You are on page 1of 23

Cpia no autorizada

ABNT-AsscciacGo Brasileira de NormasTtknicas


Sede: Rio de Janeiro Av. Treze de Maio, 13 - 26* andar CEP 20003400 - Caixa Postal 168 Rio de Janeiro - RJ Tel.: PABX (021) 210-3122 Fax: (21) 220~1762LZ20-6436 Enderepo eletrhico: www.abnl.org.br

Nlul-Iso 3471 IVUquinas rodovikrias - Estruturas protetoras contra acidentes na capotagem - Ensaios de labarat6rio e requisitos de desempenho

I FEV2000 I ram

Copyright 0 2000, ABNT-Associa~Ho Brasileira de Normas T&has Printed in BraziV Impress0 no Brasil Todos OS direitos reservados

Origem: NM-IS0 3471 :1999 ABNT/CB-05 - Comite Brasileiro de Automoveis, Caminhoes, Tratores, Vefculos Similares e Autopecas NBR NM-IS0 3471 - Earth-moving machinery - Roll over protective structures Laboratory tests and performance requirements Descriptors: Earth-moving machinery. Accident prevention. Safety Valida a partir de 31.03.2000 Palavras-chave: Mgquina rodovidria. Seguranca PrevencBo de acidentes. 23 paginas

Sumhi Prefacio national Prefacio regional 1 Objetivo 2 Referencias normativas 3 Definicbes 4 Simbolos 5 Metodo e instalacBes de ensaio 6 Procedimento de aplicacao da carga de ensaio 7 Criterios de temperatura e material 8 Criterios de aceitacao 9 Rotulagem de estruturas ROPS 19 Relatorio de resultados Anexo A (normativo) Relatorio de ensaio da estrutura ROPS para a Norma IS0 3471 Prefkio national

A ABNT - Associacao Brasileira de Normas Tecnicas - d o F&urn National de Normalizacao. As Normas Brasileiras, cujo conteudo 6 de responsabilidade dos ComitQs Brasileiros (ABNTKB) e dos Organismos de Normalizacao Setorial (ONS), s50 elaboradas por Comissaes de Estudo (CE), formadas por representantes dos setores envolvidos, delas fazendo parte: produtores, consumidores e neutros (universidades, laboratorios e outros). 0 Projeto de Norma MERCOSUL, elaborado no Bmbito do CSM-07 - Comite Setorial MERCOSUL Automotriz, circulou para Consulta Pljblica entre OS associados da ABNT e demais interessados sob o ntimero 07:02-IS0 3471. A ABNT adotou, por solicitacao do seu ABNTKB-05 - ComitQ Brasileiro de Autom&eis, Similares e Autopecas, a norma MERCOSUL NM-IS0 3471:1999. Prefhlo regional Caminhoes, Tratores, Vefculos

0 CMN - ComitQ MERCOSUL de Normalizac&o - tern por objetivo promover e adotar as ac8es para a harmonita@o e a elaboraclo das Normas no &nbito do Mercado Comum do Sul - MERCOSUL, e B integrado pelos Organismos Nacionais de NormaliracBo dos pafses membros.

Cpia no autorizada

NBR NM-60

3471:2000

0 CMN desanvolve sua atividade de normalizacgo por meio dos CSM - ComitQs Setoriais MERCOSUL campos de agZio claramente definidos.

- criados para

OS Projetos de Norma MERCOSUL, elaborados no dmbito dos CSM, circulam para votacao national por intermedio dos Organismos Nacionais de NormalizacGo dos pafses membros. A homologacgo coma Norma MERCOSUL consenso de seus membros. por parte do ComitQ MERCOSUL de NormalizacHo requer a aprovaclo por

Esta Norma foi elaborada pelo SCSM 07-02 - Sub-ComitQ Setorial Automotriz - Mdquinas Rodoviirias. A versZio em portugues do texto-base do Projeto de Norma MERCOSUL 07:02-IS0 3471 foi elaborado pelo Brasil e teve origem (tradu@o) na Norma IS0 3471:1994 Earth-moving machinery - Roll-over protective structures - Laboratory tests and performance requirements. 1 Objetivo Esta Norma MERCOSUL estabelece meios consistentes e reproduzfveis de avaliaclo das caracterfsticas de suportar cargas de Estruturas Protetoras Contra Acidentes na Capotagem (ROPS)) sob carga estdtica e prescreve OS requisitos de desempenho para urn corpo de prova representativo sob determinada carga. Esta Norma B aplicavel as seguintes definido na IS0 6165: - tratores e pa-carregadeiras - motoniveladoras; - tratores e pa-carregadeiras de rodas e suas versbes modificadas utilizados para rolamento e compactacgo, tratores de rodas equipados corn Ilmina, pa-carregadeiras de dire@io por rotacao variada e retroescavadeiras; - tratores industriais de rodas; - a pane tratora (forca motnz) de tratores-escreiperes, vagoes-tanque para bgua, caminhdes basculantes fora-deestrada corn dire@0 articulada, vagoes de despejo pela pane inferior, vagdes de despejo lateral, vagoes de despejo traseiro e acessorios rebocados por quinta roda; - rolos compressores e compactadores; fora-de-estrada corn chassi rigido. maquinas projetadas para serem controladas por operador sentado conforme

de esteiras;

- caminhdes basculantes 2 Refer&cias normativas

As seguintes Normas contern disposicoes que, ao serem citadas neste texto, constituem requisitos desta Norma MERCOSUL. As edicoes indicadas estavam em vigencia no moment0 desta publicacao. Como toda Norma esta sujeita a revisao, se recomenda, hqueles que realizam acordos corn base nesta Norma, que analisem a conveniencia de usar as edic6es mais recentes das Normas citadas a seguir. OS organismos membros do MERCOSUL possuem informa@es sobre as Normas em vigencia no momento. IS0 148:1983 - Steel - Charpy impact test (V-notch) IS0 898-1:1988 - Mechanical properties of fasteners - Part 1: Bolts, screws and studs

