DOGAN KARDE� KiTAPLIGI - 33

- okul i;ag1-

iran Masallar1

FARS\A ASLINDAN \EVIREN:

MEHMET KANAR

omo
 Dogan Kardc� Kitaphg1 - JJ
-okul �ag1-
ISBN 975-363-396-3

Iran Masallan
i;eviren: Mehmet Kanar

I. bask1: 2000 adet, Istanbul, Kas1m 1995

Yayma HaZirlayan: Hilmi Tezgor

Tasanm: Mehmet Ulusel
Ofset Hamhk: Arzu i;akan
Diizelti: Sezar Atmaca
Yaym Koordinattirii: Ashhan Din�
Bask1: Altan Matbaac1hk Ltd. �ti.

<> Yap1 Kredi Yaymlan Ltd. �ti., 1995

Tiirk�e �evirinin tiim yaym haklan sakhd1r.
Tanitim i�in yap1lacak k1sa ahntilar d1�mda
yaymcmm yaZih izni olmaksmn
hi�bir yolla �ogalt1lamaz.

Yap1 Kredi Yaymlan Ltd. �ti.

Yap1 Kredi Kiiltiir Merkezi
lstiklal Caddesi, No: 285 Beyoglu 80050 Istanbul
Telefon: (0-212) 293 OB 24 Faks: (0-212) 293 07 23
 1�1NDEKiLER

Subhi-yi Miihtedi
Tilki ile Horoz • 7
Seyyar Sattct • 9
Kuyruksuz <;:akal • 17
Yalanc1 Kei;i • 23
Gonca Gill • 36
Kei;el i • 47
San Gill • 57

Firdovs-i Veziri
Ate� Perisi • 65
Kara Tay• 68

Sadik Hidayet
Hayat Suyu • 71

Gulamnza Sutude
Periler Padi�ahmm KIZI • 9 1
Nad i r ibrahimi
Yagmur, Gtine� ve \ini Masah • 95

�ekur-i LU.tfi
Dtinyanm En Temiz Evine
Sahip Ol mak isteyen Kadm • 105

Mehdoht Dovletabadi
Peri • 107

An onim
Hi\ler �ehrinin KIZI • 109
Subhi-yi Miihtedi

TiLKi iLE HOROZ

B i r zamanlar gormli� gei;irmi� bir horoz vard 1 . Bu ho­

roz b i rkai; kez tilkiye yakalanm1�. ama her defasmda
zekas1m ku l l a narak tilkinin peni;esinden kurtulmu�tu.
Bir gun koylin d 1�mda yem aramakla me�gulken,
uzaktan bir tilkinin ko�a ko�a geldigini gordli. Kai;1p
ke ndini koye atmaya f1rsat bulamad 1 . c;:aresiz, b i raz
otede bulunan ya�h bir i;mar agacmm dahna kondu.
Ti lki agac1n alt1na gel erek: " Ho roz karde�. nii;in
beni gorlince agaca ui;tu n?" diye sordu.
Horoz da "A�ag1 inip boynuna sanlmam1 m1 bek­
liyordun?" diye cevap verd i .
Tilki "Evet, yoksa h aberin y a k m u ? Padi�ah i;ar�1
pazara tel l a l i; 1 kart m 1 � . ' B i z ya�ad1ki;a h i i;b i r canh
kendisinden daha zay1f o l a n a zul metmeyecek. Bun­
d a n boyle k u rt l a koyu n u n b i r i;e�med en su i i; mesi,
guvercinle doganm bir yuvada uyumas1 gerek' demi�.
Mademki fe rman boyle, sen d e a�ag1ya in. Beraber
dola�ahm" dedi.
Horoz " B i rl i kte gezip d ol a�mak guzel, ama iki ki­
�iyle d egil. Sen b i raz bekl e . Bize dogru ruzgar gibi
ko�a ko�a gelen �u iki lii; canh d a gels inl er, o zaman
birlikte dola�ahm" dedi.
Tilki " B unlar nas1l canhl ar?" diye sorun ca, horoz

7
"Viicutlan kurda benziyor. Arna kulak ve kuyru klan
kurdun kulak ve kuyrugundan daha uzun" diye cevap
verd i .
Tilki, gelenlerin siiri.iye a i t kopekler oldugunu a n ­
lar anl amaz ka\maya ba�lad1.
Horoz "Ni\in ka\1yors u n ? " diye sordu.
Ti l k i "c;:un kii siirii niin kopekleriyle aram pek iyi
degi l " dedi.
Horoz "Padi�ahm, h i\bir canh d i ge r bir canhya
zulmetmeyecek" diye tel l a l \Ikartt1g1m soyleyen sen
degil misin?" diye sordu.
Tilki "Elbette benim, ama bunlar o s 1 rada k1rda­
larm 1 � . P a d i � a h m ferm a n m d a n h aberleri yok. B e n i
yakalarlarsa par\a par\a ederler" dedi ve hemen goz­
den kayboldu.

8
 SEYYAR SATICI

B i r zamanl ar, kans1 ve Behram admdaki silt -;ocuguy­

l a beraber ya�ayan bir seyyar sat1c1 vard 1 . Daha -;ocu­
gu siitten kesmemi�lerdi ki seyya r sat1c1 i:i l dii. Kans1
bir daha evlenmedi ve oglunu b iiyiitmekle me�gul ol­
du. Oglu on sekiz ya�ma gelinceye kadar evinde olam
ve kocas1 zamanmda biriktirdigi her �eyi sattJ, harca­
d1. Art1k ka l a kala, yo kluk gunl eri i-;in ay1rd1g1 ii-; yiiz
dirhemlik gumii� paradan ba�ka bir �ey kalmam1�t1.
Bir gun sabahleyin uya nd1. Behram'a seslenerek
"Evlad1m, baban oleli, annen de dul kalah o n a lt1 y1l
oldu. Ta n nya �iikiir ki ne yap1p yap1p di�imi s1k�1m,
agz1 m a koca l a f1 a l mad1m ve seni b u gunl ere getir­
d i m . � i md i h ayatm1 kazamp, babanm mesl egini ele
alman l az1m. Pazara gidip b i r yerden b i r �eyler ala­
rak, ote tarafta satmah, bi:iylelikle ge-;i necegimiz pa­
ray1 kaza n m a h s m " dedi. Sonra raftan para keses i n i
a l d 1 ; agzm 1 a-;1 p Behram'a yiiz dirhem verdikten son­
ra "Bunu a l ve ah�veri�e git" dedi. Behram paray1 ala­
rak evden -;1 kt1. �ehir meydam ve -;ar�1 smdan ge-;ti,
p azaryeri n e geld i . 0 yana bu yana bakm1p a h�veri�
pqi nde dola�1rken b i r yere vard1. iki ii-; delikanh za­
valh b i r kediyi torbaya koymu�lar, nehire atmaya g6-
tiiriiyo rlard 1 . Zavalh kedi de korkudan miyavhyordu.
Ked i n i n h a l i n e -;ok ac1d1, yanlanna gel i p : "Niye ho�

9
yere zavalh hayvam iiziiyorsunuz? To rb a n m agz m 1
ai;1p, b 1 ra k m . Nereye isterse gitsi n " d ed i . Orad aki l e r
"�ok ac1d 1ysan, yiiz d i rh e m v e r bize, kedi s e n i n o l ­
s u n " dediler. Kedi Behram ' a b akt1, ayag1m optii, ayak
bilekleri n e siiriindii. So nra "iyilik unutulmaz" dedi ve
gitti. Daha sonralan ara s1ra Behram'a ugrad1.
B ehram ak� ama dogru yorgun argm eve geldi.
Annesi "An l at b akahm, n e yapt m ? Ne ahp, n e sat­
t m ? " diye s o rdu. Behram b a � m d a n gei;eni annesine
anl att1. Annesi d e o gece hii;bir �ey soylemed i. Ertesi
sabah a n n es i "Evlad1m, b i r hayvam beladan kurtar­
d m . iyi bir i� yaptm. Hayvan l ar bizden once diinyaya
geldiler. Z a ra n d o ku n mayan ve bizim yard 1mc1m1z
o l a n hayvanlara, zor d u ruml a n n d a yard 1mc1 o l mah­
y1z. Arna kendi ya�am ve gei;im iinizi d e dii�iinmeli­
yiz. B u giin sana yiiz d i rh e m daha veriyorum. Haydi
ah�veri�e git" dedi. Behram "peki" diyerek paray1 aldt
ve evden i;1kt 1 . �ehir meyd a m n a daha varmam1�t1 ki,
b i rkai; delikan l m m bir kopege tasma takt1kl anm, za­
valh hayvam i;ekip dovdiiklerini ve �ehrin suruna go­
tiiriip atmak isted iklerini gordii. B ehram kopegin hali­
n e i;ok ac1d 1 . Yanlanna gelerek "Bu vefah hayvam in­
citmeyi n . Tasmay1 boyn u n d a n i;1kann, b1rakm gits i n "
d e d i . Oradakiler "Bu hayvana i;ok ac1yorsan, s a t m a l ,
serbest b 1 rak" d ediler. B e h ram yiiz d i rhemi verdi v e
kopegi serb est b1rakt 1 . K o p e k i ki iii; defa Behram'm
etrafm d a dondii, kuyrugun u sallad 1ktan sonra "Ey te­
miz silt emmi� i nsanoglu. iyilik yaptm, iyil ik bulacak­
sm" dedi. Kopek daha sonra ara s1ra Behram'a ugrad1.
0 ak�am d a b a� 1 onde, elleri b o� eve gitti. Anne­
sinin b i r gun once soyl edigi sozl eri bi raz daha sert
buldu. An n esi iii;iincii kez o n a yiiz d i rhem vererek
"Art1k bugiin ah�veri� gii n ii " dedi. Behram yiiz d i rhe­
mi al arak evd en i; 1 kt 1 . Ak�ama kadar d o l a�t1ysa da
al t�veri� yapmad1. Yoruldu. B i raz di nlenip yorgu nlu­
gu nu i;1karmak ii;in bir duvar ken a n n a gitti. iki iii; ki­
�inin ellerinde bir kutuyla odun toplay1p, kutuyu ate-

10
�e atmak istediklerini gordil. Yanl arma gelerek "Yak­
mak istedigi niz bu kutuda ne var?" diye so rdu. "Gilzel
ren k l i , des e n l i bir hayv a n " dediler. "Ate�e atmaym,
b 1 rakm gits i n " dedi. "Hayv a n a ac1d1ysan yilz dirhem
ver, b u kutu senin olsun. Ne istersen yap" dedil er.
Behra m kendini a l a mad1. Yilz dirhemi verip, kutuyu
ald1. Kapag1m ai;mak isteyince "Burada kapag1 ai;ma.
�eh i r d1�ma gotilr" dedil er. Behram kutuyu �ehir d1�1-
na gotilrdil. Kapag1m ai;mca, ii;inden bilyilk b i r y1lan
i;1kt1. Korktu. Kai;mak isteyince, y1lan "Nereye gidi­
yorsun? Sen b a n a kotillilk yapmadm. Beni yanm ak­
tan ve olil m de n kurtardm. Biz hii;bir zaman bize za­
ran doku n mayanlan sokm ay1z. Haydi, i�ine git" dedi.
Behram ilzgiln ilzgiln bir ko�eye i l i�ti . <;:ilnkil son yilz
di rh emi de vermi� ve y1lam kurtarm1�t1. 0 ak�am an­
nes i n e n e cevap verecegini dil�ilnilp duruyordu. Y1lan
oglam boyle gorilnce b i r derdi oldugunu anlad1. "Ni­
i;in boyle dil�ilnceli ve ilzgilnsil n ? " diye sordu . B eh­
ram ba�m dan gei;enl eri y1lana anlatt1 . Y1 l a n "Ben i;a­
res i n i bulurum. Baham, y1lanlarm ba�kamd1r. Bwden
ba�ka da i;ocugu yok. Ostel i k beni i;ok s ever. S e n i
o n u n y a n m a gotilreyim. B e n i n a s 1 l kurtard1 gm1, sen
ol masaydm yamp kill ol acag1m1 ve ocagm m sonece­
gini soyleyecegi m. Sozleri mi bitirdigim zaman s a n a
' B u iyiligin kar�1smda n e dil ersen s a n a ve reyi m' diye­
cektir. Sen ' Silleyman yilzilgil' de. Sana ba�ka bir �ey
vermek isterse 'istemem, yalmz soyledigimi isteri m '
d e " dedi.
Y1lan Behram'1 bab asmm yamna gotilrdil. Ba�ma
gelenl eri ba�ta n s o n a kadar a n l att1 . Oglunun kurtul­
masma i;ok sevi nen ba�kan y1lan, Behrarn ' a "Yapt1gm
bu iyilik kar�1s m da n e di l ersen di l e, s a n a verey i rn "
dedi. Oglan " B e n h i i;b i r � e y isterniyorurn. A rn a b a n a
b i r �ey verrnek istiyorsan Sil l eyrnan yilzilgil n il ver"
dedi. (Silleyrnan yilzilgil niln ilzerin e bilyilk bir tJis 1 rn
i�len rni�ti.)
Ba�kan y1lan " S e n Sil l eyrnan yi.izi.igi.ini.i n e rden

11
bil iyorsun? Bu yiiziik babadan ogu l a bana kadar gel­
di. B a11 a, yiiziigii yabdnC1ya vermememi tembihledi­
ler. Verirsem �eytanm h aberi olur. Onu eline gei;irir
ve diinyay1 altiist eder. Bu yiiziik, kalbi temiz ve yii­
rekl i birinin elinde bulu n m a h " dedi. Ogl an "belki hen
olurum" dedi. Uzun konu�mal ardan so nra, ba�kan y1-
lan, yiiziigii oglana verdi ve "Kimseye yiiziigiin ya­
n m d a o ld ugunu soyleme. Her zaman onu y a n m da,
kimsenin b i lmedigi bir yerde sakla" diye s1ki s1k1 tem­
bih etti.
Behram, Siileyman yiiziigiinii ald1. Ba�kan y1lanla
vedala�t1ktan s o n ra yanm d an ayn l d 1 . Kap1da kiii;iik
yilan oglanm yamna gelerek "Bu yiiziigiin ne i�e ya­
rad1gm1 sormadm m1?" d e d i . Oglan " Hay1r" diye ce­
vap verdi. Yilan "Peki, u nutma, bu yiiziigii orta par­
magma tak1p, elini iistiin e siirtersen, yiiziigiin ka� m ­
dan b i r z e n c i i;1kar. O n d a n ku� s iitii bile istesen, d i l e ­
g i n i yeri n e getirir" dedi.
B e h ram i;ok sevindi. Karm ai; ol dugu ii;in i l k de­
nemeyi yapt1. Yiiziigii o rta p armagma takt1. Ki�mi�li
p i l av diledi. B i rden b i r zenci belirip, bir tabak dolusu
ki�mi�li p i l av h az1rlad1. B ehram karn m 1 iyice doyur­
d ukta n s o n ra eve gitti. \ok gei; kald1gmdan a n n es i
merak etmi�ti. Eve gel i n ce annesi "Nii;in gei; geldin?
�imdiye kadar n erdeyd in? Ne yap1yordun?" d iye sor­
du. Behram ba�mdan gei;enleri bir bir annesine anlat­
t1ktan sonra "Art1k bundan boyle bir elimiz yagda, bir
eli miz balda olacak" dedi. An nesi i;ok memnun oldu
ve "Peki, �imdi n e yapmak istiyors u n ?" diye s o rd u .
Ogl an "once b u kuliibeyi y1k1p, yerine yiiksek b i r s a ­
ray yapacag1 m " dedi. Annes i "Hay1r, bu kuliibeyi b1-
rak. Benimle babamn hayati burada gei;ti. Giizel am­
l a n m1 z bu rad a kal s m . S e n obiir tarafta yap saray1.
Ben burada olay1m, sen de orada" dedi. Behram "peki,
oyle olsun" dedi ve yiiksek bir saray yapt1. Arzu ettigi
her �ey yeri n e gel di. '3ehram, hayat m 1 diizene soktu.
Giizel giizel yemekler yiyor, giizel giys iler giyin iyor-

12
du. Eksik olan tek �eyi, iyi bir e�ti. B i r gun padi�ahm
saray 1 m n o n tinden gei;erken, gozti s a ray m pen cere­
sinden bakan padi� a h m k1Z1na ili�ti. Ken d i kendine,
bana lay1k olam, bu k1zd1r" d ed i . Eve gelip, annesini
klZI istemeye gonderdi. An nesi muhaf1zla nn ontinden
gei;tikten s o n ra p ad i � a h m odasma geldi. Padi�ahm
perded a n n a " � a h 1 gormek istiyoru m " dedi. Perdedar
�aha gidip soyledi. �ah da B ehram'm annesini i;ag1r­
d1. "Ne soyleyeceks i n ? " diye sordu . Kadm "KIZlm og
luma istemeye geldim" dedi. Padi�ah "Oglun kim?"
diye sordu. Annesi "Benim oglum zengin bir delikan­
h d 1 r" dedi. Padi�ah "Ben her yabanc1ya k1z veri r mi­
yim? K1Z1m1 isteyenin, once i;ok zen gin olmas1 laz1m­
d 1 r. Aynca, klZlmm silt p a ras1 ol arak yedi deve ytikti
altm ve gtimti�. klZlmm tacma takmak ii;in yedi elmas
dtigme, yedi ktip altm, dtigtin gecesi ii;in yedi altm i�­
lemeli inci vermel idir" dedi. Kadm "Ey padi�ah, bun­
lar bir �ey degi l . Ne istersen haz1rd 1 r" dedi. Padi�ah
"Peki gel, klZI gottir" dedi.
Oglan, istenilen her �eyi Stileyman ytiztigti yard1
rmyla haz1rlad1. KlZI evine getirdi. Yedi gun yedi gece
dtigtin yap1ld1. �ehir donat1ld1. Sonunda oglan, padi­
�ahm damad1 oldu.
the yandan, Turan padi�ahmm oglu d a aym klZI
seviyordu. B i rkai; d efa da klZI istetmi�ti. Herkes, onun
bu klZI istedigini biliyordu. KlZI, kendi �ehirlerinde bir
seyyar sat1C1ya verdikleri zaman i;ok �a�1rd1. "Bu og­
lan kimdir? Nas1l oldu d a padi�ah klZlm bir seyyar
s at1c1ya vermeye raz1 o l d u?" diye meraka k a p 1 l d 1 .
Ara�t1rm al ardan s o n ra o i;ocugun, padi�ahm kendi­
sinden istedigi altm, giimii� ve mticevherleri verdigini
ogrendi. Kendi kendine "Bu zenginlige n as1l geld@ni
ve klZI nas1l ald1g1m anlamahy1m" dedi. Ya�h bir bti­
yticti kad m a i;ok para vererek onu bu �eh r e gonderdi.
Ve " Git, bu i�in ashm ara�t1r. Bir seyyar sat1c1 nerden
bu zenginlige kavu�mu�. anla bakahm. Eger klZI bana
getirebilirsen, sana ag1rh g m ca gti m ti� veririm" dedi.
ihtiyar kadm yola koyuldu. �ehre geldi. Seyyar sat1c1

13
i l e k1zm saray1m ogrendi. B i r gun gelip, kap1y1 \ald1.
Cariyeler gelip kap1y1 a\ti l ar. Ve "Kimi istiyo rsu n ? "
diye sordular. K a d m "Bu s araym sahibini gormek isti­
yorum" dedi. Onu, padi�ahin kmmn yamna goturdu­
ler. Sonra "Ben gari p bir ihtiyar kad1 mm. Yoldan yeni
gel dim. Bana burada kalacak yer veri n . Yorgunlugum
\lkar pl<maz yola koyu lacag1m" dedi. Padi�ahm km
" Pekala, ka\ gun kalmak istersen bu rad a k a l " dedi .
ihtiyar kadm, yumu�ak ve dalkavuk\a sozl erle kmn
gon liinu ald1. Cariyeler aras m a girerek, sonu nda ya­
va� yava� k1zm s1rda�1 oldu. Kmn gonliinu adam ak1lh
e l e ge\irdigi nde bir gun o n a "Baban padi�ah oldugu
h a l de, b i r s eyyar sat1c1 o l a n kocanm bu zengi n l ige
n as i l geldigi n i a n l amadm m1?" dedi . K1z "Hay1r" dedi.
Kadm "Bilmen gerekir. Ona sor, bir gun i�ine yaraya­
bilir" dedi. Ak�am olup da k1z yatak odasma gidince,
oglana "Bir seyyar sat1odan fazl a bir �ey degi lsin. B u
zengi n lige nereden kavu�tun?" diye sordu. Oglan Of­
kelendi ve k1za "bunlan b i l m e n gerekmez" diye sert\e
cevap verdi. K1z, oglanm bu cevab m a \Ok gucendi.
Ara l a n n a s o gu k l u k g i r d i . Sonunda o g l a n yuzuk
h' i kay es i n i o n a a n l at m ak zoru n da kald1. Ve " $ i m di
yuzuk yatak odam1zm rafmda" dedi. Arna bu s1m
kim seye soylememes i n i s1k1 s1ki tembih etti. K1z bu
Sim ogre n i n c e , ihtiyar kadma a n J attl. ihtiyar kadm,
herkes i n me�gul oldugu bir gun odaya gi rdi ve raftan
yuzugu alarak Turan padi� a h m m ogluna gotiirdu.
Turan padi�ah 1 m n oglu yuzugti e l e ge\irdigi va­
kit, zenci den saray ve padi�ahm kmm kendis i ne ge­
tirmesini istedi . Zenci de hemen di legini yerine getir­
di. Turan p adi� ah•run oglu, km goru nce \Ok sevi ndi
ve h emen dtigtin yapilmas 1 m istedi . Fakat k1z giller
yuz gostermedi. Uzun konu�m alardan sonra kirk gun
muhlet istedi ve kirk gun dolu nca n e isterse yapaca­
gma soz verdi .
bte yandan ihtiyar kadmm ytizugu gotiirup, sa­
ray l a k1zm Turan padi�ah m m y a m n a gitti g i gun,

14
Behrarn da at1yla s araya gddi. Arna s araym yeri n d e
y e l l e r esiyordu. K a n s 1 d a yoktu. Dogru annes i n i n ku­
l tibes i n e gitti, ona sord u . Yuzugu <;ald1klanm, bu i�i
Turan padi�ah m m oglunun yapt1g1m a n l aymca <;ok
uztildu, bitkin du�tti. �ehrin bir ken a n n a gitti. Harap
ol rnu� b i r ki:i�kun kenanna oturdu. B a� 1 m dizine da­
yarn1� ve n e yapacag1m bil rnedigi i<;in � a� mp kalrn1�­
t1. Bu s1rada, ara s 1 ra ona ugrayan y1lan, ki:ipek ve
kedi yamn a geldil er. B a�m a bir bela geldigini a n l ad1-
l a r. Y1lan, kediyl e ki:ipege " B u adarnm bize <;ok iyiligi
dokundu, bizi i:ilurnden kurt a rd 1 . Ben gi:irevirni yap­
t1rn. � i mdi SJra sizin. Gidip Turan 'dan yuzugu getirin"
dedi. Ki:ipekl e kedi yo l a koyul d ular, onlann ardmdan
d a Behrarn gitti. B i rka<; gun s o n ra Turan �ehri n e gel­
d i l er. Padi�ahm oglunun s aray ve b ah<;esinin kap1sma
geldil er. Ki:ipek d1�anda kald1. Kedi saraya girdi ve k1-
z1, padi�ah m oglunun saraymda gi:irdu. K1z tenha bir
yerde ona "Turan padi� ahmm ogl u yuzugu her zarnan
koltugun altmda sakl ar. Uyudugu zarnan d a, kimse
<;al masm diye agz m a koyar. Kirk gun dolrnadan, en
k1sa zarnanda yuzugu agzmdan almahs1mz" dedi.
Kedi bunlann tumunu ki:ipege si:iyl edi. Ki:ipek de
kediye, ylizugun padi�ahm ogl unun agz m d a n n asli
al acagm 1 anlatt1. Ertesi ak�arn, ki:ipek kediyle birlikte
padi�ahm ogl u n u n s aray m a gitti ve bir ki:i�eye sak­
land1l ar. Kedi de, ki:ipegin i:igrettigi gibi rnutfakta pu­
suya yattJ ve bir fare yakalad1. Fare kedinin pen<;esine
du�unce, kedi " B ak, �irndi bogaz1m s1k1p, seni di�l eri­
rnin aras m d a par<;alayab i l i rirn. Arna ya�arnak istiyor­
san, dedigirn i�i yaprnahs m . D i n l e �irndi. Kuyrugunu
bibere batmp benirnle beraber padi�ahm oglunun ya­
tak odasma gideceksin. Sonra hap�1rrnas1 i<;in kuyru­
gunu onun burn u n a slireceksin" dedi. Hangi � a rtlarla
olsun camm kurtarrnak isteyen fare "Peki, bu i�i ya­
pacag1 rn " dedi. Kedi i:inden gidip, kap1y1 a<;t1, d1�an
<;1kt1. Sonra fareyle ki:ipek o d aya gird i l er. Padi�ahm
oglu uyuyordu. Fare yava�<;a gi:igsune <;1kt1. Kuyrugu-

15
nu padi�ahm ogl unun burnuna siirttii. Padi�ahm oglu
oyle bir hap�1rd 1 ki, yiiziik agzmdan havaya U\tU. Ki:i­
pek yiiziigii havada yakal ay1p bah\eye ko�tu. Fare de
ka\IP bir delige gird i . Ked i ise i:i n ceden gitmi�ti. Ki:i­
pek � e h rin kap 1 s m d a n \l k a rken arkal a n n d a n Beh­
ra m ' m gel digini gi:irdii. � o k sevi ndi ve yiiziigii e l i n e
verdi. Behra m ht:men yiiziigii o rta parmagma takt 1 .
Ken d i s i , kans1 ve d ostlanyla b i rl i kte e s k i yerl e rine
gitmeyi diledi. Turan padi�ahmm oglu daha kendisini
toparlaya mam1�t1 ki, n e yiiziikten, ne d e k1zd an b i r
haber o ldugunu gi:irdii. Kendisine b i r oyun oynay1p,
yiiziigii agzmd a n ald1kl an m anlad 1 .
Behram kansma "Seni kim a l d att1 ? " diye s ordu.
Kans1 d a hepsini Behram ' a anlatt1 . Behram "Bir ihti­
yar kadmm tath diline aldamp hem bizi, hem de ken­
dini iizmemel isin " d ed i . Kans1 pi�man oldu ve "Art1k
aldanmayacag1 m " dedi.
Behram, ya�am1 i\in n e d i l ediyse tiimii ger\ekle�­
ti. Yab ancmm el ine ge\mesin diye d e yiiziigii denizin
dibine att1.

16
 KUYRUKSUZ �AKAL

B i r zamanlar Mehziyar ad m d a yoksul mu yoksul bir

adam vard1. Her zaman, d oyacak kadar ekmek yiyip,
i.ir;: be� kuru� bi riktirmeyi ve gi.ini.in birinde h acca git­
meyi arzulard1. Nasti olduysa bir gi.in arzusu gerr;:ek­
le�ti. Kt�m soguk mu soguk gi.inlerinden birinde gece­
leyin kuli.ibesinde otururken, d i�i bir ker;:i si.iri.iden ay­
n l arak o n a s1gmd1. Boyn uzuyl a kuli.ibenin kap1sm1
r;:aldt, kap1y1 ar;:t1 ve ir;:eri girdi. Mehziyar ker;:iyi eve
aldt, o n a b akt1. lki i.ir;: ay sonra ker;:i ikiz dogurdu.
Yavru ker;:iler de bir y1l sonra ikiz dogurdular. Mehzi­
yar bt:iylelikle bir si.iri.iye s ahip oldu. Ev ve bahr;:e yap­
t1rd1. Sonunda zengin bir adam oluverdi. Arna ac1ma­
s1z bir insand1. Yoksul ve r;:aresizlerin e l inden tutmu­
yor, kuru� i.isti.ine kuru� biriktiriyor, kuru� l a n lira ya­
p1yor, liralan gi.imi.i�e, daha sonra da altma r;:eviriyor­
du. Evinde pek r;:ok tavuk ve horozu vard1. istedigi za­
man kesip yemek ir;:in bun l ann ti.imi.i semirmi� ve et­
l iydiler.
B i r gi.in tavuk ve h o rozlann azald1g1m fark etti.
Belki de t:ivuk ve h o rozlara d adanm1� bir r;:akal vard1.
Her gece b ahr;:eye giriyor, h o roz ve tavukl ardan b i r
ikisini gt:iti.iri.iyor, bogduktan sonra yiyordu. Mehzf- j
yar, bu i�i kimin yapt1g1m bil miyordu. l;i.inki.i r;:akal,
tavuk ve h o rozu kaptp kar;:makta i.istatt1.

17
 \0111111<la Ml'lrziyar tavuk ve horozlann yerini de­
gi�Lirip, onlan ag1la gottirdu. Ke<;i ve koyunlan da
bah<;eye <;1kard1. <;:akal bu kez de <;almaya gelip, tavuk
ve horozlann yerinde ke<;iyle koyun gori.ince <;ok bo­
zuldu. Bir kurtla arkada� olup, tavuk ve horoz yerine,
kurdun yard1m1yla koyun ve ke<;i yemeyi du�undii.
Arna kurdun i�bozanhk yap1p, daha ilk geceden ken­
disinin rezil olmas1 du�uncesine kapdd1. Bu du�unce­
sinden vazge<;ip, hi<;bir �ey soylemedi. Mehziyar'1n
hacca gitmek istedigini anlaymcaya kadar du�unup
ta�md1.
Bir gun sabah erkenden elini yuzunu y1kad1, te­
mizlendi ve dogru Mehziyar'm evine gitti. El etek op­
ttikten sonra diz <;okup oturdu.
Adam "Ne var, <;akal? Ne diyeceksin? Ni<;in gel­
din?" diye sordu. <;:aka! "Bir selam vermek istedim.
Aynca, hacca gitmek du�uncesinde oldugunu duy­
dum. Eger beni hizmet<;i olarak ahrsan, ucretle <;ali�1-
nm. Burada yap1lacak i�in varsa, bana 1smarla. Ben
yapanm. Akim arkada kalmaz" dedi.
Mehziyar du�undu; kendi kendine "Surumu gotti­
rup yemesin diye kimin eline b1rakacag1m1 du�unup
duruyordum. insana b1rakacak olsam, baharda yavru­
layan bin koyundan en az yuz tanesini kendine ay1-
nr. $imdi iyi ki, surume bakmaya <;akal geldi" dedik­
ten sonra, "Ey <;akal! Seni de hacca gottirmeyi <;ok is­
terdim. Sen kuyrugunla, ben de sakahmla oray1 su­
pururduk. Arna burada kahp, surume bakarsan daha
iyi olur. Ben dondugum zaman seni oraya gonderi­
rim" dedi. <;:akal <;ok sevindi ve "pekala, �imdi i�e
ba�hyorum" dedi.
Mehziyar birka<; gun sonra suruyu <;akala teslim
etti ve koyunlar ne kadar "Ey Mehziyar! <;:akal, kurt
cinsidir. Bizi yer!" diye feryat ettilerse de yol haz1rhg1
yapt1; "Kurt cinsinden her hayvan koyun yer mi hi<;?
Kopek de kurt cinsinden, peki niye sizin koruyucu­
nuz?" dedi.

