All Paper Merged

Seat No.: ________ Enrolment No.
______________
GUJARAT TECHNOLOGICAL UNIVERSITY

DIPLOMA ENGINEERING – SEMESTER- 5(NEW) EXAMINATION –SUMMER-2020
Subject Code: 3351901 Date: 02-11-2020

Subject Name: THERMAL ENGINEERING-II
Time:02:30 PM to 05:00 PM Total Marks: 70
Instructions:
1. Attempt all questions.
2. Make Suitable assumptions wherever necessary.
3. Figures to the right indicate full marks.
4. Use of programmable & Communication aids are strictly prohibited.
5. Use of only simple calculator is permitted in Mathematics.
6. English version is authentic.
Q.1 Answer any seven out of ten. 14

દશમ ાંથી કોઇપણ સ તન જવ બ આપો.
1. Define the term Swept Volume.
૧. સ્વેપ્ટ કદ ની વ્ય ખ્ય આપો.
2. Write the function of Fuel pump.
૨. ફયુલ પાંપ નુાં ક યય લખો.
3. Define the term Volumetric efficiency.
૩. વોલ્યુમેટ્રરીક ક યયદક્ષત ની વ્ય ખ્ય આપો.
4. List the equipments used for B.P. measurement.
૪. બ્રેકપ વર મ પવ મ ટે ન જુ દ જુ દ સ ધનો લખો
5. List the Alternate fuels
૫. અલ્ટરનેટ ફયુલ ન ન મ લખો
6. Define the term 1 T.R.
૬. એક ટન રેફ્રીજરેશન ની વ્ય ખ્ય લખો
7. Define the term Refrigeration Capacity.
૭. રેફ્રીજરેશન કેપેસીટી ની વ્ય ખ્ય લખો.
8. Write Chemical formula of R115 .
૮. R ૧૧૫ નુાં ર સ યણણક સૂત્રલખો.
9. Define the term Air conditioning.
૯. એર કાંડીશન ની વ્ય ખ્ય લખો
10. Define the term Relative Humidity.
૧૦. રીલેટીવ હ્ુાંમીડીટી ની વ્ય ખ્ય લખો
Q.2 (a) Comparison between 2 stroke and 4 stroke petrol engine. 03
પ્રશ્ન. ર (અ) 2 સ્ટ્રોક અને ૪ સ્ટ્રોક પેટ્રોલ એન્જીન ની સરખ મણી કરો. ૦૩
OR
(a) Differentiate between I.C. Engine and E.C. Engine 03
(અ) I.C. એન્જીન અને E. C. એન્જીન નો તફ વત લખો. ૦૩
(b) List the methods for I C engine test explain any one 03
(બ) I.C. એન્જીન ની કસોટી મ ટેની રીતો લખો અને કોઈ એક સમજાવો. ૦૩
1/4
OR
(b) Write various MPFI system and explain any one 03
(બ) MPFI ની જુ દી જુ દી રીતો લખો અને કોઈ એક સમજાવો. ૦૩
(c) List the various I.C engine system explain any one 04
(ક) I.C. એન્જીન ની જુ દી જુ દી સીસ્ટમ લખો અને કોઈ એક સમજાવો. ૦૪
OR
(c) Explain fuel injector with sketch. 04
(ક) ફયુલ ઈન્જજે કટર આકૃણત સહ વણયવો.. ૦૪
(d) In a test of single cylinder four stroke Oil Engine the following observation 04
data. Stroke = 45cm, Bore = 30 cm, Speed = 300 RPM, Mean effective
pressure 6 bar, Brake rope dia. = 2 cm., Brake drum dia. = 1.8 meter . Fuel
used = 0.20 m3/min, CV of fuel 19000 KJ/Kg ., Brake load = 1.5 kN . Find
1. I.P. 2.B.P. 3. Brake Thermal efficiency 4. Mechanical Efficiency.
(ડ) એક સીલીન્જડર વ ળ ૪ સ્ટ્રોક્સ ઓઈલ એન્જીનન ડેટ નીચે મુજબ છે . ૦૪

સ્ટ્રોક્સ = ૪૫ સેમી. ડ ય મીટર= ૩૦ સેમી. સ્પીડ= ૩૦૦ RPM., મીનઇફેક્ટીવ દબ ણ ૬
બ ર., બ્રેકરોપ ડ ય મીટર=૨ સેમી., બ્રેકડ્રમ ડ ય મીટર= ૧.૮ મી.,
ફયુલ મ સ =૦.૨0 ણમ૩/ણમનીટ અને તેની કેલોરીફફક વેલ્યુ ૧૯૦૦૦ કીલોજુ લ/ફકગ્ર .બ્રેકલોડ=
૧.૫ કીલોન્જયુટન હોય તો .૧.ઇન્જડીકેટડે પ વર. ૨. બ્રેક પ વર ૩. બ્રેક થમયલ ક યય દક્ષત ૪. મીકેનીકલ
ક યય દક્ષત શોધો.
OR
(d) The following readings were obtained during the testing of single cylinder 04
Four stroke cycle engine .Stroke = 40 cm, Bore = 24 cm, Speed = 250 RPM,
Mean effective pressure 6 bar Net brake load = 800 N, Brake drum dia. = 75
cm, Fuel used = 0.21 m3/min, CV of fuel 19000 KJ/Kg. Find 1. I.P. 2.B.P.
3.Indicated Thermal efficiency 4. Brake thermal efficiency.
(ડ) એક સીલીન્જડર વ ળ ૪ સ્ટ્રોક્સ ઓઈલ એન્જીનન ટેસ્ટ ડેટ નીચે મુજબ છે . ૦૪

સ્ટ્રોક્સ = ૪૦ સેમી. ડ ય મીટર= ૨૪ સેમી. સ્પીડ= ૨૫૦ RPM., મીનઇફેક્ટીવ દબ ણ ૬ બ ર..
નેટ બ્રેકલોડ= ૮૦૦ ન્જયુટન. બ્રેકડ્રમ ડ ય મીટર= ૭૫ સે. મી., ફયુલ મ સ =૦.૨૧ ણમ૩/ણમનીટ
અને તેની કેલોરીફફક વેલ્યુ ૧૯૦૦૦ કીલોજુ લ/ફકગ્ર હોય તો .૧.ઇન્જડીકેટેડ પ વર. ૨. બ્રેક પ વર ૩.
ઇન્જડીકેટેડ થમયલ ક યય દક્ષત ૪.. બ્રેક થમયલ ક યય દક્ષત .
Q.3 (a) List the various Governing system of I.C. engine and Explain any ONE 03
પ્રશ્ન. 3 (અ) I.C. એન્જીન ની જુ દી જુ દી ગવનીંગ સીસ્ટમ લખો અને કોઈ એક સમજાવો ૦૩
OR
(a) Explain common rail system for CRDi Diesel engine. 03
(અ) CRDi ડીઝલ એન્જીન મ ટે ની કોમન રેલ સીસ્ટમ સમજાવો. ૦૩
(b) List The Various Components of I.C. Engine and write its function. 03
(બ) I.C. એન્જીન ન જુ દ જુ દ ભ ગો ન દશ યવો અને દરેક નુાં ક યય લખો. ૦૩
OR
(b) Explain LPG fuel system conversion kit 03
(બ) LPG ફયુલ સીસ્ટમ કન્જવઝયન કીટ સમજાવો. ૦૩
(c) Draw the VCRS and explain function of each component. 04
(ક) VCRS ની આકૃણત દોરી દરેક ભ ગ નુાં ક યય જણ વો. ૦૪
OR
(c) List various methods are used for improving VCRS performance and explain 04
2/4
any one
(ક) VCRS ની ક યયદક્ષત સુધ રવ ની જુ દી જુ દી રીતો લખી કોઈ એક સમજાવો. ૦૪
(d) List the various Air Refrigeration cycle and explain any one 04
(ડ) એર રેફ્રીજરેશન મ ટે જુ દી જુ દી ની સ યકલો લખો અને કોઈ એક સમજાવો. ૦૪
OR
(d) List the various compressors are used in refrigeration system and explain any 04
one
(ડ) રેફ્રીજરેશન સીસ્ટમ મ ટે વપર ત જુ દ જુ દ કમ્પ્પ્રેશર લખો અને કોઈ એક સમજાવો ૦૪
Q.4 (a) Explain Vapour Absorption Refrigeration System with sketch 03

પ્રશ્ન. ૪ (અ) વેપર એબ્સોપ્શયન રેફ્રીજરેશન સીસ્ટમ આકૃણત સહ વણયવો. ૦૩
OR
(a) List the various properties IDEAL Refrigerants. 03
(અ) IDEAL રેફ્રીજરન્જટ ન ગુણધમો લખો. ૦૩
(b) List the various Air conditioning system and explain any one 04
(બ) એર કાંડીશનનાંગ ની જુ દી જુ દી રીતો જણ વો અને કોઈ એક સમજાવો. ૦૪
OR
(b) List the various Application of Refrigeration and Air conditioning and 04
Explain Ice Plant with sketch.
(બ) રેફ્રીજરેશન અને એર કાંડીશનનાંગન ઉપયોગો લખો અને આઈસ પ્લ ન્જટ આકૃણત સહ સમજાવો. ૦૪
(c) The Refrigerant Plant working between Temperature limit – 5°C and 40° C. 07
The working fluid is R12 and system capacity is 35 kW. Take Cpv=0.615
kJ/kgK and Cpl= 0.963 kJ/kg k. L/D Ratio is =1.2 and Speed is 1500 RPM.
Find 1. Mass flow rate. 2. Piston displacement 3.Power 4. R.E. 5. Compressor
Work done 6. C.O.P. 7. L and D. Properties are given in table.
Temp Specific Volume Enthalpy kj/kg Entropy kj/kgk

m3/kg
°C Vf Vg hf hfg hg Sf Sg
-5 0.7078 65.00 195 154 350 0.9330 1.557
40 0.7980 18.20 238 128 367 1.130 1.540
(ક) રેફ્રીજરેશન પ્લ ન્જટ -૫ ºC અને ૪૦ºC ત પમ ન વચ્ચે ક યય કરે છે . રેફફ્રજરન્જટ તરીકે R12 છે અને ૦૭
તેની ક્ષમત ૩૫ ફકલોવોટછે . Cpv=0.615 kJj/kgK અને
Cpl= 0.963 kJ/kg k. L/D રેશીયો =1.2 ઝડપ 1500 RPM છે . તો 1. મ સ ફ્લો રેટ૨.
૨.પીસ્ટન ફડસ્પ્લેસ્મેન્જટ ૩. પ વર. ૪.રેફ્રીજરેશન ઇફેક્ટ ૫,કોમ્પ્પ્રસ
ે ર નુ ક યય ૬. સી.ઑ.પી.૭
સ્ટ્રોકલેન્જથ અને ડ ય મીટર ની ગણતરી કરો.
ત પમ ન સ્પેસીફફક. કદ એન્જથ લ્પી કીલોજુ લ/કેી એન્જટ્રોપી
ણમ૩/કેી કીલોજુ લ/કેીકેલ્વીન
ºC Vf Vg hf hfg hg Sf Sg
-5 0.7078 65.00 195 154 350 0.9330 1.557
40 0.7980 18.20 238 128 367 1.130 1.540
Q.5 (a) Write the Thermal properties of Refrigerants 04
પ્રશ્ન. ૫ (અ) રેફ્રીજરન્જટ ન થમયલ ગુણધમો લખો ૦૪
(b) List the various Properties of air and Draw various Process on Psychometric 04
Chart
(બ) હવ ની જુ દી જુ દી ગુણધમો લખો અને હવ ની જુ દી જુ દી પ્રફિય સ યકોમેટ્રીક ચ ટય પર દશ યવો. ૦૪
3/4
(c) List the various Fan are used in A.C. system and Explain any one 03
(ક) એર કાંડીશનનાંગ સીસ્ટમ મ ટે વપર ત જુ દ જુ દ ફેન ન પ્રક રો લખી કોઈ એક સમજાવો. ૦૩
(d) The atmosphere air at 35°C and 60% RH exist in the room. If 7.8 gm of 03
moisture removed per kg of dry air. Find 1. RH 2. D.P.T. if temperature of
mixture drop 22°C after removing the air .
(ડ) વ ત વરણ ની હવ ૩૫°C ત પમ ન અને રીલેટીવ હ્ુાંમીડીટી ૬૦% છે . જો ભેજ નુાં પ્રમ ણ ૦.૮ ૦૩
ગ્ર મ હવ મ ાંથી દુર કરવ મ ાં આવેતો .૧. રીલેટીવ હ્ુાંમીડીટી ૨.ડ્યુ પોઈન્જટ ત પમ ન હવ ન
ણમશ્રણ નુાં ત પમ ન ૨૨°C સુધી થ ય તય ાં સુધી શોધો.
4/4
Seat No.: ________ Enrolment No.______________

DIPLOMA ENGINEERING – SEMESTER- V EXAMINATION –Summer- 2019

Time: 02:30 PM to 05:00 PM Total Marks: 70
Instructions:

Q.1 Answer any seven out of ten. દશમ થ ાં ી કોઇપણ સ તન જવ બ આપો. 14
1. State the material of cylinder head and gudgeon pin of I.C. engine.
૧. આઈ.સી. એન્જીનન સીલીન્જડર હેડ અને ગજજન પીનન મટે રરયલ જણ વો.
2. State the function of piston ring of I.C. engine.
૨. આઈ.સી. એન્જીનન પીસ્ટન રીંગન ક યો જણ વો.
3. Write functions of fuel pump and fuel injector.
૩. ફયુલ પાંપ અને ઈન્જેક્ટરન ક યો લખો.
4. List various types of alternative fuels.
૪. વૈકલ્પીક બળતણન વવવવધ પ્રક રોન ન મ લખો.
5. State the various systems of I.C. engine.
૫. આઈ.સી. એન્જીનની વવવવધ પ્રણ લીઓ જણ વો.
6. Mention chemical name and chemical formula of refrigerant R-12 and R-22.
૬. R-12 અને R-22 રે ફરીજન્જટન ર સ યણીક ન મ અને ર સ યણીક સ ૂત્ર લખો.
7. Define (i) Refrigeration effect (ii) Ton of refrigeration.
૭. વ્ય ખ્ય આપો (i) રે ફ્રીજરે શન ઇફેક્ટ (ii) ટન ઓફ રે ફ્રીજરે શન.
8. State the function of liquid receiver.
૮. લીક્વીડ રીસીવરનુ ાં ક યય જણ વો.
9. State the advantages of thermostatic expansion valve.
૯. થમોસ્ટે ટીક એક્સપ ન્જશન વ લ્વન ફ યદ જણ વો.
10. Define Air-conditioning.
૧૦. એરકન્જડીડશવનિંગની વ્ય ખ્ય આપો.
Q.2 (a) Define following terms used for I C Engine: 03

(i) Clearance volume (ii) Swept volume (iii) Compression ratio
પ્રશ્ન. ર (અ) આઈ.સી એન્જીન મ ટે નીચેન પદોની વ્ય ખ્ય આપો. ૦૩
(i)કલીઅરન્જસ વોલ્યુમ (ii) સ્વેપ્ટ વોલ્યુમ (iii) કોમ્પ્પ્રેસન ગુણોત્તર.
OR
(a) Write difference between S.I. and C.I. engine. 03
(અ) એસ.આઈ.એન્જીન અને સી.આઈ.એન્જીન વચ્ચેનો તફ વત આપો. ૦૩
(b) Explain the reason for the need of alternative fuels. 03
1/3
(બ) વૈકલ્લ્પક બળતણની જરૂરીય ત ઉભી થવ ન ક રણો જણ વો. ૦૩
OR
(b) List the properties of CNG. 03
(બ) CNG ન ગુણધમો લખો. ૦૩
(c) Explain splash lubrication system with a neat sketch. 04
(ક) સ્વછ આકૃવતિની મદદથી સ્પ્લેશ લુબ્રીકેશન વસસ્ટમ સમજાવો. ૦૪
OR
(c) State the purposes of lubrication in I.C. engine. 04
(ક) લુબ્રીકેશનન હેતઓ ુ જણ વો. ૦૪
(d) Explain thermo-syphon cooling system with a neat sketch. 04
(ડ) સ્વચ્છ આકૃવતિની મદદથી થમોસ યફન કુલીંગ વસસ્ટમ સમજાવો. ૦૪
OR
(d) State the purposes of engine super-charger. 04
(ડ) એન્જીન સુપર ચ ર્જરન હેતઓ ુ જણ વો. ૦૪
Q.3 (a) State the reasons for failing a spark plug. 03

પ્રશ્ન. 3 (અ) સ્પ કય પ્લગ વનષ્ફળ થવ ન ક રણો જણ વો. ૦૩
OR
(a) List the advantages of MPFI system. 03
(અ) MPFI સીસ્ટમન ફ યદ ઓ જણ વો. ૦૩
(b) Define (i) Flash point (ii) Fire point (iii) Pour point. 03
(બ) વ્ય ખ્ય આપો (i) ફ્લેશ પોઈન્જટ (ii) ફ યર પોઈન્જટ (iii)પોર પોઈન્જટ. ૦૩
OR
(b) Draw valve timing diagram of 4-stroke C. I. engine. 03
(બ) 4-સ્ટોક સી.આઈ. એન્જીનનો વ લ્વ ટ ઈમીંગ ડ ય ગ્ર મ દોરો. ૦૩
(c) The following data was recorded for a single cylinder, 2- stroke oil engines. 04
The mean effective pressure = 550Kpa, cylinder diameter =21 cm, piston
stoke 28 cm, engine speed=360 RPM, brake torque =628 N.m.
Determine (i) Indicated Power (ii) Brake power (iii) Mechanical efficiency
(ક) ટુ-સ્રોક આઈ.સી. ઓઈલ એન્જીનન ટેસસ્ટિંગ દરમ્પ્ય ન નીચેની વવગતો મળે લી છે . ૦૪
સરે ર શ અસરક રક દબ ણ = 550 Kpa, સીલીન્જડરનો વ્ય સ =21cm, પીસ્ટનનો
સ્રોક=28 cm, એન્જીન સ્પીડ= 360 RPM ,બ્રેક ટોકય =628 N.m.
તો (i) ઈન્જડીકેટેડ પ વર (ii) બ્રેક પ વર (iii) ય વાં ત્રક દક્ષત શોધો..
OR
(c) Explain vapour absorption refrigeration system with a neat sketch. 04
(ક) સ્વચ્છ આકૃવતિની મદદથી વેપર એબ્શોપયશન રે ફ્રીજરે શન સીસ્ટમ સમજાવો. ૦૪
(d) Explain and represent the vapor compression cycle using P-V, T-S, and P-h 04
diagram neglecting super superheating and sub-cooling.
(ડ) વેપર ક્મ્પ્પ્રેસન સ યકલ P-V, T-S અને P-h ડ ય ગ્ર મ દોરી સમજાવો.સુપર રહટીંગ ૦૪
અને સબ-કુલીગને અવ-ગણવ .
OR
(d) Define refrigerant and list the desirable properties of refrigerant. 04
(ડ) રે ફ્રીજરન્જટની વ્ય ખ્ય આપી તેન મ ટે જરૂરી ગુણધમો જણ વો. ૦૪
2/3
Q.4 (a) Define following terms: 03
(i) Dry bulb temperature (ii) Wet bulb temperature (ii) Humidity ratio.
પ્રશ્ન. ૪ (અ) નીચેન પદોની વ્ય ખ્ય આપો : ૦૩
(i) સ ૂક ગોળ નુ ાં ત પમ ન (ii) ભીન ગોળ નુ ાં ત પમ ન (ii) હ્યુવમડીટી ગુણોત્તર.
OR
(a) Show following processes on psychometric chart and explain it; 03
(i) Heating with humidification (ii) Cooling with dehumidification
(અ) સ ઈક્રોમેરરક ચ ટય ઉપર નીચેની પ્રરક્રય ઓ દશ યવી સમજાવો ૦૩
(i) રહટીંગ સ થે હ્યુવાં મડીફીકેશન (ii) કુલીંગ સ થે ડી-હ્યુવાં મડીફીકેશન
(b) Explain automatic expansion valve with help of figure. 04
(બ) આકૃવતિની મદદથી ઓટોમેરટક એક્ષ્પ નશન વ લ્વ સમજાવો. ૦૪
OR
(b) Explain ice-plant with a neat sketch. 04
(બ) સ્વચ્છ આકૃવતિની મદદથી આઈસ પ્લ ન્જટ સમજાવો. ૦૪
(c) The temperature limits of an Ammonia refrigerating system are −10°C and30°C. 07
If the gas is dry at the end of compression and there is no under cooling of the
liquid Ammonia. Plot the system on T-S and P-h diagram, and calculate the COP
of the cycle. Use the following table for properties of ammonia
Temperature Enthalpy(Kj/kg) Entropy (Kj/kgK)
(°C)
hf hfg Sf Sfg
30 323.08 1145.80 1.2037 4.9842
-10 135.37 1297.68 0.5443 5.4770
(ક) એક એમોવનય રે રફ્રજરે ન સ યકલ −10° C અને 30° C ત પમ ન વચ્ચે ક મ કરે ૦૭
છે . કોમ્પ્પ્રેશનન અંતે એમોવનય સ ૂકો રહે છે અને પ્રવ હી એમોવનય નુ ાં અંડર
કુલીંગ થતુ ાં નથી. વસસ્ટમને T-S અને P-h ડ ય ગ્ર મ ઉપર પ્લોટ કરો . તથ
સ યકલનો COP શોધો. એમોવનય ન ગુણધમો મ ટે નીચેન ટે બલનો ઉપયોગ
કરો.
Temperature Enthalpy(Kj/kg) Entropy( Kj/kgK)
( °C)
hf hfg Sf Sfg
30 323.08 1145.80 1.2037 4.9842
-10 135.37 1297.68 0.5443 5.4770
Q.5 (a) State the purpose of governing for engine and explain any method of 04
governing.
પ્રશ્ન. ૫ (અ) ગવનીગનો હેત ુ જણ વી કોઈ પણ એક ગવનીગ પદ્ધવત સમજવો. ૦૪
(b) Compare between hermetically sealed compressor and open compressor. 04
(બ) હમેટીકલ સીલ્ડ કોમ્પ્પ્રેસર અને ઓપન કોમ્પ્પ્રેસની સરખ મણી કરો. ૦૪
(c) State the difference among fan, blower and compressor. 03
(ક) ફેન, બ્લોવર અને કોમ્પ્પ્રેસર વચ્ચેનો તફ વત જણ વો. ૦૩
(d) List the factors affecting the location of cold storage. 03
(ડ) કોલ્ડ સ્ટોરે જ મ ટે સ્થળ નક્કી કરવ મ ટે ન અસર કરત પરરબળોની ય દી ૦૩
બન વો.
.************
3/3

DIPLOMA ENGINEERING – SEMESTER – V EXAMINATION –WINTER - 2018
Subject Code:3351901 Date: 27-11-2018

Time:10:30 AM TO 01:00 PM Total Marks: 70
Instructions:

Q.1 Answer any seven out of ten. દશમ થ
ાં ી કોઇપણ સ તન જવ બ આપો. 14
1. Define “Compression ratio” & “Swept volume” in I C Engine.
૧. ુ ની વ્ય ખ્ય
આઇ.સી એન્જજન મ ટે કોમ્પ્રેસન ગુણોત્તર અને સ્વેપ્ટ ટ વોય મ
આપો.
2. Write function of Crankshaft & Flywheel
૨. ક્રેંક શ ફ્ટ અને ફ્લ ય વ્હીલનુ ક યય લખો.
3. List four advantages of CRDI System.
૩. CRDI પધ્ધતતન ચ ર ફ યદ જણ વો.
4. Explain the reason for the need of alternative fuels
૪. વૈકન્યપક બળતણની જરુરરય ત મ ટે ન ક રણો લખો.
5. Name types of evaporators used in refrigeration system.
૫. રે ફ્રીરે જશન તસસ્ટમમ ાં વપર ત ઈવોરેટસયન ન મ જણ વો.
6. Define Refrigeration & Air conditioning.
૬. રે ફ્રીરે જશન અને એરકન્જિશતનિંગની વ્ય ખ્ય આપો.
7. Justify: Heavier flywheel is required for 4 stroke engine compared to 2 stroke
engine.
૭. 2 સ્રોક એન્જજનની સરખ મણીમ ાં 4 સ્રોક એન્જજનમ ાં ભ રે ફ્લ યવ્હીલ હોય છે ,
સમજાવો.
8. Enlist advantages of vapour absorption system.
૮. વેપર એબ્સોપયશન તસસ્ટમન ફ યદ ઓ લખો.
9. Define “Flash point” & “Pour point”
૯. ફ્લેશ પોઇજટ અને પોર પોઇજટની વ્ય ખ્ય આપો.
10. Enlist different types of fans in Air-conditioning.
૧૦. એરકન્જિશતનિંગમ ાં વપર ત જુદ જુદ પાંખ ઓની ય દી બન વો.
Q.2 (a) Discuss the main components of I C engine. 03

પ્રશ્ન. ર (અ) આઇ સી એન્જજનન મુખ્ય ભ ગોની ચચ ય કરો. ૦૩
OR
(a) Discuss Scavenging & Supercharging. 03
1/3
(અ) સ્કેવેન્જજિંગ અને સુપરચ યર્જ િંગ સમજાવો. ૦૩
(b) Differentiate between SI and CI Engine. 03
(બ) SI અને CI એન્જજન વચ્ચેનો તફ વત આપો. ૦૩
OR
(b) Discuss the purposes of Lubrication in I C engine 03
(બ) આઇ સી એન્જજનમ ાં લુબ્રિકેશન ન હેતઓ ુ જણ વો. ૦૩
(c) Write short note on Forced cooling system. 04
(ક) આઇ સી એન્જજનમ ાં ફોસય કુલીંગ સીસ્્મ તવષે ટુાંક નોંધ લખો. ૦૪
OR
(c) Draw & discuss circuit diagram of Magneto ignition system. 04
(ક) મેગ્નેટો ઇગ્નીશન સીસ્્મનો લ ઇન િ ય ગ્ર મ દોરી સમજાવો. ૦૪
(d) Explain the working of 4 stroke CI engine with neat sketch 04
(િ) ચ ર ફટક વ ળ CI એન્જજનની ક યયપધ્ધતત સ્કેચ દોરી સમજાવો. ૦૪
OR
(d) Explain reasons for difference in actual and theoretical valve timing diagram 04
for 4 stroke petrol engine.
(િ) ચ ર ફટક વ ળ પેરોલ એન્જજન મ ટે ન સૈધ તાં તક અને વ સ્તતવક વ યવ ૦૪
ટ ઇતમિંગ િ ય ગ્ર મમ ાં ફેરફ રન ક રણો જણ વો.
Q.3 (a) Following data were obtained during testing of 4 stroke I.C. engine. Speed = 07
450 rpm, Stroke = 0.15 m, Bore = 0.1 m. Mean effective pressure = 7.5 bar,
Brake wheel radius = 0.3 m, Brake load = 220 N, Spring reading = 20 N,
Calculate (i) I.P. (ii) B.P. (iii) Mechanical efficiency
પ્રશ્ન. 3 (અ) 4 સ્રોક I C એન્જજન મ ટે નીચે મુજબન રીિીંગ મળે લ છે , સ્પીિ – 450 rpm, ૦૭
સ્રોક – ૦.15 m , બોર- ૦.1 m, સરે ર શ અસરક રક દબ ણ- 7.5 bar, િેક વ્હીલ
તિજ્ય -0.3 m, િરેક લોિ -220 N, સ્પ્સ્રગ રરિીંગ – 20 N, ગણતરી કરો.(i)
ઇંિીકેટેિ પ વર, (ii) િરેક પ વર, (iii) મીકેનીકલ દક્ષત
OR
(a) A two stroke petrol engine with a stroke length of 190 mm and bore of 160 mm 07
has a clearance volume of 700 cm³. The indicated thermal efficiency is 0.32. If
the indicated mean effective pressure is 5 bar and engine runs 1000 rpm.
Determine relative efficiency.
(અ) એક 2 સ્રોક SI એંર્જન મ ાં સ્રોક લાંબ ઈ 190 mm અને બોર 160 mm છે . તેનો ૦૭
ુ 700 cm3 અને ઇંજિીકેટેિ દક્ષત 0.32 છે , જો
ક્લીયરજસ વોય મ સરે ર શ
અસરક રક દબ ણ 5 bar અને સ્પીિ 1000 rpm હોય તો રીલેટીવ દક્ષત શોધો.
(b) A VCRS cycle works between -5oC and 25oC. If the gas is dry & saturated at 07
the end of isentropic compression and there is no under cooling of refrigerant,
find COP of cycle.
Saturation Specific enthalpy (kJ/kg) Specific entropy (kJ/kg K)
Temp. Liquid Vapour Liquid Vapour
o
-5 C 158.2 1439 0.630 5.407
25oC 298.9 1466 1.124 5.039
(બ) એક વેપર કોમ્પ્રેસન સ યકલ -5oC અને 25oC વચ્ચે ક મ કરે છે . આઇસેંરોતપક ૦૭
કોમ્પ્રેસનન અંતમ ાં વર ળ સુકી અને સાંત ૃપ્ટ ત છે , અને રે રફ્રજરજટનુ અંિરકૂલીંગ
2/3
થતુ નથી. તો આપેલ કોઠ નો ઉપયોગ કરી COP શોધો.
સાંત ૃપ્ટ ત તવતશ. એંથ યપી (kJ/kg) તવતશ. એજરોપી (kJ/kg K)
ત પમ ન Liquid Vapour Liquid Vapour
-5oC 158.2 1439 0.630 5.407
25oC 298.9 1466 1.124 5.039
OR
(b) A refrigeration system working on reversed carnot cycle works between the 07
temperature limits -15oC & 45oC. If the power of the system is 10 kW, find
C.O.P and net refrigerating effect.
(બ) એક રીવસય ક નોટ સ યકલ આધ રરત રે ફ્રીરે જશન તસસ્ટમ -15oC & 45oC વચ્ચે ૦૭
ક મ કરે છે . જો તસસ્ટમ નો જરુરી પ વર 10 kW હોય તો તસસ્ટમ નો COP અને
નેટ રે ફ્રીરે જશન ઇફેક્ટ શોધો.
Q.4 (a) For Bell Coleman cycle, derive equation for cycle COP with usual notations. 03
પ્રશ્ન. ૪ (અ) બેલ કોલેમન સ ઇકલ મ ટે ુ વલ નોટેશન સ થે સ ઇકલ સી.ઓ.પી. મ ટે ન ુ
ઝ ૦૩
સુિ ત રવો.
OR
(a) Discuss CNG as a alternative fuel. 03
(અ) CNG એક વૈકન્યપક બળતણ છે , સમજાવો. 0૩
(b) Draw schematic diagram of VCRS with name of each component & show the 04
cycle on T-s & P-h diagram.
(બ) VCRS નો સ્કેમેટીક િ ય ગ્ર મ દોરી દરે ક ઘટક્નુ ન મ લખો.તથ સ યકલને ૦૪
T-s & P-h િ ય ગ્ર મ પર દશ યવો.
OR
(b) Draw schematic diagram of simple vapour absorption system and explain its 04
working?
(બ) સ દી વેપર એબ્સોપયશન રણ લીનો સ્કેમેટીક િ ય ગ્ર મ દોરો અને તેન ુ ક યય ૦૪
સમજાવો.
(c) Discuss the effects of changes in operating condition in VCRS cycle. 07
(ક) VCRS સ ઇકલમ ાં ક યયક રી પરરસ્પ્સ્થતતમ ાં થત ફેરફ રોની અસરો સમજાવો ૦૭
Q.5 (a) Draw Split Air Conditioner with name of all components. 03
પ્રશ્ન. ૫ (અ) ન મ તનદે શવાં ળી સ્પ્સ્પટ એરકાંિીશનરની આકૃતત દોરો. ૦૩
(b) Discuss factor affecting selection of refrigerant. 03
(બ) રે રફ્રજરજટની પસાંદગી કરવ મ ટે ન ગુણધમો જણ વો. ૦૩
(c) Draw Psychometric Chart indicting all Properties of air on it. 04
(ક) સ યકોમેરરક ચ ટય દોરી તેન પર હવ ની બધીજ રોપટી દશ ય વો. ૦૪
(d) List different Psychometric Processes & explain any one with sketch. 04
(િ) અલગ અલગ રક રની સ યકોમેરરક રોસેસન ન મ લખી ગમે તે એક સ્કેચ દોરી ૦૪
સમજાવો.
************
3/3
Seat No.: ________ Enrolment No.: __________

