Τράπεζα θεμάτων της βιολογίας Α' λυκείου

Κεφάλαιο 1ο
724
ΘΕΜΑ Δ:
Το ανθρώ πινο σώ μα, ό πως και το σώ μα κά θε πολυκύ τταρου οργανισμού αποτελείται από πολλά
διαφορετικά είδη κυττά ρων, ιστώ ν, οργά νων και συστημά των και ό χι μό νο από ένα είδος κυττά ρου,
ιστού κ.ο.κ. Να γρά ψετε ένα μικρό κείμενο στο οποίο:
I. Να δίνετε 4 παραδείγματα της ποικιλομορφίας των κυττά ρων που έχει το ανθρώ πινο σώ μα και
II. II. Να αναπτύ σσετε τους λό γους για τους οποίους αυτή η εκπληκτική ποικιλία δομώ ν δεν αποτελεί
σπατά λη, αλλά αντιθέτως αναγκαιό τητα για τη διεκπεραίωση των λειτουργιώ ν του ανθρώ πινου
οργανισμού . (12+13μ)

874
ΘΕΜΑ B:
Ι. Ως σύ στημα οργά νων θεωρού με ένα σύ νολο από ό ργανα που συνεργά ζονται για την πραγματοποίηση
μιας λειτουργίας.
α) Να ονομά σετε τα συστή ματα οργά νων που υπά ρχουν στον ανθρώ πινο οργανισμό (4μ)
β) Ποιο σύ στημα οργά νων είναι υπεύ θυνο για τη μεταφορά οξυγό νου και θρεπτικώ ν ουσιώ ν, ποιο για την
στή ριξη και την προστασία του οργανισμού ; (4μ)
γ) Σε πολλές περιπτώ σεις είναι δυνατό δύ ο διαφορετικά συστή ματα να συνεργά ζονται για την
πραγματοποίηση της ίδιας λειτουργίας. Να αναφέρετε ένα παρά δειγμα τέτοιας συνεργασίας μεταξύ δύ ο
διαφορετικώ ν συστημά των. (4μ)

1451
ΘΕΜΑ Δ:
Ο ανθρώ πινος οργανισμό ς, ό πως οποιοσδή ποτε πολυκύ τταρος οργανισμό ς αποτελείται από κύ τταρα που
οργανώ νονται σε ιστού ς, από ιστού ς που οργανώ νονται σε ό ργανα κ.ο.κ.
I. Σε ποια δομή από τις παραπά νω θα κατατά σσατε το δέρμα; Να αιτιολογή σετε την
απά ντησή σας.

1966 ΘΕΜΑ B:
Ι. Τα κύ τταρα που αποτελού ν τον οργανισμό μας, διακρίνονται σε διά φορους τύ πους, παρά το γεγονό ς ό τι
ό λα, τελικώ ς, προέρχονται από το ζυγωτό , δηλαδή το πρώ το κύ τταρο με το οποίο ξεκίνησε η ζωή μας.
α) Ως προς ποια χαρακτηριστικά διαφέρουν, γενικά , οι διαφορετικοί τύ ποι κυττά ρων του οργανισμού μας.
Πώ ς ονομά ζεται η βιολογική διαδικασία χά ρη στην οποία οι διά φοροι τύ ποι κυττά ρων, αποκτού ν
διαφορετικά χαρακτηριστικά ο ένας από τον ά λλον; (3μ)
β) Ένας τύ πος κυττά ρου του ανθρώ πινου οργανισμού διαθέτει αιμοσφαιρίνη. Πώ ς ονομά ζεται το κύ τταρο
αυτό και ποιος είναι ο ρό λος του; (3μ)
γ) Ένας τύ πος κυττά ρου αποθηκεύ ει λίπος. Πώ ς ονομά ζεται το κύ τταρο αυτό ; Σε ποιο ειδικό τύ που ιστού
ανή κει; (3μ)
δ) Ένας τύ πος κυττά ρου έχει 23 χρωμοσώ ματα και περιέχει λέκιθο. Πώ ς ονομά ζεται το κύ τταρο αυτό ;
Ποιος ο βιολογικό ς ρό λος του; (3μ)

