Professional Documents
Culture Documents
10 Sınıf Kimya Bilgil Sarmal
10 Sınıf Kimya Bilgil Sarmal
DÖNEM
SINIF1.KİMYA
YAZILI
KİMYANIN TEMEL KANUNLARI VE KİMYASAL HESAPLAMALAR
1. 112 gram Fe ve 80 gram O2 elementleri alınarak baş- 3. XaYb bileşiğinin kütlece %64'ü Y elementidir.
latılan,
Buna göre, bu bileşiğin basit formülü aşağıdaki-
3
2Fe(k) + 2 O2(g) Fe2O3(k) lerden hangisinde doğru verilmiştir? (X=27, Y=32)
A) 80 B) 128 C) 150
D) 160 E) 192
4. I. H3PO4 – H3PO3
A) I ve II B) III ve IV C) I, II ve III
www.sarmalokul.com
D) II, III ve IV E) I, II, III ve IV
III. C 2H 6 mC 4
mH = 1
X kütlesi Y kütlesi
7 (g) 24 (g)
IV. CO2 mC 3
mO = 4
Bu grafiklere göre aynı miktar X ile birleşen I. bile-
m Mg şikteki Y miktarının II. bileşikteki Y miktarına oranı
V. MgCI2 12
m CI = 35 kaçtır?
2 2 4 3 5
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. A) 3 B) 5 C) 3 D) 2 E) 3
www.sarmalokul.com
B) 32,4 gramdır.
C) 0,6 mol N atomu içerir.
D) 9,03.1023 tane O atomu bulundurur.
E) 24 akb O atomu bulundurur.
8. 1,204.1024 tane atom içeren N2O3 gazı normal 10. 72 gram C6H12O6(k) bileşiği ile ilgili,
şartlar altında kaç litre hacim kaplar? I. Normal şartlar altında 8,96 litre hacim kaplar.
(Avogadro sayısı=6,02.1023) II. 2,4 mol O atomu içerir.
A) 4,48 B) 8,96 C) 13,44 III. 9,6.NA tane molekül içerir.
D) 2,24 E) 44,8 IV. 4,8 gram H atomu içerir.
www.sarmalokul.com
• Toplam yük d) Ca3N2 + H2O Ca(OH)2 + NH3
• Toplam enerji
Kimyasal Tepkimelerde Değişebilen Özellikler
Çözüm:
• Hacim
a) C2H5OH + 3O2 2CO2 + 3H2O
• Basınç
• Molekül sayısı b) 3Mg(OH)2 + 2H3PO4 Mg3(PO4)2 + 6H2O
Heterojen tepkime
Endotermik tepkime 3
2Fe(k) + 2 O2(g) Fe2O3(k)
Ekzotermik tepkime
www.sarmalokul.com
Ekzotermik tepkime
3. Yanma Tepkimeleri
Tepkimelerde girenler kısmında O2 gazı varsa bu tep- 4. Analiz (Bozunma) Tepkimeleri
kimelere yanma tepkimesi denir.
Bileşiklerin kendisinden daha küçük maddelere dö-
3 nüşmesine ilişkin tepkimelerdir.
2Fe(k) + 2 O2(g) Fe2O3(k)
3
KCIO3(k) + ısı KCI(k) + 2 O2(g)
N2(g) + 2O2(g) N2O4(g)
✎ NOT
Bazı önemli asitler Bazı önemli bazlar Net iyon denklemi: Pb2+ –
(suda) + 2I (suda) PbI2(k)
HNO3 NaOH
H2SO4 KOH
HF Mg(OH)2
www.sarmalokul.com
H2SO4 + Ca(OH)2 CaSO4 + 2H2O • Elementler birleşerek bileşik oluşturduğu için sen-
tez tepkimesidir.
H3PO4 + 3LiOH Li3PO4 + 3H2O
• Girenlerin ve ürünün fiziksel halleri aynı olduğu için
10. SINIF
TEPKİME KİMYA- I
DENKLEMLERİ
KİMYANIN TEMEL KANUNLARI VE KİMYASAL HESAPLAMALAR
1. Kimyasal tepkimelerde aşağıda verilen nicelikler- 4. Sabit hacimli kapalı bir kapta sabit sıcaklıkta ger-
den hangisi her zaman korunur? çekleşen bazı tepkime denklemleri ve açıklamalar
şu şekildedir:
A) Molekül sayısı
B) Sıcaklık I. N2(g) + 3H2(g) $ 2NH3(g)
www.sarmalokul.com
D) II ve III E) I, II ve III MgCO3(k) + ısı $ MgO(k) + CO2(g)
I. Kütle
II. Hacim
III. Molekül sayısı
Zaman
niceliklerinden hangileri zamanla korunmuştur? III
D) II ve III E) I, II ve III
6. Aşağıda verilen tepkimelerden hangisinde mad- 10. Bazı tepkime denklemleri şu şekildedir:
delerin kimyasal özellikleri zamanla değişmez?
1. H2O(s) + ısı $ H2O(g)
1
A) NaCI(s) → Na(k) + CI2(g) 1
2 2. H2(g) + O $ H2O(s) + ısı
2 2(g)
B) AgNO3(suda) + NaCI(suda) → AgCI(k) + NaNO3(suda)
1
3. H2(g) + O2(g) $ H2O(g) + ısı
2
C) C6H12O6(k) → C6H12O6(suda)
Buna göre bu tepkime denklemleri ile ilgili,
D) N2(g) + 2O2(g) → 2NO2(g)
I. 1. tepkime endotermik, 2 ve 3. tepkimeler egzo-
E) CO2(g) + H2O(s) → H+(suda) + HCO–3(suda) termiştir.
II. 3. tepkime homojen, 1 ve 2. tepkimeler heterojen-
dir.
7. Sabit hacimli kapalı bir kapta sabit sıcaklıkta gerçek-
III. 1. tepkimede fiziksel, 2 ve 3. tepkimelerde kimya-
leşen,
3 sal değişim gerçekleşmiştir.
KCIO3(k) + ısı $ KCI(k) + O2(g)
2 yargılarından hangileri doğrudur?
tepkimesi ile ilgili,
A) I, II ve III B) II ve III C) I ve III
I. Zamanla kaptaki basınç artar.
II. Molekül sayısı azalmıştır. D) I ve II E) Yalnız I
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
www.sarmalokul.com
8. I. I2(k) $ I2(g) tepkimesi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
yanlıştır?
II. 2NH3(g) + ısı $ N2(g) + 3H2(g)
A) Gaz kütlesi azalmıştır.
III. CH4(g) + 2O2(g) $ CO2(g) + 2H2O(s) + ısı B) Tepkime sonucu ısı açığa çıkmıştır.
IV. C2H5OH(g) $ C2H5OH(s) C) Kimyasal değişim gerçekleşmiştir.
A) I ve II B) II ve III C) I, II ve III
9. I. MgCI2(s) $ Mg(k) + CI2(g) 12. X bileşiği sabit hacimli bir kapta ısıtıldığında CaO ka-
II. MgCI2(k) $ Mg2+ + 2CI–(suda) tısı ve CO2 gazı açığa çıkmaktadır.
(suda)
Buna göre,
Verilen tepkimelerle ilgili aşağıdaki ifadelerden
I. X bileşiğinin yapısında sadece Ca ve C element-
hangisi yanlıştır?
leri bulunur.
A) I. tepkimede kimyasal değişim gerçekleşmiştir. II. Tepkime homojendir.
B) II. tepkimede fiziksel değişim gerçekleşmiştir. III. Tepkime endotermik olarak gerçekleşmiştir.
C) I. tepkimede katı kütlesi artarken II. tepkimede
yargılarından hangileri doğrudur?
katı kütlesi azalır.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I. tepkimede zamanla molekül sayısı artar.
E) II. tepkimede MgCI2 bileşiğindeki elementlerin D) I ve III E) II ve III
elektron sayıları değişmiştir.
1. C3H8 + O2 $ CO2 + H2O 4. Şekildeki diyagram kimyasal bir tepkimeyi temsil et-
mektedir.
tepkimesi en küçük tam sayılarla denkleştirildiğin-
de O2, CO2 ve H2O maddelerinin katsayıları aşağı-
dakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
O2 CO2 H 2O
A) 4 3 4
B) 3 3 4
Buna göre bu tepkimenin denklemi aşağıdakiler-
C) 5 3 4
den hangisindeki gibi olabilir?
D) 5 4 4
E) 4 4 4 A) N2 + 2O2 $ 2NO2
1
B) H2 + O $ H2O
2 2
C) 2NO + O2 $ 2NO2
D) H2 + CI2 $ 2HCI
E) N2 + 3H2 $ 2NH3
2. C4H10(g) + O2(g) $ CO2(g) + H2O(g)
www.sarmalokul.com
5. AI + HNO3 $ AI(NO3)3 + H2(g)
Heterojen tepkimedir.