DIPLOMA ENGINEERING – SEMESTER – V (NEW) • EXAMINATION – SUMMER - 2018
Subject Code: 3351901 Date: 12-May-2018
Subject Name: Thermal Engineering-II
Time: 02:30 PM TO 05:00 PM Total Marks: 70
Instructions:

1. State purposes of Lubrication system used in I.C. Engine.
૧. આઈ.સી. એન્જીનમ ાં વપર તી લ્યુબ્રીકેશન પધ્ધતતન ફ યદ ઓ જણ વો.
2. State function of Piston ring and Cam shaft used in I.C. Engine.
૨. આઈ.સી. એન્જીનમ ાં વપર તી પીસ્ટન રીંગ તથ કેમ શ ફ્ટન ક યય લખો.
3. Define Back flow Scavenging and Heat Engine.
૩. બેક ફ્લો સ્કેવેન્જજીંગ તથ હીટ એન્જીનની વ્ય ખ્ય લખો.
4. List names of Alternative fuels stating one disadvantage of each.
૪. વૈકલ્લ્પક બળતણન ન મ લખી દરે કનો એક ગેરફ યદો લખો.
5. State difficulties in operating Reversed Carnot cycle with vapour as working
medium.
૫. વર ળ ચલલત રીવસયડ ક રનોટ સ યકલને ઓપરે ટ કરવ મ ાં પડતી મુશ્કેલીઓ
લખો.
6. List names of main parts of CRDI System used in I.C. Engine.
૬. આઈ.સી. એન્જીનમ ાં વપર તી CRDI પધ્ધતતન મુખ્ય ભ ગોન ન મ લખો.
7. State remedies to remove Knocking fault in I. C. Engine
૭. આઈ.સી. એન્જીનમ ાં નોકીંગની ક્ષતત દુર કરવ ન ઉપ યો લખો.
8. Differentiate between Air conditioner and Air cooler.
૮. એર કાંડીશનર અને એર કુલર વચ્ચેન તફ વત લખો.
9. Define COP of Heat pump and Ton of Refrigeration.
૯. હીટપાંપ મ ટેનો પરફોરમન્જસ ગુણ ક ાં તથ ટન ઓફ રે ફ્રીજરે શનની વ્ય ખ્ય લખો
10. List selection criteria for duct material used in Air conditioning.
૧૦. એર કાંડીશનીંગમ ાં વપર ત ડક્ટ મટીરીઅલની પસાંદગી વખતે ધ્ય નમ ાં
ર ખવ મ ાં આવત મુદ્દ ઓની ય દી લખો.
Q.2 (a) Write function and names of manufacturing material for Cylinder, 03
Connecting rod and Flywheel of I.C. Engine.
પ્રશ્ન. ર (અ) આઈ.સી. એન્જીનમ ાં વપર ત સીલીન્જડર, કનેકટીંગ રોડ અને ફ્લ યવ્હીલનુ ાં ૦૩
ક યય તેમજ તેની બન વટમ ાં વપર તી ધ ત ુન ન મ લખો.
OR
(a) Define (i) Stroke length (ii) Displacement volume (iii) Dead center for I.C. 03
Engine.
1/4
(અ) આઈ.સી. એન્જીન મ ટે (i) સ્રોક લાંબ ઇ (ii) ડીસપ્લેસમેન્જટ કદ (iii) ડેડ સેન્જટરની ૦૩
વ્ય ખ્ય લખો.
(b) Differentiate between I.C. Engine and E.C. Engine. 03
(બ) આઈ.સી. એન્જીન તથ ઇ.સી. એન્જીનન તફ વત લખો. ૦૩
OR
(b) Differentiate between 2-Stroke and 4-Stroke I.C. Engine. 03
(બ) 2 સ્રોક તથ 4 સ્રોક આઈ.સી. એન્જીનન તફ વત લખો. ૦૩
(c) Write disadvantages of Liquid Hydrogen fuels. 04
(ક) પ્રવ હી હ ઈડ્રોજન બળતણન ગેરફ યદ લખો. ૦૪
OR
(c) List names of engine modification method for CNG with advantages. 04
(ક) સી.એન.ી. મ ટે એન્જીન મોડીફીકેશન પધ્ધતતન ન મ તેમજ તેન ફ યદ ૦૪
લખો.
(d) Explain Valve Timing diagram of I.C. Engine with sketch. 04
(ડ) સ્કેચ દોરી આઈ.સી. એન્જીન મ ટે વ લ્વ ટ ઈમીંગ ડ ય ગ્ર મ સમજાવો. ૦૪
OR
(d) Write short note on MPFI System. 04
(ડ) MPFI પધ્ધતત તવષે ટાંકનોંધ લખો. ૦૪
Q.3 (a) Following observations were obtained during trial taken on 2 Stroke I.C. 07
Engine.
Net brake load = 300 N, Brake drum diameter = 100 CM, RPM = 2000,
Friction power = 4 kw, Trial time = 3 minute, Fuel consumption = 0.5 kg,
Cooling water requirement = 21 kg, Increase in cooling water temperature=
600 C, Calorific value of fuel = 44000 kj/kg. Find: (i) Mechanical efficiency
(ii) Indicated thermal efficiency (iii) Heat carried away by cooling water.
પ્રશ્ન. 3 (અ) 2 સ્રોક આઈ.સી. એન્જીનન ર યલ દરતમય ન નીચેન અવલોકન નોંધવ મ ાં ૦7
આવેલ છે .
નેટ બ્રેક લોડ = 300 N, બ્રેક ડ્રમ વ્ય સ = 100 cm, આર.પી.એમ. = 2000,
ઘષયણ પ વર = 4 KW, ર યલ સમય = 3 મીનીટ, બળતણ વપર શ = 0.5
kg, ઠાંડ પ ણીન જથ્થ ની જરૂરરય ત = 21 kg, ઠાંડ પ ણીન ત પમ નમ ાં
વધ રો = 600 C, બળતણની કેલોરીફીક વેલ્યુ = 44000 KJ/kg તો શોધો:
(i) ય તાં િક દક્ષત (ii) ઈન્જડીકેટેડ થમયલ દક્ષત (iii) ઠાંડ પ ણી દ્વ ર લઈ
જવ તો ગરમીનો જથ્થો.
OR
(a) Following observations were obtained during trial taken on 2 Stroke I.C. 07
Engine.
Bore = 24 CM, Stoke = 30 CM, RPM = 400, Indicated Mean effective
pressure = 360 KPa, Brake torque = 600 Nm, Fuel consumption = 9 kg/hr,
Calorific value of fuel = 43000 kj/kg. Find: (i) Mechanical efficiency (ii)
Brake thermal efficiency (iii) BSFC.
(અ) 2 સ્રોક આઈ.સી. એન્જીનન ર યલ દરતમય ન નીચેન અવલોકન નોંધવ મ ાં ૦7
આવેલ છે .
બોર = 24 cm, સ્રોક = 30 cm, આર.પી.એમ. = 400, સરે ર શ અસરક રક
2/4
દબ ણ = 360 KPa, બ્રેક ટોકય = 600 N.m, બળતણ વપર શ = 9 kg/hr,
બળતણની કેલોરીફીક વેલ્યુ = 43,000 KJ/kg તો શોધો:
(i) ય તાં િક દક્ષત (ii) બ્રેક થમયલ દક્ષત (iii) BSFC
(b) VCRS Cycle works between - 300 C and 250 C. If gas is dry & saturated at 07
the end of isentropic compression and there is no undercooling of refrigerant,
find COP of cycle.
Saturation Specific Enthalpy ( kj/kg) Specific Entropy (kj/kg.K)
Temperature hf hg sf sg
o
-30 C 63.6 1422.9 0.483 6.063
o
25 C 317.7 1483.2 1.41 5.32
(બ) એક VCRS સ યકલ -30 C અને 25 C વચ્ચે ક યય કરે છે . આઇસેંરોતપક
0 0
૦7
કોમ્પ્પ્રેસનન અંતમ ાં ગેસ સુકો અને સાંત ૃપ્ત હોય અને રે ફ્રીજરે ટરનુ ાં અંડર કુલીંગ
ન થતુ ાં હોય તો નીચેન કોઠ નો ઉપયોગ કરી સ યકલ મ ટે COP શોધો.
Saturation Specific Enthalpy ( kj/kg) Specific Entropy (kj/kg.K)
Temperature hf hg sf sg
-30o C 63.6 1422.9 0.483 6.063
25o C 317.7 1483.2 1.41 5.32
OR
(b) Explain working of Flooded type Evaporator with sketch, advantages and 07
applications used in VCRS.
(બ) VCRS મ ાં વપર ત ફ્લડેડ ટ ઇપ ઇવેપોરે ટનો સ્કેચ દોરી તેન ુ ાં ક યય, ફ યદ ૦7
તથ એપ્લીકેશન સમજાવો.
Q.4 (a) Draw flow diagram of cold storage plant and label important part on it. 03
પ્રશ્ન. ૪ (અ) કોલ્ડ સ્ટોરે જ પ્લ ન્જટનો સ્કેચ દોરી તેન ઉપર અગત્યન ભ ગ દશ ય વો. ૦૩
OR
(a) Draw flow diagram of storage type water cooler and label important part on 03
it.
(અ) સ્ટોરે જ ટ ઈપ વોટર કુલરની આકૃતત દોરી તેન ઉપર અગત્યન ભ ગ દશ ય વો. ૦૩
(b) Write comparison between Automatic Expansion Valve and Thermostatic 04
Expansion Valve used in VCRS.
(બ) VCRS મ ાં વપર ત ઓટોમેટીક એક્ષ્પ ન્જસન વ લ્વ તથ થમોસ્ટે ટીક ૦૪
એક્ષ્પ ન્જસન વ લ્વની સરખ મણી લખો.
OR
(b) Differentiate between Hermetically sealed compressor and Open compressor 04
used in VCRS.
(બ) VCRS મ ાં વપર ત હ મેટીકલી સીલ્ડ કોમ્પ્પ્રેસર તથ ઓપન કોમ્પ્પ્રેસર વચ્ચેન ૦૪
તફ વત લખો.
(c) Explain Vapour Absorption Refrigeration System (VARS) with sketch and 07
advantages.
(ક) વેપર એબ્સોપયશન સીસ્ટમ આકૃતત દોરી સમજાવો તથ તેન ફ યદ ઓ લખો. ૦૭
Q.5 (a) Explain Psychometric Chart with sketch. 04

પ્રશ્ન. ૫ (અ) સ ઈક્રોમેરીક ચ ટય સ્કેચ દોરી સમજાવો. ૦૪
(b) Explain cooling with dehumidification process used in air-conditioning. 04
(બ) એર કાંડીશનીંગમ ાં કુલીંગ વીથ ડીહયુમીડીફીકેશન પ્રોસેસ તવષે સમજાવો. ૦૪
3/4
(c) List names of different duct layout used in air-conditioning and draw sketch 03
of any one.
(ક) એર કાંડીશનીંગમ ાં વપર તી જુદ -જુદ પ્રક રની ડક્ટ લે-આઉટ જણ વો અને ૦૩
ગમે તે એકની આકૃતત દોરો.
(d) Draw sketch of dessert cooler and label important part on it. 03
(ડ) ડેઝટય કુલરનો સ્કેચ દોરી તેન ઉપર અગત્યન ભ ગ દશ ય વો. ૦૩
************
4/4


Subject Name: Design Of Machine Elements
Instructions:

Q.1 Answer any seven out of ten. દશમ ાંથી કોઇપણ સ તન જવ બ આપો. 14
1. List the factors affecting design of machine element.
૧. મશશન એશિમેંટ ની શિજાઇન ને અસરકત ા પશરબળો જણ વો.
2. Define (1) Ductility (2) toughness
૨. વ્ય ખ્ય આપો ૧) તન્યત ૨) દા ઢત
3. List applications of Cotter Joint.
૩. કોટર જોઇાં ટ ન ઉપયોગો જણ વો.
4. Find maximum tensile load carrying capacity for M20 bolt with dc =
0.84d and [σt] = 90 N/ mm2
૪. M20 બોલ્ટ મ ટે મહતમ તણ વ ક્ષમત શોધો dc = 0.84d અને [σt] = 90 N/ mm2
િો.
5. Define stress concentration and suggest any one method to decrease it.
૫. સ્ટટર ે સ કોસેંટરેશન ની વ્ય ખ્ય આપો અને તેને ઘટ િવ ની કોઇ એક રીત સુચવો.
6. List the advantages of standardization.
૬. સ્ટટ ાંિિ ાઇજેશન ન ફ યદ જણ વો.
7. State fundamental equation of pure bending with meaning of each terms.
૭. પ્યોર બેંિીાંગનુ ાં મૂળભૂત સૂત્ર િખી દરેક પદનો અથા િખો.
8. Define factor of safety and state factors affecting it.
૮. ફે ક્ટર ઓફ સેશટટ ની વ્ય ખ્ય આપો અને તેને અસરકત ા પશરબળો જણ વો.
9. State at least four uses of Pressure Vessels.
૯. પ્રેસર વેસિ ન ઓછ મ ઓછ ચ ર ઉપયોગો જણ વો.
10. State functions of Spring.
૧૦. શસ્ટપ્રાંગ ન ક યો િખો.
Q.2 (a) Determine the force required to cut the 50 mm diameter blank from 10 mm 03
thick plate. Ultimate shear stress for the plate material, τut= 350 N/mm2 .
પ્રશ્ન. ર (અ) 10 મી.મી. જાિ ઇ વ ળી પ્િેટ મ થી 60 મી.મી. વ્ય સનો બ્િેંક ક પવ મ ટે જરુરી ૦૩
બળ શોધો. પ્િેટ નો અલ્ટીમેટ શશયર સ્ટટર ે સ , τut= 350 N/mm2 િો .
OR
(a) Determine the six standard spindle speeds of the machine having minimum 03
1/4
speed of 376 rpm and maximum speed of 1440 rpm.
(અ) એક મશીન જેની િઘુતમ અને મહત્તમ ઝિપ 376 આરપીએમ અને 1440 ૦૩
આરપીએમ અનુક્રમે છે તો છ સ્ટટ ાંિિ ાઇજ શસ્ટપાંિિ ઝિપ શોધો.
(b) In a double riveted butt joint with two equal cover strips, having zigzag 04
arrangement of riveting the thickness of the plate 16 mm. Consider allowable
tensile , crushing and shear stress are 120 MPa, 160 MPa and 75 MPa
respectively. Calculate :- i) diameter of rivet and ii) pitch of riveted joint.
(બ) િબિ રરવેટેિ સરખી કવર પ્િેટ ધર વત બટ જોઇન્ટ જેની પ્િેટની જાિ ઈ 16 mm છે ૦૪
અને રરવેટની રચન ઝીગઝે ગ પ્રક રની કરેિી છે . તેન મટે રરયલ્સની સિ મત સ્ટટર ે સની
ધ રણ નીચે મુજબ કરો. [σt] = 120 MPa, [σcr] = 160 MPa, [τ] = 75 MPa તો નીચેની
બ બતો શોધો: (i) શરવેટનો વ્ય સ (ii) શરવેટની પીચ.
OR
(b) The compressive load on a screw jack is 80 KN. Safe compressive stress in 04
screw = 110 MPa, pitch of the single start square thread = 8 mm and allowable
bearing pressure = 15 MPa. Find:- (i) Size of the screw and (ii) height of nut.
(બ) એક સ્ટક્રુ જેક પર 80 KN નો કોમ્પ્પ્રેશસવ ભ ર િ ગે છે . સ્ટક્રુ મ ટે નો સિ મત કોમ્પ્પ્પ્રેસીવ ૦૪

સ્ટટર ે સ = 110 MPa, શસાંગિ સ્ટટ ટા ચોરસ આાંટ ની પીચ = 8 mm અને સિ મત બેશરાં ગ
પ્રેસર = 15 MPa હોય તો (i) સ્ટક્રુની સ ઇઝ (ii) નટની ઊાંચ ઈ શોધો.
(c) Two rods are to be joined axially with cotter joint to take 25 kN axial load. If 07
Permissible stresses for rod material are [σt ] = 60 MPa ,[τ] = 42 MPa and
[σcr ] = 120 MPa, Determine the following dimensions while designing a
cotter joint. a) diameter of rod b) diameter of spigot °c) width of cotter.
(ક) 25 kN અશક્ષય ભ ર સહન કરત બે રોિ ને કોટર જોઇાં ટ થી જોિવ છે .જો રોિ ૦૭
મશટશરયિ મ ટે સિ મત સ્ટટર ે સ [σt ] = 60 MPa ,[τ] = 42 MPa અને [σcr ] = 120
MPa,હોય તો કોટર જોઇાં ટ ની શિજાઇન કરતી વખતે નીચે ન મ પ શોધો:
૧) રોિ નો વ્ય સ ૨)શસ્ટપગોટ નો વ્ય સ ૩) કોટર ની પહોળ ઇ
OR
(c) A knuckle joint withstands a tensile force of 15kN. The material of the joint 07
has a tensile strength of 260 N/mm2.Compressive strength is 280 N/mm2,
shear stress=140 N/mm2. Decide the following dimensions with factor of
safety=4, while designing a knuckle joint.Calculate : (1) rod diameter
(2) diameter of the knuckle pin (3) diameter of single eye.
(ક) એક નકિ જોઇાં ટ15kN નુ ટેં સ ઇિ બળ િ ગે છે . જોઇાં ટ મશટશરયિની ટેં સ ઇિ સ્ટટર ેં થ ૦૭
260 N/mm2,કમ્પ્પ્રેશસવ સ્ટટર ેં થ 280 N/mm2 અને શશયર સ્ટટર ેં થ140 N/mm2છે .ફે ક્ટર
ઓફ સેશટટ 4 િઇને નકિ જોઇાં ટન નીચેન મ પ શોધો: ૧) રોિ નો વ્ય સ ૨)
નકિ પીન નો વ્ય સ ૩) શસાંગિ આઇ નો વ્ય સ
Q.3 (a) State the application of levers. 03
પ્રશ્ન. 3 (અ) શિવર ન ઉપયોગો જણ વો. ૦૩
OR
(a) i) State the reason of taper provided on lever from fulcrum towards the ends. 03
ii) State the reason of using bush at fulcrum in lever.
(અ) i)શિવર પર ફિકરમ થી છેિ ની શદશ મ ટે પર આપવ નુ ક રણ જણ વો. ૦૩
ii) શિવરમ પર ફિકરમ પર બુશ વ પરવ નુ ક રણ જણ વો.
(b) Give the equations for the section modulus of the following shapes. (i) 03
Rectangular section (ii) Circular section (iii) Elliptical section
(બ) નીચેન આક રોન સેક્શન મોડ્યુિસ મ ટે ન સમીકરણ િખો: ૦૩
૧) િમ્પ્બચોરસ સેક્શન ૨) વતુાળ ક ર સેક્શન ૩) ઇશિપ્ટીકિ સેક્શન
OR
2/4
(b) What is eccentric loading? List the machine elements subjected to eccentric 03
loading.
(બ) એસેંશટર ક િોિીાંગ એટિે શુ? પર એસેંશટર ક િોિ િ ગતો હોય તેવ મશીનન ભ ગો ની ૦૩
ય દી િખો.
(c) Design a fulcrum pin of a bell crank lever to lift a load of 2.5 k N acting at 04
the end of 125 mm long arm. The effort is applied at the end of 250 mm long
arm. Allowable shear stress and bearing pressure for pin are 75MPa and 12
MPa respectively. Take L/D = 1.25 for pin.
(ક) એક બેિ ક્રે ન્ક શિવરન 125 mm િ મ્પ્બ આમા ન છેિે 2.5 k N નો ભ ર ઊાંચકવ મ ટે ૦૪
પીનની શિજાઈન કરો.. એફટા બળ 250 mm િ મ્પ્બ એફટા આમા ન છેિે િગ વવ મ ાં
આવે છે . પીન મ ટે મ ન્ય શીયર અને બેશરાં ગ પ્રેસર અનુક્રમે 75 MPa અને 12 MPa છે .
પીન મ ટે L/D = 1.25 િો.
OR
(c) A semi elliptical spring with 950 mm span and 60 mm width of leaves is fixed in 04
a centre using 50 mm wide band. If thickness of each leaf is 4 mm. Determine
the number of leaves to sustain 5 kN loads in centre. Take [σb] = 450 N/mm2.
(ક) સેમી ઇિીપ્ટીકિ શસ્ટપ્રાંગ મ િીવ્સ નો સ્ટપ ન 950 મી.મી. અને 60 મી.મી. િીવ્સની ૦૪
પહોળ ઇ છે . 50 મી.મી. પહોળ ઇ ની બેંિ મધ્યમ છે . જો દરેક િીફની જાિ ઇ 4 મી.મી.
હોય, તો મધ્યમ 5 kN િોિ સહન કરવ મટે િીવ્સની સ ાંખ્ ય શોધો.
[σb] = 450 N/mm2 િો.
(d) The compressive load on a screw jack is 40 kN. Safe compressive stress in screw 04
= 90 N/mm2, pitch of the single start square thread = 6 mm and allowable
bearing pressure = 15 N/mm2. Find: (i) Size of the screw and (ii) height of nut.
(િ) એક સ્ટક્રુ જેક પર 40 kN નો કોમ્પ્પ્રસ ે ીવ ભ ર િ ગે છે . સ્ટક્રુ મ ટે નો સિ મત કોમ્પ્પ્રસ

ે ીવ સ્ટટર ે સ ૦૪
= 90 N/mm2, શસાંગિ સ્ટટ ટા ચોરસ આાંટ ની પીચ = 6 mm અને સિ મત બેશરાં ગ પ્રેસર
= 15 N/mm2 હોય તો (i) સ્ટક્રુની સ ઇઝ (ii) નટની ઊાંચ ઈ શોધો.
OR
(d) A spindle of drilling machine is subjected to a maximum load of 20 kN During 04
operation. Determine the diameter of solid column. If the safe tensile stress for
column material is 60 Mpa. The eccentric distance is 350 mm.
(િ) િર ીિીાંગ મશીનન શસ્ટપાંિિ પર ઓપરેશન દરમ્પ્ય ન 20 kN નો મહત્તમ િોિ આવે છે . ૦૪
મશીનન સોિીિ શસ્ટપાંિિ નો વ્ય સ શોધો . કોિમ મટીશરયિ મ ટે સિ મત ટેં સ ઇિ
સ્ટટર ે સ 60 Mpa. છે . એસેંશટર ક્ અાંતર 350 મી.મી. છે .
Q.4 (a) Define: shaft, axle and spindle. 03
પ્રશ્ન. ૪ (અ) શ ટટ, એકસેિ અને શસ્ટપાંિિ ની વ્ય ખ્ય આપો. ૦૩
OR
(a) Explain the failures of key by showing resisting area with sketch. 03
(અ) કી ન ફે લ્યુઅર રેશસશસ્ટટાં ગ એશરય દશ ાવી આક્રુશતસહ સમજાવો. ૦૩
(b) A solid shaft is transmitting 500 kW power at 600 rpm. Determine the diameter 04
of shaft if maximum torque transmitted exceeds the average torque by 25%.take
allowable shear stress=70 MPa.
(બ) એક ઘન શ શ ટટ 600 rpm પર 500શકિો વોટ પ વર નુ વહન કરે છે . જો મહત્તમ ટોકા ૦૪
,શરેર શ ટોકા થી 25% વધતુ હોય તો શ ટટનો વ્ય સ નક્કી કરો. એિ વેબિ શીયર
સ્ટટર ે સ = 70 Mpa િો.
OR
(b) A closed coiled helical spring is to be designed for loads ranging from 2kN to 04
3kN. The axial compression of spring for load range is 10 mm, mean diameter of
3/4
coil is 32 mm and spring index is 8. Calculate: (i) diameter of spring and
(ii) No. Of active coils and (iii) spring stiffness. Take G= 0.8 x 105 MPa.
(બ) એક ક્િોઝ કોઈિ હેિીકિ શસ્ટપ્રાંગ ની 2kN થી 3kN િોિ રેન્ જ મ ટે શિજાઈન કરવ ની ૦૪
છે . ઉપરોક્ત િોિ રેન્ જ મ ટે શસ્ટપ્રાંગ નુ અક્ષીય કમ્પ્પ્રેસન 10 mm, કોઇિ નો સરેર શ વ્ય
સ 32 mm તેમ જ શસ્ટપ્રાંગ ઇાં િે ક્ષ 6 છે . તો નીચેની શવગતો શોધો.
(i) શસ્ટપ્રાંગનો વ્ય સ (ii) એકટીવ કોઇિ ની સ ાંખ્ ય અને (iii) શસ્ટપ્રાંગ ની સ્ટટીફનેસ.
G = 0.8 x 105 MPa િો.
(c) A simple flange coupling has to transmit 1MW at 240 RPM. . Assume torque 07
to be 20 % more than the full load. Calculate (a) Shaft diameter (b) Key
Dimensions and (c) number & size of Bolts. The stresses are as under,
For Shaft & Key [σc ] = 110 N/mm2, [τ] = 55 N/mm2 &
For Bolt [τ] = 40 N/mm2
(ક) એક સ દ ટિેંજ કપિીાંગ વિે 240 આર.પી.એમ .પર 1 મેગ વોટ પ વર ટર ાંસમીટ ૦૭
કરવ નો છે . મહત્તમ ટોકા ફુિ ટોકા કરત 20 % વધ રે ધ રો. અને આ શવગતો શોધો :
(અ) શ ટટ વ્ય સ (બ) કી ની સ ઇઝ (ક) બોલ્ટની સ ાંખ્ ય અને સ ઇઝ
સ્ટટર ે સ નીચે પ્રમ ણે િો. શ ટટ અને કી મ ટે [σc ] = 110 N/mm2, [τ] = 55 N/mm2
અને બોલ્ટ મ ટે [τ] = 40 N/mm2.
Q.5 (a) A cylindrical air receiver tank has 1.2m inside diameter undergoes maximum 04
internal pressure of 2 N/mm2.if permissible stress for tank material is 60
N/mm2, find the thickness of cylindrical wall and outside diameter of
cylinder. Take joint efficiency of cylinder 80%.
પ્રશ્ન. ૫ (અ) એક નળ ક ર એર શરશસવર ટેં ક નો અન્દર નો વ્ય સ 1.2m છે જેન પર મહત્તમ નુ ૦૪
આાંતશરક દબ ણ િ ગે છે . જો ટેં ક મશટશરયિ મ ટે સિ મત સ્ટટર ે સ [σt ] = 60 N/mm2,
હોય તો નળ ક ર દીવ િ ની જાિ ઇ અને નળ ક ર નો બહ ર નો વ્ય સ શોધો.
નળ ક રન સ ન્ધ ની જોઇાં ટ એશફશસયાંશસ 80% િો.
(b) A ball bearing is subjected to radial load of 9kN and thrust load of 5kN. The 04
inner race of the bearing rotates with 1200 rpm. Expected average life of bearing
is 5000 hrs. Determine the required basic dynamic capacity for the bearing.
Take X=0.56; Y=1.3; and S=1.5.
(બ) બોિ બેશરાં ગને 9 kN રેશિયિ િોિ અને 5 kN થ્રસ્ટટ િોિ આપવ મ આવે છે . બેર ૦૪
બેશરાં ગની અાંદર ની રેસ 1200 આર. પી.એમ . સ થે ફરે છે . બેશરાં ગની અપેશક્ષત
સરેર સ િ ઇફ 5000 કિ ક છે . બેશરાં ગ મ ટે જરૂ રી બશસક િ યનેશમક કે પેશસશટ નક્કી
કરો . X = 0.56, Y = 1.2અને S = 1.5 િો.
(c) Classify pressure vessel. 03

(ક) પ્રેસર વેસિ નુ વગીકરણ કરો. ૦૩
(d) Differentiate between journal bearing and anti-friction bearing. 03
(િ) જનાિ બેરીાંગ અને એન્ટીફ્રીક્શન બેરીાંગ વચ્ચેનો તફ વત િખો. ૦૩
************
4/4


Subject Name: Design Of Machine Elements
Instructions:

Q.1 Answer any seven out of ten.દસ મ ાંથી કોઇપણ સ તન જવ બ આપો. 14
1. List Factors affecting design of machine elements.
૧. મશીનન ઘટકોની ડીજાઈનને અસર કરત ાં પરીબળોની ય દી બન વો.
2. Define Machine design and list out different types of design.
૨. મશીન ડીજાઈનની વ્ય ખ્ય આપી જુ દ જુ દ પ્રક રની ડીજાઈનની ય દી બન વો.
3. State fundamental equation of pure bending with meaning of each terms.
૩. પ્યોર બેંડીંગનુાં મૂળભૂત સૂત્ર લખી દરેક પદનો aaaaઅથથ લખો.
4. Sketch Single Riveted Lap Joint.(Two Views)
૪. સીંગલ રીવેટેડ લેપ જોઇન્ટન બે દેખ વ દોરો.
5. Write equations of modulus of section for rectangular section and elliptical
section.
૫. રેક્ટેંગ્યુલર અને ઈલીપ્ટીકલ સેકસન મ ટે મોડ્યુલસ ઓફ સેકસનન સૂત્ર લખો.
6. Find maximum tensile load carrying capacity for M16 bolt with dc = 0.84d
and [σt] = 80 N/ mm2
૬. M16 બોલ્ટ મ ટે મહતમ તણ વ ક્ષમત શોધો dc = 0.84d અને [σt] = 80 N/ mm2લો.
7. Write assumptions made in the design of thin cylinder.
૭. થીન સસલીંડરની ડીજાઈનમ ટેની ધ રણ ઓ લખો।
8. Enlist the different types of Keys.
૮. જૂ દ જૂ દ પ્રક રની ચ વીઓની ય દી બન વો.
9. List applications of Cotter Joint.
૯. કોટર જોઈંટન ઉપયોગો લખો.
10. Write the composition of following materials as per I.S.designation.
(1)40Ni 2 Cr 1 Mo 28 (2)C35 Mn75
૧૦. આઈ એસ ડેજીગ્નેશન મુજબ નીચેન પદ થથની સવગત આપો.
(1)40Ni 2 Cr 1 Mo 28 (2)C35 Mn75
Q.2 (a) Find rod diameter and spigot diameter for cotter joint if axial load is 70 KN. τ = 55 03
N/mm2, σt = 70 N/mm2 and σc = 110 N/ mm2
1/5
પ્રશ્ન. ર (અ) એક કોટર જોઇન્ટ મ ટે અસક્ષયલ લોડ 70 KN વહન કરવ નો હોય તો રોડ નો વ્ય સ અને ૦૩
સ્પીગોટ વ્ય સ શોધો. τ = 55 N/mm2, σt = 70 N/mm2અને σc = 110 N/ mm2

OR
(a) Two rods are connected by a Knuckle Joint to sustain a maximum load of 03
60 KN. Calculate diameter of the rod and knuckle pin diameter using
following stresses. σt = 80 N/mm2 and τ = 50 N/mm2.
(અ) બે રોડ કે જે નકલ જોઇન્ટથી જોડેલ છે તેમ ાં વધુમ ાં વધુ 60 KN નો લોડ લ ગે છે તો નકલ ૦૩
પીન ડ ય મીટર તથ રોડ ડ ય મીટર શોધો સલ મત ટેનસ ઈલ સ્રેસ તથ શીયર સ્રેસ અનુક્રમે
80 N/mm2અને 50 N/mm2છે .
(b) A hollow shaft having 240 mm internal and 320 mm external diameter rotates 03
at 120 rpm and transmit 3000 hp power. Determine the stress induced in the
shaft.
(બ) એક હોલો શ ફ્ટ કે જે ન આાંતરીક અને બ હ્ય વ્ય સ અનુક્રમે 240mm અને 320mm,છે .120 ૦૩
rpm થી ફરે છે અને 3000hp પ વર ર ન્સમીટ કરે છે .શ ફ્ટમ ાં ઉદભવતો શીયર સ્રેસ શોધો.
OR
(b) Find the minimum size of square hole of 10mm thicknesssteel plate thatcan 03
be punched. for steel plate ultimate shear stress=300 N/mm2,and for punch
permissible crushing stress=150 N/mm2
(બ) 10mmજાડી સ્ટીલ પ્લેટમ ાં ઓછ મ ાં ઓછુ ાં કેટલ મ પનુ સમચોરસ ક ણાં પાંચ ની મદદ થી પ ડી ૦૩
શક ય તે નક્કી કરો. પ્લેટ મ ટે અસલ્ટમેટ સશયર સ્રેસ = 300 N/mm અને પાંચ મ ટે
2
પરસમસસબલ ક્રશશાંગ સ્રેસ = 150 N/mm2છે .

