'

,
fl
11!1
. NORTH-WEST UNIVERSITY ®
YUNIBESITI YA BOKONE-BOPHIRIMA
NOORDWES-UNIVERSITEIT
P'OTCHEFSTROOMKAMPUS
Benodigdhede vir hierdie vraestel:
Multikeuse Kaarte: D Sakrekenaar: W Oop Boek Eksamen
Grafiek Papier: w Laptop: D

VAKKODE / GELEENTHEID /
CHEN312 Eksamen / Exam 1
SUBJECT CODE: OPPORTUNITY:

Fisiese Chemie III / DUUR/

VAK /SUBJECT: 3h OOmin
Physical Chemistry III DURATION:

GRADE/ DEGREES: B.Sc. TYD /TIME: 09h00 - 12h00

EKSAMINATOR / DATUM/
Dr RJ Kriek 08-06-2015
EXAMINER: DATE:

EKSTERNE /EXTERNAL Prof J Dillen

MODERATOR:

.Van & voorletters / Studentenommer /

Surname & initials: Student number:
Punt: %:
100

EKSAMENVOORSKRIFTE

1. Kandidate stel hulle aan diskwalifikasie bfoot indien hulle:

1.1 aantekeninge maak op kladpapier of enige papier hoegenaamd buiten die ampteiike skrifte waarvan hulle voorsien is
(kladwerk moet in die skrif gedoen word met 'n duidelike aanduiding dat dit kladwerk is);
1.2 'n antler kandidaat help of pro beer help ofhulp kry ofprobeer om hulp van 'n antler kandidaat te verkry, ofhulle op enige
manier in verbinding stel of pro beer in verbinding stel met 'n antler kandidaat.
2. Geen kandidaat sal toegelaat word om die eksamenkamer te verlaat voor die verstryking van 'n halfuur na die aanvang van die
eksamen nie.
3. In die eksamenlokaal mag nie gerook word nie, en geen kandidaat mag tydens die eksamensitting die lokaal verlaat om te gaan
rooknie.
4. Geen baldsye mag uit die eksamenskrif geskeur word nie.
5. Voordat kandidate die eksamenlokaal verlaat moet eksamenskrifte aan die opsieners oorhandig word.
6. Selfone word nie toegelaat in die eksamenlokaal nie.

EXAMINATION INSTRUCTIONS
-"')·
1. Candidates are subject to disqualification should they:
1.1 make notes on blotting paper or any paper whatsoever except the official answer books with which they are provided
(rough work must be done in the examination book, with a clear indication that it is rough work);
1.2assist or attempt to assist any other candidate, or obtain or attempt to obtain assistance from or in any manner to contact
or attempt to contact any other candidate.
2. No candidate will be allowed to leave the examination room before half an hour from the start of the examination has elapsed.
3. Smoking is not allowed in the examination room, and no candidate may leave the room during the examination sitting to go and
smoke.
4. No pages may be tom out of the examination book
5. Before candidates leave the examination room, examination papers have to be handed to invigilators.
6. Cell phones are not allowed in the examiniation room.

VAKKODE CHEN312 EKSAMEN /EXAM • JUNIE/ JUNE 2015 1/12

695
LEES DIE VOLGENDE INSTRUKSJES DEEGLIK

• Slegs die voorgeskrewe handboek word toegelaat. Geen addisionele notas of ou

vraestelle word toegelaat in die eksamenlokaal nie.

• Toon al jou stappe en berekeninge. Punte kan nie toegeken word vir stappe of
berekeninge wat nie aangetoon is nie.

• Hierdie is 'n invulvraestel.

• Antwoorde op vrae moet in die oopgelate ruimtes by elke vraag gegee word.

• Waar nodig gee eenhede vir alle antwoorde!

• Die rugkante van bladsye kan oak gebruik word maar dan moet dit duidelik by die vraag
aangedui word. Dit kan oak vir rofwerk gebruik word.

• Voltooi die vraestel in pen.

• Programmeerbare sakrekenaars word toegelaat.

READ THE FOLLOWING INSTRUCTIONS.THOROUGHLY

•. Only the prescribed text book is allowed. No additional notes or old papers are allowed
in the examination room.

• Show. all your calculations. Marks cannot be awarded for steps or calculations that are
not shown.

• This is a proforma paper.

• Answers on questions must be given in the blank spaces below each question.

• Where applicable give units for all answers.

• The back of pages can also be used, but then it should be indicated at each question. It can also
be used for own scribbling.
.--_,. .
• Complete the paper in pen.

• Programmable calculators are allowed.

