ISSN: 2476-6909; Modares Mechanical Engineering.

2023;23(07):395-404

Sensitivity Analysis and Optimization of Material Removal

Rate and Surface Quality in Aluminum Matrix Composite

ARTICLE INFO ABSTRACT

Today, various military, aerospace, automotive, etc. industries need materials with a high
Article Type strength-to-weight ratio. The use of metal-based composite materials, especially aluminum-
Original Research
based composites, has increased greatly. Machining is needed to achieve high dimensional
accuracy in products made with aluminum-based composites. Due to the presence of
reinforcing material such as silicon carbide, machining of this type of material is difficult.
Authors Therefore, it is important to study the parameters affecting the machining of aluminum-based
Tahmasbi V.1*, composites. In this study, the effect of spindle speed, feed rate, depth of cut and percentage
Baghi M.H.1, of reinforcing particles were discussed using experimental and statistical test methods. The
Aeinehbandy S.1,
responses of surface roughness and material removal rate were investigated. The behavior
Farahani A.S.1,
of the input parameters on the responses of the process has been carefully investigated
quantitatively and qualitatively. Answers have also been optimized. According to the
How to cite this article
obtained results, the spindle speed has the greatest effect on the surface roughness. Also, feed
Tahmasbi V, Baghi M H, Aeinehbandy rate 33%, spindle speed 28%, depth of cut 26% and the percentage of reinforcing particles
S, Farahani A S. Sensitivity Analysis 13% have an effect on the chipping rate.
and Optimization of Material
Removal Rate and Surface Quality in
[ Downloaded from mme.modares.ac.ir on 2023-09-20 ]

Aluminum Matrix Composite.

Modares Mechanical Engineering.
2023;23(07):395-404. Keywords Milling, Aluminium Matrix Composite, Sensitivity Analysys, Material Removal
Rate, Surface Roghness

CITATION LINKS

1 Department of Mechanical
Engineering Arak University Of
Technology, Arak, Iran
*Correspondence
Address: Department
Mechanical Engineering
University Of Technology,
Iran
tahmasbi@arakut.ac.ir
[ DOR: 20.1001.1.10275940.1402.23.7.1.5 ]
1- Machining of aluminium based metal matrix composites. 2- Aluminum-based MMC
machining with diamond-coated cutting tools. 3- Investigation on the optimal machining of
Mg-based composites considering surface roughness, … 4- Grey-fuzzy algorithm to optimise
machining parameters in drilling of hybrid metal matrix composites. 5- Study of tool wear
and surface roughness in machining of … 6- Predictive modeling and multi-response
optimization of technological parameters … 7- Surface roughness prediction for CNC End
milling, materials and processes quality control manufacturing. 8- Electrical discharge
machining of metal matrix composite AZ91 magnesium alloy and investigation and
optimization … 9- Determination of optimum parameters for multi-performance
characteristics in turning by using grey relational analysis. 10- Experimental investigation
and multi-objective optimization of Nd: YAG laser micro-turning process of … 11-
Optimizing single point diamond turning for mono-crystalline germanium using grey
Of relational analysis. 12- Multi-objective process optimization to improve surface integrity on
Arak turned surface of Al/SiCp metal matrix composites using grey relational analysis. 13-
Arak, Experimental study of surface integrity during end milling of Al/SiC particulate metal–
matrix composites. 14- Analytical model of workpiece temperature in end milling in-situ
TiB2/7050Al metal matrix composites. 15- Study of cutting force and surface roughness in

Article History
Received: February 12, 2023
Accepted: June 06, 2023
ePublished: August 16, 2023
Ball nose end milling of … 16- Experimental investigation of surface integrity and multi-
objective optimization …. 17- Study on tool wear and surface roughness in machining of
particulate aluminum metal matrix composite-response surface methodology approach. 18-
Experimental investigation of machinability characteristics and multi-response
optimization of end milling in aluminium composites using RSM based grey relational
analysis. 19- Empirical model-building and response surfaces. 20- Investigation of
mechanical and machinability properties of SiC particle reinforced Al-MMC. 21- Sensitivity
analysis of nano-contact mechanics models in manipulation of biological cell. 22-
Fundamentals of metal machining and machine tools. [23- Principles of machining and tools

Copyright© 2020, TMU Press. This open-access article is published under the terms of the Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License
which permits Share (copy and redistribute the material in any medium or format) and Adapt (remix, transform, and build upon the material) under the Attribution-
NonCommercial terms.
 ‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬ ‫طهماسبی و همکاران‬ ‫‪396‬‬

‫استحکام به وزن باال بسیار موردتوجه صنایع مختلف میباشند]‪.[3‬‬ ‫آنالیز حساسیت و بهینهسازی نرخ براده برداری‬
‫هنگامیکه تولید محصوالت با دقت و کیفیت باال مدنظر باشد‪،‬‬
‫ماشینکاری یک بخش جداییناپذیر فرآیند تولید قطعات فلزی‬
‫و کیفیت سطح در فرزکاری کامپوزیت پایه‬
‫است‪ .‬تبدیل شکل نهایی این کامپوزیتها به محصوالت نهایی با‬ ‫آلومینیومی با ذرات تقویتکننده ‪Sic‬‬
‫ً‬
‫معموال با فرآیند ماشینکاری انجام میشود‪.‬‬ ‫تلورانسهای مدنظر‬
‫وحید طهماسبی*‪ ، 1‬محمدحافظ باقی‪ ، 2‬سپهر آئینه بندی‪ ، 3‬امین سوسن آبادی‬
‫لذا‪ ،‬شناخت دقیق پارامترهای مؤثر بر ماشینکاری کامپوزیتهای‬ ‫‪4‬‬
‫فراهانی‬
‫زمینه فلزی (‪ )MMCs‬بسیار مهم است ]‪ .[4‬محققان نشان دادند که‬ ‫گروه مهندسی ساخت و تولید‪ ،‬دانشکده مهندسی مکانیک‪ ،‬دانشگاه صنعتی‬ ‫‪1‬‬

‫کامپوزیتهای زمینه فلزی به دلیل ماهیت سخت و ساینده ذرات‬ ‫اراک‪ ،‬اراک‪ ،‬ایران‬
‫‪2‬‬
‫گروه مهندسی ساخت و تولید‪ ،‬دانشکده مهندسی مکانیک‪ ،‬دانشگاه صنعتی‬
‫تقویتکننده‪ ،‬داری قابلیت ماشینکاری خوبی نیستند ]‪ .[5‬واژه‬
‫اراک‪ ،‬اراک‪ ،‬ایران‬
‫قابلیت ماشینکاری به معنای عملکرد مناسب فرآیند در مورد توان‬ ‫‪3‬‬
‫گروه مهندسی ساخت و تولید‪ ،‬دانشکده مهندسی مکانیک‪ ،‬دانشگاه صنعتی‬
‫مصرفی برش‪ ،‬نرخ براده برداری (‪ ،)MRR‬پرداخت سطح و غیره است‬ ‫اراک‪ ،‬اراک‪ ،‬ایران‬
‫]‪.[6‬‬ ‫‪ 4‬گروه مهندسی مکانیک‪ ،‬دانشکده فنی و مهندسی‪ ،‬دانشگاه اراک‪ ،‬اراک‪ ،‬ایران‬

‫ماشینکاری با ابزار فرز انگشتی بهطور گسترده در صنایع مختلف‬

‫چکیده‬
‫تولیدی ازجمله بخشهای هوافضا و خودرو استفاده میشود‪،‬‬
‫امروزه به علت نیاز روزافزون صنایع مختلف نظامی‪ ،‬هوافضا‪ ،‬خودروسازی و‪...‬‬
‫جایی که دقت و کیفیت عوامل مهمی در تولید شیارها‪ ،‬سطوح و‬
‫به مواد با نسبت استحکام به وزن باال‪ ،‬استفاده از مواد کامپوزیت پایه فلزی‪،‬‬
‫قالبهای دقیق است ]‪ .[7, 8‬بهطورمعمول‪ ،‬پارامترهای فرزکاری با‬ ‫بهخصوص کامپوزیتهای پایه آلومینیومی بهصورت چشمگیری افزایش یافته‬
‫ابزار فرز انگشتی بر اساس آزمایشهای تجربی تعیین میشوند که‬ ‫است‪ .‬ماشینکاری جهت نیل به دقت ابعادی باال جزء جداییناپذیر فرآیند تولید‬

