‫ﺳﻮﻣﻴﻦ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻣﻠﻲ اﻗﻠﻴﻢ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﺑﻬﻴﻨﻪ ﺳﺎزي ﻣﺼﺮف اﻧﺮژي )ﺑﺎ روﻳﻜﺮد ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﻳﺪار(‬

‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻓﻨﻲ و اﻗﺘﺼﺎدي ﻻﻣﭙﻬﺎي ‪ LED‬و ‪CFL‬‬

‫‪3‬‬
‫اﺑﻮاﻟﻔﻀﻞ اﺳﺪي زارچ‪ ،1‬اﻣﻴﺮ ﻣﺤﺒﻮﺑﻲ ﻧﮋاد‪ 2‬و اﻛﺒﺮ ﻣﻬﺮاﺑﻲ‬
‫‪1‬ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺮق ﻣﻨﻄﻘﻪ اي ﻳﺰد‪abasadiz@gmail.com ،‬‬
‫‪ 2‬ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺮق ﻣﻨﻄﻘﻪ اي ﻳﺰد ‪a.mahbobinejad@gmail.com ،‬‬
‫‪ 3‬ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺮق ﻣﻨﻄﻘﻪ اي ﻳﺰد ‪mehrabi@yrec.co.ir ،‬‬

‫ﭼﻜﻴﺪه ‪ -‬در ﺳﺎﻟﻬﺎي اﺧﻴﺮ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ رﺷﺪ ﺑﻲ روﻳﻪ ﻣﺼﺮف اﻧﺮژي اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ در ﻛﺸﻮر ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻨﻲ ﻻﻣﭙﻬﺎي اﻟﺘﻬﺎﺑﻲ و ﻓﻠﻮرﺳﻨﺖ ﺑﺎ ﻻﻣﭙﻬﺎي ﻛﻢ ﻣﺼﺮف‬
‫ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﺑﺘﺪا ﻻﻣﭙﻬﺎي ﻛﻢ ﻣﺼﺮف ‪ CFL‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه و اﺧﻴﺮا اﺳﺘﻔﺎده از ﻻﻣﭙﻬﺎي ‪ LED‬ﮔﺰﻳﻨﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﺮاي‬
‫ﺗﺎﻣﻴﻦ روﺷﻨﺎﻳﻲ ﻣﻜﺎن ﻫﺎ ﻣﻄﺮح ﺷﺪه اﻧﺪ‪ .‬ﻫﺮ دو ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﻣﺼﺮف ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻤﺘﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻮارد ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻗﺪﻳﻤﻲ دارﻧﺪ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﺼﺮف ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن‬
‫ﺑﺮاي ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﻳﻲ در اﻧﺮژي ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از آﻧﻬﺎ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ در ﻛﻨﺎر ﻣﺰﻳﺖ ﻣﺼﺮف ﭘﺎﻳﻴﻦ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻮع ﻣﺪارات اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه در آﻧﻬﺎ اﺗﺼﺎل‬
‫ﮔﺴﺘﺮده آﻧﻬﺎ در ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ﺗﻮزﻳﻊ ﻣﺸﻜﻼﺗﻲ از ﻟﺤﺎظ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺗﻮان ﺑﺮاي ﺳﻴﺴﺘﻢ در ﭘﻲ ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎي ﻫﺎرﻣﻮﻧﻴﻜﻲ ﺑﺎ روش‬
‫اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه اﺳﺖ ‪ .‬در اداﻣﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺮم اﻓﺰار ‪ DIgSILENT‬و ﺑﺮاﺳﺎس ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ‪ ،‬ﺷﺒﻴﻪ ﺳﺎزي ﺑﺮروي ﻳﻚ‬
‫ﻓﻴﺪر ﺗﻮزﻳﻊ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺗﻮان ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ‪ .‬در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻓﻨﻲ اﻗﺘﺼﺎدي ﺑﻴﻦ دو ﮔﺰﻳﻨﻪ آورده ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻛﻠﻴﺪ واژه‪ ، THD ، CFL ، LED -‬ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎي ﻫﺎرﻣﻮﻧﻴﻜﻲ ‪ ،‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻓﻨﻲ ‪ ،‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ اﻗﺘﺼﺎدي‬

