You are on page 1of 18
DAI HOC CONG NGHE GIAO THONG VAN TAL KHOA CHINH TRI - QPAN - GDTC -----[010.- nA a k UNIVERSITY OF TRANSPORT TECHNOLOGY TIEU LUAN HQC PHAN: KINH TE CHINH TR] MAC-LENIN C4u hoi tiéu luan: Trinh bay mdi quan hé bign chimg giira vat chat va ¥ [thwc? Tir dé anh (chi) lién hé van dé nay vao méi quan hé giita phat trién kinh té véi van héa tinh than 6 Viét Nam? Sinh vién thye hign: TapCCN20108 mpccon Khoa: ac Ging vién nung dim: TS. Trin Thy Tam HA NOQL- 2022 MUC LUC MO pAU NOI DUNG CHUONG I: MOI QUAN HE BIEN CHUNG GIU'A VAT CHAT VA Y THUC 1.1. Vat chat 1.1.1. Dinh nghia vat chat 2 1.1.2. Cac hinh thi tén tai cia vat chit 3 12 vy thite 1.2.1 Nagi géc cla y thite 122: Ban chat cla y thite A 1.2.3. Ké céu cia ¥ 1.3. Méi quan hé bién ching gitta vat chat va ¥ thite oo... eee 1.3.1, Vat chat quyét dinh ¥ thite ..... 6 1.3.2. ¥ thie c6 tinh déc lap tuong déi va tac déng tro lai vat chat 13.3. Y nghia phuong phap luan 9 CHUONG I: MOI QUAN HE GIA PHAT TRIEN KINH TE VOL VAN HOA TINH THAN O VIET NAM ..... lO) 2.1. Su tac dong ctia kinh té déi voi vin hoa 10 ic dng ctia van héa ddi véi kinh té 12 KETLUAW sarees sneranrmemererenmmracnenemmnl TAI LIEU THAM KHAO ..........ccccceceeees LO1MO DAU Méi quan hé gitta vat chat va ¥ thite 1a “ vn dé co ban 1én cita moi triét hoe, dic bigt 14 ctia triét hoc hign dai”, Thy theo lap trudng thé gidi quan khde nhau, khi giai quyét méi quan hé gitta vat chat va y thize ma hinh thanh hai dung Idi co ban trong triét hge la chi: nghia duy vat va chit nghia duy tm. Khang dinh nguyén tic tinh dang trong triét hoc, V.I. Lénin da viét: “Triét hoc hién dai cing cé tinh dang nhu triét hoc hai nghin nim vé truéc. Nhimg ding phai dang déu tranh véi nhau, vé thye chat, mac di thye chd 46 bj che gidu bing nhiing nhan higu méi cia thi dogn lang bam hoje tinh phi dang ngu xuan - la chi nghia duy vét va chi nghia duy tim”. Thé giéi xung quanh ta c6 v6 van sy vat _va hién tuong phong phi vi da dang. Nhung di phong phti va da dang dén dau thi cing quy vé hai linh vue: vat chat va y thire. Cé rat nhiéu quan diém triét hoc xoay quanh van dé vé méi quan hé gitta vat chat va y thtre, nhung chi c6 quan diém triét hoe Mae - Lénin ld ding va day dui dé 1a: vat chat 1a cdi cé truée, 9 thite 1 cai c6 sau. Vat chat quyét dinh sy ra doi ciia ¥ thir, déng théi y thire tae dng tro lai vat chat. Trude nim 1986, dit nude ta di gap rat nhiéu khé khan boi mét nén kinh té tri tré, mot hé théng quan ly yéu kém cing la do mét phan khéng nhan thie ding va day da vé méi quan hé giita van chat va y thir. Van dé nay di duge nhgn thye ding sau déi méi o dai hoi VI, va qua nhién da gianh rat nhiéu thanh céng sau khi da chuyén nén kinh té tir co ché quan liéu bao cp sang co ché thi truéng cé su quan ly ciia nha nude theo dinh huéng xi hoi chu nghia, Voi mong muén tim hiéu thém vé van dé nay, em da chon dé tai: “Trinh bay méi quan hé bign chirng giira vat cht va ¥ thite, tir dé lign hg van dé nay vao méi quan hé giira phat trién kinh té v6i van hoa tinh than & Viét Nam”. CHUONG I MOI QUAN HE BIEN CHUNG GIU'A VAT CHAT VA Y THUC Truée day, ching ta due biét ring méi quan hé giita vat chat va ¥ thite duge cdc nha triét hoc nhin nhan boi hai quan diém 1a chit nghia duy tam va chit nghia duy vat siéu hinh. Tuy nhién, ca hai quan diém nay déu chi la nhiing cai nhin chi quan, phién dién, tén tai nhigu han ché do khéng hiéu duge ban chat thuc su cua vat chat va y thire. Nhimg quan diém nay sau dé da duge C, Mac chi 16 ra nhiing sai Lam, hay cén duge V.1. Lénin nhgn dinh 14 nhiing hanh dong che gidu su d4u tranh gitta cac dang phai voi nhau bang nhiing nhan higu mdi cla thu doan lang bam hode tinh phi dang ngu xuan. That vay, nhimg quan diém 46 déu 1a ning chu nghia ngu din, phyc vu mét mye dich duy nhat 1a dem lai sy chi phéi tuyét déi, cing cd ving chic quyén lye ctia cae giai cdp théng tri. Chi c6 quan diém cia chi nghia Méc - Lénin méi dita ra dinh nghia ding din vé méi quan hé gitta vat chat va y thite. Dé tim hiéu vé quan diém ctia chu nghia duy vat bign chimg, trade tién ta phai hiéu duge duge dink nghia cia vat chat va ¥ thite. 