‫هم زمانبر و هم پرهزینه هستند؛ بنابراین‪ ،‬نیاز به توسعه روش‬ ‫محصوالت ساختهشده با کامپوزیتهای پایه آلومینیومی میباشد‪ .‬به دلیل‬
‫وجود ماده تقویتکننده همچون کاربید سیلیسیوم و سایر ذرات ساینده با سختی‬
‫بهینهسازی برای کاهش تعداد آزمایشهای تجربی وجود دارد‪.‬‬
‫باال‪ ،‬ماشینکاری این دسته از مواد همواره با چالشهای فراوانی روبهرو میگردد‪.‬‬
‫] ‪[ Downloaded from mme.modares.ac.ir on 2023-09-20‬‬

‫زبری سطح و نرخ براده برداری عوامل مهمی در ارزیابی قابلیت‬

‫لذا مطالعه پارامترهای مؤثر بر ماشینکاری کامپوزیتهای پایه آلومینیومی‬
‫ماشینکاری است‪ .‬بهینه¬سازی پارامترهای مؤثر بر زبری سطح‬ ‫امری ضروری است‪ .‬در این مطالعه به اثر سرعت دوران اسپیندل‪ ،‬سرعت‬

‫قطعه کار و نرخ براده برداری مانند سرعت برش‪ ،‬سرعت پیشروی‪،‬‬ ‫پیشروی‪ ،‬عمق برش و درصد ذرات تقویتکننده با استفاده از روشهای آزمایش‬

‫شعاع نوک ابزار و‪ ...‬توسط محققان انجام شده است ]‪ .[9-12‬مطابق‬ ‫تجربی و آماری پرداخته شده است و پاسخ های زبری سطح و نرخ براده برداری‬
‫موردبررسی دقیق قرار گرفته است‪ .‬در این مقاله با بهره گیری از یک مطالعه‬
‫با مطالعات صورت پذیرفته توسط محققان با افزایش پیشروی نرخ‬
‫روشمند شامل مدلسازی آماری به روش سطح پاسخ و استخراج معادالت‬
‫براده برداری و زبری سطح افزایش مییابد ]‪ .[13‬همچنین تحقیقات‬ ‫رگرسیون‪ ،‬روش تحلیل حساسیت آماری سوبل و بهینه سازی با استفاده از‬
‫دیگر نشان داد با زیادشدن عمق برش ضخامت براده تغییر شکل‬ ‫الگوریتم درینگر‪ ،‬رفتار متغبرهای ورودی بر روی باسخ های خروجی به صورت‬

‫یافته بیشتر شده و درنتیجه نرخ براده برداری افزایش پیدا میکند‬ ‫کمی و کیفی مورد مطالعه قرار گرفته است‪ .‬مطابق با نتایج بهدستآمده سرعت‬
‫دوران اسپیندل بیشترین تأثیر را بر روی زبری سطح را دارد‪ .‬همچنین پیشروی‬
‫]‪ .[14‬بر اساس نتایج بهدستآمده از مطالعات با افزایش سرعت‬
‫‪ ،33%‬سرعت دوران اسپیندل ‪ ،%28‬عمق برش ‪ %26‬و درصد ذرات تقویتکننده‬
‫برشی کیفیت سطح نهایی بدتر شده است ]‪ .[15‬این گزارش با‬
‫‪ 13%‬بر روی نرخ براده برداری تأثیرگذار هستند‪.‬‬
‫مطالعات دیگری که در این حوزه صورت پذیرفته است متناقض‬ ‫کلیدواژهها‪ :‬فرزی کاری‪ ،‬کامپوزیت پایه آلومینیومی‪ ،‬آنالیز حساسیت‪ ،‬نرخ براده‬
‫است ]‪.[16, 17‬‬ ‫برداری‪ ،‬زبری سطح‬

‫تالشهای متنوعی زمینه فرآیند فرزکاری با ابزار فرز انگشتی‬

‫ً‬ ‫تاریخ دریافت‪1402 /11/23 :‬‬
‫نسبتا محدودی در‬ ‫صورت پذیرفته است‪ ،‬اما با اینحال مطالعات‬
‫تاریخ پذیرش‪1402/03/30 :‬‬
‫خصوص ماشینکاری و علی الخصوص فرزکاری کامپوزیتهای‬
‫*نویسنده مسئول‪tahmasbi@arakut.ac.ir :‬‬
‫زمینه فلزی انجام شده است‪ .‬در این مطالعه‪ ،‬تأثیر پارامترهای‬
‫ماشینکاری مانند سرعت برشی‪ ،‬سرعت پیشروی‪ ،‬عمق برش و‬
‫] ‪[ DOR: 20.1001.1.10275940.1402.23.7.1.5‬‬

‫‪ -1‬مقدمه‬
‫درصد ذرات تقویتکننده بر رفتار زبری سطح و نرخ براده برداری در‬ ‫استفاده از کامپوزیتهای زمینه فلزی در صنعت بهویژه صنایع‬
‫ماشینکاری کامپوزیتهای ‪ Al7075-SiC-Al2O3‬موردبررسی قرار‬ ‫خودروسازی‪ ،‬هواپیماسازی و نظامی کاربرد گستردهتری پیدا کرده‬
‫گرفته است‪ .‬روش آماری سطح پاسخ قادر است یک معادله‬ ‫است و بهعنوان جایگزینی برای آلیاژهای فلزی متداول عمل‬
‫رگرسیون مرتبه دوم به منظور مدلسازی و پیش بینی کمی و کیفی‬ ‫میکنند‪ .‬از دیرباز تمام کشورهای صنعتی به دنبال موادی با نسبت‬
‫رفتار پارمترهای ورودی بر روی رفتار پاسخ های خروجی ارائه‬ ‫استحکام به وزن باال بودهاند که بتوانند عالوه بر کاهش هزینه مواد‬
‫نماید‪ .‬به همچنین استفاده از روش الگئریتم درینگر به منظور‬ ‫اولیه‪ ،‬باعث کاهش انرژی مصرفی و کاهش آلودگی زیستمحیطی‬
‫بهینه سازی و استخراج مقادیر ورودی به منظور دستیابی به‬ ‫‪ .[1,‬کامپوزیتهای پایه آلومینیومی به دلیل نسبت‬ ‫]‪2‬‬ ‫شوند‬

