You are on page 1of 176

*

«НАЗАРБАЕВ ЗИЯТКЕРЛІК МЕКТЕПТЕРІ» ДББҦ


АОО «НАЗАРБАЕВ ИНТЕЛЛЕКТУАЛЬНЫЕ ШКОЛЫ»
AEO «NAZARBAYEV INTELLECTUAL SCHOOLS»

БІЛІМ БЕРУ БАҒДАРЛАМАЛАРЫ ОРТАЛЫҒЫ


ЦЕНТР ОБРАЗОВАТЕЛЬНЫХ ПРОГРАММ
CENTRE FOR EDUCATIONAL PROGRAMMES

Мҧғалім мен оқушыға кӛмек В помощь учителю и ученику Help for the teacher and student

МАТЕМАТИКАДАН
ФОРМУЛАЛАР
ЖИНАҒЫ
Сборник формул
по математике

Нҧр-Сҧлтан
2020
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»

ӘОЖ: 51(083)
КБЖ: 22.1я2
М ***

«Назарбаев Зияткерлік мектептері» ДББҰ Білім беру бағдарламалары орталығы


Әдістемелік кеңесі ұсынған
Рекомендовано Методическим советом Центра образовательных программ
АОО «Назарбаев Интеллектуальные школы»

Рецензенты:
Т. У. Аубакиров – физика-математика ғылымдарының докторы, ТОО «Назарбаев
Интеллектуалды мектептері» білім бағдарламалар Орталығының бас менеджері, Нұр-Сұлтан
қаласы.
Р.Н. Жумабаев – жаратылыстану ғылымдарының магистрі, математика мұғалімі-
сарапшы, Павлодар қаласындағы химия-биология бағытындағы Назарбаев Зияткерлік
мектебінің директоры.
Д.Т. Ниязов – жаратылыстану ғылымдарының магистрі, математика мұғалімі-
сарапшы, Тараз қаласындағы физика-математика бағытындағы Назарбаев Зияткерлік
мектебінің директорының оқу ісі жӛніндегі орынбасары.

Маделханов С.С., Урынбаев А.О.


Математикадан формулалар жинағы: анықтама / С.С. Маделханов, А.О. Урынбаев
– Нұр-Сұлтан: «Назарбаев Зияткерлік мектептері» ДББҰ Білім беру бағдарламалары
орталығы, 2020. – 176 б.

Бұл жинақта элементар және жоғары математиканың формулалары, сондай-ақ QR-


кодтар, иллюстрациялар және кейбір 2D-3D анимациялардың иллюстрацияларына
сілтемелер енгізілген. Анықтамалық құрал математика пәні мұғалімдері мен жалпы білім
беретін және зияткерлік мектептердің 9-12 сынып оқушыларына арналған, 12-жылдық білім
беру бағдарламасында оқытатын «NIS-Program» бағдарламасына сәйкес келеді.

Сборник включает в себя основные формулы элементарной и высшей математики,


QR-коды, а также иллюстрации и ссылки на 2D-3D анимации некоторых иллюстраций.
Справочник разработан в соответствии с программой 12 летнего образования «NIS-Program»,
адресован учителям математики и учащимся 9-12 классов общеобразовательных и
интеллектуальных школ.

ISBN: _________________________________
ӘОЖ: 51(083)
КБЖ: 22.1я2
М ***

© Маделханов С.С.,
© Урынбаев А.О.,
© «Назарбаев Зияткерлік мектептері» ДББҰ
Білім беру бағдарламалары орталығы
© АОО «Назарбаев Интеллектуальные школы»
Центра образовательных программ, 2020

2
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
МАЗМҦНЫ
Кіріспе…………………………………...………………………………………………....... 15
Математикалық белгілер…………................……..…………………………………….. 16
1. Сандар жиыны………………...………..………………………………………………... 16
2. Белгілердің аталуы...……………………..……………………………………………… 16
3. Қосымша белгілер................…………………………………………………………….. 18
І– бӛлім. АРИФМЕТИКА
1.1 Екі таңбалы сандардың квадраты…………………………………………. 19
1. Кесте ………………………………………………………………………………......... 19
1.2 Негізгі формулалар………………………………………………………… 19
1. ЕКОЕ және ЕҮОБ.......………………………………………………………………….. 19
2. Квадрат түбірден құтылу (Герон әдісі)...…............…………………………………… 19
3. Орта мәндер...........……………………………………………………………………… 19
4. Процент………………………………………………………………………………….. 20
1.3 Ӛлшем бірліктері ..…………………………………………………………. 20
1. Ұзындық ӛлшемдері…………………………………………………………………...... 20
2. Аудан ӛлшемдері ……………………………………………………………………...... 20
3. Салмақ ӛлшемдері ……………………………………………………………………… 20
4. Уақыт ӛлшемдері ……………………………………………………………………….. 20
ІІ – бӛлім. АЛГЕБРА
2.1 Негізгі формулалар …………………………………………..…………… 21
1. Санның стандарт түрі.…………………………………………………..……………… 21
2. Абсолют және салыстырмалы қателіктер...................................................................... 21
3. Қысқаша кӛбейту формулалары................……………………….....…………………. 21
4. Ньютон биномы. Паскаль үшбұрышы………………………....………………………. 21
5. ( ) екі ӛрнектің қосындысының дәрежесі……………………………………… 21
6. Дәреженің қасиеттері....………………………………………………………………… 22
7. Арифметикалық түбірдің қасиеттері………………………………………………….. 22
8. Күрделі радикал формуласы…………………………………………………………… 22
2.2 Прогрессия………………………………………………………………….. 23
1. Арифметикалық және геометриялық прогрессия……………………………………. 23
2. Шексіз кемімелі геометриялық прогрессия................………………………………… 23
2.3 Логарифм…………………………………………………………………… 23
1. Негізгі формулалар……………………………………………………………………… 23
2.4 Теңдеу және теңсіздік…………………………………….......…………….. 24

3
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
1. Модульі таңбасы бар теңдеулерді шешу.................................………………………… 24
2. Модульі таңбасы бар теңсіздіктерді шешу ……..............................………………….. 24
3. Квадрат теңдеу.............……………………………………………………..……………. 25
4. Виет теоремасы.....................................................…………………………..…………… 26
5. Кубтық теңдеулер (Кардано формуласы)…....………………………………………… 26
6. Иррационал теңдеу…………………………….................……………………………… 27
7. Иррационал теңсіздік………………….............…………...……………………………. 28
8. Кейбір теңсіздіктер……………………………………………………………………… 28
9. Кӛрсеткіштік және логарифмдік теңдеу……………………………………………….. 29
10. Кӛрсеткіштік және логарифмдік теңсіздік………………………………………… 29
ІІІ– Бӛлім. ПЛАНИМЕТРИЯ
3.1 Планиметрия аксиомалары………………………………………………… 30
1. Аксиома–1.1 және Аксиома–1.2………………………………………………………… 30
2. Аксиома–2……………………………………………………………………………….. 30
3. Аксиома–3……………………………………………………………………………….. 30
3.2 Үшбұрыш және оның ауданы………………………………………………. 31
1. Герон формуласы………………………………………………………………………… 31
2. Пифагор теоремасы. Сүйір бұрыштың sin, cos, tg, ctg-сі................…………………… 31
3. Синустар теоремасы және косинустар теоремасы..…………………………………… 32
4. Медиана. Биіктік. Биссектриса………………………………………………………… 33
5. Үшбұрышқа сырттай сызылған шеңбер.........…………………………………………. 33
6. Үшбұрышқа іштей сызылған шеңбер ………………………………………………..... 34
3.3 Тӛртбұрыш және оның ауданы…………………………………………….. 34
1. Квадрат…………………………………………………………………………………… 34
2. Тіктӛртбұрыш..………………………………………………………………………….. 34
3. Ромб………………………………………………………………………………………. 35
4. Параллелограмм…………………………………………………………………………. 35
3.4 Трапеция және оның ауданы……………………………………………….. 35
1. Трапеция ауданы.……………………………………………………………………….. 35
2. Трапецияның тең бӛліктері…………………………………………………………….. 35
3. Шеңберге сырттай сызылған трапецияның қасиеттері………………………………. 36
4. Шеңберге іштей сызылған теңбүйірлі трапецияның қасиеттері …………………… 36
3.5 Кез келген тӛртбұрыш және оның ауданы……………………….............. 36
1. Кез келген тӛртбұрыш …………………………………………………...…................... 36
2. Ромбоид………………………………………………………………………………........ 37

4
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
3. Кез келген тӛртбұрыштың қасиеттері.............................................................................. 37
4. Птолемей теоремасы…………………………………………………………………….. 37
3.6 Дұрыс кӛпбұрыштар…………………………………………………............. 38
1. Центрлік, ішкі және сыртқы бұрыштар…………………………………………............ 38
2. Шеңберге сырттай сызылған кӛпбұрыштың қабырғасы мен ауданы………………… 38
3. Шеңберге іштей сызылған кӛпбұрыштың қабырғасы мен ауданы ………………….. 38
4. Кӛпбұрыштардың ауданы........................……………………………………………….. 38
3.7 Шеңбер. Сектор. Сегмент…………………………………………………… 39
1. Диаметр. Радиус. Ауданы. Шеңбер ұзындығы…………………………………………. 39
2. Сектор ауданы. Доғаның ұзындығы…………………………………………………….. 39
3. Хорда ұзындығы. Сегмент биіктігі. Сегмент ауданы..………………………………... 39
4. Сақина ауданы……………………………………………………………………………. 40
5. Центрлік және іштей сызылған бұрыштар…………………………………………….. 40
6. Хорда мн жанама арасындағы бұрыш. Қиюшы мен жанама арасындағы бұрыш…… 40
7. Екі хорда арасындағы бұрыш. Екі қиюшы арасындағы бұрыш………………….…… 40
8. Дӛңгелектегі пропорционал кесінділер………………………………………….…….. 40
9. Дӛңгелектегі пропорционал кесінділер …………………………………………….…. 40
10. Дӛңгелектегі пропорционал кесінділер ……………………………...……………. 40
IV – Бӛлім. СТЕРЕОМЕТРИЯ
4.1 Стереометрия аксиомалары………………………………………………… 41
1. Аксиома–1………………………………………………………………………………… 41
2. Аксиома–2 (Жазықтық аксиомасы)…………………………………………………….. 41
3. Аксиома–3 (Түзу мен жазықтық аксиомасы)……………………………………..……. 41
4. Аксиома–4 (Жазықтықтың қилысу аксиомасы)……………………………………….. 42
4.2 Кӛпжақтар. Ауданы, кӛлемі және 3D иллюстрациясы………………..….. 43
1. Призма…………………………………………………………………………………….. 43
2. Куб…………………………………………………………………………………………. 44
3. Параллелепипед………………………………………………………………………….. 45
4. Призма түрлері…………………………………………………………………………... 46
5. Пирамида…………………………………………………………………………………. 47
6. Тетраэдр…………………………………………………....……………………………… 48
7. Қиық пирамида………………………………..............………………………………….. 49
8. Пирамида түрлері………………………………………………………..………………. 50
9. Дӛңес кӛпжақтар. Эйлера теоремасы ..........................................................…………… 51
10. Кӛпжақтардың жазбасы 3D иллюстрациясымен…………………………….…… 52

5
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
4.3 Айналу денелері. Ауданы, кӛлемі және 3D иллюстрациясымен………… 55
1. Сфера. Шар……………………………………………………………………………….. 55
2. Шар сегменті……………………………………………………………………………… 56
3. Шар секторы……………………………………………………………………..……….. 57
4. Шар белдігі………………………………………………………………………….…..... 58
5. Цилиндр…………………………………………………………………………………… 59
6. Қиық цилиндр…………………………………………………………………………….. 60
7. Конус………………………………………………………………………………………. 61
8. Қиық конус……………………………………………………………………………….. 62
9. Эллипсоид. Тор. Параболоид……………………………………………………....……. 63
10. Айналу денелерінің жазбасы 3D иллюстрациясымен……………………………. 64
4.4 Кӛпжақтар мен айналу денелерінің комбинациясы………………………. 66
1. Денелердің комбинациясы…………………………………………………………….... 66
V – Бӛлім. КОМПЛЕКС САНДАР
5.1 Комплекс сандарға амалдар қолдану………………………………..…….. 71
1. Комплекс сандар. Комплекс сандарды қосу................................................................... 71
2. Комплекс сандарды азайту және кӛбейту........................................……………….….. 71
3. Комплекс сандарды бӛлу. Комплекс сандардың түйіндесі. ............…………………. 71
5.2 Комплекс санның алгебралық түрі……...........................…………….…… 71
1. Комплекс санның алгебралық түрі .........................………………….………………... 71
2. Геометриялық интерпретациясы…………………………………………………..…… 71
3. Комплекс санның модулі………….......………………………………………….…...… 72
4. Комплекс санның аргументі.............................................................................................. 72
5. Комплекс санның түйіндесінің кӛбейтіндісі..…………………………………………. 72
6. Комплекс санды түбірден шығару......................................................……………….….. 72
5.3 Комплекс санның тригонометриялық түрі......................………………… 73
1. Комплекс санның тригонометриялық түрі .....................……………………………... 73
2. Аргументінің негізгі мәні. Комплекс санның аргументінің қасиеттері…………….. 73
3. Комплекс санның тригонометриялық түрі ……………………………………………. 73
4. Тригонометриялық түрдегі комплекс сандарды кӛбейту және бӛлу…………………. 73
5. Муавр формуласы................ …………………………………………………………...... 73
6. Комплекс санды түбірден шығару..................………………………………………..… 74
7. Ньютон биномы арқылы Муавр формуласын қолдану……………………………..… 74
8. nφ аргументі бойынша синус пен косинустың бірнеше бұрыштарының ӛрнегі... 74
VI –Бӛлім. ТРИГОНОМЕТРИЯ

6
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
6.1 Тригонометриялық функцияның формулалары……………………..….… 75
1. Сүйір бұрыштың тригонометриялық функциялары………………………………....... 75
2. Тригонометриялық функциялардың таңбалары…………………………………….… 75
3. Негізгі тепе-теңдіктер……………………………………………………………….….. 75
4. Келтіру формулалары……………………………………………………………………. 76
5. Периодтылығы. Тақ және жұптылығы………………………………………………….. 76
6. Тригонометриялық функциялардың кӛбейтіндісі………………………………….…. 76
7. Аргументтерінің қосындысы мен айырмасының формулалары……………………… 76
8. Тригонометриялық функциялардың қосындысы мен айырмасы…………………..… 76
9. Тригонометриялық функциялардың кӛбейтіндісі…………………………………….. 77
10. Қос бұрыш формуласы……………………………………………………………... 77
11. Дәрежені тӛмендету формуласы…………………………………………………… 78
12. Қосымша аргумент енгізу формуласы.………………………………………….…. 78
6.2 Кері тригонометриялық функциялардың формулалары ..……………….. 78
1. Кері тригонометриялық функциялардың қасиеттері……………………………….… 78
2. Кері тригонометриялық функция арасындағы байланыс.........……………………….. 78
3. Сүйір бұрыштың кері тригонометриясы...................………………………………..…. 79
4. Кері тригонометриялық функциялардың формулалары……………………………… 79
6.3 Тригонометриялық теңдеу мен теңсіздік……………………………….… 80
1. Тригонометриялық теңдеу……………………………………………………………… 80
2. Қарапайым тригонометриялық теңсіздік………………………………………….….. 80
VII – Бӛлім. СЫЗЫҚТЫҚ АЛГЕБРА ЭЛЕМЕНТТЕРІ
7.1 Матрица……………………………………………………………………… 82
1. Матрица. Матрицаның негізгі қасиеттері…………………………………………….. 82
2. Бірлік матрица………………………………………………………………………….. 82
3. Матрицаларды қосу және азайту………………………………………………………. 82
4. Матрицаны санға кӛбейту. Матрицаларды кӛбейту………………………………….. 82
5. Матрицаны транспонирлеу………………………………………………………….….. 83
6. Кері матрица…………………………………………………………………………….. 83
7.2 Анықтауыштар ……………………………………………………………… 83
1. I-ретті, II- ретті және III- ретті анықтауыштар……………………………………….… 83
2. Саррюс ережесі…………………………………………………………………………… 84
3. Қатар мен баған бойынша анықтауыгты табу………………………………………….. 84
4. n- ретті анықтауыш……………………………………………………………………..… 85
5. Крамер ережесі……………………………………………………………………….…. 85

7
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
VIII – Бӛлім. ЖАЗЫҚТЫҚТАҒЫ АНАЛИТИКАЛЫҚ ГЕОМЕТРИЯ
8.1 Жазықтықтығы нүкте. Векторларға амалдар қолдану…………………….. 86
1. Нүктеден координата басына дейінгі арақашықтық(радиус вектор)………………… 86
2. Екі нүкте арасындағы қашықтық......……………………………………………………. 86
3. Кесінді ортасының координатасы……………………………………………………… 86
4. Кесіндіні берілген қатынаста бӛлу………………………………………………….….. 87
5. Бірлік вектор………………………………………………………………………….….. 87
6. Векторларға амалдар қолдану……………………………………………………..……. 87
7. Үшбұрыш, параллелограм және кӛпбұрыш ережесі..............………………………… 88
8.2 Жазықтықтағы түзу……………………………………………………….… 89
1. Түзудің теңдеуі…………………………………………………………………………... 89
2. Екі түзудің орналасуы………………………………………………………………..….. 89
8.3 Жазықтықтағы нүкте мен түзу. Шеңбердің теңдеуі.....………………….. 90
1. Бағыттаушы вектор………………………………………………………………………. 90
2. Екі нүкте арқылы ӛтетін түзудің теңдеуі.........................………………………………. 90
3. Нормаль вектор.……………………………………………………………………..…… 90
4. Екі түзу арасындағы бұрыш………………………………………………………….….. 90
5. Нүктеден түзуге дейінгі арақышықтық…………………………………………………. 91
6. Шеңбердің теңдеуі.......……………………………………………………………….….. 91
ІХ– Бӛлім. КЕҢІСТІКТЕГІ АНАЛИТИКАЛЫҚ ГЕОМЕТРИЯ
9.1 Кеңістіктегі нүкте. Векторларға амалдар қолдану…………………….….. 92
1. Нүктеден координата басына дейінгі арақышықтық (радиус вектор)………….…… 92
2. Екі нүктенің арақашытығы……………………………………………………………… 92
3. Кесінді ортасының кооординатасы…………………………………………………….. 93
4. Кесіндіні берілген қатынаста бӛлу………………………………………………….….. 93
5. Бірлік вектор…………………………………………………………………………….. 94
6. Кеңістіктегі вектрларға амалдар қолдану…………………………………………..…. 94
7. Параллелепипед ережесі………………………………………………………………… 95
9.2 Сфераның теңдеуі. Векторлық және аралас кӛбейтінді.............................. 95
1. Сфераның теңдеуі……………………………………………………………………..…. 95
2. Векторлардың векторлық кӛбейтіндісі…………………………………………………. 96
3. Векторлардың аралас кӛбейтіндісі………………………………………………….….. 96
9.3 Кеңістіктегі жазықтық……………………………………………………… 97
1. Жазықтықтың кесінділік теңдеуі……………………………………………………….. 97
2. Үш нүкте арқылы ӛтетін жазықтықтың теңдеуі.....…………………………………….. 97

8
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
3. Нүктеден жазықтыққа дейінгі арақашықтық…………………………………………… 98
4. Екі жазықтық арсындағы бұрыш……………………………………………………...… 98
9.4 Кеңістіктегі түзу……………………………………………………………... 99
1. Екі нүкте арқылы ӛтетін түзудің теңдеуі……………………………………………… 99
2. Түзудің параметрлік теңдеуі……………………………………………………………. 99
3. Екі жазықтықтың қилысуынан пайда болған түзудің теңдеуі…………………..…… 100
4. Екі түзу арасындағы бұрыш…………………………………………………………….. 100
5. Нүктенің түзудегі проэкциясының координатасы…………………………………….. 101
6. Нүктеден түзуге дейінгі қашықтық………………………………………………….…. 102
7. Параллель түзулердің арқашықтығы………………………………………………..….. 102
8. Айқас түзулердің арақышықтығы………………………………………………………. 103
9.5 Кеңістіктегі түзу мен жазықтық…………………………………………… 104
1. Түзу мен жазықтық арасындағы бұрыш……………………………………………….. 104
2. Түзу мен жазықтықтың қилысу нүктесі…………………………………………….… 104
3. Түзу мен жазықтықтың ӛзара орналасуы………………………………………………. 105
9.6 Кеңістіктегі жазықтық теңдеулерінің түрлері…………………………….. 106
1. Кеңістіктегі жазықтық теңдеуінің орнаасуы…………………………………………... 106
9.7 ІІ-ші ретті беттер............................................................................................. 109
1. Үшосьті эллипсоид. Бір жолақты гиперболоид…………………………..…… 109
2. Екі жолақты гиперболоид. ІІ-ші ретті конус…………………………………….….. 110
3. Эллипстік параболоид. Гиперболалық параболоид………………………….………. 110
4. Гиперболалық цилиндр. Эллипстік цилиндр…………………………… 111
5. Параболалық цилиндр. Қилысатын екі жазықтық…………..……..……. 111
6. Параллель екі жазықтық. Сәйкес екі жазықтық. …………………………….………. 112
Х – Бӛлім. КЕЙБІР ФУНКЦИЯЛАРДЫҢ ГРАФИКТЕРІ МЕН ҚАСИЕТТЕРІ
10.1 Сызықтық функция………………………………………..……………….. 113
1. Функция түрі: ......................................................................................................... 113
2. Сызықтық функция: ..................................................................................... 113
10.2 Бӛлшек-рационал функция………………………………………………... 114

1. Функция түрі: ......................................................................................................... 114

2. Бӛлшек-рационал функция: ……………………………………………... 114

10.3 Дәрежелік функции………………………………………………….……. 115


1. Функция түрі: ……………………………………………... 115
a) Функция түрі: ( ) ………………………….….. 115

9
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
2. Функция түрі: ……………………………………….….. 116
b) Функция түрі: ( ) ……………………….….. 116

3. Функция түрі: ( ).................................................................. 117

c) Функция түрі: ( ) ( )…………………………... 117

4. Функция түрі: ( )............................................................... 118

d) Функция түрі: ( ) ( )………………………… 118

5. Функция түрі: ( ).................................................................. 119

e) Функция түрі: ( ) ( )……………………..…… 119

6. Функция түрі: ( )............................................................... 120

f) Функция түрі: ( ) ( )……………………..….. 120


10.4 Кӛрсеткіштік функция…………………………………………………….. 121
1. Функция түрі: ( )........................................................................... 121
2. Функция түрі: ( )................................................................... 121
3. Функция түрі: ( ) (
)………………………………………………………………………………….. 121
10.5 Логарифмдік функция…………………………………………………….. 122
1. Функция түрі: ( )...................................................... 122
2. Функция түрі: ( )............................................... 122

3. Функция түрі: ( ) ( )
( ) ( )…………………………………. 122
10.6 Тригонометриялық функция…………………………………………..… 123
1. Функция түрі: ................................................................................................ 123
a) Функция түрі (синусоида): ( ) ……………………………… 123
2. Функция түрі: ............................................................................................... 124
b) Функция түрі (косинусоида): ( ) ………………………….. 124
3. Функция түрі: ................................................................................................ 125
c) Функция түрі (тангенсоида): ( ) …………………………… 125
4. Функция түрі: ................................................................................................ 126
d) Функция түрі (котангенсоида): ( ) ………………………… 126
10.7 Кері тригонометриялық функция……………………………………….. 127
1. Функция түрі: ........................................................................................... 127
a) Функция түрі: ( ) ……………………………………….… 127

10
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
2. Функция түрі: ........................................................................................... 128
b) Функция түрі: ( ) ………………………………………... 128
3. Функция түрі: …………………………………………………………... 129
c) Функция түрі: ( ) ………………………………………... 129
4. Функция түрі: …………………………………………………………... 130
d) Функция түрі: ( ) ………………………………………... 130
10.8 Кейбір функциялар……………………………………………………….. 131