IS0 898-2:1992 - Mechanical properties of fasteners - Part 2: Nuts with specified proof load values - Coarse thread IS0 3164:1992 - Earth-moving machinery - Laboratory evaluations of roll-over and falling-object protective structures - Specifications for deflection-limiting volume IS0 6165:1987 - Earth-moving machinery - Basic types - Vocabulary IS0 9248:1992 - Earth-moving machinery - Units for dimensions, performance and capacities, and their measurement accuracies ) ROPS - Sigla de Rokwer ProtecWe Structures.

Cpia no autorizada

NBR NM-IS0

3471:2000

3 Definigijes Para OS efeitos desta Norma MERCOSUL, aplicam-se as seguintes defini$$es:

3.1 trator industrial de rodas: Mdquina autopropulsora projetada para prover uma forca na barra de tra$&o e/au tomada de forsa em implementos destinados para servi$os paisagfsticks (urbanizqgo) e servi$os em canteiro de obras para trabalhos de terraplenagem. 3.2 estrutura protetora contra acidentes na capotagem (ROPS): Sistema de componentes estruturais cuja finalidade principal 6 reduzir a possibilidade de esmagamento do operador que utiliza cinto de seguranqa durante a capotagem de uma m8quina. Componentes estruturais incluem qualquer subarmaqlo (chassi auxiliar), suporte, instala@o, soquete, parafuso, pino, amortecedor de impact0 flexfvel ou em suspensgo utilizados para fixar o sistema no chassi da mlquina, mas que exclui a instala#io que B parte integrante do chassi da m8quina. 3.3 chassi da mdquina: Chassi principal ou componente(s) principal de suporte B cargas da mdquina que se estende sobre uma parte principal da mdquina e mediante a qual a estrutura ROPS B diretamente montada. 3.4 estrutura ROPS corn barra transversal: Estrutura ROPS de uma ou duas colunas sem estrutura quaisquer componentes estruturais destinados para suportar cargas em balango. 3.5 placa de apolo: Pega substancialmente fins de ensaio. FOP9 ou

rfgida de dispositivos de ensaio na qual o chassi da maquina B preso para

3.6 volume de deflexgo-iimita@o (DLV)? Aproxima@o ortogonal de urn operador do sexo masculine, de grande estatura, sentado, vestindo roupas normais e corn capacete de seguraqa. (Ver IS0 3164, figura 1). 3.7 corpo de prova representativo: Estrutura ROPS, componente de montagem ou instala@o e chassi da m&quina (complete ou partial) para fins de ensaio que estao dentro das especifica@es do fabricante. 3.8 dispositivo de distribui@o de carga: Dispositivo utilizado para impedir a penetra@o localizada dos componentes da estrutura ROPS no ponto de aplica@o de carga. 3.9 ponto de aplicagBo de carga: Ponto na estrutura ROPS onde a carga de ensaio 6 aplicada. 3.10 deflexlo da estrutura de aplica@io da carga. ROPS: Movimento da estrutura ROPS causado pela aplica@o de carga e medido no ponto

3.11 estrutura protetora contra objetos cadentes (FOPS): Sistema de componentes estruturais maneira para prover aos operadores proter$%o razoivel contra objetos cadentes (por exemplo, pequenos blocos de concrete, ferramentas).

dispostos de tal &vores, rochas,

3.12 plano de apoio simulado (SGP)): Supetffcie plana na qual uma m&quina, ap6s a capotagem, atinge o estado de in&cia. 3.12.1 plano de apolo slmulado lateral (LSGP)? Para uma mequina que atinge o estado de in&cia na sua lateral, 6 o plano distante 15 do DLV sobre o eixo horizontal dentro do plano estabelecido no plano vertical que passa pelo ponto mais externo (ver figura 4). lsto estabelece o plano de apoio simulado lateral (LSGP). 0 LSGP 6 estabelecido em uma estrutura ROPS sem carga aplicada e se desloca corn o componente para que a carga seja aplicada enquanto 6 mantido seu Pngulo de 15 corn rela@o ao plano vertical. 3.12.2 plano de apoio simulado vertical (VSGP)? Para uma maquina que atinge o estado de inkcia em uma posi$2o invertida ou seja, tombada para baixo, o plano 6 definido pela travessa superior da estrutura ROPS e a parte dianteira (traseira) da maquina que provavelmente tenha contato corn a superffcie plana ao mesmo tempo que a estrutura ROPS, sendo capaz de supottar a maquina na posi@o invettida ou seja, tombada para baixo (ver figura 5). NOTA 1 - 0 VSGPaplica-se somente estrutura a ROPScornbarratransversal.

; i

*) FOPS- Sighde Falthg Ot@ct Pmtteciive Stnctum. 3, DLV - Siglade Deftectbn Llmithg Votume. ) SOD- Siglade Slmuleted Ground Plane. 5, LSGD - Siglade Lateral Simulated Ground Plane. 6, VSGP - Siglade Veftkal Shnutated Ground plane.

Cpia no autorizada

NBR NM-IS0

3471:2000

OS seguintes sfmbolos e abreviaturas

s&o utilizados nesta Norma MERCOSUL.

