SLEYN DIE STAMBOM VAN 'N_AFRIKANER-FAMTELTE Die volgende article het in die Huisgenoot van 12 Desember, 1931 verskyn, deur John Muir, Dio skrywer was deur sy mwelik sn die Steyns vervant. In vorband not dio kwartderstaat van President Steyn wat ons in hierdie nommer publisoer, lyk 'n her ruk van hierdie artikel gepas. Die voetnote 1s woggelaat ondat daar na 1931 In hargroaping van die argiave plaas gavind het, mst tm ander indeling, sodat dio vorwysings ongelukkig sinloos geword hot, Hullo wat dit tog wil rasdplloog, kan dit in die ocorspronle Like witgawe vind. STEN _ I Hoowel die intensiewe studie van Suid-Afrika so die Atrikeanso ialtwur vandeg so algenoon ia, ty dit nictoain tn felt dat dic afkons van dic ou fanielies nie 'n coreenstenmende nate van aandag genict het nie. Diegene wat twfelactiz staan teoncor tn ernstige vertakking’ van die geleertheid kan die woorde yan Gladstone ter harte neem: Rely upon it, tha man vho does not worthily estimate his om dead forefathers, will himself do very Little honour or credit to his country." Tussen twee hakios, daar kan ook goon duideliker beroep op die jeug aan ons universitelte godoen word nie, Die welbekende werk deur 0.0, de Villiors bevat talryke ern— stige onjuisthede, wat godecltelik daarsan to wyte is dat ay dood plaasgevind het voondat by dic geleontheid gohad het om afdoonde navorsing in die Argief te doen. Buitendien eal die navorsers van die tockons net sovoel aandag aan individuele gesinne slenk as wat Do Villiore vorplig wo om aan almal onam to wre In dio vroe# geskiedenis van dic famielie Steyn stel ok reeds Jarelank intion belang, Geen ander famtelie het 'n groter rol in die geskiodenis en die ontwikkeling van ons land gespeel nie, en indordaad is dio vornaampo gobourtonioso, in dic goskdiodonis van aie Republicke altens, dikwels dis van die geskicdenis van die famiclic gewees. Dic faniclie het aan SuideAfrika manne gogoo wat die hoogste posiesie bekloe hot waarna hear seuns kan streef nl. 'n Prosident aan die Oranje Vrystaat on 'n ander oon, van moodorskant, prosident S.J.P, Krugor, aon die Suid-Afriknanso Republick, In 1795 het Hermanus Steyn landdros van Swellendan on uPresident van die Republiek Swellendan ondie die Nesionale Vergadoring" goword. Daar is vier famtolics mot aio naam Stoyn wat in aio Do Villiers se bock genoem word, Een van hierdie is die famielie ult Darmstadt, militér ven oorsprong, die nakomelinge waarvan~2- yvandag prominent is, Tweo ven die ander word feitlik nie meer ae bloot vormeld nic. Tie vierde famialie, an die aan wat hier behandol word, is die oudste en die mees uitgebreide, en kan die Nederlandse genoem word. Ven dio Kanp, in dic vroogste das van die volksplanting, hot Ade famiclic honealf vervolgens uitgebret na Stallenbosch en Swollonden. In die sake van laasgenoende gobied het die fantelie 'n loidende rol gespocl, turgerlik in die aanlé van dic dorp, staatkundig in dic moeilikhede van 1795 en goestelik in die stig- ting van die kerk, Somerset-Wos in 1818 en Riversdal twintig jaar later is gostig op grond wat van lede van die famielie gekoop is. Duidelike spore op die geografie van ons land vind ons in plelmane 800s Douw-Stoynskraal, Stoynsrivior, Steynsburg on Potrus Steyn, De Villiers so vermelding van die oudsto geslagte 1s foutief. Ben van die Registers in die Groot Kerk is of nie voldoende