You are on page 1of 17

เอกสารประกอบ

การเรียนปรับพื้นฐาน
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4
ปีการศึกษา 2566

ชื่อ .............................................................
ชั้น ม.4 / ....... ชื่อเล่น .......................
โทร ............................................................

จัดทำโดย
กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์
โรงเรียนบางระจันวิทยา

โรงเรียนบางระจันวิทยา
สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาสิงห์บุรี อ่างทอง
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานกระทรวงศึกษาธิการ
~1~

1. เลขยกกำลัง

เลขยกกำลังที่มีเลขชี้กำลังเป็นจำนวนเต็ม
บทนิยาม
an = a × a × a × … × a เมื่อ a เป็นจำนวนใดๆ และ n เป็นจำนวนเต็มบวก
n
เรียก an ว่า เลขยกกำลัง
a ว่า ฐานของเลขยกกำลัง
n ว่า เลขชี้กำลัง

ทฤษฎีบท
ถ้า a, b เป็นจำนวนจริงใดๆ ที่ไม่เป็น 0 และ m, n เป็นจำนวนเต็ม จะได้
1. am an am n
2. (am ) n amn
3. (ab) n an bn
n
 a  an
4.   = n
b b
am m n
5. n a
a
6. a0 1
1
7. a n n
a

แบบฝึกหัดที่ 1

1. จงทำให้อยู่ในรูปอย่างง่ายที่มีเลขชี้กำลังเป็นจำนวนเต็มบวก
3 4
 x   y2 x 
1)    
y  z 
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
~2~

2) (x 3 y 2 z 0 ) 2
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
4x 2 4x 1
3)
2x 2
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................

3n 4 6 3n 1
4)
3n 2 7
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................

2.. จงทำให้อยู่ในรูปอย่างง่ายและเลขยกกำลังทุกจำนวนมีเลขชี้กำลังเป็นจำนวนเต็มบวก

1) (a2b 3 c 5 )(a 2b 3 z 8 ) 2) (a 3b4 )(a 5b 6 c)


…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
~3~
3 −2 2
 −8x 2   16x 3  3x y 1 x 2
3)  −3   −3  4)
 y  x  2y x 3 1
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………

2 3 2 2
x 5y4 x4 y 5 a 1b 2 a 4 b 2
5) 2 2 6)
xy x3 y 7 c3 c 3
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………

3 2
x 2x 2 y 3 32x 3 y 2 z
7) 8)
y 3 x 8x 5 y 2 z 2
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
~4~

3. กำหนด n เป็นจำนวนเต็มบวก จงเขียนจำนวนต่อไปนี้ให้เป็นรูปอย่างง่าย


2n 4 2(2n )
1)
2(2n 3 )
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................

3 2n 4 2n 1
2)
2n 2n 1
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................

2 3n 1 5 3n 2
3) n 2
3 7 3n 1
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
~5~

2. กรณฑ์ที่สอง

แบบฝึกหัดที่ 2

1. จงหารากที่สองของจำนวนต่อไปนี้

1) 36 2) 196
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
3) 400 4) 0.4
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………

4
5) 0.16 6)
9
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
7) -4 8) 3
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
9) 2 10) -2
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………

สรุป .....................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
~6~

2. จำนวนต่อไปนี้เป็นรากที่สองของจำนวนใด
1) 4 2) -25
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………

9
3) 4) 12
16
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………

5) 25 6) -15
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………

3
7) 0.16 8)
7
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………

สรุป .....................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
3. จงหารากที่สองที่เป็นบวกของจำนวนต่อไปนี้
1) 0.0025 2) 64
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
3) 256 4) 1.21
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
81
5) 576 6)
144
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
~7~

4. จงหาค่ารากที่สองของจำนวนต่อไปนี้ โดยวิธีแยกตัวประกอบ
1) 36 2) 108
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………

3) 225
…………………………………………………………………… 4) 729
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
……………………………………………………………………
5) 784 5) 1,024
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………

สมบัติรากที่สองและการทำให้อยู่ในรูปอย่างง่าย
1. a b ab เมื่อ a 0, b 0
a a
2. เมื่อ a 0, b 0
b b
3. a2 a เมื่อ a เป็นจำนวนจริงใดๆ