VAKKODE CHEN312 2/12

696
AFDELING /SECTION A KENNIS/ KNOWLEDGE [10/100]

Vraag / Question 1

Beoordeel die volgende stellings en besluit 9f dit waar of vals is deur die toepaslike blokkie met 'n
X te merk. Moet nie raai nie aangesien verkeerde antwoorde negatief gemerk sal word, m.a.w. 'n
punt sal afgetrek word vir 'n verkeerde antwoord. / Evaluate the following statements and dedde
if they are true or false by ticking the appropriate box with a X Do not guess as incorrect answers
will be marked negatively, in other words a mark will be subtracted for a wrong answer.

Nr Stelling Waar Vais

No Statement True False
1.1 Wanneer 'n voorwerp alle golflengtes van straling kan absorbeer en
uitstraal word die voorwerp 'n swartliggaam genoem. / When an object is
capable of emitting and absorbing all wavelengths of radiation it is called a
black body.
1.2 Sigbare en UV spektroskopie verskaf nie beide inligting aangaande die
elektroniese konfigurasie van molekule en atome nie. / Visible and UV
spectroscopy do not both give information about the electronic
confi.cluration of molecules and atoms.
1.3 Die energie en hoekmomentum van 'n partikel wat in twee of drie
dimensies roteer is gekwantiseerd. / The energy and angular momentum
for a varticle rotatin,q in two- or three-dimensions are quantized.
1.4 'n Golffunksie is genormaliseer indien die integraal van sy kwadraat
grater as en gelyk is aan 1. /A wavefunction is normalized if the integral of
its square is _qreater than and equal to 1.
1.5 Die akkuraatheid waarmee k-0mplimentere waarneembares gelyktydig
gespesifiseer en gemeet kan word, word nie deur die
onsekerheidsbeginsel beperk nie. / The precision with which
complementary observables may be specified and measured simultaneously
is not restricted by the unc~rtainty principle.
1.6 Die saampersingsfaktor is in alle gevalle 'n aanduiding van die' afwyking
tussen. 'n ideale gas en 'n werklike gas. / The compression factor is in all
instances a measure of the deviation between a perfect .qas and a real ,qas.
1.7 Onder sekere omstandighede kan 'n rigiede rotor distorsie ondergaan. /
Under certain conditions a ri.qid rotor can under,qo distortion.
1.8 Enige molekuul hoef nie noodwendig 'n traagheidsmoment grater as zero
te besit ten einde 'n absorpsie of emissie spektrum te toon nie. / Any
molecule does not necessarily have to possess a moment of inertia greater
than zero so as to exhibit either an absorption spectrum or an emission
spectrum.
1. 9 D.ie waterstO'fperoksied molekuul het 7 normale modusse van vibrasie. /
The hydro,qen peroxide molecule has 7 normal modes of vibration.
1.10 Die stroomdigtheid gemeet op 'n elektrode is a maatstaf van die tempo
van elektronoordrag. / The current density measured on an electrode is a
measure of the rate of electron transfer.

[10x1]

Totaal van bladsy / Total of page (10)

VAKKODE CHEN312 3/12

697
AFDELING / SECTIONB BEGRIP & EVALUASIE /COMPREHENSION & EVALUATION [20/100]

Vraag / Question 2

Vier moontlike antwoorde word vir elk van die volgende vrae verskaf. Evalueer elke vraag en
kies die korrekte antwoord deur die toepaslike blokkie met 'n ./ te merk. (Die agterkant van die
blad kan vir berekeninge gebruik word.)/ Four possible answers are given for each of the following
questions. Evaluate each question and choose the correct answer by ticking the appropriate box
with a V:- [The back of this page can be used for calculations.) ·

2.1 Wat sal die energie (in megajoule) wees van 3 mol fotone met 'n golflengte van 400 nm?/
What will the energy [in megajoule) be o/3 mole of photons with a wavelength of 400 nm? [4]

0 ~l_ __,I
~I_1._4_9x_10_-1_ ~I_o_.2_9_9_ _.____, .___o_.8_9_7_-'--___,I I 8. 973 x 10s I

2.2 Die werkfunksie van die metaal cesium is 2.14 eV. Wat sal die spoed (in m.s-1) van die
elektrone wees wat vrygestel word deur 'n golflengte van 700 nm? / The work function for
the metal caesium is 2.14 eV. What is the speed [in m.s-1) of the electrons ejected by light of
wavelength 700 nm? [4]

0 .I 2.55 X lQS 3.6X10 5 ·I 1.23 x 1011

2.3 Wat is die energie (in kilojoule) geassosieer met 'n vibrasie-oorgang by 250 cm-1? /What is
the energy in kilojoule associated with a vibrational transition at 250 cm-1? [4]

~I_4._9_7x_10_-2_4 ~l_ __,I I 4.97x10-23 I I I 4.97x10- 22 I I I 4.97x10-21 I

. .
2.4 Tot watter snelheid (in m.s-1) moet 'n elektron versnel word om 'n golflengte van 2.0 cm te
he? / To what speed [in m.s-1) must an electron be accelerated for it to have a wavelength of
2.0 cm? [4]

