ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាហៅកាត់ថាកម្ពុជា គជា

ឺ ប្រទេសមួយមានទតា
ី ងំ ស្ថត
ិ នៅភូមភា
ិ គអាស៊អា
ី គ្នេយ៍
ខាងត្បូងឧបទ្វីបឥណូ ្ឌ ចិន មានព្រំដែនជាប់ប្រទេសថៃ ប្រទេសឡាវ និងជាប់ប្រទេសវៀតណាម។ ព្រំ
ដែនសមុទ្រលាតសន្ធង
ឹ លើឈូងសមុទ្រថៃ ។ កម្ពុជាមានខេត្ត នង
ិ ក្រុងចំនួន ២៥ នង
ិ មានរាជធានដែ
ី ល
ហៅថា រាជធានីភ្នំពេញ។

ទីតាង
ំ ភូមិសាស្ត្រ

ប្រទេសកម្ពុជាមានផ្ទៃដី ១៨១ ០៣៥ គីឡូម៉ែតការ៉េ មានព្រំដែនដីគោក ខាងជើងនិងខាងលិច ជាប់

ប្រទេសថៃ ៨០០គ.ម ជាប់ប្រទេសឡាវ៥៤១គ.មភាគខាងឥសាន នង
ិ ជាប់ប្រទេសវៀតណាម ១២២៨
គ.មភាគខាងកើតនិងអាគ្នេយ៍។ ព្រំដែនសមុទ្រលាតសន្ធឹងលើឈូងសមុទ្រថៃ ប្រវែង៤៤៣គ.ម។ ទីតាង
ំ
ភូមសា
ិ ស្ត្រនេះបានផ្តល់នូវទំនាក់ទំនងងាយស្រួលក្នុងវ ិស័យសេដ្ឋកច
ិ ្ច ទេសចរណ៍ជាមួយប្រទេសជិតខាង
និង លើពិភពលោក។ ដោយយោងទៅលើកូអរដោនេភូមិសាស្ត្រប្រទេសកម្ពុជាស្ថិតនៅត្រង់ចន្លោ ះ
ខ្សែស្របទ១
ី ០ នង
ិ ទ១
ី ៥ នៃរយៈទទង ិ ត្រង់ចន្លោ ះខ្សែបណ្តោ យទ១
ឹ ខាងជើង នង ី ០២ នង
ិ ទ១
ី ០៨ នៃ
រយៈបណ្តោ យខាងកើត។ កូអរដោនេភូមិសាស្ត្រនេះបញ្ជា ក់អោយឃើញច្បាស់ថា ប្រទេសកម្ពុជាស្ថិតនៅ
តំបន់ត្រូពច
ិ គក្តៅ
ឺ ហើយសើម ម៉្យាងទៀតស្ថត
ិ ក្នុងតំបន់អាស៊ម
ី ូសុងគស
ឺ ំបូរភ្លៀងដែលជាតំបន់មាន
លក្ខណៈល្អប្រសើរដល់ការលូតលាស់នៃរុក្ខជាតិដំណាគ្រ
ំ ប់ប្រភេទ។ តំបន់ភ្នំគឺស្ថិតនៅភាគខាងជើង
នង
ិ បូព៌ា ប៉ុន្តែដីភាគច្រើនមានលក្ខណៈរាបស្មើ ដែលល្អឥតខ្ចោ ះសម្រាប់ការដាំដុះស្រូវ។ ជាក់ស្ដែងថ្មីៗ
អង្ករផ្កា ម្លិះរបស់ប្រទេសកម្ពុជាបានទទួលជោគជ័យក្នុងការប្រកួតប្រជែងអង្ករដែលល្អបំផុតលើពិភពលោក
ចំនួនបដ
ី ង។ តំបន់វាលស្រែបៃតង នង
ិ ដើមឈើ ត្រូវបានផ្តល់ឱ្យដោយបង
ឹ ទន្លេសាបយក្សនង
ិ ទន្លេមេគង្គ
ដ៏ល្បល
ី ្បាញដែលជាទន្លេវែងបំផុតទី 12 នៅលើពិភពលោកដែលហូរកាត់ប្រទេស និងរាជធានីភ្នំពេញ។ រ៉ែ
ថ្មីៗប្រេងកាតនិងឧស្ម័នធម្មជាតិត្រូវបានរកឃើញនៅក្រោមទឹកដីរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ទ្រព្យសម្បត្តិដ៏
មានតម្លៃដែលពត
ិ ជានង ិ ្ចដ៏រកចំ
ឹ ចូលរួមចំណែកក្នុងសេដ្ឋកច ី រើននេះ។

