Professional Documents
Culture Documents
Khutbah Idul Fitri - Lebaran Berkah
Khutbah Idul Fitri - Lebaran Berkah
1
ف ِ ََّّللا َو ْال َم ًَلئِ َك ِة َوالن
ُ اس أَجْ َمعِينَ خَا ِلدِينَ فِي َها ۖ ََل يُ َخ َّف َ َار أُو َٰلَئِك
ِ َّ ُعلَ ْي ِه ْم لَ ْعنَة ٌ َِّإ َّن الَّذِينَ َكفَ ُروا َو َماتُوا َو ُه ْم ُكف
َظ ُرون ُ َع ْن ُه ُم ْالعَذ
َ اب َو ََل ُه ْم يُ ْن َ
Hartosna, ”saestuna ari jalma anu kafir tur maot dina kaayaan kafir maka eta
jalma-jalma teh bakal meunang la’nat Allah, malaikat jeung sakabeh manusa,
maranehna abadi di Naraka tur moal meunang karinganan sarta moal ditingali-
tingali acan” ( Qs. Al-Baqoroh: 161-162)
Ancaman dina ayat ieu diantarana ditunjukeun pikeun jalma anu ingkar kana
wajibna puasa, kalawan ancamannana naraka salalawasna.Sedengkeun keur
jalma anu henteu puasa tanpa uzur bari nekadkeun kana wajibna puasa, maka
dihukuman jalma durhaka, kalawan wajib thobatna jeung ngodoan dina bulan
sejenna.
Kadua, dina segi fiqh, puasa kudu dilaksanakeun kalayan akur jeng katantuan
hukum diantarana rukun puasa kudu niyat di waktu peuting jeung ngajaga tina
sagala rupa anu matak ngabatalkeun dina waktu beurangna. Sedengkeun sahna
puasa kudu beragama Islam, mumayyiz (hartina bisa ngabedakeun antara hade
jeng goreng), terus puasa teh kudu suci tina darah hed jeng nifas.
Puasa mung wajib keur jalma anu berakal, baligh jeung mampu
ngalaksanakeunnana. Sedengkeun keur jalma anu henteu kuat saperti anu gering
jeung musafir henteu wajib puasana, tapi wajib qado di bulan sejenna.
َ ٌعلَى الَّذِينَ ي ُِطيقُونَهُ فِ ْديَة
طعَا ُم َ سفَ ٍر فَ ِع َّدة ٌ ِ هم ْن أَي ٍَّام أُخ ََر َو َ ت فَ َمن َكانَ ِمن ُكم َّم ِريضا ً أ َ ْو
َ علَى ٍ أَيَّاما ً َّم ْعدُو َدا
َصو ُمواْ َخي ٌْر لَّ ُك ْم ِإن ُكنت ُ ْم ت َ ْعلَ ُمونُ َ ع َخيْرا ً فَ ُه َو َخي ٌْر لَّهُ َوأَن ت َ َ ين فَ َمن ت
َ ط َّو ٍ ِم ْس ِك
"Hartosna, puasa dina pirang pirang poe anu ditangtukeun, saha wae anu teu
puasa lantaran gering atawa musafir maka qodoan puasana dina poe lain,
sedengkeun lamun teu mampu puasa sabab uzur maka kudu diganti ku fidyah nu
dipasrahkeun ka jalma miskin anu lobana samud sapoena, jeung saha jalma anu
nyieun kahadean kucara nambahan fidyah maka eta leuwih utama, jeung lamun
puasa eta leuwih hade pikeun aranjeun kitu ge lamun aranjeun pada ngarti.” (Qs.
Al-Baqarah, 184)
Katilu, masalah etika dina puasa mangrupakeun pokok pergaulan sapopoe, mun
jalma boga etika pasti bakal dihargaan, tapi ulah miharep jalma ngahargaan
lamun urang hente pernah ngahargaan ka batur.
Etika anu puasa atawa anu henteu puasa pada- pada wajib silih ajenan. Keur anu
henteu puasa etikana kudu nutupan yen dirina henteu puasa, ulah sembarangan
cuam caem balangdahar di mana wae. Masalah puasa eta urusan pribadi, rek
puasa heug henteu oge heug, ngan kahayang teh kudu boga kaera mun bulan
puasa balang dahar sembarangan, paling saeutik kudu era ku jelema lamun teu
era ku gusti Allah. Mun teu boga kaera ku jalma berarti eta nandakeun yen dina
2
dirina henteu boga iman.Saperti pada umum jalma anu beda agama, malah sopan
keneh jalma non muslim sok ngahargaan sanajan manehna teu puasa.