4.1 (f: Energia absorvida pela estrutura, relativa a massa da maquina, expressa em joules. 4.2 F: Forca, expressa em newtons. 4.3 M: Massa maxima recomendada do fabricante, expressa em quilogramas. 4.31 A massa maxima recomendada do fabricante inclui acessdrios em condicbes de operaclo corn todos OS resewat6rios cheios, ferramentas e estrutura ROPS: 6 excluido equipamento rebocado tais coma rolos compressores, compactadores e escr&peres para reboque. 4.3.2 Para trator-escr&iper e caminhfio basculante fora-de-estrada corn direglo articulada, a massa maxima recomendada do fabricante 6 somente da pane tratora (forca motriz). Na maioria dos cases 6 a pane tratora, porem devera ser o componente de suporte da estrutura AOPS ou peca destinada para suportar a estrutura ROPS. Pinosmestres, engates e componentes de dire@0 articulada que prendem nos engates ou nas unidades rebocadas slo exclufdos da massa destas maquinas. 4.3.3 Para caminhoes basculantes fora-de-estrada corn chassi rfgido, M exclui a massa da cacamba e da carga titil quando OS criterios somente ROPS forem selecionados. Quando OS criterios somente cacamba forem selecionados, M inclui a massa da cacamba mas exclui a massa da carga titil. 4.3.4 Para rolos compressores e compactadores, pedra britada solta deve tambern ser excluida de M. Terra, lama, rochas, galhos de brvores, entulhos, etc. que normalmente aderem nas maquinas em opera@o, nlo slo considerados coma parte da massa de qualquer mdquina. Material escavado, transportado ou manuseado em qualquer metodo, nao B considerado parte da massa da miquina na determina@o dos requisitos de ensaio. 4.4 L: Comprimento da estrutura ROPS em milimetros conforme express0 abaixo. a) para estrutura ROPS de uma ou duas colunas corn uma estrutura FOPS e/au componentes estruturais destinados para suportar cargas em balance, o comprimento, L, 6 a parte dos componentes destinados para suportar cargas em balance que abrange a projecgo vertical do comprimento do DLV do operador. c medido no topo da estrutura ROPS, a partir da face extrema da(s) coluna(s) da estrutura ROPS ate o ponto extremo dos componentes destinados para suportar cargas em balanoo (ver figura 1). b) para as demais estruturas ROPS, o comprimento, L, 6 a maior distancia longitudinal total entre OS lados externos das colunas dianteiras e traseiras (ver figura 2). 4.5 W: Largura da estrutura ROPS em milimetros conforme express0 abaixo. a) para estrutura ROPS de uma ou duas colunas corn uma estrutura FOPS e/au componentes estruturais destinados para suportar cargas em balango, a largura, W, 6 a parte dos componentes destinados para suportar cargas em balance que abrange a projeclo vertical da largura do DLV. 6 medida no topo da estrutura ROPS, a partir da face extrema da coluna da estrutura ROPS ate o lado extremo dos componentes destinados para suportar cargas em balance. b) para as demais estruturas ROPS, a largura, W, 6 a maior largura total entre OS lados externos das colunas esquerda e direita da estrutura ROPS (ver figura 3). 4.6 d: Deflexlo da estrutura ROPS, expressa em millmetros.

Cpia no autorizada

NBR NM-IS0

347l:ZOOO

Oistribuidor de carga ,7

Pianos limites do DLV

NOTA - 0 distribuidor de carga e o soquete MO para impedir a penetra@o local e reter a extremidade do dispositivo geq& &

&

Figura 1 - Ponto de aplica@o de carga lateral em estrutura ROPS de duas colunas corn estrutura FOPS

Cpia no autorizada

NSF? NM-IS0

3471:2000

Dimenstks

em millmetros

. Soquete

Distribuidor de carga /

limites do DLV

NOTAS 1 0 distribuidor de carga e o soquete s80 para impedir a penetra@o local e reter a extremidade do dispositivo de gera@o de carga. 2 Layout tipico, por6m r-60 obrigathio.

Figura 2 - Ponto de aplica@o de carga lateral em estrutura ROPS de quatro colunas

Cpia no autorizada

NBR NM-IS0

34712000

Paralela a linha de centro longitudinal da maquina

Distribuidor de carga

Soquete

1) b = W/2 para todas as maquinas exceto tratores industriais de rodas. b = W/4 somente para tratores industriais de rodas. NOTAS 1 0 distribuidor de carga e o soquete sao para impedir a penetracao local e reter a extremidade do dispositivo de geracao de carga. 2 Layout tipico, porem n&o obrigatorio. Figura 3 - Ponto de aplica@o de carga longitudinal

Cpia no autorizada

NBR NM-IS0

3471:2000

I
c, d 1

LSGP

Legenda: a - Componente superior da estrutura ROPS no qua1 a carga lateral 6 aplicada b - Ponto mais externo visto da extremidade do componente a c - Linha vertical que passa pelo ponto b d - Plano vertical paralelo & linha de centro longitudinal da maquina que passa pela linha c e - Plan0 de apoio simulado lateral

Figura 4 - DeterminaqPLo plano de apoio simulado lateral (LSGP) do

Cpia no autorizada

NBR NM-IS0

3471:2ooO

Figura 5 - lntrus6o do plano de apoio simulado vertical (VSGP) no DLV 5 Mtodo 5.1 Geral OS requisitos silo resistgncia a forca no sentido lateral, vertical e longitudinal e absorcgo de energia no sentido lateral. HA limitacaes nas deflexBes sob carga lateral, vertical e longitudinal. 0 requisito de energia e IjmitagGes na deflexao (DLV) sob carga lateral s80 destinados para assegurar que a estrutura ROPS ira deflexionar-se quando esta impactar corn uma superffcie que nGo se deformare significativamente (solo congelado, concrete, rocha) enquanto 6 mantida capacidade significante de resistencia a impactos subseqaentes em uma capotagem. 0 procedimento real. de avalia@o nao duplicara necessariamente as deforma@es estruturais devido a uma capotagem e instala@es de ensaio

