Wieczór wigilijny, cela Konrada, klasztor Bazylianów przerobiony na więzienie

Żegota - nowy więzień, nie należał do żadnego spisku, wyraża nadzieje że ci którzy ich uwięzili rządają
tylko okupu, opowiada bajke Antoniego Goreckiego
Ksiądz Lwowicz - próbuje przerwać bluźnierczą pieśń
Sobolewski - opisuje scene wywożenia kibitkami 20 studentów, której był świadkiem
Frejend - akompanionuje na flecie pieśń zemsty
Tomasz - przewodniczący stowarzyszenia filomatów i filaretów, proponuje wybranie kilku nieżonatych i
sierot, żeby wzięli na siebie wine i uwolnili reszte, zgłasza się jako pierwszy
Feliks Kółakowski - śpiewa piosenke
Jankowski - śpiewa piosenke
Kapral - Polak, dawny legionista, później został siłą wcielony do carskiego wojska i pełnił straż w
więzieniu, za czasów napoleońskich nocował z oddziałem Francuzów, pijani zaczęli bluźnić Maryi, uciszył
żołnierzy, dzięki czemu jako jedyny nie został zamordowany
Wasilewski - był torturowany, upadł, żołnierz który go niósł ocierał łzy, jego ciało przypominało ciało
Chrystusa na krzyżu (mesjanizm)
Janczewski - krzyknął "Jeszcze Polska nie zginęła"

Scena III

Ksiądz Piotr - egzorcyzmuje konrada

więzień - twierdzi że konrad jest chory
Duch - przemawia przez konrada, mówi o młodym Rollinsonie torturowanym w zamienionym na
więzienie klasztorze dominikańskim
Aniołowie i archaniołowie - modlą się za konrada, twierdzą że konrad szanował Matke Bożą i kochał
naród co przemawia na jego korzyść, wysławiają cnote pokory

Scena VII