TAKDANG-ARALIN SA

FILIPINO – 101

Ibigay ang kahulugan o katuturan mga sumusunod:

1.Ang Pakikipatalastasan.
• Ito ay isang proseso ng pagpapalitan ng mga ideya, impormasyon, o mga mensahe sa pamamagitan ng
pagsasalita o pagsusulat. Ito ay isang mahalagang paraan ng komunikasyon sa pagitan ng mga tao para
maipahayag ang kanilang mga opinyon, ideya, at kaisipan. Anong iba pang nais mong malaman tungkol
dito?
2.Ang Pakikipagtalastasan
Ayon kay webster.

• Ang Webster’s Dictionary ay isa sa mga kilalang leksyonaryo sa Ingles. Batay sa kanyang depinisyon,
ang “pakikipagtalastasan” o “communication” sa Ingles ay tumutukoy sa pagpapalitan ng mga salita,
ideya, at impormasyon sa pagitan ng mga tao, kadalasan gamit ang pagsasalita o pagsulat. Ito ay isang
proseso ng paghahatid at pagtanggap ng mga mensahe upang maiparating ang mga kaisipan,
damdamin, at kaalaman sa iba.
3.Tatlong kahalagahan ng
Pakikipagtalastasan.
-Ang pakikipagtalastasan ay may mahalagang papel sa ating buhay. Narito ang tatlong kahalagahan nito:

•Pagpapahayag ng mga Ideya at Damdamin:

Ang pakikipagtalastasan ay nagbibigay-daan sa atin na maiparating ang ating mga kaisipan, opinyon, at
damdamin sa iba. Ito ay isang paraan ng pagpapahayag ng ating sariling pagkatao at pagkakaiba, na
nagreresulta sa mas malalim na pang-unawa at koneksyon sa ibang tao.

•Pagpapasalin-salin ng Kaalaman:

Sa pamamagitan ng pakikipagtalastasan, nagkakaroon tayo ng pagkakataon na magbahagi at

magtanggap ng kaalaman. Ito ay nagbibigay-daan sa pag-aaral, pag-aambag, at pagpapalaganap ng mga
bagong impormasyon at ideya na may potensyal na makatulong sa pag-unlad ng lipunan.

•Pagsasagawa ng mga Gawain at Koordinasyon:** Ang malinaw na komunikasyon ay mahalaga sa

pagtutulungan at pagpapalitan ng mga instruksyon o impormasyon para sa mga gawain o proyekto. Ito
ay nagpapalakas ng koordinasyon, pagkakaisa, at pagkakaroon ng malinaw na layunin sa pagitan ng mga
kasapi ng isang grupo.

Sa pangkalahatan, ang pakikipagtalastasan ay nagpapahintulot sa atin na magkakaunawaan,

magkaalaman, at magkaisa bilang mga indibidwal o grupo. Ito ay nagbibigay-daan sa pag-unlad ng ating
mga relasyon, kaalaman, at kakayahan.

4. Ang kahulugan at
Katangian ng wika.
• Ang wika ay isang masistemang sistema ng komunikasyon na ginagamit ng tao upang maipahayag ang
kanilang mga kaisipan, damdamin, impormasyon, at mga ideya sa pamamagitan ng mga tunog, simbolo,
at mga salita. Narito ang ilang katangian at kahulugan ng wika:

1. **Arbitraryo:** Ang kahit anong salita o simbolo ay maaring maging kahit anong bagay. Ang
mga salita ay hindi may natural na ugnayan sa kanilang kahulugan; ito’y itinakda ng tao sa loob
ng isang komunidad.
2. **Natutunan:** Ang wika ay hindi likas sa tao. Ito’y natutunan mula sa kapaligiran at sa mga tao
sa paligid, at nagaganap sa proseso ng pag-aaral at pag-eehersisyo.
3. **Nagbabago:** Ang wika ay nag-e-evolve at nagbabago sa paglipas ng panahon. Bago at
modernong mga salita ay lumilitaw, samantalang ibang mga salita ay maaaring magbago o
maglaho na sa paglipas ng mga henerasyon.
4. **Maaring Verbal o Non-Verbal:** Bukod sa pagsasalita, ang wika ay maaaring maipahayag
gamit ang mga non-berbal na paraan tulad ng ekspresyon ng mukha, kilos ng katawan, at tono
ng boses.
5. **May Estruktura:** Ang wika ay may mga tuntunin sa paggamit ng mga tunog, mga salita, at
mga pangungusap. Ito ay may gramatika at sintaksis na sinusunod para magkaroon ng malinaw
na kahulugan.
6. **Nagpapahayag ng Abstrakto:** Ang wika ay may kakayahan na magpahayag ng mga abstrakto
na konsepto tulad ng mga ideya, damdamin, at mga konseptong hindi pisikal na bagay.
7. **Nagbibigay ng Identidad:** Ang wika ay nagpapakita ng kultural at nasyonal na
pagkakakilanlan ng isang grupo. Ito’y nagpapakita ng tradisyon, kultura, at kasaysayan ng mga
tao.
8. **Nagbibigay-daan sa Komunikasyon:** Ang pangunahing layunin ng wika ay magbigay-daan sa
mga tao na magkaunawaan at makapagpalitan ng mga ideya, impormasyon, at damdamin.

