GT-12 - Chương-1 - Bài-4 - Đường Tiệm Cận Của Đồ Thị Hàm Số - Lời Giải

LỚP TOÁN THẦY CƯ- TP HUẾ. CHIÊU SINH THƯỜNG XUYÊN- BỔ TRỢ KIẾN THỨC KỊP THỜI.
SĐT: 0834 332 133.

WEB: TOANTHAYCU.COM
BÀI 4. ĐƯỜNG TIỆM CẬN CỦA ĐỒ THỊ HÀM SỐ
A. KIẾN THỨC CƠ BẢN CẦN NẮM
I. ĐƯỜNG TIỆM CẬN NGANG
1. Định nghĩa
Cho hàm số y  f  x  xác định trên một khoảng vô hạn (là khoảng dạng  a;   ,  ; b  hoặc
 ;   ). Đường thẳng y  y0 được gọi là đường tiệm cận ngang (gọi tắt là tiệm cận ngang) của đồ
thị hàm số y  f  x  nếu ít nhất một trong các điều kiện sau được thỏa mãn:
lim f  x   y0 ; lim f  x   y0
x  x 
y
(C)
y0
H
O
1 xM x
1
Vi dụ. Cho hàm số f ( x)   1 xác định trên khoảng (0; ) .
x
 1 
Đó thị hàm só có tiệm cận ngang y  1 vì lim f ( x)  lim   1  1.
x  x 
 x 
II. TIỆM CẬN DỨNG
Định nghĩa :
Đường thẳng x  x0 được gọi là đường tiệm cận đứng (gọi tắt là tiệm cận đứng) của đồ thị hàm số
y  f  x  nếu ít nhất một trong các điều kiện sau được thỏa mãn:
lim f  x   ; lim f  x   ; lim f  x   ; lim f  x   

x  x0 x  x0 x  x0 x  x0
Giáo viên có nhu cầu sở hữu trọn bộ file word Bài giảng Toán 9,10,11, 12 vui lòng liên hệ zalo chính tác giả Trần
Đình Cư: 0834 332 133 để được hỗ trợ tối đa và được nhiều ưu đãi. “ Tránh mua các trang và cá nhân khác”
Phụ huynh và học sinh có nhu cầu tham gia các lớp toán chất lượng Thầy Cư-Xã tắc- TP Huế vui lòng
Inbox face: Trần Đinh Cư hoặc liên hệ trực tiếp qua SĐT:0834 332 133
Page 1
LỚP TOÁN THẦY CƯ- TP HUẾ. CHIÊU SINH THƯỜNG XUYÊN- BỔ TRỢ KIẾN THỨC KỊP THỜI. SĐT: 0834 332 133.
WEB: TOANTHAYCU.COM
y (C)
H M
O x0 xM x
ax  b
Chú ý: Với đồ thị hàm phân thức dạng y   c  0; ad  bc  0  luôn có tiệm cận ngang là
cx  d
a d
y và tiệm cận đứng x   .
c c
x 1
Ví dụ 1. Tìm các tiệm cận đứng và ngang của đồ thị (C ) của hàm số y  .
x2
Giải
x 1 x 1
lim   (hoặc lim   ) nên đường thẳng x  2 là tiệm cận đứng của
x 2 x2 x 2 x2
(C ) .
x 1
Vì lim  1 nên đường thẳng y  1 là tiệm cận ngang của (C ) .
x  x  2
2 x2  x  1
Ví dụ 1. Tìm tiệm cận đứng của đồ thị hàm số y  .
2x  3
Giải
2 x2  x  1 2 x2  x  1 3
Vì lim    (hoăc lim    ) nên đường thẳng x  là tiệm
 3
x  
2x  3  3
x  
2x  3 2
 2  2
cận đứng của đồ thị hàm số đã cho.

B. PHÂN LOẠI VÀ PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP
Dạng 1: Dựa vào định nghĩa tìm các đường tiệm cận của đồ thị hàm số
1. Phương pháp
 Cho hàm số y  f  x  xác định trên một khoảng vô hạn (là khoảng dạng  a;   ,  ; b 
hoặc  ;   ). Đường thẳng y  y0 được gọi là đường tiệm cận ngang (gọi tắt là tiệm cận
ngang) của đồ thị hàm số y  f  x  nếu ít nhất một trong các điều kiện sau được thỏa mãn:
lim f  x   y0 ; lim f  x   y0
x  x 
 Đường thẳng x  x0 được gọi là đường tiệm cận đứng (gọi tắt là tiệm cận đứng) của đồ thị
hàm số y  f  x  nếu ít nhất một trong các điều kiện sau được thỏa mãn:
lim f  x   ; lim f  x   ; lim f  x   ; lim f  x   

x  x0 x  x0 x  x0 x  x0
Page 2
WEB: TOANTHAYCU.COM
2. Bài tập trắc nghiệm
Câu 1: Cho hàm số y  f  x  có lim f  x   1 và lim f  x   1 . Khẳng định nào sau đây là
x  x
khẳng định đúng?