11. Vat chat LALA. Theo quan diém cia chi nghia Mac - Lé nin, ban chat cia thé gidi la vat chat, thé gidi théng nhat 6 tinh vat chat. Thé gidi vat ch4t cd nguyén nhan ty nd, vinh hing va v6 tan v6i nhig biéu hién da dang. Ké thira tu tuong cua C.Mac va Ang-ghen cing cdc thanh tyu khoa hoc théi ky truéc, Lé nin dinh nghia vé vat chat nhu sau: “Vat chat li mét pham tri triét hoc ding dé chi thyc tai khach quan duge dem lai cho con nguéi trong cam gide, dugc cim gide ciia chimg ta chép lai, chup lai, phan anh va tn tai khong 1¢ thuge vio cam gidc.” at chat ca Lénin noi 1én mot Nhu vay dinh ng! 6 noi dung co ban sau: Thi nhdt, vat chat 1a cai tén tai khach quan bén ngoai ¥ thire va khéng phu thuge vao ¥ thite. Thi hai, vat chat la cdi ma khi tac d6ng vio cdc gide quan con ngudi thi dem lai cho con nguoi cam giac (truc tiép hay gidn tiép) Thi ba, vat chai 1a cai ma y thire chang qua chi 1A sur phan anh ca né, Qua d6, Lénin muén khang dinh ring, trong nhan thite Ivan, vat chat luén mang tinh thir nbat, 14 cai quyét dinh: vat chat quyét dinh sy hinh thanh y thite, quyét dinh n@i dung phan anh, quyét dinh sur bién adi cua y thre va né cén 1a digu kign dé hign th 1.1.2. Cac hinh thite ton tai cua vat chat c hoa ¥ thite.’ Van déng: \a phuong thitc tén tai ctia vat chat va 1a thudc tinh cé him ctia vat chdt. Vat chdt va van dong khong tach roi nhau, vat chat chi c6 thé tén tai bing cach van déng va théng qua sur van déng ma biéu hién. Bat ctr su vat, hién tuong nao du trong ty nhién hay trong xd hi, 14 vat thé vo cing lon nhur cde ngéi sao, thién ha,... hay vat thé v6 cling nho nhuw cdc hat co ban, dit thude gidi ‘v6 sinh hay hiu sinh cing déu tén tai trong trang thai van d6ng, bién déi khong nging. 1 jocevat: quan aim duy vit bign ching vé m6i quan be gia vit chit vi thi Khéng gian va théi gian: la cac hinh thyc tén tai cia vat chat. Khéng co ‘vat chat nao tén tai bén ngoai khéng gian va théi gian ciing nhu khong cé khéng gian, théi gian nao tén tai bén ngoai vat chat. 1.2. ¥ thite 1.2.1. Ngudn gée cia ¥ thre Neudn goc te nhién: theo quan diém cia chi nghia duy vat bign ching, ¥ thire 1a m6t thudc tinh cia vat chat nhung khéng phai cua moi dang vat chat ma chi la thuge tinh cua mét dang vat chat séng cé t6 chite cao 14 b6 de con ngudi Y thitc khéng ty sinh ra trong b6 6c ma [a két qua phan anh su tac dong cita thé gidi bén ngoai vao bd nao ngudi. Newén gdc xa héi: ¥ thite ra déi cng véi qua trinh hinh thanh bd 6c ngudi nhé lao déng, ngén ngit va nhimg quan hé x4 hdi. Nguén géc tryc tiép va quan trong nhdt quyét dinh sy ra doi va phat trién cia y thuc Ia lao déng, 14 thye tign xa hdi. Y thitc 1a san pham xa hdi, 1a mét hién tong xa hdi. 1.2.2. Ban chat ctia ¥ thire ‘Theo quan diém cia Me: “Y thifc la hinh anh chu quan ctia thé gidi khach quan. Y thite 1a qué trinh phan anh tich cute, sang tao hign thie khach quan vao trong b6 dc cia con ngudi ‘Trong méi quan hé véi set vat, ¥ thite chi 14 hinh anh phan anh sw vat, chit Khéng phai ban than sy vat. ¥ thire bao gig ciing IA ¥ thite cla con ngudi. Mi con ngudi déu tén tai trong mét x4 hdi nhét dinh. Y thie phat trién thy thuéc vao sur phat trién ca xa hdi, vi vay, ¥ thite bao gid cling c6 ban chat x4 hoi Die tinh tich cue, sang tao ciia ¥ thite gin bd chat ché véi thye tién xa hoi. Tinh sang tao clia ¥ thite thé hign truée hét & kha nang phan anh chon loc cla nd, Xuét phat tir nhu cau cua thyc tign, cita doi séng x4 hdi néi chung, sy phan nh ciia ¥ thite bao gid cling tap trung vio nhiig céi co bin chinh yéu tiy theo nhu cau cia chu thé phan anh. Y thire c6 thé dy doan, doan truéc duge tuong Iai, c6 thé tao ra nhimg do tuéng, hoang dudmg, nhiing ly thuyét khoa hoe va ly thuyét rat trim tugng va cé tinh khai quat cao. Tuy nhién, tinh sang tao ra ¥ thite 1a su sang tao ra sur phan Anh, vi y thie bao git cing chi Ia su phan anh t6n tai Tir két qua nghién ciru nguén géc va ban chat ciia ¥ thite cho thay, ¥ thirc 1a hinh thite phan anh cao nhat riéng c6 cla dc ngudi vé hién thuc khach quan trén co so thu tién x4 hdi - lich str. 1.2.3. Két cu cia ¥ thite Dé nhan thitc duge sau sac vé ¥ thirc, can xem xét nam ving td chite két cau cita né, tiép can tir céc géc dO khac nhau sé dem lai nhiing tri thire nhigu mat vé cu tric, hoac cp dé ctta ¥ thite. Y thite 1a mét hign tuong tim ly — x4 hdi cé két cdu phitc tap. Dua vao yéu 16 hop thanh, ¥ thire bao gdm cac yéu té da dang bao gém tri thite, tinh cam, niém tin, ly tri, ¥ chi,... Tri thite 1a két qua qué trinh nh§n thite cla con ngudi vé thé gidi hién thyc, lam tai hién trong tu tuong nhiing thuéc tinh, nhing quy luat cua thé gidi dy va din dat ching duéi hinh thie ngén ngit hoge cae hé théng ky higu khac. Tinh cam 14 mét hinh thai dic bigt cua su phan Anh ton tai, né phan anh quan hé gitta ngudi voi ngudi va quan hé gitta ngudi véi thé gidi khdch quan. Tinh cam tham gia va tro thanh mét trong nhiing dng hye quan trong cua hoat dong con ngudi. Sy hda quyén gitta tri thire véi tinh cam va trai nghiém thye tién da tao nén tinh bén viing cia niém tin théi thac con ngudi hoat dong vuon Ign trong moi hoan canh, Trong cae yéu t6 néu trén, tri thite 1a yéu t6 chi yéu va c6t I6i cua ¥ thire. ¥ thite ma khong bao ham tri thite, khong dya vao tri thife thi y thire dé la mét sur trina tugng tréng rong, khéng gitip ich gi cho con ngudi trong hoat dong thye tin, Can ctr vao chiéu sau cia ndi tam con ngudi, ¥ thie bao gém ty ¥ thitc, tiém thitc, v6 thie. Trong dé: Tie ¥ thite 1a y thite huéng vé nh4n thie ban thin minh trong méi quan hé véi ¥ thite vé thé gidi bén ngoai. Tw ¥ thite khéng chi la ty ¥ thite ciia ed nhan, ma cén 1a ty ¥ thite ciia cée nhém xa hdi khae nhau (nhu: mét tap thé, mot giai cap, mét din téc, thim chi ca x4 hdi) vé dia vi cua ho trong hé théng quan hé san xuat, vé loi ich va ly tuéng cua minh Tiém tic 1a nhiing hoat dong tam ly dién ra bén ngoai sw kiém soat cia ¥ thir. Vé thyc chat, tiém thirc 14 nhimg tri thie ma chi thé cé tir truéc gan nhu 44 thanh ban nang, k¥ nang nim trong ting sdu y thire cia chil thé, la ¥ thite dui dang tiém tang. V6 thie la nhimg hién tuong tam ly khéng phai do ly tri digu khién, nam ngoai pham vi cia ly tri ma y thie khong kiém soat duge trong mét lie nao dé, Ching diéu khién nhing hanh vi thudc vé ban nang, thi quen... trong con ngudi théng qua phan xq khéng diéu kién. 1.3. Méi quan hé bién chitng giira vat chat va y thire Nam ving phép bign chimg duy vat vi ludn theo sit, kip thoi khéi quat nhiing thanh tyu méi nhat ctia khoa hoc tu nhién, cdc nha kinh dién ciia chu nghia Mac - Lénin da khac phyc dug nhiing sai lam, han ché cua céc quan niém duy tam, siéu hinh va néu lén nhing quan diém khoa hoe, khai quat diing din vé mat triét hoc trén hai linh vue Ién nhat ca thé gidi 1a vat chat, ¥ thire va méi quan hé gitta ching, Theo quan diém triét hoc Mac - Lénin, vat chat va ¥ thite c6 méi quan hé bién chiing, rang buéc lan nhau. Trong d6, vat chat c6 trude, ¥ thtte c6 sau, vat chat quyét dinh y thite, cén ¥ thie c@ tae d6ng tich eye tré lai Adi voi vat chat thong qua hoat dong thuc tién cua con ngudi. 