‫‪ -1‬ﻣﻘﺪﻣﻪ‬
‫از آﻧﺠﺎﻳﻴﻜﻪ ﺣﺪود ‪ 25‬در ﺻﺪ ﻣﺼﺮف اﻧﺮژي ﻧﺎﺷﻲ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺑﺨﺶ اﻧﺮژي ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ]‪1‬و‪ [2‬ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﻳﻲ در اﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺳـﻬﻢ‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ از ﻛﺎﻫﺶ ﻣﺼﺮف اﻧﺮژي را در ﭘﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ در ﺳﺎﻟﻬﺎي اﺧﻴﺮ ﺑﻪ ﻛﺎرﮔﻴﺮي ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﻫﺎي روﺷﻨﺎﻳﻲ ﺟﺪﻳـﺪ‬
‫ﻛﻪ ﻣﺼـﺮف اﻧـﺮژي ﺑﺴـﻴﺎر ﻛﻤﺘـﺮي ﻧﺴـﺒﺖ ﺑـﻪ ﻻﻣﭙﻬـﺎي اﻟﺘﻬـﺎﺑﻲ و ﻓﻠﻮرﺳـﻨﺖ دارﻧـﺪ ﻣـﻮرد ﺗﻮﺟـﻪ ﻗـﺮار ﮔﺮﻓﺘـﻪ اﺳـﺖ‪ .‬اﺑﺘـﺪا ﻻﻣﭙﻬـﺎي‬
‫)‪ CFL(Compact Flourescent Lamp‬ﺑﺎ راه اﻧﺪاز اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ ﺑﻪ ﺑﺎزار ﻋﺮﺿﻪ ﺷﺪ و اﺧﻴﺮا ﻻﻣﭙﻬﺎي ‪ LED‬ﺑﻪ ﻋﻨـﻮان ﮔﺰﻳﻨـﻪ ﺟﺪﻳـﺪ ﻣﻄـﺮح‬
‫ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ داراي ﻣﺼﺮف ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﺮ و ﻃﻮل ﻋﻤﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻻﻣﭙﻬﺎي‪ CFL‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻻﻣﭙﻬﺎي ‪ LED‬و ‪ CFL‬از ادوات اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ‬
‫در ﺳﺎﺧﺘﺎرﺷﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و ﻃﺒﻌﺎ ﻣﻘﺪاري ﻫﺎرﻣﻮﻧﻴﻚ ﺟﺮﻳﺎن ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻓﺮاﮔﻴﺮ ﺷﺪن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﺼﺮف ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن از‬
‫اﻳﻦ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﻫﺎ ‪ ،‬ﺑﺮرﺳﻲ اﺛﺮات اﻳﻦ ﻻﻣﭙﻬﺎ روي ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﻮزﻳﻊ و ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺗﻮان اﻣﺮي ﺣﻴﺎﺗﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺎ روﺷـﻲ ﺳـﺎده و از‬
‫ﻃﺮﻳﻖ اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي‪ ،‬ﻫﺎرﻣﻮﻧﻴﻜﻬﺎي ﺟﺮﻳﺎن ﻻﻣﭙﻬﺎي ‪ LED‬و ‪ CFL‬اﺳﺘﺨﺮاج ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﻳﻦ ﻧﺘﺎﻳﺞ روي ﻳـﻚ ﻓﻴـﺪر ﺗﻮزﻳـﻊ‬
‫ﻓﺸﺎر ﺿﻌﻴﻒ واﻗﻌﻲ ﺷﺒﻴﻪ ﺳﺎزي اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ و اﺛﺮ اﺳﺘﻔﺎده از ﻫﺮ ﻛﺪام از ﻻﻣﭙﻬﺎ روي وﻟﺘﺎژ ﺷﺒﻜﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﺪه اﺳـﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ ﺑـﻪ‬
‫ﻣﻨﻈﻮر ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮي ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﺑﺮﺗﺮ ﺑﺮرﺳﻲ اﻗﺘﺼﺎدي اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﻛﻪ در اﻧﺘﻬﺎي ﻣﻘﺎﻟﻪ آﻣﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻓﻨﻲ ﻻﻣﭙﻬﺎي ‪ LED‬و ‪CFL‬‬
‫ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻫﺎرﻣﻮﻧﻴﻜﻬﺎ و ﺛﺒﺖ ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻫﺎي ﺟﺮﻳﺎن ﻻﻣﭙﻬﺎي ‪ LED‬و ‪ CFL‬از اﺳﻴﻠﻮﺳﻜﻮپ دﻳﺠﻴﺘﺎل اﺳﺘﻔﺎده ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻃﻴﻒ ﻫﺎرﻣﻮﻧﻴﻜﻲ اﻳﻦ دو ﻻﻣﭗ از ‪ 4‬ﻋﺪد ﻻﻣﭗ ‪ 7 LED‬وات و ‪ 2‬ﻋﺪد ﻻﻣﭗ ‪ 15 CFL‬وات اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳـﺖ ﺗـﺎ از ﻟﺤـﺎظ‬
‫ﺗﻮان ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺑﺘﻮان ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ درﺳﺘﻲ ﺑﻴﻦ آﻧﻬﺎ اﻧﺠﺎم داد‪ .‬ﺷﻜﻠﻬﺎي ‪ 1‬و ‪ 2‬ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻧﺸﺎﻧﺪﻫﻨﺪه ﺟﺮﻳﺎن ‪ CFL‬و ‪ LED‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷـﺪ‪.‬‬
‫در اﻳﻦ ﺷﻜﻠﻬﺎ ﻫﺮﺧﺎﻧﻪ ﻋﻤﻮدي ﻧﻤﺎﻳﺎﻧﮕﺮ ‪ 200‬ﻣﻴﻠﻲ آﻣﭙﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ‪ THD‬و ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎرﻣﻮﻧﻴـﻚ ‪ 3‬و ‪ 5‬آﻧﻬـﺎ ﻧﻴـﺰ در ﺟـﺪول )‪ (1‬آورده‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ‪ THD‬ﺑﺮاﺳﺎس ﺗﻌﺎرﻳﻒ]‪ [3‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻌﺎدﻟﻪ )‪ (1‬اﺳﺖ‪:‬‬

