Professional Documents
Culture Documents
Sistemen
Sistemen
RhP1IBLIKA E SHQIPi\l(ISt
Jl,UKROTEI'.A
Tema:Sistemi i sigurisc nc
nje cloud privat
,, . "
"
2015
•
!{I'Pl.'JlLIKA E SHQIP£R1SS
:\llKROTEZA
Terna:Sistemi i sigurisc DC
nje cloud privat
2UlS
FAKULTETJI
Dcldaratc pcrsonalc
unC, 0 nenlhkruur" U~a Ibrohim Qo<hl:ll ('m~r, ",~,~ Illbiom'r). lind", no I~ba"",_
SI,qij>!ri (O)'I<1i, Shtoti) mo dt. llil2l1989 (ddlmm/w), jam rczidonl no
·ri,...,~'Sl>qip/!ri (Qytcti /ShtOli),
Dd1l11uj mo on;; 10 l"""i 10"" ... jam ,~~<bt i infonn"'" mbi mgull""", db<
..rul:tllrtn • mik",,,, ...... db. jam dakon me 10. I lmn 1.,_ ~ kuplll3r rrtgulla' c
flllull<:tilllbo LOlohotn ,'; -"""'oj t.'! gjitha "'" pl!rpikm~ri.
•
Slstemi i sigurrse ne nje cloud privat
PERMBAJTJA
KAPITUllil
Cloud <;<;Imputing
1.3 Evolimi.................................................................................................................11
KAPITUlll2
Arkiteklura e Cloud
2.2 Arkitektur~ c nje Cloudi privat....•....................... ............ .... ..... ............ .... 20
2 3 Si hmksionon njc Cloud privat....; .........: ... :...........; .. . .........•.: ..; ...............21
KAPITULlI3
KAPlTUW4
4.3S;la5(SQl\w"r ,j nj~ 'hcrbim).................. ,., .. ,.,., ... ,.......... ,...... ,...... ,....... ,... ,..... 38
KAPLTUlllS
5.2 Prace,i 1 instalimit dhe konfigurimil___ ._._ ....... ~ .. M .. _M ..M_.. _ ..... _ . _ . _ _ .43
5.3 Ngrili" <! m.kinave vlnul~ me one Ie KVM dhe Xen............_ ...._..._._.... _._60
KAPITUI.L16
6.1Sulme Ie ,!udiuara, ... ,." ... ,.. ,', .. ,... ,........ ,..... ,.. ,....... ".. "...... ,.. ".. ',." .. ,... ".. "... ,.. ,,., 71
ABSTRAKT
Cloud pr;".! ~'M~ ~j. m~"Vrl' '" " pe;m"e,u", per t. crg,ni,.or dl1. men,""u" buri"",' IT
dh. '~'rblm.t br.nd. nJe nderma~e. I(jo mund ti' ",Iv.hot. du"" krijuor "i~ !"mowork
{strU~M~) Cloud, p'iv" P'"P' [".w,II·,t te "I;; nd.rm'~.j •• Kjo b!h.t ne menyre qe ti'
prolTlovoh.t .f...,it.\ m. I mire ne perc,lttlmln 0 "~.rk"~' ,~ p"n~ •• p~r~orlmln "
pi"". p"~. dlpl.m., .,h,. '",esi,ht toorike dho 'hpjogon konooplol k,ye.or. til Cloud_
It. lop Inf,moclon t~ ""'I"" ".th arki••k,u,;;," ,ii, ,hp.rnd.'J .... modele•• qe ofron. ,.
gjitho I~ I,dh",~ '" b.,l!l<u i'pin nje ponoramet. kO,oj djplom., "d~r~o!Kf Qe ne Pl'''' e dyte
do t. I~~ • fo~",".' plores;,ht nc pjesm P'"''';''''' Pj<l<.> p,.'dlke do Ie <bpj"lloj~
;mpl.memlm" e njC <laud' pr...., di'II> pl!n:.lkl'm'n p njP .. ".ml "gur~ nO ,.,~ Ooud.
I<r,o,o,. mid" njl- 'niro"","o," fohe kl.,'k. dhe cloud <omput'ns mund to' Ilu>trohet ne "ie
'''.mbull t! nl~ kemp,nie to fO 0 "I, hodh nje ,h[rblm l~ ,I nl' wt·b.
[(amp'";' .ro,ikon "g' oJ"''' dne t~ blei m;; "'ume h"rlw....... " ..011t.1 dhe te ,,"~uoje
~"'Io t~ P"""'CI,hme, nga ona tjeti'r hard,.,,; muod t~ mo. I.t! I ml.flue.hem, (lIe,ia e
."~rbimlt de te lele e ulet dhe no koto monyo do dokufOjohon OI.onl"l. CloUd computing
,I
I'
'~<'uOI"JidQ O\'O~ W~!.h ~,hu",U ~lill ~" u€n~'~ ,!u,dwo~ '4<'u0I'''.00 ".iI
"I "1'01 .4~ 01'"1 ~llwll"l>U! O'~') 01'01 owl'n~od ill ," PU''''II 'l I"P ; 'OPOJ "I" "LU
"4'~ O"O~ "" 1"'I'Jn~ ~'.W!P"I' "!P "<i!S -.w~'A,pu ill .UOPeJ;~O '4P "OMl>J'4 J.d l~ln
'),'" OI<Q~ 'I"I"~W ~h'~ ~u ".n~.d 'UP ""'" OJpulb .w !u,~p,ui '1 .-"Ju» 'I'P "OJ.\O'
~U""~WOl pnop I 1'_"'>0 "JopJ.d •• b "04"'1 "ld "'.l.h u'"~.d O<IP poop 4'Ow!qJ~4'
,.tllj0 ~r" ,~u 1'11'1I<I.~ .,.b ow "OW "!u.dwo~ '."m u~Jnl~fU"'JJUI ,w'olmp"
~ "'!~ OJ''''P''~ ~w"'i<I ill ~b p••• ~N :W'I'l"1<I r'l~l "r~p!!W ~!" Qdor ~ ""pu.,m
Sistemi i sigurise n~ nj~ duud pnvat
KAPITUW 1
,dok,,>" ne kete lod""", n~' ekspertet te ata qe ofroloe cloud'In, ~"ket S1,ur kane
porkut",m;n 0 tyro n; Hdhj. ,e.,r,,,; ii,hlii c/o"d comp,,/iog. 50t ou~ ~. e"~e oj" kon,en,u,
per .te <;f.ri; ky term perfoqe,O" ek"ktemht. Te ek"mmosh dis. ega pi'rkufiZimet
ek,i"uese to ndihmon no q'rtcSlmin 0 term,t doo ~r.. ~,; pM<hln apo mund t~ poti,hljO
Me pO-Iht" po j¥p"n d", ""ku"me.
