O- KURUN 19 MAY IS 1937

ilktedrisat hakkında
24
bir istatistik
Yeşil ~hennem 11,945 öğretmene daha ihtigaç var
V.4ZAtıa:(AHIDE OSMAN=-- Kiilt?.r Bakan~ığı ilk öğretim duru
nıunu l~~teren bır broşUr nctrctmittir.1
• 132.446 dır. Bu okullara
retmcn mikdan
!Azım
cı 1l.~ 15 dir.
olan og

Bu bro· ure ıört't ç •. ;. ve kasahııların 400 DE AŞAGlYA Ol.AN KöVLE

Hatıla katıla agnı climlegl genel nüfuıu 3,799,742 dir. tlk oku • RiN VAZiYETi
tekrar ediyordu: la devam çağındaolan talebenin uyı • Okula giden çocukların sayısı 1 ~2.446

Serin bir el ve sıcak bir sevgi sı 4SS,969, bugün okula devam eden • ıitmiycnlcrin sayısı 248645 dir. Veni •
lerin sayısı
327 .423 tür ki bu vaıiyete
den
nazara~ 12~:546 çocuk okula gttrne • tesbit edilmiştir .
öğretmen ihtiyacı
da 3 725 olarak

mektcdır. Ögretmen ihtiyacı da 2,571 Şu hale nuaran bu&ün ilk tahr.il ça·
dir. ğındı o\an ve okula " \den talebe 11yıs1
vadı şüphesiz görmek istiyordum; fa-
Sotıı
'rı.:Yor " de; • barb, diyecekti· Bunu yapan kat arzum birdenbire değiŞll'liıtti; dok·
.unan mektuplara göre : 601,188. Git
miyen 524.769 dur. Bu okuUardıı ders
b. ~lllda e YilrUyordu. Parmakla. harptir. Ve inanacaktım; çUnkU doğ­ tor Cevad vazge~erek gelmese... NOFUSl~ARl 800 DEN YUKARI
d:. birci veren öğretmen sayııı l 1,478 dir Veni·
uııd" gara va : d ı. Sabnışı ba ruydu: }{arb!.. Şamda. odamı~ın ge- OLAN KÖYLER
llrUy rd
0 Daima bunu tekrarlıyordum: den bu okullara ı 1,945 otrctmcn da -
~· kalç~İ Bır dakika, hiç celeri kadın maceralarile dolu geçme- - Ne düşünüyorsunuz?.. Sizin bu Köylerin vaziyetine gelince nüfusu
ha llzımdır.
11> gitmek a~ının hareketine sine rağmen etrafımızda bir kadınsız. 800 den yukarı olan k:"ylerde <turanla·
rın sayısı 2,388,354. Bu köylerde oku· çavu f kur•larına girmek
halinizi görünce harbin "kabare,, keli-