onder sock nie, of hy het dit nic gesien nie; ander dokumente is nio gereadpleeg nie, of as mile wel geresdplecg is, word Inlie nio smugeluel ule, Die vorsprong en die eorste geslag van dls Cemtulte is as volg opgeteken: De stamvader van dexo femialie is Dow Gerbrand Stoyn van Leeuwarden, dic naar Zuid-Afrika kyam in hot jaar 1668, on mule 19 Angustus 1685 mot Maria Lozee," Hu kinders word gegeo as: nJacobus gedoopt omtrent 1687; Hermanus gedoopt ontront 1689; Anna gedoopt 24 Augustna 1692; Maria gadoopt omtrent 1495." Nou verskyn eerstens in die oudste register van die Groot Kerk, Kaapstad, die volgende aantekening:- »Jacob: de moeder Maria lossee. (Getuijgen) Juffrouw Koon." Hierdie loop-aan- tekening word glad nie dour De Villiers aangehael nie. In die twoede plek noon Douve Gerbrents Steyn - om 'n ouer spelling te volg - in sy testamont wat hy op 31 Augustus 1699 go- mask het, en woorin hy vorkloar dat hyngoboortig was te Leouwarden" slegs drie kinders in die volgenda orde:= 1) whet bij haar verwokte dogtertje Anna Steyn's" (d.w.s. die dogter van Maria Lozee en homself, die datum van wie se doop korrek aangogee word deur De Villiers); 2) ntestateurs voorzoon Ago Steyns" (d.w.s, 'n soun uit tn vor ogo mvelik in dic Nedorlandse on wat daar agtergebly het, soos ons later sal sien); 3) ngijne presente vrouws voorzoon Jacobus medogen't Steyns" (dws, 'n soun van Maria Loses uit 'n vorige muwelik, tans wiedegenaamt" Steyn, of wat nou die naam aangeneem het), al=3iS) In die derde plek word Maria en Jacobus nie in sy testament gonoon nie, maar hy het hulle nie onterf nie, on ook was bulle nic dood nie, soos 'n mens maklik kan veranderstel indian De Villiors se vermelding korrek is. De Villiors het nie die doom datums ven hierdie persone gevind nie, dog goe dit aan aa ,ontrent 1965" en ,omtrent 1689" onderskeidelik, Die datums is nietemin duidelik aangetckon in in Register van dic Groot Kerk, tesane mot 'm derde aantokening waarvan Do Villiers nie gowoet het nie, ap vol; 1707, 14 Augustus, Jacouus Steijn en Marrietjie Fotte~ gictor oudors, dogter Maria: gotuijgen Paulus Heijns on Maria Tossa: by Pradikant 1a Boneq." (Pal Heyns son op 27 Fabruarie 1701 dic derdo eggenoot word van Maria Lozee, na die dood van Douwo Gerbrants Steyn vroeg in die jear 1700 - J,M,) 1709, 20 Jamarie. Jacobus Steijn on Maria Potgicter, noon Donwe, getuijgen Gerrit Roomont on Anna Steijn." y17L. 12 Julaj. van Jacobus Steijn on Maria Hermans Potgietert z00n Hermanus, Getuijgen Johannes Harmansz Potgietor en Boatrix Harmansz Potgicter." (Oudete broer en jongste suster van die moedor = J.M.) In ie Do Villiers se bock word goon kinders genoem wat aan Jacobus Stoyn on Maria Fotgieter gobore tussen die datum van Kul Imwolik, 4 Oktober 1706 (wat korrek is), en die doop van 'n Kind Stbolla in 1714 nie, en die name van hierdie drie moot hior ingevoog voré, want Imlle is die dric oudste kinders van 'n gesin van olf, Die andor ag word deur De Villiers gonoom, Dic aria wet in 17U/ gedoop is, het die stanmoeder van die familie Kriel goword, maar sy is in 1724 oorlede. Na haar dood het bane cners In ander dogter leat doop op 21 September 1727. Sy hot ook dio neem Maria ontvang en is later getroud met C.L. Hocbert, Dic feit dat daar twee dogters met dieselfde voornaan die een gobore na die dood van die ander ~ in een en diesoltdo gesin