"NjC k,," i perwith,hem per fda we qe perishin dhenien e ,herNmeve Ie ho,t-uora nl?
'OIeroe'. Nje 'hr'rhJm cloud ko tre karaktoristlko QO e ndojno n9n hosting trod;cjonnl. ShItet
me kecke,e, ,;,/)fo oloso!; nJ~ pordo,u" do ,~ ,,,'~ 0' me pak dhe a< m,< 'humt ,hi!rbim '0
.","' ,,,kon"e ~o knne: dhe e fundit, ,hero,;"; eshte i menoxhuar ploles;,nt ngo ofr"e"
(konsom"t"'it fluk; duhet gje 'Jerer ve, flJ" kompJuten dhe all"' no ;nterne,!.·
"NIl? poradlgme ne t<, Cllen informacionr "I)te "Jokohi!,;,ht i ruojtur ne mvera ne mremet
dlJe r wrne-ur pell'oile,,,I)f 'e klien!N."
"!lo,;"ritj" 5oft""Ht dhe sherb,met e m'jtjes dhe akse"mlt te te dhe",ve, te oil,t ""k
k;;rkojl1e to nlihoo ng' pordoruoSi von<lDdlllon t"jko <lho i<ootlg"rlmm 0 listemlt qe
shpe ",<I," .'hl'rbl eol n,•
ItI!ohttl mund I~ Ih;'mi 50 'loud Wfflpol/nq ;;.Me nIl' p"odigrni! IIoS.rIte.o ° b.,uor ne
konsumimi. p bU'im""o, .plik.tionove, hord",ar"";; ..e, I~ Or,",,,, nep~'mipi ;ntemolll dhe
I~ ,hfryl"w", .'po, 'erke".." Ie ~erdo,uO'II, Keto .hO,ulme j.ni' publ.k. ooe prlval., 1.1"
",p jo dhe ir..1n" n¢ 0"",1 "'g"'I••h _110111 po, ,1>;',l,;m." No,mal;.htJ.n~ ~ fok"",... n~
l:Ioti"'" ,~j;dhJ.vo ,"",,< j'n~ k'il"" per t~ ~.nele<fobi.hm" "ef penl",u"'i' '" me .hum"
I~j",e< munou"
so, ",ulld la ,hol1;m dho .i do Ie ,hpiotnhel ",e po>W. ne ..... I.pe' ""'"je, pM,hln
~I." Ie nd,v,n",. ,he,b,m",h, Pi', ,hombull, ai muno ,~ fum;,o)o hop,,;'.n stomgolper
,u'I'Jeo 0 '~rlh~",voL po, mood t~ m!>~'htesc gjll!>,'"'" p,oedmln. of rim It l~ ru~l,e
11o~",""" po, ,~ fun.;,." apJ.lacon.t ,I nJC <he,bim r.a in,.,net. Ki!to W!o;noi I.n! te
p.m.)"",,;> ~ no"" .";on.1 • me po.htm.,
5~ fundml, "'h1~ ven" 'e ,. 1'"0 dy t.knologjlte k,V.'o," te "fal hne udhchoqu, n.
,h.,lIim;n ~ p.'.digm', '" <loii<i «)mputil!g: .i"""I;';",i dl>o t'Od <om~"!lns_ (;00 """'P"'in9
i ,.[.. ohe! .hlryle"mlt te bu,I"' ..... te ,humi' 'om~)",oro\t. "e oje trjot no Ie "1<'I"n kono
pe' te 'gjl([hur nl~ problc", ,~vetem
f,lI,m;,h! u p,o<"nlua "~, r"'ler ~ ~e"olm.n ~. romm I~ .ileve '9U dho lom ••l"h( 0 bolU'
,llloor no \I,LIM I~~O Gild ",mput;ng ~,I"~ "'pnollS"' I p<rdo,u, po. lllllOltU"' p,obl.me
,I\I<cn"",. e I.knik., 1e tibl '~'koln. i<omplu'ora me n"mo, 'hum! Ie madh clkl.,h
p,OC<'>;mi """ q,. ~rf.hijn~ I. dhffia ,h"m~ I.. medh.,
IIdo"n;m; midi. k.,,) ",,4;8"'" dh. <loud ""mp"'ing hntl! _w ,i".met grid 1.1Il! Ie
nde'ttI.'" roC' ",enyre Ie tilte; ~" nje pe,d"",... te I;i;",oj~ dhe perdori! I,.,..k<""", 1e m~dha
t. bu,im,v. I~ pert;Jlth,h",., noe'" no dnur! compwillq 00 kemi po,do,"", ;ndi..idu.' I~
limltu" n. porclon" '. "OfI, tl ,""",;1.111101.1 'e '''I<mlt. Si p.,oW. m.rrJO!; so k~!V"
Sist('mi i sigunse ne nje cloud priv3l
1,2.10n,00m.n"
NI" kUIM th.lb.,or qe nje afru" dO"d-i duhet t! plol~,oJ~ ~'ht~ .tt~,IJ po, ",_
IMp.,nd", burl mot .'y ku k""'umoto",, nevoje, NE' k~"d,~.h'rlmll p",do,u",,\ bu"met
~ di'po""ooh",e Hno t. pafundmo 5i posh' p~rdo,ue" nok ~.hl' I Ilm'tU"' per nUrn"n c
so"'...V. I~ vondosu, ne nJo <It dh. "'nle pe,gj<gJ;;,i•• oIruo.lll~ 'loud It Q~ I~ k~n.Q~
"",dc,'m! I bOOmeve 00 dcmond i'<hli' nj~ nga m~nvr.1 In! t~ mI,. po, (u perdotu,
"C' 'horn!! komponi. ' . _ .jo elemioon n""ojen per 1(; pl.nilikuar mi' po,i' ble'jen d ....
