Professional Documents
Culture Documents
Delitos Contra La Vida Humana - Muñoz Conde - Parte Especial
Delitos Contra La Vida Humana - Muñoz Conde - Parte Especial
8 212
SRLLYAYZ O4:TIWOINE CHOL STE snp! AP sos 90) > Mees
ONVIONAIVA VAYD /W13B1) OAOWAY “a5! HUOIdLIES "HDH2) 2p
ISHN ZONA /SVHAK SVT 3 OXORAY ‘S461 (AD EHD
pepsi > eps m) ean
Doig wma
sosouout 9
ofogeay IP [
Heise CourogD
‘861 DUPENE "2 108
nas
otxeiote 1 ua soputor003 sauoysy #0 “i
2p exsaioag }» sad 0]
cp 50) 0 ea 13 'SSLNOW ZHAVAS ‘THEI ACY
tnt 9) 9 ‘sopill 2p sunydies
0105 “ER61 eHO}DIEG I] eVOUA-roIRg afeu>uOH! UD “O86L 2?
ror106
Limieno de! pactente¢ impradencia médica, en La impeudercia, CD! 1995;
MUNAGORRILAGULA, Las vilencias en ef émbitofanlar, RDPC 1994
MUNoz cr
dades deportivas: algunas cues
PABLOS, Regusitosy sigjeado del consentimieto en la eer pena.
de unidades de sangre por-
PEREZ, ALONSO, &f
Las
ia de detox conira las personas, Revista del Foro Cana
1992; QUINTERO OLIVARES, £: de tesiones a port de la
ADP 1989 (también eo PY nim,
REIG, Los delites contra ta vida y a inegridad
Proyecto de Ley Orgdmica del Codigo penal (1972), ROPC
1992; REY HUIDOBRO, La imprudencia médica en ef ambito del Derecho
ena. en Homsnsje a Casas Bargueio, Cérdoba 1996, ROMED
Derecho ante los tasplantes de dganas, ROD 199%; e1
respon penal det med
AP 1995; TAFUR LOPEZ DE LEMUS, E! delta de lesiones:concepto de
primera asistencia facuitariva y det
VAAMONDE LEMOS) VAAMONDE MARTIN,
de los trasplantes de drganos
1989, PY nugn. especial XU, 1990.
el Cdigo penal de 1995- ARROYO ZAPATERO, La supre
elite de propeacién de enfermedades yet debare
BERDUGO
eine aos
después, en Homenaje a Barbero, Cuenca 2
Criterios para fa
BERNAL VALLS, Las lesiones:ewestiones get
Juris dl Minister 1999; BLANCO CORDERO, Relevancia pe
4e fa omen 0 del exceso de informacicn médica 0 terapéutica, AP 1997.
CAZORLA,
(Giz), Protein pe
1997, DIEZ. RIPOLLES, Las
FLETCHER, Las vitimas ante el jurado, ead, de Medina Ariza y Matz
union, Val(9 02 8d eyo
UALS [2B UpraRdiomed 2p pepmgisod ouw09 “oNdaae
‘pes Hf & opens uk 2p uaxtzp 28 anb v2 Eppa,
‘os enb (prpnEo}9p vy cwos) seauzodso sopennssa sPuDpH "erg
2p ovdzoug9 |p aled SScutu So} 9p UpIseANA! © songoHE
fod owo> ipnies 2p w2usere)pmpsuss3yu9 | aod cque 3K
2p ou [2 ower uo OBIpp; [2 uD efyas 9s pres 2p oxdsouN> =
SSWoIS 9p CHD JP pePITE e| ap ruansd
tig 49) yoo
98 emu “TPAD
uaa
e396 ap aygncacens
rea 2njout 20h “erinbud
aig 00s un 9 soup SoS us 1fSixd ap Fiat as ans
uo pnts wy apuonue 288 “eed "Z¥a1) MEEK a
ruodion o1quisius 0 oUPiup up
o!peq.iMut vy $9 OpIFLAp wie anbere [9 ‘oots1y arDadse [P O19 a1aH|aL
28 yeiodios pepuaiur e7 -pepouazue ey so oprsunp wis & anbew
a ‘(On1spy adm pyr asegr “seonbysd s2uorsa] se; 23q0s) voxnl
Bf ouIOd e>Isy vy oWR $2 O5IpO:D [9 arayer as anb & pies Ey
(a omdeo pufut ase9s) Bn] ONO up aruouserdo ueatpN 98 O195
| suofsa] soy SopIDeu WA 9p oIUAUE O POISIE pHs RI yrAodLoD pep
ua a] ‘oquea sod “wos sopiSayaud soopunt sausty “seuwsiod Sel 2p
mes B] 8 O yruodion pepyRoruy vy w tuNUIRDSHEp wes
pi our oq od joaepas widaxd wt ap apuaid
“sap 08 ef oun “sa ypdinuuid wapsnioesea nén> seIoMpUOD Ap AHS
un “esouoysay $0] Ag)» auquiou [> ofee “uaRo9as 6 IT] OMA, [9
60 :
mA
1p euesBomjaig M| 98094 OsNASE fe sepeInoute seuONad ennge CISUBONN A848
9g soa0ad & puad ayaaing 9p osaitu0" a
pouad
vais
ar od 9
eysond 07
sulno
La actual regulacion procede en parte de la reforma del anterior
produjo en 1989 y que modifies en p
nando algunos de los defectos més
Gobre la misma véase 7? ed,, pp.
