AVROPA İTTİFAQININ

AZƏRBAYCANIN REGİONLARININ
AVROPA İTTİFAQI İNKİŞAFINA YARDIMI

http://eeas.europa.eu/delegations/azerbaijan
EU Delegation to Azerbaijan
EU Delegation to Azerbaijan
EU Delegation to Azerbaijan
 AVROPA İTTİFAQININ AZƏRBAYCANIN AVROPA İTTİFAQININ AZƏRBAYCANIN
REGİONLARININ İNKİŞAFINA YARDIMI REGİONLARININ İNKİŞAFINA YARDIMI
AVROPA İTTİFAQI

ÖN SÖZ

Uzun illər tərəfdaş olan Avropa İttifaqı ilə Azərbaycan arasındakı əməkdaşlığın əsas
sektorlarından biri regionların inkişafıdır.

Bu broşurda Azərbaycanın regionlarını dəstəkləmək üçün təzəlikcə həyata keçirilmiş

bəzi layihələrdən söhbət gedir. Regionların inkişafına bunun necə yardım göstərdiyi
və insanların həyatınının necə dəyişdiyi broşurda əks olunur.

Layihələr barədə oxuyun və Aİ ilə Azərbaycan arasındakı əməkdaşlığın kənd

yerlərinin davamlı inkişafını, sahibkarlıq və yerli icmaları necə dəstəklədiyini görün.
Azərbaycandakı işimiz və fəaliyyətdə olan Şərq Tərəfdaşlığı barədə daha çox
öyrənmək istəsəniz, bizimlə əlaqə saxlayın!

Kəştutis Yankauskas
Avropa İttifaqının Azərbaycan
Respublikasındakı Səfiri KƏND YERLƏRİ
VƏ REGİONLARIN
İNKİŞAFINA DƏSTƏK
2 3

AVROPA İTTİFAQI
LAYİHƏNİN MƏLUMAT
VƏRƏQƏSİ
Ümumi məlumat
Layihənin adı
Həyata keçirilmə yeri
Müddəti (ay) + başlanma və başa
çatma tarixi
Aİ büdcəsi (AVRO)
Müqavilə bağlayan tərəf
Benefisiar
Əldə olunan nəticələr
• İcmanın otlaqlarının
məhsuldarlığını artırmaq və
ekoloji cəhətdən təmiz məhsullar
yetişdirmək üçün irriqasiya
sistemi təkmilləşdirilmişdir;
• Tərəkəmə xalça sexi
yaradılmışdır;
• İcma üzvləri tərəfindən istehsal
olunan əkinçilik və heyvandarlıq
məhsullarının satışı üçün yolüstü
xidmət kooperativi yaradılmışdır;
• Hələb keçi ferması tikilmişdir;
• Balıqçılığın inkişafı üçün
nohur balıqçılığı təsərrüfatı
yaradılmışdır.
4 5
AVROPA İTTİFAQININ AZƏRBAYCANIN
REGİONLARININ İNKİŞAFINA YARDIMI
LAYİHƏNİN MƏLUMAT
VƏRƏQƏSİ
Ümumi məlumat
Telişli ekomiqrant icmasında bazar rəqabətli gəlir mənbələrinin Gəncə - Qazax İqtisadi Rayonunda Yerli və Regional İnkişafa
Layihənin adı
formalaşması üçün kənd təsərrüfat təşəbbüsləri Dəstək (SLRD)
İmişli rayonunun Telişli və Allahmadətli kəndləri Layihənin yeri Gəncə - Qazax İqdisadi Rayonu
Müddəti (ay) + başlanma və başa
36 ay (13.11.2017-13.11.2020) 35 ay (01.01. 2017 – 01.11.2019)
çatma tarixi
240 527 AVRO Büdcəsi (AVRO) 2 000 000 AVRO (ümumi xərcin 88.9%-i)
“Ruzgar” Ekoloji İctimai Birliyi Avropa İttifaqı və Almaniyanın Federal İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf
Müqavilə bağlayan tərəf
İcraçı tərəfdaşlar: Telişli İcma İnkişaf Şurası və Telişli Bələdiyyəsi Nazirliyi (BMZ)
Telişli icması • İqtisadiyyat Nazirliyinin Beynəlxalq təşkilatlarla əməkdaşlıq şöbəsi və
Regionların və Dövlət Proqramlarının İnkişafı Departamenti
Benefisiar • Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi
• Dövlət Turizm Agentliyi
• Gəncə-Qazax İqtisadi Rayonunun müxtəlif maraqlı tərəfləri
Əldə olunan nəticələr
• Kənd bələdiyyələri ilə 32 Yerli Inkişaf Planı • 100-ə qədər qadın sahibkar liderlik və şəbəkələşmə
hazırlanmışdır; bacarıqlarını inkişaf etdirmişdir;
• 11 Rayon İnkişaf Planı regional inkişafa dair • Yerli və rayon səviyyəsində inkişaf planlaşdırması
planlaşdırma metodologiyalarının inkişafı və tətbiqi nəticəsində kənd təsərrüfatı və turizmə dair 300-dən
yolu ilə hazırlanmışdır; çox xüsusi təşəbbüs qeydə alınmısdır;
• Ümumilikdə 3746 iştirakçı (1595 qadın, 2151 • Kənd təsərrüfatı və turizmin inkişaf potensialından
kişi) bacarıqların artırılması üzrə 188 tədbirdən, o yararlanan 16 pilot tədbir həyata keçirilmişdir.
cümlədən 2571 iştirakçı (1289 qadın, 1282 kişi) 141
təlimdən faydalanmışdır;
 AVROPA İTTİFAQININ AZƏRBAYCANIN
REGİONLARININ İNKİŞAFINA YARDIMI
AVROPA İTTİFAQI

BALAKƏN REGİONAL “ABAD” MƏRKƏZİ VASİTƏSİLƏ ŞƏKİ-

ZAQATALA İQTİSADİ ZONASINDA KİÇİK AİLƏ TƏSƏRRÜFATLARININ
İNKİŞAFINA DƏSTƏK LAYİHƏSİ
“ABAD” regional mərkəzi Aİ
layihəsinin yardımı ilə Balakəndə
xalçaçılıq ənənələrini bərpa edir.
Peşəkar dərzi Mirvari Əzizova
xalça toxumağı öyrənmək
məqsədilə Aİ təlimlərindən
keçmək üçün müraciət etmişdir.
Təlimlərdən sonra o, öz biznesini
Aİ layihəsi qadınlar üçün yeni
genişləndirməyə və bir neçə
iş imkanları yaradır. Ailəsinin
köməkçi qadını işə cəlb etməyə
şirin ənənəsini yaşadan Aytəkin
qərar vermişdir.
Sadıgova layihənin dəstəyi
sayəsində 10 pətək arı ilə
təsərrüfatını yenidən qurmağa
başlayıb. Hazırda onun pətəklərinin
sayı 22-dir.

