitutum
Prœfes , Banus eil:
ей., fub tituloConíilii
Hujus , Conßlii Regii ignota
tametíi in ngvlis
effetDalmatie , Croatie
iníìrutìio , tanquam
Statui publico non communicata, nec cum eodem concertata, ex confequentibus iíhid, ju
risdiéìionis illius Regnicolaris, quod allatura ell fublevamen, ventura demonfh'abunt tempera.
ER etiam Magi/Irans Civitas , hoc eft liberarum Regiarumque Civitatum. Sunt hœ,
Statuum Regni membra, quartusque modò Ratus. Horum Magiltratus flatutacondit, 11:1
bethe ex lubitu. Caufas omnes promifcuè judicat, leges habet fpeciales. quae Tavernìtales
vocantur. Quœdam Civitates appellatione fubfunt Tavernico; quaedam Pfr/bnali Prœfentiœ.
In œconomìcis fubfunt Camerœ Aulicœ Hungaricœ. 011111 quœrebant idonaeos pro gerendo
Magiftratu Viros, & ideo florentes fuére. Prœter autom hunc Privilegiatum Magillratlun,
func quoque alii, ut Nobilium Campi Turopolja , fuum habens Comitem Terreltrem &Aíïcf
fores 1 2. ех quibus unus Notarius ей, Capitaneus alter , perceptor, aliisqœ titulis Commu~
nitatis hujus, audentes. Suum habent forum & _1и1'15‹11&1опет etiam vindicativam,iuos
Conventus in uka'uefz. Appellatur a fententia Comitis terreflris, ad Sedriam Comitatus.
Per Regales, ad Diœtas plane vocantur. Inter Privilegiatos hos Magiflratus, eff etiam Epi
fcopi Capitulique Zagrabienlis Judicatus. Ше ad Ecclefiœ Zagrabienfis fubditos extenditur.
Epifcopus duos fer-vat, ille, qui Epifcopales audit homines Vicarius tmlporaneus; ui vero
Abbatiales, Comes Curialis vocatur. Pendet ab Epifcopi nutu &eleéìione. Convocatos quos
volunt habent, Bonorum provifores, inquifitiones, cœteraque ad judicium neceffaria pera
unt. Habent multa fpecialia, omnes 111 privilegiati Magiflratus. Confvetudo & 111115, uti
olim Proto-Notariorum telle art. 6. 1498. radix judiciorum plerum ue funt. Judicia gene`
ralia Szokolodom vocant. Capitulum veròJudici fuorum, Comitis urialis nomen attribuit.
Ab horum fententìis ad Curiam Regiam appellare oportet. Olim quoque fuerat, Nobilium
feílionis unius Magiftratus, fub Kalnik, Zelinœ &c. fed jam dudum exfpiravit, fubfuntque
Judicibus Nobilium & Více~Comitibus. Illi fub KaJnik , íingulari gloriantur privilegio, quod
videlicet :irrogate , adoptareque in nomen atque familiam quosvis ex lubitu valeant , adeoque
Nobilitare per fundi poll'efl'orium , line confenfu Regio & ftatutione, contra Verböczy d0
¿h'inam P. I. ttl.8. Sunt'quoque Magiftratus quorundam Oppìdorum, ut in SzamoborJàßttr
bàrfzko , Petrovinœ,D_rf`1gànifh бас. Qui figilla propria ex Privilegìis habent, territoria 11121 ,
fuosque Magiltratusj Ab horum fententiis, ex fucceflivis contrattibus, plerumque ad fora
dominalia appellatur. Denique quisvis poÍTeÍlionatus Nobilis , refpeäu fubditorum cenfuali
Barumque fuorum ,Mági/Íràtus eß , ob forum Dominale. De hujus fori origine, 11 (11115111
rißarum fcribere dignaretur, inutile opus non eílèt. VVerböczius р. 3. tt. 25. 111 confvetudíne
Regni dudum approbata illud radicavit , dans five atteflans , caufas plane facras , fpiritualìs
que fori, in tribunali hoc judicari; appellari dein ad forum Ecclefialìicum. Hoc an ex Са
none quopîam , vel Papae alicujus privilegio , aut Regio placeto promanet , non exprimit g lì
nihilominus,in dominali foro, caufœ Ecclefiaßicœ cognofcìjudicarique ротик, mirari ne
mo debet, de tot latis legibus , difciplinam Eccleliaflicam regulantibìls , in legum cor
роге. Interim de dominali foro, quod fit legale judicium? art. 22. anni 1647 declarat &
docet.
‘_ Jam.;
вашим Croafiœque moderna: relatìn. 443
р
Jurisdiélio in Scla'vonia Superiore штат.
III. Май/[тат Mlitaris. Magiflratum hunc antiquillimum in Regno Sclavoniœ ef
fe, demonlìrant fuis locis relata fuperius. Hodie duplex ell, confillens videlicet, in Ge
neralatus diéli Varajiiinen/ìs jurifdiètione ac territorio , & Banaliluls` ut vocamus Con niis.
Notandum porro generatim eil. I. Difiingui in quibufvis his confiniis, Perjònale militias
fervitium feu militaria, a territorialiluis. Perfonae militia? adfcriptœ a fuis dependent oili
cialibus, ut in quavis regalata Legione, fubfunt auditoriali judicio, appellationibus con-l
fuetis. In territorialibus verb, varius ab olim ufus erat. Condal-d a caílrorum Comitibus
horumque Caflellanis dependebant, ita ut Comites hi & Cafìellani, Regnicolaris jurisdi
élionis pars & membra llatuum fuerint, ad Regnicomitia comparere obligati, ac una cum
cœteris Statibus pro Principis fervitio , bonoqne publico confulebant, eratque intra Con
finiarios & Regnicolares hac ratione unio, atque mutua invicem fubfidia dabantur. Judi
cia de his territorialibus, fecundum legem Застав Corona: abfolvebantur. Succellive mu
tatis officiorum appellationibus, & pro caílrorum Comitibus, fuccedente Generalium no
menclatura, à Generali'wa regebantur quoad territorialia, quin & militaria. Habebant
Generales, quorundam diflriòfuum Commendantes fibi fubordinatos,videlicet Capronczœ,
Cri/ii, ad S. Georgium vulgo Gyurgyooecz,Ivanichii, Petrime, Chafmœ. Generales tamen
abfoluta prope potellate utebantur; nam minora conferebant oflicia, donabant pro lubi
tu vendebantque territoria, immunitabant quos libuit, occupabant vicinorum loca, talia
gue certo tempore ut confiniis vel prœfidio neceffaria prœdicando, pollidebant, vendebant
einde, aut fuum, íibique ut dicebant cali/zare, ab exemplo art.2l. anni 1500. & 14 an
ni 1517, reddebant, hœc vel immunitando, vel legando, vendendo, quali proprietaria.
Vitae dabant gratias, verbo cunéla ex arbitrio ordinabant. II. Poíleaquam Generales ex
Illuflrioribus fuiÍTent familiis, praecipue ob illam, quœ etat a Serenillimis olim, Carola,
Мата ‚ Maximiliano , Ferdinando II. dependentiam , Congregationes Regni Sclavoniœ, pri
oremque illum unionis nexum, deprecari inceperunt, causa potillimum Риг/11111. Cum
enim Sclavoniae Banus, Рифт publicorum ejufmodì commitiorum eilet, videbatur 11111510—
ritati eorum derogare, li fub Bani {larent prœfidio. Quare congregationes. has, vel ne
gligebant; vel minores quofpiam fubmisêre , ui concludere nil poterant; vel demum fi
gravior urfiílèt neceilitas, five reparandorum rœlidiorum, five refillendi excurfionibus
urcarum , ut Сайтам Regii aderant. Qua re, animis irritatis, in feparationem ab u
trinque itum ell, ut demum diflinéìa corpora, Magifiratusque non uniti evaferint. Quin
in territorialibus Confiniorum, leges Regni municipales negligi ab Oliicialibus militaribus
occeperunt, & quœvis ex arbitrio, per varia decreta conflitui deliberarique; hœc i fa ile-_
creta caffari, rejici pro lubitu, non folum a fucceíToribus in oflicio, verum ab ip is de
creta fubfcribentibus, ut art. 56 An. 1647 ůatutum fuerit: jus & jufiitiam inSclavonicis
Conßniis adminifirari debere. Quamvis porro, ad medendum tot injuriis Auditores in
troduòti fuerint, hi ipíi nihilominus, municipales leges fepofuerunt, ut in comixtione,
Jurisdiètionis , territoriì, legum, fubordinationis Dicafieriís diverlis,confequi necelTum lit
intra partes, difcordias. Carolus VI. per Sereniflimum Principem Saxoniœjofephum Fri
deritum ab Hildbmghaë/ën, poil: anni 1734 Generalatus Varafdinenfis tumultum, in eodem
Generalatu incoavit oniiniorum Sclavoniœ Croatiœque, ut ajunt reformationem. Ab
ufus anteriores fublati funt , Olliciales militares introduèli; Confinia in Legiones partita,
Legiones in centurias, verbô Militare Per/anale oHicium, inflar regulatarum ut vocant le
gionum ‚к difpoíitum ordinatumque. Territorialis autem adminiílratio , a lubitu Generalium
fubtraéia, Culinaria ut vocabant, illorum, pro Invalidi.: converfa, ac quaevis optimè {ид
re difpofita, & Confilio Aula: Bellico fubjeéla. Profeéìo curainduflriaque fua, memora~
tus Sereniílimus Princeps , asternum memoranda pofuit fervitia, Regi atque Patriœ. Re
gi, ob redditum tot, tantumque utilium militum numerum, habendumque è terris fuis
fervitium, quo carebat antea, dum conlinia mellis erant privatorum avaritìœ ,ac adverqu
Turcas unice , aliquod fubíidium: Patria', non folum ob culturam tot millium hominum, ex
purgatam barbariem; verum ob tot oflicia, ad quae applicari,accoñ'10darique poílùnt,tan
to numero homines , qui quia mererentur a Rege Ripendia &exolverentur,Patriœ lic con
fuluít & profpexit, ut fatis efferi nequeat, œtemamque meruerit memoriam. Recordamur
viventes omnes, quîs Ratus erat Sclavoniae Croatiaeque, ante incoatam Confiniolum re
gulationem? Poll hanc, non folum furrexêre Civitates, at ruri plane videntur murata
œdiñcia, alTurrexêre pagi ac oppida, templa, monafteria; expunéia a tot famih'is ,palliva
tttt t 2 сатин
444 IVotitia' Preliminares Pannonia Veteris ртам IV.
earundem debita, aeducatio Ijuventutis utilior nobiliorque. Amiéius perfonarum alter, ver
bô, mutata ‘quaevis in commodius meliufque. Аида? quidem funt contrlbutiones, all ad
auéia & harum media. Publici, privatorumque ratio, in univerfum mutata 1n melius.
Sed jam de his Sclavoniae Superioris Conliniis fequentia particulatim relierimus.
imo. Hodie parte ab una, nomine Generalatus vVarafdinenjis, Coníima haec confide
rantur; parte ex altera Dißriŕiu òilzelsburgen/i. Quod Generalatum Varafdinenfem attinet,
ilìe appellationem hanc fortitus ей, аЬ anno 1597, quo per Generalem Herber/Íeiu Va
rafdinum fuerat occupatum, fedefque Generalis etleäum. Sane Generalatus Varafdinen
lis , nulla ante praefatum annum reperitur ullibi memoria, expoli vero, cum 1n Regni Scla
voniœ aéiis publicis, refcriptis item Regiisgtum & in Diaetalibus Regum Decretis. Quare
Appellatio Generalatus Vara/Hinenßs, dilìingui debet a Conjmiis Sclavonicis, haec enim
elle antiquiora, quin antiquillima, non folum leges municipales, fed tot monumenta evin
cunt; conlinia autem fuille ad limites cum vicinis lita, ex fuperioribus clarum elt. Re«
fcripta ordinationefque Ferdinandil a pag. 363. exhibita, evincuut Capronceigfem Capitane
atum.‘Hujus antiquitatem firmare volui lequentibus, quae шире: pluruna, a nobis fupv
rius memorata confirmarent. Itaque.
~ „ Nos Stephanus Dei gratia totius Sclavoniœ Croatiœ & Dalmatiœ Dux, memoria:
„ comendamus tenore prael'entium lignilicantes, quibus expedit univerlìs. Quod,Petrus
‚‚ Villicus, Ambrolius Notarius, & VVyth lilius Nicolai, Cives noltri de Kaproncza,
‚‚ Nolìrœ Majeliatis adeundo prœfentiain, nobis declarara curârunt, uod ditta Civitas
‚; Nolira Kaproncza, fylva pro ufu & utilitate Civium & hofpitum noârorum de eadem ,
‚д necellaria plurimum indigeret. Supplicantes exinde Nolìram humillirne yMajelìatem:
„ ut in hac, ipfos remedio opportuno dignaremur confovere. Nos itaque fupplicationibus
,i ipforum Civium & hofpitum nolìrorum, Ducali benignitate inclinati, duximus ex ea
‚5 dem annúendum: Quod amo'do deinceps de lignis Silvarum Cajiri Nqßri Kukaproiz
„ cza pro aediiiciorum, domorum, & eorum ulibus, nili venditioni non expofuerint, abf
‚д que prohibitione & perturbatione quorumlibet Caltellanorum Nollrorum, excinden
,‘, di & recipiendi habeant facultatem, Cives nolbi annotati. Propterea Vobis Magilh'o
Thomaz, Elio Ladislai, Caltellano Nolìro de Kukaproncza nunc conliituto , & aliis in
futurum conlìituendis, firmo Ducali fub ediéio damus .in mandatis, quatenus diétos Ci~
„ ves & hofpites Noliros de dióta Kaproncza, ratione ufuum, utilitatum , diäarum lil
„ varum iplius Caltri Nollri, perceptionis; moleltare agravare, vel ali uaJiter perturbare
,5 non audeatis. Sed easdem lilvas Noltras, iplis Civibus & hofpitibus olh'is, modo prœ
„ millo ad utendum per Noltram Majelìatem datas & concelfas, uti, & percipi facere per~
mitatis abfque omni Iexaétione aliquali , aliud non faóturi in prœmillìs. Datum Zagrabiœ
„ Die Felii Epiphaniarum Domini. Anno ejusdem 1354.
~ „ ll. Iliurguretha Dei grafia totius Sclavoniœ Croatie б“ Наташе Вист. Fideli
fuo Ladislao iilio Petri de Kapruncza, nunc conltituto & aliis Callellanis pro tempore
in eodem Cafer conltituendis falutem & gratiam: Prœfentaverunt Nobis univerlitas,Ci«
vium & holpitum Noltrorum de Kapruncza, quod vos contra libertatem eorum , quam
Dominus Stephanus Dux, quondam Conthoralis nolteriplis contulilTet, ac contra eorum
confvetudinem , ipfos nimium moleliaretis, ita quod filvas & foeneta, quibus prius &
ех antiquo uli fuerant, uti iplis non permittatis, eos frequenter prohibendo de eisdem.
Cum igitur dicia Civitas Kapruncha, ita licut ipfum Calìrum , noftra fore cenferetur;
ob hoc, ipfos, in eorum libertatibus volumus confervare; fidelitati Vrœ lirmiter & di
liriéie prœcipiendo mandamus, quatenus diäos Cives & hofpites Noliros de Картина
in eorum libertate, täiam ipfe Dominus Dux, Dominus noller, i lis dedit & contulit
чч
pacilice permittatis: vos amodo diäam libertatem ipfortun de iëtis :lilvis & fenetis
„ prohibere non audcatis, & non prœfumatis. Datum Budœ,Feria fecunda proxima, poll:
,‘, Feltum S. Georgii Martyris Anno Domini 1355. „ Adeli Sigillum (chartœ Autogra
phi, ex quo defcriplimus utrumque) parte averla inïprœlfum, in cœra rubra ovale. Ubi
primo orbicularis circulus, ac in eo Monaliici Сага‘ eris epigraphe,continens ob vetu
ltatem & atritum lacunas, legitur tantum, Regnorum Sclavoniœ Sequìtur Circulus
alter, ubi ad latus, dextrorfum annulare Sigillum, Sagittam cufpidatam; Siniltrorfum
aliud annulare, ramos arboris vel llores exhibens. In medio demum ovale fcutum, linea
media. divifum, ubi dextrorfum dna` fafciœ lluvios reflerentes, tum Talilli, anteriore li
nea tres, duo polleriore; lìnilirorfum vero , primo talilli, turn infra fafciœ. Utriusque
mandati autographa , habentur in Tabullario Civitatis Lib. Reg. Caproncenlis, uti &
fequentis, ,
al
v» щ
Sclavonia Croatia'que moderna’ relatio. 445 ‚.
,‚ Ш. Nos Wolphardus diŕlus Kapu/inner, C'aßellauus Ca/lri Кишат memorias «Е
‚‚ ymendamus tenore prœfentium ligniiicantes quibus expedit Univerlis. Quod Едва &Elpua
à, Elia. quondam Gregorii villici de Caflro Kuwar ab una: parte vero ab altera, Erricus
villicus mins сет-811 diéti Woth de eadem in nollri praefentia perfonaliter conliituti;
Eadem Едва in fua, & Georgii mariti fuiperfona; &Elpua conlors Errici, liliiLauren.
iii, quandam vineam ipforum diélam Ohlauchalea, litam & habitam in monte Cameno
exilìentem ad duos Akones, inter Vineas Thomas lilii vaavch Prœdialis de Popovth,
& liliis quondam Georgii Elpontanii, de confenfu & permillione Vicinorum luorumöz
Commetaneorum limul advocatorum, cum omnibus ulìbus , utilitatíbus & pertinentìis
univerlis , pro 21. JMarois Denariorum novorum Regalium, pro temporc curentibus, di
„ xerunt & confellìe funt vendidifl'e, plene depolitis habitis & receptis, praelibato Errico
„ villico in perpetuum, fuis haaredibus, & poßeritatibus fuis , vel cuicumque placuerit
'„ fuae voluntati jure perpetuo & irrevocabiliter pollidendam, tenendam; panier o; haben.
„ dam. Litterae vero antiquœ, li quae in procelïu temporis, per quempiam, contra has
„ praefentes prœfentaverit, tales lint сайт, vanas, & omnibus Viribus cariturae. Huic au~
„ tem venditioni , feu тайме bibicionis interfuerunt probi viri ,i videlicet Joannes diéius
l” Crunar _ _ .„r (nomina telìium, quae omittimus )„jobagiones feu _Cives de fub Cai-i
„ йго Kuwar, Valentinus lilius Jalech, condam villicus de Hennanovczi, Andreas vil.
„ licus de praediéia Lauch, & alii quamplures ibi viciniam habentes. In cujus rei memo.
„ riam, ñrmitatemque perpetuam , praefentibus, ligillum nolìrum duximus appendendum.
„ Datum in dióìo Calìro Kuwar, Feria V. proxima, videlicet in Dominica hpiphaniarum
„ Domini. Anno Domini 1424. „ Adlunt pendentis Sigilli velìigia in lilisalbo fubnigris,
Littera in Pargameno. _
Multa funt, quœ relata inllzrumenta, vel docent vel confirmant. Placct quorundam
meminille. I. Stephani Ducis Sclavoniae, pronti etiam Margaretha coniugis fuae, quorum
mentio fuperius pag. 147. &с. Item in Hill. Есс1. Za r. Par. I. Tom. I. pag. 132,5rma,
ri memorias. „шеек vero Dux, Stephanus, femet aie/laten: exprimat? non examino.
2. Ex hfflargarethœ viduae mandato conlirmamur, Ducem Stephanum anni 1355, primi,
menlibus obiilTe. 3. Ех 51 ` 10 Ducill'œ, errare convincuntur ii omnes, qui pro Inligniis
Regni Croatiae , talillosa egibus Ungarîae Aulìriacis promanare opinantur, aut fcripfere.
Si incredulis, intueri & palpare lubet fuperius defcripta, Civitatis Caproncenlis archivum
adeant, errorem depolituri. V4. Calìrorum lirmatur vetullas. Ad hœc non folum perlonas
f
pertinuille , led etiam territorialem jurisdiéiionem habuilfe , adeoque moderna conlinia,
live dicere mallis Generalatus, antiquitate gaudere. 5 . Штате hac, live Regis Ludovici I.
Сайгошт Comites, prout olim fuere , deliilTe; fuill'eque jam Caßellanos, dum iisdem man:
datur, ne Civibus Caproncenlibus lint molelìi; ac dum Í/Í/olphardus Calìellanus, Швец-аз
expedivit. Villicos, quorum illhic mentio, utrum interprœter pro œconomicis oHìcialibuS
aut in pagis, plebis fenioribus, quos vulgo Knezios, ad notitiam nunc viventium арт]:
labant, conliituendi delicituor fundamento. Explicet, ut cui lubet. 6. Intra populum Са
ñrenlem, dillinóiioncm fuifl'e, nempe Cives, Praediales, &c.Caproncenfesipli, Cives Re
giae Majellatis exponuntur, qui deinde, live Anno 1356.( vide Dipl, Pag. 24„" ) intra
Capitales Regales Civitates funt collocati. Ab exemplo hoc fors fuccellive Carolßadium Ci.
vitate ей donatum, quod Civitatis militaris, ut olim Caproncza nomine venit фате“;
necdum lit intra liberas Regiasque Regni Civitates, neque inarticulatumut voêamus
Calirum Кишат ne putes, elle diliriäum , cujus mentio in art. 18. anni 1741. Verur7n.
fuerat Callrum Sclavoniaa prope Capronczam, uti ex pag. 165. Par. I. Hill. EchZa
videre ей. An porro Кишат & Kukaproneza, live vetus Caproncza idem lint? aut dilhgii:
¿ia extiterint Сайта, сит Сайгогит поп ехат1пети5 Ыйог1ат, millum facio. Demum
verba Ша Denariorum novorum Regalium, demonlìrant art. 18. anni1405. in efîeétum ivif.
fe, fublatisque in Sclavonia тонет: Papalibus, Re iasfuille fublìitutas. Cujus rei plenam
dillertationem , aliis devovemus. Litteris pollremis afiellani Wolphardi , lirmantiir plm-a
,legmm Villima bibicionis, nunc quoque vulgo A1110th vocatur obfervaturque. Ей autem
potus Vini, aut alterius liquoris, 1n teliimonium fpontaneaa venditionis ac faâi, ut con.
troverti nequeat, fponte deliberateque aéìum talem intra partes intercellille. De hujus cœ
remoniœ origine, ufu, exemplo , 1 cui de moribus gentis hujus fcribendi ей animas,
indaget.
2. Наго Regni Sclavoniae confinia, fub Bani jurisdiéiione, & cum corpore ReipublL
cae Regm Sclavonia: conjunóìa extitilfe, luperiora понга, (recole ü lubet Pag’ 360 ) le
u иччч ser
Hißor. Baltlza/Ziris Kercfelich.
446 Ä'otitia Prai'injmrec Pixmania Vernis Pa'íarlasl V.
вещие ipfœ demonñrant. Anno 1546. conFmia bœc Ferdinando cefl'a fuiile, a pag. 363. dein.
aum eil, hoc roborantibus art. lo. & 73. anni 1655. Poftquam inji'rior штанга, per Regen]
Un rig Leopoldum revindicataa Turcis extitili'et, Regni Sclavonìœ Status, fupplicaren »n
@ifm Leopoldo, pro confiniorum horum, live Generalatus Varasdinenfis, his ex oris transl'a.
(ione, aut hujus (Confiniis Sclavonia: inferioris 61 Generalatu Ellechinenfi iirmatis) defìruâio
ne, caiiationeque, motivis ex multiplicibus; quae ex porreëtis precibus non defcribirnus. Quali
(станцией:[лоро1ди5‚1пЛпэшгитезгепщ Regium demonftrat. ER autem tenoris fequentis.
„ Sacratillimœ Cœfareœ Веди—(1113: Mattis Inclytae Cancellariœ Hungco Aulicœ praL
A„ fentibus Amicè Intimandum; Pofìeaquam modo fumme (Еда fua Sacrma Cœfarœ Reg
,‚ Mattas Тире: Ша, tam ratione Jurisdictionis Teritorialis, quam & dependentiœ Mili
3 38 383 3813 3 83
taris, nec non Tmnslocationis & refpeâive Caffationis Sclavonicorum atque Petrinienlium
confiniorum inter Inclytos Regnorurn Dalmatian, & Sclavoniœ Status, ordines ab una,
nec non itidem Inclyta Aufìrize lnterioris Dicalleria, ab altera partibus, fuborta lite, 6i
Controverlia rite complananda, Primo quidem certarn Commillionem [Паш ad facies loco
rum (quatenus inibi, mediante oculari lnfpeótione meram atque veram eorundem соп
finiorum fituationis confìitutionem, nec non exacta Inquilitione peragenda , genuinarn
adduéìorum gravaminum feriem melius erueret ) hinc Clementillime delegalTet ;
Deindc fuper ejusdem exmiliœ Commiílionis humillime fuppedirata Relatione cœterisque
per eatenus cointerellata, & Aulica & Provincialia Dicaßerialia, limul atque Status, vi
delicet Excclfum hoc Caefareo Regium Confilium Bellico Aulicum, nec non Excelfam
Intimam Außriacam Cancellariam itidem Aulicam, prout & Inclyta Interioris Aulh'iœ
Intimi & Bellici Conliliorum pariter Aulicorum Gremia, neque minus antelatos Сгод—
tiœ, & Styria.` Status Inclytos, pro & contra fubrnillis, & introporreâis Informationi
bus atque Deduc'tionibus, novam hic Vienna Commillionem Miniflerialem Aulicam in
Щиты, ас tandem ad ulterius tam fcripto, quam oretenus in pleno faéìam, ab hacce
delegata Miniileriali Commillione, omnium, & lingulorum fecundum aâa, & probata
Cauîae hujus punétorum, circumßantiarum, atque Motivorum uberiorem propofitionem,
& omnimodam Relationcm pro finali Decilione Benigne refolviflet; quatenus.
„ I. Totum & omne Cola im inter & Unnam finvios iituatum Jultillimis, ideoquc
3 3 3 8 3 3 83 83 Vidricibus crebrius Summe '&œ Mattis Застав Armis, ab immani Nomi
nis Holle Turca, recuperatum territorium cum omnibus, & fmgulis in eodem хере
ribilibus modemis
Militcs, atque
qui propriœ futuris Inhabitatoribus,
commoditatis, & Incolis
& convenientiae ( quos inter
fuae caufa, & Stipendiary
diftis in locis ui
troneá fponte fuá degentes, fua domicilia fixerunt , etiam intelligen'ii, & computandi
Гипс) uoad proprietatem, & Dominium utile ( quatenus illud Fifcale effet, aut iieret)
huic азГагео Camera: Aulicœ, verum quoad Jurisdióìionalia, & Spiritualia duntaxat
Inclyto Croatiae Regno , & Ejusdem Banali poteliati cedere ,&refignari , perindequeto~
tum illud (excepto folo pro Confiniis neceíl'ario) Neo-Recuperatum Territorium, un!
cum ßatim levandis atque caflandis VVarasdinenfis Generalatus,locis Prœlidiariis, &60
pertinentibus Dillrióìibus , ad meram Carfareo Regiœ Camerœ huins Aulicœ, Difpoii
tionem omnino transferendum , rite confcribendum, & in Dominia fubdividendum fit,
quae nempe Dominia vel divenditione lienda, vel alio quovis meliori modo , in Bonum,v
atque commodum Summe Titulatœ Sacrmae fuœ Majefìatis Regiiœrarii convertenda,ni
hilominus fub collcäatione, & Jurisdiéiione Ejusdem Regni, atque Bani ( Salvis tamen
quibusve aliis lIuribus Regiis, atgue Confvetis fummis legalibus toties Altefatœ Застава
Matti competentibus per expre um refervatis ) ad Contributionem, & praaftandonim
prœltationem cœteris Regnicolis parem , atque Communem proportionaliter attrahentur;
„ Quapropter eum in Япет, & omnimodam hujufce benignifimœ refolutionis efïeäuatitr
и
nem ab Excelfa Cancellaria hacce Aulica, medio Inclytorum Interioris Auftriœ Dicalierio
o’ rum modernis Commendantibus, cœterisque Warasdinenfis, Caproncenlis S. Georgii , Cfaf
»n mcnlis, Crilienlis, & Petrinienlis Prœlidiorum oilicialibus indilate, quidem ferio demandan
99 dum foret, ut in iisdem partibus degentem populum,dire6le vel indireâe contra Banale Do
п minium, quovis modo animare, feu concitare, vel alios eidem contrariandi modos fu eren
и non aufmt, multominus ipfos Inhabitatores aut Incolas ad fe fuasque partes inducere inten-`
¿n dant, quin potins, quod li unus vel plures illorum eo recurrerent , querelas , aut alia pew
n &uri, attunc eundem, vel eosdem a fe fe abigere, & ad Dnum Валит, ejusdem ue inflantias,
‘n limpliciter remittere teneantur. Neque minus fupremo Petrinienfi Capitaneo rmiter iniun
„ gendum effet, quatenus fuos Cofztaniczœ exißentes Ptipendiarios Petrinienfes, live quoscun
д que адов ibidem „haberet Militea , abinçle mox avocat , feque pariter cum iisdem eduétis edu
cen.`
r
'7l
` замши Croatìœquc modemœ relatie. 447
‚ cendis, ñatim inde proripiat, cafu autem, quo vel ipfe, vel ipli Petrinienfes refpeîtu
э, prœteníi ilìius propria Authoritate , & potentia mediante, occupati, & haólenus ufuatì
‚‚ Territorii, meljorem, quam Epifcopales Donationales in fe continerent titulum, fe fe habere,
›‚ & docere Pofl'e exiíìimarent, per Confequens Epifcopum, & Capitnlum eatenus infeßa-p
a, re & in Caufam attrahere volentes, ut tum hujusmodi prœtenfa IIura fua ( poflea uam
ß, utraque pars intereílata fuperinde fuos Titulos hic Viennae coram inflituta lic dîéìa (lico-V
а, Acquifìica Commîflìone Aulica refpe&u Intereffentiae Fifci Regiî produxerit) via Juris
„ ordinaria coram Dno Bano tamquam in realibus Aäionibus ibidem competente Judi
„ ce profequi; Interea vero ab omni ejusdem retentione, propriaque ufuatione, feu alia
„ quacunque violentia Prorfus abůin'ere debeant, Íintque obligan. Prœterea fupra mentio
„ natis lnclytis Außriœ Interioris Dicaßeriis foret imponendum, ut Petrinianos 111858310—
‚‚ res, ad alia, quoquo Poteß fieri modo remotiora confinia illico transferant, modernos'
,. que viarum ductores & ñgnanter quidam illos lic nominatos Janko Borogovics, Вц—
„ nyan , & Dubrek, funul & reliquos omnes olliciales fuperiores (итоге quos impoflerum fo
„ lus ipfe Dnus Banus, ad prœhabitummihilominus & I,femper requirrendum Excelfl hu
„ jus Caeß Regii conlilìi Aulico-Bellici confenfum, denominandi , & linëbì coníìituendî
„ facultatem haberet) inde mox amoveant, nec ullos prœfertim Trans Collapiano -Unna
,‚ nos adhibeant, aut inibindiutius commorari patiantur, neforte ( prout metuendum eil)
‚‚ ibidem Permanentes, oldi-lis generis fomites, hinc inde ferninando, inter populum (П—
‚‚ {lurbia quœdam aut motâs periculofos excitent. Similiter cum Altœ- Memoratœ Гнев
.‚ Matti Sacrmœ relatum exßitiflet, certas quasdam ab Ejusdem Grali Locumtenen-v
„ te Principe Ludovico Marchione Badeníi iisdem Walachisimpertitas Proteélionales Сам:
‚‚ Regias, ab iisque Dno Comiti Erdödii confignatas, nec minus Inventarium Coßaniczen
„ fe, Iimul at ue Dnorum Bani, Vice Bani Reverfales рта: manibus Inclyti Interio
„âris Außriae ‘onfilii Aulico-Bellici etiamnum fupervacantes jacere, alibi magis пасека—
‚‚ rias, prœfertim quia ( Coßaniczam quod- concerneret) hocce fortalitium una cum omni
„ bus prœrepetitis Colapim inter , & Unnam adjacentibue , Пси: & afzenovecz, paritet
‚‚ сит eo fpeéìantibus conñniariis, cœterisque locis cis Savano Prœfi iariis, iam antea to
‚‚ ties per fummetitulatam fuam Mttem Sacrmam,BanatuiSClav0nico beni niflìme collatum
„ atque confifum effet, quœ omnia íiquidem nunc & in futurum ab hoc xcelfo Cœfl Re
„ gio Coníilio Aulico-Bellico dependerent , Eidem quoque praerecenfitaquatuor lnÍìrumen
„ ta Litteralia, mox con & aflignanda fore, determinatum, ас mediante Excelfa intima
„ Cancellaría Auflriaca Aulica, crebrius diéìae InteriorisAullriae Bcllicoitidem Aulico Con
„ fllìo eilicacitcr ordinandum effet, perindeque. ‘
‚‚ П. Quod non folum ipfe Generalatus Warafdincnfis, & Prœfidia 5. Georgiî, 81—
' ‚‚ lvanicíienfe, fed etiam Caproncenfe , Cfafmenfe , Crilienfe, & Petrinienfe, adeoque in
„ diiìerenter omnes Commandœ Warafdinenfes cum integro fuperiore Наш Е'иШет mili
,‚ tari, quaprimixm inde removeri, atque caff'ari: è contra autem Gregarii arafdinenfes
„ & reliqui milites Prœfidiariì, quotquot eorundem neceffarii, fe feque eo transferre in
;, tentionati fuerint, prae çœteris ad alia tam. conßituta, quam adhuc conßituenda exte
„ riora loca, feu praeíidia confiniaria ex beneplacito, & difpofitione hujus Cœf. Regîì Con
„ íiliì Aulico-Bellici translocari poflint, ac debeant. Caproncenfe Fortalitium verò, liqui
„ dem hoc ipfum adhuc in bono defenflonis ваш reperiatur, quali in Sclavonici illiul
„ Territorìi meditullio fituatum, pro aliquo receptaculo, vel patria.` ißius Afyllo etìam
„ num in fiatu quo, fed tamen fub Gubemio, Commanda, atgue Jurifdiäione Dñorum
„ Bani , & Vice~ Bani, totiusque illius Sclavoniœ, Regni , fe & cum fuprema hujul
‚, ЕхсеШ Cœf. Regii ConfiliiBellici direéììone, omninò confervetur, & guia ,
„ Sœpementionata Ша exteriora loca Confiniaria, Territoriali a jurif iëtione haúd Ье
„ ne feparari quirent, ipfa Prœlidia in futurum Banalia pariter cum omni per Incly
„ tum Regnum , atque Dnum Banum inibi collocata, atque {Hpendiatau feu Generalatu
„ Waraůiineníi juxta crebro mentionati hujus Confxlii Aulico Bellici, difpofitionem pro
„ exigentia rerum , forfan adhuc extrahenda, atque defumenda uberiore militia, nec non
,‚ cœterîs Difìriëtuum eorundem inhabitatoribus , ac incolis, ipfoiàue territorio lignan
„ ter & cunélis in fupra fato Warasdinienfl gondam Generalatu a jacentibus locis, mo
„ dalîtate praßrecenflta RegniJurisdiólioni, ac ubernio conßanter incorporentur, adeoque
„ & haec, &haec & reliqua Collapim inter, & Unnam ñuvios Íituata Conñnîaria вези:
„ ac caetera omnia, & fingula in toties memorato prius Generalatu Warasdinenfi refi ua
„ loca, ex iisdem Principiìs & Caufis Eidem Banatui conßanter, imperturbate fubìaceant.
y. Inmilitaribus autem quoad fupremam Direéììonem praediâus Comes Banus cum fuis fub
uuu u u g ‚‚ а1
448 .Notitie Preliminares Pannoniœ Veteris ртом IV.
гама-1115 аЬ Excelfo hoc Cœfareo Regio Confilio Aulico Bellico plane dependent, un.
„ de Benignillimas fœpius Altillimc depredicatœ Гид: Sacratillimœ Cœfareo Regiae Мазе
‚‚ Лайз Refolutiones, & Ordincs obfequenter accipiant, & exequantur. _
„ Quod ipfum pralibatœ Incl 'tze Cancellariœ Regiœ Hungarico Aulicœ, adnotitiam,
‚‚ & dirreétionem fuam, eumque imul in linem praefentibus Amice inlinuandum eat,
‚‚ quatenus fuperinde quoad paffus; Regio Politicam, atque Provincialem Juńsdiâjonem,
,‚ atque Gubernium concernentes, ad loca debita congruas Expeditiones emanati facere non
0, gravetur. Cui in Reliquo Camera Aulica ad exhibenda quaevis Humanitatis oilicia fem
„ per prompta & addiâa manet. Ex Comiil'. deleg. Minilienali Aul. Vienna: 6.
‚‚ Anno 1703. Francifc. Jofeph. a Thia m. pr. „
Relata inox benignillima' Refolutio Regia, live ob motus Rakoczianos , fubfecutum
que cum Turcis fub Carolo bellum , five ex altioribus reñexionibus aliis , in elleâtum
non venit. Quinimo conlinia hœc Sclavonica, five Generalatus Varasdinenfxs, per fuccel
Íivam regulationem, & fui extenfionern firmata videntur.
3. Hodie in Legiones duas Generalatus ifie divifus eli. Alten. "осади- СгШепГщ5
Georgii altera. Quasi-is conftat 4000. Viris, feu militias adfcriptis , fuisque oñicialibus. Sun:
quidam , etiam equefìres, ultra pedeíhium numerum. Supremus Generalatus Przefeoius,ab
mno 1597. fedem habuit Varasdini, quae dein Capronczam etat translata. Poliquam an
no 1756. Bello'carinum erigi incoàllet, fuprema adminifìratio,confequenter Generales, cœ
terique ut vocant ñabales, Bellovarinum conceílére. Limites memorati Gener-alanis, veni
rent recenfendi ; verum cum de his conllituendis, ab anno 1764 per repentas Com
mílliones ageretur ‚ nec ellent publicati , hos omittere mallo, quam manifs-Randi erroris
argui. Nunc dicere aliud nequeo, ac Generalatum hunc, refpeCtive Inferioris Sclavonia:
Comitatuum , refpeâive connniorum illorum limite , ab Oriente terminari. A meridie vero
& Occidente Comitatus Crilienlis limite, a Septemtrione Dravo. Porro cum mixta elle-nt quee
dam territoria, intra has jurisdictiones; limites determinari, er Commílliones Regiaspro
curantur. Nominatiora tandem loca, Ceneralatus hujus funt, raefidium Cajrmzcza,Gyar
душки, Derizje, Cha ma, Virje, Pre/filma Joanielx , :lliud ab Epìfcopali curia, Pitomaflxa, Ca
mlrrka, Klo/ler, Rae/Él ubi numi & monetœ veteres Regni Sclavonia: folent Шугай-Ед?
:llingviturque ab illa Ratcfa , quae eli in inferiore Sclavonia. Bellocarinum , Czìrkz'eae &c. &с.
4. Pars alia conliniorum Sclavonia: fuperioris, Difiriâus Sihelsburgenlismlgo Sum
berg ell. Pars haec montofa ей, habetque ab occidente vicinam nunc БЫ Camioliam, &
cum advicinaretur Confiniis Croaticis, live Generalatui hodie dido Carolltadienfi,dii’cri
dus ille, Generalatui huic eli annexus, militesque ab eodem dependent. Cœterum Са
{irum diltridumve Sunzlerg ad Regnum Sclavonia», confequenter Баста Regni Hlng
riœ Coronam pertinere, Par. I. Hill. Есс1. Zagr. a pag. 2 5. deduximus. Sed infuperTa
bulœ concordiœ intra Fridericum & Maximilianum cum Vladislao II. Rege Ungariœ anni
1491 ‚ apud lllus. Doâilïimumque D. Adamum Kollar in auétario Diplom. Urfmi Vellii
pag. 2 53. Nro. 3o.hocipfum demonftrant, ubi: {L_/2’ Rex Идиллию infra annum -- ¿t
quiniae талию jlßrerzarum мята: if/î Domini Thetiœ (de Thfchernohora , feu de monte
шутит»; 111а:1:1атНг5т2]йрег (lg/iro Santerg Sol-eat. Sane li Саш hoc , ad S.
Regni Coronam non pertineret, nec Mathias Rex, hoc infcriplifl'et rPhobia-,neque Fridericus
cum Maximiliano, in iis controverfiis, obligaflent Vladislaum, ad illa folvenda millia. Quin
Cierra/mel a fato Montis nigri Thobia,nomen accepifle, crederenil prohibet. Succellive ob
Turcarum motus ( de quibus Юрта) & partium illarum depopulationes, locis illis defertis reddi
tis, populus Rafcianus partim ex Bofnia fugiens, partim vero Segnia, live illi celebres Morla
chi, deferta illa incoluere, ampleâendo Ritum Grœcum unitomm. Hic populus, partim
{мы Francifcanorum (vide pag. 420.) partim ut libere per Camioliam Stiriamque la
lem, cujus cambio potiflimum viveret, pro fnnnento aliisque commutare valeat,quœdam
privilegia a vicinis Provinciis obtinuit. Haec attamen caff'ata annulataque elle, art. 40.:m
ni 1635. pluresque cœteri evincerent, Et nominatim de Sombergenlibus 52. anni 1642'
&c. Sed tamedi сайта поп haberentur; limitibus & territorio Sclavonia: , confequentef
juri Sacra: Coronœ obeÍTe nequeunt, ab exemplo Venetorum, Ragufeorumque &с. qui»
fine prœJudicio fuorum limitum, habent ab Imp. Confiantinopolitano privilegia, liberi»`F
ris commercii; Quin Graeci, Ottomani &c. quamvis fubditi alieni, per Hungariam Scl-“v
voniamque live ех Publicis fœderibus, five ex elargitis a Regibus nofiris privilegiis , P1'
gos, pida civitates circumeunt variis guaefiuris: per hœc nihilominus, limitibus Reg'
norum rovinciarurnque decidendis, fun amentum non funt. Quare videtur incredibilein
_Commílîlone Regla Carolßadìenli, anni 1767, dum populus ille exponeret , per Triceů'
m'.
\
Stlavoizia Croatiffilue moderna Relatin. 449 `

matores fe taxari haberique, ut extraneum a Sacra Regni Corona , & huic nullatenîs
fubjeélum, decifum haberi. Ob aliquod groíl'orum veéìigal majus, eos, ран-сет membrum
que elle Carnioliœ, haud autem Sc avonia.~ Sacraeque Coronas, coníideratione Privilegio
rum illorum, ex Provincia Styriœ acceptorum. Incredibile inquam illud mihi videri,tum
relatorum conllderatione, cum etiam quod Commillio illa, limitanea intra Sacram Reg
ni Hungariœ Coronam, hujusque jura decidenda ,7 cum Vicinis Provinciis haud fuerit;
Neque line illo, live ex Sclavonia, íive e Vicinis Provinciis, quifpiam adtuerit. Praetc
rea Articqu 16. anni 1765. per Regnantem Mattem Diaetaliter, Commillio Regia & Com
millarii dißinéìi, ad limites cum Vicinis Provinciis decidendos, denominati haberentur. Si `
nihilominus audita decifio, lidei opinionique mea: adverfaretur, fuifletque fecuta, eXceL
fu Tricelimatorum fummo, uia Juribus Sacrœ Coronœ prœjudicante, lucro Camerœ Au
1icœ Hungaricae, ob miferiamgumbergenfium exiguo, controveríiœ, futurarumque герпе
fentationum, decilio talis fomès futurus, a me creditur. `
IV. Magi/[ratas œconomicus. pertinere hunc ad regulates Reipublicae rationem , ad
mittendum a peritis cenfeo. Hujus attamen curam, quae publícum t'orpusque Reipublicœ Scla
‘uoniœ refpiceret, nullam comperio in diplomatibus ‚ infirumentis , aäis publicis, Mil.
ufque ad ñnem Sœculi evoluti XVII. Tum ad exolwntlum armorùm jus, in confiniis nunc
Regni Banalibus, fub publica cura, ratio œconomiae vidi-tur fuiil'e inFtituta5non folum
ailumptione fodinarum Samoborienflum , at melis cœrae vini, uti ex rationibus joantzis
Baronìs a Molla/lern fupremi Regni perceptoris de anno 1697 viderem ; in Lucro item
panni, ob veftitos olim, lic dictos 'I-Iaramias, live milites praelidiorum ex partibus Reg
ni conduciitios. Magiflratus hujus œconomici ad annum 1697. ereétio, cum inliruétione
in actis publicis Regni ей. Prœfes fuerat Barn Stephanus Cßkulinii , Confiliarii: Praepof.
Zagr. Paulus Cheskovich , Protonot. Regni Georg Plemicli, Vice-Comites Chernkoczi &
Лифт. Item Mathias Patachich & Joannes Domjam'ch. Poil hos Secretarius, ac perceptor
Ludovicus Bedckovich, Salaria horum ordinaria , fuere annua Тех рта-ре mill. Horen. ac
infuper promillum fingulis gratiale. Singolare efi: infìruůionis punétum 4. quod nempe,
irnpolitionem quanti contributionalis p_olitice habeant. Afl: œconomia hœc diuturna non fue
rat, variaque publico, fuccellive caufavit incommoda, prœcipue in fodinis Szamoborien`
fibus. Ratio itaque tota aeconomica, conllitit in Caß'a ut vocamus. Hujus vero ratio, live
introìtus ех filmis, live portis, Fumorum autem ex Dicis, dicationibusque; ut ideo etiam
Fumalis pecunia, Гере exprimeretur. Hœc fumalis pecunia, ad Call'am Regni Sclavonia:
quod pertinuerit, Regnoque cefl'a fit, conflat ex pag. 302.1tem fub Ferdinando I. ex pag.
361. Quin a moderna Regnante ut art. 54. 1741. Ех hac publica Regni cafl'a, folvun
tur OHiciales Politici omnes, tam adminillrandœ aliis Juftitiaé, quam & Comitatus. Ante
regulationem Conliniorum Banalium, folvebantur aeque Militares in iis Confiniis oflicia~
les ac Haramiœ. Ab anno autem 1750. in fubfidium exolutionis eorum ollicialium cer
ta ’folvitur annue Summa pecuniaria. Pertinent ad CaíTam hanc LFumales, five Contri
butionis pecuniœ. я. Media TriceÍima, ex tot numero legibus. 3. emolumenta Conlinio
rum Banalium, hoc ей исШгаз`е Sylvis , harumque dum evenit landinatione, ex loco»
rum illorum telloniis, navlis Fifcalitatibus terrenorum, aliisque ejusmodi iílhic evenienti
bus, uti & œducillis, variisque ut vocamus exarendationibus. 4. œque Dubicenfia emolu
menta. 5. occalione vacantis cujufpiam Politici ollicii , rata intermedia , ad Succell'oris
denominationem. б, Тахге а publicatione Armalium litterarum.
Ollicialatus muneris hujus Гипс: calla: Regni exaëior, live Perceptor, qui olim dicas
ex fingulis comitatibus incaíTabat. Plures aliquando fuille, Aâa Regni & articuli Diœta
les docent. Hodie regulatis Comitatibus, fingulo fuus perceptor ePt, incall'atque Dicas fui
Comitatus, exolvendo etiam Magiliratuales Comitatus. Illud quod Tabularum Aílèllòri~
bus, & quibufdam aliis dandum efl'et, prouti etiam fummsz illam, pro Banalibus Regni
Coniiniis debitam, Regni Perceptori afiignant,cujus eli, cum bellico Commil'fario тайс—
nes inire. Idem Regni Perceptor incailat, è Tricelimis, maritimifque artibus ех солить
étu obvenientia. Recipit prœdiäa Conliniorum emolumenta. Porro [гниет/га colligir (In
nonicus ille, qui Dubiczœ ей Commendans & Vice Colonellus, Bano ue ipli, ratiocirzivm
{щит fubfternit. Qui vero refiduorum in Confiniis locorum ac dißriäuum, Стайки
Regni vocatur, dathe Regno rationes.
Olim,
Ille cum meaque Tricefimaruur
capitalium ac tot aliorumexaétoribus
memoria, &eratAdminißris,
Supremus Trice/imams!! di*ng frimr.
ad Regni Cingœgxcìonœ
Generales comparere obligabatur. Veétigalia in his fubfiernere, publicarioni шпунты.
xхххx 4 que.
Iii/lor. Balthq/eris `Kercftlìch.
45o Notities Preliminares Pannoniœ Veteris Periodus IV.
que. Ordinationibus, quemadmodum in Diœtis,Re ni Obedire, de Excellibus reiponderû
Neque ullam ut ajunt lilialem Tricelimam, line tatuum confenfu erigere poterat. Hinc
taxationcs rerum, lege praefcriptae, inlìitui, fuumque elleëium fortiri poterant. Nunc» а
morte Franci/li Suvich, fupremo adminiltratore, nullo fuccedente, nec Veéìigalia fciuntur;
neque ob continuam horum variationem,_tax¢e rebus conltitui polTunt; haud line paupe
rum , & publici, legumque ipfarum prœJudicio. Sunt autem in fuperiore hac Sclavonia,
Regiarum Tricelimarum loca, hodie fequentia, videlicet : Zagrabiœ , habens lilialem in Odi-¿1_
Vdïü dini CUjuS lilialeS in Vinicza & Dobrava. Klanjeczii,fublùnt filiales in Bratikovecz &
Kraljevecz. Старше, Berdûviczii, Szamoborini, jaskœ, quae capitales vocantur. Dependent'
nunc direäè, a Camera Regia Aulica Pofonienli, adeoquein his eli fatœ Camerœ, in Re.
no hoc Sclavoniœ jurildiélzio. Servat eadem, pro caularum eventu, unum, qui Regiug
Cameralis Fifcalis appellatur, fubellque caularum Regalium per Hungariam Direélori.
Comitatuum fuperioris Sclavonia: defcriptio Geographical.

Varaßlinenfis.
' Ncipit hic Comitatus hodie, a Dravo; adeoque Hungariœ a Septemtrionali plaga Pro.
ximus ell, ac ab hujus, Szaladienli Comitatu, Dravo eodem leparatur. c Deinde infra
Martianecz Orientem verfus delleůendo, per lluvium Bednja,a Crilienli leparatur Comi
„ш; ¿um а Meridie, a liuvio Lonya, Zagrabienli vicinatur, a quo refpective lluvio Kra~
pina, relpeéiive vero lluentis aliis dividitur. Ab occidente vero lluvio Sutla, feparante eum
(гады: longillimo a Provincia Stiriae; aca monte Maczel, ab eadem Stiria,feparatur ner
Varafdinenfem campum, ad Dravum ul ue. Dividitur in duas prœcipue partes, quariun
altera vocatur Tralïlus Zagorianus live agoria; altera pars Campejlris, & a quibuiìiam
Cis Dravana. Habet in complexu fuo, di/lriflus feu Procejsus ut vocant quatuor, videli
cet Zagoria: _[itperioris, hoc eli Ratkailzko & Czefzarfzko. Zagoriœ inferioris,live Procel
fum Krapinenfem. Item in parte Cis Dravana, Procellum Vinicenfem, ac demum Varafdinen
fem. Hœc Comitatus hujus conlìitutio , uti fuperius relieximus, relpeétive a Mathia I Re
ge, ref etlive a Ferdinando II lìat. Fluvii potiores Гипс; Dravus,Bednia,Plitvicza,Äîra
рта, orvatczlta, Lonja minores vero plurimi. Montes nomination-s, Маш], foundi
eza , Офста, Taborfzko, Krapina 8°c. Vina celebriora Гипс, Vinicen/ia 8° Toplicenfia. Pars
Zagoriana abundat lignis, pallifeëiiis. Habet pafcua optima, & fœnilia ampla, atque fer
tilillima, ut quandoqliìie ter falcari queant. Hinc boves faginare folent, talefque ad vicinas
vendere Provincias. utyrum, mel, prœ aliis partibus obtinent. Triticum purius nobili
_usque aquirunt, & precio cariori emitur. Thermal in Comitatu hoc funt triplices, nempe
_Krapinen/es, quœ prœferrl lolent. .ln Szutinfzka negleéiae , ac demum Topliceryês de ua
rum virtute ac praeltantia anno 1709 Joannes Leopoldus Payer Phil. & Medicinae Поёт,
edidit dillertationem. Ìam potiora lingulorum procell'uum recenfenda.
Proceßiis Varasdinenfis. Ell in eo Var/zjdinum Libera Regia ue Civitas. Vide a pag.
188. Interiori ambitu exigua ell, fuburbiis 'amplioribus provifa. Sita ell in planitie, arn
bit ue eam foll'atum, in quod, Dravum olim immitti potuillè narratur. In Civitate Гипс:
Parochiale templum, Conventus Francifcanonum, Collegium Jeluitarum, cum fcholis ut
a'unt humanioribus. Moniales item Urlulinœ. In fuburbio PP. Capucini. Erat olim domus
(ieneralis Varasdinenlis“, quô Capronczam translato, domoque delerta, propeque ruinata,
per Regiam recentem Commillionem , fundus ille pro eriëenda Comitatlis domo, diciturre
lignatus. Anno 1767 die 20 Augulii,ob Excellmi Dñi omitis aäualis Bani illhic habi
tationem , in ea eli Regium in Regnis Dalmatie Croatia 8° Sclavonia con/ilium. омыть
Regia lingulis annis dilpenlatione ac indultu, elìò Banalis Tabula, per memoratas fuperius
Leges, Zagrabia: haberetur allixa, ab anno 1750 Varafdini haéienus erat celebrata. Ad la
tus Civitatis meridiem verfus, eli Агх :lilla Varajilirlenßs,lùa habens valla. Hujus Arcis Fa
miliae DD. Comitum ab Erdoedy hœreditarius ell Capitaneatus, feniorque de familia, hoc
gaudere confuevit. Vigilias arcls ad annum 1768, fubmilli e Generalatu Varafdinenli mili
tes obibant, curam quoque armamentarii habendo. Pertinent ad arcem fuburbanœ domus
multas, ad S. Florianum &circa, vocatae. Pagi item quidam & territoria, quae Dominali
jurildiéiioni fubfunt. Civitas ipfa, certa anni die, ex quodam contraéiu , fummam quan
dam dcponere obligatur. Civitatis potrò territorium amplum ell, vetufque Kheene, nunc
Kneginecz,ad eam pertinet. Servat fuum Magillratum cum jurisdiéiione. Incolae feu ho
fpites, ut plurimum funt Sclavi. Germani poli hos. Exiguo numero quœliores Rafciani,
l ‘ ‘ inqui
ш"
Selaoonia* Croatian/ue moderna rel/itin. 451
in uillini reélius ас incolae. Comitatui aCallro data videtur appellant», ex png. 192. Hinc
fedes Congregationefque fuas, quin Archivum & carceres, in fata aree fervavit.
Ad Dravum occidentem verfus, muratum Calìellum Steßaneez ell, fpeclans ad Vidu
am Nob. Antonii olim Bedekovich,ubi colligitur herba quaedam, vulgo Voihes, purgandis
ligneis valis idonea, ftanneis item &c. hœcque ab incolis vendi folet, ducique per nundinas.
Sequuntur Callri Mellen diruti appertinentiœ, intra congenerationalcs divifae, ubi Vidovecz
Caßellum D. Comitis Francifci -Patacbich Зет-{Ша &с. Parte vero ex alia, funt murata
egregiaque Callella [шиш-2, ubi olim ferreas mineras cultas marrant. Czeríe, vetus deni- -
que Caßrum Bela, qua: DD. Comitum Erdöedy Гипс. Anno 1754 cum partes has штанин,
in Bela reperiti lapides precioliores,relïerebant. Toplicza Capituli Zagrabienlis arx mura
ta & dominium, ubi Therme diéìœ Toplicenfes,frequentiorelque nundinœ. C21/fram vctus
Martianeez vocatum, cujus pag. 35 meminimus. Caltellum denique muratuni Szent-.ir
febeth, plurefque Nobilium Curiœ & diverforum veterum callrorum appertinentiae. Qui
pagorum Dravo Гипс viciniores, ex aurilotara etiam adjuvantur.
‚ Profe/)ils Vinicenßs fequitur. Ell; fubmontanus, ac ab occidente Stiriae advìcinatur.
Ех Varafdineníi campo fpcélatus, jucundillimum prœbet confpeélum , ob tot muratas cu
rias , quibus ambitur. Olim Vinieza Callrum etat. In Parochiali templo, plures vidi in
fcriptiones. Pagus Babineez quod vetus Антип; putatur, plures haëtenus luppeditavit
antiquitates. Loca celebriora funt: Callellum Kri/o'vlian prope Dravum, Nobil. D. Pauli
Bakich , Komm & Zelend'uor ad Familiam DD. Comitum Draskovich fpeélantia. Машу:
jewz vulgo Maruifevecz arx murata cinclaque profundiore гопак), pollidetur nunc aNob.
D. Gear io Petko'vieh. ER ibi vicinum Caltellum Cjilliaeez. Sequitur arx Nobilis, DD. Co
mitum' raskovicli, Kleno'vnick ; ubi repolitas eoque latas, veteres infcriytiones plures vide
re ell. Tum ell Lepogla'ua Eremitarum a S. Paulo vocatorum nobile Monalterium cum tem
plo ,Princeps Provincia: eorum Croaticœ babetur. Arx Traleo/leiìz, a qua Prfedìcatzlm habet
Familia Comitum Draskovich. Ell hic pifcina quaedam ampia, & fornax vitriaria. In Pro
ceffu hoc, funt plures Nobilium`Magnatumque Curiae, quas omittimus.
Proeelfus Zagorianus inferior: live Krapìnenlis, memorabiliora continet. Callrum ve~
tus JWeUen, nunc defertum. Callella Zaiezda, a quo Privèdicatum Familiœ DD. Comitum
Patachich, pollideturque a Comite Joanne. Gothàlovecz, ubi fluvius Krapina fuam habet
originem. Bellecz dicuntnr hic pulveres Pyrii olim гаси. Ca/lrum Konfchina, ubi veteris
fortificationis velligia. Одета vetus dirutumque Cafh'um , intra tot divifum. Pertinet ad
illud Zlatar Velleskovecz &c. Sequitur Lobor, olim ut narràtur Templariorum, nunc Со.
mitis Jofephi Keglevich , ubi album nigrumque marmor comperiri dicitur. In monte ей qua:
dam planities, proceritate urticarum memorabilis. Sunt item mutata Caftella plurima,di
verfarum familiarum, uti Seven' Kris, feu fanélae Crucis, JlÍirkoveez,Ifumor,a uo Рта:
dicatum Familias Bedekovich, Oralzooieza &c. Caltrum cum oppido Krapinn. I-glinc fcri
bunt quidam,Lebllm, Chehumve egrellos Regna Bohemia», Poloniœque condidiíl'e. Caftrum
nunc pertinet ad Comitém juliunzKeglevieh, ubi nobile celarium ex petra cxcifum. In Op
pido ell Conventus Распят Francifcanorum, Provincia: Sclavonicœ S.Ladislai. Oppidanus
Magillratus, ex quodám ut ajunt contraélu, dependet à foro Doniinali. '
Prose/fus Zagorianus _[ilperìor, potillimum conllat calh'is veteribus, Ifo/fel,l Cze/âarvar,
Thabor. Priora duo deferta flint. In dominio Pertinentiifque Кейс], Caflella minora plu
ra funt, prœcipua habentur: Вертел], ВиЬтш, Gorieza, Szoedrosie, &c. Гипс hic Ther
mae illae Krapinenfes vocatae, `vulgo Торты. сапшт Dominium ue Cze/ieorvar DD. Со
mitum ab Erdoedy,nunc defertum, Callellum principalius habet ouídvor. Tum ell Ор
pidum Klanf'eez, ubi frequentes nundinœ, Regia Tricefima, & Conventus Franeifcanorum
reformatorum, Provincias Croatiœ Carnioliae. Катю! ad amncm Sutla, Herpenfa, сост—
marque plurimœ Curiœ, FamiliarumNobilium. Thabor alias Taborfzko, D. Comitis_]o/eplzi
а Raikay, nunc etiam confervatur. Dividìtur in mnjus minusque Tlfabor, ubi walcllum. Ell
quoque muratum amplumve Cafiellum a fluvio Horvatmka vocatum. Item Millan, 1iluri
maeque Nobilium сайт, quas omittimvs. Memoratum Тиры-Юз: amplillimum olim (Шёп
&umve fuifl'e, Zagoriae Comitatum, fuilï'eque difìinélum, ob fuas prœrogativas. Sed hic,
moderna deferibentes, antiqua non recenfemus. Quare
\
алтына Cri/ienßs.
, SÈptemtrionem verfus, fepnratur Dravo а Comitatu Szaladienli; ab oriente Conliniîs Scla
‚ . vonicis Generalatus Varasdinenlis, & in parte Comitatu Pofcgano; a meridie felpe
хх ххх a ¿live
45o Миш Prœliminarcs Pannoniœ Veteris Ртом: IV.
&ive Z bienfi Comitatu
tatuqueaïgrabienfl. , refpeétive
Denominari confiniis;
a Civitate ab dicitur.
Criíienfi occidente demum lluvio lonja, Comi
In Comitatu hoc, Liberœ Regiœque Civitates Гипс, Cri/fum vulgo Kri/'ewzi Credi
tur effe antiquiilima Civitas, & locus olim Sclavoniœ Principalis, utpote S. olim Stepha`
ni Regis, ac Ladislai. Ego attamen, nulla ejus vidi Privilegia, quae per Sigismudum au
dio effe renovata confirmataque. Olim femet diviferat, "eratque Superior inferiorque, di
verforum Magillratllllm. Sed poli plures Diœtales articulos, demum fub Regina MARIA
THERESIA coaluit, uniuque ell Magiíìratus. Foíïato in ruinam eunte cingitur. Inter
ne pnecipua funt, Conventus Paulinorum, domus Comitatus Crifienfis, œdesque Genera`
lis Militaris, feu Legionis diéìœ Crifienûs. In suburbio Conventus elegans Francifcano
tum Provinciœ Sclavonicœ. Deiignatus quoque ей locus , pro erigendo, Liberalitate Au
видав & Apofiolicœ Reginœ, monafizerio Grœci ritus unitorum, Cum templo & Scholis.
Ad portas Civitatis, vigilias obeunt milites e Sclavonicis Confiniis.
Altera Civitas Kapronczatß, in planitie, locove opportuno. Habet Prœlidium,haud
negligendum; in quo Domus Generalis , Parochiale templum, Conventus Francifcanfr
rum, Domus Magiíìratus Civilis. &c. Extra prœfidium, fluvio Caproncza una vallatum,
per fuburbia domus funt Civium. De hac Civitate, & V'eteri ejus Сайге, Superius fuis
locis, fecimus mentionem, plurimaque exfcripfimus, eruditarum notitiarum. Ab utraque
memorata Civitate, acl Magifìrum Tavernicum appellatur.
Etat quoque Liberum Privilegiatumque oppidum Czirkveno. Hoc poli defeůum Fami
lia: Kerecfcni, a Generali jojèpho Herberßez'a libertatem emerat, Rege Hungariae confentienœ,
tribuentequc privilegium, infiar Civitatis Zagrabienlis. Sed ob Sylvas, viciniamqle Con
finiis Sclavonicis, his eil attributum anno 1768. & a Ragni Comimtusque diétione
cecidit. `
Comitatus Criiicnfis multîs Sœculis cum Zagrabienli erat conjunëius. Anno 1756.Se«
parati funt, datusëue Comitatui Supremus Comes, Comes jojèphus sz/ìmiruá' Видом}:
de Trako/Ihe n , eneralis Peditatus , Camerarius &c. Quo mortuo Succeíferat, Comes
Ludovicus Piitachich de Zajezda, translatus ex Comitatu Verocenfi. At ob œgram теш
dinem, fuumque fenium, impetravit : ut {ilius fuus D. Comes Joannes Patachichde Zajez
da, Suœ Mattis Apoít. Camerarius , & tum -Tabulae Ìudiciariœ Regnor. Dal. Croat.&
Sclavoniœ Prœfes, in Supremurů Comitem refolveretur. Hunc Genitor fuus introduxit,
reíignando eidem Comitatum, quem provide & prudenter, magna fuicomrnendatione gu
bernaret, eidemque praeeÍTet.
Duos haber Ртом/Гид, Comitatus те, videlicet Capronœn ет & Cri/ìeafem. Proceíïus
Capronceníis incoat a Toplica, protenditurque ad Dravum. eo loca celebriora funt'.
Сатин: сит Oppido Ludbreg de quo Hill. Eccl. Zagr. Par. I. pag. 209. Raßinya Ca
Шиш, cum oppido in loco amœno. Narratur hic,templum SS. Crucis Templarìorum
(пите olìm. Наш multum diliat, arx vetus Opoi diéta , & ruinata. Видимся Caliellum
muratum, ad quod pertinet pofi'eilio Samt-Peter, ubi anti uitates varias nunc 'et am erui,
incolœ 1754. tcílati Гипс. Urbis olim major-is veitigia in ruäeribus Vidi. Lunko'um'z œqllei
antiquitatibus variis fertile ей. Apparent arte faéti, amœni colliculi , ad quatuor parte»
collocati, prœlidii inflar. Incolae credunt Attila: {иже игЬет delitiofam. At quis hoc едо
сеас? Nobis credibilius efi: fuifl'e iPchic Caliellum Lanka, quod art. 29. anni 1471. dem@
liendum Qatuitur. Kafèmìnccz, Gorífza, Szlanfe, Attal: Legradino proximum, ubi ve
tus controverlia de limitibus., ob Dravi deiiuxum. Vide pag. 365. aVF1uvii inProceíln
hoc, Bednia, Plit'uicza , Зашита. &с.
Profe/lim Cri/ìen/is àmplior ей. In cujus complexu a Bednja fluvio, Calif-um Чет:
dirutumque Greben,infra Remetinecz ubi Conventus PP. Francifcanorum. Dein Нант,
Cjiznievo, IQ's-Kemlek vulgo Кем, arxantiqua & diruta, in cujus ruderibus, Vidi 11165
nia, in quibus inferne, parte ex unaFafciœ tres, ex altera flores, ui & fuperne client,
ac fupra hos, Corona; a qua dependentiae, plenas floribus. Supra êoronam Leo ereéius,
cum vexillo; Litterœ latterales M. L. Hodie ín Кем q/f Cafiellum muratum , & in Pa
rochiali templo, lnfignia Corvini. Arx N Kemlek vulgo Kalnik in altiílimo monte f1
ta, & ad hunc collocata. Olim Sigismundi egis & Barbarie Reginae domicilium, ob quod
excifum ex petris cubiculum majus, nunc etiam Iů'alz'evfzka Palacha, live Palatium Re
gium audit. Eli; hic fubterranea ingens Spelunca , canalis inflar, cujus exteniio ignota.
Вдаль petrœ excavatœ, & immanes defcenfus. Ad latus, Petra ex mero Silice, hic quoque
arcem olim fuiíle refïerunt. In montibus his falcones reperiti ajunt. Parte ex altera mori1
tis каши, eli, mons Lubell & pague Lube/ibitza. Caßellum Отдается muratum di.
МЁ
\
Sela'uoniœ Столица: moderne relatio. i 453
Индии oppidum Eppi Zagrab. Gloâaézcza Praepolitural olim , nunc pertinet ad Coll. Je.
fuitarum Zagrabienfe, prouti etiam alecz. Opato'veez olim, Abbatia , CollegiiJelïiitar.
Varasdinenlis ей. Loureehina Muratum Cefiellum , tum Отдайся, Dombro [vanish Epif
copi Zagrabienlis fundationalia Dominia. Verboveez & Катает olim Rakonog, haeredi
taria Comitis Joannis Patachich dominia. Caltellum Bifzag, penes Loniam Huvium, plu
rimaque loca alia, Curiœ Nobilitares, ut Каши, Ргф‘ге/еа, Velika, Diane”, Медовая,
Navomejïzto &c. &c. Гипс infuper Nobiles Unius Sellionis vocati, plurimi, Prœdiales, Li.
bertini. Populus Sclavonicus, Romani ue ritus. Sunt quidam pagi etiam Graeci Ritus non
unitorum, ut Bolffan, Radoihche, Liiltovo,Lipnicza &с. Fluvii in hoc ProcelTu Majorca
Lonja, Cherneez, Glogo'uniza, Chafma &c. Kalnicenlia \Vina tam rubra , quam & alba
pahnam obtinent. . .
Mantis Clandii vulgo Mol'zlovina dilh'iéius, ad hunc Procell'um Comitatumque per
tinet. Olim Jefzenovecz, pluraque loca, nunc conliniis applicata ad hunc pertinuill'e Co~
mitatum, monumenta teltantur. Pertinet diliriétus ille, ad Familiam DD. Comitum Er
doedii de Monyorokerek, folentque Mantis Стили, & Comitatus Varasdinenlis infcribi.
Comites Барит}. Нос qualiter? eruere non potui. JVIOntisl Claadii extitiffe in Sclavonia Со
mitatum, diligentillime indagens, nec in aliquibus reperi litteris, nec in ullo fcriptorum.
Ad Comitatum Crilìenfem, lVlontem hunc Claudium olim atque hodie pertinere, docent
litterœ , ufus tam appellationis caufarum , uam & Contributionis exolutio. Quare cum ilthic
olim Calirum extiterit,puto ego hœreditarium ell'e , Familias huic lllulirillimae , & de Rîâe,
ac Patria optime meritœ, Caiiri illius Capitaneatum, confequenter fcribendum llore r
eis l/'arasdinen/is, & Montis Claudii медиана Capitaneis. Nili fors ea ratione Comita
tus Mantis Claudii acciperetur, intelligaturque: Sicutì olimZagrabienfes Epifcopi, .Dam
lìra, Inaniek, вант, Comitatus fuos vocabant, haud ex ratione Legalis, ulitatœque Co
mitatus lub Sacra Corona acceptationis, verum ex cujusdam obligationis indicio, atque
ideo certœ exemptionis lignilicatione: vel, quod mihiverolimillimum . familia DD. ab Ег—
doedii, Comites ¿Mantis Claudii Гипс pro more veteri (lic Familia DD. Efzterhazy Comi
tes perpe li de Frakno &с.) creati. Succellive autem, ex rerum harum, lludiorumque ne
ilectu, additum Sapremus Comes Montis Claudii. Firmantur Priora Titulo Comitis Petri
`rdoedy pag. 386. ubi Supremum Comitethontis Claudii fe non infcribit. Sed quidquid
lit, quo ex fundamento Excelfae Familia: Titulus, Supremi Comitis Mantis Claudii tri~
buatur, Diliriéius ille intra Confinia lituatus, poll'elliones 27. ac in his hofpites amplias
800. continet. Habet partem Montanam, ac Campelirem, populumque Romani, ac Ст
ci ritus non Unitorum. Ех his 7o.circiter erunt domus, reliqui funt Romano Catholici.
Arx moderna elegans quadriangularis ей, noviterque extruäa. Parochiœ in dominio hoc,
Catholicorum in О zeko'uo &f’ Ludina; Graaci ritus non unitorum Orientalium in Illi
kl afzien. Fluvii majores: Cha/ina, Лиф/га, Graelzeniza, Voloder , alii minores plu
res. Vinum Montis Claudii ей celebre. Unde autem hanc obtinuerit denominatio
nem ‘i ей incertum. Sunt qui authument a Claudio Cee/are , tanquam a loco fuœ vel
Nativitatis vel habitationis, appellationem remanlille. ‘А111Уегойт111иэ‚ relatorum pag.
4. hanc appellationem credunt antiquiorem. Undecumque demum lit arcis locique de
nominatio , cum partes iIlas luliraliem , fequentia memorabiliora , in hoc reperi do
minio. I. Pagum Mufztaßina Klada vocatum, cujus nominis caufam, hanc mihi pagi
liujus incolœ retulerunt: Quod dum locus , fub Turcico fuilTet dominio, Diliriétus & Pro
vinciœ Gubernator, Mißaja nomine, ibidem ad Huentum, рой deambulationem in trun~
Со conlidens, per inlidias ex vicino nemore, a juveno uodam, iéiu Sclopi occifus lit,
Cujus cafu perteriti Turcae, Thoma’ Erdiiedio Bano. ( vide Н1й. Zagr. P. I. pag. 280,)
arcem tradidilTent, & in rei memoriam, pago illi nomen hoc elle tributum. Relierebant
truncum illum, arboris decullœ,memoria feniorum extitill'e„annisque evolutis, caufa pon
tis, ilihic extruéti, elle cum radicibus extirpatum amotum ue. II. Ad pagum Hrufzka'vi
сии, & Rivulum Podgorfzka, in agris reperi: Pagi aut oppidi cujusdam amplioris, mura
tique veliigia, quin ad vallem, turrim integram, ac eminentem, cum Veltìgiis amplioris
conventus ac templi. Incolœ teliari aliud~nequivere, ac ad templi Parochia'is Ludinenlis,
e fundamentis erectionem, ruinatas effe veteres illas œdes & Conventum, & per eos quo
ue, lapides illos Ludinam elle translatos. Ех denominatione Родам-Мел, Item Benedi»
i Vinkovich Eppi Zagrabienlis defcriptione ac notis, oppidum Podgorfeka anno 1400.
celebre ilihic lietiffe arguo. De Francifcanorum Conventu teliatur Vinkovich, & Tabula:
alia». An autem Paulinorum quoque monalìerium in oppido illo extiterit? Vocatum lub
ууууу Gt
Hi/ior. Balthafaris Kertfelich.
454 Пойте Preliminares Patmoniœ трат Periodas IV.
Саги": , allerendi careo fundamento. In loco Регата}: vocato , deferti alicujus monalterii
elTeVelligia, relatum accepi. III. Non procul a Podgorfzka, eli arx nunc diruta jelleiz,
[ive Cervus, a qua, hujusque proprietate, Gentilitia inlignia Familiam Erdoedinam ha
bere volunt. Parte ex altera ell arx vctus Кофта quali Cerva, quam nunc incolae Kof~
[донги vocant. Garich non multum diltat inde , arx olim, nunc diruta in monte, fubtus
quam Oppidum erat. 1n Kuttíniczœ colliculo inflar turris muratam reperi columnam, quae
lueritne Vigiliarum? vel templi? dilìinguere nequivi. In Зина/202 olim Minfzent, Velii~
ia muratœ funt Eccleliae veteris, cujus lapides translatos elle, ad templi Parochialis in
Úfzeko'uo œdificium, homines ibi fatebantur. Demum in latere occidentali ad Savum, in
Pago Okole vocato, reperi foll'ata ampliora, atque Savi Chafmœque fluviorum deduélioni
commoda; Latitudo prope ad 5o. orgias ell, elio nunc luto Cœnoque, caricetis item, &
arboribus repleta follata lint. Ех litu loci, credo olim prœlidium ilihic fuiffe , ad tutan~
das partes tranfavanas. Okolenfes examinati, quia recentius illocati , refiere aliud nequi
vere , ac locum foffatis cinéium,ellè ampliorem , & dum fubarrant terras, diverfa ferramen
ta fœpe erui. Latericiarum {огласит in plerisque locis funt Veliigia. Campus deman: Lo
aetzßs nominatillimus ell, quod Copiam det pifcium, qui exliccati, venduntur plane. Si
œltas liccior occurrat, fertilis eli tam in infeminaturis , quam in pafcuis, &foeni col
leéiione. Accolœ putant, ibi urbem olim шаге, terrœ motu abforptam. At litus conßde~
ratio , ex foli declivitate , & plurium aquarum inundationibus, naturale elle beneficium
apparet. '` .
Comitatus Zagrabienlis.
Amplillimus ille eli Comitatus, utpote a lluvio Lonja, ad mare usque Adriaticum
hodie protenfus. Inœqualis eli tam in Longitudine, quam & latitudine. Compleâitur соп
tinetque in fe hodie, partes Trans Colapianas, inquantum funt jurisdiétionis Regnicolaris,
adeoque eas Croatiœ partes , quae Застав Coronas, Regibusque noltris Apoliolicis Subfunt.
Hinc a fluvio Lonja, ad mare ufque Adriaticum, extenditur, hujusque Longitudo, con
liderata a Lonja lluvio & diltriétu Haum vocato:prouti etiam a ó'zu'voi, ubi Lonja а favo
recipitur, ad »Segniam vel Ter/aŕlum ‚ 30. milliarium erit. Confiderata autem a memora
to diliriétu Huum, ad lluvium Bregane uo a Carniolia. feparatur, aut adÁia/am, quo
nunc cum Stiria inferiore, ad Szenkowcz ividitur, milliarium novem erit. Latitud@ Ob
Conlinia Croatica, & Banalia maxima ell, ad Thopujizko ufque, & затмишь, вы 21d
Iterras & metas Turcarum poilellorii attingit. Cœterum a Septemtrione Comitatui Varas
dinenli, & refpeéìive Crilienli: Ab oriente Crilienli Comitatui vicinatur. A merìdie con
liniis in parte Banalibus in parte fatis Turcicis limitibus, tum Jurisdictione & territorio
Generalatus diéti Carolliadienlis, live Conliniisdcroatiœ; ab occidente Mari Adriatico,
& ex hoc lluvio Rechina, /ìfue Fiumara, a Carniolia per Colapim, usque ad Kamenicza,
inde delleétendo per memoratos pag. 407. Sclavonia: hodiernœ limites, ad lluvium Brega
ne; abinde per llumen Sutla, seque verfus occidentem, Provincia выше, деНе&еп&оЧие
а Sutla ad Septemtrionem a Comitatu Varasdinenli feparatur. Comitatus {Не feptem lat
amplos habet ProcelTus, videlicet Selinea/ì'm , Zagrabieafem , Podgorienjêm, Tra1g/2wa11um,
Poßlwanum, Tratyiolapianzam, б” Maritimum. Poftremi duo ex integro, partium Croa
баз funt. In Sclavonicis autem Procellibus, memorabiliora occurrunt.
`~ Proceß'as Salinenßs. Incipit ille, progredienti Varasdino Zagrabiam, a lliivio Lonja,
jacetque intra Varasdinenlis Crilienlisque Comitatus limites. Occurrit primo Hrajìhina,
deine Bedenicza , Selina utraque. Nobilium unius l'ellionis locus. In loco Selinœ 5
Joannis Baptiliœ, vulgo pri Szvetom I'vanu, locus dillrafìioni opportunus ell. Sequitur Se
lina Szent «Mkloß feu ad S. Nicolaum.'Ad latus Orientale elt,Szent-Illona,lèu S. Hel
lena, tum ad meridiem, amplum dominium Bofalto feu Bofakovina , a templis Paro
chialibus,fS. ВНЕШ, & S. Martini nuncupata, & quali divifa. Polt hœc polleflio Epif
copi Zagrab. Lupogla'v , alias ut volunt olim Go'vnek à paludibus vocata, Lampretarum
que ferax. Pro/brje, Szella, & Kozinfchak huc pertinent. Parte ex alia Szent Miklos,funt
Caliellum Pauboverz, Ladomer, Bello'var. Verfus Septemtionem Procell'us hujus, eminen
tiores montes funt, Vitibus referti, ac Dillriftus Veteris olim Callri Pzer vocati, hodie
Pjàrievo. Monumenta tellantur, fuiñ'e ilìhic olim PrœpQ/ìturam SS. ауте En“ Damiani ‚
ipfumque Cafirum Pzer Regale fuill'e, Reginarum enim, ac Ducifl'arum Sclavoniœ, plu'
res reperiuntur litterœ. Sigismundus Rex, donationibus fuis, providit pluribus, &tam hO
rum quam & illorum fub Kalm'k Nobilium, munilicus auéior. Marocßz vulgo Moravche
fequitur Callelum vetus & muratum. Bifatńcza demum ubiBllî V. М. nobile temphèlm»a
‚ з e*
- __v __
Sclavoniœ Croatiœilne modernes relatie. 455