penal de 1995 contene unto blsco yun concep general de lesior
nes (art, M7, 1, con i comespondiente
de participacién en rifia
154) y el de empleo de violencia sobre
sesor, objeto
los actos de participacié cconspiracién y
proposicién para cometer los detitos de Jesiones (art. 151) y de la
152 y 621), se introduce una nueva formula en
consentimiento del lesionado (ant. 155), que, como
cuestién comtin a todos los tipos de lesiones, estudiaremos al
este capitulo, pasando después a analizar algunos casos problem:
(como la esteritizacién de defici
taria a actividades peligrosas) y el tratamiento médico,
con el consentimiento y con la problematica espectfica de los delitos
de lesiones,
LESIONES
TIPO BASICO
El tipo biisico del delito de lesiones, previsto en el art. 14%
ccastiga al que «causare a otro una lesién que menoscabe su integ)
dad corporal o su salud fisica 0 mentats.
La accién puede Hevarse @ cabo, como también se dice expresa-
mente en este apartado, «por cualquier medio o procedimiento», es
mn
decir, tanto pot accién en sentido estrict
haya pos
‘como, en Ios 8508 ert que
. Sobre todo en las lesiones causadas por imprudenci
terios que fundamentan una img
2 Jo dicho en el capitulo
Excurso: el concepto de lesién psiquica. La lesi6n pstquica comp
dato colateral
ha sido confirmada por
Al, por en el asunto Payne vs. Ten
senera establecida en cia. 69.16" y 7 del Codigo penal, sto gue ademis‘98 onb epnée vj so visusysise eT “soptoqeamnbo “oBon] apsop “Uos ou
soxdaouan sop Sorse ‘soqsetouiazeyfp opezio} 190ued apand anbuny
‘oorS.nuinb © oompgur ewarueien & viouasise erotmad annus ‘sand
L19
‘pry wun a4msuoa saouoru9 "A
‘ooiBanuinb © o>xpgut cwuat
Zep oy 99 eons uo opsu=t 2nb BIgeH SP
ap sea) ser» auuojues & popyjesnt> ap orsuNte ouejé un uD sousLs my
sod spur eyeaysase un owes SUM! 33 mI9jRa 2;g}Od $2 Ou Cu “OUSISE
st 2
soU01s 2 OVP
21 9p etouaoeysy 9] EpENSOWP
rd vos ey anooade w 2
fp awstpueisace>
ze run anb step azath ou ore enune
su -
24qpqond 52
dnb "aoyootsd siusurtand 225
‘ruripau openpasce apeab anb ‘oi
oud ov0P un GUIS "VUSIUE Upp CSD Hy 3
Tpp ersusuos ms sia 25 orb ©
opeqaid 08 opep
2 12 2nb StL EAD MAH upITESED ap os
amqoad anb SUD spu oN Yt
‘1s 036
a sapts0oo eyed sguape opuaitixe
ope) an esapisun9 Ox1a} OpEYANAY 9p pepeseis A pep. eh
3p eetemgox! sapmasoup snd ound “ueoop ene aun oursudg UNL
rap wiouass r] 9qg0 9] auped p anh 2 wean ns op creunann pp Hote
Sap momeoo ossaya um cusnesing sm anb ours
soe
ran anib mn a opetuay at
gus Done 9
rsd © e8ojoard ang)? sip sme ap ono!
eqoudsywope an usualy a52 ap cam
1 2p on unSuua eproapand
‘so ap ogra am anb aptupe OWE)? eusd adtpo fp
Pepe ps stead eyasy op saan [3p cue sp
sym
é sgndeop
Jjouait SPuBpe cpurosn| ‘PEPE sp SOUe 11 2p ouPusay vs ap rveTox!
tu ayped [9 sjuouautptaeo.anb eyenbad eulu an op.