Porem, requisitos especfficos s&o derivados de investigagoes em estruturas ROPS que tenham desempenhado a fun@0 pretendida em uma variedade de capotagens reais, bem coma consideracbes analfticas baseadas mediante a compatibilidade da estrutura ROPS e o chassi da mdquina a qual estio fixas,Portanto, espera-se que a protegtio contra o esmagamento para urn operador que utiliza cinto de seguranca seja assegurada pelo menos nas condi@es de: - uma velocidade initial avante de 0 km/h ate 16 km/h sobre uma superffcie sclida de argila corn urn declive m&ximo de 30; - capotagem a 360 sobre o eixo longitudinal da maquina sem perda de contato corn o declive. 5.2 lnstrumentaglo OS sistemas IS0 9248. utilizados para medi@o da massa, forca e deflexHo devem ser capazes de atender aos requisitos da

5.3 Instalag6es

de ensaio

Dispositivos devem ser adequados para fixar o conjunto ROPS/chassi da maquina em uma placa de apoio e aplioar as cargas laterais, verticais e longitudinais requeridas conforme determinado pelas f6rmulas mostradas na tabela 1.

Cpia no autorizada

NBRNM-ISO3471:2000

Tabela 1 - Equa@es

de forqa e energia

Massa da
m6quin4 M
kg

Foqa da Fga lateral, F


N

Energia da carga lateral, U


J

Fop da carga vertical, F


N

longitudinal,
N

) Tratores 8 pharregadeirasdeestekas 125


7OO<tWS4630 6M
lo2

4,8M

125

4630~

s59500 10M 2,03M

19,61M

12

Iv>59500 !) Motoniveladoras

6M

125
7OO<M52140 6M I,1 2140cM~38010 M>38010 8M 2,09M 4,0M

125

19,61M

6,4M

7OOcM11OOO0

10000<ML;128600

125
700<M110000 6M
1.2

4,t3M

I25

lOOOO< M>

MI

128600 10M 2,37M

19,61M

128600

8M basculantcsfora-decstradacomdir~~~ attkuhda

parabgua,carnlnh6es

lOlO<MIs32160

Cpia no autorizada

Nl3R NM-IS0

3471:2ooo

11

Tab&a 1 (conclusZio)

Maeaa da m&hla, M
kg

-Pa carga lateral, F


N

Energh da carga lateral, U


J

Forqa da carga vertical, F


N

9 Roles compressores a compactadares (a massa M szlui a massa de pedra brttada sdta)

125
7OOc M~lOOOO 5M
1.2

4M

125

10000

< M ZG53780 7M 1,45M

19,61M 5,6M

12

M > 53780

Camlnh6es basculantes forade-estrada

corn chassl rigido - op@o somsnte ROPS (a massa M exclui a tnassa da cqamba 8 da caqf

700<

M11750
1.2

4,8M

1750 < MI 22540 < MS

22540 19,61M 58960 413500 10M 1,84M

68000

( 1
10000

1.2

8M
0,32

58960<M1111660 M>ll1660

( 1
10000

0.2

0,2

6M

1,19M

4,8M (a massa M inclui

I) Caminh6es basculantes forade-estrada

corn chassl rigldo - op#o somente cqamba

tiuiamassadacarga litil) t25


700< M110000 6M
1.2 1.25

a massa qamba, mw da
4,8M

1.2
19,61M 5,6M

10000<M~21610 21610< 93900 Ms93900 c M I 11386C 1 M>113860 6M 0,68M 4,8M 7M 0,73M

0.2

0.63

02

9) CamlnhGes basculantes forade-estreda

corn chassl rlgldo - ComblnqWde

op@o ROPS e qamba

%ando e&utura ROPS e cqamba fwsm utilizxtc6,05 requisltas ds enwgia e foqa da carga lateral e a fcqa da carga IongitudW para c&a un $svs ssr de 60% daqueles hdkadcs pefas equa@s de sanente ROPS e somente cqamba respsctivamente. A carga v&W, bnw a atersl da estrutura ROPS &XI capmba n&o necs&a ser aplicada slmultanesmente a ambos 0s ccmponentes de uma ccmbhq& A &&I imlta@io na .ssqijenCia de sds caps 6 que a carga wtical dcs componentes dew ser aplicada ap6s a carga lateral e a carga kxqitudinal do! ~ponentesdeveseteplrcedaap6sacargavertical.Verasflguras 11 e12. I) A absor@o de anergla dwa e#xder a 1 ,4fvt ioules para carga longitudinal.

5.4 FixaQio do conjunto ROPSkhassi da mAquina na placa de apoio 5.4.1 A estrutura ROPS dew ser presa no chassi da maquina coma se a mesma estivesse instalada numa mdquina em operaglo. Uma mdquina completa nao 6 requerida para avaliqfio. Pordm, o corpo de prova para ensaio do chassi da miquina e estrutura ROPS montada deve representar a configura@o estrutural de uma instala@%o opera@o. em Todas as janelas, pain&, portas e outros elementos r&o-estruturais normalmente destacdveis devem ser removidos para que estes n8o contribuam para diminui@o da avaliaqlo estrutural. 5.4.2 0 conjunto ROPS/chassi da maquina deve ser fixado na placa de apoio de maneira que OScomponentes que conectam o conjunto e a placa de apoio sofram deflexZio minima durante o ensaio. 0 conjunto ROPSkhassi da maquina r&o deve receber quaIquer suporte da placa de apoio, exceto aquele devido & fixa@o initial.

