Professional Documents
Culture Documents
Privit
Privit
Powodzenia!
Щасти! (szczasty!)
*anegdota z kwietnia 2022: pewni rosyjscy żołnierze podczas inwazji w Ukrainie znaleźli parę pustych gra-
natników: pewni, że „odkryli” znajdujące nań instrukcje są po ukraińsku, ale zapisane łacińskimi literami. Bez
wątpliwości założyli, że to konspiracja ze strony rzekomego amerykańskiego producenta tej broni. Filmik, na
którym jeden z żołnierzy nie- wprawnie odczytuje instrukcję trafił do Internetu. Jak się okazało niedługo później,
granatniki zostały wyprodukowane w Polsce, a zawarte na nich informacje były zapisane w języku polskim.
Ukraińska
cyrylica a polski
alfabet
Ukraiński alfabet na pierwszy rzut oka zdaje się sprawiać na początku największa trudność.
Spójrz poniżej na graficzne przedstawienie liter z cyrylicy zapisanych na tle „polskich” znaków. Jak się oka-
zuje, sporo z nich podziela identyczną formę. To już trochę ułatwia, prawda? Przyjrzyj się ukraińskim majuskułom
(wielkim literom) i minuskułom (małym literom). Czytaj na głos polskie znaki patrząc uważnie na ukraińskie litery.
Aa A
Бб B
Вв W
Гг H
(dźwięczne)
Ґґ G
Дд D
Ее E
Єє le/Je
Жж Ż
Зз Z
Ии Y
Іі I
Moim sposobem na zapamiętanie graficznego zapisu liter, które sprawiają
trudność jest zapamiętanie krótkich wyrazów, które brzmią identycznie po
polsku i ukraińsku (np. foto i фото - i już wiadomo, że „f” ma postać kółka
przedzielonego pionową linią; albo „zaraz” jako „зараз”: „z” jest jak
zmniejszona cyfra 3, a „r” zapisujemy tak jak łacińskie „p”).
„zaraz”
jako „зараз”
Йй J
Кк K
Лл Ł/L
Мм M
Нн N
Оо O
Пп P
Pp R
Cc S
Тт T
Уу U
Фф F
Xx Ch
(bezdźwięczne)
Цц C
Чч Cz
Шш Sz
Щщ Szcz
Юю Iu/
Ju
Яя
znak twardy i znak miękki
do modyfikacji głosek
‘Ь ьо
(zmiękczenie głoski
poprzedzającej o)
Дж Dż
Дз Dz
Йо Jo
Czytanie
Jakkolwiek może się to wydawać dziwne i zabawne, jedną z najprostszych metod na nauczenie się cyrylicy jest
podstawianie ukraińskich liter w wyrazach i zdaniach po polsku. Sprawdź to na podsta- wie najpopularniejszej
polskiej pasty (czyli opowiadania, najczęściej humorystycznego, które szybko rozpowszechnia się w Interne-
cie) o ojcu-fanatyku wędkarstwa, autorstwa Malcolma XD. Opracowanie tekstu na cyrylicę zrobił Aleksander
Tatarczyk z grupy „Sekcja past” na Facebooku. uwaga: tekst zawiera przekleństwa.
[н Н= n]
[с С = s]
Jaк єsт cєпло, то cо wеекенd zа- пєрdала на
риbи. Оd jaкіchś піęcіу лат w каżdą нєdzєлę єм Оczиwіścє до wіgіліі нє wитrzимал, тилко
риbę на оbі- аd, а оjcєc пєрdолі о zалетаch єdzе- już wczораj gо розпакоwал і надмуchал
ніа теgо wоdнеgо gуwна. w дуżим покоju. Уbрал сіę w тен сwуj cали струj
węдкарскі і сєдзіал cали дзєń w тим понтонє на
śродку мєszканіа.
[в В = w] кжиczал szептем, жебим сіę нє вєрcіл, бо szелеszczę
і риби з води відзą, як сіę руszам, і уcєкаją.
Оbіад (карп) теż в нім зjaдл [cоол] [czеść]. Gдиbи
мнє на длуgоść рęкі допуścілі до вszисткіch риb в
По- лсcе, тоbим взіąл і запєрдоліл. [єь Єь = miękkie je, ie]
Szеść gодзін мусіалем сєдзєć в без- руchу і
[б Б = b] патжеć на водę як в якімś єбаним Gуантанамо.
Уродзіни мам в лістопадзє, віęc єszczе до теgо
Jaк ктуреgоś разу, єszczе в подбазє czи gімбазє, било зімно як сам скурвисин.
міалем уродзіни, то стари jaко презент взіąл В певним моменcє оjcєc одszедл кілканаścє
мнє зе собą на риби в дродзе виjąтку. Су- пер метрув в лас і сіę спєр- дзіал. Витлумаczил мі, же
презент курво. тже- ба в лесє пєрдзєć, бо інаczеj риби слиszą
і czуją.
[я Я = ja / ia]
[ц Ц = c] [ґ Ґ = g]
Поєchаліśми gдзєś в пізду за място, доchодзіми
над єзіоро, а оjcу już сіę оczи śвєcą і облізує варgі, Вспомніалем, же оjцєц ма коле- ґę Мірка, з
поднєcо- ни. Розлоżил cали спrzęт і сєдзіми над ктурим єźдзі на риби. Кєдиś товажиszем виправ
водą, і патrzими на сплавікі. рибниch бил hеhе Збиszек.
[ж Ж = ż, rz] [ш Ш = sz]
По піęcіу мінутаch мі сіę знудзіло, віęc влączилем Czловєк о кшталцє пілкі з вąсем і 365 дні в року
дісcмана, то мнє оjcєc пєрдолнąл вęдкą по gловє, в камізелце БОМБЕР. Билі з моім оjцем правє як
же риби слиszą музикę з моіch слуchа- век і сіę браціа, пжиchодзіл з жонą Бо- женą на Віґілє до
плоszą. Як сіę chcіалем по- драпаć по дупє, то зараз нас ітд.
[аь Аь = długie a] Но і аж сіę зачęлі накурвіаć, запаси на диванє в
nieco podobne do ą дужим покоju, а я з мат- каь мусєліśми іх роздзєлаć.
[у У = u, ó] [н Н = n] [я Я = ja, ia]
[и И = y] [д Д = d] [ж Ж = ż, rz]
[л Л = ł/l] [з З = z] [єь Єь =
[є Є = je, ie] [с С = s] miękkie ie]
[р Р = r] [в В = w] [ц Ц = c]
[п П = p] [б Б = b] [йо(m) = ję, ię]
[ґ Ґ = g] [ю Ю = ju, iu] [ї Ї = ji]
[ш Ш = sz] [йо(m) = ją] [ф Ф = f]
[аь Аь = prawie ą] [й Й = j] [нь Нь = ń]
[х Х = ch] [ц Ц = c] [ць Ць = miękkie c]
[ч Ч = cz] [сь Сь = miękkie s] [зь Зь = miękkie z]
[щ Щ = szcz] [еь Еь = długie e] [г Г = h]
Podstawowe
zwroty
Jeśli cyrylicę i fonetykę języka ukraińskiego masz już mniej więcej opanowane, to gratulacje! Od teraz może
być trochę łatwiej w dalszej nauce.
Na sam początek każdej rozmowy z osobą z Ukrainy niezbędne będą podstawowe zwroty. Co prawda
znacząca ilość Ukraińców zna język angielski, a nawet jest w stanie rozumieć polski, jednak na pewno docenią
twoją znajomość ich mowy, bez względu na poziom i akcent.