6. Aşağıda verilen kimyasal tepkimelerden hangi-
En küçük tamsayılarla denkleştirilirse O2 gazı- sinde tepkime denklemi denkleştirilmemiştir?
A) D B) D C) D D) Y E) Y 1
D) Mg + O $ MgO
2 2
D D Y Y D
E) CH4 + 4Br2 $ CBr4 + 4HBr
D Y Y Y D
7. X ve O2’nin tepkimeye girmesiyle CO2 ve H2O oluş- 10. AI4C3 + xH2O $ AI(OH)3 + yCH4
maktadır. Bu tepkimeye ait mol sayısı - zaman grafiği
Denklemi verilen tepkime en küçük tam sayılarla
verilmiştir.
denkleştirildiğinde x + y toplamı aşağıdakilerden
Mol Sayısı hangisinde doğru gösterilmiştir?
0,7 A) 10 B) 12 C) 15 D) 20 E) 23
0,6 H2O(s)
0,5 X(s)
0,4 CO2(g)
0,3
0,2
O2(g)
Zaman
www.sarmalokul.com
A) CaO CaS
B) Ca(OH)2 CaS
C) Ca(OH)2 CaSO4
D) CaO CaSO4
8. AICI3 + Ca3N2 $ AIN + CaCI2 E) CaO2 CaS
Verilen tepkime en küçük tam sayılarla denkleşti-
rildiğinde denklemdeki katsayılar toplamı kaçtır?
A) 5 B) 7 C) 8 D) 9 E) 12
9. P2O5 + 3H2O $ 2X A) 5 3
B) 5 6
Yukarıda verilen tepkime sonucu oluşan X bileşi-
5
ğinin 0,2 molü kaç gramdır? (H = 1, O = 16, P = 31) C) 3
2
5
A) 4,9 B) 9,8 C) 19,6 D) 39,2 E) 49 D) 6
2
E) 10 6
1. I. C6H12O6(k) + 6O2(g) $ 6CO2(g) + 6H2O(g) 4. Yanma tepkimeleri ile ilgili aşağıdaki ifadelerden
hangisi yanlıştır?
3
II. KCIO3(k) + ısı $ KCI(k) + O
2 2(g) A) Tepkimenin reaktifler kısmında O2 gazı bulunur.
III. N2(g) + 2O2(g) $ 2NO2(g) B) N2 gazının yanması dışındaki tüm yanma olayla-
rı ekzotermiktir.
1
IV. H2O(s) $ H2(g) + O
2 2(g) C) Tepkimelerde O2 gazı yanıcı madde olarak kulla-
Yukarıda verilen tepkimelerden hangileri yanma nılır.
tepkimesidir? D) Tüm yanma tepkimelerinde maddelerin kimyasal
özellikleri değişir.
A) I ve III B) II ve III C) I, II ve III
E) Organik bileşiklerin yanması sonucu CO2 ve
D) I, III ve IV E) I, II, III ve IV H2O oluşur.
www.sarmalokul.com
II. Her iki tepkime de yanma tepkimesidir.
C3H8 gazı yakıt olarak, SO3 gazı ise yangın
III. N2(g) ve Fe(k) maddelerinin kimyasal yapıları de-
ğişmiştir. söndürücü olarak kullanılabilir.
yargılarından hangileri doğrudur? yargıların doğru (D) veya yanlış (Y) olarak işaret-
lenmesi aşağıdakilerden hangisinde doğru veril-
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
miştir?
D) II ve III E) I, II ve III A) D B) D C) D D) Y E) Y
D D Y Y D
D Y Y Y D
7. Bir tepkime ile ilgili bilgiler şu şekildedir: 9. Aşağıdaki denklemlerden hangisi yanma tepki-
– Yanıcı madde kullanılmıştır. mesine ait değildir?
– Homojen tepkimedir. 1
A) Mg(k) + O $ MgO(k)
2 2(g)
– Sentez tepkimesidir. 3
B) KCI(k) + O2(g) $ KCIO3(k)
– Endotermik tepkimedir. 2
5
Buna göre bu tepkimenin denklemi aşağıdakiler- C) CH3CHO(g) + O2(g) $ 2CO2(g) + 2H2O(g)
2
den hangisi gibi olabilir? D) 6CO2(g) + 6H2O(g) + ısı $ C6H12O6(k) + 6O2(g)
1
A) H2O(g) $ H2(g) + O2(g) 1
2 E) H2O(g) + O $ H2O2(g)
2 2(g)
B) N2(g) + O2(g) $ 2NO(g)
3
C) 2Fe(k) + O
2 2(g)
$ Fe2O3(k) 10. Yanma tepkimelerinin gerçekleşebilmesi için,
7 I. Yanıcı madde
D) C2H6(g) + O $ 2CO2(g) + 3H2O(g)
2 2(g)
II. Oksijen gazı
1
E) CO(g) + O2(g) $ CO2(g) III. Belirli bir tutuşma sıcaklığı
2
verilenlerden hangilerinin olması gereklidir?
D) I ve II E) Yalnız I
www.sarmalokul.com
11. 1. tepkime: 2NH3(g) $ X(g) + 3H2(g)
8. Sabit basınçlı kapalı bir kapta C3H8 ve O2 gazları ara-
2. tepkime: 4NH3(g) + 5Y(g) $ 4NO(g) + 6H2O(g)
sında,
C3H8(g) + 5O2(g) $ 3CO2(g) + 4H2O(s) Denkleştirilmiş olarak verilen yukarıdaki tepkime-
lerde yer alan X ve Y maddelerinin kendi araların-
tepkimesi gerçekleşiyor.
da yapacağı tepkime ile ilgili,
Buna göre bu tepkime ile ilgili, I. Yanma tepkimesidir.
Ortamın sıcaklığı Sıvı kütlesi II. Isı açığa çıkar.
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
Zaman Zaman
I II D) II ve III E) I, II ve III
Molekül sayısı
A) Suyun elektrolizi
Zaman
III
B) Kireç taşından ısıtılarak sönmemiş kireç ve kar-
çizilen grafiklerden hangileri doğrudur? bondioksit elde edilmesi
1. Aşağıdaki grafikte bazı maddelerin oda sıcaklığındaki 3. X ve Y bileşikleri ile hazırlanan sulu çözeltilerin nötr-
pH değerleri verilmiştir. leşmesine ait titrasyon düzeneği şekildeki gibidir.
pH
Y çözeltisi
Buna göre,
I. X–Z
Buna göre X ve Y bileşikleri aşağıdakilerden han-
II. Y – T gisi olamaz?
III. Z – T X Y
IV. X – T
A) KOH H3PO4
verilen madde çiftlerinden hangileri arasında nöt-
B) HCOOH LiOH
ralleşme tepkimesi gerçekleşebilir?
C) C2H5OH HNO3
A) I ve II B) III ve IV C) I, III ve IV
E) Mg(OH)2 CH3COOH
www.sarmalokul.com
4. H2SO4 çözeltisi bulunan şekildeki kaba üzerindeki
2. HCI(suda) + Ca(OH)2(suda) $
bürette bulunan NaOH çözeltisi damla damla ekleni-
yor.
Yukarıda verilen tepkime ile ilgili,
I. Nötralleşme tepkimesidir. NaOH
çözeltisi
II. Tepkime sonucu tuz ve su oluşur.
III. Türler arasında elektron alışverişi gerçekleşmiş-
tir.
yargılarından hangileri doğrudur? H2SO4
D) II ve III E) I, II ve III
Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Kapta nötralleşme tepkimesi gerçekleşir.
B) Tepkime sonucunda Na2SO4 tuzu ve H2O oluşur.
C) Oluşan çözelti elektrik akımını iletir.
D) Maddelerin kimyasal özellikleri değişir.
E) Elementlerin elektron sayıları değişir.
D) Mg3(PO4)2 NH3 H 2S
www.sarmalokul.com
ilgili bazı bilgiler şu şekildedir:
6. HCOOH sulu çözeltisi ile aşağıda verilen sulu çö- • Nitrat kökü bulunduran bileşikler saf suda iyi çö-
zeltilerden hangisi karıştırıldığında nötralleşme zünür.
tepkimesi gerçekleşir? • 1A grubu elementlerini bulunduran bileşikler saf
suda iyi çözünür.
A) CH3OH B) Ba(OH)2
C) CH3COOH D) H2CO3
KI Pb(NO3)2
E) H2S çözeltisi çözeltisi
III. Kimyasal değişim gerçekleşmiştir. III. Zamanla K+ ve NO–3 iyon sayısı değişmemiştir.
yargılarından hangileri doğrudur? yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
10. SINIF
TEPKİME KİMYA
TÜRLERİ
(Karma)
- III
KİMYANIN TEMEL KANUNLARI VE KİMYASAL HESAPLAMALAR
1. Bazı tepkime denklemleri aşağıda verilmiştir. 4. Aşağıda denklemleri verilen tepkimelerden hangi-
1. tepkime: H2(g) + CI2(g) $ 2HCI(s) + ısı sinin türü karşısında yanlış yazılmıştır?