voorlom, het miskion mooilikheid en vervarring by die navorsers voroorsaak. Th dic vierde plek word deur die volgende dokunent bows dat Maria Kriel (gob. Steyn) 'n dogter en nie 'n sustor van Jacoious Steyn was nie: aStaatende Inventaris mitegrs., taxetie der goederen, naam geleton en moter dood ontruijmt door Maria Steyn, ten voordocle ven haar nuargelutenen man Harmanus Kriel ter eene, on dogtor Maria Kricl ter anderen 2ijde, 200 als 't door de ondergotde daartoo vorsogte goode mannen ter presantie van 't kinds groote vader Jacobus Steyn is gedaan, namontlijk :~ ...... Aldus goin ventarisoert/80 oto vontaricsort onde getaxeort aan Cabo do goede hoop den 22 Novenbor 1724, (get) Harmams Kricl (™) Jacobus Steijn.” Maria on Hormanus Steyn vas die kinders nio van Douwe Gorbrante Stoyn on Marie Lozee nic, maar van Jacobus Steyn. Hermanus was in lewe in Swellendam in 1793; sy testament is avertoond on gerogistreerd aan Cabo 8 Oktober 1795". Hy is dus blykhaar in danrdia jaar oorleda en denr ay vrou oorleef. Volgons die De Villiers boek sou hy toe ontrent 106 jaar oud gewoos het, maar volgons dic boeke van die Groot Kerk, vior~ enetagtig jaar. Dio Inwolik van Donwe Gorhrants Stayn word in die oudste regis ter van dic kerk as volg aengogoe:~ 19 Augustus 1685: Douwe Gerbrants van Locuwarion on Maria loozee van de caap." Dit was voor dic acnvaarding ven dis later stolsel van famiclicbonaning macr Douve Gerbrants word deur De Villicrs, Theel on Colonbrendor voroonsolwig met Douwe Gerbrants Steyn, an heeltemal tarag. Lot ogtor op dat Maria Lozeo nic 'n Noderlander was, soos deur Colon- brander verondoratel nic, dog in Suid-Afrika goboro is, 'n ver~ Kloring wat leter bovestig is dour die aantekening van haar dearopvolgende mmwelik met Paul Hoyns op 27 Februarie 1701. Dear is 'n andor dolament (bchalwe nog dic tostament) wat molding mack van Ago Stoyn in Holland on as volg lui:~ aVorschijnd voor mij J.G, de Grovenbrock secretaris desos Comnandomonts Noawo Corbrant Stoin motaolaar in Adanat don F. Comp., hier beschoido, dowelke in tegenwoordigheid der onder geschrovo gotuljgen vorklserde, gotransport: gecedcord, en in vollen eigendom overgelaten te hebben, gelijk hij transporteort, cedeerd en in vollen eigendon uijt vaderlijke loivde mite dosen averlest an enon kyo Nanuoz Stain Rungar tot Amsterdam, alle sijne so roerende als onroeronde gooderen, egone ultgosonderd, die hon comparant in 't vaderland toebehooren en eigon zijn, on particulierlijk sijn muijson en erven in ‘t dorp Weidon >ij Leeuwarden in Vricsland golegen, om daarmede te doon en to handolon ala met sijn eigana ganequirearda goaderen, en 80 hij best te rade werden sal." Geteken deur Douwe Gerbransz Stoijn, 18 Med 1687. Bx is ongeolukkig nic in stast goweos om dio naam van Maria Tozoa so carsta man uit ta vind nia. In daardie dae was dio aentekenings in die kerkboeke nie altyd volledig nic, Daar is geoinno waarvan ek toovallig die namo van albei dic cucrs van tn Kind kon, maar waar nic altweo dour dic kerkboeke aangogeo word Beceoee81 =5 a nico, Dib ds byna so good ao ockor dat Maria dio dogtor van tn 14a van die gerniscon aan dio Kaap was. Sy was stellig van gooie stand, hoog geag in kerklike en burgerlike kringe en was vorskoio nae poottante vir dic kinders van gesinne wat serdert wolbokond on self boroomd in dio geskiodenis van Suid-Afrika