Scribd Logo
Upload

Welcome to Scribd!

  • Vernon - Men en Vrouw

    Uploaded by

    Bela Lugosi
    2 views9 pages

    Copyright

    © © All Rights Reserved

    Available Formats

    PDF or read online from Scribd

    Did you find this document useful?

    Is this content inappropriate?

    Report this Document

    Copyright:

    © All Rights Reserved
    Download as PDF or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    2 views9 pages

    Vernon - Men en Vrouw

    Uploaded by

    Bela Lugosi

    Copyright:

    © All Rights Reserved
    Download as PDF or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    of 9
    ‘De vrouw doet het werk in de keuken, de man is er voor het geweer’ DIANE VERNON De Ndyuka hebben een word voor het westerse huwellk: too, dat zowel trouwen als hi hebben voor deze vorm van echtverbintenis nooit enige Interesse noch opvallende afkee *. Ndyuka-mannen geto syka-vrouwen wel; Ze zijn erdoor gefascineerd, maar worden er veelal door afgeschrikt. De meeste vrouwen k 1 zich er niet in voogen, zelfs nfet als ze er de Franse nationalitelt mee verkrijgen. Ze gaan ervan it dat het well ijkt op hun eigen model, al Kent het eerste geen polygamie. Het westerse huwellk is een verankerine v mst; het is en ver bintenis voor het leven, waar Je als viouw niet vanaf kunt. emand die ik sprak, verbaasde 2 {at het onder Mar tons heel gemakkelik is om te scheiden van een levende partner, maar dat een weduw wachten voordat hij of zij een nieuwe verbintenis kan aangaan. De Marrons kennen name rouwproces, om zo beter afstand te kunnen nemen van de geest van de overleden partner. De verschillen in reactie tussen viouwen en mannen op het westerse huwelijk kunnen worden verklaard door twee specifieke kenmerken van het Marronhuwelijk. Ten eerste is er asymmetrie in de verplichtingen van de echtelieden, Ten tweede is het huwelij flexibel en experimenteel van karakter. Hiedoor ontstaat grote variatie in de verschijningsvormen, -ervaringen en tijdsduur van de verbintenis eruime tijd moet een tamelifk lang ritueel ingen van de man aan wie een echtgenote wordt toegewezen, kunnen worden samengevat met het woord 1). De dingen die de man voor zijn viouw moet doen, zijn onder andere: het openkappen van een kostgrondié }van een korjaal, waarmee basisbenodigdheden naar het dorp kunnen worden gebracht. Veider moet hij 20° janwezigheld van noodzakelijke middelen als zeep en petroleum, of meer luxe producten als lakens, bedden, Deman heeft echter bovenal de verplichting om voor 2ijn vrouw te zorgen als ze ziek is? et gering, maar ze zijn even zwaar voor beide partners. De norm bij de Marrons lifkt dat dean regelikertid meerderevrouwen ma iekte de aanwezigheld plaats te kiezen. De of 2 Van de many nae hebben, om zo stabee fame te garanderen. Als bi een aM eer ii rman heeft recht dan i tarelk wij om 2 eigen td inte defen en Ie pouvien hebben, aVONCUUrtles aanpaan en eg ee eaarean a eigen ct let alles a WE Ra ress ounen nepen avons nan nen maken, de peconie ved an dean esta 0k Fe eee ie erraar cacti onde at 2 een out eet began. Al dee state zich vooroet. Fah dew wrask nme do aa be (evan vewantrevan op de hooge te brengen Derek eles BE venom de man 3 ‘ouw te koppelen. Ook kunnen hierdoor huweljken tussen broers van de man en viouwen verde bee worden gewelgerd iken tussen broers van de oor de vrouw ishet anders. Bi) haar heeft de verbintenis alleen weerslag, ere geliefden hebbe en weerslag op haar als persoon. Zolang ze alleen Is, Ma cen