in,,,,I;mi•• b"' ...... qe do i duhen ne te .rdhm",,_ Kio I j.p mun<if.'ne perdorue'~ q;; t'i
",,,,,,"!:.t bll'I .... Invenimevo no ,.",ora. Pi-, m~ I~p.', duke krah"u" do"d me modolin
".dl,lon.1 t! 'Ol""m~ to <orvPC"e. <lo"d~ nd,hmon n~ .hm.ofl". 0 ko'IO". Q~ ,ijne ng •
..",or. mO buom. '" 'eqp.,do,ura, Kele e bon. n~ m~ny,~ or«klw•• ~!,ue,; d"ke
komol",,,, n.""I't. ,hum'; fi,m,vc_
Poool.t 0 k~"j ,hIe," t, ou,;m,ve on-demond. j'n~ "II' 0 borri.,av. p~' hyejen 01'
dioo ",~""I" blln"w,h•• po shileS!! C 'OftUVI.'. cv. mUM,) 1>' ,hviIiOj"' ,pl",,,one p' u
,,,,,.1.,,,", p.ratoh. PO' "!u,im,,, e oj, Om",i ,pe"j" kon,"m'IO'~'''' K)o mund Ie \QI~ 00
'rri~.n 0 njo ,uk ••" m" ,~ "'odn,.~ ;,nle p"..h"uar.
"",mo')". p,h; tv per~orim mund to m.le' "Sa ,h~mi I 0 _ 0 •• ditm, duke konvertu",
"0 ~k. mund Ie "hIe "'p."~m lap",li no shponllm opo""O"!.
Sistemi i sigurise ne nje cloud privat
Mund I~ ""ohlm '" kon<cpti -'<IIle; I;dh...- ngushl~ me rdon~. dob ..... N. t. djIj•
••,1.1 bunmot ofrohon M-d.mand s; energii ••H'ri~p, "II dh. ~01I jone to >jell. ng.
komp'"; I~ dob"hme; po, ne ,,.tin e burime"" Iloearite,. kon,umoto.i nu, p~ bien, POf po
m." m. q." k~to bu"m. 510o~oft;;, ne rastin e cloud r:ompullg k~to bu"me 00 jene no
cloud, ·n~ '0" "jo n<! ndonje adresc jll,ko_ Duke mo, p~rOo.", elklot 0 p.oc.,orit 1'; nl"
'omplu,.,I, b~n q~ ~(!to elkl. Ie ,",ojn;; dem <op,e m~ vOno nuk do I~n~ t~ d"ponueshme
p~. t'u p~rdOf"f. I'" ,He q"lIlm per ofru05,n p cloud-It ~,ht~ • f.vorshmc to P,,"oj~
R",U" n! nje "",,,e.",hje'i' nn.,l~ Ie ,h'rbim~. of,uo,11 cloud "",I>on heal., up 0'
dofnl b...-im« q. of'on .... , t'ju !H""ht3tu, n"voj;N. no! nd,\"hlm h! ~on>um"orit. Xy nive!
shIf.blmi duhfol I;' ",rc,lttoj;; eOh. toMn q. j duhet cfrunit ~ fu pCrgj,gjl6 dhe
p~"hl.lu, k;;!V.e nOVOj"""_ KJo .''''....,bj. ne fan i dullel ol,".'i~ .. ~.,; nu~ k. b.."m.
inl;"'IO. e slp" ~e"l "'."..... hj.j. d"het te !Dej;; bUfimO'. (e k"n.q~ ~e,~.,.1 ~ .,dbu,a.
N~. "n" IJot., mund " ket~ ooho gjobe pet 01", ••10. q~ du"ot t. p'8"'I~ no "S! <e
~,' ,hko~ ,. 01'"0,1 i <loud ",hIe "' qe mb,n ~u,imot i%,m,(,ko ~h" I" klwnl,. ",,,'Ion nJe
m~nyre ofoklly" p~' p.,,,,bushjen e dot)""c te ml,i'mb.jlj.,. K.,h!U of"",1 dOlld ",bon
<lh" p~rd'I.'oo bUrl"''' qoi:shln "0 harow.' ,po ,oftU"" Prond'i te gjlth. riponm.! <lhe
, •••nd!!>lmol themoio'''W bum"."" harduer j,no "ansparenl. pO' ~on'""'"lori". p,~ ",0
nuk ndikoln~ "~",""'jen e to"'um"'......
,1
Sistemi i sigurise ne nje cloud priV<1t
Iqo mund I~ jet~ e.enete ne ,."'in [de.l. IX"" ,eali""l muncl II! kOI~ InlOfllal~ I~ ,hku,U. tu'
I"""h, I nio kl•• nli duh., migru" ng. n~ plallo'me ha,d"", ~ nj~ ~o'~r, I'll! menv,e qe Ie
I<ry.J~ mlr~mb'j~.n o,e "parimin e ni" platform" te ca~tu" fI,;ko. gjatii k.,.j periudhe
kohor...do. vog~1 qQrte ajo, kon<umalori mund t~ mo. kot~ "'nl~ bu,im dhe ;m"h; i tlj
mood t~ mo, lot~ ~i,ponibel.
