ერთიანი ეროვნული გამოცდები

ივლისი, 2020

შეფასებისა და გამოცდების
ტესტი მათემატიკაში I
ეროვნული ცენტრი

ინსტრუქცია

თქვენ წინაშეა საგამოცდო ტესტის ელექტრონული ბუკლეტი.

ტესტი 40 ამოცანისაგან შედგება. თითოეული დავალების ნომრის წინ ფრჩხილებში მითითებულია დავალების მაქსიმალური ქულა.
ოცდამეთერთმეტე ამოცანიდან მეორმოცე ამოცანის ჩათვლით ყოველი მათგანის ამოხსნა უნდა ჩაწეროთ პასუხების ფურცელში. თქვენს ჩანაწერში მკაფიოდ უნდა ჩანდეს
ამოცანის ამოხსნის გზა.

მიაქციეთ ყურადღება, რომ ნახაზები, რომლებიც ახლავს ზოგიერთ ამოცანას, არაა შესრულებული ამოცანის პირობაში მითითებული ზომების ზუსტი დაცვით. ამიტომ მონაკვეთების
სიგრძის ან სხვა სიდიდეების შესახებ დასკვნის გამოტანისას ნუ დაეყრდნობით ნახაზის ზომებს. ყურადღება გაამახვილეთ ამოცანის პირობაზე.

ტესტის მაქსიმალური ქულაა 59.

ტესტის შესასრულებლად გეძლევათ 3 საათი და 40 წუთი.

გისურვებთ წარმატებას!

შემდეგ გვერდზე გადასასვლელად და უკან დასაბრუნებლად

შეგიძლიათ გამოიყენოთ კლავიატურაზე არსებული ღილაკები
(1) 1.

3
2 − 0,6 =
8

7 71
ა) 0,31 ბ) 0,32 გ) დ)
4 40

2
(1) 2.

იპოვეთ 34 -ის და 51-ის უმცირესი საერთო ჯერადი.

ა) 17 ბ) 85 გ) 102 დ) 1734

3
(1) 3.

გიას ხელფასი 20 %-ის ტოლი საშემოსავლო გადასახადის დაქვითვის შემდეგ შეადგენს 1500 ლარს. რისი
ტოლია გიას ხელფასი დაქვითვამდე?

ა) 1700 ლარი ბ) 1800 ლარი გ) 1875 ლარი დ) 1900 ლარი

4
(1) 4.

სამკუთხედის გვერდისა და მისი პარალელური შუახაზის სიგრძეთა ჯამი 15 სმ-ის ტოლია. იპოვეთ ამ
შუახაზის სიგრძე.

ა) 3 სმ ბ) 5 სმ გ) 6 სმ დ) 7 სმ

5
(1) 5.

პარალელოგრამის ორი კუთხის ჯამი 150° -ის ტოლია. რას უდრის პარალელოგრამის ბლაგვი კუთხე?

ა) 105° ბ) 110° გ) 115° დ) 120°

6
(1) 6.

a 3 − b3
=
a 2 + ab + b 2

ა) a − b ბ) a + b გ) ( a − b ) დ) ( a + b )
2 2

7
(1) 7.

ორ ქალაქს შორის მანძილი 120 კილომეტრია. რა მანძილია ამ ქალაქებს შორის რუკაზე, რომლის
მასშტაბია 1: 500000 ?

2 1
ა) 24 სმ ბ) 2, 4 სმ გ) 41 სმ დ) 4 სმ
3 6

8
(1) 8.

O სათავის მქონე რიცხვით ღერძზე მონიშნულია m, n და p რიცხვების შესაბამისი წერტილები (იხ.

სურათი).

ქვემოთ მოცემული უტოლობებიდან რომელია მცდარი?

1 1
ა) ( n − m )  p  0 ბ) m  n  0 გ)  დ) p − m  p
m n

9
(1) 9.

