Kyaw Zwar Lynn's Publications

AUTHOR'S OPINION, SCIENCE NOTES

The Gene – An Intimate History by Siddhartha

Mukherjee ကို သံုးသပ် ြခင်း

စ◌ာေရးဆရာ သိတ+ထ မူခါဂျ ီက အေမရိ ကန်8င ူ ျ ိ?း၊ ကင်ဆာအထူးကုဆရာဝန်န ဲ ့

ုိ ်ငံက ဘဂ= ါလီလမ
သုေတသနပညာFှ င် (ကင်ဆာမျ ိ?းဗီ ဇပညာနဲ ပင် ့ မဆဲ လ်သုေတသန) ပါ။ မျ ိ?းဗီ ဇပညာရပ် ဆိုင်ရာထက် သK
ရဲ L’သမိုင်း’ကို သိချင်ရင် ဒီစာအုပ်က ဖတ်လိOေကာင်းမှာပါ။

သမိုင်းဆိုတာထက် အတုပPတ+ိ အတိေ ု လးေတွကို ချ ိတ်ဆက်ထားသလိမ ု ျ ိ?း ေရးထားတာ ြဖစ် ပါတယ်။

မှတ်မိလိက
ု ် ေမ့လိက
ု ်ြဖစ် ေနတဲ ့ လူနာမည် အများTကီးနဲ ဖတ်
့ ရတာ မူးေနတာပဲ ။ ကိုယ့်ဟာကိုယ်
Anomalocaris တိO Quatzalcoatlus တိO လို နာမည်ေတွန လူ ဲ ိ ် စက်ခဲ့Vပီ းမှ ဝဋ် လည်တာေနမှာ
့ တကာကို 8ှပ
ေပါ ့။

ဖတ်ရင်း ေခါင်းမူးလိO ခု 8ှစ်ရယ်၊ ေတXFှိသူရယ် ဘာညာ note မှတ်ထားVပီ း စာအုပ် ေလးပံုသံုးပံု ကျ ိ?းမှ
ေနာက်ဆံုးမှာ timeline ေလး ေပးထားတာ ြမင်Vပီ း ကိုယ့်နဖူးကိုယ် Yို က်မိရတယ်။ စာအုပ်အ8ှစ်ချ?ပ် သိ
ချင်ရင် timeline ဖတ်လိက ု ်ရတာေပါ ့။

သမိုင်းနဲ ကျင့
့ ်ဝတ်

သမိုင်းဆိုတဲအ
့ တိင
ု ်း Pythagoras နဲ Aristotle
့ တိO ၊ Mendel နဲ Darwin
့ ေခတ်ကေန စလိO ၊ ၂၀၁၅အထိ ပါ
တယ်။ Gene ဆိုတာ ဘာလဲ။ DNA ဆိုတာ ဘာလဲဆိုတာေတွကို သမိုင်းနဲပဲ့ ချ ိတ်Fှင်းြပထားတယ်။ ဒီ
ေတာ့ တခါတေလကျ အချ ိတ်အဆက် လွတ်လတ ွ ်ေနတတ်တယ်။ အေကာင်းဆံုးကေတာ့ DNA
အေ^ကာင်း၊ Gene အေ^ကာင်းကို သေဘာတရားေရးရာ နားလည်ေအာင် ေသချာ ဖတ်Vပီ းမှ ဒီစာအုပ် ဖတ်
ရင် ပိုေကာင်းမယ်။
:
 က_န်ေတာ် ဖတ်တာကေတာ့၊ ဒီသမိုင်းအေ^ကာင်း ဖတ်ဖူးချင်လိO။ DNA ကို James Watson နဲ Francis ့
Crick တိO က ေတXခဲ့တယ်ဆိုတာေလာက်က လွဲရင် မျ ိ?းဗီ ဇသမိုင်းကို မဖတ်ဖူးလိO ပါ။ အဲ ဒီ့ ေလ့လာေတXFှိမ`
ဲ့
သမိုင်းေတွနအတူ ၊ မျ ိ?းဗီ ဇအေပa လူေတွ ြမင်တဲ့ အြမင်၊အယူအဆ ေြပာင်းလာပံုကိုလည်း ေတXရမယ်။
DNA တည်ေဆာက်ပံုကို ေတXFှိခဲ့ပံု၊ Insulin ေဆး ထုတ်လပ ု ် ခဲ့ပံု၊ လူသားဗီ ဇစနစ် ေဖာ် ထုတ်ေရး စီ မံကိနး်
(Human Genome Project) အေကာင်အထည်ေဖာ် ပံုေတွ ကို ဖတ်^ကည့်ရင် သုေတသနပညာFှ င်ေတွ
အချင်းချင်း သK ထက်ငါ အVပိ ?င်အဆိုင် အားထုတ်ခဲ့^ကတာကိုလည်း ေတXရပါမယ်။

