T.C.

BEYKENT NVERSTES FEN BLMLER ENSTTS MMARLIK ANABLM DALI MMARLIK DALI

YEL MMAR OLARAK TANIMLANAN PROJELERDE EKOLOJK YAPIM SSTEMLERNN YER

(Yksek Lisans Tezi)

Tezi Hazrlayan: Dursun

Furkan APKIN

stanbul, 2011

T.C. BEYKENT NVERSTES FEN BLMLER ENSTTS MMARLIK ANABLM DALI MMARLIK DALI

YEL MMAR OLARAK TANIMLANAN PROJELERDE EKOLOJK YAPIM SSTEMLERNN YER

(Yksek Lisans Tezi)

Tezi Hazrlayan:

Dursun Furkan APKIN

renci No: 070807001

Danman: Prof. Dr. Sercan ZGENCL YILDIRIM

stanbul, 2011

YEMN METN

Yksek lisans tezi olarak sunduum YEL MMAR OLARAK TANIMLANAN PROJELERDE EKOLOJK YAPIM SSTEMLERNN YER balkl bu almann, bilimsel ahlak ve geleneklere uygun ekilde tarafmdan yazldn, yararlandm eserlerin tamamnn kaynaklarda gsterildiini ve almann iinde kullanldklar her yerde bunlara atf yapldn belirtir ve bunu onurumla dorularm. 17/05/2011

Aday: Dursun Furkan APKIN

NDEKLER

Sayfa No.

ZET ..................................................................................................................................... iii ABSTRACT ............................................................................................................................ iv TABLOLAR LSTES............................................................................................................v EKLLER LSTES............................................................................................................. vi KISALTMALAR ................................................................................................................... ix 1. GR .............................................................................................................................. 1 1.1. 1.2. 2. ALIMANIN KONUSU VE AMACI .................................................................. 1 ALIMANIN KAPSAMI VE YNTEM ............................................................ 2 YEL MMAR ...................................................................................................... 3 YEN EKOLOJK ESTETK................................................................................... 4 TEKTONK ............................................................................................................. 4 CMERTLK .......................................................................................................... 5

YEL MMAR KAVRAMLARI ............................................................................... 3 2.1. 2.2. 2.3. 2.4.

3.

EKOLOJK YAPI SSTEMLERNN MMAR TASARIMA ETKS.................. 6 3.1. BAY ETM MERKEZ PROJESNN YEL MMAR KAVRAMLARI EREVESNDE NCELENMES .................................................................................... 6 3.2. POCONO EVRESEL ETM/ZYARET MERKEZ PROJESNN YEL MMAR KAVRAMLARI EREVESNDE NCELENMES ...................................... 11 3.3. CHESAPEAKE KRFEZ FONU PHILIP MERRILL EVRE MERKEZ PROJESNN YEL MMAR KAVRAMLARI EREVESNDE NCELENMES . 18 3.4. DNYA KU GZETLEME MERKEZ PROJESNN YEL MMAR KAVRAMLARI EREVESNDE NCELENMES ...................................................... 24 3.5. ULUSAL EVRE LDERLK OKULU PROJESNN YEL MMAR KAVRAMLARI EREVESNDE NCELENMES ...................................................... 28 3.6. ISLANDWOOD PROJESNN YEL MMAR KAVRAMLARI EREVESNDE NCELENMES .................................................................................. 32 3.7. FORESTECH PROJESNN YEL MMAR KAVRAMLARI EREVESNDE NCELENMES .................................................................................. 35 3.8. ULUSAL EVRE AJANSI PROJESNN YEL MMAR KAVRAMLARI EREVESNDE NCELENMES .................................................................................. 38 i

3.9. KINGSPAN FENER PROJESNN YEL MMAR KAVRAMLARI EREVESNDE NCELENMES .................................................................................. 42 3.10. SOLTAG ENERJ EV PROJESNN YEL MMAR KAVRAMLARI EREVESNDE NCELENMES .................................................................................. 47 3.11. ROZAK EV PROJESNN YEL MMAR KAVRAMLARI EREVESNDE NCELENMES .................................................................................. 52 3.12. 2015 PROTOTP EV PROJESNN YEL MMAR KAVRAMLARI EREVESNDE NCELENMES .................................................................................. 55 3.13. SINO-ITALIAN ECOLOGICAL AND ENERGY EFFICIENT BUILDING (SIEEB) PROJESNN YEL MMAR KAVRAMLARI EREVESNDE NCELENMES ................................................................................................................. 59 3.14. BUILDING GAP DEVELOPMENT PROJESNN YEL MMAR KAVRAMLARI EREVESNDE NCELENMES ...................................................... 63 3.15. RIEHENDE ART MUSEUM PROJESNN YEL MMAR KAVRAMLARI EREVESNDE NCELENMES .................................................................................. 67 3.16. AUFKIRCHEN MONTESSORI SCHOOL PROJESNN YEL MMAR KAVRAMLARI EREVESNDE NCELENMES ...................................................... 70 3.17. PICHLING OKUL PROJESNN YEL MMAR KAVRAMLARI EREVESNDE NCELENMES .................................................................................. 74 4. SONU: YEL MMAR PROJELERNN ELETRS ................................... 77

KAYNAKLAR...87

ii

YEL MMAR OLARAK TANIMLANAN PROJELERDE EKOLOJK YAPIM SSTEMLERNN YER

Tezi Hazrlayan: Dursun Furkan APKIN zet

Bu tez almas yeil mimari olarak tanmlanan projelerde ekolojik yapm sistemlerinin mimari tasarma etkisini incelemektedir. Yeil Mimari olarak dnya literatrnde tannm ve/veya dl alm 17 farkl proje incelenmitir. Projelerin farkllklar, benzerlikleri, diyaloglar, malzeme kullanmlar Yeil Mimari kavram asndan incelenmitir. Projelerde ekolojik yapm sistemlerinin mimari tasarm nasl etkiledii ve bu tasarmlarn Yeil Mimari tanm iinde yer alp almayaca aratrlmtr. Bu aratrma sonucunda incelenen 17 farkl projeden yanlzca 2 yapnn ekolojik yapm sistemi ile entegre bir tasarm anlayna sahip olduu ortaya konmutur.

Anahtar Kelimeler: Ekoloji, Srdrlebilirlik, Cmertlik, Estetik, Etkin Enerji, Yapsal Form, Yeil Mimari, Tektonik

iii

PLACE OF THE ECOLOGICAL STRUCTURE SYSTEMS IN THE PROJECTS DEFINED AS THE GREEN ARCHITECTURE

Presented by: Dursun Furkan APKIN

Abstract

In this thesis, I examine the effect of the ecological structure systems on the architectural design in the projects defined as The Green Architecture. 17 different projects, which are well known in the world literature and/or won awards, are examined. The differences, similarities, dialogs, material usages of the projects are examined by looking from the Green Architecture perspective. In this project, two different topics have been researched: First, How the ecological structure systems affect architectural design and secondly whether these designs can be placed in the definition of The Green Architecture. As a result of this research, it has been determined that just 2 projects among 17 different examined projects have an integrated design perception with the ecological structure system.

Key Words: Ecology, Sustainability, Generosity, Esthetics, Efficient Energy, Structure, Green Architecture, Techtonic

iv

TABLOLAR LSTES
Sayfa No.

Tablo 1.................................................................................................................................... 85 Tablo 2.................................................................................................................................... 86

EKLLER LSTES
Sayfa No.

ekil 1. Bay Eitim Merkezi Manzara ....................................................................................... 6 ekil 2. Bay Eitim Merkezi Grn .................................................................................... 6 ekil 3. Bay Eitim Merkezi Kuzey Cephesi .............................................................................. 7 ekil 4. Bay Eitim Merkezi Perspektifler ................................................................................. 8 ekil 5. Bay Eitim Merkezi Planlar .......................................................................................... 9 ekil 6. Bay Eitim Merkezi Kesit ........................................................................................... 10 ekil 7. Bay Eitim Merkezi Vaziyet........................................................................................ 10 ekil 8. Pocono Eitim Merkezi i Grn ............................................................................ 11 ekil 9. Pocono Eitim Merkezi Sa Cephe ............................................................................ 11 ekil 10. Pocono Eitim Merkezi n Cephe ........................................................................... 12 ekil 11. Pocono Eitim Merkezi Arka Cephe (Lastik Duvar) ................................................. 13 ekil 12. Pocono Eitim Merkezi Kesitler ............................................................................... 13 ekil 13. Pocono Eitim Merkezi Plan .................................................................................... 14 ekil 14. Pocono Eitim Merkezi Yapsal Sistem .................................................................... 15 ekil 15. Pocono Eitim Merkezi Arka Cephe (Lastik Detay).................................................. 16 ekil 16. Pocono Eitim Merkezi Vaziyet ............................................................................... 17 ekil 17. Philip Merril evre Merkezi D Perspektif .............................................................. 18 ekil 18. Philip Merril evre Merkezi Perspektif ................................................................ 19 ekil 19. Philip Merril evre Merkezi Plan ............................................................................. 20 ekil 20. Philip Merril evre Merkezi Kesit ............................................................................ 21 ekil 21. Philip Merril evre Merkezi D Perspektif .............................................................. 22 ekil 22. Philip Merril evre Merkezi Yaklam ...................................................................... 23 ekil 23. Dnya Ku Gzetleme Merkezi Perspektif .............................................................. 24 ekil 24. Dnya Ku Gzetleme Merkezi Perspektif .............................................................. 25 ekil 25. Dnya Ku Gzetleme Merkezi Perspektif .............................................................. 26 ekil 26. Dnya Ku Gzetleme Merkezi Kesit ....................................................................... 27 ekil 27. Ulusal evre Liderlik Okulu Perspektif ..................................................................... 28 ekil 28. Ulusal evre Liderlik Okulu Plan .............................................................................. 29 ekil 29. Ulusal evre Liderlik Okulu Kesit ............................................................................. 30 vi

ekil 30. Ulusal evre Liderlik Okulu Perspektif ..................................................................... 31 ekil 31. Islandwood Perspektif ............................................................................................ 32 ekil 32. Islandwood Kesit ..................................................................................................... 33 ekil 33. Islandwood Perspektif ............................................................................................ 34 ekil 34. Forestech Perspektif ............................................................................................... 35 ekil 35. Forestech Vaziyet.................................................................................................... 36 ekil 36. Forestech Plan ........................................................................................................ 37 ekil 37. Forestech Perspektif ............................................................................................... 37 ekil 38. Ulusal evre Ajans Perspektif ................................................................................. 38 ekil 39. Ulusal evre Ajans Perspektif ................................................................................. 39 ekil 40. Ulusal evre Ajans Perspektif ................................................................................. 40 ekil 41. Ulusal evre Ajans Planlar ...................................................................................... 41 ekil 42. Ulusal evre Ajans Perspektif ................................................................................. 41 ekil 43. Kingspan Perspektifler ............................................................................................ 42 ekil 44. Kingspan Kesit ......................................................................................................... 43 ekil 45. Kingspan Kesitler..................................................................................................... 44 ekil 46. Kingspan Planlar...................................................................................................... 45 ekil 47. Kingspan n Cephe ................................................................................................. 46 ekil 48. Soltag Perspektif ..................................................................................................... 47 ekil 49. Soltag Kesit ............................................................................................................. 48 ekil 50. Soltag Plan .............................................................................................................. 49 ekil 51. Soltag Grnler................................................................................................ 50 ekil 52. Soltag Grn........................................................................................................ 50 ekil 53. Soltag Grn........................................................................................................ 51 ekil 54. Rozak Evi Perspektif ................................................................................................. 52 ekil 55. Rozak Evi Kesit ve Plan............................................................................................. 53 ekil 56. Rozak Evi Kesit ......................................................................................................... 53 ekil 57. Rozak Evi Perspektifler ............................................................................................ 54 ekil 58. 2015 Prototip Evi Perspektif .................................................................................... 55 ekil 59. 2015 Prototip Evi Plan ............................................................................................. 56 ekil 60. 2015 Prototip Evi Perspektif .................................................................................... 57 ekil 61. 2015 Prototip Evi Kesitler ........................................................................................ 58 ekil 62. SIEEB Perspektif ....................................................................................................... 59 ekil 63. SIEEB Kesit ............................................................................................................... 60 vii

ekil 64. SIEEB Plan ................................................................................................................ 61 ekil 65. SIEEB Detay .............................................................................................................. 62 ekil 66. GAP n Cephe ......................................................................................................... 63 ekil 67. GAP Perspektif ......................................................................................................... 64 ekil 68. GAP Perspektif ......................................................................................................... 65 ekil 69. GAP Perspektif ......................................................................................................... 65 ekil 70. GAP Kesit ve Planlar ................................................................................................. 66 ekil 71. Riehende Grn ................................................................................................... 67 ekil 72. Riehende Plan .......................................................................................................... 68 ekil 73. Riehende Kesit ......................................................................................................... 69 ekil 74. Riehende Kesit ......................................................................................................... 69 ekil 75. Montessori Perspektif ............................................................................................. 70 ekil 76. Montessori Perspektif ............................................................................................. 71 ekil 77. Montessori Plan ....................................................................................................... 72 ekil 78. Montessori Kesit ...................................................................................................... 73 ekil 79. Montessori Perspektif ............................................................................................. 73 ekil 80. Pichling Perspektif ................................................................................................... 74 ekil 81. Pichling Plan ............................................................................................................. 75 ekil 82. Pichling Kesit ............................................................................................................ 75 ekil 83. Pichling Perspektif ................................................................................................... 76 ekil 80. Pichling Perspektif ................................................................................................... 76

viii

KISALTMALAR

ABD CBF SIP SIEEB

: Amerika Birleik Devletleri : Chesapeake Bay Foundation (Chesapeake Krfez Fonu) : Structural Insulated Panel (Strktrel zolasyonlu Panel) : Sino Italian Ecological and Energy Efficient Building (Sino talyan Ekolojik ve Etkin Enerji Binas)

ix

1. GR 1.1. ALIMANIN KONUSU VE AMACI 1970li yllarda ortaya kan enerji krizi konvansiyonel enerjilerin, fosil yaktlarn sonu olduunu gstermitir. Bu yzden 70li yllardan balayarak alternatif enerji kaynaklar arayna girilmitir. Fosil yaktlara alternatif olarak kayna snrsz ve maliyeti dk enerjilere ynelinmitir. Yeni enerjiler evreyi daha az kirletmekte ve kaynak bakmndan sonsuz bir kapasiteye sahiptir. Bu enerjiler biyo ktle, gne, rzgr ve termal enerji bata olmak zere eitlilik gstermekte ve kaynaklarn doadan almaktadrlar. Hzla byyen enerji ihtiyacna karlk verebilmek ve fosil yaktlara alternatif olabilmesi iin gne, rzgar ve termal enerji gibi ekolojik enerjiler yaplarda kullanlmaya balanmtr. Balangta sadece mekanik sistemler olarak kullanlan ve bu sistemler vastasyla elde edilen enerjiler gnmzde mimari tasarm etkileyen unsurlar olarak karmza kar. Bu nedenle ekolojik yapm sistemlerinin mimari tasarm ne kadar etkilediini ortaya koymak ve bu konuda aratrma yapmak amalanmtr. Ekolojik yapm sistemleri aktif ve pasif olmak zere iki ekilde mimari tasarma etki etmektedir. Aktif sistemler daha ok mekanik olma durumuyken, pasif sistemler mimari ile daha fazla btnleik ve ayn yapdadr. Yap ktlesi, yzeyleri, malzeme zellikleri, d kabuu, strktrel sistemi, kullanlacak kaynaklarn eitlilii ve saland blgelere kadar bir ok unsuru programlamada ve tasarm aamasnda etkilemektedir. Bu etkileme sonucunda yeni bir estetik anlay, yeni tektonik ortaya kar. Yaplarn ekolojik sistem ile bulumas yeni bir kentsel tanm olan cmert bina konsepti iinde yer alabileceklerini dndrmektedir. Gnmzde kentsel bir kavram olarak cmertlik kente deer katan, karlksz olarak fayda salayan bir yaplama olarak alglanmaktadr. Cmert bina kavram bu ereve ierisinde yaplarn planlama, kullanm aamas ve mrn doldurduktan sonraki srete evresel deerini incelemektedir. Aratrma kapsam iinde ele alnan yaplar Yeil Mimari olarak nitelendirilmektedir. Kaynaklar tarandnda bu kavramn tanm u ekilde karmza kar. Yeil Mimari bir yapnn yerleiminden tasarmna, inaasna, iletmesine, bakmna, yenilenmesine ve sklmne kadar olan yaam dngs boyunca evresel olarak sorumlu ve etkin kaynak kullanml olmas; strktrel
1

sistemler oluturulmas deneyimidir. Bu oluum klasik bina tasarmna ait olan ekonomi, yarar, dayankllk, konfor ile geliir ve tamamlanr. Yeil mimari ayn zamanda srdrlebilir yada yksek performansl yap olarakta bilinir.( U.S. Enviromental Protection Agency. 2010). 17 farkl ilevli proje Yeil Mimari kapsamnda incelenip eletirilmitir. 1.2. ALIMANIN KAPSAMI VE YNTEM Yukarda belirtilen aratrma balklar dorultusunda almann erevesi dnya literatrnde Yeil Mimari olarak tannm ve/veya dl alm 17 yap ile snrl tutulmutur. Aratrmann ayrntya girmesinden dolay yap adedi snrl tutulmutur. 17 yap seilirken farkl program unsurlar olan yaplarn bir araya getirilmesi tercih edilmitir. Konut, iyeri, mze, eitim merkezi ve okul ilevlerini barndran 17 adet farkl proje incelenmi ve projelerin genel zellikleri hakknda bilgiler verilmitir. Yaplar Yeil Mimari, Yeni Ekolojik Estetik, Yeni Tektonik ve Cmert Bina kavramlar diyaloglar, erevesinde malzeme irdelenmitir. Projelerin farkllklar, benzerlikleri, asndan kullanmlar Yeil Mimari kavramlar

incelenmitir. Projelerde ekolojik yapm sistemlerinin mimari tasarm nasl etkiledii aratrlarak bu tasarmlarn Yeil Mimari tanm iinde yer alp almayaca aratrlmtr. Yeil Mimari kavramlarna eletirel bir bak getirmek iin rneklerin Kent, evre ile ilikisi, malzeme eitlilii ve biti elemanlarnn eitlilii balklaryla deerlendirmeleri yaplmtr. Bu deerlendirmeler yaplrken yaplarn Yeil Mimari kavramlar ierisinde ele alnan farkl balklarn kendi bnyelerinde gelitikleri (kullanclarn eitilmesi, doal malzemelerin srece minimum zarar vererek etki etmesi v.b...) gzlemlenmi ve her biri kendi bal altnda incelenmitir. Deerlendirme sonucunda 2 projenin (Bay Eitim Merkezi ve Pocono evresel Eitim/Ziyareti Etkinlik Merkezi) Yeil Mimari tanm ierisinde yer ald grlmtr.

2. YEL MMAR KAVRAMLARI 2.1.YEL MMAR Yeil mimari yeil bina, srdrlebilir mimarlk, ekolojik mimarlk, yeil inaat v.b gibi farkl adlar ile anlmaktadr. Farkl kiiler tarafndan deiik kaynaklarda tanmlamalar yaplmtr. Amerika Ulusal evre Koruma Ajans yeil mimariyi yle tanmlar: Yeil Mimari bir yapnn yerleiminden tasarmna, inaasna, iletmesine, bakmna, yenilenmesine ve sklmne kadar olan yaam dngs boyunca evresel olarak sorumlu ve etkin kaynak kullanml olmas; strktrel sistemler oluturulmas deneyimidir. Bu oluum klasik bina tasarmna ait olan ekonomi, yarar, dayankllk, konfor ile geliir ve tamamlanr. Yeil mimari ayn zamanda srdrlebilir yada yksek performansl yap olarakta bilinir.( U.S. Enviromental Protection Agency. 2010) Yeil mimari evre ve insan sal zerindeki etkilerini dren ve gz nnde bulunduran yksek performansl bir mlktr. Yeil Bina daha az enerji, su ve kullanlan malzemelerin yaam dngsndeki etkisini azaltmak iin tasarlanmtr. Bu da daha iyi bir yerleim, tasarm, malzeme seimi, inaat sreci, iletme, bakm, giderme ve yeniden kullanm ile gerekletirilebilinir. (Yudelson, 2008, s. 13) Srdrlebilir mimarlk, iinde bulunduu koullarda ve varlnn her dneminde, gelecek nesilleri de dikkate alarak, Yenilenebilir enerji kaynaklarnn kullanmna ncelik veren, evreye duyarl, enerjiyi, suyu, malzemeyi ve bulunduu alan etkin ekilde kullanan, insanlarn salkve konforunu koruyan yaplar ortaya koyma faaliyetlerinin tmdr.Baka bir deyile insanlarn mekan gereksinmelerini, doal sistemlerin varln ve geleceini tehlikeye sokmadan yerine getirme sanatdr. Srdrlebilir yaplar doal k ve iyi bir i mekan hava kalitesiyle, kullanclarn saln, konforunu, retkenliini korur ve gelitirir; yapm ve kullanm srasnda doal kaynaklarn tketiminde duyarldr, evre kirliliine neden olmaz, ykmdan sonra dier yaplar iin kaynak oluturur ya da evreye zarar vermeden doadaki yerine geri dner. (Sev, 2009, s. 31) Editrler Woolley, Clark, Jenks, Dempsey, Galloway, Smith ve Wines yeil mimariyi birbirlerine paralel olarak u ekilde tanmlamlardr: Bir yapnn tasarmna balanmadan nce, yapm ve kullanm srasnda, kullanm mrn tamamladktan sonra evresine ve kullanclarna kar olan sorumluluklarn,
3

duyarllklarn yerine getirmesidir. Bu srelerin hepsinde yap mmkn olan en dk zarar ve en yksek enerji verimliliini, fayday salamaldr. 2.2.YEN EKOLOJK ESTETK Estetik kabaca gzellik teorisi olarak tanmlanabilir yada daha geni olarak sanat felsefesiyle birlikte tanmlanr. Gzellie olan ilgi onsekizinci yzylda genilemitir. Ycelik kazanm ve 1950 ler den yada bir grup estetik konseptin literatrde tartlmasyla daha fazla yaylmtr. Geleneksel olarak sanat felsefesi tanmlamas zerine younlamtr ama gnmzde odak bu deildir.(Slater, 2005) Romal mimar Vitruvius un Mimarlk zerine 10 kitabnda bahsettii gibi bir yap barnmay(utilitas), salaml(firmitas) ve gzellii(venustas) salamak zorundadr. Mlk bir yapnn amacna nasl hizmet ettiini ve kullanclar iin nasl daha fazla kullanl olduunu gstermelidir. Salamlk dayanma yada bir yapnn doal etkenlere kar zamanla ayakta kalabilme kabiliyetidir. demektir. Estetik farkl ekillerde ve alglarda olabilir. Gnmzde ele aln biiminden farkllklar gsteren estetik burada yaplardaki srdrlebilirliin ve ekolojik zelliklerin salanmas amacyla gelien yeni mimari ekildir. Yaplarda sadece ekil olarak alglanmayan farkllklar ierir; cephede ve kesitte yaplan farkllklar ile ortaya konulur. Yapdaki deiimler salanrken ilevler ile bir btnlk vardr. Sadece ekilsellik olarak ortaya konmaz. Yaplarda mekan kalitesini ve algy glendirecek etkiler olarak grlr. Yap unsurlarnn ele aln biimi ve kullanclar etkileyi ekilleri estetii oluturan deerlerdir. 2.3. TEKTONK Tektonik halk latincesindeki manas yap olan tectonicus tan gelir. Genel olarak dnyann yada baka gezegenlerin yerkre (lithosphere) katmanndaki yaplarla ilgilenen ve zellikle bir blgede bu yaplar oluturmak iin gereken gler ve hareketleri inceleyen alma alandr. Tektonik dalarn oluumuyla, ktalarn geliimiyle, evrensel nfusu direk olarak daha fazla etkileyen depremler ve volkanik kuaklar ile ilgilidir. (Tectonic Forces(2010).Tectonics.05.03.2011) Tektonik yapy meydana getiren tm paralarn bir araya gelilerinde kurulan klasik dzendir. Bu dzende strktrel sistem kolaylkla okunabilir. Yeil mimari
4

Gzellik estetik

tasarmnn bir paras olan yeni ekolojik estetiin, yeni kesitlerin, yeni grnlerin, yeni cephelerin ve yeni ilevlerin karlanabilmesi iin yeni tektonik anlay ortaya kar. Bu anlayn ortaya kmasyla birlikte yapsal sistemlerin inaa edilmeden nceki dnemi, kullanm dnemi ve mrn tamamladktan sonra ki dnemde dikkat edilmesi gereken hususlar vardr. Bu unsurlar yap sistemini retmek iin gerekli enerji miktar, CO2 salnm, hammeddenin elde edilmesi srasnda oluan evresel etkiler, malzemelerin bnyesinde barndrdklar toksik madde miktar, sistemi oluturan malzemelerin inaa sahasna ulatrlmas iin harcanan enerji, yapsal sistemin mrnn tamamlayncaya kadar oluturduu kirlilik, i mekan hava kalitesine etkisi gibi tektoniin retilmesine etki eden balklardr. 2.4.CMERTLK Latin kkenli gener kelimesinden gelen generosity 17 inci yzylda kutsallk, ycelik ifade ederken 18 inci yzylda eli aklk, cmertlik, paras ve maln dierleriyle eit ekilde paylaan olarak tanmlanmaktadr. Kelime gnmzde cmertliin olaan bir davran olmaktan ktn, bir kiiye yksek iyilik standartlarn ve iyi taraflarn vermek olduu tanmlamaktadr. (University of Notre Dame, 2009) Cmertlik karakterinizde ya da davrannzda cmert olma vasfdr. zellikle beklenen ya da olaan olandan ok yaptklarnz ya da verdiklerinizdir. (Sinclair, 1987) Cmertlik genel olarak Her hangi bir karlk beklemeksizin zgrce verme huyudur. htiyac olan bir kiiye mal varl, yetenek yada zaman olarak yardm etmektir. olarak tanmlanr. Francis Rambert generocite kitabnda Albert Camus un 1961 de yle dediini aktarr. Gelecekte ki gerek cmertlik her eyini gemie vermekten geer. (Rambert, 2008, s.54) Bu ereve de ekolojik mimari anlayda doadan alnan btnln ona tekrar geri kazandrlmasdr. Bu balamda kente katlan deer, yapsal mr, evresel sayg cmertliin nemli faktrleridir. Yapsal mr tasarmda kullanlan malzemelerin balangtan mrnn sonuna kadar geen sreteki evresel deerini kapsar. evresel sayg ise malzemlerin mrleri boyunca evreye verdikleri zarar ve mrlerinin sonunda bu zarar ne kadar azalttklarn kapsar.
5

3. EKOLOJK YAPI SSTEMLERNN MMAR TASARIMA ETKS 3.1. BAY ETM MERKEZ PROJESNN YEL MMAR KAVRAMLARI EREVESNDE NCELENMES

ekil. 1. Bay Eitim Merkezi Manzara (Moskow, 2008) Bay Eitim Merkezi (Bay Education Center) 2005 tarihinde Save The Bay tarafndan Agostini Construction irketine Provience, Rhode Island, A.B.D. de yaptrlmtr. Arazi Providencedaki Narraganset krfezinin suyla bulutuu yerde, dolgu toprakla evrelenmi gney ucundaki terk edilmi blgededir. Narragansett krfezinde karlksz yardm salamakta, sahilin ekosistemini etkileyen salk ve srdrlebiliklik konularnda farkndalk yaratabilmek iin tasarlanmtr. Rhode Islandl ocuklarn kendi topraklar ile gl bir balant kurmalarn salamay amalar. Yapnn program: karlama mekanlarn, seyir lobisi, iki snf, laboratuar alan, byk bir toplant salonu, Save The Bay in ynetici ofisleri ve toplant salonunu, kaykhane, iskele ve rhtm kapsar. Yapnn toplam alan 15.042 foot2 (1.400 m2) dir. (Moskow, 2008, s. 45)

ekil. 2. Bay Eitim Merkezi Grn (Moskow, 2008)

Yapy evre ile uyumlu bir hale getirebilmek iin yeil bir at ve tmsekletirilmi yzeyler oluturulmutur. Yap ktlesi krfezin grntsnn baskn olduu su tarafna doru ynlendirilmitir. Binann kuzey cephesi topraa doru tmsekletirilmi ve zemine yaklatrlmtr. Doa ve gne gz nnde bulundurularak daha fazla gne alan ve krfeze bakan mekanlar oluturulmutur.

ekil. 3. Bay Eitim Merkezi Kuzey Cephesi (Moskow, 2008) Mekanlar oluturulurken manzara ynne dikkat edilmitir. Her mekan eit dzeyde krfez manzarasn grebilmekte ve gn ndan faydalanabilmektedir. Kademeli yeil at ile gn nn istenmeyen etkilerine kar konulurken, blgede oluan frtnal havalara kar bir direnim salanr. Bu havalarda yksek miktarlarda su ortaya kmaktadr. . 7,000 feet2 (650 m2) lik yeil at 5,000 galonluk (yaklak 18.900 lt) suyu bir gnlk srede tutabilmektedir. (Moskow, 2008, s. 49) Yapnn frtnalarda ve yamurlu havalarda elde ettii su kademeli bir artma sistemiyle geri dntrlerek tekrar kullanlmaktadr. Arazide daha nceden bulunan inaat atklar ve ham malzemeler tasarma dahil edilmi ve projeye kaynak salanarak maliyetler drlmtr. Eski beton demeler ezilerek dolgu malzemesi salanm, atk granitler amfi tiyatro iin koltuk olarak geri dntrlmtr. Arazi krfezden taranarak kartlm malzemeler ile kaplanm, dolgu topran negatif etkileri iyiletirilmeye allmtr. Ana ve fazla park yerleri frtna sularnn kan azaltmak iin geirgen bir malzemeden
7

yaplmtr. Yapnn enerji sistemi kurgulanrken yenilebilir biyolojik yaktlar kullanabilecek ekilde tasarlanmtr. Susuz pisuarlar, ift akl tuvaletler ve dk akl bataryalar tasarma dahil edilerek su sarfiyat drlmtr. atya yerletirilmi olan 20 kW lk fotovoltaik paneller ile yapnn yllk aydnlatma ihtiyacna karlk veren bir elektrik elde edilmektedir. Gney cephesinde bulunan imler gn boyu yansmasz bir krfez manzaras salamaktadr. (Moskow, 2008, s. 48)

ekil. 4. Bay Eitim Merkezi Perspektifler (Moskow, 2008) Yapnn ana girii gelenlerin aralarn park ettikleri yerdeki uzun yeil atdaki bir aklkla ekillenir. Bu ekil ile mekana girildii gibi Narragansett krfezinin manzaras ile karlalr. Kuzey kanadndaki mekanlar Save The Bay in ynetici fonksiyonlarna ev sahiplii yapar. Yapnn plan emas incelendiinde manzaraya ynelmi geni aklkl mekanlar dikkat eker. Bu mekanlar ana giri ile kesien uzun bir koridor ile birbirlerine balanr. Manzaraya bakan gney cephesi ve yeil atnn bulunduu kuzey cephesi olmak zere iki ana cephesi vardr. Gney cephesindeki manzaraya bakan ksm arazinin ekline uyum salam ve gr destekleyecek cam bir cepheye sahiptir. Kesite bakldnda manzara ynne bakan geni mekanlarn at pencereleriyle desteklenerek aydnlatma dzeyinin arttrld grlr. Bu sayede aydnlatma giderleri drlmtr. Ayrca atda oluturulmu aydnlk pencerelerinin gne kesiciler ile desteklenerek n ieri kontroll bir ekilde alnmas salanmtr. Yeil atnn olduu kuzey cephesi kr cephe olarak tanmlanr. at yapya yeni bir estetik katarak ve zemine daha yakn hale getirilerek doa ile binann btnlemesini salar. Kr cephenin olduu blm iki kademeden
8

oluur.

Kademelerin

arasna

pencereler

yerletirilmitir.

Kesitte

doal

havalandrmann her iki cephede de bu pencereler tarafndan yaplabildii ve bir hava akmnn saland grlr.

ekil. 5. Bay Eitim Merkezi Planlar (Moskow, 2008) Bay Eitim Merkezi (Bay Education Center) tasarrufu salayabilmek iin eitli unsurlar dikkate alr. Arazideki mevcut atklar kullanr, onlar geri dntrr ve doaya daha az zarar verir. Tasarm yaplrken blgenin mevcut durumu gz nnde bulundurur ve buna ynelik almalar yapar. Frtnalarn youn olduu bir blge olduu dikkate alnarak yeil bir at yaparak korunak salar ve su depolar. Yap inasndaki malzemeler yenilenebilen olanlardan seilir. Setii malzemelerdeki kimyasal oranlarna dikkat eder. evreye mmkn olduunca az zarar vermeyi amalar. Bu dorultuda en dk bakm maliyetiyle en yksek verimin elde edebilecei sistem ve malzemeleri kullanr. Kullanlan malzemeler mrlerini tamamladktan sonra geri dntrlebilir. Bay Eitim Merkezi tasarmna yeil bir aty dahil etmitir. Bu at ile yapda farkllklar oluturulurken doaya uyum salarnr. Yap kesidine de yansyan bu farkllk pencere ekillerinin deimesine ve amacna odaklanm unsurlara
9

dnmesine yardmc olmutur. Konvansiyonel malzemelerin getirdii sradanl kran bu doku ile alg deitirilir. Yerel malzemeler ile kaplanm olan evre algy deitirirken ziyaretileri de bilinlendirir.

ekil. 6. Bay Eitim Merkezi Kesit (Moskow, 2008) Bay Eitim Merkezi kesitlere ve atya bakldnda ekolojik perspektifin etkileri ak bir ekilde grlr. Kuzey cephesinde iki kademeli yeil at ile strktrel formda deiiklie gidilmitir. Bu form a verilmi dier atyla desteklenmi ve ieri alnan gne , hava kalitesi arttrlmtr. Yapnn son eklini almasnda evresel etkilerin gz ard edilmemesi nemli rol oynamtr. Yap inaa edilirken geri dntrlm, dk kimyasall, dk iletme giderli, etkinlii yksek malzemeler kullanlmtr.

ekil. 7. Bay Eitim Merkezi Vaziyet (Moskow, 2008)

10

3.2.POCONO EVRESEL ETM/ZYARET MERKEZ PROJESNN YEL MMAR KAVRAMLARI EREVESNDE NCELENMES

ekil. 8. Pocono Eitim Merkezi Grn (Moskow, 2008) Pocono evresel Eitim/Ziyareti Etkinlik Merkezi (Pocono Enviromental Education/Visitor Activity Center) 2005 ylnda National Park Service/Pocono Enviromental Education Center tarafndan Pride Enterprises irketine Dingmans Ferry, Pennsylvania, A.B.D. de yaptrlmtr. (Moskow, 2008, s. 53)

ekil. 9. Pocono Eitim Merkezi Sa Cephe (Moskow, 2008) Arazi mterinin okul arazisindeki ounlukla yerli aalar kark

meeler, eitli kozalakl aalar ve boylu poslu bir bitki rtsn ieren geni bir aklktr. evresel eitim merkezi Milli park servisi tarafndan iletilen Deleware
11

ekil. 10. Pocono Eitim Merkezi n Cephe (Moskow, 2008) Water Gap Ulusal Dinlenme alnnn yannda konumlanmtr. (Moskow, 2008, s. 56) Yap bir ok faliyeti ve deiken aktiviteyi barndrabilecek esneklikte tasarlanmtr. Yemek, toplant, ders ve evreyle ilgili renme faliyetlerine hizmet verebilmektedir. Yapnn esas amalarndan biri evreyle ilgili olarak ziyaretilerin eitilmesidir. Ziyaretilerin iinden getii orman, getikleri bataklk, karanlk kuzey duvarndaki bir aklktan geerek yapya girilir ve aydnlk, parlak ana odaya bir para servis mekannda geilerek ulalr. Byk gney cephesindeki sundurma gnein scaklnn btn avantajn, serin da havasn, bol gne ve gneyin orman manzarasn almak iin tasarlanmtr. levine ek olarak ana toplanma, yemek yeme ve evresel merkezdeki programlara katlan ziyaretiler iin toplanma mekan, konferans merkezi, topluluk iin meclis ve blgedeki evresel topluluklar iin hizmet verir. evresel merkezin getirilerine hasl olmak ve yerel topluluun merkezin grevi ve evreyi korumak iin hepimizin paylat sorumluluu zerindeki farkndal artrmak zere kaynak salar. Yapnn toplam alan 7,750 foot2 (720 m2)dir. (Moskow, 2008, s. 56) Yapda pasif gne kullanmn etkin hale getirmek iin kesitte ve formda farkllklar yaplmtr. Istma ve soutmann etkinlii iin eimli bir at pla ve bu plaa yakn pencereler konumlandrlmtr. atnn eimli pla snan havay pencerelere ynlendirir ve pencereler vastasyla hava dar atlr. Bu pencereler ile
12

hava sirklasyonuda salanr. Kuzey kanadndaki kr cephenin aksine bu blge camdan oluur. Bunun nedeni gneyin uzun sreli gne snmn kullanmaktr. Eik ayla gelen gn mekann en i noktalarna ulaabilecektir. Istma giderleri bu sayede drlr ve pasif stmay destekleyen yap malzemeleri kullanlmtr.

ekil. 11. Pocono Eitim Merkezi Arka Cephe (Lastik Duvar) (Moskow, 2008) Kuzey cephesi blgedeki atk lastiklerden imal edilmitir. Bu malzeme ile doaya verilen zarar drlr ve geri dnm salanr. Lastik kaplama imento cephe levhalar mineral boya ile boyanmtr. ksmda kk bir temizlik ve bakm gerektirecek bir evre oluturmak iin malzemeler dikkatlice seilmitir. Doal aydnlatma, doal havalandrma ve pasif gne stmas tesisin kullanm sezonunda gnden gne kullanmda daha fazla etkinlik salamtr. 2008, s. 60) Pek ok koul altnda destekleyici aydnlatma sistemi ve mekanik sitemler kullanlmamaktadr. (Moskow,

ekil. 12. Pocono Eitim Merkezi Kesitler (Moskow, 2008)

13

ekil. 13. Pocono Eitim Merkezi Plan (Moskow, 2008) Yapnn plan emas incelendiinde ana giri ve bu girie bal sundurma ile dier mekanlar grlr. Kk bir giriten byk akl orman manzarasnn olduu sundurmalara klmakta ve buradan ek ilevlerin olduu dier mekanlara geilmektedir. Sundurmann olduu blmde yapnn cephesini tamamen cam yzeyler oluturmakta ve bu yzeyler ile doal aydnlatma ve havalandrma etkin olarak kullanlmaktadr. Kesitlerde eimli at sayesinde snan hava st taraflarda bulunan pencereler yardmyla dar atlmakta olduu grlr. Ayn zamanda geni sundurma sayesinde gn kontroll olarak ieri alnr. Yazn dik gelen gne nlar merkezin belli bir noktasna kadar gelebilirken, kn bu durum tam tersine bir davran sergilemekte ve en iteki noktalara kadar ulaabilmektedir. Pocono Eitim Merkezi bina yerleimi yaplrken pasif gnein kullanmna dikkat edilmi ve yapnn ynelimi buna gre yaplmtr. Ayrca dk kimyasall yada hi kimyasal kullanmyan rnler yaygn olarak kullanlarak evreye daha az zarar verilmitir. Yeniden kullanlm, dntrlm yada dntrlebilir malzemeler yaygn olarak kullanlarak srece dahil olunur. evreden en fazla yarar
14

elde edilmeye allrken, bakm maliyetleri ve genel giderler drlr. evreye verilen zarar en dk seviyeye ekilmeye allr.

ekil. 14. Pocono Eitim Merkezi Yapsal Sistem (Moskow, 2008)

Pocono Eitim Merkezi olduka basit bir formun algsal olarak nasl bir farkllk oluturabileceini olduka iyi gsterir. Yap tek taraftan kr bir cepheye sahip effaf bir yamuk formundadr. Eimli ats ile btnl salarken zel tasarm at strktr ile estetie farkl bir yorum katar. Eimli at ile hava dolam desteklenmitir. Isnnan

15

ekil. 15. Pocono Eitim Merkezi Arka Cephe (Lastik Detay) (Moskow, 2008)

scak hava ykselerek atnn hemen altndaki pencereler ile dar atlr. D kabuu oluturan elemanlar ile estetik alg desteklenir ve yapsal dzen salanr.

16

ekil. 16. Pocono Eitim Merkezi Vaziyet (Moskow, 2008)

Pocono Eitim Merkezinde geni aklkl mekanlar oluturabilmek iin zel bir tasarm yaplm ve ahap laminasyonlu bir taraa sistemi oluturulmutur. Bu sistemle eik bir at oluturulurken cephede oluturulan pencereler ile bu yapsal sistemin etkin kullanm salanmtr. Pocono Eitim Merkezi inaa edildii blgedeki kullanlm araba lastiklerini tasarmna dahil ederken yksek verimlilik ile yapya etki salar ve insanlar eitir. Bu yzden sadece malzeme dnm salamakla kalmaz insanlar eiterek bilin dzeyini ykseltir. evreden aldklarnn yannda geri kazandrd yksek deerler daha fazla nem kazanr.

17

3.3. CHESAPEAKE MERKEZ

KRFEZ

FONU YEL

PHILIP

MERRILL

EVRE

PROJESNN

MMAR

KAVRAMLARI

EREVESNDE NCELENMES Philip Merrill evre Merkezi (Chesapeake Bay Foundation, Philip Merrill Enviromental Center) Chesapeake Krfez Fonu tarafndan 2000 ylnda The Clark Construction Group firmasna Annapolis, Maryland, A.B.D. de yaptrlmtr. (Moskow, 2008, s. 63)

ekil. 17. Philip Merrill evre Merkezi D Perspektif (Moskow, 2008) Arazi Chesapeake Krfezinin ky eridinin 31 acrelik (28.328 m2) ksmnda, Maryland - Annapolisin gney dousuna yaklak 15 dakikalk mesafede konumlanmtr. CBF satn almadan nce arazi havuz, otel olarak kullanlmaktadr.
18

Krfeze negatif etki oluturmak ve nemli yatrmlar iin planlanmtr. Proje 90 kiilik evresel personeli drt dank binadan tek bir 32.000 foot2 (3,000 m2) tesiste toplamtr. Chesepake krfez fonunun amacn aka savunmak ve desteklemek iin byle bir tasarm yaplmtr. Chesepake krfezi ile srdrlebilir ortak bir ba kurmak amalanr. Merkezin iindeki zellikler : bakanda dahil olmak zere btn personel yeleri iin ak alma istasyonlar, batan baa datlm toplant odalar, bir adet 40 kiilik toplant odas, yemek odas ve mutfak. (Moskow, 2008, s. 63)

ekil. 18. Philip Merrill evre Merkezi Perspektif (Moskow, 2008)

19

Yapnn plan emas incelendiinde iki farkl ktle gze arpar. Birinci ktle dierine gre olduka byk ve birden ok ilevi barndran ana ktleyi oluturur. Kk olan ktle ise toplant ve mutfak mekann ieren destekelyici bir mekandr. Kesitte iki adet sundurmann oluturduu bir yap grlr. Geni aklk tek bir makas sistemi ile geilir. D cepheyi oluturan cam, metal ve ahaptan oluan kabuk glgelemeyi salarken n kontroll bir ekilde ieri alnmasn salar. atda oluturulan ikinci at krmyla ek bir pencere oluturulur. Pencere vastasyla doal havalandrma ve aydnlatma salanr. Yatayda sreklilii salamak ve sirklasyonun btnln bozmamak iin farkl noktalardan pencereler almtr. Eimli at yzeyi snan havay pencereler yardmyla dar atar. Bu form ilevsel olduu kadar genel maliyetleride etkiler.

ekil. 19. Philip Merrill evre Merkezi Plan (Moskow, 2008)

mekan kalitesini arttrmak ve doaya kar daha tutarl olabilmek iin yerel malzemeler kullanlmtr. Mmkn olduunca kimyasalsz yada az kimyasall malzemeler kullanlarak yap mr boyunca evreye daha az zarar vermek amalanr. Geri dntrlm, blgeden elde edilmi malzemeler kullanlr.
20

ekil. 20. Philip Merrill evre Merkezi Kesit (Moskow, 2008) Yapsal sistem olarak parelel halat bkml ahap kiri ve kolonlar; at ve d cephedeki duvarlar ile yapsal olarak izolasyonlu paneller kullanmaktadr. Zemin yzeyi beton tula bloklar ile elde edilmitir. Yapda galvanize elik cephe, lekeli imeto fiber kereste, kurtarlm aa kesimi, mantar, bambu zemin kaplamas ve linolyum kaplama, orta younlua maruz kalm fiber ahap iilii, tavan ve duvar bitimlerinde oluturulmu SIP panelleri kullanlmtr. Mmkn olduunca malzemeler boyasz braklm, kaynaklar korunmu ve kirlilik azaltlmtr. Yapnn i ksm dairenin drtte biri eklinde organzie edilmitir. Her katta iki adet olmak zere merkez lobi ve sergi mekan ile her biri blmlenmitir. Her eyreklik alan birbirinden farkl blmlere zg ak alma istasyonu dzenlemelerini barndrmaktadr. Kapal ofisler kltlerek ak fikir deiimi desteklenmektedir. Ak i istasyonlar kapal ofisler ile her alana krfez manzaras salayacak ekilde yer deitirmitir; hem de gn ve doal havalandrma gibi srdrlebilir stratejilere olanak tanmtr. Her birimdeki toplant odalar ve dier paylalan mekanlar zel konumalar iin olanak salamaktadr. erideki tema yapnn bir ok evresel yeniliini ortaya kararak darda da devam etmitir. Mmkn olan yerlerde malzemeler yaln braklm ve boru ileri sklkla ortaya konulmutur. Bu biti malzemelerinin tketimini ve kullanmn azaltmtr. (Moskow, 2008, s. 70)

21

ekil. 21. Philip Merrill evre Merkezi D Perspektif (Moskow, 2008)

Philip Merrill evre Merkezi iinde bulunduu ekosisteme en az zarar verebilmek iin inaa srecinde evresel faktrlere zen gstermitir. Blgede bulunan et obur yarasalarn doal ortamlarna zarar vermemek iin yap inaasn bu hayvanlara gre dzenlemitir. Biyolojik sistemli filtreler kullanarak frtna sularn artm ve doal dngye katkda bulunmutur. Yerel malzemeler kullanarak kayanklar etkin kullanmtr. Ek olarak gelecek maliyet ve evre krililiini engelemitir. Philip Merrill evre Merkezi glgeleme unsurlar, eik atlar ve strktr ile tamamen farkl bir izgi izmektedir. Bu youn estetie ramen yzeylerde yapm olduu tek dze kaplamalar ile algya hitap eder. Grn ve kesitlerdeki

22

dzen yapsal form ile desteklenmitir. Estetik unsurlar ilevseldir. Gne kesici grevini yerine getirirken n farkl ekillerde ieri alnmasn salar. Philip Merrill evre Merkezi kesitlerinde ahap tayclarn ve makas sisteminin oluturduu geni aklkl bir sistem grlr. Ahabn geni kullanm sayesinde yerel malzemeler srece dahil edilmitir. Kaynaklar daha az sarf edilirken, verimlilik artm ve maliyetler drlmtr. Philip Merrill evre Merkezi yksek verimlilikli blgesel malzemeleri kullanmakta zen gsterir. Bu amala yakn blgedeki ve mrn doldurmu malzemeleri tercih eder.

ekil. 22. Philip Merrill evre Merkezi Yaklam (Moskow, 2008)

23

3.4.

DNYA KU GZETLEME MERKEZ PROJESNN YEL MMAR KAVRAMLARI EREVESNDE NCELENMES

ekil. 23. Dnya Ku Gzetleme Merkezi Perspektif (Moskow, 2008) Dnya Ku Gzetleme Merkezi (World Birding Center) 2004 ylnda SpawGlass irketine Texas Parks&Wildlife irketi tarafndan Mission, Texas A.B.D. de yaptrlmtr. Mevcut arazi iki unsur tarafndan etkilenmektedir. Tarmsal alanlar ve gney kenarndaki kanal. Kanal Rio Grande nehrinden pompalanan sulama suyunu tamaktadr. Tarlalar zengin bir topra iermektedir. (Moskow, 2008, s. 114)
24

Merkez krsal alanda konumlanmtr. Bu blge artan bir ekilde yeni konut yaplanmasyla tanmlanr. Bunun nedeni ise iftilerin zamanla artan ihtiyalarna karlk veremeyen yaplamadr. Bu ihtiyalar dorultusunda yeni binalar, ambarlar, garajlar ve antrepolar yaplmtr. Vadinin 13,000 foot2 (1,210 m2) alanna oturan yap blou ku gzetleme merkezini oluturur. (Moskow, 2008, s. 116)

ekil. 24. Dnya Ku Gzetleme Merkezi Perspektif (Moskow, 2008) Yaplar yaln, biti katmanlar yaplmam malzemeler ile kaplanmtr. Tayc sistem yaln malzemelerden oluturulmutur ve oluklu metal daireler kullanlmtr. Yaplar birbirlerine yaya yollaryla balanmaktadr. Bu yaya yollarnn stlerini glgeleme pervazlar ve aalar glgeler. Blgede insan yapm kk barajlar kurulmu ve ekosistemi gzlemleyebilmek iin mekanlar oluturulmutur. (Moskow, 2008, s. 119) lk bakta binada yapsal olarak birbirine benzemektedir fakat yakndan bakldnda nn de birbirinde farkl olduklar grlr. En byk fark yapsal bileenlerin ztlklarndadr. Merkezin kuzey tarafna doru dizilmi olan iki yap hafif elik boru karmndan oluan bir sistem ile aty desteklerken, iki binann gneyindeki nc bina ise dierlerine gre sreklilik hissi veren kaln beton ile desteklenir. Bu yap sergiler iin adanm ve insanlarn dikkatini ekerek bir
25

ekil. 25. Dnya Ku Gzetleme Merkezi Perspektif (Moskow, 2008) buluma noktas olmas iin tasarlanmtr. Sunum kanadnda ki grsel arln tersine dier iki bina daha hafif bir yapya sahiptir. Bu yaplar programsal ihtiya deiiklilerine cevap verebilecek, kolaylkla sklp taklabilecek ekilde tasarlanmtr. Ayn tasarm yaplar birbirine balayan yaya yollarnn glgeleme elemanlarnda ve asmalarn sarld kafeslerde uygulanmtr. Kmr yakmyla elektrik elde edilen tesislerdeki gibi yksek oranl uucu klle formle edilmi beton gridler temeli oluturur. Ak gridler blgesel tulalar ile ilenmitir. Srl blmler i ksmlarda, srsz olanlar ise dar kullanlmtr. Dier duvarlar rzgar ve gneten kntlar sayesinde korunurlar, mimarlar zel bir kaplama kullanmtr. Kaplamay nehirden ve bataklktan kurtardklar sedir ktklerden elde etmilerdir.
26

Ana tesisten 1 mil teye kartal gzetleme kulesi olarak anlan bir gzetleme kulesi mimarlar tarafndan tasarlanmtr. (Moskow, 2008, s. 120) Bu yap inaa edilirken evresel faktrler gz ard edilmemi aksine etkin kullanm, dnm ve tasarruf gibi girdiler nemli bir rol stlenmitir. Beton sitemlerinde Portland imentosu yerine kmr yakan elektrik santrallerinden alnan uucu kl kullanlmtr. Bu sayede geri dnm, dk maliyet, hafif yapsal sistem salanr. evreye daha az zarar verilir. Mekanlarn oaltlmas gerektiinde esnek tasarm sayesinde ileve gre mekan ekillenir. Yerel kaynakl malzemeler olduka fazla kullanlmtr. Glgeleme iin blgede yetien aa ve sarmaklar kullanlmtr. Malzemelerin byk bir blm yaln halleriyle braklmtr. Kaplama tabakalar yaplmamtr ve malzemeler ek bakm maliyeti getirmemektedir. Yapsal form bir tonozu andrmaktadr. Oluklu galvaniz levhalar aty oluturur. Zemin uucu kll betondandr. Ara blmler ise dntrlm ahap ve yerel tulalardan elde edilir. Dk ya da kimyasalsz boya kullanlmtr. Dnya Ku Gzetleme Merkezi yerel kaynaklar en st seviyede kullanmaya alr. Etkin kullanm ile evreyi daha az etkilemeyi ve amalar. Bu sebeple yakn blgedeki mrn doldurmu malzemeleri tercih eder.

ekil. 26. Dnya Ku Gzetleme Merkezi Kesit (Moskow, 2008)

27

3.5.

ULUSAL EVRE LDERLK OKULU PROJESNN YEL MMAR KAVRAMLARI EREVESNDE NCELENMES

ekil. 27. Ulusal evre Liderlik Okulu Perspektif (Moskow, 2008)

Ulusal evre Liderlik Okulu Karargah (National Outdoor Leadership School Headquarters) 2002 ylnda National Outdoor Leadership School tarafndan Kloefkorn- Ballard Construction/ Development irketine Lander, Wyoming A.B.D. de yaptrlmtr. Proje Wyomingin ehir merkezinde konumlanr. Wind River dalarnn eteindeki tepelerin ova ile bulutuu yerde konumlanr. Merkez btn programalarn, geliimini ve ynetici personelini bir binada toplayacak yeni bir merkez binasna ihtiya duymaktayd. renciler, faklte ve personel ofisleri, toplant salonlar ve ziyaretiler iin resmi olmayan toplant mekanlar istemilerdir. Ayn zamanda binann ulusal ve uluslar aras blmlerden yneticileri ve personeli barndrmas gerekmektedir.Toplam 51,520 feet2 (4,800m2) bir alana sahiptir. (Moskow, 2008, s. 124) Yap kentsel blgedeki bo bir arsaya inaa edilmitir. Yap uzun mrl olmas ve zamana dayanarak yalanmas iin tasarlanmtr. ve d glgeleme
28

unsurlar kazanm snrlamakta, doal en yksek seviyeye karmaktadr. Malzemelerin %90 500 mil (800 km) apndaki blgeden elde edilmitir. Geri dntrlm, dk kimyasall malzemeler zellikle kullanlmtr. eride ve darda bisiklet depolama, deitirme, yamurlama odalar bulunur. Dk bteli bitki yetitirme ve at bahesini ihtiva eder. (Moskow, 2008, s. 126)

ekil. 28. Ulusal evre Liderlik Okulu Plan (Moskow, 2008) Keside bakldnda mmkn olduunca n ieri alnmaya alld grlr. Geni aklkl i istasyonlar ktan st dzeyde faydalanr. Bu sistem sayesinde gn ieri daha fazla girer. Yapay aydnlatma daha az kullanlr. Bina dar bir yapya sahiptir. Bu yzden s ve k kazanm arttrlabilir.
29

Tasarm sreci boyunca en byk tekil enerji kullanmnn yapay aydnlatma olaca kesinlemitir. zm olarak ieride doal aydnlatmann en yksek seviyeye getirilmesi iin allm ve yapay aydnlatma ihtiyac drlmtr. Tasarm ekibi dar binalara karlk avlulu binalar zerinde alm ve dengelenmi aydnlatma maliyetlerine karlk s kayb, farkl parametrelerin kazanm ve hacim zellikleri maliyetlerini deerlendirmitir. Bu zmleme merkez blounun etrafnda iki ofis blounun olduu U ekilli bir binaya ynlendirmitir. Ofis kanatlar sadece 45 feet (13,7 m) geniliinde ve 10 foot (3,05 m)yksekliinde tavana sahiptir. Ofis kanatlarnn kuzey gney ynnde konumlandrlmasyla dou bat n

ekil. 29. Ulusal evre Liderlik Okulu Kesit (Moskow, 2008) yakalamas amalanm ve sert gney n azaltmas salanmtr. Gney

cephesine bakan merkez kanad iki katl toplanma mekanlarn iermektedir. Bu mekanlar destek kanadnda n daha derine girmesine yardmc olmutur. Her ofis kanadnn bir taraf ak ofistir; bireysel ofisler iin girintiler ve toplant alanlar dier taraftadr. Kayan cam paneller mahremiyeti salamakta ve iki alan arasnda dn almaktadr. (Moskow, 2008, s. 130)

30

Yapdaki pencerelerde bulunan gne kesiciler gl bat gneine kar glgeleme salar ve binann i ksmlarna doru yanstr. Pencerelerde kullanlan renki camlar s kazanm ve kaybnda yardmc rol stlenir. at baheside ayn etkiyi gstermektedir. Bu bahe araziden karlan nehir kayalaryla yaplmtr ve su ihtiyac az olan bitkiler ekilmitir. (Moskow, 2008, s. 127) Yreye zg malzemeleri en st dzeyde kullanan yap bir ok alanda etkin enerji kullanmn salar. Gne enerjisi ve n her yerde hissedilir olmas kullanclar olumlu ekilde etkiler. Dntrlm, dntrlebilir ya da dk kimyasall malzemeler yapnn doaya kar saygsn ve tutumunu gsterir. Yap yeni ekolojik estetie uyumlu deildir. ats farklln ortaya koyar fakat estetik bir unsur olarak grlmez. Farklln sadece cephesindeki glgeleme elemanlar ile ortaya koyar. Yeni yapsal forma herhangi bir farkllkla etki etmez. elik tayc sistem kullanlr. Lamine edilmi ahap deme ve at tabakalar bulunmaktadr. inde bulunduu ortamn artlarn uygun ekilde inaa edilmitir. Yerel malzemeleri mmkn olduunca kullanmtr. Ekolojik yaplanmas ekli ve estetiine yansmamtr. Yap ekilsellikten uzak ilevsellie ynelik inaa edilmitir.

ekil. 30. Ulusal evre Liderlik Okulu Perspektif (Moskow, 2008)

31

3.6.

ISLANDWOOD PROJESNN YEL MMAR KAVRAMLARI

EREVESNDE NCELENMES Islandwood projesi 2002 ylnda Islandwood firmas tarafndan Rafn Company irketine Bainbridge Island, Washington A.B.D. de yaptrlmtr. Yap toplamda 70,000 foot2 (6,500m2) bir alan kaplar. Krsal bir alanda otuz dokuz adet binadan olumaktadr. Bu yaplar birbirlerine yaya yollaryla balanr. (Moskow, 2008, s. 134)

ekil. 31. Islandwood Perspektif (Moskow, 2008) Yaplarda hi bir iklimlendirme sistemi kullanlmamtr. Havalandrma doal yollardan yaplr. Kompleks 39 binay iermektedir. Karlama merkezi, yemek salonu ve kampsn merkezindeki renme stdyolar gibi. Projenin her etkisi eitim iin bir seenek sunar. rnein tasarm ekibi dntrlm ya da yenilenmi malzemeleri projede kullanacaklarn szn vermilerdir. Aalarn byk blm yresel kaynaklardan salanmtr. Portland imentosunun yerine uucu kl
32

kullanlmtr. lgi ekmek iin her snfn zemini farkl malzemeler (bambu, mantar, geri dntrlm kauuk) ile kaplanmtr ve deiik tezgahlar (ayiei kabuu, soya fasulyesi vb.) kullanlmtr. Projede srdrlebilir elemanlarn olduu her yerde ocuklar iin bir yol vardr. Belkide bu yaklamn en arpc rnei yapy yaayan bir makine olarak kullanmak ve su artmas salamaktr. Islandwood daki yaplarn hepsi kolaylkla geri dntrlebilecek yada geri dntrlm malzemelerden dk kaynak kullanm ile inaa edilmitir. Mekanlar oklu amalara uyum salayacak ekilde tasarlanmtr. Malzemeler doal halleriyle braklmtr. Bu ekilde boya, kaplama, tamir gibi bakm rutinleri ortadan kaldrlmtr. Istma sistemi doal havalandrma ile desteklenerek kanal iilii azaltlm, bakm maliyetleri azaltlm ve s. 139) hava kalitesi arttrlmtr. Doal havalandrma sistemi termal analiz sistemini kullanacak ekildedir. (Moskow, 2008,

ekil. 32. Islandwood Kesit (Moskow, 2008) Ahap panjurlar sayesinde k kontroll olarak ieri alnr. Yap kesidine bakldnda havalandrma iin bir sreklilik olduu grlr. Doal havalandrma yapnn ekliyle desteklenir. Doal aydnlatmada pencereler ve yapnn eimli yzeyleri ile desteklenir. Bu destek ieride oluturulmu olan termal blgeler ile sya dntrlebilir. Ar scaklklar dar atmak iin termal eksoz grevi gren bir fann atya yerletirildii grlr.

33

Dokusuyla, kullanlan malzemeleriyle yap bir yenilik iermektedir. Dier binalar gibi bitmi son halini alm malzemeler yapda kullanlmamtr. Aksine doal haliyle braklan malzemeler ile zamandan, maliyetten, tasarruf salanr. Yapsal form olarak blgeden kan ahabn kullanlmas sonucu klasik ahap iilii grlr. Eimli atlar ve at pencereleri bu formu ksmen de olsa deitirir. Yap yerel malzemeleri kullanmaya zen gsterir. Mmkn olduunca ok ahap kullanr ve malzemeleri yaln halleriyle brakarak doaya kar daha tutarl davranr. Blgeden kan malzemeler ncelik tar ve bu ncelie gre kullanlrlar.

ekil. 33. Islandwood Perspektif (Moskow, 2008)

34

3.7.

FORESTECH PROJESNN YEL MMAR KAVRAMLARI

EREVESNDE NCELENMES Forestech binas 2004 ylnda Gippsland Timber Development tarafndan Nj&MN Brooker Pty firmasna Barnsdale, Avustralya da yaptrlmtr. Colquhoun eyaletinin Bairnsdale ve 10 km kuzeyindeki nehir giriindeki alanda konumlanmtr. Toplamda 3,500 metre2 bir alan kaplar. Krsal bir blgededir. (Moskow, 2008, s. 173)

ekil. 34. Forestech Perspektif (Moskow, 2008) Forestech merkezi aa endstrisindeki birbirine benzemeyen farkl kltr bir araya getirmitir. Kaynak ynetimi, mobilya tasarm ve orman hasad. Her biri zerinde farkl blgelerde bamsz olarak gemite allmtr. renci ve mimarlar da kapsayan disiplinlerin temsilcileri arasnda takm almasnn zirvesi olan bir tesistir. Temel eleman ile yaayan kaynak merkezi tanm yanstlmtr. lki yerel blgeden ve araziden salanan aalarn kapsamdr. kincisi ise yakalanan yamur suyunun barajlara doru filtrelenmesidir. ncs yapnn aa endstrisinin btn etkileri (ormanclk, mobilya tasarm, eko turizm ve toprak ynetimi) iin bir merkez olmasdr. (Moskow, 2008, s. 177)

35

Yapnn iinde ve dnda malzemeler doal halleriyle braklmlardr. Malzemelerin bir ksm ilenmeyi gerektiriyorsa mmkn olduunca az ilenerek toksik olmayan yada gaz iermeyen malzemeler elde edilmitir. Bu sayede yksek kalitede i ortam havas salanmtr. Yapda pasif havalandrma gz nnde bulundurulmutur.

ekil. 35. Forestech Vaziyet (Moskow, 2008) Aa iilii ile at makaslarnn kullanmyla farkl bir alg oluturulmutur. Geleneksel aa duvarlar oluklu sa levhasndan aty, beton ve ahap demeleri tamaktadr. Geleneksel olann farkl bir yorumuyla modern bir yap ortaya kmtr. Doaya en az zarar verebilmek iin kimyasalsz yada az kimyasall malzemeler kullanlmtr. Bu sayede mekann kaliteside ykseltilmitir. Kullanlan malzemeler blgeden salanmtr. Mmkn olduunca doal malzeme kullanlm ve yaln bir halde braklmtr.
36

ekil. 36. Forestech Plan (Moskow, 2008)

ekil. 37. Forestech Perspektif (Moskow, 2008)

37

3.8.ULUSAL

EVRE

AJANSI

PROJESNN

YEL

MMAR

KAVRAMLARI EREVESNDE NCELENMES Ulusal evre Ajans (Federal Enviromental Agency) 2005 ylnda Federal Almanya Cumhuriyeti tarafndan Krebs&Kiefer firmasna Dessau, Almanya da yaptrlmtr. Yap kentsel alanda ehir merkezine ve ana tren yoluna yakn terk edilmi endstiryel bir alanda konumlanmtr. Toplam alan 39,800 metre2. Yap program Almanyann merkezi federal evre koruma yetkilileri iin ofis binalaryla kamusal oditoryumu, ktphaneyi ve restoranlar ierir. (Moskow, 2008, s. 183)

ekil. 38. Ulusal evre Ajans Perspektif (Moskow, 2008) Yapya forum yoluyla girilmektedir. Hareketli yarm ay ekilli mekan park yap ierisine eker ve kompleksin ktphaneyi ve ders salonlarn ieren toplumsal mekanlarna balant salar. evrelenmi avlu enstitnn organizasyon merkezini salar. Bu cmert dolam mekan bir grup kpr ile kesilir. evredeki ofislere grsel bir odak ve resmi olmayan grmeler iin mekan salar. Kprlerin etrafndaki mekanlar merkezi tesisler iin eklemli bir konaklama salar. Ajansn deien ihtiyalarna cevap verebilecek ekilde ofisler tasarlanmtr. Yapnn mimari dili daha fazla evresel estetikle eleecek ekilde tasarlanmtr. Kii duyularn uyarmyla ilham alr. ehrin iinde muhteem bir btn mekann

canlandrlmasn arzulamak yeteri kadar gl bir istektir. Emek isteyen ekolojik durum ve ihtiyalara ramen inaat kstl bir zaman aralnda yaplmtr. Bte
38

olduka kstl tutulmutur (68 Milyon Euro). Ekonomik nedenlerden dolay esnek kullanm ve yapnn geometrisi ylan gibi kvrml ekilli dz tabliyelerle (26 cm) birlikte betonarmeden planlanm, kolon gridi 5.50 metre olarak ayarlanmtr. Beton demelerin ktlesini termal depo olarak kullanmak iin alt taraflar yaln halde braklmtr. ve dtaki eimli cepheler yatay bantlar olacak ekilde dzenlenmitir. D cephedeki caml blgeler karaam demesiyle kaplanm ve renklendirilmi cam yzeyler pencere blgesinde devam eden bir erit grnts vermitir. Bu caml blm ek olarak pencereleri iermektedir, gece havalandrma panelleri ve camlar giydirme cephe blmleridir. Cephe prefabrike olacak ekilde detaylandrlmtr. Caml blgelerdeki kaplamalar, ana taycnn kendisi ve pencere ereveleri tamamen ahaptan imal edilmitir. (Moskow, 2008, s. 186-187)

ekil. 39. Ulusal evre Ajans Perspektif (Moskow, 2008) Yapnn d ve i cepheleri birbirinden farkllk gstermektedir. D cephede ift caml ve buna ek olarak nc bir cam panelli sistem kullanlrken ieride ift cam kullanlmtr. D cephede renkler ve yatay kvrml bantlar kullanlmtr. Bu sistemler ile s yaltm, grsel sreklilik salanmtr.

39

ekil. 40. Ulusal evre Ajans Perspektif (Moskow, 2008) Yapda enerji tasarrufu iin d cephedeki camlarn d yzne bir cam panel daha eklenmitir. Ayrca pervaz sistemi eklenmitir. Bu sayede geceleri kontroll doal havalandrma salanrken gndzleride gne nn ieri alm kontrol edilir. Kullanlan malzemeler doadaki halleriyle braklmtr. Yapnn kvrml ekli algy glendirir. Bu etkiyi daha da kuvvetlendirmek iin yatay bantlar halinde dntrlm ahap kaplama kullanlr. Ayrca kullanlan farkl renkler grsel olarak farkllk yaratr. Yapsal sistemde ise ahap cephe ve destekli betonarme kullanlmtr. Malzemeler beton, cam, doal kauuk, yerel ta ocandan karlm ta ve yeil at olarak zetlenebilir. Yapda kullanlan btn bina malzemeleri ekolojik ve biyolojik srdrlebilirlik iin seilmitir. Yapnn enerji ihtiyacnn %20 si yenilenebilir
40

ekil. 41. Ulusal evre Ajans Planlar (Moskow, 2008) enerji kaynaklarndan salanmaktadr. Seilmi mekanlarn soutmas gne enerjisi emili soutucular tarafndan gerekletirilir. (Moskow, 2008, s. 185)

ekil. 42. Ulusal evre Ajans Perspektif (Moskow, 2008)

41

3.9.KINGSPAN FENER PROJESNN YEL MMAR KAVRAMLARI EREVESNDE NCELENMES Kingspan Fener (Kingspan Lighthouse) projesi mimarlar Alan Shingler, Martin Rose ve Sheppard Robson tarafndan 2007 ylnda ngilterenin Hertfordshire blgesindeki Innovation Parkta inaa edilmitir.93.3 m2 lik bir konut olarak tasarlanmtr. (Guzowski, 2010)

ekil. 43. Kingspan Perspektifler (Guzowski, 2010) Mimar Alan Shingler editr Mary Guzowski nin Towards The Zero Energy kitabnda yapy ok karmak olmayan bir tasarm ortaya koyacamzdan emin olmalyz. Yapda yaayacaksak iimizden gelmeli. Blgedeki doaya uyum salamal. Pasif enerji ile kullanclar yapy doaya gre ayarlayabilmelidirler. Aktif sistemler basit kontrolleri ile dk teknolojili olmaldr. Tasarm davransal deiiklikleri cesaretlendirmelidir. diye tanmlar. Bina srdrlebilir ev kavramnn devam niteliindeki bir yap olabilmesi iin tasarlanmtr. Yapy ekillendiren unsurlar k, rzgar ve mekandr. ngilteredeki ilk sfr karbon emisyonlu yapdr. Srdrlebilir evler iin en yksek derece olan ngiliz derecelendirme sistemine gre altnc seviyededir. (Guzowski, 2010) Tasarm ekibi fikir aamasndayken bile tasarmn ve performansn birleimine odaklanmtr. Bu amala evlerin insanlarn iinde yaamalar iin olduunu unutulmamtr. ngiltere deki srdrlebilir evler iin olan snrlayc
42

ekil. 44. Kingspan Kesit (Guzowski, 2010) unsurlarn yaam stili ve mimariye glge drmesine izin verilmemitir. Mekann kalitesi, arazi ile ilikisi, termal ve aydnlk konforu dikkatlice dnlmtr. Gne yolu, rzgar ve termal s almalar yaplmtr. Yap deniz kenarnda yazn soutma, kn ise stma gerektirecek bir mekanda konumlanmtr. Ocak aynda ortalama en dk scakl 5 derece ve Temmuz aynda ise ortalama scaklk 23 dereceyi gemektedir. (Guzowski, 2010, s. 31) Blgenin mikro iklimine cevap verebilecek ekilde tasarlanm zel gne sistemi bulunmaktadr. Bu sayede ihtiyalarna kendi karlk veren, doadan enerjisini salayabilen bir yap ortaya konmutur. Yap ayn scaklk ve iklim koullarnn olduu yerlere kolaylkla yerletirilebilecek ekilde tasarlanmtr. Yapy snrlayan unsurlarn banda direk olarak gne n alabilmek gelmektedir. Yaknnda bulunan binalarn ykseklii ve arazide uygun gne kazanm yapnn eklini olduka fazla etkilemitir. Yapnn uzun aks dou bat ynnde konumlandrlmtr. Bu konuma uygun olarak yapnn ats gneye doru ynlendirilmitir. Yapnn altnc derecede olmas elektrik enerjisi retimini
43

ekil. 45. Kingspan Kesitler (Guzowski, 2010) iermektedir. Arazide retilen elektirik klandrma, fanlar, yemek yapm v.b iin kullanlmaktadr. atnn gneye doru ynlendirilmi olmasnn nedeni de budur nk gne stclar ve fotovoltaik paneller buraya bakmaldr. Bu sebeple yapnn ats daha fazla gne alabilmesi iin eimli olarak yaplmtr. (Guzowski, 2010) Yapnn rijit grnml ktlesindeki caml blgeler, delikler ve boluklar arlkl olarak kuzey ve gney cephelerine yerletirilmitir. Herhangi bir prototip ev iin yaplan tasarmlarda nemli olan kurgu esnek bir tasarmla farkl ekillerde, farkl arazi koullarnda ve corafi konumlarda uygulanabilir olmasdr. (Guzowski, 2010, s.32). Binay snrlayan bir ok unsur olmasna ramen yap esnekliini korumu ve araziye uyum salamtr. Kingspan Fener projesi stma, aydnlatma, scak su ve evlerde kullanlan dier enerjiler iin oluturulan standartlara kar bir meydan okuma olarak alglanabilir. Yapnn cephesinde caml blgeler azaltlm ve szdrmaz bir d kabuk inaa edilmitir. caml gaz doldurulmu pencereler kullanlmtr. Kk caml alanlar iyice yaltlm ve snm drlmtr. Dnemsel olarak kullanlacak ekilde tasarma unsurlar eklenmitir. ngiltere deki pasif gne tasarm yaklamnn tersine Kingspan Feneri pasif ve aktif sistemleri birletirerek mevsimlere gre kullanmtr. Melez termal tasarm yazn soutma ve stmas iin genellikle deiken olarak alr. Bu tasarm kullanclar tarafndan deer biilerek nem kazanacaktr. Altnc kademedeki ihtiyalar yksek yaltml d cephe ve drlm caml alanlar kapsamaktadr. Alt ve st katlardaki yatak odalar gn, hava ve

44

ekil. 46. Kingspan Planlar (Guzowski, 2010) manzaraya en rahat ulamn olduu yerlerde konumlandrlmtr. lk kat girii, merdiveni, malzeme odasn, banyoyu ve iki yatak odasn kapsar. Merdivenin rhtsz olmas ve cam korkuluklar grsel ve aydnlk bir balanty iki kat arasnda salar. st kattaki yaam mekan ana yaam mekann, merkezi olarak yerletirilmi olan mutfa ve yemek odasn ierir. nc olarak asma kat ise yaam mekanna bakar. Pencereler ve at pencereleri daha iyi bir ferahlk, aydnlk ve araziyle balant hissi salamak iin konumlandrlmtr. Manzaraya bakan pencereler yemek odasnda , mutfakta ve geni kayar kapl yaam odasnda bulunmaktadr. Marifetli rzgar yakalaycs-k bacas yapnn kalbinde konumlandrlarak tepe , pasif soutma ve doal havalandrma salanmtr. Havalandrma aygtlar dardaki souk havay ierideki lk havayla deitirerek hava hareketi salar. Alabilir pencereler ar stma ya da scakln ykseldii durumlarda alarak dengelemeye yardmc olmaktadrlar. (Guzowski, 2010, s.38) Yapnn dou ve bat cephesindeki kk balkonlar yaanabilir alan geniletmektedir. Cam korkuluklar gn n kesmez ve ieri girmesini salar. Kayar ahap pervaz sistemi gnlk ve mevsimsel glgeleme, hava ak, k kazanmn dengelemek iin kullanlr. Yapnn scaklk dengelemesini salayabilmek iin elyaf tabakalara benzeyen yksek yaltml termal ktle kullanlmtr. Yapnn yklerini ahaptan oluturulmu strktrel sistem tar. Yapnn zemin katnda bulunan pencereler gvenlik ve kapallk duygusu salamak iin tasarlanmtr. Yap kullanclarnn aydnlk ve termal konforunu salayabilmek iin aydnlatma, havalandrma, pasif soutma gibi zelliklerinin kiiler tarafndan deitirilebilmesine imkan tanr. Yapnn mevsimsel stma ve soutma ihtiyalarn karlayabilmek iin tasarma aktif sistemler dahil edilmitir. Enerji gneten scak su ve gne panelleriyle salanmaktadr. Su sarfiyat dk akl ekipmanlar ile azaltlmtr. (Guzowski, 2010) Yap tasarmn ilk aamalarndan itibaren evreye en dk zarar verip en yksek enerji girdisini salamay amalar. Mekan kalitesini arttrmak iin d kabuunda oluturduu boluklar, pencereler ile ieri alr ve havalandrmay destekler. D kabuun katmanl yaps ve kullanlan malzemeler bir farkllk ortaya koymutur. at direk olarak gnee ynelmi ve en fazla s kazanmna
45

odaklanmtr. Bu ilevi yerine getirirken mekann algsna etki eden bir ekle brnmtr. Yapy meydana getiren paralarn hepsi bir hiyerari ierisindedir. Bu da farkl bir tektoniin kullanldnn gstergesidir. Yap evre ile olan ilikisini sadece enerji kazanm olarak grmekte iinde bulunduu ortama, ehire herhangi bir art deer katmamaktadr.

ekil. 47. Kingspan n cephe (Guzowski, 2010)

46

3.10. SOLTAG ENERJ EV PROJESNN YEL KAVRAMLARI EREVESNDE NCELENMES

MMAR

Soltag Enerji Evi (Soltag Energy Housing) projesi Neilsen ve Rubow mimarlk tarafndan Horsholm Danimarka da yaplmtr. 84 m2 lik modler, prefabrik bir konut olarak tasarlanmtr. (Guzowski, 2010)

ekil. 48. Soltag Perspektif (Guzowski, 2010) Mimarlar Kurt Emil Eriksen ve Per Arnold Andersen editr Mary Guzowski nin Towards The Zero Energy kitabnda yapy Gn muhteemdir. Dz bir at yerine eimli bir at yapmamzn nedeni budur. Btn pencereler gn n ve manzaray daha iyi hale getirecek ekilde konumlandrlmtr. Bu insanlarn evdeki hissiyatlarnda bir deiim yaratmtr. diye tasvir etmilerdir. Soltag kuzey lkelerinin iklimine uyabilecek sfr enerji ve karbon salnmsz prefabrike evi salamaya alr. Kark olmayan bir balangla mimari tasarmn btnletirilmesi ana amalardan biridir. Gsterisizlik ve tasarmn basitlii gl olan iki zelliidir. Gn odak noktalarndan biridir. (Guzowski, 2010, s.111) Soltag energy housing projesi prefabrike, gne tabanl ve mevcut yap stouna eklenebilecek ekilde tasarlanmtr. Yap avrupa birliinin altnc ereve program kapsamnda yaplmtr. Yapl amac birliin kanun ve direktifleri dorultusunda karbon emisyonunun drlmesi ve yaplarn enerji sarfiyatnn azaltlmasdr. Yap prefabike olmasndan dolay kolaylkla sklp tanabilecek ekilde tasarlanmtr. ki para olarak uygulanaca yere nakledilip, tekrar
47

kurulabilir. Mevcut bir yapnn atsna monte edilebilecek ekilde tasarlanmtr. (Guzowski, 2010)

ekil. 49. Soltag Kesit (Guzowski, 2010) Yap kuzeyin gne kazanm ve k ihtiyalarnn ok olduu lkeler iin tasarlanmtr. Yapnn ilk prototipi mimarlarn Danimarka daki ofisinde konumlandrlmtr. Blgenin ortalama hava scakl -0.4 derece ile 18 derece arasnda deimektedir. (Guzowski, 2010). Soltag evresini kirletmeden barnma ve konaklama iin gerekli olan enerjiyi ve i kaliteyi salar. Yap doal manzara ile stratejik olarak yerletirilmi olan pencereler, gne panelleri, gne hcreleri ve hava kanallaryla iletiime geer. Gne, gn ve taze hava yap ierisine girer ve elektirie, scakla, aydnlatmaya ve havalandrmaya dntrlr. Pasif gne sistemlerini ve aktif sistemlerin daha iyi bir hale getirilmesine allmtr. Bu amala yap yaklam, pencere yaklam, pasif stma, gn , azaltlm soutma ve d glgeleme gelitirilmitir. Yapnn ihtiya duyduu enerjiyi kendi bana retebilmesi salanmtr. Mimari prefabrike elemanlar ile birlikte enerjiyi en iyi hale getiren birleenleri kullanmtr. Bu yzden inaat sreci doru olarak uygulanm ve elementler ayn mimari tasarm dilini konumutur. nsanlarn ihtiyalarna karlk verebilmek iin eitli bina birleenleri, btn enerji fonksiyonlar daha gl ve salkl bir i ortam sunmak iin kullanlmtr. (Guzowski, 2010, s.107) Yap bulunduu souk lkelerdeki eski yap stouna kolayca eklenerek mevcut yaplarnda kendi enerjilerini kazanabilecekleri bir hale getirilmesini amalar. Yap havay ve gnei elde etmek iin atsn kullanr. Ev iki prefabrik modln oluturduu yaam mekanlarndan oluur. Mutfak, yatak odas, banyo ve tavan aras
48

ksm evin blmleridir. Gne mekanda aklk ve ferahlk hissi yaratmak iin kullanlmtr. Gne yanstc yzeyler ve ierideki renkler ile desteklenerek mekan kalitesi ykseltilmitir.

ekil. 50. Soltag Plan (Guzowski, 2010) Soltag da eimli bir at kullanlarak dz bir atnn elde edebileceinden iki kat fazla k kazanm salanmtr. Bu sayede 84 m2 bir alan kaplayan yapda daha fazla aydnlk dzeyi salanarak mekan kalitesi arttrlmtr. Yapnn tavan aras ksm ieri ekilmi ve hava sirklasyonunun ve k dolamnn devam salanmtr. Yapnn pencereleri k ve yaz boyu yapya hizmet eden en byk unsurlardr. Yapda s pompas, iklimlendirme birimi, scak su tank, gne panelleri, ift katmanl ve gne hcreli at gibi gelitirilmi enerji sistemleri kullanlmaktadr. at iki katmandan olumaktadr. Bu iki katman arasnda bir hava boluu bulunur.
49

ekil. 51. Soltag grnler (Guzowski, 2010) Is pompasna gidecek olan hava ilk olarak burada stlr ve hava ak salanarak foto voltaik panellerin ar snmas engellenmi olunur. Sistemlerin hepsi sfr enerji ve karbonsuz s amacna yapnn ulamasn salar. Modler bir sistem ile yaplarak evreye daha az zarar vermeyi, daha yksek enerji kazanmn salamay, kolay nakliye ile iilik ve zamandan tasarrufu amalayan bir yapdr. Kuzey lkelerinin souk iklimleri iin yaplan bu yap mekan kalitesini ykseltmek iin direk olarak ieri alr. Direk gne ak renkli ve yanstc yzeyler sayesinde ieri yaylr ve mekann algsn deitirir.

ekil. 52. Soltag Grn (Guzowski, 2010)

50

Yap standart bir prefabrik strktr ile gelmekte ve yapsal olarak bir yenilik iermemektedir. Modler yaps kolaylkla tanp, kurulmasn ve yaplara eklenebilmesini salamaktadr. Yapdaki farkllk sadece at kesitlerinde grlebilmektedir. Hava kanall ats alla gelmi yaplardan farkldr. Bu sistem ile hava nceden stlm ve gerekli yerler iin soutma hava sirklasyonu ile salanmtr. Yap mevcut yaplarn emisyon deerlerini drerek ehre farkl bir deer katmay amalar. ehirlerin yap stouna ekolojik bir yaklam getirmeyi amalar.

ekil. 53. Soltag Grn (Guzowski, 2010)

51

3.11. ROZAK EV PROJESNN YEL MMAR KAVRAMLARI EREVESNDE NCELENMES Rozak Evi (Rozak House) projesi Troppo mimarlk tarafndan 2002 ylnda Avustralyann kuzeyindeki Lake Bennet blgesinde inaa edilmitir. Yap 200 m2 lik bir konuttur. (Guzowski, 2010)

ekil. 54. Rozak Evi Perspektif (Guzowski, 2010) Mary Guzowski nin Towards the zero energy kitabnda Royal Australian Institue of Architectural Awards n juri takdiri yapy Bu dikkate deer proje unu gstermektedir. Yaplar byk miktarlarda destek enerjisine ihtiya duymamaktadr. yi tropik tasarm burada kt koullar altnda uygulanmtr. Yeterli hava ak ve ykselen havadan rahatlama salanmaktadr. Yap enerjide kendi kendine yeten ve btn atk suyunu arazide artan bir yapdr. diye tanmlar. Kamp yapar gibi, minimalist olmas iin tasarlanm bir yapdr. Buradaki deneyim bir platformda oturuyormu gibidir. Siz bir duvarn arkasnda deilsiniz, siz ieride ve dardasnz. (Guzowski, 2010, s.130) Yapnn modern tarznn temelini blgenin yerel mimarisi ve aborjinlerin strktrleri oluturmutur. Bu unsurlara dayandrlan tasarm havann mevsimlere bal olarak deiiminin sonucunda, rzgar ve gnein ekillendirmesiyle son halini almtr. Rozak evi sert, kayalk ve muson iklimine maruz olan Avustralyann kuzey blgesindeki bir tepenin bana yerletirilmitir. Yapnn her bileenin zel bir grevi bulunmaktadr. at gnei glgelemek ve yamuru uzaklatrmak iin kullanlr. Zemin ise yerden ykseltilmi bir demedir ve hareket eden havay yakalayabilmeyi, yap ierisine almay salar. Yap pasif tasarml geirgen bir d kabua sahiptir. (Guzowski, 2010)

52

ekil. 55. Rozak Evi Kesit ve Plan (Guzowski, 2010) Yap bulunduu doal ortamn zoraki koullarna uyum salamak zorundadr. Bu yzden tasarm yaplrken gne yollar, rzgar almalar ve iklimsel bilgiler Rozak evini ekillendiren ana unsurlarn banda gelir. Yap gney yarm krede ekvatora yakn bir blgede konumlanr. Yln deien zamanlarnda gney ve bat cepheleri direk k almaktadr. (Guzowski, 2010, s.131) Yap kesiti yan yana yaslanm yaplar gibidir. Yap pavyondan olumaktadr. Bu pavyonlar yerden ykseltilmitir. Bunun nedeni s kazanmn drmek ve yap etrafndaki hava akn glendirmektir. nce profilleriyle manzara ve hafif rzgarlar arttrlmtr. Yap batdou aksnda dzenlenmitir. ki yatak odas, banyo, yaam mekan. Her pavyon belirgin bir manzara, geceden gndze deien hava ve k kaliteleri sunar. Mutfak kayalk zeminin stnde merkeze yakn olarak konumlanmtr. pavyonun merkezinde arazinin ku bak manzarasn salayan gzetleme kulbesi bulunur. Dar yap profili, geririmli kesitler ve ykseltilmi demeler hava akn glendirmek iin tasarlanmtr. Yap unsurlarn birbirlerine balayan yollar yar geirgen polikarbonat bir malzeme ile rtlm bu sayede yamurdan korunum salanrken yapnn cepheside ktan mahrum kalmamtr. Yapnn geri kalan tamamen elikten imal edilerek yangn ve termitlere kar direnim kazanlmtr. (Guzowski, 2010)

ekil. 56. Rozak Evi Kesit (Guzowski, 2010)

53

Tropik yerlerde az oktur. Mimari hafif ve yerden ilkisini kesmi olmaldr. Yap nefes almal ve havalandrma ile soutma kapasitesine sahip olmaldr. Sundurmalar bklerek glge ve mevsimsel olarak yamura ve gnee kar barnak salanmtr. Direk olmayan gn ve hava aknn etkileri Rozak evinin tasarmn ekillenmesini salamtr. Yap ktlesinden, plan ve kesitlerden malzeme seimine, cephe ve i detay seimine kadar her eyi etkilemitir. (Guzowski, 2010, s.134) Rozak evi kullanclarn alla gelmi bir yapdan farkl olarak doa ile btnletirir. Kii doay deneyimleyerek yaar. klimlendirme sistemi yapda bulunmamaktadr. nsanlar doaya ayak uydurmak zorunda braklmtr. Rozak evi pasif enerji tasarmnn, enerji korunumunun, etkin ekipmanlarn ve yenilenebilir enerji sistemlerinin kendi kendine yeterli olmas gerektiini kantlar. Rozak evi tasarm aamasndan uygulamasna kadar doaya, iinde bulunduu evreye tam olarak adapte olmutur. Yap yerden ykseltilerek pasif bir enerji kullanm salanm ve iklimlendirme sisteminin ihtiyac ortadan kaldrlmtr. Bu sayede fazladan enerji ihtiyac, mekanik sistemler ve evreye zarar verecek girdiler ortadan kaldrlmtr. Yap kullanlan malzemeler, kesitler ve plan kurgusuyla alla gelmi olan yaplardan farkldr. Algy deitirmek ve doa ile btnlemek iin yar saydam yzeyler kullanlm, zemin yerden kaldrlarak doann devam salanm, ktleler birbirlerinden ayrlarak i ve d btnletirilmitir. Yap ehir merkezine uzak olduundan dolay ehre ek bir deer katmamaktadr. inde bulunduu doal ortama salad uyum ile evreyi en az dzeyde kirletmektedir. Bu amala en dk kesitli strktrel sistemler ve ihtiyaca ynelik malzemeler kullanlmtr. Yap enerjisinin kaynan tam olarak doal ortamdan almaktadr. Bu enerjiyi elde ederken evreye minimum zarar vermektedir.

ekil. 57. Rozak Evi Perspektifler (Guzowski, 2010)

54

3.12. 2015 PROTOTP EV PROJESNN YEL KAVRAMLARI EREVESNDE NCELENMES

MMAR

2015 Prototip Evi (2015 Prototype Home) 2007 ylnda Washington A.B.D. deki yarma iin Alman yarma ekibi Solar Deathlon Team tarafndan tasarlanmtr. Konut olarak tasarlanan yap 74 m2 byklndedir. (Guzowski, 2010)

ekil. 58. 2015 Prototip Evi Perspektif (Guzowski, 2010) Mary Guzowski nin Towards the zero energy kitabnda tasarm ekibinin bir yesi olan Hannes Guddat yapy tasarlarken ki amalarndan u ekilde bahseder: Srdrlebilirlik bir dnce eklidir. Doa ile uyum iinde olmaya alr. Biz her eyi bir btn olarak zmek zorundayz. Btn dnceleri kapsayan bir fikirdir. Burada insan bilinci ve uyumu arasnda pasif bir ba vardr. Btn mimarinin temeli uyumdur. 2007 de yaplan yarma mimari tasarm, mhendislik, sistemlerin birleimi (aletler, scak su, aydnlatma), insan konforu ve enerji dengesi gibi kategorileri kapsamaktadr. Kk bir enerji ile yksek termal konforu salamak iin yap pasif ev olarak tasarlanmtr. Konforlu bir i mekan kalitesi herhangi bir iklimlendirme sistemi kullanlmadan gerekletirilmitir. (Guzowski, 2010) Tasarm ekibi evre ile uyum iinde alan makinemsi bir yap ina etmeyi amalar. Bu ama dorultusunda yksek yaltml bir strktr oluturulmutur. Yapsal sistem gnein ieri giriinin yada geirimsizliinin ayarlanabildii d kabuk ile desteklenmitir. Ayrca hava ak, snma, glgeleme yada pasif soutmaya imkan tanr. Yapnn tasarmna balanmadan nce yaam kalitesini ve enerji elde edilmesini etkileyecek hussular deerlendirilmitir. Yap geleneksel Japon mimarisinden esinlenmitir. Meeden yaplm kutu, planda kesitte ve ekilde daha hafif , haval ve manzaral bir sistem sunar. Yapnn dou, gney ve bat cepheleri
55

ayarlanabilir glgeleme unsurlar ile evrelenmiitir. Terasta yar transparan fotovoltaik paneller kullanlmtr. (Guzowski, 2010)

ekil. 59. 2015 Prototip Evi Plan (Guzowski, 2010)2015 Tasarm ekibi yapy bir soann d kabuuna benzetmitir. lk katman glgeleyiciler, pasif soutma, gn, glgeleme, ve gne kazanm iin kullanlmtr ve bunlara ait unsurlar barndrr. kinci katman vakum yaltml duvarlar iermektedir. Ayrca cam katmanl pencereler kullanlmtr. erideki nc katman yar geirgen ve deitirilebilir duvarlar kapsamaktadr. (Guzowski, 2010) Yapda ki ar snma durumunu engelleyebilmek iin at gney cephesinde bir knt halini alr. Ayrca yap kabuu havalandrma ve mahremiyet salayan glgeleyici unsurlar ile kaplanmtr. Ar derecedeki hava durumlar iin mekan stp soutabilecek bir s pompasda mekanda bulunur. Gne enerjisi ve mekanik sistemler duvarlar, at ve deme ile btnlemitir. Tasarm ekibi amorf ekilli silikon hcreli olanlar, yar transparan caml olanlar, yksek kristalli mono silikon olanlar olmak zere eit fotovoltaik panel kullanlmtr. Tasarm ekibi dz at kullanmalarn yle aklamtr: Dz at ile toptan enerji kazanabileceiz demektedirler. atdaki gne panelleri ynlere gre konumlandrlarak dalga figur elde edilmitir. Bu ekilde etkin enerjinin %8 i kaybedilerek ynelimli enerji elde edilmesi salanmtr. (Guzowski, 2010, s.149)

56

Yap prefabrike olarak imal edilmitir. Yap zemini mobilyalar, depolamay, ve mekanik sistemleri ihtiva eder.

ekil. 60. 2015 Prototip Evi Perspektif (Guzowski, 2010) Modler bir sistem ile yaplan yap strktrel olarak farkllklar ve yeni bir yorumu ierir. Tekrar eden yapsal form en kk unsurdan en byne kadar rijit bir hat izer. Yap konumlandrlaca yerin neresi olduuna bakmakszn enerji ihtiyalarn kendi kendine karlayacak ekilde tasarlanmtr. Kendi kendine yetebilen, etkin bir ekilde enerjiyi kullanan bir yapdr. Yapnn atsnda ve pervazlarnda bulunan yar saydam, saydam ve geirgen foto voltaik paneller algy etkiler. Sadece bu ilevle kalmayan yapnn bu en kk birimleri , havay ieri alr ve glgeleme salar. Yapnn modlasyonu onun en byk avantajdr. Yap konumlandrld yere art bir deer katamazken kullanclarna algsal bir len yaratr. klimin ve gnn farkllklarna gre kullanc istedii ekilde yapy kullanabilir. Glgeleme ya da n ieri alnmas kullancnn elindedir. Yap kullanclarn snrlamakszn deneyim yaamalarna ve ihtiyalarn doadan en basit ekillerde salamalarna olanak tanr. Pasif ve aktif sistemler ile donatlan yap evresine ekolojik bir deer katar.

57

ekil. 61. 2015 Prototip Evi Kesitler (Guzowski, 2010)

58

3.13. SINO-ITALIAN EKOLOJK VE ETKN ENERJ BNA PROJESNN YEL MMAR KAVRAMLARI EREVESNDE NCELENMES SIEEB (Sino Italian Ecology and Energy Efficient Building) projesi Mario Cucinelia Architects tarafndan Beijing in de yaplmtr. Toplamda 20,000 m2 lik alana sahip olan bir aratrma merkezidir.

ekil. 62. SIEEB Perspektif (Guzowski, 2010) Mary Guzowski nin Towards The Zero Energy kitabnda Mario Cucinella ile yaplan bir syleide mimar yle der: Gzellik evre ile alakaldr. Gzellik anlay zamana ve kltre gre deiir. Endstriyel devrimden nce ehir ve kltr balamnda daha kark ve iklimle ilgili bir yapdr. Gzellik her zaman iklim ve gnein ortaya karmasyla alakaldr. Gzelliin bir ok ekli vardr. Her devrin teknelojisinin tasarmda bir etkisi vardr. Nasl gne, fotovoltaikler ve glgeleyiciler mimarinin yeni estetii olabilir? Bu sylemden yola karak mimar tasarmn gelitirmi ve bahsettii unsurlar mimarinin yeni estetii haline getirmitir. Yirmibin metrekarelik ok katl bir aratrma merkezi olan SIEEB laboratuvarlara, eitim birimlerine ve aratrma merkezine ev sahiplii yapar. Yap ok katmanl cephenin dinamik hareketleri, ayarlanabilir cam panjurlar, fotovoltaik glgeleme elemanlar ve akmayacak ekilde dzenlenmi aamal teraslardan oluur. Ekolojik tasarmclarn, aratrmaclarn ve mteahhitlerin ortaklaa almas ile tasarm son haline ulamtr. (Guzowski, 2010)

59

in enerji ihtiyacnn byk blmn kmr bazl fosil yakt tketimiyle salamaktadr. Bu yzden yksek oranda karbon emisyonu gerekletirmektedir. Sino talian iin dk karbonlu tasarm ve dk enerji nceliklidir. Tasarmclarn, aratrmaclarn ve mteahhitlerin arazi ile ilgili, mimari form ile ilgili, enerji ile ilgili ve yeniden enerji sarfiyat ve carbon emisyonlaryla ilgili ortak almasnn sonucudur. Tasarm ve bireylerin deneyimi ekolojik tasarmn kalbini oluturur. Gne, arazi ve rzgar ilham kaynaklardr. (Guzowski, 2010, s.183)

ekil. 63. SIEEB Kesit (Guzowski, 2010) Beijin doal zellikleri bakmndan muson yamurlarna maruz kalan inin kuzey blmnde bulunur. Yap pasif enerji ve gne kontrolyle enerji sarfiyatn drmeyi amalar. Tasarm ekibi ehir yerleimi, yakn binalar ve kltrel balamda olduka dikkatli olmutur. lk tasarm aamalarnda uygun ekillere kara verilmitir. Uygulanabilirlik analizleri yaplmtr. Yap ktlesi ve mekan dalmlarna karar verilmitir. ekile karar verilmesinden sonra gne performans analiz edilmitir. Kn en fazla gne kazanmn elde etmek ve yazn en dk hale getirmek iin en uygun ekil gelitirilmitir. Terasl bir yap seilmitir. Rzgar, gne, teraslar ve ofislerin i ksmlarndan dolay en iyi ekle ve ncelikli konsepte baklmtr. Arazinin ve eklin ncelikli analizleri yaplmtr. ehir balamnda, arazi ve performans deerlendirilmitir. En iyi performans her zaman en iyi ekil deildir. Bu yzden ekil analizi nemlidir. Estetik bu sreten sonra gelir. Aratrmalar ve mhendislik estetiin tanmlanmasnda yardmc olurlar. (Guzowski, 2010, s.184)
60

ekil. 64. SIEEB Plan (Guzowski, 2010) Terasl yap ktlesi gne eriimi ve kontrol salar. U ekilli binann kuzey aks simetriktir. Yapnn merkezide bulunan avlu bahe, teraslar, rampalar ve yry yollarnn oluturduu toplumsal bir mekadr. Bu mekanlar sayesinde insanlar yapnn merkezine doru ekilir. Yapnn kademeli ekli n ve havann ieri girmesine olanak tanr. Kullanclar mevsimlere gre ihtiyalar dorultusunda yapnn verdii cevab gzlemleyebilirler. Gneyde glgeleme unsurlar, darda ise termal kalite ve aydnlk salamak iin baheler bulunur. Yapnn d kabuu ift katmanl ve doal havalandrmay desteleyecek ekilde tasarlanmtr. Yapnn her cephesi farkl bir zellik gsterir. Caml blgeler termal yada aydnlk bir zellik gstermektedir. Termal ve aydnlk dzeyinin kontrolnn salanmas iin i ve d kabuklar arasna alminyum glgeleyiciler yerletirilmitir. ift caml gvenlik hatt d kabukta bulunur. D kabukta alabilir pencereler, k panjurlar ve basit bir ekilde kontrol edilebilen jaluzi sistemi bulunmaktadr. (Guzowski, 2010) Tasarm aamasnn balamasndan sonra ekolojik sistemlerin dahil olduu bir yapdr. Yapya eklini veren pasif ve aktif sistemler olduka baskndr. Keside
61

bakldnda yap formunun enerji kazanmn en yksek seviyeye getirebilmek iin ne kadar deitiini, doaya dokuna bilmeyi amalad grlr.

ekil. 65. SIEEB Detay (Guzowski, 2010) Yapnn cam cephesi modern yaplar ile ile ayn iken farkll katmanl zel bir sistem olarak kurgulamasdr. Yapda cam cephe gibi d kabukta katnmanl bir ekilde kurgulanmtr. Bu kurgu en yksek dzeyde enerji verimliliini elde ederken yapnn iyi bir ekilde kullanclarna hizmet etmesini amalar. Yap bulunduu ehre algsal olarak farkl mekanlar sunmutur. Kentin toplumsal bir mekan gibi davranan avlusu kullanc ve ziyaretileri iine eker. Ayn zamanda bu avlu ile mekann kalitesi ykseltilirken, mekann iindeki unsurlar ile ekolojik unsurlarn kazanm arttrlmtr.

62

3.14. BUILDING GAP GELM PROJESNN YEL MMAR KAVRAMLARI EREVESNDE NCELENMES A-Z Architekten tarafndan 2002 ylnda Almanya nn Wiesbaden ehrinde yaplmtr. Birden ok ilevi barndran yapda konut ve iyeri fonksiyonlarna yer verilmitir.

ekil. 66. Gap n Cephe (Gonzalo, 2006) 9m geniliinde 20 m derinliindeki arsa Wiesbadenin merkezindeki yenileme blgesinde bulunmaktadr. Yapnn kuzey ve gney duvarlar yangna kar yksek dayanml duvarlar ile evrilmitir. Bu sebeple pencereler gney ve batda konumlandrlmtr. Bu parametreler, glgeleme ve evredeki binalar yapnn pasif gne enerjisi kullanm iin ideal koullarn olumasn engellemitir. Ancak dar ve youn ktle kstl bina mekann cevap olarak tasarlanmtr. Bu ktle yksek oranda (%42) pencereye ve bunun sonucu olarak st seviyede gn kullanm salamtr. (Gonzalo, 2006, s.68) Yap alma ve konaklama fonksiyonlarn bir arada barndrmaktadr. Ofis blm bodrum, zemin ve ikinci kat kapsamaktadr. nc kat da ofis olarak kullanlmaktadr. Drdnc ve beinci katlarda konutlar bulunur. at katnda ise bekar odalar vardr. Otopark ihtiyac l asansrl garaj ile zlmtr. Btn konaklama ve alma mekanlar cepheye yakn konumlandrlmtr. Islak hacimler ve mutfak yapnn merkezinde konumlandrlmtr. Ofisler, merkezi yaam birimleri ve yemek odalar btn yapnn derinlii boyunca geniletilmitir. Dairelerde hafif blc duvarlar deiken kat planlarna olanak salamtr. Odalar cephe boyunca yerletirilmi olan kayar kaplar ile ulalabilir klnmtr. Bat tarafndaki ofis gn nn alttaki ofislere gemesini salayan bir atriyum zellii gsterir. 2 3o C jeo termal toplayc ile ofisler iin taze hava nceden stlr yada soutulur. 20 m uzunluundaki sentetik boru harfiyat yaplrken alma mekanna
63

yerletirilmitir. Borunun boyu arazide kalan toprak miktaryla snrlandrlmtr. Hava giri ve klar bahe avlusuna yerletirilmitir. Otonom hareketleri salamak iin daireler ve ofisler merkezi olmayan havalandrma tesisatlaryla donatlmtr. Kullanclar kendi birimlerindeki tesisatlardan sorumludur. Her daire kendi ayr s deitiricisine sahiptir. Bu aygt at yoluyla taze hava salar. Sentetik kanallar betonarme ile btnlemitir. Tavanlardaki kanallar yaamn alanlar ve yatak odalarna havay datr. Mutfakta, banyoda ve tuvalette kullanlan hava ekilir ve tavandan atlr. Merkezi olmayan bu havalandrma sisteminin bir dezavantaj vardr. Bireysel s kazanmlarna neden olmaktadr. rnein: at katndaki s kazanm yada ofislerdeki i s kazanm yapda kullanlamamaktadr. Havalandrma kanallar gizlenmitr. atya 800 lt kapasiteli 21 m2 lik gne panelleri yerletirilmitir. Scak su ile yapnn desteklenmesi ve ayn zamanda acil durum stmalar iin yedek olarak hizmet etmesi planlanmtr. Ilk su sistemine gvenlii salamak iin elektrikli stclar yerletirilmitir. Yaam alanlarnda ve banyolarda radyotrler bulunmaktadr. Ofisler bodrumdaki iki radytr ile donatlmtr. Tamamlanmasndan 5 yl sonra bu durum gereksiz bulunmutur. ok souk havalarda sadece at dairesi yardmc stmaya ihtiya duymaktadr. Garaja yerletirilen atk hava verici istasyonu mimarlarn ofisi iin ek s kayna olmutur. (Gonzalo, 2006, s.70)

ekil. 67. Gap Perspektif (Gonzalo, 2006) Dou bat ynelimli ev fazla gn alabilmektedir.Yapnn havalandrma sistemi yaz aylarnda gece boyunca yeterli deildir. Bu yzden kat planlar gece havalandrmasn salayacak ekilde kurgulanmtr. Yap karkas beton ve tuladan olumutur. Sistem yaln hali ile braklmtr. nemli grlen yerler boyanm yada kaplanmtr. (Gonzalo, 2006) Yapnn 3 katmanl cam yzeyleri nceden prefabrike edilerek maliyetler drlmtr. Hzl nakliye, montaj, iilik ile evreye daha az zarar verilmi hem de bteye fayda salanmtr. Cephesi komple cam olan bir binada ar gne snmna kar nlemler alnmaldr. Bu yzden cehpenin d ksmlar glgeleyiciler ve zel panjurlar ile donatlmtr. Zemin kattaki ve ikinci kattaki ofisler aalar ve
64

eimli yzeydeki bitkiler sayesinde gerekli olan glgeyi salamlardr. Dou tarafndaki bahe avlusuna bakan elik balkonlar atya aslmtr. erideki malzemelrin byk blm ilenmeden braklmtr. Beton duvarlar, tavan, prefabrike merdiven birleenleri, cilal parke kaplamalar ve lamine ofis kaplamalar basit bir ekilde bitirilmilerdir. (Gonzalo, 2006)

ekil. 68. GAP Perspektif (Gonzalo, 2006) Yap snrlayc elerin ok olduu ehrin iindeki bir arsada konumlanmtr. Bulunduu ehre herhangi bir art deer katmazken kulland sistemler ile farkl olmaya almtr. Birden fazl ilevi barndran yap snrlayc unsurlar iyi bir ekilde kullanmaya almtr fakat ar gne kazanm tasarm kt ynde etkilemitir. ki cephesinin olmas ve bu cephelerin tamamyla cam olmas avantajlaryla birlikte dezavantajlarda getirmitir. Mekan algsna etki eden gn ayn zmanda pasif olarak yapnn stlmas iin kullanlmtr. Direk yada kademeli olarak, doal yada yapay glgeleyci unsurlar tarafndan ieri alnr.

ekil. 69. GAP Perspektif (Gonzalo, 2006)

65

Yapda katmanl cam bir cephe kullanlmtr. Bu cephe kesidin dnda dierleriyle benzerlik gstermektedir. Pasif sistemlerin kullanmn arttrmak iin kurgulanan cephe, algda farkllk olumasn destekler. Gnn farkl saatlerinde ieri giren k miktar ve n ulat yerler deiiklik gsterir.

ekil. 70. GAP Kesit ve Planlar (Gonzalo, 2006)

66

3.15. RIEHENDE SANAT MZES PROJESNN YEL MMAR KAVRAMLARI EREVESNDE NCELENMES Renzo Piano tarafndan tasarlanan, 1997-2000 yllar arasnda 2 faz eklinde Riehen svire de yaplan yap bir sanat mzesidir.

ekil. 71. Riehende Grn (Gonzalo, 2006) Yap yeil yap olarak anlmaktadr. Sergiler iin uygun bir ortam yaratlmas esas amatr. Bu amala tasarma balandktan sonra enerji etkinlii dahil olmutur. Teknik detaylandrmalar yaplrken ortaya kmtr. Baz etkileride yap iletilirken ortaya kmtr. Yapnn ar duyarllktaki gn ileyii zerine olduka fazla kafa yorulmutur. Renzo Pianonun ilerinde sklkla grld zere balang skeci tasarmn arkasndaki temel fikri barndrmaktadr. Al cam levhalarn kapsayan rzgar ile gn nn szlmesi salanmtr. D dnya ile sergi salonunu ayran iklim tamponu bulunmaktadr. (Gonzalo, 2006, s.194) Yola parelel olarak uzanan bir strktre sahiptir. Bu sayede yoldan gelebilecek trafik grlts engellenmitir. Sergi mekanlar 3 parelel aks olarak blnmtr. Uzun kenarlar tam olarak kapalyken, duvarn sonundaki mekanlar park manzarasyla geniletilmitir. Parktaki heykeller srekli sergileri tamamlar. ten darya geiler akcdr. Ulam merkezidir ve bu durum kalc sergiler ile geici sertgileri birbirine balamay yada blmeyi salar. Kii sergiyi deneyimledikten sonra cam cepheli manzaraya ynelmi galeri, insanlara derin dncelere dalmalar iin bir mekan salar. Engellenmemi doa manzaras bu
67

kaliteyi destekler. Ziyaretiler tarafndan yapnn ekli ve ilevi onaylanmtr. (Gonzalo, 2006, s.194) Yapnn kesitine bakldnda stnde akyormu gibi duran eimli bir sra glgeleyici parelel cam levhalar grlr. Bu levhalar yapnn dndaki gne n filtreler. Dar destekleyici birimleri takip ederek iki taraftanda ak olan ana lobiye ve buradan da bir grup sergi odasna ulalr. Boylamasna olan duvarlar sadece darda ve bitilerde brt betondur. Doal ta ile kaplanmtr. eride desteklenmi beton unsurlardan olumaktadrlar. Burada seilen sistem yksek derecede effaflk ve esneklik salamaktadr. Geni mekanlar iin kat plan iki i aks boyunca konumlanmtr.

ekil. 72. Riehende Plan (Gonzalo, 2006) Yamur suyu elikle kaplanm oluklar ile toplanr. Bu oluklar btn bina boyunca akslara hizalanmtr. Direk olarak cam atnn altnda kiri yksekliindedir. Ik ayarlanabilir glgeleme unsurlaryla aydnlk sensrlerine bal olarak ieri alnr. Panjurlarn altndaki tesisat boluu ulalabilir gvenlik caml zemin tarafndan snrlanr. Korumasz asma tavan velum olarak adlandrlr. Velum kuma kaplanm metal bir asma tavan girididir. Kontrol mekanizmalaryla kombinasyon halinde gn deitirilebilir ve yapay aydnlatma ile birleebilir. Bu durum mkemmel bir sergi salonu oluturur. (Gonzalo, 2006) hava kalitesi aada tanmlanan at birleenleriyle birlikte tanmlanr. Cam at ile ulalabilir asma tavan arasndaki mekan gvenlik ve aydnlatma tesisatna ev sahiplii yapar. Ayn zamanda yksek etkinlikli iklimsel tampon olarak grev yapar. klimlendirme ve havalandrma konsepti simulasyon modellemeleriyle destekelenerek iyiletirilmitir. (Gonzalo, 2006) Yap tasarmnda ekolojik sistemlerin nemli bir yeri vardr. Kontrll aydnlatma sistemi mze aydnlatmasna tamamen bir farkllk, yenilik getirmitir. Gne enerjisini, gne n olduka iyi kullanan bir yapdr. Mekan algsn gnei kullanarak tamamyla etkilemektedir. Ak tonlu duvarlar ve geni alanl ats ile yap bir btnlk arz etmektedir. Yap son teknoloji rn malzemelri kullanamkta, zel olarak tasarlanm ekipmanlar ile donatlmtr. Bu malzemelerin bir ksm retimleri srasnda evreye dk oranlarda zarar
68

vermelerine karn yapnn kullanm srasnda byk oranda enerji verimlilii elde edilmitir.

ekil. 73. Riehende Kesit (Gonzalo, 2006) Yap doadan ald enerji ve nm en iyi ekilde kullanmay amalar. Bu yzden minumum karbon salnm ve etkin bir kullanm iin hareketli modllerden oluan atsn kullanr.

ekil. 74. Riehende Kesit (Gonzalo, 2006)

69

3.16. AUFKIRCHEN MONTESSORI OKUL PROJESNN YEL MMAR KAVRAMLARI EREVESNDE NCELENMES Montessori Okulu Almanyann Aufkirchen ehrinde konumlanm ve Mimar Walbruun Grotz Vallentin Loibl tarafndan 2004 ylnda tasarlanmtr. Toplam alan 4,080 m2 olan bir okuldur. (Gonzalo, 2006)

ekil. 75. Montessori Perspektif (Gonzalo, 2006) Yap tasarlanrken mimar ocuklar iin yaayan bir evre oluturmay hedeflemitir. ki katl binann en belirgin zellikleri zeminden doal olarak byyen bir yapyla gelien eik ats ve organik ekilli plandr. Yap ocuklar gn boyu ieri ekecek ekilde k akna sahiptir. Bu ak tepe ve dier pencereler ile destekelenerek doal aydnlatmay btn mekanlara datmtr. Belirgin ats zemin ile uyum ierisindedir. atnn farkl ykseklikleri dieleriyle uyum salar. Yapnn youn formundan dolay inaa edilen ktle ile d cephe dk bir ilikiye sahiptir. Gney-dou cephesi giri alan ve okul blgesine alr, kuzey-gney cephesi ak bir alana bakmaktadr. Okul girii iteki yuvarlak kubbeli yap ile vurgulanr. Griin hemen arkasnda auditoryum bulunur. Bitiikteki yemekhane renci kafesi olarak hizmet eder. Spor salonundaki hareketli oda blcler ve evresindeki ok amal odalar oditoryumu geniletmek iin kullanlmaktadr. Byk etkinlikler iin spor salonu yeniden dzenlenmektedir. Snflarn olduu kanat oditoryum ile yanyanadr. Zemin kattaki bu blm snflar ve zel amal eitim odalarn barndrmaktadr. atda bulunan ok saydaki tepe penceresi ve asl gelimi tavan oklu gr as ile transparan bir mekan algs oluturur. (Gonzalo, 2006)

70

Aufkirchen deki Montessori okulu pasif bina kriterleriyle sertifikalanmtr. Kompakt bina cephesi byk lde yaltlmtr. Bu ilgili caml blgeleri ve pasif ev pencerelerini kapsar. Is dnml destekler ile kontroll havalandrma okul binas ve spor salonu iin gerekli olan taze havay salar. Blgeselletirme ve younluk ad geen standartlarn nemli etkileridir. Byk strktrler sadece enerji ve maliyet etkinliinde fark edilebilir. Bu yzden kat ykseklii iki katla snrlandrlmtr. nk yap kk bir topluluun snrl btesiyle ekillenmitir. ok nceleri tasarm uzatlm bir strktrn sonucu olarak ortaya kan iki tarafndan da koridorlar ile ulalabilen odalarn bulunduu bir kompleks yaratmaya dayanmtr. atda bulunan geni caml blmler k dalmn dez avantajlarn ortadan kaldrmtr. Pencereler ve ak mekanlar geni ve ferah bir mekan yaratr. eride sert bir blgeleme yaklam ayn derecede nemlidir. Yapnn kuzey gney yaklam odalarn gne snmn kazanmas iin planlanmtr. Blgeleme yaklak olarak 20-28m lik alan kapsar. (Gonzalo, 2006, s.179)

ekil. 76. Montessori Perspektif (Gonzalo, 2006) Gney kanad snflar, ok amal odalar ve oditoryumla doludur. Merkezin ekirdei siklasyonla birlikte depolama ve destek birimlerini ierir. zel eitim odalar ve ynetim kuzey tarafnda konumlanmtr. Btn snflar okul bahesiyle birbirlerine balanmtr. st kattaki snflar ise ka merdivenleri ile baheye balanmtr. Dardaki merdivenler yangndan korunma konseptinin bir parasdr bylece birden ok ilevi gerekletirir. Ayn durum sanat, mzik odalar ve yemekhane iin geerlidir. Spor salonunun uzun taraf direk olarak oditoryuma

71

katlmtr. Oditoryumla balanma seenei ve sapor salonu byk etkinlikler iin kullanm ve geni eitli kullanma olanak salar. (Gonzalo, 2006)

ekil. 77. Montessori Plan (Gonzalo, 2006) Yap yma duvarldr. Bu tip strktr yangn ve sesyaltm iin daha uygun ve olanakldr. Btn i duvar ve zeminler brt beton olarak braklmtr. Yapda kullanlan malzemeler gerekmedike her hangi bir ileme tabi tutulmamtr. D kabuk ahaptan oluturulmutur. Bu sayede doal malzeme kulanlm ve nefes alan bir cephe oluturulmutur. Ahap yap sistemi ayn zmanda hava kalitesini etkilemekte ve konveksiyon yoluyla kaan snm geri kazandrmaktadr. Havalandrma sistemi destek birimi gibi hareket eder ve tam bir iklimlendirme sistemine benzemez. Nem ve hava scakln dzenlemez. Yksek oranl bir hava olduunda pencereler havalandrma iin kullanlmaktadr. Dnml s deitiricisi havalandrma sisteminin anahtar unsurunu oluturmaktadr. Pasif yaplarda sma sreklidir, dalgalanmaszdr. (Gonzalo, 2006) Montesorri okulu doa ile btnleik bir ekolojik tasarm hayata geirmitir. Yer ile btnleen ats bir uzant gibi devameder. Yeil at yaltm salarken, gezi alannn ve su aknn bir noktada toplanmasn salar. Bu zellikleri ile evreden aldklarn yeniden kullanan bir yap olmutur. Bir ok yeil atl yap gibi okul binas da cephe ile farkllklar gstermektedir. Yap cephesi doal malzemeden oluturulmutur. atda ve cephede oluturulan yzeyler ve boluklar ile n ieri girmesi ve havala hareketlerinin devamllnn salanmas amalanmtr. Bu sayede mekan kalitesi arttrlm ve n dahil olmad herhangi bir yer kalmamtr.
72

Strktrel sistem alla gelmi olanalrdan bir farkllk gstermez. Yap ehrin merkezinde deildir. Bu yzden ehre ek olarak katt bir deer yoktur. Kendi ierisindeki toplanma alanlar ve aktivite mekanlar ile kullanclarna daha iyi bir mekan kalitesi sunmay amalar. Doaya en dk dzeyde zarar verebilmek iin doal malzeme kullanmna zen gsterilmitir.

ekil. 78. Montessori Kesit (Gonzalo, 2006)

ekil. 79. Montessori Perspektif (Gonzalo, 2006)

73

3.17. PICHLING OKUL PROJESNN YEL KAVRAMLARI EREVESNDE NCELENMES

MMAR

Pichlin okulu (Pichling School) 2003 ylnda Avusturya nn Pichling blgesinde inaa edilmitir. Mimar Loudon + Habeler firmasdr. Yap 5,901 m2 lik bir okuldur.

ekil. 80. Pichling Perspektif (Gonzalo, 2006) Pichling in gemii 1990 larn bana dayanmaktadr. Konut geliimi iin yap zemini eksikliinden dolay kentsel geliim projesi yaplarak hrsl bir karar verilmitir. Roland Rainer bataki kentsel konsepti gelitirmitir. Proje 1317 konaklama birimiyle fonksiyonel olarak topluluk binas, kre ve okul tarafndan tamamlanmtr. (Gonzalo, 2006, s.170) Okul binasna toplu tama ile ulalmaktadr. Yap iki katl kanat ile snflar ve gnlk bakm iin olan odalardan olumutur. n taraftaki spor salonu zemine yaknlatrlmtr ve yeralt geidi ile ana binaya balanmtr. Uzunlamasna cepheler asl, ayarlanabilir glgeleme panjurlarna bakmaktadr. Atriyum ve st ksmdaki pencereler iki taraftan snflara k salar. Pencerelerin ve cephenin fiziksel yapsna uyum salayarak dk enerji sisteminin birleenleri s tasarrufu ve jeotermal sistemleri kapsayacak ekilde tasarlanmtr. Taze hava snflara koridorlardan girmektedir. Hava ak snflardaki kapaklar ile kontrol edilmektedir. Ayn zaman da hava ak tavan boluklarndan ve merkezi havalandrma toplayclaryla dar atlmaktadr. Ar scaklk havalandrmayla dar atlmaktadr. Pencereler temel havalandrmay ve ekonomik devaml gece havalandrmasn salar. (Gonzalo, 2006)
74

Modern tarzda ki yap geni caml yzeyler ile donatlmtr. Ik yapnn ekillenmesindeki en byk etkenlerden biridir.

ekil. 81. Pichling Plan (Gonzalo, 2006) Yapda dengeli bir k girii ve gne kazanm iin glgeleyici hareketli pervazlar bulunmaktadr. evreden ald enerjiyi kaynana geri dndrmekte okta iyi bir yap deildir. Pasif enerji sistemleri kullanlmamtr. Aktif sistemler kullanlarak yapnn enerji bamll arttrlmtr. Artk klasik denebilecek modern mimarisi ise yapya yeni bir zellik katmamaktadr.

ekil. 82. Pichling Kesit (Gonzalo, 2006)

75

ekil. 83. Pichling Perspektif (Gonzalo, 2006) Mekan kalitesi ve algsn etkileyen ve gelitiren en byk etken ktr. In ieri ekilmesi ve etkin bir ekilde kullanlmas nemlidir. Snflarda algsal bir btnlk kla salanmtr. Aydnlk dzeyi kullanclar rahatsz etmez.

ekil. 84. Pichling Perspektif (Gonzalo, 2006)

76

4. SONU: YEL MMAR PROJELERNN ELETRS Yeil Mimari kavram yaplarda olmas gerekenleri eitli balklarda belirler. Bu balklar aadaki tabloda gsterilmi ve aratrma kapsam iinde yer alan yaplarn davranlar bu balklar erevesinde incelenmitir. Yaplar kullandklar ekolojik yapm sistemlerine, cmertliklerine, doal evreye ve gelecek nesillere kar sorumluluklarna, srdrlebilirlie, toplumsal bilin kazandrlmasna, yerel malzeme kullanmna, yakn blgelerden malzeme teminine, biti elemanlarnn doal halleriyle kulanmlarna, doal kaynakl malzeme kullanmlarna, dk kimyasall malzeme kullanmna, etkin enerji kullanmna, geri dnm ve yaam dngsne gre tablo 1 de deerlendirilmitir. Tablo 2 de mekan kalitesine etki eden unsurlar, snrlayc eler, Yeil Mimarinin ele aln safhalarna, Yeil Mimarinin tasarma etkisine ve yetebilirliklerine gre deerlendirilmitir. Tez kapsamnda Yeil Mimari olarak tablo 1 ve tablo 2 de yer verilen deerler benimsenmitir. Aratrma sonucunda bu kriterlerin hepsini sadece iki yapnn salad sonucuna varlmtr. Bu yaplar Bay Eitim Merkezi ve Pocono evresel Eitim/ Ziyareti Etkinlik Merkezidir. Literatrde Yeil Mimari olarak tanmlanan dier yaplarn tam olarak Yeil Mimarinin gereksinimlerini karlayamadklar grlmektedir. Philip Merrill evre Merkezi aktif sistemleri kullanan, doal evreye kar sorumlu ve srdrlebilir bir yap olarak tanmlanabilir. Dk kimyasall, doal kaynakl yerel malzeme kullanmakta ve bu malzemeleri yakn blgelerden temin etmektedir. Kullanlan malzemelerin bitilerinin herhangi bir ileme tabi tutulmadan doal halleriyle kulland grlmektedir. Yapnn geri dnm, doal aydnlatma ve havalandrmay salad izlenmektedir. Doal dey eler tarafndan snrland ve Yeil Mimari nin programlama, uygulama, kullanm, dnm safhalarnda gz nnde bulundurduu izlenmektedir. Yukarda nc blmn nc balnda tartld gibi yapnn tasarm kararlar ve malzeme seiminde Yeil Mimari nin sreci etkiledii sylenebilir. Ancak tablo 1 ve tablo 2 de grld gibi yapnn gelecek nesillere kar sorumluluk bilincine sahip olmamas, toplumsal bilin kazandrmamas, enerjiyi etkin bir ekilde kullanmamas, yaam dngsne katkda bulunmamas, esneklie sahip olmamas, ktlesinin Yeil Mimariden etkilenmemi olmas ve tam manasyla kendine yetebilen bir yap olmamas nedenleri ile tez kapsamnda tanmlanan Yeil Mimari kavram ierisinde yer almayaca dnlmektedir. Dnya Ku Gzetleme Merkezi pasif sistemleri kullanan, cmert ve srdrlebilir bir yap olarak tanmlanabilir. Yap doal kaynakl, yerel malzeme kullanmakta ve bu malzemeleri yakn blgelerden temin etmektedir. Kullanlan malzemeler doal halleriyle kullanlmakta veya ilemlere tabi tutulmas gerekli ise en dk seviyede kimyasala maruz kalacak ekilde kullanld gzlemlenmektedir. Enerjiyi etkin bir ekilde kullanan yapnn geri dnme ve yaam dngsne katkda bulunduu grlmektedir. nc blmn drdnc balnda belirtildii
77

gibi yapnn doal havalandrma ve aydnlatmay salad izlenmektedir. Yap doal yatay eler ile snrlandrlm ve Yeil Mimariyi programlama, uygulama, kullanm ve dnm kapasitesi safhalarnda gz nnde bulundurduu grlmektedir. Yapnn ktlesi, tasarm kararlar ve malzeme seiminin tasarm srecini etkiledii sylenebilir. Yapnn kendine yetebilen bir yap olduu gzlemlenmektedir. Ancak tablo 1 ve tablo 2 de grld gibi yapnn gelecek nesillere kar sorumluluk bilincine sahip olmamas, toplumsal bilin kazandrmamas ve esneklie sahip olmamas nedenleri ile tez kapsamnda tanmlanan Yeil Mimari kavram ierisinde yer almayaca dnlmektedir. Ulusal evre ve Liderlik Okulu aktif sistemleri kullanan, doal evreye kar sorumlu ve srdrlebilir bir yap olarak tanmlanabilir. Yapnn yerel malzeme kulland, malzemeleri yakn blgelerden temin ettii ve dk kimyasall malzeme kulland gzlemlenmektedir. Yapnn enerjiyi etkin bir ekilde kulland ve geri dnm salad izlenmektedir. Yukarda nc blmn beinci balnda da bahsedildii gibi yapnn mekan kalitesini etkileyen esneklik, doal havalandrma ve aydnlatma ilevlerini yerine getirdii grlmektedir. Yap deydeki yapay unsurlar tarafndan snrlandrlmakta ve Yeil Mimariyi programlama, uygulama, kullanm safhalarnda ele alm olduu grlmektedir. Yapnn tasarm kararlarnn Yeil Mimariden etkilendii ve kendine yetebilen bir yap olduu gzlemlenmektedir. Ancak tablo 1 ve tablo 2 de grld gibi yapnn cmert olmamas, gelecek nesillere kar sorumlu olmamas, toplumsal bilin kazandrmamas, biti elemanlarn doal halleriyle kullanmamas, doal kaynakl malzeme kullanmamas, yaam dngsne katkda bulunmamas, dnm kapasitesinin olmamas, ktlesinin ve malzeme seiminin Yeil Mimari den etkilenmemi olmas gibi nedenleri ile tez kapsamnda tanmlanan Yeil Mimari kavram ierisinde yer almayaca dnlmektedir. Islanwood pasif sistemleri kullanan, cmert, doal evreye kar sorumlu, srdrlebilir ve toplumsal bilin kazandrmay amalayan bir yap olarak tanmlanabilir. Yapnn yakn blgelerden temin ettii yerel ve doal kaynakl malzemeleri kulland gzlemlenmektedir. Biti elemanlarnn doal halleriyle ve kullanlan malzemelerin dk kiyasall ya da hi bir kimyasala tabi tutulmadan kullanldklar grlmektedir. Etkin enerji kullanmna sahip olan yapnn geri dnm ve yaam dngs srelerine katkda bulunduu izlenmektedir. Doal havalandrma ve aydnlatma salayan yapnn doal yatay unsurlar ile snrland gzlemlenmektedir. nc blmn altnc balnda da belirtildii gibi yapnn programlama, uygulama, kullanm ve dnm safhalarnda Yeil Mimariyi ele ald grlmektedir. Yapnn ktlesinin, tasarm kararlarnn ve malzeme seiminin Yeil Mimariden etkilendii ve kendine yetebilen bir yap olduu gzlemlenmitir. Ancak tablo 1 ve tablo 2 de grld gibi yapnn gelecek nesillere kar sorumlu olmamas ve esnek bir yapya sahip olmamas gibi nedenleri ile tez kapsamnda tanmlanan Yeil Mimari kavram ierisinde yer almayaca dnlmektedir.

78

Forestech pasif sistemleri kullanan, doal evreye kar sorumlu ve srdrlebilir bir yap olarak tanmlanabilir. Yapnn yakn blgelerden temin ettii yerel ve doal kaynakl malzemeleri kulland gzlemlenmektedir. Biti elemanlarnn doal halleriyle ve kullanlan malzemelerin dk kiyasall ya da hi bir kimyasala tabi tutulmadan kullanldklar grlmektedir. Yapnn geri dnme katkda bulunduu, doal aydnlatma ve havalandrma salad izlenmektedir. Yapnn doal yatay unsurlar ile snrlanm olduu gzlemlenmektedir. nc blmn yedinci balnda da belirtildii gibi yapnn programlama, uygulama, kullanm ve dnm safhalarnda Yeil Mimariyi ele ald grlmektedir. Yapnn ktlesinin, tasarm kararlarnn ve malzeme seiminin Yeil Mimari den etkilendii ve kendine yetebilen bir yap olduu gzlemlenmitir. Ancak tablo 1 ve tablo 2 de grld gibi yapnn cmert olmamas, gelecek nesillere kar sorumlu olmamas, toplumsal bilin kazandrmamas, enerjiyi etkin bir ekilde kullanamamas, yaam dngsne katkda bulunmamas ve esnek olmamas gibi nedenleri ile tez kapsamnda tanmlanan Yeil Mimari kavram ierisinde yer almayaca dnlmektedir. Ulusal evre Ajans aktif sistemleri kullanan, cmert, doal evreye kar sorumlu ve srdrlebilir bir yap olarak tanmlanabilir. Doal kaynakl malzeme kullanm ve biti elemanlarnn doal hallerinin korunmasna zen gsterildii gzlemlenmektedir. Etkin bir ekilde enerji kullanmna sahip olan yapnn geri dnm srecine katkda bulunduu izlenmektedir. Doal aydnlatma ve havalandrma salayan yapnn yapay dey unsurlar ile snrland gzlemlenmektedir. nc blmn sekizinci balnda da belirtildii gibi yapnn programlama, uygulama ve kullanm safhalarnda Yeil Mimariyi ele ald grlmektedir. Yapnn ktlesinin ve tasarm kararlarnn Yeil Mimari den etkilendii ve kendine yetebilen bir yap olduu gzlemlenmitir. Ancak tablo 1 ve tablo 2 de grld gibi yapnn gelecek nesillere kar sorumlu olmamas, toplumsal bilin kazandrmamas, yerel malzeme kullanmamas, malzemeleri yakn blgelerden temin etmemesi, dk kimyasall malzeme kullanmamas, yaam dngsne katkda bulunmamas, esnek olmamas, dnm kapasitesinin olmamas ve malzeme seiminde Yeil Mimariden etkilenmemesi gibi nedenleri ile tez kapsamnda tanmlanan Yeil Mimari kavram ierisinde yer almayaca dnlmektedir. Kingspan Feneri aktif ve pasif sistemleri kullanan, doal evreye kar sorumlu ve srdrlebilir bir yap olarak tanmlanabilir. Doal kaynakl malzeme kullanmakta olduu ve enerjiyi etkin bir ekilde kulland izlenmektedir. Yapnn esneklik, doal havalandrma ve aydnlatmaya sahip olduu gzlemlenmektedir. Yapnn doal, yapay, dey ve yatay unsurlar ile snrland grlmektedir. nc blmn dokuzuncu balnda da belirtildii gibi yapnn programlama, uygulama ve kullanm safhalarnda Yeil Mimariyi ele ald grlmektedir. Yapnn ktlesinin, tasarm kararlarnn ve malzeme seiminin Yeil Mimari den etkilendii ve kendine yetebilen bir yap olduu gzlemlenmitir. Ancak tablo 1 ve tablo 2 de
79

grld gibi yapnn cmert olmamas, gelecek nesillere kar sorumlu olmamas, toplumsal bilin kazandrmamas, yerel malzeme kullanmamas, malzemeleri yakn blgelerden temin etmemesi, biti elemanlarnn doal halleriyle kullanlmamas, dk kimyasall malzeme kullanmamas, geri dnm srecine katkda bulunmamas, yaam dngs srecine katkda bulunmamas ve dnm kapasitesinin olmamas gibi nedenleri ile tez kapsamnda tanmlanan Yeil Mimari kavram ierisinde yer almayaca dnlmektedir. Soltag enerji evi aktif ve pasif sistemleri kullanan, cmert, gelecek nesillere kar sorumlu ve srdrlebilir bir yap olarak tanmlanabilir. Yapnn enerjiyi etkin bir ekilde kulland, doal havalandrma ve aydnlatma salad gzlemlenmektedir. Yapay yatay ve dey unsurlar ile snrland grlmektedir. nc blmn onuncu balnda da belirtildii gibi yapnn programlama, uygulama ve kullanm safhalarnda Yeil Mimariyi ele ald grlmektedir. Yapnn ktlesinin ve tasarm kararlarnn Yeil Mimari den etkilendii ve kendine yetebilen bir yap olduu gzlemlenmitir. Ancak tablo 1 ve tablo 2 de grld gibi yapnn gelecek nesillere kar sorumlu olmamas, toplumsal bilin kazandrmamas, yerel malzeme kullanmamas, yakn blgelerden malzeme temin etmemesi, biti elemanlarn doal halleriyle kullanmamas, doal kaynakl malzeme kullanmamas, dk kimyasall malzeme kullanmamas, geri dnm srecine katkda bulunmamas, yaam dngsne katkda bulunmamas, esnek olmamas, dnm kapasitesinin olmamas ve malzeme seiminde Yeil Mimari den etkilenmemi olmas gibi nedenleri ile tez kapsamnda tanmlanan Yeil Mimari kavram ierisinde yer almayaca dnlmektedir. Rozak evi pasif sistemleri kullanan, doal evreye kar sorumlu ve srdrlebilir bir yap olarak tanmlanabilir. Etkin enerji kullanmn salayan yapnn geri dnm ve yaam dngs srelerine katkda bulunduu izlenmektedir. Yapnn doal havalandrma ve aydnlatmay salayarak mekan kalitesini ykseltmekte olduu gzlemlenmitir. nc blmn onbirinci balnda da belirtildii gibi yapnn programlama, uygulama ve kullanm safhalarnda Yeil Mimariyi ele ald grlmektedir. Yapnn ktlesinin ve tasarm kararlarnn Yeil Mimari den etkilendii ve kendine yetebilen bir yap olduu gzlemlenmitir. Ancak tablo 1 ve tablo 2 de grld gibi yapnn cmert olmamas, gelecek nesillere kar sorumlu olmamas, toplumsal bilin kazandrmamas, yerel malzeme kullanmamas, yakn blgelerden malzeme temin etmemesi, biti elemanlarn doal halleriyle kullanmamas, doal kaynakl malzeme kullanmamas, dk kimyasall malzeme kullanmamas, esnek olmamas, dnm kapasitesinin olmamas ve malzeme seiminde Yeil Mimari den etkilenmemi olmas gibi nedenleri ile tez kapsamnda tanmlanan Yeil Mimari kavram ierisinde yer almayaca dnlmektedir. 2015 prototip evi aktif ve pasif sistemleri kullanan, cmert, doal evreye kar sorumlu ve srdrlebilir bir yap olarak tanmlanabilir. Doal kaynakl malzeme kullanm ve etkin enerji kullanm gzlemlenmektedir. Yapda doal
80