1. Функция түрі: | | | | ( ).................................................. 131

ХІ – Бӛлім. ДИФФЕРЕНЦИАЛДЫҚ ЕСЕПТЕУЛЕР


11.1 Шектер ………………………………………………………………………. 132
1. Функцияның нүктедегі шегі. Шектердің қасиеттері………………………………….. 132
2. Бірінші тамаша шек. Екінші тамаша шек......................................…………………….. 132
3. Функцияның нүктедегі үзіліссіздігі…………………………………………………….. 132
4. І-ші ретті үзіліс нүктесі. ІІ-ші ретті үзіліс нүктесі.................…………………..…….. 133
5. Вертикаль, горизонталь және кӛлбеу асимптоталары………………………………… 134
11.2 Туынды …………………………………………………………………….... 134
1. Қарапайым туынды………………………………………………………………..……. 134
2. Кейбір функциялардың туындысы.................................................................................. 135
3. Функцияның дифференциалы …………………………………………………………. 135
11.3 Дифференциалдау ережесі…………………………………………..…….. 135
1. Аргумент ӛсімшесі. Функция ӛсімшесі..........……………………………………..….. 135
2. Туындының анықтамасы. Берілген нүктедегі жанаманың бұрыштық
коэфиценті................…………………………………………………………………….. 135
3. Лопиталь ережесі. Жанаманың теңдеуі. Нормаль теңдеуі.....……………………..… 136
4. Екі түзудің перпендикулярлық шарты…………………………………………………. 136
11.4 Функцияны зерттеу……………………………………………………….…. 136
1. Функцияны зерттеу алгоритмі…………………………………………………………... 136
ХІІ – БӚЛІМ. ИНТЕГРАЛДЫ ЕСЕПТЕУЛЕР
12.1 Анықталмаған интеграл……………………………………………..…….. 137
1. Интеграл анықтамасы. Қарапайым қасиеттері……………………………………….. 137
2. Рационал функцияның интегралы.....………………………………………………….. 137
3. Иррационал функцияның интегралы ………………………………………………….. 138
4. Тригонометриялық функцияның интегралы ………………………………………….. 139
5. Трансцендентті функцияның интегралы ………………………………………………. 140

11
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
12.2 Интегралдау әдісітері……………………………………………………….. 140
1. Айнымалы алмастыру әдісі................................…………………………………….….. 140
2. Бӛліктеп интегралдау әдісі (LIATE)………………………………………………........ 140
12.3 Анықталған интеграл……………………………………………………….. 141
1. Ньютон–Лейбниц формуласы………………………………………………………..…. 141
2. Полярлық координатадағы аудан…………………………………………………….… 141
3. Айналу денелерінің кӛлемі……………………………………………………………… 141
4. Айналу денесінің бетінің ауданы……………………………………………………….. 142
5. Доғаның ұзындығы………………………………………………………………………. 142
6. Меншіксіз интеграл……………………………………………………………………… 142
7. Үзіліссіз функция мен түзудің графиктері арқылы шектелген фигураның ауданы
мен кӛлемі …………………………………………………………………………..…… 143
ХІІІ – Бӛлім. ДИФФЕРЕНЦИАЛДЫҚ ТЕҢДЕУ
13.1 I-ші ретті дифференциалдық теңдеу……………………………………….. 145
1. Қарапайым I-ші ретті дифференциалдық теңдеу ……………………………………... 145
2. I-ші ретті дифференциалдық теңдеудің жалпы түрі. Жалпы шешімі………..………. 145
3. Айнымаласы ажыратылатын дифференциалдық теңдеу ……………………………… 145
4. Біртекті дифференциалдық теңдеу. Алмастыру әдісімен шешу…………………….. 145
5. Біртекті сызықтық теңдеу............………………………………………………….…… 146
6. Біртекті сызықтық теңдеу алмастыру әдісімен шешу. (И. Бернулли әдісі)……..….. 146
13.2 ІI-ші ретті дифференциалдық теңдеу …………………………………..… 146
1. ІІ-ші ретті сызықтық (біртекті) тұрақты коэффициентті ДТ. Характеристикалық
теңдеуге келтіріп шешу………………………………………………………………….. 146
2. ІІ-ші ретті сызықтық (біртекті емес) тұрақты коэффициентті ДТ …........................... 146
13.3 Дифференциалдық теңдеуге келтірілетін есептер........................………… 146
1. ІІ-ші ретті (біртекті) дифференциалдық теңдеулер. Гармоникалық тербеліс
дифференциалдық теңдеуінің жалпы шешімі. Дәлелдеуі ................………………..… 146
2. Экспоненциальды ӛсім мен ыдырау. Дәлелдеуі……………………………………..… 147
3. Ньютонның салқындау заңы. Дәлелдеуі ………………………………………………. 147
4. Күрделі процент формуласы………………………………………………………….…. 148
5. Ӛзгеру жылдамдығы………………………………………………………………...…… 148
6. Сұйықтық ағынның жылдамдығы (Торричелли формуласы)……………………..….. 148
XIV – Бӛлім. ҚАТАРЛАР
14.1 Сандық қатар…………………………………………………………….….. 149
1. Сандық қатар. Қатардың жинақтылығының шарты……………………………..……. 149

12
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
2. Даламбер белгісі. Кошидің интегралдық белгісі. ........................................………..… 149
14.2 Функционалдық қатар ………………………………………………..……. 149
1. Функционалдық қатар. Жинақтылық шарты ( )……………………………..…... 149
14.3 Дәрежелік қатар……………………………………………………………… 150
1. Дәрежелік қатар. Дәрежелік қатарды интегралдау және дифференциалдау……..…. 150
2. Тейлор қатары. Маклорен қатары………………………………………………………. 150
3. Биномиальды қатар. Биномиальды жіктеу....………………………………………….. 150
14.4 Дәрежелік қатардың дербес жағдайлары……………………………..…… 150
1. Жинақтылық шарты ( )……………………………………………………… 150
2. Жинақтылық шарты ( )……………………………………………………… 150
14.5 Элементар функциялардың дәрежелік қатарға жіктелуі…………………. 151
1. -тің барлық мәні үшін жинақтылық шарты .................................................................. 151

2. Жинақтылық шарты .| | /.......................................................................................... 151

3. Жинақтылық шарты (| | ).......................................................................................... 151


4. Жинақтылық шарты (| | ).......................................................................................... 151
5. тің барлық оң мәні үшін жинақтылық шарты........................................................... 151
6. Жинақтылық шарты (| | )............................................................................................ 151
XV – БӚЛІМ. КОМБИНАТОРИКА. СТАТИСТИКА. ЫҚТИМАЛДЫҚ
15.1 Комбинаторика элементтері………………………………………………… 152
1. Қайталанбайтын алмастырулар, орналастырулар, терулер……………………..…….. 152
2. Қайталанатын алмастырулар, орналастырулар, терулер ……………........................... 152
15.2 Статистика элементтері…………………………………………………….. 153
1. Варианта. Абсолюттік және салыстырмалы жиілік…………………………………… 153
2. Кӛлем . Медиана. Арифметикалық орта. Ӛзгеріс ауқымы. Мода…………………….. 153
3. Математикалық күтімі. Дисперсиясы. Стандартты ауытқуы……………………..….. 154
4. Абсолюттік және салыстырмалы жиілік полигоны…………………………………… 155
5. «Мұртты жәшік» диаграммасы ………………………………………………………… 156
6. «Сабақ-жапырақ» диаграммасы…………………………………………………….….. 157
7. Кумулята……………………………………………………………………………..…... 157
8. Гистограмма…………………………………………………………………………..…. 158
15.3 Ықтималдықтар теориясы. Кездейсоқ оқиға………………………………. 159
1. Ықтималдықтың классикалық анықтамасы. Ықтималдықтың негізгі қасиеттері...... 159
2. және оқиғасының қосындысы мен кӛбейтіндісі……………………………….… 159
3. Үйлесімсіз оқиғалардың қосындысы. Толық ықтималдық жүйесі.....................…….. 159

13
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
4. Кері оқиғаның ықтималдығы……………………………………………....................... 160
5. Шартты ықтималдық. Ықтималдықтарды кӛбейту ережесі……………………….… 160
15.4 Ықтималдықтар үлестірімі……………………………………………..….. 160
1. Биномиальды үлестірім ………………………………………………………………… 160
2. Пуассон үлестірімі ……………………………………………………………………… 162
3. Нормаль үлестірімі (Гаусс үлестірімі)…………………………………………………. 163
4. Үлестірімдерді жуықтау (Аппроксимация)…………………………………………...... 165
15.5 Ықтималдықтар үлестірімінің жиынтық кестесі ………………………..... 167
1. Нормаль ықтималдық үлестірімінің жиынтық кестесі ..........................……………… 167
2. Биномиаль ықтималдық үлестірімінің жиынтық кестесі ………………………..…… 168
3. Пуассон ықтималдық үлестірімінің жиынтық кестесі………………………………… 174

14
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»

КІРІСПЕ

«Математикалық формулалар жинағы» анықтамалық кітабы «НЗМ-Бағдарлама» 12


жылдық білім беру бағдарламасына сәйкес жасалған. Жинаққа келесі бӛлімдердегі элементар
математиканың және жоғары математиканың негізгі формулалары кіреді: арифметика,
алгебра, планиметрия, стереометрия, комплекс сандар, тригонометрия, сызықтық
алгебраның элементтері және т.б. Математикалық формулалар жинағында сонымен қатар
кейбір маңызды математикалық белгілер мен ықтималдықтар үлестірімдері
жиынтықтарының кестелері келтірілген. Бӛлімдер QR кодтарымен, суреттермен және кейбір
иллюстрациялардың 2D-3D анимацияларына сілтемелерімен кӛрсетілген.
Анықтама құралы математика мұғалімдері мен жалпы білім беретін және зияткерлік
мектептердің 9-12 сынып оқушыларына арналған.

9-12 сынып оқушыларына емтиханға дайындалуға кӛмек құралы:


 ЕНТ;
 IGCSE и AS&A-level;
 SAT и NUFYP.

15
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»

МАТЕМАТИКАЛЫҚ БЕЛГІЛЕР

1 САНДАР ЖИЫНЫ
*| || + (натурал сандар жиыны)
1
* +
* | + * + (бүтін сандар жиыны)
2
* +
(иррационал сандар жиыны)
3
{ √ √ √ √ √ }

2 | 3 (рационал сандар жиыны)


4
{ ( ) }

(нақты сандар жиыны)


5 √ √ √
8 √ √ 9

* | + (комплекс сандар жиыны)

6 √ √
> √ √ √ √ ?

* | +
7
(кватернионы, гиперкомплексті сандар)

2 БЕЛГІЛЕРДІҢ АТАЛУЫ
«импликация» (демек)
1 «влечет» немесе «егер, …, солай болса»
«әрқашан»
2 «эквивалентті»
3 «және» (конъюнкция)
4 «немесе» (дизъюнкция)
5 «» (терістеу)
6 «кез келген» ( )
7 «табылады» ( )
8 «анықтама бойынша» ( анықтамасы бойынша тең )

16
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
«анықтамасы бойынша эквивалентті»
9
( анықтамасы бойынша эквивалентті )
10 «әрқашан»
11 * + «кӛптеген элементтер» * +
«барлығы … дәл осындай …»
12 *|+
* | ( )+ ( )ақиқат болатындай барлық жиыны.
13 * + Бос жиын
14 Тиісті / тиісті емес
«ішкі жиын»
15
«енеді» ( жиыны жиынына енеді)
«сыртқы жиын»
16
«енеді» В жиыны А жиынның элементі
17 «тиісті ішкі жиын»
18 «тиісті сыртқы жиын»
19 «бірігуі»,
20 «қилысуы», ортақ элементтер
21 (жиындар айырмасы)
22 «бастап»
23 «бейнеленеді» ( )
24 Сумма (сандар қосындысы), қатар соммасы
25 Сандардың кӛбейтіндісі
26 «шексіздік»
27 | | «модуль», абсолют мәні | |
28 «шамамен»
29 «факториал» ( )

30 «интеграл» ( )

«туынды»
31
( ) « -тен айнымалысы бойынша туындысы»

32 «дербес туынды»

33 «бұрыш»
34 «перпендикуляр»
35 «ұқсас»

17
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
36 «үшбұрыш»

37 √ «–ші дәрежелі түбір»

«үлкен» және «кіші»


38
«үлкен немес тең» және «кіші немесе тең»

3 ҚОСЫМША БЕЛГІЛЕР
Греческий алфавит
1 Альфа
2 Бета
3 Гамма
Морзе коды
4 Дельта Рим сандары
А Р
5 Эпсилон I 1
Б С
6 Дзета II 2
В Т
7 Эта III 3
Г У
8 Тета I 4
Д Ф
9 Йота V 5
Е Х
10 Каппа VI 6
Ж Ц
11 Лямбда VII 7
З Ч
12 Мю VIII 8
И Ш
13 Ню IX 9
Й Щ
14 Кси X 10
15 Омикрон XL 40 К Ъ
16 Пи L 50
Л Ы
17 Ро XC 90
М Ь
18 Сигма C 100
Н Э
19 Тау D 500
О Ю
20 Ипсилон M 1000
П Я
21 Фи
22 Хи
23 Пси
24 Омега

18
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
І – бӛлім. АРИФМЕТИКА

1.1 Екі таңбалы сандардың квадраты


0 1 2 3 4 5 6 7 8 9
1 100 121 144 169 196 225 256 289 324 361
2 400 441 484 529 576 625 676 729 784 841
3 900 961 1024 1089 1156 1225 1296 1369 1444 1521
4 1600 1681 1764 1849 1936 2025 2116 2209 2304 2401
5 2500 2601 2704 2809 2916 3025 3136 3249 3364 3481
6 3600 3721 3844 3969 4096 4225 4356 4489 4624 4761
7 4900 5041 5184 5329 5476 5625 5776 5929 6084 6241
8 6400 6561 6724 6889 7056 7225 7396 7569 7744 7921
9 8100 8281 8464 8649 8836 9025 9216 9409 9604 9801

1.2 НЕГІЗГІ ФОРМУЛАЛАР


ЕКОЕ және ЕҤОБ:
( ) ( )
1
ЕҤОБ және сандарының ең үлкен ортақ бӛлгіші .
ЕКОЕ және сандарының ең кіші ортақ еселігі.

Квадрат тҥбірден қҧтылу (Герон әдісі):

2

Орташа мәндер:
1) Арифметикалық орта:

2) Гармоникалық орта:
3

3) Геометриялық орта:

19
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
Процент:
1) санының процентін табу:

2) Проценті бойынша санды табу:

3) және сандарының проценттік қатынасын табу:

4) Қарапайым процент табу формуласы:

. /

мұндағы: бастапқы сомма, ай сайынғы процент, ай саны(уақыт).


5) Кҥрделі процент табу формуласы:

. /

мұндағы: бастапқы сомма, жылдық процент, жыл саны.

1.3 ӚЛШЕМ БІРЛІКТЕР


Ҧзындық ӛлшемі: Аудан ӛлшемі:

Салмақ ӛлшемі: Уақыт ӛлшемі:

( )
( )

20
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
ІІ – бӛлім. АЛГЕБРА

2.1 НЕГІЗГІ ФОРМУЛАЛАР


Санның стандарт тҥрі:
1

Абсолюттік қателік:
2 | |
мұндағы: нақты мәні, жуық мәні.
Салыстырмалы қателік:
3 | | | |
| | | | | | | |
Қысқаша кӛбейту формулалары:
)( )
)( )
) ( )( )
4 ) ( )( )
)( )
) ( )( )( )
) ( √ )( √ )
) ( )( )
Ньютона биномы: Паскаль ҥшбҧрышы:

( )

мұндағы:

( )
( )

Екі ӛрнектің қосындысының дәрежесі ( ) :


6

21
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
Дәреженің қасиеті:
)
)
)( )

). /
7
)( )

) ( )

) √
Арифметикалық тҥбірдің қасиеті:
)√ √ √
)√ √ √

)√

) (√ ) √

) (√ )

8 ) (√ ) √

)√ √

) √√ √

√ √ (√ √ )
)
√ √ √ √ √ √
) (√ √ ) .√ √ √ /

) (√ √ ) .√ √ √ /

Кҥрделі радикал формуласы:

9 √ √
√ √ √ √

22
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
2.2 ПРОГРЕССИЯ
Арифметикалық прогрессия:
) ( )
1 )
( )
)

Геометриялық прогрессия:
)
)
2
) ( )

) ( )
Шексіз кемімелі геометриялық прогрессия:
3

2.3 ЛОГАРИФМ
1 ) ( )
)
) ( )

) . /

)
2
)

) √

) {

)
)

23
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
2.4 ТЕҢДЕУ МЕН ТЕҢСІЗДІКТЕР
№ Модулі бар теңдеулер:
Теңдеудің тҥрі:
( )
1 ) [
| ( )| | ( )
)
Теңдеудің тҥрі:
2
| ( )| ( ) ( )
Теңдеудің тҥрі:
3 ( ) ( )
| ( )| | ( )| [ ( ) ( )
( ) ( )
Теңдеудің тҥрі:
( )
( ) {
4 ( ) ( )
| ( )| ( ) > ( ) ( )
[ ( )
( ) ( ) {
[ ( ) ( )
Теңдеудің тҥрі:
( ) ( )
5 {
(| |) ( ) [
( ) ( )
2

№ Модулі бар теңсіздіктер:


Теңсіздік тҥрі:
1 )
| ( )| |
) ( )
Теңсіздік тҥрі:

2 ) ( )
| ( )| | ( )
) [
( )
Теңсіздік тҥрі:
3 ( ) ( )
| ( )| ( ) {
( ) ( )
Теңсіздік тҥрі:
4 ( ) ( )
| ( )| ( ) {
( ) ( )
Теңсіздік тҥрі:
5
| ( )| | ( )| ( ( ) ( ))( ( ) ( ))

24
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
Теңсіздік тҥрі:
( ) ( )
6 {
(| |) ( ) [
( ) ( )
2

Теңсіздік тҥрі:
( )
| ( )| ( ) {
7
және
( )
| ( )| ( ) {

Теңсіздік тҥрі:
( )
| ( )| ( ) {
8
және
( )
| ( )| ( ) {

Теңсіздік тҥрі:
) | ( )| ( ) ( )
9 ) | ( )| ( ) ( )
) | ( )| ( )
) | ( )| ( ) ( )

№ Квадрат теңдеу:

( )
Дискриминант : > ( )
( )

Түбірлері: ( )( )

25
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»

Дискриминант : ( )
2

Түбірі: ( )( )

3 Дискриминант : ( )
√ √
Түбірі: ( )( )

№ Виет теоремасы:
Квадрат теңдеу ҥшін Виет теоремасы ( )( ) :

1
{

Кубтық теңдеу ҥшін Виет теоремасы ( )( )( ) :

{
Виет теоремасының жалпы тҥрі ( )( ) ( ) :

( )
{

№ Кубтық теңдеу (Кардано формуласы):


Кубтық теңдеудің тҥрі:

| | 4 5 4 5
1 ⏟ ⏟

Осыдан кейін:

26
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
мұндағы:

√ √. / . / √ √. / . /

№ Иррационал теңдеу:
Теңдеудің тҥрі:
1 ) ( )
√ ( ) |
)
Теңдеудің тҥрі:
2 ( )
√ ( ) ( ) {
( ) ( )
Теңдеудің тҥрі:
3
√ ( ) ( ) ( ) ( ( ))
Теңдеудің тҥрі:
4 ( ) ( ) ( ) ( )
√ ( ) √ ( ) { {
( ) ( )
Теңдеудің тҥрі:
5
√ ( ) √ ( ) ( ) ( )
Теңдеудің тҥрі:
6 ( )
√ ( ) √ ( ) {
( )
Теңдеудің тҥрі:
( )
7
√ ( ) √ ( ) > ( )
( ) ( )
Теңдеудің тҥрі:
( )
8 [
( ) √ ( ) > ( )
( )
Теңдеудің тҥрі:
( )
( )
|| )
9 >
√ ( ) ( )
( ) ( )
)

27
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
№ Иррационал теңсіздік:
Теңсіздік тҥрі:
1 ( ) ( )
√ ( ) √ ( ) {
( )
Теңсіздік тҥрі:
2
√ ( ) √ ( ) ( ) ( )
Теңсіздік тҥрі:
( )
3
√ ( ) ( ) > ( )
( ) ( )
Теңсіздік тҥрі:
( )
{
4 ( )
√ ( ) ( )
( )
{
[ ( ) ( )
Теңсіздік тҥрі:
5
√ ( ) ( ) ( ) ( )
Теңсіздік тҥрі:

( ) . √ ( )/
)√ ( ) √ ( ) ( )
{ √ ( )

√ ( )
8
6 )√ ( ) √ ( ) ( )

[ ( ) . √ ( )/

( ) . √ ( )/
)√ ( ) √ ( ) {
( )

)√ ( ) √ ( ) ( ) . √ ( )/

№ Кейбір теңсіздіктер:
1 | | | | | |

2 ( )

3 √ ( )

4 √

28
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»

№ Кӛрсеткіштік және логарифмдік теңдеу


Теңдеудің тҥрі:
1 ( )
( ) ( )
Теңдеудің тҥрі:
2
( ) ( ( ) ) ( )
Теңдеудің тҥрі:
3 ( ) ( )
( ) ( ) ( )
Теңдеудің тҥрі:
( ) ( )
4
( ) ( ) ( ) > ( )
( )
Теңдеудің тҥрі:
( )
5 ( )
( ) ( ) ( ) ( )
( )
{ ( )

№ Кӛрсеткіштік және логарифмдік теңсіздік


Теңсіздік тҥрі:
1 ( ) ( )
( ) ( ) ( )
Теңсіздік тҥрі:
2 ( ) ( )
( ) ( ) ( )
Теңсіздік тҥрі:
( ) ( )
3
( ) ( ) ( ) > ( )
( )
Теңсіздік тҥрі:
( ) ( )
4
( ) ( ) ( ) > ( )
( )

29
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
ІІІ – бӛлім. ПЛАНИМЕТРИЯ

3.1 ПЛАНИМЕТРИЯ АКСИОМАЛАРЫ


Аксиома–1.1. Әрбір түзу бойында жататын және онда жатпайтын нүктелер табылады.
Аксиома–1.2. Кез келген екі нүкте арқылы түзу жүргізуге болады және ол жалғыз.
) )

Аксиома–2. Түзу бойындағы үш нүктенің тек біреуі ғана қалған екеуінің арасында
жатады.
)

Аксиома–3. Түзу жазықтықты екі жарты жазықтыққа бӛледі.


)

30
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
3.2 ҤШБҦРЫШ ЖӘНЕ ОНЫҢ АУДАНЫ
№ Формуласы: 2D иллюстрациясысы:
Ҥшбҧрыш ауданы:

Герона формуласы:
√ ( )( )( )
1
мұндағы жарты периметр:

2D иллюстрациясысына сілтеме:
https://www.geogebra.org/classic/ncy9hgw4

Тікбҧрышты ҥшбҧрыш ауданы:

Пифагор теоремасы:

2 Сҥйір бҧрыштың тригонометрия


функциясы:

Ҥшбҧрыш ауданы:

3
Ҥшбҧрыш ауданы бҧрышы :

31
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
Ҥшбҧрыш ауданы:

мұндағы жарты периметр,


іштей сызылған шеңбер радиусы,
4
сырттай сызылған шеңбер радиусы,
іштей сызылған шеңбер центрі,
сырттай сызылған шеңбер центрі.
2D иллюстрациясысына сілтеме:
https://www.geogebra.org/classic/zbbfusxd

Теңқабырғалы ҥшбҧрыш ауданы


мұндағы мұндағы:
5

Ҥшбҧрыш ауданы бҧрышы :


Ҥшбҧрыш ауданы:

Синустар теоремасы:

Косинустар теоремасы:

мұндағы:

32
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»

Медиана:


7

Биіктік:

мұндағы іштей сызылған шеңбер радиусы

Биссектриса:

Шеңбер, ҥшбҧрышқа сырттай сызылған шеңбер.


