Scribd Logo
Upload

Welcome to Scribd!

  • 10161744

    Uploaded by

    Alberto Del Campo Echevarría
    17 views41 pages

    Original Title

    1728686729_10161744-[004]

    Copyright

    © © All Rights Reserved

    Available Formats

    PDF or read online from Scribd

    Did you find this document useful?

    Is this content inappropriate?

    Report this Document

    Copyright:

    © All Rights Reserved
    Download as PDF or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    17 views41 pages

    10161744

    Uploaded by

    Alberto Del Campo Echevarría

    Copyright:

    © All Rights Reserved
    Download as PDF or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    of 41
    2210 1 vtrague de quibusqueriturfine infinita: nifi firve non fimiliter conuertantur,(edalterum perac cidens,altecum vero natura, peralia. 4. tradtat de proceffa in demon- ftrationibus: quod nd fitabire in infinitun neque quo ad praedi- eataquiddicatitna,ne= que quo adpredicata cffentialia,neq; quo adaccidentalia, fiue fine propzia fine com jmunia nequeatcendendo, nequedefcen~ dendo,neque cizculariter:& hoc tam inaf firmatinis,qnam in negatinis:& nimis pro Iixe Xdiffufe, &fatis obfeurchxctractat inifto.1 5.cap.quicantinet. 6..particulas: & fore per medium cap. traétat nomaulla velut prxambulgad intelligentiam fequé tium. : {In prima ergo parte capi. ponit quod In.r.parte, omnis ratiocinatio,extribus CO ftet termi- nis,{cilicet,medio, &duobus extremitati- cbusex quibus trescomponuntut propofi tiones,Somnisratiocinatio,yel affirmati ua,vel negatinaexéplitin aflirmatina po~ nit:&denegatinia loqués dicit; quomodo vnaafhirmatiua,alia negatinaefLNam vbi ‘cunque cddlufio negatiuarneceffurio alte- 1a py emii fart alfiematina exityquia €< pui-« risnegatiuis nihil fequitiytlatein tra@atw fyllogifmort probatt eft. Et docet ,quod ‘quando propolitiomediata,peraliant pro tandach sotynadamy adiminediatadeve amus, &patet id exéplo:vt fi probetur quod omnis homo fit fubftantia: fic om- ine corpus animatumett fub{tantia :om- snishomoaeft.corpysanimatum:ergoom~ ‘nishomo elt fub(tantia, quiamator me~ “diataeft,quiaitite: fubftantiam’ & corpus _animatam mediat corpus: oportetadhue probare illam maiorem : omne corpus Janimatum eft’ fab{tantia : fie omne’ cor “puselt fubikatia;omne corpus animacum eft corpus: ergo omnecorpusanimatum, ‘eft fubltitia. Pee husie jofuitdefcefns ‘ad corpus, Scrurfusadhucilla minor om- jie corpusanimatum elt corpus: eft refol~ {iendaficomne animal eft corpus anima- “tum:omnishomio eft animal : ergo omnis homo cftcorpusanimatismodotam ma~ jor quam minor, funtimmediaté : quiaim ‘mediate, pradicatum conuenit fubietto, Superlib:t.poftetiorum. Hocergodocet Arif. quomodomediatas, adimmediatas, oportet reducere. ln fecunda parte capAiigicus probabili: 5 ter: vbiponit differentia inter fyllogifina dialedticum, & dembftratiuum:quiain dia Ieético, fufficit ex probabilibusprocedere: obidftpropofitio maior,vel minor(quod pera, &. b, oftendit)apparentimmediate licétn6 fint, nihil obftat.Sed tamenin fyl- loaifimodemonftratinosid non fafficitaqd fiat probabiliter verg : fed quod ita fint,& non fufficit, quod appazeant immediate: fed quod vereitafint rita veneq; inter ma iorém extremitatem,medium,nequein ter minoré,Smedii, aliquod medict pre- dicatuin: ob id illaomanis homo eft fub- ftantiaper aliammagisimmediatam pro= bamus:perhanc, {cilicet omne corpus a- nimatum eft fubftantia: &turfusilla om- ne corpus animatum per iftam omne a- nimal eft corpus animatum, &c. vt cone dudamus omnis homo eft animal: ficut prius concludebatut omiishomo eft fub> Santi n.2-pasts Intertia parteprobatur quod praedica- Duptictet rialiquid dealio pet accidens, dupliciter aliquid de -contingitjaut quando fiabieEtam priedica aligre pre turde accidéti:ytalbii eft homo: aut econ trahomo eftalbus,vtraque propofitiode * peraccidenselts{ed camealiter,calitersna homo 26 predicaturaccidétaliter dealbo co. quodhomo fit accidés, aut quia album xatione fui elt homofed qa eft alindsidet quiahomo dicitur de petro} cuiaccidit ef- {ealbumifed ifta homo eft albus :nonhac ratione eft accidentalis:'Homo enim non cftallbus,quiahomo eft alindsled eft acci- dentalis,quia predicatum noneft deetfen tia fubieéti & hocelt quod dicit in litera. ‘ef In quarta parte huiuscapit. fappofito, de proceffivininfiniuniloques:quod pré ceflusin infinitum, in demonftrationibus, potelt contingard? sudalvendeindo vertis maiorem extrejnitatem: aut defeendédo verlus minorem :aut inter ponendo intee mediuin &aliquam extremitata vt fi alee das Aca cera hominemzad homine,ad animal,ab animali ad corpus:A corpore ad fubftantiam:i fabltantiaad ease tacts primumeft prima quatio verum fit prow ceflusininfinitum: yelad ynum fitde ver niendum: itave vleranon fit progreflus vyead fubftantiamsin exeitiplo propofito quod, generalilsimii eftvlira quodaon eft alind genus:velfiadens, fuppofitio nom eft quofit afcedédum.Rurfus cft alia que fio dicatarper In.s,parte, hs. Super hb.t.pofterionam! que ftio verum fit defcen fas inrinfinitum: vedatafubfantia ytatim corpus, &polt corpusanimaté,animal, homo ,forcestait vitralit progreflus iacinfinitume & inter hasduasqueitionesAnift.differentiamexc plicat,quia prima querit an polit fieri,vt incipiendoabin fimo,quodde eels dicatur,veeftindiniduum, fitverfus fupe= siora in infinitum afcenfus:Srurtis quae- rit vtrum fiinter extvemitates,adinuicem fitmecium,8cin infinitum mediamultipli ceni,&c.&adpropofitum applicantan in demoftrationibusfirilte progreflusin in finitii:& cuinfliber premitfe lit alia prion demonftratio,per quam probetur:in quo videtur alludere ad illum errorem de:quo tex.6.incap.6. diéti eft; quidicebat nul- lam nos poffefeire propolitioné nifi per demontttationem:lecundam guos feque- baturininfinicum efle procedendiiin de~ monftrationibus. [In quinta parte cap.probat idem effe in negatiuis.vt,feilicet, comodo quo procel fashon contingitin demonttrationilus af afirmatiuis:etiamuon contingatin negati uis:vtincclarem,&ferio. la vituna partecap.ait ealem queftio nes locum habereim conuertibilibus:nam ficut poveft fingi proceffhis in generibus, ficinpafsionibusivt fient dicimas animal, coxpus animatum,corpus,fubttantid,Ge ri Ede ctichuanerdltc aueetiley inpat fonibus,velafcendendo, vel defcendedo, & probat quodinpalsionibus non eft pro selina eeteniossltnerices & inferius fed folum {ecundum prius, & polteriusincau fando,vt quia prima paGiio caufa Gefecun da,vt quia difeiplinabile fit admiratinu Scquiaadmiratiuafitrilibile : quiain iltis nonelt afcenfus:nonelt quaerere primum fubieétum,neq; vitimum predicatum :fed omnes pafsiones conuertuntur cum fubie Co,& diffinitionesquia fimiliter fe habent adconuertentiam:nam ficut omnishomo eft rifibilissomne rifibile efthomosSelicut omnis homo eftrilibilis: omne tionalectt rifibile:S dicitnifi fimiliter con ucrtantur, quod ait, co quodhxcfit dite Aa homoelt rilibilis infecundomodo di- o&heeomnerifibileettho ‘Sfecundum accideas:& homeo eft rlibilis: eft f&cundum natu ~ ram.