(c) Determine rivet diameter to join 10 mm thick plates by single riveted lap 04
joint. The pitch of the joint 60 mm .Also determines tearing, shearing and
crushing efficiency of joint. σc= 110 N/mm2 σt = 80 N/mm2 τ = 65 N/mm2.
(ક) 10 mmજાડ ઈ ની પ્લેટ ને શસાંગલ રરવેટેડ લેપ જોઇન્ટ વડે જોડવ મ ટે રરવેટ નો ડ યમીટર ૦૪
શોધો. જોઇન્ટ ની સપચ 60mm છે , જોઇન્ટ ની ટીયરરાંગ, સશયરરાંગ, તથ ક્રશશાંગ એરફસસયન્સી
શોધો. પરસમસસબલ સ્રેસ નીચે મુજબ છે : . σc= 110 N/mm2 σt = 80 N/mm2 τ = 65
N/mm2.
OR
(c) Design fulcrum pin for Bell crank lever which lifts load of 5 KN on long arm 04
end.it’s arm length are 500mm and 150mm. take τ = 65 N/mm2and Pb = 20
N/mm2for pin material.
(ક) એક બેલ ક્રેંક લીવર મ ટે ફલક્રમ સપન ની રડજાઇન કરો જે મ ાં લ ાંબ આમથ ન છે ડે 5 KNનો લોડ ૦૪
ઉપ ડવ નો છે . આમથ ની લાંબ ઇ અનુક્રમે 500mm અને 150mmછે . સપન મરટરરયલ મ ટે τ=
65 N/mm2અને Pb = 20 N/mm2લો.
(d) A simple screw jack having square thread has 50 mm mean diameter and 04
pitch of 12.4 mm. If the coefficient of friction between screw and nut is 0.13
.Determine the torque on the screw to lift the load of 25 kN. Find the
efficiency of the screw assuming that the load rotates along with the screw.
(ડ) એક સ દ સ્ક્રૂજેક મ ાં ચોરસ આટ છે , જે નો મીન ડ ય મીટર 50mm છે તથ સપચ 12.4mm ૦૪
છે . જો સ્ક્રૂ અને નટ વચ્ચેનો ઘર્થણ ાંક 0.13 હોય તો 25KN વજન ઊંચકવ સ્ક્રૂ ઉપર કેટલ
ટોકથની જરૂર પડશે? સ્ક્રૂ સ થે જ વજન ફરતુાં હોય તેમ ધ રી સ્ક્રૂ ની એરફસસયસન્સ શોધો.
2/5
OR
(d) What is pressure vessel? List the materials used for pressure vessel and 04
classify pressure vessel.
(ડ) પ્રેસરવેસલએટ્લેશુાં? પ્રેશર વેસલ મ ટે વપર ત મરટરરયલની ય દી બન વો અને પ્રેશર વેસલ નુાં ૦૪
વગીકરણ કરો.
Q.3 (a) Calculate the thickness of cylinder from the following data using Lame’s 03
theory. (1) Hoop stress = 80 N/mm2 (2) The Internal dia. Of cylinder = 250
mm (3) The maximum pressure of the fluid inside the cylinder is 40 N/mm2
પ્રશ્ન. 3 (અ) લ મી ન સથયોરમ નો ઉપયોગ કરી નળ ક ર ની જાડ ઈ શોધો. (1) હૂ પ સ્રેસ = 80 ૦૩
N/mm2(2) નળ ક ર નો અાંદરનો વ્ય સ = 250mm (3) નળ ક રની અાંદર ફ્લૂઈડ નુાં વધુ મ ાં
વધુ દબ ણ 40 N/mm2છે .
OR
(a) Classify levers based on fulcrum position and explain in brief. 03
(અ) ફલક્રમ ની સસ્થસત ન આધ રે લીવર નુાં વગીકરણ કરો અને ટૂાંકમ ાં સમજવો. ૦૩
(b) What is eccentric loading? Give at least four names of machine elements 03
subjected to eccentric loading.
(બ) એસેંરરક લોડીંગ એટ્લે શુાં ? મશીનન ભ ગ પર એસેંરરક લોડ લ ગતો હોય તેવ કોઈપણ ચ ર ૦૩
ભ ગોન ન મ જણ વો.
OR
(b) If the value of induced hoop stress and longitudinal stress on thin cylindrical 03
shell are 120 MPa and 60 MPa respectively then find value of maximum
shear stress.
(બ) જો પ તળ નળ ક ર શેલ મ ટે ઉદભવતો હૂ પ સ્રેસ અને લોંજીટ્યૂરડનલ સ્રેસ અનુક્રમે 120 ૦૩
MPa અને 60 MPaછે તો મહત્તમ સશયર સ્રેસ શોધો.
(c) The compressive load on the nut and screw clamp is 70 KN. Calculate the 04
diameter of the screw and height of nut. Neglect buckling. Assume single
start square threads of 2 threads/cm. Take for screw .σc = 100 N/mm2 and
bearing pressure Pb = 20 N/mm2
(ક) એક સ્ક્રૂ ક્લેમ્પ અને નટ પર 70KN નુાં દ બબળ લ ગે છે . તો સ્ક્રૂ નો ડ યમીટર અને નટ ની ૦૪
ઊંચ ઈ શોધો. બકશલાંગ અવગણો. શસાંગલ સ્ટ ટથ ચોરસ આટ મ ટે સપચ 2 આટ /સીએમ ધ રો.
સ્ક્રૂ મ ટે σc = 100 N/mm2અને બેરરાંગ પ્રેશરPb = 20 N/mm2છે .
OR
(c) A closed coiled helical spring is to be designed for loads ranging from 2.5 04
KN to 3.0 KN. The axial compression of spring for load range is 10 mm,
mean diameter of coil is 36 mm and spring index is 6. Calculate: (i) Diameter
of spring and (ii) No. Of active coils and (iii) spring stiffness. Take G= 0.8 x
105 MPa.
(ક) 2.5 KN થી 3.0 KNલોડ રેંજ મ ટે ક્લોઝ કોઇલ હેસલકલશસ્પ્રાંગ રડજાઇન કરો. એસક્ષયલ ૦૪
કોમ્પ્રેસન = 10mm, કોઇલ મીન ડ યમીટર = 36mm અને શસ્પ્રાંગ ઇંડેક્સ 6 છે . તો (1)
3/5
શસ્પ્રાંગ નો ડ ય મીટર (2)એસક્ટવ કોઇલ ની સાંખ્ય (3) શસ્પ્રાંગ ની સ્ટીફનેસ શોધો.G =0.8 x
105 MPa.
(d) 20 kN load is acting at the end of the ‘C’ clamp having a rectangular cross 04
section. The eccentric distance is 150 mm. in horizontal direction. Find the
dimensions of rectangular Section if permissible stress is 100 N/mm2 for
clamp. Take h=2b
(ડ) એક સી ક્લેમ્પ ન લાંબચોરસ આડછે દ ન છે ડે 20KN નો લોડ લ ગે છે . એસેંરરક અાંતર ૦૪
હોરરજોંટલ રદશ મ ાં 150mm છે , તો આડછે દ ન મ પ શોધો. આડછે દ મ ટે H= 2b તથ

પરસમસસબલ સ્રેસ 100 N/mm2છે .
OR
(d) A laminated elliptical spring having length 900mm,total load on spring is 04
3600N,maximum deflection 75mm and permissible bending stress 360
N/mm2,Find the no.of leaves, width and thickness .If ratio of width of leaves
and thickness is 12 Take E=2x105 N/mm2
(ડ) એક લેમીનેટેડ ઇસલસપ્ટકલ શસ્પ્રાંગ ની લાંબ ઇ 900mm તથ તેન પર 3600 N નો લોડ લ ગે ૦૪
છે , જો મહત્તમ રડફ્લેક્સન 75mm તથ પરસમસસબલ બેંરડાંગ સ્રેસ 360 N/mm2હોય તો કુલ

પ ટ ની સાંખ્ય તથ પ ટ ની જાડ ઈ અને પોહડ ઇ શોધો.પ ટ મ ટે પહોળ ઈ અને જાડ ઈ નો
ગુણોતર 12 અને E=2x105 N/mm2છે .
Q.4 (a) Compare sliding contact and rolling contact bearing. 03

પ્રશ્ન. ૪ (અ) સ્લ ઇરડાંગ અને રોશલાંગ કૉન્ટૅક્ટ બેરરાંગ ની સરખ મણી કરો. ૦૩
OR
(a) Define following terms related to antifriction bearing (i) Rating life (ii) 03
Average life (iii) Basic Dynamic capacity
(અ) એંરટ ફ્રીક્શન બેરરાંગ ને લગત નીચેન પદો ને વ્ય ખ્ય સયત કરો. (1) રેરટાંગ લ ઇફ (2) એવરેજ ૦૩
લ ઇફ (3) બેસઝક ડ યન સમક કેપેસસટી.

(b) A deep groove ball bearing is subjected to radial load of 10KN and thrust 04
load of 4KN. The inner ring of the bearing rotates at 1000 rpm. For the
average life of 5000 hours determine the basic dynamic capacity of the
bearing. Take X = 0.56, Y = 1.2 ,K=3,V=1and S=1.2
(બ) એક ડીપગ્રૂવ બોલ બેરરાંગ ઉપર રેડીયલ લોડ 10KN તથ થ્રસ્ટ લોડ 4KN લ ગેછે તથ તેની ૦૪
ઇનર રરાંગ 1000 rpmથી ફરે છે .બેરીંગની સરેર શ લ ઈફ 5000 કલ ક લઈ તેની બેઝીક
ડ યન મીક કેપેસસટી શોધો. X = 0.56, Y = 1.2 ,K=3,V=1અને S=1.2લો.
OR
(b) A self aligned ball bearing is required to run for 5 years for 300 working days 04
per years and 8 hours per day. The inner race of the bearing was at 100 rpm.
Determine the basic dynamic capacity of the bearing for the equivalent of 6
KN.
(બ) એક શસાંગલ રો સેલ્ફ એલ ઈનીંગ બોલ બેરરાંગ પ ાંચ વર્થ મ ટે દરરોજન 8 કલ ક લેખે 100 ૦૪
rpmઉપર ચલ વવ મ ાં આવે છે . જો બેરરાંગ ઉપર સમતુલ્ય ભ ર 6 KNહોય તો બેરરાંગની બેઝીક

ડ યન મીક કેપેસસટી શોધો.વર્થમ ાં 300 રદવસ ક મન ગણવ .
(c) A simple flange coupling has to transmit 50 KW at 250 RPM. . Assume 07
torque to be 20 % more than the full load. Calculate (a) Shaft diameter (b)
Key Dimensions and (c) number & size of Bolts. The stresses are as under,
4/5
For Shaft & Key σ = 100 N/mm2, τ = 50 N/mm2&τc= 75 N/mm2 For Bolt τb =
40 N/mm2.
(ક) એક સ દી ફ્લેંજ કપશલાંગ 250 rpm પર 50KW પ વર ર ન્સમીટ કરે છે . ટોકથ ફુલ લોડ કરત ૦૭
20% જે ટલો વધ રે ધ રી (1) શ ફ્ટ ડ ય મીટર (2) કી ન મ પ (3) બોલ્ટ ની સાંખ્ય અને
સ ઇઝ શોધો. સ્રેસ ની રકમતો, શ ફ્ટ અને કી મ ટે σ = 100 N/mm2, τ = 50 N/mm2&τc=
75 N/mm2તથ બોલ્ટ મ ટે τb = 40 N/mm2.
Q.5 (a) Find Standard six different speed having minimum and maximum speed of 04
224rpm and 710 rpm respectively.
પ્રશ્ન. ૫ (અ) સ્ટ ન્ડડથ છ સ્પીડ શોધો જે મ ાં ઓછ મ ાં ઓછી 224rpmઅને સૌથી વધુમ ાં વધુ 710 rpmશ ફ્ટ ૦૪
સ્પીડ છે .
(b) A solid shaft is transmitting 1 MW power at 240 rpm. Determine the diameter 04
of shaft if maximum torque transmitted exceeds the mean torque by
20%.Maximum shear stress=60 MPa
(બ) એક સોલીડ શ ફ્ટ 240rpm પર 1 MW પ વર ર ન્સમીટ કરે છે , જો મહત્તમ ટોકથ મીન ટોકથ ન ૦૪
20% કરત ાં વધ રે હોય તો શ ફ્ટ ડ ય મીટર શોધો. વધુમ ાં વધૂ સશયર સ્રેસ =60 MPaછે .
(c) Explain factors effecting the value of Factor of safety. 03
(ક) ફેક્ટર ઓફ સેફ્ટીને અસર કરત ાં પરીબળો સમજાવો. ૦૩
(d) Explain stress concentration. 03
(ડ) સ્રેસ કોંસ્રેસન સમજાવો. ૦૩
************
5/5

DIPLOMA ENGINEERING – SEMESTER – V • EXAMINATION – SUMMER - 2018
Subject Code: 3351902 Date: 01-05 - 2018

Subject Name: DESIGN OF MACHINE ELEMENTS
Instructions:


1. Define bearing life.
૧. બેર િંગ લ ઇફ્ની વ્ય ખ્ય આપો.
2. Sketch single riveted lap joint.
૨. સસિંગલ ર વેટેડ લેપ જોઈંટ ની સ્વચ્છ આક્રુતી દો ો.
3. Write the equation by which angle of twist for a shaft is calculated.
૩. એક સમીક ણ લખો જેન થી શ ફ્ટ ન ટ્ સવસ્ટનો કોણ મ પી શક ય.
4. Explain stress concentration.
૪. તણ વ એક ગ્રત સમજાવો.
5. Identify the material-(1) 40 C8 (2) 49 Cr 1 Mo28
૫. પદ થથને ઓળખો- (1) ) 40 C8 (2) 49 Cr 1 Mo28
6. Define bearing stress.
૬. બેર િંગ તણ વ ની વ્ય ખ્ય આપો.
7. List different types of design.
૭. જુદ જુદ પ્રક ન રડઝ ઇનની સ ૂચિ લખો.
8. Enlist the different types of materials used for bearings.
1/7
૮. બેર િંગ મ ટે ઉપયોગમ ાં લેવ ત સવસવધ પ્રક ની સ મગ્રીની ય દી
બન વો.
9. State the importance of preloading of bolts.
૯. બોલ્ટ્સની પ ૂવથ લોરડિંગનુાં મહત્વ જણ વો.
10. Write the assumptions made in design of thick cylinder.
૧૦. જાડ સસચલન્ડ ની રડઝ ઇનમ ાં બન વેલ ધ ણ ઓ લખો.
Q.2 (a) A circular steel pipe has outer diameter of 60 mm and thickness 3 03
mm. If allowable tensile stress for the pipe is 60 N/mm2.determine
the permissible axial load for the pipe. Also find the diameter of
solid round bar of same material as pipe for the same load.
પ્રશ્ન. ર (અ) ગોળ ક સ્ટીલન પ ઇપનો 60 મીમી બ હ્ય વ્ય સ અને જાડ ઈ 3 ૦૩
મીમી. છે . જો પ ઇપ મ ટે મ ન્ય ત ણનુ ાં તણ વ 60 N / mm2 છે તો
ૂ અક્ષીય ભ
પ ઇપ મ ટે અનુકળ નક્કી ક ો. સમ ન લોડ મ ટે પ ઇપ
ત ીકે સમ ન સ મગ્રીન ઘન ઉન્ડ બ ન વ્ય સને પણ શોધો.
OR
(a) Determine the smallest size of a hole that can be punched in a 12 03

mm thick plate, having an ultimate tensile strength of 310
N/mm2.The allowable compressive stress for the punch is 900
N/mm2.
(અ) 12 mm જાડી પ્લેટ મ ાં સૌથી ન ન મ ાં ન ની સ ઈજ નો હોલ પાંિ ક ી ૦૩
શક ય તેની ગણત ી ક ો.જેની ટેં સ ઈલ સ્રેં થ 310 N/mm2 અને
કોમ્પ્પ્રેસસવ સ્રેં થ 900 N/mm2 છે .
(b) Explain overhauling and self locking with respect to power screws. 03
(બ) પ વ સ્ક્રુન સાંદભથમ ાં ઓવ હોચલિંગ અને સ્વ લોકીંગ સમજાવો. ૦૩
OR
(b) Differentiate between V threads and square threads. 03
(બ) વી થ્રેડ અને સ્્વે થ્રેડ વચ્િેન તફ વત લખો. ૦૩
(c) Find the efficiency of the single riveted lap joint of 6 mm plates 04
with 20 mm diameter rivets having a pitch of 50 mm if ultimate
tensile, shear and crushing stress is 120, 90 and 180 MPa
respectively.
2/7
(ક) જો ર વેટનો વ્ય સ 20 mm હોય તથ 50 mm ની પીિ હોય તો 6 ૦૪
mm પ્લે્ની સીંગલ ર વેટેડ લેપ જોઇટની ક યથક્ષમત શોધો, અહીય
ટેં સ ઇલ, સશઅ અને ક્રશ તણ વ અનુક્રમે 120, 90 અને 180 MPa
છે .
OR
(c) A plate 100 mm wide and 10 mm thick is to be welded to another 04

plate by means of parallel fillet welds. The plates are subjected to a
load of 45 kN. Find the length of the weld, so that the maximum
shear stress does not exceed 70 N/mm2.
(ક) સમ ત
ાં પટલ વેલ્ટ્સ દ્વ 100 મીમી પહોળી અને 10 મીમીની જાડી ૦૪
પ્લેટને અન્ય પ્લેટમ ાં વેલ્ટડ ક વ મ ાં આવે છે . પ્લેટોને 45 kN લોડને
આસધન ક વ મ ાં આવે છે . વેલ્ટડની લાંબ ઈ શોધો, જેથી મહત્તમ સશય
સ્રેસ 70 N / mm2 થી વધી ન શકે.
(d) A cotter joint is designed to resist a load of 50 kN which acts along 04
the axes of the rods connected by the cotter. The material of the rod
and cotter is same and tensile, crushing and shear stresses are
220,400 and 110 MPa respectively. Find rod diameter ‘d’, spigot
diameter ‘d1’, and cotter thickness ‘t’ of the joint. Assume Factor of
safety=4.
(ડ) કોટ સાંય્ુ ત 50 kN લોડને પ્રસતક ક વ મ ટે િ યેલ છે , જે કોટ ૦૪
દ્વ જોડ યેલ સચળય ન ખ ૂણ ઓ સ થે ક મ ક ે છે . ોડ અને કોટ ની
સ મગ્રી સમ ન છે અને ટેન્સ ઈલ, ક્રશીંગ અને શીય સ્રે સ 220,400
અને 110 MPa અનુક્રમે છે . ોડ વ્ય સ 'd', સ્સ્પગોટ વ્ય સ d1, અને
કોટ ની જાડ ઈ 't' શોધો. સલ મતીન પર બળ = 4 ની ધ ણ ક ો.
OR
(d) A knuckle joint withstands a tensile force of 12kN.The material of 04

the joint has a tensile strength of 250 N/mm2.factor of
safety=5.Compressive strength is 250 MPa, shear stress=125
N/mm2. Find (1) rod diameter (2) diameter and width of the knuckle
pin.
(ડ) એક knuckle સાંય્ુ ત 12kN ત ણ સહન ક વ મ ટે િ યેલ છે . ૦૪
સાંય્ુ ત ની સ મગ્રી 250 N / mm2 ની ત ણ મજબ ૂત ઈ છે .
સલ મતી પ ીબળ = 5 લો. કોમ્પ્પ્રેસીવ ત ણ 250 MPa છે , શીય
3/7
ત ણ= 125 N / mm2છે . (1) ોડ નો વ્ય સ (2) સપનનો વ્ય સ અને
પહોળ ઇ શોધો.
Q.3 (a) State the equation for pure bending. Explain each term of the 03
equation.
પ્રશ્ન. 3 (અ) શુદ્ધ બેનન્ડિંગ મ ટે ન ુ ાં મ ૂળભ ૂત સ ૂત્ર જણ વો તથ તેમ ાં આવતી દ ે ક ૦૩

સાંજ્ઞ ને સમજાવો.
OR
(a) Define lever, along with its types and applications of each type of 03
lever.
(અ) ચલવ , તેન પ્રક ો અને દ ે ક પ્રક ન લીવ ન ઉપયોગો જ્ણ વો. ૦૩
(b) Give the equations for the section modulus for 1) rectangular 2) 03
circular sections.
(બ) લાંબિો સ અને ગોળ ક આક્રુતી ન સે્શન મોડયુલસ મ ટે ૦૩
સમીક ણો લખો.
OR
(b) List the different materials for leaf springs. 03
(બ) લીફ સ્સ્પ્રિંગ મ ટે સવસવધ મટી ીયલની સ ૂચિ બન વો. ૦૩
(c) Design the fulcrum pin for a bell crank lever to lift 15kN vertical 04
load acting at the end of the shorter arm. The length of the longer
and shorter arms is 700 mm and 500 mm respectively. Allowable
shear stress and bearing pressure for the pin is 70N/mm2 and 10
N/mm2 respectively. Take L/d=1.25.
(ક) બેલ ક્રેન્ક ચલવ ન બે આમથની લાંબ ઈ અનુક્ર્મે 700 મીમી અને 500 ૦૪
મીમી છે . ટૂાંક આમથન છે ડે 15 kN નો વટીકલ લોડ ઉંિ્વ નો છે
.ચલવ મ ટે ફલક્રમ સપન ની રડઝ ઇન ક ો પીન મ ટે સલ મત
બે ીંગ પ્રેશ 10 N/mm2 અને સલ મત સશય સ્રે સ 70N/mm2 છે .
OR
(c) Determine the width and thickness of the leaves of the leaf spring 04
for the truck from the following details:
4/7
Max. load on spring=150kN, No. of springs=5, Allowable tensile
stress=600N/mm2 .Span of the spring=1000mm.Maximum
deflection=80 mm. Total no. of leaves=12 and E=2*105N/mm2.
(ક) નીિેન સવગતો પ થી રકની લીફ સ્સ્પ્રિંગન પ ટ ની પહોળ ઈ અને ૦૪
જાડ ઈ શોધો:
સ્સ્પ્રિંગ પ લ ગતો મહતમ લોડ = ૧૫૦ kN, લીફ સ્સ્પ્રિંગની સાંખ્ય =
પ, તણ વ = 600 N/mm2 2. સ્સ્પ્રિંગનો સ્પ ન = ૧૦૦૦ mm. મહત્તમ
વીિલન = ૮૦ mm, કુલ પટ ની સાંખ્ય = 12 અને
E=2*105N/mm2.
(d) Explain the various types of loads acting on a bolt giving 04

illustrations.
(ડ) બોલ્ટટ પ લ ગત સવસવધ પ્રક ન લોડ ઉદ હ ણ સ થે લખો. ૦૪
OR
(d) Define eccentric loading and show the various machine elements 04
subjected to eccentric loading with neat sketches.
(ડ) ઇસેંરીક લોડની વ્ય ખ્ય આપો અને સ્કેિ સ થે ઇસેંરીક લોડ સહન ૦૪
ક ત સવસવધ મશીન એલીમેંટ દશ થવો.
Q.4 (a) Draw a neat sketch for protected type flange coupling and write the 03
equation for the design of its key.
પ્રશ્ન. ૪ (અ) સુ ચક્ષત પ્રક ની ફ્લેંજ કપચલિંગ મ ટે સુઘડ સ્કેિ દો ો અને તેની ૦૩
િ વીન રડઝ ઇન મ ટે સમીક ણ લખો.
OR
(a) Classify different types of couplings. 03
(અ) સવસવધ પ્રક ન કપપ્લિંગ્સનુ ાં વગીક ણ ક ો. ૦૩
(b) Design a helical compressive spring that sustains the maximum 04

load of 12 kN for a deflection of 25 mm. The spring index is 5 and
the maximum permissible stress for the spring material is 400 MPa.
Assume G=85 GPa.
5/7
(બ) હેલીકલ સાંકુચિત સ્સ્પ્રિંગની રડઝ ઇન ક ો જે 25 એમ.એમ.ની સવિલન ૦૪
મ ટે 12 kNન મહત્તમ ભ ને જાળવી ખે છે . સ્સ્પ્રિંગ સ ૂિક ક

ાં 5 છે
અને સ્સ્પ્રિંગ સ મગ્રી મ ટે મહત્તમ સ્વીક યથ ત ણ એ 400 MPa.
Assume G = 85 GPa છે .
OR
(b) A solid shaft is transmitting 1 MW power at 240 rpm. Determine 04

the diameter of shaft if maximum torque transmitted exceeds the
mean torque by 20%.Maximum shear stress=60 MPa.
(બ) એક ઘન શ ફ્ટ 240 rpm પ 1 મેગ વોટ વીજળીનુ ાં પ્રસ ણ ક ે છે . ૦૪
જો મહત્તમ ટોકથ 20% સ ે શ ટોકથ ક ત ાં વધી જાય તો શ ફ્ટન
વ્ય સને નક્કી ક ો. મહત્તમ સશય તણ વ = 60 MPa.
(c) Design a Cast Iron flange coupling to connect 2 shafts of 45 mm 07

diameter to transmit 20 kW power at 400 rpm. Shear stress for shaft
and bolt is 50 N/mm2 and crushing stress is 120 N/mm2. Assuming
starting torque 30% higher than the nominal torque, find the bolt
diameter, no. of bolts and thickness of the flange.
(ક) 400 આ પીએમ પ 20 kW પ વ નુાં પ્રસ ણ ક વ મ ટે 45 mm ૦૭

વ્ય સન 2 શ ફ્ટને કને્ટ ક વ મ ટે ક સ્ટ આયનથની ફ્લેંજ કૂસપિંગ
તૈય ક ો. શ ફ્ટ અને બોલ્ટટમ ાં 50 N/ mm2 છે અને તીક્ષ્ણ ત ણ
120 N / mm2 છે . પ્ર ાં ચભક ટોકથ 30% નોમથલ ટોકથ ક ત વધ ે છે ,
બોલ્ટટનો વ્ય સ,. બોલ્ટટની સાંખ્ય અને ફ્લેંજની જાડ ઈ શોધો.
Q.5 (a) A hydraulic cylinder is subjected to an internal pressure of 15N/mm2. 04

Internal diameter of the cylinder is 220mm.Determine the thickness
of the cylinder if the permissible stress for cylinder is 30 N/mm2.
પ્રશ્ન. ૫ (અ) હ ઇડ્રોચલક સસચલન્ડ ને 15N / mm2 નુ ાં આંતર ક દબ ણ ક વ મ ાં આવે ૦૪

છે . સસચલન્ડ નુ ાં આંતર ક વ્ય સ 220mm છે . સસલીંડ ની જાડ ઈ નક્કી
ક ો જો સસચલન્ડ મ ટે પ વ નગી આપેલ તણ વ 30 N / mm2 છે .
(b) State application and classification of pressure vessels. 04
(બ) પ્રેશ વેસેલ નુ વગીક ણ અને તેન ઉપયોગો જણ વો. ૦૪
(c) A ball bearing is subjected to radial load of 10 kN and thrust load of 03

4 kN. The inner race of the bearing rotates with 1000 rpm. Expected
average life of bearing is 5000 hrs. Determine the required basic
dynamic rating for the bearing. Take X=0.56; Y=1.2; S=1.5 and K=3.
6/7
(ક) બોલ બેર િંગને 10 kN ે રડયલ લોડ અને 4 kN ે રડયલ લોડ ૦૩
આપવ મ આવે છે . બેર િંગની અંદ ની જાસત 1000 આ પીએમ સ થે
ફ ે છે . બેર િંગની અપેચક્ષત સ ે શ જીવન 5000 કલ ક છે . બેર િંગ
મ ટે જરૂ ી મ ૂળભ ૂત ગસતશીલ ે રટિંગ નક્કી ક ો. X = 0.56 લો; Y =
1.2; S = 1.5 અને K = 3
(d) Standardize six shaft speeds between 25 rpm to 2000 rpm using 03
preferred numbers.
(ડ) સપ્રફડથ નાંબ ોનો ઉપયોગ ક ીને 25 આ પીએમથી 2000 આ પીએમ ૦૩

વચ્િેની છ શ ફ્ટ ગસત નક્કી ક ો.
************
7/7


Subject Name: DESIGN OF MACHINE ELEMENTS
Time: 10:30 AM TO 01:00 PM Total Marks: 70
Instructions:
1 What are the main requirements of machine design from consumer point of
view?
૧. વપર શક રન દ્રષ્ટિકોણથી મશીન ડીઝ ઇનની મૂખ્ય જરૂરરય તો કઇ છે ?
2. Explain the technological properties workability and machinability.
૨. ટેક્નોલોષ્ટજકલ ગુણધમો વકેષ્ટબષ્ટલટી અને મશીનએષ્ટબષ્ટલટી સમજાવો.
3. Give details of the following materials and state application of each.

