dung dudng ci di nguge tré lai tt to sang nhé 24 ving (Hinh 106). Day 14 phép luyén cia nam. - Néu n@ thi luyén theo hudng nguge lai (tie 1A ngude chiéu kim déng hé - ND chi) cing lay rén lam trung tam ty phia trén bén phai sang phia trén bén trai > xudng phia dudéi bén trai > sang duéi bén phai > én trén bén phai cing tix nhé dén lén 36 vong (Hinh 107). Sau d6 theo diing dudng vita di quay ngude tré lai theo hinh xoay trén 6c tt to xuéng nhé 24 lan (vong, Hinh 106). Hinh 105 Hinh 106 Hinh 107 - Lic thu cong, ding nhanh ding cham qué ma phai chuyén vong déu déu. Thu céng xong, hai hoi tram tinh lai trong chéc lat, réi méi khéi phuc lai hoat déng. Khi hoat déng chd nén dét ngét, manh mé qua, ma phai tv t6n khéi phuc lai hoat déng binh thudng. b) Phép “vuét ving” - Luyén céng xong, khi tite d& vé géc (nguén) tite 1A thu vé trung Dan dién (6 rén), hic nay phai hit thé tu nhién, “néi thi phan thinh” (nhin va nghe ngudc tré vao 162trong) va gia tuéng la “réng xanh an bén trai, hé trang phuc bén phai”. “Réng xanh” 1a chi than, “hd trang” la chi gan, ¥ tuéng day 1a “can than giao nhau, thiy hoa giup nhau (than thu6ec thay, gan thuéc héa, gan, than giao nhau 1a thiy, héi néi nhau, gidp nhau - ND). - Sau dé tay phai ndm lai thanh quyén dat é phia trén bén trai rén huéng lén phia trén bén phai, réi phia dudi bén phai, sang phia duéi bén trai sang phia trén bén phai xoay thanh vong trén tw nhé dan to, xoay 36 véng. - Xong quay lai ngude chiéu viva réi cing 36 véng, nhung bay gid ving lai ti to dan nhé lai. - Khi thu céng khéng dude xoay vong qua cham hay qua nhanh, vong xoay phai déu dan ti ddu chi cuéi. i, YEU QUYET LUYEN CONG “CHIN CHOP (THU NHAT, THU HAI, THU BA) Yéu quyét “chin chit” 1A phuong phap luyén cong téng quat cla mon “khi cong gay Thai cue”, trong dé cé “dong” (thdu, réng), “dao” (lay) “hodng” (de qua), “chuyén” (xoay chuyén), “truy” (roi, rét), “pha” (xéc, say), “chién” (rung, run), “dau” (ra, g24t) “tinh” (ng) 1a chin loai céng phu tap luyén bing cach sit dung gay (thuéc) Thai cuc ma tién hanh luyén. Co thé luyén toan bé céng phu “chin chit’, cling c6 thé chon mét sd loai céng phu cé chit thich hop (tay theo tinh hinh cu thé chon tap vai ba loai phudng phap va néu luyén tap lau ngay sé thay rat hiéu 163qua. 1. Céng phu luyén theo yéu quyét chit “déng” a) Tée dung cia dong. Dong day 1a “khéng dong”, cdi déng tréng réng, khong cé gi. Nhiéu ngudi tudng lam “déng” 1a hoat dong, hanh dong, dé 1a hiéu sai. Phai tha léng co thé cho that tét dae bigt 1A phan nguc, bung giéng nhu da bién thanh mét cai hang, dong trong réng, nhu vay co thé phai tha long, tha long nifa, trit bd bing hét moi su cting nhdc, suf cing co. Cam gide “hang déng trong réng” nay néu cé, trong khi luyén cong sé cam thay gay (thuéc) Thai cuc cAm trén tay c6 mét sic nang nhét dinh va diéu d6 néi 13 duge huéng tha long 1a nhu thé nao. Phugng phap nay thich hop véi ngwéi luyén cong ma ctt khéng sao tha léng néi, do lye cing co cting nhac qua lén khong nhap tinh duge nén can phai chon dung cach nay. b) Déng tde. Ding