&cy ‘YJ Lro plenioriintelligentiaiftus capituli, &(equétium oportet lemel intelligere ferr fun Philo.vt cotexturaliterse valeatintes lligi,&demente plus erantndnullepro- politiones ponenda que & probabuneur: quarumi prima fit, [in propolitionibus affematiuis non eft proceffus ininfinitum in preedicatis quid- ditatiuisprobatur quia datoellet talis p- ceffussnulium diffinibile, Snullum dill nitumspofleveognotei perfecte perfnam diffinitionsn fed hoccontequensieft fal- funy de. probatur antecedensquitillud perfettecognofcitur, quod perdiffinitio~ nem quidditatiua manifeltatur: fed quod heeperfectacognitio efle non polyitydato Procefluininfinicum,in pradicatis quid ditatiuispatet: firmamus homing vt quid diffinibile:per fuam diffinicionem, nempe peranimal rationale:fi perhane diffinitio nem cognitio hominishabenda eft perfe= az oportet quamlibet partediffinitionis cognofcereyergo opartet cognofcereani= mai:Scciimsanimal perfenficuum diffinia tur, oportet cognolcere fenfitinum ad co= galt:onemanimalis: & cofequenter ad co gnitionem hominis:& rurfassi fenhyiuwm. debet perfette cognolcizoportetlit per ge nus proximum& immeduitiy, (cilicet per animatumzergo etiamdebet cogtiolei: fanimatum:; oportet cognotvere corpus quod eft immediatum:& h corpus, opor- tet cognofeere fubRantiam:&fubltatian, per ens:& ens per.a.&eaquero,vel eft finis proceflusin.a. vel nonzh fic habeo inten tum:quod in predicatis quiddieatinisnon datui procellusininfinitum,finon eft ter mninusip.aded rusfas.a.perib.8c.cum nd detur vitimum,exquo pendétomnia prio ranon poteft cognofet aliquod priorum: quod finom cognofcitur,ergonequeillud ius «jtiod prinioalfumptumelt, diflini« ile eff,{ailicctshomo quiahomo, per ani malanimal per fenfitindtenfitinaper cor pusanimatum:corpusanimatum per cor pusjcorpus per fubltantiam. &c. & Ghee peclecta®guitio tolliturs dato taliprocel fuininfinitam : &tollitur etiam feientia: cumergo {cientia detur,neceflario procel fus talisin infiniti non debetdari. Hancer go Anift.intendit probace inpralenti cap, &adhucin fequentibus. gEtnotabis,quod Ariftot.iniftoloco per prxdicatum {ubftantiale , intelligit wha quod fignificat totum fubieétumsaut pat tem fabieéti:& eft in codem predicamen- to fubftantix,ficut: fubiecum,exemplum primi,fenfitinum refpeétu animalisyexem plu {ecund: : corpus refpegtu hominis, 4 quia 220 1. Propofi. Sect politio, aoe guia eft corpus. pars hominis copobtiex corpore Kania, &tune fitad mentem Philofe pro §Secunda provofitiin demonftrationi= bus,nonefl proceflusin infinitumin pre dicatisfubantiaibus: nequealcendendo furfim,neque defcendendo deorfum-Hee propofitioaprimadiflert: quiaprima de quidditatinisloquitur, quod -ergenusex plicatuun ellsinodo loquiturde predicatis, fabilantiahbus,etiam fi genusnoniitiimo neq; cirenlariter datur: patet quis fi dare- turzproceflusininfinituin afeendendo,nd poilenins feirgaliquid,quod{fitde predica niento fabltantic per {nam diffiniionem: uiafciri non potelt,nifiper genus & dif ferentidex quo conitat dilfinitio quiddita tinar(edfi eft proceflus ininfinitumatcen dendo,ftnegescta infinita:Scnoneffet d nenire ad generalifsimum:Sefletnece! rivin inter media cognolcere,fedhocnom potelt elfequiachimpolsibile infinitaper tranfire:quiafieffettranfitusinfinita non efiesiyis Simili ratione probatur de d {eenfiz quia defcendendooportet deueni read {peciem é&adfingulare: &vitranul- Ins progreffusvel non potelt dari {pecies {pecialilsima:8:cadem rationefequeretur quodnon poffet eife(cientia: quia uifi fpe cies cognofeantur (cum {cientia maximé de cis)nomeflet fcientia. 4 Probatur tertia pars propofitionis, qé nonfitproceflusininfinitum cireulariter in praedicatis fubltatialibus:quiaficfeque retur quod tolleretur ordolinex predica métalis,inacboreporphyriana polita:fub, ee fapea docuimus : quia omnia pradicatafubstatialiteraequaliterdefein- nice pracdicaréésfecoucrtibiliter. Patetsga dato tali proceflivin infiniti, circularitet demBfirato dehomine quod clfetanima- tum, quiaanimal.Et efle corpus; quiaanie ‘matus: &effefub{tantia quia elf corpus: er circul renertendo demo {tito quod bftantiveft homo) per medium animals emncanimalefthomo.: omnis fubttantia eftanimal:ergo omnis fubftatia efthomo: irc demont{tratio non eft de conclufione vera neque ex verisiifiilla tria,tubltatia, homo,animal:eflent xqualis predicatio- nisivthomo,rationale,& rifibile: & fillet hicproceilus in predicatisfub(titialibus: circuli , neceflurio effet concedédum. Grider devsiinatacor ore, & fubstantia. Sed ex tall ee re aicamentas Fistollitue écuiconueniens manifeftum fe Superlib.£.poftetiorum. quitunergo talis proceffis in infinitinul- lomodoeit ad mittendus. @Depradicatis accidentalibus fuppofito accidentiafuntin duplici differétia : quae dam que fant accidentia peraccidens,vt albedo in homine:alindeltaccidés perfe, ve propria palsio, & primuimaccidés cum {uo fubieéto facit propolitionem peracci dens yt homoalbusfed fecidum per fecho mo eft rifibilissin fecundo modo. | Tertiapropofitioin preedicatisaccidé- talibus per fe: vtin proprijs pafsionibusy non elt proceffusininfinitam:neg; afcen= dendo,nequedetcendendo. Patet, quiada totali proceilu non cotingeret aliquid fei re perdemon{trationem potilsimam, pro pter quid.Patet quia fcireperfe eftfeire cd clufionem per rednétioné adimmediata, &indemonttrabilia :aliasintelledus non quiefcit led tali proceffi dato in proprijs pabionibus, ef impofsibiletalem amme+ diatam datisnequetalem redu€tionem fic ri:quia propria pafsiodemoftratur de fab iekto . Siergo demoftrato rifibili de homi nezalia eller patsio demon ftrabilis, oporte ret adimmediatam deneniresalias non erit {cientiaci cut demonftrem,efle hominem difciplinabilem: {ic omneanimal rationa~ leeft difciplinabile: omnis homo eft ani- malsationale: ergo.omnis honzo eft difei- plinabilis: nd.eft aliapropriapalsio fupra, namficné effet adhueterminus.Sicut qua do probo rifibiledehomine, quiaadhuca liapatsio eft magisin mediate: probo per camfic yomne animal rifibile elt admira~ tiuum yomnis homo eft animal rifibiles ergo omnishomo eftadimiratinns.Etquia adhucfuprahancaliaeft patio magis im mediataeam probo ficcomneanimaladmi ratiud elt difciplinabile, omnis homo eft animaladmiratiua ,ergoomnis homo elt dilciplinabilis. Sivltra effetprogrefus in infinitum non pollethabericientia de cO clufione, vbi propriapatsio de fuo fubie~ Godemonftratnr. ‘Tenta pas politie Quartapre {Quarta propofitioin prardicatis,per ac- Britian cidens: que faciunt propofitionem per ac cidensnoneft proceffusin infinitum ne= que furfam,nequedeorfumncquecirenla riter.Primo proboalcendédofurfam,quia fitalis proceflus eft pofsibilis,vel eft quan do vauin de ynopradicitur, vehomoelt albus,vel quadoplurade vno ythomo eft allous, muficus,magnus, &e. Non print, quiacum omne vnum predicamétum fit in aliquo predicamento, & predicamenta finita lreafaris, gefustri= ‘ingte Cap.16. Quod inter extrema deter non fint media. inf. finita fint,ve fupraprobatum eft, Oportet pradicata vbi vniideyno, finitaeffe: quia fiipfa praedicata finiza multiplicationes & nite eruitiyt quia vnitas finita finite multi plicata, finite erunt vnitates,& fimili ratio nevbi plurade vno predicatur finita erat. Secunda pars quod no fiedefcendendo, patet ifortiori: quia fiafeendendo non da turdefcendendo multo minus:cum ad in- diuiduum perueniatur: yitra quod nd eft progreffus: ficntin prima conclufione di- aumeft. ‘qTertia pars quod etiam cirenlariter non sna hocpoflet tripliciter efle: Primo ve comparantur adinuicem in codem priedt- camentotyt album ad coloratum, & colo- ratumad pafsibilem qualitatem:&pafuibi lis qualitas,ad qualitatem; quee etiam fifit ioe qualitatis , eft tamen genus: quod {ub fe continet fpecies:vt fapra dictum eft in proprio loco: fed hoe modo non poteft effein infinita circulariter: quia fic oms illa predicata conwertibilia effent adinui cem:Scinferius defo fuperiori demaftra retur:yt efle colorem de qualitate,cu menccontrario debeat probari. Secundo modo poteft efle, vt praedicata acciden- talia comparantur ad accidentia dinecto- rum pradicamentorum: & tunc prob. ille proceflusimpofsibilis: quia probare- turaccidens; abfolutum de refp: econtra:& quantitas dequalitat tas,deactione:&aétio de pafsion tiomodopollet effe vepredicatorumac- cidgtalium eflet comparatio in ordine ad fabftantiam hoc non potett fta: quia preedicamentafuune finita,fic & pre dicata.Secundo quia probarctur, &demd ftrarcturfubftantia deaccidente, & acci~ dens defubftatia,quodimpofsibile eft. Fe ce quomodonon potelt eflcin infinitum proceffus circularis in accidentibus perac Gidens: & tamen deaccidentibus proprijs, vt infinuat Arift.