Шеңбер центрі ( ) – нүктесі орта перпендикулярлардың қилысу нүктесі.

10

33
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
Ҥшбҧрышқа іштей сызылған шеңбер.
Шеңбер центрі ( ) – нүктесі биссектрисалардың қилысу нүктесі.

11

2. Тӛртбҧрыштар.
№ Формуласы: 2D иллюстрациясысы:

Квадрата ауданы:

Квадрат диагоналі:

1 Іштей сызылған шеңбер радиусы:

Сырттай сызылған шеңбер радиусы:


Тіктӛртбҧрыш ауданы:

Тіктӛртбҧрыш диагональі:
2

Сырттай сызылған шеңбер радиусы:

34
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»

Ромб ауданы:

мұндағы:
3 кіші диагональі,
үлкен диагональі.
Ромбқа іштей сызылған шеңбер радиусы:

Параллелограмм ауданы:

4
Параллелограмм қасиеттері:

3. Трапеция.
№ Формуласы: 2D иллюстрациясысы:

Трапеция ауданы:

1
мұндағы трапецияның орта сызығы
Трапециның қасиеттері:

Трапецияның тең бӛліктері:

трапецияның тең бӛліктерге бӛлетін


2
табанына параллель кесінді:

35
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
Шеңберге сырттай сызылған трапецияның
қасиеті:

Биіктігі:

3 Шеңберге сырттай сызылған теңбҥйірлі


трапецияның қасиеті:

( )

2D иллюстрациясысына сілтеме:
https://www.geogebra.org/classic/nc3dte5z

Шеңберге іштей сызылған теңбҥйірлі


4 трапецияның қасиеті:

4. Кез келген тӛртбҧрыш.


№ Формуласы: 2D иллюстрациясысы:

Кез келген тӛртбҧрыш ауданы:

Кез келген тӛртбҧрыш ауданы:


1
√( )( )( )( )
мұндағы жарты периметр:

36
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»

Ромбоида ауданы:
2

Кез келген тӛртбҧрыштың қасиеті:

3 ( )
мұндағы диагональдерінің ортасын
қосатын кесінді.

Птолемея теоремасы:
4
( )

37
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
5. Дҧрыс n–бҧрышты кӛпбҧрыш .
№ Формула: 2D иллюстрациясы:
Центрлік бҧрыш:

Сыртқы бҧрыш:
1

Ішкі бҧрыш:

Сырттай сызылған n–бҧрыштың


қабырғасы:


2
Сырттай сызылған n–бҧрыштың ауданы:

Іштей сызылған n–бҧрыштың қабырғасы:


3
Іштей сызылған n–бҧрыштың ауданы:

Дҧрыс n–бҧрыштың ауданы:



)

) √
4
)

Ауданы шеңберге ҧқсас:

38
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
6. Шеңбер. Сектор. Сегмент.
№ Формуласы: 2D иллюстрациясысы:

Диаметр:

Ауданы:
1

Шеңбер ҧзындығы:

Сектор ауданы:

2
Доғаның ҧзындығы:

Хорда ҧзындығы:

Сегмент биіктігі:

Сегмент ауданы:

( )

мұндағы бұрыштың радиандық ӛлшемі

39
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»

Сақина ауданы:
( )
4 мұндағы:
үлкен радиус,
кіші радиус

Центрлік бҧрыш:
̆
Іштей сызылған бҧрыш:

Жанама мен хорда арасындағы бҧрыш:

Жанама мен қиюшы арасындағы бҧрыш:

(̆ ̆)

Екі хорда арасындағы бҧрыш:


5
(̆ ̆)

Екі қиюшы арасындағы бҧрыш:

(̆ ̆)

Бір нҥктеден шыққан қиюшының қасиеті:

Бір нҥктеден шыққан қиюшы мен


жанаманың қасиеті:

Қилысатын екі хорданың қасиеті:

40
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
IV– Бӛлім. СТЕРЕОМЕТРИЯ
4.1 СТЕРЕОМЕТРИЯНЫҢ АКСИОМАЛАРЫ.
Аксиома–1. Әрбір жазықтықтың бойында жататын және онда жатпайтын нүктелер
табылады.
3D иллюстрациясысына сілтеме: https://www.geogebra.org/classic/sxanj3bn

Аксиома–2 (жазықтық.) Бір түзуде жатпайтын кез келген үш нүкте арқылы тек бір ғана
жазықтық жүргізуге болады.
3D иллюстрациясысына сілтеме: https://www.geogebra.org/classic/qtn7wkjm

Аксиома–3 (тҥзу мен жазықтық). Егер түзу жазықтықтың екі нүктесі арқылы ӛтсе, онда
түзу осы жазықтықта толығымен жатады.
3D иллюстрациясысына сілтеме: https://www.geogebra.org/classic/tfamehdj

Ескерту. Егер түзу мен жазықтықтың бір ортақ нүктесі болса, онда олар

қиылысады.
3D иллюстрациясысына сілтеме: https://www.geogebra.org/classic/xrmpuqep

41
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»

Аксиома–4 (жазықтықтардың қилысуы). Егер әртүрлі жазықтықтардың ортақ


нүктесі болса, онда осы жазықтықтар ортақ нүктесі арқылы ӛтетін түзу бойымен қилысады.
3D иллюстрациясысына сілтеме: https://www.geogebra.org/classic/eq5x3bqm

Қортынды 1. Түзу және оның бойында жатпайтын нүкте арқылы


жазықтық жүргізуге болады және ол жалғыз..
3D иллюстрациясысына сілтеме: https://www.geogebra.org/classic/rr8a4gtr

Қортынды 2. Қилысатын екі түзу арқылы тек бір ғана жазықтық


жүргізуге болады.
3D иллюстрациясысына сілтеме: https://www.geogebra.org/classic/kw5mgwqq

42
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
4.2 КӚПЖАҚТАР ЖӘНЕ ОНЫҢ АУДАНЫ, КӚЛЕМІ МЕН 3D
ИЛЛЮСТРАЦИЯСЫ
ПРИЗМА 3D иллюстрациясы:

Бҥйір бетінің ауданы:

Кез келген призманың бҥйір бетінің


ауданы:

Толық бетінің ауданы:


Призма табанының қабырғалары:

Перпендикуляр қиманың периметрі:


Призманың кӛлемі:

Бҥйір қыры:
Кез келген призманың 3D иллюстрациясына
сілтеме: QR-Code:
https://www.geogebra.org/classic/htegvdta

43
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
КУБ 3D иллюстрациясы:

Кубтың диагоналы:

Табан ауданы:

Толық бетінің ауданы:

Кӛлемі:
Кубтың қыры:
Кубтың диагоналы:

Кубтың 3D иллюстрациясына сілтеме:


QR-Code:
https://www.geogebra.org/classic/wdvnpzfb

44
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
ПАРАЛЛЕЛЕПИПЕД 3D иллюстрациясы:
Параллелепипед табанының
периметрі:
( )
Табан ауданы:

Бҥйір бетінің ауданы:

Толық бетінің ауданы:

Параллелепипедтің табан қабырғалары:


Тік параллелепипедтің кӛлемі:

Параллелепипедтің бҥйір қыры:


Кӛлбеу параллелепипедтің кӛлемі: Параллелепипедтің биіктігі:

Параллелепипедтің 3D иллюстрациясына сілтеме:


QR-Code:
https://www.geogebra.org/classic/egwkxnuh

45
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
ПРИЗМА ТҤРЛЕРІ

Дҧрыс (тік) призма Кӛлбеу призма

Табаны трапеция болатын призма Табаны параллелограмм болатын призма

Табаны тікбҧрышты ҥшбҧрыш болатын


Табаны n-бҧрышты призма
призма

46
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
ПИРАМИДА 3D иллюстрациясы:

Бҥйір бетінің ауданы:

Толық бетінің ауданы:

Пирамида кӛлемі: Пирамида табанының қабырғалары:

Пирамида биіктігі:
Апофемасы(бҥйір жағының биіктігі):

Пирамиданың 3D иллюстрациясына сілтеме:


QR-Code:
https://www.geogebra.org/classic/q2n5y9rt

47
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
ТЕТРАЭДР 3D иллюстрациясы:

Табан ауданы:

Толық бетінің ауданы:


Пирамида кӛлемі:

Тетраэдра қыры:
Тетраэдр биіктігі:
Апофемасы (бҥйір жағының биіктігі):

Тетраэдрдің 3D иллюстрациясына сілтеме:


QR-Code:
https://www.geogebra.org/classic/gxtdvy3d

48
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
ҚИЫҚ ПИРАМИДА 3D иллюстрациясы:

Бҥйір бетінің ауданы:

Толық бетінің ауданы:

Қиық пирамида табанының периметрі:


Қиық пирамиданың кӛлемі:

( √ ) Қиық пирамида табанының аудандары:

Қиық пирамида биіктігі:


Апофемасы (бҥйір жағының биіктігі):

Қиық пирамиданың 3D иллюстрациясына сілтеме:


QR-Code:
https://www.geogebra.org/classic/adesngxk

49
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
ПИРАМИДА ТҤРЛЕРІ

Кез келген пирамида Кӛлбеу пирамида Тікбҧрышты пирамида

Тікбҧрышты қиық
Дҧрыс (тік) пирамида Қиық пирамида
пирамида

Табаны тікбҧрышты Табаны n–бҧрышты


Табаны трапеция болатын
ҥшбҧрыш болатын кӛпбҧрыш болатын
пирамида
пирамида пирамида

50
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
ДӚҢЕС МНОГОГРАННИК
Призма ҥшін Эйлера теоремасы: Пирамида ҥшін Эйлера теоремасы:
( ) ( )
Қыры: Қыры:
Тӛбесі: Тӛбесі:
Жағы: Жағы:
Диагоналі: ( )

51
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
КӚПЖАҚТАРДЫҢ ЖАЗБАСЫ 3D ИЛЛЮСТРАЦИЯСЫМЕН
(Р – қыр саны, В – тӛбе саны, Г – жақтар саны)

№ Дҧрыс кӛпжақтар Жазбасы


Куб (Р = 12, В = 8, Г = 6)

3D иллюстрациясына сілтеме:
https://www.geogebra.org/classic/mb2x6kpt
Тетраэдр (Р = 6, В = 4, Г = 4)

3D иллюстрациясына сілтеме:
https://www.geogebra.org/classic/ga4jakng
Октаэдр (Р = 12, В = 6, Г = 8)

3D иллюстрациясына сілтеме:
https://www.geogebra.org/classic/qbxum5ce

52
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
Икосаэдр (Р = 30, В = 12, Г = 20)

3D иллюстрациясына сілтеме:
https://www.geogebra.org/classic/ahqsxcpu
Додекаэдр (Р = 30, В = 20, Г = 12)

3D иллюстрациясына сілтеме:
https://www.geogebra.org/classic/sdgmfsjn

Дҧрыс призма + Жазбасы C3D: https://www.geogebra.org/classic/gbg3hmjh

Кӛлбеу призма + Жазбасы C3D: https://www.geogebra.org/classic/qzwdescz

53
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
Дҧрыс пирамида + Жазбасы C3D: https://www.geogebra.org/classic/nr8estfe

Тікбҧрышты пирамида + C3D: https://www.geogebra.org/classic/dxr3tr3g


Жазбасы

Кӛлбеу пирамида + Жазбасы C3D: https://www.geogebra.org/classic/d6tvz2rh

Қиық пирамида + Жазбасы C3D: https://www.geogebra.org/classic/hh4tenaz

Тікбҧрышты қиық пирамида + C3D: https://www.geogebra.org/classic/sp6gxuqy


Жазбасы

54
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
4.3 АЙНАЛУ ДЕНЕЛЕРІ ЖӘНЕ ОНЫҢ АУДАНЫ, КӚЛЕМІ МЕН 3D
ИЛЛЮСТРАЦИЯСЫ
СФЕРА. ШАР 3D иллюстрациясы:

Толық бетінің ауданы:

Шар кӛлемі:

Экваторлық қимасының ауданы:

Центрі О болатын шар радиусы:

3D иллюстрациясына сілтеме сферы (шар):


QR-Code:
https://www.geogebra.org/classic/rwznfgpw

55
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
ШАРДЫҢ СЕГМЕНТ 3D иллюстрациясы:

Сегмент табанының радиусы:


( )

Шар сегменті бетінің ауданы:


( )

Шар сегментінің ауданы:


( )

Шар сегментінің кӛлемі: Центрі О болатын шар радиусы:


Сегмент табанының радиусы:
( )
Сегмент биіктігі:

Шар сегментінің 3D иллюстрациясына сілтеме:


QR-Code:
https://www.geogebra.org/classic/vv2kkbux

56
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
ШАРОВОЙ СЕКТОР 3D иллюстрациясы:

Толық бетінің ауданы:


( )

Шар секторының кӛлемі:

Центрі О болатын шар радиусы:


Сегмент табанының радиусы:
Сегмент биіктігі:

Шар секторының 3D иллюстрациясына сілтеме:


QR-Code:
https://www.geogebra.org/classic/ygyxenmy

57
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
ШАР БЕЛДІГІ 3D иллюстрациясы:

Бҥйір бетінің ауданы:

Толық бетінің ауданы:


( )

Шар белдігінің кӛлемі:


Центрі О болатын шар радиусы:
( )
Шар белдігі табандарының радиустары:

Шар белдігінің биіктігі:

Шар белдігінің 3D иллюстрациясына сілтеме:


QR-Code:
https://www.geogebra.org/classic/k2ze9utx

58
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
Цилиндр 3D иллюстрациясы:
Табанының ауданы:

Бҥйір бетінің ауданы:

Толық бетінің ауданы:


( )

Цилиндр кӛлемі:

Цилиндр табанының радиусы:

Осьтік қимасының ауданы: Цилиндр биіктігі:

Цилиндрдің 3D иллюстрациясына сілтеме:


QR-Code:
https://www.geogebra.org/classic/unbaz9m8

59
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
ҚИЫҚ ЦИЛИНДР 3D иллюстрациясы:
Қиық цилиндр осьтік қимасының биіктігі:

Табан ауданы:

Қиманың ауданы:

√ ( )

Бҥйір бетінің ауданы:

Толық бетінің ауданы:

Қиық цилиндр табнының радиусы:


< √ ( ) =
Қиық цилиндрдің орташа биіктігі:

Объем цнемесендра: Қиық цилиндрдің кіші биіктігі:


Қиық цилиндрдің ҥлкен биіктігі:

Қиық цилиндрдің 3D иллюстрациясына сілтеме:


QR-Code:
https://www.geogebra.org/classic/bwp54yxh

60
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
КОНУС 3D иллюстрациясы:
Табанының ауданы:

Бҥйір бетінің ауданы:

( )

Толық бетінің ауданы:


( )

Конус кӛлемі:

Конус табанының радиусы:


Конус биіктігі:
Осьтік қимасының ауданы: Конус жасаушысы:

Конустың 3D иллюстрациясына сілтеме:


QR-Code:
https://www.geogebra.org/classic/rjeb9peb

61
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
ҚИЫҚ КОНУС 3D иллюстрациясы:
Табандарының ауданы:
( )

Бҥйір бетінің ауданы:


( )

Толық бетінің ауданы:


( ( ) )

Қиық конус кӛлемі:


Конус табандарының радиусы :
( )
Қиық конус биіктігі:
Қиық конус жасаушысы:
Осьтік қимасының ауданы:
( )

Қиық конустың 3D иллюстрациясына сілтеме:


QR-Code:
https://www.geogebra.org/classic/rjkgqg8d

62
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
ЭЛЛИПСОИД 3D иллюстрациясы:
Кӛлемі:

Ауданы:

[ ]

мұндағы:
Эллипсоидтің 3D иллюстрациясына сілтеме: Эллипсоидтің жарты осьтері:
https://www.geogebra.org/classic/f5yssknw

ТОР 3D иллюстрациясы:

Толық бетінің ауданы:


( )
Кӛлемі:

( )( )

3D иллюстрациясына сілтеме тора:


Тордың сыртқы радиусы:
https://www.geogebra.org/classic/ydcgz4cz
Тордың ішкі радиусы:

ПАРАБОЛОИД 3D иллюстрациясы:

Кӛлемі:

Параболоидтің 3D иллюстрациясына сілтеме:


https://www.geogebra.org/classic/bwrvtdyf Параболоид табанының радиусы:
Параболоид биіктігі:

63
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
АЙНАЛУ ДЕНЕЛЕРІНІҢ 3D ИЛЛЮСТРАЦИЯСЫМЕН ЖАЗБАСЫ

Шар + Жазбасы C3D: https://www.geogebra.org/classic/jh7znz9w

Шар сегменті + Жазбасы C3D: https://www.geogebra.org/classic/gqbanxpc

Шар секторы + Жазбасы C3D: https://www.geogebra.org/classic/hxzyxhfj

Шар белдігі + Жазбасы C3D: https://www.geogebra.org/classic/uqkkbdpx

Цилиндр + Жазбасы C3D: https://www.geogebra.org/classic/vn9fd7qc

64
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
Қиық цилиндр + Жазбасы C3D: https://www.geogebra.org/classic/q7ezebtj

Конус + Жазбасы C3D: https://www.geogebra.org/classic/rjvcbqyg

Қиық конус + Жазбасы C3D: https://www.geogebra.org/classic/ydp7yfyv

Эллипсоид + Жазбасы C3D: https://www.geogebra.org/classic/zugt9eyt

Тор + Жазбасы C3D: https://www.geogebra.org/classic/qqymmjrb

65
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
4.4 КӚПЖАҚТАР МЕН АЙНАЛУ ДЕНЕЛЕРІНІҢ КОМБИНАЦИЯСЫ.
Денелердің комбинациясының
№ 3D иллюстрациясысы QR-Code
сипаттамасы
Шар призмаға іштей сызылады, егер
шар призманың барлық жақтарымен
жанасатын болса.

3D иллюстрациясысына сілтеме:
https://www.geogebra.org/classic/tqmnk4
g8
Шар призмаға сыртай сызылады, егер
шар призманың барлық тӛбесі арқылы
ӛтетін болса.

3D иллюстрациясысына сілтеме:
https://www.geogebra.org/classic/gebzfgz
f
Шар пиарамидаға іштей сызылады,
егер шар пирамиданың барлық
жақтарымен жанасатын болса.
3
3D иллюстрациясысына сілтеме:
https://www.geogebra.org/classic/vpbw7s
hk
Шар пирамидаға сыртай сызылады,
егер шар пирамиданың барлық тӛбесі
арқылы ӛтетін болса.

4
3D иллюстрациясысына сілтеме:
https://www.geogebra.org/classic/pw52sa
n8

66
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
Цилиндр призмаға іштей сызылады,
егер цилиндр табаны призма табанына
іштей сызылған болса.

5
3D иллюстрациясысына сілтеме:
https://www.geogebra.org/classic/ce4xed5
k

Цилиндр призмаға сырттай


сызылады, егер цилиндр табаны
призма табанына сырттай сызылған
болса.
6

3D иллюстрациясысына сілтеме:
https://www.geogebra.org/classic/us9a4qa
5
Цилиндр пирамидаға іштей
сызылады, егер оның бір табаны
пирамида табанында жатса, ал екінші
табаны пирамиданың табанына
7 паралель кимасында жататын болса.

3D иллюстрациясысына сілтеме:
https://www.geogebra.org/classic/yz7wbjz
q
Цилиндрге пирамида іштей
сызылады, егер пирамиданың табаны
цилиндрдің бір табанында, ал тӛбесі
екінші табанында жатқан болса.
8

3D иллюстрациясысына сілтеме:
https://www.geogebra.org/classic/esqn9kj
p

67
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
Конус призмаға іштей сызылады, егер
конустың табаны призманың бір
табанында, ал тӛбесі екінші табанында
жатқан болса.
9

3D иллюстрациясысына сілтеме:
https://www.geogebra.org/classic/sxqpxw
ux
Конус призмаға сырттай сызылады,
егер призманың табанының бірінің
тӛбелері конустың бетінде жатса, ал
призманың басқа табанының барлық
10
тӛбелері конустың табанында жатса.

3D иллюстрациясысына сілтеме:
https://www.geogebra.org/classic/eegr7zjp
Конус пирамидаға іштей сызылады,
егер конустың табаны пирамида
табананына іштей сызылса және конус
тӛбесі пирамида тӛбесімен беттессе.
11

3D иллюстрациясысына сілтеме:
https://www.geogebra.org/classic/jkhbd9y
v
Конус пирамидаға сырттай
сызылады, егер конус табаны пирамида
табанына сырттай сызылса және конус
тӛбесі пирамида тӛбесімен бетессе.
12

3D иллюстрациясысына сілтеме:
https://www.geogebra.org/classic/ayxyakr
z

68
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
Сфера конусқа іштей сызылады, егер
конус табаны сферамен жанасса, ал
конус жасаушылары сфераның
жанамалары болса..
13

3D иллюстрациясысына сілтеме:
https://www.geogebra.org/classic/z5jmbzs
h

Сфера конусқа сырттай сызылады,


егер конустың тӛбесімен табаны сфера
бетінде жатса.

14

3D иллюстрациясысына сілтеме:
https://www.geogebra.org/classic/pbfwgy
hy

Сфера цилиндрге іштей сызылады,


егер сфера цилиндрдің табандарымен
және жасаушыларымен жанасса.

15
3D иллюстрациясысына сілтеме:
https://www.geogebra.org/classic/fsywfm
hw

Сфера цилиндрге сырттай сызылады,


егер цилиндрдің табандары сфераның
бетінде жатса.

16

3D иллюстрациясысына сілтеме:
https://www.geogebra.org/classic/w6h8bs
nw

69
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
Конус цилиндрге іштей сызылады,
егер конустың табаны цилиндрдің бір
табанымен беттесіп, ал тӛбесі екінші
табанында жатса.
17

3D иллюстрациясысына сілтеме:
https://www.geogebra.org/classic/txjtqvft

Конус цилиндрге сырттай сызылады,


егер цилиндрдің бір табаны конус
табанында, ал екінші табаны конустың
бүйір бетінде жатқан болса.
18

3D иллюстрациясысына сілтеме:
https://www.geogebra.org/classic/jn2sbug
c

70
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»

V – Бӛлім. КОМПЛЕКС САНДАР

5.1 КОМПЛЕКС САНДАРҒА АМАЛДАР ҚОЛДАНУ.


Комплекс сандар:
1

Комплекс сандарды қосу:


2
( ) ( ) ( ) ( )
Комплекс сандарды азайту:
3
( ) ( ) ( ) ( )
Комплекс сандарды кӛбейту:
4
( )( ) ( ) ( )
Комплекс сандарды бӛлу:
5 ( ) ( )( ) ( ) ( )
( ) ( )( )
Комплекс сандардың тҥйіндесі ̅:
6 ̅
̅

2. Комплекс сандардың алгебралық тҥрі.


Комплекс санның алгебралық тҥрі: Комплекс санның геометриялық
интерпретациясы:

мұндағы:
комплекс санның нақты
бӛлігі,
жорамал бӛлігі,
жорамал бірлік.