Şəkidə Ebru sənəti ilə məşğul olan Nigar və dostları Aİ-nın keramika
və dulusçuluq təlimlərində iştirak edərək sənətin sirlərinə yiyələniblər.
İndi onlar gips hazırlamağı, keramikanı rəngləməyi və bişirməyi bilməklə
Bu günə qədər Şəki-Zaqatala regionunda həyata keçirilən 44 yeni biznes startapından bəhrələnən insanların sayı yanaşı, həm də layihədən aldıqları zəruri avadanlıq vasitəsilə tətbiqi sənət
600-dən çoxdur. Layihənin müsbət tərəflərindən biri də yeni ailə bizneslərinin unudulmaqda olan sənət sahələrini nümunələri hazırlayırlar. Layihə onlara arzularını gerçəkləşdirməkdə dəstək
yaşatmasıdır. olub.

6 7
 AVROPA İTTİFAQININ AZƏRBAYCANIN
REGİONLARININ İNKİŞAFINA YARDIMI
AVROPA İTTİFAQI

COVCHEG layihəsi çərçivəsində

Azərbaycanda 50 məhsul qeydə
alınmış, onlardan hələ ki, 11-i
beynəlxalq Dad Gəmisi (Ark of
Taste) kataloquna daxil edilmişdir.
Bunlar qaxac, yarpaq dolması,
dombalan, dovşan alması, armud,
ata-baba fındığı, bamiyə, doşab,
fətir, gül mürəbbəsi, qurut, itburnu
nektarı və lavaşanadır.

SEEDS layihəsinin uğurlu nəticələri davam etməkdədir. Layihə

çərçivəsində arıçılığın inkişafına yardım məqsədilə 75 mənfəətçinin
hər biri 5 arı ailəsi və zəruri avadanlıq alıb. Mənfəətçilər
zəhmətlərinin bəhrəsini görür, layihəyə tohfələrini verirlər.

8 9
 AVROPA İTTİFAQININ AZƏRBAYCANIN
REGİONLARININ İNKİŞAFINA YARDIMI
AVROPA İTTİFAQI

LAYİHƏNİN MƏLUMAT LAYİHƏNİN MƏLUMAT

VƏRƏQƏSİ VƏRƏQƏSİ

Ümumi məlumat Ümumi məlumat

Azərbaycan Respublikası Kənd Yerləri və Regionların İnkişafına İcma-Əsaslı Aqroturizmin Kənd Yerlərinin İnkişaf Strategiyası
Fəaliyyətin adı Layihənin adı
Dəstək (KYRİD) Proqramının İcrası / Texniki Yardım olaraq təşviqi
Quba-Xaçmaz İqtisadi Rayonu (5 rayon); Dağlıq Şirvan İqtisadi Rayonu Ərazi Quba, Qusar, Xaçmaz, Siyəzən, Şabran, Salyan, Cəlilabad, Lənkəran
Yer
(4 rayon); Şəki-Zaqatala İqtisadi Rayonu (6 rayon) və Göyçay rayonu Müddət (aylar) + başlama və
42 ay (11.10.2017-11.04.2021)
Müddət 49 ay (01.01. 2017 – 01.02 2021) bitmə tarixi
AB büdcəsi (AVRO) 3 725 000 AVRO Aİ büdcə (AVRO) 384 437 AVRO (ümumi xərcin 90%-i)
Beynəlxalq İnkişaf İrlandiya (IDI) MMC Müqavilə bağlayan tərəf: Yerli İdarəetməyə Yardım İctimai Birliyi
İcraçı tərəf
İcraçı tərəfdaşlar: Azərbaycan Hökuməti, İqtisadiyyat Nazirliyi Müqavilə bağlayan tərəf Tərəfdaş təşkilatlar: Şəfəq Ekoturizm İctimai Birliyi
İqtisadiyyat Nazirliyinin Regionların İnkişafı və Dövlət Proqramları Kənd Yaşıl Turizminin İnkişafına Dəstək İctimai Birliyi
Benefisiar
İdarəsi, Nazirliyin mərkəzi və pilot regional ofisləri • Kiçik fermerlər və MKOS-lar
• Gənclər
Benefisiarlar • İşsiz yetkin insanlar
• Yerli bələdiyyə və icra orqanlarının nümayəndələri
Əldə olunmuş nəticələr
• Qeyri-Hökümət Təşkilatları
• Benefisar qurumlar və maraqlı tərəflərin regional - ƏİP-larının hazırlanması üçün Metodiki Bələdçi
inkişaf planları hazırlamaq, həyata keçirmək və hazırlanmışdır;
nəzarət etmək bacarıqları artırılmışdır; - Regional İqtisadi İnkişaf yanaşması və layihələrin
• Dövlət (1051), özəl (126) və fermer (87) hazırlanması üçün 40 termindən ibarət Sözlük Gözlənilən nəticələr
sektorlarından müxtəlif təlimlərə 1264 iştirakçı (151 hazırlanmışdır;
• Kənd təsərrüfatı üzrə
qadın və 1113 kişi) cəlb edilmişdir; - DZ üzrə dərs vəsaiti, 5 seçilmiş məhsul üçün sahibkarların inkişafına dəstək
• 16 Ərazi İnkişaf Planı (3-ü ixtisaslaşma üzrə və 5 flayer, hər bir məhsul üzrə torpağın uyğunluq göstərmək;
13-ü isə Regional İqtisadi İnkişaf üzrə) hazırlanmış xəritəsi, süfrə üzümü və şərab üçün məlumat
• Kənd təsərrüfatı iştirakçıları
və 2 texniki-iqtisadi əsaslandırma tədqiqatı vərəqəsi hazırlanaraq çap edilmişdir.
arasında klasterlərin yaradılması
aparılmışdır: • Hazırlanmış ixtisaslaşdırma əsasında ərazi inkişaf və təşviq edilməsi;
- Seçilmiş məhsullar üçün 29 əhatəli Dəyər Zənciri planının həyata keçirilməsi üçün səmərəli və
• Kənd təsərrüfatı məhsullarını
tədqiqatı aparılmışdır; effektiv maliyyə cədvəli tərtib edilmişdir:
şaxələndirmək və marketinq
- 10 Ərazi İnkişaf Planı (ƏİP) hazırlanmışdır; - Mövcud maliyyə imkanları üzrə hesabat yanaşmalarını inkişaf etdirmək;
- 2 Texniki-İqtisadi Əsaslandırma Tədqiqatı hazırlanmışdır;
• Aqroturizmdə gənclərin və yetkin
aparılmışdır; - 102 layihə təklifi (layihə fişləri) hazırlanmışdır. insanların məşğulluğunu və
- 3 kooperativ (hər seçilmiş məhsula görə 1) sahibkarlıq bacarıqlarını karyera
yaradılmışdır; vasitəsilə inkişaf etdirmək;
• Aqroturizmdə dövlət-özəl
əməkdaşlığını davamlı yerli
inkişaf strategiyası kimi inkişaf
etdirmək.