Cpia no autorizada

12

NJ3R NM-IS0

3471:2000

5.4.3 0 ensaio deve ser conduzido corn quaisquer eiementos de suspensb maquinakoio bloqueados extemamente de maneira que estes nk influenciem na a#o da carge/deflexCio do corpo de prova. Elementos de suspens~o utilirados para prender a estrutura ROPS ao chassi da maquina e atuando coma uma via de carga devem estar no local e operand0 desde o infcio do ensaio. 5.4.4 Para maquinas Co-articuladas e maquinas articuladas que utilizam OSdois chassis, as conexbes na placa de apoio devem ser direcionadasa partir do chassi da maquina nos suportes ou pr6ximos dos suportes do aixo dianteiro e traseiro, ou equivalente. Para mlquinas articuladas, a articula@o deve ser travada se OS dois chassis forem utilizados na avalia@io. Se somente for utilizado o chassi no qual a estrutura ROPS B montada, as conexdes devem estar na junta ou pr6ximas da junta de atticula@o e o suporte do eixo ou alternativamente na extremidade do chassi. Para mdquinascorn eixo tinico, o suporte deve estar localizado no eixo motriz. As maquinas de esteira devem ser conectadas na placa de apoio atraves do alojamento principal e/au arma@es da esteira. (Ver as figuras 6 a 12).

NOTA - Layout tipico. por6m nlo obrigathio.

Figura 6 - Ancoragem da bancada de ensalo da parte tratora (foya motriz)

Cpia no autorizada

NBR NM-IS0

3471 :a000

13

L- Sem contato corn a placa de apoio

NOTA - Layout tipico, por6m nao obrigatko.

Figura 7 - Ancoragem da bancada de ensaio para trator de esteira

Todas as atticula@es devem ser travadas Sem contato corn a placa de apoio

Linha de centro do eixo

NOTAS 1 Articula@o de 0 6 requerida. 2 Layout tlpico, por6m n80 obrigat6rio.

Figura 8 - Ancoragem para motoniveladora articulada (chassf complete)

Cpia no autorizada

NBR NM-IS0

3471:2000

centro do eixo

NOTA - Layouttipico,

por6m n&o obrigathio.

Figura 9 - Ancoragem da bancada de ensaio para meio-chassi articulado

OS bra$os de levantamento (se instalados) devem eftar totalmente abaixados

NOTA - Layouttipico,

por6m r-60 obrigatko.

Figura 10 - Ancoragem para pkxrregadeira

de dlre@o por rota@0 variada

Cpia no autorizada

NBR NM-IS0

3471:2000

Sem contato corn a placa de apoio

NOTA - Layout tipico, por6m n%o obrigatckio.

Figura 11 - Ancoragem do chassi para camlnhao basculante fora-de-estrada - op@o somente ROPS Dimens6es em milimetrus

Carga longitudinal em

Zona de carga (carga lateral e carga vertical dentro deste

Planos limites do DLV J

Figura 12 - Apllca#o de carga para caminhHo basculante fora-de-estrada - op@io somente caqamba

Cpia no autorizada

NBR NM-IS0

3471:2000

6 Procedimento 6.1 Geral

de aplica@o

da carga de ensaio

6.1.1 Todos OS pontos de aplica@o de carga devem ser identificados e marcados na estrutura antes qus qualquer carga seja aplicada. 6.1.2 A seqi.iQncia de carga deve ser lateral, vertical e em seguida longitudinal, exceto para tratores industriais de rodas onde a seqi.iQncia de carga deve ser lateral, longitudinal e em seguida vertical. 6.1.3 Nenhum endireitamento ou reparo B permitido durante ou entre as fases de carga. 6.1.4 Urn dispositivo de distribuic8o de carga pode ser utilizado para impedir a penetra@o localizada. Este dispositivo nZro deve impedir o movimento girat6rio da estrutura ROPS. 6.2 Carga lateral 6.2.1 0 dispositivo comprimento, L. de distribui@io de carga pode Go distribuir a carga sobre uma distdncia maior que 80% do

6.2.2 Para estrutura ROPS corn barra transversal, lateral superior.

o ponto de aplicaclo de carga deve estar alinhado corn a travessa

6.2.3 Para as demais estruturas ROPS de uma ou duas colunas, a carga initial deve ser determinada pelo comprimento, L, e as proje@es verticais dos planos dianteiro e traseiro do DLV. 0 ponto de aplicaclo de carga pode nao estar dentro de L/3 da estrutura ROPS. Se o ponto L/3 estd entre a projecao vertical do DLV e a estrutura ROPS, o ponto de aplicaclo de carga deve ser deslocado para fora da estrutura ate que este penetre na projecao vertical do DLV (ver figura 1). 6.2.4 Para estruturas ROPS corn mais de duas colunas, o ponto de aplicacao de carga deve estar localizado entre as projecbes verticais dos planos, 80 mm para fora dos planos limites dianteiro e traseiro do DLV (ver figura 2). 6.2.5 Quando o assent0 do operador estiver fora da linha de centro longitudinal da maquina, a carga deve ser aplicada contra o lado mais externo mais proximo do assento. Quando o assent0 do operador estiver sobre a linha de centro longitudinal da msquina, se a estrutura ROPS e instalac&o forem tais que diferentes resultados de forca-deflexlo forem provavelmente pela carga da esquerda ou direita, o lado sob carga deve ser aquele que aplicara a maioria dos requisitos severos de carga no conjunto ROPWchassi da maquina. 6.2.6 0 sentido initial da carga deve ser horizontal e perpendicular a urn plano vertical atraves da linha de centro longitudinal da mdquina. Enquanto a carga continua, as deformac8es na estrutura ROPSkhassi da mdquina podem causar alterag6es no sentido da carga; o que d permissfvel. 6.2.7 A razao de deflexlo deve ser tal que a carga pode ser considerada estatica. A razao de aplicaclo de carga pode ser considerada estatica se a razHo de deflexlo no ponto de aplicacao de carga nao for maior que 5 mm/s. Para incrementos de deflexlo nao maiores que 15 mm (no ponto de aplicacao da carga resultante), OS valores de forca e deflexao devem ser registrados. Esta carga deve continuar ate que a estrutura ROPS tenha atingido OS requisitos de forca e energia. Ver figura 13 quanto ao metodo de calculo da energia, U. A deflexao utilizada no calculo da energia e aquela da estrutura ROPS ao longo da linha de acPo da forca. Qualquer deflexao dos componentes utilizados para suportar o dispositivo de aplicacao de carga n5io deve ser inclufda na deflexao total.

