You are on page 1of 101
Chudng 2 CONG TAC CHU NHIEM LOP 6 TRUGNG PHO THONG I VJ TRI, CHUC NANG CUA GIAO VIEN CHU NHIEM LOP 6 TRUONG PHO THONG Giao vién chi nhigm (GVCN) 1a loai hinh cong tac duge quy dinh trong diéu 16 trudng phd théng véi cdc nhiém vu, quyén han cu thé. Dé 1a doi ngii cdc nha giao duc cé6 ning luc, uy tin va kinh nghigm céng tac duoc higu trudng hra chon giao pho nhiém vy phy trach mét lép va thye hién cac hoat dong gido duc hoc sinh. Vi vay, GVCN c6 vi tri dic biét quan trong trong hé thong té chire cia nha truong. Ho 1a ngudi thay mat higu truéng quan li, gido duc toan dién hoc sinh m6t lép hoc, 1a cé van cho cdc hoat d6ng ty quan cia tap thé hoc sinh, ngudi t6 chire phéi hgp cac lye lugng gido duc trong va ngoai nha trudng. Gido vién chi nhigm cé vi wi dac biét quan trong trong hé thong té chire cua nha truong 46 1. GVCN Ia ngwéi quan li — gido duc toan dién hoc sinh mot lép hoc Qué trinh day hoc va gido duc 6 trugng THPT duge tién hanh v6i nhitng ndi dung toan dién, phong phi va sau sac hon han cdc cap hoc duéi. Voi vi tri 1a cap hge cudi, bac hoc phd thong c6 nhiém vy hoan tat viée trang bi tri thite phé thong co ban, phat trién va hoan thién cdc ki ning hoc tap nhan thitc cung véi cac ki nang xa hdi, xay dung, phat trién nhan céch tét dep cho hoc sinh, cAp hoc nay dat ra nhimg yéu cau cao cho viée quan li va gido duc hoc sinh. GVCN trudéc hét 1a mét nha gido duc. G vai trd nay, GVCN phai quan tam dén sw phat trién toan dién cia moi hoc sinh trong tap thé, nam duge nhitng dac diém chung cua lép va dic diém cia ting hoc sinh, cé myc tiéu, ndi dung, phuong phap giao duc phu hgp, c6 nhiing tac déng su pham hiéu qua cho ting ca nhan va tap thé, Mat khac, GVCN Ia nha quan li trong pham vi lép hoc ma minh phy trach. GVCN thay mat hiéu truéng, chiu trach nhiém truéc higu truong vé céng tac quan li hoc sinh. Chire nang nay doi hoi GVCN phai: — Thiét ké duge ké hoach xay dyng va phat trién tip thé hoc sinh, xac dinh muc tiéu, ndi dung, hinh thirc hoat déng cho ca nhn va tap thé lop; — Té chitc, chi dao cdc hoat déng xfy dyng va phat trién tap thé, cdc hoat dOng giao duc toan dién cho timg ca nhan hoc sinh phi hop véi dic diém chung cia lép va dc diém riéng cua tig hoc sinh; — Té chite kiém tra, danh gia két qua hoc tap, rén luyén toan dién ctia hoc sinh, két qua hoat déng va phat trién cua tap thé, 41 Quan Ii va giéo dyc 1a hai mat théng nhat bién ching. Dé giao duc t6t, phai quan li t6t va quan li tot gitp gido duc durge t6t. GVCN can tién hanh déng thdi cd hai mt, dam bao méi lién hé mat thiét cha ching trong toan bd qua trinh céng tac cht nhiém. Dé thuc hién chtte ning nay, GVCN phai cé: — Ki nang tim hiéu hoc sinh va tap thé l6p; — Ki nang lap ké hoach giao duc, t6 chtre chi dao viée thyc hign ké hoach mét cach khoa hoc; — Ki nang dy bao xu huéng, mite dd phat trién cla cd nhan va tap thé hoc sinh; — Ki nang kiém tra danh gia két qua hoc tap va rén luyén cua hoc sinh; — Ki nang giao tiép su pham, cé kha nang xac 14p nhanh chong, khéo Iéo, ding dan méi quan hé véi hoc sinh trong hoat d6ng day hoc va giao duc; — Ki nang lya chon va str dung higu qua cac phuong phap gido duc cho ca nhan va tap thé hoc sinh. 2. GVCN 1a cé van cho cc hoat dong ty quan cia tap thé hoc sinh Day 1a chitc nang dic trung cla GVCN thé hién 6 vai tro dinh huéng, huéng dan, hé trg c4 nhan va tap thé hoc sinh thyc hién cdc nhiém vy hoc tap, rén luygn phat trién nhan cach. Cu thé: dinh huéng xay dyng ké hoach hoat déng cia tap thé hoc sinh, huéng dan hoc sinh Iya chon ndi dung, giai phap, cach thie t6 chire hoat dong, tu van giip d6 gidi quyét kh6 khan, tao diéu kign cho hoc sinh hoan thanh tt cong viée, 48 dam bao cdc muc tiéu phat trién cla lop va muc tiéu gido duc ctia nha truong. Diéu d6 cing cé nghia la GVCN khéng truc tiép t6 chitc, diéu hanh céng viée cia lép, khong lam thay hoe sinh trong cdc hoat déng, cing khéng “khodn trang” hay tha long. Diéu kién quan trong dé thuc hién t6t chtre nang nay 1a GVCN xay dung duge di ngii can bd lép cé nang lyc, déng thoi bdi dudng cdc phan tir tich cye va phat huy site manh ty quan cua tap thé hoc sinh. Dé thu hién chtre nang nay, GVCN can phai: — Y thire rd vé vai tro cha tap thé hoe sinh; cé hidéu biét day di vé Ii luan tap thé; c6 ki nang xay dung, béi dudng doi ngii ty quan va phat trién tap thé hoc sinh; — C6 nang lye danh gid va du bao chinh xac kha nang cia hoc sinh; cé kha nang kich thich tiém nang sang tao ctia hoc sinh, 16i cuédn tat ca hoc sinh tham gia vao cac hoat dong cua Iép; — Biét cach hung dan hoc sinh x4y dyng ké hoach; luén yéu cau cao vé tinh ty quan, cht déng, tich cue 6 hoc sinh, 3. GVCN lép 1a cau néi giita tip thé hoc sinh véi céc lye lwong gido duc trong nha trudng — GVCN la nguoi dai dién cho cac luc lwong giao duc cua nha truong G6 géc d6 nay, GVCN 1a nha quan li, nha su pham dai dién hiéu trudng truyén dat nhimg chu truong, yéu cau, ké hoach gido duc cua nha truong dén hoc sinh. Bang phuong phap thuyét phuc, su guong mau, kinh nghiém su pham va uy tin cia minh, GVCN gitp cho méi hoc sinh va tap thé 1é6p cé6 49 trach ahigm tuan thi va ty gidc the hién nghiém tic nhing yéu cau nay. GVCN can Boi ¥ v6i lop vé giai hap, phuong hudéng thye hién sao cho vita dam bao yéu cau chung vira phi hop vi diéu kign va kha nang cua [ép, tranh gay dp lye cho hoc sinh va chay theo thanh tich. ~ GYCN la nguoi dai dién cho hoc sinh va tap thé hoc sinh V6i vi tri 1a ngudi thudng xuyén tiép xtc, gan giii hoc sinh, GVCN cé trach nhiém ling nghe, tap hop cdc y kién, nguyén vong cua hoc sinh dé phan anh v6i Ban Giam hiéu va cdc le lugng giao duc trong trudng; phdi hop véi cac lye lueng gido duc tao méi truong va diéu kién hoc tap va rén luyén thuan lgi cho hoc sinh, bao vé quyén loi chinh dang cha hoc sinh. Trong viéc thyc hign chirc nang nay, nhiém vu td chirc phéi hgp cdc lye Iugng, thong nhét tac dong gido duc theo m6t chuong trinh hanh déng chung Ja mét nhigm vu rt quan trong ctia GVCN, doi hoi GVCN ching nhiing phai cd tréch nhigm cao, say sua voi nghd, yéu thuong hoc sinh ma con phai c6 nang fyc thuyét phuc, od kha nang thiét lap quan hé tét dep voi c4c lyc lugng gido duc, biét xdy dung va gitt gin uy tin, cd ¥ chi vugt khd, khéng ngai thir thach, dic biét trong nhing trudng hop can ddu tranh bao vé quyén loi chinh dang ctia hoe sinh, kién dinh thy hién 1i tudng gido duc thé hé tré. 4. GVCN 1a ngwdi tO chire phoi hop cdc lye lugng gido duc ngoai nha trudng Phdi hop cae luce lugng gido duc ngoai nha trudng (gia dinh, cdc doan thé xa hdi, cong dong dan ow.. .) trong gido duc hoc sinh 14 mét nguyén tac gido duc, déng thoi [a mot trong 50 nhimg ndi dung thye hién xa hGi hoa gido duc. GVCN can quan tam: — Phéi hop véi cha me hoc sinh: théng qua cac hinh thtre nhu h6i nghi cha me hoc sinh dinh ki, phiéu lién lac, tiép xac riéng, trao d6i thong tin qua phuong tién lién lac, cng nghé. ..; — Phat huy vai trd cua ban dai dign cha me hoc sinh I6p, dinh huéng cho ban dai dién cha me hoc sinh 16p hoat d6ng; — Phéi hop véi cdc t6 chite xa hi tai dia phuong dé lam t6t cong tac quan li va t6 chire hoat dong giao duc cho hoc sinh. Dé lam tét chite ning nay, GVCN can danh gia ding vai trd giao duc gia dinh va cdc lye lugng gido duc khac; rén luyén ki nang giao tiép, thuyét phuc, van déng; tich cyre hoc hoi, tich liy kinh nghi¢m trong té chite phdi hop cdc lye lugng giao duc. Il. NHIEM VU VA QUYEN CUA GIAO VIEN CHU NHIEM 1. Nhiém vy cia GVCN Theo quy dinh tai Didu 1é trudng trung hoc (BO Gido dyc va Dao tao, 2011), nhiém vy ctia GVCN bao gdm: 1.1. Nhiém vu chung ctia gido vién a) Day hoc va giéo duc theo chyong trinh, ké hoach gido duc, ké hoach day hoc ctia nha trudng theo ché dé lam viée cia gido vién do B6 truéng Bé Gido duc va Dao tao quy dinh; quan li hoc sinh trong cdc hoat d6ng gido duc do nha trong t6 chic; tham gia cdc hoat dong ctia t6 chuyén mén; chiu trach nhiém vé chat lung, hiéu qua gido duc; tham gia nghién cttu khoa hoc su pham tng dung. b) Tham gia cdng tic phé cap gido duc 6 dia phuong. 