(i) C 55Mn 75 (ii) CS55
૩. નીચેન મરટરીયલ્સની મ ષ્ટિતી આપી દરેકન ઉપયોગો જન વો. ૧. C 55Mn 75 ૨. CS55
4. Compare Knuckle joint and Cotter joint.
૪. નકલ જૉઇંટ અને કૉટર જૉઇંટની સરખ મણી કરો.
5. Sketch a double riveted butt joint with two equal cover straps and zigzag
riveting.
૫. ઝીગઝ ગ રીવેટીંગ અને બે સરખ કવર સ્ટ્રેપ્સ સ થે ડબલ રીવેટેડ બટ્ટ જૉઇંટનો સ્ટ્કેચ દોરો.
6. Write the application of leaf spring.
૬. લીફ સ્પસ્ટ્રાંગન ઉપયોગો લખો.
7. What do you understand by torsional rigidity and lateral rigidity?
૭. ટૉઝઝનલ રીજીડીટી અને લેટરલ રરજીડીટી એટલે શુાં?
8. Explain the following term with respect to spring. (a) Free length.(b) Solid
length (c) Spring index (d)Spring stiffness.
૮. સ્પસ્ટ્રાંગન સાંદર્ઝમ નીચેન પદો સમજાવો. ૧. મુક્ત લાંબ ઇ ૨. સૉલીડ લાંબ ઇ ૩. સ્પસ્ટ્રાંગ ઇંડેક્ષ ૪.
1/6
સ્પસ્ટ્રાંગ ષ્ટસ્ટ્ટફ્નેસ
9. Explain various types of loads acting on a bolt.
૯. બોલ્ટ પર લગત જુ દ જુ દ ર્ ર સમજાવો.
10. Write the construction of an Antifriction Bearing.
૧૦. એંરટફ્રીકશન બેરીંગની રચન લખો.
Q.2 (a) Explain “stress concentration” in details. 03
રશ્ન. ર (અ) ઉંડ ણથી સ્ટ્રેસ કોંસેંરેશન સમજાવો. ૦૩
OR
(a) Determine the six standard spindle speeds of the machine having minimum 03
speed of 224 rpm and maximum speed of 710 rpm.
(અ) એક મશીન જે ની લઘુતમ અને મિત્તમ ઝડપ ૨૨૪ આરપીએમ અને ૭૧૦ આરપીએમ અનુક્રમે છે ૦૩
તો છ સ્ટ્ટ ાંડડઝ સ્ટ્પીંડલ ઝડપ શોધો.
(b) Explain the failures of various parts of a cotter joint. 03
(બ) કૉટર જૉઇંટન જુ દ જુ દ ર્ ગોન ફેઇલસઝ સમજાવો. ૦૩
OR
(b) A simple screw jack having square thread has 50 mm mean diameter and 03
pitch of 12.4 mm. If the coefficient of friction between screw and nut is 0.13.
Determine the torque required on screw to lift the load of 25 kN. Find the
efficiency of the screw assuming that the load rotates along with the screw.
(બ) એક ષ્ટસમ્પલ સ્ટ્કૃ જે ક જે ન ચોરસ આાંટ નો સરેર શ વ્ય સ ૫૦ ષ્ટમષ્ટમ અને ૧૨.૪ ષ્ટમષ્ટમ ષ્ટપચ છે . સ્ટ્કૃ ૦૩
અને નટ વચ્ચે કોઇરફસીયાંટ ઑફ ફ્રીકશન ૦.૧૩ િોય તો ૨૫ રકલોન્યુટન ર્ ર ઉંચકવ સ્ટ્કૃ પર
કેટલો ટોકઝ લ ગશે? સ્ટ્કૃની આજુ બ જુ ર્ ર ફરે છે તેમ ધ રી સ્ટ્કૃની દક્ષત શોધો.
(c) Determine the following dimensions of a cotter joint to resist axial load of 04
30000 N. 1. Thickness of cotter (1/4 of rod diameter) 2. Inner diameter of
socket. 3. Collar diameter of spigot end. Take [σt ]= 55 N/mm2 [τ]= 45
N/mm2 [σc ]= 100 N/mm2
(ક) ૩૦૦૦૦ ન્યુટન એષ્ટક્ષયલ ર્ રનો ષ્ટવરોધ કરવ કૉટર જૉઇંટન નીચેન મ પો શોધો. ૧. કૉટરની ૦૪
જાડ ઇ (રોડ્ન વ્ય સની ૧/૪ ર્ ગ) ૨.સોકેટનો અાંદરનો વ્ય સ ૩. ષ્ટસ્ટ્પગોટ છે ડ નો કોલરનો
વ્ય સ. લો [σt ]= 55 N/mm2 [τ]= 45 N/mm2 [σc ]= 100 N/mm2
OR
(c) A triple riveted double cover plates chain type butt joint is to be designed for 04
joining two plates of 10 mm thickness. Calculate the rivet diameter, pitch and
the efficiency of joint. Take [σt ]= 100 N/mm2 [τ]= 80 N/mm2
2/6
[σc ]= 155 N /mm2
(ક) એક રરપલ રીવેટેડ ડબલ કવર પ્લેટ્સ ચેન રક રનો બુટ્ટ જૉઇંટની ડીઝ ઇન ૧૦ ષ્ટમષ્ટમ જાડી બે ૦૪
પ્લેટ્સ જોડવ કરી છે . તો રીવેટનો વ્ય સ, ષ્ટપચ અને જૉઇંટની દક્ષત શોધો.
(d) Name four types of failures for designing the various parts of knuckle joint 04
and write the area of resisting for each failure.
(ડ) નકલ જૉઇંટન જુ દ જુ દ ર્ ગોની ડીઝ ઇન મ ટેન ચ ર રક રન ફેઇલસઝ સમજાવી દરેક ફેઇલરન ૦૪
રેષ્ટઝસ્ટ્ટીંગ એરય લખો.
OR
(d) A Knuckle joint is to be designed to resist a tensile load of 40 kN. The 04

allowable stresses are ft=65 N/mm2, fs=50 N/mm2 and fcr=120 N/mm2.
Determine (i) Diameter of rod, (ii) Diameter of pin, (iii) Thickness of single
eye.
(ડ) ૪૦ રકલોન્યુટન ટેંસ ઇલ ર્ રનો ષ્ટવરોધ કરવ નકલ જૉઇંટની ડીઝ ઇન કરવ મ આવી છે . જો ૦૪
એલોએબલ સ્ટ્રેષ્ટસસ ft=65 N/mm , fs=50 N/mm2 અને fcr=120 N/mm િોય તો શોધો.
2 2
૧.રોડનો વ્ય સ ૨. ષ્ટપનનો વ્ય સ ૩. સીંગલ આઇની જાડ ઇ.
Q.3 (a) Give at least five examples of the machine elements subjected to pure 03
bending.
રશ્ન. 3 (અ) પ્ય ર બેંડીંગને સબ્જે ક્ટેડ મશીન એલીમેંટ્સન પ ાંચ ઉદ િરણ આપો. ૦૩
OR
(a) List three elements which are subjected to eccentric loading. Also sketch and 03
state the application.
(અ) એસેંરીક લૉડીંગને સબ્જે ક્ટેડ ત્રણ ઘટકો લખો. સ્ટ્કેચ દોરી તેન ઉપયોગો આપો. ૦૩
(b) Give the equations for the section modulus of the following shapes. (i) 03
Rectangular section (ii) Circular section (iii) Elliptical section
(બ) નીચેન આક રોન સેક્શન મોડ્યુલસ મ ટે સમીકરણ આપો. ૧. લાંબચોરસ સેક્શન ૨. ગોળ ક ર ૦૩
સેક્શન ૩. ઇષ્ટલપ્ટીકલ સેક્શન
OR
(b) Explain the construction of semi elliptical leaf spring with neat sketch. 03
(બ) સ્ટ્વચ્છ આકૃષ્ટત સ થે અધઝ ઇષ્ટલપ્ટીકલ લીફ સ્પસ્ટ્રાંગની રચન સમજાવો. ૦૩
(c) Write the design procedure of a lever 04

(ક) ષ્ટલવરની ડીઝ ઇન રોસેજર લખો. ૦૪
OR
(c) The length of vertical arm of a bell crank lever of a Hartnell governor is 120 04
3/6
mm and the length of horizontal arm is 100 mm. 1500 N centrifugal force is
acting on the ball arm. Design the lever including fulcrum pin. Allowable
tensile stress for lever material, [σb] = 70 N/mm2. Permissible bearing
pressure for the bush, [pb] = 30N/mm2 and permissible shear stress for the
pin [τ] = 40N/mm2. For rectangular cross section h = 2b and L= 2d.
(ક) િ ટ્નેલ ગવનઝરન બેલ ક્રેંક ષ્ટલવરન ઉર્ આમઝની લાંબ ઇ ૧૨૦ ષ્ટમષ્ટમ અને આડ આમઝની લાંબ ઇ ૦૪
૧૦૦ ષ્ટમષ્ટમ છે . બેલ આમઝ પર ૧૫૦૦ ન્યુટન કેંદ્રત્ય ગી બળ લ ગે છે . ફલ્ક્રમ ષ્ટપન સ થે ષ્ટલવરની
ડીઝ ઇન કરો. ષ્ટલવર મરટરીયલ મ ટે એલોએબલ ટેંસ ઇલ સ્ટ્રેસ [σb] = 70 N/mm2 , બુશ મ ટે
પર્મઝશીબલ બેરીંગ દબ ણ [pb] = 30N/mm2 અને ષ્ટપન મ ટે પર્મઝશીબલ શીયર સ્ટ્રેસ [τ] =
40N/mm2 છે . લાંબચોરસ ક્રોસ સેક્શન મ ટે h = 2b અને L= 2d લો.
(d) A semi elliptical spring has 12 total leaves. First two leaves are of full length 04
and rest of the leaves have graduated leaves. The spring span is 1100 mm and
the width of the middle bend clip is 90 mm. Maximum load on the spring is 6
kN. Permissible bending stress for the spring is 300 N/mm2.If the ratio of
total thickness of the spring to the width of leaves is 1.5:1, Determine
thickness and width of the leaves. Also find the maximum deflection of the
spring. E=2.1x 105 N/mm2.
(ડ) એક અધઝઇલેપ્ટીકલ સ્પસ્ટ્રાંગને કૂલ ૧૨ લીવ્સ છે . રથમની બે લીવ્સ આખી લાંબ ઇની અને બ કીની ૦૪
લીવ્સ ગ્રેજ્યુટેડ લીવ્સ છે . સ્પસ્ટ્રાંગ સ્ટ્પ ન ૧૧૦૦ ષ્ટમષ્ટમ અને વચ્ચેનો બેંડ ષ્ટક્લપની પિોડ ઇ ૯૦
ષ્ટમષ્ટમ છે . સ્પસ્ટ્રાંગ પર મિત્તમ ર્ ર ૬ રકલોન્યુટન અને પર્મઝશીબલ બેંડીંગસ્ટ્રેસ 300 N/mm2 છે .
જો સ્પસ્ટ્રાંગની કૂલ જાડ ઇ અને લીવ્સની પિોડ ઇનો ગુણોત્તર ૧.૫:૧ િોય તો લીવ્સની જાડ ઇ અને
પિોડ ઇ શોધો. E=2.1x 105 N/mm2 ધ રીને સ્પસ્ટ્રાંગનુાં મિત્તમ ડીફ્લેશન શોધો.
OR
(d) 2 kN vertical load is acting on the end of the ‘C’ clamp having a rectangular 04
cross section. The perpendicular distance between the load axis and the
neutral axis of the cross section is 150 mm. Find the dimension of the cross
section of the clamp for permissible stresses of 100 N/mm2. Take the depth of
the section as twice of its width.
(ડ) લાંબચોરસ ક્રોસ સેક્શનવ ળ સી ક્લેમ્પ જે ન છે ડ પર ૨ રકલોન્યુટન ઉંર્ો લૉડ છે . ક્રોસ સેક્શનન ૦૪
લૉડ એષ્ટક્ષસ અને ન્યુરલ એષ્ટક્ષસ વચ્ચે પરપેંડીક્યુલર અાંતર ૧૫૦ ષ્ટમષ્ટમ છે . 100 N/mm 2
પર્મઝશીબલ સ્ટ્રેસ મ ટે ક્લેમ્પન ક્રોસ સેક્શનન મ પો શોધો. સેક્શનની ઉંડ ઇ તેની પિોડ ઇની
બમણી લો.
Q.4 (a) List types of shafts. Normally which material is used as a shaft material? 03
રશ્ન. ૪ (અ) શ ફ્ટ્સન રક ર લખો. સ મન્ય રીતે કયુાં મરટરીયલ શ ફ્ટ મરટરીયલ તરીકે વપર ય છે ? ૦૩
OR
(a) A hollow shaft having 230 mm and 310 mm internal and external diameter 03
4/6
respectively rotates at 120 rpm and transmits 3000 hp. Determine the stresses
induced in the shaft.
(અ) એક પોલો શ ફ્ટ જે નો અાંદરનો અને બિ રનો વ્ય સ અનુક્રમે ૨૩૦ ષ્ટમષ્ટમ અને ૩૧૦ ષ્ટમષ્ટમ છે જે ૦૩
૧૨૦ આરપીએમથી ફરીને ૩૦૦૦ િોસઝ પ વર ર ાંષ્ટસ્ટ્મટ કરે છે . શ ફ્ટમ ઇંડ્યુસ્ટ્ડ થતો સ્ટ્રેસ શોધો.
(b) With the help of neat figure explain the design procedure of protected type 04
flange coupling.
(બ) રોટેક્ટેડ રક રન ફ્લેન્જ કપ્લીંગની ડીઝ ઇન રરક્રય સ્ટ્વચ્છ આકૃષ્ટતસિ સમજાવો. ૦૪
OR
(b) A shaft is required to transmit 1200 N.m torque to the pulley through the key. 04
Determine the dimensions of key and shaft diameter. For both shaft and key,
permissible stresses are [σc] = 100N/mm2 and [τ] = 50 N/mm2.
(બ) ચ વીથી પુલી સુધી ૧૨૦૦ ન્યુટન.ષ્ટમટર ટોકઝ તર ાંષ્ટસ્ટ્મટ કરવ શ ફ્ટની જરૂરરય ત છે . ચ વીન મ પ ૦૪
અને શ ફ્ટનો વ્ય સ શોધો. શ ફ્ટ અને પુલી બાંને મ ટે પર્મઝશીબલ સ્ટ્રેસ [σc]= 100N/mm2 અને
[τ] = 50 N/mm2 છે .
(c) Two 100 mm diameter shafts are connected by flange coupling having 250 07
mm pitch circle diameter for the bolts. Six bolts are used for coupling. For
shaft and key, [τ] =65 MPa. For cast iron flange, [τ]= 7.5 MPa and for bolts,
[τ]= 30 MPa. Describe the following.
(i) Taking into account key way effect, power transmitting capacity of
coupling at 400 rpm.
(ii) Diameter of the coupling bolt.
(iii)Thickness of the flange.
(ક) બે ૧૦૦ ષ્ટમષ્ટમ વ્ય સવ ળ શ ફ્ટ ફ્લેંજ કપ્લીંગ જે ન બોલ્ટનો ષ્ટપચ સકઝલ વ્ય સ ૨૫૦ ષ્ટમષ્ટમ છે ૦૭
તેન થી જોડ યેલ છે . કપ્લીંગમ છ બોલ્ટ વપર ય છે . શ ફ્ટ અને ચ વી મ ટે [τ] =65 MPa, ક સ્ટ્ટ
આયઝન ફ્લેંજ મ ટે [τ] = 7.5 MPa અને બોલ્ટ મ ટે [τ] =30 MPa છે .
Q.5 (a) Explain the following terms related to antifriction bearings. 04
(i) Rating life

(ii) Average life
(iii)Basic static capacity
(iv) Basic dynamic capacity
રશ્ન. ૫ (અ) એંરટફ્રીકશન બેરીંગન સાંદર્ઝમ ાં નીચેન પદો સમજાવો. ૧. રેટીંગ લ ઇફ ૨. સરેર શ લ ઇફ ૩. ૦૪
બેષ્ટઝક સ્ટ્ટેરટક ક્ષમત ૪. બેષ્ટઝક ડ ઇનેષ્ટમક ક્ષમત
(b) A hydraulic press is cap[able to produce 50 x 104 N maximum force. 04

Working pressure of fluid is 20 N/mm2. Determine the diameter of the
plunger operating the table. For the permissible stress of 100 N/mm2 for the
cast steel cylinder in which the plunger operates, find the suitable thickness
required.
5/6
(બ) એક િ ઇરિષ્ટલક રેસ જે 50 x 104 N મિત્તમ બળ ઉત્પન્ન કરવ સક્ષમ છે . રવ ષ્ટિનુાં વકીંગ ૦૪
દબ ણ 20 N/mm છે . ટેબલ ચલ વત પ્લાંજરનો વ્ય સ શોધો. જે મ પ્લાંજર ચ લે છે તે ક સ્ટ્ટ
2
આયઝન ષ્ટસલીંડર મ ટે પમીષ્ટસબલ સ્ટ્રેસ 100 N/mm2 િોય તો જોઇતી યોગ્ય જાડ ઇ શોધો.
(c) A cylinder with 150 mm inside diameter and 15 mm plate thickness is 03

subjected to internal pressure of 5 N/mm2. Determine:
(i) Hoop stress

(ii) Longitudinal stress
(iii)Maximum shear stress in the cylinder.
(ક) એક ષ્ટસલીંડર જે નો અાંદરનો વ્ય સ ૧૫૦ ષ્ટમષ્ટમ અને જાડ ઇ ૧૫ ષ્ટમષ્ટમ જે ઇંટનઝલ દબ ણ ૫ ૦૩
ન્યુટન/ષ્ટમષ્ટમ અનુર્વે છે . શોધો. ૧. િૂ પ સ્ટ્રેસ ૨. લૉષ્ટન્જટ્યુડીનલ સ્ટ્રેસ ૩. ષ્ટસલીંડરમ મહ્ત્ત્તમ
2
શીયર સ્ટ્રેસ.
(d) State the factors to be considered while selecting antifriction bearings. 03
(ડ) એંરટફ્રીક્શન બેરીંગન પસાંદગી દરષ્ટમય ન ધ્ય નમ ાં લેવ ત પરરબળો જણ વો. ૦૩
************
6/6


Subject Name: MANUFACTURING ENGINEERING-III
Instructions:

Q.1 Answer any seven out of ten. દશમ ાંથી કોઈ પણ સ ત ન જવ બ આપો. 14
1. Define Machine Tool.
૧. મશીન ટૂલની વ્ય ખ્ય આપો.
2. Define Cutting Speed & Depth of Cut with respect to turning operation.
૨. ટનીંગ પ્રક્રિય ની સ પેક્ષમ ાં કટીંગ સ્પીડ અને ડેપ્થ ઑફ કટની વ્ય ખ્ય આપો.
3. List names of bonding materials for grinding wheel.

૩. ગ્ર ઈન્ડીંગ વ્હીલ મ ટે વપર ત બોન્ડીંગ મક્રટક્રરયલન ન મ આપો.
4. State meaning of “51A36L5V23”.

૪. “51A36L5V23” નો અથથ લખો.
5. Name different gear forming & gear generating methods.

૫. જુ દી જુ દી ગીયર ફોમીંગ અને ગીયર જનરેટીંગ મેથડન ન મ આપો.
6. State the different methods of thread production.

૬. થ્રેડ પ્રોડકશન ની વવવધ પદ્ધવતઓન ન મ આપો.
7. Write the names of various broaching methods.

૭. જુ દી જુ દી બ્રોચીંગ પદ્ધવતઓન ન મ આપો.
8. Write four names of any Special Purpose Machines.

૮. કોઈ પણ ચ ર સ્પેવશયલ પરપઝ મશીનન ન મ લખો.
9. Write the purpose of “Die Electric Liquid ” used in EDM.

૯. EDM પ્રક્રિય મ ાં “ડ ઈ ઇલેવરિક લીકવીડ” ની જરૂક્રરય તો જણ વો.
10. State the applications of Ultrasonic Machining.

૧૦. અલ્ટ્િ સોવનક મશીનીંગની ઉપયોગીત ઓ જણ વો.
Q.2 (a) Explain the cutting action of grinding wheel. 03
પ્રશ્ન. ર (અ) ગ્ર ઈન્ડીંગ વ્હીલની કટીંગ પ્રક્રિય સમજાવો. ૦૩
Page 1 of 3
OR
(a) List different types of grinding wheels. 03
(અ) વવવધ પ્રક રન ગ્ર ઈન્ડીંગ વ્હીલન ન મ આપો. ૦૩
(b) Explain the terms “Loading” & “Glazing” related to grinding operation. 03
(બ) ગ્ર ઈન્ડીંગ પ્રક્રિય સ થે સાંબવધત પદો “લોડીંગ” અને “ગ્લેઝીંગ” સમજાવો. ૦૩
OR
(b) Write the difference between Dressing & Trueing. 03
(બ) ડ્રેસસાંગ અને ટૃઈંગ નો તફ વત લખો. ૦૩
Explain the working principle of cylindrical grinder with its constructional

(c) 04
features
(ક) સીલીન્ડ્રીકલ ગ્ર ઈન્ડર નો ક યથ વસદ્ધ ાંત તેની રચન સ થે સમજાવો. ૦૪
OR
(c) Explain Centerless Grinding with its line diagram. 04
(ક) સેન્ટરલેસ ગ્ર ઈન્ડીંગ રેખીય આકૃવતની મદદથી સમજાવો. ૦૪
(d) List different surface finishing operations & explain any one in brief. 04
(ડ) વવવધ સરફેસ ફીનીશીંગ પ્રક્રિય ઓની ય દી બન વી કોઈ પણ એક ટૂાંકમ ાં સમજાવો. ૦૪
OR
(d) State the important factors considered in the selection of grinding wheel. 04
(ડ) ગ્ર ઈન્ડીંગ વ્હીલની પસાંદગી મ ટેન મહત્ત્વન પક્રરબળો જણ વો. ૦૪
Q.3 (a) Compare gear forming & gear generating process. 03

પ્રશ્ન. 3 (અ) ગીયર ફોમીંગ અને ગીયર જનરેટીંગ પ્રક્રિય સરખ વો. ૦૩
OR
(a) Compare gear milling & gear broaching process. 03
(અ) ગીયર મીલીંગ અને ગીયર બ્રોચીંગ પ્રક્રિય ની તુલન કરો. ૦૩
(b) List gear-finishing processes and explain gear shaving. 03

(બ) ગીયર ફીનીશીંગ પ્રક્રિય ઓની ય દી બન વો અને ગીયર શેવીંગ સમજાવો. ૦૩
OR
Explain the need of gear finishing and mention which elements of gear can be
(b) 03
controlled with gear finishing operation.
ગીયર ફીનીશીંગની જરૂક્રરય ત જણ વો તથ ગીયર ફીનીશીંગ દ્વ ર ગીયરન રય ાં ઘટકો ને વનયાંવિત
(બ) ૦૩
કરી શક ય તે જણ વો॰
(c) Explain the gear shaping process with neat sketch. 04

(ક) ગીયર શેપીંગ પ્રક્રિય સ્વચ્છ આકૃવત સ થે સમજાવો. ૦૪
OR
(c) Explain gear hobbing process with neat sketch. 04
(ક) ગીયર હોબીંગ પ્રક્રિય સ્વચ્છ આકૃવત સ થે સમજાવો ૦૪
(d) Explain thread milling process. 04

(ડ) થ્રેડ મીલીંગ પ્રક્રિય સમજાવો. ૦૪
OR
(d) Explain thread rolling process. 04
Page 2 of 3
(ડ) થ્રેડ રોલીંગ પ્રક્રિય સમજાવો. ૦૪
Differentiate between Standard Machine Tools & Special Purpose Machine

(a) 03
Q.4 Tools
પ્રશ્ન. ૪ (અ) સ્ટ ન્ડડથ મશીન ટૂલ અને સ્પેવશયલ પરપઝ મશીન ટૂલ વચ્ચેનો તફ વત લખો. ૦૩
OR
(a) Give the specifications of Jig Boring Machine. 03
(અ) જીગ બોરીંગ મશીનન સ્પેશીફીકેશન આપો। ૦૩
(b) Explain the merits & demerits of thread milling & thread rolling. 04
(બ) થ્રેડ મીલીંગ અને થ્રેડ રોલીંગ ન ફ યદ અને ગેરફ યદ સમજાવો. ૦૪
OR
(b) Explain thread chasing operation with neat sketch. 04
(બ) થ્રેડ ચેઝીંગ પ્રક્રિય સ્વચ્છ આકૃવત સ થે સમજાવો. ૦૪
(c) Explain the Abrasive Jet Machining with neat sketch. 07

(ક) એબ્રેસીવ જે ટ મશીનીંગ સ્વચ્છ આકૃવત સ થે સમજાવો ૦૭
Q.5 (a) Draw neat sketch of Broach Tool. 04

પ્રશ્ન. ૫ (અ) બ્રોચ ટૂલની સ્વચ્છ આકૃવત દોરો. ૦૪
With the help of neat sketch explain the working principle of Electro Chemical
(b) 04
Machining.
(બ) સ્વચ્છ આકૃવતની મદદથી ઈલેરિો કેમીકલ મશીનીંગ નો ક યથ વસદ્ધ ાંત સમજાવો. ૦૪
(c) Compare Special Purpose Machines (SPM) with other Automats. 03

(ક) સ્પેવશયલ પરપઝ મશીનની બીજા ઓટોમેટ્સ સ થે સરખ મણી કરો. ૦૩
(d) State the reasons for the development of Non-Conventional machining methods. 03
(ડ) નોન-કન્વેન્શનલ મશીનીંગની રીતોન વવક સન ક રણો જણ વો. ૦૩
************
Page 3 of 3


Instructions:

1. Give definition of machine tools.
૧. મશીન ટૂલ ની વ્ય ખ્ય આપો.
2. Define depth of cut and metal removal rate with respect to turning.
૨. ટર્નિંગ ની સ પેક્ષમ ાં ડેપ્થ ઓફ કટ અને મેટલ રીમૂવલ રેટ ની વ્ય ખ્ય આપો.
3. Explain loading of grinding wheel.
૩. ગ્ર ઇન્ડીંગ વ્હીલ મ ટે લોડીંગ એટલે શુ?
4. State any four properties of abrasive material.
૪. એબ્રેસીવ મટેરીયલ્સ ન કોઇ પણ ચ ર ગુણધમો લખો.
5. Why gears are being finished?
૫. ગીયસસ ને શ મ ટે ફફનીશ્ડ કરવ મ આવે છે ?
૬. થ્રેડ(આાંટ ) બન વવ ની વવવવધ પધ્ધવતઓ જણ વો.
7. Draw different shapes that can be produced by internal broaching process.
૭. ઈન્ટરનલ બ્રોચચાંગ પ્રફિય વડે બન વી શક ત વવવવધ આક રો દોરો.
8. Explain the term “special purpose machine”.
૮. “સ્પેશીયલ પરપઝ મશીન” શબ્દ સમજાવો.
9. State types of transfer machine.
૯. ટ્ર ન્સફર મશીન ન પ્રક રો જણ વો.
10. Write the purpose of “die electric liquid” used in EDM.
૧૦. ઈ.ડી.એમ. મ ાં વપર ત ડ ઈઇલેવરટ્રક પ્રવ હી ન હેતુઓ લખો.
Q.2 (a) Explain centre less grinding with line diagram. 03

પ્રશ્ન. ર (અ) સેંન્ટર લેસ ગ્ર ઇન્ડીંગ રેખીય આિુતી ની મદદ થી સમજાવો. ૦૩
OR
(a) State the advantages of grinding as a machining process. 03
(અ) મશીનીંગ પ્રફિય તરીકે ગ્ર ઈંન્ડીગ ન ફ યદ ઓ જણ વો.. ૦૩
(b) Explain with sketch self- sharpening process of grinding wheel. 03
(બ) આિૃવત ની મદદ થી ગ્ર ઈન્ડીંગ વ્હીલ નો સ્વ-વતક્ષ્ણત નો ગુણધમસ સમજાવો. ૦૩
OR
1/3
(b) State the needs for balancing grinding wheel. 03
(બ) ગ્ર ઇન્ડીંગ વ્હીલ ને બેલેન્સ કરવ ની જરૂરીય તો જણ વો. ૦૩
(c) Explain nomenclature method of grinding wheel. 04
(ક) ગ્ર ઇન્ડીંગ વ્હીલ ની ન મકરણ રીત સમજાવો. ૦૪
OR
(c) Give the name and function of bonding materials used for grinding wheel. 04
(ક) ગ્ર ઇન્ડીંગ વ્હીલ ન બોંડડાંગ મટેફરઅલન ન મ અને તેન ક યો લખો. ૦૪
(d) List the finishing operations and explain any one in brief. 04
(ડ) ફીનીશીંગ ઓપરેશન ની ય દી બન વી કોઇ પણ એક વવસ્ત ર પૂવસક સમજાવો. ૦૪
OR
(d) Differentiate between generating and forming process. 04
(ડ) ફોર્મિંગ અને જનરેડટાંગ પધ્ધવત વચ્ચે નો તફ વત આપો. ૦૪
Q.3 (a) “Gear sharpening is generating process”- Justify the statement. 03