geword hot, Juffrouw Koon, dio poottante van Jasobuc, wae mio~ kien dio oggenote van Jacobus Coon, veandrig, Initenant on lid van dic Read, dog dit is blote gissing. Die pecttante ven hacr dogtor Anna wos niomand anders as dic eggenote van dic bekonde eerv, J. Overnoy, prodikant van Kaapstad on stigtor van dic go~ mocmbo Btoilonbeoch, wat in 1667 corlode io, Dit io byna ookor dat hy Jacobus gedoop het on dio huwelik tusson Douve Gorbrants en sy vrou volstrek het, As 'n mens torug rokon vanaf dio doop ven Jecobus in 1683, dan is die datum van dic geboorte van Marin Lozeo aan dic Kaap ongovoer 1660-5, on hicrdie is die famiclic Stoyn wat botref ey Suid-Afrikaanso gookiodonis oon van die oudsto in Suid-Afrika, Dis my aangetroude famielie, dog ek leat goon gevocl van boskoidenheid my belet om 'n bewering te mack waarop ek trots is nic. Dic vornaamste punt is dus dat Douwe Gorbranto goon rog- strockse manlike erfgenaam nagelaat het n: Ek hot vorvolgens goskryf aan moj. R, Visscher, die bogaafde argiveris van Loouwardon, Friosland, Sy was beio geintoresscord en het my woardevolle tulp vorleen, Sy hot #n 1908 dio voort— setting ven Eekhoff se 'Geskiedonis ven Lecuwarden' wat in 1648 verskyn het, gepubliseer. Afskrifte van on uittrekscls uit dolamonts, Gis fanicliestanboom uit De Villiors se bock, asook 'n uitconsotting van dic mwe mooilikhode wat daaruit ontstaan hot, fe aan haar gootuur, Onderstaande is uittrekscls uit dic bricfwissoling:~ 12 Mart 1923: Na ontvangst van uwen uitvoerigon briof het: 4k mij Aodolile aan hot work gozot. Op don naam Staijn ia hier gon kind in de Nederd, Horvorme Kerk gedoopt, godurende dc Jaron 1627 ~ 1667, ook vroogor nict ..... U sprockt van Douw Gerbrand Steijn; de corste naam moot zijn Douwe; de tweede voornsam zal waarschijnlijk het patronymicum Gerbrandts gewoest zijn, nl. de voornasm van don vader in den gonitiof, Dit wac hior algomoon in gebruik: kinderen werden hier steeds genoond met oon voornaam gevolgd door 's vadorsnaen in don geniticf: zelfs waar or een famielicnaam bestond." (In die ou dokumente van dio Keapse Argief word dic eerste nam steeds Douwe gospel on nio Doww, soos in Do Villiers sc book nio, ~ JM.) Gore brandt wordt in het Friesch dikwijls verzscht tot Gerbren (of o/82 ace Gerben) cvenals Wijbrundt Lot Wijbren en Sijbrandt tot Sijbren, ally heb ik in den Klapper op de Imwelijksbocken den naam gevonden van Douwe Gerbrants, terwijl op de bladzij van den tekst, waarnaer de Klapper vorwijet do Imwolijksproclamation yan von Duuwe Gerbrens verschijnen, Deze Douwe Gerbreng (= Gerbrants) Iuwde 1638 den 24sten Jamarii, te Leeuwarden in do Nodord, Horv, Kerk: Eetske Ritskes, woduwe van Tard Dirox, De huwolijke-insohrijving wijet uit, dat hij soldaat was onder grasf Willom Froderik van Nassau, dic in 1640 zijn broedor op~ volgde ale stadhouder van Friosland. Hot io not onmogeliji. dat de groctouders ven Uwen stanvader (stief-stamvader.- J.M.) geweost zijn, doch sckerheid is niet te krijken." _(Vooruers weerskynlik maar ontmoontlik grootouers.