51 c) Rén luyén dao dite, hgc tap van hda, béi duéng chuyén m6n, nghiép vu dé nang cao chit lugng, hiéu qua giang day va gido dyc; van dung cac phuong phap day hoc theo huéng phat huy tinh tich cye, chu d6ng va sang tao, rén luyén phuong phap tu hoc ctia hoc sinh. d) Thy hién Diéu 1é nha trudng; thyc hién quyét dinh cua hiéu truong, chiu su kiém tra, dénh gia cua hiéu truéng va cac c4p quan li giao duc. d) Gitt gin pham chat, danh dy, uy tin cta nha gido, guong mau trudc hoc sinh; thuong yéu, t6n trong hoc sinh, déi xt céng bang véi hoc sinh, bao vé cdc quyén va Igi ich chinh dang cua hoe sinh; doan két, gitp do déng nghiép; tao dung mdi truong hoc tap va lam viée dan chu, than thién, hop tac, an toan va lanh manh. e) Phéi hop véi gido vién chi nhiém, cdc gido vién khac, gia dinh hoc sinh, Doan Thanh nién Cong san H6 Chi Minh, DOi Thiéu nién Tién phong Hé Chi Minh trong day hoc va giao duc hoc sinh. g) Thuc hién cac nhiém vu khac theo quy dinh cua phap luat. 1.2. Cac nhiém vu khaéc cia GVCN a) XAy dyng ké hoach cac hoat dng giao duc thé hién ro muc tiéu, ndi dung, phuong phap giao duc bao dam tinh kha thi, phd hop véi dic diém hoc sinh, véi hoan canh va diéu kién thue té nham thic day sy tién b6 cia ca Idp va cia ting hoc sinh. b) Thyc hién cdc hoat déng gido duc theo ké hoach da xay dung. c) Phéi hop chat ché véi gia dinh hgc sinh, véi cac giao vién bO m6n, Doan Thanh nién Cong sin Hé Chi Minh, Ddi 52 Thiéu nién Tign phong Hé Chi Minh, céc té chite x4 hdi 6 lién quan trong viéc hé trg, gidm sat viéc hoc tap, rén luyén, hudéng nghiép cua hoc sinh l6p minh chu nhigm va gop phan huy d6éng cac nguén lye trong cong déng phat trién nha trudng. d) Nhan xét, danh gid va xép loai hoc sinh cudi ki va cudi nam hoe; dé nghi khen thuong va ki luat hgc sinh; dé nghi danh sach hoc sinh duge 1én lép thing, phai kiém tra lai, phai rén luyén thém vé hanh kiém trong ki nghi hé, phai 6 lai 16p; hoan chinh viéc ghi s6 diém va hoc ba hoe sinh. 4) Béo cdo thuong ki hodc dot xuat vé tinh hinh cua l6p v6i hiéu truéng. 2. Quyén ciia GVCN © GVCN cé day dit céc quyén cia gido vién noi chung g6m: a) Duge nha trudng tao diéu kién dé thc hién nhiém vu gidng day va gido duc hoc sinh. b) Duge huéng moi quyén loi vé vat chat, tinh than va duge chim séc, bao vé strc khée theo cdc ché d6, chinh sich quy dinh déi v6i nha gido. c) Duge truc tiép hoc thong qua cdc t6 chire tham gia quan li nha trudng. d) Duge hudng wong va phy cdp (néu cd) khi duge ctr di hoc dé nang cao trinh d6 chuyén mén, nghiép vy theo quy dinh hién hanh. d) Dugc ctr tham gia cdc lép béi dudng, hi nghi chuyén dé dé nang cao trinh do chuyén mon, nghiép vy. e) Duge hop déng thinh giang va nghién ciru khoa hge tai cac trudng va co sé giao duc khac néu thye hién day di nhiing nhiém vu quy dinh tai Digu 30 cha Dieu 16 nay va duge sy déng y cua hiéu truéng. 53 g) Duge bao vé nhan pham, danh dy, an toan than thé. h) Duge huéng cac quyén khac theo quy dinh cita phap luat. e Ngoai ra GVCN con co cac quyén dic thu sau day: a) Duge dy cdc gid hoc, hoat dong giao duc khac ctia hoc sinh lép minh. b) Duge dy cdc cudc hop cia hdi déng khen thuéng va hdi déng ki luat khi gidi quyét nhiing van dé c6 lién quan dén hoc sinh cia lép minh. c) Duge dy cdc lép bdi dudng, hi nghi chuyén dé vé cong tac chu nhiém. d) Duge quyén cho phép ca nhan hoc sinh nghi hgc khong qua 3 ngay lién tuc. d) Duge giam gid lén lop hang tuan theo quy dinh khi lam chu nhiém lép. Il. NHUNG YEU CAU VE PHAM CHAT VA NANG LUC CUA GVCN LOP 6 TRUONG PHO THONG HIEN NAY Chu nhiém Idp 1a céng tac quan trong va khé khan, doi héi sy nd lye va dau tu nghiém tic. Dé lam t6t cong tac nay, ngoai nhiing pham chat va nang lyc su pham ctia ngudi gido vién néi chung theo quy dinh cua chuan nghé nghiép gido vién trung hoc, GVCN con phai chi y rén luyén cdc pham chat va nang lye dac th: cla cong tac chi nhiém. Véi yéu cau d6, cdc phdm chat va nang Ie GVCN lép can cé 1a: 1. Phdm chat chinh tri, dao dite, 16i sing 1.1. Pham chdt chinh tr Yéu nuéc, yéu chu nghia x hdi; chap hanh dudng 16i, cht truong cia Dang, chinh sach, phap luat cha Nha nudéc; tham gia cdc hoat dng chinh tri — xa hdi; thyc hién nghia vu céng dan. 54 1.2. Dao dite nghé nghiép Yéu nghé, gan bé véi nghé day hoc; chap hanh Luat Gido duc, diéu 18, quy ché, quy dinh cia nganh; 6 y thtre té chire ki luat va tinh than trach nhiém; gift gin pham chat, danh dy, uy tin cla nha gido; séng trung thue, lanh manh, 1a tim guong t6t cho hoc sinh. 1.3. Ung xir voi hoc sinh Thuong yéu, tén trong, déi xt? céng bang véi hoc sinh, gitip hoc sinh khac phuc khé khan dé hoc tap va rén luyén tot. 1.4. Ung xr voi dong nghiép Doan két, hgp tic, céng tac voi déng nghiép; cd ¥ thie xay dung tap thé tét dé cing thyc hién muc tiéu giao duc. 1.5. Léi song, tac phong C6 16i séng lanh manh, vin minh, phd hop véi ban sic dan t6c va méi trudng gido duc; cé tic phong mau myc, lam viéc khoa hoc. 2. Nang lye quan li va té chire gido duc hoc sinh 2.1. Ki nang tim hiéu va tiép cain hoc sinh GVCN can cé cdc ki nang thu thap théng tin va tiép can tich cyc véi timg hoc sinh nham tao ra sw gan két, théu hiéu, khoi goi tiém nang, khuyén khich ty giao duc, long tu trong va tu tén gid tri cling véi nhu cau hoan thién ban than 6 mdi hoc sinh. 2.2. Ki ning xdy dung ké hogch gido duc GVCN can cé ki ning xay dung ké hoach giao duc véi muc tiéu, ndi dung, phuong phap giao dyc r6 rang, chuan xac, 55 bao dam tinh kha thi, phi hgp véi dic diém hoc sinh, phi hop véi hoan canh va diéu kién thye té, thé hién kha ning hop tac, cdng tac véi cdc lyc lugng giao duc trong va ngoai nha trudng. 2.3. Ki ning té chive hoat déng gido duc hoc sinh Té chtrc hoat déng gido duc bao gom t6 chitc thye hién cd két qua tiét sinh hoat chi: nhiém hang tudn va cdc hoat d6ng trai nghiém, hoat d6ng ngoai gid 1én 1ép, sinh hoat chuyén dé... Nang luc nay lién quan cdc ki nang sau: giao viéc, huéng din, hd tro hoc sinh thyc hién, khich 1é tinh than tham gia cla hoc sinh, phéi hop v6i cdc lye long gido duc trong va ngoai truong, xt li tinh hudng, kiém tra, danh gia két qua hoat dong... 2.4. Ki nang gidi quyét tinh huéng sw pham — Nhan dang tinh hudng; Xéc dinh phuong n giai quyét; — Dw kién cdc kha nang lién quan; Ra quyét dinh xir Ii tinh huéng; | — Danh gid két qua, rit kinh nghiém vé viéc xtr Ii tinh hudng. 2.5, isi néng gido duc hoc sinh cé hanh vi khéng mong imuén TAp thé hoc sinh trong qua trinh hinh thanh va phat trién sé dién ra su phan héa cé nhan, trong dé sé xuat hién cdc phan tir nong cét, tich eye va cd nhing hoc sinh cé hanh vi khong mong muén, Vi vay, GVCN can c6 cac ki nang giao duc hoc sinh c6 hanh vi khong mong muén sau day: - Tiép can tich cuc ca nhan hoc sinh c6 hanh vi khéng mong muén va hoc sinh ca biét. 56 — XAc dinh duge nguyén nhan dwa dén tinh trang cé biét, hiéu dac diém tam li — xa hdi cua hoc sinh cA biét. — Str dung cdc phuong phap giao duc hoc sinh ca biét aé diéu chinh, uén nan tu tung, tinh cam, thai do 1éch chuan, xay dung lai niém tin cia hoc sinh. — Str dung du Iuan tap thé dé digu chinh hanh vi khong mong muédn 6 hoc sinh. — Xay dung mdi trudng than thién, tén trong, doan két trong tap thé dé tao ra anh huong tich cye dén hoc sinh ca biét. — Phdi hop véi giéo vién b6 mon, giam thi, phy huynh hoc sinh cing hé tr hoc sinh. Gido vién chi nhiém can cé ki nang xdy dung ké hoach gido duc v6i phuong phdp gido duc r6 rang, chudan xdc 2.6. Ki nang ddnh gid két qua rén luyén cia hoc sinh — Té chite danh gid qué trinh rén luyén, tu duéng ctia hoc sinh m6t cach khoa hoc, khach quan, cong bang, toan dién. 57 — Biét sir dung két qua danh gid dé huéng dan hoc sinh ty giao duc va diéu chinh hoat déng giao dyc cia chinh GVCN va cac lye long gido duc khac. 2.7. Ki nang 16 chite phoi hop cdc lwe lugng gido duc dé gido duc hgc sinh — Lap ké hoach va t6 chire thye hién ké hoach phéi hop cac luc lugng gido dyc trong cong tac gido duc hoc sinh. — Sir dung da dang cdc hinh thitc phéi hop nhu: hdi nghi cha me hoe sinh, thu hit cha me hoc sinh tham gia hé tro céc hoat d6ng cua hoc sinh, thim gia dinh hoc sinh, phéi hop voi gido vién b6 mén t6 chite cae chuyén 8 hoc tap, phéi hgp véi Doan Thanh nién t6 chitc hoat dong ngoai gid 1én l6p, ngoai khda.. 2,8. Xdy dung, quan li hé so’ chit nhigm GVCN cin cé ki nang thyc hién hd so chu nhiém theo quy dinh cia B6 Gido duc va Dao tao dam bao day du cdc ndi dung can thiét va biét cach str dung hiéu qua hd so chit nhiém trong thyc tién hoat dong quan li va gido duc hoc sinh. 3. Ning lye giao tiép 3.1. Giao tiép vdi hoc sinh Trong giao tiép voi hoc sinh, GVCN can dam bdo cae yéu cau sau: — Thé hién su cdi mé, than thién, chan thanh, ton trong hoe sinh. — Biét ling nghe hoc sinh, cha y tam tu, tinh cam, nguyén vong cua hoc sinh, biét tiép nhan cdc y kién phan hoi tir phia hoc sinh. — Khich 1é hoc sinh ty tin giao tiép. 