પ્રશ્ન. 3 (અ) “ગીયર શેપીંગ એ જનરેટીંગ પ્રફિય છે ”- વ રય સમજાવો. ૦૩
OR
(a) Explain in brief, gear shaving process. 03
(અ) ગીયર શેવીંગ પ્રફિય વવસ્ત ર થી સમજાવો. ૦૩
(b) Compare gear milling and gear broaching process. 03
(બ) ગીયર મીલીંગ અને ગીયર બ્રોચચાંગ પ્રફિય ની તુલન કરો. ૦૩
OR
(b) Explain gear broaching process and list its merits and demerits. 03
(બ) ગીયર બ્રોચચાંગ પ્રફિય નુ વણસન કરી તેન ફ યદ અને મય સદ ઓ જણ વો. ૦૩
(c) Show the various elements of thread in the sketch of ‘V’ thread. 04
(ક) ‘વી’ થ્રેડ ની આિૃવત દોરી થ્રેડ ન વવવવધ ભ ગો બત વો. ૦૪
OR
(c) Explain merits and demerits of gear shaping process. 04
(ક) ગીયર શેપીંગ ફ યદ અને ગેરફ યદ વણસવો. ૦૪
(d) Explain- How hob cutter generates gear? 04
(ડ) હોબ કટર થી ગીયર કેવી રીતે જનરેટ થ ય છે ? – સમજાવો. ૦૪
OR
(d) Explain thread chasing operation with neat sketch. 04
(ડ) સ્વચ્છ આિૃવત ની મદદ થી થ્રેડ ચેઝીંગ ઓપેરશન સમજાવો. ૦૪
Q.4 (a) Explain thread cutting by die head. 03

પ્રશ્ન. ૪ (અ) ડ ય હેડ થી થ્રેડ ક પવ ની રીત સમજાવો. ૦૩
OR
(a) Explain single column jig boring machine with line diagram. 03
(અ) રેખીય આિૃવત ની મદદ થી સીંગલ કોલમ જીગ બોરીંગ મશીન સમજાવો. ૦૩
(b) Explain merits and demerits of thread milling and thread rolling. 04
(બ) થ્રેડ મીલીંગ અને થ્રેડ રોલીંગ ન ફ યદ અને ગેરફ યદ જણ વો. ૦૪
OR
(b) Explain vertical broaching machine with line diagram. 04
(બ) રેખીય આિૃવત ની મદદ થી વટીકલ બ્રોચીંગ મશીન સમજાવો. ૦૪
(c) Write in brief about factor affecting constructional design of SPMs. 07
2/3
(ક) SPMs ની બાંધ રણીય રચન પર અસર કરત ઘટકો વવષે ટૂાંક મ ાં લખો. ૦૭
Q.5 (a) Describe with a neat sketch the working principle of ultrasonic machining. 04
પ્રશ્ન. ૫ (અ) સ્વચ્છ આિૃવત ની મદદ થી અલ્ટ્ર સોવનક મશીનીંગ નો વસધ્ધ ાંત વણૅવો. ૦૪
(b) Explain abrasive jet machining with neat sketch. 04
(બ) સ્વચ્છ આિૃવત ની મદદ થી એબ્રેસીવ જે ટ મશીનીંગ સમજાવો. ૦૪
(c) Classify non conventional methods of machining. 03
(ક) નોન કન્વેન્સનલ મશીનીંગ પ્રફિય ઓ નુ વગીકરણ કરો. ૦૩
(d) Write materials and their properties used for MEMS manufacturing. 03
(ડ) MEMSમ ાં વપર ત મટેરીયલ અને તેન ગુણધમો લખો. ૦૩
************
3/3

Instructions:

1. Draw a neat sketch of single point cutting tool showing its geometry.
૧. સસિંગલ પોઇન્ટ કટીંગ ટુલ તેની જોમેટ્રી સ થે સ્વચ્છ આક્રુસતસહ દોરો.
2. Define: Depth of cut & Metal removal rate
૨. ડેપ્થ ઓફ કટ અને મેટલ રીમુવલ રે ટની વ્ય ખ્ય આપો.
3. State meaning of “51A 40 M7 V25”.
૩. “51A 40 M7 V25” નો અથથ લખો.
4. List different types of gears.
૪. ગીયસથન પ્રક રની ય દી બન વો.
૫. થ્રેડ પ્રોડક્શનની સવસવધ પધ્ધસતઓ જણ વો.
6. Define: Single start thread & Multi start thread
૬. સીંગલ સ્ટ ટથ થ્રેડ અને મલ્ટી સ્ટ ટથ થ્રેડની વ્ય ખ્ય આપો.
7. List types of broaching machines.
૭. બ્રોચીંગ મશીનન પ્રક રની ય દી બન વો.
8. Define: Surface broaching
૮. સરફેશ બ્રોચીંગની વ્ય ખ્ય આપો.
9. State the need of special purpose machine.
૯. સ્પેશીયલ પપથઝ મશીનની જરૂરરય ત જણ વો.
10. Write the working principle of broaching.
૧૦. બ્રોચીંગનો ક યથક રી સસદ્ ત
ાં લખો.
Q.2 (a) Write short note on centerless grinding. 03

પ્રશ્ન. ર (અ) સેન્ટરલેસ ગ્ર ઇન્ડીંગ સવષે ટાંક નોંધ લખો. ૦૩
OR
(a) Write short note on profile grinding. 03
(અ) પ્રોફ ઇલ ગ્ર ઇન્ડીંગ સવષે ટાંક નોંધ લખો. ૦૩
(b) Compare honing, lapping and superfinishing processes. 03
(બ) હોનીંગ, લેપીંગ અને સુપરફીનીશીંગ પ્રરિય ઓ સરખ વો. ૦૩
OR
(b) Explain types of grinding wheel. 03
1/3
(બ) સવસવધ પ્રક રન ગ્ર ઇન્ડીંગ વ્હીલ વણથવો. ૦૩
(c) Explain honing process with neat sketch. 04
(ક) હોનીંગ પ્રરિય આક્રુસતસહ વણથવો. ૦૪
OR
(c) Explain lapping process with neat sketch. 04
(ક) લેપીંગ પ્રરિય આક્રુસતસહ વણથવો. ૦૪
(d) Write short note on loading and glazing. 04
(ડ) લોડીંગ અને ગ્લેઝીંગ સવષે ટાંક નોંધ લખો. ૦૪
OR
(d) Write short note on trueing and dressing. 04
(ડ) ટ્રુઇંગ અને ડ્રેસીંગ સવષે ટાંક નોંધ લખો. ૦૪
Q.3 (a) Compare gear generating & gear forming process. 03

પ્રશ્ન. 3 (અ) ગીયર જનરે ટીંગ અને ગીયર ફોમીંગ પ્રરિય સરખ વો. ૦૩
OR
(a) Explain working principle of gear shaping with neat sketch. 03
(અ) ગીયર શેપીંગનો ક યથક રી સસદ્ ત ાં સ્વચ્છ આક્રુસતસહ વણથવો. ૦૩
(b) Explain gear hobbing with neat sketch. 03
(બ) ગીયર હોબીંગ સ્વચ્છ આક્રુસતસહ વણથવો. ૦૩
OR
(b) Explain gear milling process. 03
(બ) ગીયર મીલીંગ પ્રરિય વણથવો. ૦૩
(c) List gear finishing processes and explain gear shaving. 04
(ક) ગીયર ફીનીશીંગ પ્રરિય ઓની ય દી આપો અને ગીયર શેવીંગ વણથવો. ૦૪
OR
(c) Classify various methods for gear production. 04
(ક) ગીયર પ્રોડક્શનની સવસવધ પધ્ધસતઓનુ ાં વગીકરણ કરો. ૦૪
(d) Explain thread milling process. 04
(ડ) થ્રેડ મીલીંગ પ્રરિય વણથવો. ૦૪
OR
(d) Explain thread rolling process. 04
(ડ) થ્રેડ રોલીંગ પ્રરિય વણથવો. ૦૪
Q.4 (a) Compare conventional and non-conventional machining methods. 03

પ્રશ્ન. ૪ (અ) કન્વેન્શનલ અને નોન-કન્વેન્શનલ મશીનીંગ પદ્સતઓ સરખ વો. ૦૩
OR
(a) Explain Electro-chemical machining (ECM) with neat sketch. 03
(અ) ઇલેક્ટ્રો-કેસમકલ મશીનીંગ (ECM) આક્રુસતસહ વણથવો. ૦૩
(b) Explain Laser beam machining with neat sketch. 04
(બ) લેસર બીમ મશીનીંગ સ્વચ્છ આક્રુસતસહ વણથવો. ૦૪
OR
(b) Explain Electron beam machining with neat sketch. 04
(બ) ઇલેક્ટ્રોન બીમ મશીનીંગ સ્વચ્છ આક્રુસતસહ વણથવો. ૦૪
(c) Explain Electro discharge machining (EDM) with neat sketch. 07
(ક) ઇલેક્ટ્રો રડસ્ચ ર્જ મશીનીંગ (EDM) સ્વચ્છ આક્રુસતસહ વણથવો. ૦૭
2/3
Q.5 (a) Explain horizontal & vertical broaching machine. 04
પ્રશ્ન. ૫ (અ) હોરીઝોન્ટલ અને વટીકલ બ્રોચીંગ મશીન વણથવો. ૦૪
(b) Write short note on thread chasing. 04
(બ) થ્રેડ ચેસીંગ સવષે ટાંક નોંધ લખો. ૦૪
(c) Explain self sharpening action of grinding wheel. 03
(ક) ગ્ર ઇન્ડીંગ વ્હીલની સેલ્ફ શ પથનીંગ એકશન વણથવો. ૦૩
(d) Differentiate between standard machine tools & special purpose machine 03
tools.
(ડ) સ્ટ ન્ડડથ મશીન ટલ અને સ્પેસશયલ પપથઝ મશીન ટલ વચ્ચેનો તફ વત લખો. ૦૩
************
3/3


Instructions:
Q.1 Answer any seven out of ten. દશમ થાં ી કોઇપણ સ તન જવ બ આપો. 14
1. Define Depth of Cut and Material Removal Rate.
૧. ડેપ્થ ઓફ કટ અને મટટટિયલ િીમુવલ િે ટ ની વ્ય ખ્ય આપો.
2. State properties of abrasive material
૨. અબ્રેસીવ મટટટિયલ ન ગુણધમો લખો .
3. What is need for gear finishing process?
૩. ગિયિ ફીનીશીંિ પ્રટિય ની જરૂટિય ત શુ ાં છે ?
4. Enlist different types of Threads.
૪. જુદ જુદ પ્રક િ ન થ્રેડ ની ય દી બન વો.
5. Enlist application of Broaching.
૫. બ્રોગ િંિ પ્રટિય ન ઉપયોિો લખો.
6. State the need of Special Purpose Machine.
૬. સ્પેશશઅલ પ્રપઝ મશીન ની જરૂટિય ત શ મ ટે છે તે લખો.
7. Define : Lithography
૭. વ્ય ખ્ય આપો.:લીથો ગ્ર ફી
8. Why dielectric fluid is used?
૮. ડ ઈઇલેક્ટ્રિક ફ્લુયડ નો શુ ાં ઉપયોિ છે ?
9. Briefly describe Pull Broaching
૯. પુલ બ્રોગ િંિ ને ટાંક મ ાં વણણવો.
10. What is Glazing?
૧૦. ગ્લેઝીંિ અટેલે શુ?ાં
Q.2 (a) Explain cutting action in grinding wheel. 03
પ્રશ્ન. ર (અ) ગ્ર ઈન્ડીંિ વ્હીલની કટટિંિ એરશન સમજાવો. ૦૩

OR
(a) Write a short note on Honing Process. 03
(અ) હોનીિ પ્રટિય પિ ટાંક નોંધ લખો. ૦૩
(b) Explain nomenclature of grinding wheel mark with WA 100 M5 V25. 03
(બ) WA 100 M5 V25.કોડ ન મકિણ વ ળ ગ્ર ઈન્ડીંિ વ્હીલ ને સમજાવો. ૦૩
1/3
OR
(b) Write difference between Dressing and Truing. 03
(બ) ડ્રેશસિંિ અને ટ્રુઈંિ નો તફ વત લખો. ૦૩

(c) Explain Cylindrical Grinder Machine with neat sketch. 04
(ક) સ્વચ્છ આકૃશત સ થે શસગલન્ડિીકલ ગ્ર ઇન્ડિ મશીન સમજાવો ૦૪
OR
(c) Explain Tool and Cutter Grinder with neat sketch. 04
(ક) સ્વચ્છ આકૃશત સ થે ટુલ અને કટિ ગ્ર ઇન્ડિ મશીન સમજાવો. ૦૪
(d) State the function of Bonding materials in grinding wheel. 04
(ડ) ગ્ર ઈન્ડીંિ વ્હીલ મ ટે બોન્ડીંિ મટટટિયલ નુ ાં ક યણ જણ વો. ૦૪

OR
(d) List various abrasive material used in the grinding wheel. 04
(ડ) ગ્ર ઈન્ડીંિ વ્હીલ મ ટે વપિ ત અબ્રેસીવ મટટટિયલ ની ય દી લખો. ૦૪
Q.3 (a) Give difference between Gear Forming and Gear Generating. 03
પ્રશ્ન. 3 (અ) ગિયિ ફોશમિંિ અને ગિયિ જનિે ટીંિ નો તફ વત લખો. ૦૩
OR
(a) Classify Gear Finishing Process. 03
(અ) ગિયિ ફીનીશીંિ પ્રટિય નુ ાં વિીકિણ આપો. ૦૩
(b) Explain Thread Rolling Process. 03
(બ) થ્રેડ િોગલિંિ પ્રટિય વણણવો. ૦૩

OR
(b) Describe Thread Chasing operation with neat sketch 03
(બ) સ્વચ્છ આકૃશત સ થે થ્રેડ ેગઝિંિ પ્રટિય વણણવો. ૦૩
(c) Explain Gear shaping process with neat sketch. 04
(ક) ગિયિ શેપીન્િ પ્રટિય સ્વચ્છ આકૃશત સ થે સમજાવો. ૦૪
OR
(c) Describe Gear Milling Process with neat sketch. 04
(ક) ગિયિ મીલીંિ પ્રટિય સ્વચ્છ આકૃશત સ થે સમજાવો. ૦૪
(d) Write short note on Ultrasonic machining Process. 04
(ડ) અલ્ટ્િ સોશનક મશીનીંિ પ્રટિય પિ ટાંક નોંધ લખો. ૦૪
OR
(d) Explains Plasma Arc Machining Process. 04
(ડ) પ્લ સમ ાં આકણ મશીનીંિ પ્રટિય વણણવો. ૦૪
Q.4 (a) Briefly explain chemical vapor deposition process. 03
પ્રશ્ન. ૪ (અ) કેશમકલ વેપિ ડીપોઝીશન પ્રટિય ટાંક મ ાં વણણવો. ૦૩

OR
(a) Explain need for Micro Electro- Mechanical Systems. 03
(અ) મ ઈિો ઇલેરિો મીકેનકલ સીસ્ટમ ની જરૂટિય ત વણણવો. ૦૩
(b) Describe Electro Chemical Machining (ECM) Process. 04
(બ) ઇલેરિો કેશમકલ મશીનીંિ પ્રટિય વણણવો. ૦૪
2/3
OR
(b) Write Advantages and Disadvantages of Nonconventional Machining 04
Process.
(બ) નોન કન્વેન્શનલ મશીનીંિ પ્રટિય ન ફ યદ અને િેિ ફ યદ લખો. ૦૪
(c) Give classification of Nonconventional Machining Process and shortly 07
explain Abrasive Jet Machining (AJM) Process.
(ક) નોન કન્વેન્શનલ મશીનીંિ પ્રટિય નુ ાં વિીકિણ આપો અને અબ્રેસીવ જેટ ૦૭
મશીનીંિ પ્રટિય ટાંક મ ાં વણણવો.
Q.5 (a) Draw a neat sketch of Broach Tool. 04
પ્રશ્ન. ૫ (અ) બ્રો ટુલ ની સ્વચ્છ આકૃશત દોિો. ૦૪

(b) Explain Thread Milling Process in short. 04
(બ) થ્રેડ મીલીંિ પ્રટિય ટાંકમ ાં વણણવો. ૦૪
(c) Draw Single Point Cutting Tool with neat sketch. 03
(ક) શસિંિલ પોઈન્ટ કટટિંિ ટુલ ની સ્વચ્છ આકૃશત દોિો. ૦૩

(d) Explain Grinding Wheel balancing. 03
(ડ) ગ્ર ઈન્ડીંિ વ્હીલ બેલ નન્સિંિ વણણવો. ૦૩
************
3/3


Subject Name: Industrial Engineering
Instructions:

1. Draw and state any two symbols of OPC.
૧. OPC મ ાં વપર તી કોઈપણ બે સાંજ્ઞ દોરો અને જણ વો.
2. State and draw any four Symbols of Therbligs .
૨. કોઈપણ ચ ર થબબલીગ સાંજ્ઞ દોરી ને જણ વો.
3. Define SQC. List any three tools of SQC.
૩. SQCની વ્ય ખ્ય આપો. SQC ન કોઇ પણ ત્રણ ટૂલ્સ ની ય દી આપો.
4. Write names of any four Material handling equipments.
૪. મટીરીયલ હેંડલલાંગ ન કોઈ પણ ચ ર સ ધનો ન ન મ લખો.
5. What is Producer’s risk?
૫. ઉત્પ દક નાં જોખમ એટ્લે શ?ાં
6. For Observations 5, 7, 8, 3, 4, 6, 4, 7 calculate Mean and Median.
૬. અવલોકનો 5, 7, 8, 3, 4, 6, 4, 7 મ ટે મધ્યક અને મધ્યસ્થ ની ગણતરી કરો.
7. State factors affecting Reliability.
૭. રીલ એબીલીટી ને અસરકત બ પરીબળો જણ વો.
8. Define Performance rating.
૮. પરફોમબન્સરેટીંગ ની વ્ય ખ્ય આપો.
9. State four factors influencing Productivity.
૯. ઉત્પ દકત ને અસરકત બ કોઈપણ ચ ર પરીબળો જણ વો.
10 List any four charts used in Method study.
૧૦ મેથડસ્ટડી મ ાં વપર ત કોઈપણ ચ ર ચ ટબ ની ય દી આપો.
Q.2 (a) Define Industrial Engineering and state its objectives. 03

પ્રશ્ન. ર (અ) ઇન્ડસ્રીયલ એંજજન્યરીંગ ની વ્ય ખ્ય આપો તથ તેન હેતઓ જણ વો. ૦૩
OR
(a) List and draw standard symbols used in FPC. 03
(અ) FPC મ ાં વપર તી પ્રમ ણીત સાંજ્ઞ દોરો તથ તેની ય દી આપો. ૦૩
(b) Define Method study and list its procedure step by step. 03
(બ) મેથડસ્ટડી ની વ્ય ખ્ય આપો તથ તેની પ્રોસીજર ન પગથીય લખો. ૦૩
1/3
OR
(b) Define Work measurement and list its procedure step by step. 03
(બ) વકબ મેજરમેંટ ની વ્ય ખ્ય આપો તથ તેની પ્રોસીજર ન પગથીય લખો. ૦૩
(c) Find out control limits for and R chart for given data =17.82 and 04
=0.85 , for sub group size of 5 A2=0.58, D3=0, D4=2.11
(ક) અને R ચ ટબ મ ટે આપેલ ડેટ મ ટે કાંરોલ લીમીટ શોધો. =17.82 અને સબગ્રપ ૦૪
સ ઈજ 5 મ ટે A2=0.58, D3=0, D4=2.11.
OR
(c) After inspection of 10 samples each of 120 items; 3,8,4,5,11,2,6,7,1,9 pieces 04
found defective. Find out control limits for appropriate chart.
(ક) 10 સેમ્પલ કે જે દરેક 120 આઈટમ ન છે તેમ થી ; 3,8,4,5,11,2,6,7,1,9 ખ મીયક્ત મળેછે. ૦૪
યોગ્ય ચ ટબ મ ટેની કાંરોલ લીમીટ શોધો.
(d) Define term plant layout. Describe any one type of plant layout with sketch. 04
(ડ) પ્લ ન્ટ લેઆઉટ ની વ્ય ખ્ય આપો. કોઈ પણ એક પ્લ ન્ટ લેઆઉટ આકૃજત દોરી ને સમજાવો. ૦૪
OR
(d) How Material handling system is important in industries? 04
(ડ) ઉધ્યોગ મ ાં મ લ સમ ન હેરફેર મ ટે ની પ્રણ લી નાં શાં મહત્વ છે ? ૦૪
Q.3 (a) Explain procedure to calculate Standard time. 03

પ્રશ્ન. 3 (અ) પ્રમ ણભત સમય નક્કી કરવ મ ટે ની રીત સમજાવો. ૦૩
OR
(a) Calculate Standard time for following data. 03
(1) Observed time 8.5 minutes
(2) Rating 90%
(3) Overall allowances=15%of Basic time.
(અ) નીચે આપેલ ડેટ મ ટે પ્રમ ણીત સમય શોધો. ૦૩
(1) અવલોકકત સમય 8.5 મીનીટ
(2) રેટીંગ 90%
(3) બધ જ એલ વન્સ=મૂળભૂત ટ ઈમ ન 15%
(b) Draw the Double sampling plan for N=500, n1=32, n2=32, a1=2, a2=6, r1=5, 03
r2=7.
(બ) ડબલ સેમ્પલીંગ પ્લ ન N=500, n1=32, n2=32, a1=2, a2=6, r1=5, r2=7 મ ટે દોરો. ૦૩
OR
(b) Define acceptance Sampling and explain any one sampling plan. 03
(બ) એસેપ્ટન્સ સેમ્પલીંગ ની વ્ય ખ્ય આપો. તથ કોઈ પણ એક સેમ્પલીંગ પ્લ ન સમજાવો. ૦૩
(c) Differentiate Crono cycle graph and cycle graph. 04
(ક) ક્રોનો સ ઇકલ ગ્ર ફ તથ સ ઇકલ ગ્ર ફ વચ્ચે ન તફ વત આપો. ૦૪
OR
(c) Explain in brief Man and Machine chart with its significance. 04
(ક) મેન અને મશીન ચ ટબ તેન મહત્વ સ થે સમજાવો. ૦૪
(d) Define any four work element. 04
(ડ) કોઈપણ ચ ર ક યબઘટકો વ્ય ખ્ય જયત કરો. ૦૪
OR
(d) Write short note on Work sampling. 04
(ડ) વકબ સેમ્પલીંગ પર ટૂાંક નોંધ લખો. ૦૪
Q.4 (a) State the concept of Ergonomics. State its objectives and applications. 03
પ્રશ્ન. ૪ (અ) અરગોનોજમક્સ નો ખ્ય લ સમજાવો.તેન હેતઓ અને ઉપયોગ જણ વો. ૦૩
2/3
OR
(a) Explain Normal Working area and Maximum working area with sketch. 03
(અ) આકૃજત ની મદદ થી નોમબલ વર્કિંગ એરીય અને મહતમ વર્કિંગ એરીય સમજાવો. ૦૩
(b) Briefly explain role of ISO. 04
(બ) ISO નો રોલ ટૂાંક મ ાં સમજાવો. ૦૪
OR
(b) Explain the concept of Kaizen and list its applications. 04
(બ) ક ઇજન નો ખ્ય લ સમજાવો તથ તેની એપ્લીકેશન ની ય દી આપો. ૦૪
(c) Calculate the Mean and standard Deviation for following data. Also plot 07
Frequency Distribution Curve and Frequency polygon.
Marks Scored No of Students

0-9 7
10-19 8
20-29 10
30-39 36
40-49 12
50-59 17
60-69 10
(ક) મીન અને સ્ટ ન્ડડબ ડેવીએસન ની નીચે આપેલ ડેટ મ ટે ગણતરી કરો.તથ આવૃતી જવતરણ કવબ અને ૦૭
આવૃતી પોલીગોન દોરો.
Marks Scored No of Students
0-9 7
10-19 8
20-29 10
30-39 36
40-49 12
50-59 17
60-69 10
Q.5 (a) The upper specification limit of shaft Diameter is 30.20 mm and lower 04
specification limit is 30.00 mm. Mean diameter is 30.05mm and standard
deviation is 0.05mm. How many parts out of 400 will be accepted?
(for Z=3, Probability is 0.4987 and for Z= -1, probability is 0.3413)
પ્રશ્ન. ૫ (અ) શ ફ્ટ ન વ્ય સ ની અપર સ્પેસીકફકેશન લીમીટ 30.20 mm અને લોઅર સ્પેસીકફકેશન લીમીટ ૦૪
30.00 mm છે . મીન ડ ય મીટર 30.05mm અને સ્ટ ન્ડડબ ડેવીએસન 0.05mm છે . 400 મ થી
કેટલ ભ ગો સ્વીક રવ મ ાં આવશે.( Z=3 મ ટે ની સાંભ વન 0.4987 અને Z= -1 મ ટે ની
સાંભ વન 0.3413 છે .)
(b) Give Differences between Variable Chart and Attribute charts 04
(બ) વેરીબલ ચ ટબ અને એરીબ્યટ ચ ટબ વચ્ચેન તફ વત આપો. ૦૪
(c) Explain the concept of Process capability. 03
(ક) પ્રોસેસ કેપેબીલીટી નો ખ્ય લ સમજાવો. ૦૩
(d) Draw the Normal Distribution Curve and list its characteristics. 03
(ડ) નોમબલ કડસ્રીબ્યશન કવબ દોરો તથ તેની લ ક્ષણીકત ઓ ની ય દી આપો. ૦૩
************
3/3

Subject Name: Industrial Engineering
Instructions:
Q-1 Attempt any seven. કોઇપણ સાતના જવાબ આપો. 14

(a) What is mean by kaizen? કાઈજન એટ્લે શ?
ું
(b) What is consumer’s risk? કંજ્યુમર રરસ્ક એટલે શુ?ં
(c) Write any four name of material handling equipment.ગમે તે ચાર મટીરીયલ હેંડલીંગ સાધનો ના નામ લખો.
(d) The observations are 4,8,2,3,4,9,8,6 find mean .mode and median.આપેલ અવલોકનના મીન,મોડ અને
મેડીયન શોધો.
(e) Draw the pattern of trends and Stratification.ટ્રેંડ અને સ્ટ્રેટ્રીરિકેસનના પેટનન દોરો.
(f) Draw the therblig symbols for search, assemble, find and inspect, ના therblig symbols દોરો
(g) Name any four charts used in method study.મેથોડ સ્ટડી માં વપરાતા ચાર ચાટન ના નામ આપો.
(h) Name the types of Distribution curves and draw diagram of any one.ડીસ્ટ્સ્ટ્રબુસન કવન ના નામ જણાવી કોઇ
એક નો ડાયાગ્રામ દોરો
(i) The observation time is 20 min, rating factor is1,contingency allowances are 5%,
Find the standard time.આપેલ ડાટા પર થી સ્ટાંડડન સમય શોધો.
(j) What is reliability? રરલાયેબબલીટી એટલે શુ ં ?
Q -2
(a) Define productivity and explain methods to improve it. 3 marks
પ્રોડુક્ટીવવટી વવષે સમજવો અને તેને સુધારા લાવવાની પધ્ધવત સમજાવો. OR
(a) List and draw standard symbols used in F.P.C.
ફ્લો પ્રોસેસ ચાટન માં વપરાતા વસમ્બોલ ની યાદી આપો અને દોરો
(b) Explain the importance of ISO 9000 ISO 9000 નુ ં મહત્વ સમજાવો OR 3 marks
(b) Explain in brief TQM. TQM ટંક માં સમજાવો
(c) List the tools of SQC and explain any one in brief. SQC ના ટલ્સની યાદી આપો અને કોઈ એક ટંક માં
સમજાવો OR 04 marks
(c) Write a short note on Re-Engineering. રર એંજીયરીંગ વવષે ટંક નોંધ લખો.
(d) For the following data draw appropriate chart make conclusion. 04 marks
Sample no 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
sample size 100 200 200 300 150 250 100 200 200 200
defectives 4 6 5 8 3 7 4 5 3 6
ઉપર ના ડાટા પરથી યોગ્ય ચાટન દોરો અને મેક કંક્લુઝન
Q -3
(a) Define and state various techniques used in industrial engineering.ઈંડસ્ટ્રીયલ એંજીયરીંગ માં વપરાતી વવવવધ
ટેકનીક જણાવો. OR 3 marks
(a) State advantages and disadvantages of acceptance sampling.એસેપ્ટીંગ સેમ્પલીંગ ના િાયદા અને ગેરિાયદા
લખો.
(b) (b) Differentiate process layout and product layout w.r.t. plant layout.પ્રોસેસ લે આઉટ અને પ્રોડક્ટ લે આઉટ
ના તિાવત લખો. OR 3 marks
(b) Explain man and machine chart with an example.યોગ્ય ઉદારહણ થી મેન અને મશીન ચાટન સમજાવો.
(c) Write short note on SIMO chart. સીમો ચાટન વવષે ટંક નોંધ લખો. 4 marks
(c) Classify the wage plan, explain any one.વેજ પ્લાન નુ ં વગીકરન કરી કોઈ એક ટંક માં સમજાવો
(d) Find mean and standard deviation from given data in table. 4 marks
Class 1-5 6-10 11-15 16-20 21-25 26-30 31-35 36-40

frequency 5 10 14 22 13 10 5 3
ઉપર ના ડાટા પરથી મીન અને standard deviation શોધો.
Q-4
(a)Explain job enrichment, job satisfaction and job analysis. Job enrichment, job satisfaction and job analysis વવષે
સમજાવો OR 04 marks
(a) Explain in brief principles of statistical tolerencing. નો વસધ્ધાંત ટંક માં સમજાવો
(b) Explain single and double sampling plan with an example.ઉદારહણ સહ સમજાવો single and double
Sampling plan OR 03 marks
(b) Explain six sigma concept. વસક્સ સીગ્મા કંસેપ્ટ સમજાવો.
(c) Find out control chart limits for X-bar and R-chart, calculate std. deviation & process capability. 07 marks
Observations 1 2 3 4 5 6 7 8
X-bar 26.00 34.00 28.50 32.75 29.25 26.00 27.25 30.25
R 30 17 18 29 30 15 19 18
Q -5
(a) State relationship between industrial engg. And prosperity. 3 marks
ઈંડસ્ટ્રીયલ એંજીયરીંગ અને પ્રોસ્પેરીટી વચ્ચે નો સંબધં સમજવો
(b) List the tools of SQC and explain any one in brief. 4 marks
SQC ના ટલ્સ ની યાદી બનાવો અને કોઈ એક ટંક માં સમજાવો
(c) State the objectives of method study. 3 marks
મેથોડ સ્ટડી ના હેત ઓ લખો અને સમજાવો.
(d) What is standard time explain its importance. 4 marks
સ્ટાંડડન સમય શુ ં છે ? તેન ુ ં મહત્વ સમજાવો.

