1. As clulas humanas 2. A organizacin do corpo humano 3. A sade e a enfermidade 4. As enfermedades infecciosas 5.

O noso organismo defndese

AULA 84 BIOLOXA E XEOLOXA 3 ESO

BIOLOXA E XEOLOXA 3 ESO 1 UNIDADE 1: O SER HUMANO E A SADE 1. AS CLULAS HUMANAS

CARACTERSTICAS: Son eucariotas (o ADN ou material hereditario atpase no interior do ncleo. Este material hereditario durante a divisin celular

compctase en forma de bastoncillos, os cromosomas (nas clulas humanas existen 23 parellas de cromosomas, excepto nas clulas reproductoras, que s teen 23 cromosomas) Carecen de parede celular Son hetertrofas
Que ? unha substancia xelatinosa que enche a clula. Funcin: O ADN unha substancia qumica que contn a irmacin xentica ou hereditaria Nel ten lugar gran cantidade de reaccin qumicas Contn os orgnulos celulares c

Que ? unha cuberta moi fina e elstica, que rodea a clula. Funcin: Regula a entrada e sada de nutrientes e de substancias de refugallo Detecta os estmulos do medio Comunica clulas entre elas

BIOLOXA E XEOLOXA 3 ESO 2 UNIDADE 1: O SER HUMANO E A SADE OS ORGNULOS DAS CLULAS HUMANAS E A SAS FUNCINS

Ncleo: controla o funcionamento celular a travs do ADN que contn

Os ribosomas: Pequenas partculas formadas por das subunidades. Interveen no proceso de fabricacin das protenas celulares

Os vacolos: son vesculas mebranosas que almacenan diversos materias no seu interior (nutrientes, substancias de refugallo)

As mitocondrias: nela ten lugar a respiracin celular (obtencin de enerxa a partir de nutrientes e o osxeno).

Os centrolos: dous orgnulos cilndricos que dirixen a separacin dos cromosomas durante a divisin celular e a formacin dos filamentos dos cilios e flaxelos.

BIOLOXA E XEOLOXA 3 ESO 3 UNIDADE 1: O SER HUMANO E A SADE Citoesqueleto: conxunto de filamentos que sostn os orgnulos celulares, dlle forma clula e intervn nos movementos celulares (forman os cilios e flaxelos)

Retculo endoplasmtico: sacos membranosos que serven de almacen de substancias e as transporta pola clula.

Aparato de Golgi: recibe substancias do retculo endoplasmtico e condceas ao exterior da clula por medio de vesculas. Tamn proporciona materias membrana para renovala.

Lisosomas: pequeas vesculas cheas de substancias dixestivas.

BIOLOXA E XEOLOXA 3 ESO 4 UNIDADE 1: O SER HUMANO E A SADE 2. A ORGANIZACIN DO CORPO HUMANO

CLULAS TECIDOS RGANOS APARATOS E SISTEMAS

Todas as clulas do ser humano formnse a partir dunha primeira clula (cigoto), que se divide para formar un embrin. Ao principio as clulas do embrin son iguais, pero van adquirindo formas diferentes e funcin especficas (diferenciacin celular). Unha vez

diferenciadas, as clulas con formas similares e que teen a mesma funcin agrupnse en tecidos. Estes a sa vez organzanse en estructuras mis complexas, os rganos, que forman os aparatos e sistemas.