1.3.1. Vat chat quyét dinh ¥ thire Vai trd quyét dinh cia vat chit déi véi ¥ thire duge thé hién trén nhing khia canh sau: Thit nhdt, vat chat quyét dink nguén goe cia ¥ thite. Vat chat a cai c6 trude, y thite 1a cai cé sau, vat chat li nguén gée, quyét dinh ¥ thie, Vat chat “sinh” ra ¥ thie, vi ¥ thire xudt hién gin Lién voi su xudt hién cia con ngudi cach day tir 3 dén 7 trigu nim, ma con ngudi 1a két qua cla mét qué trinh phat trién, tién héa lau dai, phite tap cua gidi ty nhién, ciia thé giéi vat chat. Vat chat tn tai khach quan, d6c lap véi y thire va la ngudn géc sinh ra ¥ thite. BO dc ngudi 1a mot dang vat chat c6 16 chite cao nhdt, 14 co quan phan nh dé hinh thinh y thite. ¥ thre t6n tai phy thudc vao hoat dong than kinh cia 6 nao trong qué trinh phan 4nh hign thyc khach quan. Sy van dong cita thé gidi vat chat la yéu t8 quyét dinh sir ra déi cia cdi vat chat 06 tur duy 14 bd 6c nguai Thit hai, vat chdt quyét dinh noi dung ctia § thite. Suy cho cing, dudi bat ky hinh thie nao, ¥ thite déu 1a phan anh hign thye khach quan. Y thire ma trong noi dung cia no chang qua 1a két qua cua sy phan Anh hién thye khach quan vao trong dau 6c con ngudi. Hay néi cach khae, c6 thé gidi hign thyc van déng, phat trign theo nhing quy Iwat khéch quan ciia n6, durge phan anh vio thite méi c6 ndi dung cia y thite.Y thie chi 1a hinh anh cia thé gidi khach quan. Sy phat trién cua hogt dong thye tién ca vé bé rong va chiéu sdu la dong lye manh mé nhat quyét dinh tinh phong phat va d6 sau sic noi dung ctia tu duy, ¥ thie con ngubi qua cde thé hé, qua cae théi dai tir méng mudi téi van minh, hign dai Tht ba, vat chat quyét dinh ban chat ciia ¥ thie. Phan Anh va sang tao [a hai thuc tinh khéng tach rdi trong ban chit cay thitc. ¥ thite, duréi bat ky hinh thite nao déu [a sur phan Anh chit quan cia thé gidi khach quan, déu nay sinh trén nhiing tién dé vat chat nhat dinh. Nhiing yéu té tinh cam ban dau cia con ngudi, tinh gia dinh, tinh huyét théng cing xuat phat tir nhimg tién dé vat chat. Quan hé vat chdt mo rdng thi tinh cém cia con ngudi cing mé rong. Nhiing tri thire vé thé gidi, ké ca tri thre kinh nghiém lin tri thite ly ludn cing déu 1a sw phan anh nhimg méi lién hé, nhiing cai vén c6 tir thé gidi bén ngoai. Chinh thyc tién la hoat d6ng vat chat cé tinh cai bién thé gidi cia con ngui, 1a co so dé hinh thanh, phat trign ¥ thite. Trong dé ¥ thitc cua con nguéi vita phan Anh, vita sing tao, phan anh dé sang to va sng tao trong phan nh. The tee, vat chat quyét dinh sue van d6ng, phat trién ctia ¥ thite. Moi su ton tai, phat trién cua ¥ thire déu gin lién voi qua trinh bién déi cua theo. vat chat, vat chat thay ddi thi sém hay mu6n, ¥ thite cing phai thay déi Con ngudi - mét sinh vat c6 tinh x4 h6i ngay cang phat trién ca vé thé cht lin tinh than, thi di nhién ¥ thite - mét hinh thife phan anh ctia 6c ngudi cing phat trién ca vé néi dung va hinh thite phan anh. Dai séng xa héi ngdy cing van minh va khoa hoe ngiy cang phat trién da chimg minh diéu dé, Vi du, trong hoat déng cua con ngudi, nhu cau vat chat bao gid ciing gitt vai tro quyét dinh, chi phdi va quy dinh mue dich hoat dng béi vi con ngudi truée hét phai duge thoa man nhu cau vat chat t6i thiéu: dn, 6, mac... rdi méi nghi dén vui choi, gidi tri, cdc hoat dong tinh than. Tire 14, hoat dong nhan thire cla con ngudi truéc hét hudng téi muc tiéu cai bién ty nhién dé thoa man nhu cau séng. Cude séng tinh than eta con ngudi phy thudc va bi chi phéi boi nhu cau vat chat va nhing diéu kién vat chat hién cd. Y thire con ngudi khong thé tao ra cdc déi tuong vat chat, cing khdng thay déi duge quy luat van dong cia nd. Do do, moi myc tiéu ude muén cia con