BARAJLAR

DR.ÖĞR.ÜYESİ YASİN
PAŞA
 BARAJ ÇEŞİTLERİ
• Kemer barajları. — Ağırlık barajlarının bir başka çeşididir. Bu tip barajların duvarı yay
biçiminde olduğundan bu adla anılır. Bunlar da suyu kendi ağırlıklarıyla tutarlar.
•Berdan Barajı •Kızılsu Barajı
•Çavdır Barajı
•Karamanlı Barajı
•Korkuteli Barajı
•Kozan Barajı
•TÜRKİYEDE YAKLAŞIK 220
•Adatepe Barajı •Kozağacı Barajı BARAJ VARDIR
•Alakır Barajı •Manavgat Barajı ve Hidroelektrik
•Aslantaş Barajı ve Hidroelektrik Santrali Santrali
Ülkemizdeki önemli kemer tipi
•Ayvalı Barajı •Mehmetli Barajı
•Bademli Barajı •Menzelet Barajı ve Hidroelektrik barajlarından bazıları şunlardır;
•Belkaya Barajı Santrali Yusufeli Barajı (275m)
•Berdan Barajı •Nergizlik Barajı Berke Barajı (201 m),
•Berke Barajı ve Hidroelektrik Santrali •Onaç-1 Barajı Karakaya Barajı (187 m),
•Çatalan Barajı ve Hidroelektrik Santrali •Onaç-2 Barajı Oymapınar Barajı (185 m),
•Çavdır Barajı •Oymapınar Barajı ve Hidroelektrik Gökçekaya Barajı (158 m)
•Çayboğazı Barajı Santrali
•Dim Barajı ve Hidroelektrik Santrali •Seyhan Barajı ve Hidroelektrik Santrali
•Gezende Barajı ve Hidroelektrik Santrali •Sır Barajı ve Hidroelektrik Santrali
•Kasımlar 1-2 Hidroelektrik santrali •Sorgun Barajı
•Kalecik Barajı, Osmaniye •Sücüllü Barajı
•Karacaören-1 Barajı ve Hidroelektrik •Tahtaköprü Barajı
Santrali •Uluborlu Barajı
•Karacaören-2 Barajı ve Hidroelektrik •Yapraklı barajı
Santrali •Yarseli Barajı
•Karaçal Barajı •Yayladağ Barajı
•Karamanlı Barajı
•Kartalkaya Barajı
•Kılavuzlu Barajı ve Hidroelektrik Santrali
 KEMER BARAJLAR
• . Kemer barajlar maruz kaldıkları yükün büyük kısmını yatay istikamette vadi yamaçlarına ileten eğri planlı barajlardır.
• . Kemer barajlar için vadi şekilleri 4 ana gruptatoplanır.Kemer barajların yapımı düşünülürken tüm vadilerde L/H oranı
dikkate alınır. Bu oranın 0,20-0,60 arasında değişir.
KEMER BARAJLAR TİPLERİ
 KEMER BARAJLAR TİPLERİ
KEMER BARAJLARIN GELIŞIMI
Kemer prensibi ilk defa M.Ö.2000
yıllarında bina ve köprü inşaatlarında
kullanilmistir.Fakat dünyanın en eski
kemer barajları ancak Romalılar
döneminde yapilabilmistir. Bunları
Moğolların Iran'da13.ve14.yüzyılda
yaptıkları barajlar izlemistir. Mühendislik
tarihine göre ise ilk kemer baraj 1612
yılında Avusturya’da yapılan Pontalto
Barajıdır. Betonu kemer baraj yapımında
ilk defa Avustralyalı mühendisler
kullanmıştır. Betonun kemer barajlarda
kullanılması, kemer şekillerinin
tasarımında bir çığır açmistir
KEMER BARAJLAR ENKESIT VE ELEMANLARI
 • KEMER BARAJLARIN UYGULAMA YERLERI VE TERCIH
SEBEPLERI
1. Baraj türleri içinde kemer barajlar kadar vadi şekline
bağlı başka bir tip mevcut değildir. Vadi genişliğinin
vadi yüksekliğine oranı L/H < 6 olan baraj yerlerinde
uygun bir baraj tipidir.
2. Kemer barajları tip olarak seçilebilmesi için vadi
tabanı ve vadi yamaçlarındaki kayanın sağlam ve
taşıma gücünün yüksek olması gerekir. Aynı zamanda
temel kayada kemer kuvvetlerin akış yönüne dik
yönde büyük çatlaklar, faylar ve tabakalaşma
bulunmaması gerekir.
3. Diğer beton baraj tiplerine göre beton hacminde
büyük tasarruf sağlanır.
4. Baraj kesiti ince olduğu için baraj duvarları daha
esnektir ve aşırı yüklemelere karşı hassasiyet azalır ve
daha büyük emniyet gerilmelerine izin verilir.
5. Betonun emniyet gerilmeleri sonuna kadar
kullanılabilir.
6. 6. Kemer barajlarda duvar kalınlığı ince seçildiği
oranda esneklik artar ve kemer etkisi ön plana
çıkar.Bu sebeple yüklerin kemer etkisi ile en iyi
şekilde taşınması için mümkün olduğu kadar küçük
eğrilik yarıçapı ve büyük merkez açısı ile planlamaları
gerekir. Vadi yamaçlarında bağlantı en az 450
olmalıdır (Ağıralioğlu, 2005).
 KEMER BARAJLAR
• Son derece güvenli yapılardır. Bu güne kadar inşa edilenlerin arasından yalnız biri hasa uğramıştır, onun da
kemerinden kaynaklanan bir sonu yoktur. Yukarı çığıra doğru diş bükey bir eğriliği olan kemer barajlar, suyun
meydana getirdiği itmeye, bu itmeyi kemer boyunca kıyılara aktararak karşı koyar.
 ARTVİN YUSUFELİ KEMER BARAJI İNŞAATI