58 — Phan héi hoc sinh bang nhiing nhan xét tich cuc, xdc dang; chan thanh, té nhi chi ra nhitng diéu chua phi hgp trong tng xtr cia hoc sinh gitp hoc sinh diéu chinh, hoan thién ban than. 3.2. Giao tiép voi phu huynh va dong nghiép — Voi phy huynh; khiém tén, lich sy, ton trong, biét cach truyén dat thong tin tich cyc, tiép thu va phan hdi hgp li, cd kha nang thuyét phyc, biét xir li cdc tinh hudng trong giao tiép véi phu huynh m6t cach chuan myc dya trén su am hiéu cdc quy dinh lién quan. - Voi déng nghiép: khiém tén hoc hdi, sin sang chia sé, hop tac, thién chi; no luc xay dung cong dng gido vién gidi nghé, yéu nghé, yéu thuong va hanh ddng vi quyén Igi hoc sinh. IV.CONG TAC CHU NHIEM LOP 6 TRUONG PHO THONG 1. NGi dung va phuong phap céng tac chi nhiém lop 1.1. Ni dung va phwong phdp céng tac vdi hoc sinh 1.1.1. Tim hiéu hoc sinh Déi tugng céng tac chinh cia GVCN 1a hoc sinh — nhiing con ngudi dang trong giai doan truéng thanh manh mé dé hoan thién nhan cach, vira mang nhing dac diém chung cua tam li lita tudi va thoi dai, vira chira dung v6 van nhiing khac biét mang tinh ca thé. Viéc hiéu rd cdc dic diém Ira tudi, thoi dai va dic diém cd nhan hoc sinh cé y nghia v6 cing quan trong trong céng tac chu nhiém. Trude hét, thong tin day du, toan dién va cy thé gitp GVCN xéc dinh duge giai phap tac d6éng phi hop va hiéu qua. Hiéu hoc sinh cén 1a diéu kién can trong viée thiét lap quan hé giao tiép thuan loi gitta GVCN va hoc sinh, la tién dé cho viéc hinh thanh tinh cam 59 thay tro théng hiéu, gan bd. Chinh vi vay, nha gido dyc hoc K.D.Usinxki ndi: “Muén giao duc con ngudi moi mat thi phai hiéu con ngudi vé moi mat”. a) Noi dung tim hiéu e Tim hiéu tap thé hoc sinh Viée nghién citu, tim hiéu tap thé hoc sinh gitp GVCN nam duge tinh hinh moi mat ciia lp, tir dé c6 duge nhiing can ct khach quan dé xay dyng ké hoach chi nhiém vi nhiing muc tiéu, ndi dung va giai phép phd hgp nhat. Tim hiéu tap thé hoc sinh gdm tim hiéu trinh dé phat trién, truyén thong cia tap thé, bau khéng khi, cdc méi quan hé trong tap thé, su phan héda céc nhém ty phat, cac thi linh ty phat, mot sé van dé vé xu hung chung cua tap thé, mat manh, mat yéu... e Tim hiéu ca nhan hoc sinh — Tim hiéu cdc dac diém thé cht cua hoc sinh: GVCN tim hiéu dic diém thé chat ciia hoc sinh bao gdm thé trang, thé luc, sinh li lira tudi, strc khoe (khoe manh hay cd bénh tat, voc dang binh thuong hay cé khuyét tat gi khéng?). viing nhiing dic diém nay, GVCN sé huéng dan hoc sinh gitt gin strc khée, phat huy vu thé thé luc néu cé, déng thoi quan tam, gitp d6 nhitng hoc sinh cé van dé vé sttc khoe, thé am trang khong binh thudng trong phan cong cong viéc, bé tri chd ngdi... — Tim hiéu dac diém tam Ii ctia hoc sinh: GVCN can nghién ctru dé hiéu hoc sinh vé cdc dic diém tam Ii ndi bat nhu nang lye nhan thire, tu duy, kha nang chi y, quan sat, xu huéng ca nhan, sé thich, nguyén vong, dong co hoc tap, nang lyc hoat dong, kiéu khi chat, tinh cach, thdi quen hanh vi cua hoc sinh... 60 — Tim hiéu dic diém quan hé xa hdi cua hoe sinh: GVCN can quan tam tim hiéu quan hé gia dinh va quan hé ban bé ctia hoc sinh. Tim hiéu quan hé gia dinh hoc sinh bao gom tim hiéu thanh phan gia dinh, trinh dé vin hoa, nghé nghiép, pham chat dao dire cia cha me, quan hé ctia cdc thanh vién trong gia dinh (sy quan tém cua cha me voi con cai, tinh cam, sy gitip d6 gitra céc thanh vién trong gia dinh...), didu kién kinh té, truyén thong, né nép gia dinh, phuong phap gido duc cia cha me déi vi cac con... Tat ca nhiing yéu t6 trén déu cé anh hudng dén hoc sinh, trong dé, rat nhiéu nhiing trudng hgp Iéch lac vé tam Ii hay nhitng bién chuyén trang thai dot ngot, 14m 16i, ndi loan & hoe sinh cé nguyén nhan xuat phat tir gia dinh ma néu khong hiéu biét cin ké, GVCN khé cé thé gitp d0 hoc sinh. Tim hiéu quan hé ban bé ctia hoc sinh, dac biét 14 quan hé trong nhém ban than, giip GVCN cé duoc nhimng théng tin quan trong, can thiét trong céng tac gido duc hoc sinh. Trong nhiéu trudng hop, day 1a nguén khai thac théng tin chinh xac, higu qua nhat. Ngoai ra, GVCN cd thé tim hiéu thém quan hé, cach tng xir cla hoc sinh voi thay c6 gido, ban bé trong lép, trudng, voi bé me, anh chi em trong gia dinh, voi hang x6m trong cong déng noi cdc em sinh séng, 6 noi céng cOng... Tom lai, tim hiéu hoc sinh c6 y nghia dac biét quan trong d6i voi cong tac chi nhiém. Viéc tim hiéu, nam viing nhtng dac diém trén gitip GVCN Iva chon cdc bién phap tac dong phi hop déi véi ting hoc sinh nhim x4y dung cho cic em c6 tim hén trong sang, phong pht, cé nang lye va site khoe déi dao, dap tng yéu cau cha x4 hdi ngay cang hién dai, van minh. 61 b) Cach thite tim hiéu pé tim hiéu hoc sinh, GVCN cé thé tién hanh nhiing cach thire sau: — Nghién ctu hé so hoc sinh (Ii lich, hoc ba, s6 lién lac...). - Tiép xtc, tro chuyén véi cé nhan hoc sinh: Day 1a cach thire gitp GVCN nam bat tam tu, nguyén vong, sé thich, thai d6 cta hoc sinh mét cach true tiép. — Tiép xtc hoc sinh theo nhém nhé: Trong nhém ban than, hoc sinh thuéng cé sy tuong tac ré nét hon, tir dd boc 16 cdc dac diém ca nhan. Tiép xtc theo nhém nhé cé wu thé 6 su ty nhién, nhe nhang hon tiép xtic c4 nhan va tiét kiém thdi gian cho GVCN. — Quan sat cd cht dinh hoac ngau nhién hoc sinh thong qua hoat déng hoe théng qua cac tinh huéng tw nhién hay nhan tao, noi ma hoc sinh cé thé béc 16 thai d6, tinh cam, trinh dO, nang lye cia ban than mét cach chan that nhat. — Trao déi voi GVCN va cac gido vién bO mén cha nam hoc truéc vé tinh hinh chung cua I6p cfing nhu tinh hinh hoc tap, rén luyén cia hoc sinh trong lép. — Trao déi véi cha me hoc sinh dé thu thap théng tin vé hoc sinh khi 6 nha. Viéc trao déi nay c6 thé tryc tiép thong qua cac ki hop phy huynh hoe sinh trong nam hoc, thim gia dinh hoc sinh, sé lién lac, dién thoai, e-mail... — Nghién ciru san pham hoat d6ng cua hoc sinh: bai lam, bdo tung, nhat ki, cac san pham lao dong, hoc tap... — Mé rng cdc kénh théng tin: GVCN cé thé tan dung cac tng dung cng nghé nhu hp thu dién tir, mang x4 hdi dé tiép 62 nh4n théng tin tt phia hoc sinh, lap cdc trang riéng cua ldp, noi hoc sinh 6 thé chia sé, trao déi va ban bac céng vide cua lép mot cach ty nhién, chan that. — Thu thap théng tin bang phiéu hoi, phiéu khao sat. Tom lai, diéu dic biét quan trong déi v6i GVCN 1a théng qua cac phuong phap nghién ctru, thu thap duge thong tin that chinh xAc, dong thoi phan tich duge nguyén nhan ctia cdc hién trang dé nhanh chong tim ra bién phdp gido dyc. Can xdc dinh rang, tim hiéu nam vimng d6i tugng gido duc khéng phai la viéc lam c6 thoi han, chong vanh trong mét, hai ngay, cling khong phai la céng viée chi duge tién hanh trong giai doan dau méi nhan lép ma phai la céng viée thudng xuyén, lién tuc trong suédt nim hoe sao cho c6 thé hiéu hoc sinh mét cach cap nhat, day di, toan dién va sau sac nhat. 1.1.2. Xay dung va gido duc tap thé hoc sinh lop chi nhiém a) Khai nigm tap thé va tap thé hoc sinh © Tép thé Tép thé la mt cong dng x4 hdi dc biét, 1a hinh thai t6 chire x4 héi tap hop nhimng ngudi cé cing muc dich, c6 hoat d6ng chung, cd 16 chite chit ché va hé théng quan hé phy thuéc giita cdc thanh vién. O goc 46 xa hdi, tap thé la mét cng déng cé y nghia x4 hdi va duge xa hi thiva nhan. Nhing ddu hiéu co ban cia mét tap thé 1a tinh thong nhat vé myc dich va tinh t6 chic trong qua trinh thyc hién cdc céng viéc chung. Muc dich chung cua tap thé vira phi hop véi Igi ich cha c4 nhan via dap img voi yéu cau khdch quan cla x4 hdi. Cac tinh chat nay lam cho tap thé khdc véi mét nhom ty phat. 63 e Tap thé hoc sinh Tap thé hoc sinh 14 m6t hinh thai t6 chtre cng déng d6c dao cha hoc sinh, mét t6 chite giéo duc cé ki luat chit ché, cé nguyén tac hoat dong nhat dinh, c6 chire ning t6 chire, tap hop, gidéo duc hge sinh nham huéng t6i viée thue hién muc dich gido duc. Tap thé hoc sinh la m6t hinh thai 16 chute gido duc cé ki ludt chdt ché Tap thé hoc sinh cé nhiing dic trung chit yéu sau day: — Cé muc dich chung: Tap thé hoc sinh théng nhat cac hoc sinh trong tap thé vao viéc cling nhau thye hién nhitng muc dich chung cé y nghia xa hdi. Dé 1a mye dich hoc tap, lao d6ng, rén luyén, trau ddi dao ditc, hoc hdi, gitp dé 1an nhau, tich cyc chuan bj day du nang lye va pham chat dé tham gia vao cudc séng, vao qua trinh lao dong x4 hdi. — C6 hoat déng chung: Myc dich ctia tap thé duge thyc hién théng qua cdc hoat dng chung cua cac thanh vién trong 64 tap thé nhu: hoat dong hoc tap, hoat