ოჯახის მიერ დეკემბერში, იანვარსა და თებერვალში

360
მოხმარებული ბუნებრივი აირი (კუბურ მეტრებში)
წარმოდგენილია სვეტოვანი დიაგრამის სახით (იხ. სურათი). 300

იგივე მონაცემები რომ წარმოადგინოთ წრიული დიაგრამის 240

სახით, რამდენი გრადუსის ტოლი ცენტრალური კუთხე 180

ექნება დეკემბრის თვის შესაბამის წრიულ სექტორს?
120

60

0
დეკემბერი იანვარი თებერვალი

 540   720 
ა) 72 ბ)   გ)   დ) 144
 7   7 

10
(1) 10.

ამოხსენით უტოლობა x 2 − 16  ( x − 3) .
2

 25   25 
ა)  ;   ბ)  −;  გ) ( 3; 16 ) დ) ამონახსნი არ აქვს
 6   6 

11
(1) 11.

იპოვეთ 11; − 2; 35; − 2; 11; 3 რიცხვითი მონაცემების მედიანა.

ა) 17,5 ბ) 16,5 გ) 7 დ) 14

12
(1) 12.

დაალაგეთ ზრდის მიხედვით რიცხვები: 2 , 3 3 , 6 6 .

ა) 2 , 3 3, 6 6
ბ) 6
6, 2, 3 3
გ) 6
6, 3 3 , 2
დ) 3
3 , 6 6, 2

13
(1) 13.

პრიზმას აქვს 36 წიბო. რამდენი გვერდი აქვს პრიზმის ფუძეს?

ა) 10 ბ) 12 გ) 16 დ) 18

14
(1) 14.

კლასი შედგება 10 ვაჟისაგან და 15 გოგონასაგან. 4 მოსწავლის შერჩევის რამდენი ისეთი ვარიანტი

არსებობს, რომ თითოეულ ვარიანტში 3 ვაჟი და 1 გოგონა იყოს?

ა) 10 13 14 ბ) 3 10 15 გ) 4 10 15 დ) 10 12 15

15
(1) 15.

ABC სამკუთხედი მართკუთხა საკოორდინატო სიბრტყის მეორე მეოთხედში მდებარეობს. A1B1C1

სამკუთხედი წარმოადგენს ABC სამკუთხედის სიმეტრიულ ფიგურას კოორდინატთა სათავის მიმართ.
რომელ მეოთხედში მდებარეობს A1B1C1 სამკუთხედის სიმეტრიული ფიგურა ორდინატთა ღერძის
მიმართ?

ა) პირველ მეოთხედში;
ბ) მეორე მეოთხედში;
გ) მესამე მეოთხედში;
დ) მეოთხე მეოთხედში.

16
(1) 16.

10 სმ სიგრძის AB მონაკვეთზე აღებულია ორი წერტილი C და D ისე, რომ AC = 4 სმ და DB = 7 სმ.

იპოვეთ ალბათობა იმისა, რომ AB მონაკვეთიდან შემთხვევით არჩეული წერტილი ეკუთვნის CD
მონაკვეთს.

ა) 0,1 ბ) 0,3 გ) 0,5 დ) 0,6

17
(1) 17.

f ( x) = 3x ფუნქციის მნიშვნელობა x1 წერტილში 27-ჯერ მეტია ფუნქციის მნიშვნელობაზე x2 წერტილში.

რას უდრის x2 − x1 ?

ა) −9 ბ) −3 გ) 3 დ) 9

18
(1) 18.

ABCD პარალელოგრამის შიგნით მდებარე K წერტილი

შეერთებულია პარალელოგრამის წვეროებთან (იხ.
სურათი). იპოვეთ ABK სამკუთხედის ფართობი, თუ
ცნობილია, რომ ABCD პარალელოგრამის ფართობი არის
20 სმ2, ხოლო CKD სამკუთხედის ფართობია 2 7 სმ2.