Sh.",bu]
"",. .nnFn
"" .....,..""••1
""~'"'''I'·'''] "
....."'...,
"'o<.rlrl
H .... u • •
..... '.b,,"""
R,1.1 Modelet ~ s~erb'mill~ claud rom~ulln~
Inr""".,i•• "
N£3 lu"di I viI..... 90 no saj!' Ie nities si' madhe ti! ",10"",," dho-p<'rdorim;1 m""~ te
l~ "" ",ml d1o.hm,'''~ I~ nj~ ;pinl~ Ie lorto II! '" d"~o till.ar te q''''ulf<,j''''
,hf,bimOI ~ p.. ~ <>n--d."",ruj ne "iet. l;nd ~",Mu 'jo ~~ mlf \l()m; 0'0 to qui>e1 5.05
(Soltw"e .. " !oervice). Nje nEo ,,,stel e par. mund t'! 'Ir!buohel S.I",loco.com
(.klu,li,h, no mo<ln '.y"o, to lo,do,·vo no bot~ "ood), q! duke "pli'"" I.knologji
,j
5istemi i sigurise ne nje cloud privat
"
I~ Ijer. I~ lIMrrua<a "t<' gjigo"d.. ,i Google e y,....." ,,,,,I>,on "If model bi,""'; ti'
b""d' n" .h.rbimet ,;po< kor\(",Os dhe b"",.. "to ",i~' • pOfWn"i,"ar ~ l.lyte
,Mrblmovo, pol kef'u" p.,doruo~' I,oal kompotonoo t~~"t.,
NS' "It I 2000 O"~ ",,"dim sj;gande, ,i Mj{ro<oft, IUM dh. ClOd., nl'in te ,uptojne
r~ndl"ln~ < "tij fenomoni. MICrosoft h,p n.. k~t~ m~ny,~ rru~~n nQ tor<lmln e
,~!,blmo"o wob N~ Ie lunder! IBM propo,on nj~ p.pe, "Au 10m" Computing
Monlr."o·, ne te "len Jani' p"r<h,m" toknik't key."". por "Olo"ho,tloniffirn to
.1'I.m.~ IT nepormjot p~rd""mi\ ma,;v ti' Virtu,li,lml!. N~ lOOS Am.'On
modomlzon Q~ndM e,.j ti' ti' dhenol'e d~" <Ot ~<ht~ nl~ "S.lld... t cloud per "te
qo k. lP b"i~ ",ollojin e ,herbi",;, Inf,,,,tf"<1u'''.' a s.,.;,~ (I•• S~
Ur><Iln ~lu Ama<0" web So";,,,, d~e p.U'leli<h~ MII::r<»<>1t m. Hotm.il oj..,
G"",I,. "'" G",,;I drejtohen dn-1t Sollwdl .... d' a Smite (S;J~S), du1<e ~n"ar nje
Pl'''ol oflcent to .dmini>trim'l o"l,no n~' k"", e tyr ••• m.ili~ du~. del..t.,r no
k~t~ fo,mo lill,min Outlook dhe to "htoQu,jturon tudor., N, 1006-20D7 Goo&le ,,;t
.~om. mP .hume ~"r~jel:jet e veto "rotogjil.. u,ojt Cloud, rlu~. projektu", ,"ume
,h.,blmo me ~ollimln por to hij"" "I" ,",te .rlik"ion.. ~ p~, tl pordoru, ontine
Ni, 2lXl~ hen.t l,;vIlJ' me 0 m,dho cloud ,om,'''IIM~ hIm mo t. eJlth. vo,oflte dlle
.Ioktot n. t,oe clho intoro<i d'"ll ke"l teme .,~t. eJithmo"~ n~ ",~o, Ndormor'J0 '0
m~dh. ken.ufen« ,humekom~e'he ,i G,rtno, 0 Fo"."., iUlt".,ntu ,Iop«"," p.
m""'r>hw '" " komp"n~e j,ne dol•• no",""".' ~.nd'imln ~ ty'e te p,im, d,ejt
'eJ1dh)ew cloud,
""lull,hl mUM It pohojm~ q" <loud <omp""ne. nu~ ~""l~ tIljcoht nje lenomen
t.... por.n ,po nO mod~ pot ho,' , .rd~,""m i evol.,i""i, n~ molnyren se,; peroo""
"JotlI I<"orno,;\ '" mjet i ""ti'm per nda~o. dOk"mo.",. (r.qi. wob ~"pon;Ml ng.
-=101-----------·
•
w.b ,~I
Sistemi i sil!llrise ne nje cloud privnt
Sot I~ EI'th. Bliga"dOt no boten ~ ICT 'on;; ,briM n~ bot~n 0 Cloud dhe "'nl~ •
n'"olshm. to lup'Oh"1 ,"" lJe paradigm"" '" Inund Ie; ndrv,hoj~ boten e bilneSl!.
C,hlA • r~nd~",hme te kuptahot ,~"d",;. Ie kii"i r>a"~lem. t~ '" toknolOgjlkc cdr)"
duke ob ••","" gror,ke(. prodhu" nga Gtrend<. Ro,ulton I d"~'h"m ;nle,e;; I <loUd
Com~"l;n~ I ,,,.hem"ar nga "I" trond no "III' du'. nbu, qi! nga v,tI 2003. I, dhe
mund t. ,oikairnf', no vlt., • f"nOlt .,M.. mM ejith.,Mu nUm,1 I ['1m",. dh.
publl'l"",v••
111
ilUOUl~l!ra .,~ .. JI·pn.p '" '~loq lr",pun~ I,qol~ l!"'~U"UlO~! """lU! 0. _w[O'lod
~, punw oo!'n~""1 !5 '!W~!I'''''''' "lIP O·~ q.M is .... r' •• ,',"01""1'" Ow wlbol'ni<)
~.., ,,~~q ~ oso OMwf1!lQnd !"."..."'.... J., , ">;/" ~"'Ui!JI ~ ~~,~ ~r.I ~""",
4'0' "punw "Jn~I' Ol~.", "!P""I • I.I!' rl" ."'"j(.dJo~ ~ Uilloq ilu Jnd"4"d .14'"
ilb .1"u.w"I'"OI .ow3,p.'.~ I"p" Jo",dns """.!> ill """'ild ~I.r "., UOlln'~J IPU"'J.
•
.,_J ,
,
,,~
,
1_' 0<", , -, f.1C<:"_-'-J.....J
.- - 1 " 'r ,", - -
11Il!
'-
,00;;
_L"Il0l;,
I - ';..; . ) . , ---,-----,- ~ I , ,
,
.......'
, , ''''·'·j''_N
, IIl(l'
"
1 .1_1_'
_
,.." .
,
"'
.' [ ,.
,.,., .~"'.. •.. ,
Sistemi i sigurise ne nje cloud ptival
n~ rrili<:- P",od;gma daud pertaqilson nj~ d....jtim '"ncr..ejt sl! til.. t~ eiilha
ndeftmorjet po ,p"nO]n~ ",al.giil'; • lyre'. bi'no'i1.
Q"'I"::t
, """" ,.,' , "~'CO
L
~."
"
,
,. ..