dong lao d6ng, hoat d6ng xa hdi — céng ich, hoat déng van héa — thé thao, hoat déng vui choi, giai tri... phd hop voi da diém tam Ii htra tdi, trinh a6 nhan thir, von séng, von kinh nghiém va diéu kién hoc tap, sinh hoat ctia sd déng hoe sinh trong tap thé. = Cé hé thong céc quan hé phite hep: Trong tap thé, hoe sinh thyc hién cdc quan hé da dang nhu: quan hé nghia vu — quyén loi, quan hé chi huy — phuc ting, quan hé phéi hop, twong tac, quan hé tinh cam, tréch nhiém... — Co déi ngii can bé ty quan do tdp thé bdu chon: Doi ngfi ty quan do tap thé bau chon cé chive nang t6 chtre va Linh dao tap thé hoc sinh. Cac té chite tap thé hoc sinh trong trudng phd thong gim: tp thé hoc sinh toan trudng, tap thé lép hoc, cdc doan thé hoc sinh (Doan Thanh nién Céng san Hé Chi Minh va Doi Thiéu nién Tién phong Hd Chi Minh), 5) Vai tré cia tap thé hoc sinh Li luan gido duc xa hdi chi nghia dic biét coi trong vai tro cha tp thé déi véi cé nhan. Tap thé mang tai cho ca nhan nhitng quan hé da dang va tot dep, khoi day strc manh, tiém nang cua cd nhan, thic day nhu cdu béc {6 va ty khang dinh cia cd nhan. Trong tap thé, cd nhan cé kha nang tim duge nhiing phuong tién va didu kién phi hop nhat dé phat trién toan dién va hai héa nhan cach ctia minh, Nho dé, moi ca nhan sé la mt nhan cach déc dado, thé hién su thong nhat gitta cai chung va cai riéng. Sw phat trién cia tap thé va sy phat trién cia ca nhan 1a hai qua trinh quy dinh lan nhau. Chi cd trong tap thé, cd nhan moi cé diéu kién phat trién tét nhat va ngugce lai, tap thé sé 65 cang tro nén phong phi, giau site séng, gidu tiém nang théng qua sy phat trién cia cdc thanh vién. Timg cé nhan trong tap thé, m6t mat chju anh hudng cua y kién va y chi cia ngudi khac, nhung nguge lai, ca nhan cting anh hudéng dén ngudi khac. Su tac dong, anh hung qua lai gitta cac cd nhan tao nén y chi, quan niém, tam trang, du luan tap thé... cd tac dung quy dinh, diéu chinh hanh vi cta cdc thanh vién trong tap thé. Nha su pham A.X. Makarenko cho rang: “Tap thé 1a mot co thé x4 héi sinh dong thé hién site manh tong hop cua cae thanh vién cia né. Strc manh cia cdc thanh vién mét khi d& duge lién két lai m6t cach cd muc dich, c6 t6 chitc thi sé tao ra strc manh chung cia tap thé manh gap nhiéu lan tong sé sire manh ctia cdc thanh vién riéng lé, dng thoi cd tac dung lam tang 1én sitc manh cua ting thanh vién”. Trong trudng phd thong, tap thé hoc sinh chinh 1a mdi trudng tam li — xa hoi truce tiép anh hudng dén hoc sinh. M6i trudng tap thé luén dat ra cac yéu cau khé khan, doi hoi mdi ca nhan phai cb ging nhidu hon, do dé tao duge déng lye phat trién manh mé cho c4 nhan, Nhiéu phim chat quan trong cia nhan cach nhu: tinh than tap thé, tinh ki luat, ¥ thire trach nhiém, tinh than hop tac... chi cd thé hinh thanh trong mdi trudng gido duc tap thé. Dac biét, v6i lira tudi hoc sinh phd thdng, cdc dic diém tam li ndi bat va dac trung cha dé tudi nhu nhu cau ty khang dinh, nhu cau giao lu chiu sy chi phéi manh mé tt tap thé ma hoc sinh tham gia. Tap thé hoc sinh con duge xem 1a mét phuong tién dic biét quan trong va hiéu qua trong viée gido duc hoc sinh. Dé 1a con dudng khéng thé thiéu duge dé hinh thanh nhan cdch cho thé hé tré. Tap thé hoc sinh tiép nhan nhing yéu cau va chuan muc x4 hdi, chuyén héa ching thanh cdc yéu cau va 66 chuén muc néi bd cia tap thé dudi dang du luan tap thé, truyén théng tap thé... Qua 46, diéu chinh hanh vi tg xt cia céc cé nhan hoc sinh. Céc yéu té cia tap thé cé tac dung 14 phuong tién giao duc, quy dinh, kiém soat, diéu chinh hanh vi cia hoc sinh gom: truyén théng cua tap thé, dw luan tap thé, hé théng vién canh cita tap thé, ki luat tap thé, ddi ngii can b6 lép, cac phan tir tich cyre va vai tro lanh dao su pham cia GVCN. ©) Che giai dogn phat trién cia tap thé hoc sinh © Giai doan thit nhat — tap thé chwa hinh thanh: Giai doan nay duge dac trung boi tinh té chitc, ki luat roi rac cha hoe sinh. Trong thyc tién nha trudng phé thong, trudng hop nhitng tap thé 6 giai doan nay thong xay ra 6 cac lop dau cap mét thoi gian ngan sau khi bat dau tip hop. 6 giai doan nay, nhiém vy trong tém ctta GVCN 1a t6 chtre co cu, tim hiéu nam vitng théng tin vé hoc sinh, x4c dinh muc tiéu xdy dung tap thé va phat trién ca nhan hoc sinh, thiét lap va cing cé céc méi quan hé trong tap thé, t6 chute hoat déng tap thé, phat hién céc nhan t6 tich cue. © Giai doan thit hai — tap thé dé hinh thanh va dang phat trién: Giai doan nay duge dic trung béi sy phan héa tap thé thanh 3 nhém: nhém nhimng phan tir tich cue lam hat nhan nong cét, guong mau thuc hién cdc nhigm vy chung cua tip thé; nhém cdc thanh vién thy d6ng, thy hién tt cdc yéu cau cia GVCN va tap thé nhung thiéu chu dong, sang tao; nhom cdc thanh vién chim tién, cd biét gay tro ngai cho viée t6 chire céc hoat déng chung cua tap thé. Lic nay, tap thé da cé cdc hoat déng chung, cac méi quan hé da duge thiét lap va tap thé da tw a8 ra mét sé yéu cdu hoat dng... nhung tinh trang td chitc, ki luat chung vin con yéu. 67 Nhiém vu trong tam cia GVCN trong giai doan nay 1a: — Tang cudng bdi duéng ddi ngii can bd lép va cac ca nhan tich cyc, nang cao nang luc hoat déng cla b6 may lanh dao ctia lép. = Déra cdc yéu cau cao véi cd nhan va tap thé hoe sinh, kién quyét hinh thanh va cing cé ki luat tap thé, ding ki luat tap thé tac dong dén cac ca nhan, — Chit trong gido duc hoc sinh chua ngoan, cham tién. — Hoan thién hé théng cdc méi quan hé trong tap thé. — DAy manh cdc hoat déng tap thé, xay dyng du luan tap thé lanh manh. © Giai dogn thir ba — tap thé phat trién viing manh: Dic trung co ban cia giai doan nay 1a du luan tap thé duge hinh thanh va cing cé ngay mt ving chic. Tp thé di cé t6 chite chit ché va ki luat ty gidc. Cong viée ciia tap thé bat dau 16i cuén duge ca lép, méi quan hé trong tap thé la hop tac, doan két, thuong yéu gitp do lan nhau. Yéu cau gido duc lic nay dat duge sy chuyén héa quan trong tir yéu cau cla gido vién hoae cua cdc thanh phan cét cén thanh yéu cau cha tap thé. Tap thé & giai doan nay chinh la mét tap thé voi day di ¥ nghia cia no vé phuong dién gido duc hoc. d) Bign phdp xay dung va gido duc tap thé hoc sinh e Xdy dung doi ngit can b6 lop va boi duéng cte phan tu tich cuc Do tac d6ng cia nhing yéu cau, trong tap thé hoc sinh dién ra sy phan héa vé kha nang dap tmg yéu cau cia hoc sinh, tir dé xudt hign nhing phan tit tich cue. Dé 1a nhiing hoc sinh tw gidc, guong mau thyc hién tét nhiing yéu cdu do 68 tap thé dat ra. GVCN can kip thdj phat hién, lua chon mdt cach chinh xac nhimg phan tir tich cuc va béi du@ng thanh hre luong nong cét. Viée xay dung ddi ngii can b6 lép va bai duéng nhiing phan tt tich cy c6 vai tro chién luge trong cong tic xdy dung tap thé hoc sinh. Dé xAy dyng doi ngti can b6 lép, GVCN tién hanh nhiing cng viée sau: — Lua chon nhiing phéin tk tich cuc, phan cong vao cac chive danh trong d6i ngti cén bé lbp gém: l6p trudng va céc ldp pho, t6 trudng, cdc can sy b6 mén va phong trao... Viéc Iya chon co thé dya trén co s6 tham khao két qua hoe tap, rén luyén true dé, qua trao déi, nhan thong tin tt’ GVCN citia cac nim hoe trudc hoa théng qua bau chon cia hoc sinh trong l6p. Mot sé GVCN khuyén khich hoc sinh tu nhan nhiém vu nhu 1a m6t cach kich thich nhu cau béc 16 va khang dinh minh, tir d6, ting cudng tinh than trach nhiém, sw gain b6 va kha nang sang tao cia hgc sinh déi voi céng viée da tu fya chon ya nhan lanh, — Quy dinh r6 chitc nding, nhiém vu ca tleng vi tri trong d6i ngti can b6 Idp: Viéc 1am nay nhim dam bao cho cdc can bG Iép y thitc 16 rang vé vi tri, vai trd, nhiém vy va quyén han cua minh dé tt d6 chi dong hon trong céng viéc, tranh tinh trang 6m dém, gidm chan nhau hoac né tranh céng viée. Théng thudng, cdc chite danh cén bd lop can thiét cta tip thé hoe sinh gdm: + L6p trudng: phy trach chung cdc mit va diéu hanh b6 may can bé6 lop, la ngudi chiu trach nhiém truéc GVCN va tap ‘thé lp vé moi mat phat trién cita lép. 69 + Lép pho hoc tap: theo déi tinh hinh hoc tap ctia lop, dé xuat va té chitc cdc hoat déng xay dung tinh than, thai d6 hoc tap tich cy va nang cao chat long hoc tap cia hoc sinh. + Lép pho ki luat: chiu trach nhigm quan li viée thyc hién ni quy, xy dyng y thirc ki luat ctia hoc sinh trong l6p, dé xudt va tién hanh cdc bién phap xy dung va cling cé ki luat tap thé. + Lép pho phong trao: chiu trach nhiégm theo déi, dé xuat va td chite cdc hoat dong phong trao nhu: van nghé, thé thao, bdo chi, tham