~ J.M.) Bon soon uit dit huwolijk, die Gerbrandt Douwes geheoton zou hebben, is hior nict ingosohreven in de doopbocken; doch het feit dat Douwo Gorbrendts soldaat was in 1638, en dus met zijne vrouw dikwijls elders vortoefd la hebben, ligt hicraan misschien ten grondslag. Het huvolijk ven oon Gerbrandt Douwos die vader gewoest kon zijn van uw stamvader is nict to Leouwardon gosloten ....... Zoo vond dk hicr in 1669 nog con Douwe Gorbons vormeld dic in dat jaar, mot zijno vrouw Ricxt Egberts, oon huis aankoopt. Dit kan eon twoode porsoon zijn, of wel dezelfde, mot Riext Egberts in twoode hnvelijk." (Moj, Visscher het dit nooit aan dic hand gogoo nic, mar ok hot altyd dic mening gekooster dat dit heel waarskynlik dic Douwo was wat na Suid-Afrika gokou het. Jai.) Na ontvangs van die dokument waarin die eiendan op Weldun aan Ago oorgemaak word, van die testament en van De Villiors so Stoyn-registor, hot moj. Visscher in verskillende briow ae volg geentwoord:= nl4 Juni 1923: Vriendalijk dank ik U voor de toozending der afschriften: ots 1s daardoor voor hot onderzook gowonnon, daar ik do doop-ingohr ving word van dose soon van Douve Garbrandte: Age (uitgosproken Mage). Daar dit kind in de Noderd, Horv, Kork godoopt is, blijkt daaruit motoon, dat de ouders tot die kork behoorden." (Dove Gerbrandts Steyn was in de kerkraad van die Groot Kork, Kaapstad van 1689 - 1698 ton minste.~ J.M.) .... Do doopinschrijving van Age luidt nu: ,Gedoopt 11 Octobor 1661 ogo Douwo Gorbone,! Naar U bokond 4e word do dubbolo A. vroogor dikwijls ao goschreven; Aege en Ago is dus dozelfde nosm. Zoals ik U zoooven schrecf, is deze doopinschrijving hoogst waarschijne 1ijk dic van den zoon van Douwe Gerbrandts Steyn" (d.w.s, wat na Suid-Afrika gokom hot, 'n Mons sou sé daar kan min twyfol bostaan.~ JM.) Werseee83 -7- nBe fs hier con motsolaersgildcbsck, doch do naam van Douwo Gorbrandts of Gorbons komt daarin tusschon 1640 - 1670 niot voor, Er bestaat oon opgave van do stonhebbende bocro- horstedch in sYiesland Uit 1640; doch bij Woidum behoort goen stombobbonde bocreplaats eigen aan Douwe Gorbrents Steyn of aan zijn vader , Gorbrandt ..... (Stedjn), Geen van boide leomton is echter afdcendes hot metsclaarsgildebook bevat de nemon der hior ter stode van leorjongens tot meester gepremovocrde motse~ ears, bonovens dio van do examinecrende motsolaars, en hiortoe behooft Douwe Gorbrants niet behoort te hebbon; on de lijet der stomhobbende boarderijon omsluit netuurlijk niot dio booronhuizon en landcn wearaan het’ stemrecht niet verbonden was, ‘In vorbend mot dio testament self on dic teon strydighode dearin on in dic Steyn-goslagsrogister in De Villiers se book, het dic argivaris van Leouwarden opgomerk:= ,Foitclijk worden daarin" (d.w.s. dic tostament.- J.M.) ySlechts twee kindoren ven hongolven gonaad, nl, Age den zoon uit aijn oorste muweldjk en Anna, hot dochtortje uit zijn mwelijk mot Maria Lozoe, De Jacobus wordt in dit testanont uitdrukkelijk een voor- noon van’ xijna Tmasanta vronu (Maria Tozna) mado gontt Stayne genoond, Doze Jacobus was derhalve niot zijn cigon kind, zodat dan ook do afstammelingon van Jacobus gon't Steyn goono afstam melingon zijn van Douwe Gorbrants, doch van zijne tweede vrouw Maria Lozoo ch van haren eorste niet gonoemdon echtgonoct." Mot nadruk op hicrdic baio duidelike punt s8 mej, Visscher in In finale brief (26 Soptomber 1923):~ Dear ochtor uit hot testaucnt BLifkt dat Jacobus ;gohaand Steyn’ niet con zoon van Douve Gorbrants was, en wel eon kind van aijno tweode vrouw Maria Lozeo uit hnar eerste huwelijk; bigint dit Steyn-Register (van De Villicrs,~ JM.) mot cone foutieve opgave, welke U stellig mot