«Εισαγωγική επιμόρφωση για την εκπαιδευτική αξιοποίηση ων ΤΠΕ - Β1.

1 -
Θεωρητικές επιστήμες και Καλλιτεχνικά».

Εισηγήτρια: Γεωργία Δημοπούλου, ΠΕ 79.01

Χαρακτηρισμός εργασίας: Μ-Δραστηριότητα
Τίτλος: Το μουσικό αλφάβητο
Γνωστικό αντικείμενο: Μουσική
Τάξη: Ε’ τάξη Δημοτικού (20 μαθητών)
Χρονική Διάρκεια: 2 διδακτικές ώρες
Απαιτούμενη υλικοτεχνική υποδομή: Αίθουσα πληροφορικής, Η/Υ, σύνδεση με το
διαδίκτυο, βίντεοπροβολέας, ηχεία, ακουσικά
Προαπαιτούμενη γνώση: Εξοικείωση των μαθητών με τους Η/Υ, προηγούμενη επαφή με τo
πρόγραμμα MuseScore

Διδακτικοί στόχοι ή αναμενόμενα αποτελέσματα:

Να γνωρίσουν το πεντάγραμμο και τα κυριότερα σημάδια που χρησιμοποιούνται στην

ευρωπαϊκή μουσική σημειογραφία και να κατανοήσουν τις βασικές αρχές που διέπουν το
σύστημα αυτό.
Να αναγνωρίζουν τις νότες από το Ντο κάτω από το πεντάγραμμο, μέχρι το ψηλό Λα πάνω
από το πεντάγραμμο.
Να μπορούν να καταγράψουν στο πεντάγραμμο μια δική τους απλή μουσική ιδέα.
Να οικοδομήσουν τη γνώση με ενεργό τρόπο στη μαθησιακή διαδικασία.
Να οικοδομήσουν τη γνώση μέσω της ανακάλυψης και της διερεύνησης.
Να αναπτύξουν δεξιότητες συνεργατικής μάθησης και να συνειδητοποιήσουν την αξία της
συνεργασίας εντός της ομάδας
Να καλλιεργήσουν γενικότερη δεξιότητα δημιουργίας και έρευνας
Να αποκτήσουν δεξιότητες αξιοποίησης των νέων τεχνολογιών ως εργαλείων για
διερευνήσεις αναζητήσεις, παραγωγές.

1
 Να μάθουν να κατανοούν και να ακολουθούν τις οδηγίες που τους δίνονται σχετικά με τον
τρόπο λειτουργίας των λογισμικών ή των εφαρμογών.
Nα εξοικειωθούν με το λογισμικό MuseScore.

Συνοπτική Περιγραφή

Ο εκπαιδευτικός για να εισάγει τα παιδία στην μουσική γραφή τους κάνει σύντομες
διερευνητικές ερωτήσεις για να ανιχνεύσει το επίπεδο των γνώσεών τους. Ήδη από τις
προηγούμενες χρονιές έχουν διδαχθεί βιωματικά κάποιες από τις έννοιες του σημερινού
μαθήματος, καθώς και τη δυτική μουσική σημειογραφία. Η διδασκαλία επικεντρώνεται κυρίως
στις νότες και στη μορφή που πρέπει να έχει ένα πεντάγραμμο, παρουσιάζοντας το σαν μία
μουσική σκάλα με νότες που ανεβαίνουν και κατεβαίνουν. Βοηθητικά ο εκπαιδευτικός τους
παρουσιάζει στον προτζέκτορα την πρώτη σελίδα από το κεφάλαιο 6 «Γραφή της μουσικής 2:
Το μουσικό αλφάβητο» από το διαδραστικό βιβλίο. Στη σελίδα αυτή υπάρχουν οι νότες
τοποθετημένες στη σειρά στο πεντάγραμμο, καθώς και τα δομικά στοιχεία του πενταγράμμου,
που είναι απαραίτητα για τη σύνθεση μουσικής που θα ακολουθήσει στη συνέχεια (15 λεπτά).

Ύστερα ο εκπαιδευτικός χωρίζει τους μαθητές σε ζευγάρια και ανοίγουν το φύλλο

εργασίας που βρίσκεται στην επιφάνεια εργασίας του υπολογιστή τους. Επισκέπτονται σελίδα
του φωτόδεντρου με ένα εικονικό πεντάγραμμο. Η εφαρμογή αυτή μπορεί να αξιοποιηθεί για τη
διδασκαλία της κλίμακας του ντο καθώς και για την ακρόαση και την εξοικείωση με την
κλίμακα. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την εξάσκηση και αξιολόγηση στη γραφή και στην
ανάγνωση της μουσικής και συγκεκριμένα στο πεντάγραμμο και στις νότες του πενταγράμμου
στο κλειδί του σολ. Μπορεί επίσης να αξιοποιηθεί με διάφορους τρόπους σε δραστηριότητες
μουσικής δημιουργίας όπου οι μαθητές θα δημιουργήσουν μικρές και απλές μελωδίες. Στο
εικονικό πεντάγραμμο που άνοιξαν μπορούν πατώντας πάνω στις νότες του να τις ακούσουν
μια-μια, αλλά να ακούσουν και τη μουσική σκάλα να ανεβαίνει και να κατεβαίνει. Επίσης
μπορούν να πειραματιστούν με τις νότες όπως το επιθυμούν, ακόμα και να παίξουν μία σύντομη
μελωδία που γνωρίζουν ή αυτοσχέδια (10 λεπτά).