Sa pangkalahatan, ang wika ay isang mahalagang bahagi ng buhay ng tao dahil ito ang pangunahing
kasangkapan para sa komunikasyon at pagpapahayag ng kanyang mga kaisipan at damdamin.

5. Apat na makrong kasanayang pangwika.

• Ang apat na makrong kasanayang wika, na tinutukoy rin bilang “language macro skills,” ay mga
pangunahing aspeto ng wika na kailangang mapanatili at mapabuti. Narito ang mga ito:

1. **Pagsasalita (Speaking):** Ito ay ang kakayahan na maipahayag ng wasto at malinaw ang mga
kaisipan, ideya, at damdamin gamit ang bibig at boses. Kasama dito ang tamang paggamit ng
mga tunog at intonasyon upang maiparating ng wasto ang mensahe.
2. **Pagsulat (Writing):** Ito ay ang kakayahan na maipahayag ng wasto at maayos ang mga
kaisipan, ideya, at damdamin gamit ang pagsulat ng mga titik, salita, at pangungusap. Kasama
dito ang paggamit ng tamang gramatika, baybay, at estruktura ng pangungusap.
3. **Pakikinig (Listening):** Ito ay ang kakayahan na makinig nang mabuti at maunawaan ang mga
sinasabi ng iba. Kasama dito ang pagkilala sa mga tono, intonasyon, at impormasyon sa likod ng
mga salita.
4. **Pagbasa (Reading):** Ito ay ang kakayahan na basahin at maunawaan ang mga nakasulat na
teksto. Kasama dito ang pagkilala sa mga salita, pangungusap, at konteksto upang maunawaan
ang mensahe ng teksto.
Ang mga makrong kasanayang ito ay mahalaga para sa magandang komunikasyon at pag-unlad ng
kasanayan sa wika. Kapag na-develop nang mabuti ang bawat isa sa mga ito, mas mapapadali ang
pakikipag-ugnayan sa iba’t ibang sitwasyon at mapalalim ang pang-unawa sa mga mensahe na
ibinabahagi ng iba.

6. Pagkatuto ng wika ng
isang bata.
• Ang pagkatuto ng wika ng isang bata ay mahalaga sa kanilang pag-unlad. Ito ay nagsisimula sa tahanan
at lumalawak sa paaralan. Ang mga bata ay natututo sa pamamagitan ng pakikinig, pagsasalita,
pagbabasa, at pagsusulat. Mahalaga rin na tanggapin ang kanilang mga kamalian at suportahan sila sa
kanilang pag-aaral ng wika.

7. Mga dapat tandaan

upang mabilis na matuto
ang bata ng wika.
•Narito ang ilang mga dapat tandaan upang mapabilis ang pag-aaral ng wika ng isang bata:

1. **Laging Makipag-usap:** Mahalaga na laging makipag-usap sa bata at gamitin ang wika sa

kanilang pang-araw-araw na buhay. Ang pakikinig sa kanilang mga kwento at pagbibigay-
komento ay nagpapalakas sa kanilang wika.
2. **Pakinggan Sila:** Mahalaga ring makinig sa mga sinasabi ng bata. Ang pagbibigay-pansin sa
kanilang mga kuwento at pagtugon sa kanilang mga tanong ay nagpapakita ng halaga sa kanilang
komunikasyon.
3. **Magbasa at Magsalita:** Magbasa ng mga kwento at mag-engage sa pagsasalita. Ang
pagbabasa ng mga libro at pagsasalaysay ng mga kwento ay nagpapalakas sa kanilang
bokabularyo at pag-unawa sa wika.
4. **Maglaro ng mga Laro na may Komunikasyon:** Ang mga laro na nangangailangan ng
komunikasyon tulad ng pagsasabi ng mga instruksyon, pag-uusap sa role-playing games, at iba
pang makabuluhan na mga laro ay nagpapalakas sa kanilang kakayahan sa wika.
5. **Tumugon sa Kanilang mga Tanong:** Kapag nagtanong ang bata tungkol sa mga bagay,
tugunan ito nang wasto at buong pasensya. Ang pagbibigay ng malinaw na paliwanag ay
nagpapalakas sa kanilang pang-unawa.
6. **Gumamit ng Simpleng Salita:** Iwasan ang paggamit ng labis na komplikadong salita. Gamitin
ang mga simpleng pagsasalita at paliwanag para mas madaling maunawaan ng bata.
7. **Engage sa Kanilang Interes:** Alamin ang mga bagay na interesado ang bata at gamitin ang
mga ito para sa pag-aaral ng wika. Halimbawa, kung mahilig sila sa mga hayop, pag-usapan ang
mga hayop gamit ang wika.
8. **Magkaroon ng Regular na Ugnayan:** Magkaroon ng regular na ugnayan at bonding
moments. Ito ay magbibigay-daan sa mas maraming pagkakataon na makipag-usap at mag-
engage sa wika.
9. **Tanggapin ang Kanilang Kamalian:** Kapag nagkakamali sila sa pagsasalita, itama nang
maayos at huwag magdulot ng takot o kahihiyan.
10. **Magbigay ng Halimbawa:** Gamitin ang wika sa harap nila. Magbigay ng halimbawa ng
tamang paggamit ng mga salita, pangungusap, at tono ng boses.