‫‪1‬‬
 ‫ﺳﻮﻣﻴﻦ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻣﻠﻲ اﻗﻠﻴﻢ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﺑﻬﻴﻨﻪ ﺳﺎزي ﻣﺼﺮف اﻧﺮژي )ﺑﺎ روﻳﻜﺮد ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﻳﺪار(‬

‫‪Vnrms‬‬
‫‪2‬‬
‫‪2‬‬
‫‪Vrms‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪ V1rms‬‬
‫‪n 1‬‬
‫‪THD v ‬‬ ‫‪‬‬ ‫)‪(1‬‬
‫‪V1rms‬‬ ‫‪V1rms‬‬

‫ﻛﻪ ‪ Vrms‬ﻣﻘﺪار ﻣﻮﺛﺮ ﺷﻜﻞ ﻣﻮج اﺳﺖ و ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻌﺎدﻟﻪ )‪ (2‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲ ﮔﺮدد‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪Vrms ‬‬ ‫‪Vn2,rms‬‬ ‫)‪( 2‬‬
‫‪n 1‬‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ : 1‬ﺷﻜﻞ ﻣﻮج ﺟﺮﻳﺎن ﻻﻣﭗ ‪CFL‬‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ : 2‬ﺷﻜﻞ ﻣﻮج ﺟﺮﻳﺎن ﻻﻣﭗ ‪LED‬‬

