ΑΝΑΛΦΑΒΗΤΙΣΜΟΣ

Η αδυναμία του ανθρώπου να γράφει, να διαβάζει και να

κατανοεί ένα κείμενο.

Οργανικός: αναφέρεται σε άτομα που δε φοίτησαν καθόλου σε

σχολείο
Λειτουργικός: αναφέρεται σε άτομα που σε κάποια φάση της
ζωής τους έμαθαν στοιχειωδώς να γράφουν και να διαβάζουν,
αλλά στη συνέχεια έχασαν αυτή τη δυνατότητα.

ΑΙΤΙΑ ΑΝΑΛΦΑΒΗΤΙΣΜΟΥ
 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ: οικογένειες που αντιμετωπίζουν
προβλήματα επιβίωσης, εξαναγκάζουν τα παιδιά τους να
εργάζονται για την εξοικονόμηση των απαραίτητων
υλικών αγαθών.
 ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ: υπάρχουν χώρες στις οποίες η παιδεία είναι
ταξική και μόνο οι ισχυρές οικονομικά τάξεις έχουν
πρόσβαση στην παιδεία.
 ΠΟΛΙΤΙΚΑ: σε πολλές χώρες που επικρατούν τυραννικά
καθεστώτα ο αναλφαβητισμός αποτελεί επιδίωξη. Οι
αναλφάβητοι εξυπηρετούν τα συγκεντρωτικά καθεστώτα,
επειδή υφίστανται μεγαλύτερες επιρροές και
μεταβάλλονται ευχερέστερα σε μάζα.
  Γεωγραφικοί λόγοι , όπως ορεινές και δυσπρόσιτες
περιοχές πολλές φορές εμποδίζουν την πρόσβαση των
νέων σε σχολεία.
 Δεν υπάρχουν σχολεία για άτομα με ειδικές μαθησιακές
δυσκολίες. Οι νέοι αυτοί δε μπορούν να
παρακολουθήσουν το ρυθμό και τη μέθοδο μάθησης των
άλλων σχολείων.
 Οι ανισότητες ανάμεσα στα δύο φύλα. Οι προκαταλήψεις
αυτές οδηγούν στον αποκλεισμό των γυναικών από την
εκπαίδευση.
 Οι ιστορικές συγκυρίες, όπως πόλεμοι, εμφύλιες
διαμάχες, κατοχή της χώρας από εχθρούς, δυσχεραίνουν
την πρόσβαση στην εκπαίδευση.
ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΗ: ο αναλφαβητισμός παρατηρείται κυρίως στις
τριτοκοσμικές και αναπτυσσόμενες χώρες. Στις αναπτυγμένες
χώρες το ποσοστό των αναλφάβητων περιορίζεται στα
οικονομικά εξαθλιωμένα στρώματα , στους μετανάστες και
στις μειονότητες.
ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΑΝΑΛΦΑΒΗΤΙΣΜΟΥ
ΑΤΟΜΟ
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ
 Τα αναλφάβητα άτομα δε μπορούν να εξασφαλίσουν
εύκολα εργασία, αφού όλοι οι τομείς δραστηριοτήτων
απαιτούν δυνατότητα, τουλάχιστον, γραφής και
ανάγνωσης.
Ψυχολογικές
 το αναλφάβητο άτομο αισθάνεται ανασφάλεια και
αβεβαιότητα. Αποφεύγει να βρίσκεται σε κύκλο
εγγράμματων ανθρώπων, γιατί φοβάται μήπως δεν
εκφραστεί σωστά ή δεν κατανοήσει το περιεχόμενο των
συνομιλιών. Η κατάσταση αυτή δημιουργεί συμπλέγματα
κατωτερότητας που οδηγούν σε απομόνωση,
εσωστρέφεια και μοναξιά.
ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ
 Δεν επιτυγχάνεται η κοινωνικοποίηση του ατόμου. Η
άγνοια του γλωσσικού κώδικα παρεμποδίζει την
ανάπτυξη ευρύτερων διαπροσωπικών σχέσεων. Ο κύκλος
συναναστροφών του αναλφάβητου στενεύει τόσο , ώστε
να περικλείει μόνο ελάχιστα άτομα έξω από τα πρόσωπα
της οικογένειάς του.
ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ
 Η συμμετοχή του αναλφάβητου στο πολιτικό γίγνεσθαι
καθίσταται ανέφικτη. Η άγνοια γραφής και ανάγνωσης
 του στερεί τη δυνατότητα της σε βάθος ενημέρωσης,
στήριξης και προώθησης των θεσμών. Πολλές φορές η
γλώσσα των πολιτικών μεταβάλλει τον αναλφάβητο σε
κομματικό εξάρτημα και σε οπαδό που ακολουθεί τυφλά
το σύνθημα και όχι τη λογική.

ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ

 Οικονομικός τομέας: Όταν το αναλφάβητο εργατικό
δυναμικό κυμαίνεται σε υψηλά επίπεδα , δεν
επιτυγχάνεται η οικονομική ανάπτυξη της χώρας. Λόγω
των τεχνολογικών εξελίξεων η τεχνογνωσία απαιτεί
εξειδικευμένη παιδεία που δε διαθέτει ο αναλφάβητος.
 Κοινωνικός τομέας: Ο αναλφαβητισμός ευνοεί την
ανάπτυξη φαινομένων κοινωνικής παθογένειας. Η βία, το
έγκλημα, η αυτοδικία, οι οχλοκρατικές εκδηλώσεις
βρίσκουν προσφορότερο έδαφος στα άτομα που δεν
έχουν παιδεία.
 Πολιτικός τομέας: Δεν ευνοείται το δημοκρατικό
πολίτευμα, γιατί η δημοκρατία στηρίζεται σε συλλογικές
διαδικασίες, στο λόγο, τον αντίλογο, στη θέση και την
αντίθεση. Δημοκρατία χωρίς πνευματική καλλιέργεια δε
νοείται ούτε ως έννοια ούτε ως πραγματικότητα.
 Πολιτιστικός τομέας: Τα αναλφάβητα άτομα δε μπορούν
να έρθουν σε επαφή με τις πολιτιστικές παραδόσεις της
χώρας τους. Δεν αξιολογούν ορθά την πολιτιστική
κληρονομιά, δε τη διαφυλάττουν και δε την προωθούν. Σε
 κοινωνίες που το ποσοστό αναλφάβητων είναι μεγάλο
δεν προωθούνται οι Τέχνες και τα Γράμματα και επικρατεί
πολιτιστική στασιμότητα.
 Εθνικός τομέας: Τα αναλφάβητα άτομα μπορεί να
οδηγηθούν σε υπερβολές, να πέσουν θύματα
προπαγάνδας και υιοθετήσουν εθνικιστικές ή ρατσιστικές
αντιλήψεις.

ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΟΥ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΥ

 Παιδεία δωρεάν και υποχρεωτική σε όλα τα στρώματα

του λαού. Να δίνεται η δυνατότητα πρόσβασης σε αυτή
σε όλα τα άτομα, ανεξαρτήτως φύλου, οικονομικής τάξης,
κοινωνικής καταγωγής ή γεωγραφικής περιοχής. Ιδιαίτερη
μέριμνα να δοθεί σε ορεινές περιοχές , όπου τα σχολεία
είναι ελάχιστα και η πρόσβαση των παιδιών δύσκολη.
 Οικονομική ενίσχυση των οικογενειών που
αντιμετωπίζουν προβλήματα επιβίωσης από την πολιτεία.
 Να καταρτιστούν προγράμματα επιμόρφωσης για τους
ενήλικους αναλφάβητους. Η πολιτεία να θεωρήσει χρέος
της την παροχή παιδείας σε όλες τις ηλικίες.
 Να δημιουργηθούν περισσότερα νυχτερινά σχολεία, για
να μπορούν να φοιτούν περισσότεροι εργαζόμενοι.
 Δημιουργία ειδικών σχολείων για παιδιά που
αντιμετωπίζουν ειδικές μαθησιακές δυσκολίες
 Ευρεία ενημέρωση του λαού για τα αγαθά της γνώσης και
το ρόλο της παιδείας για την ολοκλήρωση της
προσωπικότητας του ανθρώπου.