မှတ်သားဖိO ေကာင်းတဲ ့ မှတ်ချက်တစ် ခုလည်း ေြပာရပါဦးမယ်။ ေမွးရာပါ ေသွးမတိတ်ေရာဂါ

(Haemophilia) Fှ ိ သူေတွကို ေပးတဲ ့ ေသွးတိတ်အင်ဇိုင်းအရည်^ကည် (Factor VIII Concentrate) ေတွ မ
ဖန်တီး8ိငု ်ခင် လူနာ ၉၀% ေလာက်မှာ ေသွးအရမ် းသွင်းရတာေ^ကာင့် HIV ကူးစက်ခံရတယ်။ ေနာက်
ေတာ့ အထက်ပါ လK အင်ဇိုင်းရဲ L Gene (DNA အစိ တ်အပိုင်း) ကို ဟမ် းစတား မျ ိ?းဥဆဲ လ်ေတွထဲ ထည့်Vပီ း
ေမွးတဲအ့ ခါ၊ အဲ ဒီ့ ဟမ် းစတား ဆဲ လ်ေတွကေန လK အင်ဇိုင်း Factor VIII ေတွ ရလာပါတယ်။ ဒီလို လK ဗီဇ
ကို eကက်ဆဲလ်ထဲ ထည့်Vပီ း ပYို တင်းထုတ်တဲန ့ ည်းမှာ HIV ကဲ့သိO Retrovirus ေတွကေန ရတဲ ့ Reverse
Transcriptase အင်ဇိုင်းက အခရာကျပါသတဲ။့ ဒါေ^ကာင့် Haemophilia ေဝဒနာFှ င်ေတွကို Retrovirus
ေတွကပဲ ဒုကfေပး၊ Retrovirus ေတွကပဲ ေဆးထုတ်ဖိO ကူညီေပးခဲ့ ြပန်ပါသတဲ။့ လွနခ ် ဲ့ တဲ့ 8ှစ်သန်း
၄၀၀၀ေကျာ် မှာ သက်Fှိဇီဝ စတင်ေပaေပါက်တည်းက Reverse Transcriptase အင်ဇိုင်းFှ ိ ခဲ့တယ်။ ဒါအင်
ဇိုင်းအကူအညီနပဲ ဲ ့ လK ဗီဇကို eကက်ထဲထည့်Vပီ း ေဆးထုတ်တယ်ဆိုေတာ့ မျ ိ?းဗီ ဇပညာဟာ လူရဲL ဗီ ဇ
အေြခခံ ကို ေဖာ် ထုတ်Yု ံ သာမက၊ ဆင့်ကဲြဖစ် စh် သစ် ပင်Tကီးကိုလည်း မ^ကံ?စဖူး ကိုင်းေကျာ် ကူးသန်းြပ
ခဲ့ တာပါပဲ ။

ဒ◌ါနဲဆက်
့ စပ် Vပီ း ေြပာချင်တာ တစ် ခုက Genetic Engineering ရဲ L လုပ်နည်းလုပ်ဟန်အေ^ကာင်းပါ။ လူ
လက်န DNAဲ ့ ကို ဘယ်လို ြပ?ြပင်မလဲ။ DNA ကို ‘ကိုင်’လိO ေတာင် မရဘူး။ သူက ေသးေသးမiင်မiင်ေလး
ကိုး။ တချ ိjေတွ ထင်ေနသလို – DNA ကို ြဖတ်ေတာက် ြပ?ြပင်တယ်ဆိုတာ ဓာတုေဗဒနည်းသစ် ေတွန ဲ ့
အဆန်းတကျယ် လုပ်ေနတာ မဟုတ်ပါဘူး။ သက်Fှိေတွမှာ DNA ကို ြပ?ြပင်တဲ့ အင်ဇိုင်းေတွ Fှ ိ Vပီ းသား
ပါ။ သုေတသီေတွက အဲ ဒီ့ အင်ဇိုင်းေတွကိုပဲ အဏုလက်ကေလးေတွလို သံုးVပီ း DNA ကို ‘ထိေတX
ကိုင်တယ ွ ်’ ြပ?ြပင်တာပါ။ Engineer ဆိုVပီ း စက်ယ8+ရား တီထွင်စီမံတာ မဟုတ်ေပမယ့် Engineer ရဲ L
စကားလံးု ရင်းြမစ် အတိင ု ်းပဲ – Ingenious ြဖစ် ဖိO (ဉာဏ်ေကာင်းဖိO )၊ ြဖတ်ထိုးဉာဏ်FှိဖိO၊ ဓာတုေဗဒ 8ိင
ု ်နင်း
ဖိO ေတာ့ လိတ ု ာေပါ ့။