8. Ang teorya o pinagmulan ng wika.

• Ang pinagmulan ng wika ay hindi tiyak, ngunit may mga teorya ukol dito. Ang ilan sa mga teorya ay
nagsasabing ang wika ay nagmula sa mga tunog ng kalikasan, mga tunog ng mga bagay-bagay sa paligid,
o mga tunog na gawa ng tao. May mga teorya rin na nagsasabing ang wika ay nabuo bilang paraan ng
tao upang makipag-ugnayan at magkaunawaan sa isa’t isa. Ang mga teoryang ito ay nagpapakita ng iba’t
ibang pagsusuri ukol sa paano nagsimula ang wika, ngunit walang tiyak na sagot ukol dito.

9. Tungkulin ng Wika ayon

Kay JACOBSON (2003)
• Ayon kay Roman Jakobson, ang wika ay may anim na pangunahing “functions” o tungkulin sa
komunikasyon. Ito ay nagpapakita ng iba’t ibang paraan kung paano natin ginagamit ang wika sa iba’t
ibang sitwasyon. Ang “Referential Function” ay tungkol sa pagbibigay impormasyon tungkol sa mundo.
Ito ay ginagamit kapag ibinabahagi natin ang mga datos at katotohanan. Halimbawa nito ang pagtukoy
ng oras, lokasyon, o mga pangyayari. Sa “Expressive Function,” ipinapahayag natin ang ating mga
damdamin at emosyon. Ito ang paraan natin upang iparating kung gaano tayo kasaya, malungkot, o galit.
Sa pamamagitan nito, nakakatulong tayo sa iba na maunawaan tayo nang mas malalim. Ang “Conative
Function” ay para sa pag-impluwensya sa iba. Ginagamit natin ito upang magbigay ng utos,
manghikayat, o magturo. Ito ang paraan natin para mapag-utos o mapang-akit ang ating tagapakinig. Sa
“Phatic Function,” ginagamit natin ang wika upang mapanatili ang koneksyon sa iba. Madalas itong
nagaganap sa mga simpleng pahayag tulad ng pagbati o pagsusuri sa panahon. Ito ay paraan natin para
magpalitan ng mga salita kahit na walang malalim na kahulugan. Ang “Metalinguistic Function” ay
tungkol sa pag-uusap tungkol sa wika mismo. Ito ay ginagamit natin kapag inuulit natin ang isang salita
para linawin ang kahulugan, o kapag tinutukoy natin ang mga patakaran ng gramatika. Huli, ang “Poetic
Function” ay para sa paglikha ng sining sa pamamagitan ng wika. Ito ay sa mga tanyag na pahayag tulad
ng tula at awit, kung saan tinitingnan natin ang mga salita sa mas malikhaing paraan.

Sa bawat isa sa mga ito, ipinapakita ni Jakobson kung paano natin ginagamit ang wika sa iba’t ibang
paraan upang maipahayag ang iba’t ibang layunin at kahulugan.