devotione lidelium , eo ex remotis locis & Regionibus'concurrentium, ac a Deo gradas
petitas obtinentium, locus elt clarior, А
Proteßiis Zagrabien/is. Incoat ab occidente a Fluvio Sntla, limitibufque Stiriae, ubi
vetus ruinatumque caltrum Szenleoveez, à Szomfzedvar olim diltinétum. Eli дамам Ber..
dooieen/is vocatus, ubi callellum muratum Lit/izieea, plurefque Nobilium curiœ. Руда:
diflriéius, ad limites Comitatus à feptemtrione Varaldineniis, tum BìßJtra caliellum No
bile, ]ako'vlje item, Sztubitza fuperior, inferiorque;ubi Callella, Рать Агх Sztubìcza in
ruinam vergens, dein атташе Caltellum nobile, Miketyneßz alias fuperior Sztubicza,
глав attamen Callri Zomzedvar vulgo Szul'zcd, in amaeno loco liti,appertinentîœ dicnntnr,
orrò Szlfzed cis Savum eil, locufque oppido aptus. Ell ibi Sacellum S.Martiai,ubi Е—
remiticam vitam S. Martinum duxille, olim fuill'e creditum, litterœ Abbatis de campo Za
grabienli, tribus fœculis anti uiores, recenfent: dum habent: ubi S. Martinus Eremitìtam
‘uitam duxiße [так Locus remo opportunus elt , viliturque nunc etiam congruum
convemenlque eremitorio antrum. Nobili dein campo ad Savum ufque , meridiem
verfus Procellus continuat. In cujus medio, Parochiale templum фит/швея vocatum, cu
jus meminimus pag. 5. Ell verfus feptemtrionem muratum callellum Stanie'vecz. Adjacent
Prœdia canonicalia olim Bracke, nunc Vrabehe cum Zaverfsje vulgo Cullollia,tum terri
toria refpeëìivè Calìri Med-we, feu Medwewar olim , nunc Medved; refpeclìveverò Libe
rse Regiaeque Civitatis Montis Grœcenlis Zagrabienlis. Medwe arx hodie deferta, in rude
ribus tamen fuperlies. Hujus loco, Calìellum hodie Szefztine, à vini prœllantia, & variis
fruéìibus , fungifque nominatum. Tum Za rabienfes montes, ad Capitulum Zagrab. fpeâan
tes, hujusque per rœdia Canonicalia divilig pagi, cum Parochia illhic S. òimonis, Et infra
hanc, Conventus lgaulinorum Rhemeten/is vid. pag. 424. Dein fequitur Chueherje, Vugra, alias
Vugro'vecz ad Epifcopum Zagrabienfem pertinens, pluriumque ilìhic Prœdia. Planina olim
Prœ olitura vide pag. 416. Сами, ubi nefciofqua œtate , Calfandram Civitatem fuill'e volunt.
Caßiiia ad Capitulum Zagrab. pertinet, elìque Prœdiorum Canonicalium portio. Tandem
Sequitur in lanitie Kralje'veez, cum hujus ad Savum appertinentiis, &pagis intra quos, Pa
gus Narth , vanja Reka, .Szefzoethe 'alias Mat-Szent, Re/ènik, &c.pagi font nominatiores.
ad communem Capli, per Decanum Capitularem adminiftrationem fpeéiant Í;
quaedam habentur divifa, intra Canonicorum prœdia. Sequitur Campus latus, vulgo Sziro
leo polye, adiverlis multifque polTelTus. Tum fequitur Vitus Latinorum live Epifcopalis Cí
oitas, deinde Capitularis ut a pag. 410. relatum haberetur. Demum Civitas YLibera Regi
aque Mantis Омеги/55 Zagrabienßs. ‚ `
Civitas haec Regia, Sclavoniœ totius Metropolis ell: olim lic una erat, ut reliquœ Ci
vitates, inflar hujus privilegia lint confecutœ, fuitque capitalis. Populolior eli cœteris, Sa
crarium item juris, cum ex citatis fuperius legìbus, fora дышат adminiltrandze, illi afiixa
lint, Religionis item, ob Epifcopalem Cathedram, a qua amplillima regitur Diœcelis. Nec
defunt illi , ornata interne externeque aedilicia. Ellque Cullos Archivorum , Regni, Tabula
rum, Comitatus , Civitatis. Praeterea in opportuno ell loco, ad Sclavoniam totam, cum in
ferioris quoque Sclavoniae Comitatibus commodior, viciniorque ad eam lit accelTus. Ad Croati
am quoque, orafque marítimas, Conliniis item Regno Banalibus. Vicinis quoque Provin
ciis, pro communicatione opportunior. Deniiäie ob Savum Calapimve lluvios navigabiles,
pro promovendi cor'r'iertii, commoditate, dire ione, provilione, removendifque obltaculis
vel impedimentis , etiam ob fecuritatem, cum lit cis Savum, litu naturaque accomoda. То—
ti Nobilitati ad congreli'us publicos commoda, ut experientia telle, frequentillimœ lint Zagra
biae Congregationes Regni, Varafdini autem concurfu carentes. Si publici ratio,li debitum
Regi fervitium à lingulis promovendum conliderentur; communis eli: opinio, hasc femper
Zagrabiâ, citius commodiufque praellari. Hinc Reges olim Hungariœ, uti ex periodo III vi
dere ell, ob hànc caufam, urbem hanc praetulêre. Memorias ejus, quia fuperioribus Perio
dis relatœ haberentur, eas non repetimus. Ab incolis vocatur Zagreb,à Latinis Zagrabia,
ab Italis Sagabria, a Theutonicisflgram. Eli in jucundo monticulo Grecs olim' vocato, ex
quo Civitas Mantis Grateneis Zagrabienlis audit. Muris cinëta ell. Profpeélum habet ju
cundillimum , planitiem nempe fertilefque cam os verfus meridiem, ad Savum ufque; aquo
media dillat hora. Intra muros in medio fori arochiale tempum ell S. Marci. Ad latus
unum , Claullrum Monialium, ad aliud efuitarum Collegium, ad 3tium Capucinorum Con
ventus. Domus a potiori funt Illullrium Nobiliuque Dominorum. Portas majores habet
tres, minorem quartam. Et quia Bela IV. Calh'um Regium in ea collo'callet, ideo in
murorum fuorum circuitu , turres plures numerat. Ell infuper pro juventutis œducatione,
Seminarium Frangepanianum a S. Jofepho compellatum. Academia item, live Scholœ pu
yyyyy 2 _f_blicœ.
456 Мяте Prafzñjimrrs Рытвин: l 'ëtrrfs Репин IV.
blicœ, in qua PP. Societatis Jefu, non folum humaniores traduntlcholas _, fed Philou).
phiam, Cafuifìicam , Canones , & Speculativam fcholalìicam Theologiam. Philofophiam me.
us Proavunculus lVicoLzus Ванадий]: Ргазроз. Zagrab. fundavit. Theologiam 77:01:11: Ад.
¿u_/fz'th Canonicus. Imper. & Rex Leopoljxs , Academiœprii'ilegilirn ehrgitus,
gradufqm: Academicos conferendos concellit. Occaiione publicatioms Regu anlegii (uti
Aéta Regnì Anni 1671. hoc acceptatum ‚злы: Rego' juribusÜ]ibmatí¿ms)Urgebantje.
fuitâe, ut Status Ordinefque Regni Sclavoniœ, a Generali illorum orent conñrmań Privi
legium Regium. Quod quia in Regiœ Mattis prœjudicium Status noluiílent, Gradus non con
feruntur. Extra Civitatis muros, fuburbia Гит, Jumzdußeverz vulgo etimn Hûrmitza, 05
fori amplitudinem, nobiliusl ей. In his Xenodochium pauperurn, facrœ aedes, Smo Salo-150
ri , pietate fidelium claras. SMargarethœ olim templum Parochiale. S.Joannis Nepomuceni.
Cives Romano~Catholici omnes, Idioma viget Croaticum. Rafciani, Turcœ ‚Ванны, mer
cari permittuntur. Inter refidua erga publicum merita, ей, quod antiquillìmam habuerit
Typographiam. Ortellius inter authores quibus ufus eft,habet: Hmngoras GajìabOifi
bmg/.1 :didi: tabulam Prregrinatiom's D. Pauli; Zag-rabia: 152 7, tti/lis вшита Gif/neri. Sed
hœc negleéta def'truäave fuccellivè fuit. Ritterus mifertus распев ас publici, hanc reibu
rare fluduit, acceptis a Regno il. mille. Veruxń ut ipfe fcriberet,Clero obflßente Progref
fum non habuit. Per anni 1706 incendium,typus erat diß'olutus. Volebant PatresSot-iet.
Ìelù,hanc erigere;fed & hos cedere oportuit. Hinc ejus defedus atque кипы-[дервиша
Hiterunt. Anno hoc 1769 Zagrabienfe Capitulum, Veteres Canonicos fequi nollens, provi
dit fuccuritque,ut in ejus territorio Typographia erigeretur, caufa publici, ac juventutis,
quœ fcholaílicis libris dellitui incepit, ex efectu Typographiœ. Pro carthacea quoquemo
1a , ей follicitum, idem Capitulum.
Риту/7:5 Рсша'иапиз. АшрШГипиз hic procell'us, recentiuseßpartitus. Continu nunc
partes orafque intra Lonjam ad Savum; quin trans Savum etiam ab oriente,metaturque in
parte territorio Generalatus Varafdinenfis, in parte Comitatu Crifleníi;tnnssavum ex in
ferioribus partibus, Banalibus Regni Confiniis, prouti & trans Colapim iisdem Coniiniis
meridionali parte, ufque ad Glinam; ubi ab occidente, Prottßusl trans Swanns,metaehujus
Гипс, а Septemtrione Savus. Loca pofl'çílionesque in difìrietu cis Savano plurima fungo?
lebriora: Rog-Jima, Oborwo, Premio, Brfbrooefz, Dal/rawhide, ubi ‘da мытым.
que commerciali depofitorio idoneus, Zelejim, Luka, Trebizrfevoßlízrtinfzia Уф, Maho
vo, Симф, НИМ, Palazziek, I-[rajìtilniczß Слёта , Topolovecz, Prqu/I'hiimòzwojmbì
Loxzía in Savum cadit. Hic occupat partes trans Savanas Jurisdiéìionis Regnicolaris, ветре
Ázuniam, & Capitulare terrenum, ubi Кот/1700302 & Bjìnja, ufque Sifcium, Colapïfque
ad Savum influxum. Ibi partes transcolapianas compleâitur quas inter Mo/ihnútza,Tû
borjèko, Budichirza, Hrajètcvicza, Gore ad Huvium Glina. Partes item Cil`colapiana.<>,2llïf€L
{pcd-u Анапы: trans-Savanas: Dominia nempe Szifztg feu Sifcium , ade ue in ripa Cola
pis pagos cifcolapianos, ufque Farkaflich. Intra vero, pagos Odra , GreszÍLu/îfza, erelzik;
Pejihmícza ad iluvium ufque Вала. Tum Dominium Selinöz Szavo Щит vulgo Noiigrad,
Vtzrlik cœterosque amplos copiofofque pagos, Lillf'lanifzß, Sáfrelefzéo, Böok &c. РГОСЫ1
fus iße intra aquas totus ей, hinc cisSavani ageribus territoria fua habmt munienda, m11
niuntque magnis fatigiis. Ad Sifcium plane menfibus Hagnare folent aquœ,praaterminorei
fluvios, variofque alveos, ut creditur a Romanis olim duftos,in ProcelTu hoc iluvii m2
jores funt : Savus, Colapis, Otlra , quam in vivam , mortuamque diftingvunt , Lonja, Buma
-&c. Pars Cis & Transavana hœc, vineis caret. Pafcua bona habet, quae attaxnen fœnum
dant exiguum. Terrarum habendarum ей avidillimus populus, hoc in procefïu, atque cor
datus, Sclavoniœque cenfetur adverfus Turcas in eo fecuritas. Hofpitzdis, diligens, concordan-ä
ut in pleńfque domibus 30, 4o perfonas invenias. Potui non funt dediti, fed induftrioli, пе
ve ab aquis rumpantur aggeres, noc'ìe diuque dum metus ей vigilant. In fœminis harum рд
.tium {ingularia funt. I. Quod mundiciem colant, fmtque laboriofœ ac indufìriœ, puclicitiaeq'»le
amantes. 2. Textrices omnes, ut maritari nequeat, quae texere ignoraret. 3. Сарасйштд
ad quœvis condifcenda, velocifque inftruélionis, faltui deditae, ас faltatrices non Ядвиги“
1ашга 1ini ( quod {ingulare his in partibus crefcit) textura item Iibi Provident de quibufŕßi
arnantque ornatum. Hospiti ab eis eleäo, domeftici obediunt. 1йе confilio feniorum, Ordi'
nat labores, domus сайт perceptor cuñofque ей, & necefTaria domui emit, vel exolvit. EVO'
luto anno convocatis omnibus, accepta errogataque exponit, quœ fuperfunt, щадит infr*
omnes virilis fexus, ейо in cunis vagiat, dividit. Fœminœ excluduntur, gaudentque taniïum
vifiu ac toga. Sed linum & canabes illarum funt,& inter has dividuntur. Rebus Sacris PQ'
pulus ей addiâillimus, prœcipue in offerendo faerificio Deo, & verbo Dei aludiendo. _Hä
n
f‘H-:zul
«.' uJ-';:.~:uf Заводит Croatíœque moderna: гейша. 457 ....
in locis triviales fcholae жене faciles. Proceßls 'Ii'ans-Savanus. Refpeéhi Zagrabiae direéte
trans Savum ell, limitibus prioris ProceíTus ab oriente, transcolapim Banalibus Conüniis in
parte, fepàratur. A meridie linútibus Turcicis, ab occidente refpeètivè Proccffu Trans-Cola
iano, Savum
l'lïrans & territorio Generalatus
occurrit Carolßadienfis,
rimo, Malta, refpeélive
Obrcfs', Zaprudje Proceíl'u TerrifOrîum
ad S» Claram» Podgorenfi communi
limitàtiir“,
tacis Nobilium campi живёте, ubi Caßellum eoruin xnuratum Деда-икса. Pofl`clliones
celebriores, Lomnicza duplex, uri!QveCZ,'G0ricza frequentlorlbus nundvnisclafuslocus. Main
-E-fmz
Ьr.'
‚4 quß, JMraleinàBußì'vecz &c. Haec рт campefìris vooatur.Faer_mnae ex fills hic, tibialia & chi-' ’
fs_.*
.>
r'othecas texunt, lucro convenienti. _Suntque alatillum йидюГаэ, (Еве Zagrabiœ venflunt.
Pars montofa, Parochia in Dubranetzjeñ.’ Campeíìris œque pars rocefTus hujus ad Ori:
entem, funt, Vuko'vz'na, Chiche, Sc/ìtdrjevo feu Kutell, Item Cbernkovczì, Chjehì &c. Ad Flu.’
vium Bumm`defìnit, & montanum diíìriótúm Kravmfzko comp_le¿titur,ubi pagus clarior
C'Zßrje , был/война &с. Tum extentlitur ад partes diéias C_ifcolaplanas, tot Prœdiorum Epil’. y
.l
u. copi Zagrabienfis, ubi Hrußebecz, Äugzgßanrnfòécz &c. P_arochiœ Verbô» Радар/ага, б” Szijê;ine¢z_
Tum Ватты, aliaque Cifcolapiana loca & territoria , demJammcza,’líu¿)clzma, id мм ¿SJ-c.
4:5“
e." Transcolapun tum procedit д habetque Sgredìchko , & loca trans Qolaplana ‚ Abbatiœ торий
--чнЫЗ keníis,quœ ad limites Turcicos extenditur. Horum, qula. infra 1n partxbus Croatiœ remini.
fcemur , hic milla facimus. Y .
РгосеД'щ: Podgorjen/ìs five Submontanus.. EP: Trans Savum etiam a limîtíbus задав
Carnioliœque, ac umbergenfì Militari dilìriůu ab occidentcî Ad feptemtrionem Savo ter.
minatur, ab oriente memorato trans Зашло Procefl'ut _A meridie denium territorio Generala~
tus Carloßadieníis. Hujus ProcelTus funt memorabillora: Arx Oppldumque Szamobor. Arx
in monte alto ell, oljm fub Bela IV, occafione _belli cum Uttocharo geflì,pcr Bohemos PO
lita, &nunc quoque culta. Donata fuerat Cornîtl Quidam Vratzslao. Devenit fuccellîve ad
Petrum Тата]: de Maclikos Capitaneum Segmenfem, a Suo Магма: Ichl Ungar. an. 1488
fuit vendita. Hanc Rex eodem anno, Barbarœ Conforti Duimy _comitis de Frangepanibus
Pro Сайге Ormofd cambiavit,`& Barbara Ratutzr ей поп folum in_arcem _hujufque аррегы
nentias, fed in -oppidum ipfum, quamvis Oppidl {lullauflt mentio ш .Regio ßatutorio man
dato. Fata Barbara anno 1492 Агсет сит appertlnenflls» OPPIdUm Чет сит tributo ibi
dern exigi folito, nec non jure Patronatus Eccleflarum, coram Capitulo Zagrabienfi ja
anni Henningh de Szomfzedvara, vendit perennalxter; fatu_f ue ernptor 1493 nemine conn-adi
сете, ад mandatum Vladislai ûatuìtur. Anno 1495fat1 oannis Henningh confor/s Sophia,
cum filio fuo Andrea, Elizabethœ confor-ti Nicolai Terfatchky de Frángepanibus, quaevis uti
fupra vendidit, ad mandatum Joannis Corvini Ducls,fìatuta. Sed anno fequente Elizabeth
pro liberatione capti a Turcis mariti fui Nicolai Terfatcsky, Сатир cum Oppido, Geor
gia Thuri vendidit, Hujus orro Vidua Helena,&./11inaßlza, cuni _lure Regio, &claufula
dicitur nobis ад mandatum Eudovici П anno 151?I etlaxn 1n Oppido & tributo, jureque
Patronatus, ßatuuntur. Devenerat {ïßea arx 2id ngnaleS; Яша атзо 1525 Ludovicus
Rex, Margarethœ Joannis Seniorìs ngnad reliélœ, eJufque filio Joanm Juniori, pro repa
ratione & confervatione Саш], omnes pecunias lluïri' Câmffîf, &_allalfum quarumlibet taxa
rum, ordinarias extraordinariafque, qua: БЫ а Clvlbus mcolls Oppidi Szamobor obve
niunt, remiíifTet. Joannes Unglzad medietatem Oppldl, culdam Gryßerimpignoragrůz 1565
alteram medíetatem Ambra/io Gre nrianczi. Hzcc~ 15?О‚ Per fenfentlam Мост! dt Bathor Cu
riœ Regiœ Judicis, Chri/lophorus идти! ]оапшз_й1шз recuperat. Люта Erdoedío роП‘еП'о.
1.‘n"чи
rium confecuto, & апо; Status Regni Sclavomœ аппо 15 recognofcunt, Oppidanos
Szamoborienfes, fubditos elle Erdöedianos. Devenerat dem e poffefforium ad Familiam
Mofcon, tum ad Status Ordinefque Regni, caufa promovend? publicœ œconomiœ. Ab his
venditum Comitibus Georgio & Chrilìophoro Erdoedy, ut 1n Aélis Regni, ubi notatur
1701 in Congregations: Varafdinii 30 Augufìi celobrata:Proto-Notarías Plemich Bona Sm
mol/or сит fodinis vendidit Comiti Georgio 8° C'hït/Ívphûïv 155610858!- Ад Theodorum dein Co
тёщи ab Averfpergh devoluta hœc Гипс, ac ab his per (‚синеет ~Iofephum Chrißianum
Erdoedy empta, eoque mortuo ад fratrem eJus Leopoldum devoluta habentur. Hœc de
PolTefforibus Arcis hujus emi. Pertinent ad arcem hone grœter costera, тж celebres Cu
рте, magnaeque ut refertur, f1 debite collerentur utxhtatls. Ferri item recenter font intro
флаге ‚ fed ut accufant ob calibem mixtam, imperfeéìîl’. Intra fodmas has, ell Francifcanorum
Conventus, Sanëli Leonardi vocatus. Jam de Oppido.
ZZZZZ
Hi/Ior. 'Balthaßlris Kerçfaflich.
453 Коши Preliminares Pannonia Veteris Periodos 1V.
Ä
Oppidum Szamobor, arce tum nulla extante, [наз debet Bela: IV libertates, en di
P loma.
„ Bela Dei gratia Hungariae, Dalmatiae,Croatiae Ramas, Sen'iae,Ga1itiœ, сыщешь.
„que Rex,omnibus Chrißi fidelibus prasfens fcriptumi mfpeëturis, falutem & omne Ьопцш,
ase s:eas sa s osua Ubicumque noltri nominis interventu, poll'e credimus aliquibus fubveniendum pium nos
decet adhibere favorem, prœfertim ne vel ‘veritas occultetur; aut {щит prœealeat aqui
tati. Eapropter ad notitiam univerforum volumus pervenire: uod accedentes ad prae
fentiam Noftrarn, hojpites гит/175 de Zamobor, prope Сатин: fekieh exifìentes, humi
liter a Nobis ñagitarunt & inlìanter, ut modum & ltatum libertatis eorum, de grati;
ac providentia, pia: memorize Regis Colomani, Char-illimi quondam frati-is nolìri, jux
ta tenorem libertatis hofpitum de Рента, liberaliter concell'œ; Noftranrm authoritate
litterarum, dignaremur conlirmare. Nos itaque conliderata eorum также, precibug
i forum favorabiliter annuentes, fub libertate fata, ipfos duximus perpetuo Нател
05. Cujus feriem in privilegio memorati Fratris Noftri, taliter vidimus continentias.
Ut fcilicet ipfos nullus judicum Nofh'orum, рте: Majoremvillœeorum, quem volun
tarie elegerint, audeat judicare; & fi ab ipforum judice conquaerentibus íatisfieri non
poterit, judex eorum in пойти prœfentia, & non alias , fuper ipfa caufa citatus, debeat
& teneatur refpondere: Edi ipfi, alias coram Judice, quem impeterent fuper aliquo,eis
judicetur juramentum. Statuimus item, quod ii Banus eis ad valorem uniusMarcœ dam
num faceret, in centuplo eisdem reñitueret. Tandem Bano non aliud, nili domos fuas
occa/ione defienfus dare teneantur, pro aliis vero necell'ariis precium recipiant. Etfi ali
quis ipforum prole caruerit; tam ipfo vivente, quam а {aeculo uansmigrante, bona
fua cuicunque voluerit, libere conferat retinenda. Et li aliquis de villa, [прет equo vel
bove calumniatur, & ab aliquo pro quanto, Sacramentum facere prœfumpferit, is са
lumnias, teltibus adltantibus reßituat, & res pro qua caufabatur, ad requirentemdevol¢
vatur. Et li quis ipfam villam inttare voluerit moraturus, omnia bona iiia,_domus vi
delicet, & alia quœ pollidet omnibus fcientibus, liberam habeat vendendi facultatem;
& recedens de villa retineat eandem. Statuimus etiam ut Sacerdotem, quemcunque vo
luerint in fuam recipiant Eccleliam. De decimis eorum prout mos ell hofpitibus ubican
que manentibus difponent. Metas autem terrarum,diétorum hofpitum подтопив deZo
mobor , licut per litteras nollri fidelis Comitis Stephani Fratris Bobonogh ( а) qui ad id cog
nofccndum fpecialiter per Nos fuerat deltinatus, intelleximus , hoc modo diltinguuntur.
Prima meta incipit de Topoll, tendit ad fontein unum, deinde tendit ad Breuilos, deinde
per fylvam tendit ad Rachoìczam, ubi duœ aqua: limul veniunt, Dein furfum tendit,
ufquc uod vulgo dicitur Pißly; deinde per montem iterum tendit ad Rachoicza; dein
de ad rtjìtoìcza, & рейса ultra montem tendit ad pirum Chernieh; deinde ad Lipoi
chan. Dein per montem tendit ad Grabrovichan & inde fecundum montem qui vulgo
dicitur Pozorin tendit ad Gradna, & inde defcendit ad Viam, per quam viam, juxta
Pre/ekam afcendic ad montem, & per eandem viam defcendit ad fontein Brifztercz ; &
er dictum Brifztercz мы, & fub Boboieza exit, & iterum tendit ad priorem metam
ЧЪроП. Nec hoc tamen fub lilentio volumus prœterire, quod prœdiéli hofpites Noflri,
Nobis annuatim pro Collegia Centum penfas; & pro tributo fori, triginta penfas Solve
re teneantur. Utigitur enarratœ libertatis Series, Гавре diólis hofpitibus, Salva Гетры
& irrevocabilis permaneat, prœfentem ipfam authoritatem , ac duplicis Sigilli noltriim
praellionem,propenlius conlirmamus. Datum in villa Vereuczaa, Anno Dominicœ In
‚, carnationis 1242. Regni vero nollri anno Oélavo. „ Leŕlum б" сит authentico pari, in
тиши coram Curia Regia ventilato Занимаю, reperto, abindeque exe tum, comportanti",
eidemque corre/'ponders adinuentum per me Lucam Novo/fzellj. Сони: ab. Ordinar. Vi
ee- Comitem. М prop.
privilegia Szamoborienlium prœmill'a, conlirmavit Carolus Rex anno 1333 ‚ & 1450
Ulricus Comes Cilliœ Sclavoniœque Banus. Nec eruitur per arcem faéta Oppidi Prœteníio,
ufque ad memoratam fupra confulionem, occafione lìatutionis Barbarie de Frangepanibus
Maxima autem confulio ex fequentibus caufata ell 1. quod oppidum Szamobor anno 1550.
haberi pro villanis ceptum lit. 2. Quia licet Ferdinandus I. anno 1558,Privilegia Oppi
danorum conlirmallet, tamen ob claufulam : QuoadSolam tantum metarum deß-riptionan
U’ dißínŕlionem, inquantum рифт Ciues, quieto б" paci/‘im dominio eorundem metarum, так
quoque ût perhibent, fruuntur, prouti & quia in Referipto alio, Cives Ungnadianos, дня.
dum vero, jut` Ungnadianum expreffum fuillet, controverfia intra Oppidum & arcis polleß
forts
I l) SœthUm МЫШЕЙ, cred. “Шею @Xprimi , quod ex ordine Templariorum fuerit.
Зайчата Croatiœque moderne Квит. 459
fores, nata ей. Назс vulnera, Maximilianus fanavit, dum anno 1572. non folum тега
fed omnes omnino Oppidi libertates confirmavit. Verum 3. Thoma Erdoedi Bano, репы;
forium arcis fubintrante, non folum arguebantur in Proccfl'u anni 1589, fuiffe Oppidanî
in rebellione cruce fignatorum anni 1514, confequenter дика quœvis amiiiffe; fed ob re
Cognitionem illam Statuum Regni Sclavoniœ, quod oppidani fubditi lint Erdoediani, Эра
fuorum Privilegiorum ufum anno 1590, teflibus numero 683, tam coram Erneflo Ar
chiduce, in celebrato eatenus Vienna? Confilio Hungarico, quam 8: in reci/ione Oŕla'va.
li, quo ab Erneßo fuere relegati, comprobarunt. Pronunciatumque pro Oppidanis, &ípíî
refiatuti funt. Sed Comes lVieolaus Erdoediì, admiffa in quibusdam metis reflatutione, in
aliis banc repellit. Procelfere eatenus Oppidani, at Comes ех contumacia conviäus, dum
vidiffet fiabiliri per Sententiam, in ufu metarum privilegiorumque op idanos, fententiam
inhibendo, anno 1591 , lVo'vum impetrat, &novizat annis 58. proce udurante. Convin.
cuntur 1650. oppidani, proprietas attamen arci adjudicata non fuerat ; inTabula Septem
Virali, haec quoque, fed confufe adjudicatur. Coram Capltulo Zagrabieníi reclamant op
pidani. Theodorus Averfpergh poffefforium arcis confecutus, Vi ас potentia opprimendos
voluit. Verum Leopoldo Rege pro Praeíide Stephanum jellachích tum Vice-Barium. dele
gante; Comes pro illatis damnis ac injuriis in ñ. 3800. convincitur, initantanee 600. de.
politi, anno 1700.pro reflduis adnumerandis femet per Contractum obligavit. Stare nihiloy
minus noluit contraétui, ideo Francifcus Comes ab Averspergh ob repetitas inju zas, (Меджл
te Carolo VI. anno 1721. Comitem Francifcum Joannem Chikulinii, pollquam injuria“
in merito refpondere noluiffet, in fl. 1290. Den 2 5. conviëfus fuerat. Anno 1723. ob op.
politionem faéiam a Comite injuriante, a Carolo Rege, impofita fuit cum gentibus ехе—
cutio, fed reoccupata. Carolus hanc reexequi cum brachio Comitatus Za rabienfis prœce
perat , verum Comitatu mandata Regis feponente, a 'Regnante i. Maria hercfia bis dele
gata fuit revifio tam diuturnarum oppreflionum. Relegati oppidani funt ad viam juris,
conviéìionesque praemiffœ, per fententias, demum exolutœ habentur. De ufu autem tam
Privilegiorum, Aquam & metarum, necdum definitum eli. Hœc Saeculorum plane contro
verfia, oppidanos in pauperiem reflegit. Habent fervantque Magiflratum proprium ac Si
gillum. Culpa non carent, quod dempto Notario, atque lioc _fcripturae Grammaticesque`
gnaro, litteratos non ferant. Quare ob craíl'os perfaepe 1n ‚ищете adminxßratione defectus,
appellationis ufus ad ComitatumV fuerat. At quia fub lite quœvis eorum efi'ent, 46: ab arca
praetenderetur fori dominalis jurisdictio; ideo Regnantis Dominœ providentia, datusjuflex
cil, per quem latarum ab oppidanis fententiarum, fit revilio , correctioque. Coeterum ex
tenditur Oppidum infra montem, Bregana fluvius per medium fluit, opportunus pro mo
lis uibusvis & fabricis. Oppidum amoeno ell loco ac fertili, provifum bene. Eil in eo по—
bile Parochiale S. Anafiafìœ templum, Conventus item Francifcanorum, œdesque plurium.
Nobilium. к
Sequitur Vetus antiquìflimumque Caflrum Okich alias Ochich quoque legitur , in mon
tis eminentis cufpide collocatum, ac defertum ab initio faeculi hujus. Vini Бегах, fylva.
rumque meliorum, hinc Okiehki Lugh. Nunc, pro Okies Caflellum Kerefztinm mul-„tum
eil, infra Szamobor aedificatum. Parochiales funt fub Okich quatvor, nempe SS. Trinita.
tis, S. Martini, Bff. Virginis, & S. Georgii in Pleflivicza. Infra Kerefztinecz, ad Savum
atque in planitie Гипс Sztupnik, Запад]: feu S. Clara, Obreil', Bottinecz olim Bcnedicli
norum ut litterœ anni 1462. teílarentur. Brezauicza Caflellum, fors olim Lipovez, Хим.
neez. Tum Caflrum olim Podgoria, nunc Jef/'ca cum oppido jafzterbarjèko, quod abarce,
Jafca vocari confvevit. In oppido funt Prœbendœ duœ, Parochiale templum , in quo in
corruptum Corpus Virginis unius ex familia DD. Comitum ab Erdoedii, videre ей. Соп
Ventus Item Francifcanorum. Oppidum hoc gaudet privilegio Belœ IV. Regis, fequente.
„ Bela Dei gratia Hungariœ, Dalmatiœ., Croatiœ,Ram:e, Serviœ, Gallitiœ, Lodo
meriœ, Cumaniœque Rex. Univeríis praefentes litteras infpeóluris falutem in eo qui Re
gibus dat Salutem. Sublimitas Regia, cujus efl: proprium in multitudine populi gloria
_9,
ri, folet ampliorem fubditìs concedere libertatem , ut per hoc familantium пишет;
augeatur. Proinde ad univerforum notitiam tenore praefentiumŕ volumus pervenire;
97
Quod hofpites Nofiri de Jet/‘zhebarjìka de Comitatu de Родят-да, nobis humiliter fuppli
97
carunt, ut libertatem qua utuntur hofpites Noflri de Pem'na & de Zomobor, eis con.
9,
cedere dignaremur, cujus uidem libertatis forma hœc ell: Ut videlicet eos nullus ju.
dicum Noflrorum, praeter aiorem villœ eorundem quem voluntarie elegerint, audeat
9,
judicare. Et fi ab ipforum judice conquerentibus fatisñeri non poterit, judex eorum in
Nollra praafentia, & non alias, fuperipfa caufa citatus, teneatur & debeat refpondere.
' ' " zzzzz я „ Et
до Ä'ntitife Preliminares Plz/mania Veteris Periodus IV.
Et in quocunque calu inter iplos holpites, contra extraneos aliquos; vel per вып-а
‘.23
neo, Contra ìplos holpites, caula orta fuerit: eadem caufa non anello, fed juramento as
te/limonio defidatlir. Statuimus etiam, quod li Banus eis ad valorem unius Marcœ dan:A
3 3 ’3 38
num fecerit, in centuplo reliauret eisdem, tamen Bano non aliud , nili domos laas,
дед-фоне ddl-enfin, dare teneantur, p_ro vero necell'ariis, precium recipiant. Et li
¿Equis iplorum prole caruent, :am 1plò vivente, quam alaîculo transmigrante, bona
lua cuicunque voluerit, libere conlernt retxnenda. ht li quis 1plàm vilam intrare volu
erit moraturus; omnia bona lua, domos videlicet, dz alia quœ pollidet, omnibus libe
ram habeat vendendi facultatem; & recedens de villa, eandem retineat libertatem. Sta
tuimus etiam ut Sacerdotem quemcunque voluerint, in fuam recipiant Eccleliam. De
decimis eorum prout mos ей holpitibus ubicunque manentibus difponentes. Nec hoc
333
volumus lub lilentio pertranlire , quod praediäi holpites Noliri, Nobis annuatim pro
colle-cia centum penlas; & pro tributo fori , triginta penfas lolvereteneantur. Adhxec,
„ cum iidcm holpites Noltri de ja/îcterbarjìka, fe terra dicerent indigere, Stephano Вала
Tallas Sclavonia, 8’ Capitaneo Stirife, fiileâoßz паек пойго dedimus in mandatis, u:
38 3 3 8‘381 3 ‘38 3 83
de terra liliorum Спеть, & de terra liliorum Kundis, & de terra generationis Dragus
laii, jolbagionum Ca/lri de Por aria ; & etiam Caßren/ium; eisdem ad tria aratra allig
naret. Qui Nobis Perlonaliter retulit, & per luas litteras intimavit, quod iplis holpi~
tibus de terra praedic'iorum hominum, ad tria aratra juxta numerum prœceptum , азы;`
nalict lub his metis. Prima meta incipit a Septemtrione, juxta unum monticulum, ubi
ей meta terrea, & inde vadit ad virgultum, ubi ей meta tcrrca. Deinde defcendit ad
rivulum Dalieh, per quem vadit inlerius, ad partum antijllzlm. Deinde cadit ad magnam
viam, per quam vadit ad partes Orientales, cujus dextra pars ad locum Fori; {Ша-а
vero pars, pertinet generationi Draguslaii. Deinde tendit ad partem meridionalem , ubi
frutcx quercus vocatur: & vadit ad pyrum cruce lignatam, lub qua ей meta terrea.
Inde vadit ad arborem Z lla cruce lignatam: inde vadit ad rivulum Chebdyn, ubi ей
meta. Et ibi fumit lilios Igindis libiCometaneos. Deinde itur ad occidentem per eundcm
rivulum Chebdyn; parum eundo, exit de rivulo ad terram liliorum Priba, & pen/enit
ad terram liliorum Ceerk, cujus dextera pars loco fori: linilira vero pars liliis Praia
nolcitur pertinere. Deinde vadit ad metam terream adA occidentcm, deinde ad frutictm
quercus, ubi ей meta terrea; deinde venit ad piirum cruce lignatam, ubi elimeta (ег
rea. Deinde ad Любит Podgoria, ubi ей meta terrea; deinde per eundem lluvium lu
perius eundo, pervenit ad magnum partum, ubi juxta viam ей meta terrea. Deinde ad oc
cidentem ad metam terream, in Hora/lh fundatam, ubi dextera pars loco lori, linifca
vero pars liliis Cuerk , nolcitur pertinere. Sylva autem ibi exiliens communis elle debet,
jobbagimzibus Caßri, & Caßren/ibus, ac лошади: memoratìs, licut in ejusdem Bani vidi
mus litteris contineri. Ut igitur praemill'a robur perpetuœ obtineant lirmitatis , prœfcn~
tes litteras in tellimonium perpetua: lirmitatis dari fecimus, Sieilli nqßrí Варна: mu~
nimine roboratas. Datum per manus Magiltri Smaragdi, Albeníis Eccleliœ Prœpoliti,
Aula: nolirœ Vice-Cancellarii, dilec'ti & lidelis noliri Anno ab Incarnatione Domini
„ 1257. Secundo Idus Januarii, Regni autem Noliri 22. ., Anno В??? 1755', die ‘vero 31.
Menßs Julii, Zagrabìfe. Prfefentem сорит, cam _[im ‘vero Ü’ genuino Regio Confirmatìmzali
Ferdinandeo „джута, per me infin [Штат _]adliznn сотрогттт, сшещие per атм доп.
forment repertam e e, pi'iejentibus tejlar. Datum uti ßipra, Stephanus Baboehaii alìter Chek ,
Ine. Сон. Zagr. udlium, m. p. L. .
Hand procul remota ей, Libera Communitas, olim Рента, nunc Petrovina vocata.
Antiquitas hujus, ех memorato, uti & Szamoborienlium Diplomate, aliisque monumen
tis conliat. Servat fuum Magiliratum,ligillo proprio in expediendis utitur litteris, obno
xiatur attamen hzec communitas Capitulo EchZagrabienlis, quemadmodnm & al`zterbar
lzka, arci Jalcenli. Privile 'um comunitatis hujus obtinere nequivimus. Credoa arochiali
S. Petri templo, Petrinam etrovinamque vocari. Pertinet ad hanc Eccleliam, B.V.l\1. la
crata, elegans œdes Velay/'e diéia, nundinis clara, & populi concurlu. Арт: fepulturas œ
daverum, terrem cœmiterii non recipere, l'epultolque ilihic,rejici. Sequuntur liberan Com
munitctes, Помадами}: & szetliwith,habenturque pro Nobilibus. Harum privilegia non
vidi. Fors olim erant idem, cum Petrinenli, cum lint eJuldem Parochiœ. Dicuntur 21111110
minus, iifdem gaudere privilegiis, quibus & Turopolienfes, quod ut mihiignotum, mill'um
facio. Demum ей Communitas Nobillum Drnganieh,t0t legum articulis mentionata. Diliri
&и ampliori, lœnilibus l`ylvil` ue provifa. Hujus fundamentale privilegium, fecutasque tot
Regum conlirmationes exfcrip шт: Parte 1.Н1й. Есс1. Zagr. a pag. 339. Нас Coñwnitas,
m“
j 'Sclavonia Cloatlœque А ста relatie. 461 i
incommoda, " l-ura; erpell'a eli, a ~vicinorum otentia. Vladislaus II Rex, tametli anno i499
Donationem elaal V aliorumque conlinn et, occalione precum, pro conlirmatione Status ^
tariarum Sigilmundi Пара, in anno Dñi 1504 die penultima Aprilìs, per manus Thomas de
Bakocs Cardinalis & ancellarii, qui quia Okych Callrum obtinuill'et ab eodemtRege,'hœc
petitis per Draganicenfes conlirmatoriis mferuit: Quad pro parte , ô” in per/buis Nobilium ö’
i' àbiliam, ас inhabit'atorum pw? mais jidelìs 'no/frz' 'Rßìmi in Chri/lo Patrìs Th'oime C'ardìrza-‘4
lis ö” Archieppi Smlgonienßs, ` тёще!» votata», ad Cajlrum aja/Eem Okych appellatum f е- У '
fiantis,exhibìtœ fiat Nobis &c. Наго gravìllimarum fuccellivè litlum dedêre occalionem. t
quamvis ab ÓÈych dillaret hœc Comunitas, viciniorque, Сайт Podgorja feu Jafcœ, tribue da
videretur ,idemum polt plures Reglas Comilliones, in quendam defcendit cum Familia DD.
Comitur'n Erdoedy contraäum, vigore` cujus annué ad Kcrçfztinecz_ ll. Rh. 1200 deponunt,
' caufaeque ab hujus Cor'nunitatis Magiliratu, ad Dominale forum appellantur, inde ad Comi
tatuxn. Remedia lege admifl'a, accuratèinterppnente'fata communitate. Pietate Regnani'
tis MÁRIJE THERESLF, anno hoc 1768, a _depafcuatione fuorum fœnilium, per Carol
/ Radienfes praůicata, Гипс elìberati. Reliduae hujus Procellus partes & dilbiètus,1unt Parting
appertincntiae Domin'ii Ozaly Ciscolapianœ,& Montofœ: uti & Титан vulgo S. Anna: Sala
vetìch, Grachez,KQ/Íel, & trans lluvium Kupchina, Epifcopì шашиста 'ritus Pri
bich; coeteraque cis Colapiana/ad lluvium Китайски, Sclavoniam, a Carniolia hodie fe
parantern. Partim, ex parte alla campelires, ad Colapim extenfae.
ln Comitatu
' Krapina, h_oc, majores
Lonja, Кареты, ŕluvii
Reka, fun't:Вила,
Odra, Savas Lomnicza,
fs“ Colapis.Szepchina,
Minores: vBregana.-
Sutla, 1La luenta
niega;
ex montilrus varia, incommodiora; Vrabechak, Сидит/Е]: i a'd Okych Konjìhìcza &c.&c,

Vina celebriora funt : Zagrabienlìa,prœcipue’Bukovecz,`& in Szeltine. Okichenlia, Kra
varfzkenlia &c. Bottanicae gnari, fmgulares reperiri herbas, narrant. Radices item propan
ni tingendi necellitate. M” era a quoque ilaria. 'Ab anno 17 6hujus Comitatus Su remus p
Comes ell D. Joaimes Judith, Арен. Reg. Mattis Conliliarius. opulus Romano Cat olicus
ell, demptis perexiguis Rafcianorum domibus,'qui ritus Graeci Гипс non_unitorum.
'~ 7 ‘ ‘Croatiœ partium, modernarum del'criptio.

l i E veteri Croatiœi egno, hujufque per epochas live extenlione, live mutationemullusfy
* , „ atiœ‚ Regni, Sacrae
hic'fermo ell. Coronae
Quœdamhujufque Apoltolici
fuperlus fuis i Aultriacis
locis habentur Regibus hodie
commemorata. fubfunt,
-Eorum facimus
quae Cro i
relationem. Itaque ’hodiernailta Croatia, conlideratur ab Adriatico Mari refpeóiive'ra me- l
îridie atque occidente, ul'que Terßlŕlum,«i1ń`ra quod, lluvio Rerhina alias quoque Fiumara
dividitur ad feptemtrionalem 'plagam a Flumz'ne Sangli Vitì,& Carnia Camioliaquead пш
ros, vulgo ferream portant, extenfos yad Babinp. polye infra montem Albium. Inde defle
lia, & refpeélive
@tit ad a fuperiore
lluvium Chabat' Sclavonia
decurrentem ad feparatur, Si/'cìam
Colapim, tum ufque
lluvio ubi Colapis
Colapis, a Savo
rel'peélive reci- _
a Camio-
pitur. Inde partes tranllavanœ (Conlideratione habita Zagrabiœ ubi fcribo') proЁж Croa
баз accipiuntur, adiyue terrena _CapituliZagrabienlis ibir habita, ut Bliaia, шатает "
&c. Dillriétus Szunì 1s &c. ad Sztrugam fuperius memoratam,`diviliohem ue limitaneam
ab inferiori Sclavonia, qua.D limes orientalis evadit. Tum ad Huvium Vanna,A ocumque infra.`
'S. Cattam, feu Catharinam, ubi lluvius Вбит: in Vunnam laberetur,'ubi V'unnœ relidi
um, pollellbrii Turcarum remanet, fut Nv'vi transvunanum Turcis pareat, ac aDi'uuße in
Vunnam inliuxu, limes tranfeat per terrain: conliitutbsqu'e limites & ligna metalia, intra _
`Divull'arn & ligna 'metalia Conlinium Zrinanum jacendo. Pergitque verfus meridiem per „ '
eadem ligna metalia limes continuo, feparando terras Regum. Hungariœ Auliriacorum а.
tetris jurisdiétionis pollèllòriique Тикают,
Sclavonia, ad AdriaticumeftJurifdiétio,
varia multiplexque Mare. In his Itaque
Croatiœordiendo
modema.,'l
3. ч I
noliraeùe partibus, utiin
parte rientali. ‘ _ . i
Y лишат Epzfcapz гаражи/й, l
f l Dubicenlis Àrchidiaconus, duas habe't Parochias, tum Gorenlis, ac demumGoricen
lis,„ quae, Parochiae cum fuperius a pag. 409, yrelata: forent, eas hic non ‘repetinnm` Mona~
lierîum PP. Francifoanorum Provincias S. Ladislai Sclavonicae Hrtgàtovìcza ell. Relidentia.
e'ufdem Provinciae eli C'oflaniözœ, alia in Сита}: intra Hral'ztoviczam atque Cofztaniclfm,
Provincia: eorum S. Capilirani vocatœ unita. Carolßadiz' ell: quoque ConventusFrancifca
’ — ' aafaaaa nor-um ‚
’ Hißor. Balthajaris Kerç/ìlich. I '
462 Мите Preliminares Pannonia Veteris Periodus IV.
v_* ...Y
‚ 'f norumProvinciœ SSinœ Crucis. Piarillarum item Collegium. In Kamen/elec Monalterium Pau
'' linorum, quemadmodum & in Szvetieze. Quorum fuperius meminimus.. Quare
лишат Epi/copi Segnienßs.

