Operation Market Garden Complete

www.militarynotesjournal.blogspot.
com
(this page intentionally left blank)
www.militarynotesjournal.blogspot.com
Publication History
This electronic version is published 2018 by Military Notes (စစ္မတ

ွ တ
္ မ္း) Admin Team
Email: militarynotespublishing@gmail.com
© 2018 Military Notes (စစ္မွတတ

္ မ္း)
မ်က္္ွာွ ဖံုးး ဒီိ

ုး ္း္ွိွင္႔္ အတြိ္းအ ျိ္အအိ္ - Theikdi Zaw Mech
militarynotesjournal.blogspot.com
မွာတီကွာ
- ျံုး္ွျ
ီ မ
္ တ
ွ တ
္ မ္း
- ဘွာသွာ ျ္္အသ
ီုး ူ၏
သ ကီယ
ုး ေ
္ ရးအက််္း
အခ္္း(၁) - စစ္အိ္ေရးးကးမီတအ
္ က္
-စစ္ဆင္ေရ းအမ္္နင္႔္ ရမ္အန္္ ခ္်္အ္မ း၏ ရနင္ င္ ခ္်္အ္မ
အခ္္း(၂) - ေ္ွာက္ခအ
ံ ေးကွာိ္းအရိ္းမ်ွား
- ေထမ်္္္႔ေ
ပ ရ းျ္ ္မအ္မ
- အဟမအိတ္တ္႔း၏
ိို အဟမဗ္်ဴဟမ
- ေးျအးေ္းထမ
အခ္္း(၃) - တီက
ုး ျ
္ ြြဲမစတိ္မ မဟွာမီတ္/၀ိ္ရးီုး တ္္းတျ္ဖြြဲဲမ်ွားူ၏ အေ ခအေ္္ွိွင္႔္ ျိ္အိ္မမ
မ ်ွား
- အဟမအိတ္စစ္းဂၤါစစဥ္
- အဟမအိတတ
္ ္္အန်ဴ ၾ် အ္မ
ိို းျ္င္ဆင္အႈ
- ဂ္မအ္္စစ္းဂၤါစစဥ္
- ဂ္မအ္္တ္္အန်ဴ ၾ် အ္မ
- ဂ္မအ္္တ္႔း၏
ိို းျ္င္ဆင္အႈ
- ္နစဘ
္ ်္ေထမ်္ နအ္ ေရ ေတင္ ရရနိအႈအ္မ
အခ္္း(၄) - တီက
ုး ျ
္ ြြဲ ဖစ္ျြွားျံုးအအိ္ွင္႔အိ္ွင္႔
- တိို်္္ပြဲ္ထအေ္္႔ (စ်္တင္ဘမ ၁၇ ရ်္၊ တ္ဂၤေ ပေ္္႔)
 အဟမအိတ္တ္႔း၏
ိို ်္စဥ ေးမင္းျအင္အႈ
 းျဗိတိေ္နတ္္အ္မ ဆင္ ေ်္းျခင္
 ဆ်္ေပယ္အႈးျ္တ္ေတမ်္ေပမ းျခင္
 းအနတ္(၃၀)တ္္အၾ် း၏ထိို စစ္စတင္းျခင္
 ဂ္မအ္္တိို္႔း၏တို္္႔းျ္ ္္္အႈအ္မ
- တိို်္္ပြဲဒတ
ို ိယေ္္႔ (စ်္တင္ဘမ ၁၈ ရ်္၊ တ္ ၤမေ္္႔)
 းအနတ္(၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အ္ယ္ေးျအ းေးျခးေ္

 းအနတ္(၁၀၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အ္ယ္ေးျအ းေးျခးေ္
- တိို်္္ပြဲတတိယေ္္႔ (စ်္တင္ဘမ ၁၉ ရ်္၊ းဂၤါေ္္႔)
 Arnhem းေးျခးေ္
 Oosterbeek းေးျခးေ္
 Wijchen းေးျခးေ္
 Eindhoven-Veghel းေးျခးေ္
- တိို်္္ပြဲစတိုတၳေ္္႔ (စ်္တင္ဘမ ၂၀ ရ်္၊ ဗိုဒၶဟ ေ္္႔)
 Arnhem တပတမ းေးျခးေ္

 Nijmegen းေးျခးေ္
- တိို်္္ပြဲ္စဥၥအေ္္႔ (စ်္တင္ဘမ ၂၁ ရ်္၊ ၾ်မေမ္ေတ ေ္္႔)
 ္ိို ္္ေ ထ တ္္အ္မ တိုိ်္္ပြဲးတပင္ ေိို္႔ ၀င္ေရမ်္ မးျခင္
 Nijmegen းေးျခးေ္
- တိို်္္ပြဲဆဌအေးျအမ်္ေ္္႔ (စ်္တင္ဘမ ၂၂ ရ်္၊ ေေမၾ်မေ္္႔) – (“Black Friday”)
 ္ိုိ ္္ေ ထ တ္္အ္မ ္နင္႔္ းအနတ္(၃၀)တ္္အၾ် တိို္႔ ခ္ိတဆ

္ ်္္ိင
ို ္းျခင္
- တိို်္္ပြဲေတၱအေ္္႔ (စ်္တင္ဘမ ၂၃ ရ်္၊ စေ္ေ္္႔)
- တိို်္္ပြဲးဌအေ္္႔ (စ်္တင္ဘမ ၂၄ ရ်္၊ တ္ဂၤေ ပေ္္႔)
- တိို်္္ပြဲ္၀အေ္္႔ (စ်္တင္ဘမ ၂၅ ရ်္၊ တ္ ၤမေ္္႔)
 ဘမ င္စစ္ဆင္ေရ (Operation Berlin (Arnhem rescue))
အခ္္း (၅) - ္ွစဘ

္ က္အထီအခီက
ုး အ
္ က်အအံုးးစွာရိ္း
- ဗစ္တိို ရ ယမ ၾ််္ေးျခတပဆိ္္ခ္ းျအင္္႔းျခင္
အခ္္း(၆) - တီက
ုး ျ
္ ြြဲ ျးေ္ွာက္ျိ
ီုး း္ ဖစ္ရျ္မ်ွား
ိို အဟမဗ္်ဴဟမ္နင္႔္ ္မ္ ဗ္်ဴဟမးေ္ပၚ းျ္္္ မ္ေပို ေ္္းျခင္
 စိတ္် ယစဥ္ဆ္္ ပ္္ ေမ္္႔ းစးစစဥ္းေ္ပၚေပို ေ္္းျခင္

 ရမေစဥတိုးေ္ပၚေပို ေ္္းျခင္
 စစ္ဆင္အစဥ
ႈ စမ ေ္ းျခင္ အ္မ းေ္ပၚေပို ေ္္းျခင္
 ပြဲေခ္မ္ခြဲ္႔ေမ္္႔းခပင္႔း
္ ေရ အ္မ းေ္ပၚေပို ေ္္းျခင္
 ေထမ်္ နအ္ ေရ ေတင္ းမ းေပို အခ္္ိိုင္ခြဲ္႔အႈးေ္ပၚေပို ေ္္းျခင္
 အဟမအိတ္တ္႔း
ိို ေ္ပၚေ်္ေရမ်္ မအႈအ္မ
အခ္္း(၇) - ္ယ္သွာလ္္္ီိ
ုး ိ
္ အ
ံ တြိး္ ေ္ွာက္အက္တြြဲတက
ီုး ျ
္ ြြဲမ်ွား အက္လက္ ဖစ္ျြွား ခိ္း
- ေဒေခပးျ္မ္ေအ္မ ားစမေရစမးျ္တ္ ္္ မမမ
အခ္္း(၈) - ဂုးဏ္ ျ အထီ္း္ အမွတေ

္ ္ရွာမ်ွား
- ေးမ်္ေအ္႔မပယ္္နင္႔္ ဂိုဏ္းျ္ၤဳစစ္ေခ္ိၤၤဳင္ ေ္ရမအ္မ

- ရို္္ရနင္းးျမစ္ေးျ္မင္ ြဲရ်
ိို ္် အႈ
အခ္္း(၉) - ္ီဂုးးံ ္ွိွင္႔္ ေ္ွာက္အက္တြြဲေဖွာ္ ျခ်က္မ်ွား
- ေလေးကွာိ္းခ်တျ္မ်ွားူ၏အ္ွာဂတ္အေျေသံုးးသျ္ ခိ္း
- ဓမတ္္ိုအ
ပ နတ္တအ္
THIS IS A STORY YOU WILL TELL YOUR GRANDCHILDREN;
AND MIGHTILY BORED THEY’LL BE ……..
LT. GENERAL HORROCKS
COMMANDER, XXX CORPS
ဘမေမးျ္္္ေး၏ ်ိိုယေ
္ ရ း်္စဥ္
းအမ္းရင္ အနမ ေိဒၶိေဇမ္ းျမစ္ေမ္္။ းမ စဥ အ္ိၤဳ မပ္္႔စဥ

္ ၊ းအိ ေဒပၚခင္အိို းျအင္္႔ တိို္႔အန ၁၉၉၇ ခို္စ
န ္ ဇပ္္ ၁ ရ်္ေ္နတပင္
ရနအ္ းျ္မ္္ယ္ တမခ္ ိတ္းျအိၤဳန႕၌ မပမ းျအင္ေမ္္။ း.ထ.် (၁) ္ြဲခို ္နင္႔္ း.ထ.် (၃) အဂၤ မဒပိုတ္႔တ
ိို ပင္ ္မမေင္ၾ်မ ခြဲ္႔းျ္
၂၀၁၃ ခို္နစတ
္ င
ပ ္ ္မ္ ္မမတ်ကေ္ိို ္(ေအနမ္ဘ) စ်္အႈးင္ဂ္င္္ယမေင္တ္္ ေိ္႔ို တ်္ေရမ်္ခ္႔ေ
ြဲ မ္္။ ၂၀၁၅ ခို္စ
န ္အန
စတင္၍ online ဘမေမးျ္္္စမေ္ေ မ်ေိ္႔ို “္်မရမဂပမ္ိုိင္ငေ
ပ ္႔ိို း မ္တစ္ေခါ်္” ေဆမင္ ္ါ းျမင္္႔
စတင္၀င္ေရမ်္ခ္႔ေ
ြဲ မ္္။ ၂၀၁၇ ခို္နစ္ ဇပ္္ တပင္ စစ္အတ
န ္တအ္ းမပနြဲ ေိ္႔ို ၀င္ေရမ်္ခ္႔းျြဲ ္ ၊ Theikdi Zaw ဟေေမ
်ေ မင္းအမ္းျမင္္႔ ်္ပ္္ေတမ္ေရ ခြဲ္႔ေအ္န ္ိင
ို င
္ ပတ်မေရတ္္ေဆမင္ ္ါ အ္မ းတပ(ြဲ ၁)၊ းတပ(ြဲ ၂)၊
်္ပ္္ေတမ္ေရ ခြဲ္႔ေအန္စစ္ဘ်္ဆိင
ို ္ရမေဆမင္ ္ါ အ္မ းတပ(ြဲ ၁)၊ ေ္မ္အ္္ဒ်အ္ တ်္စစ္ဆင္ေရ ၾ် ၊ ်ိိုရ ယမ စစ္အ္႔ဇ
ြဲ ို္္၊
းမဒ ္ စ္တိို်္
္ ပ၊ြဲ ်မ္႔စ္တ်
ိို ္္ပြဲ၊ ေစ္ စဥယ္မစဥ္စစ္ဆင္ေရ စေမ္္႔
ေအိုိင္ ၀င္တိ်
ို ္
္ ပစ
ြဲ စဥ္ၾ် အ္မ းမ ေရ ေမ းျ္ စိ ခြဲ္႔းျ္းျမစ္်မ၊ းခအြဲ္႔ online journal တစ္ခိုးျမစ္ေမ္္႔
စစ္အနတတ
္ အ္ ဂ္မ္ယ္တပင္ တမ၀္္ခပးယ္ဒတမးးျမစ္ေဆမင္ရ်
ပ ္ ္်္ရနိးျ္ ၊ ေေ္ဂၤအဂဂဇင္ ္နင္႔္ စစ္အနတတ
္ အ္ ဂ္မ္ယ္တ္႔တ
ိို ပင္
္ိုိင္ငပတ်မေရတ္္ဆိင
ို ္ရမေဆမင္ ္ါ အ္မ ္နင္႔္ စစ္ဘ်္ဆိင
ို ရ
္ မေဆမင္ ္ါ အ္မ းမ အးျ္တ္ေရ ေမ ္်္ရ္
နိ ါေမ္္။
Notice
Military Notes Campaigan Series is copyright © 2018 by Military Notes’ Permission, however is granted the reader to use the
information as long as the author is properly credited, any copyright notices are not removed and Military Notes Campaigan Series
is cited as the source. It would also be appreciated by the author if you informed him of any use. The author can be reached at,
tdzwtd@gmail.com & Military Notes’ Facebook Page - https://www.facebook.com/MilitaryNotes/
ေစ်း်ယ်ွာ်္စစ္အိ္ေရး Operation Market Garden
အခ္္း(၁)
စစ္အိ္ေရးးကးမီတအ
္ က္
၁၉၄၄ ခို္နစ္ စ်္တင္ဘမ ေစ္ စဥယ္မစဥ္စစ္ဆင္ေရ းတပင္ အဟမအိတ္ေ ထ စစ္ေမ္အ္မ
္ယ္ေမ ္္္ိုိင္ငပးတပင္ ေိို္႔ းေိုတ္ ိို်္ဆင္ ေ်္ေ္ၾ်စစဥ္
စစ္ဆင္ေရ းျ္ၤဳ ို္ခ

္ ္႔ေ
ြဲ မ္္႔်မ -
၁၉၄၄ ခို္စ
န ္၊ စ်္တင္ဘမ ၁၇ အန ၂၅ ရ်္ းတပင္
စစ္ဆင္ေရ းျ္ၤဳ ို္ခ

္ ္႔ေ
ြဲ မ္္႔ေဒေ -
္ယ္ေမ ္္္င
န ္႔္ ဂ္မအ္္ိိုငင
္ ပအ္မ းတပင္
စစ္ဆင္ေရ းျ္ ရ ဒ္ -
အဟမအိတတ
္ ္႔း၏
ိို စစ္ဆင္ေရ းစးအပ ်္ဆပို
္ါ၀င္တိို်ခ
္ ်
ိို ခ
္ ္႔ေ
ြဲ မ္္႔္ိိုငင
္ ပအ္မ
အဟမအိတ္ ၀င္ရိို တ္္
းျဗိတိ္္ ဂ္မအ္
းေအရိ်္္းျ္မ္ေထမင္စို
်ေ္ဒါ
္ိို ္္ (းေ္မ်္ဘ်္စစ္အ္်္္နမရနိ ္ိို ္္တ္္အ္မ ေမ)
္ယ္ေမ ္္
တ္္အန်ဴ ၾ် အ္မ
ဘမ ္တ္ေအမင္္႔ဂိိုအမရ ဗပ္ရ
္ အ္ စတ်္
၀စ္ းိတခ
္ ္္ ဘယ္ရစ္တ္္ ေ၀ါ တ
္ မအိိုဒယ္
အိိုင္ ္စဒ
္ ္္္စ ်မ္႔စတ ဒင္္႔
မရ်္ဒရစ္ဘေရမင္ ္င္ ေ၀ ္ဟအ္ဘစ္ထရစ္ခ္္
ဘရိင
ို ္ယ္္ေဟမ္႔ေရမ္႔စ္ ဂ စတ္္-းေဒါ္႔မ္ ဗပ္ဇ
္ ္္ဂ္္
စတ္္္စ္ေ မ ဆိိုဘမေဘမ္႔စ်
းင္းမ
ေ ထ စစ္ေမ္ ၄၁၆၂၈ ေယမ်္ ----

ေပခ္္္်မတ္္အ ၁ ခို
ေးျခ ္င္တ္္အ ၂ ခို
ေပခ္္္်မတ္္အဟမ ၁ ခို
္နစဘ
္ ်္ထိခ်
ိို ္်္ဆပို အႈအ္မ

၁၅၃၂၆ အန ၁၆၂၀၀ ၾ်မ းထိးခိို်ရ
္ နိ တိ်္ေေမ်ိ္္ ဂဏ္္ အ္မ အရရန္
ိ ါ:
တင္္႔ ၈၈ စ ၃၃၀၀ အန ၁၃၃၀၀ းၾ်မ းထိးခိို်ရ
္ နိ္ိင
ို ္
ေယ္ယ္ိ္႔ေ
ို ဆမင္ေရ ေ ယမစဥ္ ၁၄၄ စ တင္္႔ ၃၀ ္နင္႔္ ယမစဥ္တင္းေးျအမ်္အ္မ
ေ ယမစဥ္ ၁၅၉ စ
တိို်္
္ ပး
ြဲ ရပႈ းးျအတ္္နင္႔္
္ တ္ေ်္ေမ္္႔ းေေ စိတ္းခ္်္း ်္အ္မ းမ တိို်္
္ ြဲးျပ ္ ေ္မ်္္ိိုင္ းျမစ္စစဥ္အ္မ းခ္္ တပင္
ၾ်မ္္႔ရႈ္ိင
ို ္ေမ္
ထိခ်
ိို ္်္ဆပို အႈအ္မ ္နင္႔္
္ တ္ေ်္ေမ္္႔ းေေ စိတ္းခ္်္း ်္အ္မ းမ ထိခိ်
ို ္်္ရပႈ အႈအ္မ းခ္္ တပင္
ၾ်မ္္႔ရႈ္ိင
ို ္္ါေမ္
္ိဒါ္္
ေစ္ စဥယ္မစဥ္ စစ္ဆင္ေရ (Operation Market Garden) ေမ္ ဒိုတိယ်အမၻစစ္းတပင္ ဂ္မအ္္နင္္႔

္ယ္ေမ ္္္ိင
ို ္ငအ
ပ ္မ တပင္ းျ္ၤဳ ို္ခ
္ ္႔ေ
ြဲ မ္္႔ အဟမအိတတ
္ ္႔း၏
ိို အေးမင္းျအင္ေေမစစ္ဆင္ေရ တစ္ရ္္ းျမစ္ေမ္္။
းဆိို္ါ စစ္ဆင္ေရ းမ ္နစ္္င

ိို ္ ခပးျြဲ ခမ ္ိုိငေ
္ မ္ -
၁္။ Market (ေစ္ )
၎း္ိိုင္ ေမ္ ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္မနပြဲ အ္မ းမ ရမ္မ္

ပ ္ းျ္ ၊ အဟမအိတ္ းအနတ(္ ၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္ေတမ္မွ
တပတမ အ္မ းမ ေိအ္ ္ိို်ရ
္ ္္ းျမစ္ေမ္္။
၂္။ Garden (စဥယ္မစဥ္)
၎း္ိိုင္ ေမ္ ေးျအးျ္င္တ္္မပနြဲ အ္မ းမ ရမ္မ္

ပ ္ းျ္ ၊ းျဗိတေ
ိ ္န းအနတ္(၃၀)တ္္အၾ် ္ါ၀င္ေမ္္။
းျဗိတိေ္န စစ္ေၾ် ေအမင္္႔ဂိိုအမရး၏ အဟမဗ္်ဴဟမေးျအမ်္ရမ္အန္္ ခ္်္အနမ- ဂ္မအ္္ စ်္အႈ ္

ို ္င္္ အ္မ း၏
းဓိ်းခ္်္းးျခမေဒေးျမစ္ေေမ “ရမ ” ေဒေးမ pincer movement ေခပၚ ရ္္ေးမ အတမေေမတ္္မပနြဲ ္နစမ
္ ပနြဲ းျမင္္႔
အတမေေမ းရ္္အ္်္္မန အန တးျ္ိၤဳင္
္ ်္ ခ္တ်္တိို်ခ
္ ိို်္းျခင္ းျမင္္႔ ၀ိိုင္ ္တ္းျခင္ ္င္ းျမစ္္ါေမ္္။ pincer
း၏ ေးျအမ်္ဘ်္းစပ္္ေမ္ ဂ္မအ္္တ္႔း၏
ိို Siegfried ခပစစ္ေၾ်မင္ းမ ေရနမင္်ပင္ ်မ ဂ္မအ္္ိိုငင
္ ပးတပင္ ေိို္႔
ပယ်
္ စပမ၀င္ေရမ်္ရအမ္းျမစ္ေမ္္။ ေစ္ စဥယ္မစဥ္စစ္ဆင္ေရ း၏ ရမ္ရယ
ပ ခ
္ ္်္အမန ဂ္မအ္္ိုိင္ငပးတပင္ ေိို္႔
္်္ရိႈင္ စပမထိို ေမမ်္္ိင
ို ္အမ္္႔ အထက္ျါ pincer တစ္ခို ေ္ပၚထပ္္ မေစေရ ္င္ းျမစ္ေမ္္။ အဟမအိတ္တ္္အ္မ းေ္းျမင္္႔
ဘယ္ ္ဂ္ယပအေ
န ္၍ ္ယ္ေမ ္္းတပင္ အိိုင္ ၆၀ ခ္္္႔ းျမတ္ေ္္ းျ္ ၊ ရိိုင္ းျအစ္်ိိုးျမတ္်မ၊ ေးျအမ်္ဘ်္ေိို္႔
ထိို ေမမ်္ခ္တ်္ၾ်းျ္ ၊ ဂ္မအ္္/ဒတ္ခ္္ ္ယ္စ္္ေ္ပၚရနိ Arnhem ေးျအမ်္ဘ်္တင
ပ ္ ေ္ါင္ စမ္ ်မ pincer းမ
းဆပို ေတ္ရအမ္းျမစ္္ါေမ္္။
ေစ္ စဥယ္မစဥ္စစ္ဆင္ေရ တပင္ ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္မပနြဲ အ္မ းေးျအမ်္းအ္မ းေပို းျ္ၤဳခ္႔်

ြဲ မ၊ ၎တိ္႔း၏
ို ္မ္ ဗ္်ဴဟမေးျအမ်္
ရမ္အ္
န ္ ခ္်္အနမ တပတမ အ္မ းမ ေိအ္ ္ိ်
ို ္ထ္
ိ ္ ခ္ၤဳ္္းျ္ ၊ ေးျအးျ္င္တ္္အ္မ းမ ္င္းျအ္္စပမ ထိို စစ္ဆင္ေစ္ိုိင္ ္်္
Arnhem းျအိၤဳနေးျအမ်္ဘ်္တင
ပ ္ းျ္္္ မ္ေ္ါင္ စမ္ ရ္္ းျမစ္ေမ္္။ စစ္ဆင္ေရ ေးမင္းျအင္စပမ ေဆမင္ရ်
ပ ္
္ ိင
ို ္ရ္္းတပ်္၊
Meuse းျအစ္ေ္ပၚရနိတပတမ အ္မ ၊ ရိိုင္ းျအစ္း၏းျအစ္ ်္တ်္ ္နစ္ခို (Wall ္နင္႔္ Lower Rhine) ေ္ပၚရနိ တပတမ ၾ် /ငယ္အ္မ
း္ါး၀င္၊ တ ေးျအမင္ အ္မ ္နင္႔္ းျအစ္ ်္တ်္ငယ္အ္မ ေ္ပၚရနိ းျအစ္် /ေခ္မင္ ် အ္မ းမ ေိအ္ ္ိ်
ို ္ထ္
ိ ္ ခ္ၤဳ္္
္ ိင
ို ္ရ္္
းေရ ၾ် ္
န ါေမ္္။
Eindhoven ္နင္႔္ Nijmegen းၾ်မ ရနိ တပတမ ေးျအမ်္အ္မ စပမးမ ေစ္ စဥယ္မစဥ္စစ္ဆင္ေရ း၏ းစ္ိိုင္ တပင္
မဟွာမီတတ
္ ွင္႔ေ
ီုး အ
ိ ္ ္ိ်
ို ္္ိင
ို ္ခေ
္႔ြဲ ေမ္ မ္ ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္မပနြဲ အ္မ ် Son ္နင္႔္ Nijimegen ရနိ တပတမ အ္မ းမ
စဥ စပမေိအ္ ္ိ်
ို ္းျခင္ အးျ္ၤဳ္ိင
ို ္ခ္႔ေ
ြဲ ေမေၾ်မင္္႔ ဒိုတိယဗိို ခ
္ ္ၤဳ္္ၾ် Brian Horrocks စဥ ေဆမင္ေမ္္႔ းအနတ(္ ၃၀)တ္္အၾ် း၏
ခ္တ်္အႈ ေ္နမင္္႔ေ န ခြဲ္႔ရ္ါေမ္္။ ဂ္မအ္္တ္္မနပြဲ အ္မ အန မ္ Son တပင္ တမ္ရေ
နိ မ္္႔ Wilhelmina တ ေးျအမင္ ေ္ပၚရနိ
တပတမ းမ မ္ ေမမ်္ခမ
ပြဲ ္်္စ ္ိုိင္ခ္႔ရ
ြဲ မားအနတ(္ ၁၀၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အအန ေိအ္ ္ိ်
ို ္
္ ိိုင္းျခင္ အရနိခ္႔ေ
ြဲ ္္။ Nijmegen ရနိ
Waal းျအစ္ေ္ပၚရနိ းဓိ်တပတမ ၾ် းမ းအနတ္(၈၂)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အအန စ်္တင္ဘမ ၂၀ ရ်္ေ္္႔းထိ
အေိအ္ ္ိ်
ို ္္ိင
ို ္းျခင္ ် မ္ းအနတ္(၃၀)တ္္အၾ် း၏ ခ္တ်္အႈးမ အ္မ စပမေ္နမင္္႔ေ န ေစခြဲ္႔ေမ္္႔
းေၾ်မင္ းျခင္ ရမတစ္ခ္
ို င္ းျမစ္ေ္ေမ္္။
ေ ေၾ်မင္ ခ္စစ္ဆင္ေရ း၏ းေ၀ ဆပို ေ္ရမးျမစ္ေမ္္႔ Arnhem တပင္ ဆင္ ေ်္ခ္႔ေ

ြဲ ေမ းျဗတ
ိ ေ
ိ ္န
းအနတ(္ ၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အေမ္ ဂ္မအ္္တ္႔း၏
ိို းျ္င္ ထ္္ေေမခိုခအ
ပ ႈအ္မ ္နင္႔္ ရင္ဆင
ိို ္ခ္႔ရ
ြဲ ္ါေမ္္။ Son ္နင္႔္ Nijimegen ရနိ
တပတမ အ္မ းမ ေိအ္ ္ိို်ရ
္ မတပင္ ေ္နမင္္႔ေ္န အႈအ္မ ရနိေ္ခြဲ္႔ေးျမင္္႔၊ ဂ္မအ္္တ္႔ေ
ိို မ္ ၎တိ္႔း၏
ို းအနတ္ ၉ ္နင္႔္ းအနတ္ ၁၀ SS
္္္ဇမတ္္အအ္မ း္ါး၀င္ာ ္ယ္ေးျအးတပင္ ရနတ
ိ ္္အ္မ းမ းျ္္္ မ္စမ
ို ပနြဲ တိုိ်္ခိ်
ို ္ခ္ိ္ရ
္ ေပမ ခြဲ္႔ေမ္္။ ယင္ ေ္မ်္ာ
္မအမ္ေ်္မ္ာArnhem တံတွားတီုးကျ
္ ြြဲ ဖစ္ျြွားခြဲွင္႔ရွာ ဗီတီသ်ွေလေးကွာိ္းခ်တျ္ဖြဲြဲ မွ အိ္အွားအခ်ီ ဲသွာ Arnhem
ကွားလမ္းတံတွားေ မွာက္ဘက္ ခမ္းအွား ထီ္္းသီမ္းထွား္ုးီိ္ခွင္႔ြဲ ျး ေ္ွာိ္လွာမမ္ွင္႔ရက္မ်ွားအတြိး္
အမွတ(္ ၃၀)တျ္မးကး်းေအွာိ္ေသွာ ေ မ ျိ္တျ္ဖြဲြဲ မ်ွား Arnhem သီုးွင္႔ အခ်ီ္မ
္ ွေရွာက္ရွီလွာ္ုးီိ္ ခိ္း မရွေ
ီ သွာေးကွာိ္ွင္႔
စက္တိ္ဘွာ ၂၁ ရက္ေ္ွင္႔တိ
ြ ္ တံတွားေ မွာက္ ခမ္းအွား ခုးခံေ္သမ္ွင္႔ ဗီတီသ်ွတျ္ဖြဲြဲ မ်ွား လက္္က္ခ် ခိ္း ဖိ္ွင္႔ Arnhem
တီုးကျ
္ ြြဲ ျးအံုးးခြဲွင္႔ရျါသမ္သည္။ းအနတ(္ ၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အး၏ ်္္္ရနိေ္ေေမ းင္းမ စိုအ္မ အနမ မ္ တပတမ း၏
းေ္မ်္ဘ်္ာ ္ယ္ေးျအတစ္ခး
ို တပင္ ာ္ိတအ
္ ေ
ိ ္ခြဲ္႔းျ္ ၊ ေ္ွာက္အုးးံ စ်္တင္ဘမ ၂၅ ရ်္ေ္္႔တပင္ေတမ္႔ တီက
ုး ္ျ္
ြြဲ ယ္ေ မမွ
အ ျးတုးီိ္ဆတ
ို ခ
္ ပမခြဲ္႔ရ္ါေတမ္႔ေမ္္။
ေစ္ စဥယ္မစဥ္စစ္ဆင္ေရ းးျ္ တပင္ အဟမအိတတ

္ ္္အ္မ ေမ္ ၎တိ္႔း၏
ို ရမ္အ္
န ္ ခ္်္းျမစ္ေေမ ရမ းျအစ္းမ အးျမတ္် ္ိင
ို ္ခ္႔္
ြဲ ြဲ၊
၁၉၄၅ ခို္နစ္၊ အတ္ ႕၌ Remagen၊ Oppenheim၊ Rees ္နင္႔္ Wesel တိ္႔တ
ို ပင္ းျ္ၤဳ ္
ို ေ
္ မ္္႔ ထိို စစ္အ္မ းးျ္ တပင္အန
းျမတ္် ္ိုိင္ခ္႔ေ
ြဲ ္ေမ္္။ ရိိုင္ းျအစ္ေ္ပၚတပင္ ေ္ါင္ ် ေးျခ်ိုတ္တစ္ခိုးျ္ၤဳ ို္ရ
္ ္္
စစစဥ္ေဆမင္ရ်
ပ ္ခ္႔ေ
ြဲ ေမာေစ္ စဥယ္မစဥ္စစ္ဆင္ေရ ၾ် ်္ရပႈ ခြဲ္႔းျခင္ ေမ္ အဟမအိတတ
္ ္႔း၏
ိို ၁၉၄၄ ခို္နစ္ ခရစ္စအတ္ ်မ တပင္
စစ္းမ းဆပို ေတ္အမ္ဟေေမ ေအ္နမ္အန္္ ခ္်္းမ းဆပို ေတ္ေစခြဲ္႔းျခင္ ္င္းျမစ္္ါေတမ္႔ေမ္္။
အခ္္း(၂)
တီက
ုး ျ
္ ြြဲမ ဖစ္ျြွားမေ္ွာက္ခအ
ံ ေးကွာိ္းအရိ္းမ်ွား
၁္။ အဟမအိတ္္နင္္႔ ဂ္မအ္္တ္္အ္မ း၏ ႈ္္ရနမ အႈ
န ္ ေ ပရမေ ေ္မ္အ္္ဒ႕၌ ေးျခအႈ္္ ခပရးျ္ ေ္မ်္၊ ်္္္ရနိေမ္္႔ ဂ္မအ္္တ္္အ္မ ေမ္
းသဂုးတလ
္ ကကုး္တ
္ ြိ္ ေးျအမ်္ဘ်္်အ္ ရိို တ္္ ္ိုိ္င္ငအ
ပ ္မ ္နင္႔္ းျ္င္ေစ္းေရနန္ိိုင္ တိ္႔း
ို မ းျမတ္၍ ဂ္မအ္္ယ္စ္္ေိို္႔
ဆိုတခ
္ ပမ ္်္ရနိေမ္္။ အဟမအိတတ
္ ္္အ္မ းေ္းျမင္္႔ေတမ္႔ ေးျအမ်္ဘ်္႕၌ စ်္တင္ဘမ ္ထအး္တ္တင
ပ ္
စစ္ေၾ် ေအမင္္႔ဂိိုအမရ စဥ စ ေမ္္႔ းျဗိတိေ္န းအနတ္(၂၁)တ္္ေတမ္စိုေမ္ းျဗိတေ
ိ ္န းအနတ္(၂)တ္္ေတမ္းမ
ဒိုတယ
ိ ဗိို ္ခ္ၤဳ္္ၾ် Miles Dempsey ်ပ္်
္ ေ
ြဲ စ၍ Antwerp အန ဘယ္ ္ဂ္ယပေးျအမ်္ဘ်္္ယ္စ္္းထိ ထိို စစ္ဆင္ေစးျ္ ၊
ဒိုတယ
ိ ဗိို ္ခ္ၤဳ္္ၾ် Harry Crerar စဥ စ ေမ္္႔ းအနတ(္ ၁)်ေ္ဒါတ္္ေတမ္းမ Dieppe၊ Le Havre ္နင္႔္ Boulogne-sur-
Mer တိ္႔ရ
ို နိ ဆိ္်
္ အ္ အ္မ းမ းျ္္္ မ္ေိအ္ ္ိ်
ို ္ေစ ္်္ရေ
နိ မ္္။ ေတမင္ဘ်္တင
ပ ္ေတမ္႔၊
ဒိုတယ
ိ ဗိို ္ခ္ၤဳ္္ၾ် းိိုအမဘရ်္ဒေ စဥ စိ ေမ္္႔ းေအရိ်္္ းအနတ္(၁၂)တ္္ေတမ္စိုေမ္ ဂ္မအ္္ယ္စ္္္နင္္႔
္ စ္္ေ္းျ္းျမစ္းျ္ ၊ ေအမင္္႔ဂိိုအမရး၏ ထိို စစ္းမ းေထမ်္း္ပ္႔ေ္ ္ိုိင္ရ္္းတပ်္၊ ဒိုတယ
ိ ဗိို ခ
္ ္ၤဳ္္ၾ် Courtney Hodges
စဥ စ ေမ္္႔ းေအရိ်္္ းအနတ္(၁)တ္္ေတမ္္နင္႔္ Aachen တ၀ိ်
ႈ တ
္ ပင္ ္ ေ္ါင္ စစ္ဆင္ရ္္ အဟမအိတစ
္ စ္ဌမ္ခ္ၤဳ္အ
္ န
မြ္္းကွားထမ ခြဲ္႔္ါေမ္္။ ထိး
ို ခ္ိ္တ
္ ပင္ တ္္ေတမ္စို်္
ပ ်
္ ြဲအေ
ႈ းမ်္ရနိ ဒိုတယ
ိ ဗိို ္ခ္ၤဳ္္ၾ် ေဂ္မ္႔ခ္္္်္တ္္ စဥ စ ေေမ
းေအရိ်္္ းအနတ(္ ၃)တ္္ေတမ္ေမ္ းေရနနဘ်္ာ Sarr ေိ္႔စဥ
ို တမ္၍ ဆ်္ ်္ခ္တ်္ ္်္ရေ
နိ ္ေမ္္။
တစ္ခ္ိ္္တမ္ အနမ္င္ ဗိို ္ခ္ၤဳ္္ၾ် ာ Jarcob L. Devers စဥ စ ေမ္္႔ းေအရိ်္္ းအနတ္(၆)တ္္ေတမ္စိုေမ္လမ္း
းျ္င္ေစ္းျ္မ္ေတမင္္ိိုင္ တပင္ ်အ္ တ်္းျ္ ေ္မ်္၊ ဂ္မအ္ေိ္႔ို စဥ တမ္ခ္တ်္ ္်္ရနိေ္္ါေေ ေမ္္။
၂္။ ေထမ်္္ပ္႔ေရးးျ္ ္မအ္မ
်အ္ တ်္းးျ္ တပင္ ၎တိ္႔ဆ

ို ်္ ်္းျ္ၤဳ ို္အ
္ မ္္႔ စစ္ဆင္ေရ အ္မ းမ ထိခ်
ိို ္ မ္ိင
ို ္ေၾ်မင္ ်ိို မ္
တပ်ခ
္ ္်္ထမ းျ္ းျမစ္ေေမ္ မ္ ဂ္မအ္္တ္႔း၏
ိို းို္္ခ္ၤဳ္/္ ေထမ်္္္႔အ
ပ ႈအ္မ ္္်္းျ္မ ေစရ္္ရမ္ရပယ၍
္ အဟမအိတ္တ္႔ေ
ိို မ္ D-
Day အတိိုငခ
္ င္တပင္ းျ္င္ေစ္းျ္မ္ရနိ အ ရထမ အ္ ေၾ်မင္ အ္မ းမ အ ျိ္းအထ္္ ဗပို ၾ်ြဲတိို်ခ
္ ိ်
ို ္ခ္႔ၾြဲ ်ေမ္္။ Overlord
စစ္ဆင္ေရ းစးအပတင
ပ ္ ထိိုးခ္်္းမ ာ ထမ္္႔ေပင္ စစဥ္ စမ ခြဲ္႔းျ္ ၊ Brittany ရနိ
ဆိ္်
္ အ္ အ္မ တပင္ ေထမ်္္္႔ေ
ပ ရ ္စၥမ္ အ္မ စို္ို်
ပ မ၊
တ္္ေတမ္အ္မ ခ္တ်္ရမေိ္႔ို ေထမ်္္္႔ေ
ပ ရ စခ္္ အ္မ ေရပနေးျ္မင္ ရ္္စစစဥ္ခ္႔္
ြဲ ါေမ္္။ ဗိို ခ
္ ္ၤဳ္္ၾ် းိ်
ို ္ဆင္ေဟမင္၀ါေမ္
းဆိို္ါဆိ္်
္ အ္ အ္မ းမ ေိအ္ ္ိ်
ို ္ရ္္စစစဥ္ခ္႔ေ
ြဲ းျမစ္်မ၊ စဥ စ းမပနြဲ တပင္ အန းခ္ိၤဳန်အ Le Havre ္နင္႔္ Antwerp တိ္႔း
ို မ
ေိအ္ ္ိို်္
္ ိိုင္ ္င္ ၎းစးစစဥ္းမ ို္ေ
္ ဆမင္ရ္္ း
ိို ္္အမ္အဟိုတ္ဟ္
ို င္ာေထမ်္းျ္ခြဲ္႔ၾ်ေ ေမ္္။
ေထွာက္ျွင္႔ေ
ံ ရး ျ ္ွာမ်ွား ေ ျလမ္ေစရ္္ရမ္ရယ
ြ ြယ္၍
္ Red Ball Express တျ္ဖဲြြဲ အွား ဖြဲြဲ စမ္းခြဲွင္႔ ခိ္း ဖစ္သမ္
းထ်္္ါးတိုိင္ ာၾ်ပရယ
ပ ္ခ္႔ေ
ြဲ ေမ္ မ္ ာ
်အ္ တ်္းးျ္ ာၾ ေဂိုတ္ ေရမ်္ေမ္္႔တိင
ို ္ ေထမ်္္္႔ေ
ပ ရ းရင္ းးျအစ္အ္မ ေမ္ အ ်အ္ တ်္ခ္႔ေ
ြဲ မ္္႔ ်အ္ ေးျခအ္မ ၊
၎တိ္႔း
ို ္ Contentin ်္ပ္္ ဆပယထ
္ ိ္ရ
္ နိ Cherbourg ေရ္်္ဆ္
ိ ္်အ္ ္နင္႔္ ေ္မ္အ္္ဒရနိ ဆိ္်
္ အ္ ငယ္ေ အ္မ တပငေ
္ မ
်္္္႔ေတ္တမ္ရနိေ္ဆြဲးျမစ္ေမ္္။ over-the-
beach ေထမ်္္္႔ေ
ပ ရ ေဆမင္ရပ်အ
္ အ
ႈ ္မ အနမ မ္ ေအ္နမ္အန္္ ထမ ေမ္္႔းတိိုင္ ေဆမင္ရ်
ပ ္္ိင
ို ္းျခင္ အရနိခ္႔္
ြဲ ါ္။
စ်္တင္ဘမ းတပင္ ရမေစဥတိုး ္
ပ ္ဆိို ၀ါ းျခင္ းးျ္င္ ္င္ ယ္ေရးျအင္္႔တ်္းျခင္ ္နင္႔္
္ ါ
ၾ်ပၤဳေတပနခြဲ္႔ရးျခင္ တိ္႔ေ
ို ၾ်မင္္႔ ေထမ်္္္႔ေ
ပ ရ ္
ို ္င္္ အ္မ ရ္္ဆိိုင္ ခြဲ္႔ရးျ္္္ေမ္္။ာ တပင္ာအ ဟမအိတ္တိို္႔
စစ္ေးမင္္ိင
ို ္ေရ းတပ်္ ေရ္်္ဆိ္်
္ အ္ အ္မ အနမ း ္
ပ ္းေရ ္ါေမ္္႔ေ္ရမေိ္႔ာို ေရမ်္ရနိ မ္ါေတမ္႔ေမ္္။ Cherbourg
ဆိ္်
္ အ္ ေမ္ းေပို ၀င္ေေမ ေရ္်္ဆ္
ိ ်
္ အ္ တစ္ခို းျမစ္္ါေေမ္ မ္ ၊ ေရနနတ္္ စစ္ေးျအးျ္င္္င
န ္႔္ ေ၀ ်ပမ ေ
န ္ေမ္္။
ဤတြိ္ ေ္ွာက္ထျ္ ေရ္က္အျ
ီ ္ကမ္းမ်ွား ထျ္မလ
ံ ီုးအျ္လွာခြဲွင္႔ ျ္္သမ္သည္။ Antwerp ရနိ ဆိ္်
္ အ္ ေတမ္ေတမ္အ္မ အ္မ းမ
န ္ စ်္တင္ဘမ ၄ ရ်္ေ္္႔တင
ပ ္ ေအမင္္႔ဂိိုအမရး၏တ္္အ္မ အန းေ်မင္ ္်တိ္ ္ါ
္ ိင
ို ္ခ္႔းျြဲ ္းျမစ္ေေမ္ မ္ ၊ ၎ဆိ္်
္ အ္ ေိ္႔စဥ
ို တမ္ေ္ေမ္္႔ Scheldt မစ္၀ွမ္းေ သအနမအ ဂ္မအ္္တ္႔ိို ်္ေးမ်္တပင္
တမ္ရေ
နိ ္ဆြဲ းျမစ္္ါေမ္္။ အကယ္ြယ္၍သွာ ေမွာိ္ွင္႔ဂီုးမွာရအေ္ ဖိ္ွင္႔ ကေ္ ါတျ္ဖဲြြဲ မ်ွားအွား ေစွာေစွာကျိ္
အီျက
္ မ္းသီွင္႔ခ
ုး ်မ္းကျ္လမ္းမ်ွားအွား ရွိ္းလိ္းတုးီက္ခီက
ုး ္ရ္္ ်းစွားေျးလုးျ္ေအွာိ္ေစခြဲွင္႔ျါက Antwerp အွား ယခုးထက္ျိ္
ျီုးမေ
ီုး စွာလ်ိ္စြွာ သီမ္းျီက
ုး ္္ီိ
ုး ်
္ းမမ္ ဖစ္သမ္သည္၊ မမ္သွင္႔ျ
ီုး ိ္ ဖစ္ေစကွာမသ အီုးက္အိ္ေဟွာိ္၀ါ္ွိွင္႔္ ေမွာိ္ွင္႔ဂီုးမွာရတီွင္႔သ
ုး မ္
၎တီွင္႔ေ
ုး ရးအြထ
ြဲ ွားသမ္ွင္႔ က္်း ျိ္သစ္အီျက
္ မ္းသီမ္းျီုးကေ
္ ရးအစအစ်္ကီုးသွာ အတမ္ ျ ေဖွာ္ေအွာိ္ခွင္႔းြဲ ကေျသမ္သည္။
းဆိို္ါ Antwerp ရနိ ဆိ္္်အ္ အ္မ းမ မပင္႔္ နစ္

္ ိင
ို ္းျခင္ အရနအ
ိ ႈေမ္ “စစ္းတပင္ းၾ် အမ ဆပို ေေမ
္မ္ ဗ္်ဴဟမးအနမ းယပင္ တစ္ခို” းးျမစ္ ေိအ္မ ခြဲ္႔ေမ္္။ ၎အနမ ယပင္ အႈၾ် တပင္ Antwerp
းေ္မ်္ဘ်္်အ္ ရိို တ္္ တပင္ ္ိတအ
္ ိေ္ေမ္္႔ ဂ္မအ္္းအနတ(္ ၁၅)တ္္ေတမ္အန စစ္ေမ္ ၈၀၀၀၀ ခ္္္႔းမ
းျမတ္ေတမ်္တိို်ခ
္ ိို်္းျခင္ အးျ္ၤဳခ္႔အ
ြဲ ႈ မ္ ္ါ၀င္ခ္႔်
ြဲ မ၊ ၎ဂ္မအ္္တ္္မပနြဲ အ္မ ေမ္ ေ္မ်္္င
ိို ္ တပင္ Scheldt
မစ္၀ွမ္းေ သအန ေးျအမ်္ဘ်္်ိိုးျမတ္၍၊ Beveland ်္ပ္္ ဆပယ္းတိင

ို ္ းေရနနဘ်္ေိို္႔
းျမတ္ေ္္ ဆိုတခ
္ ပမေပမ ္ိင
ို ္ခ္႔ၾြဲ ်္ါေမ္္။ းဆိို္ါတ္္မနပြဲ အ္မ ေမ္ ေ္မ်္္ိိုင္ တပင္ Eindhoven ္နင္႔္ Nijmegen တိို္႔ရနိ
တပတမ တိ္်
ို ္္အ
ပြဲ ္မ တပင္ ္ါ၀င္တ်
ိို ္ခ်
ိို ္ခ္႔ၾြဲ ်အမ္်ိို်မ အဟမအိတတ
္ ္႔ိို ထိိုးခ္ိ္်
္ ာ ခ္္္႔အန္္ ္ိုိငခ
္ ္႔ၾြဲ ်အမ္အဟိုတေ
္ ္္။ာ
ယင္ းးျ္င္ းဂၤ ္
ိ ္ေရ ်္ၾ်မ တစ္ေ ္နမ်္ရနိ Dunkirkာ ်ြဲ္႔ေ္႔ေ
ိို ေမာ းးျခမ းေရ ၾ် ဆိ္္်အ္ အ္မ အနမ မ္ ၁၉၄၅
ခို္စ
န ္ ေအ တိိုင္ ဂ္မအ္္တ္႔ိို ်္ေးမ်္တပင္ ရနိေ္ဆြဲးျမစ္္ါေမ္္။
ထိ္႔ေ
ို ၾ်မင္္႔ အဟမအိတတ
္ ္႔ေ
ိို မ္ မီမတ
ီ ွင္႔ဖ
ီုး ်က္စးခြဲွင္႔သမ္ွင္႔ းျ္င္ေစ္းျ္မ္းတပင္ ရနိ အ ရထမ အ္ အ္မ းမ းျ္္္ မ္မပင္႔္ နစ္
္ ိင
ို ္ရ္္
ၾ်ိၤဳ ္အ္ ခြဲ္႔ရေ္ေမ္္။ ၾေဂိုတ္ ်ို္္တင
ပ ္၊ စစ္ေို္႔္
ပ ္္ ၅၀၀၀ း္ါး၀င္ ၁၈၀၀၀ ခ္္္႔းျမင္္႔
အ ရထမ အ္ ေဆမ်္ ္
ို ္ေရ းမ စတင္ေဆမင္ရ်
ပ ္ခ္႔ေ
ြဲ မ္္။ ၾ်္္္႔ၾ်မအႈအ္မ စပမၾ်ပၤဳေတပနရးျ္ ေ္မ်္၊
္ထအဆပို ေေမ ေထမ်္္္႔ေ
ပ ရ ္စၥမ္ အ္မ တင္ေဆမင္ မေမ္္႔အ ရထမ ေမ္ ၾေဂိုတ္ ၁၇ ရ်္တပင္ Le Mans ရနိ
းေအရိ်္္ းအနတ္(၃)တ္္ေတမ္ ေထမ်္္္႔ေ
ပ ရ စခ္္ ေိ္႔ို ေရမ်္ရနိ မခြဲ္႔္ါေမ္္။ ေိ္႔ေ
ို ေမ္ မ္
းဆိို္ါေထမ်္္္႔အ
ပ ႈအ္မ ေမ္ Operation Cobra းးျ္ ေဆမင္ရ်
ပ ္ေမ္္႔ စစ္ဆင္ေရ အ္မ ္နင္္႔
၎္နင္႔တ
္ ဆ်္တမ္ းျ္ၤဳ ို္ခ
္ ္႔ေ
ြဲ ေမ းျ္င္ေစ္းျ္မ္ထိို စစ္အ္မ းမ ိုေ
ပ မ်္ေးမင္ အေထမ်္္္႔္
ပ ိင
ြဲ ္္။ ထိ္႔ေ
ို ၾ်မင္္႔
အ ရထမ းစမ ထရ္္်မ အ္မ းျမင္္႔ တ္္ေတမ္အ္မ ထပေ္႔ိို ေထမ်္္္႔ေ
ပ ရ ္စၥမ္ အ္မ တင္ေဆမင္ေထမ်္္္႔ခ
ပ ္႔ရ
ြဲ းျ္ ၊
ထိိုေ္႔ေ
ိို ထမ်္္္႔ရ
ပ ္္ မ္ အဟမအိတတ
္ ္႔တ
ိို ပင္ ိုေ
ပ မ်္ေမ္္႔ ထရ္္်မ းေရးတပ်္ ရနိအေ္ခြဲ္႔္ါေခ္္။ ၎်ိစၥေၾ်မင္္႔
ထိို စစ္ဆင္ခ္တ်္ေ္ေမ္္႔ းေအရိ်္္ းအနတ္(၁၂)တ္္ေတမ္စိုေမ္ ၎္ိိုင္းေးျအမ်္ၾ် အ္မ ္နင္႔္ း တ္စမ းေးျအမ်္
တစ္၀်္ခ္္္႔းမ Seine းျအစ္တစ္မ်္်အ္ တပင္ ခ္္္ထမ ခြဲ္႔ရ်မ၊ ထရ္္်မ အ္မ းမ းေးျအမ်္အ္မ ခ္ိတ္ဆြဲပေမ္ထ်္
အိအတ
ိ ္္မပနြဲ အ္မ းတပ်္ ေထမ်္္္႔ေ
ပ ရ ္စၥမ္ အ္မ ္ိအ
ို ေ
ိို ယ္ေဆမင္ေစခြဲ္႔ရ္ါေမ္္။ းအနတ(္ ၂၁)တ္္ေတမ္ေမ္ မ္
ို ဆမင္ေရ းျ္ ္မအ္မ ေၾ်မင္္႔ တ္္အ္နစ္ခိုးမ မပနြဲ စမ္ ္ပိုအနေ ္မ္႔ခ္ခြဲ္႔ရ်မ၊ းျဗိတိေ္န
ထရ္္်မ တ္္ခပြဲ ေ ခြဲပးမ ငနမ ရအ္ းေပို းျ္ၤဳခ္႔ရ
ြဲ ေလေတမ္႔ေမ္္။
ေ္မင္တင
ပ ္ Red Ball Express တ္္မနပြဲ မပနြဲ စမ္ းျခင္ းျမင္္႔ ေယ္ယ္ိ္႔ေ
ို ဆမင္ေရ းျ္ ္မးမ ေ ္မ္႔ခ္္ိိုငခ
္ ္႔ေ
ြဲ ေမ္ မ္ ၊
း ိုပ စပိုေးျမရနင္ ္ိုိင္ခ္႔းျြဲ ခင္ ေတမ္႔ အဟိုတ္ေ္္။ အဟမအိတ္တ္္ေတမ္အ္မ းျ္င္ေစ္းျ္မ္းမ ေးမင္းျအင္၍ ဘယ္ ္ဂ္ယပေိို္႔
ဆ်္ ်္ခ္တ်္ေ္ေမ္္႔းေ ္မ်္၊ ၎တ္္ေတမ္အ္မ းမ ်
ိို ္ ေ
ပ ထမ်္္္႔ေ
ပ ္ေမ္္႔ အဟမအိတ္ထရ္္်မ တစ္စ း၏
စစ္ဆင္္ိိုငအ
္ ႈး်ပမးေ၀ ေမ္ တးျမမ္ းျမမ္ ေ္မ်္တပင်
္ ္္္ခ္႔းျြဲ ္ ၊ အ ဖမ္ွင္႔တိ္းရမမ္ွင္႔ အီျက
္ မ္းမ်ွား္ွိွင္႔္ ေ၀းကြွာလွသ ဖိ္ွင္႔
ထရ္္်မ အ္မ ာ ေထမ်္္္႔္
ပ ္႔ေ
ိို ဆမင္ေ္ ရအမ္္႔ာေ မင္စမဆအ္မ းမ ာ
တင္ေဆမင္ မေမ္္႔ထရ္္်မ အ္မ ်ိယ
ို ္တိင
ို ္
္ င္ာထမ္္႔ေပင္ းေပို းျ္ၤဳရးျခင္ အ္မ ာ
ရနိ မခြဲ္႔္ါေမ္္။ာ ထိ္႔ေ
ို ၾ်မင္္႔ ေ မင္စမဆိေပ
ိ ို စပအ
ြဲ ္
ႈ အမဏအနမ မ္ ေၾ်မ်္အ်္မပယ္ းျအင္္႔တ်္ မ ္်္
ရနိေ္ေမ္္။ ေရွဲတ္္းစစ္ေ မ ျိ္သွင္႔ီုး ေလွာိ္စွာအ ၁ ဂါလံမ်ွ ေထွာက္ျွင္႔ံ္ီိ
ုး ္ေရးအတြက္
မဟွာမီတထ
္ ရျ္ကွားတစ္စးသမ္ ေလွာိ္စွာအ ၅ ဂါလံမ်ွ
အသံုးး ျ ကွာ ေမွာိ္း္ွိေ
္ ထွာက္ျွင္႔ရ
ံ လ်က္ရျ
ွီ ါသမ္သည္။ ေထမ်္္္႔ေ
ပ ရ အ္ ေၾ်မင္ အ္မ တိေ
ို တမင္ ေစေရ းတပ်္
ဆ္ိ်
ို ္ င
ိို ္ အ္မ တမ္ေဆမ်္ခ္႔ေ
ြဲ ေမ္ မ္ ၊ ်မ တိိုးေပို းျ္ၤဳရ္္ တမ္ေဆမ်္ေမ္်ိို္င္ းခ္ိ္အ
္ ္မ စပမ
ၾ်မးျအင္္႔ ္်္ရေ
နိ မ္္။ ၾေဂိုတ္ ၂၈ ရ်္ေ္္႔တင
ပ ေ
္ တမ္႔၊ အဟမအိတ္တ္႔ေ
ိို မ္ ၎တိ္႔း၏
ို
ဆ်္ေပယေ
္ ရ ဇို္အ
္ ္မ းတပင္ ေ မင္စမဆေထမ်္္္႔အ
ပ ႈးမ းမအခပ္ိင
ို ္းျခင္ အရနိေတမ္႔္ြဲ၊ းေအရိ်္္ းအနတ္(၁)္နင္္႔
းအနတ(္ ၃)တ္္ေတမ္အ္မ းေ္းျမင္္႔ ၎တိ္႔ို ်္၀ယ္တင

ပ ္ ေထမ်္္္႔ေ
ပ ရ ္စၥမ္ အ္မ တစ္ရ်္စမခ္္္႔္င္အရနေ
ိ တမ္႔ေၾ်မင္
ေတင္ ္ိ္႔ခ
ို ္႔ရ
ြဲ ္ါေတမ္႔ေမ္္။ ၎းးျ္င္ တ္္ေတမ္အ္မ းမ ေထမ်္္္႔ေ
ပ ရ းျ္ ္မအ္မ ေၾ်မင္္႔ ေ္မ်္ခ္္္ထမ ခြဲ္႔ရးျခင္ ်
္ ္္ေတမ္စိုး၏ စစ္်စမ ္ိုိင္အႈးမ ဆိို ရပမ စပမထိခ်
ိို ္ေစခြဲ္႔္ါေမ္္။
ၾေဂိုတ္ ၃၀ ရ်္ေ္္႔တပငေ
္ တမ္႔၊ ေထမ်္္္႔ေ
ပ ရ ္စၥမ္ အ္မ တင္ေပင္ ေ္အႈ တစ္ခို ိုပ ရ္္ဆင
ိို ္ ်
ိို ္ရးျ္ ၊
းအနတ(္ ၂၁)တ္္ေတမ္စိုေမ္ Dieppe ္နင္႔္ Boulogne-sur-Mer ရနိ ဆိ္်
္ အ္ အ္မ းမ မပင္႔္ နစ္
္ ိင
ို ္းျခင္ အရနိခင္းထိ
၎း၏းရပတ္္အ္မ ရနရ
ိ မ ေ္မ္အ္္ဒေိ္႔ို းျ္္္ မ္ဆတ
ို ္ခမပ ရအ ္
ိို င္ းျမစ္ေ္္ါေမ္္။ းဆိို္ါးေးျခးေ္ေမ္ းျဗိတေ
ိ ္န
ေပို တ္္ထရ္္်မ ၁၄၀၀ ခ္္ွင္႔မွွာ ျစၥတိ္အိ္ဂ်ိ္ ျ ္ွာေးကွာိ္ွင္႔ အသံုးး ျ ္ုးီိ္သမ္ွင္႔အေ ခအေ္မရွဟ
ီ ုး
သတ္မွတလ
္ ီုးကရ
္ ေသွာအခါတြိ္ ျီုးမီုးအးီုး ရြွားလွာခြဲွင္႔ေတွာွင္႔သမ္သည္၊ းဆိို္ါထရ္္်မ အ္မ ေမ္ တစ္ေ္္႔ ္င္
တ္္အ္နစ္ခစ
ို မးတပ်္ ိုေ
ပ မ်္ေမ္္႔ ေထမ်္္္႔ေ
ပ ရ ္စၥမ္ တ္္ရစ
န ္ရမခ္္္႔ ေယ္ေဆမင္ေ္ ္ိုိင္ေးျမင္္႔ ္ိိုအိိုဆိို ရပမ ခြဲ္႔းျခင္
းျမစ္္ါေမ္္။ းထ်္္ါးျ္ ္မအ္မ ေၾ်မင္္႔ အဟမအိတ္ထိို စစ္အ္မ ရ္္္မ ခြဲ္႔ရးျ္ ၊ ဂ္မအ္္တ္႔း
ိို မ
ရ်္ေတၱေ္ါင္ ေးျအမ်္းျအမ စပမ း္မ ေ္ ထမ ေ်ြဲ္႔ေ္႔ိို းျမစ္ေစခြဲ္႔္ါေမ္္။
၃္။ အဟမအိတ္တိို္႔း၏ စစ္ဆင္ေရ အဟမဗ္်ဴဟမ
ေ္မ္အ္္ဒတပင္ ေးမင္းျအင္စမပ ်အ္ တ်္္ိိုငခ

္ ္႔်
ြဲ မ၊ Falaise pocket တိို်္
္ ပး
ြဲ မ
းဆပို ေတ္္ိင
ို ္းျ္ ေ္မ်္ အေ္ွာက္ဘက္စစ္မ်က္္ွွာ မဟွာမီတတ
္ ္္ေ္ါင္ စိုဗိို ခ
္ ္ၤဳ္္ၾ်
းိုိ်္စင္ေဟမင္၀ါေမ္ Seine းျအစ္တစ္မ်္်အ္ ေးျအမ်္ဘ်္္နင္႔္ းေရနနဘ်္တ္႔တ
ိို ပင္
းျ္္္္႔ၾ်ြဲတမ္ရနိေ္ေမ္္႔ ဂ္မအ္္တ္္ေတမ္အ္မ းမ ိို်စ
္ စ္ဆင္၍၊
စစ္အ္်္္မန ်္ယ္်္ယ္းျမင္္႔ ရိိုင္ းျအစ္ေ္႔ခ
ိို ္တ်္ရ္္ းမ ေ္္ ္်္ ရနေ
ိ ္ေမ္္။ ေအမင္္႔ဂိိုအမရး၏
ရမ ေဒေေိ္႔ို ထိို ေမမ်္ရ္္တင္းျ္အႈ်ိို ေေဘမတေေမ္းျငမ မ္ ၊ အပ္္တးးျ္င္
ဗိို ခ
္ ္ၤဳ္္ၾ် ္်္တ္္းမ မ္ ္
ႈ ္ရနမ တိုိ်္ခိ်
ို ေ
္ စရ္္ းေရ ၾ် အမ္ဟို
းိို်္စင္ေဟမင္၀ါ်ယဆခြဲ္႔ေမ္္။ ထိ္႔ေ
ို ္မ်္တင
ပ ္ေတမ္႔၊ းိို်္စင္ေဟမင္၀ါေမ္ ၁၉၄၄ ခို္နစ္ စ်္တင္ဘမ
္ထအး္တ္႕၌ ရိိုင္ းျအစ္းမ Cologne၊ Boon ္နင္႔္ Koblenz တိ္႔ို း္ အန းေအရိ်္္ းအနတ(္ ၁)တ္္ေတမ္်ိို မ္ ေ်မင္ ၊
Mannhelim၊ Mainz ္နင္႔္ Karlsruhe တိ္႔ို း္ အန းေအရိ်္္ းအနတ္(၃)တ္္ေတမ္်ိို မ္ ေ်မင္
အသးသးးျမတ္် ေစခြဲ္႔ေမ္္။ းိို်္ဆင္ေဟမင္၀ါး၏ စစ္ေရ းစးအပအန း္နစ္ေမရအနမ ေထမ်္္္႔ေ
ပ ရ ္စၥမ္ အ္မ
အ ိုေ
ပ မ်္အေ
ႈ ၾ်မင္္႔ ္င္းျအ္္အႈးမ စဥ စမ ေ္ ေမ္္႔းစးအပ္င္ းျမစ္ေမ္္။ းဆိို္ါးစးအပးမ ၎း၏ဗိို ခ
္ ္ၤဳ္္ၾ် အ္မ ၊
းထ ေးျမင္္႔ စစ္ေၾ် ေအမင္္႔ဂိိုအမရ် ထိေ
ို ္႔ိို းျ္ၤဳ ို္္းျခင္ းျမင္္႔ ေထမ်္္္႔ေ
ပ ရ းျ္ ္မ ္ိိုအိို ၾ် ထပမ းျ္ ၊ အိအိတ္္အ္မ
ရမ ေဒေေိ္႔ို းခ္ိ္အ
္ ေရမ်္
န ရ္
နိ ိိုငအ
္ မ္အဟိုတ္ဟို ခိုခတ
ပ င္းျ္ခြဲ္႔္ါေမ္္။ ေအမင္္႔ဂိိုအမရတင္းျ္ေမ္္႔းခ္်္အနမ
“်္ပ္ို္
္ ္တ္႔း၏
ိို ေထမ်္္္႔ေ
ပ ရ းရင္ းးျအစ္အ္မ းမ တစ္ေ္ရမတပင္းျ္္္ မ္စ္
ို ိုးျပ ္ ဘမ င္ေိို္႔
တစ္ေၾ်မင္ ထိို ခ္တ်္အမ္ဆ္
ိို ါ် ိုေ
ပ မ်္အမ္းျမစ္္ါေမ္” ဟ၍းျမစ္ေမ္္။
္ ္္ေ္ါင္ စိုစစ္စဥိ စ းမပနြဲ ေမ္ ေအမင္္႔ဂိိုအမရိး၏တ္္အ္မ းမ ္ိိုအေ
ိို ထမ်္္္႔ေ
ပ ္ ထမ ခြဲ္႔းျ္ းျမစ္်မ၊ းထ ေးျမင္္႔
ယမစဥ္ရထမ အ္မ ္နင္႔္ ေ ေၾ်မင္ ေထမ်္္္႔အ
ပ ႈအ္မ တပင္ စဥ စမ ေ္ းျခင္ အ္မ းျ္ၤဳ ္
ို ခ
္ ္႔ၾြဲ ်္ါေမ္္။
ေအမင္္႔ဂိိုအမရေမ္ အ ် Operation Comet းအမ္ရနိ ေ ေၾ်မင္ ခ္စစ္ဆင္ေရ တစ္ရ္္းမ ဂ္မအ္္တ္႔း