1975
ΘΕΜΑ B:
ΙΙ. Ο κροσσωτό ς επιθηλιακό ς ιστό ς, αποτελεί ιδιαίτερη μορφή επιθηλιακού ιστού .
α) Ποια είναι τα ιδιαίτερα μορφολογικά χαρακτηριστικά των κυττά ρων του κροσσωτού επιθηλίου; (3μ)
β) Σε ποιες περιοχές του οργανισμού μας συναντιέται αυτό το είδος ιστού ; (4μ)
γ) Ποιες είναι οι λειτουργίες του κροσσωτού επιθηλιακού ιστού στις περιοχές ό που συναντιέται; (6μ)

1976
ΘΕΜΑ Δ:
Σε έναν μαθητή δό θηκαν 3 διαφορετικά είδη κυττά ρων:
Το κύ τταρο Α δεν είχε πυρή να και είναι έγχρωμο.
Το κύ τταρο Β έφερε γραμμώ σεις ενώ
Το κύ τταρο Γ έφερε βλεφαρίδες.
Να απαντή σετε στις ερωτή σεις:
I. Τι είδος κυττά ρου είναι το Α; Σε ποιο είδος ιστού μπορεί να ανή κει το κύ τταρο Β; Σε ποιο
είδος ιστού μπορεί να ανή κει το κύ τταρο Γ;
II. Σε ποιο τμή μα του οργανισμού μας παρά γεται το κύ τταρο Α, σε ποιο καταστρέφεται;
Ποιος είναι ο βιολογικό ς ρό λος του; Σε ποια πρωτεΐνη τον οφείλει; (12+13μ)

2001 ΘΕΜΑ B:
Ι. Τα κύ τταρα του ανθρώ πινου οργανισμού έχουν ποικίλα μορφολογικά και λειτουργικά χαρακτηριστικά .
α) Ένα κύ τταρο δεν έχει πυρή να και το σχή μα του είναι αμφίκοιλου δίσκου. Ποιο κύ τταρο μπορεί να είναι
αυτό ; Ποια η λειτουργία του; (4μ)
β) Ένα είδος ιστού έχει πεπλατυσμένα κύ τταρα. Ποιο μπορεί να είναι αυτό το είδος ιστού ; Σε ποιες
περιοχές του ανθρώ πινου οργανισμού συναντιέται; (4μ)
γ) Ένα κύ τταρο δεν φέρει γραμμώ σεις και έχει την ικανό τητα να συσπά ται. Σε ποιο ιδιαίτερο είδος ιστού
ανή κει; Ποιο είναι το σχή μα του; Σε ποιες περιοχές του ανθρώ πινου οργανισμού συναντά ται; (4μ)

2015 ΘΕΜΑ B:
Ι. Ο οργανισμό ς μας αποτελείται από κύ τταρα, ό ργανα, ιστού ς και συστή ματα οργά νων.
α) Να τοποθετή σετε τις δομές που αναφέρονται στην εκφώ νηση κατά σειρά αυξανό μενης
πολυπλοκό τητας. (4μ)
β) Πώ ς ορίζεται ο ιστό ς, ποια είναι τα κύ ρια είδη ιστώ ν; (4μ)
γ) Να αναφέρετε δύ ο ό ργανα του Νευρικού Συστή ματος, καθώ ς και δύ ο διαφορετικά είδη κυττά ρων που
συμμετέχουν στην κατασκευή των οργά νων αυτώ ν. (4μ)

2021 ΘΕΜΑ B:
Ι. Ο επιθηλιακό ς ιστό ς αποτελείται από κύ τταρα που έχουν διά φορες μορφές και επιτελού ν διά φορες
λειτουργίες. Να απαντή σετε στις ερωτή σεις:
α) Σε ποια τμή ματα του οργανισμού μας τα επιθηλιακά κύ τταρα είναι πεπλατυσμένα; (2μ)
β) Ποια μορφολογικά χαρακτηριστικά έχουν τα κύ τταρα του κροσσωτού επιθηλιακού ιστού ; Ποιες
λειτουργίες φέρουν σε πέρας, εξαιτίας αυτώ ν των χαρακτηριστικώ ν τους; (6μ)
γ) Ποιες είναι οι λειτουργίες που επιτελού ν τα κύ τταρα του επιθηλιακού ιστού που συνιστού ν αδένες; Να
αναφέρετε ένα παρά δειγμα αδένα που αποτελείται από ένα μό νο κύ τταρο και ένα παρά δειγμα αδένα που
αποτελείται από πολλά κύ τταρα. (4μ)