1_ Diœc'efìs назв, compleóiitur hodie partes, quae olim diverfarum fuêre Cathedralium
Eccleliarum , videlicet Seîglien/is, Corbaoienfìs , б" Mgdrnßien/is, omnes in Croatia propria
veteri, cum luribus aliis, rimati Croatiœ&Metropolitano S alatenli fubjiciebantur. (vide
Diplom,
maxima А“ reœ Regis Pag.
occupantibus, fata? 183.) Verum
Diœcefes, Ottomanis
cum in parte Regnum
fo um, lubroatiœ ruinantibus,
Ar ollolicis ac in Regi
Hungariœ parte
bus remanlilfent, demum Epifcopo Segnienli funt attributœ, mo rnusque Segnienlis Epif
copatus, amplificatus ell,atque nunc` extenfa Diœcelis Segnienlis. SOlet hodie Epifcopis
- Segnienlibus fequens dari Títulus: Cathedralium Eecleßarum Segnienfis, ö” Modraßien/isJeu
Cbrba'oien is Ginonieè unitarum Epi/ìopo. Ubi illudzfeu Corba'vien/is apertus error ей, сит
dillinéia: olim fuerint fedes , Corbavienlis a Modrullienli, dületquc multum Madrullia a
Corbavia, quare reéiius, pro jeu, fcribeudum elTet ae, autnee non. An porro, norma Ca
nonica, prœfatae fedes Canonieè habeantur unite? per quos? quo item anno Canonica illa
f_aéta ей conjunéìio? me latet. Inlubium autem ей, ройЧиаш Spalatenlis fedes, territorii
Venetœ Reipublicœ elleëia effet, Segnienlium Epifcopum, Colocenlis & Baclienlis metro
olitœ, haberi fullraganeum. Ей intiaRegni tam Sclavoniœ , quam & Sacra: Coronœ Prae
Iatos, invitaturque ad Regni Congregationes Sclavonicas,quam & per Regales, ad totius
Застав Coronœ Comitia, live Diœ'tas. `
_ Il. Epifcopatus Segnienlis initia,fundatoremque: ab aliquo Eccleliœ illius, ad Hilio
ricœ probabilitatis gradum, illullrandum conlidentcs, dum Eccleliœ illius Hilloriam non
f_cribercmus, haud indagamus. Conlideratione illorum, quae Thom. Archidiac.v Cap.’ 15, hu
jus item illullrator celeberrimus `loan. Lucius , lib. 2. Cap. 14; quam Lib. 3. cap. 13 {cri
berent, ad linem faeculi`X, vel initium XI, initia ejus collocaripol'fe credetentur. Sedem
nihilominus fuam Se niœ non habuerit, eliò nomine ac titulo Segnienlis vocaretur. Quin
cum Mireeo Segnien i Epifcopo Alexander 111 prœcipiat, ut Spalatcnfem Archi-Epifcopum,
pro fuo Metropolita recogůofcat, argui polTet Epifcopatum hunc,or` ` em habere, vel a
Conllantinopolitanis, vel l ngaris, Recole fuperiora,etiamapag. 165111“. Arguamus licet,
in re jaůli, veritatem non demonllrabimus. Quare tametli a Senia Civitate denominatus
лет, verofmiilius ей Segniam fedem Epifcopi non fuil'fe ante annum 1185. Enimvero Е
pifcopi Segnienlis in Regum nol'trorum diplo'matibus, non ей mentio, nec in monumentis
veterum Croatia: Regum ante XIII fœculum, videtur porro incredibile, Epifcopimentio
nem
bita (fuille omillam,
vide aéia apud liLucium
Segnialib.
fua3.fuillet fedcs.
cap. 13.) 2do In
ltatuitur Synodo Spalatenli
ordinaturque: annoEppus
Se nienlis 1185 Se
ha
dem ‘fuam Segniâe habeat, en verba: Si ien/is Epi/tapas ji'dem habeat uam in Signia, b’
habeat has Paroelzias, Signiam, 'uallem meariam, Gezeam, is“ Вас/Рт. Obfervari meretur in
decreto Synodi, non folum Dioccelis Parochias, Tinien/i, Segnien/i, Ь“ Corba'uien/i E i ~
cepis aliignari, lcd infuper Sedis eorum Civitates; Spalatenß, Гragurien/i, Seardonen/i , o
nen/i, fedes per Symdum non ßabiliri, at unice fedium earundem exprimi Parochias. Hujus
diverlitatis illamccnfeo caufam, quod illi Titulum Epifcopi abillis Civitatibus habuerint,
haud vero in >iilìslem Epifcopia ,. pollcriores verb, cum federn titulumque Spalati, Tragurii,
Scardonae, Nonae habuill'ent, de horum fede Synodum conltituere non oportebat. Si hœc
doélis eruditisque viris , minus probabilia videbuntu'r; noverint me probabiliora , & rei con
trariam demonllrationem in gratiaram aäione amplexurum. Praemiliìe Synodi Ratutum,
an illico eileélum fortitum lit? fedesque Epifcopo fegnienli, fegniae obtigerit? a (1065011
bus, ac imprimis ex Eccleliœ illius monumentis, quaefo erudiri. Scio a Clarili. Farlato Tom.
3, p. 218, de anno _1187. intra aliorum quoque Epifcoporum tellilicationem Mimì Epif
copì fegnienlis, exhiberi tellimonium, fed cum Miraeus ante Synodum fuerit fegnienlis
~ Epifcopus, de collocata fede. fua Segniœ, vi Statuti S nodalis, non folum ех diñ'erentìïs
uae fuere Bela@` III. lcuni Papa Alexandro 111. dubitari ратей; Quodve idem Alexander
Icrîplerit Bela» Regi: Ut loca illa in quibus alim Cathedrales fedes fin' e dieuntur ,~ ordinari
permitteret,ref1lìebatenim Comes Minoslavus ; verum quod in monumentis, nec Belœ III.
nec Andreœ, vide pag. 170, nec Belae IV. pag. 190. Epifcopi Se ienlìs ellèt mentio ,
cum adeffet nihilominus Mathœi, & dein Martini Corbaoien/is fedis pifcoporum; Tinien
[в quoque Georgii., & p_olìea Mickus , memoria. Praetereacum fcribat Thom. Archìd.
Cap. i 5. Veglieryis obtinebat maiorem ракет Parochiarum quas nuns habet [тел/5: Eceleßa,
~, . _ . _ que
.I__tg
`
Selauoniie Станина moderna relatio. \ 463
i quie non erat tum' Epifeopalus jedes. Obfervanda verbo. Epzyeopalisfedes, argui potelì: Il;
ges Hungariœ, elïeètum Statuti illius vSynod'alis non admililTe, ne juribus fuis in Vegliam,
prœjudicaretur. Interim cum Thomas Archid. fub Bela IV. fcripferit, &poß Tart rorum
irruptionem, fun,l ue fcriptionis tempore , fegniœ Epifcopalis fedes fuerit , uti partícula»,
nunc habet Segnien 1s . non erat Tum' Epi/Z'opalis jedes, docerent. Credi potell ex defcrîpto
pag. 183. diplom. Andream II. ad preces Bernardi Archiepif. Spalaten anno 1207. indul
íilfe, ut fegnienlis Epifcopi, fedes lit Segnia ~cum confenfu Praelatorum & Baronum qui
’.ibi inferti-funt. Et poll'elTas ante a Veglienli Eppo Parochias, Segnienli attribuiflë.
III. Corbavien/‘em Epi/'eopatum , а Petro Archiepil'copo Spalatenli , ell'e inltitutum Thom.
Archid. Cap. 2 3. fcribit,-Corbauia inquiens сит (”И Parocbia Ecole/ie Spalaten/ìs, voluit
sam Arehieäifeopus ßbi штык, 8° in ea Epi/'topatum faeere Metropoli Spalatina jubfeêlum,
quod 8° jat um qll. Nam er voluntate Cleri illius Provintiœ , qui ad S nodum пеним,” от—
dinatus ф primas Epzfeopus Corbaoiœ Малыш Marum, Canonieus ele/ia: Бант Dom~
nii, juvenis quidem шаге, [ed hone/lie свинец/215101218 8° òobriœ шт. Synodus hœc anno 1185.
quod fuerit, acta ejus aLucio lib. 3.- Cap. 13. relata docent. Prointie ad hunc annum,
Epifcopatus hujus exordia collocanda. Bela: III. .Regis confenfu & voluntate inititutum
‚ fuilfe hunc Epifcopatum, tam Arehiepifcopi Petri, natione Hungari ßlz'i Clzitelen Nobiiige~
nere orti , ac deinde ad Colocenfem translati ; quam <51 Synodi inicia, ubi: ас I).
Bela III. {Ищите Regnum aubernante, 8°Domino H. (feu Henricoalias Emerico ) jilio
ejus, eo valente coronato, hoe alclum ф, evincunt. Parochiae ejus ibidem exprimuntur: Cor
bavien/is E ifcopus лат: federn Лит in _Corbavia , 8° habeat has Parochias, Corba'viam,
Vinodoly идёт ‚ Novigrad ‚ Pre/hie , Plas ‚ 8° Миф-идёт. Verum prœterquam, quod
exemplaria actorum Synodi hujus diflerant, dilïeratqne exemplar Lucii, ab eo uod ex
hibet Doétilf. Farlatus Tom. 3. p. 213. puto pro Plas aut Plislegendum elle ìs,cum
intra reli uos ibi fubfcriptos legam: Vileotta Areliipresbyiero de Оша, qui, uti Synodo ad
fuit, lic .pifcopo Corbavienli datus fuerit. Interim contendere nolo, de Plas; cum ap
plicati polîet, loco hodie diéto Pla со, a quo Е ifcopus Graeei ritus non Unitorum fuam
accipit denominationem, ut infra. orro illud 8g Modru/fam fucceliive additum ell'e, aut
Variatam cen'feri debere ab autographo actor-um Synodalium , 1eëlìonem defcriptionemque,
non folum longa dillantia, quae ell Мощи/[Ее nmderuœ af Corba'uìa, fvadet, fed quod nul
lus Presbyterorum de Modruffa, Synodoill'iinterfuill'e memoretur exprimaturque. Infuper.
IV. Si verum 'eli S. Adalbertum Modrzg//iœ ut vult Balbinus prœdicalle, abindeque
ad S. Regem Stephanum venille, antiquitus Modrujfœ fedem fuiíl'e Epifcopi, credere nil
prohibet. Combinatione quorumvis, nempe fitus loci, hujus diflantiœ tam a Corbnvia,
quam & Zagrabia; a me item 1е&отит‚ mea de Epifcopatu- atque Ecclefia Modrullienli,
loquens eli opinio. Напс nequaquam ideo ledori exhibeo, ut ea'm fequatur, juretque in
eandem, verum ut hujus opinionis errore comperto, banc corrigat; certioraque, hodie
doceri cupido orbi, ac litteratis pandat. Modru/Íiœ antiquitates , pluresque inlcriptiones f
reperiti audivimus, has attamen com_municari Nobifcum , non exoravimus. In Grobnik,
quo pars Modrullienlis olim Capituli fe contulit, plura nunc quoque fuperelle veteris Mo
druíiienlis Eccleliœ, tam fupelleélilis Застав, quam & monumentorum, relatum habemus,
nullam tamen obtinuimus ejusmodi reliquiarum communicationem. Gaudebimus hercle, Й
ЧийГрйаШ'ех Oris illis, atque fuperllitibus memoriis, Etole/iam filodrußienfem illuilrarc dig
nabitur, veritatemque demonllrare. Mea ergo haec ell opinio.
Eccleliœ Modrullienlis, uti etiam Chafmenlis incertam elle originem, hujus attamen
exordia antiquiora verolimilius argui, ac ex haólenus erutis, demonllrari polle- Enimve
ro pollquam de aliarum Eccleliarum exordiis, utcumque conlìaret; Modrullienfis Eccle
Еве antiquitatem non nili arguendo deducimus. Si Sanéìus Adalbertus Modrull'œ prœdica
vit, abindeque venit ad. S. StephantimÈccleliœ hujus antiquitas , facile ad defcriptas'a
pag. 77. circumllantias ac tempora caderet, aut vero ad Benediéli VII. qui Epiflola
{на ait:V Ut Запад Salzbui enßs Eede/ia Superioris Pannoniœ Epi/topos habeat Sufraganeos,
quibus ufque liuc, jin' Рентген рту/ё oidebantur. Quamvis vero Epifcopos hos live fede:
eorum non exprimat, his in oris гать Epifcopum ex multis argui potel't. Credo ego;
штифт/т Epifcopzun, olim Ci'oaten/em filiße vocatum; fed in memoratis apag. 138. cir
cumlìantiis , fublato Hpifcopatu Croatenli , ob ereétum Zagrabienfem, collegîntum Modrul'
Паз Capitulum Eccleliamque- remanfille fub Spalatenfis Archieppi jurisdiäìone. Thom.
Archid. Cap. 15. tellatur: Croatiœ Reges fuum habuiíTe Epifcopum, qui Chroatenlis ap~
pìellabatur. Hunc multas habuill'e Parochias, praedia & polTeÍliones, per totum Regnum
roatiœ : Regaleml fuill'e Epifcopum, à qui Regis Curiam fequebatur. Cap. autem 16. се—
' a а а а a ao a ü@
464 Notitz'œ` Prœlíminares Pannoniœ Vetm's Periodos IV.
Бил: Gregorium Epifcopum Croateryëm , multas olim тщета Joanni Spalaten/ì Àrchie
ifcopo caufavif'fc. Наго аЬ Archidiacono relata, diverforum Гипс temporum. Еа qua: reierl
àp. 15. Regum Croatia: refpiciunt (спёрла ‚ prœœduntque Sœculum ХП. & Coloma
ni Regis œtatem, fub quo Croatenfem plfcopum fublatäum memmlmus pag. 138. Quœ
vcro Cap. 16. recenfet, Гипс Sœculi XII. hinc ait Olim caufaviiTe Gregorium, Archiele
«copo Spalatenfi moleůias. Prœterea narrat in Synodo illa, rq/Íauratlim fuiffe Epifcopatum
Nononièm, Gregońumque quem Chroatenfem vocavit, multas ohm caufaife Spalatenfi
noleßias. Accedit ab codem Archidìacono Cap. 15. fcribi, Comitatum Ccttinœ, Cleunae,
СИНЕЕ, Mafi'arum, Almifium, Corbaviam, & ultra alpes ferreas ad'Confinia Zagrabiœ
cum tota Maronia, Archi -Eppi Spalateníisextitiñ'e jurisdiäionis. In äluajurisdiéìione Ес
clefiarum, a Colomano Rege fuiÍTe Spalatenfem firmatum, diplomate ocuimus a pag. 137.
Quod tametfl Ecclefiarum nominatirn mentionem non haberet, dum intra memoratos ab
Archidiacono jnrisdiéìionis Spalatenfis limites, Modrußia Жилищ-‚Нине veterem Eccleíi
am ad Spalatenfem pertinuiíïe arguimus. Modruífa ultra Alpes ferrea: memoratas fuperius;
item ad Confinia Zagrabiœ ей, dum ab hac,non niñ itinere horarum „мишек.
Prœterea in memorata SynodoI anno 1185 apud doëtiíï. Farlati pag. 214 Tom. 3 poil
conftitutas fedes & Parochias , memoratis fuperius Epifcopis. Ecclqßœ ‘vero S.Stephani Regis;
ö’ Capella шит in honore SJoan. Eva eli/te, quam nos manu ‚кг/[га cortfecra'uimus, hanc
ordinationem jàl'imus, quod eip12/tl Archiepì сорит nullus praz/it, 11i/ìòàœrdos ei ordinatus, cui
hos reditus communi шипит jŕatrum ibi a/ißentium спагетти, Vineam unam in Biaci де.
'Si olim, uti relatum nobis en, Modrufïiœ Ecclefia erat S. Regis Stephani,cum mons non
procul à Modrufiia , nunc quoque Capella? wocatus,a Capella olim S.Joan'ni Evang. coufeç
crata, fit; confequi neceffum ей: Modrufiienfem Ecclefiam fic reliëìam fuiífe Spalatenfi, ut
рой hunt, five Archidiacońus, five Prœpoíitus, ad eam ordinatus, eidem Eccleiiae pfa
eÍi'et; hinc quia _proprio deflituta fuiÍTet Epifcopo, Epifcoporum Medrußienfium memo`
riœ non Гипс requirendœ. Conjeéìuras prœmiíï'as roborat quoque, quod ordinato ad eam
Sacerdoti, Biacy Vinea fuerit afíignata, quam, Modrufiienfis in territorio Biacfienfghaud adeo
remoto , coltivare poterat.
Animadvertendum infuper: pag. 103 relatum haberi, Goricenßs Ecclefiœ ritum, E»
clefiam Zagrabienfem affumpfifi'e. Goricenfem hanc Ecclefiam, effe modernam Ситец/тж,
aÍTertioni nulla reperire eÍi: fundamenta. Proinde , an vetus Goriceníis, non fit? ñieritque
« olim Modrufïieníis , a qua ut viciniore, & Spalatenfis Archieppi, Ecclefia Zagnbienůs , ri
tus facros recepit, neque negare, neque dicere audeo. Communitas Draganichin fuis me
talibus habet: iretfubtus monticulum , in vulgo in Sz'veta Gorícza посадит, б" pertingeret ad ma
gnam j/ratam publicar», ducentem a Civitate Мойте, ‘verjìis Civitatem Zagrabienfem. Hafc
videntur давившего Goriczam a Modruiïia. Interim illud in Szve'ta Goricza, hoc ей Зап
fia Сайта, indicat Ecclefiam S. Regis Stephani ifihic Бите, cujus mentío fuperius in
Synodo , cum natio Ъаес, nomine .Sanïfi Regis, D.- Stephanum defignet, ut nunc etiam
Cathedralem Zagmbienfem exprimat Szvoti Ifraly, hoc eff S. Regis Stephani, fub cujus ti
tulo & B. V. M, confecrata haberetur. Quare de Modruliienfis Eccleiiœ origine,ex hafic
nus erutis, & publico communicatis, conßitui a me nil poten. .
Cœterum Modruß'am, Comitatum fuiíie olim, fupra exhibitœ donationes evincunt. Lc
cum fuííi'e celebriorem, Caroli I Regis, litterœ pag. 23 3 indicata», prout &metales Drags
nicenfìum tefiantur, Ubi dum Civitas (fine additione Libera Ведущие) exprimitur, veterì
more, locum Рите olim Epifcopi ac Ecclefiaflicum indicatur. Interim poßeaquam Spala
tenfis Archiepifcopus, cum aliis ibi, ad Venetos tranfiviíTent, & cuml iifdem fefe coniun
xîíTent, Modrußen/is Ecole/ia, ajurisdiéiione Spalatenfi receíïit,propriumque accepit Epifco
pum , а Corbavienfi dißinéìum, atque ante annum 1460, quô, a Romana curia incepit cum
Corbavieníi confundi. Antea inßitutum fuifTe Modrufiienfem Epifcopum, evincit demon
Нищие ерШо1а Mathiœ Regis pag.296 relata. Et quia Mathias Rex,cedere rœtenfioni
Curiœ Romanœ noluiifet; Ша, nominatum a Mathia Rege Epifcopum Modru lenfem, те
cognofcere nolens, hunc' cum Corbavíenfî confundere fuccefiive incepit, prœcipue fede Cor
bavieníi per Turcas exturbata ruinataque. Memoratœ fuperius a pag. 310, Epifcopi Otto.
сшит/5.9 mempriœ, ad hanc incidunt epocham. Credibile ей: Romanam Curiam, cum
Rege Mathia tum diffentientem, & Sereniflimœ Reipublicae Venetœ affeéìam, rœcipue cum
nominati Epifcopi Ottochachienfes, Spalati fuerint, in Опадание; voluîfí'e Epifcopatum;
Sed Mathia non admitente; Madrußießd Regis arbitrium remanlit , & hunt` fucceílìve
Romana Curia pro Corbavieníi (olim ut meminimus a Spalatenfi Archiepifcopo fundamm,
prœtextu fervandorum Spalateníibus jurium aíTumendum prœtenderit, quod nihìlominus,
о ' “c
l
Selavonie болят; moderne relatio. 7465
_ Epifcopos.
ut mox infra, fuccellive mutavit,
Madrid/leales Epi/tapan,.confirmando lModrullienfes
erui haétenus & СогЬауйеМеэ
fequentes: Nieolaum diltinétos
fub Mathia Rege, I
.Chrißimhorum lub Vladislao Il, qui etiam in'conclulione Decretorum 1495 & 1498 ех ri.. y
meretur. Anno .1499 in Conlirmatione privilegiorum communitatisDraganich, IVIOdraßzren/i
jtde vacante cxprimitur. Anno autem 1504 in conlirmatione metarum latœ de Draganich
communitatis ( qui in Decreto anni hujus non ex rimuntur, quod fors abfuerint,) legi:
Jacobo Segnielyi, б" Ferdinandode Frangepanibus ele o (9° eonjirmatoModrußìen/is. Illud con- _
ßrmato indicat Epifcopatum Modrullienlem,aRomana Curia antea non recognitum, in Fer
dinando de,Fi-angepanibus,fuillè liabilitum, & a ~Cox-bavienli acceptum pro diliinéio, -conle'
quenter controverliam lub Mathia liabitam , poli: annum 1499 fuille complanatam, inter
Vladislaum 81r Romanam Curiam. Succeliit Ferdinando Simeon Bragui , qui de defolatione
Croatiœ, o_rationem habuit in Concilio Lateranenli coram Leone Xa anno 1516. ut Paf
coni pag. 86. Occalione-cœli Ludovici П. Simonem Epifcopum Modrullienlem fuille, epi
`liolœ linea pag.338 demonlirant. An a morte Siinonigfucceli'or ci а Ferdinando I fueritdatus,
vel Modrullienlis Ecclelia, illico adminilìrari incoavcrit ab Hpilcopo Segnienli! Scribendum
lpero ab iis, qui huju's funt Diœcelis. Maximilianus [I in conlirmatione Privilegiorum Dra
I dem & anno
ganich eodem1571,
modohabet: Georgio
lego, lub Si-wkovieh
Rudolpho Segnien/ì,
in anno 1578. б)"A_tque
admimßratore Madrzyjienjìgeum
dehinc femper illud.- & ad
mimßratore Modrußien/ì oblcrvatum lextitille, teliantur quoque, anni 1625. 1659. -1681
Decretorum concluliones.Primum in Decreto 1687 exprimitur: Sede Epi copatus Segnienl
ßs б” illodrn/ßen/ìs , -Ecele/ìarum canonici: unitorum vacante, ut; hinc lub Epi copo Dymetri, lè
dium harum unionem„‘evenillè argueretur. At quaevis hœc illuliranda, extendenda, vel cor
rigenda, tot prteltantillimis illarum Dioccclium viris, relinquimus. ` ‚
Porro Corbavien/em federn, a Modrullienli, in Ecclclia particulari Hungariœ, Sacra:
item Coronœ Apoliolicis Re ibus, atque Regnorum Statibus,°dil`tinéiam fuille,praeter memo-`
ratas'fuperius ~de Corbavienx Epilcopatu memorias, docent Diœtales concluliones, ubi
-diliinéti Praelati, harum Eccleliarum exprimuntur. Sie 1659. Petro Mariani Segnien/ìs ё)“
Модпфтфз: Mithœo Szenthtama/ii 'Corbavien/ìs. Anno 1681 Georgia Horvath eleblo Cor
bavienf; fi'atre Шапито Dymitri Segnien/ìs ô” Modrußien/is 1687 Comite Valentino Dra
деп de Homona elegia C'orbavien/i; ./êde Epifeopatus iSegmemjis - ut fupraf- vacante. Ve
lrum haec 'li ` polieriora .elle contendas, vidè Catalogum 26, Epi со orum Corbavieit/inm,
Martini, SZent-Ivany; ubi reperies: lub iisdem annis diliinëios pilcopos Corbavien
fcs,a Segnienlibus & Modrullienlibus. Sic 1462 Nicolaum Corbaviae.' 1499 quo vocabat
Modrullienlis, jwitlzael autem fuit Segniœ Epifcopus, Vut Diploma'Draganicenlium. In
Corbavienlcm Epilcopum fuit conlccratus Vitalis Nicolich de Flumine, qui etiam 1504
hujus fedis erat Epilcopus, Segniœ tite-m Jacobus, & juxta memoratum ldiploma, Fer
dinandus Frangepani Modrulliœ. Anno 1520, quô Simon erat Modrulliae, Segniœ Fran-~
sift/es, Corbaviae
Stephanum fuitCanoniclum
Doichieh Мити: Kef/elo. Aliique &Corbavienlem
Zagrabienlem, a Szent-IvanioEpifcopum,
ilihic delcripti. An 1694
mortuum рой
"die 18.]ulii Zagrabiœ, alter quifpiam, etiam titulo fuerit Epifcopus Corbavienlisime latet.
quamRelleéiere eruditum
& pag. 3.10.' leéiorem
me'ninille. volui;ibi fum,
Conlellus me Ottochaelzien/ìs Epi/topi,
ignotam mihi elle, tam Sedis
Ottotien/ìs fuperius,
111— -
liitutionem, conjeéiuramque inferui per to fors. Sed leéiam in Pafconio fubinde memo
riam, communicare v'îfum eli, pag. 90. hœc teliatur: Celebris quoque extat memoria pre- -
diŕli Sigismundi .de Frangepanibas, Civitatis Ottochen/ìs Domini, tai non дат erat militari ’
dextera jim pro atria pugnare, _[èd iz/iiper eoelum ip_/ilm tributarium habere , ardenter de/ìde
той: dum. anno omini i461. indiŕlione nona, Die vero 24. Men/is Februarii , tempore Pie' „
Divina providentia Pape lecundi, _Regnante VMathia Dei gratia Hungaiiie Dalmatie bnc..
Rege, larga mimijieentia Epi/‘topatum Ottoehenfem erexit, inßituit, fandavit: штатами-
nis exemplar in rege/lis Archivii eonventus Тет/Шеф: habetur. Utinam exemplar индиго
I nis Terlaéii extans; Diploma item fuper jure Civitatis Ottochenlis, Zagrabiœ in archi
" vo Capituli Chalmenlis repolitum, ederentur, certiora ex 1'115'11аЬе1'е11шз, nec -opus
ellet coniecturis. Combinatione relatorum pag. 310. ubi Spalatenfes , ad Titulum~ Epi/2'(
.pi Ottocien/is confecratos retulimus; Mathiae Regis Epiliolâ relata pa . 296. Item eorum quae a
pag. 21.6. fcriplimus', nec non art. 32. an 1468;uti Ottoehen/is pijio atus deduciturluif
le inventum coarctandorum jurium Баста Coronœ, atque ad haec quœ itum; medium; ita~
Mathiae Reis-curas , medii hujus deliruéiio,commendat. Porro Joannem Frangepanum,
quem а Venetìs alleétum , Venetias fugille , fcriptores cœteri fatentur, Pafeonias vult in
bello occiîbuille; dum eo laudato, quod monalieriis'faverit, concludit: Тащат/{то domo'.
" Hi/lor. Baltha/ìzris Kerefelicli. bbb b bb ута
456 АЗЫ: Piel-’rimer Pza-:aux Veit/'iz I I’.
,1,1/5ng ¿mia-Tet melius pm Yea-.exis , ut pg. ‘s 16.) il bala Iii-.guita :van Тлд;
д,” ‚до, visti?. At cum Parcs-nina, lnlìoriam pro {Серо fcribenàm non r.
¿wer-it; гейш: mi: Бактерии, veliitque 5. Prancifcmn, a fe рты, ц.
morena,Van
[fp-_rite ex familia ЕЩЕ: Fringe-pana;
ut firmaníz dum ваш-ю
Venetorum pmenlioni 1744. opus
lervilt., , Елене!“
valent, line œ.
alle; cfmtfa {trip/torts relijufe, ejusqne temçorís; leribere non exborraiz 1480. рт [шт
ат, Уганды
A11/fritta _Ia-ivm:milla:
осадах.fcire
‘е, fanderem;
ne videlicetadeoque VenetisAultriaci
Веге: Hung. ftuduir, , :oculare
[Jox-nui
увёзAuffrr'rn,
ello hnjus lubditus) dum nilzilominuscertnm effet, annor480. Amìrncos, Hargr'gR,

gis non гике, ver-l ьшьгш 1. Sed [гуси-шиш.
laque bodiemus Segniení'ß ex Sqnìenli, Corbavierli, Meinki
wadunatus eli. Quin contiderata тратам Synodi шит anni 1135. ii Bruns.
diemum, idem eli cum illo , quod tum Scardonenli Epilcopo tuera: attributum, de vae
ri bcarconenñ ferie, Briar 6L Belgrad quod ad Czirgueniczam eli, едет. Lis.: mediums
in fam Synodf., attribuitur, medicas vero [Veneti/î. Qnreli quid Parocbim
copains
[Го-туб; ab
olim
extenlione
Epilcopi,Diœcelis,
hodie ell in
& Segrdenli,
ampli» redditibus
ejus quoque
non metiebamm',
рации pollìdet.
:t conlulebam
Olin
paltoribus anirnabusque, binc miretur nemo, toc [ввез iilic clim colloms faille. Соав
rurn totus ut hodie accipitur , live ut complectem etiam , гнета diâos Epilcepn,
conllat Parochialibrß Eccleliis, uti nobis dictum eli, circiter 5J, Сшьпю defect“,- Fis.
(Бит Parochialium, font Orientales Graeci rims non unitorum, lire a Romana Emiefa
дышащим,
nis qui dirlqu
militaria, Гипс per Lil-tam 6L Corbaiiam, panes item meras,
VL Quamńs porro Сити Хите, memoratz fuperius Eccleliz Шиш; Ера:

copus Segnienlis nunc etiam ilillínítos fcrvat Vicarios {шиши Diœcelium, Clemsqueluui
atque populus , Теше: diltinguit in Оке; Modruliienlis acSegnienlis ша Pro СэгЬа—
'n'a difputant, dum banc, Segnierfes )fcdmllienfesque pratendcrent, in dubio
Vprudentillime, um ab Epilcopis, quam & Regibus nollris Apoliobcisjaœ'epermillz. Mul
и numerantur in hac Ейск-ей Capitula, videlicet.
Звуки/Р. Hoc Capitulum Cathedrale eli. Lice( vero pertinea: ad Semin RegniCO'
шпат, & Apoflfilicìs Regibus nollris lublit, Titulos in fuis etiam diminn'bis (Метя:
ItalicarumJiaud vero Eccleliarum Hungariœ; tamedi nunc, Segnienxis ` leía, Забир
nca foret Colocenlis Archiepilsopi. Hinc dum in Hnngaria Capirulorurn lint,
Prata/ita?, lzŕlar , Смгог, Cujlos, Segnicnfe Capitulum primum ponit Arńiiiatmnm,
tum , dein Arthi-Prcsŕyterum, demum Primiferiuvz. Capitulum manet Seguir,
сопка: le. Canonieis. Haber Cathedrale ternplu'.n.°Et quia Diozcelis , per Archiciiacom
tus divifa non ellet, choro hońsquc Canonicis in Carhedraliabfolvendis intenti lunt. Art.
57.. anno 1647 datur Segnienli Capitulo in fuo Procellix procedendi facultas, confirman
' per 56. anni 1741. Verum cum in Oris illis , diverlœ lint jurisdiâiones, & plerumque
per decreta vivere regular-ique afveti; Neque leges Coronœ ibi vigerent: u: telhntibus eo
rum titulis, lVobilŕratem diliinguant, l'eleque Saffi Rom. Imperii Ерши, À'fŕiffs Hunga
те, Ватина, Croatie inlcribant, dum nihilominus Ludovicus I. conliituillèt, omnes
Sacrœ Coronas Nobiles una eadcmque libertate, ac privilegiis gaudere. Hinc atque exaliis
iordinationes illœ Diœtales , efleäu carent. Pro fervandis Sacra? Coronœ juriblß, nocere
baud poliet, li Epilcopus Segnien'lis, fuique e duobus adminus Capitulis , canonici; tam
in Diœtis Regni, quam & in Congregationibus Sclavonia, adelfc obligarentur.
. Balzarmfe , alias Biccarenle Capitulum, collegiatum melius cenferi debet. Suntin
eo canonici decem. Molernus Illmus & Rmus D. Epifcopns , luam in loco hoc pofuit
relidcntiam, intenditque nobili extruendo templo Capitulari. Dellruâa ruinataque Modrllf
la, ubi olim 40. Canonici fuille dicuntur, dum ultro citroque fugilTent Canonici, пап:—
tur Modrullienlium Canonicorum pai-tem in Bakar le recepille., hacve ratione, Buccaren
fe natum haberi Capitulum; partem vero, ad loca alia, nempe ad Gratuik, AIUTI', Gri
jime, Hrelin, Dre'uemì. ubi remanendo, partes eval'erunt Capituli Modrullienlis.
Grûbnifenji' Capitulum una cum Parocho & Vicario Generali, lex habet Canonicos.
Novita/ë totidcm: prouti etiam in Gri/arzc. Porro in Hrtlìn , cum Parocho tres tantum
funt canonici; :eque tres in Drrvenik. Sunt qui credant : pollrema hœc duo Capituh,
elle Parochias, quarum veteres Canellani, aut benefician' alii, fuccellive Canonicorumap
pellationem funt Sortiti, quod mihi ignotum ell.
Bri»
Schrvonia Croatiaque moderna. relativ. 467 `
Eribirienß спринт eonllat Canonicis Septem; Belgradienji' autem tribus. Haec Ca

pitula. {шланга recenlita l'uperius, reli nite client veteris Scardonenlis Diœcelis. Capítu
la had, vin Diœteß Segnienß Novem, an lua habeant? ferventque Sigilla authentica? dice
re nefcio. Illud certum ей: in Deeretis corpori juris infertis, nullam horum Capitulorum,
dempto Segnierg/i, reperiri memoriam. Quod inde evenill'e arbitror, quia Croata fe ut cor
pus diliinétum à Republica Застав Corona: conliderantes, non folum non lluduerunt, ut
Statibus atque Ordinibus Reipublicœ Sacra Corone adunarentur; fed nec ad publica Regni
Comitia, live per le, live per ablegatos, eos aliquando comparuille, vel arguendi funda
mentum invenitur, in diplomatibus , Regumque decretis `publicis. Comites Frang ani,
Zriny, Blagai &c. Item Croatiœ Dalmatiœque Bani, Epifcopi quoque aliquando, a Diae
tas comparuill'e inveniuntur; neutiquam vero live Croatiœ Nobiles , live horum Comita
tus; aut Regni Croatia Comitatumque nomine, eorum ablegati. Hoc unde prolluxcrit? &an
tam Croatis profuerit? quam & confervandis Застав Coronœ juribus ‘l leéiores dijudicent.
VII. Abbatiae in Dioeceli Segnienli, olim lloruerunt: S. Georgiiprope Segniam. Vi
de fupra pag. 237. Etat intra fegniam & Carlobagum, nunc pertinet ad Generalatum Ca
` rololiadienfem. SS. Crucis de ‘valle Segnienfi. Нас anno 1749. de Clementia Regia, mi
hi collata fuerat, ellque quorundam proventuum. At com erto eo, quod Collationis foret
Civitatis Segnienlis, illaquc provifus foret illius Capituli rimiccrius, Rmus. Wohfgangus
Homolich , alterius Titoli collatam accepi. S. IVicoIai de Gaczka, ad hanc quoque perti
nuit Dioccelim.
Vlll. Francifeanorum conventus , ut ajunt Reformatorum, ad Provinciam eorun'nv
SSñiœ Crucis Croatiœ & Carnioliœ vocatam, duo tantum in han funt Diœccli, videlicet
Ter/llflen/is, ac »seguira/is. Ille Conventus erat olim extra Segniam. Anno 1558. dum
Generalis conliniorum Croatiae, & Segnîenlis Capitaneus Lenkouich, praelidium erigerct,
quœvis templa & monalìcria, extra Civitatem lita, metu Turcarum diruit. Anno fequen
te 1559. in Civitate extruétum ей, templum SS. Spiritus, & Conventus pro Francifca
nis. Hase Ritter, qui ruinatum illum, extramuros fegniœ conventum, allirmat fuill'e Ve
terem, ac antiquitate collabcntem. Annum tamen, quo, ad anti num illum eonventum
venere Fianeìfcani, & per quem funt introduéli, non exprimit. Pili-ic aflualis conventus,
notat initia, & circumltántias temporum. ’
Teißäen/ìs Conuentus initia , collocanda mihi videntur ad annum 1551. quamvis
Fr. Claras Pri/'coni in opere fuo Venetiis an. 1744.` edito, ad annum 1568. pag. 21. initia
ejus ligat. Motivum meum funt Frangepanianœ litterze, quas íntegras cum Pafconi non
exhibent, eas ex authentica copia ob tantarum rerum cognitionem, doéìis erudiiisque de
fcribimus.
„` Nos Martinus de Frangepanibus , Divina miferatione (а) Segniae, Veglîœ, Mo
' „ drulliœque Comes. Univerlis, ad quorum manus pervenerint, Chrilli lidelibus, praefen
„ tes litteras infpecinris, prœfentium & futurorum notitiam, ad perpetuam rei memoriam,
„ lignilicamus quìbus expedit omnibus. Quod nos, divina gratia exiltentes in bona lani
„ tate mentis noline, una cum conforte nollra Charillima Domina Urlia (b)'Comitil`fa, '
„ conliderantesque quod fobole ex utero nollro caremus, qucmpolTellionìbus nollris relin
„ queremos hœredem, clegimus plexo afleâu, animo deliberato, ac tota voluntate, ha
„ bere lub Deo Рапс, & Chrillo'ejus lilio, Beatam Gloriofam Virginem Mariam, pro
V„„ nolira,
que totahaenedumque nollrorum
devotionc adliringi. Domina
Sed & Patrona.
uia alleâus Iclamque
gloriam fpecialiter
refpicìt, elegill'e
ad laudem , eidem
omnipoten
„ tis Dei, & Beatœ Virginis Mariœ onorcm, & Chrillia'ni populi utilitatem, decre'vimus
„ «edißcare a fimdamento edificium ô’ Eccle/iam (с) in honorem intemeratœâtGloriolillimœ
bbb bbb 2 „ Dei
(а) ’Divina miferatìone; lirmat que a pag. 274 deduximus, Croatìam nempe dívifam fuillè,&Co~
mites, Frangepanos. ad Comites Cillcœ propendìlle, ut hinc, uti pag. 286, Martinus Frangepanes
Mathias Regi tardius femet lhbjecìfle deducatur. Accedi: relntum pag. sa a Pafconi inflrumentum
Í lì zamen pro legitimo haberìpotelt) „ ubi Martino Comite Veglia“ ~ & fupremus Comes totìus
„ terrae Verbalienlis , Dominus in Kozar Bof'neníi. ,.
(b) EtatMartino conjux Dorothea Blagay, ut docet contrattus Hill. Ecc1.Zagr. pag, isome
moratus, Quare cum Blagay Comites, fuerint de genere Urlini , per to шва, genus fœmmœ ex
p hmztnr.
(с) Veteris Eccleliœ B. V. М. nulla Inc mentio. Quare Martinus Frangepanes de novo pofuit
templum, nulla mentione translationis domus Nazaretanœ Lauretum. Ad Regulas Hìltorîcœ proba
штат. translationis hillorìam reducere perarduum ell. Sed cum translationìs narratìo, prolcopo
haberet Египет, haud vero hifioriœ veritatis demonflrationem, lecundum monita BenedióhXIV,
gie credi рощ}, permittique debet, ne cultus Deo mbtrahatur. _Si equìdcm opinie, in rebuâseœ:
» a
468 . д 'Notitie Preliminares Pannoniœ Veteris Реп-года: IV.. ~
Dei Genitricis Virginis Mariae (ob fpem & devotionem i. quam eidem gerimus)' 'in (1,1'
“ЁЧЧЗ
танце Vinodol, prope Calirum nolirum vocatum Тети}; ‚ in qua чище", Ec-'c'l'efm
чччч
per nos conliruéìa, ut jam diéium ей, 111 honorem Divae Virginis Mariœ , ‘ad сайен
dum Laudes & pfalmos omnipotentî Deo, in remillionem peccatorum noltjorum,At &
pro {211ис animarum Nollrorum Pracdecellbrum, llatuimus imo deliberando decernimus;
viros Deo devotos fratres minores, Ordinis S. Francifci de obfervantia Vicariœ Войне
(d) cui ordini fpecialiter gerimus devotionem, eisdeinque diélam Eccleliam commen
er:
dare regendam, vmore allorum inonalieriorum diéìi ordinis, & nunc, &perpetuìs term
poribus. Ut igitur ipli fratres, 1n 1plò monaflerio degentes, temporalibus fubfidiis falli
eienter adjuti,
Iìrarum, alliduisliberìus D60orationibus
ipforum fel'viant, valeant
&ipliusimpetrare,
mifericordiam
illis, pro
pro {анис
animœanimal-um M_
noflraeI remc
9')
dio, & omnium Praedecelforum noilrorum; poll'elliones пойгаз fub prœfato nolfro C1
4Ptro Terjitŕl (е) concedimus, ponendo metas, videlicet: lapis triangulus in littore m1
9,
ris: &` deinde afcendens verfus partem orientalem ad primam femitam vulgariter voca
‘ua
тат Precrixich Радуги i deinde afcendcns per viam ‘publicam , ad fecundam femitam,
vulgariter vocatam Precrixith: deinde vergit ad manum fmiftram per viam publicam,
9,
conlinium ех boreali parte ad tertiaxn' Semitam in planitiis, femper quidem afcendens
9)
per viam publicam, per quam currubus ad Сайгцт hoíìrum Terfath afcenditur, ad ar
borem vulgariter vocatam copriva: deinde per viam publicam ,I ad angulum Capella:
97
пойте S. Georgii , penes Сайшт ех parte orientali: deinde direéle defcendens per mon
tem incultum ad Flumen, quod quidem ciividitv Recham (f)'cum Сайго пойго, per
77
medium fluminis, longitudinis 33. palfuum, per medium 1:1ci maris verfus partcm oc
cidentalem: Et deinde venit per _lacum marinum ad meridiem, & terminatur in pri
9,
ma meta fupradiéia cum terra, & latitudine canal-um feu _liangarum Croatarum men
9,
furœzlimul cum earum pertinentiis terrisque, videlicet arabilibus , cultis & incultis,
agi-is, pratis, pafcuis, fœnilibusque; fylvis, nemo'ribus, vineis, >aquis, aquarumquede
curlibus, molendinis, molendinorum proventibus, & emolumentis qualitercumque vo
catis, fub earum, vel eorum veris metis; ad eosdem vel easdem fpeclantibus, velper
чин tinentibus debere, feu fpeétare & pcrtinere: Praefato monallerio Divœ Virginis Маг]:
‘Ill’
fondato prope diéium Сайгшп Terfath, _& fratribus ineo, familialiter Deo ferrienti
bus in perpetuam elecmofinam 'dedimus , donavimus, adjudicavimus, & contulimus.
$3533
Ac declimus infuper dioio monallerio Vadum пойгищ ‚ unum molendinum, &. unam
Ruppam in lluvio Rocha, ( g). nec nonfœnilia in valle diêia Droga, cum veris metis
& terminis ejusdem, line aliqua diminutionc, Читай nos fpeélabant. Ex quibus om
nibus fupranominatis pollellionibus, elegimus elle d_otem difìœ Ecclcliz'e pro viëlu &'uli
bus fratrumAnte
vertantur. ibi commorantium, ut hac
.nofìrum autem ех pro luce
reparatione & vutilitate
decellum( Eccleliœ prœnotatœ
li)v aliis dotationibus, diéiamcon
Ее
,ì
UU uv
cleliam dotabimus. Idcirco per prœientcs legavimus, dedimu's, &contulimus. ( 1). Con
lidentes de Salvatoris promillione, qui omnibus' ob fui amorem relinquentibus, polli
citus ей reflituere centena pro uno, & etiam vitam ‚тешат daturum ( k) ut etiam
nos Icohaeredes facere dignetur: propterea ipfum Salvatorem Dominum Noltrum Iefum
Cbriilum , & fuam benediéiam matrem Virginem ‘Mariam , poflellionum prœfatarum,
tenore prœfentium llœredes infiituimus, creavimus, & fecimus jure perpetuo & irrevo
_ - .- . ca
teris:l _ut regendìs hominìbus , fanandis œgrotis, juliitiœ adminìilratione, permitti tolleraiique de
bet, curpermitti?
centibu's non poflithaud
in rebus ad lu'flentandam erga Deum pietatem? vel quaeliionìbus ad haec du
vìdetur.
(d) Francii'cani tum ail'uinpti,erant de obfervantia. Qualiter autem Vicaría Boí'nae exprimunturi
explicari a Patribus peto. Dubito hinc,an non Martinus Frangepanes ,Stephano Regi Воина, vide
pa .271, qui fe Corbarviae Regem fcribebat, adhœrere quacfiverit. _ ì ' » — `
ge) Parres hi, olim tenere poterant Jura poffellionaria &_»pollelliones, quod plura a nobis vil'a.
demonftrant. . ` ‚ „
СО?) Reka, Sclavonico vocatur , modernum Нашел S.` Viti, atque hic` vìdetur indicare Flumeu
witatem. - . ’ . ' '
(g) Fluvius intra Terfaétum & Flumen , vocatur a Sclavis Croatifqus Recha, ’ Rechina: ab
Italis Fiumera. ' ` `
(h) Lapis fepulchri, relatus а Pafconio pag. 23 obitum Martini ponìt, Anno '1479 die 4 Oâob.
' Fides Aquei Notarii anni. 1472 ponendo quondam Martini, Mortuum indicar. Quare, licet conf
deratione Epitaphìi . & aliorum 'monumentorum combinatione, putem Martínum 1469 defecille.
adeoque errorem eil'e in lapide, attamcn damnetur erroris a lettore , vel lapis , vel Notarius,1iet
in lubitu cuiufvis.'` (i) Praamilla P. Fr. Pafconi omìiit, incoans a' conlidentes. f
(k) Pafconi habet: „quia his, qui temporalia ob fui amorem relinquunt ~ & loco proptereâ.
habet : Eum ipfum Salvatorem. „ f
Scliiooizífe Gofìtz'œquenioàerne Relatie.' '469,' l
„` @abiliter'gy imprecantes omnes (1) & eorum confçientias on'erantes, quoc'i'huic пойгге vo- '
:,‘luntath donationiqne _aufu temerario ,\ non 4contradicant ÌTU-nec uidquam vel mini-I
«„ mum ufurpan'do , Cln'ilium ominum пойгцт , &.ejus Маек-ст ех œreditare praeí`ll`
mant. Ее Ii fecerińt, tales temerarii., cogantur refpondere coram tribunali D."N. Jefa
Chriili in Idie judicii; noverintque julio Dei judicio ipfos exhœreditandos de regno
Coelorum. Idcirco omnes tales," cujuscunque Ratus contiicionis & prœeminentiœ exi
’l
йапс ‚‘ qui hanc пойгат donationem
. . .
& conceflioneni'infringere
. . .
ftuduerint , vel operam
‚‚ dedermt, malediélionem & indignationem Dex` omnipotentis , Beatae Virginis Mariœ,
s; Imunicationem
Beatoru'mque Apoßolorum'Petriůz
Summi _Pontificis, eo Pauli, ,ac totius : Coeleílis
faäo incurrant Curiae
Prohibentes ; necutnon
àutem excam-_
nulli fran
{шт пойгогит aut nepotum, haeredumq'ue eorum , hanc donationern li'ceat'violare han.
gereilue in ~perpetuum; feu quomodolibet impedire, cum & ex eorum voluntateßz `conf
fenfu proceiierit. Ut autem praefata Donatio nolira , perpetuum roburl & 111-пта
tem obtineat, prœfens ‘inßrumentum _fecimus , mandavimusque flibl appenlione noflriA
i „ majoris Sigilli
lis, Anno roborandum.'Datum'
1451'. „ (о). ' l & а&цт in Сайге пойго Novi, `die Берите Apri
Ego Joannes Bnptißa Allie s Terge/linus, Рите: Snern Impli.Áuthe. Notar. ne judex
ordi/larins, tSizprnjiii'zl/nnnz, privilégìi; conny/ioni.; ё)" doriatio'nis copian», ex (сиг/1021110 'Sigilla
to, jblito nujoridigilfo
gepanibusv de verbo ad 'uerbnmz'ntnïioprout
Ef’ illœjò, prœfiztiquona'am
jneebnt, nil nddens 'velExeellmi
minuens Comitis
мент Магн-2111:
extraxi , adFranvIn
/funriam 89 тщитггопет Rmi Pnt. Fmt. Еще! ei'jnyeenßs , Illini/ifi Croatie' б" IBojine ;
idea me'ín Диет jilb/ìripß, fig/‘10 сит ìzofnz'niln'ls 'meis appa/itis_con/betie, in jìdej tq/Íimonium,
oínnimn jn'nvni/jorunz. .5.5.5. ( Signum Alotm'ii'nil'lntns j. ‚ ’ ‘ ` '
M jul/'ees Ordinnrz'i terne f-'uminis'iî ‘Vitiöoh Univelfìs 55° ~¿ing/dll? hasv prec/entes n0
. ßrns' iig/bellaria, )ídemI jàcimus: Лари [тршт D. Joannem Бары}. `Äqueum ¿je Notnrìum
leen-lem Ь” nuthentz'cn'm, ejusqne jlviptnris publicis plenum ab mnnibns adhiberìfidem, è” ubique
‚шьет рот. In 'quorumßflenröfa VDamm Famine S. Viti, Die u.. [Ми-ей >1472’. (Locus
" sigilliIX.I
teme Funzinis
Pattes )_ Bartholomeus
Paolini', Provinciœ, Ижица Cantellar.
ab iis Ißriacœ de mananin111
nuncupàtae, p.
moderna Diœceli` `Se#
.
gnienfi , habent monaßzeria in' Czirkneniczé, Novi', щит, ae in Capella. Pri'muin,live ‚

`Gzìrk'nelzicenfê Monafìerium fundavit- Nicolaus Comes de Frangepanis , datis litteris fundab .
tionalibus Мочи-1111121: die 18 Augufli ann’ 1412, quas/nunc etiam extare lpag. 90 fcribitPaf
i conius. Qui Martini Frangepanis'confirmationales datas in Novi, 28 Octobris,l An. 1445,
.122 exhibet. Novien/e Monalîeriuni a Martino Frangepano 1453 fundntum, Annales
Igaulini P. Eggererlnarrant. Aegnienfe ab anno ей 1634, uô, die 10 Martii, ab Epifcopo
Segnienfi Aloanne PaptiflańAgatich, ad S. N Vcolaum intro tutti Гипс. Dicitur, olirn ibi fuif
Ге- Dominicanos, 'dein Auguflinianos. Paulinos conlirmavit ibi, fuo confenfu Ferdinandus `
cccccc ш.
. (l) Exhibef: onerantes „quihuìcnoflrœ voluntati- ¿Se teflamento contraire ~ ~
~ (m) ¿a aut de his quid щадите „гиграпаоды nifi~1_nge11do , vel Chrìflum Dom'num nolirum „ ~
ч l(n) Credo hanc fuam piam темень а, Martino infuiuatam заплыв; atque lios', Verbô tum con
‘ fenfille. Quia Pafconì Joannisde FrangepancSlltteras confenfus ,derdato in Bachar en Menús Fe
bruarii. anno 1'474 exhibet; Stephani autem, Datumam noftracìvitate Modi-uña.' die aeJulii An.
~ Dni 1475. ubi exprimìt:V livel ipl'e, vel hœredes ful, diétam fuxidationem impedirent vel turbarent,
in V. millibus aurí. coram Rege Regibusque Hungariae convinci debeantmiedìetasque cedar ~Regi``
-b'us Hunqarìae ; medietas Monallerìo. Ut hinc demonllretur Croatiamflcompolitis cum Friderico\
' rebus, Mathire'Regì, & hui'us l'ucceñ'orîb'us Hungariœ Regibus pleneëuïlle rellìtutam, firmenturque
ч relata a pag. §96. Idem Pafconidonatìonem Marum, 11011Го1ита'Котап-йзРоттсгьцзрад, 25 соц.
ШтасащгесепГес, {'ed înfuper a Maximiliano II. Ferdmando 11. & -Ш‚ ас demque .aLeopoldQ `
(о) Paf'coni concllfdit: „ Idcirco omnes tales, quufcunque ftatus, conditionìs, aut prœeminen- .
f. „ иге ехййапс, qui hanc nóltram donationem vel conceHionem зап-задет удивит, vel oneram ‚
' f „ dederinfz; malediétionem & indignationem Dei omnipotentis,B. V. Marias, Beatorumque Apollo
„' lorum Petri 8: Pauli: & totìus Cœleltis Сите, _пес non _excommunicatioan Summì Ponti
., ñcis, quam per Bullas plumbeas procuravimus . хрГо faéto incurrant. Quam largìlìonem гепа
' ,‚’ mentumque, nollri majoris ñgìlli roboravimus &ñrmavimus appenfione. Datum in Сайге пойго ~
„ ТегГа&,.с11е I5 Menüs Анкет Anno Dni 1468. „ Si iterum, ac ante mortem Martinus yalias non
fecit in Terfaót litteras, quœ'ellënt vel tellamentum, vel donatio сапГа mortis, ,in tanta variati.
'one harum, & priorum litterarum. aiiudidicére nel'cio, quam autographnm me. non vidílle;_ob Ii
.dem autem publicam, Notarii Aquei; Paf'conì integrals Пепел—аз non exiiibentemie cen_fère.~ firmin
res eff@ гири deferiptag; “штатом tacet, an, cxhiblti textus, cum originaiiconcordcnr. Calte
ruin Cronica Croatìca погас àd annum 1553- Тетр1ш11 &Monalìerium/Terfaétenfe œdiñcariin
. ‘È oatum , per Comitem Martinum Frangepanum. ‚ .
\
~ Hi/lor. Balthafaris Kercjelic'h. ` ' _ r I» . y И ч .
‘ r
\
47o' Маш Prdiminares Pannnnìœ Умер-[с Pm'imias` IV.

‚ Ш an, 1640 die 5 ПесешЬг1$,сопГ1аЬ111у1с Leopoldus die IO Septembris 1660, Labacì, per
manus Georgìi Szelepcfeni Archiepîf. Colocenñs, & lper Re@um_ngar. Ра—
tres hi docent seguia: Tcholas humaniorcs, inclufìve ad Rhetoricam. СардНщ/Е модные;
rium, fi idem ей ‚ quod olìm Modruñìenfe, fundatores fecognofceŕet Franvepanios;'fìpor
ro dißinéìum ей, де _illius orì'gìne haâenus nil eruí. Cœterì Conventus lîrovincíœ hûjus
mriacœ, cum fmt
A' X. Unìcus 111-Ша, Item
Capucinorum in Наш hodie
ей Conventus Veneto,
Carlobackz'. a me' omiûuntur.
Fundatlls ereäufque ей a Carolo `
VI. Habet hofpìtium' in Lika, caufa Apofìolîcarum lVlillìUnum, Conventus. iRe Carlobœ`
chenßs. Refldua f1 qua: fum, {acrœjurisdiéìionis in Diœcefì¿mo'derna Segnîeníï, me 13.
tent. Illud fupereíì: in ufu elle tamcharaäeges Sclavonìcos, quos (Эй-111211105, vulgo Chil.
rulicza vocant, quam &Divìna oñìcìa, adeoque Mìílälia & Mìíïas, inSclavo idiomate. Sfmt
qui .his abmgandis падем, quod [impliciores cenieantur 111 Sclavi reèbyterP; at caufa rims
veteris, & ufus Sacrorum. Sclavicoruxń mihi vîderentur fervan 1, lege ea, uf latïnas
quoque litteras non ignoi'ent, fmtque in _his infh'uéìi, quamvìs facras divinafqlœ res, Sc
vonìco idiomate abfolverent. Стай uniti, Divina peragunt Grœcë, latine tamen quuuntur;
firmanturquc in Sacra unione, latinarum litterarum, librorumque Peritìa; hand Video,ec
cur idem 1n facris Sclavonîcis obfervarf non PoíTet? Sane pro rudiori Populo ., obfervavi
falutañus , E res Застав intellìgat , poílîtque cum Sacerdote rebus divinis vacate. Demum Pro
interprœtandis veterum œrthis, confervandí cenferentur.
\
Jurisdîůio.Grœcorum dííììdentium cum Romana Ecclefïa.

I. Memìnîmus fupra a pag. 436. Rafcianorum his in Regîonibus,qualiter? ac unde
-petenda initia. Et quia fub Ferdinando I,e Bofnia. fugere incoáífent, harum Croatîaepaf~
tium Rafcìanî, Vuskoki hoc ей transfugae, dióti nominatique fuére, & cumprimîs Sumber
genfes. Sclavi idiomatìs ignari fcrìptor'esïnon folúm gentem nańonemque LÉOmrumJeì
integram Provinciam, ataue dilhnctam, his in regioniblus formavêre; errore [ane
manifeßo, tantqque magls culpabili, quod nec . (мостит nationîs, nec ProvinciœautRf»
gni, in vetufïïs fcriptoribus repercrint veßîgîa memoriafque. In legibusipfß,Prf,L1yffa'rmz,
¿eque ex Sclavonìco Pridan , aut Рггдап, Hve conjunc'ìus vel adjmétugeßormatorum elìmerß
tio. Mirum gentem Preìlauciam,Regnumque vel Provinciam Predalœinrungcouíììtutam non
habeŕi. Rafcianorum horum cum non fcribam hißoriam; Sumbergen/ïbus cxceptis, qui fmt
Gram' тих
âibus, unitorum;
( дет11рс1з in Lìcae,
quîbufdam Corbaviœ.,
privatis) cœterìsque аhamm
de Grœcoèritu, Croaticarum
Romana partìum (ШМ—
Ecclefìa dlflidente,funt.
. . Habent {поз Sacerdotes, Parochial. binaque Monañeria, & Epifcopatus duos, videlicet Со—
]?апй‘ефт, in Banalìbus Conñniis Cofìanîczœ refìdentem; tum Plafchenfem,in Plajì'o com
' ,morantem,lqui fe, Epí/'copumpartium C'arolQ/ŕadienßum if’ Segnien/ìum inícribit. De his do«_
¿to eruditoque leäorì, под соштип1сеш, alîud non habeo, quam fequentem Epîñolam;
fcrìptam ad Geor'gz'um ranyugh , Zagrabimßm Eppum, qua Витай: оЁсЁЁИситгтепгещЦо
titias uas exprimit, metìrì digneris. Quare:
Il. „ Veßra Excellentia, Отпад/[те Domine` Pro mea gbligátîone requireretur: Ut
‚‚ Excell.Vrœ obfequîofìñîmam reverentiam in Perfona facerem. Verum firmiter conñ»
„ do, eandem Excellentiam Vram hanc hueufque citra voluntatemi termìflîone'm , eo citìus .
‚‚ excufandì gratiam habituram, cum defaéìo ab inŕ'xrmìtate, me aliquomodo~ recollîgerem; &
‚‚ donec донес magnœ exungationes aquarum decreverìngper quas impedìor,'Quare, & 111 ejuf
„ modi cìrcumßantîis dignetur Excellentîa Vra veniam' dare, ut illud , quod oretenus in
„ ñnuandum haberem, hifce fcrîpto exhibege poílìm. Excellentìae bene notum ей: quod
,‚ adhuc in anno 171` 3. Сот1п1П`аг1изГше Cœfareae Mattis, quondam Caroli Sexti,i11 Na
„ tìònalî Collgreffu, in Monañerio Syrmìenfî Hopova habito, exîíìens, unanimìter deter.
5, mînâfï'et, ut in Deo quîefcens Epifcopus C( anicenßs Dimzy/ïzw. 111 partibus Carolofìav
‚3 3 8 38
dienûbus & Segnîenfibus dißriéìwp Lica’& Corbavia ad fuam Diœceñm aflìgnatum ha»
beat, & in locum decrementi Lìcœ '& Corbavîœ, a Caroloůadierìxff & Segnienfì Diœce
fi, vice verfa ex Diœcefì Coiìanicenñ altefati Dñî EppìDionyfìi, fe uentespagî -a Croa
tìco Banatu dependent, Trebim'çz , Udbim'a, вшиты, Slovakbpolye, ìíz'ïín, Thopu/‘zka, ô“
Perna, асдиГ ue ad aquam trans-Glinanarń, meo in'Deo requiefçente Dño anteceiïbre
Caroloßadîen 1 & Segnienfl incorporata, & 1п роП'еШопеш data fmt\,& confequenter ille
meus'anteceß'or hos prœfpeciñcatos pagos ufufruëhlalìter cum jurísdîéìî'one Epí'fcopali in
omni pace poffederît, confequenter etiam altefati Demînî Epi/Èopì Diony/ii fuccefToresj,
yelpt Nicanor Domìmwich, Stephanus Líubobratich, & modemus Alexius Листвой]: ЕР—
` ч
Stlfioonìie rÉloatìff'que ainodeŕnie Маш. Y .l y' 471’
„ piCofianicenfes Licam &Corbaviam cum jurisdiäioneEpifcopali ufufruéiualiter'poflëderîlt

‚, Nunc autem , & quidem fua Regia Majefias, Clementiílima Nofìra Domina , Domi:
ЗЗччЗЗ ламп Caroloßadìenß б” Segnienji Diœoe/ì omne, & quidcunque, quod mei antecefi'ores
habuerunt, cum jurifdiélione Eppali tradidit, idque Excellentia Vra gratiosë & uberius
ex annexa vidimata copia perfpicere dignetur. Vigore cujus Regia: refolutionis, cum
o» prœnominatos vifital'e voluiffem, D. Colonellus Glinenfis Pogledifh, prouti & D. Provi
for Mathias Bofînfzki, lient. ex annexis ejufdem litteris расы, reßìterunt, quod me
re'traheref coaéius fuerim. ' "
‚'„ Proinde vigore Regiœ confirmationìs, & reâë ideo; ac ob prœmiñhs circumßantias
„ Ex'cell. Vram obfequioíiñimë rogare volui: uatenus me hoc in pañ'u gratiosè manute:I
,‚ nere, & indilatè ad illos duos fibi fubjeéìos Bños Oficiales. 8; reliquos; competentes` ea
,‘,tenus ordincs, ut mihi Grœci Ritus, in Epifcopali mea jurifdiéìione, & juxta Nationis 6;
„ Religionis теза ufum; non folum dileéiam pacem,fav_eant, verum etiam omnçm aimen-l
„ tiam praebeant, expediri: illofque, exhibitoŕibus coníìgnari facere dignetur. ‚
‚, Quam gratiofam refolutionem, eb fecurius fpero, cum audeam mihi .blandiendL quod
,‚ ЕхсеП. Vra meus gratiofillimus Dñus fuerit, & рггеТегсйт Vienna: gratiam habuerim,
„ арий meum defunétum in Deo Archiepifcopum & Metropolitam Moyfes Petrovich exi
* „ {iens,in perfona ferviendi. Et pro his exhibitis magnis gratiis, quamprimum ex mea in, `
„ ñrmitate aliq'uantum me recollegero, & magnœ aquœ decrefcent,non deñciam tam obf
„ iequiol'as gracias agere, quam & in perfona obfequioflliimam шеат devotionem'conte
„ *Rari Qui cœterum penes obfe uiofillimam commendationem in omni veneratione con? .
„ {tanth maneo. Excellentiœ Vrie отит/{Лёши jèr'uus Paulus Nen/¿douich Gritti Rims
„ Eppus ринит Caroloßudienßum ЗБедпёеп/ёит M'PTOP» Р1а$1т1пй 18 Malia' 1745» -
‚Плит hoc documentum obtinui,jurii`di¢tionis Epifcoporum Стас! Ritus non (mito-`
rum. Scripfi ego bis, ad defůnéiurn Carlovicenfem Metropolitam Nenadovich, li vel nomi-.i
na, Catalogllmque Epifcoporum БЫ fubjeétorumexmittere dignaretur. Verum quid itz-i
obfirmato filentio , negafoque refponfo collocaverit? meI latet.' Immortalis _memoriœ
Epifcopus Braniugh, dignam gravçmque repraefeutationcm, facere non omiíit,reñe&endo
ad quœvis, in prœmillä epilìola denotata, uti I. quod non folum Epifcopatus in fuis con
reilibus'conftituerent, limites his ревет-вис, 1оса allignarent, fed infuper ufurpŕltîûne
itulorum & fedium, Romano Catholicorum Epifcoporum, ad >koruna ruinam tendere vif
derentzxr. Il. Segni@ «ДБ, & quidem rex collatione Apoitolicorum Regum, chnienfium Epi
_Гсорнш; Carolrj/[adii nee aCaroloArchiducemec Rudolpho Неве, hujufque fucceíl'ońbus,
fundatum fuifï'e Schifmaticum Epifcopum, nullae carthœ ‚ nullaque memoria hominum telia?
_ rentur. Sed ‚пес effe Grœcam CaroloftadiiEcclefiam. 'Qua ergo ratione'femet vel fubfcri
'bex-ct Epìfcopus, Partium Caroloßadienßum Ь" Segnien/ium Epifcopumhxamìnandum orabac.
Atque ißud tam qua Catholicus Epifco'pus, cui facra difciplina Ecclefiœ commill'a effet,
fuique Catbolici Epifcopatus cura; quam &‚ qua iidel'is Regiœ Apoßolicœ Mattis'fude
tus; non folum ad impedienda iuribus Застав Согопае praejudicìa, ne aliquando [тред-15
altcrîus, ex jurifdióiioneßzTitulis fedium earundem Grœcî Romanique ritus, emergat quae.
Ша, prœtcndaturque Catholie'os Epìfcopos, Segnienfemůzagrabienfem obrepfifl'e, dum
rac-cus non unitus, eorundem effet Titulorum. Supplieabat revìder'i aäa,fub Rege Leo,
poldo, Gabrielis Mokick, qui Scla-vonìca Conñnia, orientalis elle Imperii , praetendebat;
fed infuper ob fundatum ab Apofiolicis Hungariav Regibus Epifcopatum Svidnicenfem, ст,»
ci Ritus unitorum, cuî,Lica Corbaviaque, refolutionibus Regiis, & collatione,£orent af,
tributa, Quare cum eredat, antecedere ‚ iirmitatifque majoris Apofìolicorúm Regum colla..
tiones & decreta, quam Гипс ordinationes congrelliaum in Hopova, eo minus fe pctitis Epi?
fcopi Nenadovîch deferre poffe,quod fciat prœtextibus his,& ufurpatione tituliä Partìum Carolus'
ßariien/ium б" Segníenßum, quœri unice, ut Graeci rîtus unitorum Epìfcopi,jurifdiétio extin
днищ, totque in Sumberg unita: Deo animœ, a fact-a unione deficiant, Addidit his, colf
leéìas qua;- exiguntur ccafione v'ifitationis; ac demum, Ep'ifcopum prœtendentem'in ufu
vifi-tat'ionis petitorum oeor-um, Гите nufp'iam. Hinc'malle fe, fuo Epifcopatu abdicare, quin
plane mori, quam tot vulnera ñdei Catholicae,facrae difcîplinae, Apoflolîcîs Regibus, Ho
rumque Застав Согопае, ac legibus, à f2' Epi/¿opa fn’ Locumtenente Bonolis этан admittere.
Vivente Bran'iughio ad Thopufzko admiiTum non {ЦЕПЬ Epifcopum Спасти, res nota en:
omnibus. An porro poli annum 1751 fubintraverit? non indagav'i. "
Cœterum Epîfcopus Снеси: Co/ianìcen/is, habet Coûaniczae elegantem Ecclefiam, fuum
.que Clerum. Monafterium quoque 'in Comogov'ina, Alter vero, qui in Plafìo habitat, mo.
naíterium habe: in Gomerje,fub juxisditîione Generaìatus Carolßadienůs..
сесссс 2 Juris
il*
т Preliminare.' рт Veteris рты IV.
juril'diâio militaris Generaiams „non“ _ . .

um ‚ Сиг;
cum lUPrrmi
initia,
Confnicrun
ап'а itemCrœŕsf-*um
errc'ii ЗЕВС Przfecfi,
przlidii,ferret
yacen: a f'". I3 rr.. Cf-" dто";
‘0cЕр egg.
horum metropolis прыщи: еЕеОшп ‚ amfniis Croaŕc-‘s , de 't nomen Gemist;

Cpejìfpijerfs. Interim efe CaroÍlìfÍo . antiquifra confina, ex {при relatis (Мишей. Lu
dovicusl сарае сопБвЗсгъ-т Crœdz, Strain: ccrlëmerar, {патере celebris Cet."
12221: Segŕrgîr. Ille pro Рогов: arbitrio eonjuncius lue-m Ranali ¿ignitzti ,jam 2
tei'hre Banomm [врата- Reœle li lubee, relata fuperiorilms , {раст а pag. 3:7
Сдвиги renews Sr., i . ‚на
v Conñnionnn horum, ante Ytempore re 1.12.6063 per Serra; ’Í Sarti: fla-lipari#
Lßfn,
le regulatie-ne
eaLegio
ti fuere. mix gamrnatíonisrano,
futlataáreclms
ila, lubi тетка
uti _i..penusremlimua
haberur. At quíbm'i'is
I шашка, Immoanterior-ibm
merendum manglares; Кабаниха
atque eq Jelirìs ,acalüìizi
; in
Deoplacet g
Hodie Conliníorum horum Crmticorum, Сsrt."faire: (26:25 mïlirzńs f neque enim im
пьем; Regiaíque Cirirates вытащит, aux Diœtaliter Щетки: reüfgnîta , vel in caulgrn
dedudíonüms
premz.' Thavernico,
adminiñrationis, aut Рамы;
horum Prœlentiz
cor-_liniormm Гиды; lubi PP.
Sunt Caroletiadîi, reliíenńa eli Gener-dis,
FrmíjÍ-Lïi, &l. i
6: ab anni)
1764 Pin-11M. Generalatus, quatuor malla: legi , videiieet (ìgilize'gi, 3:". rfi-¿5, LiL-r
Suum Colonellum
1:1, 6: 1п Ottîrlirï.live
feu Tribunum,
сжатия.Vicecolonellum , сонеты—Чаю
Qmis legio haìer Oficiales , {солдат leger
4:03 шПЕгЦцшЕЕдй
ac u um. [n Centurias live Capitanearus lavis legio eil parraningllusq-ue Centu

rio, cum БЫ l'ulnlrems in fuo relidet diltriclu. Ea que militaria lJnr, a Таю Colonel
lo , que vero populi, a fupremo шмыгала Ge :sabras Oficio. In Pnemfl
lis leg'on-Íbus continetur, Equelh'is Ordinislegio, quœ lubeli pro~ o Coloneïla, сдайте
Oŕlicialibus equeltris Orduuwelique in атланты: illius icgionigolim ex Xa libiBRe
gni comhntis.
(дылда: legio a сайт, ac aree, Colonelli aliorumque liabal'irm нагадь roam.
3111*?, is ab aree dimm 15:11? 2, a qu: unes Prangepanîorum ramië err-.t denen".1_':s Vaim
tur luntque hodie in his legonibus œmplures arcos 5: Cartella aniqua, nunc vil Егёщге] 1111
natz.. Loca plurimz, quorum nomina cum obtínere neel-Ji effin, @iniziare ¿t ezmlm. Sunt
.._hu.._b.-._m.
in praeâiris leg'ogibus, JICÄUÍÈI, Tm”. Ofirie. Kleli тат. :rem Canelli. uä.Paiil.'~ii`-.Plaf
:a locus reñdentix memoratiGrœci ritus Epilcopi. Gomerje, ubi recenti-.is fornax ŕmarißi qui
runiafn Bsbemorum colonia eli introducen. Perrine: q_-c-q-:e ¿îftríctus Sclavoniam Sarl-erg.
Legionis 3341215: Relidentia Subalium, Bzrilríi eli. Dtlîncï , live limites, qui lim:
inter has legiones, aut earuniem ; obr'nere nequeuntes, aliis .leibń'eenJr c ’mmaniamus
etiam ob звездам ехоЬсогшп quorundiin anno 1763C1mit3tus ante?. Zagnbïenlis b
corum , uti (fisio: , Beft?. гадит? ‚ .uref-„iran Som-2.a , 313Ё151г &c. qu: eerloliixa
privatis loca, uti alieni priemiflärum Legioner applicabum Yr: ita terminos an
teriores legÍOnum m'itabunt. Emil: olim, in hoc quoque Generfaru loa miam (11711:
Geen-1li; госап— Inter hec, me be? atque recentiiîimr mem:rì:e,fuêre Diners, Zat
tlmj, & Styria. HPC lilccellive Comui-ioni irreali infn: miÍi: п errit гранат, condime
bantque dì;`.'în'ftam jurisdictionem. Novillime alminilh-arioni Generalaxus relignata hibenruf,
fed an incorporata quoque lint militari Rami; feu Generalami? aut lub obligtione pada
ti ce1-ilus eredita? ut quiîlxn nari-arent, cum me lareat, retlerre nequeo.
Legiones rali-dur, Lic!! Corbavifeque funt díliriciuum. Hx ob majorem Carololhiiô
азиат-11:13:11, foam habent in Go/Ègìá diltriâa Licano, admin'lirationern; dependenten 11
mneu a fupremo, Carolot'hzlienfis adminillntionis oilicio. Hinc in Gkali ell: Сена-1115,
cœœfiqœ IßgíonisLîcanœ Зайдя 0101-2113 olim cívicas, alterius e'i Legionis fedes. ln
his quoque legionibus,luperlunt veliigia & ruden, tot veterum Cafiellorum & ахают.
quorum nomina delileramus. Conterrninant hx Legbnes, cam teriñorio Turcarum ,Ye
neto item ex parte, & Mari Adriatico. Speâant ad has, intra Sïîirri: З Neri loc -iz
memories, Kmn_e.o:lie, ac Lelnrirze, Item intra Seg :53m à’ Crlŕrrn Abbatia olim`
nunc S. Georgia: , item 113311163. Lic-.1 prœcipue mensola eli, lierÍlilque. Corbavia ages
Pafeuifque feratior perhibetui'. Accipiunt virœ liibliiia, Regum pieate ac providentii,
amidumque militarern , gratis obtinent. His Legionibus recentilirnè deci-afin lunt , V."
bœfgia, Ели-„ядом, ¿Herkopol 'e &c. & ,Colonias ut ajuin; Comedies фанатам 11111—
cere- .
Slavoniœ Guatiœque moderna relatie. 473
ceretur iis, quod jurifdiclioni militari fubjeéli elle, cenferique debeant. Sunt in Lica Cor
baviaque, tam Romano Catholici , ad Epifcopatum Segnienfem pertinentes, habentqma Гц
um Archidiaconum; quam & Gnecì ritus Orientalium Colianicenlis Epifcopi (uti fuperior
u' a.
doceret Epillola) a Colianicenli Epifcopo remotillimi.
Leopoldus Imp. & Hungariae Rex , Anno 1683. Licanum conltituerat Comitatum,
щ;
l!
и denominando fupremum Comitem , Petrum Ricciardi Diplomate fuo Zagr. 8. Februar.
promulgato. Hic Comitatus huius Vice- Comitem conllituerat Paulum Ritter, qui in Con
gregatione Regni Sclavoniœ, Zagrabiœ 22. Decembris 16 1. (ut acia & Protocollum te
llantur) fefe prœfentavit. Utrum autem honoris tantum itulique hœc luerint ‘.2 vel poli
tivœ Regiae voluntatis? rellituendi videlicet, in oris illis Comitatus, erlectu non fecuto,_
Ii
l‘|,`
„т. ex ignotis mihi motivis, ego non deliniam. Extraélus Protocolli Regni Sclavoniœ anni
1695, Congregationis V. die „дыни Zagrabiae'habitae, habet: Comes Áaolphus à Zinzen
dorf', qua Comes perpetuus Likœ стаж, @qua indigena Regni, ¿epa/hit jurameutum;
ë? амидах Provincias, Regno шиш; Ejusque jurz'basßibjecìt. '
vi' Il ` jurisdiétio Militaris Conliniorum Banalium.
u ь. I. Regno huic Sclavonia?, lua ab olim fuillè Сайга, at ue ad haec populum certum,
tuendœ patriœ, prœltandique Regibus Apollolicis Servitii de inatum obligatumque; Su
'1 perioribus Periodis eli demonliratum. Sub Ferdinando I. ualiter ratione Conliniorum
[I Sclavonia: aólum lit? a pag. 360. inclulive ad 366. docuimus deduximusque. Quamvis ve
П rò Caproncza, illa ue Regni Sclavonia: conlinia , Ferdinando celTa traditaquc fuille де—
monltratum lit ; nihilominus poliquam Turcas ad Colapim ufque poliellorium fuum ех
„Il“
tendill'cnt, Statibus Sclavoniœ Regni, ris Colapìm fua fuill'e prœlidia , confiniaque, non
folum'Refcripta tot Regum, Aéta Sclavoniœ publica; fed Diœtales quoque Articuli evin
cunt demonlìrantque, ut hos nec exfcribere in re aperta opus lit. Sane Bref/at, [Детал
nìrh, Btrkißtvína, Pokupfzko &c. pro Conliniis Prœlidiisque Bani,Statuumque Regni Scla
voniœ, leges municipales fatentur, aëia publica exprimunt, Hiliorici conlitcntur.
II. Conlinia hœc, poli Colapis in Savum delluxum, transSavum hodie collocata,
& a .Si/tio trans Colapim, olim in Regno, terminisque Sclavoniœ extitill'e, relata Supe
rioribus Periodis demonltrant; Croatia enim ad Сетям lluvium olim extendebatur, &
quod a Cettina eli, Sclavoniœ erat. Subfecutis Sœculis, ob cafus eventusque varios, va
rii quoque Provinciis, conllituti datiquc per earundem Reges, fuêre limites, multiplicas-I
que jurisdictiones. Demum quia a Ludovico Il. uti {ирга retulimusl? ad Colapim ufque,
ccll'a quœvis relignataque lùb nomine Regni Croatianl extitill'ent; artes trans Сотрите
Croatiœ nomine cenlcri ., haber-ique inccperunt , acceptaeque Гипс in Regum di lomati
bus, Aétis Publicis, quin Regum quoque Decretis: ideo ego quoque in hac IV. eriodo
conliitutus, ob lidem adeo publicam a Croatia eas, eximere; non poteram. Quin rite inq
telligendis explicandisque, monumentis, Refcriptis, legum articulis, fcriptoribus, accep
tationes quorumvis temporum rellerendas, fequendasque habui. `
Ill. Poll remotos Ko/lanic'za, cœtcrisque tranfcolapianis territoriis anno 1688. Tur
cas, de obtinendis, a Leopoldo Rege recuperatis illis locis liudium conatusque apparuê~
re diverforum.
locorum, ЕЛИ five
ut vocamus variosCamera , manum
areadatitias appofuerat
contraŕlus , live ,Cenluumr
per confcriptioncs, eorumque
paclatorum,'annuales
folutiones. Verum tam ob Votum Leopoldi publicum,| Decretum item Ferdinandi l. anno
1560, dum tam Clerus, quam privati jura fua docercnt, res evanuit, per Commitlio
nem Neo-aqui/lícam, & jurium in fuis competentiis demonlirationem. Majorcs dillicultates
caufatœ funt, a Comite Alexandra ab Erdoedy, Petrinenli tum Commendante, qui,tellan
tibus aéiis publicis , lluduit recuperatas partes illas , Militari Petrincnli Jurisdictio
ni, ad extendendum conlinium illud, applicari. Provincia demum Stiria, obtinendis par
tibus illis vehementer lluduit. Sed quia per Principem Badenfem in anno 1689. Religna
ta loca illa Regno Sclavonia: fuillent (lic enim acta Regni , Congregationis celebrarse in
Callris fub Hrafztovicza Die 23. Junii Pre/idia поедет occilpata, videlicet Аденоида. I le
bicza, Ko ztanicza, Prater illa не hailenus per militiam Regni софита erunt, ¿mimi
Comitis ani, б" Regni, jila aie/ias /ilbmi/ìt; prout ö’ Status, [р]; _omiti Bm деть
_[èrzmt talia dirigcafla. Piastifcus autem Chernkoczi, Vzce- Comes Varasdinea/îs. www Re@
ni, Prit/iaiorum Kqßttanivza Ess Dubicza, claves 8° poßißìonem accepit, »carin ¿ift-u :if:
ŕollocalzs) ideo Status Ordinesque Regni Sclavoniae, pro illis fervandis, еще ртами,
fecerunt. Non commemoramus hic, quae per Status eatenus fach funx. mm lure Haller.
' dddddd Не
" Iii/lor. Balilla/ari: Кета/РИМ.
\
474 Пойте Preliminares Pannoniœ Veteris Periodus IV.