ိို ေ္ပၚ
းငိို်မ
္ အ္ းျ္ၤဳ ို္ရ
္ ္္စစစဥ္ခ္႔မ
ြဲ းျ္ ၊ ၁၉၄၄ ခို္စ
န ္ စ်္တင္ဘမ ၂ ရ်္ေ္္႔တပင္ စတင္အမ္းျမစ္္ါေမ္္။ Operation Comet
တပင္ ဗီတသ
ီ ်ွ းအနတ္(၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အ္နင္႔း
္ တ ္ိို ္္ းအနတ္(၁)ေ းျခမ ေ ထ တ္္အဟမတိ္႔း
ို မ းေပို းျ္ၤဳ၍
ရိိုင္ းျအစ္ေ္ပၚရနိ တပတမ ေးျအမ်္းျအမ စပမးမ ္န္္တးျ္်္ေအ
ိ ္ ္ိ်
ို ္်မ၊ ဂ္မအ္္ေးျအမ်္္ိိုင္ င
ပ းျ္ ္င္ေ္႔ိို ထိုိ စစ္ဆင္ေ္ေမ္္႔
္ ္္အ္မ းေ္ပၚ းေထမ်္း်ေ္ ္ိင
ို ္ရ္္ စစစဥ္ခ္႔ေ
ြဲ မ္္။ းဆိ္
ို ါ းအနတ(္ ၁)ေ ထ ဆင္ တ္္အဟမ္နင္႔္ ္ိို ္္
းအနတ(္ ၁) ေ းျခမ ေ ထ တ္္အဟမတိ္႔္
ို င
န ္႔း
္ တ းအနတ္(၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အး၏ တ္္အဌမ္ခ္ၤဳ္်
္ ပ္်
္ ြဲအႈးမပနြဲ ေမ္
Nijmegen တပင္ ဆင္ ေ်္ရအမ္းျမစ္းျ္ ၊ Arnhem တပငအ
္ းအနတ္(၁)ေ ထ တ္္အဟမအန ဆင္ ေ်္ရအမ္းျမစ္်မ၊ Grave
တပငအ
္ းအနတ္(၄)ေ ထ တ္္အဟမအန ဆင္ ေ်္ရအမ္းျမစ္္ါေမ္္။ ေိ္႔ေ
ို ေမ္ မ္ ရမေစဥတိုေ္္႔ဆ်္ဆိို ရပမ ေ္းျခင္ ္နင္္႔
ဆင္ ေ်္ဇို္ေ
္ ဒေအ္မ းတပင္ ဂ္မအ္္တ္္အ္မ ထ္္အေ
ပ ရမ်္ရနိ မးျခင္ တိ္႔ေ
ို ၾ်မင္္႔ စစ္ေၾ် ေအမင္္႔ဂိိုအမရေမ္ စစ္ဆင္ေရ
Comet းမ းၾ်ိအ္ၾ်ိအ္ေရပနဆိင
ို ္ ခြဲ္႔းျ္ ၊ စ်္တင္ဘမ ၁၀ ရ်္ေ္္႔တင
ပ ေ
္ တမ္႔ းးျ္ တိိုငမ
္ ္်္ေအ
ိ ္ ္စ္ခ္
္႔ြဲ ါေတမ္႔ေမ္္။
တပင္ာ အပ္္တေမ္ာ းဆိို္ါ စစ္ဆင္ေရ Comet းမ ေ္မ်္ထ္္ရမ္အန္္ ခ္်္ၾ် ေမ္္႔ းစးအပတစ္ခို းျမစ္ေမ္္႔
Siegfried ခပစစ္ေၾ်မင္ းမ ေရနမင္ရနမ ၍ာခပစစ္ေၾ်မင္ း၏ ေးျအမ်္ဘ်္းစပ္္ ္ိင
ို ္ းမ ေိအ္ ္ိို််
္ မ
္ ္္အ္မ းမ းင္ၾ် းမ ၾ် းျမင္္႔ ရိိုင္ းျအစ္းမ းျမတ္ေ်္မ္္ိိုင္ေစးျ္ ာဂ္မအ္္ းအနတ္(၁၅)တ္္ေတမ္းမ Arnhem
္နင္႔္ Ijsselmeer ကမ္းရီုးးတ္္းးၾ်မ တပင္ ၀ိိုင္ ္တ္ေးျခအႈ္္ ္ိုိင္အမ္္႔ းစးအပးျမင္္႔ းစမ ထိို ခြဲ္႔္ါေမ္္။ ၎စစ္ဆင္ေရ
းစးအပအနမ- ေ္မင္တင
ပ ်
္ အမၻေ်္မ္ မအမ္္႔ ေစ္ စဥယ္မစဥ္စစ္ဆင္ေရ ေခပၚ Operation Market Garden ္င္
းျမစ္္ါေတမ္႔ေမ္္။
စ်္တင္ဘမ ၁၀ ရ်္ေ္္႔တပင္၊ ဗိို ္ခ္ၤဳ္္ၾ် ဒ္္္စေမ္ ေအမင္္႔ဂိိုအမရးမ ၎းေ္းျမင္္႔

ေစ္ စဥယ္မစဥ္စစ္ဆင္ေရ းစးအပးေ္ပၚ ေပေယးျမစ္အ္
ိ ါေၾ်မင္ ၊ းဆိို္ါ းစိးအပထ်္ းေရနနေးျအမ်္ဘ်္ရနိ
Reichswald ေတမးို္္္င
န ္႔္ ရမ ေဒေးၾ်မ အနးျမတ္၍ Wesel ေိ္႔ို ခ္တ်္ရ္္ေမေဆမင္ရ်
ပ ္ေင္္႔ေၾ်မင္ တင္းျ္ခြဲ္႔ေမ္္။
စစ္ေၾ် ေအမင္္႔ဂိိုအမရ် တို္္႔းျ္ ္္္ေးျ္မဆိရ
ို မတပင္ ၎းေ္းျမင္္႔ ္္ဒ္္းျအိၤဳနအန းေရ ၾ် မပ္္ၾ်မ ခ္်္တစ္ခို
ရရနထ
ိ မ ေၾ်မင္ ၊ ၎မပ္္ၾ်မ ခ္်္းရ ္္ဒ္္းျအိၤဳနးမ ္စ္ တ
ႊ ္တ်
ိို ္ခ်
ိို ္ေ္ေမ္္႔ V-2 ဒပို ္္ပ္စ္ ႊတစ
္ င္အ္မ ရနိရမ Hague
တ၀ိ်
ႈ ္းမ းေရ တၾ် ရနင္ င္ ရအမ္းျမစ္ေးျမင္္႔ စစ္ဆင္ေရ းမ အးျမစ္အေ္ေဆမင္ရ်
ပ ္ရ္္ ိိုး္္ေၾ်မင္
္ါရနိခ္႔္
ြဲ ါေမ္္။
ေစ္ စဥယ္မစဥ္စစ္ဆင္ေရ းတပ်္ားိို်ဆ

္ င္ေဟမင္၀ါအနာေထမ်္ခပးမ ေ္ းျခင္ အ္ိၤဳ ာအရနိေေ ေးျမင္္႔ာေဒါေ
ထပ်ေ
္ ္ေေမာေအမင္္႔ဂိိုအမရေမ္ ထိို္႔ေ္္႔ေ္္႔ မ္ခင္ တပင္ းိ်
ို ္ဆင္ေဟမင္၀ါးမ ေတပနဆပိုရ္္ Brussels ေိ္႔ို ေ ယမစဥ္္္ပးျမင္္႔
ေပမ ေရမ်္ခ္႔ေ
ြဲ မ္္။ အပ္တ
္ ေမ္ းိို်္စင္ေဟမင္၀ါး၏ဌမ္ခ္ၤဳ္္႕၌ းစမ္ းေ၀ းျ္ၤဳ ္
ို ္ရမတပင္ းိ်
ို ္စင္ေဟမင္၀ါး၏
စဥ စ းရမရနိခ္ၤဳ္း
္ မ းစမ္ းေ၀ ခ္္ အနထ်
ပ ္ေပမ ရ္္ ေတမင္ ဆိခ
ို ္႔းျြဲ ္ ၎တိ္႔္
ို နစစဥ
္ ေမ ေဆပ ေ ပ အမ္းျမစ္ေၾ်မင္ ာ
ေးျ္မၾ်မ ခြဲ္႔ေမ္္။ာထိ္႔ေ
ို ္မ်္တပငေ
္ တမ္႔ ေအမင္္႔ဂအ
ိို မရေမ္ ၎ေ ါသ ဖစ္ေ္ေးကွာိ္း ျသသမ္ွင္႔အေ္ ဖိ္ွင္႔
အီုးက္အိ္ေဟွာိ္၀ါူ၏ အမီ္ွင္႔မ
္ ်ွားျါ၀ိ္ေသွာဖီုးိတ
္ တ
ြြဲ စ္ခုးအွား အစီတ္စတ
ီ ္အမႊွာမႊွာ အုးတေ
္ ခ်ျစ္ကွာ
၎တိ္ ျသမ္ွင္႔ ေ မွာက္ဘက္မွ တစ္ေးကွာိ္းထီုးးေဖွာက္ေရးအစအမံအွား ခြိွင္႔္ ျ ရ္္္ွိွင္႔္

ိုေ
ပ မ်္ေမ္္႔ ေထမ်္္္႔ေ
ပ ရ ္စၥမ္ အ္မ ေထမ်္္္႔ရ
ပ ္္တင္းျ္ခြဲ္႔ေမ္္။ာ
ၾ် ေ်မင္ းျမစ္ေမ္္႔ားိို်္ဆင္ေဟမင္၀ါေမ္ာအပ္္တး၏ရိိုင္ စိိုင္ အႈးမ ာေမ္ ခပခ္႔းျြဲ ္ ာ“Steady, Monty! You can’t
talk to me like that. I’m your boss” ဟို္င္ာေးျမမင္္႔မ္ေးျ္မဆိခ
ို ္႔ရ
ြဲ ေ္ေမ္္။
တ္္ေ္ါင္ စိုအန်ဴ းိ်

ို ္ဆင္ေဟမင္၀ါေမ္ းဘယ္ေၾ်မင္္႔ းျဗိတေ
ိ ္နဗိို ္ခ္ၤဳ္ၾ္ ် အ္မ းေ္းျမင္္႔ ဘမ င္ေ္႔ိို
တစ္ေၾ်မင္ ထိို ခ္တ်္ေ္ခ္င္အန္္ ္မ အ မ္္ိိုင္းျမစ္ေ္ခြဲ္႔္ါေမ္္။ ထိ္႔ေ
ို ၾ်မင္္႔ းိို်ဆ
္ င္ေဟမင္၀ါေမ္ အပ္္တးမ
ိ
ဘမ င္ေ္႔ိို တစ္ေၾ်မင္ ထိို ခ္တ်္္ါ် အိိုင္(၅၀၀) ခ္္္႔ ရနိေ္ေေ ေးျမင္္႔ ထိုေ်မင္ ေ်မင္ းျမင္္႔ ဂ္မအ္္တ္႔ခ
ိို ိုခပ္ါ်
ရ္္တ္္္႔ေပမ ္ိုိင္ေၾ်မင္ ၊ စစ္ေၾ်မင္ အ္မ ခြဲပ၍ ခ္တ်္္ါ် တစ္ေၾ်မင္ အဟိုတတ
္ စ္ေၾ်မင္
ဘမ င္ေ္႔ေ
ိို ရမ်္အမ္းျမစ္ေၾ်မင္ ၊ စစ္ေၾ် ေအမင္္႔ဂိိုအမရ
တင္းျ္ေမ္္႔ ေစ္ စဥယ္မစဥ္စစ္ဆင္ေရ းတပ်္ ေထမ်္္္႔ေ
ပ ရ ္စၥမ္ အ္မ းမ း်္္္႔းေတ္းျမင္္႔
းျမမ္္႔ဆမ္ ေ္ အမ္းျမစ္ေၾ်မင္ ရနင္ းျ္ေးျ္မဆိိုခ္႔ရ
ြဲ ္ါေမ္္။ာ
းိို်္ဆင္ေဟမင္၀ါး၏ေးျမရနင္ ခ္်္အနမာယိုတတ
ၱိ ္္ေၾ်မင္ ်ိိုာေးမ်္္ါေးျ္မၾ်မ ခ္်္းဂၤ ိ္အ
္ ရင္ တပင္ာေတပနရန္
ိ ိင
ို ္အမ္းျမ
ရနိ္ိင
ို ္အမ္းျမစ္ေမ္
“What you’re proposing is this – if I give you all the supplies you want, you could go straight to Berlin – right
straight (500 miles) to Berlin? Monty, you’re nuts. You can’t do it. What the hell [?] … If you try a long column
like that in a single thrust you’d have to throw off division after division to protect your flanks from attack.”
းိို်္ဆင္ေဟမင္၀ါးေ္းျမင္္႔ ယခို ိို ဂ္မအ္္တ္္ေတမ္အ္မ းျ္္္္႔ၾ်ြဲေ္ခ္ိ္္တင

ပ ္ စစ္အ္်္္နမ်္ယ္်္ယ္းျမင္္႔
ိို်စ
္ စ္ဆင္္ါအန ေးမင္းျအင္္္င
ိို ္အမ္းျမစ္ေၾ်မင္ ဆပို းျမတ္ခ္်္ခ္ထမ းျ္ းျမစ္ေမ္္။ မြ္္တူ၏တစ္ေးကွာိ္းထီုးးစစ္အိ္မမ ဖိ္ွင္႔
ထီုးးေဖွာက္မမ္အီုးျါက စစ္ေးကွာိ္းူ၏ေဘး္ံမ်ွားအွား ကွာကြယရ
္ ္္အတြက္ တျ္မမ်ွား တစ္ခုး ျးတစ္ခုး
အသံုးး ျ ေ္ရမမ္ ဖစ္ေးကွာိ္း အထက္ျါအဂၤလျ
ီ ္မရ
သ ိ္းအရ သီရ္
ွီ ီိ
ုး ္မမ္ ဖစ္ျါသမ္သည္။ ေိ္႔ေ
ထိိုေ္႔၎
ိို း၏တ္္ေတမ္အ္မ ခ္တ်္ေ္ဆြဲတပင္
္ င္ အီုးက္အိ္ေဟွာိ္၀ါသမ္
စစ္ေၾ် ေအမင္္႔ဂိိုအမရး၏ ေစ္ စဥယ္မစဥ္စစ္ဆင္ေရ းမ ၎ခ်တက္မမူ၏တစ္စီတတ
္ စ္ျိ
ီုး ္းအ ဖစ္
သတ္မွတက
္ ွာ ေထမ်္္္႔ေ
ပ ရ ္စၥမ္ း်္္္႔းေတ္းျမင္္႔ ေထမ်္္္႔ခ
ပ ပင္႔းျ္ ္ၤဳေ္ ခြဲ္႔းျခင္ းျမစ္ေမ္္။ ၎းးျ္င္ာ ေအမင္္႔ဂိိုအမရးမ
စစ္ဆင္ေရ းတပ်္ တစ္ေ္္႔ ္င္ းေအရိ်္္ေ ယမစဥ္္နင္႔္ ထရ္္်မ အ္မ အန ေထမ်္္္႔ေ
ပ ရ ္စၥမ္ တ္္ခ္ိ္္ ၁၀၀၀ ခ္္န
ေယ္္္႔ေ
ိို ္ အမ္းျမစ္ေၾ်မင္ မ္ ်တိးျ္ၤဳခ္႔္
ြဲ ါေမ္္။ းိို်္ဆင္ေဟမင္၀ါ်
ထိိုေ္႔ိို ိို်ေ
္ ္မထမ ေမ္်္
ိို င္ ေအမင္ဂိိုအမရေမ္ ္္ဒ္္ရနိ ဘုးရိ္ွင္႔စစ္်းစးအဖြဲြဲ း၏ ုးတယ
ီ ကွာကြယ္ေရး်းစးခ် ျ္ ဖစ္သသ
ဒိုတယ
ိ ဗိို ္ခ္ၤဳ္္ၾ် Archibald Aye းမ ၎်ိစၥ္နင္႔္ ္တ္ေ်္၍ ေစမဒ်္င္ာတ်္ခ္႔္
ြဲ ါေေ ေမ္္။
ေစ္ စဥယ္မစဥ္စစ္ဆင္ေရ းတပ်္၊ းေအရိ်္္ းအနတ္(၈၂)္နင္႔္ းအနတ္(၁၀၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အအ္မ ေမ္

ရိ်ၡမ္နင္႔္ ေ မင္စမဆစေမ္္႔ ္ပိုအန္ေ
္ ထမ်္္္႔ေ
ပ ရ ္စၥမ္ အ္မ းမ းျဗတ
ိ ိေ္နေေ
ိို နမင္ရိုအ
ပ ္မ ထပအန ရရနအ
ိ မ္းျမစ္ေမ္္။
ၾ် ၾ်္္်္္္႔ေတ္္စၥမ္ အ္မ းျမစ္ေမ္္႔ ခြဲယအ္ အ္မ ၊ ်္္်္ၾ် အ္မ ၊ ဆ်္ေယ

ပ ္ေရ စ်္အ္မ ္နင္္႔
းင္ဂ္င္္ယမေပို ်္္်္်ိရယ
ိ မအ္မ ်ိအ
ို Red Ball Express းျမင္္႔ေေမ္ မ္ ေ်မင္ ၊ Grammont ရနိ
းအနတ(္ ၆)တ္္ေတမ္ ေရနနတ္္ ေထမ်္္္႔ေ
ပ ရ စခ္္ ေိ္႔ို အ ရထမ းျမင္္႔ေေမ္ မ္ ေ်မင္ ္ိ္႔ေ
ို ဆမင္ေ္ ခြဲ္႔ေမ္္။
းေအရိ်္္းျ္မ္ေထမင္စအ
ို န းေစ္ေရမ်္ရနိ မေမ္္႔ ေးျခ ္င္တ္္အ ေပို ခို (းအနတ္၂၆၊ ၉၅ ္နင္႔္ ၁၀၄ ေးျခ ္င္တ္္အအ္မ )
းမ ေရနနတ္္ ေိ္႔္
ို ္႔ေ
ိို ဆမင္အမ္္႔
ထရ္္်မ အ္မ ်ိို မ္ ေစ္ စဥယ္မစဥ္စစ္ဆင္ေရ းတပ်္ ေထမ်္္္႔ေ
ပ ရ ္စၥမ္ အ္မ စို္ိုရ
ပ မတပင္ းေပို းျ္ၤဳရ္္းတပ်္
ထရ္္်မ တ္္ခပေ
ြဲ စ္အ္မ မပနြဲ စမ္ ေ္ ခြဲ္႔ရ္ါေမ္္။ ေစ္ စဥယ္မစဥ္စစ္ဆင္ေရ းတပ်္ ေထမ်္္္႔အ
ပ မ္္႔ထရ္္်မ တ္္မပြဲနးမ
Red Lion ယမစဥ္တ္္ ဟို ေခပၚဆိိုၾ်ေမ္္။ းဆိ္
ို ါတ္္ခပြဲအ္မ ေမ္ Red Ball Express ်္ေးမ်္တပင္
တမ၀္္ထအ္ ေဆမင္ခ္႔ၾြဲ ်းျ္ ၊ စိုစေ
ို ္ါင္ Red Lion ထရ္္်မ တ္္ခပြဲ ၈ ခပြဲ တမ၀္္ ထအ္ ေဆမင္ခ္႔ၾြဲ ်္ါေမ္္။ Red Lion
ယမစဥ္တ္္ းေ္းျမင္္႔ ေအ္နမ္အန္္ ထမ ေမ္္႔ ေအွာိ္ မိ္ခွင္႔ြဲ ျး ေထမ်္္္႔ေ
ပ ရ ္စၥမ္ တစ္ေ္္႔တ္္ခ္ိ္္ ၅၀၀ ထ်္ေ်္မ္ ္
ပ ္၍
တ္္ခ္ိ္္ ၆၅၀ ခ္္္႔းထိ ေယ္ယေထမ်္္္႔ေ
ပ ္ ္ိုိင္ခ္႔ေ
ြဲ မ္္။ ၎တိို္႔ေယ္ေဆမင္ မေမ္္႔ ေထမ်္္္႔ေ
ပ ရ ္စၥမ္ အ္မ း၏
တစ္၀်္ခ္္္႔အနမ းအနတ(္ ၈၂)္နင္႔္ းအနတ္(၁၀၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အအ္မ းတပ်္ းျမစ္္ါေမ္္။
းိို်္ဆင္ေဟမင္၀ါေမ္ ေအမင္္႔ဂိိုအမရး၏ ေစ္ စဥယ္မစဥ္စစ္ဆင္ေရ းမ ခပင္႔းျ္ ္ၤဳခ္႔ရ

ြဲ းျခင္ အနမ ၎ူ၏ ဆိုတခ
္ ပမ ္်္ရေ
နိ ္ေမ္္႔
ဂ္မအ္္တ္႔း
ိို မ ဆ်္ ်္မး
ိ မ ေ္ ္ိင
ို ္ရ္္ဟေေမ းယးဆေၾ်မင္္႔္င္းျမစ္ေမ္္။ ယိ္းအ ျိ္ ၎းမ းထ်္အန
မဟမအိတာ္ းအနတ(္ ၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္ေတမ္းမ မ္ ထမ္္႔ေပင္ းေပို းျ္ၤဳရ္္
မိးမ ေ္ ္်္ရေ
နိ ္ ္်္ရနိးျခင္ ် မ္ ာခပင္႔းျ္ ္ၤဳေ္ ရမတပင္ာတစ္ခ္်္းးျမစ္္ါ၀င္ခ္႔အ
ြဲ မ္းျမစ္ေမ္္။
စက္တိ္ဘွာလအေစွာျီိ
ုး ္းအထီ ေ္ွာ္မ္္ တြိ္ အက္လက္တျ္စြေ
ြဲ ္ခြဲွင္႔သမ္ွင္႔ ဗီတီသ်ွ
အမွတ(္ ၆)ေလေးကွာိ္းခ်တျ္မမွလြလ
ြဲ ်ိ္ က်္္ရသ
ွီ မ္ွင္႔
မဟွာမီတေ
္ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အ္မ ေမ္ ေ္မ္အ္္ဒတိ်
ို ္
္ ပအ
ြဲ ္မ းးျ္ တပငာ္ းဂၤ ္္ေိို္႔
းျ္္္ မ္၀င္ေရမ်္ခ္႔းျြဲ ္ ၊ းျဗတ
ိ ိေ္နေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အ ္နစ္ခို၊ းေအရိ်္္ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အ ၃ ခို္င
န ္္႔
္ိို ္္ေ ထ တ္္အဟမ ၁ ခိုတ္႔ိို ္ါ၀င္ေမ္္႔ အဟမအိတ္ းအနတ(္ ၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္ေတမ္းးျမစ္ းျ္္္ မ္မပနြဲ စမ္ ်မ
းျ္္္ မ္စိုမနပြဲ ေ ္႔်္င္္႔ ္်္ ရနိေ္္ါေမ္္။ ေ ထ တ္္အ္မ ဆင္ ေ်္ေအ
ိ ္ ္ိ်
ို ္အမ္္႔ ေဒေေတမ္ေတမ္အ္မ အ္မ းမ
အဟမအိတေ
္ းျအးျ္င္တ္္အ္မ ် ္င္းျအ္္စမပ ေိအ္ ္ိ်
ို ထ
္ ိ္္ ခ္ၤဳ္္္ိင
ို ္းျ္ းျမစ္ေေမေၾ်မင္္႔ာယခင္ း္ မ္ ငယ္းတပင္
အ ်စစစဥ္ထမ ခြဲ္႔ေမ္္႔ ေ ေၾ်မင္ ခ္စစ္ဆင္ေရ ၁၈ ခိုခ္္္႔းမ ေရပနဆိိုင္ /မ္်္ေအ
ိ ္ အႈအ္မ းျ္ၤဳ ို္္ခ္႔ရ
ြဲ းျ္ းျမစ္္ါေမ္္။
၄္။ ေးျအးေ္းထမ
စစ္ဆင္ေရ ေဆမင္ရ်
ပ ္ရ္္ စစစဥ္ထမ ေမ္္႔ အ္ ေၾ်မင္ အနမ Highway 69 (ေ္မင္တပင္ ငရြဲ အ္ အဟို းအမ္တင
ပ ္အမ္္႔)
္နစ္ အ္ ေပမ အ္ အၾ် ေ္ပၚတပင္ တမ္ရနိ္ါေမ္္။ းဆိို္ါ အ္ အၾ် တစ္မ်္တစ္ခ္်္ရနိ ေးျအးေ္းထမ အနမ
္မ္ ဗ္်ဴဟမေးျအမ်္ယမစဥ္တ္္ ႈ္ရ
္ နမ အႈးမ ေထမ်္္္႔ရ
ပ ္္းတပ်္ ေ္္မ္႔ေးျ္မင္ ္
ပ ္ းျ္ ၊ ေရ္နတေ
္ းျအမင္ ္နင္႔္
ေရေပယေ
္ းျအမင္ အ္မ းျမင္္႔ းျ္မ္္႔္န်ေ
္ ္ေမ္္။ ေရ္နတေ
္ းျအမင္ အ္မ ္နင္႔း
္ တ
ေစ္္င္အ္မ ္နင္႔္ းျခပၤဳ္ိုတ္ၾ် အ္မ ေ္ါ်္ေရမ်္ ္်္ရနိးျ္ ၊ အ္ အၾ် တစ္မ်္တစ္ခ္်္တပင္ မ္ ေစ္္င္အ္မ
းစးရ္ေ္ါ်္ေရမ်္ ္်္ရေ
နိ မ္္။ ေဆမင္ စဥ ်မ းတပင္ း်ြဲၾ်မ္္႔ေထမ်္ အ
န ္ ရ္္းတပ်္ ္
ပ ္စမပ ခြဲယင္ နေမ္္႔
းေ္းထမ းျမစ္္ါေမ္္။
းျဗိတိေ္န းအနတ္(၃၀)တ္္အၾ် း၏ စမ််္း္နင္႔္ ရမ္အ္

န ္ ခ္်္းျမစ္ေမ္္႔ Nederrijn ေးျအမ်္ဘ်္်အ္ တိ္႔း
ို ၾ်မ တပင၊္
းဓိ် ေရေၾ်မင္ းတမ းဆ ၆ ခို တမ္ရနိေ္ေမ္္။ ၎တိ္႔အ
ို နမ-
၁္။ Son တပင္ တမ္ရေ

နိ မ္္႔ အတမ ၃၀ း်္ယ္ရေ
နိ ေမ Wilhelmina တ ေးျအမင္
၂္။ Veghel တပင္ တမ္ရနိေမ္္႔ အတမ ၂၀ း်္ယ္ရေ

နိ ေမ Zuid-Willems တ ေးျအမင္
၃္။ Grave တပင္ တမ္ရေ

နိ မ္္႔ အတမ ၂၄၀ း်္ယ္ရေ
နိ ေမ Maas းျအစ္
၄္။ အတမ ၆၀ း်္ယ္ရနိေမ္္႔ Maas-Waal တ ေးျအမင္
၅္။ Nijmegen တပငတ

္ မ္ရေ
နိ မ္္႔ အတမ ၂၆၀ း်္ယ္ရနိေေမ Waal းျအစ္
၆္။ Arnhem ရနိ အတမ ၉၀ း်္ယ္ရနိေေမ Nederrijn းျအစ္ တိ္႔ို းျမစ္ၾ်္ါေမ္္။
စစ္ဆင္ေရ းစးအပးရ းဆိ္

ို ါးျအစ္္င
န ္႔္ တ ေးျအမင္ အ္မ ေ္ပၚရနိ တပတမ အ္မ းမ တးျ္ိၤဳငတ
္ မ္ ိို ိို ေိအ္ ္ိ်
ို ရ
္ ္္စစစဥ္ထမ းျ္ ၊
၎တိ္႔ထ
ို ြဲအန းျအစ္် /ေခ္မင္ ် တစ္ခး
ို မ ေိအ္ ္ိို်္းျခင္ အးျ္ၤဳ္ိင
ို ္
္ ါ် းအနတ(္ ၃၀)တ္္အၾ် း၏ ခ္တ်္အအ
ႈ ွား
အီုးးရြွားစြွာထီခက
ီုး ္ေစမမ္ ဖစ္ျါသမ္သည္။ ထိို္႔ေၾ်မင္္႔ းအနတ္(၃၀)တ္္အၾ် းေ္းျမင္္႔ ဂ္မအ္္တိို္႔
းျအစ္် /ေခ္မင္ ် တပတမ အ္မ းမ ေမမ်္ခပမ
ြဲ ္်္စ ခြဲ္႔္ါ်ားေရ ေ္ပၚးျမတ္် ရ္္
းစးစစဥ္အ္မ ေရ ဆပေ
ြဲ တ္အတ
န ္ထမ းျ္ းျမစ္ေမ္္။ းေရ ေ္ပၚတပတမ ထိို းျခင္ ေဆမင္ရ်
ပ ္
္ ိင
ို ္ရ္္းတပ်္ အဟမအိတတ
္ ္႔ေ
ိို မ္
တပတမ ထိို ္စၥမ္ ်ိရယ
ိ မေ္ါင္ ေးျအမ်္းျအမ စပမ စိုေဆမင္ ထမ ခြဲ္႔းျြဲ ္ ၊ ၎တိ္႔း
ို မ ေယ္ယရ္္းတပ်္ ယမစဥ္ ၂၃၀၀ စ းးျ္င္
တပတမ အ္မ းမ းျ္္္ မ္တ္္ဆင္ရ္္ းင္ဂ္င္္ယမစစ္ေမ္ ၉၀၀၀ ခ္္္႔ းဆင္ေင္္႔စမ
ို ပနြဲ ထမ ခြဲ္႔းျ္ းျမစ္္ါေမ္္။
စစ္အိ္ေရး ျ လုးျမ
္ မ္ွင္႔္ယ္ေ မသမ္ ေယဘသယ်အွား ဖိ္ွင္႔ ျ္္ွင္႔ ျပး ျး အ မိ္ွင္႔ေျကီုးလက
ီုး ္ြယ္၍ ေျ ၃၀ ခ္္ွင္႔အထီ
က်ယ္၀္္းေသွာ္လမ္း အမွတ္(၃၀)တျ္မးကးမွပး တ
ုး ီယဗီလ
ုး ္ခ် ျ္းကး Brian Horrocks ူ၏အအီုးအရ ေ မအေ္အထွားမွွာ
သစ္ျိ္မ်ွားထသထျ္ ျး ရႊံဲ ြံထသထျ္သ ဖိ္ွင္႔ ေဘးမွျ္္းတက္ကွာ တီုးကခ
္ ီုးက္ ခိ္းမ်ီ းအွား ျ လုးျတ
္ ီုးကခ
္ ီုးကရ
္ ္္
မ ဖစ္္ီိ
ုး ္ခွင္႔ေ
ြဲ းကွာိ္း ျ္္ေ ျွာိ္းေ ျွားကွားခြဲွင္႔သမ္သည္။ ္ယ္ေ မအတြိ္း အဓီကက်သမ္ွင္႔ေတွာိ္ကုး္း္ ၂ ခုးတမ္ရွီ ျး
္ယ္သွာလ္္္ီိ
ုး ္ိံအတြိ္း အ မိ္ွင္႔အံုးးေ္ရွာမ်ွားအတြိ္း ျါ၀ိ္ျါသမ္သည္၊ ္ွစ္ခစ
ုး လံုးးျိ္ Arnhem ူ၏ ေ မွာက္္ွိ္ွင္႔
အေ္ွာက္ဘက္တွင္႔တ
ီုး ြိ္တမ္ရက
ွီ ွာ ၎တီွင္႔ထ
ုး ြဲမတ
ွ စ္ခုး ဖစ္သမ္ွင္႔ Groesbeek ေတွာိ္တ္္းေ သမွွာ
အမွတ(္ ၈၂)ေလေးကွာိ္းခ်တျ္မူ၏ စစ္အိ္ေရး္ယ္ေ မအတြိ္း တမ္ရေ
ွီ ္ျါသမ္သည္။ အအီျ
ုး ါေတွာိ္ကုး္္းအွား
သီမ္းျီုးကထ
္ ီ္္းခ် ျ္္ီိ
ုး ္ ခိ္းက အေ၀းေ ျးလမ္းတံတွားမ်ွားအွား ထီ္္းခ် ျ္စီုးးမီုးးထွား္ုးီိ္ ခိ္းျိ္ ဖစ္ေျသမ္သည္။
အခ္္း(၃)
တီက
ုး ျ
္ ြြဲမစတိ္မ မဟွာမီတ/္ ၀ိ္ရးီုး တ္္းတျ္ဖြြဲဲမ်ွားူ၏ အေ ခအေ္္ွိွင္႔္ ျိ္အိ္မမ
မ ်ွား
အဟမအိတ္တ္္အ္မ း၏ စစ္းဂၤါစစဥ္
ALLIED ORDER OF BATTLE
အဟမအိတ္တ္္ေ္ါင္ စိုဌမ္ခ္ၤဳ္္
SUPREME HEADQUARTERS ALLIED EXPEDITIONARY FORCES (SHAEF)
တ္္ေ္ါင္ စိုတ္္အ်ဴန ၾ် - ဗိို ခ

္ ္ၤဳ္္ၾ် းိ်
ို ဆ
္ င္ေဟမင္၀ါ
ဒိုတယ
ိ တ္္ေ္ါင္ စိုအန်ဴ - ေ တ္္ဗိို ခ
္ ္ၤဳ္္ၾ် ဆမးမေမတ်္ဒါ
စစ္စဥ စ းရမရနခ
ိ ္ၤဳ္္ - ဗိို ္ခ္ၤဳ္ေ
္ ၀ါ တ
္ မဘဒယ္ စ
္ အစ္
ေးျအးျ္င္တ္္မပြဲနအ္မ
းအနတ(္ ၁၂)တ္္ေတမ္စို
တ္္ေတမ္စအ
ို န်ဴ - ဒိုတယ
ိ ဗိ္ို ္ခ္ၤဳ္္ၾ် းိအ
ို မဘရ်္ဒေ
းေအရိ်္္ းအနတ္(၁)တ္္ေတမ္
တ္္ေတမ္အ်ဴန -ဒိုတိယဗိ္ို ္ခ္ၤဳ္္ၾ် ေ်မ်္ဒ္

္ းိတ္ခ္္ေဟမ္႔ခ္္
းအနတ(္ ၁၉)တ္္အၾ်
တ္္အၾ် အန်ဴ - ဗိ္ို ္ခ္ၤဳ္္ခ္မ စ္းိတ္ခ္္ေ်မ တ္
းအနတ(္ ၂)ေပခ္္္်မတ္္အ
းအနတ(္ ၃၀)ေးျခ ္င္တ္္အ
းအနတ(္ ၇)ေပခ္္္်မတ္္အ
းအနတ(္ ၂၉)ေးျခ ္င္တ္္အ
းအနတ(္ ၁၁၃)းျအင္ တ္္မနပြဲ တိ္႔းျို မစ္ေမ္
းအနတ(္ ၂၁)တ္္ေတမ္စို
ို န်ဴ - စစ္ေၾ် ေအမင္္႔ဂိိုအမရ
ိ ္ၤဳ္္ - ဗိ္ို ္ခ္ၤဳ္း
္ ်္မဒ
္ ဘယ္ယ ဒ ဂင္ဂ္္
းျဗိတိေ္န းအနတ(္ ၂)တ္္ေတမ္
တ္္ေတမ္အ်ဴန - ဒိုတယ
ိ ဗိ္ို ္ခ္ၤဳ္္ၾ် ဆမအိင
ို ္ စ္ ဒအ္္စ
းအနတ(္ ၁၂)တ္္အၾ်
တ္္အၾ် အန်ဴ - ဒိုတယ

ိ ဗိ္ို ္ခ္ၤဳ္္ၾ် း္္းအ္ရစ္ခ္
းအနတ(္ ၇)ေပခ္္္်မတ္္အ
တ္္အအန်ဴ - ဗိို ခ
္ ္ၤဳ္္ဂ္းယ္ ဗ
္ မ္
းအနတ(္ ၁၅)စေ်မ္႔တ္္အ
တ္္အအန်ဴ - ဗိ္ို ္ခ္ၤဳ္္စးအ္ဘဘမ
းအနတ(္ ၅၃)ေ၀ တ္္အ
တ္္အအန်ဴ - ဗိ္ို ္ခ္ၤဳ္္းမေ်ရိိုနစ္
းအနတ(္ ၈)တ္္အၾ်
တ္္အၾ် အန်ဴ -ဒိုတိယဗိ္ို ္ခ္ၤဳ္္ၾ် ဆမရစ္ခ္တ္းိိုေ်မ္မ
းအနတ(္ ၁၁)ေပခ္္္်မတ္္အ
တ္္အအန်ဴ - ဗိ္ိို ္ခ္ၤဳ္္ဂ္္ဘေရမဘတ္
းအနတ(္ ၃)တ္္အ
တ္္အအန်ဴ - ဗိ္ို ္ခ္ၤဳ္္းယ္ ္ဂ္၀နစ္စ မ
းအနတ(္ ၄)ေပခ္္္်မတ္္အဟမ
တ္္အဟမအန်ဴ - ဗိ္ို ္အန်ဴ ခ္ၤဳ္္းမးအ္္်မဗမ
းအနတ(္ ၁)ဘယ္ဂယ္္တ္္အဟမ
တ္္အဟမအန်ဴ - ဗိို အ
္ န်ဴ ၾ် ဘ္ိင
ို ္ရ္
ပ ္
းအနတ(္ ၃၀)တ္္အၾ်

ိ ဗိ္ို ္ခ္ၤဳ္္ၾ် ဘဂ္ေဟမ္႔ေရမ္႔စ္
းအနတ(္ ၂) Household Cavalry တ္္ရင္ ၾ်
းျ္မ္ေစမင္္႔ေပခ္္္်မတ္္အ
တ္္အအန်ဴ - ဗိ္ို ္ခ္ၤဳ္္ေးးိတခ

္ ္္း်္စး
္ ဒယ္
းအနတ(္ ၅)းျ္မ္ေစမင္္႔တ္္အဟမ (Grenadiers/Irish)
းအနတ(္ ၃၂)းျ္မ္ေစမင္္႔တ္္အဟမ (Coldstream/Welsh)
းအနတ(္ ၄၃)၀်္ဆ်္စတ
္ ္္အ
တ္္အအန်ဴ - ဂ္းိိုင္ေေမအတ္စ္
းအနတ(္ ၁၂၉)တ္္အဟမ
းအနတ(္ ၁၃၀)တ္္အဟမ
းအနတ(္ ၂၁၄)တ္္အဟမ
စ်္ေေ္တ္တ္္ရင္ ၁ ရင္
းအနတ(္ ၅၀)ေ္မ္ေ္္ဘရိင
ို ယ
္ ္္တ္္အ
(စ်္တင္ဘမ ၁၈ ရ်္ေ္္႔တင
ပ ္ းအနတ္(၈)တ္္အၾ် ်ပ္္်အ
ြဲ ႈေးမ်္ ႊြဲေးျ္မင္ ေ္ ခြဲ္႔ေမ္)
တ္္အအန်ဴ - ဗိ္ို ္ခ္ၤဳ္္ဒေးးိတခ

္ ္္ဂေရဟအ္
းအနတ(္ ၆၉)တ္္အဟမ
းအနတ(္ ၁၅၁)တ္္အဟမ
းအနတ(္ ၂၃၁)တ္္အဟမ
းအနတ(္ ၈) ေပခ္္္်မတ္္အဟမ
တ္္အဟမအန်ဴ - ဗိ္ို ္အန်ဴ ခ္ၤဳ္္း ဂ္္ရိင

ို ္ယမ္ြဲ အ
္ မ
ေတမ္၀င္္ယ္ေမ ္္္တ္္အဟမ
(Royal Netherlands Brigade ‘Princess Irene’)
တ္္အဟမအန်ဴ - ေးဒရိိုငတ
္ မဗ္္စတဗင္ ္စ္ခ္
ို ဆမင္ေရ ေ တ္္မပြဲနအ္မ
းေအရိ်္္ေ တ္္ ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အ္မ ေယ္ယ္ိ္႔ေ

ို ဆမင္ေရ ဌမ္ခ္ၤဳ္္
ဌမ္ခ္ၤဳ္္အ်ဴန - ဗိ္ို ္ခ္ၤဳ္ေ

္ ္ါ း
္ ယ္ ၀
္ ယပ
းအနတ(္ ၅၂)ေ ယမစဥ္း္

ို ္
းအနတ(္ ၅၃)ေ ယမစဥ္း္

ို ္
းအနတ(္ ၅၀)ေ ယမစဥ္း္

ို ္
စိုိုစေ
ို ္ါင္ - းို္ခ
္ ပြဲ ၆၀၊ ေ ယမစဥ္ ၁၁၀၀
ေတမ္၀င္ေ တ္္ းအနတ(္ ၄၆)ေ တ္္မနပြဲ
ေ တ္္
ေ တ္္
းအနတ(္ ၄၈)၊(၂၃၃)၊(၂၇၁)၊(၄၃၇)၊(၅၁၂)၊(၅၇၅) းို္္အ္မ ္ါ၀င္ေမ္
စိုစေ
္ ပြဲ ၆ ခို၊ ေ ယမစဥ္ ၂၇၉ စ
ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အ္မ
းေအရိ်္္ းအနတ္(၁၄)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အၾ်
(ဌမ္ခ္ၤဳ္ေ
္ မးျမစ္းျ္ တိ်
ို ္္စ
ပြဲ စဥ္းတပင္ ္ါ၀င္တိို်ခ
္ ိို်္းျခင္ အရနိေ္)
တ္္အၾ် အန်ဴ - ဗိ္ို ္ခ္ၤဳ္္အ်္ေရ ဘရစ္ဂ္္ေ၀
းအနတ(္ ၈၂)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အ (‘All American’)
တ္္အအန်ဴ - ဗိ္ို ္အန်ဴ ခ္ၤဳ္္ဂ္ိအ္ စ္ဂါဗင္
းအနတ(္ ၅၀၄)ေ ထ ေးျခ ္င္တ္္ရင္ ၾ်
းအနတ(္ ၅၀၅)ေ ထ ေးျခ ္င္တ္္ရင္ ၾ်
းအနတ(္ ၅၀၈)ေ ထ ေးျခ ္င္တ္္ရင္ ၾ်
းအနတ(္ ၃၂၅)ဂ ိို်ဒ

္ ါေးျခ ္င္တ္္ရင္ ၾ်
းအနတ(္ ၃၇၆)ေ ေၾ်မင္ ခ္စစ္ေးျအးျ္င္းေးျအမ်္တ္္ရင္
းအနတ(္ ၃၁၉)ဂ ိို်ဒ

္ ါတင္စစ္ေးျအးျ္င္းေးျအမ်္တ္္ရင္
းအနတ(္ ၃၂၀)ဂ ိို်ဒ

းအနတ္(၁၀၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အ (‘Screaming Eagles’)
တ္္အအန်ဴ - ဗိ္ို ္ခ္ၤဳ္္အ်္စ၀

္ ြဲ ေ
္ တ မ
းအနတ(္ ၅၀၁)ေ ထ ေးျခ ္င္တ္္ရင္ ၾ်
းအနတ(္ ၅၀၂)ေ ထ ေးျခ ္င္တ္္ရင္ ၾ်
းအနတ(္ ၅၀၆)ေ ထ ေးျခ ္င္တ္္ရင္ ၾ်
းအနတ(္ ၃၂၇)ဂ ိို်ဒ

္ ါေးျခ ္င္တ္္ရင္ ၾ်
းအနတ(္ ၃၇၇)ေ ေၾ်မင္ ခ္စစ္ေးျအးျ္င္းေးျအမ်္တ္္ရင္
းအနတ(္ ၃၂၁)ဂ ိို်ဒ

းအနတ(္ ၉၀၇)ဂ ိို်ဒ

းျဗိတိေ္န းအနတ(္ ၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အၾ်

ိ ဗိ္ို ္ခ္ၤဳ္္ၾ် း်္မေ
္ းးအ္ဘေရမင္ ္င္
းအနတ(္ ၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အ
တ္္အအန်ဴ - ဗိ္ို ္ခ္ၤဳ္္းမး
းအနတ(္ ၁)ေ ထ တ္္အဟမ
းအနတ(္ ၄)ေ ထ တ္္အဟမ
းအနတ(္ ၁)ေ ေၾ်မင္ ဆင္ တ္္အဟမ
းအနတ(္ ၁)ေ ေၾ်မင္ ဆင္ ေးျခးျအ္္တ္္အဟမ
ေတမ္၀င္းေးျအမ်္တ္္မနပြဲ
းအနတ(္ ၅၂)တ္္အ(Lowland)
တ္္အအန်ဴ - ဗိ္ို ္ခ္ၤဳ္္ဟ်္၀ြဲ ္စအစ္
းအနတ(္ ၁၅၅)တ္္အဟမ
းအနတ(္ ၁၅၆)တ္္အဟမ
းအနတ(္ ၁၅၇)တ္္အဟမ
းအနတ(္ ၇၉)၊ (၈၀) ္နင္႔္ (၁၈၆) စစ္ေးျအးျ္င္တ္္ရင္ ၾ် အ္မ ၊ းအနတ္(၁)ေတမင္ေ္ပၚတ္္ရင္ ၾ်
းအနတ(္ ၅၄)တင္္႔မ္်္းေးျအမ်္တ္္ရင္ ၾ်
တိို်္ခ်
ိို ္ေရ ေ တ္္မြဲပနအ္မ
ေတမ္၀င္ေ တ္္ းအနတ(္ ၂)္မ္ ဗ္်ဴဟမေ တ္္မနပြဲ
ေ တ္္ဗ္ိို ္ခ္ၤဳ္္ဆမးမေမ်ိို္င္ဟ္္
ေတမ္၀င္ေ တ္္ းအနတ(္ ၈၃)ေ တ္္မနပြဲ
တ္္မြဲနပ အန်ဴ - ေ တ္္ဗ္ိို ္ခ္ၤဳ္အ

္ မရနယ္းတ
ိ ္ခ္္ဘေရမ္႔ဟတ္စ္
းအနတ(္ ၃၉)်င္ ေထမ်္ေ ယမစဥ္းို္္ (Spitfire)
းအနတ(္ ၁၂၁)၊ (၁၂၂)၊ (၁၂၃) ္နင္႔္ (၁၄၃) ေ ယမစဥ္းို္အ

္ ္မ (Typhoon)
းအနတ(္ ၁၂၅)၊ (၁၂၆) ္နင္႔္ (၁၂၇) ေ ယမစဥ္းို္္အ္မ (Spitfire)
စိုစေ
္ ပြဲ ၂၉ ခို၊ ေ ယမစဥ္ ၃၉၀
ေတမ္၀င္ေ တ္္ းအနတ(္ ၂)ေ တ္္မပနြဲ
တ္္မပနြဲ အန်ဴ - ေ တ္္ဗ္ိို ္ခ္ၤဳ္ဘ

္ း းအ္ဘရ
းအနတ(္ ၁၃၆)၊ (၁၃၈) ္နင္႔္ (၁၄၀) ေ ယမစဥ္းို္္အ္မ (Mosquito)
းအနတ(္ ၁၃၇) ္နင္႔္ (၁၃၉) ေ ယမစဥ္းို္အ

္ ္မ (B-25 Mitchell)
စိုစေ
္ ပြဲ ၁၃ ခို၊ ေ ယမစဥ္ ၁၃၀
ေတမ္၀င္ေ တ္္ းအနတ(္ ၈၄)ေ တ္္မနပြဲ (တိို်္

္ ပစ
ြဲ စဥ္းတပင္ အ္ါ၀င္ခ္႔္
ြဲ ါ)
တ္္မပနြဲ အန်ဴ - ေ တ္္ဗိို ္ခ္ၤဳ္း

္ းိိုဘေရမင္
စ်္တင္ဘမ ၁၇ ရ်္ေ္္႔တပင္ ္ါ၀င္တိို်္ခ်

ိို ္ခ္႔ေ
ြဲ ေမ ေ တ္္အ္မ
ေတမ္၀င္ေ တ္္ းျဗတ

ိ ိ္ေ
္ ေၾ်မင္ ရ္္်မ်ပယေ
္ ရ တ္္မနပြဲ (RAF AIR DEFENSE OF BRITAIN)
တိို်ေ
္ ယမစဥ္်ပ္်
္ ြဲအဌ
ႈ မ္ခ္ၤဳ္္ (FIGHTER COMMAND)
ဌမ္ခ္ၤဳ္္အ်ဴန - ေ တ္္ဗ္ိို ္ခ္ၤဳ္ဆ

္ မရိဒ
ို ရစ္ေဟ ္
ေတမ္၀င္ေ တ္္ ဗပို ၾ်ြဲေ ယမစဥ္်ပ္်

္ အ
ြဲ ဌ
ႈ မ္ခ္ၤဳ္္ (RAF BOMBER COMMAND)

္ မးမေမဟြဲရစ္စ္
ေတမ္၀င္ေ တ္္ ်အ္ ရိို တ္္ ်ပ္္်အ

ြဲ ႈဌမ္ခ္ၤဳ္္ (RAF COASTAL COMMAND)

္ မရနိ တ
္ ိိုေဒါ်္် ္္စ္
းေအရိ်္္ၾ်မ္ တ္္္ိိုငေ
္ တ္္ းအနတ(္ ၉)ေ တ္္မပနြဲ (USAAF 9TH AIR FORCE)
တ္္မပနြဲ အန်ဴ - ဒိုတိယဗိ္ို ္ခ္ၤဳ္္ၾ် ဟိ္႔ထ

ို ္း်္စ္ဗ္္ဒ္္ဘမ္႔ဂ္္
းေအရိ်္္ၾ်မ္ တ္္္ိိုငေ
္ တ္္ းအနတ(္ ၉)ေ တ္္မပနြဲ (USAAF 8TH AIR FORCE)
တ္္မပနြဲ အန်ဴ - ဒိုတိယဗိ္ို ္ခ္ၤဳ္္ၾ် ဂ္ိအ္ စ္းတ

ိ ခ
္ ္္ဒ စ္တယ္
္ ျ္မပွ းးကးမ်ွား
စ်္တင္ဘမ ၂ ရ်္ေ္္႔တပင္ ဗိုိ ္ခ္ၤဳ္္ၾ် းိ်

ို ္ဆင္ေဟမင္၀ါေမ္
္ ္္အန်ဴ အ္မ းၾ်မ ဒိပဟးျမစ္ေ္ေမ္္႔ ထိို စစ္ဆင္အအ
ႈ ဟမဗ္်ဴဟမးမ
ေးျမရနင္ ရ္္းတပ်္ စစ္ေၾ်မင္ ၂ ခိုးျမင္္႔တိို်ခ
္ ိို်ေ
္ ရ (two thrust strategy)
အဟမဗ္်ဴဟမးျမင္္႔ ေးျအမ်္ဘ်္္နင္႔္ ေတမင္ဘ်္တ္႔အ
ိို န တိို်ခ
္ ိို်အ
္ မ္္႔းစးအပးမ ခ္အနတ်
္ မ
္ ္္အန်ဴ ၾ် အ္မ ထပေ္႔ိို ေ္ ္ိ္႔ခ
ို ြဲ္႔ေမ္္။ ဂရအ္ ဗ ရနိ
အဟမအိတ္တ္္ေ္ါင္ စိုဌမ္ခ္ၤဳ္း၏
္ ဆ်္ေယ
ပ ္ေရ းစးအပအ္မ အနမ ဆိို ရပမ ္်္ရေ
နိ းျမင္္႔
းဆိို္ါစအပခ္်္်္႔ေ
ြဲ ိို္႔ေေမ စဥ စမ ေ္ -၁ းဆင္္႔ရနိေတင္ အ္မ ေမ္္င္ ္င္ ေအမင္္႔ဂိိုအမရ္နင္္႔
ဘရ်္ဒေ တိ္႔း၏
ို ဌမ္ခ္ၤဳ္အ
္ ္မ ေိ္႔ို ေရမ်္ရရ
နိ ္္ ၃ ရ်္ခ္္္႔ၾ်မးျအင္္႔ခြဲ္႔္ါေမ္္။
းိို်္ဆင္ေဟမင္၀ါးေ္းျမင္္႔ ဒ ဆစ္ ပေ
ြဲ မ္္႔ေ၀ဒ္မေၾ်မင္္႔ အ ္
ႈ ္ရနမ ္ိုိင္းျမစ္ေ္းျ္
စ်္တင္ဘမ ၅ ရ်္ေ္္႔တပင္ ်ပ ဘတ္႕၌ ေအၼတၾ် ရိုစဘြဲ္႔၊
ယင္ း၏စစ္ဘ်္းၾ်ပေ္ အ္မ ၊ းျဗိတိ္၀
္ ္္ၾ် ခ္ၤဳ္္၀င္စတ္္ခ္မခ္း္ါး၀င္ းျဗိတေ
ိ ္နစစ္စဥ စ းမပနြဲ တစ္မနပြဲ ိုပ ္ါ
တ်္ေရမ်္အမ္္႔ းေရ ၾ် အဟမဗ္်ဴဟမ်ပ္
ပ ္မရင္္႔တစ္ခိုးမ တ်္ေရမ်္ရ္္ရေ
နိ ္ေးျမင္္႔ ေရနနတ္္ စစ္အ္်္္နမးးျ္င္
းးျ္ိၤဳင္းဆိုိင္းျမစ္ေ္ေမ္္႔ ဘရ်္ဒေ ္နင္႔္ အပ္တ
္ တိ္႔း
ို မ မ္ းေ ဂရိုထမ ရ္္ အစပအ္ ေမခြဲ္႔ေ္္။
စစ္ေၾ် ေအမင္္႔ဂိိုအမရေမ္ ေး၏ဌမ္ခ္ၤဳ္္းမ းအနတ္(၂၁)တ္္ေတမ္စို္မ္ ဗ္်ဴဟမဌမ္ခ္ၤဳ္္တင

ပ ္ ရပို စိို်ထ
္ မ းျ္
းေထပေထပ်စ
ိ ၥရ္္အ္မ းတပ်္ အဟမအိတတ
္ ္္ေ္ါင္ စိုဌမ္ခ္ၤဳ္ေ
္ ္႔ိို ေး၏စစ္စဥ စ းရမရနခ
ိ ္ၤဳ္္းျမစ္ေ
ဗိို ခ
္ ္ၤဳ္္မရ္္စစ္မရ်္ဒဂပင္ဂ္္းမ ေစ တ
ႊ ္်မ ္
ို ေ
္ ဆမင္ေစ ္်္ရေ
နိ မ္္။ ေိ္႔ေ
စ်္တင္ဘမ ၉ ရ်္ေ္္႔တပင္ ဗိ္ို ္ခ္ၤဳ္္ဂင
ပ ္ဂ္္ေမ္ ရိုတတ
္ ရ်္းေအမေမမ်္်မ
်္္္ အမေရ ခ္ိၤဳနယပင္ မေေမေၾ်မင္္႔ ေအမင္္႔ဂိိုအမရေမ္ ယင္ းမ းဂၤ ္္ေ္႔ခ
ိို ပင္႔ေ
္ ္ ်မ
တစ္္တ္ခ္္္႔း္မ ယေစခြဲ္႔္ါေမ္္။ းိို်ဆ
္ င္ေဟမင္၀ါး၏ ္နစေ
္ ၾ်မင္ ထိို စစ္ဆင္အး
ႈ မ မ္
ယခင္စစ္အ္်္္မန ်္ယ္်္ယ္းျမင္္႔ ထိို ေမမ်္တ်
ိို ခ
္ ိို်္းျခင္ အဟမဗ္်ဴဟမ်ြဲ္႔ေိို္႔္င္ အပ္တ
္ အန
ေေဘမတ ်္ခပးျခင္ အရနိခ္႔ေ
ြဲ ္္။ းးျ္ိၤဳင္းဆိိုင္းျမစ္ေ္ေမ္္႔ ဘရ်္ဒေ ္နင္႔္ အပ္တ
္ တိ္႔း
ို ၾ်မ
းၾ်ိအ္ၾ်ိအ္ မိႈ္ိႈင္ အႈအ္မ းျ္ၤဳ ို္ခ
္ ္႔ေ
ြဲ ေမ္ မ္ တ္္အ္မ း နအ္ ်ပမေ၀ းျခင္ ၊
္ ရ းျ္ ္မအ္မ ရနေ
ိ ္းျခင္ တိ္႔ေ
ို ၾ်မင္္႔ းျဗိတိေ္န းအနတ္(၂၁)တ္္ေတမ္စို္နင္္႔
းေအရိ်္္အ္မ းၾ်မ ေေဘမထမ ်ပြဲ အ
ပြဲ ႈအ္မ ဆ်္ ်္တမ္ရနိ ္်္ရနိေ္္ါေမ္္။
္ ္္ေ္ါင္ စိုဌမ္ခ္ၤဳ္မ
္ ပနြဲ စမ္ းျခင္ ္နင္႔း
္ တ ေအမင္္႔ဂိိုအမရးမ ယခင္ဗိို ္ခ္ၤဳ္္ၾ် းဆင္္႔အန
စစ္ေၾ် းဆင္္႔ေိို္႔ တိို းျအင္္႔ေ္ ်
ိို ္းျခင္ ် ေဟမ္ ္္ေးျအမ်္ဘ်္ရတ
နိ ္္အ္မ းမ ထိ္္ ခ္ၤဳ္္ခင
ပ ္႔ရ
္ ေပမ ေစးျ္
ထိို စစ္ဆင္ေ္ေမ္္႔ းအနတ္(၂)းျဗိတေ
ိ ္နတ္္ေတမ္းတပ်္ တပ္္ းမ တစ္ခရ
ို ရနေ
ိ စခြဲ္႔္ါေမ္္။
ယင္ းခ္ိ္တ
္ ပင္ ဒိုတယ
ိ ဗိို ္ခ္ၤဳ္္ၾ် ဘရစ္တ္္ေမ္ းအနတ္(၁)အဟမအိတ္ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္ေတမ္းမ ်ပ္္်ြဲရ္္းတပ်္
္ ္္ေ္ါင္ စိုဌမ္ခ္ၤဳ္တ
္ ပင္ ေရမ်္ရနိ ္်္ရေ
နိ ္ေမ္္။ ယင္ ေမ္ းျဗိတိ္း၏
္ ေ ေၾ်မင္ စပအ္ းမ းေရ ္ါအႈးမ
စတင္တမ္ေထမင္ခ္႔ေ
ြဲ ္ထအ်အမၻစစ္းျ္္္ေ ယမစဥ္အန်ဴ ေဟမင္ တစ္စဥ းျမစ္းျ္ တ္္ေတမ္တစ္ခး
ို မ ်ပ္်
္ ရ
ြဲ ္္ေတမ္႔
းပ်ိို်အ
္ ႈအရနဟ
ိ ယ
ို ဆ္ိုိင္ေမ္္။ ယင္ းေ္းျမင္္႔ းအနတ္(၁)အဟမအိတ္ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္ေတမ္ရနိ ေ ၾ်မင္ ခ္တ္္အ ၃
ခိုစ ိုပ းမ စစ္ဆင္ေရ ၾ် တစ္ခိုးတပင္ ထမ္္႔ေင
ပ ္ းေပို းျ္ၤဳေပမ ရ္္ ဆ ၵရနိေ္ေးျမစ္ေမ္္။
ဘရစ္တ္္း၏ ်္ေးမ်္ရနိ ဒိုတိယတ္္ေတမ္အန်ဴ အနမ ဘိုရင္္႔ေဆပေတမ္အ္ိၤဳ ေတမ္စမရင္ ၀င္းျမစ္းျ္ ၀္္ၾ် ခ္ၤဳ္၀

္ င္စတ္္ခ္မခ္း၏
ခ္္္႔း္္အႈးျမင္္႔ းျဗိတိေ္န းအနတ္(၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အၾ် းမ ်ပ္်
္ ြဲေ္ေ ဒိုတယ
ိ ဗိို ္ခ္ၤဳ္္ၾ် ဘေရမင္ ္င္ းျမစ္ေမ္္။
ေေမ္ တိို်္
္ ပတ
ြဲ င
ပ ္်ယ
ိို ္တင
ိို ္်ယ
ိို ္်္ စဥ ေဆမင္တတ္ေတစ္စဥ အဟိုတ္
္ ြဲ းးျအြဲဘ၀င္းျအင္္႔ေ္တတ္ေမ္္႔
းဂၤ ္္အင္ အ္ိၤဳ အင္ ပယ္းးျမစ္ းေအရိ်္္တ္႔း၏
ိို ်ြဲ္႔ရြဲနအႈးမ ရရနတ
ိ တ္ေးျမစ္ေမ္္။
ၾေဂိုတ္ တစ္ းတပင္ တပင္