10 11
 AVROPA İTTİFAQININ AZƏRBAYCANIN
REGİONLARININ İNKİŞAFINA YARDIMI
AVROPA İTTİFAQI

AZƏRBAYCANDA AVROPA İTTİFAQI TƏRƏFİNDƏN

MALİYYƏLƏŞDİRİLMİŞ LAYİHƏLƏR BALAKƏN

ZAQATALA XAÇMAZ

QUSAR
QAX

AĞSTAFA ŞABRAN
QUBA
ŞƏKİ
QAZAX
SİYƏZƏN
OĞUZ
TOVUZ SAMUX QƏBƏLƏ
MİNGƏÇEVİR

Qadınlar üçün sosial

Kənd təsərrüfatı fəaliyyətləri
və peşə fəaliyyətləri GƏNCƏ İSMAYILLI
ŞƏMKİR
ŞAMAXI
Turizm fəaliyyətləri Uşaqlarla bağlı fəaliyyətlər YEVLAX
GÖYGÖL GÖYÇAY AĞSU
GORANBOY AĞDAŞ QOBUSTAN
GƏDƏBƏY BAKI
DAŞKƏSƏN NAFTALAN UCAR
KOB-la bağlı fəaliyyətlər Abşeron
TƏRTƏR

BƏRDƏ ZƏRDAB KÜRDƏMİR

İnsan hüquqları və vətəndaş cəmiyyəti ilə HACIQABUL

bağlı fəaliyyətlər
AĞCABƏDİ
Ailə biznesinə dəstək XANKƏNDİ ŞİRVAN
İMİŞLİ
SABİRABAD
İnklüziv təhsil ŞUŞA
SAATLI
SALYAN
Gənclərə dəstək FÜZULİ

Hüquqi islahatlar
BİLƏSUVAR

Qeyd: Layihələr vətəndaş cəmiyyəti təşkilatları

NEFTÇALA
tərəfindən həyata keçirilir.

NAXÇIVAN
CƏLİLABAD

MASALLI

YARDIMLI

LERİK
LƏNKƏRAN

ASTARA

12 13
 AVROPA İTTİFAQININ AZƏRBAYCANIN
REGİONLARININ İNKİŞAFINA YARDIMI
AVROPA İTTİFAQI

LAYİHƏNİN MƏLUMAT Vaqif Qurbanov,

VƏRƏQƏSİ Zaqatala rayonu
Yuxarı Tala kənd
sakini
Ümumi məlumat
Balakən regional “ABAD” mərkəzi vasitəsilə Şəki-Zaqatala İqtisadi
Fəaliyyətin adı
Zonasında kiçik ailə təsərrüfatlarının inkişafına dəstək
Şəki-Zaqatala İqtisadi Zonası (Balakən, Qax, Qəbələ, Şəki, Oğuz,
Coğrafi ərazi
Zaqatala)
Müddət (ay) + başlama və bitmə
36 ay (01.12.2017 – 01.12.2020) ABAD Regional Mərkəzinə
tarixi
qoşulan Yuxarı tala kənd sakini
Aİ büdcəsi (AVRO) 820 000 AVRO (ümumi xərcin 90%-i) Vaqif Qurbanov kiçik biznesini
BMT-nin İnkişaf Proqramı böyüdə bildi. İndi o, 110
Müqavilə tərəfləri İcraçı tərəflər: Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında qırqovul saxlayır.
Vətəndaşlara Xidmət və Sosial İnnovasiyalar üzrə Dövlət Agentliyi
Azərbaycan Respublikası Vətəndaşlara Xidmət və Sosial İnnovasiyalar
Benefisiar
üzrə Dövlət Agentliyinin tabeliyində ABAD publik hüquqi şəxs