(quia conuertibilia,)non effet inconueniens circulariter yaum per aliud probare: quanuis nequeafeendédo, neque defcendendo, fit proceflusininfini tum:vtin tertia propolitione probatii eft. Hecadmentem Arift.& pro intelligentia illorum que hictratat. CuAL. xe I Quod interextrema determina tanonfint mediainfGnira. 223 1S hoc pato difpo q fitis,pater fieri non pofle, vt media fine | infinica,fipredicatio nes yerlus {uperius inferius ve,p ficifcanrur ad ftacum, Arque ver fas quidem fuperius:predicatio nem cam dico, que pergit ad id aned eft magis vniuerfale: ver- ‘usautem inferiuseam, qua ad particulare defcendit. Nam fi cit a,de,c, predicatur, infinica fant media,feu,b, patet fieri pofle , ve ab,a, verfus inferius infinitum a- lind de alio predicetur:nam an- tea quam accedatur ad,c, infini- ta media funt:&,a,c,verlus fupe- tius infinica fimiliter funt, antea quam afcendatur ad, a. Quare fi hac fieti nequeit, fieri profecto non poteft, ve inter, a,&,c,media fintinfinira, pitas quicquam refere,fi qui (piam dicat aliaquidemipforum a,b,c, inter fe fe hzrere, ve nihil prorfus ficinter ipfazalia verd no pofle talia fami, Quonis nangue medio, b, fumpto abhoc autem ad,a, aucad, c, infinira yel finira media erunt:nshil igiturintereft quonam primo, fine qua ftatim, five que non ftatim infinitafine: namica que poft hecfunt,infini taeffe ponuntur, fea propolitas queftiones de qui jbus nos fecimns refolutionem er propolitiones: & in prima parte capituliponitur hxc conclu.fiextte ma furfum Scdeorfum fant initad. diftan g Nhoccap.incipit Arift.refpon. Esposito: te, non potelt fierivt interipfa fine nfinita,Certum eft quod fi termini fane finiti, medium in terminos nd poteft efi infinitum :cum ex parte terminorum finem habeat. ln procedendo verfus fuperins, dicitin~ telligt predicationem que admagis vni- uerfaletendit: ytfi ex animaliad animatit corpus: & ad corpus & ad fubltatia.&e.8 écontra: verfusinferius eft ad particulare &ad lingulareviquedefeedendo, ve a fab flantia,vigsad Sortes. In fecunda parte capituli Ariftot-foluit Sbicétionem tacitam, (cilicet,quod ratio eiusconcluderet, in medijs que cofequen ter fehabent: vtin quantitaee difereta si ve dato yno numero ternario, verbi gratia detur quaternariuss& tandem quianon fant numeri continui inter duos oportet finitos efle. Sed tamé vbi eft continua qua itas,quiafunt infinite partesin potentia: cétinne, poterit effe infinitum interfinita @ Ad hocrefpon. Arift. quodaihil refer pro cuiusintelligentianotidum:quod pit €a, & partes proportionales cotinui,non funt actu infinita,{ed potentiafolumobid illa diftantia,vbilunt,plura feu infinitaim otentia,nodictintur infinita fimpliciter: Gulia quitrantit de vno extremo in aliud, no tranlieper quodlibet pundumilla nu- merando:aliisnunquam pertranfiretsfed in praedicatis quidditatinis non fic, cum fint entia in aétus& fic pradicatadebét po ni:non ye pi@aed venumeri: & frponan turyt numerignihil refert, quod ponantur in mediata,vel mediata: nam fieut numera coimmediatesnon potelt deueniriad viti- gum, fic, 23.45 6.&e. fic imediate.3579- &e. een pox VEE Quod negatio mediataad imme diatamaffirmationm re- ducatur. T qui&innega- | tiua demonftra- tione patet finé j| peefsionis effec, fi in affirmatiua verfus verumgueftacur-fuppona tur enim fieri non pofle, vepredi Cap.17.Qudd negatio med.adimmed.affiexr edu. catio,ait ab vitimo verfus fupe- fa,autd primo verfus vitimum in, infinitum proficifcarur:atdsid vi timum dico,quod non pradica- tirationem, fed fubie&tirantum modo fubije, fig id,c, primum, autem, id eft, quod non fubijci- turcuiquam,fed folam de alio di citur, Hac fiitafine, crit profe- Gionis in negatione etiam fka- tus. @Tripliciter enim oftendinega- tiua conclufio poteft. Er primo quidem hoc pacto,cum,b, cuili- berje,8,a,ulli,b,competere fu- mitur, b, ¢, igitur propofitio 4G interuallam omnino minus, in caneceflario reducetur que me dio vacant: quippe cumad fit vt patet,aflirmattuum:alterum au- teminteruallum, fimedio non vacet,ad id redigi poteric , quod medio vacat: nam fia, non fine medionon competatipfi, b, tac aliquid crit, a, quo prius ipfum, qu am,a,b,remouctur:quod qui- dem cuilibet competere,b,opor tetrarqueillud fitd. Ruarfusfiin teruallum,a,d,non vacat medio, aliquidité erit,a quo priusipfum a,quam,a,d, remonetur. Atque illud fit,c, quod quidem necefle eft cuilibercdpetere,d.Cum igi- tur ius vie qua fuperiora petun tur finis atque ftatus fir, ftabitur &hic tandem, crit; aliquid fane primocui n6 competit iplum,a, @ Seciidoautem hoc oftendicur modocii,b, cuiliber quidem, a, aulli / Cap.17.Super primim! pullivero,c,competere fumitur: & hoc enim paéto,a, nulli cope- tere concludetur. Siigitur hoc oportet oftédere, aut pet meditt {uperins diévam,aur per hunc ve patet,aut pertertium oftédecur: at primuseft diGusep er fecundi autem hee oftendetur pacto, fi quis, d, cuiliber quidem, b,nulli Wero,c,cOperere fumpferit ;mo= do cOpetat aliquid ipfi,b. Quod fi, d, finemedio fegregatur, a,c, bene eft:fin vero mediti cadit,ne cefleettillud,d,quidé cuilibetin effe,nulliverocé petere,c.C& igit’ jn affirmationib’ ct fuperiora pe rutur finis occurrat, & innegatio nibusitidé hic {efe offert radem. GTertis hoc oftendirur patto, G a, quidem, b, cuilibet cOperit, Ge wpevero nullicidem ineft: tic enim, concluditur,cnoncuiliber com petere,a.Ethoc igitur aut peran teadiétos modos, aut per hunc tertium oftendetur : at per il- Jos(ve oftédimus) ftatur: per hte autem oftédetur-fi,b, quidemsu metur cuilibet competeres d,ip- fam vero,c,nullieidem ineffe: at que, 4d, rur(us cuilibetineffe, ¢, ipfum vero; ¢, nullicidem com- petere. Cum igitur fuppofitum fitverfus etia infera predicatio- nis affirmative ftatum ac yitimit effe, patet ipfius etiam, c, predi- cation€ negatiuam ftare tandé gnonininfinitum procedete. - @Perfpicuum aurem eft, find yna via, {ed vniterfis nic per ptt’ Pofteriorum: ma,niic per fecunda, nic per ter tia figura,vt paruit oftendat,hoc etidpacto ftareac finéipfius ele: he nan@ finite funt,ea vero que funt finita,finities necelle eft vni uerfa effe finica: pater igirur i negatione {tatum ac finemr efle, fiinaffirmationibus ftatur. 225 tod ficin afir < put chim nihilfequitur:ergo nullaappar tio,quomodo exiltentibus fiitisaflie tinis negating fintinfinite:cuhacperfini robarit& probatis prima fi-~ guta. Nulla atimal eft qualitasiommisho~ ino eftaniinal: ergo nullus homo eft quali ina mediata y probarequod & cffitsin infinicnsfed inminori non eftpro: venitur ad vltinm: necellario eit ct predicatisnegatine. tia)quahtas,non imme am fiat cnegeturde.b. fide animal: deturergoaliud mediam de prod debet quopriusnegetur vt corpus: in minori aftiems i te:Sfitiasd.nullum compusettqualitasnd eft imimediata: detaralind medium quod debcecdpetere inti. ctiergo afeentlendo perpradicata,sunorisaflianatine non fit procederein infinita,pet p até probatain propolitionibusfaprpe= fitiss eftad fapremum.tad fub fkanciai&villud erit immediatii fabietacde « quo megabit qualitas.