ა) 10 − 2 7 სმ2

ბ) 10 − 7 სმ2

გ) 13 სმ2

დ) 3 + 7 სმ2

19
(1) 19.

მოცემულია a ( x; − 2) და b (1; − 1) ურთიერთმართობული ვექტორები. იპოვეთ a ვექტორის სიგრძე.

ა) 2 2 ბ) 3 გ) 3 2 დ) 2 7

20
(1) 20.

კონუსის ფუძის რადიუსის სიგრძე 7 სმ-ია. მისი მსახველი ფუძის სიბრტყესთან ადგენს 30 -ის ტოლ
კუთხეს. იპოვეთ კონუსის ღერძული კვეთის ფართობი.

49 49 3 49
ა) სმ2 ბ) სმ2 გ) სმ2 დ) 49 3 სმ2
3 2 3

21
(1) 21.

წრის სექტორის რკალის სიგრძე 7 სმ-ია, ხოლო ამ სექტორის ფართობი 7 სმ2-ია. იპოვეთ წრის რადიუსი.

7 7
ა) 2 2 სმ ბ) სმ გ) სმ დ) 2 სმ
2 

22
(1) 22.

სურათზე გამოსახულია [0; 2 ] შუალედზე

განსაზღვრული f ( x) = a sin x და g ( x ) = b + cos x
ფუნქციების გრაფიკები, სადაც a და b ნამდვილი
რიცხვებია. სურათის მიხედვით იპოვეთ a+b
გამოსახულების მნიშვნელობა.

ა) 4 ბ) 3 გ) 2 დ) 1

23
(1) 23.

4
Oxy საკოორდინატო სიბრტყეზე ჰომოთეტიას ცენტრით M წერტილში და -ის ტოლი კოეფიციენტით,
3
A(5; − 3) წერტილი გადაყავს B(−2; 4) წერტილში. იპოვეთ M წერტილის კოორდინატები.

ა) ( 20; − 21) ბ) ( 26; − 24 ) გ) (15; − 20 ) დ) (18; − 24 )

24
(1) 24.

f ფუნქციის განსაზღვრის არეა  −3; 1 შუალედი, რომელზეც ის მოცემულია f ( x) = log 2 ( x 2 + 4 x + 12)

ტოლობით. იპოვეთ ამ ფუნქციის უმცირესი მნიშვნელობა.

ა) log 2 9 ბ) 4 გ) 3 დ) log 2 17

25
(1) 25.

ABC მახვილკუთხა სამკუთხედზე შემოხაზულია წრეწირი, რომლის ცენტრია O წერტილი, ხოლო

რადიუსი R -ის ტოლია. იპოვეთ AC გვერდის სიგრძე, თუ OAB =  და OCB =  .

ა) 2 R cos( +  )

ბ) R sin( +  )
გ) 2 R sin   sin 

დ) 2 R sin( +  )

26
(1) 26.

3− x
იპოვეთ lg  lg(3 − x) − lg( x − 5) უტოლობის ამონახსნთა სიმრავლე.
x −5

ა) (−; +) ბ) (3;5) გ) (−;3)  (5; +) დ) 

27
(1) 27.

1
a1 , a2 ,..., a50 გეომეტრიულ პროგრესიაში პირველი წევრი 2 -ის, ხოლო მნიშვნელი
-ის ტოლია. ქვემოთ
3
ჩამოთვლილთაგან რომელ ინტერვალს ეკუთვნის ამ პროგრესიის ყველა წევრის ჯამი?

ა) ( 2; 3) ბ) 3;4 ) გ)  4; 5 ) დ) 5;  )

28
(1) 28.

  1
იპოვეთ sin  x  = განტოლების 0; 15 შუალედში მოთავსებული ამონახსნების ჯამი.
6  2

ა) 6 ბ) 16 გ) 19 დ) 20

29
(1) 29.