- •
KAPITULLI 2
ARKTEKTURA E CLOUD
O"onll 1 p~'lIIlth'hem 1 (loud, "Ie in'.,n.' ,Io"~ .,hl<' p...,hiku., ,I njl> gtup putlilc
~_,,'" q~ P.,.,hiko]";' ...k....n pi'r 'e ~r ,herbimo kolokl;vo web. ~e vi),m jo";
objo',i.", p p,oW"im~ Ie Goud si ~o nj<; p"'qy'•• di'dnJi"~ arki,.ktu,•• (loud. QeUimet
~ plot/o,",!. C1ou6: "'kalli!lu<!<hml.'rio. virtu."im;' elikasitoti. dho I>eweshmOrla J.n~ Ifi..
neo q~lIimot mo k'YOS'''. 0" pl.tio,.,,,,, cloud i pCmIbu,h mI! «! mirl. (loud ",po,'on
>plolcociono, web 2.0. Orejlu"; i aou~ mo" .&l<o,on 0 p",doru",,', G10n bunm., e duh"r••
dho m. P" Ih""., ,herblme' 0 prO"YiZlOnu" '" "I" k",ojni! Il p~njori" burime, no Cloud.
M,n.,hlml ,oftuori, I Ooud k. n"vQje p';r ,"portin. tii dvl' molcln,Yo; ...J fl'iko dh. os.j
131
Sistcmi i sigurise ne nje cloud privat
vlrtU.I. Sigu';' n€ burimet" porb.,hk"l. dh. ,k,e"mi gjlthosht" I p~,I,",h~~1 ng. qend,. e
I~ dh~n've Bjithoshtu p'''q.,in nj~ ,fl~~ qO(C{'~ proje<i;ml\. PI'tform. k' novol~ pOr to
vo"do,u, n" n;v.le te I.ft' int'"!lruklur~n • performan,es kQmpjutorlk. iHPCj. SIStemi
h.,dw.,. dhe sohwor" jan" I. 'omb'n"or, pe' to thj ..hl'hH oh. po, "Itu, .f;I("s~oton 0
op.,lm1t- Shkatl.,u ••hmeri. e ,I"omi, munci I. perf~oje f1&1 .,kitenuro " ,oneo!tll>SI.,-,,).
Ii..... nj. ,herbim morr .hum" fuq; pfrpunue,e, k.op<ri"" '''''i'joj~, ".n~ 11j.~, ;;,rru; c
(hle,h,. ,. shto>h """'.to, dhe m~ .humo b.and .... ;'h. "","",hmeri. e .;'tem;( mund ti!
p~rfllOji' nH' ~jo ""'"enure,
n dh~n't muod ", vlhe" ne v<ndndodhjot til ,hu",''[I,ht•. Per ,h.",bull, p~rdo,"o'il o_mall
"'"n~ Ie v"ndosen oe tre d;'qo q" '~Ieroil.n ne qendrat 0 ndry,hmo l" (~ "h~n.v. to;
""",,01, gj.OB"fl~' No nj~ ,itu.. t~!~ !III~ .dhe no qoft~ 5."iI' n~ .. Q"ndrat. t~ dheo,"e
,,~,ohOI, to dh<i"'1 e u,.,it j,a"~ endo t~ .',os"~_'hm,. 5h"II. e "'~ek'u'~. cloud mund to
zgjorctw( ..hte duke ,h",or II\/; .~"m~ ......, doe du~e ,gjem,r IKlhjon • n.lwo'~-ut no;
po!,puthje me rrethan.L
Cloud Internot «ilte p""k;ku", .1 nJ~ £'up m,"v t~ ,orver",h. Klilo ,."'era I,ne
p"",Mu,,, per t, permbu<h"' k~'~""" (0"" te k",e< sh'rbim. kolokt;"o wob 0'"
'1""O<lon. te shporndar, du'" P"~o"" burrmet e d,", conte<. ~I,,,ro'm" , claud .,ht.
formu", r>C m""",~ d.n.m.k< "t" p<OVf,kon.ml os~ d"p,ov~;on.m; I ,."w'...., !Ohw..e-eve
~e I'I&a bu,;m.' • b.a,., ,. ,~ <!hen","" Serve,.' ,.;; "je a"",d mund t~ /OI~ "",kino !;,ike
.po ma.~;" • .;"",,1. Ndortaqe' ~ plo,d""u""'j.ne ,p~Iw" pOrtO tort,u", shorb,m •.
p~,vo. (I~;"t.m;t te &ruVit te '""'0'''''', pl'lro'",. dou~ '.r'on 'uajije'~ .hp~rndarC dho
.h"b,me ,hoqeru"e. Dunmc! onfmm,"k~ t. cloud j,oe ndeftu" n~ qond,., 0 10 ~ho",v",
t~ ell,t I,ne no pron.,,1 dhe "p.roh.t n~ ","nyre tipl'o ng' nJ~ ofru", I p.I., ,. tret~,
Kon,u",otorot "ok k.,ni' ne"oj~ t~ ~I"~ tok"ologj;tll 'hem.lore_ N~ nj~ Cloud, ,ohw,re
141
,
Sistemi j ,;igurise ne nje cloud privat
kl~.~.t n~ njo U>e1bim, doud keri<on nj~ <hb~I. t~ Ion. t~ .hum... "'w... Ii' dh,n"", te
m.l.rr~ "~. q."d", emeo"' t~ II! dbem."".
KJo k~'kon oderoimlo e Ole kom"" p~, lil pcoo",",' no ni~ 'hk'lI~ l~ I.rt. I. Ie dilen.vi' te
,u'I\"" n~ .I'tomlo 0 a,klvI",H(ruaIIJes). PI,,"orm. 0 cloud k~rkon "I~ file ,y<tom to
.hp~rnd.'~ mol ,jotemln e boze, te ,I! dh';nave, Bud",. t~ ~.,. cloud I"'~ ,htua, no; oje
OIN.,n Inr",,,,,,,,,~ '~(loud 'e ~II~ ,i G""I'!. on. Mig"~of!.I\;IP~ nd~(\".' pj.. nv....... I~
modn I~ Q!ndr....e te Ie dllen"". n~ I~ gjithe bot;;o. ~d. Qcod", ljo dh."."" mund te kete
mo mlJ~" ,.",.r•. Wndn",dh). e qendres '0 to dnen.,o ""',. '&iron"r per te ;.duhu",
<hpon,iml'l mbl .nereJ,"e dno ,hpo2ime I'; tj"" o\1<"or•. M,Mu, qondtOt e Ie dh~".v.
,h~",n I.n~ nd~rtu" rroth h,"ro<~ntraleve p;,r to m'rr~ luqlne prei "I dhe ~er te
,hfry,~,u"r ul'" ~~r It"h)e.