2033 ΘΕΜΑ B:
Ι. Ο ανθρώ πινος οργανισμό ς, ό πως και κά θε πολυκύ τταρος οργανισμό ς, είναι οργανωμένος ιεραρχικά σε
διά φορα επίπεδα. Να συντά ξετε έναν ορισμό για καθένα από τα ακό λουθα επίπεδα οργά νωσης και να
παραθέσετε από ένα σχετικό παρά δειγμα για καθένα από αυτά .
α) Ιστό ς, β) Όργανο, γ) Σύ στημα οργά νων. (12μ)

2546 ΘΕΜΑ B:
ΙΙ. Ο ερειστικό ς ιστό ς είναι ένας πολύ διαδεδομένος ιστό ς στο ανθρώ πινο σώ μα και χαρακτηρίζεται από
μεγά λη ποικιλομορφία. Να απαντή σετε στις ερωτή σεις:
α) Τι ισχύ ει αναφορικά με την ποσό τητα της μεσοκυττά ριας ουσίας μέσα στην οποία βρίσκονται τα
κύ τταρά του; (2μ)
β) Ποιοι είναι οι δύ ο τύ ποι πρωτεϊνικώ ν ινιδίων που εντοπίζονται στη μεσοκυττά ρια ουσία του. (2μ)
γ) Να ονομά σετε τα διαφορετικά είδη ιστώ ν στα οποία διακρίνεται ο ερειστικό ς ιστό ς. (3μ) δ) Να
ονομά σετε τρία διαφορετικά είδη κυττά ρων του ιστού αυτού . (3μ) ε) Ποιο είδος ερειστικού ιστού
συναντά ται στους τένοντες; (3μ)

2565 ΘΕΜΑ B:
Ι. Οι αδένες μας από την ά ποψη του αριθμού των κυττά ρων που τους αποτελού ν διακρίνονται στους
μονοκύ τταρους και στους πολυκύ τταρους. Να απαντή σετε στις ερωτή σεις:
α) Από ποιο είδος ιστού αποτελού νται οι αδένες; Τι χαρακτηρίζει τον τρό πο με τον οποίο συνδέονται τα
κύ τταρα του ιστού αυτού ; (4μ)
β) Να αναφέρετε ένα παρά δειγμα αδένα μονοκύ τταρου και ένα παρά δειγμα πολυκύ τταρου αδένα, καθώ ς,
καθώ ς και το συγκεκριμένο προϊό ν που παρά γει ο καθένας. (6μ)
γ) Τι είναι ο εκφορητικό ς πό ρος των αδένων; (2μ)

2571 ΘΕΜΑ B:
Ι. Τα κύ τταρα των ιστώ ν περιβά λλονται από μεσοκυττά ρια ουσία. Να απαντή σετε στις ερωτή σεις:
α) Ποια είναι τα διαφορετικά είδη των πρωτεϊνικώ ν ινιδίων που υπά ρχουν στη μεσοκυττά ρια ουσία του
ερειστικού ιστού ; (4μ)
β) Ποια χαρακτηριστικά προσδίδει στη μεσοκυττά ρια ουσία του ερειστικού ιστού καθένα από τα είδη
πρωτεϊνικώ ν ινιδίων που περιέχει; (4μ)
γ) Πώ ς ονομά ζεται η μεσοκυττά ρια ουσία του αίματος. Να ονομά σετε 4 διαφορετικές κατηγορίες
πρωτεϊνώ ν που περιέχει. (4μ)
ΙΙ. 1419