kiéu ngéi hay kiéu ngéi dang chan (ma dang bé, ngéi nhw ngéi ngya), hai long ban tay déi nhau ép giit hai dau gay (thudc) Thai cue 6 dudi nguc truéc bung dé lam déng tac dua lén ha xuéng ti bung dén nguc (Hinh 108), sau dé lai day ra phia trudéc ma ha xuéng nhu day mét vat gi dé nang né, ha tdi lac hai canh tay nhu gap lai ma khéng phai gap, nhu thang ma khong phai thang la ding dé (Hinh 109). Khi dua gay (thudéc) lén thi phai nhe nhang ma lén, khi ha gay (thwéc) xuéng 164thi phai c6 y nhu nhd stic nang cta gay (thuéc) ma day xudng, (wit xuéng nhung gay van khong rdi tay). Ct thé mét dua lén mét vat xuéng 1A mét lan, \ khi lam déng tac do lién nhau nhung phai cham cham mét chut va mdi phit lam Hinh 108 Hinh 109 khodng 30 - 40 lan. Luyén bang cach ditng hay céch ngéi déu nhu nhau nhung néu ngéi phai ngéi cho bang (tiie ngéi lung ngay 90 dé) chan thang 90 d6, ban chan cham dat - ND). Yéu quyét cha chit “dong” 1a: “Da ding hay ngéi cam thuéc, gay Ta dudi én trén déu phai nang, Khéng cham khong nhanh, toy tam y, Nang dén cute diém thi hoi ngimng, (ngiig hoi thd) Sau dé di xuéng nhanh hon lén Lau dan cam thay co thé long”. 2. Yéu quyét chit “dao” (lay) a) Tdc dung: Céng phu nay lay khép vai lam truc, vita lay déng vita nang 1én tha xuéng vi vay dé khién cho 165khép vai dude tha ling, dua d&n néi khi va ndi Kinh di xu6ng, thich hdp véi ngudi- cao tuéi, ngudi yéu ét va ngudi héng mat. b) Dong tde. Ngéi xép bing hay ngdi ngay dé tap déu dude. Hai long ban tay cAm ép hai dau gay (thuéc) Thai cuc dit ngang dudi ron, cach bung dudi ching 4 tae ta khoang 12cm (Hinh 110). Sau d6 dang khép vai va khuyu tay lam truc vita lay déng vita day lén phia trudc dén ngang tam nguc (Hinh 111) thi ngizng. Hoi ding lai, réi lai tha Iéng hai vai dua roi trd vé vi tri ci 1 xong mot lan. Pham vi lay déng trong khodng tiy 4 xuéng 1 tae ta (tit 12cm xudng 3cm), néu ngdi xép bing thi pham vi hoat déng cé thé nhé hon. Méi phut lay dong khoang 50 lust, khi thu céng thi giam sé lan dan di, mdi phiit con 30 - 40 lan 1a dudc. Pham vi lay dong cé thé co vao trong vong ti 4 téc xudng 2 téc ta (te 12cm xuéng 6cm). Yéu quyét cong phu “dao” (lay) 1a: “Cam gay (thudc) xéc lén, khong rét i U xudng, f' Mét khi (hoi thd) la thanh, tdi nguc Hinh 110 Hinh 111 ngay. 166Hoi dimg thé day, y dut doan, Luc vé tram khuyu, tay gay (thuéc) roi. Kiéu ngéi, van Kinh lién dan dién Lén cting (culcng) xuéng mém (nhu), 4m dugng bién”. 3. Céng phu yéu quyét chit “hoang” (lac) a) Tée dung: Ding khép khiyu tay lam truc dé tién hanh dong tac “lac”, pha hgp vdi ngudi bi bénh lau ngay phai nim bep 6 giudng, chan khé hoat déng hodc vi bi bénh nén quen véi 1éi ngéi cé dua lung dé tap. Cach tap nay ciing phi hop vdi nhiing ngudi cé bénh tim dap nhanh, khi hu, cao huyét 4p hodc dau vang mat hoa. b) Dong tc: Nim ngita hay nta nim nita ngéi, hai ban tay ép gitt gay (hay thudc) Thai cuc 6 hai ddu, gap khuyu tay va khép khuyu thanh diém tya dit trén giuéng. sau dé nhe’ nhang lic déng gay (thuéc) di lai trong khoang ti nguc xuéng bung, rai ett tiép tuc lam