္ င္၊ အဟမအိတတ
္ ္္အ္မ း၏ ထိို စစ္ဆင္အႈ
းျအ္္ဆ္္ နးျခင္ ေၾ်မင္္႔ ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အ္မ ခ္ေ္ ရ္္ စစစဥ္ထမ အႈအ္မ စပမးမ
မ္်္ေအ
ိ ္ ခြဲ္႔ရးျ္ ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္္အ္မ း၏ းေရ ္ါအႈ ်္ဆင္ မေစခြဲ္႔ေမ္္။ စ်္တင္ မ ၂
ရ်္ေ္္႔တင
ပ ္ းျဗိတေ
ိ ္န းအနတ္(၂)တ္္ေတမ္ခ္တ်္အရ
ႈ ္္ဆိိုင္ ထမ ေးျမင္္႔ Lille ္နင္္႔ Courtrai
း္ တပင္ ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အ ၃ ခိုခ္ေ္ အမ္္႔းစးစစဥ္းမ ေ္မ်္ဆိုပ း ္
ပ ်
္ ္္ေ္စစဥ္တပငအ
္ န
းေအရိ်္္ဗ္ိို ္ခ္ၤဳ္္ၾ် ဘရ်္ဒေ ် ေး၏ းေအရိ်္္ းအနတ္(၁)တ္္ေတမ္းမ းေပို းျ္ၤဳ်မ
တိို်ခ
္ ိို်အ
္ မ္ဟို းစးစစဥ္ေးျ္မင္ ြဲ ိို်ေ
္ ေမေၾ်မင္္႔ ေ ထ ဆင္ အမ္္႔းစးစစဥ္းမ
ရိုတတ
္ ရ်္းျ္္္ မ္မ္်္ေအ
ိ ္ ရးျ္္္ေမ္္။ တပင္ ဗိို ္ခ္ၤဳ္္ၾ် ဘေရမင္ ္င္ ေမ္ စ်္တင္ဘမ ၆
ရ်္ေ္္႔တင
ပ ္ းအနတ္(၃၀)တ္္အၾ် အန ္ယ္ေမ ္္္ိင
ို ္ငေ
ပ းျအမ်္္င
ိို ္ ေိို္႔
ထိို ေမမ်္၀င္ေရမ်္အမ္္႔စစ္ဆင္ေရ တပင္ းအနတ(္ ၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အၾ် းျမင္္႔ေမ
းေထမ်္း်းျ္ၤဳအမ္ဟေေမ းစးစစဥ္းမ ေမ ်္ခပ ်
ိို ္ရေတမ္႔ေမ္္။
တ္္ေတမ္အ်ဴန ၂ စဥ းၾ်မ ဆ်္ဆေ
ပ ရ အနမ မ္ းေးျခးေ္အေ်မင္ ေ
န ္္။
ထိ္႔ေ
ို ၾ်မင္္႔ ေစ္ စဥယ္မစဥ္စစ္ဆင္ေရ စတင္ခ္ိ္္တပင္
အဟမအိတေ
္ ခါင္ ေဆမင္္င
ိို ္ းတပင္ းျ္ိၤဳင္ဆိင
ို ္အႈအ္မ းျ္င္ ထ္္္်မ
္မ္ ဗ္်ဴဟမ္ိ္င
ို ္ းမ ္မ္ အႈအ္မ ရနိ မေစခြဲ္႔္ါေမ္္။
္ ျ္မ်ွားူ၏ ျိ္အိ္မမ
မ ်ွား
္ ္႔ေ
ိို မ္ စစ္ဆင္ေရ းမ း္ိင
ို ္ ္နစ္
္ ိိုင္ ခပ၍
ြဲ းျ္င္ဆင္ ေဆမင္ရပ်ခ
္ ္႔္
၎တိ္႔အ
ို နမ-
၁္။ Market (ေစ္ ) - ဒိုတိယဗိို ခ

္ ္ၤဳ္္ၾ် မ်္ဒရစ္ဘေရမင္ ္င္ စဥ စ ေမ္္႔ းအနတ္(၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အၾ် း၏
္မ္ ဗ္်ဴဟမ်ပ္္်အ
ြဲ ႈေးမ်္ရာနိ ဗိို ခ
္ ္ၤဳ္္ၾ် ၀စ္းတ
ိ ္ခ္္ဘမရစ္ရတ္္စဥ စေမ္္႔
းအနတ(္ ၁)အဟမအိတေ
္ ေၾ်မင္ ခ္ိတ္္ေတမ္အန ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အ္မ အသံုးး ျ ြယ္၍ တပတမ အ္မ ္နင္႔္
္ ယ္ေးျအအ္မ းမ
ေိအ္ ္ိုိ်္ထိ္္ ခ္ၤဳ္္ထမ ရ္္
၂္။ Garden (စဥယ္မစဥ္) - ဒိုတိယဗိို ခ

္ ္ၤဳ္္ၾ် ဘရိိုငယ
္ ္္ေဟမေရမ္႔ခ္စဥ စ ားျဗိတေ
ိ ္နးအနတ္(၃၀)တ္္အၾ် ာ
်္ေးမ်္ခာပ ေးျအးျ္င္တ္္မပနြဲ အ္မ ေးျအမ်္ဘ်္ေ္႔ိို ခ္တ်္တိို်ခ
္ ိို်ရ
္ ္္ ဟ၍းျမစ္ေမ္
Market ေစ်းစစ္အိ္ေရးအျီိ
ုး း္ အတြက္ ျိ္အိ္မမ
မ ်ွား
Market (ေစ္ ) စစ္ဆင္ေရ း္ိင

ို ္ တပင္ အဟမအိတ္တ္႔ေ
ိို မ္ းအနတ္(၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္ေတမ္ ်္ေးမ်္ရနိ တ္္အ ၆ ခိုအန
၄ ခိုးမ ္ါ၀င္တိို်ခ
္ ိ်
ို ေ
္ စအမ္ းျမစ္ေမ္္။ ဗိို ခ
္ ္ၤဳ္္ Maxwell D. Taylor စဥ စ ေမ္္႔ းေအရိ်္္
းအနတ(္ ၁၀၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အေမ္ းအနတ္(၃၀)တ္္အၾ် း၏ ေးျအမ်္ဘ်္တပင္ ဆင္ ေ်္းျ္ Eindhoven း၏
းေရနနေးျအမ်္ဘ်္ Son ္နင္႔္ Veghel တိ္႔တ
ို ပင္ တမ္ရနိေမ္္႔ တပတမ အ္မ းမ ေိအ္ ္ိ်
ို ္ရအမ္းျမစ္းျ္ ဗိို အ
္ ်ဴန ခ္ၤဳ္္ James M.
Gavin စဥ စ ေမ္္႔ းေအရိ်္္ းအနတ္(၈၂)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အေမ္ းအနတ္(၁၀၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အ
ဆင္ ေ်္ရအမ္္႔ေ္ရမး၏ းေရနနေးျအမ်္ဘ်္တင
ပ ္ ဆင္ ေ်္ရအမ္းျမစ္်မ Grave ္နင္႔္ Nijmegen တိ္႔ရ
ို နိ တပတမ အ္မ းမ
ေိအ္ ္ိို်ထ
္ ိ္္ ခ္ၤဳ္္ရအမ္ းျမစ္ေမ္္။ ဗိို ခ
္ ္ၤဳ္္ Roy Urquhart စဥ စ ေမ္္႔ းျဗိတိေ္န
းအနတ(္ ၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အေမ္ေတမ္႔ ဗိို္ အ

္ န်ဴ ခ္ၤဳ္္ Stanislaw Sosabowski စဥ စ ေမ္္႔ ္ိို ္္
းအနတ(္ ၁)ေ းျခမ ေ ထိ တ္္အဟမ္နင္႔း
္ တ စစ္ဆင္ေရ အ္ ေၾ်မင္ း၏ ေးျအမ်္ဘ်္း်္ဆပို ေ္ရမတပင္
ဆင္ ေ်္်မ၊ Arnhem ရနိ းျအစ္် တပတမ ၾ် ္နင္႔္ Oosterbeek ရနိ အ ရထမ တပတမ တိ္႔း
ို မ ေိအ္ ္ိ်
ို ္ရအမ္းျမစ္်မ
ယ+၅ရက္ေ္ွင္႔တြိ္ အမွတ(္ ၅၂)ေတွာိ္ေျေေ ခလ်ိ္တျ္မအွား Deelen ေလယွာ်္ကြိး္ သီွင္႔ုး ျီွင္႔ေ
ုး အွာိ္ေျးမမ္ ဖစ္ျါသမ္သည္။
းအနတ(္ ၁)အဟမအိတေ
္ ေၾ်မင္ ခ္တ္္ေတမ္းမ ၁၉၄၄ ခို္နစ္ ၾေဂိုတ္ ၁၆ ရ်္ေ္္႔တပင္ စတင္မနပြဲ စမ္ ခြဲ္႔းျခင္ းျမစ္ေမ္္။
တ္္ေတမ္းျမစ္တမ္ မ္ပိုအနမ းျဗိတေ
ိ ္နတ္႔်
ိို ဗိို ခ
္ ္ၤဳ္္ၾ် းိ်
ို ္ဆင္ေဟမင္၀ါထပေ္႔ိို အဟမအိတေ
္ ၾ်မင္ ခ္တ္္အ္မ းတပ်္
္ တပစ
ြဲ စ္ဌမ္ခ္ၤဳ္္တစ္ခို မပနြဲ စမ္ ေ္ ရ္္ း
ိို ္္ေၾ်မင္ တင္းျ္ရမအန၊ ဇပ္္ ၂၀ ရ်္ေ္္႔တပင္ းိ်
ို ္ဆင္ေဟမင္၀ါ်
ခပင္႔းျ္ ္ၤဳခြဲ္႔းးျ္ းျမစ္ေ္ပၚ မးျခင္ းျမစ္္ါေမ္္။ းျဗိတေ
ိ ္နတ္႔ေ
ိို မ္ းေစ္မနပြဲ စမ္ အမ္္႔ ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္ေတမ္းမ
်ပ္်
္ ြဲရ္္းတပ်္ းျဗိတိေ္နတ္္အ်ဴန တစ္စဥ ၊ းထ ေးျမင္္႔ ဗိို ္ခ္ၤဳ္္ၾ် ဘေရမင္ ္င္ းမ ခ္္္႔ထမ ရ္္ းဆိိုးျ္ၤဳခ္႔ၾြဲ ်ေမ္္။
ဗိို ခ
္ ္ၤဳ္္ၾ် ဘေရမင္ ္င္ ေမ္ စစ္ဆင္ေရ းတပင္ ေရနနတ္္ ်ပ္်
္ ြဲအဌ
ႈ မ္ခ္ၤဳ္္ေ္႔ိို ၎း၏ရပို းမပနြဲ တစ္ခို ိုပ းမ
ေခပၚေဆမင္ေမပ ရ္္ ို္ေ
္ ဆမင္ခ္႔းျြဲ ္ ၊ စစ္သမ္မ်ွားသယ္ေအွာိ္ရ္္ အထသးလီအ
ုး ျ္ေ္သမ္ွင္႔ Horsa းတ္္ းစမ ဂ ိို်ဒ
္ ါ
၃၂ စ းမ ၎ရပို းမပနြဲ အ္မ းမ ေယ္ေဆမင္ရ္္္နင္႔္ Waco CG-4A းတ္္ းစမ ဂ ်
ိို ္ဒါ ၆ စ းမ းေအရိ်္္
္ ရ စစ္ေမ္အ္မ းမ ေယ္ေဆမင္ရ္္ စစစဥ္ခ္႔္
ြဲ ါေမ္္။ အဟမအိတတ
္ ္္အ္မ း၏ စစ္ေမ္အ္မ ္နင္႔္
ေ ယမစဥ္းအ္မ စိုအနမ းေအရိ်္္တ္္အေတမ္အန းျမစ္ေးျမင္္႔၊ းိို်္ဆင္ေဟမင္၀ါေမ္ ဇ င
ိို ္ ၁၆ ရ်္ေ္္႔တင
ပ ္ းေအရိ်္္
ၾ်မ္ တ္္္ိိုငေ
္ တ္္အန းရမရနိတစ္စဥ းျမစ္ေမ္္႔ Bereton းမ တ္္ေတမ္တပငခ
္ ္္္႔ထမ ရ္္ းအမ္တင္ေပင္ ခြဲ္႔းျ္ ၊
္ ္္ေ္ါင္ စိုစစ္စဥိ စ းမပနြဲ အန ၾေဂိုတ္ ၂ ရ်္ေ္္႔တင
ပ ္ တရွား၀ိ္ခ္္္႔း္္ခေ
္႔ြဲ မ္္။ Bereton
းေ္းျမင္္႔ ေ ေၾ်မင္ ခ္ စစ္ဆင္ေရ အ္မ တပင္ းေတပနးၾ်ပၤဳအရနမ
ိ ေေမ္ မ္ ၊ တိို်္
္ ပစ
ြဲ စဥ္ေတမ္ေတမ္အ္မ အ္မ တပင္
ေ တ္္ေတမ္အ္မ းမ ်ပ္်
္ ြဲမ ေမ္္႔ းေတပနးၾ်ပၤဳအ္မ စပမ္ိိုငဆ
္ ိိုငထ
္ မ ်မ၊ းထ ေးျမင္္႔ းေအရိ်္္
းအနတ(္ ၉)ေ တ္္မပနြဲ းမ ်ပ္္်စ
ြဲ စဥ္ းေတပနးၾ်ပၤဳအ္မ ် စစ္ဆင္ေရ တပင္္ါ၀င္အမ္္႔ IX Troop Carrier Command းမ
်ပ္်
္ ြဲရမတပင္ အ္မ စပမးေထမ်္း်းျ္ၤဳေစအမ္ားျမစ္္ါေမ္္။
Market (ေစ္ ) စစ္ဆင္ေရ ေမ္ ္႔ေအိင

ို ္ တေ ္နမ်္ းၾ် အမ ဆပို ေေမ ေ ေၾ်မင္ ခ္ိစစ္ဆင္ေရ ၾ် းျမစ္းျ္ ၊
အေမရီက္္ းအနတ္(၁၀၁)၊ းအနတ္(၈၂)္နင္႔္ ဗီတီသ်ွ းအနတ္(၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အအ္မ းးျ္င္ာ္ိို ္္ေ ထ တ္္အဟမအန
ေ ထိ စစ္ေမ္ ၃၄,၆၀၀ ေယမ်္ ္ါ၀င္ခ္႔္
ြဲ ါေမ္္။ စစ္ေမ္ ၁၄,၅၈၉ ေယမ်္ေမ္ ဂ ိို်ဒ
္ ါအ္မ းျမင္္႔ ဆင္ ေ်္ခ္႔ၾြဲ ်းျ္ ၊
စစ္ေမ္ ၂၀,၀၁၁ ေယမ်္အမန ေ ထ းျမင္္႔ ဆင္ ေ်္ခ္႔ၾြဲ ်းျခင္ းျမစ္ေမ္္။ ဂ ်
ိို ဒ
္ ါအ္မ းတပင္ ယမစဥ္ ၁၇၃၆ စ ္နင္္႔
းေးျအမ်္ ၂၆၃ ်္တ္႔ိို ေယ္ေဆမင္ မခြဲ္႔ၾ်းျ္ ခြဲယအ္ တ္္ခ္ိ္္ ၃,၃၄၂ တ္္္နင္္႔
းးျခမ ေေမ ေထမ်္္္႔ေ
ပ ရ ္စၥမ္ အ္မ းမ ဂ ်
ိို ္ဒါအ္မ းးျ္င္ာ ေ ေၾ်မင္ အန
ေ ထိ းျမင္္႔ခ္ေ္ းျခင္ အ္မ ားေပို းျ္ၤဳ၍ ေထမ်္္္႔ေ
ပ ္ ခြဲ္႔ၾ်ေမ္်ိိုာေတပနရနိရအမ္းျမစ္္ါေမ္္။
အဟမအိတ္ ေ ထ တ္္ရင္ ၃၆ ရင္ ္နင္႔္ းးျခမ းေထမ်္း်းျ္ၤဳတ္္မနပြဲ အ္မ းမ တိ်

ို ္္္
ပြဲ ယ္ေးျအးတပင္ ေိို္႔
ို ဆမင္ေ္ ္ိုိင္ရ္္းတပ်၊္ းအနတ္(၁)အဟမအိတေ
္ ေၾ်မင္ ခ္တ္္ေတမ္ေမ္ IX Troop Carrier Command
်္ေးမ်္ခာပ ္္ပေ္္ ေရ းို္္ ၁၄ ခိုးမ မီမ်
ီ ္
ပ ္်အ
ြဲ ႈေးမ်္တပငထ
္ မ ရနိခ္႔းျြဲ ္ ၊ စ်္တင္ဘမ ၁၁
ရ်္ေ္္႔ ေ္မ်္္င
ိို ္ တပင္ းအနတ္(၃၈)ေ ယမစဥ္းို္အ
္ န းေပငေ
္ းျ္မင္ ဗပို ၾ်ြဲေ ယမစဥ္အ္မ ္ါ၀င္ေေမ ျ်ံသ္္းေရးအုးျ္ ၁၆
ခို္င
န ္႔္ းအနတ္(၄၆)ေ ယမစဥ္း္
ို ္အန ေယ္ယ္ိ္႔ေ
ို ဆမင္ေရ ေ ယမစဥ္အ္မ ်္ခရ
ပ ရနခ
ိ ္႔္
းဆိို္ါ္ ေ္ါင္ ေ တ္္မပနြဲ ၾ် တပင္ C-47/Dakota ေယ္ယ္ိ္႔ေ

ို ဆမင္ေရ ေ ယမစဥ္ ၁,၄၃၈ စ (းေအရိ်္္
ၾ်မ္ တ္္္ိိုငေ
္ တ္္အန ၁,၂၄၇ စ ၊ ေတမ္၀င္ေ တ္္အန ၁၆၄ စ ) ္နင္႔္ ေတမ္၀င္ေ တ္္အန းေပငေ
္ းျ္မင္ ဗပို ၾ်ြဲေ ယမစဥ္
၃၂၁ စ တိ္႔ို ္ါ၀င္မနပြဲ စမ္ ထမ ေမ္္။ အဟမအိတဂ
္ ်
ိို ္ဒါတ္္မပနြဲ းမ ေ္မ္အ္္ဒတိ်
ို ္္စ
ပြဲ စဥ္ၾ် းးျ္ တပင္အန
းျ္္္ မ္မပနြဲ စမ္ ထမ ခြဲ္႔းျခင္ းျမစ္းျ္ ၊ စ်္တင္ဘမ ၁၆ ရ်္ေ္္႔းထိ တ္္မနပြဲ ္ိိုငဂ
္ ်
ိို ္ဒါးေရးတပ်အ
္ နမ CG-4A Waco
းတ္္ းစမ ဂ ်
ိို ္ဒါ ၂,၁၆၀ စ ၊ Airspeed Horsa းတ္္ းစမ ဂ ်
ိို ္ဒါ ၉၁၆ စ ္နင္႔္ General Aircraft Hamilcar
းတ္္ းစမ ဂ ်
ိို ္ဒါ ၆၄ စ တိ္႔းျို မစ္ေမ္္။ းေအရိ်္္ေ တ္္မနပြဲ အ္မ တပင္ ဂ ိို်ဒ
္ ါေ ယမစဥ္အ်ဴန ၂,၀၆၀ ေယမ်္ေမ
အသိ္ရ
ွင္႔ နိေးျမင္္႔၊ စစ္ဆင္ေရ းတပင္ ဂ ်
ိို ္ဒါေ ယမစဥ္အ္မ တပင္ း်ေ ယမစဥ္အန်ဴ ္ါရနိအမ္အဟိုတ္
္ ြဲ၊ ၎ေ္ရမတပင္
စစ္ေမ္တစ္စဥ ္ိိုအေ
ိို ယ္ေဆမင္ရအမ္ းျမစ္္ါေမ္္။
C-47 ေ ယမစဥ္အ္မ ေမ္ ေ ထ တ္္အ္မ ေယ္ေဆမင္ေရ ္နင္႔္ ဂ ိို်ဒ

္ ါခ္ိတ္ဆေ
ပြဲ ယ္ယေရ တမ၀္္အ္မ းမ
းဓိ်ေဆမင္ရ်
ပ ္ရ်မာ IX Troop Carrier Command ေမ္ းျဗိတေ
ိ ္နေ ထ တ္္အဟမ္နစ္ခစ
ို ိုပ း၏
ို ဆမင္ေရ းတပ်္ တမ၀္္ယခြဲ္႔ရေေမေၾ်မင္သည္၊္႔ ၎ေလတျ္ဖြဲြဲ းကးသမ္ အ္မ းျ္မ ေ
န မ္္႔ေ ထ တ္္အ္မ းမ
တစ္ေိုတတ
္ မ္ တပင္ ၆၀ ရမခိိုင္ ႈ္္ ခ္္္႔ေမ ေယ္ေဆမင္္ိင
ို ္အမ္းျမစ္ေမ္္။ ထိိုေ္႔်
ိို ္္္႔ေတ္ခ္်္အ္မ ရနိေ္းျခင္ ေၾ်မင္္႔
ေ ထ တ္္အ္မ ္ိ္႔ေ
ို ဆမင္ေရ းစးစစဥ္းမ ရ်္အ္မ းျခမ ၍ား ေိုတ္ ်
ိို ္ခ္ေ္ ရ္္ စစစဥ္ခ္႔္
စစ္ဆင္ေရ ္ထအေ္္႔တပင္ းေအရိ်္္ ၾ်မ္ တ္္္ိိုငေ
္ တ္္အန ေယ္ယ္ိ္႔ေ
ို ဆမင္အႈ ၉၀ ရမခိင
ို ္ ္
ႈ ္ ခ္္္႔းမ တမ၀္္ယ၍
စစ္ေမ္အ္မ းမ ေ ထ းျမင္္႔ခ္ေ္ အမ္းျမစ္းျ္ ၊ ဒိုတယ
ိ ေ္္႔တပငေ
္ တမ္႔ ယခင္ေ္္႔် းခ္ိၤဳ းတိိုင္ ဂ ိို်ဒ
္ ါအ္မ းမ
သယ္ယသခ္ေ္ အမ္းျမစ္္ါေမ္သည္။ ေတမ္၀င္ေ တ္္အန ေ ယမစဥ္းမ ိုပ ္ ္ါ အနမ ဂ ိို်ဒ
္ ါ္ိ္႔ေ
ို ဆမင္ေရ တမ၀္္်ေ
ိို မာထ
ထအ္ ေဆမင္ခ္႔ေ
ြဲ မ္်ိိုာေတပနရနရ
ိ ေမ္္။ ယခင္် Dragoon စစ္ဆင္ေရ းတပင္ တစ္ရ်္တမ္ ္နင္္႔
စစ္ေမ္အ္မ းမ ေ ေၾ်မင္ ခ္္မ္ းျမင္္႔ ္နစ္ၾ်ိအ္တင
ိို ္တင
ိို ္ ေအွာိ္ မိ္စြွာခ္ေ္ မ ေေမ္းျငမ မ္ ၊ Bereton ်အ
္ထအေ္္႔တပင္ ေ ေၾ်မင္ အန ္နစ္ေတ
ို ္ခ၍
ပြဲ ခ္ေ္ ရ္္ းစးစစဥ္းမ ္ယ္ခ္ခြဲ္႔္ါေမ္္။
းအနတ(္ ၅၀) (Northumbrian) တ္္အအနစစ္ေမ္အ္မ ရနင္ င္ းျ္ ေမ္္႔ ဂ္မအ္္ေ ယမစဥ္္စ္းေးျအမ်္တစ္ ်္ေဘ အန
းျမတ္ေ္္ ခ္တ်္ေ္စစဥ္ (၁၉၄၄ ခို္နစ္ စ်္တင္ဘမ ၁၆ ရ်္)
စစ္ဆင္ေရ စတင္အမ္္႔ စ်္တင္ဘမ ၁၇ ရ်္ေ္္႔ေမ္ ဆိုတေ

္ ္္႔ းျမစ္ေ္္ါေမ္္။ ထိ္႔း
ို းျ္င္
္ ္႔း၏
ိို ေ ေၾ်မင္ ခ္စစ္ဆင္ေရ းယးဆးရ စစ္ဆင္ေရ ၾ် အ္မ းမ း င္ ေရမင္ ိုပ ၀ေ္္မ်္ခ္ိ္္တင
ပ ္
အးျ္ၤဳ ို္ရ
္ ္္ တမ းျအစ္ထမ ေမ္္။ ထိို္႔ေၾ်မင္္႔ းဆိို္ါစစ္ဆင္ေရ းမ ေ္္႔းခ္ိ္တ
္ ပငေ
္ မ းျ္ၤဳ ို္ရ
္ အမ္းျမစ္္ါေမ္္။
ဂ္မအ္္ေ တ္္(Luftwaffe)း၏ အဟမအိတေ
္ ယမစဥ္အ္မ းမ ္စ္ခ္္ိိုငေ
္ းျခအနမ း ပ္္
္ မ္ ္ါ ္
န ါေေမ္းျငမ မ္ ၊
ို ္ငပးတပင္ ၊ းထ ေးျမင္္႔ Arnhem တ၀ႈိ်္တင
ပ ္ ေ ယမစဥ္္စ္းေးျအမ်္းေရးတပ်္
္ိိုအခ
ိို ္ထမ ္်္ရနိေၾ်မင္ ေတင္ အ္မ ရရနိ ္်္ရေ
နိ ္္ါေမ္္။ Breton သမ္ မီမီူ၏ယခိ္အေတြဲအးကံ မ်ွားအရ
္ယ္သွာလ္္အတြိ္းရွီ ဂ်ွာမ္္ေလယွာ်္ျစ္အေ မွာက္မ်ွားသမ္ မီမီေလေးကွာိ္းခ်တျ္မ်ွားအွား မ်ွားစြွာထီခက
ီုး ္ေအွာိ္
လုးျေ
္ အွာိ္္ီိ
ုး ္မမ္မဟုးတဟ
္ ုး သံုးးသျ္ခွင္႔သ
ြဲ မ္သည္။ းျ္င္ေစ္းျ္မ္ေတမင္္ိိုင္ းမ
်အ္ တ်္ေိအ္ ္ိို်ရ
္ မတပင္ ေ ေၾ်မင္ ခ္ိတ္္အ္မ ေမ္ ေ္္႔းခ္ိ္တ
္ ပငျ
္ ိ္ းင္းမ ၾ် အမ စပမးျမင္ွင္႔
ဆင္ ေ်္တ်
ိို ္ခ်
ိို ္ခ္႔းျြဲ ခင္ ် မ္ စစ္ဆင္ေရ းမ ေ္္႔းခ္ိ္တ
္ ပင္ ေဆမင္ရ်
ပ ္ရ္္ ေင္္႔ေ ္မ္ေၾ်မင္ ာ
ဆပို းျမတ္ရမတပငာ္ းေရ ၾ် ေေမ်ေအနာ္ါ၀င္ခ္႔းျြဲ ခင္ းျမစ္္ါေမ္္။ာSicily ္နင္႔္ Normandy စစ္ဆင္ေရ အ္မ းတပင္ မးခ္ိ္္
ဆင္ ေ်္းျ္ၤဳ ္
ြဲ မ္န ေ ေၾ်မင္ ခ္စစ္ဆင္ေရ အ္မ ထ်္၊
ယခိုေ္္႔းခ္ိ္္ းျ္ၤဳ ို္အ
္ မ္္႔စစ္ဆင္ေရ ေမ္ ေ ေၾ်မင္ အ္ းျ္အ္မ း၏တိ်္အႈးမ ္ိိုအတ
ိို ိို တ်္ မးျ္ ၊ ေ ယမစဥ္အ္မ းမ
းေိုတ္ ်
ိို ္ေစ တ
ႊ ္ရမတပင္ းခ္ိ္ေ
္ ္မ္႔္မ္ ေပမ ေစအမ္းျမစ္်မ၊ တစ္္မရ ္င္ ေစ တ
ႊ ္္ိ္င
ို ္ေမ္္႔
စစ္ေမ္းေရးတပ်း
္ မ ေပို ဆခ္္္႔ တိို းျအင္္႔ေစ တ
ႊ ္္ိင
ို ္အမ္းျမစ္ေမ္္။ ထိ္႔း
ို းျ္င္ ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အ္မ ဆင္ ေ်္ဇ္
ို ေ
္ ိို္႔
ဆင္ ေ်္းးျ္ တ္္အ္မ းျ္္္ မ္စစ
ို မ္ ရ္္ၾ်မခ္ိ္္းမ ေပို ္ပို္နစ္္ိုခ
ပ ္္္႔ ေ ္မ္႔ခ္္ိုိင္အမ္ မ္ းျမစ္္ါေမ္္။
IX Troop Carrier Command းေ္းျမင္္႔ ယခို ေစ္ စဥယ္မစဥ္စစ္ဆင္ေရ တပင္ တးျ္ိၤဳငတ

္ မ္ ိို ိိုးျ္ၤဳ ို္၍
္ အရေမ္္႔
ဂ ်
ိို ္ဒါအ္မ ခ္ိတ္ဆပ္
ြဲ ္ပေ္္ းျခင္ ္နင္႔္ ေ ထ စစ္ေမ္အ္မ းမ ခ္ေ္ းျခင္ အ္မ းမ
အးျမစ္အေ္ ေဆမင္ရ်
ပ ္ရေတမ္႔အမ္းျမစ္ေမ္္။ စစ္ဆင္ေရ တပင္
္ ါ၀င္အမ္္႔ တ္္အအန်ဴ အ္မ းမ ိုပ ်၊ စစ္ဆင္ေရ ္ထအေ္္႔တပင္
တ္္အ္မ းမ ေ ေၾ်မင္ အန ္နစ္ၾ်ိအခ
္ ္ေ္ ရ္္ ေတမင္ ဆိခ
ို ္႔ေ
ြဲ ေမ္ မ္ ၊ Bereton း၏ စဥ စ းမပနြဲ အန တစ္ၾ်ိအ္ေမခ္ေ္ ရ္္
စစစဥ္ခ္႔္
ြဲ ါေမ္္။ းေၾ်မင္ အနမ ္ထအဆပို ေ ထ ဆင္ ေ်္အႈ္င
န ္႔း
္ တ ဂ္မအ္္ေ ယမစဥ္္စ္းေးျအမ်္စခ္္ အ္မ းမ
ေ္ွင္႔တ၀က္ခ္္ွင္႔ ဗပို ၾ်ြဲတိို်ခ
္ ိ်
ို ္ရ္္ င
န ္႔္ စ်္တင္ဘမ ၁၆ ရ်္ေ္္႔ာမေ္းတပ်္ာရမေစဥတိုခ္္္႔အန္္ ခ္်္းရာေ္မ်္ာ၄ ရ်္
အတြင္ ာရမေစဥတိုေ်မင္ အပ္္္ိင
ို ္ေးျမင္္႔ာယင္ ်မ းတပင္ ာ်္္္းေိုတအ
္ ္မ းမ ခ္ေ္ ရ္္ေမာ ္
ို ္ဆမင္ခ္႔းျြဲ ခင္ းျမစ္ေမ္
ထိ္႔ေ
ို ္မ်္ တစ္္တ္းၾ်မတပင္ အဟမအိတတ
္ ္႔ေ
ိို မ္ စစ္ဆင္ေရ းတပ်္ ေ ္႔်္င္္႔အႈးျ္ ေးျအမ်္ေၾ်မင္ ေၾ်းျငမခြဲ္႔ေမ္္။
ယခင္ Sicily ္နင္္႔ Normandy စစ္ဆင္ေရ အ္မ းတပ်္ ေ ေၾ်မင္ ခ္ိတ္္အ္မ ေ ္႔်္င္္႔ရမတပင္ ္နင္႔ခ
္ ္၍
ၾ်မးျအင္္႔ခ္႔ေ
ြဲ မ္္႔ေမဓ်အ္မ ာရန္
ိ ါေမ္္။ းဆိို္ါ်ိစၥရ္္္နင္႔္ ္တ္ေ်္၍ေ္မင္တပင္ းေအရိ်္္ေ တ္္ဆိင
ို ရ
္ မ
ေအိင
ို ္ ္မမရနငတ
္ စ္စဥ ် ေးျ္မၾ်မ ခြဲ္႔ရမ႕၌ …..
“ေစ္ စစ္ဆင္ေရ ေမ္ းေအရိ်္္ၾ်မ္ တ္္္ိိုငေ

္ တ္္း၏ ဒိုတယ
ိ ်အမၻစစ္်မ းတပင္
းၾ် ဆပို ေေမ ေ ေၾ်မင္ ခ္စစ္ဆင္ေရ းျမစ္းျ္ ၊ စစ္ဆင္ေရ းတပ်္ ေ ္႔်္င္္႔အႈအရနိ၊ ၾ်ိၤဳတင္ဇမတ္တ်
ိို အ
္ အ
ႈ ရနိ၊
ေ ္႔်္င္္႔ခ္္ အ္မ မ္ ေဆမင္ရ်
ပ အ
္ ႈအရနိေမ္္႔းးျ္င္၊ ္မ္ ဗ္်ဴဟမေးျအမ်္ေ ္႔်္င္္႔အႈ မ္
္မ္ ္ါ နေမ္္႔စစ္ဆင္ေရ ္င္းျမစ္ေမ္” ဟို္ါရနိခ္႔ေ
ြဲ မ္္။
းေအရိ်္္ာ းအနတ္(၈၂)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အး၏ာတ္္အအန်ဴ ာဗိို ္ခ္ၤဳ္္ာGavin မွလမ္း ဗီတသ

ီ ်ွတီွင္႔ူ၏
ုး ေစ်း်ယ်ွာ်္စစ္အိ္ေရး
အစအမံအွား အလြ္္ေယဘသယ်အ္္သမ္ွင္႔ စစ္အိ္ေရးအ ဖစ္ ၎ူ၏ ိ
ီုး ယ
္ ွာရအတြိ္း ေရးသွားထွားခြဲွင္႔သမ္သည္။
ယိ္းအခ်က္အ ျိ္ ဗီုးလခ
္ ် ျ္းကးဘေရွာိ္း္ိ္းအွားလမ္း တီုးကျ
္ ြအ
ြဲ ေတြဲအးကံ မရွျ
ီ ြဲ သိ္ွင္႔ေလ်ွာ္ေသွာ အံုးး ဖတ္ခ်က္မ်ွား
မခ်တတ္သသသည္၊ ယိ္းူ၏်းစးအရွာရွမ
ီ ်ွားမွွာလမ္း ေျေေက်ွာွင္႔မ်ွားသွာ ဖစ္သမ္သည္၊ ဗီတီသွ်တျ္ကြျက
္ ြဲမမ
မ ွာွ အီုးးရြွားလြ္္းသမ္
စသ ဖိ္ွင္႔ ေရးသွားခြဲွင္႔ဖသးျါေသးသမ္သည္။
်ယ်ွာ်္ (Garden) စစ္အိ္ေရးအျီိ

ုး း္ အတြက္ ျိ္အိ္မမ
မ ်ွား
စဥယ္မစဥ္စစ္ဆင္ေရ း္ိိုင္ တပင္ းျဗိတိေ္န းအနတ(္ ၃၀)တ္္အၾ် အန တ္္အ္မ းအ္မ ဆပို ္ါ၀င္းျ္ ၊ ်္စဥ ထိို ေမမ်္အမ္္႔
တျ္်းစစ္ေၾ်မင္ းမ းျ္မ္ေစမင္္႔ေပခ္္္်မတ္္အ်စဥ ေဆမင္းျ္ ၊ းအနတ္(၄၃) Wessex တ္္အ္နင္႔္ းအနတ္(၅၀)
Northumbrian ေးျခ ္င္တ္္အတိ္႔း
ို မ းရ္္းးျမစ္ထမ ရနိခ္႔္
ြဲ ါေမ္္။ ၎တ္္အ္မ ေမ္ စစ္ဆင္ေရ ္ထအေ္္႔တင
ပ ္
းအနတ(္ ၁၀၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အ္ယ္ေးျအး၏ ေတမင္ဘ်္းစပ္္ းမ မ္ ေ်မင္ ၊ ဒိုတိယေ္္႔တပင္
းအနတ(္ ၈၂)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အ္ယ္ေးျအးမ မ္ ေ်မင္ ၊ းအနတ(္ ၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အေိ္႔ို းအ္မ ဆပို
စတိုထၳေ္္႔တပင္ မ္ ေ်မင္ းေ ေ ေရမ်္ရအ
နိ မ္ဟို ေအ္နမ္အန္္ ထမ ေမ္္။ ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အ္မ းေ္းျမင္္႔
းအနတ(္ ၃၀)တ္္အၾ် ္နင္႔္ ္ ေ္ါင္ ၍ Arnhem တပတမ အန ေမမ်္ထ်
ပ ္တိ်
ို ္ခ်
ိို ္ရအမ္းျမစ္္ါေမ္္။
ေ ရ်္ဟေမ္္႔းခ္ိ္အ
္ နမ ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အ္မ းမိ္႔ို းေထမ်္း်အ္ါ္ြဲတိ်
ို ခ
္ ်
ိို ္ရ္္
ရနမ္ၾ်မ ပ္္ ေမ္္႔းခ္ိ္္္င္းျမစ္ေမ္္။ ၎းးျ္င္ အဟမအိတ္ေ ထ တ္္အ္မ တြိ္ တင္္႔မ္်္ ်္္်္အ္မ မ္
ိုပ ပိုေ မ်္ေ မ်္အ္ါရနိ မခြဲ္႔ေ္္။ ထိိုေ္႔ေ
ိို ေမးေးျခးေ္အနမ္င္ အဟမအိတ္ေခါင္ ေဆမင္အ္မ း၏
ဂ္မအ္္တ္္အ္မ းျ္ိၤဳ်ေ
ပြဲ ္းျ္ဟေေမ းယးဆအ္မ ေၾ်မင္္႔ ေစ္ စဥယ္မစဥ္စစ္ဆင္ေရ းမ စတင္ခ္႔ရ
ြဲ းျခင္ းျမစ္္ါေမ္္။
စစ္ဆင္ေရ းရိယမးတပင္ ရနိ ဂ္မအ္္ းအနတ(္ ၁၅)တ္္ေတမ္အန းအ္မ စိုအမန ်ေ္ဒါတ္္အ္မ း၏ ္ိတဆ
္ ္႔ရ
ိို ္္္္်္််
ပ ခ
္ ္႔အ
ြဲ ႈအန
ပတေ
္ းျအမ်္ မေအ္မ းျမစ္ၾ်းျ္ ၊ းဆိ္
ို ါတ္္ေတမ္တပင္ ေပခ္္္်မတ္္အ္မ အ္ါ၀င္ဟို ယဆရေမ္္။ ထိ္႔ေ
းအနတ(္ ၃၀)တ္္အၾ် ေမ္ာ ၎ခ္တ်္ရမာ Highway 69 တစ္ေ ္နမ်္ ေ ခလ်ိ္္ွိေ
ွင္႔္ ခ
ပ ္္္်မတ္္အ္မ း၏
ခိုခအ
ပ ႈး္မ္ ငယ္ေမ ၾ်ပၤဳေတပနရအမ္ဟို ခ္္္႔အန္္ ထမ ခြဲ္႔ေမ္္။ ထိိုးခ္ိ္တ
္ ပင္ ဂ္မအ္္ခိုခေ
ပ ရ တ္္အ္မ းေ္းျမင္္႔ ေတမင္ဘ်္
းအနတ(္ ၂)တ္္ေတမ္အန ေးျအမ်္ဘ်္ Arnhem းထိ ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အ္မ းမ ၀ိိုင္ ္တ္ထိ္္ ခ္ၤဳ္္ရ္္ ် အ
ိို တမ
၁၀၀ ေ်္မ္းမ တ္္းျမ္္္႔ေစ တ
ႊ ္ေ္ရအမ္ းျမစ္္ါေမ္္။
ဂ်ွာမ္္စစ္အဂၤါစ်္
(GERMAN ORDER OF BATTLE)
REICHSFUHRER HAUPTQUARTIER (RFH)/OBERKOMMANDO DER WEHRMACHT (OKW)
စစ္စဥ ခ္်ဴ္္ - းေဒါ္႔မ္ဟစ္တ မ
ိ ္ၤဳ္္ - Generalfeldmarschall Wilhelm Keitel
စစ္ဆင္ေရ းရမရနိခ္ၤဳ္္ - Generaloberst းယ္ မ

္ ရ်္ဂ္ိၤဳဒယ္
OBERBEFELSHABER WEST (OB WEST)
Generalfeldmarschall ဗပ္္ရအ္ စတ်္
ဂ္မအ္္တ္္အေတမ္်ပ္်
္ ြဲအဌ
ႈ မ္ခ္ၤဳ္္ (ARMED FORCES COMMAND (AFC))
္ယ္ေမ ္္
ဒိုတယ
ိ ဗိ္ို ္ခ္ၤဳ္္ၾ် Friedrich Christiansen
းအနတ(္ ၂) SS ္္္ဇမတ္္အၾ်
တ္္အၾ် အန်ဴ - ဗီုးလခ

္ ် ျ္းကး Wilhelm Bittrich
SS-Kampfgruppe ‘Hohenstauffen’
တျ္ဖြဲြဲ မွပး - ဗုးီလ္ခ် ျ္းကး Walther Harzer
SS-Kampfgruppe ‘Frundsberg’
တျ္ဖြဲဲြ မွပး - ဗီလ

ုး ္ခ် ျ္ Heinz Harmel
ဟမအ္္ဂး
ိို မ ရင္ တ္္အ ေ ္႔်္င္္႔ေရ တ္္ရင္ ၾ် (Hermann Goering’ Division Training Regiment)
တ္္ရင္ ၾ် အန်ဴ - ုးတယ

ီ ဗီုးလမ
္ ွပးးကး Fritz Fullreide
Kampfgruppe ‘Von Tettau’
တျ္ဖြဲြဲ မွပး - တ
ုး ီယဗီုးလခ
္ ် ျ္းကး Hans von Tettau
တ္္ေတမ္စဘ
ို (ARMY GROUP B)
ို န်ဴ - စစ္သသးကးေ၀ါ ္တမအိိုဒယ္
းအနတ(္ ၁၅)တ္္ေတမ္
တ္္ေတမ္အ်ဴန - ုးတယ
ီ ဗီလ
ုး ္ခ် ျ္းကး Otto Sponheimer
းအနတ(္ ၆၇)တ္္အၾ်
တ္္အၾ် အန်ဴ - General ေးမ္တိိုစ္ပ္ဟ

္ င္အမ
းအနတ(္ ၃၄၆)ေးျခ ္င္တ္္အ
တ္္အအန်ဴ - Generalleutnant းမ ရစ္ဒင

ိို ္စတမ
းအနတ(္ ၇၁၁)းေးျခစိ်
ို တ
္ ္္အ
တ္္အအန်ဴ - Generalleutant ဂ္ိၤဳ ဆ်္မ္ရင

ိို ္ ခ္်္
Kampfgruppe ‘Chill’
Generalleutnant ်မ္႔ထ္ေခ္ ္
းအနတ(္ ၅၉)ေးျခ ္င္တ္္အ
တ္္အအန်ဴ - Generalleutnant ေ၀ါ တ

္ မ္ို္္
းအနတ(္ ၂၄၅)ေးျခ ္င္တ္္အ
တ္္အအန်ဴ - Oberst ဂါဟတ္်တ္ဂ မ
းအနတ(္ ၇၁၂)းေးျခစိ်
ို တ
္ ္္အ
တ္္အအန်ဴ - Generalleutnant မရ်္ဒရစ္ေ၀ ္ဟ္္္္်ဴအ္္
းအနတ(္ ၁)ေ ထ တ္္ေတမ္
တ္္ေတမ္အ်ဴန - General ်မ္႔ဒ္စတ ဒင္္႔
းအနတ(္ ၁၇၆)ေးျခ ္င္တ္္အ
တ္္အအန်ဴ - Oberst ခရစ္ယ္္ ္္ဒ
Kampfgruppe ‘Walther’
းအနတ(္ ၆)ေ ထ တ္္ရင္ ၾ်
တ္္ရင္ ၾ် အန်ဴ - Oberstleutnant ဗပ္္ဒါေဟ္႔ဒ္
းအနတ(္ ၇)္္္ဇမတ္္အဟမ
တ္္အဟမအန်ဴ - ဗိ္ို ္အန်ဴ ဗပ္ေ

္ အမ္႔ ္ဇ္္
Erdmann တ္္အ
တ္္အအန်ဴ - Generalleutnant ၀ိုမဂ

္ ္္းမ္႔ဒ္အ္္
းအနတ(္ ၂)ေ ထ တ္္အၾ်
တ္္အၾ် အန်ဴ - General းဂင္အင္ဒယ္ ္
းအနတ(္ ၇) SS တ္္အၾ်
Oberguppenfuhrer ်မ္႔ထ္ဗ္
ပ ္ေဂါ္႔ဒ္ဘတ္ဂ္္
းအနတ(္ ၁၈၀)ေးျခ ္င္တ္္အ
တ္္္အအန်ဴ - Generalleutnant ဘမ ္တ္်ေ မ္႔စတမ်အ္္ါ
းအနတ(္ ၁၉၀)ေးျခ ္င္တ္္အ
တ္္အအန်ဴ - Generalleutnant း္္္႔စ္ဟ္္အမ
းအနတ(္ ၃၆၃) Volksgenaidier Division
တ္္အအန်ဴ - Generalleutnant ေးမ္ဂတ္စတ်္ဒတ္တ င္
‘FELDT’ တ္္အၾ်
တ္္အၾ် အန်ဴ - General ်မ္႔ထ္မ္႔ဒ

ြဲ ္
းအနတ(္ ၄၀၆) Landesschutzen တ္္အ
တ္္အအန်ဴ - Generalleutnant ရနမ ဘ္္္င္
LUTWAFFE REICH း၏ တိ်

ို ရ
္ ိို််
္ ပ္်
္ ြဲအေ
ႈ းမ်္ရနိ LUTWAFFE WEST အန ေ တ္္မပနြဲ အ္မ
ခ္္္႔အန္္ ေးျခ Bf 109 ၊ Fw 190 ္နင္႔္ Me 262 ေ ယမစဥ္္အ္မ စိုစေ

ို ္ါင္ းစ ေရ ၃၀၀ ခ္္္႔္င
န ္႔္ Ju 87, Ju 88 ဗပို ၾ်ြဲေ ယမစဥ္
းစ ေရ ၁၂၀ ခ္္္႔ရနိေ္းျ္ ္္ပေ္္ ရ္္ ေ မင္စမဆး ပ္္
္ မ္ ္ါ ္်္ရနိ္ါေမ္
ဂ်ွာမ္္တျ္မပွ းးကးမ်ွား
၁၉၄၁ ခုး္စ
ွ ္မစ
ွ ြယ္၍ အဓီျတီးကးဟစ္တလွာသမ္ ဂ်ွာမ္္တျ္မေတွာ္ူ၏ စစ္အိ္ေရးအွားလံုးးအွား
ဂ်ွာမ္အေရွဲျီိ
ုး ္း Rastenburg ရွီ Oberkommando der Wehrmacht (OKW) ဌွာ္ခ် ျ္မေ
ွ ္ြယ္၍
တီုးကရ
္ ီုးကက
္ ြျက
္ ြဲခွင္႔သ
ြဲ မ္သည္။ ၁၉၄၄ ခုး္စ
ွ ္ ဒသလီုးိလ
္ ၁၄ ရက္ေ္ွင္႔တြိ္ Rastenburg ႕၌ မီမီအွား
ဗံုးးခြလ
ြဲ ုးျ္းကံရ္္ းကံစမ္မမ မေအွာိ္ မိ္ခွင္႔ခ
ြဲ ်ီ္္မစ
ွ ြယ္၍ တီုးကျ
္ ြမ
ြဲ အ
ွ ုးတခ
္ ြွာရ ခိ္း သီုးွင္႔မဟုးတ္
ရံမး္ီမွင္႔္ ခိ္းမ်ွားသမ္ အဓီျတီအွား သစၥွာေဖွာက္ ခိ္းျိ္ ဖစ္ေးကွာိ္း မြ္္းကွားခ်က္ေအွာက္တြိ္
ဂ်ွာမ္္တျ္မပွ းးကးမ်ွားသမ္ စစ္ ျးသမ္အထီ အက္လက္တီက
ုး ္ခက
ီုး ္ေ္ခြဲွင္႔ရျါေတွာွင္႔သမ္သည္။
ဤအခ်ီ္တ
္ ြိ္ ဗီတသ
ီ ်ွ အမွတ္(၂)တျ္ေတွာ္ူ၏ လ်ိ္ မ္္လွေသွာထီုးးစစ္ေးကွာိ္ွင္႔
အေ္ွာက္ဘက္စစ္မ်က္္ွာွ ရွီ ဂ်ွာမ္္ကြျက
္ ြဲမမအတြိး္ အေ ျွာိ္းအလြဲမ်ွား ျ လုးျ္ခွင္႔ရ
ြဲ ျါသမ္သည္။
စက္တိ္ဘွာလ ၃ ရက္ေ္ွင္႔တြိ္ ဟစ္တလွာသမ္
ယခိ္ကအ္ွားယသေ္သမ္ွင္႔ ဗီလ
ုး ္ခ် ျ္းကးရမ္းစတက္အွား OB West ကြျက
္ ြဲမတ
မ ွာ၀္္ယထ
သ ွားသမ္ွင္႔
ဗီုးလခ
္ ် ျ္းကးမီုး ယ္ထမ
ံ ွ လႊြဲေ ျွာိ္းရယသရ္္အတြက္ တွာ၀္္ေျးခြဲွင္႔ ျး မီုး ယ္အွား ္ယ္သွာလ္္္ွိွင္႔္
ဂ်ွာမ္အေ္ွာက္ေ မွာက္ဘက္္ကွာကြယ္ေရးအတြက္ တျ္ေတွာ္စုး B အွား
တွာ၀္္ယက
သ ျ
ြ က
္ ြဲေအွာိ္ရက
ြ ေ
္ စခြဲွင္႔သမ္သည္။ အအီုးျါအမီ္ွင္႔သ
္ မ္ ခံစစ္တြိေ
္ ကွာိ္းမြ္လ
္ ွသမ္ဟုး
္ွာမမ္းကးသမ္ွင္႔ ဗုးီလ္ခ် ျ္းကးမီုး ယ္အတြက္ စီ္္ေခေမမတစ္ရျ္ျိ္ ဖစ္ ျး
္ ွင္႔ူ၏
ီုး ထီုးးစစ္အွား ခုးခတ
ံ ြ္္းလွ္္
္ ီိ
ုး ္ရ္္အတြက္ တျ္မ ၂၅ ခုးခ္္ွင္႔ လီအ
ုး ျ္မမ္ ဖစ္ေးကွာိ္း
ဟစ္တလွာထံတိ္ ျခြဲွင္႔ျါသမ္သည္။ မီုး ယ္ူ၏တျ္မ်ွား Scheldt မစ္၀တြိ္ ခံစစ္ ျိ္ေ္စ်္တြိ္
ဂ်ွာမ္္စစ္ဌွာ္ခ် ျ္သမ္ တျ္ေတွာ္စုး B လက္ေအွာက္တြိ္ အသစ္ဖြဲြဲ စမ္းလီုးကသ
္ မ္ွင္႔ ဂ်ွာမ္္
အမွတ(္ ၁)ေလထးတျ္ေတွာ္အွား ကြျက
္ ြဲရ္္အတြက္ ဂ်ွာမ္္ေလထးတျ္ဖြဲြဲ မ်ွားူ၏
တျ္မွပးးကးေဟွာိ္းတ ဖစ္လမ္း ေလေးကွာိ္းခ်စစ္အိ္မမူ၏ဖခိ္တစ္်း ဖစ္သသ
ဗီုးလခ
္ ် ျ္းကးစတသး ိ္ွင္႔အွား တွာ၀္္ေျးခြဲွင္႔ ျ္္သမ္သည္။ စတသး ိ္ွင္႔ူ၏ဌွာ္ခ် ျ္အွား
အမွတ(္ ၁၅)တျ္ေတွာ္ူ၏အေရွဲဘက္ ္ယ္သွာလ္္အလယ္ျိ
ီုး ္းရွီ
Hertogenbosch တြိ္ဖဲြြဲ စမ္းထွားရွမ
ီ မ္ ဖစ္သမ္သည္။ ယိ္းအ ျိ္မီုး ယ္သမ္လမ္း သံခ်ျ္ကွာတျ္မ ၂
ခုးျါ၀ိ္သမ္ွင္႔ အမွတ(္ ၂) SS ျ္္ဒွာတျ္မးကးအွားလမ္း Arnhem ရွီ ၎ူ၏ဌွာ္ခ် ျ္အ္းတြိ္
စုးဖဲြြဲ ရ္္အမီ္ွင္႔ေ
္ ျးခြဲွင္႔သမ္သည္။ အအီုးျါတျ္မ ၂ ခုးသမ္ Falaise pocket တီက
ုး ျ
္ အ
ြြဲ တြိ္း တျ္ျ်က္လ္
ုး းျါး
အံုးးရံမးခြဲွင္႔သမ္ွင္႔တျ္မမ်ွား ဖစ္ျါသမ္သည္။ အမွတ္(၂) SS ျ္္ဒွာတျ္မးကးူ၏ တျ္မးကးမွပးမွွာ
ေလယွာ်္မပွ းေဟွာိ္းတစ္်း ဖစ္ ျး ေလေးကွာိ္းခ်တျ္မ်ွားအွား ခုးခံစစ္အိ္ ႊြဲရွာတြိ္
ျါရဂသတစ္်း ဖစ္သမ္ွင္႔ ဗီုးလ္ခ် ျ္းကး Wilhelm’Willi’ Bittrich ဖစ္သမ္သည္။ ၎သမ္ အမွတ္(၂) SS
ျ္္ဒွာတျ္မးကးအွား ဒသလိ
ီုး ္လ ၂၈ ရက္ေ္ွင္႔မွ စတိ္တွာ၀္္ယခ
သ ွင္႔ြဲ ျး တျ္မးကး္ွိွင္႔အ
္ တသ Falaise
pocket တီုးကျ
္ အ
ြြဲ တြိ္းမွ ေအွာိ္ မိ္စြွာေဖွာက္ထြကလ
္ ွာခြဲွင္႔သသ ဖစ္ျါသမ္သည္။
ဂ်ွာမ္္တွင္႔ူ၏
ီုး ျိ္အိ္မမ
မ ်ွား
ဇ င
ိို ္ ္နင္႔္ ၾေဂိုတ္ အ္မ းတပင္ ၊ ဂ္မအ္္တ္္အေတမ္း၏ မရိမ
ို ရြဲဆတ
ို ္ခပမေ္ရအႈအ္မ ် အဟမအိတ္တ္႔း
ိို မ
ဂ္မအ္္တ္္အေတမ္းေ္းျမင္္႔ ၎း၏းျ္္္္႔ၾ်ြဲေ္ေမ္္႔ တ္္အ္မ းမ းျ္္္ မ္စမ
ို ပနြဲ ္ိိုငေ
္ တမ္႔အမ္ အဟိုတဟ
္ ို
ယဆေပမ ေစခြဲ္႔ေမ္္။ းဆိ္
ို ါ ္နစ္ းတပင္ ၊ ဂ္မအ္္တ္္အ္မ ေမ္ တိ်
ို ္္အ
ပြဲ ္မ းတပင္ အၾ်မခဏး်္းဆပို အ္မ စပမးျမင္္႔
ဆိုတခ
္ ပမေ္ခြဲ္႔ရးျ္ ၊ ဇပ္္ ၆ ရ်္ေ္္႔အန ၾေဂိုတ္ ၁၄ ရ်္ေ္္႔းတပင္ ဂ္မအ္္စစ္ေမ္ ၂၃၀၁၉ ေယမ်္ ်္ဆပို ၊
၁၉၈၆၁၆ ေယမ်္ ေ္္မ်္ဆိုပ /းမအ္ ခပရ်မ ၆၇၂၄၀ ေယမ်္ ဒဏ္ရမရရနခ
ိ ္႔္
ြဲ ါေမ္္။ ဂ္မအ္္တ္္အေတမ္း၏
တ္္မပနြဲ ေတမ္ေတမ္အ္မ အ္မ အနမ ေ္မ္အ္္ဒတိ်
ို ္္စ
ပြဲ စဥ္ၾ် းျမစ္္မပ းျ္ ခ္ိ္အ
္ နစ၍၊ မပနြဲ စမ္ ္ပို္္်္းျ္မ းျခင္ အ္မ ၊
းင္းမ းျ္ၤဳ္္ တ ်ို္္းျခင္ အ္မ းျမင္္႔ းင္းမ ္မ္ ္ါ ္်္ရေ
နိ မ္္။ ဂ္မအ္္တ္္ေတမ္အ္မ ေမ္ းအိဂ္မအ္္ိိုငင
္ ပးတပင္ ေိို္႔
ဆိုတခ
္ ပမ ္်္ရနိေ္စစဥ္တင
ပ ္၊ အဟမအိတ္ေ တ္္မနပြဲ အ္မ း၏ ထ္္ၾ်္္ ိို်္ ပ ေးျခအႈ္္ းျခင္ အ္မ ေၾ်မင္္႔ ထိခ်
ိို ္ေေဆပို အႈအ္မ ္နင္္႔
ယမစဥ္ရထမ ္္်္စ အႈအ္မ ရနိခ္႔းျြဲ ္ း ္င္းးျအ္္ဆတ
ို ္ခပမေ္ၾ်ရ္ါေမ္္။ ေ္မ်္အန ိို်စ
္ စ္ဆင္ မေမ္္႔
အဟမအိတထ
္ ိို စစ္အ္မ းမ ဟ္္္႔စစ္ဆင္ရ္္ ဂ္မအ္္တ္္အ္မ း၏ ၾ်ိၤဳ ္အ္ အႈအနမ မ္ းခ္ း္န ေမ းျမစ္ခ္႔ရ
ြဲ ေမ္္။
ဟ္္္႔စစ္ဆင္ရမတပင္ ၾ်ိၤဳတင္းျ္င္ဆင္အႈအရနေ
ိ မ္္႔ တ္္းျ္္္တ်
ိို ္စစ္အ္မ ္နင္႔္ းင္းမ း္မ္ ငယ္ေမခ္ထမ ေမ္္႔
အ္ းတမ းဆ အ္မ အနမ အဟမအိတ္စစ္ေၾ်မင္ အ္မ း၏ ရနင္ င္ ေိုတေ
္ င္းျခင္ းမ ေမ ခပခ္႔ၾြဲ ်ရေမ္္။
စ်္တင္ဘမ းေစမ္ိင
ို ္ ်မ အ္မ တပငေ
္ တမ္႔၊ ဂ္မအ္္တ္႔ဘ
ိို ်္အန းေးျခးေ္အနမ ေးျ္မင္ စ
ြဲ းျ္ၤဳ မေမ္္။ းျဗိတေ
ိ ္န
းအနတ(္ ၂၁)တ္္ေတမ္စိုး၏ Scheldt Estuary းရိယမ းတပင္ ရနိ ဂ္မအ္္ းအနတ(္ ၁၅)တ္္ေတမ္း၏ းင္းမ ၆၅၀၀၀ ခ္္္႔းမ
အ္ိတ္ဆ္႔္
ိို ိိုငခ
္ ္႔ေ
ြဲ းျမင္္႔ ဂ်ွာမ္္တျ္ေတွာ္သမ္ ် တိ္႔ယ
ို မစဥ္ၾ် အ္မ ္နင္႔္ ေ င
န ယ္အ္မ းမ းေပို းျ္ၤဳ၍ းေးျအမ်္း ်္ ၂၅၀
္နင္႔္ ထရ္္်မ ၇၅၀ တိို္႔္နင္႔း
္ တ တ
ပ ္ေးျအမ်္ မခြဲ္႔ေမ္္။ ၎တ္္အ္မ ေမ္ းဆိို္ါေဒေအနေ္၍
ို ္ငပးတပင္ ေိ္႔ို ဆ်္ ်္ဆတ
ို ္ခပမေပမ ၾ်္ါေမ္္။
ထိိုးခ္ိ္္တင
ပ ္ းဓိ္တိၾ် ဟစ္တ မေမ္ းျ္င္ေစ္းျ္မ္ေးျအမ်္္င
ိို ္ ၊ ဘယ္ ဂ
္ ္ယပ္နင္႔္ ္ယ္ေမ ္္တ္႔ရ
ိို နိ
တ္္ေတမ္အ္မ းမ စိုေ္ါင္ မပနြဲ စမ္ ထမ ေမ္္႔ တ္္ေတမ္စို B း၏ မပနြဲ စမ္ ္ပို္္်္ယင
ပ ္ ေ္အႈးမ းမရပိုစိို်္စးျ္ၤဳ မေမ္္။
စ်္တင္ဘမ ၄ ရ်္ေ္္႔တင
ပ ေ
္ တမ္႔၊ ဟစ္တ မေမ္ အိအ်
ိ ိိုယတ
္ ိိုင္ ဇ င
ိို ္ ၂ ရ်္ေ္္႔တပင္
းေ္မ်္ဘ်္စစ္အ္်္္မန ဆိင
ို ရ
္ မ တ္္အန်ဴ ၾ် တမ၀္္အရ
န ္္ဆင
ိို ္ ခြဲ္႔ေမ္္႔ စစ္ေၾ်ိ ရအ္ စတ်္းမ းျ္္္ မ္ေခပၚယခြဲ္႔းျ္ ၊
စစ္ေၾ် ေ၀ပၚတမအိဒ
ို ယ္း၏ေ္ရမတပင္ းစမ ထိို ခ္္္႔း္္ခ္႔်
ြဲ မ အ စစ္ဘ်္တမ၀္္အ္မ းျ္္္ မ္း္္္င
န ္ ခြဲ္႔္ါေမ္္။
စစ္ေၾ် အိဒ
ို ယ္းေ္းျမင္္႔ းေ္မ်္ဘ်္စစ္အ္်္္မန းမ ၁၈ ရ်္ခ္္္႔ေမ ်ပ္္်ခ
ြဲ ္႔ရ
ြဲ းျ္ ၊ ရမထ းေးျ္မင္ း ေ
ြဲ ၾ်မင္္႔
ယခိုအနစတင္၍ တ္္ေတမ္စို B ်ိိုေမ ်ပ္္်ရ
ြဲ ေတမ္႔အမ္ းျမစ္ေမ္္။ ်ပ္်
္ ြဲအႈးမ ြဲေ
ႊ းျ္မင္ ရရနိးျ္ ေ္မ်္၊
စစ္ေၾ် ရအ္ စတ်္ေမ္ ဂ္မအ္္ေထမ်္ အ
န ္ ေရ တ္္မပနြဲ း၏ ေတင္ ေ္ ္ိ္႔ခ
ို ္်္းရ အဟမအိတတ
္ ္႔ထ
ိို ပတပင္
မပနြဲ စမ္ ္ပိုးျ္မ္္႔တ္္အ ၆၀ ခ္္္႔ ္ိိုငဆ
္ င
ိို ္ထမ ေမ္ဟို ေိရနိခ္႔ရ
ြဲ ေးျမင္္႔ အဟမအိတထ
္ ိို စစ္းမ ခိုခရ
ပ ္္ ခပစစ္းစးအပတစ္ခး
ို မ
ခ္်္းျခင္ ္
ို ္ေဆမင္ခ္႔္
ြဲ ါေမ္္။ းအန္တ
္ ်ယ္ေတမ္႔ းိို်ဆ
္ င္ေဟမင္၀ါး၏ အဟမအိတတ
္ ္္ေ္ါင္ စိုတင
ပ ္ တ္္အ ၄၉ ခိုေမ
်္၀ယ္ ္ိိုငဆ
္ ိိုငထ
္ မ းျခင္ းျမစ္္ါေမ္္။
Arnhem ရနိ ဂ္မအ္္စစ္ေမ္အ္မ
းစးအပးရ စစ္ေၾ် အိိုဒယ္ေမ္ အဟမအိတထ