DIPLOMA ENGINEERING – SEMESTER – IV • EXAMINATION – WINTER - 2018
Subject Code: 3351904 Date: 01-12- 2018

Subject Name: INDUSTRIAL ENGINEERING
Instructions:
1. Sketch the signs of Repeat Activity and Alternative Processes.
૧. રીપીટ એક્ટીવીટી અને વૈકલ્પીક પ્રક્રિય ની સાંજ્ઞ ઓ દોરો.
2. State any four Therbligs with symbol, Abbreviation, Color code of each.
૨. કોઈ પણ ચ ર થબબલિગ ની સાંજ્ઞ ઓ, ટાંક ન મ અને કિર કોડ સ થે જણ વો.
3. State at least one material handling system of each class.
૩. દરેક વગબની ઓછમ ાં ઓછી એક મટીરીયિ હેંડલિાંગ સીસ્ટમ જણ વો.
4. Sketch the Symbols used in Two Handed Process Chart with name.
૪. લવવ-હસ્ત પ્રક્રિય આિેખ મ ાં વપર તી સાંજ્ઞ ઓ ન મ સલહત દોરો.
5. Define SQC. State any three SQC tools.
૫. SQC ની વ્ય ખ્ય આપો. કોઈપણ ત્રણ SQC ટલ્સ જણ વો.
6. Enlist pillars of TQM.
૬. TQM ન ાં સ્તાંભો ની ય દી બન વો.
7. Define Kaizen and Re engineering.
૭. ક ઈઝન અને રી- એન્જીનીયરીંગ ની વ્ય ખ્ય ઓ આપો.
8. Production rate needs to be 12 units an hour. The allowances assigned are
25%. If rating given is 80% for the activity. Find the time recorded for the
operator by rater.
૮. પ્રલત કિ ક ૧૨ નો ઉત્પ દન દર જરૂરી છે . ૨૫% છુ ટ્છ ટો આપવ મ ાં આવેિ છે . આ પ્રક્રિય મ ટે
૮૦% રેટીંગ અપ યેિ છે . ઓપરેટર મ ટે રેટરે નોંધેિ સમય શોધો.
9. Find median and mode for readings: 35,39,33,36,34,35,37,36.
૯. અવિોકનો ૩૫,૩૯,૩૩,૩૬,૩૪,૩૫,૩૭,૩૬ મ ટે મધ્યસ્થ અને બહુ િક શોધો.
10. State the types of distribution curves.
૧૦. લવતરણ વિો ન પ્રક રો જણ વો.
Q.2 (a) Define Industrial Engineering. State at least Six Techniques of Industrial 03
Engineering.
પ્રશ્ન. ર (અ) ઈન્જડસ્રીયિ એન્જીનીયરીંગ ની વ્ય ખ્ય િખો. ઈન્જડસ્રીયિ એન્જીનીયરીંગની ઓછ મ ાં ઓછી છ ૦૩
ટેક્નીક્સ જણ વો.
OR
(a) Define Industrial Engineering. State at least Five Objectives of Industrial 03
Engineering.
1/4
(અ) ઈન્જડસ્રીયિ એન્જીનીયરીંગ ની વ્ય ખ્ય િખો. ઈન્જડસ્રીયિ એન્જીનીયરીંગન ાં ઓછ મ ાં ઓછ પ ાંચ ૦૩
હેતુઓ જણ વો.
(b) Define Method Study. Describe its procedure step by step. 03
(બ) પવધલત અભ્ય સ ની વ્ય ખ્ય આપો. તેની રીત પગથીય વ ર વણબવો. ૦૩
OR
(b) State various recording techniques used in Work Study. 03
(બ) ક યબ અભ્ય સમ ાં ઉપયોગમ ાં િેવ તી લવલવધ નોંધણી ની ટેકલ્ નક્સ જણ વો. ૦૩
(c) Define the term Plant Layout. Enlist the Principles and characteristics of a 04
good plant layout.
(ક) પ્િ ન્જટ િે- આઉટ ની વ્ય ખ્ય આપો. તેન ાં લસધ્ધ ાંતો અને એક સ ર પ્િ ન્જટ િે- આઉટ ની ૦૪
િ ક્ષલણકત ઓની ય દી બન વો.
OR
(c) Define the term Plant Layout. State the types of Plant Layout. Discuss briefly 04
any one with neat sketch, advantages as well as limitations.
(ક) પ્િ ન્જટ િે- આઉટ ની વ્ય ખ્ય આપો. પ્િ ન્જટ િે- આઉટન ાં પ્રક રો જણ વો.કોઈ પણ એક પ્િ ન્જટ િે- ૦૪
આઉટ ની રેખ િુલત, ફ યદ અને મય બદ ઓ સ થે ટાંકમ ાં ચચ બ કરો.
(d) With neat sketch briefly describe various parts of real operating characteristic 04
curve.
(ડ) સ્પષ્ટ રેખ િુલત સ થે વ સ્તલવક ક ય બલન્જવત િ ક્ષલણકત વિન ાં લવલવધ ભ ગો ટાંકમ ાં વણબવો. ૦૪
OR
(d) For a lot of 3000 pistons, double sampling plan is to be applied as per 04
following details. Prepare the sampling plan.
Sample Sample Size (n) Acceptance no. (a) Rejection No. (r)
First 20 1 4
Second 20 4 5
(ડ) ૩૦૦૦ પીસ્ટ્ન મ ટે બેવડ લનદશબ આયોજનનો અમિ નીચેની લવગતે કરવ નો થ ય છે . લનદશબ ૦૪
આયોજન અાંક્રકત કરો.
લનદશબ લનદશબ મ પ (n) લસ્વક યબ અાંક (a) અલસ્વક યબ અાંક (r)
પ્રથમ ૨૦ ૧ ૪
લવવતીય ૨૦ ૪ ૫
Q.3 (a) Differentiate: OPC v/s FPC 03
પ્રશ્ન. 3 (અ) OPC અને FPC નો તફ વત િખો. ૦૩
OR
(a) Describe the symbols used in FPC with examples of each. 03
(અ) FPC મ ાં વપર તી સાંજ્ઞ ઓ દરેક્ન ાં ઉદ હરણ સ થે વણબવો. ૦૩
(b) Write a note on String Diagram with neat sketch and state its uses. 03
(બ) સ્પષ્ટ રેખ િુલત સ થે સ્રીંગ ડ ય ગ્ર મ લવશે નોંધ િખો અને તેની ઉપયોગીત જણ વો. ૦૩
OR
(b) Write a short note on Work Sampling. 03
(બ) વકબ સેમ્પલિાંગ ઉપર ટાંકી નોંધ િખો. ૦૩
(c) Define the term Reliability. Enlist factors affecting and improving reliability. 04
(ક) ભરોસ પ ત્રત ની વ્ય ખ્ય િખો. ભરોસ પ ત્રત ને અસરકત બ અને તેમ ાં સુધ ર મ ટે જરૂરી ૦૪
પરીબળો ની ય દી તૈય ર કરો.
OR
(c) Write short note on cycle chart 04
(d) State and briefly describe various types of allowances used in Time Study. 04
(ડ) ટ ઈમ સ્ટડી મ ાં આપવ મ ાં આવતી લવલવધ પ્રક રની છુ ટછ ટો જણ વો અને ટાંકમ ાં વણબવો. ૦૪
2/4
OR
(d) Differentiate between the methods of measuring time in Time Study. 04
(ડ) ટ ઈમ સ્ટડી મ ાં સમય મ પન ની પધ્ધલતઓ વચ્ચે નો તફ વત િખો. ૦૪
Q.4 (a) State the concept of JIT. Enlist factors affecting implementation of JIT. 03
પ્રશ્ન. ૪ (અ) JIT નો ખય િ જણ વો. JIT ન ાં અમિ ને અસરકત બ પરીબળોની ય દી બન વો. ૦૩
OR
(a) State the concept of Ergonomics. State its objectives and applications. 03
(અ) ઈગોનોલમક્સ નો ખય િ જણ વો. તેન ાં હેતુઓ અને ઉપયોગીત જણ વો. ૦૩
(b) Token coins are expected to have average weight of 19.5 gm and Standard 04
deviation be 0.5 gm. Calculate the number of token coins having weight
between 19.0gm and 20.5 gm in a lot of 500. For z=1, A= 0.3413; z=2
A=0.4772 ; z=3 A=0.4987
(બ) ટોકન કોઈન નુાં અપેલક્ષત સરેર સ વજન ૧૯.૫ ગ્ર મ અને પ્રમ લણત લવચિન ૦.૫ ગ્ર મ છે . ૦૪
૫૦૦ન ાં જથ્થ મ ાં ૧૯.૦ ગ્ર મ અને ૨૦.૫ ગ્ર મ ની વચ્ચે વજન ધર વત ાં ટોકન કોઈનની સાંખ્ય
ગણો. z=1 મ ટે A= 0.3413; z=2 મ ટે A=0.4772 ; z=3 મ ટે A=0.4987
OR
(b) Calculate Median and Standard Deviation for given frequency distribution: 04
Class 0-10 10-20 20-30 30-40 40-50

Frequency 13 7 8 12 10
(બ) આપેિ આવ્રુલત લવતરણ મ ટે મધ્યસ્થ અને પ્રમ લણત લવચિન ગણો. ૦૪
વગબ ૦-૧૦ ૧૦-૨૦ ૨૦-૩૦ ૩૦-૪૦ ૪૦-૫૦
આવ્રુલત ૧૩ ૭ ૮ ૧૨ ૧૦
(c) Draw Suitable Chart for the information given below showing various 07
calculations. Also give your comments on the results:
Sample 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Sample size 200 200 100 300 200 100 250 200 200 150
Defectives 6 3 4 8 5 5 6 6 5 3
(ક) નીચે આપેિ મ લહતી મ ટે જરુરી ગણતરીઓ દશ બવી યોગ્ય ચ ટબ દોરો. પક્રરણ મો ઉપર તમ રી ૦૭
ટીપ્પણી કરો.
સેમ્પિ ૧ ૨ ૩ ૪ ૫ ૬ ૭ ૮ ૯ ૧૦
સેમ્પિનુ મ પ ૨૦૦ ૨૦૦ ૧૦૦ ૩૦૦ ૨૦૦ ૧૦૦ ૨૫૦ ૨૦૦ ૨૦૦ ૧૫૦
ખ મીયુક્ત ૬ ૩ ૪ ૮ ૫ ૫ ૬ ૬ ૫ ૩
Q.5 (a) Calculate control limits and process capability for given data: 04
Sample 1 2 3 4 5 6 7 8
Mean 26.00 34.00 28.5 32.75 29.25 26.00 27.25 30.00
Range 30 17 18 23 30 15 19 18
A2= 0.73, D4=2.28, D3=0, d2=0.259
3/4
પ્રશ્ન. ૫ (અ) આપેિ મ લહતી મ ટે કાંરોિ લિલમટ્સ અને પ્રોસેસ કેપેબીિીટી ગણો. ૦૪
સેમ્પિ ૧ ૨ ૩ ૪ ૫ ૬ ૭ ૮
મધ્યક ૨૬.00 ૩૪.૦૦ ૨૮.૫ ૩૨.૭૫ ૨૯.૨૫ ૨૬.૦૦ ૨૭.૨૫ ૩૦.૦૦
લવસ્ત ર ૩૦ ૧૭ ૧૮ ૨૩ ૩૦ ૧૫ ૧૯ ૧૮
A2= ૦.૭૩, D4=૨.૨૮, D3=૦, d2=૦.૨૫૯
(b) Write a short note on ISO 9001. 04

(બ) ISO 9001 લવશે ટાંકી નોંધ િખો. ૦૪
(c) Define “Work Element”. Describe briefly various types of Work Elements. 03
(ક) ક યબ ઘટક ની વ્ય ખ્ય િખો. લવલવધ પ્રક રન ાં ક યબઘટકો ટાંકમ ાં વણબવો. ૦૩
(d) Define the term Productivity. Describe briefly various methods to improve 03
Productivity.
(ડ) ઉત્પ દકત ની વ્ય ખ્ય િખો. ઉત્પ દકત વધ રવ ની લવલવધ પધ્ધલતઓ ટાંકમ ાં વણબવો. ૦૩
************
4/4


Subject Name: Estimating, Costing And Engineering Contracting
Instructions:

1. State the quality of Estimator.
૧. એસ્ટીમેટર ન ગુણ જણ વો.
2. List factors which are affecting welding cost.
૨. વેલ્ડાંગ કોસ્ટ ને અસર કરત પરીબળો ની ય દી બન વો.
3. List different elements of Cost.
૩. કોસ્ટ ન જુ દ જુ દ તત્વો જણ વો.
4. Write merits and demerits of contract.
૪. કર ર ન ફ યદ અને ગેર ફ યદ લખો.
5. Explain in short the objectives of cost estimation.
૫. કોસ્ટ એસ્ટીમેટીંગ ન ઉદેશો ટુાંક મ સમજાવો.
6. List the Elements of cost in arc welding.
૬. આકક વે્ડીંગ મ ટેન ખર્ ક ન ઘટકો લખો.
7. Define Forging and list the types of forging.
૭. ફોર્જિં ગ ની વ્ય ખ્ય આપી તેમન પ્રક ર જણ વો.
8. Define Depreciation.
૮. ડેપ્રીશીયેસન ની વ્ય ખ્ય આપો.
9. Differentiate between costing and estimating.
૯. કોલસ્ટાંગ અને એસ્ટીમેટીંગ વચ્ર્ે નો તફ વત આપો.
10. State the conditions of contract.
૧૦. કર ર ની શરતો લખો.
Q.2 (a) Discuss the metal joints in brief. 03

પ્રશ્ન. ર (અ) મેટલ જોઇંટ ટુાંક મ સમજાવો. ૦૩
OR
(a) Explain the need or importance of Break Even Point in Industry. 03
(અ) ઉધ્યોગમ બ્રેક ઇવન પોઇંટ ની જરુરરય ત અથવ અગત્યત સમજાવો. ૦૩
(b) ‘Breakeven analysis is a management tool’-Explain it. 03
(બ) બ્રેક ઇવન અન લલલસસ એ મેનેજમેંટ ટૂલ છે .- સમજાવો. ૦૩
OR
1/4
(b) Explain various elements of cost in case of Gas welding. 03
(બ) ગેસ વેલ્ડાંગ ન ખર્ક ન જુ દ જુ દ તત્વો સમજાવો. ૦૩
(c) A machine is purchased for Rs. 40,000 and its expected life is 16 years. Its 04
scrap value is Rs. 25,000. It 6% interest is charged on depreciation fund,
compare the depreciation rate by straight line & sinking fund method.
(ક) એક મશીન રૂ. 40,000 મ ખરીદવ મ આવે છે , તેની અાંદ જીત ઊપયોગી લ ઇફ 16 વર્ક છે , ૦૪
તેની સ્રેપ વે્યુ રૂ.25,000 છે . તેન ઘસ રફાંડ પર 6 % વ્ય જ લગ ડવ મ આવે તો સીધી
લ ઇન અને શેંકીંગ ફાંડ ની રીતોથી ઘસ ર નો દર સરખ વો.
OR
(c) Market price of a pattern is Rs.300.Discount offered on market price is nil. 04
Material cost, Labor cost and overheads are in proportion of 1:2:3. If Labor
cost is Rs.60 per pattern then calculate the profit per pattern.
(ક) પેટન ની બજાર રકમત રૂ.૩૦૦ છે . બજાર રકમત પર રડસ્ક ઉંટ શુન્ય આપવ મ આવે ૦૪
છે .મટીરીયલ કોસ્ટ , લેબર કોસ્ટ અને ઓવરહેડ ૧:૨:૩ ન પ્રમ ણ મ છે .જો લેબર
કોસ્ટ રૂ.૬૦ પ્રતી પેટન હોય તો દરેક પેટન પર થત નફ ની ગણતરી કરો.
(d) Define Net Weight, Shape Weight, Gross Weight, Tong loss. 04
(ડ) વણકવો. નેટ વેઈટ,શેપ વેઈટ ,ગ્રોસ વેઈટ ,ટૂાંગ વ્યય (લોશ) ૦૪
OR
(d) Find out the Break-even point analytically(mathematically) from the 04
following data:
i) Total Sales = Rs.70,000
ii) Variable cost = Rs.49,00,000
iii) Fixed cost = Rs.12,00,000
No. of components = 35,000.
(ડ) ગલણલતય રીત થી નીર્ે આપેલી લવગતો મ ટે બ્રેક ઈવન પોઇંટ શોધો. ૦૪
i) ટોટલ વેર્ ણ= Rs.૭0,000
ii) વેરરએબલ રકમત= Rs.૪૯,00,000
iii) રફક્સ રકમત= Rs.૧૨,00,000
યુલનટ ની સાંખ્ય = ૩૫,000
Q.3 (a) State the factor affecting Arc welding cost and explain. 03
પ્રશ્ન. 3 (અ) આકક વેલ્ડાંગ કોસ્ટ ને અસર કરત પરરબળો જણ વી અને તે સમજાવો. ૦૩
OR
(a) Explain various forging operations. 03
(અ) જુ દ -જુ દ ફોર્જિં ગ ઓપરેશન સમજાવો. ૦૩
(b) How to calculate turning time in machining shop? 03
(બ) મશીનીંગ શોપ મ ટે ટર્નિંગ સમય કેવી રીતે ગણી શક ય? ૦૩
OR
(b) Write the procedure of estimating cost of power plant by diesel generating set. 03
(બ) ડીઝલ જનરેટીંન્ગ સેટ દ્વ ર ર્ લત પ વર પલ ાંટ ની કોસ્ટ એસ્ટીમેટીંગ પ્રરીય લખો. ૦૩
(c) Explain various accounting terminology. 04
(ક) લવલવધ એક ઉંન્ટીગ ટમીનોલોજી વણકવો. ૦૪
OR
(c) A plate of 2m Χ 1m is to be prepared from four pieces of 100 cm Χ 50 cm Χ 04
1 cm with the help of Arc-welding. Welding is to done on both sides.
Calculate welding cost using given data: (1) Welding speed=1 m/hr (2)
Labour cost – Rs.20 /hr (3) Electrode consumption – 2 m/m of weld (4)
2/4
Electrode cost – Rs. 20/m(5) Power consumption – 1 kwh/m of weld (6)
Power charges –Rs. 7 /kWh
(ક) આકક વેલ્ડાંગ ની મદદ વડે 100 સે.મી. Χ 50 સે.મી. Χ 1 સે.મી. ન ર્ ર ટુકડ મ થી ૦૪
2 મી. Χ 1 મી. ની પલેટ ને તૈય ર કરવ મ આવે છે . વેલ્ડાંગ બન્ને બ જુ પર કરવ મ આવે
છે . આપેલ ડેટ વડે વેલલ્ડાંગ ની કકાંમત શોધો.(૧) વેલ્ડાંગ ઝડપ - 1 m/hr.(૨) મજૂ રી ખર્ક
- Rs.2૦/ hr (૩) ઇલેક્રોડ વપર શ – 2 m/m ઓફ વે્ડ (૪) ઇલેક્રોડ કકાંમત - રૂ.
20/m.(૫) પ વર વપર શ - 1 kwh/m ઓફ વે્ડ.(૬) પ વર ખર્ક - રૂ. 7 /kWh.
(d) Explain following term : Security deposit , Deed 04
(ડ) લનર્ેન ટમક સમજાવો.: લસક્યોરરરટ રડપોલજટ, ડીડ ૦૪
OR
(d) A square bar of 25mm sides is to be produced from a round bar of 04
25mm diameter and 500mm length. Considering only 5% scale loss, calculate
the length of square bar produced.
(ડ) 25 મીમી વ્ય સવ ડ અને 500 મીમી લમ્બ ઇવ ડ ઉંડ બ રમ થી 25 મી.મી.બ જુ ૦૪
વ ડો ર્ોરસ બ ર બન વ મ ટે જો સ્કેલ લોસ 5% હોય તો ર્ોરસ બ ર ની લમ્બ ઇ
કેટલી થશે.
Q.4 (a) State the cost elements of an ice plant. 03
પ્રશ્ન. ૪ (અ) આઇસ પલ ાંટ ન ખર્ક ઘટકો જણ વો. ૦૩
OR
(a) List procedure for calculating material cost of a foundry shop product. 03
(અ) ફ ઉન્ડરી શોપ ની પ્રોડક્ટ મ ટે મટેરરયલ કીમત ની ગણતરી મ ટેન પગલ ઓ લખો. ૦૩
(b) A circular aluminum rod is to be reduced from diameter 50 mm to 40 mm for 04
a length of 90 mm, in two cuts. Assuming cutting speed as 20 m/min and feed
as 0.01 mm/rev. Estimate the time required for turning.
(બ) એક સરકયુલર એ્યુલમલનયમ રોડ ૯૦ મી.મી લમ્બ ઈ મ ટે ૫૦ મી.મી થી ૪૦ ૦૪
મી.મી નો બે (૨) કટ દ્વ ર કરવ મ આવે છે . કટીંગ સ્પીડ ૨૦મી/લમલનટ અને ફીડ
૦.૦૧ મી.મી/રીવો્યશન ધરી ટનીંગ મ ટે લ ગત
સમય ની ગણતરી કરો.
OR
(b) Estimate the time required to drill 4 holes of 1 cm diameter in a plate. Hole 04
depth is 2 cm, cutting speed is 15 m/min and feed is 0.01 cm/rev
(બ) એક પલેટ મ રિલીંગ કરી ૧ સેમી ન ર્ ર હો્સ બન વ ય છે . જો હોલ ની ઉંડ ઇ ૨ સેમી, ૦૪
કટીંગ સ્પીડ ૧૫ મી/મીનીટ અને ફીડ ૦.૦૧ સેમી/ રીવો્યુશન તો રિલીંગ
સમય શોધો.
(c) A Diesel power plant has a capacity of 1800 kW. Its peak load and load 07
factors are 1700 kW and 85 % respectively. If capital cost of Rs. 900 / kW,
Interest on capital 10 %, operating cost / year Rs.60000, Fuel consumption
0.4 litre / kWh, Fuel cost Rs.40 / litre , then Estimate power generation cost
of this plant
(ક) એક રડઝલ પ વર પલ ાંટ ની કેપેસીટી ૧૮૦૦ રકલો વોટ છે . પલ ાંટ નો પીક લોડ અને લોડ ૦૭
ફેક્ટર અનરમે ૧૭૦૦ રકલોવોટ અને ૮૫% છે . જો કેપીટલ કોસ્ટ રૂ.૯૦૦/ રકલોવોટ
, કેપીટલ પર નો વ્ય જ દર ૧૦% , ઓપરેટીંગ કોસ્ટ પ્રલતવકક રૂ.૬૦,૦૦૦, ફ્યુઅલ નો વપર
શ દર ૦.૪ લલટર/રકલો વોટ કલ ક, ફ્યુઅલ ની કકાંમત રૂ. ૪૦ પ્રતી લલટર હોય તો ,
આ પલ ાંટ ન પ વર જનરેશન મ ટેન ખર્ક ની ગણતરી કરો.
Q.5 (a) Explain sales budget. 04
પ્રશ્ન. ૫ (અ) વેર્ ણ બજે ટ સમજાવો. ૦૪
(b) List various types of tenders and explain any one. 04
3/4
(બ) ટેન્ડર ન લવલવધ પ્રક રો ની ય દી બનવી કોઇ પણ એક સમજાવો. ૦૪
(c) Write a short note on e-tendering. 03
(ક) ઇ –ટેંડરીંગ પર ટુકાં ી નોધ લખો ૦૩
(d) Write short note on (1) Tender form (2) Security bond. 03
(ડ) (૧) ટેંડર ફોમક (૨) સીક્યુરરરટ બોંન્ડ લવર્ે ટુાંક નોંધ લખો. ૦૩
************
4/4


Subject Name: Estimating, Costing And Engineering Contracting
Instructions:

1. Define master budget.
૧. મ સ્ટર બજે ટ ની વ્ય ખ્ય લખો.
2. Define book value and net present value.
૨. બૂક વેલ્યુ અને નેટ પ્રેસન્ે ટ વેલ્યુ ની વ્ય ખ્ય આપો.
3. Define depreciation.
૩. ઘસ ર ની વ્ય ખ્ય આપો.
4. Define break even point.
૪. બ્રેક ઇવન પોઈન્ટ ની વ્ય ખ્ય લખો.
5. List qualities of estimator.
૫. એસ્ટીમેટોર ની લ ક્ષણીકત ઓ ની ય દી બન વો.
6. Define forging and casting.
૬. ફોર્જિં ગ અને ક સસ્ટાંગ ની વ્ય ખ્ય આપો.
7. Find out break even point if fixed cost is Rs. 10000. The variable cost per unit
is Rs. 50, the sales price per unit is Rs. 120. The total production is 200 units.
૭. જો નનનચિત ખિચ રૂ. 10000. હોય તો બ્રેક ઇવન પોઈન્ટ શોધો. એકમ દીઠ િનલત કીમત રૂ. 50, એકમ
દીઠ વેિ ણ કકાંમત રૂ. 120 છે .અને કુલ ઉત્પ દન 200 એકમો છે .
૮. કર ર ની શરતો લખો.
9. List need of estimating.
૯. એસ્ટીમેટીંગ ની જરૂરરય ત જણ વો.
10. Differentiate between costing and estimating.
૧૦. કોસસ્ટાંગ અને એસ્ટીમેટીંગ વચ્િે નો તફ વત આપો.
Q.2 (a) List types of forging losses and explain sprue loss with sketch. 03
પ્રચન. ર (અ) ફોર્જિં ગ નુકસ ન અને સ્પ્રુ નુકશ ન ની સૂનિન પ્રક રો આકૃનત સ થે સમજાવો. ૦૩
OR
(a) List types of pattern allowances and explain draft allowance. 03
(અ) પેટનચ ન પ્રક રોની ય દી બન વો અને ડ્ર ફ્ટ અલોઉંન્સ સમજાવો ૦૩
1/4
(b) Define and Derive Margin of safety. State its importance. 04
(બ) મ ર્જીન ઓફ સેફટી વ્ય ખ્ય નયત કરી તેનુાં સુત્ર ત રવો. અને તેનુાં મહત્વ જણ વો ૦૪
OR
(b) Define Fixed cost and Variable cost with suitable example. 04
(બ) રફક્સ કોસ્ટ અને વેરીએબલ કોસ્ટ યોગ્ય ઉદ હરણ સ થે સમજાવો. ૦૪
(c) Find out the cost of 1500 C.I. pulley as shown in figure.(1). After casting all 07
the surfaces are to be machined. Use the data as follows
I. Metal cost- Rs. 3 per kg
II. No of moulds per day- 20 per moulder
III. Melting charges-20% of material cost
IV. Machining allowance on each surface- 2mm
V. Wages of moulder- Rs. 15 per day
VI. Density of cast iron – 7.2 grams per c.c
VII. Overhead cost- 35% of material cost
(ક) આકૃનત(1) મ ાં દશ ચવ્ય પ્રમ ણે ની 1011C.I ની પુલીઓ ની કકાંમત નીિે પ્રમ ણે ડેટ નો ઉપયોગ કરી ૦૭
શોધો .બધી સપ ટીઓનુાં ક સસ્ટાંગ કય ચ પછી મશીનીંગ કરવ મ ાં આવેલુ છે .
I. મેટલ ખિચ 3 .રૂ -પ્રનત રકલો
II. દરરોજ ન કુલ મોલ્્સ 01 -મોલ્ડર દીઠ
III. મેલ્ટીંગ શુલ્ક %01 મટીરીયલ ખિચન -
IV. દરેક સપ ટી પર મશીસનાંગ એલ ઉન્સ 0 -એમએમ
V. મોલ્ડરનુાં વેતન -Rs. 10પ્રનત રદવસ
VI. ક સ્ટ આયનચની ઘનત 2.0 -ગ્ર મ પ્રનત સી.સી.
VII. ઓવરહેડ ખિચ સ મગ્રી ખિચ %30 -
OR
3
(c) Find the cost of C.I. pulley 1000 cm volume. Use following data ( Pattern is 07
supplied by the customer):
I. Cost of metal- Rs. 25 per kg
II. Wages of moulder – Rs. 150 per day
III. Overhead cost- 10 % of material cost
IV. Melting charges- 15 % of material cost
V. No of moulds per day- 30 per moulder
VI. Density of cast iron – 7.2 grams per c.c
(ક) 1000 cm3 વોલ્યુમ વ ળી એક સી.આઈ પુલી મ ટે નો ખિચ નીિેન ડેટ નો ઉપયોગ કરી શોધો.. (પેટનચ ૦૭
ગ્ર હક દ્વ ર પૂરી પ ડવ મ ાં આવે છે ):
I. મેટલની કકાંમત- રૂ. 25 પ્રનત રકલો
II. મોલ્ડરન વેતન - રૂ. દરરોજ 150
III. ઓવરહેડ ખિચ - મટીરીયલ ખિચન 10%
IV. મેલ્ટીંગ શુલ્ક- મટીરીયલ ખિચન 15%
V. દરરોજ ન કુલ મોલ્્સ- મોલ્ડર દીઠ 30
VI. ક સ્ટ આયનચની ઘનત - 7.2 ગ્ર મ પ્રનત સી.સી.
Q.3 (a) Explain knurling and facing operation 03
પ્રચન. 3 (અ) નલીંગ અને ફેસસાંગ ઓપરેશન સમજાવો. ૦૩
2/4
OR
(a) Explain reaming and tapping operation. 03
(અ) રીસમાંગ અને ટેસપાંગ ઓપરેશન સમજાવો ૦૩
(b) List and explain cost elements of gas cutting. 04
(બ) ગેસ કટીંગમ ાં ખિચ ન ઘટકો લખો અને સમજાવો ૦૪
OR
(b) Classify and explain labour cost in welding process. 04
(બ) વેલ્ડીંગ પ્રરિય મ ાં શ્રમ ખિચને વગીકૃત કરો અને સમજાવો. ૦૪
(c) A 25×8 cm2 C.I surface is to be faced on a milling machine with a cutter 07
having 10 cm. diameter and 16 teeth. If the cutting speed and feed are
40m/min. and 4 cm/min. respectively, determine the milling time, R.P.M. of
cutter and feed per tooth.
(ક) 25×8 સે.મી2. ની એક C.I. સપ ટીને મીલીંગ મશીન પર 10 સે.મી. વ્ય સ અને 16 દ ત વ ળ કટર ૦૭
સ થે સ મનો કરવો પડે છે .. જો ક પવ ની ગનત અને ફીડ અનુિમે 40 મી/નમનનટ અને 4
સે.મી./નમનનટ. હોય. તો નમલીંગ સમય, કટર ન આર.પી.એમ. અને દ ાંત દીઠ ફીડ નક્કી કરો.
OR
(c) Find the time required for doing rough grinding of a 16 cm long shaft to 07
reduce its diameter from 4.2 to 4 cm in a grinding wheel of 2 cm face width.
Assume cutting speed as 16.5 m/min and depth of cut as 0.25 mm.
(ક) 2 સે.મી.ની પહોળ ઈ ધર વત ગ્ર ઇન્ડીંગ વીલ થી એક 16 સે.મી. લ ાંબી શ ફ્ટ ને 4.2 થી 4 સે.મી. ૦૭
સુધી વ્ય સને રફ ગ્ર ઇન્ડીંગ થી ઘટ ડવ મ ટે લ ગતો જરૂરી સમય શોધો. કટીંગ ઝડપ 16.5
મીટર/નમનનટ અને કટની ઊંડ ઈ 0.25 મીમી ની ધ રણ કરો.
Q.4 (a) Explain an importance of estimating process cost. 03