vdi tée dd 30 - 50 lan mét phut. Pham vi lac déng gay (thuéc) khong can qua go bé, cdt thuan tién va linh déng déu hop cach, hon nita khéng cam thay tén stic 14 tét (Hinh 112). Hai chan co, duéi déu duge, déng thai cing co thé thay déi chan. Néu thé chat yéu dt cé thé dua vao thé (nam, ngéi) hic luyén céng dé tang thém luc va pham vi léc déng dua gay (thuéc) di xu6ng déi véi rén, sau dé hoi rung rung. Luc nay cé kha nang khién khoang nguc - bung sinh ra m6t loai cam giac hoi “chan dong”, tuy vay céng phu nay 167cam ng&t ding ste ma phai nhé IA tap luyén mon nay dua trén “céng phu tha léng” va dé hoat déng cha mén nay mdi duge goi la “thén déng” hay “thén Kinh” (pham vi hoat déng ngdn tinh bang tae ta - cm, nén sinh ra Kinh luc ngdm, ng&n, cing tinh bang cm - ND chu). Neudi cé thé luc tuong déi cing cé thé luyén cong phu nay nhung nén chon kiéu ding hay kiéu “cung tién bo” (dinh ti€n). Cach lam IA hai long ban tay ép git gay (thuéc) dat truée rén cach dé 4 t& ta (d6 12cm), géi khuyu, mét chan 6 truée mét chan 8 sau. Truéc tién ding thanh kiéu “cung tién b6”, trong tam déu 6 gitta hoae hoi thién vé chan sau (inh 118). Sau dé ding kiéu nhac chan lén ha chan xudéng theo co thé “trudée dudi, sau ngéi” ma hai tay cling lic vita lac dong gay (thuéc) lén xuéng, vita day gay (thudéec) ra phia truéc, hay thu tré vé nguyén ché cfi (Hinh 114). Cui thé ma lam di lam Iai, lau CS f . Hinh 112 Hinh 113 Hinh 114 168dan c6 thé din khi di trd xuéng ma nh4p tinh. Diém quan trong cla céng phu nay 1A hai chan phai phan biét ré “trude thé sau thut” (tie 14 chan truée dudi nhe, chan sau -nhu ngéi dé toan than va hai chan nhac lén. ha xuéng, hu thue trong bién hoa - ND chu). Yéu quyét chit “hoang” (lac) 1a: “Bénh nam lau ngay luyén “hoang” céng (dc) Kién tri lau ngay 4t thanh céng Ding khinh “hodng céng” bé site it Phai hiéu mau chét 6 tinh, déng, Khéng nghi van vo, thay lac quan Céng thanh khi di, than st déng”. IV. NHU-THUAT THAI CUC Theo Idi day cla thay Triéu Trung Dao thi nhu thuat Thai cuc 66 bat cudng (tam giéng méi), bat phap (tam phép), thap nhi nhu (mudi hai mém), nhi thap ta tha (24 chiéu don) duce goi la thuat “cimg mém hé trg nhau”. Trong hé théng “bat cusng” da ngdm gidu “bat phap” la nhing ky thuat dic ching: “niém” (dinh), “lién” (ién), “mién” (kéo ra), “thy” (theo), “sach” (rao, chan), “loat” (must), “te” (oép), “an” (da). “Bat phap” ngoai cdc ky thuat danh dém nhu da ké trén con 6 tac dung rat xuat sAc trong viée giit gin stic khoé mot cach mém déo nén méi dude goi Ja “nhu thuat” (thuat mém mai). Trigu Trung Dao cén chi ré céng phu lay (‘dao”) gay 169(thuéc) Thai cue c6 thé nudi dudéng “Thai hoa” (tic tinh - khi - thdn), céng phu “mé ngw” (mé cA) 6 thé duéng “Trung hoa” (lam cho yén én “can tang” - gan v.v...) vé bép tay 6 thé lam diéu hoa tam than. Chinh vi vay cong phu nhu thuat nay thudng dude dang 1am mén céng phu tap bé trg cho cong phu “khi céng gay Thai cuc”. Phuong phap luyén nhu rat thich hgp véi nhiing ngwdi thé trang yéu 6t, cing cé nhtng ngudi khoé manh van chon tap, néi chung 