អាកាសធាតុ

ប្រទេសកម្ពុជា ជាប្រទេសដែលទទួលឥទ្ធព
ិ លខ្យល់មូសុងគក្តៅ
ឺ ហើយសើម។ គេចែករដូវនៅប្រទេស
កម្ពុជាជាពីរធំៗរដូវប្រាំង និងរដូវវស្សា។ រដូវប្រាំងជារដូវក្តៅ ហើយស្ងួតចាប់ពីខែវ ិច្ឆិកាដល់ខែមករា
(រដូវរ ំហើយ) ដែលមានអាកាសធាតុត្រជាក់ស្រួល ហើយចាប់ពខែ
ី កុម្ភៈដល់ខែមេសាគមា
ឺ នអាកាសធាតុ
ក្តៅ ហួតហែង ពិបាកនឹងរស់នៅទាំងមនុស្ស សត្វ និងរុក្ខជាតិ។ រដូវវស្សាចាប់ពីខែឧសភាដល់ខែតុលា
ខ្យល់មូសុងបក់មកពទ
ី ស
ិ នរិ តដែ
ី លជាខ្យល់ក្តៅ តែសើម នង
ិ មានភ្លៀងធ្លា ក់ច្រើនមានឈ្មោ ះថា
(មូសុងវស្សា) ។ ឥទ្ធិពលខ្យល់មូសុងមានស្ទើនៅគ្រប់ទីកន្លែងនៃប្រទេសកម្ពុជាដែលធ្វើឲ្យមានលក្ខណៈ
ពសេ
ិ សបង្កើតរបបទក
ឹ ភ្លៀង នង
ិ រដូវយ៉ា ងទៀងទាត់។

ប្រជាជន

ប្រជាជនសរុបរបស់កម្ពុជាមានចំនួន ១៥,២៨៨,៤៨៩នាក់គត
ិ ត្រម
ឹ ថ្ងៃទ០
ី ៣ ខែមនា
ី ឆ្នា ២
ំ ០១៩ ក្នុង
នោះមានប្រុស៧,៤១៨,៥៧៧នាក់ និងស្រី៧,៨៦៩,៩១២នាក់។ ចំនួនប្រជាជនសរុបកើនឡើង
១,៨៩២,៨០៧នាក់ ត្រូវនង
ឹ ១៤.១ភាគរយ រយៈពេល១១ឆ្នា ំ រវាងឆ្នា ២
ំ ០០៨ នង
ិ ឆ្នា ២
ំ ០១៩។ ក្នុងនោះ
ក្រុមជនជាតិភាគតិចមួយចំនួនបានតាំងទីលំនៅនៅកម្ពុជារាប់រយឆ្នា ម
ំ កហើយរួមទាំងជនជាតិចាម ចិន
ឥណ្ឌា វៀតណាម ថៃ គួយ ស្ទៀង នង
ិ តាមល
ិ ។ បច្ចុប្បន្នមានជនបរទេសជាច្រើនបានបន្លា ស់ទម
ី ករស់
នៅក្នុងកម្ពុជា។ ភាសាខ្មែរជាភាសាផ្លូវការនៅកម្ពុជា។ 

សាសនា
រដ្ឋធម្មនុញ្ញ ច្បាប់ដទៃទៀត នង
ិ គោលនយោបាយនានាការពារសេរភាពសាសនា។
ី រដ្ឋធម្មនុញ្ញហាមប្រាម
ការរើសអើង ដោយសារសាសនា ។ ពុទ្ធសាសនាគឺជាសាសនារបស់រដ្ឋ ប្រជាជនប្រហែល ៩៦% កាន់
ពុទ្ធសាសនាហន
ិ យាន។ ជនជាតខ្មែ
ិ រភាគច្រើនលើសលុបជាពុទ្ធសាសនក
ិ ។ មានទំនាក់ទំនងគ្នា យ៉ា ង
ជិតស្និទ្ធរវាងពុទ្ធសាសនា ប្រពៃណីវប្បធម៌ និងអត្តសញ្ញា ណខ្មែរ និងជីវ ិតរស់នៅប្រចាំថ្ងៃ។ សាសនា
ដទៃទៀតរូមមាន សាសនាឥស្លា ម សាសនាគ្រះឹ នកា
ិ យ នង
ិ សាសនាហណ
ិ ូ ្ឌ ជាដើមក៏ត្រូវបានគោរព
ប្រតិបត្តិផងដែរ។