ildearkasından ıs:edi~; ve da.ha lık hissediyorduk. mesindeki manayı bile değiştirdiğini
au hııta d" k gıtmıyor; bir su ına çağında bulunan talebenin sayısı isteyenler
' b l'llklenı
oturmlljtuk. zannediyorum t
Eakişehlrde açıları çavua öğretmen
0
Ulecek bir yere Artık' dUgüncHiğüm herşeyi ka- - Hayır, hayır... Hiçbir şey.: Sa- yüzde on iki hesabile 286.602, okula
Q\knı Yordum.
derin eline bıraıunıştım. Doktor Ce- dece tesadU!UmUzdetd sUrattcn ken- devam eden talebe 139,015, oku\• git . \tursunun faydalı neticeler vermesi U·
bi>ı~ ıı, diye k .
' .""il f,.· onu§tu.' en ıyı
ııllı iı)t'h . . ma- miycn talebe 177.578 d • Köylere la - r.erine bu yıl muhtelif ,,.n&.yetlerde 5e.
1
·
' ~
1
ab etmi§ olacak· dimi kurtanyorum.
zım olan öğretmenin sayısı 5.649 dur. kiz kurs daha açıldı. Bu kunılara gır­
- Oooh. İşte bir çocuk! ..
mek istiyenler için Ki\JUir BakanlJğı
akat
f'l:_,orası tut 1
Ellerini avuçlarıma doğru uzattı. NOFUSU 400 KADAR OLAN KÖY· bir talimatname wcuda getiı miıd il.
'a'\4.0..l(U dok u muş, dı)'e ko- Ne kadar serindi. Adeta karJllk vazi- LERlN V AZIYETt
' O Ya doğru to.r Cevadın ayır- ! Talimatnameye göre aııkcrliğını ~·nı>­
yetimde onlan alnıma doğru götürUl- Nüfusu 400 Uc 800 araıında olan nıış, yaşı 40 tan fazla olmıyın ve oku·
~1'bilir.. S .~rUyord u. j müJ hissediyordum ve bunu hakikaten
köylerde oturan vatandaıın fayısı ma yuma bilen kiınselcr de kabul e..
~ ~ lııtaje ahıbı henüz gelmedi·
·~ ~ebil'ırız.
de bir çocuk gibi ona söylemekten ken
""',-
ııtı,"'lltodan · .. Daha son- 1 3,175,759 dur. Okul «i•b "llda cla"l ço - dilecektir.
dimi a.lamadım: cukların• sayısı, 381.091, o\cub : • · . 0
l&J.6"' seyretmek istemez - Evet. diye kon111tu; serin bir el
~~-lUıt nıeşhur . ve sıcak bir sevgi ....
'~inde d bır tangosu Viya- Ne tuhaf... Namuslu bir kadm gibi ;şaretler:
~"'- ura.hın? evam ediyordu:

Halkın sanatkirı
konuşuyordu: halbuki böyle bir ceva. .__.-
.1ı.ıi k ..
Yo!'ıını elirney·1 bı ümid etmiyordum. Çok sonralan.
' ~: tekrarladığımı bunu kendi kendime tahlil ettiğim za.
man, benim henUz çocukluktan çık­
'1e itı.......'teYabancı b'ır masa ...
U. ~ıi
11

~lld~ daltika 0 ~
•
k!:b tarafı bi~im
eden bir u~ak
0
ha-
mak üzere olan yirmi y~ımda, bir er-
kek bekaretinin diirilsUüğüne rutgel-
diğini anlamı~tım. Bununla beraber
Hüseyin Rahmi Sadrl Ertem
lltıle Ilı" '
urup oturmamak katıla katıla gOlüyordu:
Ucadele ett'ıgımı
ll'ltll u v·
aC'!Lk, - . . temin - Şarab ,dedi. Ooh bu gece çok sar
~İle dıy~na kabaresine bir
t
~b teldiğ' . cg·1ı
bambaşka bir
30,000 liralık ho§ olacağım! ..
Ve ayni dakikada:
Yeni bir anane teeaaüa ediyor:
fikir ve sanat kıymetlerine hünnet t
lr le" ~rnı biliyorum ve he- - Çapkın, dedi, hele bak...
,, ı~rned ' -·
~, d rağrne k ıgım halde sar-
bir kolye - l{im, diye atıldım.
Birkaç misalini gördük. Hamidi.
Halid Ziyayı, Yunus Emreyi anan
ı.. .01ttor C n endime de sahip- Fransada bir dolandırıcı 3 ·.ooo li· - Marta ... Görüyor muaunuz? Ka- gençlik, fikir ve sanata kıymet
ve!-·
""Utbe~didcvad? d ·: A yakta geçir- r~ kıymetindeki bir kolyeyi el' !e ıe - vaıyeı:ı&ııı naeıl u!:iuı uyor?.. Marta...
menin güzel bir misalini vermekte-
t'· 1 kenaı ~kıkalarda doktor çırerck kaybolnıur~u: .-... ,,!le ı;:a:Jı\t ca- ){atta... dir.
l 0 rur g" asasında bir bar np bir surette cercyah ttmiıttir: Sesini işittirmek için ne kadar Bu tebcil hidi.eleri içinde Hü •
~ orrnez h de
~e ..aYacak .. a . kalarından seyin Rahmiye de yer ayrıldıiını
._.......toJr.._.tt t~tler?,, S~ozlterıni göriiyor-
mümkünse o kadar haykırdı:
Jcan Barcl isminde b:r adam bir "it· i~ittik. Üstada aynlan köıenin ına·
• &ibi ,,,,,,~uz\lın ra ına vurulmus- h aı~cıt ve 'hı racat yazıh anui.. aç mı§: - Marta! ...
nasmı ben fijyle tahlil etmek istiyo-
~' 'a.tu-a, h'd Un etrafında. dö- sonra. bir gün bir tanıdığına ıöylc de •
Martayı ben de nrıyordum.
- Bilmezsiniz ne ~eker kızdır?. o. ruın:
~j;;.; 1 detten feci b" ·
ır JS· mıştır
· · : Hüeeyin Rahmi, birkaç nesli ka·
o• dak'k nunla revüye beraber çıknnz.
"1-";11anıy ..;:ı;.r kkafamın 1-
0 - Z<nı:in bir maliycd •:od<n k<ndi·
·
lemi ucunda csk;terek ayakta kal •
le 'Parn y · a at kendimi sine kıymetli bir mücevher bulmamı is· Marta ...
mlf bir sanat a mıdır.
~~den1 '7'k ve iradesi ta- t<di. Böyle bir ı•Y bulabilir miain? Sa- Evet onu arıyordum! da
Fakat birdenbire: Hüseyin Rahmiyi bir tarihi kıy·
~ '1 Söyıu a ınmı3 hissediyor- na da, tabii komisyon var; - Doktor Cevad, dedim. Ve yanım met olarak değil, yarmm haliki
tit"'llŞtj.
..... ~l§!., !onım:L'Qkat buİradesi
. ken. Arkadaşı Rakover derhal güıcl bir da Fifinin sesi: olan halkm sanatta mümeaaili ola·
~ "'. Onu tak' ırade nere- ı:~';·e buluyor. 30,000 lira kıymtti•:dc o- - Bi7.e geliyorlar, diye konugtu · rak tanıınak iktiza eder.
.~ b;~ ~• ııYett
~ e olnııh edecek ve d"u- lan bu k o1ycy•· o d a b'" arkadaımdan ne eğlenceli bir gece!.. ' Hüseyin Rahmi bu vaafı ile dil·