Cpia no autorizada

NM-IS0

3471

u=-++

(AZ-~,)

F+...

(AN -A,.,-,)

FN-l;FN

Figura 13 - Curva de forqa-deflexfio para ensdo de carga 6.3 Carga vertical 6.31 Ap6s remo@o da carga lateral, uma carga vertical deve ser aplicada na parte superior da estrutura ROPS, exceto para tratores industriaisde rodas que devem ter a carga longitudinal aplicada antes da carga vertical. 6.3.2 Para estrutura ROPS corn barra transversal, a carga vertical deve ser aplicada no mesmoplano conforme a carga lateral descrita em 6.2.2. Para as demais estruturas ROPS de uma ou duas colunas o centro de aplicacao de carga vertical nlo deve estar muito pr6ximo das colunas ROPS do que estava a carga lateral descrita em 6.2.3. 6.3.3 Em nenhum case havera qualquer limita@ adicional no metodo de distribuiclo desta carga na estrutura ROPS. A figura 14 mostra uma aplicagBotlpica de carga vertical. 6.3.4 A razHo de deflexlo deve ser tal que a carga pode ser consideradaestatica (ver 6.2.7). A carga deve continuar ate que a estrutura ROPS tenha atingido o requisito de forca. A estrutura deve suportar esta carga durante urn perlodo de 5 min ou ate que qualquer deformacao tenha cessado, o que for menor. 6.4 Carga longitudinal 6.4.1 Ap6s rernocao da carga vertical, uma carga longitudinaldeve ser aplicada na estrutura ROPS, exceto para tratores industriaisde rodas, para OSquais o item 6.4.4 indica a seqClQncia ensaio. de 6.4.2 A carga longitudinal deve ser aplicada no local deformado do ponto originalmente estabelecido, ja que a carga lateral (e vertical) da estrutura ROPS 6 propensa a produzir uma deformack permanente da estrutura. 0 ponto originalmente estabelecido 6 determinado pela localizacb do distribuidor de carga e o soquete antes que qualquer ensaio seja executado na estrutura. 0 dispositivo de diitribuigHo de carga pode transpor a largura em cases onde n8o exista travessa traseira (dianteira). Nos demais casoa, o diioeitivo pode n&o distribuir a carga sobre urn comprlmento maior que 60% da largura, W, da estrutura ROPS (ver figura 3).

Cpia no autorizada

18

NBRNM-ISO3471:2000

Barra de carga vertical

Travado para evitar oscila$Bo

L Blocos em cada jcgo de esteiras

Figura 14 - Exempt0 de carga vertical 6.4.3 A carga longitudinal deve ser aplicada nos componentes estruturais superiores da estrutura ROPS ao longo da linha de centro longitudinal da estrutura ROPS, exceto para tratores industriais de rodas. Esta classificagb de maquina deve ter a carga longitudinal (traseira) aplicada em 25% da largura, W, da estrutura ROPS de qualquer coluna traseira. 6.4.4 OS tratores industriais de rodas devem ter a carga longitudinal aplicada a partir da traseira a fim de abranger a possibilidade de uma capotagem traseira. Somente para esta classifica@ro de maquina, a seqiiencia de ensaio deve ser carga lateral, longitudinal (traseira) e em seguida vertical. Urn requisito de energia longitudinal tambem aplica-se (ver 6.2.7 para orientagao e artigo 8 para criterios de aceitacao). 6.4.5 Para todas as maquinas exceto tratores industriais de rodas, o sentido da carga (para frente ou para tras) deve ser selecionado para aplicar a maioria dos requisitos severos no conjunto ROPS/chassi da mdquina. 0 sentido initial da carga deve ser horizontal e paralelo a linha de centro longitudinal original da maquina. Alguns fatores adicionais que devem ser considerados na determinaqaodo sentido de aplicacao da carga longitudinal sao: a) localizagtio da estrutura ROPS em relagaoao DLV e o efeito que a deflexlo longitudinalda estrutura ROPS teria na protegHo contra o esmagamentopara o operador; b) caracterfsticas da maquina, ex. outros componentes estruturais da mdquina que podem resistir a deflexao longitudinal da estrutura ROPS, que podem limitar o sentido do componente longitudinal de carga na estrutura ROPS; c) experiencia que possa indicar a possibilidadede tombamento longitudinal ou a tendencia ao desalinhamento de uma classificat$o de maquinaespecffica enquanto esta gira sobre urn eixo longitudinaldurante uma capotagem real. 6.4.6 A raz5o de deflexso deve ser tal que a carga possaser consideradaestatica (ver 6.2.7). Esta carga deve continuar ate que a estrutura ROPS tenha atingido o(s) requisite(s)de forga.