quan, cdm trai, giao lu... nham tang cudng tinh than doan két, gan b6 trong tip thé va dinh huéng rén luyén, phat trién nhan cach cho hoc sinh. + Cc can sy b6 mon: hé tro 1ép pho hoc tap trong pham vi mén hoc minh phy trach, nhdt 14 trong cdc hoat déng trau déi kién thite mén hoc va gitp ban hoc tét b6 mén. + Céc t6 truéng: chju trach nhiém quan li cdc thanh vién trong td. — Lam ré néi dung céng tac ctia tieng can b6é lop va huéng dan cu thé vé phuong phap céng tac. Trong 46, can leu y huéng dan cdc ki ning céng tac co ban nhu: cach ghi chép trong s6 cong tac, ki nang lap ké hoach hoat d6ng, ki ning diéu hanh mé6t budi sinh hoat 1ép, ki nang trinh bay thuyét phuc, van dong, ki nang 16 chire hoat déng tap thé... — Thuong xuyén t6 chite thé nghiém, rén luyén ki nding lanh dao cho can bé lop: GVCN thuc hign ding vai tro cé van, manh dan giao viéc, tin tuéng va tao moi diéu kign dé can bé6 1ép phat huy vai trd lanh dao, chu d6ng trong t6 chite, didu hanh moi hoat d6ng cua lép. 70 ~ Huéng din cho cdc can b6 lép tong két, khdi quat kinh nghigém qua ting thanh céng hay that bai trong hoat ddng thue tién. — Thuong xuyén kiém tra, ddnh gid hoat déng eta cén b6 lép, gitp khic phyc khé khan, déng vién kip thai nhitng cé gang cia can b6 Idp. — Xay dung, cing cé va bao vé uy tin cla can bé Iép truée tap thé. e Xédy dung hé thong vién canh cia tap thé “Su kich thich chan chinh cia cue séng con ngudi la niém vui & ngay mai” (A.X, Makarenko). Trong ki thuat gido duc can tao ra niém vui cho tré em bang nhting ké hoach hap dan. Sau d6, kién tri bién nhiing niém vui don gian thanh nhting hinh thite khac phitc tap va c6 gid tri hon. Dé chinh la vigc xdy dyng hé théng vién canh cia tap thé, bao gom: ~ Vién cainh gan: céc muc tiéu don gin, thoi gian thuc hién ngin. Chiéu phim, giao lu, két ban, gp go than tugng, hoat d6ng cia cic nhoém, cac cau lac bé, di tham quan... dugc t6 chite dudi dang ké hoach tap thé 1a nhitng vién canh gan cé thé tao ra trang thdi mong doi day hing thd. Tuy nhién, cdn nho néu chi xay dung vién canh trén nguyén tac thich tha 1a mét sai fam du wi. Can phai hidu, niém vui va su ham thich chi la co sé ban dau. Dua trén nhitng xtc cam nay, nha gido duc cin huéng hoe sinh dén loai théa man doi hdi phai lam vige méi dat duge, nhing thoa man cé gid tri hon nhu: dé c6 duoc budi biéu dign van nghé trong tudn sau, hoc sinh phai tap luyén. Ti viée tap luyén, hoc sinh tiép can véi 4m nhae, thay duge cdi hay, cdi dep ctia am nhac, Ciing déng thoi qua viéc tap fuyén, hoc sinh cé duge cam gidc théa man khi tap n luyén thanh céng, cho ra doi nhiing tiét muc vira y. DO chinh 1a sy thoa man véi thanh qua cta lao d6ng, khd luyén nudi dung nhu cau rén luyén, hoc tap va lao déng cia tré. — Vién canh trung binh: la cac muc tiéu khé khan hon, cdc dy dn doi hoi tuong déi nhiéu thoi gian. Vién canh trung binh cé tac dung 1éi cuén su quan tam chi y ctia hoc sinh trong mt thoi gian tuong déi dai, buéc cdc em phai tap trung chuan bi trong sy hung phan cho doi. Vi du: Dau thang 12, gido vién thong bao cho hoc sinh ké hoach c&m trai danh cho toan thé hoc sinh cua truong vao dip cuéi nim 4m lich. Diéu nay chic chan sé kich thich himg tha va tao ra niém vui, sy phan khéi ctng v6i nhimg van déng tich cy cla cdc em chuan bj tham gia hoat dong. ~ Vién canh xa: cdc muc tiéu vé sy phat trién lau dai cia tap thé va cdc thanh vién gan voi thyc tién x hoi va tuong lai cla dt nuéc. Muc tiéu dé cé vii hoc sinh lam duge nhiing viéc 1én doi hoi nhiéu cé gang va c6 thé tao thanh mot niém vui suéng that su 6 ho. Vi du: vién canh vé nghé nghiép tuong lai kich thich hing thi hoc tap, dam mé nghién ciru cla hoc sinh. Dé xy dung vién canh nay, can phai lam cho hoc sinh thay viéc lam cia ho, cudc séng ctia ho la mét bd phan khéng thé tach rdi cla cuGc séng nha trudng, cudc song xa hOi va dat nuéc. Vi vay, ho can phai c6 nhiing nd le manh mé hon, vuon dén viée thyc hién nhing khat vong gan lién tuong lai cia minh v6i tuong lai cia dat nude va dan tdc. Ban chat ctia viée xay dung hé théng vién canh 1a tao ra tam trang hung phan, tam thé ché doi tich cye huéng dén nhitng niém vui gidn di, nhimg ké hoach cé y nghia, nhiing muc tiéu cao ca. Hé@ théng vién canh duge x4y dung dudi dang ké hoach tap thé Idi cuén hoc sinh dén nhiing hinh 12 thie thoa man hing tht co gid tri, cd tac dung nhu mét d6ng luc kich thich né Iuc vugt qua kho khan dé dat dén su thoa man d6. V6i y nghia d6, doi séng tap thé sé chan chira niém vui — khong phai niém vui gidi tri don thudn va thoa man chéc lat ma 1d niém vui tim thay trong cong viée va trién vong thanh c6ng trong tuong lai. © Xdy dung ki ludt tap thé Cac tac dong xay dung tap thé hoc sinh sé v6 hiéu néu khéng cé ki luat tap thé. Ki luat tap thé biéu hign qua viéc chap hanh nhitng quy dinh chung, 1a théi quen quan tém va tOn trong cia cdc thanh vién déi véi cdc van dé tap thé. Ki luat khdng phai 14 sy cudng bite ma chinh 14 két qua cia qua trinh gido duc y thite & hoc sinh, la két qua ctia nhiing cé. ging ctia tp thé, GVCN can phai cuong quyét xdc lap ki luat va gido duc y thie thyc hién ki luat cho hoc sinh. Can lam cho hoc sinh hiéu duge: — Ki luat 1a can thiét cho tap thé, giip cho tap thé dat dén muc dich mét cach tét hon va nhanh hon. — Trong tap thé, ki luat tap thé phai duge dat trén quyén loi cé nhan. — Tuan theo ki luat chinh 1a thai d6 vin minh. Ki luat ding nghia mang dén su ty do va an toan that sy cho con ngudi. — Tap thé c6 ki luat 1a méi trudng rén luyén, phat trién tét cho cdc cd nhan. © Xdy dung du ludn lanh manh, tién bé trong tap thé Dw luan tap thé phan anh nhitng quan niém, nhan dinh, danh gia cia tap thé vé cdc van dé cé lién quan dén sy phat 73 trién ciia tap thé va cd nhan hoe sinh. N6 thé hién y thire tap thé, phong cach dao dire va khéng khi tinh than ciia tap thé. Du luan tap thé cd tac dung didu khién va diéu chinh manh mé déi voi ¥ thitc, thai d6, hanh vi cia hge sinh. Thai d6 dénh gia cia tap thé, cdc ¥ kién ung hé hay phan déi, chap nhan hay phi nh4n, tén vinh hay lén 4n cia da sé cdc thanh vién trong tip thé 1a céng cy quan trong dinh hudéng va danh gid hanh vi cia ca nhan. Vi vay, viéc hinh thanh du luan tap thé lanh manh, tién b6 1a diéu kién quan trong dé cing c6 va phat trién tap thé, lam cho tap thé that sy tro thanh phuong tién gido duc cé higu qua. Trong qua trinh xa4y dyng tap thé, GVCN can quan tam hinh thanh du luan tap thé vé cdc van dé nhu: — Khuyén khich tinh than, thai d6 hoc tap tich cuc, tu gidc, y thirc ty rén luyén, tu dudng cia hoc sinh. — Pu tranh véi cdc hanh vi sai trai: bd hoc, quay cép, thiéu trung thyc, thiéu trach nhiém, chia ré, mat doan két, bao che khuyét diém... — Sin sang ung hd, bao vé cai ding. Bén canh 46, GVCN can kip thoi phat hién va ngin chan du luan khéng lanh manh. Du luan tap thé duge hinh thanh dan dan, ting buéc va duge cimg cé ngay cang sau sc, vimg chic trong qua trinh hoat déng, sinh hoat ctia tap thé. Du ludn tap thé due hinh thanh qua cac con dudng sau day: — Qua vai trd cla GVCN: Nhiing yéu cau gido dyc, thai 46 va két qua danh gid cia GVCN 1a mt trong nhiing ngudén tao du ludn quan trong. 4 — Qua hoat déng, sinh hoat tap thé, dac biét 1A cdc hoat d6ng héi nghi, hdi thao, cac budi hop lép, cdc dién dan tap thé (bdo tung, tap san, bang théng tin...). Cac hoat dong nay tao co héi cho hoc sinh thé hién quan diém, ban bac, tranh ludn.. rat co y nghia trong viéc tao ra du luan tap thé hudng dén hin thanh ludng tu tuéng tich cyc, lanh manh va théng nhat. — Qua cdc hoat dong tap thé, cdc hoat dong ngoai khéa, van nghé, thé thao... tao khéng khi séi noi, thu hut sw quan tam cua hgc sinh dén cdc van dé tap thé. — Qua phong trao thi dua: dinh hudéng suy nghi, céch danh gia cho hoc sinh bang cac tiéu chi thi dua, khen thudng, trach phat... — Qua vai trd cia can bé lép va nhiing phan tir tich cue: Dya vao vi tri trong tap thé, mtrc d6 anh hudng, kha nang van d6ng ma thai d6, cach danh gia cha ho cé thé anh huong dén cac thanh vién khac. Vi vay, day cing la ngudn tao ra du luan, xay dung du luan. © Cac bién phap khac Ngoai cdc bién phap co ban ké trén, cong tac xay dung tap thé hoc sinh con ddi hoi GVCN phai quan tam cac ni dung: — Xéy dung va cung cé truyén théng tap thé. — XAy dyng quan hé giao luu lanh manh trong tap thé, — Té chite cdc hoat dong tap thé dé tap hop va gido duc hoc sinh. — Gido duc hoc sinh ca biét. 1.1.3. Té chit cdc néi dung gido duc toan dién cho