‫ﺟﺪول ‪ :1‬داﻣﻨﻪ ﻫﺎرﻣﻮﻧﻴﻜﻬﺎ و ‪THD‬‬

‫ﻧﻮع ﻻﻣﭗ‬ ‫ﻫﺎرﻣﻮﻧﻴﻚ‪3‬‬ ‫ﻫﺎرﻣﻮﻧﻴﻚ‪5‬‬ ‫‪THD‬‬

‫‪CFL‬‬ ‫‪%65‬‬ ‫‪%40‬‬ ‫‪%68‬‬

‫‪LED‬‬ ‫‪%40‬‬ ‫‪%5‬‬ ‫‪%16,5‬‬

‫ﺑﺎ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﺷﺪه دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻻﻣﭙﻬﺎي ‪ CFL‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ‪ LED‬ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻫﺎرﻣﻮﻧﻴﻚ ﺑـﻪ ﺷـﺒﻜﻪ ﺗﺰرﻳـﻖ‬
‫ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﻫﺎرﻣﻮﻧﻴﻚ ‪ 3‬ﺑﺎﻻ ﺑﺮاي ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﻮزﻳﻊ ﻣﺸﻜﻞ ﺳﺎز اﺳﺖ و ﻣﻤﻜـﻦ اﺳـﺖ ﻋـﻼوه ﺑـﺮ اﻳﺠـﺎد اﻋﻮﺟـﺎج وﻟﺘـﺎژ ﺑﺎﻋـﺚ‬
‫ﺑﺎرﮔﻴﺮي زﻳﺎد ﺳﻴﻢ ﻧﻮل در ﺷﺒﻜﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﻲ اﺛﺮ ﻻﻣﭙﻬﺎ ﻳﻚ ﻓﻴﺪر ﻓﺸﺎرﺿﻌﻴﻒ واﻗﻌﻲ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ‪ 3‬ﺑﺎ ﺑﺎرﻫﺎي ﺗﻮزﻳﻊ ﺷﺒﻴﻪ ﺳﺎزي ﺷـﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎر روﺷﻨﺎﻳﻲ ‪ 10‬درﺻﺪ ﺑﺎر ﻛﻞ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮ ﺑﺎس را ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻳﻚ ﺗﻴﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺑﺎرﻫﺎي ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ‬
‫آن ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه ﻣﺼﺮف ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺧﺎﻧﮕﻲ اﻧﺪ‪ .‬اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺎرﻫﺎي ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﻓﻴﺪر در ﺟﺪول ‪ 2‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪2‬‬
 ‫ﺳﻮﻣﻴﻦ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻣﻠﻲ اﻗﻠﻴﻢ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﺑﻬﻴﻨﻪ ﺳﺎزي ﻣﺼﺮف اﻧﺮژي )ﺑﺎ روﻳﻜﺮد ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﻳﺪار(‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪8‬‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ : 3‬ﻓﻴﺪر ﻓﺸﺎر ﺿﻌﻴﻒ ﺷﺒﻴﻪ ﺳﺎزي ﺷﺪه در ﻧﺮم اﻓﺰار ‪DIgSILENT‬‬

‫ﺟﺪول ‪ :2‬ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺑﺎر‬

‫ﺷﻤﺎره‬
‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪8‬‬
‫ﺑﺎس‬

‫)‪P(watt‬‬
‫‪8000‬‬ ‫‪24000‬‬ ‫‪8000‬‬ ‫‪40000‬‬ ‫‪32000‬‬ ‫‪16000‬‬ ‫‪64000‬‬
‫ﻛﻞ‬

‫‪ 90‬درﺻﺪ دﻳﻤﺎﻧﺪ ﻣﺼﺮف ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺑﺎر ﺛﺎﺑﺖ و ﺿﺮﻳﺐ ﺗﻮان واﺣﺪ و ‪ 10‬درﺻﺪ ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪه ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺎر روﺷﻨﺎﻳﻲ و ﺑﻪ ﺻـﻮرت‬
‫ﻫﺎرﻣﻮﻧﻴﻜﻲ در ﻧﺮم اﻓﺰار دﻳﮕﺴﺎﻳﻠﻨﺖ ﻣﺪل ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺷﺒﻜﻪ ﻳﻚ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﺑﻪ ازاي ﺑﺎرﻫﺎي روﺷﻨﺎﻳﻲ ‪ CFL‬و ﻳﻚ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﺑﻪ ازاي ﺑﺎرﻫـﺎي ‪LED‬‬
‫ﺷﺒﻴﻪ ﺳﺎزي ﺷﺪه ﻛﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ‪ THD‬وﻟﺘﺎژ ﺑﺎس ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ درﺻﺪ در ﺷﻜﻞ ‪ 4‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪2‬‬
‫‪1.5‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪CFL ‬‬
‫‪0.5‬‬
‫‪LED‬‬
‫‪0‬‬
‫ﺑﺎس‪2‬‬
‫ﺑﺎس ‪3‬‬
‫ﺑﺎس ‪4‬‬
‫ﺑﺎس ‪5‬‬
‫ﺑﺎس ‪6‬‬
‫ﺑﺎس ‪7‬‬
‫ﺑﺎس ‪8‬‬