Ni' ~"r~i,'h',' Clouo-I p"vot c<hl~ me, I,hl. per tu meo"h,o" ~hQ Clou~-I p"ol,k me,
I.nll p~, "',o,;m. TO"oen",1 ne ,hvillim," e clo"d jan, !liilhn,"n. 0 m~ shum. pe, Cloud
hyDrid. KjO ",hl~ per ,~k.k so shum" 'ptok.<ieo¥ d~ud ""hel t~ ,~koln~ p<rtej kuji,it tC njo
in"""oU. r."on.1t I oje kemp,ni. n duhelle lele n. &j~"dj/; t~ ndMoj_ "j~ d",d pri••1
dhol~ mhoj~ ~ oj 1<\ li'jo;;; nd'"",primio e (loud iI publi< n~ nj~ Inl~r".' Ie ,",pu,. 5iguri.
1<\ bChOl nl~ ~~sh'j. kriUke n~ ruajtjon ~ f"o~';O"i ... t t~ Ii! &jit!ta Uoj""" clooJd. meg)ilh"'"
munO '* thoml qe lloji I Ooud,' q" mund 'e sigurohet me m~ I~hl~ /;Shl~ CIo«di "';V-~~
Atkitoktur. Coje Cloud, "'hti' ,hvili"", no tri sh",-·", 10f,,,\,uk'"Ii, pl.do"" •. dhe apHkim.
Ko,. "I ,hliP," j"". implementu", me v;rtu.Ii,;", oJlt. ".nd.,,'zimll b"rlmo h..dwaro dho
5istemt t stgurisc ne nje cloud ptivaL
",f,w". p","shlkoh"n ni! Cloud. Sh~rb;mol "~ Cluud-in publik. p'ivot, dho nib,io J,"e
p~r<Jolio pI', p';rdorue<it "op~'mJ"1 "j.t.v. ku pernhlhot dh • • uporll o~ Ildhle me
lo'.metio dho mtran"ti" E,hle. q'tt~ q~ 'hI..... inf,.,I,uk!ur.' ~,ht~ ,hvilluor p~, h"'i
W ?"~ pll, Ie rnb€ , h,e,u, <hOrblm.! 1,,5. KIO ,",,,,,e i"frost,"ktur~ .h~,b.n ,I baz. pi',
nll''',mln • ,hUo,'" pl.lfor"'~!f cloud p~r m!>C<ht.tjon e ,h',bimeve P.... tlg. ~n. 'joter.
51>1,,,,. pMf""". em'e njO b.>~ Q po', ,baUmin • ,htre,.;,; '" ,pllLmlt SilaS. SM,."" •
Inb_u"'uf€ s eshto nd.ft"., mbi .,.~mln 0 \Ii"uoillm;~ ..... jtj.." dne burim.... ti! nctoNk·
u!. AbW••lm; ; k,ty ... bunm"". h.nlw.,•• ~. pe' qeWm 'i' ,;i8uroji! Ilo',lbil!!.!;. e I.,.u.,
"Q' pe,do,u."t. Virtu"liziml ,,,I,,on ,Isunmio ,,",omatizuo, to bu,lm.w dh. optlmIZon
pro,.,in • monoxhlmlt ,II i"r"'lruktur~'.
Shtro," pldUo,m. e,hti' pe' Q~lIlm I" P~'~I;th,h.m dhe pe, p",do'imln 0 ~.,,~,il"' (e
~rumbull;mlt '0 hunmo". ,o~w.... Kjo ,We" Slguron pe,do,u.,11 m. oje mjed" 'e
,Il\IiUojne "pILk,d,,"," t. 1yt~. 1.lOnoJn~ tluk.<e( ~ op.. ;mLI dhe 1. moniloroJm~ ..,ul1.1te' 0
eh.kut;m;1 d~~ poer1'orn10n<C<. PI..lro,.... duoet te jete ne gjondj. pol, 1~ >i"",".,
p",doru.,~ so 01.1 kane shkall<',,,,",,,mMne. be,"esh"",nne dh~ mbrol(I' ~., .. i ~"rI<et
i!lq<;! ~""1!ld. a .""'IS ·....IU"!''!'!'' ' W'1~"",n. '4P ~'!'.pu.l"~ "qp '!.i'''I",wn>\Op
W!","",,,,,, "!""':""""'I"! "'!4lW !' .II~ i!l '<;!w ~, 1""!4'."""' i!l ''''''''!p.!~ a""",,"
seed
••• 'SuLU"l;J
"uo l~";;> I"~ ,., ........... 0'" 'doPjS;;'p 1ern..ol" 'II e\.U 3 'w Ii;:)
sees
·~O'lelnu, ..
leult.U~al 'lu"U~ ... t4~ 'dde '"'lIqo ..... ·~,..""~o,q qC·t'A
SlU8!1J pnol::>
•• •
~I!II!Jd pnop 'i!!U 'i!U 'i!SlJn:'l!S ! !IU;:l~S!S
Sistcmi i sigurise ne nje cloud prival
Ni~ OCIIJd POV'I .. ~aI~' ~'emen'e .",.esore "I<i'ol<!""ik., m..no,hlml. e ok..,eve, 'hernim
mo""h;min, ",onax"iml" e burlmo". dhe s",mbullim;n • bu,imove. NI~ ",,'(.01 """'
_,h~rblml mund t~ I,pln mo""him 'e oks..it dhe "i~ nd~rf"qc rel.li,i,ht 'e lehti', por
""lom'II,lm; I ,h,;,biml' perte) ketll ""rIOli o<h!i! ~liLh",hl" I r~nd~'I'"~m,
Infrmr"~tu" 0 nJ~ Cloudl pri,.t mund ti jepe' "I" pOlO to 1",1" "h. nJ~ "OS'i t. Ja,hti'm(kjo
"kon;,ht I 'ererohel "Ii' (Ioudi vlrtu,1 pri,," por ky '.rm .,ht! p!rdoM p~r t~ p""nk,uor
ni ••po't!r I! gJ~r~ n~. nJ~ paii'j•• dedikuar per to rr;«o, vi"",,. private. Ni. cloud p,,,,.t
muod t~ kot~ qondren e ..1 le'~ dhenove brenda 0<. ia,h'~ .mbl.nt.~ t~ nd.rm,rrjes per
'~ru.jl"r p.. f"'m.n~n dhe pO, ti; rri'u, <;;u'in~_
f;gu,a e mtposht ..... t,..,.,.. <loud-in ,.-Nat ,",ide dh~ ... tside.
