BEŞ HECECİLER
Orhan Seyfi ORHON
(1890-1972)
* “Hıyaban” dergisini çıkarır.
*Nesirlerinde (fıkraları ) sosyal
konuları işler.
* Aynı manzumede farklı
kalıplar kullanır.
*Şiirlerinde masal ve manzum
eserlerde görülen tahkiye vardır
*Konu veznin ritmiyle sezdirilir.
*Serbest müstezadın imkânlarını
genişletir.
*Türkü ve mani tarzında şiirleri
vardır.
*İlk başta aruzu kullanır
”Fırtına ve Kar”
*Ziya Gökalp ile tanıştıktan
sonra sade dil ve heceyi kullanır.
*Hece veznine uygun yeni bir
ses arar(Peri Kızı ile Çoban
Hikâyesi)
*Efsanelere yönelir; halk şiiri
zevkinden yararlanır.
*İstanbul şivesini esas alır.
*Şiiri;”kelimeleri seçmek ve
şahsi bir hünerle dizmek sanatı”
olarak algılar.
ESERLERİ:
Şiirleri
Peri Kızı ile Çoban Hikâyesi,
Fırtına ve Kar, O Beyaz Bir
Kuştu, Gönülden Sesler,
Hatıralar, Hayat Bilgisi Şiirleri,
İstanbul’un Fethi, İşte Sevdiğim
Dünya, Şiirler
Fıskıyeler, Hicviyeler, Gençlere
Açık Mektup, Düğün Gecesi
(Mizah ve Hiciv Hikâyeleri)
Çocuk Adam (Roman)
Dün Bugün Yarın( Fıkralar)
Abdul Hamit Hayatı ve Eserleri,
Mehmet Akif Hayatı ve Eserleri,
Nazım Hikmet Hayatı ve
Eserleri, Yahya Kemal Hayatı ve
Eserleri, Ziya Gökalp Hayatı ve
Eserleri (Biyografiler)
Diğer Eserleri
Maskeler Aşağı (F. Ekman’ın
Türkçülük karşıtı yazılarına
cevap niteliğindedir),Maarif
Vekili Hasan Ali Yücel’e
Mektup
HALİT FAHRİ OZANSOY(1891–1971)
*Şiirlerinde tabiat, aşk, ölüm korkusu ve hezeyanlar sık
işlenen konulardandır.
*Millî Edebiyatın etkisiyle “Aruza Veda” şiiriyle sade
Türkçeye ve hece veznine yönelir.
*Şiirde estetiği arayan Şair aruzla yazdığı
şiirlerini”Zakkum”da toplar. Bunu “Gülistanlar ve
Harabeler” kitabı izler. Aruzdan ayrılışının iç burukluğunu
yaşar.
*Hece vezniyle yazdığı şiirlerini “Paravan” adıyla yayınlar.
*Duygulu, hayal dünyası geniş bir şairdir.
*Zevk ve edebî gelişmesini Batıya borçlu olduğunu “Sulara
Dalan Gözler” adlı şiirinde belirtir.
*Zengin kafiyelere yer verir.
*Serbest müstezadı kullanır.
*Fransız sembolistlerinin etkisiyle şiirde musikiye önem
verir.
*Sone, terza-rima gibi tarzları kullanır.
*Millî edebiyatın etkisiyle vatan ve kahramanlık duygularına
yer verir.
ESERLERİ
Rüya, Cenk Duyguları, Efsaneler, Bulutlara Yakın, Zakkum,
Gülistan ve Harabeler, Paravan, Balkonda Saatler, Sulara
Dalan Gözler, Hep Onun İçin, Sonsuz Gecelerin Ötesinde
(Şiirleri)
Âşıklar Yolunun Yolcuları, Sulara Giden Köprü (Romanlar)
Baykuş, İlk Şair, Sönen Kandiller, Nedim, On Yılın Destanı,
Hayalet, Ali Baba Yahut Kırk Haramiler, Oyuncaklar,
Nesrin’in Üç Elbisesi, Fatma’nın Dileği, Fedakârlık, Bir
Dolaptır Dönüyor, İki Yanda( Oyunlar)
Edebiyatçılar Geçiyor, Darülbedayi Devrinin Eski
Günlerinde, Eski İstanbul Ramazanları Anılar
Yunan Tiyatrosunda Tragedia, Goethe’nin Aşkları ve Aşk
Şiirleri, Fransız Edebiyatı ve Edebi Okullar (İncelemeleri)
Çeviriler
a)Romanlar:
Graziella, Raphael, Devler Kaldırımı, Raphael 20 Yaşın
Sayfaları, Poil De Carotte, ,Son Gece, İnanmayan Adam, Üç
Gün Üç Gece, Öldüren Bahar, Ölüm Yolcuları, Rusların
Zehirlediği Türk Konsolosu,
b) Oyunlar
Kendini Bil, Kırkından Sonra, Alemşümul Sun’i Adamlar
Fabrikası, Kontes d’es Carbagnas, Tutunamayanlar
c)İnceleme
Victor Hugo
Diğer Eserleri
Güzel Yazmak Usulleriyle Edebi Kıraat Numuneleri, Edebi
Kıraat Numuneleri, Ortaokul Eleme İmtihanına Hazırlık,
Mai ve Siyah, Haluk’un Defteri,
Sahnelenmiş Oyunları
Baykuş, Kaynanam, Kırkından Sonra, Baskın, Jüliette Yahut
Rüyaların Anahtarı, Baş Tacı, Dokuz Ayın Bir Goncası, On
Yılın Destanı, Altı Şahıs Müellifi Arıyor, Doğanla Selma,
Altıncı Kat, Küçük Terzi
ENİS BEHİÇ KORYÜREK
(1892–1949)
*Ziya Gökalp’in ve Ahmet Hikmet’in
etkisindedir. Aruzdan heceye
dönüşünde Ziya Gökalp’in Bilgi
Derneği’nde yapmış olduğu
konuşmanın etkisi vardır.”Hodbin”
şiiri bu anlayışla kaleme alınmıştır.