Əldə olunan nəticələr

LAYİHƏNİN MƏLUMAT
• 30 kiçik ailə biznesinin müəyyənləşdirilməsi nəzərdə - Asılqal (oyster) göbələyinin becərilməsi VƏRƏQƏSİ
tutulduğu halda, 12-si məcburi köçkün ailəsi - Kompot hazırlanması
olmaqla, toplamda müxtəlif sahələrdə ixtisaşlaşan
- Aqro istehsal
44 ailə layihəyə cəlb olunub;
- Xalça toxuculuğu Ümumi məlumat
• Seçilən ailələr və ailə üzvləri, eləcə də ABAD mərkəzi
- Bəzək əşyalarının hazırlanması Azərbaycanda Böyük Qafqaz Dağlıq Bölgəsində İcma əsaslı Dəyər
əməkdaşlarının bilik və bacarıqlarının artırılması Fəaliyyətin adı
- Taxta işləri Zəncirinin Gücləndirilməsi (COVCHEG)
məqsədilə təlimlər keçirilib;
- Rəngkarlıq Coğrafi ərazi Şamaxı, İsmayıllı, Qəbələ, Şəki, Qax
• Bütün ailələrə, bazar qaydalarına müvafiq
məhsulların istehsalı üçün lazımi kiçik miqyaslı - Keramika Müddət (ay) + başlama və bitmə
36 ay (01.09. 2018 – 01.09.2021)
avadanlıq və istehsalat alətləri alınıb; tarixi
• Məhsulların brendinqi ilə bağlı olaraq, layihə
• Ailələrə alınan avadanlıqların istifadəsi üçün aşağıdakı hazır məhsulların konsepsiyası və Aİ büdcəsi (AVRO) 813 105,50 AVRO (ümumi xərcin 90%-i)
aşağıdakı sahələr üzrə 14 avadanlıqlarla çalışma brendləşdirilməsi işini həyata keçirib: Müqavilə tərəfləri Beynəlxalq Slow Food Hərəkatı
təlimi keçirilib: - Asılqal (oyster) göbələyi • Yerli kənd bələdiyyələri və yerli hakimiyyət orqanları
- Pendir istehsalı - Fındıq yağı • Kiçik miqyaslı kənd təsərrüfat istehsalçıları, kənd ərzaq və turizm
- Dondurma istehsalı - Çərəzlər Benefisiar
müəssisələri
- Qırqovul çoxaldılması - Meyvə kompotları • Azərbaycanın kəndlərdə və şəhərdə yaşayan vətəndaşları
- Toyuq çoxaldılması - Qoz yağı
- Ərzaq qurudulması - Bəzi suvenirlər
- Yağ istehsalı
Əldə olunan nəticələr

• İcma əsaslı qida sistemləri gücləndirilib;

• Bazar əsaslı pilot təşəbbüsləri icra olunub;
• İqtisadi fəaliyyətlərin şaxələnməsi artırılıb.

14 15
 AVROPA İTTİFAQININ AZƏRBAYCANIN
REGİONLARININ İNKİŞAFINA YARDIMI
AVROPA İTTİFAQI

LAYİHƏNİN MƏLUMAT LAYİHƏNİN MƏLUMAT

VƏRƏQƏSİ VƏRƏQƏSİ

Ümumi məlumat Ümumi məlumat

Azərbaycanın Daşkəsən, Goranboy və Samux rayonlarında Azərbaycan Regionlarında Dayanıqlı Mikrosahibkarlığın İnkişafının
Layihənin adı
Layihənin adı aztəminatlı kənd ailələrinin sosial-iqtisadi vəziyyətinin Sürətləndirilməsi (ADSMİRRA)
gücləndirilməsi və inkişafı (SEEDS) Həyata keçirilmə yeri Gəncə, Quba, Bərdə, Zaqatala, Şəmkir
Həyata keçirilmə yeri Daşkəsən, Goranboy, Samux Müddəti (ay) + başlanma və başa
30 ay (01.09. 2018- 01.03. 2021)
Müddəti (ay) + başlanma və başa çatma tarixi
36 ay (01.01.2018-31.12.2020)
çatma tarixi Aİ büdcəsi (AVRO) 418 324,00 AVRO (ümumi xərcin 90 %-i)
Aİ büdcəsi (AVRO) 927 117,59 AVRO (ümumi xərcin 90%-i) Azərbaycan Mikromaliyyə Assosiasiyası (AMFA)
Müqavilə bağlayan tərəf: SOS Uşaq Kəndləri - Azərbaycan Mikromaliyyə Mərkəzi (MFC), Polşa
Assosiasiyası (SOS UK-AZE) Müqavilə bağlayan tərəf
Müqavilə bağlayan tərəf Azərbaycan Sahibkarlar (İşəgötürənlər) Təşkilatlarının Konfederasiyası
İcraçı tərəfdaşlar: Gəncə Aqrobiznes Assosiasiyası (GABA) (ASK)
Kənd Yaşıl Turizminin İnkişafına Dəstək (KYTİD) ictimai birlikləri Öz biznesinə başlamaq və ya genişləndirmək istəyən, regionlarda
Benefisiar
• 400 aztəminatlı kənd ailəsi (2000 fərd), 1000 qadın və 300 uşaq yaşayan mikro və kiçik sahibkarlar və onların ailələri
• Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri; Əmək və Sosial Siyasət; Aqrar
Benefisiar siyasət üzrə Parlament Komitələri
• Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi, Təhsil Nazirliyi, Mədəniyyət Naziliyi, Əmək
və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi, Dövlət Turizm Agentliyi
Əldə olunan nəticələr