Геометриялық интерпретациясы: ( ) ( )

71
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»

Геометриялық интерпретациясы: Геометриялық интерпретациясы:


| | ( )

Комплекс санның модулі | |:


1
| | | | √
Комплекс санның аргументі :
2

Комплекс санның тҥйіндесі ̅:


3
̅
Комплекс санның тйіндесінің кӛбейтіндісі:
4
̅ ( )( ) | |
Комплекс санды арифметикалық тҥбірден шығару, мҧндағы :

√ √√
√ √ :√ ;
| |
5
√ √ {

√ √ √ ( ) √ . / | |

72
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
3. Комплекс санның тригонометриялық тҥрі.
Комплекс санның тригонометриялық тҥрі: Комплекс санның геометриялық
( ) интерпретациясы:
мұндағы:
Нақты бӛлігі:

Жорамал бӛлігі:

Комплекс санның модулі:

| | √
Комплекс санның аргументі:

Аргументтің таңбасы:

Комплекс сан аргументінің қасиеті

) ( )
( ) ( ) ( )

) ( ) ( ) ( )

) ( ) ( )
) ( ̅) ( )

Комплекс санның тригонометриялық тҥрі:


( ) ( )
Комплекс санның тригонометриялық тҥрде кӛбейтіндісі:
1 ( ( ) ( ))
Комплекс санның тригонометриялық тҥрде бӛліндісі:

( ( ) ( ))

Муавр формуласы, :
2
( ) ( ( ) ( ))

73
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
Комплекс санды n-ші тҥбірден шығару:

√ √ ( ) √ ( )

мұндағы:
| | √ – комплекс санның модулі,

– комплекс санның аргументі,

– түбір кӛсрсеткіші ( ).
2D иллюстрациясысына сілтеме: https://www.geogebra.org/classic/tmkaskac
Комплекс санның тригонометриялық
Ньютона биномы ҥшін Паскаль
тҥрдегі геометриялық
3 пирамидасы:
интерпретациясы:

Ньютон биномы ҥшін Муавр формуласы:


) ( ) ( ) ( )

nφ аргументі бойынша синус пен косинустың бірнеше бҧрыштарының ӛрнегі:


) ( )
) ( )

74
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
VI – Бӛлім. ТРИГОНОМЕТРИЯ

6.1 ТРИГОНОМЕТРИЯЛЫҚ ФУНКЦИЯЛАРДЫҢ ФОРМУЛАЛАРЫ


Сҥйір бҧрыштың тригонометриялық
функциясы:

) )
1
) )

) )

Тригонометриялық функцияның
таңбасы:
Ширек
2 I + + + +
II + - - -
III - - + +
IV + - -

Негізгі тепе-теңдіктер:
) ( ) )

) )
4 0 √ √ 1 0 -1 0
) )
1 √ √ 0 -1 0 1
) )
√ ∞ ∞
0 1 √ 0 0

∞ √ ∞ ∞
√ 1 0 0

75
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
Келтіру формулалары:

( )

Периоды: Тақ, жҧптылығы:


) ( ) ) ( )
6 ) ( ) ) ( )
) ( ) ) ( )
) ( ) ) ( )
Кӛбейтіндіні қосындыға тҥрлендіру формулалары:
) , ( ) ( )-

7
) , ( ) ( )-

) , ( ) ( )-

Қосу формулалары:
) ( )
) ( )
8
) ( )

) ( )

Қосындыны кӛбейтіндіге тҥрлендіру формулалары:


)

)
9
)

( )
)

( )
)

76
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
) ( ) ( )
) ( ) ( )
Кӛбейтіндіні қосындыға тҥрлендіру формулалары:
)

10
)

Қос бҧрыштың формулалары:


)
)

) ( )

)
)

11 ) √

) √

) √

) √

77
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
) √
)
)
Дәрежені тӛмендету формулалары:

) ( )

12 ) ( )

) ( )

) ( )

Қосымша бҧырш енгізу формуласы:

√ ( )
мұндағы:
13

[ √

6.2 КЕРІ ТРИГОНОМЕТРИЯЛЫҚ ФУНКЦИЯЛАРДЫҢ ФОРМУЛАСЫ


Кері тригонометриялық функциялардың қасиеті:

) 8

1 ) 2

) 8

) 2

Кері тригонометриялық функция арасындағы байланыс:


) ( )

) ( )
2
) ( )

) ( )

78
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
Сҥйір бҧрыштың кері тригонометриялық функциясы:

Кері тригонометриялық функциялырдың формуласы:


) ( ) ) ( )

) ( ) √ ) ( ) √
) ( ) ) ( )

) ( ) ) ( )

) ( ) ) ( )
√ √

) ( ) ) ( )
√ √

) ( ) ) ( )
4 √

) ( ) ) ( )


) 8


) 8

79
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
6.3 ТРИГОНОМЕТРИЛЫҚ ТЕҢДЕУ И ТЕҢСІЗДІК
Тригонометриялық теңдеу: Дербес жағдайлары:

) (| | )

( )
) (| | )
1
)

Қарапайым тригонометриялық теңсіздік:


) , - ) ( )

2
) ( ) ) , -

80
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»

) 0 / ) . 1

) ( ) ) ( )

81
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
VII – бӛлім. СЫЗЫҚТЫҚ АЛГЕБРАНЫҢ ЭЛЕМЕНТТЕРІ

7.1 МАТРИЦЫ
Матрицы:

1
( ) ( ) ( ) ( )

Матрицаның негізгі қасиеттері:


)
) ( ) ( )
) ( )
) ( )
) ( )
2
) | | | || |
) ⏟

)
) ( )
) | | | |
Бірлік матрица:
Барлық диогональдық элементтері 1-ге тең:
3
: ;

Матрицаларды қосу және азайту:

4
( ) ( ) ( )

Матрицаны санға кӛбейту:

5
( ) ( )

Матрицаларды кӛбейту:

6
( ) ( ) ( )

82
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»

( )

Матрицаны транспонирлеу:

( ) ( )
7

( ) . /

Кері матрица:
̃
8 ( ) ( ) ( ( ) )
| | | |

мұндағы: минор элементі , ̃ матрицасының союзная матрицасы.

7.2 АНЫҚТАУЫШТАР
I-ші ретті анықтауыш:
1
| | | |
ІI-ші ретті анықтауыш
2
| | | |

ІІI-ші ретті анықтауыш

3 | | | |

83
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»

Саррюс ережесі:

Жол мен баған бойынша анықтауыш:

| | | |

( ) ( ) ( )

( ) | | ( ) | | ( ) | |

84
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
n-ші ретті анықтауыш:

6 | | | | ( ( ) )

мұндағы:
Крамера ережесі:

( ) ( ) ( ) | | | |
7

| | | | | |

Сзықтық теңдеулер жҥйесінің тҥбірлері (СТЖ):

85
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
VIII – Бӛлім. ЖАЗЫҚТЫҚТАҒЫ АНАЛИКАЛЫҚ ГЕОМЕТРИЯ

8.1 ЖАЗЫҚТЫҚТАҒЫ НҤКТЕ. ВЕКТОРЛАРҒА АМАЛДАР


№ Жазықтықтағы нҥкте: 2D иллюстрациясы
Нҥктеден координата басына дейінгі арақашықтық
(радиус вектор):
Жазықтықтағы нҥктелер:
( ) ( )
1 ⃗⃗⃗⃗⃗⃗ векторының координатасы:
⃗⃗⃗⃗⃗ ( )
Нҥктеден координата басына дейінгі арақашықтық:
|⃗⃗⃗⃗⃗ | √

Екі нҥктенің арақашықтығы:


Жазықтықтағы нҥктелер:
( ) ( )
⃗⃗⃗⃗⃗⃗ векторының координатасы:
2
⃗⃗⃗⃗⃗ ( )
Екі нҥктенің арақашықтығы |⃗⃗⃗⃗⃗⃗ |:

|⃗⃗⃗⃗⃗ | √( ) ( )

Кесіндінің ортасының координаталары:


Жазықтықтағы нҥктелер:
( ) ( )
3 Кесіндінің ортасының координаталары ( ):

( ) {

86
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
Кесіндіні берілген қатынаста бӛлу:
Жазықтықтағы нҥктелер:
( ) ( )
Кесіндіні берілген қатынаста бӛлу :

( ) нҥктесінің координатасы:

( ) {

Бірлік вектор:
Жазықтықтағы вектор координатасы:
⃗⃗⃗⃗⃗ ( )
5
Бірлік вектор (орт вектор):

(⃗⃗⃗⃗⃗ ) 4 5
|⃗⃗⃗⃗⃗ | |⃗⃗⃗⃗⃗ |
Векторларға амалдар:
Жазықтықтағы вектор:
( ) ⃗( ) ( )
Векторларды косу және азайту:
⃗ ( )
⃗ ( )
Векторды санға кӛбейту:
( )

6 Векторлардың скаляр кӛбейтіндісі:


⃗ | | |⃗ |
Векторлар арасындағы бҧрыш:

√ √
Векторлардың параллельдік және
перпендикулярлық шарты:

87
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»

Ҥшбҧрыш ережесі:
Жазықтықтағы векторлар:
⃗⃗⃗⃗⃗ ( ) ⃗⃗⃗⃗⃗ ⃗( ) ⃗⃗⃗⃗⃗ ( )
7
Ҥшбҧрыш ережесі:
) ⃗⃗⃗⃗⃗ ⃗⃗⃗⃗⃗ ⃗⃗⃗⃗⃗

) ⃗⃗⃗⃗⃗ ⃗⃗⃗⃗⃗ ⃗⃗⃗⃗⃗

Параллелограмм ережесі:
Жазықтықтағы векторлар:
⃗⃗⃗⃗⃗ ( ) ⃗⃗⃗⃗⃗ ⃗( ) ⃗⃗⃗⃗⃗ ( )
8 Параллелограмм ережесі:
) ⃗⃗⃗⃗⃗ ⃗⃗⃗⃗⃗ ⃗⃗⃗⃗⃗

) (⃗⃗⃗⃗⃗ ⃗⃗⃗⃗⃗ ) ⃗⃗⃗⃗⃗ ⃗⃗⃗⃗⃗

Кӛпбҧрыштар ережесі:
Жазықтықтағы векторлар:
9 ( ) ⃗( ) ( ) ( ) ⃗( )
Кӛпбҧрыштар ережесі:
⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗ ⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗ ⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗ ⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗ ⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗ ⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗

88
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
8.2 ЖАЗЫҚТЫҚТАҒЫ ТҤЗУ
№ Жазықтықтағы тҥзу: 2D иллюстрациясы
Тҥзудің теңдеуі:
Жалпы теңдеуі:

Бҧрыштық коэффициенті:

1 Бағыттаушы және нормаль векторы:


( ) ⃗ ( )
Бҧрыштық коэффициенті бар тҥзудің теңдеуі :

Кесінділік теңдеуі:

Екі тҥзу:
Жалпы тҥрдегі тҥзулердің теңдеуі:

Екі тҥзу арасындағы бҧрыш:

Екі тҥзудің қилысу нҥктесінің координатасы:


2
( )

{
Екі тҥзудің параллельдік және перпендикулярлық
шарты:

89
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
8.3 ЖАЗЫҚТЫҚТАҒЫ НҤКТЕ МЕН ТҤЗУ. ШЕҢБЕРДІҢ ТЕҢДЕУІ
№ Жазықтықтағы нҥкте мен тҥзу: 2D иллюстрациясы
Бағыттаушы вектор:
тҥзуінің бойындағы нҥктелер:
( ) ( )
тҥзуінің бағыттаушы векторы:
1
( )
( ) ⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗ ⃗

Екі нҥкте арқылы ӛтетін тҥзудің теңдеуі:


Жазықтықтағы нҥктелер:
( ) ( )
Тҥзудің теңдеуі:

Берілген ҥш нҥктенің бір тҥзу бойында орналасу


шарты:

Нормаль вектор:
Тҥзудің теңдеуі:

3 ( ) ( )
Нормаль вектор:
⃗ ( )

Екі тҥзу арасындағы бҧрыш:


Екі тҥзудің теңдеуі:
( ) ( )
{
( ) ( )
4
Екі тҥзу арасындағы бҧрыш:

√ √

90
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
Нҥктеден тҥзуге дейінгі қашықтық:
Тҥзудің теңдеуі:

Берілген нҥкте:
5
( )
Нҥктеден тҥзуге дейінгі қашықтық:
| |

Шеңбердің теңдеуі:
Центрі координата басында жататын шеңбер :

6
Центрі ( ) координатасы болатын шеңбер:
( ) ( )

91
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
ІХ– Бӛлім. КЕҢІСТІКТЕГІ АНАЛИТИКАЛЫҚ ГЕОМЕТРИЯ.

9.1 КЕҢІСТІКТЕГІ НҤКТЕ. ВЕКТОРЛАРҒА АМАЛДАР ҚОЛДАНУ.


№ Кеңістіктегі нҥкте: QR-Code
Нҥктеден координата басына дейінгі қашықтық (радиус вектор):
Кеңістіктегі нҥктелер: ( ) ( )
⃗⃗⃗⃗⃗⃗ векторының координатасы: ⃗⃗⃗⃗⃗ ( )

Нҥктеден координата басына дейінгі қашықтық: |⃗⃗⃗⃗⃗ | √


3D иллюстрациясысына сілтеме: https://www.geogebra.org/classic/kvupks3z

Екі нҥктенің арақашықтығы:


Кеңістіктегі нҥктелер: ( ) ( )
⃗⃗⃗⃗⃗⃗ Векторының координатасы : ⃗⃗⃗⃗⃗ ( )

Екі нҥктенің арақашықтығы |⃗⃗⃗⃗⃗⃗ |: |⃗⃗⃗⃗⃗ | √( ) ( ) ( )


3D иллюстрациясысына сілтеме: https://www.geogebra.org/classic/zd37w9g8

92
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
Кесіндінің ортасы:
Кеңістіктегі нҥктелер: ( ) ( )

Кесіндінің ортасы ( ): ( )

{
3D иллюстрациясысына сілтеме: https://www.geogebra.org/classic/grffeuub

Кесіндіні берілген қатынаста бӛлу:


Кеңістіктегі нҥктелер: ( ) ( ) ( )

Кесіндіні берілген қатынаста бӛлу :

Нҥктенің координатасы ( ): ( )

{
3D иллюстрациясысына сілтеме: https://www.geogebra.org/classic/zjsbgdxh

93
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
Бірлік вектор:
Жалпы тҥрі: ( ) ⃗

Кеңістіктегі векторының координатасы: ⃗⃗⃗⃗⃗ ( )

Бірлік вектор: (⃗⃗⃗⃗⃗ ) (|⃗⃗⃗⃗⃗ | )


|⃗⃗⃗⃗⃗ | |⃗⃗⃗⃗⃗ |

3D иллюстрациясысына сілтеме: https://www.geogebra.org/classic/vhtaekxb

Кеңістіктегі векторларға амалдар қолдану:


Кеңістіктегі векторлар: ( ) ⃗ ( )
Векторды санға кӛбейту: ( )
Векторлар арасындағы бҧрыш:

̂⃗ | ⃗|
. /
√ √ | | |⃗ |
Векторлардың параллельдік және перпендикулярлық шарты:
⃗ ⃗

6 3D иллюстрациясысына сілтеме: https://www.geogebra.org/classic/qusrv2ea

94
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
Параллелепипед ережесі:
Кеңістіктегі векторлар: ( ) ⃗ ( ) ( )

Параллелепипед ережесі: ⃗ ( )
3D иллюстрациясысына сілтеме: https://www.geogebra.org/classic/ad9sfrjr

СФЕРЫНЫҢ ТЕҢДЕУІ. ВЕКТОРЛАРДЫҢ ВЕКТОРЛЫҚ ЖӘНЕ АРАЛАС


КӚБЕЙТІНДІСІ.
№ Сфераның теңдеуі, векторлардың векторлық және аралас кӛбейтіндісі: QR-Code
Сфераның теңдеуі
Шар центрі: ( )
Сфераның теңдеуі:
( ) ( ) ( )
3D иллюстрациясысына сілтеме: https://www.geogebra.org/classic/kwpfvnwz

95
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
Векторлардың векторлық көбейтіндісі

Орта-вектордың координатасы: ⃗ | |


Параллелограммның ауданы: | | | ⃗| ‖ ‖


Ҥшбҧрыш ауданы: | | | ⃗| ‖ ‖

3D иллюстрациясысына сілтеме: https://www.geogebra.org/classic/xrvdqmd4


2

Векторлардың аралас көбейтіндісі

Параллелепипедтің кӛлемі: |( ⃗) | ‖ ‖

Пирамида кӛлемі: |( ⃗) | ‖ ‖

3D иллюстрациясысына сілтеме: https://www.geogebra.org/classic/acyfpbgr

96
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»

КЕҢІСТІКТЕГІ ЖАЗЫҚТЫҚ.
№ Кеңістіктегі жазықтық: QR-Code
Жазықтықтың кесінділік теңдеуі
Жазықтықтың жалпы теңдеуі: ( ) ( ) ( )
Жазықтықтың кесінділік теңдеуі:

мұндағы сәйкесінше OX, OY, OZ осьтерінде қилысатын нүктелердің координаталары


3D иллюстрациясысына сілтеме: https://www.geogebra.org/classic/tbebefjx

Үш нүкте арқылы өтетін жазықтықтың теңдеуі


Кеңістіктегі нҥктелер: ( ) ( ) ( )
Ҥш нҥкте арқылы ӛтетін жазықтықтың теңдеу:

| |

3D иллюстрациясысына сілтеме: https://www.geogebra.org/classic/shjntevm

97
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
Нүктеден жазықтыққа дейінгі арақашықтық:
Жазықтықтан тысқары жатқан нҥкте: ( )
| |
Нҥктеден жазықтыққа дейінгі арақашықтық:

3D иллюстрациясысына сілтеме: https://www.geogebra.org/classic/ymfwsdus

Жазықтықар арасындағы бұрыш:

Жазықтықтың теңдеуі: [

Нормаль векторлары: ⃗⃗⃗⃗ ( ) ⃗⃗⃗⃗ ( )


|⃗⃗⃗⃗⃗ ⃗⃗⃗⃗⃗ | | |
Жазықтықар арасындағы бҧрыш:
|⃗⃗⃗⃗⃗ | |⃗⃗⃗⃗⃗ |
√ √

Жазықтықтардың параллельдік және перпендикулярлық шарты:

3D иллюстрациясысына сілтеме: https://www.geogebra.org/classic/bjenvjyb


4

98
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»

КЕҢІСТІКТЕГІ ТҤЗУЛЕР.
№ Кеңістіктегі тҥзулер: QR-Code
Екі нүкте арқылы өтетін түзудің теңдеуі
Кеңістіктегі нҥктелер: ( ) ( )
Бағыттаушы вектор: ( )

Екі нҥкте арқылы ӛтетін тҥзудің теңдеуі :

3D иллюстрациясысына сілтеме: https://www.geogebra.org/classic/zbcatkxr

Түзудің параметрлік теңдеуі


Точка в пространстве: ( )
Бағыттаушы вектор: ( )

Тҥзудің параметрлік теңдеуі : ( ) ( )

3D иллюстрациясысына сілтеме: https://www.geogebra.org/classic/hcft2x9j

99
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
Жазықтықтардың қилысуы:

Жазықтықтардың теңдеуі: [

Нормаль векторлары: ⃗⃗⃗⃗ ( ) ⃗⃗⃗⃗ ( )


Бағыттаушы вектор: ( )
Жазықтықтардың қилысуы:
⃗⃗⃗⃗
{ 9 ⃗⃗⃗⃗ ⃗⃗⃗⃗
⃗⃗⃗⃗

3 3D иллюстрациясысына сілтеме: https://www.geogebra.org/classic/eedsqupy

Екі түзудің арасындағы бұрыш

Тҥзулердің теңдеуі: ( ) ( ) ( ) ( )

Бағыттаушы векторлары: ⃗⃗⃗ ( ) ⃗⃗⃗⃗ ( )


|⃗⃗⃗⃗ ⃗⃗⃗⃗ | | |
Екі тҥзудің арасындағы бҧрыш:
|⃗⃗⃗⃗ | |⃗⃗⃗⃗ | √ √

Тҥзулердің параллельдік және перпендикулярлық шарты:

4 3D иллюстрациясысына сілтеме: https://www.geogebra.org/classic/cqxysksd

100
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»

Нҥктенің тҥзуге проекциясы

Тҥзудің теңдеуі: ( ) ( )

тҥзуінен тыс жатқан нҥкте: ( )


тҥзуінде бойында жататын нҥкте: ( )
Бағыттаушы вектор: ( )

Кеңістіктегі нҥктенің тҥзуге тҥсірілген проекциясының координатасын табу алгоритмі:


№1-қадам:

( ) ( ) ( ) ( )

№2-қадам:
( )
⃗⃗⃗⃗⃗ ( ) ⃗⃗⃗⃗⃗ :( ) ;
( )
№3-қадам:

5 ⃗⃗⃗⃗⃗ ⃗⃗⃗⃗⃗ (( ) ) (( ) ) (( ) )
( ) ( ) ( )

№4-қадам:

( ) ( )

3D иллюстрациясысына сілтеме: https://www.geogebra.org/classic/uqqbgp8f

101
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
Нҥктеден тҥзуге дейінгі арақышықтық:

Тҥзудің теңдеуі: ( ) ( )

тҥзуінен тыс жатқан нҥкте: ( )


тҥзуінде бойында жататын нҥкте: ( )
Бағыттаушы векторлар ⃗ және ⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗ : ( ) ⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗ ( )
Нҥктеден тҥзуге дейінгі арақышықтық:


|| ||
| ⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗ |
6 | | √
3D иллюстрациясысына сілтеме: https://www.geogebra.org/classic/wu2jvyfe

Параллель тҥзулердің арақашықтығы:

Тҥзулердің теңдеуі: ( ) ( ) ( ) ( )

Сәйкесінше тҥзулеріне тиісті нҥктелер: ( ) ( )


Бағыттаушы векторлар ⃗⃗⃗⃗ және ⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗ :
⃗⃗⃗ ( ) ⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗ ( )
7
Параллель тҥзулердің арақашықтығы:


|| ||
|⃗⃗⃗ ⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗ |
|⃗⃗⃗ | √
3D иллюстрациясысына сілтеме: https://www.geogebra.org/classic/ryrksaff

102
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»

Айқас тҥзулердің арақашықтығы:

Тҥзулердің теңдеуі: ( ) ( ) ( ) ( )

Сәйкесінше тҥзулеріне тиісті нҥктелер: ( ) ( )


⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗ векторы: ⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗ ( )
Бағыттаушы вектор: ⃗⃗⃗ ( ) ⃗⃗⃗⃗ ( )
Айқас тҥзулердің арақашықтығы:

| |
|(⃗⃗⃗ ⃗⃗⃗⃗ ) ⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗ |
|⃗⃗⃗ ⃗⃗⃗⃗ | ⃗
|| ||

8
3D иллюстрациясысына сілтеме: https://www.geogebra.org/classic/shzhjdfy

103
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
КЕҢІСТІКТЕГІ ТҤЗУ МЕН ЖАЗЫҚТЫҚ.
№ Кеңістіктегі тҥзу мен жазықтық: QR-Code
Түзу мен жазықтық арасындағы бұрыш
Жазықтықтың теңдеуі:

Тҥзудің теңдеуі: ( ) ( )

Нормаль векторлары: ⃗ ( )
Бағыттаушы вектор: ( )
Тҥзу мен жазықтық арасындағы бҧрыш :
| ⃗| | |
. /
| | |⃗ | √ √
Тҥзу мен жазықтықтың параллельдік және перпендикулярлық шарты:

3D иллюстрациясысына сілтеме: https://www.geogebra.org/classic/s9tqn4vb


1

Түзу мен жазықтықтың қилысу нүктесі


Тҥзу мен жазықтықтың қилысу нҥктесін табу алгоритмі:
№1-ші қадам:
2

> {
{

104
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
№2-ші қадам:
( ) ( ) ( )
№3-ші қадам:

№4-ші қадам:

{ ( )

3D иллюстрациясысына сілтеме: https://www.geogebra.org/classic/nj3gqzat

Түзу мен жазықтықтың өзара орналасуы


– түзу, – жазықтық, – түзуінде жататын нүкте.
3D иллюстрациясысына сілтеме: https://www.geogebra.org/classic/gdhjkau9

105
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
КЕҢІСТІКТЕГІ ЖАЗЫҚТЫҚ ТЕҢДЕУІНІҢ ТҤРЛЕРІ

Кеңістікте жазықтық
№ теңдеуінің орналасуы 3D иллюстрациясысы

Жазықтық нҥкте ( ):

{
1

3D иллюстрациясысына сілтеме:
https://www.geogebra.org/classic/v7
8qqxne

Жазықтық осі

{
2

3D иллюстрациясысына сілтеме:
https://www.geogebra.org/classic/wc
dtukvc

Жазықтық осі

3
3D иллюстрациясысына сілтеме:
https://www.geogebra.org/classic/fvs
985tn

Жазықтық осі

{
4
3D иллюстрациясысына сілтеме:
https://www.geogebra.org/classic/su
efbkxb

106
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»