Zagr. Par. I. Tom. II. Si aliquando edentur, fmt attaéìa, in annorum ferie; dice
те fulliciat: Centum fl. millia , demptis aliis, neceÍIìtatos {ЦЕПЬ Ratus Regni Sclavoniœ,
pro jure armorum deponere, ob Provincias Stiriœ prœtenfiones. Haec non folum ex ratio
xiibus _]oannis Baronis a Mollnllern Suprcinì Perceptoris clara funt; fed ex aétis quoque
Regni, anni 1695, ubi pag. 147. commi/,7am efr ablegatis Regni, ut iidemintcr Colapim &
Vunnam terrenum abfoluto jure obtinere pollint, fefeque liberent ab impetitione Styrorum,
offerant fuœ Matti & Camcrœ Aulicœ primo 20. & fupra etiam'4o. mill. per vices folven
da. Sanc fata atta Regni teltantur, intra has Provincias, vix non ad arma ventum fuiíle,
dum exprimeretur: Intelligentes deputati quod Styri, refolutione faéìa , Prœfidiurp Ko
iìanicza, Regno refignatum; illud fuœ'Jurisdiéiioni vi fubjicere vellint, Hatuerunt idem prœ
Íiäium omni modo pollibili confervare. 'Et quamvis anno 1696. per fubmiíl'os a Leopoldo
Rege, Regios Commiñàrios, Dominos ветре Comites, Carolum Maximilianum Thurn, &
Lizdovirum à Диамат”,— in Prœdiéta Trans Colapiana confinia introductum ítatutumque
fuel-it , fataque conlinia Bano Regniquc Statibus refignata, attamcn diuturniorcs fuere,
intra Regnum, ‚& Varasdinenfem Generalatum controveríiae.
_ IV. Comes Adamus a Batthyan, anno 1693. in Barnum refolutus, & Zagrabiœ die
26. Augufli introduéius,Capitaneatum Reglli (qui hac œtate pro Supremo horum confinio
rum Gubernatore accipiebatur) a Statibus accepit. Cui, quia nominati Commillixrii Regiì
in anno 1696. Conlinia hœc Colapiano Vunnana refignall'eut, ipfe,_ ut cum Regni Stati
bus fumme concordans, in anno 1700. has eisdem dedit litteras.
„ Nos Comes Adamus de Batthyan, &c. darnus pro memoria: Quod nos confida
v9
ratis & еха&е perpeníis,"tot & tantis ultra iam fœculum , pro Divis Hungariœ Regi
wvüwwwsvusl
bus & Auguftillima domo Auftriaca, cum amplillimarum facultatum jaétura , copiofif.
ч vu@ч ч'ч
lima fangvinis eñufione: totque & tarn charorum concivium fuorumcœde: diuturna
prœterea & fumptuofa, conůniaria: militias, aere proprio exolutiorie, per Inclytos Sta
tus & Ordines praefatorum Regnorum Croatiœ & Sclavoniae adverqu variost plurimos
naturalis hofiis, in eadem Regna infultus; & confcrvationem conñniorum fuorum Со
lapianorum, praaíiitis Servitiis 5, Et quod deinceps quioquv, non modo in prœfatis Cola
pianis; fed Vunnanis quoque '& Glinanis Confiniis , pro moderno [пав SSrnœ Mattis Cœ
fareœ Regiœ, fuorumque Augußiílimorum Succefl'orum, Servitio; confervandis & ma
nutenendis, propriis fimiliter fumptibus, curam & folicitudincm fe impenfuros , & eo
applicaturos , refolute promiiiflent. &_declarañ'ent. Horum itaque tam rari meriti, &
ччоз
alti precii operum atque fcrvitiorum, Julio ex refpeëìu & intuitu: Et ut, hac infraf
www
cripta refolutione & condefcenfione Nofira, modernis Dominis Statibus, & eorum fuc
ccfforibus, in Vicem debita: laborum & meritorum fuorum gratitudinis ; & recognitio
‘nis; pro ipforum apud nos propterea in аппо currenti, die vero 29. Menfis Maii, Vien
„ me Акта-Еве, medio Perillufì. ac Gener. D. Georgii Plemich SS. Mattis Cœfar. &Regiœ
Confiliarii, ac praefatorum Regnorum MgriProto-Notarii: &in moderna quoque eorum
Generali hic Zagrabiae celebrata Congregatione, faéiainfiantia, eosdem Dnos Status &
Ordines, julio hoc '‚ ipfisqueapridem debito &competenti medio, confolaremur, Statui
mus &refolvimus, promittimusque & obligamus Nos, & Univerfos in praemiílb Bana
tus oHicio Succefiores Nofiros, pro immunitateöz prœrogatìva Eorundem Dnorum Sta
Atuum & Ordińum prœmentionatorum Regnorum, conditiones infrafcrÈptas, perpetuo ob
fervaturos. ‚ ' .
„ I. Ne extranei in Ripendia, minusin oilicia Confiniaria, nunc, 'vel in futurum, pm
ter cxprœífum prœfatorum Dnrum Statuum & ОдНпит alTenfum px'omovczmtur: fed Sti
pendia ejusmodi &»ollicia, Nationalibus duntaxat conferantur.
„ II. Nc amodo oHicia coni'iniaria incipiendo а Vaivodatu incluíive , altiora' nulla,
„
prreterquam cum„voto & prœfentatione per Dnos Status & Ordines ñenda,fubje&oruxn
'9,
trium in re militari repertorum, habita etiam praefìitorum fervit'orum bellicorum ratio..
ne, a Nobi. Comite Bano; /vel Succeíl'oribus Nofìris conferantur. Salvo tamen, & eq
99
modo Dnorum Vice Capitaneorum, debito interefTe.
„ III. Ut abfente Comite Bano e Regno, Confiniorum moles & gubernium integra
le, per fubalternum fibi Regnìcolam cum cointelligentia & relatione ad Dnos Status,
fufìineatur & adminifiretur. ' А
‚, IV. Dominis Statibus liberum erit & admiíl'um, medio conftituendorum & eXmit
tendorum Commiíl'ariorum fuorum, annis fingulis, militiam conñniariam & prœfidia;
confiniariaque univerfa,1ufìrare cum Ollicialibus; remque militarem &fuppelleétilem tra.
étantibus, rationem ducere; jure de Succumbentibus, executione mediante, fatisfaéìio
'la nem '( praevio tamen ad D. Banulm recurfu) íìbi impendere ' ‘ ,l V.
` . - Защите Ооагёщидтолете relatio, 475.
„ V. Ut Commifl'ariis Regni, in Conliniis confìitutis; per Olliciales & milites con1
„ finiarios, alter immediate poll Dnum Barium, honor& authoritas tribuatur. In uoruin
„ Omnium firmitatem in perpetuum inviolabiliter obfervandam, prœfentes litteras дойти,
„‚ fub authentico ligillo nollro Banali, ac manus Пойте propriœ fubfcriptione , memo
~ „ ratis Dominis Statibus & Ordinibus antefatorum Regnorum, cxtradandas elle duximus
„ & concedendas. Datum Zagrabiœ die 3o. Menfis Septembris, Anno Dni 1700. Comes
‚‚ Adamus de Batthyan M. ppr. locus ligilli Regni. K `
Ех defcriptis
пеоз Callrorum intelligi poll'unt:
Commendantes fuill'e Rtgm' Capitaneatus
nunc. Denique Летай: rat' egm'
Commíßfiriatus . Item
lquidVire Capita
fuerit? `do i
cetur. Indulta priora fervata fuilTe fub Batthyanio, l ада Regxu evincunt; ubi ut ajunt per
tandidationem proponuntur pro oHiciis Conhniariis. Verum quia ipfe, {несению in banaiu
obligare nequivifl'et, fuccclibres ejus, line quavis Statuum propolitione, Commendantes & Vai
_ vodas, aliolque in Conliniis Olliciales conllituebant. Plurlma his temporibus at ue occalioni
bus nata funt. uti 1. Conferentie, quarum fuére, publica Regni negotia. 2. C'on g/ŕorium econo
micum, confians Prœlide, Confiliariis fex, Perceptore , Secretariis, vide pag. 449. Нггс nihil
ominus inevanuerunt;
delicet militaribus (Atdum
Locumtenentìie
Status RegniBonolis ojjicii fuére
agnovill'ent, introduciae.
tellantibus Hue au tem
aëtis publicis, duplices,
conlinia vi
ab Ex~l
celfo Aulas Bellico Confilio dependere) б" in Políticz's. Hujus Locumtcnentiœ occafionem fecit,
Leopoldi Regis referiptum, quod memoravimus pag. 4_05, hinc tum ideog'cum &., ad firmanda
illa, quae pag. 403. de „мент Conßnìorum OHicialibus рота funt, hoc communicamus.
„ Leopoldus &c. Demìffe reprœfentare fecit Matti Nстае, Egr. lidelis noller Zemlìak,
„ Bonorum noltrorum Fifcalium in Regno Sclavoniae exillcntium adminilltrator: Quatenus
„ continuis hifce retroaéìis temporibus ät annis, Olliciales Nolìri militares, & Comillarii belli
„ ci; propria. authoritate in jam fato Regno nollro, variis belli calamitatibus prelIo & minato,
‚‚ quarteria libi pro lubitu erigere: portiones per fe ipfos imponerc : & per executiones fuas
„ militares, toto ferme tempore hinc inde d_ifcurrendo, ad placitum fuum ( пиПо unquam
„ tempore ,I iplis Supremis, vel Vice Comitibus; aut _ludlium vel Vice Judlium, quin
„ imo пес limplici aliquo authentico Comitatenli homine, pro tellimonio ad id convocato)
„ ejufmodi portiones exigere: variis item regalibus, donis, muncribus , 8Lk opprellionibus mili.` ‚
‚‚ ram plebem angariando; ad incitas, extremamque ruinam , cum manifella iplius patria: de- '
„ folatione, prœcipitare confuevillent adeo; ut intra quatuor annorum fpacium , plura uam
„ duo millia-animarum Chriliiänarum propter ejusmodi oppreiliones & rapinas, relic-tis omi
„ ciliis fuis, ad diverfas Re iones & provincias migrare debuerint. Hœc autem omnia exinde
„ evenire, quod nullus in Igoliticis rebus & negotiis, in attaélo Regno noliro Sclavoniœ, prac..
„‚‚ fertim vero Comitatibus, Pofegien li, Verocenli, Valcovarienfi, ordo obfervetur; nequc de
bitè uoad adminillranda Politica, Civilia, & publica negotia,‘per eos quorum interell dil'
‚‚ politicnes inllituantur. Quia vero è re fervitii nollri, & boni publici, confers'ationilque pa
„ triœ hujus ell'et; u_t debitus ad inflar aliorum bene rcgulatorum Comitatuum, 'in omnibus
„ prœmillis ordo obfervetur ; ac'in dillribuendis & exigendis militaribus portionibus, Olli
‚‚ ciales Comitatenfes adhibearitur , & confequenter prœrccenliti militares excellus (uti jam“A
„ in hoc palTu necell'arios conlilium поташ Aulae Bellicum , faäurum effet difpolitiones)
Ч0
,tollantur & profcribantur. Ideo Fidelitatibus veliris (quarum etiam muneris effet, publica
га
3-3
sf:
s.:
з
в
afs.
s-s
»srs hujufmodi curare negotia; rebufque confulis debitum ordinem induccre) hifce perbenigne
_ limul & ferio comittimus & mandamos: quat'enus acceptis praefentibus; de prœtcritis qui
’ dem exceilibus & exorbitantiis , Iiriëìam inquilitione'm inllitui; nobifque demum pro ad
hibénda ejufmofli medella refferi facere : In reliquo autem admonitis ferio, de & fuper ob
eundis funftionibus fuis, fupremis prœnotatorum Comitatuum Comitibus, eum ordinem
& difpolitionem quamprimum inflituere velint ac noverint; ut omnimode in poßerum ,‘
поп per milites, & Coñ'iiífarios, >verum prœdiäoslupremos & Vice Comites, aliofque,Co~
mitatenfes Olliciales, ejulinodi Politica, Civilia & publica munia & negotia rite admini
' lirentnr: folitœ_Comitatuum Congregationes, & Sedes quoque judiciorum, pro jußitia де—
bite adminifiranda, coerccndifque pravorum exceilibus, frcquentius celebrentur: aut in fo
litis uoque Generalibus Fidelitatum Velirarum Conventibus, caufœ & procelTus ejus Re
gni oflri Sclavoniœ ventilentur, difcutiantur, 82: pro _ juftitiœ exigentia decidantur &
terminentu'in Juribus denique ipforum populorum, ad normam & metliodum regulati Re`
gni noliri Croatias, omni meliori modo profpiciatur. Quo in paffu quemadmodum benig
nam hanc voluntatem noltram, Fidelitates Vras rite executuras non ambigimus; ita iifdem
gratis. & clementia nolira &c. Datum in Сайт Eberltorfl` 28 Septembris 1697. Leopoldus
man. ppr. .Joannes Georg. Hoßmamjoannes dDdoânânâcäky.
. . 2 . _
476 Notitie Preliminares Pannoniœ Veteris PeriodusI V.
V. Conßituerat Leopolrius, uti in Croatiœ partibus Licœ Corbaviœquc memoratos fu
perius Vice-Comites; ita m Valcovarien/ì, Comitemjoannem Draskovieb, in Verocenfi autem
& Pofegano, Comitem Эпитет Ivano'vic'b; hinc accento relato mandato Regio, ißi, per ›
Status Ordinesque Superioris Sclavonia: ( quos Croatiae Regnum expraellit Leopoldus) oili
cii fui fué-rc admoniti. Verum his, ex videndis infra caufis deprecantibus; Anno 1698.
Varasdini in Cou erentia die I. Februari i, prœfente Bano habita, Banalis Lotumtenens pro par
tibus Neo-aquìlitis in Sclavonia, fuit conllitutus, Petrus Gotthal, cum inflruélione fequenti.
I. Cum partes те neo-recuperata per [дат Mattem Зап-ахи Dominis` jlatibus Reg
norum horum tanquam 8° b olim ad Sclavoniam pertinentes, reintorporatr 8° Лиг/еде `fiat;
earumque lata 8° ifypeflz'o tatus Politici, in ordinem тщета атм, ut tandem temporisjile
eiwit, adin lar reliuuorum Comitatuum horum Regnorumoigere 8° permanere guberunriquepaf/int;
ibidem Inero ad prie/ifm, ob graves curas juas publicas , quibus, erga Comitatus 8° Status ho
rum Regnorum, jeroitilunque [lne Sisma Mattie, Еже/1111. D. Comes Banus detineretur, je
rius (Шеф, 8° per [e immediate неофитам: illurum partium ibi oigentibus, ‘vel шатия, ae
relationem exigentibus, prtypieere nequiret; Domini vero Supremi Comites ex defetlu reßden
tìarum, 89 lzaífienus ibidem aecomodationem rarius man urz' praviderentur; ne per talem загип—
dem nlfentiam, Domini Status, in jure jlzo ibidem habito, 8° per Лют Majeß. Dominum eo
rum elementi/ßmum, benigne denuo reco rnito, prœjudieium/ubeant; {ига-штуцера Mutis За—
orma, in eo , 'vel ibidem Servítii defeêlus D. flatibus imputetur: neque jeeus, neque pro nunc
atius conjêrre 8° Лапта poteraut Dm' Deputati, quam ut medio Locumtenentis ватаг:
ollicii definzůlionejila, штат irgßruŕli , iisdem partibus , 8° гагат intolis ( Salvis domi
norum .Supremorum Comitum in reliquo juribus 8° prarogativìs) рте/реалии fit 8° intelligatur.
Ас proinde ae prieprimis. l
II. Ojjitii ejusdem D. Lotumtenentís , ut principale erit : ut incolis earum Partium de
admini/[randa jußitia, per eorum Supremos Comites 8° Vice Comites omnimode ритмы: ad
celebrandas Sedrias, eosdem, quo jrequentius fieri poterit, 8° need/nas pq/lulaoerit urgent; ut
dei/nie 111/нм tramite; exequendorum executie peragutur, „фит; Dominis ‘vero Comitibus,
'vel ob джигит/дат, 'vel alio de ta/u intermittentibus, ipje, per Dn. Vice-Comites 8° jud~
Нит, fêdes juditiarias celebrare, promotioni Мгле invigilnre саммит maltjafiorum animad
'ver/ionem, aunque tondigna punitionem, сир-ат juam omnimodam impendendo.
III. edriis Comitatum, in pra/eatin, vel al1/eatin DD.,Suprerrwrum Comítum следит—
dis, ipjeetiam femper (мы/ё eonabitur, immo pro отл! рфЕЬШ azi/it; tum in illis partibus per
jìmarum litteratarum 8° injure patrio тег/Шагни, /ìt paroitus 8° pai-citas; adeoque Locum`
tenens nun таит: 8° типом, neetßizrius utzu'us iudicatur.
IV. Conabìtur omni /ludio D. Loeumtenens: ut Vera Orthodoxa ffies, 8° ejus religie
in illis partìbus promnveatur 8° augeatur. Cujus ex „лжет 8° de/iflerio invigìlabit ; 8° labo»
rabit ; ut in antiquis Paroehiz's Presbytheri Sœculares 8° regulares, Diœceßs Zagrabien/is, ap
plieentur 8° atcomodentur; Illmi D. Eppi Zagrab. орет 8° Suceurjum , at Conßnìorum etiam
Extell. D. Generalis, ubi needfitas poßula'oerit, tutandorum talium gratin, opem implorandowavendo
etiam отл! lilo pro po/Ie, ut сит partes illul Regnis hisintorporatœ/ìnt, 8° ab olim quoque perpetuo
ibidem orthodoxa religio duntaxat щит, пе aliena', паштет hxretz'm projìgßìonis homìnes fiab
intreut, 8°/ì com erirentuf, 'vel [плате vellent, Dm's Statibus protinus шлиф/Баш, ut ipß
/ine morajuam S mam Ищет dejuper invocare 8° interpellare pty/lut
\ V. Plurima машет huŕlenus damna 8° graves injurias, асс/фоне quarteriorum, partes
illœ experte jìmt; quorum etiam Strma Mattas benigne in gratifyîs /ìu's mandatis, 8° intima
toriis, ad Dn. Status datis meminit, amodoque talia prietaveri cupit.- Immo refpeŕlu talium, Е]:
fekinì in/litutum hal-leans, oel proxìme inflituendum т, eertum dita/lerium; D. Lacumtenentis
Ватт illud quoque erìt muneris 8° отдалит, ut talin per Dnos Vite Comites veljudlium,
штампы, tempore livbernorum men/truatim per moduni inquißtiauis сит conftribi, at pro
adipijì'enda per in_iurz'atos 8° danmi/ieatos competenti finis/alliant, prœfeito dita/teria, per тати
eius, qui RegniStatuum nomine eidem dita/teria incorporabitur; eo vero alg/ente, per e repre. -_. _ .‚_ .ж_
ригам: 8°ablegato eorum penes Align/lam Aulam pro tempore eonßituto, pro urgen a лаф—
ЁНОЩЗ intimabit.
VI. Tempore
‘vel alterater eorum, ca_/lrorum
abeßent; 8°
ipfeп.51[:ат1$_ /er-uìtiiЛиг plena
copiis Comitatuum Mortis Samnœ,\jiD.Supremi
fîzeultate, Comites,
8°in Banali authoritate
pra/it, iryìlrrfíiíonemque ad intimationem Comitis Bam', in jubitanea -vero neceßtate earundem
partium, etiam auŕloritate publicabit, °
VII. Loeumtenens in illis partibus re/iflebit. Quo etiam intuitu Excel .e Commijfìoni in
illispartibus штыка, de obtínendis in arendam quibusdam bonit, immo/ï opus[Едетflue Matti
' Sacr
\
Selavoníœ Станице medemc relatie. 477-'

Банта? eemmendabitur. Маш, inde hyberne б” quarterioram tempere , fine Cemitis Bam' ; [im 've
re Exeellentia атоме, DD. deputaterum licentia abire audebit. In œ/tate tanzen, mß Caßren/ìa
jervitia отделим/[идиш tertie men/2’ , in 11u/'atie etiam bena excurrere, б" ibidem morari peten't.
ld tamen ita intelligentie , ut id D. Comiti Bane , 1in R egnefilerit, aliequinßto D. Lecumtenentí,
ßgm'ßeare nen intermittat , f5” Ca/frenje Дюйм/Щ impe/itam , non neglìgat. `
VIIIJnjuridieis б" jußitiœ,Politz`fe/lue negetiìs, ex Comitatibus ubi abe/fet, Supremes Comes;
habebitfizcultatem D. Locumtenens querellas б" gravamína ineelarum exaudire , En” projudieie @jiz
tisßzítz'ene ad Comites delegare : ubi 'vero intere/fatz' eß'ent Vice-Comites , ex tune 111/ё iudz'eiumfer
re , б“ executionì mancipare poterie; jal'va б” hìe eœterum , authoritate Supremorum Comitum re«
минете, ' „ ‘ ` _ ' ‘
IX. Stipendium ejusdem D. Loeumtenentis 111/итога tempera , quibus etiam augen' рогат ì
Rh. 4o о. ordz'nnntur , quad , pro prima anne , Dui' Status depreprie Mario .'fequentz'bus 'vero annis,
illarum partium {псом ‚ б" Comitatuum illerum »Status admini/[rare tenebuntur. `
Ex fuperioribus plurima videre ell. Relleêlere fulliciat de fequentibus. 1. Sclavoniaxn
Inferiorem , poll ejus recu perationem , a Leopoldo Rege ,his fuperioris Sclavoniœ Statibus ех—
titille reincorporatam reltitutamque. „ Фраге гегит дотеШсагиш exiguam faille cognitionem,
Proto-Notario anni. 1751. qui ut pag. 406. in art. 2 3. lulit ,'hinc lit manilellum. 2. Tum illico
datos illi faille Supremos Comites. I 3. Ад fervandam in illa Banalemjurisdiêlionem , Locum
tenentem Banalem inferioris Sclavoniœ faille conltitutum regulatumque. 4. Non obllante 1111
litari jurisdictione ‚ сор1а5 111Тирег Comitatús fuill'e ordinatas, quibus Locumtenens juxta Сено—
res ролей 6ti prœeffet. &c. _
His itaque temporibus , tres plane fuêre Locumtenentes Bani. Imus Banalis oßicz'i , quus
in ixiltruèlione relata mentio , пищит/710 D. Leenmtenenti , hic in Ba`nì fuerat abfentia; & ve~
cante Banatu, Loeumtenens Banalis отд! Regine vocabatur. Alter, Locumtenens in Banali
bus Conliniis , adeoquemilitaribus , ac una Regni Vice-Capitaneus. Tertius, Leeumtenens .Scla-`
‘voniœ Inferiorís. Hi polìeriores , fuberant , Locumtene'nti Banalis ollicii , dum hic fuerat. Ь?)
rumtenens militaris provenit ex Statuum faólo, ut fol. 186. Protocol. ad annum 1698. ubi recog«
nofcunt: fe a bellico conlilio dependere intuitu partium conliniariis fervitìis` fubjec'larum. l
Quare idem Conlilium Aulas bellicum , a fe` refolutum., aut faltcm expeditiones habentem,
voluit in Conliniis habere Banalem Locumtenentem. . '
VI. Quamvis
que lint; porro
nihilominus relata adhuc
Provincia Stiriœ,, pluraque caetera.,
Generalatus item pro memoratis, conlinìis
Varafdìnenlis aéla , fatta
illa , libi conferri ад— i
laborare non cell'arunt. Erant Commilliones Regiœ ad hœc conlinia variœ, ut Marfiliana l 700
aliœque: demum 1703 Leopoldus difpofuerat, ut docet fequens Regia refolutio.
„ Leopoldus divinafavente clementia, eleétus Romanorum Imperator femper Augulîus
‚‚ &с. Reverend1 , Honorabiles , Speólabiles nec non Egregii & Nobiles , Fideles nobis dile»
„ &i. Cœfarei Regiique murierisy nollri Majellas , eam libi antiquillimam femper elle voluit
„ curam , ut quemadmoclum omnium pallim ,\ Nobis, Divina favent'e clementia , fubjeéto
„ rum Regnorum & Provinciarum ;' ita eorum praeprimis ampliationi , liabilique felicitatis
„ curfui., conlilium omne, omne'm ue indullriam impendere adnitteremur, quorum grandio
„ ra erga Nos , Augullillimamque 1 011111111 пойгат merita , fanäior lides , conllantiorque
„ devotie', per gloriosë fummis bellorúm œque ac pacis momentis , Comprobata facinora, lon
‚‚ ge lateque coiîiendantur. Cum igitur tanta lint lidelitatum Velìrarum, ad notitiam totius`
„ fcre orbis Chrilìiani , in Nos , Augußillimamque domum поджат merita; eaque а laeculis,
„ propria Fidelitatibus Vellris lit laus & cox'ñendatio: quod fervitii & devotionis nolìrœ 111
‚‚ tuitu, Patriam, fortunas, liberos, fanguinem & vitam, aliis quidem femper, ultimis tamen vel 4
„ maxime belli Ottomanici motibus & дШигЬ115, dum propagandœßz armorum & fceptro
„ rum nolìrorum felicitati , omnem quoque, ad immortalem nominis velìri g_§loriam,1cona`
„ natum' & operam contribuiltis: nec oblìante , quod extremum Гавре faepius excidium velA
„
„ pati, vel pertimefcere
difcrimini debuilTetis,
, malueritis exponere omnia
, quam ab tamen & lingula,
avita vobifque vofquevirtute
ingenita ipfofmet , cuicunque.
, fide , conllan-l
„ tique obfequio `nol’cro , & Augulliflimœ domus пойте ‚ degeneres abire. _ l
„ Quare ut perfpeëìam Nobis totiquë Aulœ nollrœ; virtutcm & Едет vellrarum fideli
„ tatum cujus fpem, futura etiam tempora nobis indubitatam pollicentur) pro lingulari il»
„ la &paterna, qua, in Fidelitates vellras ferimur propenlione, vobifque in omnibus oc-f
„ curentiis omnino favendi conatu , pro condig'no recognofceremus; nec pateremur, pro-_
‘ „ pagatis Dei gratia, viélricibus/armorum nolìrorum fuccellibus, Patriœ veltrœ limites con
„ lìriélos ulterius permanere; verum in congruam , tot `proAugullillitrwe Domusìoßrœ in`~
ееееее _ › ‚ситец-
Htßer., Balthafaris Kere/elfen. .
‘478 .thìtíz Puliti-mx Рит-б: Исп}: Perf-'ir Il’.
“шли, exantlatonzn hbo-rum, ctmpamormuque effraie merito-Fam. recœrpenflm:
3 8 3 8 38 3SI S HÄIZ ÚSI ÚLIÚNKB
non теизма; д ¿zu Vize-r., сот—11:11, 353111511: Edelimurn
Veíirarum opera vir-liter & para & rooien-m; fed 61 partesab 21:51.10 2:1 Ragni é.: Br
nalem jurii'dicxíone'm acpennentesjzre Pfjïìànffzii {а} Regno 61 Banali jurh'ìíctioni rein
corporaremzß, eanm'ìemqrf uni-:mem Gdelirnziuzxs "сёл-25 omnimode c" tem, fac
eziîrris in . :um temporünus , cominuandam clementîñime orìîzxzremus. Hint' ройн
quam inter Fidelitzres "сап: ab una; nec non Auf'triœ interioris Dicaßa-ia noftxzab 2.1—
tera, Parribus; occaiione populi inter "штат , Coispim , 8.'. Sava Envios illocati; fac
¿Unione juńl'êiàionis territorialis; ac dependent-ix militar-is: nec non tramlocztionis
ë.; reípectìve Caiïarionis, Stia-mmktrm д PmiœyimJn Graffitis fîz¿f;ir:z;îs ûc
dictorum Coniiniorum , lis 6|: controverûa fubortz, ét meiio Edelis :que nobis Мгл—
(fji'i Cziràcœjdeczernkvech, Confiliarii 61 Coloc-elli 551111, qua Fîielírnum mira
rum езде-111111 cani-a, ad Aulam Noůnm ablegati, Mafuìazi Xoíìrœ hum-.lime reprr
1213121: {иёхТец expofì vero, pro ejufciem caufœ complannione, prima quisiera сенат
(,ommiiâanem ad faciem locomm ( quatemxs cadem inibi mediante oculari impedione, ve
ram eorunaiem Confiniorum Iiruationem, nec non ex exacta inq'iiiitione per-agenda, ge
nuinam adiuctorum gravaminum feńmmelius entere:l :lementiiiime бей-542111115 : De
infìe {прет camilla commitlionis, humillîme nobis fuppeìitzn relazione, еще
rique; per eatenus coinœretïataô: Aulica ¿t Рта-111011112 dicalieria, funul аире thîs,
vídelicet Cœfareo Regi-.xm noftrum Conlilium Aulœ Beilicum; пес 11011 intimam Au
Íìriamm Cancellariam itidem noflram Aulicam: prouti & interior-is Aufìn'z, alœrîus
intimi & bellici_, conÍiliorum Nothomm gremia : Xequc minus ñdeliraœs Veting 61 Sty
112 Status, pro & contra fubmiiiis, 61 intro реп-есть informationibus atque deduâioni
bus, поташ hic Viennœ Commuiioncrn Minuìerialem Aulicam initiruill'emus. Tandem
ad ulterius tam fcripto quam oretenus in pleno faciam , ab hacce delegata Llinilleriali Сош
111111`1г;пе,огш1111ш ¿t fingulorum, fecundum абы ¿l probar: cauíz.- hup: punctorum,
circumfizmtiarum & motíi'orum ,'uberiorem propofiorzem 81 01111111110213111 reiztionem:
ipfa œquitate & jufiitia fic exigente, in Сыч—1111 1101111, Reiquc publica emolumentum, ac
Fvlelitatum veftrarum , & _iurisdictionis Banalis indemruitatem , perpetuo duratunm; pro
finali decifione, benigne refolvimus 6i detemiinavimus, accurateque execuzum habere
volumus, quatenus:
„ Primo, Totufn illud, Vunam intercolapîm, & Sanxm fiuvios Шиш, Хойггчие
333333 ditioni ex almœ viCIriCibus armi; nofìris proCum-ata, Pacis mente, lt-gitime iub'geâum ter
ritorium , una cum omnibus & fingulis cujufcunque Nationî; inhabitatnribus, prœfentibus
& futuris fquos inter ii quo fiipendiarii, qui ob propriam commoditatem, ßntiones
ibidem {роте iixére,intelligendi veniunt)quoaci proprietatem & Dominium utile, qua«
tenus Fifcale eflèt,a Camera Хот-а Aulica, deinceps depende-ne; Quoacl Майкопа
lia vero & Spiritualia formalin: Regno nfjlro Croatie, б‘ ejufiim Bauli „для (Ъ) ге
‘$38833 fignari & fubeñe: totumque exinde territorium, quod ultra Confiniorum exigentiam
то -afuißtafn fupereq., una cum abolendis & сад-1117115 Generalatus Varafdineniis 10112111
tiis, coque pertinentibus diflriâibus, (с) juxta antelatœ Cameras noihœ Aulicœ (11111011
tionem, ordinatim confer-ibi; in dominia & bona din'cii; atque vel vendidone,vel alio
quo'ńs melîore modo, in aerarii nofiri emolumentum converti : ас contributioni, fub col
leétatione
Regiorumůjurifciiétirme
& Regalium folitorum)
Regni & Bani
fubjici(cum
debeant.
refen'atione
Eumquetamen
porro
Omnium
in Едет,
aliorum
ab intima по—
3 3 3 83 3 32:
fifa interioris Auiiriœ Cancellaria, medio interiorum Aufirias Dicafìeriorum modernis Com
menriantibus & Oñicialibus Varafdineníibus, S. Georgii, Krifienfibus , Ivaniceniibus, Pezzi
nerAibus , aut ubivis alibi confìitutisJerio, fimul injungendum commifimus: ne quifquam ео
mm, fupramentionatum in prœrecenfitis dilìriâibus degenterrr populum Valachicûm , vel
quofcunque incolas, dircâe vel indireâe adverfus Regni & Banale dominium, eorundemque
difpofitiones concitare: vel aliorfum traducendi, fuggerrere; 11110 fub prœtextu aufit vel pras~
fumat: quin potius ubi unus vel plures ex prœfata gente, aut incolis ad continiarios interioris
Авт-122 nofìrœ Commendantes, quœribundus refugeret, talcm,vel tales a fefe immediate abi
gerc, atque ad prœdiéium Regni nofìri Barium , illiufëïe infìantias, {impliciter Gl fine тога,
remittere teneantur. Supremus infuper Petrinenfis pitaneus,{i militiam quampiarn ех
fuis Ripendiatam , five Cofianiczâ, five alibi ex Гавре receniitis difh-icîibus adhuc haberet, il
lam abintie confefiim avocet, ipfeque pariter cum iifdem eduC'ìis educendifque, llatim inde
33 седа: ; pofique eduäionem nihil prorfus fibi cura', aut negotii, illis in locis ultra (шпаг; ге—
rum & ipfi Petrinenfes haâenus Petrinœ, 6.: intra praetaéìos limites collocati, qui ibidem fub
’y
filiere ’
."-. ' A, Зданий: О'даггщае modem@ relatìo.' - '` _ 4_/79
„чтет, Ё; Íuam habitationem continuare voluerint, Bano & Regno parere ac_fubelle Селе-1 _
„ àntur. (d) Сайд autem quo, ipli refpeéìu Petrineníis, aut illius (propria authoritate & poten
„ tia mediante occupati, & Ьа&епи5 ufuati Kollanicenfis, vel alterius cujufpiam territorii) те—
' „ liorem titulum, quam Epifcopi Zagrabienlis, donationales habere , atque authentice demon
‚‚ ßrare `polTe exifìimarent , & confe uenter diéìo Epifcopo litem intentare; eumque & Саф
‚‚ _tulum in caufam attrahere fuperinîle vellent : ut tunc caufam hanc fuam , via juris ordinaria', Y
„‚_ Coram ipfo nollro Bano, tanquam in ejufmodi realibus aëìionibus competente judice, profe~
„ qui noverint. (е) Interea vero ab omni ulteriori tentione, violento aufu, propriaque ufuatio»
n` ne abfìineant. Non minus item, Petrinenfes , diéìœ nationis infligatores atque concitatores ,
99 pacifque & quietis publica: turbatores, ad alia, quôquô росе“ fieri modo, remotiora confinia
n procul amoveantur : omnchue haélenue viarum dudores , aliique Oñiciales, cujufcunque
a» oilicii aut dignitatis exifìentes (fiquidem “Ниве muniaimpofìerum, a nemine allo, prœter~
n quam .a praelibato пойте Regni Bano, conferenda veniunt) penìtus exauthorentur, indeque
n mox amoveantur, nec ullos deinceps transcolapiano-Vunnanos ,adhibeang (f) aut inibi diu
a, tius commorari Patiantun Similiter cum Majeitati Noßrœ relatum extitiílet, certas quaf
„ dam а Generali noílro Locumtenente,(g) Principe Leopoldo Baden/z' &c. ищет Valachis, im‘
n peditas Proteblionales Сергее Regìas, ab iifque ComitiErdüedy conÍignatas; nec minus in
» 'ventarium Koilanicenfe5` limul atque Bani , (Se Vice Bani reverlales, рте manibus interioris
a» Auiliiœ Confilii Aulico Bellici, etiamnum fupervacaneas jacere, alibi magis neccfl'arias,
„ praefertim quia ( Koftaniczam in quantum concerneret) hocce fortalicium, una `cum omni
nv bus prœrepetitis , Colapim inter. _& Vunnam adjecentibus, licuti ¿Se удалится, pariter cum
и ео‘ГредапбЬиз Confiniariis, coeterifque locis favano praelidiariis, iam antea per nos Banatui
.n
n Regni , ejufqueůz
nia iiquidem nuncBanali difpofitioni,
& in futurum benigniílime
à Coniiho nolìrocollatum atquedependerent;
Aulíe Bellico confifum effet, quœ 0m
eidem ио— i "
n que (h) ргаегесеп lita 4 ilißrumenta litteralia, mox confignanda; ac mediante Nofìra intima
n Cancellaria Aulìriaco Aulica, crebrius, фас interioris Auflriœ Bellico itidem colilio, ellica
,a citer ordinavimus prœcepimufque. _ ' - l
„ Secundo non folum ipfe Generalatus Varasdinenfis , & Prœfidia S. Georgii, & Iva~
„f nicenfe; fed etiam Caproncenfe , Chafmenfe , Krilienfe , & `Petrinenfe , adeoque omnes
„ inclifferenter Commenflaturœ , earundemque jurifdiëtio, cum integro fuperiore Наш mili
„ tari, quam primum lrefoi'rnari, caflhri annulari debeant.` Ех adverl'o Gregarii & Prœfidia
„ rii, Varafdinenfes milites quotquot eorundcm neceílarii,propriaque фоте fcfe trans
„ ferre intentionati fuerint ‚ prœ cœteris ad alia tam conllituta , quam adhuc conllituenfia
„ iinitima loca & praeñdia, ex beneplacito tamen & difpofitione hujus noítri Aulico Belli.
„ ci confilii,translocari pofïmt.Caproncenfc vero fortalitiuin,fi uidem hoc ipfum in aliquo
„ adhuc defenfionis Паш reperiretur , & velut in meditullio »Sclavonìci illius territorii litua
„ tum', pro quodam -receptaculoz vel Patriœ illius afyllo defetvire роте ‚ etiamnum quo~
9, piam milite pro prœlibati noilrtAulico Bellici confiln arbltno prœfidiandum, fub guber
ńio tamen Commanda atque jurifdiétione Banali, Vicebani, totiufque illius Regni; fub fuí
prema autem hujus faepememorati Confilii пот-1 Aulœ Bellici directione & dcpendentia,
„ omnino confervetur.
„ Tertio , Quanflo uidem prœmentionata illa finitima Confiniaria loca, feparari neque~
„ ant a territorialijurisfli lione, ea ipfa confiniaria loca, in futurum Banalia, paritèr cum om
ni per Regnum & Валит, inibi collocata atque Ítipendiata, feu ex Generalatu Varafdinen
f1, fecundum Confilii noflri Aulœ Bellici difpofitionem , pro exigentia rerum , forfan adhuc
exttahenda ampliore militia, nec non reíiduis (Иди-Шиит eorunrlem inbabitatoribus & inco
lis, ipfoque territorio; lignanter & cunéìis in fœpefato Varaíîlinenli quondam Generalatu
adjacentibus locis, modalitate prœmiñ'a , Regni & Banalj jurisdióiioni ac gubernio confian
ter incorporentur. Confequenter & hœc, & reliqua Cnlapim inter Vunnam & Savum Huvi»
os., fituata confiniarìa aeque ac cœtera fingula & univerfa loca & dißriélus ,in toties memo,
rato prius Generalatu Varasdinenli refidua, ex iifdem caufis & copiis, Banatui Regni, Bana-A
9,
liqile difpofltioni fublint & fubjaceant g taliterque. fubjeéla & fubordinata, per idem Croatiœ
3383333:
& SclavoniœRegnum acBanum,fuccellivis in perpetuum temporibus conftanter & imutabili
ter regantur & gubernentur. Sicque a primo ad ultimum , omnia & fingula Generalatus
Varafdinenfis loca & prœfidia (excepta Coprivnicza, quae ut prœmilliim ell, pro afyllo & гс.
ceptaculo effet aliquo , juxta fœpefati confilii noflri bellici difpofitionem, milite inprœfidian- i
da. verliet) fublata & caílàta , reformataque in perpetuum ‚ haberi & elle volumus. Коран
nirza vero , Novi ‚( i) cœteraque per Banalem militîaux praeíidiata , aliaque prœterea, im.
fors in militari necellitate errigenda deinceps & praeíidianda CQnÍilium поднят Aulas Eel.
‚ ' eeeeee 2 _ „ licum
480 . lVotitia Prelinzizzans'Patrrmác Унт: ртом IV.
3333
11cum.judi¢abii,;1oœ rmgun n univ-@fra , una сиш Bunn continuas ьасъепщ тыс ад.
plicata , & ех Generalaru Varasdinenli fors delumenda , vel undecunque adventítia G'. in..
dem applicanda militia, Bani,Vice Ваш iifdemque fublltemorurn Commande, & К ggf,
guberniojurisdîctionique fublit & lubjaceant. Atque ita idem Banus, Vicebanus, & Re
gnum , cum prœmcmionata libi lubordÍnata, ÖL tam noz'iter quam hadenus fubjedn militia;
reliduifque tam prillinis , quam Regno & Banatui , neoincorporatis ac polìhliminio reliitu
tis dillrictibus univerlis , quoad militaria: lub dependentia hujulce noftri Aula? Bellici Con
lilii, benignas noltras refolutiones & ordinationes ,_oblequenter acci рыл: ¿t exequantur.
‚, In concurlum porro eorum , uae ad Conlimanorum locorum or prœiidiormn 11111211—
3833«
rationem confervationemque, uti & alium Ollicialium , fpecialiter autem Vice Bani , ac
particularis cujusquam lht'xs aut Perlona: obligationi obnoxius elle necellitetur, verum
pro decore orticii ac dignitatis congrue {ublillere poilu, intertentionem atque accomodatio
nem , alialque publicas neceilitates, requiri dignofcentur ; contributionale quantum , quoi
juftum é.; tollerabile, viribufque ac facultatibus veltris par, atque proportionatum per Auli
со Bellicurn conlilium nollrum , cum Bani & Regni interventu, determinar-i conlijtuique
volumus, eo praecipue applicandum ; & per lidelitates veltras, velut in velìruñiet iplorum
fecuritatem , & lervitii noliri promotioncm quot annis lubminilìrandurn decrevimus.
„ Quer omnia ad perpetuamjurinm veltronnnßegnique Ö.: Banalisjurisdidjonis indem»
3 383 3
nitatem ac fecuritatem , perpetuo valitura , maturo deliberato que conlilio , ex p en tudine
Cœfareo-Regia: potellatis Nollrœ vobis lidelibus antelatorum Regnorum nolirorum Cru;
tiae ¿t Sclavonia Statibus & Ordibus, licut imperticnda elle clementer cenluimus ; in in 1:1
деЕсзшш veltrarum erga .Nos , & Augullîllimam domum Nolìmm avita fide , onnllznti de
votione , &indelello promovendi fervitii Noltri zelò , lirmam ulterius Треп] babentes, vo
bis , Gratiá Noltrâ Cœfareâ Regia , benigni: propenli manemus. Dabantur in Civitate No
йп Viennenli , die decima Menlis ulii , Anno 1703. Regnorum Nolirorum Romani 45.
Hungarici 49. Bohemici vero 47. poldus m.pr. Loc.Sigil. a Звёзды m.pr.
„ Ad mandatum S.C. Matt.proprium ,formes a 77611 nun. propr. ( I ) ~
(a) Eafuńsdìâìoni Regni Sclavonia neorecuperata . _iure Poithlimìnv adfici. (b) Venite hit-'us
Regia: determinations . partes Transcolapianas , ét Bansin nrc conñnìa. in moderna relaŕxe. :':m Crm
цгршез сопках-ниш. ( с) Hicintelljguntur Koîzxanîczâ,No'.'i,Maïdan &c. Т meritata, qu:
tum Gencralatus Varafdinemïs exPetrma , occupata tenebat- (d) Decretum hoc Lec-_51;.efeftuca'
ruit ad annum u'.ò_ue 11:3.quô Рента ,Banali jurisdiftioni eli тащат. (е) qszdam
loca Epîzcopo &Capinilo per Zemlyak fuere гвардии contrattaziiœr. сит vero hä _ :in un согзп
Rege edocuìfent. _ius vero annorum“, ob publicum votum, Leopoîdus in Eccleñaf 'cis же noùì`~
fet. o'o illos.qui _iura lin przedicabant` ponitur ut talìa proxîtquantur,qui rlnnìora haben., ac isnt do
nationales Epîi'copi &Capituli. ( f) Prohíbet Transcolapianovunnanos. пищит Bano relignatos,
Рати! ( tum Genemlams Varaí'dmenfis) promoverá , au: ad 1èr'.'it;um Наташи allumi. { g) Prinœps
BadenLis erst Regius Locumtenens. feu duftor Supremus militia? Regi?. hand vero ea неоне guber
mtor, ut ohm Archídux Carolus. vel Ferdinandus. ( h) Quali: ilfaìuère {паштета . non comperi.
( i) nunc fub Turca cil. (k) Hzcöz infra, Vicebauum accìpit.- pro Locumtenente Bain in Conñniis,
ut erat Comes Joannes Draskovich, five Vice~Capîtaneo Conŕinionun , haud vero pro “се-Ване. ut
nunc, ac tum erst unus e Nobih'bus. (1) Autographuru habetur in tabular. Regni. Nos exapogra
pho inde de;`cripto, сорит exl'criptam communicamus.
Superior Leopoldi refolutio demonlirat; 1. Jus Regni ac Bani in memorata "напало
Colapiana conînia,ulù roboratum. 2. Caufam, cur Banalia dicantur conlinia? ac in iis vel
conllituti , vel actomodati , Bandi/ia’ ? 3. Dependentiam horum a Conlilio Aulas Bellico;
adeoque murmurare gratis eos , qui nelcio quœ mala clamitant , li dependentiam ‘afm-i Dif;`
jlîrio habeant. 4. lmperitos incautosque, omnes lingulosque elle illos, qui arbitrantur, ac
{эре evomunt, eos qui ex cœteris funt Conliniis , ob dependentiam ё Conlilio Aulœ Bellico,
haud elle Regum Sacrœ Сох-опа ‚ Ге , conliniaque, aut territoria illa , verixm unice hos Bana
lillas , Regum elle Hungaria,l , ut `ninc lzepe dilcordia? enalcantur. Aliud ей cui à R `bus cre
ditur gubernatio : aliud cujus ей res eredita? Sane Regum Sacra Coronas elle tam xcellum
Conlilium Aulas Bellicum; quam & quœiis hœc conlinia praeliìiaque , omnis prudens intelli
gensque fatebitur. Patent liœc ex Caroli VI. morte, dum Banaliliœ , cœterique Sclavonia!
Croatiaeque Conliniarii , pro Regina ¿Ilaria nerrfza , adverlus Carolum VII. in Bavaria , & а.
ш); bella gellerunt. Quare dum nunc omnes fumus bœreditarië , Aultriœ Archiducum, una
que omnes uniti , ejusmodi imperitomm incautorumque prœtenliones , pacem animosque tur
bantes,relinqu|deberent. Porro illud diplomatis: Corifnfa intra дитяти, Caltzpim, 854
wmßuïins, baud intelligendum, per fatorum fluviorum omnem defiuxum, nam confini;
quoque Croauca live смешат Carolftadienlis , quin Provincia Carnioliae, intra hœc com
linia
Заводим Ci'oatiœque moderna темно. ' 481
linìa Íituarentur.' Qiiare illud б“ оа‘иит ‚ fluvios ; compleëiitur partes inferiores a jefze пиле:
(cujus in diplomate efì mentio) ufque Sifríum, Colapisque ißhic a Savo rcccptionem; Tum
quia confinia memorata intra Colapim eflènt atque Vunnam , ideo fupra expraeíliim, С ожфпёа
шт Уиппат, Colapim ö” ò'a'vum. Haze nihilominus ufque ad limites horum fluvìorum enten- ‚
{а non funt, cum pars Vunrzœ,'1ùrcarum fit pofl'cflbrii, fataque confinia ubivis per Vunnœ
Никит non difìinguantur a Turcico poílëflbrio. Ã'Èquc ad Colapim ufque nunc prot cnfa non
Гипс, ipfeque Leopoldus fuperius, Epifcopum & Capitulum Zagr. jura fua de Тransc olapianis
docuiíli: fateretur. ‚ `
VII. stabilita enarrato modo in confiniisllis Bani Re nique jurisdiëlione, Locumteè
nente quoque horum , live Vice-Capitaneo Per expeditioncm ëoníilîi Aulœ Bellici conflituto,
Comite oannc Draskovich , Commando fuére : Koßalvzz'tzœ , Dubìczœ( ubi erat Comm endans 1,1- .
nus ех ¿agrabieníi Capitulo , primusque Nicolaus Шатки Сапа Zagr. Qualiter hoc 'ì diéluri
cum monumentis alias) Zïinii, Szrachicze'quae vetus\commanda‘, per Banum Comitem Jofe
phum Efoterhaqy,Glinam _translata eli, ac per eundcm in Аденоида ‚ nova confiituta, dum
.anterioribus temporibus, V-ice-Comme/ldans Kofianicenfis ‚ Jefzenoviczy fuiffct. Commen
dantes hi, habebant fuos Vicecommendantes, Vaivodas feu Capitaneos Haramìarum hoc eli ili
pendiatorum Regni militum, vigiliasin prœfidiis agentium, Vexílijjèros, Caßellanos. In
conliniis autem Knezìos, qui «populi confiniarii in pagis degentis fuére Superiores, & avari
tia: explendœ Commendantum adminiflri ac executores. Ã'Èducilla,glandinatio, uaevisque
beneficia, fuére Commendantum. Banus conliituebat Commendantes, Vaivodas ,quxilitie
ros. Hzramiatus,Kileziatusgue emebantura Commendantibus. 'Perceptor Regni exolvcbat
Oŕliciales ac Haramias , partim panno , partim pecuniis.y Fuerat etiam Conjiniorum Commißil
rias, cujus ollicii erat: d'm ad conlinia ordinabatur , Schema feu tabellas conficere; Regno,
Bano, hujusque Locumtenenti, has fubmittere. Legislatio, omnisque adminiflratio populi
confiniarii , Rabat à Commendantibus. Ваша Соте: „Ítyi'phus Eßtwhagy, o_b exceílùs ac in
jufìitias, Commendantes repertos feria omnes depofuerat, iis ue regulandis erat Rudiofus.
Ejus SuccelTor, Celfiílimus modo Princeps, Carolus Comes à atthyan, in limine Нант fui t
Banatus, regulandis his conliniis Ruduit, -prœfcripíitque regulamentum. Seel hœc ad Bano
rum hifioriam , ab aliquo fors fcribendam , cum pertineant , milla facimus. ~ у
Defcribimus hic ex tabella CommilTarìi D. L. BJIyi' ,hi oIz'm а Serrnaghe , fchcma Ratus _
confiniorum Colla iano-Vunnanorum,A.nni 1745. Commandfejìegni; Копать-га ubi Kne
ziatus 9. Pagi 82. omus 3018. Pedites 2064. Ефим: 717. Domus даёте 44.11511201'5115 155.
Inhabiles 13o. Emigrati 155. Pandurones 31. Commendati ad Bovag-iam 523. Ad vigilias Li
mitaneas 108. Квинтет domi 2150. Glind. Knez. 7. Pagi 58. Domus 1816. Pedit. 1018.
Equit. 498. demort. 37. Inhab. 61. Emigr. 18. Pandur. 100. Comm. ad Bav. 436. Ad Vig.
14o. Remanent domi 94o. Zrinianum Knez. 7. Pag. 48. Dom. 1214. Ped. 650. Equit. 282.
Dom. defert. 2. demort.31.Inhab. 128. Emigr. 36. Pand. 36. Ad Ваш 200. Vig. lim. 247.
Domi 485. Dubíczn Knez 1. pag.4. dom. 323. Pedit. 272. Equit. Defer. 7. Ad Ваш.
1 13. Pro vig. 54. Pand. 24. Dom. rem. 105. Jefœnovccz Kncz 2. Pag. 5. Dom. 183. Pedit.
150. Equìt. 47. Defertae 48. Ad Bav. 3o'. Vig. 34. Pan. 28.' Domi 133. SummaKnezîatus 26.
Pagil 7. Domus 6624.' Pedit. 4154. Equit. 1544. Defertae~ 101. Бетон. 194. Inhabilesl`
335. migo-.209» Randur.219. Ad Bav. 1302. Ad Vig. 584. Domi 3813. Statum autem rei4
tormentariœ in anno 1733. habemus in tabella, fatis notabilem. Hic auäus fuit, occafione
belli pofircmi cum Turcis 1736. item anno 1748. per reduces ex Cafiris , duéiore ColonelloA
Pogledìch. ` .
VIII. Mortuo Carolo VI. ad Italiam ex bis confiniis, duéior'e Colonello Petro olim Pa
тати/ЧАИ, uti & ех Banderiis, exiverant ultra 2000. Ad Bavarian: cum Barone Stephan() o
lim Pataohich docente tabella , '2011. ac infuper equites 400. Ac demum 1747. cum Co
lonello D. Georgia Pogledii-h (praeter Banderiales) 2985. Docente tabellâ Zagrabiae fignata
die 4. Februar. 1747. Abfoluto bello, vifa tam Viennœ ab ipfis Majeßatibus, quam & do
mi ; confiniorum horum ,. populi ad bellica habilitate, Comes tum Banus Princeps Carolus ‘
¿e Battliyau eorum regulationi intendit. Peraeto cum chni Statibus negotio, D. Угла“.
[лит а Kleflèlt fubmifit , qui opus regulationis exequeretur. Variisque diñicultatibus quœfiio
nibusque; fuperatis , poßquam. Vienqâ 1750. reddiviíTent Regnicolares eo in merito oratores,
апасо Regio Diplomato, regulatio eli fecuta. Diplomatis hujus jizlg/Íantia Лог extraŕlus,
ранен: еЛ: Bani authoritas in illa confinia falva relinquitur, ea ratione , ut Status quoque
in adminifiratione eorundem Confiniorum, plenam cum Bano habcant confidentiam. Sala
rium cum modcr'nus Banus declaraverit fe non praetendere, Succelforibus ejus, de eo pro
. ffffff ' _ „де
Hif/lor. Balthajizris Kanz/Nich.
482 _Notitie Preliminares Pannonia Veteris Ред-5011113 IV.
videbitur. Conlilium Aulœ Bellicum, eum,quem haéienus etiam habuit in conlinia inlin
Хит, habebit, hinc tabellœ tantum Status el'l'eéiivi prœdiéìœ militiœ, eidem, mcnllruatim
fubmittentur. Banus ex idoneis Patrias Civibus, àVice~Colonello inclulivc, omnes Ollicia
les militares conltituat,\ aequale cum alici-um regulatorum militum Rang habituros: Colo
nellos tamen,erga propolitionem Bani, Princcps refolvet. Praslidia nationali milite con
liniario , implebixntur. Supremum Capitaneatum Regno con fcrendi jus coniirmatur , ea fpc,
quod illam {стрел Banis conf-stent; Banus vcrò denominabit Vice-Capitaneum confiniari»,l
militiœ. . Arma aliaque bellica fuppellex per I'rincipcm i'ubminillrabuntur. Commiflari .m
pro conliniis eligendi regulandique potcliatem Regnum habeat , excepto extremae песет
tatis cafu. Regnum a condcfcen ione militari juxta art. 48. 1741. ultro quoque lit liberum;
_ in cafu vero `necellàrize inquarterizationis, militia parato vivet precio regulamentari. Ii
concurfum porro aliumptœ per Status, Banalis militias cxolutionis applicantur omnes Ee
cleliœ populi, haäcnus ab onere tali privilegialiter'exempti; inquillini niliilominus Capi
tulares & Epifcopalcs ad Zagrabiam, a quarteriis & aliis perfonalibus oneribus lint immu
nes. Infuper bona Zriniano öl Frangepaniano fifcalia, modo per Bancalitatczn poffella : Non
fecus,vicini, Carloftadienli & Varafdinenli Generalatibus pagi, iisdem, necdum incorpo
rati, reftituendi; neque in futurum recipiendillatuuntur, omnes Regnicolarum ad prœvios
Generalatus ~fubditi. Emolumenta conliniaria hacienus Commendantibus cedentia, Callie
Regni applicentur. Capitulum Zagrabicnfe commandam arcis Dubicenfis , per unum ex
propolitis à Capitulo , per Barium refolvendum , & caraëiere ac fiipendio Vice-Colonelli ga
vifurum; &non nilia folo Bano dependentiam habiturum Canonicum, exercendam. Hic
in prœlidiariam tantum arcis militiam commando habeat , & non nili adverqu Turcam exer
'cituarc teneatur. Emolumenta Conlinii Dubicenlis percipiat, & ile iis Bano ad puritatem
confcientiœ {наг ‚ rationes reddat. In fublidium prœdiéiœ militias exolutionis, refolvitur etiam
ad mentem art. 49. 1741. anni, media tricelima. Deni ue promittitur fuam Mattem in con
ferendo Comitatuum Zagrabienlis & Crilienlis _Supremi initis ollicio , peculiarem Nobilita
tis , rationem habituram.
IX. Anno itaque 1750. Zagrabiœ in domo Regnicolari, folenniter promulgatur Confi
niorum Banalium reformatio. Binœ conßitutœ 1egiones,videlicet Gliuana Cujus Colonellus
declaratus D. L. B. Stephanus Patarhich, quo attamen Commi//ilriatum fupra. memoratum
mereque aeconomicum poll aliquot menfes acceptante, in Colonellum Glinanum refolutus
fuerat D. Comes AdamuSJunìoi" de Batthyan , occalione Campagmenti Petovienlis, Petovii.
Altera Legio nominata ей Kofztanicenßs, hujusveColonellus D. Georgìus Pogledieli. Quo
fubinde erga paétatam annuam penlionem valedicente, fuccellit memoratus D. Venceslaus
à Kleßelt. Corpus infuper equelhis `mi1itiœ inflitutum, hujusque Colonellus D. Gabriel
Skerleez. ’Declarati protribuni, Centuriones, omnesque ut in aliis Legionibus Ofiiciales.
Haramiœ fublati , creditaque Conliniariis prœlidia. Introduéius Commilfarius bellicus. Au
‘ éta ialaria fuccellivé Ollicialibus, poli tumultum conlinii in anno 1751 ; ac demum ab anno
1753. ob promulgatum in conliniis Ichema prœcedentiarum intra militares ac politicos, а
Congregationibus Regnipublicis,faéia eli feparatio militarium aPoliticis. Tantarum me
morandarumque circumliantiarum, his annis evenientium; locus defcribendi non el't. Ке
maneat illud futuris Scriptoribus. 'Ad [теша nofirum prœmill'a fuliiciunt.
X. Conlinia ergo haec Banalia, ab Oriente legione Gradifcana Sclavoniœ Inferioris,
per memoratum lluvium Sztruga, &refpeéiivè Savo feparantur: А тегййе iluvio Vunna,
ad Divzçßeßc inde obli ue per íiccum politasque metas & excubias Turcarum limitibus,
ufque Pernam, inde per lin'am fluvium ad Kosje vulgo Kosibrod: abinde per Siccum in
cludendo his conliniis pattern montis Petrova gara, partem dominio Sztenichniak montis
hujus relinquendo, ac limitibus dominii hujus in parte; in parte vero Ceneralatus Carollìa
dienlis,Comitatus itemZagrabienlis, proutietiam Àbbatiae Tliopufzkenlis, ab occidente:
Demum à Septemtríone, jam fluvio Glina, jam Gorcnli dominio ,jam Colapi, prœcipue ad
Petrinam, lignis item metalibus a Hrafztovicenfi dominio, alicubi Savo includuntur, at
que ab aliisjurisdiélionibus feparantur. ` ‘
In Legione Kofztanicenli,ad Vunnam Kofztanicza cli, in longum extenfa. Eß C010.
nelli relidentia. Sedes Epifcopi Cofianìcenfis Grieci ritus non unitorum. Francifcanorum
relidentia, templum Parochiale &c. fupra in eminenti monte arx olim Prœlidium Dei vo
catum. Pertinet ad Legionem banc, Je zenovecz, intra aquas litum. Dui/ima Vunna: adjacens.
Zrinium , Gvozdanfzko, a mineris varii metalli celebre; fed hœ, negleëiœ jacent. Dion/723
devotione populi, cultuque S. Catharinœ celebre. Ревы! агх olim celebris, fed negleëla,
rurfumque , annis his recentibus reparata. Comogooìna , Clmltnli, cœterique tot pagi , & va
rmrum
Sclavonia Станице moderna relatio. 4 83
riarum feliionum nomina. Et quia pars montofa efl'et,vctercs arces quam plurimœ funt, ut
Vetus Petrina, Vinodol, Реи/её, S. C'Iementis,Budìehina 8%. Ей. ' .
In (Шпана Legione, Glina, впишет, Perna coeteraeque poiTeflioncs & loca. De
mum Stabalis relidentia Реп-[пл ell. Locus amplior, atque , olim' per Turcas ercëlus, fuo con
ilans territorio,parte ab una habens fluvium Petrina, &. ех altera Colapim. ` ` '
jurisdiéìio his in partibus Regnicolaris, Comitatufque Zagrabienlis._k
\
alteraI. íluvius
Ab inferiori
Lonja, parte,
репез live
pugumSavo,ad
Szu'ooyquem Vuña ad
ab eodem jtfzeno'veez
Savo recipitur,illabitur,parte vero ex
trans Suvum occurrit
Blinjaval', diliriólus Szunieil/ìs. Tum lic vocatum terrenum Capituli Zagrab. ad Sifcium
pertinens, ubi Komaroveez 8ß Bliuia pagi. Terrenum hoc , cfl rcfpcctive trans Savum, re
, ipeéfive' trans Colapim, excolicurque a fubditis Sifcicnfibus, cis Colapianis accolis. Sif
CiUm COlälpi influente in ватт ‚ Heëìitur jurisdiéìionalis hœc pars, transcolapim; ubi pa
gus Epifcopalis Mofchenieza, tum Dominium Epifcopi Hrufztofuitza , intra Petrinam , & con
iinia Banalia collocatum. Hra/atooicza vero in monte ей, ubi Conventus Francifcanorum,
dirutumque vetus Са НеПит Epifcoporum. Infra Parochialis S. »Spiritus aliuzique Calirum ,
alim Nome Cieitatìs titulo decoratum, ut in Hifi. Есс1. Zagr. meminimus; [uit autem latior hrec
Civitas, extcnlaque ad modernum Paguin Taboriftbe & Buditbìna vocatos. Simt alii quoque
Pagi ad dominium hoc pertinentes. Terrena ampla trans Colapim funt, poflcflionum cisco
lapianarum Prat/mo , Drtnelzina , Vuroth Capitularium : deinde Epifcopalium Bre/fet, Gorìeza,
l Tum PraepofitiZagrabieníis,Sa/in 8° Farkaßitli, item Pagorum Lettoeanich жали-од,
qui majores omnino pagi cis Colapim funt illocati,y caufa olim fecuritatis: tenuta attamen
eorum quaevis 'transcolapim Гит, ut pafcua, terrœ arabiles, Iylvœ &с. Ей deinde Domi
nium Praepofiti Zagrabienfis Gore , infralDominium Hrafztovicenfe, & ñuvium Glina. Ubi
.nunc etiam rudera , veteris arcis Gorenfis. Veteris Budrovcz item , at ue Gradeez olim Fran
gepaniani. Hœc memorata pertinent ad Comitatum Zagrabienfem , ìlhujus Provtßilm Pq/ï
роднит. ч ~ >
II. Ad Procefl'um porro ejusdem Comitatùs Zagrabienfis Trohp/annum notatum, ex
pa tibus transcolapianis, pertinent appertinentiœ Abbatiœ Topufzken xs, five terrena pago
rum refiduorum ciscolapianorum, ut Berkiße'oina Szifzinecz &c. In hoc dillrictu transcola
pim ей arx EpifcopiZagrab. Pokupfzko, inde fat remota Topufzka, ubi rudera veteris Ab.
batialis templi, fat prominentia; hortiitem. Therme: faluberrimœ,protenditurque ad limites
Turcicos, &arcem Vranograch poffefl'orii Ottomani. Non procul Topufzka, ell locus arn
plior, ubi'credunt incolœ, terrœ motu Civitatem quandam abforptam. Inter caetera digna
memoratu iflhic, terra ell; quam fecuri perpolire potes, reliétave foli, fit perpolitus durif
limos lapis, ut ibi ex fciflb politoque lapide fit templum illud vetus Abbatiale, cœteraque.
Quin Cathedralem Zagrab. Bafilicam duélis inde ejufmodi lapidibus, conflruéiam plures l
credunt. In parte hac funt Viduße'vecz plurefque oll'elliones ac prziedia Epifcopatus. Tum
tenuta ci'scolapianorum exjamnieza, Szrediesko, Kiipchina, 8°C. Ad Mekufsje nique, conllitu
tofque terminos 1768 jurifdiélionis militaris Generalatus Carolfladienfis. I
III. Proteßus Trauscolapìanus Comitatus Zagrabienfis , habet quœdam e bonis Fran
> gepano-Zrinianis, ut Ozolium D. Comitis Theodori aBatthany. Arx ell elegans ad llu
vium Colapim. Antiquitatem hujus fuperiores tellantur Periodi. Partium harum ignari
fcriptores Azolliam. Pauli Diaconi, quae Ozolium eil, pro Cillea Гипс interpraetati. Domi
nìum illud amplum ell; fed Procell'us hujus ea funt, qua» funt transcolapiana. Pertinent
tum ad hunc 1’roceflùm,Rechicza fors olim Ret/i’. Item valium Dominium метит,
ad limites Turciœ extenfum, & Rafcianis adimpletum. Arborcs quercineœ mirandœ .pro
ceritatis in hoc crefcunt Dominio. De Sztenichniak fuperius occurit mentio. Pertinet ad
Comites Drasleovielz. ' Eli dein Novigrad ad Dobram fiuvium, Comitis Franc. штырь.
Lipnik, Ribnz'kůz Btrloglz elegans Caliellum Comitis Generalís a Petazzi, pluriumque No
bilium ibi Curiae. Loca ad Szlaoetích D. Comitis Orlich pertinentia. Bo/ìilieuo olim Vafzill,
nunc Nobilium Voikovich, plurimaque loca & роГГеШопез aliœ. Ех Proceffu hoc, Bellay,
Savareßl , Zafztenie , Melzo/sie, Mre/izicza, Ud'vina 8°C. 8%. per Comillionem anni 1768 Гипс
incorporata militari jurisdiélioni. Terminatur ad Kamen/Emo D. Comitis ab Orfich (difiingui
tur a Kamenfzko Paulinorum in Parochia Mckufsje ad Carolfladium fituato) a prdceffu
marítimo, parte ab una; ex altera autem Parochia & pago Moravicze.
IV. Tandem el! Proteßus Miritimus vocatus, Comitatus vero Zagrabieníis. Parte ab
`
una. feu Septemtrionali ad Carnioliam,
l
Гипс fCafiella
f f fff 2
Brod , tum Grobnik fati ЕхсеП.mitis
Ц..Со—
'484 Каш: Prelifrirms Рите Veta-i: Pendu: IV.
mitis Theodori :i Batthyan, inter hase Domini; Cfizŕr 6L Gm,Collegëi шлепни ubi
ferrea: cultivantur minet-œ. Tfr/13m ad fiumen S. Viti, ¿tab occidentead mareA-:irizti
Cum. Blair feu Витай, Cum oppido , vel mallis Cithare. Ей hujus in tot :Lrticulis mania.
Bifiïl cum рот: Regímvulgo Krim-i: . Arx oppîdumque HNL.; Arx рта: e
hor-ae Графа a mari teme-tl. Вези! veus illud,u'si Colomanusin Regt-m Croatia: :ridi
erat coronatus: 'nora а шах-1 difiat, Paulinis Czirirveniceníibus a Leopoid)
aizriburum. quod attain-:n nunc poî'firlrent Cmmerŕales ex annuo cenfu 253 ßor. С:if
gxŕîffy ad mare Paulinomm. Стул: atx difusa, medi.: hora a mari mmf-tan. LST-5.755.’ p1
gus :d mare,ab he: einem атх Вг‘йг ёёйэшз media hon. ¿YC/‘.1’ шаг! шаге ubi pra-:er
Capitulum, fum чадре РыхЬэЕ. М ЕШЬ llt: amrlaque jurisdictio, interim ad Proceff.;
pertinent Veri-6155i?, RIF.:gfngßi'fzëîg-nye, loca a Paru сей: (чаша—5212435,
refervata ut volant juriídictione; qua: eiam 1cm, Calf-:fx @fern-:lifes açpellàmnt. Р;
tum, ubi :uf-:res cc;i`ciuntur, Pagi item Lol-3.' ¿z LQ". Ca-Íeftëaviadnnreoppidm
ubi Conventus ef: ngifŕtfrînz. Tan-.lem Segïfl, clim Seri-a, vulgo .5557. ‘que :L-:i шт.
Ь1и1са fugeríus locis de seguia ¿zSegnienxibus ¿isla relinque funn. Ей {ff-es Epífc- :i
Segnienůs,capituli item , habct Frunrifcraos, Paulîndisue, ét urbis fur Pitrifëûs. Lit
«Баш Libera Regfaque Civitas Hungariœ Regni;demonfiranáhus Verzin
vel ex вешайте, vel natur-.1li inconfumiia, varias qurrens Celà-ris @lim en:
Segnienfxs Capimneatus. Dein fedes fuera: ConSniorum Croatir.quod nur.: Carolîhdicm
eil. Ceisvent occaiione regulationis Croatia: conçxrlorum, jurlfììfŕo,
miraban(qu Seg-ninfas, Libert Regiœque Civic-.ás Банане mgieztas. гей—
bus Di.um anni 1741 & 1751 articulis; alia чашах. Хит Commerŕeïïfn
rum ut gunt, effe referuntur. Сатина, ¿ominiis Brin', C13-r, à Grt-ki, re
filua Procelius hujus marirìmi;ab adminii ¿Lione commerciali Tergei'lina дерет, ге—
nìunzqœ nomine litter-¿lis Auílriaci,& Cmnt-Lúfiœjmjïìefńs. Quigarzes 'as prf-fins
а qvavìs alia potefœte
e;i;`tollm,modemi Buccnrenfis independents-s,
DßÍz'SÉAÃÍS pratendimt. Sane ТЕЗ
Pfleîiffi JHÍ.`C¢Í:`:'L, qui ego reliîn
inter pmendebat: Quad mm partes 1:1- шайбы, olim a Fill-o Hlmgariz, Cwe Cama:
l'ngarica, гл: papi-‘taff ‘rendita fuerint {Слёта ¿1791154 hoc dei ‘_1-¿È
Rigi: B.:'.':;.'.":rx`, cuius ad Commercialiftß deveniíient disunnxr ex anna: ses; ad
annos plure-s Pacino, uiùir~ucìuarii effe Commercialiñœ) ideo abfolmum crm-.LTR ‘ius
c." atfr_:rï'fr-.rís ct«m_ce:ere,neque uIlius agnofcere poteñnem. Hina mandaba: n1 ¿ethnie
eo, quod juin Regio Yice Comes Comitztns eo Шей: ordinanzs ad dui-iun
dls ЮНЫЕ—{пе vec-Iigales, шишек Iubitu impolitä Vice Cani-:m nul*
lazenus admini ô; recipi; dum ob renditionem mr ‘rrr-_: rfi-5:?, nec Rex L'ngzr'n mdr-.re
poñët. Sed ¿ub'to ego, :m vir bonus gegriffen гимнаст. Profecìo medi Camel-:Hmm
gzicn сип: fcitu œmènfuque Regis fui, domini: ill: marítima vmìideńt;vmiïń~:m Ша,
Reges Hurigariz , jm' [L: Irc-¿rio ¿Si .Ssz Cen-az, @tunique poteîiate 6.'. {спет
¿v_-ifa, afg-cre; micio an non inñdele ас temer-.trium lit? Interpretzńtque :Regäxs eff
Pereda, Iza-.id а IEE-¿iro {везите ufurpanch. Milli penna-um di, nec [тётю oli-m,
nec Regnznfem
tin-nas, modovel
in pciïefiores, )lajeîiatem pmi-¿eurem {наш
ned-Íus adminisztores potefìntis
modernos Regia infefeq'œelegìlatîo'
tmnfiuluïe, от Ша
ne pńvàfe- Нос mihi реп—Шиш di, tum ex legt-,qms Еве Сего

