-1-

Καρκίνος και διατροφή: Ποια είναι η σύνδεση;

Η σχέση μεταξύ καρκίνου και

δίαιτας είναι εδραιωμένη αλλά και
πολύ περίπλοκη ταυτόχρονα, όπως
και η ίδια η ασθένεια. Πολλές
έρευνες τις τελευταίες δεκαετίες
έχουν δείξει πως ορισμένα τρόφιμα
και θρεπτικά συστατικά μπορούν να
βοηθήσουν στην πρόληψη ή,
αντιστρόφως, να συμβάλλουν σε
ορισμένα είδη καρκίνου.
Και ενώ υπάρχουν πολλοί παράγοντες που δεν μπορείτε να αλλάξετε όσον αφορά
τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου, όπως τα γονίδια και ορισμένους
περιβαλλοντικούς παράγοντες, υπάρχουν άλλοι παράγοντες που μπορείτε, όπως
είναι η διατροφή και το σωματικό σας βάρος. Παρόλο που οι περισσότερες
έρευνες δείχνουν συσχετίσεις μεταξύ καρκίνου και δίαιτας, δεν αποδεικνύουν
πως η κατανάλωση περισσότερων ή λιγότερων από ορισμένα τρόφιμα ή θρεπτικά
συστατικά θα εγγυηθεί την προστασία από τον καρκίνο.

Σωματικό βάρος
Το υπερβάλον βάρος και η παχυσαρκία έχουν συνδεθεί με αυξημένο
κίνδυνο εμφάνισης πάνω από 10 τύπων καρκίνων, όπως καρκίνο του μαστού
(μετεμμηνοπαυσιακό), του παχέος εντέρου και των ωοθηκών. Σε μια μελέτη που
έγινε σε 5 εκατομμύρια ανθρώπους βρέθηκε πως η αύξηση του BMI κατά 1 kg/m 2 
μπορεί να οδηγήσει ετησίως σε 3790 επιπλέον ασθενείς που θα αναπτύξουν
κάποιο τύπο καρκίνου που σχετίζεται θετικά με το υπερβάλον βάρος. Ο λόγος
είναι ότι η παχυσαρκία και το υπερβάλον λίπος αποτελούν φλεγμονώδεις
καταστάσεις για το σώμα, παράγουν ορμόνες και φλεγμονώδεις πρωτεΐνες που
μπορούν να προωθήσουν την ανάπτυξη καρκινικών κυττάρων και του όγκου.
 
Επεξεργασμένο και κόκκινο κρέας
Η σύνδεση του επεξεργασμένου κρέατος και του κόκκινου κρέατος με τον
καρκίνο, είναι πλέον αποδεδειγμένη. Ως επεξεργασμένο κρέας ορίζεται
οποιοδήποτε κρέας έχει καπνιστεί, έχει υποστεί ζύμωση ή περιλαμβάνει πρόσθετο
αλάτι και νιτρίδια για την ενίσχυση της γεύσης του. Διαπιστώθηκε πως ότι η
κατανάλωση ~50 γραμμαρίων επεξεργασμένου κρέατος ημερησίως  συνδέεται με
περίπου 20% αύξηση του κινδύνου καρκίνου του παχέος εντέρου, ενώ παρόμοια
ήταν τα αποτελέσματα και για το κόκκινο κρεάς. Εάν και ο ακριβής μηχανισμός δεν
είναι σαφής, φαίνεται να σχετίζεται με τα πρόσθετα νιτρικά άλατα στο
επεξεργασμένο κρέας και το σίδηρο που υπάρχει φυσικά στο κόκκινο κρέας.
Συνεπώς ελαχιστοποιήστε την κατανάλωση επεξεργασμένου κρέατος και
 -2-

περιορίστε την πρόσληψη κόκκινου κρέατος μερικές φορές το μήνα, όπως

άλλωστε ορίζει και το πρότυπο της μεσογειακής διατροφής.
 