oons recht zetton zal." Dic afwesigheid uit dic testament van die name van Hermams en Morin ~ die ander sogonaamde kinders = is opgehelder too die ontdolscing van hul doop-inskrywings aan dio lig gebring hot dat Imllo glad nic ey kinders was nio. tn Vorsook om inligting omtrent Age Douvos Stoin, burgor aldacr in 1687, wat aan die Gemaentc-Archivaris, Amsterdam, gorig 4s, hot op 10 Augustus 1923 dic volgende antwoord gobring:— In de poortorbooken tusschon 1674 on 168% is tevergeefs gozocht .. Ook in hot archief der Weoskamer werd niets over hem govondon,' Dio ondersoek in Holland het dorhalwe bewyse gevind ven dio voor Suid-Afrikaanso bestaan van Doue Gerbrants Stoyn en sy soun, Aangosicn lacsgonoomde in 1661 gedoop is, moos dic vader op sy allurleaste in 1640 gebore gowees het on’kan derhalwe nie dic ew,8h -8- kloinsoun woos van Douwe Gerbrants wat in 1638 gotroud is nic, Dic naem Douwo Gorbronts is Loouwarden gaan egter blykbaar terug tot dic begin van dic sesticnde ecu. Dio verbotorde ystamboon" ven dic vroegste en onigo lator goslagte van dic Stoyne word op dio bygaande kaart aangegoo. soa 300 STEMS sto man = Meria Lozee = Douvo Gorbrants = 1ste vrou Jecobus (1683) Anna (1692) Age (1651) Horaame (1711) : Taccbus (1723) Douwe Gorbrand (1747) Douwe Gerbrand (1759) Merthimus (1775) Douvo Gorsrand (1777) Jacobus (1785) Pictor Gysbort (aem) Eisio F, Stoyn (180) Johannes G. Marthinus Pros, S.J.P, Krugor Susanna C.L, Stoyn Pros, KT, ‘Stoyn (3, Muir) Lu Wot botrof dic problocm van 'n moontlike verband tusscn dio Stoyma von Loouwarden on dic Stoyna van Haarlom, hot moj. Visoohor goskryfi— nOnder do wapens der Hollandsche geslachton (1k stol hior don naem Hollandscho tegonovor Frioscho), bovindt zich ook dat van con geslacht Steyn. Doch, Douwe Corbrendts behoorde tot oon Friesch geslachtt daarop wijst zijn naam Douwe, 2ijne goboorte- Plaats Leouwarden, en zijne gocderen, golegon in Friesland, Het is dearon de vraag of wij hicr nict mot tweo gohool vorschillonde gesiachton to maken hebben." Hon yan dic grootste doskundigos op dic goblod van famiclic afstamming on dic heraldiek in Holland weet nie van so iets nic on is van oordecl dat !n dergolike ondorsock nic maklik sal woos nio, : Dit is duidelik dat onigo Haerlomso Stoyn om 'n yoorvader ven dio Suid~Afrikeanse tak ven die Fricslandse famiclic te woos = wochs dic datum van die aankoms van dic femiclic in Suid orveee85 -9- Afrika - iu div verste helfte veo die sewoubledy wou moves gebure gewoos hot; el dic ander kant slegs tot die sytak van dis fom 4eli1o bohoort. Porsoonlik goe dit my groot voldoening om te dink aan dic mooi gosogie van Ime van Godbolt, geskicdskrywor ven die faniolic Douglas, in 1625:- We do not know thom in tho fountain but in tho strcam; not in the root but in the stom," Met agterlating van sy jong soun en sy eiendom wes Douwo Gerbrants Steyn een van dic eerste manne van dic ou hoofstad van Fricsland vat ' rois van vior mando gowag hot met al sy govare van storns, sickte en Barbaryse secrowers om een van die baan~ brokors ven Suid-Afrika te word. Hy het in 1668 hier aangokon, soos algomoon vorklaar word, dog dit kan miskicn 'n jear of twoo lator gowoes hot. Hy ie in daaropvolgondo goslagte govolg deur stedgonoto = Gorrit Willense, Hendrik Storm, aio vaandrig, T.J. Drugnan, Jan Posthums, Willem Raans on ook dour monigo onbokonde