VESİLE EDİNMEK HAKKINDA

HAFIZ İBN KESİR

ŞEYH MUHAMMED EMİN ŞANKITİ

VESİLE
EDİNMEK
HAKKINDA

HAFIZ İBN KESİR

ŞEYH MUHAMMED EMİN ŞANKITİ
1
kitabvesunnet.blogspot.com
 VESİLE EDİNMEK HAKKINDA
HAFIZ İBN KESİR
ŞEYH MUHAMMED EMİN ŞANKITİ

KİTAB VE SÜNNETE DAVET NEŞRİYYAT

1436

VESÎLE
EDİNMEK
HAKKINDA

HAFIZ İBN KESİR

ŞEYH MUHAMMED EMİN ŞANKITİ

tercüme
Ebu Turab bin AbdurRahman es-Sivasi

derleme ve yayına hazırlama

Ebu Umeyr bin Muhammed et-Turki

kapak tasarım
Umeyr Ebu Ubeyd bin Ebi Umeyr bin Muhammed et-Turki

irtibat
kitabvesunnet@gmail.com

YAYIN HAKKI İSLAM ÜMMETİNE VAKIFTIR, DİLEYEN ÇOĞALTABİLİR

2
kitabvesunnet.blogspot.com
 VESİLE EDİNMEK HAKKINDA
HAFIZ İBN KESİR
ŞEYH MUHAMMED EMİN ŞANKITİ

Muhakkak ki hamd Allah'adır. O'na hamdederiz ve

O'ndan yardım dileriz ve O'ndan mağfiret dileriz. Ve
nefislerimizin şerlerinden ve amellerimizin kötülüğünden
Allah'a sığınırız. Allah kime hidayet ederse onu saptıracak
yoktur ve kimi de saptırırsa ona hidayet edecek yoktur. Ve
Allah'tan başka ilah olmadığına şehadet ederim. O, tektir
ve ortağı yoktur. Ve Muhammed'in O'nun kulu ve resûlu
olduğuna şehadet ederim.

"Ey iman edenler! Allah'a hak takva ile takva edin ve

siz, Müslümanlar olmadan ölmeyin."1

"Ey insanlar! Sizi bir nefisten halk eden ve ondan

zevcesini halk edip ve ikisinden bir çok erkekler ve
kadınlar yayan Rabbinize takva edin. Ve O'nunla
birbirinizden istekte bulunduğunuz Allah'a takva edin
ve akrabalık (bağlarını koparmaktan sakının). Muhakkak
ki Allah, sizin üzerinizde murakıbtır."2
1
.Âl-i İmran Suresi, 102. âyet. Âyet meâlleri hazırlık aşamasında
olduğumuz "Selefi Kur'an Meâli" isimli çalışmamızdan iktibastır.
2
Nisa Suresi, 1. ayet

3
kitabvesunnet.blogspot.com
 VESİLE EDİNMEK HAKKINDA
HAFIZ İBN KESİR
ŞEYH MUHAMMED EMİN ŞANKITİ

"Ey iman edenler! Allah'a takva edin ve doğru söz

söyleyin. Sizin için amellerinizi islah etsin ve sizin için
günahlarınızı mağfiret etsin. Ve kim Allah'a ve
Resûlu'ne itaat ederse, gerçekten (o) azîm bir başarıyla
başarıya ulaşmıştır."3

Emmâ ba'du: Muhakkak ki sözün en doğrusu Allah'ın

Kitab'ıdır ve yolların en güzeli de Muhammed ( ‫ﷲ‬
‫')و‬in yoludur ve işlerin en şerlisi muhdes olanlardır ve
her muhdes bid'attır ve her bid'at dalâlettir ve her dalâlet de
ateştedir. Ve ba'du:4

Allah ( ‫و‬ ) şöyle buyurmaktadır:

"Ey iman edenler! Allah'a takva edin ve O'na vesile

arayın ve O'nun yolunda cihad edin. Umulur ki felâh
bulursunuz."5
3
Ahzab Suresi, 70.-71. âyet
4
.Sözümüze Allah Resûlu ( ‫و‬ ‫ﷲ‬ )'den sahih olarak rivayet edilen
Hutbet'ul-Hace/Hacet Hutbesi ile başladık. [Ebu Davud (2118), Tirmizi
(1105) ve İbni Mace (1892)'de tahric edilmiştir. Senedi sahihtir.] Bu hitabın
kitaplarımızın başında zikretmemizin sebebi, Allah Resûlu ( ‫ﷲ‬
‫')و‬in sahih Sünnet'ine ittiba etmemizden dolayıdır. Bunu Allah Resûlu
( ‫و‬ ‫ﷲ‬ ) nikahta, cuma hutbelerinde vb. ortamlarda okumuş ve
bizzat sahabelere ( ‫ﷲ‬ ‫')ر‬a ta'lim etmiştir. Kur'an ve Sünnet ile amel
eden her alim ve davetçi, kitaplarına ve konuşmalarına böyle başlar.
Günümüzdeki hadis inkarcıları ise sözlerine, bu Sünnet'i iptal etmek için
kendi düzdükleri kafiyeli sözlerle başlamaktadırlar. Bu seni şaşırtmasın!
5
Maide Suresi, 35. âyet