10.Pitong Tungkulin ng
Wika ayon kay M.A.K
Halliday
• Si M.A.K. Halliday, isang kilalang lingguwista, ay may itinuturing na pitong “functions” o tungkulin ng
wika, na tinatawag niyang “functions of language.” Narito ang mga ito:
1. **Instrumental Function:** Ito ang tungkulin ng wika na ginagamit ng isang tao upang
maipahayag ang kanyang mga pangangailangan at nais. Halimbawa nito ang paggamit ng wika
upang humiling ng pagkain o iba pang bagay.
2. **Regulatory Function:** Ang regulatory function ay kaugnay sa pagbibigay ng mga utos o mga
direksyon sa iba. Ito ang paraan ng pagsasalita upang manghikayat o mag-utos sa iba na gawin
ang isang aksyon.
3. **Interactional Function:** Ito ay tungkulin ng wika na nagpapakita ng ugnayan at koneksyon sa
ibang tao. Ito ang paraan ng pagsasalita na nagpapakita ng pagkakaibigan, pag-iral ng sosyal na
ugnayan, at pagkaka-konekta sa kapwa.
4. **Personal Function:** Ang personal function ay nagpapakita ng pagpapahayag ng personal na
damdamin, paniniwala, at opinyon. Ito ang paraan ng pagsasalita upang ipahayag ang sariling
pagkakakilanlan at pampersonal na kaisipan.
 5. **Heuristic Function:** Ito ay tungkulin ng wika na ginagamit sa pagtuklas o pagkuha ng
impormasyon mula sa iba. Ito ang paraan ng pagsasalita upang magtanong, mag-explore, o
magkuha ng kaalaman mula sa iba.
6. **Imaginative Function:** Ang imaginative function ay kaugnay sa paggamit ng wika para sa
malikhaing pagsasalaysay. Ito ang paraan ng pagsasalita upang magkwento, mag-imbento, o
maglarawan ng mga kathang-isip na scenario.
7. **Representational Function:** Ito ang tungkulin ng wika na nagpapahayag ng mga
impormasyon tungkol sa mundo o realidad. Ito ang paraan ng pagsasalita upang magbigay ng
mga datos, paliwanag, o katotohanan tungkol sa mga pangyayari o bagay.
Sa pamamagitan ng mga pitong functions na ito, ipinakikita ni Halliday na ang wika ay may iba’t ibang
paraan ng paggamit na sumasalamin sa iba’t ibang aspeto ng pag-uugali, layunin, at koneksyon ng tao sa
kanyang kapaligiran.

11. Ilang dahilan kung bkit

tagalog ang napiling
batayang wika.

• Ang pagpili ng isang wika bilang batayang wika para sa edukasyon o komunikasyon ay maaaring may
iba’t ibang dahilan. Sa pagkakataong ito, ang Tagalog ay itinuring na batayang wika sa Pilipinas, at narito
ang ilang mga dahilan kung bakit ito ang napiling gamitin:
1. **Pambansang Wika:** Ang Tagalog ay ang pambansang wika ng Pilipinas, at ito ang wikang
ginagamit sa mga opisyal na komunikasyon at edukasyon sa bansa. Ang paggamit ng Tagalog
bilang batayang wika ay nagpapalakas sa pagkakakilanlan at pagkakaisa ng mga Pilipino.
2. **Linggwistikong Pagsasanay:** Dahil sa pagiging pambansang wika, mas maraming mga
Pilipino ang may kaalaman sa Tagalog. Ito ay nagbibigay daan para sa mas malawakang
paggamit ng wika sa edukasyon at komunikasyon.
3. **Pamantayan ng Komunikasyon:** Ang pagpili ng Tagalog bilang batayang wika ay nagbibigay
ng isang pamantayan ng komunikasyon sa buong bansa. Ito ay nag-aambag sa mas magandang
pagkakaintindihan at pag-uusap sa iba’t ibang lugar.
4. **Pag-unlad ng Wika:** Sa paggamit ng Tagalog bilang batayang wika, nagkakaroon ito ng mas
malawakang paggamit at pag-unlad. Ang mga tao ay mas nagiging pamilyar sa mga teknikal na
termino, estruktura, at patakaran ng wika.
5. **Edukasyon:** Sa edukasyon, ang paggamit ng Tagalog bilang batayang wika ay nagpapadali sa
proseso ng pag-aaral at pag-unawa ng mga aralin. Ito ay nagbibigay ng mas mataas na pagkatuto
sa iba’t ibang asignatura.
6. **Pagpapahalaga sa Sariling Kultura:** Ang paggamit ng Tagalog ay nagpapakita ng
pagpapahalaga sa sariling kultura at wika ng mga Pilipino. Ito ay nagpapakita ng pagnanais na
mapanatili ang yaman ng kultura sa kabila ng mga impluwensiyang banyaga.
7. **Pagpapalakas sa Wika:** Sa pagiging batayang wika, mas nabibigyan ng pagkakataon ang mga
tao na mas mapalaganap at mapanatili ang paggamit at pag-unlad ng Tagalog.
Mahalaga ring tandaan na sa kabila ng pagiging batayang wika ng Tagalog, may iba’t ibang mga wika at
diyalekto sa Pilipinas na may kani-kaniyang halaga at kahalagahan. Ang paggamit ng mga lokal na wika
ay nagbibigay-daan sa mas malalim na pag-unawa sa kultura at pananaw ng iba’t ibang rehiyon sa bansa.