14 tay tam tay thich va déu cé hiéu qua t6t. 1, Cong phu dap lan (sai cén) a) Ngéi ngay ngdn, hai long ban tay up xuéng (4m chuéng) dat trén hai bén dai trai phai, dang mét chan hoe c& hai chan dm dap Jén khuc g6 hay cuc da, khuc nhua tron (dai d6’mdt thuéc ta (30cm) dudng kinh mot tac ta (8cm), b) Khi dap hai chén thi ngdén chan cai dap lén khitc 26, da, nhua, con got chan kia gidm xuéng dat aé jam cat (Hinh 115). c) Thoat dau dap lan vé phia Hinh 115 Hinh 116 170true dén hét tim gét chan thi lin tré lai dén dau ngén chan hét tam Jan va ctt thé lan téi truée, ra sau va di chan ma lam. Khi dap bing ca hai chan, c6 thé day cing lugt (Hinh 116). a) Méi phut dap lan duge 40 - 50 lan 1a duge. Dap qua nhanh dé cing cing, dap ma khéng thay cing mét 1a ding d6. e) Cong phu nay trix viée tang cudng co bap cia chan con dé ép vao léng ban chan, day dé huyét Ding tuyén, cé tac dung ha huyét 4p va nga ngon. 2, Cong phu mé déng (khai hgp) a) Dang cung tién bé (dinh ttan) nhac ha chan, hai long ban tay tp trd xuéng ng6n tay chia ra trudc, hai ho khdu déi nhau dat phia trude bung ngang rén (khéng cdm gay Thai cue). b) Theo than minh nga ra phia truéc (ddi vé phia truée), hai tay md sang hai bén réi qua hai bén canh vé thanh dudng cong 6m day vé phia trwéc, hai hé khau déi nhau va sat lai gan nhau, d6 goi la “dong” (h¢p), Kinh lic phai thau dén chan nhu dim hé manh vay. c) Trong tam co thé ddi ra sau, mii chan truéc cat 1én khéi mat dat, got chan cham dat, cing hic hai tay déng thai tu dua theo dudng cong thu hdi tré vé vi tri ban ddu, hé kh4u déi nhau cach nhau 6 - 8 tac ta (d6 24cm) day 1a thitc “md” (khai). 171d) Ca thé t¥ mo (khai) sang déng (hep) 1A mét lan, mé 1a rat tay vé ban tay dat trudc bung bén dudéi rén, déng JA dua tay ra ngoai cao ngang tam nguc (Hinh 117). 3. Céng phu mo ca (m6 ngu) Céng phu nay cé thé néi nhin qua 1a biét, nghe qua 1a hiéu, vita dé tén sttc, dé tén cAn no, rat dé cho moi ngwéi tiép thu. Khi ding hai tay khong bat chudéc déng tac m6 ca thi hai long ban tay tp Hinh 117 xuéng nhu kiéu trén mu ban tay 6 dat m6t bat nudéc ma khi mé khéng dé nuéec bi s4nh ra ngoai ttic la yéu cau khéng duge néng vi, tay dua phai ving vang, bang ban. Day 1a cong phu “dudng” khi, 1a yéu cdu tinh 6 trong déng, tinh tap trung lam khi “déng” lai dé dat téi mic long yén, xua bé hét lo au, tam binh khi hoa. Tién sinh Trigu Trung Dao ting cé bai tho néi vé diéu nay: Tham vong vé cing mat hét “chan” (day 1a chi chan khi) Dung tam qua dé hai nguyén than Hinh ngoai tiéu tan, hoa trong da (tam) Hai géc lam sao git duge than? Tay bing mo ca ding coi nhe 172Duéng “khi” ving than, khoé than héng”. a) Ding thé cung tién bd, hai léng ban tay Up xudng dat trude ron, mai ban chan truéec réi dat, got chan dam dat. Theo than minh dua ra trude (nhé ra truéc) chan phai bién thanh thuc (hu chuyén sang thye), hai ban tay déng thai tiv bén no dua sang mé bén kia theo duéng cong tron giéng nhu dang mé ca. Hinh 118 b) Liic méi tap, tuéng tugng trudéc nguc bung minh nhu cé mét cai vai lén, miéng vai chting mét thudc