2. 1. HCI(suda) + NaOH(suda) $ NaCI(suda) + H2O(s) 5. Aşağıda verilen madde çiftlerinden hangileri ara-
sında nötralleşme tepkimesi gerçekleşir?
2. KBr(suda) + AgNO3(suda) $ AgBr(k) + KNO3(suda)
A) C2H5OH – H2SO4
Denklemleri verilen tepkimelerle ilgili,
B) NH3 – NaOH
I. 1. tepkime nötralleşme tepkimesidir.
C) HCOOH – HCI
www.sarmalokul.com
II. 2. tepkime çökelme tepkimesidir.
D) CH3COOH – NH3
III. Her iki tepkimede de anyonlar ve katyonlar yer
değiştirmiştir. E) Na – H2O
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
www.sarmalokul.com
II. C2H5OH
H3PO4
çözeltisi
Mg(OH)2
çözeltisi
12. Bazı tepkime denklemleri şu şekildedir:
• Ca(k) + F2(g) → CaF2(k)
Buna göre kapta gerçekleşen tepkime ile ilgili
aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? • Ca(NO3)2(suda) + Na2CO3(suda) → CaCO3(k) + NaNO3(suda)
verilen özelliklerden hangileri her zaman koru- 5. Aşağıda verilen tepkimelerin türlerini altlarına
nur? yazınız.
www.sarmalokul.com
b) PCI5(g) PCI3(g) + CI2(g)
tepkimesi en küçük tam sayılarla denkleştirilirse tepkimesi sonucu oluşan X bileşiğinin 0,4 molü
O2 molekülünün katsayısı kaç olur? kaç gramdır? (H = 1, C = 12, O = 16)
X taneciği H+ iyonudur. 1
IV. H2(g) + 2 O2(g) H2O(g)
3. 5
N2(g) + 2 O2(g) N2O5(g)
Yukarıda verilen tepkimelerden ............. ve ..............
tepkimesinde aynı şartlarda
tepkime homojen, .............. ve ................ tepkime
harcanan N2 ve O2 gazlarının
heterojen tepkimelerdir.
toplam hacmi oluşan N2O5
gazının hacmine eşittir.
4. CH4 gazının O2 gazı ile tep- 3. I. N2(g) + 2O2(g) 2NO2(g)
kimesi sonucu CO2 ve H2O
II. MgCO3(k) + ısı MgO(k) + CO2(g)
www.sarmalokul.com
oluşur.
III. CH4(g) + 2O2(g) CO2(g) + 2H2O(g)
5. 1
Ca(k) + 2 O2(g) → CaO(k) tep-
kimesi bir analiz tepkimesidir. IV. HBr(suda) + KOH(suda) KBr(suda) + H2O(s)
Kimyasal hesaplamalarla ilgili soruları çözerken sıra- b) NŞA'da 1 mol CO2(g) 22,4 litre ise
sıyla aşağıdaki işlemler yapılır. 0,6 mol CO2(g) ?
___________________________
• Tepkime denklemleri yazılarak denkleştirilir. ? = 0,6·22,4
• Kütlesi, hacmi veya tanecik sayısı verilen tepkimede- = 13,44 litre
ki maddenin MOL sayısı bulunur.
✎ NOT
Örnek:
Katsayılarla mol geçişi yapabileceğimiz gibi GAZ
Denklemi verilen tepkime sırasında 8,8 gram C3H8
fazında gerçekleşen tepkimelerde katsayılarla hacim
gazı harcanmıştır.
geçişi de yapabiliriz.
C3H8(g) + 5O2(g) 3CO2(g) + 4H2O(g)
Örnek:
Buna göre bu tepkime ile ilgili aşağıdaki soruları
cevaplayınız. (H: 1, C: 12, O: 16) N2 ve H2 gazları alınarak başlatılan,
www.sarmalokul.com
a) Kaç mol O2 gazı harcanmıştır? N2(g) + 3H2(g) 2NH3(g)
b) Normal şartlar altında kaç litre CO2 gazı oluşmuştur? tepkimesi sonucu 24 litre NH3 gazı oluşmuştur.
c) Kaç gram H2O gazı oluşmuştur? Buna göre tepkimede harcanan N2 ve H2 gazları
kaçar litredir?
Çözüm:
Çözüm:
8,8 gram C3H8 gazının mol sayısı bulunduktan sonra
N2(g) + 3H2(g) 2NH3(g)
tepkimedeki katsayıları kullanılarak diğer maddelerin mol
↓ ↓ ↓
sayılarına geçiş yapılır. 12 litre 36 litre 24 litre
1 mol C3H8 44 gram • Katsayısı 2 olan NH3 24 litre ise
? mol C3H8 8,8 gram • Katsayısı 1 olan N2 gazı 12 litredir.
___________________________
8, 8
? = 44 = 0,2 mol • Katsayısı 3 olan H2 gazı 36 litredir.
Örnek: Örnek:
5 mol PCI5 gazı alınarak başlatılan,
6’şar mol N2 ve O2 gazları alınarak başlatılan
PCI5(g) PCI3(g) + CI2(g)
N2(g) + 2O2(g) 2NO2(g)
tepkimesi sonlandığında normal şartlar altında 44,8
tepkimesi tam verimle gerçekleşiyor.
litre hacim kaplayan CI2 gazı oluşmaktadır.
Buna göre bu tepkime ile ilgili aşağıdaki soruları Buna göre tepkimenin verimi yüzde kaçtır?
cevaplayınız. (N = 14, O = 16)
Çözüm:
a) Sınırlayıcı bileşen hangisidir? Normal şartlar altında 44,8 litre CI2 gazı 2 moldür.
b) Hangi maddeden kaç mol artar? Başkatsayısı 1 olan CI2'den 2 mol oluşabilmesi için baş-
katsayısı 1 olan PCI5'ten 2 mol harcanmalıdır.
c) Kaç gram NO2 gazı oluşur?
Çözüm: PCI5(g) PCI3(g) + CI2(g)
↓ ↓ ↓
Tam verimli tepkimelerde tepkimeye giren maddeler-
Başlangıç: 5 mol – –
den en az bir tanesi bitmelidir.
Değişim: –2 mol +2 mol +2 mol
• 6’şar mol N2 ve O2 alındığında başkatsayısı büyük
5 mol PCI5'in 2 molü harcanırsa
olan O2 gazından 6 mol harcanırken başkatsayısı 1 olan
%'de ?
N2 gazından 3 mol harcanır. _______________________________
2 . 100
N2(g) + 2O2(g) 2NO2(g) ?= 5 = % 40
www.sarmalokul.com
↓ ↓ ↓ Örnek:
Başlangıç: 6 mol 6 mol – Denklemi verilen aşağıdaki tepkimede 5,4 gram X har-
Değişim: –3 mol –6 mol +6 mol candığında 11,2 gram Fe metali elde ediliyor.
_________________________________________
Son durum: 3 mol – 6 mol Fe2O3 + 2X X2O3 + 2Fe
Denklemi verilen tepkimede 0,5 mol C3H8 gazı har- Denklemi verilen tepkimede normal şartlar altında
canmaktadır. 8,96 litre hacim kaplayan O2 gazı harcanmaktadır.
Buna göre bu tepkime ile ilgili, Buna göre bu tepkime ile ilgili,
I. 2,5 mol O2 gazı harcanmıştır. 0,2 mol CH4 gazı harcanmıştır.
II. 1,5 mol CO2 gazı oluşur.
8,8 gram CO2 gazı oluşmuştur.
III. 2 mol H2O sıvısı oluşur.
Normal şartlar altında 8,96 litre hacim kaplayan
yargılarından hangileri doğrudur?
H2O oluşmuştur.
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
ifadelerin doğru (D) veya yanlış (Y) olarak işaret-
D) II ve III E) I, II ve III lenmesi aşağıdakilerden hangisinde doğru gös-
terilmiştir? (H = 1, C = 12)
2. Sabit hacimli kapalı bir kapta azot (N2) gazı ile hidro-
A) D B) D C) D D) Y E) Y
jen (H2) gazının tepkimesi sonucu aynı şartlarda 0,4
D D Y Y D
mol amonyak (NH3) gazı elde edilmiştir.
D Y Y Y D
Buna göre bu tepkime ile ilgili aşağıdaki yargılar-
dan hangisi yanlıştır? (H = 1, N = 14)
A) Tepkime denklemi,
N2(g) + 3H2(g) $ 2NH3(g) şeklindedir.