ngudi khong dya tén diéu kign vat chat hign cd, ma déu huéng dén nhiing diéu Ion lao, vi dai hon. 1.3.2. ¥ thite cé tinh dc Lip twong déi va tac Gdng tré lai vat chat Khang dinh vat chat quyét dinh ¥ thire nhung chi nghia Mac - Lénin khong bao gid xem thudng vai tro ctia y thite. Quan hé gia vat chit va ¥ thie khéng phai la quan hé mét chiéu ma la quan hé tac dng qua lai. ¥ thite cé tinh dée lap tuong ddi nén 6 sit tic dOng tre lai to lon déi voi vat chat thong qua hoat dong thuc tién cia con ngwdi. Diéu nay duge thé hién trén nhimg khia canh sau: Thur nhat, tinh déc lap tong déi ciia ¥ thire thé hign 6 chd, ¥ thite 1a sur phan anh thé gici vat chat vao trong dau 6c con ngudi, do vat chat sinh ra, nhung khi da ra dai thi y thite cé ng” riéng, c6 quy Indt van dong, phat trign rigng, khéng Ié thuge mot ech may méc vao vat chat. ¥ thite mot khi ra doi thi c6 tinh déc lap tuong déi, tac déng tr6 lai thé gidi vat cht. ¥ thie c6 thé thay déi nhanh, chim, song hinh so véi hign thy, nhung nhin chung né thudng, thay déi cham so véi su bién déi cua thé gidi vat chat. Tint hai, sy tac dOng cia ¥ thire déi voi vat chét phai thong qua hoat dong thye tién cua con ngudi. Nh& hogt déng thyc tién, ¥ thite cé thé lam bién déi ohiing diéu kign, hoan canh vat chat, thém chi edn tgo ra “thién nhién thet hai” phuc vu cho cuéc séng ctia con ngudi. Cén tr ban than ¥ thite thi khéng thé bién déi duge hién thyc. Con nguéi dua trén nhiing tri thite vé thé gidi khach quan, hiéu biét ning quy Indt khach quan, tir d6 dé ra myc tiéu, phuong huéng, bién phap va ¥ chi quyét tam dé thyc hién thing loi muc tiéu da xée dinh. Tint ba, vai trd ciia ¥ thite thé hign 6 chd chi dao hoat dng, hinh déng cia con ngurdi, n6 ¢6 thé quyét dinh lam cho hoat déng cia con ngudi ding hay sai, thanh céng hay that bai. Khi phan énh ding hign thue, ¥ thite c6 thé dir bao, tién doan mét ech chinh xac cho hign thy, c6 thé hinh thanh nén nhiing Iy lun dinh huéng ding din va nhimg ly luan nay duge dua vao quan ching sé gép phan dong vién, cé vi, khai thac moi tiém nang sang tao, tit d6 ste manh vat chat duge nhan lén gap boi. Nguge lai, ¥ thre cé thé tac déng tiéu cuc khi nd phan anh sai lac, xuyén tac hign thye. Tine tue, x hGi cng phat trién thi vai trd cua ¥ thite ngay cang to lon, nhat 1a trong thoi dai ngay nay, thoi dai théng tin, kinh té tri thitc, thoi dai cua cude cach mang khoa hoc va céng nghé hign dai, khi ma tri thitc khoa hoc da tr thanh luc Iuong san xuat tryc tiép. Trong béi canh toan cau hoa, vai trd cla tri thite khoa hoe, cia tu tuéng chinh tri, tr tuéng nhan van 1a hét site quan trong. Tinh ning dng, sing tao cia ¥ thite mic di rét to 1én, nhung khong thé vugt qué tinh quy dinh cia nhimg tién dé vat chat da xae dinh, phai da vao céc digu kién khach quan va nang luc chu quan cila cde chi thé hoat dong. Néu quén digu 6 ching ta sé lai roi vio “ving bin” ciia chit nghia chi quan, duy tam, duy ¥ chi, phigu liu va khdng tranh khoi that bai trong hoat déng thy tién. 1.3.3. Y nghia phuong phap h Tir méi quan hé gitta vat chat va ¥ thite trong triét hoe Mac - Lénin, rit ra nguyén tic phuong php lun 1A ton trong tinh khach quan két hgp véi phat huy tinh nding dong cha quan. Trong nhan thite va hoat déng thy tig, moi chii truong, duéng Idi, ké hoach, mye tiéu déu phai xuat phat tir thye té khéch quan, tir nhiing diéu kién, tién dé vat chat hién cé. Phai tén trong va hanh déng theo quy luat khach quan, néu khéng sé gay ra nhimg hu qua tai hai khén lung, Nhan thie su vat, hién tugng phai chan thuc, ding dan, tranh t6 héng hoie béi den déi tung, khéng duge gan cho déi twgng cai ma né khéng cé. Nhin chung, nh{n thite, cai t2o su vat, hign tuong, phai xudt phat tir chinh ban than