You are on page 1of 7

Khotbah Yohanes 13: 31-35 Kasih Sebagai Perintah Baru

By Pdt. Erik Sunando Sirait 23 Jul, 2020 Post a Comment

Minggu 7 Set. Trinitatis; 26 Juli 2020

13:31 Sesudah Yudas pergi, berkatalah Yesus: "Sekarang Anak Manusia dipermuliakan dan Allah
dipermuliakan di dalam Dia.

13:32 Jikalau Allah dipermuliakan di dalam Dia, Allah akan mempermuliakan Dia juga di dalam diri-Nya,
dan akan mempermuliakan Dia dengan segera.

13:33 Hai anak-anak-Ku, hanya seketika saja lagi Aku ada bersama kamu. Kamu akan mencari Aku, dan
seperti yang telah Kukatakan kepada orang-orang Yahudi: Ke tempat Aku pergi, tidak mungkin kamu
datang, demikian pula Aku mengatakannya sekarang juga kepada kamu.

13:34 Aku memberikan perintah baru kepada kamu, yaitu supaya kamu saling mengasihi; sama seperti
Aku telah mengasihi kamu demikian pula kamu harus saling mengasihi.

13:35 Dengan demikian semua orang akan tahu, bahwa kamu adalah murid-murid-Ku, yaitu jikalau
kamu saling mengasihi."

13:31 Jadi dung laho ruar ibana, didok Jesus ma: Na marsangap ma nuaeng Anak ni jolma i, jala
marsangap Debata di bagasan Ibana.

13:32 Molo marsangap Debata di bagasan Ibana, pasangapon ni Debata ma Ibana di bagasan dirina, jala
tibu ma pasangaponna Ibana.

13:33 Hamu angka anaha, sangombas nari nama Ahu rap dohot hamu; luluanmuna ma Ahu; alai songon
naung hudok tu angka Jahudi: Ndang tarbahen hamu ro tu sitopotonki, laos i do hudok nuaeng tu hamu.

13:34 Patik na imbaru ma hulehon tu hamu: Naeng ma masihaholongan hamu; songon holong ni
rohangku di hamu, naeng ma songon i dohot hamu masihaholongan.

13:35 Apala sian on ma tandaon ni halak saluhutna, hamu siseanku: Molo masihaholongan hamu.

Dibagasan pardalanan ni ngolunta on jotjot do maol hilalaonta naung humurang holong ni rohanta tu
dongan na di lambungta, nang tu dongan saripenta, ianakhonta, nang tu keluarga na asing pe. Maol do
tarjalo rohanta molo songon na ganggu roha ni dongan di lambungta taringot tu holongta tu nasida.
Hansit do rohanta molo pola ingkon tadok tu nasida: “Ndang diboto ho holong ni rohangku tu ho! Hira
na so dihilala jala diboto ho do holong ni rohangku tu ho!” na boi antusan do molo hansit tahilala molo
songon na maol diantusi dongan na di lambungta holongta tu nasida. Tarlumobi siala panghorhon ni
Covid-19, na so boi masijalangan, na so boi masihaloan manang masisiuhan, manang patuduhon engkel
ala ingkon mamake masker nama. Alai dumenggan ma nian molo tarimangi jala tasulingkit dirinta, tutu
do holong rohanta tu nasida? Sungkun-sungkun na arga do on, alai huhut ringkot taingot, holong i ndang
holan di hata, ndang holan di panghilalaan, ndang holan di roha. Alai lobi sian i, ingkon marhapataran
jala ingkon marparbue do holong i.

Holong i ma patik naung ditonahon tu bangso Israel sian na robi. Ndada holan sahali patik holong i
ditonahon. Ndada holan di Padan na Robi, sahat tu Padan na Imbaru tong dope mulakmulak patik
holong i ditonahon tu angka na porsea. Jala patik holong i do na naeng idaonta marhite turpuk on.
Ndang tarsirang isi ni pangajarion ni Jesus on tu latar belakang ni turpuk on dohot tu situasi na niadopan
ni Jesus hatiha i. Tangkas do diboto Jesus na naeng masa tu diriNa, na naeng dijeheon si Judas Iskariot
Ibana. Tangkas do diboto Jesus pola tolu hali na naeng soadahonon ni si Simon Petrus Ibana. Tangkas
diboto Jesus na ingkon tadinghonon ni angka sisean i Ibana laho maporus (Mat. 25: 26). Diboto Jesus do
saluhut na naeng masa i alai ndang sumurut holong ni rohaNa tu angka siseanNa. Disaluhut na naeng
masa i, dipungka Jesus do hataNa mandok asa masihalohongan ma nian angka sisean i songon naung
hinaholongan ni Jesus nasida sahat ro di ujungna (13: 1). Ala holong i do ciri ni halak Kristen.