Cpia no autorizada

NEWiNM-ISO3471:2000

19

7 Crit&ios

de temperatura

e material

7.1 Adicionalmente aos requisitos de carga, ha OS requisitos de temperatura e material para assegurar que a estrutura ROPS tenha resistQncia significativa a fraturas por fragilidade. Este requisito pode ser atendido pela aplica@o de cargas estaticas corn todos OS componentes estruturais submetidos a uma temperatura de - 18C e abaixo, se as especificac5es e compra do material garantirem que OS materiais da estrutura ROPS subseqijentemente fabricados tenham caracterfsticas de tenacidade similares aquelas do corpo de prova representativo ensaiado. Alternativamente, o requisito pode ser atendido pela aplica@io de cargas sob altas temperaturas se todos OS componentes estruturais ROPS forem fabricados a partir de materiais que atendam aos requisitos mecdnicos descritos em 7.2 at6 7.4. 7.2 OS parafusos utilizados estruturalmente devem ser rnkicos de classe 8.8, 9.8 ou 10.9 (ver IS0 898-l). As porcas utilizadas estruturalmente devem ser metricas de classe 8 ou 10 (Ver IS0 898-2). 7.3 Componentes estruturais de estruturas ROPS e instala@es que prendem estas ao chassi da miquina devem ser feitos de qos que atendam ou excedam uma das resist6ncias ao impact0 Charpy corn entalhe em V (CVN) sob temperaturas de - 30C mostradas na tabela 2. (A avalia@o Charpy corn entalhe em V 6 principalmente uma verificaglo de controle de qualidade e a temperatura indicada ngo se relaciona diretamente as condic8es de operac00). OS corpos-de-prova devem ser longitudinais e retirados de materiais planos, penis estruturais ou tubulares antes da forma@0 ou soldagem para uso na estrutura ROPS. Corpos-de-prova de perfis estruturais ou tubulares devem ser retirados do centro da dimenslo maior e nao deve incluir soldas (ver IS0 148). 7.4 Ace corn espessura menor que 2,5 mm e corn urn teor mbimo atender ao requisito Charpy. de carbon0 de 0,20% deve ser considerado para

Tabela 2 - Resistencias mfnimas ao impact0 Charpy corn entalhe em v

Tamanho do corpo-de-prova mm 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 x10" x 9 x 8 x 7,5" x 7 x 6,7 x 6 x 5" x 4 x 3,3 x 3 x 2,5

Resistencia J 11 10 93 995 9 8,5 8 795 7 6 6 5,5

1) Mica tamanhopref6iidc.0 tamant-ic wpodeprwa do II& deve w menorqueomalortamanhopreferidoqueomaterialpodepermitir. I 8 Criterlos de acelta@o

8.1 A energia lateral e forca lateral especificas, a capacidade de suportar cargas verticais e OS requisitos de forca longitudinal devem ser atendidos ou excedidos no ensaio de urn unico corpo de prova representativo. As equacbes para determinagao dos valores que devem ser atendidos sHo mostradas na tabela 1. 8.2 OS requisitos de forca e energia sob carga lateral nZio precisam ser atingidos simultaneamente. Urn requisito pode ser significantemente excedido antes que o outro seja atingido. Se a forca for atingida antes da energia, a forca pode diminuir mas deve novamente atingir o nfvel requerido quando o requislto de energia lateral for atendido ou excedido. A carga longitudinal de tratores industriais de rodas deve tambern atender a e&es requisitos.

Cpia no autorizada

20

NBR NM-IS0

3471:2OOO

8.3 As limitaqbes nas deflexiies sgo absolutas; nenhuma pane da estrutura ROPS deve penetrar no DLV em nenhum moment0 durante as fases de ensaio de carga longitudinal, vertical ou lateral. 8.4 0 plano de apoio simulado lateral (LSGP) nb deve penetrar no DLV (modo perpendicular) em nenhum moment0 durante a fase de ensaio de carga lateral, exceto conforme estabelecido em 8.6 (ver figura 4). 8.5 Para estrutura ROPS corn barra transversal, o plano de apoio simulado vertical (VSGP) nZio deve penetrar no DLV em nenhum moment0 durante a fase de ensaio de carga vertical (ver figura 5). 8.8 Durante ,a carga lateral corn urn assent0 do operador montado lateralmente (montado fora da linha de centro longitudinal da maquina) ou para carga longitudinal corn o operador voltado no sentido que a estrutura ROPS ira deflexionar-se sob aplicaclo de carga, e permissfvel que a pane superior do DLV seja rotacionada para frente ate 15 sobre seu eixo de localizafio (LA), conforme definido na IS0 3164, a fim de impedir a intruslo dos componentes da estrutura ROPS (ou LSGP somente na carga late.ral). A rota@0 para a frente do DLV deve ser limitada para menos de 15 se ocorrer interferQncia corn quaisquer componentes ou controles da maquina num angulo menor (ver figura 15). 8.7 Se uma carga longitudinal for aplicada no sentido oposto Bquele indicado em 8.6 (ex. corn o operador voltado no sentido oposto aquele da estrutura ROPS que ira deflexionar-se sob aplica@o de carga), nenhuma rotacso do DLV 6 permitida. 0 requisito de forca deve ser atingido dentro da mesma deflexao requerida para atingir o requisito de energia lateral. 8.8 A estrutura montagem. ROPS nao deve desprender-se do chassi da mdquina devido a falha do chassi da maquina ou

a) Carga lateral em rolo compressor corn assent0 montado


lateralmente

b) Carga longitudinal em trator de esteira

Flgura 15 - Rota@o permltlda do DLV superior em torno do eixo de IocalizaqIo 9 Rotulagem de estruturas ROPS A estrutura ROPS que atende aos requisitos desta Norma MERCOSUL deve ser rotulada conforme o descrito em 9.1 8 9.2.
NOTA 2 - A informapo da estrutura FOPS pode ser inclulda no r6tulo.