havalandrma ve aydnlatma kullanld grlmektedir. nc blmn onikinci balnda da belirtildii gibi yapnn programlama, uygulama ve kullanm safhalarnda Yeil Mimariyi ele ald grlmektedir. Yapnn tasarm kararlarnn ve malzeme seiminin Yeil Mimari den etkilendii ve kendine yetebilen bir yap olduu gzlemlenmitir. Ancak tablo 1 ve tablo 2 de grld gibi yapnn gelecek nesillere kar sorumlu olmamas, toplumsal bilin kazandrmamas, yerel malzeme kullanmamas, yakn blgelerden malzeme temin etmemesi, biti elemanlarnn doal haliyle kullanlmamas, dk kimyasall malzeme kullanlmamas, geri dnm ve yaam dngs srelerine katkda bulunmamas, esnek olmamas, dnm kapasitesinin olmamas ve ktlesinin Yeil Mimari den etkilenmemi olmas gibi nedenleri ile tez kapsamnda tanmlanan Yeil Mimari kavram ierisinde yer almayaca dnlmektedir. Sino talyan Ekolojik ve Etkin Enerji Binas aktif sistemleri kullanan, cmert, doal evreye kar sorumlu ve srdrlebilir bir yap olarak tanmlanabilir. Yapnn enerjiyi etkin bir ekilde kulland, doal havalandrma ve aydnlatma salad gzlemlenmitir. Yap dey yapay unsurlar ile snrlanmaktadr. nc blmn onnc balnda da belirtildii gibi yapnn programlama, uygulama ve kullanm safhalarnda Yeil Mimariyi ele ald grlmektedir. Yapnn ktlesinin ve tasarm kararlarnn Yeil Mimari den etkilendii ve kendine yetebilen bir yap olduu gzlemlenmitir. Ancak tablo 1 ve tablo 2 de grld gibi yapnn gelecek nesillere kar sorumlu olmamas, toplumsal bilin kazandrmamas, yerel malzeme kullanmamas, yakn blgelerden malzeme temin etmemesi, biti elemanlarnn doal haliyle kullanlmamas, doal kaynakl malzeme kullanmamas, dk kimyasall malzeme kullanlmamas, geri dnm ve yaam dngs srelerine katkda bulunmamas, esnek olmamas, dnm kapasitesinin olmamas ve malzeme seiminde Yeil Mimari den etkilenmemi olmas gibi nedenleri ile tez kapsamnda tanmlanan Yeil Mimari kavram ierisinde yer almayaca dnlmektedir. GAP geliim binas aktif sistemleri kullanan, doal evreye kar sorumlu ve srdrlebilir bir yap olarak tanmlanabilir. Yapnn doal havalandrma ve aydnlatma salayarak mekan kalitesini ykselttii izlenmektedir. Yapay dey unsurlar ile yap snrlanmaktadr. nc blmn ondrdnc balnda da belirtildii gibi yapnn programlama, uygulama ve kullanm safhalarnda Yeil Mimariyi ele ald grlmektedir. Yapnn tasarm kararlarnn Yeil Mimari den etkilendii gzlemlenmitir. Ancak tablo 1 ve tablo 2 de grld gibi yapnn cmert olmamas, gelecek nesillere kar sorumlu olmamas, toplumsal bilin kazandrmamas, yerel malzeme kullanmamas, yakn blgelerden malzeme temin etmemesi, biti elemanlarnn doal haliyle kullanlmamas, doal kaynakl malzeme kullanmamas, dk kimyasall malzeme kullanlmamas, enerjiyi etkin kullanmamas, geri dnm ve yaam dngs srelerine katkda bulunmamas, esnek olmamas, dnm kapasitesinin olmamas, kendine yetebilen bir yap olmamas, ktlesinin ve malzeme seiminin Yeil Mimari den etkilenmemi olmas

81

gibi nedenleri ile tez kapsamnda tanmlanan Yeil Mimari kavram ierisinde yer almayaca dnlmektedir. Riehende sanat mzesi aktif sistemleri kullanan, doal evreye kar sorumlu ve srdrlebilir bir yap olarak tanmlanabilir. Enerjiyi etkin bir ekilde kullanmakta olan yapnn doal aydnlatma ve havalandrma salamakta olduu gzlemlenmektedir. Doal yatay ve dey unsurlar ile snrlandrlm olduu grlr. nc blmn onbeinci balnda da belirtildii gibi yapnn programlama, uygulama ve kullanm safhalarnda Yeil Mimariyi ele ald grlmektedir. Yapnn ktlesinin ve tasarm kararlarnn Yeil Mimari den etkilendii gzlemlenmitir. Ancak tablo 1 ve tablo 2 de grld gibi yapnn cmert olmamas, gelecek nesillere kar sorumlu olmamas, toplumsal bilin kazandrmamas, yerel malzeme kullanmamas, yakn blgelerden malzeme temin etmemesi, biti elemanlarnn doal haliyle kullanlmamas, doal kaynakl malzeme kullanmamas, dk kimyasall malzeme kullanmamas, geri dnm ve yaam dngs srelerine katkda bulunmamas ve malzeme seiminde Yeil Mimari den etkilenmemi olmas gibi nedenleri ile tez kapsamnda tanmlanan Yeil Mimari kavram ierisinde yer almayaca dnlmektedir. Montessori okulu pasif sistemleri kullanan, cmert, doal evreye kar sorumlu, gelecek nesillere kar sorumlu ve srdrlebilir bir yap olarak tanmlanabilir. Yapnn doal kaynakl malzeme kulland ve biti elemanlar doal halleriyle brakt gzlemlenmektedir. Enerjiyi etkin bir ekilde kullanmakta olan yapnn geri dnm ve yaam dngsne katkda bulunduu izlenmektedir. Yapnn doal havalandrma ve aydnlatma kulland, doal yatay unsurlar ile snrlandrlm olduu grlmektedir. nc blmn onaltnc balnda da belirtildii gibi yapnn programlama, uygulama ve kullanm safhalarnda Yeil Mimariyi ele ald grlmektedir. Yapnn kendine yetebilen bir yap olduu, ktlesinin, tasarm kararlarnn ve malzeme seiminin Yeil Mimari den etkilendii gzlemlenmitir. Ancak tablo 1 ve tablo 2 de grld gibi yapnn toplumsal bilin kazandrmamas, yerel malzeme kullanmamas, yakn blgelerden malzeme temin etmemesi, dk kimyasall malzeme kullanmamas ve dnm kapasitesinin olmamas gibi nedenleri ile tez kapsamnda tanmlanan Yeil Mimari kavram ierisinde yer almayaca dnlmektedir. Pichling okulu aktif sistemleri kullanan, doal evreye kar sorumlu ve srdrlebilir bir yap olarak tanmlanabilir. Yapnn enerjiyi etkin bir ekilde kulland gzlemlenmektedir. Doal aydnlatma ve havalandrmaysalayan yapnn snrlar doal yatay ve dey unsrular tarafndan izilmektedir. nc blmn onyedinci balnda da belirtildii gibi yapnn programlama, uygulama ve kullanm safhalarnda Yeil Mimariyi ele ald grlmektedir. Yapnn kendine yetebilen ve tasarm kararlarnn Yeil Mimari den etkilendii gzlemlenmitir. Ancak tablo 1 ve tablo 2 de grld gibi yapnn cmert olmamas, gelecek nesillere kar sorumlu olmamas, toplumsal bilin kazandrmamas, yerel malzeme kullanmamas, yakn blgelerden malzeme temin etmemesi, biti elemanlarnn doal haliyle
82

kullanlmamas, doal kaynakl malzeme kullanmamas, dk kimyasall malzeme kullanmamas, geri dnm ve yaam dngs srelerine katkda bulunmamas, esnek olmamas, dnm kapasitesinin olmamas, ktlesinin ve malzeme seiminin Yeil Mimari den etkilenmemi olmas gibi nedenleri ile tez kapsamnda tanmlanan Yeil Mimari kavram ierisinde yer almayaca dnlmektedir. Sonu olarak incelenen 17 proje baz ynlerden benzerlik gstedii ve tez kapsamnda tanmlanan Yeil Mimari tanm iinde ksmende olsa yer aldklar gzlemlenmitir. Bu yaplara karn yukarda da belirtildii zere Bay Eitim Merkezi ve Pocono evresel Eitim/Ziyareti Merkezi tez kapsamnda tanmlanan Yeil Mimari kavram iinde yer almaktadr; Bay Eitim Merkezi aktif ve pasif sistemleri kullanmakta, cmertliliin gerekliliklerini yerine getirmektedir. Doal evreye kar ve gelecek nesillere kar sorumluluklarn yerine getiren yap, srdrlebilir ve cmert olarak tanmlanabilir. Yap ile toplumsal bilin kazandrlmas amalanmtr. Yerel malzeme kullanan yapnn bu malzemeleri yakn blgelerden temin ettii gzlemlenmektedir. Doal kaynakl malzemeler kullanlmakta ve bu malzemelerin dk kimyasall olmasna dikkat etmektedir. Yap biti elemanlarn doal halleriyle kullanmakta ve etkin enerji kullanmn salamaktadr. Geri dnm ve yaam dngs srelerine yapnn katks izlenmektedir. Yap mekan kalitesine etki eden esneklik, doal aydnlatma ve havalandrma gibi unsurlarn gerekliliklerini salamaktadr. Yapnn doal yatay unsurlar ile snrland grlmektedir. nc blmn birinci balnda belirtildii gibi yapnn programlama, uygulama, kullanm ve yaam dngs srelerinde Yeil Mimariyi srekli gz nnde bulundurduu ve ele ald grlmektedir. Ktlesiyle, tasarm kararlaryla, malzeme seimiyle Yeil Mimari den etkilenen yap kendine yetebilen bir yapdr. Tablo 1 ve tablo 2 de geen tanmlamalarn hepsine uyan bu yap tez kapsamnda tanmlanan Yeil Mimari kavram ierisinde yer almaktadr. Pocono evresel Eitim/Ziyareti Etkinlik Merkezi pasif sistemleri kullanmakta, cmertliliin gerekliliklerini yerine getirmektedir. Doal evreye kar ve gelecek nesillere kar sorumluluklarn yerine getiren yap, srdrlebilir ve cmert olarak tanmlanabilir. Yap ile toplumsal bilin kazandrlmas amalanmtr. Yerel malzeme kullanan yapnn bu malzemeleri yakn blgelerden temin ettii gzlemlenmektedir. Doal kaynakl malzemeler kullanlmakta ve bu malzemelerin dk kimyasall olmasna dikkat etmektedir. Yap biti elemanlarn doal halleriyle kullanmakta ve etkin enerji kullanmn salamaktadr. Geri dnm ve yaam dngs srelerine yapnn katks izlenmektedir. Yap mekan kalitesine etki eden esneklik, doal aydnlatma ve havalandrma gibi unsurlarn gerekliliklerini salamaktadr. Yapnn doal yatay ve dey unsurlar ile snrland grlmektedir. nc blmn birinci balnda belirtildii gibi yapnn programlama, uygulama, kullanm ve yaam dngs srelerinde Yeil Mimariyi srekli gz nnde bulundurduu ve ele ald grlmektedir. Ktlesiyle, tasarm kararlaryla, malzeme seimiyle Yeil Mimari den etkilenen yap kendine yetebilen bir yapdr. Tablo 1 ve
83

tablo 2 de geen tanmlamalarn hepsine uyan bu iki yap tez kapsamnda tanmlanan Yeil Mimari kavram ierisinde yer almaktadr.

84

Toplam Alan 1 Bay Eitim Merkezi 15,042 foot2 (1,400 m2)

evre

SONU Cmertlik Doal Dk Yakn Doal Gelecek Etkin Biti Yerel Toplumsal Geri Kaynakl Kimyasall Blgelerden Aktif Pasif evreye Nesilllere Yaam Enerji Elemanlarnn Cmertlik Malzeme Bilin Srdrlebilirlik Dnm Dngs Malzeme Malzeme Mazleme Sistem Sistem Kar Kar Kullanm Doal Hali Kazandrlmas Kullanm Kullanm Kullanm Temini Sorumluluk Sorumluluk

Ekolojik Yap Sistemleri

Krsal

Pocono evresel 7,750 foot2 2 Eitim/Ziyareti (720 m2) Etkinlik Merkezi 32.000 Philip Merrill 3 foot2 evre Merkezi (3,000 m2) Dnya Ku 13.000 Gzetleme feet2 4 (1,210m2) Merkezi Ulusal evre 51,520 5 Liderlik Okul feet2 (4,800m2) Karargah 70,000 6 Islandwood foot2 (6,500m2) 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 Forestech Ulusal evre Ajans Kingspan Feneri Soltag Enerji Evi Rozak Evi 3,500 m2 39,800 m2 93,3 m2 84 m2 200 m2

Krsal

Krsal Krsal

ehir Krsal Krsal ehir ehir ehir Krsal ehir ehir ehir Krsal Krsal ehir

TABLO 1

2015 Prototip 74 m2 Evi Sino talyan Ekolojik ve 20,000 m2 Etkin Enerji Binas GAP Geliim 2,334 m2 Binas Riehende Sanat 6,225 m2 Mzesi Montessori 4,080 m2 Okulu 5,901 m2

17 Pichling Okulu

85

SONU

Mekan Kalitesi
Doal Doal Esneklik Yatay Aydnlatma Havalandrma 1 Bay Eitim Merkezi Pocono evresel Eitim/Ziyareti Etkinlik Merkezi Philip Merrill evre Merkezi Dnya Ku Gzetleme Merkezi Ulusal evre Liderlik Okul Karargah Islandwood Forestech Ulusal evre Ajans Kingspan Feneri Soltag Enerji Evi Rozak Evi 2015 Prototip Evi Sino talyan Ekolojik ve Etkin Enerji Binas GAP Geliim Binas Riehende Sanat Mzesi Montessori Okulu

Snrlayc eler
Dey Doal Yapay

Yeil Mimari Ele aln Safhalar Programlama Uygulama Kullanm Dnm Kapasitesi

Yeil Mimarinin Tasarma Etkisi Tasarm Malzeme Yetebilirlik Ktle Kararlar Seimi

3 4

5 6 7 8 9 10 11 12

13

14 15 16

17 Pichling Okulu

TABLO 2 86

KAYNAKA 1. Guzowski, M. (2010). Towards Zero Energy Architecture. London: Laurence King Publishing 2. Clark,W.(2010). Sustainable Communities Desing Handbook Green Engineering, Architecture, and Technology. USA: Elsevier 3. Parr, A. (2009). Hijacking Sustainability. London: The Mit Press 4. Sev, A.(2009). Srdrlebilir Mimarlk. stanbul: Yem Yayn 5. Rambert, F. (2008). Generocite: Generous Versus Generic: A New Culture Of More in French Contemporary Architecture. France: Actar 6. Wines, J.(2008).Green Architecture. Kln:Taschen 7. Yudelson, J. (2008). Green Building A to Z. Canada: New Society Publishers 8. Yudelson, J. (2008). The Green Building Revolution.Washington: Island Press 9. Moskow, K.(2008). Sustainable Facilities Green Design , Constructions And Operations. USA: Mc Graw Hill 10. Guenther,R. ve Vittori, G. (2008). Sustainable Healthcare Architecture.New Jersey: Wiley 11. Bell, S. ve Morse, S. (2008). Sustainability Indicators - Measuring the Immeasurable?. London: Earthscan 12. Akova, .(2008). Yenilenebilir Enerji Kaynaklar. Ankara: Nobel Yayn 13. ztrk, H.(2008). Yenilenebilir Enerji Kaynaklar ve Kullanm. Ankara: Teknik Yayn Evi 14. Acarolu, M.(2007). Alternatif Enerji Kaynaklar. stanbul: Nobel Yayn 15. Bauer, M., Msle, P. ve Schwarz, M. (2007). Green Building Guide For Sustainable Architecture. Germany: Callwey Verlag 16. Gnel, M.H., Sorgu, A.G. ve Ilgn, H.E.( 2007). Rzgar Enerjisi ve Bina Tasarm. Ankara: ODT Mimarlk Fakltesi Basm i 17. Smith, P.F. (2007).Sustainability At The Cutting Edge Emerging Technologies For Low Energy Buildings. USA:Elsevier 18. Minke, G. (2006). Building With Earth - Design and Technology of a Sustainable Architecture. Berlin: Birkhuser Publishers for Architecture 19. Gonzalo, R. ve Habermann, K.J. (2006). Energy-Efficient Architecture Basics For Planing And Construction. Bassel:Birkhauser
87

20. Baker, N. ve Steemers, K. (2005). Energy And Environment In Architecture A Technical Design Guide. London: E & FN Spon 21. Cruden, G. (2005). Energy Alternatives. USA: Thomson Gale 22. Jenks, M. ve Dempsey, N. (2005). Future Forms And Design for Sustainable Cities. London: Elsevier 23. Santamouris, M.(2005). Natural Ventilation in the Urban Environment Assesment And Design. London: Earthscan 24. Leach, N. (2005). Rethinking Architecture. London: London and New York 25. Charleson, A. (2005). Structure As Architecture. Harvard University: Elsevier 26. World Sustainable Building Conference (2005). Sustainable Builgind Design Book. Tokyo: Tokyo 27. Addington, M. ve Schodek, D.L. (2004). Smart Materials and New Technologies - For The Architecture And Design Professions. Harvard University: Elsevier 28. Galloway, T.(2004). Solar House: A Guide for the Solar Designer. London: Elsevier 29. Emmitt, S. (2002). Architectural Technology. London: Blackwell Science Ltd 30. Berge, B. (2000). The Ecology of Building Materials. Oxford: Architectural Press 31. Woolley, T., Kimmins, S., Harrison, P. ve Harrison, R. (1997). Green Building Handbook - A Guide To Building Products And Their Impact On The Environment. London: E & FN Spon 2005 Basks 32. Sinclair, J.(1987). Collins Cobuild English Language Dictionary(603). London: William Collins Sons&Co Ltd 33. Tectonic Forces(2010).Tectonics.05.03.2011, http://www.tectonic-forces.org 34. U.S. Enviromental Protection Agency. (2010). Definition of the Green Building. 05.03.2011, http://www.epa.gov/greenbuilding/pubs/about.htm. 35. University of Notre Dame (2009). Science of generosity.05.03.2011, http://generosityresearch.nd.edu/about
36. Slater, H.B. (2005) Aesthetics, 02.03.2011, http://www.iep.utm.edu/aestheti/

88

ZGEM

20 Ekim 1984 tarihinde stanbul ili Bakrky ilesi doumluyum. lk ve orta okulu ayn blgede tamamladktan sonra Barbaros endstri meslek lisesi yap ressamln blmn bitirdim. Beykent niversitesi Mimarlk fakltesinden 2006 ylnda mezun oldum. 2007 ylnda zel bir irkette hastane tasarmlar yapmaya baladm. Ayn yl ierisinde Beykent niversitesinde Mimarlk ana bilim dalnda yksek lisans eitimine baladm. zel ilgi alanlarm fotoraflk, bisiklet, latin danslar, sanal mekan tasarm ve kurgusudur. Yabanc dilim ingilizcedir.

Aday: Dursun Furkan APKIN