2573 ΘΕΜΑ B:
Ι. Οι ιστοί μας, με βά ση τα χαρακτηριστικά τους διακρίνονται σε διαφορετικά είδη. Να απαντή σετε στις
ερωτή σεις:
α) Ποιο από τα διαφορετικά είδη ιστώ ν διακρίνεται για την ά φθονη μεσοκυττά ρια ουσία του; Ποιες είναι
οι λειτουργίες που επιτελεί; (4μ)
β) Σε ποιες επιμέρους κατηγορίες διακρίνεται το είδος του ιστού που απαντή σατε στο α. ερώ τημα; Σε ποια
από αυτές ανή κει το αίμα; (4μ)
γ) Ένα από τα διαφορετικά είδη ιστώ ν διακρίνεται για τη στενή σύ νδεση των κυττά ρων του. Πώ ς
ονομά ζεται ο ιστό ς αυτό ς, ποιος είναι ο ρό λος του; (4μ)

2588 ΘΕΜΑ B:
ΙΙ. Στον ανθρώ πινο οργανισμό σχηματίζονται ό ργανα και συστή ματα οργά νων.
α) Τι είναι ένα ό ργανο; (3μ)
β) Τι είναι ένα σύ στημα οργά νων; (3μ).
γ) Να αναφέρεις τα ό ργανα που αποτελού ν το πεπτικό σύ στημα. (5μ) δ) Ποιες είναι οι λειτουργίες που
φέρει σε πέρας το πεπτικό σύ στημα; (2μ)

2598
ΘΕΜΑ Δ:
Η διεξαγωγή των περισσό τερων από τις λειτουργίες του οργανισμού μας απαιτεί τη συνεργασία 2 ή και
περισσό τερων συστημά των.
Να συντά ξετε ένα κείμενο στο οποίο να εξηγείτε συνοπτικά :
I. Ποια είναι τα δύ ο συστή ματα που κατά κύ ριο λό γο ρυθμίζουν και συντονίζουν τις
σωματικές λειτουργίες μας, αναφέροντας:
 Το είδος των μηνυμά των που χρησιμοποιού ν,
 το είδος των κυττά ρων που παρά γουν τα μηνύ ματα αυτά , καθώ ς και
 τον τρό πο με τον οποίο τα μηνύ ματα καθενό ς από τα συστή ματα αυτά , φθά νει στους
αποδέκτες του.
II. Να συντά ξετε ένα κείμενο στο οποίο να εξηγείτε συνοπτικά γιατί η αναπαραγωγική
λειτουργία δεν θα ή ταν δυνατή χωρίς τη συμμετοχή του συστή ματος των ενδοκρινώ ν
αδένων, συμπεριλαμβά νοντας:
 Είδη αδένων και των προϊό ντων που παρά γουν καθώ ς και
 σημαντικές διεργασίες της αναπαραγωγή ς που γίνονται χά ρη στα προϊό ντα που
αναφέρατε. (12+13μ)
2608
ΘΕΜΑ Δ:
Ένας βιολό γος στο εργαστή ριο του πειραματίζεται με 3 διαφορετικά κύ τταρα του ανθρώ που, τα Α, Β, και
Γ, καθένα από τα οποία είναι ικανό να ανιχνεύ ει ένα διαφορετικό είδος ερεθίσματος και να αντιδρά σε
αυτό .
 Το κύ τταρο Α είναι ικανό να αντιδρά στην επίδραση μιας πεπτιδική ς ορμό νης.
 Το κύ τταρο Β που έχει ατρακτοειδές σχή μα, είναι ικανό να συσπά ται ό ταν επιδρά πά νω του μια
νευρική ώ ση.
 Το κύ τταρο Γ χά ρη στις απολή ξεις του, είναι ικανό να αντιδρά στις μεταβολές του φωτό ς και να
παρά γει νευρικές ώ σεις.
Να απαντή σετε στις ερωτή σεις:
I. Πού πιθανό ν βρίσκονται οι υποδοχείς στους οποίους προσδέθηκε η ορμό νη στο κύ τταρο Α;
Ποιο μπορεί να είναι το αποτέλεσμα της δρά σης της στο κύ τταρο αυτό ;
II. Από ποιο είδος ιστού προέρχεται το κύ τταρο Β; Σε ποια μέρη του σώ ματό ς μας μπορεί να
υπά ρχει τέτοιος ιστό ς; Από ποιο συγκεκριμένο μέρος του σώ ματό ς μας μπορεί να
προέρχεται το κύ τταρο Γ; Ποιος είναι ο πιθανό ς τύ πος των απολή ξεων που έχει; (12+13μ)