• 458 sahibkar maliyyə

savadlılığı haqqında biliklərini
genişləndirmiş və maliyyə
Əldə olunan nəticələr idarəetməsi üzrə bacarıqlarını
inkişaf etdirmişdir;
• 30 kənd seçilmişdir; • 30 İcma Qadın Qrupu (İQQ) yaradılmışdır. 30
hədəf icmanı əhatə edən 900 qadın gəlirgətirici • 170 sahibkar biznes
• 395 aztəminatlı kənd ailəsi qabaqcıl və davamlı
fəaliyyətlərlə məşğul olaraq öz peşə bacarıqlarını və idarəçiliyi bacarıqlarını
kənd təsərrüfatı və kənd turizmi təcrübələrini tətbiq
sosial rifahını yaxşılaşdırmışdır; artırmışdır;
etməklə öz gəlir mənbələrini, rifah halını artırmış və
şaxələndirmişdir; • 30 qrup və 90-a yaxın qadın fərdi bizneslərini inkişaf • 48 sahibkar maliyyə
etdirmək üçün lazımlı avadanlıqlarla təmin edilmişdir; dəstəyi almış, təcrübəli
• Ailə biznesinin inkişafını dəstəkləmək üçün 395
biznes konsultantların
mənfəətçi lazımi avadanlıq və materiallarla təmin • Əməkdaşlıq üçün 10 potensial KOS seçilmiş, onlara
məsləhətlərindən
edilmişdir: texniki və biznes inkişafı təlimləri keçirilmişdir;
faydalanmışdır;
- 5 arıçılıq qrupu: 75 mənfəətçi • Layihə fəaliyyətlərinin təbliği və mənfəətçilərin
• 50 nəfər kooperativlərin
- 6 tərəvəz becərən (istilikxana) qrup: 90 mənfəətçi hüquqi çətinliklərinin həllinə dəstək üçün yerli,
qurulması və idarəedilməsi
regional, milli səviyyədəki tərəfdaşlar və siyasi
- 3 çiyələk becərən qrup: 40 mənfəətçi üzrə bilik və bacarıqlarını
qərar verənlərlə əlaqələr quraraq inkişaf etdirmişdir.
- 6 heyvandarlıq qrupu: 90 mənfəətçi artırmışdır.
Arıçılıq və Kənd Turizmi sahəsindəki ehtiyacları və
- 10 kənd turizm qrupu: 100 mənfəətçi potensial inkişafı təsvir edən 2 qanunvericilik təklifi
hazırlanmışdır.

16 17
 AVROPA İTTİFAQI
AVROPA İTTİFAQININ AZƏRBAYCANIN
REGİONLARININ İNKİŞAFINA YARDIMI SUCCESS STORY

AZƏRBAYCAN REGİONLARINDA DAYANIQLI

MİKROSAHİBKARLIĞIN İNKİŞAFININ SÜRƏTLƏNDİRİLMƏSİ
LAYİHƏSİ

Aida Behbudova,
Oğuz sakini

Oğuz sakini Aida Behbudova təlimlərdə iştirak

edəndən sonra öz gücünə və potensialına inamı
artıb. İndi dərzi sexi açan Aida xanımın arzusu
“Narın” adlı brend yaratmaqdır.

TƏHSİL SEKTORUNA
DƏSTƏK
18 19
 AVROPA İTTİFAQININ AZƏRBAYCANIN
REGİONLARININ İNKİŞAFINA YARDIMI
AVROPA İTTİFAQI

LAYİHƏNİN MƏLUMAT LAYİHƏNİN MƏLUMAT

VƏRƏQƏSİ VƏRƏQƏSİ

Ümumi məlumat Ümumi məlumat

Gəncədə Sənaye üzrə Regional Peşə Kompetensiya Mərkəzinin İcma qruplarının iştirakı ilə məktəbəqədər və ibtidai təhsilin
Fəaliyyətin adı Layihənin adı
yaradılmasına dəstək keyfiyyətinin yaxşılaşdırılması
Coğrafi ərazi Gəncə Ağcabədi, Biləsuvar, Goranboy, Quba, Cəlilabad, Xaçmaz, Masallı,
Coğrafi məkan
Müddət (ay) + başlama və bitmə Salyan, Sabirabad, Şəmkir
36 ay (13.07.2017- 13.07.2020)
tarixi Aİ büdcəsi (AVRO) 646 822,39 AVRO
Aİ büdcəsi (AVRO) 1 440 000 AVRO (ümumi xərcin 90%-i) Layihə müddəti (aylar) + başlama
18 ay (01.10.2018 – 31.03.2021)
Müqavilə tərəfləri Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İnkişaf Proqramı və bitmə tarixi

Benefisiar Təhsil Nazirliyi və Peşə Təhsili üzrə Dövlət Agentliyi
Əldə olunmuş nəticələr
• Əsas qiymətləndirmə aparılıb;
• Əmək bazarının qiymətləndirməsi aparılıb və
benefisiarlara təqdim edilib;
• Emalatxana seçilib və yeni standartlara
uyğunlaşdırılıb;
• Seçilən 4 peşə üzrə avadanlıq və cihazlar alınaraq
quraşdırılıb;
• Aşağıdakı sahələr üzrə 6 tədris proqramı hazırlanıb
və Peşə Təhsili üzrə Dövlət Agentliyinə təqdim edilib:
1. Mənzil təsərrüfatı xidməti üzrə mütəxəssis
2. Məişət soyutma və isitmə avadanlıqları xidməti
üzrə mütəxəssis
3. Tornaçı
4. Plastik qaynaqçı
5. Modelyer-dizayner
6. Dağ-mədən işləri üzrə mütəxəssis
Müqavilə bağlayan tərəf Azərbaycan Respublikasının Təhsil İnstitutu
• 50 kənd icmasında yaşayan 3-10 yaşlı uşaqlar (hər icmaya 200 uşaq ~
10,000 uşaq)
Yararlananlar
• Valideynlər (50 icmada 10,000 valideyn)
• Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi
• 27 modul hazırlanıb;
• 27 may - 2 iyun 2018-ci il tarixlərində Almaniyaya
işgüzar səfər təşkil edilib;
Əldə edilmiş nəticələr
• 2018-ci ilin oktyabr ayının 31-də JW Marriott
• Hədəf icmalarda 3-5 yaşlı
Absheron Otelində “İnformal və qeyri-formal
uşaqların məktəbəqədər təhsilə
təhsil yolu ilə əldə edilmiş səriştələrin tanınması”
cəlb olunması artıb;
mövzusunda konfrans keçirilib;
• Uyğun standartlar əsasında
• 10 seçilmiş peşə üzrə qısamüddətli kurslar üçün
proqram hazırlanıb;
kurikulum və modul tədris materialları hazırlanıb;
• İcma əsaslı Valideyn
• Öncəki səriştələrin tanınması və sertifikatlaşdırılması
Assosiasiyası yaradılıb;
üçün qaydalar hazırlanıb;
• Məktəb idarə olunmasında icma
• Kompetensiya mərkəzi üçün strateji inkişaf planı
səviyyədə şəffaflıq və hesabatlılıq
hazırlanıb;
artırılıb;
• 10 iyul 2019-cu ildə emalatxananın rəsmi açılışı olub.
• Seçilmiş icmalarda icma qrupları
məktəbəqədər təhsillə bağlı
məşğələlər keçirilir;
• Məktəb-icma əlaqələri
möhkəmlənir;
• Ailələr məktəbəqədər təhsillə
bağlı resursları əldə edə bilirlər;
• Keyfiyyətə nəzarət fəaliyyətləri ilə
bağlı ailələrin bacarıqları artırılır
və məktəblə birlikdə müəyyən Aİ layihəsi çərçivəsində Gəncədə peşə məktəbinin
edilmiş ehtiyaclar əsasında birgə ilk emalatxanası açılıb. Layihənin məqsədi təhsilin
fəaliyyətlər icra edilir. keyfiyyətini yüksəldərək sənaye sektorunun tələbləri ilə
uyğunlaşdırmaq, peşə təhsilinin cəlbediciliyini artırmaq,
tələbələrin tədrisdən maksimum fayda götürmələrini təmin
etməkdir.