~I_4_:7_o_x_1_03_____._l_ __,I I 4.o 7 x 10 2 I 0.36

'-----~-~~
I . I I 0.036

2.5 Deur gebruik te maak van Heisenberg se onsekerheidsbeginsel, wat is die onsekerheid in
die posisie (in meter) van die elektron in 'n atoom wanneer die elektron beperk is tot 'n
lineere gebied waarvan die lengte dieselfde groote orde is as die deursnee van die atoom
(100 pm)? / Using Heisenberg's uncertainty principle, what is the uncertainty in position (in
meter) of an electron in an atom when the electron is confined to a linear region with a length
of the same order as the diameter of the atom (100 pm)? [4]

~1_.9_3_x_1_0-_13~1-~I I 1.21 x 10-12 1.0x10-10 . 3x10-8

--_,.

Totaal van bladsy / Total of page (20)

VAKKODE CHEN312 4/12

698
_._ ...... ·•. ::._,__....:; ............... ..:..... _._, _ _. ........... ·-·· .·- ·-·--· '.. · ... ;.,:.._·_...o _ _,~,, .• _•. __ ..:_·~--··-·-..:........:....'-',·!.-.!. . .!--·-:.....'. ______ _ ·.· •.... · ...· ....... --~...:..·--·;' ........... ~ .... ··- .'

AFDELING / SECTIONC TOEPASSING &ANALISE/ APPLICATION &ANALYSIS [70/100]

Vraag / Question 3
'n Elektron word beskryf deur die golffunksie 'l/J(x) = ../2 sin rrx in die gebied waar x = 0 - 1. Wat
is die waarskynlikheid om die elektron aan te tref in die gebied (a) x = 0 - 0.5 en (b) x = 0.25 -
0.75? Lewer kommentaar op die verskil wat jy waarneem vir (a) en (b). /An electron is described
by the wavefunction 'l/J (x) = ../2 sin rrx ·in the range x = 0 - 1. What is the probability offinding the
electron in the range (a) x = 0 - 0.5 and (b) x = 0.25 - 0.75? Comment on the difference you
observe for (a) and (b). [7]

-...,..

Totaal van bladsy / Total of page (7)

VAKKODE CHEN312 5/12

70.0
Vraag / Question 4
Die Hz molekuul en die HF molekuul het harmoniese vibrasiefrekwensies van 1.32 x 1014 Hz en
1.241 x 1014 Hz onderskeidelik. Bereken (a) die kragkonstante van die H-H binding, en (b) die
kragkonstante van die H-F binding. Lewer kommentaar op die waardes wat jy kry vir (a) en (b). /
The H2 molecule and the HF molecule have _harmonic vibrational frequencies of 1.32 x 1014 Hz and
1.241 x 1014 Hz respectively. Calculate (a) the force constant of the H-H bond, and (b) the force
constant of the H-F bond. Comment on the values obtained for (a) and (b). · [6]

. -....,..

Totaal van bladsy I Total of page (6)

VAKKODE CHEN312 6/12

699·
 Vraag / Question 5
Die maksimum potensiele energie wat 'n diatomiese molekuul kan stoor is 1/2kx 2 , waar x die
amplitude van vibrasie is en anharmonisiteit nie ter sprake is nie. Indien die kragkonstante (k)
1.86 x 103 N.m-1 is, bepaal die maksimum amplitude van vibrasie vir die CO molekuul vir die v = O
vibrasietoestand. / The maximum potential energy that a diatomic molecule can store is 1hkx 2 ,
. where x is the amplitude of vibration with anharmonicity not being applicable. If the force constant
(k) is 1.86x103 N.m-1, determine the maximum amplitude of vibration. '[7]

. -..,.

Totaal van bladsy / Total of page (7)

VAKKODE CHEN312 7/12
Vraag / Question 6
Diatomiese swawel, S2, is waargeneem deur middel van spektroskopie in die stert van Hailey se
komeet toe dit die aarde genader het in 1985 - 1986. Dit het 'n bindingslengte van 1.880 x 10-10 m.
Bereken die waarde van die rotasiekonstante B, in eenhede van cm-1 en J, vir S2. / Diatomic
sulphur, S2, was detected by means of spectroscopy in the tail of Hailey's comet when it approached
the earth in 1985 -1986. It has a bond length of 1.880x10-10 m. Calculate the value of the rotational
constant B, in units of cm-1 and], for S2• · [7]