ta (30cm), hai ban tay theo than minh nhé (dGi) ra trude ngéi (thyp) lai sau, men theo vai ma mé ca (Hinh 118). c) Tuéng tugng nhu minh diing 6 trong nuéc, hai tay ra trén m&t nude mé 4, cling c6 thé tudng tugng dang 161 nugéc dén ngang hong, hang ma mé cé, nhu vay nhu vita 6 stic day néi lén va stic can cua née déi véi tay mé rat c6 Ioi cho viée thu gom (ndi liém) tinh than, thu gitt than vao trong. d) Cuéi cing cé thé tién thém mét bude, ding ¥ niém tuéng tudng toan than dang ngup han trong nude mé ca, nhu thé sé ¢6 cam giac nhu dang md trong nuéc ngap bi lue can cia nude khép toan than lam cho tay dua di 173khéng phai la dwa trong khoang khéng khéng cé luc can. e) Khi toan than dang “dua trudc ngéi sau” thi Kinh phai dwa ty chan lén, qua héng, lung, vai ra dén tan dau ngon tay, titng dét tay déu co Kinh xuyén qua khong bi dut doan. f) Dong tac mé cé lam thi don gidn nhung ¥ vi thi v6 cling v6 tan, hiéu qua thi ré rét nén qua nhiéu ddi dude nhiéu ngudi ua thich ding nhu ca quyét: Tay khéng mo ca dau phai dia Nhin dé, lam dé, dau c6 da? Dinh ving tam tinh, bu thiéu sét Déng sinh tri tinh trong dudng “kh?” Y dong trong khéng vé nén vong Diéu hoa khi huyét, viing Ménh mén Hit thé ty nhién, bén 6 khi Luyén hu thanh thuc, tinh tu sinh. 4. Céng phu vén c4u khéng a) Hai chan dtmg réng bang vai, khép géi chan hai ching, hai ban tay khum khum gia tuéng dang 6m mét qua cau lén. b) Lay héng lam t-uc xoay, dua day toan than va gia tudng hai tay von qua cdu ti bén trai sang bén phai, ban tay trai dua vong cung sang phia dudi bén phai, ban tay phai lai dua ving tré lén trén bén trai, hai léng ban tay 174trai phai luén luén déi vao nhau tua nhu dang ctng 6m hai bén qua edu that. ec) Xong lai tir phai von cdu sang trai, ban tay phai dua sang phia duéi bén trai, ban tay trai lai vach duéng cong dua len mé trén bén Hinh 119 Hinh 120 phai, hai long ban.tay van d6i nhau, ctt nhu cé qua-cdu dang xoay chuyén trong hai tay (Hinh 119, 120). 5. Cong phu bép cau a) Dat mét qua cau (béng) dat nim yén trén ban, dinh qua cdu tét nhat JA cao bang huyét Trung quan 6 bung, dudng kinh qua cdu kich thuée bang qua bong ré. Cau lam bang chat liéu gi cing dude. b) Diing cung tién bé (dinh t4n), hai tay 6m cau, bop cau bén phia truéc sau trai phai, than thé déng theo tay, ding Kinh lc toan than. Mét khi da déng toan than thé thi khéng cé ché nao khong déng, giéng nhu “théi tha” (day tay) trong Thai cue quyén, cén cac yéu cau dong tac 175khaée giéng nhu von khéng cau 6 trén: Mau chét cua Ong phu nay 6 ché toan thin phai tha long, ¥ tha Dan dién, xoay chuyén tw nhién, Kinh ty thay doi tu bén trong. c) Céng phu nay huyén tai mat “inh 121 Hinh 122 trinh dé nhat dinh sé dat dude “trong déng lén cé dong nhé, trong dong nhé ngu y cé déng lén, néi Kinh lién mién khéng dut doan, luc nhu hoa (diéu hoa mém diu) sé lan toa khdp noi” (Hinh 121, 122). Néu luyén cong phu nang c6é thé ding qua c4u da, cdu déng. d) Cong phu mét cau thanh thao cé thé ding dét trude ng6n tay, ban tay, cé tay, lung ban tay hodc phan truée canh tay dé