vrouw meerdere geliefden hebben. is e eenmaalgetrouwd, i an wordt ze geacht haar man te gehoorzamen (teke o tak). Zonder deze plicht 20U ze het echt hebben haarp : : artner te verstoten en zijn gellefde aan te vallen, Gehoorzaamt de F partner worden gestraft. Het kan zijn dat de man voor zijn werk langere tijd ~soms srouw niet, dan kan ze hlervoor door de broers van h maanden ~ weg is, Zijn vrouw moet gedurende die periode inkuisheld leven. Een vrouw in quarantaine'zei daarover het volgende: “Als rman hebben!” Met een hi Je echtgenoot er niet is, kun je nog wel een elik verkrijgt de echt note onderhoud, de toewijding affectie van haar man, haar waarde als vfouw rol bij be en een vo aalde zaken, die Hurault nlet anders ziet fan als materiéle belangen in een relatie. Al leidt aa n exclusieve seksuele relatie met haar ma ti ksuele rel jaar man, dan mag hij met steun en hulp van haar familie de fivaal aanvallen. De vrees die Marroi vrouwen ten opzichte van het westerse huwelik koesteren, fi ; regriipelijk. Hierin hebben ze nam en recht om zich eran te kken. Bij een Marronhuwelik is dat bij een slechte behandeling wel het geval. Het jk wordt dan symbolisch ontbonden door de man een kleding k of een hangmat ~ een object dat symbol staat «Mane veoum 75 ‘oor hun verbintenis ~ terug te geven. Om een schelding officieel te maken, moet deze worden bekrachtigd door de kab ten van het dorp. en ander kenmerk van het Marronhuwelijkis het flexibele karakter. Nergens zijn algemeen geldende voorschriften ‘opgesteld. Er kan bijvoorbeeld een voorkeur zjn voor een verbintenis tussen neef en nicht ~ dat wil zeggen: tussen achter- eet en nicht, niet tussen de kinderen van broers of zussen. Er zijn echter wel regels die voor het aangaan van een echte- like verbintenis bepaalde personen uitsluiten. Met deze voorschriften wil men incestueuze relaties voorkomen, Verder zijn er geen bepalingen waar (aanstaande of getrouwde) paren zich aan moet houden. Ze hebben de mogelijkheid In meerdere dorpen een huis te bezitten en bewonen, samen of apart van elkaar. Thoden van Velzen gebrulkt voor de verschillende vor- men van vestiging onder de Ndyuka de term ‘polylokaal’. Ook aangaande hun levensstijl wordt de gehuwden niets opge legd. Eris een breed scala aan mogelikheden. Zo kan een echtgenoot die bootsman Is, in meerdere dorpen langs de rivier Waarop hij regelmatig vaart, maltresses of covrouwen hebben. Tijdens zijn boottachten bezoekt hij de verschillende vrou: wen langs de route. Een ander uiteste is een monogame intieme relate tussen een man en vrouw die voor het leven bij elkaar ven. Deze laatste kan als de ideale verbintenis worden gezien, maar hieruit vioelen geen verplichtingen voort, Door deze flexibiliteltlikt het alsof de kernfamilie niet de basis is van het sociale leven. Niets drukt op de stereotype vvorm; er zijn geen grenzen door grondrechten, geen soclalisatie van de kinderen, geen economische productie en geen autoritelt of jurisprudentie. Al deze aspecten zijn al bepaald door de grootfamilie, die de identiteit van de huwelijken (matrilineages) definieert. Matrilineaire basis komt waarschijnljk voort ult de ervaring die de Marrons hadden met de matrilineaire structuurin Afrika, Ook de omstandigheden tijdens de slavernij in Suriname, waarbij kinderen alleen bij de m en rol: haar eigenaar was ook automatisch elgenaar van haar kroost, t Woonde, De ideologie van de matrilineaire verwantschap heeft 2 slaverni jer hoorden, spelen ader vaak op een belendende plantage i an