om",.o"","O'"
,,1
Sistemi i sigurisl' nc nje cloud privat
kjo muod ,. ,hpjegohet duke marr~ n~ lO",id,,,t. ,",vor. ken• ..,o".," Ii- "teve
m~ pore IpO'•• rdol., '" v;rtuall/im!!l. Nje ndorm.rrl_ In,I.loo nle ,,,tem operati"
10SI n~ hardeerin e til doe k' nj~ 'hk.ml",,, em.11 n! droltlm to ,i'l,m,t te 1'1
P~r to konkrctl,"", p,h nq> ,;>temi ope,,,"v merr nl~ vim" 0,. hoed dlS'u ndal
lun~.ioolmin , tij. 0.0 fan, CPU 'hfaQ p,abl,,,,. kjo do I! 'J.II~ ,i po,oJ~ mbylljon e
komlWmimi' Ie post&; ~I<!~"on;k. nga ,",veri i emoillL. Mo 'jolo I~ 'I"', q, n,
momo",l,., q~ oplikaoon; _ e in>taluar ne <;st"mln op ...II. d~, 'i'l~ml ope""'"
~Id "'1.I.ar ne hordwaree, nO ~ane ", d",hlon qolt. ,I.l.ml 0",,'0,;0 dh. q"""
h.rdi><>", d~~hoshtu do 1;; d••hl",. dhe apr.~otio ....
Idolo in"".I,.o qe sjen a.ud Computing ~,hl~ I~ p",p;~., dh.l~ ,hkeput;, keto lidhj"
q" _~'I'tOln. me, api""""",,. ''''"0',1 00""1'/ do. h"d~orlt. Klo bo"~t. munduo
n~ "I~ '~ru~lur' du"er-, pro«o,on no horde"' ~'" nj~ ,o'I~.r'~ vlrt.II,""r, Ne caltet
kll' harrlw... I ,~tij so"cn d"htQn <iu,ted mon<l t~ morrot "80 '0",«1 qo d~<htoi
0'. mund t~ ",,,"m"1 n" oje hardware tlcIN qo tunklio""" "om"l"hl ow te mood
l" koofl~uroh.' q,; te mbaml" plot",,,ht le,. pm,."
Ujo Clu.W mund SI,lh.,htu te perGl<tojC ""'" nJ~ ng. . . 'VP,.t p tij nu~ funksionon
"'l!' .~.~ q"M I' 1<il1~"I "w U.40~uqn~ ill p"n", ... nl!"" 0 1.'"010..,.00 "~"'!lI'~
'WN'lupu *'110" ~I punw .,.J.'" • .LI'~1 !.,~ !,~!uop, '~p ,~~,.~o~~lu @J.-.r, .~p
.Ill ~"[0"n~~1~,"q ", punw _'p,,,, ",or".WJ,pU >, ~J*~' ."'S" .w .'IP U"I'P" ~I
punu, "u.. ,j'"1"P 0101"' i11~'il gU!lnowO) poop, ,!\!md 'u'"~, ~"IUCM moll ~IN
• ,"" ."'14'.1 0 .,W!I ol.!"d op> >'0 "A ~I 1!J"ln[dwol ! "l"PJO'I os illjOD au
'4~ ~q; pO"d, ~.IOp.Iid ill fl"",J'U ..., """'J ilfu ~[of~~ ill punw .["""'''pu O!II
•...!flO """'I" ownl"!' a u.. !~"1 '/Uro['ll')O(I "IaOO9 "'1 .u""''I'I~" <s!P 4'<1 'pnOI) ~u
'''''!'"' 0 1'"0,,"".101"1 i41!r3 ~I ~[Ol~!' ~, "'IP ,>u.mu! i!U '''''I" ~,.~ ., ·..u"I"h.i1
., .~IJ.'"~"'01 l'''''l'~ ~Ic,~pu~,~! ~1 i!lq'~ u"f"'",j~pu 'ild 0"'4'10/00"
• .14'. "1' "'P411[a .Jd ""N4'ilP "1 "b !til.I'" ., I.,popa ,.d.1 ~w Ow J~I.il
n11~ JO,feo' o~p JOn111d ... ~u'l .",~'''!pu • '""~4P ~, !"d ulS"qwn~ 1"" ""~4P
'" ~.oua!<1"oJ ~, u04,nd IJ"1"ldUl01 " .'job ," .b .I~'. 1.5,1 0 "111'od '"V
\!i",~np~J ;n 14'0141 OSO '~"nd J~d l,-",:!pJ'4 i!l '"I!l!>>ds !'" ~"'!oll",."G .1 .10100"
Sislcmi i sigrnise ne nii! dnud privat
KAPrruWl
• Cloud pfi",,'
• Cloud Publik
• Cloud Wood
• Olud Co""'"it~t
U Ooud·1 prj"",
Nj~ Cloud prl",t ~,I>!. nj" model i """,nte; Cloud (omputl"e q~ p~rf'hl" nle ,mblont W
Cloud I" vee.nt! dhe to 'I~urt. "' ,c <,len v"tem nje kI,,", I v<conte ,n"nd I~ o~eroJ;;, ~,hlu
'i~u .... modolo! 0 tloro \' Oo"d, Clou~i prwat do to oP"loj" I".nd. nJ~ ,mblenti virt",1
~"ko po,do,u, roW ba," t. burrmevo lizrkc MellJrih,'" ,Ip" modoll! Cloud prr"'t "rej.,"
(',1,10'. ,k'.,u.,~m. ve",m "ga "I" neg,"".le te vetm. q~ mbo" mo ,I,""," koro\<oll dh,
p'ivot~'I. Mokoni,m.t lekn,ke Ie pi'rdorura per '0 ol,u" .h",b,m. ,~ ndry,hm. qe mund te
kl,,,j,kohorn 51 ,h.fb,m. private Cloud "d'Y'hQjn~ M m... tf madhe d~. ~.,hW Q~ ',h'~ e
"',ht;f~ ~tt~ p.ru~l"af '" r;r"e p<'rb.n nj. Cloud pr'''' "RO p'~~l'<'ml. I~kn'~ •. ~~ "".d
I~ klool. kelo slw<b; ..... jan. ,.l:ooi<l1, Ii' klasiM"",c. n~ PPfPOlhl. m.lll"',.t '* atoofrojt"oO
IH'f ki,,,,,I'" • \Yn'. Karaktcr~tika' e 'p;b'", qe ,,",al;teri'ojr>! Cloud priyot ta"~ ""'~"';m
~~,kiuz;y'~ ",ose" njl' .~ • • kO"'P"nT5i' roe nivele' me ~ 1.rt.1 !~ slK"'''" ... Itj_"" Mund 'i;
I""~ n~ co"If..! me Ooud-in public q" 1<.:1 mo ,hum~ ~I;en!~ q. ,~,.,oln~ ,h&b;m'" virtual.