3P 6 =P S15 MU9 pou sp cise
san sesoxcud =p euua) wis sp onda Uy
rig
lagoon nun ap sypusnossuus owen msauseah)sonpond af an & se
ojo sE.sp 2 sgndsap sonpest 2s onb ‘oa
sunoyus JUD IBW}ON wIdeIo ads un 99
‘ed "outs sodas pepusBaiuy ny #4953)
spam 2p om2p f ve aan > an
2) apsop jeuad Bing onend
owogcr rr
us
Pero si To seria Ia misma prescripeién para tratar ona infeccién
22 detectada, For supuesto que también pueden tener la conceptuacisn
de tratamiento las m i
‘médica de una u otra forma con-
iento psiquidtrico, incluyendo
| ina cura de sueflo 0 un reposo
| as que una medicacién para
| Ja prescripeién de un tran-
| luc de nervios no dejaria de
| ser, sin embargo, una primera asistencia fact
| Iguales problemas plantea
|
Tesién,
tedricamente correcta,
Psicoanalitico,
absotuto pueden ser tan necesarios
asistencia inmediara. Una primera
venciGn de varios profesionales de
sucesivamente, incluso sin relacién entre
que sea preciso hacer un andlisis cl
fen los casos en los que
asistencia 0 queriendo confirmar el diagnéstico realizado en
de por su cuenta a otros profesionales de la medicina. Tambi
calificarse de primera
producirse Ia lesi
or cuanto
C10 (por ej,
posterior);
ura, Ja pres
‘muchas intervenciones quirirgicas
vara la
al pa
En esta materia e inevie
jnmediatamente después de a esi amplio abit judicial, aunque siempre asesoado medion,
ta Iesién-no aparece hasta més tard. Otros datos que objetivan los erteios legals son Ia a
Es, pes el tratamiento médicoo qurtgico el verdadero elemento iad del tatamiento y su preserpcion
al entre el dlito y a fata. Por las razones ya dichas deben :
oncepto de iatamiento fos casos en los qu el personal Esta necesidad
© debe interven ante una sntomatoo sid
Porque cl lesionado no acude al médico
ien porque la sintomatologia de
sional, Ello depende muchas veces
ural ¥ del contexto en gue se proxiuzce la lesiGn, pero no
del concepto de lesién casos, como la rotura de un
Geo 0 Ia provececién de una enfermedad, en los que el sujeto pefiere
"mo © ponerse en manos de un curandero, ya que en
huestro contexto son fesiones que requieren tratamiento médico o
quinirgico.
Fe general, In dbesins y ta jurispradoncia (vase, pore. §
nen exigiendo desde fa re
ro a partir de ahi, todo lo que exija una acti-
odo lo que ya desde el primer momento |
exige un plan terapéu
como tra
cuando el tratamiento consis
mente preventiva, sino curativa. Asi, por ejemy
‘unos antibiéticos para prevenir una infeceién no
tuna medicacién que no sea pura-
prescripcién de
‘a todavia trata-“EPL “Ue Jap owond
cad ap ozoid
38
‘ofnposd as seyjey so] ap wun 1s
PuRBuTU oaLap 28 ou anb sx] ap ‘se>rsyy
sottaw of sod ua oper dust
|P sasrZny ua sopryswos opis saqny
© ‘seioyaue $39 pnt sou
‘ou uspand soypoy soy anb wuans us auan as
lun uo soyoay soqti ap eqanid ry
{owoa!) ¥lourIsuos vious ef UD
seyaasd ua vseq 9s ou anb 1k “07
‘aqap anb sod *«ojae ap yousd
2p ound souout oj sod "usr, Kru apuanina os
nb o ooypatu oquorureven uasomnba1 riots yw anb souoHsay
Stun sesmea 3p 0 soyest sojeut 0 sodjod soun ap esed ou afft> euusi
jadeuod “ses9q09SIp wa TAL.
yoo) i 9 upIopnys PML
-ujsiv0d so} seaaa suyanut anb se] Ue sauo!