‫دوره ‪ ،23‬شماره ‪ ،07‬تیر ‪1402‬‬ ‫ماهنامه علمی مهندسی مکانیک مدرس‬

 ‫‪397‬‬ ‫آنالیز حساسیت و بهینهسازی نرخ براده برداری و کیفیت سطح در فرزکاری ‪...‬‬
‫شکل ‪ )1‬تصویر ریزساختار نمونههای اولیه با درصدهای مختلف‬
‫در این مطالعه‪ ،‬از روش سطح پاسخ برای ‪ DOE‬استفاده گردید‪.‬‬
‫بهجای انجام آزمایشهای تصادفی‪ ،‬مجموعهای از آزمایشها با‬
‫شرایط برش خاص انجام شد تا بتوان فرآیند را برای پارامترهای‬
‫مختلف پاسخ بهصورت جداگانه یا ترکیبی تجزیهوتحلیل کرد‪.‬‬
‫عوامل متعددی مانند سرعت‪ ،‬پیشروی‪ ،‬عمق برش‪ ،‬هندسه ابزار‪،‬‬
‫جنس قطعه کار‪/‬ابزار و شرایط برش بر ویژگیهای ماشینکاری‬
‫تأثیر میگذارند‪ .‬چهار عامل کنترلکننده یعنی سرعت اسپیندل‪،‬‬
‫] ‪[ Downloaded from mme.modares.ac.ir on 2023-09-20‬‬
‫پیشروی‪ ،‬عمق برش و درصد وزنی ‪ Sic‬انتخاب شدند‪ .‬این عوامل‬
‫بر اساس سایر مطالعات انجام شده توسط محققان در این حوزه و‬
‫پیشنهادهای ایشان برای انتخاب پارامترهای ماشینکاری انتخاب‬
‫جدول ‪ 1‬پارامترهای ماشینکاری موردمطالعه و‬ ‫]‪.[6, 20‬‬
‫سطوح آنها را فهرست میکند‪ .‬مقادیر بر اساس تنظیمات‬
‫ً‬
‫معموال در‬ ‫ماشینکاری با ابزارهای پوششداده شده کاربیدی که‬
‫صنایع برای ‪ Al7075‬استفاده میشود انتخاب شد‪.‬‬
‫‪ -3‬روشهای تحلیل حساسیت‬
‫تحليل حساسيت ابزاري مناسب جهت بررسي سیستمها و تعيين‬
‫ميزان اثر متغيرهاي ورودي بر روي پاسخهای خروجي سیستمها‬
‫در مسائل مهندسي میباشد‪ .‬تحليل حساسيت را میتوان به چند‬
‫بخش طبق بندي نمود كه برحسب كاربرد كه به نوع قطعي يا‬
‫احتمالي است يا برحسب شكل مدل‪ ،‬به روشهای گرافیکی‪،‬‬
‫رياضي و آماري طبقهبندی میشود‪.‬‬
‫روش ترسيمي‪ :‬در اين روش تحليل حساسيت‪ ،‬حساسيت را در‬
‫] ‪[ DOR: 20.1001.1.10275940.1402.23.7.1.5‬‬
‫فرمهایی بهصورت نمودار و جدول يا سطوح نمايش میدهند‪ .‬از‬
‫روش گرافيكي بهطورکلی براي نشان دادن تغييرات پاسخهای‬
‫خروجي تحت تأثير متغیرهای ورودیها استفاده میشود‪.‬‬
‫روش رياضياتي‪ :‬درروش رياضياتي‪ ،‬حساسيت را از روي تغييرات‬
‫پاسخ خروجي برحسب تغييرات فاكتورهاي ورودي به دست‬
‫میآورند‪ .‬اين روشها شامل محاسباتي هستند كه به بررسي پاسخ‬
‫خروجي به ازاي مقدار اندكي تغيير در ورودي میپردازند‪.‬‬
‫‪Modares Mechanical Engineering‬‬
‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
‫کمترین میزان زبری سطح و بیشترین میزان نرخ براده بردای ارائه‬
‫گردیده است‪ .‬همچنین با بهره گیری از روش تحلیل حساسیت‬
‫سوبل میزان اثر تغییر کمی هریک از پارامترهای ورودی بر روی‬
‫پاسخ خروجی ارائه گردیده است‪.‬‬
‫‪ -2‬مواد و روشها‬
‫‪ -1-2‬مواد‬
‫از آلیاژ آلومینیوم ‪ Al7075‬به عنوان ماده زمینه مورداستفاده برای‬
‫تهیه کامپوزیتها استفاده شد‪ .‬مواد تقویتکننده مورداستفاده‬
‫آلومینا و کاربید سیلیکون بودند‪ .‬ذرات کاربید سیلیکون‬
‫مورداستفاده در اندازه ‪ 63‬میکرومتر و اندازه متوسط ذرات آلومینا‬
‫‪ 45‬میکرومتر است‪ .‬چگالی ذرات ‪ Al2O3‬بیشتر از ‪ SiC‬میباشد‪.‬‬
‫نسبت ‪ Al2O3‬بهعنوان ‪ %5‬ثابت است‪ ،‬درصد وزنی ‪ SiC‬در سه سطح‬
‫‪ %10 ،%5‬و ‪ %15‬تغییر میکند‪ .‬سه نمونه از کامپوزیت با اندازه ‪130‬‬
‫میلیمتر × ‪ 100‬میلیمتر × ‪ 50‬میلیمتر با فرآیند ریختهگری به هم‬
‫زدنی ساخته شد‪ .‬توزیع یکنواخت ذرات تقویتکننده در ماده زمینه‬
‫را مطابق با شکل ‪ 1‬میتوان مشاهده کرد ]‪.[18‬‬
‫‪ -2-2‬ابزار‬
‫عملیات فرزکاری در یک دستگاه فرز یونیورسال ‪BHARAT FRITZ‬‬
‫‪ WERNER BF-1‬با ظرفیت موتور ‪ 2.2‬کیلووات انجام شد‪ .‬نمونهها‬
‫بر روی دینامومتر ‪ KISTLER‬بر پایه مبدل پیزوالکتریک قرار گرفتند‪.‬‬
‫برای انجام تستهای ماشینکاری از اینسرت های کاربیدی‬
‫روکشدار (‪)AXMT 0903 PER-EML TT8020 Make: Taegu Tec‬‬
‫شدهاند‬ ‫استفاده شد‪ .‬همچنین از ابزار گیر با نام ‪ TE90AX 220-09-L‬با طول‬
‫و قطر نگهدارنده ابزار به ترتیب ‪ 170‬میلیمتر و ‪ 20‬میلیمتر استفاده‬
‫گردید‪ .‬شکل ‪ 2‬نمای کلی فرآیند انجام آزمایشهای ماشینکاری‬
‫و نمونه ابزار گیر و اینسرت مورد استفاده را نشان میدهد‪.‬‬
‫‪ -3-2‬اندازهگیری زبری سطح‬
‫برای اندازهگیری متوسط زبری سطح (‪ )Ra‬از دستگاه زبری سنج‬
‫قابلحمل ‪ MITUTOYO SJ210‬استفاده گردید‪ .‬اندازهگیریها سه بار‬
‫در سه مکان مختلف روی سطح نهایی تکرار شد و میانگین این‬
‫سه مقدار ‪ Ra‬در نظر گرفته شد‪.‬‬
‫‪ -4-2‬محاسبه نرخ براده برداری‬
‫نرخ براده برداری مواد با معادله (‪ )1‬محاسبه شد‪.‬‬
‫‪wDd‬‬
‫= 𝑅𝑅𝑀‬ ‫(‪)1‬‬
‫‪t‬‬
‫‪ w‬عرض نمونه (‪ 100‬میلیمتر)‪ D ،‬قطر ابزار (‪ 20‬میلیمتر)‪ d ،‬عمق‬
‫برش‪( ،‬میلیمتر)‪ t ،‬زمان برداشتن مواد (دقیقه) میباشد‪.‬‬
‫‪ -5-2‬طراحی آزمایش‬
‫استفاده از طراحی آزمایشها (‪ )DOE‬میتواند برای کاهش تعداد‬
‫آزمایشهای موردنیاز برای به دست آوردن پاسخ مناسب به یک‬
‫پرسش‪ ،‬استفاده شود‪ . .‬روش سطح پاسخ (‪ )RSM‬یک ابزار خوب‬
‫به دلیل دقت در مدلسازی و اعتبارسنجی تجربی میباشد ]‪.[19‬‬
‫‪Volume 23, Issue 07, July 2023‬‬
 ‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬ ‫طهماسبی و همکاران‬ ‫‪398‬‬

‫شکل ‪ )2‬نمای کلی فرآیند انجام آزمایشهای ماشینکاری و اینسرت و ابزارگیر مورداستفاده‬

‫= 𝑖𝑆 شاخص حساسیت مرتبهی اول‪𝑆𝑖𝑗 = ،‬‬

‫𝑖𝑉‬
‫دست میآیند (‬ ‫جدول ‪ )1‬پارامترهاي آزمایش‬
‫𝑉‬
‫𝑗𝑖𝑉‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪-1‬‬ ‫فاکتورهاي ورودي آزمایش‬
‫شاخص حساسیت مرتبهی دوم و ‪ .)...‬شاخص حساسیت کلی‬
‫𝑉‬

