HIDROSFERA

MORE

HIDROSFERA je prostor u kome se nalazi voda u sva 3 agregatna stanja (tečno,čvsto,gasovito)

OKEANI - najveće vodene površine na Zemlji.Najveći okean je Veliki ili Tihi okean (Pacifik),Najveća izmerena dubina
11.034 m.

Okeani po veličini :

1.Tihi -Pacifik

2.Atlanski okean

3.Indijski okean (Afrike,azije i australije)

4.Južni okean

5.Severni Ledeni okean

Izdvojeni delovi okeana se nazivaju MORE.

U odnosu na kontinente i okeane mora mogu biti :

UNUTRAŠNJA ona mora koja su sa skoro svih strana okružena kopnom.

IVIČNA - od okeana su odvojena ostrvima ili poluostrvima ,nalaze se na obali kontinenata.

MEĐUOSTRVSKA

OSTRVO je deo kopna okružen sa svih strana vodom.

POLUOSTRVO je sa 3 strane okruženo vodom a sa četvrte povezano sa kopnom.

Obala može biti razuđena ili manje razuđena a to zavisi od ostrva poluostrva i zaliva.

ZALIV - manji ili veći delovi mora ili okeana uvučeni u kopno.

FJORDOVI- posebni tipovi zaliva,uski zalivi strmih ivica koji zalaze duboko u kopno.

RIJASI -vrsta zaliva nastala na mestu gde se rečne doline nalaze između paralelnih planinskih venaca.

ESTUARI-vrsta zaliva u obliku levka nastaju na ušću ravničarskih reka koji su široko otvoreni prema moru.

MOREUZ -uski vodeni prolaz koji povezuje dve vodene površine..

SVOJSTVA MORSKE VODE

SALINITET -količina soli u morskoj vodi.meri se u promilima.

Najveći salinitet ima CRVENO more 42 promila , a najmanji BALTIČKO more 6promila.

Značajna svojstva morske vode su :

Providnost,Boja - zavise od čistoće vode i organskih materija u njoj.

Temperatura morske vode opada od ekvadora prema polovima.

 KRETANJE MORSKE VODE

TALASI ili MORSKE STRUJE je kretanje morske vode pod uticajem vetra.

PLIMA i OSEKA nastaju pod uticajem privlačnih sila Meseca i Sunca.

Plima i oseka predstavljaju morska doba ili morske mene.Smenjuju se po 2 puta u toku dana.

Plima predstavlja nadiranje vode na kopno a oseka povlačenje morske vode sa kopna.

Osnovni elementi talasa su : talasni breg i talasna dolina.

CUNAMI je talas nastao pod uticajem zemljotresa ili vulkanskih erupcija.

MORSKE STRUJE kretanje površinskih slojeva vode.

Morske struje mogu biti :

tople - nastaju u toplijim oblastima i kreću se ka hladnijim GOLFSKA struja

Hladne - nastaju u hladnijim oblastima kreću se ka toplijim.Bengualska,Labradorska,Ojašio.

VODE NA KOPNU

Vode na kopnu mogu biti :

NADZEMNE - voda koja se zadržava na zemlji bare,jezera, lednici

PODZEMNE - sve vode ispod površine zemlje.

MINERALNE VODE - vode sa mineralima u sebi

TERMALNE VODE - voda koja se zagreva u unutrašnjosti zemlje.

TERMALNI IZVORI- mesto gde termalne vode izbijaji na površinu

IZDAN-voda koja dospeva do nepropusnog sloja gde se skuplja i ispunjava šupljine u stenama.

IZVOR - mesto na kome voda iz unutrašnjosti izbija na površinu zemlje.

GEJZIR-to je izvor u vulkanskim oblastima.Izbijaju na površinu u vidu vodoskoka.

VODOTOK - je voda koja teče po zemljinoj površini po udubljenju koje zovemo korito.

Postoje : STALNI,PERIODIČNI i POVREMENI vodotokovi.

Osnovni elementi vodotoka su : izvor i ušće

UŠĆE - Je mesto gde se vodotok reka uliva u drugu reku ,jezero ili more.

REKE su prirodni vodotoci.

Reke mogu biti : planinske,(brze su,veliki pad,uske,duboke

ravničarske.( spore,mali pad,plitke i široke doline)
MEANDRI - okuke koje prave ravničarske reke.
REČNI SISTEM - glavna reka sa svojim pritokama.(rečni sistem Dunava ili Save)

REČNA MREŽA - svi vodotoci na određenoj teritoriji

REČNI SLIV -površina sa koje se vode slivaju u jednu reku