Strategija

OPŠTINA SJENICA
STRATEGIJA ODRŢIVOG RAZVOJA OPŠTINE SJENICA

2010 - 2020
REVIDIRANA VERZIJA
Sjenica, decembar 2011.
1
Preambula
Opština Sjenica je razvila Strategiju odrţivog razvoja 2009 godine u okviru EU finansiranog
projekta Exchange 2.
Nakon druge godine implementacije akcionog plana Strategije, uoĉena je potreba da se
izvrši revizija/aţuriranje strateškog dokumenta. Cilj aţuriranja je bio da se definišu završene
aktivnosti, aktivnosti u toku, ali i odreĊena odstupanja od planiranih, koja su najviše izazvana
efektima koje je svetska ekonomska kriza prouzrokovala i u našoj zemlji, ali i zbog drugih
objektivnih razloga.
Reviziji strateškog dokumenta pristupilo se sistematski i u partnerstvu sa Regionalnim
centrom za ţivotnu sredinu i drugim lokalnim akterima. 2009. godine potpisan je Ugovor o
razumevanju izmeĊu opštine Sjenica i REC-a ĉime su se stvorile pretpostavke za realizaciju
dela projekta u kojem je predviĊeno revidiranje Strategije odrţivog razvoja.
Da bi se stekli i drugi neophodni preduslovi, predsednik Skupštine opštine Sjenica je
05.06.2011. imenovao koordinatora i koordinacioni tim za ocenu implementacije ĉime je
zapoĉeo proces revizije Strategije odrţivog razvoja
U izradi revidirane verzije Strategije primenjena je metodologija, detaljnije opisana u
poglavlju 6, koja je podrazumevala monitoring i evaulaciju akcionog plana i indikatora
odrţivosti i uĉinka. Ovom procesu se pristupilo sistematski i u širokom partnerstvu, što znaĉi
da je konsultovan veći broj lokalnih i regionalnih stakeholdera.
Na sednici Skupština opštine Sjenica, odrţanoj dana 22/12/2011, usvojena je revidirana
verzija Strategije odrţivog razvoja, ĉime je ista postala i njen zvaniĉni dokument.
Projektni tim
2
Lista skraćenica
CSR – Centar za socijalni rad

GUP – Generalni urbanistiĉki plan
HE – hidroelektrana
JKP – Javno komunalno preduzeće
JP – Javno preduzeće
NN – nisko naponska mreţa
KUD – Kulturno-umetniĉko društvo
NVO – nevladina organizacija
OU – Opštinska Uprava
REC – Regionalni Centar za zaštitu ţivotne sredine
RS – Republika Srbija
RSD - dinar
RTOZ – Regionalna turistiĉka organizacija
RZS – Republiĉki zavod za statistiku
Sl. – sluţbeni
SRP – Specijalni rezervat prirode
ED – Elektrodistribucija
EPS – Elektroprivreda Srbije
EU – Evropska Unija
MZ – mesne zajednice
MTPŠV – Ministarstvo trgovine, poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede Republike Srbije
TOS – Turistiĉka organizacija Sjenice
3
Odluka Skupštine o usvajanju Strategije održivog razvoja
opštine Sjenica
4
Odluka o usvajanju revidirane verzije strategije održivog razvoj
5
Uvodna reč predsednika opštine
Naĉinom izrade i kvalitetom sadrţaja Strategija odrţivog razvoja opštine Sjenica (2010-2020) je
najznaĉajniji dokument usvojen u dosadašnjem radu lokalne samouprave.
Strategija je izraĊena u okviru projekta “EXCHANGE 2“ koji je finansirala Evropska Komisija, a u
saradnji sa Stalnom konferencijom gradova i opština. Zahvalni smo što se i Sjenica nalazi u
krugu dvadeset opština obuhvaćenih ovim projektom, uz oĉekivanje da će se deo strategije
uspešno implementirati u okviru projekta “ EXCHANGE 3“. Zahvaljujemo se i savetniku za
strateško planiranje ispred projekta Exchange 2, Dr.Senadu Hopiću na doprinosu u izradi
strategije.
Poseban znaĉaj ovog dokumenta, u pogledu kvaliteta i odrţivosti, je u naĉinu izrade sa
osloncem na sopstvene kadrove-lokalne eksperte iz svih oblasti koji su u sadrţaje ovog
dokumenta ugradili svoje znanje i iskustvo.
U naporima rešavanja nagomilanih problema, brţeg društveno-ekonomskog razvoja i izlaska iz
kruga nerazvijenih, usvojena strategija osvetljava puteve na trasi zacrtanih ciljeva ostvarenja
vizije Sjenice kao razvijene opštine u kojoj su njeni stanovnici zadovoljni dostignutim nivoom
ţivotnog standarda.
Strategija u svim segmentima odrţivog razvoja polazi od korišćenja sopstvenih prirodnih i
ljudskih resursa kao dela ukupne nacionalne strategije i širih integracionih procesa.
Obaveza lokalne samouprave je da svoj deo poslova na implementaciji strategije i akcionih
planova izvršava kvalitetno i pravovremeno. Od nadleţnih drţavnih organa oĉekujemo da
naĉelna opredeljenja ravnomernog regionalnog razvoja pretoĉe u konkretne oblike finansijske i
svake druge pomoći kao i podrške u korišćenju predpristupnih fondova EU.
Uspešnom realizacijom planiranih projekata infrastrukturnog razvoja, izgradnjom proizvodnih
kapaciteta, razvojem sela i poljoprivrede, turizma, objekata društvenog standarda i zaštitom
ţivotne sredine usporiće se procesi praţnjenja ovog prostora i otvoriti perspektive boljeg ţivota
graĊana, posebno mladih.
Oĉekujem da implementacija strategije podstakne procese povezivanja , saradnje i
uspostavljanje većeg broja partnerskih sporazuma .
Sjenica ima šansu, treba je iskoristiti!
U Sjenici Predsednik opštine Sjenica

Oktobar 2009. Dipl. ing. polj. Muriz Turković
6
Sadržaj
Preambula ..................................................................................................................................................... 2
Lista skradenica ............................................................................................................................................. 3
Odluka Skupštine o usvajanju Strategije održivog razvoja opštine Sjenica .................................................. 4
Odluka o usvajanju revidirane verzije strategije održivog razvoja ............................................................... 5
Uvodna reč predsednika opštine .................................................................................................................. 6
Sadržaj ........................................................................................................................................................... 7
Metodologija ................................................................................................................................................. 9
1. Opšta informacija o Sjenici...................................................................................................................... 11
1.1.Geografski položaj............................................................................................................................. 11
1.2. Prirodni resursi ................................................................................................................................. 11
1.2.1. Vode .......................................................................................................................................... 11
1.2.2. Šume ......................................................................................................................................... 11
1.2.3. Biljni svijet ................................................................................................................................. 12
1.2.4. Zaštidena prirodna dobra .......................................................................................................... 12
1.2.5. Rudno bogatstvo ....................................................................................................................... 13
1.3. Demografski podaci ......................................................................................................................... 13
1.3.1. Stanovništvo i naselja................................................................................................................ 13
1.3.2. Obrazovanje .............................................................................................................................. 16
1.3.3. Kultura ....................................................................................................................................... 16
1.3.4. Sport .......................................................................................................................................... 17
1.3.5. Zdravstvo................................................................................................................................... 17
1.3.6. Informisanje .............................................................................................................................. 17
1.4. Lokalna samouprava ........................................................................................................................ 17
1.5. Privreda ............................................................................................................................................ 18
1.6. Poljoprivreda .................................................................................................................................... 18
1.7.Infrastruktura .................................................................................................................................... 19
7
1.7.1. Saobradaj ................................................................................................................................... 19
1.7.2. Energetski potencijali i infrastruktura....................................................................................... 19
1.7.3. Vodovodna i kanalizaciona infrastruktura ................................................................................ 20
2. Indikatori ................................................................................................................................................. 21
2.1. Indikatori životne sredine ................................................................................................................ 21
2.2. Indikatori kvaliteta života................................................................................................................. 28
2.3. Ekonomski indikatori........................................................................................................................ 36
3. Analiza trenutnog stanja – SWOT analiza ............................................................................................... 45
3.1. Jačanje lokalne zajednice ................................................................................................................. 45
3.2. Ekonomski razvoj ............................................................................................................................. 47
3.3. Društveni razvoj ............................................................................................................................... 49
3.4. Zaštita životne sredine ..................................................................................................................... 51
4. Strateški dokument ................................................................................................................................. 53
4.1 Vizija,prioriteti i ciljevi ....................................................................................................................... 53
4.2. Strateški prioriteti ............................................................................................................................ 58
5. Akcioni plan ............................................................................................................................................. 73
5.1. Jačanje lokalne zajednice ................................................................................................................. 73
5.2. Ekonomski razvoj ............................................................................................................................. 90
5.3. Društveni razvoj ............................................................................................................................. 102
5.4. Zaštita životne sredine ................................................................................................................... 125
6. Sistem menadžmenta i monitoringa ..................................................................................................... 133
Aneks 1. Članovi koordinacionog tima i radnih grupa .............................................................................. 136
Aneks 2. – Koordinacioni tim za revidiranje strateškog dokumenta ........................................................ 138
Aneks 3 – Prioritetne akcije u 2012. godini .............................................................................................. 139
8
Metodologija
Metodologija za izradu STRATEGIJE ODRŢIVOG RAZVOJA LOKALNE ZAJEDNICE je nastala

kao rezultat aktivnosti Projekta Exchange 2 – Zajedniĉka podrška lokalnim samoupravama u
cilju metodološke standardizacije procesa strateškog planiranja za potrebe Stalne konferencije
gradova i opština i lokalnih samouprava u Srbiji.
Strategija odrţivog razvoja opštine Sjenica (u daljem tekstu Strategija) je opšti strateški plan
razvoja koji treba da pruţi smernice i podsticaje za budući razvoj opštine. Vremenski okvir za
implementaciju Strategije je 2010 - 2020. godina, odnosno 10 godina.
Strategija se odnosi na odrţivi razvoj ţivota, rada i funkcionisanja na teritoriji opštine Sjenica.
Odrţivost podrazumeva korišćenje prirodnih resursa u meri koja dozvoljava da se ti resursi
prirodno obnove.
Šire gledano, strategija se naslanja na okvirni plan „Milenijumskih razvojnih ciljeva“ UN, kao i na
Nacionalnu Strategiju odrţivog razvoja Republike Srbije. Strategija je raĊena u skladu sa
nacionalnim i regionalnim planovima i strategijama razvoja, i u potpunosti se nastavlja na već
razvijene lokalne sektorske planove i strategije. TakoĊe, u procesu izrade strateškog
dokumenta definisan je niz sektorskih planova i strategija koji trebaju biti razvijeni u narednom
periodu kako bi se omogućilo ispunjavanje ciljeva iz Strategije.
Strategija se definiše, usvaja i sprovodi na opštinskom nivou i odnosi se na teritoriju opštine
Sjenica. U nekim ciljevima i aktivnostima, Strategija podrazumeva regionalni i/ili nacionalni
pristup rešavanju odreĊenih problema, ali se u navedenim ciljevima i aktivnostima podrazumeva
već obostrano izraţen interes susednih lokalnih samouprava i Republike.
Proces izrade i implementacije Strategije se zasniva na participativnom pristupu, što
podrazumeva direktnu ukljuĉenost svih zainteresovanih strana tokom trajanja celokupnog
procesa.
U tom kontekstu je na poĉetku procesa izrade Strategije, uz podršku predsednika opštine,
formiran Koordinacioni tim koji je koordinirao procesom izrade Strategije.
Koordinacioni tim je, na poĉetku, sazvao partnersku skupštinu na koju su pozvane sve strane
zainteresovane za proces izrade Strategije. Na partnerskoj skupštini su predloţeni prioriteti i
ĉlanovi radnih grupa. Druga partnerska skupština je definisala i potvrdila prioritete u razvoju
opštine.
Radni timovi su analizirali stanje (SWOT), a potom su definisali viziju, opšte i posebne ciljeve u
okviru prioriteta. Na osnovu definisanih ciljeva uraĊen je akcioni plan koji treba da dovede do
ispunjenja postavljenih ciljeva. Svaka radna grupa je imala pet zvaniĉnih sastanaka, meĊutim
ĉlanovi radnih grupa su imali niz internih sastanaka, kao i sastanaka sa korisnicima direktno
zainteresovanim za proces izrade i implementacije Strategije.
Rezultat rada radnih grupa je proveren i potvrĊen na trećoj partnerskoj skupštini odrţanoj u junu
2009. godine.
Strateški dokument u sebi sadrţi sledeća poglavlja:
- Opšta infomacija
- Indikatori odrţivosti
9
- Situaciona analiza prikazana kroz SWOT analizu
- Strateški dokument – prioriteti, vizije, opšti i posebni ciljevi
- Lokalni akcioni plan za period od pet godina
Strategiju odobrava Skupština opštine Sjenica, a potpisuje je predsednik opštine kao politiĉki i
zakonski predstavnik.
Na osnovu lokalnog akcionog plana, sklapaju se partnerski sporazumi za implementaciju
pojedinih ciljeva i aktivnosti izmeĊu razliĉitih uĉesnika i zainteresovanih strana. Partnerske
sporazume za implementaciju pojedinaĉnih ciljeva i aktivnosti odobravaju i potpisuju zakonski
predstavnici odgovorni za implementaciju ciljeva/aktivnosti, kao i predstavnici zainteresovanih
strana ukljuĉenih u realizaciju ciljeva/aktivnosti.
Proces implementacije Strategije se razvija preko sistema upravljanja kojim će koordinisati
opštinska uprava preko internog tima za koordinaciju.
U junu 2011. godine je uz pomoć REC projekta “Podrška podizanju kapaciteta lokalnih
samouprava” zapoĉet proces aţuriranja strateškog dokumenta. Formiran je koordinacioni tim
koji je definisao oblasti/poglavlja strategije u kojima je neophodno izvršiti aţuriranja. Najveći deo
aktivnosti se odnosio na aţuriranje indikatora odrţivosti i akcionih planova. U tom cilju su za
svaku prioritetnu oblast formirane radne grupe koje su imale zadatak da provere status akcija iz
akcionog plana. Rezultat ovih aktivnosti je dobijanje aţuriranog strateškog dokumenta, ali i prvi
izveštaj o odrţivosti. Aţurirani strateški dokument, kao i izveštaj o odrţivosti su usvojeni na
Skupštini opštine Sjenica u decembru 2011. godine.
Nivo implementacije lokalnog akcionog plana će se konstantno pratiti putem godišnjeg ciklusa
evaluacije. Za ocenu uspešnosti se koriste indikatori odrţivosti i indikatori uĉinka. Godišnji ciklus
praćenja i evaluacije na ovaj naĉin omogućava konstantno aţuriranje vizija, prioriteta, ciljeva i
aktivnosti.
10
1. Opšta informacija o Sjenici
1.1.Geografski položaj
Opština Sjenica se nalazi na Pešterskoj visoravni, u jugozapadnom dijelu Srbije. Dobila je naziv
po obilju „trave-sijena“, koja se u okolini Sjenice kosi i po tri puta godišnje. Prostire se na
površini od 1.059 km2, i po površini koju zauzima najveća je opština Zlatiborskog okruga.
Sjenica je oiviĉena planinama: Golijom, Javorom, Jadovnikom, Giljevom i Zlatarom, proseĉne
nadmorske visine 1.500 m, sa izuzetkom Golije koja ima nadmorsku visinu od 1.833 m.
Graniĉi se sa opštinama Nova Varoš, Ivanjica, Novi Pazar, Tutin, Bijelo Polje i Prijepolje.
1.2. Prirodni resursi

Opština Sjenica je izuzetno bogata prirodnim resursima. Najznaĉajniji prirodni resursi opštine
Sjenica su vode, rudna bogatstva i bogat biodiverzitet.
1.2.1. Vode
Sjeniĉko-peštersko podruĉje obiluje raznovrsnim hidrološkim obeleţjima.
Tekuće vode u opštini Sjenica pripadaju Drinskom slivu, a najznaĉajnije reke su Uvac i Vapa.
Uvac je najduţa desna pritoka Lima. Izvire na 16 km jugozapadno od Sjenice, i kroz opštinu
protiĉe u duţini od 43 km. Na Uvcu se nalaze dve hidrocentrale sa veštaĉkim jezerima (Sjeniĉko
i Radoinjsko).
Sjeniĉko jezero se nalazi na magistralnom pravcu Sjenica–Ivanjica, na pet kilometara
udaljenosti od Sjenice. Zapremine je 212 miliona m³ vode, a jezero na pojedinim mestima
dostiţe dubinu i od 100 m.
Sa znatnog dela Sjeniĉko-pešterske visoravni (Gornji
Pešter) vode podzemno otiĉu i pojavljuju se u vidu jakih
kraških vrela od kojih nastaju površinske reke. Poznato
je Sjeniĉko, Šarsko, Stupsko, Donje i Gornje vrelo, kao i
vrela Grabovice, Vape, Kamešnice, Skudle, Beljana,
Grohota...
U okolini Sjenice ima desetak reka ponornica od kojih je
Boroštica (23 km) najduţa ponornica Peštera.
Termalne vode se svrstavaju u znaĉajne potencijale
ovog kraja. Severno od Sjenice, u Ĉedovu, izbija u nizu
grupa termalnih vrela. Vrela se nalaze na 986 m nadmorske visine. Temperatura vode u ovom
vrelu je 26 OC. TakoĊe, na dodiru planinske ravni Vape i strmog kreĉnjaĉkog dela se nalaze
termalna vrela Banjica i Banja. Termalne vode se, meĊutim, ne eksploatišu.
1.2.2. Šume
Na prostoru Sjeniĉko-pešterske visoravni jasno su izraţeni pojasevi šumske vegetacije.
11
Sjeniĉke šume pripadaju kategoriji mešovitih šuma. Najznaĉajnije ĉetinarske vrste su bor, jela,
smrĉa i kleka, a listopadne breza, leska, jasika, dren i grab.
Šumska uprava gazduje površinom od oko 35.600 ha, od ĉega je 17.589 ha pod šumskim
kulturama.
Tabela 1.: Struktura drţavnih šuma na teritoriji opštine Sjenica
Visoke Izdanaĉke Veštaĉki Lisniĉke Šikare, Šibljaci, Ukupno Neobraslo Ukupna

sastojine, sastojine, podignute šume, ha ha obrasla zemljište, površina,
ha ha sastojine, ha površina, ha ha
ha ha
2505,01 2931,95 8030,29 60,41 459,45 5532,33 19519,44 15976,25 35495,69
* - Izvor: Šumska uprava, Sjenica 2010. godine
Tabela 2.: Struktura privatnih šuma na teritoriji opštine Sjenica
Visoke sastojine, Izdanaĉke Veštaĉki podignute Šikare Ukupna

ha sastojine, ha sastojine, ha povrišina, ha
1.172,00 5.045,00 65,00 2.607,00 8.886,00
* - Izvor: Šumska uprava, Sjenica 2010. godine
1.2.3. Biljni svijet

Biljni svet preteţno ĉini samonikla vegetacija
(livade, pašnjaci i šume).
Sjeniĉko-pešterska oblast livada i pašnjaka je
najveća u Srbiji. Pašnjaci su zastupljeni na
44.142 ha (57,91%), a livade na 23.051 ha
(23,30% ukupnih poljoprivrednih površina).
Oblast je izuzetno bogata lekovitim biljem
(kamilica, kantarion, sporiš itd.) i šumskim
plodovima (borovnica, jagode, peĉurke...).
1.2.4. Zaštićena prirodna dobra

U Sjeniĉkom kraju se na nekoliko lokaliteta
nalaze prirodna dobra razliĉitog stepena zaštite.
Tabela 3. Zaštićena prirodna dobra u opštini Sjenica
Naziv Vrsta Površina, ha Godina proglašenja

Golija Park prirode 75.193,00 2001.
Klisura Uvca Specijalni rezervat prirode 2.742,96 1995.
Gustavica Strogi prirodni rezervat 9,45 1965.
Paljevine Strogi prirodni rezervat 4,50 1965
Izvor: Katastar zaštićenih prirodnih dobara, Zavod za zaštitu prirode, 2011.
Park prirode „Golija“ je ukupne površine 75.183 ha, ali se na podruĉju opštine Sjenica nalazi
2.865 ha tj. 3,8% ukupne površine parka. Ovo prirodno dobro stavljeno je pod zaštitu drţave
2001. god. Uredbom Vlade Republike Srbije. Nalazi se u prvoj kategoriji zaštite.
12
Klisura reke Uvac je 1995. godine proglašena za
specijalni rezervat prirode. Nalazi se na podruĉju
opština Sjenica i Nova Varoš. Juţna granica rezervata
udaljena je osam kilometara od Sjenice. Osnovna
vrednost ovog prirodnog dobra je prisustvo najveće
gnezdeće kolonije beloglavog supa (Gyps fulvus) u
Srbiji. U okviru rezervata se nalaze izuzetni
geomorfološki fenomeni poput Ušaĉkog pećinskog
sistema, Tubića pećine i drugih pećina i potkapina. Na
ovom podruĉju se nalazi nekoliko arheoloških
lokaliteta, etno naselja i drugih objekata.
Pećinski sistem se sastoji iz tri celine: Ušaĉke pećine,
Ledene pećine i jame Bezdan.
Strogi prirodni rezervat „Gutavica“ predstavlja ĉistu
sastojinu jele (Abies alba Mill). Nalazi se u ataru sela Ugao, na krajnjem jugu Pešterske
visoravni. Zaštićena šumska sastojina sadrţi ĉistu jelovu šumu i koristi se kao semenska baza u
pošumljavanju Sandţaka.
Rezervat „Paljevine“ je prirodno nalazište piramidalnog varijeteta jele u ataru sela Kladnica na
mestu zvanom Paljevine.
U toku je izrada studije zaštite za specijalni rezervat prirode „Peštersko polje“. Granice
Pešterskog polja u ovom trenutku nisu odreĊene. Ovo Ramsarsko podruĉje je od
meĊunarodnog znaĉaja za ptice (IBA), leptire (PBA) i biljke (IPA).
1.2.5. Rudno bogatstvo

Sjeniĉki basen mrko-lignitnog uglja svrstava se u najznaĉajnije energetske potencijale
Republike Srbije. Bilansne rezerve uglja u leţištu „Štavalj“ iznose 6,5 miliona tona, dok se
ukupne rezerve procenjuju na oko 190 miliona tona. Meseĉna proizvodnja uglja u rudniku
„Štavalj“ kreće se od 4.000-5.000 t.
Na teritoriji opštine Sjenica utvrĊena su i znaĉajna nalazišta treseta, azbesta, hromita, kvarcita,
laporca, opala, kreĉnjaka, kamena... Sa izuzetkom prerade kamena, koji se eksploatiše u
separaciji Uvac, ostalo rudno bogatstvo se ne eksploatiše.
1.3. Demografski podaci
1.3.1. Stanovništvo i naselja

Po popisu iz 2002. godine Sjenica ima 33.068
stanovnika. U gradskom naselju, u Sjenici, ţivi
13.161 stanovnik, dok u seoskim naseljima
prebivalište ima 14.809 stanovnika, što ukupno
iznosi 27.970 stanovnika. Na privremenom radu u
inostranstvu se nalazi 5.806 lica.
Proseĉna gustina naseljenosti je 26
stanovnika/km².
13
U Sjenici ţivi 21.171 ili 75,69% Bošnjaka (i Muslimana), 6.572 ili 23,50% Srba i 227 stanovnika
drugih nacionalnosti.
Prirodni priraštaj u 2009. godini iznosio je 89 ili 3,2 na 1000 stanovnika.
Proseĉna starost stanovništva je 35,3 godine.
Sjeniĉko-pešterska visoravan obuhvata 103 naselja koja su organizovana u 12 mesnih
zajednica.
Tabela 4. Naselja i broj stanovnika po naseljima u opštini Sjenica
Redni
Naziv naselja Broj stanovnika
broj
1. Aliveroviće 157
2. Bagaĉiće 85
3. Bare 71
4. Baĉija 30
5. Bioc 74
6. Blato 65
7. Boguti 72
8. Boţov Potok 195
9. Boljare 33
10. Borišiće 83
11. Boroviće 73
12. Breza 212
13. Brnica 218
14. BuĊevo 91
15. Vapa 230
16. Veskoviće 50
17. Visoĉka 73
18. Višnjeva 56
19. Višnjice 41
20. Vrapci 49
21. Vrbnica 169
22. Vrsjenice 200
23. Goluban 42
24. Gornje Lopiţe 57
25. Goševo 70
26. Grabovica 44
27. Gradac 150
28. Grgaje 87
29. Doliće 322
30. Donje Goraĉiće 57
31. Donje Lopiţe 123
32. Dragojloviće 114
33. Draţeviće 431
34. Druţiniće 19
35. Dubnica 380
36 Duga Poljana 594
37. Dujke 152
14
38. Dunišiće 190
39. Ţabren 321
40. Ţitniće 536
41 ZabrĊe 50
42 Zajeĉiće 185
43 Zahumsko 150
44 Jevik 60
45 Jezero 24
46 Kalipolje 21
47 Kamešnica 442
48 Kanjevina 65
49 Karajukića Bunari 116
50 Kijevci 151
51 Kladnica 362
52 Kneţevac 105
53 Koznik 27
54 Kokošiće 124
55 Krajinoviće 91
56 Krivaja 11
57 Krnja Jela 47
58 Krstac 30
59 Krće 337
60 Lijeva Rijeka 14
61 Ljutaje 88
62 Mašoviće 119
63 Medare 384
64 MeĊugor 176
65 Milići 38
66 Papiće 276
67 Petrovo Polje 22
68 Plana 37
69 Poda 17
70 Ponorac 186
71 Pralja 17
72 Raţdaginja 418
73 Rasno 401
74 Raspoganĉa 132
75 Rastenoviće 145
76 Raškoviće 164
77 Sjenica 13.161
78 Skradnik 2
79 Strajiniće 29
80 Stup 193
81 Sugubine 183
82 Sušica 25
83 Trešnjevica 97
84 Trijebine 397
85 Tuzinje 204
86 Tutiće 48
15
87 Uvac 18
88 Ugao 545
89 Ursule 326
90 Ušak 14
91 Fijulj 103
92 Cariĉina 20
93 Cetanoviće 386
94 Crvsko 140
95 Crĉevo 49
96 Ĉedovo 108
97 Ĉipalje 144
98 Ĉitluk 142
99 Šare 250
100 Štavalj 312
101 Šušure 25
Izvor podataka – Opštinska Uprava, 2011.
Opština je izdeljena u 53 katastarske opštine.
1.3.2. Obrazovanje
Obrazovni sistem na podruĉju opštine pokriva
predškolsko, osnovno i srednje obrazovanje.
Mreţu obrazovnog sistema u opštini ĉini jedna
predškolska ustanova, osam matiĉnih osnovnih
škola sa 28 isturenih odeljenja i dve srednje škole
(Gimnazija „Jezdimir Lovrić” i Tehniĉka škola).
Poslednjih godina osnovne škole proseĉno pohaĊa
oko 4.000 uĉenika, dok Gimnaziju i Tehniĉku školu
pohaĊa nešto ispod 1.000 uĉenika.
Predškolsko obrazovanje se ostvaruje u
predškolskoj ustanovi „Jela Jovanović i Emina
Buĉan“. Kapacitet objekta je 113 dece u celodnevnom boravku i 120 dece u pripremnom
programu. Izdvojena odeljenja se nalaze u Dugoj Poljani, Raţdaginji i Štavlju.
1.3.3. Kultura
Bogata istorijska prošlost ovoga kraja se ogleda u spomenicima kulture iz 18. i 19. veka.
Najznaĉajniji spomenici iz tog perioda su:
 dţamija Sultan - Valida ili Bijela dţamija u Sjenici,
 manastir Kumanica u mestu Kumanica i
16
 dţamija u Uglu.
Bibliotekarstvo u Sjenici datira od 1920. godine. Danas, biblioteka „Muhamed Abdagić“ ima
24.000 knjiga. U biblioteci se ĉuvaju zapisi iz osmanlijskog carstva, pisani na arabici.
Nosioci kulturnog razvoja u prošlosti su bila KUD „Njegoš” i „Gajret” od kojih je nastalo KUD
„Jedinstvo”.
1.3.4. Sport
U opštini Sjenica postoji 12 sportskih klubova sa preko 2.500 ĉlanova. Sportski centar raspolaţe
stadionom kapaciteta 10.000 mesta, dva pomoćna terena i terenima za male sportove. U Sjenici
je izgraĊena sportska hala kapaciteta 1.000 mesta.
Sjenica ima dugu sportsku tradiciju pre svega u zimskim sportovima što je rezultat dobrih
prirodnih predispozicija za bavljenje zimskim sportovima.
1.3.5. Zdravstvo
Zdravstvena sluţba na podruĉju opštine je organizovana kroz Dom zdravlja, deĉijeg dispanzera
i stacionar sa internim odeljenjem, deĉijim odeljenjem i porodilištem. U sklopu Doma zdravlja na
seoskom podruĉju postoje zdravstvene stanice u selima Štavalj i Duga Poljana i osam
zdravstvenih ambulanti.
Patronaţna sluţba dnevno obavi preko trideset poseta, i to samo u gradskoj sredini.
1.3.6. Informisanje
Sistem informisanja u opštinskoj upravi je organizovan kroz Sluţbu za protokol, informisanje i
marketing.
U opštini je aktivna lokalna radio stanica. U informativnom pogledu graĊani su orijentisani
uglavnom na medije sa nacionalnom frekvencijom, kao i na dve regionalne TV stanice (RTV i
Jedinstvo).
1.4. Lokalna samouprava

Opština Sjenica je definisana kao osnovna teritorijalna jedinica u kojoj se sprovodi lokalna
samouprava.
Opštinska tijela su: Predsednik opštine, Skupština opštine i Opštinsko vijeće.
Prava i nadleţnosti opštine regulisane su Statutom Skupštine opštine, i usaglašene sa
Zakonom o lokalnoj samoupravi.
Skupština opštine broji 39 odbornika.
Opština finansira rad sedam ustanova i javnih preduzeća:
 Ustanova za kulturu
 Ustanova za sport
 Deĉiji vrtić
 Biblioteka
 Centar za socijalni rad
 JP Direkcija za urbanizam
 JKP Vrelo
17
1.5. Privreda
Sjenica se nalazi u kategoriji nerazvijenih opština.
U opštini je registrovan mali broj preduzeća. Osnovna delatnost
registrovanih preduzeća je trgovina i tekstilna industrija. U
registrovanim preduzećima je zapošljeno oko 2.500 ljudi.
Najveću zaposlenost obezbeĊuje tekstilna industrija i
poljoprivreda, a znatno manje saobraćajna i stambena delatnost.
Kao i kod preduzeća, u opštini je registrovan mali broj
preduzetniĉkih radnji. Dominantna delatnost preduzetniĉkih
radnji je trgovina i zanatstvo, dok su znatno su manje
zastupljene ugostiteljske i saobraćajne delatnosti.
1.6. Poljoprivreda
Tabela 5. Poljoprivredne površine u opštini Sjenica
Poljoprivredne površine Ha
Ukupno poljoprivrednih površina 80.981
Ukupno obradivnog zemljišta 7.886
- Ţito 4.237
- Industrijsko bilje 0
- Povrće 438
- Krmno bilje 1.665
Voće 60
Vinogradi 0
Livade 26.195
Pašnjaci 46.840
Ostalo 0
Izvor podataka - Statistički godišnjak, Opštine u Srbiji, 2007.
Tabela 6. Brojno stanje stoke na dan 01.12.2006. godine
Kategorija grla Broj grla

Ukupno goveda 19.638
Krava i steonih junica 12.999
Ukupno svinja 1.376
Krmaĉa i nazimica 688
Ukupno ovaca 17.834
Ovce u priplodu 12.582
Goveda na 100 ha obradive površine 58
Svinja na 100 ha obradive površine 17
Ovaca na 100 ha obradive površine 22
Izvor podataka - Statistički godišnjak, Opštine u Srbiji, 2007.
18
Prirodne predispozicije regiona (klima, nadmorska visina,
kvalitet zemljišta, konfiguracija i sl.) su uslovile da se na
Pešteru seosko stanovništvo tradicionalno bavi stoĉarskom
proizvodnjom. Pešter je tradicionalno poznat po ovĉarskoj
proizvodnji koju karakteriše, izmeĊu ostalog, i
odgoj/postojanje poznatog sjeniĉkog soja pramenke.
Tradicionalna stoĉarska proizvodnja se ogleda i u
postojanju niza tradicionalnih proizvoda od kojih je svakako
najpoznatiji sjeniĉki sir.
U poslednjih dvadesetak godina se, meĊutim, beleţi stalno
smanjenje stoĉnog fonda u Sjenici tako da je npr. broj ovaca u ovom periodu smanjen za skoro
43.000 grla. Trend pada broja grla stoke se beleţi i kod ostalih kategorija.
1.7.Infrastruktura
1.7.1. Saobraćaj
Opština Sjenica se nalazi izmeĊu dva ţelezniĉka (Beograd-Bar i Beograd-Kraljevo-Skoplje) i
dva drumska koridora (Ibarska magistrala i Beograd-Crnogorsko primorje).
Tabela 7. Putna mreţa u opštini Sjenica
Ukupno, Savremeni Magistralni putevi, km Regionalni putevi, km Lokalni putevi, km

km kolovoz,
km Svega Asfaltna Svega Asfaltna Svega Asfaltna
podloga podloga podloga
545 124 88 47 161 58 296 20
Izvor podataka – Godišnjak „Opštine u Srbiji”, 2010
Najznaĉajnija saobraćajnica koja prolazi kroz opštinu je magistralni put Raška - Novi Pazar –
Sjenica - Prijepolje. Magistralni putni pravci ĉine mali udeo u ukupnoj duţini puteva.
Regionalna mreţa puteva uĉestvuje sa oko 28% u ukupnoj duţini puteva. Svega oko 30%
regionalnih puteva je pokriveno asfaltom.
Lokalni putevi ĉine 60-70% ukupne duţine svih puteva Sjeniĉko-pešterske visoravni. Lokalni
putevi su u lošem stanju i uglavnom nisu pokriveni asfaltom.
Ukupna duţina puteva i kvalitet putne mreţe na teritoriji opštine Sjenica nije na
zadovoljavajućem nivou.
Preko teritorije opštine Sjenica prolazi deo ţelezniĉke pruge Beograd-Bar, meĊutim opština
nema dobru putnu povezanost sa ţelezniĉkom prugom niti koristi mogućnosti ţelezniĉkog
saobraćaja.
1.7.2. Energetski potencijali i infrastruktura