‫ﺷﻜﻞ )‪ THD :(4‬وﻟﺘﺎژ ﺑﺎﺳﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮﺣﺴﺐ درﺻﺪ‬

‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺟﺮﻳﺎن ﺳﻴﻢ ﻧﻮل اﺑﺘﺪاي ﺷﺒﻜﻪ ﻧﺎﺷﻲ از ﻣﻮﻟﻔﻪ ﺳﻮم در ﺣﺎﻟﺖ روﺷﻨﺎﻳﻲ ‪ CFL‬ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 40/42‬و ﺑﺮاي ‪ LED‬ﺑﺮاﺑـﺮ ‪ 24/88‬آﻣﭙـﺮ‬
‫ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻛﻪ اﻳﻦ اﻣﺮ ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد ﺗﻠﻔﺎت اﺿﺎﻓﻲ در ﺳﻴﻢ ﻧﻮل ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -3‬ﺗﺮﻛﻴﺐ ‪ CFL‬و ‪LED‬‬

‫در ﻳﻜﻲ از آزﻣﺎﻳﺸﺎت اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﻳﻚ ‪ 15 CFL‬وات و دو ‪ 7 LED‬وات ﺑﺎ ﻫﻢ در ﻣﺪار ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از اﻳﻦ ﺣﺎﻟـﺖ ﻧﺸـﺎن‬
‫ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ داﻣﻨﻪ ﻫﺎرﻣﻮﻧﻴﻜﻬﺎي ‪ 3‬و ‪ 5‬ﻛﻤﺘﺮ ﺷﺪه و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ‪ THD‬ﻛﻞ ﻧﻴﺰ ﻛـﺎﻫﺶ ﻣـﻲ ﻳﺎﺑـﺪ‪ .‬ﺷـﻜﻞ ‪ 5‬ﺷـﻜﻞ ﻣـﻮج ﺟﺮﻳـﺎن را ﻧﺸـﺎن‬
‫ﻣﻲ دﻫﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺷﻜﻞ ‪ 6‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ اي ﺑﻴﻦ داﻣﻨﻪ ﻫﺎرﻣﻮﻧﻴﻜﻬﺎ و ‪ THD‬ﺑﻴﻦ ﺳﻪ ﺣﺎﻟﺖ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ اﻧـﺪازه ﮔﻴـﺮي را ﻧﺸـﺎن‬
‫ﻣﻲ دﻫﺪ‪.‬‬

‫‪3‬‬
 ‫ﺳﻮﻣﻴﻦ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻣﻠﻲ اﻗﻠﻴﻢ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﺑﻬﻴﻨﻪ ﺳﺎزي ﻣﺼﺮف اﻧﺮژي )ﺑﺎ روﻳﻜﺮد ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﻳﺪار(‬

‫ﺷﻜﻞ )‪ :(5‬ﺷﻜﻞ ﻣﻮج ﺟﺮﻳﺎن ﺗﺮﻛﻴﺐ ‪ CFL‬و ‪LED‬‬

‫ﺷﻜﻞ)‪ :(6‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻫﺎرﻣﻮﻧﻴﻜﻬﺎ و ‪THD‬‬