B) Tepkime sonucu 6,8 gram NH3 elde edilmiştir.
www.sarmalokul.com
C) Normal şartlar altında 4,48 litre hacim kaplayan
N2 gazı harcanır. 5. 7,8 gram K metalinin yeterli miktarda HCI çözeltisi ile
tepkimesi sonucu KCI çözeltisi ve H2 gazı oluşmakta-
D) 0,3 gram H2 gazı harcanmıştır.
dır.
E) Kaptaki gaz yoğunluğu değişmemiştir.
Buna göre oluşan H2 gazının kütlesi kaç gramdır?
(H = 1, K = 39)
3. 2Fe(k) +
3
O
2 2(g)
$ Fe2O3(k)
A) 0,05 B) 0,1 C) 0,2 D) 0,4 E) 0,8
Denklemi verilen tepkimede 16 gram Fe2O3 katısı
oluşmaktadır.
Buna göre bu tepkime ile ilgili,
a. Harcanan Fe(k) kütlesi kaç gramdır?
7. Kapalı bir kapta X gazı ile O2 gazının tepkimesi süre- 9. Denklemi verilen tepkimede 13,6 gram NH3 gazının
since mol sayılarında meydana gelen değişim grafik- tamamı N2 ve H2 gazlarına dönüşmektedir.
teki gibidir.
2NH3(g) $ N2(g) + 3H2(g)
Mol sayısı
Buna göre son durumda ortamda bulunan gaz ka-
0,6 H2O(g)
rışımı toplam kaç moldür? (H = 1, N = 14)
0,5
A) 0,4 B) 0,8 C) 1,2 D) 1,6 E) 2,4
0,4 CO2(g)
0,3
0,2 X(g)
O2(g)
Zaman
www.sarmalokul.com
III. Zamanla katı kütlesi azalmıştır.
7. Kapalı bir kapta X gazı ile O2 gazının tepkimesi süre- 9. Denklemi verilen tepkimede 13,6 gram NH3 gazının
since mol sayılarında meydana gelen değişim grafik- tamamı N2 ve H2 gazlarına dönüşmektedir.
teki gibidir.
2NH3(g) $ N2(g) + 3H2(g)
Mol sayısı
Buna göre son durumda ortamda bulunan gaz ka-
0,6 H2O(g)
rışımı toplam kaç moldür? (H = 1, N = 14)
0,5
A) 0,4 B) 0,8 C) 1,2 D) 1,6 E) 2,4
0,4 CO2(g)
0,3
0,2 X(g)
O2(g)
Zaman
www.sarmalokul.com
III. Zamanla katı kütlesi azalmıştır.
10. SINIF
KİMYASAL KİMYA
HESAPLAMALAR
(Denklemli Mol Hesaplamaları - II)
KİMYANIN TEMEL KANUNLARI VE KİMYASAL HESAPLAMALAR
1. Kapalı bir kapta gerçekleşen tepkimeye ait kütle - za- 3. Yeterli miktarda C3H8 ve O2 gazlarının tepkimesi so-
man değişimi grafiği verilmiştir. nucu 9 litre CO2 gazı oluşmaktadır.
Kütle (g)
C3H8(g) + 5O2(g) $ 3CO2(g) + 4H2O(g)
160
Buna göre aynı şartlar altında tepkime sırasında,
I. 3 litre C3H8 gazı harcanır.
112 CaO(k)
II. 15 ltre O2 gazı harcanır.
80 Ca(k)
III. 12 litre H2O gazı oluşur.
32
O2(g) yargılarından hangileri doğrudur?
www.sarmalokul.com
A) 6,72 B) 13,44 C) 33,6
D) 67,2 E) 134,4
NH3 gazı oluşmaktadır. şartlar altında 89,6 litre hacim kaplayan hava harcan-
maktadır.
N2(g) + 3H2(g) $ 2NH3(g)
C5H12(g) + 8O2(g) $ 5CO2(g) + 6H2O(s)
Buna göre aynı şartlarda tepkime sırasında harca-
Buna göre bu tepkime ile ilgili,
nan N2 ve H2 gazları kaçar litredir?
I. 0,1 mol C5H12 gazı harcanır.
N2(g) H2(g)
II. Normal şartlar altında 11,2 litre CO2 gazı oluşur.
A) 12 12
III. 10,8 gram H2O sıvısı oluşur.
B) 24 24 yargılarından hangileri doğrudur?
C) 8 24 1
(H = 1, O = 16, Havanın ’i O2 gazıdır.)
5
D) 12 36
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
E) 36 36
D) II ve III E) I, II ve III
6. Denklemi aşağıda verilen tepkime sonucu yapısında 9. 50 gramlık CuSO4·nH2O bileşiğindeki kristal su ısıtı-
1,8 mol atom içeren Ca(NO3)2 bileşiği elde edilmiştir. larak denklemi verilen aşağıdaki tepkimeye göre ta-
mamen uzaklaştırılıyor.
Ca + 2HNO3 $ Ca(NO3)2 + H2
›s›
CuSO4·nH2O(k) CuSO4(k) + nH2O(g)
Buna göre tepkime sırasında harcanan Ca ele-
menti kaç gramdır? (Ca = 40) Tepkime sonucu oluşan CuSO4 katısı 32 gram ol-
duğuna göre “n” değeri kaçtır?
A) 2 B) 4 C) 8 D) 16 E) 20
(O = 16, S = 32, Cu = 64)
A) 3 B) 4 C) 5 D) 7 E) 12
www.sarmalokul.com
Buna göre tepkime sırasında harcanan toplam
8. C3H8O2(g) + 4O2(g) $ 3CO2(g) + 4H2O(g) gaz hacmi kaç litredir?
Mol sayısı
1,5 11. Sabit sıcaklık ve basınç altında kapalı bir kapta H2(g)
1 ve O2(g) gazlarından oluşan 50 gramlık bir karışım,
1
H2(g) + O $ H2O(s)
2 2(g)
1. Belli bir sıcaklık ve basınç altında 2 mol PCI5 gazı 4. Aynı koşullarda 10 litre C5H12 ve 40 litre O2 gazları
alınarak başlatılan, arasında tam verimle,
tepkimesi normal şartlar altında 8,96 litre CI2 gazı tepkimesi gerçekleşiyor ve tepkime sonunda sistem
oluştuğunda sonlanmaktadır. başlangıç koşullarına getiriliyor.
Buna göre tepkime sonucunda artan PCI5 gazı Buna göre bu tepkime ile ilgili aşağıdaki ifadeler-
kaç moldür? den hangisi yanlıştır?
www.sarmalokul.com
soruların cevapları aşağıdakilerden hangisinde denklemine göre tam verimle tepkimeye girerek 80
D) O2 2 mol N2 6 mol
E) O2 2 mol N2 8 mol
7. Kapalı bir kapta C3H8(g) ve O2(g) gazlarının tepkime 10. CH4(g) + 2O2(g) $ CO2(g) + 2H2O(s)
süresince mol sayılarında meydana gelen değişim
yanma tepkimesinde 3,2 gram CH4 gazı ile 16 gram
grafikteki gibidir. O2 gazı tam verimle tepkimeye girmektedir.
Mol sayısı
Buna göre bu tepkime ile ilgili aşağıdaki ifadeler-
x den hangisi yanlıştır? (H = 1, C = 12, O = 16)
y C3H8(g)
H2O(g) A) 0,2 mol CO2 gazı oluşur.
0,3 CO2(g)
B) 7,2 gram H2O sıvısı elde edilmiştir.
0,2
C) Sınırlayıcı bileşen CH4’tür.
0,1
O2(g) D) Artan maddenin mol sayısı 0,1’dir.
Zaman
E) Tepkimenin devam edebilmesi için ortama O2
Bu grafiğe göre, gazı eklenmelidir.
I. x değeri 0,5’tir.
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
www.sarmalokul.com
8. Sabit sıcaklık ve basınçta 30 litre N2(g) ve 50 litre O2
gazları tam verimle tepkimeye girerek N2O5(g) gazını
oluşturmaktadır.
D) II ve III E) I, II ve III
1. 6’şar mol X2 ve Y2 gazları arasında tam verimle 4. Aynı koşullarda eşit hacimli C3H8 ve O2 gazları ara-
sında tam verimle,
X2(g) + 3Y2(g) $ 2XY3(s)
C3H8(g) + 5O2(g) $ 3CO2(g) + 4H2O(s)
tepkimesi gerçekleşiyor.
tepkimesi gerçekleşirken 30 litre CO2 gazı oluşmak-
Buna göre bu tepkime ile ilgili aşağıdaki sorular- tadır.
dan hangisine cevap verilemez? (Y = 1, X = 14)
Buna göre bu tepkime ile ilgili aşağıdaki ifadeler-
A) Sınırlayıcı bileşen hangisidir? den hangisi yanlıştır?