‫یا همان تأثیر کلی هر پارامتر بهصورت مجموع همهی مرتبههای‬ ‫‪2000‬‬ ‫‪1500‬‬ ‫‪1000‬‬ ‫‪ :A‬سرعت اسپیندل)‪)rpm‬‬
‫شاخص حساسیت برای آن پارامتر بهصورت رابطه (‪ )3‬به دست‬
‫‪0/04‬‬ ‫‪0/03‬‬ ‫‪0/02‬‬ ‫‪ : B‬نرخ پیشروي)‪(mm/rev‬‬
‫میآید ]‪.[21‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪1/5‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪: C‬عمق برش)‪(mm‬‬
‫⋯ ‪𝑆𝑇𝑖 = 𝑆𝑖 + ∑ 𝑆𝑖𝑗 +‬‬ ‫(‪)3‬‬
‫] ‪[ Downloaded from mme.modares.ac.ir on 2023-09-20‬‬

‫𝑗≠𝑖‬ ‫‪15‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪ :D‬درصد‪SIC‬‬

‫‪ -4‬نتایج و بحث‬
‫روش آماري‪ :‬در اين روش تحليل حساسيت بهصورت توزيع‬
‫آزمایشها در ‪ 27‬سطح بهدستآمده از طراحی آزمایش انجام‬
‫احتمالي به شبیهسازی متغيرهاي ورودي سيستم میپردازد‪،‬‬
‫شده است که نتایج آن در جدول ‪ 2‬نشان داده شده است‪ .‬جهت‬
‫سپس تأثير اين فاكتورهاي ورودي را بر پاسخ سيستم ارزيابي‬
‫افزایش دقت نتایج آزمایش‪ ،‬هرکدام از آزمایشها را ‪ 3‬مرتبه‬
‫میکند‪ .‬در اين روشها میتوان اثر متقابل بين چندين فاكتور‬
‫تکرار کرده و میانگین بهدستآمده بهعنوان زبری سطح و نرخ‬
‫مختلف ورودي را بر روي پاسخ سيستم مشخص نمود‪.‬‬
‫براده برداری ثبت شده است ]‪ .[18‬همچنین جهت جلوگیری و‬
‫تحليل حساسيت آماري سوبل يكي از روشهای آناليز حساسيت‬
‫حذف خطاهای پیشبینینشده‪ ،‬انجام آزمایشها بهصورت‬
‫آماري و مستقل از مدل است كه بر پایهی تجزيه واريانس‬
‫تصادفی صورت پذیرفته است‪ .‬از نرمافزار مینی تب نسخه ‪20‬‬
‫میباشد‪ .‬از اين روش میتوان براي توابع و مدلهای غيرخطي و‬
‫برای تحلیل و تفسیر نتایج و همچنین به دست آوردن ضرایب‬
‫غيريكنواخت استفاده كرد‪.‬‬
‫معادله ریاضی رگرسیون حا کم بر آزمایش استفاده شده است‪.‬‬
‫‪ -1-3‬روش تحلیل حساسیت سوبل‬
‫نتایج حاصل از آنالیز واریانس در جدول ‪ 3‬و ‪ 4‬به ترتیب برای‬
‫در اين روش براي مدل تعریفشده با تابع )‪ Y = f(X‬خروجی مدل‬
‫زبری سطح و نرخ براده برداری آمده است‪ .‬آنالیز واریانس میزان‬
‫و ) ‪ X(x1 , x2 , … , xn‬بردار پارامترهاي ورودي میباشد و واريانس‬
‫تأثیر پارامترهای معادله رگرسیون را مشخص مینماید و در‬
‫خروجي مدل (‪ )V‬بهصورت مجموع واریانسهای هر جمله‬
‫تحلیل و مدلسازی آزمایشها نقش به سزایی دارد‪ .‬جدول آنالیز‬
‫تجزیهشده بهصورت رابطه (‪ )2‬میباشد‪:‬‬
‫واریانس در طراحی آزمایشها میزان اثر فاکتورهای ورودی و‬
‫] ‪[ DOR: 20.1001.1.10275940.1402.23.7.1.5‬‬

‫𝑛‬ ‫𝑛‬
‫برهمکنشهای آنها را بر روی پاسخ خروجی مشخص مینماید‪.‬‬ ‫𝑛‪𝑉(𝑌) = ∑ 𝑉𝑖 + ∑ 𝑉𝑖𝑗 + ⋯ + 𝑉1,…,‬‬ ‫(‪)2‬‬
‫مقدار خطای مجموع مربعات (‪ )press‬مدل منطبق شده بر دادهها‬ ‫‪𝑖=1‬‬ ‫𝑛≤𝑗≤𝑖‬

‫میزان دقت نوع معادله رگرسیون حاکم بر مدل را مشخص نموده‬ ‫که در آن‪ 𝑉𝑖 ،‬تأثیر مرتبهی اول برای هر فاکتور ورودی 𝑗𝑖𝑉 (= 𝑗𝑖𝑉‬

‫و در مبحث طراحی آزمایشها از اهمیت بسزایی برخوردار است‪.‬‬ ‫𝑛‪𝑉1,…,‬‬ ‫تا‬ ‫)]) 𝑖𝑥|𝑌(𝐸[𝑉 = 𝑖𝑉( 𝑖𝑥‬ ‫و‬ ‫‪𝑉[𝐸(𝑌|𝑥𝑖 , 𝑥𝑗 )] − 𝑉𝑖 −‬‬
‫برهمکنش بین ‪ n‬فاکتور را نشان میدهند‪ .‬شاخصهای‬
‫حساسیت بهصورت نسبت واریانس هر مرتبه به واریانس کلی به‬

‫دوره ‪ ،23‬شماره ‪ ،07‬تیر ‪1402‬‬ ‫ماهنامه علمی مهندسی مکانیک مدرس‬

 ‫‪399‬‬ ‫آنالیز حساسیت و بهینهسازی نرخ براده برداری و کیفیت سطح در فرزکاری ‪...‬‬ ‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫جدول ‪ )2‬بررسی اثر فاكتورهای ورودی بر روی زبری سطح و نرخ براده برداری‬
‫نرخ براده برداری‬ ‫زبری سطح‬ ‫سرعت اسپیندل=‪ A‬نرخ پیشروی=‪ B‬عمق برش=‪ C‬درصد وزنی=‪D‬‬
‫شماره آزمایش‬
‫(میلیمتر مکعب بر دقیقه)‬ ‫(میکرومتر)‬ ‫(درصد)‬ ‫(میلیمتر بر دور) (میلیمتر)‬ ‫(دور بر دقیقه)‬
‫‪759/49‬‬ ‫‪0/501‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0/03‬‬ ‫‪1000‬‬ ‫‪1‬‬

‫‪805/97‬‬ ‫‪0/420‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪1/5‬‬ ‫‪0/02‬‬ ‫‪1500‬‬ ‫‪2‬‬

‫‪1258/8‬‬ ‫‪0/502‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪1/5‬‬ ‫‪0/03‬‬ ‫‪2000‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪812/61‬‬ ‫‪0/599‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪0/03‬‬ ‫‪1500‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪756/30‬‬ ‫‪0/523‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0/03‬‬ ‫‪1500‬‬ ‫‪5‬‬
‫‪2148/9‬‬ ‫‪0/562‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪1/5‬‬ ‫‪0/03‬‬ ‫‪1500‬‬ ‫‪6‬‬
‫‪2148/9‬‬ ‫‪0/562‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪1/5‬‬ ‫‪0/03‬‬ ‫‪1500‬‬ ‫‪7‬‬
‫‪956/30‬‬ ‫‪0/502‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0/03‬‬ ‫‪2000‬‬ ‫‪8‬‬
‫‪1406/3‬‬ ‫‪0/586‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0/04‬‬ ‫‪1500‬‬ ‫‪9‬‬
‫‪834/45‬‬ ‫‪0/562‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪1/5‬‬ ‫‪0/03‬‬ ‫‪1000‬‬ ‫‪10‬‬

‫‪1506/3‬‬ ‫‪0/534‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪0/03‬‬ ‫‪1500‬‬ ‫‪11‬‬