လူမျ ိ?းေရး ခွဲ ြခားမ`၊ လိင်ခဲွ ြခားမ`ေတွကို မျ ိ?းဗီ ဇပညာက ဘယ်လို အားေပးခဲ့ သလဲ၊ ဘယ်လို ြပန်
အဖတ်ဆယ်ခဲ့သလဲ ဆိုတာေတွ ေတXရမယ်။ ယေနေခတ် ့ တအား တိးု တက်လာတဲ ့ မျ ိ?းဗီ ဇြပ?ြပင်ြခင်း
နည်းပညာရဲ L အတိင ု ်းအတာနဲ အခက်
့ အခဲ ၊ 8ိင ု ်ငံေရးနဲ လူ
့ မ`ေရး ကနသ ် ့ တ်ချက်ေတွ၊ ကျင့်ဝတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ
စh်စားစရာေတွကိုလည်း ေဆွးေ8ွးြပထားတာ။ (ဥပမာ – မေမွးခင် ကေလးဗီ ဇTကိ?စစ် တဲအ ့ ခါ အချက်
သံုးချက် ြပည့်စံုဖိO လိတ ု ယ်။ (၁) အရမ် းဆိုးတဲ ့ မျ ိ?းYို းလိက
ု ်ေရာဂါ ြဖစ် ရမယ်၊ (၂) မျ ိ?းဗီ ဇပါလာတာနဲ ့
Tကိမ်းေသနီးပါး လကfဏာြပရမယ် (၃) လဦးပိုင်း ကေလးဖျက်ချတာ အပါအဝင် ကုသနည်း Fှ ိ ရမယ်)
ယေနေခတ် ့ မျ ိ?းဗီ ဇ နည်းပညာကို ကနသ ် ့ တ်ထားတာ အဲ ဒီ့ စည်းTကီး သံုးခု ပါပဲ ။ မျ ိ?းဗီ ဇပညာက ဒီစည်း
ေတွကို မေကျာ် ဘဲ ေFှ Lဆက်ဖိO နည်းလမ် း Fှ ာရပါသတဲ။့ အရင်တန ု း် ကဆိုရင် Genetics က ဘယ်ေလာက်
တိးု တက်ေနသလဲ သတိထားမိ ေပမယ့် ပညာရပ် ဆန်ဆန် သိပ်မသိဘူး။ အဲ ဒါေလးေတွ ဖတ်ရတာ
ေကျနပ် ဖိOေကာင်းတယ်။
:
 ေန◌ာက်ဆံုးအပိုင်းကေတာ့ အေတာ် စိတ်ဝင်စားဖိO ေကာင်းတယ်။ ဗီ ဇပညာတိးု တက်လာတာနဲအမi ့ ဗီ ဇ
ေဖာက်ြပန်ြခင်း (Mutation) ဆိုတာ လူနည်းစုမိOလိO ဒီလိသ
ု မုတ်ခံရတာဆိုတာ သိလာ^ကတယ်။ ေဆး
ပညာရဲ Lလူသာမန် (Normalcy) ဆိုတဲ့ အသံုးအ8ှ?န်းကို တချ ိန်က ‘အေကာင်းပကတိ’ လိO အနက်ဖွင်ခ ့ ဲ့
တယ်။ အခု အခါမှာေတာ့ လူသာမန်ဆိုတာ မိ မိပတ်ဝန်းကျင်န ဲ သဟဇာတ
့ ြဖစ် ေနတဲ ့ အေြခအေန တစ် ခု
လိO ပဲ သတ်မှတ်ေတာ့တယ်။