2617 ΘΕΜΑ B:
Ι. Πολλά συστή ματα οργά νων συνεργά ζονται μεταξύ τους για την εκτέλεση μιας ευρύ τερης λειτουργίας.
Να απαντή σετε στις ερωτή σεις:
α) Ποια συστή ματα οργά νων συμβά λλουν ώ στε να πραγματοποιού νται οι κινή σεις του ανθρώ πινου
σώ ματος; (2μ)
β) Ποιο σύ στημα οργά νων προσλαμβά νει ερεθίσματα από το εξωτερικό και το εσωτερικό περιβά λλον;
Ποιο σύ στημα οργά νων τα αναλύ ει και τα ερμηνεύ ει, ποιες είναι οι δύ ο κατηγορίες κυττά ρων του; (4μ)
γ) Ποια συστή ματα οργά νων συνεργά ζονται ώ στε οι θρεπτικές ουσίες που περιέχονται στην τροφή μας να
γίνουν διαθέσιμες σε ό λα τα ό ργανα του σώ ματό ς μας; Ποιο σύ στημα απομακρύ νει τις ά χρηστες ή
επιβλαβείς ουσίες από το σώ μα μας; (3μ)
δ) Το πά γκρεας αν και συμμετέχει στη διαδικασία της πέψης με τα ένζυμα που παρά γει, παρά γει και
ορμό νες. Πώ ς ονομά ζονται οι ορμό νες αυτές, ποια είναι η λειτουργία που επιτελού ν; (3μ)

2665
ΘΕΜΑ Δ:
Οι λειτουργίες για τις οποίες ευθύ νεται ένας ιστό ς, ως ένα βαθμό , εξαρτώ νται από το είδος των πρωτεϊνώ ν
που υπά ρχουν στα κύ τταρά του και στη μεσοκυττά ρια ουσία του. Λαμβά νοντας υπό ψη την προηγού μενη
πρό ταση να συντά ξετε ένα κείμενο στο οποίο:
I. Να συσχετίσετε την ελαστικό τητα του δέρματος, την ανθεκτικό τητα των τενό ντων και
των οστώ ν με τις πρωτεΐνες που υπά ρχουν στις δομές αυτές.

3218 ΘΕΜΑ B:
ΙΙ. Μεταξύ των διαφορετικώ ν ιστώ ν περιλαμβά νεται ο συνδετικό ς ιστό ς. Να απαντή σετε στις ερωτή σεις:
α) Σε ποια ευρύ τερη κατηγορία από τις κύ ριες κατηγορίες ιστώ ν ανή κει ο ιστό ς αυτό ς. Ποια είναι τα κύ ρια
είδη στα οποία διακρίνεται ο συνδετικό ς ιστό ς; (3μ)
β) Πώ ς ονομά ζεται ο τύ πος του συνδετικού ιστού που αποθηκεύ ει λίπος; Πώ ς ονομά ζονται τα κύ τταρα
που τον αποτελού ν; Ποιος ιδιαίτερος τύ πος συνδετικού ιστού έχει κύ τταρα που είναι επιφορτισμένα με τη
μεταφορά οξυγό νου; Ποια είναι τα διαφορετικά είδη κυττά ρων, αυτού του ιδιαίτερου τύ που συνδετικού
ιστού ; (6μ)
γ) Ποιου ιδιαίτερου τύ που συνδετικού ιστού τα ινίδια κολλαγό νου σχηματίζουν δεσμίδες; Που συναντά ται
ο ιστό ς αυτό ς; (4μ)

3225 ΘΕΜΑ B:
ΙΙ. Οι εξωκρινείς αδένες ανή κουν στην κατηγορία των αδένων που απελευθερώ νουν τις εκκρίσεις τους είτε
στο εξωτερικό του σώ ματος, είτε σε κοιλό τητές του. Να απαντή σετε στις ερωτή σεις:
α) Πώ ς ονομά ζεται η δομή μέσω της οποίας ένας εξωκρινή ς αδένας απελευθερώ νει την έκκρισή του. (1μ)
β) Από ποιο είδος ιστού είναι δομημένοι οι αδένες; Τι χαρακτηρίζει τον ιστό αυτό από την ά ποψη του
τρό που με τον οποίο συνδέονται τα κύ τταρά του; (4μ)
γ) Μερικοί από τους εξωκρινείς αδένες αποτελού νται από ένα μό νο κύ τταρο, ενώ ά λλοι από πολλά . Να
παραθέσετε ένα παρά δειγμα για κά θε είδος αδένα. (4μ)
δ) Να αναφέρετε έναν αδένα που μπορεί να λειτουργεί ταυτοχρό νως ως εξωκρινή ς και ως ενδοκρινή ς;
Ποια είναι τα διαφορετικά προϊό ντα που παρά γει; (4μ)