‫‪ -4‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻛﻠﻲ]‪4‬و‪[5‬‬
‫ﻻﻣﭙﻬﺎي ‪ LED‬داراي ﻃﻮل ﻋﻤﺮ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﭘﻨﺞ ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ‪ CFL‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺷﺎﺧﺺ ﻟﻮﻣﻦ ﺑﺮ وات ‪ LED‬ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ CFL‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﺑـﻪ‬
‫ﻃﻮرﻳﻜﻪ ﺑﺎ ﺗﻮان اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﻳﻜﺴﺎن ﺷﺎر ﻧﻮري ‪ LED‬ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ CFL‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻻﻣﭙﻬﺎي ‪ CFL‬داراي ﻣﺎده ﺳﻤﻲ ﺟﻴﻮه ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﻪ ﻃﻮرﻳﻜـﻪ‬
‫ﺗﻮاﻓﻘﻨﺎﻣﻪ ‪RoHS‬را رﻋﺎﻳﺖ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﻨﺪ اﻣﺎ ‪ LED‬ﻫﻴﭻ ﻣﺎده ﺳﻤﻲ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻻﻣﭙﻬﺎي ‪ LED‬ﺣﺴﺎﺳﻴﺘﻲ ﺑﻪ ﻛﺎر در دﻣﺎﻫﺎي ﺑﺎﻻ ﻳﺎ ﭘﺎﻳﻴﻦ‬
‫ﻳﺎ رﻃﻮﺑﺖ ﻣﺤﻴﻂ ﻧﺸﺎن ﻧﻤﻲ دﻫﻨﺪ اﻣﺎ ‪ CFL‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ از رﻃﻮﺑﺖ و دﻣﺎ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﭙﺬﻳﺮد و ﺑﻪ درﺳﺘﻲ ﻋﻤﻞ ﻧﻜﻨﺪ‪ LED .‬ﻫﺎ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺧﻴﻠﻲ‬
‫ﺳﺮﻳﻊ روﺷﻦ و ﺧﺎﻣﻮش ﮔﺮدﻧﺪ اﻣﺎ ‪ CFL‬ﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻘﺪاري ﮔﺮم ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ روﺷﻦ ﺷﻮﻧﺪ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ در اﺛﺮ ﺧﺎﻣﻮش و روﺷﻦ ﺷﺪن ﺳـﺮﻳﻊ ﻣﻤﻜـﻦ‬
‫اﺳﺖ آﺳﻴﺐ ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ‪ .‬از ﻟﺤﺎظ دوام ‪LED‬ﻫﺎ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺗﻜﺎن ﻫﺎي ﺷﺪﻳﺪ و ﺣﺘﻲ ﺿﺮﺑﻪ ﻣﻘﺎوم ﻫﺴﺘﻨﺪ اﻣﺎ ‪ CFL‬ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﻴﺸـﻪ در‬
‫ﺳﺎﺧﺘﺎرش ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﻣﻲ ﺷﻜﻨﺪ‪ .‬از ﻟﺤﺎظ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﮔﺮﻣﺎ ‪ CFL‬ﻫﺎ ﮔﺮﻣﺎي ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﻪ ﻣﺤﻴﻂ ﻣﻲ دﻫﻨـﺪ‪ .‬ﻧـﻮر ﺗﻮﻟﻴـﺪي ﺗﻮﺳـﻂ ‪ LED‬در ﻳـﻚ‬
‫ﺟﻬﺖ ﺧﺎص ﺗﺸﻌﺸﻊ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ در ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ ‪ CFL‬در ﻫﻤﻪ ﺟﻬﺎت روﺷﻨﺎﻳﻲ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -5‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ اﻗﺘﺼﺎدي‬
‫ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ اﻗﺘﺼﺎدي ﻻﻣﭙﻬﺎي ‪ LED‬و ‪ CFL‬ﺑﺎزده روﺷﻨﺎﻳﻲ آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ‪ 80‬و ‪ 62,5‬ﻟﻮﻣﻦ ﺑﺮوات]‪ [2‬در ﻧﻈﺮ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻳﻢ‪ .‬ﺑﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﻲ اﮔﺮ ﺑﺮاي ﺗﺎﻣﻴﻦ روﺷﻨﺎﻳﻲ ﻳﻚ ﻓﻀﺎ ﺑﻪ ‪ 12800‬ﻟﻮﻣﻦ ﻧﻴﺎز ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ‪ 160‬وات ﺗﻮان ﻻﻣﭗ ‪ LED‬و ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ‬
‫‪ 208‬وات ﻻﻣﭗ ‪ CFL‬ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻛﺎر ﻻﻣﭙﻬﺎي ‪ 16‬وات ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ ،‬ﺟﺪول )‪ (3‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ اﻗﺘﺼﺎدي را ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ]‪.[6‬‬

