Islam’da Mezhep

1. Islamda mezhep nedir ve ortaya cikis sureci.

 Dinin inanç esaslarını veya amelî hükümlerini anlama ve yorumlama konusunda
kendine özgü yaklaşımlara sahip düşünce sistemi; bu yaklaşımlar etrafında
meydana gelen ekolleşmenin ürünü olan ilmî ve fikrî birikim. Diye
tanimlaniuor de
 Mezhep gidilen yol, benimsenen usül ve görüş demektir. Dinî
anlamda mezhep ise, müctehid bir âlimin fikir ve görüşlerini
benimseyen insanların meydana getirdiği dinî ekollere denir.
Mezhepler arasında esasta hiçbir ayrılık yoktur. Ayrılık, teferruatta,
dînin özüne dokunmayan fer’î mes’elelerdedir.
 Islamda mezhepler; din alîmlerinin Hz. M’nin olumunden sonra sorunlari cozmek
amaciyla Kurani Keeime uygun yaptiklari yorumlamalardan gelir. Insanlar bu
yorumlari benimseyince mezhep haline gelmislerdir
 Mezhepler ikiye ayrilir
o

o Ameli (fıkhi) mezhepler: iman esaslarini konu alir

2. Sunni ve Şii nedir? Mezhepleri bu basliklar altinda acikla



 Sunni ve sii ayrimi Hz. Mnin olumunden sonra ortaya cikmistir.

Genel ayrim sudur: Sialar hz Aliyi ilk halife olarak kabul ederken,
 sunniler Hz aliden onceki 3 halifeyi de kabul eder. Siilere gore
halifeler sadece hz ali soyundan olmalidir. Hz Alinin ilk halife oldugi
bir kman meselesidir siilerde.
Fakat tek ayrilik bu degildir.
Halifelik aliye gecince, Kendisinden onceki halife olan Hz Osmanin
olumunun intikami alinmasi beklenmistir. Akat o bunu yapmayinca
isyanlar, dolyisiyla ic karmasikliklar ortaya xikmistir.
 Hariciler
Siffin savasindaki Hakem olayina tepki olarak dogan, islam tarihinin
ilk siyais ayeimidir. Haeicilere fore hakem olayi kurani kerime uygun
degildir cunku hukum veemek sadece Allaha mahsustir. Bu sebebi
gostererek taraflarin allaha sirk kostuginu ve dolayisiyla iki tarafin da
kafir oldugunu soulerler.

3. Kisaca sunni mezhepleein bir kac ozellik ve kurallari

4. Hanefi
1. Iman ginulle geceklesir

 - Allahin emrini reddermeyenler dinden cikma

2. Kader ve inanmak farzdir

 - Mezhebe göre Allah'ın sıfatlarını tartışmak doğru değildir.

 - Hanefi mezhebinde Müslümanların başında olan kişiye itaat

etmek gerekir. Bu kişiye karşı isyan edilmez.

 - Hanefi dininde sahabelerin fetvaları çok önemli bir yer tutar.

 - Hanefi mezhebinde delil olarak kabul edilenler ise; kitap, sünnet,

sahabe fetvaları, örf ve adetler, kıyas, icma, istihsandır.


2
5. Hanbeli
 Kurucusu hadise itibar etmiş ve kendi görüşlerini
yazdırmamaya özen göstermiştir. Ancak belli başı bazı
hususları vardır. Bu hususlar da hadisler çerçevesinde
şekillenmiştir. Mezhebin hiyerarşisi öncelikle Kuran'ı Kerim
olarak kabul edilmiştir. Bu noktada ikinci halkada hadis en
son olarak da sahabe görüşleri vardır.
6. Şafi Mezhebinin Özellikleri

 - Namaz'da Fatiha suresini okurken her Fatiha suresinden önce

mutlaka besmele çekilir.
 - Namazı bozan işlerden kaçınmak. Namazı bozan
işler yemek yemek, bir şey içmek ve konuşmak

 - Abdest aldıktan sonra tenin karşı cins ile temas etmesi abdesti
bozar. Yeniden abdest alınması gerekir.

 - Abdestli iken kedi köpek vb hayvanlara dokunmak, sevmek

temasta bulunmak abdesti bozar.

7. Maliki
1. Hz Mnin 10 yil birada yasamasi sebebiyle Medine amelleri esas
alma gayesi tasir.

2. Abdest alırken başının bir bölümü değil tamamı mezhedilir.

3.  - Özürlü kişinin namazdan önce abdest alması müstehaptır.
4.  - Mesh etmenin herhangi bir sınırı yoktur.
5.  - Namaz esnasında Fatiha'dan önce zammı sure okunurken
besmele çekilmez.
1.
8. Esari

3
  Hz. Muhammed ve Kuran'ı Kerim'i temel alan, bununla
birlikte felsefe ve kelam metotlarını da kullanan bir
mezheptir. Birçok özelliği Maturidilik mezhebiyle benzerlik
taşır.

 Günah ve sevap olarak nitelendirilen fiiller, özü itibariyle

değil Allah emrettiği ve yasakladığı için iyi veya kötüdür.
 2- Filler gibi irade de Allah tarafından yaratılmıştır. Bu
nedenle insanda tam anlamıyla özgür bir iradeden ve
seçme özgürlüğünden bahsetmek mümkün değildir.
 3- Allah'ın tekvin sıfatı ezeli değildir. Eğer ezeli olsaydı,
içinde bulunduğumuz alemin de fani değil ezeli olması
gerekirdi. Bu bağlamda ezeli sıfatı yalnızca Allah'ın zatı için
kullanılmalıdır.

9. Maturidi
 Matüridi, insanın her fiili özgür iradesiyle seçtiğini,
Allah'ın, insanın fiillerini seçtikten sonra yarattığını
savunmuştur.

Rivayete dayalı bilgi kaynaklarını reddeden Matüridilik mezhebinde

kelam ilmi temel alınmıştır. Bu mezhebe bağlı alimler Ehl-i hadisten
farklı olarak rivayete dayalı bilgi kaynaklarını sorgusuz sualsiz kabul
etmek yerine, akıl yürütme ve sonuca varma yöntemlerini
kullanmışlardır.

 Onlara göre insan Allah'ın varlığını ve birliğini aklıyla kavrayabilir.

İtikadi meselelerde sadece rivayete bağlı kalmanın yanlış olduğunu
savunan Matüridiler, nakledilen hadislerin mürsel mi yoksa mevzu
mu olduğunu anlamak için de kelam ilmine başvurmuştur. Bu ilme

4
göre, Kuran ayetleriyle çelişen hadisler, sahih değil mevzu kabul
edilmelidir.

10. KAYNAKCA
 https://islamansiklopedisi.org.tr/mezhep
 https://www.islamveihsan.com/mezhepler.html/amp
 https://www.namazsitesi.com/ilmihal/sunni-ve-sii-nedir.html
 https://islamansiklopedisi.org.tr/hariciler
 https://www.hurriyet.com.tr/