გარკვეული ნივთიერების მასის ცვლილება რადიოაქტიური დაშლის დროს აღიწერება ფორმულით

m(t ) = m0 2−0,5t , სადაც m0 საწყისი მასაა, ხოლო m(t ) არის t საათის გასვლის შემდეგ დარჩენილი
m
ნივთიერების მასა. რამდენ საათში შეიცვლება ნივთიერების მასა m0 -დან 0 -მდე?
3

ა) 0,5log 3 2 ბ) 0,5log 2 3 გ) log 3 4 დ) 2log 2 3

30
(1) 30.

მართ სამკუთხა პრიზმაში ყველა წიბო ერთმანეთის ტოლია. იპოვეთ ამ პრიზმის მოცულობა, თუ მისი
გვერდითი ზედაპირის ფართობი 9 სმ2-ია.

9 3 3 27 3 9 3 3 3
ა) სმ ბ) სმ გ) სმ დ) სმ
4 4 4 4

31
(2) 31.

ამოხსენით განტოლებათა სისტემა

2 x + 3 y = 7

5 x − 4 y = 11

32
(2) 32.

ღვინის მწარმოებელი ფირმა ღვინოს ყიდის პარტიებად შემდეგი წესით: x ბოთლისგან შედგენილი
პარტიის ყიდვის შემთხვევაში, სადაც x  4900 , თითოეული ბოთლი ღვინის ფასი იქნება 500 − 0,1x
ლარი. სულ მცირე, რამდენი ბოთლი ღვინო იყიდა მყიდველმა, თუ მან თითოეულ ბოთლ ღვინოში 15
ლარზე ნაკლები გადაიხადა?

33
(2) 33.

იპოვეთ ABC მართკუთხა სამკუთხედის უმცირესი კუთხის ტანგენსი, თუ ACB = 90 , AB = 2 5 და

BC = 4 .

34
(2) 34.

იპოვეთ x -ის ყველა შესაძლო მნიშვნელობა, თუ 1; − 3; 10; x; 5; 4 რიცხვითი მონაცემების გაბნევის

დიაპაზონი 17-ის ტოლია.

35
(3) 35.

მოცემულია ( an ) არითმეტიკული პროგრესია, რომლის სხვაობა განსხვავებულია ნულისაგან. იპოვეთ

ისეთი k და m ნომრები, რომ k + m = 13 და 2ak + a3 = am + 2a7 .

36
(3) 36.

f ( x) = a  3b x ფუნქციის გრაფიკი გადის (1; 9 ) და ( 2; 16 ) წერტილებზე. იპოვეთ a და b პარამეტრების

მნიშვნელობები.

37
(3) 37.

სამკუთხა პირამიდის ფუძე წარმოადგენს მართკუთხა სამკუთხედს, რომლის კათეტები ტოლია 3 სმ-ის
და 3 სმ-ის. იპოვეთ პირამიდის გვერდითი წიბოების მიერ ფუძის სიბრტყესთან შედგენილი კუთხეები,
თუ ცნობილია, რომ ამ პირამიდის ყველა გვერდითი წიბოს სიგრძე 2 სმ-ის ტოლია.

38
(4) 38.

ABC ტოლფერდა სამკუთხედის AC ფუძეზე აღებულია F წერტილი ისე, რომ მანძილი F წერტილიდან
AB და BC წრფეებამდე შესაბამისად 1 სმ-ის და 5 სმ-ის ტოლია. იპოვეთ AF მონაკვეთის სიგრძე, თუ
ABC სამკუთხედის ფართობი 12 3 სმ2-ის ტოლია, ხოლო FC  6 სმ-ზე.

39
(4) 39.