Kurulu gücü 558 MW, yıllık enerji üretimi Barajın tamamlanması ile yıllık yaklaşık 600 milyon TL
1 milyar 888 milyon kWh/yıl olacak. milli bütçeye katkı sağlanacak.
 ARTVİN YUSUFELİ KEMER BARAJI İNŞAATI

Yusufeli Barajı ve HES inşaatında geçici bağlantı yolları, Enerji yapıları ulaşım, kablo ve havalandırma amaçlı
baraj ulaşım yolları tamamlanırken, bugüne kadar 150 bin tüm tünel ve galeriler tamamlanırken, Yusufeli Barajı ve
m3'ün üzerinde baraj gövde betonu döküldü. HES Projesinde Yeraltı Santrali'nde gömülü parça
montajları ile kalıp donatı ve beton dökülmesi
çalışmaları koordineli olarak devam ediyor.
 ARTVİN YUSUFELİ KEMER BARAJI İNŞAATI

Yusufeli Barajı 275 metre gövde yüksekliği ile Eyfel

Kulesi'nden 25 metre kısa olacak
Projenin Kısa Açıklaması :
Yusufeli Barajı, Artvin İli’nin yaklaşık 40 km
güneybatısında ve Çoruh Nehri üzerindeki
Yusufeli ilçesinin 10 km akış aşağısında yer
almaktadır.
Tamamlandığında 275 metre yüksekliği ile
Türkiye’nin en yüksek, çift eğrilikli beton
kemer baraj tipinde ise dünyanın üçüncü
yüksek barajı olacaktır. 2,2 milyar
3
m depolama kapasitesine sahip Yusufeli
Barajı, Çoruh Nehri üzerinde işletmede olan
ve kurulacak baraj ve HES'ler içerisinde en
yüksek depolama kapasitesine sahiptir.
Barajın proje karakteristikleri;
Tipi : Çift Eğrilikli
Beton Kemer
Kret Kotu : 715 m
Kret Uzunluğu : 490 m
Talvegden Yüksekliği : 220 m
Temelden Yüksekliği : 275 m
Gövde Hacmi : 2.831.729 m3
Ünite Sayısı : 3 adet
Türbin Tipi : Düşey Eksenli
Francis
Ünite Gücü : 180 MW
Toplam Kurulu Güç : 540 MW
Yıllık Enerji Üretimi : 1 817 GWh/yıl
 KEMER BARAJIN AVANTAJ VE DEZAVANTAJLARI
Bu tip barajların en kesiti küçük olacağından, kullanılacak beton hacmi azalır. Buna karşılık işçilik ve kalıp masrafları artar.
Baraj kesiti ince olduğu için baraj duvarları daha esnektir ve aşırı yüklemelere karşı hassasiyet azalır ve daha büyük emniyet
gerilmelerine izin verilir.
Betonun emniyet gerilmeleri sonuna kadar kullanılabilir.
Kemer barajlarda duvar kalınlığı ince seçildiği oranda esneklik artar ve kemer etkisi ön plana çıkar.Bu sebeple yüklerin kemer etkisi
ile en iyi şekilde taşınması için mümkün olduğu kadar küçük eğrilik yarıçapı ve büyük merkez açısı ile planlamaları gerekir.
Deprem: Barajın yapılacağı alan aktif bir deprem bölgesi ise, depremden doğacak dinamik yüklerin dikkate alınması gerekir.
Deprem etkilerine karşı barajların hassaslık sırası kemer, payandalı, kaya dolgu, ağırlık, silindirle sıkıştırılan beton ve toprak
dolgudur (Ağıralioğlu, 2004).
 Sonuç
Ülkelerin kalkınması, insanların refahı düzeyinin artırılması ve yaşam kalitesinin
yükseltilmesi amacıyla inşa edilen, devasa kütlelere sahip olan ve rezervuarında milyonlarca
m3 su tutan barajlar gerek taşıdıkları önem bakımından gerekse can ve mal emniyeti
açısından son derece titizlikle denetlenmesi gereken büyük mühendislik yapılardır.
KAYNAKLAR;
BAÜ Müh. – Mim. Fak. İnş. Müh. Böl.
BİLGİHANEM.COM
GÜFBED/GUSTIJ (2016)
Takvim gazetesi
https://www.enerjiatlasi.com/en-yuksek-barajlar/
Kemer barajlarslideshare.net
TÜRLERİİNŞAA ESASLARI HESAPLAR
Prof.Dr.NecatiAgiralioglu