B) Hangi maddeden kaç mol artar? A) Başlangıçta alınan karışım 100 litredir.
C) Kaç gram XY3 bileşiği elde edilir? B) 40 litre C3H8 gazı artmıştır.
D) Oluşan XY3 bileşiği normal koşullarda kaç litre C) 40 litre H2O oluşmuştur.
hacim kaplar?
D) Ortama O2 gazı ilave edilirse tepkime devam
E) Tepkimede artan madde olmaması için ortama eder.
hangi maddeden kaç mol eklenmelidir?
E) Tepkime sonunda ortamda 70 litre gaz karışımı
bulunur.
II. X2(g) + 2Y2(g) $ 2XY2(g) 5. 20’şer litre N2 ve O2 gazlarının tam verimli tepki-
mesi sonucu aynı şartlarda en fazla kaç litre N2O5
www.sarmalokul.com
III. 2X2(g) + Y2(g) $ 2X2Y(g)
gazı elde edilir?
Buna göre tepkimelerden hangilerinde bir miktar
A) 2 B) 4 C) 8 D) 16 E) 32
X2 gazı artar?
D) I ve II E) II ve III
3. Aynı koşullarda 18’er litre N2(g) ve H2(g) gazları ara- 4NH3 + 5O2(g) $ 4NO(g) + 6H2O(g)
sında tam verimle, tepkimesi gerçekleşiyor.
N2(g) + 3H2(g) $ 2NH3(g)
Buna göre tepkime sonundaki gazların mol sayıla-
tepkimesi gerçekleşiyor. rı aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
Buna göre bu tepkime ile ilgili,
Mol Sayıları
I. Sınırlayıcı bileşen H2 gazıdır.
NH3 O2 NO H 2O
II. 12 litre N2 gazı artar.
A) – 0,8 0,8 3,6
III. 24 litre NH3 gazı oluşur.
B) 0,8 – 3,2 3,6
yargılarından hangileri doğrudur? C) 0,8 – 3,2 4,8
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) – 0,8 3,2 4,8
D) II ve III E) I, II ve III E) 0,8 – 0,8 1,2
www.sarmalokul.com
D) I ve II E) I ve III Buna göre tepkime sonucunda hangi maddeden
kaç gram artar? (H = 1, C = 12, O = 16)
tepkimesi gerçekleşmektedir.
Bu tepkimeye ilişkin,
12. Normal şartlar altında 8,96 litre hacim kaplayan N2
H2(g) kütlesi (g) NH3(g) kütlesi (g)
gazı ile 32 gram O2 gazı arasında gerçekleşen tam
14 17 verimli tepkime sonucu N2O4 gazı oluşuyor.
11 Buna göre,
Zaman
A) 0,5 1,4
III
B) 0,5 2,1
çizilen yukarıdaki grafiklerden hangileri doğrudur?
C) 0,5 2,8
(H = 1, N = 14)
D) 0,4 6,4
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
E) 0,4 3,2
D) I ve II E) I ve III
Uzaktan da Yakından da Sizlerleyiz…
TEST–27
10. SINIFHESAPLAMALAR
KİMYASAL KİMYA
(Saflık
KİMYANIN TEMEL - Verim -VE
KANUNLARI Yüzde Problemleri)
KİMYASAL HESAPLAMALAR
1. Saf olmayan 128 gram Cu metali yeterli miktarda 4. 280 gram kütlece %30 saflıktaki CaO katısının yeterli
HNO3 çözeltisine atıldığında miktarda HCI çözeltisi ile,
2. %20 saflıktaki 80 gram Ca metali yeterli miktarda HCI 5. Sabit hacimli kapalı bir kapta bulunan 2 mol NH3 gazı,
çözeltisine atıldığında,
2NH3(g) $ N2(g) + 3H2(g)
Ca(k) + 2HCI(suda) $ CaCI2(suda) + H2(g)
tepkimesine göre ayrışıyor ve 14 gram N2 gazı oluşu-
tepkimesi gerçekleşiyor. yor.
Buna göre bu tepkime ile ilgili,
Buna göre tepkimenin yüzde verimi aşağıdakiler-
I. 16 gram Ca metali harcanmıştır.
den hangisinde doğru verilmiştir? (N = 14)
II. 0,4 mol CaCI2 oluşmuştur.
www.sarmalokul.com
A) 20 B) 25 C) 40 D) 50 E) 75
III. Normal şartlar altında 8,96 litre H2 gazı oluşur.
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
3. %X saflıktaki 135 gram AI cevherinden bir miktar alı- 6. 300 gram CaCO3 katısı ısıtıldığında,
narak yeterli miktarda HBr çözeltisi ile,
CaCO3(k) + ısı $ CaO(k) + CO2(g)
3
AI(k) + 3HBr(suda) $ AIBr3(suda) + H
2 2(g) tepkimesine göre ayrışıyor ve normal şartlar altında
tepkimesi gerçekleşiyor ve 1,5 gram H2 gazı açığa 6,72 litre hacim kaplayan CO2 gazı oluşuyor.
Buna göre “X” değeri aşağıdakilerden hangisinde den hangisinde doğru verilmiştir?
A) 5 B) 10 C) 15 D) 20 E) 25 A) 5 B) 10 C) 15 D) 20 E) 30
tepkimesi 0,8 mol NH3 gazı oluştuğunda sonlanmak- tepkimesine göre ayrıştığında tepkime sonucu aynı
tadır. şartlarda 14 litre gaz karışımı elde ediliyor.
Buna göre tepkimenin yüzde verimi aşağıdakiler- Buna göre XY3 gazının yüzde kaçı ayrışmıştır?
den hangisinde doğru verilmiştir?
A) 10 B) 20 C) 25 D) 40 E) 60
A) 10 B) 20 C) 25 D) 40 E) 80
8. 320 gram Fe2O3 katısı alınarak başlatılan, 11. 400 gram CaCO3 katısı alınarak başlatılan,
3
Fe2O3(k) $ 2Fe(k) + O2(g) CaCO3(k) $ CaO(k) + CO2(g)
2
tepkimesi %25 verimle gerçekleşiyor. tepkimesi CaCO3 katısının %15’i parçalandığında
Buna göre bu tepkime ile ilgili, sonlanmaktadır.
www.sarmalokul.com
I. 56 gram Fe katısı oluşmuştur. Buna göre tepkime sonucu oluşan CO2 gazı nor-
II. Normal şartlar altında 33,6 litre hacim kaplayan mal şartlar altında kaç litre hacim kaplar?
O2 gazı oluşmuştur. (C = 12, O = 16, Ca = 40)
III. 0,5 mol Fe2O3 katısı harcanmıştır.
A) 4,48 B) 6,72 C) 8,96
yargılarından hangileri doğrudur? (O = 16, Fe = 56)
D) 11,2 E) 13,44
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
tepkimesine göre ayrıştığında tepkime sonucu aynı tepkimesinde PCI5 gazının yüzde kaçı ayrıştığın-
şartlarda 60 litre O2 gazı oluşmaktadır. da oluşan PCI3 ve CI2 gazlarının toplam mol sa-
yısı artan PCI5 gazının mol sayısının 3 katına eşit
Buna göre N2O4 gazının yüzde kaçı ayrışmıştır?
olur?
A) 25 B) 40 C) 50 D) 75 E) 100
A) 20 B) 40 C) 50 D) 60 E) 80
1. Denklemi aşağıda verilen tepkimede normal şartlar 4. 14,8 gram X(OH)2 bileşiği ile 32,4 gram HY bileşikleri
altında 6,72 litre hacim kaplayan O2 gazının tamamı artansız tepkimeye girerek 40 gram XY2 ve H2O bile-
tepkimeye girdiğinde 32 gram X2O3 katısı oluşmakta- şiklerini oluşturuyor.
dır.
3 X(OH)2 + 2HY $ XY2 + 2H2O
2X(k) + O $ X2O3(k)
2 2(g)
Buna göre X ve Y elementlerinin atom kütleleri
Buna göre X elementinin mol kütlesi kaç g/mol’dür? aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
(O = 16) (H = 1, O = 16)
A) 27 B) 39 C) 56 D) 64 E) 65 X Y
A) 24 40
B) 23 80
C) 40 80
D) 24 80
www.sarmalokul.com
tepkimesindeki X elementinin kütlesinin zamanla de-
A) 12 B) 14 C) 24 D) 27 E) 40 ğişimini gösteren grafik aşağıdaki gibidir.
X kütlesi(g)
2,7
D) II ve III E) I, II ve III A) D B) D C) D D) Y E) Y
D D Y D Y
D Y Y Y Y
6. 50 gram AI2X3 bileşiğinin yapısında 32 gram X bulun- 10. X bileşiğinin O2 gazı ile tepkimesi sırasındaki mol sa-
maktadır. yısı - zaman grafiği verilmiştir.