5h~rbim"t ~ nl~ doud privat ""Iomn fonde n", nje srup t~ v•• an!~ t~ ,.,.,cf.,h POf keto
Izz
'iIIIO'»,l~, • ~p ••• Jo... " ~ u!w'ql~'" ow ~!",ndJ;!d ~u '<n~ .. ".w .... r .. "'n~~u~
~I ldU ""1'\1". "";"11 ~'Up ~~ ~CO!,..aJO 0[, 0[, ~,q'. '.I"'",", ~ ~"'!U~
~rU ~g" JOn••Sl!O I ~''R ,".~ pnop ~!u ..,. ~u~b ~lnp ~"JlUO~ .wnq..... •
~'.JOI.J~ 0lOUO!",do ",,,Ill.,,b ."fo'."'3 OJ ,,0 .'puO!li i/U 'IIO~J!I oru ,doJO
"",,!<~'"O~ i" "nl!"'~ ?l "''''~ OW 4"''''!'nq ~l".= oll.''''1Q''Q ill" ~ll'w~Op.l~d
,"!,,",o<iolU 'I••!,d ,'.poop , ):IUIlqJ~~' Jcod ·i!S!'n"ilj'.' ,on I,., ~ 1<>Al" .[u
""Ol"'WOld",! ~l punlll ~!lqnd 1!"P""IJ" ,.... q'~q, :!~ •• ~d .qp ""'1' ~"'n", ~ ... •
., ""n,~, 0 .,!qop ow Jod ·,,!.'dwO~ .8u u~"nl"l ~'il" 'OJOpJ,d !NIfl) 1""1 '"'1' ow
OMlOf" .1 vl'UO!"PO" 'lw ''1'pow '"I" ~w illq'il pool) ."'~d II'PO)\J '''J~' a "u~4P ill !qw
~ngl< .qp UQJ'UOl ~lli"4' illli \lUIO",l vb 1,!ilOWJilPU J~d "nld.,"", il'4<i! ,o.~d !poop
". .. ..
"""'.::1
...I!I·· le.
-
',7
-, "-n.
~ - "'!~
.~:~"":i ii" .V. ~ ~ L __ I
pnO/09Je~
•
Siswmi i sigurise ne nic cloud priv<lt
• II (loud bursting ljo .>hIe oje tip., qo [IojDll kom!,"nl~ Ie nd~rmlelesojo dh. pOe
I~ mon.,hu" ofrimin e ;h"rbim$.'e ne Ie tilth.. di,. Cloud du"" u oi,ur ngo riie pike
• v.lme e kontrollil I. integruar."Bur<t",g" lolon ndi'rm"'I.n te Intecroli:' bu,lm.t •
vol, lok.l. me ,to me O"gj"''' "R' Of,u""t • tl"~ cloud p~r t~ p~, mbu,h" keol<."t
p~r hpocltot mo te ""dn, p,r te '!:J.ru., mbulimin j(jeoW.rlk 000 t~ perfi,ojne ng'
ofort.t. Inr",truktu," 'e SPfflolilua,.. N~ nl" Cloud prlvoto, .Wl0r~, dlsa oi'ue,ve
mund t~ ofroJn. mund~,I"" e ~.rdorimlt ·aO"~ burtloi" o~ ",I Iii kerk.,es 50 plku,
n~ m!ny'~ p~r I;' migrua"o"timin 0 ng.,'.'.". pun!> nf nj~ Cloud publ.ko [5]
-,.,'.... -
""-:: .,.' / ,
ShcmbtJjl me ~",.,on' '. Goud (QmpUM& );ani! 'endenee' I. Ion! plo,e • Clou,,"$.'O p"bll~e.
'"P" jon! ,10" p~fkufi'im;'. "e d"pollcion te pul>ll~ut. Soltworo Ii Ih~,bi," {~"Sl dhe
S!stcml i sigunse nil njil cloud privat
• HII,",i'el n. k••lo: Cloud-ol publlke p!'I'l\lln~ ,10"0'" n;v<le bUrlm .. h dno p~r k~tfr
• pa\>-....you.to: ....rbi""'l e Oou~ pub'k "'pe'" perfs!jjne nje modol PO'! •• -you-~o
"e ban<.i' Ie <!;. ~ormrm,'ori ~o '" i"'" n~ el'ndjete aksesoj"o aq k.pacM, '" lon.
n.voj~. lur k. "IW'J~. dhe ,n" PO' 'e p'e"oj~ p~r oq s. k. "",do,"" dok" .Vlt"" oe
,ete m"nyr~ mo"hr,yte"m;n mire to k'pocilel,l.
• ""'ue,om;;,lo: nuk k. a'ni~ H."k p" e,blm ~~ <10 t~ t..I"~ nl" \h~,blm publl'
pambroiWf.
• FI.h;bH~ot;' ~. nl~ n"morto <"I!tbi"""", ,I p.h: I"S, P.,S c SaaS, d"po,,,bel ne I...g
q;, ndjeki" modoli". CIQu~·jj publi~ dh. q~ no mund I; ah."'jm. ng. ,do p.I'le te
abititu" mo Inl"o"lin. Keto shorblmo muml Ie '.n.q,n Pie,," m~ .~ modho to
ke,k."v. n! Biondi. p~, Ie ,;&,,,,,., plr/ltlmc per kl,ootiot ludi,,,h..1 .10 te
korpo,,,,,,•.
• .....re.;." n~> ..nell ku ~dodhen' f.I~ nie ~on.k,lorri ,homrme' ja"~ dl,po"ibol kudo
qe klionti odedll,l. p," ne ,,<tet 'U, kOI~i ,~ beirne me .k,.,;"ln remole ne
;,,[,.,t," ,lUr! n IT I"~ CO stet fr e ",e,~,"n'e' p,h I.