9.1 Especlficaq6es do rhtlo 9.1.1 0 r6tulo deve ser do tipo permanente e estar permanentementefixo na estrutura. 9.1.2 0 r6tulo deve estar localizado na estrutura de modo que este possa ser lido facilmente e seja protegido contra a internperk

Cpia no autorizada

NBR NM-IS0

3471:2000

21

9.2 ConteQdo do r6tulo 0 r&lo deve canter as seguintes infomra@es:

a) nome e endereco do fabricante da estrutura ROPS; b) numero de identifica@io da estrutura ROPS, se houver; c) marca, modelo ou ntimero(s) de serie da maquina a qua1 sera montada a estrutura;

d) massa maxima da mdquina, M, para a qua1 a estrutura ROPS atende a todos OS requisitos de desempenho desta Norma MERCOSUL; e) numero(s) da Norma lntemacional para a qua1 a estrutura ROPS atende a todos OS requisitos de desempenho (regulamentos nacionais podem ser inclufdos); f) outras informacbes quando forem julgadas apropriadas (por exemplo, informagdes sobre instalactio, reparo ou

10 Relatkio

de resultados

OS resultados dos ensaios devem ser reportados utilizando urn relatorio de ensaio tal coma o mostrado no anexo A.

/ANEXOA

Cpia no autorizada

22

NBR NM-IS0

3471:2000

Anexo A (normativo) Relat6rlo de ensaio da estrutura ROPS para a Norma IS0 3471 A.1 Identlfica@o A.1 .l Mdquina
TiiO

................................................................................................................................................................................................. Fabrfcante ..................................................................................................................................................................................... Modelo ........................................................................................................................................................................................... Ntimero de s&ie ......................................................................................................................................................................... NIjmero do chassi da mAquina ............................................................................................................................................... A.l.2 Estrutura ROPS

Fabricante .............................................. ........................................................................................................................................ Model0 ............................................................................................................................................................................................ NQmero de &tie .......................................................................................................................................................................... N&two da estrutura ROPS ...................................................................................................................................................... A.2 Informa@o fornecida pelo fabricante

Massa mkima recomendada ........................................................................................................................................................... kg Localiza@o do DLV:. ............................................................................................................................................................................... A.3 Critkios Forqa da carga lateral:. ........................................................................................................................................................................ N Energia da carga lateral:. ..................................................................................................................................................................... J Carga vertical:. ....................................................................................................................................................................................... N Fortp da carga longitudinal:. .............................................................................................................................................................. N

Energia da carga longitudinal (somente para tratores industriais de rodas): .................................................................................... J A.4 Resultados do ensaio

OS seguintes niveis de forga e energia foram atingidos ou excedidos sem penetra@o do componente estrutural ROPS ou dos planos de apoio simulado (quando aplicdvel) no DLV. A.4.1 C6rga lateral Forqa mdxima alcayada ap& ser atingido ou excedido o requisite de energia:. ................................................................. N

Energia absorvida alcanqada ............................................................................................................................................................. J A.4.2 Carga vertical For@ mkima alcaryada .................................................................................................................................................................... N A.4.3 Carga longitudinal Forp mAxima alcan$ada ................................................................................................................................................................... N Somente para tratores industriais de rodas ................................................................................................................................... fotya maxima alcanpda ap6s ser atingido ou excedido o requisite de energia ................................................................. N N

energia absorvida alcanpda ..................................................................................................................................................

Cpia no autorizada

NBR NM-IS0

3471:2UOO

23

A.4.4 Temperature

e mab?fieJ

A.4.4.1 0 ensaio foi executado corn OScomponentes da estrutura POPS e chassi da maquina a .. ... .... . .... .. ... ... .. .. .. ... ... ... ..C A.4.4.2 (para ser completado somente se a temperatura em A.4.4.1 estiver acima de - 18C) OS requisitos de resist&cia ao impact0 Charpy corn entalhe em v para componentes foram ensaiados em corpo de prova corn tamanho de mm x .... .. ...... .. .....mm. metalicos estruturais ROPS

A energia absorvida foi de ...... .. .. .............. ................ .. .. .............. .. ... .. ................ .............. .. .. ........... ...................................................... J Classe da porca ...... .. .. ...... .......... .. ......... .. ........ .. ................. .......... .. .. ............. ... ....................................................................................... Classe do parafuso .. ...... ........ ......... ......... .......... ............ ......... .......... .. ........ .. ... ........................... .. .......................................................... A.5 Declaraglo de certifica@o

OS requisitos mfnimos de desempenho da Norma IS0 3471:1993 foram atendidos neste ensaio para uma massa maxima da maquina de .... ............. .. ........... .. ................ ... ............. .. .................. .............. .......... .. .......... ............................................ kgData do ensaio .. ........... .. .................. ................. ..... ... .... ...... .. ......................... ..................... .. .. ................................................................. Nome e endereco da fabrica que executou o ensaio: . .. ...... ..... .. .......... ...... .. ..... ......... ....... ....... ..... ...... ....... .. ..... ..... ...... ....... ...... ..... .... Engenheiro que executou o ensaio: .......... ........... .. ........... .. ............. ............. ........ .. ........... .. ....... ....... .. .......... ........ .............................. Data do relatorio de ensaio: ...... .. .. ......... ............. .. .. ................ ... ............. ... .......... ... ............. .......... ........... .............................................

You might also like