их coni-enf.: hzrjufzr Y¿i пап propr-1eme :bllîenatioües non aim-'rteretgcum ¿tex from
ti per Нега degni :blitihllnczizaxeßpfonnnque Resum providencia,qui fin, {па-{се
17332 chir-ictusi nc vm; non гадании. Amato an ¿onzin-„i1 {Над-ш nunc 905.15: сх—
ц'зпег alieni рывка, cum proprietate? Sane Reges Ер]? Hungeriz,qui11 5.232 Соц-5:32,
bom. ¿ich Coronlîia, habent mm propr-letzte: plures item Primìgë :aque estranei, land
mamen pmenfîunt, fe a Regno hujufque juríc'íáîone, leglzufque inmunes еде; rerum
а 1113511: 'cc-nis, quorum progñetarii шт, fubz'unt Publicis Кидаю à com арка:—
пЁ'эиз. £1111.: B:::;:73.s, mud nunquam pr'œtendebat, quin ob Zagrebii
61m, Camicier prix! CNEL-:1312140 ¿um opta'mt. Ad Crongregationes Re
gni S'lavsnise. {ниш eminelat mandami-imm, байте-е in his {ieg-ius D. Ginn ¿sci-ij.
Tenuit Zegnäise funn: hominem, ветре : Fandth exäl's dominiës hx,
«Stad {эх-111311111 Rejum, ultimo bello штык, leges Неф & Corona: fen-abn. Cox-.tri~
bucks-:ale Тиши qmnru-m @fr Comimus :ç_:ellaziencmque IJÍXMES r11... :#51
ri juxta benignuîimnn declantionem Вошёл-пе ô: Regle ¿puit-lia: fzâam art. 33, 1765
аппй‚е1’с conter"th Agnofœ ego profite-orque œmmertimn carne, mmerdlksque
ms, mojo [зазвенит effe oíxrtere, сойдёт тат eommercîa, ii rerum prum
L¢»¿<` ‚
Sclavonia: Столица: тщете relatìo. 485
times-.per procefius ordinarios, variafque remotorum locorum & dicafìeriorum inßantiasa
fifiantur, morentur; ut hinc ubivis Commercialibus, per Con/illes, aliafque fit provifum.
Verum una aequc exifìimo: dillingui commercium reale, hujufque per0naves aut aliter pro~
motiones, commutationesque; a i'ocictatis cujuffque, ßabilium fixorumque bonorum admi
nilìratione atque ufufruétu. Sane uti bona hœc xa eifent,& adminiílrationis aaconomice,
privatumque refpicerent lucrum, nec effent naturœ clallisque commercialis; verum indu- `
{lriœ œconomiœque propria'e: ita fub ea elle dependentia &~~legibus,quemadmodum quœ.
vis costera dominia & Bona,privatorum proprietariorum Dominorum. Sed hœc, dum a
definitione Regum noßrorum Apofiolicorum fiarent, iifdem in fuhmiliione fubllerno; ta
cenda nihilominus non cxilìimavi, tam ob prœaíl'umptum {теша explicandorum` jurium
Regalium, involvendique illa periculum, in his re ionibus; quam 0b memoratum art. an- ’
ni 1765. Denique ad indicandum, quae intra fub itos animorum averfionem caufare pof
Гипс. Cœterum maritimœ hœ partcs {leriles funt & faxofœ, ut populus falis deportatione,
atque hujus p'er Sclavoniam cambio pro frumento, otiflimum Ваге: viveretque. Tricefi-f
ma: his in partibus Croatiae fu'nt: Coflaniczte, Carol adii ex Novigrad translata, .Sìzlmzigv
Udbime , Radono'oacz. Haec prœmiffa, moderna» utriufque Sclavoniœ, partiumque Croatiœ;
Regum noßrorum Apofìolicorum, atque а. SacraI Ragni Corona ollèll'orurń, fecundum 1
multiplices jurisdiëtiones ell relatio atque fummarla d_efcriptio. Vigore huJus (in legibus
publicis, Regum diplomatibus, notorietate item publica tarn domellicorum, quam & ex
terorum in militari jurisdiéiione fervientium, & cuicunque lubet infpicere, fic reperturum
vifurumque, radicata) corrigendi Гипс tot numero fcriptores, ut Bombardi, Szent-Ivany
&c. qui has regiones confuderunt,juraque Sacrœ Coronae lœferunt. Provinciasillas, Mor
lachiœ, Vuskokorum, Mar-chie Vindorum, quin nec Regnum [мерит Dalmatie, his inRegio~
nibus reperies. Quare cui lubet veritatem dehinc fequi, fequendam propono; cui ‚те-дна;
catis inhœrere opinionibus placet , per me valeat pollitquc. Ша quœ hodie fub Venetorum
aut тикают, five Dalmatian, five Regni Croatiae, aut Sclavoniaa Гипс poll'elTorìo, non
deferibo, defeétu quicientìs cognitionis', contentus: meanterioribus periodis fufiicienter
docuiil'e: Dalmatiam {плед-ат, Croatìam «при, atque Замполит , per guojůunque 8° qualiter
cunque nunc poßideantur, legitimiÄi-o riique
itemф?асjuris, _Sacrœ Regni Hnngarife Coronœ,
jlolicorumque no/lrorum Regum, ojìriiam Бегршт. Навс mea, in Regcs meos,Аро—
Sa
cramque Coronam, uorum elTem fubditus, devotio atque fervitium, fi grata acceptaque
fuerint, contendam udia mea ultro facrare publico: fi vero damnabuntur; patientia, ac
dehinc filentio, conûitutis a Deo altioribus potefìatibus ( quibus me, quœvisve mea in ve
neratione fubjicio, ut humilis fubditus) obediam; veneraborque Divinam per hoc ipfum
difpofltionem. Cujus honori & glorias, hait, & quaevis mea devotillime {ищете
fem, cum Laus Dei, veritatis examine ac modcrnls pofìerifque сот
municatioue,fit fueritque mcus iinis.
i A' _ _Auŕ'iarìum Periodi I. в:
4 ’
‚А UC T А R1 U М
PERIoDîL
Mprefiis iis quœ Periodo I. fcripiimus,pro ampliando reßaurandoque Рак-001112111 templo
S. Martini iń Schitarjevo,apparentia in campo rudera defh'ui efTodique a Parochianiß
incoârunt. Ей autem Schitarjevo alias Schiltier & ют in carthis Veterum, in Sclavo
nia Coxnitatuque Zagrabienñ, & Zagrabìatrans Savum,duabus prope horis remotum.Oc
cañone faëti ujus, cum cafu intellexiñèm,rèperiri ißhic antiquitates varias,.non lfolum аг—
tium ; fed erui numos, ac idola ; œgritudine impeditus, е?) Proficifci non potui : orare 1111111—
ominus'haud neglexi,viros illos, qui facile,antiquitatum memorias colligere, obtinere ue
five alibi fubjeètis, five Parochianis poterant. Vcrum-demptis verbis, nil obtinui. Paroc u_s
loci, neque harum rerumperitus` ей, neque {olers thefauri hujus, immo quas obtinuit, aliis
curiofitatis explendœ gratia-, dißribuebat ,ad me nil promovere dignabatur , fors ex mem;
aut n_e locus ille valeat illufìrari. Pofìquam vero «intellexiíl'em joannem Tomecz Cooperate
rem vicinae ibi Parochiae in lVaŕg',quœclam obtinuiíl'e, eundem interpellavi: rogans colleáta
communicari mecum , attendereque 'quibufvis, cumprimis Inßrìptionibusnzumis, aliifque an
tiquitatibus. Mifit illico, quos habebat mimos, pau'lóque рой ад те сощрагепв, non mo
do pollicitus ‘ей operam fuam _ac induíìriam; verum Hagitabat inflanter „ut cum ipfe Vien
nœ йидепз l6L Alumnus, vidiíl'et a'ntiq'uitates hujufmodi colligi, confervari, edi: neque in h`s
fundatus ipfe effet, vellem, qu@ illullrandœ fervirent hifìoriœ, ехсегреге ас соттипсагеа
Placuit mihi juv'en'is Presbyterianimusfvidi <ue ad 'haec lludia ejus propenfionem,indolendo
media illi deeíïe' ad finem.l Qu'ae fpopondit,” ucliofe ac liberaliter prœfìitit, quœvis infra a
me referenda fubmittendo eolligendoque.- Quin 'informati petiit ab iis, qui eruta recepiil'em,
aut quibus extradata refciviffet, uti _ex ejus epiíìola ad me fcripta vidi, ubi: Cum nuper in
батат fili/fem, D. Paroohus-retulít [c habug'ß'e питит, multis ante Chri/lum natum [агент си—
_[ùm, quem D. Comiti Раме/15:11 дат—г, alios autem variís, prœoipue Religioßs. Quare fi quid
luminis utilicatisque ex hoc petetur Aueìario,fato Presb terojoannì Tomecz gratiœ [unt ha
Ьепдае: fienim focors fuiífef, his notitiis caruiffemus. äinc rogandos volui Íingulos, qui
gratìam illi referre vel рггейаге рой'цпс, non dedignentur. Equidem diligentia fua, quan
tum meruit,ii omnes intelligent, qui vel litterarum Гипс amicizvel Patriœ Газе illufìrandzç
iludiofi. ` » _ '
Antequam porro erutas antiquitates ac a me obtentas communicem,domef’cicos leóio
res refleéiendos habeo. I. Loca qui/lem inde a Pannonibus & Romanis, nunc quoque extare.
Nomina autem quibus:l illi loca a locis'difìingueöant compellabantque, demptis perpaucis
variata effe. Mons Claudius, «Si/¿ía aut Sifciummunc quoque fuperfunt., verum quafvis eo
rum appellationes etiamnum obfervari, demonllrati nequit. Adamus Creatis rebus dedit no
mina, haud attamen lingulis fpecierum individuis,'atque locis terraeque angulis.Experien
tia convincimur: nunc quoque ab induéiis novis coloniis, vel ab his, vel harum Pat-ronis
aut dominis ад placitum attribui 'compellationeh nec valet fuflineri , has ab Adamo elle 1111—
politas. Caroìlßadìum ab Archiduce Caŕolo ей vocatum, Confiniis Sclavonicis, appellatio
Gmeralatus farasdinen/ís ab exordio faeculiXVIleÍì, atque ita de aliis. II, Gentes Ша
tot variaeque ruinârunt Pannonias , ac bellabant invicem, quod fuùm idioma morefqhe
non induxifl'ent, fed ufus Pannonum aut Romanorum deletorum, Idioma item, fervatis
ideo quibusdanuqui infìruéìoreé effent fcrvaíTent, nullo probatur tePeimoniolll.Syllogi/ìnos effe
quidem modum, methodumque deducendœ proponenquue veritatis, neutiquam vero (11—
шопйгайопет; evidentillimamque veritatem rei, qua: per fyllogifmum vel objicitur, vel
prœtenditur. Quare reducas ad quem lubet modum fyllogifmum tuum,ideo veritatem rei
haud es demoníìraturus, verum ludes & ignorantiam tulam apud tudes obvallabis. Sic
b'chítaro elle шиит vel Smtariam (quod plures fomnîantl) ex fyllogifmo hoc, non de
monflratur: Schit in idiomate Scl/wim тише, eß Зенит, ed Schitaro ,vel Schifarievo de’
rivatura Schinnen Зет/тет qß Soutariam,wl Scutaria. Paries fignîíicat ‚Зима, ег go
Steniewcz ф parietina. Мела figniñcat Scopam , fed [Метол vel Мент, derivatur aMeì
gggggg fh»
'4a _ Al Маш: Práu'ilrt Рт": rmi!
@,5pnafnßasd ' hießháßïdegftifznmznmcgah
щадя :ñ пары «u dm'x;L¿z.i¿a, mi!! ш, [ai: if.
т, ¿niv-xxi’ alaiëa, ergo МС?! ¿zx-Lt“, islam Ami
œ :que Erp, plxìn-.ìs he fum :malata:
922212 Wm, давших! um ¿kiff-„2. :cnam-mio»
' ,admis-¿x Frme We. IV: Xe: ,tribuna низ—„св eê.,
¿zum щ, “310,612 km vel manila, mhz, brim um?
` `
Scproůßmlm Саш/ив, Pro Ударов; Pff, [ji-,jo Fm
Mfgdfanńz; Pm lîxŕńrfgß Pañefìzrß: рт Sio pro
шрам ' .x,cbcœíesnńaaenízmacócar;z;e-;xfa nea.
pli Рогатин ш, admirxionem, ¿I ВЕСТЬ—229. 325.32 a me,
примат, ас шейк/Зап Банзай/31:31 chrmrqr. этапа—ц {_b
u'ljzzdbm zrguńs, разбей neg-"m: canin-.r enim à àhìnß, fr..
afa, merda-ña vende S neges : lect: insz лётной erudizo;fí_:j:ïfzi 3:2 С'дггд'ц , qm
ille Саша тЪиЁс;‹хсцЫэо Smionn'n Flins in 1:1;ch asì: vd ijn..
tiz chvim БЫ referváíe (стёртая; vel Cißchçlfòz faam сужает :Se &,ßßà-n
dunque de invenierrío loco, cui {ешь ш а;:32:2:5: {цг erin direi@
rum )worum :quali: krezgnomina, mCtJ'îaIinùualhs Ucârois in C11-113012:, Klik
,ya шаinРт1
вод—Чае zag-.1.11,
applicando; :einem Мой au. inШве спай: Sed
Engadin. himпесkdm; @bem
визиты,
qui с]: ignoti», ad cujuícsrnque rehńonem, {nwexzmmeddzl'o {тёща Se inT