Жазықтық осі

5
3D иллюстрациясысына сілтеме:
https://www.geogebra.org/classic/tef
sga8c

Жазықтық осі

2
6

3D иллюстрациясысына сілтеме:
https://www.geogebra.org/classic/pa
z6d9uh

Жазықтық осі

{
7

3D иллюстрациясысына сілтеме:
https://www.geogebra.org/classic/y5
zmzfcr

Жазықтық нҥкте :

{
8

3D иллюстрациясысына сілтеме:
https://www.geogebra.org/classic/xe
gujapj

107
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»

Жазықтық нҥкте :

2
9

3D иллюстрациясысына сілтеме:
https://www.geogebra.org/classic/xg
kxg9c5

Жазықтық нҥкте :

{
10

3D иллюстрациясысына сілтеме:
https://www.geogebra.org/classic/md
nqctsc

жазықтығы:

2
11
3D иллюстрациясысына сілтеме:
https://www.geogebra.org/classic/rsy
uqpxh

жазықтығы:

2
12

3D иллюстрациясысына сілтеме:
https://www.geogebra.org/classic/wk
wvxp9b

108
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»

жазықтығы:

{
13

3D иллюстрациясысына сілтеме:
https://www.geogebra.org/classic/fzh
xte5h

9.7 ІІ-ретті беттер

№ ІІ-ші ретті беттер 3D иллюстрациясы QR-Code

Ҥшосьті эллипсоид:

3D иллюстрациясына сілтеме:
https://www.geogebra.org/classic/mw
dfefkx

Бір жолақты гиперболоид:

3D иллюстрациясына сілтеме:
https://www.geogebra.org/classic/qpds
zq3d

109
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»

Екі жолақты гиперболоид:

3D иллюстрациясына сілтеме:
https://www.geogebra.org/classic/qxnc
wder

ІІ-ші ретті конус:

3D иллюстрациясына сілтеме:
https://www.geogebra.org/classic/rfru
xscw

Эллипстік параболоид:

( )
5

3D иллюстрациясына сілтеме:
https://www.geogebra.org/classic/xr3v
j4ev

Гиперболалық параболоид:

( )
6
3D иллюстрациясына сілтеме:
https://www.geogebra.org/classic/qn7
pgvjb

110
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»

Гиперболалық цилиндр:

3D иллюстрациясына сілтеме:
https://www.geogebra.org/classic/wy4
ge6jg

Эллипстік цилиндр:

3D иллюстрациясына сілтеме:
https://www.geogebra.org/classic/a28s
amtk

Параболалық цилиндр:

3D иллюстрациясына сілтеме:
https://www.geogebra.org/classic/pz6r
eshk

Қилысатын екі жазықтық:

10

3D иллюстрациясына сілтеме:
https://www.geogebra.org/classic/pcjc
bcek

111
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»

Параллель екі жазықтық:

11

3D иллюстрациясына сілтеме:
https://www.geogebra.org/classic/bkh
86nys

Сәйкес екі жазықтық:

12

3D иллюстрациясына сілтеме:
https://www.geogebra.org/classic/nw7
cenng

112
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
Х – Бӛлім. КЕЙБІР ФУНКЦИЯЛАРДЫҢ ҚАСИЕТТЕРІ МЕН
ГРАФИКТЕРІ

10.1 СЫЗЫҚТЫҚ ФУНКЦИЯ


Функция тҥрі: Функция графигі:
1) Анықталу облысы және мәндер облысы:
( ) ( )
( ) ( )
2) Тақ функция:
( ) ( )
3) Функция нӛлдері:
( ) ( )
4) Функцияның ӛсу аралығы:
( ) ( ) ( )

Сызықтық функция:
Функцияның 2D анимациясына сілтеме: https://www.geogebra.org/classic/hqusqaqv

113
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
10.2 КЕРІ ПРОПОРЦИОНАЛДЫҚ ФУНКЦИЯ

Функция тҥрі: Функция графигі:

1) Анықталу облысы және мәндер облысы:


( ) ( ) ( )
( ) ( ) ( )
2) Тақ функция:
( ) ( )
3) Функция асимптотасы:

4) Функцияның кему аралығы


( ) ( ) ( ) ( )

Кері пропорционалдық функция:

Функцияның 2D анимациясына сілтеме: https://www.geogebra.org/classic/q6qcbm5y

114
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
10.3 ДӘРЕЖЕЛІК ФУНКЦИЯ
Функция тҥрі: Функция графигі:
1) Анықталу облысы және мәндер облысы:
( ) ( )
( ) , )
2) Жұп функция:
( ) ( )
3) Функция нӛлдері:
( ) ( )
4) Функцияның ӛсу (кему) аралығы:
( ) ( - ( )
( ) , ) ( )

a) Функция тҥрі: ( )
Функцияның 2D анимациясына сілтеме: https://www.geogebra.org/classic/rhkppvfb

115
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
Функция тҥрі: Функция графигі:
1) Анықталу облысы және мәндер облысы:
( ) ( )
( ) ( )
2) Тақ функция:
( ) ( )
3) Функция нӛлдері:
( ) ( )
4) Функцияның ӛсу аралығы:
( ) ( ) ( )

b) Функция тҥрі: ( )
Функцияның 2D анимациясына сілтеме: https://www.geogebra.org/classic/dndw3dnr

116
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»

Функция тҥрі:
Функция графигі:
( )
1) Анықталу облысы және мәндер облысы:
( ) , )
( ) , )
2) Тақ та, жұп та емес функция:
( ) ( )
3) Функция нӛлдері:
( ) ( )
4) Функцияның ӛсу аралығы:
( ) , ) ( )

c) Функция тҥрі: ( ) ( )
Функцияның 2D анимациясына сілтеме: https://www.geogebra.org/classic/utkg5pfg

117
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»

Функция тҥрі:
Функция графигі:
( )
1) Анықталу облысы және мәндер облысы:
( ) ( )
( ) ( )
2) Тақ та, жұп та емес функция:
( ) ( )
3) Функция асимптотасы:

4) Функцияның кему аралығы


( ) ( ) ( )

d) Функция тҥрі: ( ) ( )
Функцияның 2D анимациясына сілтеме: https://www.geogebra.org/classic/sny7dp4k

118
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»

Функция тҥрі:
Функция графигі:
( )
1) Анықталу облысы және мәндер облысы:
( ) ( - , )
( ) , )
2) Жұп функция:
( ) ( )
3) Функция нӛлдері:
( ) ( )
4) Функцияның ӛсу (кему) аралығы:
( ) ( - ( )
( ) , ) ( )

e) Функция тҥрі: ( ) ( )
Функцияның 2D анимациясына сілтеме: https://www.geogebra.org/classic/nxthsssf

119
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»

Функция тҥрі:
Функция графигі:
( )
1) Анықталу облысы және мәндер облысы:
( ) ( ) ( )
( ) ( )
2) Жұп функция:
( ) ( )
3) Функция асимптотасы:

4) Функцияның ӛсу (кему) аралығы:


( ) ( ) ( )
( ) ( ) ( )

f) Функция тҥрі: ( ) ( )
Функцияның 2D анимациясына сілтеме: https://www.geogebra.org/classic/jy8hh3sf

120
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
10.4 КӚРСЕТКІШТІК ФУНКЦИЯ
Функция тҥрі: ( ) Функция тҥрі: ( )
1) Анықталу облысы және мәндер облысы: 1) Анықталу облысы және мәндер облысы:
( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
2) Тақ та, жұп та емес функция 2) Тақ та, жұп та емес функция
3) Функция нӛлдері: 3) Функция нӛлдері:
( ) ( ) ( ) ( )
4) Функция асимптотасы: 4) Функция асимптотасы:

5) Функцияның ӛсу аралығы: 5) Функцияның кему аралығы


( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

Функция графигі: Функция графигі:

Функция тҥрі: ( ) ( )
Функцияның 2D анимациясына сілтеме: https://www.geogebra.org/classic/t2pgeqyn

121
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
10.5 ЛОГАРИФМДІК ФУНКЦИЯ
Функция тҥрі: Функция тҥрі:
( ) ( )
1) Анықталу облысы және мәндер облысы: 1) Анықталу облысы және мәндер облысы:
( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
2) Тақ та, жұп та емес функция 2) Тақ та, жұп та емес функция
3) Функция нӛлдері: ( ) ( ) 3) Функция нӛлдері: ( ) ( )
4) Функция асимптотасы: 4) Функция асимптотасы:
5) Функцияның ӛсу аралығы: 5) Функцияның кему аралығы
( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
Функция графигі: Функция графигі:

Функция тҥрі: ( ) ( )
( ) ( )
Функцияның 2D анимациясына сілтеме: https://www.geogebra.org/classic/nvq25uup

122
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
10.6 ТРИГОНОМЕТРИЯЛЫҚ ФУНКЦИЯ
Функция тҥрі:
Функция графигі:

1) Анықталу облысы және мәндер облысы: ( ) ( ) ( ) , -


2) Тақ функция: ( ) ( )
3) Функция периоды:
4) Функция нӛлдері: ( )
5) Функцияның ӛсу аралығы:

( ) 0 1 ( )

6) Функцияның кему аралығы

( ) [ ] ( )

7) Функцияның экстримумдары:

a) Функция тҥрі (синусоида): ( )


Функцияның 2D анимациясына сілтеме: https://www.geogebra.org/classic/bhnnm6vu

123
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»

Функция тҥрі:
Функция графигі:

1) Анықталу облысы және мәндер облысы: ( ) ( ) ( ) , -


2) Жұп функция: ( ) ( )
3) Функция периоды:
4) Функция нӛлдері:

( )

5) Функцияның ӛсу аралығы:


( ) , - ( )
6) Функцияның кему аралығы
( ) , - ( )
7) Функцияның экстримумдары:

b) Функция тҥрі (косинусоида): ( )


Функцияның 2D анимациясына сілтеме: https://www.geogebra.org/classic/wg75uwwb

124
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»

Функция тҥрі: Функция графигі:


1) Анықталу облысы және мәндер облысы:

( ) ( )

2) Тақ функция: ( ) ( )
3) Функция периоды:
4) Функция нӛлдері:
( )
5) Функция асимптотасы:

6) Функцияның ӛсу аралығы:

( ) . / ( )

c) Функция тҥрі (тангенсоида): ( )


Функцияның 2D анимациясына сілтеме: https://www.geogebra.org/classic/e4fwysxg

125
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
Функция тҥрі: Функция графигі:
1) Анықталу облысы және мәндер облысы:
( ) ( )
2) Жұп функция: ( ) ( )
3) Функция периоды:
4) Функция нӛлдері:

( )

5) Функция асимптотасы:

6) Функцияның кему аралығы


( ) ( ) ( )
d) Функция тҥрі (котангенсоида): ( )
Функцияның 2D анимациясына сілтеме: https://www.geogebra.org/classic/mwyeghrv

126
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
10.7 КЕРІ ТРИГОНОМЕТРИЯЛЫҚ ФУНКЦИЯ
Функция тҥрі: Функция графигі:
1) Анықталу облысы және мәндер облысы:

( ) , - ( ) 0 1

2) Тақ функция:
( ) ( )
3) Функция нӛлдері:
( ) ( )
4) Функцияның ӛсу аралығы:
( ) , - ( )

a) Функция тҥрі: ( )
Функцияның 2D анимациясына сілтеме: https://www.geogebra.org/classic/tj7jsq89

127
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
Функция тҥрі: Функция графигі:
1) Анықталу облысы және мәндер облысы:
( ) , - ( ) , -
2) Тақ та, жұп та емес функция:
( ) ( )
3) Функция нӛлдері:
( ) ( )

( ) . /

4) Функцияның кему аралығы


( ) , - ( )

b) Функция тҥрі: ( )
Функцияның 2D анимациясына сілтеме: https://www.geogebra.org/classic/jmfjt5zq

128
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
Функция тҥрі:
Функция графигі:

1) Анықталу облысы және мәндер облысы:

( ) ( ) ( ) . /

2) Тақ функция:
( ) ( )
3) Функция нӛлдері:
( ) ( )
4) Функция асимптотасы:

5) Функцияның ӛсу аралығы:


( ) ( ) ( )
c) Функция тҥрі: ( )
Функцияның 2D анимациясына сілтеме: https://www.geogebra.org/classic/jxhphpd5

129
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
Функция тҥрі:
Функция графигі:

1) Анықталу облысы және мәндер облысы:


( ) ( ) ( ) ( )
2) Тақ та, жұп та емес функция:
( ) ( )
3) Функция нӛлдері:

( ) . /

4) Функция асимптотасы:

5) Функцияның кему аралығы


( ) ( ) ( )
d) Функция тҥрі: ( )
Функцияның 2D анимациясына сілтеме: https://www.geogebra.org/classic/a2zyc36x

130
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
10.8 КЕЙБІР ФУНКЦИЯЛАР
№ Функция және оның қасиеттері: Функция графигі:
Функция тҥрі: | |

1) ( ) ( ) , )
1 2) ( ) ( )
3) ( ) ( )
4) ( ) ( - ( )
5) ( ) , ) ( )

Функция тҥрі: | |

1) ( ) ( ) ( )
2 2) ( ) ( )
3)
4) ( ) ( ) ( )
5) ( ) ( ) ( )
Функция тҥрі:

1) ( ) ( ) ( )
3 2) ( ) ( )
3) ( ) ( )
4)
5) ( ) ( ) ( )

Функция тҥрі: ( )

1) ( ) ( ) ( )
2) ( ) ( )
4
3) ( ) ( )
4)
5) ( ) ( ) ( )

131
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
ХІ – Бӛлім. ДИФФЕРЕНЦИАЛДЫҚ ЕСЕП

11.1 ШЕКТЕР
№ ШЕКТЕР
Функцияның нҥктедегі шегі: Геометриялық интерпретациясы:

( ) ( )
1
( ), егер

| | | ( ) | .

Шектің қасиеттері:
) ( ( ) ( ) ( )) ( ) ( ) ( )

) ( ( ) ( ) ( )) ( ) ( ) ( )

( ) ( )
2 ) 4 5
( ) ( )

) ( ( )) ( )

) ) ( ) ( )

Бірінші тамаша шек: Екінші тамаша шек:

) ) ( )

) ) ( )
3
( )
) )

) )

Функцияның нҥктедегі ҥзіліссіздігі:


4 ( )
( ) ( ) {
( )

132
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
Геометриялық интерпретациясы: Геометриялық интерпретациясы:

І-ші ҥзіліс нҥктесі:


( ) ( )
( ) { ( ) {
( ) ( )

ІІ-ші ҥзіліс нҥктесі:


( )
( ) ( ) {
( )
Геометриялық интерпретациясы: Геометриялық интерпретациясы:

133
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
Вертикаль асимптота: Горизонталь асимптота: Кӛлбеу асимптота:
( )
( )
( ) ( )
, ( ) -

11.2 ТУЫНДЫ
№ ТУЫНДЫ
Қарапайым туынды:
)( ) ( ) )( )
)( )
)( )
)( )
)( ) )( )

). / )( )

)( )
)( )
)( ) √
1
)( )
) ( | |)
)( )
)( )
)( )
)( ) )( )

)( ) )( )

)( )
)( ) )( )

134
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
Кейбір функциялардың туындысы:
( ( ))
) [ ( ( ))] ( )
)( ) ( )
( )
) ( | |)( )
( )

)( )( )

2 )( )( )

)( )( )

)( )( )
. /

)( )( )
. /

( )
)( )( ) ( )( ) ( ) ( ) ( )

Функцияның дифференциалы:

3 ) ( )
) ( ) ( ) ( ) ( )

) . /

11.3 ДИФФЕРЕНЦИАЛДАУ ЕРЕЖЕСІ


№ ДИФФЕРЕНЦИАЛДАУ ЕРЕЖЕСІ
Аргумент ӛсімшесі : Геометриялық интерпретациясы:
1

Функция ӛсімшесі :
2
( ) ( )

Туынды анықтамасы ( ):
3

( ) нҥктесі арқылы ӛтетін


жанаманың бҧрыштық коэфиценті
4
k:
( )

135
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»

немесе жағдай ҥшін Лопиталя ережесі (егер оң жақтан шектелген болса):


5 ( ) ( )
( ) ( )
( ) функциясына ( )
нҥктесінде жҥргізілген жанаманың Геометриялық интерпретациясы:
6
теңдеуі:
( ) ( )( )

( ) функциясына ( )
нҥктесінде жҥргізілген нормальінің
7 теңдеуі:

( ) ( )
( )

Екі тҥзудің перпендикулярлық


шарты :
8 ( )
>
( )

11.4 ФУНКЦИЯНЫ ЗЕРТТЕУ


№ Функцияны зерттеу алгоритмі
Функцияның анықталу облысы мен ( )
1
мәндер жиыны: ( )
Функцияның тақ, жұптылығы: ( ) ( ) ( ) ( )
2
( ) ( )
3 Функцияның периодтылығы: ( ) ( )
Функцияның координаталық
4 ( ) ( ) ( ) ( )
осьтермен қилысу нүктесі:
5 Таңба тұрақтылығы: ( ) ( ) ( ) ( )
6 Функцияның асимптотасы:
Экстримум нүктесі: ( )
7 |

Функцияның ойыс, дӛңестілігі: ( ) ( )


8
( ) ( )
9 Функцияның графигі: ( )

136
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
ХІІ–Бӛлім. ИНТЕГРАЛДЫ ЕСЕПТЕУ.

12.1 АНЫҚТАЛМАҒАН ИНТЕГРАЛ


№ АНЫҚТАЛМАҒАН ИНТЕГРАЛ:
Геометриялық интерпретациясы:

Интеграл анықтамасы:

∫ ( ) ( )

мұндағы:
1 ( ) ( )
( ) ( )
тұрақты сан
2D иллюстрациясысына сілтеме:
https://www.geogebra.org/classic/ytu4kvb7

Қарапайым қасиеттері:

)∫

)∫

2
)∫ ( ) ∫ ( )

) ∫( ) ∫ ∫ ∫

)∫ ∫

Рационал функцияның интегралы:

)∫

)∫ | |
3
)∫ | |

)∫ | |
( )( )

137
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»

)∫ | |

)∫ ( | | | |)
( )( )

)∫ | |

)∫

)∫ | |

)∫ | |

)∫ ( | |)

Иррационал функцияның интегралы:

)∫ √

( )
)∫ √

) ∫√ ( )

)∫

( )
)∫ √ ( )
4
√ √
)∫ | | ( )
( )√ √ √ √

) ∫√ √( )( )

|√ ( ) √ ( )| ( )

√ √
)∫ | | ( )( )
√ √ √ √

) ∫√ √( )( ) ( ) √

138
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»

) ∫√ √

)∫ | √ ( ) |
√ √
Тригонометриялық функцияның интегралы:

)∫

)∫

)∫ ∫

)∫ ∫

)∫ | |

)∫ | . /|

)∫

)∫

5 )∫ | |

)∫ ( )

)∫


)∫ | |

)∫ ∫

)∫ ∫

)∫ ∫

)∫ ∫

)∫

139
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
Трансценденттік функцияның интегралы:

)∫

)∫
| |

)∫ | | | |

)∫ √

)∫ √
6

)∫ | | ||
| |
| |
)∫ | | 4 5
( )
( ) ( )
)∫ ( )

( ) ( )
)∫ ( )

)∫ ( )

№ ИНТЕГРАЛДАУ ӘДІСТЕРІ:
Алмастыру әдісі:
1 ( )
∫ ( ( )) ( ) | | ∫ ( )
( )
Бӛліктеп интегралдау әдісі (LIATE әдісі):
2
∫ ∫ ∫ ∫

140
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
№ АНЫҚТАЛҒАН ИНТЕГРАЛ:
Геометриялық интерпретациясы:
Ньютона–Лейбница формуласы:

∫ ( ) ( )| ( ) ( )

мұндағы:
1 ( ) ( )
( ) берілген функция,
( ) алғашқы функция,
тӛменгі шегі,
жоғарғы шегі.

Геометриялық интерпретациясы:
Полярлық координата бойынша
ауданы:


2
мұндағы:
( ) берілген функция,
тӛменгі шегі,
жоғарғы шегі.

Геометриялық интерпретациясы:

Айналу денесінің кӛлемі:

∫( ( ))

3
где:
( ) берілген функция,
тӛменгі шегі,
жоғарғы шегі.

141
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
Айналу бетінің ауданы: Геометриялық интерпретациясы:

∫ ( )√ ( ( ))

мұндағы:

4 Қисық доға – осінен жоғары


орналасады,
айналу денесінің беті,
( ) берілген функция,
тӛменгі шегі,
жоғарғы шегі.
Геометриялық интерпретациясы:
Доғаның ҧзындығы:

∫√ ( ( ))

5 мұндағы:
доға ұзындығы,
( ) берілген функция,
тӛменгі шегі,
жоғарғы шегі.

Меншіксіз интеграл: Геометриялық интерпретациясы:

∫ ( ) ∫ ( )

6 Мұндағы ( ) – функциясы ( )
нүктесіндегі үзіліссіз болсын. Онда:

∫ ( ) ∫ ( ) ∫ ( )

142
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
№ Ҥздіксіз f (x), g (x) функцияларының графиктерімен және х = а, х = b тҥзулерімен
шектелген фигураның ауданы. Геометриялық интерпретациясы.

∫( ( ) ( ))

∫( ( ) ( )) ∫( ( ) ( ))

∫ ( ) ∫ ( )

143
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
№ Ҥздіксіз f (x), g (x) функцияларының графиктерімен және х = а, х = b тҥзулерімен
шектелген фигураның кӛлемі. Геометриялық интерпретациясы.

∫( ( ) ( ))

∫ ( ) ∫ ( )

∫( ( ) ) ( )

144
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
ХІІІ – Бӛлім. ДИФФЕРЕНЦИАЛДЫҚ ТЕҢДЕУ

13.1 І-ші ретті дифференциалдық теңдеу


Дифференциалдық теңдеудің жалпы тҥрі:
( )
1 ( )

мұндағы теңдеудің реті.


Геометриялық интерпретациясы
(интегралды қисықтар жиыны):

І-ші ретті
дифференциалдық
теңдеудің жалпы
тҥрі:
2
( )

Жалпы шешімі:
( )

Айнымалысы ажыратылатын І-ші ретті дифференциалдық теңдеу:


( ) ( )

3 Жалпы тҥрі:

( ) ( ) ( ) ( ) ∫ ( ) ∫ ( )
( ) ( )

Біртекті дифференциалдық теңдеу:


( ) ( )
( ) ( ) біртекті функция, егер ( ) біртекті ӛлшемді , то келесі теңдік
орындалса:
4 ( ) ( )

Алмастыру әдісі арқылы шешу:

. / |

145
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
мұндағы ( ) айнымалысы бар жаңа функция.
Сызықтық (біртекті) дифференциалдық теңдеу:
5
( )

Сызықтық (біртекті емес) дифференциалдық теңдеу:


( ) ( )
мұндағы:
( ) сызықтық біртекті,
6 ( ) сызықтық біртекті емес.
Алмастыру әдісі арқылы шешу (И. Бернулли әдісі):
( ) ( )
{ {
( ) ( )
мұндағы айнымалысы бар жаңа функция.