sur v hién tuong d6 vi nhimg thude tinh, mdi lién hé bén trong von c6 cla nd. Can phai trinh cha nghfa chit quan, bénh cha quan duy ¥ chi, cha nghia duy vat tim thudng, chi nghta thyc dung, cha nghia khach quan. CHUONG 2 MOI QUAN HE GIU'A PHAT TRIEN KINH TE VOI VAN HOA TINH THAN © VIET NAM 2.1. Sw tac dong cia kinh té d6i voi van héa Sw phat trién cia kinh t€ c6 nhiing quy lujt khach quan va nhimg tac dong chu quan cia con nguéi, trudc hét 14 cua nha nude véi hé théng luat phap, co ché, chinh sdch, va ctia cde chu thé tham gia céc hoat dng kinh té. Nhiing tic dong cha quan khéng phai khi nao ciing phi hyp véi nhiing yéu edu ctia quy Iuat khach quan, Su tac déng cua kinh té déi voi van héa mang ca dau an khach quan va chu quan, déng théi thé hign 6 trén tat ca céc tang tir vi m6, toi cde chu thé san xuat kinh doanh, qué trinh san xuét kinh doanh, téi mdi cd nhan con nguéi va toan xa hdi. Qué trinh phat trién kinh té gin voi sw phat trién va img dyng khoa hoe céng nghé trong qué trinh céng nghiép héa, hién dai héa, phat trién kinh té thi trudng va hoi nhap quéc té da chita dumg trong minh né nhimng gid tri van hoa & trinh d6 cao hon nhiéu so véi céc nén kinh té truée d6, nat 1a khi di vao phat trign kinh té tri thite. Diéu dé duge thé hign 6 nhimg phuong dign sau : Qué trinh céng nghiép héa, hién dai héa, phét trién kink té thi trong, hoi nhép quéc té doi hoi vat chita dung nhiing gid tri méi vé khoa hoc quan If, van héa quan Ij: kink té, nhimg gid tri mdi vé cde mé hinh t6 chite sén xudt kinh doanh, lién két - hop tée san xudt kink doanh, nhieng gid tri van hoa méi vé qué trinh héi nhap quéc té - hinh thanh nhimg gid tri chung, nhing chudn muc chung cia thé gidi. Vé thye chat dé 1 nhing gid tri van héa vé t6 chite nén san xudt xd hdi 6 trinh dQ cao. Qua trinh phat trién sin xudt eng nghiép héa, xa di héa va hOi nhap quéc té theo cae chudi san xuat, chudi san pham, chudi gia tri trong mdi nude hay toin cdu Ty ban thin né ddi hoi va hinh thanh cdc gid tri van hoa lién két, thy thuéc in nhau, chia sé v6i nhau ca vé trach nhiém, nghia vu, Igi ich va rai ro, song hanh v6i céc gia tr] vin héa canh tran - dau tranh véi nhau, Qué irinh cong nghiép héa, hién dai héa, phat trién kinh té thi trudng va hGi nhép quoc té chita dung trong minh né nhing gid tri van hoa séng tao cao ctia con nguéi. D6 la qua trinh phat trién sang tao va img dung khoa hoe - céng nghé vao ché tao ra nhiing may méc, thiét bi hign dai khong nhimg cé thé thay thé va tang cao Ién hon rt nhieu Lan site co bap cia con nguisi, ma con c6 thé ho tro va nang cao hon nhiéu nang lye tri tué clia con ngudi. Cé thé ndi dé ciing la két tinh nhiing gid tri van héa 6 trinh d6 cao. Hon thé nita, khi phat trién kinh té tri thre, ban than cae gid tri cao cia van héa true tiép tro thanh lye Iuong san xuat va nhu vay eiing chinh la true tiép déng gop phan quan trong nhat tham gia vao hinh thanh cae gia tri kinh té. Diéu nay c6 thé thay 16 nhat & sy phat trién ctia céng nghé théng tin - truyén thong va véi mang Internet phi khdp toan cau. Ban thn céng nghé théng tin - truyén théng - Internet 1a sy tich hgp cdc gia tri van héa - tri tué rat cao cita loai ngudi, déng thoi né 1a cong cy nén ting quan trong bac nhat va li “kho tri thie khéng 15 va vo tin” dé phat trién cde gid tri van hoa - tri thie sang tao & moi linh vyc khae, 14 cOng cu quan trong nhat két néi cac gid tri, cdc hoat déng tuong tac cia moi ngudi, moi quéc gia trén thé gidi, hinh thanh “thé gidi phang” trong sy hgp tac - canh tranh - dau tranh véi nhau. Dang thoi ban than ca san pham hang héa va dich vy cing la ede san phim chita dyng ede gia trj vin héa - van minh 6 trinh d6 ngay cang cao hon, khdng chi & nhiing tign ich n mang