3228 ΘΕΜΑ B:
ΙΙ. Για να μπορέσουμε να μελετή σουμε τον ανθρώ πινο οργανισμό ταξινομού με τις διά φορες δομές που τον
αποτελού ν σε διά φορα ιεραρχικά επίπεδα (μό ρια, κύ τταρα, ιστοί, ό ργανα, συστή ματα οργά νων). Όμως
ό λες οι παραπά νω δομές, συνεργά ζονται μεταξύ τους για να πετύ χουν την εύ ρυθμη λειτουργία του
οργανισμού .
α) Να αναφέρεις δύ ο διαφορετικές πρωτεΐνες που υπά ρχουν στον ερειστικό ιστό και να περιγρά ψεις τη
λειτουργία τους. (4μ)
β) Να αναφέρεις δύ ο διαφορετικού ς τύ πους κυττά ρων που συμμετέχουν στην κατασκευή του νευρικού
ιστού . Ποιο από αυτά συμβά λλει στη λειτουργία του ά λλου; (3μ)
γ) Να αναφέρεις ένα ό ργανο που συντίθεται και από τους τέσσερις ιστού ς και να προσδιορίσεις τη
λειτουργία του, καθώ ς και το σύ στημα οργά νων στο οποίο ανή κει. (4μ)
δ) Σε ποια κοινή λειτουργία συνεργά ζονται το ερειστικό και το μυϊκό σύ στημα; (2μ)

3235 ΘΕΜΑ B:
ΙΙ. Τα συστή ματα οργά νων του σώ ματος μας συνεργά ζονται μεταξύ τους για την εύ ρυθμη λειτουργία του
σώ ματος μας.
α) Να αναφέρετε τα συστή ματα οργά νων μας. (5μ)
β) Ποια συστή ματα συνεργά ζονται στο συντονισμό και τη ρύ θμιση των λειτουργιώ ν ό λου του οργανισμού ;
Ποιο είναι το κύ ριο είδος ιστού από τον οποίο είναι δομημένα τα ό ργανα καθενό ς τους; (4μ)
γ) Σε ποιο σύ στημα οργά νων ανή κει καθένα από τα ακό λουθα ό ργανά μας: Αυτί, Οισοφά γος, Πνευμονική
αρτηρία, Υπό φυση; (4μ)

3239 ΘΕΜΑ B:
Ι. Ένας αδένας παρά γει μερικά προϊό ντα που εκκρίνονται στο αίμα και ά λλα που εκκρίνονται σε μια
εσωτερική κοιλό τητα του σώ ματό ς μας. Να απαντή σετε στις ερωτή σεις:
α) Σε ποια κατηγορία αδένων ανή κει ο αδένας αυτό ς; Σε ποια κατηγορία ιστού ανή κουν τα κύ τταρα που
εκκρίνουν τα προϊό ντα του; (2μ)
β) Ποια είναι η ονομασία του αδένα που, μεταξύ ά λλων προϊό ντων, παρά γει και ινσουλίνη; Ποια ά λλα
προϊό ντα παρά γει; (6μ)
γ) Πού απελευθερώ νεται η ινσουλίνη, πού τα υπό λοιπα προϊό ντα που παρά γονται από τον αδένα του β.
ερωτή ματος; (4μ)