Energetska infrastruktura bazirana je na hidropotencijalu, zalihama uglja i drvnoj masi. Ogromni
potencijali u razvoju energetike leţe u alternativnim izvorima energije.
19
HE “Uvac“ je osnovni izvor snabdevanja elektriĉnom energijom (akumulacija se nalazi najvećim
delom na teritoriji opštine Sjenica). Na teritoriji opštine nalazi se pet trafo stanica tipa 35/10 KV
koje predstavljaju ĉvorišta za razgranatu mreţu od 140 trafo stanica od ĉega je 44 na teritoriji
opštine Sjenica. Eletrifikacijom je pokriveno 99% teritorije opštine Sjenica.
Javno osvetljenje obuhvata oko 200 javnih svetiljki na duţini od 15 km.
1.7.3. Vodovodna i kanalizaciona infrastruktura

Gradski vodovod se od 1987. godine napaja preko izvorišta “Zarudine“. Kapacitet izvorišta je
230 l/sec. Duţina gradskog vodovoda je 55 km, što pokriva 95% gradskog podruĉja.
Voda je izuzetnog kvaliteta i koliĉinski zadovoljava potrebe stanovništva.
Mreţa lokalnog vodovoda snabdeva 31 naselje, a seoske vode koristi 35 naselja. Pešterski
vodovod je najveći u Srbiji (83 km) i pokriva podruĉje pešterske visoravni.
Od ukupne duţine cevovoda, svega je 12 km liveno gvozdenih cevi, 20 km azbest-cementnih
cevi, a ostalo su PVC cevi.
Duţina kanalizacione mreţe je 40 km. Kanalizaciona mreţa pokriva 65% gradskog podruĉja.
Duţina i stanje kanalizacione mreţe, profili kanalizacionih cevi, dubina na kojoj se cevi nalaze
su samo neki od brojnih problema koje treba rešiti u narednom periodu.
U opštini nema registrovane deponije koja zadovoljava tehniĉko-tehnološke zahteve.
20
2. Indikatori
2.1. Indikatori životne sredine
TEMA: ŢIVOTNA SREDINA - VODA

Indikator br. 1
INDIKATOR: Kvalitet površinskih voda
Kvalitet površinskih voda Indeks, 2009 Indeks, 2010 Indeks, 2011
Sjenica II klasa II klasa II klasa-

Izvor podataka: RHMZ Srbije
Napomena:
Ocena kvaliteta površinskih voda se radi na osnovu vaţeće zakonske regulative:
 Pravilnik o opasnim materijama u vodama, Sl. glasnik RS, br 31/82 i 46/91 i
 Uredba o klasifikaciji voda Sl. list 6/78.
Merno mesto na osnovu kojeg je odreĊen kvalitet površinskih voda se nalazi na reci Lim, u
opštini Prijepolje.
Komentar
Sjeniĉko-peštersko podruĉje poseduje znaĉajne vodne resurse.
Ispitivanja pokazuju da postojeći vodotok pripada drugoj klasi voda. Vode ovog kvaliteta se u
prirodnom stanju mogu upotrebljavati za kupanje, rekreaciju gradjana, za sportove na vodi i za
gajenje raznih vrsta ribe.
Kvalitet vode reke Uvac je verovatno znatno bolji u odnosu na prikazane rezultate obzirom da
se Sjenica nalazi znaĉajno udaljena, u gornjem toku, od mernog mesta, i u ovom delu nema
znaĉajnijih izvora zagaĊenja.
U opštini se, uprkos bogatom vodnom potencijalu, ne vrši stalna kontrola kvaliteta voda, niti
postoje merna mesta za odreĊivanje kvaliteta voda.
TEMA: ŢIVOTNA SREDINA - VODA

Indikator br. 2 INDIKATOR: Upravljanje otpadnim vodama u gradskim
sredinama
Upravljanje otpadnim vodama u Preĉišćavanje –

Bez preĉišćavanja
gradskim sredinama Primarno i sekundarno
Republika Srbija, 2007 14,98% 85,02%
21
Sjenica, 2007 0 100
Sjenica, 2008 0 100
Sjenica, 2009 0 100
Izvor podataka: Statistiĉki godišnjak – Opštine u Republici Srbiji, 2008-2010.
Komentar
U gradu nema sistema za preĉišćavanje otpadnih voda. Kanalizaciona mreţa se izliva u reke
Uvac i Vapu.
U opštini nema velikih zagaĊivaĉa (kojima je potrebna studija procene uticaja na ţivotnu
sredinu), a izvori formiranja većih koliĉina otpadnih voda su domaćinstva, zanatske i druge
radionice, škole itd.
TEMA: ŢIVOTNA SREDINA - VAZDUH

Indikator br. 3
INDIKATOR: Broj dana sa lošim kvalitetom vazduha
Parametar 2008 2009 2010
SO2 0 0 0
NO2 0 0 0
Dim 0 0 0
Izvor podataka:
RHMZ Srbije, merno mesto Sjenica
22
Komentar
U Sjenici se nalazi merna stanica za kontrolu vazduha. Kontrole nisu redovne, meĊutim rezultati
merenja ukazuju da nema prekoraĉenja graniĉne vrednost imisije.
Dim se javlja u većoj koncentraciji tokom zimskih meseci, ali ne iznad dozvoljenih graniĉnih
vrednosti.
U opštini Sjenica nema velikih zagaĊivaĉa vazduha.
TEMA: ŢIVOTNA SREDINA–KORIŠĆENJE ZEMLJIŠTA/

Indikator br. 4. BIODIVERZITET
INDIKATOR: Zaštićene oblasti
Zaštićene oblasti km2 % površine
Republika Srbija 516.350 6.59
Sjenica 56.2095 5,31
Izvor podataka: Zavod za zaštitu prirode
Komentar
Zaštićene oblasti na teritoriji opštine Sjenica su:
- Park prirode „Golija“ koji se prostire na 75.183 ha, od ĉega se na podruĉju opštine Sjenica
nalazi 2.865 ha, tj. 3,8% ukupne površine parka. Nalazi se u prvoj kategoriji zaštite.
- Klisura reke Uvac koja se prostire na 2.742,96 ha. Proglašena je za specijalni rezervat 1995.
godine.
- „Gutavica“ koja se prostire na površini od 9.45 ha. Gutavica je 1965. god. proglašena za
prirodni rezervat u kome se nalazi ĉista sastojina jele.
- Rezervat ”Paljevine” koje predstavlja prirodno nalazište piramidalnog varijeteta jele. Stavljen
je pod zaštitu 1965.god, i nalazi se na površini od 4.50 ha.
Trenutno je u toku izrada studije zaštite za specijalni rezervat prirode „Peštersko polje“.
PredviĊeno je da podruĉje uĊe u Ramsarsku konvenciju kao podruĉje od meĊunarodnog
znaĉaja za ptice, leptire i biljke.
TEMA: ŢIVOTNA SREDINA - KORIŠĆENJE ZEMLJIŠTA

Indikator br. 5
INDIKATOR: Napušteno i zagaĊeno zemljište
Napušteno i zagaĊeno zemljište ha %
Opština 10 0.001
Izvor podataka: Komunalno ekološka inspekcija, Sjenica, 2011
23
Komentar
U Sjenici nema zvaniĉno registrovane deponije, ali postoje dve deponije koje se prostiru na oko
10 ha.
Prva deponija se nalazi na samoj obali reke Uvac. Udaljena je tri km od centra grada.
Odlaganje smeća na ovoj deponiji je vršeno u periodu 1983-2007. god. kada je i zatvorena
odlukom republiĉkog ekološkog inspektora. Delimiĉno je sanirana nasipanjem sloja zemlje
2007. godine.
Druga deponija se nalazi u blizini magistralnog puta Sjenica–Nova Varoš, na podruĉju zvanom
“GoveĊak”. Udaljena je od Sjenice 12 km. Deponovanje smeća na ovoj deponiji se vrši od 2007.
god. Ova deponija nije registrovana.
Ne postoje zvaniĉne informacije o postojanju, i površini, napuštenog zemljišta, meĊutim u
Sjenici nema velikih napuštenih industrijskih kapaciteta, niti drugih sliĉnih postrojenja.
Na teritoriji opštine se nalazi aerodrom koji je u vlasništvu armije, ali se on ne koristi već
godinama. Uprkos ĉinjenici da se ovaj objekat ne koristi već duţe vremena ne moţe se
podvesti pod kategoriju napuštenog zemljišta, obzirom da se o njegovoj sudbini treba odluĉiti u
narednom periodu.
TEMA: ŢIVOTNA SREDINA - LOKALNI SISTEM PREVOZA

Indikator br. 6
INDIKATOR: Javni prevoz
Broj putnika u lokalnom putniĉkom

2008 2009 2010
saobraćaju (u 000)
Republika Srbija 86.866 86.624 79.845
Sjenica 195 203 215
Izvor podataka:
Sjenica
Saobraćajna inspekcija
Jablanica trans, Sjenica
Opštinska Uprava, Sjenica
Republika Srbija - RZS
Komentar:
Prevoz putnika u lokalnom saobraćaju vrši
- TP “Jablanica trans” i
- Taxi sluţbe – oko 30 registrovanih taksista.
U opštini se vrši organizovani prevoz dece i prosvetnih radnika do seoskih škola. Ovaj sistem
javnog prevoza finansira opština.
24
Rudnik uglja Štavalj vrši organizovani prevoz radnika.
Podaci navedeni u tabeli su dobijeni od gore navedenih korisnika.
Uz navedene podatke, treba napomenuti da kroz Sjenicu prolaze linije većeg broja transportnih
preduzeća kao i da se znaĉajan prevoz putnika vrši u meĊumesnim linijama (Novi Pazar,
Ivanjica itd.). Podatke o broju putnika na ovim linijama nije moguće dobiti.
Broj putnika u lokalnom saobraćaju se uvećava. Povećanju broja putnika u javnom prevozu
znaĉajno doprinosi loša ekonomska situacija u Sjenici.
TEMA: ŢIVOTNA SREDINA - OTPAD

Indikator br. 7
INDIKATOR: Opštinski otpad po vrsti odlaganja
Procena
kolicine
Spaljen otpada koja
Opštinski otpad po vrsti Deponija, t i Recikliran, t
otpad, t i zavrsava bez
odlaganja % i%
% ikakvog
upravljanja,
%
Republika Srbija, 2007 2.049.738 t
Republika Srbija, 2008 2.412.184 t

7.500 t ili 10%
Sjenica 2008 0% 0
90%
7.850 t ili 10%
Sjenica 2009 0% 0
90%
8.120 t ili 10%
Sjenica 2010 0% 0
90%
Izvor podataka:
Podaci za RS su iz RZS publikacija Republiĉki
indikatori
Podatke o koliĉini prikupljenog otpada u Sjenici

je izvršilo JKP „Vrelo“ na osnovu koliĉine
odveţenog otpada na deponije
Napomena – Procena je izvšena na osnovu broja i zapremine kamiona koji odvoze otpad tako
da su moguće znaĉajne greške u izvršenoj proceni
Komentar:
Otpad se organizovano sakuplja samo u gradskoj sredini. Ne vrši se klasifikacija otpada na
mestu nastanka ili mestu odlaganja, tako da nema ni reciklaţe otpada.
Seoske sredine nisu pokrivene organizovanim odnošenjem otpada, što uslovljava da svako
selo ili naselje ima svoja smetlišta/divlje deponije nad kojima nema kontrole. Procena je da se
25
na ovaj naĉin odlaţe do 10% ukupnog smeća.
Otpad koji proizvode privredni subjekti i zdravstvene ustanove se organizovano sakuplja i
odlaţe.
TEMA: ŢIVOTNA SREDINA - OTPAD

Indikator br. 8.
INDIKATOR: Reciklirani otpad
Guma, t i Plastika, t i Metalni proizvodi,

Reciklirani otpad Drveta, t Papir, t i %
% % ti%
Sjenica 2008 0 0 0 0 0
Sjenica 2009 0 0 0 0 0
Sjenica 2010 0 0 0 0 0
Srbija, 2009 282 1.456 36.344 306 310.986

Izvor podataka:
JKP Vrelo, Sjenica
Agencija za reciklaţu
Komentar – U opštni nema procesa recikliranja otpada
TEMA: ŢIVOTNA SREDINA

Indikator br. 9. INDIKATOR: Ukupna potrošnja energije podeljena po vrsti
goriva
Ukupna potrošnja energije Struja, Benzin, Gas, Drvo,

Nafta, t Ugalj
podeljena po vrsti goriva KWh t m3 m3
Republika Srbija - - - - - -
Sjenica 2008 51.000 1.450 420 1.470 25.000 30000
Sjenica 2009 51.200 1.549 480 1.680 26.500 30000
Sjenica 2010 51.600 1.615 580 2.280 27.300 35000
26
Izvor podataka:
Struja – Elektrodistribucija
Benzin, nafta i gas – Lokalne benzinske pumpe
Ugalj – Rudnik uglja „Štavalj“, Sjenica
Drvo – procenjen podatak
Napomena – Na nivou Srbije ne postoje podaci o utrošku energije po vrstama goriva
Komentar:
Potrošnja elektriĉne energije u Sjenici se neznatno povećava u poslednje tri godine. U
narednom periodu se oĉekuje dalje povećanje potrošnje elektriĉne energije u Sjenici.
U gradu postoje ĉetiri benzinske pumpe. Podaci o potrošnji benzina, nafte i gasa su dobijeni od
benzinskih pumpi i predstavlju relevantan podatak. Dobijeni podaci ukazuju na povećanu
potrošnju svih energenata. Najveća povećanja se registruju kod potrošnje benzina i nafte.
Snabdevanje gasom se vrši od 2006. godine. Gas se koristi iskljuĉivo za putniĉka vozila. U
opštini Sjenica nije uraĊena gasifikacija.
U Sjenici nema toplane, tako da nema ni znaĉajnije potrošnje mazuta.
Osnovni energent za zagrevanje domova u zimskom periodu je ugalj. Ugljem iz lokalnog

ugljenokopa se snabdevaju skoro svi potrošaci u Sjenici (domaćinstva, bolnice, škole,
privreda...). Potrošnja uglja je bila relativno stabilna. Ugalj će i u narednom periodu biti znaĉajan
energent u Sjenici.
Procena potrošnje drveta je izvedena na osnovu površine visokih šuma (2.250 ha), njihove
produktivnosti po ha (55,51 m3 po ha) i dozvoljene namene (seca, prerada itd.). Za razliku od
ostalih energenata potrošnja drveta varira, i zavisi od jaĉine i duţine zime. Dodatno, potrošnja
drveta je uslovljena cenom drugih energenata.
27
TEMA: ŢIVOTNA SREDINA
Indikator br. 10.
INDIKATOR: Potrošnja obnovljive energije po izvorima
Termo Snaga
Ukupna potrošnja energije Hidro, Solarna Biomas Geoter
solarna, vetra,
podeljena po vrsti goriva KWh , KWh a, Kcal malna
KWh KWh
Republika Srbija 2007 - - - - - -
Sjenica 2005 0 0 0 0 0 0
Sjenica 2006 0 0 0 0 0 0
Sjenica 2007 0 0 0 0 0 0
Izvor podataka: Opštinska Uprava, Sjenica
Komentar:
Dobijeni podaci iz EPS-a ukazuju da se snabdevanje Sjenice strujom vrši is sistema, odnosno
da nije moguće odrediti taĉan izvor dobijanja struje.
Reka Uvac je u hidroenergetskom pogledu vrlo znaĉajna. Morfologija terena kroz koji protiĉe
Uvac omogućila je da se u njegovoj dolini podignu tri veštaĉke akumulacije, od ĉega se jedna
(Sjeniĉko jezero) nalazi na 4 km udaljenosti od Sjenice. Vode ovog jezera se koriste za rad HE
”Uvac”. Snaga HE iznosi 36 MW, a proseĉna godišnja proizvodnja je oko 77 miliona KWh.
Ostali izvori obnovljive energije se ne koriste, ali opština poseduje velike potencijale za
proizvodnju elektriĉne energije korišćenjem energije vetra i podizanjem mini hidrocentrala.
Lokacije pogodne za proizvodnju energije korišćenjem snage vetra su:
- Duga Poljana,
- Radišića brdo,
- Gornja Pešter i
- SRP Uvac.
2.2. Indikatori kvaliteta života
TEMA: STANOVNIŠTVO, OBRAZOVANJE, KVALITET ŢIVOTA

Indikator br. 11.
INDIKATOR: Gustina naseljenosti
Broj stanovnika - Površina u Gustina naseljenosti u 2002.

Opis
popis 2002. km² – stanovnika/km²
Republika Srbija 7.498.001 88.361 84,86

Sjenica 27.970 1.059 26,41
28
Izvor podataka:
Republiĉki zavod za statistiku,
Publikacija - Godišnjak Opštine u Srbiji, 2010.
godine
Komentar:
Proseĉna gustina naseljenosti je 26 stanovnika/km². Sjenica je jedna od opština sa najmanjom
gustinom naseljenosti u Republici.

Indikator br. 12
INDIKATOR: Stanovništvo prema starosti
Kategorija Opština Republika Srbija

Ukupno stanovništvo 27.970 7 498 001
Stanovništvo do 14 godina starosti 6.166 1 176 770
Stanovništvo 15-65 godina starosti 17.938 5 032 805
Stanovništvo preko 65 godina starosti 3.866 1 240 505
Uĉešće stanovništva do 14 godina starosti, (%) 22.04 15.7
Uĉešće stanovništva 15-65 godina starosti. (%) 64.10 67.1
Uĉešće stanovništva preko 65 godina starosti, 13.82 16.5
(%)
Izvor podataka:
Republiĉki zavod za
statistiku,
Publikacija - Godišnjak
Opštine u Srbiji, 2010.
god.
Komentar:
Starosna struktura stanovništva u Sjenici se znaĉajno razlikuje od starosne strukture
stanovništva u Republici. U opštini ima znatno veći udeo dece (22,04%) u odnosu na prosek
Republike Srbije (15,70%). TakoĊe, u opštini se nalazi znatno manji udeo starog stanovništva
(13,82%) u odnosu na prosek Republike Srbije.
Najveći procenat stanovništva je starosti 15-65 godina i u Republici i u opštini Sjenica. Udeo
radno sposobnog stanovništva je, meĊutim, znatno niţi u opštini Sjenica (64,10) u odnosu na
prosek Republike Srbije (67,11%). Dobijeni podaci se objašnjavaju intenzivnim migracijama
29
radno sposobnog stanovništva iz Sjenice.

Indikator br. 13. INDIKATOR: Udeo stanovnika sa završenom srednjom, višom
i visokom školom
Kategorija Opština Sjenica Republika Srbija

Ukupno stanovništvo 27.970 7 498 001
Stanovništvo sa srednjom školom 6.730 2 596 348
Stanovništvo sa višom školom 552 285 056
Stanovništvo sa visokom školom 623 411 944
% stanovništva sa srednjom školom 24.06 34.6
% stanovništva sa višom školom 1.97 3.8
% stanovništva sa visokom školom 2.23 5.5
Izvor podataka:
Republiĉki zavod za
statistiku, Publikacija -
Godišnjak Opštine u
Srbiji, 2010.
Komentar
Opštinu Sjenica karakteriše izuzetno nepovoljna kvalifikaciona struktura stanovništva.
Preovladava stanovništvo sa osnovnom školskom spremom (nije prikazano u tabeli).
Udeo stanovništva sa srednjom, višom i visokom struĉnom spremom je znaĉajno manji u
odnosu na prosek Republike Srbije. Najizraţenije razlike se javljaju kod srednje struĉne
spreme, ali su znaĉajne razlike prisutne i kod više i visoke struĉne spreme. Dodatni problem u
opštini je stalni odliv školovanih kadrova.
TEMA: INDIKATORI USLOVA ŢIVOTA I BLAGOSTANJA

Indikator br.14
INDIKATOR: Duţina puteva u km/km²
Duţina puteva u Površina

Opis km km2 Duţina puteva, km/km²
Republika Srbija 43.344 88.361 0.49
Sjenica 545 1.059 0.51
30
Izvor podataka:
Republiĉki zavod za statistiku, Publikacija -
Godišnjak Opštine u Srbiji, 2010
Komentar
Kategorizacija puteva u opštini Sjenica:
Magistralni putevi – 88 km - 47 km je pod savremenim kolovozom;
Regionalni putevi – 161 km - asfaltirano 58 km, odnosno 36% ukupne duţine regionalnih
puteva;
Lokalni putevi – 296 km - asfaltirano – 20 km, odnosno 6,75%;
Nekategorisani putevi – 220 km. U ovoj kategoriji puteva nema asfaltirnih puteva.
U opštini Sjenica postoji znaĉajna putna mreţa, meĊutim najveći broj regionalnih i lokalnih
puteva nema asfalta.
U odnosu na ukupnu površinu opštine i strukturu naselja koju ĉine razuĊena i udaljena sela i
zaseoci, putna mreţa ne zadovoljava ni minimum zahteva. Do najvećeg broja sela nema
asfaltnog puta.
Kvalitet asfaltiranih puteva je u lošem stanju. Asfaltni putevi se loše odrţavaju.

Indikator br. 15 INDIKATOR: Procenat domaćinstava sa sigurnim pristupom
vodi za piće
Broj % domaćinstava
domaćinstava sa sigurnim
Opština Ukupan broj domaćinstava
prikljuĉenih pristupom vodi
na vodovod za piće
Republika Srbija 2.521.190 2.067.260 81,99

Sjenica 7.353 4.530 61,61
31
Izvor podataka:
Republiĉki zavod za statistiku,
Publikacija - Godišnjak Opštine u
Srbiji, 2010
Komentar
Procenat domaćinstava sa sigurnim pristupom vodi za piće je znatno niţi (20,38%) u odnosu
na Republiĉki prosek.
Domaćinstva sa sigurnim pristupom vodi za piće se nalaze u gradskoj sredini. Duţina
gradskog vodovoda je 55 km, što pokriva 95% gradskog podruĉja.
Mreţa lokalnog vodovoda snabdeva 31 naselje, a seoske vode koristi 35 naselja. Pešterski
vodovod je najduţi u Srbiji (83 km) i pokriva podruĉje pešterske visoravni.
Seoska naselja se snabdevaju vodom iskljuĉivo preko bunara. Kvalitet ove vode se ne
kontroliše.
Najveći deo vodovodne mreţe je star oko 40 godina i nalazi se u lošem stanju. Servisiranje
vodovodne mreţe se radi neredovno što je uzrok ĉestih i dugotrajnih nestašica vode, posebno
tokom letnjeg perioda.
Dodatni problem u vodosnabdebanju je ĉinjenica da oko 70%vodovodne mreţe (duţine 20 km)
ĉine azbestne cevi koje su opasne za zdravlje i ţivot ljudi.

Indikator br. 16 INDIKATOR: Broj stanovnika na jedan objekat društvenih,
kulturnih, rekreativnih aktivnosti
Stanovnika Stanovnika
Objekata Stanovnika na
Drustvenih Kulturnih na jedan na jedan
Opština Stanovnika za jedan rekreativni
objekata objekata drustveni objekat
rekreaciju objekat
objekat kulture
Opština 27.970 1 1 7 27.970 27.970 3.995
32
Izvor podataka:
Opština Sjenica, Opštinska uprava
Komentar
U opštini se nalazi Dom Kulture koji nikada nije bio u funkciji. Domova kulture ili drugih sliĉnih objekata u
seoskim sredinama nema.
Bioskop je prestao da radi pre nekoliko godina.
U opštini Sjenica se od sportskih i rekreativnih objekata nalaze dva fudbalska terena, teniski tereni,
sportska hala, bazen u osnovnoj školi 12. Decembar i dve fiskulturne sale u školama.
Svi sportski objekti se koriste. U dobrom su stanju, iako je broj sportskih objekata generalno posmatrano
nedovoljan
TEMA: EKONOMSKI RAZVOJ

Indikator br. 17
INDIKATOR: Zarade po zaposlenom bez poreza i doprinosa
Proseĉna bruto zarada u

2005. 2006. 2007. 2008. 2009.
RSD
Republika Srbija 17.443 21.707 27.759 32.746 31.733
Sjenica 12.712 16.215 21.306 25.199 25.104
Izvor podataka: Republiĉki zavod za statistiku, Publikacije - Godišnjak Opštine u Srbiji, 2006-2010. godine
Komentar
Proseĉna zarada bez poreza i doprinosa u Sjenici je znatno manja u odnosu na Republiku.
Proseĉna zarada se povećava u periodu 2005-2009. godine, ali je povećanje i dalje znatno
33
niţe u odnosu na Republiku.
Osnovni razlog niţih proseĉnih zarada je postojeća privredna struktura u kojoj dominiraju
teksilna industrija, poljoprivreda i rudarstvo.

Indikator br. 18 INDIKATOR: Uĉešće korisnika socijalne zaštite u ukupnom
stanovništvu
Broj korisnika socijalne

Ukupan broj stanovnika Ostvareno uĉešće (%)
Godina zaštite
RS Sjenica RS Sjenica RS Sjenica

2005. 7.498001 27970 329.530 1.661 4,43 5,28
2006. 7.498001 27970 335.746 1.751 4,53 4,30
2007. 7.498001 27970 364.750 1.390 4,94 4,96
2008. 7.498001 27970 400.388 1.203 5,45 6,26
2009. 7.498001 27970 417.335 1.479 5,70 5,94
Komentar
Udeo korisinika socijalne zaštite u ukupnom broju stanovnika Srbije ima konstantnu liniju
porasta, dok udeo korisnika socijalne zaštite u Sjenici varira u širokom obimu u zavisnosti od
godine.
Sa izuzetkom 2006. godine, u svim ostalim godinama je udeo korisnika socijalne zaštite niţi u
Republici Srbiji u odnosu na opštinu Sjenica.
Za razliku od Republike gde najveći broj korisnika socijalne zaštite predstavljaju materijalno
neobezbeĊena lica, u Sjenici su dominantni korisnici socijalne zaštite ostarela lica.
Kod maloletnih lica dominantnu kategoriju, kao i u Republici, predstavljaju ugroţeni
porodiĉnom situacijom.
34
Indikator br.19
INDIKATOR: Broj stanovnika na jednog lekara
Broj stanovnika na
Ukupan broj stanovnika Ukupan broj lekara
Godina jednog lekara

2005 7.498001 27970 19685 42 378 670
2006 7.498001 27970 19644 42 377 668
2007 7.498001 27970 20066 44 368 635
2008 7.498001 27970 20668 44 356 606
2009 7.498001 27970 20825 46 352 605
Izvor podataka: Republiĉki

zavod za statistiku, Publikacije
- Godišnjak Opštine u Srbiji,
2006-2010. godine
Komentar
Broj lekara u Republici se povećava, kao i u opštini Sjenica.
Broj stanovnika koji dolaze na jednog lekara se smanjio u periodu 2005-2009. godine u opštini
Sjenica sa 670 na 605, što predstavlja pozitivan trend, meĊutim opština Sjenica u ovom
parametru i dalje znaĉajno zaostaje za prosekom Republike Srbije u kojoj se broj stanovnika
na jednog lekara smanjio sa 378 na 352.
U poreĊenju sa prosekom Republike Srbije, u opštini Sjenica znatno veći broj stanovnika
dolazi na jednog lekara, što ukazuje na lošiji kvalitet zdravstvenih usluga koji se nudi
stanovništvu.
S druge strane u opštini se odreĊen broj lekara nalazi na Zavodu za zapošljavanje, a znaĉajan
broj je, zbog nezaposlenosti, otišao u druge opštine, pa ĉak i u inostranstvo.
U Sjenici najviše ima lekara opšte prakse, zatim stomatologa, a najmanje farmaceuta.

Indikator br.20. INDIKATOR: Uĉešće pravosnaţno osudjenih lica prema mestu
izvršenja kriviĉnog dela u ukupnom stanovništvu
35
Uĉešće pravosnaţno
Broj osudjenih lica osudjenih lica prema
Ukupan broj stanovnika prema mestu izvršenja mestu izvršenja kriviĉnog
Godina kriviĉnog dela dela u ukupnom
stanovništvu
2005 7.498001 27970 39.135 136 0,52 0,48
2006 7.498001 27970 42.751 179 0,57 0,64
2007 7.498001 27970 40.690 118 0,54 0,42
2008 7.498001 27970 42.782 160 0,57 0,57
2009 7.498001 27970 44.367 167 0,59 0,59
Izvor podataka:
Republiĉki zavod za statistiku, Publikacije
- Godišnjak Opštine u Srbiji, 2006-2010.
godine
Komentar
Uĉešće pravosnaţno osuĊenih lica u opštini Sjenica je samo u 2006. godini bilo veće u odnosu
na Republiku, dok su u poslednje dve godine (2008. i 2009. godine), ustanovljeni identiĉni
udeli pravosnaţno osuĊenih lica.
2.3. Ekonomski indikatori

Indikator br. 21
INDIKATOR: Stepen razvijenosti opštine
Izvor podataka: Uredba o utvrĊivanju jedinstvene liste razvijenosti regiona i jedinica lokalne samouprave za 2010.
godinu, Sluţbeni glasnik RS br. 51/10
Komentar
Opština Sjenica se svrstava u IV kategoriju, odnosno u grupu nerazvijenih opština u Republici
Srbiji.
36
Indikator br. 22 INDIKATOR: Struktura nacionalnog dohotka po
delatnostima
Udeo Udeo drugih

Udeo Udeo saobraćaja,
poljoprivrede, Udeo vaĊenja Udeo trgovine na sektora
preraĊivaĉke skladištenja i
lova, šumarstva i rude i kamena veliko i malo
Godina industrije veza
vodoprivrede
RS Opština RS Opština RS Opština RS Opština RS Opština RS Opština
2005. 16,98 43,59 27,14 15,21 4,95 11,82 24,69 11,37 10,41 8,02 15,62 9,99
Izvor podataka:
Republiĉki zavod za statistiku, Publikacija - Godišnjak Opštine u Srbiji, 2006. godine
Komentar
Najveći udeo u nacionalnom dohotku (%) predstavlja poljoprivreda, dok znatno manji udeo u nacionalnom dohotku
opštine Sjenica predstavljaju preraĊivaĉka industrija, rudarstvo i trgovina. Ostale delatnosti su znatno manje
zastupljene u strukturi nacionalnog dohotka.
U strukturi poljoprivredne proizvodnje dominira stoĉarska proizvodnja, odnosno prvenstveno govedarstvo i ovĉarstvo.
U strukturi preraĊivaĉke industrije preovladava tekstilna industrija i preradni kapaciteti u oblasti poljoprivrede
(zanatske klanice i mlekare).
U Sjenici se nalazi rudnik mrko-lignitskog uglja „Štavalj“. Rudnik mrko-lignitskog uglja „Štavalj“ posluje u sastavu JP
za podzemnu eksploataciju uglja, Rembas-Resavica.
Najveći broj registrovanih preduzeća i preduzetnika se bavi trgovinom koja predstavlja znaĉajan udeo u strukturi
nacionalnog dohotka u opštini Sjenica.

Indikator br. 23
INDIKATOR: Lokacijski koeficijent zapošljavanja
Lokacijski Saobraćaj,
PreraĊivaĉka VaĊenje rude i Zdravstveni i
koeficijent Obrazovanje skladištenje i
industrija kamena socijalni rad
zapošljavanja veze
Godina RS Sjenica RS Sjenica RS Sjenica RS Sjenica RS Sjenica
2005. 0,2974 0,2261 0,0835 0,1805 0,0197 0,1727 0,1074 0,963 0,0749 0,0753
2006. 0,2860 0,2723 0,0852 0,1944 0,0194 0,1588 0,1071 0,979 0,0748 0,0708
2007. 0,2735 0,2908 0,0903 0,1933 0,0164 0,1527 0,1096 0,0932 0,0761 0,0697
2008. 0,2592 0,2694 0,0931 0,2000 0,0162 0,1582 0,1124 0,0942 0,0759 0,0748
2009. 0,2430 0,2805 0,0965 0,2023 0,0159 0.1620 0,1162 0,0912 0,0764 0,0760
37
Izvor podataka:
Republiĉki zavod za statistiku, Publikacije - Godišnjak Opštine u Srbiji, 2006-2010. godine
Komentar
Osnovna odlika zaposlenosti u opštini Sjenica je mali broj zaposlenih, koji se kreće izmeĊu
2.500-3.000, što predstavlja svega oko 10% ukupnog stanovništva opštine.
Znaĉajan broj zaposlenih se nalazi u kategoriji preduzetnika. Ova kategorija zaposlenih se ne
nalazi prikazana u tabeli i grafikonima. U ovoj kategoriji se nalazi oko 400-450 preduzetnika i
zaposlenih kod njih. Po ovoj vrednosti, zaposlenost kod preduzetnika predstavlja drugu
vrednost u lokacijskom koeficijentu zapošljavanja.
Lokacijski koeficijent zaposlenosti se znaĉajno razlikuje u odnosu na Republiku Srbiju. Najveći
koeficijent zaposlenosti se, kao i u Republici, javlja u sektoru preraĊivaĉke industrije.
Druga vrednost koeficijenta zaposlenosti pripada obrazovanju, što predstavlja znaĉajno
odstupanje u odnosu na prosek Republike gde se obrazovanje nalazi na petom mestu.
Sektor eksploatacije rude i kamena ima treću vrednost koeficijenta zaposlenosti što takoĊe
predstavlja znaĉajno odstupanje u odnosu na Republiku obzirom da se ovaj sektor u Republici
ne nalazi meĊu deset najvaţnijih sektora po koeficijentu zaposlenosti.
Generalno posmatrano, lokacijski koeficijent zapošljavanja u Sjenici nije dobar obzirom na
znaĉajan udeo budţetskih aktivnosti u koeficijentu zapošljavanja, dok se kod proizvodnih
delatnosti javljaju nisko akumulativne delatnosti poput eksploatacije rude i kamena i tekstilne
industrije u okviru preraĊivaĉke industrije.

Indikator br. 24 INDIKATOR: Površina poslovnog prostora na 1000 stanovnika
izgraĊena prethodne godine
Površina poslovnog prostora

na 1.000 stanovnika, 2006. 2007. 2008. 2009. 2010.
izgraĊena prethodne godine
Republika Srbija - - - - -
Sjenica 21 55 3,75 2,25 1,29
38
Izvor podataka: JP za urbanizam i projektovanje, Sjenica
Napomena: Ovaj podatak se ne vodi na nivou statistike, niti se vodi u opštinama, tako da je
moguće odrediti samo pribliţnu vrednost ovog indikatora.
Komentar
Registrovani prostori su uglavnom prodajni objekti. Ukupna površina novog poslovnog prostora
u Sjenici se smanjuje, ali ovaj podatak treba uzeti sa rezervom obzirom da zvaniĉna statistika
ne vodi ovaj podatak.