Iai cho con ngudi, ma thye sy ld nhimg gid tri van héa cao gin véi déi séng con ngudi, nang cao hon gid tri doi séng con ngudi (nhu nhimg thanh phé thong minh, ng6i nha thong minh, xe hoi thong minh, céng nghé xanh....dang ngay cang phat trién 6 nhiing nude tién tién, C6 thé néu lén mét vi dy rat dién hinh vé san xuat néng nghiép hién dai : ngudi cha trang trai o MY va mét sé nude tién tién khac, hién nay, voi mét chiée may tinh sach tay co thé di khap noi trén thé gidi van cé thé diéu hanh hoat dong san xudt cua trang trai nhu theo doi va diéu chinh ché d6 tudi nude, theo doi va thay déi nhiét dé trong nha kinh...théng qua hé théng théng tin vé tinh ). Nhu vay, 6 thé thay ring cdc gid tri van hoa vat thé va gid tri van héa phi vat thé duge “tich hop” véi cdc gid tri kinh té trong qua trinh phat trién dé nang cao hon gid tri con ngudi inh té 2.2. Su tac dong cua van héa déi voi Nhv ta da biét, van hoa thudc “tinh thir hai” so véi kinh té, nhung khong phai lA hé qua thy déng, mét chiéu, do tinh d6c lap tuong déi va duéi tae déng cia qué trinh phat trién kinh té thi trudng, cng nghiép héa, hign dai héa va hoi quéc té, ma sy tac dng ciia van héa déi véi kinh té sé phic tap va da chiéu. Trong xa h9i hign dai, van héa Iai cng “thoat ra” manh hon khéi pham vi “doi séng tinh thin” thuan tay. Van hoa x4m nip, tong tac vao tit cde céc tinh vue cia doi séng xa héi (chinh tri, kinh té, gido duc, khoa hoc — céng nghé, doi ngoai va héi nhap quéc té...), khéng chi la nhimg gia tri phat trién ma con tro thanh mét phan thiét ché phat trién clia cdc Tinh vuc dé. Voi kinh té mdi quan hé dé dugc thé hién trong 3 dang chu yéu: Van hoa la mét yéu té quan trong trong xay dung thé ché, thiét ché phat trién kinh té, m6t dinh huéng cho myc tigu phat trién kinh té. ‘Van hoa li mot dong luc, cong cy dé hé try - thac day phat trién kinh té; va phat trién kinh té tao co sé ngudn lyc va déng lye phat trién vin héa. 2 HOI DONG LY LUAN TRUNG UONG ‘Van héa truc tiép tro thanh mot linh vuc kinh té (thé gidi noi toi “cong nghiép van hoa”, “san nghiép van héa héa”...). Dat nuéc ta dang tiép tuc day manh qua trinh phat trién kinh té thi trudng, céng nghiép héa, hign dai héa va hdi nhp quéc té. Bdi héi phai tigp tue hinh thanh, xy dung va phat trién hé cée gid tri con ngudi, gid tri van héa, gid tri xa hi dap tng véi yéu cau cia giai doan méi. Qua dé phai nhan thite va gidi quyét nhiing van dé chi yéu sau day: Can déi méi va cé tu duy dét pha vé méi quan hé gitta phat trién van hoa va ting tring kinh té dé mot mat khdng roi vao duy ¥ chi dura ra nhiing tigu chi vé gia tri con ngudi, gid tri van hoa, gid tri x hoi mang n§ng tinh ly thuyét, xa roi yéu cu cua doi séng thu tién, khéng gin bé voi cdc quyén, loi ich thiét thye va trach nhigm cua méi con ngudi, gia dinh, don vi x3 h6i, céng déng, cla Nha nuréc cling nhur toan xa hoi; dang théi cling khéng roi vao tinh trang phat trién van héa chi 14 “cai dudi” eta kin 16, phat triégn van theo kiéu phong trio, cae hoat dng van héa chit yéu dién ra nhur cde hoat dng sinh hoat “bén ngoai, bén 1é” cdc qua trinh phat trién kinh té, mang tinh chat vui choi giai chi, 18 hi Tir nhan thie ding méi quan hé mang tinh ban chat giia van hoa va kinh té trong qué trinh phat trién, edn dinh gid sau sie thu trang cua méi quan hé nay 6 nude ta hign nay dit trong yéu cau ciia qué trinh cong nghiép héa, hign dai hoa, phat trién kinh té thi trudng va hi nhap quéc té, chuyén déi mé hinh tang trudng sang phat trién theo chiéu sau. Trong céc van kign ctia Dang va Nha nude thé hién ré Dang va Nha nude dat vi tri rat cao va coi trong van dé phat trién van héa va con nguéi; da trién khai thuc hién nhiéu chi truong, co ché, chinh sich va cdc giai