hoc sinh a) Gio duc thé giéi quan khoa hgc va phim chat dao dite Trong qua trinh gido duc, mét nhiém vu quan trong duge dt ra 1a gido duc cho hoc sinh co sé thé giéi quan khoa hoc 15 va nhiing pham chat dao dire theo ding muc tiéu gido duc. Cu thé, phai hinh thanh 6 hoc sinh niém tin dao dite, y thtre chap hanh lat phap, dng co hoe tap tich cue, thai dd img xi ding dan, hg théng xu hudng va tinh cach t6t dep... Két qua giao duc can dat duge 14 hoc sinh ty gidc bién nhing yéu cau cua xa hdi thanh hanh vi va thoi quen tuong tng. pé thyc hién nhiém vu quan trong va khé khan nay, GVCN can luu y: — Phdi hop chit ché voi céc gido vién gidng day dé dam bao duge hiéu qua gido duc cua qua trinh day va hoc cdc mén. — Phéi hop véi cdc luc lugng gido dye khac, dae bigt v6i td chtte Doan Thanh nién Céng san trong nha truong t6 chire nhiéu loai hinh hoat déng va giao luu da dang, hap dan, thu hut hoc sinh tham gia. Trong dd, chi trong hon dén viée t6 chttc céc hoat déng chuyén biét chtra dung ndi dung giao duc dao dire, tu tuéng chinh tri, php luat, nhan van nhu: + Té chitc thi dua hoc tap, rén luyén trong tip thé hoc sinh (cé kiém tra, danh gia, tuyén duong, khen thuéng hang tuan, thang, hoc ki...). + Hoat déng theo chu dé: Vi dy sinh hoat chi dé: “Nhé on thay, c6 gido”, “Hanh trang cia ngudi doan vién, thanh nién bude vao thé ki XXI”, “Hoc sinh, thanh nién voi hiém hoa AIDS”..., cdc hoat dong két nghia, hoat dong ki niém cdc ngay 1 1én, chao mimg cdc sw kién chinh tri x4 hdi trong nude va quéc té (cin cir vao tinh hinh cy thé cia ldép, trudng, dia phuong, dat nude, thé gidi... dé chon cht dé cho phi hop). b) Té chic cic hoat dong hoc tap Té chirc cd ké hoach hoat déng hoc tap cho hoc sinh nhdm nang cao két qua hoc tap 14 mét trong nhting nhiém vy 76 quan trong hang dau cla GVCN. Két qua hoat déng hoc tap khéng nhiing thé hién 6 két qua nam tri thire, ki nang, ki xdo ma con thé hién & két qua phat trién nang lye hoat dong tri tué, nang lye tu duy sdng tao 6 hoc sinh. Dé nang cao két qua hoat d6ng hoc tp cia hoc sinh, GVCN can: — Déra yéu cau hoc tap déi véi hoc sinh. — Lam cho hoe sinh y thite dugce nghia vy hoc tap ctia minh, xac dinh d6ng co hoc tap dang dan, thai d6 hoc tap trung thie. — Huong dan hoc sinh tim tdi cac phuong phap hoc tap tich cye, pht hop véi ban than nham dat dugc két qua hoc tap cao nhat. — Lanh dao tip thé lop t6 chite cdc nhém hoc tap, trao déi kinh nghiém ty hoc, thao ludn, thye nghiém khoa hoc... dé hoc sinh c6 thém diéu kién mo rong va dao sau tri thirc, nang cao kha nang thyc hanh va van dung kién thite vao cudc séng. — Dac biét quan tam gitip d6 hoc sinh yéu kém, hoc sinh cé hoan canh khé khan: tim hiéu nguyén nhan, dong vién gitip d6 hoc sinh tim ra cach thtte khac phyc yéu kém cia ban than, nang cao chat lugng hoc tap. — Quan tam béi duéng hoe sinh gidi, phat huy thé manh ctia hoc sinh gidi v6i tu cach 14 lye long nong cét trong viéc phat trién hoat dong hoc tap ctta ca tap thé. ©) Té chite cdc hogt dong gido duc lao dong va huéng nghiép Can ctr vao ké hoach chung ctia nha trudng va dya vao tinh hinh cy thé ctia 16p, GVCN can xAy dung ké hoach lao 7 dong cu thé dé giao duc hoe sinh. Can quan tam thuong xuyén va toan dign dén tat ca cdc loai hinh lao d6ng nhu: lao déng vé sinh, lam sach dep trudng 6p, lao dong san xuat, lao dong céng ich... Diéu quan trong 1a phai t6 chite cdc hoat dong nay mét cach cd hé théng, vira site véi hoc sinh, dam bao vira c6 hiéu qua kinh té vira cd hiéu qua gido duc cao. Hoc sinh trong THPT Biti Thi Xudn, Quan 1, TP.HCM tham gia hoc tap huéng nghiép tai Dai hoc Y Duge TP.HCM Nén kinh té thi trudng, dac biét 14 céng cudc cong nghiép héa, hién dai hoa dAt nude hién nay da va dang dat ra nhting yéu cdu ngay cing cao vé chat lvong nguén nhan lye. Viée gido duc huéng nghiép cho hoc sinh THPT vi thé cang tro nén cdp thiét, doi hoi phai thyc hign nhitng yéu cau sau: — Gitp hoe sinh hiéu rd nhu cdu nghé nghiép cia xi hdi ndi chung, cia dia phuong ndi riéng. — Té chitc cho hoc sinh thé nghiém thyc tién lao dong san xuAt ctia cdc nghé nghiép. Day chinh 14 mét trong nhitng co sé quan trong gitp hoc sinh Iya chon nghé nghiép trong lai mOt cach tw giac, phd hop voi sé thich, chi huéng va kha nang ctia cac em. 78 — Tao diéu kién cho hoc sinh nam vitng co sé khoa hoc va ki nang lao dng cla cdc nghé. Nho vay, hoc van phd thong va hoc van ki thuat tong hop sé két hop nhudn nhuyén véi nhau va tré thanh co sé cho hoc van nghé nghiép, giip hoc sinh cé kha nang thich img duge voi nhing doi hoi cia hoat dong lao déng san xuat, hoat déng nghé nghiép trong tuong lai. — Gitip hoc sinh xac dinh r6 cdc tiéu chi lya chon nghé nghiép tuong lai: chon nghé phi hop véi sé thich, chi huéng, kha nang ctia ban than va dap tmg yéu cau cta xa hi. — Huéng din, gitp 46 hoc sinh Iép cudi cAp chon duge nghé thich hop trén co sé cdc tiéu chi da xc dinh. d) Té chive cdc hoat déng vin héa, van nghé, thé duc, thé thao, vui choi, gidi tri Bén canh hoat déng hoc tap, GVCN can phai quan tém t6 chitc cho hoc sinh vui choi, gidi tri, rén luyén thé luc, bao vé stic khée nham giup hoc sinh mo mang tri tué, phat trién thé chat, ting cwdng sire khée, sang khodi tinh than nhim bao dam thyc hién yéu cau phat trién todn dién cho hoc sinh dong thdi tao ra nhing diéu kién thudn loi dé hoc tap, rén luyén va tu dudng tét. GVCN cé thé dya vao cde té chite doan thé, nht 1a t6 chttec Doan Thanh nién Cong san cia trong két hyp véi viée phat huy vai trd cha déi ngi can bd lép t6 chite cdc hoat d6ng trd choi, thi dau thé thao, biéu dién, giao Iu van nghé, tham quan, du lich, tham dy cac 18 héi truyén théng van héa cua trudng, cia dia phuong... Théng qua cdc hoat dong nay, GVCN can quan tam gido duc hoc sinh y thitc gitt vé sinh chung, bao vé sic khée, phong 79 chéng bénh tat, nhat 14 c4c bénh hoc dung, hiém hoa AIDS, tich cuc bao vé mdi trudng... 1.1.4, Tw van Thong tu 31/2017/TT-BGDDT quy dinh r6 cdc van dé lién quan céng tac tu van tam li cho hge sinh nhu sau: a) Khai nigm — Tw vén tam li cho hoc sinh: 1a sw hé tro tam i, giap hoc sinh nang cao hiéu biét vé ban than, hoan canh gia dinh, méi quan hé x4 hdi, tir d6 ting cam xtic tich cy, tu dua ra quyét dinh trong tinh hudéng khé khan hoc sinh gap phai khi dang hoc tai trudng. — Tham van tam li cho hoc sinh: \a sy tuong tac, trg gitp tam li, can thiép (khi cdn thiét) cta cén bd, giao vién tw van d6i véi hoc sinh khi gap phai tinh hudng khé khan trong hoc tap, hodn canh gia dinh, méi quan hé véi ngudi khdc hoa nhan thirc ban than, tir d6 tang cam xii tich cye, ty Iya chon va thy hién quyét dinh trong tinh hudng do. — Méi quan hé gitta te van va tham vén: tu van va tham yan déu 1a qua trinh tro gitp hoc sinh nhung khac nhau ve mire d6 va cach thire hé tro. Tu van c6 pham vi can thiép rong hon, cé tinh dinh huéng gido duc ré rang. Tham van 1a mot nhom ki nang cy thé cua nha tu van, 1a qua trinh khoi day ndi luc cha hoc sinh dé hoc sinh ty giai quyét cdc van dé cua minh. Thuat ngit “tu van” dugc sir dung trong nha trudng hién nay bao gdm ca “tu van” va “tham van” va dugc hiéu 1a tong hgp cac cach thire tac dong hé tro mang tinh dinh hudng giao duc dén cdc hoc sinh gap khé khan trong qua trinh hoc tap va rén luyén. 80 b) Muc dich ctia céng tac tw van tim li cho hoc sinh — Phong ngira, hd trg va can thiép (khi can thiét) déi voi hoc sinh dang gap phai kho khan vé tam li trong hoc tap va cudc séng dé tim hudng giai quyét phu hop, giam thiéu tac dOng tiéu cyrc co thé xay ra; gop phan xay dung méi truong gido duc an toan, lanh manh, than thién va phong, chéng bao luc hoc duong. — Hé tro hoc sinh rén luyén ki nang séng; tang cudng y chi, niém tin, ban linh, thai d6 tng xir phi hop trong cdc méi quan hé x4 hdi; rén luyén strc khoe thé chat va tinh than, g6p phan xAy dung va hoan thién nhan cach. co) NGi dung tw van cho hgc sinh — Tu van tam Ii hia tudi, gidi tinh, hén nhan, gia dinh, strc khée sinh san vj thanh nién phd hop vdi lira tudi. — Tu van, gido duc ki nang, bién phap ing xtr vin héa, phong, chéng bao luc, x4m hai va x4y dung méi trudng gido duc an toan, lanh manh, than thién. — Tu van tang cudng kha nang tng pho, gidi quyét van dé phat sinh trong méi quan hé gia dinh, thay cd, ban bé va cdc méi quan hé x4 hdi khac. — Tu van ki ning, phuong phap hoc tap hiéu qua va dinh hudng nghé nghiép (tay theo cAp hgc). — Tham van tam li déi voi hoc sinh gap kho khan can hd trg, can thiép, giai quyét kip thoi. Gidi thiéu, hé trg dura hoc sinh dén cdc co sé, chuyén gia diéu tri tam Ii déi voi cdc trudng hop hoc sinh bi réi loan tam Ii nam ngoai kha nang tu van cua nha trudng. 