20 21
 AVROPA İTTİFAQININ AZƏRBAYCANIN
REGİONLARININ İNKİŞAFINA YARDIMI
AVROPA İTTİFAQI

LAYİHƏNİN MƏLUMAT LAYİHƏNİN MƏLUMAT

VƏRƏQƏSİ VƏRƏQƏSİ

Ümumi məlumat Ümumi məlumat

Qəbələ, İsmayıllı və Qax rayonlarında turizm və kənd təsərrüfatı Lənkəran İqtisadi Rayonunda Regional Model Peşə Təhsili
Fəaliyyətin adı
Tədbirin adı sahələrində duala bənzər peşə təhsili və təlimi pilotlarının Mərkəzinin Yaradılması
yaradılması Coğrafi ərazi Cəlilabad
Məkan Bakı, Qəbələ, İsmayıllı, Qax Müddət (ay) + başlama və bitmə
36 ay (13.07.2017- 13.07.2020)
Müddət (aylar) + başlanğıc və son tarixi
33 ay (01.09.2017 – 01.06.2020)
tarix Aİ büdcəsi (AVRO) 1 299 999,60 AVRO (ümumi xərcin 90%-i)
Aİ büdcəsi (AVRO) 1 980 000 AVRO (ümumi xərci 90%-i) Avropa Komissiyası
Müqavilə bağlayan tərəf Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ) GmbH Müqavilə tərəfləri
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İnkişaf Proqramı
Benefisiar Təhsil Nazirliyi yanında Peşə Təhsili üzrə Dövlət Agentliyi Benefisiar Təhsil Nazirliyi və Peşə Təhsili üzrə Dövlət Agentliyi

Əldə olunan nəticələr Əldə olunmuş nəticələr

• 3 pilot peşə təhsili müəssisəsi (Qəbələ Dövlət Peşə
Təhsili Mərkəzi, İsmayıllı Peşə Tədris Mərkəzi və
Qax Peşə Liseyi) üçün Strateji İnkişaf Planı və
büdcədənkənar gəlir əldə etmək üçün 6 biznes
konsepsiyası hazırlanıb;
• Müəssisədaxili təlim təqvimlərini və seçilmiş (pilot)
peşələr üçün yenilənmiş təlim planlarını özündə
ehtiva edən “Duala bənzər peşə təhsili və təlimi
(PTT) konsepsiyası” özəl sektorla birlikdə hazırlanıb;
• Tələbə və müəllimlərin praktiki biliklərinin artırılması
məqsədilə pilot PTT mərkəzləri və tərəfdaş
müəssisələr arasında razılaşmaya əsasən, 2-i üzüm
olmaqla 6 nümayiş sahəsi yaradılıb;
• Səriştə əsaslı 3 kurikulum (Turizm təşkilatçısı,
Turizmdə iaşə mütəxəssisi, Mehmanxana inzibatçısı),
həmin təlim proqramına əsasən, 16 təlim modulu
hazırlanaraq 3 pilot PTT mərkəzində tətbiq olunur;
• Tələbələrinin nümayiş (üzüm) sahəsinə və
müəssisədaxili təlimlərə daşınmasını təmin etmək
üçün İsmayıllı Peşə Tədris Mərkəzinə avtobus (14 +
1 oturacaq) alınıb;
• Qax Peşə Liseyinin dülgərlik emalatxanası layihə
tərəfindən təmir olunaraq avadanlıqla təchiz edilib;
• Kənd təsərrüfatı sahəsində bacarıqların artırılması
üçün müəllim, usta-təlimçi və özəl sektor
nümayəndələrinin iştirak etdiyi 8 təlim (hər biri 5
günlük) təşkil olunub;
• Pilot PTT mərkəzlərinin müəllimləri “Turizm
sektorunda biznesin təşkili”, “Mehmanxana
qeydiyyatçısı üçün müştəri xidməti” və “Ofisiantlar
üçün müştəri xidməti” mövzularında təlim
materialları hazırlayıb və regionda fəaliyyət göstərən
KOB sahiblərinə, ofisiantlara və mehmanxana
qeydiyyatçılarına təlim keçiblər.
• Əsas qiymətləndirmə aparılıb;
• Əmək bazarının qiymətləndirməsi aparılıb və
nəticələr benefisiarlara təqdim edilib;
• İstehsalat və sənaye sahəsi üzrə beynəlxalq
mütəxəssislərlə koordinasiya məqsədilə beynəlxalq
şirkətlə müqavilə imzalanıb;
• Cəlilabad PTT Mərkəzində ümumi sahəsi 240 kv.m
olan emalatxanan yenidən qurularaq tam təchiz
edilib.
• Aşağıdakı sahələr üzrə 6 kurikulum hazırlanaraq
Peşə Təhsili üzrə Dövlət Agentliyinə təqdim edilib:
- Fermer
- Bitkiçilik mütəxəssisi
- Üzümçülük və şərab ustası
- Dülgər
- Üzlükçü-dizayner
- Mebel ustası
• 27 modul hazırlanıb. Onlar üçün rəsmi nəşr hüququ
(qrif) əldə edilib;
• Taxta işi üzrə avadanlıq və alətlər alınıb;
• Dövlət-özəl sektor tərəfdaşlığı haqqında sənəd
hazırlanaraq 2019-cu ilin iyul ayında Heydər Əliyev
Mərkəzində təşkil olunan dəyirmi masa zamanı
müzakirəyə çıxarılıb;
• Kompetensiya Mərkəzinin konsepsiyası hazırlanıb
və 2019-cu ilin dekabrında bu sənəd əsasında yeni
mərkəzin qurulmasına başlanılıb;
• Mərkəzin strateji inkişaf planı hazırlanıb;
• 2019-cu il noyabr ayının 5-də emalatxananın rəsmi
açılışı olub.

