1) Co oznacza słowo filozofia?

Odp. Słowo filozofia pochodzi od greckiego PHILOSOPHIA; philia -> miłość, sophia -> mądrość, czyli
umiłowanie mądrości.

2)Kiedy i przez kogo zostało po raz pierwszy użyte?

Odp. Słowo PHILOSOPHIA najprawdopodobniej stworzył Pitagoras ok VI w. p.n.e. w Delfach. Inna

teoria głosi, że wymyślił to słowo Herodot, ojciec historii, ok V w. p.n.e.. Zainspirował się
Pitagorasem i uogólnił jego stwierdzenie, że jest “miłośnikiem mądrości” (philosophos), do słowa
filozofia (philosophia), tłumacząc je jako “nieustanna chęć do poszerzania wiedzy”.

3)Dlaczego jedna z tych osób stwierdziła “jestem tylko filozofem”?

Odp. To zdanie powiedział Pitagoras w Delfach, kiedy wyrocznia zasugerowała, że jest mędrcem
(sophos). Rzecz w tym, że nikt nie jest mędrcem, bo nikt nie wie wszystkiego o wszystkim, a jak
mówi, że jest i wie, to jest zwykłym oszustem i cwaniakiem. Mędrcami mogą być tylko bogowie,
ponieważ są nieśmiertelni i mądrość z góry została im nadana. Pitagoras powiedział, że jest tylko
MIŁOŚNIKIEM MĄDROŚCI, chce ją zgłębiać i poszerzać, ale wiedzy absolutnej nie posiądzie.

4)Wyjaśnij możliwie precyzyjnie, dlaczego filozofia jest określana mianem “matki nauk”? Jaka
zależność wiąże nauki z myśleniem filozoficznym, że twierdzimy iż jest ona ich “matką”?

Odp. Filozofia nie mieści się w naukach, nie jest nauką, znajduje się w środku, jest podłożem,
źródłem każdej z nauk. Ma niezbywalną bazę, zasoby pojęć- ogólnych, abstrakcyjnych. Te pojęcia są
pokarmem dla innych nauk, stąd filozofia jest matką, produkuje dla swoich dzieci pokarm, czyli
pojęcia. Filozofia zadaje zarówno pytania filozoficzne np. Jaki jest sens tej nauki? jak i pytania
abstrakcyjne np. Co to jest liczba i jak istnieje? i na tym polega jej rola jako matki.

5)Jak należy rozumieć formułę Ludwiga Wittgensteina: “Granice mojego języka są granicami mojego
świata”? (jaki związek ma ta formuła z wiedzą filozoficzną?)

Odp.

6)Co to jest Weltanschauung?

Odp. Pojęcie pochodzi z języka niemieckiego i oznacza światopogląd cztyli zbiór ogólnych przekonań
dotyczących natury świata, człowieka i społeczeństwa, miejsca człowieka w świecie, sensu jego życia
oraz wynikających z tego wartościowań i ideałów wyznaczających postawy życiowe ludzi i sposób ich
postępowania.

7) Scharakteryzuj jego elementy

Odp. Składnik opisowy światopoglądu jest zbiorem twierdzeń, zdań opisujących rzeczywistość
przyrodniczą, społeczną i kulturową, dostarczanych przede wszystkim przez nauki szczegółowe,
filozofię i religię. Składnik wartościujący światopoglądu zawiera hierarchicznie uporządkowany układ
wartości oraz związanych z nimi ocen. Składnik normatywny światopoglądu jest zbiorem norm,
przepisów i dyrektyw, które nakazują określone postępowanie lub zakazują go, wynikających z
akceptacji określonego systemu wartości.

8) Wskaż na obecność rozstrzygnięć filozoficznych w jego obszarze

Odp.

9) Funkcje dla jednostki

Światopogląd spełnia 2 zasadnicze funkcje: poznawczą i regulatywną; funkcja poznawcza
światopoglądu polega na dostarczaniu ogólnego obrazu świata, pojęciowych ram, pozwalających
zrozumieć i orientować się w zjawiskach rzeczywistości; funkcja regulatywna polega na tym, że
składnik opisowy światopoglądu pozwala człowiekowi na skuteczne działania praktyczne
zaspokajające jego potrzeby, składniki wartościujący i normatywny dostarczają zaś wzorów
postępowania i nadają sens życiu człowieka, wyznaczając idealny wzorzec życia ludzkiego (wzór
osobowy).

10. Czy światopogląd ma związek z różnicami występującymi między poszczególnymi kulturami

(np. Odróżnianiem kultury Wschodu od kultury Zachodu)?

Odp.

11)Historia Zachodniej kultury z filozoficznego punktu widzenia a)jakie filozoficzne nazwy

otrzymały poszczególne epoki zachodniej kultury?

Odp.

12)Co te nazwy oznaczają (o jakich poszczególnych cechach epok informują te nazwy?

Odp.

13)Na czym specyfika formułowania problemu w sposób naukowy i specyfika naukowego

argumentowania? Odpowiedz na to pytanie posługując się przykładem poglądów Talesa z Miletu.
Krótko mówiąc: wyjaśnij dlaczego pytanie o arche oraz przejście od mitu do logos uważane jest za
narodziny myślenia naukowego?

Odp.

14)Działy filozofii: co kryje się za pojęciem dział filozofii?

Odp.

15)Wymień te działy, podaj ich nazwy oraz wyjaśnij, co te nazwy oznaczają

Odp.

16)Scharakteryzuj problemy podejmowane w ramach poszczególnych działów filozofii

Odp.

17)Jak to się stało, że matematykę uznajemy za królową nauk? Właściwa odp na to pyt wymaga
wyjaśnienia: a)jaką rolę odegrała w tym odpowiedź Pitagorasa na pytanie o arche? B)jak
przyczyniła się do tego koncepcja Boga w średniowiecznej teologii chrześcijańskiej?

Odp.

18)Jaka jest filozoficzna symbolika obrazu Rafaela Santi “Szkoła Ateńska” (jakie filozoficzne treści
zawiera ten obraz? Wydobądź te treści i scharakteryzuj je)

Odp.

19)Scharakteryzuj teorię bytu określaną mianem idealizmu obiektywnego na przykładzie filozofii

Platona.

Odp.
20)Scharakteryzuj teorię bytu określaną mianem realizmu na przykładzie filozofii Arystotelesa

Odp.

21) Pojęcia prawdy: a)jaki jest zakres stosowalności słów “prawda”, “prawdziwa”,”prawdziwe”itp
b)jak brzmi łacińska formuła określana mianem klasycznej koncepcji (definicji teorii) prawdy?
Przytocz tę formułę i wyjaśnij jej sens.c) Jakie są tzw nieklasyczne koncepcje prawdy? Wymień je
oraz scharakteryzuj każdą z nich.

Odp.

22)Scharakteryzuj możliwie dokładnie 3 wybrane przez Ciebie koncepcje człowieka. Uzasadnij

przekonująco dlaczego wybrałeś akurat te a nie inne.