A. Đồ thị hàm số không có tiệm cận ngang.
B. Đồ thị hàm số có đúng một tiệm cận ngang.
C. Đồ thị hàm số có hai tiệm cận ngang là các đường thẳng y  1 và y  1
D. Đồ thị hàm số có hai tiệm cận ngang là các đường thẳng x  1 và x  1 .
Lời giải
Chọn C
Theo định nghĩa về tiệm cận, ta có:
 y  1 là TCN, lim f  x   1 
lim f  x   1   y  1 là TCN.
x x
Câu 2: Cho hàm số y  f  x  có lim f  x   0 và lim f  x    . Khẳng định nào sau đây là
x  x

B. Đồ thị hàm số nằm phía trên trục hoành.
C. Đồ thị hàm số có một tiệm cận ngang là trục hoành.
D. Đồ thị hàm số có một tiệm cận đứng là đường thẳng y  0.
Lời giải
Chọn C
Ta có lim f  x   0 
 y  0 là TCN.
x 
 1  x
  ; x  1
 2 
Đáp án B sai vì chọn hàm y   x
. Vậy ta chỉ có đáp án C đúng.
 1

  2  ; x 1

Câu 3: Cho hàm số y  f  x  có lim f  x   0 và lim f  x    . Khẳng định nào sau đây là
x  x 0

A. Đồ thị hàm số đã cho không có tiệm cận đứng.
B. Trục hoành và trục tung là hai tiệm cận của đồ thị hàm số đã cho.
C. Đồ thị hàm số đã cho có một tiệm cận đứng là đường thẳng y  0 .
D. Hàm số đã cho có tập xác định là D   0,  .
Lời giải
Chọn B
lim f  x   0 
 y  0 là TCN, lim f  x    
 x  0 là TCĐ.
x  x0
Page 3
WEB: TOANTHAYCU.COM
Câu 4: Cho hàm số y  f  x  có lim f  x   1 và lim f  x    . Khẳng định nào sau đây là
x x1

B. Đồ thị hàm số có hai tiệm cận ngang.
C. Đồ thị hàm số có tiệm cận ngang y  1 và tiệm cận đứng x  1.
D. Đồ thị hàm số haitiệm cận ngang là các đường y  1 và y  1.
Lời giải
Chọn C
lim f  x   1 
 y  1 là TCN, lim f  x    
x  x 1
Câu 5: Cho hàm số y  f  x  có lim f  x   1 và lim f  x   lim f  x   10. Khẳng định nào sau
x  x 2 x 2
đây là đúng?
A. Đồ thị hàm số có một tiệm cận ngang là y  1 và đường thẳng x  2 không phải là tiệm
cận đứng.
B. Đồ thị hàm số có tiệm cận ngang y  1 và tiệm cận đứng x  2.
C. Đồ thị hàm số có tiệm cận ngang y  1 và tiệm cận đứng x  10.
D. Đồ thị hàm số không có tiệm cận ngang nhưng có một tiệm cận đứng x  2.
Lời giải
Chọn A
lim f  x   1 
x
lim f  x   lim f  x   10 
 x  0 không phải là TCĐ.
x2 x 2
Câu 6: Cho hàm số f  x  có tập xác định là D   3;3 \ 1;1 , liên tục trên các khoảng của tập
D và có
lim  f  x   ; lim  f  x   ; lim  f  x   ;
x  3  x  1 x  1
lim f  x   ; lim f  x   ; lim f  x   .

x 1 x 1 x3
Khẳng định nào sau đây là khẳng định đúng?

A. Đồ thị hàm số có đúng hai TCĐ là các đường thẳng x  3 và x  3 .
B. Đồ thị hàm số có đúng hai TCĐ là các đường thẳng x  1 và x  1 .
C. Đồ thị hàm số có đúng bốn TCĐ là các đường thẳng x  1 và x  3 .
D. Đồ thị hàm số có sáu TCĐ.
Lời giải
Chọn C
Câu 7: Chọn khẳng định đúng trong các khẳng định sau:
Page 4
WEB: TOANTHAYCU.COM
A. Đồ thị hàm số y  f  x  có tiệm cận ngang y  1 khi và chỉ khi lim f  x   1 và
x 
lim f  x   1
x 
B. Nếu hàm số y  f  x  không xác định tại x0 thì đồ thị hàm số y  f  x  có tiệm cận
đứng x  x0
C. Đồ thị hàm số y  f  x  có tiệm cận đứng x  2 khi và chỉ khi lim f  x    và

x 2
lim f  x    .
x 2
D. Đồ thị hàm số y  f  x  bất kì có nhiều nhất hai đường tiệm cận ngang.
Lời giải
Chọn D
A sai vì chỉ cần một trong hai giới hạn lim f  x   1 hoặc lim f  x   1 tồn tại thì đã suy
x  x 
ra được tiệm cận ngang là y  1 .
B sai,ví dụ hàm số y  x3  1 không xác định tại x  2 nhưng lim  f  x  và

x  2 
lim  f  x  không tiến đến vô cùng nên x  2 không phải là tiệm cận đứng của đồ thị
x  2 
hàm số.
C sai vì chỉ cần tồn tại một trong bốn giới hạn sau:
lim f  x    , lim f  x    , lim f  x    , lim f  x    .
x 2 x 2 x 2 x 2
D đúng vì chỉ có hai giới hạn lim f  x  , lim f  x  .