bop cau. . e) Néu muén lam dude diéu “luc phat tit cdu” thi phai théng gua héng, lung, vai, c4nh tay... van Kinh ra dén ban tay, ng6én tay, chuyén vao qua cau ma vin, bép, khéng duge gian doan. f) Khi chan trai ding truée thi cé thé bop vén cdu bat 176dau tu mé bén phai minh, khi déi chan lai bop cdu tu mé trai nhung khi déi chan thi phai lam cho duge diéu “y muén sang trai thi trudée hét-6 bén phai, y muén sang phai trudc tién tat 6 bén trai, khi qua bung phai cé sut giam, nhd ¥ khi thic dang lén ma di”. g) Khi cAu ra thi chan truéc.thuc, chan sau hu (tite trong lugng dén phan lén vao chan “thyc” - ND), khi cdu vé thi nguge lai. Chan hu thi mii ban chan hay got chan phai nang khdi mat dat nhung su van déng van khéng gidn doan. h) Tay khéng lia cau, cdu khéng réi tay, cau xoay chuyén, than tay theo céu chuyén, cdu tuy cé d6 cting nhung da déng réi thi toan than tua déng mém, cau va ban tay dinh vao nhau nhu keo son, dinh hén va theo nhau, d4 déng thi (cdu va tay) cing déng, trong ngoai nang d6 nhau, trén dudi theo nhau. i) Phép von hai cdu gé trong long. Hai chan ding xé trude sau, cach nhau dé 1 - 2 thude ta (80cm - 60cm), mat ngoanh vé phia truéc. Hai cau gé dat ngang nhau, méi tay vén mét cau (Hinh 123, 124, 125), Van Kinh giéng-nhu ¢ trén; duéng van déng giéng nhu thiic “dong mé” da ndi 6 truéc. k) Trong qua trinh vin cdu, cé khi tap trung tinh than cho hang hai phan chan lén, y muén phat kinh. Luc nay c6 thé tinh - khi - than 1a gée, tay - mt - tam - phap - bé 1a ré, Kinh ti chan day lén xuyén qua ting dét ting 177eth OU Hinh 123 Hinh 124 Hinh 125 dét, chuyén chi vao phat Kinh mot huéng nhung khéng dude pha mat su lién lac thong sudt cha Kinh. 1) Yéu quyét cua céng phu von cau la: “Cau Thai cue chuyén, tam ¥ theo Chuyén vong ty do nhu “théi thi” Dinh vao, dinh theo, néi Kinh du Toan than trén duéi g4n néi lién Van lau sé dat diéu huyén diéu Bay béng tung hoanh, quy 6 than”. m) Vin mét cau nén ding ban tron, von hai cdu nén ding ban dai. 6) Céng phu treo c4u a) Lay mét qua cdu béng cé 16: sAt treo lén Jo Ning (cao 178ngang da day). b) Dung kiéu cung tién b6 di déng, chan truéc bitée tdi, chan sau bude theo, cA cd thé dai ra truée, canh tay gap khuyu, cé tay ngodi ra sau (gap cé tay) nam ngén tay x06 tu nhién, hai hé khau xién xién d6éi nhau, cach nhau it tae ta, trude mat cong véng cau ding ca ban tay, ngén tay tiép xtic (cham) vao c4u, toan than nhé téi lam qua cdu treo bi day ra xa, chan sau cing tién theo nhung khong ctt dong. c) Sau dé than minh déi ra sau, dua vé mét cach ty nhién, trong tam 6 chén sau, chan trudéc thu vé, mii chan cham dat, sat vao chan sau. d) Qua cdu bay di réi sé bay trd vé, hic nay hai canh tay vuon thang ra doi dén qua cau bay vé. Khi cau sdp cham vao tay thi ding ban tay khé khang cham nhe dé cdu vé dé lam gidm dé bay vé cua cau, khi dua dén cfch nguc (truéc da day) a0 mudi centimét thi x6 tdi trude cho cdu bay di. e) Ca lam nhu thé dé mudi lan. Khi dén cau phai ding kiéu tdn buée (tién lui bude tan), Kinh luc phai phat xudt tu chan sau, toan than