13.2 ІІ-ШІ РЕТТІ ДИФФЕРЕНЦИАЛДЫҚ ТЕҢДЕУ


ІІ-ші ретті сызықтық (біртекті) дифференциалдық теңдеу:

Характеристикалық теңдеуге келтіру арқылы шешу:

1 1) нақты және әртүрлі ( ), яғни :

2) нақты және бірдей ( ), яғни. :

( )

3) комплексті ( ), яғни :
( )

Сызықтық (біртекті емес) дифференциалдық теңдеу:


2
( )

146
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
13.3 ДИФФЕРЕНЦИАЛДЫҚ ТЕҢДЕУГЕ КЕЛТІРІЛЕТІН ЕСЕПТЕР
ІІ-ші ретті сызықтық (біртекті) дифференциалдық теңдеу: ( ):

( ) ( )
Гармоникалық тербеліс дифференциалдық теңдеуінің жалпы шешімі:
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
мұндағы:

1 √
√ √

Дәлелдеуі:
( ) ( ) ( )
( ) ( ) ( )
( ) ( ) ( ) ( ( ) ( ))
( ) ( ) ( ) ( )
Экспоненциалдық ӛсім және ыдырау:
( )
Дәлелдеуі:

( )
мұндағы:
( ) t уақыт саны,
бастапқы саны,
уақыт,
тұрақты ӛсім ( ) немесе ыдырау ( ).
Ньютонның салқындау заңы:
( ) ( )
Дәлелдеуі:
3
( )

( )

147
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
| |

( )

( ) ( )

мұндағы:
( ) t уақыттағы температурасы
бастапқы температурасы,
қоршаған ортадағы температурасы,
уақыт,
уақыт пен температура арқылы анықталған тұрақты шама.
Пайыздың кҥрделі формуласы:

( ) . /

мұндағы:
4 ( ) t уақыттағы саны,
бастапқы саны,
проценттік үлесі,
жыл бойынша уақыты,
бір жыл ішінде пайыздық ӛсімнің саны.
Жылдамдық ӛлшемі:
Егер z шама белгілі бір t уақыт мезетінде ӛзгерсе, онда оның ӛзгеру жылдамдығы
туынды арқылы анықталады:

5
у функциясының t аргументіне тәуелділігі параметр деп аталатын үшінші х
айнымалысының кӛмегімен есептеледі:

Сҧйықтық ағынының
жылдамдығы
6 (Торричелли формуласы):

148
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
XIV – Бӛлім. ҚАТАРЛАР

14.1 САНДЫҚ ҚАТАРЛАР


Сандық қатар:


1
Шегі бар болса, онда қатар жинақты:

Қатардың жинақтылық шарты:


2

Даламбера белгісі:

3
| | |

Кошидің интегралдық белгісі:


( ) ( ) ( )
4
∑ ∫ ( )

Ауыспалы қатар:

∑( )
5
Қатар жинақты болады, егер:
( )

14.2 ФУНКЦИОНАЛДЫҚ ҚАТАРЛАР


Функционалдық қатар:

( ) ( ) ( ) ( ) ∑ ( )
1
қатар жинақты болады, егер:

∑ ( )

149
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
14.3 ДӘРЕЖЕЛІК ҚАТАР
Дәрежелік қатар:

∑ ( ) ( )
1

) | |

Дәрежелік қатарды интегралдау және дифференциалдау:

2
[∑ ( )] ∑ ( ) ∫∑ ( ) ∑∫ ( )

Тейлор қатар:
( )
( ) ( ) ( )
3
( )
( ) ( )
( ) ( )

Маклорен қатары:
4 ( ) ( ) ( )( )
( ) ( )

Биномиальды қатар:
( ) ( ) ( )
( ) (| | )

Биномиальды қосынды:
5
( ) ( )
мұндағы:

( )

14.4. ДӘРЕЖЕЛІК ҚАТАРДЫҢ ДЕРБЕС ЖАҒДАЙЛАРЫ


Шарт бойынша жинақты ( ):
1

Шарт бойынша жинақты ( ):


2

Шарт бойынша жинақты ( ):


3

150
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
Шарт бойынша жинақты ( ):
4

14.5 ЭЛЕМЕНТАР ФУНКЦИЯЛАРДЫҢ ДӘРЕЖЕЛІК ҚАТАРҒА ЖІКТЕЛУІ


Кез келген үшін жинақты:
1

Кез келген үшін жинақты:


2 ( ) ( ) ( )

3 Кез келген үшін жинақты:

4 Кез келген үшін жинақты:

Жинақты | | :
5

Жинақты | | :
6
( )

Жинақты | | :
7
| |

Жинақты | | :
8
| | 4 5

оң мәндері үшін жинақты:


9
| | 6 ( ) ( ) 7

Жинақты | | :
10

Жинақты | | :
11

151
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
XV – Бӛлім. КОМБИНАТОРИКА. СТАТИСТИКА. ЫҚТИМАЛДЫҚ

15.1 КОМБИНАТОРИКА ЭЛЕМЕНТТЕРІ


Қайталанбайтын алмастыру ( -нен
орын ауыстырулар саны):

Қайталанбайтын орналастыру ( -нен


m элементін орналастыру саны):

( )

Қайталанбайтын теру ( -нен m


элементін терулер саны):

( )

Қайталанатын алмастыру ( -дан


ауыстыру саны):

4
( )
̃

152
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
Қайталанатын орналастыру ( -нен m
элементін орналастыру саны):

5
̃

Қайталанатын теру ( -нен m


элементін терулер саны):

6
̃ ( )
( )

15.2 СТАТИСТИКА ЭЛЕМЕНТТЕРІ

Жиілік кестесі:
Варианта
1
Абсолютті жиілігі

Салыстырмалы жиілігі

Кӛлемі:
2

Медианасы:
3 ∑

Арифметикалық ортасы:
4 ∑
̅

Ӛзгеріс ауқымы:
5

153
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
Модасы:
6

Математикалық кҥтімі:

( ) ∑

Кездейсоқ шаманың математикалық кҥтуінің қасиеттері:


7 1) ( ) ( )
2) ( ) ( )
3) ( ) ( ) ( )
4) ( ) ( ) ( )
Дисперсиясысы:

( ) ∑( ) ( ( ))

Дисперсиясының қасиеттері:
1) ( )
8
2) ( ) ( )
3) ( ) ( ) ( )
4) ( ) ( ) ( ) ( ( ))( ( ))
5) ( ) ( ) ( )
Стандартты ауытқуы:
9
√ ( ) √∑( ) ( ( ))

154
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
Абсолютті және салыстырмалы жиілігінің полигоны
Жиілік кестесі:
Варианта
Абсолютті жиілігі

Салыстырмалы жиілігі

155
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
«Мҧртты жәшік» диаграммасы
Жиілік кестесі:
Варианта
Жиілігі

Тӛменгі бӛлігі:
1

Жоғарғы бӛлігі:
2

Тӛменгі квартиль:
3 ∑

Жоғарғы квартиль:
4 ∑

Медианасы:
5 ∑

Квартильаралық ауқымы:
6

156
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
«Сабақ-жапырақ» диаграммасы (ҥлгі)

Кумулята (ҥлгі)
61 деректі фильмдердің топтастырылған ойнату уақытының кестесі:
Ойнату уақыты Жинақталған
Интервал арасы Жиілігі
(мин) жиілігі
25 – 30 3 3
31 – 36 8 11
37 – 42 10 21
43 – 48 5 26
49 – 54 23 49
55 – 60 3 52
61 – 66 9 61

Тӛменгі квартиль:
1
( нен )

Жоғарғы квартиль:
2
( нен )

Медианасы:
3
( нен )

157
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»

Гистограмма (ҥлгі)
Орманды алқаптағы 78 қайыңның биіктігі, ондық ҥлеске дейін дейін дӛңгелектелген:
Жиілік
Биіктігі (метр)
Интервал арасы Жиілігі Аралық ені тығыздығы

5–9 13 4 3.25
10 – 12 16 2 8
13 – 15 12 2 6
16 – 18 5 2 2.5

19 – 28 4 9

29 – 35 8 6

36 – 45 20 9

158
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»

15.3 ЫҚТИМАЛДЫҚТАР ТЕОРИЯСЫ. КЕЗДЕЙСОҚ ОҚИҒА


Ықтималдықтың классикалық анықтамасы:
( )
1 мұндағы:
кездейсоқ оқиғаның қолайлы жағдай саны,
жалпы жағдайлар саны.
Ықтималдықтың негізгі қасиеті:
( ) ( )
2
мұндағы:
ақиқат оқиға
А және В оқиғаларының қосындысы және кӛбейтіндісі:
3 ( )
( )
Ҥйлесімсіз оқиғалардың қосындысы:
( ) ( ) ( )
4
Жалпы жағдай:
( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

Толық ықтималдық қосындысы:


5
( ) ( ) ( )

159
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
Кері оқиғаның ықтималдығы:
6
(̅) ( )

Шартты ықтималдық:
7 ( )
( )
( )

Ықтималдықтарды кӛбейту ережесі:


8
( ) ( ) ( ) ( ) ( )

15.4 ЫҚТИМАЛДЫҚТАР ҤЛЕСТІРІМІ


Биномиальды ҥлестірім
Бернулли схемасы:
( ) ( )
мұндағы:
– бір сынақтағы «сәтті болу» ықтималдығы,
1
– бір сынақтағы «сәтті емес» ықтималдығы,
– сынақ саны,
– сынақтағы сәттілік саны,

( ) – n сынақтағы m сәттілік ықтималдығы.


Биномиальды ҥлестірім:
( ) ( )
2 ( ) ( )
мұндағы: – бір сынақтағы «сәтті болу» ықтималдығы,
– сынақ саны.
Сәттілік саны:
3

Математикалық кҥтімі:
4
( )
Дисперсиясысы:
5
( ) ( ) ( )
Стандартты ауытқуы:
6
√ ( ) √ √ ( )

160
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»

№ ( ) ( )
(i) ( ) ( ) ( )
(ii) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
(iii) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
(iv) ( ) ( )
7 (v) ( ) ( )
(vi) ( ) ( ) ( )
(vii) ( ) ( ) ( )
ЕСКЕРТУ!!! Формулалар кестесіндегі:
№ ( )
(i) ( ) ( ) ( )
(ii) ( ) ( ) ( )
Онлайн калькулятор: https://www.geogebra.org/classic#probability

161
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
Пуассон ҥлестірімі
Аталуы Қасиеттері Результаты
Биномиальды үлестірім: сынақтан алынған «сәтті» оқиға «сәттілік» саны
( ) саны * +

Берілген уақыт аралығында оқиға


Пуассона үлестірімі: Сынақ саны
қанша рет болады, тапсырмада
( ) * +
оқиғаның орташа мәнін

беріледі

Пуассон ҥлестірімі:

( ) ( )
1

( ) ( ) ( )
мұндағы: – орташа мәні.
Математикалық кҥтімі:
2
( )
Дисперсиясы:
3
( ) ( )
Стандартты ауытқуы:
4
√ ( ) √ √
Онлайн калькулятор: https://www.geogebra.org/classic#probability

162
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
Нормаль ҥлестірімі (Гаусс ҥлестірімі)
Нормаль ҥлестірімі:
( )
мұндағы:
1
– орташа мәні (мода),
– стандартты ауытқуы,
– дисперсиясы.
Стандартты нормаль ҥлестірімі:
2
( ) ( )
Нормаль ҥлестірімнен стандартты нормаль ҥлестірімге жуықтау:
3
( ) ( ) ( ) ( ) . / ( )

Онлайн калькулятор: https://www.geogebra.org/classic#probability

Нормаль ҥлестірім және стандартты нормаль ҥлестірім тығыздығының графигі:

163
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
Гаусс функциясы:
( )
( )

2D иллюстрациясысына сілтеме: https://www.geogebra.org/classic/sjapmugj

Стандартты нормаль ҥлестірімінің функциясы (Гаусса қисығы):

( )

Гаусс қисығының негізіндегі аудан 1 болады (барлық ықтималдықтардың қосындысы


100% қҧрайды).

164
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
Нормаль ҥлестірім графигінің тығыздығы:

Ҥлестірімдерді жуықтау (Аппроксимация)


Биномиальды ҥлестірімнен Пуассон ҥлестіріміне жуықтау:
( ) ( )
1
 Егер ;
 Шартты тексеру: .
Биномиальды ҥлестірімнен нормаль ҥлестіріміне жуықтау:
2 ( ) ( )
 Егер ( ) .
Пуассон ҥлестірімнен нормаль ҥлестіріміне жуықтау:
( ) ( )
3
 Егер ( );
 Шартты тексеру: .

165
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
Нормаль ҥлестірімге жуықтау (ҥзіліссіздікке):

№ Дискретті Ҥзіліссіз
(i) ( ) ( )
(ii) ( ) ( )
(iii) ( ) ( )
(iv) ( ) ( )
(v) ( ) ( )
(vi) ( ) ( )
(vii) ( ) ( )
4
(viii) ( ) ( )

166
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
15.5 ЫҚТИМАЛДЫҚТАР ҤЛЕСТІРІМНІҢ ЖИЫНТЫҚ КЕСТЕЛЕРІ
Нормаль ҥлестірімнің функциясы

Егер Z орташа мәні 0 және дисперсия 1-ге тең

болатын нормаль үлестірім болса, онда әрбір z мәні

үшін кестеде Φ (z) мәндері берілген, мұндағы:


( ) ( )
тің теріс мәндері үшін мына формуланы
қолданыңыз:
( ) ( )

1 2 3 4 5 6 7 8 9
z 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9
ADD
0.0 0.5000 0.5040 0.5080 0.5120 0.5160 0.5199 0.5239 0.5279 0.5319 0.5359 4 8 12 16 20 24 28 32 36
0.1 0.5398 0.5438 0.5478 0.5517 0.5557 0.5596 0.5636 0.5675 0.5714 0.5753 4 8 12 16 20 24 28 32 36
0.2 0.5793 0.5832 0.5871 0.5910 0.5948 0.5987 0.6026 0.6064 0.6103 0.6141 4 8 12 15 19 23 27 31 35
0.3 0.6179 0.6217 0.6255 0.6293 0.6331 0.6368 0.6406 0.6443 0.6480 0.6517 4 7 11 15 19 22 26 30 34
0.4 0.6554 0.6591 0.6628 0.6664 0.6700 0.6736 0.6772 0.6808 0.6844 0.6879 4 7 11 14 18 22 25 29 32
0.5 0.6915 0.6950 0.6985 0.7019 0.7054 0.7088 0.7123 0.7157 0.7190 0.7224 3 7 10 14 17 20 24 27 31
0.6 0.7257 0.7291 0.7324 0.7357 0.7389 0.7422 0.7454 0.7486 0.7517 0.7549 3 7 10 13 16 19 23 26 29
0.7 0.7580 0.7611 0.7642 0.7673 0.7704 0.7734 0.7764 0.7794 0.7823 0.7852 3 6 9 12 15 18 21 24 27
0.8 0.7881 0.7910 0.7939 0.7967 0.7995 0.8023 0.8051 0.8078 0.8106 0.8133 3 5 8 11 14 16 19 22 25
0.9 0.8159 0.8186 0.8212 0.8238 0.8264 0.8289 0.8315 0.8340 0.8365 0.8389 3 5 8 10 13 15 18 20 23
1.0 0.8413 0.8438 0.8461 0.8485 0.8508 0.8531 0.8554 0.8577 0.8599 0.8621 2 5 7 9 12 14 16 19 21
1.1 0.8643 0.8665 0.8686 0.8708 0.8729 0.8749 0.8770 0.8790 0.8810 0.8830 2 4 6 8 10 12 14 16 18
1.2 0.8849 0.8869 0.8888 0.8907 0.8925 0.8944 0.8962 0.8980 0.8997 0.9015 2 4 6 7 9 11 13 15 17
1.3 0.9032 0.9049 0.9066 0.9082 0.9099 0.9115 0.9131 0.9147 0.9162 0.9177 2 3 5 6 8 10 11 13 14
1.4 0.9192 0.9207 0.9222 0.9236 0.9251 0.9265 0.9279 0.9292 0.9306 0.9319 1 3 4 6 7 8 10 11 13
1.5 0.9332 0.9345 0.9357 0.9370 0.9382 0.9394 0.9406 0.9418 0.9429 0.9441 1 2 4 5 6 7 8 10 11
1.6 0.9452 0.9463 0.9474 0.9484 0.9495 0.9505 0.9515 0.9525 0.9535 0.9545 1 2 3 4 5 6 7 8 9
1.7 0.9554 0.9564 0.9573 0.9582 0.9591 0.9599 0.9608 0.9616 0.9625 0.9633 1 2 3 4 4 5 6 7 8
1.8 0.9641 0.9649 0.9656 0.9664 0.9671 0.9678 0.9686 0.9693 0.9699 0.9706 1 1 2 3 4 4 5 6 6
1.9 0.9713 0.9719 0.9726 0.9732 0.9738 0.9744 0.9750 0.9756 0.9761 0.9767 1 1 2 2 3 4 4 5 5
2.0 0.9772 0.9778 0.9783 0.9788 0.9793 0.9798 0.9803 0.9808 0.9812 0.9817 0 1 1 2 2 3 3 4 4
2.1 0.9821 0.9826 0.9830 0.9834 0.9838 0.9842 0.9846 0.9850 0.9854 0.9857 0 1 1 2 2 2 3 3 4
2.2 0.9861 0.9864 0.9868 0.9871 0.9875 0.9878 0.9881 0.9884 0.9887 0.9890 0 1 1 1 2 2 2 3 3
2.3 0.9893 0.9896 0.9898 0.9901 0.9904 0.9906 0.9909 0.9911 0.9913 0.9916 0 1 1 1 1 2 2 2 2
2.4 0.9918 0.9920 0.9922 0.9925 0.9927 0.9929 0.9931 0.9932 0.9934 0.9936 0 0 1 1 1 1 1 2 2
2.5 0.9938 0.9940 0.9941 0.9943 0.9945 0.9946 0.9948 0.9949 0.9951 0.9952 0 0 0 1 1 1 1 1 1
2.6 0.9953 0.9955 0.9956 0.9957 0.9959 0.9960 0.9961 0.9962 0.9963 0.9964 0 0 0 0 1 1 1 1 1
2.7 0.9965 0.9966 0.9967 0.9968 0.9969 0.9970 0.9971 0.9972 0.9973 0.9974 0 0 0 0 0 1 1 1 1
2.8 0.9974 0.9975 0.9976 0.9977 0.9977 0.9978 0.9979 0.9979 0.9980 0.9981 0 0 0 0 0 0 0 1 1
2.9 0.9981 0.9982 0.9982 0.9983 0.9984 0.9984 0.9985 0.9985 0.9986 0.9986 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Нормаль ҥлестірімнің критикалық мәндері

Егер Z орташа мәні 0 және дисперсия 1-ге тең болатын нормаль үлестірім болса,

онда кестедегі әрбір p мәні үшін z мәндері берілген, мұндағы: ( )

p 0.75 0.90 0.95 0.975 0.99 0.995 0.9975 0.999 0.9995


z 0.674 1.282 1.645 1.960 2.326 2.576 2.807 3.090 3.291

167
БИНОМДЫҚ ЫҚТИМАЛДЫҚ ҤЛЕСТІРІМНІҢ ЖИЫНТЫҚ КЕСТЕСІ
x

P(X ≤ x) = ∑ nCr (1 – p)n – r pr


n=5
p 0.05 0.1 0.15 1/6 0.2 0.25 0.3 1/3 0.35 0.4 0.45 0.5 0.55 0.6 0.65 2/3 0.7 0.75 0.8 5/6 0.85 0.9 0.95
x=0 0.7738 0.5905 0.4437 0.4019 0.3277 0.2373 0.1681 0.1317 0.1160 0.0778 0.0503 0.0313 0.0185 0.0102 0.0053 0.0041 0.0024 0.0010 0.0003 0.0001 0.0001 0.0000 0.0000
1 0.9774 0.9185 0.8352 0.8038 0.7373 0.6328 0.5282 0.4609 0.4284 0.3370 0.2562 0.1875 0.1312 0.0870 0.0540 0.0453 0.0308 0.0156 0.0067 0.0033 0.0022 0.0005 0.0000
2 0.9988 0.9914 0.9734 0.9645 0.9421 0.8965 0.8369 0.7901 0.7648 0.6826 0.5931 0.5000 0.4069 0.3174 0.2352 0.2099 0.1631 0.1035 0.0579 0.0355 0.0266 0.0086 0.0012
3 1.0000 0.9995 0.9978 0.9967 0.9933 0.9844 0.9692 0.9547 0.9460 0.9130 0.8688 0.8125 0.7438 0.6630 0.5716 0.5391 0.4718 0.3672 0.2627 0.1962 0.1648 0.0815 0.0226
4 1.0000 1.0000 0.9999 0.9999 0.9997 0.9990 0.9976 0.9959 0.9947 0.9898 0.9815 0.9688 0.9497 0.9222 0.8840 0.8683 0.8319 0.7627 0.6723 0.5981 0.5563 0.4095 0.2262
5 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000

n=6
p 0.05 0.1 0.15 1/6 0.2 0.25 0.3 1/3 0.35 0.4 0.45 0.5 0.55 0.6 0.65 2/3 0.7 0.75 0.8 5/6 0.85 0.9 0.95
x=0 0.7351 0.5314 0.3771 0.3349 0.2621 0.1780 0.1176 0.0878 0.0754 0.0467 0.0277 0.0156 0.0083 0.0041 0.0018 0.0014 0.0007 0.0002 0.0001 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
1 0.9672 0.8857 0.7765 0.7368 0.6554 0.5339 0.4202 0.3512 0.3191 0.2333 0.1636 0.1094 0.0692 0.0410 0.0223 0.0178 0.0109 0.0046 0.0016 0.0007 0.0004 0.0001 0.0000
2 0.9978 0.9842 0.9527 0.9377 0.9011 0.8306 0.7443 0.6804 0.6471 0.5443 0.4415 0.3438 0.2553 0.1792 0.1174 0.1001 0.0705 0.0376 0.0170 0.0087 0.0059 0.0013 0.0001
3 0.9999 0.9987 0.9941 0.9913 0.9830 0.9624 0.9295 0.8999 0.8826 0.8208 0.7447 0.6563 0.5585 0.4557 0.3529 0.3196 0.2557 0.1694 0.0989 0.0623 0.0473 0.0159 0.0022
4 1.0000 0.9999 0.9996 0.9993 0.9984 0.9954 0.9891 0.9822 0.9777 0.9590 0.9308 0.8906 0.8364 0.7667 0.6809 0.6488 0.5798 0.4661 0.3446 0.2632 0.2235 0.1143 0.0328
5 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9998 0.9993 0.9986 0.9982 0.9959 0.9917 0.9844 0.9723 0.9533 0.9246 0.9122 0.8824 0.8220 0.7379 0.6651 0.6229 0.4686 0.2649
6 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000

n=7

168
p 0.05 0.1 0.15 1/6 0.2 0.25 0.3 1/3 0.35 0.4 0.45 0.5 0.55 0.6 0.65 2/3 0.7 0.75 0.8 5/6 0.85 0.9 0.95
x=0 0.6983 0.4783 0.3206 0.2791 0.2097 0.1335 0.0824 0.0585 0.0490 0.0280 0.0152 0.0078 0.0037 0.0016 0.0006 0.0005 0.0002 0.0001 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
1 0.9556 0.8503 0.7166 0.6698 0.5767 0.4449 0.3294 0.2634 0.2338 0.1586 0.1024 0.0625 0.0357 0.0188 0.0090 0.0069 0.0038 0.0013 0.0004 0.0001 0.0001 0.0000 0.0000
2 0.9962 0.9743 0.9262 0.9042 0.8520 0.7564 0.6471 0.5706 0.5323 0.4199 0.3164 0.2266 0.1529 0.0963 0.0556 0.0453 0.0288 0.0129 0.0047 0.0020 0.0012 0.0002 0.0000
3 0.9998 0.9973 0.9879 0.9824 0.9667 0.9294 0.8740 0.8267 0.8002 0.7102 0.6083 0.5000 0.3917 0.2898 0.1998 0.1733 0.1260 0.0706 0.0333 0.0176 0.0121 0.0027 0.0002
4 1.0000 0.9998 0.9988 0.9980 0.9953 0.9871 0.9712 0.9547 0.9444 0.9037 0.8471 0.7734 0.6836 0.5801 0.4677 0.4294 0.3529 0.2436 0.1480 0.0958 0.0738 0.0257 0.0038
5 1.0000 1.0000 0.9999 0.9999 0.9996 0.9987 0.9962 0.9931 0.9910 0.9812 0.9643 0.9375 0.8976 0.8414 0.7662 0.7366 0.6706 0.5551 0.4233 0.3302 0.2834 0.1497 0.0444
6 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9998 0.9995 0.9994 0.9984 0.9963 0.9922 0.9848 0.9720 0.9510 0.9415 0.9176 0.8665 0.7903 0.7209 0.6794 0.5217 0.3017
7 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000