A და B პუნქტების დამაკავშირებელი გზის სიგრძე 240 კილომეტრია. A პუნქტიდან B პუნქტის

მიმართულებით მუდმივი სიჩქარით გაემართა ავტობუსი. 1 საათის შემდეგ B პუნქტიდან A პუნქტის
მიმართულებით მუდმივი სიჩქარით გაემართა მსუბუქი ავტომობილი. ავტობუსი და მსუბუქი
ავტომობილი ერთმანეთს A და B პუნქტების შემაერთებელი გზის შუაში შეხვდნენ. ამის შემდეგ, მათ
შეუჩერებლად იმავე სიჩქარეებით გააგრძელეს გზა და როდესაც მათ შორის მანძილი 180 კმ გახდა,
ავტობუსის გამოსვლიდან ზუსტად 3 საათი იყო გასული. იპოვეთ მსუბუქი ავტომობილის სიჩქარე.

40
(4) 40.

სიბრტყეზე განვიხილოთ ყველა ტოლფერდა ტრაპეცია, რომელთა მახვილი კუთხეა  და ფართობია

1
10 სმ2. ამ ტრაპეციების პერიმეტრებს შორის იპოვეთ უმცირესი, თუ sin  = .
5

41
 ერთიანი ეროვნული გამოცდა მათემატიკაში 2020
ვარიანტი 1
პასუხები

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

დ გ გ ბ ა ა ა დ ბ ა გ ბ ბ დ გ

16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

ა ბ ა ა გ დ ბ ბ გ დ დ ა გ დ გ

ამოცანა 31 2 ქულა

ამოხსენით განტოლებათა სისტემა

2 x + 3 y =
7

5 x − 4 y =
11

ამოხსნა

 −3 y + 7
 −3 y + 7 x=  −3 y + 7
2 x + 3 y =
7 x =  2 x
 ⇔  2 ⇔  ⇔  2 ⇔
5 x − 4 y 11
= 5 x − 4 y 11 5 ⋅ −3 y + 7
= −= 11 −15 y + 35 − 8 y 22
4y =
 2
 −3 y + 7
 x = 2

 y = 13
 23

61 13
საბოლოოდ მივიღებთ x = , y= .
23 23

61 13
პასუხი: x = , y= .
23 23

1
 ამოცანა 32 2 ქულა

ღვინის მწარმოებელი ფირმა ღვინოს ყიდის პარტიებად შემდეგი წესით: x ბოთლისგან

შედგენილი პარტიის ყიდვის შემთხვევაში, სადაც x ≤ 4900 , თითოეული ბოთლი ღვინის
ფასი იქნება 500 − 0,1x ლარი. სულ მცირე, რამდენი ბოთლი ღვინო იყიდა მყიდველმა, თუ მან
თითოეულ ბოთლ ღვინოში 15 ლარზე ნაკლები გადაიხადა?

ამოხსნა

ვთქვათ მყიდველმა იყიდა x ბოთლი ღვინო, ამასთან თითოეულ ბოთლ ღვინოში 15 ლარზე
ნაკლები გადაიხადა, მაშინ

500 − 0,1x < 15 ⇒ x > 4850 .

პასუხი: 4851.

ამოცანა 33 2 ქულა

იპოვეთ ABC მართკუთხა სამკუთხედის უმცირესი კუთხის ტანგენსი, თუ ∠ACB =90° ,

AB = 2 5 და BC = 4 .

ამოხსნა

პითაგორას თეორემის საშუალებით გამოვთვალოთ ABC მართკუთხა სამკუთხედის AC

კათეტის სიგრძე AC = 20 − 16 = 2 . რადგან AC < BC ამიტომ სამკუთხედის უმცირესი
AC 1
კუთხეა ∠B . საბოლოოდ ვიღებთ tg(∠B )= = .
BC 2

1
პასუხი: .
2

ამოცანა 34 2 ქულა

იპოვეთ x -ის ყველა შესაძლო მნიშვნელობა, თუ 1; − 3; 10; x; 5; 4 რიცხვითი მონაცემების

გაბნევის დიაპაზონი 17-ის ტოლია.