Sedengkeun keur jalma anu puasa kanu henteu puasa etikana kudu ngelingan,
kucara mere nasehat atawa ngawurukan sangkan urang ngajaga balang dahar
sanajan henteu puasa. Sabab penting kacida urang ngajaga tina penilaian negatif
batur terhadap diri urang, sahingga ulah dianggap ku batur yen urang tara puasa
tara shalat tara ibadah, kajaba mun urang geus bener-bener henteu ngaku kana
agama Islam. Dina agama Islam aya wacana mun berbuat maksiat bari nyumput
eta masih aya kahadean keneh. tapi lamun nyieun kagorengan bari terang
terangan nandakeun geus ruksak imanna. Saur Kangjeng Nabi yen era teh bagian
tina iman
3
Hartosna, ari jalma mumin anu kuat eta leuwih alus jeung leuwih dipikacinta ku
Allah dari pada mukmin anu lemah, kulantaran eta kudu sumanget neangan nu
mere manfaat ka anjeun sarta anjeun ulah ngarasa lemah. (al-Hadits)
Moral jalma anu puasa kudu leuwih hade, diantarana kudu mampu ngajaga
letahna tina nyarita bohong sumpah palsu, gibah, nyarekan batur jeung sajabana.
Sabab ceuk kanjeng Nabi, Allah henteu butuh kana puasana hamba lamun eta
hamba henteu mampu ngajaga tina omongan bohongna, hartina jalma anu puasa
akhlakna kudu leuwih hade, rumah tanggana kudu leuwih trentrem oge
barudakna kudu leuwih soleh.
Secara spiritual jalma anu puasa kudu leuwih peka hatena, mampu ngarekam
sagala isyarat-isyarat Allah nu aya dina damelanana, boh damelan nu aya di langit,
di bumi, nu aya dina awak atawa anu aya dina Al-quran.
َعلَى َربِه ِه ْم يَت ََو َّكلُون
َ علَ ْي ِه ْم آيَاتُهُ زَ ا َدتْ ُه ْم إِي َمانًا َو ْ َت قُلُوبُ ُه ْم َوإِذَا ت ُ ِلي
َ ت َّ إِنَّ َما ْال ُمؤْ ِمنُونَ الَّذِينَ إِذَا ذُ ِك َر
ْ ََّللاُ َو ِجل
Hartosna, saestuna ari jalma anu iman dimana disebut jenengan Allah bakal sieun
hatena, jeung dimana dibacakeun ayat-ayat Allah bakal tambah imanna sarta ka
Allah tambah tawakkalna (Qs, Al-Anfaal 2 ).
Sacara emosi jalma anu puasa kudu mampu nyengker tina sagala kaambek,
Kangjeng Nabi midawuh yen lamun aya jalma ngajak pasea sedengkeun urang
keur puasa bejakeun yen urang keur puasa, pon nyakitu keneh mun aya nu
ngambek. Oge Kangjeng Nabi midawuh yen saestuna ari jalma anu gagah lain anu
sok sosorongot tapi jalma anu gagah mah jalma anu mampu mengendalikeun
nafsuna lamun aya kaambek.
Allahu Akbar 3x
Saterusna jalma anu puasa sacara sosisial kudu hade jeung balarea, kudu ngajaga
hubungan jeung dulur, kudu akur jeng batur sakasur, batur sadapur jeung batur
salembur. Utamana daek silaturahmi, gede hampura, jembar manah sarta ulah
saruana mun aya jalma nu goreng adatna. Kahadean anu paling gede ganjaranana
di bulan romadlon nyaeta nulung kanu butuh nalang kanu susah, sanajan ngan ku
carita atawa bahasa.
Pidawuh Rasullullah, "Saha jalma nyumponan hajat jalma Islam di bulan ramadlon
maka Allah bakal nyumponan sarebu hajatna dina poe kiyamah."