4
kitabvesunnet.blogspot.com
 VESİLE EDİNMEK HAKKINDA
HAFIZ İBN KESİR
ŞEYH MUHAMMED EMİN ŞANKITİ

İbn Kesir (‫ﷲ‬ ‫ )ر‬bu âyetin tefsiri sadedinde söyle

demiştir:

"(Allahu) Teâlâ, mü'min kullarına, O'na karşı takva

sahibi olmalarını emrederek kavil buyurmaktadır. Takvâ,
itaat ile mukarin olunca bundan murad: 'haramlardan
kaçınmak ve nehiyleri terk etmek' olur. Nitekim âyetin
devamında: '...ve O'na vesîle arayın...' buyuruluyor...

Süfyân es-Sevrî der ki: 'Talha, Ata'dan, o da İbn

Abbâs'tan nakletti ki: 'Buradaki 'vesîle' kelimesi,
'kurbet/yakınlık' anlamına gelmektedir.'

Ve kezâ Mücâhid ve Ebu Vâil ve Hasan ve Katâde ve

AbdUllah ibn Kesîr ve Süddî ve İbn Zeyd de böyle
demişlerdir.

Katâde de şöyle demiştir: 'Yani O'na itaat ederek ve

O'nun razı olacağı amelleri işleyerek O'na yaklaşın
demektir.'

İşte mezkûr imamların kavli budur. Müfessirler arasında

da bu hususta bir (i)h(t)ilâf yoktur. Vesîle, kendisi ile
maksûdun husûlüne vâsıl olunan şeydir."6

6
Bknz.: Hafız İbn Kesir, Tefsiru'l-Kur'ani'l-Azîm, Maide Suresi, 35. âyetin
tefsirinde ("İbn Kesir Tefsiri" ünvânıyla türkçe çeşitli baskıları mevcuttur.)

5
kitabvesunnet.blogspot.com
 VESİLE EDİNMEK HAKKINDA
HAFIZ İBN KESİR
ŞEYH MUHAMMED EMİN ŞANKITİ

Şeyh Muhammed Emin Şankitî (‫ﷲ‬ ‫ )ر‬ise bu âyetin

tefsirinde şöyle der:

"Bil ki, âlimlerin cumhûru, buradaki 'vesîle' sözcüğü ile

murâd olunan anlamın, 'Muhammed ( ‫و‬ ‫ﷲ‬ )'in
getirdiğine muvafık olacak şekilde, ihlâs ile (Allah'ın)
emirlerine uymak ve nehiylerinden kaçınmak sûreti ile
Allah'a yaklaşmak' olduğu husûsunda hemfikirdirler.

Çünkü Allah'ın rızasına ulaştıracak, O'nun katındaki

dünya ve Âhiret hayrına nail kılacak tek yol budur.

Vesîle sözcüğünün aslı: bir şeye yaklaştıran, bir şeye

ulaştıran yoldur. O da, âlimlerin icmâsı ile salih ameldir.
Çünkü, Resûlu ( ‫و‬ ‫ﷲ‬ )'e ittibâ etmekten başka
Allah'a (ulaştıran bir) vesîle yoktur.

Vesîle kelimesi ile murâd olunan mânânın bu olduğuna

delâlet eden pek çok ayeti kerîme vardır.

Allah ( ‫و‬ )'nın 'Ve Resûl size ne verdiyse artık

onu alın ve sizi nehyettiğinden de sakının.'7 âyeti, 'De
ki: 'Eğer Allah'ı seviyorsanız, o halde bana ittibâ

7
Haşr Sûresi, 7. âyet

6
kitabvesunnet.blogspot.com
 VESİLE EDİNMEK HAKKINDA
HAFIZ İBN KESİR
ŞEYH MUHAMMED EMİN ŞANKITİ

edin…'8 âyeti ve 'De ki: Allah'a ve Resûlu'ne itaat

edin.'9 âyeti ve diğer âyetler10 bu mânâya örnektir.

İbni Abbas'tan ( ‫ﷲ‬ ‫ )ر‬rivayet olunduğuna göre,

'vesîle' kelimesi ile murad olunan 'hâcettir'...