Holong, i ma patik na imbaru na pinasahat ni Jesus marhitehite na mangalehon diriNa tu hau pinorsilang
i asa marsangap Debata Ama i hinorhon ni pangoloionNa di holong i. Ai tangkas do ala ni holong ni roha
do asa ro Jesus sumeahon hosaNa (Joh. 3: 16). Marhite on nunga tarida naung parjolo do Jesus
manghaholongi hita, asa songon i ma nian dibahen angka siihuthon Ibana. Naeng ma masihaholongan
hamu songon holong ni rohangKu di hamu, naeng ma songon i dohot hamu masihaholongan. Patik na
pinaimbaru do na ditonahon Jesus di son. Aha do na imbaru, molo sian na robi nunga diajarhon jala
dibege nasida i? Patik na imbaru di turpuk on martudu tu ojahan ni holong ni roha i do. Di Epistel (3
Musa 19: 18) tangkas didok, ingkon haholonganmu donganmu jolma songon dirim, jala pigapiga hali
hata na sarupa tong do disurat di Padan na Imbaru (Mat, 19: 19; Mark. 12: 31; Luk. 10: 27; Rom 13: 9;
Gal. 5: 14; Jak. 2: 8). Boi do gabe lapatan na sompit diantusi deba halak, ima marhite pangantusion:
dirinta do gabe ojaan ni holong ni roha i. Alai molo diturpuk on marasing do pandohan i. Sian pandohan
ni Jesus on boi antusanta holong ni Jesus i do na gabe ojahan ni holong ni rohanta. Ndada dirinta na
gabe ojahan ni holong ni rohanta, alai holong ni Jesus do. Angka na mangihuthon jala na porsea tu Jesus
di ngoluna, naeng do tarida sian cara ni ngoluna na masihaholongan.

Tandaon ni halak ma na sisean ni Jesus angka na masihaholongan, apala sian on ma tandaon ni halak
tutu molo tarida haholongan i. Marhite on, singkop ma tutu na nidokna “pargabus do halak na mandok
holong rohana di Debata alai dihosomi donganna (1 Joh. 4: 20)”. Molo siihuthon Jesus ingkon
manghangoluhon holong i diganup ari ndang marimbar jolma, ndang holan na di bagasna manang
parsaoranna sambing. Jala ditopa Jesus do angka siseanNa marhite holong na pinatuduhonNa marhite
mamuri pat ni sisean, dohot marhite pangoloion ni Jesus tu hau pinorsilang, lam ditopa ma angka sisean
asa manghangoluhon holong i. Ala marhite holong do tong dipatupa Jesus haluaon tu portibi on. ndang
holan di pamangan sambing didok holong rohaNa alai diganup angka ulaon ni Jesus sai na patuduhon
holongNa do tu portibi on.

Parenta sian Jesus do holong i, molo didok parenta ingkon siulahonon, unang marpaima jolo hita
mangulahon holong i. Ala godang do jolma holan mangalului hasangapon, parbinotoan, jabatan, arta,
alai ndang diulahon holong, ujungna dung salpu ngoluna ndang adong situruon sian ibana, holan
siingoton do, i do asa adong pandohan na mandok “godang do siingoton sian ibana ala ndang adong
sitiruon”. Holong do na umbalga di portibi on, lapatanna umbalga sian arta dohot parbinotoan na di
portibi on, jala ndang olo salpu i songon na nidok ni 1 Korint 13: 8. Mangihuthon 1 Korint 13: 4-6, holong
i ma marlambas ni roha, ndang tenga, ndang paburnangburnang diri, maradat do, ndang olo
pangarimason, ndang dipajujurjujur na jahat, ndang las rohana mida hageduhon.