TIPOS DE TECIDOS ( conxunto de clulas que teen unha estructura parecida e que se especializan en cumprir unha funcin comn)

TECIDOS EPITELIAL Tecido muscular liso TECIDO MUSCULAR Tecido muscular estriado TECIDO NERVIOSO Tecido estriado cardaco Tecido estridado esqueltico

TIPOS DE TECIDOS Tecido conxuntivo

Tecido seo TECIDO CONECTIVO: estn formados por clulas separadas por un material extracelular ( matriz)

Tecido cartilaxinoso

Tecido adiposo

Tecido sanguneo

BIOLOXA E XEOLOXA 3 ESO 5 UNIDADE 1: O SER HUMANO E A SADE

Est consitudo por clulas chamadas neuronas, e encrganse de captar e responder aos estmulos e controlar a actividade do organismo

Os epitelios recobren as superficies externas e internas. Tamn forman glndulas

Matriz: plasma Clulas: glbulos vermellos e glbulos brancos Constite o recheo dos rganos e os espacos que hai entre eles. Tamn forma os ligamentos e tendns

Constite as cartilaxes ( como as das orellas e articulacins)

As sas clulas conteen grandes vacolos cheos de graxa. Atpase debaixo da pelo u rodeando algn rganos.

Forma o esqueleto

Est constitudo por clulas alongadas (fibras musculares) que forman os msculos

BIOLOXA E XEOLOXA 3 ESO 6 UNIDADE 1: O SER HUMANO E A SADE

PRINCIPAIS APARATOS E SISTEMAS DO SER HUMANO (Son agrupacins de rganos que colaboran para realizar unha actividade comn).

Aparato dixestivo Aparato respiratorio PARA REALIZAR A FUNCIN DE NUTRICIN

Aparato circulatorio

Aparato excretor

Aparato reproductor masculino PARA REALIZAR A FUNCIN DE REPRODUCIN Aparato reproductor femenino

Procesa os alimentos e transformaos en nutrientes que pasan ao sangue Capta osxeno e expulsa CO2 O sangue distribe os nutrientes e os osxeno s clulas e retira delas os seus residuos e o CO2 que sern eliminados polos rgnaos excretores. Extrae do sangue as substancias de refugallo procedentes das clulas e vrteas ao exterior a travs da urina Produce espermatozoides Produce vulos. No seu interior ten lugar a fecundacin e o desenvolvemento do embrin. Recibe informacin dos rganos sensoriais, procsaa e elabora respostas. Recibe informacin do sistema nervioso e responde fabricando hormonas Orixina os movementos do corpo

Sistema nervioso PARA REALIZAR A FUNCIN DE RELACIN

Sistema endcrino Aparato locomotor

O MEDIO INTERNO

Lquido que baa todas as clulas. As clulas toman do medio interno os nutrientes e o osxeno que necesitan e verten a el os productos refugallo. Gracias actuacin dos distintos rganos, sistemas e aparatos o medio interno mantn constantes as sas caractersticas (homeostasia)

BIOLOXA E XEOLOXA 3 ESO 7 UNIDADE 1: O SER HUMANO E A SADE 3. A SADE E A ENFERMIDADE

SADE: Estado de benestar social, fsico e mental dunha persoa. ENFERMIDADE: Diminucin, mis ou menos importante, do nivel de sade. TIPOS DE ENFERMIDADES o Enfermidades infecciosas: estn orixinadas pola actividade dos denominados axentes patxenos (axentes productores de enfermedades). o Enfermidades non infecciosas: non estn producidas por axentes patxenos. Poden ter causas internas (envellecemento, predisposicin xentica) ou externas (accidentes, malos hbitos)

DETERMINANTES DA SADE: FACTORES DE RISCO o o o o As caractersticas de cada organismo Os factores ambientais Os factores de vida A atencin sanitaria Consiste na aplicacin dunha serie de