de situatie gedurende de Inde theorie van de hap via de moed E tle niet op dezelfde manier. Bij een patrilineair georganiseerde cultuur komen de viouweli niliegroep. De vrow. Wen moeten in de familie integreren en ex wordt o bruiken van de gelik Afrikaanse samenlevingen moet aan de gro mannelijke lijn opvoeden. In een de tie in. In veel atie orden gege- ven. In een matrlineaire samenleving zig. In deze situa- Boven S2amaka vioun vit lombe met schoonhedssariieatis, 1946 Dit was een wid verbrede praktk mast komt nu bia ret mer veor Rechts Zchscherende Marion man op de Maw « ca.10 KUNST VAN OVERLEVEN Uke Jonge moun in Wieum Cane, 2009 van belang dat de groep goed voor de viouwen zorgt en dat de broets van een viouw zeggenschap hebben over inderen. In een matrilineaire samenieving neemt de oom (de broer van de moeder) dus deels de rol van vader OP ch, Dat is bij de Marrons ook het geval. Een oom kan bijvoorbeeld toestemming geven voor een huwelijk van aij neet of pict, oF het juist weigeren. In de matrilineaire samenteving is het huwelik een Instituut. n de praktik kan men het eer terzssen toestaan minnaars te hebben. Als men hiernaast een rol van echtgenoot/vader erkent, kan dit Ingaan tegen oe hesie en kunnen er binnen de groep conflicten ontstaan, {Aisin een matrlineaire samenleving aan het huwelijk een bel Ip andere sociale en historische condites. Zo han soeger voor het voortbestaan medebey grijke rol wordt toegekend, dan Is dit vaak te herlelder sgroe de verplichting pulp nauw samen met end waren. Een voorbeeld hiervan is verplichting binnen de verwantscha genom samen begrafeisritucen ult te vere degleerd zijn aan de kunu (gest). DeGroot (96) beschee hoe ondertekening van de viedesverdr geld door huweljken. Marrons b Huraut (1961) stelt dat het moeizame eaenaiibeiliaibetichistin aaneen seksuele relatie cen la , elena vernj Spelen deze omst samenleving beperkt 1ussen de Ndyuka en de Nederlandse kol nwoordigers van n oude vijanden namelijk ee Duurzaamheid Volgens Hurault (1963) man en vrouw. Bij de de verlichtingen bin wordt gegarandeerd ain lichten niet nakc Door het huwelijk enawager (swag) El een lange list van verbo ok als de echtelied ¥ Volgende generatie - di efamilie van hun moeder, m Bij de Ndyuka zijn het meestal d t a Besproken welk profijt het huwelijk voor beide part orang. 2 6 Piaa.Infeite kan de groep niet me d de privileges en rechten op h Gedurende het huwelijk heeft de Amnstant doorgaan om zo positieve ve handelingen. die 1 paar en de kinderen te bewerkstelligen. Als de seni nown 79 Bo Rechts vrouw op elgen initiatief is gesche houdend met de gevoelens van a komstige generaties zullen verand Een zoon kan een vrouw neme iden, kan nuit de matrigr ander segment. Hij kan ook met een nicht in de 1 lijst met gearrangeerde partners. & gevonden, bijvoorbeeld bij een ver vrouw niet echt is ‘weggeg Een nieuwe verbint is wordt uitgedrukt in termen van de p ven’: de kinderen, Zo'n huwelljk in tegengestelde richting wordt deren via de mannelijke familielijn. Bij een geslaagd huwelijk heeft de man middels zijn kindere groep. Hiervoor wordt hij geken In de vil unieke situatie dat n gecompenseerd, scheiding niet wordt ‘toch bij h e familie a eneratie. E eratie kunnen de ia binden tenakomell Sera ater li et chet oppintvantgee ee : ae ilie is die de familie m: van detweede de fami aakt. OF broers kind en zustrskind woiden familie, Of de rijkdom vult de . vultde na gudu osu). OF 10.000 €N 10.000 gone gt vallen elkaar “pouwen is De fallen zn