"Iıııı,. lnınıdaki ~akla beraber bulmuştur. Arkadaı• bunu ona itimat<- Herhalde doktor Cevadı yanında nün değil. ancak bugünün eanat - Bunların ruhları Pariıle Mekke
~~ll'eı t'dllln. lr d ır kadına geç- derek vermiştir . Marta ilegördUğüm zaman kendimde karıdır. Onu tebcil ederken tarihe
arasında yuğruluyordu.
~' eı- 1sina a emin daha ay- Rakover de bunu "ithalat ve ihracat ona karşı kullanacak hiçbir vahşi ke- mal olmu§ eski bir kıymeti değil, se·
Hüseyin Rahmiyi bu insanların
~ gıı..~Yotdu
teı· e • bend_en bu gldigi yazd•.anesi.. sahibi•• veriyor. Jean Bıırcl lime buJaınıyordUDl· Marta: nelerce deierini münevverin anlıya·
fikriyatını idare eden, onların his·
SOra~~kEğer, onu Ma- kolyeyi alıyor: - Yarım saattir doktor Cevatla rnadığı bir varlığı, gene mÜS\evverin
lerini temsil eden münevverlerin
~ '" J olsaydım, belki _ Bir kere karıma göıte~yim. -::· _ sizi takib ediyoruz. dedi; yalnız dok- ketfetmesi ve ondan sanat namına anlamasına ve kıynıet vermeeine
tor Cevadı görmek için gelen bir adam af dilemesidir.
0- lk -~-----l eıınaıtan yabancı )<adınla imkan yoktu. Onun için okuyucu·
~$ servisı•mı•z j·~C, gidİf gidİf ErtCIİ ~a
yor. O anlar.. d& bir oturmak ne ce-' Hü.eyin Rahmi eline kalemi al- sunu ilk gii~den fetheden realist
.... IÜ'1 dığı zaman onun etrafında bir mü·
.,ba~enin aç.ı.,.d•i• ıörülüyor-
"-L O • saret ?..
Hüeeyin Rahmi, kozmopolit esteti·
Fifi birdenbire atılmı5tı: nevver hava vardı. Bu hava onu
\ " ....--::_......... EN -
~ ~·... Paza,ıc.ı rtın'•" sen yaz.hane yeni aç<lnuJUr.. ':l•ktilo - Yeter, dedi. Sevgilime yaptığı. mütemadiyen sıkıyordu. Çünkü ne
~in hududh1rı içinde bir kıymet te-
S..' ... ı:"'""'':::" kam..-
'"-"' ...._.., ıı. • ..., ......, ...,,..,
tutuJmuıtur-
kunnuıtu:
yen; Ya,.bane aab•bi. bu
iti zat<n bir tuzak olarak !- nız oyunu burada bırakalım!.. onun dili. ne görütü batmakta olan
lakki edilmedi. Koz.rnopolit zihni·
yetin edebiyat tarihleri Hü.eyin
-.,. >~"""'1 ""1 dal.., Laıoıı .,.,..... • · durdukUn oonra arUk orada kal-
- Qooh ... Sevgilim!.. Osmanlı miinevverinin diline ve Rahmiyi unutmak. inkar etmek
~~'bııı ~•tırrıızı ;:dJ Uç !'lumarada mıına~gau~ijzum görmüyor•.• Marta ke.tıla katıla gülüyordu. Ve görü9üne oymuyordu.
" Hacıııeba,. nın aını baktığını ı.o.lad<ğı
vazifesile mükelleftiler. Sonuna ka·
~
t\.:"i ~ ı.:ıklt.rı Gokt kupon uıuk.. -------:~-
,,..
cıellkBnfılar ____ ka_._._ , - - ne gillüt!.. Herk..in bize Hüseyin Rahmi yaz< yazmaiia dar vazifelerini yaptılar.
(Avam hevan) dır diyen bir
......~ "hıı bl orumuz da bU
ao"an
• erci
1
olmasa oraya boylu boyunca yıkılacak
hlswliyordum .. , Adeti doktor Cevad demlerde memlekette te -
fekkürün yükoek oeviyeai Hüoeyin zihniyet ile halkın muharriri araaın­
cıunarı... rtkUrtp kendisine
8 'l a -,.....
ŞebıacJetıaŞlllda vezneci! e taUı- Ro}ıminin baıka
cı pıa1ıaUebici ııa~ı::: doktıır oanatı,
ve yerde yuvarlan• yuvarlana gülmek- dilini bir dünyanm da ne gibi bir münasebet bulunabi·
taıp.,.. A.~~.-.ıı, s>erwembe