A PREVENCIN DUNHA ENFERMIDADE:

medidas que poden evitala ou reducir os factores de risco de contrela. Por exemplo, medidas de hixene adecuada, control sanitario da auga e dos alimentos 4. AS ENFERMIDADES INFECCIOSAS (estn orixinadas por axentes patxenos: virus que destren as clulas, bacterias que poden producir substancias txicas que matan as nosas clulas (toxinas)) VIRULENCIA: a capacidade que en un patxeno para causar unha enfermidade. ELEMENTOS QUE INTERVEEN NA TRANSMISIN DE ENFERMIDADES INFECCIOSAS: o o A fonte de infeccin: fonte da que procede o patxeno Mecanismo de transmisin: Indirecto: se a transmisin do patxeno se realiza ao beber auga, ao tomar alimentos Directo: se o patxeno se transmite desde persoas enfermas s

persoas sas. EPIDEMIA: prodcese cando unha enfermidade infecciosa propgase a unha gran parte da poboacin dunha extensa zona. PANDEMIA: Epidemia que afectan poboacin mundial

BIOLOXA E XEOLOXA 3 ESO 8 UNIDADE 1: O SER HUMANO E A SADE

5. O NOSO ORGANISMO DEFNDESE 6. A MEDICINA AXDANOS

SISTEMA INMUNITARIO, INMUNIDADE E RESPOSTA INMUNITARIA

O sistema inmunitario o conxunto formado por clulas e estructuras do noso organismo que nos proporciona inmunidade, dicir, resistencia e capacidade de loita contra calquera patxeno. A resposta deste sistema frente a un axente patxeno chamse resposta inmunitaria. A resposta inmunitaria pode ser: o o Inmunidade innata: a que posumos desde que nacemos Inmunidade adaptativa: vaise desenvolvendo e perfeccionando ao longo da vida INMUNIDADE INNATA ( a que posumos desde que nacemos)

Constite unha primeira lia defensiva fronte s infeccins e responde indistintamente ante calquera patxeno. Consta de barreiras externas (poden ser de tipo fsico como a pel e de tipo qumico, como o moco das cavidades internas) e internas (son a inflamacin, a fagocitose e o complemento). INMUNIDADE ADAPTATIVA ( vaise desenvolvendo e perfeccionando ao longo da vida, a medida que o noso organismo sofre infeccins) Esta inmunidade proporcinana un tipo de glbulos brancos do sangue (linfocitos), que son capaces de recoer cada axente patxeno e actuar de forma especfica contra el. Pode ser de dous tipos: o Resposta humoral: algn linfocitos producen unhas substancias chamadas anticorpos especficas para cada patxeno o Resposta celular: outros linfocitos transfrmanse en clulas sensibilizadas que recoecen as clulas infectadas, adhrense a elas e destrenas.

BIOLOXA E XEOLOXA 3 ESO 9 UNIDADE 1: O SER HUMANO E A SADE Cando un patxeno entra no organismo, prodcese unha resposta inmune primaria que tarda varios das en aparecer. Tempo que precisan os linfocitos en encontrar o patxeno, recoecelo e actuar contra el. Cando acaba a infeccin, algn linfocitos maduros xa saben recoer o patxeno e permanecen o organismo e constiten a memoria inmunitaria. Se o mesmo patxeno volve a infectar o organismo, a memoria inmunitaria permitir disponer de linfocitos maduros preparados para recoecelo e actuar de forma mis rpida e eficaz. Esta a resposta inmune secundaria.

DIAGNSTICO: Hiptese sobre a enfermidade que afecta ao paciente ANTIBITICOS: sustancias que atacan selectivamente as bacterias e que

poden inxerirse ou inxectarse pois non son txicas para as clulas do enfermo. VACINAS: conteen patxenos debilitados, mortos ou fragmentados que se nos inoculan para inducir unha inmunidade fronte a eles. TRANSPLANTES: dicir, a substitucin de tecidos ou rganos enfermos da paciente por outros sans procedentes dun doante. FRMACOS: dicir, de substancias capaces de intervir nos proceso qumicos para curar a enfermidade. Destacan: frmacos contra as infeccins

(antibiticos, vacinas), frmacos contra a dor (analxsicos (alivian dores) e anestsicos ( permiten manter o paciente inconsciente durante a intervencin cirrxica)e por ltimo frmacos que interveen nos procesos vitais (vitaminas, anticonceptivos)