علَ َٰى ُك ِهل َ ًش َٰفَ َعة
َ ُس ِيهئَةً يَ ُكن لَّهُۥ ِك ْف ٌل ِ هم ْن َها ۗ َو َكانَ ٱ َّلِل َ ش َٰفَ َعةً َح
ِ سنَةً يَ ُكن لَّهُۥ ن
َ َصيبٌ ِ هم ْن َها ۖ َو َمن يَ ْشفَ ْع َ َّمن يَ ْشفَ ْع
ش ْىءٍ ُّم ِقيتًاَ
"Sing saha jalma anu ngabantuan kana hade pasti bakal meunang bagian tina
kahadean, sedengkeun lamun jalma ngabantuan kana goreng pasti bakal
meunang kagorengan, saenya Allah eta kacida maha kuatna” (Qs Al-Nisa 85-86)
4
Pidawuh Rasul anu hartosna yen "Saestuna Allah SWT salawasna bakal nulungan
hambana salami hamba eta masih sok tutulung ka sasama hambana" ( Al-Hadits).
Dina Qs Al- Maidah ayat dua saur Allah
وتعاونوا على البر والتقوي وَل تعاونوا على اَلثم والعدوان واتقوا هللا ان هللا شديد العقاب
Hartosna, "jeung kudu silih tulung tinulung aranjeun dina kahadean jeung
katakwaan, sarta ulah silih tulung tinulung aranjeun dina perbuatan dosa jeung
"permusuhan
Ibadah puasa kudu mampu ngarobah tina sifat sewang-sewangan kana sifat
gotong royong, anu tadina pedit jadi berehan, anu tadina haseum budi jadi
someah.
Tah ieu anu disebut kasolehan sosial, ulah lebar ku harta da harta moal dibawa
maot.Urang kudu ngabersihan hate tina cinta kana dunya ku cara loba sodaqah
anu ikhlas.
Yu urang titipkeun harta urang supaya nepi ka Allah melalui panti asuhan, pondok
pesantren, masjid, majlis ta'lim jeng nu sejenna malak mandar eta harta jadi
syafaat jaga di poe kiamah.
Pamugi puasa urang sing jadi benteng tina sagala bentuk maksiat sarta jadi
panyinglar tina penderitaan dunya akhirat, amin ya rabbal alamin
بارك هللا لي ولكم ونفعني وإياكم باَليات وذكر الحكيم وتقبل مني ومنكم برحمتك يا أرحم الراحمين
Khutbah II
لى ت َْو ِف ْي ِق ِه َوا ِْم ِتنَا ِن ِهَ .وأ َ ْش َه ُد أ َ ْن َلَ ِا َلهَ ِإَلَّ هللاُ َوهللاُ َوحْ َدهُ َلَ ش َِريْكَ لَهُ ع َ ش ْك ُر َلهُ َ سا ِن ِه َوال ُّلى ِاحْ َ ع َ هلل َ ا َ ْل َح ْم ُد ِ
ص َحا ِب ِه علَى ا َ ِل ِه َوا َ ْ س ِيه ِدنَا ُم َح َّم ٍد ِو َ علَى َ ص ِهل َ إلى ِرض َْوانِ ِه .الل ُه َّم َ س ْولُهُ الدَّا ِعى َ ع ْب ُدهُ َو َر ُ س ِيه َدنَا ُم َح َّمدًا َ
أن َ َوأ َ ْش َه ُد َّ
ع َّما نَ َهى َوا ْعلَ ُم ْوا أ َ َّن هللاه أ َ َم َر ُك ْم بِا َ ْم ٍر بَ َدأ َ اس اِتَّقُوهللاَ فِ ْي َما أ َ َم َر َوا ْنت َ ُه ْوا َس ِله ْم ت َ ْس ِل ْي ًما ِكثي ًْرا أ َ َّما بَ ْع ُد فَيا َ اَيُّ َها النَّ َُو َ