* “Şehbal” dergisindeki yazılarında
Servet-i Fünûn etkisi vardır.
*Enis Behiç, şiir ile musikiyi bir
bütün olarak kabul eder.”Musiki
Usullerinin Aruza Tatbiki “ başlığında
üç manzume yayınlar
*Enis Behiç kısa bir süre Fecr-i Âtî
topluluğuna katılır.(1910–1911)
“Tereddüt, Yalan, Takdis-i Garam,
Şiir-i Takdis “ şiirleri bu
dönemdendir.
*1917 ‘de Yeni Mecmuada millî
edebiyatın tesiriyle didaktik ve hece
vezniyle şiirler yazar.
*Serbest müstezadı başarıyla uygular.
*Türk motiflerini de ustalıkla işler”
Millî Neşide” de Ergenokon
Destanı’ndaki demircilik ve demir
eritme motifini kullanır.
*Şekil yeniliğine başvuran şair
kendine özgü bir lirizm ve akış
güzelliğine ulaşır.
*Aşk şiirlerinde daha çok oynak,
yürekten çok dudaktan gelen bir
söyleyiş dikkati çeker.
*Sade, güzel Türkçe ile hece veznine
bir ahenk ve zariflik kazandırır
*Yeniliğe açık bir şairdir. Bir
manzumede aruzun değişik kalıplarını
kullanma yöntemini hece vezniyle
uygular.
*Manzum hikâyeyi geliştirir.
*Aruzla dinî ve tasavvufi şiirler yazar.
ESERLERİ
Miras, Varidat- Süleyman, Miras ve
Güneşin Ölümü (Şiirleri)
Erkek Çocuk Doğumları Üzerinde
Harbin ve Sair Felaketli Harplerin
Tesiri, Toptan Göçler, Bugünkü
Harplerin Başlıca Demografik
Tesirleri, Harbin Demografik
Kanunları, Nüfus Meselesi ve Irkın
Korunması, Kanuni Sultan Süleyman
(Çevirileri)
ŞENYURT GÜMÜŞ
YUSUF ZİYA ORTAÇ(1895– FARUK NAFİZ ÇAMLIBEL (1898–1973)
1967)
*Önce aruzla (1914-İçtihat Mecmuasında
‘Tekke-i Şita”) yazar.
*Ziya Gökalp’in etkisiyle hece veznine
yönelir (Türk Yurdu’nda ‘Gecenin
Hamamı’) ilk örnektir.
*Hece vezniyle yazmış olduğu üç perdelik
manzum piyesi ”Binnaz” büyük ilgi görür.
*1918’de “Şair “ adlı bir dergi çıkarır.
Diken Dergisinde “Çimdik takma adıyla
yazar.
*1919’da hiciv ve mizah şiirlerinden oluşan
“Şen Kitabı” nı yayınlar.
*Yusuf Ziya’nın dili kıvraktır. Espri ve
hayal gücü kuvvetlidir. Ziya Gökalp’in
telkinleriyle Türk mitolojisine ve Halk
Edebiyatı motiflerine yönelir.
*Şiirlerinde tabiat, kadın, romantik tarih
anlayışı ve uçarılığı mizahi olarak karşımıza
çıkar.
*Aşk temine yer veren şiirlerinde kadın
değişik biçimlerde işlenir ve genellikle
vuslattan uzaktır.
*”Akbaba” dergisinde akıcı bir dille rahat
okunur bir dille yazdığı fıkralarında siyasal
mizahın özgün örneklerini ortaya koyar.
*Koşma, türkü, semai, şarkı, yeni mesnevi,
sone, terza-rima, gibi serbest nazım türlerini
denemiştir.