4953 ΘΕΜΑ B:
Ι. Στην περιοχή του γό νατος, μεταξύ ά λλων, υπά ρχει ο τετρακέφαλος μυς (σκελετικό ς μυς), το μηριαίο
οστό και ο πρό σθιος χιαστό ς σύ νδεσμος.
α) Να αναφέρεις τον κύ ριο ιστό που σχηματίζει καθεμία από τις τρεις παραπά νω δομές. (3μ)
β) Να προσδιορίσεις τη σύ σταση της μεσοκυττά ριας ουσίας που υπά ρχει στον ιστό του χιαστού
συνδέσμου. (4μ)
γ) Πώ ς ονομά ζονται τα κύ τταρα που αποτελού ν τον κύ ριο ιστό του τετρακέφαλου μυό ς; Ποια είναι η
μορφή των κυττά ρων αυτώ ν; (5μ)

7601
ΘΕΜΑ Δ:
Τα συστή ματα του ανθρώ πινου οργανισμού δεν λειτουργού ν ανεξά ρτητα το ένα από το ά λλο, αλλά
αντιθέτως συνεργαζό μενα το ένα με το ά λλο. Να συντά ξετε ένα μικρό κείμενο στο οποίο να περιγρά φετε
μια τουλά χιστον λειτουργία που είναι αποτέλεσμα συνεργασίας:
 I. Μυϊκού και ερειστικού συστή ματος, εξηγώ ντας ποια είναι η συμβολή καθενό ς από τα
συστή ματα αυτά , στη λειτουργία που επιλέξατε.
II. Νευρικού συστή ματος και συστή ματος ενδοκρινώ ν αδένων, εξηγώ ντας ποια είναι η
συμβολή καθενό ς από τα συστή ματα αυτά , στη λειτουργία που επιλέξατε. (12+13μ)

7622
ΘΕΜΑ Δ:
Ένας βιολό γος δίνει στους μαθητές του 4 παρασκευά σματα κυττά ρων του ανθρώ που, προκειμένου να τα
παρατηρή σουν μικροσκοπικά .
Το παρασκεύ ασμα Α περιέχει τριχοφό ρα κύ τταρα που έχουν ληφθεί από ένα αισθητή ριο ό ργανο.
Το παρασκεύ ασμα Β έχει κύ τταρα που δεν έχουν πυρή να και έχουν αμφίκοιλο σχή μα.
Το παρασκεύ ασμα Γ έχει κύ τταρα που φέρουν πολυά ριθμες λά χνες και έχουν ληφθεί από το έντερο.
Το παρασκεύ ασμα Δ περιέχει σπερματογό νια. Να απαντή σετε στις ερωτή σεις:
II. Σε ποιο είδος ιστού ανή κουν τα κύ τταρα του παρασκευά σματος Γ; Από ποιο μέρος του
ανθρώ που έχουν ληφθεί τα κύ τταρα του παρασκευά σματος Δ; Πό σα χρωμοσώ ματα έχουν τα
κύ τταρα από ό λα τα παρασκευά σματα; (12+13μ)

7625 ΘΕΜΑ B:
ΙΙ. Ο ανθρώ πινος οργανισμό ς αποτελείται από τρισεκατομμύ ρια κύ τταρα, τα οποία παρουσιά ζουν μεγά λη
ποικιλομορφία ό σον αφορά το μέγεθος, το σχή μα, τη λειτουργία που επιτελού ν κ.ά . Να απαντή σετε στις
ερωτή σεις:
α) Πώ ς εξηγείται η ποικιλομορφία αυτή , ό ταν ό λα μας τα κύ τταρα προέρχονται από το ζυγωτό , το αρχικό
δηλαδή κύ τταρο, με το οποίο ξεκινά η ζωή μας; (4μ)
β) Τα λιποκύ τταρα, τα οστεοκύ τταρα, οι χονδροβλά στες, τα ερυθρά αιμοσφαίρια, τα λεμφοκύ τταρα
ανή κουν στην ίδια κύ ρια κατηγορία ιστού , αλλά καθένα σε κά ποιο ιδιαίτερο είδος του. Ποια είναι η κύ ρια
κατηγορία ιστού στην οποία ανή κουν και τα 5 είδη κυττά ρων και ποιο το ιδιαίτερο είδος του, στο οποίο
ανή κει καθένα από αυτά ; (6μ)
γ) Ποιο είδος μυϊκώ ν κυττά ρων συναντά ται: Στο τοίχωμα της καρδιά ς; Στο τοίχωμα ενό ς αγγείου; Στη
γαστέρα ενό ς σκελετικού μυό ς;