Holong i ndada holan di hata manang pangantusion sambing, alai naeng marhapataran di parsaoran rap
dohot donganta, keluarganta, hombar jabu, hombar balok, dongan saulaon dohot angka na asing di
humaliangta. Alana nunga lam ngali holong i. Sipata mansai bidang do tararati taringot tu holong on,
gabe lupa hita na di humaliangta. Songon na masa nuaeng marhite media sosial, isarana facebook,
whatsapp, dohot na asing. Sipata mansai mura do hita pasahathon manang mandok asi roha di angka na
dibaritahon disi, atik pe ndang apala tatanda ise do na marhabot ni roha manang na manaon hasusaan i.
Hape hombar jabunta, donganta sahuria ndang taboto na masa diibana. Umbahen i ma ringkot tamulai
manghaholongi angka donganta na jumonok dung i asa na dumao. Tiruan na denggan naung dipatupa
Jesus ndada holan gabe patik na imbaru, alai tarlumobi gabe patik na mansai arga do i na sai disoarahon
tu saluhut angka na porsea sahat tu nuaeng, songon i nang tu hita pe sahat do patik na imbaru i: “Naeng
ma masihaholongan hamu, songon holong ni rohangku di hamu”. Amen.

Jamita Epistel Minggu IX Dung Trinitatis, 28 Juli 2013

Gabe Parholong

3 Musa 19: 9 – 18

A. Patujolo

Ia Buku 3 Musa on didok do Leviticus manang ‘Kitab Para Nabi’ namarsihon angka patik dohot aturan na
pinasahat ni Debata marhite si Musa na mangatur angka siulahonon jala siparangehonon ni halak Israel,
songon bangso ni Debata. Marhitehite patik dohot aturan i, ditogutogu do nasida asa mangolu
dibagasan habadiaon ala na badia do Jahowa Debata nasida i. Jala di bindu 19 ni buku 3 Musa on,
dipatolhas do angka patik na jempek jala namarragam, alai sudena i marpardomuan tu habadiaon ni
pangalaho di bagasan pardomuan tu Debata. Parsaoran tu dongan jolma dohot tu sude na humaliang.
Deba angka patik n adibindu 19 on marpardomuan langsung tu isi ni patik na sampulu, deba mangatur
songon dia do sibahenon nasida maradophon tano inganan dohot pangulaan nasida, ro di patik na
mardomu tu pameleon manang parsombaon nasida tu Debata, jal asongon dia do parange nasida
maradophon angka hasomalanhasomalan ni halak sipelebegu na humaliang nasida, na boi mangaramuni
habadiaon nasida songon bangso ni Debata. Ndang pola maratur idaon parsusun ni angka patik i, sipata
mamangkulingi saluhut bangso secara keseluruhan (jamak) jala sipata mamangkulingi halak
marsadasada.

Diturpuk on pe tarida do ragam ni angka patik na jempek. Jala hira sude do angka patik i marrumang
oraora manang angka pangalaho na so jadi ulahonon nasida maradophon angka donganna, isara ni
oraora na so jadi manangko, na so jadi manolon na so tutu (bersumpah palsu), na so jadi patupahon
pangarupaon (penindasan) tu dongan jolma, na so jadi mangaleai angka halak na dangol, na so jadi
papeolhon uhum di paruhuman, na so jadi mangalap manaruhon hata, na so jadi manghosomi dongan
manang mambaloshon na jahat alo ni n a jat. Ndang pola dipaboa dohot tangkas ise do panurat ni buku
3 Musa on, alana mangarupa angka tulisan marhite sumber P (Pentateuch). Marhite turpuk on
dipatorang do pangarimpunan ni saluhutna ayat 18 na ingkon haholonganmu donganmu songon dirim
(halak nampuna habadiaon ditongatonga ni ngoluna).

B. Hatorangan

1. Ayat 9 – 10; Dipatangkas do dibagasan ayat on, na ingkon boi mangurupi donganna, jala ndang jadi
gotilon sude, jala ingkon do pasisihon tu dongan (sigotil monis: orang pelit). Na so jadi do buaton sude
parbue ni angka hauma manang anggur jala ingkon pasombuon i tu na pogos dohot tu halak dagang .
Tarmasuk ma i, ingkon masilehonlehon tu na mabalu, na yatim-piatu (jaha; 3 Musa 23:22; 5 Musa 24:19-
21; Rut 2:15-16).