ភាសា

ភាសាខ្មែរ ឬ ខ្មែរ គឺជាភាសាមួយនៃជនជាតិខ្មែរ និង ជាភាសាជាផ្លូវការនៃប្រទេសកម្ពុជា ។ វាជាភាសា

មួយក្នុងចំណោមភាសាដែលចាស់ជាងគេនៅក្នុងតំបន់ហើយវាមានដើមកំណើ តមកពីអម្បូរមន - ខ្មែរ ជា
ជនជាតិដែលចាស់ជាងគេ ហើយជនជាតិនេះមានវប្បធម៌-អារ្យធម៌របស់ខូ នផ្ទា
្ល ល់យ៉ា ងហោចណាស់ក៏ពី
រវាង ១លានឆ្នា ំ មុនគ.សមកហើយដែរ។ វាត្រូវបានកត់សម្គា ល់សម្រាប់អក្ខរក្រមទូលំទូលាយរបស់វា
ដោយមានព្យញ្ជ នៈ 33 ស្រះ 23 នង
ិ ស្រះឯករាជ្យ 12 ។ មន
ិ ដូចភាសាអាស៊ដ
ី ទៃទេខ្មែរមន
ិ មែនជាសំនៀង
ទេដូច្នេះវាងាយស្រួលសម្រាប់ជនបរទេស។ ខណៈពេលដែលការរៀនឃ្លា សាមញ្ញគឺអាចទាក់ទងទៅ
ជនបរទេសបាន។

ទង់ជាតិ

ទង់ជាតិកម្ពុជាត្រូវបានអនុម័តដោយសភាជាតិក្រោយការបោះឆ្នោ តជាសកលលើកដំបូង ក្នុងប្រទេសកម្ពុ

ជានាឆ្នា ១
ំ ៩៤៧។ ទងជា ់ តនេ
ិ ះតំណាងឲ្យប្រទេសកម្ពុជាស្វយត
័ ក្នុងសហភាពបារា ំង ហើយក្រោយមក
ក្លា យជាទង់ជាតិនៃប្រទេសកម្ពុជាឯករាជ្យ រហូតដល់រដ្ឋប្រហារឆ្នា ១
ំ ៩៧០។ ចលនាកងទ័ពជាតិសីហនុ
និយមប្រើប្រាស់ទង់ជាតិនេះជាតំណាង ពីឆ្នា ១ ំ ៩៨៩។ ទង់ជាតិនេះត្រូវបានប្រើប្រាស់
ំ ៩៧៩ ដល់ឆ្នា ១
ឡើងវ ិញចាប់ពីការប្រកាសព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា(ទីពីរ) នាឆ្នា ១
ំ ៩៩៣ រហូតមកដល់សព្វថ្ងៃ។
ប្រាសាទអង្គរវត្តតំណាងឲ្យសាសនាព្រះពុទ្ធនៃប្រទេសរួមជាមួយកិត្តិយសនិងមរតកនៃប្រជាជនខ្មែរ។ ខ្សែ
ពណ៌ខៀវតំណាងឲ្យព្រះមហាក្សត្រហើយក៏មានសេរភាពន
ី ង
ិ កច
ិ ្ចសហប្រតប
ិ ត្តកា
ិ រផងដែរ។ ពណ៌ក្រហម
តំណាងឲ្យមនុស្សហើយក៏បង្ហា ញពីភាពក្លា ហានផងដែរ។ សរុបសេចក្ដីទង់ជាតិបានសង្ខេបពាក្យស្លោ កថា
" ជាតិ សាសនា ព្រះមហាក្សត្រ " ។
ផ្កា តំណាងជាតិ