geliken, aan. Dit betekent dat er geen gevende en ontvangende ‘urault (1963) vindt het meer correct om bij oor heft ehtervak een negatieve Kank, a ae spreken van een concubinaat in pleats van een huwelff: Dat woven van esarelerg 8 de Nuke Fare Wee nil iete ee aa a ge verbintenis die net offciee kan worden gemaai, apna ee teenies ee Bett en ice caine deere cae het om een polygame relatie gaat, of om een centweede variant van het concubinats en mademevormeen'stedlfet-yansamenleen. Her gn jngeren zonder elkaar verplichtingen op te leggen samenwonen, In fetes dit en imitatle eee ei de Ceol n sume imitate van de vie verbintentssen dle ‘alle andere verbintenissen zijn gelegaliseerd door twee officie handelingen, namelijk de toestemming die aan de smeenschap wordt gevraagd en het plengoffer dat aan de voorouders wordt gebracht am ook hun goedkeuring te verkrij- gen. Het Ndyuka-huwellk wari een plengfferzan de oorouders werd gebraht, vond peat ij het voorouderataarin het dorp van de vrouw. Deze vorr van huweljksslutin nde redenen opgeheven. Een van deredenen is dat et par bij scheiding~ ter verbreking van de verbntenis~inhet dor van de wouw apnieuw een plengoffr san de Voor uders moest brengen. De kostenhiervan konden behootik oplopen als de echtelieden aan dekust woonden. Een andere « man ziek zou worden gemaakt door de alziende goden als de vouw heimelik een bultenechteljKe ame verbintenissen kennen ook ceremonies om covrouwen met elkaar te verzoenen; ze dragen ten= is die nach concubinaat, noch reden is de vrees dat relatie had. De poly slotte samen de last huwelijk kan word haar biijven en tijd cn gedeelde echtgenoot. Eris nog een andere tdlike) verinte snd: de luku bee, Hiervan is sprakeaals een man een viouw zwanger heeft gemaakt; hij moet bi angerschap en bevalling voor haar zorgen. volwassen mannen en vrouwen ze met wie ze hun hangmat gaan delen, Naast deze Wile uweljken. Twee vormen die bij de Saamaka in gebruk ijn, verdwinen juwnaar. De andere vier vormen komen In sommige gevalle Partnerkeuze zijn er zes soorten gearrangeerde Tangzamerhand: het gaat hierbij om het opnieuw trouwen vooral onder de Néyuka voor en betreffenverbintenssen ms sche overwegingen 2an een andere famille ragen een Nog niet B= pit komt echter niet veel meer Voor. verti door de brerof vader van de bruldegom worden gevaa8d ais toe: agdop het moment dat ze geslachtsp is geworden,n ergeike rede kans om elkaar beter te leen Kennen.1In de derde plats et hem te trouwen zonder dat ze elkaar ; van een weduwe of wed et jonge melsjes.Zo kan de familie van een jongen ut strategi- toren dochter als toekomstige huwelijkspartner voor hun zoon aan te wijzen.? Daamnaast kan een vrouw al tijdens haar komstige echtgenote. Ook kan een melsje worden Bev" Eevallenkrijgen de toekomstige partne's voor hun huvel kan een adolescent meisje door de famille van cen jjongeman worden gevraagd m ‘an tevoren hebben ontmoet: Het doel van de gearrangeerde hu Ultde uiste groep verre familie of ven -c huwelijkspartner te garanderen. De kandidate moet keuze van de just eisje Kan de aangeboden huwelikspartnerweigeren. rwelljken is de iden komen en serieus 20. Het 4 MANE Boven Langs dekant van de wep naar Nebaka wordt bosvees, wild te koop aangebode 2 De man moet hiermee wel mee instemmen en kan eventueel zijn affectie zoeken bij een buiteny Inalle bovengenoemde gevallen trouwt de man met een meisje dat nog maag Alls de moeder constateert dat haar dochter rjp is voor het echtelike leven, geeft z

    You might also like