hi: fm, lmummaxîmmn feu'x confuûonem Суш-2:5,
mCœnkatulocthanídlnenñ, nullamtefaern;zpenein:`kzzm,feme¢¢jm
nlańonî, ñne examine rerum inbzfßœ,öui Quid Comitan fum? igrmnr't. мыт
horum limite!- Вы: illa ad Generali: uafdìnem'sjuffa,quia fdc; “Стад 1f'.
„Лап; Capronœnfnàcńñenfxs fue'fe Commendames, vig-.Íias ex ч,
bant Vmídini milita; hînc Мотив: Bcrmbnrdium, тай: illi, стад.
cía Cunîttns medinenfu. Non сыпь, ¿It vel ЕЩЕ: aliquem in loco de qnfcrîaìm
8 щебня: ей, ab eo младшим quibus „ниш. Teflńs defcitu, & „за, а mi.
ш item, тетки-пита: longe iñcnmt. Depra-mhîb,bofumqueůmî`r;PlU§o.
ш .fx chzrŕtztc “педвузов cenfuLnxpiensamoveń &-Racula,ůni me 5.5.5.5, um
tis human: corruptionis. Si nihilouńnus, пашня! [ЕЩЁ/ёж pro veriatis erbe-zig, ц.
ue iolis luce, habere in quibuf'ńa, ultro alícui 'il'.xmeñ, Шпинат non cci-s- пес n.
Задан: meas pro lege vendita: îdeo,per me, quibus lubet, шиш ex derivazionibus,
nl Баптиста! alterius idiomatis ‘fubûitutimzibub enadińones interpretatione'jx, u(
pafpicacis modos, fequilxcœt. Jam ad emma mtiq'min ¿_.ètâńnäàdam
dan iin a n» Nota, veniamus. Infniprío mim щади,
HER ENNI
AE ETRUS
CILLAE AUG.
f
MATR. CAST.
DN. DECI. P.F.
_ AUG. R» P. AND.
тазы puto:Ефима
pum,Aug1/’ìi, Насти Errufrilla Aug-uji: ’ Mlm", Св]: Cory'n@` Daim' D!m,
pcfuir Антипы. " Pa
Nami/ino erutum.
Parte зама: HEREN. ETRUSCILLA AUG. ubi Caput emanan, latior, fari"
‚гидам б’ gra-uis, tum collum ad humeros. Nnmifrna агент, moduli majoris. Parte ад.
inde mier/iz, orbiculari circulo P.M. S. COL. VIM. Mulier нашла pedes a dextris leo,a
ватт taurus, Legenda deduco. Hermia Etrujiilla Augußa, Pojîlit Blarr'noдриад), Colmi.;
_Viminatium, vel Pûfllit Май file Col. Viminatium.
I. Confirmar inferiptin, Conjugis Decii nomen,videlicet Hermm'am vocatarn Ките.
ЕТННЬСЧЬЬ/Е: Patriam ejus fors indicat, fcribitenim de Decia gente PomponzHg
für Dm'orum Мидии ut credibile ф}? рта futura этот: drmmnt. Ita mim Dei-ionen
шт farm mju-m: Вт: нет до, priorüu: ‚Гасят, alter то Нппфо, alter ma
_ f-f'
ÁuEiarium Periodi I. 489 _
Latino мифам! animo inter conferti/ßmos lio/les, pro 'viëloria Patria _le deeoventes ожидаете.
Conllituere non prœfumo, nunc quoque fervari Deciorum memoriam in vulgari apouthe
gmate Verli Веси, hoc ell Inftgnes Всей quod tribuimus ignavis íngratifque erga Patri
ат ironicè; vel promerentibus ac inPatriœ falutem fefe devoventibus.
II. Puto ego Herenniit ; relatas memorias tum `fuillè collocatas, dum eœl'o Veronœ
Philipr , hujufque lilio Romae, poli fuperatum a Decio Marinum , Deeíus Romae Augultus
fuerat proclamatus, ñliumque fuum œque Decium , Сев/Ржет dixerat.r Hoc docere vident-ur,
utrobique verba: Аида/Ь: & .Dn Всей Аид/Н. Vox Маг“, elle potelì, ut Rel'publica An»
.dautonia ob beneficia quœdam, Herennìam, Mattis appellatione lit venerata, praecipue cum
non exprimatur Мат Cœjizris. Attamen Ratui hoc nequit firmiter, dum bene interpret-tari po
telt Mam', pro Decio, Cael'are, ab Augulìo Patte, declarato. Et quia Веста, а Philippi!
adverlus Marinum fuillet mill'us , atque hunc fuperallet. Herenniam con'ugem in Pannonias
Patriam fuam duxerit; reliqueritque dum Romain redux, fe Aug um audivit procla
maturn. gua occalione, ad Auguftae gaudium ac memoriam, Ефимов Ándavtonia Marmor
pofuit, :minatium autem, relatum numifma. v
III. ANDÁVTONIUMfuille fub Romanis Rempublieam, dupliciinfcriptione,con
fequenter telìimonio convincimur. Altero fuperiore; altero relato fupra pag. 5. Quae me.
moriae, dum nunc erutae & efl'ollae funt e terra, Rempublicam hanc, hic fuill'e confequitur.
Neque enim ideo allatas olim extitill'e ut fepeliantur, exilìimari potelt; at per defolatio
nem gentium barbararum, ruinatas, terraque obrutas, in fuis locis perennâll'e. Neque fuie
unquam Progenitorum nolirorum cura, ut Thefauros limiles confervarent, minus vero ut3
tales, amore litterarum, vel ornatus Patriœ, aliunde"procurarent. Exilìimo ego VetusE
illud Brevcorum Regnum, in Rempublicam abivilTe, adeoque sIurisdiétionem Reipublicae
hujus,cis atque trans Savum uin & mms Cblapim viguill'e. In 2ten 'еще: erutus lapis, Ап-`
da'vttmium iithic olim luiii'e uadet. ANunc pluribus in locis limilia funt nomina, петро
Satenichnjak Zafztenye, Sztenjeveez. Olimœ ue fuére Andezium, Апатит, Dautona. Quin.
Periodo I. retulimus ,Populum inte um nthes fuil'fe vocatum. Huic fuccellille Sclavos,Í
telìejomande Anthes vocatos, principali ter ramen, ait Selavini , ё“ Anthes nominantur. Qua
re non folum lirmari videntur, quœ periodo I.& II. fumus commentati; verum Sclavœ
nicœ Reipublicaa antiquitas ultro lirmatur.
IV. In loco nunc Schitaro, fuill'e celebriorem olim Coloniam, nunc etlol'lie antìquil
tates demoniirant. Memoratus Joannes Tomerz die Ima Septembris anni 1768 ad me ita ~
fcribit: Civimsgrandis fuif: ex врет: recenter apparet лишенным magnitudini мы
Ele шалит-м eon/ideretur, Zagrabia nullatenus eonjìvri риф. Enim'vero ubi domus e/l de
так ehìtaroezi, murus in terra ритм reperitur, ipfeque т ortem impegit muraria, occa/ione’
certi adi/ien firmandi. In domo ejufdem фиг ad Parochialem cleßannlarga etiam Пестрый
meryilrando jimt раунд ur kiudieo foo. In hortis autem Colonornm Ecole/ite сотый, biais lo#
eis, ¿ffii 1 hoe anno рт: lapides ö” lateres, infignis Iatitudinis, qualibus Etole/ia Cathedralis`
ßrata e , priîállruílura Sanŕiuarii Ecole/ie Parochialìs, под modo ampliatum е jîmdamenris eri
'tur. Paß cle/iam autem, rompus latt- „ртам, [Затаив dives e/ì решим - - - Ex qui
íiis facile шт pony?, ibi anriqnam Civitarem eng?, ubi modo murorum. zuzdomenta крепит
tur, ё!" ubi per eampum late diffu/lim moneta antigua а ru/lieis eolli itur. eqzm enim quisquam
aßì'ret, oeteres pecuniam er campum, uti mme tritieum, femurA es jed reperirì peeuniam his
temporibus ед locâ, quo ivitas antigua fait. Magnitudinem locifœpius ovalisjiimmetitus, Лиг
omni dubietate D. Uram certißeare рати, grandem e e debui e quondam Civitatem. Ro»
manorum ‘vero temporibus eam или”? numi tdlantur, ubi audios, rajanus, Domitíavms Efe.
Dignetur itaque orbi litteram mimos hos producen, ne lutlantes tum тёте bis ртам, nempe
¿um 8’ terra abruti /imt ; ac nunc слет dumfe ius петтинга de indiciismodernìsnete
ris olim live Coloniœ, live Civitatis. De amine, jam indagandum, ob hll'ioriœ lumen,
& plurium anti uitatum explicationem, adeoque publicam utilitatem.
V. Si de tinerarío Antonini, nulla elTet apud eruditos dubietas,li item vel _certum el’
fet , vel demonltrari polTet, Petouione neqnaquam via alia, verum per modernan Zagrablam
Antoninumivißeßuiíïeque hinc progrellilm ,nequaquam itinere trans Savano, зашит; all
cis Savum
fcio , aut trajeâo
proximior, Saro loco
in Sehitarjevo elTeteo; ubi nunc IVerum
conjeétanda. ons Refznik ell, Vetus
dum quaevis Quadrato,
haec ignota funt,utnec
Si
Quadratic eruta haberetur his in oris nlla memoria, defunt opinioni fundamenta. Similiter:
ii ex quibusdam veterum fcriptorum verbis, Гада relata, cum litu loci Seliítarjeoo combi»
nando, verè Concludi poll'et, argueretur ,Nonportum antiquam ißhic lietil'lë. fcribit equidem 1.1.
,Annal. Tacitus. Hic rerum „шпагат/[ат erat, cum Pamzonicas legiones шага inceßit - à
testes 2 MW"
490 Ad Notitias Preliminares Pannonìœ veteris
[Натрий ante cœptamjèditionem Nauportum ,ab itinera ö“ pautas, ö’ alias u us дао/[дики
turbatum in eig/his aecepêre,'vexiila corrvellunt. Direptisque proximis так, ipjaque Напрот
to, aad munieipii inßar erat, retinentes eenturiones, irri и 8 eontumeliis,‘paßremo 'verberibas
ifyeiglantar." Haec quœvis applicari, explicarique pofiè,loco' Schitaro,indubium eil; haud
mhilominus concludere valeo, Nauportum olimifihic Retifî'e. ÍEque libro 12 colleéìa per
Lazium , trahi poile plura ad Schitarjevo clarum ей, haud nihilominusputë five vetus Cim
отдалит, íive Aquineumißhic collocabitur. Quare
VI. Quamvis agnofcam confitearque: demonßrari Clare non pofl'e, ob defeäum сет—
torum monumentorum, veterem illam Romanorum tempore, loci iflius compellationem;
mihi nihilominus videri probabile, Coloniam Viminaeium ißhic olim Redífe. Motiva huj us opi
nionis meas, fequentia funt. LRecenÍitœ mox fupra, ibi erutœ antiquitates. Nam in loco
jurìfdiäionis Газе, Rempublieam Andautonìam memoriam illam Herenniœ ,atque Decii collo
сайте; negari vix'potefì. Et in' Andautonio uidem,re1atam pag. 5. Decio:in Viminaeio au
tem, locô five Reipublicœ altero, five quod erennía tum fors ibi fuerit, exfpeóìans Коте
mariti elevati
fcriberent) er Illyricianos,
a ¿Jenatu coaéìique
confirmationem enfibus ad
redditumque, ipfifufcipiendum Imperium
Herenniœ , Decii (ut memoriam
Conjugi Lœtus&c.
pofuit. Eapropter Viminatium intra limites Reipublicae Andautoniœ fuerit, venitque col
locandum. Colonia autem Viminatia, `videns eredum effe marmora {на Republica Augu
ßœ, ipfe Nami/ma relatum, in ejus memoriam dedicavit.4 2. Locum' Schitaro hujuique
Шиш, refartum undique ex natura, elle Vimine feu vimentis aut Viminetis, carice, virgul
tis, omnis intueri volens, inveniet. 3. Ruinatis per barbaros Romanorum coloniis, urbi
bus, vicis, quamvis ubique ac quœvis anteriora nomina fervata ab incolis fuccedentibus
Сите, dici nequeat; quœdam nihilominus fervata fuiffe ,ut Syìii,Sirmiì &c. res clara ей;
uœdam vero, Sclavico idiomate fu'nt nuncu ata, ut Anieium vetus Babinecz, Mar-tene Mar
tianecz; Si/Eia Szifzeg, ita facile, a Siberie, Chet, Sehit,Sa/Ív,Szit,Szitina, five virgulris,
viminetîs,junco,carice,fcirpo, veteris Viminatìi appellatio, in Sehitaro fervatur. Fatus
Tomecz in epiíiola fua в. Februarii anni 1769 ñgniñcat : Pagus, penes гит сатршп, inqan
Pecunia Romana colligitur, etiam Sa/Ísi( a carice vel junco) vocatur,guo plena: jaar palude:
Ü’ „или. ; - . . ~ »
Adverfus opinionem banc, numi tam infra, quam & pag. 15; Philippi Arabis ell'e
videntur. Ubi averfa parte, Р. М. S. Col. Vim. uam epigraphe paílim explicantantiquarii,
legendamqúe docent Provincìœ Mœ/iœßiperioris (afianza I imanacilingquareColonia haec,hau<1
in Pañoniis erat , at in i'uporiore Mœíia. Hinc Viminacium in moderno Идти collocant.Ve~
rum enimveró explicationis prœmißm, nulla legi fundamenta; ex lubitu autem interpraeta
ri , denotatas per litteras P. М. S. voces íntegras , ego falfem non aufim, nifi una communi
cato interpraetationis motivo. Sane in viíis leélif ue a me., live numorum,aut numifma
tum, five marmorum infcriptionibus antiquis: ubl Provi/‘laire „типе, quid aêium fuerat,
nequaquam fm'gularìbus litteris, Pro'viruiaz exprimi nomen ,fed vel integrum, ut Provincia
Dacia
Andavt.&c.
Со].velVim.
pluribus litteris
aliifque fupra., ut Prov. Maf/ia,
Periodo Noricarum
I exfcrìptis &c. Quin
, hoc videre ell. legi in memoratis,
Ne'que Aad.
legi Vetíamnum,
Vidini repertum monumentum aliquod, ex quo pofTet firmari , vetus Viminacium ibi collocari
роке, ех duabus autem primis litteris aequalibus Viminatio & Vidino,tutam interprœtatio
nem cenferi, haud exiflimo, alias & in Vienna cur non erit figendum Viminatium ‘Q non af
fequor. Accedit demonßratum hand efTe, fœculo III. Vidinum modernum in МсхгйаГирегйо
re fuiíi'e,quinimo Dardaniœ reéìius adfcribi poffe cenferetur. '
Mea fententia,quoties particulares fingularefque litteram interprœtanflœ occurrunt, ге—
&Еиз explicantur ex faéio quopiam in hifloriis relato, quam ex lubitu, aut imaginatiòne. Quarè
cum'fcribat Pomp. Lœtus: Scythe qui Мушка fidem рта/тегам, б” illius natu quien' пат,
fizŕla irruption@ limites натрий, urbes б” agros Imperii omani 11a/fare, prœrlas abducere,
cle/les undgue faeere, ineendiafzifeitareßomas, villas, tuguria evertere,metamhaud [цапнет iri~
ferebant. xpeditianiprapere rag/iaitur MARINUSquidamDux Limitis Sarmatifi: ab exer
citu Illyricorum Imperator df appellatus. Quad сит nuneiatum ст: Romze,Philippus актового
Senatu, plurimum de Marini ingratitudine que/fas Deeius 'vero Claras, поташ: eßPria
арт пе timeret, quod Marinus panas daturus eßet :, quipQ/i paulo создам/Мёдом militari pe
nas Init. Narrat deinde Decium: renuentcm 6L repugnantem ůriéìis eníìbus coaóìum fuillc,
ad fufcipiendum Imperium , Philippum Veronœ caefum, hujus autem, Filium Romae a Prae
torìanis; Deciumquea Senatu Augufium Рите appellatum. Cujus rei confideratione, cum
non folum in Numo Philippi pag. 15 relato,.fed in inferius recenfendis, œqne inveniam
P.MS.C01. Vim. litteras illas fmgulares,interpraetandas cenfeo, Paß Marinum vel М]?
` theum
\
и
`Г
Иийаггит Periodi I. ‘ - 491
haan-Ljilperatum. Vel : Pquit'M'arinojìlperato Colonia Viminatium : quäm Provineìœ Магде Sa
perioris. Et quia Philippus per Decium, Mar'inum fuperâÍTet , jure in numifmate Herenniœ
polito , eadem Epigraphe , Pojìu't videlicet MarinoДарите, expreíl'a ей. Vel ob infigne quod
pia'm benelicium ab Herennia Augufia collatum Coloniae , eXprefTum ей: P12/lait ll/fatri _lint
(Í'ol. Viminatíum. Vel denique , dum in numis Coloniœ Viminaty , eßo variis diverfisque ‚ de
dicatis 5 averfa parte, eadem cernuntur fuperius defcripta , videlicet tam Philippo quam He
reniae ; cenfendum erit , Coloniœ hujus , illa fuiíl'e iníignia , & fcutum , ac in litteris fymbolum
aliquod latere. Has meditationes deduétionesque meas , ut difcipulus, eruditis rerum an riqua
rum magißris , emendandas , vel Íi approbatœ fuerint conñrmandas extendendasque fubjicio.
l VII. DeRruéio ruinato ue er irrumpentes olim barbaras gentes Viminatio veteri ,
quando novos recepit incolas definire nequeo , Sehetaro autem vel Sthytaro , a denfitate Virl
gultorum , caricis . viminetorumque, fcirpi item & junci , perfacile diétum ей ‚ aut a Sehytis
ißhic fedem fuam figentibus. Facile Hungari occu ata Croatia , per Petrovagoïa reduces, hic
tranfito Savo ( vide pag. 88. ) Cafh'um Zagrab , fub alano Duce occupaverint , ibi fors {igentes
fedem , pro confervanda Sclavonia. Advicina enim loca , nomina Hungaricae derivationis
nunc quoque obtinent , ut Vugm vel Ugra , Belo'uar , Min/Èent &с. ut facile a Schytis , Svhy- _
зато quoque remanferlt. Нес. nihilominus nullatenus ultra conjeéturam. Regelìra Cathe- i
dralis Baiilicœ Zagrabienfis , Parochiarum Diœcefis hujus , antiquarn demonfìrant loci hujus
Schytaro denominationem; equidem in Regefìro anni 1334. confcripto аJoanne Атташе.
de Geertje , Plebanus in Sehytaryo ,Item anni 1501. fub Luca Eppo Zagrab. Petrus Plebanus,
т Salga/nya , atque dehinc perpetuo. Quare errant manifeflè, qui à Nobili olim ,jam in ma- ‚
fculo extinéta , familia Schitaroezi.,locum diëtum {ЦЕПЬ fomniant. Notat Ritterus, egove vi».
fli , & legi in pluribus monumentis ,juri exhibitis , Dianíeh olim fuiffe vocatam familiam , cu
Jus ramus, nefcio qualiter obtentis quibusdam in Sehittaro feilionibus , fe et Dianieh alim'
Schìtamczi compellare incepit ‚ fuccellive arepto retentoque agnomine tantum Schitarnezi.
Sed legi etiam locum hunc, Кит, olim diéium fuiffe , ua de re informari cupiens , refponfum
haben: Aahuc extant ve/fìgia loci Kutel , nam penes' Сайтам D. Ballogh pagas adhuedum Karel
in Sehitarie'vo appellatzun` Quare puto ego in litterîs illìs ubi Кисе] ponitur, ex parte„totum ac
ceptum haben', vel ob Cali-elli rationem , quaefit-um extitiH'e, ut latior principaliorque denomi~
natio inducatur a Cañello , quam à Curia Schitarocziana ; prœcipue dum credebatur a medio
Sœculi XVII. à Schitaroczys ‚ Schitaro formati , eíTeque illos Sehytarum reliquias; & Sclzitaro
eorundem , П поп ab Attila , certè a Salario hœreditatem. Cui Prœtenfioni , Ritterus , qua Ca ‹.
НеШ poÍTeíTor, eo fruétu fe oppofuit demonfìrando veritatem, quod plene exfpoliatum Caltel
lum viderit fuum , in proemium deteâœ veritatis.
alìud Alia quoque lapidaris
ex fragmentis inferi tio , ас
lapidis colleéiium», cruta ей ; aß
: AUG. fubito
quod confraëius
an Align/lum lapis ex
defignet autmore. Necj
l/Iugurem .9
defeétu integritatis memoriœ , explicare nequeo. Tuin Juni legi potuit. junio Bhe/b , ab
Augußo Ottaviano, qui Batonem fuperavit , fuifï'e Dalmatiœ , Pannoniœ Saviae , &Japidiœ
creditam adminißrationem fcriptores teßantur. Si hujus ей memoria ‚ pofita dagli/fo , quam
dolendum.' lapidem fraëtum effe. .
Numorzzm obtentomm relatie @Jazeera cmmmlmeatza. _
Delineatas . horum imagines calcographi expenfarumque defeétu , leéloribus exhibere ne
queo; haud verò invidè , vel fine eX alio. Multi funt , fic vctußate i'ordibusque confumpti ,
ut in quibusdam litterœ tantum aliquœ cemantur; in aliquibus exœfœ plenè int. Similium
nullam faéturus mentionem. Sequentes itaque in loco memorato compertos', ac penes me exi
Rentes , fincerè , atque ea qua poÍTum ratione , eruditis pando leétoribus. Videntur mihì an
tiquìílimi, quorum altera : parte adverfa, facies cum epigraphe Urbs Roma; averfa Пенза
duae , Lupa , intra hujus perles infantes duo lac fugentes , tum linea , fed diftinäè legi лечит:
locus iignatae vel cufœ тонет. Altero: arvi minorisque a priore moduli, parte adverij
facies idoli, cum litteris OVINÁ forsjo I; refidua difcerni nequeunt. Aver a parte, Н—
gura, quà homo'rudiiïiinè ut monfîrum vel idolum delineatus, VS videntur litterœ. Refi~
duos ad clañ'es reduxi.
САШЕ: I. Moduli Maioris.
I. Facies Pinguis. Infcriptio IMP. CAES. VESPAShUS. Р.М. PARTI. COS. Ill.
hoc ей: Imperator ИЛа/Мин: ‚ Pontifex JlÍaxímus, Partieus, Cargill tertio. Parte averfa, Sta
tua Viri ad Latus S. C. Epigraphc exaefa , nec aliud difìînéiè apparet, quam in orbiculari cir
culo P ~ - N - fors Pannonia. llludzPartieus firmare videtur Sext. Aurel. dum fcribe
ret: Rex Parthorum Vologejès meta jblo in pace тайн: eß , а Vefpafiano videlicet.
' hhhhhh II.
49s Ad Notitias Preliminares Pannonie Инн:
_l -:—.
II. IMP. CAES. T. F. DOMITIANUS feu: Imperator Cœfar Titus Fluuius Do
mitianus &c. facies caputque. Parte alia , quœvis exœfa. Apparet intra S. & C. ilatua Viri ma.
joris , dextera manu , nefcio quid exhibentis; finillra vero , arcum inverfam.
III. IMP. CAESAR TRAIANUS reliqua diliinéiè le inequeunt. Parte averfa intra S.
C. Vir, Epigraphe ROMAN — -- cœtera exœfa infra 1in. A T.
д IV. Majores duo funt , coniiderata facie , dillinéìorum Antoninorum. Horum ипо ‚ рт
adverfa exhibet :Imp. AU. Antoninus reliqua exœfa funt. Pars averfa habet: Vota т
Весеппа. intra S. C. poil lineam cit ne anno XIII. vel A SIS. diltingui nequit. In alter? 1 тр
- AntoninusAug.reÍiduum diflinétè leginequit. Parte averfa - XVIII. Imp. in medîJSß
V. IMI’. CA. MAXIMINNUS. РЕ. AVG. Caput Laureatum , facies pinguis , barbata.
Parte altera, Vir longus, dexterâ annulum cxhibens liniflrâ baculum. Epigraphe : Genio
Populi Romani. Infra lineam: SIS. Vide {ирга pag. 14. Eil etiam numus minor, quo: Imp.
Ca. Maximiimus P. F. Aug. parte averfa : Concordia militum.
VI. IMP. GORDIANUS PIUS FEL. AUG. Caput Laureatum, facies. Parte aver/71 =
Vir dextrâ campanam , finiltra tenens haculum, intra Iittcras S. C. Epigraphe orbicularis Li°
‘bertas Aug. Conlideratione illorum quœ Jul. Capítolin. de Gordianis fcriberet,puto unio
ris Gordiani numifma elle , imberbem enim etiam numifma exhibet. Libertas Аида i indi
care videtur , occifis Maximo atque Balbino a militibus , Align/lum fuiñ'e nominatum. Exhi
bet Jul. Capit. epiilolam , Gordiani Augufti ad Myìtheum Socerum fcriptam , quâ , miilis aIiis =
Sed Díis gratins, quod te inßnuante, qui nihil vendis, шве: ea , quie inclu/us [Ига поп poteram
- lili/ier e/ll Imperator apud quemoera retieentur. Hinc fors, dum inclufum fe fuiiTe Каши:
Gordianus , eo liberato , polita epi raphe Libertas Аида/Н. _
VII. Duo numi Гипс, ubi: m . т. Iul. Philippus Aug. Parte autem altera: P. M.S.
Col.
p. 15.Vim.
ЕхInfra lineam
duobus in uno
his numis AN. VI, ineil
corrigendus altero AN. VII.
Pompon. Hi ualesfcriberet:
Laatusœäum funt, illi,Ambo
cujus mentio
Philip
pi 'uixerunt annis quinque , dum numi hi , annum VI. & VII. demonllrarent.
VIII. IMP. MAXIMIANUS.P.F.AUG.Facies pinguis & oblonga. Parte verò averfa :
Fides militnm Augg. Et Сит: no. Infra lineam. AQI. Facile numisma excufum occa
íione elevati a Diocletiano Maximiani, jurataque his per milites fide.
IX. Imp. Maximinus P. F. Aug. parte alia: Denic. Con/íantio Aug. feu Deuiflo Con/hn
tio Аида/10 SISC. Puto hinc deduci , Gallerio Maximino Italiam „haud voluntariè, fed poil
reportatam viétoriam,aConllantio Chloro ceíTam fuilfe. Atque in memoriam Maximini vi
éloriœ, numifma cufum fuifl'e. f
X. Majoris moduli , ponderis, ac metalli, ubi parte adverfa: intra ejus Caput faciem
que CRISPINA AUGUSTA. Parte averfa: Mulier fedens ,laterales litt. S. C.re1iqua legi
neq ueunt.
XI. AUGUSTA FAVSTINA. Partis alterius epigraphe diltinétè legi n uit, adfunt
hujus vefligia. in medio S. C. Antonini Py uxorem fuiil'eJul. Capit. teflatur :eql/xorem in
quiens Нац/[тат Augußam appellari а Seuatu permi it. Hanc aSenatu magni habitam , nec
tantum ex relatis pateret; {èd ex vcrbis Capit: ertìo anno Imperiijili Ели/{тат uxorem per
didit: que à Senatu toryicrata e/l, delntis Circenfdius atque templo, ¿ŕjlaminicis 8° ‚Даши au
reis atque argenteis: сит etiam ipfe (Antoninus nempc Pius) hoc eonreßërit, ut imago еда:
runŕlìs Circen/ibus poneretur, Eil minoris moduli, ex combinatione faciei & ornatus ejusdem
Fauflinœ,alter,in quo diltinélë legi nequit epigra he. Pars averfa,fymbolum aliud continet, In
fcriptionem aeque, ac fors Grœcam. Heren/lite gtrujŕillfe numifma relatum ей fuperius.
СМИ: II. Nunn needn , 89“ rumores.
I. Argenteus eft,ubi facies caputque ornatum cum epigrapheJULIA MAESA. AUG.
Parte autem averfa Litterœ per latcra politaa, ex quibus prodit JUNO. Titi Claudy Druíi ,
Maßalinam faille uxorem, cum Valeria prœnomine legi ‚ Juliam autem Septimy Severi. Nu
mi hujus epigraphe, quam exprimat? eruditis relinquimus.
II. Numi 12. Гипс сит epigraphe CLAVDIUS , qui omnes conliderata facie ejusdem ef
fe apparent, omnes attamen vetuftate fic attriti, ut in nullo diftinétè integra legi роте in
fcriptio, prœter Claudius. In aliquibus legitur etiam AUG. In aliquibus ей С ante nomen.
Aver/ie partis Symbola inaequalia funt , fed epigraphe diftinétè legi nequeunt , in uno Iegitur
SALUS AUG. in alterozAnthiocia Aug. Itemjo'vije fors Servatori.
Ш. Undecim funt Gallieni, fortis priorum , nam nec in his amplius legi poteft ., quam
ватта: Ада. Diverfa quivis habet parte averfa fymbola. In tribus, parte averfa cervus ‚
inferiptio: Diaanae Cams in duobus Laem'tas Aug.
IV.
Auöarium Periodi I. 493 ‚
IV. Saloniae Auguilae duo funt, in uibus inlcriptio averfœ par-tis legi nequit. Pare
adverfa exhibet fœminœ caput cum epigrap e Salonia AUG. ì
V. Parvulus aureusque numus ей , quo IMP. C. TETRICUS Parte averfa littera:
apparent , fed leélio non prodit. t
` VI. IMP. AURELIANUS AUG. parte alia :Jovi Ser'uatori. praeter hunc tres alii Гипс,
diverfi. Sed ap arentiumlitterarum 1eétiomolefìa. In Quinto: Concordia militum. - Í
VII. IMI? LICINIUS P. F. AUG. parte altera joui Con/èmatori, infra lineam SIS.
Alter fimilis ей. `
' VIII. Пищей: IMP. CL. TACITUS AUG. parte altera - - Respublica T.
IX. IMP. C. M. AV. PROBUS P. F. AUG. Parte vero averfa Virtus РИМ/1115. infra
lineam XXIT. Inaltero numo par priori, parte adverfa epigraphe. In averfa: Сон/Этап
Aug. infra lineam XXIS.
X. Unus Carini habet: Imp. C'arinus P. F. Aug. Parte averfa: Concordia Augg. noßro
rum. Unus cum fequente epigraphe: Imp. C. M. Aur.Numerianus Nob. C. parte ex alia:
Virtus Augußi.
XI. Quatuor funt, Navy, Con/lanty, tres cum œ ualì epigraphe: Fla-u. Conßantius
Nob. C. Sed arte averfa, in uno Gloria exercitus. CSIS. In aliis Reipublicœ Reparatcri.
In 4. partis alverfœ epigraphe ей: Шло. Conßantius P. F. Aug. о
XII. Con/Iantini , facie confiderata,quinque funt. In duobus parte adverfa: Imp. Con
jlantinus P. F. Aug.averíà autem Soli in'viŕlo Comiti. infra lineam A. SIS. In Tertio Pro
oidentia Angus. infra lineam Sarm. in 4to: Gloria exercitus. Smr. S. In utroque horum ad
verfœ partis epigraphe Con/ìantinus P. F. AUG. Hic addimus numos,ubi: Imp. Lic. Lici
nius P. F. Aug. parte averfajo'vi Coiy'erviltori. Sis. & funt Iimiles quatuor.
XIII. Duo funt ì. Horum altero': Jul. Cri/pus lVob. С. parte autem averla, or
bicnlaris infcriptio: CA ARUM IVOSTRORUM intra fertum1Xl/'0L infra lineam:
ASIS .In altero: CRISPUS NOB. С. parte alia Principijuventutisin fine: AQI.
Nob. XIV. Conllantini
C. Parte averfa inII. Tres Гипс
duobus: ut juvenis
Gloria. , in horum
exercitus, quibus ,unusv
parteSIS,
adverfa:
alterConßahtinus Inn.
Smr. in tertio:
Prooidentia След: infra E. SIS. Sunt item quinque, dum patre mortuo, fuit Auguflus.
Ubi C'g/Íantinus P. F- Аид. In uno , parte averfa fymbolum fine Inferiptione, рой lineam
unice onst. In altero: Gloria exercitus.' E. SIS. in reliquis joui Conjer'vatori. locus exaefus
XV. CONSTANTIS decem funt. In uno: Con/lans Nob. Caes. parte averfa: Glo
ria exercitus in tine SMTS. In cœteris partis adverfae Infcriptio ей: Con/lans P. F. Ang.
Parte averfa intribus Viůloria dd. Aug. nn. Turn E. SIS. in 4: Gloria exezcitus. A SIS.
In duobus legi nequit. ‚ _
XVI. CONSTANTY numi Гипс 32. Advcrl'œ partis circa Caput laureatum, in uno :
Dn. Соц/11:11:10 Pio Principi, parte adverfa minutis litteris : Dn Соте/Юты - - in reliquis om
nibus DIV. Conßantius P.F.Aug. Sed tam limbola, quam epigraphe partis averfa~ varia:
nempe Seroatori Reipnblicœ,cufì SIS. Smr. Tes. Const. Item Gloria Romanorum.A.SlS.
Item Viůloria dd. Augg. nn. - SMTS- Item Fel. Temp. reparatio. A.fIS. Denique Vot
XX.
cujus Mult.
verticeXXX.
PavoIn, duobus
radiatus.legi nequit , nilì- рой..lineam E. SIS. Symbolumi ей collis , in
XVII. Sexdecim numi funt Valentinianì. In omnibus eadem ей adverfa parte Infcrip
tio , nempe Dn. Valentinianus P. F. Aug. Verum parte averfa, quidam habent Seruatus
Reipublicae; quidam vero: Gloria Romanorum. In uno: Viëloria Auge. in altero: Gloria
exereìtus. Sunt culi Sifcy, monetarias diverfas indicant,vide1icet A.SISC. Item BISC. Z.
P. SISC. C. SISC. B. SISC. Obfervo etiam penes fymbola litteras , feu figna diflinéta. U
bi infra lineam ей A.SISC. ibi in medio laterales funt Iittcrae, adextris S. finiflrorfum K.
Ubi B SIS. Si dextrilateris non ей exœfa littera, àliniílro ей A. Ubi C SISC. latus ii
nißrum in medio habet О. Ubi PSISC. dextrorfum S. &inl`ra P. Íinißrorfum P. Ubi
SISC. Z. Parte dextra ей А, fubtus H. ex fmifìris F. Ubi E SISC'. dextrorfum C. fub
tus A. finiflrorfum S.
XVIII.Valentis œquè funt 19. omnes cum Epigraphe: DIV. VALEMS' РЕЙ/100. aver
Га pars illorum qui legi pofl'unt, exhibet Gloria Romanornm. Tres funt TESS. unus C. SISC
ubi ad latas finîílrum in medio О. Item Gloria Exercitns, Item Vifloria dd. Augg. nn.
Item Vot. XX. Mult. XXX.
. XVIIII. Alter majoris moduli , alter minoris, numus ей, exhibens uterque: DN. GRA
TIANUS P. F. AUG. Parte autem averfa,major: Reparatio Reipub. Subtus: ASISC. nul
h h hhhh 2 las
494 . Ш Notitìas Preliminares Pannom'œ гнет
1ае funt laterales litterœ. Minor: Gloria Romanorum. infra lineam P. SISO. ex utroque la
tere S boli, P. P.
.THEODOSY Quinque numi fungaequalis in omnibus Infcriptio : DN TI-IEODC
SIUS P.F./1UG. Parte avería (cenfeo elle numifma, ob magnitudinem ) Кератит Reipub.
infra lineam B. SISC. nitide uœvis leguntur. Laterales nullœ funt litteras. Duo parte а
verfa exhibent VOLI/.MMILX ubtus Е. SISO. Quartus: VICTÓRIÄÍ DDÁÚ'GG.NN
Е SIS. Quintus: OOIVCODÍÁ AUGG- Е SISC. In numis his , nulla ligna feu Ним-г
funt laterales , five monetarìorum.
XXI. Ей numus , in quo facìes venußa & Caput cum epigraphe : FL. HELLENA AV~
GUSTA. Parte Vero averfa : Vir dextram manum extendens- ut puto ad ancoram , fmiñra
baculum. Epigraphe: Seturitas Reipublice. Subtus : R. ANT.
XXII. Ей numus argenteus medii moduli , in quo caput barbat'um cum facie, fed Epi
graphe partis adverfœ apparet fciiTum , fors ad experiendum metallum , hinc partis dextrœ in
fcriptio legi nequit. Siniftra pars exhibet AUG. P. М Tum litt. 4. Paß averfa exhibet ,
COS VII. Credo eil'e numum Hadriani , Vel Antonini. Ей œque parvulus numus , ubi ca
putjuvenis, Epigraphe : DIV0 CRIS. - puto duas fequentes litteras elle, P0, hinc effet
Cri/p0. Parte averfa , in fymbolo linteamina videntur & in illis bufìum , vel Immolatio.
Litterœ funt , quae mihi non reddunt vocem. Demum ей numus metalli nobilioris , & сга13
fus inflar numorum Hifpaniœ ,in quo facies & caput optime apparent , Gt ex parte altera aeque
fymboli figura, fed infcriptio erui ame non potuit. Apparent plures, & multum conßrictè
litterœ. Puto eil'e numum Aurel. Altonini , haud attamen audeo añirmare.
Tandem varii diverforumque numi funt Nro 62. Quos quin legere nequiviil'em , cem
que eruere leâionem , miilos facio. Sunt horum aliqui mediocris modulli; aliqui minoris ,
ac etiam minimi. In multis apparent facies & fimbola, quinimo quœdam etiam litteras. Ай
ubi certus effe non potui , abjicere malui, quam conjeâare. Atque hœc funt quibus Periodum
I. augendam putavi , eruditorum virorum gratia; qui hoc meum obfequium , ut gratum lia
beant , oro. Si quœ Гипс, qua: illuftrari merentur , fupplicare non defmo , ne dedignentur.
Nos equidem in his Oris, & Regionibus , ейо olim perdivites fuerimus , in hujusmodi anti
uitatibus; ейо clamemus veteres mores & ßudia perennare debere ; ex religionis Zelo . cre»
äidimus hase , ut Gentilium , eii'e дейшепда , abjicienda , feponenda. Utilitate autem homm
ab eruditis demonůrata , fors his colligendis evademus Rudiofiores , communicabimusque po
tius Magißris, ac mundo erudito , quam indigne perire, fmentur a pofieris. Sane inhoc , Avo
rum Proavorumque noilrorum , imitanda non ей fuperfìitio melius , am religie. Ego inter
Antiquarios, nulla ratione collocari valeo , neqëe hœc proliteor йи ia; verum ut media Hi.
üoricœ Probabilitatis amavi femper & fufpexi. x his , nunc erutis in Scliitaro , atque mecum
communicatis , videre dignentur
musque : fic Regionum Concives
harum incolas mei, clìomanis
, paruiffe под utilitates promanent.
, ut Corpus Firmamur,
Reipublicœ досе
propria Гег
vatum fuerit. Firmamur: quam olim fiorebant haa Regiones , dum Sifciœ intuemur memori
as , Viminuty item nunc eruti. videmus: bello claruifi'e perpetuo Pannonias, {uiileque Roma
norum fcutum,quo per gentes barbaras deftruéìo , corruit ue Romanum Imperium. Vi
demus : illam fuiffe olim virtutis rationem , quod plurimi , a Imperium plane fmt elevati ,
adeoque iingulorum fuit , contendere ad veragn ex virtute gloriam, moniìraréque faélis pro
priis: quam fit utile Reipuflirœ , (т dig-num maiorílfusfuis. Intuemur : Pannones olim gra
tilTunos {пите benefaâoribus , dum in memoriam gratam , marmara & numifmata pofuerunt.
Sane eruta nunc tot monumenta, olim polita Fou/lime , Нашли, Hellelzœ, nefcio an nos
non admoneant ad imitandum , pro tot benefaäis Sclavonia: huic Газ, Magna MARDI;
ТНЕКЕЗШ. Videmus denique ,per voces: Кератит НеЕриЫйе ‚ morbos in ea quoque
viguiile , adeoque confuetudines atque ufus , non eil'e publicœ falutis, iirmamentum. Quin
Veteres ,pro „parata Republica , numifmata in memoriam dedicañ'e. Videmus tot caeteras и—
tilitates , Nepotis
Comely quas eruere meditme
&с. opera , uivis, poterit.
perpeniiierit Quisquis
viciendo quœ olim autem Ciceronis , ratio
erat Philofophiœ Seneca , Tac ri,
? Hißoria
item; facile reperiet caufam ,eccur tantum ab antiquis receflcrimus. Scriptores Veteres 3:1
miramur , ut rudes folent rem novam vel incognitam , ac licèt videamus Reipublicœ Газе fuif.
fe eos Hudiofillimos, atque quœvis fcripflíie ад ройегоз , eorum tamen Providentidm non fe
uimur , uin crimen culpamque eÍTe credimus , commentari de Regis fui atque Reipublicœ
ïuribus. morbis & defeëiibus pluribus. De mediis reftitutœ faintis publica. Quis fe cre
det medico ‘.2 qui vocatus ad aegrotum fanandum , nunquam legit de morbis ; nunquam де mo»
dis medendi his , fecundum individuorum temperamenta.
Demif
Auŕizm'um Periodi Il. Ö’ III. `495
Demifsë tandem fupplico: iiîomnibus , qui vel fervant ejusmodi monumenta pro one;
tando : `vel penes illa funt , ne talia invideant utilitati publicœ. Si ipfi, Vel nolunt, Vel ne<
fciunt ex his commentari , vel Zelumjoannis Tomecz imitentur , communicando сапа; vel
exemplum meum fe uantur , exhibendo illa , narratione Íimplici & Hifìorica. Sum in orbe
nunc, tot ClariHimi iri,qui amore utilitatis publicas, ea illufirabunt; pmdentque ad no
агат doéirinam , eorumque laboribus nos perfruemur. Dantur artilicibus media , qu@ du“,
ab iis conficiuntur , nobis ferviunt ad amióium , viótum , luxum , poum ‚ Pro „jusque ¿en
nio & voluntate. PE О DI
кадет“ mihi fuerat a Viro , litterarum haud inimico , in Ozell , lapidem quendam , In.
раритет ехыьтгдт ‚ cafu erupiÍTe , qui more veteri , ut Iirmior , arcis illius fimdamentis , ita
ей fuperpofltus , ut nihilorninus , terra.- fit proximus. Sclens ego , quae funt , de Zellia , Аид
lia memorata а Paulo olim Diacono , quœßiones explicationesque, preces nullas omifi, f1 ex
fcriptam Писец-ё, confequi polIim memoriam. At fugit me , quid fuerit ,.ut non folum fe o
nerentur preces meas, fed infuper excufationem accepi, obrutam effe lapidibus aliis, neëio
cui neceflitati provifuris. Induíiria Unius , quem prodere nequeo , fequentem elapfo Februa
rio obtinuî rapfodiam , cum notitia: Caetera lapidis , ornata haberi certls lineis vel floribus ‚
atque fequentemelïe deferiptam caeruffâ ‚ & ad me miil'am memoriam.
). M.
«1U1Us PRoBNU ovUv.
F. с. NBL Posvn. M. U. “
сххх s. +-B1E T. s. v.
NATIS HKSN. Yes) g SXz
V ‚
A
Ille qui detexerat mihi infcriptìonem primus , putat. Probun elI'e in lapide, creditun
Probum'um exprimi. CLJOan. Lucius lib. 2. Cap. I. Ех Porphirogenito meminit Pribuny. I
tem cap. 8. fub Gejìmiro Majora, Pribinme Ваш. An relata memoria Pribmgy 'nel Pribinme fit г
conßituendi careo fundamento. Ego fatis meditatus fum , evolvendo quœvis quae vel habeo ‚
vel legiITe me` reminifcor , haereo! Veterem illam Romanam , effe han@ memoriam , aíïentiri.
nequeo , ob tanta quœ exhibet. Quare facile poßcriore aetate , ad imitationem extantium tum
tot Romanarum , collocata tit. Verum quus fit? Interpraatari nequeo д carens fundatœ con
jeélurœ motivis. Perpenlis illis quœ à pag. 76. fuperius relata funi , fi Pribina ille, hic expri
mitur in Probun vel Probuuio, plurima firmaret Inferiptio: Sclavoniam nempe fub Bulgaro
шт fuillè poteliate : Ratimarum Partium illarum Trans-Savananlm fuiII'e Ducem , eoque ор
prell'o Probunium , five Privinnam. Ab hoc aedificatum ifihic munimen in nemore. Ardor
ille in Catholica fide Pribinœ firmaretur , tam ex Íigno »1- Ген Crucis , quam & initialibus lit
teris DEO Maximo. Verum doétus peritusque Lector , deducat quœ exifiimat , ex commu
nicata memoria. Ac f1 ex ignotis mihi libris , vel antiquitatibus aliis , novit illußrari poile ,
fuperiorem memoriam , hanc ut mecum communicate dignetur , oro. Mihi aliud datum non
ей ; quam do'éiis eruditisque Viris , erutam memoriam fubfiernere ac devovere.
PERIODI III.
` ` Plurima Гипс, quibus hœc Periodus, per Íingulos Regum poflèt poteritque narratione
vhiíiorica adaugeri. Quia nihilominus ego , ex fine ас jiopo , faâorum hifioriam non qucepif
fem confcribendam ; verum jura Regum , Ö” Хает eorzmdem Corona ; ideo dum aétorum ge
ßorumque reminifcor, qua» aut ad Poßëßorii Гипс dilucidationem , aut ailumpto a me fcopo
ferviunt; aut fors fepulta haéienus ignotaque infinuo , a me in cœteris , expectari non debere
auéiarium , exißimo. Quare ad me non pertinebat ut ex licem; five nomen , fwe genus u
Xoris S. Ladislai. Si fuit Bertholdi, Ducis olim Maraniœ lia, facile amiffa fub S. Stephane
Sclavonia ‚ ut pag. 104. retulimus , dum S. Ladislaus mortuo Zvonimiro Croatiam , Sclavoni
amque , Relgno fuo reßituit ( quae ut pag. 90. intra limites conßituti per Zultam Regni Unga
riae fuêre) artes illas Bertholdo reliquerit , nec difputaverit. Hinc Bela IV. tam jure Coro
me, Regnique fui à Zulta confiituti, quam etiam ut legítimos defcendens, Ducatum Mara
m'œ , partesque illas recuperaverit.
Relatum à Thoma Archidiacono , vel pace mea , eidem additum a Lucio vel al io , docu
mentum Privilegii, aColomano elargiti Generationibus illis, elio ignoretur unde acceptum
fit? Scriptores Veneti non controvertunt. Quare adverqu eos , ut produdum ab iis , гоЬиг
habet. Firmatur illud , Singìdlmi Eppi Zagrabienfis faůo , relato in opere Erri. Зап.
nerationibus conferebant,
Denique pofieriorum Regumut de Klokoche,
exemplo Nobilibus
, qui Campi Zagrabien/ís
, immunitates, &c.litteris,
gratias , iisdem Ego pluribus
autograph»
Privilegii illius careo , nec illud vidi unquam , dum nihilominus Scriptores Veneti ‚ illud г
i i iii i \ leg*
v496 Ad ZVotitias Preliminares Pannoni.: Veteris
legitimo habent , ac quà legitimum orbi toti exhibuerunt ‚ ego meminitl'e illius potui , praeci
pue dum Scriptores , cœteraque documenta (yide deferipta p. 127. ex metalibus litteris, ac alia)
Íìabilitum fuiífe his inRegionibus perColomanum Regem,SacrœCoronœ Imperium,te{ìaremur,
Prœterea dum publicum monumentum,ex Lucio a nobis pag.1 1 8. exfcriptum, a Rega Pan
nonia: Vladislao, Croatia? Regem, fuiíï'e conßitutumAlmum Nepotem docet ; Neque Regno 1110,
fuiH'e privatum, five a Coniìantinopolitanis , five ab ipfo S. Ladislao , fcriberetur a quopiam ,
confe uens ей, ennatis adverfus Almum , fuperius memoratis faäionib us cefßìlm Colomano
fuifl'e Lroatiœ Regnum. Nihilominus qualiter intra Almum & Colomanum rationeCroutia’ trans
aéìum fuerìt Пита Corone;I nil lœduntur, dum intra hos, res ада efì , firmaveritque Colomani.
jura Coronœ , quinimokead Dalmatiam extendcrit.
's'. . _
Borirhius œquë prœtenflone fada Coronae , hujus juribus nil nocuìt , dum fua Prœtenfio
ne'potius hœc firmavit. .An autem ipfe fuerit Colomani 1111115? Item qua ex matre genitus?
fmîs а mepropoíitus examinandum non exîoebat. In obfequium Viri cujusdam docti 8111111
ibis , mihi vìdetur credibilius , haud гите 111111111 adulterœ Colomani uxoris`, & Colomano Гид
pofitum ; Verum a Colomano ante legitimum conjugìum enitum. Motiva credibilitatis fur:
fequentia. I. Combinatione Scri torum ‚ чтетопез ha: ita Гипс dubiœ , ut nifì Señorías elle
velim five Thuroczy , five amplilBlcatoris ejus Bonìiny ,jurarqu in 'ufr'ba Марий ‚ ob сове
vos , Ottonem Fri mg, б" continuat. qumœ Надел/15 ‚ concludere nil polììm. Ab œmte Colo
mani, Stephani I. Belœ Cœci,Sœcu]is dißant Thuroczius Bonñniusque. Neque fcribunt,
quo ex fonte fua defumpferint? memoriam illorum, cunâorumque œtate Thuroczy viven
tium , res ab eis fcripta fuperavit. Proinde cum Huxa lit traditio , haud invenio , ut fine me
tu afiirmare valeam , eos сенат veritatem fcripíiíTe; praecipue dum a Coœvis Scriptoribus díf
`{'erunt. Hi porro cum exteri fuerint , an genuine de quibusvis fuerint informati? dicere ne
fcio. Illud fcio : nunc quoque exteros Scriptores Гавре aberrare , dum de rebus ůbi incoguiu's ,
Verum unice auditis fcribunt. Conveniunt domeßici Scriptores, cum extraneis,BoriL-kifm
.nгАun1a-n*Q:_* Prœtenfionem feciffe Coronae fub Bela Cœco , in modo autem & tot circumßantiis variant.
Cantin. Cofm. Prag. ad an. 1 139. pofìquam narrâffet , Ducem Polonorum , expulfu Rege Cœ
co voluiíTe {ilium Colomani intronizare , ait: Мат enim рифт ju'vmis à marito [ilo Rrg:
videlicet Colomano repudìata , dum ф: pnegnans rediit ad patrem , atque ibi ритм ргргт. Orzo
Friíingen : Colomani ßlius ,jid cx alia marre natus dicebatur ( obferva. dicebatur ) ngmwlmw
num requirit. Neuter horum , pertraůandam habuit quœíìionem ex fine , at uterque preten
íionis Borichy infinuat motivum. Thurocius relinquit in dubio , an Colomanus? autuon
fua, adulterii arguenda? dum fcriberet : Hungari - - per nunciosïrmitabant ВОШЬ 11111
)‘тпит. Тиш infra : Proceres autem Hungariœ votati funt ad colloquendum сит Rega. Intenc
gavit autem eos Rex ,fi fcirent Вагинит adulterinum ст ‚ 'veljîlium Regis Colomani. Rifles
autem Regni rcjjmnderzuzt , quod indubitanterfcirent , Borichium effe adulterinum ‚ {59 ‚шиш-щ: dig.
num Corona Regis. Interrogatio Regis , nefcio unde mutuata а ТЬигос1о ‚ vìdetur cńmcu
uxori attribuere, Adulterinum ф г 'vel filium Regis? Teñificatio Procerum , dum ait; Mlm.
u_-
n.-.
nus dignum ¿Je Corona Regis, licet fcirent indubitanter Borichìum г е adulterinam vìdetur Со
‚ lomanum accufare. Нас quœvis ego perpendi, at dum ad jura свит nil pertinere qms
Rionem vidi, examen non inferui , meam attamen infinuavi opinionem , videlicet Probabili@
rem videri Cont. Сфп. Pragen. relationem. Hanc enim firmat lex Colomani Dect. я. cap. XV.
quò , omnem сопрут defponfationem vult in confpeâu Ecclefiœ , coram Sacerdote & ido
neis tefhbus, cum igno fubarrationis, & partis utriusque confenfu peragi , concludens:
_ ter non coni [им/2111 opuâßrnicationis reputetur. Caufam legis hujus, exifìimo effe , repudi
um illud
non folumàprœmiñ'a;
lomanofedfa litterœ
ll m , relatum
Belae 111’.uequarum
а Cantin.fuprí
Co те Pra on. Accufant Colomanum
meminänus-
ŕrQuite illa fuit repudia@ il Colomano fœmina? Amicus ille , in cujus obfequìum ъж сот.
mentamur de dato 8.Ju1ii ап.1768. Iignificat: Otton. Frifing : L 7. c. 2 1. fcribere : B01-itin; i
cebatur
8’ ipfe С'о1отап5‚]ёк1ех
, regnum pam-numalia
щит.
quam Stephani
Illud ,Chios
matreKiov
Ruthenorum
legendum
, feu
exifìimat.
Chios; Неужто
Multa hinc
„дмuaeii
Poffunt: ut quot? quœ item uxores fuêre Со10111а110? quae illarum nomina? fed his сады—15
que 011111115 ‚ prœcipua ей; Qui Ruthenorum nomine , fœculis his defignabantur. Phu-es fum’
ut ex operum leéìione obfervo , qui Ruthenos сом-611111: Rulliœ veteri. Verum combinatiom
faßa Scriptorum atqueDiplomatum,idem mihi apparegerat cum appellatione Rutheńorumsœ
culis illis,quod hac aetate cum Valachis aut Rajìianis. Elfe videlicet generale nomen deiignans
Orientales Graeci ritus. Valaohia minor , in Sclavonia inferiore appellatur , Чаде гадит Vala;
chiaan vera non ей, пес fuerat. Multi, Vlahos , Valachos; eneratim habent omnes ‘a Rim
Ecclefiœ Romanas alienos , ac in his Re ionibus prœcipue. gimile quid in exprœffìone R _".
thenorum olim evenifTe, cenferi debet. quidem millis cœteris pag. 90. Тиры—1115, Адепты;
fcribìt de Regni Hungariae Confììtutione :Exit metasRegni Hungariœ Et ex parte 771cv
lmicormn щи: adранит Сити , б“ in eisdnn рати: dcdit Cajirum инд/тете Кидай: ‚ да; „И,
то
<4
Auäariura Periodi III. 497
.Alma Duce , (шарю ‚ in Pannoniam oenerant. Itaque Rutheni fuêre & vocabantur etiam pop ц—
lus, extra Rulliam habitans. In pargameno vidimus, legimus, fequentes litteras, quarum
autho raphum ей penes D. Comites Voiklli, & аЬ illis originale habuimus pro legendo; te
noris equentis , quod integrum lec'toribus eruditis exfcribimus , fupra eo uíi etiam.
COLOJIÍANUS DEI Gratia Rex Ruthenorum, Si“ Dux totius Sclavonia, omnibus
[criptum irfpeôluris falutem ae omne bonum. Provida Regum difcretia, tam агент/ребят erga l:
jemper perjubieblos debet habere diligentiam ; ut quanto quis defidelibus jamulatur, tantopraperu
ßus~munificentiœßue donis remunerandus fòre telg/botar. Cognofeat igitur tam priefens uniuerfœas
quam futura , quod fum Dragon , Dragveehfilius ejus adolejŕens, jobagiones Ca/lri nq/lri de Roi
eha nobis fidelem fi'ublum, сит ejfu/ioue штатам, ea tempore,eum frater noßer Dux Andreas,
à quibusdam офис duŕlus Conßlio in Regnum mßrum 'videlicet Sclavonia, loiolenter irruißet , ex
hib/lißent. In reeampenfationem tot Ütantorum laudabilium meritorum, fi’ commendabiliam, tant
ip_/is quam /ìiis haredibus ., haredumque Sueeeßbribus quandam лепит Konzka vocatam in Comita
tu de Raicha exi/Íentem dedimus , contulimus ö” donaoimus jure perpetuo poßìdeniam. Ip/isque
pra/entem роднит/251112 nQ/Íri munimine roborando, сит/гит б“ eon/ilio omniufn iobagionum по—
ßrorum ,/imul habito б" deliberato ,julie Ван! 'videlicetJu е JWgr-i Taverniearum , Demetrv Jllgri
Dapißrorum, Nicolai Comitis de Zala, Ороу Comitis de Symigio,Petri Comitis de PVìko'v ,
.Georgy Comitis de Burana , dare coiyenßmus б" conce/jimus. Datum per тати Hfifgri Errea/Í ,
Aula: Regia Саш-вишу ‚ б” Egren/is Prapa/iti. Аппо ab Inearnatione Domini M( CXXXII.
Sigill. pendens in forma ovali ‚ quod diftindè & clarè , non dignofcitur , neque ex fculpta in.
fcriptione aliud legere potui , quam Colomanus.
Combinatione Anni, fubfcriptorum item Procerum , quìs dicet Colomanum Regem Ка“
thenorum illorum Рите ‚ qui Rulliam incolebant, prœcipue dum intitularetur Rex Rutheno’
norum ö“ Dux totias Sclavonia. In donationis porro contextu , Regnum fuum his in oris fuif
fe innueret , dicendo: In Regnum naßrum ‘videlicet Sclavonia violenterirruißet. Quare fœmi
na illa , fpe futuri matrimony à Colomano feduéia, ex uibus oris , & Regionibus Ratheno
rum {цех-й? fic in dubio remanet , ut deliniri nequeat. ihi quorumvis combfnaticne veroli~
' millimum ей ‚ harum illam fuiffe Regionum. Enimvero quidquid fit , utrum Colomanus mil
les fuerit fub Zvonimiro , ut exhibitœ p. I 14.1itterœ exprimerent , illud negarì non рогей;
Colomanum his in Regionibus bella гейше , Petrum fuperâife , & Bofniœ nunc , tum Ramis
Гите PoÍIefforem ; hancve inTitulis ut pag. 155. exprœlliffe. Sœpius item ad Regiones has pro
pter Dalmatiam liabiliendam fervandam ue; Eum fuiíl'e profeéìum. Quare conlidera
tis his , prouti etiam bello illo Sacro Cruce ignatorum , _Grœcorumque Imperio , Ruthena fœ
mina quam repurliavit ‚ ех harum Regionum Ruthenis verofimilius fuerit. Huic ejusque Ge~
nitoribus ceffa videtur fuifTe Rama , fubjure clientellari erga Reges Hungariœ. Neque enim
vel гейше bella cum quopiam legitur Colomanus ex parte Bofnia: , veru'm in Dalmatian
ab anno 1105. Itaque cum conflet anno 1102.eum Croatiam obtinuiñ'e, l 103. ufum faille
Titulo Regis Ramas , circa hœc tempore. clandeíitinum illud Colomani connubium evenifle de
ducitur. Sed quacumque demum de caufa, complicem criminis repudiâflet, cella infimul Rama
in dotem; qua de caufa , in Titulis fuis illud Ramis omiferit Colomanus nunquam-exprimendo
Titulum Rzißifemefcio. Hinc credibilius fœminam {иже ех hisRegionìbus,quam exKiovia. Nec
fatis ей дешопйгаппп, Kioviam paruiffe Colomano. Hœc, Hifiorici quoque Bofniae ( quamvis
pofieriores) attribuunt Colomano. Sub Stephano II. legitimo SucceÍTore,Borichius ut puer, nec
movit quaeñionem ; nec ei ob Patris refpeůum, a Stephano mota ей. Verum deficiente Stephzv
no, five ab Hungaris evocatus, utThuroczius fcriberet ; five motu proprio ad Coronam fufpiru
vit. Тейе fupra Cont. Со]: Prag. Borichius tum erat juvenis , dum ait : Miter enim pra/fitijw
'veais , ut li annorum
шт circiter combinatione
27. adeoque , circaCoronam
juvenis fuerit. I 105. Borich ponatur nativitas
haudyconfecutus , anno
, at vel in Rama11 отчёт.“
3 2. арш—
pacificationis cum Bela ‚ Бгташэ ей; vel his in Regionibus & trans Dravum bonn „м „и; v
Nam in Diplomate relato Есс1. Zagr. pag. 76. Anno 1165. fub Stephano П" дох "` "‘
Bani duo , nempe Belo Bano ejusdem cau/lejadice ‚- adeoque Bano Sclavonia: , qu: of и " “ ‘
pifcopi Zagrabienfis Beraldi judícavit; &Boriehio Bano , proculdubio Boliden ш " "к
fa fuiffe deducatur, fub jure clientellari; agebatque tum Borichius annum .xx я. М: У?“ \‘\`"
Bona autem trans Dravum, ab eo ройейа .‚ memorata fuperius ВЫ? IV` imam i* "к”? . k` `\
que ей, uod Otto Fri/ing. Matrem Borichy Chios vocet. Fuit cnîm )w ""““ ‘ "“"‘: ` ‘
utideo Igino five pro Kioviaintefpraetari nequeat. Si aGraeoo "от" ‘ " " i " ‘2Mb ` ‘iii
fors àKchi feu {ilia fumptum ей. Illud: Вопли: qui Е? 1°.‘,'Í'R.‘1"l" C' """" Í ` ь ` ` `
natus dicebatur ,indicare videtur, Borichium antequam Refi f.: д s мы“ i“ à" ‘\" " i
adeoque circa 1095. quô S. Rex Ladislaus obiit , fuiflètq1x~ .mail ¿œ um». :Ñ l""l"""` ‘
Ladislai erga Almum. Borichio item anni decem efkes i: nac: está* *MÍ Азы "M" ` `
поп efl'ent ‚ ut veritatis riemonfh'atio , nec {сны pairs . No à al@ «wqummv \ч
fequium doéìi eruditique amici. Ii шинам: sie Snow: d“ s WW.“ "`\ "
‘493 Ad Notitias Preliminares Pannonie шит
vero nil , deduäionem hanc nofìram quam experiri voluit , ui bonique confulat. In qua:
íìionibus ejusmodi , veneror illud Hieronymi : Nee tam jlultuîßlm , ut diverfìtate explanationum
Тиагит ‚ те lœdi ржет ; Neque ego ullum lasfum volo. En: nihilominus utile , fi intra erudi
tos , vel ab his, ut intra eorum difcipulos , ejusmodi etiam quaeftiones tractentur ; femper enim
dilucidantur aliqua, пае obfcura fuêre. In hac , Ruthem'œ variam acceptionem ‚ uti olim 13211`
matiae & Sclavoniae , œculis his fuifTe obfervamus. Bofniam item juris fuifl'e clientellaris Hun
ariœ Regum , dum 1 163. anno , Boríehíus hujus Banus , intra Proceres recenfetur, fueritque
attributa Stephane IV. Regi. '
Numorum Sclavoniœ pag. 129. meminimus. Litterarum A-M. H R. RL. wees , per ex
plicationem dubiam propofui. Amicus eruditus doétusque ex Decreto Caroli I. anni 1 342. me;
fumma humanitate admonebat , absque hœfitatione ad Íigna monetariorum litteras illas ref
feie debuiífe , dicit enim Carolus: Et ut Cameraríorum nq/ìrorum Мгла apparent z'n Denariis
jizbrieamlis ,ßatuimus : ut quilibet eorum , ipjirrum таить/души: habeat , per quod , moneta per
тттташ eogmfeatur. Hase me non latebant , utpote qui de his monetis , multa erui , ig
nota haétenus, ftudiose’ ue fepulta. Quin pleraque de iis infinuavi in opere , nec folum me
morata pagina , fed in arolo ac Si ifmundo. Profeétò examinatis quibusvis diligenter , lit
terarum illarum , fine metu ac hœhtationefìgm'ßcata ex onere non audebam. Caufa maxima
fuit Deeretum Canili. Primo enim decretum illud ad lmgariam tantum videtur pertinuiiTe ,
non folum сх Titulo: Carolus DEI Стат: Rex Ungariee ; fed ex memoratis in eo Comitati
bus & Civitatibus. 2. Illud :ßatuimus ut quilìbet &c. novitatem induétam a Carolo deíignat ,
quœ anterioribus temporibus ufitata non fuit. 3tio Sub Carolo ipfo inveniuntur moneta? Scla
voniœ ut ibi deduximus ‚ quœ nequaquam ad Iatus, fed in orbiculari epigraphe, habent P. Sela
voniœ; confequenter fub ipfo Carolo diftinfta fuit moneta , pro Sclavoniœ Regno, a moneta
Hungarica. Quin 4. ut relatum efl in Sigifmundo , monetam Regum Hungarian in his Regio
nibus recipere , peeeatum mortale praadicabatur , debebat ue deferri Confeßariis , ut nunc libri,
ui vel funt prohibiti , vel a Íimplici Confeífario, prohiblti elle putantur ; uti fcio hoc faâum,
Illuratorìo , de F.1era талоне ‚ quod Confeû'arius librum eil'e liberorum Murariorum putaverit ,
œnitenti gravem imponens pœnam , jejuniorum , eleemofynœ , Millarum , profeffionis lidei,
ob libri ledionem ; quem, quia a me habuit pœnitens , conquaeri non omifit , mequejuñ'u Con
feíl'arii rogare , ne libros hœreticos vel diftribuerem , vel emendos fuaderem. Idem olim erac
in Regionibus his , cum monetis Regum Hungariœ , & Sigifmundus lege lata , œconorniam
hanc fuftulit
Decreto , veniíl`,eâubietatem
illo Caroli ue illam ininufum , demonítravi
exprimendo earumpag. 445. litteris
Íigniiicato PVolphardi.
, deponere Quare
non potui ех
, eo ma
gis 4. quod litterae lint in parte ватт/21, ad latus Crucis figni , {ирга Capita рте: 111 11111110
expraeíl'œ , adeoque videantur indicare cujus Гипс; ас fupplere Epigraphe adverfœ partis ve«
terum numorum. Fateor nccdum à me efi'e obfervatum , ubi aduer/ìz numi parte , monetario
rum iigna exponerentur. His itaque ex motivis , ßgni/íeatum litterarum illarum , pag. 1 29.
dubium pofui. Securos velim eÍTe operis hujus leéiores , quœvis à me fuiffe pro viribus meis ,
& habitis mediis examinata ponderataque , tametli examen fingulorum , ob vaßítatem operis
non effet infertum. Sed nec all'umpíi, quaeßiones hu'usmodi examinandas; verum Jura Re
gum б“ Corone illuflranda ; hinc etiam , erudito doólove Leétori , examen tantum Script@
rum & fundamentorum , quibus jura Regum noflrorum debilitari vel enervari creduntur ‚ ex
hibeo; ut meis leétis , ponderatis, & combinatis cum partis contrarias fundamentis , projußí
tia dehniat ipfe , hinc Advocati potius munus , quam-Judicis ago. Si ui tamen Гипс Ledo
rum, qui cupiant noíTe,curin quibusdam , adhœream opinioni propo пае? neque curiofita
tis ex motivo , aut tentationis; verum eruendœ veritatis , aut eruditionis cujuspiam, noß'e
cupiunt caufam ,pro debilitate mea famulabor. Illis porro & talibus, quorum {гладивший
поп fatisfeci; vel qui legunt 'volando , nec combinant res leéìas , vel œtates & tempora ; nil re
fpondebo. Verbô qui peregrini funt in fundata hifioria. Quis enim ipíis , regulas primo de
fcribat. Magifh'um non ago , nec magißerium praetendo : fed neque illis fum refponfurus , qui
fcribunt , fine communicatione motivorum , ego ita сел/го. Nullum cogo ut mecum cenfeat ,
nec prœtendo : ut ideo habeatur res a me fcripta , ut 'vera , quia его/ММ ; еПёт еп1111 temerari
из ‚ cum lim hujus œtatis ac temporis, at rogo ut videantur motiva, ob quae fcripíi. Si inveniun
tur fuilicientia, illis credatur ; fi vero funt quae me fugerunt, mihique erant incognita, non cul
Per , fed erudiar iníìruarque , retraêtabo ab exemplo Auguflini lubens errata , gratìamque ha
biturus fum illi, qui errores meos correxerit, vel quae me fugerunt expofuerit, aut obfcura mea,
dilucidaverit. Quare cum ego , non praetendam veritatem ideo , quiaßc ego cen/eo , neq ue a me
alter. Nifi pro lege Itatuatur сета. Rogo etiam ne moleßer fyllogifmorum evidentia,ut a quo
¿am g Colnps fùit tempore Plug» , ergo Culpa , a Culpun fîlio Ватт! ‚ denominationem aceípere non
рота. Aliud ей: flumen aut Huvium fuiÍTe tempore Pliny , quin ab orbe condito; aliud quo
ualive nomine ab incolis Regionis , talis Huvius appellabatur, hac aut illa aetate г Culpœ Huvy
lilinius non meminit ‚ fed nec Vunna , nec Kerlea.a , nec Odrœ &o. igitur à qua шаге ha: апреПа
tiones
Aullarium Periodi III. " "г 499
tiones petendœ funt , cum denotent novam Regionum Period um , non inutiliter indagatur.
Dum itaque ex Anonymo conllat Culpun tranfiviíle Colapim & Regno Hu ngariœ has partes a
quiíiviiie ;jbrs nova appellatio ex hoc faéio accellit. Tot Íimilia objefta habui , quœ non recen
febo. Si lubet cui, ultro pafci limilibus , non invideo ; fed rogo ne damner ideo , quod ego
ita non fentiam , nec limiles eruditiones adorem.
Itaque ad Periodi hujus auéiarium ‚ haud fpeélare exillimo relationem motivorum , ob
qua: , acceßbrie , quœdam fubingreila funt ; all illa tantum , quœ ad fufceptum pertinent initi
tutum , atque o eris Япет ‚ hœc vero Гипс
I. Ell'e in Principum arbitrio dare , mutare,cambiare ; Regionum , Civitatum , locorum
nomina , iirmatur ex Hungaria Diplomatica edita a P. Stephano Kaprinay pag. 419. ubi Caro
1i VI. de anno 17 15.die 23.Decembris integrum inferitur refcriptum placitumque Re ium, quo
vocatum antea fortalium Аид/ила conßituit appellandum Carolinam mandans: thm,- игьз
8°]brtalitium inpo/lerum in omnibus acclis publicis , 8° privatis , tamfcribendo quam loquendo Ger
manice
to Carlsburg
, Carliopolis ,latineuocetur,
perpetuo vero Carolinu,/eu
id quod , utpopulari
per totamт Prouinciam
is, 8° more, eo Iocorumfŕe
inuotejì'at , mor ‚ uentius
dejàŕlou/ita
pub- i
I_z'cari , 8° tam er vos , quam alias` cuiuslibetßatus 8° conditionìs/itbditos nqßros olgfewari volumus
Ö'jubcmus. œc tamen ut fuo loco reileximus , a Scriptoribus funt referenda , ad evitandam a
Ñud poileros confuíionem , & innanem difputationem de loco veteris appellationis , Б endo.
equaquam vero ideo, fas ей Scriptoribus vel mutare locorum nomina , vel vulgarem 582115—
cationem in Iatinam transferre , ut Fragopolis pro Epericllino , Callaneopolis pro Coflanicza.
Eil enim vulgare , haud quaevis Iicere bovi, quaeJovi licent. Regum ей publicœ utilitati pro
fpicere : Scriptorum, {зета ejusmodi ad poflerorum mandare memoriam. .
II. Eodem opere exhibet idem Kaprinay -â pag. 354. diffu fas teflimoniales litteras Alberti
Regis , meritorum Familiare Gara. Nec Гипс integra@ , nec refert Scriptor a quo eas habuerit г
ne ue an abs fe vifum tratftatumve fuerit authographum. Ego accurate eas perpendi identidem,
& ubia quaedam conciliavi , ut hifloricè appareant verae. Ех his non folum iirmanturjura Со
гоп:е & Regum noflrorum in Serviam Bofniamque; fed de Dalmatìa , & Venetoruxn factis , fe'
uentia func: Pro recuperatione Civitatum, Cajlrorum, 8° bouorumfuœ Corona* ,jîib tempore di~
`gurl/forumpraamißorum , ad mauus inimicorum Regui Huugariie, 8°_/i¢orumjpecialiter Venetorum ,
qui Civitatemjadreryem , 8° Caßrum Auraniœ , cum nonnullis aliis Civitatibus, Caßris 8°fortali
tiis Regni Dalmatie ußarparant. In terras I/lrz'œ 8° Foriluly ip/e Dominus Rex perjònaliter pro
_fëfl'usjuißeh ( iirmantur haec Di lomate Marci de Zaverfya relato p. 262. recognofcente ip
fo Sigifmundo ) prœjàtus condom ХИМИЮ Palatinus Igitur dum ídem Dominus Sígifmuudus
Rex , premißœ expeditiouis proccßiim féliciter continuaret , cogentibus eundem кедам Romani
exp editíom'bus iu partes Alemania , 8° Italia per Principes Sacri Imperii euocatus , еще:
je mujerre ; ne res ip/a Hungariœ improuide deferta remaneret , Idem Nicolaus Palatinus , cum 'e
netis antelatis , licet multis recentibusque iujurìis 8° damnis lie/is 8° фетиш ‚ Treugas quinqueny
hinc inde pacifici: duraudas ,/Zti indußria Con/ilii _[labilivit. 8°c. . ~
Mirificè hase firmant , quae fuis locis fuperius fcripiimus ‚ à Diplomatis hujus plurima ex
noílris iirmantur illuflranturque. " Illud autem ex memorato Diplomate , Chariilimum nobis
accidit , quod & cau/21m referrat , ob quam Sigifmundus Res; Dalmatiae ad tempus aliud transtu
lit ; & mentionatarum à Nobis Treugarum mandatarium, fuiíTe detegagPalatinum MeolaumGa
ra. Renovatarum identidem harum Treugarum fubColore, in Dalmatiœ nuucetiam funt pof
feH'orio Venetœ. Quare ceilio illa, quam à Ladislao Neapolitano fcrenillimœ Reipublicae fa
¿lam `, Scriptores objiciunt, cujus lit momenti hinc etiam deducitur, dum non tantum Sigifinun
dus , poll illam , bella geliit cum Venetis; verum ipli Treugas à Sigifmundo fœpius exorârunt.
‚Нате Superioribus noflris addenda funt , horumque ac illorum combinatione , qualitcr Dalma
tiae pofl'eilorium , penes Serenillimam Rempublicam remaneat , 6L lit шпация ; _fatis credo
haberi edoclum' demonilratumque. ‚
‚ III. Non tam in coniirmationem Annali/larum de quibus a pag. 26 x. fcripfimus ‚ quam
obnotitiam Sclavoniae Croatiœque fub Vladislao II. fequens eruditis Viris, ex authographu
in par amena expedito , communicamus Diploma:
adislaus Dei Gratin Hungariœ 8’ Bohemia Rex. Vobisjidelibus NQ/lris Nobilibus Elie
ржут de Муфтии , Scribe Caucellariœ ndlr@ ; 8° Bartholomœo de Bucha ,jitlutem дилат—
que ndlram
gmfcas Re am, 8°animi
Illu/lrijiîmásve omne eorum
bonum.‘virtutes
Cum Regibus 8°Principil/us
, illud peculiare natura”infublimio po/ìtzs,
in/ìtum exi/lat inter alias Ma
; utjiibditorumjiio
rum meritìs 8°fer1ntiis digna quadam trutinatioue pen/itatis , quemque eorum juxta qualitates virtu
tum uarum ,jauoribusgratiisque сон/1537113 pro/equi; eosque hoc paflo ad maiora propen/ìorailue/ich
:unda accendere ,~ muníjicentìa' Regia софит-т: : Sane ita ue nos attentis 8° cou/ìderatis шуте]?
delibusfervìtiis , que vos, Sacra imprimis hujus Regni no/lri'Hunguriœ Corone ; ac deindeMaye
[lati порт ,jub locorum 8° temporum varietatc pro vylro po[/c exliibui/lis б” im endl/lis : bt ut uo
bis impo/lerwn, diligentìusferventiusqueirferoirlîfu , Vobis в” per Vos enerabili Виду?"
Nico
300 .da Мина: Preliminare: Pannonia Veterís
Nicolao de diŕla Buche , Archidiacono de Vшва б” Canonico Eede/iff ¿agrabienfts ; nec non Ca/'pa
ro de Lomniczn , ac Petrojurmano'uich de Padenya , Ь“ Мсо1ао Spißciëgatribus шум ô’ сап/Ель
guineis , haredibusque 8° poßeritatibus „ед/т: univer/is , hac arma ,jeu вышит infignia, videlicet
fcutum coloris Cœleßini , continens leonie` animalis generoßßimi , cum Dracone [вишню dimieatic
nem .~ Leo numque 'villa/iis ‚Летел: ‚ inpo remosperles exurgens , muda hirtq/Zz tergumjuum , ceu {н—
citamento quodam ad praliumjlaííílans , oronam auream in capite ge/ians ore hianti minacique lin
guajua exerta , primis pedibus aconem arripuit: Draco autem шиш: ‚ лилии ‚ in adverfum fefi
militer erexit , cauda nodo/a circumfiexaque , poßremum едет ‚ quo uneo innititur circunyiexus ; aliis
autem pedibus oreque patenti , Ö“ lingua/ìia vibrante in ar anhelitumjîilfùreum ignemquejßiranti leoni
acerrimè irma/it. Тащит autem certamen, 8” comoriens quadam dimicatiogm'tur, ob unam cucar
bitam habentem folium unum , ua in medio luŕlantium соц/тира eß, ad denotandumfignißcandumque «'
quod diíila Bucho рот/50 ш ra natali idiomate Sclavonico eucumisfen cucurbita appellatur ; шт
olimProgenitores 've/Íros, bello , aliisque „таит in/ìgnibus , cum maxima fanguinis eorum еда one,
penes Sacram huius Regni nojfri Hungariœ Coronanucum immamßimis Crucis Chri/Ii hoßibus Tum
tis , in confìnibus Regni nofíri Croatia eertantes , pulchramque inde viŕloriam, cum ingenti eorum lau
de hoßiumquefœda 8° cruentaßrage reportantes , a ui/i'viße адепт ; ad под multorum genti.: Vm
Iocupletzjßmum accedit tejlimonium. Suprafcutum e galleajîio colore depi а. Е ‘vertice autem {ржи
лит ‚ utrinquefiq/culi ‘variegati dependent, qui ‘voluti flatu aliquo agitati , vari'e inje cri pantur re~
Íeŕlunturque ; prouti hat in principiojeu слёт preefentium litterarum no_/ìrarum , artí io piäorie
:um textura , uis appropiatis coloribus ¿epi а Üßgurata рт. De mera no ra authoritate , 8pm
teßatis noßrœ Regia plenitudìne, animoque deliberato ; б" ех certa No/lree ajeßztisßientia , de»
dimus , dona'uimus 59° contulimns; imò damn: долами: , ò°pr¢efentibus elargimur: то: 8“ alii рт.
diäi , vez/trique ac eorum haredes @pq/feritates univer/i, prœfcripta arma ,jeu мышам: itz/ignia,
more aliorum Nobilium armis utentium , amado ut antea , ubique in рты: ‚ haßiludiis , torneamential ,
амид: ‚ б“ aliis exercitiis Nobilitaribus: Nec non anulis , ‘vellis , cortinis, 8' papilionibus , дата
liter vero in quarumlibet rerum ö’ cxpeditionum generibus , /ìib mera ô’ [диете Nobilitatis titulo,
erre , geßare ; omnibusqus illis gratiis honoribus ‚ quibus cœteri Nobileal Re 'm i armis utente.: ,
quomodolibet dejure ‘vel confuetudine Regm’ utuntur, uti,_fi-ui б‘gaudereщёк; швам, тет
que 8° poßeritates 'veßree , fffratrum 've/lrorum prœdiñorum valeant acque pcßint. Нагим noßra»
rum , quìbusjecretum fxgillum nQ/lrum , quo ut Rex Hungariee utirnur e appegim ‚ „i n” 5° ‚д '_
monio litterarum mediante. Datum Bude in Fqßo Beati Martini pijì'opi Con/Pinte, nno
Domini Mile/imo Quin ente imo Tertio , Regnorum Nqßrorum Hungariœ , б" reliquorwn anno
XIV. Bohemia? vero X IV. Su ra ut folebat olim infcribi , loco fuo : Commißìo propria
Domini Regis. Sigillum pendens in ong fericea , viridis Havo mixti coloris , ubi intra prìmas
orbîculares lineas. D.-Vladislaus DEI Gratia Rex Hungarie, Bohemie, Dalmaeie, Croacie. ö'e.
"81. Ser'vie Prine. intra lineam hanc & tertiam, fìgilla minora fubjeůorum S.Coronœ Regncrum
. fex , demum ì`n medio , Inñgnîa Hungarìae, parte ах “да ‚ Hwy ‚ infra quos montes ; Para vò
ro ex alia Primo Montes , infra ñuvii.
Iterum hlc Arma feu Inflgnia , тет д/Епст: Mbilitatís titulusemprïmuntur. Fuifîe an.
tea Nobiles familias fpecìfìcatas recognofcitur , & quîdem donatione poffellìonis eorum Buche.
Quare ex hujusmodi monumentis, datur occafìo Clańllìmisjuriíìís noßrìs , commentandi Тире:
doélrîna Werböczy de Nobilitate. Ille Par. I. Tit.6. Arma conceñ'a à Principe, de bene eßè No
штат ‚ ait ; Dì lomata autem Reälíxm , ex quìbus confitetur jura noPcra peti, teil-antw' ей'е:
mene Üßneerx отдан: titulum. erum hœc adJurisperitos. Cœterum. Privilegïum hoc ‚Ег
mat,Vladìslaum in Regnî Croatiœ poñeílbrin fuiíl'e , dum ait : in Corfnibus Regm' noßrì Godi!
certantes. Bellum autem illud cujus in privilegio eil mentìo , сада: ad annum 1491. ‘ ò , не.
fcripto fuo Regio (inter monumenta Regni repoiîto & extante) condoletStatibus , de отца.
tibus & vèxationibus perpeßìs , hortando ne cadant animis , fed in conßanti Hdelitate Perma
nennt , feromnino provifurum; eodem item anno ügniñcaverat , inducìas cum Turcìs expirare.
Hìnc fuperìus Vladislaus , merite Ша prœcellîíl'e exprimìt. In pendenti Тесто ñgillo , conoef
fa Sclavonìœ (vide à§l>a . 301. mflgnia ad latus Гипс. Fateri tandem debeo, confidenatìone
tam И illi Regìi ubi er'vie rinceps; uam & Elia Индией oŕlìciî ; Scribe ветре Сисе].
гите Ёедт, quìRegis fui titulos igno ^ ecenferi nequit, rœcipuè dum ex his erat Regio.
nibus , mihi titulos illos Vladlslai Regis , qui in Decreto {но rimo , five anni 1492. ехрощш.
tur, in voce: Sclavoniœ Rex , fufpeélos reddi,e{l’eque fucceílìvè additum illud Замша
Rex, eo magìs exiflimare', quod in fequentìbus Publicis Decretis non exprimatur; fed пес in
cœterìs à Vladislao elargitis Privilegiis vel diplomatibus. Verum leGor potins deliberet, quod
Идешь PERIODI IV.
Ad pag. 472.fequentìa, per nos poll iñhic impreífa, obtenta ,addenda Гипс.
Arcee софита, qua eontinentur in ешь-ша òlz'm , nunc Regimine Licano.
¿fx Gq'zpich nunc prœcipua all: ob refldentiam , ut азам Stabi. Tum arx antiquimma о.
" Лип-—
l' Auftarium Periodi 1 V. 501
ßtcruirza, dein От in pago Pazarifche, uae fuit fub jugo Turcarum. Рифе}: œquè fuerata.
Turcis occupatum. Siroka Kala. Deinde 1 Iußlluk vulgo Kula Вата Lenkovich. Hinc pater-et
quosdam de familia Lenko'vich ad Turcas defecill'e: Arx antiqua Bufm. Noveris leëtor nominis
hujus complura elle loca & arces. Trans Savum pro e Zagrabiam eli Bil/ln, Item arx fub Tug;
ea quae anno 1737. fuerat a Bano , ComiteJofepho fzterhazy obfeii'a , goprietatisque Comi
tum Keglevich eil. Arx demum haec in Lica , a qua fors ell prœdicatum obilis familias Jella
chich. Arx antiqua in pago Smilyan , olim Kercs , nunc Kerquar. Hanc fuiÍTe antenatorum of
lim meorum , litteras perhibent , fed ea a Turcis occupata & deítruâa ad Draganich conceiïè
runt. Terno'vacz agus & arx a Turcis ruinata. Sequitur a Turcis extruéia , modo diruta & de.
ferta агх Novi. ujus œque nominis arces & loca multa Гипс ‚ in Dalmatia , ad mare ubi Capi
tulum. Hœc in Lica , infra Coßaniczam, trans Vunnam , modo Turcarum, ad Savum Familiœ
DD. Comitum Erdœdy , cum addito Noińgrad. Item in Carnia; ut quae de Nooileguntur, cui
loco applicari debeant, magna opus fit attentione , & examine dili entillimo. Arx deinde Belai.
Hujus nominis multa loca arces ue Гипс, Balai ad Carolofiadium, Éiela itemßelecz in Comitatu
Varafdinenli. Bela Sztena in [пах-йоге Sclavonia &c.Arx Ватт: аЬ aqua fors Barletete nomen
traxit , из: confundi non debet cum Barlete Dalmatica urbe. Medal: arx fub altillimo monte
Velebicl'i , olim erat Turcica. Cognatae mihi Familias Medak Nobilis & illuílris, hœc arx olim
fuerat. Sequitur verfus feptemtrionem arx alia Óßervioza a priore diltinâa. En iterum per
fpicax 1eéior quot nominis Одежда“ reperiantur. In hoc diftriéiu duœ , in Dalmatia Item. In
Comitatu Varafdinenii Oftercz diruta &с. Deinde ей Vranik a Turcis extruéìa in pago Lo'vi
niztz , penes aquam Richicza , truttis fertili. Arx Grat-harz nunc relidentia Colonelli , legionis
equcllris.~ Plura Гипс etiam hujus nominis loca , in Comitatu plane Zagrabieníi. Arx Popz'm'.
Tandem in Coniiniis &1imitibus modernis , Turcarum Bz Venetorum , & Noitris ,in difìriétu
tamen Licano , ell arx Zermanie. Fors haec olim fuerit Zvonigrad , a Zvonimiro :edificata , &
pochfl'a. Sunt etiam : penes Barlete,Komich, quam referunt fuilTe relidentiamjoannis olìm Kar
ложь. In Pazarische arx Mogorich ell. Demum Мота. '
In Corba'oiœ акта“, antiqua Udbina,ubi nunc refidet unus ex prinrìbus oiiicialibus. Hu.
jus quoque nominis plura loca & arces Гит, поп procul Caroloßadio eli etiam Udvina &c. Arx
Радар/1:11 extruâa in magno montis cacumine. Advicinantur huic arx Salamunich. Tum Bu
„т; putatur antiquiilima , eil etiam locus Rabalis Regiminis Corbavienfis. Deindejofane. Pa
gus Mekinjar in uo Kula extruéta Cerlenkovich,locas reíidentiœ unius Capitanei. Arx Когти,
enes Bunich. um Mala Corbavicza , ad limites Korenicze eil arx anti ua Veipila. Deinde
агента агх: Ad Turcicos limites Rudanovacz , ac demum Arx Рифт.
In Regimine Oguliniano loca memorabilíora. Primo loco nunc en , ob fiabalium тенден
dam arx Ogulín. Dein Oßarìe, ubi amplifiimum templum , ut putatur per Frangepanos olim
ereëium , hujus medietas caret teůo. Пиши vel Thovunium arx antiqua , magnumque olim
adverqu Turcarum excurfiones prœlidium , nunc ofiicialiurn fedes. Duabus boris diftat mons
altus Klok nominatus , & ui Zagrabiâ videri potefì ,infra hunc eli iluvius Truttarum nobilis
um dives, Vitujn diäus. nt prœterea in hoc Regimine arces Ter/ich ; Pla со ‚ mons Capella
ubi monafìerium Paulinorum. -Rakovicza in modernis limitibus Turcicis. ominis hujus loca
complura
Lazarerh , funt in ,Sclavonia
Brinje uoque. Modruße
Gradina .qìërbwjàko , вожде celebris
&с. olim locus , & antiquitatibus
« locuples.›
^ In Regimine Szlunjano , el! arx Barilovich , ubi erat Stabi relidentia , verum recentillime
POR Commillionem anni fuperioris, adauéìumque hunc Generalatum exolutione Bonorum Са
roloftadio vicinorum , ftabus Carolltadium ей translatus. Arx Истину tribus horis Carolußa
dio remota, nunc Centurionis unius fedes. ‘
"" ` In Regimine nunc Ottorhen/ì. Arx Principalîs eli Отойдет: ‚ militaris Rabi fedes. Sunt
in hoc re ` ine prœterea arces Prgqíor, in monte magno. Berlog. ER aliud nominis ejusdem
ad Colapim, nunc Comitis Gene ‘s Benevenuti à Petazzi. Gatz/'Ey vel Gaczka , olim-Abba
tia. Dabar. Hujus cognominis plures uoque reperire ей arces. Atque haec memorata , funt
hodie in Generalatu diéto Caroliladien 1 , hoc eßjurisdiäionis militans Confiniorum Croatia:
-3' Regibus Hungariœ Aultriacis poíièß`œ. `
Horum coníideratione metiri facile eli , quam Horuerit olim , Regnum hoc Croatiae , dum
in memoratis dillriäibus , tot arces , nunc etiam reperirentur. Sub Ottomani Imperii poÍTeÍi'o
rio ‚ quemadmodum major pars Croatia: effet, ita tot arces , prœfidia , urbes ibi funt , uœ de~
feétu cognitionis recenfere non poil'umus. Multa quoque tenent Veneta.l ex veteriillo (Croatia
Re gnDemum
О. ad
‘ Pag. 483. ubi de nopujìka mentio ell, qualiter со? quo item anno illocati
[неге Rafciani , feu populus Graeci Ritus Orientalium 'i fe uentes docent litteras. „ Nos Ale«
n Xander Isgnatius Mikulich Eleâus Epifcopus Zagrabienäs, Abbas BSS.V. MARIIE de Tho.
„ puska , acrœ Cœfareaa ac Regiœ Mattis Coniiliarius , memorias commendamus tenore prae
” fentium lig-nificantes quibus expedit univeríis. Quod liquidem poil & multiplicem faeviilimi
‚‚ Chrifliani Nominis holtis Turcas tyrannidem , cum Ecdeliarum &Divini cultus ruina , po
kk'kkkk я ~ „ Pulg
502 Ad Мити: Preliminares Pannonie Инн: Andaman Periodi l K
9’
pulorum excidio , & univerfali rerum omnium defolatione atrocillimè illata , Abbatia пота
Я
de Thopufzka , Epifcopatui Zagrabieníi per Divos Hungariœ Reges unita, ultra Buvium
9,
Colapim devafiata & habitationibus deßituta extìtifl'et; nihilominus Partes illas , homines
И
ejusdem Abbatia! пот-г ‚ ех hac parte iplius fluvii Colapis habitantes, contra ejusdem
‚9
Chrifìiani nominis hoßem , vitœ & fortunarum fuarum Clifpendio , dira captivitate , a wl
9,
neribus ipfaque morte contempta , militari gladio tueri , manutenere , defendereque non d.
9’
Ititerunt adeo , ut etiamli iis in locis Виват habitationem evincere non poÍTent г tenarum
79
tamen culturam , pratorum dilatationem , fylvarum , venationum , lignationumque ufum
7,
femper continuáflent. Ut autem locaillatrans Colapiana, fic o: fortius a prefan t шва
39
irruptionibus & vafiationibus tutiora efliciantur: defunâ'us in Domino Rdxlimus in brillo
Я
Pater & Dnus, Dominus Martinus Borkovich, Miferatione Divina electos Colocenlis &
9,
Bachienlis Ecclefiarum Canonicè unitarum Archiepifcopatus locorumque ac Comitatuum
‚9
eorundem Supremus Comes , Epifcopus Zagrabienlis , Abbas BSS. V. М. de Thopufzka,
п Sacrœ Cœfarea: Regiœque Mattis Intimus Conliliarius , prœdeceffor nofier defideratiliimus,
99 veluti Abbas ; penes conñuenta Huvii Trfbtha, in loco стыде; diverfos militares viros,
Я
alias Ritus Стой Chrillianos Rafcianos, vulgò Valachos nominatos, in proteâionem ,jug
И
& dominium fuum recipiendo locati; ipfisque indagines & munitionem in conliniis fieri
’9
folitam ( per eosdem Eendam) cum ufu terrarum & fœnilium ibidem ex illa parte lluvii
и
Trebcha adjacentium , gratiosë conceílit: & extirpationes fieri penuilit, idque fub сет:
Я conditionibus, in litteris tefiimonialibus contrattualibus fub ligillo & fubfcriptione Fx
cellentiílimi & Illuflrillimi Domini Domini Nicolai Erdäedy de Monyorokerek Mof tis
Я
Я Claudy Comitis perpetui , Regnomm Dalmatiœ Croatian 6i Sclavoniœ Вал} , Coninc

99 rumque Ejusdem Regni Sclavoniœ Colapianonrm , Supremi Capitanei, Sacra Carfax@
9) Regiœque Mattis Intimi Confiliarii ; in Anno Dni 1687. die 12. MenůsJunii emanair's,
99 contentis , & fpecilicatis. Et quia hujusmodi in protectionem &jus Abbatiale, eonmccm
И neo-locatorum aut locandorum fufceptio, nullis litteris, per eundem piißimœ memorize
Я Prœdeceílbrem noílrum (morte bonas intentiones evertente) declarata extitillet ; Xos, :zd
I’ demìflam Olloja Millichevich Knefy ; Radotta Millichevich , 8; Minia Nicolich judicum;
Я
ac Mihalo Radanovich Semi/‘nik , feu excubiarum infpeéìoris ac Vice-Knefy , & reliquorum
‚9 praemiflorum ; Rafcianos ad praefens locatos , & in futururn , ut prœrniffum eli , loandos;
Я nominibus & in perfonis: Nobis fuper eo faëìam fupplicationem , eosdem unix mos Rafcia
‚9 nos tam in prœfens in Abbatia noílra locatos , quam in futurum locandos , in pro
99
tcétionem ,jus , & dominium nolirum Abbatiale , denuo recipimus , & hxcorponmus; eis
„ dem ipforumque pofìeris omnes immunitates , privilegia & exemptiones , quibus meri Ab
„ batiales Nofìri fubditi «51 milites per Divos Hungariœ Reges privilegiati extiterunt ,ipforum
„ lingulis comunicando &impertiendo', accepto ab eisdem Edelitatis homagîo tenoris fequent's:
[Vos O_/Íoja Jljillichrcích anßas , Rafiotta Ilfiilifheoich , ЛЕНИ À'iroli:h,]al:`rfs ; ВШИ
Radano'vich ждать ,fги exrabiarum inf?, ador 8° Vice-101:st , À'oßro , 8° „щипал Riyad
norum , дышит ТгеЬсЬа, in loco Gmo-'ische ad pre/'ens locatorwn, 8’ injiitumm штат; М
redumque 8° [gläritatum :zajlrarum univerfaram nominibus ё? in perlinis , farma; [iper en:
od Nos D imprimis Onmipotenti , Pilei Chri/lian.: , 8° À'yzjfiú'fnzo [щелкай 8° Км
Залита“ 8° obedientes, 8° utiles erimus; 8° :tum ji песет` лапищами ujilmtß`
delitatm отлет exhibebimus: Illmn ac Rßimo Dna Epißopo щиту? modem, pro tar.
pore exi/lenti; ‘veluti .Abbati de Íliopzy'zka,Domino игрок qußro гите/Ы дюна/шт ,jirbjů
Ефим, obedienriam, 8’ rcliqua jus Abbatiale :onctrnmtiafmïper рте/[идти ‚ tam in ter'ragio,
quam alias : Excellmo Dno Comìti Bano; 8° Capitaneis Regia', :a таим: qua "Щи! Ад—
batiales , ( qui ‘videlicct 8° /Íiprndio _[îmt proef/í) arl/'fraai идти: (fiiwprœjaiifío гати, dusdm
Abbatis ) 8° obedimms. Oficiales per ацидоз Dominos Epijîopos ион: prœßtimdos , афиш
binnes, [Марк obedizmus ; hoßilitatrm omnm in Girijliani nominis Izq/lem Тип-ат exerteÈiffus ;
8° fi que pro bono Chri/Íianitatís, ‘vel Domini nojt'ri img/fris commode ra ацетат , raden ,ifs
Dominis 8° Olfcialibus prawny/is , nuzture тешит: ; :aque отит pre/latinas , que/idoles 8° br
ni стати; ‚ pro/ide Catholifa , exhiber: 8° prf/lare tmmtar ; целым Domilzis jiiis obligantur.
.Sie nos ВЕС/5 adjuoet, 8° Saníla qu.: tangimus DEI Вещем.
„ Quocirca vobis Comiti, & Vice-Comin' Curialibus nolìris , Iignanter vero tibiJoanni
„ Kamenjan Prœdiali, & prœmiflorum Rafcianorum Commendanti a Nobis conflituto , ha
„ rum ferie prœcipimus & mandamus , quatenus toties fatos Rafcianos fubditos пот-05 , рто
‚‚ tegere defendere & regere,juxta datam vobis fuper eo inllruéiionem debeatis & teneamini.
„ Super quo , eisdem pmfentes Noftras, Sigillo Nofiro Epifcopali impendenti communitas ex
,‚ tradedimus. In arce Nollra Epifcopali Zagrabienli, Die nona Meníis Aprilia, Anno
„ Dui 1688. Alexander Ignatius Mikulich electos Epifcopus Zagrabienlis
‚‚ шали prop. Sigill. in Zona Sericea.
FINIS.
‚\
Addítamentum. ‚ 503
Ad Reriodum I.
Sunt plura in hodierna Sclavonia loca, quae exhibent antiqua rudera; fed quid olim fue~
rint 'È vel ad quam Periodum aut œtatem eH'ent collocanda? ell incertum. Sunt quaev
telles habent Тине vetuftatis non folum Scriptores Veteres erutasque in locis memorias; ut
атм, Sirmium &c. Sunt quae traditione longa pro vetuftis habentur; attributaque iis , пе—
fcio qua шаге nomina , erronea {ЦЕНЕ ‚ erutis nunc antiquitatibus demonflratur. Ранен.
те nomen datum Sztrneoitzio, enervat ilìhic eHoffus lapis , Ándautonium exprimens. осы
taro vel Schil-arjevo , Scutariam non eil'e , relatœ а pag. 487. antiquitates teftantur , & Caro
li Stephani Geographìam roborant , quiPannoniœ Viminatii meminit. His duobus addi de
bet @Wina , ubi traditio Caßimdriam vel Caßàndram Civitatem veterem , nobis fupponit.
Sane cum illuílrandœ patriœ, nobili quidem& honeßog quamvis inutili mihique dam~
nofo, ardore ell'em; cura me tenuit: Si de celebrata tot ferm'onibus Caßandra, poffem vel
pro conjeŕlrmdo eruere aliquid. Ex loci confpeélu , viíis ruderibus , atque murís, olim ißhic
Civitatem vel oppìdum ítetiil'e, exißimavi. At neque de conjeélurando, vel opinando по
mine , aetate , caetcrisque ínveni fundamentum. Geographorum leêlio Caffandram oppidum,
& Caßizndrìam Coloniam exhibet ; Sed hanc utramque in Macedonia marítima ; Caßnum au
tem ad confinia Campaniœ. Reperi nusquam ‚ qui Clt/ini vel Сфте , aut Clt/[21min Cri/3
[тишине Раппопйсэ: meminiiTet. Cal/"ani vicus Tarviíini , item urbeculœ Calabriae , oppi
di quoque Ducatus Mediolanenfis ad Abfluam ŕluvium, Geographos mentionem facere in~
Veni, verum hœc ,loco huic , olim Pannoniœ , nunc Sclavoniœ, applicare non valui. Ш
fioriti, nullum zeque prœbuêre lumen. Quare in obfcuritate relinquendum rebar potius 10—
cum , quam novitiis orbem, live obfafcinare conjeélationibus, five in Ника traditione fundari.
Evenit infperatè, ut modernus loci Parochus, A. R. Mathias Jurgan litterarum bona
rum Rudiofus, meinviferet; injeůóque fermone detegeret: quœdam iithic antiquitatis mo
numenta recentius haberi eruta. Rogavi fi haec , intueri pofTem, precibusque meis humanif
finie prompteque fatisfccit , dum baud poil multos dies , mox referendas autiquitates , ipfe ,
ad me detulit , tradiditque pro loci Parochiœ fuœ , ali uali faltem illuiìratione. ER autem
Самца fubtus montes , tribus Zagrabiâ remota horis a3 orientem. Hodie ad Capitulum perti
net Zagrabienfe. In reambulatione metarum , fa&a ad preces Ladislai Eppi Zagr. & ejusdem.
EcclefiasCapituli, ad mandatumRe is Caroli ,perBlafiumSubcuItodem Eccl.A1benfis .Capi iuli
mill'um ; Ivachino iilio Thomas , ii Berivoy homine Regio exiñente , reliquas inter Capitu
li terras теша ‚ (Majin: , in anno 1328. fcribitur; dum ifthic: Clzqßza cx parte Ugrœ incipit a
rino infèrius, б" 'vadit ad monticulum &c. In litteris his mentio eß Gucijèrorum de Planina.
Cafìri Blagzi/ìz. Item ad Ола/[гит antiquum Pogimorum , quae voces , an familiam Pagan expri
mant? vel infideles ac idololatras , quos S. Rex Ladislaus fundatione Epifcopatus Zagrabìen~
fis ( vide Hifi. Ecol.' Zagr. a Pag. 9. )ab errore idololatriœ convertit ‚ uod cui lubet, opine
tur. Eft etiam rivi Cha/ita mentio. Relatam libi reambulationem, arolus dedato Za ~
bias in Рейс В. Barnabœ Apoiloli, Anno Dni 1333. conñrmat, inferendo: Magnißco 5i;
Мёд: Bano totius Затащи/1181: izq/iro prœdüeŕlo, prœmiga omnia artitulatim diligent” еха
minant: , атлант, б” ad ea студи/Ешь prœbeute f3’ gen nm. t hinc quoque confirmetur , Ba
norum authoritatem fub Carolo crevilTe. Nunc а та locus ifte vocatur, diftinguiturque a
Gtafma , Capituli olim Chafmeníis ; hœc enim in Crifienfl, Cqßìna verb Zagrab. ей Comitatu.
Memoratus itaque D. Parochus Caflinenfis Mathiasfurgan , exhibuit mihi I. duos argen
teos
dummcdii
defuntmoduli
votis numos
media ,‚ tilefcriptione
uos cupiviífem , ut intueri Pollet eruditus Мог delineatos At
contentetur.
Nami/ma I. Parte ex una exhibet: Caput 'viri pileatum in сопит definen.: , ubifiipra fion
tem оташз ‚ botri iii/lar autfloris , tum apparet elevatior риги: ‚ apparetquc tellœ jìlorumquc efe,
сит depende'ntiìs` ad humm-os. Facies virieít imberbìs,elegantisque. Colum viiìtur:infcripdo
nulla oft , neque ejus vel indicia Гипс. Parte ex altera, {тес/ё : œque nitida elegansqœ eil в.
cies , collique pars. Facies haec eftne juvenis alicujus viri , aut fœminea ‘i varie putatum hb ¿Si
quibus numum exhibui. Ех ornatu capitis , crederem fœmineam ell'e. Supra frank“ ~ ‘à
quidam ornatus initar ferti , tum elegans deflexio , Hofes quafi jacentes in tegumento . ut _sf-:x
тес cx filis contexto exhibens , ad verticem capitis ; ex quo , fimiles flores vel textura . Мс: ‘_a
íìar dependent. Ad tempera ex eodem capillitio tum œqualis textura ad ames. 'ïèïlle °ь`
tegens. Ad humeros ex ligatura pendent, five fila , five fimbriae , referun ue facials omni”.
magnificum. A tergo capitis quali , transverse , nitida ей epigraphe : CALÍL Q. Fg к А.“
_. Numiima hoc , fmgulare rarumque effe exiíiimo. Romanis вишь шт 'Ъ` `
«It ‚ dum caret infcriptionibus,diíiertque ab Im p. Romanorum amis F: uw* "\
11 IFI l Ш
504 Additamentum.
nec fym'aola Тип: averfa parte; verum ех utraque facies , & quidem altera alteri inverfa ,
ut numilina inverti oportcat. Con/illum effe numifma adíirmare. non audeo , tum quod pars u
na careat epigraphe ; cum & ‚ quia anteAugußum, Pannonia Romani non erat Imperii ; ut ve
terum Conlulum (nifi fuccellive allati {ищем ) in ea numi Itatuantur. Sub Impp. autem , an
fas fuerit cudendae monetœ Confulibus '2 quin Augußorum flgnaretur nominib us, nefcio. Qua
re de relato numifmate definire nil audeo.
CASSIOS multos Гите olim , extra dubitationem ей ‚ couegitque plurium memorias ,in
fuo Lexico univer/lib' jahJarabus Hofmanni. At relatum numisma, nulli eorum aiTerere va`
leo, vel maxime ob litteras F. Quare fi relaturn numìfma , antiquius ей ; Romana in Pan
noniis poteflate , argui poíiet: Numifmajuditum effe , Pannoniaeque veteris Judices , Biedo
rum inflar , Plzaceoiz'iem gellafie. De hac, apud Hotfmannum , ей Scriptorum relatio : „ Ех
‚‚ quolibet Phaceolio pende'oat a fmifh'a parte margellium , live fimbria ех margella , alteram
„ aurem ejus qui geñabat obtegens. Qua {ignihcabatur aurem quidem reteäam accufntoribus
‚‚ dari , tedam vero autem accufatis , fed abfentibus refervari. `x coloJudicum pendebant in
‚‚ fericis ñlis margellia cum fimbria. Longitudo erat Spithama minor , latitudo unius palme?.
‚‚ Quae Rex Medorum ferebnt , iimiliter &Judices. Quemadrnodum olim exercituum
„ Duces ferebant torques , qui erant honoris indices , Не & Pilatitia, honoremJudicum mani»
„ feílabant. „ Obteda in relato numifmate ей auris , relatioque Pkaceoli multum congruit,
tegumento Capitis Virì , quem numus exhibet. U: argui inde queat , numifma effejudicis, ас
in loco Cab/fina , federn Бить Judicialem.
Si vero numisma, ad Periodum Romani in Pannoniis Im rii ей collocandum , uti ob lit
teras ÖL F. verofimilius, credaturque illud: CASSLCaHium Iignare; cum moris fuerit, ut
quando vifum effet Imperatori, mitterentur Per Provincias qui cenfus agerent , ipfeque Au~
gufìus tefie Dio , & Svida, viginti viros inculpatœ vitae, ad id miniñerium delegiífet, & Per om.
nes Provincias dimifiilet , qui è; Perfonas deferiberent & fortunas; credi œque oportebit, ad
Pannonias ab Augufìo Caqiam miíl'urn eatenus extitiiTe; & locum quo conveniendixm etat p0
pnlo ad deferiptionem, deíignatum hunc гите: ut fors ideo à Cai/io , Caflinœ appellatiore
manferit. Hinc Epigraphe legenda ellen: Cil/)ins Quirim' )ilius , aut frater. Sed nec Ша Ulm
conjeâuram. Equidem perpendenti mihi рго viribus meis , habitisque mediis (рать коты.
nanti item cum numifmate, veterum eruditorumque virorum ex operibus, fmgula; HefÍPO'
еще; ut numlfma lit fponforum. Ей enim Epigraphe ad Caput omatus fœminei, ¿653mm
Ъле рогей : Cal/)'14 eriris15114. Juno (_ in cujus tutela matronœ erant , apud Romanos ) Quiris
ea, quod dida fuerit , notum ей eruditis.
_Opinan quoque pofïet , indicare numifma , Cives Romanos , ifthic loci olim per Cuib
um fudle xllocatos ,_atque abznde Cafl'umm vocitarì ; legendam itaqne effe Epigraphen ; Сад/ЕМ
vel Cañinum Qumran: Fratres. Enimverojo'h. Rufino сейе ‚ Cives Romani Сити: ali-Pel"
lati funt , eorumque lure dicebantur donata» Colonia.l Шаг ,'quœ Civium Romanorum стать.
tinis Coloniis oppoiitœ. Similes autem Colonia: ‚ Quiritium _iure `gaudentes ; nomine folum,
(Fives erant Romanl , revera autem Coloniv, gaudentes privilegiis fequentibus: In jure privata!
libertatis (in_fiar quali modernorum Civium , libertinorum , aut ignobilium Prgdialium )Jura
legitum dommn: ut hasredicatis, maneipii & nexus, uiucapionis, connubiorum , patrio:
item ìure teftamentorum & tutelarum &c. Ìnra nihilominus publica CivimtisRomana: non ha~
bebaut ; Quemaflmodum вы, publico jure Nobilifafis , аи: Libere Regiœque сдашь; œ.
rept Libertmi : Cives fmgillativè confiderati, Cives item Ecclefiargm ‚ jmisdiéäonisque mm
militarls. .
Quare cum Pannonias in divifione Provinciarum cum Senatu, Augußi pro fe fervâfient,
fucceñive vel permiferunt отлит propriam Coloniam; vel ex tumultuantibus militibuS,
Colom?? “тис a Cum jure (Шутит formàrunt. Notum enim ей eruditis : Cœfarem , vare fo
lum Qlurltes , tumultuantes milites compefcuifïe. Hinc quia C. Caßius, Pompei panes 'fe
quens , &.a Casfare viéìus , huic reconciliatus Гите fcriberetur ; alter item 0175213 М. Aoidi 'is
ab Antonino Imperatore defeciíl'et, alterutrius eÍTe potuit pœna. Si vero Civibus вошь рег
mula fuit hœc Colonia , quœ Latinis opponeretur, cum tam Andautoniîmi Respublica , fuerit ad
occidentem ‚Ш. horls a Caiiina dißans; quam & Viminacìum trans Slvum verfus meridiem ‚
his Latims ,_ÍiveImperatorum coloniis , Civium Romanorum fuerit oppofita Colonia.
u Combmatione eorum , quœjulius Capitolinas in M. Antonino Philos. Item Ufieatius Gai
llf'anus , de Av1_dxo’CaHio fcriberent , credi росей : locum hunc Ca/ßnœ , а Caíliis compellatum.
Eminng Capitolmuss hœc tefìatur: „ Ipfum Caílium pro clementia occidi paffus ей, поп ос
., cidl juilit ( петреАптптиз) Heliodorus filius Caílii , & alii liberum, exilium acceperunt cum
„'- hOnorum раке. autem Саш, & amplius media parte acceperunt paterni patrimonii ;
‚3
___...
Additamentum .505v
‚‚ & auro atque argento adjuti , mulieres autem etiam ornamentis, ita ut Alexandria lilia Caf
‚‚ lii &Druncianus gener , liberam vagandi potelìatem haberet , commendati amitae marito. „
.Ai-gui hinc ратей: ob repertum relatum numifma , Callii lilios , Caßìnam live ut paterni patri«
monii partem ; live~ ob acceptum ilthic exilium , tenuill'e: locoque ab iis nomen remanliffe.
VVlcatius autem Gallicanus. „ Filios Avidy Сайд, Antoninus Marcus parte media paterni
„ patrimonii donavît ; ita ut filias ejus auro , argento ‚ & gemmis honeßaret. Nam & Alexan
„ driae Elias Callii , & genero Druentiano liberam evagandi ubi vellent poteliatem dedit : vi
„ xeruntque non quali tyranni pignora , fed quali Senatorii ordinis in fumma fecuritate :cum
„ illis etiam in 4lite objici fortunam propriœ vetuillet domus , damnatis aliquibus ob injuriam ,
„ quod in eos petulantes fuill'ent , quos quidem amitœ fuœ marito commendavit &c. „ Quare
argui potePt : numifma elle, rellereque Druncianum, hujusque uxorem Alexandram liliam Caf
lii , cum ройся lit epigraphe ad latus iltius , legendamque : СМИ, Quiris ñlia. Tum VVlcati~
us relatis epiltolis Fauftinœ ; item ad has , Antonini relponfo; prouti etiam ad Senatum fcri tis
litteris in caulà Callii; Senatus item votis,profe uitur: ‚‚ Vixeruntigitur polleri Avidii af
„~ lii fecuri , & ad honores admilli funt. Sed eoslîommodus Antoninus ой ехсеПЪш divi Pa~
„ tris fui , omnes vivos incendi jullit , quali in faéiioxîe deprehenfos. „ gorro cum adhuc re
perta non Ht Стёпе ultra Antoninum memoria, conjici Pollet ,/ìlb Antonino Commodo , дейт
otam fuilTe , prœcipue cum apud Scriptores Са 1m' Pannonìci delideretur memoria. Verum",
под lubet ex his'conjeótari leótori, liberum ейо. Aoidius Cry/ius difciplinae militaris lludiolif
1mus quod fuerit, ex eodem Gallicano quivis difcet. Memorandum ей : quod centuriones lùos,
ex occilis ad Danubium lSarmatis , allatisque ingentibus prœdis , atque ideo praemìum lperan
tes , rapi julTerit ,in crucem tolli, fervilique fupplicio allici , dicens : non debuille eos linere, ut
peril-et Romani Imperii reverentia. Exorta ideo in- exercitu feditione ingenti , proceth nudus
campelìri folo мат ‚ percutite inquiens me /ì шеи: ‚ б“ corrupta' (штифта; addite. Sed
conquiefcentibus cunétis,meruit timeri, quia non timuit ; addiditque азы, liram Romains;
terrorem autem tantum barbaris injecit, ut pacem annorum centum ab Antonino ablente pete
rent. M. Antoninus ipfe , fequentem dcdit ad Prœfeéium epillolam : „ Avidio Callio legiones
‚‚ Syriacas dedi , dil'lluentes luxuria , & Daphnicis moribus agentes , quas rotas excaldan tes ,
„ fe reperille Cœfonius Veélilianus fcripfit. Et-puto me non erralï'e, liquidem & tu notum ha
„ beas , Calliurn hominem Сатана? feveritatis & difciplinœ. Neque enim militcs regi poll'tmt,
„ nili in vetere'dilcìplina , lcis enim verfum а Ьопо poeta diétum & omnibus frequentatum:
„n“ Moribus antiquis res ñat Romana , virisque. Tu tantum fac , adlint legionibus abunde сош
,~, meatus. Quos , li bene Avidium novi, fcio non perituros. ` '
f Relponderunt
„' mine Prœleëti
‚ quod Callium , ut refert
praefecilli Epillolas
Syriacis plures Vvlcatius.
legiornibus. Nihil e'niml`„tam
Reéte confuluilti
expedit , quammi Do
homo
„~ feverior Grœcanicis militibus. Ille Гане omnes excaldationes , omnes flores de capite , collo
‚‚ & linu militis , excutiet. &c. „ Statim ut prœelle militibus incepit ‚ programma' in narie'ti
bus lixît: Si quis tinfius [подпиши apud Daphnem, difcinŕlus rediret. Arma militum feptìma
die femper relpexit, lilrellimenta etiam , & calciamenta & осгеазщ Delicias omnes de caûris lùb``
movit , jullitque eos hyemem fub-pellibus agere, nili corrigerent fuos mores, & egilfent nili ho»
” neftìus vixilient; Exercitium feptimi diei fuit omnìum militum , ita ut fagittas mitterent , & at“
misluderent; dicebat-enim miferum elle, cum exercerentur athletœ , venatores , & gladiatores;`
non exerce-ri milites yquibus minor' Шее. futurus labor , li confuetus effet.
“I Verum p'rzelidum quoque avaritiam ей дееейаШЗ. Evincit hoc Calii epiltola , quam ei;
Vulcatio delcribimus; -Erat vero ad generum fcripta. . A '
_‚‚ Milera Respublica , quœ'iltos divitiarum cupidos , & divites patitur l mifera l Marcu's
secous es-eq homo lane Optimus: qui dum Clemens dici cupit , eos patitur vivere , quorum ipfe non pro
-bat vitam. Ubi`L. Callius ‚ cujus nos frullra tenet nomen ?" ußi Marcus ille Cato Ccnforius?
ubi omnis difciplina’majorum î quae olim quide intercidit , nunc vero nec quzeritur. Mar..
‹ cus Antoninus philofophatur , & quaerit de clementia , & de animis , & де Ьопейо ¿L julloí
nec fentit Respublica. Vides multis opus ell'e gladiis, inultiselogiis , ut in antiquum Statuln,
publica forma reddatur. Ego vero iltis Prœlidibus Provinciarum ? An ego Proconfules ‘.2 an
e o Prœlides putem ? qui ob hoc libia Senatu , & ab Antonino Provincias datas credunt , ut
divites liant? Audilli! Prœfeëtum , Prœtorii nollri Philofophi ‚ ante triduum uam Пете;
mendicum &pauperem; fed fubito d_ivitem faétum : unde quœfo , nili de vi Ceribus Rei'.
publicœ , Provincialiumque fortunis? Sint lane divites , lint locupletes , aararium publicum
,3' refarcient, tantum Dii faveant bonis partibus , reddant Galliani Reipublicœ principatum.
Plura nolTe , de Avidio Callio avidum , ad fatum 'Vvlcatium'Gallicanum relegamus. Meren
ш enim legi , complures relata: epilìolœ. Mihì ad memoratumfnumifma reverti' lubet.v \ ‘
111111 2 Defen
504. Additameltnm l
Май; quoque Гетман p1'er opinio , mißt-1 ńëelicet Steria/tde et!! , Мещера:
vel locum Шиш ‚ fsf: Ruim : vel deligmm in , ex hoe
ш
ii.: Fm
oñicio.Quia
Hincсайт
epigrzphe
negartxrus
legendam
ей г рой
: {abjeâas
отшив
ВашРт;
Panam-iin,vel
more: Шахтере
Deoruminpannonizs nonperveníll'e. Tmauœmŕuére Rmmœpmabeoßeo