Ketika menempati tanah Kanaan, kehidupan umat Israel berubah dari pola hidup nomaden menjadi
petani-petani kecil, yang akhirnya memiliki tanah bagi dirinya sendiri. Selanjutnya yang terjadi adalah,
apabila tanah yang diusahainya itu tidak subur, panen gagal, dia menjadi miskin dan menjual dirinya
sendiri serta keluarganya sebagai budak. Lama-kelamaan, timbullah suatu kelompok yang semakin hari
semakin makmur, tetapi, di pihak lain, rakyat miskin semakin bertambah jumlahnya. Jurang pemisah
antara di kaya dan si miskin makin lebar. Mengetahui kondisi ini akan terjadi, jauh-jauh hari Tuhan
memberikan hukum-Nya melalui Musa, tentang bagaimana orang yang memiliki ladang atau kebun
anggur menyisakan hasil panen untuk orang miskin dan orang asing yaitu, “Pada waktu kamu menuai
hasil tanahmu, janganlah kausabit ladangmu habis-habis sampai ke tepinya, dan janganlah kaupungut
apa yang ketinggalan dari penuaianmu. Juga sisa-sisa buah anggurmu janganlah kaupetik untuk kedua
kalinya dan buah yang berjatuhan di kebun anggurmu janganlah kaupungut, tetapi semuanya itu harus
kautinggalkan bagi orang miskin dan bagi orang asing; Akulah TUHAN, Allahmu” (ay. 9-10). Ungkapan
“jangan” berarti agar orang Israel membatasi diri dalam bersikap, berpikir dan bertindak negatif tentang
orang lain. Salah satu penerapannya ada di dalam Kitab Rut pasal 2. Rut adalah seorang janda asing
keturunan Moab yang baru tiba di Betlehem bersama mertuanya, Naomi. Mereka tidak mempunyai
uang, dan pergi ke ladang Boas untuk memungut jelai di belakang penyabit-penyabit. Dari jelai yang
dikumpulkan itu, Naomi dan Rut dapat membuat makanan mereka. Dalam tuntunan Allah yang ajaib,
Rut bertemu dengan Boas, kerabat Naomi yang paling dekat dan berhak memperisteri Rut. Dari
pernikahan Boas dan Rut lahir Obed, kemudian Obed memperanakkan Isai dan Isai memperanakkan
Daud. Dari garis keturunanan Daud lahirlah Mesias. Hal ini menunjukkan kepada kita bahwa hukum
Tuhan yang membawa kebaikan bagi seluruh umat manusia.

2. Ayat 11: Didok ndang jadi manangko dohot margabus. Masuk do tu panangkoon ulaon
mangarampok, manamun dohot manipu halak laho mambuat ugasan ni dongan marhite kekerasan nang
marhitehite na paotooto halak. Marhite patik on, dipatuduhon do na dilindungi Debata do hak
parnampunaon ni marsasahalak manang punguan. Ala ni i na mangalanggar hak parnampunaon i, na
mangalo Debata do i.

3. Ayat 12: Ndang jadi manolon (bersumpah palsu) marhite goar ni Debata (jaha; Patik patoluhon).
Masuk tuson do angka pangalaho na mansai mura manolon na tutu mamangke goar ni Debata tu
sangkap laho manipu halak manang mangampini dohot manabunihon hajahatonna. AI marhite i nunga
dipadohot ibana Debata di panipuan dohot hajahaton na niulana i. Jadi torang do pangalaho na songon i
mangalo patik dohot habadiaon ni Debata.