‫ﺟﺪول ‪ :3‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ اﻗﺘﺼﺎدي‬

‫ﻃﻮل ﻋﻤﺮ‬ ‫وات ﻣﻮرد‬

‫ﺗﻮان ﻧﺎﻣﻲ‬
‫ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻣﺘﻮﺳﻂ‬ ‫ﻻﻣﭗ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ‬ ‫ﻗﻴﻤﺖ اﻧﺮژي‬ ‫ﻣﺼﺮف ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ‬ ‫ﻧﻴﺎز ﺑﺮاي‬ ‫ﻟﻮﻣﻦ‬ ‫ﺑﺎزده‬
‫ﻗﻴﻤﺖ ﻫﺮ ﻋﺪد‬ ‫ﻃﻮل ﻋﻤﺮ‬ ‫ﻻﻣﭗ‬
‫ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ ﻫﺮ‬ ‫ﺳﺎل ﺑﺎ ﻓﺮض‬ ‫ﻣﺼﺮﻓﻲ‬ ‫اﻧﺮژي)ﻛﻴﻠﻮوات‬ ‫ﺗﺎﻣﻴﻦ‬ ‫ﻫﺮ‬ ‫ﻧﻮري)ﻟﻮﻣﻦ‬ ‫ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت‬
‫ﻻﻣﭗ)ﺗﻮﻣﺎن(‬ ‫ﻻﻣﭗ)ﺳﺎﻋﺖ(‬ ‫ﻣﻮرد‬
‫ﻻﻣﭗ)ﺗﻮﻣﺎن(‬ ‫ﻛﺎر ‪ 8‬ﺳﺎﻋﺖ‬ ‫ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ)ﺗﻮﻣﺎن(‬ ‫ﺳﺎﻋﺖ(‬ ‫‪12800‬‬ ‫ﻻﻣﭗ‬ ‫ﺑﺮ وات(‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‬
‫در روز‬ ‫ﻟﻮﻣﻦ‬
‫‪57132‬‬ ‫‪3/42‬‬ ‫‪30368‬‬ ‫‪607/36‬‬ ‫‪208‬‬ ‫‪7000‬‬ ‫‪10000‬‬ ‫‪1000‬‬ ‫‪62/5‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪CFL‬‬ ‫ﻧﻮع‬
‫‪35124‬‬ ‫‪17/12‬‬ ‫‪23360‬‬ ‫‪467/2‬‬ ‫‪160‬‬ ‫‪20000‬‬ ‫‪50000‬‬ ‫‪1280‬‬ ‫‪80‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪LED‬‬ ‫ﻻﻣﭗ‬

‫‪4‬‬
 ‫ﺳﻮﻣﻴﻦ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻣﻠﻲ اﻗﻠﻴﻢ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﺑﻬﻴﻨﻪ ﺳﺎزي ﻣﺼﺮف اﻧﺮژي )ﺑﺎ روﻳﻜﺮد ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﻳﺪار(‬