પ્રચન. ૪ (અ) પ્રરિય ખિચ અાંદ જ નુાં મહત્વ સમજાવો. ૦૩
OR
(a) State the cost elements of an ice plant. 03
(અ) આઇસ પ્લ ન્ટન ખિચ ઘટકો જણ વો. ૦૩
(b) List procedure for calculating material cost of a foundary shop product. 04
(બ) ફ ઉન્ડરી શોપ ની પ્રોડક્ટ મ ટે મરટરરયલ કીમત ની ગણતરી મ ટેન પગલ ઓ લખો. ૦૪
OR
(b) A factory has fixed cost of Rs. 10000. Variable cost/product is Rs. 2. Selling 04
price /product is Rs. 4. Find break even point. Calculate margin of safety if
net actual sales is of 8000 units. Also calculate sales target if the factory has
to earn a profit of Rs. 6000.
(બ) એક ફેક્ટરી ની રફક્સ્ડ કોસ્ટ રૂ. 10000 છે . વેરરયેબલ ખિચ / પ્રોડક્ટ રૂ. 2 છે . વેિ ણ કકાંમત / ૦૪
ઉત્પ દન રૂ. 4 છે . બ્રેક ઇવન પોઈન્ટ શોધો. જો િોખ્ખુાં વ સ્તનવક વેિ ણ 8000 એકમો હોય તો
સલ મતીન મ ર્જચ નની ગણતરી કરો. જો ફેક્ટરીને રૂ. 6000 નો નફો કમ વો હોય તો વેિ ણ લક્ષય ાંકની
પણ ગણતરી કરો.
3/4
(c) A diesel power plant has a capacity of 1800 kW. Its pick load and load 07
factors are 1700 kW and 85% respectively. Estimate power generation cost of
this plant. Assume
1. Capital cost- Rs. 900/kW.
2. Interest on capital-10%.
3. Operating cost/year Rs. 60,000.
4. Fuel consumption- 0.4 litre / kWh.
5. Fuel cost- Rs.40 per litre.
(ક) ડીઝલ પ વર પ્લ ન્ટની ક્ષમત 1800 kW છે . તેન નપક લોડ અને લોડ ફેક્ટર અનુિમે 1700 kW અને ૦૭
85% છે . આ પ્લ ન્ટનો વીજ ઉત્પ દન ખિચ શોધો.
1. મૂડી ખિચ - રૂ. 900/kW.
2. મૂડી પર વ્ય જ - 10%.
3. ઑપરેકટાંગ ખિચ / વર્ચ- રૂ. 60,000.
4. ફ્યુઅલ વપર શ - 0.4 નલટર/kWh.
5. ઇંધણનો ખિચ - રૂ. 40 પ્રનત લીટર.
Q.5 (a) Explain sales budget in brief. 03

પ્રચન. ૫ (અ) વેિ ણ બજે ટ નવગતવ ર સમજાવો. ૦૩
(b) Find out the facing time to face at one end of 30mm steel rod. Cutting speed 04
is 30 m/min and cross feed is 0.2 mm/rev.
(બ) એક સ્ટીલ ન સળીય ને એક છે ડે થી 30 મીમી જે ટલો ફેસ કરવ મ ટે નો ફેસસાંગ સમય શોધો.કકટાંગ ૦૪
સ્પીડ 30 મીટર/નમનીટ છે અને િોસ ફીડ ૦.૨ મીમી/પરરભ્રમણ છે .
(c) State types of budget and explain any two in detail. 07
(ક) બજે ટ ન પ્રક રો લખો અને કોઈ પણ બે નવગતવ ર સમજાવો. ૦૭
4/4

Subject Name: Estimating, Costing and Engineering Contracting
Instructions:

1. Define Costing and Contracting.
૧. વ્ય ખ્ય આપો કોસ્ટીંગ, કોંટ્ર ક્ટીંગ
2. Write the needs of B.E.P. in Industry.
૨. ઇન્ડસ્ટ્રીમ ાં બી.ઇ.પી. ન ઉપયોગ જણ વો.
3. List the Cost Elements of Gas Cutting.
૩. ગેસ કટીંગ ખર્ચન ઘટકો જણ વો.
4. List any four different Forging Operations.
૪. કોઇ પણ ર્ ર ફોજીંગ ઓપરે શન જણ વો.
5. List the four Pattern Allowances.
૫. ર્ ર પેટનચ એલ ઊંસીસ લખો.
6. Define Approach and Over Travel (Over Run).
૬. વ્ય ખ્ય આપો: એપ્રોર્, ઓવર ટ્ર વેલ
7. Define Batch Overhead Time and Production Overhead Time.
૭. વ્ય ખ્ય આપો: ઓવરડેડ ટ ઇમ, પ્રોડક્શન ઓવરડેડ ટ ઇમ
8. List any four Cost element of an Ice plant.
૮. આઇસ પ્લ ન્ટ ન કોઇ પણ ર્ ર ખર્ચ ઘટકો જણ વો.
9. List any four types of Budget.
૯. કોઇ પણ ર્ ર પ્રક ર ન બજેટ જણ વો.
10. Define Contract and mention its characteristics.
૧૦. કોન્ટ્રેક્ટ ની વ્ય ખ્ય આપી તેની લ ક્ષણણકત જણ વો.
Q.2 (a) Draw the Break Even Chart indicating Break Even Point. 03
પ્રશ્ન. ર (અ) બ્રેક ઇવન ર્ ટચ ડ્રો કરી, તેન પર બ્રેક ઇવન પોઇન્ટ દશ ચવો. ૦૩
OR
(a) Explain the effect of Total cost on Break Even Point. 03
(અ) બ્રેક ઇવન પોઇંટ પર ટોટલ કોસ્ટ વધ રવ થી કે ઘટ ડવ થી અસર સમજાવો. ૦૩

(b) With the help of Graphical method or Analytical method find the Breakeven 03
point where fixed cost is Rs. 10,000 and Variable cost per unit is Rs. 50 and
Selling price per unit is Rs. 120. The production rate of the company is 200
units.
1/5
(બ) ગ્ર ફની મદદથી કે ગણતરીથી બ્રેક ઇવન પોઇન્ટ શોધો જેમ ાં સ્થ યી ખર્ચ રૂ. ૦૩
10,000 ડોય અને પ્રતત એકમ ર્ણલત ખર્ચ રૂ. 50 છે અને પ્રતત એકમ વેર્ ણ
કકિંમત રૂ. 120 છે . કાંપનીન ાં ઉત્પ દન 200 એકમ છે .
OR
(b) The Labour Cost is Rs. 20/product & Material Cost is Rs. 30/product 03
of a Bearing Manufacturing company. Fixed Cost is Rs. 20,000 and

Variable cost is Rs. 75. Selling Price of the Bearing is Rs. 85/unit. Find
how many bearing should be manufactured in order to achieve No profit
No loss condition.
(બ) એક બેરીંગ ઉત્પ દક કાંપનીનો મજરી ખર્ચ રૂ. 20/પ્રોડક્ટ અને મટીકરયલ ખર્ચ ૦૩
રૂ. 30/પ્રોડક્ટ છે તો તેન ાં સ્થ યી ખર્ચ રૂ. 20,000 છે . ર્ણલત ખર્ચ પ્રતત બેકરિંગ
રૂ. 75 છે . બેરીંગની વેર્ ણ કકિંમત રૂ. 85/એકમ છે . નકડ નફો નકસ નન
ધોરણે આ કાંપનીએ કેટલ બેરીંગોન ાં ઉત્પ દન કરવ ાં જોઇએ તેની ગણતરી કરો.
(c) A bar having square section having 4 cm side and 30 cm length is to be 04

converted to a hexagonal section bar whose sides are of 2 cm respectively.
Find the length of Hexagonal bar. Assume Scale loss to be 7%.
(ક) એક ર્ોરસ સણિયો જેની બ જ 4 સે.મી. અને લાંબ ઇ 30 સે.મી. છે , તેને ડેન્ડ ૦૪
ફોજીંગની મદદથી ષટ્કોણણય છે દન સણિય મ ાં ફેરવવ મ ાં આવે છે . જેની દરે ક
બ જ 2 સે.મી. છે . તો ષટકોણણય સણિય ની લાંબ ઇ શોધો. સ્કેલ લોસ 7% લો.
OR
(c) A 20 mm diameter and 100 mm length bar stock is to be converted to be 04
converted to a square section bar of 20 mm sides by drop forging. Find the
length of the bar assuming the scale loss to be 7%.
(ક) 20 મી.મી. ડ ય મીટર અને 100 મી.મી. લાંબ ઇ બ ર સ્ટોકને 20 મી.મી. ૦૪
બ જવ િ ર્ોરસ બ રસ્ટોક્મ ાં ડ્રોપ ફોજીંગથી બન વવ નો છે . તેની લાંબ ઇ
શોધો અને સ્કેલ લોસ 7% ગણતરીમ ાં લો.
(d) State the different Forging Operations and explain any two of them. 04
(ડ) જદ જદ ફોજીંગ ઓપરે શન ની ય દી આપી કોઇ પણ બે સમજાવો. ૦૪
OR
(d) Giving the different Pattern Allowances explain any two of them. 04
(ડ) પેટનચ એલ ઉન્સ ની કોઇ પણ ર્ ર ય દી આપી સમજાવો ૦૪
Q.3 (a) List the different Cost elements of Arc Welding and explain any one of them. 03
પ્રશ્ન. 3 (અ) આકચ વેલ્ડિંગ ખર્ચન કોઇ પણ ત્રણ ઘટકો જણ વો અને સમજાવો. ૦૩
OR
(a) Write the any six factors affecting Arc Welding. 03
(અ) આકચ વેલ્ડિંગ ખર્ચનો અસર કરત ાં કોઇ પણ છો પરીબિો જણ વો. ૦૩
2/5
(b) 03
An open tank of size 50x50x50 cm3 is to be prepared whose welding length
comes to be 3.976 meter. Estimate the total labour cost and material cost.
(Welding is to be done from inner side only). Use the data given below.
(i) Electrode Consumption = 0.6 મીટર/મીટર વે્ડીંગ
(ii) Fatigue Allowance = 5 %
(iii) Electrode wastage = 20 %
(iv) Labour cost = રૂ. 5/hour
(v) Electrode cost = Rs. 3/meter
(બ) ાં ી કે જેન ાં મ પ 50x50x50 સે.મી.3 છે અને વે્ડીંગની કલ

એક ખ્લી ટ ક ૦૩
લાંબ ઇ 3.976 મીટર છે . તો તેને બન વવ મ ટે નો મજૂરી ખર્ચ અને મટીકરયલ

ખર્ચનો અંદ જ ક ઢો. (વે્ડીંગ ફક્ત અંદરની બ જએજ કરવ ન ાં છે . નીર્ે
આપેલ તવગતોનો ઉપયોગ કરો:
(i) ઇલક્ટ્રોડનો વપર શ = 0.6 મીટર/મીટર વે્ડીંગ
(ii) ફટીગ એલ ઉન્સ = 5 %
(iii) ઇલેક્ટ્રોડનો બગ ડ = 20 %
(iv) મજૂરી ભ વ = રૂ. 5/કલ ક
(v) ઇલેક્ટ્રોડનો ભ વ = રૂ. 3/મીટર
OR
(b) A round plate of 1 meter diameter is to be cut from a plate of 20 mm 03
thickness. If cutting speed is 20 meter/hour and Oxygen consumption

rate is 4.2 m3/hour and acetylene consumption rate is 0.37 m3/hour
then find (1) Cutting time (2) Oxygen Consumption (3) Acetylene
consumption
(બ) એક ૨૦ મી.મી. જાડી પ્લેટમ થ
ાં ી મીકેતનકલ ગેસ કટીંગ વડે 1 મીટર વ્ય સની ૦૩
ગોિ પ્લેટ ક પવ ની છે . જો કટીંગ સ્પીડ 20 મી./કલ ક ડોય અને ઓક્ક્સજન
વપર શનો દર 4.2 ઘનમીટર/કલ ક અને એતસકટલીનનો વપર શ દર 0.37
ઘનમીટર/કલ ક ડોય તો (1) ક પવ મ ટે નો સમય (2) ઓક્ક્સજન વપર શ
(3) એતસટીલીન વપર શની ગણતરી કરો.
(c) Find the Equation for Milling Time ‘T’ in Face milling if Cutter Diameter ‘D’ 04
is more than width ‘W’ of the job.
(ક) ફેસ મીલીંગમ ાં જ્ય રે કટર ડ ય મીટર ‘D’ જોબની પડોિ ઇ ‘W’ કરત ાં વધ રે ૦૪
ડોય
ડોય ત્ય
ત્ય રે
રે મીલીંગ
મીલીંગ ટ ઇમ ‘T’ મ ટે ની ગણતરી કરો.
OR
(c) Derive the equation for Milling Time ‘T’ in Plain Milling. 04
(ક) પ્લે
ટ ઇમ ન મીલીંગમ
ટ ઇમ કાં મીલીંગ ટ ઇમ ‘T’ ગણતરી કરવ મ ટે ન સત્રની ગણતરી ૦૪
3/5
‘D’is
કરો.
(d) An Aluminium rod of 80 mm length and 50 mm diameter is to be turned to 04
40 mm diameter in two cuts. Cutting speed is 20 mt/min and feed is 0.10
mm/rev. Find the Time required for turning the rod.
(ડ) 80 મી.મી. લાંબ ઇવ િ એક ગોિ ક ર એ્યતમતનયમ સણિય નો વ્ય સ 50 ૦૪
મી.મી. થી 40 મી.મી. સધી બે કટમ ાં ઘટ ડવ મ ાં આવે છે . કટીંગ સ્પીડ 20
મીટર/તમતનટ અને ફીડ 0.10 મી.મી./કરવો્યશન ધ રી ટતનિંગ મ ટે જોઇત
સમયની ગણતરી કરો.
OR
(d) A hollow spindle’s diameter should be bored from 20 mm to 25 mm 04
diameter in single cut upto a length of 100 mm. If cutting speed is 22

meter/minute and feed is 0.02 cm/rev., find the time for boring the bar.
(ડ) એક પોલ સ્પીન્લને બોરીંગ કરી 20 મી.મી. વ્ય સમ થ
ાં ી 25 મી.મી. વ્ય સ એક ૦૪
કટમ ાં બન વવ નો છે . બોરીંગ 100 મી.મી. ઊંડ ઇમ ાં કરવ ન ાં છે . જો કટીંગ
સ્પીડ 22 મીટર/તમતનટ અને ફીડ 0.02 સે.મી./આંટ ડોય તો બોરીંગ મ ટે ન
સમયની ગણતરી કરો.
Q.4 (a) Define the terms with respect to Forging. 03

(i) Shear Loss (ii) Tong Loss (iii) Sprue Loss
પ્રશ્ન. ૪ (અ) ફોજીંગન સાંદભચમ ાં નીર્ેન ાં પદો સમજાવો. ૦૩
(ii) શીયર લોસ (ii) ટોંગ લોસ (iii) સ્ર લોસ
OR
(a) Describe the method of finding Direct Material Cost in Foundry. 03
(અ) ફ ઉંડ્રીમ ાં ડ યરે ક્ટ મટીકરયલ કોસ્ટ શોધવ ની પદ્ધતત સમજાવો. ૦૩
(b) Derive the equation for Economic Batch Quantity. 04
(બ) ઇકોનોતમક બેર્ ક્વોલન્ટટી ન ૂ સ ૂત્ર સ ણબત કરો. ૦૪

OR
(b) Estimate the Time for a shaping a keyway of 40 cm length, 1 cm width and 5 04
cm depth for a machine of Cast Iron. Assume the data given below.
(i) Cutting speed for shaping = 10 meter/minute
(ii) Feed = 0.08 cm/stroke
(iii) Depth of cut = 0.25 cm
(બ) ક સ્ટ આયનચન એક મશીન પ ટચ મ ટે 40 સે.મી. લાંબ ઇ, 1 સે.મી. પડોિ ઇ ૦૪
તથ 5 સે.મી. ઊંડો ર્ વીગ િો શેપ કરવ મ ટે નો સમય અંદ જો. નીર્ે મજબ
ધ રણ ઓ કરો.
(i) શેપીંગ મ ટે ની કટીંગ સ્પીડ = 10 મીટર/તમતનટ
(ii) ફીડ = 0.08 સે.મી./સ્ટ્રોક
(iii) કટની ઊંડ ઇ = 0.25 સે.મી.
(c) The Capacity of Thermal Power plant is 80 MW. The Load Factor of the 07
Power Plant is 40%. Find the cost of generating power/unit in Thermal Power
plant.
4/5
(ક) ્ ર 80 mw ની મડત્તમ ડીમ ન્ડ પરી પડ ય છે .
એક થમચલ પ વર પ્લ ન્ટ દ્દવ ૦૭
પ વર પ્લ ન્ટ લોડ ફેક્ટર 40%. આ થમચલ પ વર પ્લ ન્ટ પ્રતત યતનટ ખર્ચ
અંદ જો.
Q.5 (a) List the four types of contract and explain any two. 04
પ્રશ્ન. ૫ (અ) કોન્ટ્ર ક્ટન ર્ ર પ્રક રો જણ વો અને કોઇ પણ બે સમજાવો. ૦૪
(b) Write short note on Security Bond. 04

(બ) તસક્યોરીટી બોન્ડ પર ટૂક નોંધ લખો. ૦૪
© List the benefits of Profit Volume Graph and Profit Volume Ratio. 03
(ક) પ્રોકફટ વો્યમ ગ્ર ફ અને પ્રોકફટ વો્યમ રે તશયોન ઉપયોગો વણચવો. ૦૩
(d) List the Cost elements of an Ice Plant (Any Six) 03
(ડ) આઇસ પ્લ ન્ટન ખર્ચન ઘટકો જણ વો (કોઇ પણ છો). ૦૩
************
5/5


Subject Name: ESTIMATING, COSTING AND ENGINEERING CONTRACTING
Instructions:
1. Define Costing and Estimation.
૧. કોસ્ટીંગ અને એસ્ટીમેશન ની વ્ય ખ્ય આપો.
2. Define. (1) Feed (2) Depth of cut (3) Cutting speed (4) Approach.
૨. વ્ય ખ્ય આપો.(૧) ફીડ (૨) ડેપ્થ ઓફ કટ (૩) કાંટીગ સ્પીડ (૪)અપ્રોચ.
3. List the Elements of cost in arc welding.
૩. આકક વેલ્ડીંગ મ ટે ન ખચક ન ાં ઘટકો લખો.
4. Define Forging and list the types of forging.
૪. ફોજીગ ની વ્ય ખ્ય આપી તેમન પ્રક ર જણ વો.
5. Define Depreciation and Obsolescence.
૫. ડેપ્રીશીયેસન અને વપર શહિનત ની વ્ય ખ્ય આપો.
૬. કોંટ્ર ક્ટ ની શરતો જણ વો.
7. List six objectives of budget.
૭. બજેટ ન ાં કોઇ પણ છ િેતઓ ુ જણ વો.
8. What is economic batch quantity?
૮. “ આર્થિક વદી જથ્થો “ એટલે શુ ાં ?
9. Define Breakeven point.
૯. બ્રેક ઇવન પોઇંટ ની વ્ય ખ્ય આપો.
10. Write down the importance of cost analysis.
૧૦. કોસ્ટ એન લીસીસ નુ ાં મિત્વ લખો.
Q.2 (a) Explain the need or importance of Break Even Point in Industry. 03
પ્રશ્ન. ર (અ) ઉધ્યોગમ ાં બ્રેક ઇવન પોઇન્ટની જરુરીય ત અથવ અગત્યત વણકવો. ૦૩
OR
(a) Explain effect on Breakeven Point while increasing the fixed cost. 03
(અ) સ્થ યી ખચકમ ાં વધ રો કરત ાં બ્રેકઇવન પોઇન્ટ ઉપર થતી અસર સમજાવો. ૦૩
(b) Derive an equation for Breakeven Point analytically, 03
(બ) એન લીટીકલ મેથડ દ્વ ર બ્રેક ઇવન પોઇંટ નુ ાં સુત્ર ત રવો. ૦૩
OR
(b) ‘Breakeven analysis is a management tool’-Explain it. 03
1/4
(બ) ‘બ્રેક ઈવન એન લલસીસ એ મેનેજ્મેંટ ટૂલ છે ’- સમજાવો. ૦૩
(c) What is ‘margin of safety’ in breakeven analysis? 04
(ક) બ્રેક ઈવન એન લલસીસ મ ાં “સલ મતી ગ ળો “ સમજાવો. ૦૪
OR
(c) The fixed cost of a company is Rs. 70,000. Sales price of unit is Rs.35 and 04
variable cost of unit is Rs.20. Find the total profit and safety margin when
total production is 13000 units.
(ક) એક કાંપની મ ટે ર્નયત હકિંમત રૂ. 70,000 છે . એકમ વેચ ણ હકિંમત Rs.35 છે ૦૪
અને એક એકમની ચલલત ખચક Rs.20 છે . કુલ નફો અને સલ મતી ગ ળો
શોધો, જ્ય રે કુલ ઉત્પ દન 13,000 એકમો છે .
(d) A machine is purchased for Rs. 40,000 and its expected life is 16 years. Its 04
scrap value is Rs. 25,000. It 6% interest is charged on depreciation fund,
compare the depreciation rate by straight line & sinking fund method.
(ડ) એક મશીન રૂ. 40,000 મ ાં ખરીદવ મ ાં આવે છે , તેની અંદ જીત ઊપયોગી ૦૪
લ ઇફ 16 વર્ક છે , તેની સ્રેપ વેલ્યુ રુ. 25,000 છે . તેન ઘસ ર ફાંડ પર 6 %
વ્ય જ લગ ડવ મ ાં આવે તો સીધી લ ઇન અને શેંકીંગ ફાંડ ની રીતોથી
ઘસ ર નો દર સરખ વો.
OR
(d) Market price of a pattern is Rs.300.Discount offered on market price is nil. 04
Material cost, Labour cost and overheads are in proportion of 1:2:3. If Labour
cost is Rs.60 per pattern then calculate the profit per pattern.
(ડ) પેટનક ની બજાર હકમાંત રૂ.૩૦૦ છે . બજાર હકમાંત પર ડીસ્ક ઉંટ શુન્ય આપવ મ ાં ૦૪
આવે છે .મટીરીયલ કોસ્ટ , લેબર કોસ્ટ , અને ઓવરિેડ ૧:૨:૩ ન પ્રમ ણ મ ાં
છે .જો લેબર કોસ્ટ રૂ.૬૦ પ્રતી પેટનક િોય તો દરે ક પેટનક પર થત નફ ની
ગણતરી કરો.
Q.3 (a) State the factor affecting Arc welding cost and explain. 03
પ્રશ્ન. 3 (અ) આકક વેલલ્ડિંગ કોસ્ટ ને અસર કરત પહરબળો જણ વી અને તે સમજાવો. ૦૩
OR
(a) Explain cost elements of Gas cutting. 03
(અ) ગેસ કટીંગ ન ખચક ન ાં ઘટકો સમજાવો. ૦૩
(b) Define (1) Net weight (2) Shape weight and (3) Gross weight 03
(બ) વ્ય ખ્ય આપો.(૧) નેટ વેઇટ (૨) શેપ વેઇટ અને (૩)ગ્રોસ વેઇટ. ૦૩
OR
(b) Explain various forging operations. 03
(બ) જુદ -જુદ ફોજીંગ ઓપરે શન સમજાવો. ૦૩
(c) A plate of 2m Χ 1m is to be prepared from four pieces of 100 cm Χ 50 cm Χ 04
1 cm with the help of Arc-welding. Welding is to done on both sides.
Calculate welding cost using given data: (1) Welding speed=1 m/hr (2)
Labour cost – Rs.20 /hr (3) Electrode consumption – 2 m/m of weld (4)
Electrode cost – Rs. 20/m(5) Power consumption – 1 kwh/m of weld (6)
Power charges –Rs. 7 /kWh
2/4
(ક) આકક વેલલ્ડિંગ ની મદદ વડે 100 સે.મી. Χ 50 સે.મી. Χ 1 સે.મી. ન ચ ર ટુકડ ૦૪
ાં ી 2 મી. Χ 1 મી. ની પ્લેટ ને તૈય ર કરવ મ આવે છે . વેલલ્ડિંગ બાંને બ જુ
મથ
પર કરવ મ ાં આવે છે . આપેલ ડેટ દ્વ ર વેલલ્ડિંગ ની હકિંમત શોધો.(૧) વેલલ્ડિંગ
ઝડપ - 1 m/hr.(૨) મજૂરી ખચક - Rs.2૦/ hr (૩) ઇલેક્ટ્રોડ વપર શ – 2 m/m
ઓફ વેલ્ડ (૪) ઇલેક્ટ્રોડ હકિંમત - રૂ. 20/m.(૫) પ વર વપર શ - 1 kwh/m
ઓફ વેલ્ડ.(૬) પ વર ખચક - રૂ. 7 /kWh.
OR
(c) A bar stock of 20 mm diameter & 100 mm long is to be converted in to a 04
square bar of 20 mm side by drop forging. Calculate the length of the square
bar. Consider 7% scale loss.
(ક) ડ્રોપ ફોજીંગ વડે ૨૦ મી.મી ડ ય મીટર અને ૧૦૦ મી.મી લાંબ ઇવ ળ નળ ક ર ૦૪
ાં ી ૨૦ મી.મી બ જુ વ ળો ચોરસ સળીયો બન વવ મ આવે છે . ૭%
સળીય મ થ
સ્કેલ લોસ ગણી આ ચોરસ સળીય ની લાંબ ઇ શોધો.
(d) Explain different types of forging losses. 04
(ડ) જુદ -જુદ ફોજીંગ લોસીસ સમજાવો. ૦૪
OR
(d) Calculate the cost of C. I. pulley of 1000 cm3 using material cost = Rs. 10 per 04
Kg, wages paid to the worker = 50 per day, density of C. I. = 7.2 gm per cm3,
overhead charges = 20% of material cost, melting charges = 20% of material
cost, number of mould prepared = 20 /day / molder.
(ડ) ૧૦૦૦ ઘન સે.મી. ની. ક સ્ટ આયનક પુલી ની કોસ્ટ શોધો. તે મ ટે ૦૪
મટીરીયલની હકમાંત=રૂ.૧૦/હક.ગ્ર , મોલ્ડરનુ ાં વેતન = રૂ.૫૦ પ્રતી હદવસ, ક સ્ટ
આયકન ની ઘનત =૭.૨ ગ્ર મ/સેમી૩ , ઓવરિેડ ચ જીસ = મટીરીયલની
હકમાંત ન ાં ૨૦%, મેલ્ટીંગ ચ જીસ = મટીરીયલની હકમાંત ન ાં ૨૦%, બનત
મોલ્ડની સાંખ્ય = ૨૦/હદવસ/મોલ્ડર.
Q.4 (a) Explain various times considered to find Labour cost in machine shop. 03
પ્રશ્ન. ૪ (અ) મશીન શોપમ ાં લેબર ખચક શોધવ મ ટે ધ્ય નમ ાં લેવ ત જુદ જુદ સમય ૦૩
સમજાવો.
OR
(a) A circular aluminium rod is to be reduced from diameter 50 mm to 40 mm for 03
a length of 90 mm, in two cuts. Assuming cutting speed as 20 m/min and feed
as 0.01 mm/rev. Estimate the time required for turning.
(અ) એક સરકયુલર એલ્યુમીનીયમ રોડ ૯૦ મી.મી લાંબ ઇ મ ટે ૫૦ મી.મી ૦૩
ડ ય મીટર મ થ
ાં ી ૪૦ મી.મી નો બે (૨) કટ દ્વ ર કરવ મ ાં આવે છે .કટીંગ સ્પીડ
૨૦ મી/ર્મર્નટ અને ફીડ ૦.૦૧ મી.મી/રીવોલ્યુશન ધ રી ટનીંગ મ ટે લ ગત
સમય ની ગણતરી કરો.
(b) A key way is to be cut in a spindle of 5 cm diameter & 50 cm long. Width of 04
key way is 1 cm. Diameter of cutter is 13.25 cm. If cutter is rotating at 120
R.P.M and feed is 0.05 cm/rev, then how much time it will take to cut the key
way of 1 cm depth?
(બ) એક ૫ સે.મી ડ ય મીટર અને ૫૦ સે.મી લાંબ ઇ વ ળ સ્પીંન્ડલ મ થ ાં ી હક-વે કટ ૦૪
3/4
કરવ મ ાં આવે છે . હક-વે ની પિોળ ઇ ૧ સે.મી છે . કટર નો ડ ય મીટર ૧૩.૨૫
સે.મી છે . જો કટર ની સ્પીડ ૧૨૦ R.P.M અને ફીડ ૦.૦૫ સે.મી/રીવોલ્યુશન
િોય તો ૧ સે.મી ઉંડ ઇ વ ળ હક-વે ને કટ કરવ મ ટે લ ગત સમય ની
ગણતરી કરો.
OR
(b) Estimate the time required to drill 4 holes of 1 cm diameter in a plate. Hole 04
depth is 2 cm, cutting speed is 15 m/min and feed is 0.01 cm/rev
(બ) એક પ્લેટ મ ાં હડ્રલીંગ કરી ૧ સેમી ન ાં ચ ર િોલ્સ બન વ ય છે . જો િોલ ની ૦૪