ប្រទេសកម្ពុជាបានកំណត់យករ ំដួលធ្វើជាផ្កា តំណាងអត្តសញ្ញា ណរបស់ជាតិតាមព្រះរាជក្រិត្យចុះថ្ងៃទី

២១ ខែមនា
ី ឆ្នា ២
ំ ០០៥។ ការសម្រេចយករ ំដួលជាផ្កា នម
ិ ត
ិ ្តរូបសម្រាប់ប្រជាជាតរិ បស់ខួ ននោះ
្ល ក៏
ដោយសារតែផ្កា រ ំដួលមានក្លិនពិដោរក្រអូប ឈ្ងុយឈ្ងប់ គួរជាទីទាក់ទាញ អារម្មណ៍ របស់មហាជនទូទៅ
នង
ិ ផ្តល់នូវអត្ថប្រយោជន៍ច្រើនផងដែរនៅក្នុងសង្គមខ្មែរ។ ចាស់បុរាណខ្មែរតែងតែធ្វើការប្រដូចស្រក្រ
ី មុំ
ទៅនឹងផ្កា រ ំដួល ក៏ព្រោះតែផ្កា រ ំដួលមានរូបរាងស្រស់ស្អា តនិងមានក្លិនពិដោរក្រអូបឈ្ងុយឈ្ងប់ គួរជាទី
ទាក់ទាញអារម្មណ៍ របស់មហាជនទូទៅ។ ក្រៅពប្រ
ី ដូចផ្កា រ ំដួលទៅនង
ឹ នារខ្មែរតាមរយៈក្ល
ី ន
ិ នោះក្នុងនោះ
ផ្កា រ ំដួលក៏ត្រូវបានកវ ីនិពន្ធខ្មែរ មួយចំនួន បានធ្វើការអត្ថា ធិប្បាយរៀបរាប់ពីសម្រស់លគ
្អ ន់ និង
គុណសម្បត្តិរបស់ផ្កា រ ំដួលតាមរយៈអត្ថន័យនៃបទចម្រៀងផងដែរ។ បច្ចុប្បន្នដើមផ្កា រ ំដួលគេអាចរកមើល
បាននៅតាមសួនច្បារមួយចំនួនក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ក្រៅពីយកផ្កា រ ំដួលតំណាងអោយ ប្រទេសកម្ពុជា
ហើយនោះ ខាងមន្ទីរកសិកម្មក៏បានយកផ្កា នេះតំណាងអោយវ ិស័យកសិកម្មផងដែរ។ ដូច្នេះប្រជាជនខ្មែរ
គ្រប់រូបពសេ ័
ិ ស យុវវយខ្មែរទាំ
ងអស់ ចូរចងចាំ នង
ិ ធ្វើខ្លួនអោយមានក្លន
ិ ក្រអូប នង
ិ ស្រស់ស្អា តដូចជា
ផ្កា រ ំដួលដែលតំណាងអោយប្រទេសក៏ដូចជាខ្លួនផ្ទា ល់។
ការប្តូរប្រាក់

ប្រាក់រៀល (រៀល) ជារូបិយប័ណ្ណផូ វការ

្ល ប៉ុន្តែប្រាក់ដុល្លា អាមេរចក៏
ិ ត្រូវបានប្រើប្រាស់សម្រាប់ការទូទាត់
ក្នុងទផ ូ របានក្នុងរង្វង់ បួនពាន់រៀល អាស្រ័យលើ
ី ្សារនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។ មួយដុល្លា អាមេរចអាចប្ត
ិ
អាត្រាប្តូរប្រាក់ផូ វការ។
្ល

អគ្គស
ី នី
 ៉ : ២៣០ វុល
វុល ៉

ប្រេកង់: ៥០ ហត
ឺ

រូបភាព - រន្ធដោតថាមពល

៉ ស្តង់ដារនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាគឺ ២៣០ វ៉ា ត់ហើយហ្វ្រេកង់មានកម្រត