ka~ıııı. ,:;:;'.ı.ıan arkuıııda sayıyordu.

ve "ilaCI te devam edecektl. Fakat Ce- bir bafka dünyanm mal•
~~ ~Qe Ct.11111 k Yda, MU!et cad- lirdi}

ra plinh bır wıd Ab<IWcelil ,,. ru glllerek dunıyor; Martanın ..,.. saymıyordu.
• lff •
~~ l!ltı:otuıcıarın::!ıamdakJ mu- kadirin ':"" suçlu vad dimdik ve belki de bl- Hulôoa onu kendinden
\ıoı.'. ~ 'tlıbodolctol"t bakacaktır
görWenıerd•• )oluŞl»k, ın<!lhud auç ]ıarek<Uerinl idareye çalıaıyonlu. Mar Hüoeyin Rahmi muhanirliğe
Ancak yan bir halk hareketi o-
·
~~it-. arımız da oku- lan metrutiyetten sonradır ki, Hii-
Eminin duruP'.ıaruıa• ta bir aralık ayni kelimey; tekrarla- böyle baılaclı. Çünkü, t-Jjjaeyin
l3o1tto lertne
~~~ lttt;:ıuı seyin Rahmi münevverler arasında
kanunun• göre baflaDIDışbT· dı : Rahminin hitab ettiği zümıe ile
F : : r bUhmm&Jr.
• ~~ eli.del etun Dl§men yavaf yl'lV8§ idrak edilmeğe ba~lan·
Bu deliJıaDlıJarUI :k::~:'. - Sevgilim!..
~ ~(!u ...~lerı ealnde 127 nu -
ı..:~ -.._ 11111 ıt ..at 1t
etnıiıler
duru!l.,anın cıevaınını kollarını doktıır Cevdın araımda
ma
L~ lcöy hl doın ile 20 ara- UçÜ kendilerini yiikock oeviyenin mü - dı.
~.,flit~'.."-";bınuc11,:r Necatı Hüseyin Rahmi, hAlkın bir kıy-
tllfaı.~_"'t.lıınC\ııtıa gU C&dd~ 1-2
~"-.~'le ~ ıazıa Dlerı ayuı aaat.
Pak• itiraf
cı
.
ve davaya nöbetçi
Sonra,
yıı a1ıpınına bırak-
• nun& dulad<=
boy. m-ili ..yanlar
pek büyük bir fark
büyük,
vardı. met olduğu, halkın dilde biT miyar

bulunduğu ın• Oomanlı imparalorluğunun iıtikraz- ve sanatta bir motif olduğu zaman-
ceza, - Sevgilim! •• eledi, sen de benim... Yükoek oeviye müm-ili olanlar.
..,} t lt.nı "1ltrtııı dle1erine bakacaı.
~ 7: •r>a;;:• Beoı:;:,•caklardır. . mıştır. vıı.pılarak
ada' dUkk..,O& ve TangO de.-am ediyordu.
auluadım da manalandı. Artık edebiyat tarih-

eş
00

~ lllıt~ lrıt.zıuıda tramvay cad"

'il
21 k . k if
O vakte t'<lr) tın gübreliğindet•rla_J_
}arla ••eitTanzim•·
yeti,en adamla- leri hatalarını anhyorl 8 r, Müverrih·
S' ~et .;lcu:Ytı~ıa atlrınet~ Emı dükkan bahçesinde- b\r ,- (AT1'08
1
yükoek ·- • ler utandıklarını hissediyorlar. Fa-
----------------=-=----- r<. memurlar. • ve münev -
'-.."' &ıla >.ıt.a,..ttetcur. rıınızın
'-.~ ~ llı.ıQı, y Perte
cocuk
-rapor
--------aımacaktlr· verlerdi. Bunlar açık pavırlarm.
yan koloninin kozmopolitleten in·
kat bu .lıicab münevvere racidir.
Halbukı hal~ Hüseyin Rahmiyi her
,,utt ~ •Utı:e Eczanest ya. sanlan arasından sivriliyorlardı. Bu uman aevmı • her zaman onu n
'...._•tıı~ıt.ıhnı kUauNtçtdove sıhhat zümre zevk ve fikir bakıınmdan lamakta birinci olmu tur.
~-·~.. ııı:ıe arı beb klOfUnun
)\.,.~ocuıu
"' ve a erını Yedi ku-
boııeıerı §aheiyetsiz olduiu için memleketi Yanm asra yakın münevver is-
~"""
'"'l:&lct •rırırn
'.h~~
rnıze en eh- bir taraftan A vrupeya açık pamr
yaparken ruhlannı da yan islam.
lediti k~bahatten dolayı affini di:
la~ • -ıı~ rt •Unnet amett- leycc~k~ır. Beııce Hüseyin Rahmi
~tıı lt1ıltı~t ta ~ktor yan frenk tesirinden kurtaramam•§·
gecesının manau budur.
11ıt. ~Uııdan •derle~ ctllÇf ve .uıı- ısım: 1.wı.
Yetıı tan KURUN'un Ader_,
e RôtUTmek