Hoa-Dai-Cuong-1 - Che8-Mo-Hinh-Lien-Ket-Cong-Hoa-Tri-Theo-Co-Hoc-Luong-Tu - (Cuuduongthancong - Com)

HÓA ĐẠI CƯƠNG – PHẦN CẤU TẠO
om
.c
Chƣơng 8
ng
co
MÔ HÌNH LIÊN KẾT CỘNG HÓA TRỊ
an
THEO CƠ HỌC LƢỢNG TỬ:
THUYẾT VB (VALENCE BOND) – th
o ng
LIÊN KẾT CỘNG HÓA TRỊ ĐỊNH CHỖ

du
u
cu
Đại học Khoa Học Tự Nhiên tp HCM

2012
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
8.1. Sự tạo thành liên kết cộng hóa trị theo VB
• Xây dựng từ ý tƣởng cặp electron dùng chung của
om
Lewis: khi 2 nguyên tử A và B “liên kết” với nhau, có sự
.c
xen phủ của các AO của chúng, và trong vùng xen phủ
ng
có cặp electron ngƣợc spin
co
• Đƣa tính toán gần đúng vào cơ học lƣợng tử để mô tả
an
sự tạo thành liên kết cộng hóa trị:
th
ng
Khi 2 electron (1) và (2) di chuyển giữa 2 nhân nguyên
o
tử A và B, W. Heitler và F. London đề nghị phƣơng trình

du
sóng có dạng:
u
cu
= C1 A(1) B(2) + C2 A(2) B(1)
C1, C2: mức độ đóng góp của các thành phần tƣơng ứng
Phân tử H2
- Giá trị thực nghiệm: EH-H = 458 kJ/mol, rH-H = 74,1 pm
om
- Heitler – London: = +
.c
A(1) B(2) A(2) B(1)
 EH-H = 303 kJ/mol, rH-H = 86,9 pm
ng
co
- Bổ sung hệ số chắn
an
 EH-H = 365 kJ/mol, rH-H = 74,3 pm
- Có sự tham gia của liên kết ion: th
o ng
H – H ↔ H+ H- ↔ H- H+
du
u
= A(1) B(2) + A(2) B(1) + A(1) (2) + B(1) B(2)

cu
= (1- ) cong hoa tri + ion
 EH-H = 388 kJ/mol, rH-H = 74,9 pm
8.2. Điều kiện tạo liên kết cộng hóa trị theo VB
om
- 2 nguyên tử tạo liên kết phải ở khá gần nhau  sự xen phủ
.c
của các AO
ng
co
- Có 2 electron trong vùng xen phủ
an
- Điều kiện để các AO xen phủ nhau:
th
- Các AO phải có năng lƣợng xấp xỉ nhau (đồng năng)
o ng
- Các AO cùng dấu trong vùng xen phủ
du
- Hƣớng xen phủ thích hợp  xen phủ cực đại

u
cu
8.3. Các kiểu xen phủ cơ bản
om
Xen phủ Xen phủ
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
8.4. Đặc điểm của liên kết cộng hóa trị VB
- Sự xen phủ của các orbital hóa trị:
om
Nguyên tử chu kỳ 1: 1 vân đạo hóa trị  tối đa 1 liên kết
cộng hóa trị
.c
ng
Nguyên tử chu kỳ 2: 4 vân đạo cộng hóa trị  tối đa 4 liên
co
kết cộng hóa trị (theo Lewis)
an
Nguyên tử chu kỳ 3: 9 vân đạo hoá trị  nhiều hơn 4 liên
th kết cộng hóa trị

o ng
 Khả năng tạo liên kết cộng hóa trị của các nguyên tử có tính
du
bão hoà
u
cu
- Muốn tạo liên kết cộng hóa trị: cần có xen phủ cực đại  liên
kết cộng hóa trị có tính định hƣớng  thuyết tạp chủng vân đạo
Phân tử BeCl2
om
.c
2 AO “trộn lẫn” nhau  2 orbital tạp chủng (lai hóa) sp
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
Định hƣớng 2 orbital lai hóa sp: thẳng hàng (góc 180o)
Phân tử BeCl2
Sự tạp chủng AO của nguyên tử Be:
om
.c
ng
co
an
th
Sự xen phủ giữa các vân đạo tạp chủng sp của Be và
ng
các vân đạo p của Cl
o
du
u
cu
8.5. Thuyết tạp chủng vân đạo (hybridization)
• Để tạo các orbital định hƣớng thích hợp cho sự xen phủ,
om
các AO có thể “trộn lẫn” với nhau  orbital tạp chủng
.c
ng
(orbital lai hóa, hybrid orbitals)
co
• Sự lai hóa chỉ xảy ra cho các AO của cùng 1 nguyên tử
an
• n AO của cùng 1 nguyên tử  n orbital lai hóa có hình
th
ng
dạng và năng lƣợng tƣơng đƣơng nhau
o
du
• Toán học: orbital lai hóa tạo bởi tổ hợp tuyến tính các
u
AO nguyên tử:
cu
Ví dụ: sp3 =a 2s +b 2px +c 2py +d 2pz
• Các dạng lai hóa thƣờng gặp: sp, sp2, sp3, sp3d, sp3d2
Các dạng tạp chủng hay gặp
om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
Các dạng tạp chủng thông thƣờng
om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
Lai hóa sp3 C2H6
om
.c
NH3
ng
co
an
th
ng
CH3OH
o
du
u
cu
Phân tử C2H4
om
C lai hóa sp2
.c
ng
co
Sự xen phủ để tạo liên kết
an
th
o ng
du
u
cu
 Orbital tạo liên kết : không lai hóa