ESERLERİ
Akından Akına, Cenk Ufukları, Şairin
Duası, Yanardağ, Bir Selvi Gölgesi, Kuş
Cıvıltıları, Bir Rüzgâr Esti
Binnaz, Name, Nikâhta Keramet, Eski
Mektup, Aşk Mektebi, Mezat, Ceza
(Şiirler)
Dağların Havası, Kürkçü Dükkânı, Şeker
Osman, Bekâr Odası, İsmet İnönü
(Oyunları)
, Üç Katlı Ev (Romanları)
Ocak, Beşik, Sarı Çizmeli Mehmet Ağa,
Gün
Doğmadan (Fıkraları)
Bir Varmış Bir Yokmuş, Bizim Yokuş
(Hatıraları)
Göz Ucu ile Avrupa (Gezi Notları)
Nedim, Halk Edebiyatı Antolojisi, Edebiyat
Bakalorya Kitabı, Seyrani, Ahmet Haşim
Hayatı ve Eserleri, Faruk Nafiz Hayatı ve
Eserleri (Ontoloji ve İncelemeleri)
Manzum Hikâyeler, Mektep Şiirleri,
Dinimiz, İslam Dini, Dünya Gözüyle İsmet
İnönü (Diğer Eserleri)
*Osmanlı İmparatorluğu’nun (Balkan Savaşı, 1. Dünya ve
Kurtuluş Savaşı) sıkıntıları içinde yetişen Faruk Nafiz,
Şark Vilayetleri Tetkik Cemiyeti üyeliğindeki görevi
nedeniyle Anadolu’nun birçok yerini görmüş; halkın
çektiklerine şahit olmuştur. Bu durum onun “Memleket
Şairi” olarak tanınmasına vesile olacak eserler vermesini
sağlayacaktır.
*1946’da Demokrat Parti’den politikaya atılır.1960
İhtilâlinde diğer milletvekilleriyle birlikte Yassıada’ya
gönderilir. Bu devreye ait duygularını “Zindan
Duvarları” nda toplar.
*İlk dönem şiirlerinde Servet-i Fünûn ve Fecr-i Âtî
döneminin(T. Fikret, Cenap Şahabettin, A.Haşim etkisi)
özellikleri görülür. Bu dönem şiirleri ”Eserlerin
Ruhu(1913)”Temaşa-yı Zulmet(1913),Aşiyan-ı
Harap(1914)
* “Saat”(1914) şiiri onun Millî edebiyata yöneldiği ilk
şiiridir. Aşk konusunda yazdığı şiirleri ilgi toplar.
*Aruzla yazdığı şiirlerini”Şarkın Sultanları” (1918) adlı
eserde toplar.
*Şiirlerinde Türkiye Türkçesini aruza ustalıkla
uygular.”Bahçeden Saraya” ve ”Firari” böylesi
şiirleridir.
*Şiirlerine en özlü ilhamı yerli konulara yönelişi
kazandırır;”Ayşe, Kız Hüseyin” ve “Ali” gibi
parçalarıyla manzum tahkiye sistemine yeni soluk getirir.
*Anadolu insansının acılarını, perişanlığını dile getirirken
daima onun iyi yönlerini gösterir.
*Sanatı, insan için kabul eder.”Benim sanatım
memleketim için, aşk için, his için olmuştur.” der.
*”Beş hececiler” grubunun en önde gelen ismidir. İnce,
temiz, kıvrak sade ve güzel bir şiir dilini kullanır.
*Memleket edebiyatı”nın en güzel örneği” Han
Duvarları’dır.”Sanat” şiirinde memleket edebiyatının
felsefesini yapar.
ESERLERİ
Şarkın Sultanları, Gönülden Gönüle, Dinle Neyden, Suda
Halkalar, Bir Ömür Böyle Geçti, Elimle Seçtiklerim,
Boğaziçi Şarkısı, Akar Su, Tatlı Sert, Akıncı Türküleri,
Heyecan ve Sûkun, Zindan Duvarları, Han Duvarları
(Şiirleri)
Canavar(Osmanlı Devletinin son zamanlarında halkın
nasıl sahipsiz kaldığını , kanunların uygulanamaz hale
işler .Eserin konusu 1919 yılında Orta Anadoluda
geçer..)., Akın(Türklerin Orta Asya’dan göçünü anlatır.),
Özyurt(Akın’ın devamı niteliğindedir.), Kahraman (üç
perdelik hece vezniyle yazılmıştır.Millî Mücadele yıllarını
anlatır. Ateş, Yayla Kartalı, Dev Aynası(oyunları
manzumdur) (Oyunları)
Yıldız Yağmuru, Ayşe’nin Doktoru (Romanları)
Tevfik Fikret Hayatı ve Eserleri (Biyografi)
BEŞ HECECİLER ŞENYURT GÜMÜŞ