5. จงทำจำนวนในแต่ละข้อต่อไปนีใ้ ห้อยูใ่ นรูปอย่างง่าย

1) 625 2) 256
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………

3) 144 4) 400
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
~8~

5) 8 6) 12
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………

75 121 10 20
7) 8) m n
4 625
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
6. จงหาผลลัพธ์ต่อไปนี้

1) 4 2 2 2 2) 8 3 7 3
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………

3) 4 3 12 4) 12 27
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………

5) 50 18 8 6) 80 45 20
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………

7) 2 10 8) 12 2 3
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………

9) 2 2 12 10) 3 3 3
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
~9~

6 1,125 4
11) 12) 5 3
20 27
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………

3. การแยกตัวประกอบของพหุนาม

1. การแยกตัวประกอบโดยใช้สมบัติการแจกแจง
โดยสมบัติการแจกแจง a(b + c) = ab + ac
ตัวอย่าง 3.1 จงแยกตัวประกอบต่อไปนี้
5a – 5x = 5(a - x)
ac – bc – c = (a – b - 1)c
2. การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองตัวแปรเดียว

Trinomial

พจน์ท้ายเป็นบวก พจน์หลังท้ายเป็นลบ

พจน์กลางเป็นบวก พจน์กลางเป็นลบ พจน์กลางเป็นบวก พจน์กลางเป็นลบ


จะแยกได้ สองวงเล็ บ จะแยกได้ สองวงเล็ บ จะแยกได้สองวงเล็บภายใน จะแยกได้สองวงเล็บภายใน
ภายในวงเล็ บทั ้ ง สอง ภายในวงเล็ บทั ้ ง สอง วงเล็บทั้งสองเครื่องหมาย วงเล็บทั้งสองเครื่องหมาย
เครื่ อ งหมายจะเป็ น เครื่องหมายจะเป็ นลบ จะเป็นบวกและลบ จะเป็นลบและบวก
บวก เช่น x2 + 5x + 6 เช่น x2 - 5x + 6 จะได้ - จำนวนมากจะเป็นบวก - จำนวนมากจะเป็นลบ
จะได้ (x + 3)(x + 2) (x - 3)(x - 2) - จำนวนน้อยจะเป็นลบ - จำนวนน้อยจะเป็นบวก
เช่น x2 + 5x - 6 จะได้ เช่น x2 - 5x - 6 จะได้
(x + 6)(x - 1) (x - 6)(x + 1)
~ 10 ~

แบบฝึกหัดที่ 3.1

1. จงแยกตัวประกอบแต่ละข้อต่อไปนี้
1.1) 9a + 12b = …………………………………………………………………………
1.2) 15x2 – 20x4 = …………………………………………………………………………
1.3) -5ab2 – 10a2b = …………………………………………………………………………

2. จงแยกตัวประกอบแต่ละข้อต่อไปนี้
2.1) x2 + 6x + 8 = …………………………………………………………………………
2.2) x2 – 11x + 24 = …………………………………………………………………………
2.3) x2 – 12x + 32 = …………………………………………………………………………
2.4) x2 – x – 42 = …………………………………………………………………………
2.5) x2 + 4x +32 = …………………………………………………………………………

3. จงแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองต่อไปนี้
3.1) 3x2 + 11x + 8 = …………………………………………………………………………
3.2) 2x2 + x – 6 = …………………………………………………………………………
3.3) 8x2 – 6x – 9 = …………………………………………………………………………
3.4) 2x2 – 7x + 6 = …………………………………………………………………………
3.5) 9x2 + 18x + 8 = …………………………………………………………………………
2
3.6) 2x – 7x + 6 = …………………………………………………………………………
2
3.7) 3x – 17x – 6 = …………………………………………………………………………

2. การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เป็นกำลังสองสมบูรณ์
พหุนามใดที่สามารถเขียนให้อยู่ในรูปต่อไปนี้ คือ a2 + 2ab +b2 หรือ a2 - 2ab +b2
เมื่อแยกตัวประกอบสามารถแยกได้ดังสูตร