22 23
 AVROPA İTTİFAQININ AZƏRBAYCANIN
REGİONLARININ İNKİŞAFINA YARDIMI
AVROPA İTTİFAQI

LAYİHƏNİN MƏLUMAT MÜƏLLİMLƏRİN İNKLÜZİV TƏHSİL SAHƏSİNDƏ BACARIQLARININ

VƏRƏQƏSİ ARTIRILMASI LAYİHƏSİ
Samirə Məmmədova,
Ümumi məlumat Cəlilabad şəhər 8 saylı
Fəaliyyətin adı Müəllimlərin inklüziv təhsil sahəsində bacarıqlarının artırılması tam orta məktəbin
Məkan Bakı, Şamaxı , Şəki, Quba, Cəlilabad, Ağcabədi müəllimi
Müddət (ay) + başlama və bitmə
28 ay (01.05.2018 – 01.09.2020)
tarixi
Aİ-nin maliyyə payı (AVRO) 629 770 AVRO (ümumi xərcin 85%-i)
Regional İnkişaf İctimai Birliyi
Müqavilədə iştirak edən tərəflər Yerli İdarəetməyə Yardım İctimai Birliyi
Sosial Hüquqların Araşdırılması İctimai Birliyi
Benefisiar Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi Fikrimcə, inklüziv dəyərləri təkcə
məktəbdə deyil, bütövlükdə
cəmiyyətdə inkişaf etdirmək
lazımdır. Bu, bizim aramızdakı
neçə-neçə Stiven Hokinqlərin üzə
Əldə olunan nəticələr çıxmasına səbəb ola bilər.
• İnklüziv təhsil sahəsində müəllimlərin bacarıqlarının • Məsləhətçi tərəfindən tövsiyə olunan 8 tədris
artırılması proqramları üzrə müfəssəl resurs dəsti vəsaiti tərcümə edilərək çap olunub, İnklüziv Təhsil
hazırlanıb; Mərkəzlərinə paylanıb və onlayn portal vasitəsilə
• 18 təlimçiyə inklüziv təhsil sahəsində müəllim yayılıb;
hazırlığı proqramları üzrə təlim keçirilib; • Müəllim Hazırlığı Proqramlarının məzmunu tədris
• Ümumilikdə 400 universitet müəllimi təlimlərdən proqramına inteqrasiya edilib;
keçib; • Layihə çərçivəsində www.inkluzivtehsil.az onlayn Gülər Bayramova,
• 725 müəllimin iştirakı ilə 6 hədəf rayonunda portalı istifadəyə verilib; Cəlilabad şəhər 7 saylı
ixtisasartırma üzrə 29 təlim sessiyası təşkil olunub; • “İnklüziv cəmiyyətin formalaşması və inkişafında tam orta məktəbin
• Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin inklüziv təhsilin əhəmiyyəti” mövzusunda inşa ibtidai sinif müəllimi
nəzdində regional səviyyədə pedaqoji kadr hazırlığı müsabiqəsi keçirilib və qaliblər mükafatlandırılıb.
və təbliğat-təşviqat işlərinin aparılması üçün qovşaq
kimi xidmət edəcək 6 İnklüziv Təhsil Mərkəzi
yaradılıb;

Layihədən əvvəl əlil insanlara

yazığım gəlirdi. İndi onlara başqa
gözlə baxıram. Layihə mənim
həyatımda dönüş nöqtəsi oldu.

24 25
 AVROPA İTTİFAQI
AVROPA İTTİFAQININ AZƏRBAYCANIN
REGİONLARININ İNKİŞAFINA YARDIMI SUCCESS STORY

LƏNKƏRAN İQTISADI RAYONUNDA REGİONAL

MODEL PEŞƏ TƏHSİLİ MƏRKƏZİNİN YARADILMASI
LAYİHƏSİ

Avropa İttifaqının maliyyə Rəna Abbasova,

dəstəyi ilə yenidən qurulan və
modernizasiya olunan peşə
Cəlilabad Peşə Təhsili
məktəbi Regional Model Peşə Mərkəzinin dərzilik
Təhsili Mərkəzinə çevrilib. müəllimi
Məqsəd Azərbaycanda Avropa
standartlarına, təcrübəsinə və
keyfiyyətinə cavab verən müasir
peşə təhsili və təlim sistemi
yaratmaqdır.

Bu layihə sayəsində son 30 ildə ilk dəfə qızlar üçün dərzilik sinfi açıldı. İndi
19 qız mərkəzə qəbul olunub.