x x
Dạng 2: Dựa vào bảng biến thiên của đồ thị hàm số tìm các đường tiệm cận
Câu 1: Cho hàm số y  f  x  xác định và liên tục trên \ 1 , có bảng biến thiên như sau:

A. Đồ thị hàm số có tiệm cận đứng y  1 và tiệm cận ngang x  2.
B. Đồ thị hàm số có duy nhất một tiệm cận.
C. Đồ thị hàm số có ba tiệm cận.
D. Đồ thị hàm số có tiệm cận đứng x  1 và tiệm cận ngang y  2.
Lời giải
Chọn D
Từ bảng biến thiên, ta có:
Page 5
WEB: TOANTHAYCU.COM
ìï lim f (x ) = + ¥ ìï lim y = - 2
ïï x ® (- 1)- ï x® - ¥
ïí ® x = - 1 là TCĐ. ïí
¾¾ ® y = - 2 là TCN.
¾¾
ïï lim f (x ) = - ¥ ïï lim y = - 2
ïïî x ® (- 1)+ ïî x ® + ¥
Câu 2: Cho hàm số f  x  xác định và liên tục trên \ 1, có bảng biến thiên như sau:
A. Đồ thị hàm số có một đường tiệm cận.

B. Đồ thị hàm số có hai đường tiệm cận.
C. Đồ thị hàm số có hai TCN y  2, y  5 và một TCĐ x  1.
D. Đồ thị hàm số có bốn đường tiệm cận.
Lời giải
Chọn C
 lim  f  x   
 x 1
 
 x  1 là TCĐ.
 xlim f  x   
  1

 y  5 là TCN và lim f  x   2 
lim f  x   5   y  2 là TCN.
x x 
Câu 3: Cho hàm số y  f  x  có bảng biến thiên như sau:
Kết luận nào sau đây đầy đủ về đường tiệm cận của đồ thị hàm số y  f  x  ?
A. Đồ thị hàm số có đường tiệm cận ngang y  1 .
B. Đồ thị hàm số có đường tiệm cận ngang y  1 .
C. Đồ thị hàm số có đường tiệm cận ngang y  1 , tiệm cận đứng x  1.
D. Đồ thị hàm số có đường tiệm cận ngang y  1 , tiệm cận đứng x  1.
Lời giải
Chọn A
Ta có lim f  x   2   nên đồ thị hàm số không có TCĐ.
x 1
Page 6
WEB: TOANTHAYCU.COM
 y  1 là TCN; lim f  x   1 
Ta có lim f  x   1   y  1 là TCN.
x x
Câu 4: Cho hàm số y  f  x  xác định trên \ 0 , liên tục trên mỗi khoảng xác định và có bảng
biến thiên như sau:
Mệnh đề nào sau đây là đúng?

A. Đồ thị hàm số có một đường tiệm cận đứng.
B. Hàm số đạt cực tiểu tại x  0.
C. Giá trị lớn nhất của hàm số là 2.
D. Hàm số không có cực trị.
Lời giải
Chọn A
Dựa vào bảng biến thiên, ta có nhận xét như sau:
A đúngvì lim f  x   lim f  x   
 x  0 là tiệm cận đứng của đồ thị hàm số.
x0 x0
B saivì tại x  0 hàm số không xác định.

C saivì hàm số đạt giá trị lớn nhất bằng 1 trên khoảng  0;  mà không đạt giá trị lớn
nhất trên khoảng  ;0 .
D saivì đạo hàm y đổi dấu từ '' sang '' khi đi qua điểm x  1 
 x  1 là điểm cực
đại của hàm số.
Câu 5: Cho hàm số y = f (x ) có bảng biến thiên như sau:
Mệnh đề nào sau đây là sai?

A. Đồ thị hàm số có tiệm cận đứng là x  3.
B. Đồ thị hàm số có tiệm cận đứng là x  3.
C. Đồ thị hàm số có tiệm cận ngang là y  0.
D. Đồ thị hàm số có tất cả hai đường tiệm cận.
Lời giải
Chọn D
Page 7
WEB: TOANTHAYCU.COM
lim y  0 
 y  0 là TCN;
x
 lim  y  
 x 3
 
 x  3 là TCĐ;
 xlim y  
  3

 lim y  
 x 3
 
lim
 x3 y  
Vậy đồ thị hàm số có tất cả ba đường tiệm cận. Do đó D sai.

Câu 6: Cho hàm số y  f  x  có bảng biến thiên như sau:
Hỏi đồ thị hàm số đã cho có tất cả bao nhiêu đường tiệm cận?
A. 1. B. 2. C. 3. D. 4.
Lời giải
Chọn C
 y  0 là TCN; lim  y   
lim y  0   x  2 là TCĐ;
x x 2
lim y   
x  0
Vậy đồ thị hàm số đã cho có đúng ba đường tiệm cận.

Câu 7: Cho hàm số y = f (x ) có bảng biến thiên như sau:
Hỏi đồ thị hàm số đã cho có tất cả bao nhiêu đường tiệm cận?
A. 1. B. 2. C. 3. D. 4.
Lời giải
Chọn B
lim y   
 đồ thị hàm số không có tiệm cận ngang;
x
Page 8
WEB: TOANTHAYCU.COM
lim  y   
 x  2 là TCĐ;
x 2
lim y   
x 1
Vậy đồ thị hàm số đã cho có đúng hai đường tiệm cận.

Dạng 3: Cho hàm số y  f  x  . Tìm các đường tiệm cận của đồ thị hàm số
x2
Câu 1: Tìm tọa độ giao điểm của đường tiệm cận đứng và tiệm cận ngang của đồ thị hàm số y  .
x2
A.  2;2  . B.  2;1 . C.  2; 2  . D.  2;1 .
Lời giải
Chọn D
TXĐ D  \ 2.
Dễ thấy đồ thị hàm số có TCĐ: x  2 và TCN: y  1 .
Suy ra giao điểm của hai đường tiệm cận là  2;1 .
x 2  3x  4
Câu 2: Tìm số tiệm cận đứng của đồ thị hàm số y  .
x 2  16
A. 2. B. 3. C. 0. D. 1.
Lời giải
Chọn D
Xét phương trình x 2  16  0  x  4 . Ta có:
lim y  lim
x 2  3x  4
 lim
 x  1 x  4   lim x  1    x  4 là TCĐ;
x  4 x  4 x  16
2 x  4  x  4  x  4  x  4 x  4
lim y  lim 2
x 2  3x  4
 lim
 x  1 x  4   lim x  1  5  x  4 không là TCĐ.
x 4 x 4 x  16 x  4  x  4  x  4  x 4 x  4 8
Vậy đồ thị hàm số có duy nhất một tiệm cận đứng.
x2
Câu 3: Đồ thị hàm số y  có tất cả bao nhiêu đường tiệm cận?
x2  9
A. 1. B. 2. C. 3. D. 4.
Lời giải
Chọn C
TXĐ: D  \ 3. Ta có:
x2 x2
lim y  lim  ; lim y  lim 2   
 x  3 là TCĐ;
x 3 x 3 x 9
2
x 3 x 3 x  9
x2 x2
lim y  lim  ; lim y  lim 2   
 x  3 TCĐ;
x 3 x 3 x 9
2
x 3 x 3 x  9
Page 9
WEB: TOANTHAYCU.COM
1 2 1 2
 2  2
lim y  lim x x  0; lim y  lim x x  0 
x  x  9 x  x  9
1 2 1 2
x x
Vậy đồ thị hàm số có đúng ba tiệm cận.
Câu 4: Đồ thị hàm số nào trong các hàm số dưới đây có tiệm cận đứng?
1 1 1 1
A. y  . B. y  . C. y  . D. y  .
x x 1
4
x 1
2
x  x 1
2
Lời giải
Chọn A
Nhận thấy các đáp án B, C, D hàm số có TXĐ: D  nên không có TCĐ.
Dùng phương pháp loại trừ thì A đúng.
1 1
(Thật vậy; hàm số y  có lim y  lim   
 x  0 là TCĐ)
x x 0 x 0 x
 x2  1
 khi x  1
Câu 5: Đồ thị hàm số y   x có tất cả bao nhiêu đường tiệm cận?
 2x khi x  1
 x  1
A. 1. B. 2. C. 3. D. 4.
Lời giải
Chọn C
Ta có:
2x
lim y  lim   
x 1 x 1 x 1
2x
lim y  lim  2 
x  x  x  1
x2  1
lim y  lim  1 
x  x  x
Vậy đồ thị hàm số có đúng ba tiệm cận.
3x  2
Câu 6: Tìm tất cả các đường tiệm cận của đồ thị hàm số y  f  x   .
x 1
A. Đồ thị hàm số f  x  có đúng một tiệm cận ngang là đường thẳng y  3 và không có
tiệm cận đứng.
B. Đồ thị hàm số f  x  không có tiệm cận ngang và có đúng một tiệm cận đứng là đường
thẳng x  1 .
C. Đồ thị hàm số f  x  có tất cả hai tiệm cận ngang là các đường thẳng y  3 , y  3 và
không có tiệm cận đứng.
Page 10
WEB: TOANTHAYCU.COM
D. Đồ thị hàm số f  x  không có tiệm cận ngang và có đúng hai tiệm cận đứng là các
đường thẳng x  1 , x  1 .
Lời giải
Chọn C
TXĐ: D = ¡ ¾ ¾® đồ thị không có tiệm cận đứng.
3x + 2 3x + 2
Ta có xlim = - 3¾ ¾
® y= - 3 là TCN; xlim = 3¾ ¾
® y= 3 là TCN.
®- ¥ x +1 ®+¥ x +1
x2  1
x2  x  2
A. 1. B. 2. C. 4. D. 3.
Lời giải
Chọn D
x2  1
Ta có lim y  lim  1 
x  x  x 2  x  2
x  2
Xét phương trình x 2  x  2  0   .
 x  2
 x2  1
 x  2
lim y  lim  
x  2 x  x  2
2

 
 lim y  lim x  1  
2
 x  2 x  2 x  x  2
2

ìï x2 + 1
ïï lim y = lim =- ¥
ïï x ® - 2+ 2
x ® - 2+ x - x - 2
ïí ® x = - 2 là TCĐ.
¾¾
ïï x2 + 1
ïï lim- y = lim- 2 = +¥
ïïî x ® - 2 x® - 2 x - x - 2
Vậy đồ thị hàm số đã cho có ba đường tiệm cận.

x 1
Câu 8: Cho hàm số y  . Mệnh đề nào sau đây là đúng?
x2  1
A. Đồ thị hàm số có đúng một tiệm cận đứng, không có tiệm cận ngang.
B. Đồ thị hàm số có đúng hai tiệm cận đứng, không có tiệm cận ngang.
C. Đồ thị hàm số có đúng hai tiệm cận ngang, không có tiệm cận đứng.
D. Đồ thị hàm số có đúng một tiệm cận đứng và một tiệm cận ngang.
Lời giải
Chọn C
TXĐ: D  
 đồ thị hàm số không có tiệm cận đứng.
Ta có:
Page 11
WEB: TOANTHAYCU.COM
 1  1
x 1   x 1  
x 1
 lim 
x
 lim 
x
lim y  lim  1 
x  x 
x 2  1 x x 1  1 x 
x 1 2
1
x2 x
 1  1
x 1   x 1  
x 1
 lim 
x
 lim 
x
lim y  lim  1 
 y  1 là TCN.
x  x 
x 2  1 x  x 1  1 x 
x 1 2
1
x2 x
Vậy đồ thị hàm số không có tiệm cận đứng và có đúng hai tiệm cận ngang.
x 1
4x  2x 1
2
A. 1 . B. 2 . C. 3 . D. 4 .
Lời giải
Chọn B
Ta có 4 x 2  2 x  1  0, x  
 TXĐ của hàm số D  . Do đó đồ thị hàm số không
có tiệm cận đứng.
x 1 1 1
Xét lim  
 y  là TCN;
x 
4 x2  2 x  1 2 2
x 1 1 1
lim   
 y   là TCN.
x 
4 x2  2 x  1 2 2
Vậy đồ thị hàm số có đúng hai đường tiệm cận.
x 1
x 1
2
A. 1 . B. 2 . C. 3 . D. 0 .
Lời giải
Chọn C
TXĐ: D = (- 1;1)È (1; + ¥ ). Ta có:
ìï x+1 1
ïï lim y = lim = lim+ = +¥
ïï x ® 1+ x ® 1+ (x + 1)(x - 1) x® 1 x + 1 (x - 1)
 ïí ® x = 1 là TCĐ;
¾¾
ïï x+1 1
ïï lim y = lim = lim- =- ¥
ïï x ® 1- x ® 1- (x + 1)(x - 1) x® 1 x + 1 (x - 1)
î
x 1 1
 lim  y  lim   lim    
 x  1 là TCĐ;
x  1 x  1  x  1 x  1 x 1  x  1 x  1
1 1
 4
x 1 3
 lim y  lim 2  lim x x  0 
 y  0 Là TCN.
x  x  x  1 x  1
1 2
x
Vậy đồ thị hàm số có đúng ba đường tiệm cận.
Page 12
WEB: TOANTHAYCU.COM
Dạng 4: Bài toán tìm tham số m liên quan đến đường tiệm cận
mx  1
Câu 1: Tìm giá trị thực của tham số m để đồ thị hàm sô y  có đường tiệm cận đứng đi
2x  m
qua điểm M 1; 2 .  
1 2
A. m  2 . B. m  0 . C. m  . D. m  .
2 2
Lời giải
Chọn A
 m
TXĐ: D  \   .
 2
 mx  1
 lim y  lim   
 m  2x  m

 m
 x  2  x   
 2 m
Ta có  
 x   là TCĐ.
 lim y  lim mx  1   2
 x   m  
x    2 x  m
 m

  2   2
m
Do đó ycbt    1  m  2 .
2
2m 2 x  5
Câu 2: Tìm tất cả các giá trị thực của tham số m để đồ thị hàm số y  nhận đường thẳng
x3
y  8 làm tiệm cận ngang.
A. m  2. B. m  2. C. m  2. D. m  0.
Lời giải
Chọn C
2m 2 x  5
Ta có lim y  lim  2m2 
 y  2m2 là TCN.
x  x  x 3
Do đó ycbt Û 2m2  8 Û m  2 .
Câu 3: Biết rằng đồ thị hàm số y 

 m  2n  3  x  5 nhận hai trục tọa độ làm hai đường tiệm cận.
xmn
Tính tổng S  m 2  n 2  2.
A. S  2. B. S  0. C. S  1. D. S  1.
Lời giải
Chọn B
Ta có:
lim y  lim
 m  2n  3 x  5  m  2n  3 
 y  m  2n  3 là TCN;
x  x  xmn
lim  y   
 x  m  n là TCĐ.
x  n  m 
Page 13
WEB: TOANTHAYCU.COM
m  n  0 m  1
Từ giả thiết, ta có  Þ  
 S  m2  n 2  2  0.
m  2n  3  0 n  1
Dạng 5: Bài tập dành cho học sinh điểm 8+, 9+
Câu 1. Cho hàm số y  f  x  liên tục trên và có bảng biến thiên như hình vẽ dưới đây.
1
Tổng số đường tiệm cận của hàm số y  là
f  x 1
A. 2. B. 3. C. 1. D. 4.
Hướng dẫn giải
Chọn D.
Số đường tiệm cận đứng của đồ thị là số nghiệm của phương trình f  x   1  0  f  x   1 .
1
Từ bảng biến thiên ta thấy phương trình có hai nghiệm phân biệt nên đồ thị hàm số y 
f  x 1
có hai đường tiệm cận đứng.
1 1 1 1 1 1
Ta có lim   ; lim   nên đồ thị hàm số có hai đường tiệm
x  f  x   1 3  1 4 x f  x   1 1  1 2
1 1
cận ngang là y  và y  .
4 2
1
Vậy đồ thị hàm số y  có bốn đường tiệm cận.
f  x 1
Câu 2. Cho hàm số y  f  x  xác định, liên tục trên và có bảng biến thiên như hình vẽ bên
dưới.
1
Tổng số tiệm cận ngang và tiệm cận đứng của đồ thị hàm số y  là
f  x  x  3
3
A. 2. B. 4. C. 3. D. 1.
Page 14
WEB: TOANTHAYCU.COM
Chọn A.
Đặt t  x 3  x , ta có khi x   thì t   và khi x   thì t   .
Mặt khác ta có t   3x 2  1  0, x  nên với mọi t  phương trình x 3  x  t có duy nhất
một nghiệm x.
Số đường tiệm cận đứng của đồ thị là số nghiệm của phương trình
f  t   3  0  f  t   3 .
Từ bảng biến thiên ta thấy phương trình có duy nhất một nghiệm nên đồ thị hàm số
1
y có một tiệm cận đứng.
f  x  x  3
3
1 1 1 1
Ta có lim  lim  0 ; lim  lim  0 nên đồ thị
x  f  x  x   3 t  f  t   3
3
 
x  f x  x  3
3 t  f  t   3
1
hàm số y  có một tiệm cận ngang là y  0 .
f  x  x  3
3
Vậy đồ thị có hai đường tiệm cận

Câu 3. Cho hàm số bậc ba f  x   ax3  bx2  cx  d  a, b, c, d   có đồ thị như hình vẽ dưới đây.
1
Đồ thị hàm số g  x   có bao nhiêu đường tiệm cận đứng và tiệm cận ngang?
f  4  x2   3
A. 2. B. 3. C. 4. D. 5.
Chọn C.
Đặt t  4  x 2 , ta có khi x   thì t   .
1
Khi đó lim g  x   lim  0 nên y  0 là tiệm cận ngang của đồ thị hàm số g  x  .
x  t  f t   3
 4  x 2  2 x   6
 
Mặt khác f 4  x 2  3  0  f 4  x 2  3      
4  x  4 x  0
2
 Đồ thị hàm số g  x  có ba đường tiệm cận đứng.
Vậy đồ thị hàm số g  x  có bốn đường tiệm cận.
Câu 4: Cho đồ thị hàm số y  ax3  bx 2  cx  d như hình vẽ dưới đây:
Page 15
WEB: TOANTHAYCU.COM
3x 2  x  2
Đồ thị của hàm số g  x   có bao nhiêu đường tiện cận đứng
3 f 2  x  6 f  x
A. 5 . B. 4 . C. 3 . D. 2 .
Lời giải
Chọn C
 f  x  0
Xét phương trình 3 f 2  x   6 f  x   0   .
 f  x   2
Dựa vào đồ thị ta suy ra:
 x  2
Phương trình f  x   0   , với x  2 là nghiệm đơn và x  1 là nghiệm kép.
x  1
Suy ra: f  x   a  x  2  x  1 ,  a  0  .
2
x  0

Phương trình f  x   2   x  m  2  m  1 , các nghiệm đều là nghiệm đơn.
x  n n  1
  
Suy ra f  x   2  ax  x  m x  n  ,  a  0 .
 x  1 3x  2    x  1 3x  2 
Khi đó: g  x  
3 f  x   f  x   2 3a 2  x  2  x  12 x  x  m  x  n 

 3x  2  ,  a  0
3a 2
x  x  2  x  1 x  m  x  n 
Vậy đồ thị hàm số g  x  có 5 đường tiệm cận đứng
Cách 2: Chọn hàm số f  x  . Ta có f  x   ax  bx  cx  d

3 2
Đồ thị hàm số qua 4 điểm A  2;0 , B  1;4 , C  0;2  , D 1;0  .
Page 16
WEB: TOANTHAYCU.COM
a  1
b  0

suy ra  hay f  x   x3  3x  2
c  3
d  2
 Khi đó:
3x 2  x  2 3x 2  x  2 3x 2  x  2
g  x   
3 f 2  x   6 f  x  3 f  x   f  x   2  3  x3  3x  2  x3  3x 

 x  1 3x  2 
3  x  2  x  1 x  x 2  3
2
Vậy đồ thị hàm số g  x  có 5 đường tiệm cận đứng

Câu 5: Cho hàm số bậc ba y  f  x  có bảng biến thiên như hình bên dưới.
2x  7  3 4x  5
Đồ thị hàm số g  x   có tất cả bao nhiêu đường tiệm cận đứng và
f  x  1
tiệm cận ngang
A. 4 . B. 3 . C. 2 . D. 5 .
Lời giải
Chọn B
 5
x  
Hàm số g  x  xác định khi  4
 f  x   1

Ta có y  f  x  là hàm bậc ba và dựa vảo bảng biến thiên ta có y  a  x 2  1
a 3
y x  ax  b .
3
 a
 ab  3
 y  1  3  3 a  3
    y  x3  3x  1
 y 1  1  a  a  b  1 b  1
 3
2 7 4 5
 3 3 5  6
2x  7  3 4x  5 2
lim g  x   lim  lim x x x x 0
x  x  x  3x  1  1
3 x  3 1 1
1 2  3  3
x x x
Page 17
WEB: TOANTHAYCU.COM
 y  0 là tiệm cận ngang của đồ thị hàm số.
g  x 
2x  7  3 4x  5
 2

4 x2  8x  4 f  x   1  
f  x  1 
f  x  1 2x  7  3 4x  5  

4  x  1
2
 f  x   1
 f  x   1  f  x   1  2 x  7  3 4x  5 

4  x  1
2
 f  x   1
  
x x  3 x  3  x  2  x  1 2 x  7  3 4 x  5
2
 


4 f  x 1 
  
x x  3 x  3  x  2 2x  7  3 4x  5  
 x0
   
x x  3 x  3  x  2 2x  7  3 4x  5   (vì x  
5

x  3 4
 lim g  x   
 x 0
  x  0 là tiệm cận đứng của đồ thị hàm số.
 x0
lim g  x   
 lim g  x   
 x 3
  x  3 là tiệm cận đứng của đồ thị hàm số.
 x 3
lim g  x   

Vậy đồ thị hàm số có tiện cận ngang là y  0 và tiệm cận đứng là y  3
Cho hàm số bậc ba f  x   ax  bx  cx  d có đồ thị như hình vẽ. Hỏi đồ thị hàm số
3 2
Câu 6:
x 2  3x  2 x  1
g  x  có bao nhiêu đường tiệm cận?
x  f 2  x   f  x  
A. 3 . B. 5 . C. 6 . D. 4 .
Lời giải
Chọn C
Điều kiện xác định của hàm số g  x  là x  1 .
Page 18
WEB: TOANTHAYCU.COM
x  0

Xét phương trình x  f 2  x   f  x    0  x. f  x  .  f  x   1  0   f  x   0 .
 f x 1
  
Xét phương trình f  x   0 có nghiệm kép x  2 và nghiệm đơn x  1 .
 x  a, 1  a  2
Xét phương trình f  x   1 có ba nghiệm đơn  x  b, 1  b  2, b  a . Ta thấy

 x  c, c  2
 lim f  x   
 x

 xlim f  x   

Nên không mất tính tổng quát, ta có

+ f  x  0   x  1 x  2  0
2
+ f  x  1   x  a  x  b  x  c   0
Do đó:
x 2  3x  2 x  1 x 2  3x  2 x  1
g  x  
x  f 2  x   f  x   x  x  1 x  2   x  a  x  b  x  c 
2
Khi đó
 lim g  x 
 x 0
+ không tồn tại giới hạn  x  0 không là tiệm cận đứng của đồ thị hàm số
 x 0
lim g  x 
g  x
x 2  3x  2 x  1
+ lim g  x   lim   .
x  x  1 x  2   x  a  x  b  x  c 
2
x 1 x 1
 x  1 là tiệm cận đứng của đồ thị hàm số g  x  .
Page 19
WEB: TOANTHAYCU.COM
 x 2  3x  2 x  1
 xlim g  x   lim  
 
x  2 x x  1 x  2
  x  a  x  b  x  c 
2
 2

+
 lim g x  lim x 2  3x  2 x  1
 x  2    
 
x  2 x x  1 x  2
       
2
 x a x b x c
 x  2 là tiệm cận đứng của đồ thị hàm số g  x  .

 x 2  3x  2 x  1
 xlim g  x   lim  
 
x a x x  1 x  2
  x  a  x  b  x  c 
2
a

+
 lim g x  lim x 2  3x  2 x  1
 x a   x a x x  1 x  2 2 x  a x  b x  c  
      
 x  a là tiệm cận đứng của đồ thị hàm số g  x  .
 x 2  3x  2 x  1
 x b 
lim g  x   lim  
 
x b  x x  1 x  2
       
2
 x a x b x c
+
 lim g x  lim x 2  3x  2 x  1
 x b   x b x x  1 x  2 2 x  a x  b x  c  
      
 x  b là tiệm cận đứng của đồ thị hàm số g  x  .
 x 2  3x  2 x  1
 xlim g  x   lim  
 
x c  x x  1 x  2
  x  a  x  b  x  c 
2
c 

+
 lim g x  lim x 2  3x  2 x  1
 x c     
 
x c  x x  1 x  2
       
2
 x a x b x c
 x  c là tiệm cận đứng của đồ thị hàm số g  x  .

x 2  3x  2 x  1
+ lim g  x   lim 0.
x  x  1 x  2   x  a  x  b  x  c 
x  x  2
 y  0 là tiệm cận ngang của đồ thị hàm số g  x  .

Vậy đồ thị hàm số g  x  có 6 đường tiệm cận.
Câu 7: Cho hàm trùng phương y  ax 4  bx 2  c có đồ thị như hình vẽ. Hỏi đồ thị hàm số
y
x 2

 4 x2  2x  có tổng cộng bao nhiêu tiệm cận đứng?
 f  x    2 f  x   3
2
Page 20
WEB: TOANTHAYCU.COM
A. 5 . B. 2 . C. 3 . D. 4 .
Lời giải
Chọn D
Ta có: y
x 2

 4 x2  2x  
 x  2 x  2 x  x  2   x  2  x  2  x
2
.
 f  x    2 f  x   3  f  x   2 f  x   3  f  x   2 f  x   3
2 2 2
 x  m, m  2
 x0
 f  x  1 
Xét  f  x   2 f  x   3  0  
2
  x  n, n  2 .
 f  x   3 
x2

 x  2
Dựa vào đồ thị ta thấy các nghiệm x  0; x  2 là các nghiệm kép (nghiệm bội 2).
Do đó đa thức  f  x    2 f  x   3 có bậc là 8.
2
 x  2  x  2  x
2
1
Suy ra y 2 2  2 .
a x  x  2   x  2   x  m  x  n  a x  x  2  x  m  x  n 
2 2
Vậy đồ thị hàm số có 4 đường tiệm cận đứng là x  0, x  2, x  m, x  n .
Page 21

GT-12 - Chương-1 - Bài-4 - Đường Tiệm Cận Của Đồ Thị Hàm Số - Lời Giải

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

GT-12 - Chương-1 - Bài-4 - Đường Tiệm Cận Của Đồ Thị Hàm Số - Lời Giải

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

LỚP TOÁN THẦY CƯ- TP HUẾ. CHIÊU SINH THƯỜNG XUYÊN- BỔ TRỢ KIẾN THỨC KỊP THỜI.

SĐT: 0834 332 133.

lim f  x   ; lim f  x   ; lim f  x   ; lim f  x   

cận đứng của đồ thị hàm số đã cho.

lim f  x   ; lim f  x   ; lim f  x   ; lim f  x   

khẳng định đúng?

khẳng định đúng?

khẳng định đúng?

khẳng định đúng?

lim f  x   ; lim f  x   ; lim f  x   .

Khẳng định nào sau đây là khẳng định đúng?

C. Đồ thị hàm số y  f  x  có tiệm cận đứng x  2 khi và chỉ khi lim f  x    và

ra được tiệm cận ngang là y  1 .

B sai,ví dụ hàm số y  x3  1 không xác định tại x  2 nhưng lim  f  x  và

D đúng vì chỉ có hai giới hạn lim f  x  , lim f  x  .

Khẳng định nào sau đây là khẳng định đúng?

A. Đồ thị hàm số có một đường tiệm cận.

Câu 3: Cho hàm số y  f  x  có bảng biến thiên như sau:

Mệnh đề nào sau đây là đúng?

B saivì tại x  0 hàm số không xác định.

Mệnh đề nào sau đây là sai?

Vậy đồ thị hàm số có tất cả ba đường tiệm cận. Do đó D sai.

Vậy đồ thị hàm số đã cho có đúng ba đường tiệm cận.

Vậy đồ thị hàm số đã cho có đúng hai đường tiệm cận.

Vậy đồ thị hàm số đã cho có ba đường tiệm cận.

Câu 3: Biết rằng đồ thị hàm số y 

Vậy đồ thị có hai đường tiệm cận

 Đồ thị hàm số g  x  có ba đường tiệm cận đứng.

Vậy đồ thị hàm số g  x  có bốn đường tiệm cận.

Câu 4: Cho đồ thị hàm số y  ax3  bx 2  cx  d như hình vẽ dưới đây:

Vậy đồ thị hàm số g  x  có 5 đường tiệm cận đứng

Cách 2: Chọn hàm số f  x  . Ta có f  x   ax  bx  cx  d

Đồ thị hàm số qua 4 điểm A  2;0 , B  1;4 , C  0;2  , D 1;0  .

Vậy đồ thị hàm số g  x  có 5 đường tiệm cận đứng

Nên không mất tính tổng quát, ta có

 x  1 là tiệm cận đứng của đồ thị hàm số g  x  .

 x  2 là tiệm cận đứng của đồ thị hàm số g  x  .

 x  c là tiệm cận đứng của đồ thị hàm số g  x  .

 y  0 là tiệm cận ngang của đồ thị hàm số g  x  .

Vậy đồ thị hàm số có 4 đường tiệm cận đứng là x  0, x  2, x  m, x  n .

You might also like