္ ိို စစ္းမ ဟ္္္႔တမ ရ္္ စတင္ေဆမင္ရ်
ပ ္ခ္႔ေ
ြဲ မ္္။ ဂ်ွာမ္္
အမွတ(္ ၆၈)တ္္အၾ် ်္ေးမ်္ခပ းအနတ္(၇၁၉)ေးျခ ္င္တ္္အးမ Albert တ ေးျအမင္ း၏ ေတမင္ဘ်္ေ္႔ိို
ေစ ႊတခ
္ ္႔းျြဲ ္ ၊ ဂ္မအ္အန ေ္မ်္ထ္္းင္းမ းျမမ္္႔စစ္ေမ္အ္မ ထ္္အေ
ပ ္ ္ိ္႔ရ
ို ္္ မ္ ေတမင္ ဆိိုခ္႔ေ
ြဲ မ္္။
ထိိုေ္႔ေ
ိို တမင္ ဆိိုရမတပင္ အိဒ
ို ယ္ေမ္ ၎းေ္းျမင္္႔ အဟမအိတထ
္ ိို စစ္းမ ထိ္္ ေိအ္ ဟ္္္႔တမ ထမ ရ္္းတပ်္
ေးျခ ္င္တ္္အ ၂၅ ခို္နင္႔္ ေပခ္္္်မတ္္အ ၆ ခို ိိုး္္ေၾ်မင္ တင္းျ္ခြဲ္႔္ါေမ္္။ အိိုဒယ္ေမ္ Antwerp ္နင္႔္ Maastricht
တိ္႔အ
ို န Metz းထိ ရနမ္ ္မ ေမ္္႔ ခပစစ္ေၾ်မင္ တစ္ခိုးမ တမ္ေဆမ်္ရ္္စစစဥ္ခ္႔းျြဲ ္ ၊ ၎ေ္မ်္တပငအ
္ န Albert တ ေးျအမင္ အန
Meuse ္နင္႔္ Siegfried Line းထိရနမ္ ္မ ေမ္္႔ ခပစစ္ေၾ်မင္ တစ္ခို ထ္္အပတမ္ေဆမ်္အမ္ းျမစ္ေမ္္။ ထိး
ို ခ္ိ္္တင
ပ ္
ဂ္မအ္္တ္္အေတမ္း၏ စစ္ဆင္ေရ းရမရနခ
ိ ္ၤဳ္္းျမစ္ေမ္္႔ းယ္ မ
္ ရ်္ဂ္ိၤဳဒယ္ေမ္ ဂ္မအ္္ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္မနပြဲ အ္မ း၏
တျ္မွပးးကးးျမစ္ေမ္္႔ ဗိို ္ခ္ၤဳ္္ၾ်ိ စတ ဒင္္႔းမ ဘမ င္အနေ္၍ ယခိုခ္်္းျခင္ ္ယ္ေမ ္္ေ္႔ိို ထပ်္ခပမ်မ Albert
တ ေးျအမင္ ေရနနတပင္ အးျမစ္အေ္ းေေခပခိုခရ
ပ အမ္္႔ စစ္အ္်္္နမတစ္ခမ
ို ပင္႔္ စ
န ္ရ္္ းအိ္္႔ေ
္ ္ ခြဲ္႔္ါေမ္္။ စတ ဒင္္႔းေ္းျမင္္႔
းဆိို္ါစစ္အ္်္္နမးမ းေစ္မပနြဲ စမ္ ်
ိို ္ေမ္္႔ းအနတ္(၁)ေ ထ တ္္ေတမ္ (စမရပ်ေ
္ ္ပၚတပငေ
္ မရနေ
ိ မ္္႔တ္္ေတမ္) ္ွိ္ွင္႔
ခိုခထ
ပ ိ္္ ေိအ္ ထမ ရအမ္းျမစ္ေမ္္။ ၎တ္္ေတမ္း၏တ္္မနပြဲ အ္မ အနမ ဂ္မအ္အန ္ယ္ေမ ္္တေ ္နမ်္ းျ္္္္႔ၾ်ြဲ ္်္ရနိးျ္ ၊
းျ္္္ မ္မပနြဲ စမ္ ေ္ေမ္္႔တ္္အ္မ ေမအ်၊ ယခင္တ္္မနပြဲ အ္မ အန းေ်္ရနင်
္ ္္္ရစ္ေအ္မ းျမင္္႔မပနြဲ စမ္ ထမ ေမ္္႔
တ္္အ္မ မ္ ္ါ၀င္္ါေမ္္။
ထိ္႔ေ
ို ၾ်မင္္႔ ်္ရဂ
နိ ္မအ္္တ္္အ္မ း၏းေးျခးေ္အနမ ဆိို ရပမ ေမ္ဟထ
ို င္ရေေမ္ မ္ ၊ ေခါင္ ေဆမင္အ္
ႈ င
န ္႔္ ်းစးအဖြဲဲြ မ်ွားူ၏
စအပခ္္္႔ခပအ
ြဲ ေ
ႈ ်မင္ အပ္္အအ
ႈ ္မ ေၾ်မင္္႔ ေ်မင္ အပ္ေ
္ မ္္႔ ခပစစ္းေ္းထမ တစ္ခိုးမ မ္္တ ္ိုိင္စးျ္ၤဳ မ္ါေမ္္။
စ်္တင္ဘမ ၄ ရ်္ေ္္႔တပင္၊ းအနတ္(၇၁၉)ေးျခ ္င္တ္္အေမ္ Albert တ ေးျအမင္ တစ္ေ ္နမ်္ ခပစစ္်္င္ အ္မ
စတင္တ ေ္းျ္းျမစ္းျ္ ၊ အ္မ အၾ်မအတပင္ ဒိုတယ
ိ ဗိို ္ခ္ၤဳ္္ၾ် Kurt Chill စဥ စ ေမ္္႔ တ္္အ္မ းျမင္္႔ းမ းျမမ္္႔ေ္ ခြဲ္႔္ါေမ္္။
ဗိုိ ္ခ္ၤဳ္္ၾ် Chill းေ္းျမင္္႔ းအနတ္(၈၅)ေးျခ ္င္တ္္အ်ိေ
ို မ တရမ ၀င္်ပ္်
္ ြဲခ္႔္
ြဲ ါေေမ္ မ္ ၊ ၎ေမ္ ေ္မ္အ္္ဒ
တိို်္
္ ပစ
ြဲ စဥ္းတပင္ ထိခ်
ိို ္်္ဆပို အႈအ္မ းျ္မ ခြဲ္႔ေမ္္႔ အိအိး၏ းအနတ္(၈၅)ေးျခ ္င္တ္္အ်ိေ
ို မအ် းအနတ(္ ၈၄)္နင္္႔ာ
းအနတ(္ ၈၉)ေးျခ ္င္တ္္အ္မ ်ိ္
ို ါ ဆိုတ္ခပမရမ အ္ တ ္နမ်္ ္ တပ်
ြဲ ္
ပ ္်ဆ
ြဲ ိုတခ
္ ပမ မးျခင္ းျမစ္ေမ္္။ အ ်
၎ ်္ေးမ်္ရတ
နိ ္္အ္မ းမ ရိုိင္ ေဒေေိ္႔ို ဆိုတ္ခပမ၍ းျ္္္ မ္စိုမနပြဲ ရ္္းအိ္္႔ေ
္ ္ ထမ ေေမ္ မ္ ၊ ဗိို ္ခ္ၤဳ္္ၾ် Chill
ေမ္ းအိ္္႔း
္ တိုိင္ ို္ေ
္ ဆမင္ခ္႔းျြဲ ခင္ အရန္
ိ ြဲ၊ ၎ ်္ေးမ်္ရနိ တ္္အ္မ းမ Albert တ ေးျအမင္ ေိ္႔ို ခ္တ်္ေစခြဲ္႔းျ္ ၊
းအနတ(္ ၇၁၉)ေးျခ ္င္တ္္အ္နင္႔္ ေပမ ေရမ်္္ ေ္ါင္ ခြဲ္႔္ါေမ္္။ Chill ေမ္ Albert တ ေးျအမင္ ေ္ပၚရနိ တပတမ အ္မ ေ္ပၚတပင္
ၾ်မ းျမတ္းမပနြဲ ငယ္ေ အ္မ းမ ဆိုတခ
္ ပမေ္ေမ္္႔တ္္မပနြဲ ငယ္ေ အ္မ ်ိစ
ို ိုေ္ါင္ ၍ မပနြဲ စမ္ ထမ ရနိခ္႔ေ
ြဲ မ္္။ စ်္တင္ဘမ
၇ ရ်္ေ္္႔တပင္ေတမ္႔၊ းေ်္ၾ် ေအ္မ ္နင္႔္ ေဆ းဆင္္႔္ိအ္႔ေ
္ ္ေမ္္႔ အ္မ းျမင္္႔ မပနြဲ စမ္ ထမ ေမ္္႔
းအနတ(္ ၁၇၆)ေးျခ ္င္တ္္အေမ္ Siegfried ခပစစ္ေၾ်မင္ ေိ္႔ို ေရမ်္ရနိ မခြဲ္႔းျ္ ၊ းအနတ(္ ၁)ေ ထိ တ္္အး၏
တခ္ိၤဳနတ္္အ္မ မ္ ေ္ပၚထပ်္ မးျ္ းျမစ္္ါေမ္္။ ်္ရး
နိ ေးျခးေ္႕၌ းအနတ(္ ၁)ေ ထိ တ္္အတပင္ ေ ထ တ္္ရင္ ၾ်
၇ ရင္ ၊ ေ ထ စစ္ေမ္ ၂၀၀၀၀ ခ္္္႔္နင္႔း
္ တေ ယမစဥ္္စ္းေးျအမ်္တ္္မပနြဲ အ္မ ၊ ယမစဥ္တင္းေးျအမ်္္နင္႔္ တင္္႔မ္်္ယမစဥ္
၂၅ စ ခ္္္႔းျမင္္႔ မပနြဲ စမ္ ထမ ္်္ရေ
နိ မ္္။ ေရတျ္စစ္သမ္မ်ွား္နင္႔္ SS တ္္မနပြဲ အ္မ းမ မ္ ဗိို ခ
္ ္ၤဳ္္ၾ် စတ ဒင္္႔း၏
်ပ္်
္ ြဲအေ
ႈ းမ်္တင
ပ ္ တပမ
ြဲ ်္ေ္ ထမ ခြဲ္႔းျ္ းျမစ္ေမ္္။ ယင္ းးျ္င္ းဓိ္တိၾ် ဟစ္တ မေမ္ စစ္ေၾ် အိဒ
ို ယ္းမ
္္္ေမတင္္႔ းစ ၂၀၀ အွား စ်္ရိုအ
ပ န ထိုတ္ ို္္းျ္ းျ္ းျခင္ ႊြဲေးျ္မင္ ေ္ အမ္ဟို မ္ ်တိးျ္ၤဳခ္႔္
ြဲ ါေမ္္။ အိိုဒယ္းေ္းျမင္္႔
ဂ္မအ္ရနိ ရ္ိုိင္ေအ္နေေမတိ်
ို ္ဂါ တင္္႔အ္မ ၊ Jagdpanther အေ မွာက္တိ္ယွာ်္မ်ွား္နင္႔္ ၈၈ အအ းေးျအမ်္အ္မ းမ ိုပ းမ
းေ္မ်္ဘ်္စစ္အ္်္္မန ေိ္႔ို ႊြဲေးျ္မင္ ေ္ ရ္္ ေတမင္ ဆိခ
ို ္႔းျြဲ ခင္ းျမစ္္ါေမ္္။
စ်္တင္ဘမ ၅ ရ်္ေ္္႔တပင္ေတမ္႔၊ အိိုဒယ္း၏တ္္မပနြဲ အ္မ ေးမ်္ေ္႔ိို းအနတ္(၉)္နင္႔္ းအနတ္(၁၀) SS ္္္ဇမတ္္အအ္မ

္ါ၀င္ေမ္္႔ ဒိုတယ
ိ ဗိို ္ခ္ၤဳ္္ၾ် Wilhelm Bittrich စဥ စိ ေေမ းအနတ(္ ၂) SS ္္္ဇမတ္္အၾ် ေရမ်္ရနိ မေးျမင္္႔ းင္းမ
္ိိုအေ
ိို တမင္္႔တင္ မခြဲ္႔ေမ္္။ တ္္အၾ် ဟိုဆေ
ိို ေမ္ မ္ းင္းမ အနမ ၆၀၀၀ အန ၇၀၀၀ းၾ်မ ေမရနိးျ္ ၊ အ းင္းမ း၏
၂၀-၃၀ ရမခိုိင္ ႈ္္ ခ္္္႔ေမ းင္းမ ရနိေမ္်ိို ေတပနရနိရ္ါေမ္္။ ထိုိေိ္႔းျို မစ္ရးျခင္ အနမ းဆိို္ါတ္္အ္မ းေ္းျမင္္႔ းျ္ ခြဲ္႔ေမ္္႔
Falaise pocket တိို်္
္ ပ်
ြဲ မ ဇပ္္ ေ္နမင္ ္ိင
ို ္ အနစ၍ ဆ်္တိို်တ
္ ်
ိို ္္၀
ပြဲ င္ခ္႔ရ
ြဲ ေေမေၾ်မင္္႔းျမစ္းျ္ ၊ းထ ေးျမင္္႔
းရမရနိ္င
န ္႔္ းရမခပအ္မ း်္းဆပို အ္မ းျ္မ ခြဲ္႔္ါေမ္္။ အိိုဒယ္ေမ္ းဆိို္ါတ္္အ္နစ္ခး
ို မ
ဂ္မအ္္ခစ
ပ စ္ေၾ်မင္ ေစ္း၏ ေ္မ်္္င
ိို ္ တပင္ းျ္္္ မ္စိုမနပြဲ ေ ္႔်္င္္႔ရ္္ ထမ ရနခ
ိ ္႔ေ
ြဲ မ္္။ းဆိို္ါတ္္အအ္မ
း္မ ယေ္ေမ္္႔ေ္ရမအ္မ အနမ မ္ တိုိ်ဆ
္ ိိုငစ
္ ပမ္င္ Eindhoven ္နင္႔္ Arnhem ေဒေအ္မ းျမစ္ ္်္ရေ
နိ ္္ါေမ္္။
၎တိ္႔ထ
ို ြဲအန းအနတ(္ ၁၀) SS ္္္ဇမတ္္အးမ းရ္္ေခ
ပ ္္္်မတ္္အးးျမစ္ တမ၀္္ထအ္ ေဆမင္္င
ိို ္ရ္္းတပ်္
မပနြဲ စမ္ ္ပိုးျ္မ္္႔ းျ္မ္ မ္စိုမနပြဲ ရအမ္းျမစ္ေးျမင္္႔ းအနတ(္ ၉) SS ္္္ဇမတ္္အအန တင္္႔္နင္႔္ ်္္်္ၾ် အ္မ းမ းအနတ္(၁၀) SS
္္္ဇမတ္္အေိ္႔ို ႊြဲေးျ္မင္ ေ္ ခြဲ္႔ရေးျမင္္႔ ၎တ္္အအွား ဂ္မအ္ိေိ္႔္
ို ္႔ေ
ိို ဆမင္းျ္ းျ္္္ မ္စိုမနပြဲ ရ္္
စစစဥ္ထမ ခြဲ္႔္ါေမ္္။ ေစ္ စဥယ္မစဥ္စစ္ဆင္ေရ းျ္ၤဳ ို္ေ
္ ္ခ္ိ္တ
္ ပင္ းအနတ္(၁၀) SS ္္္ဇမတ္္အေမ္ းင္းမ ၃၀၀၀ ခ္္္႔ရနိးျ္ ၊
ေပခ္္္်မေးျခ ္င္တ္္ရင္ ၁ာ ရင္ ၊ တ္္အ်င္ ေထမ်္တ္္ရင္ ၁ာ ရင္ ၊ စစ္ေးျအးျ္င္းေးျအမ်္တ္္ရင္ ၂ာ ရင္ ္နင္္႔
စစ္ေးျအးျ္င္းင္ဂ္င္္ယမတ္္ရင္ ၁ာ ရင္ တိ္႔္
ို ါ၀င္်မ တျ္ရိ္းအွားလံုးး္းျါး ယမစဥ္တင္တ္္အ္မ းးျမစ္ တစ္စီတတ
္ စ္ျိ
ီုး ္း
မပနြဲ စမ္ ထမ းျ္ းျမစ္္ါေမ္္။ းးျခမ ေေမဂ္မအ္္တ္္မပနြဲ အ္မ ်ိိုအ ခပစစ္ေၾ်မင္ အ္မ တပင္
းင္းမ းျမမ္္႔ထမ ခြဲ္႔အမ္ဟိုာယဆရေမ္္။ စ်္တင္ဘမ ၁၆ ္နင္႔္ ၁၇ ရ်္အ္မ ၾ်မ တပင္၊ းအနတ္(၁၅)တ္္ေတမ္အန
ေးျခ ္င္တ္္အ ၂ာ ခိုေမ္ Brabant တပင္ းျ္္္ မ္စမ
ို ပနြဲ ခြဲ္႔းျ္ ၊ ၎တ္္အအ္မ းေ္းျမင္္႔ မပနြဲ စမ္ ္ပိုးျ္မ္္႔အနးျခင္ အရနေ
ိ ေမ္ မ္
်္္်္းင္းမ းျ္မ္စိုးျပ ္ းရ္္တ္္အ္မ းးျမစ္ ေဆမင္ရပ်္
္ ိင
ို ္အမ္းျမစ္ေမ္္။ ထိုိ္႔းးျ္င္ Eindhoven ္နင္႔္ Arnhem
တ၀ိ်
ႈ ္တင
ပ ္ းေရ ေ္ပၚတ္္တစ္ခ္ိၤဳနးမ မ္ းျ္္္ မ္စမ
ို ပနြဲ ္်္ ရနိေ္္ါေမ္္။
းရမခပ္င
န ္႔း
္ ၾ်္္ၾ် ေ ္႔်္င္္႔ေရ တ္္ရင္ ၁ ရင္ း္ါး၀င္ းရ္္ panzergrenadier တ္္ရင္ ၁ာ ရင္
စေမ္္႔ ေးျအမ်္းျအမ စပမေေမ SS တ္္မနပြဲ အ္မ ေမ္ တိ်
ို ္္၀
ပြဲ င္းေင္္႔းျမစ္ေ္ေစရ္္ းျ္င္ဆင္ေ္ခြဲ္႔းျ္ ၊ ေ တ္္္နင္္႔
ေရတျ္စစ္ေမ္းခ္ိၤဳနးမ မ္ ေ်္ဆင
ိို ္ရမတ္္မနပြဲ အ္မ မပနြဲ စမ္ ေ္ ၍ တိ်
ို ္္၀
ပြဲ င္္ိင
ို ္ရ္္ းျ္င္ဆင္ထမ ေစ္ါေမ္္။
ထိ္႔း
ို းျ္င္ ်္္်္တ္္ဆင္ေ္ ထမ ေမ္္႔ ေ ္႔်္င္္႔ေရ တ္္အ္မ ၊ Hermann Goering ္္္ဇမတ္္အ ်္ေးမ်္ခပ
းထိိုငတ
္ ္္ရင္ အ္မ ္နင္႔္ းေးျအမ်္၊ ေ ေၾ်မင္ ရ္္်မ်ပယေ
္ ရ ္နင္႔္ တ္္ထ္
ိ ္ တ္္မနပြဲ အ္မ ေမ္ မ္
္ယ္ေမ ္္ေးျအမ်္္ိိုင္ တပင္ းျ္္္္႔ၾ်ြဲတမ္ရနိ ္်္ ရနေ
ိ ္းျခင္ းျမစ္္ါေမ္္။
္ွစဘ
္ က္ေထွာက္လမ
ွ း္ ေရးသတိ္းရရွမ
ီ မ
မ ်ွား
၁သည္။ ဂ်ွာမ္္
ဂ္မအ္္စစ္ေၾ် ရအ္ စတ်္္င

န ္႔္ အိိုဒယ္တ္႔ေ
ိို မ္ အၾ်မအးခ္ိ္း
္ တပင္ းင္းမ ၾ် အမ ေမ္္႔ အဟမအိတထ
္ ိို စစ္ၾ် တစ္ခ္
ို နင္႔္
ရင္ဆိိုငရ
္ မပယ္ရေ
နိ ၾ်မင္ းမ းျဗိတိေ္န းအနတ(္ ၂)တ္္ေတမ္း၏ မမေတမင္္ေ
ပ ္႔ိို အဟမအိတတ
္ ္႔ိို းဆ်္အးျ္တ္
းင္းမ းျမမ္္႔တင္ ေ္ေၾ်မင္ ေထမ်္ အ
န ္ ေရ ေတင္ ္ိ္႔ခ
ို ္်္အ္မ းေ္ပၚ ဆ်္စ္္၍ ခ္္္႔အန္္ ေပို ေ္္္ိင
ို ္ခ္႔ၾြဲ ်္ါေမ္္။
တ္္ေတမ္စို B း၏ စ္ယမေထမ်္ အ
န ္ ေရ းရမရနိ် အဟမအိတတ
္ ္႔ေ
ိို မ္ ရမ းျအစ္တစ္ေ ္နမ်္ရနိ စ်္အ္
ႈ ယ္ေးျအးမ
ခ္တ်္ေအ
ိ ္ ္ိ်
ို ္ရ္္းတပ်္၊ Nijmegen၊ Arnhem ္နင္႔္ Wesel တိ္႔အ
ို န စဥ တမ္၍ ထိို စစ္ဆင္တိို်ခ
္ ်
ိို ္ မ္ိုိင္ေၾ်မင္
မွ္က
္ ္္စြွာေပို ေ္္ခ္႔ေ
ြဲ မ္္။ ၎ေထမ်္ အ
န ္ ေရ းရမရနိ် ယပိုၾ်မ္ေမ္အနမ အဟမအိတတ
္ ္႔ေ
ိို မ္
ေ ထ တ္္မနပြဲ အ္မ းမ မ္ းဆိို္ါထိို စစ္းတပင္ းေပို းျ္ၤဳမပယ္ရနိးျ္ ၊ အမ္ေမ္္႔ေ္ရမတပင္
ေ ထ ဆင္ စစ္ဆင္ေစအမ္်ိို အေိရေေမ္ မ္ ၊ Aachen ေးျအမ်္ဘ်္ရနိ Siegfried ခပစစ္ေၾ်မင္ (ေိ္႔အ
ို ဟိုတ)္ Sarr
း္ တပင္ းျ္ၤဳ ္
ို ္အမ္ဟို ယပိုၾ်မ္ရေၾ်မင္ ္င္းျမစ္ေမ္္။ းျဗိတေ
ိ ္န းအနတ(္ ၂)တ္္ေတမ္ းေ္းျမင္္႔ ၎း၏တ္္မပနြဲ အ္မ းမ
Mass-Scheldt ္နင္႔္ Albert Canal တိုိ္႔တပင္ စိုမနပြဲ အမ္ဟို ဂ္မအ္္တ္႔အ
ိို န ယဆခြဲ္႔ေမ္္။ ေပခ္္္်မတ္္အ္မ ားအ္မ စို္ါ၀င္ မအမ္္႔ာ
၎တ္္ေတမ္း၏ မမေတမင္္ေ
ပ မ္ ထိို စစ္းတပ်္ းဓိ်တိုိ်္ခိို်ေ
္ ရ တ္္မပနြဲ ၾ် းျမစ္ မအမ္းျမစ္းျ္ ၊ Roermond း္ ရနိ
ရမ စ်္အေ
ႈ ဒေေိ္႔ို ထိုိ ေမမ်္ခ္တ်္်မ တ္္ေတမ္း၏ဘယ္ေတမင္္ပ းေ္းျမင္္႔ Nijimegen း္ ရနိ Waal ေိ္႔ခ
ို ္တ်္းျ္
တ္္ေတမ္း၏ ေးျအမ်္ဘ်္စစ္္ပးမ း်မး်ပယေ
္ ္ ်မ ဒတ္ခ္္်အ္ ရိို တ္္ တပင္ စခ္္ ခ္ထမ ေမ္္႔ ဂ္မအ္္
းအနတ(္ ၁၅)တ္္ေတမ္းေ္ပၚ းင္းမ းျ္ ရင္ဆိိုငထ
္ ိ္္ ခ္ၤဳ္ထ
္ မ အမ္ းျမစ္္ါေမ္္။ ေမ္အမန
ဂ္မအ္္တ္႔ရ
ိို ရနခ
ိ ္႔ေ
ြဲ မ္္႔ ေထမ်္ နအ္ ေရ ေတင္ အ္မ းျမစ္္ါေမ္္။
၂သည္။ မဟွာမီတ္
္ ္႔း
ိို ေ္းျမင္္႔ ဂ္မအ္္ေခ
ပ ္္္်မတ္္မနပြဲ အ္မ း၏ းင္းမ ္နင္႔တ
္ ္္တမ္စေမ္္႔ းေေ စိတ္းခ္်္း ်္အ္မ
း္ါး၀င္၊ စစ္ဆင္ေရ းျ္ၤဳ ္
ို ္အမ္္႔္ယ္ေးျအးတပင္ ဂ္မအ္္တ္္အ္မ း၏ ႈ္ရ
္ နမ အႈအ္မ ္နင္႔္
္ တ္ေ်္၍ ေတင္ တခ္ိၤဳန
ရရနခ
ိ ္႔းျြဲ ္ းျမစ္ေမ္္။ အဂၤလ္္္ီိ
ုး ္ိံ Batchley Park ရနိ ၀ွကစ
္ ွာ္ွိွင္႔အ
္ ီုးက္ဖွာသိ္တ္္းေက်ွာိ္းမွ မ္
ဂ္မအ္္ ေထမ်္ အ
န ္ ေရ ၀န်္စမအ္မ းမ ေမမ္ထိုတ္းျ္ ၊ အမမ္၀က
ွ ္ Ultra အမမ္ရွီ သတိ္းအခ်က္အလက္မ်ွားအွား
အဟမအိတစ
္ စ္ဌမ္ခ္ၤဳ္ေ
္ ္႔ိို ေ္ ္ိ္႔ခ
ို ္႔ေ
ြဲ ေမ္ မ္ ၊ ၎ေထမ်္ အ
န ္ ေရ ေတင္ အ္မ းမ တ္္ေတမ္းဆင္္႔
ဌမ္ခ္ၤဳ္္အ္မ းထိေမ းျ္္္ မ္ခ္ေ္ ခြဲ္႔းျ္ ၊ ေးမ်္ေးျခေိ္႔ို ဆ်္ ်္းျမ္္္႔ေ၀းျခင္ အရနိခ္႔ေ
ြဲ ္္။ စ်္တင္ဘမ ၁၆ ရ်္ေ္္႔၊
Ultra အခ်က္အလက္မ်ွားမွ ဂ္မအ္္ေထမ်္ အ
န ္ ေရ ၀န်္စမအ္မ းမ ေမမ္ထိုတခ
္ ္်္းရ ဂ္မအ္္ းအနတ္(၉) ္နင္္႔
းအနတ(္ ၁၀) SS ္္္ဇမတ္္အအ္မ Nijimen ္နင္႔္ Arnhem တပင္ ႈ္္ရမန ေ္ေၾ်မင္ ေမမ္ထိုတရ
္ ရနခ
ိ ္႔ေ
ြဲ းျမင္္႔၊
တ္္ေ္ါင္ စိုဗိို ္ခ္ၤဳ္္ၾ် းိ်
ို ္ဆင္ေဟမင္၀ါေမ္ ၎း၏စစ္စဥ စ းရမရနခ
ိ ္ၤဳ္္ ဒိုတယ
ိ ဗိို ္ခ္ၤဳ္္ၾ် ေ၀ပၚတမဘဒယ္စအစ္းမ
ဗိို ခ
္ ္ၤဳ္္ၾ် ေအမင္္႔ဂိိုအမရထပေ္႔ိို ေစ တ
ႊ ္၍ စစ္ဆင္ေရ းမ းျ္္္ မ္ေိုပ ေ္္ရ္္ းၾ်ပးျ္ၤဳေစခြဲ္႔္ါေေမ္ မ္ ၊ အပ္တ
္ ်
ဒိုတယ
ိ ဗိို ္ခ္ၤဳ္္ၾ် စအစ္း၏ းၾ်ပေ္ အႈအ္မ းမ ္ယ္ခ္်မ၊ Arnhem တပင္ းအနတ(္ ၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္ိတ္္အ ဆင္ ေ်္အမ္္႔
းစးစစဥ္းမ ေရပနဆိင
ို ္ ရ္္းမ အထိုတ္ခ္႔္
ြဲ ါေခ္္။ Arnhem ရနိ ဂ္မအ္္္္္ဇမတ္္အအ္မ း၏ တ္္တမ္း္ါး၀င္
းးျခမ ေေမ ေထမ်္ နအ္ ေရ ေတင္ အ္မ းမ ေတမ္၀င္းျဗိတေ
ိ ္နေ တ္္း၏ းအနတ္(၁၆)ေ ယမစဥ္း္
ို ္အန Spitfire
တိို်ေ
္ ယမစဥ္အ္မ ေ ေၾ်မင္ အနရိို််
္ ခြဲ္႔ေမ္္႔ ဓမတ္္ိုအ
ပ ္မ း္ါး၀င္ ္ယ္ေမ ္္ေးျအေးမ်္ေတမ္ န္ေ
္ ရ းမပနြဲ အ္မ အန
သတိ္းျီွင္႔ခ
ုး ်က္မ်ွားျါ ထျ္မေ
ံ ရွာက္ရလ
ွီ ွာခြဲွင္႔သမ္သည္။ Arnhem တပင္ ဆင္ ေ်္ခ္႔ေ
ြဲ းျမင္္႔ းအနတ(္ ၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အ
တစ္ခို ိုပ ေးျအးျအႈ္ေ
္ းျဂိၤဳ ေ
္ ်ြဲ္႔ေိို္႔းျမစ္ေမပ အမ္်ိို စိို ရိအေ
္ ေမေၾ်မင္္႔ တ္္အေထမ်္ အ
န ္ ေရ းရမရနခ
ိ ္ၤဳ္္ ဗိ္ို ္အ်ဴန Brian
Urquhart ေမ္ ဗိို ခ
္ ္ၤဳ္္ၾ် ဘေရမင္ ္င္ ္နင္႔္ းစမ္ းေ၀ တစ္ရ္္ ်္င္ ္းျ္ၤဳ ို္္းျ္ ၊ Arnhem ရနိ
ဂ္မအ္္ေခ
ပ ္္္်မတ္္အ္မ ႈ္ရ
္ မန ေ္ေမ္္႔ းေထမ်္းထမ အ္မ းျ္ေးေိေ္ ခြဲ္႔္ါေမ္္။ ေိ္႔ေ
ို ေမ္ မ္ ဘေရမင္ ္င္ ်
၎း၏ယဆခ္်္အ္မ းမ ္ယ္ခ္ခြဲ္႔းျ္ ၊ တ္္အေဆ အန်ဴ းမ ဆင္္႔ေခပၚ၍ ဗိ္ို ္အ်ဴန Brian Urquhart ေမ္ စိတေ
္ ထပးျ္မ းျ္
္င္္္္ ္်္ရေ
နိ ၾ်မင္ းေၾ်မင္ းျ္၍ ခပင္႔ရ
္ ်္ရနမေ
္ ္ ်
ိို ္္ါေတမ္႔ေမ္္။
အခ္္း(၄)
တီက
ုး ျ
္ ြြဲ ဖစ္ျြွားျံုးအအိ္ွင္႔အိ္ွင္႔
တုးီကျ
္ မ
ြြဲ ်ွားစတိ္ ဖစ္ျွာြ း ခိ္း
တီက
ုး ျ
္ ျ
ြြဲ ထမေ္ွင္႔ (၁၉၄၄ ခုး္စ
ွ သည္၊္ စက္တိ္ဘွာလ ၁၇ ရက္သည္၊ တ္ဂၤေ ေ
ြ ္ွင္႔)
၁္။ အဟမအိတတ
္ ္႔း၏
ိို ်္စဥ ေးမင္းျအင္အအ
ႈ ္မ
Nijimen း္ ရနိ အဟမအိတ္တ္္အ္မ ဆင္ ေ်္အႈးျ္္ပို
ေစ္ စဥယ္မစဥ္စစ္ဆင္ေရ း၏းမပင္႔အ

္ နမ အဟမအိတတ
္ ္႔း၏
ိို ေးမင္းျအင္အအ
ႈ ္မ းျမင္္႔ းစေ်မင္ ခြဲ္႔းျ္ ္ထအးေိုတ္ဆင္ ေ်္ရမတပင္
အေတမ္တဆအႈအ္မ အရနိခ္႔္
ြဲ ြဲ တ္္မနပြဲ းမ ိုပ ္ ္ါ အိအိဆင္ ေ်္ရအမ္္႔ ဆင္ ေ်္ဇို္း
္ တပင္ ေိ္႔ို ဆင္ ေ်္္ိင
ို ္ခ္႔္
းအနတ(္ ၈၂)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အး၏ စစ္ေမ္ ၈၉ ရမခိိုင္ ႈ္္ ခ္္္႔ေမ္ ၎း၏ဆင္ ေ်္ဇ္
ို ္တမ္္႔တမ္္႔ (ေိ)္႔ို ဇို္္း၏ အတမ
၁၀၀၀ းတပင္ တပင္ မ္ ေ်မင္ ၊ ဂ ိို်ဒ
္ ါ ၈၄ ရမခိိုင္ ႈ္္ ေမ္ ၎း၏ဆင္ ေ်္ဇ္
ို ္ (ေိ)္႔ို ဆင္ ေ်္ဇို္း၏
္ အတမ ၁၀၀၀
းတပင္ တပင္ မ္ ေ်မင္ ဆင္ ေ်္္ိင
ို ္ခ္႔္
ြဲ ါေမ္္။ းခ္်္အနမ မဘ်္တင
ပ ္းျ္ၤဳ ို္္းျ္ ေ ထ ဆင္ ေ်္ေမ္္႔တ္္အ္မ
၁၂ အိင
ို ္ခ္္္႔ းျ္္္္႔ၾ်ြဲ်ို္ေ
္ မ္္႔ ယခင္စစ္ဆင္ေရ အ္မ ထ်္ အ္မ စပမေမ ပ္ေ
္ မ္္႔ းခ္်္္င္းျမစ္ေမ္္။ ရ္္ေ္႔ေ
ို ယမစဥ္္နင္္႔
ေ ယမစဥ္္စ္းေးျအမ်္အ္မ ေၾ်မင္္႔ ဆပို ရပႈ အႈအ္မ အနမ ္မ္ ္ါ ခြဲ္႔းျ္ ၊ တိို်္္၀
ပြဲ င္တ္္အ္မ ် ဌမ္ခ္ၤဳ္္ေိို္႔
“ရ္္ေ္႔ေ ယမစဥ္္စ္ ်္္်္အ္မ ္စ္ခတ္အအ
ႈ ္မ းျ္မ ခြဲ္႔ေေမ္ မ္ ၊ အထိေရမ်္ခ”္႔ြဲ ဟို ေတင္ ္ိ္႔္
ို ိိုငခ
္ ္႔္
ေတမင္ဘ်္တင
ပ ္ေတမ္႔၊ းအနတ(္ ၁၀၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အေမ္ ခိုခပအး
ႈ ္မ္ ငယ္ေမ ၾ်ပၤဳေတပနခြဲ္႔ရးျ္ ၊
တမ၀္္ေ္ ထမ ေမ္္႔ တပတမ ၅ စင္ ထြဲအန ေ စင္ းမ ေိအ္ ္ိို်္
္ ိင
ို ္ခ္႔္
ြဲ ါေမ္္။ ဂ္မအ္္ ၈၈ အအ းေးျအမ်္္င
န ္္႔
စ်္ေေ္တ္ဘ္္်မတစ္ခတ
ို ္႔်
ိို ခိုခေ
ပ းျမင္္႔ းအနတ(္ ၁၀၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အး၏
ခ္တ်္အႈး္မ္ ငယ္ ေ္နမင္္႔ေ္န ခြဲ္႔ရေေမေၾ်မင္္႔၊ Son ရနိ တပတမ အနမအ ေိအ္ ္ိ်
ို ္ရ္္ခ္မ္ ်္္ မစစဥ္တင
ပ ္္င္ တပတမ းမ
ဂ္မအ္္တ္႔်
ိို ေမမ်္ခမ
ပြဲ ္်္ဆ ေပမ ခြဲ္႔ေးျမင္္႔ ေိိအ္ ္ိို်္
္ ိင
ို ္းျခင္ အရနခ
ိ ္႔္
ြဲ ါေခ္္။ ထိိုေ္္႔ေ္နမင္ ္ိိုင္ တပင္
ဂ္မအ္္းအနတ္(၅၉)ေးျခ ္င္တ္္အအန းျ္ၤဳ ို္ခ
္ ္႔ေ
ြဲ မ္္႔ းငယ္စမ တိုိ်ခ
္ ိ်
ို ္အအ
ႈ ္မ းမ ိုပ အဟမအိတ္တ္႔း၏
ိို
ေးျခအႈ္္ းျခင္ ခပခ္႔ရ
ြဲ ္ါေမ္္။ းအနတ္(၁၀၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အး၏ တ္္မပနြဲ ငယ္အ္မ ေမ္ Son ေတမင္ဘ်္ရနိ Eindhoven ေိို္႔
ဆ်္ ်္ခ္တ်္ေပမ ၾ်ရမ ထိိုေ္္႔ေ္နမင္ ္ိုိင္ တပင္
္ ြဲ ၎တိ္႔ေ
ို မ္ ဂ္မအ္္တ္္အ္မ ္နင္႔္ စတင္ထိေတပနတိ်
ို ္္ပြဲးျမစ္္ပမ ခြဲ္႔ေမ္္။
ထိ္႔း
ို းျ္င္ းအနတ္(၄၄)ေတမ္၀င္တင္္႔တ္္ရင္ ၾ် အန တ္္မပနြဲ တခ္ိၤဳနေမ္ မ္ းအနတ္(၁၀၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အးမ
ခိုခခ
ပ ္႔ေ
ြဲ မ္္႔ ဂ္မအ္္းအနတ္(၈)တ္္အၾ် း၏ ္ယ္ေးျအးတပင္ ၀င္ေရမ်္ မေ္းျ္ းျမစ္္ါေမ္္။
းအနတ(္ ၈၂)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အအနစစ္ေမ္အ္မ Grave း္ ဆင္ ေ်္ေ္ၾ်စစဥ္
၎တိ္႔း၏
ို ေးျအမ်္ဘ်္တင
ပ ္ေတမ္႔၊ းအနတ(္ ၈၂)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အအန တ္္မပနြဲ ငယ္တခ္ိၤဳနေမ္ Grave း္ တပင္
ဆင္ ေ်္ခ္႔းျြဲ ္ ၊ တပတမ းမ ေိအ္ ္ိ်
ို ္္ိင
ို ခ
္ ္႔္
ြဲ ါေမ္္။ ထိ္႔း
ို းျ္င္ ၎တ္္အ္မ ေမ္ Mass-Wanal တ ေးျအမင္ ေ္ပၚရနိ
းေရ ၾ် တပတမ တစ္စင္ းျမစ္ေမ္္႔ Heumen ရနိ တပတမ းမ မ္ ေိအ္ ္ိို်္
္ ိင
ြဲ မ္္။ ထိ္႔ေ
ို ္မ်္
းအနတ(္ ၈၂)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အေမ္ ၎း၏္င္အရမ္အန္္ ခ္်္းျမစ္ေမ္္႔ Nijimen တပတမ းမ ေိအ္ ္ိို်ေ
္ ရ းမ
စ္ ္ၤဳရႈးျ္ ၊ Groesbeek ်ို္္ းျအင္္႔အ္မ းမ ဆ်္ ်္ ေးမင္ေးျအခ္ြဲနခြဲ္႔ေမ္္။ Groesbeek ်ို္္ းျအင္္႔အ္မ းမ ေိအ္ ္ိ်
ို ္းျ္
Reichswald း္ တ၀ိ်
ႈ ္အန ဂ္မအ္္တ္္အ္မ း၏တိ်
ို ္ခိ်
ို ္အႈးမ ္ိတ္ဆ္႔ရ
ိို ္္္နင္႔၊္ ဂ္မအ္္းေးျအမ်္း်ြဲၾ်မ္္႔အ္မ
းဆိို္ါ်ို္္ အ္မ းမ းေပို အးျ္ၤဳ္ိင
ို ္ေစရ္္းျမစ္္ါေမ္္။ းအနတ္(၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္ေတမ္း၏ တ္္ေတမ္အန်ဴ းျမစ္ေမ္္႔
ဗိ္ို ္ခ္ၤဳ္္ၾ် ဘေရမင္ ္င္ ေမ္ မ္ Grosebeek ်ို္္ းျအင္္႔အ္မ ေိအ္ ္ိ်
ို ္ေရ ေမ္ စဥ စမ ေ္ းျမစ္ေမ္ဟေေမ
းအနတ(္ ၈၂)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အး၏ တ္္အအန်ဴ Gavin း၏ တင္းျ္ခ္်္းမ ်္ခပထမ းျ္ းျမစ္္ါေမ္္။ Gavin းေ္းျမင္္႔
Grave ္နင္႔္ Mass-Waal တ ေးျအမင္ ေ္ပၚရနိ တပတမ အ္မ းမ Nijimen တပတမ းမ အေိအ္ အ း ္င္ေအ
ိ ္ ္ိို်ရ
္ ္္
ဆ ၵရနိခ္႔းျြဲ ခင္ းျမစ္ေမ္္။ ၎းေ္းျမင္္႔ းဆိို္ါတပတမ အ္မ းမ ေိအ္ ္ိို်္းျ္ အနေမ Nijimen ရနိတတ
ပ မ းမ ေိအ္ ္ိ်
ို ္ရ္္
တ္္အ္မ ေစ တ
ႊ ္အမ္းျမစ္္ါေမ္္။ ေိို္႔ေေမ္ မ္ စစ္ဆင္ေရ အစတင္အ စ်္တင္ဘမ ၁၅ ရ်္ေ္္႔် Gavin ေမ္
းအနတ(္ ၅၀၈)ေ ထ ေးျခ ္င္တ္္ရင္ ၾ် အန ဒိုတယ
ိ ဗိို ္အ်ဴန ၾ် Linquist းမ ဆင္ ေ်္အႈးးျ္ တပင္ Nijimen ေိို္႔
တ္္ရင္ တစ္ရင္ ေစ ႊတရ
္ ္္ ္ႈတအ
္ ိ္္႔ေ
္ ္ ထမ းျ္ းျမစ္္ါေမ္္။ စစ္ဆင္ေရ းတပင္ Linquist း၏ တ္္ရင္ ေမ္
တပတမ းမ တိ်
ို ္ခ်
ိို ္ရ္္ ခ္တ်္ေပမ ခြဲ္႔ေေမ္ မ္ အေိအ္ ္ိ်
ို ္္ိင
ြဲ ္္။
းဆိို္ါတ္္ရင္ ေမ္ ေတမင္ဘ်္အနအဟမအိတ္တ္္အ္မ တိို်ထ
္ ိုတ္ ်
ိို ္ေမ္္႔ နSS တ္္မပနြဲ တစ္ခ္
ို နင္႔္ ရင္ဆိိုငအ
္ ိးျ္
ရ္္တ္္္႔ေပမ ခြဲ္႔္ါေမ္္။ းဆိို္ါ SS တ္္မနပြဲ အန တ္္တခ္ိၤဳနေမ္ Arnhem ေိ္႔ို းျ္္္ မ္ ဆိုတ္ခပမခြဲ္႔ေေမ္ မ္ ၊ Arnhem
တပတမ း၏ ေးျအမ်္ဘ်္္ိိုင္ းမ းျဗိတိေ္န းအနတ(္ ၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အအန ေိအ္ ္ိ်

ို ထ
္ မ ေမ္္င
န ္႔္ ရင္ဆိိုငခ
္ ္႔ရ
ြဲ ္ါေမ္္။
းဆိို္ါတပတမ ေးျအမ်္းျခအ္ းမ းျမတ္ေ္္ ရ္္ၾ်ိၤဳ ္အ္ ေမ္္႔ တ္္မပနြဲ အန်ဴ း္ါး၀င္ SS တ္္မပနြဲ းအ္မ စိုအမန းျဗိတေ
ိ ္နတ္္အ္မ း၏
ေးျခအႈ္္ းျခင္ းမ ခပခ္႔ရ
ြဲ ္ါေတမ္႔ေမ္္။
းအနတ(္ ၅၀၈)ေ ထ ေးျခ ္င္တ္္ရင္ ၾ် း၏ တမ၀္္အနမ ေ္ ၂၀၀၀ ရနမ္ ္မ ေမ္္႔ Nijimen းးျအ္္ အ္ တပတမ းမ
ေိအ္ ္ိို်ရ
္ ္္းျမစ္ေေမ္ မ္ ၊ ဆ်္ေယ
ပ ေ
္ ရ းျ္တ္ေတမ်္အအ
ႈ ္မ ေၾ်မင္္႔ ထိိုေ္္႔ေ္နမင္ ္ိင
ို ္ းထိ တိို်္ခ်
ိို အ
္ ႈးမ
အစတင္္ိင
ို ္ေေ ေ္္။ တ္္အအန်ဴ ဗိို ခ
္ ္ၤဳ္္ Gavin း၏ းအိ္္္႔းရ းအနတ(္ ၅၀၈)ေ ထ ေးျခ ္င္တ္္ရင္ ၾ် း၏ တ္္ရင္ ၾ် အန်ဴ
ဗိို အ
္ န်ဴ ၾ် Lindquist း၏ တမ၀္္ေ္ ခ္်္အနမ Nijimen တပတမ ေိ္႔ို “ၾ်္္္႔ၾ်မအႈအရနေ
ိ စ္ြဲခ္တ်္ရ္္” းျမစ္္ါေမ္္။
ဒိုတယ
ိ ဗိို ္အ်ဴန ၾ် Linquist း၏ းအနတ္(၅၀၈)ေ ထ ေးျခ ္င္တ္္ရင္ ၾ် ေမ္ ၁၃၂၈ ္မရတပင္ ၁၉၂၂ ေယမ်္းျမင္္႔
ဆင္ ေ်္ခ္႔းျြဲ ခင္ းျမစ္ေမ္္။ ဆင္ ေ်္အေ
ႈ းမင္းျအင္ခ္႔းျြဲ ္ တ္္ရင္ ၾ် း၏းင္းမ ၉၀ ရမခိုိင္ ႈ္္ းမ ၁၅၀၀ ္မရတပင္
းျ္္္ မ္စိုစမ္ ္ိုိင္ခ္႔ေ
ြဲ မ္္။ းဆိို္ါ းအနတ္(၅၀၈)ေ ထ ေးျခ ္င္တ္္ရင္ ၾ် ေမ္ မေ္ ၁၈၀၀ ္မရးခ္ိ္္ တ္္အအန်ဴ အန
တပတမ းမ ေိအ္ ္ိ်
ို ္ရရနိးျခင္ ရနိ/အရနိ စပိုစအ္ ခ္ိ္း
္ ထိ တ္္ခ္ေ္ရမယထမ ဆြဲးျမစ္္ါေမ္္။
းအန္ေ
္ တမ္႔ းဆိို္ါတ္္အ္မ ေမ္ ယခို Arnhem တပင္ ေ္ရမယထမ ေမ္္႔ းျဗိတိေ္နတ္္အ္မ ်ြဲ္႔ေိို္႔္င္ ၎တိ္႔ရ
ို မ္အန္္ ခ္်္အန
အိိုငေ
္ ္ါင္ အ္မ စပမး်ပမတပင္ ခ္ေ္ းျခင္ ခပခ္႔ရ
ြဲ းျခင္ းျမစ္ေမ္္။ း်ယ္၍ းအနတ(္ ၅၀၈)ေ ထ ေးျခ ္င္တ္္ရင္ ၾ် ေမ
တပတမ းမ ေစမေစမတိ်
ို ခ
္ ိ်
ို ္ခ္႔္
ြဲ ါ် ဂ္မအ္္တပတမ ေစမင္္႔စစ္ေမ္ တစ္ဒါဇင္ခ္္္႔္နင္႔ေ
္ မ ရင္ဆိိုငရ
္ အမ္းျမစ္္ါေမ္္။
ေိ္႔ေ
ို ေမ္ မ္ းအနတ္(၅၀၈)ေ ထ ေးျခ ္င္တ္္ရင္ ၾ် စတင္တ်
ိို ္ခ်
ြဲ မ္္႔ းခ္ိ္္တင
ပ ္ေတမ္႔၊ ဂ္မအ္္ းအနတ္(၁၀)
SS ်င္ ေထမ်္တ္္ရင္ ၾ် အနတ္္အ္မ တပတမ တပင္ းမ းျမမ္္႔တ္္စထ
ပြဲ မ ္်္ရေ
နိ ္းျ္းျမစ္ေမ္္။
းအနတ(္ ၅၀၈)ေ ထ ေးျခ ္င္တ္္ရင္ ၾ် း၏ တိို်္ခ်
ိို ္အအ
ႈ ေးမင္းျအင္ခ္႔္
ြဲ ြဲ Nijimen တပတမ အနမ ဂ္မအ္္တ္႔ိို ်္ထတ
ြဲ ပင္
ခ္္္ထမ ခြဲ္႔ရ္ါေမ္္။
းအနတ(္ ၁၀၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အအနစစ္ေမ္အ္မ ္္်္စ ေပမ ေမ္္႔ ဂ ိို်္ဒါတစ္စ းမ စစ္ေဆ ေ္စစဥ္
းဆိို္ါတပတမ းမ ေိအ္ ္ိ်

ို ္ရရနိေရ ေမ္ အဟမအိတတ
္ ္႔း
ိို တပ်္ းေ်္တအ္နးေရ ၾ် နးျ္ Nijimen တပတမ း၏
းးျခမ ေေမ းျအစ္ငယ္၊ ေခ္မင္ ငယ္အ္မ ေ္ပၚရနိ တပတမ အ္မ ္နင္႔အ
္ တေမ္္႔းခ္်္အနမ းဆိို္ါ
းျအစ္/ေခ္မင္ ငယ္အ္မ ရနိတတ
ပ မ အ္မ းမ ဂ္မအ္္တ္႔ခ
ိို ္ိၤဳ မ္်္ေပမ ္ါ် မ္ ၊ းင္ဂ္င္္ယမတ္္အ္မ းျမင္္႔
းခ္ိ္္း္မ္ ငယ္းတပင္ တပတမ ထိို းျမတ္် ၍ရ္ိ္င
ို ္ေေမ္ မ္ ၊ ရိင
ို ္ းျအစ္း၏းျအစ္ ်္တ်္္နစခ
္ ိုးမ းျမတ္ေ္္ ၍
တမ္ေဆမ်္ထမ ေမ္္႔ Nijimen ္နင္႔္ Anherm တပတမ အ္မ အနမအ ပယ်
္ စပမတပတမ ထိို းျမတ္ေ္္ ၍ အရ္ိင
ို ္ေ္္။ း်ယ္၍
Nijimen ္နင္႔္ Anherm တပတမ အ္မ းမ ေိအ္ ္ိ်
ို ္အထိ္္ ခ္ၤဳ္ထ
္ မ ္ိုိင္္ါ်၊ းအနတ(္ ၃၀)တ္္အၾ် း၏ထိို စစ္အနမ
္ိတ္႔ဆ
္ ိိုးျခင္ ခပရးျ္ ၊ ေစ္ စဥယ္မစဥ္စစ္ဆင္ေရ ၾ် တစ္ခို ိုပ ်္ရပႈ ေမ္းထိ စဥ တမ္ေပမ အမ္းျမစ္္ါေမ္္။
၂္။ းျဗတ
ိ ေ
ိ ္နေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အ္မ ဆင္ ေ်္းျခင္
းအနတ(္ ၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အေမ္ ၁၃၃၀ ္မရတပင္ ၾ် အမ ေမ္္႔အေတမ္တဆအႈအ္မ အရန္