Buna göre X elementinin atom kütlesi kaç g/mol‘dür?
Mol sayısı
(AI = 27)
0,5
X(g)
A) 16 B) 23 C) 24 D) 27 E) 32 0,4 H2O(g)
0,3 CO2(g)
0,2
0,1
O2(g)
Zaman
Bu grafiğe göre,
7. X2O3 gazının normal şartlar altında 6,72 litresi 22,8
I. Tepkime tam verimle gerçekleşmiştir.
gramdır.
II. X’in formülü C3H8O2’dir.
Buna göre X elementinin atom kütlesi kaç g/mol’dür?
III. Zamanla toplam molekül sayısı artmıştır.
(O = 16)
yargılarından hangileri doğrudur?
A) 10 B) 12 C) 14 D) 18 E) 20
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
www.sarmalokul.com
oluşan bir bileşiğin 70 gramında 10 gram hidrojen
bulunmaktadır.
Buna göre bu bileşiğin basit formülü aşağıdaki-
8. CnH2n+2 bileşiğinin normal şartlar altında 8,96 litresi lerden hangisinde doğru verilmiştir?
(H = 1, C = 12)
23,2 gramdır.
A) CH B) CH2 C) CH3
Buna göre bu bileşiğin formülü aşağıdakilerden
D) C2H3 E) C2H5
hangisinde doğru verilmiştir? (H = 1, C = 12)
96
N2(g)
D) N2O3 E) N2O5
1. • C(k) +
1
O $ CO(g)
4. NH3 bileşiğinden başlanarak HNO3 elde edilmesine
2 2(g)
ilişkin tepkime zinciri aşağıdaki gibidir.
• 3CO(g) + Fe2O3(k) $ 2Fe(k) + 3CO2(g)
• 4NH3 + 5O2 $ 4NO + 6H2O
Yukarıda verilen tepkime zincirine göre 72 gram 1
• NO + O $ NO2
C elementinin yeterince O2 gazı ile tepkimesi so- 2 2
nucu en fazla kaç gram Fe elementi elde edilir? 1
• 2NO2 + O + H2O $ 2HNO3
2 2
(C = 12, Fe = 56)
Tepkime sırasında 6,8 gram NH3 harcandığına göre,
A) 28 B) 56 C) 84 D) 112 E) 224
I. En fazla 0,4 mol HNO3 oluşmuştur.
3 D) II ve III E) I, II ve III
• 2NO(g) + O $ N2O5(g)
2 2(g)
Verilen tepkime zincirinde normal şartlar altında
8,96 litre hacim kaplayan N2 gazının yeterince O2 5. CaC2 bileşiğinden başlanarak C2H5OH (etil alkol)
gazı ile tepkimesi sonucu en fazla kaç mol N2O5 elde edilmesine ilişkin tepkime zinciri aşağıdaki gibi-
www.sarmalokul.com
gazı elde edilir? dir.
• CaC2 + 2H2O $ Ca(OH)2 + C2H2
A) 0,2 B) 0,4 C) 0,6 D) 0,8 E) 1,2
• C2H2 + H2O $ C2H4O
• C2H4O + H2 $ C2H5OH
Buna göre 320 gram Br2 gazı elde edebilmek için Yukarıda verilen tepkime zincirine göre 4 mol
atom içeren H3PO4 bileşiği elde edebilmek için en
en az kaç gram HBr kullanılmalıdır? (H = 1, Br = 80)
az kaç gram P4 kullanılmalıdır? (P = 31)
A) 40,5 B) 81 C) 162 D) 324 E) 648
A) 15,5 B) 31 C) 46,5 D) 62 E) 93
D) II ve III E) I, II ve III 3
AI(k) + 3HCI(suda) $ AICI3(suda) + H
2 2(g)
tepkimesi gerçekleşirken normal şartlar altında 67,2
litre hacim kaplayan H2 gazı oluşuyor.
A) 90 B) 80 C) 77 D) 54 E) 46
A) 14 B) 16 C) 24 D) 32 E) 40
www.sarmalokul.com
11. CH4 ve C2H5OH bileşiklerinden oluşan 11 gramlık bir
karışımın tamamen yanmasına ait tepkime denklem-
9. C2H4 ve C3H8 gazlarından oluşan 0,5 mollük bir ka- leri şu şekildedir:
rışımın tamamen yanmasına ait tepkime denklemleri
CH4 + 2O2 $ CO2 + 2H2O
şu şekildedir:
C2H5OH + 3O2 $ 2CO2 + 3H2O
C2H4 + 3O2 $ 2CO2 + 2H2O
Tepkimeler sonucu toplam 0,6 mol CO2 gazı oluştu-
C3H8 + 5O2 $ 3CO2 + 4H2O ğuna göre CH4 ve C2H5OH bileşiklerinin mol sayı-
Tepkimeler sırasında toplam 2,1 mol O2 gazı har- ları aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
candığına göre, (H = 1, C = 12, O = 16)
E) 0,5 0,05
D) II ve III E) I, II ve III
Uzaktan da Yakından da Sizlerleyiz…
TE 30
KİMYASAL HESAPLAMALAR 10. SINIF KİMYA
(Karma
KİMYANIN TEMEL KANUNLARI VE- KİMYASAL
I) HESAPLAMALAR
1. Kapalı bir kapta gerçekleşen tepkimeye ait kütle za- 4. Eşit kütlede N2 ve O2 gazları alınarak;
man değişim grafiği verilmiştir. N2(g) + O2(g) $ N2O4(g)
Kütle (gr)
tepkimesine göre en fazla 184 gram N2O4 gazı elde
17 XY3(g) ediliyor.
2. Kapalı boş bir kaba 54 gram Al metali ile n mol HCl 5. 0,4 mol SO2 ve 0,3 mol O2 gazlarının
gazı konulduğunda; SO2(g) + O2(g) $ SO3(g)
2Al(k) + 6HCl(g) $ 2AlCl3(k) + 3H2(g)
denklemine göre tam verimli tepkimesinden en
tepkimesi artansız gerçekleştiğine göre; fazla kaç gram SO3 gazı oluşur?
www.sarmalokul.com
I. Başlangıçtaki n değeri 6’dır. (O: 16 g/mol, S: 32 g/mol)
II. 2 mol AlCl3 oluşur.
A) 16 B) 24 C) 32 D) 40 E) 48
III. Normal şartlar altında 67,2 litre hacim kaplayan
H2 gazı oluşur.
D) II ve III E) I, II ve III
www.sarmalokul.com
8. Mg(k) + 2HNO3(suda) $ Mg(NO3)2(suda) + H2(g) 11. 46 gram N2O4 gazı alınarak
Denklemi verilen tepkimede %20 saflıkta 60 gram Mg N2O4(g) m NO2(g)
metalinin tamamı harcanmıştır.
tepkimesi gerçekleşiyor ve 9,2 gram NO2 gazı elde
Buna göre tepkime sonucu oluşan H2 gazı normal ediliyor.
şartlar altında kaç litre hacim kaplar?
Buna göre tepkimenin verimi yüzde kaçtır?
(Mg: 24 g/mol)
(N: 14 g/mol, O: 16 g/mol)
A) 22,4 B) 11,2 C) 5,6
A) 20 B) 25 C) 30 D) 40 E) 50
D) 4,48 E) 2,24
9. Aşağıda verilen kademeli reaksiyonlarda ara ürün 12. 71 gram XO2 ile 9 gram H2O
olarak oluşan CH4 gazının tamamı harcanmaktadır. 4XO2(k) + 2H2O(s) $ 4XOH(k) + 3O2(g)
Al4C3(k) + 2H2O(s) $ 4Al(OH)3(k) + 3CH4(g)
denklemine göre artansız tepkimeye giriyor.
CH4(g) + 2O2(g) $ CO2(g) + 2H2O(s)
Buna göre X elementinin mol kütlesi aşağıdakile-
rin hangisinde doğru verilmiştir?
Buna göre 36 gram Al4C3 katısının tamamı tepki-
meye girdiğinde kaç gram H2O elde edilir? (H: 1 g/mol, O: 16 g/mol)
(H: 1 g/mol, C: 12 g/mol, O: 16 g/mol, Al: 27 g/mol) A) 16 B) 23 C) 32 D) 39 E) 40
A) 9 B) 18 C) 27 D) 36 E) 45
Uzaktan da Yakından da Sizlerleyiz…
10. SINIF KİMYA
KİMYASAL HESAPLAMALAR
(Karma - II)
KİMYANIN TEMEL KANUNLARI VE KİMYASAL HESAPLAMALAR
Zaman 3
• Al + 3HNO3 $ Al(NO3)3 + 2 H2
Buna göre bu tepkime ile ilgili; Buna göre tepkimelerde kullanılan metallerin mol
I. 0,3 mol CO2 ve 0,4 mol H2O oluşmuştur. sayıları arasındaki ilişki aşağıdakilerin hangisin-
de doğru gösterilmiştir?