‫‪805/97‬‬ ‫‪0/562‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪1/5‬‬ ‫‪0/02‬‬ ‫‪1500‬‬ ‫‪12‬‬
‫‪2111/1‬‬ ‫‪0/605‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪1/5‬‬ ‫‪0/03‬‬ ‫‪2000‬‬ ‫‪13‬‬
‫‪2148/9‬‬ ‫‪0/600‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪1/5‬‬ ‫‪0/03‬‬ ‫‪1500‬‬ ‫‪14‬‬
‫‪1043/5‬‬ ‫‪0/542‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪0/02‬‬ ‫‪1500‬‬ ‫‪15‬‬
‫‪1126/0‬‬ ‫‪0/638‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪1/5‬‬ ‫‪0/04‬‬ ‫‪1500‬‬ ‫‪16‬‬
‫‪2790/7‬‬ ‫‪0/654‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪0/04‬‬ ‫‪1500‬‬ ‫‪17‬‬
‫‪1303/6‬‬ ‫‪0/587‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪1/5‬‬ ‫‪0/02‬‬ ‫‪2000‬‬ ‫‪18‬‬

‫‪762/71‬‬ ‫‪0/514‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0/03‬‬ ‫‪1500‬‬ ‫‪19‬‬

‫‪1463/4‬‬ ‫‪0/610‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪0/03‬‬ ‫‪2000‬‬ ‫‪20‬‬
‫‪2109/4‬‬ ‫‪0/521‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪1/5‬‬ ‫‪0/04‬‬ ‫‪1500‬‬ ‫‪21‬‬
‫‪698/82‬‬ ‫‪0/521‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪1/5‬‬ ‫‪0/02‬‬ ‫‪1000‬‬ ‫‪22‬‬
‫] ‪[ Downloaded from mme.modares.ac.ir on 2023-09-20‬‬

‫‪2160/0‬‬ ‫‪0/654‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪1/5‬‬ ‫‪0/04‬‬ ‫‪2000‬‬ ‫‪23‬‬

‫‪925/98‬‬ ‫‪0/575‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪1/5‬‬ ‫‪0/04‬‬ ‫‪1000‬‬ ‫‪24‬‬
‫‪1088/7‬‬ ‫‪0/412‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪1/5‬‬ ‫‪0/03‬‬ ‫‪1000‬‬ ‫‪25‬‬
‫‪734/13‬‬ ‫‪0/534‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0/02‬‬ ‫‪1500‬‬ ‫‪26‬‬
‫‪812/61‬‬ ‫‪0/501‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪0/03‬‬ ‫‪1000‬‬ ‫‪27‬‬

‫جدول ‪ )4‬آنالیز واریانس مدل اصالحشده نرخ براده برداری در‬ ‫جدول ‪ )3‬آنالیز واریانس مدل اصطالح شده زبری سطح در ماشینکاری‬
‫ماشینکاری کامپوزیت آلومینیومی‬ ‫کامپوزیت آلومینیوم‬
‫درجه‬ ‫میانگین‬
‫درجه‬ ‫میانگین‬ ‫ترم ها‬ ‫جمع مربعات‬ ‫‪F-Value‬‬ ‫‪P-Value‬‬
‫ترم ها‬ ‫جمع مربعات‬ ‫‪F-Value‬‬ ‫‪P-Value‬‬ ‫آزادی‬ ‫مربعات‬
‫آزادی‬ ‫مربعات‬
‫مدل‬ ‫‪6‬‬ ‫‪0.071225‬‬ ‫‪0.011871‬‬ ‫‪10.26‬‬ ‫‪0.000‬‬
‫مدل‬ ‫‪11‬‬ ‫‪8383943‬‬ ‫‪8383943‬‬ ‫‪9/03‬‬ ‫‪0/000‬‬
‫سرعت اسپیندل=‪A‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0.012545‬‬ ‫‪0.012545‬‬ ‫‪10.84‬‬ ‫‪0.004‬‬
‫سرعت اسپیندل=‪A‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1423577‬‬ ‫‪1423577‬‬ ‫‪16/86‬‬ ‫‪0/001‬‬

‫نرخ پیشروی=‪B‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2189990‬‬ ‫‪2189990‬‬ ‫‪25/94‬‬ ‫‪0/000‬‬ ‫نرخ پیشروی=‪B‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0.017787‬‬ ‫‪0.017787‬‬ ‫‪15.37‬‬ ‫‪0.001‬‬

‫عمق برش=‪C‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪777187‬‬ ‫‪777187‬‬ ‫‪9/21‬‬ ‫‪0/008‬‬ ‫عمق برش=‪C‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0.006533‬‬ ‫‪0.006533‬‬ ‫‪5.65‬‬ ‫‪0.028‬‬

‫درصد وزنی=‪D‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪642751‬‬ ‫‪642751‬‬ ‫‪7/61‬‬ ‫‪0/015‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0.010920‬‬ ‫‪0.010920‬‬ ‫‪9.44‬‬ ‫‪0.006‬‬
‫درصد وزنی=‪D‬‬
‫‪A2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪292141‬‬ ‫‪1267541‬‬ ‫‪15/01‬‬ ‫‪0/001‬‬
‫‪D ×D‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0.007437‬‬ ‫‪0.007437‬‬ ‫‪6.43‬‬ ‫‪0.020‬‬
‫‪B2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2957‬‬ ‫‪465292‬‬ ‫‪5/51‬‬ ‫‪0/033‬‬
‫‪D ×A‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0.016002‬‬ ‫‪0.016002‬‬ ‫‪13.83‬‬ ‫‪0.001‬‬
‫‪C2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪864859‬‬ ‫‪1664303‬‬ ‫‪19/71‬‬ ‫‪0/000‬‬

‫‪D2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1537254‬‬ ‫‪1537254‬‬ ‫‪18/21‬‬ ‫‪0/001‬‬

‫] ‪[ DOR: 20.1001.1.10275940.1402.23.7.1.5‬‬

‫‪C ×B‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪288922‬‬ ‫‪288922‬‬ ‫‪3/42‬‬ ‫‪0/084‬‬ ‫هرچه این مقدار در مدلهای قابل انطباق بر دادهها کمتر باشد‬
‫‪D×B‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪241769‬‬ ‫‪241769‬‬ ‫‪2/86‬‬ ‫‪0/111‬‬
‫مدل مربوطه دارای خطای پیشبینی کمتری است و در این‬
‫‪D×C‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪122535‬‬ ‫‪122535‬‬ ‫‪1/45‬‬ ‫‪0/247‬‬
‫تحقیق کمترین عدد این مؤلفه برای مدل رگرسیون مرتبه دوم‬
‫کامل به دست آمد‪ .‬بهمنظور اصالح مدل فوق‪ ،‬پارامترهای غیر‬
‫همچنین معادله (‪ )4‬و (‪ )5‬نشاندهنده معادله رگرسیون‬
‫مؤثر حذف شده است و آنالیز واریانس آن در جدول ‪ 3‬و ‪4‬‬
‫اصالحشده مدل میباشد‪ .‬مقدار قابلیت اطمینان نشاندهنده‬
‫قابلمشاهده میباشد؛‬
‫دقت مدل حاکم بر آزمایش است و هرچه مقدار این مؤلفه به ‪100‬‬
‫نزدیکتر باشد‪ ،‬بیانکننده این است که مدلسازی صورت گرفته‬

‫‪Modares Mechanical Engineering‬‬ ‫‪Volume 23, Issue 07, July 2023‬‬

 ‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬ ‫طهماسبی و همکاران‬ ‫‪400‬‬

‫بر روی زبری سطح از دقت باالیی برخوردار بوده و مطمئن‬

‫میباشد‪ .‬مقدار قابلیت اطمینان برای مدل پیشنهادی زبری سطح‬
‫‪ %85/5‬و برای مدل پیشنهادی نرخ براده برداری ‪ %86/89‬است‪.‬‬
‫‪Surface roughness)µm(=-0.290‬‬
‫‪+ 0.000318 A+ 3.850B+ 0.0467C+0.0707‬‬
‫‪D- 0.001336 D*D‬‬ ‫(‪)4‬‬
‫‪- 0.000025 A*D‬‬

‫)‪MRR)mm3/min‬‬
‫‪=-14794 + 6.54 A + 188483 B + 6300 C‬‬
‫‪+ 636 D - 0.001950 A*A 2953679 B*B‬‬ ‫(‪)5‬‬