Indikator br. 25
INDIKATOR: Obim unutrašnjih SDI po glavi stanovnika
SDI po glavi
stanovnika izraţen u 2005. 2006. 2007. 2008. 2009.
000. RSD
Republika Srbija 44.017 45.981 65.343 77.118 62.218
Sjenica 0.770 4.369 1.221 2.281 1.547

Izvor podataka:
Republiĉki zavod za statistiku, Publikacije - Godišnjak Opštine u Srbiji, 2006-2010. godine
Komentar
Opštinu Sjenica karakteriše izuzetno nizak stepen investicija, koji se moţe podvesti i kao
nepostojanje investicija u opštini.

Indikator br. 26 INDIKATOR: Broj registrovanih privrednih subjekata na 1000
stanovnika
Br. registrovanih privrednih

2006. 2007. 2008. 2009. 2010.
subjekata na 1000 stanovnika
Republika Srbija 35,73 36,04 36,83- - -
Sjenica 25,38 26,99 27,06 27,17 28,06
39
Izvor podataka:
Sjenica – Agencija za
privredne registre,
Oktobar 2011
Srbija – Republiĉki zavod

za statistiku, 2011
Napomena – Podaci o broju preduzetnika u Srbiji nisu dostupni za 2009. i 2010. godinu
Komentar
U opštini Sjenica je u periodu 2006-2010. godine poslovalo:
2006. godine – 111 preduzeca i 599 preduzetnika
2008. godine – 136 preduzeca i 621 preduzetnik
2010 godine – 156 preduzeca i 629 preduzetnika
Broj privrednih subjekata u Sjenici se konstantno povećava u periodu 2006-2010. godine. U
ovom periodu se prvenstveno povećao broj preduzeća (28%), ali je istovremeno mada u
manjem procentu došlo i do povećanja broja preduzetnika (4,7%).
Uprkos pozitivnom trendu moţe se konstatovati da je broj preduzeća i preduzetnika mali u
odnosu na broj stanovnika. Dodatno, najveći broj preduzeća pripada kategoriji malih i srednjih
preduzeća tako da je stopa nezaposlenosti vrlo visoka.
Najveće procentualno uĉešće u privrednom sektoru ima trgovina (37%) i preradjivaĉka
industrija (31%) što ĉini 68% od ukupnog broja preduzeća u privatnoj svojini.
Najveća aktivna preduzeća su Sanateks (tekstilna fabrika) sa oko 800 zaposlenih, Vesna EMF
(tekstilna indutrija), Lav (zanatska klanica) i Divlja Rijeka (separacija).
Najveće preduzeće koje je u steĉaju je Vesna (tekstilna industrija).
PIK Pešter koji je bio nosioc razvoja u poljoprivredi je privatizovan 2007. godine, ali još uvek
nije razvio aktivnosti u potpunosti.
Prema podacima Agencije za privredne registre u opštini Sjenica je aktivno preko 600
preduzetniĉkih radnji. Najveće uĉešće po sektorima imaju radnje iz oblasti trgovine, zatim sledi
transport i ugostiteljski objekti.

Indikator br. 27
INDIKATOR: Neto broj novih preduzeća na 1000 preduzeća
Neto br. novih

preduzeća na 1000 2006. 2007. 2008. 2009. 2010.
preduzeća
Republika Srbija 0,080 0,056 4,68 0,870 -
Sjenica 0,010 0,014 0,011 0,007 0,013
40
Izvor podataka:
Sjenica – Agencija za privredne registre, oktobar 2011.
Srbija – Republiĉki zavod za statistiku, 2011
Napomena – Podaci o broju preduzeća u Srbiji za 2010. godinu nisu dostupni
Komentar:
U Srbiji je 2008. godine došlo do znaĉajnog povećanja broja preduzeća (4688), ali je i u
ostalim godinama zabeleţeno povećanje broja preduzeća.
U Sjenici se u periodu 2006-2010. godine konstantno povećava broj preduzeća, ali je trend
povećanja relativno nizak.

Indikator br. 28 INDIKATOR: Ukupna aktivnost, stopa zaposlenosti i
nezaposlenosti
Stopa nezaposlenosti 2005. 2006. 2007. 2008. 2009.
Republika Srbija 17,79 18,20 15,60 14,45 14,51
Sjenica 28,45 27,75 28,94 27,38 28,93
Stopa zaposlenosti 2005 2006 2007 2008 2009
Republika Srbija 41,10 40,24 39,78 39,73 37,53
Sjenica 22.54 17.21 18.08 18.36 18.22
41
Stopa aktivnosti 2002
Republika Srbija 46.00
Sjenica 46.00
Napomena:
 Pri izraĉunavanju stope zaposlenosti i stope nezaposlenosti koristi se podatak o ukupnom
broju aktivnog stanovništva ĉija je vrednost ista za sve navedene godine, obzirom da je
podatak popisnog tipa i utvrĊuje se na svakih 10 godina.
 Stopa aktivnosti je dobijena na osnovu popisnog tipa podataka iz 2002. godine.
Komentar
Stepen zaposlenosti je skoro duplo niţi u odnosu na Republiĉki prosek. Najveća stopa
zaposlenosti se beleţi 2005. godine. Od 2005. godine stopa zaposlenosti u Srbiji ima trend
pada, dok u Sjenici se beleţi povećanje stepena zaposlenosti od 2006. godine.
.
Stopa nezaposlenosti u Sjenici je znaĉajno veća u odnosu na prosek Republike Srbije u
periodu 2005-2009. godine. Prema strukturi nezaposlenog stanovništva, tokom posmatranog
perioda, najveći je udeo nezaposlenih lica koji traţe posao prvi put. Lica sa srednjom struĉnom
spremom prednjaĉe u tom kontigentu sa ĉak 49.8%.
Porast broja nezaposlenih je, izmeĊu ostalog, posledica neaktivnosti velikih društvenih sistema
koji su ili u fazi privatizacije, ili u fazi steĉaja

Indikator br. 29 INDIKATOR: Fiskalni kapacitet opštine – Ostvarenje
izvornih prihoda (fiskalnih oblika) po glavi stanovnika
Parametar 2003. 2004. 2005. 2006. 2007. 2008 2009 2010

Ukupno
ostvarenje
1 53.983 58.415 17.830 21.670 23.180 17.859 14.986 21.086
fiskalnih oblika
izvornih prihoda
42
2 Broj stanovnika 27.970 27.970 27.970 27.970 27.970 27.970 27.970 27.970
Prihod po glavi
3 1.93 2.09 0.64 0.77 0.83 0.64 0.54 0.76
stanovnika (1/2)
Izvor
podataka:
Opštinska
Uprava, Sjenica
Komentar
U opštini se od 2000. godine beleţi konstantan rast ukupnih budţetskih prihoda.
Nivo izvornih prihoda, za koje je zaduţena opština, je relativno nizak tako da se najveći deo
budţeta zasniva na transfernim i ustupljenim prihodima.
Udeo izvornih prihoda u ukupnom budţetu se konstantno smanjuje.
Najveći deo izvornih prihoda predstavlja naplata poreza na imovinu i lokalne komunalne takse.

Indikator br. 30
INDIKATOR: Stepen zaduţenosti opštine
2009. 2010. 2011. 2012. 2013.

Ostvarenje ili procena
ostvarenja TEKUĆIH
1 prihoda budţeta za 411.677 371.235 454.655 - -
posmatranu budţetsku
godinu
15% ostvarenja ili

procene ostvarenja
tekućih prihoda
2.1 61.752 55.685 68.198 - -
budţeta za posmatranu
budţetsku godinu
(1 X 15 / 100)
Iznos glavnice i kamate
2.2 koji dospeva u - 2.154 2.263
posmatranoj godini
RASPOLOŢIVA
2.3 SREDSTVA U 61.752 53.531 65.035
APSOLUTNOM
43
IZNOSU
(2.1 – 2.2)
RASPOLOŢIVA
SREDSTVA U
RELATIVNOM
IZNOSU
2.4 0.01 0.01 0.01
-
% UKUPNIH TEKUĆIH
PRIHODA BUDŢETA
(2.3 / 1 X 100 )
50% ostvarenja ili

procene ostvarenja
tekućih prihoda
3.1 205.839 185.618 227.328
budţeta za posmatranu
budţetsku godinu
(1 X 50 / 100)
Ukupan iznos
neizmirenog
dugoroĉnog zaduţenja
3.2 - 18.640 15.230
budţeta opštine ili
grada za kapitalne
investicione rashode
RASPOLOŢIVA
SREDSTVA U
3.3 APSOLUTNOM 205.839 166.978 212.098
IZNOSU
(3.1 – 3.2)
RASPOLOŢIVA
SREDSTVA U
RELATIVNOM
IZNOSU
3.4 0.005 0.01 0.01
-
% UKUPNIH TEKUĆIH
PRIHODA BUDŢETA
(3.3 / 1 X 100 )
Izvor podataka: Opštinska Uprava, Sjenica, 2011
Komentar
Opština Sjenica ima relativno nizak budţetski potencijal.
Budţetom opštine Sjenica za 2009. god. planirano je kratkoroĉno zaduţenje radi finansiranja
tekuće likvidnosti kao i dugoroĉno kreditno zaduţenje za nabavku mehanizacije i opreme za
javna preduzeća.
Krediti su u iznosu od 32.140.000 RSD.
44
3. Analiza trenutnog stanja – SWOT analiza
3.1. Jačanje lokalne zajednice
Problem – Sjenica je usled nedostatka sredstava infrastrukturno slabo opremljena opština sa

zastarelim tehnološkim rešenjima i nedovršenim urbanistiĉkim planiranjem koji onemogucavaju
normalne uslove za ţivot.
Snage Slabosti
Magistralni (M8 i M21) i regionalni putevi su pravilno Slabo razvijena nisko i srednje naponska
rasporeĊeni mreţa
IzgraĊeno je 350 km lokalnih puteva Ne postoji zatvoren kruţni prsten u napajanju
strujom
Ulice u gradu zadovoljavaju tehniĉke propise
Veliki gubitci na svim mreţama
Kroz Sjenicu u duţini od 10 km prolazi ţelezniĉka
pruga Beograd-Bar, a na teritoriji opštine postoji i Nisko naponska mreţa na seoskom podruĉju je
pograniĉna ţelezniĉka stanica – Kumanica u lošem stanju, a stubovi NN mreţe su drveni
Aerodrom Trafo stanice su zastarele
Dalekovod od 110 kV prolazi kroz Sjenicu Plan detaljne regulacije nije uraĊen na
seoskom podruĉju
Javna rasveta postoji u gradu i Dugoj Poljani
GUP obuhvata samo gradsko podruĉje
GUP postoji
GIS nije uraĊen
Izvorište Zarudine je velikog kapaciteta, a voda na
izvorištu je dobrog kvaliteta Divlja gradnja
Seoski izvori su dobrog kvaliteta Ţelezniĉka pruga se ne koristi za razvoj
Sjenice
Postoje seoski vodovodi
Svega 7% lokalnih puteva i 40% ulica u
UraĊen generalni projekat odlaganja otpadnih i
gradskoj sredini je asfaltirano
atmosferskih voda
Putevi i ulice su u lošem stanju
Oko 70% gradske sredine ima izgraĊenu fekalnu
kanalizaciju Vodovodne cevi su zastarele, a 12 km
vodovoda je izgraĊeno od cementno-azbestnih
Postoje zelene površine/parkovi u gradskoj sredini
cevi
UraĊen je privremeni tranzit oko centra grada
Visok utrošak struje u radu vodovoda
Odvojena je industrijska zona
Deo opreme za vodovod nedostaje, a
Deo reĉnih korita je ureĊen postojeća vodovodna oprema je u lošem stanju
Idejni projekat za toplanu je uraĊen Nijedan seoski vodovod nije legalizovan, a
seoski JKP su u fazi osnivanja
Kvalitet vode se ne ispituje
Nedovoljno razvijena kanalizaciona mreţa sa
jednim kolektorom i bez preĉišćivaĉa
Privredni subjekti nekontrolisano odlaţu
45
otpadne vode (nema preĉišćivaĉa)
Postoji opasnost od mešanja pijace vode i
kanalizacije
Slaba naplata (mali prihodi) komunalnih usluga
Gradski centar nije ureĊen
U Sjenici ne postoji toplana
Mogućnosti Pretnje
Povećanje finansijskih sredstava namenjenih Opština Sjenica pripada kategoriji nerazvijenih
infrastrukturnim projektima opština
Predpristupna sredstva EU Oštra klima – dugi zimski periodi
MeĊu-opštinska, regionalna i prekograniĉna RazuĊena sela
saradnja
Limitirane nadleţnosti opština
Bolja iskorišćenost republiĉkih fondova poput NIP-a
Neregulisan status opštine Sjenica u
Samofinansiranje i radne akcije stanovništva na regionalnoj raspodeli
projektima od zajedniĉkog interesa
Nerazumevanje Ministarstava u pogledu
Donacije specifiĉnosti Sjenice – slaba ulaganja drţave
Javno privatno partnerstvo Nedostatak finansijskih sredstava –
ekonomska kriza
Izrada nedostajuće planske i tehniĉke
dokumentacije Skupi krediti
Izgradnja magistralnog puta M 21 - Horgoš – Juţni Koridor 10 je prioritet u gradnji auto puteva
Jadran koji će prolaziti preko teritorije opštine
Na regionalnim i magistralnim putevima kroz
Sjenica
Sjenicu je mala frekvencija saobraćaja
Izgradnja ţelezniĉke pruge Raška –Novi Pazar –
Nedostatak finansijskih sredstava i
Sjenica
mehanizacije za odrţavanje putne mreţe
Generalna rekonstrukcija elektro energetske mreţe
Dva JKP-a koja se bave vodovodom
Legalizacija seoskih vodovoda – Pešterski vodovod
Zagušenje vodovodne i kanalizacione mreţe
Modernizacija i proširenje kapaciteta vodovodne kao rezultat ĉišćenje ulica
mreţe
Trovanje stanovništva – epidemije
UreĊenje kanalizacione mreţe
Malodušnost stanovništva
Podizanje toplane sa obnovljivim izvorima energije
Politiĉka nestabilnost
Izgradnja gasovoda
Ne postoji zaniteresovanost donatora
46
3.2. Ekonomski razvoj
Problem – Sjenica se nalazi u kategoriji nerazvijenih opstina. Poljoprivreda i prirodne lepote su

neiskorišćeni potencijali opštine Sjenica iako se poljoprivredom bavi najveći procenat
stanovništva
Snage Slabosti
Sjenica je po površini jedna od najvećih opština u Stanovništvo nema znanja za bavljenje
Srbiji turizmom
Dobar geografski poloţaj – pograniĉna opština sa Mala finansijska sredstva se odvajaju za razvoj
Crnom Gorom i BiH turizma
Ekološki ĉista sredina Nepostojanje turistiĉkih sadrţaja, dok su
manifestacije su slabo posecene
Prirodne lepote – ĉetiri zaštiĉene prirodne zone -
prirodni ambijenti za privlaĉenje turista Zanatska proizvodnja nije organizovana
Turistiĉka organizacija je formirana Farmeri u maloj meri koriste postojeća
podsticajna sredstva
Neguju se i odrţavaju tradicionalni zanati
Farmeri nemaju finansijskih sredstava za
Razvijena stoĉarska proizvodnja
obnavljanje ili povećanje poljoprivredne
Tradicija u poljoprivrednoj, odnosno stoĉarskoj proizvodnje
proizvodnji - autohtoni soj ovaca – sjeniĉka
Mala pomoć opštine u razvoju poljoprivrede
pramenka
Neregulisan plasman proizvoda
Velike pašne površine i kvalitetni pašnjaci
Udruţenja i zadruge su slabe i neorganizovane
Najveća visoravan u Evropi – Pešter
Nizak nivo znanja i informisanosti
Veliki broj mini preradnih kapaciteta
poljoprivrednika
Razvijena veterinarska sluţba
Slaba opremljenost poljoprivrednih gazdinstava
Formirana je matiĉna sluţba mehanizacijom i opremom
Opština je bogata brojnim samoniklim lekovitim i Stara mehanizacija
aromatiĉnim biljnim vrstama
Najveći broj farmi nije specijalizovan
Dovoljno radno sposobnog stanovništva
PIK Pešter radi sa malim kapacitetom
Dovoljno struĉnog radnog kadra po svim oblastima
Klanice i mlekare su malih kapaciteta
Znaĉajno iskustvo i postojanje kapaciteta u preradi
Najveći broj klanica i mlekara nema
poljoprivrednih proizvoda
standardizovanu proizvodnju u smislu kvaliteta
Razvijena tekstilna industrija
Sjeniĉki proizvodi nisu vidljivi na trţištu Srbije
Zalihe prirodnih resursa (ugalj, dolomit itd.)
Opština je u kategoriji nerazvijenih opština
Postoji rudnik uglja – Štavalj
Nezaposlenost
IzgraĊena veštaĉka akumulacija – Sjeniĉko jezero
Mali broj preduzeća, odnosno nerazvijen sektor
Jaka dijaspora malih i srednjih preduzeća, a samo jedno
preduzeće se moţe svrstati u kategoriju „velikih“
Nizak stepen prerade proizvoda
Nerazvijen sektor usluga
Menadţerski kadar nije razvijen
47
Privrednici nisu povezani
Regularnija naplata opštiniskih prihoda
Mogućnosti Pretnje
Angaţovanje dijaspore na privlaĉenju investicija i Migracije i starenje stanovništva
investiranju u privredu i turizam
RazuĊena sela
MeĊuopštinska, regionalna i prekograniĉna
Klimatski uslovi – oštre zime
saradnja
Nedostatak finansijskih sredstava
Korišćenje predpristupnih sredstava EU
Infrastruktura nije razvijena te su samim tim
Bolja iskorišćenost republiĉkih sredstava,
uslovi poslovanja oteţani i nema interesovanja
subvencija i projekata
investitora
Veće prisustvo republiĉkih organa i institucija
Predpristupni fondovi nisu dostupni
Privlaĉenje investitora i donatora
Konkurencija
Izvoz
Sporost u prihvatanju novih ideja
Strani projekti
Nekontrolisano korišćenje pašnjaka -erozija
Formiranje objedinjene, regionalne, turistiĉke pašnih površina
ponude
Napuštene zemljišne površine
Formiranje centara/zadruga za tradicionalne
Standardi kvaliteta EU
zanate
Sporazum o slobodnoj trgovini - niske cene
Razvoj specifiĉnih proizvoda - organska
poljoprivrednih proizvoda na svetskom i
proizvodnja, zaštita geografskog porekla, zaštita –
domaćem trţštu
patentiranje proizvoda
Finansijska sredstva nisu dostupna farmerima
Podizanje stepena finalizacije proizvoda
Neregulisan administrativni status opštine u
Regulisanje imovinsko-pravnih odnosa
regionalnom centru
Komasacija
Republiĉke odluke u kojima opština nema
Katastar uticaja
Razvoj PIK Peštera Nisko akumulativne i radno intenzivne privredne
grane su razvijene u Sjenici
Bolja koordiniranost opštinskih i republiĉkih
institutcija Zakonska regulativa
Razvoj rudarstva – eksploatacija prirodnih resursa Nepoštovanje zakona
Iskorišćavanje prirodnih potencijala Svetska ekonomska kriza
Razvoj poslovne infrastrukture koja podrţava Politiĉka nestabilnost
zašticena prirodna dobra
Pojava industrija sa zastarelom i prljavom
Korišćenje i povezivanje ekoloških zahteva i tehnologijom
trendova sa privrednim razvojem – korišćenje
Nekontrolisan razvoj turizma
obnovljivih izvora energije
Razvoj sektora malih i srednjih preduzeća
Auto put Beograd – Juţni Jadran
Regulisanje odnosa sa Srbija šumama
Izgradnja elektro energetskih potencijala – termo
elektrane, hidro elektrane
48
3.3. Društveni razvoj
Problem – Nerazvijen društveni ţivot je uzrokovao intenzivne migracije i siromaštvo i jedan je

od razloga za postojeći status Sjenice kao nerazvijene opštine.
Snage Slabosti
Postoji centar za socijalni rad Nedostatak poslovnog prostora i slabi tehniĉki
resursi u centru za socijalni rad
UraĊena je strategija socijalne zaštite
Nedostatak struĉnih i edukovanih kadrova u
Postoji baza podataka o korisnicima socijalne
CSR i lokalnoj zajednici
zaštite i ciljnih grupa
Postojeća baza podataka ne odraţava stvarno
Dovoljno resursa neophodnih za rad
stanje korisnika socijalne zaštite i ciljnih grupa
U opštini su aktivna tri KUD-a, dok pri KUD
Opšti nedostatak finansijskih sredstava
Jedinstvo postoji kvalitetna dramska sekcija
Ne postoji dom-prihvatilište za stara lica
Postoji biblioteka
Nedostatak sigurne kuće
Dom Zdravlja je kadrovski dobro pokriven
Dom Kulture je u renoviranju već sedam
Vanbolniĉki centar sa porodilištem
godina, dok u selima nema Domova Kulture
Objekti za zdravstvo su u solidnom stanju
Malo je kulturnih sadrţaja
Organizovan je terenski rad i hitna sluţba na
KUD slabo rade jer nemaju prostora za rad
teritoriji cele opštine
Muzej i arhiv ne postoje
Solidan broj sanitetskih vozila sa pratećom
neophodnom opremom Biblioteka je u lošem stanju i ima mali fond
knjiga
Postoji Centar za dijalizu
Lokalni mediji ne postoje, a opština je slabo
10 škola – 2 srednje i 8 osnovnih
zastupljena na regionalnim medijima
5000 uĉenika pohaĊa škole – 1100 u srednjim
Zaštita kulturno istorijskih spomenika je slabo
školama
prisutna
Struĉni kadar u školstvu
Osam ambulanti na terenu i dve zdravstvene
Postoji sportski centar – stadion, sportska hala i stanice na terenu su u lošem stanju
tereni za male sportove
Nedostatak savremenih aparata i opreme
U okviru Srbije se postiţu dobri rezultati u malim potrebne za obavljanje zdravstvenih usluga
sportovima – karate, atletika, zimski sportovi
Nedovoljan broj terenskih vozila – postojeća su
Omladina se masovno bavi sportom amortizovana
Tradicija Sjenice u nordijskom skijanju Školski objekti su dotrajali i slabo opremljeni
Odliĉni klimatski uslovi za razvoj sporta i Školski kapaciteti ne zadovoljavaju potrebe
pripreme sportista Sjenice -Jedna od osnovnih škola radi u tri
smene
U Sjenici postoji jedno obdanište
Nijedna škola na terenu nema fiskulturnu salu
Aktivne su narodne kuhinje
Prevoz uĉenika zbog loših puteva i loših
Odrţavaju se razliĉite manifestacije (šišanje
klimatskih prilika nije najbolje organizovan
ovaca, seoski vašari, konjske trke, poljoprivredni
sajam i sl.) Slab struĉni kadar u odreĊenom broju sportova
Limitiran broj sportova kojim se deca i mladi
49
mogu baviti
Nedovoljan broj sportskih objekata i igrališta
Obdanište je prebukirano obzirom da je
kapaciteta 113 dece, a već sada se u njemu
nalazi preko 150 dece
Neadekvatni uslovi organizovanja
predškolskog obrazovanja u selima
Ne postoje Centri za okupljanje – mladih,
osobe sa posebnim potrebama
Kancelarija za mlade ne postoji
Nevladin sektor i civilni sektor nije razvijen
Mogućnosti Pretnje
Ekonomski razvoj opštine Opština Sjenica je nerazvijena opština sa
visokim procentom siromaštva
Korišćenje Republiĉkih fondova
Uvećanje broja korisnika socijalne zaštite
Veća pomoć drţave nerazvijenim podruĉjima
Povećan broj lica sa psihiĉkim problemima
Projekti u oblasti socijalne zaštite
usled siromaštva i nerešenih porodiĉnih i
Podizanje staraĉkog doma i ostalih ustanova drugih problema
poput sigurne kuće
Staraĉka domaćinstva
Završetak Doma Kulture
Odumiranje sela
Razvoj kulturnih sadrţaja
Migracije stanovništva, a posebno
Renoviranje ambulanti i zdravstvenih stanica visokostruĉnog kadra
Nabavka savremene opreme i opremanje doma Stanovništvo nema interesa za kulturnim
zdravlja, zdravstvenih stanica i ambulanti aktivnostima
Specijalizacije i uţe specijalizacije Limitirane nadleţnosti opštine
Podizanje kvaliteta usluga Loša putna mreţa
Osnivanje opšte bolnice Oštra klima i nedostupnost pojedinih sela u
zimskim mesecima
Razmena iskustava kroz regionalnu i
meĊunarodnu saradnju Neregulisan administrativni status opštine u
republiĉkom rasporedu
Rekonstrukcija postojećih škola i izgradnja novih
školskih objekata Mali broj uĉenika u pojedinim školama
Modernizacija škola Nastavnici nisu zainteresovani i motivisani za
razvoj sporta kroz vannastavne aktivnosti
Veća pomoć razvoju sporta
Loša zakonska rešenja u pojedinim oblastima
Razvoj sporta povezati sa razvojem turizma –
pripreme sportista Nedostatak poslovnog prostora
Otvaranje privatnih obdaništa Predrasude
Obezbediti prostor za razliĉite aktivnosti Stanovništvo nije zainteresovano za društveni
ţivot
Slab rad sluţbi
Podeljena islamska zajednica
50
3.4. Zaštita životne sredine
Problem – Sjenica je opština bogata prirodnim bogatstvima, ali su u njoj isto tako prisutni brojni
ekološki problemi od kojih je najznaĉajniji nepostojanje sanitarne deponije.
Snage Slabosti
Geografski poloţaj Sjenice Nerazvijena komunalna infrastruktura
Prirodne predispozicije (brdsko-planinsko Komunalno preduzeće ne raspolaţe sa
podruĉje, nadmorska visina) mehanizacijom i opremom za odrţavanje
Ne postoji industrijska proizvodnja niti prljave Ne postoji zvaniĉna deponija na lokalnom
tehnologije nivou
Ekološki ĉista sredina (voda, vazduh, zemljište) Divlje deponije
Prirodni resursi – bogatstvo šuma, voda i sl. Nema dovoljno kadra koji se bavi zaštitom
ţivotne sredine
Pešterska visoravan
Niska ekološka svest
Velika površina pod zaštićenim prirodnim
zonama – Golija (park prirode), klisura reke Uvac Opština finansijski ne podrţava razvoj i
(prirodni rezervat), Gutevica (strogi prirodni promociju ekoloških vrednosti – Ne postoji
rezervat), Paljevine (prirodno nalazište Fond za ekologiju
piramidalnog varijeteta jele)
U opštini se sakuplja i reciklira mala koliĉina
Razvijen biodiverzitet otpada
Veliki broj pećinskih sistema: Usaĉko-ledeni Klaniĉni otpad nema rešen problem odlaganja
sistem,Tubića pećina i Đalovića klisura sa
Mini preradni kapaciteti se nalaze u gradskoj
pećinskim sistemom
sredini
Brojne nevladine organizacije – tri nevladine
Ne postoji sistem preĉišćavanja otpada u
organizacije koje se bave zaštitom ţivotne
preradnim kapacitetima
sredine, udruţenja lovaca i ribolovaca, izviĊaĉa,
planinara,istrazivaĉa, gorana i speleologa Stoĉno groblje i kafilerija ne postoje
Najveće lovište u Srbiji se nalazi na podrucju Erozija na pojedinim lokalitetima
opštine
Pojedini potezi u opštini su potpuno napušteni
Brojna mesta za ribolov (npr. Giljeva)
Osnovan Fond za zaštitu beloglavog supa Klizišta na potezu selo Uvac i Duga Poljana
Uradjen je idejni projekat za preĉišćavanje i Vodotokovi nisu ureĊeni
uklanjanje otpadnih voda
Siromašan riblji fond
Uradjen je prostorni plan rezervata Uvac od
strane Ministarstva za zaštitu ţivotne sredine Mali broj lovoĉuvara
Republike Srbije
Postoji preduzeće za sakupljanje i reciklaţu
otpada
Definisan prostor za odlaganje gradjevinskog
otpada
Mogućnosti Pretnje
Izrada studije izvodljivosti za pitanje deponovanja Drţava upravlja zaštićenim zonama
51
otpada
Limitirane nadleţnosti opština
Saniranje deponije Uvac i divljih deponija
Neregulisan administrativni status opštine
SprovoĊenje regionalnog plana upravljanja Sjenica u regionalnom rasporedu Srbije
otpadom
Loša zakonska rešenja
Imenovanje ekološkog inspektora u opštini
Nepoštovanje zakonskih rešenja
Sjenica
Nekontrolisan razvoj turizma
Uspostavljanje meĊuopštinske i prekograniĉne
saradnje Divlja gradnja
Razvoj projekata u cilju lakšeg pristupa domaćim Nekontrolisan razvoj industrije i pojava prljavih
i stranim fondovima (npr. PROGRESS projekat) tehnologija
Bolja saradnja sa republiĉkim institucijama i veća Podizanje termo elektrane i rudnika
iskorišćenost republiĉkih sredstava
Aerodrom nerašćišćen od mina posle
Korišćenje predpristupnih sredstava EU za razvoj bombardovanja
ekologije (npr. MSP – IPA 2007)
Nekontrolisana upotreba hemijskih sredstava u
Promocija obnovljivih izvora energije pojedinim delovima opštine i u pojedinim
poljoprivrednim proizvodnjama (npr.
Promocija i dalje unapreĊenje procesa reciklaţe
proizvodnja krompira)
Sistemski razvoj lova i ribolova
Krivolov
Ĉišćenje i poribljavanje reĉnih tokova
Smanjen lovni i ribolovni fond
UreĊenje slivova i borba protiv poplavnih voda
Nedostatak finansijskih sredstava za prioritetne
nakon topljenja snega
ekološke projekte
Zajedniĉki rad sa Srbija šumama na unapreĊenju
Predpristupna sredstva EU nisu dostupna
ţivotne sredine
Postojanje znaĉajnijih prioriteta u razvoju
Pošumljavanja
opštine kao npr. privredni razvoj
Planska borba protiv erozije
Sedište Fonda za zaštitu beloglavog supa se
Privredni i poljoprivredni razvoj u skladu sa nalazi u Novoj Varoši
ekološkim standardima
Nedostatak regionalnih inicijativa
Iskoristiti Fond za zaštitu beloglavog supa
Sporost u sprovodjenju reformi u oblasti
upravljanja otpadom
52
4. Strateški dokument
4.1 Vizija,prioriteti i ciljevi
Redni Prioritet/vizija Opšti ciljevi Posebni ciljevi

broj
1. Prioritet 1.1. Podignut je kvalitet i Horizontano i vertikalno
povećana duţina ulica i obeleţavanje ulica
UreĊen gradski
lokalnih puteva prema
centar, izgradnja nove Povećana duţina asfaltiranih
savremenim elementima
i rekonstrukcija lokalnih puteva i ulica
puta
postojeće
infrastrukture u cilju Produţenje lokalnih puteva i ulica
podizanja kvaliteta Poboljšanje kvaliteta postojeće
ţivota stanovništva na putne mreţe
gradskom i seoskom
podruĉju 1.2. Vodosnabdevanje Vodovodna mreţa je produţena
je poboljšano, dok je
Vodovodna mreţa je
vodovodna mreţa
rekonstruisana i u najvećoj meri
Vizija rekonstruisana i
zamenjena
znaĉajno produţena
Sjenica kao grad na Smanjenje gubitaka u vodovodnoj
1005 m nadmorske mreţi
visine je osvetljena,
ureĊena i mirna Izgradnja vodovodnog kruţnog
opština širokih i prstena i dva rezervoara
asfaltiranih ulica, Jaĉanje postojećih seoskih
ureĊenog gradskog vodovoda
centra koja je potpuno
pokrivena kvalitetnom 1.3. Kanalizacijom je Kanalizaciona mreţa je
i modernom obuhvaćena kompletna produţena i proširena
komunalnom i putnom gradska sredina
Produţenje kolektora i izgradnja
infrastrukturom koja stanice za preĉišćavanje otpadnih
ima rešenu putnu voda
komunikaciju sa
pešterskim selima Izgradnja atmosferske
tokom cele godine, kanalizacije
kroz koju prolazi Privredni subjekti imaju
autoput i u kome radi manipulaciju otpadnim vodama u
aerodrom Dubinje. skladu sa najvišim standardima
Kvalitetno odrţavanje
kanalizacione i atmosferske
mreţe
1.4. Kvalitet isporuke Izgradnja dalekovodne mreţe sa
53
elektriĉne energije je distributivnim trafo stanicama
podignut na propisane
Poboljšanje nisko naponske
standarde
mreţe
Izgradnja kruţnog prstena –
dvostrano napajanje Sjenice
Rekonstrukcija i produţenje
mreţe postojeće javne rasvete
Završetak zapoĉetih radova na
postavljanju podzemne PTT
mreţe
1.5. Rešen je problem Formirana je opštinska deponija
deponija
Saniranje divljih deponija
Klasifikacija otpada po vrsti u cilju
recikliranja
1.6. Modernizacija i Tehniĉko i organizaciono jaĉanje
kvalitetniji rad postojećih rada javnih preduzeća
javnih preduzeća
Efikasnija naplata komunalnih
usluga
1.7. UreĊena gradska Izrada planskih i strateških
sredina dokumenata
Urbanistiĉko sredjivanje gradske
sredine
Problem grobalja u Sjenici je
dugoroĉno rešen
Seoske sredine su kvalitetno
povezane sa gradom razvijenim
sistemom javnog prevoza
2. Prioritet 2.1. Poljoprivredna Povećanje poljoprivredne
proizvodnja je razvijena i proizvodnje sa posebnim
Ubrzani privredni
organizovana na akcentom na razvoj stoĉarstva
razvoj sa što većim
savremenim principima
stepenom finalizacije Ekonomsko jaĉanje i
uz puno poštovanje
proizvoda i modernizacija poljoprivredne
farmera, tradicije,
modernizovana i proizvodnje na domaćinstvima
standarda kvaliteta i
visoko organizovana
ţivotne sredine Poljoprivredne sluţbe, udruţenja i
poljoprivredna
proizvodnja i zadruge su formirane,
turistiĉka ponuda organizovane, funkcionalne,
obezbeĊuju ekonomski efikasne i u funkciji su
pomoći poljoprivrednicima
ekonomski
prosperitet. Najveći broj poljoprivrednih
proizvoda ima siguran plasman
na trţištu
54
Vizija Sjeniĉki poljoprivredni proizvodi
su proverenog kvaliteta i
Sjeniĉko pešterska
brendirani
visoravan visoko
razvijen poljoprivredni Poljoprivredna proizvodnja je
region sa jakim i ţivim diverzifikovana
selima i visoko
2.2. Turistiĉka ponuda Turistiĉka organizacija je
produktivnom
Sjenice je raznovrsna i funkcionalna i koordinira rad
proizvodnjom
zauzima znaĉajno turistiĉkih agencija
brendiranih i
tradicionalnih mesto u turistiĉkoj
Formirana raznovrsna i
ponudi Srbije
poljoprivrednih zajedniĉka turistiĉka ponuda na
proizvoda i zanata. nivou opštine i regiona
Formirana je inicijalna
turistiĉka ponuda Smeštajni kapaciteti su znaĉajno
seoskog turizma u povećani u hotelskom i seoskom
kojoj se nudi smeštaj turizmu
u tradicionalno Turistiĉki potencijali su
oporavljenim seoskim promovisani
domacinstvima.
2.3. Diverzifikacija Domaća radinost je saĉuvana od
Sjenica je 2020. aktivnosti na selu u cilju zaborava i predstavlja izvor
godine ĉist i udoban oĉuvanja starih zanata, prihoda domaćinstvima
dom, bez migracija, sa kulturnih i drugih
malim brojem UnapreĊenje znanja i veština u
vrednosti Sjenice
nezaposlenih, radu tradicionalnih proizvoda
svrstana u kategoriju 2.4. Preduzetnĉki sektor Preduzetniĉki sektor je povezan,
privredno razvijenih je razvijen informisan i edukovan sa
opština, sa razvijenom kvalitetnim menadţerskim kadrom
poslovnom
infrastrukturom i Ekonomsko i tehniĉko jaĉanje
znaĉajnim nivoom preduslova razvoja
investicija u ĉiste preduzetniĉkog sektora
tehnologije
3. Prioritet 3.1. Usluge socijalne Razvijati ureĊen i funkcionalan