совпавший ‚ cui Sacra {засыпь Dizier nempeajove; a ; а
Marte. Generatim :mem vocabantur Pistith , pid (сейфы Рейд ‚ Varrone Gir.) :1_3: te»
Latzm hiel-11:2 Porro tegumeutum Períonarum nm'niímnis, ex fili: сошлют дурят ,
& quidem rms еще; for-ibi: verò 17971: Servizi’ Шиш quo Падёт: velzrum zpicem gere.
lnnt, œñivo prœcipue tempore, quo pileum ierre nem родам. Quiz. infupet Зин} "и:
JMJÍJ, (slum fulminis Яшей coloris , Рейс teile, zdhůmiilent ; in relßm :mem пап-125331:
klim non oemeretur, conñrmamur magis: Пана: F. FM exprimere. 11:—
т quos , cum à Saly camu laudatores Deorum belli Prtfidum, Ыш item) {пегий ;cœtus
ue Salinrum , diceretur , cujus capur Ацетат Sûr/rra , Prc/'11 item шейпинг ;
gefendi eo magi: poteß , Sllifnwn ifthic fuiffe oollegiurn , (pod quoque virgines re
cipere potuerint. Meminir hamm Беки: Pompejus his verbi: : ‚, Salhres "Ещё-юз Cir»
„ cius :it «Te conlluc'tirias, quœ adSalios adhibebanrur cum :picibus рам, qm Bli
„ usStilo fcripiit Sacrificium [цвете in Regia cum Pontífice, paludztas cum Ponńñci'sus in
„ modum взлетит. ‚, Perpenfxs autem весите in numifmate expreílis Pilei; ‘gi-:rs 153122:
fum, '51 in {штат com' com; quiniñio Аиста in iis intueri mihi videor , fecunde Шпагой
explicationem : Anrüia vacant , iniquiemis, prçterfguram , сёл-сын: mim non ей пер: exprimir
и: pelza orbiculammfìmamdèd excgfa :ß ira , ur rez-cfm игл‚512. Dioniis . mem Halicar. ß
jlzgazus in стряпали pilasqu арх ; Scià'frwn. Conñizuere non audeo, пюгеш Шиш сами re«
colendi gell: mjmmsaœomm item ; non minus virgin um Майонез cantusque, qm nun:
etiam ad templa, in villix item, certis anni tem ribus agunt reliquias Saliomm, ‘ que
Virgin um efìè.Atque hœc fungquœ ex telaio, ive etiam de eodem numifrmœ, comentari vallń.
Воина eruditu ue lector,qu placet live opinionemfxve conjeâuram meri, ha.er in lubiru.
Numifma Argenteum , & anteriore majus; Мец/21 parte exhibet {идет oblongzm ,
coli humerumque ракет ‚ viri irnberbis. lnfcriptionis nulla Гипс indicia. Apparet шатен
diüinciè Pileus in extremitate fupra frontern cufpidaxus , & Го1аг13 ; dnas {ирга habens lineas
iolares ; pronti & in medio extenfas , cufpidatasque. Circumdatur undique tum , infnrarcus,
irradiatus. Рой humeros cernitur rußicanarum inverfarum clavium fignum , iniìar íere iot
ficum ара-ваших. Parte acerfa, currentes equi duo, cum fefforibus. Infra epigraphe ‘. CPLU
Tl. tum linea , orbicularisque circulus.
Pluium Спесь dîvitiarum Deum fuiiTe dominumque, notîflimum ей. Si verum ей Duos
fuille , uorum alter Orientis , Pluto (Паш ; alter Gmcanicus Plata: appellatus; veroůrnilius
сны in annoniis Plutum Cullum extitiITe. Quzvis porro demonllrant, numifma in Plati bo
norem ( quacumque demum ex caufa) cufum dedicatumque. Enimvero circuli radiati coro
nœ inflar , ас duplici loco quali folis radios per lineas exhibentes, firmare videntur , Deitatis В.
ши1асгит. Lazii capitibus
pofuifl'e flatuarum quoque Comment.
circulum Rfìp.
, fpecieRom. lib. 9.
dimidiœ с. 1p. tanquam
fpherœ obfervationem : Edmicos
coronam ; анфилад;
in f'pcciem folie formatam. Quod obferváflet Antiochiœ in llama Maximiani Cœfaris hiateel
linus lib. 25. Alludereque videtur Velleius Patcrculus , ciun de Самбо Cœfare fcribit: E!
fum {тяга итЬет ,folz's crbisjizper Caput ejus cur-varas «fgualitcr cñmmdanmque in folorem arms ,
‘valut crm/11am tanti mor vin' capiti imponen: , [отведав q/l. Lazy obfervationem miriñcè robo
га: teg'mcn capitis , & circuli ; qui Corona: inflar & folis confpiciuntur. Accedunt а tergo el»
vium figna. Наго Pluto attributa Тише, teflatur Diodorus Siculus lib. 4. & alii; quod clave;
mortis in ejus manu eíTe тестем. Equi marrantes cum Seil'oribus, parte er адет/21 , firmare
videntur ; dum ob raptam Préferpinam , hoc Pluto attribui fymbolum confiat. Е igraPhe ma.
ximum rarbet opinioni huic fundamentum , dum Clare difìinäeque nomen PL TI exhíbet.
Antepogtœ litterœ C. defignatio , ей регпю1ейа; nihilominus inter tot Plutonis cognomina. ,
non oñèndi adhuc , quod a C. ordiretur. Legi eum vocari : Altar , Age али: , Dis , Februus ‚
Mors , Отеле ‚ Dives ,Ru/br, Summanus. Quare per C , deíignari Ca {пат puto , 1egendum~
que Caf/ina Platz'. Hoc _five ob Sacram Едет ißhic habitan); live quod fpecialius ibi colere
шт; five детищ ‚ quod locus ille Pannoniœ , Pluto dicatus fuerit , cenfex'i poteß ; litus enim
confuleratione , ob ambientes undique locum montes collesque, locus apparet in tumulo. Pof
/ìdonius Domicilium Pluti , in fubterraneis Hifpaniœ locis ideo conßituit , quod Regio Ша тем
tallorum fœcunditate antecellat. Fors olim idipfum expertí fuêre Romani , in montibus Caf.
Тише , ac ibi circumvicinis , atque ideo , quali fpeciale domicilium Pluti , Callinam habuerinc,
Duq
f Addüannntum "p7
ниц-н: Duo memorata numifmata, loci illius antiquitatem perhibent, accedentibus гиды-Ы: '
murisque ‚ qui nunc etiam iíìhic apparent. f1 efiodiantur , dubito nullus quin vetufiatis mo
numenta complura non Тир editent , ad loci illufìratlonem , litterarumque. Ех primo numíll
mate ‚ „ы CASSI, arguo : reéìius Caßìnum vel Caßnam Pannoniœ eruendam fcribendamque;
ас Caíandmm ‚ Caßimdriam , vel Caßimum. Et cum in Campania olim Cafmum extiterit, videro
ЦШНЦ—ПЪ'›‹='ПР1Н’ ей: : variorum locorum , & in diverfis Regionibus Iitorum, œquales, apud veteres quoque fuif
{е ap'pellationes. ‘ i , l «
Sunt item reperta in loco, duo numifmata ,quorum uno, parte ex adverfa , in orbicularì
infcriptione Antoninus, caetera legi ne uèunt. Parte uoque ex averfa , legîtur unice Libertas.
Рои-Ь licètjul. Capit. in M. Anton. P ilos. fcribat; annonias ergo Marcomannis, Sarmatis ,
Vandalis , /imul etiam Quadìs extinfiis,jer‘vitio libera'vit , allerrere attamen non aufim , illud li
ьдтю ‚Ъос ipfum denotare. Sed nec illud : `quod Caflio Avidio fublato ‚ denotet liberis fuis ‚
libertatem conceíl'am. Alter numus Antonini œquè elhfed ob vetuflatemßegi nequit infcriptio.
Sequitur Ill. reperta iílhic ,in agro ex nobiliore metallo fupemè , дата elegans , mirifi-.
cè elaborata , & perticae ferreae impoíita. In hac praeter laborem fculpturœ , illud rar-illimum s
-.‹мp-_p quod fie eŕlormata lit , ut confpefta vifa ue parte una , nec ommari poiles , parte ex altera efl'o
.n-` aliam’. Si attamen invertas ‚ facies e fic diilinâa, totusque ornatus ; ut exifiimes iterum,
parte ex altera nil contineri. Exhibet Caput tantum , fub uno Pileo ‚ feu capitis tegmine , ut
rique facìei aptatum. ‚ Artificium prœmiilum , eßiclunt laterales annuli , aut circuli , adinfiar
lidera: C. deduèti ad aures parte ex utraque, ita ut fatae litterœ C. debitè proportionateque la
ta. medietas , aurem claudat. Нас ñgura eflìcit; ut averfa pars integre cellata fit. Pars ita
аде Миф, oblongam fenis exhibet faciem, ocluli majores craílìoresque [unt : facies mac’ lenta,
папы prominens , labia ampliora apertaque, miflaces öz barba longior, ac fuo modo quadri par
tita. Hx temporibus capilli prominentes ad aui'es, memoratos ue circulos ann ulares ,aures ob- ц
tegentes. Ртом demiilior ob pileum , qui mitram exhibe't; atim enim in fronte ,incipit ге—
{егщие tres (шинам circulos orbiculares majores , 1n qulbus margaritharum Lapillorumquo
feu] ta indicia , tum a medio linea; ex utroque autem latere , œque elevatus mitratus pileus ‚
quuFi prominente ad tergum criita inclufus. Parte e'x (litera , in_fummitate capitiв crißa emi
net , tum ad frontem fertam ell latius , in cujus medio bini quali diamantes. Capilli trifariam
ананас? ‚ plexi ornatique , fœminarum more ad eures ; ' five memoratos circulos ; facies pin- _
чают & hilarîg ‚ atque variolata locis aliquod , matronaeque inflar maturiori's :.frons latior-, о—
culi majores ; labiu mediocria ,‘ mentum cum quadam macula fignoque. "Et'ipfe puto ‚ «Sz aliiv
qui viderunt , faciem ornatumque fœminœ elle. ' ‘ д ` ` ` . '‘
Retui'it mihi memoratus D. Parochus ‚ {tatuam banc dîutius apud vi'rum'quemdam араб`
nos a doéìrina &` ei'uditione celeberrimum , pro fententia extitiil'e , edixifl'c ue illum : Simula:A
„um (gefeniorisjuniorisque Sed pace tanti Viri ‚5 сит fundamenta ignorem fententiae,"
fine quavis eruditionis Гит injuria , fubfcribere nequeo. Janos Deitate donatos , atque pro ОН;
culwg а Veteribus, necdum conviéius fum; at unus etat ‚ variis donatus cognominibus. Nine~
0b „пашет, &Deus Deorum , & Pater nuncupabatuŕß Biceps , Вфопз dîcius ей ‚ liti @fr
Quadrzfrons ; fed hœc fuill'e fimbolica & translata , Scriptores referunt. Quadri/rms ab ampë,l .
limmoRomae 4. portarum templov diéius eli. Biceps , Bifi'onsque , quod prœterita i`cive11it¿"V
futura Prœvìderit , qlqodveduarum portarum templum Romœ primo acceperit. Scio Liviuin
пью 41. fcribere de ulvio Flacco Cenfore , ordinaire eum inter стека janus tresfilciendos ,"
fed hoc ipfum de opere intelligi , _baud de Diis tribus faciendis , indicat. Раис; infuper ех Бред
fonia , fornicata opera, & arcus marmoreos ,Janos fuifle vocatos. Hoc Roiinus czeterique af~.
ß'rmant. Majora quoque Fora , portas item mejores , _]anos [эре diélas , ex Livio , Cicerone’.
Ovidio ‚ Svetonio, tot Viri eruditi deduxerunt. Quare tametfi in receníito fimulacro, lieu
ста ‚ пес Virgo videantur ,Jani alias fimbola, quod caput unicl` foret exfculptum ; SiJANO
¿ribuenda eil Вата ‚ ego Potiusv СМЕШИ“ ’ Parte .ex una ’ in Senís ümuhcro ’ Deorum De..
um , five Janum deiignari ; parte vero ex altera: Gordianum junioren: , ui Capitolino teile,
Jam; aperto contra Perlas eli profeéius. Belli temporibus apertum'erat Запй templum , paci!
vero claufum ut tellantur Scriptores , & marmora eruta editaque. Combinans attamen faciem
banc , cum Gordiani memorato fuperius pag. 492. numo , adñrmare baec non aufim. Dici
qúoque Рона ( quin opus fit ,duos Deos Jnnos ponere) defignari per Цитат Janum mundane
дуг geminnfizcìe ,'ae izaniore o_rtuni/peblare ,-feniore occajumf; quod deeo creditum quoque {иже ‚
fokmque appellatum , multi fcrxberent. ‘ ` ' ''
I Mihi perpendenti bene fimulacrurn , necfxmbolo quopiam, nec inferiptione ulla exßan
¿e ¿bine non niñ ех pileo ., faciebusque conjeétura peti queunte , videretur credibilius : Prœfulìs
wjusdam ‚ five Magilìri Saliorum Collegii , fuœque vel maris, vel inter Атак: Virgines an
= ‘ ‘ mmmmmm де f шш
5:8 ' Additamtltam.
tâféńs , icones eů'e; vel delignari Риз-{1455 Cäcium , quod in Collegio foo , unique Ie'..
¿d hacconjet'ìmjafqoœdmîq'xplxm :on moveor tam e1 I. um:
quam etiam quod Pileus 111: ¿vitrina :if: 'refieran :mem Hfrîiï'tu de С. 12:'
arm 5;; 5:1 питьевая ‚ :.“ngfris :orner: 1132225. S. qucqne Hieronymus E.: ri
tiñli:ì'.i,quodpiligeńfeu intonli,lim]llí:1.r:i,alîi autem ex barbarís tenti. Sane in I. 1:1
nfx'mate tomi [дн à imberbes, than autem hre, url Min-armexprimit , fi: ¿t Ummm 1:33—
gemmre. Ärztin: in Hadriano relert , hun: nec Tribunum nifi plena barba , mulzo
itaque minus insarrishlitratosprœíulesdine barba пайки. Sialîâilnoïmlzcnerè Ь
tur, de relata filma probabiliora оси-щ ue exhibenflo, сбавит поп '122.
IV. ‘Ug'tsz С“! Spi D. Pertosùà. А. M Ctgfiirfìsáhëc. Tink R.'
«Jn't
ïurn дичь/4515:
ame In Рт: 5:,repertum5ifcia:
koeler.: argenteum minori:
¿iter/Ã: , orbinxlańs : Пи.mo ` umani, Farías
¿afgis viden
Per: a:eràinдате—1526
ell гнёта, medio Stella:
fenis, haber , nil praetau.
ut œnlìrmemur Arguidiutumíorem
omnlno line бы,
Anañaiîo vlam dea-e
Phe
ier-.nte
habe-t
Romanolmperio,
, nec Synbolummonetznnn
alíud , quam
rationem
Srila'.initie
line ferte
muratam
, fine,отцы
dum pars
qua-,phil
avería,
; nec
ne:lotus cu
fr monete Намыв eñ , ut Romanarum щепа-сшил ‚ nova hint“ periodœ maciza-¿1:21. An Cb

fublarum CllryùrgTi tributum? (live: aut ob mennn , Чье рига:—
dum ege lib-i ex
determinet. oracolo fulmine
Реп—сайд audiverat, Amñafuxs
Obiit Symboizmx
, anno 518. Clt-dovro5:52:
I. ройinдегёбхшп
mont-tis ¿tì Ale
marmos {cribitnr Coronammifnîe , fed «raam Ринги: Pq: tlm-1111

fet , ut Gregor. Tur. Sígeberms &c.
Ad Periodum III.
fucceíïzve
I. P;¿~z'*.«:
ab amico89. Donationis
bomrum utilîumque
Prepol'xtoВисящих
olim Zagrabîenñßrgd
promotore , atque
maarab
maman?
A'bis perm
tnro, {шашек
` vińs
autbographo
, comununicandam cenfuîmus.
recepiilëmus, (acìis pro tanto favore
Bela Deî gnciaHungarÍœ , Dalmacia, Croacia, Rama, Servir, (hllîárJz-ì-œì,

Cima-¿eque Rex , omnibus um pmfenribus quam futuri pxœfentes litteras Ыз—
tern in Omnium Salvatore. Celllt'udoRegia provilione eelt-.iti confulens in Cornate , щ boP
nos fac-iat : mo tamqu precipuo uńtur initrumento , вхож-сведет vlielîset ‘tte-«rèer
Quo ,torpentesexcitnnâz eruderans in expertos ;jocundîore (pirla: робе Её: fipa-iosqrrïd
погреб:
a principio
, quod
impollibilevidebatur;
intendit , ita debetSîcque
ad reoompenfandum
cum eorum minîllerla,
confurgere¿t: prœfenim
щ & preziîïm
ex viola
tor non ешь: ‚ profequendo id, per quod fuerat exontus , ¿t uni-.is exemple rl probiter {hi
dia катил plurimos prompdores. Proinde cum Nobilis vir Mang Theblas ¿e Bagad Pre
pofxtuszagi'abienfxs , Ш nofhi Bel: Ducis totius 552507122- Cancella-ins, {а} dileâm
& Bdflis nella', a fuis majoribus inœatam, quos pro Sandi Preiece'â'aä Solki , Re
gni Sui ртам fublimantes lmonrunt, ¿L a parte continuan-am, qui in nofìro ood'petìo ltr:
n`~ue militans pro defenl'ione «fr noíkngamnnn manibus oteubuíLUt colata-:Earn fao
rum Шашки obfequia Comendacione non lidelitntís prrrogatîvam ex fassefoŕo e
dÍéIo vendicans converteritin пищал: ‚ non degenerans a ltipite generol'o : Siruexobis 5:
regno пойте plurîma paraverit fuis ftudiis {тёплой Hoc unum non Klimas inter cetera
fsb lilentio preœrlre : quod guerrantibusnobiscumRegeBœmorm (di, Е: под Еве dampno u
triué-que partigconlìitmis in turbatione maxima , & Regnis noltris formidanrbus unísqu: vieil'.
¿mma nolìros ; infulrus nihilominusTartaromm,fe} qui hujusmoìi djilenii.: mlms ангаже
..i {мы fines , cum aliter pacarl non poilemus, nili inter nos & preìîâum Regem
атorum ordinalïemus parentelam , dando [ibi in matrimonium верит (С nollnm; eîque
matrimonio Obviarent. ’g5 Super quibus ipfum Tbobilm ,
mmJuramentí religione de promotione fua alleeurantegadcurlamlìomamm deftinavimus,
' ` iplilrs
(a) Маша: nsnpe Cant-enanas , aut penes ein . ante Висит admìsïrnńcnm гаера; за; de
Bela Duce relata. (Ъ) Ехогадшп рикш. ad lectorem, non folum гашиш; at fab Bela kru
' tum fuif'e ¿chmur , ткацкие films Notiles , ne a szormn ‘.'irtut'sus (с) Stef.;
en! fuere @Tim ‚ c'um cb {шага fea, Regno {гады-2.22. Prïpœitm dong
' *icm (d) “Se 3 Р- ‘96- й fqu. (e) En Тащит-ш: ads-emile. eonxmque niveaus cani-n,
(i) Cunegurdís vocaban , er (слоге не}: neptîs. (g) fuere . pmïptm
quod Ottocanxs
'ad lìcmmama Mam-‘retta
eli: Сигал ‚ baud comhonli
ad мацы-дымm, ~ Olney-Dm
Сцгп' ш era! “На.детищ
(17) Оггшг
(305133
степ почва-те.
ο ΑάεΙΝιιπειιτιιιπ. ι 5οπ
··~ _(---~
Μ”. πιιιιιΠει·ιο ιιι ιιιι ρειιιιιιεπειε πΡωιει. , ΑιιοΠοΙιεπιπ άιΓΡεπίπτιοιιειιι οι ιπει·ιιιιπιιε δι Ειπ
εειιι μει·Ρετιιιιιπ Πε8πο ποίιι·ο. Νοε ιαιιιιιε ειπε ιπει·ιτιι ειι·ειιιιιιιιεόιιοπε Βεειε ει:τεπάεπτεε , πε
οιιο‹ι Με Ριοπιιιιιπιιε , ειιο1νειπιιε ; δι ιιι πιο ειιειιιιιιιιπι Ρι·ειιειιιπιιε εεεει·ιε οπο ω ιιάε1ιτιιιι2
οιιίεοιιι:ι
π. · · (Κ) < . Ιίιι·ιιτ
Ρι·οΓεπιιεπάιιιπ Γιιπι ειιιΙο
Μπειιιτιιιπ
ιπιετιιιεΤιιοΒιιιπι ιιιιιιιιπιιιι
ειιΡι·ιιπετιιι·. ιιινοι·ε
()ιιιπ ι πωδιΠοιπιιιιι.
ιπιιιιιιιεεπτιε.
- - Κεειιι
Επι:πιο ιπει·ι.
τεεοπιε.
τιοιιιιι ιιιιοπιιιιιπ Βιιειίΐει ιιιιτιπτιι5ιε , Ποιπιπι - - (πι) Βιιειε ει·ιιπιε Με πιιι€εταιι·:ι ποίιι·ιι (π) ·
πετιιι·ιε ΓοΙνειιε ιιειιιτιιιπ .ι ΙιΙιει·ιε ποπ ι·ειι&ιε , ιπ πω τιιιιιιιιε.πι ιπ ιποιιιιπιιιιι ίιιεεεΠ”οι·ειπ . Μετε
άιτιιτειιι ίιιιιιιι διοπιπε ινε ιιιιοει ειιιειιι εοιπΡετειιιιτ (ο) €τιι.ιιειπιίειιτ Ριεπο ιιιτε. Νοε ιιιΓιιιπ πι...
τειιιι:ιιςειιι , δι οπιιιε ιιιε ιι Ρωιιπι ιπετει·τιιι·2 ποίιτε ποΒιε εοπνεπιειι€ειπ & πωπω παπι
ιιιιιιιι Κπι·πιοιε (ιι) ειιιπ οιιιιιιΒιιε εε.ΙΙι·ιε δι ιιι·ιιιΒιιε . ιιιιοιιιιο ποιπιπε εεπίεέπιιιι·, πε ετίι ιιι·εΓεπ
πιω ποπ ΐ εειιιεεπτιιι· , ει! ΡΙεπιιιιι τιιιιιεπ Ρι·οιπάε ιιπιιετε νο1ιιιιιιιε. :ιο Η επεπτ ιιι€ιΠε.τιιιι εκ
ιιι·εΠε . ιι ιιιιιιε , εοπεεΠιιιιιιε δι ιι·ιιάιό.ιιιιιιε ειιπι Κεειε ιπιιπιίιεεπτιιι. ίει›ε ιὶιόὶο Μεεἰιὶι·ο 'Πιο
αιοΒιε
Βιε , Με
εοπιιιετιτ
δι Μι ίιιεεειΤοιιΒιιε
νε1εοιππετει·εΡει·Ρετιιο
Ειοτείι . ιιοΠιάεπιιιιπι
ιπ πω" , ίιιοεπιιε
οιππε ιιιίιιεεεΙΤοι·ει.
ιιιιοτι ει: ιιι·ειάιδιιι
ιιιεπε.τιε ι:τειπείιιπάεπιιο.
ίιιεεεΠιοπε
Νεο νο1ιιιιιιιε ιιτεΓεπτεπι ποίιτιιιιι ιπιιπιίιεειιτιιιιπ , οιιιιιπ , πιιΙΙιι€επιιε ι·ενοειιτε , ιιιι·πιπεπτι τει.ἱ- ι
Βιοπε ιιτιπιιιιιιιε , ιι οιιοπιισ.ιπ ιιιιιιιιΕπιιιι; νει ετιιιπι ιιιτειπρτε.ιι ιιτετειαιι ιιιιιπεπΓε ιιοπιιειοπιε,
` [επ ιιιίιτιιιπεπι:ι πιιπιιε ΓοΠειιιιιπι€ει· εοιιεειιτι; επι ειιιιιειιιιετ 21τειιιιε οιιιε&ιοπιιι ιιιτεινεπτιι ,
(τ) ειιιιιπι ειιιιινεπιτε ιιοίΤεπτ ιιιιειιιιπτοι·ε2 8ιΙΙιιΒιιι·ιιιπ, Γειι ιιινεπτοτεε ειιιιιεεππιιιιε ωωιιιωι:,
ιιιιιιιπ οιππειιι ιπ ιιοε ειιΓιι ιιιοπιιποει:ι.ειοπε ΠεΒιιι ι·ειιτοιιε.ιιιιιε , ειιιιι δι πο!ιι·ιι ΡιεΐεπειιιΙιε επ
«άοι·ιτιιε ίοΠειπρπε ίεειιιτ @ποπ ίοΠειιιιιιιε ; δι πιειιι.Ι ιιιιιιιεπίιιιιι Κεειιιιιι ίιιΒιιιιιιτιιε ιπ ιιιιπιιο
-αιειιειιτ ιεπιιτιιτε, ιιιιοι:ι ιιπιπεπιιιπι ποπ ι·ειιιιτιιτ ιοΕιιιπ ειιιιι οιιειπ πεεειιιτ ιι θειείιι Νιιιπιιιε μπι·
ειιιιιιιιιιι. ιπ ειιιιιε τει τεΠιιιιοπιιιιπ δι Ρει·ι:ετιιιιπι ιιιι·ιπιτιι.€ειπ ιιι·εΐεπτεε 1ιττει·ειε ιιεάιιπιιε ειιιιιιιιι
_ επ δἰ8ιΠι ποΠτιιπιιιιιιιιιπε ιοΒοι·έι€2ε. Βετιιιιι ει·πιπιιιιε Μπειλτι Ριιτειιίιἱ ΑιιΙε ποίιι·ε νιω
ε οπιιεεΠιιιιι ε1ε&ι Εεειείιιι: ΑΠιειιιιε, @θα δι άεΙιε ποίιιι. Αιιιιο Ι)οπιιιιι ιπιΠείιιπο ιιιιεεπτε·
ίιπιο ιειιιιεείιπιο τει·τιο. δεμιιιιο Ιάιιε3]:ιπιιει·ιι , Κεεπι ιιιιέειιι ΝοιὶτἱΑππο νιεείιπιο οδιεινο.
Κειιε&ει·ε ιι12ιεετ Ι. (Μπι Ριιτειι.τ Ειπε Ριιτειιιιιιπι νει ιιιιτιο εππι ιιιιιιιε , νει ίιιρει·ιοι·ε 1 262.
ει.ε&ιιιιι ιιιιιπο πειτε πωπω ΑΙΒειιίιε , Ποπιιτιο δεππιιε , :ειστε πεε. 2 18. ιι.εινει·ίιιε πωπω",
ιιιπε ιιιιιΒιε ιιιιιι·ιιιιι ίιιΓΡε&επιιε ενιιάιτ. ει ετιιιιπ ρι·ιει;επάειετιιι· ει·ι·οτειπ “πιο είι'ε ιιι ποιπιπε
.Ριαπιαετιιι.ε . δι πιει 24ι·Ιιεπ/ε, ετ 1ε ειιιιιιιιι είΤε Ριτσα/ι? εΙι·Ειι έΙΙιεπβ.ι· , τειιιιιιιιιιιιιι Βεια: Βε<
επι ιιιΡΙοιπιιιιΒιιε Βεπεάιδιω (ιοΙοεεπ ι: , .ο ιιππιιιπ 12 54. ιπειιιίινε .. εειτ (ΕιιιεεΠιιι·ιιιιπ. Ποιο
ιιιω..ιιιι διπαππάιι.: 1255. ιιο πι οοιοοεπΓειπ ίεάειπ ι:ι·επΓειιπτε , ιιιιιιο ι 257. νιεε-ΟεπεεΠιι
τιιιε ειπε δι Ρι·ιειιοΕ ιιιι....ιι. Ρ:ιπι.9. Αιιι·ιο 126ο. πι: ιιιι€. 196. ιπιτειιιτιιι· Ρι·ιιιιεπε Μέι. Ρει·ειι
Επι ; νει·ιιιιι πιο ε1εδιιιε ιιι Αιιιπ ΟεπεεΠειιιιε ειιιιτιιπιτιιι·, ιιάεοπιιε ΓιιΡΡιεπε, πεε ετα:: Μπι Α1
Βεπίιε πάπια: ,ι:εΠιιπτιιιιιε 1ιττετιε. οιιιιι οιιπεεΙΙπιιιιεΒειιιε 1261 ίιιιτ Βιιιιιιιι Ζιι€ι·ιι.ιι. ΡΙιίΙίρ
με , Αππο 1262. ΡοΠιι1ετιιε δι:ι·ιεοπιεπίιιι. Ηιιιε εοιιειπ Απιιο ίιιεεεΠιτ Ρεπιι/ια.ι. Ροιι: ιιιιπε
.ΒειπσΜιι.: απ: νιεε-οεπεεΠπι·ιπε 1269. τείιιιιιιιΒιιε ιποιιιιιπεπτιε Εεε!. Ζητώ. ι Ρι·οιιιιιε Πο
πετιο ΠΙ:: , ιιιιιε ειπαμε ίιιιιιιοίιτιι ιιι(ΐ·ι.ιιτιιι· . ίινε ιΠιιπι επι Αππιππ 1 255. ι·ειιειιιι , ίινε 1260.·
ΜιιΒιιι 2.ιιτειιι Ριιίεοπι ει·ιο.νιτ, ιιιιι ιι 1 288. (οπο Βειιι Πει: ποπ πω) εε.ιπ εοΠοειιτ. ·
πιο. ()οπίιάει·ιιι:ιοπε Μπι ιιιιι1οιιιιιτιε , αΙιοι·ιιιπ Μπι; πι. Ιοειε ΐιιι:ιι·π ιπειποι·ιιτοτιιιπ, ει:
ι·οι·εε ιιιιιι€οι·ιιπι Γει·ιμοι·ιιιπ, τω: οι·οποιοειιιε (ετειιιιπ επτε 1 265. ιιιιεενιε ιιιτι·ε. Βειιιιπ δι (Μι.
ειιι·ιιιιι ιπτει·εεΗιίΤε ειιρει·επε) ιιιιιιιπ δι ιπ ι·ειιιιε Επι: ι·είει·επάιε, άετεειιπτιιι·.8ειπε ΜΜΜ ιιτ πιιπε
`
εΗ διτιι·ιιιιπ , εεΡΓιιιπ Με οττοειιτο . Ριπι. ιιππι 1260. ιιιοΒιιι·ι πε πιτ . ιιιιιιι 1263. (πωπω ,
ιιτ με. 198. 8ινι·ιιιο πάψει Βιειι1τετεε , ιιιιιπ ι€επι Βειιι ιιιιιιο εο επι ειιίει·ιρι:ιιπι ι”εειτ ιιοπιιτιο- .
ιιειπ. Φιι2.τε ποπ ιο1ιιιπ ι·οιιοι·ιιιιτιιι· πω:: (Με Ιοειε Γιιιιετιιιε «Μια ίιιιιτ ; θεά Ρι·αιιειιι2.ππιπ ει:
Ιιειιτιοπειπ , ει·ι·οτειπ πειιιιιε ιπ 2.πιιο είΤε ει θεττι·ιιιιε Ροίιι:ο , ίειιιιεπάειιιι ποπ πι. εοπιιι·ιπππι':.
Μπιτ ει·ειιιΒιιιιιε (ιει·Ει·ιιόιε,
:με (:οπνεπτιοπιιπι. νιιιε ιιΒεΙΙι
μι.€.παει·
222. 8τειιιι2.πιιιιιΒ ν. δι Οττοε:ιτιιιιι ε2.ιιίιι Μπιτ, ι·ειτει·ιιτει·ιιιπ·
» Αάιιει·ε νοιιιιιπιιε: Ρει&ιιιιι εΠ”ε πιεπτιοπει·ιι ίιιιιει·ιιιε ιιιι8. 22 1. Οοι·οπιιε Βεπιιιιιιιποιιε ιπ
ιι€πιιιιιι εεΠιοπιε ε. δτειιιιιιπο ν. Οοιιιεθιιιιιπι (Π. Ρι·ειΥ ιοί «πω. νει·ιιι·π ει: Μ88. ορει·ε :ΙΕ
οοτοπι.9 Ρετ ΡειΡε.ε οιιπι πω, ιιοεεοι· : Βιιεε.τιιε ειιιπ Με διιιιει: , επι τιιιπ ετιιιιπ εείΤιιε Γιιειιιι:.
ΡιοΒιιι: εποπιιιπιιιι πάσι· ετιιάιτε . Οοι·οππε Ρειιιιιειι , νιπειιιιιιπ ιι€πι.ιπιιιιιε Με ι, οοπιιιπδιιο
ιπ πι ιπ ιπ ιπ ιπ 2 πιε
ι (Ε) Οιειτοι τεειιι·ιιτ πιο ιιιιιι:ιε ΑροιιοΙιεε όιιιιειιΓιιτιοπιε , τιιιιιιπ Πει: ιιιε·πι.ιτ . Μπι οιι ριιεειπ Ρει·ρετιιο Κε
επο ιπίειειιι.ιιιιιι , οι.ιιιιιι ίοιε ετιιιιι πι: :ιάνειιιιε Τειττειι·οε ίοι·τιοι· τειιιιιιτιιι· επιππιιιπι. (Κ) Νο
ι τιιτιιι ε: νετιιίιεω Ρωιιιε
θετιιιιιιιιππιν0πετειπ νοεεπι,
Γει·ιιιιιτ. (πι)ίοιε εεεεπιιιιιιτιιι·.
Βείιπει:ιτιιι (Ι) ιιιιτο
ποιπειι, 13. Αιιιιιιι. Μιαιιιιι,
ΒειιιοΜιιπι υπ π. (π)
ιιεΠεπιιι·ι. 98. Ριο
ιετιιΙιιιιιιε,
πιατα
ΈΩι75. (Ο) Ριτιιιιιπι:ιιι Με , ιειετ:ι Γιιιιειιιιε εε. 196. δ: Γειι3. (ο) ΟιιιιιΒιιτε ιιοιιιε νοειιπτ. πο! πωσ! ιιιιπ
ρΙιιι·ει Ρεπιιιιιειιιιι. (ει) Ριιεόιθ:ιι ίιι00ε οιιε ρο1ιτιιιιι , ιι ειιεΙιιιιειιόει Με, πω: Οειιτιιιιιι ΜιΓπιιε ει:
ι' τειιιτοιιο Μάιο Μπι μια. π. ι98.) εεΙΤιι πιει·ε. (τ) Οιε‹ιο ιπιιιιι οιιιε6Βοιιεπι (μισά ιιπε ίπιτιιιιπι
ΟοπίεπΓιι , τιιιιι πιιιιιιι εΙοπιιτιο Βάια πι; ιτειιι Με ιπΓειτιοπε Ριει:1ιιτοι·ιιπι , 1Ιοεπιοιιε Βιιιοπιιιιι. (ε)
Μιιεπιιι ίιιι.π Με ιπάιειιτπ. 11ει;επι πω» ποπ Ιιιςιιιι ίοτπω!ιετε 1επιιιιι.
510 Additamcntum.
nis cum Romana Sede , ac independentiœ ab Imperio five Occidentis, five Orientis. Hinc non
folum Regibus, fed Ducibus etiam , quin & quibusdam Comitibus , tales fuiffe fubmiíl'as, ad
indicandum ,Regnum tale Ducatumque , immediate a Deo efi'e , quemadmodum ipfa eÍI'et Ec
cleiia. Eapropter iimiles , qui Roma Coronis donabantur , ad exprimendum femet foli Deo
fubjeëios effe , ut olim Saul, a Samuele Rex datus , in Titulis ponebant , 'vel Dei gratia; vel '
mileratione Divina , Rex, Dux &c. F ,\ д '
II. Simonis EpifcopiZagrabienîis a pag. 354. defcriptœ epiíìolœ demonfftrant, de induciis,
aâurn fuiff'e intra Epifcopum 81 Kathyaneŕum. Has conclufas extitiße docet Conventio Ге—
иепз2 doéiis eruditisque communicamus , ob tantarum rerum & cognitionem , & con~
atlonem.
Nos Simon Dei & Apoftolicœ Sedis gratia Epifcopul Eccleflœ l Za abienfis , & Regno<
rum Dalmatiœ, Croatia», & Sclavoniœ Banus &cëlohannes de Tahy (êiibernator Prioratus
Auranœ (а) Petrus Erdeudy de Monyoro kerek omes Comitatus Calliferrei; nec norr alii
nonnulli fubditi fideles ‚ ferenilli mi Principis & Dni , Dni Johannis Regis Hungariœ &c. ab
una : Item Ludovicus Pekrii de Pethrovina , gentîum levis armaturee Capitaneus generali:
Regiœ M. Petrus Keglevich de Bufin ,Joannes Caůellanlii de Zenthelek ;Joannes Chriitophœ
rus & Francifcus de Zem che , Nicolaus Pckrii de Pethrovina , Francifcus Zekel de Do
brokwthija (2,goannes olecz de Zodeczka , cocterique nonnulli fubditì fideles , ferenilli
mi Principîs omini , Domini Ferdinandi ejusdem Hungariœ & Bohemia Regnorum &c.
Regis , partibus ab altera, memorize commendamus. Quod nos Sabbatho proximo poil Fe
Íìum Beati Francifci Confefforis in сайт noflris ‚ in contrarium contra fefe prope Defniicze ,
& Ujudvar Politis, medio certorum proborum utrinque de medio noftri eleéìorum ; quod quia
confideratis & attentis Chrißiani fanguinis eñufione , fraternœque mutuœ caedis , quae a pluri
mis retroannis , inter nos , cocterosque Regnicolas hujus Regni pullulavit exorta ue ей , ut &
ufque modo , heu prob dolor.' eHunderetur; Quo ejuscemodi etTullionis fanguinls, cœdisque
parceretur , difcordiœque inter omnem ordinem fedarentur , ad talem pacis & concordiœ deve-`
nimus unionem. Item primo , quod univerfa bona , & quœlibet jura poilefIionaria quorumvis
dominorum & nobilium cuiusvis flatus & conditionis intermedio iPcox-um ldillurbiorum & dif'
feníionum , prœfertim РОВ: ultimum ingreffum Cœfaris Tu rcarum in Regnum Hun Бах-Зав , per
quoscun ue & qualitercunque occupata, prioribus eorundem dominorum, & Eccleliarum u
triusque atus poileñ'oribus pure & integre reßitaantur. Item quod Calicllum Georgii Litte
rati deKapolnaFarkaHocz cum cœteris fuis bonis & pertinentiisCapitullEcclefiœCha(ir.enhs,(e)
Polohytlxälcza Michaelis Zempthey, Rufcliwa. , Mathiae Broderich , (i) 6; Michaelis Tha
madoczy alykovicz, polleíliones infra t'riduum remîafsntur & reñituantu". Item Caitrum
Kw newcz cum diftriäu Péthrovyna , D.Johannis Tally, fcxto die refiitui debeat. Item
in fa oalter
cetero Caůellippezeryo
alterum de eo(g)
noninfra uintum
proiiieant , &decimum diem
quod partes perhor'ninibus
ipfae probos revideatur. Ef quodРе—
Dbmini Ludovici de
kry ejusdem Cañelli occupatoribus literas expeditorias dare tcneantur. Item bonaKethnyocz
Dom.Joannis Tahy infra oůavum diem reßituat, fì'ipfa domina in concordia cum ipfo Do
mino Tahy faůa perfiltere nolueritá Item bona-Thomas literati de, Kalnarya univerfa ‘infra
triduum reßituantur; alia quoque univerfa & quaelibet bona , &jura pofl'eíiionaria hinc inde
ëuovis modo occupata infra diem quindecirnum, ut prœmilimus reflituantur. Item Canonicì
ccleiiae Zagrabienfis partes utriusque Regis .feâantes , proventus ejusdem Ecclefia.a & bono
гит fuorum œqualiter percipiant , & diélo modo in ter fe dividantur, & quod quïlibet de fua le
gitima portione contentetur. Item quod univeríi Regnicola.l , Sclavoniœ Regni ‚ cujusvis Ila
tus & conditionis, libere & pacifice _hinc inde commeare , ambulare ‚ mercimoniaque exercera
Poilint & valeant ita: ut nemo quempiam, unus alterum molefiare ‚ impedire , vel dampniñca
re fub colore , quovis modo valeat ‚ audeat , nec prœfumat. Item Civitas ‘Montis Grœcenlis,
(h) & Cafirum Zagrabienfe durante Ша nofìra Treuga ac ordinationes , libere 8; paciiice ma
" neant
(а) His annis Titulo unice. (b) Sub hoc nomine , plura Шт" in Sclavonia loca. (с) Zeke1 , plm-:i
habuifie rœdicata hinc dîfcimu's. Credo quemvís remet a (his Domînìis inf'cripńfie. Dobrokwthva
nunc Do rok ucfa , fi ad Abbatiam olim S. Hellenœ de Podborje pertinuit . vìdetur, _iam fors a Joanne
деки, evaíifie fœcularizata. (d) Hodie dicunt Szutinfzka in( 'omìtatu Verasdinenli. (е) ОЬ Етрь
цасгопеш Ьопошш , vide pag. 4r x. Capituli alias Chafmenfis, Georgii bona dicuntur. (t) Huius fra
_ ter Stephanus . erat Canonicus Zagrab. uti Eccleliœ hujus monumenta docent. Celebrls a litterarum
_ cultu , pal'lim Brodericuhs audit. Scń пом multis laildanis. Maluìt benelicìum hoc relinquere . quam
litter-as. Brat titulo quinque Bccle шиш , deinde Epifcopus Vacienlis. Ruf'cliyvcz , eflne hodier
. на Rugviczo ,_ vel alter locus indagent alii. Hinc шлеп ЕгтатигБсИшш fuìffeBrodericum. (g)
Y. Olim Pzei , hic Pezeryo , hodie Pfanevo Caítrum hoc nuncupatur , ellthe ut рига cœtera dei'ertum.
называющие partìumFerdinandi; per Caínum autem гашише, м: Eppi m,
Additameatum. 5H
„9 х ` »_-un
neant absque impedimento velirarum partium. Item quod Тахат medii Horeni, ii qui
Regnicolarum'D. Ludovico Pekry benevole & libere dare voluerit, bene quidem: 3.110
uin ad folvendum nemo compellatur minis, devafìatione bonorum. Item Stephanus
Beeshazy. fubriitus iplius Regis Ferdinandi pacificus effe debeat, una cum omnibus fuis
adeum pertinentibus. Item univerfi & iinguli Regnicolae Regni hujus Sclavoniœ,
Domini Nobiles & ignobiles majoris & minoris conditionis, in domibus eorum una cum
omnibus ad eos` pertinentibus, libere pacificè & quiete` absque _impedimento _quorumvis,
permanere valeant atque polline. Item quofi nos praefcriptam пойгат unionem & con
cordiam Magnificis Dominis Joanni Banilii de Alfo-Lindva, Comlti & Palatino ; ac Un
.bano Bathyany fubditis prœfati Domini Johannis Regis; & Ladisào More de Chwlaf,
fubdito annotati Ferdinandi Regis, ad fcitum & notitiam dare volumus,` ut ipfi quoque
.1li voluerint, huic noßrœ ordinationi confentiant. Item quod haec пойга ordinario ai:
unio hucufque Feflum Epiphaniarum Domini proxime venturum dure & vigorofa ha.
beatur, hac conditione interpofita: quod quœlibet partium fuo Regiŕprœfentem hanc
concordiam пойгат ufque difium terminum Fefìi ~Epiphaniarum’ Domini, ad notitiam &
fcitum dare valeat. Et li aliquis diéiorum Regum hujusmodi noliraml ordinationem ac
ceptare & ratam habere nollet, fed in contrarium hujus ordinationis пойгге, gentes fuas
.contra partem alteram, infurgere, & ad íibi obedicndum compellere veilet &niteretuŕ5
ad hocque aliquem fpecialem Capitaneum in hoc Regnum Selavonia1 deputaverit, ex
tunc ‘pars talis Regis, alteri parti decimo die ante ingreil'um ipíius Capitanci- in hoc Re
gnum, significare : & ad notitiam dare debeat, quo pars ipfa maturius rebus fuis&ne
gotiis providere & confulere valeat atque роте. Ad quae praemillà. & quœvis peeemifl'o-A
rum lingula, firmiter & inviolabiliter per fe & fubdìtos пойгоз obfervanda, nos Domini
fuprafcripti, honore, humanitate, fideque пойга СЬгйййапа mediante fe obligavimus,
& praemiíïa obfervare promiíimus, immo promittimus & fe obligamus, harum nolìral
rnm Sigillis nofìris Cleno'dialibus conlignatnrum vigore, `& tellimonio littérarum median»
te. Datum in Cafìris nofirîs fupradiélis, Sabbatho prœfcripto 'proximo рой Fellum Ве
ati Francifci Confeíl'oris, anno Domini M. D. XXX. д‘ `
Hoc quoqlie inlirumentum, debemus eruditillimo Viro atque amico, cui&anterius.
Cœterum memoratam concordiam eñeéium fuiíTe fortitam , epiliolae fuperiores, etiam а
pag. 371. exhibitœ, arguendi prœbent fundamentum. А
111. Quia fuperius plurium íigillorum mentio deferiptione Гада haberetur; addere'
vifum: ей Sigillum duplex Stephani V. anno 1272. Die XVI. Kalen.Julii, in extrnrlato
Civitati Montis Graecenfis Zagrabienlis Diplomate, pendens, optìmeque Гепатит. Parr
te ex una, orbicularis primo, litteris majoribus, in duplici circulo, ей infcriptio. Li
nea prior habet: 1-5. Stephaui Dei gracia, Ungarife, Dalmacia', Cronache, Servire,
Gallia, pofìerior autem, ad Caput continuans: ж. Ьойотете Cumam'œ, Bulgaria’ Rex.
Sunt gradus, fedesque ornata, cujus latera exhibent exfculpta Leonis capita. Sedet Rex .
palludatus, parte pallii pedes obtegente. Manu dextra ad lumbos ferme extenfa, tenet
fcipionem, five fceptrum : 51п1йга globum; duplicatam crucem e medio exhibenteni.
Caput redimitum ей Согопа, quœ RQßratam veterum Romanorum reflert, habetque
r.Ro/ira terna, neque ullus ей fuperne circulus, vel globi, vel Crúx. Parte ex altera:
majoribus litteris orbîcularis inferiptio: f Sigillum Stepliani Quinn' .Dei Gratia Bela Re
gis Elli. Sequuntur minores tres circuli, {lellaris unus, alter giralis, albus vel nudus
`tertius. Quartus modicum latior, exhibens minoribus litteris epigraphe: Strphani Du
а: Dalmacia Стиля. Crux. In medio tum prominet ovalis, ve1»cordis inflar fugura,
in fine ancorata, ut e medio ancorarum, prodeat Crux duplicata longior. Habet prima,
Crux, fertum live coronam in medio, lic: ut ejus partes ligno extenfo tegantur, in
' transverfo autem appareant externe. Si non decipior: occafio ей ех relato Sigillo, eru
_ditae differtationi. Prœlatorum Baronumque Regni eadem funt nomina , qua: Гиря-а pag.
222. Suppletque illius lacunas, ac reliqua inter: Alberto JlIagrO Ägazoaum Comite de
‘Sу Шло. .
IV. Legîmus etiam Ladislaì IV. binas litteras anno 1288. Buda expeditas, fuper Cam
bio quàrundam poilellionum in Hungaria,pro domo Stephaniolim Bani in Civitatc Zagra
bienli, faëio intra Comitem Hodus &`Bani filios, dein ab his Civi ~Gillioni donatis.
Quod cambium Andreas III. Rex anno 1291 , im Fe/lo B. Benediêli Сон/Элите jaurìm'
conñrmat, fub titulo Andreas Dei gratia Rex Hungariœ. Scribit iterum ex Kamafun:
nnnnnn ‘ anno
(i) Ubìvis Regni tantum Зет/отв mentio. Croatia em'm parebat tota Ferdinando, пес debebaç
includi treugis,
5121. Àdditamentum.
_anno Eodem Andreas Rex Civitati. Ех iisdem litteris videre ей, Civitatem hanc Regiam ,
Andream pro Rege, baud vero Carolum Martellum habuille,dum Civitas exprimeret An
dream, Regem praclarum, percharumjiinm, б" Dominum l naturalem. Verum a joanneI.
Epi/Í Zagr. (ut pag. 95. lli/lor. Eccl. Zagr.) Cives, ab Andrea: Regis fidelitate fedu~
¿ti erant; ad quam nihilominus iterum redivere. Haec addenda exifiimavi, ob rerum,
tam Ladislai IV., uam ètiam Andreœ III. fervandam Chronologiœ rationem. Fateri
debeo : Quoties La islaus IV., vel in memoriam fubit, commoveri me, injuriis fuis,
quas nunc etiam fuiiinet a defcriptoribus, fine examine rerum, fua depromentibus, ma
lgisque fufpiciones, quam veritatcm adorantibus. Afpi'ciantur uœfo inilrumenta, quis ex
his concludet : Ladislaum ad mores Cumanorum defeciffe? uœ eli: Ecclefìaintoto Re
‘gno Apoilolico, cui non benefecit? evincunt iftud diplomata, evulgata editaque haûe
nus. Cumanos eum elevafie ad dignitates & ofiìcia? enervant diplomata, dum ex his
I conilat, Prœlatos Baronesque Regni, illullres fuifl'e Regni Hungariœ familias. Cumanis
qua ratione favit ? uos in diplomate 'anni 1288. Ecclefiœ Nitrìenfis (apud Schmitt Epp.
-Agrienfes p. 198.) xprimitper Cumanos hqßes Üinimioos capitales Regni Nq/lriÜ'ZVqßros
&c. Quid, quod adverfus eos pugnaverit? & ab his fautor prœtenfus, interemptus fuerit!
Quid; quo. indigne caufata Regi mors? per Hungaros vindicata Не, поп ~folum d_eCu
mams; Sed de Roma ipfa, dum rejeéìo Carolo Martello, Gregorio item Strigonienii
&c. fubiici noluerunt. Quid in fide erga Ladislanm Dalmatiam continuit? Si ejus ea
fuere fcelera, quibus maculatur. Revolvens diplomata, Epiflolas, cœ'teraque ejus tem
poris monumenta, fequentia in Ladislao deliéla compex-iet. I. Fuêre elargiti Carolo fir
culìœ шин, relati pag. 226. adeoque Romani Imperiiper Saublam Romanam Eccle/iam in
Tufcìa Generalis Vicarii. Hinc quia ad novum hoc Romanum Imperium, Dalmatia
primo erat aggreganda; Sub colore veteri, Piraticae nempe Almifanorum, a Carolo ut
Vicario Generali, paéta Бите adverfus Almifanos. His oppofuit Теше: Ladislaus, pronti
etiam ideato delignato ue novo Romano Imperio; Secutis iis efleélibus quorum a pag.
226. meminimus. II. neficiorum Eccleliafticorum collationis, non faéta cellio, quin
horum tuitio, vivente prœcipue Benediŕlo Strigonienfi, qui cum Titulo eleëìi mori ma
~luit, quam confimari. Sane in diplomate, anni 1275. Ladislai IV., Civitati Regia:
Mont. Graec. Zagrab. tertio Idus Auguiti per manus Benedibli >istri'gonienjis elebií,legimus:
Gregorio Csanadien/ì, ac eodem etiam in Epijiopum I/'e/primien/E'm eleŕlo б" conßrmato, vide~
licet poil mortem Pauli Ep. Vefp. Huic faéto Ladislaus ita reßitit, ut Gregorium ex
Vefprimieníi ejecerit, eundemqne remanere in Csanadienfi oportuerit, uod iubfequen
tium annorum confirmant diplomata, in quibus Gregorio Csanadien/i. Idinc Vefprimien~
f1 Capitulo, Petrumfubílituente, cum hic etiam incommoda a Rege ideo perfeniiílet,&
faflam conñrmationem reddere debuiílet, adverfus Ladislaum res auélœ Гипс, ipfeque ab
Ecclefia Romana eo magis deficere moribusque Cumanis accedere accufabatur. Accedit
Benediéio eleéìo Strigonienii, a Rege Tranfylvanienfem quoquo {ЦЕПЬ federn additam,
ut in memorato diplomate legatur: eodem etiam Traryjiloano. III. Non folum решим
Giri/lianitatis, fed & precarionum in Dalmatia reflitit. IV. Firmani Ordinationibus (efe
oppofuit, dum is non folum difciplinam regulailet Ecclel'iaflicam', verum in mores ро—
puli leges tulifïet, ut de barbis, aedibus, onationibus &c. V. Tametli bd habendam
cum Ecclefia pacem, аппиат penfionem fpopondiilët in ‘centum marcis, obligando ea
tenus Scepufienfes fodinas (vide ex Raynaldo apud Pray) nihilominus, hœc revocaffet,
Strigonienfi applicando Ecclefiae, atque banc in anno 1283. (telle diplomate a Schmitt
edito) Matrern quoquejilam, haud vero Romanam exprimendo, б“ Jura Patronatus то
naßeriorum huic attribuendo. V. More veteri, inconfulta Romana fede Agrienfem Epi~
{сорит Andream, Epifcopa'tu privaverat, Ejusque Ecclefiœ Bona, per rocellum 82
Sententiam Fifco attribuerat, 'ac iterum 128! , hœc quœvis revocavit & тёщи, ‘infcio
Romano Pontífice. VI. Elizabeth/Conthoralem fuam, ‘antea dileétam, & in 'uribus
Reginarum fervatam, ‘repudiavit 'ob Rerilitatem; ‘& faélam pr'œ'tenfionem ceden flbi
in dotem Dalmatiœ. VII. Matrem item fuam 'alteram Elizabeth feniorem, ailligi pall'us
en, quod ipfa in remedium animœ fuœ-, la fe -poiTeffa infcribere voluerit, Romœque ob
noxios in fuis fervitiis "tenuerit, ut hujus Reginœ diploma Anni 1286 teltatur. VIII.
Urdinationibus iis Legatorum Apoilolicœ 'Sedis reflitit, quod `fideles, nulli tanquam Re~
° Hungarian ellent 'obedituri-, nifi defìinato dato ap'probato'que Regi a Sede Romana
gontificia. Неве pluraque 'cœtera demonllrant Diplomata, & apud Ra nald. Romano
rum Pontiiicum Epilìolœ. Profeéio Martinus IV. reliqua 'inter fcribit ad Ladislaum:
,Nec Excellentiam Regalem deterreant littere quadam, quasjuper Tuis Corona ö’ Regno,
/ Р”
Arlditnmentum. 513
per mini/lrorum Tuoruin malitìam rimquœreris ji'audulenter extortas: fciturus quod non eß in.
tentionis Еве-[еде in jura „штаты Regalis obrepere, lvel rerum agere captiosè &c. Exhi
bet etiam Clar. Pray Breve, pro abfolvendo ab Excommunicatione Ìoanne Comite `Ca
lh'i Ferrei, filio Henrici olim Bani, cœterisque omnibus, qui in lidem & devotiormm
Западе Romanze
ros Hungariœ Eccleliae
Reges alios, debitam,
neque illisSpoponderant, nunldatos,
obedituros, nili uam lè feu
habituros, tanquam
approbatos ve'
a Sede
Romana. Vel horum conlideratione videre ей caufam legis 1301 Latas, Romano Pon
tilici nec elle, nec fuill'e jus in Reges, Regnumque Hungariae. Item, eccur a tantis im
celTanter fcribatur: Regibus noltris inelle obligationem vovendœ Romanis Pontificibus
ratione Regni Hungariœ obedientiœ, &ab iis conlirmari eos debcre, beneliciumque Со—
ronœ & Regni agnofcere. Accedit: Aventino telle Hoizorium IV. ex Germania, quar
tam lïccleliar.l Bonorum partem, praetendille etiam. Plura item reperiuntur, apud tem
poris hujus Scri tores ; quibus, li lubet videndis. ` -‚
Memorata adislai Regis deliéìa, Cumanique mores, mortuo eo, magis atuerunt;
dum datur Carolus Martellus, deinde Robertus pro Rege Hungariae: dum ¿inguntur
per Excommunicationes Dalmatzc; ad hunc pro Rege Hungarian recognofcendum: dum
creantur Е ifcopi, & beneficia conferuntur : led & antea reclamante Ladislao a ZVicolao
III. Rex тоге Stephanus in protettionem Romanas Sedis receptus; Ejus autem Perfona,
Regnum, Civitates, Сайга, terrae, villae, quaevisve bona in jurisdiétiouem, ut in hisa
nemine perturbari molellarique pollit. Scriptum fuerat Duci Aulìriœ, Rudolfo Imp.;
Hungariœ Regnum ad Pontilicem & Romanam Eccleliam pertinere. Vide fupra 227.
& copiolius apud Ragnaldum. Quare julie, Chriltiancque Ulm. Eruditill'. D. Adamus
Francif. Kollar jur. atron. lib. 3. p. 171. ex domelticis Scri toribus, primusl reñeétit :
Tetris ndmodum roloril/us Rex i/le à Scriptoribus; domeßicis.. ( roh indignitas atqueingra
titudo ob tot .benelicia Ladislaxl) pingitur narratis не -eruditè pluribus, caufaml de»
promit : Scriptores mona/liti, rcs unice jìias curare (фат ‚ Regimil lno/lrorum jiuîla, ratione
та intelligere 6° interpretari plane ignorant. Mix-um quoque, Ladislaum IV. accufari,
pertinacis cum Cumanis fœminis confvetudinis; nullos attamen relieri nothos, vel fuppo~
ni quaeltionem de aliquo. Itaque Ladislaus IV. Cumanus audit, haud a fœdis cumana
rum mulìerum amoribust verum ob Ieosdern faepius proñîgatos, morteque ab eis recepta.
Cœterum Ladislaum cum Ottocaro ex his quoque partibus bellâffe, concludimus
ex memorato Anni 1275. diplomate, ubi reliqua inter Servitia inferta, ей: Чаде Nobis
vin confer'oarione diŕlì Ca/lri (nempe Zagrabîenlis) fideliter contra homìnes Regis Bohemia гусы
Ьиегипг. Repudiata ab Ottocharo Margaretha, Soror Gertrudis Mil'niae, fcribitur U
'daltico Carinthiœ, portionem fuam vendidill'e, hanc Dubravio сейе, quia Rudolphus
Imp. przetenrlilfet, ut Feudum Imperii, bellum Rudolphum inter &Othocarum exortum
ей pro Stiria. Quia verb Eodem Dubravio latente lib. 17. in nota, jus fuum ÍBela: 1V.
:jusque filio Stephano V., Gertrudis cell'erat, fatta ad Ladislaum IV. devolutione por
tionis à Gertrude сете, bellum quoque Ladislao ell'e debuit cum Ottocaro pro Stiria.
Verum nec belli hujus circumliantias, nec quibus paéìis terminatum fuerit? haâenus erui.
V. Eruditis quoque leéioribus detegere voluimus, intra Boltslaum 8° Csanadinum
Primatesôr Archieppos Strigonienfes, Anno 1328, inferendum ell'e Seriei Archiepifcopo
rum 'Strigonicnlium Nicolaum. Vidimus enim in binis Caroli Regis autographis: Da~
tum per manus Andreae Albenlis Eccleliœ Praep'oliti &c. Anno Domini 1328, Regni au
tem
dislaoNofiri limiliter
lColoren/ìs 28. VVbbusGeorgio
Archiepìji'opis. &c. lVicolao eleŕlo Запас
Sirniienljs, lPetro Strigonien/is Ecole/ire,Varadien
Bofnenlis, Ivanka б" La
115, Benedicto Csanadienlis, Ladislao Quinque Ecclelienlis, Henrico Vefprimienlis, Ni
colao lIaurinenlis, Csanadino Agrienlis, & Andrea Tranlilvanienlis Epifcopis, Ecclelias
Dei feliciter gubernantibus. Magnificis Viris Demetrio M ro Tavermcorum пот-отит,
Thoma Vaivoda Tra'nlil. Comite Paulo ~[ndice Curia: no as, Mykcs Bano totius Scla
voniae, Joanne Bano de Machow, Stephan'o Mgro Agazonum пот-отит, Dionylio Mgro
Dapiferorum nolìrorum , & Nicolao 'Comite Pofonieníi, aliisque &c. At Nicolaus Яйе
Strigonienlis, diu non vixerit cum anno 1329. Sede Siri отел]? vacante diplomata ex
hibeant. Joannes.Albenlis Eccl. Prœpof. & Archidia'conus ukullienlis anno 1317. fuit
adhuc Aulae Vice Cancellarius. _
,VL Ladislaus V. diétus Polìhumus, Рейс S. ÍEgidii Abb. & Conielf. Anno 1457.
mandat Viennâ Catharine viduae Ulrici Comitis olim Cilliœ., ut ipfa Caltellumillud quod
‘in Civitate Zagrabienli exltruéium ей, сит 'gubematione ejusdem Civitatis, omnino di~
ürahat & ldillrahi faciat. Serviunt hœc ad confinnanda illa quae pag. 278. retulimus.
nnnnnn a VII.
514 Additamtntum.
VIL pag. 296. гашиш Гц, МцЫзш I. PP. ad 5. Cach-ri
mm ставящий, arqueitemm indeamovizïe, Parres ad verm S. ‘VL-:di
Zagnbiz momßerlum reddìviffe, docent Vladìslai Regìs de Anno 1.193. lîäerz, què
bus cornmirtít proteâionem Моделей} Ordini; Praeìiczmrum in Ecclelìa В. Nkolzi Соа
fcfforís Zagrabiœ, Epîfcopo Zagrabïenfl Ofvakio, фаз-Чае faiîngzneo Eppo Bofaenfi
van
Georgia;
Mgro nec
Tavernícorum,
non Ваш; Regnorum
6! AndreaeDalmacia:
6l Cafparo
Croazia:
НЕЕ; Jonmis
Schvonîœ,
Henníngh
ас de Someda
n, галопе
Petrum, роПеЩопйз
Paulum, Szlavetich
ас Jaeoburn ас ejusdem
Orfìch, dídosappertínenn'annn contramortuo
de Lovipha. laque Sables Lu
dovico 1L dum ab Híípanis Zagnbiz, adverqu Simonem L Eppum Zagrabimfem, op

Pugnabamr, ex Civitate Regia, (МЕДЬ Dominicanos arguìmus. д
AJ Ańarizwn Siitanrzifgfê er диет: теит‘гт mmf: ají-51:14.