II. C3H8 gazı sınırlayıcı bileşendir.
A) I > II > III B) I > III > II C) III > II > I
III. 16 gram O2 gazı harcanmıştır.
D) III > I > II E) I = II = III
yargılarından hangileri doğrudur? (O: 16 g/mol)
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
www.sarmalokul.com
tepkimesi sonucu 2 mol N2O3 gazı oluşmaktadır.
2. N2 ve H2 gazlarından oluşan bir karışımın %20 si kul-
Buna göre bu tepkime ile ilgili aşağıdaki ifadeler-
lanıldığında 2 mol NH3 gazı elde edilmektedir.
den hangisi yanlıştır?
Buna göre başlangıçta alınan gaz karışımı kaç A) Başlangıç karışımı 6 moldür.
moldür? B) N2 gazından 1 mol artmıştır.
C) Harcanan O2 gazı 3 moldür.
A) 30 B) 20 C) 16 D) 12 E) 8
D) Artan madde olmaması için ortama 1,5 mol O2
gazı eklenmelidir.
E) Tepkime sonunda kapta 4 mol molekül bulunur.
7. Mg3N2(k) + H2O(s) $ Mg(OH)2(k) + NH3(g) 10. Yapısında N, H ve O içeren bir bileşiğin kütlece %35’i
N, %5’i H elementinden oluşmaktadır.
Denklemi verilen tepkime ile ilgili;
I. En küçük tam sayılarla denkleştirildiğinde Buna göre bu bileşiğin basit formülü aşağıdakile-
H2O’nun katsayısı 3 olur. rin hangisinde doğru verilmiştir?
(H: 1 g/mol, N: 14 g/mol, O: 16 g/mol)
II. 1 mol Mg3N2 harcandığında 3 mol Mg(OH)2 olu-
şur. A) NH2O B) NH2O2 C) N2H4O
III. 5,4 gram H2O harcandığında NŞA’da 2,24 litre D) N2H2O3 E) N2H4O3
NH3 gazı oluşur.
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
8. C2H4 ve CO gazlarından oluşan bir karışımın tamamı 11. Yapısında 1,8 mol atom içeren C2H5OH gazının ta-
yakıldığında 5 mol CO2 gazı ve 36 gram H2O elde mamı yakıldığında;
edilmektedir. I. Normal şartlar altında 6,72 litre hacim kaplayan
O2 gazı harcanmıştır.
www.sarmalokul.com
Buna göre karışımda bulunan CO gazı kaç mol-
II. 0,4 mol CO2 gazı oluşmuştur.
dür? (H: 1 g/mol, O: 16 g/mol)
III. 0,6 tane H2O molekülü oluşmuştur.
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
9. %25 saflıktaki 64 gram Cu metali yeterli miktarda 12. 200 gram CuSO4nH2O bileşiği ısıtılınca yapısındaki
HNO3 çözeltisi ile aşağıdaki tepkimeyi gerçekleştiri- kristal suyun tamamı buharlaşıyor.
yor.
Son durumdaki katı kütlesi 128 gram olduğuna
Cu(k) + 4HNO3(suda) → Cu(NO3)2(suda) + 2NO2(g) + 2H2O(g)
göre formüldeki n sayısı aşağıdakilerin hangisin-
de doğru verilmiştir?
Buna göre tepkime sonucu oluşan NO2 gazı nor-
(H: 1 g/mol, O: 16 g/mol, S: 32 g/mol, Cu: 64 g/mol)
mal şartlar altında kaç litre hacim kaplar?
(Cu: 64 g/mol) A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7
1. Verilen tepkimelerde eşit miktarda oksijen gazı har- 4. Fotoğraf makinelerinde flaş patlaması,
canmıştır.
2Mg(k) + O2(g) $ 2MgO(k)
I. N2(g) + O2(g) $ 2NO(g)
tepkimesinin flaş içerisinde gerçekleşmesi sonucu
II. C2H4(g) + 3O2(g) $ 2CO2(g) + 2H2O(g)
oluşur.
3
III. S(k) + O (g) $ SO3(g) Buna göre tepkime sonucu 16 gram MgO katısının
2 2
oluşabilmesi için en az kaç gram O2 gazı kullanıl-
Buna göre tepkimeler sırasında harcanan N2, malıdır? (O = 16, Mg = 24)
C2H4 ve S kütlelerinin karşılaştırılması aşağıdaki-
A) 1,6 B) 3,2 C) 6,4 D) 12,8 E) 25,6
lerden hangisinde doğru gösterilmiştir?
(H = 1, C = 12, N = 14, S = 32)
www.sarmalokul.com
oluşmaktadır. A) C2H4 B) C3H6 C) C2H6O
A) 8 B) 16 C) 24 D) 28 E) 30 D D D Y D
7. 36 gram C5H12 gazının tamamı O2 gazı ile, 9. Aynı koşullarda hacimleri verilen N2 ve O2 gazların-
dan tam verimle N2O4 gazı oluşturuluyor.
C5H12(g) + O2(g) $ CO2(g) + H2O(g)
I. 10 litre N2 ve 20 litre O2
denklemine göre tepkimeye girmektedir.
II. 20 litre N2 ve 20 litre O2
Buna göre bu tepkime ile ilgili,
III. 30 litre N2 ve 20 litre O2
I. Yanma tepkimesidir.
Buna göre tepkimeler sonucu oluşan aynı koşul-
II. Tepkime en küçük tam sayılarla denkleştirildi-
lardaki N2O4 gazlarının hacimlerinin karşılaştırıl-
ğinde O2 nin katsayısı 8 olur.
ması aşağıdakilerden hangisinde doğru gösteril-
III. Normal şartlar altında 56 litre hacim kaplayan miştir?
CO2 gazı oluşur.
A) I = II = III B) I > II > III C) I = II > III
yargılarından hangileri doğrudur? (H = 1, C = 12)
D) III > II > I E) I = III > II
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
10. Kapalı boş bir kaba 0,8 mol C ve 1,2 mol H2 element-
leri konularak tam verimle CH4 gazı oluşturuluyor.
www.sarmalokul.com
D) 0,4 mol C E) 0,8 mol C
Buna göre bu tepkime ile ilgili aşağıdaki ifadeler- 6 gramı tamamen yakıldığında normal şartlar altında
den hangisi yanlıştır? (O = 16, AI = 27) 8,96 litre hacim kaplayan CO2 gazı oluşuyor.
A) Grafikteki m değeri 54’tür. Buna göre tepkimede kullanılan bileşiğin basit
B) Tepkime tam verimle gerçekleşmiştir. formülü aşağıdakilerden hangisinde doğru veril-
Buna göre bu tepkime ile ilgili aşağıdaki soruları tepkimesi gerçekleşiyor ve normal şartlar altında
cevaplayınız. (H = 1, C = 12, O = 16) 6,72 litre H2 gazı açığa çıkıyor.
a) Kaç mol O2 gazı harcanmıştır? Buna göre AI metali yüzde kaç saflıktadır? (AI = 27)
www.sarmalokul.com
2. 6 mol N2 ve 3 mol H2 gazları alınarak başlatılan,
Aşağıdaki cümleler doğru ise yanındaki kutucu- Aşağıdaki boşlukları uygun kelimelerle veya sa-
ğa “D” yanlış ise “Y” yazınız. yılarla doldurunuz.
(C = 12, N = 14, O = 16, Mg = 24, AI = 27) (H = 1, C = 12, N = 14, O = 16, CI = 35,5
2. Aynı şartlarda 6'şar litre C3H8 tepkimesi gerçekleşirken sınırlayıcı bileşen .............,
ve O2 gazlarının tam verimle artan madde ............., artan maddenin mol sayısı
..............., oluşan NH3 bileşiği ................. gramdır.
C3H8(g) + 5O2(g) → 3CO2(g) + 4H2O(g)
www.sarmalokul.com
ması için 2,7 gram AI metali 4. 4HCI + MnO2 2H2O + MnCI2 + CI2
harcanmalıdır. tepkimesi sonucu 142 gram CI2 oluşabilmesi için en
4. MgCO3(k) → MgO(k) + CO2(g) az ............ mol HCI tepkimeye girmelidir.
tepkimesinde kütlece %20
saflıktaki 168 gram MgCO3 5. 4XS2 + 11O2 2X2O3 + 8SO2
bileşiğinden en fazla 0,2 mol
denklemi verilen tepkimede 2,2 mol atom içeren O2
CO2 gazı oluşur.
harcandığında 32 gram X2O3 oluştuğuna göre X ele-
5. 0,5 mol CO ve 0,3 mol O2
ment atomunun mol kütlesi ................... g/mol’dür.
gazlarının tam verimle,
1
CO(g) + 2 O2 → CO2(g)
5
6. N2(g) + 2 O2(g) N2O5(g)
tepkimesi sonucu 22 gram
CO2 gazı oluşur. N2O5(g) + H2O(s) 2HNO3(suda)
6. 0,1mol C2Hn bileşiğinin tama- Yukarıda verilen tepkime zincirine göre 2 mol HNO3
men yanması sırasında nor-
çözeltisi elde edebilmek için ................... gram N2
mal şartlar altında 6,72 litre
gazı harcanmalıdır.
hacim kaplayan O2 gazı har-
canıyorsa "n" değeri 6'dır.