zaštite su dostupne sistem usluga u oblasti socijalne
Društveni razvoj je put
zaštite koji podrţava socijalnu
Sjenice za izlazak iz
ravnopravnost svih graĊana
nerazvijenosti i
opštine Sjenica stvarajući uslove
smanjenja siromaštva.
za ravnopravnost
marginalizovanih grupa u pogledu
Vizija ostvarivanja zaposlenosti, rodne
ravnopravnosti i ostvarivanje
Sjenica je 2020. društvenih uloga
godine opština bez
migracija i siromaštva Razvijati kapacitete sluţbi u
i ne pripada kategoriji opremi i struĉnim kadrovima koji
nerazvijenih opština. obezbeĊuju ravnomeran i
Mesto je usklaĊen razvoj opštine u svim
oblastima socijalne politike
55
zadovoljavanja
Jaĉati mreţu lokalnih socijalnih
ţivotnog standarda
aktera na definisanju,
gde u porodici i
identifikovanju i brţem rešavanju
društvenoj zajednici
problema pojedinca, porodice i
će graĊani
zajednice
zadovoljavati sve
svoje socijalne i druge Planirati, pribavljati i odgovorno
potrebe uz pomoć upravljati sredstvima namenjenim
izgraĊenog i odrţivog razvoju mreţe podrške svim
sistema društvenog korisniĉkim grupama
razvoja
3.2. Stvoren je ambijent Rekonstrukcija i izgradnja
za kvalitetno školovanja predškolskih i školskih objekata
Podizanje nivoa opremljenosti
predškolskih i školskih ustanova
Uspostavljanje optimalnog
sistema prevoza
Izgradnja školskih fiskulturnih sala
sa opremom
Permanentno usavršavanje
struĉnog kadra
3.3. Stanovništvu je Edukacija stanovništva i
dostupna kvalitetna i razvijanje aktivnosti za
pravovremena spreĉavanje i rano otkrivanje
zdravstvena zaštita bolesti
Kvalitetne zdravstvene usluge su
dostupne u selima
Stvaranje dobrih uslova za rad
medicinskog osoblja, boravak i
leĉenje pacijenata
3.4. Kulturne aktivnosti Stvaranje uslova i prostora za
su raznovrsne i kulturne aktivnosti
kvalitetne
Afirmacija kulturnih aktivnosti u
cilju razvoja turistiĉkih sadrţaja
Razvoj regionalne i meĊunarodne
saradnje
Formiranje novih kulturnih
sadrţaja
Zaštita kulturno-istorijskih
spomenika
Ukljuĉivanje stanovništva,a
posebno mladih u kulturni i
društveni ţivot
3.5. Kroz razvijenu Izgradnja novih sportskih terena i
56
sportsku infrastrukturu i sadrţaja sa posebnim ciljem na
resurse je omogućeno razvoj sadrţaja za zimske
profesionalno i sportove
rekreativno bavljenje
Omasovljenje sportskih aktivnosti
sportom
uz posebnu brigu o talentovanim
sportistima
Jaĉanje saradnje sportskih
klubova sa drugim klubovima u
Republici i inostranstvu
3.6. Opštinske usluge su Lokalna samouprava je brza,
kvalitetne i dostupne efikasna i dostupna u pruţanju
usluga graĊanstvu
Povećana je bezbednost i
sigurnost graĊana
Civilni sektor se razvija
4. Prioritet 4.1. Podizanje ekološke Razvijen sistem informisanja i
svesti edukacije dece, stanovništva,
Oĉuvanje ţivotne
privrednih subjekata i društvenih
sredine i prirodnih
organizacija u oblasti zaštite
bogatstava uz odrţivo
ţivotne sredine
korišćenje prirodnih
resursa Lokalne akcije stanovništva u
oblasti zaštite ţivotne sredine su
razvijene
Vizija
Sjenica uĉestvuje u regionalnim
Ĉista opština visoke pograniĉnim i meĊunarodnim
ekološke svesti sa projektima zaštite ţivotne sredine
rešenim pitanjem
komunalnog otpada, 4.2. Uspostavljen sistem Izrada planskih dokumenata
racionalnim za oĉuvanje i staranje o (planski dokumenti su usklaĊeni
korišćenjem prirodnih prirodnim resursima i sa zahtevima za oĉuvanje ţivotne
resursa i Peštera, bogastvima sredine)
bogatog biljnog i Efikasna saradnja sa
ţivotinjskog organizacijama koje rukovode
biodiverziteta i zaštićenim prirodnim dobrima
oĉuvanim prirodnim
bogatstvima. Uspostavljen je sistem efikasne
kontrole oĉuvanja i staranja o
prirodnim resursima i bogastvima
koji su pod nadleţnošću opštine
Urbane sredine i privreda ne
zagaĊuju ţivotnu sredinu
57
4.2. Strateški prioriteti
Prioritet 1.: UreĊen gradski centar, izgradnja nove i rekonstrukcija postojeće infrastrukture u cilju podizanja kvaliteta
ţivota stanovništva na gradskom i seoskom podruĉju
Vizija: Sjenica kao grad na 1005 m nadmorske visine je osvetljena, ureĎena i mirna opština širokih i asfaltiranih ulica, ureĎenog
gradskog centra koja je potpuno pokrivena kvalitetnom i modernom komunalnom i putnom infrastrukturom koja ima rešenu putnu
komunikaciju sa pešterskim selima tokom cele godine, kroz koju prolazi autoput i u kome radi aerodrom Dubinje.
Indikatori
Opšti ciljevi Posebni ciljevi Najvaţnije akcije Nivo vaţnosti
odrţivosti
Izrada horizontalne i
Horizontano i vertikalno obeleţavanje ulica vertikalne signalizacije na
ulicama u gradu
1.1. Podignut je kvalitet Povećana duţina asfaltiranih lokalnih
i povećana duţina ulica puteva i ulica Asfaltiranje ulica u gradu Duţina
i lokalnih puteva prema puteva u km 5
Produţenje lokalnih puteva i ulica Asfaltiranje lokalnih puteva
savremenim elementima po km2
puta Poboljšanje kvaliteta postojeće putne Izgradnja ulica i lokalnih
mreţe puteva
Rekonstrukcija ulica
Izgradnja vodovodne
Vodovodna mreţa je produţena mreţe do naselja
Vodovodna mreţa je rekonstruisana i u Zamena azbestnih %
1.2. Vodosnabdevanje je domaćinstava
najvećoj meri zamenjena vodovodnih cevi
poboljšano, dok je sa sigurnim
vodovodna mreţa Smanjenje gubitaka u vodovodnoj mreţi Ugradnja siber ventila, pristupom 5
rekonstruisana i reduktora pritiska vodi za piće
Izgradnja vodovodnog kruţnog prstena i
znaĉajno produţena
dva rezervoara Izgradnja kruţnog prstena
Jaĉanje postojećih seoskih vodovoda Izgradnja dva rezervoara
od 1500 m3 vode
58
Rekonstrukcija i
revitalizacija Štavljanskog I
Pešterskog vodovoda
Kanalizaciona mreţa je produţena i Izgradnja kanalizacione

proširena mreze
Produţenje kolektora i izgradnja stanice za Izgradnja i produţenje Upravljanje
preĉišćavanje otpadnih voda kolektora otpadnim
1.3. Kanalizacijom je vodama u
Izgradnja atmosferske kanalizacije Izgradnja atmosferske
obuhvaćena kompletna gradskim 5
gradska sredina Privredni subjekti imaju manipulaciju kanalizacije u gradskim
sredinama
otpadnim vodama u skladu sa najvišim ulicama
standardima Izgradnja individualnih
Kvalitetno odrţavanje kanalizacione i sistema za preĉišćavanje
atmosferske mreţe otpadnih voda
Rekonstrukcija 10 KV
dalekovoda
Rekonstrukcija i zamena
Izgradnja dalekovodne mreţe sa trafo stanica
distributivnim trafo stanicama
Izgradnja novih trafo Ukupna
Poboljšanje nisko naponske mreţe stanica potrošnja
1.4. Kvalitet isporuke energije po
Izgradnja kruţnog prstena – dvostrano Rekonstrukcija NN mreţe
elektriĉne energije je vrstama
napajanje Sjenice 4
podignut na propisane Izgradnja NN mreţe goriva
standarde Rekonstrukcija i produţenje mreţe
postojeće javne rasvete Rekonstrukcija 35 KV Ukupni prihod
dalekovoda domaćinstava
Završetak zapoĉetih radova na
postavljanju podzemne PTT mreţe Rekonstrukcija 35 KV
trafostanica
Izgradnja javne rasvete u
Sjenici
59
Postavljanje podzemne
PTT mreţe
Formirana je opštinska deponija

Formiranje prihvatne Koliĉina
1.5. Rešen je problem Saniranje divljih deponija opštinske deponije otpada po
4
deponija vrsti
Klasifikacija otpada po vrsti u cilju Ĉišćenje divljih deponija odlaganja
recikliranja
1.6. Modernizacija i Tehniĉko i organizaciono jaĉanje rada Nabavka vozila

Fiskalni
kvalitetniji rad javnih preduzeća Nabavka opreme kapacitet 5
postojećih javnih
Efikasnija naplata komunalnih usluga opštine
preduzeća Edukacija i obuke
Izrada planova detaljne

Izrada planskih i strateških dokumenata
regulacije Obim
Urbanistiĉko sredjivanje gradske sredine unutrašnjih
Izgradnja i ureĊenje
SDI po glavi
1.7. UreĊena gradska Problem grobalja u Sjenici je dugoroĉno grobalja
stanovnika 4
sredina rešen
Formiranje prigradskog
Fiskalni
Seoske sredine su kvalitetno povezane sa prevoza
kapacitet
gradom razvijenim sistemom javnog
UreĊenje parking mesta u opštine
prevoza
gradu
60
Komentar: odrţavanja kanalizacione mreţe je jedan od vaţnih ciljeva kao i
Sjenica je usled nedostatka sredstava infrastrukturno slabo uspostavljanje pravilne manipulacije otpadnim vodama u skladu sa
opremljena opština sa zastarelim tehnološkim rešenjima i najvišim standardima.
nedovršenim urbanistiĉkim planiranjem. U opštini su prisutni brojni  Kvalitet isporuke elektriĉne energije je podignut na
komunalni problemi koje u narednom periodu treba rešiti. Usled propisane standarde
toga su definisani sledeći prioriteti u oblasti infrastrukture: U Sjenici je slabo razvijena nisko i srednje naponska mreţa. Ne
 Podignut je kvalitet i povećana duţina ulica i lokalnih postoji zatvoren kruţni prsten u napajanju strujom. Gubitci na
puteva prema savremenim elementima puta mreţama su veliki. Sa izuzetkom gradske mreţe, stubovi nisko
naponske mreţe su drveni. Nisko naponska mreţa na seoskom
Po statistiĉkim podacima, Sjenica ima dobru duţinu puteva mereno podruĉju je u lošem stanju. Trafo stanice su zastarele. Navedeni
u odnosu na površinu opštine, ali je postojeća putna mreţa u lošem problemi se mogu rešiti izgradnjom dalekovodne mreţe sa
stanju i mora se uloţiti znaĉajan napor u cilju njenog poboljšanja. U distributivnim trafo stanicama, poboljšanjem nisko naponske mreţe,
narednom periodu je jedan od najvaţnijih prioriteta opštine Sjenica izgradnjom kruţnog prstena – dvostrano napajanje Sjenice.
povećanje duţine asfaltiranih lokalnih puteva i ulica kao i
Dodatno, ciljevi razvoja nameću potrebu rekonstrukcije i produţenja
produţenje postojećih lokalnih puteva i ulica. TakoĊe, u okviru ovog
mreţe postojeće javne rasvete kao i završetak radova na
strateškog cilja je potrebno raditi na horizontalnom i vertikalnom
postavljanju podzemne PTT mreţe.
obeleţavanju ulica i saobraćajnica.
 Rešen je problem deponija
 Vodosnabdevanje je poboljšano, dok je vodovodna mreţa
rekonstruisana i znaĉajno produţena U Sjenici nema zvaniĉno registrovane deponije koja ispunjava
tehniĉko-tehnološke zahteve. U narednom periodu je potrebno rešiti
Uprkos bogatom vodnom potencijalu, procenat domaćinstava sa
problem odlaganja otpada ali i sanirati divlje deponije nastale u
sigurnim pristupom vodi za piće je znatno niţi u odnosu na
proteklom periodu.
Republiĉki prosek. Najveći deo vodovodne mreţe je star i nalazi se
u lošem stanju. Ĉeste su nestašice vode, posebno tokom letnjeg  Modernizacija i kvalitetniji rad postojećih javnih preduzeća
perioda. Dodatni problem je ĉinjenica da oko 70% vodovodne Razvoj infrastrukture u narednom periodu mora da prati i adekvatno
mreţe ĉine azbestne cevi. Usled toga se kao strateški cilj u tehniĉko i organizaciono jaĉanje rada javnih preduzeća, ali i
budućem razvoju nameće potreba produţenja vodovodne mreţe, efikasnija naplata komunalnih usluga.
njena rekonstrukcija i zamena, kao i jaĉanje postojećih seoskih  UreĊena gradska sredina
vodovoda. U perspektivi je neophodno raditi na izgradnji
vodovodnog kruţnog prstena i novih rezervoara vode. Za kvalitetan društveno-ekonomski razvoj Sjenice neophodna je
izrada niza planskih i strateških dokumenata, kao i urbanistiĉko
 Kanalizacijom je obuhvaćena kompletna gradska sredina sreĊivanje gradske sredine i kvalitetno povezivanje seoskih sredina
Kanalizaciona mreţa se susreće sa sliĉnim problemima kao i sa opštinskim centrom.
vodovod. U narednom periodu se mora raditi na produţenju i Postavljeni ciljevi treba da doprinesu ostvarivanju vizije:
proširenju kanalizacione mreţe, produţenju kolektora i izgradnji
stanice za preĉišćavanje otpadnih voda. Podizanje kvaliteta
61
Sjenica kao grad na 1005 m nadmorske visine je osvetljena,
ureĎena i mirna opština širokih i asfaltiranih ulica, ureĎenog
gradskog centra koja je potpuno pokrivena kvalitetnom i modernom
komunalnom i putnom infrastrukturom koja ima rešenu putnu
komunikaciju sa pešterskim selima tokom cele godine, kroz koju
prolazi autoput i u kome radi aerodrom Dubinje.
62
Prioritet 2: Ubrzani privredni razvoj sa što većim stepenom finalizacije proizvoda i modernizovana i visoko organizovana
poljoprivredna proizvodnja i turistiĉka ponuda obezbeĊuju ekonomski prosperitet.
Vizija: Sjeničko pešterska visoravan visoko razvijen poljoprivredni region sa jakim i ţivim selima i visoko produktivnom proizvodnjom
brendiranih i tradicionalnih poljoprivrednih proizvoda i zanata. Formirana je inicijalna turistička ponuda seoskog turizma u kojoj se
nudi smeštaj u tradicionalno oporavljenim seoskim domacinstvima.
Sjenica je 2020. godine čist i udoban dom, bez migracija, sa malim brojem nezaposlenih, svrstana u kategoriju privredno razvijenih
opština, sa razvijenom poslovnom infrastrukturom i značajnim nivoom investicija u čiste tehnologije
Nivo
Opšti ciljevi Posebni ciljevi Najvaţnije akcije Indikatori
implementacije
Povećanje poljoprivredne proizvodnje sa Izrada i implementacija
posebnim akcentom na razvoj akcionog plana za razvoj
stoĉarstva poljoprivrede
Ekonomsko jaĉanje i modernizacija Poboljšanje rasnog
2.1. Poljoprivredna poljoprivredne proizvodnje na sastava
proizvodnja je domaćinstvima
Uvodjenje nove
razvijena i Poljoprivredne sluţbe, udruţenja i mehanizacije i opreme
organizovana na zadruge su formirane, organizovane, Broj
savremenim Formiranje novih i registrovanih
funkcionalne, ekonomski efikasne i u 4
principima uz puno jaĉanje postojećih poljoprivrednih
funkciji su pomoći poljoprivrednicima
poštovanje farmera, poljoprivrednih udruţenja gazdinstava
tradicije, standarda Najveći broj poljoprivrednih proizvoda
Podizanje kvaliteta i
kvaliteta i ţivotne ima siguran plasman na trţištu
kvantiteta u primarnoj
sredine Sjeniĉki poljoprivredni proizvodi su proizvodnji
brendirani
Edukacija
Poljoprivredna proizvodnja je
Tehniĉka podrška
diverzifikovana
Zaštita porekla i kvaliteta
63
Turistiĉka organizacija je funkcionalna i Koeficijent
koordinira rad turistiĉkih agencija zaposlenosti
Kategorizacija smeštaja
Formirana raznovrsna i zajedniĉka Fiskalni
Tehniĉko i kadrovsko
turistiĉka ponuda na nivou opštine i kapacitet
2.2. Turistiĉka ponuda jaĉanje TOZ
regiona opštine
Sjenice je raznovrsna i
Organizovanje turistiĉkih
zauzima znaĉajno Smeštajni kapaciteti su znaĉajno Broj 4
manifestacija
mesto u turistiĉkoj povećani u hotelskom i seoskom stanovnika na
ponudi Srbije turizmu Izgradnja staza jedan objekat
društvenih,
Turistiĉki potencijali su promovisani UreĊenje turistiĉkih
kulturnih i
lokacija
rekreativnih
objekata
Domaća radinost je saĉuvana od Edukacija
zaborava i predstavlja izvor prihoda
Jaĉanje udruţenja SC i
2.3. Diverzifikacija domaćinstvima
njegovo omasovljavanje Ukupan prihod
aktivnosti na selu u
UnapreĊenje znanja i veština u radu domaćinstava
cilju oĉuvanja starih Pomoć u nabavci mini
tradicionalnih proizvoda 3
zanata, kulturnih i opreme za proizvodnju Koeficijent
drugih vrednosti zaposlenosti
Formiranje prodajnih
Sjenice
mesta
Promocija i saradnja
Preduzetniĉki sektor je povezan, Formiranje kluba
informisan i edukovan sa kvalitetnim privrednika i Broj
menadţerskim kadrom preduzetnika registrovanih
Ekonomsko i tehniĉko jaĉanje Podrška uĉesšću privrednih
2.4. Preduzetnĉki subjekata na
preduslova razvoja preduzetniĉkog predstavnika lokalne 4
sektor je razvijen 1000
sektora privrede na sajmovima i
drugim manifestacijama stanovnika
Formiranje kancelarije za
lokalni ekonomski razvoj
64
Komentari:
Opština Sjenica se nalazi u kategoriji nerazvijenih opština.
Osnovne privredne grane su tekstilna industrija, poljoprivreda i
rudarstvo i energetika. Izraţena je nezaposlenost i slabo
razvijeno preduzetništvo.
Ekonomski razvoj je zbog toga jedan od najvaţnijih prioriteta u
odrţivom razvoju Sjenice.
Postojeće probleme u narednom periodu treba rešavati, usled
ĉega se kao strateški cilj postavlja ubrzani privredni razvoj sa
što većim stepenom finalizacije proizvoda i modernizovanje i
organizovanje poljoprivredne proizvodnje. Turistiĉka ponuda
koja do sada nije bila razvijena, u narednom periodu treba da
obezbedi ekonomski prosperitet.
Ekonomski razvoj se moţe obezbediti ispunjenjem navedenih
strateških ciljeva:
 Razvoj i organizovanje poljoprivredne proizvodnje na
savremenim principima uz puno poštovanje farmera, tradicije,
standarda kvaliteta i ţivotne sredine
 Stvaranje raznovrsne turistiĉke ponude koja će zauzimati
znaĉajno mesto u turistiĉkoj ponudi Srbije
 Diverzifikacija aktivnosti na selu u cilju oĉuvanja starih
zanata, kulturnih i drugih vrednosti Sjenice
 Razvoj preduzetniĉkog sektora.
65
Prioritet 3: Društveni razvoj je put Sjenice za izlazak iz nerazvijenosti i smanjenja siromaštva.
Vizija: Sjenica je 2020. godine opština bez migracija i siromaštva i ne pripada kategoriji nerazvijenih opština. Mesto je zadovoljavanja
ţivotnog standarda gde u porodici i društvenoj zajednici će graĎani zadovoljavati sve svoje socijalne i druge potrebe uz pomoć
izgraĎenog i odrţivog sistema društvenog razvoja.
Opšti ciljevi Posebni ciljevi Najvaţnije akcije Indikatori Nivo vaţnosti

Obezbediti baziĉnu
egzistenciju najugroţenijih
i siromaštvom pogoĊenih
porodica
Razvijati uslugu
hraniteljstva kao oblik
podrške deci u odrastanju
Razvijati ureĊen i funkcionalan sistem
usluga u oblasti socijalne zaštite Razviti sistem podrške Uĉešće
starim i nemoćnim licima korisnika
Razvijati kapacitete sluţbi u opremi i
3.1. Usluge socijalne struĉnim kadrovima Razviti sveobuhvatne socijalne
4
zaštite su dostupne preventivne programe i zaštite u
Jaĉati mreţu lokalnih socijalnih aktera ukupnom
programe resocijalizacije
Planirati, pribavljati i odgovorno upravljati za maloletnike stanovništvu
sredstvima
Unaprediti socijalni status
ţene
Razvijati mreţu
organizacija i udruţenja
graĊana koja zastupaju
interese osetljivih, ranjivih i
marginalizovanih grupa
66
Podizanje nivoa opremljenosti predškolskih
i školskih ustanova Izgradnja obdaništa
Udeo
Rekonstrukcija i izgradnja predškolskih i Rekonstrukcija školskih stanovnika sa
školskih objekata objekata srednjom,
3.2. Stvoren je ambijent
višom i 5
za kvalitetno školovanja Uspostavljanje optimalnog sistema Nabavka opreme i uĉila
visokom
prevoza dece do škola
Izgradnja fiskulturnih sala struĉnom
Izgradnja fiskulturnih sala po školama spremom
Prevoz uĉenika
Permanentno usavršavanje struĉnog kadra
ObezbeĊenje opreme i
sredstava
Rekonstrukcija
zdravstvenih stanica i
ambulanti
Edukacija stanovništva i razvijanje
Formiranje punkta hitne
aktivnosti za spreĉavanje i rano otkrivanje
sluţbe u Dugoj Poljani
bolesti
3.3. Stanovništvu je
Nabavka terenskih vozila Broj
dostupna kvalitetna i Kvalitetne zdravstvene usluge su dostupne
stanovnika na 5
pravovremena u selima Proširenje, rekonstrukcija i
jednog lekara
zdravstvena zaštita ureĊenja Doma Zdravlja
Stvaranje dobrih uslova za rad
medicinskog osoblja, boravak i leĉenje Opremanje sluţbe hitne
pacijenata medicinske pomoći i
nabavka mobilne
ambulante
Edukacija, obuka i struĉno
usavršavanje medicinskog
kadra
Završetak Doma Kulture i Broj
Stvaranje uslova i prostora za kulturne
3.4. Kulturne aktivnosti adaptiranje seoskih stanovnika na
aktivnosti
su raznovrsne i Domova Kulture jedan objekat 4
kvalitetne Afirmacija kulturnih aktivnosti u cilju društvenih,
Smotre narodnog
razvoja turistiĉkih sadrţaja kulturnih i
stvaralaštva “Susreti sela”
67
rekreativnih
Razvoj regionalne i meĊunarodne saradnje Povezivanje sa LS u
aktivnosti
okruţenju
Formiranje novih kulturnih sadţaja
Jaĉanje odnosa sa
Zaštita kulturno-istorijskih spomenika
dijasporom
Ukljuĉivanje stanovništva, a posebno
Zaštita i konzervacija
mladih u kulturni i društveni ţivot
postojećih arheoloških
nalazišta
Formiranje sekcija
umetniĉkih društava
IzgraĊen otvoren olimpijski
Izgradnja novih sportskih terena i sadrţaja bazen i teniski teren
sa posebnim ciljem na razvoj sadrţaja za Broj
3.5. Kroz razvijenu Izgradnja i ureĊenje terena
zimske sportove stanovnika na
sportsku infrastrukturu i za nordijske discipline jedan objekat
resurse je omogućeno Omasovljenje sportskih aktivnosti uz
Izgradnja ţiĉare i objekata društvenih, 4
profesionalno i posebnu brigu o talentovanim sportistima
za alpsko skijanje na kulturnih i
rekreativno bavljenje
Jaĉanje saradnje sportskih klubova sa lokalitetu Jadovnik rekreativnih
sportom
drugim klubovima u Republici i aktivnosti
inostranstvu Oţivljavanje omladinskih
sportskih klubova
ObezbeĊenje dodatnog
poslovno-kancelarijskog
prostora OU Fiskalni
Lokalna samouprava je brza, efikasna i kapacitet
dostupna u pruţanju usluga graĊanstvu Formiranje jedinstvenog opštine
3.6. Opštinske usluge informacionog sistema
Povećana je bezbednost i sigurnost Broj kriviĉnih 4
su kvalitetne i dostupne opštine i odgovarajućih
graĊana dela po
baza podataka
Civilni sektor se razvija mestu
UvoĊenje video nadzora u izvršenja
definisanim delovima
grada
68
Kvalitet ţivota treba da obezbede raznovrsne i kvalitetne
Komentar:
kulturne aktivnosti i razvijena sportska infrastruktura. Posebno
U Sjenici ţivi 27.970 stanovnika, što zahteva postojanje je vaţno animirati stanovništvo, a posebno mlade, za
kvalitetnog društvenog ţivota i odreĊeni nivo usluga u opštini. ukljuĉivanje u kulturni i društveni ţivot opštine. Sportski klubovi
U opštini se nalazi znaĉajan broj institucija poput Centra za se moraju omasoviti, a opština u saradnji sa drugim
socijalni rad, Doma zdravlja, deset škola sa oko 5.000 institucijama preuzeti brigu o talentima. Za navedene ciljeve je
uĉenika/godišnje, obdanište... neophodan razvoj regionalne i meĊunarodne saradnje,
obezbeĊenje uslova i prostora za kulturne i sportske aktivnosti,
S druge strane u opštini nema staraĉkog doma. Dom Kulture izgradnja novih sportskih terena i sadrţaja sa posebnim
je već dugo vremena u izgradnji. Nema muzeja i arhiva. akcentom na razvoj zimskih sportova, razvoj novih sadrţaja
Biblioteka radi u lošim uslovima i ima mali fond knjiga. Ne interesantnih za stanovništvo...
postoje centri za okupljanje mladih.
Kvalitet ţivota u opštini treba da obezbedi i lokalna
Registrovana su kulturno umetniĉka društva i sportski klubovi, samouprava kroz kvalitetne i lako dostupne usluge. U ovom
ali je kulturni i sportski ţivot u opštini generalno posmatrano delu je neophodno poboljšati kvalitet usluga prema
slab, dok je broj objekata mali. stanovništvu, ali i obezbediti povećanu bezbednost i sigurnost
Društvene ustanove rade u lošim uslovima i slabo su graĊana kao i razvoj civilnog sektora.
opremljene. Lokalno obdanište i pojedine škole rade iznad U opštini Sjenica nema puno korisnika socijalne zaštite, ali se
postojećih kapaciteta. odnos prema korisnicima socijalne zaštite mora unaprediti
Seosko stanovništvo ne uĉestvuje u društvenom ţivotu kroz razvijanje ureĊenog i funkcionalnog sistema usluga,
opštine. razvoj ljudskih i tehniĉkih kapaciteta, jaĉanje mreţe lokalnih
socijalnih aktera i kvalitetno upravljanje sredstvima koja su
Nevladin i civilni sektor nije razvijen. namenjena socijalnoj zaštiti.
Uzimajući u obzir gore navedene ĉinjenice, prioritet u odrţivom Navedni ciljevi u okviru društvenog razvoja treba da dovedu do
razvoju Sjenice je ubrzani društveni razvoj u narednom ispunjenja vizije:
periodu. Ispunjenje ovog prioriteta se moţe ostvariti kroz
stvaranje ambijenta za kvalitetno školovanje i obezbeĊenje
kvalitetne i pravovremene zdravstvene zaštite. U tom cilju je Sjenica je 2020. godine opština bez migracija i siromaštva i ne
neophodno raditi na podizanju nivoa opremljenosti institucija, pripada kategoriji nerazvijenih opština. Mesto je
rekonstrukciji postojećih ali i izgradnji novih objekata i stalnoj zadovoljavanja ţivotnog standarda gde u porodici i društvenoj
edukaciji kadrova. Povezivanje seoskih sredina sa gradskim zajednici će graĎani zadovoljavati sve svoje socijalne i druge
centrom je neophodno obezbediti kroz uspostavljanje potrebe uz pomoć izgraĎenog i odrţivog sistema društvenog
optimalnog sistema prevoza dece do škola, izgradnju razvoja.
fiskulturnih sala po školama, podizanje kvaliteta zdravstvenih
usluga u selima itd.
69
Prioritet 4: Oĉuvanje ţivotne sredine i prirodnih bogatstava uz odrţivo korišćenje prirodnih resursa
Vizija: Čista opština visoke ekološke svesti sa rešenim pitanjem komunalnog otpada, racionalnim korišćenjem prirodnih resursa i
Peštera, bogatog biljnog i ţivotinjskog biodiverziteta i očuvanim prirodnim bogatstvima.
Opšti ciljevi Posebni ciljevi Najvaţnije akcije Indikatori Nivo vaţnosti

Edukacija
Razvijen sistem informisanja i edukacije Izrada informativnih
dece, stanovništva, privrednih subjekata i materijala
društvenih organizacija u oblasti zaštite Indikatori
ţivotne sredine Akcije ĉišćenja i ureĊenja
zaštite
4.1. Podizanje ekološke Borba protiv erozija i ţivotne
Lokalne akcije stanovništva u oblasti 4
svesti klizišta sredine
zaštite ţivotne sredine su razvijene
Sjenica uĉestvuje u regionalnim Jaĉanje NVO sektora I.O. – 1-10
pograniĉnim i meĊunarodnim projektima Ĉišćenje terena od
zaštite ţivotne sredine zaostalih eksplozivnih
naprava
Izrada planova, elaborata i
Izrada planskih dokumenata (planski studija
dokumenti su usklaĊeni sa zahtevima za
Sanacija deponije na Uvcu
oĉuvanje ţivotne sredine)
Uspostavljanje sistema
Efikasna saradnja sa organizacijama koje Indikatori
4.2. Uspostavljen sistem redovne kontrole kvaliteta
rukovode zaštićenim prirodnim dobrima zaštite
za oĉuvanje i staranje o parametara ţivotne
ţivotne 5
prirodnim resursima i Uspostavljen je sistem efikasne kontrole sredine
sredine
bogastvima oĉuvanja i staranja o prirodnim resursima i
Istraţivanje, povezivanje,
bogastvima koji su pod nadleţnošću I.O. – 1-10
ureĊenje i korišćenje
opštine
prostora Duboĉica šume,
Urbane sredine i privreda ne zagaĊuju Đalovića klisure,
ţivotnu sredinu Pešterske visoravni i
poteza Ĉedovo
70
Privredni subjekti imaju
preĉišćivace otpadnih
voda
Podsticaj firmama koje
investiraju u reciklaţu
otpada
71
Ekološka svest se treba razviti kroz stvaranje sistema
Komentar:
informisanja i edukacije dece, stanovništva, privrednih
Opština Sjenica se karakteriše ekološki ĉistom sredinom. subjekata i društvenih organizacija u oblasti zaštite ţivotne
Podruĉje opštine je bogato prirodnim resursima (voda, sredine i razvijanje lokalnih akcija stanovništva.
zemljište...) i lepotama (brdsko-planinsko podruĉje, Pešterska
Obzirom da se zaštićena i nezaštićena prirodna dobra nalaze
visoravan, Uvac...). Šumska uprava gazduje na oko 35.000
u regionu kome pripada i Sjenica, strateški cilj je razvijanje
ha. Oblast obiluje biljnim i ţivotinjskim vrstama. Velike
regionalnih, pograniĉnih i meĊunarodnih projekata zaštite
površine u opštini su proglašene zaštićenim prirodnim
ţivotne sredine.
zonama:
Kod uspostavljanja sistema za oĉuvanje i staranje o prirodnim
 Golija (park prirode),
resursima i bogatstvima najvaţniji ciljevi su izrada planskih
 klisura reke Uvac (prirodni rezervat), dokumenata, kao i rešavanje problema otpada koji stvaraju
 Gutevica (strogi prirodni rezervat), i urbane sredine, privreda i poljoprivreda sa preraĊivaĉkom
 Paljevine (prirodno nalazište piramidalnog varijeteta industrijom.
jele).
TakoĊe strateški cilj je uspostavljanje efikasne saradnje sa
Upravljanje navedenim prirodnim bogatstvima je, meĊutim, na organizacijama koje rukovode zaštićenim prirodnim dobrima i
vrlo niskom nivou, što dovodi do procesa erozije na pojedinim drugim institucijama (npr. Srbija šume, Srbija vode itd.), uz
podruĉjima, stvaranja klizišta i/ili napuštenih podruĉja (npr. uspostavljanje sistema efikasne kontrole oĉuvanja i staranja o
Giljeva) i sl. prirodnim resursima i bogatstvima kojima rukovodi opština.
U opštini nema razvijene industrijske proizvodnje niti Navedeni strateški ciljevi treba da dovedu do ispunjenja vizije:
korišćenja prljavih tehnologija. S druge strane, opština se u
procesu zaštite ţivotne sredine suoĉava sa nizom znaĉajnih „Čista opština visoke ekološke svesti sa rešenim pitanjem
problema poput nerazvijene komunalne infrastrukture, komunalnog otpada, racionalnim korišćenjem prirodnih
nepostojanja deponije, postojanja brojnih divljih deponija, resursa i Peštera, bogatog biljnog i ţivotinjskog biodiverziteta i
neregulisanog odlaganja klaniĉnog otpada... očuvanim prirodnim bogatstvima.“
Vrlo vaţan faktor koji doprinosi sadašnjem stanju je niska
ekološka svest na svim nivoima (stanovništvo, privreda,
institutcije itd.), kao i mali broj ljudi koji se bave zaštitom
ţivotne sredine.
Uzimajući u obzir gore navedene ĉinjenice, strateški ciljevi
opštine Sjenica u oblasti zaštite ţivotne sredine su:
- podizanje ekološke svesti i
- uspostavljane sistema za oĉuvanje i staranje o
prirodnim resursima i bogatstvima.
72
5. Akcioni plan
5.1. Jačanje lokalne zajednice
Radna grupa za jaĉanje lokalne zajednice