‫‪- 2234 C*C- 21.48 D*D+ 53751 B*C‬‬

‫‪- 4917 B*D- 70.0 C*D‬‬

‫‪ -1-4‬تحلیل حساسیت پارامترها و بررسی اثر متغیرهای ورودی در‬

‫رفتار زبری سطح و نرخ براده برداری‬
‫در این بخش با توجه به مدلسازی صورت گرفته و انطباق آن بر‬
‫داده¬های آزمایشها و با در نظر گرفتن ترمهای مؤثر در مدل‪،‬‬
‫سعی بر آن است تا نقش سرعت اسپیندل‪ ،‬نرخ پیشروی و عمق‬
‫برش و درصد ‪ Sic‬در رفتار زبری سطح و نرخ براده برداری تبیین‬
‫] ‪[ Downloaded from mme.modares.ac.ir on 2023-09-20‬‬

‫شکل ‪ )3‬نمودار سهبعدی زبری سطح و نرخ براده برداری برحسب سرعت‬
‫گردد‪ .‬بدین منظور ضمن بررسی میزان حساست هریک از‬
‫اسپیندل و نرخ پیشروی‬
‫پارامترهای ورودی در پاسخ سیستم‪ ،‬به بررسی و تحلیل‬

‫بیشتر ابزار باعث به وجود آمدن ارتعاش و ازدیاد نیروهای‬ ‫پارامترهای اصلی بر روی رفتار زبری سطح و نرخ براده برداری‬

‫ماشینکاری خواهد شد‪ .‬البته در کامپوزیت با ‪ 15‬درصد ذرات‬ ‫شده است‪ .‬نمودارهای شکل ‪ 3‬و ‪ 4‬رفتار زبری سطح و نرخ براده‬

‫تقویتکننده ما شاهد کاهش مقدار نیروی ماشینکاری بودیم که‬ ‫برداری را بر اساس متغیرهای ورودی فرآیند طبق مدلسازی‬

‫میتواند به علت عدم توزیع یکنواخت ذرات در زمینه آلومینیومی‬ ‫صورت گرفته به روش سطح پاسخ را ارائه میدهند‪.‬‬

‫اتفاق افتاده باشد‪.‬‬ ‫‪ -1-1-4‬تأثیر سرعت برشی بر کیفیت سطح و نرخ براده برداری‬

‫‪ -2-1-4‬تأثیر نرخ پیشروی بر کیفیت سطح و نرخ براده برداری‬ ‫مطابق با شکل ‪ 5‬با افزایش سرعت برشی زبری سطح افزایش‬

‫با افزایش نرخ پیشروی با توجه به شکل ‪ 3‬به دلیل افزایش‬ ‫پیدا میکند‪ .‬در حین فرآیند ماشینکاری کامپوزیت پایه‬

‫اصطکاک بین ابزار و سطح براده و همچنین افزایش ضخامت‬ ‫آلومینیومی با افزایش سرعت برشی‪ ،‬دمای بسیار زیادی در‬

‫براده تغییر شکل نیافته زبری سطح ماشینکاری شده افزایش‬ ‫منطقه برشی ایجاد میگردد که سبب سایش سریع ابزار و درنتیجه‬

‫پیدا کرده و کیفیت سطح نهایی پایین میآید ولی از طرفی با‬ ‫کند شدن لبه برش و تغییر کردن هندسه ابزار میشود‪ .‬ساییده‬

‫افزایش ضخامت براده تغییر شکل نیافته و تبدیل نوع‬ ‫شدن لبه ابزار و به هم خوردن زوایای هندسی اینسرت‪ ،‬باعث‬

‫ماشینکاری از پرداختکاری به خشن تراشی حجم براده برداری‬ ‫افزایش زبری و کاهش کیفت سطح نهایی خواهد شد‪ .‬مطابق‬

‫افزایش یافته و راندمان تولید بیشتر خواهد شد‪.‬‬ ‫معادله (‪ ،)6‬تغییرات نرخ براده برداری با پارامترهای تعداد دوران‬

‫‪ -3-1-4‬تأثیر عمق براده برداری بر کیفیت سطح و نرخ براده‬ ‫اسپیندل‪ ،‬پیشروی و عمق برش رابطه مستقیم دارد‪.‬‬
‫] ‪[ DOR: 20.1001.1.10275940.1402.23.7.1.5‬‬

‫برداری‬ ‫‪MRR = N × Z × fz × ap × ae‬‬ ‫(‪)6‬‬

‫درصورتیکه عمق ماشینکاری بیشتر شود نیروهای ماشینکاری‬ ‫در این معادله‪ MRR ،‬نرخ براده برداری‪ N ،‬سرعت دوران اسپیندل‬

‫افزایش یافته و بالطبع ارتعاشات ابزار بیشتر میشود‪ .‬ارتعاش‬ ‫برحسب دور بر دقیقه‪ z f،‬نرخ پیشروی به ازای یک لبه برنده‪Z ،‬‬

‫زیاد ابزار باعث سایش و تغییر هندسه ابزار و درنتیجه افزایش‬ ‫تعداد لبه برنده تیغچه‪ ap ،‬عمق برش شعاعی و ‪ ae‬عمق برش‬

‫زبری و کاهش کیفیت سطح میشود‪.‬‬ ‫محوری است ]‪ .[22‬از رابطه ‪ 6‬و نمودارهای شکلهای ‪ 3‬و ‪ 4‬با‬
‫افزایش سرعت دوران اسپیندل نرخ براده برداری نیز افزایش‬
‫خواهد یافت‪.‬‬

‫دوره ‪ ،23‬شماره ‪ ،07‬تیر ‪1402‬‬ ‫ماهنامه علمی مهندسی مکانیک مدرس‬

 ‫‪401‬‬ ‫آنالیز حساسیت و بهینهسازی نرخ براده برداری و کیفیت سطح در فرزکاری ‪...‬‬ ‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫)‪Spindle Speed (rpm‬‬ ‫)‪Feed Rate (mm/rev‬‬ ‫)‪Depth of Cut (mm‬‬ ‫‪Percentage of SiC‬‬

‫)‪Mean of surface roughness (µm‬‬

‫‪0.60‬‬

‫‪0.58‬‬

‫‪0.56‬‬

‫‪0.54‬‬

‫‪0.52‬‬

‫‪0.50‬‬
‫‪1000‬‬ ‫‪1500‬‬ ‫‪20000.02‬‬ ‫‪0.03‬‬ ‫‪0.04 1.0‬‬ ‫‪1.5‬‬ ‫‪2.0 5‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪15‬‬

‫شکل ‪ )4‬اثر پارامترهای اصلی الف) بر روی رفتار زبری سطح ب) بر روی رفتار نرخ براده برداری‬

‫‪15.0‬‬
‫‪surface‬‬
‫‪roughness‬‬
‫)‪(µm‬‬
‫‪< 0.360‬‬
‫‪0.360 – 0.377‬‬
‫‪12.5‬‬ ‫‪0.377 – 0.394‬‬
‫‪0.394 – 0.411‬‬
‫‪0.411 – 0.428‬‬
‫‪Percentage of SiC‬‬

‫‪0.428 – 0.445‬‬
‫] ‪[ Downloaded from mme.modares.ac.ir on 2023-09-20‬‬

‫‪0.445 – 0.462‬‬
‫‪0.462 – 0.479‬‬
‫‪10.0‬‬ ‫‪0.479 – 0.496‬‬
‫‪0.496 – 0.513‬‬
‫‪0.513 – 0.530‬‬
‫‪> 0.530‬‬
‫‪Hold Values‬‬
‫‪Feed Rate (mm/rev) 0.02‬‬
‫‪7.5‬‬
‫)‪Depth of Cut (mm‬‬ ‫‪1‬‬

‫‪5.0‬‬
‫‪1000‬‬ ‫‪1200‬‬ ‫‪1400‬‬ ‫‪1600‬‬ ‫‪1800‬‬ ‫‪2000‬‬
‫)‪Spindle Speed (rpm‬‬