109 “(pupaneid wsv9s9 ap 496 apend
nb) oppsttios oy2ay fe c1ury 59 ou IPuad UoloIRaY tt ap oxsandnsaud
Li
opened 2 janponur soxdaoaid
sono ua Paro doaaad fg
0009 59
8 £19 o}no}LP ja ua BLOS=p UP|ODe B} soneR anEND OpeP}Ra) Of
"OUP Un op ozerd je ua ‘en yo opeGuseo P25 FUEK BUISIL 2| UOQ»
ts 209p oxdavaid onan
amb 0} s3u0183] 2p onap wT
mnund Je opundes oyeasrd un opspeut. cy
1 9p osR9 uo wud w] seaRaFi ap prouad KIO
on vuojan B| &
PoWUNBIG) 27] PT
peprennqey,
19409 ET
wepey eum 2 an
wuuod anb gp ue [ep
18 pep
-uspuat vuustta ef ua X oumy ap euDyeU UD sono!
vpoqemed vuuog ap “sugquiondes 2p 6 2p ‘¢00
yond wf 2950
eb ostt
LET He pp z opeuede 1
oul
weTIPOS CUALIFICADOS
‘Son los contenidos en los arts. 148, 149 y 150. En tales articulos
se tienen en cuenta, para imponer una pena mas grave que la fijada
0 basco, tanto 1a gravedad del medio emplead
‘como la mayor gravedad del resultado (arts. 149 y 150).
A) POR EL MEDIO EMPLEADO, LA FORMA DE COMISION
O LA CUALIDAD DE LA ViCTIMA
‘Segin ol art, 148: «Las lestones previstas en el apartado 1 del art
in sor castigadas con la pena de prision de dos 2
3°. Sila vietima Tuore menor de doce aftos o incapaz>.
Estas cualificaciones no aumentan autométicamente la pena det
in delito de lesiones, pues cl propio
por tant
‘en las cualificaciones por la mayor gravedad
arts. 149 y 150, funcionardn, en su caso, como
agravantes genéricas.
a) Por Ia peligrosidad de! medio
* permite imponer Ia pena de prisién de dos a cinco
fagresién se hubieren utilizado armas, instrumentos,
119
‘objetos, medios, métodos o formas concretamente peligrosas para la
vida 0 salud, fisica 0 psiquica, det lesionadon.
La raz6n de ser de esta agravacién cs Ia peligrosidad objetiva del
medio empleado en la lest
pues, esta agravacién, siempre que el
ente de la peligrosidad objetiva (wconcreta-
‘mente peligrosas») del medio utilizado.
b) Por el empleo de ensafiamiento
El niimefo 2" del art. 148 establece la misma cuslificacién de la
pena para la lesién prevista en el spartado
rmediado ensanamientov. Por tal hay que
figuran la agravante genérica en el art. 22,
© funcionario pablico) en relaci6n con las circunstancias ali previstas,
se aplicaré el art. 148,2® con a agravante de prevalimiento del cardcter
piiblico, salvo que resulte mayor pena apreciando un concurso entre 1
4 y el delito bésico de lesiones 0, en su caso, el tipo cualificado
de lesiones que comesponda, siempre que no sea el propio art. 148,28
(véase infra capitulo VID. Por lo denis, la presencia de esta cuaifi-
caciOn exclaye Ia aplicacién de la agravante genérica, que, sin embar-
go, es aplicable como tal en las cualificaciones previstas en los atts.
149 y 150, 0 em la falta det art. 617,1
©) Por la cualidad de la victima
El art. 148,3° permite imponer la pena antes citsda «si
fuere menor de doce afios o incapaz». Como ya se ha avertido
ue et echo gone una mayor pligrosed de cnyes exod perouaso wu
cuanus 2s jedioutid ow oURBIO n OIROTUE Jog “2°8 uR
@ PIES A189 “ghT “UE [2 Ld SoIsjaard So] OS So
1s anb ua rpypous e)
2
2 ou ora
1 ONO RIED
109 25 SIMALLIELUION,“