PRIORITET:
PROBLEM:
UreĊen gradski centar, izgradnja nove i
Sjenica je usled nedostatka sredstava infrastrukturno slabo opremljena opština sa
rekonstrukcija postojeće infrastrukture u cilju
zastarelim tehnološkim rešenjima i nedovršenim urbanistiĉkim planiranjem koji
podizanja kvaliteta ţivota stanovništva na
onemogućavaju normalne uslove za ţivot.
gradskom i seoskom podruĉju.
Vizija:
Sjenica kao grad na 1005 m nadmorske visine je osvetljena, ureĊena i mirna opština širokih i asfaltiranih ulica, ureĊenog gradskog centra
koja je potpuno pokrivena kvalitetnom i modernom komunalnom i putnom infrastrukturom koja ima rešenu putnu komunikaciju sa
pešterskim selima tokom cele godine, kroz koju prolazi autoput i u kome radi aerodrom Dubinje.
Indikatori odrţivosti
2
Duţina puteva u km/km
% domaćinstava sa sigurnim pristupom vodi za piće
Upravljanje otpadnim vodama u gradskim sredinama
Ukupna potrošnja energije po vrstama goriva
Koliĉina otpada po vrsti odlaganja
Fiskalni kapacitet opštine
Opšti cilj 1.1.
Podignut je kvalitet i povećana duţina ulica i lokalnih puteva prema savremenim elementima puta
73
Vremenski Vrednost i izvor
n. Posebni ciljevi Aktivnost Partneri Indikatori Status
okvir sredstava
Broj obeleţenih
J.P. Direkcija za 6.000.000,00 RSD ulica u gradu;
Stalna aktivnost
Horizontano i urbanizam, za kompletnu Duţina
Izrada horizontalne i 10 km na
vertikalno projektovanje i signalizaciju horizontalne
1.1.1. vertikalne signalizacije na 2010–2014. godišnjem
obeleţavanje izgradnju (u daljem signalizacije
ulicama u gradu nivou
ulica tekstu J.P. Direkcija); 500.000 RSD/god – Broj stubnih mesta
A.D. Novi Pazar Put Opština Sjenica vertiklne
signalizacije
Asfaltirana ulica
Asfaltiranje ulice Nova, duţina J.P. Direkcija 12.500.000,00 RSD
2010–2011. Nova, duţina Završeno
1000 m A.D. Novi Pazar Put - Opština Sjenica
1.000 m
Asfaltirana
Asfaltiranje Nušićeve ulice, J.P.Direkcija 6.400.000,00 RSD -
2010–2011. Nušićeva ulica, Završeno
duţina 340 m A.D. Novi Pazar Put Opština Sjenica
duţina 340 m
Asfaltirane ulice
Asfaltiranje ulica oko Doma J.P.Direkcija 11.500.000,00 RSD oko Doma
2010–2011. Završeno
Zdravlja, duţina 880 m A.D. Novi Pazar Put - Opština Sjenica Zdravlja, duţina
880 m
Asfaltirani krakovi
Asfaltiranje krakova Pešterske J.P. Direkcija 35.500.000,00 RSD
2010–2011. Pešterske ulice, Završeno
Povećana duţina ulice, duţina 3.000 m A.D. Novi Pazar Put - Opština Sjenica
duţina 3.000 m
asfaltiranih Asfaltirana
1.1.2. Asfaltiranje Javorske ulice, J.P. Direkcija 10.000.000,00 RSD
lokalnih puteva i 2010–2014. Javorska ulica, U toku
ulica duţina 900 m A.D. Novi Pazar Put - Opština Sjenica
duţina 990 m
Asfaltirana
Asfaltiranje Zlatarske ulice, J.P. Direkcija 9.000.000,00 RSD -
2010–2011. Zlatarska ulica, Završeno
duţina 600 m
Asfaltirana
Asfaltiranje Novovaroške J.P. Direkcija 8.000.000,00 RSD - Novovaroška
2010–2014. U toku
ulice, duţina 650 m A.D. Novi Pazar Put Opština Sjenica ulica, duţina 650
m
Asfaltiranje ulice Dauta J.P. Direkcija 7.000.000,00 RSD - Asfaltirana ulica
2012–2016.
Musića, duţina 400 m A.D. Novi Pazar Put Opština Sjenica Dauta Musića
Asfaltiranje Nalovića sokaka J.P. Direkcija 4.500.000,00 RSD - Asfaltiran Nalovića
2012–2016.
(pekarska), duţina 300 m A.D. Novi Pazar Put Opština Sjenica sokak
74
Asfaltiranje ulice Nova 12 Asfaltirana ulica
J.P.Direkcija 3.000.000,00 RSD -
pored Šabana Maslaka, 2010–2011. Nova 12, duţina Završeno
A.D. Novi Pazar Put Opština Sjenica
duţina 150 m 150 m
Asfaltiranje ulice J.P. Direkcija 10.500.000,00 RSD Asfaltirana ulica
2012–2016.
Bogdanovina, duţina 750 m A.D. Novi Pazar Put - Opština Sjenica Bogdanovina
Asfaltiranje Kalendera Sokaka J.P. Direkcija 3.000.000,00 RSD - Asfaltiran je
2012–2016.
– Lihaĉe, duţina 330 m A.D. Novi Pazar Put Opština Sjenica Kalendera Sokak
Asfaltirana je
Asfaltiranje Naserove ulice, J.P. Direkcija 6.000.000,00 RSD -
2010–2011. Naserova ulica, Završeno
duţina 450 m
Asfaltiran je deo
Asfaltiranje ulice Milorada
J.P. Direkcija 5.500.000,00 RSD - ulice Milorada
Jovanovića od TK Raška do 2012–2016.
A.D. Novi Pazar Put Opština Sjenica Jovanovića u
M8, duţina 450 m
duţini od 450 m
Asfaltirana je ulica
Asfaltiranje ulice Hranislava J.P. Direkcija 3.500.000,00 RSD - Hranislava
Vukovića, duţina 350 m A.D. Novi Pazar Put Opština Sjenica Vukovića, duţina
350 m
Asfaltiranje ulice Velimira J.P. Direkcija 7.000.000,00 RSD - Asfaltirana je ulica
2012–2016.
Jakića duţine 550 m A.D. Novi Pazar Put Opština Sjenica Velimira Jakića
Asfaltiranje ulice Blagoja J.P. Direkcija 2.000.000,00 RSD - Asfaltirana je ulica
2012–2016.
Stašića duţine 150 m A.D. Novi Pazar Put Opština Sjenica Blagoja Stašića
Asfaltiranje lokalnog puta Asfaltirana
150.000.000,00
Sjenica –Tutin J.P. Direkcija
2010–2014. RSD - Opština
deonica puta U toku
Deonica puta Vrhsjenice-Rasno- A.D. Novi Pazar Put Sjenica-Tutin u Radovi na 2 km
Baćica duţine 15 km
Sjenica
duţini od 15 km
Asfaltiranje lokalnog puta 100.000.000,00
J.P. Direkcija Asfaltiran lokalni U toku
Sjenica –Donja Vapa - Fiulje 2010–2014. RSD - Opština
A.D. Novi Pazar Put put Sjenica-Fiulje Uradjeno 4 km
duţine 10 km Sjenica
Asfaltiranje lokalnog puta Asfaltiran lokalni
J.P. Direkcija 20.000.000,00 RSD
Sjenica –Gornja Vapa - 2012–2016. put Sjenica-
A.D. Novi Pazar Put - Opština Sjenica
Bagaĉiće duţine 2 km Bagaĉiće
Asfaltiran lokalni
Asfaltiranje lokalnog puta J.P. Direkcija 50.000.000,00 RSD
2012–2016. put Ponorac-
Ponorac – Ursule duţine 5 km A.D. Novi Pazar Put - Opština Sjenica
Ursule
Ponorac – Sugubine duţine 2 2012–2016. put Ponorac-
km Sugubine
75
Asfaltiranje lokalnog puta J.P. Direkcija 70.000.000,00 RSD Asfaltiran lokalni
2012–2016.
Sjenica –Lopiţe duţine 7 km A.D. Novi Pazar Put - Opština Sjenica put Sjenica-Lopiţe
Asfaltiranje lokalnog puta 100.000.000,00 Asfaltiran lokalni U toku -
J.P. Direkcija
Gradac – Gonje – Revuša 2010–2014. RSD - Opština put Gradac- Uradjeno 1.6
A.D. Novi Pazar Put
duţine 10 km Sjenica Revuša km
J.P.Direkcija 50.000.000,00 RSD
Rašidovo Brdo – Saraje, 2012–2016. put Rašidovo Brdo
duţine 5 km – Saraje
Triebine škola - Cariĉina 2012–2016. put Triebine škola
duţine 3 km – Cariĉina
Bare – Grgaje – Đalovska 2012–2016. put Bare –
klisura duţine 3 km Đalovska klisura
Karajukića Bunari – Doliće - 2012–2016. put Karajukića
Boljare – Crvsko duţine 8 km Bunari – Crvsko
Šehidi – Raškoviće – 2012–2016. put Šehidi –
MeĊugor duţine 4 km MeĊugor
Asfaltiran lokalni
2012–2016. put Debeţ –
Debeţ – Ţitniće duţine 5 km A.D. Novi Pazar Put - Opština Sjenica
Ţitniće
Asfaltiranje lokalnog puta J.P. Direkcija 30.000.000,00 RSD Asfaltiran lokalni
2012–2016.
Buĉe - Ţabren duţine 3 km A.D. Novi Pazar Put - Opština Sjenica put Buĉe – Ţabren
Bijele vode - Šare duţine 7 2012–2016. put Bijele vode –
km Šare
Asfaltiran lokalni
2012–2016. put Brnica –
Brnica - Klopot duţine 1.5 km A.D. Novi Pazar Put - Opština Sjenica
Klopot
Pašino Brdo – Panjevi – 2012–2016. put Pašino Brdo –
Šušure duţine 2.5 km Šušure
Asfaltiranje lokalnog puta M8 Asfaltiran lokalni
– Pašino Brdo – Panjevi - put M8 – Pašino
Lihaĉe – Kalenderi – R117A 2012–2016. Brdo – Panjevi -
duţine 3 km ( zaobilaznica ) Lihaĉe – Kalenderi
– R117A
76
Izgradnja Jorgadţinska ulice, J.P. Direkcija 3.000.000,00 RSD - Jorgandţiska ulica
2012–2016.
duţina 200 m A.D. Novi Pazar Put Opština Sjenica – izgraĊena
IzgraĊen krak
Izgradnja ulice u gradu krak
J.P.Direkcija 3.000.000,00 RSD - ulice Pešterska –
Produţenje Pešterska – Maksima Gorkog, 2010–2011. Završeno
A.D. Novi Pazar Put Opština Sjenica Maksima Gorkog,
duţina 200 m
1.1.3.
lokalnih puteva i duţine 200 m
ulica Izgradnja lokalnog puta IzgraĊen lokalni
Krajinoviće - Tutiće duţine 7 2012–2016. put Krajinoviće –
km Tutiće
Izgradnja lokalnog puta na IzgraĊen lokalni
podruĉju sela Bare duţine 10 2012–2016. put na podruĉju
km sela Bare
Izrada habajućeg sloja u ulici UraĊen habajući
J.P. Direkcija 3.300.000,00 RSD -
Luke Gobeljića u duţini od 1 2012–2016. sloj u ulici Luke
km Gobeljića
Maksima Gorkog u duţini od 2012–2016. sloj u ulici
370 m Maksima Gorkog
Neznanih Junaka u duţini od 2012–2016. sloj u ulici
1,1 km Neznanih Junaka
Luke Gobeljića u duţini od 1 2012–2016. sloj u ulici Luke
Poboljšanje km Gobeljića
kvaliteta Rekonstruisana
1.1.4. Rekonstrukcija Petljanske J.P. Direkcija 5.000.000,00 RSD -
postojeće putne 2010–2011. Petljanska ulica u Završeno
ulice u duţini od 1,2 km A.D. Novi Pazar Put Opština Sjenica
mreţe duţini od 1,2 km
Rekonstruisana
Rekonstrukcija Jablaniĉke J.P. Direkcija 6.000.000,00 RSD -
2010–2011. Jablaniĉka ulica, Završeno
ulice u duţini od 1,5 km A.D. Novi Pazar Put Opština Sjenica
1.500 m
Rekonstrukcija Javorske ulice J.P. Direkcija 5.500.000,00 RSD - Rekonstruisana
2012–2016.
u duţini od 1,3 km A.D. Novi Pazar Put Opština Sjenica Javorska ulica
Rekonstrukcija Lenjinove ulice J.P. Direkcija 2.000.000,00 RSD - Rekonstruisana
2012–2016.
u duţini od 0,5 km A.D. Novi Pazar Put Opština Sjenica Lenjinova ulica
Rekonstruisana
Rekonstrukcija ulice Mirka J.P. Direkcija 2.800.000,00 RSD - ulica Mirka
Jovanovića u duţini od 0,7 km A.D. Novi Pazar Put Opština Sjenica Jovanovića u
duţini 700 m
77
Rekonstrukcija ulice Nova u J.P. Direkcija 2.800.000,00 RSD - Rekonstruisana
2012–2016.
duţini od 0,7 km A.D. Novi Pazar Put Opština Sjenica ulica Nova
Rekonstrukcija Pešterske J.P. Direkcija 7.000.000,00 RSD - Rekonstruisana
2012–2016.
ulice u duţini od 2,0 km A.D. Novi Pazar Put Opština Sjenica Pešterska ulica
Rekonstrukcija Prijepoljske J.P. Direkcija 3.500.000,00 RSD - Rekonstruisana
2012–2016.
ulice u duţini od 1,0 km A.D. Novi Pazar Put Opština Sjenica Prijepoljska ulica
Rekonstruisan put
Rekonstrukcija puta M8 u J.P. Direkcija 15.000.000,00 RSD
2012–2016. M8 u duţini od 3
duţini od 3,0 km A.D. Novi Pazar Put - Opština Sjenica
km
Rekonstruisana
Rekonstrukcija ulice Jezdimira J.P. Direkcija 7.000.000,00 RSD -
2012–2016. ulica Jezdimira
Lovića u duţini od 2 km A.D. Novi Pazar Put Opština Sjenica
Lovića
Rekonstruisana
Rekonstrukcija ulice Kralja J.P. Direkcija 11.000.000,00 RSD
2012–2016. ulica Kralja Petra
Petra Prvog u duţini od 2,7km A.D. Novi Pazar Put - Opština Sjenica
Prvog
Opšti cilj 1.2.

Vodosnabdevanje je poboljšano, dok je vodovodna mreţa rekonstruisana i znaĉajno produţena

okvir sredstava
8.000.000,00 RSD
Izgradnja vodovodne mreţe Opština Sjenica, IzgraĊena
Opština Sjenica,
preĉnika fi 100 naselja JKP Vrela 2012–2016. vodovodna mreţa
JKP Vrela
Medare, duţina 5km GraĊani preko MZ u naselju Medare
GraĊani preko MZ
4.500.000,00 RSD
Opština Sjenica,
JKP Vrela
Vodovodna mreţa Dubinje, duţina 3 km GraĊani preko MZ u naselju Dubinje
1.2.1. GraĊani preko MZ
je produţena
4.500.000,00 RSD
Opština Sjenica,
preĉnika fi 100 naselja JKP Vrela 2010–2011. vodovodna mreţa Završeno
JKP Vrela
Fekovića Brdo duţine 3 km GraĊani preko MZ u naselju Feković
GraĊani preko MZ
Izgradnja vodovodne mreţe Opština Sjenica, 9.000.000,00 RSD IzgraĊena
preĉnika fi 100 naselja JKP Vrela 2012–2016. Opština Sjenica, vodovodna mreţa
Gliban- Pašino Brdo, duţine 6 GraĊani preko MZ JKP Vrela za naselja Gliban
78
km GraĊani preko MZ – Pašino Brdo
IzgraĊena
Izgradnja vodovodne mreţe 3.000.000,00 RSD
Opština Sjenica, vodovodna mreţa
preĉnika fi 50 naselja Opština Sjenica,
JKP Vrela 2010–2011. u naselju Završeno
Neznanih Junaka - Lihace JKP Vrela
GraĊani preko MZ Neznanih Junaka
duţine 3km GraĊani preko MZ
– Lihace
3.000.000,00 RSD IzgraĊena
Izgradnja vodovodne mreţe Opština Sjenica,
Opština Sjenica, vodovodna mreţa
preĉnika fi 100 naselja Kokica JKP Vrela 2012–2016.
JKP Vrela u naselju Kokića
Brdo duţine 2km GraĊani preko MZ
GraĊani preko MZ Brdo
8.000.000,00 RSD
Opština Sjenica,
preĉnika fi 100 naselja JKP Vrela 2010–2011. vodovodna mreţa Završeno
JKP Vrela
Dubnica, duţine 3 km GraĊani preko MZ u naselju Dubnica
GraĊani preko MZ
2.000.000,00 RSD
Opština Sjenica,
JKP Vrela
Hucaljka, duţine 2 km GraĊani preko MZ u naselju Hucaljka
GraĊani preko MZ
Rekonstrukcija azbestne 300.000.000,00
Vodovodna mreţa
vodovodne mreţe novom Opština Sjenica, RSD Duţina
je rekonstruisana
1.2.2. mreţom preĉnika fi 150 JKP Vrela 2012–2016. Opština Sjenica, zamenjenih
i u najvećoj meri
gradskog jezgra duţine 12,5 GraĊani preko MZ JKP Vrela azbestnih cevi
zamenjena
km GraĊani preko MZ
7.500.000,00 RSD
50.000,00 RSD po
Smanjenje Ugradnja siber ventila, Opština Sjenica, Broj ugraĊenih
komadu
1.2.3. gubitaka u reduktora pritiska - komada JKP Vrela 2012–2016. komada siber
Opština Sjenica,
vodovodnoj mreţi 150 GraĊani preko MZ ventila
JKP Vrela
GraĊani preko MZ
35.000.000,00 RSD
5.000.000,00 RSD
IzgraĊen kruţni
Izgradnja Izgradnja kruţnog prstena po km izgradnje
Opština Sjenica, prsten duţine 7
vodovodnog preĉnika fi 315 duţine 7 km vodovoda
1.2.4. JKP Vrela 2012–2016. km sa prikljuĉcima
kruţnog prstena i sa prikljucima na razvodnu
GraĊani preko MZ na vodovodnu
dva rezervoara mreţu Opština Sjenica,
mreţu
JKP Vrela
GraĊani preko MZ
79
2.000.000,00 RSD
500.000,00 RSD po
UvoĊenje 4 PLC sistema za Opština Sjenica, km izgradnje
Broj ugraĊenih
sinhronizaciju rada JKP Vrela 2012–2016. vodovoda
PLC ureĊaja
postrojenja GraĊani preko MZ Opština Sjenica,
JKP Vrela
GraĊani preko MZ
90.000.000,00 RSD
Opština Sjenica,
Izgradnja dva rezervoara od Opština Sjenica, Broj izgraĊenih
3 JKP Vrela 2012–2016.
1.500 m vode JKP Vrela rezervoara
GraĊani preko MZ
GraĊani preko MZ
25.000.000,00 RSD
500.000,00 RSD po
Rekonstrukcija i revitalizacija Opstina Sjenica,
km izgradnje Duţina
Štavljanskog vodovoda Seoski vodovod
2012–2016. vodovoda rekonstruisanog
novom mreţom preĉnika fi Štavalj
Opština Sjenica, vodovoda
100 i fi 80, duţine 50km GraĊani preko MZ
JKP Vrela
Jaĉanje
GraĊani preko MZ
1.2.5. postojećih
35.000.000,00 RSD
seoskih vodovoda
500.000,00 RSD po
Rekonstrukcija i revitalizacija Opština Sjenica,
km izgradnje Duţina
Pešterskog vodovoda novom Pesterski vodovod
2012–2016. vodovoda rekonstruisanog
mreţom preĉnika fi 100 i fi Stavalj
Opština Sjenica, vodovoda
80, duţine 70 km GraĊani preko MZ
JKP Vrela
GraĊani preko MZ
Opšti cilj 1.3.

Kanalizacijom je obuhvaćena kompletna gradska sredina

okvir sredstava
IzgraĊena
Kanalizaciona Izgradnja kanalizacione 7.000.000,00 RSD
Opština Sjenica, kanalizaciona
mreţa je mreţe u naselju Gliban - Opstina Sjenica,
1.3.1. JKP Vrela 2012–2016. mreţa u naselju
produţena i Rehino cevima fi 250 duţine JKP Vrela
MZ Gliban-Rehino u
proširena 1 km MZ
duţini od 1 km
80
Izgradnja kanalizacione IzgraĊena
38.000.000,00 RSD
mreţe u ulici Kralja Petra I od Opština Sjenica, kanalizaciona
Opstina Sjenica, Radovi u toku
gradskog stadiona prema JKP Vrela 2010–2014. mreţa u ulici
JKP Vrela 600 m uradjeno
Vrelima cevima fi 315, duţine MZ Kralja Petra I u
MZ
2 km duţini od 2 km
IzgraĊena
Izgradnja kanalizacione 17.250.000,00 RSD kanalizaciona
Opština Sjenica
mreţe Kokića Brdo i dela Opstina Sjenica, mreţa na potezu Radovi u toku
JKP Vrela 2010–2014.
naselja Petruška cevima fi JKP Vrela Kokića Brdo i dela 500 m uradjeno
MZ
250 duzine 1,5 km MZ naselja Petruške u
duţini od 1,5 km
IzgraĊena
8.050.000,00 RSD
Izgradnja kanalizacione Opština Sjenica kanalizaciona
Opstina Sjenica,
mreţe u naselju Hucaljka JKP Vrela 2012–2016. mreţa u naselju
JKP Vrela
cevima fi 250 duţine 0,7 km MZ Hucaljka duţine
MZ
0,7 km
IzgraĊena
8.050.000,00 RSD
Izgradnja kanalizacione Opština Sjenica kanalizaciona
Opstina Sjenica,
mreţe u u ulici Dauta Musića JKP Vrela 2010–2014. mreţa u ulici Radovi u toku
JKP Vrela
cevima fi 250 duţine 0,7 km MZ Dauta Musića
MZ
duţine 0,7 km
IzgraĊena
11.500.000,00 RSD
Izgradnja kanalizacione Opština Sjenica kanalizaciona Radovi u toku
Opstina Sjenica,
mreţe u naselju Tuhovac JKP Vrela 2010–2014. mreţa u naselju Nabavljene
JKP Vrela
cevima fi 250 duţine 1 km MZ Tuhovac duţine 1 cijevi
MZ
km
IzgraĊena
Izgradnja kanalizacione 11.500.000,00 RSD
mreţe u naselju Fekovića Opština Sjenica,
JKP Vrela 2010–2011. mreţa u naselju Završeno
Brdo cevima fi 250 duţine 1 JKP Vrela
MZ Fekovića Brdo
km MZ
duţine 1 km
Izgradnja kanalizacione Opština Sjenica,
mreţe u naselju Peta cevima JKP Vrela 2010–2011. Završeno
JKP Vrela mreţa u naselju
fi 250 duţine 2 km MZ
MZ Peta duţine 2 km
Produţenje 11.875.000,00 RSD
kolektora i Produţenje glavnog kolektora Opština Sjenica 23.750.000,00 Produţen mreţa
1.3.2. izgradnja stanice sa cevima fi 500 u duţini od JKP Vrela 2012–2016. RSD/km kolektorske za glavni kolektor
za preĉišćavanje 0,5 km MZ mreze u duţini od 500 m
otpadnih voda Opština Sjenica,
81
JKP Vrela
MZ
Izgradnja juţnog kolektora sa Opština Sjenica
Opština Sjenica, kolektorska mreţa
cevima fi 500 u duţini od 1 JKP Vrela 2012–2016.
JKP Vrela za juţni kolektor u
km MZ
MZ duţini od 1 km
Izgradnja istoĉnog kolektora Opština Sjenica
Opština Sjenica, kolektorska mreţa
sa cevima fi 500 u duţini od JKP Vrela 2012–2016.
JKP Vrela za istoĉni kolektor
2,5 km MZ
MZ u duţini 2,5 km
Izgradnja
28.500.000,00 RSD
Izgradnja Medarskog Opština Sjenica kolektorske mreţe
Opština Sjenica,
kolektora sa cevima fi 400 u JKP Vrela 2012–2016. za Medarski
JKP Vrela
duţini od 1,5 km MZ kolektor u duţini
MZ
od 1,5 km
200.000.000,00
IzgraĊena stanica
Opština Sjenica RSD
Izgradnja stanice sistema za sistema za
JKP Vrela 2012–2016. Opština Sjenica,
preĉišćavanje otpadnih voda preĉišćavanje
MZ JKP Vrela
voda
MZ
IzgraĊena
100.000.000,00
atmosferska
Izgradnja atmosferske Opština Sjenica, RSD
kanalizacija u ulici U toku
kanalizacije u ulici Milorada J.P.Direkcija 2010–2014. Opština Sjenica,
Milorada UraĊeno 500m
Jovanovića duţine 1 km MZ J.P.Direkcija
Jovanovića duţine
MZ
1 km
120.000.000,00 IzgraĊena
Izgradnja atmosferske Opština Sjenica RSD atmosferska
kanalizacije u ulici Neznanih JKP Vrela 2012–2016. Opština Sjenica, kanalizacija u ulici
Izgradnja
Junaka duţine 1,2 km MZ J.P.Direkcija Neznanih Junaka
1.3.3. atmosferske
MZ duţine 1,2 km
kanalizacije
100.000.000,00 IzgraĊena
kanalizacije u Lenjinovoj ulici JKP Vrela 2012–2016. Opstina Sjenica, kanalizacija u
duţine 1,0 km MZ J.P.Direkcija Lenjinovoj ulici
MZ duţine 1,0 km
Izgradnja atmosferske Opština Sjenica
Opština Sjenica, atmosferska
kanalizacije u Javorskoj ulici JKP Vrela 2012–2016.
J.P.Direkcija kanalizacija u
duţine 0,65 km MZ
MZ Javorskoj ulici
82
duţine 650 m
150.000.000,00 IzgraĊena
kanalizacije u ulici 12. JKP Vrela 2012–2016. Opština Sjenica, kanalizacija u ulici
decembar duţine 1,5 km MZ J.P.Direkcija 12. Decembra
MZ duţine 1,5 km
Privredni subjekti
imaju Broj izgraĊenih
manipulaciju Izgradnja 100 individualnih 1.600.000,00 RSD individualnih
1.3.4. otpadnim vodama sistema za preĉišćavanje Privredni subjekti 2012–2016. J.K:P. Vrela sistema za
u skladu sa otpadnih voda Privredni subjekti preĉišćavanje
najvišim otpadnih voda
standardima
Kvalitetno
odrţavanje
Kupovina specijalnog vozila 12.000.000,00 RSD Kupljeno vozilo za
kanalizacione i Opština Sjenica,
1.3.5. za odrţavanje kanalizacije 2012–2016. Opština Sjenica, odrţavanje
atmosferske JKP Vrela
(VOMA) J.K.P. Vrela kanalizacije
mreţe
Opšti cilj 1.4.

Kvalitet isporuke elektriĉne energije je podignut na propisane standarde

okvir sredstava
3.000.000,00 RSD
po km izgradnje
dalekovoda
Izgradnja
EPS Srbije preko EPS preko ED
dalekovodne Duţina
Rekonstrukcija 10 KV distribucije Ĉaĉak Ĉaĉak i pogona
1.4.1. mreţe sa 2010–2016. rekonstruisanih 10
dalekovoda MZ Sjenica
distributivnim KV dalekovoda
Opština Sjenica Stanovništvo
trafo stanicama
uĉestvuje sa radom i
u rešenju imovinsko
pravnih odnosa
83
prema selu Bare u duţini od 40
120.000.000,00 RSD
km
prema selu Trijebine Caricine u
120.000.000,00 RSD
duţini od 5 km
Sjenica – Jadovnik u duţini od
120.000.000,00 RSD
16 km
Štavalj – Duga Poljana u duţini
120.000.000,00 RSD
od 25 km
Duga Poljana – Boljare u duţini
120.000.000,00 RSD
od 35 km
120.000.000,00
RSD
Izgradnja kablovskog
EPS preko ED IzgraĊen kablovski
dalekovoda na gradskom Distribucija Ĉaĉak
Ĉaĉak i pogona dalekovod na
podruĉju radi zamene EPS Srbije U toku
2010–2014. Sjenica gradskom
postojećeg vazdušnog MZ UraĊeno 300 m
Stanovništvo podruĉju u duţini
dalekovoda u duţini od 3,5 Opština Sjenica
uĉestvuje sa radom i 3,5 km
km
u rešenju imovinsko
pravnih odnosa
2.000.000,00 RSD
po trafo stanici Broj
EPS Srbije preko EPS preko ED rekonstruisanih
Rekonstrukcija trafo stanica u
distribucije Ĉaĉak 2012–2016. Ĉaĉak i pogona trafo stanica u
40 seoskih sredina
MZ Sjenica seoskim
Lokalno sredinama
stanovništvo
2.000.000,00 RSD
po trafostanici
Poboljšanje nisko EPS Srbije preko EPS preko ED IzgraĊeno 15 trafo U toku
1.4.2. Izgradnja 15 novih trafo
naponske mreţe distribucije Ĉaĉak 2010–2016. Ĉaĉak i pogona stanica u seoskim Uradjene ĉetiri
stanica u seoskim sredinama
MZ Sjenica sredinama trafo stanice
Lokalno
stanovništvo
5.000.000,00 RSD
Zamena postojećih trafo po trafostanici
EPS Srbije preko
stanica sa metalnim kućištem EPS preko ED Broj zamenjenih
distribucije Ĉaĉak 2012–2016.
novim trafo stanicama koje Ĉaĉak i pogona trafo stanica
MZ
odgovaraju propisima Sjenica
Opstina Sjenica
84
2.500.000,00 RSD
po trafostanici Broj
EPS Srbije preko
Rekonstrukcija 10 postojećih EPS preko ED rekonstruisanih
distribucije Ĉaĉak 2012–2016.
trafo stanica u gradu Ĉaĉak i pogona trafo stanica u
MZ
Sjenica gradu
Opstina Sjenica
5.000.000,00 RSD
po trafostanici U toku
EPS Srbije preko IzgraĊeno šest
Izgradnja šest novih trafo EPS preko ED IzgraĊena je
distribucije Ĉaĉak 2010–2016. novih trafo stanica
stanica u gradskim sredinama Ĉaĉak i pogona jedna trafo
MZ u gradskoj sredini
Sjenica stanica
Opština Sjenica
2.500.000,00 RSD
po km NN mreţe
Rekonstrukcija NN mreţe u
EPS Srbije preko EPS preko ED Duţina U toku
seoskim sredinama (zamena
distribucije Ĉaĉak 2010–2016. Ĉaĉak i pogona rekonstruisane NN Zamenjeno 2
drvenih stubova) u duţini od
MZ Sjenica mreţe km
60 km
Lokalno
stanovništvo
1.500.000,00 RSD
po km NN mreţe
Rekonstrukcija NN mreţe u EPS Srbije preko Duţina U toku
EPS preko ED
gradu (zamena drvenih distribucije Ĉaĉak 2010–2016. rekonstruisane NN Zamenjeno 1,5
Ĉaĉak i pogona
stubova) u duţini od 20 km MZ mreţe km
Sjenica
Opština Sjenica
2.500.000,00 RSD U toku
po km NN mreţe Duţina izgraĊene IzgraĊeno 500
Izgradnja nove NN mreţe u EPS Srbije preko
EPS preko ED NN mreţe u m nove NN
gradskom podruĉju u duţini distribucije Ĉaĉak 2010–2016.
Ĉaĉak i pogona gradskom mreţe u
od 8 km MZ
Sjenica podruĉju gradskom
Opština Sjenica podruĉju
3.000.000,00 RSD
po km NN mreţe Duţina izgraĊene
Izgradnja kablovske mreţe EPS Srbije preko
EPS preko ED kablovske mreţe
niskog napona u gradu u distribucije Ĉaĉak 2012–2016.
Ĉaĉak i pogona niskog napona u
duţini od 5 km MZ
Sjenica duţini od 5 km
Opština Sjenica
Izgradnja kruţnog Rekonstrukcija 35 KV EPS Srbije preko 112.000.000,00 Dalekovod 35 KV
1.4.3. prstena – dalekovoda Sjenica – Štavalj distribucije Ĉaĉak 2012–2016. RSD Sjenica-Duga
dvostrano – Duga Poljana u duţini od MZ 6.000.000,00 RSD Poljana je
85
napajanje Sjenice 18 km Opština Sjenica po km izgradnje rekonstruisan
dalekovoda
EPS preko ED
Ĉaĉak i pogona
Sjenica
200.000.000,00
RSD
EPS Srbije preko 40.000.000,00 RSD U toku
Broj
Rekonstrukcija 35 KV trafo distribucije Ĉaĉak po km izgradnje Rekonstruisana
2010–2016. rekonstruisanih 35
stanica, komada 5 MZ dalekovoda je jedna trafo
KV trafo stanica
Opština Sjenica EPS preko ED stanica
Ĉaĉak i pogona
Sjenica
U toku
Rekonstrukcija postojeće Oština Sjenica, 15.000.000,00 RSD Rekonstruisano Rekonstruisano
2010–2012.
javne rasvete u gradu J.P. Direkcija - Opština Sjenica javne rasvete 80% javne
rasvete u gradu
Rekonstrukcija i
IzgraĊeno nove U toku
produţenje mreţe
Izgradnja nove javne rasvete Oština Sjenica, 10.000.000,00 RSD javne rasvete u Gradi se 1,5 km
1.4.4. postojeće javne 2010–2015.
u gradu u duţini od 5 km J.P. Direkcija - Opština Sjenica gradu u duţini od nove javne
rasvete
5 km rasvete
IzgraĊeno javne
Izgradnja nove javne rasvete
Oština Sjenica, 10.000.000,00 RSD rasvete u seoskim
u seoskim sredinama u duţini 2012–2016.
J.P. Direkcija - Opština Sjenica sredinama u
od 6 km
duţini od 6 km
Izgradnja funkcionalne celine
FC4 – Pešter
I deo funkcionalne celine FC3 IzgraĊena
100% Telekom
koja će se realizovati Telekom Srbije 2010–2011. funkcionalna Završeno
Srbija
beţiĉnom ( WLL ) pristupnom celina FC4-Pešter
Završetak mreţom, montaţom deset
zapoĉetih radova WLL baznih stanica
1.4.5. na postavljanju Izgradnja funkcionalne celine
IzgraĊena
podzemne PTT FC3- grad Sjenica koja je
100% Telekom funkcionalna
mreţe predviĊena za rešavanje Telekom Srbije 2010–2011. Završeno
Srbija celina FC3 – grad
kablovskom pristupnom
Sjenica
mreţom
Izgradnja kablovskih podruĉja IzgraĊena
100% Telekom
KP3, KP4, KP5 i KP6 kao i tri Telekom Srbije 2010–2016. kablovska
Srbija
multiservisna pristupna ĉvora podruĉja KP3,
86
MSAN-a za kablovska KP4, KP5 i KP6
podruĉja KP4, KP5 i KP6 koji IzgraĊena tri
će optiĉkim kablom biti multiservisna
povezani na sistem prenosa. pristupna ĉvora
MSAN-a za
kablovska
podruĉja KP4,
KP5 i KP6
Opšti cilj 1.5.

Rešen je problem deponija

okvir sredstava
200.000.000 RSD
Predpristupna
Formirana je Formirana je
Formiranje prihvatne Opština Sjenica, sredstva EU,
1.5.1. opštinska 2012–2016. prihvatna
opštinske deponije JKP Vrela Nadleţna
deponija opštinska deponija
ministarstva i
fondovi, Projekti
5.000.000 RSD
Predpristupna
Opština Sjenica, Broj saniranih
Saniranje divljih Ĉišćenje divljih deponija po sredstva EU,
1.5.2. MZ 2012–2016. divljih
deponija mesnim zajednicama Nadleţna
JKP Vrela deponija/godina
ministarstva i
fondovi, Projekti
5.000.000 RSD
Klasifikacija Predpristupna
Nabavka kontejnera - 100 Opština Sjenica, Broj nabavljenih
1.5.3. otpada po vrsti u 2012–2016. sredstva EU,
komada JKP Vrela kontejnera
cilju recikliranja Ministarstva i
fondovi, Projekti
Opšti cilj 1.6.

Modernizacija i kvalitetniji rad postojećih javnih preduzeća
87
okvir sredstava
Opština Sjenica,
JP, Nadleţna
Nabavka vozila potrebnih
Opština Sjenica ministarstva, Broj nabavljenih
za efikasan rad javnih 2012–2016.
Javna preduzeća Projekti, vozila
preduzeća
Predpristupna
sredstva EU
Opština Sjenica,
JP, Nadleţna
Legalizacija starih i Broj novih
Opština Sjenica ministarstva,
nabavka novih softverskih 2012–2016. softverskih
Javna preduzeća Projekti,
paketa paketa
Tehniĉko i Predpristupna
organizaciono sredstva EU
1.6.1.
jaĉanje rada Opština Sjenica,
javnih preduzeća JP, Nadleţna
Nabavka raĉunarske Opština Sjenica ministarstva, Broj nabavljenih
2012–2016.
opreme Javna preduzeća Projekti, raĉunara
Predpristupna
sredstva EU
Opština Sjenica,
JP, Nadleţna Broj odrţanih
Usavršavanje osoblja Opština Sjenica ministarstva, obuka/godina
2012–2016.
putem seminara Javna preduzeća Projekti, Broj polaznika
Predpristupna obuka/godina
sredstva EU
Osnovana
Osnivanje opštinske Opština Sjenica –
Efikasnija Opština Sjenica 2012–2016. opštinska
poreske uprave 100% Interni trošak
naplata poreska uprava
1.6.2.
komunalnih SreĊivanje podataka na
Opstina Sjenica Opština Sjenica – Formirana baza
usluga osnovu kojih se naplacuju 2012–2016.
Javna preduzeca 100% Interni trošak podataka
komunalne usluge
Opšti cilj 1.7.

UreĊena gradska sredina
88
okvir sredstava
20.000.000,00 RSD
Opština Sjenica, JP,
Nadleţna
Izrada planova detaljne Oština Sjenica, IzraĊenih planova
2010–2016. ministarstva,
regulacije u gradu J.P. Direkcija detaljne regulacije
Projekti,
Predpristupna
Izrada planskih i
sredstva EU
1.7.1. strateških
15.000.000,00 RSD
dokumenata
Opština Sjenica, JP,
Izrada planova detaljne Nadleţna Broj uraĊenih
Opština Sjenica,
regulacije za seoske mesne 2012–2016. ministarstva, planova detaljne
J.P. Direkcija
centre, 12 komada Projekti, regulacije
Predpristupna
sredstva EU
Urbanistiĉko Poboljšan rad inspekcijskih Broj preduzetih
Interni trošak
1.7.2. sredjivanje sluţbi i zaustavljena divlja Opština Sjenica, 2010–2016. akcija i rešenih
inspekcijskih sluţbi
gradske sredine gradnja sluĉajeva
2.500.000,00 RSD U toku
Opština Sjenica,
UreĊenje muslimanskih Opština Sjenica, Muslimanska UraĊena
Islamska verska 2012–2016.
grobalja Islamska verska groblja su ureĊena asfaltna staza u
Problem grobalja zajednici u Srbiji
zajednici u Srbiji duţini 450 m
1.7.3. u Sjenici je
1.500.000,00 RSD
dugoroĉno rešen Opština Sjenica, Pravoslavno
Izgradnja pravoslavnog Opština Sjenica,
Srpska pravoslavna 2012–2016. groblje je
groblja Srpska pravoslavna
crkva izgraĊeno
crkva
Opština Sjenica, Nova autobuska
Izgradnja nove autobuske 15.000.000,00 RSD
Seoske sredine su Privatna inicijativa 2010–2011. stanica je Završeno
stanice u gradu - Privatna inicijativa
kvalitetno IzvoĊaĉ izgraĊena
povezane sa Opština Sjenica,
Formiranje prigradskog 10.000.000,00 RSD Broj otvorenih
1.7.4. gradom privatni 2012–2016.
prevoza - Privatna inicijativa linija
razvijenim autoprevoznici
sistemom javnog 3.000.000,00 RSD
UreĊenje parking mesta u Oština Sjenica, Parking mesta sa
prevoza 2012–2016. Opština Sjenica
gradu, 600 mesta J.P. Direkcija naplatom
Privatna inicijativa
89
5.2. Ekonomski razvoj
Radna grupa za ekonomski razvoj

PRIORITET
PROBLEM:
Ubrzani privredni razvoj sa što većim stepenom finalizacije
Sjenica se nalazi u kategoriji nerazvijenih opstina. Poljoprivreda i prirodne
proizvoda i modernizovana i visoko organizovana
lepote su neiskorišćeni potencijali opštine Sjenica iako se poljoprivredom
poljoprivredna proizvodnja i turistiĉka ponuda obezbeĊuju
bavi najveći procenat stanovništva
ekonomski prosperitet.
Vizija
Sjeniĉko pešterska visoravan visoko razvijen poljoprivredni region sa jakim i ţivim selima i visoko produktivnom proizvodnjom
brendiranih i tradicionalnih poljoprivrednih proizvoda i zanata. Formirana je inicijalna turistiĉka ponuda seoskog turizma u kojoj se nudi
smeštaj u tradicionalno oporavljenim seoskim domacinstvima.
Sjenica je 2020. godine ĉist i udoban dom, bez migracija, sa malim brojem nezaposlenih, svrstana u kategoriju privredno razvijenih
opština, sa razvijenom poslovnom infrastrukturom i znaĉajnim nivoom investicija u ĉiste tehnologije.
Indikatori ekonomskog razvoja – Indikatori br. 21-30.
Opšti cilj 2.1.
Poljoprivredna proizvodnja je razvijena i organizovana na savremenim principima uz puno poštovanje farmera, tradicije, standarda
kvaliteta i ţivotne sredine

okvir sredstava
Opština Sjenica – 100% Opština

Formirana baza
Povećanje Formiranje baze podataka Sluţba za 2012-2016. Sjenica – Interni i
podataka
poljoprivredne poljoprivredu protokolarni troškovi
proizvodnje sa Izrada akcionog
2.1.1.
posebnim Izrada i implementacija Opština Sjenica – plana - 100% Usvojen akcioni
akcentom na akcionog plana za razvoj Formiranje radne 2012–2016. opština Sjenica – plan za razvoj
razvoj stoĉarstva poljoprivrede grupe unutar opštine Interni i protokolarni poljoprivrede
troškovi
90
U toku
2011. - 250
Nabavljeno grla junica preko
Opština Sjenica
Poboljšanje rasnog sastava stoke MTPVŠ
Matiĉna sluţba u Poljoprivredna
kroz razvijanje procesa Broj umatiĉenih Podeljeno
opštini Sjenica 2010–2016. gazdinstva – Projekti
selekcije, matiĉenja stoke i grla/godina 30 Junica –
Veterinarska stanica, MTPVŠ
veštaĉkog osemenjavanja Broj osemenjenih Help
Sjenica
grla/godina Preko MTPVŠ
– pojedinaĉni
konkursi
Opština Sjenica Opština Sjenica
Poljoprivredno Projekti
Povećanje primene
struĉna sluţba, Novi MTPVŠ Broj savremenih
agrotehniĉkih i zootehniĉkih 2012–2016.
Pazar Predpristupna farmi
mera
Struĉne kuće i sredstva EU
institucije Privatna inicijativa
U toku
Fond za razvoj Preko MTPVŠ
poljoprivrede – 54 plastenika
Opština Sjenica 1.000.000 RSD/god. Uvedeno su dobijena
Uvodjenje nove mehanizacije
Fond za razvoj 2010–2016. – 25% mehanizacije i 1 farma je
i opreme
poljoprivrede MPVŠRS – 25% opreme opremljena
Poljoprivredna 1 hladnjaĉa za
gazdinstva – 50% mleĉne
proizvode
Ekonomsko U toku
100% - Opština Formiran je Fond
jaĉanje i Osnivanje Fonda za razvoj
Opstina Sjenica 2010-2012. Sjenica – interni za razvoj
Fond je
modernizacija poljoprivrede osnovan ali nije
2.1.2. troškovi poljoprivrede
poljoprivredne aktivan
proizvodnje na U toku
domaćinstvima Formirana su -
Opština Sjenica Broj pomognutih Udruţenje
Opština Sjenica –
Formiranje novih i jaĉanje Poljoprivredna poljoprivrednih proizvoĊaĉa
100.000 RSD/god.
postojećih poljoprivrednih udruţenja 2010–2016. udruţenja sjeniĉkog sira
Projekti
udruţenja Poljoprivredna Godišnji finansijski Udruţenje
MTPVŠ
gazdinstva izveštaj udruţenja proizvoĊaĉa
mesa –
Sjeniĉko jagnje
Podizanje kvaliteta i Poljoprivredni Projekti, MTPVŠ, Akcija u cilju U toku
2010–2016.
kvantiteta u primarnoj proizvoĊaĉi Predpristupna podizanja kvaliteta 17 laktofriza je
91
proizvodnji Preradni kapaciteti sredstva EU, proizvodnje podeljeno
Preradni kapaciteti 40 farmera je
dobilo sredstva
za dezinfekciju i
pranje vimena
150.000 RSD/god.
Opstina Sjenica Ostali izvori
Organizovan
Organizovanje Poljoprivredna finansiranja Stalna aktivnost
2010–2016. poljoprivredni
poljoprivrednog sajma udruţenja i Projekti, MTPVŠ,
sajam
proizvoĊaĉi Predpristupna
sredstva EU,
Izlagaĉi
100% - Opština
Opština Sjenica Osnovan
Sjenica i Kancelarija
Osnivanje regionalnog centra Kancelarija za odrţivi regionalni centar
2011 za odrţivi razvoj Završeno
za razvoj poljoprivrede i sela razvoj nerazvijenih za razvoj
nerazvijenih
podruĉja poljoprivrede i sela
podruĉja
10.000.000 RSD –
Funkcionalan rad Centra za Opremanje
Poljoprivredne razvoj poljoprivrede i sela – O 5.000.000 RSD/god.
sluţbe, udruţenja Funkcionalan
Sjenica Opština Sjenica 2012-2014 centar za razvoj U toku
i zadruge su Opremljene kancelarije Opština, Nadleţna
poljoprivrede i sela
formirane, Formirani planovi i programi rada Ministarstva,
Matična sluţba Projekti, Pristupna
organizovane,
sredstva EU
2.1.3. funkcionalne,
Opština Sjenica Projekti, MTPVŠ,
ekonomski Podizanje nivoa Broj informativnih
Mreţa za ruralni 2012–2016. Predpristupna
efikasne i u informisanosti akcija/godina
razvoj sredstva EU
funkciji su pomoći U toku
poljoprivrednicim Prevencija i
a zaštita od
bolesti i
Broj organizovanih
Opština Sjenica Projekti, MTPVŠ, podizanja
Edukacija poljoprivrednih edukacija/god.
Struĉne kuće i 2010–2016. Predpristupna kvaliteta – 55
proizvoĊaĉa Broj uĉesnika na
institucije sredstva EU farmera
edukaciji/god.
Podizanje
kvaliteta mleka
– 5 mlekara
Stoĉarstvo – 3
92
radionice – 45
farmi
Broj uraĊenih
biznis planova
Tehniĉka podrška u:
100% Opština Broj aktivnosti
-izradi biznis planova
Opstina Sjenica 2012–2016. Sjenica - Interni usmeren na
-istraţivanju trţišta
trošak opštine pronalaţenje ili
-povezivanju sa kupcima
povezivanje sa
kupcima
Najveći broj
poljoprivrednih
Opšina Sjenica
2.1.4. proizvoda ima Projekti, Broj zajedniĉkih
Regionalna i pograniĉna Udruţenja
siguran plasman 2012–2016. Predpristupna aktivnosti i
saradnja poljoprivrednih
na trţištu sredstva EU projekata
proizvoĊaĉa
Opština Sjenica 100% - UNDP
Sistem skladistenja i Formiran i
UNDP Progres Progres i Ceska
pakovanja proizvoda 2013 funkcionalan
Ceska razvojna razvojna agencija
(Agrobiznis centar) agrobiznis centar
agencija
Akcija preduzetih
Opština Sjenica ka jaĉanju
Jaĉanje preradnih kapaciteta 2012-2013 100% - USAID
USAID preradnih
kapaciteta
U toku
Zastita geografskog porekla
Izrada elborata
-sjeniĉki sir Projekti, MTPVŠ, Broj proizvoda sa
za sjeniĉki sir
-ovĉija stelja Opština Sjenica Predpristupna zaštićenim
2010–2016. kravlji i ovĉiji
-paprika u pavlaci Privatna inicijativa sredstva EU, geografskim
Sjeniĉko
Sjeniĉki -sudţuk Privatna inicijativa poreklom
jagnjeĉe meso
poljoprivredni -sjeniĉka med
Sjeniĉki sudţuk
proizvodi su
2.1.5. 80.000 RSD po
proverenog
proizvoĊaĉu
kvaliteta i U toku
Kancelarija za Broj proizvodnih
brendirani 34 proizvoĊaĉa
Opština Sjenica odrţivi razvoj kapaciteta sa
Zaštita kvaliteta 2010–2016. i preraĊivaĉa su
Privatna inicijativa Projekti, MTPVŠ, visokim kvalitetom
dobila HACCP
Predpristupna proizvoda
sertifikat
sredstva EU,
93
U toku
Opština Sjenica Funkcionalna
Izgradnja i otvaranje 100% - UNDP U projektnim
UNDP Progres laboratorija za
laboratorije za ispitivanje 2011-2012 Progres i Ceska aktivnostima
Ceška razvojna ispitivanje kvaliteta
kvaliteta mleka razvojna agencija donatora za
agencija mleka
2012.
Organizovani otkup lekovitog Opština Sjenica Broj organizovanih
2012–2016. Otkupljivaĉi – 100%
i šumskog bilja Otkupljivaĉi otkupnih mesta
Projekti, MPVŠRS,
Poljoprivredna Opština Sjenica Predpristupna ha pod lekovitim
Proizvodnja lekovitog bilja 2012–2016.
2.1.6. proizvodnja je ProizvoĊaĉi sredstva EU, biljem
diverzifikovana Privatna inicijativa
Projekti, MPVŠRS,
ha pod ratarskom
Razvoj specifiĉnih ratarskih Opština Sjenica Predpristupna
2012–2016. proizvodnjom/godi
kultura ProizvoĊaĉi sredstva EU,
na
Opšti cilj 2.2.

Turistiĉka ponuda Sjenice je raznovrsna i zauzima znaĉajno mesto u turistiĉkoj ponudi Srbije

okvir sredstava
Popis postojećih turstistiĉkih 100% TOS - Interni Turistiĉke agencije

TOS 2010. Završeno
agencija trošak su popisane
Stalne
Organizovanje sastanaka sa 100% TOS - Interni Broj odrţanih
TOS 2010-2016. aktivnosti
turistiĉkim agencijama trošak sastanaka/god.
Turistiĉka 4 sastanka/god.
organizacija je 200.000 RSD/god. -
funkcionalna i TOS
2.2.1. Ostali izvori
koordinira rad
turistiĉkih finansiranja: Broj odrţanih
Edukacija radnika,
agencija Projekti, edukacija
stanovništva, seoskih TOS 2012–2016.
Predpristupna Broj uĉesnika na
domaćinstava…
sredstva EU, edukacijama
Nadleţna
ministarstva i
fondovi
94
200.000 RSD/god. -
TOS
Ostali izvori
U toku
finansiranja:
Broj kategorisanih Formirana je
Projekti,
Kategorizacija smeštaja TOS 2010–2016. smeštajnih komisija i
Predpristupna
kapaciteta uraĊen je plan
sredstva EU,
rada
Nadleţna
ministarstva i
fondovi
U toku
ObezbeĊen i
ureĊen prostor
1.500.000 RSD/god. Broj zaposlenih u
Tehniĉko i kadrovsko jaĉanje Opština Sjenica Delimiĉno
2010–2014. - Opština Sjenica – turistiĉkoj
TOS TOS opremanje
100% organizaciji
prostora
Nabavljeni
ĉamci za turiste
Plan rada – Interni
Završeno
trošak TOS-a
Izrada i implementacija plana Godišnji planovi i Planovi i
TOS 2010–2011. 1.500.000 RSD –
rada TOS izveštaji izveštaji se
budţet za
rade godišnje
implementaciju
TOS upravlja
Turistiĉka organizacija 100% Turistiĉka
kompletnom
upravlja kompletnom TOS 2012–2016. organizacija - Interni
turistiĉkom
turistiĉkom ponudom trošak
ponudom
U toku
TOZ je ĉlanica
Formirana
Zapadne Regije
raznovrsna i
turistiĉke
zajedniĉka
2.2.2. organizacije
turistiĉka ponuda
Ukljuĉivanje turistiĉke 100% Turistiĉka Broj realizovanih Realizovan
na nivou opštine i
organizacije u regionalne TOS 2010–2016. organizacija - Interni regionalnih program
regiona
turistiĉke projekte trošak projekata vertikalne
turistiĉke
signalizacije
Ĉlan Upravnog
odbora TOZ
Zapadne regije
95
USAID projekat
objedinjavanja
tur. ponude
Izrada strategije razvoja UraĊena i
TOS Nadleţna
turizma na podruĉju 2012-2016 usvojena strategija
RTOZ Ministarstva
Jugozapadne Srbije razvoja turizma
Izrada monografije o
TOS Nadleţno UraĊena
bogatstvima Jugozapadne 2012-2016
RTOZ Ministarstva monografija
Srbije
Izrada turistiĉkih mapa I TOS Nadleţno UraĊeno turistiĉkih
2012-2016
vodiĉa RTOZ Ministarstvo mapa i vodiĉa
Organizovanje stalnih
turistiĉkih manifestacija:
- prvomajska trka konja na
Ponorcu 500.000 RSD/god. –
- vašar-smotra narodnog TOS
stvaralaštva na Ponorcu Ostali izvori
- vašar-smotra narodnog finansiranja Stalna aktivnost
stvaralaštva na Karajukića Opština Sjenica Projekti, Broj organizovanih Navedene
Bunarima TOS 2010–2016. Predpristupna i podrţanih manifestacije
- izlazak na omahu uoči
ĎurĎevdana na Vrelima
MZ sredstva EU, manifestacija se odrţavaju na
- vašar na Barama Nadleţna nivou godine
-vašar u Kumanici ministarstva i
-takmičenje u ribolovu fondovi, donatori,
-regata”Sjeničko jezero” participacija
- Dani Sjeničke pite
- Memorijalni SKI roler kup Amar
Garibović
Organizovanje 2.000.000 RSD -
Broj organizovanih
specijalizovanih i posebnih Opština Sjenica 50% - Opština
2012-2016 i podrţanih
turistiĉkih manifestacija (ne TOS Sjenica
manifestacija
odrţavaju se svake godine) 50% - Drugi izvori
Vrednost zavisi od
takmiĉenja
Broj organizovanih
Organizovanje sportskih Opština Sjenica
2012-2016 80% - Nadleţna i podrţanih
manifestacija TOS
ministarstva i savezi manifestacija
20% - Sportski
savez
96
Definisane su
100% Turistiĉka
OdreĊivanje prioritetnih prioritetne
TOS 2010–2011. organizacija - Interni Završeno
turistiĉkih destinacija turistiĉke
trošak
destinacije
Povezivanje lokalnih U toku
100% Turistiĉka
smeštajnih kapaciteta sa TOS Broj ostvarenih Radi se
2010 – 2015. organizacija - Interni
lokalnom turistiĉkom Privatna inicijativa povezivanja zajedniĉki sa
trošak
ponudum kategorizacijom
90.000.000 RSD
Predpristupna
Izgradnja bicilistiĉke staze Opština Sjenica sredstva EU, IzgraĊena staza
Sjenica – Karajukića Bunari – TOS 2012–2016. Projekti, Nadleţna Sjenica –
30 km IzvoĊaĉ ministarstva i Karajukića Bunari
fondovi – 85%
15%
Izgradnja pešaĉkih staza:
Izvori finansiranja:
- trim staza “Borići” Privatna inicijativa
- pešačka staza”Put na molitvu” Opština Sjenica -
- pešačka staza “Čedovo” U toku
Opština Sjenica Projekti
- pešačka staza “Vrela” km izgraĊenih UraĊena trim
TOS 2010–2016. Nadleţna
- pešačka staza “- pešačka staza pešaĉkih staza staza Pašino
“Vapa” Privatna inicijativa ministarstva i
Brdo
- pešačka staza Pašino Brdo fondovi
- ureĎenje planinarsko Prepristupna
- pešačke staze Sjenica-izletište sredstva EU
Sjeničko jezero
Turistiĉko ureĊenje lokacija: Izvori finansiranja
Projekti
- Ušački pećinski sistem Predpristupna
- Kamp naselje”Markova ravan” sredstva EU
- Izgradnja kamp naselja na Opština Sjenica U toku
Nadleţna
lokacijama reka Uvac i Sjeničko TOS Izrada projekta
ministarstva I Broj ureĊenih
jezero SRP Uvac 2010–2016. za ureĊenje
- Izgradnja ribolovačkog
fondovi lokacija
Srbija Šume izletišta na
doma”Krstac” Srbijašume
Srbijavode Uvcu
- Izgradnja lovačkog doma Srbijavode
“Caričina” SRP Uvac
- UreĎenje kupališta “Uvac” Turistiĉka
- Pašino Brdo organizacija Srbije
97
- UreĎenje zimskog turističko
sportskog centar Ţari
Smeštajni
U toku
kapaciteti su
Borici se
znaĉajno Postojeći hotelski kapaciteti TOS Privatna inicijativa – Broj kreveta u
2.2.3. 2010–2016. ureĊuju, a još
povećani u su funkcionalni Privatna inicijativa 100% ponudi
jedan
hotelskom i
hotel u izgradnji
seoskom turizmu
Projekti,
Izrada promotivnih materijala: Predpristupna
UraĊeno U toku
sredstva EU,
-turističke karte opštine, TOS 2010–2016. promotivnih Katalozi – 1000
Nadleţna
prospekti, propagandni listići, materijala komada
zastavice, bedzevi, razglednice ministarstva i
fondovi, TOS
Turistiĉka
organizacija –
200.000 RSD/god.
Turistiĉki
Ostali izvori Broj sajmova na Stalna aktivnost
2.2.4. potencijali su Uĉešće na sajmovima
Opština Sjenica finansiranja kojima je Sajmovi u
promovisani turizma sa ciljem promocije 2010–2016.
TOS TOS, Komore i predstavljena Beogradu,
turistiĉke ponude
agencije, Nadleţna ponuda Sarajevu
ministarstva i
fondovi
3.000.000 RSD
Otvoren prodajni
Izvori finansiranja
Prodajni prostor za suvenire TOS 2012–2016. prostor za
TOS, opština
suvenire
Sjenica, Projekti
Opšti cilj 2.3.

Diverzifikacija aktivnosti na selu u cilju oĉuvanja starih zanata, kulturnih i drugih vrednosti Sjenice

okvir sredstava
Domaća radinost Identifikacija osoba koje se Udruţenje Sandţaĉki 100.000,00 Baza podataka o U toku,
2.3.1. 2010–2014.
je saĉuvana od bave starim zanatima, cilim RSD/god. osobama koje se Do sada 58
98
zaborava i domaćom radinosti i Opština Sjenica Opština Sjenica bave starim identifikovanih
predstavlja izvor proizvodima zanatima osoba
prihoda 200.000,00 RSD
domaćinstvima Opština Sjenica Stalna
Broj ĉlanova
Nadleţna aktivnost,
Udruţenje Sandţaĉki Udruţenja
Jaĉanje udruţenja SC i ministarstva i ĉlanstvo
cilim 2010–2016.
njegovo omasovljavanje fondovi, prošireno sa
Opština Sjenica Godišnji finansijski
Predpristupna 100 na 150
izveštaj udruţenja
sredstva EU, ĉlanova
Projekti, donatori
1 500 000 RSD
Opština Sjenica
Nadleţna U toku
Opština Sjenica Nabavljena mini
Pomoć u nabavci mini ministarstva i
Udruţenje Sandţaĉki 2010–2014. oprema za
opreme za proizvodnju fondovi, Nabavljeno 5
ćilim proizvodnju
Predpristupna komada razboja
sredstva EU,
Projekti, donatori
Opština Sjenica
Opština Sjenica Predpristupna
TOS sredstva EU, Broj otvorenih
Formiranje prodajnih mesta 2012–2016.
Udruţenje Sandţaĉki Projekti, donatori, prodajnih mesta
ćilim Nacionalna sluţba
za zapošljavanje
Opština Sjenica
Stalna
Nadleţna
aktivnost,
ministarstva i Broj uraĊenih
Udruţenje Sandţaĉki odraĊeni
Promocija proizvoda 2010–2016. fondovi, promotivnih
ćilim katalozi, flajeri,
Predpristupna materijala/godina
web sajt, tkani
sredstva EU,
uzorci
Projekti, donatori
500.000,00
RSD/godina
Udruţenje Sandţaĉki Opština Sjenica,
Obnova zaboravljenih zanata Broj obnovljenih
ćilim, 2012–2016. MTPVŠ, Donatori,
na selu zanata
Opština Sjenica Projekti,
Predpristupna
sredstva EU
99
Opština Sjenica Završeno
Opština Sjenica UraĊena internet
Izrada internet stranice Udruţenje Sandţaĉki 2010 www.sandzacki
Udruţenje stranica
ćilim cilim.com
200.000,00
Opština Sjenica
Ostali izvori
U toku
finansiranja
Udruţenje Sandţaĉki Broj edukacija Dve obuke za
Edukacija osoba koje se bave Nadleţna
ćilim 2010–2014. Broj uĉesnika u 40 ţena sa
starima zanatima ministarstva i
Opština Sjenica edukaciji seoskog
fondovi,
prostora –
Predpristupna
tkanje i pletenje
sredstva EU,
Projekti, donatori
Stalna
aktivnost,
Ĉlanovi i
osnivaĉi
Asocijacije
UnapreĊenje
„Zanatska
znanja i veština u Razmene iskustava kroz Izvori finansiranja: bastina Srbije”,
2.3.2. radu
Opština Sjenica Posete:
tradicionalnih Uspostavljanje saradnje sa Udruţenje Sandţaĉki Broj
Nadleţna Sajmu turizma
proizvoda sličnim udruţenjima ćilim 2010–2016. uspostavljenih
Članstvo u nacionalnim i
ministarstva i u Srbiji
Opština Sjenica saradnji
meĎunarodnim organizacijama fondovi, Projekti, Manifestacija
Studijske ture donatori „Dani
borovnice” u
Plavu i
Gusinju,
Poseta
pirotskom
sajmu...
500.000,00 RSD
Opština Sjenica
Udruţenje Sandţaĉki
Nadleţna Organizovan
Organizacija festivala ćilim 2012–2016.
ministarstva i festival
Opština Sjenica
fondovi, Projekti,
donatori
100
Opšti cilj 2.4.
Preduzetniĉki sektor je razvijen

okvir sredstava
Opština Sjenica
Nadleţna
ministarstva i Osnovan opštinski
Formiranje opštinskog Opština Sjenica
2012-2016. fondovi, preduzetniĉki
preduzetniĉkog centra Preduzetnici
Predpristupna centar
sredstva EU,
Projekti, donatori
Opština Sjenica Privredni vodiĉ
Preduzetniĉki Nadleţna uraĊen
Izrada
sektor je povezan, ministarstva i Newsletter uraĊen
privrednog vodiĉa,
informisan i Opština Sjenica fondovi, Kalendar
newsletter-a 2012–2016.
2.4.1. edukovan sa KLER Predpristupna znaĉajnih
kalendara znaĉajnih
kvalitetnim sredstva EU, sajamskih
sajamskih manifestacija
menadţerskim Projekti, privatna manifestacija je
kadrom inicijativa uraĊen
Opština Sjenica
Nadleţna
Podrška uĉesšću ministarstva i
Opština Sjenica Broj privrednih
predstavnika lokalne privrede fondovi,
Privatna inicijativa 2010–2016. subjekata na
na sajmovima i drugim predpristupna
KLER sajmovima
manifestacijama sredstva EU,
projekti, privatna
inicijativa
U toku
Formiranje i opremanje
Opština Sjenica 100% - Exchange 3 Formirana i Projekat
Ekonomsko i kancelarije za lokalni 2011-2012.
Exchange 3 Projekat opremljena KLER Exchange 3 je
tehniĉko jaĉanje ekonomski razvoj
u toku
preduslova
2.4.2. Formiranje saveta za lokalni Opština Sjenica Opština Sjenica Formiran savet za
razvoja 2012–2016.
ekonomski razvoj Privatna inicijativa Privatna inicijativa ekonomski razvoj
preduzetniĉkog
sektora Opština Sjenica
UtvrĊivanje paketa Opština Sjenica UtvrĊen paket
2012–2016. Nadleţna
stimulativnih mera za razvoj Privatna inicijativa stimulativnih mera
ministarstva i
101
fondovi
5.3. Društveni razvoj
Radna grupa za društveni razvoj

PRIORITET
PROBLEM:
Društveni razvoj je put Sjenice za
Nerazvijen društveni ţivot je uzrokovao intenzivne migracije i siromaštvo i jedan je od razloga za
izlazak iz nerazvijenosti i smanjenja
postojeći status Sjenice kao nerazvijene opštine.
siromaštva.
Vizija
Sjenica je 2020. godine opština bez migracija i siromaštva i ne pripada kategoriji nerazvijenih opština. Mesto je zadovoljavanja ţivotnog
standarda gde u porodici i društvenoj zajednici će graĊani zadovoljavati sve svoje socijalne i druge potrebe uz pomoć izgraĊenog i
odrţivog sistema društvenog razvoja.
Indikatori kvaliteta ţivota, Indikatori br. 11-20
Opšti cilj 3.1.
Usluge socijalne zaštite su dostupne

okvir sredstava
Razvijati ureĊen i Razviti kriterijume za

UraĊena socijalna
funkcionalan prepoznavanje siromaštva U toku
CSR Nadleţna karta
sistem usluga u kao pojave koja pogaĊa kako 2010–2016. Aţurira se
Opština Sjenica ministarstva i Jedinstvena baza
oblasti socijalne domicilno, tako i stanovništvo socijalna karta
fondovi, podataka
3.1.1. zaštite koji u migraciji
Projekti, donatori,
podrţava CSR U toku
Raditi na sprovoĊenju opština Sjenica
socijalnu Opština Sjenica Definisani Pripreme za
Nacionalne strategije za 2010–2016.
ravnopravnost OCD programi pomoći adaptaciju
smanjenje siromaštva
svih graĊana Dom Zdravlja zgrade za stara
102
opštine Sjenica lica
stvarajući uslove
za ravnopravnost Obezbediti baziĉnu CSR Broj U toku
marginalizovanih egzistenciju najugroţenijih i Opština Sjenica korisnika/godina 8.500 korisnika
grupa u pogledu 2010–2016.
siromaštvom pogoĊenih Crveni Krst Broj vrsta raznih oblika
ostvarivanja porodica OCD pomoći/godina socijalne zaštite
zaposlenosti, U toku
rodne Uspostavljen
ravnopravnosti i dnevni boravak
ostvarivanje Nastaviti sa socijalizacijom, Udruţenje dece
u iznajmljenom
društvenih uloga obrazovanjem, vaspitavanjem ometene u razvoju Uspostavljen
2010–2016. prostoru
i zapošljavanjem osoba sa Opština Sjenica dnevni boravak
invaliditetom CSR
Izgradnja
objekta u
završnoj fazi
U toku
CSR 12 geronto
Razviti sistem podrške starim Dom Zdravlja domaćica na
Broj usluga u
i nemoćnim licima, posebno u Udruţenje dece 2010 – 2016. terenu
kući/godina
seoskom podruĉju ometene u razvoju
Opština Sjenica Oko 120
domaćinstava
Razvijati uslugu hraniteljstva
CSR Broj hraniteljskih
kao najprirodniji oblik podrške 2012–2016.
Opština Sjenica porodica
deci u odrastanju
U toku
Razviti sveobuhvatne Opština Sjenica
Izveštaj o kretanju Dva programa
preventivne programe i CSR
2010–2016. maloletniĉkog obuke sa
programe resocijalizacije za Kancelarija za rad sa
prestupništva licenciranim
maloletnike maloletnicima
osobljem
Osnovano
Završeno
Unaprediti socijalni status Opština Sjenica savetovalište za
2010–2011. Formirano
ţene CSR trudnice i
savetovalište
kontracepciju
U toku
Rešavaju se
Raditi na smanjenju svih vrsta Opština Sjenica Osnovana sigurna
2010-2015. imovinsko-
nasilja nad ţenama i decom CSR kuća
pravni odnosi
oko objekta
103
ObezbeĊeni 2010 - Ĉetiri
CSR
Razviti kapacitete pruţalaca prostorni i tehniĉki obuke sa po
Lokalna samouprava
usluga u oblasti socijalne kapaciteti CSR šest uĉesnika
Udruţenje dece
zaštite koji omogućuju Organizovan rad u 2011 - Dve
ometene u razvoju 2010–2016.
primenu struĉnih standrada i Dnevnom boravku obuke sa po
Dom zdravlja
poštovanje ljudskih prava Broj obuka/godina jednim i jedna
Nacionalna sluţba za
korisnika Broj polaznika sa dva
zapošljavanje
obuke/godina uĉesnika
Razvijati Opština Sjenica
Razviti kapacitete
kapacitete sluţbi Udruţenje dece
predškolske ustanove u Broj vaspitaĉa
u opremi i ometene u razvoju U toku
skladu sa zahtevima 2010–2016. ukljuĉenih u
struĉnim Predškolska Nadleţna 10 vaspitaĉa
zajednice u broju i omogućti program
kadrovima koji ustanova ministarstva i
inkluziju dece sa invaliditetom
3.1.2. obezbeĊuju Škole fondovi,
ravnomeran i Opština Sjenica Projekti, donatori,
Broj nastavnika U toku
usklaĊen razvoj Razviti kapacitete škola za Udruţenje dece opština Sjenica
2010–2016. ukljuĉenih u 7 nastavnika
opštine u svim inkluziju ometene u razvoju
program inkluzije 15 polaznika
oblastima Škole
socijalne politike Razvoj preventivnih programa Uĉešće korisnika
na naĉin da obezbedi jednake Dom zdravlja socijalne zaštite u
2012–2016.
uslove zdravstvene zaštite za Opština Sjenica ukupnom
sve stanovnike stanovništvu
Razvijati mreţu organizacija i
udruţenja graĊana koja
OCD Broj aktivnih OCD
zastupaju interese osetljivih, 2012–2016.
Opština Sjenica u zajednici
ranjivih i marginalizovanih
grupa
CSR je odgovoran
Uspostaviti pravilnu
Opština Sjenica za programe
Jaĉati mreţu raspodelu odgovornosti u 2010–2011. Završeno
CSR razvijanje
lokalnih socijalnih oblasti socijalne politike
socijalne zaštite
aktera na
Nadleţna U toku
definisanju,
Razvijati timski rad razliĉitih ministarstva i Broj sastanaka i 5 projekata u
identifikovanju i
3.1.3. socijalnih aktera u planranju Opština Sjenica fondovi, projekti, projekata u cilju koje su bili
brţem rešavanju 2010–2016.
razvoja socijalne poltike CSR donatori, opština razvoja politike ukljuĉeni
problema
(zaštite) u zajednici Sjenica socijalne zaštite razliĉiti akteri u
pojedinca,
opštini
porodice i
Podrţati OCD i Crveni Krst u Opština Sjenica Protokol o saradnji
zajednice
kreiranju i razvijanju novih OCD 2012–2016. OCD, Crvenog
usluga podrške Crveni Krst Krsta i drugih
104
Drugi socijalni akteri socijalnih aktera
Definisana
podruĉja saradnje
Planirati, UraĊena
pribavljati i finansijska
odgovorno projekcija za
Nadleţna
upravljati Opština Sjenica realizaciju
Obezbediti ulaganja u razvoj ministarstva i
sredstvima Lokalni savet za prioriteta – Planovi
3.1.4. socijalne politike iz razliĉitih 2010–2012. fondovi, Završeno
namenjenim socijalnu politiku i programi
izvora finansiranja Projekti, donatori,
razvoju mreţe OCD Stalna aktivnost
opština Sjenica
podrške svim na obezbeĊenju
korisniĉkim finansijskih
grupama sredstava
Opšti cilj 3.2.