ამოხსნა

თუ −3 ≤ x ≤ 10 მაშინ მონაცემების გაბნევის დიაპაზონი 10 − (−3) =13 -ის ტოლია, რაც

პირობას არ აკმაყოფილებს.

2
თუ x < −3 მაშინ პირობის თანახმად გვექნება 10 − x =17 ⇔ x =−7 .

თუ x > 10 მაშინ პირობის თანახმად გვექნება x + 3 = 17 ⇔ x = 14 .

პასუხი: -7 და 14.

ამოცანა 35 3 ქულა

მოცემულია (an ) არითმეტიკული პროგრესია, რომლის სხვაობა განსხვავებულია ნულისაგან.

იპოვეთ ისეთი k და m ნომრები, რომ k + m =
13 და 2ak + a3 = am + 2a7 .

ამოხსნა

გვაქვს, 2(a1 + (k − 1)d ) + a1 + 2d =a1 + (m − 1)d + 2(a1 + 6d ) ⇔ 3a1 + 2kd =3a1 + (m + 11)d ⇔
2k = m + 11 ⇔ 2k − m = 11 .
13 ტოლობა. მივიღებთ
მიღებულ ტოლობას მივუმატოთ პირობაში მოცემული k + m =
3k = 24 ⇔ k = 8 . მაშინ m = 5 .
პასუხი: k = 8 და m = 5 .

ამოცანა 36 3 ქულა

f ( x)= a ⋅ 3b x ფუნქციის გრაფიკი გადის (1; 9 ) და ( 2; 16 ) წერტილებზე. იპოვეთ a და b

პარამეტრების მნიშვნელობები.

ამოხსნა

რადგან f ( x)= a ⋅ 3b x ფუნქციის გრაფიკი გადის (1; 9 ) და ( 2; 16 ) წერტილებზე გვექნება:

 9
9= a ⋅ 3b a
 3b =
9= a ⋅ 3 b

 ⇔  b 16 ⇔  . აქედან მივიღებთ:
3 = b = log 16
2b
16= a ⋅ 3
 9  3
9

3
 81 16
a= , b = log 3 .
16 9

81 16
პასუხი: a = ; b = log 3 .
16 9

ამოცანა 37 3 ქულა

სამკუთხა პირამიდის ფუძე წარმოადგენს მართკუთხა სამკუთხედს, რომლის კათეტები

ტოლია 3 სმ-ის და 3 სმ-ის. იპოვეთ პირამიდის გვერდითი წიბოების მიერ ფუძის
სიბრტყესთან შედგენილი კუთხეები, თუ ცნობილია, რომ ამ პირამიდის ყველა გვერდითი
წიბოს სიგრძე 2 სმ-ის ტოლია.
ამოხსნა
შევნიშნოთ, რომ რადგან სამივე გვერდითი წიბო ერთმანეთის
ტოლია, ამიტომ ისინი ფუძესთან ტოლ კუთხეებს ქმნის.
პირამიდის ფუძე აღვნიშნოთ ABC -თი, სადაც AC = 3 სმ
BC = 3 სმ და ∠C = 90°. 9 + 3 = 2 3 სმ.
აქედან AB =
პირამიდის D წვეროდან ფუძეზე დავუშვათ DO მართობი.
AB
DA
= DB = DC= 2 სმ, ამიტომ AO
= BO
= CO = = 3 სმ. და
2
წიბოების მიერ ფუძის სიბრტყესთან შედგენილი კუთხეების
AO 3
კოსინუსი ტოლია cos ∠DAO = = , ხოლო კუთხეები
AD 2
უდრის 30° .
პასუხი: პირამიდის გვერდითი წიბოების მიერ ფუძის სიბრტყესთან შედგენილი კუთხეები
ტოლია 30° .