ိ ြဲ၊ ဆင္ ေ်္္ိင
အၾ်မအတပင္္င္ စစ္ဆင္ေရ းစးအပး၏ းမ ္မ္ အႈအ္မ ္နင္႔္ စတင္ၾ်ပၤဳေတပနရ္ါေတမ္႔ေမ္္။ ္ထအးေိုတဆ
္ င္ ေ်္အႈတင
ပ ္
တ္္အး၏းင္းမ တစ္၀်္ခ္္္႔ေမ ဆင္ ေ်္္ိင
ို ္ခ္႔းျြဲ ္ ၊ ၎တိို္႔ထအ
ြဲ န တစ္၀်္(းအနတ(္ ၁)၊ေ ထ တ္္အဟမ)ေမ တပတမ ေိို္႔
ခ္တ်္တ်
ိို ္ခ်
ိို ္္ိင
ို ္ခ္႔္
ြဲ ါေမ္္။ ်္္္ေမ္္႔တ္္မနပြဲ အ္မ အနမအ ေ္မ်္တစ္ေ္္႔တပငဆ
္ င္ ေ်္ မအမ္္႔ ဒိုတယ
ိ းေိုတတ
္ ္္အ္မ
ဆင္ ေ်္ရ္္ ဆင္ ေ်္ဇ္
ို ္အ္မ ိုးျပ ခပၤဳေရ းတပ်္ မ္ိိုင္ တပင္ ခပစစ္းျ္င္ေ္ရမယထမ ရအမ္းျမစ္ေမ္္။ ထိုိ္႔ေၾ်မင္္႔
တ္္အး၏္င္အရမ္အန္္ းမ တ္္အဟမတစ္ခိုထ်္္မ္ ္ါ ေမ္္႔ းင္းမ းျမင္္႔ေမ ေဆမင္ရ်
ပ ရ
္ အမ္္႔းေ္းထမ ္နင္္႔
ရင္ဆိိုငခ
္ ္႔ရ
ြဲ ္ါေမ္္။ အ းစးစစဥ္းရ ေ ထ တ္္အ္မ းေရနနဘ်္ Arnhem ေိ္႔ခ
ို ္ိတ်္ေ္စစဥ္တင
ပ ္၊
်င္ ေထမ်္တ္္ခြဲေ
ပ မ္ တပတမ ေိ္႔ဂ
ို ္စ္်မ အ္မ းျမင္္႔ းးျအ္္ခ္တ်္းျ္ တပတမ းမ ခ္ိတ်္ မေမ္္႔
ေ ထ တ္္အ္မ အေရမ်္ခင္းထိ ေိအ္ ္ိ်
ို ထ
္ ိ္္ ခ္ၤဳ္္ထမ ရအမ္းျမစ္္ါေမ္္။ းဆိို္ါတ္္ခပေ
ြဲ မ္ းေတမ္ေ္မ်္်္အန
တပတမ ေိ္႔ခ
ို ္တ်္ေပမ ခြဲ္႔းျ္ ေ္မ်္၊ အ္မ စပမအခ္တ်္ရေေ ခင္တင
ပ ္္ြဲ၊ ဂ္မအ္္ခစ
ပ စ္တစ္ခို္င
န ္႔တ
္ ိို အိးျ္ ရ္္တ္္္႔ေပမ ခြဲ္႔ရ်မ
ဆ်္ ်္ခ္ိတ်္းျခင္ အးျ္ၤဳ္ိင
ို ္ေတမ္႔ေ္္။
အေ မင္ေ္ေမ္္႔ းျဗိတိေ္နေဟမဆမ ဂ ိို်္ဒါတစ္စ
းျဗိတိေ္နတ္႔း၏
ိို ်ပဆိို အႈအ္မ အနမ ထိအ
ို ္န္နင္႔ရ
္ ္္အေပမ ခြဲ္႔ေ္္။ ်္စဥ ဆင္ ေ်္းျ္ ၅ ္မရခ္္္႔ းၾ်မတပင္၊ းျဗိတေ
ိ ္နတ္္အ္မ Arnhem
်ိို ေိအ္ ္ိ်
ို ္ရ္္ေမအြဲေ္ေးျမင္္႔၊ ဂ္မအ္္ းအနတ(္ ၉) SS ္္္ဇမတ္္အး၏ ်င္ ေထမ်္တ္္ရင္ ေမ္
တပတမ းမ းျမတ္ေ္္ ္ိုိင္ခ္႔းျြဲ ္ ၊ Nijimen ေိို္႔ စဥ တမ္ေအမင္ ္နငခ
္ ္တ်္ေပမ ်မ၊ ရိင
ို ္ းျအစ္း၏းျအစ္ခတ
ပြဲ စ္ခိုေ္ပၚရနိ တပတမ အန
းျမတ္ေ္္ ေပမ ခြဲ္႔းျခင္ းျမစ္္ါေမ္္။ းဆိ္
ို ါတပတမ တပင္ ္ိတဆ
္ ္႔ရ
ိို ္္ အမ္ေမ္္႔းျဗိတိေ္နေ ထိ တ္္အန ရနိအေ္ခြဲ္႔ေ္္။
ထိ္႔း
ို းျ္င္ းျဗိတိေ္နးအနတ္(၁)ေ ထ တ္္အဟမး၏ တ္္ရင္ ္နစ္ရင္ အနမ ဂ္မအ္္တ္္မနပြဲ ငယ္ေ အ္မ အန Arnhem ေိို္႔
ေပမ ရမ အ္ ရနိ းေရ ၾ် အ္ ္ိင
ို ္ အ္မ းမ စိို အိို ထမ ္ိင
ို ေ
္ မ္္႔ း ္င္းးျအ္္းျ္င္ဆင္ထမ ေေမ ခပစစ္ငယ္ေ အ္မ းျမင္္႔
ခိုခေ
ပ ေမေၾ်မင္္႔ ခ္တ်္အေ
ႈ ္နမင္္႔ေ န ခြဲ္႔ရေမ္္။ ေိို္႔ေေမ္ မ္ ဒိုတိယဗိို အ
္ န်ဴ ၾ် ဂ္ပ္မ
္ ေရမ္႔ စဥ ေဆမင္ေမ္္႔
းအနတ(္ ၂)ေ ထ တ္္ရင္ ေမ္ းေရနနဘ်္ေ္႔စဥ
ိို တမ္ခ္တ်္ရင္ Rhine း္ ရနိ Arnhem
ေိ္႔ေ
ို ပမ ရမ ေတမင္ဘ်္းစပ္ဆ
္ ိုပ အ္ တပင္ ၾ် အမ ေမ္္႔ဂ္မအ္္ခပစစ္အ္မ အရနေ
ိ ၾ်မင္ ေတပနရနခ
ိ ္႔ရ
ြဲ းျ္ ေ္မ်္၊
၎ အ္ းတိင
ို ္ ခ္ိတ်္ခ္႔ရ
ြဲ မ တပတမ ေိ္႔ို မေ္္ိိုင္ တပငေ
္ ရမ်္ရခ
နိ ္႔းျြဲ ္ ၊ တပတမ ေးျအမ်္ဘ်္္င
ိို ္ တပင္
ခပစစ္းျ္င္ထမ ္ိုိင္ခ္႔္
ြဲ ါေမ္္။ ၎တ္္အ္မ ေရမ်္ရနိးျ္ အၾ်မအတပင္ ဗိို ္အ်ဴန တိ္
ို ဟစ္ဘတ္စဥ ေဆမင္ေမ္္႔
တ္္အဟမရပို းမပနြဲ မေရမ်္္ ေ္ါင္ ခြဲ္႔းျ္ ၊ ၎တိ္႔အ
ို နမးအနတ္(၂)ေ ထ တ္္ရင္ အနး္ တပတမ ေိ္႔ေ
ို ရမ်္ရနိ မခြဲ္႔ေမ္္႔
တစ္ခိုတမ္ ေေမတ္္မနပြဲ းျမစ္္ါေမ္္။ းျဗတ
ိ ိေ္နေ ထ တ္္အ္မ ေမ္ Arnhem တပတမ းမ ေိအ္ ္ိ်
ို ္ရ္္္နင္္႔
တပတမ ေတမင္းျခအ္ းမ ေိအ္ ္ိ်
ို ္ရ္္ ခ္မ္ ်္္တ်
ိို ္ခိ်
ို ္အႈ နစ္ခို းျ္ၤဳ ို္ခ
္ ္႔ေ
ြဲ ေမ္ မ္ အေးမင္းျအင္ခ္႔္
ြဲ ါေခ္္။ ထိိုးခ္ိ္္တင
ပ ္
းးျခမ တ္္ရင္ တစ္ရင္ းျမစ္ေမ္္႔ းအနတ(္ ၃)ေ ထ တ္္ရင္ ေမ္ေတမ္႔ မးခ္ိ္တ
္ င
ပ ္
ဂ္မအ္္တ္႔း၏
ိို းျမတ္ေတမ်္တ်
ိို ္ခ်
ိို ္အႈ ခပခ္႔ရ
ြဲ းျ္ တပတမ ေိ္႔ခ
ို ္တ်္ရမ အ္ တ၀်္ခ္္္႔ေ္႔ိို ေရမ်္ရေ
နိ ္းျ္းျမစ္်မ၊
၎တ္္ရင္ စစ္ေၾ်မင္ း၏ေ္မ်္္င
ိို ္ းမ ဂ္မအ္္တ္႔်
ိို တိ်
ို ခ
္ ိို်္ ္်္ရနိေ္ေးျမင္္႔၊ ခ္ိတ်္အႈ ေ္န ေ်ပ ္်္ရေ
းအနတ(္ ၁)ေ ထ တ္္ရင္ အနမ မ္ တိို်ခ
္ ိို်ခ
္ ပေ္ရးျ္ ဂ္မအ္္ခစ
ပ စ္ေၾ်မင္ တ၀ိ်
ႈ ္တင
ပ ္
တမ ိုပ တိို်္
္ ပးျြဲ မစ္္ပမ ္်္ရနိေ္ေမ္္။ း္ ်္္တိို်္
္ ပအ
ြဲ ္မ းျမစ္္ပမ ္်္ရနိးျ္
းအနတ(္ ၁)ေ ထ တ္္ရင္ းေ္းျမင္္႔ ေရနနေိ္႔း
ို ္မ္ ငယ္ေမခ္တ်္္ိင
ြဲ မ္္။ ထိိုးခ္ိ္္တင
ပ ္
ဗိို အ
္ န်ဴ ၾ် ဂ္ိအ္ စ္် ိအင္ဆင္ စဥ စ ေမ္္႔ းအနတ(္ ၃)ေ ထ တ္္ရင္ ေမ္
ဂ္မအ္္စစ္စဥ စ တစ္စဥ း၏်မ းမ းျခပၤဳခတ
ိို ိို်ခ
္ ိို်္
္ ိိုငခ
္ ္႔းျြဲ ္ ၊ ထိတ
ို ်
ိို ္ခ်
ိို ္အေ
ႈ ၾ်မင္္႔ ်မ ေ္ပၚ္ါ Arnhem ရနိ
ဂ္မအ္္းျအိၤဳနေစမင္္႔တ္္း၏တ္္အန်ဴ ဗိို ခ
္ ္ၤဳ္္မရ်္ဒရစ္်္္စ္ဆင္၊ း်ရြဲေဘမ္္နင္႔္ ်မ ေအမင္ ရြဲေဘမ္တိို္႔ ်္ဆပို ခြဲ္႔ရ္ါေမ္္။
၃္။ အဟမအိတတ
္ ္္မပနြဲ အ္မ းၾ်မ ရနိ ဆ်္ေယ
ပ ္ေရ းျ္တ္ေတမ်္အႈအ္မ
္ ္္အန်ဴ ၾ် အ္မ ေမ္ တပတမ း္ ရနေ
ိ ထ တ္္အ္မ ္နင္႔္ ဆင္ ေ်္ဇ္
ို ္တစ္ခိုးတပင္ းေးျခစိ်
ို ္ထမ ေမ္္႔
တ္္အဌမ္ခ္ၤဳ္း
္ ၾ်မ ဆ်္ေပယေ
္ ရ းျ္တ္ေတမ်္အတ
ႈ ခ္ိၤဳနရန္
ိ ိင
ို ္ေၾ်မင္ ၾ်ိၤဳတင္ခ္္္႔အန္္ ထမ းျ္ းျမစ္္ါေမ္္။
းဘယ္္႔ေၾ်မင္္႔ဆိိုေေမ္ ၎ေ္ရမ္နစခ
္ ိုးၾ်မ း်ပမးေ၀ အနမ ၈.၁ အိိုငခ
္ ္္္႔ ်ပမေ၀ ္်္ရနိးျ္ ၊ တ္္အတပင္
္ ါ မေမ္္႔
္င္အေရဒယိိုစ်္အနမ ၃.၁ အိင
ို ္ခ္္္႔ းတပင္ ေမ းေပို းျ္ၤဳ္ိုိင္ေေမေၾ်မင္္႔းျမစ္ေမ္္။ းျဗတ
ိ ိေ္နတ္္ေိုပ ေရဒယိိုအ္မ းေ္းျမင္္႔
း်ပမးေ၀ းအ္ိၤဳ အ္ိၤဳ တပင္ းေပို းျ္ၤဳ္ိင
ို ္းျခင္ အရနိ္ါေခ္္။ းခ္ိၤဳနေရဒယိိုအ္မ အနမ အတမရမေ္ါင္ း္မ္ ငယ္အန
ထိုတ္ ႊင္႔ေ
္ မ္်ိို္င္ ခ်္ခြဲစပမမအ္ ယေ္ရးျ္ ၊ းခ္ိၤဳနအနမအ မအ္ ယ၍္င္အရေခ္္။ ထိ္႔း
ို းျ္င္ ေ ေၾ်မင္ အနဆင္ ေ်္းျ္ ေ္မ်္
ထ္္အပေရ
ိ နိ မရေမ္အနမ းဆိို္ါေရဒယိိုအ္မ ေမ္ ၾ်ိအ္္္
ႈ ္ းအ္ိၤဳ အ္ိၤဳ ခ္ိ္္မရ
ိႈ ္္ မ္ ခ်္ခြဲေမ္ဟိုေေမ
းေၾ်မင္ ္င္းျမစ္ေမ္္။ းဆိို္ါၾ်ိအ္္္
ႈ ္ အ္မ ထြဲအန ္နစ္ခိုးမ ခ္ိ္္မရ
ိႈ မတပင္ းျဗိတေ
ိ ္န္နင္႔္ ဂ္မအ္္ public ေ
ရဒယိို္စ
န ္ခိုး၏ င
ိႈ ္ အ္မ ္နင္႔္
္ င္ ေရမေထပ ေပမ ခြဲ္႔္ါေမ္္။ ထိ္႔ေ
ို ၾ်မင္္႔ းအနတ္(၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အ ်္ေးမ်္ခပ
တ္္အ္မ းၾ်မ ဆ်္ေယ
ပ ္အႈးျ္တ္ေတမ်္ ္်္ရေ
နိ ္ခ္ိ္္တင
ပ ္၊ ဂ္မအ္္တ္္အ္မ ေမ္ ၎တိ္႔း၏
ို ခပစစ္ေ္ရမအ္မ းမ
တမ္ေဆမ်္းင္းမ းျမမ္္႔ ္်္ ရနိေ္ခြဲ္႔္ါေမ္္။ ေအိိုင္ ္မမရနင္းခ္ိၤဳနး၏ းဆိိုးရတ္္အေမ္
္ ရ းျ္တ္ေတမ်္္္င
ိို ္အႈ းေးျခးေ္အ္မ းမ ၾ်ိၤဳတင္ခ္္္႔အန္္ ထမ းျ္ ၊ တ္္အ္မ းမ ၎်ိစၥ်ိို
းေ ထမ းျ္င္ဆင္ၾ်ရ္္၊ စစ္ေးျအးျ္င္တယ္ မို္္ ၾ်ိၤဳ း္ိအ
ို ္မ ယေဆမင္ေပမ ၾ်ရ္္ ေတိေ္ ခြဲ္႔ေမ္ဟိုေရ
ိ နိရ္ါေမ္္။
ယခင္ဆ်္ေယ
ပ ္ေရ စ်္အ္မ ထ်္ ္ိအ
ို း
ိို မ ေ်မင္ ေမ္္႔ WS19HP စ်္းမ ယရ်္+၁ တပင္
းအနတ(္ ၁)ေ ထ တ္္အဟမအန းေပို းျ္ၤဳခြဲ္႔ေမ္်ိိုေတပနရနိရေမ္္။
္ ္္အ္မ ေမ္ ေ ေၾ်မင္ း်ရရနိေရ းတပ်္ ဆ်္ေပယေ
္ ခပၚယရမတပင္
းအနတ(္ ၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အ္နင္႔း
္ တ ဆင္ ေ်္ခ္႔ေ
ြဲ မ္္႔ းေအရိ်္္းထ တ္္မနပြဲ ္နစ္မနပြဲ အန
တဆင္္႔ဆ်္ေယ
ပ ္ေခပၚယရ္ါေမ္္။ ယင္ တ္္မပနြဲ အ္မ တပင္ Veep းအ္ိၤဳ းစမ ဂ္စ္်မ အ္မ းမ တပမ
ြဲ ်္ေ္ ထမ းျ္ ၊
းဆိို္ါဂ္စ္်မ အ္မ တပင္ ၾ်ိအ္္္
ႈ ္း ္
ပ ္းျအင္္႔အမ ေမ္္႔ SCR-193 စ်္အ္မ တ္္ဆင္ေ္ ထမ ေမ္္။
းဆိို္ါဆ်္ေယ
ပ ္ေရ စ်္အ္မ ေမ္ ေ ယမစဥ္အ္မ ္နင္႔္ းျအင္္႔အမ ေမ္္႔ၾ်ိအ္ ္
ႈ ္ အ္မ တပင္ ဆ်္ေပယ္
္ ိင
ိ ္႔္
ြဲ ြဲ၊
ၾ်ိအ္ ္
ႈ ္ းမ မ္ ေ ္မ္႔ခ္ခ္ိ္္မိႈးျခင္ အးျ္ၤဳ္ိင
ြဲ ္္။ ၾ်ိအ္ ႈ္္ းျ္ ္မးမ ေးျမရနင္ ရ္္ ၾ်ိၤဳ ္အ္ ခြဲ္႔္ါေေမ္ မ္ ၊
စ်္တစ္စ်္အမန အၾ်မအ္င္ ေအမ္တမးျမင္္႔္စ္ခတ္ခပရအႈေၾ်မင္္႔
္္်္စ ခြဲ္႔ရးျ္ ၊ ေ္မ်္ထ္္စ်္တစ္စ်္းမ မ္ ေ္မ်္တစ္ေ္္႔တင
ပ စ
္ ပ္္႔္
္ စ္ခ္႔ရ
ြဲ ေးျမင္္႔၊ ေးျအးျ္င္တ္္အ္မ ္နင္႔္ ေတမ္၀င္ာေ
ာေ တ္္း၏တိ်
ို ္ေ ယမစဥ္၊ ဗပို ၾ်ြဲေ ယမစဥ္အ္မ းၾ်မ ဆ်္ေယ
ပ ္္ိင
ို ္ေမ္္႔ တစ္ခိုတမ္ ေေမဆ်္ေပယအ
္
းျ္တ္ေတမ်္ေပမ ခြဲ္႔းျ္းျမစ္္ါေတမ္႔ေမ္္။ ေ ယမစဥ္အန်ဴ အ္မ းေ္းျမင္္႔ မ္ ရမေစဥတိုဆိို ရပမ းျခင္ ္နင္႔း
္ တ၊
ရ္္ေအိတ္ေဆပခပးျြဲ ခမ ရ္္ခ်္ခြဲးျခင္ အ္မ ေၾ်မင္္႔
္စ္်ေ္ တိ်
ို ခ
္ ိ်
ို ္ရ္္းခ်္းခြဲရေ
နိ းျမင္္႔၊ ေ ေၾ်မင္ ္စ္် ေ္ း္္္ိင
ိ ္႔ေ
ြဲ ္္။ ေ္မင္တိို်္
္ ပစ
ြဲ စဥ္ၾ် းးျ္
းျ္္္ မ္ေိုပ ေ္္ရမတပငေ
္ တမ္႔ ေတမ္၀င္ဆ်္ေပယေ
္ ရ တ္္မနပြဲ ၾ် ေမ္ းအနတ္(၂၁)တ္္ေတမ္စိုေ္႔း
ိို ေိေ္ ရအမ္္႔ ၁၉၄၃
ခို္စ
န ္် ေတ္အတ
န ္ခ္႔ေ
ြဲ ေမ တ္္အးဆင္္႔ဆ်္ေယ
ပ ္ေရ းျ္ ္မၾ်ပၤဳေတပန မ္ါ် းေပို းျ္ၤဳရအမ္္႔းခ္်္းျ္အ္မ းမ
ဂရိုးျ္ၤဳေဆမင္ရ်
ပ ္းျခင္ အရနိ (ေိ္႔အ
ို ဟိုတ္) အေဆမင္ရ်
ပ ္္ိင
ြဲ ၾ်မင္ ေတပနရနိရ္ါေမ္္။ တ္္အေထမ်္ နအ္ ေရ းရမရနိ ဗိ္ို အ
္ န်ဴ
Brian Urquhart ေမ္ မ္ ေရဒယိို ိႈင္ ထိုတ္ ႊင္႔အ
္ ႈဆင
ိို ္ရမ ရ္ေဗဒေေဘမတရမ ္နင္႔အ
္ ်ိ်
ို မ
္ ေမ္္႔ ၁၃ ေ္
ရနမ္ ္မ ေေမ ေ်မင္ ်င္ၾ်ိၤဳ အ္မ းမ းေပို းျ္ၤဳရ္္ မပ္္ၾ်မ ခြဲ္႔္ါေေ ေမ္္။ ထိို္႔းးျ္င္
ၾ်ိအ္ ္
ႈ ္ အ္မ အနမယပင္ ရးျခင္ းျ္ ္မးျမစ္ရးျခင္ အနမ ေရဒယိဆ
ို ်္ေပယေ
္ ရ ဆိိုငရ
္ မေိ္္
ပ မမရ္္းမ ္မ မ္းျခင္ အရနေ
ိ မ္္႔
ေရဒယိ်
ို ိိုငစ
္ စ္ေမ္အ္မ ေၾ်မင္္႔ မ္ တစိတတ
္ ္ိင
ို ္ ္ါ၀င္ေၾ်မင္ ေတပနရနိရ္ါေမ္္။
၄္။ းအနတ္(၃၀)၊တ္္အၾ် း၏ ထိို စစ္
စ်္တင္ဘမ ၁၇ ရ်္ေ္္႔အ္်္တပငေ
္ တမ္႔ ဒိုတယ
ိ ဗိို ္ခ္ၤဳ္္ၾ် ဘရိိုငယ
္ ္္ေဟမေရမ္႔ေမ္ းထ်္တ္္အ်ဴန ၾ် အ္မ ထပအန
စစ္ဆင္ေရ းမ ယေ္္႔တပင္္င္စတင္ရ္္ းတမ္းျ္ၤဳးအိ္္႔ရ
္ ရနိခ္႔္
ြဲ ါေမ္္။ ၁၂၃၀ ္မရတပင္၊
ဒိုတယ
္ ္္ေဟမေရမ္႔ေမ္ ေ ထ တ္္အ္မ း၏္ထအးေိုတ္ းဂၤ ္္္ိင
ို ္ငပးတပင္ ရနိ
းေးျခစိ်
ို ္စခ္္ အ္မ အနထပ်ခ
္ ပမေပမ းျ္းျမစ္ေၾ်မင္ ္နင္႔္ ေးျအးျ္င္တိ်
ို ္ခိို်အ
္ ႈးမ ၁၄၃၅ ္မရတပင္ စတင္ရ္္းအိ္္႔ရ
္ ရနခ
ိ ္႔ေ
ြဲ မ္္။
၁၄၁၅ ္မရတပငေ
္ တမ္႔ တ္္အၾ် း၏းေးျအမ်္း ်္ ၃၀၀ အန rolling barrage ္မ္ းျမင္္႔ း ္မ ၁ အိိုင္၊ း္ပ ၅ အိိုငရ
္ နိေမ္္႔
းအနတ(္ ၃၀)တ္္အၾ်ိ း၏ စအ္စဥ္ ေရနနေိ္႔ို းးျ္င္ းထ္္္စ္ခတ္္ါေတမ္႔ေမ္္။
းေးျအမ်္္စ္ခတ္အႈးးျ္ တပင္ ေတမ္၀င္ေ တ္္အန Hawker Typhoon တိို်္ေ ယမစဥ္ ၇ းို္္အန ဒပို ်္မ္အ္မ းျမင္္႔
Valkenswaard ေိို္႔ေပမ ရမ အ္ တေ ္နမ်္ရနိ ေတင္ ရထမ ေေမဂ္မအ္္ခစ
ပ စ္ေ္ရမအ္မ းမ ္စ္ခတ္တိို်ခ
္ ိို်ခ
္ ္႔္
၎္စ္ခတ္အႈအ္မ းးျ္ တပငေ
္ တမ္႔ စအ္စဥ္ ထိ္ဆ
္ ိုပ ရနိ စဥ ေဆမင္တင္္႔တင
ပ ္ ်ပ္္်ေ
ြဲ ္ေမ္္႔ ဗိို ်
္ ိေဟ
္ ိ်ထ
ိို ္ေမ္
၎း၏တင္္႔ယမစဥ္ေအမင္ းမ ခ္တ်္ေအမင္ ္နင္ရ္္ းအိ္္႔ေ
္ ္ းျခင္ းျမင္္႔
ေအိင
ို ္ ၀င္ထိို စစ္ၾ် းမ စတင္ခ္႔္
ြဲ ါေမ္္။ ေးျအးျ္င္ထိို စစ္းမ တင္္႔အ္မ ်စဥ ေဆမင္ခ္႔းျြဲ ္ ၊ ၎ေ္မ်္တပငေ
္ တမ္႔
းိိုင္ ရစ္းေစမင္္႔တ္္အအန ေးျခ ္င္တ္္အ္မ ် ထ္္ၾ်္္ ိို်္
္ ါ မၾ်္ါေမ္္။ ၁၅၀၀ ္မရတပငေ
္ တမ္႔
းိိုင္ ရစ္းေစမင္္႔တ္္အအနတ္္အ္မ ေမ္ းအနတ္(၃၀)တ္္အၾ် း၏ ေ္ါင္ ် ေးျခ်ိုတ္းျမစ္ေမ္္႔ Meuse-Escaut
တ ေးျအမင္ းမ းျမတ္ေ္္ းျ္ ္ယ္ေမ ္္္ိင
ို င
္ ပးတပင္ ေိ္႔ို ၀င္ေရမ်္္ိင
ြဲ မ္္။ ္ယ္စ္္အ္စဥ္ းမ းျမတ္ေ္္ းးျ္ တပငေ
္ တမ္႔
းိိုင္ ရစ္းေစမင္္႔တ္္အ္မ ေမ္ အ္ အၾ် တစ္မ်္တစ္ခ္်္တပင္ ်္င္ တ ေ္ရမယထမ ေမ္္႔
ဂ္မအ္္ေးျခ ္င္္နင္႔တ
္ င္္႔မ္်္းေးျအမ်္အ္မ း၏ းျခပၤဳခိိုတ်
ိို ္ခ်
ိို ္းျခင္ းမ ခပခ္႔ရ
ြဲ ္ါေမ္္။ ထိ္႔ေ
တ္္အၾ် း၏းေးျအမ်္တ္္မနပြဲ တစ္ခ္ိၤဳနအန ္စ္်ေ္ ခြဲ္႔ရးျ္ ၊ Hawker Typhoon ေ ယမစဥ္း္
ို ္ေစ္အ္မ
ေခပၚယ္စ္ခတ္ေစခြဲ္႔ရေမ္္။ းိိုင္ ရင္ းေစမင္္႔တ္္အအနစစ္ေမ္အ္မ ေမ္ ဂ္မအ္္ေ ထ တ္္ရင္ ္နစ္ရင္ ္နင္႔္ းအနတ္(၉) SS
တ္္အအနတ္္ရင္ ္နစရ
္ င္ တိ္႔ေ
ို ္ရမယထမ ေမ္္႔ ခပစစ္ေ္ရမအ္မ ေိ္႔ို ္ ်္္စပမခ္တ်္ရနင္ င္ ခြဲ္႔းျ္ ၊ အၾ်မအတပင္္င္
ခိုခေ
ပ ္ေမ္္႔ဂ္မအ္္တ္္အ္မ းမ ရနင္ င္ ္ိုိင္ခ္႔္
ြဲ ါေမ္္။ တိို်္
္ ပအ
ြဲ မ
န အ္ အိခ္႔ေ
ြဲ မ္္႔
ဂ္မအ္္စစ္ေမ္အ္မ းမ ေအ းျအ္္ စစ္ေဆ းျခင္ ၊ းခ္ိၤဳနးမ းျခိအ္ ေးျခမ်္စစ္ေအ းျခင္ တိ္႔းျို ္ၤဳ ို္္ခ္႔ေ
ြဲ းျမင္္႔၊ ၎တိ္႔ထ
ို ပအန
းးျခမ ေေမဂ္မအ္္ခပစစ္ေ္ရမအ္မ းမ ေိရခ
နိ ္႔ရ
ြဲ ေမ္္။ အၾ်မအတပင္
္ င္ တိ်
ို ္
္ ပးျြဲ ္ ဆပို ေပမ းျ္ ၊ းအနတ္(၃၀)တ္္အၾ် ေမ္
၎း၏ထိို စစ္းမ းျ္္္ မ္စတင္္ိင
ို ္ခ္႔္
ြဲ ါေမ္္။ မေ္ေ္၀င္ခါ္ တပငေ
္ တမ္႔ းိိုင္ ရစ္းေစမင္္႔တ္္အေမ္
Valkenswaard းျအိၤဳနေိ္႔ို ေရမ်္ရနိေအ
ိ ္ ္ိ်
ို ္္ိင
ို ္ခ္႔းျြဲ ္းျမစ္ေမ္္။
းိုိင္ ရစ္းေစမင္္႔တ္္အအနရနမ အင္ တင္္႔အ္မ မ္်္စ ခပထမ ရေမ္္႔ရနမ အင္ တင္္႔္္်္အ္မ ေဘ အန
းျမတ္ေ္္ ေအမင္ ္နင္ေမပ စစဥ္ (၁၉၄၄ ခို္နစ္၊ စ်္တင္ဘမ ၁၇ ရ်္)
ဒိုတယ
္ ္္ေဟမေရမ္႔းေ္းျမင္္႔ းိိုင္ ရစ္းေစမင္္႔တ္္အေမ္ းခ္ိ္္ ၂ ္မရိ၊ ၃ ္မရးတပင္ တပင္
Eindhoven းထိ ၁၃ အိင
ို ္ခ္္္႔ ထိို ေမမ်္တ်
ိို ္ခ်
ို ္အမ္ဟို ခ္္္႔အန္္ ခြဲ္႔ေေမ္ မ္ ၊ ယခိုအ တ္္အးေ္းျမင္္႔ ၇ အိိုင္ခ္္္႔ေမ
ထိို ေမမ်္္ိင
ြဲ မ္်ိို ေတပနရနိရ္ါေမ္္။ ေစ္ စဥယ္မစဥ္စစ္ဆင္ေရ ေမ္ စ်တမ္ ်ယမစဥ္ေ်ိို ဆိေ
ို ္
ိို င္
္ထအေ္္႔တပင္္င္ အ းစးစစဥ္ထ်္ ေ္မ်္်္ေ္းျ္းျမစ္ေမ္္။ Valkenswaard တပငေ
္ တမ္႔ းင္ဂ္င္္ယမတ္္မြဲနပ အ္မ ေမ္
စအ္ ေခ္မင္ တစ္ခိုးမ းျမတ္် ရ္္းတပ်္ ေ္ ၁၉၀ ရနမ္ ္မ ေမ္္႔ေဘ တပတမ တစ္ခိုးမ ၁၂ ္မရၾ်မ
တမ္ေဆမ်္ေ္ ခြဲ္႔ရးျ္္္္ါေမ္္။
၅္။ ဂ္မအ္္တ္႔း၏
ိို တို္္႔းျ္ ္္္အအ
ႈ ္မ
SS တ္္မြဲပနအ္မ စ်္ဘိ းျမင္္႔ခ္တ်္ေမပ ၾ်စစဥ္
ဂ္မအ္္တ္႔ဘ
ိို ်္တပငေ
္ တမ္႔၊ စစ္ဆင္ေရ စတင္းျ္ အၾ်မအတပင္္င္ အဟမအိတတ
္ ္႔း၏
ိို းစးအပးမ
စတင္ရ္
ိ ္အိ မခြဲ္႔္ါေမ္္။ းျဗိတိေ္နေ ထ တ္္အ္မ Oosterbeek း၏
းေ္မ်္ဘ်္ ေ်္ ်္ေဒေတပငဆ
္ င္ ေ်္ေ္စစဥ္တင
ပ ္၊ ဂ္မအ္္စစ္ေၾ် အိိုဒယ္ေမ္ Arnhem
းေ္မ်္ဘ်္ရနိ ေ်္ ရပမတစ္ရပမးျမစ္ေမ္္႔ Oosterbeek ရနိ Tafelberg ဟိိုတယ္တင
ပ ္ ရနိေ္္ါေမ္္။ အိိုဒယ္ေမ္
ခ္်္းျခင္ ္င္ းျဗိတိေ္နတ္႔တ
ိို ်
ိို ခ
္ ိို်္ မ္ိင
ို ေ
္ မ္္႔ေ္ရမအ္မ းမ ဆင္းျခင္ေိုပ ေ္္းျ္ ၊ ဟိုိတယ္အထ
န ပ်ခ
္ ပမခြဲ္႔်မ တ္္အ္မ းမ
ခပစစ္းျ္င္ရ္္မ္
ပ ၾ္ ်မ ခြဲ္႔္ါေမ္္။ ဂ္မအ္္းအနတ္(၂) SS ္္္ဇမတ္္အၾ် းမ ်ပ္်
္ ြဲေ္ေမ္္႔ ေ၀ ဟ
္ အ္ဘစ္ထရစ္ခ္္ေမ္
းအနတ(္ ၉) SS ္္္ဇမတ္္အး၏ ်င္ ေထမ်္တ္္ခပတ
ြဲ စ္ခး
ပြဲ မ Nijimen ေိို္႔ ေစ ႊတ်
္ မ
တပတမ ခပစစ္းမ းမ းျမမ္္႔ေစခြဲ္႔ေမ္္။ မေ္္ ေခါင္တင
ပ ေ
္ တမ္႔၊ အိိုဒယ္ေမ္ ယခိုးျမစ္္္်္ေ္ေမ္္႔းေးျခးေ္းမ
ရနင္ ရနင္ င္ င္ ေိးျအင္ခ္႔းျြဲ ္းျမစ္းျ္ ၊ Arnhem းမ ခပစစ္းေေးခ္မးျ္င္ဆင္ရ္္ မပ္္ၾ်မ ခြဲ္႔္ါေမ္္။ Arnhem
ရနိ ေ ေၾ်မင္ ခ္စစ္ဆင္ေရ ေမ္ ဂ္မအ္္တ္္အ္မ းမ ရႈ္ေ
္ ထပ အႈအးျမစ္ေစခြဲ္႔္ြဲ၊ းျဗိတိေ္နေ ထ တ္္အ္မ ိိုး္္ေမ္္႔
းငိို်အ
္ ရရနိခ္႔ေ
ြဲ ္္။ ေစ္ စဥယ္မစဥ္စစ္ဆင္ေရ းတပင္ တပင္၊ ဂ္မအ္္တ္႔ေ
ိို မ္ ်္ဆပို းေအရိ်္္းရမရနတ
ိ စ္စဥ း၏်ိိုယအ
္ န
၎းေ္းျမင္္႔တ်
ိို ္္ေ
ပြဲ ္႔ိို ယေဆမင္အ မေင္္႔ေမ္္႔ ေစ္ စဥယ္မစဥ္စစ္ဆင္ေရ းစးအပးမ ရရနိေမပ ခြဲ္႔းျခင္ ် မ္
တိို်္
္ ပး
ြဲ မ းေးျ္မင္ း ြဲးျမစ္ေစခြဲ္႔အမ္းျမစ္္ါေမ္္။
တီက
ုး ျ
္ ြြဲ တ
ုး ယ
ီ ေ္ွင္႔ (၁၉၄၄ ခုး္စ
ွ သည္၊္ စက္တိ္ဘွာလ ၁၈ ရက္သည္၊ တ္လၤွာေ္ွင္႔)
အဟမအိတအ
္ ိို ေ ၀ေ္မမရနင္အ္မ းေ္းျမင္္႔ စ်္တင္ဘမ ၁၈ ရ်္ေ္္႔အ္်္တပင္
းဂၤ ္္်္ပ္္ းေ္ပၚ းျအ်ဴခိို အ္မ မပို ႊအ္ ေ္္ိိုငေ
္ ၾ်မင္ အန္်
္ ္္စပမေပို ေ္္္ိင
ို ္ခ္႔္
ြဲ ါေမ္္။ ထိိုေ္႔းျိို အ်ဴ္နင္ အ္မ
ထထ္္စပမ်္ဆင္ အႈေၾ်မင္္႔ ဒိုတယ
ိ းေိုတခ
္ ္ေ္ အမ္္႔ ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အ္မ ခ္ိတ်္အး
ႈ မ ၃ ္မရခ္္္႔ ေရပနဆိင
ို ္ ခြဲ္႔ရးျ္ ၊
တိို်္
္ ပး
ြဲ ရိယမေတမင္ဘ်္တ၀ိႈ်တ
္ ပင္ မ္ တိအ္
္ ိအ္႔အ
္ ္မ းျမစ္ေ္ပၚ ္်္ရနိ်မ၊ တစ္ေ္်ို္္ေရပန ္မ ေ္ခြဲ္႔ေးျမင္္႔
တိို်္
္ ပ၀
ြဲ င္တ္္အ္မ းမ ေ ေၾ်မင္ အနေထမ်္္္႔ရ
ပ ္္္နင္႔္ ္စ္်ေ္ ရ္္ေ္နမင္္႔ေ္န ခြဲ္႔ရ္ါေတမ္႔ေမ္္။ (်္္္ရေ
နိ မ္္႔တိို်္္စ
ပြဲ စဥ္ ၈
ရ်္ း္်္၊ ၇ ရ်္ခ္္္႔တပင္ ရမေစဥတိုဆ်္တိို်ဆ
္ ိို ရပမ ေ္ခြဲ္႔းျ္ ၊ စ်္တင္ဘမ ၂၂ ္နင္႔္ ၂၄
ရ်္အ္မ တပင္ေတမ္႔ ေ ေၾ်မင္ စစ္ဆင္ေရ းမ ိုပ းမ မ္်္ေအ
ိ ္ ္စ္ ်
ိို ္ရ္ါေမ္)
၁္။ းအနတ္(၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္ိတ္္အး၏ တိ္်

ို ္္ပြဲးရိယမးေးျခးေ္
းအနတ(္ ၁)္နင္႔္ းအနတ(္ ၃)ေ ထ တ္္ရင္ အ္မ းေ္းျမင္္႔ းေစမ္ိင

ို ္ ္မရအ္မ တပင္ Arnhem တပတမ ေိို္႔
ဆ်္ ်္ထိို ေမမ်္ခ္တ်္ ္်္ရေ
နိ ္းျ္ ၊ ရ ဒ္ေ်မင္ အ္မ ရရနခ
ိ ္႔္
ြဲ ါေေမ္ မ္ ၊ း င္ ေရမင္ရ မေမ္္႔းခါတပင္ေတမ္႔
ဂ္မအ္္တ္္အ္မ း၏ း္ ်္္ ိုပ ေထပ တိ်
ို ္ခ်
ိို ္အအ
ႈ ္မ ္နင္႔ရ
္ င္ဆင
ိို ခ
္ ္႔ရ
ြဲ းျ္ ၊ ခ္ိစစ္ရ္္တ္္္႔ေပမ ခြဲ္႔္ါေမ္္။
းဆိို္ါေ ထ တ္္ရင္ အ္မ ေမ္ ရနမ္ ္မ းျ္ းစးစစဥ္အ်္စပမမပနြဲ စမ္ ထမ ေမ္္႔ စစ္ေၾ်မင္ အ္မ းျမင္္႔
ခပ၍
ြဲ ခ္တ်္ခ္႔ၾြဲ ််မ၊ ိုးျပ ခပၤဳအး
ႈ မ မ္ းေ အးျ္ၤဳခ္႔ၾြဲ ်ေးျမင္္႔၊ းဆိို္ါတ္္ရင္ ၂ ရင္ အန တ္္မနပြဲ ခပြဲ ၂ ခိုးမ
ဂ္မအ္္တ္္အ္မ ် တ္္ ိုပ းျ္ၤဳတ္ ၀ိင
ို ္ ၀္္ ္ိတဆ
္ ္႔ေ
ိို ခ္အႈ္္ ္ိုိင္ခ္႔္
၎ေ္္႔အ္်္းေစမ္ိိုင္ တပင္ေတမ္႔ းအနတ္(၉) SS ်င္ ေထမ်္တ္္ရင္ (ယအ္္ေ္္႔် ေတမင္ဘ်္ေ္႔ိို ေစ ႊတထ

္ မ ေမ္္႔)
ေမ္ အိအိတ္႔း
ိို ေ္းျမင္္႔ Nijimen တပင္ တ္္ခ္ေ္းျခင္ ် း်္ိၤဳ အရနေ
ိ ၾ်မင္ ေပို ေ္္ဆိုပ းျမတ္ခ္႔းျြဲ ္ ၊ Arnhem ေိို္႔
းျ္္္ မ္ဆိုတခ
္ ပမရ္္ၾ်ိၤဳ ္အ္ ခြဲ္႔ေမ္္။ ေိို္႔ေေမ္ မ္ Arnhem တပတမ တပင္ းျဗိတိေ္န
ေ ထ တ္္အ္မ ေ္ရမယထမ းျ္ းျမစ္ေးျမင္္႔ း်္းဆပို ရန္
ိ င
ိို ္ေမ္်ိို ေိရထ
နိ မ းျ္ းျမစ္ေေမ္ မ္ းအနတ(္ ၉) SS
်င္ ေထမ်္တ္္ရင္ ေမ္ တပတမ းမ းျမတ္် ရ္္ၾ်ိၤဳ ္အ္ ခြဲ္႔္ါေမ္္။ ်ပအေ်မင္ စပမ္င္ းဆိို္ါ
ၾ်ိၤဳ ္အ္ အႈအ္
န ္ေအ္နးမ းျဗတ
ိ ိေ္နတ္္အ္မ အနတိို်ထ
္ ိုတ္
္ ိင
ို ္ခ္႔းျြဲ ္ ၊ းအနတ္(၉) SS ်င္ ေထမ်္တ္္ရင္
း်္းဆပို အ္မ းျ္မ ခြဲ္႔်မ ်္ဆပို ေအ္မ ထြဲတင
ပ ္ တ္္ရင္ အန်ဴ SS-Hauptsturmfuhrer Viktor Grabner
်ိိုယတ
္ ိိုင္
္ င္္ါ၀င္ခ္႔္
အဟမအိတ္တိို္႔မအ္ အိခြဲ္႔ေမ္္႔ SS တ္္မြဲပန၀င္ ၄ စဥ းမ ေတပနရစစဥ္ (၁၉၄၄ ခို္နစ္၊ စ်္တင္ဘမ ၁၈ ရ်္)
ယင္ ေ္္႔်ို္္
္ ိိုင္ တပငေ
္ တမ္႔ းအနတ(္ ၁)္နင္႔္ းအနတ္(၃)ေ ထ တ္္ရင္ အ္မ ေမ္ Arnhem းရိယမးတပင္ ေိို္႔
၀င္ေရမ်္ မ္ိိုငခ
္ ္႔းျြဲ ္ တပတမ ္နင္႔္ ၁.၂ အိိုငး
္ တပင္ ေိ္႔ို ေရမ်္ရေ
နိ ္းျ္းျမစ္ေေမ္ မ္ ၊ တ္္မနပြဲ တပင္ းင္းမ ၂၀၀ ခ္္္႔ေမ
်္္္ရေ
နိ တမ္႔းျ္ ယင္ းင္းမ အနမ ၎တိ္႔အ
ို မပနြဲ စမ္ ္ပိုး၏ ေးျခမ်္္ိုတ
ပ စ္္ိုခ
ပ ္္္႔ေမ ်္္္ရေ
နိ တမ္႔းျခင္ းျမစ္္ါေမ္္။
တ္္ရင္ ရနိးရမရနိအ္မ ္နင္႔္ းရမခပေတမ္ေတမ္အ္မ အ္မ အနမ ်္ဆပို /ဒဏ္ရမရ/ရ္္ေမအ္ အိစေမ္တ္႔ေ
ိို ၾ်မင္္႔
းင္းမ း ္
ပ ေ
္ ္မ္႔္မ္ ္်္ရေ
နိ ္းျ္ းျမစ္္ါေမ္္။ းဂၤ ္္အထ
န ်
ပ ခ
္ ပမ မေမ္္႔
ဒိုတယ
ိ းေိုတအ
္ နမ မ္ းျအ်ဴခိို အ္မ းပို္႔ဆင
ိို ္ ေ္အႈေၾ်မင္္႔ေ္နမင္္႔ေ္န ခြဲ္႔ရးျ္ ၊ ဆင္ ေ်္ဇ္
ို ္ေိ္႔ဆ
ို င္ ေ်္ရမတပင္ မ္
ိို ခိုခ္
ပ စ္ခတ္အႈအ္မ စပမ္နင္႔္ ရင္ဆိိုငခ
္ ္႔ရ
ြဲ ေေမ္ မ္ ၊ းင္းမ းျ္မ္္႔ဆင္ ေ်္္ိင
ြဲ မ္္။
ဒိုတယ
္ ပင္
္ ါ၀င္ေမ္္႔တ္္မပနြဲ အ္မ အနမ ဗိ္ို ္အန်ဴ ခ္ၤဳ္္ဂ္ပ္၀
္ င္ ေေရမ္႔္္ဟတ္်္္စဥ စ ေမ္္႔
းအနတ(္ ၄)ေ ထိ တ္္အဟမ ်္ေးမ်္ခပ းအနတ္(၁၀)၊(၁၁)္နင္႔္ (၁၅၆)ေ ထ တ္္ရင္ အ္မ ္နင္႔္
းအနတ(္ ၂)ေတမင္စတ်္မ္႔ဒ
ိို ္ရင
ိႈ ္ ယမ တ္္ရင္ ၾ် အန C ္နင္႔္ D တ္္ခပအ
ြဲ ္မ းျမစ္ၾ်္ါေမ္္။
၂္။ းအနတ္(၈၂)၊ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အး၏ တိ်

ို ္
္ ပး
ြဲ ရိယမ းေးျခးေ္
းအနတ(္ ၈၂)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အး၏ တိ်

ို ္္း
ပြဲ ရိယမရနိ Grave ေဒေးမ ဂ္မအ္္တ္္အ္မ ် းင္ၾ် းမ ၾ် းျမင္္႔
ခိုခပ ္်္ရေ
နိ ္းျ္ ၊ Groesbeek ်ို္္ းျအင္္႔ေဒေးမ တိို်ခ
္ ိို်ေ
္ ္ေမ္္႔ းအနတ္(၈၂)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အး၏
်္ေးမ်္ခတ
ပ ္္အ္မ းမ မ္ Nijimen းေရနနဘ်္ေ္႔ိို း၏တိ္်
ို ္ထိုတရ
္ ္္ ၾ်ိၤဳ ္အ္ ္်္ း၏ရနိေ္္ါေမ္္။
းအနတ(္ ၅၀၅)ေ ထ ေးျခ ္င္တ္္ရင္ ၾ် ေမ္ Horst, Grafwegen ္နင္႔္ Riethorst တိ္႔း
ို မ
ဂ္မအ္္တ္႔တ
ိို ိို်ခ
္ ိို်္ မေမ္်ိို းးျ္င္ းထ္္ခိုခခ
ပ ္႔ရ
ြဲ ေမ္္။ ယင္ ေ္္႔းေစမ္ိိုင္ တပင္ ဂ္မအ္္တ္္အ္မ ေမ္
တ္္းျ္္္ထိို စစ္တစ္ခိုဆင္ ႊြဲးျ္ ဒိုတယ
ိ းေိုတေ
္ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အ္မ ၁၃၀၀ ္မရးခ္ိ္တ
္ ပင္
ဆင္ ေ်္ရ္္ရေ
နိ မ္္႔ဆင္ ေ်္ဇ္
ို ္ တစ္ခိုးမ ေိအ္ ္ိို်ခ
္ ္႔ေ
ြဲ းျမင္္႔၊ းအနတ(္ ၅၀၈)ေ ထ ေးျခ ္င္တ္္ရင္ ၾ် ေမ္
ဆင္ ေ်္ဇို္ရ
္ ဂ
နိ ္မအ္္တ္္အ္မ းမ ၁၃၁၀ ္မရတပင္ စတင္ရနင္ င္ တိို်ခ
္ ိို်္ခ္႔းျြဲ ္ ၊ ၁၄၀၀ ္မရတပင္
းးျ္ ေတ္ရင
န ္ င္ ္ိုိင္ခ္႔်
ြဲ မ၊ ဂ္မအ္္ေ ယမစဥ္္စ္းေးျအမ်္ ၁၆ ်္္နင္႔္ စစ္ေ္႔္
ိုပ ္္ ၁၄၉ ေယမ်္
မအ္ ဆ ေိအ္ ္ိ်
ို ္္ိင
ို ္ခ္႔္
ြဲ ါေမ္္။ အ ် ၁၃၀၀ ္မရတပင္ ဆင္ ေ်္ရ္္စစစဥ္ထမ ေမ္္႔
ဒိုတယ
္ ္္အ္မ ေမ္ းျဗိတိ္်
္ ္ပ္္ ရနိ ရမေစဥတိုဆိို ရပမ ေ္အႈေၾ်မင္္႔ ၁၅၃၀ ္မရထိတိိုင္
ေ်္ဆိိုငရ
္ မဆင္ ေ်္ဇ္
ို ္အ္မ ေိ္႔ို ေရမ်္ရအ
နိ မေေ ေ္္။ းဆိို္ါးေိုတတ
္ ပင္
းအနတ(္ ၃၁၉)္နင(္႔္ ၃၂၀)စစ္ေးျအးျ္င္းေးျအမ်္တ္္ရင္ (ဂ ်
ိို ္ဒါ)အ္မ အန တ္္မပနြဲ အ္မ ၊
းအနတ(္ ၄၅၆)စစ္ေးျအးျ္င္းေးျအမ်္တ္္ရင္ (ေ ထိ )အန တ္္မ္႔တ
ပြဲ စ္ခ္ိၤဳန္နင္႔္ ေဆ တ္္မနပြဲ ၀င္အ္မ ိို်္
္ ါ မၾ်အမ္းျမစ္ေမ္္။
အိ္စ္ ၂၀ းၾ်မတပငေ
္ တမ္႔၊ B-24 ဗပို ၾ်ြဲေ ယမစဥ္ ၁၃၅ စ အန း္ိအ္႔္
္ ္ပေ္္ းျ္
းအနတ(္ ၈၂)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အးတပ်္ ေထမ်္္္႔ေ
ပ ရ ္စၥမ္ အ္မ ခ္ေ္ ေပမ ္ိင
ို ္ခ္႔္
၃္။ းအနတ္(၁၀၁)၊ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အး၏ တိ်

ို ္္ပး
ြဲ ရိယမ းေးျခးေ္
Son တပတမ တိ်

ို ္္တ
ပြဲ ပင္ း်္းဆပို အ္မ ရနိခ္႔ေ
ြဲ မ္္႔ းအနတ(္ ၁၀၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အေမ္ Son အန
် အ
ိို တမး္မ္ ငယ္း်ပမတပငတ
္ မ္ရေ
နိ မ္္႔ Best ရနိ ္ပိုစပတတပတမ တစ္စင္ းမ ေိအ္ ္ိ်
ို ္ရ္္ၾ်ိၤဳ ္အ္ ခြဲ္႔ေေမ္ မ္ ၊
ခ္စဥ္ ်္္ အ္ အ္မ းမ ္ိတဆ
္ ္႔ထ
ိို မ ေမ္္နင္႔ၾ္ ်ပၤဳခြဲ္႔ရးျ္ ၾ်ိၤဳ ္အ္ အႈအေးမင္းျအင္ခ္႔ရ
ြဲ းျ္္္ေ္္။
တ္္အး၏းးျခမ တ္္မပနြဲ အ္မ ေမ္ ေတမင္ဘ်္ေ္႔ဆ
ိို ်္ ်္ခ္တ်္ခ္႔းျြဲ ္ ၊ Eindhoven
း၏ ေတမင္ဘ်္ေ္႔တ
ိို ိိုငေ
္ ရမ်္ရခ
နိ ္႔ေ
ြဲ မ္္။ ၀၆၀၀ ္မရတပင္ းိင
ို ္ ရစ္းေစမင္္႔တ္္အေမ္ မ္
ထိို စစ္းမ းျ္္္ မ္စတင္ခ္႔းျြဲ ္ိ ၊ ထိို စစ္ အ္ ေၾ်မင္ တေ ္နမ်္ရနိ ဂ္မအ္္ေးျခ ္င္္နင္႔ေ
္ ခ
ပ ္္္်မတ္္အ္မ ်
ဆပို းျမတ္ခ္်္ခင
ိို ္အမစပမးျမင္္႔ ခိုခတ
ပ ်
ို ္ေမ္္င
န ္႔္ ရင္ဆင
ိို ္ေ္ရ ္်္ရနိ္ါေမ္္။ ယင္ ေ္္႔ေ္္႔ မ္္႔တင
ပ ္
းအနတ(္ ၁၀၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အေမ္ းအနတ္(၃၀)တ္္အၾ် း၏ ေရနနေးျ္ ်င္ ေထမ်္တ္္မနပြဲ ္နင္္႔
ဆပိုေတပနဆ်္ေပယ္
္ ိင
ို ္ခ္႔္
ြဲ ါေမ္္။ ၁၆၀၀ ္မရတပငေ
္ တမ္႔ းအနတ(္ ၁၀၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အေမ္ Son တပတမ းမ
ဂ္မအ္္တ္႔ေ
ိို မမ်္ခပမ
ြဲ ္်္ဆ ေပမးျ္းျမစ္ေၾ်မင္ ္နင္႔္ ေဘ တပတမ တစ္စင္ းမ ယေဆမင္၍ခ္တ်္ မရ္္
ေရဒယိေ
ို တိေ္ ခ္်္းမ ်္ခပရရနိခ္႔္
ြဲ ါေတမ္႔ေမ္္။
မေ္ေစမင္ းခ္ိ္္တင
ပ ္းေရမ်္တင
ပ ္ းျဗိတိေ္နးျ္မ္ေစမင္္႔ေပခ္္္်မတ္္အေမ္ Eindhoven
းရိယမးတပင္ ေိ္႔ို ေရမ်္ရနိ မခြဲ္႔းျ္းျမစ္ေေမ္ မ္ ၊ ေထမ်္္္႔ေ
ပ ရ တ္္မပနြဲ အ္မ အ းျအိၤဳနတပင္ တပင္းျ္မ္္႔ၾ်္္ရ္
ႈ ္ေထပ ေ္ခြဲ္႔ေးျမင္္႔၊
မ္ိိုင္ တပင္ ဂ္မအ္္ေ တ္္အန ၎တိို္႔းမ ္စ္အနတထ
္ မ ဗပို ၾ်ြဲတိို်္ခ်
ိို ္းျခင္ ခပခ္႔ရ
ြဲ ္ါေမ္္။ းအနတ္(၃၀)တ္္အၾ် း၏
းင္ဂ္င္္ယမတ္္မပနြဲ အ္မ ေမ္ ဂ္မအ္္စစ္ေို္႔္
ပ ္္ အ္မ း်းမးျမင္္႔ class 40 းတ္္ းစမ ေဘ တပတမ တစ္စင္ းမ
Wilhelmina တ ေးျအမင္ းေ္ပၚးျမတ္ေ္္ ၍ ၁၀ ္မရးတပင္ တမ္ေဆမ်္ေ္ ခြဲ္႔ရေမ္္။ ယင္ ေ္္႔တပင္
းအနတ(္ ၃၀)တ္္အၾ် း၏ ္င္အတိ်
ို ္စစ္းမ းေထမ်္း်ေ္ ရ္္းတပ်္
းအနတ(္ ၈)္နင္႔(္ ၁၂)တ္္အၾ် အ္မ အနတ္္အ္မ ေမ္ Meuse-Escaut
တ ေးျအမင္ ေ္ပၚရနိ ေ္ါင္ ် ေးျခ်ိုတအ
္ ္မ းမ ေယမင္းျ္တိ်
ို ္ခိ်
ို ္ခ္႔းျြဲ ္ ၊ ဂ္မအ္္တ္္အ္မ ် မ္
းးျ္င္ းထ္္ခခ
ို ပခ္႔ၾြဲ ်္ါေမ္္။ းအနတ(္ ၈)တ္္အၾ် ်္ေးမ်္ခပ းအနတ္(၅၀)ေးျခ ္င္တ္္အးမ းအနတ(္ ၃၀)တ္္အၾ်
်္ေးမ်္ေ္႔ိို ႊြဲေးျ္မင္ ေ္ ခြဲ္႔းျ္ ၊ ထအ္ ေဆမင္ရအမ္္႔တမ၀္္အနမ းအနတ္(၃၀)တ္္အၾ် ေိအ္ ္ိို်္းျ္ ေမ္္႔ေဒေအ္မ းမ
ထိ္္ ေိအ္ ထမ ရ္္းျမစ္ေမ္္။ ယင္ ေ္္႔တစ္ေ္္႔ ိုပ ဂ္မအ္္တ္္အ္မ ေမ္ းအနတ္(၃၀)တ္္အၾ် ္နင္႔္ Meuse-Escaut
တ ေးျအမင္ ေ္ပၚရနိ ေ္ါင္ ် ေးျခ်ိုတအ
္ ္မ းမ တ္္းျ္္္တ်
ိို ္ခ်
ိို ္အအ
ႈ ္မ စပမးျ္ၤဳ ို္ခ
္ ္႔ေ
ြဲ ေမ္ မ္ ေးမင္းျအင္အႈအရရနခ
ိ ္႔ေ
ြဲ ္္။
တီက
ုး ျ
္ တ
ြြဲ တီယေ္ွင္႔ (၁၉၄၄ ခုး္စ
ွ သည္၊္ စက္တိ္ဘွာလ ၁၉ ရက္ေ္ွင္႔သည္၊ အဂၤါေ္ွင္႔)
၁္။ Arnhem းျအိၤဳန းေးျခးေ္
စ်္တင္ဘမ ၁၉ ရ်္ေ္္႔၊ Arnhem း၏ အ္်္ခင္ းေစမ္ိင

ို ္ ္မရအ္မ တပင္ းအနတ္(၁)ေ ထ တ္္အဟမေမ္ Arnhem
တပတမ းမ စတင္တိို်ခ
္ ိို်ခ
္ ္႔္
ြဲ ါေမ္္။ တပတမ းမ တိ်
ို ္ခ်
ိို ္ရမတပင္ းအနတ(္ ၃)ေ ထ တ္္ရင္ အန
်္္္ရေ
နိ မ္္႔စစ္ေမ္အ္မ းျမင္္႔ းင္းမ းျမမ္္႔ထမ ေမ္္႔ းအနတ္(၁)ေ ထ တ္္ရင္ အန တိ်
ို ္ခ်
ိို ္အႈးမ စဥ ေဆမင္းျ္ ၊
းအနတ(္ ၁)ေ ထ တ္္ရင္ း၏ ဘယ္ေတမင္္တ
ပ ပင္ းအနတ္(၂)ေတမင္စတ်္မ္႔ဒ
ိို ္ရိႈင္ ယမ တ္္ရင္ အန တမ၀္္ယတိ်
ို ္ခ်
ိို ္်မ၊
၎ေ္မ်္တပငေ
္ တမ္႔ းအနတ(္ ၁၁)ေ ထ တ္္ရင္ အနတ်
ိို ္ခ်
ိို ္ခ္႔္
ြဲ ါေမ္္။ း င္ ေရမင္ရ မေမ္္နင္႔း
္ အ္န
းအနတ(္ ၁)ေ ထ တ္္ရင္ းမ ဂ္မအ္္တ္႔ဘ
ိို ်္အန ထင္ထင္ရနမ ရနမ းျအင္ေတပန မ္ိုိင္းျ္ ၊
္င္အဂ္မအ္္ခပစစ္ေၾ်မင္ အနတ္္ရင္ းမ းျ္င္ ထ္္စပမ္စ္ခတ္တ်
ိို ္ခ်
ိို ္ခ္႔္
ြဲ ါေမ္္။ းအနတ(္ ၁)ေ ထ တ္္ရင္ ေမ္
း်မး်ပယအ
္ ရနေ
ိ မ္္႔ေးျအးျ္င္ေ္ပၚတပင္ အ္်္္နမစမေပို မ်္အ္
န စ္ခတ္အႈအ္မ ၾ်မ တပင္ ္ိတ္အေ
ိ ္ခြဲ္႔းျ္ ၊ းင္းမ းျ္ိၤဳ်ပ်
ြဲ မ
္ါ မေမ္္႔ းအနတ(္ ၃)ေ ထ တ္္ရင္ အနတ္္အ္မ ် မ္ ဆိုတခ
္ ပမေပမ ခြဲ္႔္ါေမ္္။
းအနတ(္ ၂)ေတမင္စတ်္မ္႔ဒ
ိို ္ရင
ိႈ ္ ယမ တ္္ရင္ အနမ မ္ းျမတ္ေတမ်္တ်
ိို ္ခ်
ိို ္ခခ
ပ ္႔ရ
ြဲ းျ္ ေ္ မ္အ္
ပ ္ တမ္္႔ခ္ိ္္တပငေ
္ တမ္႔
းင္းမ ၁၅၀ ခ္္္႔ေမ ်္္္ရ္
နိ ါေတမ္႔ေမ္္။ းအနတ္(၁၁)ေ ထ တ္္ရင္ အနမ မ္ ေးျအမ်္ဘ်္ရ်
နိ ို္္ းျအင္္႔အ္မ းမ
ေိအ္ ္ိို်ရ
္ ္္ၾ်ိၤဳ စမ ရမတပင္ အေးမင္းျအင္ခ္႔္
ြဲ ြဲ ေရမ်္ရေ
နိ မ္္႔ေ္ရမတပင္္ြဲ ရ္္တ္္္႔ေ္ခြဲ္႔ရေမ္္။ းဆိို္ါတ္္ရင္ ၄ ရင္ အန
္ိတအ
္ ိေ္ေမ္္႔ းင္းမ ၅၀၀ ခ္္္႔ရနိတ္္အ္မ ေမ္ ေမမ်္ထပ်ရ
္ ္္အးျမစ္္ိင
ို ္ေတမ္႔ေးျမင္္႔ ္င္အတ္္မနပြဲ ၾ် ရနိရမ ၃.၁ အိင
ို ္
း်ပမရနိ Oosterbeek ေိ္႔ို ဆိုတ္ခပမခြဲ္႔ရ္ါေမ္္။
ေိ္႔ေ
ို ေမ္ မ္ းအနတ္(၂)ေ ထ တ္္ရင္ ္နင္႔္ တပမ
ြဲ ်္တ္္မနပြဲ အ္မ (စိုစေ
ို ္ါင္ းင္းမ ၆၀၀ ခ္္္႔) အနမအ Arnhem
တပတမ း၏ ေးျအမ်္ဘ်္ခ္မ္ ်္္ အ္ ဆင္ေးျခေ ္နမးမ ထိ္္ ခ္ၤဳ္ထ
္ မ ္ိုိငဆ
္ ြဲ္င္းျမစ္ေမ္္။ ဂ္မအ္္တ္႔း
ိို ေ္းျမင္္႔
ယအ္္ေ္္႔်ေးျခ ္င္တ္္အ္မ းမ းဓိ်းေပို းျ္ၤဳတိို်္ခ်
ိို ခ
္ ္႔ေ
ြဲ းျမင္္႔ း်္းဆပို အ္မ ခြဲ္႔ေမ္်ိို ေင္ခ္္ စမယးျ္ ၊
ယခိုးေခါ်္တပငေ
္ တမ္႔ းျဗိတေ
ိ ္နတ္္အ္မ ေ္ရမယထမ ေမ္္႔ းရိယမအ္မ ထြဲေ္႔ိို းေးျအမ်္အ္မ ၊ေအမ္တမအ္မ းျမင္္႔
းးျ္င္ းထ္္္စ္ခတ္်မ၊ တင္္႔အ္မ း်းမးျမင္္႔ းျဗိတိေ္နေ ထ တ္္အ္မ တ္္စပခ
ြဲ ခ
ို ပေ္ေမ္္႔းိအ္အ္မ းမ းျမိၤဳခ္မ္်္စ ်မ
ေးျခ ္င္တ္္အ္မ းျမင္္႔ ၀င္ေရမ်္ရင
န ္ င္ ေိအ္ ္ိို်ရ
္ ္္ ၾ်ိၤဳ ္အ္ ခြဲ္႔ေမ္္။
တိို်္
္ ပ၀
ြဲ င္းျဗိတေ
ိ ္နစစ္ေမ္အ္မ းေ္းျမင္္႔ းျ္ ္မေ္ါင္ ေးျအမ်္းျအမ စပမ္နင္႔ရ
္ င္ဆင
ိို ္ေ္ခြဲ္႔ရ္ါေေမ္ မ္ ၊
အိအတ
ိ ္႔း၏
ိို ခပစစ္ေ္ရမအ္မ းမ တပယ်
္ ္္ခိုခေ
ပ ္ဆြဲးျမစ္းျ္ ၊ အိအိတ္္္င
ိို ္ ေ္ရမးစိတ္း္ိိုင္ ေတမ္ေတမ္အ္မ အ္မ းမ မ္
ထိ္္ ခ္ၤဳ္္ထမ ္ိုိင္ေ္ဆြဲးျမစ္္ါေမ္္။
၂္။ Oosterbeek းျအိၤဳန းေးျခးေ္
Oosterbeek း၏ ေးျအမ်္ဘ်္တင
ပ ္ေတမ္႔၊ းအနတ(္ ၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အး၏းအိ္္႔း
္ ရ ်္ေးမ်္ခပ
းအနတ(္ ၄)ေ ထ တ္္အဟမေမ္ ဂ္မအ္္ခစ
ပ စ္ေၾ်မင္ အ္မ းမ ေမမ်္ထပ်ရ
္ ္္ ၾ်ိၤဳ ္အ္ အႈတစ္ခို းျ္ၤဳ ို္ခ
္ ္႔ေ
ဆ်္ေပယအ
္ ႈးျ္တ္ေတမ်္းျခင္ အ္မ ္နင္႔္ ရ္္ေနခိုခအ
ပ ႈးျ္င္ ထ္္းျခင္ အ္မ ေၾ်မင္္႔ း်္းဆပို အ္မ စပမးျမင္္႔ းဆပို ေတ္ခ္႔ရ
တ္္အ ်္ေးမ်္ခတ
ပ ္္အ္မ းေ္းျမင္္႔ ေ္ရမး္န္႔္
ပ ္ပနၾ်ြဲ ္်္ရနိးျ္ ၊ ဘ်္ေ္ါင္ စပိုအန ရ္္ေး၏
မိးမ ေ္ တိုိ်္ခိို်္းျခင္ ခပခ္႔ရ
ြဲ ်မ ထိို စစ္ဆင္္ိင
ို ္စပအ္ ေ္္မ်္ဆိုပ ္်္ရ္
နိ ါေမ္္။ ်္္္ရေ
နိ ္ေမ္္႔စစ္ေမ္အ္မ ေမ္
တပတမ တပင္တ်
ိို ္္၀
ပြဲ င္ေ္ေေမ ဒိုတယ
ိ ဗိို အ
္ ်ဴန ၾ် မေရမ္႔း၏တ္္အ္မ းမ ်မ္ိင
ို ္စအ
ပ ္ အရနေ
ိ တမ္႔ေးျမင္္႔၊ Oosterbeek တပင္
ခပစစ္ေ္ရမတစ္ခိုတမ္ေဆမ်္းျ္ ထိိုခစ
ပ စ္ေ္႔ဆ
ိို ိုတခ
္ ပမခြဲ္႔ရ်မ၊ ရိိုင္ းျအစ္ေးျအမ်္ဘ်္်အ္ ရနိ ေ္ါင္ ် ေးျခ်ိုတတ
္ စ္ခိုးမ
ထိ္္ ေိအ္ ထမ ္်္ရေ
Oosterbeek ရနိ းျဗိတိေ္နေ ထ စစ္ေမ္အ္မ
းအနတ(္ ၁) တ
ပ ္ ္္ေေမ္ိို ္္ေ ထ တ္္အဟမအန ေ ထ တ္္အ္မ အနမ မ္
းဂၤ ္္်္ပ္္ တပင္ းျအ်ဴ္နင္ အ္မ းပို္႔ဆင
ိို ္ ေ္အႈေၾ်မင္္႔ ထပ်ခ
္ ပမ မ္ိုိင္းျခင္ အရနေ
ိ ေ ေ္္။ းဆိို္ါတ္္အဟမအန
ဂ ်
ိို ္ဒါယမစဥ္အ္မ ေရမ်္ရနိ မခ္ိ္္တင
ပ ္ေတမ္႔ းျအၤဳအ္မ ထထ္္ေ္အႈေၾ်မင္္႔ ဆင္ ေ်္ရ္္ခ်္ခြဲေ္ေမ္္႔းးျ္င္၊
၎တိ္႔ေ
ို းမ်္တမ္္႔တမ္္႔ရနိ ဆင္ ေ်္ဇို္တ
္ ပငတ
္ ္္ခ္ေ္ေမ္္႔ းအနတ(္ ၄)ေ ထ တ္္အဟမအနမ
ဆိုတခ
္ ပမေပမ ရးျ္းျမစ္ေမ္္႔းးျ္င္၊ တ္္အဟမး၏ ်္်္္္တ္္အ္မ းမ ိို်္ ပရင
န ္ င္ ေ္ေမ္္႔ ဂ္မအ္္တ္္အ္မ း၏
းျ္င္ းျ္င္ ထ္္ထ္္္စ္ခတ္အ္
ႈ နင္႔္ ၾ်ပၤဳေတပနခြဲ္႔ရ္ါေမ္္။
၃္။ Nijmegen းေးျခးေ္
ယင္ ေ္္႔ ၀၈၂၀ ္မရတပင္ေတမ္႔၊ းအနတ္(၅၀၉)ေ ထ ေးျခ ္င္တ္္ရင္ ၾ် ေမ္ းအနတ္(၃၀)တ္္အၾ် အန Grenadier
းေစမင္္႔တ္္အ္မ ္နင္႔္ ဆ်္ေယ
ပ ္အိၾ်္ါေမ္္။ ထိိုေ္႔ဆ
ိို ်္ေယ
ပ ္အေ
ိ ေမေၾ်မင္္႔ တ္္ရင္ ၾ် းေ္းျမင္္႔
စစ္ဆင္ေရ တမ၀္္အ္မ းမ ဆ်္ ်္ထအ္ ေဆမင္္ိင
ို ္းျ္ ၊ းအနတ(္ ၃)တ္္ရင္ းမ တ္္အးရ္္းးျမစ္
တမ၀္္ေ္ ္ိုိင္ခ္႔္
ြဲ ါေမ္္။ တ်ယ္ေတမ္႔ ထိုိးခ္ိ္္တင
ပ ၎
္ တိ္႔ေ
ို ရ ဆပထ
ြဲ မ ေမ္္႔ းစးစစဥ္းရေမဆိို ္င္ Arnhem
ေ္ိုိ္႔ ေရမ်္ရနိေ္ရေတမ္႔အမ္းျမစ္ေမ္္။ ယခိုးခါ းအနတ(္ ၃၀)တ္္အၾ်ိ းေ္းျမင္္႔ Arnhem အန ေးျခမ်္္မရခရ ေမ