Stvoren je ambijent za kvalitetno školovanja

okvir sredstava
47.500.000 RSD –
graĊevinski radovi
9.500.000 RSD –
opremanje
Izgradnja novog objekta
IzgraĊeno i U toku
deĉjeg obdaništa u Sjenici - Opština Sjenica
2010-2014. 30% - Opština opremljeno deĉije GraĊevinski
- graĊevinski radovi - Donatori
Sjenica obdanište radovi u toku
Rekonstrukcija i - opremanje
70% - Nadleţna
izgradnja
3.2.1. ministarstva i
predškolskih i
fondovi, projekti,
školskih objekata
donacije
950.000 RSD
Nadleţna IzgraĊena garaţa
Izgradnja garaţe za
Opština Sjenica ministarstva i za poljoprivredne
poljoprivredne mašine u 2012–2016.
Tehniĉka škola fondovi – 80% mašine u tehniĉkoj
tehniĉkoj školi
Opština Sjenica – školi
20%
105
3.800.000 RSD
Nadleţna
Izgradnja nedostajućeg hola Opština Sjenica ministarstva i IzgraĊen hol u
2012-2016.
u gimnaziji Gimnazija fondovi – 80% gimnaziji
20%
1.900.000 RSD –
zamena kotlova i
instalacije za
grejanje
Zamenjeni kotolovi
1.900.000 RSD –
Postavljene
Rekonstrukcija gimnazije: zamena parketa i U toku
instalacije za
postavljanje krova Zamena kotlova
grejanje
-zamena kotlova i instalacije za 950.000 RSD –
Zamenjen krov i
grejanje postavljanje ograde Završeno
Opština Sjenica parket na
-zamena parketa i krova na 2010–2016. 4.750.000 RSD – Parket u sali ,
fiskulturnoj Sali
Gimnazija fiskulturnoj Sali
zamena stolarije ograda
Postavljena
-postavljanje ograde 1.900.000 RSD – sanirana
-zamena stolarije ograda
fasada Fasada
-fasada Stolarija
delimiĉno
zamenjena
Nadleţna uraĊena
UraĊena fasada
ministarstva i
fondovi – 80%
20%
106
950.000 RSD –
zamena kotlova i
instalacija
4.750.000 RSD –
Rekonstrukcija tehniĉke U toku je
zamena stolarije
škole: zamena kotlova
1.425.000 RSD – Zamenjeni kotolovi
pokrivanje krova i instalacija
Završeno
- zamena kotlova i instalacija za 1.900.000 RSD – Pokriven krov
grejanje (zajendički objekat sa Zamenjena
Opština Sjenica zamena krova Zamenjen krov na
gimnazijom) 2010–2016. stolarija na I
Tehniĉka škola fiskulturne sale fiskulturnoj Sali
- zamena stolarije spratu
- pokrivanje ravnog krova hola
1.900.000 RSD – Stolarija
kosim krovom fasada zamenjena
Pokriven ravni
- zamena krova fiskulturne sale UraĊena fasada
krov i krov
- fasada Nadleţna
fiskulturne sale
ministarstva i
fondovi – 80%
20%
9.500.000 RSD –
zamena stolarije
4.750.000 RSD –
Rekonstrukcija O.Š. fasada U toku
Zamenjeni
12.Decembar: 1.425.000 RSD –
cevovodi
zamena cevovoda Zamenjeni
UraĊeni mokri
-zamena stolarije Opština Sjenica 2.850.000 RSD – cevovodi
2010–2016. ĉvorovi
-fasada OŠ 12. Decembar mokri ĉvorovi
Stolarija
-zamena cevovoda od kotlare do Delimiĉna
škole i unutar škole zamenjena
Nadleţna rekonstrukcija
-rekonstrukcija mokrih čvorova UraĊena fasada
ministarstva i mokrih ĉvorova
fondovi – 80%
20%
Rekonstrukcija O.Š Svetozar 7.600.000 RSD –
Marković: zamena stolarije Zamenjeni kotlovi U toku
1.900.000 RSD – UreĊena dvorišta i
Opština Sjenica
-zamena stolarije zamena kotlova ograde UraĊena
OŠ Svetozar 2010–2016.
-zamena kotlova 1.425.000 RSD – Stolarija ograda
Marković
-ureĎenje školskog dvorišta i ureĊenje dvorišta i zamenjena školskog
ograde ograde UraĊena fasada dvorišta
-fasada 3.800.000 RSD –
107
Fasada
Nadleţna
ministarstva i
fondovi – 80%
20%
2.850.000 RSD
Rekonstrukcija O.Š Duga Regulisano
Poljana: Nadleţna grejanje u
Opština Sjenica
2012–2016. ministarstva i isturenim
OŠ Duga Poljana
-grejanje u isturenim odeljenjima fondovi – 80% odelenjima OŠ
Kamešnica, Ţabren, Draţeviće Opština Sjenica – Duga Poljana
20%
2.850.000 – zamena
stolarije
950.000
rekonstrukcija
Rekonstrukcija O.Š Kladnica: mokrih ĉvorova
Zamenjena U toku
Opština Sjenica stolarija Završena
2010–2016.
-zamena stolarije OŠ Kladnica Mokri ĉvorovi su rekonstrukcij
-rekonstrukcija mokrih čvorova
Nadleţna
rekonstruisani mokrih ĉvorova
ministarstva i
fondovi – 80%
20%
4.750.000 RSD –
Izvršena
rekonstrukcija
rekonstrukcija
1.900.000 RSD –
O.Š. K.Bunari: školskog objekta
rekonstrukcija škola
Izvršena
-rekonstrukcija školskog objekta u isturenim
rekonstrukcija u
-rekonstrukcija škola u isturenim odelenjima
isturenim
odeljenjima Tuzinje i Cetanoviće 1.900.000 RSD –
Opština Sjenica odelenjima
-ureĎenje sportskih terena 2012–2016. ureĊenje sportskih
OŠ K. Bunari UreĊeni sportski
matične škole i isturenog terena
tereni
odeljenja u Rasnu 1.900.000 RSD –
-izgradnja i rekonstrukcija mokrih IzgraĊeni i
izgradnja i
čvorova u tri isturena odeljenja rekonstruisani
rekonstrukcija
-proširenje škole u Rasnu mokri ĉvorovi
mokrih ĉvorova
Proširena škola u
2.850.000 RSD –
Rasnu
proširenje škole u
108
Rasnu
Nadleţna
ministarstva i
fondovi – 80%
20%
2.850.000 RSD –
zamena stolarije
665.000 RSD –
rekonstrukcija
O.Š. Štavalj: mokrih ĉvorova Zamenjena
1.900.000 RSD – stolarija
U toku zamena
-zamena stolarije 2010-2016 fasada Mokri ĉvorovi su
stolarije
-rekonstrukcija mokrih čvorova rekonstruisani
-fasada Nadleţna Fasada sreĊena
ministarstva i
fondovi – 80%
20%
950.000 RSD –
rekonstrukcija Ċaĉke
kuhinje
1.900.000 RSD –
zamena stolarije
Đaĉka kuhinja
475.000 RSD –
Rekostrukcija O.Š. Bare: rekonstruisana
mokri ĉvorovi
Stolarija
1.900.000 RSD –
-rekonstrukcija Ďačke kuhinje zamenjena
završetak škole u Završena
-zamena stolarije Opština Sjenca Mokri ĉvorovi
2010–2016. Vrbnici rekonstrukcija
-rekonstrukcija mokrih čvorova OŠ Bare rekonstruisani
-završetak škole u Vrbnici
950.000 RSD – mokrih ĉvorova
Završena škola u
-adaptacija škole odeljenja u adaptacija u
Vrbnici
Krajinovićima Krajinovićima
Adaptirana škola u
Krajinovićima
Nadleţna
ministarstva i
fondovi – 80%
20%
109
10.450.000 RSD –
završetak objekat
1.900.000 RSD –
O.Š Raţdaginja: ureĊenje sportskih
Završen školski
terena
objekat
-završetak započetog školskog 2.850.000 RSD –
Opština Sjenica Sportski tereni
objekta 2012–2016. kotlarnica
OŠ Raţdaginja ureĊeni
-ureĎenje sportskih terena
-izmeštanje kotlare iz prizemlja i Zamenjena
Nadleţna
izgradnja nove kotlarnica
ministarstva i
fondovi – 80%
20%
400.000 RSD/god.
izdvaja Opština
Sjenica za podizanje
nivoa opremljenosti
predškolskih i
Deĉije obdanište: Opština Sjenica Nabavljene
školskih ustanove
Predškolska 2012–2016. opreme i
-oprema i rekviziti ustanova rekvizita/godina
Nadleţna
ministarstva i
fondovi – 80%
Podizanje nivoa 20%
opremljenosti 1.140.000 RSD –
3.2.2.
predškolskih i raĉunari
školskih ustanova Gimnazija – nabavka 450.000 RSD –
savremenih skolskih uĉila i laboratorija
opreme: 1.200.000 RSD – Nabavljeni U toku
kabineti raĉunari/godina nabavljeno 20
- 30 računara Opština Sjenica 900.000 RSD – Opremljeni kabinet školskih
2010–2016.
- laboratorija za strane jezike Gimnazija klupe, table i sl. i laboratorija raĉunara
- opremanje kabineta za fiziku Nabavljena 7 tabli je
,hemiju i biologiju Nadleţna stolarija kupljeno
- klupe ,table i stolice 110s l. za 9 ministarstva i
učionica fondovi – 80%
20%
110
2.375.000 RSD
Tehniĉka škola – nabavka Nadleţna Nabavljeno

Opština Sjenica
savremenih školskih uĉila i 2012–2016. ministarstva i školskih uĉila i
Tehniĉka škola
opreme fondovi – 80% opreme
20%
4.750.000 RSD
O.Š 12 Decembar – nabavka Nadleţna Nabavljeno

Opština Sjenica
savremenih školskih uĉila i 2012–2016. ministarstva i školskih uĉila i
OŠ 12 Decembar
opreme fondovi – 80% opreme
20%
4.275.000 RSD
O.Š. Svetozar Markoviĉ – Opština Sjenica Nadleţna Nabavljeno

nabavka savremenih školskih OŠ Svetozar 2012–2016. ministarstva i školskih uĉila i
uĉila i opreme Marković fondovi – 80% opreme
20%
Za šest osnovnih škola na
seoskom podruĉju: Opština Sjenica Nabavljeno
Škole na seoskom 2012–2016. 11.400.000 RSD školskih uĉila i
- nabavka savremenih skolskih podruĉju opreme
učila i opreme(6*1.900.000)
14.000.000 JP za prevoz
Osnivanje javnog preduzeća
Opština Sjenica 2012–2016. RSD/god. – Opština uĉenika je
za prevoz uĉenika
Sjenica – 100% osnovano
Uspostavljanje Nadleţna
3.2.3. optimalnog ministarstva i
sistema prevoza fondovi, Broj nabavljenih
Nabavka vozila Opština Sjenica 2012–2016.
predpristupna vozila
sredstva EU,
projekti, donacije
Izgradnja fiskulturnih sala u: 19.000.000 RSD –
Izgradnja školskih Gimnazija Opština Sjenica Gimnazija Broj izgraĊenih
3.2.4. fiskulturnih sala O.Š:Svetozar Markoviĉ J.P: Direkcija 2012–2016. 19.000.000 RSD – fiskulturnih sala po
sa opremom O.Š Štavalj Škole OŠ Svetozar školama
O.Š Raţdaginja Marković
111
O.Š Duga Poljana 15.200.000 RSD –
O.Š K.Bunari OŠ Štavalj
15.200.000 RSD –
Raţdaginja
28.500.000 RSD –
OŠ Duga Poljana
15.200.000 RSD –
OŠ K. Bunari
Nadleţna
ministarstva i
fondovi,
predpristupna
sredstva EU,
projekti, donacije
2.000.000 RSD/god.
U toku
Broj pohaĊanih
700.000
Nadleţna obuka i
RSD/god.
ministarstva i kurseva/god.
Permanentno izdvaja Opština
Obuke i ostali edukativni Opština Sjenica fondovi,
3.2.5. usavršavanje 2010–2016. Sjenica za
programi Škole predpristupna Broj uĉesnika na
struĉnog kadra podizanje nivoa
sredstva EU, obukama i
znanja i
projekti, donacije, edukativnim
edukativne
zainteresovani programima/god.
programe
uĉesnici
Opšti cilj 3.3.

Stanovništvu je dostupna kvalitetna i pravovremena zdravstvena zaštita

okvir sredstava
Edukacija ObezbeĊenje materijalno- 9.500.000

stanovništva i tehniĉkih sredstava RSD/god.
Ministarstvo zdravlja, Materijalno-
razvijanje U toku
3.3.1. RZZO, 2010–2016. tehniĉka sredstva
aktivnosti za - Mamograf 6.157.000 RSD – Agregat za
Opština Sjenica su obezbeĊena
spreĉavanje i rano - dva vozila mamograf Dom Zdravlja
otkrivanje bolesti - ostala oprema 1.900.000 RSD – dva
112
- edukacija stanovništva vozila
950.000 RSD –
ostala oprema
475.000 RSD –
edukacija
stanovništva
RZZO – 100%
Ostali izvori
finansiranja
Projekti, donacije,
Nadleţna
ministarstva i
fondovi
Rekostruisane dve
5.510.000 RSD
zdravstvene
Rekonstrukcija postojeće dve Projekti, donacije,
Ministarstvo zdravlja, stanice
zdravstvene stanice i osam 2012-2016. nadleţna
Opština Sjenica Rekonstruisano
zdravstvenih ambulanti ministarstva i
osam zdravstvenih
fondovi
ambulanti
4.750.000 RSD
Formiranje laboratorije u Formirana i
Projekti, donacije,
zdravstvenoj stanici Duga Ministarstvo zdravlja, opremljena
2012-2016. nadleţna
poljana sa nabavkom Opština Sjenica laboratorija u
ministarstva i
potrebnih aparata i opreme. Dugoj Poljani
fondovi
Kvalitetne Formiran punkt
zdravstvene 3.850.000 RSD hitne sluţbe u
3.3.2. Formiranje punkta hitne
usluge su Projekti, donacije, Dugoj Poljani
sluţbe u Dugoj Poljani sa Ministarstvo zdravlja,
dostupne u selima 2012-2016. nadleţna Nabavljeno
nabavkom jednog terenskog i Opština Sjenica
ministarstva i terensko vozilo
jednog sanitetskog vozila
fondovi Nabavljeno
sanitetsko vozilo
Otvorena apoteka
Otvaranje apoteke u naselju
Privatna inicijativa 2012-2016. Privatna inicijativa u naselju Duga
Duga Poljana
Poljana
2.850.000 RSD
Nabavka troje terenskih
Projekti, donacije,
vozila za obavljanje Ministarstvo zdravlja, Nabavljena tri
2012-2016. nadleţna
zdravstvene delatnosti na Opština Sjenica terenska vozila
ministarstva i
terenu
fondovi
113
Izgradnja potrebnog prostora
za sluţbu opšte medicine 25.000.000 RSD
IzgraĊen i
U toku
(300-400m2): Ministarstvo zdravlja RZZO, projekti, Izrada
opremljen prostor
Opština Sjenica 2010-2016. donacije, nadleţna projektne
za sluţbu opšte
- graĎevinski radovi Dom zdravlja ministarstva i dokumentacije
medicine
- medicinska oprema fondovi u toku
- kancelarijska oprema
14.000.000 RSD
Ministarstvo zdravlja RZZO, projekti, U toku
Rekonstrukcija postojeće Dom Zdravlja je
Opština Sjenica 2010-2016. donacije, nadleţna U toku izrada
zgrade rekonstruisan
Dom zdravlja ministarstva i projekta
fondovi
U toku
Asfaltirane
unutrašnje
4.750.000 RSD
pešaĉke i
Ministarstvo zdravlja RZZO, projekti,
UreĊenje kruga Doma Krug Doma kolovozne
Opština Sjenica 2010-2016. donacije, nadleţna
zdravlja Zdravlja je ureĊen staze
Stvaranje dobrih Dom zdravlja ministarstva i
Parking prostor
uslova za rad fondovi
Sve pristupne
3.3.3. medicinskog ulice ka Domu
osoblja, boravak i Zdravlja
leĉenje pacijenata U toku je
Uvezivanje celovite uvodjenje
Ministarstvo zdravlja Formirana je
informativne mreţe sa 2.850.000 RSD - informativne
Opština Sjenica 2010-2012. informatiĉka
nabavkom nedostajuće DILS PROGRAM mreţe u Domu
Dom zdravlja mreţa
kompjuterske i dr. opreme. zdravlja po
projektu DILS-a
570.000 RSD –
graĊevnski radovi
PreureĊenje ginekološkog 47.500.000 RSD –
odelenja u 2 hirurške sale: Ministarstvo zdravlja hirurška i druga
Dve hirurške sale
Opština Sjenica 2012-2016. oprema
su operativne
-graĎevinski radovi Dom zdravlja RZZO, projekti,
-hirurška i dr oprema donacije, nadleţna
ministarstva i
fondovi
Nabavka 3 ultrazvuĉna Ministarstvo zdravlja 11.400.000 RSD Tri ultrazvuĉna
aparata Opština Sjenica 2012-2016. RZZO, projekti, aparata su
(radiologija-interno, Dom zdravlja donacije, nadleţna nabavljena
114
ginekologija i pedijatrija) ministarstva i
fondovi
33.250.000 RSD –
rentgen aparat
4.750.000 RSD –
Nabavka mobilni i
Ministarstvo zdravlja
- rengen aparata stomatološki Nabavljeni su
Opština Sjenica 2012-2016.
- mobilnog Rentgen aparata rentgen rentgen aparati
- stomatološkog rentgen aparata Dom zdravlja
RZZO, projekti,
donacije, nadleţna
ministarstva i
fondovi
Formiranje mikrobiološke
4.800.000 RSD
laboratorije i zanavljanje i
Ministarstvo zdravlja RZZO, projekti, Nabavljeno
nabavka nedostajućih
Opština Sjenica 2012-2016. donacije, nadleţna laboratorijskih
laboratorijskih aparata i
Dom zdravlja ministarstva i aparata i opreme
opreme(hematološki
fondovi
analizator i dr.)
760.000 RSD
Ministarstvo zdravlja RZZO, projekti, Sluţba za
Formiranje sluţbe za
Opština Sjenica 2012-2016. donacije, nadleţna transfuziju je
transfuziju
Dom zdravlja ministarstva i formirana
fondovi
U toku
Opremanje sluţbe hitne Nabavljena dva
medicinske pomoći: sanitetska
8.500.000 RSD
vozila za
dva opremljena vozila, dva Ministarstvo zdravlja RZZO, projekti, Sluţba hitne
pruţanje hitne
terenska vozila, nabavka EKG-a, Opština Sjenica 2010-2016. donacije, nadleţna pomoći je
medicinske
defibrilatora, aspiratora, Dom zdravlja ministarstva i opremljena
prenosnih monitora, setova za
pomoći sa
fondovi
intubaciju, reanimaciju, infuzionih kompletnom
pumpi i dr. medicinskom
opremom
5.400.000 RSD
Ministarstvo zdravlja RZZO, projekti, Nabavljena dva
Nabavka dva vozila za
Opština Sjenica 2012-2016. donacije, nadleţna vozila za sanitetski
sanitetski transport
Dom zdravlja ministarstva i transport
fondovi
115
950.000 RSD –
poroĊajni kreveti
Nabavka nedostajućih 760.000 RSD –
aparata i opreme za U toku -
CTG 950.000 RSD Nabavljena
porodilište: Ministarstvo zdravlja
– kolposkop i dr. nedostajuća
Nabavljen
Opština Sjenica 2010-2016. kolposkop i
oprema i aparati
Dva poroĎajana kreveta, Dom zdravlja jedan CTG
RZZO, projekti, za porodilište
Dva CTG, aparat
Jedan kolposkop i dr. donacije, nadleţna
ministarstva i
fondovi
U toku –
6.000.000 RSD
Nabavljena Nabavljena
Ministarstvo zdravlja RZZO, projekti,
Nabavka opreme za oprema za kompletna
Opština Sjenica 2010-2016. donacije, nadleţna
specijalistiĉke ambulante specijalistiĉku oprema za
Dom zdravlja ministarstva i
ambulantu oftamolosku
fondovi
ambulantu
2.850.000 RSD
Ministarstvo zdravlja RZZO, projekti, Obnovljena
Kompletno zanavljanje
Opština Sjenica 2012-2016. donacije, nadleţna oprema na
opreme sluţbe fizijatrije
Dom zdravlja ministarstva i odelenju fizijatrije
fondovi
3.325.000 RSD
U toku -
Formiranje sluţbe za kućnu Ministarstvo zdravlja RZZO, projekti, Nabavljena
Nabavljeno
negu i leĉenje i nabavka Opština Sjenica 2010-2016. donacije, nadleţna mobilna
jedno vozilo iz
potrebnih vozila Dom zdravlja ministarstva i ambulanta
donacije
fondovi
5.700.000 RSD
Ministarstvo zdravlja RZZO, projekti, Stomatološka
Oprema za rad stomatološke
Opština Sjenica 2012-2016. donacije, nadleţna sluţba je
sluţbe
Dom zdravlja ministarstva i opremljena
fondovi
2.750.000 RSD
Edukacija, obuka i struĉno Ministarstvo zdravlja RZZO, projekti, Broj edukacija
usavršavanje medicinskog Opština Sjenica 2010-2016. donacije, nadleţna Broj polaznika U toku
kadra Dom zdravlja ministarstva i obuke
fondovi
Opšti cilj 3.4.
116
Kulturne aktivnosti su raznovrsne i kvalitetne

okvir sredstava
15.000.000 RSD sa
bibliotekom
Ustanova za kulturu Ministarstvo Kulture, Završen Dom
Završetak Doma Kulture 2012– 2016.
Opština Sjenica Opština Sjenica, Kulture
Predpristupni
fondovi EU
Niţa muziĉka škola, 100% - Niţa Niţa muziĉka
Pokretanje niţe muziĉke
Novi Pazar 2012– 2016. muziĉka škola, Novi škola je aktivna u
škole
Ustanova za kulturu Pazar Sjenici
Muzej Ras, Novi
Sakupljanje i formiranje Interni trošak Formirana je
Pazar 2012– 2016.
muzejske graĊe Ustanove za kulturu muzejska graĊa
Ustanova za kulturu
Stvaranje uslova i
Otvaranje etnografskog Ustanova za kulturu Ministarstvo Kulture Otvoren je
prostora za 2012– 2016.
3.4.1. muzeja Opština Sjenica Opština Sjenica etnografski muzej
kulturne
aktivnosti 250.000,00
Opština Sjenica RSD/god. – Otvorena je
Otvaranje galerije 2012– 2016.
SULUD Srbije Ustanova za kulturu galerija
– 100%
8.000.000,00 RSD
Adaptiranje seoskih Domova po Domu Kulture
Kulture 50% - Opština
Opština Sjenica Sjenica Broj adaptiranih
-Duga poljana Mesne zajednice 2012– 2016. 10 % - MZ seoskih Domova
-Štavalj Donatori 40 % - Donatori, Kulture
-K Bunari Projekti,
-Kladnica Predpristupna
sredstva EU
Broj stanovnika na
Afirmacija jedan objekat
200.000,00
kulturnih Opština Sjenica društvenih,
Smotre narodnog RSD/god.
3.4.2. aktivnosti u cilju Mesne Zajednice 2010–2016. kulturnih i U toku
stvaralaštva “Susreti sela” Ustanova za kulturu
razvoja turistiĉkih Ustanova za kulturu rekreativnih
i TOS
sadrţaja aktivnosti
Broj odrţani smotri
117
narodnog
stvaralaštva/godin
a
Povezivanje sa lokalnim Zainteresovane U toku
samoupravama u okruţenju - lokalne samouprave, Zainteresovane Broj realizovanih Zajedniĉki
Pokretanje zajedniĉkih ustanove i 2010–2016. opštine, regionalnih sastanak
Razvoj regionalne kulturnih sadrţaja organizacije u Projekti projekata/godina zaintreresovnih
3.4.3. i meĊunarodne (prekograniĉna saradnja) regionu opština
saradnje Opština Sjenica, Opština Sjenica,
Broj realizovanih
Jaĉanje odnosa sa Udruţenja i Udruţenja i
2012– 2016. saradnji sa
dijasporom organizacije organizacije
dijasporom/godina
iseljenika iseljenika
Formiranje novih Nove tendencije pozorišta Opština Sjenica 500.000 RSD – Broj realizovanih
3.4.4. 2012– 2016.
kulturnih sadrţaja (performansi) Ustanova kulture Opština Sjenica programa/godina
Opština Sjenica
Zavod za zaštitu Broj arheoloških
Nova arheološka iskopavanja Muzej Ras Novi 2012– 2016.
spomenika Srbije iskopavanja
Pazar
Zaštita i konzervacija Broj zaštićenih i
Opština Sjenica Zavod za zaštitu
postojećih arheoloških 2012– 2016. konzerviranih
Etnografski muzej spomenika Srbije
nalazišta nalazišta
200.000,00
RSD/god. – Opština
Zaštita kulturno- Sjenica
3.4.5. istorijskih Ostali izvori
spomenika finansiranja projekti, Broj aktivnosti
Opština Sjenica donacije, nadleţna preduzetih na
Aktivnosti oko prezentovanja
TOS 2012– 2016. ministarstva i prezentovanju
kulturno-istorijskih spomenika
Ustanova za kulturu fondovi, kulturno-istorijskih
predpristupna spomenika/godina
sredstva EU,
udruţenja i
organizacije
iseljenika
Izvori finansiranja
Ukljuĉivanje Opština Sjenica
U toku
stanovništva,a Formiranje sekcija umetniĉkih Opština Sjenica; projekti, donacije, Broj formiranih
3.4.6. posebno mladih u društava Ustanova kulture; 2010-2014. nadleţna sekcija umetniĉkih
Inicijalni
kulturni i Folklorna, dramska itd. KUD-a ; ministarstva i društava
sastanci i pozivi
društveni ţivot fondovi,
predpristupna
118
sredstva EU,
udruţenja i
organizacije
iseljenika
Opština Sjenica;
Opština Sjenica i Broj zajedniĉkih
Jaĉanje saradnje sa civilnim Ustanova kulture;
2012– 2016. Ustanova za kulturu akcija sa civilnim
sektorom Kancelarija mladih;
- Interni troškovi sektorom/godina
NVO
Opšti cilj 3.5.