7. 3 7. 4 mol NO2 gazı alınarak başlatılan,
2X(k) + 2 O 2 (g) → X2O3(k)
tepkimesinde 0,3 mol O2 gazı 2NO2(g) N2(g) + 2O2(g)
harcandığında 32 gram X2O3 tepkimesi sonucu ortamda toplam 4,6 mol gaz bu-
oluşuyorsa X elementinin mol
lunduğuna göre tepkime yüzde .................. verimle
kütlesi 56 g/mol dür.
gerçekleşmiştir.
1. Aşağıda denklemi yazılan tepkimede girenlerin ve 4. Kapalı bir kapta gerçekleşen tepkimeye ait mol
ürünlerin kütleleri verilmiştir. sayısı - zaman grafiği verilmiştir.
Ca(k) + 2HBr(g) X(k) + H2(g)
Mol sayısı
20 gram a gram 100 gram 1 gram
1
Buna göre bu tepkime ile ilgili,
0,8
I. a değeri 81'dir. X2(g)
0,6
II. X'in formülü CaBr2'dir. 0,4 Z(g)
III. Toplam atom sayısı korunmuştur. 0,2
O2(g)
yargılarından hangileri doğrudur? Y2(g)
www.sarmalokul.com
Fe kütlesi (g) S kütlesi (g)
A) 30 30
B) 32 28
C) 28 32
5.
D) 24 36
Bazı kimyasal tepkime denklemleri şu şekildedir.
E) 21 39
I. H2(g) + Br2(g) → 2HBr(g)
3. Eşit kütlede Ca(k) ve N2(g) elementlerinin tam verimle II. 2HCI(suda) + Ca(OH)2(suda) → CaCI2(suda) + 2H2O(s)
tepkimesi sonucu 74 gram Ca3N2 bileşiği elde edil-
III. AgNO3(suda) + NaCI(suda) → AgCI(k) + NaNO3(suda)
mektedir.
Buna göre bu tepkime ile ilgili, Buna göre bu tepkimelerin türleri aşağıdakilerden
20 g
SO3(g)
2,8 I. bileşik 10. FeS2 bileşiğinden başlanarak SO3 gazı elde edilme-
sini gösteren tepkime basamakları şu şekildedir:
11
II. bileşik • 2FeS2(k) + O $ Fe2O3(k) + 4SO2(g)
1,4 2 2(g)
www.sarmalokul.com
• 2SO2(g) + O2(g) $ 2SO3(g)
1,6 4 Y kütlesi (g) Bu tepkime zincirine göre normal şartlar altında
I. bileşiğin formülü X2Y olduğuna göre, II. bileşi- 11,2 litre hacim kaplayan SO3 gazı elde edilebilme-
ğin formülü aşağıdakilerden hangisinde doğru si için yeterli miktardaki O2 gazı ile en az kaç gram
verilmiştir? FeS2 katısı kullanılmalıdır? (S = 32, Fe = 56)
A) X2Y5 B) X2Y3 C) XY2
A) 15 B) 22,5 C) 30 D) 45 E) 60
D) XY E) X3Y
1. Fe2O3 bileşiğinde 7 gram demir ile 3 gram oksijen bu- 4. Kimya kanunları Bilim adamları
lunmaktadır.
Kütlenin korunumu
Buna göre 120 gram Fe2O3 bileşiğinde kaç gram I. a) Dalton
kanunu
oksijen vardır? Sabit oranlar
A) 24 B) 30 C) 36 D) 42 E) 50 II. b) Gay-Lussac
kanunu
Katlı oranlar
III. c) Lavoiser
kanunu
Birleşen hacim
IV. d) Proust
oranları kanunu
A) I – a, II – b, III – c, IV – d
www.sarmalokul.com
A) 120 B) 80 C) 60 D) 50 E) 54
X kütlesi (g)
II. bileşik
36
I. bileşik
12
3. XY3 bileşiğindeki elementlerin kütlece birleşme oranı
X 2
Y = 3 tür.
4 Y kütlesi (g)
Eşit kütlede X ve Y alınarak tam verimle tepkime-
ye girip XY3 bileşiği oluştuğunda 0,5 gram artan Buna göre II. bileşiğin formülü X3Y4 ise I. bileşiğin
madde olduğuna göre kaç gram XY3 bileşiği oluş- formülü nedir?
6. Eşit sayıda atom içeren CH4 ve CO2 gazları için, 10. Bileşik kütlesi (g)
I. Molekül sayısı XY5
26
II. Normal koşullarda kapladıkları hacim
XmYn
III. Kütle
24
niceliklerinden hangileri farklıdır?
(H = 1, C = 12, O = 16)
www.sarmalokul.com
A) 0,9 B) 0,4 C) 0,2 D) 0,6 E) 0,8
D) 3 XY3
4
E) 3 X2Y3
5
1
8. H2(g) + 2 O2(g) H2O(g)
tepkimesiyle ilgili,
I. Yanma tepkimesidir.
II. Ekzotermiktir.
III. Sentez tepkimesidir.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III 11. Sabit hacimli kapalı bir kapta,
D) II ve III E) I, II ve III 7
C2H6(g) + 2 O2(g) 2CO2(g) + 3H2O(g) + ısı
tepkimesi gerçekleşmektedir.
Buna göre;
3
9. KCIO3(k) KCI(k) + 2 O2(g) I. Kaptaki toplam kütle değişmez.
Yukarıdaki tepkimede 610 gram kütlece %40 saflıkta II. Zamanla toplam molekül sayısı artar.
KCIO3 katısı ısıtılıyor. III. Ekzotermik bir tepkimedir.
Buna göre tepkime sonunda en fazla kaç mol yargılarından hangileri doğrudur?
O2 gazı açığa çıkar? (KCIO3 = 122 g/mol) A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 D) II ve III E) I, II ve III
1. D 2. C 3. E 4. B 5. A 6. C 7. C 8. A Doğru - Yanlış
9. E 10. A 11. E 12. C
1. D 2. D 3. Y 4. D 5. Y
1. C 2. A 3. A 4. C 5. D 6. C 7. C 8. C
9. C 10. C 11. C 12. B Boşluk Doldurma
1. C3H6O
Test – 20: TEPKİME TÜRLERİ - I Sayfa: 61
(Yanma Tepkimeleri) 2. II ve IV homojen, I ve III heterojen
1. A 2. E 3. C 4. C 5. A 6. C 7. B 8. A
3. I ve II endotermik, III ve IV ekzotermik
9. D 10. A 11. C 12. D
www.sarmalokul.com
1. E 2. E 3. D 4. C 5. D 6. A 7. A 8. C 9. D 10. E 11. C
Test – 29: KİMYASAL HESAPLAMALAR Sayfa: 83 Test – 33: ÜNİTE TESTİ - 1 Sayfa: 93
(Birbirini İzleyen Tepkimeler, Karışım Problemleri) 1. E 2. C 3. E 4. D 5. B 6. A 7. A 8. E
1. E 2. B 3. D 4. E 5. D 6. A 7. E 8. D 9. D 10. C 11. E
1. C 2. C 3. D 4. B 5. B 6. E 7. D 8. E
Test – 30: KİMYASAL HESAPLAMALAR Sayfa: 85 9. B 10. A 11. E
(Karma - I)
Test – 35: ÜNİTE TESTİ - 3 Sayfa: 97
1. B 2. E 3. A 4. B 5. C 6. E 7. A 8. B
1. D 2. E 3. A 4. C 5. D 6. D 7. D 8. B
9. C 10. B 11. A 12. D
9. E 10. A 11. B
1. B 2. C 3. B 4. C 5. B 6. E 7. A 8. C
www.sarmalokul.com
Açık Uçlu Sorular 1. II - IV - III - I
1. a. 1 b. 13,44 c. 14,4
2. a. 0,5 b. 2 c. 3 d. 14 e. 12
2. a. H2 b. 5 mol N2 c. 34 d. 15 mol H2
3. I ve IV
3. %10
4. I. 2C + O2 $ 2CO
4. 27
II. C2H4 + 3O2 $ 2CO2 + 2H2O
2. H2 3. 40 4. 8 8. II ve III
N2 5. 56 6. 28
9. 0,4
2 7. 30
34 10. 0,25 mol O2