ઉંડ ઇ ૨ સેમી, કટીંગ સ્પીડ ૧૫ મી/મીનીટ અને ફીડ ૦.૦૧ સેમી/
રીવોલ્યુશન િોય તો હડ્રલીંગ સમય શોધો.
(c) A Diesel power plant has a capacity of 1800 kW. Its peak load and load 07
factors are 1700 kW and 85 % respectively. If capital cost of Rs. 900 / kW,
Interest on capital 10 %, operating cost / year Rs.60000, Fuel consumption
0.4 litre / kWh, Fuel cost Rs.40 / litre , then Estimate power generation cost
of this plant
(ક) એક હડઝલ પ વર પ્લ ટ ાં ની કેપેસીટી ૧૮૦૦ હકલો વોટ છે .પ્લ ટ ાં નો પીક લોડ ૦૭
અને લોડ ફેક્ટર અનુરમે ૧૭૦૦ હકલોવોટ અને ૮૫% છે . જો કેપીટલ કોસ્ટ
રૂ.૯૦૦/હકલોવોટ , કેપીટલ પર નો વ્ય જ દર ૧૦% , ઓપરે ટીંગ કોસ્ટ પ્રર્ત
વર્ક રૂ.૬૦,૦૦૦, ફયુઅલ નો વપર શ દર ૦.૪ લલટર/હકલો વોટ કલ ક,
ફયુઅલ ની હકિંમત રૂ. ૪૦ પ્રતી લલટર િોય તો , આ પ્લ ટ
ાં ન ાં પ વર જનરે શન
મ ટે ન ખચક ની ગણતરી કરો.
Q.5 (a) List the types of budgets and explain any one in detail. 04
પ્રશ્ન. ૫ (અ) બજેટ ન પ્રક ર જણ વી કોઇ પણ એક ર્વર્ે સાંલિપ્ત મ ાં લખો. ૦૪
(b) Write short note on (1) Tendor form (2) Security bond. 04
(બ) (૧) ટેં ડર ફોમક અને (૨) સીક્યુરીટી બોંન્ડ ર્વર્ે ટુાંકનોંધ લખો. ૦૪
(c) What is tapping? Find equation to estimate tapping time considering usual 03
symbols.
(ક) ટે પીંગ એટલે શુ? યોગ્ય ર્સમ્બોલ દ્વ ર ટે પીંગ સમય ની ગણતરી મ ટે નુ ાં સુત્ર ૦૩
ત રવો.
(d) State the cost elements of an ice plant. 03
(ડ) આઇસ પ્લ ટ ાં મ ટે ન ખચક ન ાં ઘટકો લખો. ૦૩
************
4/4


Subject Name:SELF EMPLOYEMENT AND ENTREPRENEURSHIP DEVELOPMENT
( Elective)
Instructions:
1. Define Self-employment.
૧. સ્વ રોજગ રની વ્ય ખ્ય આપો.
2. Define Innovativeness and Creativity.
૨. નવીનત અને સર્જન ત્મકત ની વ્ય ખ્ય આપો.
3. Write different types of the Plant lay out.
૩. વવવવધ પ્રક રન પ્લ ન્ટ લેઆઉટ લખો.
4. State the meaning of the project planning.
૪. પ્રોજેકટ પ્લ નીંગનો અથથ સમજાવો.
5. Write meaning of ROI.
૫. ROI નો અથથ સમજાવો.
6. Write full form of MSME and EDI.
૬. MSME અને EDIનુ પ ૂરુ ન મ જણ વો.
7. What is Break Even Point?
૭. બ્રેક ઇવન પોઇંટ શુ છે ?
8. Define Enterprise Risk.
૮. એન્ટરપ્ર ઇઝ જોખમની વ્ય ખ્ય આપો.
9. Explain the term Liquidity.
૯. તરલત પદનો અથથ સમજાવો.
10. Enlist types of Enterprises.
૧૦. એન્ટરપ્ર ઇઝન પ્રક રોનુ લીસ્ટ આપો.
Q.2 (a) State advantages and limitations of Self-employment 03

પ્રશ્ન. ર (અ) સ્વ રોજગ રન ા યદ અને મય થદ જણ વો. ૦૩
OR
(a) Critically discuss the need for self-employment in Indian job market. 03
(અ) ભ રતમ નોકરી મ ટે ન બજારમ સ્વરોજગ રની જરૂરરય તની ચચ થ કરો ૦૩
(b) What is productivity? Discuss factors affecting productivity. 03
(બ) ઉત્પ દકત શુ છે ? ઉત્પ દકત ને અસર કરત પરરબળોની ચચ થ કરો. ૦૩
OR
1/3
(b) Define customer satisfaction. Explain its importance in business success. 03
(બ) ગ્ર હક સાંતોષની વ્ય ખ્ય આપો. ધાંધ કીય સાળત મ ટે તેન ુ મહત્વ સમજાવો. ૦૩
(c) State the functions of District Industrial Centre (DIC). 04
(ક) જીલ્લ ઉદ્યોગગક કેન્રન ક યો વણથવો. ૦૪
OR
(c) Explain joint stock company in detail. 04
(ક) જોઇંટ સ્ટોક કાંપની વવશે વવસ્ત રપ ૂવથક વણથન કરો. ૦૪
(d) Explain advantages of registration under MSME. 04
(ડ) MSME અંતગથત રજીસ્રેશન કરવ ન ા યદ જણ વો. ૦૪
OR
(d) Explain about Micro, Small and Medium Enterprises. 04
(ડ) મ ઇક્રો, ન ની અને મધ્યમ કદની સાંસ્થ વવશે સમજાવો. ૦૪
Q.3 (a) Explain factors affecting process selection. 03

પ્રશ્ન. 3 (અ) પ્રક્રીય પસાંદગીને અસર કરત પરરબળો સમજાવો. ૦૩
OR
(a) Differentiate between monopoly and competition. 03
(અ) મોનોપોલી અને હરરા ઇ વચ્ચેનો તા વત આપો. ૦૩
(b) Explain capacity planning in detail. 03
(બ) ક્ષમત આયોજન વવશે વવસ્ત રપ ૂવથક સમજાવો. ૦૩
OR
(b) Explain product development stages. 03
(બ) પ્રોડકટ ડેવલોપમેંટન તબકક નુ વણથન કરો. ૦૩
(c) Enlist methods of demand forecasting and explain any one. 04
(ક) ડીમ ડ ાં ાોક થસ્ટીંગની પધ્ધ્તીની ય દી આપો અને ગમે તે એક વણથવો. ૦૪
OR
(c) Explain factors affecting selection of location of enterprise. 04
(ક) સાંસ્થ ન સ્થળની પસાંદગીને અસર કરત પરરબળોનુ વણથન કરો. ૦૪
(d) Explain importance of 4P’s of Marketing. 04
(ડ) મ કે ટીંગન 4P નુ મહત્વ સમજાવો. ૦૪
OR
(d) Explain concept and need of market survey. 04
(ડ) મ કે ટ સવેનો ખ્ય લ અને જરૂરીય ત સમજાવો. ૦૪
Q.4 (a) Enumerate the details included in project plan. 03

પ્રશ્ન. ૪ (અ) પ્રોજેકટ પ્લ નની વવગતોનુ વણથન કરો. ૦૩
OR
(a) Briefly state details included in Detailed Project Report. 03
(અ) ડીટેઇલ પ્રોજેકટ રીપોટથ મ આવતી મ રહતીનુ વણથન કરો. ૦૩
(b) Explain Cost, Volume, Profit (CVP) analysis. 04
(બ) ખચથ, કદ, નાો એન લીસીસ સમજાવો. ૦૪
OR
(b) Explain “SWOT” analysis in detail. 04
(બ) “SWOT” એન લીસીસ સમજાવો. ૦૪
2/3
(c) Explain 7M Resources in detail. 07
(ક) 7M સાંસ ધનો વવસ્ત રપ ૂવથક સમજાવો. ૦૭
Q.5 (a) How creativity is used in mechanical engineering. 04

પ્રશ્ન. ૫ (અ) વમકેનીકલ એંજીનીયરીંગમ સર્જન ત્મકત નો કેવી રીતે ઉપયોગ થ ય? ૦૪
(b) Write short note on “Qualities of entrepreneur”. 04
(બ) “ઉદ્યોગસ હવસકન ગુણો” ઉપર ટૂાંક નોંધ લખો. ૦૪
(c) What is risk? Explain how it affects any business enterprise. 03
(ક) જોખમ એટલે શુ? ધાંધ કીય એકમને તે કેવી રીતે અસર કરે છે ? ૦૩
(d) Explain the importance of case studies in the management of an enterprise. 03
(ડ) ધાંધ કીય એકમન સાંચ લનમ કેસ અભ્ય સનુ મહત્વ સમજાવો. ૦૩
************
3/3


Subject Name: Self Employment And Entrepreneurship Development
Instructions:

1. List four advantages of self-employment.
૧. સ્વરોજગ ર ન ાં ચ ર ફ યદ જણ વો.
2. State the concept of creativity.
૨. ન વીન્યત નો ખ્ય લ સ્પષ્ટ કરો.
3. Define the term “Entrepreneur”.
૩. ઉદ્યોગ સ હસસક ની વ્ય ખ્ય લખો.
4. Explain the term production and productivity.
૪. ઉત્પ દન અને ઉત્પ દકત ની વ્ય ખ્ય આપો.
5. Write the full form of (1) DIC (2) IDBI (3) GSFC (4) GIDC
૫. આખાં ન મ લખો (૧) ડીઆઈસી (૨) આઇડીબીઆઇ (૩) જીએસએફસી
(૪) જીઆઈડીસી
6. Classify the forms of business organization.
૬. ધાંધ કીય વ્યવસ્થ તાંત્ર ન ાં પ્રક ર દશ ાવો.
7. Define Micro, Small and Medium enterprises.
૭. લઘ, ન ન અને મધ્યમ ઉદ્યોગ ની વ્ય ખ્ય સ્પષ્ટ કરો.
8. Define the installed capacity.
૮. સ્થ સપત ક્ષમત ની વ્ય ખ્ય આપો.
9. Define the customer satisfaction.
૯. ગ્ર હક સાંતોષ ની વ્ય ખ્ય આપો.
10. State the reasons for conflicts.
૧૦. મતભેદ ન ાં ક રણો લખો.
Q.2 (a) Define product. Briefly explain classification of product. 03

પ્રશ્ન. ર (અ) પ્રોડક્ટ ની વ્ય ખ્ય આપો. તેન પ્રક ર ટકમ ાં સમજાવો. ૦૩
OR
(a) Briefly explain the factors affecting process selection. 03
(અ) પ્રક્રિય પસાંદગી ને અસર કરત પક્રરબળો સમજાવો. ૦૩
(b) Differentiate between monopoly and competition. 03
1/3
(બ) ઈજાર શ હી અને સ્પધ ા વચ્ચે નો તફ વત લખો. ૦૩
OR
(b) Explain the importance producibility. 03
(બ) પ્રોડ્યસીબીલીટી નાં મહત્વ સમજાવો. ૦૩
(c) Briefly explain various product development stages. 04
(ક) પ્રોડક્ટ ડેવલપમેંન્ટ સ્ટેજ નાં સવગતવ ર વણાન કરો. ૦૪
OR
(c) Write a short note on Technology Life Cycle. 04
(ક) ટેકનોલોજી લ ઈફ સ યકલ નાં ટાંકમ ાં વણાન કરો. ૦૪
(d) Briefly explain the factors affecting the selection of plant location. 04
(ડ) પ્લ ન્ટની સ્થળ પસાંદગી ને અસર કરત પક્રરબળો નાં ટકમ ાં વણાન કરો. ૦૪
OR
(d) Explain process layout with line diagram. 04
(ડ) પ્રક્રિય લે આઉટ રેખ સચત્ર સ થે સમજાવો. ૦૪
Q.3 (a) Define project planning and explain its importance. 03

પ્રશ્ન. 3 (અ) પ્રોજે ક્ટ આયોજન ની વ્ય ખ્ય આપો. અને તેનાં મહત્વ સમજાવો. ૦૩
OR
(a) Briefly explain the project report and its importance. 03
(અ) પ્રોજે ક્ટ ક્રરપોટા અને તેનાં મહત્વ સમજાવો. ૦૩
(b) Write short notes on the feasibility report. 03
(બ) ફીસીબીલીટી ક્રરપોટા ટાંકમ ાં સમજાવો. ૦૩
OR
(b) Prepare the list of details included in the project report. 03
(બ) પ્રોજે ક્ટ ક્રરપોટા મ ાં સમ સવષ્ટ મદ્દ ઓની ય દી તૈય ર કરો. ૦૩
(c) Briefly explain 7 M resources. 04
(ક) ૭ M સાંશ ધનો નાં ટકમ ાં વણાન કરો. ૦૪
OR
(c) Explain CVP analysis. 04
(ક) CVP સવશ્લેષણ સમજાવો. ૦૪
(d) Briefly explain the 4P’s concept of marketing. 04
(ડ) મ કેટટાંગ મ ટે ન ાં 4 P નો ખ્ય લ ટાંકમ ાં સમજાવો. ૦૪
OR
(d) Explain the methods of market survey. 04
(ડ) મ કેટ સવે ની પદ્ધસત સમજાવો. ૦૪
Q.4 (a) Briefly explain the methods of risk management. 03

પ્રશ્ન. ૪ (અ) ક્રરસ્ક સાંચ લન ની પદ્ધસત નાં ટાંકમ ાં વણાન કરો. ૦૩
OR
(a) State the difference between primary market and secondary market. 03
(અ) પ્ર ઈમરી બજાર અને સેકન્ડરી બજાર વચ્ચે નો તફ વત લખો. ૦૩
(b) State the advantages of case study. 04
(બ) કેસ સ્ટડી ન ાં ફ યદ દશ ાવો. ૦૪
OR
(b) State the important features of case study. 04
2/3
(બ) કેસ સ્ટડી ની મહત્વની લ ક્ષણીકત લખો. ૦૪
(c) What is SWOT analysis? Explain in detail. 07
(ક) SWOT સવશ્લેષણ શાં છે ? તેનાં સવગતવ ર વણાન કરો. ૦૭
Q.5 (a) Explain entrepreneurship development in brief. 04

પ્રશ્ન. ૫ (અ) ઉદ્યોગ સ હસસકત સવક સ નાં ટાંકમ ાં વણાન કરો. ૦૪
(b) State the function of DIC. 04
(બ) DIC નાં ક યા દશ ાવો. ૦૪
(c) Explain work ethics. 03
(ક) ક યા સસધ્ધ ાંત સમજાવો. ૦૩
(d) Write in brief qualities of an entrepreneur. 03
(ડ) ઉદ્યોગ સ હસસક ની ખ સસયતો જણ વો. ૦૩
************
3/3

Subject Name: Self Employment and Entrepreneurship Development
Instructions:

1. Define “Self employment”.
૧. સ્વરોજગ રની વ્ય ખ્ય આપો.
2. State at least four factors affecting productivity.
૨. ઉત્પ દકત ને અસર કરત ાં કોઇપણ ચ ર પરીબળો લખો.
3. Define” INNOVATIVENESS”.
૩. નવીનીકરણ ની વ્ય ખ્ય આપો.
4. Define “Co-operative society”.
૪. સહક રી માંડળીની વ્ય ખ્ય આપો.
5. Write different types of the Enterprise.
૫. ધાંધ કીય સ હસન જુદ જુદ પ્રક ર લખો.
6. State at least four factors affecting the process selection.
૬. પ્રોસેસ સીલેકશનને અસર કરત કોઇપણ ચ ર પરીબળો જણ વો.
7. List stages of the project planning.
૭. પ્રોજેક્ટ પ્લ નીંગન પગથીય લખો.
8. Define Micro, Small and Medium industries.
૮. મ ઇક્રો, સ્મોલ અને મીડીયમ ઉધોગોની વ્ય ખ્ય આપો.
9. Give Full name of (i) GIIC (ii) GSFC
૯. પ ૂર ન મ લખો. (૧)GIIC (૨)GSFC
10. Differentiate between Monopoly and Competition
૧૦. ઇજારો અને હરીફ ઈ વચ્ચેનો તફ વત આપો.
Q.2 (a) Define(i)Sole proprietorship (ii) Partnership (iii)Company 03

પ્રશ્ન. ર (અ) વ્ય ખ્ય આપો.(૧)એક કી વેપ રી પ્રથ (૨) ભ ગીદ રી (૩)કાંપની ૦૩
OR
(a) State the advantages of self employment. 03
(અ) સ્વ રોજગ રીન ફ યદ લખો. ૦૩
(b) Write at least six main characteristics of self employment. 03
(બ) સ્વ રોજગ રની ઓછ મ ાં ઓછી છ લ ક્ષણીકત ઓ લખો. ૦૩
OR
1/3
(b) List Six Broader area of identification of self employment in Mechanical 03
engineering.
(બ) મીકેનીકલ ઈજનેરી ક્ષેત્રમ ાં સ્વ રોજગ રન છ વ્ય પક ક્ષેત્રોની ઓળખ આપો. ૦૩
(c) Define the term ‘Entrepreneurship’ and give its characteristics. 04
(ક) ઉધોગ સ હસીકત ની વ્ય ખ્ય આપો અને તેન લક્ષણો જણ વો ૦૪
OR
(c) List special qualities of diploma holder as a self employer. 04
(ક) સ્વ રોજગ રમ ટે ડીપ્લોમ ઇજનેરની લ યક ત ધર વવ ન ર મ ટે આવશ્યક ૦૪
વવવશષ્ટ ગુણોની ય દી બન વો.
(d) Explain factors affecting the selection of form of the enterprise. 04
(ડ) ધાંધ કીય સ હસન સ્વરૂપની પસાંદગીને અસર કરત ાં પરીબળો સમજાવો. ૦૪
OR
(d) Explain in brief Importance of MSMEs in India. 04
(ડ) ભ રતમ ાં મ ઇક્રો લઘુ,અને મધ્યમ કદન ઉદ્યોગોનુ ાં મહત્વ સમજાવો. ૦૪
Q.3 (a) Explain in brief importance of capacity planning. 03

પ્રશ્ન. 3 (અ) ઉત્પ દનશક્ક્ત આયોજનનુ ાં મહત્વ ટૂકમ ાં સમજાવો. ૦૩
OR
(a) Explain in brief factors affecting selection of location 03
(અ) સ્થ ન પસાંદગીને અસર કરત ાં પરરબળો ટૂાંકમ ાં સમજાવો. ૦૩
(b) List various methods of market survey. 03
(બ) મ કે ટ સવેની વવવવધ પદ્ધતીઓની ય દી બન વો. ૦૩
OR
(b) List external sources of the risks in the enterprise. 03
(બ) ધધ કીય એકમોમ ઉદ્દભવત બ હ્ય પ્રક રન જોખમોની ય દી બન વો. ૦૩
(c) Define the term Marketing and state its importance. 04
(ક) મ કે રટિંગની વ્ય ખ્ય આપી તેન ુ ાં મહત્વ લખો. ૦૪
OR
(c) List stages of product development and explain in brief. 04
(ક) પ્રોડક્ટ ડેવેલોપમેંટન સ્ટે જ લખો અને ટૂાંકમ ાં સમજાવો॰ ૦૪
(d) List different methods of Risk management 04
(ડ) રીસ્ક મેનેજમેંટની જુદી જુદી રીતો લખો. ૦૪
OR
(d) Explain SWOT analysis. 04
(ડ) SWOT એન લીસીસ સમજાવો. ૦૪
Q.4 (a) Explain with neat sketch Product layout. 03

પ્રશ્ન. ૪ (અ) સ્વચ્છ આકૃતીની મદદથી પ્રોડકટ લેઆઉટ સમજાવો. ૦૩
OR
(a) Explain with neat sketch Process layout. 03
(અ) સ્વચ્છ આકૃતીની મદદથી પ્રોસેસ લેઆઉટ સમજાવો. ૦૩
(b) Explain factors affecting selection of plant layout. 04
(બ) પ્લ ન્ટ લે આઉટની પસાંદગીને અસર કરત ાં પરીબળો સમજાવો ૦૪
OR
(b) Write advantages of case studies. 04
2/3
(બ) કેસ સ્ટડીસન ફ યદ લખો. ૦૪
(c) List and explain 7 ‘M resources required for business. 07
(ક) ધાંધ મ ટે જરૂરી સ ત M રીસોસસ ની ય દી બન વી દરે ક સમજાવો. ૦૭
Q.5 (a) Write short note on Technology life cycle. 04

પ્રશ્ન. ૫ (અ) ટે કનોલોજીકલ લ ઈફ સ ઇકલ પર ટૂાંક નોંધ લખો. ૦૪
(b) Write short note on Break Even Analysis. 04
(બ) બ્રેક ઈવન એન લીસીસ પર ટૂાંક નોંધ લખો ૦૪
(c) Explain in brief 4P’S concept of marketing 03
(ક) મ કે ટીંગનો 4 P નો ખ્ય લ ટૂાંકમ ાં સમજાવો. ૦૩
(d) Write short note on feasibility study of any project. 03
(ડ) કોઈ પ્રોજેકટ મ ટે ફીસીલલીટી સ્ટરડ પર ટૂાંક નોંધ લખો ૦૩
************
3/3

DIPLOMA ENGINEERING – SEMESTER-5 EXAMINATION –WINTER- 2019

Subject Name: Self Employment And Entrepreneurship Development
Instructions:

1. State meaning of Entrepreneur.
૧. ઉધ્યોગસ હસીકનો અથથ જણ વો..
2. Define Innovativeness.
૨. નવીનત ની વ્ય ખ્ય આપો.
3. List any four financial support agencies.
૩. કોઈપણ ચ ર ન ણ કીય સહ યક સાંસ્થ ની ય દી બન વો.
4. Write full form of DIC and EDI.
૪. DIC અને EDI ન પુર ન મ લખો.
5. List Product Development Stages.
૫. પેદ શ વવક સ તબક્ક ઓ ની ય દી બન વો.
6. State various types of Product.
૬. પેદ શ ન વવવવધ પ્રક ર જણ વો.
7. Define Nominal Capacity.
૭. નોમીનલ ઉત્પ દન શવક્ત ની વ્ય ખ્ય આપો.
8. List any four 7M Resources.
૮. કોઈ પણ ચ ર 7M સાંસ ધનોની ય દી બન વો.
9. State any four sources of Risk.
૯. જોખમન કોઈપણ ચ ર ઉદભવસ્થ નોન ન મ આપો.
10. List any two types of Financial Statement.
૧૦. કોઈપણ બે ન ણ કીય વવવરણન પ્રક રની ય દી બન વો.
Q.2 (a) State characteristics of Creativity. 03

પ્રશ્ન. ર (અ) સજથ ન ત્મકત ની લ ક્ષવણકત ઓ જણ વો. ૦૩
OR
(a) Describe ways to develop Innovativeness. 03
(અ) નવીનત વવકસ વવ ની રીતો વણથવો. ૦૩
(b) Explain need for Entrepreneurship Development. 03
(બ) ઉધ્યોગસ હસીકત વવક સની જરૂરીય ત સમજાવો. ૦૩
OR
(b) Explain Partnership Firm. 03
1/3
(બ) પ ર્થનરશીપ ફમથ સમજાવો. ૦૩
© Explain Work Ethics. 04
(ક) ક યથલક્ષી નીવતમત્ત સમજાવો. ૦૪
OR
© Explain MSME. 04
(ક) MSME સમજાવો. ૦૪
(d) State registration process for new Enterprise. 04
(ડ) નવ ઉદ્યોગની નોંધણીની રીત વણથવો. ૦૪
OR
(d) Explain Productivity. 04
(ડ) ઉત્પ દકત સમજાવો. ૦૪
Q.3 (a) Explain Capacity Planning. 03

પ્રશ્ન. 3 (અ) ઉત્પ દન શવક્ત સમજાવો. ૦૩
OR
(a) Explain flexibility for process. 03
(અ) પ્રક્રિય મ ાં ફ્લેવક્ષવબવલર્ી સમજાવો. ૦૩
(b) Describe any one method of Market Survey. 03
(બ) મ કેર્ સવેની કોઈપણ એક રીતનુાં વણથન કરો. ૦૩
OR
(b) Explain Feasibility Study. 03
(બ) ફીઝીબીલીર્ી સ્ર્ડી સમજાવો. ૦૩
© Explain 4P’s of Marketing. 04
(ક) મ કેટર્ાંગન ાં 4P’s સમજાવો. ૦૪
OR
© List terminology used in Financial Management. 04
(ક) ન ણ ાંકીય સાંચ લનમ ાં ઉપયોગી પદોની ય દી બન વો. ૦૪
(d) Explain PPR and DPR. 04
(ડ) PPR અને DPR સમજાવો. ૦૪
OR
(d) Explain Fixed Layout. 04
(ડ) સ્થ યી યાંત્ર ગોઠવણી સમજાવો. ૦૪
Q.4 (a) Explain Risk Management. 03

પ્રશ્ન. ૪ (અ) જોખમ સાંચ લન સમજાવો. ૦૩
OR
(a) “MSMEs are the backbone of economic development.”Discuss the statement. 03
(અ) “MSMEs એ આથીક વવક સન ાં કરોડરજ્જુ સમ ન છે .” વ ક્ય ચચો. ૦૩
(b) Explain decision making under Risk. 04
(બ) જોખમમ ાં વનણથય લેવ નુાં સમજાવો. ૦૪
OR
(b) State important features of Case Studies. 04
(બ) કેઈસ સ્ર્ડીઝ ન ાં મહત્વન પ સ જણ વો. ૦૪
© Explain factor affecting selection of Plant Location and Plant Layout. 07
(ક) પ્લ ન્ર્ની સ્થ ન પસાંદગી અને પ્લ ન્ર્ની યાંત્ર ગોઠવણીને અસર કરત પક્રરબળો સમજાવો. ૦૭
Q.5 (a) Explain SWOT analysis. 04

2/3
પ્રશ્ન. ૫ (અ) SWOT પૃથક્કરણ સમજાવો. ૦૪
(b) State the functions of GIDC. 04
(બ) GIDC ન ાં ક યો જણ વો. ૦૪
© List advantages of Case Studies. 03
(ક) કેઈસ સ્ર્ડીઝ ન ાં લ ભોની ય દી બન વો. ૦૩
(d) State qualities of Entrepreneur. 03
(ડ) ઉધ્યોગસ હસીકન ાં ગુણો જણ વો. ૦૩
************
3/3

All Paper Merged

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

All Paper Merged

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Seat No.: ________ Enrolment No.

GUJARAT TECHNOLOGICAL UNIVERSITY

Subject Code: 3351901 Date: 02-11-2020

Q.1 Answer any seven out of ten. 14

Q.2 (a) Comparison between 2 stroke and 4 stroke petrol engine. 03

(ડ) એક સીલીન્જડર વ ળ ૪ સ્ટ્રોક્સ ઓઈલ એન્જીનન ડેટ નીચે મુજબ છે . ૦૪

(ડ) એક સીલીન્જડર વ ળ ૪ સ્ટ્રોક્સ ઓઈલ એન્જીનન ટેસ્ટ ડેટ નીચે મુજબ છે . ૦૪

Q.4 (a) Explain Vapour Absorption Refrigeration System with sketch 03

Temp Specific Volume Enthalpy kj/kg Entropy kj/kgk

GUJARAT TECHNOLOGICAL UNIVERSITY

Subject Code: 3351901 Date: 21-05-2019

1. Attempt all questions.

Q.2 (a) Define following terms used for I C Engine: 03

Q.3 (a) State the reasons for failing a spark plug. 03

GUJARAT TECHNOLOGICAL UNIVERSITY

Subject Code:3351901 Date: 27-11-2018

1. Attempt all questions.

Q.2 (a) Discuss the main components of I C engine. 03

GUJARAT TECHNOLOGICAL UNIVERSITY

Q.1 Answer any seven out of ten. દશમ થ ાં ી કોઇપણ સ તન જવ બ આપો. 14

Q.5 (a) Explain Psychometric Chart with sketch. 04

GUJARAT TECHNOLOGICAL UNIVERSITY

Subject Code: 3351902 Date: 26-10-2020

1. Attempt all questions.

(બ) એક સ્ટક્રુ જેક પર 80 KN નો કોમ્પ્પ્રેશસવ ભ ર િ ગે છે . સ્ટક્રુ મ ટે નો સિ મત કોમ્પ્પ્પ્રેસીવ ૦૪

(િ) એક સ્ટક્રુ જેક પર 40 kN નો કોમ્પ્પ્રસ ે ીવ ભ ર િ ગે છે . સ્ટક્રુ મ ટે નો સિ મત કોમ્પ્પ્રસ

(c) Classify pressure vessel. 03

GUJARAT TECHNOLOGICAL UNIVERSITY

Subject Code: 3351902 Date: 10-05-2019

1. Attempt all questions.

સ્પીગોટ વ્ય સ શોધો. τ = 55 N/mm2, σt = 70 N/mm2અને σc = 110 N/ mm2

પરસમસસબલ ક્રશશાંગ સ્રેસ = 150 N/mm2છે .

(ડ) એક સ દ સ્ક્રૂજેક મ ાં ચોરસ આટ છે , જે નો મીન ડ ય મીટર 50mm છે તથ સપચ 12.4mm ૦૪

પ્રશ્ન. 3 (અ) લ મી ન સથયોરમ નો ઉપયોગ કરી નળ ક ર ની જાડ ઈ શોધો. (1) હૂ પ સ્રેસ = 80 ૦૩

હોરરજોંટલ રદશ મ ાં 150mm છે , તો આડછે દ ન મ પ શોધો. આડછે દ મ ટે H= 2b તથ

છે , જો મહત્તમ રડફ્લેક્સન 75mm તથ પરસમસસબલ બેંરડાંગ સ્રેસ 360 N/mm2હોય તો કુલ

Q.4 (a) Compare sliding contact and rolling contact bearing. 03

લ ઇફ (3) બેસઝક ડ યન સમક કેપેસસટી.

rpmઉપર ચલ વવ મ ાં આવે છે . જો બેરરાંગ ઉપર સમતુલ્ય ભ ર 6 KNહોય તો બેરરાંગની બેઝીક

GUJARAT TECHNOLOGICAL UNIVERSITY

Subject Code: 3351902 Date: 01-05 - 2018

1. Attempt all questions.

Q.1 Answer any seven out of ten. દશમ થ

1. Define bearing life.

૧. બેર િંગ લ ઇફ્ની વ્ય ખ્ય આપો.

2. Sketch single riveted lap joint.

૨. સસિંગલ ર વેટેડ લેપ જોઈંટ ની સ્વચ્છ આક્રુતી દો ો.

3. Write the equation by which angle of twist for a shaft is calculated.

૩. એક સમીક ણ લખો જેન થી શ ફ્ટ ન ટ્ સવસ્ટનો કોણ મ પી શક ય.

4. Explain stress concentration.

5. Identify the material-(1) 40 C8 (2) 49 Cr 1 Mo28

૫. પદ થથને ઓળખો- (1) ) 40 C8 (2) 49 Cr 1 Mo28

6. Define bearing stress.

૬. બેર િંગ તણ વ ની વ્ય ખ્ય આપો.

7. List different types of design.

૭. જુદ જુદ પ્રક ન રડઝ ઇનની સ ૂચિ લખો.

8. Enlist the different types of materials used for bearings.

૯. બોલ્ટ્સની પ ૂવથ લોરડિંગનુાં મહત્વ જણ વો.

10. Write the assumptions made in design of thick cylinder.

૧૦. જાડ સસચલન્ડ ની રડઝ ઇનમ ાં બન વેલ ધ ણ ઓ લખો.

(a) Determine the smallest size of a hole that can be punched in a 12 03

(અ) 12 mm જાડી પ્લેટ મ ાં સૌથી ન ન મ ાં ન ની સ ઈજ નો હોલ પાંિ ક ી ૦૩

શક ય તેની ગણત ી ક ો.જેની ટેં સ ઈલ સ્રેં થ 310 N/mm2 અને

કોમ્પ્પ્રેસસવ સ્રેં થ 900 N/mm2 છે .