صلُّ ْوا لى النَّ ِبى يآ اَيُّ َها الَّ ِذيْنَ آ َمنُ ْوا َ ع َ صلُّ ْونَ َ هللا َو َمآل ِئ َكتَهُ يُ َ ِف ْي ِه ِبنَ ْف ِس ِه َوثَـنَى ِب َمآل ِئ َك ِت ِه ِبقُ ْد ِس ِه َوقَا َل ت َعاَلَى ِإ َّن َ
علَى ا َ ْن ِبيآئِكَ علَى آ ِل َ
س ِيهدِنا َ ُم َح َّم ٍد َو َ س ِله ْم َو َ علَ ْي ِه َو َصلَّى هللاُ َ س ِيه ِدنَا ُم َح َّم ٍد َعلَى َ ص ِهل َ س ِله ُم ْوا ت َ ْس ِل ْي ًما .الل ُه َّم َ علَ ْي ِه َو ََ
ع ْن بَ ِقيَّ ِة
ع ِلى َو َ عثْ َمان َو َ رو ُ ع َم َ الرا ِش ِديْنَ أَبِى بَ ْك ٍر َو ُ اء َّ ع ِن اْل ُخلَفَ ِ ض الله ُه َّم َ ار َ سلِكَ َو َمآلئِ َك ِة اْل ُمقَ َّربِيْنَ َو ْ َو ُر ُ
اح ِميْنَ الر ِ عنَّا َم َع ُه ْم ِب َرحْ َمتِكَ َيا ا َ ْر َح َم َّ ض َ ار َ ان اِلَى َي ْو ِم ال ِ هدي ِْن َو ْ س ٍ ص َحا َب ِة َوالتَّا ِب ِعيْنَ َوت َا ِب ِعي التَّا ِب ِعيْنَ لَ ُه ْم ِباِحْ َ ال َّ
ت الل ُه َّم أ َ ِع َّز اْ ِإل ْسًلَ َم َواْل ُم ْس ِل ِميْنَ ت اََلَحْ يآ ُء ِم ْن ُه ْم َواَْلَ ْم َوا ِ ت َواْل ُم ْس ِل ِميْنَ َواْل ُم ْس ِل َما ِ اَلل ُه َّم ا ْغ ِف ْر ِل ْل ُمؤْ ِمنِيْنَ َواْل ُمؤْ ِمنَا ِ
اخذُ ْل َم ْن َخذَ َل اْل ُم ْس ِل ِميْنَ َو َد ِ هم ْر ص َر ال ِ هديْنَ َو ْ ص ْر َم ْن نَ َ ص ْر ِعبَادَكَ اْل ُم َو ِ هح ِديَّةَ َوا ْن ُ ش ْركَ َواْل ُم ْش ِر ِكيْنَ َوا ْن ُ َوأ َ ِذ َّل ال ِ ه
س ْو َء اْل ِفتْنَ ِة َواْ ِلم َحنَ الزَلَ ِز َل َواْ ِلم َحنَ َو ُ عنَّا اْل َبًلَ َء َواْ َلو َبا َء َو َّ أ َ ْع َدا َءال ِ هدي ِْن َوا ْع ِل َك ِل َماتِكَ ِإلَى َي ْو َم ال ِ هدي ِْن .الل ُه َّم ا ْدفَ ْع َ
ان اْل ُم ْس ِل ِميْنَ عآ َّمةً يَا َربَّ اْل َعالَ ِميْنَ َ .ربَّنَا آتِنا َ فِى سائِ ِر اْلب ُْل َد ِ صةً َو َ ع ْن بَلَ ِدنَا اِ ْندُونِ ْي ِسيَّا خآ َّ طنَ َ ظ َه َر ِم ْن َها َو َما بَ َ َما َ
سن ََاوا ِْن لَ ْم ت َ ْغ ِف ْر لَنَا َوت َْر َح ْمنَا لَنَ ُك ْون ََّن ِمنَ ارَ .ربَّنَا َ
ظلَ ْمنَا ا َ ْنفُ َ اب النَّ ِعذَ َ سنَةً َوقِنَا َ آلخ َرةِ َح َ سنَةً َوفِى اْ ِ ال ُّد ْنيَا َح َ
شآء َواْل ُم ْن َك ِر َواْل َب ْغي ع ِن اْلفَحْ ِ بى َو َي ْن َهى َ ْتآء ذِي اْلقُ ْر َ ان َو ِإي ِ س ِ هللا َيأ ْ ُم ُرنَا ِباْل َع ْد ِل َواْ ِإلحْ َ
اْلخَا ِس ِريْنَ ِ .ع َبا َدهللاِ ! ِإ َّن َ
لى نِ َع ِم ِه يَ ِز ْد ُك ْم َولَ ِذ ْك ُر هللاِ أ َ ْكبَ ْرع َ ظ ُك ْم لَ َعلَّ ُك ْم تَذَ َّك ُر ْونَ َوا ْذ ُك ُروهللاَ اْل َع ِظي َْم يَ ْذ ُك ْر ُك ْم َوا ْش ُك ُر ْوهُ َ يَ ِع ُ
5