अकारान्त पदगळु – 2 varieties

Variety 1 – अकारान्त पुल्लिङ्गः

_कारान्तः लिङ्ग शब्दः लिभल्लि सूत्र एकिचन लििचन बहुिचन Notes
पु
अ राम I रामः 1 रामौ 2 रामाः 3

II रामं 4 रामौ 5 रामान् 6

ऐः for अकारान्तः ;
III एन रामेण 7
(दीर्घ + भ्याम् for अकारान्त;
रामः 12
भ ः for others
भ्याम् for others)
IV आय रामाय 8 एभ्यः for अकारान्त;
रामाभ्याम् 16 रामेभ्यः 17 भ्यः for others
V आत् रामात् 9
दीर्घ + ’नाम्’ for अजन्तः ;
VI स्य रामस्य 10 रामाणां 13 आम् for हलन्तः
रामय ः 15 एषु for अकारान्तः;
VII ए रामे 11 रामेषु 14 सु for others
य ः for अजन्तः
ओः for हलन्तः
General Notes:
• If root word consists no cause, then no effect i.e. added न will not change.
• If root word consists cause followed by obstacle then also no effect i.e. added न will not change.
• If root word consists cause – no obstacle – then effect will be there i.e. added न will change to ण
Causes – रे फ, ष, ऋ ; Obstacles – च वर्ग ; ट वर्ग ; त वर्ग ; श ; स
Causes (कारण) Effect (कार्य) Effect on तत
ृ ीर् एकवचि
Obstacles (बाधक) Ex: Cause
(अग्नि) (धूम) and षष्ठी बहुवचि
र कार cause
Then added न
If no obstacles
change to ण
राम No obstacle रामेण रामाणाम्
so change न to ण
रे फ (any form of र कार) or ष or ऋ (If obstacle)
ष cause
(presence of exhaust chamber) Then No effect कृष्ण but ण obstacle कृष्णेन कृष्णानाम ्
च वर्य; ट वर्य; त वर्य ; श; स so no effect

केशवेन केशवानाम ्
No cause
If No Cause Then No Effect केशव
No effect