ამოცანა 38 4 ქულა

ABC ტოლფერდა სამკუთხედის AC ფუძეზე აღებულია F წერტილი ისე, რომ მანძილი F

წერტილიდან AB და BC წრფეებამდე შესაბამისად 1 სმ-ის და 5 სმ-ის ტოლია. იპოვეთ AF
მონაკვეთის სიგრძე, თუ ABC სამკუთხედის ფართობი 12 3 სმ2-ის ტოლია, ხოლო FC > 6
სმ-ზე.

4
 ამოხსნა 1
1 1
რადგან S ABC
= S ABF + S FBC
= AB ⋅1 + BC =
⋅ 5 3 AB
= 12 3 საიდანაც AB = 4 3 .
2 2
1 3
მეორეს მხრივ S = AB 2 sin(∠B ) =8 ⋅ 3sin(∠B ) =12 3 საიდანაც მივიღებთ sin(∠B ) = ,
2 2
1 2 5 10
ანუ B= 60° ან =
B 120° . შესაბამისად,=
AF = FC =
და= ან
sin 60° 3 sin 60° 3
1 5
AF
= = 2 და FC = 10 .
=
sin 30° sin 30°
პასუხი: 2 სმ
ამოხსნა 2
ამოცანის პირობიდან და  AMF და  FNC სამკუთხედების მსგავსებიდან მივიღებთ, რომ
12 3 4 3
, BE
AF = x , FC = 5 x , და AE = 3 x = = .
3x x
BE MF
რადგან = ამიტომ AB = 4 3 .
AB AF
 ABE -ში პითაგორას თეორემის თანახმად
2
4 3
( )
2
( 3x ) + 
2
4 3
 =
 x 
3 x 4 − 16 x 2 + 16 =
0
4
x 2 = ან x 2 = 4 .
3
2 10
შესაბამისად AF = და FC = ან AF = 2 და FC = 10 .
3 3
პასუხი: 2 სმ

ამოცანა 39 4 ქულა

A პუნქტიდან B პუნქტებს შორის მანძილი 240 კილომეტრია. A პუნქტიდან B

პუნქტის მიმართულებით მუდმივი სიჩქარით გაემართა ავტობუსი. 1 საათის შემდეგ B
პუნქტიდან A პუნქტის მიმართულებით მუდმივი სიჩქარით გაემართა მსუბუქი
ავტომობილი. ავტობუსი და მსუბუქი ავტომობილი ერთმანეთს A და B პუნქტების
შემაერთებელი გზის შუაში შეხვდნენ. ამის შემდეგ, მათ შეუჩერებლად იმავე სიჩქარეებით
გააგრძელეს გზა და როდესაც მათ შორის მანძილი 180 კმ გახდა, ავტობუსის გამოსვლიდან
ზუსტად 3 საათი იყო გასული. იპოვეთ მსუბუქი ავტომობილის სიჩქარე.

5
 ამოხსნა 1
დავუშვათ, მსუბუქი ავტომობილი საათში გადის u კილომეტრს, ხოლო ავტობუსი v
120
კილომეტრს. შეხვედრის მომენტისთვის მსუბუქი ავტომობილი საათის განმავლობაში
u
120 120 120
მოძრაობდა, ხოლო ავტობუსი მოძრაობდა საათის განმავლობაში, ამიტომ − =1.
v v u
ავტობუსმა გამოსვლიდან 3 საათში გაიარა 3v კილომეტრი. ამ მომენტისათვის მსუბუქმა
ავტომობილმა გაიარა 2u კილომეტრი. ამიტომ 2u + 3v = 420 . ვღებულობთ განტოლებათა
სისტემას
 1 1
120  −  = 1
 v u
2u + 3v =
420

3
u 210 − v , 3v 2 − 1020v + 240 ⋅ 210 =
= 0 , u 120,
=
0 , v 2 − 340v + 16800 = = v 60 . (ფესვი
2
v = 280 ამოცანის პირობას არ აკმაყოფილებს, რადგან ამ შემთხვევაში 2u + 3v > 420 ).
პასუხი: 120კმ/სთ.