ခ္တ်္ရအမ္္႔ ၈ အိင
ို ္ခ္္္႔ း်ပမးေ၀ ေိ္႔ို ေရမ်္ရနိ ္်္ရနိေ္းျ္းျမစ္္ါေမ္္။ းအနတ္(၃၀)တ္္အၾ် ေမ္ Nijmegen
တပတမ းမ ေိအ္ ္ိ်
ို ္ရ္္းတပ်္ တ္္အ ်္ေးမ်္ရနိ းျ္မ္ေစမင္္႔ေပခ္္္်မတ္္အ္နင္္႔
းအနတ(္ ၅၀၅)ေ ထ ေးျခ ္င္တ္္ရင္ ၾ် ်္ေးမ်္ခပ းအနတ္(၂)တ္္ရင္ တိ္႔း
ို မ ္ ေ္ါင္
တိို်ခ
္ ိို်ေ
္ စရ္္စစစဥ္ခ္႔ေ
ြဲ မ္္။ တိို်ခ
္ ိို်အ
္ ႈေၾ်မင္္႔ တပတမ း၏ အိတမ ၄၀၀ ခ္္္႔းတပင္ တိ္်
ို ္္ပြဲအ္မ းျ္င္ ထ္္စပမးျမစ္္ပမ ခြဲ္႔းျ္ ၊
း္ ်္္ ိုပ ေထပ တိ်
ို ္ခ်
ိို ္အအ
ႈ ္မ ေၾ်မင္္႔ တိို်စ
္ စ္းဟို္ရ
္ ္္တ္္္႔ေပမ ခြဲ္႔ေေမ္ မ္ ၊ တစ္မ ပို
တိို်္
္ ပအ
ြဲ ္မ ဆ်္ ်္းျမစ္္ပမ ေ္ခြဲ္႔္ါေမ္္။ ထိိုေ္႔ရ
ိို ္္တ္္္႔ေ္ေးျမင္္႔ တ္္အၾ် ေမ္
တပတမ း၏ေတမင္ဘ်္္င
ိို ္ းမ ေ္မ်္တစ္ၾ်ိအထ
္ ္္အပတ်
ိို ္ခ်
ိို ္ရ္္စစစဥ္ခ္႔းျြဲ ္ ၊ ထိေ
ို ္႔တ
ိို ိို်္ခ်
ိို ္ေ္စစဥ္
းအနတ(္ ၅၀၄)ေ ထ ေးျခ ္င္တ္္ရင္ ၾ် ်္ေးမ်္ခပ းအနတ္(၃)တ္္ရင္ အန ၁.၂ အိိုင္ ်္ယ္၀္္ ေမ္္႔
ေရ်္ေခ္မင္ းမ းျမတ္ေ္္ ်မ တပတမ ေတမင္ဘ်္းျခအ္ းမ ေိအ္ ္ိို်ရ
္ အမ္းျမစ္ေမ္္။
းျမတ္် ရမတပငး
္ ေပို းျ္ၤဳအမ္္႔ ေ အ
န ္မ းမ ယင္ ေ္္႔မေ္းေရမ်္ ေတမင္ ခပခ္႔ေ
ြဲ ေမ္ မ္ ၊ ေရမ်္ရနိအ မခြဲ္႔ေ္္။
းအနတ(္ ၃၀)တ္္အၾ် းေ္းျမင္္႔ အိအိတ္႔အ
ိို ေရမ်္ခင္ ေိအ္ ္ိ်
ို ္းျ္ ေ္ေင္္႔ေမ္္႔ တပတမ တစ္စင္ း၏ေရနနတပင္ ေ္မ်္တစ္ၾ်ိအ္
တ္္ခ္ ္်္ရနိေ္းျ္းျမစ္္ါေတမ္႔ေမ္္။
ယခိုးခါ တ္္အေိ္႔ို Coldstream းေစမင္္႔တ္္အ္မ းျမစ္ေမ္္႔ းအနတ္(၁)္နင္႔း

္ အနတ(္ ၅)တ္္ရင္ အ္မ းမ တပမ
ြဲ ်္ေ္ ထမ းျ္
းျမစ္ေမ္္။ ထိုိ္႔းးျ္င္ေထမ်္္္႔ေ
ပ ရ ္စၥမ္ အ္မ ေယ္ေဆမင္ မေမ္္႔ C-47 ေ ယမစဥ္ ၃၅ စ အနမ မ္
္စၥမ္ အ္မ ခ္ေ္ ရမတပင္ းခ်္းခြဲအ္မ ္နင္႔ၾ္ ်ပၤဳေတပနခြဲ္႔ရးျ္ ၊ ရ္ိုိင္ေအ္န္စၥမ္ အ္မ းမ း ပ္္းျအင္္႔အမ ေမ္္႔းးျအင္္႔အန
ခ္ေ္ ခြဲ္႔ရေးျမင္္႔ ေးျအးျ္င္ေ္ပၚးေရမ်္တပင္ ေတမ္ေတမ္အ္မ အ္မ
္္်္စ ်ို္္ေမ္္နင္႔ၾ္ ်ပၤဳခြဲ္႔ရ္ါေမ္္။ းျဗိတေ
ိ ္နတ္္အ္မ တ္္စပထ
ြဲ မ ေမ္္႔ေ္ရမအ္မ တပင္ ရမေစဥတိုဆိို ရပမ ္်္ရေ
နိ ္ေးျမင္္႔၊
ယခင္စစစဥ္ထမ ေေမ းအနတ္(၃၂၅)ဂ ်
ိို ္ဒါေးျခ ္င္တ္္ရင္ ၾ်ိ းမ ခ္ေ္ ရ္္ းစးစစဥ္းမ မ္်္ေိအ္ ခြဲ္႔ရေးျမင္္႔၊
းအနတ(္ ၈၂)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အးမ စစ္်ေ္ အမ္္႔းစးစစဥ္အနမ ္္်္ေ္
ို ္ ခြဲ္႔ရးျ္ိ းျမစ္္ါေမ္္။
၄္။ Wijchen းေးျခးေ္
ယင္ ေ္္႔ ၀၉၅၀ းခ္ိ္္တင

ပ ္ေတမ္႔ းအနတ္(၅၀၄)ေ ထ ေးျခ ္င္တ္္ရင္ ၾ် ေမ္ Wijchen ေိို္႔
စဥ တမ္ခ္တ်္ ္်္ရနိးျ္ ၊ ေတမင္ဘ်္ရနိ Edith တပတမ းမ ေိအ္ ္ိို်ရ
္ ္္းျမစ္္ါေမ္္။
းဆိို္ါတပတမ းမ ေးမင္းျအင္စပမေိအ္ ္ိ်
ို ္္ိင
ို ္းးျ္ တပငေ
္ တမ္႔၊ ေတမင္ဘ်္ရနိ းးျခမ တပတမ တစ္စင္ းမ
တိို်ခ
္ ိို်ရ
္ ္္ခ္တ်္ခ္႔္
ြဲ ါေမ္္။ းဆိ္
ို ါ္ါတပတမ းမ း္ ်္္တ်
ိို ္္အ
ပြဲ ္မ းျ္င္ ထ္္စပမးျမစ္္ပမ းျ္ ေ္မ်္
္ ိိုငခ
္ ္႔္
၅္။ Eindhoven-Veghel းေးျခးေ္
ပ ္ေတမ္႔၊ ယအ္္ေ္္႔် Best းမ ေိအ္ ္ိ်
ို ရ
္ ္္ေစ ႊတ္ ်
ိို ္ေမ္္႔ းအနတ္(၁၀၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အအန
တ္္မပနြဲ အ္မ အနမ ယင္ ေ္္႔အ္်္တပငေ
္ တမ္႔ ဂ္မအ္္တ္္းျ္္္ထိို စစ္အ္မ းမ းးျ္င္ းထ္္ခိုခရ
ပ ္္ ၾ်ိၤဳ ္အ္ ေ္ရ ္်္ရနိ္ါေမ္္။
ေ္္႔ မ္္င
ိို ္ တပင္ေတမ္႔ းျဗိတိေ္နတင္္႔အ္မ စစ္်ေရမ်္ရနိ မးျ္ ၊ ဂ္မအ္္တ္႔း
ိို မ းျ္္္ မ္တပ္္ န္ရ
္ ္္်မေ္ ခြဲ္႔္ါေမ္္။
၎ေ္မ်္တပင္ Son ေိို္႔ ္္္ေမတင္္႔တ္္မနပြဲ ငယ္တစ္ခေ
ို ရမ်္ရနိ မးျ္ ၊ ေဘ တပတမ းမ
စတင္္စ္ခတ္တိို်ခ
္ ိို်္
္ ါေတမ္႔ေမ္္။ းဆိို္ါ တိ္်
ို ္ခ်
ိို ္အႈးမ အၾ်မခင္် ေ ေၾ်မင္ အနဆင္ ေ်္ေရမ်္ရနိ မေမ္္႔
တင္္႔မ္်္းေးျအမ်္အ္မ းျမင္္႔ တိို်္ခ်
ိို ္တ္
ပ ္ ္
န ္္င
ိို ္ခ္႔းျြဲ ္ ၊ တပတမ းမ းျ္္္ မ္ထ္
ိ ္ ေိအ္ ္ိုိင္ခ္႔္
ြဲ ါေမ္္။ စ်္တင္ဘမ ၁၉
္နင္႔္ ၂၀ ရ်္ေ္္႔ မအ္မ တပင္၊ ဂ္မအ္္ဗိုပ ၾ်ြဲေ ယမစဥ္ ၇၈ စ ေမ္ Eindhoven းမ ္္ပေ္္ တိ္်
ို ္ခိို်ခ
္ ္႔ေ
ြဲ မ္္။
္ ္္အ္မ တပင္ ဂ္မအ္္ေ ယမစဥ္အ္မ းမ ္စ္ခ္ရ္္္င္အဆိိုထမ ္နင္႔၊္ ခိုခ္
ပ စ္ခတ္ရ္္္င္ ေ ယမစဥ္္စ္ ်္္်္အ္မ
အရနခ
ိ ္႔္
ြဲ ါေခ္္။ ထိ္႔ေ
ို ၾ်မင္္႔ ဂ္မအ္္ေ ယမစဥ္အ္မ ေမ္္႔ ေ ထ အ ်္မ္အ္မ စပမ္စ္ခ္ ္်္၊ Eindhoven းမ
ပယ္ ပယ်
္ ်္င္ း်္းဆပို အရန္
ိ ြဲဗိုပ ၾ်ြဲတိို်ခ
္ ်
ို ္ခ္႔္
ြဲ ါေမ္္။ းျအိၤဳန ယ္ေခါင္အနမ
းၾ် း်္ယ္္္်္စ ခြဲ္႔းျ္ ၊ ေရေ္ ေ၀အႈစ္စ္အ္မ းျ္တ္ေတမ်္်္
ို ္္ါေမ္္။ းိအ္ေးျခ ၂၀၀ ခ္္္႔ းျ္မ းျ္မ ၀္္ ္္်္စ းျ္ ၊
းေဆမ်္းစဥ ၉,၀၀၀ ခ္္္႔ ထိခ်
ိို ္ခ္႔်
ြဲ မ၊ းျ္မ္ေ ၁၀၀၀ ခ္္္႔ ထိခိို်ခ
္ ္႔းျြဲ ္ ၊ ယင္ တိ္႔ထ
ို အ
ြဲ န ၂၂၇ ေယမ်္ ေေဆပို ခြဲ္႔္ါေမ္္။
ခြဲယအ္ အ္မ ေယ္ေဆမင္ မေမ္္႔ ယမစဥ္တ္္ တစ္ခို္င
န ္႔္ ေ မင္စမဆယမစဥ္တ္္ တစ္ခတ
ို ္႔း
ိို မ မ္
ထိအ္
န ္ခ္႔္
ြဲ ါေမ္္။ းျအိၤဳနး၏း္ တ၀ိႈ်တ
္ ပငတ
္ ္္စထ
ပြဲ မ ေမ္္႔ းအနတ္(၁၀၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အအနတ္္မပနြဲ အ္မ ေမ္ ဂ္မအ္္တိို္႔း၏
ဗပို ၾ်ြဲတိို်္ခ်
ိို အ
္ ႈးမ အ္်္းျအင္ေတပနးျအင္ေ္ရးျ္ ၊ ်ပေစပ
ိ မ္င္ တိ်
ို ္ခ်
ိို ္အအ
ႈ န တ
ပ ္ေးျအမ်္ခ္႔ရ
းအနတ(္ ၅၀၆)ေ ထ ေးျခ ္င္တ္္ရင္ ၾ် ေမ္ ယင္ မဂ္မအ္္တ္႔ဗ
ိို ပို ၾ်ြဲအႈးျ္ ေမ္္နင္္႔
အေ မင္ေ္ါ်္်ပြဲ ္်္ရေ
နိ ေမ းျအိၤဳနးတပင္ ေိ္႔ို တဟို္္ထိို ၀င္ေရမ်္းျ္ ၊ းျ္မ္ေအ္မ းမ ်ယ္တင္ခ္႔ရ
တီက
ုး ျ
္ စ
ြြဲ တုးတေ
ၳ ္ွင္႔ (စက္တိ္ဘွာလ ၂၀ ရက္သည္၊ ဗုး ၶဟးသ ေ္ွင္႔)
၁္။ Arnhem တပတမ
တပတမ ရနိ ဒိုတိယဗိို အ

္ န်ဴ ၾ် ဂ္ပ္မ
္ ေရမ္႔း၏ တ္္မပနြဲ ေမ္ မ္ တပတမ းမ ဆ်္ ်္ထိ္္ ေိအ္ ထမ ဆြဲ္င္းျမစ္းျ္ ၊
ယင္ ေ္္႔အ္
ပ ္ တမ္္႔ခ္ိ္္တင
ပ ္ းအနတ္(၁)တ္္အ္နင္႔္ းအ္မ ေပို ၾ်ိၤဳ မို္္ းျမင္္႔ ဆ်္ေပယအ
္ ႈရရနိခ္႔ေ
ြဲ ေမ္ မ္ အိအတ
ိ ္႔တ
ိို ္္အးေ္းျမင္္႔
ယင္ တိ္႔တ
ို ္္းမ မေရမ်္်ယ္တင္္ိင
ို ္းျခင္ ရနအ
ိ မ္အဟိုတေ
္ ၾ်မင္ ္နင္႔္ းအနတ္(၃၀)တ္္အၾ် ေမ္ မ္ ေတမင္ဘ်္
Nijmegen တပတမ းေရနနတပင္ ရ္္တ္္္႔ေ္းျ္းျမစ္ေၾ်မင္ ေိရနိ ်
ိို ရ
္ ္ါေတမ္႔ေမ္္။ ေ္္႔ မ္တင
ပ ္ေတမ္႔ Arnhem
တပတမ း၏ ေးျအမ်္ဘ်္္င
ိို ္ ရနိ းျဗိတိေ္နခပစစ္ေ္ရမအ္မ အနမ းေတမ္ေ းမ ေ္္မ္႔ မေ္ခြဲ္႔းျ္းျမစ္္ါေမ္္။ ဂ္မအ္္တ္႔း၏
ိို
်္္်္ၾ် အ္မ းျမင္္႔ အန္အ
္ န္္
္ စ္ေပင္ ေ္အႈေၾ်မင္္႔ ဒဏ္ရမရရနေ
ိ အ္မ းျ္မ မ ္်္ရေ
နိ ္္ါေမ္္။ ခြဲယအ္ းျ္တ္ေတမ်္ မအႈ
(းထ ေးျမင္္႔ တင္္႔မ္်္ခယ
ြဲ အ္ အ္မ းျ္တ္ေတမ်္အႈ) ေၾ်မင္္႔ ဂ္မအ္္ေခ
ပ ္္္်မတ္္အ္မ းေ္းျမင္္႔ းျဗိတိေ္နခပစစ္ေ္ရမအ္မ းမ
း္ ်္္အ္
န င္ ေးျခအႈ္္ ေ္္ိုိင္္ါေတမ္႔ေမ္္။ းစမ းစမ၊ ေရ္နင္႔္ ေဆ ္စၥမ္ အ္မ အနမ မ္ းျ္တ္ေတမ်္ ္်္ရေ
နိ ္းျ္ ၊
းေဆမ်္းစဥ အ္မ စပမအ ေ မင္ေ္ခြဲ္႔ေမ္္။ ထိ္႔ေ
ို ၾ်မင္္႔ းျဗိတိေ္နေ ထ တ္္အ္မ ေမ္ ဂ္မအ္္တ္္အ္မ ္နင္႔္ ၂
္မရး္စ္းခတ္ရ္္စ်
ြဲ မ ဒဏ္ရမရရနိေအ္မ းမ ဂ္မအ္္တ္႔ိို ်္ထြဲေ္႔ိို ပေ
ြဲ းျ္မင္ ်ိုေေစခြဲ္႔ရ္ါေတမ္႔ေမ္္။
ဒိုတယ
ိ ဗိို ္အ်ဴန ၾ် ဂ္ပ္မ
္ ေရမ္႔ ဂ္မအ္္တိ္႔ို ်္တပင္ ်္္္ရစ္ခ္႔းျြဲ ္းျမစ္ေးျမင္္႔ ်္္္ရေ
နိ ေမတ္္အ္မ းမ Frederick Gough
အနစဥ ေဆမင္ခ္႔္
ြဲ ါေမ္္။ ်္္္ရေ
နိ ေမတ္္မနပြဲ အ္မ းမ စဥ စ ၍ းအနတ္(၁)တ္္အအန း်္ပင္ း်္္္အ္မ းျမင္္႔ ေ္ါင္ စမ္ ရ္္
Oosterbeek ေိ္႔ဆ
ို ိုတ္ခမပ စစဥ္ ဗိို အ
္ န်ဴ Hibbert မအ္ ဆ ခပခ္႔ရ
Arnhem ရနိ းျဗိတိေ္နစစ္ေပို္႔္္္ အ္မ
ဂ္မအ္္တ္္အ္မ းေ္းျမင္္႔ းျဗိတေ

ိ ္နတ္႔း၏
ိို ခပစစ္ငယ္ေ အ္မ းမ တစ္ေ္်ို္တ
္ ိို်ထ
္ ိုတေ
္ ္္ိုိင္ခ္႔းျြဲ ္
တပတမ ေးျအမ်္ဘ်္ခ္စဥ္ ်္္ အ္ းမ ထိ္္ ခ္ၤဳ္္
္ ိင
ို ္ခ္႔်
ြဲ မ တ္္်အ္မ းမ တပတမ ေ္ါင္ ် အ္မ အနးျမတ္၍ Nijmegen
း္ ေတမင္ဘ်္ေ္႔ိို ေပမ ေရမ်္္ ေ္ါင္ ေစ္ိုိင္ခ္႔ေ
ြဲ မ္္။ ်္္္ရေ
နိ ္ေေမ းျဗတ
ိ ိေ္နတ္္အ္မ အနမ မ္
ဆ်္ ်္တ်
ိို ္ခ်
ိို ္ေ္္႔ခြဲ္႔ၾ်းျခင္ းျမစ္်မ းခ္ိၤဳနအနမ စစ္ေိုပ ဓမ ေးျအမင္းျမင္္႔ေမ ခိုခပတိ်
ို ္ခ်
ိို ္ေ္ရးျခင္ းျမစ္္ါေမ္္။
ယင္ တိုိ္႔းမ ိုပ ္ ္ါ ၾ်မေမ္ေတ ေ္္႔ အ္်္းေစမ္ိင
ို ္ တပင္ ဂ္မအ္္တ္႔း၏
ိို မအ္ ဆ းျခင္ းမ ခပၾ်ရ္ါေတမ္႔ေမ္္။
ဂ္မအ္္ၾ်မ းျမတ္စစ္ေမ္အ္မ အနမအ္ အိခ္႔ေ
ြဲ ေမ တပတမ ရနိးျဗတ
ိ ေ
ိ ္နတ္္အ္မ အန
ထိုတ္ ႊင္႔္ ိို်ေ
္ မ္္႔ ေ္မ်္ဆိုပ ေရဒယိေ
ို ္ ္ိ္႔ခ
ို ္်္အနမ “်္ပ္ေ
္ တမ္တိို္႔ခယ
ြဲ အ္ းျ္တ္ေပမ းျ္၊ ဘိုရင္အင္ းျအတ္်ိို
ဘိုရမ ေခင္ေ်မင္ ခ္ ေ္ ္ါေစ” ဟေေမ ေတင္ ္ိ္႔ခ
ို ္်္္င္းျမစ္္ါေမ္္။
ခ္္္႔အန္္ ခ္်္အ္မ းရ းင္းမ ၁၀၀၀၀ ရနိေမ္္႔

းအနတ(္ ၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အေမ္ ေအ္နမ္အ္
န ္ ထမ ေမ္္႔းတိုိင္ ေမဆိို ္င္ Arnhem တပတမ းမ ၂
ရ်္ေမထိ္္ ေိအ္ ထမ ရ္္ း
ိို ္္အမ္းျမစ္းျ္ ၊ ယင္ တိုိ္႔ထြဲအန ၇၄၀ ေမ္ ေအ္နမ္အန္္ ထမ ေမ္္႔ရ္္ေနးင္းမ ထ်္
အ္မ စပမၾ် အမ ေေမ ရ္္ေ္႔ထိို စစ္းမ ေအ္နမ္အ္
န ္ ထမ ေမ္္႔ရ်္ထ်္ ၂ ဆ္ိိုအထ
ိို ိ္္ ေိအ္ ခြဲ္႔ရ္ါေမ္္။ Arnhem တပတမ းမ
်မ်ပယရ
္ မတပင္ းျဗိတိေ္နစစ္ေမ္ ၈၁ စဥ ်္ဆပို ခြဲ္႔ေေမ္ မ္ ဂ္မအ္္တ္႔း၏
ိို း်္းဆပို ်ိိုအ တိ်္စပမေိရနိရးျခင္ အရနိေ္္။
ေိ္႔ေ
ို ေမ္ မ္ ယင္ တိ္႔ဘ
ို ်္တပင္ မ္ း်္းဆပို အ္မ းျ္မ ေၾ်မင္ ေိရရ
နိ ေမ္၊ Arnhem တိို်္
္ ပတ
ြဲ င
ပ ္ ဂ္မအ္္တ္္မနပြဲ ၁၁
ခို္ါ၀င္တိ်
ို ခ
္ ိ်
ို ္ခ္႔းျြဲ ္ ထိခ်
ိို ္်္ဆပို အႈ ၅၀ ရမခိင
ို ္ ္
ႈ ္ းထိရခ
နိ ္႔ြဲေၾ်မင္ ေိရရ
နိ ္ါေမ္္။
းဆိို္ါတိုိ်္္း
ပြဲ မ ေးမ်္ေအ္႔ေမ္္႔းေ္းျမင္္႔ Arnhem တပတမ းမ John Frost တပတမ းးျမစ္
းအမ္ေးျ္မင္ ြဲေခပၚေ၀ပၚထမ ္်္ရ္
နိ ါေမ္္။
၂သည္။ Oosterbeek
းေရနနဘ်္တင
ပ ္ေတမ္႔ းအနတ္(၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အအန ်္္္ရေ
နိ မ္္႔တ္္မပနြဲ အ္မ ေမ္ ေ္မ်္ဆိုပ တိို်္
္ း
ပြဲ မ
ဆင္ ပရ
ြဲ ္္းတပ်္ Oosterbeek တပငစ
္ ိုရိုပ ္်္ရနိၾ်္ါေမ္၊ ဂ္မအ္္တ္႔း
ိို ေ္းျမင္္႔ စိုရိုပ ေ္ေမ္္႔ းျဗိတိေ္နတ္္အ္မ းမ
ယင္ ေ္္႔တင
ပ ္ မေရမ်္တိ်
ို ္ခိ်
ို ္းျခင္ အးျ္ၤဳခ္႔ေ
ြဲ ္္။ ရပမး၏းေရနနဘ်္တင
ပ ္ းအနတ္ ၁၊ ၃ ္နင္႔္ ၁၁ ေ ထ တ္္ရင္ အ္မ းးျ္င္
းအနတ္ ၂ ေတမင္စတ်္မ္႔ဒ
ိို ္ရင
ိႈ ္ ယမ တ္္ရင္ ေမ္ မ္ ခပစစ္ေ္ရမတစ္ခး
ို မ တမ္ေဆမ်္ခစ
ပ စ္းျ္င္ထမ ္်္ရနိေမ္္။
ယင္ ေ္္႔မေ္္ိင
ို ္ တပင္ေတမ္႔ ၎ခပစစ္ေ္ရမအ္မ းမ ဂ္မအ္္တ္္အ္မ အန းျဗတ
ိ ိေ္နတ္္အးမ ရိင
ို ္ းျအစ္္နင္္႔
းဆ်္းေပယ္းျမတ္ေတမ်္းျ္ ေ္ါင္ ် ေးျခ်ိုတ္းမ ေိအ္ ္ိို်္
္ ိင
ို ္ရ္္ရမ္ရယ
ပ ္ခ္်္းျမင္္႔
းးျ္င္ းထ္္ မေရမ်္တိ်
ို ္ခ်
ြဲ ေမ္ မ္ ခပစစ္ဆင္ထမ ေမ္္႔တ္္အ္မ အန းျ္္္ မ္တ္
ပ ္ န္္
္ ိင
ို ္ခ္႔္
Oosterbeek တပင္ ဂ္မအ္္တ္္အ္မ ခ္တ်္ေ္ၾ်စစဥ္
Oosterbeek းေ္မ်္ဘ်္ရနိ ေတမင္းို္း

္ တပင္ တပငေ
္ တမ္႔ းအနတ္(၄)ေ ထ တ္္အဟမေမ္
တ္္အခပစစ္း၀္္ း၀ိင
ို ္ းတပင္ ေိ္႔ို ေရမ်္ရရ
နိ ္္ ေမမ်္ထ်
ပ တ
္ ိို်ခ
္ ိို်္ ္်္ရေ
နိ ေမ္ မ္ ၊ းေးျအမ်္အ္မ ၊ ေအမ္တမအ္မ
္နင္႔တ
္ င္္႔အ္မ (းခ္ိၤဳနတပင္ အ ေေ္တ္အ္မ တ္္ဆင္ထမ ေမ္္႔) ဂ္မအ္္တ္္အ္မ း၏ တိုိ်္ခိို်အ
္ ႈးမ ခပခ္႔ရ
တ္္အဟမးေ္းျမင္္႔ း်္းဆပို း ္
ပ အ
္ ္မ ခြဲ္႔းျ္ ၊ ယင္ ေ္္႔ေ္္႔ မ္္င
ိို ္ းအနတ(္ ၁၀)တ္္ရင္ ေရမ်္ရနိ မခ္ိ္္တင
ပ ္ေတမ္႔
တ္္ရင္ ္နင္႔း
္ တ းင္းမ ၆၀ ေမ ္ါရနိ မ္ါေတမ္႔ေမ္္။
းေ္မ်္္ိိုင္ တပငေ
္ တမ္႔ းအနတ္(၁၅၆)ေ ထ တ္္ရင္ ေမ္ တ္္းျ္္္ထိို စစ္ဆင္အႈအးျ္ၤဳ ္
ို ္အ ရ္္ေ္႔တ်
ိို ခ
္ ိို်အ
္ ႈအ္မ စပမးမ
တပ္္ န္ခ
္ ္႔ရ
ြဲ ္ါေမ္၊ ဂ္မအ္္တ္႔း
ိို ေ္းျမင္္႔ မ္ းဆိို္ါတ္္အ္မ ေမ္ းးျ္မ္္႔း၀ဆိုတခ
္ မပ ေ္ေမ္္႔ တ္္မပနြဲ အ္မ းျမစ္ေမ္်ိို
ရိ္အ
္ ိေရ
ိ နိခ္႔းျြဲ ခင္ အရနေ
ိ ္္။ းင္းမ ၁၅၀ ေးမ်္ေမရနိေတမ္႔ေမ္္႔ းအနတ(္ ၁၅၆)ေ ထ တ္္ရင္ ေမ္ ေတမင္း္
ို ္းတပင္ ရနိ
ေးျအ္ိအ္႔ေ
္ ္ရမတစ္ခိုးမ နစ
ပ ပ္ထ
္ ိို ေိအ္ ္ိ်
ို ္ခ္႔်
ြဲ မ ယင္ ေ္ရမတပင္္ြဲ ေ္မ်္ထ္္ ၈ ္မရခ္္္႔ ဂ္မအ္္တိ္႔း၏
ို
္စ္ခတ္အႈေးမ်္တင
ပ ္ ္ိတအ
္ ိေ္ခြဲ္႔္ါေမ္္။ ယင္ ေ္္႔မေ္္ိိုင္ တပငအ
္ န ်္္္ရေ
နိ မ္္႔းင္းမ ၇၅ ေယမ်္ေမ္
နစ
ပ ပ္္အ္မ တ္္ဆင္်မ ဂ္မအ္္တ္႔း၏
ိို ္ိတ္ဆ္႔အ
ိို း
ႈ မ တိုိ်္ခ်
ိို ္ေမမ်္ထပ်္းျ္ Oosterbeek ရနိ
အဟမအိတခ
္ စ
ပ စ္း၀္္ း၀ိင
ို ္ းတပင္ ေိ္႔ို ၀င္ေရမ်္္ိင
ို ္ခ္႔္
၃သည္။ Nijmegen
းအနတ(္ ၈၂)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အေမ္ Nijmegen တပတမ း၏ ္နစ္ဘ်္စ ိုပ တပင္ ေ ထ တ္္အ္မ ခ္ေ္ းျခင္ အရနခ
ိ ္႔ေ
ြဲ ္၊
ေ ထ တ္္းမ ိုပ းမ Waal းျအစ္း၏ ေတမင္ဘ်္တင
ပ ္ေမ ခ္ေ္ ခြဲ္႔းျခင္ းျမစ္ေမ္္။ Gavin း၏းစးစစဥ္းရ
တပတမ းမ ေရနနအ္်္္မန စမအန တမ္္႔တမ္္႔တိ်

ို ္ခ်
ိို ္းျခင္ အန ၍
ပြဲ တပတမ းမ ေိအ္ ္ိို်ရ
္ ္္ းးျခမ ္မ္ အ္ အရနိေ္္။ Gavin
ေမ္ ေ အ
န ္မ းမ မ္ ယေဆမင္ မးျခင္ အရနေ
ိ းျမင္္႔ းအနတ္(၃၀)တ္္အၾ် ေတမင္ဘ်္အေ
န ရမ်္ရနိ မခ္ိ္္အတိိုငအ
္ းထိ
းျအစ္းျမတ္် ၍တိို်ခ
္ ္်
ိို ္အႈးမ မ္ ို္ေ
္ ဆမင္္ိင
ို ္အမ္အဟိုတေ
္ ္္။ ေိ္႔ေ
းအနတ(္ ၈၂)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အအန ေတမင္ ဆိိုထမ ခြဲ္႔ေေမ ေ အ
န ္မ ေမ္ အ္်္ခင္ တပင္ းခ္ိ္အ
္ နေရမ်္ရနိ မးျခင္ အရန္
ိ ြဲ
ေ္္႔ မ္အေ
န မ ေရမ်္ရနိ မခြဲ္႔္ါေမ္္။ ယင္ ေ္မ်္တပငေ
္ တမ္႔ းအနတ(္ ၈၂)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အးမ
ေ္္႔္ိိုင္ း ္င္းးျအ္္းျအစ္းျမတ္် စစ္ဆင္အး
ႈ မ းျ္ၤဳ ္
ို ္ရ္္မ္
ပ ္ၾ်မ ိို်္
္ ါေတမ္႔ေမ္္။ ၁၅၀၀ ္မရခ္္္႔တပင္ေတမ္႔ ဗိ္ို ္အန်ဴ
Julian Cook စဥ စ ေမ္္႔ းအနတ္(၅၀၄)ေ ထ ေးျခ ္င္တ္္ရင္ ၾ် ်္ေးမ်္ခပ းအနတ္(၃)တ္္ရင္ ေမ္ Waal းျ
အစ္းမ းျမတ္၍ းျအစ္် စစ္ဆင္ေရ းမ စတင္ဆင္ ခ
ပြဲ ္႔္
ြဲ ါေမ္္။ းဆိို္ါးေအရိ်္္ေ ထ စစ္ေမ္အ္မ းမ
်င္ ဗတ္တိို်ခ
္ ိို်ေ
္ ရေ န ၂၆ စ းျမင္္႔ းအနတ္(၃၀၇)းင္ဂ္င္္ယမတ္္ရင္ တ္္ခပြဲ C အန
တစ္မ်္်အ္ ေိ္႔ို ေ နမ္ခတ္္္႔ေ
ိို ဆမင္ေ္ ခြဲ္႔းျခင္ းျမစ္ေမ္္။ ေ နမ္တ်္အ္မ ိုေ
ပ မ်္အအ
ႈ ရနိေးျမင္္႔ ေ ထ စစ္ေမ္အ္မ ေမ္
အိအတ
ိ ္႔း၏
ိို ရိိုင္မယ္ဒင္အ္မ းျမင္္႔ ေ နးမ ေ နမ္ခတ္ခ္႔ရ
ြဲ ေမ္အ္မ မ္ ရနိခ္႔္
ိို းးျ္င္ းထ္္္စ္ခတ္အအ
ႈ ္မ ေးမ်္တင
ပ ္ ေ နးေရးတပ်္တစ္၀်္ခ္္္႔ေမ ်္္္ရခ
နိ ္႔းျြဲ ္
္ထအဆပို ္နစ္ၾ်ိအ္းျမတ္် အႈးတပင္ ေ န ၁၁ စ ခ္္္႔ေမ ်္္္ရနိ္ါေတမ္႔ေမ္္။ ယင္ ေ္္႔တစ္ေ္္႔ ိုပ းတပင္ စ းျမင္္႔
းအနတ(္ ၃၀၇)းင္ဂ္င္္ယမတ္္ရင္ ်္ေးမ်္ခပ တ္္ခပြဲ C ေမ္
းအနတ(္ ၅၀၄)ေ ထ ေးျခ ္င္တ္္ရင္ ၾ် ်္ေးမ်္ခပ တ္္ရင္ ၂ ရင္ းမ Waal းျအစ္းမ းျမတ္၍ ၅ ေခါ်္ခ္္္႔
ို ဆမင္ေ္ ခြဲ္႔္ါေမ္္။ းျအစ္းျမတ္် ရမအန အ်္ဆပို ္ြဲ ်္္္ရေ
နိ ္ေေ ေေမေ ထ တ္္အ္မ ေမ္
တပတမ ေးျအမ်္ဘ်္းစပ္ရ
္ နိ Lent ရပမေိ္႔ို ဆ်္ ်္ခ္တ်္ေပမ ၾ်္ါေမ္္။ ယင္ း်္းဆပို အ္မ နေေမ
တပတမ တိ်
ို ္္း
ပြဲ မ Omaha ်အ္ ေးျခတိို်္
္ ပ်
ြဲ ိို းစပးျြဲ ္ၤဳ၍ Little Omaha ဟိုးအမ္ေးျ္မင္ေ္ ခြဲ္႔ၾ်ေမ္္။
းဆိို္ါတိို်္
္ း
ပြဲ တပင္ းေအရိ်္္ေ ထ စစ္ေမ္ ၂၀၀ ခ္္္႔်္ဆပို ခြဲ္႔ရ်မ ဂ္မအ္္တ္႔ဘ
ိို ်္်အ
၂၆၇ ေယမ်္်္ဆပို ခြဲ္႔္ါေမ္္။ ယရ်္+၄ ၁၈၃၀ ္မရတပင္ းအနတ(္ ၃၀)တ္္အၾ် အနတင္္႔အ္မ
တပတမ းမ းျမတ္် ေိအ္ ္ိ်
ို ခ
္ ္ိ္္တင
ပ ္ေတမ္႔ တပတမ ္နစ္ဘ်္စ ိုပ အန ဂ္မအ္္တ္္အ္မ ဆိုတ္ခပမေပမ ၾ်္ါေမ္္။
းျဗိတိေ္နတ္္အေတမ္းရမရနိ Robert Kershaw အန ၎း၏စမးို္္ “It Never Snows In September” းတပ်္ ၁၉၈၀
းျ္မ္္႔ ပ္္
္ နစအ
္ ္မ းတပင္ ယခင္ းအနတ္(၁၀) SS ္္္ဇမတ္္အး၏ တ္္အအန်ဴ Heinz Harmel းမ ေအ းျအ္္ ခြဲ္႔ရမတပင္ ……
“တပတမ ်ိိုးျမတ္ မတြဲ္႔ တင္္႔်မ ေ စ (Carrington း၏ Grenadier တင္္႔တ္္မပနြဲ အ္မ ) ဟမ Lent ရပမအနမ္မ ေ္ခြဲ္႔တမ
းအနမ ၾ်ိ တစ္ခို္ါ္ြဲ္။ တ်ယ္ ္႔ေ
ိို မ ေတိ္႔ေ
ို တပဆ်္ထိို စစ္ဆင္ခ္႔ရ
ြဲ င္၊ ်္ပ္္ေတမ္တ္႔း
ိို ်ို္္ တ
ပ ္အနမအဟိုတ္
္ ါဘ ”
ဟို္ါရနခ
ိ ္႔္
းဆိို္ါ Kershaw း၏စမးို္တ

္ ပင္ Harmel းေပို းျ္ၤဳခြဲ္႔ေေမေးျအ္ပိုးမ ထမ္္႔ေင
ပ ္ ေမမ္းျ္ထမ းျ္ ယင္ ေးျအ္ပိုးရ Nijmegen
္နင္႔္ Arnhem းၾ်မ ရနိ ဂ္မအ္္တ္္အ္မ အနမ း ္
ပ ္္မ္ ္ါ နးျ္ ၊ Elst ရနိ Betuwe midpoint တပင္
ရိိုငမ
္ ယ္်ိိုင္ ိုးျပ ခပၤဳေရ စစ္ေမ္ ်္တစ္ဆ္
ို ္စမေမ ရနိေ္ခြဲ္႔္ါေမ္္။ ယရ်္+၄၊ ၂၂၀၀ ္မရတပင္ေတမ္႔ ၇ အိိုင္ (၁၁
် အ
ိို တမ) ရနိ Arnhem တပတမ တပင္ Frost ္နင္႔္ Hibbert တိ္႔အ
ို နမ တ္္္္်္ေ္းျ္းျမစ္ေမ္္။ ေိ္႔ေ
ို ေမ္ မ္ Harmel ေမ္
းအနတ္ ၈၂ ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အရနေ
ိ ္ေမ္္႔ Lent ရပမေိ္႔ို းျ္မ္ေစမင္္႔ေပခ္္္်မတ္္အအန
တင္္႔အ္မ ေအနမင္ရ္္ိၤဳ ခ္ိ္တ
္ ပင္ ေရမ်္ရနိ မေမ္်ိိုအ ေမမ္းျ္ခြဲ္႔းျခင္ အရနိေ္္။ Harmel းေ္းျမင္္႔ Tiger တင္္႔ ၃ စ ၊ းေးျအမ်္ၾ်
၁ ်္္င
န ္႔္ ေးျခ ္င္တ္္ခပြဲ ၂ ခပတ
ြဲ ္႔ေ
ိို မ္ းျ္မ္ေစမင္္႔ေပခ္္္်မတ္္အအန တင္္႔အ္မ Nijmegen
တပတမ းမ းျမတ္် မေမ္္နင္႔္ Arnhem အန ေတမင္ဘ်္ Lent ေိ္႔စဥ
ို တမ္ေ္ခြဲ္႔ေၾ်မင္ ်ိို မ္
အေိရနိခ္႔ေ
ြဲ းျမင္္႔ ေမမ္းျ္းျခင္ အရနခ
ိ ္႔ေ
ြဲ ္္။
းအနတ(္ ၃၀)တ္္အၾ် အန းျဗိတိေ္နတင္္႔အ္မ Nijmegen တပတမ းမ းျမတ္ေ္္ ေ္ၾ်စစဥ္
းျ္မ္ေစမင္္႔ေပခ္္္်မတ္္အအန တင္္႔အ္မ းမ စဥ ေဆမင္၍ Nijmegen တပတမ းမ းျမတ္် ခြဲ္႔ေ

တ္္ၾ်္္ၾ် ္တမေရမ္ဘင္ဆင္အန းျ္္္ေးျ္မင္ ေးျ္မးျ္ခြဲ္႔ရမတပင္ ……
“်္ပ္္ေတမ္တ္႔ေ
ိို ိအ္ ရအြဲ္႔ Nijmegen တပတမ ်ိို းအနတ္(၈၂)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အ် အေိအ္ ္ိုိင္ခ္႔္
ြဲ ါဘ ္။ ်္ပ္္ေတမ္တိို္႔
တပတမ ထိ္္်ေ
ိို ရမ်္ေတမ္႔ အ္ းတမ းဆ တစ္ခို် ်မေ္တမ္ြဲ္႔ ေဘ ်ေးျခ ္င္တ္္် တ္္ၾ်္္ၾ် ်
်မ္စ္ေ္ ေတမ္႔ ်္ပ္ေ
္ တမ္းျမတ္္ိင
ို ္ခ္႔းျြဲ ္ ဟိဘ
ို ်္တပတမ ထိ္်
္ ိိုေရမ်္တမ္ြဲ္႔ ေးျခ ္င္တ္္ေတပ်ိို
းျ္္္းျ္ ်မ္စ္ေ္ ခြဲ္႔္ါတယ္္။ ်္ပ္္ေတမ္တ္႔း
ိို တိို်ခ
္ ပေ္ရတို္္ ္ါ္ြဲ၊ ်္ပ္္ေတမ္တိို္႔ေရနန ်ိ်
ို ္ ၃၀၀ ၄၀၀ ေ မ်္်
ဘိုရမ ေ်္မင္ ေရနန်ေ္ ဂ္မအ္္းေးျအမ်္တစ္ ်္် နအ္ ္စ္ေ္တို္္ ္ါ္။ ဒါ္ြဲ္႔်္ပ္္ေတမ္တိို္႔
ဒးေးျအမ်္်ရ
ိို နင္ ္စ္ရ္ါတယ္္။ းျ္ တမ္ြဲ္႔ ်္ပ္္ေတမ္တိို္႔ အ ရထမ တပတမ ်ိို ဆ်္ ်္ခ္တ်္္ါတယ္္။
တစ္ အ္ ိုပ ေတိ္္႔ခ
ြဲ ္တ်္ခ္႔ရ
ြဲ ္ါတယ္္။ ဂ္မအ္္ေတပ်ိို ်္ပ္ေ
္ တမ္တိို္႔်ိို တခ္ိ္္ ိုပ ိို်တ
္ ်
ိို ္ေ္တမ္ါ” ဟို္ါ၀င္ခ္႔္
်္စဥ တပင္ းျဗတ

ိ ိေ္နတင္္႔ ၄ စ တပတမ းမ းျမတ္ေ္္ ခ္ိ္္တင
ပ ္ တပတမ တပင္ ဂ္မအ္္တ္႔အ
ိို န ေမမ်္ခေ
ပြဲ ရ ္စၥမ္ အ္မ
တ္္ဆင္ထမ ္ိုိင္ေမ္္႔ းျမစ္္ိင
ို ္ေးျခအ္မ းျ္မ ေ္ခ္ိ္္းျမစ္္ါေမ္္။ းျဗိတေ
ိ ္နးင္ဂ္င္္ယမအ္မ းေ္းျမင္္႔
တပတမ ေတမင္ဘ်္ရနိ ေမမ်္ခပေ
ြဲ ရ ္စၥမ္ း္မ္ ငယ္းမ ရနင္ င္ ္ိုိင္ခ္႔ေ
ြဲ မ္္။ တင္္႔အ္မ တပတမ းမ းျမတ္ေ္္ ေမ္္နင္္႔
ိို မ္ panzerfaust အ္မ းျမင္္႔္စ္ခတ္်္းျ္ ၊ တပတမ ေ္ါင္ အိို အ္မ ေ္ပၚအန ်္္စ္ဗိုပ အ္မ းျမင္္႔ တင္္႔်ိို္ယ္ထမ္ေ္ပၚေိ္႔ို
္စ္ခ္တိို်ခ
္ ်
ိို ခ
္ ္႔ၾြဲ ်္ါေမ္္။ တိို်္္း
ပြဲ းျ္ ရနင္ င္ ရမတပင္ေတမ္႔ တပတမ ေ္ါင္ အိို အ္မ ေ္ပၚအန ဂ္မအ္္းေ မင္ ၁၈၀
ခ္္္႔ေတပနရနခ
ိ ္႔ရ
ြဲ းျ္ ေရထြဲးျ္ၤဳတ်
္ ္ခြဲေ
္႔ မ္္႔းေ မင္ အ္မ ်ိိုအ အေရတပ်္္ိင
ြဲ ္္။ တင္္႔အ္မ တပတမ းမ းျမတ္ေ္္ မေမ္္နင္္႔
တပတမ းမ းျမတ္ မေမ္္႔ းအနတ္(၈၂)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အအန စစ္ေမ္းခ္ိိၤဳန္နင္႔္ ဆပိုအိၾ်ေမ္္။
တပတမ းမ းျမတ္ေ္္ းျ္ ခ္ိ္တ
္ ပငေ
္ တမ္႔ တင္္႔တစ္စ ္္်္စ ဆပို ရပႈ ခြဲ္႔်မ းးျခမ တစ္စ အနမ ဆိို ဆိို ရပမ ရပမ ထိခိို်ခ
္ ္႔ရ
ြဲ းျ္
းဆိို္ါတင္္႔ေမ္ တပတမ ေးျအမ်္ဘ်္းျခအ္ ရနိ Lent ရပမေိ္႔ခ

ို ္တ်္ေပမ ခြဲ္႔ရမ တင္္႔ေ္ပၚ္ါ တ္္ၾ်္္ၾ် ္ိ်
ို ္
တစ္စဥ ေမ ေေးျ္းထင္္နင္႔္ ဂ္မအ္္တ္႔ထ
ိို မ ရစ္ခ္႔ေ
ြဲ းျမင္္႔ းေ်္ရနငခ
္ ္႔္
ြဲ ါေမ္္။ ်္္္တင္္႔းမပနြဲ ေမ အ္မ အနမ ေေေၾ်၊
ဒဏ္ရမရ္နင္႔္ းမအ္ ခပရးျခင္ အ္မ ၾ်ပၤဳခ္႔ရ
ြဲ ္ါေမ္္။ တင္္႔တစ္စ ေမ္ ဂ္မအ္္ Sturmgeschutz assault tank တစ္စ းမ
မ္်္စ ္ိုိင္ခ္႔ေ
ြဲ မ္္။ းျ္မ္ေစမင္္႔ေပခ္္္်မတ္္အအန တင္္႔အ္မ ေမ္ းအနတ(္ ၈၂)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အအန တ္္းအ္မ စို္နင္္႔
တပတမ ေးျအမ်္ဘ်္ ၁ ်ိ ိိုအတမခ္္္႔း်ပမးရနိ Lent ရပမးတပင္ ဆပိုအိၾ်းျ္ ၊ မတပင္ းျခင္ ္င္ ရပမးတပင္ ရနိ SS
တ္္အ္မ းမ ရနင္ င္ ္စ္ခ္႔်
ြဲ မ ဘိုရမ ေ်္မင္ းမ အ ရိႈနမ္်္စ ခြဲ္႔ရ္ါေမ္္။ အ ရထမ တပတမ ေိ္႔ခ
ို ္တ်္ရမ Lent
းတပင္ ရနိ အ္ တစ္ခိုေ္ပၚတပင္ စဥ ေဆမင္တင္္႔ေမ္္႔ းေအနမင္ထြဲတင
ပ ္ ္ပိုမ္်္ေ္ရမယထမ ေေမ ဂ္မအ္္တင္္႔မ္်္းေးျအမ်္ ၂
်္း၏္စ္ခတ္အႈးမ ခပခ္႔ရ
ြဲ ္ါေမ္္။ းေးျအမ်္အ္မ းမ တမ္ေ္ရမေိရ၍
နိ မ္်္စ ္ိုိင္ခ္႔ေ
ြဲ မ္ဆိို ္င္္င္ Panzerfaust
အ္မ တ္္ဆင္ထမ ေမ္္႔ ဂ္မအ္္တ္္အ္မ ခ္တ်္ မေ္းျ္းျမစ္ေးျမင္္႔ းေၾ်မင္ ထ အမ္ေတမ္႔အဟိုတ္ေ္၊ ်္္္ရေ
နိ ္ေမ္္႔
းျ္မ္္႔ေစမင္္႔တင္္႔အ္မ တပင္ မ္ ခြဲယအ္ ္မ္ ္ါ ေ္းျ္းျမစ္ေမ္္။ းဆိို္ါတင္္႔ေ စ ထြဲအန တစ္စ ေမ္ေမ ဂ္မအ္္ Tiger
တင္္႔အ္မ းမ မ္်္စ ္ိိုငေ
္ မ္္႔ းေးျအမ်္တ္္ဆင္ထမ ေေမတင္္႔ းျမစ္္ါေမ္္။ Tiger ၃ စ အနမ ေတမင္ဘ်္ရနိ Lent
ေိ္႔ခ
ို ္တ်္ မေ္းျ္းျမစ္းျ္ ယင္ းမ းျ္မ္ေစမင္္႔တင္္႔တ္္အအန တင္္႔းမပနြဲ ေမ စစ္ေမ္အ္မ ေိရနိးျခင္ အရနခ
ိ ္႔ေ
ြဲ ္္။
ဂ္မအ္္တင္္႔မ္်္းေးျအမ်္အ္မ းမ ရနမေမပမ္်္စ ္ိိုင္းျခင္ အရနေ
ိ းျမင္္႔ တင္္႔အ္မ ရ္္ဆိိုင္ ်ို္္
္ ါေတမ္႔ေမ္သည္။
းျမတ္် တိို်္ခိို်္ေရ ေ နးးျမစ္ းေပို းျ္ၤဳခ္႔ရ

ြဲ ေမ္္႔ းင္ဂ္င္္ယမတ္္မြဲပနေပို ်အ္ ဗ်္ေ နတစ္စ
ိို ေ္းျမင္္႔ တပတမ ေးျအမ်္ဘ်္းျခအ္ းမ ယခိုတိိုင္ းျခိအ္ ေးျခမ်္္င
ိို ေ
္ ္ဆြဲးျမစ္္ါေမ္္။ းျ္မ္ေစမင္္႔ေပခ္္္်မတ္္အအန
တင္္႔းအ္မ စိုအနမ တပတမ ေးျအမ်္ဘ်္ေ္႔ိို ခ္တ်္ မ္ိုိင္းျခင္ အရနိေေ ္ြဲ Nijmegen ရနိ းအနတ္(၈၂)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အ္နင္္႔
းအနတ(္ ၃၀)တ္္အၾ် တိ္႔း
ို မ ဆ်္ ်္းေထမ်္း်းျ္ၤဳေ္ရဆြဲးျမစ္ေမ္္။ တပတမ ေ္ပၚရနတ
ိ ္္အ္မ အနမ မ္
ဂ္မအ္္တ္႔းျိို ္္္ မ္ေိအ္ ္ိို်အ
္ မ္်ိို ေၾ်မ်္ရနပ ေးျမင္္႔ တပတမ အနဆ်္ ်္ခ္တ်္းျခင္ အးျ္ၤဳ္ိင
ို ေ
္ ေ ေ္္။ Lent ရပမတပင္
ရနမ အင္ တင္္႔်ေ
ိို မ ေအမင္ ္နင္မ ေေမ းအနတ္(၈၂)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အအန စစ္ေမ္အ္မ းမ တင္္႔းမပနြဲ ေမ အ္မ းးျမစ္
တမ၀္္ေ္ တင္ေဆမင္ မရေမ္္႔ ္္်္စ ထမ ေေမတင္္႔း္ါး၀င္ အဟမအိတတ
္ င္္႔ ၅ စ ေမရနိေ္ခြဲ္႔္ါေမ္္။
းဆိို္ါတင္္႔းေ္းျမင္္႔ ယင္ မတပင္ းေအရိ်္္္င
န ္႔္ းျဗိတိေ္န အ္ိၤဳ တင္္႔းမပနြဲ ေမ အ္မ းမ တင္ေဆမင္ထမ ခြဲ္႔ရးျခင္ းျမစ္ေးျမင္္႔
ထ းျခမ ္ါေမ္္။ ဗိို ္ၾ် ေ မ္႔ဒ္်ယ္ရင္တ္္စဥ စ ေမ္္႔ တင္္႔ေမ္ တပတမ ေးျအမ်္ဘ်္ဆိုပ တပင္ တပတမ ေ္ါင္ အိို အ္မ ေ္ပၚရနိ
ဂ္မအ္္အ္မ းမ တိို်ခ
္ ိို််
္ မ တပတမ ်ိိုးျမတ္် းျ္ ၎တိ္႔္
ို နင္႔္ မေရမ်္္ ေ္ါင္ အမ္္႔ းအနတ္(၃၀)တ္္အၾ် အန
ေးျခ ္င္တ္္အ္မ းမ ၄၅ အိ္စ္ခ္္္႔ တစ္စ တမ္ ေစမင္္႔ဆိိုင္ ခြဲ္႔ရ္ါေမ္္။ ေိ္႔ေ
ို ေမ္ မ္ ထိေ
ို ္႔ေ
ိို စမင္္႔ဆင
ိို ္ ေ္စစဥ္ ဂ္မအ္္တ္႔း၏
ိို
panzerfaust းျမင္္႔တိို်ခ
္ ်
ိို ္းျခင္ းမ ခပခ္႔ရ
ြဲ ေမ္္။ ေ္ါင္ အိို အ္မ းၾ်မ ရနိ ဂ္မအ္္တ္္အ္မ းမ ရနင္ င္ းျ္ ေ္မ်္
းိိုင္ ရစ္းျ္မ္ေစမင္္႔တ္္အေမ္ တပတမ းမ းျမတ္် ်မ ခပစစ္အ္စဥ္ တစ္ခိုတမ္ေဆမ်္ခ္႔းျြဲ ္ ၊ ေ္မ်္္င

ိို ္ တပင္ ခပစစ္းမ
းအနတ(္ ၈၂)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အအန စစ္ေမ္အ္မ းျမင္္႔ ထ္္အပးမ းျမမ္္႔ခ္႔္
းေရနနဘ်္တင
ပ ္ေတမ္႔၊ ဂေရမ္႔စ္ဘိခ်
္ ္
ို ္ းျအင္္႔အ္မ းမ တိို်ခ
္ ိို်ေ
္ ္ေမ္္႔ ဂ္မအ္္တ္႔ေ
ိို မ္ ေးမင္းျအင္အအ
ႈ ္မ
ဆ်္ ်္ရရနေ
ိ ္းျ္ ်္္္ရနိေ္ေေမ တင္္႔အ္မ းျမတ္် ္ိုိငေ
္ မ္္႔ တစ္စ တမ္ေေမတပတမ းမ
္ ိင
ြဲ မ္္။ းျဗိတေ
ိ ္နတ္႔အ
ိို န မ္ Mook တပင္ းအနတ(္ ၅၀၅)ေ ထ ေးျခ ္င္တ္္ရင္ ၾ် ္နင္႔္ းအနတ(္ ၁)တ္္ရင္ တိ္႔အ
ို န
တ္္မပနြဲ တခ္ိၤဳန္နင္႔္ းအနတ(္ ၃၀)တ္္အၾ် ်္ေးမ်္ခပ Coldstream Guard တ္္မပနြဲ အ္မ ္ါ၀င္ေေမတ္္အ္မ းျမင္္႔
တ္္းျ္္္ထိို စစ္တစ္ခိုးျ္ၤဳ ္
ို ္ခ္႔်
ြဲ မ ဂ္မအ္္တ္္အ္မ းမ ၂၀၀၀ ္မရးခ္ိ္တ
္ ပင္ အ ေ္ရမေိို္႔
းျ္္္ မ္ဆိုတခ
္ ပမေစ္ိုိင္ခ္႔္
ြဲ ါေမ္္။ တစ္မ်္တပင္ မ္ းအနတ(္ ၅၀၈)ေ ထ ေးျခ ္င္တ္္ရင္ ၾ် ေမ္ ဂ္မအ္္တ္႔း၏
ိို
ေးျခ ္င္္နင္႔္ တင္္႔အ္မ အန းျ္င္ းျ္င္ ထ္္ထ္္တ်
ိို ္ခ်
ိို ္ မေေမေၾ်မင္္႔ Im Thal ္နင္႔္ Legewald တိ္႔း
ို မ ဆပို ရပႈ ခြဲ္႔ရေမ္္။
းဆိို္ါးေးျခးေ္အ္မ းမ ေပို ေ္္ၾ်မ္္႔္ါ် ဂ္မအ္္တ္႔း၏
ိို းစးအပအမန
းေ၀ ေးျ္ အ္ အၾ် းမ းျမတ္ေတမ်္ရ္္၊ ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အ္မ းမ းျ္္္္႔ၾ်ြဲေမပ ေစရ္္္င
န ္႔္ းအနတ္(၃၀)တ္္အၾ် အန
ထိို စစ္ဆင္ မေမ္္႔တ္္အ္မ းမ းျမတ္ေတမ်္ရ္္တ္႔းျိို မစ္ေၾ်မင္ ေိေမ မေ္းျ္းျမစ္္ါေမ္္။ ်္ေတပနတပင္ မ္
ဂ္မအ္္တ္႔ဘ
ိို ်္အန Panther တင္္႔အ္မ စပမေမ္ အ္ အၾ် အ္မ းမ းျမတ္ေတမ်္ရမတပင္္ါ၀င္ရ္္ စစစဥ္ခ္႔ေ
ြဲ ေ ္ါေေမ္ မ္ ၊
ခြဲယအ္ ေ ္မ္႔္မ္ မအႈေၾ်မင္္႔ းျ္္္ မ္ဆတ
ို ္ခပမခြဲ္႔ရ္ါေမ္္။
တီက
ုး ျ
္ ျ
ြြဲ ်ၥမေ္ွင္႔ (စက္တိ္ဘွာလ ၂၁ ရက္သည္၊ းကွာသွာျေတးေ္ွင္႔)
၁သည္။ Oosterbeek
းအနတ(္ ၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အအန းေ်္ရနင်

္ ္္္ရစ္ေ ၃၅၈၄ ေယမ်္ခ္္္႔ေမ္
းအနတ(္ ၃၀)တ္္အၾ် အေရမ်္ရနိအ ေ္ါင္ ် ေးျခ်ိုတ္တစ္ခး
ို မ ထိ္္ ေိအ္ ထမ ရ္္ရမ္ရပယခ
္ ္်္းျမင္္႔ Oosterbeek
တ၀ိ်
ႈ ္ရနိ းေဆမ်္းစဥ အ္မ ္နင္႔္ ေစ္ေတမအ္မ းတပင္ ေ္ရမယထမ ္်္ရနိေမ္္။ ယင္ ေ္္႔တစ္ေ္္႔ ပို ၎တိ္႔ေ
ို ္ရမးမ
ိို းဘ်္ဘ်္အနတ်
ိို ္ခ်
ိို ္းျခင္ ခပခ္႔ၾြဲ ်ရေမ္္။ းေရနနေတမင္ဘ်္တင
ပ ္ မ္ Lonsdale တ္္မနပြဲ (းအနတ္ ၁၊ ၃
္နင္႔္ ၁၁ ေ ထ တ္္ရင္ အ္မ ္နင္႔္ းအနတ္ ၂ ေတမင္စတဒ္မ္႔ဒ
ိို ္ရိႈင္ ယမ တ္္အ္မ အန း်္ပင္ း်္္္အ္မ ္ါ၀င္ေမ္္႔တ္္မပနြဲ ) ေမ္
တ္္အးဆင္္႔ းေ္ါ္႔စမ းေးျအမ်္တ္္မပနြဲ း၏ ္စ္်းျမင္္႔ေထမ်္္္႔ေ
ပ ္ ထမ ေမ္္႔ ဂ္မအ္္တ္႔တ
ိို ိုိ်္ခိ်
ို ္အး
ႈ မ
တပ္္ န္ခ
္ ္႔ရ
ြဲ ္ါေမ္္။ ေးျအမ်္ဘ်္တပင္ မ္ းအနတ္ ၇ ဘိုရင္္႔ Scottish Borderer တ္္အ္မ ေမ္ ယင္ ေ္္႔ေ္္႔ မ္်
တိို်ခ
္ ိို်အ
္ ႈးတပင္ မပနြဲ စမ္ ္ပို္္်္အတတ္းျမစ္ခ္႔ေ
ြဲ ေမ္ မ္ နပစ္
ပ ္အ္မ းျမင္္႔ တ္္းျ္္္ထိို စစ္ဆင္်မ းေးျခးေ္းမ
းျ္္္ မ္ထိ္္ ေိအ္ ္ိုိင္ခ္႔းျြဲ ္ ထိခ်
ိို ္ဒဏ္ရမရရနအ
ိ ႈအ္မ းျ္မ ေ္ေမ္္႔ းဆိို္ါတ္္မပနြဲ ေမ္ ေတမင္္ိိုင္ ေိ္႔ဆ
ို ်္ ်္ခ္တ်္်မ
္ိိုအ်
ိို ္စဥ္ ေးျအမင္ ေမ္္႔စစ္အ္်္္မန တစ္ခိုးမ ေိအ္ ္ိို်ရ
္ ္္ ို္ေ
္ ဆမင္ခ္႔ေ
ြဲ မ္္။ ယင္ ေ္္႔း၏ းးျ္င္ ထ္္ဆိုပ တိို်္္ဟ
ပြဲ ို
ဆိို၍ရေမ္္႔တိ်
ို ္္အ
ပြဲ နမ Border တ္္ရင္ ၾ် ်္ေးမ်္ခပ းအနတ္ ၁ တ္္ရင္ အန တ္္ခပြဲ ဘ ထိ္္ ခ္ၤဳ္ထ
္ မ ေမ္္႔ ဒရရယ္ရနိ
Heveadrop းျအစ္ဆ္
ိ း
္ မ စိို အိို ထမ ေေမ းေ္မ်္ေတမင္ဘ်္းစပ္္ရနိ းေရ ၾ် ်ို္္ းျအင္္႔ေ္ရမတစ္ခတ
ို ပင္
အ္်္းမရပိုတ်္ခ္ိ္း
္ တပင္ းျမစ္္ပမ ခြဲ္႔းျခင္ းျမစ္ေမ္္။ းဆိို္ါေ္ရမေမ္
းအနတ(္ ၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အးတပ်္ ေတမင္ဘ်္အစ