81 d) GVCN va cong tac tw van tam li cho hgc sinh Mac di hién nay, cdc trudng phé thong da t6 chire bd phan tu van hoc duéng chuyén trach nhung GVCN van duge xem 1a mét trong nhiing lye long co kha nang va diéu kién tu yan cho hoc sinh tot nhdt. Hoat dong tu van cia GVCN cé lién hé chat ché voi chite nang quan li va gido duc hgc sinh, gitp GVCN thye hién viéc nam bit théng tin, tam tu, nguyén vong ctia hoc sinh mét cach sau sic va cy thé, tir dé tién hanh cdc tac déng hé tro higu qua, dng thdi dinh hudng giao duc va phat trién pha hop cho hoc sinh. GVCN vira chi ddng thye hién céc yéu cau vé muc tiéu, noi dung tu van cho hoc sinh theo quy dinh chung néu trén vira c6 trach nhiém phéi hop voi té tu van chuyén trach cha trudng dé hd tro nhiéu nhat cho hoc sinh l6p cht: nhigm véi cac hinh thire sau: — X4y dung cac chuyén dé vé tu van tam Ii cho hoe sinh lng ghép trong cac tiét sinh hoat lép, hoat déng trai nghi¢m, hoat dng gido duc ngoai gid lén lép. — T6 chite cdc budi ndi chuyén chuyén dé, hoat dng ngoai khéa, cau lac bd, dién dan vé cdc chit dé lin quan dén ndi dung can tu van cho hoc sinh. — Thiét lap kénh théng tin, cung cap tai ligu, thudng xuyén trao déi véi cha me hoc sinh vé dién bién tam li va cdc yn dé can tu van, hé trg cho hoc sinh. ~ Tu vin, tham van riéng, tu vin nhom: bao gém tu van tryc tiép hoac gian tiép qua email, mang xa hdi, dign thoai va cdc phuong tién théng tin truyén thong khdc. G vai tro 1a nha tu van, GVCN can dam bao cdc yéu cau cé tinh nguyén tic cua cong tac tu van: dam bao tinh khach 82 quan; dam bao tén trong hoc sinh cin tu van; dam bao bi mat théng tin. 1.1.5. Danh gid két qué gido duc todn dign ctia hoc sinh Danh gia két qua giao duc toan dién ctia hoc sinh 1a mot trong nhitng ndi dung quan trong cia cong tac chi nhi¢m Iép. Muc dich danh gia két qua gido duc toan dign cia hoc sinh: — Phan nh két qua giao duc hoc sinh cla GVCN va cac luc lugng giao duc. — Gitp nha trudng va gia dinh hoc sinh cd duge nhiing théng tin khach quan vé két qua gido duc lam co sé cho cdc hoat déng danh gia, tong két cia truéng (khen thudng, trach phat, ki luat, xét didu kién 1én 16p, lu ban...) va diéu chinh hgp li hoat déng giao duc. — Gitip hoc sinh cé thong tin dé ty dinh gid, ty diéu chinh, tir dé, thc d4y hoc sinh né lye hoe tp, rén luyén. Can cw danh gia, xép loai hanh kiém va hoc lye cia hoc sinh: — Muc tiéu gido dye cia cap hoc. Chuong trinh ké hoach giao duc ctta cap hoc. 1 1 Piéu 16 nha trudng. Két qua hoc tp va rén luyén ctia hoc sinh. | Danh gid, xép loai hanh kiém, hoc luc hge sinh phai bao dam nguyén tic khach quan, chinh xdc, cong bang, céng khai. Tuy khong can cir trén két qua xép loai hoc luc dé danh gid, xép loai hanh kiém hoac ngugc lai nhung can chi y dén tac d6ng qua lai gitta hanh kiém va hoc lye. 83 N6i dung danh gia két qua gido duc toan dién hoc sinh tap trung vao hai mat: hanh kiém va hoc luc. Danh gia xép loai vé hanh kiém va hoc luc cia hoc sinh theo cdc quy ché hién hanh. Trach nhiém cua giao vién cht nhiém ldp: — Kiém tra sé goi tén va ghi diém cia lop, gitp hiéu trong theo déi viée kiém tra cho diém theo quy ché. — Tinh diém trung binh cdc mén hoc ting hoc ki, ca nam hoe; xdc nhan viée sita chita diém cia giao vién b6 mén trong s6 goi tén va ghi diém, trong hoc ba. — Danh gia, xép loai hanh kiém va hoc lye tig hoc ki, ca nam hoc ctia hoc sinh. Lap danh sach hoc sinh dé nghi cho lén lép, khéng dugc lén lép; hoc sinh duge céng nhan 1a hoc sinh gidi, tién tién; hoc sinh phai kiém tra lai céc mén hoc, hoc sinh phai rén luyén vé hanh kiém trong ki nghi hé. — Lap danh sach hoc sinh dé nghi khen thuéng cudi hoc ki, cudi nam hoc. = Ghi vao sé goi tén, ghi diém va hoc ba hoe sinh cdc ndi dung sau: +Két qua danh gia, xép loai hoc lye va hanh kiém, + K&t qua duge én l6p hoac khéng duge lén lép, cong nhan hoc sinh gidi, hoc sinh tién tién hoc ki, ca nam hoe, duge lén lép sau khi kiém tra lai hoac rén luyén hanh kiém trong ki nghi hé. + Nhan xét danh gia két qua rén luyén toan dién cia hoc sinh. 84 — Phéi hop voi DGi Thiéu nién Tién phong Hd Chi Minh, Doan Thanh nién Céng san H6 Chi Minh va Ban Dai dién cha me hoc sinh cia lop dé t6 chire cdc hoat dong so két, tong két, tuyén duong, khen thuong hoc sinh. Tom lai, GVCN chju trach nhiém chinh vé viée danh gia, xép loai cdc mat gido duc cua hoc sinh lép minh phy trach; thuc hién ding theo quy ché danh gia, xép loai hoc sinh do BO Giao duc va Dao tao ban hanh; dam bao-chinh xac, céng bang, khach quan. 1.1.6. Gido duc hoc sinh ca biét a) Khai nigm hoc sinh cd bigt Qua trinh gido duc Iuén dién ra su phan hda, xudt hién nhiing thanh vién khéng dap tmg cdc yéu cau gido duc, tut hau, chim tién, léch chudn, cé hanh vi khéng mong doi... “Hoc sinh ca biét” 14 céch goi chung nhiing hoc sinh c6 biéu hién tyt hau, léch chuan va hanh vi khong mong doi dién ra thuong xuyén, c6 hé théng. Nhiing hoc sinh nay can duge gido duc lai mét cach cén than dé gitip phuc hdi, thay di, tién bé6 theo kip vi cdc yéu cau gido duc. b) Cac dang hoc sinh ca biét — V6 ki luat: hoc sinh ca biét dang nay thuong cé nhitng biéu hién xem thudng ni quy nha trudng, thudng xuyén vi pham cdc quy dinh ki ludt hoc duéng nhu nghi hoc khéng phép, bo tiét, khong lam bai tap vé nha, gay su, quay pha, ndéi chuyén, lam viéc riéng trong gid hoc, chiti thé, néi tuc... — V6 1é: 1a nhiing hoc sinh thyong xuyén c6 hanh vi chong déi v6 cé véi ngudi Ién, c6 thai dd, Idi ndi thiéu ton trong, tham chi xtic pham nha giao duc. 85 — Ludi biéng: dang ca biét nay bao gdm cac hoe sinh hrdi hoc, luéi lao déng, thich duoc phuc vy va huéng thy thanh qua lao déng, hoc tap ctia ngudi khac. — Hung hang, thé 16: 1a nhém hoc sinh ca biét kiéu thich gay han. Nhiing hoc sinh nay thudng c6 hanh vi coi thudng nguoi khac, hiép dap ké yéu, str dung vii lie dé giai quyét mau thudn, tranh chap. — Dua doi, se sua, thyc dung: la nhitng hoe sinh thuong xuyén cd biéu hién coi trong vat chat, ham thich chung dién, thé hién su “sanh diéu”, trau chudt vé ngoai mét cach thai qua voi muc dich gay chi y. Nhitng hoc sinh nay thuong co 1éi song budng tha, tu tap, 1a nhém nguy co cao v6i cdc hanh vi vi pham an ninh, trat ty xa hdi. c) Bign phap gido duc hoc sinh ca biét © Tiép can ca nhan tich cue Muén thay di hanh vi cua hoc sinh ca biét, nha giao duc cin chi dong tiép xtc v6i hoc sinh dé nam bat st sao cdc thong tin can thiét vé hoc sinh déng théi tao ra sw két néi cam xc va xy dung niém tin véi hoe sinh. Tiép can tich cye voi hoc sinh bao gém cdc hanh vi sau: — Thé hién sy quan tim chan thanh, thién chi. | Thé hién sy hiéu biét, thong cam va chap nhan hoc sinh, — Tap trung vao diém manh cita hoc sinh. = Tim diém tich cye va nhin nhan cac tinh hudng theo goc nhin tich cyc. — T§p trung vao sy cé gang va tién bo nhéd nhat ctia hoc sinh. Dé thye hién tiép can ca nhan tich cue véi hoc sinh ca biét, nha gido duc can: = Quan sat va xdc dinh nguyén nhan dan dén cdc biéu hién sai léch. — Quan tam dén nhitng khé khan that sy cia hoe sinh. Trao déi véi cha me hoc sinh vé bién phap hé tro hoc sinh giai quyét cac khé khan do. — Phat huy vai tr ctia tap thé hoc sinh va nhém ban cia hoc sinh ca biét dé mang dén cho hoc sinh cdc trai nghiém cam xtc tich cyc tir sy quan tam, déng vién, chia sé, hd tro cua ban bé. — Lang nghe tich cue: lang nghe mét cach chan thanh, chim chi, goi mo, hiéu ni dung va cam xtc ctia hoc sinh, phan hdi tich cyc bang ng6n ngi, ctr chi, diéu bd. Lang nghe tich cyc 1a biéu hién cla su quan tim va thién chi hiéu hoc sinh cia nha giéo duc, mong muén cing hoc sinh thao go nhitng khé khan, vuéng mac dang cd. — Tén trong quyén quyét dinh va gidi quyét van dé cia hoc sinh. e Bién phap cung cé tich cuc Ban chat cia nhém bién phép nay 1a cing c6 hanh vi ding va sy tién bd cia hoc sinh ca biét bing cdc phan ing tich cue cia nha gido duc nhu: ghi nhan, khuyén khich, khen thuéng. Nhiing phan tng nay mét mat giip hoc sinh c6 cam xtc tich cuc, mong muén thay ddi va hoa nhap, mat khdc gitp hinh thanh nhan thite lai vé cdc chudn myc x4 hdi va chudn myc hoc dudng, tir d6 hinh thanh thai d6 ding din 6 hoc sinh ca biét. 87 Viéc ghi nhan, khuyén khich, khen thudéng cin dam bao céc yéu cau sau: + Ding lic, ding mirc, xem xét sy nd luc that su cia hoc sinh ca biét dé tranh gay phan