n=8
p 0.05 0.1 0.15 1/6 0.2 0.25 0.3 1/3 0.35 0.4 0.45 0.5 0.55 0.6 0.65 2/3 0.7 0.75 0.8 5/6 0.85 0.9 0.95
x=0 0.6634 0.4305 0.2725 0.2326 0.1678 0.1001 0.0576 0.0390 0.0319 0.0168 0.0084 0.0039 0.0017 0.0007 0.0002 0.0002 0.0001 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
1 0.9428 0.8131 0.6572 0.6047 0.5033 0.3671 0.2553 0.1951 0.1691 0.1064 0.0632 0.0352 0.0181 0.0085 0.0036 0.0026 0.0013 0.0004 0.0001 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
2 0.9942 0.9619 0.8948 0.8652 0.7969 0.6785 0.5518 0.4682 0.4278 0.3154 0.2201 0.1445 0.0885 0.0498 0.0253 0.0197 0.0113 0.0042 0.0012 0.0004 0.0002 0.0000 0.0000
3 0.9996 0.9950 0.9786 0.9693 0.9437 0.8862 0.8059 0.7414 0.7064 0.5941 0.4770 0.3633 0.2604 0.1737 0.1061 0.0879 0.0580 0.0273 0.0104 0.0046 0.0029 0.0004 0.0000
4 1.0000 0.9996 0.9971 0.9954 0.9896 0.9727 0.9420 0.9121 0.8939 0.8263 0.7396 0.6367 0.5230 0.4059 0.2936 0.2586 0.1941 0.1138 0.0563 0.0307 0.0214 0.0050 0.0004
5 1.0000 1.0000 0.9998 0.9996 0.9988 0.9958 0.9887 0.9803 0.9747 0.9502 0.9115 0.8555 0.7799 0.6846 0.5722 0.5318 0.4482 0.3215 0.2031 0.1348 0.1052 0.0381 0.0058
6 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9996 0.9987 0.9974 0.9964 0.9915 0.9819 0.9648 0.9368 0.8936 0.8309 0.8049 0.7447 0.6329 0.4967 0.3953 0.3428 0.1869 0.0572
7 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9998 0.9998 0.9993 0.9983 0.9961 0.9916 0.9832 0.9681 0.9610 0.9424 0.8999 0.8322 0.7674 0.7275 0.5695 0.3366
8 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
БИНОМДЫҚ ЫҚТИМАЛДЫҚ ҤЛЕСТІРІМНІҢ ЖИЫНТЫҚ КЕСТЕСІ
n=9
p 0.05 0.1 0.15 1/6 0.2 0.25 0.3 1/3 0.35 0.4 0.45 0.5 0.55 0.6 0.65 2/3 0.7 0.75 0.8 5/6 0.85 0.9 0.95
x=0 0.6302 0.3874 0.2316 0.1938 0.1342 0.0751 0.0404 0.0260 0.0207 0.0101 0.0046 0.0020 0.0008 0.0003 0.0001 0.0001 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
1 0.9288 0.7748 0.5995 0.5427 0.4362 0.3003 0.1960 0.1431 0.1211 0.0705 0.0385 0.0195 0.0091 0.0038 0.0014 0.0010 0.0004 0.0001 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
2 0.9916 0.9470 0.8591 0.8217 0.7382 0.6007 0.4628 0.3772 0.3373 0.2318 0.1495 0.0898 0.0498 0.0250 0.0112 0.0083 0.0043 0.0013 0.0003 0.0001 0.0000 0.0000 0.0000
3 0.9994 0.9917 0.9661 0.9520 0.9144 0.8343 0.7297 0.6503 0.6089 0.4826 0.3614 0.2539 0.1658 0.0994 0.0536 0.0424 0.0253 0.0100 0.0031 0.0011 0.0006 0.0001 0.0000
4 1.0000 0.9991 0.9944 0.9910 0.9804 0.9511 0.9012 0.8552 0.8283 0.7334 0.6214 0.5000 0.3786 0.2666 0.1717 0.1448 0.0988 0.0489 0.0196 0.0090 0.0056 0.0009 0.0000
5 1.0000 0.9999 0.9994 0.9989 0.9969 0.9900 0.9747 0.9576 0.9464 0.9006 0.8342 0.7461 0.6386 0.5174 0.3911 0.3497 0.2703 0.1657 0.0856 0.0480 0.0339 0.0083 0.0006
6 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9997 0.9987 0.9957 0.9917 0.9888 0.9750 0.9502 0.9102 0.8505 0.7682 0.6627 0.6228 0.5372 0.3993 0.2618 0.1783 0.1409 0.0530 0.0084
7 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9996 0.9990 0.9986 0.9962 0.9909 0.9805 0.9615 0.9295 0.8789 0.8569 0.8040 0.6997 0.5638 0.4573 0.4005 0.2252 0.0712
8 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9999 0.9997 0.9992 0.9980 0.9954 0.9899 0.9793 0.9740 0.9596 0.9249 0.8658 0.8062 0.7684 0.6126 0.3698
9 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000

n = 10
p 0.05 0.1 0.15 1/6 0.2 0.25 0.3 1/3 0.35 0.4 0.45 0.5 0.55 0.6 0.65 2/3 0.7 0.75 0.8 5/6 0.85 0.9 0.95
x=0 0.5987 0.3487 0.1969 0.1615 0.1074 0.0563 0.0282 0.0173 0.0135 0.0060 0.0025 0.0010 0.0003 0.0001 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
1 0.9139 0.7361 0.5443 0.4845 0.3758 0.2440 0.1493 0.1040 0.0860 0.0464 0.0233 0.0107 0.0045 0.0017 0.0005 0.0004 0.0001 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
2 0.9885 0.9298 0.8202 0.7752 0.6778 0.5256 0.3828 0.2991 0.2616 0.1673 0.0996 0.0547 0.0274 0.0123 0.0048 0.0034 0.0016 0.0004 0.0001 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
3 0.9990 0.9872 0.9500 0.9303 0.8791 0.7759 0.6496 0.5593 0.5138 0.3823 0.2660 0.1719 0.1020 0.0548 0.0260 0.0197 0.0106 0.0035 0.0009 0.0003 0.0001 0.0000 0.0000
4 0.9999 0.9984 0.9901 0.9845 0.9672 0.9219 0.8497 0.7869 0.7515 0.6331 0.5044 0.3770 0.2616 0.1662 0.0949 0.0766 0.0473 0.0197 0.0064 0.0024 0.0014 0.0001 0.0000
5 1.0000 0.9999 0.9986 0.9976 0.9936 0.9803 0.9527 0.9234 0.9051 0.8338 0.7384 0.6230 0.4956 0.3669 0.2485 0.2131 0.1503 0.0781 0.0328 0.0155 0.0099 0.0016 0.0001
6 1.0000 1.0000 0.9999 0.9997 0.9991 0.9965 0.9894 0.9803 0.9740 0.9452 0.8980 0.8281 0.7340 0.6177 0.4862 0.4407 0.3504 0.2241 0.1209 0.0697 0.0500 0.0128 0.0010

169
7 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9996 0.9984 0.9966 0.9952 0.9877 0.9726 0.9453 0.9004 0.8327 0.7384 0.7009 0.6172 0.4744 0.3222 0.2248 0.1798 0.0702 0.0115
8 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9996 0.9995 0.9983 0.9955 0.9893 0.9767 0.9536 0.9140 0.8960 0.8507 0.7560 0.6242 0.5155 0.4557 0.2639 0.0861
9 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9997 0.9990 0.9975 0.9940 0.9865 0.9827 0.9718 0.9437 0.8926 0.8385 0.8031 0.6513 0.4013
10 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000

n = 12
p 0.05 0.1 0.15 1/6 0.2 0.25 0.3 1/3 0.35 0.4 0.45 0.5 0.55 0.6 0.65 2/3 0.7 0.75 0.8 5/6 0.85 0.9 0.95
x=0 0.5404 0.2824 0.1422 0.1122 0.0687 0.0317 0.0138 0.0077 0.0057 0.0022 0.0008 0.0002 0.0001 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
1 0.8816 0.6590 0.4435 0.3813 0.2749 0.1584 0.0850 0.0540 0.0424 0.0196 0.0083 0.0032 0.0011 0.0003 0.0001 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
2 0.9804 0.8891 0.7358 0.6774 0.5583 0.3907 0.2528 0.1811 0.1513 0.0834 0.0421 0.0193 0.0079 0.0028 0.0008 0.0005 0.0002 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
3 0.9978 0.9744 0.9078 0.8748 0.7946 0.6488 0.4925 0.3931 0.3467 0.2253 0.1345 0.0730 0.0356 0.0153 0.0056 0.0039 0.0017 0.0004 0.0001 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
4 0.9998 0.9957 0.9761 0.9636 0.9274 0.8424 0.7237 0.6315 0.5833 0.4382 0.3044 0.1938 0.1117 0.0573 0.0255 0.0188 0.0095 0.0028 0.0006 0.0002 0.0001 0.0000 0.0000
5 1.0000 0.9995 0.9954 0.9921 0.9806 0.9456 0.8822 0.8223 0.7873 0.6652 0.5269 0.3872 0.2607 0.1582 0.0846 0.0664 0.0386 0.0143 0.0039 0.0013 0.0007 0.0001 0.0000
6 1.0000 0.9999 0.9993 0.9987 0.9961 0.9857 0.9614 0.9336 0.9154 0.8418 0.7393 0.6128 0.4731 0.3348 0.2127 0.1777 0.1178 0.0544 0.0194 0.0079 0.0046 0.0005 0.0000
7 1.0000 1.0000 0.9999 0.9998 0.9994 0.9972 0.9905 0.9812 0.9745 0.9427 0.8883 0.8062 0.6956 0.5618 0.4167 0.3685 0.2763 0.1576 0.0726 0.0364 0.0239 0.0043 0.0002
8 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9996 0.9983 0.9961 0.9944 0.9847 0.9644 0.9270 0.8655 0.7747 0.6533 0.6069 0.5075 0.3512 0.2054 0.1252 0.0922 0.0256 0.0022
9 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9998 0.9995 0.9992 0.9972 0.9921 0.9807 0.9579 0.9166 0.8487 0.8189 0.7472 0.6093 0.4417 0.3226 0.2642 0.1109 0.0196
10 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9997 0.9989 0.9968 0.9917 0.9804 0.9576 0.9460 0.9150 0.8416 0.7251 0.6187 0.5565 0.3410 0.1184
11 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9998 0.9992 0.9978 0.9943 0.9923 0.9862 0.9683 0.9313 0.8878 0.8578 0.7176 0.4596
12 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
БИНОМДЫҚ ЫҚТИМАЛДЫҚ ҤЛЕСТІРІМНІҢ ЖИЫНТЫҚ КЕСТЕСІ
n = 14
p 0.05 0.1 0.15 1/6 0.2 0.25 0.3 1/3 0.35 0.4 0.45 0.5 0.55 0.6 0.65 2/3 0.7 0.75 0.8 5/6 0.85 0.9 0.95
x=0 0.4877 0.2288 0.1028 0.0779 0.0440 0.0178 0.0068 0.0034 0.0024 0.0008 0.0002 0.0001 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
1 0.8470 0.5846 0.3567 0.2960 0.1979 0.1010 0.0475 0.0274 0.0205 0.0081 0.0029 0.0009 0.0003 0.0001 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
2 0.9699 0.8416 0.6479 0.5795 0.4481 0.2811 0.1608 0.1053 0.0839 0.0398 0.0170 0.0065 0.0022 0.0006 0.0001 0.0001 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
3 0.9958 0.9559 0.8535 0.8063 0.6982 0.5213 0.3552 0.2612 0.2205 0.1243 0.0632 0.0287 0.0114 0.0039 0.0011 0.0007 0.0002 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
4 0.9996 0.9908 0.9533 0.9310 0.8702 0.7415 0.5842 0.4755 0.4227 0.2793 0.1672 0.0898 0.0426 0.0175 0.0060 0.0040 0.0017 0.0003 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
5 1.0000 0.9985 0.9885 0.9809 0.9561 0.8883 0.7805 0.6898 0.6405 0.4859 0.3373 0.2120 0.1189 0.0583 0.0243 0.0174 0.0083 0.0022 0.0004 0.0001 0.0000 0.0000 0.0000
6 1.0000 0.9998 0.9978 0.9959 0.9884 0.9617 0.9067 0.8505 0.8164 0.6925 0.5461 0.3953 0.2586 0.1501 0.0753 0.0576 0.0315 0.0103 0.0024 0.0007 0.0003 0.0000 0.0000
7 1.0000 1.0000 0.9997 0.9993 0.9976 0.9897 0.9685 0.9424 0.9247 0.8499 0.7414 0.6047 0.4539 0.3075 0.1836 0.1495 0.0933 0.0383 0.0116 0.0041 0.0022 0.0002 0.0000
8 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9996 0.9978 0.9917 0.9826 0.9757 0.9417 0.8811 0.7880 0.6627 0.5141 0.3595 0.3102 0.2195 0.1117 0.0439 0.0191 0.0115 0.0015 0.0000
9 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9997 0.9983 0.9960 0.9940 0.9825 0.9574 0.9102 0.8328 0.7207 0.5773 0.5245 0.4158 0.2585 0.1298 0.0690 0.0467 0.0092 0.0004
10 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9998 0.9993 0.9989 0.9961 0.9886 0.9713 0.9368 0.8757 0.7795 0.7388 0.6448 0.4787 0.3018 0.1937 0.1465 0.0441 0.0042
11 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9999 0.9994 0.9978 0.9935 0.9830 0.9602 0.9161 0.8947 0.8392 0.7189 0.5519 0.4205 0.3521 0.1584 0.0301
12 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9997 0.9991 0.9971 0.9919 0.9795 0.9726 0.9525 0.8990 0.8021 0.7040 0.6433 0.4154 0.1530
13 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9998 0.9992 0.9976 0.9966 0.9932 0.9822 0.9560 0.9221 0.8972 0.7712 0.5123
14 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000

n = 16
p 0.05 0.1 0.15 1/6 0.2 0.25 0.3 1/3 0.35 0.4 0.45 0.5 0.55 0.6 0.65 2/3 0.7 0.75 0.8 5/6 0.85 0.9 0.95
x=0 0.4401 0.1853 0.0743 0.0541 0.0281 0.0100 0.0033 0.0015 0.0010 0.0003 0.0001 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
1 0.8108 0.5147 0.2839 0.2272 0.1407 0.0635 0.0261 0.0137 0.0098 0.0033 0.0010 0.0003 0.0001 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000

170
2 0.9571 0.7892 0.5614 0.4868 0.3518 0.1971 0.0994 0.0594 0.0451 0.0183 0.0066 0.0021 0.0006 0.0001 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
3 0.9930 0.9316 0.7899 0.7291 0.5981 0.4050 0.2459 0.1659 0.1339 0.0651 0.0281 0.0106 0.0035 0.0009 0.0002 0.0001 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
4 0.9991 0.9830 0.9209 0.8866 0.7982 0.6302 0.4499 0.3391 0.2892 0.1666 0.0853 0.0384 0.0149 0.0049 0.0013 0.0008 0.0003 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
5 0.9999 0.9967 0.9765 0.9622 0.9183 0.8103 0.6598 0.5469 0.4900 0.3288 0.1976 0.1051 0.0486 0.0191 0.0062 0.0040 0.0016 0.0003 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
6 1.0000 0.9995 0.9944 0.9899 0.9733 0.9204 0.8247 0.7374 0.6881 0.5272 0.3660 0.2272 0.1241 0.0583 0.0229 0.0159 0.0071 0.0016 0.0002 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
7 1.0000 0.9999 0.9989 0.9979 0.9930 0.9729 0.9256 0.8735 0.8406 0.7161 0.5629 0.4018 0.2559 0.1423 0.0671 0.0500 0.0257 0.0075 0.0015 0.0004 0.0002 0.0000 0.0000
8 1.0000 1.0000 0.9998 0.9996 0.9985 0.9925 0.9743 0.9500 0.9329 0.8577 0.7441 0.5982 0.4371 0.2839 0.1594 0.1265 0.0744 0.0271 0.0070 0.0021 0.0011 0.0001 0.0000
9 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9998 0.9984 0.9929 0.9841 0.9771 0.9417 0.8759 0.7728 0.6340 0.4728 0.3119 0.2626 0.1753 0.0796 0.0267 0.0101 0.0056 0.0005 0.0000
10 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9997 0.9984 0.9960 0.9938 0.9809 0.9514 0.8949 0.8024 0.6712 0.5100 0.4531 0.3402 0.1897 0.0817 0.0378 0.0235 0.0033 0.0001
11 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9997 0.9992 0.9987 0.9951 0.9851 0.9616 0.9147 0.8334 0.7108 0.6609 0.5501 0.3698 0.2018 0.1134 0.0791 0.0170 0.0009
12 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9998 0.9991 0.9965 0.9894 0.9719 0.9349 0.8661 0.8341 0.7541 0.5950 0.4019 0.2709 0.2101 0.0684 0.0070
13 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9994 0.9979 0.9934 0.9817 0.9549 0.9406 0.9006 0.8029 0.6482 0.5132 0.4386 0.2108 0.0429
14 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9997 0.9990 0.9967 0.9902 0.9863 0.9739 0.9365 0.8593 0.7728 0.7161 0.4853 0.1892
15 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9997 0.9990 0.9985 0.9967 0.9900 0.9719 0.9459 0.9257 0.8147 0.5599
16 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
БИНОМДЫҚ ЫҚТИМАЛДЫҚ ҤЛЕСТІРІМНІҢ ЖИЫНТЫҚ КЕСТЕСІ
n = 18
p 0.05 0.1 0.15 1/6 0.2 0.25 0.3 1/3 0.35 0.4 0.45 0.5 0.55 0.6 0.65 2/3 0.7 0.75 0.8 5/6 0.85 0.9 0.95
x=0 0.3972 0.1501 0.0536 0.0376 0.0180 0.0056 0.0016 0.0007 0.0004 0.0001 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
1 0.7735 0.4503 0.2241 0.1728 0.0991 0.0395 0.0142 0.0068 0.0046 0.0013 0.0003 0.0001 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
2 0.9419 0.7338 0.4797 0.4027 0.2713 0.1353 0.0600 0.0326 0.0236 0.0082 0.0025 0.0007 0.0001 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
3 0.9891 0.9018 0.7202 0.6479 0.5010 0.3057 0.1646 0.1017 0.0783 0.0328 0.0120 0.0038 0.0010 0.0002 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
4 0.9985 0.9718 0.8794 0.8318 0.7164 0.5187 0.3327 0.2311 0.1886 0.0942 0.0411 0.0154 0.0049 0.0013 0.0003 0.0001 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
5 0.9998 0.9936 0.9581 0.9347 0.8671 0.7175 0.5344 0.4122 0.3550 0.2088 0.1077 0.0481 0.0183 0.0058 0.0014 0.0009 0.0003 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
6 1.0000 0.9988 0.9882 0.9794 0.9487 0.8610 0.7217 0.6085 0.5491 0.3743 0.2258 0.1189 0.0537 0.0203 0.0062 0.0039 0.0014 0.0002 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
7 1.0000 0.9998 0.9973 0.9947 0.9837 0.9431 0.8593 0.7767 0.7283 0.5634 0.3915 0.2403 0.1280 0.0576 0.0212 0.0144 0.0061 0.0012 0.0002 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
8 1.0000 1.0000 0.9995 0.9989 0.9957 0.9807 0.9404 0.8924 0.8609 0.7368 0.5778 0.4073 0.2527 0.1347 0.0597 0.0433 0.0210 0.0054 0.0009 0.0002 0.0001 0.0000 0.0000
9 1.0000 1.0000 0.9999 0.9998 0.9991 0.9946 0.9790 0.9567 0.9403 0.8653 0.7473 0.5927 0.4222 0.2632 0.1391 0.1076 0.0596 0.0193 0.0043 0.0011 0.0005 0.0000 0.0000
10 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9998 0.9988 0.9939 0.9856 0.9788 0.9424 0.8720 0.7597 0.6085 0.4366 0.2717 0.2233 0.1407 0.0569 0.0163 0.0053 0.0027 0.0002 0.0000
11 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9998 0.9986 0.9961 0.9938 0.9797 0.9463 0.8811 0.7742 0.6257 0.4509 0.3915 0.2783 0.1390 0.0513 0.0206 0.0118 0.0012 0.0000
12 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9997 0.9991 0.9986 0.9942 0.9817 0.9519 0.8923 0.7912 0.6450 0.5878 0.4656 0.2825 0.1329 0.0653 0.0419 0.0064 0.0002
13 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9997 0.9987 0.9951 0.9846 0.9589 0.9058 0.8114 0.7689 0.6673 0.4813 0.2836 0.1682 0.1206 0.0282 0.0015
14 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9998 0.9990 0.9962 0.9880 0.9672 0.9217 0.8983 0.8354 0.6943 0.4990 0.3521 0.2798 0.0982 0.0109
15 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9993 0.9975 0.9918 0.9764 0.9674 0.9400 0.8647 0.7287 0.5973 0.5203 0.2662 0.0581
16 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9997 0.9987 0.9954 0.9932 0.9858 0.9605 0.9009 0.8272 0.7759 0.5497 0.2265
17 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9996 0.9993 0.9984 0.9944 0.9820 0.9624 0.9464 0.8499 0.6028
18 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000
n = 20
p 0.05 0.1 0.15 1/6 0.2 0.25 0.3 1/3 0.35 0.4 0.45 0.5 0.55 0.6 0.65 2/3 0.7 0.75 0.8 5/6 0.85 0.9 0.95