န စ္်အ္မ တိ်
ို ္ရ်
ိို ္ေရမ်္ရနိ မ္ိိုငေ
္ မ္္႔
တစ္ခိုတမ္ ေေမေ္ရမးျမစ္္ါေမ္္။ ဂ္မအ္္တ္႔ေ
ိို မ္ တ္္ခပြဲ ဘးမ အ ေေ္တ္အ္မ တ္္ဆင္ထမ ေမ္္႔
ေိအ္ ဆမ္ ရအိးျ္င္ေစ္တင္္႔အ္မ း္ါး၀င္ ေးျခ ္င္္င
န ္႔္ ေပခ္္္်မအ္မ းျမင္္႔ တိို်ခ
္ ိို်ခ
္ ္႔းျြဲ ္ းဆိို္ါ်ို္္ းျအင္္႔အနမ
ဂ္မအ္္တ္႔ိို ်္ေးမ်္ေ္႔ိို ်္ဆင္ ခြဲ္႔ရေမ္္။ းျဗိတေ
ိ ္နတိို္႔အန တ္္းျ္္္ထိို စစ္ဆင္ခ္႔ေ
ြဲ ေမ္ မ္ အေးမင္းျအင္ခြဲ္႔္ြဲ
တ္္ခပအ
ြဲ ်
န ္္္ရနိေေမစစ္ေမ္အ္မ းမ ထ
ြဲ တ
ို ္ခ္႔ရ
ြဲ ္ါေတမ္႔ေမ္္။ တ္္အးေ္းျမင္္႔ မ္ းျအစ္်အ္ း၏ အတမ ၇၀၀ (၇၇၀
်ိို်)္ ရနိေမ္္႔ေ္ရမးမ ေမ ထိ္္ ခ္ၤဳ္္ထမ ္ိုိင္းျ္ ိုးျပ ခပၤဳစိတ္ခ္ရေမ္္႔ေ္ရမတစ္ခို အဟိုတေ
္ ္္။
ေအမ္တမးျမင္္႔္စ္ခတ္ခပရအႈေၾ်မင္္႔ ္္်္စ ေ္ေမ္္႔ ဒတ္ခ္္စမေင္ေ်္မင္ တစ္ေ်္မင္ တပင္ ဂ္မအ္္စ္ိုိ်္္ါအ္မ ရနိအရနိရနမေမပေ္ေမ္္႔
Glider Pilot Regiment အန တ္္ၾ်္္ၾ် ၀ါ၀ြဲ ္ ္နင္္႔ တ္္ၾ်္္ၾ် တမ ရြဲ ္တိို္႔းမ ေတပနရစစဥ္
ခြဲယအ္ ္ပို း ပတ္တစ္ခိုးမ ေ်္မင္ ေ္ါ်္၀တပခါ တပင္ ္္ပၾ်ြဲေ္ေမ္်ိိုေတပနရအမ္းျမစ္ေမ္ (၁၉၄၄ ခို္နစ္ စ်္တင္ဘမ ၂၀ ရ်္)
းအနတ(္ ၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အေိ္႔ို ေတမ္၀င္ေ တ္္အန Stirling ေ ယမစဥ္အ္မ အန ေထမ်္္္႔ေ

ပ ရ ္စၥမ္ အ္မ
ခ္ေ္ ရ္္ၾ်ိၤဳ ္အ္ အႈးမ မ္ ဂ္မအ္္ေ တ္္ (Luftwaffe) အန ၾ်မ းျမတ္တမ ဆ းျခင္ ခပခ္႔ရ
ြဲ ေမ္္။ းဆိ္
ို ါၾ်မ းျမတ္အေ
ႈ မ္
စစ္ဆင္ေရ တစ္ခို ိုပ းတပင္ ဂ္မအ္္ေ တ္္း၏ တစ္ခတ
ို မ္ ေေမ ၾ်မ းျမတ္တမ ဆ အႈးျမစ္ေမ္္။ ဂ္မအ္္ Fw 190
ယမစဥ္အ္မ ေမ္ Stirling ေ ယမစဥ္အ္မ းမ း္ိအ္႔္
္ ္ပေ္စစဥ္္စ္ခ္ခြဲ္႔းျ္ ၁၅ စ ္္်္်္ခြဲ္႔္ါေမ္္။
ယင္ ေိ္႔ၾို ်မ းျမတ္ခရ
ပ းျခင္ အနမ ေထမ်္္္႔ေ
ိို ယမစဥ္အ္မ းမ ်မ်ပယရ
္ ္္ေစ တ
ႊ ္ထမ ေမ္္႔ းေအရိ်္္
းအနတ(္ ၅၆)တိ်
ို ္ေ ယမစဥ္း္
ို ္အန ်င္ နမ္႔ဇ
္ ို္္းျမစ္ေမ္္႔ ိိုခ္အ္္နင္႔္
ဒဗ္္တမးၾ်မ ရနိးရိယမးမ ေရမ်္ရရ
နိ ္္ ေ္မ်္်္ခြဲ္႔းျခင္ ေၾ်မင္္႔းျမစ္ေမ္္။ ေိို္႔ေေမ္ မ္
းအနတ(္ ၅၆)တိ်
ို ္ေ ယမစဥ္း္
ို ္ေမ္ တိို်္
္ ေ
ပြဲ ္ရမအန ထပ်ခ
္ ပမေ္ေမ္္႔ ဂ္မအ္္ Fw109 ေ ယမစဥ္ ၂၂ စ အန ၁၅ စ းမ
းျ္္္ မ္္စ္ခ္ခြဲ္႔းျခင္ းျမင္္႔ တို္္႔းျ္ ္္္္ိင
ို ္ခ္႔္
၂။ ္ိို ္္ေ ထ တ္္မပနြဲ အ္မ တိ်

ို ္္ပြဲးတပင္ ၀င္ေရမ်္ မးျခင္
ရမေစဥတိုးေးျခးေ္ေၾ်မင္္႔ ၂ ရ်္ခ္္္႔ေ္နမင္္႔ေ္န ရးးျ္ တပင္၊ ဗိို ခ

္ ္ၤဳ္္ဆဆ
ိို မေဘမ္႔စ် စဥ စ ေမ္္႔ ္ိို ္္
းအနတ(္ ၁)ေ းျခမ ေ ထ တ္္အဟမေမ္ စ်္တင္ဘမ ၂၁ ရ်္ေ္္႔ ေ္္႔ မ္တပင္ တိုိ်္္ပြဲးတပင္ ၀င္ေရမ်္ မခြဲ္႔းျ္
းေအရိ်္္ းအနတ္ ၆၁ ္နင္႔္ ၃၁၄ စစ္ေမ္ေယ္ေဆမင္ေရ းို္္အ္မ အန ၁၇၁၅ ္မရတပင္ ္ိ္႔ေ
ို ဆမင္ေ္ ခြဲ္႔းျခင္ းျမစ္ေမ္္။
တ္္အဟမတပင္
္ ါ၀င္ေမ္္႔ တ္္ရင္ ေပို ရင္ း္်္ ၂ ရင္ ေမ္ းအနတ္(၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အ္နင္႔ဆ
္ ္္္႔်္င္ဘ်္
ဒရရယ္ရပမး္ ရိိုင္ းျအစ္ေတမင္ဘ်္ရနိ ဆင္ ေ်္ဇို္ေ
္ စ္တစ္ခိုတင
ပ ္ ဂ္မအ္္တ္႔အ
ိို န းျ္င္ းျ္င္ ထ္္ထ္္္စ္ခတ္အႈးၾ်မ
ဆင္ ေ်္ခ္႔ရ
ြဲ းျခင္ းျမစ္ေမ္္။ တတိယတ္္ရင္ ေမ္ Grave း္ ၁၂ အိိုငအ
္ န ၁၅ အိင
ို ္း်ပမတပင္
ဆင္ ေ်္ခ္႔ရ
ြဲ ေမ္္။ းျဗိတိေ္နေ ေၾ်မင္ းရမရနအ
ိ ္မ း၏ မပ္႔မ္င္ နေေမ္ ေ္ါင္ မိႈ္ိႈင္ အႈ္င
န ္႔္ ဂ္မအ္္ေ တ္္း၏
ၾ်မ းျမတ္တိို်ခ
္ ိို်အ
္ ႈအ္မ ေၾ်မင္္႔ ေထမ်္္္႔ေ
ပ ရ ္စၥမ္ အ္မ ေမ္ ရိိုင္ းျအစ္း၏းးျခမ တစ္မ်္ ၁၅ ် ိိုအတမ (၉.၃ အိင
ို )္
း်ပမတပင္ ်္ေရမ်္ေမပ ်ို္္္ါေမ္္။
္ိို ္္ေ ထ တ္္အ္မ းေ္းျမင္္႔ းအနတ္(၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အးမ းမ းျမမ္္႔ရ္္းတပ်္ Heveadrop ferry းမ
းေပို းျ္ၤဳရ္္ၾ်ိၤဳ ္အ္ ခြဲ္႔ေေမ္ မ္ ၊ တစ္မ်္်အ္ းမ ရ္္ေအ္မ အနေိအ္ ္ိို်ထ
္ မ ေမ္်ိို ေတပနရနိခ္႔ရ
ြဲ းျ္ ferry
အနမ မ္ ေ္္မ်္ဆိုပ ေ္ခြဲ္႔ေမ္၊ ေ္မ်္္င
ိို ္ တပင္ းဆိို္ါ ferry းမ ်မ အ္ တပတမ းေ်္မ္တပင္
းျအစ္ေၾ်မင္ းတိိုင္ ေအ္မ္ါေ္ေမ္်ိို ေတပနရနခ
ိ ္႔ရ
ြဲ းျ္ းေပို းျ္ၤဳ္ိုိင္ေမ္္႔းေးျခးေ္အရနေ
ိ တမ္႔ေ္္။ းျဗတ
ိ ိေ္နတ္္အ္မ းမ
်မ္ိုိင္ေမ္္႔းေးျခးေ္အရနေ
ိ းျမင္္႔၊ ္ိို ္္တ္္အ္မ ေမ္ ယင္ မးတပ်စ
္ ခ္္ ခ္ရ္္ ဒရရယ္ေ္႔ဆ
ိို ိုတ္ခမပ ခြဲ္႔်မ
ရိိုင္ းျအစ္်ေ
ိို ္မ်္ခထ
ပ မ၍ ခပစစ္းျ္င္ဆင္ခ္႔ေ
ြဲ မ္၊ ထိိုးခ္ိ္္ ယင္ တိ္႔တ
ို ၀ိႈ်တ
္ ပင္ ဂ္မအ္္တ္္အ္မ အနမ
းင္းမ စစမ္ ္်္ရေ
နိ ္းျ္းျမစ္ေမ္္။ ္ိို ္္တ္္အဟမေမ္ းင္းမ ၅၉၀ ခ္္္႔ ထိခိို််
္ ္ဆပို ခြဲ္႔ရ်မ
စိုစေ
ို ္ါင္ တိ်
ို ခ
္ ိ်
ို ္ေရ းင္းမ း၏ ၂၅ ရမခိိုင္ ႈ္္ းမ ဆပို ရပႈ ခြဲ္႔ရးျ္ းျမစ္္ါေမ္္။ ယင္ းးျ္င္ ဂ္မအ္္တ္႔း၏
ိို
းျ္င္ ထ္္ေေမ္စ္ခတ္အအ
ႈ ္မ ေၾ်မင္္႔ မ္ ေ်မင္ ၊ ရိိုင္ းျအစ္ေးျအမ်္ဘ်္်အ္ ရနိ ်အ္ တ်္ေ္ရမးမ
းအနတ(္ ၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အအန ထိ္္ ေိအ္ ထမ ရ္္ အစပအ္ ေဆမင္္ိင
ို ္းျခင္ ေၾ်မင္္႔ မ္ ေ်မင္ ္ိို ္္တ္႔း၏
ိို
ရရမ္စၥမ္ အ္မ ေပို ၍ ရိင
ို ္ းျအစ္းမ းျမတ္် ရ္္ ၾ်ိၤဳ ္အ္ အႈေမ္ တစ္စိတတ
္ ္ိင
ို ္ ေမ ေးမင္းျအင္ခ္႔ရ
်ပေ်မင္ ေမ္် းအနတ္(၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အေမ္ းအနတ္(၃၀)တ္္အၾ် ္ိင
ို ္ းေးျအမ်္တ္္မနပြဲ ္နင္႔း
္ တ
ဆ်္ ်္ခ္တ်္ မေေမ တ္္အၾ် ်္ေးမ်္ခပ းအနတ္(၆၄)း တ္စမ တ္္ရင္ ၾ် ္နင္႔္ ေ္္႔းခ္ိ္တ
္ ပင္
ေရဒယိဆ
ို ်္ေယ
ပ ္အႈ းျ္ၤဳ ို္္
္ ိင
ို ္းျခင္ ္င္းျမစ္ေမ္္။ းဆိ္
ို ါေရဒယိဆ
ို ်္ေပယအ
္ ႈေမ္ းးျခမ ဆ်္ေပယအ
္ ႈအ္မ ္နင္႔အ
္ တ
တိို်္
္ ပစ
ြဲ စဥ္တစ္ေ ္နမ်္ ိုပ တပင္ းဆ်္းေပယရ
္ ရနေ
ိ ္ခြဲ္႔းျ္ ယင္ းေးျအမ်္တ္္ရင္ ၾ် း၏ း်းမးျမင္္႔ တ္္အးမ
တ္္မိို ရနိးေးျအမ်္္စ္်အ္မ စပမ ေထမ်္္္႔္
ပ စ္်ေ္ ္ိုိင္ခ္႔္
၃သည္။ Nijmegen
Nijmegen တပတမ းမ ေိအ္ ္ိ်

ို ္္ိင
ို ္းျခင္ ္နင္႔္ ယခင္ေ္္႔မေ္ခင္ ် စတင္ခ္႔ေ
ြဲ ေမ းျအိၤဳနးမ
္ယ္ေးျအရနင္ င္ းျခင္ အ္မ းျ္ ေးျအမ်္ခ္႔းျြဲ ္းျမစ္ေေမ္ မ္ ၊ းျ္မ္ေစမင္္႔ေပခ္္္်မတ္္ရင္ အန တင္္႔ ၅ စ ေမ္
းေအနမင္ထိုေၾ်မင္္႔ မ္ ေ်မင္ ၊ တင္္႔တစ္စ ထိအန္ထ
္ မ ေေမေၾ်မင္္႔ မ္ ေ်မင္ ၊ ္ပိုမ္်္ထမ ေမ္္႔
ဂ္မအ္္တင္္႔မ္်္းေးျအမ်္အ္မ း၏ ္စ္ခတ္္အႈးမ ခပခ္႔ရ

ြဲ ေေမေၾ်မင္္႔ မ္ ေ်မင္ ၊ ဆ်္ ်္ခ္တ်္ရအမ္္႔ အ္ ေၾ်မင္ း၏
းေးျခးေ္းမ အေိရနိရးျခင္ ္နင္႔္ ေးျခ ္င္တ္္အ္မ းးျ္မ္္႔း၀းင္းမ အးျမမ္္႔္ိုိင္ေေ ခင္းထိ
တပတမ ေးျအမ်္ဘ်္းျခအ္ းမ ထိ္္ ေိအ္ ထမ ရအမ္းျမစ္ေေမေၾ်မင္္႔ မ္ ေ်မင္ စေမ္တိ္႔ေ
ဆ်္ ်္ခ္တ်္းျခင္ အးျ္ၤဳ္ိင
ြဲ ္္။ းဆိ္
ို ါစဥ ေဆမင္တင္္႔းမပနြဲ ေမ အ္မ အေိရနိခ္႔ေ
ြဲ မ္အနမ Tiger တင္္႔ ၃ စ ္နင္္႔
ဂ္မအ္္ေးျခ ္င္တ္္ခြဲပ ၂ ခပေ
ြဲ မ္ Arnhem အန Lent ေိ္႔ို ေတမင္ဘ်္ အ္ းတိိုင္ ခ္တ်္ေ္ေၾ်မင္ ္င္းျမစ္ေမ္္။
စစ္်တ္္အ္မ ေရမ်္ရနိ မးျ္းျမစ္ေးျမင္္႔ ေ္မ်္ထ္္ ၁၈ ္မရးၾ်မတပင္ တ္္အေမ္ ယင္ း၏ထိို စစ္းမ ေ္္႔းခ္ိ္္
အပ္္ တမ္္႔တိတတ
ိ ပင္ းျ္္္ မ္စတင္္ိင
ြဲ မ္္။
ဒိုတယ
္ ္္ေဟမ္႔ေရမ္႔စ္အန ယဆေမ္အမန ေ္႔းေ္းျမင္္႔ ်္ေးမ်္ခတ
ပ ္္အ္မ အနမ Nijmegen တပင္
ဆ်္ ်္တ်
ိို ္္၀
ပြဲ င္ေ္ရးျ္ ေထမ်္္္႔ပေရ ္စၥမ္ အ္မ အနမ မ္ ဘယ္ ္ဂ္ယပအန မေမ္္႔
တစ္ အ္ တမ္ ေေမ အ္ အအနေမ ေ္န ေ်ပ စပမေရမ်္ရနိ မ ္်္ရနိေးျမင္္႔ ေး၏တ္္မနပြဲ အ္မ းမ
ခ္တ်္အႈရ္္ဆင
ိို ္ ထမ ရ္္းျမစ္္ါေမ္္။ အဟမအိတတ
္ ္္အ္မ း၏ းခင္ း်္င္ းမ ရနင္ းျ္ရ ္င္ Coldstream Guards
တ္္မပနြဲ းေ္းျမင္္႔ Groesbeek ရနိ တိို်ခ
္ ိို်္အတ
ႈ စ္ခိုးမ တပ္္ ္
န ္္င
ိို ္ခ္႔်
ြဲ မ Irish Guards တ္္မနပြဲ းေ္းျမင္္႔ ေတမင္ဘ်္
Eindhoven ေိ္႔းျို ္္္ မ္ခ္တ်္်မ ေ္မ်္ထ္္တိို်ခ
္ ိို်အ
္ ႈတစ္ခ္
ို နင္႔္ ရင္ဆိိုငေ
္ ္ရးျ္ Grenadier တ္္မနပြဲ းေ္းျမင္္႔ မ္
းေအရိ်္္ းအနတ္(၈၂)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အး၏ း်းမးျမင္္႔ တပတမ ေိ္႔ခ
ို ္စဥ္ ်္္ အ္ အ္မ းမ ေိအ္ ္ိ်
ို ္်မ တင္္႔ ၅
စ းမ တပတမ ်ိိုးျမတ္ေ္္ ၍ တပတမ ေးျအမ်္ဘ်္းျခအ္ းမ ်မ်ပယထ
္ ိ္္ ခ္ၤဳ္္ရ္္ေစ ႊတထ
္ မ ္ိုိင္းျခင္ ္င္ ရနိေေ းျ္ ၊
Welsh Guards တ္္မနပြဲ းေ္းျမင္္႔ေတမ္႔ းအနတ(္ ၈၂)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အး၏ းရ္္းးျမစ္
ထမ ရနထ
ိ မရ ္်္ရေ
နိ မ္္။ ေစ္ စဥယ္မစဥ္စစ္ဆင္ေရ းစးအပေမ္ းေ၀ ေးျ္ အ္ အတစ္ခတ
ို မ္ းမ
ခ္တ်္ရမ အ္ ေၾ်မင္ ္နင္႔္ ေထမ်္္္႔ေ
ပ ရ အ္ ေၾ်မင္ းးျမစ္ းေပို းျ္ၤဳထမ းျခင္ းျမစ္ေမ္္။ ယင္ ေိ္႔း
ို ေပို းျ္ၤဳထမ အႈေမ္
အၾ် ်္ယ္ေေမၾ်္္္႔ၾ်မအႈတစ္ခိုးမ းျမစ္ေစခြဲ္႔ေမ္္။ ယင္ းးျ္င္ တိို်စ
္ စ္းဟို္း
္ မ ဆ်္ ်္ထ္
ိ ္ ေိအ္ ရ္္းတပ်္
းးျခမ တ္္မနပြဲ အ္မ းမ ေ္မ်္ အ္ ေၾ်မင္ တစ္ခအ
ို န ေစ ႊတရ
္ ္္ အ္ ေၾ်မင္ အရနိ မ္ းျမစ္ခ္႔ရ
ြဲ ေမ္္။
းအနတ(္ ၈၂)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အး၏ တ္္အအန်ဴ းျမစ္ေ Gavin ေမ္ စစစဥ္ထမ ေမ္္႔းတိိုင္ တပတမ းမ အေိအ္ ္ိို်္
္ ိင
ို ္္ြဲ ၃၆
္မရေ္မ်္်္ခြဲ္႔ရးျခင္ ္နင္႔္
္ တ္ေ်္၍ ္ႈတ္ဆတ
ိ ္ေ္ခြဲ္႔ေမ္္။ ေအိင
ို ္ ဆရမ အ်္စဟ
္ ်္စ္တင္ ်အ ……
“(It reflected poorly on the British Army - ယင္ ေမ္ းျဗိတေ

ိ ္နတ္္အေတမ္းမ ဆိို ရပမ စပမေ်္ေရမ်္ေစခြဲ္႔ေမ္ ”
ဟို ေရ ေမ ခြဲ္႔္ါေမ္္။
ယင္ းးျ္င္ ်္တိ္္ေ မ္႔ဒ္်ယ္ရင္တ္္္င

န ္႔္
္ တ္ေ်္၍ ေရမ္ဘင္္ ္္အန ေးျ္မၾ်မ ခ္်္တင
ပ ္အ ……
“… I certainly met an American officer … the Airborne were all very glad to see us and get some support;
no one suggested we should press on to Arnhem. Let us be frank. The 82nd should have taken the Nijmegen
bridge on D-Day, 17 September. By failing to do so Gavin made a major contribution to the failure of the
entire Arnhem operation and it will not do to pass the blame for that failure on to the British or to Captain
Lord Carrington”
်္ပ္္ေတမ္ းေအရိ်္္းရမရနိတစ္စဥ ္ြဲ္႔ ေေခ္မ်ိို ဆပိုအိခ္႔တ

ြဲ ယ္ဗ္္။ ေ ထ တ္္ေတပ် ်္ပ္ေ
္ တမ္တိုိ္႔ေရမ်္ မတမ်ိို
၀အ္ ေမၾ်းျ္ းေထမ်္း္ပ္႔း္မ္ ငယ္ေ္ ခြဲ္႔္ါတယ္၊ ဒါေ္အြဲ္႔ ဘယ္ေ်အန ်္ပ္ေ
္ တမ္တ္႔ိို Arnhem ်ိို
ဆ်္ခ္တ်္ေင္္႔တယ္ ္႔ိို းၾ်ပအးျ္ၤဳခ္႔ၾြဲ ်္ါဘ ္။ ်္ပ္္ေတမ္တမ္္႔တမ္္႔္ြဲေးျ္မ္ါရေစ ္။
းအနတ(္ ၈၂)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အးေ္္ြဲ္႔ြဲ ယရ်္းျမစ္တ္႔ြဲ စ်္တင္ဘမ ၁၇ ရ်္ေ္္႔အနမ Nijmegen တပတမ ်ိို
္ ိင
ြဲ င္္႔္ါတယ္္။ ဒ ိိုေအ
ိ ္ ္ိ်
ို ္မ္႔္
ိို ္်္််
ပ ္ခ္႔တ
ြဲ မေၾ်မင္္႔ Gavin းေ္္ြဲ္႔ ေစ္ စဥယ္မစဥ္စစ္ဆင္ေရ ၾ် တစ္ခို ပို
်္ရပႈ အႈးတပ်္ ဖ္္တးသလီုး ဖစ္သြွားခွင္႔ြဲးျ္ ဒဟမ် ်္တိ္ေ
္ မ္႔ဒ်
္ မရစ္တ္္ ဒါအနအဟိုတ္ းျဗတ
ိ ေ
ိ ္နေတပးေ္ပၚ
အ ျစ္ျုးခ
ံ ်လီွင္႔ုး ရမွွာအဟိုတ္
္ ါဘ ” ဟို ္ါရနခ
ိ ္႔္
ယင္ ေိ္႔ၾို ်္္္႔ၾ်မအႈအ္မ ေမ္ ဂ္မအ္္တ္႔း

ိို မ ယခင္်တမ္ေဆမ်္ထမ းျ္ းျမစ္ေမ္္႔ Ressen ရနိ ခပစစ္ေ္ရမေိို္႔
စစ္်အ္မ းျမမ္္႔တင္ ရ္္ းခ္ိ္ေ
္ ္ေ ိိုးျမစ္ခ္႔္
ြဲ ါေမ္္။ SS ေးျခ ္င္တ္္ရင္ ၁ ရင္ ၊ တင္္႔ ၁၁ စ ၊ ေးျခ ္င္တ္္ရင္ ၁ ရင္ ၊
၈၈ အအ းေးျအမ်္တ္္စို ၂ စို၊ ၂၀ အအ ေ ယမစဥ္္စ္းေးျအမ်္ ၂၀ ္နင္႔္ Arnhem ေတမင္ဘ်္ Nijmegen တပင္
တိို်ခ
္ ိို်ေ
္ ္ေမ္္႔ ဂ္မအ္္တ္္း်္ပင္ း်္္္အ္မ စိုေ္ါင္ ၍ းျဗတ
ိ ိေ္နတ္႔ိို တပတမ ေးျအမ်္းျခအ္ းမ ေိအ္ ္ိို်း
္ းျ္ တပင္
းမ းျမမ္္႔ေ္ ခြဲ္႔းျခင္ းျမစ္ေမ္္။ Guards တ္္မနပြဲ အ္မ း၏ခ္စစ္ေမ္ ရပပနထေမ္္႔ေးျအအ္်္္မန ေပင္းျ္င္ေၾ်မင္္႔
ခ္ိ္္ တ္္ေပခ္္္်မအ္မ ေပမ မရ္္ခ်္ခေ
ြဲ းျမင္္႔ ေ္နမင္္႔ေ္န ေ္စစဥ္ ဂ္မအ္္ခပစစ္အ္စဥ္ အန ္စ္ခတ္အခ
ႈ ပရေးျမင္္႔
ရ္္တ္္္႔ေပမ ခြဲ္႔ရ္ါေတမ္႔ေမ္္။ ထိို စစ္းမ စဥ ေဆမင္ေ္ေေမ းဆိို္ါ Guards တ္္မပနြဲ းေ္းျမင္္႔ ခပစစ္အ္စဥ္ းမ ေတမင္္အ
ပ န
၀ိိုင္ ္တ္တိို်ခ
္ ်
ိို ္ရ္္ ိုေ
ပ မ်္ေမ္္႔းင္းမ အရနိခ္႔္
ြဲ ါေခ္္။ ထိ္႔ေ
ို ၾ်မင္္႔ းအနတ(္ ၄၃)တ္္အးမ ထိို စစ္စဥ ေဆမင္ရ္္္င
န ္္႔
းေ္မ်္ဘ်္ ဒရရယ္ရနိ ္ိို ္္ေ ထ တ္္အ္မ ္နင္႔္ ေ္ါင္ စမ္ ရ္္ းအိ္္႔ေ
္ ္ ခြဲ္႔ရ္ါေမ္္။ ေိို္႔ေေမ္ မ္ းဆိို္ါ
းအနတ(္ ၄၃)တ္္အေမ္ ၁၆ ် ိိုအတမ (၉.၉ အိင
ို ္) း်ပမတပငေ
္ မ ရနိေ္ေေ းျ္ ထိို စစ္ေ္ရမ္နင္္႔
တ္္အတ္္တမ္ေ္ရမးၾ်မ တပင္ ဆိို ရပမ ေေမ ယမစဥ္ေၾ်မ္ိတ္ဆ္႔အ
ိို ႈတစ္ခို
းျမစ္္ပမ ္်္ရေ
နိ ္္ါေေ ေမ္္။ ေ္မ်္တစ္ေ္္႔အ္်္ ေေမၾ်မေ္္႔အနေမ တ္္အတစ္ခို ိုပ ေ၀ ္းျအစ္းမ းျမတ္် ္ိုိင္ခ္႔်
ြဲ မ
ထိို စစ္းမ စတင္္ိင
ို ္ခ္႔္
ြဲ ါေမ္္။ ဂ္မအ္္တ္႔ေ
ိို မ္ Arnhem းမ ထိ္္ ခ္ၤဳ္္္ိင
ို ္ခ္႔းျြဲ ္ ေ္မ်္ းအနတ္(၃၀)တ္္အၾ် း၏
အ္ ေၾ်မင္ တေ ္နမ်္ တ္္းျ္္္ထိို စစ္ဆင္အအ
ႈ ္မ းျ္ၤဳ ို္္ ္်္ရေ
နိ မ္္။ းအနတ္(၃၀)တ္္အၾ် းေ္းျမင္္႔
းအနတ(္ ၁၀၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အ္နင္႔း
္ တ ဆ်္ ်္ခ္တ်္ရ္္ ္
ို ္ေဆမင္ဆြဲးျမစ္္ါေမ္္။
၁၅၀၀ ္မရခ္္္႔တပင္ C-47 glider tug းအ္ိၤဳ းစမ ေ ယမစဥ္ ၄၀၆ စ ္နင္႔္ C-47 cargo carrier းအ္ိၤဳ းစမ ေ ယမစဥ္ ၃၃
စ တိ္႔ေ
ို မ္ းအနတ(္ ၈၂)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အေိ္႔ို ေထမ်္္္႔ေ
ပ ရ ္စၥမ္ အ္မ ေထမ်္္္႔ေ
ပ ္ ္ိိုငခ
္ ္႔ေ
ြဲ မ္္။
ေ ယမစဥ္အခ
န ္ေ္ ခြဲ္႔ေမ္ ဂ ိို်ဒ
္ ါ ၃၅၁ စင္ းမ ရရနိခ္႔ေ
ြဲ းျမင္္႔ ေထမ်္္္႔ေ
ပ ရ ္စၥမ္ အ္မ း၏ ၆၀ ရမခိိုင္ ႈ္္ းမ
ရရနခ
ိ ္႔းျြဲ ခင္ ္င္းျမစ္်မ ေထမ်္္္႔အ
ပ ႈထိေရမ်္ခ္႔းျြဲ ္ ္စၥမ္ အ္မ ရရနေ
ိ းမင္ ္
ို ေ
္ ဆမင္ရမတပင္ ေဒေခပဒတ္ခ္္းျ္မ္ေအ္မ း၏
း်းမးမ ရရနခ
ိ ္႔ေ
ြဲ ေမေၾ်မင္္႔ မ္ တစ္စိတတ
္ စ္္ိိုင္ ္ါ၀င္္ါေမ္္။ းျဗတ
ိ ိေ္နေခ
ပ ္္္်မတ္္မပနြဲ အ္မ းျမင္္႔
းမ းျမမ္္႔ထမ ေေမ းေအရိ်္္ းအနတ္ ၈၂ ္နင္႔္ ၁၀၁ ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အအန တ္္မပနြဲ အ္မ ေမ္
းေ၀ ေးျ္ အ္ အး၏း်္စဥ္ ဆပို ေ္ရမ - highway corridor းမ ထိ္္ ေိအ္ ရ္္ရမ္အန္္ ခ္်္္ထမ ရနိ
ို္ေ
္ ဆမင္ေမ္္႔တိ်
ို ္္ပြဲအ္မ းတပင္ ္ါ၀င္ခ္႔ရ
ြဲ ေမ္္။ းဆိို္ါးေ၀ ေးျ္ အ္ တေ ္နမ်္ တိို်္
္ ပင
ြဲ ယ္အ္မ စပမ
းျမစ္္ပမ ခြဲ္႔္ါေမ္္။
တီက
ုး ျ
္ အ
ြြဲ ဌမေ မွာက္ေ္ွင္႔ (စက္တိ္ဘွာလ ၂၂ ရက္သည္၊ ေသွားကွာေ္ွင္႔) - (‘Black Friday’)
ိို မ္ ယခင္ေ္္႔တစ္ေ္္႔ ပို းျမစ္္မပ ခြဲ္႔ေမ္္႔ အေးမင္းျအင္္ြဲ
း်္းဆပို အ္မ ခြဲ္႔ေမ္္႔တိို်ခ
္ ်
ိို ္အအ
ႈ ္မ းးျ္ တပင္ ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အ္မ း၏ တမ္ေ္ရးမ းေးျအမ်္အ္မ ေအမ္တမအ္မ းျမင္္႔
းျ္င္ ထ္္္စပမ္စ္ခတ္တိို်ခ
္ ိို်ေ
္ ္ ္်္ရေ
နိ မ္္။ တိို်္
္ း
ပြဲ းျ္ တပင္ ဂ္မအ္္တ္႔ေ
ိို မ္ းေးျအမ်္း ်္ ၁၁၀ ခ္္္႔းမ
Oosterbeek ေိို္႔ယေဆမင္ မခြဲ္႔းျ္ ္မ္ ဗ္်ဴဟမ်ိို မ္ Arnhem တပတမ တပင္ အ္မ စပမး ို္္းျမစ္ခ္႔ေ
ြဲ မ္္႔
္မ္ ဗ္်ဴဟမအ္မ ေိ္႔ို ေးျ္မင္ ြဲးေပို းျ္ၤဳ္ါေတမ္႔ေမ္္။ တိို်ခ
္ ိို်အ
္ ႈအ္မ းမ း်္္္႔းေတ္းျမင္္႔ ို္ေ
္ ဆမင္းျ္
ေတ္အနတထ
္ မ ေေမေ္ရမအ္မ းးျ္င္ းိအ္တစ္းအ
ိ ္းျခင္ တပင္္ါ
ို္ေ
္ ဆမင္ခ္႔္
ြဲ ါေမ္္။ ေ်မင္ အပ္စ
္ ပမေ္ရမခ္ထမ ေမ္္႔ းျဗိတိေ္နတင္္႔မ္်္းေးျအမ်္အ္မ စပမ် မ္
ိို တိ်
ို ္ခ်
ိို ္အႈးမ ရ္္ဆိင
ို ္ ေစခြဲ္႔းျခင္ းျမစ္ေမ္္။ ယခိုးခါ းအနတ(္ ၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အအန
်္္္ရေ
နိ အ္မ း၏းင္းမ ေမ္ ဂ္မအ္္တ္႔္
ိို နင္႔္ ၁ းခ္ိၤဳ ၄ းျမစ္ေ္းျ္းျမစ္္ါေမ္္။ ဒရရယ္ရနိ ္ိို ္္
းအနတ(္ ၁)ေ းျခမ ေ ထ တ္္အဟမေမ္ ရိို းျအစ္းမ အးျမတ္် ္ိုိင္ခ္႔ေ
ြဲ ေမ္ မ္ ဂ္မအ္္တ္႔း
ိို မ ဆိုတခ
္ ပမေစရ္္
တပ္္ းမ ေ္ ္ိုိင္ခ္႔ေ
ြဲ မ္္။ Arnhem တပတမ းမ ္ိို ္္တ္္အ္မ အနးျ္္္ မ္ေအ
ိ ္ ္ိ်
ို အ
္ မ္္႔းးျ္င္
္ိိုဆိို ္ါ် ေတမင္ဘ်္ေ္႔ခ
ိို ္တ်္ရမ အ္ းမ းျမတ္ေတမ်္းျ္ းအနတ(္ ၁) SS ္္္ဇမတ္္အးမ ္ိတ္အေ
ိ စးျ္ Arnhem
ေိ္႔ခ
ို ္တ်္အမ္္႔ းျ္မ္ေစမင္္႔ေခ
ပ ္္္်မတ္္အး၏ အ္ ေၾ်မင္ းမ ္ိတ္ဆ္႔ရ
ိို ္္းတပ်္ ဂ္မအ္္တ္႔ေ
ိို မ္ ယင္ တိ္႔း၏
ို းင္းမ
၂၄၀၀ းမ Oosterbeek အန းျ္္္ မ္ေခပၚထိုတ္ေပမ ခြဲ္႔္ါေမ္္။ းဆိ္
ို ါတ္္အ္မ းမ ဒရရယ္ရနိ ္ိို ္္ေ ထ တ္္အ္မ းမ
တိုိ်္ခိို်ရ
္ ္္းတပ်္ းျအစ္ေတမင္္င
ိို ္ ေိ္႔ို ေစ တ
ႊပ ္ခ္႔းျြဲ ္ တစ္ေ္္႔ ိုပ တိို္်္္အ
ပြဲ ္မ းျမစ္္ပမ ္်္ရေ
နိ မ္္။
၁သည္။ ္ိို ္္ေ ထ တ္္အ္မ ္နင္႔္ းအနတ(္ ၃၀)တ္္အၾ် းၾ်မ ခ္ိတ္ဆ်္္ိင

ို ္းျခင္
ဒရရယ္ေ္႔ိို းအနတ(္ ၄၃)တ္္အအန စဥ ေဆမင္တ္္အ္မ ခ္တ်္ခ္ိ္္တင

ပ ္ းျအ်ဴအ္မ ေ္္မ်္်ပယေ
္ ပမ ေးျမင္္႔
ိို ္စ္ခတ္အႈးမ ခပၾ်ရ္ါေမ္္။ ၎တ္္အ္မ ေမ္ ယင္ ေ္္႔မေ္တပင္ ဒရရယ္ေ္႔ိို ေရမ်္ရနိၾ်ေမ္္။
းျအစ္းျမတ္် ရ္္ assault craft အရနေ
ိ းျမင္္႔ ယင္ ေ္္႔မတပင္ ္ိို ္္တ္္တခ္ိၤဳနး၏ းျအစ္းျမတ္် ရ္္ၾ်ိၤဳ ္အ္ အႈအနမ အေးမင္းျအင္ခ္႔ေ
ြဲ ္္။
ရိိုင္ းျအစ္း၏ ်အ္ ၂ ဘ်္ ိုပ းေ္ပၚရနိ းျဗိတိေ္န္င
န ္႔္ ္ိို ္္းင္ဂ္င္္ယမတ္္အ္မ ေမ္ ယင္ ေ္္႔တစ္ေ္္႔ ိုပ
္ ရ ၾ်ိၤဳ တစ္ေခ္မင္ းျမင္္႔ ေပယ္တ္္ ဆ်္ေပယထ
္ မ ေမ္္႔ ေ နးငယ္စမ အ္မ ေပို ၍ းျအစ္း၏ေရစ ေ္္ေ္္တပင္
္ိို ္္တ္္အ္မ းျမမ္ းျမမ္ ခ္င္ းျမတ္် ္ိိုငရ
္ ္္ ို္ေ
္ ဆမင္ခ္႔ရ
ြဲ ္ါေမ္္။ ထိေ
ို ္႔းျိို မတ္် ရ္္ၾ်ိၤဳ ္အ္ အႈးမ
ဂ္မအ္္တ္္အ္မ အနးျအင္ေတပနေပမ ခြဲ္႔းျ္ ္စ္ခတ္အခ
ႈ ပခ္႔ရ
ြဲ ်မ းအနတ္(၈)္ိို ္္ေ ထ တ္္ခပအ
ြဲ န ၅၂ စဥ ေမ းေ်္ရနငခ
္ ္႔းျြဲ ္
းမရပိုတ်္းခ္ိ္္တင
ပ ္ေတမ္႔ းျမတ္် းျခင္ းမ ရ္္ဆ္င
ိို ္ ်
ိို ္ရ္ါေတမ္႔ေမ္္။ းေ၀ ေးျ္ အ္ း၏
းစိတး
္ ္ိင
ို ္ ေတမ္ေတမ္အ္မ အ္မ းမ အဟမအိတတ
္ ္႔အ
ိို န းခိိုင္းအမထိ္္ ခ္ၤဳ္္ထမ ္ိုိင္းျ္းျမစ္ေေမ္ မ္ ၊
ဂ္မအ္္တ္္းျ္္္ထိို စစ္အ္မ အနမအ အ္ အတေ ္နမ်္းျမစ္္ပမ ေ္ဆြဲးျမစ္္ါေမ္ာ
ယအ္္ေ္္႔မးတပင္ ၊ ေ္ါင္ စ္္ေပခ္္္်မစစ္ေၾ်မင္ ၂ ခိုေမ္ Veghel ္နင္႔္ Grave ၾ်မ ရနိ Highway 69 း၏ ၂ ဘ်္စ ိုပ အန
တိို်ခ
္ ိို်ခ
္ ္႔းျြဲ ္ ၊ ယင္ တိ္႔ထ
ို အ
ြဲ န တ္္မနပြဲ တစ္မနပြဲ ေမ္ းေ၀ ေးျ္ အ္ းမ းျမတ္ေတမ်္းျ္ Arnhem ေိို္႔
ဆ်္ ်္ခ္တ်္အႈးမ ရ္္တ္္္႔ေစရ္္ ၾ်ိၤဳ ္အ္ ခြဲ္႔္ါေမ္္။
တီက
ုး ျ
္ သ
ြြဲ တၱမေ္ွင္႔ (စက္တိ္ဘွာလ ၂၃ ရက္သည္၊ စေ္ေ္ွင္႔)
ိို ေ္းျမင္္႔ ္ိို ္္တ္္အ္မ း၏ းၾ်ပးစစဥ္းမ ရိ္အ
္ ိ မခြဲ္႔းျ္ ယင္ ေ္္႔တစ္ေ္္႔ ပို းျဗိတိေ္နတ္္အ္မ းမ
ယင္ တိ္႔း၏
ို ေးျအမ်္ဘ်္ေ္ါင္ ် ေးျခ်ိုတး
္ တပင္ ေမ ္ိတအ
္ ိေ္ေစရ္္
ၾ်ိၤဳ ္အ္ းျမတ္ေတမ်္ခ္႔္
ြဲ ါေမ္္။ းျဗိတိေ္နတ္႔း
ိို ေ္းျမင္္႔ မ္ ခပစစ္ဆင္ ပခ
ြဲ ္႔ရ
ြဲ ်မ ္နစဘ
္ ်္စ ိုပ းထိးခိ်
ို ္း်္းဆပို
အ္မ ခြဲ္႔ရေမ္္။ ္ိို ္္တ္္အ္မ းမ ္ိတဆ
္ ္႔ထ
ိို မ ရ္္ရမ္ရယ
ပ ္၍ ဂ္မအ္္တ္႔ေ
ိို မ္ ေတမင္ဘ်္းျခအ္ ရနိ ္ိို ္္တ္္အ္မ းမ
တိို်ခ
္ ိို်ခ
္ ္႔ေ
ြဲ ေ ္ါေေမ္ မ္ ၊ းအနတ(္ ၃၀)တ္္အၾ် အန တင္္႔အ္မ စပမေရမ်္ရး
နိ မ းျမမ္္႔ မခြဲ္႔းျ္ ဂ္မအ္္တ္္အ္မ းမ
တိို်ထ
္ ိုတ္
္ စ္ခ္႔္
ြဲ ါေမ္္။ ်ေ္ဒါတ္္ေတမ္အန ေ အ
န ္မ ္နင္႔္ းင္ဂ္င္္ယမအ္မ မ္ ယင္ ေ္္႔တင
ပ ေ
္ ရမ်္ရနိ မးျ္းျမစ္ေးျမင္္႔
ယင္ ေ္္႔မ္တပင္ းအနတ္(၃)္ိို ္္ေ ထ တ္္ရင္ အန းင္းမ ၁၅၀ ခ္္္႔းမ ရိိုင္ းျအစ္ေးျအမ်္ဘ်္်အ္ တပင္
ခ္ေ္ ္ိုိင္ခ္႔ေ
ြဲ မ္္။
ပ ္ေတမ္႔ းေ၀ ေးျ္ အ္ အးမ ္နစမ
္ ်္ခ၍
ပ တိ်
ို ္ခ်
ိို ္ ္်္ရေ
နိ ေမ ဂ္မအ္္တ္႔း၏
ိို တိုိ်္ခိ်
ို ္အႈအ္မ
ရ္္တ္္္႔ေပမ းျ္းျမစ္ေေမ္ မ္ အ္ အအနမအ းျမတ္ေတမ်္ခထ
ပ မ ရဆြဲးျမစ္ေမ္္။ းအနတ(္ ၃၀)တ္္အၾ် ေမ္ ေတမင္ဘ်္ ၁၉
် အ
ိို တမ (၁၂ အိိုင္) ေိို္႔ းျ္မ္ေစမင္္႔တင္္႔တ္္အၾ် အန တ္္မနပြဲ တစ္ခး
ို မ ေစ တ
ႊ ်
္ မ
အ္ းမ းျ္္္ မ္ေအ
ိ ္ ္ိ်
ို ေ
္ စေမ္္။ ေးျအမ်္ဘ်္ရန ်္္္ရစ္ခ္႔ေ
ြဲ ေမတ္္အၾ် အနတ္္အ္မ ေမ္ Arnhem ေတမင္ဘ်္
် အ
ိို တမး္မ္ ငယ္း်ပမတပင္ ဆ်္ ်္ခ္တ်္ရ္္းတပ်္ ေးျခ ္င္တ္္အ္မ းမ
စခ္္္ ခ္ေစမင္္႔ဆိိုင္ ္်္ရနိ္ါေမ္္။
ေ္မ်္ဆိုပ တပငေ
္ တမ္႔ းအနတ(္ ၃၂၅)းျ္မ္ေစမင္္႔ေးျခ ္င္တ္္ရင္ ၾ် းမ မ္ းေအရိ်္္
းအနတ(္ ၈၂)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အးမ းင္းမ းျမမ္္႔တင္ ရ္္ ေစ ႊတ္
္ ိင
ို ္ခ္႔းျြဲ ္းျမစ္္ါေမ္္။
အ ်ေစ တ
ႊ ္ရ္္စစစဥ္ထမ ေမ္အနမ စ်္တင္ဘမ ၁၉ ရ်္ေ္္႔်းျမစ္ေေမ္ မ္ ယခိုေ္္႔အနေစ ႊတ္
္ ိင
ို ္ခ္႔်
ြဲ မ
းဆိို္ါ္ယ္ေးျအးတပင္ တိ်
ို ္္း၏
ပြဲ းေးျခးေ္းမ ေးျ္မင္ ရ
ြဲ ္္ း ပ္ေ
္ ္မ်္်္ေ္းျ္းျမစ္ေမ္္။
တုးီကျ
္ အ
ြြဲ ဌမေ္ွင္႔ (စက္တိ္ဘွာလ ၂၄ ရက္သည္၊ တ္ဂၤေ ေ
ြ ္ွင္႔)
ေ္မ်္ထ္္ဂ္မအ္္တ္္မပနြဲ တစ္ခေ
ို မ္ Veghel ေတမင္ဘ်္ရနိ အ္ အးမ းျမတ္ေတမ်္်မ တမ ိုပ ခပစစ္းေ္းျမင္္႔
စခ္္ ခ္ေ္ခြဲ္႔ေမ္္။ ထိိုးးျမစ္း္္်္ေမ္ အဟမအိတတ
္ ္႔း
ိို တပ်္ အမ္အ္နးျခိအ္ ေးျခမ်္အႈးျမစ္ခ္႔ေ
ြဲ မ္်ိို
အေိရနိရေေမ္ မ္ ေစ္ စဥယ္မစဥ္စစ္ဆင္ေရ း၏ ္င္အရမ္အန္္ ခ္်္းျမစ္ေမ္္႔ ရိိုင္ းျအစ္းမ းျမတ္် ရ္္ရမ္ရယ
ပ ္ခ္်္အနမ
းဆိို္ါေ္္႔းတပ်္ ္ယ္မ္်္ခ္႔ရ
ြဲ းျ္ Nijmegen တပင္ ခပစစ္အ္စဥ္ တစ္ခိုတမ္ေဆမ်္ရ္္ းအိ္္႔ေ
္ ္ ခြဲ္႔ရေမ္္။
ထိိုေ္႔ရ
ိို ္္တ္္္႔ခ္႔ရ
ြဲ ေေမ္ မ္ းအနတ(္ ၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အးမ Dorsetshire တ္္အၾ် အန းအနတ္(၄)တ္္ရင္ းျမင္္႔
းင္းမ းျမမ္္႔တင္ ရ္္ ို္ေ

္ ဆမင္အႈတစ္ခ်
ို ိိုအ ယင္ ေ္္႔မ် ္
ို ္ေဆမင္ခ္႔္
ြဲ ါေမ္္။ ယင္ တ္္ရင္ အန တ္္ခပြဲ ၂ ခပး
ြဲ ေ္းျမင္္႔
းျအစ္းမ းျမတ္် ္ိုိင္ခ္႔ေ
ြဲ ေမ္ မ္ မိႈ္ိႈင္ အႈအေ်မင္ အပ္ေ
္ းျမင္္႔ ဂ္မအ္္တ္္မနပြဲ အ္မ းၾ်မ ်အ္ တ်္အိခ္႔္
ဆင္ ဆင္ းျခင္ ္င္ ္စ္ခတ္အအ
ႈ ္မ ေၾ်မင္္႔ ်ပးျြဲ ္မ ေပမ ်ို္္းျ္ ဂ္မအ္္တ္႔း၏
ိို ္စ္ခတ္အအ
ႈ ္မ းၾ်မ
အ ေမအ ္
ပ ္႔ေ
္ မးျမစ္ေ္ခြဲ္႔်မ းျမတ္် ခြဲ္႔ေမ္္႔ းင္းမ ၃၁၅ စဥ အန ၇၅ စဥ ေမ Oosterbeek ေိ္႔ေ
ို ရမ်္ရခ
နိ ္႔းျြဲ ္
်္္္စစ္ေမ္အ္မ အန ဂ္မအ္္တ္႔း၏
ိို မအ္ ဆ းျခင္ းမ ခပခ္႔ရ
ြဲ ္ါေမ္္။ ထိေ
ို ္႔း
ိို င္းမ းျမမ္္႔တင္ ရ္္ အေးမင္းျအင္အေ
ႈ ၾ်မင္္႔၊
းအနတ(္ ၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အေမ္ ရိိုင္ းျအစ္ေးျအမ်္ဘ်္်အ္ ရနိ ေ္ါင္ ် ေးျခ်ိုတအ
္ န ဆိုတ္ခမပ ရ္္
ဆပို းျမတ္ခ္႔ရ
တီက
ုး ျ
္ ္
ြြဲ ၀မေ္ွင္႔ (စက္တိ္ဘွာလ ၂၅ ရက္သည္၊ တ္လၤွာေ္ွင္႔)
၁။ ဘမ င္စစ္ဆင္ေရ (Operation Berlin (Arnhem rescue))
ယင္ ေ္္႔းမရပိုတ်္းခ္ိ္တ
္ င
ပ ္ းအနတ္(၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အေမ္ ရိိုင္ းျအစ္းမ းျမတ္၍ ဆိုတ္ခမပ မရ္္းအိ္္႔း
္ မ
ရရနခ
ိ ္႔ေ
ြဲ မ္္။ ထိိုဆတ
ို ္ခမပ အႈးမ ဘမ င္စစ္ဆင္ေရ - Operation Berlin ဟို းအမ္၀်
န ေ
္ ္ း္္ထမ ေမ္္။
းဆိို္ါစစ္ဆင္ေရ းေ္းျမင္္႔ မေ္ေ္၀င္ရတေရမးခ္ိ္း
္ ထိ းျ္ၤဳ ္
ို ရ
္ အမ္းျမစ္်မ ယင္ းခ္ိ္တ
္ ပင္ တ္္အတစ္ခို ိုပ
ဆိုတခ
္ ပမရ္္ၾ်ိၤဳ ္အ္ ရအမ္းျမစ္ေမ္္။ ဂ္မအ္္တ္႔း
ိို ေ္းျမင္္႔ ယအ္္ေ္္႔အ္မ ် းေပို းျ္ၤဳခြဲ္႔ေမ္္႔ းအနမ္႔ေ
္ းျခပစစ္ဆင္အႈအ္မ းစမ ၊
ယင္ ေ္္႔တင
ပ ္ းင္းမ ၾ် အမ ေမ္္႔ SS battlegroup ၂ ခိုးမ မပနြဲ စမ္ ်မ းေရနနဘ်္္ိိုင္ ရနိ စစ္အ္်္္နမ်္စဥ္ ်္စဥ္ တပင္
းးျ္င္ းထ္္ထိို စစ္ဆင္္ါေတမ္႔ေမ္္။ ထိေ
ို ္႔ထ
ိို ိို စစ္ဆင္အေ
ႈ ၾ်မင္္႔ းျဗိတေ
ိ ္နတ္႔း၏
ိို ္ါ ႊမေေမခပစစ္ ိိုင္ ်္ိၤဳ ေ္ါ်္ခ္႔ရ
ြဲ ်မ
တ္္အတစ္ခို ိုပ းခ္ိ္္တစ္ခိုခ္္္႔ းျ္ၤဳတ္းျ္ၤဳတ္းျ္ၤဳ္္ အတတ္ းျမစ္ခ္႔ရ
ြဲ ေမ္္။ ဂ္မအ္္ထိို စစ္ေမ္ ခပစစ္ ိိုင္ းမ
္်္္်္ရိႈင္ ရိႈင္ ထိို ေမမ်္ မေမ္္င
န ္႔း
္ အ္န ္ိိုအအ
ိို ္မ းျ္မ ေေမခိုခအ
ပ ႈအ္မ ္နင္႔္ ၾ်ပၤဳခ္႔ရ
ြဲ းျ္ ေ္မ်္ဆိုပ တပင္
းအနတ(္ ၆၄)း တ္စမ တ္္ရင္ ၾ် အန းေးျအမ်္အ္မ း၏ းျ္င္ းျ္င္ ထ္္ထ္္္စ္ခတ္အေ
ႈ းမ်္တင
ပ ္
ထိို စစ္္္်္းျ္မ ေပမ ခြဲ္႔္ါေတမ္႔ေမ္္။
းျဗိတိေ္နတ္႔း
ိို ေ္းျမင္္႔ အိအတ
ိ ္႔း၏
ိို ခပစစ္ေ္ရမအ္မ ေမ္ အ းတိိုင္ အေးျ္မင္ အ ္
ြဲ ြဲရေ
နိ ္ေၾ်မင္ ဂ္မအ္္တ္႔ယ
ိို ပိုၾ်မ္ေစရ္္
နမ္႔စ
္ မ အႈအ္မ စပမးျ္ၤဳ ္
ို ္ ္်္္င္ ယင္ ေ္္႔ ၂၂၀၀ ္မရတပင္ စတင္ဆတ
ို ္ခပမခြဲ္႔ေမ္္။ းျဗိတိေ္န္နင္္႔
်ေ္ဒါးင္ဂ္င္္ယမတ္္မနပြဲ အ္မ ေမ္ ေးျအမ်္ဘ်္်အ္ ရနိ ္ိို ္္ းအနတ္(၃)ေ ထ တ္္ရင္ း၏
း်မး်ပယေ
္ းမ်္တင
ပ ္ ဆိုတ္ခမပ မေမ္္႔တ္္အ္မ းမ တစ္မ်္်အ္ ေိ္႔ို ္ိို္႔ေဆမင္ေ္ ခြဲ္႔ရေမ္္။
ရိိုင္ းျအစ္ေးျအမ်္ဘ်္်အ္ တပင္ းအနတ္(၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အအန ၁၀၆၀၀ စဥ ္နင္႔္ းးျခမ တ္္အ္မ တိ်
ို ္္၀
ပြဲ င္ခ္႔ရ
ြဲ မတပင္၊
၁၄၈၅ ေယမ်္်္ဆပို ခြဲ္႔းျ္ ေပို ္ပိုတစ္္ိုဒ
ပ ဏ္ရမရးျ္ းျမစ္ေမ္္႔ းင္းမ ၆၄၁၄ ေယမ်္အနမ ဂ္မအ္္တိ္႔း၏
ို မအ္ ဆ းျခင္ းမ
ခပခ္႔ၾြဲ ်ရ္ါေမ္္။
ပ ္ေတမ္႔ းေစ္ေရမ်္ရနိ မေမ္္႔ းအနတ(္ ၅၀)ေးျခ ္င္တ္္အ (Northumbrian) ေမ္
းေ၀ ေးျ္ အ္ အၾ် းမ ထိ္္ ခ္ၤဳ္္ထမ ေမ္္႔ ဂ္မအ္္တ္္အ္မ းမ တိို်ထ
္ တ
ို ္်မ ေ္မ်္တစ္ေ္္႔တင
ပ ္ အ္ အၾ် းမ
ရနင္ င္ ္ိုိင္ခ္႔းျြဲ ္းျမစ္ေမ္္။ Nijmegen ခပစစ္ရနိ အဟမအိတခ
္ ပစစ္ေ္ရမအ္မ းမ ်္္္ရေ
နိ မ္္႔စ်္တင္ဘမ း၏
ေ္္႔ရ်္အ္မ ္နင္႔္ ေးမ်္တဘ
ိို မ းထိ ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္မပနြဲ အ္မ အန ဆ်္ ်္ထိ္္ ေိအ္ ထမ ခြဲ္႔းျ္ ၁၉၄၄ ခို္စ
န ္
္ိုိ္၀င္ဘမ တပင္ းအနတ္(၁)်ေ္ဒါတ္္ေတမ္ေိို္႔ ေ
ပြဲ းျ္မင္ ေ္ ခြဲ္႔္ါေမ္္။ အဟမအိတ္တ္႔ေ
ိို မ္ ၁၉၄၅ ခို္နစ္ ေမေမမ္၀ါရ
Operation Veritable းျ္ၤဳ ္
ို ္းျ္ ေးျအမ်္ဘ်္ Arnhem းစမ းေရနနဘ်္ရနိ Rhineland ေိ္႔ို စဥ တမ္ခ္တ်္ေမ္္႔းခ္ိ္္အန
ထိိုေ္႔ထ
ိို ိ္္ ေိအ္ ထမ းျခင္ းမ စပ္္႔္ ႊတခ
္ ္႔္
အခ္္း(၅)
္ွစဘ
္ က္အထီအခီက
ုး အ
္ က်အအံုးးစွာရိ္း
တိို်္္ြဲပစစဥ္းတပင္ ်္ဆပို ခြဲ္႔ေမ္္႔ းအမ္အေိးျဗိတိေ္နစစ္ေမ္တစ္စဥ း၏ းထိအ္ းအနတ္ေ္ရမးမ
Arnhem းျအိၤဳန အဟမအိတ္တိို္႔ ်္ေးမ်္ းျ္္္ မ္်္ေရမ်္းျ္ ေ္မ်္ ဓမတ္္ပိုရိို်္် ထမ ေမ္်ိိုေတပနရစစဥ္
းအနတ(္ ၃၀)တ္္အၾ် းေ္းျမင္္႔ းထိခ်

ိို း
္ ်္းဆပို ၈၀၀၀ းထိရနိခ္႔ေ
ြဲ ေမ းအနတ္(၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အ္နင္္႔
္ိႈင္ ယနစဥ္ ္င္ ္မ္ ္ါ းျ္ ၁၅၀၀ ခ္္္႔းထိးခိို်ရ
္ နိခ္႔ေ
ြဲ မ္္။ ေဘ အန္တ္တ်
ြဲ မ္ တ္္မပနြဲ အ္မ ေမ္
ေ ထ တ္္အ္မ ္နင္႔ခ
္ ္ိတဆ
္ ်္်မ ယင္ တိ္႔း
ို မ းေထမ်္း်ေ္ ရ္္းတပ်္ ဆ်္ ်္တ်
ို ္ခ္႔ၾြဲ ်ေမ္အမန
စစ္ဆင္ေရ းျ္ ဆပို ေမ္းထိ္င္းျမစ္ေမ္္။ းအနတ္(၁၀၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အးေ္းျမင္္႔ေတမ္႔ ခိုခပေ
ဂ္မအ္္တ္္အ္မ ်ိိုေမအ် းအနတ္(၃၀)တ္္အၾ် း၏ထိို စစ္ေၾ်မင္္႔ ဆိုတ္ခမပ ေ္ေမ္္႔ ဂ္မအ္္တ္္အ္မ ်ိ္
ို ါ
တိ္်
ို ္ခိို်ခ
္ ္႔ၾြဲ ်ရ္ါေမ္္။
ထိခ်
ိုိ ်
္ ္ဆပို အႈအ္မ စိုစိုေ္ါင္
ဒတ္ခ္္းျ္မ္ေအ္မ ၅၀၀ ေးမ်္
းအနတ(္ ၂)တ္္ေတမ္္နင္္႔ ၁၁၇၈၄ အန ၁၃၂၂၆ ၾ်မ

းအနတ(္ ၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အၾ် ၁၅၃၆၂ အန ၁၇၂၀၀ ၾ်မ
းအနတ(္ ၁၈)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အၾ် ၃၅၄၂ အန ၃၉၇၄ ၾ်မ
အနတတ
္ အ္ အနတရ
္ မအ္မ းးျ္မ္္႔းစပိုအရနေ
ိ းျမင္္႔ ဂ္မအ္္တ္႔း၏
ိို း်္းဆပို အနမအ ေတ္အနတရ
္ ခ်္ခေ
ြဲ မ္္။
ဂ္မအ္္ဗိို ္ခ္ၤဳ္္ၾ် ရအ္ စတတ္အန ခ္္္႔အန္္ တပ်္ခ္်္ထမ ေမ္္႔ တရမ ၀င္ထိုတ္းျ္္္ခ္်္းရအ ၃၃၀၀
ခ္္္႔ရနိေမ္ဆိိုေေမ္ မ္ ေအိင
ို ္ ္မမရနငအ
္ ္မ အန ေအ ခပ္္ ထိုတ္စရမးျမစ္ ္်္ရ္
နိ ါေမ္္။ းဆိို္ါထိုတ္းျ္္္ခ္်္းမ
ဆ္္္႔်္င္ေအ္မ ်အ ဂ္မအ္္း်္းရပႈ အနမ း္မ္ ဆပို ၆၄၀၀ အန ၈၀၀၀ းၾ်မ အန းအ္မ ဆပို ၉၈၀၀ အန ၁၃၃၀၀
းထိရ္
နိ ိင
ို ္အမ္ဟို ခ္္္႔အန္္ ်္ေမ္္။ ်မ ေရနမးေ္းျမင္္႔ းေေ စိတ္ေမမ္းျ္ခြဲ္႔ေေမ္ မ္ ဂ္မအ္္တ္႔း၏
ိို စစ္းဂၤါစစဥ္းမ
းးျ္မ္္႔း၀ေမမ္းျ္္ိုိင္းျခင္ အရန္
ိ ြဲ း်္းဆပို အနမ ၆၃၁၅ အန ၈၉၂၅ းၾ်မ ရနေ
ိ မ္ဟို ေမမ္းျ္ထမ ေမ္်ိို ေတပနရနိရေမ္္။
အ္မ အၾ်မအထိုတ္ေ၀ေမ္္႔ းအနတ(္ ၂၁)တ္္ေတမ္စိုအန
စမတအ္ တစ္ခတ
ို ပင္ ေမမ္းျ္ထမ ခ္်္းရအ ေစ္ စဥယ္မစဥ္စစ္ဆင္ေရ းတပင္ ဂ္မအ္္စစ္ေမ္ ၁၆၀၀၀ ခ္္္႔ ေပို္႔္္္ းးျမစ္
မအ္ ဆ ခပခ္႔ရ
ြဲ ေမ္ဆိိုေေမ္ မ္ းဆိို္ါးေရးတပ်ေ
္ မ္ ေ္မ်္္င
ိို ္ း်္းဆပို တပ်္ခ္်္ရမတပင္
အမ္အ္န္ါ၀င္ေ္ေၾ်မင္ ်ိအ
ို ရနင္ ရနင္ င္ င္ အေိရနိရေခ္္။
၁္။ာဗစ္တိို ရ ယမ ၾ််္ေးျခတပဆိ္္ (Victoria Cross) ခ္ းျအင္္႔အႈအ္မ
စ်္တင္ဘမ ၁၉ ရ်္ေ္္႔် ေတမ္၀င္ေ တ္္ းအနတ္(၂၇၁)ေ ယမစဥ္းို္အ