မီ ◌းခို းမFှ ိ တဲ့ ေတာထဲမှာ ပိုးဖလံြဖoေတွက ပိုးဖလံမဲေတွကို ဗီ ဇေဖာက်ြပန်တဲေ ့ ကာင်ေတွလိO စွပ်စဲွခဲ့^ကေပ

မယ့် မီ းခို းထူတဲ့ ေတာထဲမှာ ပိုးဖလံြဖoေတွက ဗီ ဇေဖာက်ြပန်သူေတွ ြဖစ် သွားVပီ ။ တကယ်ေတာ့ ဗီ ဇ
ေဖာက်ြပန်ြခင်းဆိုတာ ကိုယ်နမတူ ဲ့ ေဖာက်ြပန်သူလိO သူများကို မ`ိချ ိ?းမiစ် ချ ိ?း ေြပာတဲစ
့ ကားသက်သက်ပါ
ပဲ ။ တကယ်ေတာ့ ဗီ ဇေဖာက်ြပန်မ`ေတွဆိုတာ ဗီ ဇကွဲြပားမ` (Variation) သာ ြဖစ် ေ^ကာင်း သိလာ^က
တယ်။ က_န်ေတာ် တိOက မျ ိ?းဗီ ဇေတွ ြပ?ြပင်Vပီ ပဲ ဆိုပါစိO ။ ဒါဆိုရင် ဘယ်ေလာက်ထိ ြပ?ြပင်မှာလဲ။ ဒီလို
လုပ်ရင်းနဲ ဘာေဘးထွ
့ က်ဆိုးကျ ိ?းေတွ ြဖစ် လာ8ိငု ်သလဲ။ ေကာင်းတဲဗ ့ ီ ဇဆိုတာ တကယ်ေရာ Fှ ိ လိOလား။
လက်Fှိဗီဇဆိုးေတွကို သုတ်သင်လိက ု ်လိO ေနာင်တချ ိန် ဒီဗီဇဆိုးေတွက ြပန်အသံုးဝင်လာရင် ဘယ်လိလ ု ပ
ု ်
မလဲ စတဲ ့ ေမးခွ နး် ေတွ တသီTကီး Fှ ိ လာတယ်ဆိုတာကို ေဆွးေ8ွးြပထားတယ်။

လူထုသိပံ6စာေရးသူေတွ နမူနာယူစရာ

ေန◌ာက်တစ် ခုက မျ ိ?းဗီ ဇအေ^ကာင်းကို လူနားလည်ေအာင် ဘယ်လို ေရးလဲ ဒီစာအုပ်ဖတ်ရင်း ပညာယူလိO

ရတယ်။

ကိုယ်ေရးတဲ ့ စာေတွမှာေတာ့ နားလည်လယ ွ ်ေအာင် တင်စားVပီ း ေရးေလ့Fှိတယ်။ DNA ေပaက ATCG

nucleobase ေတွဆိုတာ အကfရာ၊ Amino acid ကို ကိုယ်စားြပ?တဲ ့ nucleobase သံုးလံးု တွဲ (triplet
codon) ေတွဆိုတာ စာလံးု ၊ Gene ဆိုတာ Protein တစ် ခု ရေအာင် ချက်ြပ?တ်နည်း (recipe) စာမျက်8ှာ၊
DNA ဆိုတာ စာအုပ်၊ RNA ဆိုတာ ပံု8ှပိ ် စာမျက်8ှာတစ် ခုစီကို ကူးယူထားတဲ ့ လက်ေရးမူ ဆိုVပီ း သံုးေလ့
Fှ ိ တယ်။

စ◌ာေရးဆရာကေတာ့ လူတစ် ဦးစီ ရဲL Genome (ဗီ ဇစနစ် ) တစ် ခုစီကိုလည်း Genre (စာေပအမျ ိ?းအစား မ
တူတဲ့ စာအုပ်တစ် ခုစီ)၊ Intron နဲ Intergenic
့ DNA ေတွကို စာလံးု အြပတ်အေတာက်ေတွအေနနဲ ့
(struc…ture..of..yo..ur…gen……ome)၊ DNA methylation နဲ Histone ့ Modification ေတွကိုေတာ့
punctation mark ေတွ (bold, italic, underline, comma, semicolon) နဲ ခိ
့ ု င်း8ှ?ိင်းြပထားတာကို
က_န်ေတာ် တိOေတွ နမူနာယူလိO ေကာင်းတယ်။