{nulla fab ftantia oft qualitas:ve fi dicas nullafubfitigelt quali tas omneidbeft (ublatia: ergo null aial efk quaiitas:ecce quomodo ponédo termi mitin affirmatiua,Se dado immediaca pre= dicaticSedata eltnegatinequodimmedia gad de medio :& haecin prima figura. pat-cap. exemmphim in{ecun eflressommie.aeft.b. nl - ‘go nulluin.e, eft.a, codé mo obatuz per predicata miaionis weet alcendendo,quia non procedt tut appofitarde Expofities Conclufio, Prima. 216 turin infinitum. Haecautdebet demon- ftrariin prima figura per medium fupra di um, & probatiieltquodin negativa in prima figura non eft procedete in infi- nitum aut debet demonifrari in.3.de qua ftatim dicetursant in eadé fecanda per e4- dem &quomodociig; fit n6 elt proceffas ininfiniti. Evin tertia figura fimiliter pro batétindem in fine refpondettacite ob- ieGtioni vt fi quis diceret quod monftea dovna figura per aliam poflet in infinita abiridicédo quod cum in nulla fignea pro eats anna nee figure fintin finite quanuis vna figura peraliam nung tamen proceflus eritin infinitum, QVASTIO, Verum deméftratio affirmatiua fit potior quam negatiua. # fit potior quam negatiua: nam Ariftid videtur ofté = BS dere,cumex eo quodinaf ficmatiuisnon cétingit proceffus in infini tum in predicatis effentialibus, innegati- Uisnon cotingatita vt per affirmatiuas vi- deaturprobare denegatiuis. Demoftratio affirmatiua eft fimpliciter & abfolute nobilior negatiua. Hae proba turad mentemPhilofophi. {Prima tatiodemonftratioilla que cate ris paribusex pauciorib? procedit, eft fim pliciter &abfolute nobilior: fed affirmati- baclthuiufnodisergo maior probatur:qa id magis ampledticurintellectus, co qcla= his Kcitids fact (cite: & ob id magis ex ee intelle tus appetibile:{ed minor pro atu, quia cusn tam affirmatiua quam ne gatiua extribus terminis procedat: {cili- eb ex maiori Sminori extremitatibus: medio. exquibus maior Sminor. f.qno- ad qualitatem, Squantitatem, vtfe tenet ex parte medi, ex pluribus negatiua efty juaaflirmativa,quoad qualicaté:quia ate emis cetals affirmatinis probatu fed negativaex altera premiffirum affir, matina, quia neque ex ytraq; affirmatiua guia nfiquam negatiaa fequitur ex vtraq, affirmatiuaneq;ex vtraquenegatina:quia ex purisnegatinis nihil fequitur: vt ef Renfum fu a ain materia fyllogifmorum, Cap.20.fuper primum Pofteriorum Quoad quititaté vero ex parte medijsquio niaminaffirmatina pauciora media fufii- ciunt:nam ad probandam iftam,omnis ho mo eft fubjtantia :{uflicinnt tria mediaye fant animal, corpus animacum, & corpus: fed fi volodemonftrarenezatiuam yt hic nullus homo eft quantitas: oportct vitca predidta tria addere fablUaciam-ytfiat co talisrefolutio:nam poftquim probatii elt aullushomo eft qualitas quiaanimal quia corpus animatum quia corpussmanetim= mediata,quia eft fubfantia: ecce quoino- do affirmatina ex paucioribus quam ne- gatiuaelt. q{Secidaratioilla cftdemBftratiodignior * abfoluté, qux abalianon depédet,fed eco tra,fed affirmatiuad negatiua non depen- detsfed potius ccontra namnondepende- re dignitas eft.Sed probatur,quiademon= ftratio negatiua,fine affirmatiua,fierinon potelt vedicebam?: &affirmatina fit fine negatiua,yt patetin barbara, & dariy, &e. ([Fertia ratio illud videturdignius, cuius principum dignius eftsled demonftratio- atiug principia,dignius eft: quia elt affirmatiua propolitio,quz eftdignior negatiua.Hoc probatureo quod affirma: tiua ftabilitur fuper hoc principium mium,affirmatinim:de quotibet verifica tur effe,velnoneffe: item quia affirmatiua dicitefle,negatiuanon efle:led digniaseft elle quanon efferergo affirmatiu’ dignior eft-Hxcfunt que probant mentem Arift. &alia multiplicitur argunétain hocpro pofito: fed feré coincidut rixe in praedidta quo ad fententia: bid fufficiathze pauca adduxiflerad liters intelligentiam, CAPVT. Ve Ls Quod non fitproceflus in infini tum in demonftra- tione. Tidipfum & illis itacfle patebit, fi ptimum differen. dimodo, deinde 2 refolutiudid con templabitur. In his itag que de- definicndis rebus dicuntur,cara denig; definitionem in grediun- rary ‘AGirmatt’ wa digniot Acgatinn , Capsg.qudd nénfit proceffusin infinitum, pee # turverunrideffe patet: vnierta liter.auvem hoc paéto dicamus. Fircnim'vt vere dicatur, edimal be arnrbulive,scang enim ilud i gnenbede:évrartuslionam ava gniefleachominé ambulare di -citur.Ar differs hoc; &illo dices remodo: namictt albidico effe lignii,cunc ligittid fie: dico eni accedicveficalbu,led ndalbiiefle fubicétum iipfiusligniiné enim aut albG finzpliciter eranjauriali- quod albi;deinde factum eftliz gnum:qiare'non diciturhoc pa ttosnifi peraccidés. Cum aurem cumidicoiauticum alain effe tumeenial homin€ etuun-albuat effe dico )cutaccidit vemuficus fig Sedlight elt fubieGi, quod quidem mil aliud ye elt erat, q Sucabfolucchend , aucaliquod Jignurh? deindgfaGum ehalbé, quod fioporteat nominia pone= res hoaguitem dicere' padto fir predicaveilaautem padoyaut paseo en predicareyantablo late, fel peraceidens predicate dicatur-EWautemid quidé quod pote NS pradicarne,ve album:id verd:de quopredicatur,velignum. Sup> ponatur igiturid quod piadica turabfoluréféper de corde quo dicitur,fednon per accidens pre dicari: hoc enim paéto demon- ftrationes demonttrantur: §Quare cum ynum predicacur devno;illudaue {abit rationem eorunrque definiendo fabiedo competurauteft quale, aur qua tum,autad aliquid,aut apés, aut patiensjaat vbi,aut quando:Pre tereaomne quod firb{tantiam fi gnificars idiquod illudieft ; aut vodilludeft quoddam ,id effe dcitees de quo predicatur: uod vero non fubitantiffigni- ficatsfed de fubieGcordicivuyalio, ied quidé neceftid plum qd illud; neeid quodiliud eftquod di,id omneaccidés eft:vecumal btide hontine predicat. Homo nang; neg, id Elk quod albajneg, Pe elkguoddéited an wialforeafleceltenimromo id qd animalefeikeg,eaiommiia que nd fobRantii iewitiede, defubiedto aliquo predicarioporver.Etnon effe quicquam albéiiquod quidé fitalbum,non quia aliuntquicg: et:forme ndq, valear,Adisienim fant attreCtariones: & fifint, Ai: hibprorfusad prefentem {erino nem pertinent. [pf nangue dee méoftrationes dereb? calib? fant! @Pracereafi nd hocillius equa hieasy & illud hui negy qualicaris eft qualitas,ieri profectonequit — whoo pacto muradipredicécur: fed fioquidé ve verd dicas, atna fityt ecétra predices vere. Nam aut ve accidens,aut ve fabhtarian dicabitsveluti fi fit genus veldif ferentia pradicati. Hoc auré de monftratum eft, nequead fupe= ta, neque ad infera infinita eile, Pa. Neque 234 enim homo eft bipes, & bipesa- nimal,& animal aad ineq; rur- fus animal dehomine, homo de Galiayé&isde alio hocipfo quid cft,pradicatur.Oninem cnim ta lem fubftantiam definixe poflu- mus. At feri nequit vrinfinica quifquam intelligendo per tran feat quare neque ad fupera neg adinfera fant infinita.Fieri enim non poreli,vtea fubftatiadequa infinita di¢uncur, definiatur. Ve generaigitar mutud non predi cabuntur.Erivenim ipfum id,gd ipfum eft quoddam. At vero ne- quedequali, aut de ceteris quic quam nifi peraccidenspradica- bitur.Hec enim oimniaaccidir, &defubftantijspradicancur..: _ § Sed neqic verlus faperainfini ta erunt,devnoquoque nanguc predicaturid quod fignificarsaue quale quid aur quantum quid, auraliquidtalium, aucea qozin fubftantia funt, Hee autem fant finita, Segencra predicamento+ rum fiaira func: ft enim aurqua Je, ant quantum & cetera, que iam dudum cnuimerauimus: Ac> que fupponuntur ynum predica ride vio, iplavero de ipfisnon redicari,nifiratione jot quid eft,predicantur.Etenim accidé- tia funt yniuerfa: fed queda per fe,quedam alio modo: atq: hae omnia de fubicéto quodam dici mus predicadi , &accidens non effe fubicta vilum. Nibilenim talium ponimusid effe,quodid Cap. 18.fuper primum Pofteriorum. eft quod dicicur,non aliud.quic- quam fed ipfum in alijs.cfle,s at lia quedam de alio dicimus pre dicari, Neq; igitur ad fuperioxa, neq;ad inferiora vnum de yno ininfinitum dicetur: de quibus enimaccidétiadicuntur, qu¢cit- qucin vniuscuinfque fubltantia funt,eanon funtinfinira. Verfus etiam fupera,nec ipfa,nec virags accidencia funcinfinita. Necefle eftigituraliquid effe,de quo pri- mumaliquod,& de hoc Aied & buius profedtionistandemexita cffe,veid fit, quod de nulloalre- riusalio dicatur: &id eriam, de quonon predicacuraliud prius. Nausigiturhiceftmodus adhoc propoficum demon ftrandum. @Alius ancemeft hic. Patetenim hort. demdltrationé efle, de qui bus priora aliqua predicantur,se item fieri nd poffe, vt aut melius fimus ad eadifp ofiti,quorum cft demonftratio,, quam fi {ciamus, ca fine demonftratione {ciamus: quibus efficitur, vt fiperaliqua priora quippiam innotefcic,, illa vero nefcimus, neque adillame hus fumus affecti, quanvfi [cien+ tiam haberemus:nec id profe&o {ciammus,quod per illanotumef- ficitar.Siigitizr fic, vt fimpliciter quippiam per deméftrationem &nonex quibufdam,nec cx fup politione {ciamus,necefle eft pre dicationes medias {tare nam Gt non ftent, (ed fempet aliquid fu> petius firfumpro, omnium erit cane Cap.18.fuper primum pofterioram. > rane demonftratio.Quare fi fie- tinon poreft,veinfinita quifqua pertranfeat , ea profecto quo- rum eftdemonttratio nunquam per demonftrationem {ciemus. Quod fineque melius adipfa fu mus affecti,quam fi {ciremus, ni hil tune per demonftrationem fimpliciter , fedex fuppofitione {ciemus. Ex hisigitur que difle- rendi diximus modo, id de quo logquimur ita effe quilpiam cre- det. GRefolutiue autem perhacbre uius perfpicuum fuerit eri non pole ve verfus fuperius,autinfe- rius infinita predicata indemon ftrativis (cientijs fint, de quibus prafenshac confideratioelt.De imGftratio enim eft de hilce, que rebus infunt per {e:& eaverd que perfe cOperat duplicem fubedr modum: queda enim ineadem {unt definitione rerum, quibus ineffe dicuntur:vt multitudo vel diuifibilehec enim numerocé- petunt, é&inipfius fant defini- tione:quedam in ratione fua res cas fulcipiunt , quibus compe- tunt, vtimpar hoc enim nume- ro competi & definitione {ua numerum fulcipit. At fieri ne- quit,veaut hac autilla fine infi- nita, nec ea quidem que vt im- par de numero pradicantur. Na inimparerarfusaliud etitin de- finitione,cuius etipfum thoc i fic, prima numerus ipfe cui qui- dem competunt, in diffinitione 229 critipford. Siigiturferi nequit veintint vni taliainfinita, nec in finitavertusfuperius eriit.At ve- 16 neceffe eft ipfi primo compe- tat vniverla,veluti numero,&nu merusillis infic: quare cOuertun tur, non fuperabunt. Nec item ea,qua diffinitiones eorum qui- bus infunt,ingredinntur,non e- enim alsignari diffinitiones pof- fent. Quarefi hec funtyniuerfa ea que per fe predicantur (hac autem finita non funt){tantom- nia plane verfus fupera: quare ftant & ad infera. Quod fiita fit, erunt & eafanc infinita, que in- ter duos terminos collocantur. Quod rurfus fi ita fit,pateriam & demonftrationum effe princi pia neceflario, ac demonftratio- nem né omnium effe,quod qui- dem nonaullos.afferere iam in initio diximus. Etenim fi princi- pia finr, neque demonttrabilia funt omnia, neque ininfinicum fieri poteft abicio: nam alterum iftorum verumuis effe, nilaliud eftquamnulluminterualam effe ae vacans,atque indinifibile fed vniuerla efle diuifibilia. Ide- nim quod demonftratur, non fo tis addio , fed immiffo termino demonftracur. Quapropter fifie ti potelt, ve hoc pacto proce- datur in infinitum, fieri quogque potelt,vcinter duos terminosin finita media cadant, At hoc fieri nequit, {ita verfus fuperius qua verfus inferius predicationumf * Bes nis 230 nis exiftat, Effe veré pradicatio- num hoc pacto finem,antea dif- {erendi modo, nunc refolutiue fatis oftendimus. EXO Pr Ops hi TiLoOs ER totum capitulum Arifto. pretenditofte dere, quod in affirmati nisnon fit proceflusin infinicuminequeafcen dendo nequedefcendé (3; do: & {uumintentum probat rationibus communibus famptis ecdialeética: & pott agit de probationi- bus ex propria materia ex demoftrationi- bus:8-quianosfapr’ tradidim’apertimo dum hung,tamin preedicatis eflentialibus quam in accidentalibus': non eft opus hie Fepeterésfed confulead debitamintellige- tiamque prediximus prodebito fenfure tinendo,non folum iftius capituli, vbima gisin particulari Arifto.difputat, ied alio tum multorum per qu hancfaam mani~ feltat nobisdoétrinam. . CORP LUX, Quod non fit proceffus in infi- nitum in propofitioni- bus mediatis. = =F) Emonfratis auté his pater, fi quip, iam idem: vt, a, duobusinfit: qui t 2) buldam vtyic, at= que,d, quorum alterum de alte- roautnullo modo, aut nonde quolibet predicatur: non fem- pet illudpet commune aliquid ipfis competere triangulo nan- que duorum aqualium ,8om- nium in equalium laterum , an- gulos habere duobus rectis 2- Cap.t9.fuper primum: Pofteriorum. quales, per commune competit quoddam: cépetit enim vt ver- a eftqaedam figara ,& non aliud qaicquam. Atnon femper id ira fe habet.Sitenini,b, per qd a,cam ipGi,c,quam; djcompetere dicitur:pater igitur,ipfam,b, per aliud commune quippiam ipfis copereré:& illud item per aliud: quareinter duos terminos infi- nititerminicadent. Athoc fieri nequit, non ergo necefle eft plu ribus idem per aliquod.comma- ne {emper ineffe, fi quidem fint interualla que mediovacant. §Tevminos tamé eodéin gene= re & indiuiduis excifdé necefle eftefle, fiquidem ipfum comma nerationem corum, que per fe competunt, fubic, Fieri nan que. potett, vrea qua demoftrantur, ad aliud genus’ exalio migrent ac tranfeant ,vt diximus .Patet etiari cum,a,competit ipfi,b,ac- que eft aliquod mediam ,tum,a, pofleoftendi ipficompetere, b, atqire huius hace erunt , & tori- dem clementa quormediafune. Propofitiones enim ee que me- dio vacant eleméta funt, autom nes,dut ¢a que vniuerfales funt. Quod finullum fitmedium, no eftaleerius demoftratio: fed he efteavia qua acceditur ad prin- cipia Sinuliter fic & fi, a, ndcom petitipfi, b nam fiettmedium aliquod ant prius,cui non com= petit ipfum , a, eftifine dubio demonttratio : fi verd’non eft, nulla. Cap.19.fuper primim Potteriorum. eft, nullaiefdemoftratio. Atque quot {iietermini, tor funt clemé ta principia ve. Propofitises em Gexhifce cdftant, ipfius funtde mOftrationis principia.Et vt que da principiafuntindemonftrabi aioe pacto,hoc eltillud , &il- ludineft hnic, fic & hoc modo, hoc né cftillud ,szillud néineft huic:quare queda eflendi quip- pid,queda non effendi principia erait.Cum autem oftendendum quippiam eft,fumédum eft quip piam, quod primum de ipfo. b, predicatur,fitque id.c. de quo fi militer ipfum dicitur. a. atq; hoc modo femper proficifcenti nul- la propofitio tibi,nullafque ter minus affirmandus extraipfum. afumitur in probando,fed me~ dium {emper denfatur quo vf- queindiuifibilia & vnum fiane. Eftautem tune ynum cum fue- rit vacans, medio interuallum, ac vyna fimpliciter propotitio, que quidem medio vacat,atque ve ceteris in rebus principium fimplex eft, idquenon eft idem vbique, fedin pondere quidem eft mina, in modulatione vero rimus fenfibilis fonus,& in alijs aliud:fic inratiocinatione vnum, vacans medio propofitio eft; in demonftratione vero & {cientia intellectus... In affirmatinis igi- tur ratiocinationibus nihil, ex- tra id quodineft atque compe~ tir, cadit:innegatiuis autent, vbi quidem eft idquodinefle opor- 23 tet,nihil extra hoc cadit,yelutifi a.per.c.non competat.b. nam fi. - ¢.quidem cuilibetinfit. b. ipfam autem. a, nullicompetat. c. rur- falque fit.a. nulli competere.c. demonftrandum, medius inter hecipfa fumendus eft terminus: atque hocmodo femper pergen dum. Quod fi ftipfum d. nulli ¢.competere demonftrandum, hoc pacto, vt.c. cuilibet quidem d.nulli vero,vel non cuilibet in- fit.c.nullus extraipfum,e.termi- nus vnquam cadet. Hoc autem cft,id cuiinefle oportet.Atin ter tiomodo, neclid dquonegare, neque id quod negare {eiange- reque oportet,terminusfumen- dus ynquam egrediccur. PES POSE T.10 { textus. . CAP VT. x x, cum Text. 39- | V Mautédemon ftrationa alia vni | uerfalis alia parti cularis fit: alia affirmatiua , alia negatiuarambigicur verafit pre ftabilior: ac codemmodo de ea qua recté demonftrare, &de ea qua ducete ad impofibile dici- tur,queri potelt: primuin igitur de viniverfali & particulari,dein- de deaffirmatiua negatiuag;, S pottea derecta & deducenite ad impoffibilddemftratione detet minabimus. Forfita itag; cuipid hoc paéto confiderati, partic ula ris pra (tabiliot vniuerfali videbi tur. Naim fia demonftratio qua magis fumus eft preftabilior(hee enim (anédeméftrationis eft vir tus, atque magis vaum quodq;” tum fcimus,cum ipfum perfe, quam cum per aliud fcimus:ceu muficumcorifcum tum {cimus magis cum percipimus corifcit efle muficum,quam cum cogno {cimus hoitinem effe muficum: & in ceteris fimiliter) vniuerfalis autem oftendit quippiam no ve ipfam eftfed B haduelutinise gulum duorum equalium late- rum anguloshabere duobusre- tis equales, non hoc fané quod duoruim eft ¢qualitilaterum, fed quod trianguluseft, particulari demonftratione cuipiam inefle app veipfum eft oftende- reiigiturea demonftrauopre- ftabiliot eft que per fequippiam Cap.20.fuper primum Pofteriorum. demonftrat, & particulars eft ta lis ipfa demoftratio particularis magisnimirum demonttratio ac praftabilior qua vniuerfalis effe videbicur. Praterea,fi vniuerfale non fic pratertes fingulas quicqua, de- montftratioautem opinionem ef ficit effe aliquid id de quodems ftrat, vequadam in ratione rer talemeffe naturam:ceutriangu- licireafingulos, figure citca fin gulas, numeri denique circa fin gulos. €Atquedemonfiratio que circa id verfatur quodeftin ratione re rum,ca eft demonftratione pre= (tantior que circaidverfatur,qd : rationéeorti que funtegredicur:: ca que rurfas per quam non effi citur error,praftantior eft eaper quam error efficitur : vniuerlalis auté talis eft demonftratio,quod. quidem intucri licet, camratio= num fimilitudo mutato ordine demonftratur (nam id inquiunt quod eft quid tale,) fimilitudiné miutato-ordine rationa,{ubibir, quod quidem neque hineaneg numetus eft, neque folidum ne- que plana, fed preter hac aliud quiddam) figiturhec demon- ftratio vniuerfalis eft magis, & eftdeeo quod minus effe vide- tit, quam id de quo-particularis demoftiar, atque opinionem ef- ficit falfam :vniuerfalis profecto dembniftratio inferiorerit longe particulari. gAn Cap.20\fuperprimum Pofteriorum. Ambarumaltera ratio. nd. magis eftdevniuerfali quam de parti- culari2Nafi duobus rectis equa les habere, non hoc citriangulo competit,qui duorumeft equa- lium lareri,quo eft talis,fed quo triangulus eft:is qui {cicillud ip, competere, quod duorum eft equalium laterum, minus profe Go {cit cuinam quatenus ipfum eft competit,quam quifeicidem cidem earatione copetere , qua triangulus eft : aque omnino fi illudnon 6 triangulocompetit quo triangulus eft, deinde qui- {piam id ipfum oftendit,non crit ipfius veique demonftratio. Sin vero triangulocompetit vttrian gulus eft, ismagis profeéto (eit, quiillud triangulo quo triangu- hus cft percipit competere. Eadé eft & incaterisratio. Si igitur tridgulus ad plura fe fe extendie, ratiog; efteadem, & non folum communiseft nomine atque cu jus visinfunttriagulo tresangu- liduobusre@lis equales:non fa- netiagulusvt duorum eft,equa liumlaterum,fed cotra,quiduo- rum eft equaliumlareri:ve trian gulus eft tales angulos haber. Quare q {cit yniverfaliter,is ma- gis {cit vt quodque cuig; compe tit,qua is qui particularicer feir: vaiuerfalis igitur demonftratio praftabilior eftdemonftratione particulari. @Praterea fi vniuerfale vna que dam fic ratio, & non folo com- £33 mune nomine,non minus crit, quam res nénulle particulares. Quin etiam, magis critac tanto quanto inillis fant ca queinon intereunt: particulari autem ma gis occidunt. @Preterea, nulla prorfusneceli tas cogitidco preter h¢caliquid hoc efle putare,quia vnum figni ficat,non enim idinipfo magis quam in alijs compelleret, que- cung non fubftantiam, fed quaz tum aut quale ceteraque fignifi cat talia, Quod fi putatur node+ monftratio fane, {ed is quiaudic huius eft caufa. Praterea fidemonftratio quidé eftratiocinatio caufam oftendés & proprer quid eft,vniverfaleau tem magis eft caufa:nam cuiper fe quippiam incft, id fibi ipfi eft caula:atquivniuerlale primactt: demonttratio nimird vniuerfalis preftabilior demoftrationi parti culari eft: eftenim magis caufe, & ipfius propter quid eft, §Praterea vique adhoc propter quid querimus, tune {cire arbi- tramur cum né eft aliquid aliud quam hocob quod aut Gaur eft quippiam. Sic enim ipfum extre mum iam finis ac vitimumeft:ve Juti gratia cuius accelsit, vearga mentii accipiat.Et hoc ité gratia cuius, vereddat id quod mutud cepit ac debet. Et hoc ité gratia culustvt non injutlam faciat. Ee fic cuntes cum non eft ob aliud, vitcrius,neq; eft aliud cuius gia- Bs tia, 234 tia, tum ob ipfum ve finem ac- celsiffe,& effle,ac fieri dicimus:& tum maxime fcire propter quid accefsit putamus . Quod fi cun- Gtisin caufisita res fe habet,& cat propter quid quaricur:in hisau- tem que fic {unt caufe, vehara gratia cetera funt 8& fiant, hoc {cimus maxiiné pacto: & in cxte ris tum maxime {cimus,cum nd viterius hoc eft, quia aliud eft. Perceptoigiturhoc, angulosex ternos quatuorredtisaqualesha bere:quia duocum eft equalium a laterum,reftar quere- ¢ re propter quid hoc cos angulos habet:at- b__¢\ quecognito quiatrid F guluseft,reftarire que rere,propter quid hoc eos ttian= guloshabet?_ Quos fi percipias mus quia eft figura qua rectis ex lineis conftat, cui quidem non propterea quod aliud quippiam eft,anguli competuntdiéti: cum profecto maxime fcimus, ac etia, tum vniverfaliter {cimus:dem6- ftratio igicur vniuerfalis prafta- bilioreftlonge particulari. @Pretereademéftratio quo par- ticularis eft magis,co magisin in finitum incidit,quo vero yniuer falis magisco ad fimplex aque jpfum vitima pergit: acres quo ‘unt infinite , eo nequeunt (citi: quo vero funtfiniteco fub {cien tiam cadunt; quibus efficitur ve yes quo (une vniucrfales, co ma- gisfub {cientiam cadunt, quam 5. Cap-20.faper primum, Pofteriorum. hoc fane'quo fine patticulares: vniuerfaliaigiturfunt deméftra- bilta magis . At corum magis eft demontftratio, qua funt'demon- ftrabilia magis:nam ea quzx refe- runturfimul, fant talia magis: v- niuerfalisigicur demétteatio pre ftabilior eft longe particulari, cai fit & magis, yt probatum eft,de~ mooftratio. GPraterea fica demoftratio ma- gis eft expetenda,per quam hoc &alind {citur, quam ea per qua hocfoltim percipitur: ifque qui habetvniuerfale, {cit & particula re, & no econtra,patet vniuerla lem demonftrationem expeten- dam effe magis, & preftabilioré hoc quoque pacto quam demé ftrationem patticularem. in fuper yniuerfaliter magisde monftrare, nihil aliud eft quam peridoftendere medium, quod principio propinquius eft. Pro- pinquifsimum auté eftid quod vacat medio:atque hoc eft prin= cipium : fi igitur demonftratio que conficitur ex Principio, vel ex magis principio, exattior eft ea quenonex principio, vel ex minus principio, proficifcitur,at que talis ea que magis yniuerfa- his eft demSttratio:vniuerfalisigi tur demonftrario preftabilior eft deméftrationeparticulari:veluti fideméttrare oportet.a. cOpete+ re.d.mediag; funt.b. atq..c. &.b. firfuperius ipfo.c.ea fanc demé- ftratioque per.b.medium confi- citar Cap.20.fupet primum Pofterioruin. citur, magis crit yniuerfalis qua ca que per medium.c.extructur, Atcnim harum rationum non- nulle differédifubeunt modum, maximé autem inde patet vni- uerfalem magis preftabilem effe: nam cum propofitionem prioré habemus, pofteriorem quoque tum quodammodo {cimus, po- tentiaque habemus: velur fiquis omnem triangulum {cit duobus reétis equales habereseum quo- que qui duoram eftequalium terum {cit quodammodo, poten tiague d obueedl equalesha bere,& finelcit ipfum wiangelét effe:fed qui propofitionem hac haber, is yaiuerfalem nullo {cit modo ,neque potétianeg,aau. Praterca vniuerfalis quidem in telligibilis eft, particularis autem es idipfum fenfum vrique termina tur, vniuerfalem igicur demon- ftrationem preftabiliorem parti culari eff, fatis iam per ea que di &afuntdemonftrauimus. ~~ EXPOSITIO.CAPXX. i Nhoccap.2o.incipit Aritt.tra \| dare dedemaftratione, Scfcié tia comparatiue:quomedo co+ a3 paratiofitinter demonftratio~ 09/2 nem ybivntuerfilissatillaminguam parti ® ealariss&quidemin primis tribus fequens tibus capitulis de hae comparatione de» thonitrationumadinnicemagit: Scintri- ~ pu fequétibus comparatvaam fcientiant alterisdinalijsduobasvitimis:(vbielt fis nis libri) agivde comparatione {cientiery ai Gidem, & opinioniemt, Sefolectiaans @nhoc capite. 20. comparat wniver{a- Jermdemonitrationen particulariinaffirs # denummeris funti2hilefophati:De matiuiswy bifcilicet,conchiditur vniuerfas nitargumenta lloruinguidicebant parti- dularem affirmatiuam pre flantiorem: & ipl ponit contrasiam conélus.qam &pto atsSevefie clara & appertaintelligentia Philofophi, queeltionemad veranque par tem difpurabumus,verbis & exéplis claris- Cryin ser 10: Veriim demonttratio particula- risaffirmatiuis fic preftan «tor vniuerfali. Tdetr quod demo ftra qnamvniuerlalis. @Demonttratio parti eularisfacit magis {ci- go praeitantior,& nobiliorerit: pat cedens: quia particularis facit dum feipfam:vninerfalisnon ficfed feoua dam aliud potius.Nam fi demonfiremifo chelemhaberetresangulos equales duos busreétis:quiaifochelisin particulati con fiderotur fpecies trianguli; peripfum fcior amen fiat demonftratio,quod triangu~ Jushabet txes,ee.feitur quidé de ifochele, quod habet ties :fed né fecundiifeipfum, ficut quandedeco in particulari demon- ftratio fata clt.Sedfeitur ob aliudsfeilicet in quantaifub triangulo continetur & fpe cieseinseftficutfidemottrem Sortem ef ferefibilem propterfeipfain : &ex fe ipfo {cientia eft: fitamen hominem effe rilibilé feio de Sorte quia tilibilis, fed no fecunda, ferfed quia fav hominecontinetur:n6 pro- pri¢habeturfeientia, 5 qSecundo,ficilla cit demopfigatio nobi~ Lior &perleleGiorquae maswhcelleétum referuatabopinionefalfasted particularis efthuinfinodifupravniuerfalens; ergo.Pa. tet patiode fio fubiecto puta de triangulo voinerfaliter,qdhabettres,&c.Gedenume roquodelt pie velimpar.&c. &illud non oftendigurdeparticulartputa de ifocheles - velbinatiostuacintelleduspatelt cflcillud veiuectilefeparatum, le Fux Platonideideiss Sfient Pye opinariefletfalfitasin intelli 6 in primo sete ee gas s . ansdo demontteatusaliquaproptia | 235 236 3. Ratlo. veritateita non fint.Sitamen in particula sifiaedemonitratio:quodifochelis tres ha, bet Ste & quod binarins par eft na potelt inintelleghu taliscadere fallitas quia hac ad fenfum con{tantitaefle yt demonttran. turin particularisfequitur ergo :quod de- monftratio particularis nobilior fit. GTertioillacitnobilior ,&perfectiorde- moftratio qua eft magisdeente:nam tan to quanto magisde effe probatur: & tan tomagisdecognofei,Sctanto maior perfe &tior erit:cum res fice habeat ad elle,ficut ad cognofci, ficut ad cognofeife habeat ad effe:fed in particular elt magisde ente, quaminyniuerfali: patet quia vniuerfale, vel non eft: velfi eftin fingularibus eft: quia homo non elt neque exiftit nifi quia hichomo exiftit: & eadé rationedicerem non eft homo rifibilis: nifi quia Petrus eft riibilis neq, triagulus treshabetangulos,, nifi quiaifocheleshabet, &c.hae funt ar gumenta ex doétrina Philofoph. pro par tecontraria. ‘qConclufio eft,demonftratio vniuerfatis rior & nobilioreN qua particularis.Pro- Feu primo,illa eft potior quar magis fa citfeire, fed vrinerfalis eft huiufmodi pa tetsin demdflratione maximé feietiacau- fatur pafsionisde fubieéto: qahocelt qd concluditur de fubieéto fecundifeipfum a &c. fed hocin demonftratione vniuerfali fi¢ potius quam in patticularisergo.Proba tur quod triangulus habet tres.&c.& haec eft propria palSio perfe ipfam:quiaci con uenitfecundum fe & n6 ratione ifochelis: nam etiam finon effet ifochelis:tridgulus habet tres:imoifocheli, conuenit habere tres , quiacft triguluscui primo couenit: &fimiliter Giaulorifibile coucludimus dehomine in demonftratione yniuerfali propria pa(sio,{ecundumpropriam ratio= nem fubiestidemonftraturidett: fecundit feipfum:namfi de Petro vel Sorte conclu | dam indemonftratione particulari non ef fet fecundum fe ipfam :fed quia Sortes ho moelt cuiprimo couenit: quia ctiam find effet Sortes homo rifibilis eft.&c. q[Seciidaratio ad conclu.illa ett potior,& nobiliordemon(lratio,quae de magis ente elt:fed vninerfaliseft huinfinodi=patecqa vaiuerlale eftincorenptibile: &abftralit abc &emune:vt latefuprain predicabili- bus oftenfum eft.Et particulare,eitcontra Gumad hic &nune:k&in coratio corrupti bilitatis: ergo magis de entein vniuerlali efts&cmagis decognofci. &¢. & maior per Cap.20.fuper primum lib,Pofterioram feétio intelle€tus in yniverfalibus digno- fcendis:quam in particularibus. @Tertia ratio ad dg, id quod magisperfi- cit intellectit, &aberrorefacit alicnum eft perfeétior,nobilior &potior demaftratio: vninerfaliselt huinfinodicrgo. Patet quia fed intelle&us de facilé pollet decipi an ifochelestres habeat angulos.