‫‪0.040‬‬
‫‪MRR‬‬
‫‪mm3/min‬‬
‫‪< 600‬‬
‫‪600 – 750‬‬
‫‪750 – 900‬‬
‫‪0.035‬‬ ‫‪900 – 1050‬‬
‫‪1050 – 1200‬‬
‫)‪Feed Rate (mm/rev‬‬

‫‪1200 – 1350‬‬
‫‪1350 – 1500‬‬
‫‪1500 – 1650‬‬
‫‪1650 – 1800‬‬
‫‪0.030‬‬ ‫‪1800 – 1950‬‬
‫‪1950 – 2100‬‬
‫‪> 2100‬‬

‫‪Hold Values‬‬
‫‪Depth of Cut (mm) 2‬‬
‫‪0.025‬‬ ‫‪Percentage of SiC 15‬‬

‫شکل ‪ )6‬نمودار چگونگی رفتار نرخ عمق برش الف) بر روی رفتار زبری‬ ‫‪0.020‬‬
‫‪1000‬‬ ‫‪1200‬‬ ‫‪1400‬‬ ‫‪1600‬‬ ‫‪1800‬‬ ‫‪2000‬‬
‫سطح ب) بر روی رفتار نرخ براده برداری‬ ‫)‪Spindle Speed (rpm‬‬

‫شکل ‪ )5‬نمودار چگونگی رفتار نرخ سرعت اسپیندل الف) بر روی رفتار‬

‫‪ -4-1-4‬تأثیر درصد وزنی بر روی زبری سطح و نرخ براده برداری‬ ‫زبری سطح ب) بر روی رفتار نرخ براده برداری‬
‫] ‪[ DOR: 20.1001.1.10275940.1402.23.7.1.5‬‬

‫مطابق با شکل ‪ 7‬با افزایش درصد وزنی ذرات ‪ Sic‬کیفیت زبری‬

‫بهصورت معمول تأثیر عمق برش بر کیفیت سطح پایین است لذا‬
‫سطح افزایش پیدا میکند‪ .‬ذرات تقویتکننده ‪ Sic‬بسیار سخت و‬
‫میتوان برای افزایش نرخ براده برداری عمق برش را تا چندین‬
‫ساینده هستند‪ .‬در هنگام ماشینکاری کامپوزیتهای پایه فلزی‬
‫برابر سرعت پیشروی انتخاب کرد ]‪ .[23‬افزایش زبری سطح و نرخ‬
‫ابزار برشی با این ذرات برخورد کرده و در اثر این برخورد بر روی‬
‫براده برداری با زیاد شدن عمق برش را میتوان در نمودارهای‬
‫سطح ابزار خراش ایجاد شده و ابزار دچار سایش خواهد شد‪.‬‬
‫شکل ‪ 6‬مشاهده نمود‪.‬‬

‫‪Modares Mechanical Engineering‬‬ ‫‪Volume 23, Issue 07, July 2023‬‬

 ‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬ ‫طهماسبی و همکاران‬ ‫‪402‬‬

‫درصدی و پسازآن نرخ پیشروی با ‪ 8‬درصد و عمق برش با ‪4‬‬

‫درصد و درصد ذرات تقویتکننده ‪ SIC‬با ‪ 4‬درصد تأثیرگذار هستند‪.‬‬
‫همچنین بهطورکلی در بررسی حساسیت رفتار نرخ براده برداری‬
‫در فرآیند فرزکاری کامپوزیت آلومینیوم سرعت اسپیندل دارای‬
‫اثر ‪ 33‬درصدی و پسازآن نرخ پیشروی با ‪ 28‬درصد‪ ،‬عمق برش‬
‫با ‪ 26‬درصد و ذرات تقویتکننده با ‪ 13‬درصد تأثیرگذار میباشند‪.‬‬

‫شکل ‪ )7‬نمودار چگونگی رفتار درصد ذرات تقویتکننده الف) بر روی رفتار‬
‫زبری سطح ب) بر روی رفتار نرخ براده برداری‬
‫شکل ‪ )8‬بهینهسازی صورت گرفته به منظور الف) کمترین مقدار زبری‬
‫] ‪[ Downloaded from mme.modares.ac.ir on 2023-09-20‬‬

‫سطح ب) بیشترین نرخ براده برداری‬

‫با افزایش درصد وزنی ذرات تقویتکننده تعداد برخوردهای ذرات‬
‫تقویتکننده و ابزار بیشتر شده و درنهایت باعث کاهش کیفیت‬
‫سطح میشود‪ .‬همچنین به علت خروج ذرات تقویتکننده از روی‬
‫سطح قطعه کار خلل و فرجی بر روی سطح ایجاد میشود که این‬
‫امر هم مزید بر کاهش کیفیت سطح قطعه کار خواهد شد‪.‬‬
‫‪ -5-1-4‬بهینهسازی فرآیند بهمنظور رسیدن به حداقل زبری‬
‫سطح و بیشترین نرخ براده برداری‬
‫با توجه به مطالعاتی که در خصوص رفتار زبری سطح و بیشترین‬
‫نرخ براده برداری در هنگام ماشینکاری کامپوزیت پایه‬
‫آلومینیومی انجام شده است‪ .‬در این بخش بهینهسازی فرآیند‬
‫به منظور رسیدن به زبری سطح و بیشترین نرخ براده برداری‬
‫صورت گرفته است‪ .‬با در نظر گفتن حد کمینه سایش ابزار در مدل‬
‫منطبق شده بر آزمایشها و لحاظ نمودن حد مطلوبیت‪،‬‬
‫بهینهساز ی صورت گرفته در شکل ‪ 8‬ارائه شده است‪.‬‬
‫‪ -2-4‬جمعبندی آنالیز سوبل در بررسی حساسیت پارامترهای مؤثر‬
‫در رفتار زبری سطح‬
‫] ‪[ DOR: 20.1001.1.10275940.1402.23.7.1.5‬‬

‫روش آماری آنالیز حساسیت سوبل‪ ،‬نسبت به آنالیز واریانس این‬

‫برتری را دارد که عالوه بر مشاهدهی تأثیر کیفی پارامترهای‬
‫ورودی بر پارامتر خروجی‪ ،‬میتوان تأثیر کمی و دقیق این‬
‫شکل ‪ )9‬نمودار درصد تأثیر پارامترهای فرآیند الف) بر روی رفتار زبری‬ ‫پارامترها را بهطور همزمان به دست آورده و پارامترهای مهم با‬
‫سطح ب) بر روی رفتار نرخ براده برداری‬
‫تأثیرگذاری باال و پارامترهای کم اثر را بهطور دقیق شناسایی‬
‫نمود‪ .‬مطابق با شکل ‪ 9‬در بررسی حساسیت رفتار زبری سطح در‬
‫فرزکاری کامپوزیت آلومینیوم سرعت اسپیندل دارای اثر ‪84‬‬

‫دوره ‪ ،23‬شماره ‪ ،07‬تیر ‪1402‬‬ ‫ماهنامه علمی مهندسی مکانیک مدرس‬

 403 ... ‫آنالیز حساسیت و بهینهسازی نرخ براده برداری و کیفیت سطح در فرزکاری‬ ‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