Gene Expression (DNA ကေန RNA, RNA ကေန Protein ထုတ်ြခင်း) ကို Fှ င်းြပရာမှာလည်း
Ribosomal RNA နဲ Transfer
့ RNA ေတွကို ထိမ်ချန်Vပီ း Fှ င်းြပသွားတာက လူထုပညာေပး သိပံPစာ ေရး
သူေတွ နမူနာယူသင့်တယ်။

ဆိုပါစိO ။ ပံုမူကူးြခင်း (Transcription) အေ^ကာင်း ေရးတဲအ ့ ခါ DNA ရဲ L ACTGACT စာလံးု ကို RNA က
လက်ေရးနဲ ကူ ့ းေရးလိက ု ်တဲအ
့ ခါ ACUGACU ြဖစ် သွားတယ်လိO သူက ေရးမယ်။ က_န်ေတာ် သာဆိုရင် ဒီ
လိေု ရးမယ်။ ACTGACT ကို တိက ု ်Yု ိ က်မယူပဲ သK ရဲL ြဖည့်ဘက် TGACTGA ကေန ACUGACU ယူရ
:
 ့ ကာလi ံကာ ဖတ်တဲသ
တယ်ဆိုVပီ း non-coding, coding strand ေတွ Fှ င်းြပရင်းနဲ သာမန် ့ ူက တိင
ု ်ပတ်ေန
မှာ။

Eugenics နဲ Prenatal
့ Genetic Diagnosis ကို မခို င်း=ှ?ိင်းသင့်

အရမ် းမTကိ?က်တဲ့ အပိုင်းေတွလည်း Fှ ိ တယ်။ ဥပမာ ယေနေခတ် ့ မေမွးခင် ကေလးရဲ L ဗီ ဇTကိ?စစ် ြခင်း
(PGD) ကို ၂၀ရာစုဦးပိုင်းက Eugenics (မျ ိ?းသနေ ် ့ ရး စီ မံကိနး် ) အယူအဆေတွန ဲ ခိ ့ ု င်း8ှ?ိင်းတာမျ ိ?းေပါ ့။
Eugenics ရဲ L ရည်ရွယ်ချက်က negative eugenics – မျ ိ?းသနဖ ် ့ ိO အတွက် မျ ိ?းမသနတ် ့ ဲသ
့ ူေတွကို သား
ေ^ကာြဖတ်၊ မဟုတ်ရင်လည်း သုတ်သင် (နာဇီ ေတွ လုပ်ခဲ့သလိ)ု ၊ ဒါမှမဟုတ် positive eugenics – သနတ ် ့ ဲ့
မျ ိ?းေတွ ရေအာင် လုပ်ယူတာမျ ိ?းကို ေခaတာ။ Eugenics က လူသားတစ် မျ ိ?းလံးု ရဲ L မျ ိ?းဗီ ဇကို ြပ?ြပင်ဖိO
ရည်ရွယ်တယ်။ PGD က အဲ ဒီ့ စံုတဲရ ွ ဲ L အကျ ိ?းစီ းပွား သက်သက်ပါပဲ ။ လူသားတစ် မျ ိ?းလံးု ‘မျ ိ?းသန’် ဖိO့
တမင်ရည်ရွယ်Vပီ း လုပ်တာ မဟုတ်ပါ။