phai ding Kinh (Hinh 126). Cdn cdc thit khae yéu cau giéng nhu von cau. Hinh 126 179£) Yéu quyét cla céng phu “cau treo” IA: “On dinh than, thé, chudn bi dong, Hu linh dan Kinh, than n6i liam (thu vao) Dot ddu dé Kinh, dét sau tiép Don dé tam phuong cic khéo lé0”. (Theo ly thuyét v6 hoc cé thi trong ngudi khi ra don theo 3 dét: dét dau, gitta va cudi (géc). Vi du 6 ngén tay thi ddu ngon tiét (d6t) dau, gitia ngén va cudi ngén (dét géc), 6 ban tay thi ddu ngén - cudi ngén - ¢é tay, & ca canh tay thi ban tay - khuyu tay (gilta) - vai (géc), é ngudi thi dau - than - chan, khi d&m thi nam ddim - khuyu tay - vai hodc nim dam - vai - héng hoae nim dam - héng - chan. Bao gid tiét (dét) dau di trude, dét gilla néi theo va dét cudi day theo sau eng - ND chi). PHEP DIEU KHi PHUC KHi THAI THANH Day 1a mén khi cong kiém ca déng lan tinh, duce ghi trong tap sach chuyén vé khi cOng “Thai Thanh diéu Khi Kinh”, phan gidi thiéu bé sach nay xin xem “Thai Thanh tén tudng php” (phép git y nghi Thai Thanh). Cong hiéu: Ich Igi nga tang, vitng bén cét tuy, kéo dai tudi tho. Phuong phdp thao téc: Nua dém hoac sau canh nam (sang sém), xuc “linh 180dich” (nuée dai). N&m ngtta, ddu dat trén géi, dinh tam khong nghi nggi lan man, dé khi theo mii miéng vao ra. Sau dé mim miéng, 6 trong da cé khi dan vao trong miéng hdi cd ma nuét di, ding y ma dua di, ding ban tay xoa vuet tran ngwe (tim) day khi di xuéng. Vita diéu khi duge chiing 6, 7 dé (tite chua tron ven) lai nuét thém mét hoi nia, vin ding tay xoa vuét nhu trén aé day xuéng. Nuét 20 “khi” thi ngiing. Dén khi tréi sang, nam hay ngéi déu duoc, nhung phai thu gidn ty nhién, lai nudot hon chuc ngum nila, méi ngum tach ra thanh 40, 50 lan xudng, tit ton nuét, ding nuét vdi vang. Méi ngum van c6 thé ding tay xoa vuét. Néu thugng tiéu (trung y chi khoang nguc tii cuéng Ludi xudéng dén thugng vi da day, gém hong, khi quan, tim, phéi - ND chi) théng sé nudt xudng dude dén réh (Dan dién), néu khéng théng tat bi Ach lai gitta ving tim, ngue. Dén khi An sé thay trén trong khong, dudi hu néu khi thong thi An néng dé dang tho3i m4i, néu khéng nuét duge, thie 4n thite uéng khong xuéng duge, An khong no 14 viée phuc khi bi trd ngai. An xong dgi cho bung tréng rong lai phuc 24 ngum khi. Xudng réi, lai dén bita 4n dém an réi hong, tam tréng lai nuét 24 ngum thi ngung. Thu cong xong, di dting nim ngéi gi thi tay y. NGU HANH CHUONG Cu theo 1di truyén lai thi Nga Hanh chuéng 18 loai 181cong phu dudng sinh trit bénh cua Ngii Dai Son truyén fai. Dac diém cia mén céng phu nay 1a cing ding “ba diéu” dé luyén cong: luyén kiém dong tinh, cing mém (cugng nhu) gitip nhau, hu thuc thay déi, léng chat xen ké, van déng toan dién. Ngit hanh (kim, méc, thiy, hoa, thé) cé lién quan dén nga tang (tim, gan, la lach, phéi, than( cé thé coi day la cd sé bién ching thue hanh cla céng phu, 14 mét céng phu cd déng tac tudng déi hoan chinh. Theo sach “Thai thugng ngoc truc luc ty khi quyét” (yéu quyét khi cdng sau chit truc ngoc téi cao) cua chau Bé Am di Téng thi chudn bi hoat déng sé nhu sau: “Gé