វុល ិ 50Hz ។

ទញ
ិ លេខទូរស័ព្ទ / ស៊ម
ី កាត

អ្នកអាចទញ
ិ ស៊ម
ី កាតនង
ិ លេខទូរស័ព្ទនៅខាងក្រៅស្ថា នីយមកដល់អាកាសយានដ្ឋា នអន្តរជាតភ
ិ ្នំពេញឬពី
ហាងលក់ទូរស័ព្ទជាច្រើនកន្លែងនៅទូទាង
ំ ទីក្រុង។ លិខិតឆ្លងដែននិងទិដ្ឋា ការមានសុពលភាពត្រូវបាន
ទាមទារ។

ធនាគារ និង អេធីអឹម

ធនាគារនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាផ្តល់ជូននូវរូបយិ ប័ណ្ណ នង ំ
ិ អ្នកដណើ រសម្រាប់ការផ្លា ស់បូ រប័
្ត ណ្ណឥណទាន
សេវាផ្ទេរប្រាក់តាមទូរស័ព្ទ និងសេវាកម្មធនាគារដ៏ទៀងទាត់។ ធនាគារភាគច្រើនបើកពីចន្លោ ះម៉ោ ង 8:00
ដល់ម៉ោ ង 3:00 រ ឺ 4:00 ល្ងា ច ពថ្ងៃ
ី ច័ន្ទដល់ថ្ងៃសុក្រ នង
ិ ទតា
ី ងំ មួយចំនួនបើកពរី ចន្លោ ះម៉ោ ង 8:00 ព្រក
ឹ
ដល់ 8:00 យប់ ពេញមួយសប្តា ហ៍ ។ មួយចំនួនបើកនៅព្រឹកថ្ងៃសៅររហូ
៍ តដល់ម៉ោ ង 11:30 ព្រឹក។
ម៉ា ស៊ន
ី អេធអ
ី ម
ឹ ដែលមានទតា
ី ងំ នៅទូទាង
ំ ទក្រ
ី ុងមានសកម្មភាព 24/7 ទទួលយក Visa 
និង MasterCard ។ 

ប័ណ្ណឥណទាន

ប័ណ្ណឥណទានដែលចេញដោយធនាគារក្នុងស្រុក ឬប័ណ្ណឥណទានដែលមានលក្ខណៈសកល (វ ីសាកាត

ម៉ា ស្ទ័រកា) អាចទូទាត់ថ្លៃទំនញ
ិ សេវាកម្មផ្សេងៗ នៅតាមទតា
ី ងំ អាជីវកម្មនានាទូទាង
ំ ព្រះរាជាណាចក្រ
កម្ពុជា។

អ្នកដំណើ រពិនិត្យ

ការត្រួតពន ិ ្យអ្នកដំណើ រត្រូវបានទទួលយកនៅតាមធនាគារភាគច្រើនសណ្ឋា គារនង

ិ ត ិ អ្នកប្តូរប្រាក់
មួយចំនួន។
ផ្ទេរសាច់ប្រាក់

ការផ្ទេរសាច់ប្រាក់ភ្លា មៗអាចធ្វើឡើងតាមរយៈ Western Union ឬ MoneyGram ។ ការផ្ទេរតាម

ទូរលេខធម្មតាអាចរកបាននៅគ្រប់ធនាគារទាំងអស់។

ទិដ្ឋា ការនៅលើការមកដល់

Visa on Arrival អាចទទួលបាននៅបញ្ជ រទិដ្ឋា ការនៅពេលមកដល់ព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិភ្នំពេញ។

ទោះជាយ៉ា ងណាក៏ដោយសូមកត់សម្គា ល់ថាមន
ិ មែនគ្រប់អ្នកកាន់លខ
ិ ត
ិ ឆ្លងដែនបរទេសទាំងអស់អាច
ដាក់ពាក្យសុំទិដ្ឋា ការនៅពេលមកដល់បានទេ។ ដូច្នេះវាមានសារៈសំខាន់ណាស់កុ ងការត្រួ
្ន តពិនិត្យជាមួយ
ស្ថា នទូតរូយ៉ា
៉ ល់កម្ពុជាដែលនៅជិតបំផុតសម្រាប់តម្រូវការទិ
ដ្ឋា ការជាក់លាក់សម្រាប់ប្រទេសដែលមានជាប់ពាក់ព័ន្ធ។

