Romblon State University

College of Education
Odiongan, Romblon
Main Campus

DALUMAT NG/SA FILIPINO

GE 12

MODULE 3

Pagsasalin ng Piling Tekstong Makabuluhan sa

Dalumat ng/sa Filipino

Zyrel Pol C. Morales

BSED-ENGLISH (BLOCK3)

SEPTEMBER 2022

1
 Romblon State University
College of Education
Odiongan, Romblon
Main Campus

Subukin Natin!
Panuto: Gamit ang Timeline Graphic Organizer ibuod ang Sulyap sa kasaysayan ng
Pagsasalin sa Pilipinas.

Ang bersiyong Odyssey ang pinakamatandang naiulat sa latin noong 240 B.C ng isang

Aliping Griyego na si Livius Andronicus.

Sa panahon ito ginawa ni Toledo ni Robert de Retines ang unang salin sa Koran

(1141-1143)

Ika-12 na siglo naging masiglang masigla ang pagsasalin ng mga wikang lumitaw sa

Mga bansa Europa.

John Wycliffe ang unang salin ng Ingles na Bibliya at unang lumabas noong 1392.

Pinakamatingkad naman salin sa German ang ginawa ni Martin Luther noong 1522 at

1534 na sinabing naging pamantayan sa pagtatag ng wikang pambansa ng Germany.

2
 Romblon State University
College of Education
Odiongan, Romblon
Main Campus

Ang salin ni Amyot ang pinagbabantayan ng salin sa Ingles noong 1579 ni Sir Thomas
North.

“WIKA NG PAGBIBINYAG”

Ang unang aklat na may orihinal na mga piraso ng tula ay ang Memorial de la vida
Christina en lengua tagala (1005) ni Fray Francisco de San Jose

“TEKSTONG KRISTIYANISMO”

Ang “Medications” ang unang salin sa Tagalog ng mga espirituwal o exercitia spiritualia ni
San Ignacio de Loyola mula sa Español ni Fray Francisco de Salazar .

Ang libro ay salin ng recommendation del alma (1013) ni Tomas de Villacastin.

Barlaam at Josaphat salin ni Fray Antonio de Borja isa sa pinakapopular mula sa katha ng

Kristiyanong silangan at pinagtatalunan pa ng mga skolar at kung paano ito nagsimula

Batay sa buhay ni Buddiha at nasalin sa wikang Arabe.

3
 Romblon State University
College of Education
Odiongan, Romblon
Main Campus

Tanikalang wika ang infiernong nabucbusan sa taong Christiano at nang buong masoc

(1713) ni Fray Pablo Clain (Paul Klien). Isinalin sa Españiol ang ginamit heswitang ni Clain

Sa tagalog ay ang infiernong.

“SALIN PARA SA TANGHALAN AT ALIWAN”

Bago pa matapos ang Ika-18 na siglo, ang pagsasalin ay magagawi sa akdang di tuwirang
Gamit sa simbahan at seminaryo Nagkaroon din ito ng paksang bagama’t sumasang-ayon
sa doktrinang kristiyano ay nagtataglay ng elementong sekular na kabuuan.

“TUNGKOL AT PARA SA DI-TAGALOG”

Dahil ang maynila ang napiling centro ng gobyernong conlonyal ay higit na nauubos ang
mga gawain ng simbahan sa akdang tagalog. Ang pinakamaagang limbag na akda sa
wikang Ilokano, kapampangan o bisaya ay ikalawang hati na akda na ikaw-18 siglo at
malamang inimprinta sa Maynila.

“LATUNIN NG NASYONALISTA”

Isang mahalagang saling pampolitika ang proyektong ang mga karampatan ng tao (1891)
na lihim kumalat sa Maynila. Isinalin ito ng Declaration of the Rights of Man and of the
Citizen na bumubuod sa diwa ng Rebulusyong Frances at sa gayo’y nagpapakita ng
paghiram ng mga Propagandistang Filipino ng ideolohiyang liberal mula sa naturang
himagsik ni Franca.

“MULA SA INGLES”

1940 Lumabas na salin ni Dionesio San Agustin ng dakilang Don Quixate ay batay na sa saling
Ingles. Tulad ng akda sa españiol jisinalin din ng mga akda sa ingles Filipino ang awtor.