rang ba mudi sau ldn dé dinh th4n, truée tién quét ludi trong miéng dé quét dai duc, xac miéng vai ba tram cai, nuéc dai trong miéng hoa thanh trong, cui dau sang trai ma nudt di. Ding y day dai di xudng, hong ting ue ma tréi xuéng bung”. Phép hit thé thi yéu cdu: “Cui dau md miéng niém chit “ha”, nha ra hét khi d6c trong tam (tim). Lic niém tai nghe khéng thanh tiéng, con nghe thay la khi vin con “thé”, nguge lai ton hai khi trong tim”. Niém xong thi ci dau mim miéng, mii ti tix hit vao khi trong lanh (céa dat trai) dé béi bé cho tam khi. Khi hit cing khéng dé tai nghe thay tiéng, nghe thay 14 khi thé lam tén hai tam khi”. Luu Hoan Té trong “TS Van Huyén co nguyén bénh thie” lai viét: “Sau khi trong tang phu, thuc su hanh cong co ban hoa tit chit “ta”, suy bai ma hanh cong thang duge minh cing ti chit “ta” nay”. Tuy Ton Tu 182Mao dai Dung trong s4ch “Bi cap thién kim yéu phuong” c6 chia ra thé manh, thd khé, nhung céng phu nay vé co ban lai thuéc vé phép “ta” (trong trung y, “ta” la lay ra, la chay gap, ngude lai véi “bd” 1a thém vao, 14 cham cham ~ ND). Cung Cu Trung déi Minh viét trong sach “Lé héng diém tuyét” lA phép nay chia tri rat nhiéu chiing bénh, do dé khi van dung phai nhu sach “Thanh té téng luc” da chi ra la: “cé tat bénh tite théi nging”, khéng nén luyén qua nhiéu, qué dai, qué manh. Con nhu khaéu quyét dan ding, nhu séch “Tho thé thanh bién” cha Vuu Sinh Chau di Thanh viét 1a “Xuan” hu” (thé kiéu “hu”) sing mat, mde 45 gan Ha dén “ha” (thé kiéu “ha”) tam, hoa tu tan Thu “sw” (thé kiéu “su”) dinh thu phé kim nhuan Dong “sudy” (thd kiéu “suay”) than thay duge binh an. Tam tidu “xi” (thd kiéu “xi”) duéi trix phién nhiét Bon mia thing “hu” (thé kiéu “hu) ty (4 Lach) hoa com. Toi ky tai nghe thay tiéng thé Cong phu nay vudt tréi ca “tién dan” (thuée tién) Téc tai thuéng chai, khi thudng luyén, Rang thi thudng gé, dai thuong nuét, T& Duc chang chét, choi Con Luan Mudi ngon hai tay thudng xoa mat”. (Trén dinh dau tugng trung 1a dinh nui Cén Luan cao 183ng&t, 4m chi céng phu Tiéu Chu thién néi thong hai mach Nham, Déec trong luyén khi céng). Phuong phap luyén TAp |, HOAT BONG CHUAN B] TRUGC KHI LUYEN CONG 1. MG rgng do, md réng gidy lung, tha léng toan than. 2. Khé.gd rang 36 lan, ding luGi lia quét trong miéng 36 lan. 3. Chia nuéc dai lam 3 ngum, ding ¥ din, nuét vao dan dién (bung dudi). 4. Ding ngon tay chai ddu. Xat tay néng lén, xoa xat mat 36 lan. . WW. PHEP “THO!” (PAY) - CAN (GAN), “XUY” (MOC) 1. Dong tac va yéu linh a) Ding hai chan song song réng bang vai. Hai dau g6i hdi khuyu, hai canh tay tha xudi, gap c6 tay, long ban tay ngta lén, cac ngén tay di nhau, dat gin bung dudi. b) Ding mii cham cham hit khf vao véi ¥ niém tudng nhu khi trong lanh tit cdc ddu ngon chan di theo mé trong chan dui (tite theo kinh Tac quyét 4m Can -~ ND) di lén téi hai canh swén, dén dé cing hic hai tay nhu dé vat ning ti tw dua én khi tdi nguc va ngang vai thi thé hét khi ra. c) Tay theo hoi thé khi ra ma nhaém tham chit “xuy”, ngdm day khi duc (do ban) 6 trong ra bang hét con khi 184