ამოხსნა 2

ვთქვათ, ავტობუსი და მსუბუქი ავტომობილი ერთმანეთს ავტობუსის გამოსვლიდან t საათის

120
შემდეგ შეხვდნენ. მაშინ ავტობუსის სიჩქარეა კმ/სთ, ხოლო მსუბუქი ავტომობილის
t
120
სიჩქარეა კმ/სთ. ავტობუსის გამოსვლიდან 3 საათის შემდეგ ავტობუსს გავლილი ჰქონდა
t −1
3 ⋅120 2 ⋅120
კმ, ხოლო მსუბუქი ავტომობილს კმ. ვღებულობთ განტოლებას
t t −1
3 ⋅120 2 ⋅120
+ = 420 . განტოლების გამარტივება გვაძლევს 7t 2 − 17t + 6 = 0 , საიდანაც
t t −1
3 3
=t1 2,= t2 . ამონახსნი t = ამოცანის პირობას არ აკმაყოფილებს (ამ შემთხვევაში მსუბუქი
7 7
120
ავტომობილის სიჩქარეა = −210 კმ/სთ). ამიტომ t = 2 . ვღებულობთ, რომ ავტობუსის
t −1
120
სიჩქარეა = 60 კმ/სთ, ხოლო მსუბუქი ავტომობილის სიჩქარეა 120 კმ/სთ.
t

პასუხი: 120კმ/სთ.

6
 ამოცანა 40 4 ქულა

სიბრტყეზე განვიხილოთ ყველა ტოლფერდა ტრაპეცია, რომელთა მახვილი კუთხეა α და

1
ფართობია 10 სმ2. ამ ტრაპეციების პერიმეტრებს შორის იპოვეთ უმცირესი, თუ sin α = .
5
ამოხსნა
განვიხილოთ ერთ-ერთი ტრაპეცია, რომლის მახვილი კუთხეა α და ფართობი არის 10 სმ2.
ვთქვათ, ამ ტრაპეციის ფუძეებია a სმ და b სმ ( b < a ), ხოლო სიმაღლე h სმ. მაშინ,

a+b 20
10
= h ⇒ a=
+b .
2 h
h
ტრაპეციის ფერდი ტოლია = 5h სმ. ამიტომ, ტრაპეციის პერიმეტრია
sin α
2h 20 20
P ( h) = + = 10h + სმ.
sin α h h
თუ გამოვიყენებთ არაუარყოფითი რიცხვებისათვის ცნობილ უტოლობას x + y ≥ 2 xy ,
რომელშიც ტოლობა მიიღწევა, როდესაც x = y , მივიღებთ:

2h 20 2h 20 10
P(h)= + ≥2 ⋅ = 4 = 20 2 სმ.
sin α h sin α h sin α

2h 20
ამ უტოლობაში ტოლობა მიიღწევა, როდესაც = = , ანუ h 10 sin α
= 2.
sin α h
შევამოწმოთ, რომ ამ მონაცემების მქონე ტრაპეცია მართლაც არსებობს. მართლაც, ავიღოთ
h
h = 2 , მაშინ ფერდის სიგრძე იქნება = 5 2 და ვღებულობთ:
sin α
a + b =10 2
 ⇒ a= 5 2 + 4 3, b= 5 2 − 4 3 .
a − b =8 3
ადვილი შესამოწმებელია, რომ ტოლფერდა ტრაპეცია ფუძეებით=a 5 2 + 4 3 სმ,
=b 5 2 − 4 3 სმ და სიმაღლით h = 2 სმ აკმაყოფილებს ამოცანის ყველა პირობას და მისი
პერიმეტრია 20 2 სმ.
მაშასადამე, პერიმეტრის უმცირესი მნიშვნელობაა 20 2 სმ.
პასუხი: 20 2 სმ.