အသစ် သိလိက
ု ်တာေလးေတွ

သမိုင်းစာအုပ် ဆိုေပမယ့် သေဘာတရားေရးရာ အသစ် သိလိက

ု ်တာေတွလည်း Fှ ိ တယ်။

့ ဲမှာ Autosomal Dominance ပံုစံန ဲ မျ

အဲ ဒီထ ့ ိ?းYို းဆက်ခံတဲ့ Huntington’s Disease မှာ တချ ိj မျ ိ?းဆက်
ေတွက မျ ိ?းဆက်^ကာေလ ေရာဂါလကfဏာ စေပaတဲ ့ အသက်က ပိုေစာလာေလ ဆိုတာေတXရသတဲ။့ အဲ ဒါ
ကို မျ ိ?းဗီ ဇပညာမှာ Anticipation လိO ေခaတယ်။ ဒီေရာဂါမျ ိ?းေတွက Triplet repeats ေတွေ^ကာင့် ြဖစ် ရ
တာ။ ဥပမာ This is your structure of genome ဆိုတဲ့ စာေ^ကာင်းမှာ This is your structure of of of of
of of genome ဆိုVပီ း စာလံးု တစ် လံးု က အTကိမ်Tကိမ် ထပ် ေနတာ။ အဲ ဒီလို ထပ် လာေလ၊ DNA ရဲ L 8ှစ်
ပင်လိမ်က ေလiာတိက ု ် (slip) ေလ ြဖစ် တာပဲ ။ CAGCAGCAGCAG ေတွချည်း အများTကီး ပါေနတာဆို
ေတာ့၊ DNA 8ှစ်ပင်လိမ်ရဲL G နဲ C ့ ေတွက နီးစပ် ရာ G နဲ C ့ ေတွကို မှားချ ိတ်8င
ုိ ်တယ်။ (DNA structure
သိတဲသ ့ ူဆို က_န်ေတာ် ေြပာတာ ချက်ချင်း နားလည်လိမ့်မယ်) အဲ ဒါေ^ကာင့် CAG ေတွ ထပ် လာေလ၊ ပို
ထပ် လာေလ ြဖစ် တာ။ ဒီေတာ့ mutation က ပိုဆိုးသထက် ဆိုးလာVပီ း ေြမးြမစ် ေတွမှာ ေရာဂါ ေပaတာ ပို
ေစာလာတာေပါ ့။ ပညာရပ် ဆိုင်ရာ အသံုးအ8ှ?န်းအားြဖင့် trinucleotide repeat expansion လိO ေခa
တယ်။

တြခား အသစ် သိလိက ု ်တာေတွဆိုရင် – DNA နဲ Protein

့ sequence ေဖာ် နည်းေတွ၊ Linkage mapping
တိO ၊ positional mapping တိO လို Gene Fှ ာနည်းေတွေပါ ့။

နိဂံုးချ?ပ် ြခင်း
:
 က_န်ေတာ် တိOေတွဟာ DNA နဲ Gene ့ ကို မကွဲတတ်^ကဘူး။ အဲ ဒီ8 ့ ှစ်ခုကို အတူတပူ ဲ လိလ
ု ို သံုး^ကတယ်။
အမှနေ ် တာ့ Gene ဆိုတဲ့ စကားလံးု က ၁၉၀၉ခု 8ှစ်မှ ဂျာမန်ပညာFှ င် တစ် ဦးက နာမည်ေပးခဲ့ တာ။ အရင်
တုနး် က ဘယ်လိေ ု ခaတုနး် ဆို Heredity (မျ ိ?းYို းဆက်ခံြခင်း) လိO ပဲ ေခaတယ်။ Gene ဆိုတာ DNA ေပaက
အစိ တ်အပိုင်းတစ် ခု၊ တိတိကျကျေြပာရရင် Protein တစ် ခု ထုတ်ဖိO pqန^် ကားတဲ ့ ဟင်းချက်နည်း
(recipe) စာမျက်8ှာ တစ် ခုပဲ။ ဒီစာအုပ် ဖတ်Vပီ းသွားရင် အဲ ဒီလ ့ ို ဟိေ ု ရာေရာ ဒီေရာေရာ ြဖစ် ေနတာေတွ
ကေတာ့ အကုန ် Fှ င်းသွားမယ်လိO အာမခံ တယ်။

အပိုင်း ေြခာက် ေနာက်ဆံုးပိုင်းမှာ စာေရးဆရာ သK ဟာသူ ဖန်တီးထားတဲ ့ Manifesto တစ် ခုေလး Fှ ိ တယ်။
အားလံးု ဖတ်Vပီ းသွားလိO မူးေနာက်ေနာက် ြဖစ် ေနရင် အဲ ဒါေလး ဖတ်လိက ု ်ရင် အဆင်ေြပတယ်။ မျ ိ?းဗီ ဇ
က လK ခ8rာ၊ စိ တ်၊ အြပ?အမူန ဲ ကံ
့ ^ကမsာကို ဘယ်ဟာက ဘယ်ေလာက်ထိ လqမ်းမိုးတယ်၊ ဒီအေပaမှာ
က_န်ေတာ် တိO ဘာလုပ်သင့်တယ် ဆိုတာကို အဲ ဒီထ ့ ဲမှာ ြပန်အ8ှစ်ချ?ပ် ေပးထားပါတယ်။

– Kyaw Zwar Lynn

26/9/2020

SEPTEMBER 26, 2020APRIL 3, 2021 KYAW ZWAR LYNN# MEDICINE, # SCIENCE NOTES

Blog at WordPress.com.
: