ALPİN AKTAŞ

190444003
İLKÖĞRETİM MATEMATİK ÖĞRETMENLİĞİ/4.SINIF
EĞİTİMDE AHLAK ve ETİK DERSİ VİZE ÖDEVİ
 RESTORAN SIRLARI 1.SEZON 2.BÖLÜM
KISA ÖZET: Dennis Petty restoran sahibidir. Restoranında sorunlar olduğunu fark eder.
Restoranındaki sorunlar Şef David’i aşçıbaşı olarak aldığında başlamıştır. İşe başladığı ilk
haftalar büyük potansiyel göstermiş. Ancak daha sonraları rostoranın cirosu düşmeye
başlamıştır. İşin ilginç tarafı restoranda hâlâ aynı miktarda yemek çıkması ve restoranda bazı
malzemelerin kaybolmaya başlamasıdır. Bunun üzerine restoran sahibi Dennis Petty bütün
bu olanları araştırmak ve anlamak için Restoran Sırları ekibinden yardım almaya karar verir.
Restoran Sırları ekibi çalışmaya ilk olarak restoranı inceledikten sonra restoranın önemli
yerlerine kameralar yerleştirerek başlamıştır. Kameralar müşterilerin genel durumunu
görebilmek için yemek salonuna, malzemeleri ve çalışanları görebilmek için mutfağa, dışarıyı
görebilmek için arka bahçeye yerleştirilmiştir.
Restoran Sırları ekibi Şef David’in kendisine ait yemek şirketi olduğunu bulur. Bu yemek
şirketini restoranın mutfağından işletip işletmediğini öğrenmek için Restoran Sırları
ekibinden Shellene, Şef David’le bir görüşme yapmak için randevu alır. Şef David bu
görüşmeyi restoranda müşteriler sipariş beklerken gerçekleştirir. Böylelikle Şef David’in
restoranı kullanarak kendi çıkarlarını düşündüğü görülüyor.
Restoran sahibi Dennis Petty tüm bu olanların farkına vardıktan sonra Şef David’le yüzleşip
işine son veriyor. Aylar sonra Şef David yapacak başka bir işi olmadığı için sektör dışında
kaldı. Ayrıca David’in İtalyan yemek ilanları internetten kaldırıldı. Restoranın işleri ise arttı.
Bu doğrultuda yukarıda bahsedilen iş yerinde çalışan kişiler tarafından gerçekleştirilen dört
etik dışı tanımlanarak bu kişilerin savunma sırasındaki söylemleri ve yaptıkları davranışın
sonucunda gerçekleşen durum paylaşılmıştır.
1.ETİK DIŞI DAVRANIŞ: Restoran çalışanı Şef David’in restoranın çalışma saati esnasında
restoranda müşteriler sipariş beklerken kendi çıkarlarını düşünerek Restoran Sırları
ekibinden müşteri rolüyle gelen Shellene’le görüşme gerçekleştirmesi.
1.Etik Dışı Davranışı Gerçekleştiren Kişinin Savunması:
A. Şef David’in restoran sahibine kendisini savunurken kullandığı ifadeler:
Şef David: Bunu nasıl yaparsın?
Restoran Sahibi: Sen burada ne halt ettiğini sanıyorsun? Seni ailemize kabul ettik. Kendi
evin gibi davrandın. Sana çok güvendim.
Şef David: Sadece yiyecek! Başka bir şey değil. Sadece yiyecek!
Restoran Sahibi: Hayır. Burası benim hayatım. Oradaki yiyeceklerin tümü benim hayatım.
Orası benim hayatım. Her şey kayıt altında geri zekalı. Bu işler tutkuyla ilgilidir.
Şef David: Parayla ilgili sanıyordum. Benim hatam. Üzgünüm.
Restoran Sahibi: Burası senden önce de iyi işliyordu. Sen olmadan çok daha iyi işleyecek.
B. Şef David’in kendisine verilen savunma hakkı sırasında kullandığı ifadeler:
Şef David: Herkes arka tarafa geçip pizza pişirebilir. Benim yaptığım şey bütün malzemeleri
kullanmak ve programın zamanında işlemesini sağlamaktı. Bu restoranın saat gibi işlemesini
sağlamıştım. Bütün yapması gereken benimle konuşmaktı. Bütün bu sorunları öyle şeyler
yapmasına gerek olmadan rahatlıkla çözebilirdik.
1.ETİK DIŞI DAVRANIŞIN SONUCUNDA ORTAYA ÇIKAN DURUM: Bu davranış
sonucunda restoran, restorana ilk defa gelen müşterileri kaybetti. Ayrıca restoran sahibi
Dennis Petty, David’in işine son verdi.
2.ETİK DIŞI DAVRANIŞ: Şef David’in restoranda yemek yiyen bir müşteriden gelen
soğuk yemeği mikrodalgada ısıtması.
3.ETİK DIŞI DAVRANIŞ: Şef David’in pizza şekillendirirken hamuru yere düşürüp
aldıktan sonra işleme devam etmesi.
4.ETİK DIŞI DAVRANIŞ: Restoran Sırları ekinde çalışan Sarah, önceden verdiği siparişleri
müşteri rolüyle almak için restorana gelir. Şef David, siparişleri verirken Sarah’a kendisine
ait numarasını verir. Bu durum Şef David’in restoranın müşterisini çaldığını gösterir.
1.ETİK DIŞI DAVRANIŞIN YARGILANMASI:
Bu doğru mu?
Bu doğru değil. Çünkü o saatte restoranın işleriyle ilgilenmiyor.
Bu adil mi?
Hayır değil. Restoranın diğer çalışanları restoranla ilgilenirken Şef David kendi çıkarlarını
düşünüyor.
Eğer birisi zarar görecekse bu kim?
En başta restoran sahibi zarar görür.
Eğer verdiğiniz karar gazetelerin birinci sayfasında yer alsaydı kendinizi rahat hisseder
miydiniz?
Bilemiyorum. Sanırım hissetmezdim. Çünkü David’i restorana aşçıbaşı olarak alan benim.
Aileniz, çocuğunuz ya da akrabalarınıza bunu söyler miydiniz?
Yakınlarıma söylerdim.
Olay nasıl kokuyor?
Şef David’in restoranda çalışırken restoranın çalışanlarını, mutfağını ve tariflerini kullanarak
kendisine ait yemek şirketini işlettiği şeklinde görünüyor.
Çıkarım: Restoran sahibi Dennis Petty, restorana kendisi yokken bir idareci seçerken daha
dikkatli davranmalı, muhakemesi daha iyi olmalıdır.
1.ETİK DIŞI DAVRANIŞIN USSALLAŞTIRILMASI:

Ussallaştırma Yaklaşımları Yaklaşımın Yaklaşımın Kullandığını

 Kullanılma
Durumu Gösteren İfade
Evet Hayır
1 Eğer gerekli ise etiktir X

2 Sahte gereklilikler tuzağı X

3 Eğer yasal ve izin verilebilir ise X

uygundur
4 Bu işin bir parçası X Herkes arka tarafa geçip pizza
pişirebilir. Benim yaptığım
şey bütün malzemeleri
kullanmak ve programın
zamanında işlemesini
sağlamaktı. Bu restoranın saat
gibi işlemesini sağlamıştım.
5 Sonuçta herkesin yararı sağlanacak X
6 Bunu sadece senin için yapıyorum X
7 Sadece ateşe ateşle karşılık X
veriyorum
8 Kimse zarar görmeyecek X
9 Herkes aynı şeyi yapıyor X
10 Kişisel olarak benim kazancım X
yoksa tamam
11 Hak ettiğimi alamıyorum X
12 Hala tarafsız olabilirim X

ÖZELEŞTİRİ: Şef David, yaptıklarının işin parçası olduğunu ve restorana yarar sağladığını
düşünerek yaptığının hatalı olmadığını düşünüyor. Bu yaptığı restoran sahibinin güvenini
boşa çıkardığını gösteriyor.
1.ETİK DIŞI DAVRANIŞ HAKKINDA KARAR VERME:
1.Dur ve Düşün:
Bu davranışı neden yaptığı hakkında düşünülmeli.
2.Amaçların Tanımlanması:
Bu davranışı yapmasındaki amacı öğrenilmeli.
3.Gerçekleri Bilmek:
Restoran sahibi çalışanların yaptıklarını kendi öğrenmeli.
4.Seçenekler Geliştirmek:
İşe alınacak çalışanlar başıboş bırakılmamalı, düzenli olarak kontrol edilmelidir.
5.Sonuçları Gözönüne Almak:
Restoran sahibi, işe yeni aldığı çalışanlarla ilgili sonradan gelişebilecek durumları
kestirebilmelidir.
6.Seçmek ve Karar Vermek:
Bir restoranda etik kurallar bulunmalı, etik dışı hareketlerde bulunan çalışanlar
cezalandırımalıdır.
SONUÇ ve ÖNERİLER:
Bu iş yerinde Şef David tarafından gerçekleştirilen dört etik dışı hareket bulunmuştur. Bunlar
Şef David’in mesai saati içerisinde restoranda müşteriler hizmet beklerken kendi çıkarları
doğrultusunda bir görüşme gerçekleştirmesidir. Bunun sonucunda müşteriler restorandan
memnun olmadan ayrılmışlardır. Ayrıca Şef David’in yere düşen pizza hamurunu yerden alıp
işleme devam etmesi, soğuk yemekleri mikrodalgada ısıtması, gelen müşterilere kendi kartını
verip restoranın müşterilerini çalması diğer etik dışı davranışlarıdır. Bir iş yerinde böyle
durumların olmaması için restoran sahibinin restorana çalışan bulurken daha seçici ve
dikkatli olmasında fayda vardır.