4. Ayat 13: Ndang jadi patupaon pangarupaon (penindasan) tu dongan jolma. Dison tangkas do diorai
angka halak na gogo secara ekonomi, manang secara fisik laho manindas angka halak na gale, manang
angka na pogos laho mangalului paruntungan sian nasida marhite memeras gogo nasida dohot upa na
so patut. Angka halak parkarejo ariari tama do mandapot upah na patut, jala berhak do ibana manjalo
upana sian majikanna ganup botarina, dung sun ibana karejo dibagasan ari i. Masuk tu penindasan do
molo so manigor digararhon majikanna upana i, ai molo songon i dibahen, gabe olo ma ndang mangan
be parkarejoana i tu ari marsogotna i (jaha; Mat.20:8)

5. Ayat 14: Ndang jadi buraan na nengel jala ndnag jadi mambahen partuktuhan tu halak na
mapitung. Masuk tu angka halaksiasian do na nengel dohot na mapitung ditongatonga masyarakat, ala
ndang singkop adong indera nasida. Jadi angka halak na singkop indera na na lima i jala so martihas,,
tama do patuduhon sikap na denggan tu halak na dangol jala na naisianna. Adong do haporseaon ni
halak Israel, sude bura na hinatahon ni halak boi do mangonai, nang pe so dibege halak na binuraanna i.
Ala ni i dipatikhon Debata do ndang jadia buraan na partuktuhan tu nasida, isara na sangajo
manogihonsa tu inganan ala taboto ndang dibereng nasida i. Ala ni i ndang jadi susaan angka halak na
humurang, manang angka na martihas, baliksa ingkon sai urupan do nasida.

6. Ayat 15: Ndang jadi papeolhon uhum di paruhuman. Paruhuman , i do dalan laho mangalului
hasintongan dohot hatigforan. Ala ni i, ingkon sai uhum na tigor do sipasahaton ni angka panguhum.
Debata mangido tu halak na mangulahon hageduhon (5 Musa 25:16). Ndang jadi sibelaon halak na
metmet manang halak na bolon sian dalan na so patut. Patuduhonon do rasa simpati tu halak na pogos
ala ni hapogosonna, jala ndang mangistimewahon halak na marhuaso ala ni hamoraonna dohot ala ni
pengaruhna. Lumobi ala ni sisip na nilehon, boi do manegai hatigoran ditongatonga ni paruhuman.

7. Ayat 16; “Ndang jadi mangalap manaruhon hata. Halak na girgir mangalap manaruhon hata, i ma
angka halak na girgir mamfitnah, manggosip, manang manghatahon na so tutu maradophon angka
donganna, songon na diorai di patik pasiahon i. Fitnah, gossip, dohot hata na so tutu, ima angka dosa na
maralo tu holong ni roha jala na patuduhon sikap parmusuon tu Debata dohot tu donganna jolma. Di 1
Korint 13:6, didok, “Ndang las roha ni haholongon i mida hageduhon”. Domu tuson, didok : “ndang jadi
hehe manindangi dompak mudarni donganmu”. Pandohan on boi do antusan; na so j adi bangso ni
Debata mengancam ngolu ni donganna. Isarana di paruhuman (Pengadilan) na so jadi hita olo gabe
sitindangi gapgap, na mambahen halak diancam hukuman mati. Alai ndada holan di paruhuman
marlangku patik on. Di luar pengadilan pe boi gabe hona ancam ngolu ni halak marhite ragam angka
cara, isarana marhite fitnah. Di angka pandohan siganup ari jotjot do tarbege hata na mandok: “Fitnah
lebih kejam dari pembunuhan”. Cara dia pe i, molo gab eterancam do ngolu ni halak ala ni i, na so jadi
siulahonon ni bangso ni Debata.

8. Ayat 17; “Ndnag jadi hosoman dongan dibagasan roha. Molo sala pe pambahenan ni dongan
maradophon diriniba, isarana na mambahen hansit ni roha manang harugian tu diriniba, ndang jadi
hasogohononhon ibana dibagsan tingki na leleng. Ingkon sipangkulingan do dongan na songon i jala
sipaingoton di hasalaanna i. Ai molo so pinangkulingan ibana di hasalaanna i, gabe dohot do iba
bertanggung-jawab di hasalaan na niulahonna muse, dunghon ni i tu diri ni ba nang tu halakk na asing
pe. Isarana di pengadilan. Molo hosom roha ni hakim na mangadili i, boi do pangalaho i mempengaruhi
haputusan, gabe ndang dapot haputusan na adil. Jala boi do parjahat sundat mngulahon hajahatonna i,
aut sugari nunga hea ibana dipaingot di hasalaanna na parjolo. Hira dos do pangantusion ni on dohot
patik na mandok: “Ndang jadi baloshononmu na jahat”. Unang ma nidabu uhum tu dongan ala ni na
balas dendam. Ingkonsiunsaton do parmusuon ro di saluht angka parsalisian na mungkin adong
dibagasan roha, maradophon saluhut angka dongan ro di angka hahaanggi pe. Sada pangalaho na jotjot
manegai parsaoran di huria nang ditongatonga ni masyarakat, i ma hosom manang ras dendam.