មធ្យោបាយដឹកជញ្ជូ ន

ប្រទេសកម្ពុជាមានមធ្យោបាយដក ឹ ជញ្ជូ ន ៣ប្រភេទសំខាន់ៗដូចជា ផ្លូវគោក ផ្លូវទក

ឹ នង
ិ
ំ
ផ្លូវអាកាសសម្រាប់ធ្វើដណើ រ និងដឹកជញ្ជូ នទំនិញផ្សេងៗនៅក្នុងប្រទេស និងក្រៅប្រទេស។ ក្នុងនោះផង
ដែរ គេបែងចែកផ្លូវគោកជាពរី ប្រភេទគឺ ផ្លូវថ្នល់ នង
ិ ផ្លូវដែក។ ដែលផ្លូវថ្នល់ទាង
ំ អស់មានប្រវែង ៦០០០
គ.ម ចែកជាផ្លូវជាតិ (២៨០០គ.ម) ផ្លូវខេត្ត (១២០០គ.ម)និងផ្លូវរុក្ខបាល (២០០០គ.ម)។ ផ្លូវ
ក្រាលកៅស៊ូហើយមានប្រវែង ២០០០គ.ម ផ្លូវក្រាលថ្ម នង
ិ ដក្រ
ី ហមមានប្រវែង ២០០០គ.ម សល់ពនេ
ី ះ
ជាផ្លូវលំ។ ផ្លូវដែកប្រទេសកម្ពុជាយើងមាន ២ខ្សែ។ ខ្សែទី១ ចេញពីភ្នំពេញទៅអូរជ្រៅ មានប្រវែង ៣៨៥
គ.ម នង
ិ ខ្សែទ២
ី ចេញពភ
ី ្នំពេញទៅក្រុងព្រះសហ
ី នុ មានប្រវែង ២៦៦គ.ម។ ផ្លូវដែកនៅប្រទេសយើង
ទាំងពីរខ្សែនេះមិនទាន់មានលក្ខណៈទំនើបនៅឡើយទេ។ ផ្លូវទឹកដែលសំខាន់គឺទន្លេមេគង្គ (ពីក្រចេះ
ដល់សមុទ្រ) ទន្លេសាប បង ិ ដៃនានា។ប្រទេសកម្ពុជាយើងមានកំពង់ផែ
ឹ ទន្លេសាប ទន្លេបាសាក់ នង
ភ្នំពេញដែលអាចឲ្យនាវាសមុទ្រចតបានសឹងគ្រប់រដូវ។ ក្រៅពីកំពង់ផែភ្នំពេញ កំពង់ផែកំពង់ចាម ក្រចេះ
កំពង់ឆ្នា ង
ំ សៀមរាប...។ល។ កំពង់ផែក្រុងព្រះសហ
ី នុ ជាកំពង់ផែអន្តរជាតិ អាចទទួលបាននាវាសមុទ្រ
ធំៗចូលចតបានគ្រប់រដូវ។ ក្រៅពីនេះមានកំពង់ផែរាម ដែលប្រើប្រាស់សម្រាប់ជាមូលដ្ឋា ននាវាចរណ៍
ិ ្ទ។ កំពង់ផែកោះកុង សម្រាប់ទូកយន្ត នង
កងទ័ពខេមរភូមន ិ នាវាតូចៗចត។ ការដឹកជញ្ជូ នតាមផ្លូវអាកាស
មានសកម្មភាពខ្លា ង
ំ ក្លា ជាលំដាប់។ អាកាសយាន្តដ្ឋា នសំខាន់ៗនៃប្រទេសកម្ពុជាយើងគឺ
អាកាសយាន្តដ្ឋា នអន្តរជាតភ
ិ ្នំពេញ នង
ិ សៀមរាប។ ក្រៅពនេ
ី ះមានអាកាសយាន្តដ្ឋា ននៅតាមទរី ម
ួ ខេត្ត
និងក្រុងជាច្រើនទៀតដូចជា បាត់ដំបង រតនៈគីរ ី មណ្ឌលគីរ ី ស្ទឹងត្រែង កោះកុង និង ក្រុងព្រះសីហនុ។
អាកាសយាន្តដ្ឋា នអន្តរជាតភ
ិ ្នំពេញមានផ្លូវចុះប្រវែង ៣២០០ម ដែលយន្តហោះធន់ធ្ងន់គ្រប់ប្រភេទអាច
ចុះចតបាន។