18
 Mehziyar bir gi.in binek hayvan m a binip yola \:lk-
ti.
<;:aka! gelip koyunlara �oyle b i r goz att1ktan son­
ra, \:Ocuklugundan beri arkada�1 olan kurdu aramaya
gitti. Durumu ona anlat1p, koyu n l a n n yam n a getirdi.
0 gi.in be� koyunu, k a n n l a n m par\:alayarak yed i l er.
Ke\:iler bunu gordi.ikleri vakit, daha ak1lh oldukl ann­
dan i\:eri dahp si.iri.iye kan�t1lar. Arna tembel koyunlar
bir bir kurtla \:akala yem o ldular.
Gi.inler ge\:ti, ayl ar ge\:ti ve ertes i yil geldi. Ker­
van onci.isi.i \:ar�1 pazarda, yolcu l a n n s ags alim don­
di.ikleri mi.ij d esini verdi. <;:akah, Mehziyar'a n e cevap
verip n e diyecegi di.i�i.inces i ald1. Daha bir fikir bulup,
\:ald1g1 min areye k1hf haz1 rl a m am1�t1 ki, Mehziyar \:1-
kageldi ve dogru koyun l a n n yanma gitti.
<;:aka! aglamaya s 1 z l a n maya b a�l ad1 : "Ey adam !
B i liyor musun, senden sonra ba�1m1za neler geldi? ilk
ay, kervanm veba salgm m a yakal and1g1 ve pek \:Ok
kimsenin oldi.igi.i haberi geldi. Ben \:Ok endi�el endim.
Sagh k haberin gel irse, yi.iz koyun kesip fakirlere da­
g1tmak i\:in adak adad1m. Ertesi gi.in saghk haberi n i
a l d 1 m . Hemen yi.iz koyun kesip a \: insanlara dag1tt 1 m .
ikinci ay, kervamn yolunu kaybedip, \:Ole girdigini ve
yi.iz ki�inin susuzluktan can verdigini duydum. Yine,
saghk haberin gelirse yi.iz koyun kesip, etini fakir ka­
d m l a n n evi ne gondermeye adak adad1m. Tannya �i.i­
ki.ir ki ertesi gi.in sana bir �ey o l m ad1g1 haberi gel di.
Yi.iz koyun kestim. U\:i.inci.i ay kervamn yolunun ke­
sil digi ve seksen ki�inin o l d i.i ri.ildi.igi.i haberi geldi. Sen
o seksen ki�inin aras m d a degilsen, bu kez iki yi.iz ko­
yun kesmeyi adad 1m. Senin onlar aras m d a olmama­
n a , bilsen n e kadar s ev i n d i m . B u n l a n n hepsi ge\:ti.
Habercinin senin oli.im h aberini getirdigini soylediler.
Gozi.i mden ya�lar akt 1 . Senin i\:in yas tuttum ve iki
yi.iz koyun d a senin ru h u n i\:in yoksull ara verd i m .
Bi.iti.in bunlardan sonra ikinci haberci, evvelki gi.in se­
nin sag salim oldugun, ertesi gi.in eve donecegin ha-

19
berini getirdi. 0 kadar sevi ndim ki, kendimi ala may1p
n e kadar koyun varsa kestim ve s e n i n s aghgm i i; i n
yoks u l l a ra dag1tt1m. H e r �eye ragmen seni bi:iyle sag
salim gi:irdi.igi.im ii;in i;ok memnunum" dedi.
Mehziyar "Ey soysuz ! Si:izlerine i n an d 1 g 1 m 1 m1
zannetti n? Seni �i�in ucunda gi.ine� i n altmda kebap
ya pa n m ! " dedi. Kemerini i;i:izdi.i. <;:akalm boynuna ge­
i;irip, si.iri.ikleye si.iri.ikleye b i r agacm altma kadar gi:i­
ti.irdi.i. S o n ra kuyrugundan agacm bir d a h n a ast1 ve
"Bir gece s abaha kadar as1h kal. Yann da boynundan
as acag1m" dedi. <;:aka!, ki:iti.i b i r i� yapt1 gm1, Mehzi­
yar'm kendi koyu n l a n n a i; o k i.izi.i l di.igi.ini.i ve y a n n
o n u b o g a z m d a n asacag1m di.i�i.in d i.i. Kuyrugun d an
vazgei;ip, di�iyle kuyrugu n u kemi rerek kop artmaktan
ba�ka i;aresi o lm ad 1 g m 1 gi:irdi.i. Sabaha dogru kuyru­
gunu di�ledi, kemirdi ve ta� gibi yere di.i�ti.i. Mehziyar
d1� ardaki sese ko�tu. <;: a k a l m kuyru gu nun data as1h
o ldugunu, fakat ken d is i n i n kai;t1gm1 gi:irdi.i. Arkas m ­
dan bag1rd 1 ; "Ey i;aka l ! Ku� o lup u i; s a n , b a h k o l u p
denize girsen, b i r gi.in seni elime gei;i recegi m . Gi.izel
bir i�ar�t i n var; kuyruksuzsun !"
<;:aka! kuyruksuz o lmakla yakalanmas m m k o l ay­
l a�acagm1 gori.ince, yok zamanda bir grup kuyruksuz
i;akal bulmak ii;in di.i�i.inceye dald1. Bir gi.in yakalana­
cak o lursa, hen kuyruksuz s m 1fmdamm, biz b i r iki ta­
ne degiliz, i;ok k a l ab a h g1 z d iyip, o n l a n gi:isterecekt i .
Orda burda do l a�a d o l a�a b i r bag b u l du. Sonra b i r te­
peye i;1k1p ulumaya b a�lad 1 . Elli altm1� i;akal i;evresi­
ne topl and1. S o n ra o n l ara : "Ey i;aka l l a r ! Ben her za­
man sizi d i.i�i.ini.iyo rum. Sizin ai; kalmamza i.izi.ili.iyo­
rum. tiyle gi.izel bir bag buldum ki, ii;inde gi.izel mey­
veler, armut, i.izi.im, her � ey var. Gel i n , oraya gi d i n .
Can m 1z m istedigi kadar m eyve yiyi n " d e d i . <;:akallar
pe� i nden gitt i l e r. Onlan b ahi;eye s o ktu. tite yandan
da b ahi;1vanm yamna gidip " B ahi;ene b i r s i.iri.i i;akal
girmi�, meyvel e ri yiyip m ahved iyo rl ar. Sen b i r ki�i
o ldugun ii;in o n l arla b a� edemezsin. Ben seni sevd i -

20
girnden, art1k b a g m d a bu r;akal l a n n d o l a�rnarn a l a n
i r; i n n e yap rn an gerektigi n i si:iylerneye gel d i rn " d e d i .
"Peki ne yapay1rn?" d i y e sordu. "Giiler yiizle b ahr;eye
gir ve bunl ara de ki : 'Aga r;lann rneyvelerin den yiyi­
n iz. Arna b i r � art 1 rn var. Ben sesten, u l u rnadan ho�­
l a n rn a rn . Giiriiltii et rney i n . B i rbirin izle ugra� rnaym,
birbirinizin elinden kap1� rn aym. Her b i riniz bir dal ya
d a agaca r;1ksm. Dedigirni yap rnayac ag1mz1 b i l d igirn
ir;in, b1rakm, ben her birinizi kuyrugunuzdan bir dala
b aglayay1rn k i diger r;akal m bi:ilges i n e girrneyiniz.
Doydugunuz zarnan kuyrugunuzu r;i:izeyirn. Sonra i�i­
nizin pe� i n e gid i n . ' c;:ak a l l a r raz1 o l u rl a r. B u n l a n n
kuyruklanm s1k1ca baglars m . Geris ini b a n a b1rak" de­
di.
B a h r; 1 v a n , r; a k a l m dedigini yapt1. B i r s a a t s o n ra
kuyruksuz r;akal gel d i . c;:akall ara " Haberiniz v a r rn1,
bahi;1va!1 nereye gitti ? " dedi. " Hayir" d i ye cevap ver­
dil er. "Sopayla pe� i n izden gelrneleri ir;in ki:iy halkma
haber verrn�ye gitti ! " dedi. <,:akallar tel a�J kap1ldil ar.
Bir ikisi " B ize bu oyun u sen yapt1a" dedi. Arna diger­
leri "Ne yapacag1z?" diye sordular. "c;:areniz yok, ca­
m n lZ I seviyors amz, kuyruktan vazger;meniz gerek"
d e d i . Hepsi b i rden kuyruklanm kerni rrneye, bir bir
agar; dallanndan dii�iip, bahi;1van gelrneden kac;rnaya
ba�ladil ar.
Mehziyar'm r;akalm i�inden cam i:iyle s1k1lm 1�t1
ki, i:ifkes inden "Ne yap1p y ap1p bu r;akaiI yakalarnaiI,
kulag1m burnunu kesrneli, burnuna halka ger;irip r;ar­
�1 pazar d o l a�tirrnahy1m ki rezil riisva olsun. insanlar
da, insanm kahnm yine insamn r;ektigi ni, her caniI­
n m insanla dost olrnad 1g m 1 bilsinl er" dedi. Sopas1m
eline ald1 ve k1ra, kuyruksuz r;akaiI ararnaya gitti. Ne­
reye gittiyse r;akahn izine rastl ayarnad1. Nihayet bir
gun bir tepenin yarnacmd a r;akaiI yakal ad 1 . Soyas1yla
beyn ini dag1trnak istedi. c;:akal geri r;ekilerek "Ben se­
ni incitecek bir �ey yaprna d 1 rn " ded i . " Sen h i r;bir �ey
yaprnadm rn1? Sen tiirn tavuk, horoz, ker;i ve koyun-

21
J;i111111 yiyip yok l'tlin" ded i. "O ba�ka b i r i;akal d 1 . Ben
degil i m " dedi. Adam "i�aret i n v a r" dedi. !;aka! " Ne
i�areti?" d iye sordu. " S e n i n kuyrugun yak" d iye ce­
vap verdi adam. !;aka! giil u mseyerek "Boyle sui;suzla­
n sui;lular yeri ne yaka l ar l a r m1? Eger kuyruksuz b i r
i;akalm sana zaran dokunduysa, diger kuyruksuz i;a­
kal l a n n ne gunah1 var? Biz, erkekl erinin kuyrugu ol­
mayan bir a i l eyiz. i n a n m azsan, d u r d a seyret'' dedi.
!;aka! bir kere u l u d u . Kenardan ko�eden kuyruksuz
i;akallar belirdi. Adam uta n d 1 ve "Affedersin, sizlerin
kuyruksuz d o gdugunuzu b i l m iy o rd u m " dedi. Onun
kotiilugunu bilen bir iki i;akal "Biz kuyruksuz dogma­
d 1 k. Yak alanmamak ii;in kuyrugumuzu ke mirip ko­
p a rd 1 k" d ed i . Mehziyar " B a� 1 mzdan gei;e n l eri b a n a
anlat m " dedi. !;akallar seruven lerini ba�tan son a ka­
dar Mehziyar'a a n l att1 l a r.
Mehziyar, bu i;akahn aym i;akal oldugunu anlad1.
"Ey soys u z ! Sen i�ini h al letmek, ke ndini kurtar­
mak i i; i n d i ger i;akal l a n da aldattm" dedi. 0 zaman
tum i;akal l a r bu belay1 ba� l an n a onun getirdigini an­
lad1lar.
Mehziyar o i;akah, d i gerl e ri n i n y a rd1m1yla yaka­
lad1 ve tum canhlara ornek o lsun d iye buyuk bir aga­
ca boynu ndan ast 1.

22
 YALANCI KE<;i

Evvel zaman ii;inde b i r t e rz i vard1. Bu terz i n i n bu

diinyada iii; oglundan ba�ka kimsesi yoktu. Ogu l l an
d ii kkanda ona yard 1 m ederlerdi. B i r gun bu terzi, her
sabah siitiinii sag1p, ekmek l eri n e kat1k etmek ii;in b i r
d i � i kei;i s a t i n a l d 1 . Kei;iyi a l d1g1 zaman, h e r g u n
ogullanndan b i ri n i n kei;iyi k1ra gi:itiiriip otlatmas 1 ve
ak�amiistii eve getirerek ag1l a baglamasm1 kararl a�t1r­
d 1 . B i rinci gun ma biiyiik oglandayd1. Ak�am olunca:
- Kei;icik, doydun mu? dedi.
- Evet, o kadar yedi m ki, midemde b i r yaprakhk
bo� yer kalmad1.
- Mademki i:iyle, eve gi delim, dedi.
Kei;i n i n ipini tuttu. Eve gi:itiiriip, ag1la b aglad1.
Sonra b abasmm yan m a geld i . Babas 1 :
- <;:ocugum, kei;i iyice doydu mu? diye sordu.
- Evet. 0 kadar yedi ki, midesinde bir yaprakhk
yer yok, ded i .
B ab as 1 e m i n o l ma k i i; i n ag1 l a giderek kei;iye sor­
du:
- Doydun mu?
Kei; i :
- Nas 1 l doyay1m? Ta�, toprak arasmda ot bulunur
mu ki doyay1m? Beni ta�, top rak a ras m a gi:itiiriip
baglad1. 0 yana bu yan::i uzand1msa da yiyecek ot bu-

23
l amad1m.
Babas1 i;ok i:ifke l e n d i . Metreyi eline a h p biiyiik
o gl a n a :
- B e yalanc1 ! S a n a , b u h ayva m gi:itiir, doyur de­
medim mi? Si:iziimii d i n l ed in, s onra da h ayvam ai; b1-
raktm. $imdi de yalan si:iyliiyorsun ! diye i;1k1�t1.
Oglan konu�mak istediyse de, b abas1 fmat ver-
meyi p :
- G i t evimden, hayd i ! dedi.
Oglan i;aresiz evden ay n l d 1
Ertesi g u n ma, ikinci o gl u n a geldi.
Terzi:
- c;:ocugum, sen karde�in gibi yapma. Bu hayvam
gi:itiir. Ye�il l ik yerlerde otl at. B irak iyice doysun, dedi.
Oglan :
- Peki babacag1m, d ed i .
Kei;iyi k 1 ra gi:itiiriip, a k� a m a k a d a r taze otl a n n
arasma sahverdi.
- Kei;icik, doydun mu? D oyduys a n eve gidelim
art1k, ded i .
Kei; i :
- Evet. 0 kad ar doydum k i , o t a bakmca fen a olu-
yorum, dedi.
Oglan, kei;iyi gi:itiiriip a g1 l a baglad1. Terzi yine :
- c;:ocugum, kei;i iyice doydu mu? diye s ordu.
- Evet, o kadar doydu ki, art1k ota bakmca fena
oluyor, dedi. Babas 1 :
- Peki, gidip b i r d e b e n s o ray1m, dedi.
Terzi ag1 l a gel erek :
- Kei;icik, doydun mu? diye sordu .
Kei; i :
- Nas 1 l doyay1m? Bahi;e duvannda yen i lecek ye­
�il ot bulunur mu ki doyay1 m ? Beni gi:itii rdii, bahi;e
duvannm dibine baglad1. 0 yana, bu yana uzand1msa
da yiyecek bir �ey bul amad1m, dedi.
Bunun iizerine b ab as 1 i;ok i:ifkelendi. Metreyi eli­
ne al1p, ortanca ogl u n a.

24
 - Be yal anc1 ! Sana kei;iyi gottir, otlat demedim
mi? Soztimti d i n l eyip o l u r, d ed i n , sonra h ayvani ai;
b 1 raktm. Dstel i k bir de yal an soyltiyorsun ! diye i;1k1�­
t1.
Ogl an soylemek istediyse d e babas1 soztintin onti-
n e gei;ip:
- Haydi, sen d e evimden git ! d edi.
Ogl an i;aresiz evden aynl d 1 .
Ertesi gtin ma en ktii;tik, ti i; ti n c ti ogluna gel d i .
Terzi :
- c;ocugum, bari sen o n l a r gibi yapma. Bu h ay­
vani gottir. B irak, iki gtin ai;hgmdan sonra bolca ot
yesin, dedi.
Oglan "Ba� tisttine" dedi v e kei;iyi ahp k1ra gotiir-
dti. Ye�il tarlalara salarak o n a :
- Kei;icik, yiyeb ildigin kadar ye, dedi.
Kei;i, ak�ama kad ar otl ad1. Ak�amtistti ogl a n :
- Eger doyduysan eve gidelim, de.di.
Kei; i :
- Evet, oyle doydum ki, art1k ottan da b1kt1m, de-
di.
Ogl a n :
- Mademki oyle, eve gidelim, dedi.
Kei;inin ipini tutup, eve getirdi.
Terzi bu ogluna d a :
- c;ocugum, kei;i doydu m u ? diye sordu.
Ogla n :
- Evet, oyle doydu k i ottan d a b1kt1, dedi.
Babas 1 :
- Emin olmak i i;in b i r d e hen soray1m, diyip ag1la
gitti ve kei;iye:
- Doydun mu? diye sordu.
Kei;i :
- Irmak ot getirir mi ki doyay1m? Oglun beni 1r­
mak ken a n n a gottirtip b aglad1. Ben bugtin hii; ot ve
ye�illik gormedim, dedi.
Babas1 i;ok ofkelendi. B u oglunu d a, d i ger ikisi

25
gibi l'Vdl'n kovdu.
� i m d i evde yalmz ke\iyle terzi kalm1�t1. S abah
o l unca terz i :
- Ke\icik, bugiin sen i k1ra h e n gotiirecegim. Kar­
n m m iyice doymas1 i\in seni otl ar arasma sahverece­
gim, dedi.
Yann oldu. Ke\iyi gotiiriip, \imenl iklere sald1. Ke­
\i, giine� b atana kadar taze mi taze otl ar aras m a ya­
y1ld1. Ak�am iizeri terz i :
- Ke\icik, doydun m u ? diye sordu.
Ke\i :
- Evet, o kadar doydum ki, art 1 k bir h afta ot iste­
mem, dedi.
Terzi buna \Ok sev i n d i . Ke\iyi eve gotiiriip ag1 l a
baglad1. Ag1ldan t a m \lkacakken, o n a "Doydun mu?"
diye sormaya bir kere all�t1 ya:
- Bugiin iyice doydun mu? diye s o rdu.
Ke\i de yalan soylemeye ah�t1 y a :
- Nas1l doyay1m? Kira\ yerde ot b ulunur mu hi\?
dedi.
Terzi \Ok �a�1rd 1 . Bu ke\i nin daha ilk giinden ya­
lan soyledigini ve \Ocukl a n m bo� yere evden kovdu­
gunu anlad1. Ke\iye:
- B ekle, sana n e yapacag1m1 gor! Yalanc1 seni !
<;:ocukl a n m 1 bo� yere evden kovdum. Ba�ma bir bela
getireyim d e kitaplara ge\si n .
Ertesi g ii n sabah erken d en ag1 l a gird i . S u getirip
ke\inin b a� 1 m iyice 1slatt1. Sonra usturay1 eline allp
ke\inin ba�m1 kokiinden kaz1d1. Ke\i nin ba�mda bir
tek k1l bile kalmad1. K1rbac1 eline ahp, yer misin ye­
mez misin vurmaya ba�lad1. Ke\i d e can ac1s1yl a ba­
g1rmaya ba�lad1. Takati tiikendi. B i r ara, can havliyl e
bagll oldugu ipi kopanp var giiciiyle ka\tl gitti.
<;:ocukl ar gittiler. Ke\i gitti. Terzi d e evi ve bo�
diikka myla tek ba�ma kal akal d 1 . Uziintiisiinden sa­
bahtan ak�ama kadar ken d i kendine konu�uyor, derin
dii�iincelere dal lyordu. Ak�am olunca evin bir ko�e-

26
sinde biiziiliip oturuyordu.

B iiyiik o g l a n , evden i; 1 kt1ktan s o n ra b a�ka b i r

kente gitti. B i r bak1rc1 diikkanmda i;1rakhk yapmaya
ba� l a d 1 . i � i n e iyice s a n l d 1 . Ustas m a s ayg1 gosterdi.
B a k 1 rc1hk ve k a l ayc1 h g1 ogrend i . Bir gun ustas m m
yan m a gelerek:
- Ustac1g1m, izin verir misiniz? dedi.
Ust a :
- Ne i i; i n diye sordu?
Ogl a n :
- B u rada c a m m i; o k s 1k1ld1. E l i n i opiip bu �ehir­
den gitmek istiyorum, dedi.
Ustas 1 :
- Zaran yak. Nereye istersen gidebilirsin. Senden
i;ok memnun o ldugum ii;i n , hat1ra o l a rak sana bir ka­
zanla bir kepi;e verecegim. Arna bir � a rt1m var. Dege­
rin i bi leceksin, dedi .
<;:1ra k :
- Degerini b i l ecek n e y i var? diye s o rdu.
Usta :
- Tuh a f b i r ozelligi vard1r. 0 da �u : Kepi;eyi ka­
zana vurup d a "Yemek haz1r o lsun ! " dedigin zaman,
kazan dan b i r k a l abahgm yiyecegi kadar, tabak tabak
yemek i;1kar. S o fra kuru l u r. B o�alan her tabag1 a h r,
kaza n a gotiiriir, tekrar dolduru r getirir. Bu i�lem, sa­
hibi doyun caya kadar devam eder, dedi.
Oglan, kaza n l a kepi;eyi ald1. Ustasmm elini opiip,
yola dii�tii. Kendi kendine:
- B iitiin insan l a n n i;ektigi s1kmt1, ai;hk l a n m gi­
derecekleri bir pari;a ekmek ii;indir. <;:ok �iikiir oyle
b i r �eye sahip o lduk ki, o mriimiiziin s o n u n a kadar,
hatta biitiin siil alemize yeter. En iyisi babamm yan m a
gideyim. B e n o n u nas1l ozlediysem, o da beni ozl emi�
olmah. Ofkesi de gei;mi�tir, dedi.

27
 Babas1mn yamna gitmek ir,;in y o l a koyuldu. Yol­
da, kendi �ehrine yakm o l an bir hana gel di. lr,;eri gir­
di. Handa b irr,;ok yolcu o ldugu n u gordii. Her b iri yii­
kiinii bir ko�eye atm1�, ak�am yemegi ir,;in kazanlar ve
tencerelerde yemek pi�iriyorlard1. 0 d a gidip bir ko�e­
ye oturdu. Kazan ve ke·pr,;esini de y a n m a koydu. Di­
gerleri onun kazan m m b o � o l dugunu goriince, ogla­
nm h a l i n e ac1d1lar. Ak� a m yemekl eri h az 1 r olunca,
onu d a yemege davet ettiler. Oglan, onlann davetleri­
n i kabul etmeyerek:
- Camm istemiyor. Siz b u raya buyru n . Ne dil er-
seniz haz1rlayay1m, dedi.
Oradakiler :
- Nas1l haz1rl ayacaks m ? diye sordular.
- Buyrun gelin, dedi.
Gelip, etrafma oturdular. 0 da s o fray1 yayd 1 . Kep­
r,;eyi kazana vurarak "Yemek h az1r o l sun !" dedi. Sof­
ran m r;evresine oturan kalabahk ir,;in, kazandan p i l av,
tiirlii yemekler dolu tabaklar r,;1kt1. Hepsi de doydul ar.
Bunu gorenler r,;ok �a�1rd 1 l a r. Haber ag1zdan ag1za do­
l a�arak hancmm kul ag m a kadar gel di. Kendi kendine:
- Ne yap1p yap1p kaza n l a kepr,;eyi o n u n e l i nden
a l m ahy1 m ! dedi. Herkes uyuyu ncaya kadar bekled i .
O g l a n d a uyudu. Ba�ucu n a yakla� mca kaza n l a kepr,;e­
yi duvara dayad1g1m gordii. Oglan derin derin uyu­
yordu. Gidip, ambardan aym biiyiikliikteki bir kazan­
la bir kepr,;e getirdi. O n l a n n yerine koydu. Obiirl eri n i
de a h p ambara gotiirdii. Sabah o l u n c a b iitiin yolcular
yiikl eri n i baglay1p yola dii�tiil er. Oglan da yola ko­
yuldu. 0 giin giinq b at a rken kendi kentine geldi.
Dosdogru babas m m evi n e gidip, kap 1y1 r,;ald1. lr,;eri
girdi. B ab as 1 oglunu goriir gormez, goziinden sevinr,;
gozya� l a n akt 1 . Oglunu kuc aklad1, "Ho� gel d i n . Ka­
vu�tura n a �iikiirl er olsun !" dedi. H a l h at 1 r sorduktan
sonra:
- De bakahm oglum, nerdeyd i n ? Ne yap1yordun?
Bize ne hediye getirdin? dedi.

28
 Oglan:
- Filan kentteydim. B ak1rc1hk yap1yordum. S a n a
b i r kaza n l a b i r kepi;e getird im, dedi.
Babas 1 :
- B ak1rc 1 h k guzel mesl ektir. tyi d e paras1 vard1r.
Arna, kazan ve kepi;eden b a�ka dogru durust bir hedi­
ye getirmedin mi? d iye sord u .
Ogl a n :
- B u kaz a n l a kepi;e n i n dunya kadar degeri var­
d 1 r. Hangi yiyecegi d i l ersen, kepi;eyi kazana vurunca
h az1r o l u r. Yann ogl eye butun yakm l a n m ve akraba­
l a n m d avet et de s a n a b u n u n hune rini gostereyim,
dedi.
Babas1 "Pekala" dedi ve ertesi gun ii;in butun ya­
k m l a n m yemege d avet etti. Ogle n a m a z m a dogru
herkes gel d i . 0 da buyuk b i r s o fra yayg1s1 ai;t1. Ka­
z a n l a kepi;eyi meydana getirdi. Kendine ozgu bilgii;
h areketlerle kepi;eyi kazana vurdu. Yemek emri verdi.
B a kt 1 ! Hii;b i r �ey o l m ad 1 ! Eyvah ! Niye boyle? ! . B i raz
daha yava� vurdu, sesi n i yukseltti. Hii;bir haber yok!
\ok utan d1. Babas1 ofkel e n d i . Yakml a n da onu a l aya
ald1l ar; gul erek gitti ler. Oglan du�un meye b a�lad1 ve
hanc1mn kazan l a kepi;eyi i; al d 1gm1 anlad1.

ikinci oglan, babasm m yamndan ay nld1ktan son­

ra b i r degirmencinin y a n m a gi rerek i;1rak o l d u . Ken­
d i n i i�ine verdi. Degirmenciye i;ok sayg1 gosterd i . B i r
sure sonra d egirmenciye:
- Uzun zamand1r babam1 gormedi m . \ok ozle­
d i m. lzin verirsen onu gormeye gitmek istiyorum, de­
di.
Degirmenci :
- Pekala. Ben senden memnunum. Bu sure ii;inde
d o gru l u k l a i;ah�t1gm ii;in sana b i r e�ek verecegi m .

29
 \111.1 1111.1 ;1y;11-(1111 vurmayacaks m . Hi<;bir �ey de ytik­
lt-11wy1·1Tksi 11, dedi.
Ogl;in:
- Biiyle bir e�ek ne i�e yarar? diye sordu.
Degi rmenci :
- Ha, sen b i l miyorsun . Bu sana altm veren e�ek­
lerdendir.
- Nas1l yani?
- Bak din le. Yere bir <;ar�af yayars m . B u hayvan-
c1g1 o n u n tam ortas m a gottirtirsti n . S o n ra sag el i n i
k a l d m p ti<; d e fa bu duay1 oku rsu n : "E<; <;i, me<; <;i, 1:1
ter<; <;i" E�ek b i r taraftan amrmaya, b i r taraft a n da
altm dokmeye ba�lar.
- E�egi n karm darphane mi?
- Art1k otesini b i l mem. B u e�egin ozelligi budur.
Oglan sevindi. Degirm e n c i n i n e l i n i o p tip, kendi
kenti n e dogru yola <;1kt1. Tesadtif bu ya, o da aym ha­
na geldi. i<;eri girdi. E�egin yulanm yukandaki b i r <;i­
viye baglad1. Oradaki diger yolcularla sohbete oturdu.
Ak�am ol unca oradakilere:
- Ne isterseniz, soyley i n; hanc1 getirs i n . Herkes
benim konugum, ded i .
K i m s e n i n o n u davet etmes i n e firsat vermeyerek
han c1ya seslendi:
- Sayle, bize b i rka<; k1zarm 1 � tavuk, bal, yufka
ekmegi, birka<; <;orek getirsi nler!
Ha nCI gidip getirdi. Arna boylesine bol keseden
masraf yapanm kim oldugunu merak etti. Yemekler
yenip h e rkes yatmak isteyince hanc1 hesab1 get i rdi .
Ondan yemek paras1m istedi. Oglan:
- Sen burada otur. �imdi param verecegim, dedi.
Hanc1y1 oraya oturttu. E�egi bo� bir yere gottirdti .
c;:ar�af1 yayd1. Duas m 1 okudu. B i r avu<; altm toplay1p
hancmm yanma gel d i . Arna oglan, hancmm onun ne­
reye gidip, ne yapt1g1m bil diginden habersizdi. HanCI
gece yans1 herkes uyuyunca, ah1ra gidip oglamn e�e­
gine t1pat1p benzeyen bir e�ek <;1kard1. Oglamn e�egi-

JO
n i n yerine o e�egi b aglad1. Oglanm e�egini de ah1ra
gi:itlirdu. Sabah olun ca yolcular yollanna koyuldular.
0 da yola du�tli. Aym gun ak�ama dogru eve gel di.
Babas1 ve karde�i o n u gi:irunce <;ok sevindi ler. Babas1:
- Si:iyle b akahm. B u zamanda neler yaptm? Ne­
redeydin? Bize ne hediye getirdin?
- F i l a n yerdeydim. D egirmenc i l i k yap1yordum.
Sana hediye ol arak bir e�ek geti rdim.
Babas1:
- Bana hediye ol arak e�ek mi getird in? Burada az
bulunan bir �ey getirseyd i n b ari. B u kentte <;ok olan
bir �ey varsa, o da e�ektir.
- Bu o e�eklerden degil. B u e�egin �u �u i:izel lik­
leri vard1r. Sen y a n n butlin yak m l a n m <;ag1r da bu
e�egin hunerlerini gi:istereyim.
Babas1 butlin yakm l a n m <;ag1rd1. Buyukten ku<;u­
ge herkes toplan d1. Ogl a n e�egin i:izel l i klerini bir bir
a n lat1p i:ivmeye b a�lad1. So nra b ah<;enin o rtas m a bir
<;ar�af yayd1. E�egi buyuk bir eda ile <;ar�afm ortas m a
getirdi. S a g el ini kaldmp okumaya ba�lad1 :
- E<; <;i, me<; <;i, Ia ter<; <;i.
Arna hi<;bir yaran yoktu. Ne qek a m rd1, ne de
yere bir kuru� di:ikUldu. Oglan <;ok utand1. Babas1 i:if­
kelendi. Yakm l a n ise o n u n l a alay edip gittiler. 0 za­
man, hancmm kendi e�egini ba�ka bir qekle degi�tir­
digini anlad1.

U<;uncu ogluna gel i n ce, onu da b abas1 kovdugu

zaman, bir kente gidip, orada bir aga<; tornac1s m m r;1-
rag1 oldu. Aga<; tornac1 h g1 zor ve ince bir mes!ek ol­
dugu i<;in orada, diger iki karde� i n i n <;1rakhk surecin­
den daha fazl a <; 1 rakhk yapt1. B u arada <;ali�t1g1 kente
gel ip onu tamyan hem�ehrileri, iki karde� i n i n b a� m ­
dan ge<;enleri, i:izellikle hancmm onlann b a � m a ge<;ir­
digi kUlah1 anl att1lar. Aga<; to rn ac1hgm1 iyice i:igren­
dikten sonra bir gun ustas m m yanma gitti. Selam ve-

31
II p, l'lirti iiptii.
- Ust ang1m. Babam1 ozledim. izin verirsen o n u
gormek istiyorum. Diinya h a l i , belki b i r d a h a gore­
mem, dedi.
Usta :
- Pekala. B a n a sadakatle i; 1 rakhk yapt1gm i i; i n
sana i y i bir hat1ra verecegi m. B u hat1ra, ii;inde i;omak
olan bir kesedir.
- <;:omak ne i�e yarar?
- Efendim? Ne i�e m i yarar? Biitiin diinya senin
de olsa, ama bu i;omagm o l masa, i�in i;ok gui;tiir. Bu
i;omagm ozel l i gi �udur: Bir yerde s1kmt1ya dii�tiigiin
zaman, ya da guciiniin yetmedigi birinden hakk1m a l ­
mak istedigin z a m a n e l i n i kesen i n iizeri ne koyar d a
" <;:omak, keseden i;1k ! " dersen, i;omak keseden i;1k1p,
hakk1m alacagm kimsenin kafas m a iner. Ona adama­
k1lh dayak atar.
Oglan sevindi ve hemen yola koyuldu. Bu da di­
ger iki karde�i gibi aym h a n a geldi. Gidip b i r ko�eye
oturdu. Kese ve i;oma gm 1 o n iine koyd u. S o n ra o n u
ovmeye b a � l a d 1 . O radak i l er i;evres i n e t o p l a n d 1 l ar.
Hanc1y1 da o n l a n n arasmda goriince:
- Bu diinyada acayip �eyler oluyor. insan bunlan
duydugu zaman �a�kmhktan agz1 ai;1k kahyor. O m e­
gin, derler ki, ii;in den, ca m n m istedigi her yiyecegi
i;1karan bir kaza n l a kepi;e vard1r. Yine, a m n rken yere
altm doken bir e�ek o ldugunu soylerler. Ben gorme­
dim, sadece i�itt i m . Arna benim �u kesemdeki �ey, o n ­
l a n n hepsinden iistiindiir.
Hanc1 bunu duyunca sevindi. ii;in den :
- Bu ikisi n i ele gei;irdik. �imdi ne yap1p yap1p
onu elde etmeliyiz, diye gei;irdi.
Biitiin yolcular uyuyuncaya kadar bekledi. S o n ra
o gl a m n b a�ucuna gel di. O g l a n uyuyordu. Keseyi de
ba�mm altmda goriince sevindi. Yava� yava� elini ke­
seye dogru uzatt1. Oglamn b a� 1 altmdan keseyi i;eke­
cekti ki...

32
 Arna oglan uyur gibi yap1yordu. E l i n i uzat1p han­
cmm el i n i k1sk1vrak yakal ad1 ve hemen "\omak, ke­
seden i;1k ! " dedi. <;:omak keseden i;1k1p, yer misin ye­
mez misin, h anc1y1 bir di:ivdi.i ki sonunda hanc1 :
- Hay1r, h ata ettim, istemiyoru m ! diye ftryat etti.
Ogl a n :
- Hata ettim, mata ett i m yok! Git, hemen kazam,
kepi;eyi ve e�egi getir!
- Ne kazam? Ne e�egi?
- Oyleyse ye b akahm dayagi !
Hanc1 i;omagm hii; de ac1mad1gm1 gi:iri.ince:
- Peki, peki veriyorum, dedi.
Si:izi.in k1sas1, oglan e�ekle, kazan ve kepi;eyi ald1.
0 gece evi n e dogru yola koyuldu. Sabahleyin eve ge­
l ip , kap1y1 i;ald1. Kap1y1 ai;t 1l ar. Babas1 ve karde�leri
i;ok sevin d i l er. 1i;eri ahp i;evresine oturdul ar. S ab a h
kahvalt1s1 getirdiler. Babas1 :
- Evet, de bakahm nerdeydin? Ne i� yap1yordun?
Bana ne hediye getirdin?
- Filan kentteydim. Agai; tom ac1hg1 yap1yordum.
Hediye ol arak d a iyi bir �ey getirdim.
- Nas1l iyi bir �ey?
- <;:omak.
- B e n de b i r agai; dalmdan i;omak yapabil i rdi m .
B a n a getire getire i;o mak m 1 getirdin?
- B u senin go rdi.igi.in i;om aklardan degil . Ben bu
i; o m ag m s ayes inde karde� l erimin kazamyl a e�eg i n i
ald1m.
Soma b a� m d a n gei;enl eri ba�tan s o n a kadar b i r
bir anlatt1. Babas1 v e karde�leri sevin diler.
- �imdi b u n l a n y ak m l a n m1za gostermeliyiz ki
yalan si:iylemedigimizi anlasml ar.
Babas1 ti.im yak m l a n m ve akrab al anm ogle ye­
megine davet etti. Bi.iyi.ik oglan kazanla kepi;eyi mey­
dana koydu. Herkese yemek verdi. Soma diger karde­
� i meyd a n a bir i;ar� af yayd1. E�egi i;ar�afm o rtas m a
getirdi. Di:iki.ilen altmlan orada bulun anlara b i:i li.i�ti.ir-

33
dii. K1sa cas1 gece y a n s m a kadar giiliip oyn adilar.
Soma herkes kalk1p, evlerine gitti.
ikinci gece, ba� ba�a oturup her konudan soz etti­
ler. Biiyiik oglan biraz <;ekin erek ve korkarak sord u :
- B a b a , bu evde ke<;iden b a�ka her �eyi yerli ye-
rinde goriiyorum. 0 n erede?
B abas1 :
- Sizden sakhm gizlim yok, dedi.
<;:ocukl anndan b i raz utand1ysa d a soziine �oyle
devam etti :
- Evet, o yalan c m m y a l a m suya dii�tii. B en de
o n u n cezas1m verdim. Ba�m1 kaz 1 d 1 m . Bir de adama­
kilh dayak att1m. 0 da ka<;1p gitti. Duyduguma gore
buradan ka<;t1ktan soma, d azlak b a�1yla kendi cinsle­
rinin a ras m a <;1kamam1�. <;:ole gitmi�. Bir t i l k i n i n
ininde sakl anm1�. Tilki i n i n e don diigii z a m a n i<;erde,
karanhkta bir <;ift goziin 1�1lday1p <;ii <;ii ona b akt1g1m
goriince korkusundan orad an ka<;m1�. Yolda bir ay1ya
rastl am1�. Ay1 o n a :
- Tilki karde�, nereye? diye sormu�.
Tilki :
- Eve gittim. Orada acayip b i r yarat1k gordiim,
demi�.
Ay1 :
- Don h adi, birl ikte gidip o n u kovahm, demi�.
D ondiikleri zaman ay1 da bu yarat1ktan <;ok kork-
mu�. ikisi b i rl ikte ka<;m1�l ar. Yolda bir e�ekansm a
rastl am1�lar. E�ekans1 tilki ile ay1y1 ka<;arken goriince
o n l ara :
- Aceleyle boyle nereye gidiyorsunuz? diye sor­
mu�.
O n l a r d a kon uyu ay n n ti11 o l a rak an l at m 1 �lar.
E�ekans1 :
- Doniin. Ben sizi o n u n �errinden kurtaracag1m,
demi�.
D i ger ikisi :
- Biz bu govdemizle b i r �ey yapa mad1k, sen n e

34
yapab ilirsin? dem i�ler.
E�ekans 1 :
- Benim ktic;tik olu�u m a bakmaym. Oras1m b a n a
b1rakm, demi�.
Dc;ti birden tilkinin i n i n e dogru yola koyulmu�­
l ar. lkisi korkuyla inin kap1smda beklem i�ler. E�ek­
ans1 v1Z1ldayarak havad a b ir tur atm 1�. Soma kec;i n i n
dazlak ba�1mn tam ortas m a k o n m u � . ignesiyle kec;iyi
sokar sokmaz, kec;inin ba�1 ate� gibi yanmaya, k1zar­
maya ba�lam1�. Feryad ederek y1l d m m hlZlyla d1�an
c;1k1p k1rlara dogru kac;m1�. �imdiye kadar o n a ne ol­
dugunu, nereye gittigini kimse anlayamam1�.
<;:ocuklar buna kat1la kat1la gtildtil er.
Babalan :
- Her neyse, biz bu d tinyad a yapacag1mm yap­
t1k. Arna siz c;ocuklar, bu c;omagm k1ymet i n i b i l i n !
demi�.

35
 GONCA GUL

Evvel zaman ir;inde paras1 pulu r;ok o l an b i r tacir var­

d1. Dogru d iin1st bir adam o ldugu ir;in, paras m 1 sakl a­
yam ayan kimseler p aral a n m emanet o l arak bu adama
verirlerdi.
B ir gun sabah l eyin uyand1gmda,
- Niye oturuyorsun? D iikk a n m , ambann yand1.
Vann yogun tutu�tu! diye h aber getirdiler. Adam r;ok
ofkelenip iiziildii, ama halka iiziintiisiinii belli etmed i .
Ak�am o l d u . Hesap yapt1, b orr;I a n m , kal a n m a l l a n m
tespit etti. E l inde kalanlann, yalmz alacak11l a n n para­
l an m kar� 1l ad1gm1 gordii. Kendine h i r;b i r �ey kal m 1 -
yordu. Y i n e de sevin d i . " K i m i n al acag1 varsa, gel s i n ,
h akkm1, hesab m 1 als m " d i y e r;ar�l p azara ur; dart r;i­
g1rtkan gonderdi. Tamd1kl a n ndan b i rkar;1 o n a :
- Niye boyle yap1yorsun? Mal m m telef o ldugu n u
herkes bil iyor. H i r; kimse parasm 1 almak ir;in senin ar­
dma dii�mez, dediler.
Tacir "l;:aresi yok. Herkesin paras m 1 vermem ge­
rek" ded i. Al acakhlar gelip "Senin mai m miilkiin, ya­
mp kill o l m ad 1 m1?" diye s o rdul ar. Tacir 'Tabii yand1,
ama emanet paralar yerinde duruyor", dedi.
A l acakhlar memnun o l d ul ar. G rup grup gel iyor­
l ar, para l a n m ahp gidiyorl ard1. Nih ayet son gunlerde
tacir evi n i , e�yasm1, her �eyini sattl ve a l a c ak h l ara

36
verdi. Art1k mete!@ bile kalm am1�t1.
Zavalh adamcag1zm d u rumu o kadar kotiile�ti ki,
�ehirde h alkm aras m d a d o l a�amaz oldu. c;:aresizlikten,
kans m m elini tutup �ehir d1�mda bir h a rabeye gitti. 0
harabeye yerle�ti. Orada ne su, ne bir bina vard 1 . B i r
t e k insan s e s i b i l e duyul m uyordu. Kopek ve i;akal ses­
lerinden ba�ka bir �ey kulaga gelmiyordu.
Akraba ve dostlan da bunlan aray1p, h a! h at1rla­
n m sormad1l ar. Hatta iyi giinlerinde sabahtan ak�ama
kadar o n l a n n evl erinde o l a n Hac1 ' n m kans m m k1z
karde�i de o n l a n hat1rl amad1. "Benim bir k1z karde�im
var. Kocas1 var. Bunlar da insand1r. Ne var ki her �ey­
leri n i yitirdiler" bile demedi.
B u kan koca, zengin ol::luk l a n z a m a n l a r Ta n ­
n 'd a n i;ocuk istemi�lerd i . 0 kara giine dii�tiiklerinde
kadmcag1z hamile kald1 . Bir sure gei;tikten s o n ra ka­
dmm agns1 tuttu. Kocas m a :
- A n l a�J!d 1 g m a gore, bu gece doguracag1m. N e
y a p y a p b i r pari;a kandil yag1 bu! d a , h i i; olmazsa n e
yapacag1m1Z1 gorelim, dedi.
Adam :
- Kandi! yag1 para ister. Gecenin bu vaktinde ki­
me gidip p a ra isteyim de yag alay1 m ? Tan n m , �imdi
bize i;ocuk vermenin zamam m1yd1? dedi.
Kadmcag1 z :
- Kurb a n o l d u g u m A l l a h 1 m , zengin o l dugumuz
zaman verm edi. $ imdi hii;bir �eyimiz yok. Peri�amz.
Ne olurs a olsun, yine de kalk, git. Hareket senden, be­
reket Allah'tan. Belki i�imize bir 1�1k tutar, dedi.
Adam kalkt1 , �ehre gel d i . Arna ne yapacag1m bil­
m iy o rdu. B i r tekkeye gidip, ba�1m bir ta�a koydu.
Kendi h a l i n i dii�iiniirken uyuyakald1.
Cite y a n d a n kad m m agns1 daha d a �iddetle n d i .
Kocas1 d a gel memi�ti. E l i n i yiiregi n i n iistiine koyup
harabede yiiriimeye ve i n l emeye ba�lad1. "Eyvah ko­
cam gelmed i ! Ben b u durumda, tek ba�1ma bu h ara­
bede ne yapay1m?" diyordu ki birden dort tane kadm

37
!'.11 1 d 1 1 Y111ll'ri kar f.( ib i hcyazd1. Her b i ri elinde b i r
i...111dilk h a rab l'y l' g i r d i . O n a " E y kadmcag1z ! Kimse­
sizliktcn uziilme. Biz senin kom�ulanmz. Ne i�in var­
sa soyle, biz yapanz" ded i l er. Kadm sevi ndi. B u d o rt
ki�i o n u b i r kerpi<;in uzerine oturttul ar. Dogumunu
yaptmp, <;ocugu kundaklad1lar. Sonra annenin yanma
yat1rd1lar.
B ebek, ay par<;as1 gibi guzel mi guzel bir k1z <;o­
cuguydu.
Dort kadm i�leri n i bitirince:
- B i z art1k gidiyoruz. Arna her birimiz b u k1za bir
hat1ra verecegiz, dedil er.
B i rincisi "Bu k1z her giildiigunde dudak ve agzm­
dan gonca giil dokiilsiin . "
ikincisi " He r aglad1gmda gozunden i n c i yuvar­
l ansm."
U<;iinciisii "Her gece uyudugunda ba�mm altmda,
i<;inde yiiz altm olan bir kese o lsun." Ve dordiinciisii :
- Her ad1m att1gmda sag ayagmm altmda altm­
dan b i r kerpi<;, sol ayag1mn altmda d a gumii�ten b i r
kerpi<; olsun, dedi.
B unlan soylediler. Veda edip gittiler. Nerden gel ip
nereye gittikleri de anla�1 l a m ad1 .
Adamcag1z uyudugu yerde b i r riiya gordii. O n a :
- Y eter art1k. Kalk e v i n e g i t . Ka n m n biitiin ge­
re<;leri h az1rland1. Sana �oyle �oyle b i r k1z dogurdu,
dediler.
Adamcag1z <;ok sevind i . Harab eye geldi. Ka n s m m
rahat o l dugunu, ay par<;as1 gibi b i r de <;ocuk dogur­
dugunu gordii.
- Sayl e bakahm. Ne yapt m ? Nas1l oldu? dedi.
Kad m, ba�mdan ge<;enleri ona anl att1. Ada m :
- <;:ok yaz1k! B en i bo�u bo�una gonderd i n . Ben
de burada o lsayd1m, onlan goriirdiim, dedi.
0 gece rahat uyudular. Sabah l eyin <;ocugu kald1r­
maya geldiklerinde, <;ocugun ba�1 altmda b i r kese al­
tm durdugunu gordiiler.

38
 - Tannya �tiktirl er olsun ! 0 dort kad1mn dedikle­
ri d o gru �1kt1 ! di ye sevi ndil er.
Adamcag1z keseyi ahp s aymaya ba�lad1. Tam yiiz
tane altin vard 1 . Bu s 1 rada �ocuk agl amaya ba�lad1.
Goztinden inci tanel eri dokiilmeye ba�lad1. Kadin, �o­
cugu susturmak istediyse d e adam :
- B i rak, agl a s i n . Agl a m as i n i n sebebi var. Cigerini
a�ar, dedi.
Tacir, paral ann bir k1s m i n 1 ahp pazara gitti. Yiye­
cek ve giyecek b i r �eyler satin ald1. B i rka� gun para
b iriktirdikten s o n ra �ehirde, b a h�eli, dayah do�eli b i r
e v satin a l d 1 . Mutlu ve guzel gun l er ge�irmeye b a�la­
d 1 l a r. Taciri unutmu� olan dostl ar, tamd1kl ar, akraba­
lar tekrar onun �evresinde toplanmaya ba�ladI!ar. Ka­
t ti gunl erinde o n l a n terk eden, her soz a�1ld1ginda
" B e n o t a c i ri n k a n s 1 m n k 1 z karde�i d egi l i m . <;:ok
uzaktan akrab amd 1r" diyen kansinin k1z karde�i de
her gittigi yerde ovtintiyor ve "benim k1z karde� i m ­
d i r" diyordu. Durum degi�ince ikiytizltiliikle bunl a n n
y a m n a gel d i .
- Kurban o l d ugum k a rde� i m . Gece gundtiz s e n i
dii�iiniiyordum. Arna n e yapay1m, s i z e yard 1 m a el i m
yetmiyordu. A rn a sensiz b o gaz1 mdan b i r yudum s u
b i l e ge�medi, dedi.
Gece gundtiz bu sozleri soyltiyor, o n l a n n evinde
kahyordu. Bunlann boyles ine rahat b i r ya�ama tekrar
n as 1 l kavu�tukl a n m a n l a m ak istiyordu. Nihayet b i r
gun karde� ine yem i n ett irdi ve n as 1 l tekrar zenginle�­
tiklerini sordu. K1z karde�i ba�lanndan ge�en sertiveni
b a� i ndan s onuna kadar a n l att1. B u n l a n duyunca k1s­
kan�hgindan �atl ad1. Arna gortinti�te, yalanc1ktan gu­
l ti msedi ve "Tan nya �tiktirler olsun. Boyl e o l mas1 ge­
rekir. Elbette her s1kint1dan s o n ra bir rahathk gel i r"
ded i . Bu arada �ocugun odasina gitti. B i r de ne gor­
stin? Ne guzel �ocu k ! Giildiigii zaman agzindan gon­
ca giil, agl ad1g1 zaman da goztinden i n ci dokti l tiyor.
Ayaklanmn alti nda da b i r altindan ve bir gumti�ten

39
1., 1111\ d 11r11y111 ! K1skani;hgmdan orac1kta i;atlayacakt1.
llu adarnla kans1, giimii� ve altm kerpii;lerden bii­
yiik bir malikane daha yapt1rd1l ar. Online de kocaman
bir b ahi;e yaptilar. Bahi;enin yollan mermerdendi ve
altm f1 skiyeler vard1. Her i;e�it meyve ve i;ii;ek getir­
mi�lerd i bu bahi;eye. K1sa cas1, sanki obiir diinyanm
cennetini buraya getirmi�lerdi.
Bunlar y1ll arca giinleri n i gun edip, mutluluk ii;in­
de ya�ad1l ar. Nih ayet bu k1z o n bq, o n alt1 ya� m a
ge l d i . B oylu b o s l u , s o n derece giizel b i r k 1 z o l d u .
Giinl erden b i r g u n , o iilke padi�ah m m o g l u a v a i;1k­
m1�t1. B u n l a n n bah i;esi n i n oniinden gei;ti. B ahi;enin
kap1s1 d a ai;1kt1. Gozii b a h i;eye ili�i nce, �a�1rd 1 kald1.
Bahi;eye girdi ve bahi;1va n a :
- Bu bahi;e kimin? diye sordu.
Bah i;1van "Filan taciri n " dedi. B i raz daha ilerle­
yin ce, gozii malikaneye ili �ti. Daha d a �a�1rd 1 . Kendi
ke ndine "Padi�ahhk yalmz ad1m1zda. Gorkemi ve yii­
celigi ise tacirlerde" dedi.
B u arada malika n e n i n eyva n m d a giizel bir k1z
gordii. �imdiye kadar boylesine giizelini gormemi�ti.
Babas m m h aremi ndeki k a d m l a r b u n u n t 1 rn ag1 b i l e
o l amazl ard1 . B i raz d a h a i l eri yiiriidii. K1z o n u fark
edince o d a s m a girdi. P ad i � a h m oglu b i r degil, yiiz
go niille b u k1za a� 1k oldu. Orac1ktan dogru sa-ra y m a
dondii. An nesini i;ag1rd1 ve o n a :
- Ben evlenmek istiyorum. F i l a n tacirin k1Z1m is­
tiyorum, dedi. Annes i :
- liahi i;ocuk, mademki evlenmek istiyorsun, iyi
am a nii;in tacirin k1Z1? Bir tacir ve pazarc1yla akraba
olmak b ize yak1�maz. B ab an m vezirleri n i n giizel gii­
zel k1zlan var. Hangisini istersen s a n a alay1m. O n l a n
istemezsen, h a ngi p adi�ahm k1zm1 dilersen o n u ala­
y1m. Firenk padi�ah m m k1Z1 d a olsa almm, dedi.
Ogl a n :
- B en yalmz o klZI istiyorum. K1z buraya geldigi
zaman benim ne demek istedigimi a n l ayacaksm, dedi.

40
 Annes i :
- B oyle o l m az . B a b a n a soyl em e l iyim. B a ka h m
di.i�i.incesi nedir? dedi v e p adi�ahm yan m a gitti.
Konuyu padi�aha ai;t1. Padi� a h :
- Oglum di.i�i.inceli ve tedbirl idi r. Y a n h � i� yap­
maz. B 1 rakm istedigi gibi d avransm, dedi.
Padi�ahm oglu ii;in taciri n evi ne hemen go ri.ici.i
gonderdiler. Tacir, k1z m m yamna gel i p :
- K1z1m. B u delikanh b u i.i l kenin padi� a h m m og­
ludur. Her hi.ineri vard1r. G en i; l i kte ve gi.izel l i kte e�i
yoktur. B u n dan daha iyis i n i bul amazsm , dedi.
K1z raz1 oldu. Ertesi gi.in padi� a h m oglunun "Ne
kadar para isterse verecegi m " dedigini soylemek ii;in
tacirin yamna geldiler. Tacir:
- Bizim paraya i htiyac1m1z yok. Padi�ahm oglu­
nun soyl u l u gu bize yeter, dedi. Her i ki taraf di.igi.in
h az1rhkl anna ba�lad1.
B u k1zm koti.i teyzesini n ya�1t1 olan bir k1z1 vard 1 .
Arna onun g i b i gi.izel degi l di. Kad m , her ti.irl i.i h ile ile
k1zm1 karde�i nin klZI yeri n e gei;irmek istedi. 0 da di.i­
gi.in e�yal a n satin almaya b a�l ad1. O n l a r kendi k1z l a n
i i; i n ne ahyorlarsa, bu kadm da ahyordu. H e r gi.in d e
k1z karde� i n i n evine gidip, hizmet ediyormu� g i b i y a ­
p 1yor ve bi.iyi.ikli.ik gosteriyordu. Nikah mecl i s i n i n
topl and1g1 gi.in, padi�ahm oglu da nikaha geldi. Orada
bu k1zm gtil i.i�i.ini.i n gonca gi.i l , aglay1� m m yuvarl a­
nan i nci old ugunu, sag ayagm m altmda altmdan ker­
pii;, sol ayagmm altmda gi.imi.i�ten kerpii; durdugunu,
her gece ba� m m altmda yi.iz altmhk kese bul undugu­
nu anlad1. A�k1 ve sevgisi d ah a da artt1.
Nikah meclisi bi.iyi.ik bi r gorkemle topland1. Bir ay
sonra gel i n i , damadm �eh i r d1�mda yapt1rd1g1 saraya
goti.irmeye karar veri ldi. B i r ay dolunca d amat tara­
fmdan mi.icevherlerle si.isli.i bir tahtlrevan gonderi l di .
Gelin bu tahtirevana oturup d amadm saraym a gide­
cekti. Tahtl revan gelince ev�n ii;inde "Ne yapahm?
G e l i n kimle gitsi n ? " diye bir tel a�tlr ba�lad1. Teyze

41
 I 11 Li y ; 1 r ; 1 k " lknim o l dugum yere kimse ul a� amaz.
l l l' n t l'yzesiyim. Boyle bir gtinti arzu ediyordum. Tan­
nya �tiktirler olsun ki olm eden gordti m " dedi. .Jel i n ,
gel i n i n teyzesi v e klZI, gidip taht1revana oturdul ar.
Saraya dogru yola koyuldular.
B i raz gittikten son ra, teyzesi elini cebine at1p bir
ila<; <;1kard1 ve geline vererek:
- D a i m a ak talihli kal m ak istiyorsan bu il aCI i<;,
dedi.
Gelin, dti�tin meden il aCI ahp i<;ti. i l acm ozelligi,
insani <;ok susatmas1yd1. Oyle ki insan i takatsiz b1ra­
k1yordu. B i rka<; dakika ge<;ince, gel i n i n cigeri yanma­
ya ba�lad1.
- Teyze, susuzluktan ol dtim. Bana su ver, dedi.
Teyzesi:
- Burada su bul u n m az, dedi .
B i r sure sonra:
- Olmek tizereyim, b a n a su ver, dedi.
Teyzes i :
- Buras1 <;ti!, deniz deg i l . � o k susadmsa, goztintin
birinden vazge<;, sana bir t as su vereyim, dedi.
K1z h alsiz kalarak "Peki" dedi. Go ztintin birini <;1-
kanp teyzesi ne verdi. Teyzesi yan m d a getirdigi bar­
daga biraz tuzlu su koyup verdi. K1z, tuzlu suyu i<;in­
ce d ah a da susad1.
- Teyze, insafm yok mu? Susuzluktan oldtim. B u
suyu i<;i nce daha d a susad1m. B a n a su v e r ! dedi.
- Burada su bulunmaz .
- Val l ahi susuzluktan oldtim !
Teyzes i :
- Eger <;ok susadmsa, obtir goztinden de vazge<;,
dedi .
Gelin bakt1 ki sususuzluktan olecek:
- Ceh enneme kadar. Al, bu d a diger goztim. Bana
su ver! dedi.
Kadm obtir gozti de ald 1ktan s on ra, klZI yolda bir
kuyuya att I . Kendi k1zm1 d a onun yeri ne koydu. B i r-

42
kai; tane gonca gi.il toplay1p klZ l m n etrafma sai;t1. Di;
d a rt altm ve gi.irn i.i� kerpii;le bir kese altm1 da oturdu­
gu yere koyrnu�tu. B i raz d ah a gittikten s o n ra padi�a­
hm oglunun saray m a v a rdli ar. Padi�ahm oglunun
adarnlan, ki:ileler, cariyeler, o n l a n kar�1larnaya geldi­
ler. KlZI b i.iyi.ik bir gi:irkernle saraya gi:iti.irdi.iler. Halk
onun etrafm d a go nca gi.il gi:i ri.ince rnernnun oldu. An­
nesi de hernen altm ve gi.irni.i� kerpii;leri k1zmm ayag1
altma koydu. Herkes b u n l a n gi:i ri.ince �a�1rd1. Dzerlik
otu ile rnangal getirip " h asedin gi:izi.i i;1ksm " dediler.
Gece gi.indi.iz di.igi.in yap1ld 1 .
A rn a padi�ahm oglu, i l k v e nikah gi.ini.i o l an cilve
ve ahrnhhg m k1zda o l rnad1g1m gi:irdi.i. Sanki o k1z de­
gildi. D iger taraftan gonca gi.il di:ikrnek ii;in hii; gi.il­
rni.iyordu. Bir gece onu biraz g1d1klaymca gi.ild i.i. Arna
gi.il di:iki.ilrnedigini gi:irdi.i.
- Peki gi.ili.in nerde? diye sordu.
Annesinin i:igrettigi �ekilde:
- Her �eyin bir zarnam vardir, dedi.
bte yandan, yalniz ilk gece ba�mm altmdan bir
kese i;1krn1�. diger geceler i;1krn arn1�t1. Padi�ahm ogl u :
- Her gece ba�mm alt m d a n b i r kese altm i;1kt1g1-
m si:iylernezler rniydi? dedi.
K1z yine:
- Her �eyin bir zarnam vard1r, dedi.
Ba�ka bir gi.in de klz agl a rn aya o a�lad1, gi:izi.inden,
ya�tan ba�ka bir �ey akrn1yordu.
- Yuvarl a n a n inciler nerde? Digerlerini i:i rnek
o l arak bir iki tane gi:irdi.ik. Arna bunu hii; gi:irrnedik?
dedi.
K1z yine:
- Her �eyin bir zarnani vard1r, diye cevap verdi.
Padi�ahm oglu di.i�i.inceye dald1 ve i.izi.inti.iye ka-
p1ld1. bzellikle k1zm o kad a r d a asil o l rn ad1g1m gi:irdi.i.
Art1k ii;i ii;ini yiyordu. A n n esine veya ba�ka b i rine
hii;bir �ey si:iylerniyordu.
As1l k1za gelince, k1zcag1z iki i.ii; gi.in o kuyuda

43
kal d 1 . Di:irdiincii gun o radan gec;en b i r b ahc;1van b i r
i nilti duydu. Kuyuya zaval h birin i n dii�tiigiinii anlad1.
Gitti, saglam b i r iple birlikte c;1 rag 1m d a yan m a ahp
kuyu n u n b a� m a geld i . ! p i n bir ucunu kendi beline
baglad1. D i ger ucunu d a c;ocugun eline verdi. Kuyuya
indi. Kuyudan ii<; kese altm l a ki:ir bir k1z gi:irdii. Km,
keselerle b i rlikte kuyudan c;1kard1ktan sonra :
- Sen kimsi n ? B u n l a r nedi r? diye sordu.
K1z b a�mdan gec;enl eri b a�tan sona kadar anlatt1 .
Bahc;1va n :
- H i c; b i r � e y si:iyleme. B e n bu i�i diizeltecegim,
dedi.
Km ahp, kendi bahc;esine gi:itiirdii. Ertesi gun k1z
giiliince agzmdan bi rkac; gonca giil di:ikiildii. B ah c; 1 -
van giil leri t o p l ay1p p a d i � ah m m oglu n u n s aray m a
gitti :
- G o nca giil var, gonca giil var ! diye bag1rmaya
ba�lad1.
Ses sarayda yank1lan m ca teyzesi sesi duydu. D 1 -
�an gelip :
- Amca, kac;a sat1yors u n ? diye s o rdu.
- Parayla satm1yorum. Gi:izle sat1yorum, dedi.
Teyzesi :
- Pekala, hen d e gi:izle ah�veri� yapanm, dedi.
Kmn gi:izlerinden b i ri n i verip, b i rkac; tane giil al-
d 1 . B ah c;1van gi:izii getirip k1za verdi. K1z d a o gi:izii,
gi:iz yuvas m a otu rttu. Art1k b i r gi:izii vard1 ve her yeri
gi:irebi liyordu. <;:ok sevi n d i . Ertesi gun b i raz agl ad 1 .
Gi:iziin den b i rkac; i n c i t a n es i ak1tt1. B ah c; 1van o n l an
top l ay1p, padi�ahm oglunun sarayma gi:itiirdii.
- Yuvarl a n a n i n ci var, i n ci vaar! diye bag1rmaya
ba�lad1.
Teyzesi sesi duyunca memnun oldu ve geli p :
- Amca, yuvarlanan i nciyi kac;a veriyorsun? diye
sordu.
B ahc;1van :
- P a rayla satm1yoru m . Gi:iz kar� 1 hg1 sat1yorum,

44
dedi.
Teyzesi de :
- bnemi yok. Ben de s a n a gi:iz veririm, dedi.
Gidip, diger gozu de getirdi. Bahr,;1vana verdi. Dr;
dart tane yuvarl anan inci ald1. Yuvarlanan inciler e l i­
ne ger,;tigi ir,;in r,;ok sevindi.
B ahr,;1van b u gozu de getirip k1za verdi. K1z bu
gi:izu de gi:iz yuva s m a takt 1 . 0 gozu de gormeye ba�­
lad1. Sonra orac1kta baba s m m yapt1rd1g1 bahr,;e ve sa­
raym aym s m 1 yapt1rd1.
Tesadufen, bir gu n pad i�ahm oglu can s1kmt1sm ­
d a n ava r,;1km1�t1. Yolu o b a h r,;eye du�tu. B a hr,;eye gi­
rin ce, o tacirin b ah r,;esi n i n t1pk1 ben zeri oldugunu
go r d u . B i ra z daha yakla�m c a bir mal ikane,
malikanede d e o tacirin klZ l m gordu.
- Ben bu k1zl a evl en m ed i m mi? Kend i yamma
getirmedim mi? dedi. Ruya m1 goruyoru m ? diye goz­
lerini ogu�turdu. Hay1r, ruya gormuyordu. Bahr,;1van a :
- B u bahr,;e, kimin bahr,;esi? diye s ordu.
Bahr,;1van, olanlan padi�ahm ogluna anl att1. Padi­
�ahm oglu o n ce r,;ok uziil du, cam s1k1ld1. Sonra da se­
vindi. K1zm anne ve babasma haber gonderdi. Onlar
d a gel ince, k1zl a n n m durumunu ogrendiler. Onun se­
ruvenini duyunca r,;ok �a�1rd1lar.
Padi�ahm oglu bir s u re s o n ra aym yerde dugun
haz1rhkl anna ba�lad1. Yedi gun yedi gece dugun yap­
t1lar. Yediler, ir,;tiler. Fakirlere pilav s o fral a n haz1rla­
d1l ar, surahi surahi �erbet verdiler. 0 bahr,;e ve saray1
bahr,;1vana bag1�lad1l ar. Kendi yerlerine geld iler. Ya­
lanCI kaynanay1, yani k1zm teyzesini getirdiler. Padi­
�ahm oglu o n a :
- E y ahlaks 1z kadm! B u guzel k1za bunca zu lum
yaptm. �imdi senin hakk m 1 avucuna verecegim. lyi
ko�an at m 1 isters i n , yoksa keskin k1hr.; m 1 ? ded i.
Kad m :
- Keskin k1hr,; istemem. lyi ko�an a t istiyo rum,
dedi.

45
 I ' . i d 1 �. ; t l 1 1 1 1 o µ; l u em i r verd i . Kad1mn sa\InI azgm
1 1 1 1 ; i l 1 11 kuyruguna baglay1p \i:ile sald1lar.
Masahm1z burada bitti.
Onlar erdi muradma, biz \Ikahm kerevetine.
Evvel zaman i<;inde, bun d a n b i n y1l o n ce b i r adam
vard1. Bu adamm i;ok giizel de b i r kans1 vard1. Mutlu
ya�ama1< i<;in gereken her �eye sah iptil er. Yalmz i;o­
cuk l a n yoktu. Tek iiziintiil eri buydu. Ne kadar adak
aday1p dua ettilerse de yaran olmuyordu. S o nunda
kadm, kocas m a :
- Mademki k1smetimiz yok, b i r i;ocuk sahibi o l a­
hm . En iyisi, yoldan b i r i;ocuk alahm, dedi.
Ad a m :
- Bunun b i r yaran yok. Duymad m m 1 , atal anm 1z,
b oynuna altm gerdanhk taksan da ba�kas m m evlad1
sana evl athk yapmaz demi�ler, dedi.
Kad m :
- Hay1r, senin dedigin gibi deg i l . B i r i;ocuk geti­
rip biiyiiteb i l i riz. Biz onu seversek, o d a bizi sever,
dedi.
Bu konu�madan b i rka<; giin gei;ti. Bir gun adam
evi n i n kap1smdan i;1karken, e�ige, kundaklanm1� b i r
i;o cuk b1rak1ld1g1m gordii. B ebek i; o k giize l d i . Mavi
mavi gozleri, beyaz bir yiizii ve s1rma gibi sai;lan var­
d1. Bir yandan da aghyordu. <;:ocugu terk ettikleri an­
l a � 1 l d 1 . Kucagma ahnca i; ocuk sustu ve giiliimsedi.
<;:ocugu evi n e ahp kans m a :
- G e l , gel i�te Tanndan istedigimiz i;ocuk, dedi.

47
 Kadm \Ok sevi ndi. S1cak su haz1rlay1p \Ocugu y 1 -
kad1, ustunu degi�tirdi. B i r de bakt1 ki, k 1 z \Ocugu.
B u k1z, o n l arm evi nde b o l luk ve naz i\inde buyu­
du. Nih ayet o n alt1 y a� m a gel d i . B u kan kocamn,
kendi oz a n a babas1 olup o l m ad 1 k l a n m b i l miyordu.
Fakat ara s1ra kul agma uzaktan baz1 sozler geliyordu.
B u konu onun i\in bir s 1 rd 1 . Utand1gmdan anne ve
babasma da bir �ey soram1yordu. B u arada annesi \Ok
ag1r hastal and1. Hali gunden gune daha da· kotuye gi­
diyordu. Kadm bir gun bu km yan m a \ag1rarak:
- c;:ocugum, a rt 1 k b e n i m i � i m b i tti, gidiciyi m .
Ku�kusuz benden sonra babana b i r kadm gerek. S a n a
b i r yuzuk verecegi m . B u y u z u k h angi k a d m veya
k1zm orta parmag m a uyarsa o n u baban i\in iste ve
benim yerime getir, dedi.
B u sozu kocasma d a soyled i . B i rka\ gun s o nra da
bu dunyadan go\tu. K1z buna \Ok uzilldu. Ad a m da
uzuldu. Kad m m o l il m u n d en bir h a ft a v e k i rk gun
ge\tikten s o n ra o ev sen i n , b u ev ben i m gorucu git­
meye pkt1. Yuzugu kimin parmagma takt1ysa, y a dar
y a b o l geliyordu. Ne yapacagm1 b i lemediginden �a�­
kmhk i\indeydi .
B i r g u n k 1 z evi n eyvan m d a oturmu� yuzukle oy­
nuyordu. Farkmda o l ma d a n yuzugu parmagma takt 1 .
Yuzuk t a m el i n e goreyd i . Yuzugu pkarmak isted i .
Arna \Ok zor pk1yordu. c;:1karmaya \ah�1rken babas1
d 1�ardan gel d i . K1z, babas1 gormes i n diye \abucak
mendiliyle parmagm1 sard1. B abas1 i\eri girince:
- Parmagm1 ni\in bagladm? diye sordu.
K1z:
- Kesildi, dedi.
Babas 1 :
- Nas1l kesil mi�. bakay1m, dedi.
K1z :
- B i r �ey yok. b neml i bir �ey d eg i l , dediyse d e
babas1 e l i n i tuttu ve men d i l i \6zdu. Yuzugun k m n
e l i n e uydugunu go rii n ce:

48
 - Tannya �ukurler o l s u n . Rahatl ad1m. Sen benim
kanm olma!Ism. Tan n s e n i boyle bir gun ii;in o n alt1
y I I once evime gonderdi, dedi.
K1z:
- Beni s e n buyuttu n . Dzeri mde b aba! I k h akkm
var, dedi.
Ada m :
- B u n l arm hepsi l a f. Kanm, bu yuzuk kimin par­
magma uyarsa o n u al diye vasiyet ett i. Bunun d1� m ­
dakiler b o � sozlerdir, d ed i .
K 1 z inkar etti. Adam 1 srar etti. K1z, a d a m m diret­
mesinden vazgei;meyecegi n i goriince :
- Pekala, kab u l . Arna hemen o l m az. Sabretmen
gerek. Benim ii;in adam ak1 l ! I h az1r!Ik yapm a!Ism. B e n
bir k1z1m. Benim de isteklerim var. Bugunden itibaren
kirk gu n sabret. B u sure ii;erisinde dugun h az1rhk l a n
y a p . K i r k gun sonra d u g u n e b a� layahm, dedi.
Ada m :
- Peki, kabul, dedi.
K1z b i r taraftan b i rkai; kanalc1 i;ag1rd1. Kend i o d a­
sma b i r kuyu kazd1rd1 ve �ehrin hendegi ne bu kuyuyu
baglatt1. Annes i n i n a l d1g1 veya bu adamm o n a verdi­
gi ne kadar e�ya, giysi ve mucevher varsa hepsini o
tunele koydu. Diger taraftan da pazarda kei;eci ustas1-
nm yanma gitti.
- Bana geni� bir giys i , bir i;ift ayakkab1 ve boy­
numa kadar inen, s adece goz ve ag1z yeri ai;1k o l an
b i r kulah yap. Arna oyle guzel ve ustaca yap k i , bun­
l a n n e z aman giysem, b e n i goren, giys i n i n kei;ede n
o l mad1gm 1 , bu �ekilde b i r yarat1 k o ldugunu zannet­
sin, dedi.
Kei;eci :
- Peki, dedi.
Geri;ekten de i;ok guzel yapt1. B u i�ler tamamlan­
d1ktan s o n ra kirk gun d e dolmu� o ldu. Adam eve gel­
di:
- Y a n n ak� a m , verdigin k i rk gunluk mUhlet d o -

49
luyor. Ben de bu �ehrin ti.im bi.iyi.iklerini, ileri gelen le­
ri n i di.igi.ine davet ettim, dedi.
K1z:
- Peki, ben hazmm, dedi.
Bunun i.izerine adam i;e�it i;e�it tath ve meyveler
satin a ld1. B i rkai; tane ahi.;1 getirtti. P i l av ve yiyecek
kaz a n l a nm doldurdul ar. K1z ii;in d e s 1 rm a h ipek ve
kadifeden gel i n l i k d iktiler. O n u n i i; i n elmas ve m i.i ­
cevherl erle si.islenmi� b i r tai; a l d 1 . Aynca b i r de i n c i
gerdanhk getirip hepsini o n a verdi. K1z a :
- B u gece giysileri giy ve mi.icevherleri tak, dedi.
Bi.iti.in i�ler haz1rlamp bittigi zaman, gi.ine� battl.
Ba� m isafirler geldi. Sonra kad m l ar ve adamm akra­
balan geldiler. Gelin si.isleyen kadm d a gelip klZI si.is­
ledi, giysisini giydirdi. KlZI si.isleyip giysileri n i giyd i r­
dikleri ve mi.i cevherleri ba�1 ve gogsi.ine taktiklan za­
man ne kadar gi.izel o l m u�tu, b i l emezs i n i z ! S a nki aya
" Sen dogma, ben doguyorum" diyordu. Adamcag1z d a
k m bu h a l iyle gori.ince i; o k sevindi. li;inden :
- Kanm iyi etmi� de o l m i.i�. Yoksa boyle gi.izel ve
tath bir k1z e l imizden kai;acakt1, dedi.
K1z, damatla gel i n i n ilk gece kald1klan si.isli.i oda­
y1 kendi odas1 yapm1�t1. Daha onceden ii;i pekmez do­
lu b i r tulumu o raya b1rakm1� ve tulumun i.izerine el­
bise gei;irm i�ti. S o n ra d a i.izeri ne ka� goz resmi i;iz­
m i�, yataga yat1rm1�t1.
Ak�am yemegi ii;in h aber verd i l e r. Ahi;1l a r ye­
mekleri haz1rlad1lar. Hizmeti;iler sofra kurdular. Misa­
firler gelip, yemeklerini yed i ler. Yemek bittikten sonra
b i r iki kadm damad1 gel i n odasma goti.irdi.iler. Damat
odaya girince, soni.ik 1�1kh bir mumun yand1g1m, oda­
n m ayd m h k o l mad1g1m gordi.i. Gelini de yatakta uyur
gori.i nce:
- Ne kadar terbiyesiz k1zsm, b a n a sayg1 goster­
miyorsun ! Yammda ayakta durmuyorsu n ! Kalk! diye­
rek i;ok ofkelendi. Cevap gel meyince gel i n e bir tekme
att1. Yine cevap gelmeyince bir daha tekmeledi.

so
 - Uta n ! Kalk ayaga! diye b ag1rd1.
Yine ses \lkmaym c a :
- S a n a a l d m � etmezsi n h a . �i mdi s e n i n hakkm1
avucuna vereyim de gor! Dedi. 81\ag1m cebi nden \1-
kanp gel i n i n karmm par\alad1. Arkas m d a o l a n kadm­
l ar o n e ko�tular.
- Vay ba�1m1za gelen l e r ! Ne yaptm? Gel i n i n kar­
m m niye par\aladm? dedi l e r.
Bi.iyi.ik b i r gi.iri.ilti.i koptu. Mis afirler �a�1rd 1l ar. Ge­
l i n i b a�ka bir odaya goti.irmek ve doktor \agmp kar­
mm di ktirmek i\in i.i\ d a rt tane mum getird i l er. Bu
arada adam :
- Nas1l oldu da boyle b i r �ey yap1p kmn karmm
p ar\alad1m? diye pi�man o l d u . " �imdi mis afirlere ne
diyecegim?" diyordu. Bi.iti.in misafirler gel i n odas1mn
etrafma to p l and1l ar. B i r iki ki�i de gel ip kmn karmm
dikmesi i\in doktorun pe�ine gitti. Mumlan yak1p onu
kald1rmaya geldi kleri nde, �a�km h ktan ki.i\i.ik d i l lerini
yu [acaklard1. Gel i n diye gordi.ikleri, pekmez tulumuy­
mu� ! Nas1l oldu d a gelin, pekmez tulumu o l m u�tu?
Adam \Ok utand1. O l ay ti.im �ehre yay 1 l d 1 . Ad am da
b i r d a h a h al k m aras m a \lkamad1 ve �ehri terk edip
gitti.
bte yandan k1z, adam1 gel i n odas m a getirdikleri n i
go ri.ince odaya girdi. Hahy1 kald1rd1. Ti.inel i n kap1sm1
a\tl ve ti.ine l e girdi. Sabaha kadar orada kald1. Sabah­
leyin giysileri o ke\eye koyd u. Kendisi de ke\e giysi­
nin i\ine gird i . �apkas1m ve ki.ilah 1 m giydi. �ehri n
hendeginden \lkt1. Kestirme yoldan k1ra dald1. B i rka\
ay k1rl arda d o l a�tl. N i h ayet b i r su p m an n m b a� m a
geldi.
- En iyisi, b i rka\ gi.in burada kalay1m, ded i .
1kinci gi.in, p m a n n ba�mda oturmu�, yemek i\in
o rm andan topl ad1g1 meyveleri y1karken uzaktan b i r­
ka\ athmn geldigi n i gordi.i. Gelenlerden korktu, b i n
bir zahmetle orada bulu n a n agaca t1rmand1.
b n l e ri nde o i.ilke p adi�ah1mn oglunun bulu ndugu

51
athl ar geldi. Padi�ahm oglu su vermek ii;in at1 pmann
b a� m a gotiirdii. Agai;tan suya Kei;el i ' n i n aksi d ti�tii­
gtinden at iirktii . P a d i � a h m oglu yukanya a�ag1ya
bakt1 . Agai;ta kei;eli b i risi n i go rdti. Sudaki aks i n e ba­
karak :
- <;abuk a�ag1 i n ! S a l l a mrsan boynunu vururum,
dedi.
Kei;eli a�ag1 i ndi. Padi�ahm oglu ve i;evres indeki­
ler o n u n k1hk k1yafet ine gti l m eye ba�lad1l ar. Padi�a­
h m oglu yanmdakilere:
- �ehre donelim. Bunu d a av yerine eve gottire­
l i m, dedi. Kei;eli'yi atl ard a n birinin s 1 rt m a koyup pa­
di�ahm sarayma getirdiler. Padi�ahm kans1 oglu n a :
- Bu nedir? diye s o rdu.
- B u Kei;eli bugtinkti av1m1z. B u n u kendi haline
L1 rak. Cariyelerin odas m d a ve mutfakta dola�sm dur­
sun, dedi.
Kei;e l i , �ehrin il eri gelenleri nden b i ri n i n diigiinii
b a� l a d 1g1 gtine kadar o ra d a d o l a�1yordu. Padi�ahm
kans1 d a n ikah meras imine davet edil mi�ti.
P adi�ah m kans 1 ipek ve atlas giys i l eri ni giyd i .
Mticevherl eri n i takt1. Sarayd an i;1k1p d tigtine gitmek
ii;in gosteri� ii;inde gelirken Kei;eli o n tine gei;erek:
- E fendim, nereye gidiyorsunuz? diye sordu.
- Dtigtine, dedi.
- Beni de gottirti n , dedi Kei;eli.
- Ne, seni mi? B u k1hg m l a m 1 gotiireyim? Ba�ka
derdin? Halk1 korkudan bay1ltmak m1 istiyorsun? De­
fol, �1m ankhk yap 1p durma ! dedi kad m .
Padi�ah m kans1 b u n u soyledikten s o n ra n i kaha
gitti. bte yandan Kei;eli bir ko�eye gidip tisttindekileri
i;1kard 1 . E l i n i yiiziinii y1kad 1 . G iys il e ri n i giyd i . Mticev­
herlerini takt1. Nikah mecl isine gitti. ii;eri girince, ora­
d a b u l u n a n l a n n tii m ii o n u n o n ti n d e ayaga k a l kt1.
Boyles i n e ahmh ve gtizel k1z kimdir d iye h ayretler
ii;inde k a l d 1 l ar. Ev sahibi one i;1karak o n a, padi�ahm
kansmm yanmda yer gosterd i . Orada bulunanlar goz-

52
lerini ondan ay1ram1yorl ard 1 . B i r siire sonra d ansa s1-
ra geld i . K1zl ar dans edip, don meye b a�lad1l ar. B u d a
aral a n n a gird i . Herkes in a k h ba�mdan gitti. Herkes:
- Binbir kere m a�allah . Allah sahibine bag1� l as m !
diyordu ii;inden.
Dans bittikten sonra meclis kan�madan, k1z ace­
leyl e kalk1p padi�ahm saray m a gel d i . Hemen e�yalan­
m s aklad1g1 yere gitti. Ostii n d eki giysi lerini i;1kanp
kei;eli elbiselerini giyd i . Ard m d an da padi�ahm kans1
geld i . ii;eri girip, oglunu i;ag1rd 1 .
- Evl ad 1 m , b u g ii n fi l a n m ev i n d e diigiin vard 1 .
Davetl iler aras m d a giizelli kte e � i benzeri olmayan b i r
k 1 z vard 1 . B e n boylesi giizel v e ahmh o l amm gorme­
dim. K i m i n klZI old ugunu tamyam ad1m. Onu sana al­
m ay1 i;ok istiyorum. El imizden kai;arsa yaz1k olur, de­
di.
Ogl u :
- Ben d e o n u goremez m iyim? dedi.
Annesi :
- Tab i i, neden olmasm. bniimiizdeki hafta diigiin
var orad a. Mutlaka o k1z da gel i r. Ben ev sahibi nden
ric a ederi m . KIZI iyice goreb ilmen ii;in salondan sana
bir oda aymr, dedi.
Dedigini de yapt1 ve p ad i� ah m oglu ii;in bir o d a
h az1rl ad1lar.
Diigiin giinii p adi�ah m kans1 s a rayd an i;1k arken
Kei;eli :
- Nereye gidiyorsunuz efendim? diye sordu.
- Diigiine gidiyoruz, d ed i kad m .
- B en d e geleyim mi? d iye sordu k1z.
Padi�ahm kans 1 :
- c;:ok yiizsiiz mii�s ii n . G i t yerine otur. Ukal a h k
yapma, dedi ve diigiine gitti.
Ogl u da kendisi ii;in h azirlanan odaya gird i . K1z­
lar, padi�ahm oglunun geldigini anlaymca i;ok sevi n­
d i l er. Cilve yapm aya ba�lad1l ar. Kei;eli d e giysilerini
giyip miicevh erlerini takt1 ve diigiine gitti. Yine rv

53
· .. i l 1 1 h i < 11 1 11 kar�1 l ad1 ve p ad i � a h m k a ns m m y a n m a
oturttu. Padi�ahm a g l u bu k l Z I goriince a k h ba�mdan
gitti. Annes i dagru soylerni�ti. B i r sure s a n ra k1zlar
dansa kalkt1lar. Padi�ahm aglu da seyredi y ar diye bii­
tiin hiinerlerini gosteriyarl a rd1. Kei;eli de anlann ara­
sma kan�rn1�t1. Sanunda k1z l ar kendilerine bah�i� ve­
rilrnesi ii;in ba�hk l a n m i;1kard 1 l a r. Kei;eli de ba�hg1m
i;1kard 1 . Yukarda adada duran padi�ahm aglu, elrnas
yiiziigiinii parrnagmdan i;1kard1 ve k1zm ba�hgma at­
t1. Padi�ahm aglu v e kans1 daha rneclis dag1lrnadan
bu k1zm kirn aldugunu, nerede aturdugunu ogrenrnek
dii�iincesindeydiler. Arna bunu ogrenrnek ii;in hareke­
te gei;tiklerinde k1zm yak a ldugunu gordiiler. Dziintii­
lii , s 1 kmt1h, saraya geldi l er. Ertesi gun biitiin �ehri
arad1lar, tarad1lar, evlere adarn gonderdiler. Arn a hii;­
bir iz bularnad 1 l ar. Sanki yer yanlrn1� d a ii;ine girrni�­
ti. Bundan s a n ra padi�ahm aglunda n e uyku, n e de
i�tah kalrn1�t1. Hep anu dii�iiniiyardu. KIZI bularna­
ymca i;ak iiziildiiler. Annesi aglu ii;in n e kadar k1z is­
tediyse, h i i;birini kabul etrnedi. Hep anu dii�iiniiyar­
du. Sanunda, can s1 kmt1sm dan birkai; giinliigiine ava
i;1kmak ii;in �ehirden uzakla�rnaya karar verdi.
Annesine:
- Ben ava i;1krnak istiyarurn. B i rkai; giinliik az1-
g1rn1Z1 h az 1 rl at1ver. Birkai; gun av yerinde kal acag1 rn.
Silt ekrnegi, k1zarm1� tavuk alsun, dedi.
Annesi harnur h az1rlarn a l a n m ernretti. Silt de is­
tedi. Harnur haz1rlamnca, aglu ii;in alt1 tapak yaprnak
istedi.
Padi�ahm kans1 kendi eliyl e h arnur tapakl a n m
haz 1 rl ad1. Alt1 tapak yapt1 . Kei;eli gel ip:
- Hamrnefendi, birini d e ben yapay1rn, dedi.
Kad m :
- Defol hadi, senin h az1rlad1gm h arnuru kirn yer?
dedi.
K1z :
- Zaran yak hamrnefendi, n 'alursunuz bir tanesi-

54
ni de hen yapay1m, dedi.
Padi�ahm oglu bunu d uyunca:
- Annecigim, kalb ini k 1 rma. B i rak b i r h amuru d a
o h az1rl asm, dedi.
Kad m :
- Pekala, gel, b i rini de sen yap, dedi.
K1z h am u ru n b a � m a gel i n ce p ad i � a h m oglunun
e l m as yuzugunu h a murun aras m a koydu. So nra ek­
mek.Ieri pi�ird i ler. Yedi ekmegi bir i;ofra bezine bagla­
y1p s o frac1b a � m a verd i ler. Ertesi gun padi�ahm oglu,
ki:ileler ve h izmeti;il eriyl e b i rl i kte av yeri n e gitti. Oi;
d i:i rt gun o ra d a kaldi l ar. Ne kadar yiyecekleri varsa
yediler. Son gun p adi�ahm oglu ac1kt1. Sofrac1ba�m a :
- B i r �eyler h az1rla d a yiyel i m, dedi.
Sofrac1ba�1 :
- Ekmegimiz yok, ded i .
- B i r pari;a b i l e y o k mu? diye sordu.
Sofrac1ba�1 :
- Yalmz Kei;el i k1zm h az1rlad1g1 ekmek var, diye
cevap verdi.
Padi�ahm ogl u :
- B a�ka i;are yok. O n u getir bakahm, dedi.
Padi�ahm oglu ekmegi a l m ca, ortadan ikiye b i:i l -
du. Yuzuk d e ekmegin ii;inden yere du�tti. P adi�ahm
oglu bu yuzugun dugun gunu bah�i� o l arak verdigi
yuzuk oldugunu gi:irdu.
- Hemen �ehre di:i nuyoruz, diye emir verdi.
Atlara b i n i p �ehre geld il er. Saraya va·rmca ogl a n
dogru odasma i;ekildi v e a nnesini i;ag1rarak:
- Mujde ann e ! KIZI buldum, dedi.
Annes i :
- Hani nerde? diye sordu.
Padi�ahm oglu:
- Burada, dedi. Kei;eliye si:iyleyi n , b u raya gelsin,
diye sesl endi.
Kei;eli gel i n ce
- \abuk ustundeki kei;eleri i;1kar, dedi.

55
 K1z:
- Niye <;1karay1m? dedi.
- Sana stiyledigim i<; i n ! dedi padi�ahm oglu.
Ke<;el i :
- Peka!a, �imdi ba�ka b i r odaya ge<;in de, tisttim­
deki leri <;1karay1m, dedi.
Oradakiler ba�ka bir o d aya ge<;tiler. Ke<;eli de tis­
ttindeki ke<;eleri <;1kard1. B a�1m, boyn u n u, ellerini, yti­
ztinti y1kad1. Giysileri n i giy d i . Gtizelce stislendi. M ti ­
cevherleri n i takt1. Sonra p adi�ahm oglu ve annesi n i n
yan m a gitti. Annesi klZI gortince:
- Evet, ta kendisi ! dedi ve klZI tiptti. K1z i<;in he­
m en bir o d a haz1rl ad1lar. Hizmeti ne iki cariye ve b i r
kale verdiler. Dtigtin h az1r1 I kl a n n a ba�lad1l ar. Dtigtin
h az1r1Iklan tamaml anmca �ah emir verdi. Ttim �ehir
stislendi. Yedi gtin yedi gece ayd m l atild1. Dtigtintin
yed i nci gtinti her ikisi el e l e verdiler. Y1ll arca mutlu­
luk i<;inde ya�adilar.
Onlar erdi murad m a, siz \Ikm kerevetine.
 SARI GUL

B i r zamanlar bir padi�ah l a k l Z I vard 1 . Bu k1zm her

�eyi o l m as m a ragmen, an n es i o i mad1g1 ii;in i;ok uz­
gu ndu. Padi�ah onu ne k adar tesel l i ediyor, o n a n e
kadar �efkat gosteriyorsa d a k1z bir turlu giilmuyordu.
Bir gun padi�ah d1�ardan saray m a gel di. Her za­
manki gibi dogru k1zm o d as m a girdi. 0 gu n k1zmm
diger gunlerden daha uzgu n oldugunu gordu. "K1z1m,
soyl er misin, derd i n nedir? Niye bu kadar kederl isin?
istedigin bir �ey varsa soyle. Ku� sutu bile istesen , bu­
l urum sana" dedi. K1z "Va l l ah i , ben de n e isted igimi
bilmiyorum. Arna izin verirsen birkai; gu nlugune ava
i;1kmak istiyoru m . Belki b i raz ai;1hr, kendimi b u l u ­
rum" dedi . Padi�ah 'Tabii, neden o l m as m ? " d e d i . Ya­
�1t1 o l an birkai; klZI, birkai; h arem agas1 ve on h izmet­
i;isiyle birl ikte k 1 ra gonderdi. Belki biraz ne�esi gelir­
di.
Saray m u necci mlerin i n y1ld1za bakarak tayin et­
tikleri vakit atlara b i n ip �ehirden uzak l a�t1l ar. Ogleye
do gru,otede beride birkai; agacm bulundugu bir neh ir
kenanna geldiler. Guzel, h avadar bir yerdi. Pad i�ahm
klZI, yanmdaki cariye ve k1zlara " Buras1 guzel. Bura­
da i;ad1r kura h m " dedi. Herkes " B a� ustune" dedi.
Hizmeti;i l e r binek hayva n l a n ndan i n ip, padi�ahm k1-
z m m ve diger k1zlann i;ad 1 rl ann1 kurup i�lerinin ba�1-

57
 ,. 1 1 1 1 1 . r 1 lf•,lt· yl'r11q.(i11i haz1rl ad1l ar. Yemekten son­
" ' l r l ' r k 1·.� yorgun ve hava d a s1cak o l dugundan b i raz­
n k k estirdi l e r. Yalmz padi�ahm km uzand 1g1 yerde
dti�tintiyordu. Uykusu gel m eyince nehir k1y1s m a gel ­
di. Bu s 1 rada kocaman s a n b i r gtiltin su tisttinde yti­
zerek geldigini gordti. Ken d i n i a l amay1p gtilti yakala­
yacag1 yere kadar nehir k1y1 s m a ytirtidti. Hii; farkma
varmadan gtil suda, kendisi k1y1da ytirti m eye devam
etti. Bir ara kendine gel ince gtine�in batmak tizere o l ­
dugu n u gordti. Ostelik i;adirl a n n ve h izmeti;ilerin b u ­
l u ndugu yerden i; o k uzak dti�mti�tti. "Eyvah ! Ben n e
yapt1 m? B u k1rda, gecen i n karanhgmda tek ba�1 ma n e
yapacag1m? Vah�i hayvanl ardan kurtulmak i i; i n nere­
de uyuyacag1 m?" dedi.
B u n l an dti�tinedursun, hava karard1. Y1ld1zl ar goz
k1rp m aya ba�ladilar. K1z o yana bu yana bakm1rken
bir agai; gordti. Gidip o agaca t1rmand1. Tesadtifen ge­
ce mehtaphyd1 ve k1r d a n e�eliydi. Daha dallar aras1-
na iyice yerle�memi�ti ki kat1r i; m g1rag1yla bir at sesi
duydu. B i rkai; dakika gei;meden, h ayvanlan ytikle do­
lu b i rtak1m kimseler geldi. En onde uzun boylu, yak1-
�1kh, beyaz ata binmi� bir delikanh, arkasmda d a se­
kiz on ath vard1. Belki bu d a ba�ka bir ti l ke n i n padi­
�ah1mn ogluydu ve yolunu kaybederek h izmeti;ileriy­
le birlikte buralara gel mi�ti. Padi�ahm oglu o yeri be­
gen d i . " B u rada ytikleri i n d irip i;ad1rl a n kuru n " diye
emir verdi. Hizmeti;iler ve athlar i n d i l er. Once padi�a­
h m oglunun i;admm, sonra kendi i;ad1rl a nm kurdu­
l a r. Tesadtifen, padi�ahm o gl u n u n i;adm kmn i;1kt1g1
agacm altma kurulmu�tu.
Bu i;ocuk, ah�kanhg1 geregi nce ak�am ez anmdan
so n ra b i raz kestirir, sonra kalkar ve ak�am yemegini
yerdi. Bir iki saat o n u n l a b u n u n l a kon u�tuktan sonra
uyur ve sabah i;ok erkenden kalkard1.
Padi�ahm oglu uykudayken, s o frac1ba�1 padi�ahm
oglunun ak�am yemegi n i getirip, i;admna b1rakt1.
Agai;tan a�ag1y1 gozleyen k1z, s o frac1ba�1 yemegi

58
b 1 rak1p gittikten so nra a�ag1 i n di. Yemeklerin b i r k1s­
m1m yiyip tekrar agaca i;1 kt1. Yanm saat sonra padi­
�ahm oglu uyand 1 . Ke ndisine getirilen ak�am yemegi­
nin ytin i l digini goriince "Kim ben i m yemegime el sur­
du?" diye ofkeyle bag1rd 1 . Herkes "Bil miyoruz" ded i .
Hizmeti;ileri i;ag1 rd 1 . Hepsi "Biz e l surmedik" diye ye­
min ettiler. Padi�ahm oglu ba�ka bir �ey soylemedi.
Ak�am ye megini yed i. Bir s aat sonra yeniden uyudu.
Sabahleyin gelip, hareket etmek ii;in izin istedil er. Pa­
di�ahm oglu "Ben buray1 sevdim. lki ui; gun daha bu­
rada kalsak iyi olacak" dedi. Q rada kald1l ar. Ak�am
o l unca, yemegi i;ad1ra b 1 rakt1 l a r. K1z y i n e agai;tan
inerek yemegin yans1m yed i. Sonra agaca i;1kt1. Padi­
�ahm oglu herkesi uzun uzad1ya s o rguya i;ektikten
s o n ra hizmeti;il ere ag1r sozler soyledi. Onlar d a "Bi­
z i m haberi m iz yak" diye buyuk yemin ettiler. Di;uncu
gece de ayn l S I o l d u . Padi�a�m oglu kendi ken d i n e
"Bu i � i n ii;inde b i r b it yen igi var" d e d i . Yine hii; k i m ­
seye b i r � e y soylemedi. c;:ad mna g i d i p yattl.
Ertesi ak� a m gune� batm ca, i;adm n a gitti. Uzamp
ak� a m yemegi gel i n ceye kadar yalan c1ktan uykuya
d a l d 1 . D a h a s o n ra guzel mi guzel bir klZln agai;tan
inip dogru i;ad1ra girdigini ve yemegi n i yemeye ba�­
l ad1gm1 gordu. K1z yemegi yedikten s o n ra agaca tlr­
man mak ii;in ayaga kalkarken oglan, klZI bileginden
yakalad1 ve "Hay1rd1r in�al l ah. Siz de ki msiniz? Bura­
d a ne i�iniz var?" diye sordu. K1z b a� md an gei;enleri
bir bir p,adi�ahm ogluna an l att1.
Padi�ahm oglu bu klZI gormekten i;ok memnun
oldu. Ken di kendine "Bu k1z benim ii;in her �eyi ya­
par" dedi. Ona a�1k oldu ve "Agaca i;1kman gerekmez.
B urada ben i m yammda k a l " dedi. Uykulan geli nceye
kadar b i r- iki saat konu�up dertle�tiler. Padi�ahm oglu
k1hcm1 i;eki p , yatagm ortas m a koydu. Kendisi k1hcm
b i r tarafma yatt1. K1z d a obur tarafta uyudu. B u nlar
iki ui; gun burada kald1l ar. Fakat k1z sabahlan yatak­
tan gei; kalk1yordu.

59
 1 \ 1 1 gin· p a d i � a h m o g l u k1za "Biz yarm sabah er­
k enden buradan gidiyoruz. Bizimle beraber o l m a k is­
tersen, sabah erken k al k. t�leri mizi bitirip y o l a koyu­
l a h m " dedi . Oglan s ab ah erkenden uya n d 1 . K1z hala
uyuyo rdu. Ozel h iz m eti;i s i n e " Git, k i rdan b i r demet
san gi.il topla, getir" dedi. Hizmeti;i gidip bir demet
san gi.il getirdi. Padi�ahm o g l u gi.il l eri klZln i.izeri ne
serpt i . K1hc1m d a ba�mm a l t m a b1rakt1 ve " B iz yola
i;1kacag1 m1z zaman, uyuyordun. Seni uyand1 rmak is­
temedik. A rn a bize yeti� m ek istersen, b i r i; i ft demir
ayakkab1 giy, eline i;elikten b i r baston a l . Bizi bulana
kadar dolaf diye b i r n ot yazd1. Kag1dm sonuna da
bir a�k �iiri yazd1.
Padi�ahm oglu yola i;1kt1. B i rka\ fe rs ah gitti, ama
k1z hala uyuyordu. K1z ogleye dogru i;ad1rda gozi.i ni.i
ai;t1. Kendisini yapayalmz buldu. Kalk1p kag1d1 okudu.
Bir ah i;ekip, dudagm1 1s1rd1. Ne yapacag1m b i l m iyor­
du. Derken, uzakta koyun otlatan b i r i;oban gordi.i.
c;:obana seslen di. c;:oban yanma gel ince ona "Bu i;a­
d1rla altm elbiseyi s a n a verey i m . Kar�1hgmda d a ki.i­
l a h m l a i;oban kepenegi n i bana ver" dedi. c;:oban ka­
bul etti. K1z, ki.i l a h l a kepenegi ald1. K1hc1 kepenegin
altma b agl ay1p yo l a koyu l d u . Zekice di.i�i.inerek ayak
izlerini takip etti. Yolda bin bir gi.ii;li.ikle kar� 1 l a�t1.
Sonunda padi�ahm oglunun �ehri ne geldi. $ehir kap1-
smdan i i; eri a d 1 m 1 m atm a d a n kap1 muhaf!Zl o n i.i n e
gei;ti v e i.isti.indeki i; o b a n giysisin den o n u erkek zan­
nederek "Delikanh, p ad i � a h m emrine gore, bu �ehre
yabanc1 giremez. E n iyisi geldigin yoldan geri d o n "
dedi.
K1z buraya n e gi.ii;li.ikl eri yen erek gelmi�ti. B unun
i.izeri n e "Benim h i i; ki mseyle i�im yok. B u �ehrin
koyl erinden birinde ya�1yoru m . $ehrin yab anclSI de­
gilim. $urdan burdan b i r �eyl er ahp, karmm1 doyura­
cag1m " diye yalvarmaya ba�lad1.
Kap1 muhaf!Zl onun haline ac1d1. "Mademki ya­
banc1 degi lsin,.gir bakahm" ded i . K1z, i;oban giysisiyle

60
ii;eri girdi. B irkai; gi.in boyu n ca padi�ahm oglunu ara­
d1ysa da onu bul amad1. N e yola ba�vurduysa, bir i;are
bulamad1. Umits izl ige k a p 1 l d 1 . D o n m eyi di.i�ilni.irken
b i r hamamm oni.inden gei;ti. Hamamm ti.im gorevl i l e­
ri s 1 raya girmi�l er, kimseyi gei;i rtmiyo rlard1. Beki; iler
de i n s a n l a n geriye i;eki�t i riyorlard 1 . Birine yava�i;a
"Ne var? Burada n e o luyor?" diye sordu. Oradaki "Pa­
di�ahm oglu di.igi.in h a m a m m a geld i " dedi. K1z bir
yandan padi�ahm oglunu bulduguna sevi n i rken, bir
yandan da di.igi.in ham a m m da n dolay1 i;ok i.izi.ildi.i. Bu
di.i�i.inceler aras m d a bocalay1p dururken hamam go­
rev l i l erin i n sesleri yi.iksel d i . Bir taht1revan getirip ha­
m a m m oni.ine koydu l a r. P adi�ahm oglu taht1revana
bindi. Sagma bir vezirin oglu, soluna da ba�ka bir ve­
zirin oglu oturdu. Birta k 1 m kimseler de atlara b i n erek
hareket ettiler. Halk her taraftan o n l a n gormek i i; i n
hilcum ediyordu. Hala i;oban giysisi i i; i n d e duran k1z
bin bir gi.ii;li.ikle halk1 yararak padi�ahm oglunun go­
zi.ine bakt1. Onu d a kendisine bakt1rarak pad i � a h m
o g l u n u n kag1da yazd1g1 �i i ri okumaya ba� l ad 1 . Padi­
� a h m oglu � i i ri duyunca i;obana dikkatle bakt1 . Onun
aym k1z o ldugunu a n lad1. Taht1revam durdurup i;o­
b a m ya n m a a l m al a n m e m retti. Padi�ahm o gl u n u n
h e r iki yam n d a oturanlar bu duruma i; o k s i n i rlend i l er.
Padi�ahm ogluna "Yamm1za oturttugun kimdir?" diye
s o rdul ar. Padi�ahm oglu " B unun d1� gori.ini.i�i.ine bak­
m a y m . B u i;ok o n e m l i . S o n ra a nl ayacaks m 1 z " dedi.
K1sacas1 padi�a h m oglu, k l Z I saraya getird i . Annesi
i;obam gori.ince, ogluna do nerek "Yanmdaki de kim?
insan k1thg1 m 1 vard1 da getire getire bunu getird i n ?
T a m di.igi.in yapacag1m1z mada boyle n e idi.igi.i belir­
siz insanlan getirme. Yoksa vezirler babam tefe ko­
yarlar" dedi.
bte yandan, padi�a h m oglunun bir teyze klZI var­
d 1 . Gtizel o l m ad1g1 bir yana, padi�ahm oglu da ondan
h o � l a n m 1yordu. Arna a n n esi bu klZI ogluna a l m a k
ii;in ISrar ediyordu. O g l a n n e kadar reddediyorsa, a n -

61
 !-- . 1 d . 1 1 d r r l'l i y o nlu. S o n u n d a oglandan teyzesi-
1 1 11 1 i-- 1 1 1 y L 1 t· vkn mesi ii;in si:iz a l d 1 l ar. Oglamn y apt1g1
yok u l u k ve kaybo l m as1, hep bu di.igi.inden kai;mak
ii;indi.
Yolcul uktan di:ini.ince a n nesi "l;:abuk teyzenin k1-
zma durumu a n l at. E l inden tut ve getir. Yoksa si.iti.i­
mi.i helal etmem" d iye 1srar ett i . S o n u n d a n e yap1p
yap1p oglam ikna ettiler. D i.i gi.in haz1rhgma ba�lad1-
l a r. Oglam hamama gi:inderd i l er. Ertesi ak�am da o n ­
l a n el ele tutu�turup od a l a n n a gi:i ndermek i i; i n hare­
kete gei;tiler. Zavalh oglan hamamdan i;1kt1ktan son­
ra, dedigimiz gibi nehir k1y1smda gi:irdi.igi.i ve i;admna
ald1g1 k1z1 kar�1smda i;oban k1yafeti ii;inde gi:irdi.i. Ya­
ras1 tazelen d i . Onu yanma ahp, saraya getirdi. Di.igi.in
geces inden bir gece o n ce, a n n esi o gl a n m yanma gele­
rek "Art1k bu gece �u i;obam b 1 rak" dedi. Oglan "Ha­
y1r, o n u al, bah i;eye havuzun yam n a gi:iti.ir. O rada
ona rahat giys iler ver" dedi. Annesi i;ok k1zd1. "�una
bak hele. Bana emir veriyo r ! Yann burada ti.im �ehrin
ki:iri.i topah ii;in di.igi.in dernek mi kuracag1m?" d edi.
l;:oban bu si:izleri duyu nca i;ok s i n i rl e n d i . Kalk1p
saraym merdivenlerine ko�tu. A�ag1 inip bahi;enin or­
tasmdak i h avuzun yamna gel d i . Bir si:igi.it agacm m
altmda ki.ilah 1 ve i;oban kepenegi n i i;1 kararak yanm­
daki torbasmdan kendi elb ises i n i ald1. lki d i rhem b i r
i;ekirdek si.islendi. S o n ra padi�ah m o g l u n u n verdigi
k1hc1 karm n a saplad1. Karn mdan oluk oluk kan f1�k1r­
maya ba�l ad1. Sonra o ldugu yere y1gild1 kald1.
bte taraftan padi�ahm o gl u n u gel inle el ele tutu�­
turd u l ar. S o n ra s a l o n a getirip yan yana oturttul ar.
Arna o gl a n m cam i;ok s1k1hyordu. Ken d i n i tutamay1p
gel i n i orada b 1 rakt1 ve bahi;eye i;1kt1. KIZI o h alde gi:i­
ri.ir gi:irmez, aym k 1 h i; l a ken d i karm m pari;alad1 ve
orac1ga di.i�ti.i. Gelin, damadm bah i;eye gidip hala gel­
medigini gi:iri.i n ce, onu aramak ii;in kalk1p bah i;eye
i;1kt1 . Oradaki manzaray1 gi:iri.ir gi:irmez bir i;1ghk attl
ve o l d u gu yerde bay1 l d 1 . O g l a n m annesi ile babas1 ve

62
ii;erde bulunanlar gel i n i n y an m a gel d i l er. K1z, oglan
ve gel ini o h alde gi:irunce " O k1z kim?" diye �a�mp
kald 1 l a r. Ba�l a n n a gelen bu kaza neydi? Hepsi o rada
donup kalm 1�ken yanlanndaki si:igut agacm a konmu�
olan bir guvercin digerine �i:iyle diyordu : "Karde� i m,
dediklerine gore bu bir padi�ahm k1Z1ym1�. Bu padi�a­
h m ogluna besledigi a�ktan d o l ay1 i;oban k11Igma gi­
rip onu aramaya gel mi�. H er ikisi de birbirlerine olan
a�kl a n n dan kendilerine k1y m1�lar. Arna hemen kann­
lanm dikerlerse ve diki� yerine bu agacm kabugun­
d an i;1kan suyu surerlerse iyile�irler."
Agacm altmda dura n l a r hemen bu i�i yapul ar.
Her ikisi de iyile�tiler. Buyu,k bir dugun yapul ar. Tey­
zes i n i n klZlm ise gi:inderdil er. 0 da amcas1mn ogluyla
evl endi.
Dugunden kirk gun s o n ra k1z " B abam1 i;ok i:izle­
dim. G i dip o n lan gi:irmek istiyoru m " dedi. Ogl an "Ta­
b i i , beraber gidel i m " dedi. Buyuk bir gi:isteri�le y o l a
i; 1 k t 1 l a r . $ ehre yakla�1 rken k 1 z , ba� m d a n gei;enleri
uzun uzad1ya bir kag1da yaz1p babasma gi:inderdi. K1-
z m m kaybolmas m d an s o n ra onu aratan, fakat bula­
maymca derin uzuntti ii;inde kalan padi�ah, mektubu
okuyu nca i;ok sevi ndi. Tu m vezirlere ve devletin ileri
gel enl eri n e h a ber gi:ind erd i. B u n l an buyuk bir gi:ir­
ke mle �ehire getirdiler. Kirk gun ag1rl ad1l ar. Padi�ah
klZlnm mutlu o l masm.a i;ok sevinm i�ti. Varisi o l mad1-
g1 ii;in d amad 1 n 1 vel i aht tayin etti. Birkai; y1l gei;me­
den vel iaht, her iki padi� a h m yerine gei;ti ve iki ulke­
yi de birle�tird i .

63
Firdovs-i Veziri

ATE� PERiSi

Meryem dokuz, k1z karde�i Fatma iki ya�mdayd 1 . On­

l ar anneleriyle birlikte b i r ki:iyde ya�arlard 1 . Meryem
okuldan d i:i ndiikten s o n ra evde oturur, Fatma'ya ba­
kard 1 . An nesi de ki:iyiin terzisi o l a n kadma gider ve
giine� b atana kadar b i rlikte d i ki� dikerlerdi.
0 gece k1�m son gecel erinden b i riydi. Her yer ka­
lm ve giizel bir kar tabak as1yl a i:i rtiilmii�tii. B ayram
yakl a� 1yo rdu. Merye m ' i n a n nesi gee; vakitlere kadar
c;: a h � m ak zoru n d ayd 1 . c;: u n kii mii�teriler giys i l e ri n i
b ayram gecesi ic;:in istiyorl ard 1 . Meryem ile F a t m a o
gece evde y almzlard1.
Meryem l amb ay1 yakt1 ve sobaya b i rkac;: odun at­
t1. Fatma'y1 d izlerine oturtup m asal a n l att 1 . B i rinci
m as a l , ikinci masal derken, Fatma iic;:ii n cii masahn
o rtas m d a uykuy a dald1. �imdi Meryem tek b a� m a
kal m1�t1. D 1�anda gi:iz alabildigince gece karanhg1 ve
kar beyazhg1 vard 1 . Meryem korkuyordu. "Korkma­
m ahy1 m. Giindiiz n asilsa, gece de i:iyle. Sadece h ava
karanl 1 k " diyordu kendi kendine. Fakat bu si:izler
M e ry em ' i n korkusunu gi d ermiyordu. "Nic;:in y almz
kalmam1z gerekiyor? Neden kimse bizi dii�iinmiiyor?"
diye ic;:inden gec;:iriyordu. Gi:izleri n i sobam n atqi ne
di kmi�ti. Alevler gi:izleri n i n i:iniinde dans ediyor, d an s

65
l'diyordu. Birden alevlerin arasmdan giizel mi giizel
bir peri \lk1verdi.
Ate� Peri 'sinin iistiinde, iizeri altm yald1zh, k1rm 1 -
z 1 , giizel b i r giysi vard1. Ate� Perisi sobadan \1 kt1ktan
s o n ra Meryem'e selam verdi. Meryem periyi goriince
\Ok �cf$1rd1.
"Ate� Perisi, gel digin iyi o l du. Biz \Ok yal mzd1k.
Liitfen annem doniinceye kadar yamm1zda kal " dedi.
Ate� Perisi giiliimsedikten s o n ra "Anneniz gel i nc eye
kadar yammzd a kal .amam. <;:unkii gidip, koyiin biitiin
ate� ve l ambal a n n m iyi y a m p yanmad1kl a n n a b ak­
mahy1m. D i l ersen seni yammda gotiirebi l i rim. Annen
gelmeden eve don eriz" dedi. Meryem bu o neriyi kabul
ett i . F:itma'y1 kucaklay1p Ate� Perisi'yle b i rl i kte evden
\lkt1l ar. Ate� Perisine selam vermek i\in karlar ayak­
l an m n o nii n den bir kenara \ekiliyorlar, yolun iki ya­
mndaki beyaza biiriinmii� aga\l ar b a�lanm egiyorl ar:...
d1.
Ate� Perisi "Buras1 ate� ve l ambalanna b akacag1-
m1z ilk yer" dedi. Meryem ile Ate� Perisi, kap1y1 a\an
riizgarl a birlikte eve girdiler. Buras1 annesinin \ah�t1-
g1 evdi. M e ryem 'in annesi d i ktigi elbiseden b a� 1 m
k a l d 1 rarak, b i rl i kte \ah�t1g1 terzi kad m a " <;: o cukl a n
evde yalmz b 1 rakt1m. 1 \ i m rahat degi l . Bari korkma­
y1p erkenden uyusal a r ! " dedi. Terzi kad m daha Mer­
yem'in a n n es i n e cevap vermeden, Ate� Perisi, Mer­
yem'e "l�im bitti. Haydi gidip oteki i�lerimize b aka­
hm" dedi. Oradan ay n l d i l ar, aydmhk hir penceren in
oniine gel diler. Buras1 Meryem 'in ogretmeninin eviy­
di. tigretmen, ogrencilerin kompozisyo nlanm o kuyor­
du. S 1 ra Meryem 'in komp ozisyonuna gelmi�ti. Ba�1m
kaldmp "Meryem n e iyi \Ocuk ! Annesi bu gece ge\
vakte dek \ah� acak. Ke� k e kork m as a da erken den
uyus a ! " dedi. Meryem og retmenini daha \Ok seyret­
mek istiyo rdu. Arn a Ate� Perisi "<;:abuk ol, haydi gide­
l i m " dedi.
Oradan aynhp . bir s o n raki eve gel d i l e r. Buras1 ,

66
Meryern'in her gun gtirilp sel arn verdigi ya�h adarnm
eviydi. Ya�h adarn ate�in k ar�1 s m a oturrnu� kans1yl a
konu�uyordu. Meryern, ya�h adarnm kansma "Bu ge­
ce Meryern i l e Fatrna yal mzl ar rn1?" diye sordugunu
i�itti . Kans 1 "Evet. Oglurnuzu bekl erneseydirn, gider
onl ara bir ugrard1 rn " diye cevap verdi. Meryern Ate�
Peri s i ' n e "Bunl a r bizirn y a l m z o l dugurnuzu nereden
b i l iyorlar?" diye s ordu. Ate� Perisi " �abuk ol, h aydi
gidelirn. B izirn ktiyiirniiz gibi kiit;iik bir ktiyde herke­
sin her �eyden haberi olur" dedi.
Bu mada ba�ka ayd m h k bir pencereye yakla�tl­
l a r. Ktiyiin diikkan s a h i b i n i n eviydi buras1. Diikkan
sahibi �ehirden yeni r tinrnii�. ald1g1 rnal l a n yerle�tiri­
yo rdu. Bunl ann aras m d a giizel bir i;ift ayakkab1 var­
d 1 . Diikkan s ah i b i onu k a ns m a gosterip " B ak, bu
ayakkab 1 l a n Meryern i i;fo a n n e s i isterni� t i " dedi.
Diikkan sahibinin kans1 " Ne guzel ayakkab1lar! Hat1r­
l att1gm iyi o l du. Bu gece Meryern'in an nesi eve gei;
dtinecek. �o cukl a n evde yal mz. Larnbay1 ahp onl ara
b akrnaya gideyirn" dedi.
Meryern gozlerini ayakkab1l ardan ay1rarn1yordu.
Ate� Perisi "Haydi gidelirn, gei; o l uyor" dedi.
Ate� Perisi ile Meryern yol a koyul dukl a n zarnan
Meryern "Ate� Perisi, b iz evirnize gidiyoruz. Ben art1k
ko rkrnuyorurn. Yal m z o l d ugurnuzu ve kirnsen i n bizi
dii�iinrnedigini s amyordurn. Arna �irndi herkesin yii­
reginin bizirnle o ldugunu a n l ad1rn. Sana i;ok te�ekkiir
ederirn" dedi.
0 gece Meryern ' i n an n es i eve dtindiigiinde, i;o­
cukl a n n m s o b a n m kar� 1s m da uyurnu� o l dukl a n m
gtirdii.

67
 KARA TAY

R1za b az1 c;ocuklar gibi ta� topl ay1p ceb i n i doldurmay1

ve o ta� l arla her �eye ni�an al may1 severdi. Biitiin i�i
sabahtan ak� a m a kadar ni�an a l makt1. Bazen agac;
d a l m a , bazen evin kap1s m a, bazen de pen cere cam1m
n i�an a h rd1. Bu ta�lardan b i ri hede fi n e c;arparsa, R1za
sevincinden yerinde duramat olurdu. Herkes o n a bu­
nun iyi b i r �ey o l mad1g1 m si:lyler, ama bu sazler bir
tiirlii R1za ' m n kulagma gitmezd i . Durmadan ta� top­
lay1p, n i�an ahrd1.
Bir gun R1za b i r agacm yamndan gec;iyordu. Ba­
�m1 kaldm nca, agaca konmu� beyaz gagiislii b i r serc;e
gardii. Ceb i n den b i r ta� c;1kanp n i�an ald1. lyi n i�an
ald1gmdan emindi. Arna serc;e uc;up gitti. R1za ta�m
ona isabet etmedigini dii�iindii. Ta�lan cebine koyup,
ba�ka bir yere n i�an almaya gitti.
Gece oldu.
R1za uyumu�tu.
B i r atm nal seslerini duydu. lyice kulak kabartt1.
At dart nala geliyordu. Nih ayet gele gele o n l a n n evi­
nin aniinde durdu. R1z ::: kap1y1 ac;m c a kara bir taym
kapmm aniinde durdugunu gardii.
- Ey kara tay ! Sen karasm, gece karanhk. Neden
evimizin kap1s1 aniinde durdun? diye sordu R1za.
Tay " S 1 rt 1 m a atla da, neden b u rada durdugumu
gar" dedi.

68
 R1za geri l ip kara taym s n t m a s u;rad1. Kara tay
ko�a ko�a ak c;ole geldi. R1za ba�1m kara taym kulag1-
n a yakla�tmp "Ey kara tay ! Sen karas m , gece karan­
hk. Beni nereye gotii riiy ors u n ? " dedi.
Tay cevap verd i :
- Bekle, goreceksin.
Ko�tu, ko�tu. Nihayet kara c;ole geldiler.
R1za yine sordu :
- Ey kara t ay ! Sen karasm, gece karanhk. B e n i
nereye gottirtiyorsun?
Tay "Be kle, goreceks i n " diye cevap verd i . Yine
ko�tu. Gide gide ak d aga geldiler. Ak dagdan gec;ip
kara daga geldiler. Kara tay ko�maya devam etti . Ni­
hayet R1za uzaktan b i r kent kap1s1 go rdii. Kente girdi­
ler. Geldikleri kent diger kentler gibiydi. Arna bu ken­
tin caddeleri bir cetvel uzun lugunda, agac;Ian kalem
boyundayd1. Kent meydam bir somun ekmek, meyda­
nm o rtasmdaki havuz d a s u c;anag1 b tiytikliigtindeydi.
Kara tay bir evin kap1s 1 ontinde durdu. R1za attan
a�ag1 atlay1p eve gird i . Evin ic;inde d o rt tane beyaz
gogiislii serc;e gordii. Onl ardan biri erkek, biri de ka­
d m giysisi giymi�ti. iki m i n i k serc;eden birinin tistti n ­
de erkek c;ocuk, otek i nde k 1 z c; o c u k giys i l eri vard 1 .
Dort serc;e de ktic;tik b i r yatagm etrafmda toplanm1�.
aghyorlard1.
R1za, erkek c;ocuk giys isi olan s erc;eye "Neden ag­
hyorsun?" diye sordu. Minik serc;e cevap vermed i ; sa­
dece agl ad1. Dzerinde k1z giysisi olan serc;eye "Neden
agliyorsun ? " diye sordu. M i n i k serc;e cevap vermeye­
rek, sadece aglad1. Kadm giysisi giyinmi� o l a n serc;eye
"Neden aghyorsun?" diye s o rdu. 0 da cevap vermedi.
B u kez tizerinde erkek giysisi o l a n serc;eye "Neden ag­
hyorsun?" diye sorunca, btiytik serc;e �oyle cevap ver­
di:
- B u go rdiigiin serc;e b e n i m oglumdur. 0 dtinya­
d aki btittin serc;elerden d a h a iyi uc;ar, btittin agac; ve
d a glard a n daha ytikseklere c;1kard 1 . Uc;maya hie; mi

69
 1,, . . 1. , d1 1 11111 · .. 1 l i ; i l 1 1 · 1 k 1·ndl'n w;t u ; kara dagdan
. .i .. d . 1 11. d . 1 1 1 �1·\· 1 1 . kara i,: i i l ckn ve ak �olden d e ge�­
'1 1 1 , ; 1 ll\'a hiiyiik in sanl a n n kentine gel d i . Yorul-
1 1 1 11 � t u . B i raz d i nlenmek i�in b i r aga� dahna kondu.
Kondu ama b i r �ocuk onun kanad m a ta� att1. Oglu­
mun kanad1 km l d 1 . Oglum o kmk kanad1yla u � arak
eve gel di. �imdi bir daha hi� u�amamas md a n korku­
yorum. 0 u�may1 her �eyden d ah a �ok s everd i .
R 1 z a yataga b akt1. Ne y a z 1 k ki s ab a h l eyin tel a�l a
vurdugu ser�eydi b u ! 0 kadar utand 1 , o kadar utand1
ki, ho��akah n b i l e d iyemed i . Evden pk1p kara taya
bindi. Ba�1m atm kulagma gotilrilp "Ey kara tay! Sen
karasm, gece karanhk. Ko� ! " d ed i . Tay ko�maya b a� ­
l ad 1 .
Kentten aynlip k a r a d aga vard 1 l ar. Kara d agdan
ak d aga geldil er. R1za pi�mand1. Art1k kend isini atm
ilzerinde d i k tutam1yordu. Ba�1m atm boynuna daya­
y1p aglamaya b a�lad1. 0 aghyor, kara tay ko�uyordu.
R1za ne kadar gittikleri n i , nereye vard 1 kl a n m an­
l amad1. B i rden bir ses duydu. Ba�1m atm boynu ndan
kal d m p d a gozlerini a�t1gmda,annesi " R1za, uyan ! Ni­
�in aghyorsun?" d iyordu.

70
Sadik Hidayet

HAYAT SUYU

B i r varm1� b i r y o kmu�. A l l a h 'tan ba�ka h i \ kimse

yokmu�.
B i r ayakkab1 t a m i rc i s i n i n ii \ t a n e o g l u v a rd 1 :
Kambur Haseni, Kel Hiiseyni v e Ahmet\ik. Biiyiik og­
l u Haseni biiyiicii ve kavgac1yd1. iki nci oglu Hiiseyni
hem beceri kli, hem beceri ksizdi. Kimi zaman h avuzun
suyunu \eker, bazen kar kiiriir, \ogu zaman d a ba�1-
bo� aylak ayl ak d o l a� 1 rd 1 . Heps inden kii\iigii Ahmet­
\ik kendi h a l i n de, babas m m b i r tanesiydi. Bir attar
diikkan m d a \ I rakhk yap1yor ve ayba�m d a a l d 1 g1 pa­
ray1 getirip babas m a veriyordu. Adamak1 l h b i r i�i ol­
mayan ve el leri h ar\hk a l m ak i\in babalarma uzanan
biiyiik ogul l a n n Ahmet\ i k ' i gormeye tah a m m ii l l eri
yoktu.
Tesadiifen � eh i rlerinde k1thk ba� gosterd i . B i r giin
kundurac1 ogul l a n m yan m a \agirarak o n l ara "B i l iyor
musunuz? Art1 k ben i m i�im giiciim yetmiyor. �ehird e
de p a h a h h k ald1 yiiriidii. S izler de art1k yeti�tiniz. He­
pinizin kii\iigii Ahmet\ik b i l e ma�al l a h o n be� ya�m­
da. Allah yard 1 m c m 1 z olsun. Gidip nzkm1z1 \Ikarm,
her b i ri niz hirer i�. sanat ogrenin. Ben bu ko�ede ken­
dime yetecek kadar kaza m n m . Giiniin b i ri nde h a l i n i z
vaktiniz diizel i rse n e al a ; bana d a h aber veri n . Yok

71
eger y a m m a d o n erseniz, b i r l o km a ekm egi m i z v a r,
birl i kte yeriz" dedi.
c;:ocukl ar: "Peki babac1g 1 m " dedil er.
Kundurac1 da her b i ri n e h i rer ekmek ve bir testi
su verdi. Yiizlerini operek ugurl ad1 o n l a n .
Di; karde� yola koyul d ul ar. Gozl eri nin alabil digi,
dizleri n i n dayand1g1 yere kadar gittiler, gittiler. Niha­
yet yorgun argm bir yol kav�agma gel d i lcr. Yorgun­
I u kl a n m i;1karmak ii;in bir kara agacm altma oturdu­
l ar. Ahmeti;ik'in yorgunluktan uykusu gel d i ve agacm
altmda derin bir uykuya d a l d 1 . Ahmeti;ik'i k1skamp,
onun kanma susayan biiyiik karde�ler, ke ndileri nden
daha yetenekli o l dugu i i; i n , i � l erine burnunu s o kup
engel o l masmdan korktul ar. Ken d i kendil erine "Ne
yap mah da bu belay1 ba�1 m 1zdan at mah? " dedil er.
Kol l a n m arkadan s 1 k1ca b a g l ay1p s iiriikleye sii­
riikleye karanhk ve derin bir magaraya att1l ar.
Ahmeti;ik ne kadar yalvanp yakard1ysa da o n u
d i n l e m e d i l e r v e kocaman b i r k a y a pari;asm1 getirip
magannm agzma dayad 1 l a r. Sonra Ahmeti;ik'in go m­
l egine giivercin kam siiriip o radan gei;en b i r kerva na
verd i l er v e o n u kundurac 1ya vermes i n i , Ahmeti;ik'i
kurt yedi gini soylemesini sahk verdiler. Sonra yo l l an ­
n a dev a m ett i l er ve g i d e gide b i r iii; ye! kav� agm a
geldil er. Orda kura i;ektiler. B i ri d o guya gitti, b i ri d e
bat1ya.

Kambur Haseni'ye gel i nce, s 1 rt m daki yiikiiyle tum

su ve ekmegi bitene kadar yiiriidii. D a r vakit b i r o r­
mandan i;1kt1 . Uzaktan mavi b i r alev gordii. Yakl a�m­
ca bir biiyiicii kul iibesi oldugunu gordii. Orada oturan
i htiyar kad m a sel a m vererek " Neneci gi m ! Tan n nzas1
ii;in bana ac1ym . Ben garip ve kimsesizi m. B ugiin bu­
rad a yatacak bir yer verin. Ai;hk ve susuzl u ktan tii­
kenmek iizereyim" dedi.

72
 lhtiyar k a d m " S e n i n gi b i i�s i z ve utanmaz b i r
kamburu k i m ag1rlar? Arn a h a l in e ac1 d 1 m . Eger dedi­
gi m i�i yaparsan seni ag1rl a n m " d ed i .
Haseni beklemeden " B a� ilstilne, dediginiz h e r i�i
yapmaya raz1y1 m " d edi.
- Evim izin arkasmdaki ktir kuyuya bir mum dil�­
til. Onu c;1kar. Bu mumun m av i alevi var ve hic;bir za­
man sonmez.
lhtiyar kad m ona su v e ekmek verdi. Sonra birlik­
te gitt i l er. Kul ilben i n arkas m d a Haseni'yi bir zembi l e
koyup kuyuya sark1tt1 . H aseni mumu ald1 v e yukan
c;ekmesi ic;in i htiyar kad m a i� aret ett i . ihtiyar k a d m
ipi c;ekti. Kuyunun agzma g e l i r gelmez mumu kapmak
ic;in elini uzatu. Haseni bund an ku�kulanarak:
- Hay1r, �imdi d egil. B irak ayag1m yere degsin. 0
zaman mumu vereyim, d ed i .
ihtiyar k a d m o fkelenince i p i n ucunu b 1 rak1verd i .
Haseni takl a makl a a�ag1ya dil�til. Arn a hic;bir �ey o l ­
m ad 1 , b u m u b i l e kanamad1. Mum d a h a l a yamyordu.
Fakat Haseni ' n i n n e i�ine yarard1? B u kuyunun ic;inde
ti l ecegini gorilnce dil�iln ceye d a l d 1 . Sonra cebinden
bir c;ubuk c;1kararak "Bana kalan son �ey" d ed i . <;:ubu­
gu mumun mavi aleviyle ate�ledi ve birkac; nefes c;ek­
ti. Kuyunun ic;i dumanla d o l d u . B i rden ipek bir kuma�
ic;inde el i gogsilnde bir cilce bel irerek "Ne emredersi­
niz?" dedi.
Haseni:
- Sen kimsin? Cin m i s i n , peri m isin? 1nsan m 1 -
sm?
- Ben kilc;ilgilnilz ve h i zm etc;inizim.
- Once yard 1 m et d e yukan c;1 kay1 m . Sonra para
pul ve hayat istiyorum.
Cilce, Haseni'yi s 1 rt m a ahp kuyudan c;1kard1. Son­
ra o n a :
- E g e r p ara, pul ve i y i b i r h ayat istiyorsan bu
o l ur. Buradan yilril, b i r �ehre u l a� a ca ks m . Drda h e r
i � i n yo l u n a g i rer. Arn a h a y at suyundan sakm maya

73
c;ah�. dcdi ve eliyle bir taraf1 gosterd i . Haseni heye­
canlamp eli ayagma dol a�t1. Mum e l i n d e n kurtuldu
ve kuyu nun dibine dii�tii. B i r de bakmca ciice n i n
kayb oldugunu gordii. Sanki y e r yanlm1� da i c; i n e g i r­
mi�ti.
Haseni, karan hgm ic;inde ciicenin gosterdigi yol­
dan dosdogru yiiriidii. �afak si:ikerken nehir k1y1 smda
bir �ehre u l a�t1. 0 beldenin tiim insa n l a n n m ki:ir o l ­
d ukl a n m g o r d ii . Neh i r k1y1s m a egil erek y ii z ii n e b i r
avuc; su serpti . B i r avuc; d a i c; t i . Yak 1 m n d a o l a n b i r
ki:ire:
-Amcac1g1m, buras1 n eresi? diye sord u.
- Bil miyor musun yoksa? Buras1 altm sac;an iilke,
diye cevap verdi o adam.
Haseni:
"Tann nzas1 ic;in. Ben g a ribim. Uzak bir �ehirden
geliyorum. Yol d a bil miyorum. Bana yiyecek b i r �ey­
ler verir misin?" d iye sord u .
Ad a m :
- Burad a h i e; kimseye bedava bir �ey vermezler.
B u nehrin kumundan bir avuc; verirsen, sana ekmek
veririm, diye cevapland1rd1.
Haseni n eh ri n ku m l a n n a e l i n i d a l d m nca, biitiin
topragm a l t m oldugunu g o rd ii . <;ok keyi fl en d i . B i r
avuc; o adama vererek ondan ekmegi a l d 1 . Hemen ye­
di. Ceplerini d e altm kumla doldurarak yola koyuldu
ve �ehre dogru yiiriidii. Ul a�t1gmda o ra n m biiyiik bir
�eh ir oldugunu gordii. Arn a tiim �ehir koyun ag1h gibi
iist iiste kurulmu�tu. Halk1 ki:ir o l dugu ic;in ya magara
kovuklannda, ya da bu tepeci k l erin altmda ya�1yor­
l a rd 1 . Gece ve giindiiz o n l a r ic;in b i rd i . Tiim �ehird e
tek bir lamba b i l e yanm 1yo rdu. D evlet i l a n l a n ve ya­
z1lar iri h a rflerle kalm m ukavvalar iizerine bas1hyor,
tiim halk as1k suratla, bic;imsiz kirl i giysiler ve �i�kin
gi:izleriyle kurt gibi birb i rl e ri n e d o la�1yorlard1. Birine
"Amcac1g1m, nic;in buran m insanlan ki:ir? " diye s o r­
du.

74
 Adam : " B u u l k e n i n t o prag1 alt m l a kan�1kt 1 r ve
i:izelliginden ol acak, gi:izu ki:ir ediyor. Gi:izlerimize � i fa
verecek b i r peygamb eri gi:izumuz yo l d a bekliyoruz.
Her n e kad a r zenginsek de, gi:izumuz olmad 1g1_ ii;in
fakir o l up d a d u nyay1 gi:irmeyi i;ok isterdik. Bundan
d o l ay1 suklum p u k l u m � e h ri m izde k a l akald1k" d iye
cevap verdi.
Haseni i�tahland1. Kendi kendine "Bunlar adama­
k 1 l h a l d at 1 h p s a g i l a b i l i r. Ben o n l a n n peyga m b e ri
ol ursam, ne zaran var?" dedi. Gidip, meyd a n m ki:i�e­
sindeki min bere i;1karak b ag 1 rmaya ba� l ad 1 :
- E y i n s a n l a r ! B i l i n k i ben, beklenen peygambe­
ri m. Size m uj d e vermek ii;in Tan n tarafmdan gel d i m .
Tann s i z i denemek isted igi ii;in, geri;ekleri daha iyi
arayabilmeniz ve hakikatleri gi:iren gi:izunuzun ai;1l­
mas1 nedeniyle b u a l i;ak d u nyay1 gi:irmekten sizi
mahru m etti. <;:unku ken d i n i bil mek, Tann 'y1 bil mek­
tir. Dunya ba�tan b a�a �eyt ani vesvese ve asils1z �ey­
l erle doludur. Dedikl eri gibi, gi:iz gi:irunce, gi:i nul i;ok
�ey ister. Siz gi:irmedigin ize gore �eytanm vesvesesin­
den uzaks m 1 z . Hal in izden memnun o l a rak ya�1yor ve
her ki:itu luge kar�1 d i reniyorsunuz. 0 h a l d e s a b 1 rh
o l u n ve Tan n 'ya �ukred in ki bag1�1 size vermi�. <;:un­
ku bu d unya gelip gei;icid i r. Arna i:iteki dunya ebedi­
dir ve ben size yol gi:istermek uzere gel dim.
lnsan l a r i:ibek i:ibek o n a b a g l a n i p , yo l u n a b a�
koyd u l a r. H as e ni de i � i n i n daha i;ok buyumesi i i; i n
her gun c i n , peri , k1yamet gunu, cennet, cehennem,
kaza ve kader, kab i r eziyeti ve bu gibi konul ard a
uzun uzad1ya nutuklar v e riyord u ; onun nutukl a n n i
i r i harfl erle mukavva uzeri n e yaz1yorlar ve h a l ka d a­
g1t1yorl ard 1 . <;:ok gei;med e n a l t m s ai;an �ehrin tum
ahal isi ona inand1. dn celeri halk birkai; kez ayakl anip
altm y1kama i�ine yana�mayarak tedavi o l m ak iste­
d ikl erinden, kambur Haseni o n l a n n hepsi n i bu yo l l a
i k n a etti. Bi:iyl elikle o beldenin zengin v e ensesi ka­
h n l an n i n gelirleri daha da artt1. Haseni'nin unu dogu

75
ve b at1ya y ay1ld1. K1sa zamanda da ki:irler padi�ah1-
n m yakm l armdan oldu.
Bu arada tiim halkm altm toplamak zorunda ol­
duguna karar verdi. Herkes evden nehir k1y1s m a ka­
dar beline bir zincir bagl a m 1�t1. S abah �afak si:ikme­
den i;an i;ahyor ve grup grup altm y1kamaya gidiyor­
l a rd 1 . Giine� batmca i�leri n i b1 rak1yorlar ve ki:irii ki:i­
riin e zin cirin ucunu tutarak evlerine di:iniiyorlard 1 .
Tek eglenceleri ii;ki ii;mek ve esrar i;ekmek olmu�tu .
Hii; kimse toprag1 ekip bii;meyi b i l m ediginden, altm
kar�1hgmda tah 1 l , esrar ve ii;kilerini kom�u iilkelerden
satm ahyorl ard 1 . B u neden l e toprak verimsiz dii�mii�.
halk1 pislik, hastahk ve mutsuzluk sarm1�t1.
Altm topragm tesiri ile Haseni ' n i n gi:izleri once
yara bere, sonra da ki:ir olduysa da, altm toplama h1r­
s m d an d o l ay1 y o ru l m ak n e d i r b i l m iyordu. Giinden
giine mevkii daha d a kuvvetleniyor, ki:irler iilkesinde­
ki mah, mii lkii, zenginligi gittiki;e i;ogahyordu. Hatta
tiim evlerin duvarlarma Haseni'nin resimleri asi lm1�t1.
Sonunda Haseni, gi:iziine i;ok giizel bir i;ift yapma gi:iz
takt1 rmak zorunda k a l d 1 . Arna b u n a kar� J l 1 k a l t m
tahtta uyuyordu. Kamburunun iistiinii altm bir yap­
rakla kaplatr.u�tI. Altm damacanal ardan �arap ii;iyor,
altmdan esrar ag1zhg1yla esrar i;ekiyordu. Altm ibrik­
lerle y1kamp temizlen iyordu, her gece ona bir e� geti­
riyorlar, o d a i;ektigi biitii n bu zorluk ve dii�kiinliik­
ten s o n ra d i legine kavu�tugu ii;in Tann 'ya �iikredi­
yordu.
B abas1, karde�leri, eski ya�ant1s1, h atta babasmm
ri cas1 bile tiimiiyle h at m n d a n i;1kt1 . Gi:isteri� ii;inde,
ii;ki ve eglenceyle dolu bir hayat ya�amaya ba�lad1.

Haseni burada ya�ayadursun, b akahm kel karde�i

Hiiseyni ' n i n ba�ma n e l er geldi? Hiiseyni d e dii�e kal­
ka dogu caddesinden yola koyu ldu. Gide gide bir ko-

76
ruya vard 1 . Yorgun luk ve bitki n l ikten bir agacm alt1-
n a uzand1 ve uyuyakal d 1 . Sabahleyin selers ve c1v1lt1-
lar aras m d a, agaca ko nmu� iii; karga n m birbirleriyle
konu�tukl a n m i�itti. O n l ard a n biri :
-Karde� im, uyuyor musun? dedi.
1kinci karga :
- Hay1r, uyamg1m.
Ui;tincti karga :
- Karde� im, yeni bir haber var m1?
B i rinci karga :
- Oooh ! B izim bild iklerimizi insanlar da bilseler­
d i ! Mehtap tilkes i n i n � a h 1 i:il m ti� ! Tahtma oturacak
halef o l mad1gmdan yann dogan ui;uracaklar. B u do­
gan kimin ba�ma konarsa, o , �ah olacakm1�.
lkinci karga :
- Sence kim �ah o l acak?
B i rinci karga :
- Bu agacm a l t m d a uyuyan adam �ah olacak.
A rn a b a� m a koyu n i�kembes i k oyup, �ehre gitmesi
ko�u luyla. 0 zaman dogan gel ip ba� m a kon ar. Once
yabanc1 o ldugunu gi:irtince kabul etmezler ve bir oda­
ya hapsederler onu. Pencereyi ai;mas1 gerekiyor. 0 za­
man dogan, tekrar pencereden girerek ba�ma konar.
Ui;tincti karga :
- Pi:ih ! sag1rl ar tilkes i n i n �ah1 m1?
1kinci karga:
- O n l a n n sag1 rhgm m i;aresi ne, biliyor musun?
Ui;tincti karga :
- Hayat suyu. Arna hayat suyunu insanl ara verir­
lerse, gozl eri kulakl a n ai;1 h r ve bundan bi:iyle patron­
l an n a boyun egmezler. �u gordtikl erini bu agaca ast1-
l a r. Si:iztim o n a h alkm kul akl a n m tedavi etmek isti­
yorlard1, dedi ve gak gak d iye i:itti�erek ui;tular.
Htiseyni goztinti ai;mca iki adamm agaca as1h ol­
dugunu gi:irdti. Korkusu ndan yeri nden s 1 i;rad1 ve kai;­
maya ba�lad 1 . Yolu tizeri n d e stirtiden geri kalm1� b i r
ogl ag1 yakal ad 1 . B a � 1 n 1 k e s i p , i�kem besini i;1kararak

77
1 , . 1 ·,. 1 1 1 . 1 � 1 1 y d 1 1 V l' y o l u n a dl'va m l'lti. D a r vakit biiyiik
1 1 1 1 � l ' i 1 1 1· u l a � t 1 . Ora d a a c a y i p bir giiriiltiidiir gi:ird ii .
1 ,· i n i\· i n scv i n d i . G i d i p �e hrin ken annda b i r harabeye
oturd u . Bir de bakt1 ki, goge yiikselen bir avc1 dogan
siizii l iiyor. Dogan siiziile siiziile o n u n b a� m a kondu
ve pen<;esiyle ba�1 n t tutt1 1 .
lnsanlar o n a dogru h u c u m ederek hurra <;ektiler
ve eller iizeri nde havaya kald1rd 1 l ar. Ancak yabanc1
oldugunu anlar a n l amaz o n u b i r o d aya kapad 1 l a r ve
kap 1s1n1 kilitledil er. Hiiseyni gidip pencereyi a<;tt. Do­
gan tekrar haval andt ve p encereden gi rerek onun ba­
�ma kondu. lnsanlar bu kez de ba�ma ii�ii�iip, onu al­
t m d an yap 1 l m 1� d i:i rt atl t b i r arabaya ot urttu l a r. Ti:i­
ren l e gi:irkemli b i r saraya gi:itiirdiiler onu. t;:ok yiiksek
bir h a m a m d a b a� t n t , viicudunu y1 kad 1 l ar. K1ymet l i
giysi v e ciibbeler giyd i rdil er. Sonra milcevherle i�len­
mi� bir tahta oturttular. Ba�ma da ta<; koydular.
Hiiseyni' n i n zevkten i<;i i<;ine s1gm1yord u . �a�km
�a�km <;evresine bak1mrken, gosteri�li ve p arlak elbi­
sel i b i r ki:ir gelerek yeri i:iptii ve "Efendimiz, Al l ah
uzun i:im iirler versin. Tiim burda bulunanlar adma si­
zi tebrik ederi m" dedi.
Hiiseyni gogs ii n ii temizleyip, d e ri n bir nefes al­
d1ktan sonra e m redici bir s esle " Sen kimsin?" dedi.
- Allah uzun i:imiirler vers i n . B u iilkenin tiim in­
sanlan sag1r ve dilsizd i r. B e n altm sa<;an iilken i n ta­
cirleri nden b i r yabanc1y1m. Kutlama ti:iren i n i huzuru­
nuzda yerine getirmek i<;in gi:irevl endirildim.
- Buras1 neresi?
- Buraya mehtap iilkesi derler.
- G it, b e n i m agz1md a n halka si:iyle. Her zaman
o n l a n d ii � ii n d ii g ii m iize ve golgemiz alt m d a huzur
i<;inde ya�ayacaklanna dair onl ara giivence ver.
-Ba� iistiine.
Hiiseyni si:izii nii kesere k :
- Si:iyle, i�lerinin b a � r n a gits i n l e r. G evezelik de
yasak. Duydun mu? Ak�am yemegim izi haz1rl as mlar.

78
 Kor tacir sofrac1ba� m a i�aret etti. Herkes egi l erek
kap1dan i;1kt1. Sofrac1ba�1 d a one i;1k1p egi l d ikten son­
ra geri geri d1�an i;1kt 1 . Htiseyni kalk1p esnedi. Gti­
ltimseyerek kendi kendi n e " B u apt a l l ara a m m a da
oyun oyn ad1m. Ne yapt1g1m1 bilmiyorlar. O n l ara unu­
t a m ayacaklan b i r ders vereyim de gorstin l e r" dedi.
Sonra bir boydan b i r boya sofra do�enmi�, rengarenk
yiyeceklerle d o n atilm1� btiytik bir odaya g i rd i . Key­
fi nden s o framn etrafm d a dans etti ve yemeklerden
tist tiste hemen b i rkai; tan e at1�t1rd 1 . Bir h i ndiyi ahp
di�ledi. B i rkai; kadeh ayran ve meyve suyunu b a� m a
dikti. Sonra yatagma gitti.
Htiseyni ertesi sabah ogleye dogru uyand1 ve emir
verd i . Ttim vezirl er, emirl er, saray soyt a n l a n , e�raf,
ayan, eli;iler, tiiccar b i rb i ri pe�i s 1 ra dizi l d i l er. G rup
grup geliyorlar, egiliyorlar, duvann ken annda s 1 raya
dizi l iyorlar, el, goz ve ag1z hareketl eriyle kulluk ve
baghhklanm gosteriyorlard1. Padi�ahm o n ay m a sun­
mak istedikleri onemli b i r konu veya ivedi bir ferman
oldugunda yanlan ndaki kiii;iik not defterlerine yaz1-
yorl ar ve Htiseyni'ye veriyorlard1. Ne var ki Htiseyni
okuma yazm a b i l medigi ii;in, cevab1 sozlti olarak ona
vermek ve sonra konuyu go rti�mek ii;in, altm sai;an
ti l kenin kor tacirlerinden iki ki�iyi sag kol ve sol kol
veziri sei;ti.
Htiseyni'ye o kadar dal kavukluk etti ler ki, dalka­
vukl a r, � a i ri e r, soyta n l a r, onun etra fm 1 s a rd 1 .
Hiiseyni'yi o den l i Tan n ' n m golgesi ve yerytiztintin
Tann's1 gibi gosterdiler ki, Hiiseyni de buna aldand1.
Gobegi katmer katmer �i�t i . Kendini bir �ey zannedip,
gurur ve kibre kap1ld1. Hii; kimse ona goztintin tisttin­
de ka�m v a r diyemiyordu. Sonra d a vurd u k1rd1 i;o­
gald1 .Tutuklamalar artt1. P o l isler, beki;il er, muh af1zl a r
halkm gozti n ti oylesine y1ld1rd1 k i , bu durum herkesin
camna yetti. Ttim mehtap tilkesi halk1 ziraate, ha�ha�
ekmeye ve d am 1t1k ii;ki i i; m eye zorian d 1 . Boyl e l i kl e
a l t m s ai;an ti l keden a l t m a l acaklar, kar�1hgmda ii;ki

79
ve esrar satacaklard1, sonra da Hilseyni ve etrafm d a ­
kilerin paras1 k a t k a t artacakt1. S o z il n k1sas1 h a l k fa­
kirl ik ve mutsuzluk ii;inde ya�1yordu. Korltik hastahg1
yava� yava� mehtap tilkesine si rayet etti. Sagirhk da
mehtap il l k e s i n d e n altm s a i; a n ti l keye s 1 i; rad 1 .
Hilseyni'nin d e kul ag1 agir i�itmeye b a� l ad 1 v e sonra
da s ag 1 r o l d u . Arn a y an m d a bulunan b i rkai; s aray
soytans1, dalkavuk ve kor tilccarla zevk ve safa ii;inde
ya�ad 1 . Babas1 ve karde�leri tilmilyle h atmndan i;1kt1
ve babasmm ricas1m d a u n uttu.

Hilseyni'yi b u rada buak a h m . B a k a h m Ah m et­

i;ik'in ba�m a n e geldi? Efendime soyl eyey i m : Ahmet­
i;ik k o l l a n b agh, baygm b i r �ekilde m agaraya dil�­
mil�til . S ab a h a d ogru m a garan m agz m d aki kayamn
aras m d a n z ay1f b i r 1�1k girince, b i rden birinin kol l an ­
m tutup o n u sarst1g1m fark etti. Gozl eri n i ai;mca, b 1 -
y 1 k l a n kulag1m gei;mi�, i ri yan b i r d e rvi�in b a� m d a
durdugunu gordil. Dervi�: "Senin burada n e i�in var?"
diye s ordu. Ahmeti;ik b a� m d an gei;enl eri, babas m m
ekmek paras1 kazanmak i i; i n o n l a n n as 1 l gond erd igi­
n i , karde�lerinin bu b e l ay1 b a� m a n as1l getirdiklerini
b i r b i r a n l att1 . Dervi� kol l a n m ai;1p ona yiyecek bir
�eyler getirdi. Ahmeti;ik yemegi n i yed i kten sonra der­
vi�e : " � i m d i k arde� l e ri m i n y a m n a gidip o n l ara yar­
d1mc1 o l m ak istiyorum" dedi. Dervi� : " �imdi zamam
d egi l . Bo�u bo�u n a ken d i n i e l e verip yakal a m rs m .
Eger dogru soyl ilyorsan k a d i fe i; i i;egi il l k es i n e git.
Tum m utsuzlan kurtarmak ii;in h ayat suyunu bul " di­
ye cevap verdi.
- Yolu nerede?
- Sana tari f edeyi m . H ayat suyu Kaf Dag1 ' n m ar-
kas m d ad1r.
Magaramn ko�es i n den b i r kaval ahp ona verdi ve
"Bu benim h at 1 ram olsun s a n a" dedi.
Ahmeti;ik kavah ahp, koyn una koydu ve b i rl i kte

80
magaradan \Ikt1l ar. Dervi� onu ti<; yol agzma gi:ittir­
dti. <;:ok ta�hk ve i n i � l i \Ik1�h o l a n ti\ti ncti yolu o n a
gi:isterd i . Ahmet\ik vedal a�arak yo l a koyu ldu. A z git­
ti, u z gitti. Yolda ytirtirken kavahm \ahyordu, ku�lar
ve diger h ayv a n l a r etrafm a toplamyorl ard 1. Ogl eye
d ogru ya�h b i r \ m a r agacma ul a�t1. Kendi kendine,
" �urada b i raz kestirip, sonra b i r yola devam edeyi m "
d e d i . Hemen uykuya d a l d 1 . B i r sure sonra b i r h 1�1rt1
sesine uyand 1 . B a� 1 m n tizeri ne bakmca, kocaman b i r
ej d erh amn agaca t1rm a n d 1 g m 1 gi:irdti. Aga\ta b i r ku�
yuvas1 vard 1 .
Ej derha yakla�1 rken yavru ku� l ar bagn�maya ba�­
l ad 1 l a r. Ej derh a m n o n l an yemek istedigini gi:irtince,
Ahm et\ik kalk1p yerden b i r ta� ald1 ve ej derhaya fir­
l att1 . Ta� ej derhanm ba�ma \arpmca, kocaman ej der­
ha yere dti�tip o rac1kta i:il dti.
Ej derh a her yII, ztimrtidtianka yavrulay1p da yav­
ru lann U\ma zamam gel i nce, yuvaya gel i r ve hepsini
yerd i . Bu y1l d a zamamnda gel m i�ti. Ancak Ahmet­
\ik, i�ini yapmasma meydan vermemi�ti.
Ej derh ay1 i:ildtirtir i:i l d tirmez, gidip tekrar uzand1
ve uykuya d al d 1 . Sonra ztimrtidtianka dagm ytiksekle­
rinden h avalamp, yavru l an n a yiyecek bir �eyler getir­
d i . Aga c m altmda b i r a d a m m uyudugunu gi:irtince
tekrar daga d ogru U\tU. Kanad m m tisttine kocam an
bir kaya par\as1 alarak, a d am m ba�ma atmaya gel d i .
" B u her y1l gel ip yavru l a n m 1 ka\I ran ki mse o l m a h .
Ku�kusuz bu yII d a b u i� i\in gel m i�. �imdi h e n gi:is­
teririm o n a " diye dti�tindti.
Ztimrtidti anka yuv as m a yakl a�mca, ta� Ahm et­
\ik'in ba�ma gelecek �eki l d e ni�an ald1. Yavru l a r an­
n e l erinin niyeti n i n ne o l d u gunu hemen an l aymca,
bagmp \ag1rmaya ve kanat \Irpmaya ba�lad 1l ar. "An­
necigim ! Atm a ! Bu adamcag1z o l m asayd1, ej derha bizi
\Oktan yemi�ti ! " diye bag1rd 1 l ar. Ztimrtidtianka bunun
tizeri ne ta�1 uzaklara attI.
Di:intince once \Ocukl a n n a yiyecek verd i . S o n ra

81
kanatl a n n i �ems iye gihi a <; a rak. rahat rahat uyusun
diye Ahmet<;ik'in tizeri ne 14olge b1rakt1. Ogleden sonra
Ahmet<;ik uya n d 1 g 1 n d a , ztimrtidtianka o n a " Delika n h ,
d i l e benden ne dilerse n . � i m d i soyle bana, nereye gi­
diyorsun?" dedi.
- Kadife <;i<;egi til kesin e gitmek istiyorum.
- <;:ok uzak. Neden o raya gidiyorsun?
- Kardql erimi kurtarabil mek i<;in hayat suyunu
bul maya.
- Ha? Bu i� <;ok gti\. Once benden bir ttiy kopar
ve daima yaninda tut. Gtintin birinde yard1m1ma ihti­
yacm o l u rsa. bir b a h a n ey l e d ama <;1 k1p ttiyti mti yak.
Ben hemen gelir, seni kurtannm. �imdi gel, kanatlan­
mm i.istti n e otur.
Ztimrtidtianka yere kondu. Ahmet<;ik o n u n kana­
dindan bir ttiy kopararak cebine koydu. S o nra ztimrti­
dtiankanm kanatlan tizeri n e \ I karak oturdu. Ztimrti­
dtianka havala nd1.
Ztimrtidtianka Ahmet<;i k'i yere indirdiginde gtine�
Kaf Dag1 ardinda kaybol uyordu. Ormanda, o n ti n de,
gorkem l i kap!l anyla btiytik b i r �ehir gorti n tiyo rdu.
Ztimrtidtianka onunla vedal a�t1ktan sonra w;tu gitti.
Her taraf goz alabi l d igince baghk, bah<;elik, yem­
ye� il v e bay m d 1 rd 1 . Ekip b i <;mekle ugra�an n e�eli ve
canh i n s a n l a r gorti n tiyo rdu. Ya saz <;ahyo rlar ya da
egl e n iyorlard1. 0 b e l d e n i n h ayv a n l a n in sanl ard an
korkmuyorlard 1 . Ceylan sakin sakin otluyor, tav� an
insa n l ann elinden yem yiyor, ku�lar aga<;lann dalla­
nnda CIVIi CIVIi �ark! soy] tiyo rJardI. Meyve aga<;J a n
her taraftan birbirlerine b a � uzatm1�lard1.
Ahmet<;ik o sulu meyvelerden birka<; tane kopanp
yedi. S o n ra yerden kaynayan bir pmann ba� m a gidip,
ytizti n e bir avu<; su serpti. Gozti oyl esine ayd m l a nd1
ki, bir fersah otedeki rtizgan goreb iliyordu. B i r CIVU\
da SU i<;ince, kul aklan oy] e duyarh oldu ki sivrisinek­
] erin aks m g m 1 b i l e duyuyordu. 0 dopdolu ya�amm
verdigi sarho�lukla kava h n i <;1kanp <;al maya ba�lad1.

82
Dagm etekl erinde yay1 lan bir koyun sii riisii ile, aya
sanki, sen r;1kma ben dogd u m dercesine, giine� kadar
giizel b i r r;oban k1zm etrafm a topl :md1g1rn gordii.
K1z, s 1 rm a sar;lan ve inci d i�leriylc koyu nlann ar­
dmdan gel d i . Ahmetr;ik bir bak1�ta bir degil, bin canla
r;oban k1za a�1k oldu. Ona " B u ras1 neres i ? " diye sordu.
K1z "Buras1 kadife r;ir;egi iilkesi d iye cevap verdi.
- Ben hayat suyu ir;in geldim. Kaynag1 nerede?
K1z giil erek cevap verd i :
- Tiim sular hayat suyud u r. B u suyun bel i rl i bir
pman yok.
Ahmetr;ik dii�iinceye d al a rak :
- Hissediyorum. Sanki degi�tim. B u radaki her �ey
riiya aleminde gibi. Goziimle gordiigiim �eylere hir;bir
zaman inanamazd1m, dedi.
K1z:
- Sen nereden gel din? diye sordu.
Ahmetr;ik, macerasm1 ba�m d an sonuna dek anl at­
t1 ve babas1yla karde�leri ir;in hayat suyu gotiirmeye
geldigini soyledi. K1z onun haline ac1yarak:
- B u rada h ayat suyu n u n b el i rl i bir pman yok.
Her yerd e var h ayat suyu. Yal r n z sag1rl a r ve korler
iilkesi insanlan suya bu ad1 takt1l ar. Arna karde�lerin­
de ozgiirliik duygusu yoksa bo�una vaktini telef etme.
\:iinkii hayat suyu onlann i�ine yaramaz, dedi.
Ahmetr;i k :
- Belki d e yar n l d 1 m . S izin sozlerinizden faz l a bir
�ey anlam1yoru m . B uradaki her � ey riiyadaki gibi . . .
Yorgun argm oldugum ir;in �ehire gitmeliyim.
K1z:
- Sen iyi kalpli bir delikanhsm. Eger istersen evi­
miz ken d i evin gibidir.
Ahmetr;ik'i yar n n a alarak evine gotiirdii ve a n n e­
sine onun dilegini soyl ed i . KIZln annesi "Ho�gel d i n .
Buyrun konugumuz o l u n v e yorgu nl ugunuzu r;1kann"
dedi.
Ah metr;ik'in r;oban k1za a�k1 giinden giine r;ogal I -

83
yordu. B i rka-; gun �ehirde gezd i, dola�t1. Sonra i�siz­
l i kten cam s1k1h nca, gelip k1Z1n a n n es i n e "Bir i� bul­
rnak istiyoru rn " dedi.
- Ne i � yaparsm?
- Hi-;bir � ey ! tki tane kolurn var. D ediginiz her i�i
yapanrn.
- H ay1r, can m m istedigi, ustes i n den gelebi l ecegin

Ahrnet-;ik bir s u re du�undukten sonra: " Babarnm

�ehrinde attar -;1rag1yd 1rn. tla-;lan tanmrn" dedi.
K1zm a n nesi : "Yolurnuzun ustti ndeki attar b i r -;1-
rak anyordu. 1stersen git y an m a -;al l � " diye cevap
verdi.
Ahrnet-;i k : "Tabii, bundan iyisi can s aghg1."
K1zm annes i :
- S e n ternbel b i r del i k a n h o l rn a d 1 g m a ve -;al l�­
rnay1 sevdigine gore, isters e n bundan boy l e gel, bura­
da bizi rn l e kal, dedi.
Ahrnet-;ik gunduzl eri gidip attann yanmda -;ah�1-
yor, ak�arn l a n d a -;oban k1zm evi n e donuyordu. Ya­
va� yava� okurna yazrn a ogrendi. Att a n n rnu�terileri­
nin i�l eri ni yap1yordu. t�i de daha iyi oldu. Hatta -;i­
l i ngirlik ve rn a rangozluk da ogre n d i . c;:u nku babas 1
o n a bir rn es l ek ogrenrnes i n i ogutlern i�ti . So nra buyuk
bir dugun yaparak -;oban k1zl a evl endi. Kans 1 ve yeni
tam�t1g1 arkad a�l any l a ozgur ve rnutlu bir ya�arn sur­
duruyordu. Arna tek uzunttisu, b abas m m ve karde�le­
ri n i n ba�ma n e geldigi n i b i l rn ern esiyd i . Kad i fe -;i-;egi
ulkes i n e gelen her yabanc1ya sorular s o ruyo r, baba­
s m d a n ve karde� l erinden h aber a l rn ak istiyordu. Arna
�ans1 hi-; yaver gitrniyo rd u . Nihayet gunun birinde
altm s a-;an tilkeden gel e n v e kor olan bir attar
rnu�teriyle dostl uk kurup agzm 1 arad 1 . Kor o n a :
- Ku ftir s oylerne. D i l i n i t u t . S e n i n s o rdugun
Karnbur Haseni degil, bizirn peygarnberirnizdir. dnce­
ki y1l ulkernize gel i p rnucizeler yaratt1. Yani hepirniz
yolurn uzu sap1trn1�t1k. Korltik derd i n d en azap -;eki-

84
yordum. Bizi k u rtard 1 . H e pimizi tes elli etti . Cenneti
vaadetti ve bizleri b u utani;tan kurtard 1 . Tum halk can
goniilden i;ah�arak o n u n ii;in altm y1 k1yorlar. Bize
vaaz veriyor, bize yo! gosteriyor. �imdi goziimii teda­
v i ettirip b u ra n m hayat suyundan almak ii;in gelme­
d i m . \ii n kii y a m m d a b u sudan yeteri nce getirdim.
Sadece b i r i;ift yapma goz ii;in geldim, dedikten sonra
beline as1h kiii;iik tulumu gosterd i .
Ahmeti;ik i � i n ii;yiiziinii gorerek dervi�in soziiniin
dogru ol dugunu anlad1. Art1k sesini i;1karm ad1. Ba�ka
kimsel erden d e durumu ara�t m n ca, Ke! Hiiseyni'nin
d e mehtap iil kesinde 0 iil k enin insanlanm o ldii rmek,
mallanm yagmalam akla me�gul oldugunu, altm ve
diinya mah h 1 rs m m bu zavalhlan kor ve es i r ettigini
a n l a d 1 . Karde�l e ri n i n h a l i n e ac1d1 ve kendi kendine
"Gidip onlan kurtarmahy1m" dedi. Ustas1 diikkana ge­
l i nce, o n a :
- Usta, b ir y1ldan faz l ad 1 r yammzda i;ah�1yorum.
Bu iil keye gel d i g i m zamandan itibaren ya�amm ve
ozgiirliigiin ne demek ol dugunu anlad1m. Okuma yaz­
ma b i l m iyordum, okur yazar o l d u m . Mesleksizd i m ,
b i rkai; m es l ek b i rden ogren dim. Kor ve sag1rd1m. G o ­
ziim kulag1m burada ai;1ld1. Ozgiir havada teneffiis et­
me zevki n i , eglen ceyle i; a h � m ay1 b u ra d a t a m d 1 m .
Arna s o z verdim, yar.i b a b a m b a n a r i c a etmi�ti. S o ­
ziimde d u r m a m gerek. � i m d i sizden i z i n istiyorum,
dedi.
Usta: "Ne yaz1k ki yammdan gidiyorsun. Arn a sen
ak1lh ve becerikli bir del i kanh oldugun ii;in benden
b i r �ey dile" dedi.
Ahmeti;ik: "Korliik ve sag;rhgm ilacm1 istiyorum"
diye cevap verdi.
Ustas 1 : "Bu bir �ey degil. B i l m iyor m usun, bura­
nm suyuna altm sai;an ve mehtap ii lkeleri nde hayat
suyu diyorlar. Bu d a onla n n korliik ve sag1rh klanmn
il ac1d1r. B u sudan b i r matara dolusu yanmda gotiiriir­
sen onlann hepsini kurtanrsm. Arna yapmak istedigin

85
i� o l d uk<;a tehlikeli. <;:i.inki.i korl er ve sag1rl ar kadife
<;i<;egi i.i l kes i n i n di.i� m a m d 1rlar ve h a l k 1 m m n can m a
kastetm i�lerd ir. Sebebi de, biz altm ve gi.imi.i�e tapm1-
yoruz ve ozgi.irce ya�1yoruz. Arna o n l ar, korli.ik ve sa­
g1rhklanndan d o l ay1 kendi kendil erinin efendisi o l a ­
m1yorlar" d edi.
Ahm et<; ik:
- B u n l ara akhm ermez, gidip onlan kurtarm ah­
y1m, diye cevap verdi.
- Sen ak1 l h bir gen<;s i n . Belki yap a b i l i rs i n . Her
neyse, sana engel o l m ayacag1 m .
Ustas1 y i.i z i.i n i.i o p t i.i v e o d a ustas 1yla vedal a�t1.
Gidip kans1 ve <;ocuklanm opti.ikten so nra altm sa<;an
i.il keye dogru yola koyuldu.
Az. gitti, uz gitti. Nihayet altm sa<;an i.ilkenin sm1-
n n a gel d i . Z1rhh, m i gferl i, altmdan ok ve yaylan o l a n
birka<; k o r bek<; i n i n b i r a r a d a oturmu�. esrar <;ektikle­
rini gordi.i. Uzaktan bag1rd 1 l ar:
- Hey yabanc1 ! Sen kimsin? Ne i<;i n geldin?
Ahmet<; i k : "Ben Tan n ' n m bir kulu v e altm taciri­
yim. Ye ni d i n e iman etm e k i <; i n gel d i m " diye cevap
verd i .
B ek<;il erden biri "Aferi n s ana, temiz s i.i t emmi�sin,
ho� gel d i n , safalar getird i n " dedi.
Ahmet<;ik ilk �ehre ul a�t1 g m d a ti.im halkm kor,
kirl i , hasta ve fakir o ldugunu, bunlann, toprag1 <;1ka­
n l maktan <;ukurla�m1� nehrin k1y1s m d a oturduklanm,
daha \Ok h ayvan inleri n e benzeyen evl eri ne altm zin­
cirlerle b a g l a n m 1� o l d ukl a n m , n as 1 rl a� m 1� e l l eri ve
<;amurlu ko l l anyla s ab ahtan ak�ama kadar devamh
nobet tutan muhaf1zlann kam<;1lan altmda altm y1ka­
d1kl a n m gordi.i. Toprak k u rakla�m1�. h ayv a n l a r ora­
dan ka<;m1� ve aga<;lar kurumu�tu. Tek eglenceleri es­
rar <;ekmek ve i<;ki i<;mekti. Bu i nsanlann h a l i n e ac1d 1 .
Kavahm <;1k ararak, kadife <;i<;egi i.ilkes i n d e ogrend igi
bir �ark1y1 <;almaya ba�lad1. Bi.iyi.ik bir kalabahk etra­
fmd a topland1. O n a i<;i alt m l a d o l u keseler getirerek

86
topraga kap a n d 1 l a r ve secde ett il er. Ahmeti;ik o n l ara
" S izin alt m l an mz a ihtiyac1m yok. B 1 rakm da sizi kor­
ltik derd i nden kurtaray1m. Ben kad ife i;ii;egi ti lkesin­
den geldim. Yammda da h ayat suyu var" dedi.
Ara l a n n d a b i r gti rtilttidtir koptu. Daha sonra on­
l ardan b i r grup h az 1 rl a n d 1 . Ahmeti;ik d e mataras m 1
i;1 kararak h ayat suyunu gozlerine stirdti. Hepsi gor­
meye b a� l ad 1 l ar. Gozleri ai;1hr ai;1 l m az, ya�a m l annda­
ki fel aket i n durumundan deh�ete kap 1 l d 1 l ar ve kendi
zenginlerine kar�1 cephe a l m ay a ba�lad1l ar. Zincirleri­
n i kirdil ar. Soylent i l er ag1zdan ag1za yay1ld1. lri h arf­
lerle y ay1mlanan Haseni'nin nutuk l a n m yakt1l ar. Ha­
ber ba�kente u l a�mca Haseni ve �ahm pai;alan tutu�­
tu. Haseni kuyuda � i ctice n i n sozlerini h at 1 rl ad1. O n a
"Hayat suyu ndan uzak d u r" dem i�ti. Hemen, ttim go­
zti gore n l e ri n ve ozel l i k l e kadife i; i i;egi ti l kes i n den,
halk1 din ve dtinya y o l u n d an s apt1rm ak i i; i n gelen
kafirin yaka l a mp, tizerl eri n e mum dikil mek suretiyle
ba�kal anna i b ret olsun diye �ehir etrafm d a d o l a�tml­
m a l an emri veri l d i .
<;:ar�1 pazarda, Ahmeti;ik'i yakalay1p p o l is e tes l i m
e d e n h e r helal slit e m m i� e b e � a l t m Odtil verilecegi
h akkmda tell al dol a�tmld1.
Tesadtifen Ah m eti;ik'i yakalayan ki mse, mehtap
ti lkesinden koleci s ag1r bir t ticcard 1. Ahmeti;ik'in s ag­
l a m b i r geni; oldugunu gortince o n u n geni;ligine ac1-
d1. Sonra d a tam ah 1 galip geldi. <;:unkti onun ii;in be�
altmdan daha faz l a para verecek mti�teri bulu n ab i l e­
ceg i n i dti�tindti. B oy l ece sesini i;1k artmad1 ve ertesi
gun Ahmeti;ik'i satmak i i; i n koleler, cariyeler, zenci
kole ve u�akl arl a birl ikte kole pazanna gottirdti.
Tesadtifen mehtap ti lkesi h alkmdan, b a�ka bir sa­
gir tacir Ah m eti;ik'i begenerek onu yirmi alt m a s at i n
a l d 1 ve ertesi g u n kafileyle b i rl i kte mehtap ti lkesine
dogru yola koyuldu.
Yo lda Ahmeti;ik deve y tikleri nin rak1, esrar ve al­
t m zinci rl erl e dolu o l dugunu gordti. B u n l a r mehtap

87
i.il kes inden altm sai;an i.ilkeye gid iyor, o taraftan d a
a l t m toprag1 mehtap i.il kes i n e goti.iri.ili.iyordu. Nih ayet
mehtap i.i lkesine gel d i l er. Ahmeti;ik vard1klan ilk �e­
h i rde o ranm ahalisinin d e mutsuz ve fakir oldugunu,
sess iz ve kor bir �eh i r o l d ugunu gordi.i. Ti.im halk s a­
gir ve dilsizdi. Bundan azap i;ekiyorlard1. B i r avui; s a­
g1r, kor ve budala zengin onlann el emegini yiyordu.
Her yer h a�ha� tarl as1yd1. 1i;ki fab rikal a n n m b acal a­
nndan gece gi.indi.iz d emeden duman yi.iks e l iyord u .
! l rn d ;i m: kitap, ne gazete, n e mi.izik, n e d e ozgi.irl i.ik
v ;i rn 1 . Ku�lar bu i.ilkeden kai;m1� l a rd 1 . B i r avui; s ag1r
ve dilsiz b i rb i rl eri ne dol a�1yor, cell atl a n m n kami;1 ve
i;izmel eri altmda can i;eki�iyordu. Ah meti;ik' i n cam
s1kild1. Kaval m 1 i;1kararak h i.izi.in verici b i r pari;a i;al­
d 1 . Herkesin h ayretle ken d i n e bakt1g1m, ancak sa­
dece zay1f ve o ldi.i o l ecek b i r devenin, kavaldan
i;1kan mi.izige kulak verdigini gordi.i.
Ahmeti;ik bu i ns anl ara ac1 d 1 . Hayat suyunu b i r­
kai; ki�iye i i; i rd i . Suyu ii;enlerin kul akl a n duyar oldu
ve d i l l eri i;ozi.ildi.i. Ne durumda oldukl a n m gordi.iler.
Altm yi.iklerini nehre dokti.iler ve o gece b i rkai; ii;ki
fabrikasm1 ate�e verdiler, esrar tarl al anm i;ignediler.
Haber ba�kente gid i n c e Ke! Hi.iseyni o fke l endi ve
Ahmeti;ik'in yakal anmas1m emretti. Ne kadar muha­
f1 z ve b eki;i varsa �ehre d o ki.il d i.i. <;:ok gei;meden Ah­
meti;ik'i yakalay1p zincire vurdul ar. B a�kalanna ib ret
olsun diye vi.icuduna mum dikilip, sokak sokak dol a�­
t m l m as m a karar verild i .
Ahmeti;ik bir ko�ede i.izgi.in i.izgi.in oturmu�. kendi
h a l i n e �a�myordu. Ans1zm kap1 ai;ild1 ve elinde yag
kan d i l i yl e iki hizmeti;i ona yemek getird i . Ahmeti;ik
zi.imri.idi.ianka ti.iyi.ini.in yamnda oldugunu h at1rl a d 1 .
Hizmeti;iye, "Amcac1g1m, b i l i yo rum, bu gece beni o l ­
d i.i recekler. Hie; o l m azs a izin ver, d a m a i;1k1p n am a z
k1lay1m ve tovbe edeyi m " dedi. Zindanc1 sag1r oldugu
ii;in anlamad1. Ahmeti;ik en sonunda derdini ona an­
l atab i l d i . Z i n d anc1 one d i.i �ti.i ve onu dama i;1kartt1 .

88
Ahmet\ik de ztirnrildtiankanm ttiytinti \Ikanp kandile
tutarak yakt1. B i rdenbire gi:ik gtirleyip yer titredi. Bu­
l utl ar ve durnanlar aras m d a n btiytik bir ku? \Ikageldi.
Ahrnet\i k'i kanatlan tizeri n e al arak Kaf Dag1'na dogru
U\tU.
Mehtap tilkes i n i n h a l k 1 ?a?km ?a?km bakaka l d 1 .
U l a k hernen y o l a koyul up, h aberi ba?kente u l a?t1rd1.
Htiseyni bu haberi duyu nca \Ok i:i fkelendi. Btittin bu
kan?I khkl a n n kadife \i\egi ti l kes i n i n ba?I altmdan
\Ikt1g1 n1 anlad1. B u tilke, altm ah?veri?ini ytirtirl tikten
kald1rrnasmm yanmda, korn?ulanmn da i?ini bozuyor
ve hepsinden ki:ittisti, h a l kl a n m n gi:izti n ti kulag1n1 a\­
rnak istiyordu. U\ karg a n m si:izti akh n a gel d i . Hti­
ktirndarhk yaprnak isterse hayat suyundan uzak dur­
rn as1 gerektigini si:iyl erni?l e rdi. Oysa ?irndi kadife \i­
\egi til kesi nden kendi h a l k m a h ayat suyu nu hediye
o l arak getiriyo rl ard 1. B u n edenle kad i fe \i\egi ti l kesi­
n e kar? I , altm sa\an ti l key l e gizl i ce a n l a?tI. Altmdan
rn1zrak, gtirz, han\er, kih\, ok ve yay yaprnaya ba?la­
d1lar. Ordulan m haz1rl ad1lar.
Karnbur Haseni de altm sa\an tilkede, kadife \i\e­
gi tilkesi aleyh inde nutu k l a r \ekiyor ve halk1 sava?a
d avet ediyordu. Nih ayet s ava? i l an etti. Kel Htiseyni
d e aym gtin i:i fke i\inde al elbise giydi ve ?U si:izl eri
i\eren bir sava? ferrnam \I kard1 : " Biz her zarnan hal­
km ban? ve selarneti n i istiyorduk. Arna kadife \i\egi
ti l kesi i\ i?lerirn ize kan?Ip, h a l k1 rn 1Z1 k1?k1rt1yor. Me­
sel a ge\en y1l s m 1 rl a n n d a n , ti l kernize bir h ayat suyu
ta?I att1lar. Daha i:in ceki y1l Kaf Dag1'ndan bir par\a
bulut ytikseldi ve hayat suyu yagd1rd1. Bazil a n n m gi:i­
zti ve kulag1 a\1 l d 1 . Oil uzatt1 l ar, arna kar?1hg1n1 ald1-
l ar. B u yil d a Ahrnet\ik'i bize gi:inderd i l er. Ate? o l rna­
yan yerden durnan \Ikrnaz. Kadife \i\egi tilkesi dairna
para dti?rnam o l rnu?tur. Gi:irtinti?te bizi rnle can dostu.
Arna e l altmdan halkm gi:iztinti kulagm1 a\Ip, dtinya­
n m dtizenini bozrnak istiyor. Eski dost ve korn?urnuz
olan altm sa\an tilke i l e birlikte k1?k1rtrna ve isyanlan

89
kmp, altm d i.i�manlanm yo k etmeliyiz. Cennet ve ebedi
hayat y o l u n u h alka, zevku s a fa i<;inde ya�amay1 bize
ac;an korli.ik ve sag1rhk ya�as m ! Altm di.i�manlanm or­
tadan kald1rmak boynumuzun borcudur" Hi.iseyni b a�­
parmag1yla bu ferm anm altm1 mi.ihi.irlemi�ti.
Hi.iseyni'nin bu fermam ve s ava� ilam i.izerine meh­
tap i.i lkesi ve altm s ac;an i.i l ke, kad ife <;ic;egi i.ilkesine ge­
ce bask1n1 yapti l a r. Kor ve sag1r ordusu her taraf1 yag­
malamaya b a�lad1.
Arn a bu iki i.ilke, askerlerinin h ayat suyunu ic;meme­
leri, yi.izlerine s i.i rmemeleri, goz ve kulakl a n n m ac;Ilma­
mas1 ic;in b i r tedbir di.i�i.indi.i ler. Asker c;1kard 1 kl a n her
�ehirde hemen s u depolan yap1lmasm1, bu depol ann al­
tm y1kamada kull amlan pis suyla doldurulmasm1, asker­
lerine bu sudan verilmesini kararla�t1 rd1lar. Bu karara
gore her asker yaninda bir su tulumu bulundu racak ve
bunu omi.ir �i�esi gibi sakl ayac akt 1 . Eger SU tulumunu
kaybederse, h ayat suyu i<;tigi suc;uyl a hemen old i.iri.ile­
cekti.
Her �eyden h abersiz olan ve daha di.ine kadar elc;i­
lerinin dostluktan dem vurdugu kadife <;ic;egi i.ilkesi, �a­
� 1 rarak alel acele b i r ordu h az1rl ad1 ve onl ara kar�1 go n­
derd i . Kor v e sag1r ordusu c;ekirge si.iri.isi.i gibi kad ife c;i­
c;egi �eh i rl erine doki.ildi.i ler. insan o l d i.i rdi.il er, yagmal a­
d1lar, yakti l ar, y1kti l a r, �eh i rl eri yerle bir ettiler. Zorla
h alka esrar, i<;ki v e altm veriyorlar, esirleri kale o l arak
kendi �ehirlerine goti.iri.iyorl a rd 1 .
Ahmetc;ik de ok ve yay m 1 alarak sava�a katil d 1 . B i r
ko�ede pusuya yatt 1 . Kor ve sag1r komutanlar s ag1rl ann
korler ic;in gormesi, korlerin d e s ag1rlar i c; i n i�itmesi
amac1yl a yan yana duruyorl ard1. Ahmetc;ik ni�an ahyor,
s u tulumlanm del iyor, sonra b i rka<; arkada� 1yla b i rl ikte,
burc;larda kor ve s agir muhaf1zlar o l m as m a kar� m . gece
vakti bu depo l an del iyordu. Her iki o rdunun da getirdigi
ti.im sular ak1p gitti.
Sava� uzun s i.i rdi.i. Her taraf kan sel i ve ceset y1gm 1
ic;i ndeyd i . Ancak altm s ac;an i.ilkenin ve mehtap i.ilkesi-

90
nin s i l ah l an , kadife r;ir;egi i.ilkesi n i n r;elik silahlan kar� 1 -
smda dayanamad 1g1 i r; i n o rd u l a n d a r;ozi.ildi.i v e bozgu­
na ugrad1. dzel l i kle su d ep o l a n y1k1hp, sular yere ak1 n ­
c a , ordulan kad i fe r;ir;egi i.il kesi nin suyundan ir;mek zo­
runda kald1. Boylel ikle hepsinin gozi.i gori.ir, kulag1 du­
yar oldu. Ya�ant1 l a n m n n e d enl i koti.i o l dugunu, �imdi­
ye kadar b i r avur; ah mak, kor ve sagmn a l eti olduklan­
m, ya�am ve ozgi.irli.ikten h abersiz olduklanm a n l ad1lar.
Zincirl erini k1rarak, kendi o rd u komutanlanm o l di.irdi.i­
ler. Kadife r;ir;egi i.il kesi h a l k1yla el e l e verd il er. S o n ra
kendi �ehirlerine dondi.il er. Kambur Haseni, Kel Hi.iseyni
ve kendil erine bu utanr; verici ya�am1 h az1rl ayan ti.im
cel l atlan l ay1k olduklan cezaya c;arpt 1 rd1 l a r. Al tm m es i ri
ve di.i�ki.ini.i o l m aktan kurtuldul ar.
Ahmetr;ik de bu kez kans1 ve r;ocuguyla birlikte ba­
bas1mn yamna gitti. Ahmetr;ik'in hasretine dayanama­
y1p agl amaktan kor olan babasmm gozlerine h ayat suyu
si.irdi.i. Babas 1 m n gozleri gori.ir oldu. Mutl uluk ve saghk
ir;inde ya�amaya ba�lad1l ar.
O nlar erdi muradma, biz r;1kahm kerevetine.

91
Gulamnza Sutude

PERiLER �AHININ KIZI

Periler � a h m m klZI efsane degildi. 0 kendi varhgmda

mevcuttu. Onun o ldugu yerde giilmekten eser yoktu.
Aglama da yoktu. Ketler o lmad1g1 ii;in sevini; de duy­
muyordu.
Giinlerden bir gun periler � a h m m k1Z1, yuvas m m
bul undugu yiiksek b i r dag tepesinden gage dogru ui;­
tu. Yiikseklere, daha yiiksekl ere i;1kt1. Giine�i ululugu­
nun zirvesinde, miimkiin o l dugu kadar yakmdan sey­
retmek istiyordu. Derken ans1zm fJrtmalar zincirlerini
k1rdilar ve magaralardan p kt1l a r. Kara bulutl a r giine�i
kapad ilar ve her taraf kara n h ga gomiildii. Yagmur, ve
a rd m d a n l ap a l apa kar y agmaya ba�lad1. F 1 rt m a n m
ugultusu her yerde d o l a my o r ve kar tipisi kimseye
gorme f1rsat1 vermiyo rdu . Kend ini ayakta tutabilecek
b i r agai; bile yoktu. Ku� l a r yuval anna s1gmm1�l ard1.
Peni;e, gaga ve kanatl a n y l a sert riizgann 1S1rmas m ­
d a n korunmaya i;ah�1yorlard1.
Periler padi� ah m m klZI, yuvas1 o l an tepeyi kay­
betti. Zincirini k1rm1� f1rt m al a r onun i;evres ini s a rd1-
lar, iizerine sald1rdil ar, kan atlanm k 1 rd1lar, yorgun ar­
g m ve yarah b i r halde b 1 rakt i l a r. O rac1kta aCI ve
iiziintiisiinden aglayarak gozya�1 doktii.
Periler iilkesinin padi�ah1, k1z m m kayb o lmas1 ve

93
f1 rt m a l a n n el inde esir o l mas1 haberi n i ald1. Ofkeyle
kami;1sm1 alip goge ui;tu.
B u l ut l a n okyanusun ii;ine gomdti ve f1 rt m al a n
tekrar magara l a n n a zincirledi. K m m yuvas m a d o n ­
dtirdti. Saraydaki perileri k m n a bakm akl a gorevlen­
dirdi. Yaral a n n a merhem stirdiiler. Sonunda eski gti­
ctinti, kuvvet i n i kazand1 ve kmk k a n atl a n yeniden
bitti.
Zaman eskisinden d a h a i;abuk gei;ti. Gtizel, gor­
kemli gtinler yeniden gel d i . Her �,ey sessiz ve durgun­
du. Ne gokytiztinde bir bulut, rie havada bir esinti
vard1. Periler �ah1mn km z i rveye oturmu�, mavi ok­
yanusa bak1yordu. Ne bir d al ga vard1, ne de bir heye­
can . . . Agai;l a n n geni; yaprakl a n n d a hji;bir k1m1ldan­
ma bile yoktu.
Sutti n bu sessizl ikten, periler �a h m m gonliinde
bir tiztintti belirdi. Tekrar agl ad1 . . . Periler �a�1 rarak til­
ke padi�ah m a haber verdiler.
Periler � a h 1 , b tiytictilere, f1rt m a l a n n ii;inden bir
esinti i;1kanp o n u n yamna gottirmel eri n i emretti.
Sabahleyin bir esinti i;1kt1 ve periler �ah1mn km­
n m kan atl a n n a buseler k o n du rdu. Okyanusta k iii;iik
dalgalar olu�tu. Agai;l a n n yaprakl a n k1m1l danmaya,
hafif hafi f u gu l d a maya ba�lad1. . . Azamet ve gorkem
en list noktas m a ula�t1.
Periler � a h 1 m n km gu ne�i tekrar seyretmek ii;in
zirveden goklere kanatl a n d 1 . Yiiksege, daha ytiksege
i;1kt1. F 1 rt m a l a n n es i ri o l u p , m ticadele, y e n i l gi ve
acizlik zevki n i tatt1g1 yerlere i;1kt1. F 1 rt m ay1 heveslen­
dirdi. Arna f1 rtmalar zincire vurulmu�tu. K1z bu ses­
sizlikten dolay1 ac1 aci agliyordu. Kanatlan aglamak­
tan 1sland1, gev�edi ve z i rveye geri do ndti. 0 bundan
boyle bir daha hii; gtilmedi.
Periler mtinaka�a ettiler. Rtizgarl ar hareketsiz kal­
d1l ar. Yeniden h er ta raf1 sessizlik ve keder kaplad1.
Periler iilkes i n i n p adi�ah1 zam a m n s 1 rt m a s e rt bir
kami;1 vu rdu ve daha stiratli hareket etmes i n i em retti.

94
Boylece zaman m ak1�1 k1zm yiireginden kederi al1p
gotiirecekti. F 1 rt m aya, dev gibi dalgalar o l u�turacak
�eki l d e o kyanuslard a esmes ini, esintiye d e sabahlan
gen\ yaprakl arl a ugu l damasm1 soyledi. B u ii mitle pe­
ril er her gun zamana yeni bir renk katacak, nihayet
periler �ah1 k1zmm dudakl a n n d a giiliiciikler ye�erecek
ve o n u n bir daha aglamad1g1m g o receklerdi.
Nadir 1brahimi

YAGMUR, GUNE� VE <;1N1 MASALI

Belki b i n be� ytiz y1l o nce, belki iki b i n y1l once, belki
de \Ok daha o nce, Ka�an kenti yakmmda Ravend adh
b i r koyde, Gorgin ad m d a bir ressam ya�ard1. Gorgin
\Ok htinerli b i r ressamd1. Yalmz Ravend koyltisti de­
gi l , belki Ka�an, Yezd, Erak, Isfahan ve lran'm diger
pek \Ok �ehir ahalisi onu iyi tamr ve o n a sayg1 du­
yarl ard 1 .
Ressam Gorgin'in, resi m ve boya yap 1 m m d a o n a
yard 1 m e d e n Behram a d h b i r o g l u vard1.
0 dev i rd e Ka�an kenti nde Piran ad m d a b i r b ey
vard1. Piran iyi ve �efkat l i b i r htiktimd ard 1 . D a i m a
h a l k m huzur v e mutlulugunu d ii�iiniir, o n l ara sakin
ve gtizel b i r ya�am h az1rlamaya \ah�1rd1.
Bir gun Pira n ' m yard 1 mc 1 l a n ndan b i ri ona " Be­
yim ! Ka�an halk1 ile bu yore koy l tistintin sana soyle­
yecek sozl eri, �ikayet l eri, d e rt l e ri ve onerileri var.
Arna hepsiyle ayn ayn go rti�tip konu�man mtimktin
degil " dedi.
Piran " Bu i�in mtimktin o l mas1 i\in ne yapmak
gerek?" diye sordu.
Yard 1 mc1s1 " S e n i n saraym kti\tik. lnsanlan bir b i r
sarayma davet edecek olsan, oteki i�lere vakit kalmaz.
Emir ver, ·�ehir s a l o n u ' ad1yla btiytik bir salon yap­
s m l ar. Pazartesi, Sall, <;:ar�amba veya h a ftanm d i ger

97
1 •, 1 1 1 i lni11dc halkm o salona top l a n m al a n m iste ve sen
d e u rada soru ve di lekleri n i cevap l andtr" dedi.
B ey "Bu i;ok giizel b i r dii�ii n ce. Arna bu i� ii;in
i;ok para h arcamam1z gerek. Oysa bu p arayla daha iyi
i�lerin yap1lab i l ecegini dii�iiniiyorum" dedi.
- B eyi m ! Halk1m1z b oy l e bir salon istiyor. Bu
yiizden bu b i n a n m yap 1 l m a s m a yardtm etmek istiyor­
lar.
- Peka l a, biz d e h a z i n edeki param1zla yardtm
ederiz.
B u n u n iizerine �ehire tel l al i;1kartt1l ar. Tel l al l ar
h alka "Ka�an hakimi Emir Piran, h alkm ii;inde topla­
mp sozleri n i soyleyecekleri b i r s a l o n yapttrmak isti­
yor. Giicii yeten bu i�e yard1m ets i n " dediler.
Ahali b u n u yiirekten kabul etti ve b i n a n m yap 1 l ­
m a s m a ba�land1.
B u s 1 rada, salonun yaptlt� h aberi Ravend ahalisi­
n i n kulagma gitti. G o rgin oglunun eli nden tutup �e­
hire gel d i . Bey'in yanrna gidip "Ey iyi B ey ! Ben Res­
sam G o rgin ' i m . insanlar b e n i m res i m l e ri m i severler
ve beni iyi tamrl ar" dedi.
- Ey G o rgi n ! Ben de seni iyi tamr ve resimleri n i
begenirim. � i m d i soyle bakaltm, benden n astl b i r yar­
dtm istiyors u n .
G o rgin " �chir duvarl a n n t res i m l e m e izni istiyo­
ru m. B u s a l o n u n kap1 ve duvarlanna giizel resim ler
yapab ilirsem, benden geriye giizel bir a m kal acakt1r"
dedi.
- Giizel bir dii�iince ! Arna salonun ii; duvarl a n m
rcs i mlersen, i nsanlar konu�mak ii;in s al o n a geldikle­
rinde, resimleri n i n giizel ligi kar�1smda gorii�me yapa­
mayacakl ar.
- Ey ak1 l l t Bey! Soziin dogrudur. Arna ben salo­
nun d1� duvarl a n m resimleyecegim.
- istcdigin zaman ba�l ayab ilirsin.
Boylece G o rgin ve Behram, Ravend koyiine don­
diiler. Ress a m l ann, �ehrin b iiyiik sal o n u n u n d1� du-

98
varl a n m res i m l eyecegi ve resimleri n i n di.inya var o l ­
du kc;a duvarlarda kalacag1 m i.ij desini Ravend halkma
verdiler.
0 devirlerde ress amlar bitkileri· kaynatarak boya
yaparlard1 (Bugi.in de pek c;ogu bu i�l emi yapmakta­
d1 r.)
Gorgin ve Behram, Ka�an c;evresindeki k1r ve or­
m a n l arda b itki aramaya b a�lad1lar ve pek c;ok boya
otu topl ad1 l ar. Onlar kokboya, nar kabugu, ceviz ka­
bugu, k1rm1Z1 boya ve benzeri �eylerle boya yap1yor­
l a r, susam ve keten tohumu gibi bitkilerden yag c;1ka­
nyorlard1. Yeteri kadar boya ve yag haz1rl amnca Gor­
gin i l e Behrarr1 boya ve c;ah�ma a l etleri n i ahp �ehire
geldiler, c;ah�malanna ba�lad1l ar.
Gorgin once bi.iti.in duvarlara desenler c;izdi : \ic;ek
v e b itki dolu bahc;el er, c a n h l arla d o l u o rmanlar, i:ir­
dek, kaz ve bahkc; 1 l l arla dolu gi:il ci.ikler . . .
Sonra boyamaya b a�lad1. Her g i.i n gi.ine� batarken
Ka� anhlar toplamyor, ress a m m hi.ineri n i gi:iri.iyor ve
o nu te�vik ediyorlard1. Bazen de Ka�an Beyi ile yar­
d 1 m c 1 l a n Gorgi n ' i gi:irmeye geliyorlar, ressam ve ki.i-·
c;i.ik o gl u n u n bi.iyi.ik b i r i.i m i t ve sevi n c; ic;inde n as 1 l
c;ah�t1 klanm seyrediyorl ard 1 .
Bey " G o rgin ! B i z b i rkac; y1ldan fazl a ya�amay1z.
Arna s e n i n resim lerin b i n l erce y1l yerinde kahr, bi:iy­
lece bizim sev i n c; ve gurur kaynag1m1z olur" diyordu.
- R e yi m ! B u b e n i m d i l eg i m d i r. B e n ve o g l u m
b u n d a n fa;,la b i r � e y istemiyoruz.
Ressam, b itirdigi her bi:ili.imi.in i.izerine bir perde
i:irti.iyordu. i�i bittigi zaman bu perdeleri kald1racak ve
resimleri n i n bi.iti.in gi.izelligi bir anda ortaya c;1 kacakt1 .
Nih ayet di:irt ay sonra, G o rg i n ve Behra m ' m i � i
bitti. Gi.ini.in b i ri nde b i.i t i.i n perdeleri kald1rd1lar. Emir
Piran, yard1mc1lan, Ka�an ve yakm kent ahalileri top­
l a nd1lar; Gorg i n ' i n gi.izel ve parlak resimleri n i gi:irdi.i­
ler. Ressam1 ve o n u n ki.ic;i.ik meslekta�m1 alk1�layarak
kutl adil ar.

99
 Ravend h al k1 da, ktiye gottirmek tizere Gorgin ve
oglu i i; i n i k i ath gtizel b i r araba gonderdil er. Gorgin
ve Behram sevi ni; ve gururla ktiylerine dtindtil er.
lki ui; ay s o n ra Behram i l e b ab as1 ah�veri� i i; i n
Ka�an kenti n e geldiler. Behram babas m a "Sen pazar­
d a ah�veri� yaparken, izin ver d e s a l o n a gidip res i m ­
lere b i r bakay1 m " dedi.
B abas1 "Git am a i;abuk don" dedi.
Tes a d ti fe n m evs i m s o n b ah a rd1 ve soguk bir
ruzgar esiyordu.
Behram yagmurun altmda s a l o n a dogru yol a ko-
yuldu.
Salona yakla�t1gmda b i r d e n e gors ti n ? !
Hii; inanmayacag1 b i r �ey !
Yagmur b az1 boya l a n eritip ak1t1yord u ; tizellikle
hayvan ve ku� l a n n goz renklerini !
<;:ocukcag1z i;ok ti z ti l d ti . Gtizl eri n den ya�lar aka
aka pazara ko�tu, babasm1 bulup uzaktan seslendi :
- B ab a , ti rdekler aghyo r ! Cey l a n l a r aghyor! Bti­
ttin boyalar akm 1 � !
Gorgin geri dtintip �a�kmhkl a sord u :
- Ne d iyorsun Behram? Stiyledigin bu stizler d e
nedir? Hangi tirdekler, hangi ceyl anl ar?
Behram " S a l o n u n duvar res i m l eri b ab a ! Yagmu r
boyalanm eritip yok ediyor. K u � l a r ve d i g e r h ayvan­
larm gozlerine kul l and1gm boyal ar iyi boya degi l . �e­
hir halk1 bize gtil tiyor, bizi m l e a l ay ediyorlar. Bir �ey­
ler dti�ti n baba ! <;:abuk ol !" dedi.
Gorg i n hemen heybes i n i ahp s a l o n a dogru yo l a
koyu l d u . Resim leri gtirdti. Evet, yagmur yapacag m 1
yapm1�t1. Ressam Gorg i n b i raz dti�tin d ti kten s o n ra
oglu n a "Uzti l m e oglu m , b e n o n l a n dtizeltiri m . Yag­
murun baz1 boyal an si lecegini bilmiyordum. Ben on­
l arm hepsini dtizelti rim " dedi.
G o rg i n tekrar i�e koyu l d u . Uzu n s u re i;ah�t1,
akan boyal a n sildi. Resi m l eri ilk gtinkti gibi dtizeltti.
Yagmurun bozm ayacag1 yeni yagh boya lar yapmaya

1 00
i;ah�t1. l�i bittikten sonra d a Ravend'e dondi.i.
Sonbahar gei;ti.
K1� geldi.
Salonun duvarl an n a s i.irekl i yagmurlar yagd1 ve
boyalara hii;bir �ey o lm a d 1 . Gorgin ve Behram ara s 1 -
r a Ka�an'a geliyorlar, salonu gormeye gidip res i mlere
bak1yorlard1.
Behram sevini;le babasma " Bak, yagmur resimle­
ri ni bozam1yor. Res i m l eri n e n e yagmur, n e d e ba�ka
bir �ey zarar vereb i l iyor" dedi.
Bir gi.in Gorgin ile Behram evde oturmu� resim
yaparlarken, postac1 gelip Gorgin ' e bir mektup verdi.
Agustos ay1 ve yazm ortas1yd1.
Ka�an Beyi mektupta G o rgin'e �oyle yazm1�t1 :
"Ey ressam ! G e l de resi m l eri ni gor. Ka�an h a l k1-
n m s a lonunu berbat etmi�s i n ! "
Behram ile Gorgin, e n di�eli v e i.izgi.in o larak y o l a
i;1kt1l ar, s a l o n u gormeye gittiler.
Bir de ne gors i.i n ler? ! Hii; i n anamad1klan bir �ey !
- Ah b ab a ! Ku� l a n n k a n at l a n , ceyl anl arm ayak­
l a n , agai;la n n d a l l a n . . her �ey i;atl am1� . . her �ey!
- Evet oglum, d o gru. Gi.ine� .. gi.ine� .. B u gi.ine�
benim boyal anmdan d ah a kuvvetli. Gi.ine�in s1cakhg1
boyalan i;atlatm1�. . Ne yap a bi l irim?
Bey, Gorgin'i saray m a i;ag1rarak ona "Ka�an ve
bu yoredeki koylerin ahalisi, hepsi yard1m ederek gi.i­
zel bir salon yapt1lar. Arna �imdi bu salon bir harabe­
ye d ondi.i. Bu da senin kabahat i n ! B i l medigin bir i�e
giri�meye hakkm yokt u ! �ehir salo nunun duvarla n m
bozmu�sun !" dedi.
Gorgi n b a� m 1 one egip sustu. Arna ogl u cevap
verd i :
- Beyi m ! Baham �imdiye kadar yagmur v e gi.i­
ne�e ai;1k olan resimler yapmam1�t1 . O n l ar i;ok etkil i ­
d i rler. Babamm res i m leri evlerin ii;indedir. B u ylizden
hii;bir kusur o l muyor.
Bey "Evlad1m, dedigin dogru. Baban bizden i.icret

101
de a l m a d 1 . A rn a h a l k m p ara vererek yapt1g1 s al o n u
i;irkinle�tirip bozdu. B u ressam cezal an dmlmah " dedi.
Arna Behram'm akl m a ba�ka bir �ey geldi.
- Ey guzel Bey ! Bahama bir firsat ver. Bel ki yag­
mur ve gu!le�e d ayamkh, h i i;bir �eyin yok edemeye­
cegi, ak1tmayacag1, i; at l at1p bozam ayacag1 boyalar
yapabilir.
Piran cevap verd i :
- Peki, kabul ediyoru m . Size b i r y 1 I s u re tamyo­
rum. Bir y1I yeterli mi?
Gorgin "Evet Beyim. B i r y1I benim ii;in yeterl id i r"
dedi.
Bi:iylece Gorgin ve Behram uzgun bir �ekilde ki:iye
di:indul er.
Gorgin'in kans1, kocas1 ile oglunun bu haline i;ok
uztildu.
Behram b ab a s m a " B i r y11... b i r y1I vakti miz var.
Bu s ure ii;inde i;ok dayamkh boyalar yapab i l i riz" de­
di.
Ertesi sabah i�e koyul d u l ar. Pek i;ok bitki toplad1-
lar. Bitkilerin ki:iklerini topraktan ay1rd1lar. Meyve ka­
bukl anm b i r araya koyup kaynatt1lar. Her �eyi dene­
diler.
Boyal an pi�irilmi� topraga s u riip �el aleye tutuyor,
ya da gune� altmda bekletiy o rl ard 1 . Boyal ar i;athyor,
ui;uyor, ufal amp di:ikuliiyorlard 1 .
Butun b u n l ara kar�m G o rgin ve kui;uk ogl u b i r
g u n b i l e i�i b1rakmad1l ar.
Ne zaman Gorgi n yorul acak o l s a Behram "Bab a,
mutl aka b u l u n ur, mutlaka. B ak, gune� ve yagmur
gokyuzunun rengini yok edemiyorl ar. Gi:ikyuzu daima
mavi. B u l utl a r gel i p gei;iyo rl a r, ama gokyuzunun
rengi h i i; bozulmuyor. B a k b a b a ! Ta�m rengi hii; de­
gi�miyor. Yagmur ve gune� ta�m rengine bir �ey ya­
pam1yor. Gi:ikyuzune bir �ey yapam1yor. Ta� ve gok­
yuzundeki gibi boyalar b u l mahy1z" diyordu.
Ve b abas1 tekrar kalk1p i�e ba�hyordu.

1 02
 Aradan sonbahar gei;ti.
K1� gei;ti.
llkbahar ve ard m dan y az gel d i .
Biiyiik boya kazam ocakta durmadan kaymyordu.
Ressam yeni �eyler bu lmu�tu. Hatta bu i�te cam tozu
kull amyordu. Boyalan cam tozuyl a kan�tmp kaynatI­
yordu. Arna giine� yine de yapacagm1 yap1yordu.
Bir gun evin kap1s1 i;ahnd1. Ressamm kans1 kap1y1
ai;t1.
Oi; asker Gorgi n ' i gi:irmeye gelmi�ti.
- Ey Ress am Gorgin ! Acaba yagmur ve giine�e
d ayamkh bir boya yaptm m 1 ?
- S e l a m e y i y i askerler! B e n b i:i y l e b i r boya yapa­
mad1m.
- Oyleyse bizimle birlikte Ka�an'a gitmel isin.
- Sizi n l e Ka�an'a gideyi m. tzin verin de �u kaza-
m yere i n dirip, iistiimii degi�tireyim.
Gorgin titrek elleriyle kazam ocagm iizeri nden al­
d1. Arna kazan sars1ld1 ve ocaga b i raz boya di:ikiildii.
Behram aglayarak babasma bak1yordu.
- B a b a ! Biz b u boyay 1 bu l acag1z. B ey'e n el er
yapt1g1m1z1 si:iyle. Nas1l boyalar yapt1g1m1z1 ar ,N
f1rsat daha iste.
Gorgin ile askerler uzakla�t1lar.
B e h ram oc agm b a�m a di:indii v e oracakta yere
i;i:imeldi.
Ate� yava� yava� si:iniiyordu.
Ocagm kenannda, ate�in yakm m d a �effaf mavi
bir �ey parhyordu.
Behram mavi boyaya b akt1, b akt1, bir daha bakt1.
Bir pari;a ai;1k mavi parlak boyayd1 gi:irdiigii !
- B u d a ne?
Behram madeni bir �i� ile m avi boyay1 ocagm ke­
n an n d a n kaz1y1p i;1kard1 . Ocagm pi�iri l m i� top rag1
ona yap1�m1�t 1 . Renk, ta� v e gi:ikyiiziiniinkii gibiyd i .
Beh ram bir pari;a boya a l d 1 . Ko�arak pm arba�ma gitti
ve onu suya tuttu. Ak�am olana, s abah o l a n a kadar

1 03
()I ; r da o t u rdu.
Behram sabahleyin suya bakmca mavi boya par­
i;as m m �e ffaf1 1k v e b u t u n guze l l i giyle d u rdugunu
gordu.
�ocukcag1z hemer eve ko�tu, elbiselerini giyd i .
B i r a t a b i n i p �ehre ko�turdu. Dos dogru Ka�an B e ­
yi'nin sarayma gitti.
- Ben Bey'l e konu�mak istiyorum.
- Bey, �ehrin buyuk s al o n un da. Oraya gitti.
B ehram oradan salona gitti.
Bey makamma oturmu�. h al kl a goru�me yap1yor­
du. Gorg i n de b i r ko�eye oturmu�tu. Ahali, Gorgi n ' i
nas1l cezal and1rmak gerektigini konu�uyordu.
B eh ram yuksek sesle "Ey Ka�an B ey i ! B a n a da
konu�ma izni ver" dedi.
- Sayl e oglum, ne istiyorsun?
- Ben Ressam Gorgi n ' i n ogluyum. B ah am , gune�
ve yagmura dayamkh b oyay1 b u l m u�tur. Onu serbest
b 1 rakm da salonun duvarl a n m res imlesin.
- Arn a b aban b iraz o nce boyl e b i r b oyay1 bulma­
d1gm1 soyl edi.
- B abamm h aberi yak. Onun boya kazanmda ta�
ve gune�e dayamkh b i r boya var. Hii;bir �ey onu etki­
l emiyor. H i i;b i r �ey . . Hatta ate� bile yakm1yor onu.
- Gorgin, oglu n yalan soylemiyor degil m i ?
- Beyi m ! Ogl u m yalan soylemez. Arn a hen boyl e
b i r boyanm varh gmdan h abersizim.
- Baba, hen dened i m . Soz veriyorum, her �ey du­
zelecek. Bir hafta daha sure iste.
Ahal i "Beyi m ! Ona sure tam. Gorgin kai;mak iste­
seydi, bir y1l ii;inde i;oktan kai;m1� olurd u " dediler.
B oy l e ce Gorgin ve B e h r a m s a l o n d a n i;1k1p ata
bindiler. Behram babas m m arkasma oturdu ve e l l eri n i
babas m m beline dolad1.
Yold a Gorgin yuzunu B ehram'a i;evirip "Nas1l o l ­
du?" d i y e sordu.
B eh ram " B ab a , boyay1 o cagm i i; i n d e p i � i rmel i "

1 04
diye cevap verdi.
- Peki bu i� nas1l yap 1 l ab i l i r?
- Boyay1 kaynatt1ktan sonra pi�irilmi� toprak
iizerin e s iiriip ocagm ii;ine koymal ty1z.
- Oglum bu i� imkans1z . . sen yam l tyorsun.
- Ben yamlm1yorum. Eve gidelim de her �eyi sa-
n a gostereyim.
Baba ogul eve vardtklannda hemen i�e ba�lad 1 lar.
Boya kazan m 1 ate�e koy d u l ar. Boyay1 kaynatt t l ar.
Sonra kiii;iik i;amur pari;a l a n m ocagm i i;inde pi�ir­
d i l er, boyay1 onun iistiine siirdiiler. Tekrar ocaga, ate­
�in kar�1sma koyd u l ar.
- G okyiizii gibi, ta� gibi.. oyle degi l mi baba?
- Sanmm oyle. Arna s al o n u n b iiyiik d uvarl a n m
ocagm ii;ine koyamay1z.
- Bu i�in bir i;oziim y o l u v a rd 1r. Biz d e i;oziim
yo lunu buluruz.
Ve birkai; gun sonra i;oziim yo l u bulundu.
Gorgin "Kiii;iik resim p ari;alanm burada h az1rlar,
ocaga koyup pi�iririz. So n ra da aym pari;alan �ehire
gotiiriip salon duvarl anna yan yan a yap1�tmnz" dedi.
- Dogru soyliiyorsun . . . dogru soyliiyorsun.

Bin be� yiiz ya da ikib i n y1l sonra o salondan ge­

riye bir iz kalmam1�sa da, lran ' m her yoresinde giizel
ren k l i i; i n i l erle s iislenmi�. ya�t yiizlerle say1lan pek
i;ok bina goriiliir.
<;:iniyi ilk yapan ress a m m adt bilinmese bile, b ii­
tiin d iinya h a l k t i;iniciligin i;ok eski bir iran s an at1,
giize l l ik, kaltc 1 l t k ve h ayat d o l u b i r sanat o ld u gu n u
b i l i r. G okyiizii giiz e l l iginde, t a � saglaml tgmda, yag­
mur ve giine�e kar�t daha d ayamklt oir sanat.

105
�ekur-i Lutfi

DUNYANIN EN TEMiZ EViNE

SAHiP OLMAK iSTEYEN KADIN

Kiii;iik bir evde ya�h bir kadm ya�ard1.

Ya�h kadm her zaman " D tinyanm en temiz evine
sahip o l m ak istiyorum" derdi.
i�te bu ytizden, sabah ak�am demez, evi ve ktii;tik
bahi;esini silip siipiiriirdii.
Arna yine de ev istedigi gibi temiz kalmazd1.
Daha b i r tarafm tozu n u almadan oteki t a ra f toz­
lamrd1.
Hii;bir �ey pm! pm! p a rl amaz ve ya�h kadm ne
yapacagm 1 bilemez o l urdu.
0 kendi kendine ''Yani i n s a n m i;ok temiz bir evi
olamaz m 1 ? " der dururdu.
Soma oturup iiziiliirdii.
Bir gun yoldan gei;en, gormti� gei;irmi� bir i htiyar
adam ya�h kadmm ki:iytine gelip, ona misafir oldu.
ihtiyar adam, ya�I I k a d m m fa ra� l a s ti p ti rgeyi
elinden b 1 rakmad1gm 1, b 1 rakacak olsa bir pari;a 1slak
bez ahp oteyi beriyi sildigi n i gordti.
ihtiyar adam "Karde� i m ! Neden bu kadar silip sti­
ptirtiyorsun? Neden b i raz soluk a l m 1y o rs u n ? " diye
sordu.

1 07
 Ya�h kadm "Di.inyanm en temiz evi n e sahip ol­
mak istiyorum, ama n e yapsam n e etsem evim temiz
kal m 1yor" cevab m 1 verdi.
lhtiyar adam "Ne yap m a n gerektigini b i l iyorum.
\:ok temiz bir evi n olsun istiyorsan, her iki tarafm d a­
ki kom�ulardan evl eri n i temiz tutm alanm rica etme l i ­
sin. O n l an n e v i t e m i z o l m ad1k\a senin evi n n e temiz
ol u r, n e d e tozsuz top raks 1z kahr. Neden m i ? \:i.inki.i
ri.izgar, kom�u l a n m n evlerindeki tozu toprag1 senin
evine ta�1yor ve bi.iti.in zahmetin bo�a gidiyor" dedi.
Ya�h kadm ertesi sabah mantosunu giyip kom�u­
l an n a gitti .
Selam verip h al h atir s o rduktan s o n ra o l up biteni
a n l att1 onl ara. Daha so nra d a evl eri ni temizl emelerini
rica etti.
Kom�ular ya�h kadmm d il egini kabul ettil er. Arna
i� bu kad arl a bitmedi. Neden m i ? \:i.inki.i o n l ann d a
y a � h k a d m d 1 � m d a b a�ka kom�ulan vard1. Boyl ece
onl ar d a oteki kom�u l a n n a gittiler. dteki kom�ular da
ya�h kadmm kom�ul a n n m d i l ediklerini kabul ettiler. . .
Tabii o n l a n n d a ba�ka kom�ulan vard1.
Boyl elikle gi.inden gi.ine daha \Ok ev temiz oldu.
Sokakl ar tertemiz, b ah\eler tertemiz ve ya�h kad m m
koyi.i tertemiz oldu.
Ya�h kadm yalmz koyi.in temiz evleri n d e n birine
degi l , hatta belki di.inyanm en temiz evleri n de n birine
sahipti.
�imdi art1k onun ip egi recek, bir �eyler dokuya­
cak, misafirlige gidip iki l a f edecek ve evi n i n b ah \e­
sinde \i\ek ve sebze yeti�tirecek vakti vard1.

i08
Mehdoht D ovletabadi

PERI

0 gun ogleden sonra y1l degi�iyordu. Her sabah er­

kenden h az1rlamyordu. Her tarafta h a reket vard 1 . Bu­
tlin i;ocuklar sabahtan yeni elbiselerini giym i�lerd i .
Konu�up gu!U�uyorlard1. A rn a kui;uk b i r k1zm bunlara
ald1rd1g1 yoktu . S anki b ayrama kusmu�tli. B u k1zm
ad1 Peri i d i . Peri b i r evde i;ah� 1yordu, ama onun b u
dunyada kimsesi yoktu. B i r gun b u rda, i k i gun � u r­
dayd1. Kendisine ait o l a n b i r yeri yoktu. B ayram ge­
cesi ne b anyo yapm1�, ne de giysilerini y1kam 1�t1.
Oyun oynay1p konu�mak gelmiyordu ii;inden.
Peri yurumeye b a�lad1. G id e gide b i r pmann ya­
n m d aki agaca gel d i . B i razc1k agacm altmda oturd u .
Gune� h a m m tam tepedeydi. Bazen bul utlar yolunu
kapat1yorlar, ama gune� h a m m y ava� i; a aral anndan
s1ynhyordu. Kargalar, yukan d a agai;lara konmu�. her
taraf1 kolai;an ediyorlard1. Seri;eler cik cik otli�up, o
yana bu yana ui;uyorlard 1 .
P m an n o t e yan m d aki i;imenli klerde guverc inler
yem anyorlard1. Otl a n n aras m d aki �akay1k i;ii;ekleri
h afi f b i r ruzg arla s a p l a n n m uzerine egi l iyorlard 1 .
Yuzleri yere degiyor, am a tekrar kalk1p gu!Umsuyor­
lard1. P m ann suyu 1rmaga doku!Uyor, �ml �ml ses i;1-
kanyordu. B adem agai;l an pembe i;ii;eklerle doluydu.

1 09
 Peri a n s 1 z m b i r ses d uydu. Esintinin m i , yoksa
kuvvet l i rtiz g a n n m1yd1, b i l m iy o rd u . Arna o sesin
"Kiii;iik Peri ! Neden oturup kaldm i:iyle? Kalk. B iz he­
p i m iz senin dostl anmz ve seni seviyoruz. Senin yti­
ztin d� gtine� kadar gtizel. Kara bulutlar gibi ytiztintin
as1k kal mas1 dogru mu? Uztinttiden kai;mahsm" dedi­
gini duydu.
Peri p m a n n b a� m a gidip bir avui; suyla yiizii nii
y1kad1. Su "Y1ka, y1ka, iyice y1ka. Ayakl anm da y1ka.
Ellerin i d e y1ka. lyi y1ka" dedi.
Peri giildti. B a�1m, boynunu d a y1kad 1 . Sonra giy­
s i l erini y1kad1. Gtine� hamm k1zlanndan b i rkai; tane­
sini 1�mlanna b indirip a�ag1ya gi:inderdi. Gtine�in k1z­
l a n Peri ' n i n giys il eri n i i;abucak kuruttular. Peri giysi­
lerini giyd i . Ne kadar da gtizel ve tertemiz ol mu�tu !
Bu i� ho�una gitti ve giildti.
\ii;ekler gtiltip d ah a da ai;1ld1l ar. Yer b i raz d a h a
1 S 1 n d 1 , k 1 rl a r yemye�il o l d u . Sanki agai; l a r, seri;eler,
gi:ikytizti, yer ve her �ey P eri ile kon u�uyordu. Uzak­
tan i;ocuklann giilti� sesleri geliyordu.
Peri, h epsiyle b ayraml a�mak, konu�up gtilii�mek
ii;in ko�a ko�a i;ocuklann yan m a gitti.

1 10
Anonim

Hi<;LER �EHRiNiN KIZI

(Kirman bolgesinden bir masal)

Bir varm1� bir yokmu�.

Hi<;ler �ehrinde bir k1z vard1. Bir gu n eli yaralan­
d1. Yaras1 iyil e�meye ba�lad 1ktan b i rka<; gun so n ra,
m e rhem ve i l a<; ahp y a ras m a s u rmek i <; i n h a l a s m a
gitti. H a l a s 1 " B e n d e merhem yok" dedi. Onun yeri ne
iki yumurta verdi k1za.
- B u yumurtalan pazara gotiirup sat ve paras1yla
attard an merhem al, dedi.
$imdi d i n l eyin bakm, k1zcag1z b a�mdan ge<;enleri
nas1l anl at1yo r :
Pazara giderken yolda yumurt a l a n m 1 kaybettim.
<;:ok uziil dum. E l i m i keseye soktum. Kese n i n dibinde
b i r kuru� buldum. S o n ra y u m u rt a l a n b u l m ak i <; i n o
b i r kuru�u b i r adama verd i m . Adam b a n a igneden bir
m i n are yapt1. Minareye <;1kt1m. $ehrin d o rt bir yamna
bakt1m. Yumurtalardan b i ri n i n tavuk olup b i r i htiya­
nn evinde d o l a�t1g1m gord u m . lkinci yumurta horoz
o l mu�, bir koyde harman bi<;mekle me�guldu. O n ce
" G idip horozu a l ay1 m " d ed i m. M i n areden a�ag1ya in­
d i m . Koye gittim. Oraya vannca, horoz umun kendisi
i<;in <;ah�t1g1 <;ift<;iye :
- Horozumu ver. Aynca s a n a <;ah�t1g1 kadannm

11 1
iicretini de ver, dedim.
Uzun tart1�malardan s o n ra, i;eltik ekili tarl a n m
iiriiniinden b a n a bir okiiz d e n g i hak vermesinde a n ­
la�t1k. Harman kal dmld1ktan sonra y i r m i b e � batman
pirini; benim pay 1 m a dii�tii. P i rini;l eri gotiirmek iste­
d i m . \uva h m yoktu. B i r p i re o l d iirdii m . Deri si n den
i;uval yapt1 m. Pirin i;leri ii;ine d o l durup h orozun s1rt1-
na yiikl edim. Yiiriimeye ba�lad1 m . \ok pirincim oldu­
gu ii;in pirini; ti careti yapm aya karar verdim. �ehir­
den i;1kt1m. lki konakhk yol gitti m . B i r de bakt1m, h o ­
rozun s 1 rt1 pirini; yiikiinden yara here o l mu�. Orada
bulunanlara:
- B u yaramn i l ac1 nedir? diye sordum.
- Ceviz ii;ini kavurup h orozun s 1 rt m a siirersen
yaras1 iyile�ir, dediler.
Bir ceviz ii;ini kavurd u m . Yaras1 iyile�sin diye s1r­
tma koydum ve yatt 1 m . Sabah uyan d 1 g1 mda bir de ne
goreyim? Horozun s 1 rtmda kocaman bir ceviz agac1
bitmi� ! \ocuklar agacm etrafma toplanm1�l ar, ceviz
dii�iiriip yemek ii;in agaca ta� ve kes e k at1yorl a r !
Agacm dahna i;1kt1 m. Agai;ta y ii z e�ek y ii k ii t a � ve
kesek topland1gm1 gordiim. Bir keser bulup, yer diim­
diiz olana kadar kesekleri pari;al ad1m. B urasmm sala­
tahk ve karpuz ekimi ii;in uygun o l dugunu gordiim.
Bir pari;a salatahk ve karpuz tohumu ektim. Ertesi sa­
bah pek i;ok salatahk ve karpuz bitmi�ti. Bir karpuz
kopanp kesmeye ba�lad 1 m . Karpuzu keserken i;ak1m
kaybol uverdi. Belime bir h am a m pe�tamali baglay1p
i;ak1m1 bul mak ii;in karpuzun ii;ine girdim. \ok biiyiik
ve kalabahk bir �ehir gordiim orada. 0 �ehrin i;ar�1s1-
na gitti m. A�i;1 diikkan m d a b i r dinar verd i m, b i raz
i;orba satm ald1m ve ii;meye ba� lad1m. \orba o kadar
lezzetliydi ki kases i n i b i l e yalad1m. Kaseyi o kadar
yalad1m ki, i n celdi, i n celdi, n eredeyse delinecekti. B i r
de bakt1m kasenin dibinde bir k 1 l belird i . K 1 h a h p d 1 -
�an atmak isterken, k1 h n ard m da n b i r d e v e yulan
i;1kt1. Yulan i;ektim. Arkasm dan yedi katar deve geldi.

1 12
Develerin hepsi tam ter;hizathyd1. Birb i ri ard1 ma gel­
d i ler. \ak1m d a en arkadaki d evenin kuyrugu n a bag­
lanm1�t1.
Masahm1z b u rada bitt i , am a serr;ecik daha evine
gitmedi.

1 13
 Masal d ey i n c e a k l a gel en
Dogu ' n un o buy u l u o rtaml a r 1 . . .
Ci nl er . per i l er , ta � l a r , yuzukl e r ,
padi �ahr n ya k1 � 1 kl 1 ogl u ,
�ahr n guzel k1 z1 , sa rayl a r , al tr nl a r .
i yi l er ve kotu l e r . . .
j ra n Ma s a 7 7 a r 1 ' n d a
hayal ve g e r c;: e k b i r a r a d a . . .

I SBN 9 7 5 - 363 -396 - 3

¢
TQIA a

TURK1YE c;:bL OLMASIN!

(02 1 2) 2 8 1 10 2 7
9 umJL