Mechanical Engineers, Part C: Journal of Mechanical ‫ نتیجهگیری‬-5

Engineering Science. 2023 Mar;237(5):1139-52.
‫در این پژوهش ابتدا با روش طراحی آزمایشها و استفاده ازروش‬
4- Rajmohan T, Palanikumar K, Prakash S. Grey-fuzzy
algorithm to optimise machining parameters in ‫سطح پاسخ یک مدل رگرسیون خطی مرتبه دوم به منظور پیش‬
drilling of hybrid metal matrix composites.
‫ سپس با بهره‬.‫بینی و تحلیل کمی فرآیند مورد استفاده قرار گرفت‬
Composites Part B: Engineering. 2013 Jul 1;50:297-
308. ‫گیری از روش آنالیز حساسیت میزان اثرگذاری هر یک از‬
5- Kılıckap E, Cakır O, Aksoy M, Inan A. Study of tool
‫متغیرهای ورودی بهصورت کمی و کیفی بر روی فاکتورهای‬
wear and surface roughness in machining of
homogenised SiC-p reinforced aluminium metal ‫استفاده از این دو ابزار میزان‬ ،‫خروجی مشخص شده است‬
matrix composite. Journal of Materials Processing ‫بهرهوری در دقت و صحت و افزایش هرچه بیشتر کیفیت در‬
Technology. 2005 May 15;164:862-7.
6- Chabbi A, Yallese MA, Meddour I, Nouioua M, ‫ در این پژوهش میزان تأثیر هریک از‬.‫فرایند افزایش می دهد‬
Mabrouki T, Girardin F. Predictive modeling and ‫ سرعت پیشروی‬،‫ عمق برش‬،‫پارامترهای سرعت دوران اسپیندل‬
multi-response optimization of technological
parameters in turning of Polyoxymethylene polymer ‫و درصد ذرات تقویتکننده بر روی زبری سطح و نرخ براده برداری‬
(POM C) using RSM and desirability function. ‫به روش آزمایش تجربی و آنالیز حساسیت سوبل موردبررسی قرار‬
Measurement. 2017 Jan 1;95:99-115.
7- Mike SL, Joseph C, Chen LM. Surface roughness .‫ اهم نتایج بهدستآمده به شرح ذیل است‬.‫گرفت‬
prediction for CNC End milling, materials and ‫ اثرگذارترین عامل بر‬84% ‫سرعت دوران اسپیندل با‬ -1
processes quality control manufacturing. J. Ind.
‫روی زبری سطح در حین ماشینکاری کامپوزیت پایه‬
Technol. 1998;15(1):1999.
8- Safarabadi A, Tahmasbi V, Sousanabadi Farahani A, ‫ بعدازآن‬.‫ است‬Sic ‫آلومینیومی با ذرات تقویتکننده‬
Zolfaghari M. Electrical discharge machining of metal ‫ و عمق برش و درصد ذرات تقویتکننده‬%8 ‫پیشروی با‬
matrix composite AZ91 magnesium alloy and
.‫ از عوامل مؤثر بر زبری سطح هستند‬%4 ‫با هرکدام با‬
investigation and optimization of the effect of input
parameters on material removal rate and workpiece ‫ عمق برش و سرعت‬،‫ با افزایش دوران اسپیندل‬-2
surface roughness. Iranian Journal of Manufacturing .‫پیشروی زبری سطح قطعه کار افزایش پیدا میکند‬
[ Downloaded from mme.modares.ac.ir on 2023-09-20 ]

Engineering. 2022 Aug 23;9(6):59-69.

9- Abhang LB, Hameedullah M. Determination of ‫ عمق‬،%28 ‫ سرعت دوران اسپیندل‬،%33 ‫ پیشروی‬-3
optimum parameters for multi-performance ‫ بر روی نرخ‬%13 ‫ و درصد ذرات تقویتکننده‬%26 ‫برش‬
characteristics in turning by using grey relational
analysis. The International Journal of Advanced .‫براده برداری تأثیرگذار هستند‬
Manufacturing Technology. 2012 Nov;63:13-24. ‫ بهترین ترکیب از مقادیر برای به‬،‫ از تجزیه و تحلیل‬-4
10- Kibria G, Doloi B, Bhattacharyya B. Experimental
‫حداقل رساندن هم زمان زبری سطح و به حداکثر‬
investigation and multi-objective optimization of Nd:
YAG laser micro-turning process of alumina ceramic ‫ بهترین ترکیب‬.‫رساندن نرخ براده برداری پیدا شد‬
using orthogonal array and grey relational analysis. ‫ دور در‬1000 ‫پارامترها عبارتاند از سرعت اسپیندل‬
Optics & Laser Technology. 2013 Jun 1;48:16-27.
1 ‫ عمق برش‬،‫ میلیمتر در دور‬0.03 ‫ تغذیه‬،‫دقیقه‬
11- Goel B, Singh S, Sarepaka RV. Optimizing single
point diamond turning for mono-crystalline .SiC ‫ درصد‬5 ‫میلیمتر و درصد وزنی‬
germanium using grey relational analysis. Materials
and Manufacturing Processes. 2015 Aug
3;30(8):1018-25. ‫ محتویات علمی این مقاله در هیچ نشریه ایرانی‬:‫تاییدیه اخالقی‬
12- Dabade UA. Multi-objective process optimization .‫منتشر نشده است‬
to improve surface integrity on turned surface of
Al/SiCp metal matrix composites using grey .‫ این مقاله تعارض منافعی با سایر محققان ندارد‬:‫تعارض منافع‬
relational analysis. Procedia CIRP. 2013 Jan 1;7:299-
.‫ منابع مالی در این پژوهش استفاده نشده است‬:‫منابع مالی‬
304.
13- Reddy NS, Kwang-Sup S, Yang M. Experimental
study of surface integrity during end milling of Al/SiC ‫منابع‬
particulate metal–matrix composites. Journal of
[ DOR: 20.1001.1.10275940.1402.23.7.1.5 ]

1- Barnes S, Pashby IR. Machining of aluminium based

materials processing technology. 2008 May
metal matrix composites. Applied composite
26;201(1-3):574-9.
materials. 1995 Jan;2:31-42.
14- Xiong Y, Wang W, Jiang R, Lin K. Analytical model
2- Durante S, Rutelli G, Rabezzana F. Aluminum-based
of workpiece temperature in end milling in-situ
MMC machining with diamond-coated cutting tools.
TiB2/7050Al metal matrix composites. International
Surface and Coatings Technology. 1997 Oct 1;94:632-
Journal of Mechanical Sciences. 2018 Dec 1;149:285-
40.
97.
3- Asgari A, Sedighi M. Investigation on the optimal
15- Jayakumar K. Study of cutting force and surface
machining of Mg-based composites considering
roughness in Ball nose end milling of vacuum hot
surface roughness, tool life, cutting forces, and
pressed A356 alloy/SiCp metal matrix composite.
productivity. Proceedings of the Institution of

Modares Mechanical Engineering Volume 23, Issue 07, July 2023

 ‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬ ‫طهماسبی و همکاران‬ 404

Materials Today: Proceedings. 2018 Jan 1;5(2):6526-

33.
16- Shihab SK, Gattmah J, Kadhim HM. Experimental
investigation of surface integrity and multi-objective
optimization of end milling for hybrid Al7075 matrix
composites. Silicon. 2021 May;13(5):1403-19.
17- Seeman M, Ganesan G, Karthikeyan R,
Velayudham A. Study on tool wear and surface
roughness in machining of particulate aluminum
metal matrix composite-response surface
methodology approach. The International Journal of
Advanced Manufacturing Technology. 2010
May;48:613-24.
18- Rajeswari B, Amirthagadeswaran KS.
Experimental investigation of machinability
characteristics and multi-response optimization of
end milling in aluminium composites using RSM
based grey relational analysis. Measurement. 2017 Jul
1;105:78-86.
19- Box GE, Draper NR. Empirical model-building and
response surfaces. John Wiley & Sons; 1987.
20- Ozben T, Kilickap E, Cakır O. Investigation of
mechanical and machinability properties of SiC
particle reinforced Al-MMC. Journal of materials
processing technology. 2008 Mar 3;198(1-3):220-5.
21- Korayem MH, Rastegar Z, Taheri M. Sensitivity
analysis of nano-contact mechanics models in
manipulation of biological cell. Nanoscience and
[ Downloaded from mme.modares.ac.ir on 2023-09-20 ]

Nanotechnology. 2012;2(3):49-56.
22- Boothroyd G. Fundamentals of metal machining
and machine tools. Crc Press; 1988 Nov 15.
23- ‫ اصول ماشینکاری و ابزارشناسی‬,‫ محمدرضا‬.‫( ر‬no. 0). ‫دانشگاه صنعتی‬
1397 ,‫ مرکز نشر‬،)‫امیرکبیر (پلی تکنیک تهران‬
[ DOR: 20.1001.1.10275940.1402.23.7.1.5 ]

1402 ‫ تیر‬،07 ‫ شماره‬،23 ‫دوره‬ ‫ماهنامه علمی مهندسی مکانیک مدرس‬

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)