္ န Douglas Dakota Mk. II
ယမစဥ္းမ ေအမင္ ္နငေ
္ ဗိ္ို ္ေဒ ဗစ္ေ မ္႔ဒ္ေမ္ Arnhem တပင္ ေထမ်္္္႔ေ
ပ ရ တမ၀္္ ထအ္ ေဆမင္္္ပေ္္ ေ္စစဥ္
မမဘ်္းင္ဂ္င္းမ ရ္္ေ္႔ေ ယမစဥ္္စ္ ်္္်္ ထိအ္
န ္၍ အ စတင္ေ မင္်္ပအ္ ခြဲ္႔ေမ္္။ ထိအ္
န ္အေ
ႈ ၾ်မင္္႔
ေ ယမစဥ္မမဘ်္ေတမင္္း
ပ မ အ ် စ်္ မခြဲ္႔ေေမ္ မ္ ဗိ္ို ္ေဒ ဗစ္ေ မ္႔ဒ္ေမ္ းေ်္်္
ိို ဓမ္အထမ ္ြဲ
း ပ္်
္ ္စဥ္ ေးျအမင္ ေမ္္႔ခ္်ပင္ းမ ၁၀ အိ္စ္းတပင္ ၂ ၾ်ိအတ
္ ိိုင္ ၾ်ိၤဳ စမ ေ်္မ္းျမတ္်မ ခြဲယအ္ ေေတၱမ ၈ ိုပ းမ
ခ္ေ္ ခြဲ္႔ေမ္္။ ဗိို္ ေ
္ ဒ ဗစ္ေ မ္႔ဒ္ေမ္ းဆိို္ါခ္်ပင္ းမ ဂ္မအ္္တ္႔ေ
ိို ိအ္ ္ိို်္းျ္ းျမစ္ေမ္်ိို
ေိရခ
နိ ္႔းျြဲ ခင္ အရနေ
ိ ္္။ ေ္မ်္ဆိုပ ေေတၱမးမ
ခ္ေ္ းးျ္ တပင္ ေ မင္စမတိိုင်
္ ေ္ါ်္်ပးျြဲ ္ ေတမင္္ပတစ္ခို ိုပ းျ္ၤဳတ္ထ်
ပ ္ေမပ ်မ
ေ ယမစဥ္္္်္်္ခြဲ္႔းျ္ ေ ေၾ်မင္ အ္ မပ္း
္ ရမရနိးျမစ္ေ ဟယ္ရ်င္ တစ္စဥ ေမ တ
ပ ္ေးျအမ်္ခ္႔ေ
ြဲ မ္္။ ၎ေမ္
စစ္းျ္ ေမ္းထိ ဂ္မအ္္တ္႔း၏
ိို ေပို္႔္္္ းးျမစ္ ဘမ္႔ေ္ရနိ Stalag Luft I တပင္ မအ္ ဆ ခပခ္႔ရ
ြဲ ္ါေမ္္။ ေ ယမစဥ္အ်ဴန
ဗိ္ို ္ေဒ ဗစ္ေ မ္႔ဒ္၊ ဒိုတယ
ိ ေ ယမစဥ္အန်ဴ ဒစ္်အတ္ဟမ္႔စ္(ေ တ္္ဗိို ခ
္ ္ၤဳ္္ၾ် ခ္မ စ္အတ္ဟမ္႔စ္း၏ေမ )၊
၀ိိုငယ
္ မ ်္ေးမ္္ေရတမ းြဲ ်္ေဘမ ္္တိိုင္ ္နင္႔္ းအနတ(္ ၂၂၃)တ္္ခပအ
ြဲ န ္စၥမ္ ခ္စစ္ေမ္အ္မ းျမစ္ေ တ္္ၾ်္္္စ္ဇပ္္၊
ရိိုဘေ
ိို ္္အ္၊ ရစ္်တ္္င
န ္႔္ ဟမ္ါတိ္႔ို ်္ဆပို ခြဲ္႔ေမ္္။ ဟယ္ရ်င္ ေမ္ းခ္ၤဳ္အ
္ န ပတေ
္ းျအမ်္ မ ္င္ မးျခင္
ယင္ တိ္႔း၏
ို တိို်္
္ ပ၀
ြဲ င္္ိုး
ပ ေေ စိတ္းမ ေ်္ဆိင
ို ္ရမဌမ္ေိ္႔ို တင္းျ္္ိုိင္ခ္႔းျြဲ ္ ၊ ေ ယမစဥ္အ်ဴန ဗိ္ို ္ေဒ ဗစ္ေ မ္႔ဒ္းမ ၁၉၄၅
ခို္စ
န ္ ္ိုိ၀င္ဘမ တပင္အန ဗစ္တိို ရ ယမ ၾ််္ေးျခတပဆ္
ိ း
္ မ ခ္ းျအင္္႔္ိိုင္ခ္႔္
ြဲ ါေမ္္။ ၎ေမ္ ဒိုတိယ်အမၻစစ္်မ
ို ဆမင္ေရ ဌမ္ခ္ၤဳ္္ ်္ေးမ်္ခပ တ္္အ္မ တပင္ တစ္စဥ တမ္ ေေမ ဗစ္တိို ရ ယမ ၾ််္ေးျခတပဆ္
ိ ္
ခ္ းျအင္္႔ခပရေမ္္႔ေးျမစ္ေမ္္။ စစ္းးျ္ ၁၉၄၉ ခို္နစ္ ေအ တပင္ ္ယ္ေမ ္္းစိို ရအန မ္ ဗိ္ို ေ
္ ဒ ဗစ္ေ မ္႔ဒ္းမ
္ယ္ေမ ္္ေၾ် ၾ််္ေးျခ (Netherlands Bronze Cross) းမ ခ္ းျအင္္႔ခ္႔္
အခ္္း(၆)
တီက
ုး ျ
္ ြြဲးကးေ္ွာက္ျိ
ီုး း္ ဖစ္ရျ္မ်ွား
မဟွာမီတ္တွင္႔ူ၏
ီုး မဟွာဗ်ပဟွာ္ွိွင္႔္ ္မ္းဗ်ပဟွာအေျေသံုးးသျ္ ခိ္း
ေစ်း်ယ်ွာ်္စစ္အိ္ေရးသမ္ အခ်က္မ်ွားစြွာေးကွာိ္ွင္႔ျိ္ ယေ္ွင္႔တုးီိ္ ျမွာရွိမ

္ ်ွားအးကွား အ ိိ္းျြွားေ္ရအြဲ ဖစ္သမ္ွင္႔
တုးီက္ျြြဲတစ္ခုး ဖစ္ျါသမ္သည္။ အအီုးျါစစ္အိ္ေရးသမ္ မဟွာမီတတ
္ ျ္မွပးးကးမ်ွားအအိ္ွင္႔ထီ တိ္ ျလုးျ္ေအွာိ္ခွင္႔ြဲ ျး
ခြိွင္႔္ ျ မီ္ွင္႔က
္ ်ခြဲွင္႔ရွာမွ လုးျေ
္ အွာိ္ခွင္႔ေ
ြဲ သွာ
စစ္အိ္ေရးးကး ဖစ္သမ္သည္။ ေစ်း်ယ်ွာ်္စစ္အိ္ေရးသမ္ ေကွာိ္းမြ္ေ
္ သွာအးကံမွာဏ္တစ္ခုး
ဖစ္ေကွာိ္း ဖစ္ခွင္႔္
ြဲ ုးီိ္ေသွာ္လမ္း လုးျ္ေအွာိ္မမမွင္႔ဖ
ံ ်ိ္းခြဲွင္႔ ျး လမ္းေးကွာိ္းတစ္ခတ
ုး မ္းအွား ေဖွာက္ထြကရ
္ ္္အတြက္
တျ္ဖြဲြဲ မ်ွားအွား တစ္ေးကွာိ္းထီုးးအွာရံုးစီုးက္ ထီုးးစစ္အိ္ေစ ခိ္းသမ္သွာ ဂ်ွာမ္္ုးီိ္ိံအတြိး္
မ္္ မ္္၀ိ္ေရွာက္္ီိ
ုး ္ရ္္အတြက္ အေကွာိ္းအံုးး ဖစ္သမ္ဟေ
သ သွာ စစ္သသးကးေမွာိ္ွင္႔ဂမ
ီုး ွာရူ၏အယသအအကလမ္း
ယခုးစစ္အိ္ေရး႕၌ မ်ွားစြွာလႊမ္းမီးုး ခြဲွင္႔ေျသမ္သည္။
၁သည္။ စီတ္ကသးယ်္အ္္လြ္္းသမ္ွင္႔ အစအမံအေျေသံုးးသျ္ ခိ္း
ေစ်း်ယ်ွာ်္စစ္အိ္ေရးအစအမံူ၏ အ ိိ္းအျြွားရအံုးးအခ်က္မ်ွားထြဲမွ တစ္ခုးမွွာ ျိ္မတံတွားးကးမ်ွားအွားလံုးးအွား

သီမ္းျီုးကရ
္ မမ္ဟသေသွာ အစအမံျိ္ ဖစ္သမ္သည္။ စစ္အိ္ေရးအိ္ ႊြဲခွင္႔သ
ြဲ မ္ွင္႔ ေ္ရွာမ်ွားူ၏ ေ မ ျိ္အေ္အထွားမွွာ
အမွတ(္ ၃၀)တျ္မးကးအတြက္ စစ္အိ္ရ္္ခက္ခခ
ြဲ ွင္႔ြဲ ျး ဗီုးလခ
္ ် ျ္းကးဘရီုးကတ
္ ္္ူ၏ တျ္မးကးခ်တက္ရွာလမ္းတေလ်ွွာက္ရွီ
တံတွားအွားလံုးးအွား အိီက
ုး ေ
္ ကွာိ္းစြွာရရွက
ီ ွာ သီမး္ ျီက
ုး ္္ီိ
ုး ရ
္ မမ္ဟသေသွာအမီ္ွင္႔မ
္ ွွာ မမ္သွင္႔မ
ီုး ်ွမ ဖစ္္ီိ
ုး ခ
္ ွင္႔ေ
ြဲ ျသည္။ ယိ္းအ ျိ္
ထီုးသွင္႔အ
ီုး ိုးီက္ရရွရ
ီ ္္အတြကလ
္ မ္း သီမ္းျီက
ုး ္ရ္္လျ
ုး ္ေအွာိ္ရမမ္ွင္႔ ေလထးတျ္မ်ွားအွား တံတွားမ်ွားတမ္ွင္႔တမ္ွင္႔သီုးွင္႔
ခ်ေျးရ္္အတြက္ကလ
ီုး မ္း မဟွာမီတ္တွင္႔ီုး အေလးထွားေအွာိ္ရက
ြ ္ ခိ္းမရွခ
ီ ွင္႔သ
ြဲ မ္ကီုး ေတြဲရွရ
ီ ေျသမ္သည္။
တံတွား္ွိွင္႔္
္ းကျ္စြွာအိ္းသက္ခွင္႔သ
ြဲ မ္ွင္႔ Grave ္ွိွင္႔္ Veghel ္ယ္ေ မမ်ွားတြိ္ သက္အီိ
ုး ္ရွာတံတွားမ်ွားအွား
ေသ္တ္အ္မ္းိယ္ေဖွာက္ရုးမ
ံ ်ွ ဖိ္ွင္႔ျိ္ သီမ္းျီက
ုး ္္ီိ
ြဲ းကွာိ္း ေလွင္႔လွာေတြဲရွီရသ ဖိ္ွင္႔ အိ္းကြိ္း္ွိွင္႔္ တံတွားအးကွား
အကြွာအေ၀းအွား အသက္မ်ွားစြွာေျးအျ္ြယ္၍ ခ်တက္ခွင္႔ရ
ြဲ ေသွာ ေလထးတျ္မ်ွားအတြက္ ကံအးီုး မမျိ္ ဖစ္ေျေတွာွင္႔သမ္သည္။
အမွတ(္ ၈၂)ေလေးကွာိ္းခ်တျ္မအွား Nijmegen တံတွားမွ ကလီမ

ုး တွာမ်ွားစြွာကြွာေ၀းသမ္ွင္႔ Groesbeek
ကုး္္း မိ္ွင္႔မ်ွားေျေတြိ္ ခ်ေျးရ္္အုးးံ ဖတ္ခ်က္မွာွ လမ္း ေမးခြ္္းထုးတစ
္ ရွာ ဖစ္ခွင္႔ြဲ ျး ထီုးသွင္႔ခ
ီုး ်ေျးမမေးကွာိ္ွင္႔
သက္အီိ
ုး ္ရွာတံတွားအွား တစ္ရက္ခ္္ွင္႔းကွာ မိ္ွင္႔ ျးမွ သီမ္းျီုးက္
္ ီိ
ုး ္ခွင္႔သ
ြဲ မ္သည္။ ဗီလ
ုး ္ခ် ျ္းကးဘေရွာိ္း္ိ္း္ွိွင္႔္ တျ္မမွပး Gavin
တီွင္႔အ
ုး ေ္ ဖိ္ွင္႔ highway corridor အွား ထီ္္းသီမ္းထွား္ုးီိ္ရ္္အတြက္ အအီုးျါေတွာိ္တ္္းမ်ွားေျေတြိ္
ျီတအ
္ ွင္႔မ
ီုး မတစ္ခုး ျ လုးျရ
္ ္္လီုးအျ္ေးကွာိ္း အံုးး ဖတ္ခွင္႔းြဲ ကသ ဖိ္ွင္႔ အအီုးျါေတွာိ္တ္္းအွား ထီ္္းသီမ္းထွားရ္္သမ္သွာ
ျထမ်းစွားေျး ဖစ္လွာခြဲွင္႔ ခိ္း ဖစ္သမ္သည္။ သီွင္႔ေ
ုး သွာ္လမ္း အမွတ(္ ၈၂)ေလေးကွာိ္းခ်တျ္မအ ျိ္ ဗီတသ
ီ ်ွ
အမွတ(္ ၁)ေလေးကွာိ္းခ်တျ္မူ၏ Arnhem မီ ဲအတြိး္ ေ္ွွာိ္ွင္႔ေ္ွးမမမ်ွားျါ ေျါိ္းစျ္လွာသမ္ွင္႔အခါတြိေ
္ တွာွင္႔ ၂၀၀၀
္ွာရမွသွာ Arnhem တံတွားအွားရွိး္ လိ္း္ုးီိ္ခွင္႔ြဲ ျး ဂ်ွာမ္္တျ္မ်ွားဘက္တိ
ြ ္ အိ္အွား ဖမ္ွင္႔တိ္းရ္္အတြက္
အဖီုးးတ္္လွေသွာ အခ်ီ္္မ်ွား ေျးမီရျ္သွား ဖစ္ခွင္႔ရ
ြဲ ျါေတွာွင္႔သမ္သည္။
ဗီတီသ်ွေတွာ္၀ိ္ေလတျ္မွ အစအမံခ်မွတသ
္ သမ်ွားသမ္လမ္း Deelen ရွီ ေလယွာ်္ျစ္အေ မွာက္မ်ွားရ္္ေးကွာိ္ွင္႔
ျစ္မွတတ
္ ံတွားူ၏ေ မွာက္ဘက္ မီ ဲထြဲတိ
ြ ္ ေထွာက္ျွင္႔ေ
ံ ရးျစၥမ္းမ်ွားခ်ေျးရ္္အစအစ်္အွား
ျစ္ျယ္ခွင္႔ရ
ြဲ သ ဖိ္ွင္႔ ေထွာက္ျွင္႔ေ
ံ ရး ျ ္ွာအွား ျီုးမီုးအီုးးရြွားေစခြဲွင္႔ရသမ္သည္။ တံတွားေတွာိ္ဘက္အ္းရွီ
ခ်ကြိ္းတစ္ခုးအွား ေရြးခ်ယ္ရွာတြိလ
္ မ္း ဂလီက
ုး ္ ါယွာ်္မ်ွား္ွိ္ွင္႔
လက္္က္ကီရယ
ီ ွာမ်ွားအိ္းသက္ရ္္အတြက္ ေ မေျ်ွာွင္႔လြ္္းသမ္ဟအ
ုး ီုးကွာ ယိ္းအွားအသံုးး ျ ရ္္စွာရိ္းမွျယ္ဖ်က္ခွင္႔သ
ြဲ မ္
(အံွင္႔းသဖြယ္ေကွာိ္းသမ္မွွာ အအီုးျါခ်ကြိး္ အွား အမွတ(္ ၁)ျီလ
ုး ္္သး ခွားေလထးတျ္မဟွာမွ တတီယအသုးတတ
္ ြိ္
အိ္းသက္ခ်ီ္တ
္ ြိေ
္ တွာွင္႔ အသံုးး ျ ရ္္သိ္ွင္႔ေလ်ွာ္သမ္ဟုး တိ္ ျေရြးခ်ယ္ခွင္႔ြဲ ခိ္းျိ္ ဖစ္သမ္) သည္။ ခ်ကြိ္းမ်ွား္ွိ္ွင္႔
ရမ္မ္
ွ ္းခ်က္မ်ွား အလြ္္ေ၀းကြွာေ္မမအွား ေလထးတျ္မပွ းမ်ွားမွ ေစွာ ကတက္ခွင္႔းြဲ ကေသွာ္လမ္း ေတွာ္၀ိ္ေလတျ္မွ
ျ္္လမ္ေ ျွာိ္းလြဲ ခိ္းမရွသ
ီ ဖိ္ွင္႔ ျိ္မအိ္းသက္ဒ္
ုး ္ ၃ ခုးမွွာ တံတွားမွ ၅ မီုးိမ
္ ွ ၆.၂ မီုးိ္အကြွာ္ွိွင္႔္ စတုးတအ
ၳ ိ္းသက္ဒ္
ုး ္မွာွ
၈.၁ မီိ
ုး ္အကြွာတြိ္ တမ္ရေ
ွီ ္ခြဲွင္႔ ခိ္းျိ္ ဖစ္ေတွာွင္႔သမ္သည္။
၂သည္။ ရွာသ်တုးအေ ခအေ္အေျေသံုးးသျ္ ခိ္း
ရွာသ်တုးအီုးးရြွားမမက ေစ်း်ယ်ွာ်္စစ္အိ္ေရးအေျေ မ်ွားစြွာသက္ေရွာက္ခွင္႔ေ

ြဲ းကွာိ္း ေလွင္႔လွာေတြဲရွီရသမ္သည္။
ရွာသ်တုးအီုးးရြွားမမေးကွာိ္ွင္႔ အေမရီက္္ အမွတ္(၁၀၁)ေလေးကွာိ္းခ်တျ္မသမ္ အေ မွာက္လက္္က္းကးမ်ွား မျါရွီျြဲ ၂
ရက္ခ္္ွင္႔္ွိွင္႔္ အမွတ္(၈၂)ေလေးကွာိ္းခ်တျ္မသမ္ တျ္မလက္ေအွာက္ခံ ဂလီုးက္ ါေ ခလ်ိ္တျ္မဟွာ္ွိွင္႔္
အေ မွာက္တျ္ဖြဲြဲ မ်ွားမျါရွျ
ီ ြဲ ၁ ရက္ခ္္ွင္႔ေသွာ္လမ္းေကွာိ္း တီုးကျ
္ ြ၀
ြဲ ိ္ခွင္႔းြဲ ကရ ျး ဗီတီသ်ွ
အမွတ(္ ၁)ေလေးကွာိ္းခ်တျ္မသမ္လမ္း တျ္မလက္ေအွာက္ခံ တျ္မဟွာ ၄ အွား တီက
ုး ္ျက
ြြဲ ွာလ ၅
ရက္ေ မွာက္ေ္ွင္႔အထီလမ္းေကွာိ္း ေခေယသတီုးကျ
္ ြ၀
ြဲ ိ္္ီိ
ုး ္ ခိ္းမရွီခွင္႔ျ
ြဲ ါေခ်သည္။ ေလေးကွာိ္းခ်ရ္္ အခ်ီ္္္းကွာ မိ္ွင္႔သမ္္ွိွင္႔အ
္ မ်ွ
အိ္းသက္ဒုး္/္ ခ်ကြိ္းမ်ွားအွား ခုးခထ
ံ ီ္္းသီမ္းထွားရ ခိ္းမ်ွား ျီမ
ုး ီုးးကွာရွမ္လွာသ ဖိ္ွင္႔ ေလေးကွာိ္းခ်တျ္မ်ွားူ၏
တီုးကစ
္ ြမ္းရမ္အွား မ်ွားစြွာထီခီုးကေ
္ စခြဲွင္႔ေးကွာိ္း သံုးးသျ္ရရွျ
ီ ါသမ္သည္။
၃သည္။ စစ္အိ္ေရး်းစွားေျးမမအေျေသံုးးသျ္ ခိ္း
ေစ်း်ယ်ွာ်္စစ္အိ္ေရးအစအမံ စတိ္မေရးအြမ
ြဲ ရက္သတၱျတ္ေျါိ္းမ်ွားစြွာအးကွာက ဗီတီသ်ွတျ္မ်ွားသမ္ Antwerp
အီျက
္ မ္းအွား အေကွာိ္းျကတီ္း္း သီမ္းျီုးကရ
္ ရွထ
ီ ွားခြဲွင္႔ ျး ဖစ္ျါသမ္သည္။ အအီျ
ုး ါသီမ္းျီက
ုး ္ရရွမ
ီ မသမ္
္ ွင္႔ူ၏
ီုး ေထွာက္ျွင္႔ေ
ံ ရးလမ္းေးကွာိ္းမ်ွားအွား မ်ွားစြွာတီုးေတွာိ္းေစ္ုးီိ္ ျး အိ္အွား ၈၀,၀၀၀ ျါ Gustav-Adolf von
Zangen ်းစးသမ္ွင္႔ ဂ်ွာမ္္ အမွတ(္ ၁၅)တျ္ေတွာ္္အွား Scheldt မစ္၀ေတွာိ္ျီုးိ္းတြိ္ ျီတမ
္ ီေစလုး္း္း ဖစ္ခွင္႔ျ
ြဲ ါသမ္သည္။
သီွင္႔ေ
ုး သွာ္လမ္း ဗီတီသ်ွတွင္႔ူ၏
ီုး အစအမံေလ်ွာွင္႔ရြဲမေ
မ းကွာိ္ွင္႔ အမွတ္(၁၅)တျ္ေတွာ္သမ္ ၎ျီိ
ုး ္ယွာ်္ယ ၱယွား
လက္္က္းကး/ိယ္မ်ွား္ွိွင္႔အ
္ တသ ေလွမ်ွား ဖိ္ွင္႔ South Beveland က်ြ္္းအြယတ
္ ဖစ္လမ္း ္ယ္သွာလ္္္ီိ
ုး ္ိံ Zeeland
စရိ္စသ
ုး ွင္႔ီုး အုးတ္ခြွာသြွား္ုးီိ္ခွင္႔ျ
ြဲ ါသမ္သည္။ စက္တိ္ဘွာလထြဲကျိ္ Antwerp မွ ၁၅ မီိ
ုး ္အကြွာခ္္ွင္႔ထီ ထျ္မံခ်တက္ ျး
က်ြ္္းအြယ္အွား ျီတအ
္ ွင္႔ထ
ီုး ွား္ုးီိခ
္ ွင္႔သ
ြဲ ိ္ွင္႔ေသွာ္လမ္း ေစ်း်ယ်ွာ်္စစ္အိ္ေရးအွား
စတိ္အသက္သြိ္းကွာ ေထွာက္ျွင္႔ေ
ံ ရးျစၥမ္းမ်ွား စုးျုးေ
ံ ္ ျ ဖစ္သ ဖိ္ွင္႔ ေထွာက္ျွင္႔ေ
ံ ရးျစၥမ္းမ်ွား မရရွေ
ီ တွာွင္႔ေသွာ ကေ္ ါ
အမွတ(္ ၁)တျ္ေတွာ္သမ္ Antwerp တြိ္ ရျ္တ္္ွင္႔ေ္ခြဲွင္႔ရ ျး ေအွာက္တဘ
ီုး ွာလတြိ္ေတွာွင္႔ အက်အအံုးးမ်ွား ျွားလွသမ္ွင္႔
Scheldt တီက
ုး ျ
္ ြအ
ြဲ တြိ္း ၀ိ္ေရွာက္တီက
ုး ္ခက
ီုး ခ
္ ွင္႔ရ
ြဲ ျါေတွာွင္႔သမ္သည္။ ေစ်း်ယ်ွာ်္စစ္အိ္ေရး ျးအံုးးသြွား ျး ္ုးီ၀ိ္ဘွာလ ၂၈
ရက္ေ္ွင္႔တီိ
ုး ္ေအွာိ္ Antwerp အီျက
္ မ္းသမ္ ျံုးမွ္က
္ ုး္တ
္ ိ္ခ်လုးျိ
္ ္္းမ်ွား လုးျ္ေအွာိ္ရ္္
အသိ္ွင္႔မ ဖစ္ေသးသ ဖိ္ွင္႔ ေအွာက္တီဘ
ုး ွာလ ၁ ရက္ေ္ွင္႔တိ
ြ ေ
္ တွာွင္႔ ကုး္ျ
္ စၥမ္းမ်ွားခ်ေျးရ္္အတြက္
ျိ္လယ္ ျိ္တိ
ြ ္ေစွာိ္ွင္႔အီုးိး္ ေ္ရေသွာ မဟွာမီတ္ေရယွာ်္ အေရအတြကမ
္ ွွာ ၂၄၀ ေက်ွာ္ခ္္ွင္႔ျိ္ ရွေ
ီ ္ခြဲွင္႔ ျ ဖစ္ျါသမ္သည္။
၄သည္။ လြေ
ြဲ ခ်ွာ္ခွင္႔ေ
ြဲ သွာအခြိွင္႔အ
္ ေရးမ်ွားအေျေသံုးးသျ္ ခိ္း
ေစ်း်ယ်ွာ်္စစ္အိ္ေရးအွား စစ်္ခွင္႔သ
ြဲ မ
သ ်ွားအေ္ ဖိ္ွင္႔ Arnhem တံတွားသမ္သွာ ရီိ
ုး း္ မစ္အွား ဖတ္ကသးရ္္
တစ္ခုးတမ္းေသွာေ္ရွာအ ဖစ္ သတ္မွတခ
္ ွင္႔ြဲ ခိ္းက ေလေးကွာိ္းခ်တျ္မ်ွားအွား အက်အအံုးးမ်ွား ျွားေစခြဲွင္႔ ခိ္း ဖစ္သမ္ဟုး
ယသအရသမ္သည္။ Driel တြိ္ ferry တစ္စးရွေ
ီ ္သ ဖိ္ွင္႔ အအီျ
ုး ါ ferry ဖိ္ွင္႔သွာ ဖတ္ကသးခြဲွင္႔မမ္အီုးျါက အခ်ီ္က
္ ုး္သ
္ က္သွာကွာ
အက်အအံုးး ယခုးထက္္မ္းျါးခြဲွင္႔မမ္ဟုး ယသအခ်က္မ်ွား ေ္ွာိ္တိ
ြ ထ
္ ြကေ
္ ျေလွာခြဲွင္႔သမ္သည္။ Arnhem တြိလ
္ မ္း
ကွားလမ္းတံတွားသည္၊ ျြ္တ
္ ြ္္းတံတွား္ွိွင္႔္ မးရထွားတံတွားဟသြယ္၍ ၃ စိ္းရွီသ ဖိ္ွင္႔ တစ္ခုးအွား သီမ္းျီုးက္
္ ီိ
ုး ္ျါက
မအီုးးလွဟအ
ုး ီုး္ီိ
ုး ္ေသွာ္လမ္း မးရထွားတံတွားအွား အမွတ္(၂)ေလထးတျ္ရိ္းမွ သီမ္းျီက
ုး ္ရ္္းကီ းျမ္းေ္စ်္တိ
ြ ္ျိ္
ဂ်ွာမ္္တွင္႔ေ
ီုး ဖွာက္ခြသ
ြဲ ွာြ းခြဲွင္႔ ျး ျြ္တ
္ ြ္္းတံတွားမွွာလမ္း အစီတ္အျီိ
ုး ္းေတွာ္ေတွာ္မ်ွားမ်ွား ဖ တ္ထွား ခိ္းခံရေသွာေးကွာိ္ွင္႔
ကွားလမ္းတံတွားကီသ
ုး ွာ အွာရံုးထွားတီက
ုး ္ခက
ီုး ္ခွင္႔ရ
ြဲ ျး ေရြးခ်ယ္စရွာမရွီ ဖစ္ခွင္႔ရ
ြဲ ျါေတွာွင္႔သမ္သည္။ အမွတ(္ ၃၀)တျ္မးကးူ၏
ထီုးးစစ္ေ္ွွာိ္ွင္႔ေ္ွးမမကလမ္း တံတွားရွီ ေလေးကွာိ္းခ်တျ္မ်ွားူ၏ကံးကမကွာအွား မ်ွားစြွာသက္ေရွာက္ခွင္႔ြဲ ခိ္း ဖစ္ျါသမ္သည္။
အမွတ(္ ၃၀)တျ္မးကးအေ္ ဖိ္ွင္႔ အေ္ွာက္ဘက္ ၁၆ မီုးိအ
္ ကြွာ Rhenen တြိ္ တံတွားတစ္စိ္းရွီ ျး Oosterbeek ရွီ
မဟွာမီတထ
္ ီုးးစစ္ေးကွာိ္ွင္႔ ဂ်ွာမ္္တျ္မ်ွား အေစွာိ္ွင္႔ခ်ထွား္ုးီိ္ ခိ္းမရွေ
ီ းကွာိ္း သတိ္းရရွီထွားေသွာ္လမ္း အအီုးျါတံတွားမွ
ဖတ္သ္္းရ္္ းကီ းျမ္းခြဲွင္႔ ခိ္းမရွီေျသည္။ ယိ္းတံတွားမွ ဖတ္သ္္းခ်တက္ခွင္႔ျ
ြဲ ါက ဂ်ွာမ္္တျ္မ်ွားူ၏ေ္ွာက္ေက်ွာသီွင္႔ုး
တမ္ွင္႔တမ္ွင္႔ျိ္ ခ်တက္္ီိ
ုး ္ခွင္႔မ
ြဲ မ္ ဖစ္ျါသမ္သည္။
ေလေးကွာိ္းခ်တျ္မ်ွားူ၏ ရြဲစြမ္းသတီမ
ၱ ွွာ ဂ်ွာမ္္မ်ွားကျိ္ ခ်းက်ပးရေလွာက္ေအွာိ္ ေ ျွာိ္ေ မွာက္ခွင္႔ေ
ြဲ သွာ္လမ္း
စစ္အိ္ေရးစစ်္သမ
သ ်ွားူ၏ အစအမံမွွာမသ အလြ္္အမိ္းမံွင္႔ဖ်ိ္းလွေျသမ္သည္။ ေစ်း်ယ်ွာ်္စစ္အိ္ေရးအစအမံသမ္
္မ္းဗ်ပဟွာေ မွာက္ တျ္ဖဲြြဲ ိယ္တစ္ခုးအိ္အွား ဖိ္ွင္႔ တုးီကခ
္ ီက
ုး ္လ်ိ္ျိ္ ေအွာိ္ မိ္မမအတြက္ ေလွာိ္းေးကးထျ္ရ္္
မေသခ်ွာလွေသွာ အစအမံတစ္ခုး ဖစ္ျါသမ္သည္။ အအီုးျါတျ္ဖြဲဲြ အွား
်းေအွာိ္ကွာ ေအွာိ္ မိ္ေအွာိ္တီက
ုး ္ခီုးက္
္ ီိ
ုး ္မမ္ွင္႔ ေခါိ္းေအွာိ္မ်ွားလမ္း အ မြဲရေ
ွီ ္မမ္မဟုးတေ
္ ျသည္။ ထီုးအထြဲတိ
ြ ္
တျ္မတစ္ခလ
ုး ုးးံ အေ္ ဖိ္ွင္႔ စစ္အိ္ရွာတြိ္ အေတြဲအးကံ ္မ္းျါးလွေသွာ ဗီတီသ်ွ အမွတ္(၁)ေလေးကွာိ္းခ်တျ္မသမ္
ယိ္းတုးီွင္႔ူ၏အိ္းသက္ဒုး္မ
္ ွ အေ၀းအံုးးရမ္မွ္္းခ်က္အွား သီမ္းျီက
ုး ္ရ္္ တွာ၀္္ေျးခံခွင္႔ရ
ြဲ ခိ္း ဖစ္သ ဖိ္ွင္႔
အေးကွာိ္းအီုးးခြဲွင္႔ ခိ္း ဖစ္ေျသမ္သည္။ အေမရီက္္ အမွတ္(၈၂)ေလေးကွာိ္းခ်တျ္မူ၏ Nijmegen
တံတွားအွား ေစွာေစွာလ်ိ္လ်ိ္ အေလးထွားသီမ္းျီုးကရ
္ ္္ ျ်က္ကက
ြ ္ခွင္႔မ
ြဲ မကလမ္း မဟွာအမွွားးကးတစ္ခုး ဖစ္လွာခြဲွင္႔ျါသမ္သည္။
အမွတ(္ ၃၀)တျ္မးကးူ၏ ထီုးးစစ္အိ္ရ္္ ိိ္းျယ္မမမ်ွားကလမ္း စစ္အိ္ေရးအရံမးအ မတ္အေျေ သက္ေရွာက္ခွင္႔ြဲ ျး
ယိ္းအခ်က္အွား သက္ေသ ျေ္သမ္ွင္႔ အထိ္ရွွားအံုးး်ျမွာမွွာ စက္တိ္ဘွာလ ၂၀ ရက္ေ္ွင္႔ Nijmegen တံတွားအွား
ျမ္ေစွာိ္ွင္႔သံခ်ျ္ကွာတျ္မမွ သီမ္းျီုးကအ
္ ျးတြိ္ ခြဲယအ္ /ရီကၡွာ ျ္္လမ္ ဖမ္ွင္႔တိ္းမမ အေးကွာိ္း ျကွာ တံတွား႕၌ ၁ာ
မခ္္္႔း္မ ယေ္ခြဲ္႔ေမ္္႔်ိစၥ္င္းျမစ္္ါေမ္္။ားထ ်္္ါးခ္်္အ္မ းမ ာ
ေပို ေ္္ၾ်မ္္႔္ါ်ားအနတ္(၈၂)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အ္နင္႔ာ္ းအနတ္(၃၀)တ္္အၾ် တိ္႔း၏
ို ာရမ္အ္
န ္ ခ္်္ေအ
ိ ္ ္ိ်
ို ္အအ
ႈ
္မ ာေ္မ်္်္ေ္ခြဲ္႔အႈ်ာစစ္ဆင္ေရ း၏းရန္
ိ ္းမ ားအ္မ ဆပို ထိခ်
ိို ္ေစခ္႔ေ
ြဲ မ္္႔းခ္်္းးျမစ္ာေပို ေ္္ရရနအ
ိ မ္းျမစ္္ါေမ္္။
၅္။ာေထမ်္ အ
န ္ ေရ ေတင္ အ္မ းမ ားေပို အခ္္ိုိင္ခ္႔အ
ြဲ ႈးေ္ပၚေပို ေ္္းျခင္
စစ္အိ္ေရးးရီယွာအတြိ္းရွီ အေမရီက္္တျ္မ်ွားထက္ ဗီတသ

ီ ်ွတျ္မ်ွားူ၏ အွားသွာခ်က္မွွာ
ုး ္ိံအတြိ္း ဗီတီသ်ွေထွာက္လွမ္းေရးကြ္ရ
္ က္တစ္ခုး ထသေထွာိ္ထွား္ုးီိ္ ခိ္းျိ္ ဖစ္သမ္သည္။ သီုးွင္႔ေသွာ္လမ္းသည္၊
ဂ်ွာမ္္တွင္႔မ
ီုး ွ ေထွာက္လမ
ွ ္းေရးအဖြဲြဲ ၀ိ္တခ်ီ ဲအွား ေဖွာ္ထတ
ုး ္ဖမ္းအးမမ ျ လွာသ ဖိ္ွင္႔ ဗီတီသ်ွေထွာက္လွမ္းေရးအဖြဲြဲ တြိ္
ေ မေအွာက္တယ္လဖုး္္းလီုးိ္းမ်ွားသြယ္တ္္းထွားရွသ
ီ မ္ွင္႔သတိ္းမ်ွားအွား ဗီတီသ်ွတျ္မ်ွား ရရွခ
ီ ွင္႔ြဲ ခိ္းမရွီေျသည္။
အအီုးျါေ မေအွာက္တယ္လဖုး္း္ လီုးိ္းမ်ွားအွား အသံုးး ျ ္ုးီိ္ခွင္႔ျ
ြဲ ါက ေရ ယုးီအက္သြယမ
္ မ ျတ္ေတွာက္ခ်ီ္မ
္ ွစြယ္၍
မဟွာမီတဌ
္ ွာ္ခ် ျ္ထံ Arnhem ရွီ ေလေးကွာိ္းခ်တျ္မ်ွား မမ္မ်ွအေ ခအေ္အီုးးရြွားေးကွာိ္း သတိ္းျီွင္႔္
ုး ုးီိ္ခွင္႔မ
ြဲ မ္ ဖစ္ ျး
အက္သွားမ်ွားအေျေသွာ မွခီေ
ုး ္ရမမအွား မ်ွားစြွာေလ်ွာွင္႔က်သြွားမမ္ ဖစ္ျါသမ္သည္။
ယိ္းအ ျိ္ ဗီတီသ်ွတွင္႔စ

ီုး ီုးးရီမခ
္ ွင္႔သ
ြဲ မ္ွင္႔အတုးီိ္းျိ္ တ္ခ်္ေထွာက္လမ
ွ ္းေရးအဖြဲြဲ မ်ွားအတြိး္ ဂ်ွာမ္္သသလ်ီွ မ်ွား
ထီုးးေဖွာက္ေ္ခြဲွင္႔ေးကွာိ္း အအိ္ွင္႔ မိ္ွင္႔ တ္ခ်္အရွာရွီတစ္်း ဖစ္သမ္ွင္႔ Oreste Pinto မွ စစ္အ ျးတြိ္ေရးသွားခြဲွင္႔သမ္ွင္႔ Spy
Catcher စွာအုးျ္တိ
ြ ္ Christiaan Lindemans အီုးသသ္စ
ွ ္ဖက္ခ်ြ္သ
္ သလ်ွီ တစ္်းသမ္
ဂ်ွာမ္္တွင္႔ဘ
ီုး က္သွင္႔ီုး ေစ်း်ယ်ွာ်္စစ္အိ္ေရးအစအမံမ်ွားအွား ဖြိွင္႔ခ
္ ်ခြဲွင္႔ေးကွာိ္း ေရးသွားထွားခြဲွင္႔သမ္ကီုးေတြဲရွီရသမ္သည္။
အအီုးျါသသလ်ွီ Christiaan Lindemans အွား ၁၉၄၄ ခုး္စ
ွ ္ ေအွာက္တဘ
ီုး ွာလတြိ္ ဖမ္းအးမီခွင္႔ြဲ ျး
တရွားစရိ္ရ္္ေစွာိ္ွင္႔အီုးိ္းေ္စ်္ ၁၉၄၆ ခုး္ွစအ
္ တြိ္း႕၌ ၎း၏း်္စဥ္ ခ္္ းတပင္ ာ်ိိုယ္႔်
္ ်
ိို ိိုယ္းဆပို စရင္ေပမ ခြဲ္႔္ါေမ္္။
အခ္္း(၇)
ေ္ွာက္အက္တြြဲ ဖစ္ရျ္မ်ွား
၁သည္။ ္ယ္သွာလ္္္ီိ
ုး ္ိံအတြိး္ ေ္ွာက္အက္တတ
ြြဲ ီုးကျ
္ ြမ
ြဲ ်ွား အက္လက္ ဖစ္ျြွား ခိ္း
ေစ်း်ယ်ွာ်္စစ္အိ္ေရးရံမး္ီမွင္႔္ ျး ရီုးိ္း မစ္ေျေတြိ္ ေျါိ္းကသးေ ခကုးတတ

္ စ္ခုး တမ္ေအွာက္္ီိ
ုး ္ ခိ္းမရွမ
ီ မေးကွာိ္ွင္႔
္ ွင္႔သ
ီုး မ္ ္ယ္သွာလ္္ေတွာိ္ျီုးိ္း႕၌ စစ္အ္်္္နမာ ၂ာ ခိုမင
ပ ္႔်
္ မာ ထိို စစ္ဆင္အႈအ္မ ာ းျ္ၤဳ ို္ခ
္ ္႔းျြဲ ္ Antwerp
အီျက
္ မ္းတ၀ီက
မ ္အွား ရွိး္ လိ္း္ုးီိ္ရ္္အတြက္ ေ မွာက္ဘက္္ိ
ွ ွင္႔္ အေ္ွာက္ဘက္မ်ွားသီွင္႔ုး ခ်တက္တက
ီုး ခ
္ ီုးကက
္ ွာ Scheldt
မစ္၀အွား သီမ္းျီက
ုး ္ခွင္႔ျ
ြဲ ါသမ္သည္။ ယိ္းအ ျိ္ မဟွာမီတ္တျ္မ်ွားသမ္ Meuse ကမ္းျါးမ်ွားအွား ရွိး္ လိ္းရ္္အတြက္
Operation Aintree အမမ္ ဖိ္ွင္႔ အေရွဲဘက္သွင္႔်
ီုး းတမ္ကွာ ထီုးးစစ္အိ္တီက
ုး ္ခီက
ုး ္ခွင္႔ြဲ ျး Overloon တီုးကျ
္ ြအ
ြဲ ျါအ၀ိ္
မေမ်ွွာ္လိ္ွင္႔ျြဲ တုးီက္ျမ
ြြဲ ်ွားရွမ္းကွာစြွာ အက္လက္ ဖစ္ျြွားခြဲွင္႔ျါေတွာွင္႔သမ္သည္။
၁၉၄၅ ခုး္စ
ွ ္ ေဖေဖွာ္၀ါရလတြိ္ မဟွာမီတ္တျ္မ်ွားသမ္ Operation Veritable ဖိ္ွင္႔ ေစ်း်ယ်ွာ်္စစ္အိ္ေရးအတြိ္း
သီမ္းျီုးက္
္ ီိ
ြဲ သွာ Groesbeek ကုး္္း မိ္ွင္႔မ်ွားမွတအိ္ွင္႔ ဂ်ွာမ္္ုးီိ္ိံအတြိ္းသီွင္႔၀
ုး ိ္ေရွာက္ကွာ Operation Plunder အိ္ ႊြဲြယ္၍
မတ္လတြိ္ ရီုးိ္း မစ္အွား ဖတ္ကသး္ုးီိ္ခွင္႔ျ
ြဲ ါသမ္သည္။ Operation Plunder အတြိ္း ကေ္ ါ
အမွတ(္ ၁)တျ္မးကးသမ္ မီ ဲေစွာိ္ွင္႔ဂ်ွာမ္္တျ္မ်ွား္ွိွင္႔္ ၂ ရက္ခ္္ွင္႔တီုးကျ
္ ြြဲ ဖစ္ျြွား ျးေ္ွာက္ ၁၉၄၅ ခုး္ွစ္ း ျလ ၁၄
ရက္ေ္ွင္႔တိ
ြ ္ Arnhem မီ ဲအွား ဂ်ွာမ္္တွင္႔ေ
ီုး အွာက္မွ ျ္္လမ္သမ
ီ ္းျီက
ုး ္
္ ီိ
ုး ္ခွင္႔ျ
ြဲ ါေတွာွင္႔သမ္သည္။ ယိ္းေ္ွာက္ ေမလ ၅
ရက္ေ္ွင္႔တိ
ြ ေ
္ တွာွင္႔ ္ယ္သွာလ္္အေ္ွာက္ျ္ိ
ီုး ္းရွီ ဂ်ွာမ္္တျ္ဖြဲြဲ မ်ွား လက္္က္ခ် ခိ္းအွား
သေဘွာတသလက္မတ
ွ ္ေရးထီုးးခြဲွင္႔သ ဖိ္ွင္႔ ္ယ္သွာလ္္္ီိ
ုး ္ိံအတြိ္း တီက
ုး ္ျမ
ြြဲ ်ွား ခ် ျ္ ိီမ္းသြွားခြဲွင္႔ ျ ဖစ္ျါသမ္သည္။
၂သည္။ ္ယ္သွာလ္္္ီိ
ုး ္ိံအတြိး္ အစွာေရစွာ ျတ္လျ္လွာ ခိ္း
ေစ်း်ယ်ွာ်္စစ္အိ္ေရးရံမး္ီမွင္႔မ
္ မသမ္ မဟွာမီတတ
္ ျ္မ်ွားအေျေသွာမက ္ယ္သွာလ္္ ျမ္သသမ်ွားအေျေမွွာ
အီုးးက်ီ းမ်ွားသက္ေရွာက္ေစခြဲွင္႔သမ္သည္။ တ္ခ်္ရထွားလမ္းေဖွာက္အလုးျ္သမွားမ်ွားသမ္ စစ္အိ္ေရးအတြိး္
လ္္ ္္အေ ခစီက
ုး ္ ္ယ္သွာလ္္အစီုးးရူ၏ လံမဲေအွာ္မမေးကွာိ္ွင္႔ အလုးျအ
္ ိ္း ခိ္းမ ျ ျြဲ ဂ်ွာမ္္တျ္မ်ွားအွား
သျီတ္ေမွွာက္ခွင္႔းြဲ ကရွာ ယိ္းအွားလက္တ္
ုး ွင္႔္ ျ္္သမ္ွင္႔အေ္ ဖိ္ွင္႔ စစ္အိ္ေရးအ ျးတြိ္ ဂ်ွာမ္္တွင္႔သ
ီုး မ္ ္ယ္သွာလ္္သီုးွင္႔
အစွာေရစွာျီွင္႔ေ
ုး အွာိ္မမမ်ွားအွား ဖတ္ေတွာက္ျစ္ခွင္႔ရ
ြဲ ွာ ေအွာိ္းရွာသကွာလအတြိ္း ္ယ္သွာလ္္ ျမ္သသ ၂၀,၀၀၀ ခ္္ွင္႔
အစွာေရစွာိတ္မြတေ
္ သအံုးးခြဲွင္႔မမ္ဟုး ခ္္ွင္႔မွ္္းရျါသမ္သည္။
အခ္္း(၈)
ဂုးဏ္ ျ အထီ္း္ အမွတေ

္ ္ရွာမ်ွား
ေအွာက္ေမွင္႔ဖြယ္
္ ွိွင္႔ဂ
္ ုးဏ္ ျ စစ္သခၤ်ီ ိ္းေ္ရွာမ်ွား
္ ွင္႔ီုး အေသအေးကတီုးကခ
္ ီက
ုး ္ခွင္႔ရ
ြဲ သမ္ွင္႔ Arnhem တံတွားသမ္ စစ္ ျးသမ္အထီျိ္ အသက္မရွမခ
္ ွင္႔ေ
ြဲ ျသည္။
ရီုးိ္း မစ္ေတွာိ္ျီုးိ္းအေ ခအေ္မ်ွား တမ္ ိီမ္လွာသ ဖိ္ွင္႔ အေမရီက္္းကမ္းတျ္ျီုးိေ
္ လတျ္လက္ေအွာက္ခံ
အမွတ(္ ၃၄၄)ဗံုးးးကြဲေလယွာ်္အုးျ္မွ B-26 Marauder ေလယွာ်္မ်ွားမွ ေအွာက္တီုးဘွာလ ၇ ရက္ေ္ွင္႔တြိ္
ဂ်ွာမ္္မ်ွားအသံုးးမ ျ ္ုးီိ္ေစေရးအတြက္ ဗံုးးးကြဲတီက
ုး ္ခက
ီုး ္ဖ်က္စးျစ္ခွင္႔ျ
ြဲ ါသမ္သည္။ စစ္အ ျး ၁၉၉၄၈ ခုး္ွစတ
္ ြိေ
္ တွာွင္႔
ယခိ္တတ
ံ ွား္ွိွင္႔္ အလွားသ႑ွာ္္တသတတ
ံ ွားတစ္စိ္းအွား ထျ္မံတမ္ေအွာက္ခွင္႔ြဲ ျး Arnhem
ရွီ ဗီတသ
ီ ်ွေလေးကွာိ္းခ်တျ္မ်ွားအွား ဂုးဏ္ ျ သမ္ွင္႔အေ္ ဖိ္ွင္႔ ၁၉၇၇ ခုး္စ
ွ ္ ဒိ္ဘွာလ ၁၇ ရက္ေ္ွင္႔တိ
ြ ္ John Frost
တံတွားအ ဖစ္ အမမ္ေျးခြဲွင္႔ျါသမ္သည္။
Sint-Oedenrode ရွီ ္ယ္သွာလ္္စစ္သမ္မ်ွားအတြက္ အထီမ္းအမွတ္ေ္ရွာအွားေတြဲရစ်္
၁၉၉၄ ခုး္ွစ္ စက္တိ္ဘွာလ ၁၆ ရက္ေ္ွင္႔တြိ္ အမွတ္(၁၀၁)ေလေးကွာိ္းခ်တျ္မမွ စစ္ ျ္္းကးမ်ွားမွ Sint-Oedenrode တြိ္

စစ္အိ္ေရးအတြိ္း မီမတ
ီ ွင္႔အ
ီုး ွား ကသမခြဲွင္႔းကေသွာ တ္ခ်္ ျမ္သသမ်ွား အဖြဲြဲ အစမ္းမ်ွားအွား ဂုးဏ္ ျ သမ္ွင္႔အေ္ ဖိ္ွင္႔
အထီ္္းအမွတေ
္ က်ွာက္တ္ိ
ီုး တ
္ စ္ခုးအွား စီုးကထ
္ သခွင္႔ြဲ ျး အအီုးျါေက်ွာက္တီိ
ုး ္တိ
ြ ္
အဂၤလျ
ီ ္ဘွာသွာ ဖိ္ွင္႔ ေအွာက္ျါအတီုးိ္း ေရးထီုးးထွားခြဲွင္႔ျါသမ္ …….
“Dedicated to the people of the Corridor by the veterans of the 101st Airborne Division,
in grateful appreciation of their courage, compassion and friendship”
Airborne Museum Hartenstein
ုး ္ိံအတြိ္း ေစ်း်ယ်ွာ်္စစ္အိ္ေရး္ွိွင္႔ျ
္ တ္သက္သမ္ွင္႔ ျတီုးက္မ်ွားစြွာအွား ေတြဲရွ္
ီ ီိ
ုး ္ ျး Groesbeek ရွီ
အမ်ီ းသွားလြတ္ေ မွာက္ေရး ျတီက
ုး ္သည္၊ Best အ္းရွီ Wings of Liberation Museum Park ္ွိွင္႔္ Oosterbeek ရွီ Airborne
Museum Hartenstein တီွင္႔မ
ုး ွွာထိ္ရွွားျါသမ္သည္။ Oosterbeek တြိ္ ္ွစစ
္ ်္္ွစတ
္ ီိ
ုး ္း စက္တိ္ဘွာလူ၏
ျထမအံုးးစေ္ေ္ွင္႔တြိ္ ေစ်း်ယ်ွာ်္စစ္အိ္ေရးအထီ္း္ အမွတ္အ ဖစ္ ခ်တက္ျြးြဲ ကးတစ္ခုးအွား ျ လုးျေ
္ လွင္႔ရွီ ျး
တက္ေရွာက္သေ
သ ထွာိ္ေျါိ္းမ်ွားစြွာ ဖိ္ွင္႔ အလြ္စ
္ မ္ကွားလ်က္ရွီတတ္ျါေးကွာိ္းတိ္ ျရိ္း
က်ြ္္ေတွာ္ ျ္္အီုးသမ္ွင္႔ ေစ်း်ယ်ွာ်္စစ္အိ္ေရးတီက
ုး ္ျြြဲးကးအွား ဤတြိ္အအံုးးသတ္ျါေတွာွင္႔မမ္ခိ္ဗ်ွာ သည္။ သည္။
ရႊိလ
္ ္္းခ်မ္းေ မဲးကျါေစ
Theikdi Zaw
၂၉.၁၀.၂၀၁၈
မွ ိမ္းကီုးးကွားသမ္ွင္႔စွာအုးျ္္ွိွင္႔္ web link မ်ွား
၁သည္။ https://en.m.wikipedia.org/wiki/Operation_Market_Garden
၂သည္။ ဗီုးလခ
္ ် ျ္းကးေမွာိ္ွင္႔ဂီုးမွာရ္ွိ္ွင္႔ အယ္လ္အွာလွာမီ္္းတီုးက္ျြြဲ - ေသွာိ္းေ၀်း
၃သည္။ ‘It Never Snow In September: The German View of MARKET GARDEN and Battle of
Arnhem, September 1944’ by Robert J. Kershaw
၄သည္။ “Arnhem 1944”, Osprey Campaign Series No.24 by Stephen Badsey
FOLLOW US ON:
FACEBOOK.COM/MILITARYNOTES
MILITARYNOTESJOURNAL.BLOGSPOT.COM
MILITARY NOTES JOURNAL ADMIN TEAM

MINGALADON TOWNSHIP, YANGON, MYANMAR
WWW.MILITARYNOTESျJOURNAL.BLOGSPOT.COM
UPCOMING EBOOKS
ေစ်း်ယ်ွာ်္စစ္အိ္ေရး - OPERATION MARKET GARDEN
THEIKDI ZAW MECH
ရမ္မွ္္းခ်က္းကးခြဲွင္႔ေသွာ္လမ္း မွ္္းခ်က္္ွိ္ွင္႔္ွမ္းထြက္မကီုးက္ခြဲွင္႔သမ္ွင္႔
မဟွာမီတ္တီုးွင္႔ူ၏ ေလေးကွာိ္းခ်စစ္အိ္ေရးးကးအေးကွာိ္းအွား
အဓီကအခ်က္မ်ွားအွားလံုးးျါ၀ိ္ေအွာိ္ ေရးသွား ျ္္အီုးထွား ျး ေ မျံုးမ်ွား္ွိွင္႔တ
္ ကြ
ရွိ္းလိ္းတိ္ ျထွားသမ္ွင္႔ စစ္မွတ္တမ္းအဖြြဲဲမွ ျိ္တုးီိ္ေအွာိ္းျါးရွိ္တစ္်း ဖစ္ေသွာ
Theikdi Zaw Mech ူ၏ ုးတီယေ မွာက္တီုးက္ျြြဲစ်္စွာအုးျ္ ဖစ္ျါသမ္ ……
(စစ္မတ
ွ တ
္ မ္းအဖြြဲဲမွ ebook ျ လုးျြယ္၍
္ online မွ အခမြဲွင္႔ ဖ္္ွင္႔ေ၀သမ္)

Operation Market Garden Complete

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Operation Market Garden Complete

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

www.militarynotesjournal.blogspot.

This electronic version is published 2018 by Military Notes (စစ္မတ

© 2018 Military Notes (စစ္မွတတ

မ်က္္ွာွ ဖံုးး ဒီိ

-စစ္ဆင္ေရ းအမ္္နင္႔္ ရမ္အန္္ ခ္်္အ္မ း၏ ရနင္ င္ ခ္်္အ္မ

- တိို်္္ပြဲ္ထအေ္္႔ (စ်္တင္ဘမ ၁၇ ရ်္၊ တ္ဂၤေ ပေ္္႔)

 းအနတ္(၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အ္ယ္ေးျအ းေးျခးေ္

- တိို်္္ပြဲတတိယေ္္႔ (စ်္တင္ဘမ ၁၉ ရ်္၊ းဂၤါေ္္႔)

- တိို်္္ပြဲစတိုတၳေ္္႔ (စ်္တင္ဘမ ၂၀ ရ်္၊ ဗိုဒၶဟ ေ္္႔)

 Arnhem တပတမ းေးျခးေ္

- တိို်္္ပြဲ္စဥၥအေ္္႔ (စ်္တင္ဘမ ၂၁ ရ်္၊ ၾ်မေမ္ေတ ေ္္႔)

- တိို်္္ပြဲဆဌအေးျအမ်္ေ္္႔ (စ်္တင္ဘမ ၂၂ ရ်္၊ ေေမၾ်မေ္္႔) – (“Black Friday”)

 ္ိုိ ္္ေ ထ တ္္အ္မ ္နင္႔္ းအနတ္(၃၀)တ္္အၾ် တိို္႔ ခ္ိတဆ

- တိို်္္ပြဲးဌအေ္္႔ (စ်္တင္ဘမ ၂၄ ရ်္၊ တ္ဂၤေ ပေ္္႔)

- တိို်္္ပြဲ္၀အေ္္႔ (စ်္တင္ဘမ ၂၅ ရ်္၊ တ္ ၤမေ္္႔)

 ဘမ င္စစ္ဆင္ေရ (Operation Berlin (Arnhem rescue))

အခ္္း (၅) - ္ွစဘ

- ဗစ္တိို ရ ယမ ၾ််္ေးျခတပဆိ္္ခ္ းျအင္္႔းျခင္

 စိတ္် ယစဥ္ဆ္္ ပ္္ ေမ္္႔ းစးစစဥ္းေ္ပၚေပို ေ္္းျခင္

- ေဒေခပးျ္မ္ေအ္မ ားစမေရစမးျ္တ္ ္္ မမမ

အခ္္း(၈) - ဂုးဏ္ ျ အထီ္း္ အမွတေ

- ေးမ်္ေအ္႔မပယ္္နင္႔္ ဂိုဏ္းျ္ၤဳစစ္ေခ္ိၤၤဳင္ ေ္ရမအ္မ

THIS IS A STORY YOU WILL TELL YOUR GRANDCHILDREN;

AND MIGHTILY BORED THEY’LL BE ……..

LT. GENERAL HORROCKS

COMMANDER, XXX CORPS

းအမ္းရင္ အနမ ေိဒၶိေဇမ္ းျမစ္ေမ္္။ းမ စဥ အ္ိၤဳ မပ္္႔စဥ

၁၉၄၄ ခို္နစ္ စ်္တင္ဘမ ေစ္ စဥယ္မစဥ္စစ္ဆင္ေရ းတပင္ အဟမအိတ္ေ ထ စစ္ေမ္အ္မ

္ယ္ေမ ္္္ိုိင္ငပးတပင္ ေိို္႔ းေိုတ္ ိို်္ဆင္ ေ်္ေ္ၾ်စစဥ္

စစ္ဆင္ေရ းျ္ၤဳ ို္ခ

စစ္ဆင္ေရ းျ္ၤဳ ို္ခ

ေ ထ စစ္ေမ္ ၄၁၆၂၈ ေယမ်္ ----

အဟမအိတ္ ၀င္ရိို တ္္

ေစ္ စဥယ္မစဥ္ စစ္ဆင္ေရ (Operation Market Garden) ေမ္ ဒိုတိယ်အမၻစစ္းတပင္ ဂ္မအ္္နင္္႔

းဆိို္ါ စစ္ဆင္ေရ းမ ္နစ္္င

၁္။ Market (ေစ္ )

၎း္ိိုင္ ေမ္ ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္မနပြဲ အ္မ းမ ရမ္မ္

၂္။ Garden (စဥယ္မစဥ္)

၎း္ိိုင္ ေမ္ ေးျအးျ္င္တ္္မပနြဲ အ္မ းမ ရမ္မ္

းျဗိတိေ္န စစ္ေၾ် ေအမင္္႔ဂိိုအမရး၏ အဟမဗ္်ဴဟမေးျအမ်္ရမ္အန္္ ခ္်္အနမ- ဂ္မအ္္ စ်္အႈ ္

ေစ္ စဥယ္မစဥ္စစ္ဆင္ေရ တပင္ ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္မပနြဲ အ္မ းေးျအမ်္းအ္မ းေပို းျ္ၤဳခ္႔်

ေ ေၾ်မင္ ခ္စစ္ဆင္ေရ း၏ းေ၀ ဆပို ေ္ရမးျမစ္ေမ္္႔ Arnhem တပင္ ဆင္ ေ်္ခ္႔ေ

ေစ္ စဥယ္မစဥ္စစ္ဆင္ေရ းးျ္ တပင္ အဟမအိတတ

၁္။ အဟမအိတ္္နင္္႔ ဂ္မအ္္တ္္အ္မ း၏ ႈ္္ရနမ အႈ

၂္။ ေထမ်္္ပ္႔ေရးးျ္ ္မအ္မ

်အ္ တ်္းးျ္ တပင္ ၎တိ္႔ဆ

းဆိို္ါ Antwerp ရနိ ဆိ္္်အ္ အ္မ းမ မပင္႔္ နစ္

မစ္၀ွမ္းေ သအန ေးျအမ်္ဘ်္်ိိုးျမတ္၍၊ Beveland ်္ပ္္ ဆပယ္းတိင

းအနတ(္ ၃)တ္္ေတမ္အ္မ းေ္းျမင္္႔ ၎တိ္႔ို ်္၀ယ္တင

၃္။ အဟမအိတ္တိို္႔း၏ စစ္ဆင္ေရ အဟမဗ္်ဴဟမ

ေ္မ္အ္္ဒတပင္ ေးမင္းျအင္စမပ ်အ္ တ်္္ိိုငခ

ေအမင္္႔ဂိိုအမရေမ္ အ ် Operation Comet းအမ္ရနိ ေ ေၾ်မင္ ခ္စစ္ဆင္ေရ တစ္ရ္္းမ ဂ္မအ္္တ္႔း

စ်္တင္ဘမ ၁၀ ရ်္ေ္္႔တပင္၊ ဗိို ္ခ္ၤဳ္္ၾ် ဒ္္္စေမ္ ေအမင္္႔ဂိိုအမရးမ ၎းေ္းျမင္္႔

ေစ္ စဥယ္မစဥ္စစ္ဆင္ေရ းတပ်္ားိို်ဆ

၎တိ္ ျသမ္ွင္႔ ေ မွာက္ဘက္မွ တစ္ေးကွာိ္းထီုးးေဖွာက္ေရးအစအမံအွား ခြိွင္႔္ ျ ရ္္္ွိွင္႔္

တ္္ေ္ါင္ စိုအန်ဴ းိ်

းိို်္ဆင္ေဟမင္၀ါးေ္းျမင္္႔ ယခို ိို ဂ္မအ္္တ္္ေတမ္အ္မ းျ္္္္႔ၾ်ြဲေ္ခ္ိ္္တင

ေစ္ စဥယ္မစဥ္စစ္ဆင္ေရ းတပ်္၊ းေအရိ်္္ းအနတ္(၈၂)္နင္႔္ းအနတ္(၁၀၁)ေ ေၾ်မင္ ခ္တ္္အအ္မ ေမ္

ၾ် ၾ်္္်္္္႔ေတ္္စၥမ္ အ္မ းျမစ္ေမ္္႔ ခြဲယအ္ အ္မ ၊ ်္္်္ၾ် အ္မ ၊ ဆ်္ေယ

းိို်္ဆင္ေဟမင္၀ါေမ္ ေအမင္္႔ဂိိုအမရး၏ ေစ္ စဥယ္မစဥ္စစ္ဆင္ေရ းမ ခပင္႔းျ္ ္ၤဳခ္႔ရ

းျဗိတိေ္န းအနတ္(၃၀)တ္္အၾ် း၏ စမ််္း္နင္႔္ ရမ္အ္

၁္။ Son တပင္ တမ္ရေ

၂္။ Veghel တပင္ တမ္ရနိေမ္္႔ အတမ ၂၀ း်္ယ္ရေ

၃္။ Grave တပင္ တမ္ရေ