phap, va trén thye té di dat durge nhing thinh tyu quan trong. Tuy nhién, tir thyc trang va tir yéu cau phat trién bén ving cua giai doan méi dang ndi lén mét sé van 8 nhu: vie hinh thanh céc gid tri van héa, gia tri con ngudi theo yéu cdu ctia qu trinh céng nghigp ha, hign dai héa va thé ché phat trién kinh té - x -hdi mdi - kinh té thi trudng va hdi nhdp quéc té - van chua direc dinh hinh that 16 nét, chua tao duge sy déng thu’n x4 hOi cao, cha tré thanh nhiing gia tr] x4 hOi phé quat duge phap If héa, duge chudin mye héa, duge ton vinh trong déi séng thyéng nhat, va do dé chua dap img yéu cau phat trién cua thye tién, chua la dong Ive manh mé cho su phat trién; nhan thie va eo ché, chinh sich vé phat huy ban sic dan t6c trong méi trudng da van héa van con nhiéu bat cp; con c6 nhfn thite phat huy ban sfc dan téc chi thién vé kh6i phyc va hu gitt nhimg gia tri truyén théng, ma chwa gin voi yéu cau phai hién dai héa va phat huy tac déng nhw thé nao déi voi sw phat trién kinh té va sur phat 2 trign cita dat nude néi chung trong giai doan méi va hoi nhip quéc t 3 HQT DONG LY LUAN TRUNG UONG KET LUAN Qua viée nghién citu dé tai trén, ching ta d tim hiéu mét cach s4u sic hon vé méi quan hé gitta vat chat véi ¥ thie, dé 1a mdi quan hé bin chimg tic dong qua lai ln nhau. Khang dinh vat chat luén mang tinh thtr nhat, tinh quyét dinh, y thite luén mang tinh thit hai, bi chi phéi, bi quyét dinh. Song, ¥ thite Iai c6 tic dGng tré Iai v6 cing quan trong déi vai vat cht. N6 c6 thé im cho it chat phat trién, bién déi theo nhu cau, ¥ mudn, nhung déng thdi n6 cing c6 thé lam cho vat chat khéng phat trién, bi kim ham. Qua dé, ching ta cé thé rit ra bai hoc hét site cin thiét cho sy nghigp céch mang lén lao cla Dang vi nhan din ta — Sw nghiép xay dyng chu nghia xa hdi dé 1a: Chung ta chi cé thé tién Ién chu nghia xa h6i néu nhu: Moi dung Idi, chinh sch, phuong hudng muc tiéu dé ra, hoach dinh ra phai duoc xuat phat tir thuc té diéu kién nude nha. Thit hai chang ta phai phat huy cao d6 vai tro tich eye cita § thite hay chinh li vai trd ning dong chi quan ciia con nguéi. Xay dug hé dng lye tinh thin manh mé cé vai Ién lao cho sw nghigp cach mang vi dajo cia toin Dang va nhan dan ta. Dé chinh la “xay dimg khéi dai doan két dan tc”, dé Li “khoi day long yéu nude, ¥ chi quat cudng, phat huy tai tri cua nguéi Viét Nam, quyét tim dua nude nba ra khoi nghéo lam lac hau”. Déng théi, chung ta cing can tranh tw tuéng chi quan duy y chi, néng vdi trong su nghiép xay dung chi nghia x hdi. Mét digu hét sire quan trong 46 14 kim sao dé vita xay dung nén kinh té cé sy tham gia cia cde thinh phan kinh tu ban lai vira tranh duge nguy co chéch hudng xa hdi chi nghia. Day cing li mét van dé cp thiét ma Dang va nha nudc ta can cé phuong hudng di sao cho phit hyp. TAI LIEU THAM KHAO 1, HOCLUAT.YN: Quan diém duy vat bién chig vé méi quan hé gitta vat chit véi ¥ thite. hitps://hocluat.vn/quan-diem-duy-vat-bien-chung-ve-moi-quan-he-giua~ chat-voi-y-thue/##h_95221220021636636406702 2. HOI DONG LY LUAN TRUNG UONG: Méi quan hé gitta phat trién kinh té va phat trién van héa trong qué trinh céng nghigp héa, hign dai héa va h6i nh§p quéc té (Phan 1) http://hdll.vn/vi/nghien-cuu---trao-doi/moi-quan-he-giua-phat-trien-kinh-te-va- phat-trien-van-hoa-trong-qua-trinh-cong-nghiep-hoa-hien-dai-hoa-va-hoi-nhap- quoc-te-phan-1.html 3. HOI DONG LY LUAN TRUNG UONG: Méi quan hé gitta phat trién kinh té va phat trién van héa trong qua trinh cong nghiép héa, hién dai héa va hdi nhap quéc té (Phin 2) http://hdll.vn/vi/nghien-cuu---trao-doi/moi-quan-he-giua-phat-trien-kinh-te-va- phat-trien-van-hoa-trong-qua-trinh-cong-nghiep-hoa-hien-dai-hoa-va-hoi-nhap- quoc-te-phan-2.html

You might also like