Kroz razvijenu sportsku infrastrukturu i resurse je omogućeno profesionalno i rekreativno bavljenje sportom

okvir sredstava
9.500.000 RSD –
otvoreni olimpijski Završeno
bazen 2 teniska terena
IzgraĊen otvoreni
U okviru kompleksa 950.000 RSD – Mini piĉ teren
olimpijski bazen
sportskog centra izgraditi: Opština Sjenica teniski teren
IzgraĊen teniski
- otvoreni olimpijski bazen Ustanova za sport i 2010–2016. Opština Sjenica, U toku
teren
- teniski teren rekreaciju projekti, donacije, Idejni projekat
IzgraĊen mini piĉ
- mini piĉ teren nadleţna za olimpijski
Izgradnja novih teren
ministarstva i bazen je
sportskih terena i
fondovi, privatna uraĊen
sadrţaja sa
inicijativa
3.5.1. posebnim ciljem
1.900.000 RSD
na razvoj sadrţaja
Opština Sjenica,
za zimske
projekti, donacije,
sportove Opština Sjenica Rešen problem
Rešavanje problema grejanja nadleţna
Ustanova za sport i 2012–2016. grejanja u
u sportskoj hali ministarstva i
rekreaciju sportskoj hali
fondovi,
predpristupna
sredstva EU
Opština Sjenica 475.000 RSD IzgraĊena
Izgradnja košarkaške
Ustanova za sport i 2012–2016. Opština Sjenica, košarkaška
konstrukcije
rekreaciju projekti, donacije, konstrukcija
119
nadleţna
ministarstva i
fondovi,
predpristupna
sredstva EU
1.140.000 RSD
Opština Sjenica,
projekti, donacije,
Opština Sjenica Nabavljena
Nabavka opreme za ureĊenje nadleţna
Ustanova za sport i 2012–2016. oprema za fitnes
fitnes sale ministarstva i
rekreaciju salu
fondovi,
predpristupna
sredstva EU
U toku
Opština Sjenica Nabavljena
Nabavka sportske opreme i 760.000 RSD/god. - Nabavka lopti i
Ustanova za sport i 2010 – 2016. sportska oprema i
rekvizita Opština Sjenica opreme za
rekreaciju rekviziti
sportske
klubove
3.800.000 RSD –
autobus
2.375.000 RSD –
kombi
Opština Sjenica
Opština Sjenica, Nabavljen autobus
Nabavka autobusa i kombija Ustanova za sport i 2012–2016.
projekti, donacije, Nabavljen kombi
rekreaciju
nadleţna
ministarstva i
fondovi, privatna
inicijativa
Opština Sjenica, U toku
projekti, donacije,
Opština Sjenica nadleţna UreĊen tribinski i Na tribinskom
UreĊenje tribinskog i
Ustanova za sport i 2010 – 2016. ministarstva i podtribinski delu su jednim
podtribinskog prostora
rekreaciju fondovi, prostor delom
predpristupna postavljena
sredstva EU sedišta
Opština Sjenica 950.000 RSD – Oĉišćena i
Ćišćenje i farbanje ograde
Ustanova za sport i 2012–2016. 100% Opština ofarbana ograda
sportskog centra
rekreaciju Sjenica sportskog centra
120
Nabavka prskalica za Opština Sjenica 171.000 RSD -
Nabavljeno šest
navodnjavanje sportskih Ustanova za sport i 2012–2016. 100% Opština
prskalica
terena (6 kom.) rekreaciju Sjenica
150.000 RSD
Opština Sjenica,
projekti, nadleţna
Opština Sjenica Rekonstruisan
Rekonstrukcija terena za ministarstva i
Ustanova za sport i 2012–2016. teren za atletske
atletske discipline fondovi,
rekreaciju discipline
predpristupna
sredstva EU,
privatna inicijativa
7.600.000 RSD
Opština Sjenica,
projekti, donacije,
Opština Sjenica Zamenjen tepih
Zamena tepiha pomoćnog nadleţna
Ustanova za sport i 2012–2016. pomoćnog
fudbalskog terena ministarstva i
rekreaciju fudbalskog terena
fondovi,
predpristupna
sredstva EU
190.000 RSD
Opština Sjenica,
Nabavka golova U toku
projekti, donacije,
Nabavka Opština Sjenica za mali fudbal
nadleţna
-golova za mali fudbal Ustanova za sport i 2010 – 2015. Nabavka Renovirani
ministarstva i
-kompleta za odbojku rekreaciju kompletne opreme postojeći golovi
fondovi,
za odbojku I kompleti
predpristupna
sredstva EU
Opština Sjenica Asfaltiran parking
Asfaltiranje parkinga 7.600.000 RSD -
Ustanova za sport i 2012–2016. u okviru sportskog
sportskog centra Opština Sjenica
rekreaciju centra
Obeleţavanje
Ustanova za sport i
SreĊivanje otvorenog 100% -Ustanova za terena
rekreaciju 2010. Završeno
sportskog terena pored hale sport I rekreaciju Rekostruisani
Opština Sjenica
golovi
23.750.000 RSD U toku
Opština Sjenica Opština Sjenica, Broj izgraĊenih i
Izgradnja i ureĊenje terena za Ustanova za sport i projekti, donacije, ureĊenih terena za Trasirana ski
2010 – 2016.
nordijske discipline rekreaciju nadleţna nordijske staza za alpsko
TOS ministarstva i discipline skijanje – Ski
fondovi, centar Ţare
121
predpristupna
sredstva EU,
Opština Sjenica 47.500.000 RSD - Broj izgraĊenih i
Izgradnja ţiĉare i objekata za
Ustanova za sport i Nadleţna ureĊenih terena za
alpsko skijanje na lokalitetu 2012–2016.
rekreaciju ministarstva i nordijske
Jadovnik
TOS fondovi discipline
5.400.000 RSD
Opština Sjenica,
U toku
projekti, donacije,
Opština Sjenica
nadleţna Broj aktivnih
Oţivljavanje omladinskih Ustanova za sport Osnovani muški
2010 – 2016. ministarstva i omladinskih
sportskih klubova Sportski klubovi i ţenski
fondovi, sportskih klubova
Udruţenja graĊana odbojkaški klub
predpristupna
Dţudo klub
sredstva EU,
Završeno
Opština izdvaja
sredstva za
Osnovan nagradni kandidate za
Opština Sjenica
Omasovljenje Osnivanje nagradnih fondova 1.000.000 RSD/god. fodn velika sportska
Ustanova za sport
sportskih za postignute sportske 2010–2016. – Opština Sjenica, Broj sportista koji takmiĉenja
Sportski klubovi
aktivnosti uz rezultate donatori i sponzori je koristio sredstva
3.5.2. Udruţenja graĊana
posebnu brigu o Fonda U toku
talentovanim 6 kandidata je
sportistima koristilo
sredstva fonda
1.600.000 RSD U toku
Opština Sjenica Opština Sjenica,
Ustanova za sport projekti, donacije, Broj organizovanih Regionalno
Organizovanje letnjih
Sportski klubovi 2010 – 2016. nadleţna letnjih sportskih sportsko
sportskih takmiĉenja
MZ ministarstva i takmiĉenja takmiĉenje
TOS fondovi, privatna Igre bez
inicijativa granica, 2010
2.750.000 RSD
Opština Sjenica
Opština Sjenica, Broj organizovanih
Organizovanje zimskih Ustanova za sport
2012–2016. Nadleţna zimskih sportskih
sportskih takmiĉenja Sportski klubovi
ministarstva i takmiĉenja/godina
TOS
fondovi, privatna
122
inicijativa
3.700.000 RSD
Opština Sjenica,
Uspostavljanje regionalne i Opština Sjenica
projekti, donacije,
prekograniĉne saradnje kroz Ustanova za sport Broj organizovanih
2012–2016. nadleţna
organizovanje i uĉestvovanje Sportski klubovi takmiĉenja/godina
Jaĉanje saradnje ministarstva i
na takmiĉenjima TOS
sportskih klubova fondovi, privatna
sa drugim inicijativa
3.5.3.
klubovima u 900.000 RSD/god.
Republici i Opština Sjenica,
Broj
inostranstvu Uspostavljanje saradnje sa Opština Sjenica projekti, donacije,
uspostavljanjenih
klubovima u zemlji i Ustanova za sport 2012–2016. nadleţna
saradnji sa
inostranstvu Sportski klubovi ministarstva i
klubovima
fondovi, privatna
inicijativa
Opšti cilj 3.6.

Opštinske usluge su kvalitetne i dostupne

okvir sredstava
U toku
ObezbeĊenje dodatnog Opština Sjenica, Novi poslovno- ObezbeĊen

Lokalna Opština Sjenica –
poslovno-kancelarijskog 2010-2016. Nadleţno kancelarijski prostor
samouprava je Opštinska Uprava
prostora OU ministarstvo prostor OU Završeni
brza, efikasna i
3.6.1. graĊevinski
dostupna u
radovi
pruţanju usluga
Broj revidiranih i
graĊanstvu Opština Sjenica –
Revidiranje i donošenje akata Opština Sjenica – donešenih akata o
2012–2016. interni i protokolarni
o organizaciji i radu OU Opštinska Uprava organizaciji rada
trošak
OU
123
Donošenje etiĉkog kodeksa Opština Sjenica –
Opština Sjenica – Donešen etiĉki
lokalnih funkcionera i 2012–2016. interni i protokolarni
Opštinska Uprava kodeks
sluţbenika trošak
Uspostavljanje zaštitnika Opština Sjenica – 170.000 RSD - Uspostavljen
2012–2016.
graĊana Opštinska Uprava Opština Sjenica zaštitnik graĊana
150.000 RSD -
Opština Sjenica – UraĊen vodiĉ kroz
Izrada vodiĉa kroz opštinu 2012–2016. Opština Sjenica,
Opštinska Uprava opštinu
Projekti
Opština Sjenica,
Nadleţna
UvoĊenje On-Line telefonske Opština Sjenica – Uvedena on-line
2012–2016. ministarstva i
usluge Opštinska Uprava usluga
fondovi, projekti,
donacije
Opština Sjenica – 380.000 RSD/god. UraĊen opštinski
Izrada opštinskog godišnjaka 2012–2016.
Opštinska Uprava Opština Sjenica godišnjak
Izrada sajta i web portala Opština Sjenica – 300.000 RSD - UraĊen sajt i web
opštine Opštinska Uprava Opština Sjenica portal opštine
Formiran je
Formiranje jedinstvenog Opština Sjenica, jedinstveni
U toku
informacionog sistema Opština Sjenica – Nadleţna informacioni
2010–2016. UraĊeni su
opštine i odgovarajućih baza Opštinska Uprava ministarstva i sistem opštine
programi
podataka fondovi Formirane su baze
podataka
Opština Sjenica,
Opština Sjenica – Nadleţna
Formiranje GIS-a 2011–2014. Ustanovljen je GIS U toku
Opštinska Uprava ministarstva i
fondovi, Projekti
Opština Sjenica – Formiran opštinski
Formiranje opštinskog saveta Opština Sjenica
2010. Interni i protokolarni savet za Završeno
za bezbednost MUP
troškovi bezbednost
2.000.000 RSD
Povećana je Opština Sjenica,
3.6.2. bezbednost i Nadleţna
Broj lokacija na
sigurnost graĊana UvoĊenje video nadzora u Opština Sjenica ministarstva i
2012–2016. kojima je uveden
definisanim delovima grada MUP fondovi,
video nadzor
predpristupna
sredstva EU,
projekti, donacije
124
Opština Sjenica,
Materijalno-
ObezbeĊenje materijalno- Opština Sjenica Nadleţna
2012–2016. tehniĉkog
tehniĉke pomoći PS Sjenica MUP ministarstva i
poboljšanja
fondovi
U toku
UvoĊenje javnih rasprava pri
Opština Sjenica 200.000 RSD/god. - Broj javnih
donošenju odluka od opšteg 2012–2016.
NVO Opština Sjenica rasprava Odrţane su 4
znaĉaja
rasprave
Civilni sektor se Razvijanje odnosa
3.6.3.
razvija partnerstava i podrška
Broj korisnika
jaĉanju civilnog sektora – Opština Sjenica 3.000.000 RSD/god.
2012–2016. raspodele
Tematska konkursna NVO - Opština Sjenica
sredstava
raspodela finansijskih
sredstava civilnom sektoru
5.4. Zaštita životne sredine
Radna grupa za zaštitu ţivotne sredine

PROBLEM:
PRIORITET
Sjenica je opština bogata prirodnim bogatstvima, ali su u njoj isto tako
Oĉuvanje ţivotne sredine i prirodnih bogatstava uz odrţivo
prisutni brojni ekološki problemi od kojih je najznaĉajniji nepostojanje
korišćenje prirodnih resursa.
sanitarne deponije.
Vizija
Ĉista opština visoke ekološke svesti sa rešenim pitanjem komunalnog otpada, racionalnim korišćenjem prirodnih resursa i Peštera,
bogatog biljnog i ţivotinjskog biodiverziteta i oĉuvanim prirodnim bogatstvima.
Indikatori ţivotne sredine, Indikatori br. 1-10.
Opšti cilj 4.1.
Podizanje ekološke svesti
125
okvir sredstava
300.000,00
RSD/godina
100.000,00 RSD -
Opština Sjenica
Organizovanje tribina , Opština Sjenica Broj odrţanih
200.000,00 RSD –
okruglih stolova i radionica iz NVO 2012–2016. skupova
projekti, nadleţna
oblasti zaštite ţivotne sredine Škole Broj uĉesnika
ministarstva i
fondovi,
predpristupna
sredstva EU
500.000,00
RSD/godina
Edukacija ljudi koji se bave Opština Sjenica
Razvijen sistem Opština Sjenica,
zaštitom ţivotne sredine – Ekološka udruţenja
informisanja i projekti, nadleţna Broj odrţanih
radionice, predavanja, USR Vapa 2012–2016.
edukacije dece, ministarstva i edukacija/godina
studijske ture, razmena Lovaĉko udruţenje
stanovništva, fondovi,
iskustava… Škole
privrednih predpristupna
4.1.1.
subjekata i sredstva EU
društvenih Opština Sjenica,
organizacija u Srbija šume, Srbiija
Opština Sjenica
oblasti zaštite vode, SRP Uvac, Odštampanih
Izrada lifleta, informatora, info Srbija šume
ţivotne sredine Ministarstva i materijala
tabli, tabli upozorenja na SRP Uvac 2012–2016.
fondovi, projekti, Broj postavljenih
odreĊenim podruĉjima i sl. Udruţenja graĊana
donatori, obaveštenja
JKP” Vrela”
predpristupna
sredstva EU
50.000,00 RSD -
Opština Sjenica
200.000,00 RSD - Formirana
Škole Srbija šume goranska sekcija
Formiranje goranske sekcije 2012–2016.
Opština Sjenica Ostali izvori Broj ĉlanova
finansiranja projekti, goranske sekcije
predpristupna
sredstva EU
126
Opština Sjenica, Kontinuirana
NVO, 2.000.000,00 aktivnost
Akcije ĉišćenja grada i sela i Broj akcija
JKP Vrela 2010–2016. RSD/godina - Akcije se
ureĊenje zelenih površina ĉišćenja/godina
Direkcija za Opština Sjenica obavljaju dva
urbanizam puta godišnje
400.000,00
RSD/godina Kontinuirana
USR Vapa
Opština Sjenica, aktivnost
JKP „Vrela” , Broj akcija
Akcije ĉišćenja reĉnih korita 2010–2016. Srbija vode, SRP Akcije se
Opština Sjenica ĉišćenja/godina
Uvac, Nadleţna obavljaju dva
Rezervat Uvac
ministarstva i puta godišnje
fondovi
U toku –
500.000,00 RSD
Postavljanje kanti za Ċubre i 80% - Opština Broj postavljenih
Opština Sjenica 60 kanti je
kontejnera u prirodnim 2010–2016. Sjenica kontejnera i kanti
JKP „ Vrela” nabavljeno i u
sredinama 20% -Minist. i za Ċubre
toku je
fondovi
Lokalne akcije rasporeĊivanje
stanovništva u Lovaĉko udruţenje”
Lovaĉko udrzuţenje”
4.1.2 oblasti zaštite Vrhovi”,
Vrhovi” Kontinuirana
ţivotne sredine su UR” Vapa”,
UR” Vapa” Broj akcija aktivnost
razvijene SRP ”Uvac”, Srbija-
Akcije ĉišćenja i ureĊenja SRP ” Uvac” ĉišćenja
2010–2016. šume, Srbija-vode,
lovišta i ribolovišta Srbija-šume Površina Akcije se
Ministarstva i
Srbija-vode Lovaĉko oĉišćenog terena obavljaju dva
fondovi, projekti,
udruţenje” Vrhovi” puta godišnje
predpristupna
Srbija-šume
sredstva EU
UraĊena ribolovna
Izrada ribolovne osnove UR „Vapa” 2012 100% - UR “Vapa”
osnova
Lovaĉko udruţenje
Redovno obnavljanje ţivotinja 100% - UL” Vrhovi” i Obnovljenog
”Vrhovi” 2012–2016.
u lovištima Srbija-šume ţivotinjskog fonda
Srbija-šume
Kontinuirana
aktivnost
Pošumljeno
Pošumljavanje Srbija šume 2010-2016. 100% - Srbija-šume
površina, ha
55 ha za 2010 i
2011
IzraĊeno šumskih U toku
Izrada šumskih puteva Srbija šume 2010-2016. 100% - Srbija šume
puteva 10-15 km
127
Kontinuirana
aktivnost
Definisan je
Borba protiv erozija i klizišta Ministarstva i
program mera za
Opština Sjenica fondovi, 2-3 ha
2010-2016. ugroţena podruĉja
- Identifikacija podrucja Srbija-šume predpristupna pošumljavanja
Površina saniranih
- Program mera sredstva EU Vršeno na
podruĉja
potezu Kladnica
i Jevik
50.000,00
Opština Sjenica RSD/godina -
NVO Opština Sjenica
Jaĉanje nevladinog sektora Broj ekoloških U toku
Turistiĉka Ostali izvori
sa ciljem formiranja lokalne udruţenja
organizacija finansiranja -
akcione grupe koje će se 2010-2016. Broj ĉlanova u Osnovano
Planinarsko, Ministarstva i
baviti problemima zaštite ekološkim udruţenje
istraţivaĉka, fondovi, projekti,
ţivotne sredine udruţenjima Zmajevac
speleološka donatori,
organizacija „Revuša” predpristupna
sredstva EU
Nadleţna
ministarstva i U toku
Ĉišćenje terena od
Opština Sjenica fondovi,
eksplozivnih naprava Površina
Nadleţno 2010-2016. MeĊunarodni UraĊena
zaostalih od NATO oĉišćenog terena
ministarstvo projekti projektna
bombardovanja
Predpristupni dokumentacija
fondovi EU
Broj ekoloških
Sjenica uĉestvuje Projekti, nadleţna organizacija sa
Uspostavljena saradnja sa
u regionalnim ministarstva i kojima je
drugim ekološkim Opština Sjenica
pograniĉnim i 2010-2016. fondovi, uspostavljena
4.1.3 organizacijama u Srbiji, Udruţenja graĊana
meĊunarodnim predpristupna saradnja
regionu i inostranstvu
projektima zaštite sredstva EU Broj realizovanih
ţivotne sredine projekata
Zajedniĉko staranje o Zainteresovane
prirodnim dobrima opštine
Projekti, nadleţna
Definisani interesi Sjenice prema NVO iz regiona
ministarstva i
prirodnim dobrima koja se nalaze Srbija-šume Broj realizovanih
2010-2016. fondovi,
na njenoj teritoriji Srbija-vode projekata
ObezbeĎenje interesa u
predpristupna
TOS
korišćenju i odrţavanju prirodnih sredstva EU
Zavod za zaštitu
dobara prirode
128
NVO „Revuša”
Projekti, nadleţna U toku –

ministarstva i Broj organizovanih
Zainteresovane
Organizacija regionalnih fondovi, regionalnih Ribolovna
opštine 2010-2016.
ekoloških manifestacija predpristupna ekoloških takmiĉenja
NVO
sredstva EU, manifestacija regionalnog
privatna inicijativa karaktera
Opšti cilj 4.2.

Uspostavljen sistem za oĉuvanje i staranje o prirodnim resursima i bogastvima

okvir sredstava
90% - pristupni U toku

fondovi EU,
Izrada glavnog projekta za Opština Sjenica projekti, nadleţna UraĊen idejni
UraĊen i usvojen
proĉišćavanje i otklanjanje Direkcija 2010–2014. ministarstva i projekat
glavni projekat
otpadnih voda IzvoĊaĉ fondovi Izrada glavnog
Izrada planskih
10% - Opština projekta je u
dokumenata
Sjenica toku
(planski
2.000.000,00 RSD U toku
dokumenti su Uradjen i usvojen
4.2.1 Izrada lokalnog ekološkog Opština Sjenica 90% - Projekti
usklaĊeni sa 2010–2012. lokalni ekološki
akcionog plana NVO 10% - Opština U toku je izrada
zahtevima za akcioni plan
Sjenica LEAP-a
oĉuvanje ţivotne
90% - Pristupni
sredine)
fondovi EU, Uradjen elaborat o
Opština Sjenica
Izrada elaborata o mogućim projekti,nadleţna mogućim
Direkcija 2012–2016.
lokacijama stoĉnog groblja ministarstva i lokacijama
IzvoĊaĉ
fondovi stoĉnog groblja
10% - Opština
129
Sjenica
Opština Sjenica 90% - Projekti, U toku

Direkcija donatori, nadleţna UraĊen prostorni U toku je izrada
Ramsarsko podruĉje Pešter -
Ministarstvo ministarstva i plan za studije zaštite
prostorni plan za zaštićenu 2010–2016.
Zavod za zaštitu fondovi Ramsarsko za SRP
oblast
prirode 10% - Opština podruĉje „Peštersko
TOS Sjenica polje”
Opština Sjenica
Efikasna saradnja Izvor finansiranja -
Zavod za zaštitu
sa organizacijama Pristupni fondovi
SprovoĊenje mera za zaštitu prirode Srbije Broj sprovedenih
koje rukovode EU, projekti,
4.2.2. zaštićenih biljnih i ţivotinjskih NVO 2012–2016. mera i zajedniĉkih
zaštićenim nadleţna
vrsta Srbija-šume akcija
prirodnim ministarstva i
Srbija-vode
dobrima fondovi
SRP Uvac
90% - Nadleţna
Opština Sjenica ministarstva i
Uradjena sanacija
Sanacija deponije na Uvcu Direkcija 2010–2012. fondovi Završeno
deponije na Uvcu
JKP Vrelo 10% - Opština
Sjenica
U toku
2010. godine
Uspostavljen je
Osnivanje Fonda za zaštitu Osnovan fond za usvojena
sistem efikasne Interni trošak
ţivotne sredine Opština Sjenica 2010–2016. zaštitu ţivotne odluka o
kontrole oĉuvanja opštine Sjenica
(uvoĊenje ekološkog dinara) sredine osnivanju
i staranja o
budţetskog
prirodnim
4.2.3. fonda za ZŢS
resursima i
10.000.000,00
bogastvima koji
RSD/godina –
su pod
Uspostavljanje sistema Kontrola vode U toku –
nadleţnošću
opštine redovne kontrole
Opština Sjenica 90% - Pristupni Merno mesto
Broj
- kvaliteta površinskih voda Zavod za javno 2010–2016. fondovi EU, za kontrolu
kontrola/godina
- hemijskih sredstava u zemljištu zdravlje, Kraljevo projekti, nadleţna kvaliteta
(poljoprivredna proizvodnja) ministarstva i vazduha je u
- kvaliteta vazduha fondovi Sjenici
10% - Opština
Sjenica
130
U toku
Uradjena studija
90% - Nadleţna Broj akcija UraĊen je
Istraţivanje, povezivanje i Opština Sjenica ministarstva i sprovedenih na desetogodišnji
odrţivo ureĊenje i korišćenje Srbija-šume 2010–2016. fondovi ureĊenju i plan i program
prostora Duboĉica šume NVO 10% - Opština korišćenju Vrši se godišnje
Sjenica prostora Duboĉica ureĊenje i
šume ĉišćenje
prostora
Uradjena studija
90% - Nadleţna Broj akcija U toku
Opština Sjenica
Istraţivanje, povezivanje i ministarstva i sprovedenih na
Opština Bijelo Polje
odrţivo ureĊenje i korišćenje 2010–2016. fondovi ureĊenju i Izvršeno
Srbija-šume
Đalovića klisure 10% - Opština korišćenju istraţivanje oko
NVO
Sjenica prostora Đalovića 20 km
klisure
90% - Nadleţna Uradjena studija U toku – Izrada
Opština Sjenica
Izuĉavanje i zaštita voda i ministarstva i Broj sprovedenih studije o zaštiti
Srbija-šume
prostora na Pešterskoj 2010–2016. fondovi akcija na prostoru prostora
Struĉne kuće i
visoravni 10% - Opština Pešterske Pešterske
institucije
Sjenica visoravni visoravni
90% - Pristupni
fondovi EU, Uradjena
Opština Sjenica
Istraţivanje lekovitosti projekti, nadleţna istraţivanja o
Srbija-šume 2012–2016.
termalnih voda na potezu ministarstva i lekovitosti
Struĉne kuće i god.
sela Ĉedovo fondovi termalnih voda na
institucije
10% - Opština potezu Ĉedovo
Sjenica
90% - Pristupni
fondovi EU,
projekti, nadleţna
UvoĊenje mini sistema za Oprema za
Opština Sjenica 2012–2016 ministarstva i
reciklaţu pojedinih materija iz reciklaţu je
Urbane sredine i Privredni subjekti god. fondovi, privatna
komunalnog otpada funkcionalna
privreda ne inicijativa
4.2.4.
zagaĊuju ţivotnu 10% - Opština
sredinu Sjenica
10% Opština
Broj privrednih lica
Podsticaj firmama koje Opština Sjenica 2012–2016. tehniĉka pomoć
koja se bave
investiraju u reciklaţu otpada Privredni subjekti god. 90% - Privatna
raciklaţom otpada
inicijativa –
131
investicija
132
6. Sistem menadžmenta i monitoringa
Proces implementacije strategije mora biti jasno definisan. Kljuĉni akteri moraju biti svesni svojih
uloga i odgovornosti. Izvršna vlast zbog toga mora:
raspodeliti odgovornost/zadatke tako da se ciljevi mogu efikasno realizovati, i
definisati set indikatora kako bi se pratio napredak u implementaciji strategije.
Kako bi se faza implementacije strategije odrţivog razvoja lokalne zajednice uspešno
realizovala proces strateškog planiranja mora ukljuĉiti i aktivnosti na sistemu upravljanja i
monitoringa.
Sistem upravljanja obuhvata procese planiranja, organizacije, odabira ljudi, koordiniranja,
rukovodjenja i kontrole, ukljuĉujući i angaţovanje ljudskih, finansijskih, tehnoloških i prirodnih
resursa.
Implementacija strategije mora biti razmatrana i preispitivana od strane svih ukljuĉenih u proces
izrade i implementacije strategije. Naĉin na koji se ovaj proces provere i preispitivanja realizuje
daje odrţivost sistemu upravljanja i monitoringa, ostvarujući razliĉite veze u okviru i van
organizacije procesa implementacije.
Proces strateškog planiranja je pre svega dinamiĉan proces i finalni dokumenti se posmatraju
kao dinamiĉni odnosno promenljivi alati. U tom kontekstu, celokupan proces planiranja je
definisan kao desetogošnji ciklus analize – planiranja – programiranja – implementacije –
realizacije – praćenja – procene – ponovne analize itd... Proces se kompletno preispituje na 10
godina, odnosno nakon 10 godina bi trebalo razviti novu strategiju odrţivog razvoja lokalne
zajednice. Proces je kompletno prikazan na sledećem dijagramu:
Ciklus Strategije održivog razvoja lokalne zajednice
Godina 1 Izveštaj o održivosti

2/3. Strateški dokument sa dijagramima
Lokalni akcioni plan
Ocena održivosti
Godina 2 -3 -4 Izveštaj o održivosti

a. praćenje implementacije Lokalnog akcionog plana
b. jednogodišnje ažuriranje indikatora
Godina 5 Izveštaj o održivosti

a. ažuriranje svih indikatora
Lokalni akcioni plan
Godina 6-7–8-9 Izveštaj o održivosti

a. praćenje implementacije Lokalnog akcionog plana
b. jednogodišnje ažuriranje indikatora
Godina 10 Izveštaj o održivosti + 1

2/3. Strateški dokument sa dijagramima + 1
4. Lokalni akcioni plan + 1
5. Ocena održivosti + 1
133
Faza implementacije strategije odrţivog razvoja lokalne zajednice je zasnovana na
implementaciji akcionog plana, dobroj organizacionoj strukturi i angaţovanju zainteresovanih
aktera. Proces implementacije strategije odrţivog razvoja lokalne zajednice je inkorporiran i
koristi postojeću strukturu u lokalnoj administraciji. Osnovni deo organizacione strukture
predstavlja Koordinacioni tim u koji su ukljuĉena razna odeljenja. Koordinacioni tim je postavljen
u okviru lokalne administracije tako da moţe da koordinira celokupnim sistemom upravljanja i
monitoringa. Koordinacioni tim je imenovan od strane Predsednika opštine/Gradonaĉelnika.
Koordinacioni tim je odgovoran za integraciju strateškog dokumenta i lokalnog akcionog plana,
prvenstveno u smislu:
direktne povezanosti akcionog plana sa izradom i aktima opštinskog/gradskog budţeta. Za
svaku aktivnost u okviru akcionog plana moraju se obezbediti finansijska sredstva ili, bar, izvori
finansiranja;
direktne povezanosti sa svim opštinskim/gradskim operativnim planovima i odeljenjima.
Strateški dokument i lokalni akcioni plan moraju u potpunosti biti integrisani sa redovnim
opštinskim/gradskim radnim procedurama. Sistem upravljanja treba precizno da identifikuje
nosioce odgovorne za implementaciju pojedinih aktivnosti i da pruţi precizno definisana
ovlašćenja i odgovornosti svih naĉelnika odeljenja/uprava za sprovoĊenje tog integrisanog
procesa u razumnom vremenskom roku (do usvajanja narednog gradskog/opštinskog budţeta);
integracije akcionog plana i strateškog dokumenta sa planovima, projektima i aktivnostima svih
javnih i privatnih institucija koje su ukljuĉene kao glavni nosioci implementacije akcionog plana
(razliĉite institucije, organi javne uprave, javna komunalna preduzeća itd). Veliki broj redovnih
upravljaĉkih aktivnosti se odvija u oblasti urbanistiĉkog sisitema i teritorijalne organizacije, a pod
ingerencijom razliĉitih gradskih/opštinskih institucija i organa. Njihova potpuna ukljuĉenost u
implementaciju lokalnog akcionog plana je od vitalnog znaĉaja za odrţivost i razvoj.
Sistem upravljanja procesom izrade Strategije odrţivog razvoja lokalne zajednice
VIŠE-SEKTORSKI KOORDINACIONI TIM je TELO ZA RAZVOJ STRATEGIJE

OPŠTINSKO VEĆE obavezuje
eksterno koordinira i prati
Koordinacioni tim da sprovede odgovoran za punu integraciju Strategije u
implementaciju akcionog plana
implementaciju sredstva planiranja i upravljanja
Finansijsko Kros integracija Tehnička

integrisanje sa sa opštinskim integracija sa
opštinskim sektorima i JKP, itd.
budžetom upravama
134
Uspešnost i status implementacije strategije odrţivog razvoja lokalne zajednice se konstantno
prati i procenjuje putem godišnjih ciklusa evaluacije. Prilikom evaluacije se koriste indikatori
odrţivosti (odnose se na strateški dokument ali i na stanje kompletne lokalne zajednice) i
indikatora uĉinka (vezani su za status implementacije lokalnog akcionog plana). Indikatori su
osnova za potpun sistem monitoringa implementacije strategije, i predstavljaju osnovu sistema
upravljanja. Indikatori pruţaju osnovne informacije i saznanja vezana za uspešnost procesa
implementacije strategije i dinamiku usaglašavanja. Sve promene indikatora, i svi rezultati
godišnje evaluacije, su dostupni svim graĊanima putem izveštaja koji je jednostavan i lak za
ĉitanje.
135
Aneks 1. Članovi koordinacionog tima i radnih grupa
Savetnik za strateško planiranje ispred programa Exchange 2 – dr. sci. Senad Hopić
Koordinacioni tim opštine Sjenica:

1. Muriz Turkovic
2. Zlatko Jusufović
3. Senad Mahmutovic
4. Rijad Hodzic
5. Hasić Muriz
6. Karliĉić Veroslav
7. Lakota Zenifa
Radna grupa za razvoj lokalne zajednice

1. Zumreta Cucak
2. Sanjin Dţihić
3. Ismet Mahmutović
4. Ismet Mehmedbašić
5. Mladen Kneţević
6. Medţid Ragipović
Radna grupa za ekonomski razvoj

1. Mensur Gliĉević
2. Vuĉka Kaliĉanin
3. Indira Kuburović
4. Petar Filipović
5. Minhad Memić
6. Nusret Kadušić
7. Mehmed Nišić
8. Munib Mujagić
9. Rifat Ćatović
10. Dobrila Radević
11. Nuradin Kurtović
136
Radna grupa kvalitet ţivota
2. Fadil Bajrović
3. Novak Dumić
4. Murat Baţdarević
5. Ermedin Kolašinac
6. Stevica Tripković
Radna grupa za zaštitu ţivotne sredine

1. Dragoš Bioĉanin
2. Azra Mujović
3. Enesa Ramadani
4. Petar Filipović
5. Ifet Baţdar
6. Mesud Fetahović
7. Rade Rakonjac
137
Aneks 2. – Koordinacioni tim za revidiranje strateškog
dokumenta
1.MurizTurković
2. Hazbo Mujović
3. Esad Zornić
4. Dijana Šiljković
6. Muhedin Fijuljanin
7. Mikailo Kaliĉanin
8. Muriz Hasic
9. Sead Bukvic
10.Harun Hajradinović
11.Veroslav Karliĉić
12.Mensur Giĉević
Posebnu tehniĉku pomoć u prikupljanju podataka je pruţila Maida Jusufović.
138
Aneks 3 – Prioritetne akcije u 2012. godini
139

Strategija

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Strategija

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

OPŠTINA SJENICA

STRATEGIJA ODRŢIVOG RAZVOJA OPŠTINE SJENICA

Sjenica, decembar 2011.

CSR – Centar za socijalni rad

Sjenica ima šansu, treba je iskoristiti!

U Sjenici Predsednik opštine Sjenica

Metodologija za izradu STRATEGIJE ODRŢIVOG RAZVOJA LOKALNE ZAJEDNICE je nastala

1.2. Prirodni resursi

Tabela 1.: Struktura drţavnih šuma na teritoriji opštine Sjenica

Visoke Izdanaĉke Veštaĉki Lisniĉke Šikare, Šibljaci, Ukupno Neobraslo Ukupna

Tabela 2.: Struktura privatnih šuma na teritoriji opštine Sjenica

Visoke sastojine, Izdanaĉke Veštaĉki podignute Šikare Ukupna

1.2.3. Biljni svijet

1.2.4. Zaštićena prirodna dobra

Naziv Vrsta Površina, ha Godina proglašenja

1.2.5. Rudno bogatstvo

1.3. Demografski podaci

1.3.1. Stanovništvo i naselja

Opština je izdeljena u 53 katastarske opštine.

1.4. Lokalna samouprava

Tabela 5. Poljoprivredne površine u opštini Sjenica

Tabela 6. Brojno stanje stoke na dan 01.12.2006. godine

Kategorija grla Broj grla

Tabela 7. Putna mreţa u opštini Sjenica

Ukupno, Savremeni Magistralni putevi, km Regionalni putevi, km Lokalni putevi, km

545 124 88 47 161 58 296 20

Izvor podataka – Godišnjak „Opštine u Srbiji”, 2010

1.7.2. Energetski potencijali i infrastruktura

1.7.3. Vodovodna i kanalizaciona infrastruktura

2.1. Indikatori životne sredine

TEMA: ŢIVOTNA SREDINA - VODA

Kvalitet površinskih voda Indeks, 2009 Indeks, 2010 Indeks, 2011

Sjenica II klasa II klasa II klasa-

TEMA: ŢIVOTNA SREDINA - VODA

Upravljanje otpadnim vodama u Preĉišćavanje –

Republika Srbija, 2008 13,78% 86,22%

Sjenica, 2007 0 100

Sjenica, 2008 0 100

Sjenica, 2009 0 100

Izvor podataka: Statistiĉki godišnjak – Opštine u Republici Srbiji, 2008-2010.

TEMA: ŢIVOTNA SREDINA - VAZDUH

Parametar 2008 2009 2010

TEMA: ŢIVOTNA SREDINA–KORIŠĆENJE ZEMLJIŠTA/

Zaštićene oblasti km2 % površine

Republika Srbija 516.350 6.59

Sjenica 56.2095 5,31

Izvor podataka: Zavod za zaštitu prirode

TEMA: ŢIVOTNA SREDINA - KORIŠĆENJE ZEMLJIŠTA

Napušteno i zagaĊeno zemljište ha %

Izvor podataka: Komunalno ekološka inspekcija, Sjenica, 2011

TEMA: ŢIVOTNA SREDINA - LOKALNI SISTEM PREVOZA

Broj putnika u lokalnom putniĉkom

Sjenica 195 203 215

Republika Srbija - RZS

TEMA: ŢIVOTNA SREDINA - OTPAD

Republika Srbija, 2008 2.412.184 t

Podatke o koliĉini prikupljenog otpada u Sjenici

TEMA: ŢIVOTNA SREDINA - OTPAD

Guma, t i Plastika, t i Metalni proizvodi,

Srbija, 2009 282 1.456 36.344 306 310.986

TEMA: ŢIVOTNA SREDINA

Ukupna potrošnja energije Struja, Benzin, Gas, Drvo,

Sjenica 2008 51.000 1.450 420 1.470 25.000 30000