Αντιοξειδωτικά
Τα αντιοξειδωτικά είναι αναμφισβήτητα σημαντικά για την πρόληψη του
καρκίνου, καθώς βοηθούν στην εξουδετέρωση των ελεύθερων ριζών που
μπορούν να βλάψουν τα κύτταρα. Αλλά το μεγαλύτερο ερώτημα είναι αν η λήψη
περισσότερων μέσω της διατροφής ή συμπληρωμάτων διατροφής μειώνει
περαιτέρω τον κίνδυνο. Μέχρι στιγμής η έρευνα δεν έχει καταλήξει σαφώς. Καθώς
όμως η προστασία τους είναι αναμφίβολη, στοχεύεστε στην κατανάλωση
τροφίμων που είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά. Ένας απλός τρόπος είναι να
εντάξετε στη διατροφή σας τρόφιμα, φρούτα και λαχανικά με πλούσια έντονα
χρώματα όπως σκούρο πράσινο, πορτοκαλί, μοβ, κίτρινο και κόκκινο, όπως για
παράδειγμα σπανάκι, καρότα, κόκκινο λάχανο και ντομάτες
 
Γλυκαιμικός δείκτης
Οι υδατάνθρακες έχουν ρόλο στην ανάπτυξη καρκίνου. Ο γλυκαιμικός
δείκτης (GI) είναι ένα μέτρο για το πόσο γρήγορα οι υδατάνθρακες μετατρέπονται
σε γλυκόζη στο αίμα. Οι δίαιτες υψηλού γλυκαιμικού δείκτη (GI) ή υψηλού
γλυκαιμικού φορτίου (GL), οι οποίες αυξάνουν χρονίως τη μεταγευματική γλυκόζη
αίματος, μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο καρκίνου. Η υψηλή πρόσληψη
υδατανθράκων από τρόφιμα υψηλής GI συνδέθηκε σημαντικά με αυξημένο
κίνδυνο καρκίνου που σχετίζεται με τον παχύ έντερο και τον διαβήτη.  Αντίθετα, η
κατανάλωση τροφίμων με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη, όπως τα όσπρια, τα μη
αμυλούχα λαχανικά, τα φρούτα και τα δημητριακά ολικής αλέσεως, συνδέθηκε με
67% χαμηλότερο κίνδυνο καρκίνου του μαστού. Η μελέτη επιπλέον, διαπίστωσε
ότι η κατανάλωση τροφίμων με υψηλότερο γλυκαιμικό φορτίο συσχετίστηκε με
88% υψηλότερο κίνδυνο καρκίνου του προστάτη.
 
Διατροφή και τρόπος ζωής
Ενώ η διατροφή και η απώλεια βάρους είναι καίριας σημασίας για την
πρόληψη του καρκίνου, ο συνδυασμός μιας καλής διατροφής με άλλες υγιεινές
συνήθειες μπορεί να μειώσει περαιτέρω τον κίνδυνο. Οι παράγοντες κινδύνου που
φαίνεται να σχετίζονται με την υγεία και τον καρκίνο είναι το κάπνισμα, το αλκοόλ
και η άσκηση.

Επίλογος
Για το λόγο αυτό λοιπόν, εάν θέλετε να μειώσετε τον κίνδυνο εμφάνισης
καρκίνου, δώστε λίγη μεγαλύτερη προσοχή σε αυτά που τρώτε αλλά και στον
τρόπο που ζείτε και αθλήστε.
 -3-

Το παραπάνω κείμενο είναι της ΗΡΩ ΓΟΥΝΙΣΙΩΤΗ 1 από το blog:βήτα

φοργιου (vita4you) στης 01 Φεβρουαρίου 2019.

1
Απόφοιτος του τμήματος Διατροφής και Διαιτολογίας του Αλεξάνδρειου Τεχνολογικού Ιδρύματος
Θεσσαλονίκης. Ακολούθησε μεταπτυχιακή ειδίκευση στον τομέα της Φροντίδας του Σακχαρώδη
Διαβήτη, με κατεύθυνση την Κλινική Διαβητολογία. Κατά τη διάρκεια των προπτυχιακών και
μεταπτυχιακών της σπουδών, έλαβε τιμητικές υποτροφίες αριστείας και επίδοσης.

Η βασική της εκπαίδευση πλαισιώνεται από παρακολούθηση προγραμμάτων συμπληρωματικής

κατάρτισης με αντικείμενα την "Παιδική Παχυσαρκία" καθώς και τις "Βασικές αρχές του καρκίνου,
παθογενετικοί μηχανισμοί και νεότερες θεραπευτικές προσεγγίσεις", του Εθνικού και
Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Επιπλέον παρακολούθησε τον 11ο κύκλο
Μετεκπαιδευτικών μαθημάτων της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης και Εκπαίδευσης για τον
Σακχαρώδη Διαβήτη. Η κατάρτισή της στον τομέα της Κλινικής Διατροφής αφορά την
παρακολούθηση πολλών κλινικών φροντιστηρίων στα πλαίσια του προγράμματος εκπαίδευσης της
ESPEN, με σκοπό την απόκτηση του "Diploma in Clinical Nutrition and Metabolism".