(น + ล)2 = น2 + 2นล + ล2
(น - ล)2 = น2 - 2นล + ล2

เรียก พหุนามดีกรีสองที่อยู่ในลักษณะเช่นนี้ว่า กำลังสองสมบูรณ์

ตัวอย่าง จงแยกตัวประกอบต่อไปนี้
1) x2 – 10x + 25 = x2 – 2(5)x + 52 = (x – 5)2
2) 4x2 + 12x + 9 = (2x)2 – 2(2x)x + 32 = (2x + 3)2
~ 11 ~

แบบฝึกหัดที่ 3.2

4. การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เป็นผลต่างกำลังสอง
พหุนามดีกรีสองที่เขียนอยู่ในรูปของผลต่างของกำลังสองสามารถแยกตัวประกอบได้ตามสูตรต่อไปนี้

น2 - ล2 = (น + ล)(น - ล)

ตัวอย่าง จงแยกตัวประกอบต่อไปนี้
1) x2 – 4 = x2 – 22 = (x + 2)(x – 2)
2
2) a – 9b 2 = a2 – (3b)2 = (a + 3b)(a – 3b)
2
3) 49x – 1 = (7x)2 – 12 = (7x + 1)(7x – 1)
4) 100 – 81x 2 = 102 – (9x)2 = (10 + 9x)(10 – 9x)
5) x2 – 5 = x2 - ( 5) 2 = (x 5)(x 5)
~ 12 ~

แบบฝึกหัดที่ 3.3

5. การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสูงกว่าสองที่มีสัมประสิทธิเป็นจำนวนเต็ม
~ 13 ~

แบบฝึกหัดที่ 3.4

4. การแก้สมการ

การแก้สมการ คือ การหาคำตอบของสมการซึ่งทำให้สมการนั้นเป็นจริง ซึ่งต้องใช้สมบัติการเท่ากัน


ซึ่งได้แก่ สมบัติสมมาตร สมบัติการถ่ายทอด สมบัติการบวก และสมบัติการคูณ
คำตอบของสมการ คือ จำนวนที่แทนค่าของตัวแปรในสมการแล้วทำให้สมการเป็นจริง
1. การแก้สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว
ตัวอย่าง
3(4 3x)
1) 5(a – 4) = 10 2) 3
5
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
~ 14 ~

แบบฝึกหัดที่ 4.1
1. จงแก้สมการต่อไปนี้
1) 11 – 3m = -4 2) (5c + 4c) + 2 = 29
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
x 13 4) 5y + 3 = 15 - y
3) 8
4
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
7a a a 2a
5) 24 6) 10
9 3 5 15
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
1 8) 2 – 4a = 3a + 4 – 5a
7) 2x (x 27) 16
3
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
~ 15 ~

9) 5a + 7 = 3a – 8 +4a 10) 8y + 5 = 4y + 13
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………

11) 12a – 5 = 8a + 45 - 6a 12) 8 – 3(x + 2) = 27 – 6x


…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………

2. การแก้สมการกำลังสองตัวแปรเดียว

ถ้า a และ b เป็นจำนวนจริง และ ab = 0 แล้ว a = 0 หรือ b = 0

ตัวอย่าง
1) x2 – 3x = 0
วิธีทำ x(x – 3) = 0
ดังนั้น x = 0 หรือ x – 3 = 0
จะได้ x = 0 หรือ x=3
คำตอบของสมการคือ 0 และ 3

2) x2 + 9x + 18 = 0
วิธีทำ (x + 6)(x + 3) = 0
ดังนั้น x + 6 = 0 หรือ x + 3 = 0
จะได้ x = -6 หรือ x = -3
คำตอบของสมการ คือ -6 และ -3
~ 16 ~

แบบฝึกหัดที่ 4.2

จงแก้สมการต่อไปนี้
1) x2 – 6x = 0 2) x2 -20x = 0
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………

3) x2 = 20x 4) x2 = -25x
……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………

5) 3x2 = 5x 6) x2 – 9 = 0
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………

7) x2 = 5 8) x2 + 7x + 10 = 0
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………

9) x2 – 11x + 30 = 0 10) x2 = 6x - 72
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………

11) x2 = -2x + 80 12) 2x2 + 2 = 5x


…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………

You might also like