Phân tử C2H2
C lai hóa sp
om
.c
ng
co
an
Xen phủ Xen phủ
th
o ng và
du
u
cu
Dự đoán lai hóa nguyên tử trung tâm
om
Dựa vào công thức Lewis:
.c
số AO tham gia lai hóa = số liên kết + số cặp
ng
electron không liên kết
co
an
th
(AO tạo liên kết : không lai hóa)
o ng
du
u
cu
Giải thích sự tạo liên kết theo VB
om
• Viết công thức cấu tạo của phân tử
.c
(Lewis)
ng
co
• Dự đoán lai hóa của nguyên tử trung tâm
an
• Giải thích xen phủ và sự tạo thành các liên
kết và trong phân tử th
o ng
du
u
cu
8.6. Thuyết VB và hệ thống liên kết giải tỏa
trong các phân tử có công thức cộng hƣởng
om
Phân tử C6H6
.c
ng
co
an
C lai hoá sp2
th
o ng
du
u
cu
Hệ thống liên kết giải tỏa trong phân tử
C6H6
om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
Alkan Benzen Alken

C – C (Å) 1,54 1,40 1,35
Ion CO32-
Các công thức cộng hƣởng
om
.c
ng
co
an
th
ng
Hệ thống liên kết giải tỏa
o
du
u
cu
8.7. Acid – Base Lewis
- Acid Lewis: phân tử hay ion thiếu electron – có orbital
om
trống – có thể nhận thêm electron để tạo liên kết cộng
.c
hóa trị: BF3, H+, AlCl3, SnCl4, Co3+, Fe3+…
ng
co
- Base Lewis: phân tử hoặc ion còn cặp electron chƣa
an
liên kết, có thể cung cấp electron để tạo liên kết cộng
th
hóa trị với nguyên tử khác: NH3, H2O, F-, Cl-…
o ng
du
u
cu
Phản ứng acid – base Lewis
om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
Phản ứng acid – base Lewis - Sự tạo phức
om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
Phản ứng acid – base Lewis - Sự tạo phức
om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
Acid – Base Lewis - Sự tạo phức
om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
Co3+: Acid Lewis (nguyên tử trung tâm)

cu
NH3: Base Lewis (ligand, phối tử)
8.8. Các “đại phân tử” cộng hóa trị
Liên kết Cộng hóa trị trong mạng tinh thể
om
C (sp3) C (sp2) SiO2 (sp3)
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
Sắp xếp của các nguyên tử Cấu trúc lớp của than chì
C trong kim cƣơng
om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
Chemistry – Zumdahl 2007

Liên kết không định chỗ trong một lớp của than chì
om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu

om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
β-cristobalite, một dạng cấu

u
cu
trúc của Silic dioxit
Liên kết cộng hóa trị trong SiO2


Hoa-Dai-Cuong-1 - Che8-Mo-Hinh-Lien-Ket-Cong-Hoa-Tri-Theo-Co-Hoc-Luong-Tu - (Cuuduongthancong - Com)

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Hoa-Dai-Cuong-1 - Che8-Mo-Hinh-Lien-Ket-Cong-Hoa-Tri-Theo-Co-Hoc-Luong-Tu - (Cuuduongthancong - Com)

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

HÓA ĐẠI CƯƠNG – PHẦN CẤU TẠO

LIÊN KẾT CỘNG HÓA TRỊ ĐỊNH CHỖ

Đại học Khoa Học Tự Nhiên tp HCM

tử A và B, W. Heitler và F. London đề nghị phƣơng trình

= C1 A(1) B(2) + C2 A(2) B(1)

 EH-H = 303 kJ/mol, rH-H = 86,9 pm

= A(1) B(2) + A(2) B(1) + A(1) (2) + B(1) B(2)

= (1- ) cong hoa tri + ion

 EH-H = 388 kJ/mol, rH-H = 74,9 pm

- Hƣớng xen phủ thích hợp  xen phủ cực đại

th kết cộng hóa trị

Sự tạp chủng AO của nguyên tử Be:

Ví dụ: sp3 =a 2s +b 2px +c 2py +d 2pz

 Orbital tạo liên kết : không lai hóa

Alkan Benzen Alken

Co3+: Acid Lewis (nguyên tử trung tâm)

NH3: Base Lewis (ligand, phối tử)

Chemistry – Zumdahl 2007

Chemistry – Zumdahl 2007

β-cristobalite, một dạng cấu

trúc của Silic dioxit

Liên kết cộng hóa trị trong SiO2

You might also like