I. Китов illas, in quîbus раз-(вех пищит}: RDM: ex alter-aven) duz Rena: ас
inLupa, duos parvulos ladans, cufos uoque fuíiTe Заде. enim zique nitide
in uno horum legítur рой lineam AS 5C.
l Ц. Exhîbez etiam clarè alter Imp. СРЕЗ. УШР. F. Dovrŕf'ism.: A.; ut conclu
damus Dc'fnítialmm, nomen quoque expreiTuTe, пешее Vefpafuni Flu-ii.
III. Pane adverfa nitida inl`criprio: JEVERUS PII/S AVG. BRIT. Caput bar
bati fenìs; parte vero averfa: PARTH. ADIAB. ILIP. XIX. Cos IH. Р. P. infn Lì
neam: S. С. Roberat numîfma, quœ retulimus pag. 13. РтЫь‘гн гйдгпж fuîñ'e von
tum, Itemœmulumque
Prœfldem Adŕaîmzm. Severi
Illud ,.fuíñ'e
porro fublatum.
Ежика—45,
confirmar Сдаём: 435113
lV. C. А. L. ¿TI/IXIÑIIÀQYDÍS AVG. parte ex altem Gmb [1yr-rms. Item

una: Улитки, alter Gratin/1i, quorum utroque parte ex ага—Га: Servir; Rríìnifzu.
Requxi aut difìinâe nequeunt; aut pares fum, relaris fupeńus
FINIS.
r
.(
- .ud-*..- ` .
_1
`q supponiamo Generalem www@ ding? ____ gig.
...n ч . и я ... '~ . Jn ggg.. i .'1. ”Ё .‘ n. ‘a шлам. ‚. "п :ii/'ix м;
. ъ zioribus
¿"-j ' ìmpraellis-Inclytu's
¿implementando Regius Generalath/araodinenß diéïomßei
Отер—Шиш" Varasdintnßs , memorabilîora ранами.'
' ` territorii д &juŕis'diäionis', a'd me mittere dignatus ей. 'Cui'pro favore tanto ('Lïàůiê дети.
se gratiis) go', plurimique Leétorum , obligan' mar'iemus.-` SubmiiIa, verbisìis ‘,_ut perfcripta
funt,communicamuá. Notas quasdam fuis locis~ addendo.' ~ï ‘ ‘_‘V'ïii 1 ~ _"-1
I f_ . ‚. ç _i IDe Vç/ligiis quarundam antiquitaiürn. ""f""„"' ' fr "ï fr
*Uli*
‚. „LL Precamiffèndum поп tot
'Provinciamt id enim ей,Eccleíiarum
спинам 4imac"i'imlersi Genemans,édiñciorùm‘;"
',l Arciiim , &‘ípendidiorum дававшимЬ. ¿ì
_Iertim ad fluviuin' Швеи ‚ reliéia rudera (а >«':lubium revocare'non iinunt.’lNamquë ё: ‘§
¿uo incipiendo iń ¿Sztrug palude , arcis & moéniorúrii non exiguä; джипы: reliquias. Iri «fa
ICQ/ler nominato, ex magnis monaflerii cujusdaxn' (b) ruderibus", 4in eodem loco YParo a
lis _domus mutata çreâa ей ; templum autem Parochiale ad formam' antiquam eiktruétum ив.
¿lo tantum & ornatu opus habuit.' Hunc in modunìplurima , ad 'mediae horas fpatiiiŕniablirivi.)
cem vix diíìantia, rudera , ad Illovam continuantur :.` intra quie' ‘n_chI Diano'vecz , iii'unïińiiiia,
nomen retinuit , ampliílimam autem fuier hanc arcem , teliqltxiiek'eiihib‘ent’v (c) Indeatl1`ŕnaiiЪ‘
‘ueliki Zdenczi ( hoc ей minores majorcsque fontes ) " lurium Eccleïiarum extant fundamenta.
(d) Celeberrimum munimentum ex quadrato lapi e, ШЕЮ ue'mult'um выпиты in @A
RICH ; ( е) hinc in diítantia их media.` hora.- antiquum aulinorum monaïi'e'riiim, рта:
mumDominio Erdödiano Kutinen fi. In -Oppido Chasmenfî, plùra quoque memciratuA digna
occurrunt : Imprimis ruderaèjusdemCapitali. ( ‘deinde inl monte ad meridiem',v ui uno
uadrante difìat, monafierii ut quidam volunt apucinorum. '(g) inde ad рыщет in alia
_monte antiquœ Parochialis Eccleliœ Sjaannis Bapti/Íœ ( Ь)‚’{гопб{`рй‚сйцт. SubCápitulaìi)
Eccleíia monaftê'rii M_onialium turris ( i) &pars magna muri ,quae partim injuria ventoru'm,
pal-tim per modernum D. Canonicum & Parochum Chasmenfem (le) a`nnis proximè èlapñs , А
neforte ruendo transeuntem opprimant', folo as ` nata“, & modernas lP»z'xrochialis,Ffeclefue necef
'ubi exГипс
ßtati adaptata.
uadrato _Saxo`Videbantunqu‘oquepenes onialium
in fuperiicie terrœ fons, fequenti cumœdifi'ciuin Xenodochii
infcripŕione: Putens" rudera ( l)
mßitalis
Зала! Spiritus, vifebatur. . Arx denique Epifco'pa is , dum quarterium Capitanei~ extrueretùr,
deteéìa ей ‚ formas ,` ut rudera exhibent , quatuor turrium , valgo Тынде/Те , in 4. angulis fitìs ,
сопйапз; folla quoque aqua provifa ibi reperitur; fons item lapideus ‚ ‘& adhuc hodierno ufui
ìnferviens in 17. paluflris profundus. Inde in diflantia mediœ horœ Praepofiti Chafmenfis in
Peninfula', ubi ñuvii Glogovriicza & Chafma свиньи": ( т) relidentiœ, & ltrans(Slogfovniä'
us
czam
horas
in monte,
, Març/21arcis
(о)fupra
olimpagum
equitum
nyèilie'uo
S. Sepulchri.
(n.) rudera
(р) reperiuntur.
' Hinc in
Г diltantia
"' ` =
Reperiuntur adhuc'paílim in Topolo'vecz, кошма, & ad fluvium Chafma, plurinm'aedîfi

ciorum & arcium Íìgna , quas fucceffu _ temporis partim a fundamentis ad aediñèandas Eccleíiasb
а plicata funt; partim terra obruta inveniuntur gkuti Ecclefiœ* antiquae in Bellornr ( q) ubi.'
hodie Catholici fepulturam habent. " jagnedopecz antiquum Küvar, quoda СайеПо Capron
,czae атлант ей'е Ferdinandi I. diploma Anno 1556. evincit , quo ': Claves portarum ржёт
@ppidi , tu adimijìtißcs , ö’ per Ca/lellannm in Cil/lello сит/ёжит! „(т )‘ atquî claves in Caltello
Klîvar , una hora a Caproncza diñante , propter fœpius hic aperiendas & concludendas portas
nc uaquam poterant confervari. Caßellum'porròCapronczœ fide'anliquorum documentorum
extxtigubi hodie ей armamentarium & monafleriumPP.Francifcanorum; fofi'a autem ejusdem,
'ubi hodierna Cor'ñcndantis vReí`1dentia,iòrum atque {Iabula "inveniù'ntuiz' 8’) Extat etiamnum
in Pa'rochia Capellen/ì , Ecclefia Paulinorum, quae ante 24. cifciter annos per Vaivodam Kava.
ehevich Rafcianum' ( t? teëìo provifa fuit; «Sz unum Calugyeŕum. ( и) erigendi fucceflivè mo
nafìerii gratia illic col ocavit. Verum Гада per Parochum ‘61' Paulino's fub _ComitéY Generali
quuire protelìati'one anno 1749. reliéta ей ‚ in йаш quo fuerat ’,‘ &‘hodie etiam in st. Virgi.
nis Fefti's aSzredicm/ìPopa (u) Sacrificium ibidem ce ebrat'urï Hodiedum adhucPaIinKle-r
( х) aut potins Paulin nominatur. Hujus & ad Kutinam exiífen'tium ruderum litteralia docu
menta inLepoglavienfi monaßerio reperiuntur. (y) Ant' uiillma ей etiam arx SGemgiiJìqui
dem inea lapis reperitur,in quo magnis litteris incifa hase egiturinfcriptio : ArmaSigi/inunliß
pipopiQuinque-Eccleßng/I AñoDm' 143.9. Quod qualiter ï nili foisEpifcopatus ille,n‘mplíus шт
fuiífet protenfus. (z) Omillis hìc aliis uam plurlmis bene olim excultœ Provincias Iignis,
( ад) de ereéìione moderni Generalatus , ufque ad hodierna tempera , quibus vivimlis, dì
седаны breviter. ' ‘1 ` _‘ ' i
' ' oooooo l """ ` (и)
§16 Supplemetm de Стат Уиищ £30.
(a) Vera-:fem mais danonfint libercuhednßcclzagnb. in тю Erzieme
Anno 133412511 1501. fimgbiinArchàñmrñnsCmTegí &Cgñmrgï,
“im EœhhqœbodknœíupaûmnńSPcń ‚жгут—идя: ; BVJe Sün
ga : B. Личина: &Súan'a : S. .le Praia-'2. : ¿Janis ¿e Safin.: : Omi!
Зачёт-л: de Стёкла! : S. Paix' ¿e Dexia. В. V. ¿e 4313274 : è Ранги. В: Se
beá. ВИН}: 35.86. DeAxcîbm шпиц &adlŕciis, te: {вы pnbâicz
(Ъ) .er nobis дышит, pimmquidam locum hunc ol'xn 1:3: Paulma
rurn; boem necex illorum
Pnon ЕШЬ, quod bodiedum iiìhícAnnalibus
nunmpentавансам. Lons10mm
0271351 ШЕЕ Юг, ñ virlnznn
@Inn Tcnçhrlûr'm
,A
fuexit, Ordini: Cifìercieniium de Koîbmaut chlan,f;mìarnm anno 117.1. ut Griff ГЮ
щщиайогЪсЬ;щ AbbatíadeCì)a'z,de qm inHiíLEocl. Zagr. pag-alo. Rcs :z
men aiamnum incerta di'. i
(с) РишЬсо huíc ,a mode-mis inoolis , nonna Dizefrxrz artrÍbxtrn. In Car-:his Vete-ryu,
l Ы ЬЩУШЬОДАФЙСО П, nullam anis a ц: Cefar-Ã Dil-.Tex memos' 1:21;
venxm Бегут , legende fab Mathis. С“tam de Deity-rx, Ire-m D.- fr! fic. fü-ïY-Ílvë С'г
. маты}; cum prrdicìo de Divin-ez legantur. Eil mento PJom'z Лягте,
in о ani 1531. ubi etiam поспит РгаэЬепёаг. Bereíiîas paper.
(d) Sub appellatione Для! ‚ complura loca, pagìve fum holìe есть Creel) lia-:eras Lz»
. ¿isllí de Egmlrl Sclavonia- Bani, Anno 1490. СТЕНЕ Die Dominic) proximo pori гейш
, Спспшсщотйз expeditas , de exolvendis Eppo Osvaldo , de 223.32 bx, Со
, mitatus tum Crifzenlis , loqui. о
(с) Garirŕ. celebre МНЕ olim скит dubium eli, docent i1le fupen'us fuis locis Еда; uti â
in opere ИЩИ. Есс1. Zagr. Telle Montano Есс1. Zagr. Erant in laeo : L11'. В. V. PI.)
dzialis de Garfi ,Item S. Atina, Capella B. V. Anïeiiaecuras Cuff' .123. Га} qu ъ 'Je
_ Monaan PP. Eremitarum feu Paulinorum , de quo Raphael Levakoñcb (тез : I 2:1
т: de Grill: ,fab ¿ao Prior de S. Вещий!) in Sein-5:." ‚111123: шт 13: e. a Gräfe 5;—
.' ими. Re/iauratar per limita-u Нафта: de Annales autem Paulien-.rm
habent: Riem armo (videlicet 1363.) ern'an eff moußeriam de бай-Ъ ,fargi'as .llt
gißri шлица! pffejfonem дёрна нацизм: д in Gre mie :firm .7:5; ' J
1ш corallit. Ad elijas ИДЕИ: teßz'vmzim Cal-titulum Exigir Эфир: ‚ ef'us Ö'
donationis publi;er :didi: дебатам. Vide etiam Hlñ. Есс1. Zegr. pag. 166
De Capitulo Chafmenli, mcminimus p. 41 I. Item in Hi.l.E:.Za,q.f: SIÄ alibi.
(3) Нос :petrus error elli, nam Inñitutum Capucinorum polierius eli, Chain-zi' rin'. A!
monafìerium illud fuerit Dwi'ncania'um , quos Chafmas ad S. Mariam Blei-*l afan-Lm faille ‚
tot monumenta evincunt , Scriptores item. Vide Hill. Есс1. pag. 166. шимми
¿omnia IV. Epifcopi.
( ) Ecc-leña имам: non erat Parochialis ,ita enim memoratos Liber Boel. Zagr.
Anni 1334. rhidiaeoaatus aufm/is. Prima Есс1. В. V. de Chaßu. Item S. Refi:
‚Ед—рак! de сядет. Item Bjoama's Вирши. Item Onmiam Serflcfrum Perot-izmir. lern S.
Georgii. Item S. Миш. Item B. Petri Apaßoli de Dubin-a. Item C52:21 S. Риг-др? de
:adem- Item Capella S. Catharina de галди. [teni Edle/i.: S. Nicolai Coffäfnis , ё Ее, pr.:
ш Ereleßas de Nfrua ста/м In Regeltro anni 1501. lego : Barîlzefcmns Plebsms de
Veren“ Gian Item Duns Cantor Pleiasz Omnium Бате/гм. Item Illmims Pieterszis
de Кириши. In Regeltro demum 1574. ob ruinam , & сыт vafìitatem ac defertum ,
nulla ell Chafmœ mentio. Porro cum Ecclefiœ in ¿Vaca Gua/im loœtœ , a jurisdiâione Ar
chidiaconi fuiffent exemptœ, in memoratis Parochiarum Regellris expmellœ non Гипс. At
шина: ех monumentis indubiis, in lVooa Cla/ina fuiñ'e Collegiaram S. Sgiritzis , uae fuos ha
buit Prœbendarios , Altarifias &c. Vide Hill. Есс1. Zag-r. pag. 81. ubi Есс1. S. omis Bap
zi/k Capella ponitur. Item Parochiam de Nova Chafma , Capitulo fuiíl'e applicatam ; hine
ab Archidiaconi Jurisdictione exemptam , qua.- ideo anno 1501. de Каротин exprimitur.
De Prœbendariìs vide ibidem pag. 149. &c.
(i ) Moniales iflhic fuiffe , docent monumenta. Probabilius Deminielvzf стат. Hœ an mns.
latœ fuerint Chafma deltruâa l? collocatœque ubi nunc funt PP. Capuciní, fun~
date necdum erui.
( k ) Georgium videlicet Dolovich.
(l) Xenodochii feu Hofpitalis Chafmenlis memoria ell, pag. 166. Hifi. Есс1. Zagr. Item P.
156. ubi conlirmatum fuiíle aConcilio Conl'tantienfi , dictumque BB. CO/imz f5; Ватин ‚
Iefertur. &c. pietate Eberhardt' Е. Z. credibilius шишки. (m)
Supplementum de ботами: штамм diůo 517
Ihn'<un~ku¢r'
'nl
f т) Arx Ьагс , fuit potior refidentia Epifcoporum Zagrabienfium, ut eorum expeditions.:
fubfcriptionesque tefìantur. Ultimus earn inhabitavit Simon Erdò'dius , in eaànno 1543.
‚ mortuus. Ruinata deinde a Turcis eil. Prœpoíitura Chaíi'negfis,l a Stephane II. Epifclag.
. occafìone reßaurati per eum Capituli, difìinůim ut alibiretulimus fundan {неги ‚ (Баш.
vque Гере Prœpoíitus d: Bymiro , а bonis Газе fundationis. .An gutem ‚ щ; mmc puntur ‚
in Peninfula illa atque in Bq/ìiljevo, fmt Pupo/itam тат ? vel Dumm Зашита veteris
_ reÍidentiœ , confìituere nequeo. Mihi probabili'us ей , Ducalisrelidentiœ {udera еПе ; tpm
quod Chafmng/ìs Prœpq/itus fuerit ex Capituli Zagrabieníìs' Canonicis, сцщ _0b даешь
lub p. inferiuß; „ - -- у - .q . ‚. I . ‚`
ь
l n) Sub appellatione quziljcvo plura loca»v_.funt. Vide (Баз íuperius pag. 88. "
( о) Marg/am ab antiquo compellari', deducitur ex relatis а pag. 77. Fuìíl'e ißhic Есс1; S.
‘.Michaelis , plura docent monumenta. Olim, cex'taquey œtate pertinuiíïe Шали ‚ ad Equites
_ S. Sepulchri, Vinkovich & Levakovich fcribunt, pertinuiñ'eque ad vilitationem Prœpogfiti
_._щ
_<
de Glogoncza , qui anno 13 32. reperitur fub Titulo : Ряд/{Мат Ргсрфшг de Glogonaza,
’ Gmeralis Vzßtatorper Hungariam ö’ ‚Уставшим. -Refiduzil d_e Mar-aß víde. apag. 43 1. . ,
(р) Vifum mihi eli , quaedam de Chafma prioribus addere , eruditorum Virorum gratia ; lqm
fa item illorum , qui veritatem fupprimendam effe gariunt. Cum fmt, qui Cupituli Chaf
menfls antiquitatem, ~ve1 memorandam non fuiíl'e prœtendant, caufa Panegyris Cathedralis
Capituli ; vel ex cognitionis defeèìu , cui Eppo fubjeétum extiterit ante S. Ladislaum , Ешь
datumque Zagrabienf. Epifcopatum ‘ëar uant, fabulofam eñ'e illius antiquitatem; verum
а Stephano II. fundatum haberi. Hinc, ieteris Нищие С/щ/Ъш appellatioan ‚ rejicieu
dam eile,ut novitium cogitatum. At ii liant veterum diplomata; fi item ex his Concludi
poteít certius de veritate circumfìantiarum prœteritorum tèmporum; quäm ex pri vatorum
ignorantia ,qualicumque demum larvata dignitate vel officio , lirmiora funt ‚ quae de Chef:
- ma , hujusque Capituli antiquitate fcripíimus , quibusvis infundatis argutìis. Enimvero
Leopoldus Rex in expeditis authenticatisque а fe inßrumentis Quinq» |e~Ecclef1enÍibus,
szothœum б“ Laurentium Chafmeníium Capellanorum Regiorum . ad oHicium reambfla»
tionis, & refpeétivè ñatutionis , adjudicatorum limitum, adeoque Canonicorum , quorum,
ut Capitularium , limilia , oßicii etant, a S. Rege Ladislao , pro Epifcopol Quinque-Eccle'
íieníi , contra Dr/iderìum tum Colocenfem Epifcopum , meminit. Quœ S. Regis fententia ,
cum anno 1093. in Privilegium redaëta fit, per Timothfum memoratum , confequi neceífum
ей: Chafmenfe Capitulum antiquum eiTe , atque vel a S. Ladislao fundatum , vel ab eodem
repertum , dum partes Sclavonicas Застав Corona: reftituit, Regno Croatiœ udjcc'to. Senten
tentiam hanc S. Ladislai , tranfumit Andreas II. anno l 190. Emericus Rex per manus De».-Í
flderii Aulœ Regiœ Cancellarii & Scibinienfis Prœpoíiti anno 1201 ; infertis Praelatorurn
Baronum ue nominibus, in redaäis , quìbusvis tenutis Ecclefiœ Zagrabienfis ad Privilq
“щи, taJiumque relatis limitibus, habet; Item terne Che/ina, donationis 'videlz'cet Glorias'
ïadislai Regis, prima meta e/l pons Regis Colomam' ,fetus quam nomen Epifmpi Pradaniarbo
ribus iryŕribitur. Hinc 'via diëli Regis dirigíturjizper magnum montem ad uteum ejusdem. А
uo ad Rojiw, hina ad топит Sithna , hìnc лей/{шлам Doboncz , deinde a Belubìata , Мира?!
)gavium Priti/la , qui inßuz'tßuvium сита. Populus 'vero in terra Chr/ma con/litutus adm/lar
Dombrogen/ìum , immo Omnium Zagrabicn/ì Ест/Ее attinentium , in marturínarum collcfia , вц—
nonœEpcn/ìone , hofpitii debito ,immo пишет/2111167 in шиш ‚ non Bano , lvel cui quam (метра
jòlz' русоро rc/pomleat. Item 'uillœ Zelinœ ffl?. Prœmiffa , fuis confirmatorìis Privilegiis ,
tot fubfequentes Reges inferuêre , agnoveré , teßanturque. Itaque dum S. Rex Ladis
us Chafmam donavit Zagrabienfi Eccleíiae ; dum fub eo Canonici fuêre Chafmenfes , Capi
tulum hoc fua antiquitate orbari nequit. Si qui funt, qui apprehenfiones fuas ( tanta: fidei,
five ea radicetur in authoritate Regum , live in fide diplomatum ) prœferenda's adorandas
que Prœtendunt , ego talibus cedo , neque iis fcribo , nec cum iisdem contendere volo , re
maneant pace mea in fuis appreheníionibus. Mihi potior eli Regum diplomatumque autho
ritas; illi , quod lubet arguant. At Ii Chafmenfe Capitulum tam vetus еРс ‘t’ cui fuberat E
Кюре? Dico : Íi ignotum ell, antiquitati Capitali nil obeÍì, quemadmodum nec Veteri
Égyptiorum Regno , quod initia ejus ignorentur. Potuit exemptum effe,” a cujusvis Epi
fcopi jurisdiéìione, ut tot Abbatiœ immunes olim fuêre. Potuit fubeÍTe uinque-Ecclefienfì
EpifcoBo , antequam S. Ladislaus Zagrabienfem conftituifl'et Eccleíiam , id enim fuudent.,
primi hccleliœ Quinque-Eccleiienfis limites. Verum Zagrabienii Epifcopatu. "0&0 9 &
Chque , novo Epifcopo {ада donatione , Capitulum illud , Regia poteûate fubjectuim 24—
oooooo а grabwn
'513 _ щит не смешит Var/„dimm aaa.
grabienfl Ерро ейеаиш’ёй: jPotil'it denim!) Fidei Orthodoxae per Chafmenfes confervïi
~ memoria , ex deferiptis :pag: 76. prœcipue dum S. Ladislaus ad plebisignorantiam depel
lendam , Nobilium confilio , Epifco'paturh fúndâll'et Zagrabîenfem , ut а pag. 9. Hill; Ècol.
Zagr. Nec veritatis detiüäióne , ingratus fum Cathedrali Zagr. Capitulo; aut ejus invideo
Panegfribusg'fecus ingratus quoque ей'ес in Romanam Sedem , qui fcriberet Hierofolimi
"f tanam , antiquiorem elle; lHierofolimisque Chriltu`m , ìnlìituiffe Apoftolos, Divino lreple
' viíTe Spiritu, &c. Neque'ideo defunt , fua Cathedrali Capitulo encomia; Si Eccleliœ alia
3 anti iores ,prœextitiíl'e dicantur. ' ~‘ ` ` ` » f a ‘- ~" ~ Г-1 ¿Y
ave Veterisque Cha/ine mentionem ab anno 1232-1пйгитепса сейапшг. Vide pag
„81. Regeßra item Parochiarum Diœcefeos, >ut fupra. retulirnus preterfErcle/ìas de Novit
~ "Chafma Caufa erigendae Nova: Chafmae', Stephane II. Epifcopo, prœter Capitularium
‘f ' cum Prœpofito Iites , fuit Bela: IV. voluntas ,415i ibidem Colomani Ducis habere voluit Re
’~ iidentiam. Poßquam enirnÀAndreas II.-Bona ucalia in Abbatiam de Toplicaa plicuiíl'et :
fr Рой uam de Сайд Zagrabienfls"terris anno 1221. ( ut pag. 46. Hiñor. Eccl. agr. ) quœ~
dam grabienfi Eccl. contuliffet , amploterritorio Ducali ad Chasmam remanente , 1111110
_ Ducalis Refidentia pro Colomano Гада ей ‚ fuitque illaf, quam hodie putant Prœpofiti of
ì‘ lim fuiffe ,in Peninfula nempe , ubi Huvii* Glogovnicza & Chafma confluunt , ас 1п monte
{ирга pagum Bofziljevo. Ducales terras 1й111с fuille , docet Emerici Regis memoraturn Di
- ploma anni 1201. ubi Item prima meta in Dombro ad rioum GIogo-vnicza , juxta paaren: Prada
m' Epi/'copi 'ver/us отделит ‚ di'uidens штат: Bela: Ducis. Him: tendit www meridiem ad a
quam nominatam Cherries, que dividir terramjoannis , ubi tran/ìtur rinus ‚ qui fuocatur ‘.Kaanich
i nicaa - - - hic terra Ducis expreñ'a , & infra. SubulcorumRegis, fatìs priora roborat. Sepul
j tura dein Ducis Colomani a ThomaArchidiacono relata Chafma: , ifìhic fuilfe Ducis reli
' dentiam probant. Stephanus itaque Epifcopus' ob cefl'a facile quaede Duci , Ducalique re
"" Íidentiœ , Novam Chasmam confiituit. l» Capitulum ad eam transtulit. Prœpoiitum ex. Za
‹ ' grabienfibus Canonicis ell'e voluit ‚ & alia pag. Н1й. Есс1. Zagr. relata. t
l q ) Bello'var , Stabalium hodie Sedes ',hgus Generalatus. .. ï
( r ) Y',Íagrzedo-¿m'a a Сайго Klìvar'olim fu' e diltinétum, plurima evincunt initrumenta. joan.
nes Leŕlor Canonirus б" Ьоситгепепе СЩГтепДз in lata fententia Chafmœ die jovis, 17.
i f ‘Menüs MartiiAnno 1485. habet : Noveritis quod dudum Andreas Modina .dejagdenovre -‘
'' Nicolaus de Kaproncza - - Nicolaus dejub Küvar Caetera item plurìmaJagnedovecz
‘_ aKiiVar dilìinguunt. Vide fupra p. 445. -`
(s) rDe Caproncza fuis locis dicta «funt fuperius. » p
(t) Ефим; nomine, hic accipiuntur, qui a Romana Ecclelia dill'entiunt. -
( и) Caljugyerum vocamus Monachum Romanas äceleliae non unitum. l»
( о) Papa , Sacerdotem Schismaticum exprimit. f - i" c
(x) Monafìerîum hoc Paulinoruni olim , vel fuit де Dobrokuthja ; vel де S. Benedicto ‚ де
pendens a Vicario condam in Garich.~ ` \_\
‘_y Sigifmundus Eppus Quinque-Ecclelienfis erat ex Familia Ernufzt , alias Hampo etiam
* vocata. Tenuit ex Divifione ,jure Familiœ Giurgyevecz, live S. Georgium. Diñhíius ‘m
` MSS. Notitiis Quinqur-Ecclc/ien/ìbus, de eodem.'
(я) Andreas II. limites pofuit intra Epifcopatus Quinque Eccl. Vefprimienfem, & Zagra
bienfem. S- Georgìum tempore Sigifmundi Epifc.’Quinque-Ecc1. five ab anno 1472. ad
° ' _ 1504; fuiñ'eDiœcefisZagrabienfis; docetVladislai Regis de DatoBudae in Felice B. Nlichae
' IisArchang. Anno 1490. Regnorum Hung. & Coronationis I. Bohemiœ vero 20. de folven.
dis Epifc. Zagr. Ofvaldo deeimis , eonñrmatio , ubi Regnicolœ omnes , qui [лайте ö’ haber-ent
Vzneas in territorio б" bonìs Dnin1`j`copi Quinque-Eccle/ien/ìs , 6° Johannisfì'atris ein sdem, in
'i' diŕlis dunbus Comitatibus,teneantur compellere adjbl'vendum decimas Dao Epiycopo Zagrabien/ì.
aa ) Plurima fana omifla elle, qua: olim fuêre in aétuali hujus Inclyti Generalatus territo
rio & jurisdiäi'one, Carthœ evincunt Veteres. Aliquorum fuperius- meminimus.
De Generalatusmaderm ereäïzane.
П. Quantum ex remanentibus litterariis documentìs eruitur -( fiquidem `pars major ьо
rum , Capronczœ per ignem periviffet) initium ille fumpfit , fub Regimine partim Ferdinan
dil. (а) partim vero Rudolphi, intra ÁCapronczam & Cafìellum S. Georgii vulgo Giurgye.
чес: ‚ ехри1115 per Turcam Szigetanis , Babochianis, & Visvarianis Hun ariœ Confinìariis. ‚ (Ь)
Бассейн vero temporis , auéti Гит: incolœ , ex multis in montibus Солёный; Siquidem u;
\ ex
Supplemean de'Generalatu Varasdnien/i diäio 519
ex donatione anni 159 . fupra Brezinecz ad Czirqueno eruitur , annis {ел-ё fexaginta ante;
hunc , Provincia hœc , Iurcarum barbarie depopulata, defertum quodam , fxlvis undi ue den`
fillìmis excretis , perfilìit. His elapiis 4o.circiter familias Rafcianœ, per Comitem (Ceneri:
lem Herberßeìn ( c ) ех Bofnia. & Servia , DucatusY Stiriae (d) expenlis evocatœ funt , qui
conjunélis viribus exillentìbus ( e) Confiniariis , Turcam per Silvarum latebras fecurius
vagantem , fucceilivè repreil'erant , atque fucciiione Sylvarum vulgo Ferhack , verfus Vero
czam , Montem Claudium, prœprimis hic ad Bellovar ufque iluvium Chasma exifìentem ,'
deinde conjungendo
Compather, Vidernjakita, &
, ut per Штат
Okolje ‚ рой ‚Ьаэс
inde’еге&ов
per montes Garich
‚ pagos , ad Mußaflinam
Erdödianos Kladam,
, tranfiens per palwV
dem Ro'vische in iluvium Chafma , penes йапз etiamnum Vigiliarum profugium (vulgo Олег—
¿ack Nadraßeza)
œdiñcandis produxerint,
‚ hoc lìrato (f)aliquantum
fecuriores feque in excolendis terris
reddiderunt, , extirpandis
quibus permotusШ Ferdinandus
vis & domibus
IIy
Rex , eos privilegiis munivit libertateque donavit ‚ fub obligatione militaris fervìtii , anno
16 о. ( . ..‚ ‘q
3 не )Divifum prius erat hoc Confinìum in quatuor Commendantum circulos , Capron~'
czenfem nempe , (h) Crilienfem, Ivanichenfem, б: S. Georgii, feu Giurgyevecz. Horum
potior Criíienfis , minor S. Georgii erat: (k) Hi autem in 14. Voivodatus divili erant , qui
bus tamen Fortalitiorum fecuritas nunquam fuerat confifa; fed Stiriœ Ducatus , duas Com-l
gnias Germanicœ pedefìris militia: in prœlidiis ; Varasdini autem pro Generali Commen~
dante (1) unam equellrem intertenuerat. Fueruntque fub horum cuflodia tamdiu , донес
Sereniilimi Princi is de Hildpurgshaufen reformatio ( т) prodiiflet. Рой hanc Vigiliœ For#
talitiorum ex Congniariis conftitutœ funt , qui delnde ( п) tam in veftitu , quam in exercitio
militari Hungaricis Regiminibus aequales, per defunéìum pedeilris militias Generalem Со—
mitem de Maquire, caíl'atis4. Coniiniorum terminis, in duo tantum reduëti funt Regmina.
Рой hunc, per Capitaneum Lubojevich, Vukovich ‚ Laidinantios Knefzovich & Marti
novich ut Primarios , & reliquos libi adhœrentes , barbara plurium Oflicialium cœde , rebel
lio ей excitata , ( о) quorum 101. partim erpetuis , partim temporaneis carceribus Iunt
mancipati. Unus [ирга viginti rotae & carni cis enfi fubjeéii; haecque executio Cani/ie pro
pter fecuritatem ей peraóta. At ue fic medio Excellentillimi Dni Mareschalli Comitis a
Neiperg , finem fuum fortita fuit , nftitutusque erat Commendans Baro a Beeck, eo tum Co
lonellus , deinde Vigiliarum Prœfeélus Generalis , 8x finito bello Boruflico peditatus Genera
lis. Hic Generalatum hunc reformare cepit & excolere , ~Pi'ovinciam cultiflimam formatu,
rus; ita ut fub ео, & рой ejus mortem, indefeíl'o moderni Baronis aIQee/eld tenentis Ma.-T
reschallì Rudio , viis per totum Conlinium ad 18.' pedum latitudinem noviter faólis ,im lan~
tatis in earum amœnitatem undi ue fruéìiferis arboribus,extruéìis Bello'varini fplendi iori
bus œdificiis (ubi Stabalis Regimmum Sedes ей) exutis barbariei , latrociniique confuetu
dinibus , pulchrœ Provincia: formam , induerit.
(а) Nomine Coniiniorum Sclavoniae venit antea. Demonflrant iftud recenfita fuperiús.
Ferdinando I. cella fuiíl'e haec confinia, conílat a pag. 365. Initio translatus Ormosdino ,
circumjacentibus ue ißhic oris, viguit fub nomine Capitaneatus Caproncenfrs, ut Мап
data Ferdinandi , athiae, a pag. 366. deferipta docerent. Tandem fub Rudolpho , ой
occupatum anno 1596. Varasdinum , nomine Generalatus Varasdineníis venit , ut Vitiell
cet per nomenclaturam a Varasdino , Sclavonica Civitate , credatur magis , Со nia a.
Regno non avelli; quinimo eo magis firmati , dum pofita per Mathiam I. olim ad tiriam
Confinia , illorumque territoria coniiniorum , penes Ducatum Stiriœ remanferunt.
(b) An memorata loca in Hungaria confiderata fuerint ut Confinium; aut vero pro Prœfidiis
habita lint? examinent alii. De defolatione per Turcas caufata, Regionum harum , vide
Iñhvanliium, & Hifi. Eccl. Zagr. a pag. 217. '
(с) Anno 1597. Vide 5 . 308. Hill. Eccl. Zagrab. Faélum autem hoc ей ‚ ab exemplo
Croatiœ , ad quam 1n u os fuifï'e Rafcianos epiltolœ a pag. 342. tellantur. `
(d) Expenfœ , й quœ fuêre ," fuerint data fors in adventu fubíidia his advenis ; haud autem
а Turcis empti fuerint. 11'»
(е) Conjunŕlis ‘viribus vicinorum Caflrenfium , five Prœiidiorum populi, itemtefte Hifloria
Ißhvanfiii aliorumque; Regnicolarum. Neque enim 40. illi hofpites , tam inimico depel
lendo , quam tantis extirpaturis peragendis, fulliciebant. Przecipue vero Turcis repellendis,
Regius fervivit exercitus. Neque legimus , vel unicum Prœfidium , minus autem Provin
ciam quampiam , per Rafeianos , poteflati Regia.- fuiffe ailertam aquiíitamque. \
Chcrdalt illudligneum под ей ад Chafmam , quibusvis deilitutum follis &vallis , per
{идиш их fuerxt , atm 0 011e credibilius , ob fo ata pag. 454. memorata. Quare Cherdak
PPPPPP illude
520 Supplemean de Стиляги Varasdinmji difìo.
illud , Надю/Ест д1&цш( cujus nulla apud Шиш. mentio , fed nec alicujus ibi vellicatio
nis)credibi1ius таит fuit , свита Яшреайепдошш latrociniorum , qua: ex illis oris , ante
ЁшрориШшп Monter!! Claudium , fuêre continua , ut res hase memoriam nunc viventium
non fuperet, relatumque mihi ей anno 1754. ab ipfo Rafciano popqu , cum nefandis cir
cumßantiis illorum latrociniorum.
(g) Brevis perquam ей relatio , de hujus Inclytî Generalatus extenflone. Hinc fupplenda
к venit, tam ex legum articulis ; quam & Hifi. Eccl. Zagr. a pag. 60. atque aliis.
(h) Caproncenfem Capitaneatum , fuiíl'e antiquitlimum , defcriëta monumenta pag. 444.
Item a 365. demonfìrant. Quin Ca ronczam Sedem fuill'e eneralium , nemo ignorar,
Primus enim Bellovarinum conceflit neralis Baro Kleefeld.
(i) Erat etiam Рати: trans Colapim fpeâam ad Generalatum hunc commando. Ей ißnd'
in fingulorum notitia, dum prirnum anno 1753. Confiniis diéliis Banalibus , ей relignata.
Infuper ex Leopoldi Decreto pag. 477. conftaret.
(k) Рой regulationem videlicet a Serenill’. Princi ab Hildburgshaufen faůam. vide p. 443.
(l) Intellige ad tempus incolatusVarasdiniGene 'um,quibuscum traníierat deinCapronczaxxx
(т) Amm 1m
(n) Sub feliciter Regnante MARIA THERESIA, quae ой gubernationis Conñniorum,
Anno 1749. faéìam a memorato Principe refignationem , xcelfo Confxlio {но Regio Au~
lico Bellico , illa fubordinavit.
(о) Anno videlicet 1755. Caedes Oflicialium nccidit 23.]anuarii , alii ultro citroque difper
ii, Теше: falvârunt. Inter occifos шеи: quoque FraterJofephus Kercfelich fub Centuric
numeratur.
- De кишат Arúiquœ E9’ moderna» Stam.
IV. Fuif hœc Provincia olim Plurimis Grœci Ritus hominibus non Schifxnatìcis fed Or
thodoxisdpermixta; (a ) Omnia enim documenta , qua: inveniuntur , demonßrant (Ь) uf~
que ad a ventum Metropolitœ illorum , intra 1690. uf ue 1700. circiter annum , nullam vel
memoriam Schismaticorum in hoc Conlinio extitiíl'e : '?`ейашг id fundatio Per Zagrabienfem
Epifcopum , pro Epifcopo unito faäa in Marcfa, cuidam Patri Danieli (c) ex Bofnia cum
primis familiis liuc advenienti, idque tot Decreta Regia , quibus dein femen diffenfìonis femi
nanti Metropolitan ,jurisdiäio omnis adempta ей in hocce Generalatu , manifeßè oüendunt.
( d) Ex quibus etiam eruitur , quod populus ille a Metropolita adduéius , ad lllovam (е)
pluribus pagis in Silvia eo tum exißentibus , a Commendantibus parato œre comparatis U )
uti eorum adlmc emptitiœ teßantur litterœ , anno 1717. poßquam errores Schismatis diffemi»
nati fuiíl'ent,diuturnam rebellionem duůu uorundam potentiorum incœperit, hácve con
tinuata ufque 1735. со indußria ipforum re llando pervenerat , ut Epifcopum proprium ,
qui in Lipovina Decreto Re 'o inftitutus fuerat, Philippevich illum perverfum hominem,
qui Marchenfem Orthodoxi .pifcopi reíidentiam , per fuos exmiílbs , uti aaa teíìantur , сош—
buri curaverat , {int adepti. ( g) Principalis tamen fautor harum rebellionum fuerat , Гене):
ille Archimandrita , ante biennium defunůus , Nicolaus Popmiích , qui etiamfi per triennium
ex decreto propter rebellionis fomites exulare jubebatur , Grazciumque poßhac in vinculis
duci; id tamen executioni non ей demandatum , mandataque Regia elufa funt ope Audito
ris Gentralis Colneri , cui hac fuper re inquirere commiíl'um erat; qui propterea etiam infa
mia nqtatus, in perpetuis vinculis vitam finivit. Guardianus hic eo tum ex Lipovina , qui
rrius unito Epifcopo Marchenii quoque fubjeéìus fuerat , & Monafierium hoc , & Сопли po
pulum fuo fchismati adhaerere fecit, (h) qui hodiedum per 44. quidem Parochias , fed exi~
gua: illas , & paucorum horum ; vix tertiam Catholicorum partem numerantes , in fuis erro
ribus foventur. Catholici è contra де die in diem DEO favente ita augentur , ut major-i ex
parte , exceptis ад Illovam , & verfus Septemtrionem , montium incolis , vix pagus reperiatur,
qui commixtus Catholicis non lit; pluresque pagi funt , quos ante 30. annos meri Schismatj
ci inhabitârunt , nunc autem vix aliquis in illis reperiatur , ui Catholicus non fit. DE() fa
vente, & zelo Cleri crefcente , fpes etiam ulterior alit. ( i ) atholicorum Parochiœ 29. 111“:
(k) & trigeíima Bellovarini erigenda , ü ita Cœfareœ-Regize Majeíìati , cui fupplicatur, Pla
euerit. Parochis , plures Coadjutores Гипс, а quibus illi ob multitudinem animarum in ad.
minìñrandis Sacramentis adjuvari debent. Eccleliœ Parochiales una cum filialibus ( на
fupra 5o. numerantur) de die ad diem in meliorem & ornatiorem ßatum ponuntur. ( l )
(а) Legenda hic , quœ fuperius a pag. 431. relata Гипс.
(Ь) ОЬ innanes
crarentur , йи
Succefl'ores
quzeiììones
uf ueofxßixm
Paulium
infinuatas
fuére p., tam
Матрона
Zorchich
431.Romœ
Item 434. ой uam
illi ‚ extendendœ Simeon
fuœArchieppo
, qualin в? ab
Vrattan
jurisdiftionis a Г Con.
ad hœc
Sophîìiñ
î
ч.
Била ‚
Supplementum de Сменит Varasdinnyì diño. 52'!
ŕliinia, ut pag.454. Leopoldi Regis nihilominus zelo , non folum firmare femet nequivêre;
-' quinimmo nec moderni Metropolitae jurisdiéìio ad Sclavoniam en: ех Regis indulto. Vide,
lege , combina , diploma Regium , pag. 436.. & 437.
(с) Monumenta quaevis, Simeonem Vrattanja exprimunt, niñ cum eodem Daniel Чистите
пШЪс ‚ qui prœfuiíl'et Monafteriis Marchenlì & Lepovineníi.
(d) Credo innui Metropolitœ Sophieníis quœfitam jurisdiäionem, gravi etiam illa fub Leo
poldo Gabrielis Miakich rebellione. у n
(t) Hic fermo de Metropolita moderno Carlovicenfi, qui vigore Patentalium a pag.434.
relatarum , venit ad Regum noíìrorumeum popula , territoria. .
` (f) En modos extenfœ jurisdiátionis, emptœ primo Гипс terrœ , non а Regibus; fed avarie
Oñcialibus ; dilatatoque populo , adver us Regem rebellio adeo diuturna , ut detefìam
dis modis , in Lepovina extorquerent Epifcopum ; Cui primum erat: Religioni bellum Еп
ducere , incendere , fpoliare , occidere.
(g) Marchean Monallerii , & Unitorum exciíio anno 1737. die 17.Junii evenit.
(h) Parochiœ hœ 44. perexiguœ fune, faciuntque harum numero , apparentiaun ipfis Die»
ßeriis. Et quia emerentur ab eorum Epifcopis , utile ей eas adaugeri. `
(i) Prœcipue pofìquam cognìta veritate rerum , Apofiolica Regina Nofh'a , hujusque Ex
' сена Dicaileria , Religionis cura , S. Regi Stephane , fecundi non eÍTent. Vide pag. 43a. `
(k) Parochiœ Catholicorum funt amplifiìmœ , relatœque p. 409. & 410.
( l ) ER item Conventus Frannßanorum in Prœfidio Caproncza ‚ Piari/Iarum , ватты,
quibus juxta decretos limites , accedet conventus» Ivanichenfis. Cœterum Epifco atus
ille Lepovinenfis , Caroli VL pietate , polìquam fmcerè fuiiTet informatus defiit , Яра né
_ Simeon Philipovich ,abire debuit , nec in eo remaníit. Nefcio qualiter? cujusve рапса:—
te 'è Epifcopi Collanice'nfis рыдаю nunc ell in Generalatu Varasdinenli. »
V. Dicendum ultimo ей De Limitibus
de limitibus hujusGeneralatus. .ч
Generalatus. Amplioribus hic olim ciremrlx~
fcribebatur; (а) Si uidem documenta adhuc extant, quae perhibent in Gradecz (Ь) Szo~
boticza , Verocza , & oleovina , Vaivodatus fuiíi'e. Стадия deinde traditum ей Eppo Zagr.
ante 1635. Szabotírza familiis reûituta fub Leopoldo; Устаем 111, ìníh'umentis jugo'vo Рои:
nominata , Camerœ сете. (с) Moleovina initio Sœc'ulì hujus ‚ cum earn , fuœ , non Maje
íìatìs utilitatí , Generalis Caprara fervìre feciíTet , Familia: „теща eß Erdödianœ. ( d) Poil:
а ducentnrum autem annorum lapfum (enimvero anno 1578. Ducatus Stiria: Generalatum
hunc ad Firmum pedem pofitum ( e) fußentandum & providendum (f) proprio загс fufce
Barat) orfis innumeris altercationibus , violentiis (g) & non paucis etiam perpetratis homi
cidiis , cum circumjacentibus Regnì incolis , plures propterea laborìofae mixta: Commilliones
( h ) регаа’аэ funt. Dexteritate traéìandarum rerum , & noticia peritiflimi; Excllmi Dui ‚
omm'um Illyrz'corum Corzßm'orum moderni In/Pcŕivris, Generalis Baronis a Siskovics , anno proxi
me elapfo (i ) fuperveniente Cœfareœ Regia Majeßatis Decreto , in hunc tandem moduni
decreti conflitutique Гипс hodierni limites Generalatus :
Ut intra
zinuando Dominium
r montes Bilo Veröcenfe , ubi;Били
ufque lllovam in Dravum
r Ígllovam labiturmontium
in cacumine , metales Сапе}:
incipiant, con
aut Gar
jevicza , a pagum Erdödianum Muß na da ,inde Politis metis ad Compathrr , fub Vider
njak , Okolje , ad ñuvium Chajma , ad igilias Nadraßcza , ex parte meridionali Generalatus 'z
Ех parte occidentali а pra-fato Cherdak ad triangulum divifa fylva Epifco ali Заноза, per
ñuvium Chernecz , ufque Prazfidium Ivanich; hinc per Chernecz , accepto aiio fluvio nomine
Lonja , nfque ad paludem Pretoka , ubi exundantes aqua.- fiuviorum Lonja Е)" Glogovnicza fe
conjurëgunt. Inde per Huvium Glogovnicza ufque ad pagum Zagrabienfiumjefuitarum Col
le ii , logovnicza vocatum. Ibi ñuvium tranfeundo , per montes & valles direäè ad Huvium
[âmmsnírzm per hunc ufque видит Potok, а quo defleéiendo verfus Septemtrionem ‚
er viam modernam Criiio ad thermas ducentem uf ue in fuperficîexn montis Kalnik , ubi 'do
minìorum Vbl. Capituli Zagrabieníis Toplica , & Comitiîgoannis Patachìch Szlajna , metales
fefe attingunt. Inde involvendo fub Generalatus jurisdi ionem, Varasdineníis Collegii Soc.
ДЕТЬ! pagum
fluvivm NoviOpato'vecz; hinc per
iGlOboki. Reliélis hicmontes & valles
pagis tribus , Caintra dominium
ожив Ludbreg
item Regia & Rafzina
Civitate exclufauf,gub
ue
montibus Sanéìi Viti, defcendendo verfus тети, Sztojanrv mclin. Et intra jam pofitas те—
tas includendo pagum Petranecz ,i fub quo direétè , ad unum intra Bottovo , & Dernje Dravi
alveolurn proceditur, per uem ad Dravum; trans Dravum terrenum Кара/Ё: ad antiquum
Zdala nominatum alveum ravi ( k) per quem ab oriente metales procedunc ufque ad vicini~
' 3m S. Georgii. Et tandem per Dravum, ufque ad locum , in quo betrug ad Dravum labìtur.
РРРРРР я (при.
522 Бипггттт de Отпиши Varsiŕmzfi даем
(l) PlagahzcinDiamer,oáohorarmn
вшитый compleůïnr. lpatimncompleâens,teroc1tos à
fum, plzxnenimœíen'e 8.’.
temporis angulìíz,& laborum continuon probibent diie-.llames (в)

(а) вы rerum ¿hmm dmmœâkmh,Turmnnn dominata: perkfeńorun exter:l
debatur Sclavoniam , Comitatum item Simegbienlem &c. Ваш ent ifìeGenenhrus
hinc etiam zrnclîor. Turcis demum Pullis , ereâóve Effechienñ Gennath Conf-.nib Ва
nalibus extenlis ,relirlc'iîor , ob Decretum Leopoldi еде-аи: fuent.
(t) In Regeli. Parœh'nrum anno 1334. exprimitm байка , quia {зёрен}: S. Pm' is G5
72124. Anno autem 1 4. Pleins: S. Petri мстит. Anno 163.1.. per Czproncenfem
Vice-Capitaneum Fri ' .xm a . Ien h, violenter fuére : Stir-’fil ad Cap
тсиш ‚мымр, Tren: , Отдел Fgâvraga, гигант, Creil, Zgrn'n'îïe. ob qu:
fupplicatum fuit Ferdinando II. per Canonicum Joannem Somoghy.
(с) Рой Leopoldi Dec-rerum 1753.
(d) Confer hre cum Art. 113. anni1715.'
(e) Vide hic relata in Hill. Есс1. a pag. 266.
(f) An hœc матриц fuerint? videre ей _ex imarticulis,&inHilL Escl. драг.
366. ubi fortificationes Pralidiorum per Regni tus fache, ex Publicis acts exponur-fur.
g) Conñrmant has , legum Artículi & publica ада ‚ Regumque innumen Relcriptz.
(h) Шишек-г etant ha: Coñxilliones. 1630. 1635.&с. гесепШЕшг fuerant, 17491764.1768.
(i) Anno videlicet 1769.
(Ъ) Fluentum hoc Ша olim dividebat Hungarian: a Sclavonia , habet enim [АЛЬ-1:3: Il".
inluis litteris elargitis anno 1277. per mnu: Mgri Demetrii моешь, Domini
1:31 Capellani & Subdiaconi , Aulz ViceCancellarii: femm S, Вы: Рт“
мстя juxta Висит ‚ qu e inter ngariam f5’ &Izeonim.
l ) Relati limites , pertinent pag. 448. Öl lupplent ibi (Баз.
(т) Politorum limitum conlideratione , verbis ferme iis concludendum ей opus , quibus or
(шин Regionum ветре divi/tones potißinmm , atque тают ; minimun jrisìiñiercm
que питали, ab eorum радел: arbitrio , уши: parent.
Additamentum.
Eruditis Viris veterum numorum epigraphe plura lirpfa del'criplimus. Аддис volni~
mus exvilis per nos, atque recentius obtentis , ranores memorias. Sunt vero:
I. Domitiani numifma argenteum, ubi parte ex una сарае Domifiam' & infcriptio :IMK
CAES. DOMIT. AUG. GERM. P.M. TR. P. VIIl. Parte устах alten; mp. XXL
COS. XV. CENS. P. P. P.
[L Argenteusaquos Pme "Ufa: плац MAESÀ AUG. parte verb adverfa SAE
CULI FELICITAS. Combinatahœc epigraphe cum iis ( li tamen nurnns Mœliälinœ ей2)
que Sert. Aurel. Viôlor.Cap.4.de Cieli'. lcribit, nefcio an ille rejiciendus? auf ватта,
adulationis infcriptio ï
Ш. Minor cupreusqueelt Faciesôz igraphe : AEL. FLACCILLA AUG. parte
averla genius allatus fedens. Infcrrlilptio t ALUS REIPUBLICAE. Рои lineam ASIS.
Ех lib. 12. cap. 6. Paul. Diaconi, heodolii fuit conjux, Arcadii Ноны-13 ue maten
IV. Aureus. Infcriptio: DN. ZENO PERP. AUG. Parte ройета, ~us alatus ,
dextera manu пай circinum , linilìra globurn , lulpra quem Crux tener-.5 , ad htus an. n
infra, Stella. êpigraphe: Идти Анат: отит. ой lineam: CONST. Relatos пилю.
.Sl/lío habuimus. Reliqui pares Гипс memoratis [вредна
Gloria Lausque DEO,fi quid, meafcriptio'dofti

continet, atque boni; detur ut, oro, wle.
E Pon Praefatïonem ad Leéìores benevoles, топит quorundam ша ей mentio. Pla
cuit,1e¿ìione velociori occurrentium , Auéìarium addere. Vox hi/Í. Есс1. Zagrabim/ù,
ubi invenitur , relín ueńda ей femper, legendumque рю infra , n Hzß. Есс1. Zagr. Cau
{ат erroris Prœfatio mdicat. Infuper.
. Pagina. Línea. Error. ngendum. Pagina. Linea. Error. Legendum.
.zz 19 Ad Eíïechì Ad Rat- 3 19 55 datosque datisque
numDravo fcham Dri- 323 46 Íì fît
no. 32 5 во 144 I I4
30 25 Murìcio Mauritio 414 2 ваш: ' Rahn
33 36 unîm enim Eadem 32 laque atque
34 7 Maurcìi Mauricii 433 8 ‚он opî 1759. 24.
54 Penulti- Parenthe- nione adde Februarii
ma Iìs ut ero- топ-шва
nea. omit~ 450 45 1750 :1,758
y tenda. 453 46 juveno Juvene х
72 50 iìnes Enea 457 24 Vratislao jìlb Ladis
77 т 25 Striœ Stiriœ - adde : lao IИди:
79 19 inter iter - по Comin'.
102 45 hic ad Sa- Forsjìlb
vum fa- Ludwíco
vus ad uterqůe ad l[Ca réf/is
103 54 nre rite ф? а; ç/l /
120 9 Eacìefîœ Ecclefìœ mim in lit
133 n3 fufcepta fufpeé'ta terìs anni
134 26 paéìorom paéìorum 135:. Pe
2 38 penulti- Farlatu Archidiaco пи: Соте:
ша по Zagr. ô“
339
155 15
33 1153
deturbatîs 1183
de turbatîs Caßellanus
“батат,
158 34 Trinciatis Trinitatis ‘_ deveni; &в
18I 26 ïreat parcat 489 42 nequn neque
I 23 ошаз Коша 490 ]9 ìPfe ipfa.
Zadem 49 1299 1 199 Eadem 33 fuporiore fupßriore
1 88 44 НаШйабя шйз Penuld, œqne _ азчпе
‚900
2(34
38
42
9.4
ttl. 6.
124
ttl. 9.
491
503
2 339
& 24 Dianich
Affenfmn
Darovîch
АПепГиш
д 27 ю Cumamas Cumanas 507 29 [сшит fertum
2 29 lo Panlum Paulum 509 28 efìhic ißhic
Eadem 26 ab Ob 5ю ultima. ordinatio- ordinatio
243
266 8
37 2382
“Шщгет 138?
felulfrenf nesleétione occurrent;
Reîìduì errores , ut facile пе ita
393 в nnmme nomine ex eadem, corrigi poterunt a bonis probisque.
-
\
I
в
о
O чŕ
.
à
в
l о n
. ` ь __
o I -
в и
ч
.
_
л . ъ . el \
. n о
о sin - .
\ ч
. ч
.
\ «l в
о .
п J s
я о аi
l ,u .
.
`l
ц nu
l l I .
I
Ó . . п
\
. f . _
.
ll n
\ `
n .
l i d l
l
I _
. _
с
О . .
I
в
el... I e .ß
l \ l
ц _Ix ~
._
Í l
‚
а
~ .
l l
С
i в
\
I
l r.
в
| 1
l,
\
t e'
un s
. с l Il
\
l l
'
Il l Il I
.
.
`
I
. r
Ó
ч
l
\. s О
II
. ц
Í
и
. I u i .
О . n
l
.
I
.
I l ч
\
п l
“
_. . I
~ - Í»и.
.
\` .
/ v
.
r
~ l
Í
ч
\ . \
-.. =-_
v
и
е
‚—
DI'
с
`
`
С .
nl д
.
\
`
le
\
a
. \1
l'
‘l
a
`
\
ц
.
n в
а!
\ l.
Orr
s» в
v
~ ` a
.
ъ.
"
С
.
¢
ì
n.
l
u
`
n
\\ . ‚
м l
в
.
‚
v
d
.
l
Q al
j
` o
f
.
„И: _
_
е mч
я„
3
' —-—. \
Y Ul. i“ f.;
‚1—0. r “ц ñ.'
.
яд}. f'. "
`.*|;ж ‚` " ` - ‚ -_x
‚ _` д‘_т 1!0"`*. . .JY }_"
ь ‚ ‚
.
l . h
‚
.‚ .__„ в ‚
L
а ‚‚ .
(..êlfa
r
с
._ v
i
»vi .fr .r \ Y! .
.Aî¿.¢.. ell »vllraltrv о. 2 ~
‚о
t( vf.
l lad’. I
l. . lì
.
{mrlllnrwltiikif tgìî
l
. l 4A l l
v.
l. . . (г i.
. . . .
. ev en». . . f 1...'. .
l... l .l ц .e Ч). J. i
. . „ne ‚ . . \|
1.1.13 .Us ‚ка. «041. .L аде-Р... .
O . ~. . . . .mi i
i...4. ..Óune..` ...rb
.ffn«lfh.v n.. . . Спёр-и!
. . . i
.Valli . . . i .. . . . .l д .
в. ...f .. . luv.
й (цт', ‚Ц. uv.. - ...i ч
r
__m
*wn
„br‚д
ay-e,
в"
в
9
l"
\l‚ц.
y
пч—
" n
.§‘
i А
. ‚ж...
.
„др. . „.
.
‘la-...11 ‚ ‚1? "СНЫ. ..._ Q.. (Их
..
Lun... ли,
И”;
It( à, _.;...r
.affût . l..
дли;
‚`., . .
J.. i трём,
L l.
ь

BALTAZAR ADAM KRČELIĆ - de - Regnis - Dalmatiae - Croatiae - Sclavoniae

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

BALTAZAR ADAM KRČELIĆ - de - Regnis - Dalmatiae - Croatiae - Sclavoniae

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

This is a reproduction of a library book that was digitized

by Google as part of an ongoing effort to preserve the

Paß Iye'tcrâsPannonîœ prœèipue Sav/'œ fub Floŕentc decrefoc-nteque

.' " “Ъ?“ â1111151? , in: {трет} f '. Y «э

BOHEMIJE, DALMATUE, CROATIE, SERVIfE, RAS'CLE,

BURGUNDIIE, BRABANTIE, MEDIQLANÍ,

Еж Reddere unìeuiguefuum, лугам eff. p Salvatoris ìtemnofìrî

gium ;_ ut Nobilium диет, meren'fer'viregue> ищет, мене а Nobili

brataque jura; per Ragno £9’ Provincias MAJESTATIS VEsTrm ex,

`MAJESTATI VESTRÃ'I APOSTOLICÄE.

Obedientîß'unus devotusque Subdîtus,

3017 го) Басгае tellantur paginas. Quin variarum claHìum cenfe

quoruín roborantur fide , quae excopiis excerpli. ' p q- - y l' `

Scriptores ut te/ŕesfuis loeis adbìbitì.

Abnres vel Avarcs 27. qui? 29. Bella ge

fis ­ ’ ' ' ' ° ­ ‘ ' ­ 448—

Index , Rerum 89: Perjimarum memoria’.

Lonjenlis campus - - - - - 454 Marcellianus Valeriae Dux ~ ­ ­ gg.

Index Rerum, Sa’ Per/ònamm memoria.

ůa Segliiœ , & convenciones cum Venetis 334. 3 . 3 2. v

aris _ ­ ­ — - - -. - - 86.93. ufurpaviffe.

œ œe aeœe œaeaeœ ~­­'

nos Pannones, Romano Imperio fuiíl'e adjeélos._ Et PannonesRegìon'um Ватт; де quibuá

ком. А. No. ANNIs XXXVIII.’

Memoria Pannonicœ,a Trajano Vulpio ad Conliantinum.

I PeriodusI. Pannonìœ Vereris. ’ п“

Periodus I Pannoniœ l/eteris. y Y 19`

Periodus I. Pannoniœ Veteris. IQ' '

Periodus I. Pannonia Veteris. _ ц

firmas fubjuliiniano habuerunt fedes. Et dum ex Gepidis, divili fmt Longobardi, Ö’ A#

I inter Conßitucis fedibus,Imperatore

НЁ/ё. Baltliafaris Kerçfeliclz, f ‚ "

me rerum, rationumque examine, Scriptorum _extraneorum oplniones,ad quas fcribendas,

S clavo ‘- Croatlca a chul'o Vll.

Memorizza Civiles, 8c Bellioze Sclavorum Pannonia?.

4a Notitie: Prœlimi/_zares I Pannoniie Veteris.

43 Notiti'œ Prœlz'mì/zares Pannonìœ Veterz's.

5o Notitìœ Preliminares Pannoníœ Veteris .

Periodus II. Sclavoniœ , 8 Croatia'. 5r "

ex Eginhardo pateret: idem 8 pars Caramanorum, gua’ ad Liudevitipartes a nol'nìs` de

De Sclavonia ‚& Croatia Pannoniœ , Sœculo IX. memoria.

2έ1221°1.1ΣΡ,';ΣΝ.”.? 8:ιο:ο Ροι:::ιτι ιι:·5:::ιο ιιιιι.Βοποιοι.21ιοπο·

, τη: ο πι εεε τ ο ιιπιιπνετι_ εεε. ο Ε τοαιιο

\ ' eriotlus II. Sclavoniœ , В G'oatz'œ. 65

‘63 Norìtz'œ yf-"rœz'irrz¿naires Pannoníœ Veteris'.

„ rent ас amarent. Atque ex eo tempore, in hodiemum ufq-ue diem, ßrincipes iplis ex ca

Periodus H. Sclavoniœ, 8 Croatia'. 71

Bulgaros, 8 Regem eorum Landomir ad renovandam przßinam pacern cum muneribus

Рой СЬгеГетйГиш, quem Porphyrog; teílatui' {ilium-Terpimirí; ‚ ‚_ _ __ ‚

Hi/Z. Balt/tajaris Kergfelich;

502". (τσιπ. Βαἰαιατ. οι Παιδια· ΚεέιΒιι.τοιιε Ηιιπἔατἱα. 83

ibidemque le lirmárunt , ut ab Arnolpho, adverqu Moravos evocari valuerint. Anonym us

83 А’отйг Prœlimlnares Pannom'œ Уст-2: Periodus III.

Sclav. Croat. Dalmatjùô Ducibus RegìbusgueîHiwgariœ, 9»

Anonymi nollri memoriœ , firmantur ex aliis, 8( explicantur. Pracipue ad

Primus arctique; ~/ècumlus Jeleclz, tertìus Jutot'zas, guartus altan. Anonymu's-,pp

п: À'otitifz Prctliminares liannorzic: Veteris Perioa'usflf.

Memorias Sclavoniae, Cro-arias, Dalmitize a 5. Rega Stepliano, itl eli Sieculo

щ dicitur Reonrcc/'zjïcut ¿mici-:fzs a Ваш/250 ,jl/per Savmjïuvfwmterrnimtur. 51

hibet inltrumentum conlirmataea Zvonimino опавший: 'l`,erpi_rniri„& Muncìmiri pro -Ecclelia

из Notizia Preliminares Pannonia Veteris Periodus III.

а 13 .Notitiie Preliminares Pannonia Veteris Periodus ÍÍÍÈ _. nu» —›-е‹›

шар. Croat. Dolman/1&5 Ducìbus Regiêusgue Hungarìœ nl'

fis ’ ' ' ' ° ‘ ' 448—

Lonjenlis campus - - - - - 454 Marcellianus Valeriae Dux ~ gg.

aris _ — - - -. - - 86.93. ufurpaviffe.

œ œe aeœe œaeaeœ ~'

„ terea Regiaä pyŕamidas ,phial'as celebres,pecuniœ 'vim'immenfam' ,ipfam etiam lmperatoé

` f Sclav. Croat. Dolman/hb Ducìbus Regzbusgue Hangar-ice, »93

fcium acceptum,eorum Лапта ßfagyiratu, infgra'bus guibusdam в типепЬш - А.

«Зайти. E: mali ¿om miro i: _,111 lul-:lí , fc) Si D. \'.}i,fl;;¿z3 5i amil-.15m

‚. durantibue ea pacifici: poilidere, & utivaleat. I ue illis diebus ‘pr-&Ientibus, Capita