soldaat van dic monsterclle wat ogtor nic hior gobly hot on ' gosin te stig nio, Dic toéstolling tussen Leeuwarden on die Kaap was byna ongoloof~ lik groct, Almal wat die plant van corsgonoonde plok in 1664 in Bokhof? so work en kaart 55M van die Kaap in 1665 vorgolyk, sal lots vool, hoo swekkies dan ock, van wat Douve Gorbrants by ey aankome hicr ondervind hot, Leouwarden was 'n pragbigey ammurde vestingstad voorsion ven kerko, woeshuiso, skolo on al dic condor goriowo ven daardie ecu, corskadu dour die Niouvo Tooron" on dic Olde Hove! Ndouve pohoono Huijecn 2ijner in monichto ende wassen jacr— ijoks aon door de neeringhe onde velvaert in Coophandel ondo Ambachton, Schone ghestichten vindt ghif in de stadt. Vool adel is or onde rijeke Borgerij, Vormidts sij 1s de stocl ven do hooghe justitio, der Landts~daghon onde 't Collegic der Godoputoordon," Dio bovolking wes ongovoer 12,000, Dio Kaap het in 1672 tn klein fort gohad wat. hoof sanklik uit cerdovallo bestaan het, onkole armsalige strate, 'n kerk hooltonal anders as wat hy nog oct gosicn het en 'n bevoll:ing van 600, Douvo Gorbrandts het ogtor oon ding gevind wat aen albod. eic was, In Friesland hot hy 'n algemene vrees vir Ingoland on Fronkryk agtor golaat: by ey aankons aan dio Keap het hy: govind dat dicsolfde vrees heers, 1y.,8 -10- uEorst dn 1665, bij de corlog mob Bngolend, schoon mon won anvel op de Fricsche kust te vroozen, on worden de wallen mot noordero batterijon versterkt, Near grooter gevacr droigde eorleng, toon Engeland en Frenkrijk met hunne bondgenooton den ondorgang van Nederland hadden besloten," In 1672 het dit golei tot groot vorstorking van dic vostings en vorskansings in Leouwarden on Friesland in dic algenoon, Dio Joornale van dio 0,1.K. openbaar !n dergolike bedrywigheid ean io Keap in die bou van dic Kasteel on dio opworp van vorskansings, Douwe Gorbrante, nBaasmetselaar" in genoemde jaar — ook dioselfdo fear waarin corlog verklaar is aan dic Verenigde Provinsies = sou in nuve onstandighede en in 'n sonnigor klimact dieselfde werk doon wat vorrig word in die land wat hy vir altyd vorlaat hot. Maar to midde van govaro, van nimmer-cindigonde work, van muve hhartirokende en ongewone lewenstoestande, van ontberings van alle card wes dact twoe dinge wat hy noolt besef het nie - in dic cerste plok dat sy ongowing dic goboortoplek sou word van 'n nasio, on in dictwede plek dat hy sy nnam sou gee aan !n groot Afrixancr-foniolie wat 250 jaar later nog bestaan on steods groot. Word vervolg. enannannraQannaannan| AANTEXENINGE BY KWARTIERSTAAT VAN FRESIDENE M,T, STEIN 1. Goneclogiese verwysings b.v. 'ble6! veruys na die De Villiors ~ Pana witgewo. 2, Afkortings gebruik: K = Kaapstad ST, = Stellenbosch P = Mibagh 3. Plok van doop geo selde 'n annduiding van die woonplek van die mors. Die meeste Steyn-voorsate hot vanaf 1 1750 in dic Swol- JendansCaledon gebiod gowoon en het dus onder die gomecntoe ‘Tulbogh on Stellenbosch ressorteer, Tog is baie doop-en-trou- plogtighode elders govier. Eors vanaf 1798 on 1812 kon Swollen dom on Gcorge tot stand. 4. Dit spyt my van die loomtes, maar ons Vrystaatse gegewens in Kaapstad is onvolledig. 5. Hoowol die Stoyn's ean die Kasp reeds vanaf 1672 is, is dit op- vallond dat in die 16 kwartior daar vior ymuwo" voorouors is, vsv, dic Duttsers Miller on Nederlanders De 1a Roy. T.A, Hoose