* Meslekte Uzmanhk
Aynmmi Komisyonu,
Feridun Duyquluer,
Serdar Karadurman,
Perihan Kiper,
Remzi Sinmaz vo
Mehmet Yavuz'dan
‘olugmakia iot
Komisyon raporuna
Aaci Bader,
Baykan Gonay ve
Ail Vardarda
katkida
bulunmustor.
* Bu yazi komisyon
raporunun bazt
batumleri gikartlarak
vyayina haznlanmig
alii.
PLANLAMA
95/3 - 4
Sehir Planilama_
Mesleginin Tanimi,
Caligma ve Yetki Alanlari
Meslékte Uzmantik Ayrimi Komisyonu*
1) Meslek Digiplininin Tarum
{hir plancaligy mesleginin konusu en
gonel aniamda, yerlegmelerd
Bishltlerin bir plan/dlitzen gergeve-
inde olumasma, katkida bulun-
makte. 4,
Bu nedenle gehir planesbgy mesloginin ko-
nnusu olan yerlesme, eylem alant da planlama-
dw,
Gobir planes, plank geigmenin / diizenti
épiginsin saglanmast igi, yerlegmelerin doje
siminde etki olabilecek sosyal, mekansa, tek
nik, ekolojk, eset, kitirel vb. atmienert bir
likte degerlendirorck karar veriilere altemnatif
Snorer olusturan vo bunlann uygulamasinda
rol alan vemandit. Planesnn uygulamadaki rol
plamn parcalar olarak ortaya kan projeleri ta-
rumlamak, bu proeleri koondine etmek, yénlen-
dirmek, denetlomek veya, projelere dink da-
ugmanlik hizmellerini yim
‘Gok boyutlu bilgi birikimi ve dzel bir egitim
gerektirén gehir planiama meslegiy insa
‘tiyaslanm toplum ve yerlesmeler (mek:
gevre) yaran dlceginde bellrleyip, gelecek icin
amaclar koyan, tophimsal ve fiziksel bilgileri
yorumlayarak tasonmlayan, insan yerlegmeleri-
rin gelecegint bicimlendirilmesini yénlendiren,
bu nedenle de,’ sosyo-ckonomik dénit
de belli dlgilerde katkust olan birdisiplindir.
Sehir planlamasi, kuram ve pratiginde me
kansal bigimlenmeyi; buna neden olan ekono-
imik, demografik ve sosyo
rl dinamilrin
sonulgusu olrak grr. Bu nedenle mkaran
Soyutin yanista:yukaréakidinamiKle de be
lmselSglere sista olarak argh, tal
in der Sng ve bunlan yOnalik hed be-
ler. Gada ger plana vazges
bu nite paneyr dgertasanmeiardan fae
ajtne.
Planlama, &lgeie dayal nite faridhlagma-
‘ann yant sira, Kentsel isleve yada yerleymey!
arakterize ecien sosyo ekonomik faktérlere gi-
re nilelife dayalt olarak da farklilagmaktedir.
Yani metropoller, sanayi kentleri, turizm yer-
logmeleri gibi. Bu alanlara yénelik planlama ge-
hgmalan ise riteliklere bagh olarak farklilag-
maktadir. Omegfin, kent bitin’ plam, metro-
politen alan bitind plan, turizm, sanayi vb.
seKt6rel planlamalar gibi,
Sehir plantamasinin konust olan mekarin
Slgegi, belirienen planlama sorunsalina ve he
deflerine gére, yerlegmeler si
birbéige ile bir kent paras: arasinda ve atta bi
taroal yerlegme bisimi arasinda dejigebilir. Bu
yerlegmelore iligkin planlama eyleminin nitelig
dodlgoge bag olarak deggie.
Bu farkllagmalara kargin planlamanin her
tir ve dlgektekd temel nitelii,siirect etkllemesi,
dfisimi yénlendirmesi ve gelocofe iliskin he
dofler koymasi ve bunun araglarint tanumlama-
sidir.
fen olugan
Sehir planlama, niteligi geregi kamu ve
toplum yararin esas alan bit kamu izmetiiDiger bir deyigle gehir plancist ister Sze sektsr
{sterse kamu soktordinde galigsin kamu hizmeti
yapan bir uzmandr.
2) Meslek Disiplini Isinde Yer Alan
Hizmetlerin Ana Baghklan
Sehir planlama mastoginin galigma alans, se
hir planlama, kentsel sorunsallann mekansal,
sosyal ve ekonomik anlamda saptanmasina yo-
reli olarak kentsel aragtirmalar, planiama ol
‘gusunun bir sireg olmasi noktasincan hareketle
planlama stirecini yénlendirmeye yénelik kent
sel damgmanhk, kentsel igletmecilik ve proje
‘yonetimi alantarin: da kapsamaktadtr.
Planlama
Sehir planlama mesleginin temel fealtyet
alan olan plantama, dike ditzeyinden yerel
see kadar her tind yerlegmenin geligmesinin
yonlendirilmesi amaciyle dizentenen cesitll 8l-