9. Ayat 18; “Ingkon haholonganmu donganmu jolma songon dirim. Sude angka patik na diginjang i
dipasahat di bagasan bentuk oraora (bentuk negatif). Alai on ma pangibulan ni sude angka patik na di
ginjang i. Jala songon na didok di Evangelium Lukas 10 : 27 i na dipadomu tu 5 Musa 6:5, jala dipadomu
Jesus do sungkunsungkun ni siboto patik i na mandok, “Ise do donganhu goaron?”, dohot tu “umpama
halak Samaria na asi roha i”. Lapatanna ndnag mardiaimbar dongan siurupan dibagasan hagogotan na
masa tu dirina.

C. Sipahusorhusoron

1. Uhum ni Holong ndada holan teori, alai na umporlu ingkon do diulahon manang dipraktehon.
Jala hahonaan ni holong i pe ndang holan tu dirinta, alai secara holistik do manang menyeluruh, songon
panghaholongi ni Debata Ama marhite AnakNa Jesus Kristus i tu portibi on (Joh.3:16). Molo mamereng
partingkian na di hasiangan on; lam tu ngalina do holong ni roha tu angka dongan jolma. Panghilalaon
hajolmaon (kemanusiaan) i sandiri pe nunga lam sumurut, jala na deba lam tu magona. Sipata nunga
humolong roha tu arta manang tu materi na marrumang benda mati i, sian tu dongan jolma na mangolu.
Jadi turpuk on manogunogu rohanta do, asalam torang mamereng ragam ni hajahaton dohot
pangalaosion di patik ni Debata na so perduli be di hubungan na denggan tu Debata dohot tu dongan
jolma, marhite na lam tu hehena pangalaho panangkoon, panipuon, penindasan, penyalahgunaan
huaso, na papeolhon uhum, fitnah, hosom, dendam, parmusuon, ala ni parrohaon na holan na naeng
mangahut tu dirina, angka pangomoan manang paruntungan portibi on. Martanggungjawab do halak
Kristen pa-luahon halak sian pangalaho i, paling saotik manjaga dirina be, asa boi malua sian angka
hajahaton, manang parrohaon na songon i.

2. Dipangido marhite turpuk on asa saluhut bangso ni Debata, tarmasuk halak Kristen di tingki on,
mangolu dibagasan habadiaon. Didok Hata ni Debata di jolo ni turpuk on (ay.2) tu bangsona: “Ingkon
badia hamu, ai na badia do Ahu, Jahowa Debatamuna i!. Habadiaon i dapot dibagasan hubungan na
denggan tu Debata dohot tu dongan jolma, jala tarida i dibagasan hubungan na denggan tu Debata
dohot dongan jolma, jala tarida i dibagasan holong ni roha tu Debata dohot tu dongan jolma, songon na
disosohon di jamita evangelium i. Habadiaon i ndang sae holan marhite na ringgas mangihuthon
ritusritus, manang angka seremonial ni halak Kristen (isarana parmingguon, partangiangan lunggu,
manang angka parpunguan kategorial ni huria i), alai ingkon badia do dibagasan ngolu siganup ari, di
ulaon, di parsaoran, di kekeluargaan, dohot di angka ruang lingkup parngoluan na asing. Angka halak na
badia, ingkon diargahon jala diramoti do arta ni donganna, ingkon parroha na ias, parasiroha, partigor,
jala parlambas ni roha maradophon saluhut angka dongan. Jadi habadiaon i ndang holan di acara
pamangkeon, pangalangkaon, panghataion, dohot angka ruhutruhut parduru na asing, alai langsung do
marpardomuan tu haporseaon, parrohaon, dohot sandok parngoluon siganup ari. Amen.

You might also like