171
x=0 0.3585 0.1216 0.0388 0.0261 0.0115 0.0032 0.0008 0.0003 0.0002 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
1 0.7358 0.3917 0.1756 0.1304 0.0692 0.0243 0.0076 0.0033 0.0021 0.0005 0.0001 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
2 0.9245 0.6769 0.4049 0.3287 0.2061 0.0913 0.0355 0.0176 0.0121 0.0036 0.0009 0.0002 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
3 0.9841 0.8670 0.6477 0.5665 0.4114 0.2252 0.1071 0.0604 0.0444 0.0160 0.0049 0.0013 0.0003 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
4 0.9974 0.9568 0.8298 0.7687 0.6296 0.4148 0.2375 0.1515 0.1182 0.0510 0.0189 0.0059 0.0015 0.0003 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
5 0.9997 0.9887 0.9327 0.8982 0.8042 0.6172 0.4164 0.2972 0.2454 0.1256 0.0553 0.0207 0.0064 0.0016 0.0003 0.0002 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
6 1.0000 0.9976 0.9781 0.9629 0.9133 0.7858 0.6080 0.4793 0.4166 0.2500 0.1299 0.0577 0.0214 0.0065 0.0015 0.0009 0.0003 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
7 1.0000 0.9996 0.9941 0.9887 0.9679 0.8982 0.7723 0.6615 0.6010 0.4159 0.2520 0.1316 0.0580 0.0210 0.0060 0.0037 0.0013 0.0002 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
8 1.0000 0.9999 0.9987 0.9972 0.9900 0.9591 0.8867 0.8095 0.7624 0.5956 0.4143 0.2517 0.1308 0.0565 0.0196 0.0130 0.0051 0.0009 0.0001 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
9 1.0000 1.0000 0.9998 0.9994 0.9974 0.9861 0.9520 0.9081 0.8782 0.7553 0.5914 0.4119 0.2493 0.1275 0.0532 0.0376 0.0171 0.0039 0.0006 0.0001 0.0000 0.0000 0.0000
10 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9994 0.9961 0.9829 0.9624 0.9468 0.8725 0.7507 0.5881 0.4086 0.2447 0.1218 0.0919 0.0480 0.0139 0.0026 0.0006 0.0002 0.0000 0.0000
11 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9991 0.9949 0.9870 0.9804 0.9435 0.8692 0.7483 0.5857 0.4044 0.2376 0.1905 0.1133 0.0409 0.0100 0.0028 0.0013 0.0001 0.0000
12 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9998 0.9987 0.9963 0.9940 0.9790 0.9420 0.8684 0.7480 0.5841 0.3990 0.3385 0.2277 0.1018 0.0321 0.0113 0.0059 0.0004 0.0000
13 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9997 0.9991 0.9985 0.9935 0.9786 0.9423 0.8701 0.7500 0.5834 0.5207 0.3920 0.2142 0.0867 0.0371 0.0219 0.0024 0.0000
14 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9998 0.9997 0.9984 0.9936 0.9793 0.9447 0.8744 0.7546 0.7028 0.5836 0.3828 0.1958 0.1018 0.0673 0.0113 0.0003
15 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9997 0.9985 0.9941 0.9811 0.9490 0.8818 0.8485 0.7625 0.5852 0.3704 0.2313 0.1702 0.0432 0.0026
16 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9997 0.9987 0.9951 0.9840 0.9556 0.9396 0.8929 0.7748 0.5886 0.4335 0.3523 0.1330 0.0159
17 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9998 0.9991 0.9964 0.9879 0.9824 0.9645 0.9087 0.7939 0.6713 0.5951 0.3231 0.0755
18 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9995 0.9979 0.9967 0.9924 0.9757 0.9308 0.8696 0.8244 0.6083 0.2642
19 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9998 0.9997 0.9992 0.9968 0.9885 0.9739 0.9612 0.8784 0.6415
20 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
БИНОМДЫҚ ЫҚТИМАЛДЫҚ ҤЛЕСТІРІМНІҢ ЖИЫНТЫҚ КЕСТЕСІ
n = 25
p 0.05 0.1 0.15 1/6 0.2 0.25 0.3 1/3 0.35 0.4 0.45 0.5 0.55 0.6 0.65 2/3 0.7 0.75 0.8 5/6 0.85 0.9 0.95
x=0 0.2774 0.0718 0.0172 0.0105 0.0038 0.0008 0.0001 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
1 0.6424 0.2712 0.0931 0.0629 0.0274 0.0070 0.0016 0.0005 0.0003 0.0001 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
2 0.8729 0.5371 0.2537 0.1887 0.0982 0.0321 0.0090 0.0035 0.0021 0.0004 0.0001 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
3 0.9659 0.7636 0.4711 0.3816 0.2340 0.0962 0.0332 0.0149 0.0097 0.0024 0.0005 0.0001 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
4 0.9928 0.9020 0.6821 0.5937 0.4207 0.2137 0.0905 0.0462 0.0320 0.0095 0.0023 0.0005 0.0001 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
5 0.9988 0.9666 0.8385 0.7720 0.6167 0.3783 0.1935 0.1120 0.0826 0.0294 0.0086 0.0020 0.0004 0.0001 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
6 0.9998 0.9905 0.9305 0.8908 0.7800 0.5611 0.3407 0.2215 0.1734 0.0736 0.0258 0.0073 0.0016 0.0003 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
7 1.0000 0.9977 0.9745 0.9553 0.8909 0.7265 0.5118 0.3703 0.3061 0.1536 0.0639 0.0216 0.0058 0.0012 0.0002 0.0001 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
8 1.0000 0.9995 0.9920 0.9843 0.9532 0.8506 0.6769 0.5376 0.4668 0.2735 0.1340 0.0539 0.0174 0.0043 0.0008 0.0004 0.0001 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
9 1.0000 0.9999 0.9979 0.9953 0.9827 0.9287 0.8106 0.6956 0.6303 0.4246 0.2424 0.1148 0.0440 0.0132 0.0029 0.0016 0.0005 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
10 1.0000 1.0000 0.9995 0.9988 0.9944 0.9703 0.9022 0.8220 0.7712 0.5858 0.3843 0.2122 0.0960 0.0344 0.0093 0.0056 0.0018 0.0002 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
11 1.0000 1.0000 0.9999 0.9997 0.9985 0.9893 0.9558 0.9082 0.8746 0.7323 0.5426 0.3450 0.1827 0.0778 0.0255 0.0164 0.0060 0.0009 0.0001 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
12 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9996 0.9966 0.9825 0.9585 0.9396 0.8462 0.6937 0.5000 0.3063 0.1538 0.0604 0.0415 0.0175 0.0034 0.0004 0.0001 0.0000 0.0000 0.0000
13 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9991 0.9940 0.9836 0.9745 0.9222 0.8173 0.6550 0.4574 0.2677 0.1254 0.0918 0.0442 0.0107 0.0015 0.0003 0.0001 0.0000 0.0000
14 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9998 0.9982 0.9944 0.9907 0.9656 0.9040 0.7878 0.6157 0.4142 0.2288 0.1780 0.0978 0.0297 0.0056 0.0012 0.0005 0.0000 0.0000
15 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9995 0.9984 0.9971 0.9868 0.9560 0.8852 0.7576 0.5754 0.3697 0.3044 0.1894 0.0713 0.0173 0.0047 0.0021 0.0001 0.0000
16 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9996 0.9992 0.9957 0.9826 0.9461 0.8660 0.7265 0.5332 0.4624 0.3231 0.1494 0.0468 0.0157 0.0080 0.0005 0.0000
17 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9998 0.9988 0.9942 0.9784 0.9361 0.8464 0.6939 0.6297 0.4882 0.2735 0.1091 0.0447 0.0255 0.0023 0.0000
18 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9997 0.9984 0.9927 0.9742 0.9264 0.8266 0.7785 0.6593 0.4389 0.2200 0.1092 0.0695 0.0095 0.0002
19 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9996 0.9980 0.9914 0.9706 0.9174 0.8880 0.8065 0.6217 0.3833 0.2280 0.1615 0.0334 0.0012

172
20 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9995 0.9977 0.9905 0.9680 0.9538 0.9095 0.7863 0.5793 0.4063 0.3179 0.0980 0.0072
21 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9995 0.9976 0.9903 0.9851 0.9668 0.9038 0.7660 0.6184 0.5289 0.2364 0.0341
22 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9996 0.9979 0.9965 0.9910 0.9679 0.9018 0.8113 0.7463 0.4629 0.1271
23 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9997 0.9995 0.9984 0.9930 0.9726 0.9371 0.9069 0.7288 0.3576
24 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9992 0.9962 0.9895 0.9828 0.9282 0.7226

25 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
БИНОМДЫҚ ЫҚТИМАЛДЫҚ ҤЛЕСТІРІМНІҢ ЖИЫНТЫҚ КЕСТЕСІ
n = 30
p 0.05 0.1 0.15 1/6 0.2 0.25 0.3 1/3 0.35 0.4 0.45 0.5 0.55 0.6 0.65 2/3 0.7 0.75 0.8 5/6 0.85 0.9 0.95
x=0 0.2146 0.0424 0.0076 0.0042 0.0012 0.0002 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
1 0.5535 0.1837 0.0480 0.0295 0.0105 0.0020 0.0003 0.0001 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
2 0.8122 0.4114 0.1514 0.1028 0.0442 0.0106 0.0021 0.0007 0.0003 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
3 0.9392 0.6474 0.3217 0.2396 0.1227 0.0374 0.0093 0.0033 0.0019 0.0003 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
4 0.9844 0.8245 0.5245 0.4243 0.2552 0.0979 0.0302 0.0122 0.0075 0.0015 0.0002 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
5 0.9967 0.9268 0.7106 0.6164 0.4275 0.2026 0.0766 0.0355 0.0233 0.0057 0.0011 0.0002 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
6 0.9994 0.9742 0.8474 0.7765 0.6070 0.3481 0.1595 0.0838 0.0586 0.0172 0.0040 0.0007 0.0001 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
7 0.9999 0.9922 0.9302 0.8863 0.7608 0.5143 0.2814 0.1668 0.1238 0.0435 0.0121 0.0026 0.0004 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
8 1.0000 0.9980 0.9722 0.9494 0.8713 0.6736 0.4315 0.2860 0.2247 0.0940 0.0312 0.0081 0.0016 0.0002 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
9 1.0000 0.9995 0.9903 0.9803 0.9389 0.8034 0.5888 0.4317 0.3575 0.1763 0.0694 0.0214 0.0050 0.0009 0.0001 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
10 1.0000 0.9999 0.9971 0.9933 0.9744 0.8943 0.7304 0.5848 0.5078 0.2915 0.1350 0.0494 0.0138 0.0029 0.0004 0.0002 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
11 1.0000 1.0000 0.9992 0.9980 0.9905 0.9493 0.8407 0.7239 0.6548 0.4311 0.2327 0.1002 0.0334 0.0083 0.0014 0.0007 0.0002 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
12 1.0000 1.0000 0.9998 0.9995 0.9969 0.9784 0.9155 0.8340 0.7802 0.5785 0.3592 0.1808 0.0714 0.0212 0.0045 0.0025 0.0006 0.0001 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
13 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9991 0.9918 0.9599 0.9102 0.8737 0.7145 0.5025 0.2923 0.1356 0.0481 0.0124 0.0072 0.0021 0.0002 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
14 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9998 0.9973 0.9831 0.9565 0.9348 0.8246 0.6448 0.4278 0.2309 0.0971 0.0301 0.0188 0.0064 0.0008 0.0001 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
15 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9992 0.9936 0.9812 0.9699 0.9029 0.7691 0.5722 0.3552 0.1754 0.0652 0.0435 0.0169 0.0027 0.0002 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
16 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9998 0.9979 0.9928 0.9876 0.9519 0.8644 0.7077 0.4975 0.2855 0.1263 0.0898 0.0401 0.0082 0.0009 0.0001 0.0000 0.0000 0.0000
17 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9994 0.9975 0.9955 0.9788 0.9286 0.8192 0.6408 0.4215 0.2198 0.1660 0.0845 0.0216 0.0031 0.0005 0.0002 0.0000 0.0000
18 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9998 0.9993 0.9986 0.9917 0.9666 0.8998 0.7673 0.5689 0.3452 0.2761 0.1593 0.0507 0.0095 0.0020 0.0008 0.0000 0.0000
19 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9998 0.9996 0.9971 0.9862 0.9506 0.8650 0.7085 0.4922 0.4152 0.2696 0.1057 0.0256 0.0067 0.0029 0.0001 0.0000

173
20 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9991 0.9950 0.9786 0.9306 0.8237 0.6425 0.5683 0.4112 0.1966 0.0611 0.0197 0.0097 0.0005 0.0000
21 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9998 0.9984 0.9919 0.9688 0.9060 0.7753 0.7140 0.5685 0.3264 0.1287 0.0506 0.0278 0.0020 0.0000
22 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9996 0.9974 0.9879 0.9565 0.8762 0.8332 0.7186 0.4857 0.2392 0.1137 0.0698 0.0078 0.0001
23 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9993 0.9960 0.9828 0.9414 0.9162 0.8405 0.6519 0.3930 0.2235 0.1526 0.0258 0.0006
24 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9998 0.9989 0.9943 0.9767 0.9645 0.9234 0.7974 0.5725 0.3836 0.2894 0.0732 0.0033
25 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9998 0.9985 0.9925 0.9878 0.9698 0.9021 0.7448 0.5757 0.4755 0.1755 0.0156
26 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9997 0.9981 0.9967 0.9907 0.9626 0.8773 0.7604 0.6783 0.3526 0.0608
27 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9997 0.9993 0.9979 0.9894 0.9558 0.8972 0.8486 0.5886 0.1878
28 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9997 0.9980 0.9895 0.9705 0.9520 0.8163 0.4465
29 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9998 0.9988 0.9958 0.9924 0.9576 0.7854

30 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
ПУАССОН ЫҚТИМАЛДЫҚ ҤЛЕСТІРІМНІҢ ЖИЫНТЫҚ КЕСТЕСІ

 0.01 0.02 0.03 0.04 0.05 0.06 0.07 0.08 0.09


x=0 0.9900 0.9802 0.9704 0.9608 0.9512 0.9418 0.9324 0.9231 0.9139
1 1.0000 0.9998 0.9996 0.9992 0.9988 0.9983 0.9977 0.9970 0.9962
2 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9999 0.9999
3 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000

 0.10 0.20 0.30 0.40 0.50 0.60 0.70 0.80 0.90


x=0 0.9048 0.8187 0.7408 0.6703 0.6065 0.5488 0.4966 0.4493 0.4066
1 0.9953 0.9825 0.9631 0.9384 0.9098 0.8781 0.8442 0.8088 0.7725
2 0.9998 0.9989 0.9964 0.9921 0.9856 0.9769 0.9659 0.9526 0.9371
3 1.0000 0.9999 0.9997 0.9992 0.9982 0.9966 0.9942 0.9909 0.9865
4 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9998 0.9996 0.9992 0.9986 0.9977
5 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9998 0.9997
6 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000

 1.00 1.10 1.20 1.30 1.40 1.50 1.60 1.70 1.80 1.90
x=0 0.3679 0.3329 0.3012 0.2725 0.2466 0.2231 0.2019 0.1827 0.1653 0.1496
1 0.7358 0.6990 0.6626 0.6268 0.5918 0.5578 0.5249 0.4932 0.4628 0.4337
2 0.9197 0.9004 0.8795 0.8571 0.8335 0.8088 0.7834 0.7572 0.7306 0.7037
3 0.9810 0.9743 0.9662 0.9569 0.9463 0.9344 0.9212 0.9068 0.8913 0.8747
4 0.9963 0.9946 0.9923 0.9893 0.9857 0.9814 0.9763 0.9704 0.9636 0.9559
5 0.9994 0.9990 0.9985 0.9978 0.9968 0.9955 0.9940 0.9920 0.9896 0.9868
6 0.9999 0.9999 0.9997 0.9996 0.9994 0.9991 0.9987 0.9981 0.9974 0.9966
7 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9999 0.9998 0.9997 0.9996 0.9994 0.9992
8 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9999 0.9998
9 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000

 2.00 2.10 2.20 2.30 2.40 2.50 2.60 2.70 2.80 2.90
x=0 0.1353 0.1225 0.1108 0.1003 0.0907 0.0821 0.0743 0.0672 0.0608 0.0550
1 0.4060 0.3796 0.3546 0.3309 0.3084 0.2873 0.2674 0.2487 0.2311 0.2146
2 0.6767 0.6496 0.6227 0.5960 0.5697 0.5438 0.5184 0.4936 0.4695 0.4460
3 0.8571 0.8386 0.8194 0.7993 0.7787 0.7576 0.7360 0.7141 0.6919 0.6696
4 0.9473 0.9379 0.9275 0.9162 0.9041 0.8912 0.8774 0.8629 0.8477 0.8318
5 0.9834 0.9796 0.9751 0.9700 0.9643 0.9580 0.9510 0.9433 0.9349 0.9258
6 0.9955 0.9941 0.9925 0.9906 0.9884 0.9858 0.9828 0.9794 0.9756 0.9713
7 0.9989 0.9985 0.9980 0.9974 0.9967 0.9958 0.9947 0.9934 0.9919 0.9901
8 0.9998 0.9997 0.9995 0.9994 0.9991 0.9989 0.9985 0.9981 0.9976 0.9969
9 1.0000 0.9999 0.9999 0.9999 0.9998 0.9997 0.9996 0.9995 0.9993 0.9991
10 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9999 0.9999 0.9998 0.9998
11 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999
12 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000

174
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
ПУАССОН ЫҚТИМАЛДЫҚ ҤЛЕСТІРІМНІҢ ЖИЫНТЫҚ КЕСТЕСІ

 4.00 4.10 4.20 4.30 4.40 4.50 4.60 4.70 4.80 4.90
x=0 0.0183 0.0166 0.0150 0.0136 0.0123 0.0111 0.0101 0.0091 0.0082 0.0074
1 0.0916 0.0845 0.0780 0.0719 0.0663 0.0611 0.0563 0.0518 0.0477 0.0439
2 0.2381 0.2238 0.2102 0.1974 0.1851 0.1736 0.1626 0.1523 0.1425 0.1333
3 0.4335 0.4142 0.3954 0.3772 0.3594 0.3423 0.3257 0.3097 0.2942 0.2793
4 0.6288 0.6093 0.5898 0.5704 0.5512 0.5321 0.5132 0.4946 0.4763 0.4582
5 0.7851 0.7693 0.7531 0.7367 0.7199 0.7029 0.6858 0.6684 0.6510 0.6335
6 0.8893 0.8786 0.8675 0.8558 0.8436 0.8311 0.8180 0.8046 0.7908 0.7767
7 0.9489 0.9427 0.9361 0.9290 0.9214 0.9134 0.9049 0.8960 0.8867 0.8769
8 0.9786 0.9755 0.9721 0.9683 0.9642 0.9597 0.9549 0.9497 0.9442 0.9382
9 0.9919 0.9905 0.9889 0.9871 0.9851 0.9829 0.9805 0.9778 0.9749 0.9717
10 0.9972 0.9966 0.9959 0.9952 0.9943 0.9933 0.9922 0.9910 0.9896 0.9880
11 0.9991 0.9989 0.9986 0.9983 0.9980 0.9976 0.9971 0.9966 0.9960 0.9953
12 0.9997 0.9997 0.9996 0.9995 0.9993 0.9992 0.9990 0.9988 0.9986 0.9983
13 0.9999 0.9999 0.9999 0.9998 0.9998 0.9997 0.9997 0.9996 0.9995 0.9994
14 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9999 0.9999 0.9999 0.9999 0.9998
15 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999
16 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000

 5.00 5.50 6.00 6.50 7.00 7.50 8.00 8.50 9.00 9.50
x=0 0.0067 0.0041 0.0025 0.0015 0.0009 0.0006 0.0003 0.0002 0.0001 0.0001
1 0.0404 0.0266 0.0174 0.0113 0.0073 0.0047 0.0030 0.0019 0.0012 0.0008
2 0.1247 0.0884 0.0620 0.0430 0.0296 0.0203 0.0138 0.0093 0.0062 0.0042
3 0.2650 0.2017 0.1512 0.1118 0.0818 0.0591 0.0424 0.0301 0.0212 0.0149
4 0.4405 0.3575 0.2851 0.2237 0.1730 0.1321 0.0996 0.0744 0.0550 0.0403
5 0.6160 0.5289 0.4457 0.3690 0.3007 0.2414 0.1912 0.1496 0.1157 0.0885
6 0.7622 0.6860 0.6063 0.5265 0.4497 0.3782 0.3134 0.2562 0.2068 0.1649
7 0.8666 0.8095 0.7440 0.6728 0.5987 0.5246 0.4530 0.3856 0.3239 0.2687
8 0.9319 0.8944 0.8472 0.7916 0.7291 0.6620 0.5925 0.5231 0.4557 0.3918
9 0.9682 0.9462 0.9161 0.8774 0.8305 0.7764 0.7166 0.6530 0.5874 0.5218
10 0.9863 0.9747 0.9574 0.9332 0.9015 0.8622 0.8159 0.7634 0.7060 0.6453
11 0.9945 0.9890 0.9799 0.9661 0.9467 0.9208 0.8881 0.8487 0.8030 0.7520
12 0.9980 0.9955 0.9912 0.9840 0.9730 0.9573 0.9362 0.9091 0.8758 0.8364
13 0.9993 0.9983 0.9964 0.9929 0.9872 0.9784 0.9658 0.9486 0.9261 0.8981
14 0.9998 0.9994 0.9986 0.9970 0.9943 0.9897 0.9827 0.9726 0.9585 0.9400
15 0.9999 0.9998 0.9995 0.9988 0.9976 0.9954 0.9918 0.9862 0.9780 0.9665
16 1.0000 0.9999 0.9998 0.9996 0.9990 0.9980 0.9963 0.9934 0.9889 0.9823
17 1.0000 1.0000 0.9999 0.9998 0.9996 0.9992 0.9984 0.9970 0.9947 0.9911
18 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9999 0.9997 0.9993 0.9987 0.9976 0.9957
19 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9997 0.9995 0.9989 0.9980
20 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9998 0.9996 0.9991
21 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9998 0.9996
22 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9999
23 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999
24 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000

175
Анықтама: «МАТЕМАТИКАДАН ФОРМУЛАЛАР ЖИНАҒЫ»
ПУАССОН ЫҚТИМАЛДЫҚ ҤЛЕСТІРІМНІҢ ЖИЫНТЫҚ КЕСТЕСІ
 10.00 11.00 12.00 13.00 14.00 15.00 16.00 17.00 18.00 19.00
x=0 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
1 0.0005 0.0002 0.0001 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
2 0.0028 0.0012 0.0005 0.0002 0.0001 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000
3 0.0103 0.0049 0.0023 0.0011 0.0005 0.0002 0.0001 0.0000 0.0000 0.0000
4 0.0293 0.0151 0.0076 0.0037 0.0018 0.0009 0.0004 0.0002 0.0001 0.0000
5 0.0671 0.0375 0.0203 0.0107 0.0055 0.0028 0.0014 0.0007 0.0003 0.0002
6 0.1301 0.0786 0.0458 0.0259 0.0142 0.0076 0.0040 0.0021 0.0010 0.0005
7 0.2202 0.1432 0.0895 0.0540 0.0316 0.0180 0.0100 0.0054 0.0029 0.0015
8 0.3328 0.2320 0.1550 0.0998 0.0621 0.0374 0.0220 0.0126 0.0071 0.0039
9 0.4579 0.3405 0.2424 0.1658 0.1094 0.0699 0.0433 0.0261 0.0154 0.0089
10 0.5830 0.4599 0.3472 0.2517 0.1757 0.1185 0.0774 0.0491 0.0304 0.0183
11 0.6968 0.5793 0.4616 0.3532 0.2600 0.1848 0.1270 0.0847 0.0549 0.0347
12 0.7916 0.6887 0.5760 0.4631 0.3585 0.2676 0.1931 0.1350 0.0917 0.0606
13 0.8645 0.7813 0.6815 0.5730 0.4644 0.3632 0.2745 0.2009 0.1426 0.0984
14 0.9165 0.8540 0.7720 0.6751 0.5704 0.4657 0.3675 0.2808 0.2081 0.1497
15 0.9513 0.9074 0.8444 0.7636 0.6694 0.5681 0.4667 0.3715 0.2867 0.2148
16 0.9730 0.9441 0.8987 0.8355 0.7559 0.6641 0.5660 0.4677 0.3751 0.2920
17 0.9857 0.9678 0.9370 0.8905 0.8272 0.7489 0.6593 0.5640 0.4686 0.3784
18 0.9928 0.9823 0.9626 0.9302 0.8826 0.8195 0.7423 0.6550 0.5622 0.4695
19 0.9965 0.9907 0.9787 0.9573 0.9235 0.8752 0.8122 0.7363 0.6509 0.5606
20 0.9984 0.9953 0.9884 0.9750 0.9521 0.9170 0.8682 0.8055 0.7307 0.6472
21 0.9993 0.9977 0.9939 0.9859 0.9712 0.9469 0.9108 0.8615 0.7991 0.7255
22 0.9997 0.9990 0.9970 0.9924 0.9833 0.9673 0.9418 0.9047 0.8551 0.7931
23 0.9999 0.9995 0.9985 0.9960 0.9907 0.9805 0.9633 0.9367 0.8989 0.8490
24 1.0000 0.9998 0.9993 0.9980 0.9950 0.9888 0.9777 0.9594 0.9317 0.8933
25 1.0000 0.9999 0.9997 0.9990 0.9974 0.9938 0.9869 0.9748 0.9554 0.9269
26 1.0000 1.0000 0.9999 0.9995 0.9987 0.9967 0.9925 0.9848 0.9718 0.9514
27 1.0000 1.0000 0.9999 0.9998 0.9994 0.9983 0.9959 0.9912 0.9827 0.9687
28 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9997 0.9991 0.9978 0.9950 0.9897 0.9805
29 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9996 0.9989 0.9973 0.9941 0.9882
30 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9998 0.9994 0.9986 0.9967 0.9930
31 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9997 0.9993 0.9982 0.9960
32 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9996 0.9990 0.9978
33 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9998 0.9995 0.9988
34 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9998 0.9994
35 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9997
36 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999 0.9998
37 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 0.9999
38 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000 1.0000

176

You might also like