İbni Abbas'tan rivayet olunan bu kavle göre, '…ve O'na

vesile arayın…'11 âyetinin anlamı, 'hâcetinizi Allah'tan
talep edin' şeklindedir. Çünkü, sadece Allah ( ‫و‬ ),
hâcetlerimizi karşılamaya kadîrdir.

Allah ( ‫و‬ )'nın 'Muhakkak ki Allah dûnundan

ibadet ettikleriniz, sizin için rızka mâlik değildirler.
Öyleyse rızkı, Allah'ın indinde arayın ve O'na ibadet
edin.'12 şeklindeki ve 'Ve Allah'tan fazlını isteyin.'13
şeklindeki âyetleri bu vechin anlamını beyân
etmektedir.

8
Âl-i İmrân Sûresi, 31. âyet
9
Âl-i İmrân Sûresi, 32. âyet
10
Âl-i İmrân Sûresi, 132. âyet; Nisa Sûresi, 59. âyet; Mâide Sûresi, 92.
âyet; Enfal Sûresi, 1. âyet; Enfal Sûresi, 20. âyet; Enfal Sûresi, 46. âyet;
Nûr Sûresi, 54. âyet; Muhammed Sûresi, 33. âyet; Mücadele Sûresi 13.
âyet; Tegabun Sûresi, 12. âyet
11
Maide Suresi, 35. âyet
12
Ankebut Suresi, 17. âyet
13
Nisa Suresi, 32. âyet

7
kitabvesunnet.blogspot.com
 VESİLE EDİNMEK HAKKINDA
HAFIZ İBN KESİR
ŞEYH MUHAMMED EMİN ŞANKITİ

Hadiste de şöyle geçmektedir: 'İstediğin zaman,

Allah'tan iste!'14

Vesîle kelimesinin hakîkî anlamı, üzerinde âlimlerinin

genelinin hemfikir olduğu, 'Resûl ( ‫و‬ ‫ﷲ‬ )'in
getirdiğine muvafık olarak, ibadette ihlâs ile Allah'a
yak(ın)laşmak' şeklindeki mânâdır.

İbni Abbas'ın tefsîri de bu anlam kapsamındadır. Çünkü,

ihtiyaçların talebi husûsunda Allah'a dua ve tazarru etmek,
Allah rızası ve rahmetine nail olmaya vesîle olan ibadet
türlerinin en büyüklerindendir.

Bu tahkîk ile bilirsin ki, tasavvuf iddiâsında bulunan

cahillere tâbi olan pek çok mülhidin, âyette geçen 'vesîle'
kelimesi ile murâd olunan anlamı 'kendisi ile Rabbi
arasında vâsıta olan Şeyh' şeklinde zannetmeleri: cehalet,
körlük ve apaçık dalâlet içerisinde debelenip durmak ve
Allah ( ‫و‬ )'nın Kitab'ı ile oynamaktır.

Allah dûnunda vâsıtalar edinmek, kafirlerin küfür

usûlündendir.

14
Tirmizi, hadis no: 2516. Şeyh el-Elbani (‫ﷲ‬ ‫ )ر‬Sahihu Sunen-i
Tirmizi'de bu hadis için: "Sahihtir" demiştir.

8
kitabvesunnet.blogspot.com
 VESİLE EDİNMEK HAKKINDA
HAFIZ İBN KESİR
ŞEYH MUHAMMED EMİN ŞANKITİ

Allah ( ‫و‬ ) bu durumu, onlardan şöyle

bahsederek tasrîh etmektedir: 'Biz onlara ibadet
etmiyoruz, ancak bizi Allah'a (daha) yakın
yaklaştırmaları için.'15; '…ve derler ki: 'Bunlar, Allah
indinde bizim şefaatçılarımızdır.' De ki: Allah'a ne
semâlarda ve ne Arz'da ilmetmediği bir şeyi mi Allah'a
bildiriyorsunuz? O, onların şirk koştuklarından subhân
ve teâlâdır.'16

Her mükellefin bilmesi gereken şudur ki: Allah rızasına,

Cennet ve rahmetine vâsıl eden yol, O (BC‫ و‬D )'nin Resûlu
( ‫و‬ ‫ﷲ‬ )'e ittibâ etmektir. Bu ilkeden sapan kimse,
doğru yoldan sapmıştır.