7644 ΘΕΜΑ B:
Ι. (παρό μοιο με 3239) Ένας αδένας παρά γει μερικά προϊό ντα που εκκρίνονται στο αίμα και ά λλα που
εκκρίνονται σε μια εσωτερική κοιλό τητα του σώ ματό ς μας. Να απαντή σετε στις ερωτή σεις:
α) Σε ποια κατηγορία αδένων ανή κει ο αδένας αυτό ς; Σε ποια κατηγορία ιστού ανή κουν τα κύ τταρα που
εκκρίνουν τα προϊό ντα του; (4μ)
β) Αν ο αδένας αυτό ς παρά γει ινσουλίνη, πώ ς ονομά ζεται; Ποια ά λλα προϊό ντα παρά γει; Ποιος είναι ο
βιολογικό ς ρό λος της ινσουλίνης; (4μ)
γ) Πού απελευθερώ νεται η ινσουλίνη, πού τα υπό λοιπα προϊό ντα που παρά γονται από τον αδένα του β.
ερωτή ματος; Πώ ς χαρακτηρίζεται η μοίρα του αδένα που εκκρίνει την ινσουλίνη;
(4μ)

7653 ΘΕΜΑ B:
ΙΙ. Η εύ ρυθμη λειτουργία και επιβίωση του ανθρώ πινου οργανισμού προϋ ποθέτει τη συνεργασία των
συστημά των οργά νων του. Να απαντή σετε στις ερωτή σεις:
α) Τι ονομά ζουμε σύ στημα οργά νων; (4μ)
β) Να ονομά σετε τα συστή ματα οργά νων του ανθρώ πινου οργανισμού . (5μ)
γ) Να ονομά σετε δύ ο συστή ματα οργά νων που συνεργά ζονται με το Νευρικό Σύ στημα προκειμένου να
εκδηλωθού ν ευρύ τερες λειτουργίες. (4μ)

7663 ΘΕΜΑ B:
ΙΙ. Μεταξύ των διαφορετικώ ν ειδώ ν κυττά ρων που υπά ρχουν στο ανθρώ πινο σώ μα περιλαμβά νονται τα
αιμοπετά λια, οι χονδροβλά στες, τα λιποκύ τταρα, οι λείες μυϊκές ίνες, τα οστεοκύ τταρα. Να απαντή σετε
στις ερωτή σεις:
α) Ποιο από τα κύ τταρα αυτά είναι κύ τταρο του αίματος; Ποια είναι η λειτουργία που επιτελεί; (2μ)
β) Ποιο από τα κύ τταρα αυτά συναντά ται στο πτερύ γιο του αυτιού ; Σε ποιο είδος ιστού ανή κει; (2μ)
γ) Ποιο από τα κύ τταρα αυτά ανή κει σε ειδικό τύ πο χαλαρού συνδετικού ιστού . Ποια είναι η λειτουργία
που επιτελεί; (2μ)
δ) Ποιο από τα κύ τταρα αυτά ανή κει στο μυϊκό ιστό ; Σε ποια τμή ματα του σώ ματό ς μας συναντά ται; (3μ)
ε) Ποιο από τα κύ τταρα αυτά ανή κει στον οστίτη ιστό ; Ποια είναι η υφή της μεσοκυττά ριας ουσίας που το
περιβά λλει; Ποια η σύ στασή της; (4μ)

7665
ΘΕΜΑ Δ:
Ένας βιολό γος μελετά στο εργαστή ριο κύ τταρα ανθρώ που. Τα κύ τταρα Α έχουν την ικανό τητα να
εκκρίνουν βλέννα, τα κύ τταρα Β στηρίζουν νευρώ νες, τα κύ τταρα Γ παρά γουν αντισώ ματα ενώ τα
κύ τταρα Δ συσπώ νται, αλλά δεν έχουν γραμμώ σεις. Να απαντή σετε στις ερωτή σεις:
I. Πώ ς ονομά ζεται καθένα από τα κύ τταρα αυτά ;
II. Σε ποιο είδος ιστού ανή κει το καθένα; Να αναφέρετε ένα μέρος του σώ ματό ς μας στο οποίο
συνυπά ρχουν τα κύ τταρα Α και τα κύ τταρα Δ. (12+13μ)