Vraag / Question 7
'n Persoon noem aan jou dat die J = 200 -+ J = 201 oorgang van die rotasiespektrum van Iz presies
beskryf kan word deur die starre rotor vergelykings van die kwantummeganika. Gee twee redes
waarom jy die geldigheid van hierdie uitlating behoort te bevraagteken. / A person remarks to
you that the]= 200 -+] = 201 transition of the rotation.al spectrum of h can be described precisely
by the rigid rotor eqi;ations from quantum mechanics: Give two reasons why you should question the
validity of this statement. [2]

Totaal van bladsy / Total of page (9)

VAKKODE CHEN312 8/12
Vraag / Question 8
Metings geneem by 273 K op argon het waardes gelewer van B = -21.7 cm 3mol- 1 en C = 1200
cm6mol-2, waar B en C die tweede en derde viriaalkoeffisiente is van die uitdrukking vir Z in
magte van 1/Vm. (a) Indien aanvaar kan word dat die ideale gaswet redelik goed geld vir die
benadering van die tweede en derde terme van die uitdrukking, bereken die saampersingsfaktor
vir argon by 100 atm en 273 K. (b) Gebruik hierdie data om die molere volume van argon te
bereken onder hierdie kondisies. /At 273 K measurements on argon gave B =-21.7 cm3mo1-1 and C
=1200 cm6mo1-2, where B and C are the second and third virial coefficients in the expansion of Zin
powers of 1/Vm· (a) Assuming that the perfect gas law holds sufficiently well for the estimation of
the second and third terms of the expansion, calculate the compression factor of argon at 100 atm
and 273 K (b) From your results estimate the molar volume of argon under these conditions. [8]

--_,.

Totaal van bladsy / Total of page (8)

VAKKODE CHEN312 9/12
Vraag / Question 9
(i) Indien die Joule-Thomson koeffisientvir stikstof0.25 K.atm- 1 is, bereken die isotermiese Joule-
Thomson-koeffisient vir stikstof. (ii) Bepaal die energie wat as warmte verskaf moet word om
konstante temperatuur te handhaaf wanneer 15 mol stikstof in 'n isotermiese Joule-Thomson-
eksperiment as gevolg van 'n drukvermindering van 75 atm uitsit. / (i) If the joule-Thomson
coefficient for nitrogen is 0.25 Katm-1, calculate the isothermal joule-Thomson coefficient for
nitrogen. (ii) Determine the energy that must be supplied as heat to maintain constant temperature
when 15 mo/ of nitrogen expands in an isothermal joule-Thomson experiment as a result of a
pressure drop of 75 atm. [6]

Vraag /Question 10
Vir 'n Daniell sel (sien meegaande_skets) by 25°C is ~rG 0 = -212.7 kJ.mol-1,
b(CuS04) =1.0 x lQ-3 mol.kg-1, en b(ZnS0 4) =3.0 x lQ-3 mol.kg-1. (Neem'y+
= Y- = Y± in die onderskeie kompartemente.) / For a Daniell cell (see the
accompanying sketch) at 25 "C L'.lrG 0 =-212.7 k].mo/-1, b{CuS04) =1.0 x 10-3
mol.kg-1, and b(ZnS04) =3.0 x 10-3 mol.kg-1. {Take Y+ = Y- = Y± in the Copper

respective compartments.)

(i) Bereken die ioniese sterkte van . die oplossings in die twee
kompartemente. / Calculate the ionic strength of the solutions in the Zmc
sulfate
Porous
pot
CopperUI)
sulfate
two compartments. [4] solution solution

. --_,. .

Totaal van bladsy / Total of page (10)

VAKKODE CHEN312 10/12

705
(ii) Bereken die gemiddelde ioniese aktiwiteitskoeffisiente in die kompartemente. / Calculate
mean ionic activity coefficients in the compartments. [4]

(iii) Bereken die reaksiekwosient. / Calculate the reaction quotient. [3]

(iv) Bereken die standaard selpotensiaal. /Calculate the standard cell potential. [3]

(v) Bereken die sEjpotensiaal. /Calculate the cell potential. [3]

Totaal van bladsy I Total of page (13)

VAKKODE CHEN312 11/12

704
Vraag /Question 11
Tydens 'n eksperiment op 'n PtlH2IH+ elektrode in verdunde H2S04 is die volgende
stroomdigthede waargeneem by 25 °C. Bepaal grafies die ladingoordragkoeffisient asook die
uitruilstroomdigtheid vir die elektrode. / During an experiment on a Pt/H2/H+ electrode in dilute
H2S04 the following current densities were .observed at 25 "C. Determine graphically the transfer
coefficient as well as the exchange current density for the electrode. [10]

ri/(mV) so . 100 150 200 250

j/(mA.cm-2) 2.66 8.91 29.9 100 335

--,.

Totaal v_an bladsy / Total of page (10)

TOTAAL VAN VRAESTEL /TOTAL OF PAPER (100)
VAKKODE CHEN312 12/12

706