[Allah ( ‫و‬ ) şöyle buyurmaktadır:]

'Sizin kuruntularınızla değildir ve Ehli Kitab'ın

kuruntuları(yla da) değildir. Ve kim bir kötü amel
işlerse onunla cezalandırılır.'17

Vesîle sözcüğünü burada tefsir ettiğimiz anlam, Allah

( ‫و‬ )'nın 'Onların dua ettikleri, hangisi O'na

15
Zümer Sûresi, 3. âyet
16
Yunus Sûresi, 18. âyet
17
Nisa Sûresi, 123. âyet

9
kitabvesunnet.blogspot.com
 VESİLE EDİNMEK HAKKINDA
HAFIZ İBN KESİR
ŞEYH MUHAMMED EMİN ŞANKITİ

daha yakın olacak diye, Rablerine vesile ararlar.'18

şeklindeki âyetinde de var olan anlamdır."19

Görüldüğü gibi "E F ‫ا‬/Vesîle" kelimesini Selef ve onları

takib edenler: "Salih amel" olarak açıklamışlardır.

Günümüzde bid'atçı sufi tarikatçıların/tasavvufçuların:

"Vesile şeyhe bağlanıp ona mürid olmaktır, rabıtadır,

(Sünnet'te varid olmayan) zikir adı verilen ayinlerdir, şiş
batırmaktır, (hind yogileri gibi) dönmektir" ifadeleri seni
haktan şaşırtmasın!

Bu güruh, ümmetin hayrını düşünmemekte, insanları

kendine köleleştirip alın terlerini sömürmektedir.

Buna ilaveten ayetin devamındaki: "...ve O'nun yolunda

cihad edin."20 kısmını tarikatçı/tasavvufçu sufiler geçmişte
ve günümüzde görmezden gelmiş, Allah yolunda cihadta
hiç bir adım atmamışlardır.

Mesela sufilerin piri Gazali, haçlılar Kudüs'ü bastığında

tenha köşelerde ayinler peşine düşmüş ve bunun ismine de

18
İsra Sûresi, 57. âyet
19
Bknz.: Edvâu'l-Beyân, 2/8.-86, Şeyh Muhammed Emin Şankitî
20
Maide Suresi, 35. âyet

10
kitabvesunnet.blogspot.com
 VESİLE EDİNMEK HAKKINDA
HAFIZ İBN KESİR
ŞEYH MUHAMMED EMİN ŞANKITİ

'ilahi aşk' demiş, bu işgale karşı bırakın kılıç kuşanmayı,

kitaplarında bu konu hakkında bir harf bile sarf
etmemiştir.21

Buna mukabil Selef ve Ehli Sünnet'in bayraktarlarından

Şeyhulİslam İbn Teymiyye (‫ﷲ‬ ‫ )ر‬bizzat Moğol
keferesine karşı kılıç sallamış ve Allah (BC‫ و‬D )
müslümanları zafere ulaştırmıştır.

Bid'atçı tarikatçı/tasavvufçu sufiler ile Ehli Hakk'ın farkı

buradadır.22

'Ve duamızın sonu âlemlerin Rabbine

hamdolsun'dur.'23

21
Bu iddiamızdan kuşku duyanlar Gazali'nin yaşadığı tarihe ve Kudüs'ün
haçlılar tarafından işgalinin tarihine ve ilâveten Gazali'nin kitaplarına
bakabilirler. İbn Kesir (‫ﷲ‬ ‫" )ر‬el-Bidâye ve'n-Nihâye" isimli kitabında
hicretin 505. senesinde vefat eden şahsiyetlerden bahsederken bazı
müslümanların Gazali'nin kitabı hakkında şöyle dediklerini ve bilâhare bu
kitabı yaktıklarını nakleder: "Bu kitap (Gazali'nin "Dini İlimlerin
Diriltilmesi" isimli kitabını kasdediyorlar) bizim dinimizin değil,
Gazali'nin dininin diriltilmesidir. Dinimizin ilimlerinin diriltilmesi Allah
( ‫و‬ )'nın Kitab'ı ve Allah Resûlu ( ‫و‬ ‫ﷲ‬ ) Sünnet'i ile
olur."
22
Konu hakkında yayınlarımızdan: "Tasavvufçulardan Gazali Ve
Selefilerden İbn Teymiyye Arasındaki Fark" isimli çalışmamıza bakınız.
[Derleyen]
23
Yunus Suresi, 10. âyet

11
kitabvesunnet.blogspot.com
 VESİLE EDİNMEK HAKKINDA
HAFIZ İBN KESİR
ŞEYH MUHAMMED EMİN ŞANKITİ

12
kitabvesunnet.blogspot.com
 VESİLE EDİNMEK HAKKINDA
HAFIZ İBN KESİR
ŞEYH MUHAMMED EMİN ŞANKITİ

13
kitabvesunnet.blogspot.com
 VESİLE EDİNMEK HAKKINDA
HAFIZ İBN KESİR
ŞEYH MUHAMMED EMİN ŞANKITİ

14
kitabvesunnet.blogspot.com