‫ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ ‪،‬ﻃﻮل ﻋﻤﺮ ﻻﻣﭙﻬﺎي ‪ LED‬را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان دوره ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﻛﻞ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎي ﻫﺮ ﻻﻣﭗ را‬
‫ﺑﺎﻫﻢ ﺟﻤﻊ و ﺑﺮ ‪ 17/12‬ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در ﻃﻮل دوره ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ‪ 4‬ﺑﺎر ﺑﺎﻳﺪ ﻻﻣﭙﻬﺎي ‪ CFL‬را ﺗﻌﻮﻳﺾ ﻧﻤﻮد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻗﻴﻤﺖ ﻻﻣﭗ‪ CFL‬و‬
‫ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺑﺮق ﻣﺼﺮﻓﻲ ﺛﺎﺑﺖ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -6‬ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮي‬
‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ‪ THD‬و ﺑﺨﺼﻮص ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻫﺎرﻣﻮﻧﻴﻚ ‪ 3‬ﻻﻣﭙﻬﺎي ‪ LED‬و ‪ CFL‬ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﻻﻣﭙﻬﺎي ‪ LED‬از اﻳـﻦ ﻧﻘﻄـﻪ ﻧﻈـﺮ در‬
‫وﺿﻌﻴﺖ ﺑﻬﺘﺮي ﻗﺮار دارﻧﺪ‪ .‬ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺷﺒﻴﻪ ﺳﺎزي ﻓﻴﺪر ﺗﻮزﻳﻊ ﻧﻴﺰ ﻣﻮﻳﺪ اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﻣﻲﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺑﺎﻳـﺪ ﺗﻮﺟـﻪ داﺷـﺖ ﻛـﻪ در ﺷـﺒﻴﻪ ﺳـﺎزي ﺗـﻮان‬
‫ﻻﻣﭙﻬﺎي ‪ CFL‬و ‪ LED‬ﻳﻜﺴﺎن در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ در ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ ﻋﻤﻼ ﺑﺮاي دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﺷﺎر ﻧﻮري ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻘﺪار ﻛﻤﺘﺮي ﺗﻮان ﺑـﺮاي‬
‫ﻻﻣﭗ ‪ LED‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﻧﺘﻴﺠﺘﺎ ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﻬﺘﺮي ﺑﺮاي ﺷﺒﻜﻪ ﻧﻴﺰ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬در ﻣﻮرد ﺗﺮﻛﻴﺐ دو ﻻﻣﭗ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﻬﺘﺮي از‬
‫ﻟﺤﺎظ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺗﻮان ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲﮔﺮدد ﻛﻪ ﺷﻜﻞ ﻣﻮج ﺟﺮﻳﺎن اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻴﺰ ﻣﻮﻳﺪ اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ اﺳﺖ ﭼﻮن ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺳﻴﻨﻮﺳﻲ ﺷﺒﻴﻪ ﻣﻲ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ و اﺣﺘﻤﺎﻻ ﺑﺮﻫﻤﻜﻨﺶ ﻫﺎرﻣﻮﻧﻴﻜﻬﺎ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﻬﺘﺮي اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬از ﻟﺤﺎظ اﻗﺘﺼﺎدي ﻧﻴﺰ ﻃﺒﻖ ﺑﺮرﺳﻲ‬
‫اﻧﺠﺎم ﺷﺪه در ﻣﻘﺎﻟﻪ دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﻻﻣﭗ ‪ LED‬ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪ ﺗﺮ اﺳﺖ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻣﺸﻜﻞ اﺻﻠﻲ ‪ LED‬ﻫﺎ ﺿﺮﻳﺐ ﺗﻮان ﭘﺎﻳﻴﻦ آﻧﻬﺎﺳـﺖ‬
‫ﻛﻪ اﻳﻦ ﻧﻘﻴﺼﻪ را ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﺎ ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺪارات ﺑﻬﺒﻮد دﻫﻨﺪه ﺿﺮﻳﺐ ﺗﻮان ﺑﺮﻃﺮف ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫ﻣﺮاﺟﻊ‬
‫]‪ [۱‬اﺣﺘﺮاﻣﻲ‪ ،‬ﺳﻌﻴﺪ‪" .(2012) .‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ اﻧﻮاع ﻻﻣﭗ ﻫﺎي روﺷﻨﺎﻳﻲ از دﻳﺪﮔﺎه ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺗﻮان‪".‬ﻫﻔﺪﻫﻤﻴﻦ ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ﺗﻮزﻳﻊ ﺑﺮق‪2012،‬‬
‫]‪[2‬‬ ‫‪Kumar, N. ; Kumar, G. ; Kumar, A. (2011). " A Techno-economic Comparative Analysis of Energy Efficient‬‬
‫‪Luminaries in the Context of Emerging DSM Initiatives in India." India Conference (INDICON), 2011 Annual‬‬
‫‪IEEE , pp 1-6.‬‬
‫]‪[3‬‬ ‫‪Hart, D.W. (2011). "Power Electronics." McGraw-Hill, 478p.‬‬
‫]‪[4‬‬ ‫‪www.lightenupleds.com‬‬
‫]‪[5‬‬ ‫"‪Chin Kim Gan. (2013). "Techno-economic Analysis of LED Lighting: A CaseStudy in UteM’s Faculty Building.‬‬
‫‪Procedia Engineering 53 ( 2013 ) 208 – 216.‬‬
‫]‪[6‬‬ ‫‪Victor George. (2011). "Comparison of CFL and LED Lamp - Harmonic Disturbances, Economics (Cost and‬‬
‫– ‪Power Quality) and Maximum Possible Loading in a Power System." Procedia Engineering 53 ( 2013 ) 208‬‬
‫‪216.‬‬

‫‪5‬‬