&c.fed tamé noniicpoterit de triangulo fi quidem de zxquilatero triangulo facile poflet quis de cipifacta dem ftrationcadfenfum quod, habeat tres,quiafolum habet quod habet tres, quiaelt ee :fednonhabee gqinlicelauo clt)quandovaiuerfaliter je omni triangulo concluditur quod ha- beat tres. Te funt tres rationesex verbis Ariflot. formate,quibus probat fuain ve ram fententiam:8efiant tres tribus alijs op ofitis:quibus & refpodédum erityex qui us & magis veritas con!tabit. Moré quae in fuperioribus traétata funt de yninerfali bus &particularibus. Ad primum folutio ex argumentis pro conclu. patet: quia falfum eft quod magis feiat qui ifochelem {eit habere tres quam quittianguluitisimoecontra:quia ratio ha benditres,n6 cuenit per feifocheli: quia ifocheliseft fed quia triangulus ft. Obid primo trianguli propria prima &adequa tapaltio eft treshabere: qua propter qui feientiam dello yniuerlalthalet propeis fcicntiam retinet: quiaidimmediate con uenit,& quiailla ratio potifsimaelt Ad fecadum negamus, quod fanusintel leétus occafionemhabeatex demonftra- tione vniuerlali deceptionis : habet quidé hoc debilitasintelleétuss porhoc quodnd penetrat hac duo ftare fimul inueritat snathematicus abftrahit A materia, & 3 fin gularibus fecandd cationémathematicus non abftrabitmaterinScfingulacibus fe- cundum effe.Sed intelleétus fanusnon fo~ Jumnon habet vndedecipiatur:led potius vade perfciaé,quininteligit&iatuslegit &penetrat rem ipfam, vt ratio habeditres angulosin triagulo nd fit quiaferreus, vel gheus autaureusantargéteussted qa trid= ulusilice fciat triangulum nd inuenirin frinmateria vellignea,vel metalica:&c.in telligitinquam intelleétus ipfara rationé vniuerfalissquanuisnon a fingularibusab, fMraétum ponat : fedipfam rationem vni- uerfaisin ipfisindivicuis & particularib? contraétam deprchendit & perficitur,tan tum ab eft vt decipiatur. @Adtertium. Vbicontendebat contraria opin. 3-Ratlo, Ain? Ad. Ads? Cap.21.De demonft, affirmatiuas: negatiua. jas tripticl,opin.probare magis deentein particulari, ferporet(O refpondetur diftinguendo ens, tripliciter Gderarh poteft confiderari:primo in rationeelfen- difeu exiftendi: fecundo in rationcinexi= ftentis hoceft fubieétiin quo propria pat fio inexiftit , tertio in ratione obieéti mo- uentis potétiam cognofcitiuam, Sifiaecd paratio particularis & vniuerfalis quanta ad rationem entis primo modo: particula remagishabetde rationcentis,quia magis exiltit particulare quam yniuerfale.Patet: quia magis exiltentia inipfis cofideratur, nam yniuerfalia vt funt genera & fpecies nonhabent eile per fe nili in particulari- busve fe pe diétum eft,n6 enim homo exi ftignifi quia Sortesexiftic. Secundo modo rationem entis confide- rando magis habet dle ratione entis vni~ uerfale quam particulare:quia ropa at fio yniuerfali primo inexiflit vt efferitibi Jem,efle difcurfinuin,effe difciplinabilem: plimo vedidtum eft conuenit &immedia- tchomini :& fic omnihomini &folivefit proprium proprie:& quia ci primo ,fecun dario & ex confequée Petro: quiafubho mine continctur: quiaenim & hominisve rain participat naturam : &coufequenter Kabet quod naturam ipfam confequitur, {cilicet efferifibilem vel admiratiuum :ec- cequomodo magis dé efle,(ecundum hic rationem in yniuer(ali eft: quim mparti~ culari. Teitio modo inratione obieéti, adhue yniuerfaliamagis entia funt quam particu lariaz quia pris mouent & principalifsi- mé:mouentsimo patticulariznon nouent neque caduntfub obieéto intelleétus mifi earatione qua in yniuerfali continentur: velatifsimé in tertiode anima probatii eft. Clmergo in vniuerfali, de vera & potilsi~ ma ratione entis, magis quam in particula rireperiatur, manet cdclufum,reéte fenfit fe Philofophademonftrationem vniuerf lemexcellere particulérem: quod in cap. prefenti probare contéditargumentispro politis. OA PLY, dente eras De demonftratione affirmatiua & negatiua. §, Farmatiuam autem ne- i gatiue demonftrationi praftare, hinc fane pate ay bit. Sitenim ea preftabiliordes monftratio (cxtera modofintea dem)que ¢ poftulationibus fap- pofitionibns ve, aut propofitio- nibus paucioribus confta. Nam finore fimilicer fiat, citius per hafce cognitio céparabicur, qt quidem magis eft expctendum, ratio autem propofitionis hu- ius,preftabiliorem inquam cam effe qu ex paucioribus conftar, yniuerfaliter hec eft.Nam fimili ter funt ipfa media nota, priora vero fant notiora, fit vna quidé demonttratio,qua.b.c.d.medijs, a.demonftratur ipfi competere e.aliavero quarurfus. a. per.b.c. media ipfi.d. competere demon flratuc sherigitur.a.d. inquam & atefimilimodo [ec habent, fed. a. d. prior eft atquenotior. a.¢. per illam chimhzcdemonttratur, at qui id magiscreditur, per quod oftenditur aliud, demonftratio igitur qu ex paucioribas com= ftat(modo fint cetera paria,) pra ftabilior eft,ve probauimus: am- bzigicur pertresterminos, pro- pofitiones ve duas deméftrant: verum alteraefle quippiam, alte ra & effe quippiam,& né effe fu- mit:ex pluribus ergo coftatjqua- reinferroreft, ve conftat , quam affirmatiua .Pratereaid ita effe pater,cum demonftratum fit ra- tiocinationem elle non pofle, fi amba propofitiones negating fint,{edalreram talé, aleeraim af- firmatiuam efle oportere. Prete 238 € Peetéreainfuper hoc famere oporcet‘nactideméftratio acere {cic, affirmatiuas quidé propofi- tiones necefle eft feri plures, fed fieri nequit-ve vila in ratiocina- tione plures vod fint negariue, a.nanque fullicompetar.b.8.b: cuiliberinGr.cGigiturambe pro pofitiones fintaugende media funtinterponenda, atque inter adabific.d.inter b.«, fitce. pater igitur-e. affizmatue ram ‘fubijei quam etiam dici.d. verd dict qui dem affirmativedubijci auté ne- gatine.Nam ipfum quidé de quo hibet. b; predicecur.a.veronulli ipfliofic oporter. Fit igitur vna propofitio negatiua, iplainqua a, d,idem eft & cwterisin ratioci nationibus modus: erenim né&, ceffe eft medium quidé id quod. inter affirmatiug. propofitionis terminos cadit,interuallum vert. Que affirmatiuum,alreram nega tiuum efficere: quare rantum he vna propofitio hee talis:caterg vero.omnes fant ve pater, affir= matiug-Siigicurid perquod quo dam deméttracar notius eftyma- gilG credicur:é& hegatitia quidé pet affirmatiuam demonttracur, ve patuit:affirmatinavero per ne gatiuam non demooftratur:hea ipfa fané cum prior fiv:8¢-notior, & magis credatur , preftabilior, cricfine dubionegatiua, iz @Preterea fi vniucrfalis capropo. fitio quz vacat medio, ratiocina: Hionis eft,vt patet, prin cipiumsat Capzarfuper primum lib:Pofteridrum queinaffirmatiua quidem affic- matiua,in negatiuavero eft nega tiua:cdftat autem affirmatiua ne gatiua prioré effe,notioré ve(ne gatio naq;per affirmationé inno tefcere folet, preceditg, negatio né afirmatio,iperindeac efle pte ceditndeffe( affirmatiua pfectd demonftratio probabilior eftne gatiua:quippecum principium firipfivs negating principio pre ftabilius:eam 4 preftabilioré effe oporteat, que praftabilioribu: principijs veacur ;1infaper anti- guior eft nam ablg, affirmatiua> negatina effe non poreft, Eke? OCS [1 On) =) Nitto cap.21-Philof. Beflquim inpreceden. feruitde compar. tone. demonftrationi affirmatiux yninerfalis, §\ad particularem: conte, qneterin prafentiagic de compatatioue alfitmatiua ad negatin, uam:& quiain capit. 17. precedétictiam, Philofoph.tetiginibidem nosadduxiinus., 3: rationesad probandum coaclulionem, quam ex profello.& prolixe nimis probat inifte cap.2 1 {cilicetdemonftrationemak, firmatiuam efle fimplicitcrabfolute nobi liorem negatiua & 5.argumétis probatur. dig. Se quiain loco cita, i & excellencia adduximus ad mentemPhilof hicka peraddamusaliadyo, qillla ct dignior,&excellentior, quaed ghiori modo fyllogizatur:{ed propofiti afiirmatiuacithuiulmodi:ergo dignior an tecedés probatur , quia affirinatiua per fo Jas ilbtdites fyllogizatie : quid nigjam eft PeluGo aflirmatina nifiperhoc quod) véraquepremiflarum fit affirmatiuacve pa tet in ommibus middisin obvi figura: fed negativand ficquie nionex:libiiuuilibias iuo neceffario concurrit difimilis: ne: peakiirmatiiasquis fiyiraque pram Jepinegatitna niltilitquitur demon ts em vein ‘aiRstiow Solution Obit. Cap.22.De demontt.ad impofsibile. vein fyllogifinis probatum eft:fequitur er godeMonttrationem affirmatiua efleab- foluté nobiliorem Secunda ratio, illa eftnobilior&excellé tiorin cuiusaugmento &refolutionenon eftalia requilita:& ecotrailla minus hobi= lisad quam aliarequifita eft: fed in augme todemon(trationis negatitx,affirmatina propofitio neceflario requifitaett: &non

    You might also like