İQTİSADİ İMKANLARIN
ARTIRILMASINA DƏSTƏK
26 27
 AVROPA İTTİFAQININ AZƏRBAYCANIN AVROPA İTTİFAQININ AZƏRBAYCANIN
REGİONLARININ İNKİŞAFINA YARDIMI REGİONLARININ İNKİŞAFINA YARDIMI
AVROPA İTTİFAQI

İCMA QRUPLARININ İŞTİRAKI İLƏ MƏKTƏBƏQƏDƏR LAYİHƏNİN MƏLUMAT

VƏ İBTİDAİ TƏHSİLİN KEYFİYYƏTİNİN VƏRƏQƏSİ
YAXŞILAŞDIRILMASI LAYİHƏSİ
Ümumi məlumat
Elmara Süleymanova, Quba Fəaliyyəttin adı Gənclərin Sahibkarlıq Fəaliyyətinə Dəstək
rayonu ll Nugədi kənd Əhatə etdiyi bölgələr Bakı, Qəbələ, Masallı, Gəncə, Xaçmaz, Mingəçevir, Zaqatala, Qax
məktəbinin müəlliməsi Müddət (aylar) + başlama və bitmə
30 ay (01.10.2018 – 31.03.2021)
tarıxi
İcma əsaslı məktəbəqədər təhsil mərkəzində işləməyə başlayandan sonra
özüm-özümü tanıya bilmirəm. Layihə dünya görüşümü, həyata baxışlarımı Aİ-nın büdcəsi (AVRO) 324 000 AVRO (ümumi xərcin 90 %-i)
tamamilə dəyişə bildi. Müqaviləni imzalayan tərəfdaş
Azərbaycan Gənclərinin Nailiyyəti İctimai Birliyi
təşkilat
• Təhsil Nazirliyi
Benefisiar
• Müəllimlər və şagirdlər

Əldə edilmiş nəticələr

• QHT, biznes və Təhsil Nazirliyinin

əməkdaşlarının iştirakı ilə işçi
qrup yaradılıb;
• Maliyyə savadlılığı və
sahibkarlığın tədrisi üçün
tədris və öyrənmə materialları
hazırlanıb;
• 8 bölgədən 150 müəllimə təlim
keçirilib;
• Təhsil Nazirliyinin iştirakı ilə 42
orta məktəb və 4 peşə məktəbi
pilot olaraq layihəyə cəlb edilib;
• İlkin olaraq maliyyə savadlılığı
42 orta məktəb və 4 peşə
məktəbinin şagirdlərinə tədris
edilib;
• Maliyyə institutlarının
nümayəndələri pilot məktəblərdə
maliyyə savadlılığı mövzularında
açıq dərslər keçirib.

28 29
 AVROPA İTTİFAQININ AZƏRBAYCANIN
REGİONLARININ İNKİŞAFINA YARDIMI
AVROPA İTTİFAQI

LAYİHƏNİN MƏLUMAT GENDERƏ HƏSSAS DAYANIQLI İNKİŞAF MƏQSƏDLƏRİNİN

VƏRƏQƏSİ HƏYATA KEÇİRİLMƏSİNDƏ VƏTƏNDAŞ CƏMİYYƏTİNİN ROLUNUN
ARTIRILMASI LAYİHƏSİ
Ümumi məlumat İlyas Səfərli, “Uluçay” Layhənin ən böyük nailiyyətlərindən biri təlimlərə qatılan qadınlarln təkcə
özlərini deyil, həm də öz ailə üzvlərini dəyişdirə bilmələridir.
Layihənin adı
Genderə Həssas Dayanıqlı İnkişaf Məqsədlərinin Həyata QHT-nin regional layihə
Keçirilməsində Vətəndaş Cəmiyyətinin Rolunun Artırılması
əlaqələndiricisi
Bakı, Ismayıllı, Şəki, Zaqatala, Balakən, Quba, Xaçmaz, Mingəçevir,
Əhatə etdiyi ərazi
Şirvan, Bərdə, Yevlax, Füzuli, Sabirabad, Neftçala, Salyan, Masallı, Arzu Məmmədova, Şəki
Biləsuvar, Lənkəran və Naxçıvan Muxtar Respublikası (Naxçıvan şəhəri sakini
və Şahbuz, Ordubad, Culfa, Şərur, Kəngərli rayonları)
Müddəti (ay) + başlanma və başa
27 ay (01. 04.2018 – 30.06.2020)
çatma tarixi
Aİ büdcəsi (AVRO) 1,000,000 AVRO (ümumi xərcin 90%-i)
Müqavilə bağlayan tərəf Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İnkişaf Proqramı
Benefisiar Vətəndaş Cəmiyyəti Təşkilatları (VCU)
Layihəyə minnətdaram. Onun
dəstəyi ilə öz işimi qura bildim –
“Əsli nənənin təndiri” çörək sexini
açdım.
Əldə olunan nəticələr

• Nəticə 1: 37 vətəndaş cəmiyyəti

təşkilatından ibarət yaradılmış
şəbəkə və hökumət tərəfdaşları
ilə birgə hazırlanmış və həyata
keçiriləcək DİM 4 (Keyfiyyətli
Təhsil) və DİM 5-i (Gender
Bərabərliyi) əhatə edən
Əməkdaşlıq Planı;
Narınc Əhmədova,
• Nəticə 2: DİM-lərin icrasında
genderə-həssas yanaşmaların Qax sakini
tətbiqini nəzərdə tutan DİM
çərçivəsi sahəsində təlim almış
37 vətəndaş cəmiyyəti təşkilatı;
• Nəticə 3: qadın sahibkarlığı,
layiqli əmək və iqtisadi artım,
erkən nikah, məişət zorakılığı
və gender-əsaslı ayrı-seçkiliyin Hər dəfə mən Şəkiyə təlimə
qurbanlarına hüquqi yardımın gedəndə atam deyirdi ki, bu işi
göstərilməsi, təmiz su və burax, bundan heç nə çıxmayacaq.
sanitariyanın təmin edilməsi Dilarə bələdiyyəyə idmanı bir yenilik kimi gətirən Amma indi layihənin dəstəyi ilə
həmçinin əlilliyi olan şəxslər üçün Azərbaycanın ilk qadın futbolu meneceridir. O, Aİ-nin açdığım gözəllik salonumla qürur
dayanıqlı şəhər və icmaların əsasını qoyduğu Gender əsaslı Bələdiyyə Akademiyasının duyur.
təmin olunmasını təşviq edən 9 iştirakçısı olub. Keçən ilin dekabr ayında Qax rayonunda
QHT-nin həyata keçirdiyi qrant bələdiyyə şurasının üzvü seçilən Dilarə deyir: “Mən
layihəsi. mübariz qadınam və hər zaman mübarizəyə hazıram! Biz,
qadınlar, hər şeyə qadirik!”

30 31