4
 Romblon State University
College of Education
Odiongan, Romblon
Main Campus

Gawain 1
Panuto: Sumulat ng isang maiking sanaysay tungkol sa kahalagahan ng pagsasalin
sa ating lipunan. Paano ito nakatutulong sa pagpapaunlad ng ating kakayahan
bilang isang mamamayang Pilipino. Ang gagawing sanaysay ay hindi bababa sa 150
na salita.
“Ang Pagsasalin sa ating Lipunan”
Ang pagsasaling-wika ay may ginagampanang mahalagang papel sa ating
lipunan, noon pa man at mapa-hanggang ngayon. Kung ating babalikan ang
kasaysayan, noong dumating ang mga Kastila, ang pagsasalin ay mahalaga para sa
dalawang layunin. Una ay ang pananakop at ang pangalawa ay ang
pagpapalaganap ng Kristiyanismo. Sinasabing ang sariling kulturang Pilipino ay
sumagap at nakinabang din sa kultura ng mga kolonisador nito sa pamamagitan ng
mga salin. Ito ang nagpapatunay na mahalaga ang pagsasalin sa ating bansa.
Sa kasalukuyang panahon, ang pasasalin ay napakahalagang instrumento sa
pakikibaka sa larangan ng agham at teknolohiya. Upang umunlad ang ating
ekonomiya, kinakailangan ding sumulong ng ating wika, agham, at teknolohiya.
Magkakaroon lamang ng pag-unlad kapag naging mabilis ang pagtuturo ng mga
kaalaman tungkol dito. Kaya mahalaga ang pagsasalin sa iba't ibang babasahin ukol
sa agham at teknolohiya upang madaling maunawaan ng mga Pilipino at makasabay
sa pagsulong nito. Sa madaling salita, mahalaga ang pagsasalin upang maunawaan,
matutuhan at nang sa gayon ay mapakinabangan ng mga Pilipino ang mga
makabagong teknolohiya mula sa dayuhan na maaaring makatutulong sa pag-unlad
ng lipunan. Napapaunlad din nito ang kakayahan ng mamamayang Pilipino na
matuto ng iba’t-ibang lengguwahe at maging bihasa sa wikang pang-daigdig, ang
wikang Ingles na mahalaga sa pakikipag-ugnayan sa iba’t ibang tao sa mundo at
magamit sa iba’t ibang larangan o propesyon.

5
 Romblon State University
College of Education
Odiongan, Romblon
Main Campus

Pagtataya
Panuto: Pakinggan ang kantang “Dance with My Faher Again” ni luther Vandross at
ang bersiyon nito sa Filipino na ‘ Mahal kita o Aking Ama” ni Lil Coli, matapos mo
itong pakinggan ay suriin ang nilalaman mula orihinal patungong salin at gumawa ng
isang paghahambing o pagkokontrast sa katangian at nilalaman ng nasabing
musika. Gumawa ng sariling illustrasyon para rito.

DANCE WITH MY MAHAL KITA O

FATHER AGAIN AKING AMA

Ang simula ng kanta ay

Sa simula pa lamang ng
naglalahad ng masayang
kantang Ito na tagalog na
ala-ala ng persona sa
bersyon ng "Dance with
kanyang ama noong
my Father Again" ay
siya’y bata pa. Medyo
Magkaiba man ang mga mararamdaman na agad
may kasiyahan ang tono
salitang ginamit sa ang kalungkutan nailahad
nito dahil nasabi doon
pagsasalin, subalit ang sapagkat kaagad sa
kung binubuhat paano
diwa at nilalaman ng awitin simula ang pag-iwan sa
siya at ng kanyang ama
ay parehong naglalahad ng kanya ng kanyang ama
kasama doon sinasayaw
kalungkutan at noong siya'y bata pa
ina. Ang makikita ang
pangungulila sa pagkawala lamang naiiba din ang
pagmamahal ng isang
ng ama ng persona. bersyon na ito sapagkat
ama sa kanyang anak at
mayroong "rap" na parte.
asawa. Dito, ang nais ng
Naiba rin ang pagsasalin
persona ay ang
dito ay ang pagyakap at
makasayaw muli ang
haplos ng ama ang nais
ama.
sapagkat niyang
maramdamang muli.