Αφού έχουν ήδη πειραματιστεί οι μαθητές με τις νότες μέσω της προηγούμενης
διαδικασίας, ανοίγουν το πρόγραμμα MuseScore που βρίσκεται στην επιφάνεια εργασίας του

2
υπολογιστή τους. Θα προσπαθήσουν να συνθέσουν μία δική τους μελωδία σε ρυθμό 4/4 με
απλές ρυθμικές αξίες (τέταρτα και όγδοα), με νότες της δικής τους επιλογής. Θα πειραματιστούν
με τις νότες και τις αξίες που θέλουν μέχρι να δημιουργήσουν ένα πεντάγραμμο τεσσάρων
μέτρων. Θα δουλέψουν σε συνεργασία με το συμμαθητής τους για να συνθέσουν μία
αυτοσχέδια μελωδία από κοινού και θα την αποθηκεύσουν (20 λεπτά).

3
 Φύλλο Εργασίας

Σήμερα θα γνωρίσετε τα σύμβολα που χρησιμοποιούν οι μουσικοί για να καταγράψουν

τους ήχους. Θα τα χρησιμοποιήσετε για να παίξετε μουσική μέσα από τη σελίδα του
Φωτόδεντρου, αλλά και για να γράψετε τη δική σας μουσική. Θα γράψετε μία μελωδία σε ρυθμό
4/4 που θα αποτελείτε από 4 μέτρα, με νότες της επιλογής σας και απλές ρυθμικές αξίες
(τέταρτα και όγδοα).

1. Αντιγράφετε τον σύνδεσμο που ακολουθεί http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/5835

πατώντας πάνω του δεξί κλίκ → Αντιγραφή υπερσύνδεσης.
2. Στη συνέχεια στην επιφάνεια εργασίας βρίσκετε και ανοίγετε τον φυλλομετρητή Google
Chrome και στη γραμμή διεύθυνσης στο πάνω μέρος της σελίδας πατάτε μέσα και κάνετε
δεξί κλικ → επικόλληση.
3. Τώρα έχετε βρεθεί σε ένα εικονικό πεντάγραμμα που μπορείτε να πειραματιστείτε πατώντας
επάνω στις νότες. Πατώντας συνεχόμενα νότες θα δημιουργήσετε τη δική σας μελωδία.
4. Πατήστε το κουμπί Play για να ακούσετε τη μουσική σκάλα του Ντο να ανεβαίνει, ενώ για
να την ακούσετε να κατεβαίνει πρέπει να πατήσετε το βελάκι ακριβώς δίπλα.
5. Με το κουμπί + και – μπορείτε αντίστοιχα να αυξήσετε ή να μειώσετε την ταχύτητα της
μουσικής σκάλας.
6. Πειραματιστείτε σύμφωνα με τις παραπάνω οδηγίες.
7. Στην επιφάνεια εργασίας του υπολογιστή βρίσκετε το πρόγραμμα MuseScore και το
ανοίγετε.
8. Στο παράθυρο που ακολουθεί επιλέγετε το + , Create New Score.
9. Στον τίτλο γράφετε τα επίθετά σας και πατάτε Επόμενο. Στο επόμενο παράθυρο επιλέγετε
από την καρτέλα Γενικά → Κλειδί του Σολ → Επόμενο.
10. Στην καρτέλα που ακολουθεί πατάτε Επόμενο και στην συνέχεια στην επιλογή Μέτρα
βάζετε τον αριθμό 4 → Τέλος. Τώρα πρέπει να έχετε στην οθόνη σας ένα πεντάγραμμο με 4
μέτρα.
11. Για να μπορέσετε να γράψετε νότες με το ποντίκι σας επιλέγετε το πλήκτρο Ν στην αριστερή
πλευρά της οθόνης σας και στη συνέχεια διαλέγετε ακριβώς δίπλα την αξία που επιθυμείτε
(τέταρτα ή όγδοα).

4
12. Για να τοποθετήσετε την αξία που επιλέξατε στο πεντάγραμμο πάτε στο πρώτο μέτρο πάνω
στη νότα που θέλετε να χρησιμοποιήσετε (για παράδειγμα για το μεσαίο Ντο στο τρίτο
διάστημα) και πατάτε αριστερό κλικ.
13. Αν θέλετε να γράψετε και άλλες νότες στην ίδια αξία συνεχίζετε να πατάτε το αριστερό κλικ
στη νότα που θέλετε να τοποθετήσετε την αξία.
14. Αν θέλετε όμως να αλλάξετε αξία (από τέταρτο – όγδοο ή το αντίστροφο), επιλέγετε πάλι
από πάνω αριστερά την αξία και με το ποντίκι σας την τοποθετείτε στη νότα της επιλογής
σας.
15. Με αυτό τον τρόπο συμπληρώνετε και τα τέσσερα μέτρα. Για να ακούσετε τι έχετε γράψει
πατάτε τα πλήκτρο Play στο πάνω μέρος.
16. Αν θέλετε να αλλάξετε το ύψος μιας νότας αρκεί να την επιλέξετε με το ποντίκι και με τα
βελάκι από το πληκτρολόγιό σας να την ανεβάσετε ή να την κατεβάσετε.
17. Για να διορθώσετε κάποιο λάθος πατάτε το πλήκτρο με το βελάκι Αναίρεση.
18. Τέλος αποθηκεύεται πατώντας Αρχείο → Αποθήκευση Ως → Save.