cam v6i chinh hoc sinh ca biét va cdc hoc sinh khdc (Thai d6 khuyén khich thai qué hoac non néng khen thudng dé gay cam giac gid tao hodc khéng cong bang). + Két hop khuyén khich, khen thuéng voi dé ra yéu cdu phi hgp, giao viée cu thé, té chite cc hoat déng tao co hdi cho hoe sinh béc 16 tiém nang va trai nghiém cam xtc tich cue. e Tac déng song song La cach thite tac d6ng gidn tiép dén hoc sinh cA biét thong qua tap thé (1ép, t6, nhém). Theo quan diém cia Makarenko, “tac dong song song” vé muc dich la nham gido duc c nhan, nhung théng qua tac dong cia tap thé co sé ma trong dé cd nhan séng va hoat dng. Day 1a phuong php nha gido duc sir dung ste manh ctia du luan tap thé dé diéu chinh suy nghi, hanh vi ciia cé nhan theo yéu cau gido duc. Vé ban chat, phuong phap nay tao nén mdi quan hé bién ching gitta tap thé va cd nhan, trong dé d6i tugng cé biét duge ca tip thé gidm sat, quan li, gitp dé, hé tro. Voi cach thite nay, tap thé dong vai tro nhu mét luc luong gido duc dac biét vdi cdc phuong tién gido duc dac biét 1a quy djnh tap thé, du luan tap thé, hoat déng chung cia tap thé va cdc méi quan hé da dang trong tap thé gitp cam hoa, udn nan, 16i cudén hoc sinh ca biét vao cdc trai nghiém mdi mé, hitu ich va higu qua. Didu can thiét la nha gido duc phai dam bao: 88 + Xay dung tap thé hoc sinh thanh mdi trudng gido dyc lanh manh, str dung cdc méi quan hé, dur luan tap thé, cdc hoat d6ng cua hoc sinh... dé tac dong gido duc, chi phéi nhan thitc, tinh cam, hanh vi ctia ca nhan. + Phat huy tinh tich cye, sang tao cia tap thé. + Phat huy vai tro cia cdc thanh vién ndng cét va déi nga can bé Iép. + Nha giao duc x4y dung duge uy tin va tinh cam tot dep v6i hoc sinh, biét dé ra yéu cau va quan li the hién yéu cau di v6i tap thé va ca nhan hoc sinh. ¢ Bing no su pham La phuong phap tac dong tryc tiép 6 cudng dd manh, bat ng vao qua trinh hung phan hod tre ché cia hoat déng sinh Ii than kinh dan t6i sy thay 46i cdc qua trinh tam li, tinh cam, hanh vi cua cé nhan. — Yéu cau: + Khi sir dung phwong phap nay phai chép thdi co, va tao ra théi co dé dua hoc sinh cA biét vao tinh hudng bat ngo, khéng kip chéng d6 theo tap tinh cha minh. Tac dong phai gay duoc xtc cam manh, bat ngo va tao dn tugng manh. + Phuong tién dé “bing nd” 1a ngén ngér chun xac, trong sang, d@ hiéu, 1a cir chi, hanh vi ding myc va quyét dinh hop li cha nha giao duc. + Sy “bing n6” phai biéu hién mong muén tot dep ctta nha giao duc d6i véi chinh hoc sinh ca biét. Makarenko ndi: “Sue ndi gidn phdi biéu hién mét tai nghé, bié d6ng mang tinh nguoi chit khong phai hinh thite, phai to ré 89 duoc dung y tot dep ctia nha gido duc, thé hién sy sai trai cia hoc sinh va can phai chdm ditt nhiing hanh vi do”. + Sau “bing nd” phai tiép tuc tac dong gin voi xay dyng lai niém tin, rén Iuyén ho&c khdi phyuc nép song, thoi quen dang dan, hinh thanh cdc pham cht tich cuc. 1.2. Noi dung va phuong phdp céng tic ciia gido vién chit nhiém véi cde lire lugng gido duc trong trudng 1.2.1. Phéi hop v6i Doan Thanh nién Cong sén Hé Chi Minh GVCN can quan tam dén céng tac chi doan, xem t6 chtre Doan Thanh nién Cong san Hé Chi Minh la luc lugng nong cét hé tro tich cue cho nha trudng trong viée gido duc hoc sinh. Tir d6, GVCN luén quan tam tim kiém cac gidi phdp phéi hop, gitp do dé t6 chite Doan phat huy téi da ste manh cia minh nhu: gitip dé chi doan xay dung ké hoach cong tac, boi dudng cén b6 ndng cét, cé van cho chi doan t6 chire cdc hoat dng giao duc, huéng dan ban can b6 Iép phdi hop hoat dong voi chi doan... Diéu dic biét can thiét 14 GVCN phai ton trong tinh d6c lap, tinh ty quan cua t6 chire Doan, tuyét déi khong duoc xem nhe, ap dat, gay mau thuan gitta hoat dong cla Idp va hoat déng cia chi doan, can tré sy phat trién toan dién cua tap thé hoc sinh. 1.2.2. Phéi hop voi cdc gido vién b6 mén GVCN cing véi cdc gido vién phy trach cdc b6 mén cia 16p hgp thanh tap thé su pham cé tac dong chi dao dén qua trinh giéo duc hoc sinh. Néu tap thé nay dat duge sw thong nhat, luén guong mau, dua ra yéu cau cao, tén trong, yéu mén hoc sinh thi chic chin dat duge nhitng thanh cong to l6n trong viéc gido duc hoc sinh. Céng tac phéi hgp gitta GVCN véi cac gido vién bd mn hung vao cac ndi dung sau: 90 ~ GVCN va cdc gido vién b6 mén théng nhat yéu cau gido duc. — GVCN thuong xuyén theo d6i thai dd va két qua hoc tap ting m6n hoc cia hoc sinh, tham dd nguyén vong, phat hién nhing khé khan ma hoc sinh gap phai, phan tich, danh gid tinh hinh hoc tap ctia hoc sinh, trao di voi gido vién cdc b6 mon, ban bac cdc bién phap can thiét dé nang cao chat luong hoc tap cua ca nhan va tap thé hoc sinh. — Luén ling nghe va sin sang tiép thu y kién cia gido vién b6 mén vé tinh hinh cia Iép dé c6 duge nhiing thong tin khdch quan nhat. Giao vién bé mén cting chinh 1a kénh thong tin quan trong ma GVCN nén tham khao khi danh gia két qua hoc tip va rén luyén cia hoc sinh. — Cung véi gido vién b6 mén thye hign viée lién két voi gia dinh hoc sinh, dic biét voi nhing hoc sinh cé khé khan trong viéc hoc tap bo mon. 1.2.3. Phéi hop voi cac luc long gido duc khac trong trudng GVCN 1a nguwoi tha 1énh higu truéng quan li, gido duc hoc sinh mdt lép. Vi vay, GVCN can: — Nam ving ké hoach gido duc chung cia nha trudng, cin cir tren ké hoach d6 dé xfy dung ké hoach gido duc toan dién cho hoc sinh lép cht nhiém. — Thuong xuyén bao cao tinh hinh lop, két qua gido duc, nguyén vong ctia hoc sinh voi ban gidm hiéu truong. — Dé xuit, xin y kién vé bién phdp gido duc hoc sinh. a1 — Phéi hop véi cdc lye lugng khac nhuw: bao vé, thu vién, y té, dic biét 1a bé phan gidm thi... trong céng tac quan li va gido duc hoc sinh. 1,3. N6i dung va phuong phap céng tac cia gido vién chi nhigm véi cdc luc lugng gido duc ngodi nha truéng 1.3.1. Phéi hop voi gia dinh hoc sinh Gia dinh 1a truéng hoc dau tién cia tré. Anh huéng gido duc ciia gia dinh, trudc hét 1a anh hung cia cha me tac dng sau sac dén tré véi tu cach 1a noi dat nén mong cho sy hinh thanh va phat trién nhdn cach ctia tré. Tac dng ctia gia dinh khong chi la nhimg tac déng dau tién ma con 1a mét trong nhing tac d6ng truc tiép, thuong xuyén, lién tuc va manh mé nhat. Vi vay, gia dinh da tré thanh mét b6 phan hiru co trong sy nghiép gido duc thé hé tré. GVCN truéc hét cin xdc dinh rd muc dich phéi hop 1a nham dat dén sy théng nhat hét sire can thiét gitta gia dinh va nha trudng. Mot sé GVCN chua xéc dinh dung muc dich nay thudng xem viéc lién lac v6i phy huynh nhu 1a m6t biégn phap trig phat khi hoc sinh cé 16i hodc xem viée lién lac véi phy huynh don thuan la dé théng tin mét chiéu vé nhiing sai pham ctia hoc sinh trong truong hoc. Quan diém va cach lam nay da lam han ché rat nhiéu higu qua phéi hop gitta nha trudng véi gia dinh hoc sinh, dan dén giam hiéu qua giao duc. Hién nay, tinh chat gia dinh trong x4 hdi hién dai co nhiéu chuyén bién quan trong do nhitng thay déi sau sic ca doi song xa hdi. Cac gia dinh hién dai dang ding trudc nhing thach thitc nang né trong viéc x4y dyng bau khéng khi tét dep va git gin gin két gitta cac thanh vién trong gia dinh 92 va gido duc con cai. Vi vay, cong tac phdi hop gitta nha trudng va gia dinh hoc sinh higén nay doi hdi nhimg ndi dung va yéu cdu méi mé. Vé ndi dung phdi hgp, can cha trong cdc ndi dung sau: — Gidp phy huynh nam duge myc dich giao duc chung va muc tiéu cia cdp hoc déng thoi gidi thigu cho ho yéu cau, chuong trinh, ké hoach giao duc cua cap hoc, cua truong va l6ép noi con em ctia ho dang theo hoc. Tir do, cing véi phy huynh théng nhat cdc muc tiéu va yéu cau cu thé cho viée hoc tap, rén luyén cia hoc sinh. — Ban bac, théng nhat ndi dung, bién phdp, hinh thire giao duc hoc sinh. — Dinh ki hoac thuong xuyén thong bao cho gia dinh hoc sinh két qua hoc tap, rén luyén, tu duGng cia con em hg. — Tu van cho cdc bac cha me kién thtrc vé tam Ii hoc, gido duc hoc, béi duéng phuong phdp gido duc gia dinh cho cha me hoc sinh. - pd nghi su hd tro cia cha me hoe sinh cho cdc hoat dng cua hgc sinh hoae trong viéc cham lo xay dung co so vat chat ctia lép va truéng nhim phuc vu cho viéc gido duc hoc sinh dugc thuan Ioi, hiéu qua. Vé cach thire phéi hop: — Hop phy huynh hoc sinh dinh ki: Trude m6i cudc hop, GVCN can c6 sw chuan bj chu déo vé muc dich, noi dung, hinh thite cudc hop. GVCN can nam viing cht trong chung cua nha truong, tinh hinh hoc sinh lép chi nhiém dé c6 thé giai thich, tra loi ngay nhing thic mac cta phy huynh, tranh 93

You might also like